LIVING ROOMS
When hoarding... EDITION #000 - 023 18 - 19 may 2014 Haarlem
�Living - rooms is our joined universe, a world where things we make and love come together so they can be enjoyed in their natural habitat.�
At living - rooms we create atmospheres. Small universes within an existing world in which to showcase our work and that of likeminded individuals. Be it design, craftsmanship, art or food. All of these come together under the intimacy of a home: a place where human presence is key and where the things we make and love can be enjoyed in their natural habitat. During our first living - rooms showcase we opened the doors of our own overgrown attic to our guests. During the weekend of 17-19 May 2014 we invited everyone to rummage through our drawers, sit at our working table, open doors, hang around for a drink and explore our universe full of products, artifacts and processes. This small publication is the first of many to come. It provides you a way in to a past living - rooms showcase. It offers a glimpse into the theories, texts and ideas that inspire each one of our showcases.
WALTER BENJAMIN
The Collector taken from The Arcades Project Harvard University Press, 2002 pages 203 - 211
SUSAN SONTAG
Notes on Camp taken from Against interpretation and other essays Penguin Books, 2004
MEREL SLOOTHEER Verzamelwoede
EDWARD O. WILSON
Biophilia taken from
www.living-rooms.nl
Harvard College Press, 2003 page 12
Biophilia noun bi·o·phil·i·a (according to a theory of the biologist E. O. Wilson) an innate and genetically determined affinity of human beings with the natural world.
Hoarding verb hoard·ing from Hoard noun 1. A stock or store of money or valued objects, typically one that is secret or carefully guarded. 1.1 An ancient store of coins or other valuable artefacts. 1.2 An amassed store of useful information, retained for future use.
In every collector hides an allegorist and in every allegorist a collector. As far as the collector is concerned, his collection is never complete; for let him discover just a single piece missing, and everything he’s collected remains patchwork, which is what things are for allegory from the beginning. On the other hand, the allegorist- for whom objects represent only keywords in a secret dictionary, which will make know their meanings to the initiated- precisely the allegorist can never have enough of things. With him, one thing is so little capable of taking the place of another that no possible reflection suffices to foresee what meaning his profundity might lay claim to for each one of them. >>
VERZAMELWOEDE
>Zo redde zij onder andere van de vuilnisbak, een crucifix met daaraan alleen nog de handen van Jezus gespijkerd en een Jezus die zijn crucifix kwijt is...< Mijn oma is een paar jaar geleden, nadat mijn opa overleed, (haar man dus en mijn moeders vader) verhuisd. Van een huis naar een flat. Van een klein dorp, naar een minder klein dorp. Alles moest weg, bijna alles dan. Ruimtegebrek. M’n oma en opa hadden in hun huis een zolder, daar speelden we op met wat we er vonden. Mijn oma bewaart van alles. Ze heeft zeven kinderen, zes dochters en een zoon. Allemaal lieten ze wel iets achter toen ze uit huis gingen. Alles wat mijn oma niet mee wilde nemen naar haar nieuwe huis werd onderverdeeld tussen de zoon, de dochters en hun mannen en hun kinderen. Mijn oma ziet haar spulletjes liever naar familie verdwijnen dan naar de kringloopwinkel of de vuilnisbak. Mijn moeder nam volgens mij alles mee naar huis wat de anderen niet wilden hebben. Ze kon het niet over haar hart verkrijgen sommige spullen weg te laten gooien. Zo redde zij onder andere van de vuilnisbak, een crucifix met daaraan alleen nog de handen van Jezus gespijkerd en een Jezus die zijn crucifix kwijt is. Eén van mijn tantes wilde het weggooien, maar dat kon mijn moeder niet laten gebeuren. Verder nam ze poezenbeeldjes van keramiek mee, heel veel dezelfde, ongeveer een dozijn. Het nieuwe huis van mijn oma was in het begin dus behoorlijk leeg. Er hingen wat foto’s aan de muur en een borduurwerk van de vier seizoenen, gemaakt door één van mijn tantes. Wat plantjes in de vensterbanken en een paar kleine beeldjes hier en daar. >>
www.livingrooms.nl
+
LIVING - ROOMS EDITION #000 - 023
Notes on Camp. Many things in the world have not been named; and many things, even if they have been named, have never been described. One of these is the sensibility -- unmistakably modern, a variant of sophistication but hardly identical with it -- that goes by the cult name of “Camp.” >>
>> A SENSIBILITY (as distinct from an idea) is one of the hardest things to talk about; but there are special reasons why Camp, in particular, has never been discussed. It is not a natural mode of sensibility, if there be any such. Indeed the essence of Camp is its love of the unnatural: of artifice and exaggeration. And Camp is esoteric -- something of a private code, a badge of identity even, among small urban cliques. Apart from a lazy two-page sketch in Christopher Isherwood’s novel The World in the Evening (1954), it has hardly broken into print. To talk about Camp is therefore to betray it. If the betrayal can be defended, it will be for the edification it provides, or the dignity of the conflict it resolves. For myself, I plead the goal of self-edification, and the goad of a sharp conflict in my own sensibility. I am strongly drawn to Camp, and almost as strongly offended by it. That is why I want to talk about it, and why I can. For no one who wholeheartedly shares in a given sensibility can analyze it; he can only, whatever his intention, exhibit it. To name a sensibility, to draw its contours and to recount its history, requires a deep sympathy modified by revulsion. >>
LIVING - ROOMS
02. 03.
VERZAMELWOEDE
>Haar motto is: Eén is leuk, twee is leuker, drie is het begin van een verzameling. Zo zijn er heel wat verzamelingen ontstaan. Alice in Wonderland, kinderboeken, boeken in het algemeen, theepotten, keramieken dierfiguurtjes en alles dat qua formaat past in haar letterbakken.<
>> Op een zondagmiddag zit ik samen met mijn moeder bij mijn oma op de bank. We drinken een kopje thee en krijgen er een chocolaatje bij. Dat krijgen we altijd of een koekje of zelf gebakken appeltaart. Ik kijk om me heen en verbaas me over hoe vol het huis staat. In een relatief korte tijd heeft mijn oma toch weer een heleboel prulletjes, spulletjes en kitscherige objectjes om zich heen verzameld. Het huis van mijn oma is schoon, brandschoon. Ze is een echte huisvrouw en een schoon en net huis is voor haar belangrijk. Met prulletjes verzamelen en een vol huis bedoel ik dus geen volgepropt vies huis. Ik bedoel een schoon en net huis met overal beeldjes en kleedjes en dingetjes en prulletjes. Op ieder plankje, kastje of
ander plekje dat je kunt bedenken. “Hoe komt u nou weer aan deze?” Ik pak een poezenbeeldje op van een kastje naast de bank. Hij is van hetzelfde soort waar mijn moeder er een dozijn van heeft staan. M’n oma lacht: ”Ja, hoe kom ik daar nou weer aan?” Een echt antwoord krijg ik niet. Wel laat ze me zien wat ze nog meer allemaal nieuw heeft. Een antieke stoof, een keramieken poes met groene ogen en een witte schaal. Mijn moeder grinnikt. “Die heb je zeker van je oude buurvrouw?” Deze buurvrouw is oud in leeftijd, maar in dit geval bedoelde mijn moeder met oud voormalig. De buurvrouw woont sinds kort in een verpleegtehuis. “Ja, anders wordt het weggegooid. Haar dochter was even over, die woont met haar man in het buitenland, om te helpen met verhuizen. Het leek of ze haast had, want ze gooide de helft weg.” Mijn moeder kijkt verontwaardigd. “Dat doe je toch niet? Alles weggooien?” Ze is bang dat wij dat ook zullen doen wanneer zij overlijdt. Verzamelen is voor haar als een tweede natuur. Mijn oma is erg, maar mijn moeder is erger. Haar motto is: Eén is leuk, twee is leuker, drie is het begin van een verzameling. Zo zijn er heel wat verzamelingen ontstaan. Alice in Wonderland, kinderboeken, boeken in het algemeen, theepotten, keramieken dierfiguurtjes en alles dat qua formaat past in haar letterbakken. Opvallend is het feit dat ze meer krijgt en vindt dan dat ze koopt. De verzamelingen lijken spontaan te ontstaan en vanzelf te groeien. “Als ik doodga en jullie willen mijn spullen niet hebben verbrandt het dan alsjeblieft, vernietig het in ieder geval. Ik zou het zo erg vinden als het in een doos bij de Oprechte Veiling terecht zou komen. Ik zag er een hele doos met strijkijzers staan, van die ouderwetse. Die heeft iemand verzameld. Dat staat daar dan maar. Iemands ziel en zaligheid en daar lopen andere mensen in te graaien.” >>
HOARDING My grandmother moved after my granfather (her husband and my mother’s father) died a few years ago. From a house to an appartment. From a small town, to a less smaller town. Everything had to go. Or almost everything. Not enough space. My grandfather and -mother. They had an attic where we used to play with the stuff we’d find. My grandmother keeps all kinds of things. She has six daughters and one son. They all left something when they left home. Evrything that my grandmother didn’t want to take along to her new home was split between her son, daughters and their husbands and children. My grandmother would rather have her things go to family and friends than giving them to a thrift shop or throwing them out. I believe my mother took everything with her that nobody wanted to have. She couldn’t bare for some of the things to be thrown away. That’s why she ended up saving, amongst many other things, a crucifix with only the hands of Jezus still nailed to it and a Jezus missing a crucifix. One of my aunts wanted to throw it out, but my mom couldn’t let it happen. She also took with her all these little cat figurines, about a dozen of the same. My grandmothers new house was therefore quite empty in the beginning. There were some pictures on the wall and an embroidery of the four seasons made by one of my aunts. Some plants in the windowsill and a few figurines here and there. On a Sunday afternoon, I’m sitting with my mother on my grandmother’s couch. We drink a cup of tea with a bonbon. Like we always get if not a cookie or home made apple pie. I look around me and I’m surprised about how crowded the house is. In a relatively short time my grandmother has managed to collect an impressive amount of tatter, junk and kitschy objects. My grandmothers house is clean, spotless. She is a genuine housewife and a clean and propper house is important for her. So when I say junk and a stuffed house I don’t mean a dirty crowded house. I really mean a clean house, full of rugs and figurines and thingies and tatter. On each shelf, cupboard or other surface you can imagine. “How did you happen to get this one?“ I pick up a kitten figurine from a cupboard next to the couch. It’s of the same kind as the dozen my mother has at home. My grandmother laughs: “Yes, how did I happen to get this one?” She doesn’t really give me an answer. She does show me all of her other new things. An antique foot stove, a ceramic cat with green eyes and a white dish. My mother chuckles. “Didn’t you get it from your old neighbour?” This neighbour is old as in age, but what my mother means is former neighbour. The neighbour in question has recently moved to a nursing home. “Yes, otherwise it would all be thrown out. Her daughter came by; she lives abroad with her husband, to help her with moving out. She seemed to be in a hurry because she was throwing half of her stuff out.” My mother looks appalled. “You can’t just do that, can you? Throw everything out?” She is afraid that we might do the same when she dies. Collecting is like a second nature to her. My grandma is bad, but my mother is even worse. Her motto is: One is nice, two is even better, and three is a collection in the making. Tons of collections have started like this. Alice in Wonderland, children’s books, books in general, teapots, porcelain figurines en anything that fits into one of the compartments of any of her type cases. What really stands out is that she gets or finds more than she ever buys. Her collections seem to happen spontaneously en seem to grow on their own. “If you don’t want any of my things when I die please burn them all, or at least destroy them. I would be devastated to know it ended up in a box at Oprechte Veiling (an auction house in Haarlem). I once saw a box full of antique flatirons, the really old kind. Somebody collected those. And then it just sits there. Somebody’s delight and happiness, on display for anyone to rummage through.“ “That one’s for you Joke, when I’m gone” Says my grandma nodding
towards a porcelain box. On its lid an old, balding, pipe smoking man that’s reading a book. I almost forgot about that collection my mom has: book-reading figurines. “That is so cute, she got that one from her dad, my grandfather.” My mom looks truly delighted at the figurine. The pipe smoking man stands in a cupboard surrounded by a myriad of other things. A porcelain mom with a baby carrying baskets of apples, a tortoise with a shell in the shape of a pineapple atop a mirror. A vase with porcelain flowers on a crochet rug and a box with a ballerina, a stuffed toy in the shape of a seal. “Oh no, you are both exactly the same.” I look at my grandmother and then at my mom, then back again. “Mom, you are slowly turning into your mother!” My grandmother nods, but my mom seems to have a hard time believing any of it. “You both have a cabinet just like this” I say while I nod towards a small wooden cabinet hanging on the wall. Behind the panes I can see at least two kittens, a porcelain horse and a swan, a Matryoshka doll, a photograph in a tiny frame, cups and vases. “It is just like your curiosity cabinet only smaller.” My mom has the exact same cabinet in which she collects all sorts of objects. “No that’s different. I keep things with a story in my cabinet.” My Grandma gets up: “The things I collect do all have a story.” She opens the cabinet. One by one she takes out its contents, while se explains when and how she acquired them. “This one I got from Dick, when he went to Japan. This one from auntie An. This I bought when we visited Erica in The States. This is from Australia. This was made for me one Mothers Day.” Each object gets an explanation. An unused spoon, still in its wrapper, is actually a souvenir from a city once visited, and the porcelain swan was a birthday gift from my own mother.” Look here, you have the same things. You also have those speak no evil-, hear no evil-, see- no evil monkey figurines.” My grandma does not only keep figurines and vases in the cupboard, but also postcards, pictures and handmade gifts. “Oh hang on, did you ever see this one?” She walks out of the living room and comes back with a chunk of clay dangling on a piece of rope. “The mill stone!” My mother and I say at once. The millstone was once a Mothers Day present given to my grandmother by her youngest daughter. It was meant to be a necklace, but it was so massive and heavy that it got nicknamed the millstone. “I’ve had it for almost forty years and will never throw it out. I just couldn’t do that, could I?” The house full of knickknacks is actually a house full of memories. Destroying all of my mother’s stuff suddenly seems like a terrible idea. Ugly or useless stuff sounds pretty different from the palpable representations of someone’s memories. Maybe I will have to sacrifice myself and inherit the pipe-smoking man. While we are leaving my grandmother picks up her new bowl from atop the refrigerator. ”Do you like my new bowl? Karin thinks it’s hideous.” I carefully inspect the bowl. “She says it’s child labour.” De bowl is ugly. “I don’t really like it much either.” I say. It’s also a little bit broken. “She says it’s awful that the little babies have to carry the bowl. That it’s child labour.” I look at my grandma, surprised. “Did she really say that? That’s really something for Karin to say” says my mom. “Strange that you can look at something like that, without finding it neither beautiful nor ugly, but sad. A sad bowl.” I say. “I don’t believe those are babies though. Mom, what are they called again? Not babies. Not Angels. Those little men. You just made a book about them.” We can’t come up with the word. Not until after we come home and my mother has looked it up in the book she just made. The child labour bowl is carried by cherubs.<<
LIVING - ROOMS EDITION #000 - 023
01.
>> THOUGH I am speaking about sensibility only -- and about a sensibility that, among other things, converts the serious into the frivolous -- these are grave matters. Most people think of sensibility or taste as the realm of purely subjective preferences, those mysterious attractions, mainly sensual, that have not been brought under the sovereignty of reason. They allow that considerations of taste play a part in their reactions to people and to works of art. But this attitude is naĂŻve. And even worse. To patronize the faculty of taste is to patronize oneself. For taste governs every free -- as opposed to rote -- human response. Nothing is more decisive. There is taste in people, visual taste, taste in emotion - and there is taste in acts, taste in morality. Intelligence, as well, is really a kind of taste: taste in ideas. (One of the facts to be reckoned with is that taste tends to develop very unevenly. Itâ&#x20AC;&#x2122;s rare that the same person has good visual taste and good taste in people and taste in ideas.) Taste has no system and no proofs. But there is something like a logic of taste: the consistent sensibility which underlies and gives rise to a certain taste. A sensibility is almost, but not quite, ineffable. Any sensibility which can be crammed into the mold of a system, or handled with the rough tools of proof, is no longer a sensibility at all. It has hardened into an idea . . . >>
LIVING ROOMS
>> The true method of making things present is to represent them in our space, not to represent ourselves in their space.(The collector does just this, and so does the anecdote.) Thus represented, the things allow no mediating from out of â&#x20AC;&#x153;large contextsâ&#x20AC;?. The same method applies, in essence, to the consideration of great things from the past - the cathedral of Chartres, the temple of Paestum- when, that is, a favourable prospect presents itself: the method of receiving the things into our space. We donâ&#x20AC;&#x2122;t displace our being into theirs; they step into our life. Walter benjamin, The collector
LIVING - ROOMS EDITION #000 - 023
>> TO SNARE a sensibility in words, especially one that is alive and powerful,1 one must be tentative and nimble. The form of jottings, rather than an essay (with its claim to a linear, consecutive argument), seemed more appropriate for getting down something of this particular fugitive sensibility. Itâ&#x20AC;&#x2122;s embarrassing to be solemn and treatise-like about Camp. One runs the risk of having, oneself, produced a very inferior piece of Camp. Susan Sontag: Notes on Camp.
06.
07.
LIVING - ROOMS
NEW 05.
03.
VERZAMELWOEDE
>Niet vinden dat hij mooi of lelijk is, maar zielig. Een zielige schaal. >> “Die is voor jou, hè Joke, als ik er niet meer ben.” Mijn oma knikt richting een porseleinen bakje met op het deksel een oud, kaal, pijprokend mannetje dat een boek leest. Die verzameling van mijn moeder was ik even vergeten, boeklezende figuurjes. “Zo schattig, die heeft ze nog van haar vader, mijn opa gekregen.” Mijn moeder kijkt oprecht gelukkig naar het beeldje. Het pijprokende mannetje staat in een kast omringt door een grote hoeveelheid verschillende spulletjes. Een porseleinen moeder met kind die manden met appels dragen, een spiegeltje met daarop een schildpad met een schild gemaakt van een ananas. Verder een vaas met porseleinen bloemen neer gezet op een gehaakt kleedje en een speeldoos met een ballerina, een pluche zeehond. “Jullie zijn precies hetzelfde.” Ik kijk van mijn moeder naar mijn oma en terug. “Oh wat erg, jullie zijn gewoon precies hetzelfde. Mam, je verandert langzaam in je moeder!” Mijn oma knikt, maar mijn moeder vindt het moeilijk te geloven. “Jullie hebben allebei zo’n kastje.” Ik knik richting een klein houten kastje aan de muur. Achter de ruitjes zie ik van een afstandje in ieder geval al twee poesjes, een paard en een zwaan van porselein, een matroesjka, een foto in een lijstje, bakjes en vaasjes. “Het is precies jouw rariteitenkabinet, maar dan kleiner.” Mijn moeder heeft een zelfde soort kastje waarin ze allerlei objecten verzamelt. “Nee, dat is anders. Ik bewaar daar allemaal dingen met een verhaal in.” M’n oma staat op. “De dingen die ik bewaar hebben ook allemaal een verhaal.” Ze maakt het kastje open. Eén voor één haalt ze de spulletjes eruit, terwijl ze vertelt wat ze van wie heeft gekregen en wanneer. “Deze heb ik van Dick gekregen uit Japan. “Deze van tante An. Dit heb ik gekocht toen we bij Erica waren in Amerika. Dit komt uit Australië. Deze heeft iemand voor me gemaakt voor moederdag.” Ieder object krijgt een uitleg. Een ongebruikt lepeltje, nog in de verpakking, is eigenlijk een souvenir uit een ooit bezochte stad en de porseleinen zwaan een verjaardagscadeau van mijn moeder. “Hier, jullie
hebben ook dezelfde spullen. Kijk mam, jij hebt ook van die horen, zien en zwijgen apen.” In het kastje bewaart mijn oma niet alleen beeldjes, vaasjes, maar ook kaarten, foto’s en zelfgemaakte cadeautjes. “Oh wacht, heb je deze wel eens gezien.” Ze loopt de huiskamer uit en komt even later terug met een bonk klei aan een koordje. “De molensteen!” Roepen mijn moeder en ik in koor. De molensteen is een moederdagcadeautje van mijn jongste tante aan mijn oma. Bedoeld als ketting, maar zo zwaar dat hij de molensteen wordt genoemd. “Ik heb hem al bijna veertig jaar en doe hem nooit weg. Dat kan ik toch niet doen?” Het huis vol prulletjes is eigenlijk een huis vol herinneringen. Het vernietigen van mijn moeders spullen lijkt me opeens een vreselijk slecht plan. Lelijke of nutteloze spullen klinkt toch anders dan de tastbare vertegenwoordigers van iemands herinneringen. Misschien dat ik me maar moet opofferen om het pijprokende mannetje te erven. Bij het weggaan pakt mijn oma haar nieuw witte schaal even van de koelkast.“Wat vind je van m’n nieuwe schaal? Karin vindt hem verschrikkelijk.” Ik bekijk de schaal aandachtig. “Ze vindt het kinderarbeid.” De schaal is lelijk. “Ik vind hem ook niet echt mooi.” Hij is ook een beetje kapot. “Ze vindt het zielig dat die kindertjes de schaal moeten dragen, kinderarbeid.” Ik kijk mijn oma verbaasd aan. “Heeft ze dat echt gezegd? “Echt iets voor Karin.” Zegt mijn moeder. “Bizar, dat je ook op zo’n manier naar dingen kan kijken. Niet vinden dat hij mooi of lelijk is, maar zielig. Een zielige schaal.” Zeg ik. “Het zijn alleen helemaal geen kinderen volgens mij. Mam, hoe heten die ook alweer? Geen kinderen. Geen engeltjes. Van die mannetjes. Je hebt er laatst nog een boek over gemaakt.” We komen er niet op. Pas als ze thuis is kan mijn moeder het opzoeken in het boek dat ze heeft gemaakt. De kinderarbeidschaal wordt gedragen door putti. << Merel Slootheer, Verzamelwoede
LIVING ROOMS
08.
04.
ITEMS
01.
1. RELICS. organic matter, glass jar, chemical solution. 2. PARASITIC EMBROIDERY II. black and white silkscreen on 150gr acid-free paper
02.
Human beings are not captive peccaries, natural creatures torn from a sylvan niche and imprisoned within a world of artifacts. The noble savage, a biological impossibility, never existed. The human relation to nature is vastly more subtle and ambivalent, probably for this reaseon. Over thousands of generations the mind evolved within a ripening culture, creating itself out of symbols and tools, and genetic advantage accrued from planned modifications of the environment. The unique operations of the brain are the result of natural selection operating through the filter of culture. They have suspended us between the two antipodal ideas of nature and machine, forest and city, the natural and artifactual, relentlessy seeking, in the words of the geographer Yi-Fu Tuan, an equilibrium not of this world. Edward O. Wilson, Biophilia
ITEMS
03. 04.
05.
03. CONCRETE-SYMBIOSIS. concrete and a plant of choice.
04. DISSECTED CERAMICS. ceramics or
porcelain, 23 karat gold plating and epoxy.
05. INSECTAPHARMA. tablet, capsule,
cardboard, lacquer, sterling silver pin construction.
ITEMS
06.
07.
08.
06. TRACES. hand dyed jersey with devorĂŠ silkscreen print.
07. PAREIDOLIA. leather, sterling silver chain and toggle closing.
08. SEMPERVIVUM. embroidered orchids, glass jar, epoxy lid, chemical solution.
LIVING - ROOMS #000-023
NOTHING IS EVER ACHIEVED ENTIRELY BY YOURSELF. EVERYONE WHO MADE THIS EDITION POSSIBLE, FROM BEGINNING UNTIL THE END AND IN EVERY POSSIBLE WAY: CONCEPT
Sara Martin Mazorra and Merel Slootheer CREATIVE DIRECTION
Sara Martin Mazorra and Merel Slootheer PICTURES
Anna Meijer, Roi Shiratski, Sara Martin Mazorra and Merel Slootheer GRAPHIC DESIGN
Ruben Baart PRINT
Joke Slootheer-Straathof CONTENT
Walter Benjamin, Sara Martin Mazorra, Merel Slootheer, Susan Sontag, Edward O. Wilson HELPING HANDS
Ruben Korthuis, Pilar Mazorra de Quero, Jolle Mijs Vegter, Paul Slootheer, Joke Slootheer-Straathof, Pieter Frank de Jong
www.livingrooms.nl
+
Subscribe to our newsletter, follow us on Facebook and we’ll keep you up to date. We promise we won’t spam you!
INTERESTED IN OUR LATEST DEVELOPMENTS LIKE UPCOMING EVENTS, FRESH BATCHES OF ITEMS, MOST RECENT PRINTED MATTER OR NEWFOUND ARTISTS?
+ ...meets biophilia