y o u r
r e a s o n
ISSUE 3
NOVEMBER 2011 mystic myanmar the road to shangri-la borneo srilanka nagaland chiang mai
issue 3
t o
t r a v e l
Secret Asia
Mystic Myanmar
November 2011
plus...
The road to Shangri-la
สวรรค์บนดินทีม่ อี ยูจ่ ริง...แชงกรี-ลา Beneath the blue
ในห้วงทะเลลึกของเกาะบอร์เนียว Once were warriors
ตามรอยนักล่าหัวมนุษย์ทน่ี าคาแลนด์
Rediscover
complimentary
Chiang Mai
เชียงใหม่...ทีม่ มี ากกว่าสายลมหนาว
kuala lumpur l kerala l prague l venice l hongkong l seoul
100.-
100.-
6 mini guides to keep
Postcards
ส่งภาพถ่ายและบรรยายเรื่องราวหลังภาพถ่ายด้วยตัวคุณเอง มาที่ email lpthailandmagazine@gmail.com
postcards
where you’ve been and what you’ve seen
Yangshuo, China
High flier
วันสุดท้ายของ การเดินทางท่อง เที่ยวในจีน ผมถือโอกาส นั่งบอลลูนชมวิวเมือง หยางโส้วแต่เช้าตรู่ การได้ ชมภูมิทัศน์ของเทือกเขาหินปูนในมุมมอง ที่ไม่เหมือนใครท่ามกลางความเงียบสงบ งดงามจนท�ำให้เราพูดไม่ออกราวกับว่า ตกอยู่ในโลกแห่งความฝัน แม้แต่นักบิน บอลลูนเองก็ยังรู้สึกทึ่งซึ่งเขาต้องเห็น ภาพนี้อยู่บ่อยครั้ง เราใช้เวลาบนบอลลูน กว่าชั่วโมงแล้วในที่สุดก็ร่อนลงจอดอย่าง สวยงาม ชาวบ้านยังน�ำถั่วที่เพิ่งเก็บสดๆ จากไร่มาให้พวกเราอีกด้วย ต่างพูดถึง การมาเยือนของเราโดยบังเอิญครัง้ นี้ เมือ่ ไฟของบอลลูนลุกโชนอีกครัง้ เราก็ลอยขึ้น ไปพร้อมกับดวงอาทิตย์ที่เริ่มสาดแสงจับ ขอบฟ้าส่งไอแดดเติมเต็มความอบอุ่น ท่ามกลางสายหมอกยามเช้า มีเพียงเสียง เดียวที่ได้ยินในเวลานั้นคือเสียงกด ชัตเตอร์และเสียงหัวใจของผม เอง...สุดยอดจริงๆ Karl Willson ท่องเที่ยวทางฝั่ง ตะออกเฉียงใต้ของจีนกับครอบครัว ในช่วงวันหยุดของเขานาน 3 สัปดาห์ และอยากกลับไปเยือนอีกครั้ง
ในระดับน�้ำที่ลึกลงไปกว่า 160 เมตร บ่อยครั้งที่ลากูนแห่งนี้เต็มไปด้วย ภูเขาน�้ำแข็ง ซึ่งแยกตัวออกมาจาก ธารน�้ำแข็ง Breidamerkurjo 20
November 2011
November 2011
21
postcards
ส่งภาพถ่ายและบรรยายเรื่องราวหลังภาพถ่ายด้วยตัวคุณเอง มาที่ email lpthailandmagazine@gmail.com
Jokulsarlon, Iceland
Return to the ice age หลังจากได้อ่าน เรื่องราวของไอซ์ แลนด์ใน Lonely Planet Magazine ฉันก็ตัดสินใจ จองทัวร์ขี่ม้าที่นั่นทันที มันเป็นสัปดาห์ที่พิเศษมากที่ได้ขี่ม้าจาก เหนือจรดใต้ในไอซ์แลนด์ ท่องไปตาม เส้นทาง Kjolur หลังจากนั้นครอบครัว ของฉันก็ร่วมทริปด้วยเพื่อเที่ยวชมที่อื่น กันต่อ ภาพนี้คือภาพลากูน Jokulsarlon ที่นี่เคยใช้เป็นฉากถ่ายท�ำภาพยนตร์อีก ด้วย (ในปี 2002 ตอนที่กลายเป็นน�้ำแข็ง ลากูนนี้เป็นฉากในภาพยนตร์เรื่อง Die Another Day ตอนฉากทีข่ บั รถไล่ลา่ กัน) แต่ฉันไม่ได้คาดคิดว่ามันจะดูเหนือจริงถึง เพียงนี้ หลังจากล่องเรือเข้าไปในลากูน แล้ว ไกด์ของเราก็ตักก้อนน�้ำแข็งที่มีอายุ นับพันปีขึ้นมาให้เราลองชิม รสชาติมัน เหมือนน�้ำแข็งจากช่องแช่แข็ง แต่ดูใสกว่าเท่านั้นเอง Rebecca Pollard เที่ยวไอซ์แลนด์สองสัปดาห์ ส�ำหรับที่ นี่ลากูนถือเป็นไฮไลต์เลยทีเดียว 22
November 2011
ในระดับน�้ำที่ลึกลงไปกว่า 160 เมตร บ่อยครั้งที่ลากูนแห่งนี้เต็มไปด้วย ภูเขาน�้ำแข็ง ซึ่งแยกตัวออกมาจาก ธารน�้ำแข็ง Breidamerkurjo November 2011
23
5 easy trips
3
2
5 trips
easy
มหัศจรรย์แห่งสีเขียวของผืนนาขัน้ บันได ชมเมืองมรดกโลก อูอ่ ารยธรรมแห่งชิลลา เมือ่ ใบไม้เปลีย่ นสีทเี่ กียวโต เทีย่ วเขาใหญ่ในแบบคูลๆ อาร์ตแกลเลอรีแห่งใหม่ทไี่ ม่ธรรมดา
4 38
November 2011
n You ca
l e v a r t w
no
1
Jatiluwih, Bali Balinese panorama
Why go?
5
สีเขียวของนาขั้นบันได นอกจากช่วยผ่อนคลาย สายตาได้เป็นอย่างดี หาก ลองมองลึกกว่านี้คุณจะ พบวิถีชีวิตที่น่าหลงใหล
น่าจะเป็นความโชคดีของคนบาหลีทเี่ หมือน มีโชคสองชัน้ ในชีวติ เพราะนอกจากเป็น แหล่งผลิตข้าวอันอุดมสมบูรณ์ของ อินโดนีเซียแล้ว ผืนนาขัน้ บันไดของบาหลียงั มีความงดงาม ถึงขัน้ เทียบชัน้ เป็นมรดกโลก และจัดเป็นแหล่งท่องเทีย่ วส�ำคัญของเกาะ เพราะฉะนัน้ มาเทีย่ วบาหลีแล้วพลาดไม่ได้ เด็ดขาดกับการได้ยลโฉมของนาข้าวขัน้ บันไดเหล่านี้ โดยเฉพาะความไพศาลของ ผืนนาขัน้ บันไดในหมูบ่ า้ นจาติลวู หิ ์ (Jatiluwih) เขตทาบานัน (Tabanan) ทาง ฟากตะวันตกของเกาะนัน้ แทบจะท�ำให้
หัวใจคุณหลอมละลายได้ในวินาทีแรกที่ได้ เห็น สมกับความหมายของค�ำว่า จาติลวู หิ ์ ทีแ่ ปลว่า “งดงามอย่างถ่องแท้” เลยจริงๆ ทัง้ ยังมีเสียงการันตีจากนักเดินทางหลายคน ทีเ่ คยไปสัมผัสทีน่ มี่ าแล้ว ได้ลงความเห็น ตรงกันว่าทีน่ เี่ ป็นสถานทีท่ ที่ ำ� ให้ทริปบาหลี ตืน่ เต้นและน่าประทับใจทีส่ ดุ จาติลวู หิ ์ไม่ เพียงเผยให้เห็นสรีระอันงดงามของนาขัน้ บันได หากยังสะท้อนถึงความละเมียดละไม ในวิถแี ห่งท้องทุง่ แทรกซึมอยู่ในทุกลมหายใจเข้าออกของชาวบาหลี ทีผ่ กู พันอยูก่ บั วิถเี กษตรกรรม ท่ามกลางสีเขียวสดสะอาด จากธรรมชาติ ปราศจากการปรุงแต่งใดๆ
ทุกวันจะมีนกั ท่องเทีย่ วเดินทางเข้ามาชม ความอลังการของนาขัน้ ไดในจาติลวู หิ ก์ นั ไม่ ขาดสาย รถเช่าทุกคันมักจอดชมวิว พาโนรามาของผืนนาแห่งนี้ ก่อนทอดเวลา ให้นกั ท่องเทีย่ วได้เก็บภาพกันจนเต็มอิม่ แล้วไปสิน้ สุดลงในร้านอาหารใกล้เคียง ซึง่ เผยให้เห็นวิวทุง่ นาขัน้ บันไดมาเป็นเครือ่ ง เคียงระหว่างมือ้ อาหาร แม้บางครัง้ คุณอาจ รูส้ กึ อึดอัดในความแน่นขนัดของปริมาณ นักท่องเทีย่ ว แต่ทำ� ยังไงได้ในเมือ่ ทีน่ คี่ อื หนึง่ ใน วิวพาโนรามาแบบฉบับบาหลี ซึง่ ทุกคนพา กันหมายมัน่ ปัน้ มือว่าต้องมาเห็นด้วยตา ตัวเองให้ได้สกั ครัง้ ในชีวติ
How Do I Make it Happen?
จากเดนปาซาร์ สามารถเช่ารถยนต์ ขับมาทีจ่ าติลวู หิ ์ได้ ในระยะทาง 48 กิโลเมตร ส่วนอีกเส้นทางหนึง่ ทีส่ ะดวก และสัน้ กว่าคือตัง้ ต้นจากศูนย์กลาง ของเขตทาบานันทีอ่ ยูห่ า่ งจากจาติลวู หิ ์ เพียง 28 กิโลเมตร เช็กอินที่ Pranadewi บริเวณเชิง เขาบาตูการู ทีน่ สี่ วยและน่าพักใน สไตล์ Balinese rustic ดูเรียบโก้ และกลมกลืนกับธรรมชาติ กลาง อ้อมกอดของนาข้าวขัน้ บันได (www.balipranaresort.com)
November 2011
39
words: narisa , photographs: Getty images
1
แสงสีทองของเจดีย์ชเวดากอง ส่องสะท้อนลงมายังผิวน�้ำที่นิ่ง สงบของทะเลสาบกันดอว์จี
Mystic
Myanmar
จากแดนแห่งศรัทธาย่างกุง้ สูค่ วามลีล้ บั ของอาณาจักรอารากัน เขาโปปาตระหง่าน ท่ามกลางทะเลเจดียพ ์ กุ าม รอยน�ำ้ ตาแห่งมัณฑะเลย์ยงั คงไม่เลือนหาย บนความสงบนิง่ ของผืนน�ำ้ ชาวอินทายังคงด�ำรงวิถแี ห่งอินเลอย่างตัง้ มัน่ ในม่านหมอกทีอ่ มึ ครึม ทางการเมือง พม่าเปรียบดัง่ เพชรงามแห่งอุษาคเนย์ทรี่ อเวลาเจียระไน Words SARANYU NOKKAEW | Photographs ARUNOTHAI PUTTARUKSA
44
November 2011
November 2011
45
myanmar
Your trip mapped out
ยามเย็นชาวพม่าที่มีจิตศรัทธา จะเข้าแถวหน้ากระดานแยกชาย และหญิง จากนั้นร่วมกันกวาด ลานเจดีย์ชเวดากองอย่างตั้งใจ
เปิดประตูสดู่ นิ แดนแห่งลุม่ น�ำ้ อิรวดีทยี่ งั คงซ่อนตัวเองดังความลับของเอเชีย ทริปนีจ้ ะท�ำให้คณ ุ เต็มอิม่ กับวัฒนธรรมและสีสนั ชีวติ ในพม่าในแบบฉบับไม่ซำ�้ ใคร bagan Call from the golden land 5
4 mandalay Memories of the old kingdom
4 อัศจรรย์แห่งทุง่ ทะเลเจดียส์ นี ำ�้ ตาล เสียงกรุบกรับของรถม้าก�ำลังพาหัวใจ เข้าสูค่ วามงามเมือ่ พันปีกอ่ น ใกล้กนั เขาโปปายังคงตระหง่านท่ามกลาง สายหมอกทีย่ งั ไม่จางหายเหมือน ความเชือ่ เรือ่ งนัตทีย่ งั ไม่สลายไปจาก จิตวิญญาณชาวพุกาม
mrauk u Secret of Arakan 2
งดงามด้วยศิลปะชัน้ สูงแห่งราชส�ำนัก ทีน่ เี่ สียงมโหรีปก่ี ลองยังคงแว่วหวาน โรงงานท�ำทองยังคงตีทองค�ำเป็นทอง เปลวแผ่นบาง เทือกเขามัณฑะเลย์ยงั งาม สง่าเหมือนดัง่ ศรัทธาในพระมหามัยมุณี
5
2 6 พบความลีล้ บั แห่งอาระกับเมืองโบราณที่ ล่มสลายไปนานนับสองพันปี พระพุทธรูป นับร้อยถูกอ�ำพรางอยูห่ ลังผืนป่า และแม้ โลกภายนอกจะแปรผัน แต่ทนี่ เี่ ข็มนาฬิกา หยุดหมุนตัง้ แต่รอ้ ยปีทผี่ า่ นมา
3
SITTWE Passage to Bengal
6 inle Life in the pristine lake
3
ข้ามขุนเขาสูค่ วามงามของทะเลสาบ กลางรัฐฉาน ชาวอินทายังคงยึดถือวิถี ชาวประมงแบบก่อนเก่า แม้ทกุ หมูบ่ า้ น จะไม่ได้ตงั้ อยูบ่ นผืนดิน
ภายใต้ความดุดนั ของชาวโรฮิงยา ซิตต์เวคือท่าเรือใหญ่รมิ มหาสมุทร เบงกอลทีซ่ งึ่ วิถพ ี ทุ ธและมุสลิมได้ หลอมรวมเป็นหนึง่ เดียว
YANGON City of faith 1
นมัสการมหาเจดียช์ เวดากอง ทีซ่ งึ่ เสียง สวดมนต์ยงั คงดังกึกก้องจากยอดเขา เจดียส์ ที องส่องประกายทัว่ ทัง้ เมือง แม้ ไม่ได้อยูใ่ นฐานะเมืองหลวง แต่ผคู้ นยัง คงหลัง่ ไหลเข้ามาด้วยใจทีเ่ ปีย่ มศรัทธา 46
November 2011
MAP ILLUSTRATION: prin r.
1
เ
เสียงเปาะแปะๆ ของเม็ดฝนหลงฤดู ท�ำให้กระจก เครือ่ งบินพร่าเลือน พอๆ กับความรูเ้ รือ่ งพม่า ประเทศทีแ่ ม้ได้ชอื่ ว่าเป็นบ้านใกล้เรือนเคียงมาแต่ ครัง้ สมัยกรุงศรีอยุธยา ทว่าคนไทยน้อยคนนักทีจ่ ะรู้ อย่างชัดแจ้งว่า แท้จริงวัฒนธรรม ประเพณี การ แต่งกาย หรือแม้แต่เรือ่ งง่ายๆ เช่น คนพม่า ทีเ่ คย รูจ้ กั เป็นอย่างไร ภาพความทรงจ�ำของพม่าในสายตานักท่องเที่ยวชาว ไทยมาจากการปะติดปะต่อร่องรอยทางประวัติศาสตร์ จากหนังสือเรียนชั้นประถม มัธยม เรื่อยมาจนถึงการรับ ข่าวสารจากต่างชาติ มากกว่าที่จะมาจากค�ำให้การจาก ปากของชาวพม่า ซึ่งทั้งหมดท�ำให้เรื่องเล่าเมืองพม่าบิด เบี้ยวไปบ้าง ทุกวันนี้พม่าเป็นเหมือนดินแดนที่ถูกสาปให้ หยุดนิ่ง เป็นฤาษีแห่งเอเชียที่ไม่ไยดีกับโลกภายนอก ยิ่ง ไกลย่างกุ้งออกไปเท่าไหร่ สิ่งที่เรียกตัวเองว่าความเจริญ กลับไม่ยอมเดินทางไกลตามไปด้วยเท่านั้น บนถนนโคลน สีแดงยังคงไร้ซึ่งเสียงเครื่องยนต์ เสียงล้อเกวียนที่บดลง บนทางดินดูจะเป็นสิ่งที่คุ้นชินพอๆ กับเสียงกุบกับของรถ ม้า และวัวเทียมเกวียน บ่อน�้ำกลางหมู่บ้านยังคงเป็น ศูนย์กลางการนัดพบปะของหนุ่มสาว หมาก พลู โสร่ง ผ้าถุงยังคงเป็นสิ่งที่เด็กและผู้ใหญ่นิยมเสมอมา แม้การเทีย่ วพม่าจะท�ำให้รำ� คาญใจอยูบ่ า้ งกับกฎเล็กๆ
น้อยๆ ที่ไม่มที ี่ไหนในโลก แต่การได้เข้าสัมผัสตัวตนทีแ่ ท้ จริง ได้รจู้ กั ความน่ารักแบบชาวพม่า ก็ทำ� ให้ได้รวู้ า่ ทีผ่ า่ น มาเราไม่เคยรูจ้ กั “พม่า” แม้สกั นิดเดียว
YANGON: City of faith
หลังพายุใหญ่ผา่ นพ้น ย่างกุง้ ทัง้ เมืองดูสะอาดผิดหูผดิ ตา ไปจากวันแรกที่ได้รจู้ กั เศษฝุน่ ผงทีจ่ บั ตามอาคารเก่าลูกครึง่ ยุโรปอายุรว่ มร้อยปีถกู ชะลงมา จนเห็นคราบตะไคร่เขียวที่ แทรกตัวอยูร่ ะหว่างสีแดง ส้ม ของผนังอาคารเก่าได้อย่าง ชัดเจน จากมุมสูงบนชัน้ 20 ของตึกซากุระ ทาวเวอร์ (Sakura Tower) ย่างกุง้ ก็ไม่ตา่ งอะไรจากย่านเมืองเก่าของ ยุโรปทีค่ วรค่าแก่การอนุรกั ษ์ หลังคาทรงโดม ยอดแหลม ปลายคล้ายปราสาทและโบสถ์เก่าเด่นสง่าอยู่ใจกลางเมือง เจดียส์ เุ ล (Sule Paya) ส่องประกายสีทองสุกปลัง่ เป็น สัญลักษณ์ของจัตรุ สั กลางเมือง ดูคล้ายหอไอเฟลแห่งกรุง ปารีส ทุกมุมของเมืองยังคงมีเค้ารางของสถาปัตยกรรม อังกฤษให้ได้หวนระลึกถึงความทรงจ�ำเมือ่ ร้อยกว่าปีทผี่ า่ น พ้นมา ในยามเมือ่ เมืองหลวงเก่าแห่งนีเ้ คยเจริญสูงสุดใน ยุคอาณานิคม ก่อนถูกทิง้ ร้างหลังวันสถาปนาเมืองหลวง แห่งใหม่ “เนปีดอ” (Nay Pyi Taw) จริงอยู่ ความเจริญ
และงบประมาณถูกทุม่ ลงไปในเมืองหลวงใหม่อย่างเต็มที่ ลบภาพเมืองเก่าให้กลายเป็นเมืองใหม่ แต่สงิ่ ที่ไม่สามารถ ลบเลือนไปได้คอื แรงศรัทธาในพระพุทธศาสนา ทีช่ าว ย่างกุง้ ถวายเป็นพุทธบูชาแด่องค์พระมหาเจดียช์ เวดากอง “มีไม้กวาดหรือยังคะ” สาวพม่าผูข้ อเสนอตัวเป็นไกด์ ร้องถามเป็นภาษาไทย ทันทีทเี่ ห็นอักษรไทยสกรีนเด่นอยู่ บนเสือ้ ราวสีโ่ มงเย็นรอบลานเจดียช์ เวดากองจะคลาคล�ำ่ ด้วยพุทธศาสนิกชาวพม่านับร้อยทีม่ านัง่ สมาธิ สวดมนต์ พึมพ�ำ และเมือ่ ดวงอาทิตย์คล้อยต�ำ่ จวนได้เวลา ทุกคนจะ เร่งรีบหยิบไม้กวาดแล้วตัง้ แถวเรียงหน้ากระดานแยกชาย หญิง จากนัน้ จึงใช้สองมือกวาดลานวัดอย่างแข็งขัน “ขยับมาตรงนีจ้ ะเห็นสีเหลืองตรงยอดเจดีย์ เดินมาอีก หน่อยจะเป็นทับทิมสีแดง เห็นไหม รวมกันเจ็ดสีเลย” ไกด์คนเดิมยังคงพาเดินชมทุกจุดทีส่ ำ� คัญรอบเจดีย์ การเทีย่ วชมชเวดากองนี้ แม้ไม่ได้มากับคณะทัวร์กไ็ ม่ตอ้ ง กังวลเลยว่าจะพลาดจุดส�ำคัญ เพราะนอกจากมัคคุเทศน์ ประเภทมีใบรับรองทีค่ อยให้บริการตัง้ แต่แรกทีซ่ อื้ ตัว๋ เข้า ชมแล้ว รอบองค์เจดียย์ งั มีมคั คุเทศก์สมัครเล่น ทัง้ พระ ผูใ้ หญ่ และเด็ก คอยให้บริการชนิดทีแ่ ทบไม่รตู้ วั เลยว่าได้ หลงจ้างไกด์ไปแล้ว ใกล้คำ�่ เสียงสวดมนต์ยงิ่ ดังก้องไปทัว่ เนินเขาอันเป็นทีต่ งั้ ของเจดีย์ นอกจากประตูฝง่ั ทิศเหนือที่ในไกด์บกุ๊ ทุกเล่ม November 2011
47
xyxyxyxyxyxyxy china
xyxyxyxyxyxyxy
ยามอาทิตย์อัสดงในเมืองลี่เจียง เมือง ประวัติศาสตร์ของชนเผ่านาซี ใจกลางเมือง ถูกท�ำลายลงในปี ค.ศ.1996 ด้วยแผ่นดินไหว และได้ถูกซ่อมแซมขึ้นใหม่นับแต่บัดนั้น
The road to
Shangri-la
ตามรอยนักล่าพันธุพ ์ ชื ต้นศตวรรษที่ 20 สูแ่ ดนสวรรค์บน พืน้ พิภพทางทิศตะวันตกของจีน ทีท่ ซี่ อ่ นเร้นมนต์เสน่ห์ แห่งความลีล้ บั กับเรือ่ งราวของดอกป๊อปปีสฟ ี า้ Words Alex von Tunzelmann | Photographs MARK READ TRANSLATE NONGLUCK AJANAPANYA
52
November 2011
November 2011
53
china
ในโลกนีค้ งมีถนน เพียงไม่กสี่ ายที่ น่าตืน่ ตะลึงได้ มากกว่าเส้นทางจาก เมืองจงเตีย้ นสู่ เมืองเต๋อชิน ซ้าย: ถนนสู่เต๋อชินน�ำพาคุณสู่ หมู่เมฆ ตรงข้าม: ความหลากหลาย ของแคว้นยูนนาน-จากพระเผ่านาซี สวมหมวกขนนกเต็มยศ (บนซ้าย) มาถึงภาพถนนในเมืองต้าลี (บนกลาง) สู่งานโรงเรียนที่บายมา พาส (Baima Pass) กึ่งกลางและ ตรงกลางด้านขวา
หลังคาสไตล์เก๋งจีนปูกระเบื้องสีฟ้า “แต่เบื้องหลังสิ่ง เหล่านี้ ทุกอย่างกลับมีอายุแค่ 5-6 ปี ใครล่ะอยากจะอยู่ บ้านเก่าๆ เล็กๆ ในเมื่อคุณสามารถมีบ้านใหญ่โตหลัง ใหม่ได้” อันที่จริง คุณไม่จ�ำเป็นต้องเดินทางตะลอนไปไหน ไกลในเมืองต้าหลี่เพื่อค้นหาคุณค่าดั้งเดิมเลย เมื่อ พระอาทิตย์ขึ้นเคลื่อนผ่านนาข้าวสีเขียวอร่ามงามตา ริมชานเมืองเก่า ส่องจับหมู่ทิวเขาแวดล้อมอันเป็นส่วน หนึ่งในเทือกหิมาลัยให้ดูอ่อนละมุนด้วยแสงสีเทาจาง เขียวและม่วงอ่อน คุณอาจได้พบภาพชาวประมงท้องถิ่น ล่องเรือในทะเลสาบก�ำลังจุดก�ำยานขอพรในการจับปลา อยู่ ขณะที่อีกฟากของเมือง เจ้าม้าแคระจะพาคุณเดิน ผ่านเจดีย์งามวิจิตรสามองค์ซึ่งสร้างมานานนับพันปี อีก สองชั่วโมงต่อมา คุณก็ได้อยู่ท่ามกลางป่าสนหนาทึบของ ภูเขาฉางซาน ผาสูงชันที่ปกคลุมด้วยดอกกล้วยไม้และ หลุมศพของนักรบยุคกลาง Gyatso ผู้หลงใหลในความหลากหลายทางชาติพันธุ์ และศาสนา ได้อธิบายถึงความแตกต่างบางอย่างขณะที่ เรามุ่งหน้าขึ้นเหนือ “เด็กสาวที่สวมเครื่องประดับเงินบน ศีรษะกลุ่มนั้นคือเผ่า Miao สวยแล้วก็ขึ้นชื่อมากเรื่องงาน เย็บปักถักร้อย นั่นคือเผ่า Mosuo อยู่ใกล้กับทะเลสาบ ลูกู พวกเขามีประเพณีที่เรียกว่า Walking Marriage ผู้หญิงเผ่า Mosuo จะไม่แต่งงานกับผู้ชายแค่คนเดียว เมื่อเธอพึงใจผู้ชายคนไหนก็ตาม เธอจะเข้าไปบอกรัก และฝ่ายชายจะย้ายไปอยู่กับฝ่ายหญิง เมื่อเธอเบื่อ ฝ่าย ชายจะจากไป ขณะที่ฝ่ายหญิงก็หาคู่ใหม่ ส่วนเผ่า YI อาศัยอยู่ในเขตภูเขา สวมหมวกทรงสี่เหลี่ยมใบใหญ่สีด�ำ บูชาบรรพบุรุษ แล้วก็เผ่า Bai นั้นนับถือพุทธ เป็นชาว เผ่าที่มีผิวขาวและพอใจทุกสิ่งที่เป็นสีขาวตามชื่อชนเผ่า ของพวกเขา ซึ่งหมายถึงสีขาว ชาว Bai และชาว Yi บางส่วนบูชาผู้กล้าเช่นเดียวกับเทพเจ้า ถ้าใครสักคนใน หมู่บ้านมีฝีมือต่อสู้เก่งกาจ พวกเขาก็จะชื่นชมบูชา” พวกเรามาถึงลี่เจียง เมืองประวัติศาสตร์ของชาว 58
November 2011
นาซี “พวกเขาด�ำเนินชีวิตตามวิถีตงบา (Dongba)” Gyatso เอ่ยขึ้น “นั่นไง พระตงบา” เขาว่าพลางชี้ไปยัง บุรุษที่สวมชุดประดับด้วยเขี้ยวหมูป่าและหมวกที่มีขนนก ยาวกว่าเมตรติดอยู่ ซึ่งชายชราผู้นั้นก็ก้มหัวให้อย่าง สุภาพจนขนนกขนาดใหญ่สะบัดไปมา ใจกลางเมืองลี่เจียงพังราบด้วยแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ ในปี ค.ศ.1996 และได้บูรณะขึ้นมาใหม่ในรูปแบบที่ผสม ผสานกันระหว่างยุคราชวงศ์หมิง นาซีโบราณ กับโลกใบ เล็กของดิสนีย์แลนด์ ล�ำธารส่องประกายระยิบระยับที่ เต็มไปด้วยปลาทองแหวกว่ายนั้นทอดยาวตามถนนหิน แคบๆ ทีป่ ระดับด้วยธงตลอดทาง กลุม่ นักท่องเทีย่ วก�ำลัง เดินอยู่บนสะพานเล็กๆ บ้านเรือนทุกแห่งกลายเป็นร้าน ค้าขายของจิปาถะที่ท�ำจากหยกปลอมและนาฬิกาปลุก เหมาเจ๋อตงดีไซน์แปลกใหม่ เมือ่ ยามค�ำ่ มาเยือน โคมแดงจะถูกจุดขึน้ ตามรายทาง ตามด้วยแสงไฟจากดิสโกเธค เครื่องสโตรปและเลเซอร์ แผงขายของถูกแทนที่ด้วยร้านบะหมี่และโปสเตอร์ของ เช กูวารา วัยรุ่นซึ่งไม่ได้สวมชุดพื้นเมืองจะมารวมตัวกัน ที่ถนน สะบัดเสื้อคลุมขนจามรีแขนกุดกับเครื่องประดับ ศีรษะลายดอกไม้ของพวกเขาไปตามเพลงป๊อปไต้หวัน พวกเราซื้อโคมดอกบัวพลาสติกกับเทียนบริเวณใจกลาง เมือง จุดและปล่อยลอยลงไปในคลองซึ่งเต็มไปด้วยโคม อีกมากมายท่ามกลางฝูงปลาคาร์พที่ว่ายวนไปมา The edge of the world
หนึ่งชั่วโมงของการขับรถขึ้นเหนือเลียบแม่น�้ำแยงซี ได้พาคุณก้าวห่างออกจากงานศิลปะอันไร้ค่าและย้อน กลับไปสูโ่ ลกเมือ่ 500 ปีทแี่ ล้ว ท่ามกลางทิวทัศน์ทเี่ หมือน ฉากในละครและหมู่หลังคาสีเทาของหมู่บ้านนาซี ชาวนา ชาวไร่ก�ำลังเก็บสตรอว์เบอร์รีและลูกวอลนัตลงในตะกร้า สานที่อยู่บนหลัง ในช่วงเวลาที่เส้นทางได้มาบรรจบยัง หุบเขาเสือกระโจน (Tiger Leaping Gorge) อากาศโดย รอบก็พลันเปลี่ยนเป็นชื้นแฉะและปกคลุมไปด้วยหมอก
เหนือถนนเบื้องหน้าลงไปยังลานชมวิวนั้น นักท่องเที่ยว ชาวจีนกลุ่มหนึ่งสวมเสื้อกันฝนสีสุกใสและซื้อร่มสีวับวาว เพื่อกันการลื่นตกลงไปตามบันไดไม้ที่ลื่นเป็นมันด้วยน�้ำฝน แม้จะอยู่ในสายหมอก หุบเขาเสือกระโจนก็ยังคง ความงามสง่า ลานชมวิวถูกสร้างขึ้น ณ บริเวณที่เล่าขาน กันว่าเป็นจุดที่เสือได้กระโจนข้ามแม่น�้ำทางเหนือขึ้นไป สายน�้ำสีเขียวมรกตของแม่น�้ำแยงซี ได้ทอดตัวลงและทิ้ง ฟองคลื่นขนาดใหญ่ไว้ เหนือศีรษะขึ้นไป ยอดเขาสูงซ่อน ตัวใต้หมู่เมฆดูราวกับพวกเราก�ำลังตกอยู่ในวงล้อมของ คลื่นสีขาวที่หมุนวนอยู่ทั้งเบื้องล่างและเบื้องบน “เราสามารถไปกันต่อได้อีกหน่อย” Gyatso บอก “แต่มันอันตราย” พวกเราเดินไต่ไปตามโขดหินที่โผล่ ออกมาเพื่อเลี่ยงกรวดทรายที่อาจท�ำให้ลื่นล้ม ซึ่งกระจาย อยู่บนทางเดินเป็นช่วงๆ ความสูงชันของหินผาจากภูเขา หิมะมังกรหยกและภูเขาหิมะฮาป๋า (Haba Xue shan) ก็ค่อยๆ ปรากฏขึ้นเหนือศีรษะของเรา ไม่มีสิ่งใดกั้น ระหว่างฉันกับความสูงชันเบื้องหน้าเมื่อได้ยืนอยู่ชายขอบ ของแนวต้นเฟิร์น คิง ดอนวาร์ด เคยเล่าเรื่องราวของ การติดกับดักในช่องเขาลึกของแคว้น ซึ่งเบื้องบนคือหิน ผาตั้งตระหง่านกับสายน�้ำที่ไหลเชี่ยวอย่างบ้าคลั่งอยู่เบื้อง ล่างไว้ว่า “พลาดเพียงก้าวเดียว พวกเราคงต้องกระเด็น ตกสู่หุบเหวนรก” เกินกว่าความเกี่ยวพันกับอ�ำนาจ มนต์ขลังของสถานที่ ฉันรู้สึกถูกบังคับให้ต้องก้าวถอย ออกจากบริเวณริมขอบ ช่องเขาช่างดูราวกับมีชีวิต บนพื้นที่ราบสูงล้อมรอบด้วยหมู่ภูเขาแห่งนี้ คือ เมืองจงเตี้ยน (Zhongdian) ซึ่งชาวทิเบตรู้จักกันดีใน ฐานะ กยัลถาง (Gyalthang) ในปี ค.ศ.2002 จงเตี้ยน ได้รับการเรียกขานขึ้นใหม่ว่า แชงกรี-ลา ชื่อที่ได้รับค�ำ ชี้แจงด้วยการใช้ข้อสังเกตทางสภาพภูมิประเทศจากเรื่อง Lost Horizon แม้ว่าเมืองจงเตี้ยนจะตั้งอยู่ในพี้นที่ที่น่า ตื่นตะลึงของเทือกเขาหิมาลายัน แต่ก็ไม่มีสิ่งใดเหมือน อารามบนภูเขาตามที่ Hilton ได้บรรยายไว้ เว้นเสียแต่ เรื่องเสน่ห์อันน่าหลงใหล ที่ระดับความสูงเหนือพื้น November 2011
59
BORNEO
Beneath the blue
โลดแล่นไปบนผืนน�ำ้ นอกฝัง่ ซาห์บา ท้าทาย ท่วงท�ำนองของเกลียว คลืน่ พร้อมเปิดประตู สูช่ วี ติ ในซอกมุมเล็กๆ กลางสีฟา้ ครามกับ ความลึกลับของ Bajau Laut “ยิปซี แห่งท้องทะเล” Words TOM HUGH-JONES Photographs TIMothy ALLEN Translation Vigunda
84
November 2011
นักด�ำน�้ำชาว Bajau แหวกว่ายอยู่ ท่ามกลางฝูงปลากะพงบริเวณ แนวปะการังนอกชายฝั่ง เกาะบอร์เนียว แหล่งปะการังที่ หลากหลายที่สุดแห่งหนึ่งของโลก
November 2011
85
MAke it happen
BORNEO
ด�ำดิง่ ไปในอุทยาน ทางน�ำ้ Tun Sakaran หมูเ่ กาะนอกชายฝัง่ ซาบาห์ทแี่ วดล้อมไป ด้วยโลกใต้นำ�้ สีสนั แพรวพราย อันเป็น บ้านของ Bajau Laut และเป็นขุมทรัพย์ ล�ำ้ ค่าของนักด�ำน�ำ้ ทัง้ น�ำ้ ลึกและใต้ผวิ น�ำ้
essentials
Getting around
ไม่มรี ะบบขนส่งสาธารณะจาก ท่าเรือเซมพอร์นาไปยังเกาะ แต่ โรงแรมสามารถจัดการเดินทาง จากเซมพอร์นาหรือสนามบิน ตาเตาให้ได้ แพ็กเกจด�ำน�ำ้ ปกติ รวมค่าเดินทางถึงเกาะด้วย Further reading
หาอ่านได้ในบอร์เนียว lonely planet (750 บาท) และมาเลเซีย สิงคโปร์ & บรูไน (850 บาท) Climate
BARGAIN!
1
พักค้าง 1-2 คืนใน KUALA LUMPUR (KL) หรือ KOTA KINABALU (KK) ก่อนขึน้ เครือ่ งต่อเพือ่ ไปเกาะ ห้องชุดและ อพาร์ตเมนต์ที่ Pacific Regency Hotel Suites ในกัวลาลัมเปอร์ เป็นห้องพักควรค่า น่าอยู่ แถมยังสามารถพักผ่อนสนุกสนานไป กับสระว่ายน�ำ้ ดาดฟ้าและลูนา บาร์ (เริม่ ต้นที่ 3,500 บาท; pacificregency.com) ในโกตา คินาบาลู Jesselton Hotel เป็นหนึง่ ตัวเลือกทีน่ า่ สนใจ และตัง้ อยูก่ ลางเมืองแสน สะดวกสบาย (เริม่ ต้นที่ 2,150 บาท; jesseltonhotel.com) มาบูล (Mabul) คือเกาะทีอ่ ยูใ่ กล้ เซมพอร์นามากทีส่ ดุ และเป็นถิน่ ฐานของ ชุมชน Bajau Laut ทีพ ่ กั ดีๆ ส�ำหรับงบ ประมาณพอเพียงคือ
4
500
30
400
20
300
10
200
0
100
˚C
mm
J F M A M J J A S O N D
Temp max/min
0
Rainfall
THE FINAL WORD “ผมเคยพบเห็นสถานทีอ่ นื่ ๆ เหมือนสิปาดันเมือ่ 45 ปีกอ่ น ตอนนีเ้ ราได้เจอแดนสวรรค์ อันพิสทุ ธิเ์ ช่นนัน้ อีกครัง้ ” ส�ำรวจและถ่ายภาพยนตร์ โดย Jacques Cousteau 90
เดียวกับ Scuba Junkie (เริม่ ต้นที่ 850 บาท ; sipadanscuba.com) ส่วนทีห่ รูหรากว่า คือ Borneo Divers Mabul Resort ทีพ ่ กั อันโอ่อา่ งดงาม (แพ็กเกจ 3 วัน เริม่ ต้นที่ 21,600บาท ; borneodivers.info) ทางเลือกหนึง่ ในการพักทีม่ าบูล ก็คอื Sipadan Pom Pom Island Resort (ล่างขวา) บนเกาะชือ ่ เดียวกัน (แพ็กเกจด�ำน�ำ้ 2 วัน 1 คืนรวมด�ำน�ำ้ เริม่ ต้น 8,450 บาท ; pompomisland.com) กระท่อมปีกไม้กว้างขวาง ติดแอร์ปลูกคร่อมน�ำ้ ทะเลตืน้ จัดทัวร์เฉพาะ บนเกาะ มีแพ็กเกจ แบบไม่รวมด�ำน�ำ้ ด้วย (เริม่ ต้นที่ 6,000 บาท)
7
October 2011
ห่างจาก SEMไป 17 ไมล์ ถ้าไม่ได้ นัดแนะให้ทพ ี่ กั มา รับ ขึน้ รถโดยสาร หรือแท็กซีเ่ ข้าไปในเมืองได้ เซมพอร์นาคือ ประตูดา่ นหน้าเข้าเกาะทีส่ ร้างใหญ่โตคร่อม เหนือน�ำ้ Seafest Hotel มองเห็นวิวชายหาด สวยงาม (เริม่ ต้น 2,050บาท; seafesthotel.com).
PONA
BARGAIN!
Mabul Beach Resort (ขวา) เจ้าของ 40
บินสูส่ นามบิน
ตาเตา ซึง่ อยู่ 2
ถ้าคุณยังไม่ได้จดั เตรียมแพ็กเกจด�ำน�ำ้
(ดู Tour Operators box ขวา) ก็ 3
สามารถท�ำได้ทเี่ ซมพอร์นา แต่เตรียมใจว่า อาจต้องรอสักพัก หรือต้องจ่ายเพิม่ ส�ำหรับ ทางเลือกพิเศษอืน่ ๆ บริษทั จัดโปรแกรม ด�ำน�ำ้ ทีด่ ที สี่ ดุ 2 แห่งท่ามกลางบริษทั แตกต่างหลากหลายทีก่ ระจุกแน่นตามถนน Semporna Seafront ก็คอื Billabong Scuba (billabongscuba.com) และ Blue Sea Divers (thereefdivers.com)
Bajau Laut พักพิงและ ด�ำรงชีพอยู่กับผืนทะเล
3 OF THE BEST TOUR OPERATORS Borneo Divers
เจ้าบุกเบิกบนเกาะสิปาดัน ในทริปมีเรือพา ชมแหล่งด�ำน�ำ้ ทีด่ ที สี่ ดุ อย่างน้อย 2 แห่ง ต่อ 1 วัน พร้อมด้วยทีพ ่ กั ชัน้ น�ำอย่างดีที่ Borneo Divers Mabul Resort บริษทั นีม้ สี ว่ นช่วยผลักดันให้สปิ าดันได้ขนึ้ ชือ่ เป็น มรดกโลก (เตียงคูเ่ ริม่ ต้นที่ 15,500 บาท รวมทัง้ ตัว๋ เครือ่ งบินภายในประเทศ borneodivers.info)
ในขณะที่
5 เรือโดยสารไปยัง 6 เกาะเล็กๆ สามารถเช่าเหมา
เกาะต่างๆ ได้ ลอง ตรวจสอบราคาจาก คนเรือทีล่ อยล�ำอยู่ นอก Semporna’s Seafest Hotel (เทีย่ วละประมาณ 2,000 บาท สามารถโดยสารได้ 8 คน) ในทะเล คุณจะได้แล่นผ่านบ้านบนล�ำเรือของชาว Bajau Laut หมูบ ่ า้ นเหนือน�ำ้ และฟาร์ม เพาะสาหร่าย
มีการจ�ำกัดโควตานักท่องเทีย่ วทีจ่ ะเข้า เกาะสิปาดันในแต่ละวันอย่างเคร่งครัด หากคุณไม่ใช่นกั ด�ำน�ำ้ มืออาชีพ หรือหยุด ด�ำน�ำ้ มาเกิน 6 เดือน บริษทั จัดทัวร์ดำ� น�ำ้ จะขอให้ คุณ ด�ำทบทวนและฝึกทักษะใหม่ จองล่วงหน้า อย่างน้อย 4 สัปดาห์ ส�ำหรับบริษทั ทัวร์ชอื่ ดัง (ดู Tour Operators ขวา) ค่าใช้จา่ ยราว 4,250 บาท ส�ำหรับซ้อมด�ำน�ำ้ 3 รอบใน 1 วัน
8
อย่างเกาะสิปาดันมีสงิ่ มีชวี ติ ทางทะเลงดงาม หลากหลาย และเป็นเป้า หมายสูงสุดของนักด�ำน�ำ้ ทัง้ น�ำ้ ลึกและน�ำ้ ตืน้ แหล่งด�ำน�ำ้ รอบๆ เกาะอืน่ ก็เป็นทีน่ ยิ มไม่แพ้ กัน น�ำ้ ตืน้ บนหาดทรายทีเ่ กาะมาบูล เป็นบ้าน ของเหล่าสัตว์นำ�้ น้อยใหญ่หลายชนิด อย่าง เช่น ปลาจิม้ ฟันจระเข้ปศิ าจ ปลาไหลริบบิน้ (บน) และม้าน�ำ้
ก่อนกลับบ้าน เรือ่ ยเฉือ่ ยริม ทะเลสักวัน หรือ หรือนัดแนะไกด์ พืน้ เมืองให้พา คุณไปพบชาว Bajau จุดนี้ ความจริงแล้ว ส�ำคัญมาก เพราะ หลังจากด�ำน�ำ้ การบินต่อใน เวลาไม่ถงึ 24 ชัว่ โมงอาจก่อให้เกิดอันตราย ร้ายแรงต่อสุขภาพถึงขัน้ เสียชีวติ ได้
9
words: SIMON RICHMOND. photoGRAPHS: TIMOTHY ALLEN, MAP ILLUSTRATION: TINA ZELLMER
Getting there
จากกรุงเทพฯ เดินทางสู่ เกาะบอร์เนียว ควรบินลง กัวลาลัมเปอร์ หรือ โกตา คินา บารูกอ่ น ซึง่ มีหลายสายการบิน ให้บริการ อาทิ ไทยแอร์เอเชีย, มาเลเซีย แอร์ไลน์ส แล้วค่อย ต่อเทีย่ วบินภายในประเทศสูเ่ กาะ บอร์เนียว
Borneo Eco Tours
บริษทั ทัวร์หวั ทันสมัย ใส่ใจรายละเอียดการ ท่องเทีย่ วแห่งนีต้ งั้ อยูท่ โี่ กตา คินาบาลู มี แพ็กเกจด�ำน�ำ้ 4 วัน 3 คืน ตามเกาะต่างๆ ทีม่ าบูลหรือคาปาลัย (Kapalai) รวมทัง้ เรือ ด�ำน�ำ้ 3 แห่งใน 1 วัน และด�ำน�ำ้ ชายฝัง่ แบบ ไม่จำ� กัด (24,750 บาท) นอกจากนีย้ งั สามารถจัดทริปไปยอดเขาคินาบาลู พร้อมสัมผัสบรรยากาศทีพ ่ กั แบบโฮมสเตย์ ได้ดว้ ย (borneoecotours.com)
Scuba Junkie
Scuba Junkie เป็นบริษทั เดียวกับ Mabul Beach Resort มีบริการจัดทัวร์มากกว่า 25 เกาะในทะเล Celebes รวมทัง้ สิปาดัน ซึง่ มีกำ� แพงปะการังสูง 2,000 เมตรด้วย (เริม่ ต้น 4,450 บาท) และยังสามารถจัดทัวร์ แนวผจญภัยตามแนวชายฝัง่ อย่างเช่น พายเรือคายัค ล่องแก่ง หรือแพ็กเกจ 2 วัน 1 คืนไปภูเขาคินาบาลูได้ดว้ ย (5,750 บาท; scuba-junkie.com)
EXPLORE MORE OF SABAH Sepilok Orang-utan Rehabilitation Centre (SORC) Why go?
เยีย่ มลิงก�ำพร้าและลิง บาดเจ็บซึง่ ได้รบั การ เลีย้ งดูในศูนย์เลียน แบบธรรมชาติกอ่ นจะปล่อยกลับเข้าสูป่ า่ Stay
Chic Paganakan Dii สร้างขึน้ จากวัสดุ รีไซเคิลทัง้ หมด ค่าใช้จา่ ยรวมค่าเดินทางไป SORC (เตียงเดีย่ วเริม่ ต้นที่ 1,200 บาท; paganakandii.com) Getting there
เซปิลอ็ ก (Sepilok) อยูห่ า่ งจากซันดากัน (Sandakan) 12 ไมล์ หากโดยสารรถ ประจ�ำทาง (30 นาที 50 บาท) มีเทีย่ วบิน จากโกตา คินาบาลูไปซันดาทุกวัน (45 นาที 1,250 บาท)
Mount Kinabalu Why go?
Sungai Kinabatangan Why go?
ภูเขาคินาบาลูมยี อดสูงทีส่ ดุ ในมาเลเซียคือ 4,095 เมตร พร้อมด้วยหน้าผาส�ำหรับคน ชอบความท้าทาย แต่ไม่จำ� เป็นต้องใช้อปุ กรณ์ เฉพาะ (ขออนุญาตเข้าและติดต่อไกด์ได้ที่ ทีท่ ำ� การอุทยานซาห์บา) ถ้าชอบเบาลงมา หน่อย รอบๆ อุทยานมีทปี่ นี เขาซึง่ ง่ายกว่านัน้
แม่นำ�้ สายยาวทีส่ ดุ ของซาบาห์เป็นแม่นำ�้ สีโคลนกว้างไหลผ่านป่าฝนชอุม่ เขียวอุดม สมบูรณ์ หนาแน่นด้วยพืชพรรณไม้และ สัตว์พนื้ ถิน่ รวมทัง้ ลิงอุรงั อุตงั กวางแซมบา ลิงจมูกยาว กับนกเงือกบอร์เนียวทัง้ 8 สาย พันธุ์
Sutera Sanctuary Lodges มีทพ ี่ กั ทุก รูปแบบในอุทยานแห่งชาติ เลือก Hill Lodge ส�ำหรับห้องพักสะอาด สะดวกสบาย กระท่อมแฝดปีกไม้ (เริม่ ต้น 4,000 บาท; suterasanctuarylodges.com).
ในหมูบ่ า้ นสุเกา (Sukau) Sukau Rainforest Lodge เป็นบ้านพักดีไซน์เก๋ ห้องตกแต่งเรียบง่าย (แพ็กเกจ 2 วัน 1 คืน เริม่ ต้นที่ 12,300 บาท sukau.com)
Stay
Getting there
สามารถเดินทางถึงภูเขาคินาบาลูจากตัว เมืองโกตา คินาบาลูได้เลย มีรถโดยสารเข้า อุทยานแห่งชาติจากสถานี Inanam ทีค่ นิ า บาลู และปาดัง เมอเดกา (Padang Merdeka) เป็นระยะ (2 ชัว่ โมง 150 บาท)
Stay
Getting there
นักท่องเทีย่ วส่วนมากมาทีส่ ไุ หง คินาบาตา งัน (Sungai Kinabatangan) เพือ่ ท่อง เทีย่ ว ทว่ารถโดยสารธรรมดาทีว่ งิ่ ไปมา ระหว่างโกตา คินาบาลูกบั ตาเวา ยังผ่าน เส้นทางทีจ่ ะไปยังสุเกาด้วย (แต่ละจุดราคา ประมาณ 300 บาท)
YOUR QUESTIONS ANSWERED ใครคือ…Bajau Laut? ชนพืน้ เมืองของมาเลเซียและฟิลปิ ปินส์ ชาว Bajau เป็นชาวเผ่าพืน้ เมืองทีม่ จี ำ� นวน มากทีส่ ดุ ในซาห์บาเป็นอันดับสอง รองจาก Kadazan-Dusun ซึง่ ท�ำให้มจี ำ� นวน ประชากรมากถึง 13% ของประเทศ มักมีชอื่ เรียกขานว่า “ยิปซีทะเล” พวกเขา เป็นกลุม่ นักล่าและหาอาหารเร่รอ่ นกลุม่ สุดท้ายบนโลก แม้หลายคนจะมีบา้ นใน เมืองบนแผ่นดินซาห์บาหรือบนเกาะ แต่บางคนก็ยงั คงอาศัยในบ้านเรือ เป็นเขตเสีย่ งภัยต่อโรคติดต่อ? มีความเสีย่ งทีจ่ ะติดเชือ้ มาลาเรียบนเกาะ ซาห์บา ควรปรึกษาแพทย์เรือ่ งการปฏิบตั ิ ตัวให้ถกู สุขลักษณะและหาวิธปี อ้ งกัน แต่ ส่วนมากมักพบปัญหาเรือ่ งความร้อน ดังนัน้ จึงจ�ำเป็นอย่างยิง่ ทีจ่ ะต้องรักษา สภาวะร่างกายไม่ให้ขาดน�ำ้ อาจมีปญ ั หา แมลงสัตว์กดั ต่อย ศึกษาข้อมูลเพิม่ เติม ได้ที่ fitfortravel.nhs.uk. ท�ำไมต้องมาด�ำน�ำ้ ทีน่ ?ี่ ทะเล Celebes เป็นบ้านของเหล่าสิง่ มีชวี ติ ในทะเลอันแปลกประหลาด น่าตืน่ ตาตืน่ ใจ ตัง้ แต่ปะการังสวยระยับ กระทัง่ ฉลามวาฬ มหึมา แทบจะรับรองได้วา่ คุณต้องได้เห็น ฉลามหูดำ� หรือถ้านักด�ำน�ำ้ คนไหนโชคดี กว่า อาจกลับบ้านพร้อมได้ขดี ฆ่ารายชือ่ สัตว์ทตี่ อ้ งดูให้ได้อย่างกระเบนราหู กระเบน นก หมึกยักษ์ และฉลามหัวค้อน
October 2011
91
xyxyxyxyxyxyxy
an ISLAND of stories
Sri Lanka’s story
Romesh Gunesekera นักเขียนชาวศรีลงั กาซึง่ ได้รบั การ เสนอชือ่ เข้าชิงรางวัล Booker Prize ได้บอกเล่าถึงเรือ่ งราว การฟืน้ ฟูประเทศของเขา และบทบาทของงานวรรณกรรม ทีช่ ว่ ยน�ำพาผูค้ นกลับมาเยือนดินแดนนีอ้ กี ครัง้ WORDS romesh gunesekera | PHOTOGRAPHS philip lee harvey TRANSLATE ANJIRA ASSAVANONDA
ชายหาดที่เมืองตังกัลลาทาง ตอนใต้ของเกาะ ซึ่งสงบเงียบ และเกือบจะร้างผู้คน 88
November 2011
November 2011
89
Panyii อายุ 80 ชาวนาในหมู่บ้าน กิกเวมา (Kigwema) ทางตอนใต้ ของโกหิมา เมืองหลวงรัฐนาคาแลนด์ ชาวบ้านแก่ๆ หลายคนจดจ�ำเรื่องราว ของนักล่าหัวมนุษย์ได้เป็นอย่างดี หน้าตรงข้าม ภาพแกะสลักนักล่า หัวมนุษย์บนประตูทางเข้าหมู่บ้านพีซามา (Phesama) ลงบันทึกปี 1943
new travel secrets
once were warriors
ครัง้ หนึง่ ...รัฐนาคาแลนด์เคยเป็นดินแดน ทีโ่ ด่งดังเรือ่ งการล่าหัวมนุษย์ ทว่าภาพนัน้ เลือนหายไปจนหมดสิน้ แล้ว เมือ่ ทีน่ กี่ ำ� ลัง เปิดประตูตอ้ นรับนักท่องเทีย่ วอย่างอบอุน่ Words Fergal Keane | Photographs JONATHAN GREGSON Translations ASAMAPON KHOMEMUANG
104
November 2011
November 2011
105
more to MAke happen
MAke it happen
NAGALAND Panyii, 80, is a farmer in the xyxyxyxyxyxyxy village of Kigwema, just south of Nagaland’s capital, Kohima. Many village elders recall the exploits of the headhunters. oPPosItE PagE a carving depicting a headhunter on the gate of Phesama Village, dated 1943
xyxyxyxyxyxyxy
once were warriors
Nagaland, on India’s border with Burma, was once famed for its headhunters but visitors can now expect a warm welcome, as BBC correspondent Fergal Keane discovered PhotograPhs JONATHAN GREGSON
46
June 2010
essentials Getting there
จากกรุงเทพฯ บินไปทีก่ ลั กัตตาซึง่ มีหลายสายการบินให้บริการ อาทิ คิงฟิชเชอร์, เจ็ต แอร์เวย์ ฯลฯ และ ต่อเทีย่ วบินในประเทศไปยังดีมาปูร์ ซึง่ มีอนิ เดียน แอร์ไลน์สให้บริการ จากนัน้ นัง่ รถต่ออีก 3 ชัว่ โมงไปยัง เมืองโคฮิมา เลือกได้วา่ จะขึน้ รถ โดยสารประจำ�ทางและแท็กซี่ แต่ ทางทีด่ คี ณ ุ น่าจะต้องติดต่อบริษทั ทัวร์ทอ้ งถิน่ ให้จดั การเรือ่ งนีเ้ ลยดี กว่า (ดูเพิม่ ในเรือ่ ง...‘Can I go
9
independently?’)
Three of the Best Tour Operators India Safaris (รวมทัง้ บริษท ั แม่ “แอนด์บยี อนด์” & BEYOND) เป็นบริษทั ทัวร์ได้รบั การรับรอง เชีย่ วชาญด้านการเทีย่ วป่าและ พืน้ ทีห่ า่ งไกลในอินเดีย รับจัด ตารางการท่องเทีย่ วตามความ ต้องการของลูกค้า จึงถือเป็นตัว เลือกทีเ่ หมาะสมและยืดหยุน่ ได้ ส�ำหรับรัฐนาคาแลนด์ มีทวั ร์พร้อม ไกด์ทอ้ งถิน่ ยานพาหนะ และทีพ ่ กั ทีมงานมีประสบการณ์ 20 ปี ในการ สนับสนุนด้านการขนส่งให้แก่ทมี ข่าวสารคดีทางวัฒนธรรม ประวัตศิ าสตร์ และการท่องป่าของ BBC หลายรายการ ค่าใช้จา่ ยอยูท่ ี่ ประมาณ 4,000 – 5,000 บาท/วัน รวมทัง้ รถยนต์และคนขับรถ ไกด์ ท้องถิน่ อาหาร และทีพ ่ กั (indiasafaris.com, andbeyon dindia.com).
ไม่ใช่เรือ่ งยากอย่างทีค่ ดิ หากจะลองไปเทีย่ วรัฐ นาคาแลนด์ ชนเผ่าทีห่ า่ ง ไกลระหว่างทีร่ าบของ รัฐอัสสัมกับเขตชายแดน พม่า ทริปของคุณจะ เป็นการลุยป่านาคาฮิลส์ สีเขียวสดสลับกับสีฟา้ คราม และพบหมูบ่ า้ น ประดับตกแต่งด้วย กะโหลกศีรษะเพือ่ ระลึก ถึงสงครามโลกครัง้ ที่ สอง
steps into the heart of the Naga Hills ถ้าจะสังสรรค์กบั วัยรุน่ โกหิมา ให้ตรง Dream Café ทีน ่ มี่ วี วิ สวย จากหน้าต่างหลังร้าน เค้กโฮมเมด และเป็น คลุมสันเขาหลายลูก มีตลาดกลางขนาดเล็ก ทีเ่ หมาะในการชมการแสดงดนตรีแบบ นาคา ด้วยวงดนตรีสดทีม่ เี ป็นประจ�ำและ (ตรงทางเข้าสถานี รถไฟ) ทีน่ า่ ตืน่ ตาตืน่ ใจ มีแผ่นซีดเี พลงพืน้ เมืองขายด้วย (กาแฟ 5 บาท; หัวมุมถนนดีมาปุระ (Dimapur) ซึง่ ชาวเผ่านาคาจะมา ตัดกับอิมผาล (Imphal)) ขายเครือ่ งปัน้ ดินเผา รวมทัง้ โบฮุล (bohul) หรือหนอนตัวแตนดิน้ กระแด่วๆ
เริม่ ที่ Razhu Pru เกสต์เฮาส์ เล็กๆ ในโกหิมา กับ ห้องพักเรียบง่าย บริการน่าประทับใจ และอาหารรสเลิศ (เริม่ ที่ 900 บาท; 00 91 370 229 0291; razhupru@gmail. com)
Kohima เมือง
1
ไปที่ บนหุบเขาทีค่ รอบ- 3 2
Alder Tours & Travels
มีทวั ร์ดา้ นวัฒนธรรมและการส่อง นกในรัฐนาคาแลนด์ จัดการเรือ่ งใบ อนุญาต ไกด์ทอ้ งถิน่ ยานพาหนะ อาหาร และทีพ ่ กั ค่าใช้จา่ ยส�ำหรับ การท่องเทีย่ วแบบเป็นคูอ่ ยูท่ ี่ 3,650 บาท/คน/วัน (00 91 943 601 1266)
Visa
Further reading
ดูคมู่ อื ของ lonely planet เรือ่ ง อินเดียและอินเดียตะวันออก เฉียงเหนือ Climate
อนุสรณ์แห่งช่วงเวลา 64 วันในช่วง State Museum ห่าง สงครามโลกครัง้ ทีส่ อง ระหว่างการ ออกไป 2 ไมล์ทางเหนือของ โกหิมา เป็นทีร่ วบรวมโบราณวัตถุ ต่อสูก้ บั ทหารญีป่ นุ่ War Cemetery ของชาวนาคา มีโมเดลอาคารแสดง ตัง้ อยูบ่ นชัยภูมริ บตรงแยกถนนดีมาปุระ ถึงความหลากหลายทางสถาปัตย- ตัดกับอิมผาล มีหลุมศพอยูร่ าวๆ กรรม (ค่าเข้าชม 5 บาท; เปิดวัน 1,200 หลุม ของทหารชาวอังกฤษ เครือ จักรภพ อังคาร-อาทิตย์ ; 00 91 370 และอินเดีย 222 0749). Sachu Angami ผูส้ ละชีพใน (ซ้าย) เปิดพิพธิ ภัณฑ์ ปี 1944 สงครามโลกครัง้ ทีส่ อง โกหิมา (Kohima (เข้าชมฟรี) War Museum of WWII) อาคาร ในสนามหลังบ้านตัง้ อยูบ่ นสมรภูมริ บ ระหว่างสงครามโกหิมา
4
ที่ Kigwema village ห่าง ออกไป 2 ไมล์ทางใต้ของเมือง โกหิมา มีบา้ นทีม่ หี ลังคาหน้าจัว่ รูปเขา ไขว้ บนอาคารหลังหนึง่ ในจัตรุ สั กลาง มีปา้ ยบอกว่ากองทัพญีป่ นุ่ เดินทางมาถึง ทีน่ เี่ มือ่ ‘วันที่ 4 เดือน 4 ปี 44 เวลาบ่ายสาม โมง’ หลังจากหมูบ่ า้ น ถูกเผาระหว่างสงคราม กองทัพอังกฤษก็ บริจาคแผ่นกระเบือ้ ง ลอนลูกฟูก ซึง่ ยังคง มุงหลังคาบ้านอยูห่ ลาย หลังในปัจจุบนั
7
THE FINAL WORD ‘ไม่มใี ครเป็นมิตรทีด่ ไี ปกว่าชาวนาคา ไม่มใี ครเป็นศัตรูทเี่ ลวร้ายเท่าเขา ถ้า พวกเขารูส้ กึ ท้อแท้หรือถูกหลอก’ นายพล Sardespande จาก หนังสือเดอะปากัวนากา (1987)
56
November 2011
5
Angami Phizo ผูน้ ำ� กลุม่ เลือดรักชาติ ชาวนาคามาจาก Khonoma เมืองบน ยอดเขาทีล่ อ้ มรอบด้วยป่าไม้เขียวขจี ใน หมูบ่ า้ นมีโฮมสเตย์แบบเรียบง่ายเพียง ไม่กแี่ ห่ง ลองวี อาเมรูส์ เฮาส์ (Via Meru’sHouse) ซึง่ มีหอ้ งพักคู่ พืน้ ไม้ขดั เงา ห้องหนึง่ มองเห็นวิวทัว่ ทัง้ หมูบ่ า้ นจาก ระเบียงเล็กๆ (ห้องเตียงคูเ่ ริม่ ที่ 1,000 บาท; 00 91 943 601 1266)
8
Innovative India Tourism เชีย ่ วชาญการท่อง
หัวกะโหลกศีรษะวางประดับ เป็นเหมือนถ้วยรางวัลอยู่ เหนือประตูบ้านของ Viyalie Tacu นักล่าชาวนาคาใน หมู่บ้านพีซามา
คุณจะได้พบกับบ้านและโมรัง (morung) (หอพักคนโสดส�ำหรับนักเรียนหนุม่ สาวชาวนาคา) ที่ Kisama Heritage Village พิพธ ิ ภัณฑ์กลางแจ้งทีอ่ ยูห่ า่ ง 10 ไมล์จากเมืองโกหิมา และสถานทีจ่ ดั งาน เทศกาลนกเงือกของรัฐนาคาแลนด์ในเดือน ธันวาคม ซึง่ ชาวเผ่าต่างๆ จะมารวมกันเพือ่ กินเลีย้ ง ร้องร�ำท�ำเพลง และแข่งมวยปล�ำ้ (ค่าเข้า 10 บาท)
6
เมืองโคโนมา ล้อมรอบด้วย ป่าดงดิบและจุด ชมวิวสวยๆ ใน พืน้ ที่ 27 ตร.ม. ของเขตป่าสงวน
9
Khonoma Nature Conservation and Tragopan Sanctuary ซึง่ ดูแลรักษาโดยชุมชน
ท้องถิน่ คุณสามารถเดินป่ามาทีน่ ไี่ ด้จาก หมูบ่ า้ นโคโนมา (ค่าเช้าชมฟรี)
Words: abigail hole. illustration: david atkinson. photoGRAPHS: jonathan gregson, alamy
ต้องขอวีซา่ เข้าประเทศอินเดีย และ ขอใบอนุญาตพิเศษเข้ารัฐนาคา แลนด์ (ดูทห่ี วั ข้อ “PERMITS”)
planning your trip to Nagaland Permits
นักท่องเทีย่ วต้องไปเทีย่ วเป็นกลุม่ อย่างน้อย 4 คน หรือเป็นคูแ่ ต่งงาน (พร้อมทะเบียนสมรส) ข้อบังคับในการขอใบอนุญาตคือคุณต้องมีไกด์ ท้องถิน่ จะให้ดคี วรขอใบอนุญาตผ่านตัวแทนท่องเทีย่ วท้องถิน่ ทีม่ ชี อื่ เสียง (ดูทหี่ วั ข้อ ‘Best tour operators’) ต้องแสดงตารางการวางแผน ท่องเทีย่ วตอนยืน่ ขอใบอนุญาต และต้องยึดก�ำหนดการตามนัน้ ดังนัน้ จงวางแผนอย่างรอบคอบ! เผือ่ เวลาขอใบอนุญาตประมาณ 4 สัปดาห์ ใบอนุญาตมีอายุ 10 วันนับจากวันทีก่ ำ� หนด แต่ขอต่อระยะเวลาได้ Can I go independently?
เรือ่ งนีไ้ ม่ได้เด็ดขาด ส่วนหนึง่ ของข้อบังคับในการขอใบอนุญาตเข้ารัฐ นาคาแลนด์คอื คุณต้องไปกับไกด์ทอ้ งถิน่ ซึง่ จะช่วยคุณเรือ่ งการสือ่ สาร และจะรูส้ ถานการณ์ความปลอดภัยในขณะนัน้ จึงขอแนะน�ำให้คณ ุ วางแผนการท่องเทีย่ วผ่านตัวแทนในท้องถิน่ ซึง่ จะจัดการเรือ่ งการขอ ใบอนุญาต จัดหาไกด์ และอ�ำนวยความสะดวกต่างๆ ให้ Getting Around
มีรถประจ�ำทางและรถแท็กซีส่ าธารณะวิง่ ระหว่างหมูบ่ า้ นในรัฐนาคาแลนด์ แต่ตวั แทนท่องเทีย่ วท้องถิน่ จะจัดการเรือ่ งการขนส่งทัง้ หมด พร้อมทัง้ รถยนต์และคนขับรถให้ ถึงแม้วา่ คุณไม่ได้ไปเทีย่ วทีไ่ หนไกลๆ แต่เส้นทาง ระหว่างเมืองต่างๆ ยังไม่คอ่ ยดีนกั ค่าเช่ารถยนต์พร้อมคนขับรถอยูท่ ี่ ประมาณวันละ 900 บาท
Safety
ตัง้ แต่อนิ เดียได้รบั เอกราชในปี 1947 กบฏชาวนาคาก็ตอ่ สูเ้ พือ่ เอกราช ของรัฐนาคาแลนด์มาตลอด ตอนนีส้ งครามยุตแิ ละเมืองส่วนใหญ่มี ความมัน่ คงดีแล้ว บริเวณทีห่ า่ งไกลอาจมีปญ ั หาทางการเมืองมากกว่า แต่เป็นบริเวณทีค่ ณ ุ จะไม่ไปเทีย่ ว จ�ำเป็นต้องเช็กข้อมูลปัจจุบนั จาก กระทรวงการต่างประเทศ หรือตัวแทนท่องเทีย่ วในท้องถิน่ ก่อน
เทีย่ วในชุมชนและโครงการป่าสงวน ทัว่ เขตตะวันออกเฉียงเหนือของ อินเดีย รวมทัง้ โฮมสเตย์ในรัฐนาคา แลนด์ ค่าใช้จา่ ยต่อคน (รวมค่าใบ อนุญาต ไกด์ ยานพาหนะ และ ทีพ ่ กั ) เริม่ ทีว่ นั ละ 3,000 บาท ส�ำหรับทริป 14 วัน (00 91 943 301 7643; abhra.bhattacharya@innovativeindiatours. com)
Who are the Naga tribes? ชาวนาคาถือก�ำเนิดในภูมภิ าคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ชุมชนต่างๆ กระจัดกระจายไปตามแนวตะเข็บชายแดนอินเดีย-พม่า แต่สว่ นใหญ่ กระจุกอยูใ่ นรัฐนาคาแลนด์ ซึง่ มีอยูก่ ว่า 20 ชนเผ่า แต่ละชนเผ่ามีความ คล้ายคลึงทางวัฒนธรรมแต่แตกต่างกันอย่างชัดเจนเรือ่ งภาษาถิน่ แม้ ทุกวันนีจ้ ะมีภาษานาคาเป็นภาษากลาง หมูบ่ า้ นต่างๆ จะตัง้ อยูบ่ นสันเขา และมีวฒ ั นธรรมแบบนักรบอย่างเหนียวแน่น การล่าหัวมนุษย์กลายเป็น สิง่ ผิดกฎหมายในปี 1935 (ครัง้ สุดท้ายทีบ่ นั ทึกไว้คอื ปี 1963) แต่ศรี ษะ หลายชิน้ ยังเป็นส่วนหนึง่ ของส�ำคัญในการบอกรูปลักษณ์ของ ท้องถิน่ บ้านของชาวนาคาสร้างจากไม้และฟาง (แต่ละชนเผ่าจะมี ลักษณะเฉพาะ) โดยมีทางเข้าประดับด้วยหัวควาย โมรัง หรือหอพักซึง่ เป็นส่วนหนึง่ ของระบบการศึกษาทีล่ ม้ เลิก ไปแล้วยังคงมีให้เห็นอยูม่ ากในหมูบ่ า้ นชาวนาคา
November 2011
57
Rediscover chiang mai
ไม่ต้องไต่ขึ้นสู่ยอดดอยก็สามารถ มองเห็นหมอกขาวยามปลายฝนที่ ก�ำลังห่มคลุมไปทั่วทุกเทือกเขา ซึ่ง นั่นเป็นสัญญาณบอกให้รู้ว่าต้นฤดู หนาวของเชียงใหม่ได้เริ่มขึ้นแล้ว
Rediscover
Chiang Mai ค้นพบความหมายใหม่แห่งการเดินทางสูเ่ ชียงใหม่ กุหลาบเมืองเหนือ ทีม่ ไิ ด้มเี พียงความเก๋ ไก๋เท่านัน้ หากยังมีเรือ่ งราวอีกหลากหลาย แง่มมุ ทีจ่ ะท�ำให้คณ ุ มองเชียงใหม่ลมุ่ ลึกกว่าเคย
Words saranyu nokkaew, Chayawat manasiri | Photographs natthiti ampriwan, sarut chuaychab, rakchat sodaban
116
November 2011
November 2011
117
Rediscover
Your trip mapped out
chiang mai
งานดีไซน์ที่ไม่หวงไอเดียของ ร้านสุริยันจันทรา หนึ่งใน สถานที่เที่ยวสุดฮิตของ เชียงใหม่ ขวา: ความประณีต ของขนมหวานสไตล์ฝรั่งเศส จากร้าน W by Wanlamun ที่ต้องไช้เวลาอบถึงสามวัน
จากเมืองสูภ่ เู ขา...จากผืนผ้าสูผ่ นื นาขัน้ บันได...นีค่ อื ทริปพิเศษทีจ่ ะเติม อรรถรสแห่งการเดินทางของคุณให้เต็มเปีย่ มด้วยเรือ่ งเล่าน่าประทับใจ 6 CHIANG DAO Best for nature
5 CHAIPRAKARN Best for Yunnan culture
5
ฝ่าสายหมอกสูย่ อดดอยหลวงเชียงดาว ท่ามกลางความสดชืน่ ของธรรมชาติที่ บริสทุ ธิ์ น�ำ้ ตก ภูเขา น�ำ้ พุรอ้ น และวิถี ชีวติ แสนเรียบง่ายของชนเผ่า
สัมผัสวัฒนธรรมจีนทีถ่ กู หลงลืมอยูใ่ น หมูบ่ า้ นเล็กๆ กลางหุบเขา ทีน่ ภี่ าษาจีน ยังคงถูกใช้เป็นภาษาหลัก วิถชี วี ติ แบบ จีนยูนนานยังคงด�ำเนินต่อไปอย่างไม่ ไยดีกบั โลกภายนอก
6
MAE CHAM Best for textile 3
MAE RIM Best for leisure 2
2
1
พบกับสีสนั ของเส้นใยทีถ่ กู ถักทออยูใ่ น ลวดลายซิน่ ตีนจก เศษไม้ถกู น�ำมาย้อม เป็นครามตามภูมปิ ญ ั ญาชาวบ้าน เสียงกีท่ อยังคงดังก้องจากอดีต เฉก เช่นซิน่ ตีนจกทีย่ งั ไม่สญ ู หาย
ท่ามกลางความเขียวขจีของนาขัน้ บันได รีสอร์ตเล็ก น่ารัก ซ่อนตัวอยูห่ ลัง สายหมอก กุหลาบเมืองหนาวประชัน สีกบั พริกหวานลูกใหญ่ แค่กาแฟกับ หนังสือเล่มโปรดก็พอแล้วส�ำหรับทีน่ ี่
3
OMKOI Best for homestay 4
118
November 2011
muang CHIANG MAI Best for city life 1
4
ในความเปลีย่ นแปลงของเมืองใหญ่ เชียงใหม่ยงั คงมีเสน่ห์ และมุมพิเศษให้ ค้นหา ทัง้ ช็อป ชม ชิม และชิล คุณ สามารถพบเจอได้ครบทุกอรรถรส
MAP ILLUSTRATION: prin r.
เดินทางไกลไปในหมูบ่ า้ นทีไ่ ม่มใี ครรูจ้ กั กาแฟป่าถูกเสิรฟ ์ ในยามเช้า ใบไม้ถกู น�ำมารองน�ำ้ ฝนแทนแก้ว หมูบ่ า้ นพะอัน พร้อมแล้วทีจ่ ะเปิดรับนักท่องเทีย่ วผูใ้ ฝ่ หามิตรภาพและความจริงใจ
ร้านนี้แม้ตั้งอยู่ในซอยช้างม่อยที่ถูกหลงลืม ทว่าด้วย บรรยากาศบ้านไม้เก่ากลางสวน บวกด้วยความหวานของ ขนมที่ละมุนลิ้นในทุกค�ำ ท�ำให้ในทุกฤดูหนาวมีนักท่องเที่ยวจ�ำนวนมากตั้งใจมาต่อคิวรอกินขนมหวานที่ ใช้เวลา ปรุงแต่งร่วมสามวัน เมืองเชียงใหม่ในวันนี้อาจผิดแผกไปจากหลายร้อย “นอกจากขนมฝรั่งเศสจะไม่ใช่เรื่องง่ายแล้ว ความ ยากของการเปิดร้านในเชียงใหม่คือราคา ที่นี่ไม่ใช่ ปีที่ผ่านมา เสน่ห์แห่งสายลมหนาวไม่เพียงพัดพาคลื่น นักท่องเที่ยวที่หลั่งไหลกันมาสัมผัสไอหนาวแห่งแดนเหนือ กรุงเทพฯ ถ้าขายแพงมากก็ไม่มีใครซื้อ นักท่องเที่ยวมา ต่อคิวรอกินขนมพี่แค่ 4-5 เดือนช่วงหน้าหนาว แล้วอีก หากยังน�ำพากลิ่นอายแห่งความทันสมัยเข้ามาห่มคลุม บรรยากาศทั่วเมืองอีกด้วย ความเก่าแก่ของก�ำแพงเมือง ครึ่งปีที่เหลือล่ะ นี่คือความจริงที่ต้องคิด ต้องบริหาร เริ่มมีร้านรวงตกแต่งเก๋ไก๋เข้ามาแทนที่ รวมทั้งกลุ่มคอม- การเปิดร้านที่นี่ไม่ได้มีแค่ความฝันสวยๆ ว่าฉันอยากเปิด ร้านชิลๆ คิดอะไรไม่ออกก็ร้านกาแฟเก๋ๆ เหมือนกันหมด มูนิตีมอลล์ที่ค่อยๆ เผยโฉมในทุกหัวมุมถนน ในขณะที่ ถ้าคิดแค่นั้นรับรองว่าไม่รอด” เสียงตีเครื่องเงินของสล่าผู้เฒ่าค่อยๆ แผ่วเบาลงทุกที ทว่ามนตราแห่งล้านนายังไม่เสื่อมคลาย ท่ามกลางความ ใช่เป็นเพียงเมืองของคนช่างฝัน เชียงใหม่ยังเป็น เปลี่ยนแปลง ยังมีมุมเล็กๆ และกลุ่มคนเล็กๆ ที่ยืนหยัด เมืองที่อัดแน่นไปด้วยแรงบันดาลใจ เฉกเช่นแรงบันดาลใจ ท้าทายความเปลี่ยนแปลง และช่วยกันท�ำให้เชียงใหม่ใน จากคนทุกวัยที่ก่อตัวเป็นถนนนิมมานเหมินท์ ทุกซอก ซอยบนถนนสายนี้เต็มไปด้วยร้านชิล โรงแรมเก๋ ร้าน ยุคสมัยล้านนาโมเดิร์นยังคงเป็นจุดหมายที่น่าค้นหา ช็อปปิงสุดอินเทรนด์ รวมทั้งร้านขายงานดีไซน์ ที่มีให้ “หลายคนมาเชียงใหม่ด้วยความฝัน พี่ก็เหมือนกัน เลือกตั้งแต่ล้านนาสไตล์ ไทยนิยม ไทยโมเดิร์น คลาสสิก แต่พี่ฝันอยู่บนพื้นฐานแห่งความจริง” ค�ำพูดของหนึ่งในผู้น�ำความฝันมาแต่งแต้มเมืองเช่น ไปจนถึงงานแอบสแตร็กต์หลุดโลก ซอยนิมมานฯ 1 ได้ชื่อว่าเป็นถนนแห่งงานดีไซน์ คุณมู่-จักรทอง อุบลสูตรวนิช เจ้าของร้านขนมหวาน สไตล์ฝรั่งเศสแห่งเดียวในเชียงใหม่ “W by Wanlamun” ไม่น่าเชื่อว่าระยะทางเพียงกิโลเมตรเศษจากต้นถนน 1
CHIANG MAI
Best for city life
นิมมานฯ ยาวไปถึงซอยสุดท้าย มีร้านกาแฟให้เลือก นั่งกว่า 40 ร้าน เสื้อผ้าดีไซน์ล�้ำ ราคาหรูมีให้เลือกช็อป อย่างไม่รู้เบื่อ ในทางกลับกัน ร้านอาหารล้านนาราคาถูก ก็ยังคงมีให้เลือกชิมด้วยเช่นกัน “สุริยันจันทรา” คืออีกร้านงานดีไซน์ต้นแบบที่เกิด ขึ้นมาพร้อมกับความเจริญของนิมมานฯ สิ่งที่ท�ำให้สุริยัน จันทรากลายเป็น 1 ใน 3 สุดยอดแหล่งท่องเที่ยวของ เชียงใหม่ตลอด 9 ปีที่เปิดมา ก็ด้วยที่ร้านนี้ไม่เน้นงาน ขาย ตรงกันข้าม คุณโอ-สุริยา บุณยะเวชชีวิน เจ้าของ ร้านกลับติดป้ายเชิญชวนให้นักท่องเที่ยวเข้ามาถ่ายรูปคู่ งานดีไซน์ได้ทุกชิ้น อีกทั้งพื้นที่ทุกตารางนิ้วจะมีการ ตกแต่งใหม่ให้ไฉไลกว่าเดิมในทุกสัปดาห์ บางครั้งสวน สไตล์อังกฤษก็ถูกเปลี่ยนเป็นสวนสีชมพูสุดโรแมนติก ประตูสไตล์อินเดียถูกเปลี่ยนเป็นความหรูหราแบบ โมร็อกโก และมีบ้างที่ลายกราฟฟิกเดิมทั้งก�ำแพงถูก เปลี่ยนเป็นลายอื่นภายในเวลาแค่ 2 วัน “เราใส่ใจกับงานที่เราท�ำทุกชิ้น บนถนนนิมมานฯ อาจมีร้านที่ขายพวกงานดีไซน์มากก็จริง แต่ในความ เยอะก็ยังคงมีช่องว่างเสมอ ถ้าเรารู้จักสร้างเอกลักษณ์ เฉพาะของเรา เราไม่ได้เชียร์ให้ลูกค้าซื้อของ แต่เรา ต้องการให้ลูกค้าได้สิ่งที่ชอบจริงๆ ลูกค้าสามารถนั่งฟัง เพลงอยู่ที่นี่ได้ทั้งวัน เข้าไปกินขนมในครัว ชงกาแฟ November 2011
119
Rediscover chiang mai ยามเช้าที่ม่อนแจ่มครึกครื้น ไปด้วยชาวเขาที่ช่วยกันเก็บผัก ผักกาดหอมเมืองหนาวปลอด สารพิษส่งขายในตัวเมือง ขวา:ชาออร์แกนิกจากไร่เกษตร อินทรีย์ของร้าน Tea Garden
2
MAE rim
Best for leisure miles into your trip 0
40
80
120
160
200
240
280
ระยะทางจากตัวเมืองเชียงใหม่เข้าสูแ่ หล่งพักผ่อนหย่อนใจ ในอ�ำเภอแม่รมิ ใช้เวลาเพียง 40 นาที
แม้พระอาทิตย์ออกมาอวดโฉมเป็นเวลากว่าสอง ชั่วโมงแล้วก็ตาม แต่ ณ สถานที่ซึ่งความสูงเหนือน�้ำ ทะเลปานกลาง 1,460 เมตร ในอ�ำเภอแม่ริม ยังมีหมอก ขาวปกคลุมจนไม่สามารถเห็นอะไรได้ชัดเจน แต่หากรอ เวลาให้สายลมยามสาย เริ่มพัดพาม่านหมอกกับกลุ่มเมฆ ด้านล่างกระจายตัว หมุนวนไปตามทิศทางลมราวกับเมฆ เต้นระบ�ำ ภาพทิวเขาฝั่งตรงข้ามกับผืนป่าเบื้องล่างจะ ค่อยๆ ปรากฏตัวมาประชันความงดงามร่วมกับยอดดอย น่าอิจฉาชาวแม่ริม อ�ำเภอที่อยู่ติดกับเมืองเชียงใหม่ เพราะนอกจากระยะทางไม่ห่างจากแหล่งสีสันในรูปแบบ ความเป็นเมืองใหญ่แล้ว แม่ริมยังอุดมด้วยแหล่งพักผ่อน หย่อนใจทางธรรมชาติ ความแตกต่างของวิถีชีวิตและ วัฒนธรรม แต่ผสมผสานความเป็นเมืองเข้าไปได้อย่าง พอดีๆ เหมาะส�ำหรับปลีกตัวหนีความอึกทึกครึกโครม ไปชาร์จแบตเตอรีจิตใจ ปีที่ผ่านมา ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหนองหอยเปิด ให้นักท่องเที่ยวเข้าชมได้อย่างเป็นทางการ จากแหล่ง เพาะปลูกพืชผักของชุมชนชาวเขา จึงกลายเป็นจุดหมาย ปลายทางน้องใหม่ ต้อนรับนักเดินทางจากทั่วทุกสารทิศ เข้ามาสัมผัสธรรมชาติ ที่รู้จักกันในนาม “ม่อนแจ่ม” ซึ่ง เป็นพื้นที่บนสันเขาบริเวณโครงการหลวงฯ ความงาม ของม่อนแจ่มจึงเป็นความกลมกลืนระหว่างเกษตรกรรม พื้นที่สูงกับป่าไม้ธรรมชาติ ในฟากหนึ่งมองเห็นทะเล หมอกค่อยๆ เคลื่อนช้าๆ มาปกคลุมผืนป่าเขียวเข้ม 122
November 2011
November 2011
123
Rediscover 3
chiang mai
MAE CHAM
แม้สายตาจะพร่าเลือนไปบ้าง แต่การทอผ้าตีนจกกลับอยู่ ในสายเลือดและจิตวิญญาณ ของหญิงแม่แจ่มทุกคน ล่าง: แม้แต่เด็กนักเรียนก็ยัง ใส่ผ้าซิ่นตีนจกไปโรงเรียน
Best for textile miles into your trip 0
40
80
120
160
200
240
280
km
จากตัวเมืองเชียงใหม่ไปอ�ำเภอจอมทอง แล้วนัง่ รถสอง แถวสีเหลืองสดใสต่อไปยังอ�ำเภอแม่แจ่ม ใช้เวลาประมาณ 2 ชัว่ โมง
บน: เสื้อห้อมย้อมครามที่น�ำมาใส่ดีไซน์ จนกลายเป็นสินค้าที่คนรุ่นใหม่ก็สวม ใส่ได้, ลายตีนจกที่แตกต่างกันไปตามแต่ ประสบการณ์ของผู้ทอ ล่าง: แม้จะเป็นชาย ผ้า แต่การท�ำลวดลายตีนจกต้องใช้ทั้งเวลา ความพิถีพิถัน และประสบการณ์นานนับสิบปี
นาข้าวขั้นบันไดกับไร่ข้าวโพดบนภูเขารอบตัวอ�ำเภอ แม่แจ่ม คล้ายเป็นก�ำแพงธรรมชาติให้เมืองสงบแห่งนี้ถูก โอบล้อมอยู่ท่ามกลางหุบเขา กลายเป็นความงามที่ กลมกลืนกับวิถีชีวิตเรียบง่าย เชื้อเชิญให้นักเดินทางติด ภาพจุดขายของนาข้าวขั้นบันได แต่แก่นของความงดงาม ในเมืองแห่งนี้ยังประกอบด้วยรากวัฒนธรรมเก่าแก่ ซึ่ง เป็นมรดกตกทอดสืบมาจากบรรพบุรุษ นั่นคืองานศิลปะ แห่งเส้นใยและผืนผ้า ป้ายโฆษณาสีสันสะดุดตากับร้านค้าที่กระจายให้เห็น อยู่ทั่วเมือง คงสื่อให้ผู้มาเยือนรับรู้ได้ไม่ยากว่า ผ้าตีนจก คือสินค้าที่ชาวแม่แจ่มภูมิใจน�ำเสนอ การตระเวนหา แหล่งทอผ้าเพื่อซื้อกลับไปเป็นของฝาก หรือแวะชมการ ทอผ้าแล้วนั่งคุยกับผู้อยู่เบื้องหลังผลงานเป็นอีกกิจกรรม น่าสนใจ นอกเหนือจากการเที่ยวแม่แจ่มแบบเดิมๆ ที่ศูนย์ส่งเสริมผลิตภัณฑ์ผ้าทอมือ ต�ำบลท่าผา มีผ้า ตีนจกคุณภาพดีโดยฝีมือของกลุ่มแม่บ้านวางขาย ในเมื่อ การทอผ้าตีนจกเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตชาวแม่แจ่ม การ รวมตัวกันของสมาชิกผู้มีใจรักในงานฝีมือจึงเกิดขึ้น เพื่อ สร้างความแข็งแกร่งให้วัฒนธรรมประจ�ำถิ่น
มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับความส�ำคัญของผลิตภัณฑ์ประจ�ำ เมืองมาตั้งแต่สมัยโบราณ ว่าผู้ชายที่มีโอกาสได้บวช เรียนห่มผ้าเหลือง คล้ายเป็นการส่งพ่อแม่ให้เกาะชายผ้า เหลืองขึ้นสวรรค์ไปด้วย แต่ส�ำหรับผู้หญิงที่ไม่มีโอกาสได้ บวชจะต้องทอผ้าเพื่อทดแทนบุญคุณพ่อแม่ เมื่อความ เชื่อในหลักศาสนาเข้ามาเกี่ยวข้องกับงานหัตถกรรม ชาว แม่แจ่มจึงคิดว่าการทอผ้าต้องมีความพิเศษมากกว่าทอ เพื่อเป็นเครื่องนุ่งห่มธรรมดาๆ ต้องทอแล้วให้ความรู้สึก ว่าได้บุญกุศล ลวดลายต่างๆ จึงน�ำมาจากหลักความเชื่อ ทางพุทธศาสนา เช่น ขัน แก้ว หงส์ นก หรือลวดลายที่มี ความเป็นมงคล เพื่อสื่อให้เห็นว่าผ้าตีนจกมีความแตกต่าง จากผ้าทั่วไป “คนโบราณยังเชื่อว่าถ้าผู้หญิงคนไหนทอผ้าไม่เป็น จะไม่ได้แต่งงาน และในพิธีมงคลผู้หญิงจะน�ำผ้าที่ตนเอง
ทอไปไหว้พ่อแม่สามีเพื่อแสดงความเคารพ หรือใช้นุ่งใน พิธีการส�ำคัญ ผลงานผ้าทอตีนจกจึงคล้ายเป็นการบอก ถึงตัวตนบุคคลนั้น” คุณเกษร กรรณิกา ประธานศูนย์ฯ กล่าว แล้วหยิบผ้าตีนจกราคาหลักพันมาอธิบายให้เห็น ความละเอียดของเนื้องาน ที่สังเกตได้ด้วยสายตาว่ามี เอกลักษณ์ในการทอกลับด้าน สอดแทรกเส้นด้ายได้ หลายสี ไม่มีปม และสามารถสวมใส่ได้ทั้งสองด้านของ ผืนผ้า บรรยากาศที่ศูนย์ฯ ในบางวันอาจดูเงียบเหงาไปบ้าง มีเพียงผ้าตีนจกกับผ้าทอประเภทต่างๆ วางเรียงรายให้ เลือกซื้อ แต่การแกะรอยที่มาผ้าตีนจกของจริงเพื่อให้ รู้ซึ้งถึงเส้นใยความผูกพันระหว่างผืนผ้ากับคนแม่แจ่มนั้น ไม่ใช่เรื่องยากแต่อย่างใด หากลองประสานความ ต้องการกับทางศูนย์ฯ ก่อนว่ามีบ้านหลังไหน เดินทางไป อย่างไร ก็อาจจะได้โปรแกรมเที่ยวรูปแบบใหม่ที่ไป สัมผัสวิถีแห่งชุมชนผ้าทอมือ นั่นเพราะชาวบ้านส่วนใหญ่ทอผ้าเป็นอาชีพเสริม หลังจากการท�ำไร่ท�ำนา บ้านหลายหลังมีกี่ทอผ้าเป็นของ ตัวเอง ชาวบ้านจะแวะมาซื้อวัตถุดิบจากศูนย์ฯ แล้วน�ำ กลับไปทอกันเอง โดยกว่าจะเป็นผ้าตีนจกสวยๆ ผืนหนึ่ง ขึ้นอยู่กับคนทอว่าจะเจียดเวลาจากไร่นามาใช้ทอผ้าใน 126
November 2011
แต่ละวันมากน้อยแค่ไหน บางคนใช้เวลาแค่ประมาณ 2 สัปดาห์ ขณะที่บางคนอาจใช้เวลาเป็นปี หากสอบถามข้อมูลเรียบร้อยแล้ว ลัดเลาะตามถนน เส้นเล็กๆ ผ่านชุมชนและอย่าหลงเสน่หข์ องนาข้าวขัน้ บันได จนเลยเวลา เมื่อไปจนถูกแหล่งอาจได้พบบรรยากาศการ ทอผ้าตีนจกภายในบ้านของบรรดาคุณย่าคุณยาย ทีก่ ำ� ลัง ขะมักเขม้นมีสมาธิอยู่กับการถักทอเส้นใยหลากสีที่อยู่ เบื้องหน้า แต่ทุกคนก็เต็มใจที่จะแบ่งไมตรีให้กับนักท่อง เที่ยวที่มาพูดคุยสอบถามถึงการท�ำงานด้วยสีหน้าเปื้อน รอยยิ้ม การทอผ้าของกลุ่มแม่บ้านในปัจจุบันยังมีลวดลาย ของเรื่องราวที่อิงมาจากพุทธศาสนา ผนวกกับสอดแทรก ความคิดสร้างสรรค์ส่วนตัว แต่การทอผ้าคงไม่เกี่ยวกับ ความเชื่อโบราณอีกแล้วว่าคนทอจะได้แต่งงานหรือเปล่า เพราะการทอผ้าตีนจกทุกวันนี้คล้ายเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วย เติมเต็มชีวิตให้มีสีสัน และสืบไว้ซึ่งงานศิลป์ของท้องถิ่น โดยเฉพาะเมื่อมองว่าการทอผ้าเปรียบเหมือนผลงาน ศิลปะประเภทหนึ่ง เมืองแม่แจ่มคงเป็นแหล่งรวมศิลปิน ที่มีใจรักร่วมสร้างสรรค์ผลงานอันประณีต และไม่ใช่ เรื่องน่าแปลกใจ ถ้างานทอผ้าตีนจกจะเป็นผ้าที่มีความ งามสอดคล้องกับการถ่ายทอดอารมณ์ลงไป หากได้
Rediscover chiang mai
4
OMKOI
Best for homestay miles into your trip 0
40
80
120
160
200
240
280
km
เส้นทางคดเคีย้ วราว 179 กิโลเมตรจากเมืองเชียงใหม่ อาจใช้เวลามากกว่า 2 ชัว่ โมง
ความเงียบของรุ่งสางถูกท�ำลายลงด้วยระฆังผูกคอ วัวดังกังวานจากใต้ถุนเรือนไม้ยกสูง ตามด้วยเสียงร้อง ของวัวที่ฟังคล้ายเสียงเบสโทนต�่ำของทรอมโบน หาก ตั้งใจฟังอีกนิดอาจได้ยินเสียงครืดคราดคล้ายเป่าทูบา เป็นจังหวะสั้นๆ ของบรรดาหมูด�ำพันธุ์ผสมตัวอ้วนพี ที่ เดินพล่านไปทั่วเพื่อท�ำกิจกรรมสุดโปรด อย่างการเดิน ดมดุ่มๆ ตามพื้นดิน คุ้ยหาทุกสิ่งทุกอย่างที่พอจะกินได้ จากนั้นไม่นานเสียงโขกสับกุกกักๆ ราวกับจังหวะกลอง ก็ดังขึ้นจากในครัว เมื่อรวมกับเสียงซ่าของธารน�้ำไหล แว่วมาจากฝายกลางหมู่บ้าน ทุกสรรพเสียงก็ผสมผสาน กลายเป็นบทเพลงบรรเลงยามเช้าของหมู่บ้านพะอัน ต้นปีที่ผ่านมา ใจกลางอ�ำเภออมก๋อยมีร้านสะดวก ซื้อยอดฮิตผุดขึ้น เป็นสัญลักษณ์บ่งบอกถึงความเจริญ ที่เริ่มคืบคลานมาถึงชนบท แต่ส�ำหรับหมู่บ้านที่ห่างไกล ออกไปด้วยเส้นทาง ซึ่งน่าจะเหมาะมากกับการใช้เป็น สนามแข่งขันมอเตอร์ไซค์วิบาก หรือจักรยานดาวน์ฮิลล์ ความเจริญแบบคนเมืองใหญ่จึงกล�้ำกรายเข้าไปได้ไม่ 130
November 2011
มากนัก วิถีชีวิตพอเพียงของหมู่บ้านชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง ยังคงถูกเก็บรักษาไว้โดยมีธรรมชาติเป็นเกราะก�ำบัง หมู่บ้านพะอันเป็นหมู่บ้านสาขาแห่งหนึ่งในต�ำบล สบโขง ห่างจากใจกลางอ�ำเภออมก๋อย ราว 15 กิโลเมตร แต่เป็น 15 กิโลเมตรที่มีเส้นทางโหดหินอยู่เอาการ ผ่าน ถนนคอนกรีตที่ลาดชันคดเคี้ยว ต่อด้วยดินลูกรังขรุขระที่ มีเนินผากับป่าโปร่งเป็นขอบทาง ซึ่งเป็นถนนที่ชาวบ้าน ช่วยกันท�ำเอง ทั้งถางป่าและขุดดิน โดยมีความกว้าง เพียงให้รถยนต์วิ่งผ่านได้คันเดียว การเดินทางไปสู่หมู่บ้านในหุบดอยแห่งนี้จ�ำเป็นต้อง ใช้บริการมอเตอร์ไซค์จากคนในพื้นที่ที่มีความช�ำนาญ เท่านั้น หากมีถนนบางช่วงที่การลงจากรถแล้วเดินด้วย สองเท้าน่าจะปลอดภัยกว่าทั้งคนขับและคนซ้อน ส่วนการ เดินทางด้วยรถกระบะโฟร์วีลจะเป็นทางเลือกในกรณีที่มี ความจ�ำเป็นจริงๆ เท่านั้น แต่ความยากล�ำบากของการเดินทางไปสัมผัสนิยาม ของโฮมสเตย์ชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง อันห่างไกลความ สะดวกสบายจะค่อยๆ เฉลยความคุ้มค่าเหนื่อยเมื่อถนน ดินลูกรังใกล้สู่จุดหมาย ด้วยทัศนียภาพไร่ข้าวบนทิวเขา สลับกับนาข้าวขั้นบันได และผืนป่าเขียวชอุ่มโอบขนาบ สองข้างทาง ในความหมายของโฮมสเตย์แล้ว นักเดินทางทีต่ อ้ งการ ความดิบแบบดั้งเดิมในวิถีชีวิตชาวเขาที่ไม่จ�ำเป็นต้องปรุง แต่งจัดฉาก คงหลงเสน่ห์กับหมู่บ้านกะเหรี่ยงแห่งนี้ได้ไม่ ยากนัก เพราะบ้านไม้ยกสูงราว 40 หลังคาเรือนยังรักษา วิถีชีวิตที่เรียบง่าย ชาวบ้านส่วนใหญ่ท�ำอาชีพ
ที่หมู่บ้านพะอัน หมูด�ำพันธุ์ผสม ตัวอ้วนพีเดินดุ่มๆ คุ้ยหาทุกสิ่ง เท่าที่จะพอกินได้ ซ้ายบน: กล้อง ยาสูบท�ำให้อากาศที่ชื้นและหนาว ของยอดเขาอุ่นขึ้นมาทันที ซ้ายล่าง: เตาฟืนถูกจุดสว่าง อยู่ ในห้องครัวกลางบ้าน
November 2011
131
Rediscover chiang mai
คุณสุทธินี พิพัฒน์พาคิง ประธานกลุ่มแม่บ้านบ้าน ใหม่หนองบัว ก�ำลังแปลส�ำเนียงภาษาจีนของคุณลุงวัย 80 เศษที่พยายามเล่าประวัติหมู่บ้านให้นักท่องเที่ยวกลุ่ม เดียวในหมู่บ้านฟัง ที่นี่ภาษาจีนยังคงถูกใช้เป็นภาษาหลัก หลังเลิกเรียนเด็กทุกคนจะเดินกลับไปล้อมวงกินข้าวทีบ่ า้ น แล้วออกมาเรียนภาษาจีนอีกครั้ง คล้ายการเรียนภาคค�่ำ สัปดาห์ละหกวัน วันละสามชัว่ โมงอย่างไม่รจู้ กั เหน็ดเหนือ่ ย ร้านค้าทุกแห่งยังคงมีภาษาจีนติดป้ายบอกราคา รายการ สินค้า กระทัง่ เมนูอาหารในร้านตามสัง่ หรือแม้แต่ชอ้ นส้อม ก็ยงั เป็นของหายากและดูจะใช้ไม่คล่องแคล่วเหมือนตะเกียบ ซึ่งทั้งหมดหมายความว่าภาษาไทยอาจต้องถูกพับเก็บไว้ ในกระเป๋าเดินทางสักพัก แล้วปล่อยให้ความจริงใจและ ไมตรีเท่านั้นท�ำหน้าที่ประหนึ่งไกด์น�ำทางชั้นเยี่ยม
5
Chaiprakarn
Best for Yunnan culture miles into your trip 0
40
80
120
160
200
240
280
km
สองชัว่ โมงครึง่ จากเชียงใหม่ เลีย้ วซ้ายเข้าซอยเล็กๆ สูบ่ า้ นใหม่หนองบัว
สองชั่วโมงเศษจากเมืองเชียงใหม่ บนเส้นทางเลียบ ไหล่เขาที่มีล�ำธารไหลเคียงอยู่เบื้องล่าง ใครจะเชื่อว่ายัง มีหมู่บ้านชาวจีนยูนนานซ่อนตัวอยู่อย่างเงียบเชียบ ห่าง เพียงไม่กี่กิโลเมตรจากถนนสายหลักที่มุ่งหน้าเข้าสู่ อ�ำเภอฝาง อ�ำเภอชัยปราการวันนี้แม้ไม่มีรถเมล์สีเหลืองคันเล็ก พร้อมป้ายภาษาจีนเขียนก�ำกับทีแ่ ปลว่า “บ้านใหม่หนองบัว” วิ่งรับส่งชาวบ้านกลางเขามาสู่ตัวเมืองด้านนอก ทว่าวิถี ชีวิตชาวจีนที่นี่ก็มิได้เปลี่ยนแปลงไป จากเมื่อครั้งที่นาย พลหลีเหวินฮ้วน ผู้น�ำกองทัพจีนคณะชาติ (KMT) กองทัพที่ 3 หนึ่งในกองก�ำลังก๊กมินตั๋งที่ได้ถอยร่นจาก 134
November 2011
“ค้างบ้านป้าก็ได้ ไม่หรูหราแบบโรงแรม แต่กอ็ บอุน่ นะ” “กินข้าวก่อนๆ อย่าเพิ่งรีบไปไหน” ถ้อยสนทนาภาษาไทยปนส�ำเนียงจีนเหล่านี้คือสิ่งที่ สามารถพบได้ง่ายดายจากทุกบ้านที่เดินผ่าน และด้วย ความที่เป็นหมู่บ้านเล็กๆ ท�ำให้การท่องเที่ยวบ้านใหม่ หนองบัวไม่จ�ำเป็นต้องใช้ยานพาหนะใดนอกจากสองเท้า หรือไม่ก็จักรยานเพื่อซอกแซกทักทายตามบ้านต่างๆ แม้ จะพูดภาษาจีนไม่ได้ แต่เพียงกล่าวทักทาย “สวัสดี” ประตูบ้านก็พร้อมจะเปิดต้อนรับให้เราเข้าไปเป็นแขก คนส�ำคัญในทันที เช้านีว้ ถิ ชี วี ติ ของชาวจีนยูนนานยังคงด�ำเนินไปเหมือน เมือ่ ห้าสิบปีกอ่ น ผูค้ นรวมอยูท่ ตี่ ลาดสดหน้าโรงภาพยนตร์ เก่า ยิ่งเข้าใกล้ฤดูหนาว ชาวบ้านจะรีบมาต่อคิวรอซื้อผัก สดกรอบใหม่และผักเมืองหนาวหน้าตาแปลกๆ จากดอย ผาแดง หมั่นโถ ซาลาเปา น�้ำถั่วดิน โจ๊กข้าวฟืน คือ อาหารหลักที่เกือบทุกคนต้องถือติดไม้ติดมือกลับบ้าน ส่วนใครที่ต้องการกินข้าวนอกบ้าน ซึ่งมีน้อยมากในยาม เช้า สามารถซื้อของสดไปให้ร้านอาหารไทย-จีนหน้า ตลาดปรุงเป็นเมนูอร่อยตามแต่เชฟต�ำรับอาหารจีนจะ คิดสรรค์ น�้ำชาร้อนๆ ในกาสเตนเลสคือวัฒนธรรมการกินของ ชาวจีนที่นิยมมานานนับพันปี แต่กระนั้นกลางหมู่บ้านก็ ยังมีรา้ นกาแฟในบ้านดินมุงจากชือ่ หมีจ่ า้ ง เปิดให้บริการ ในยามสายของทุกวัน โดยกาแฟฝีมือแม่บ้านชาวไต้หวัน คนนี้ไม่ได้มีแซนด์วิชฝรั่งวางเคียงคู่ เมนูของว่างกินคู่ กาแฟรสเข้มกลับเป็นเกี๊ยวซ่าไส้ผัก โรตีผัก เสิร์ฟพร้อม กับต�ำรากาแฟบนแผ่นไม้ไผ่ที่เจ้าของร้านบรรจงเขียนเอง เป็นภาษาจีน โดยหวังว่าสักวันหนึ่งคนในหมู่บ้านจะ เปิดใจและเปิดอ่าน
ซ้าย: บรรยากาศในโรงเรียนจีนที่แทบจะไม่ ได้ยินเสียงพูดคุยเป็นภาษาไทย, กระดาษที่ ใช้ในพิธีไหว้พระจันทร์ บน: เต้าหู้เป็นวัตถุดิบ หลักที่ถูกน�ำมาปรุงแต่งเป็นหลากหลายเมนู อาหารยูนนาน, เสียงแม่ชีสวดมนต์ก้อง กังวานมาจากวัดจีนท้ายหมู่บ้าน ล่าง: สุกี ยูนนานหม้อใหญ่คืออาหารแก้หนาวที่ห้าม พลาดเมื่อมาเยือนบ้านไหม่หนองบัว
จีนแผ่นดินใหญ่มายังพม่า ไทย และได้อาศัยหุบเขาเมือง ชัยปราการเป็นปราการตัง้ กองก�ำลังต่อสูพ้ รรคคอมมิวนิสต์ จีน จนได้ชัยชนะและก่อตั้งรกรากอยู่ในเมืองไทยนับจาก นั้นมา ซุ้มประตูจีนเปิดต้อนรับนักเดินทางที่ใช้เส้นทางบ้าน ใหม่หนองบัวเป็นทางลัดขึน้ สูแ่ ปลงดอกไม้บนดอยอ่างขาง ภาพของบ้านไม้ หลังคาจั่วซ้อนมุงกระเบื้องดินเผาแบบ ล้านนาถูกแทนที่ด้วยบ้านก่ออิฐสีแดงชั้นเดียว ใส่หลังคา แอ่นงอนแบบวัดจีน โคมไฟกระดาษสีแดง และป้ายอักษร จีนถูกแขวนไว้หน้าบ้านเกือบทุกหลัง แม้ชาวจีนยูนนาน ที่นี่จะไม่ได้สวมเสื้อคอจีนติดกระดุมผ่าหน้า หรือรองเท้า เกี๊ยะแบบที่เห็นในภาพยนตร์จีนทั่วไป ทว่าบทสนทนา ภาษาจีนที่คลอตลอดทางเข้าสู่หมู่บ้าน ท�ำให้จิตวิญญาณ แห่งความเป็นจีนชัดเจนยิ่งกว่า จนแทบไม่น่าเชื่อเลยว่า ยังมีวิถีชีวิตเหล่านี้หลงเหลืออยู่ “สมัยก่อนที่นี่เป็นโรงครัว เขาเอาไว้เก็บเสบียง ท�ำ อาหารแล้วส่งไปให้ทหารของกองทัพที่ 3 ที่อยู่ข้างบน แถวๆ บ้านถ�้ำง้อบ ช่วงวันหยุดทหารก็จะลงมาดูหนังใน โรงหนังหน้าตลาด สมัยนั้นใหญ่มาก ลุงเองยังเคยได้ เข้าไปดูหนังจีนที่มาจากเมืองจีนเลย ใครๆ ก็มาดูหนังที่นี่ เสียดายที่เดี๋ยวนี้ร้างไปแล้ว” November 2011
135
Rediscover chiang mai น�้ำตกขุนน�้ำรูที่อยู่ ใกล้เพียง ปั่นจักรยานไปถึง แต่ก็มี นักท่องเที่ยวเพียงน้อยคนนัก จะรู้จัก ซ้าย: ยามว่างกลุ่ม แม่บ้านผู้ควบต�ำแหน่งไกด์ ท้องถิ่นจะรวมกลุ่มสาน ตะกร้าเป็นอาชีพเสริม
6
Chiang dao
Best for nature miles into your trip 0
40
80
120
160
200
240
280
km
เลาะเลียบขุนเขาจากตัวเมืองเชียงใหม่ เพียงสองชัว่ โมงก็ถงึ ยังจุดหมายเชียงดาว
บนความสูงกว่า 2,245 เมตรเหนือระดับน�้ำทะเล นักท่องเที่ยวตัวจ้อยก�ำลังค่อยๆ ปีนป่ายเทือกเขาหินปูน เพือ่ พิชติ ยอดดอยหลวงเชียงดาว หรือตามต�ำราท่องเทีย่ ว เรียกดอยเชียงดาว เขาสูงที่เป็นเหมือนแกนกลางของ เชียงดาว อ�ำเภอเล็กๆ ที่มีทุ่งหญ้าเขียวขจีอยู่เบื้องหน้า สลับด้วยภาพของน�้ำตก ล�ำธาร น�้ำร้อน ถ�้ำ ชาวเขาเผ่า ต่างๆ และปิดฉากด้วยความตระการตาของดอยหลวงที่มี สายหมอกคลอเคลียตลอดปี ยามหน้าฝนเชียงดาวค่อนข้างเงียบแต่ไม่เคยเหงา ด้วย นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่เข้ามารีทรีตกายใจท่ามกลาง ความสบายของธรรมชาติ ฤดูนี้ทางอุทยานแห่งชาติ เชียงดาวจะไม่เปิดเส้นทางให้เดินป่า หรือขึ้นไปพิชิตยอด เชียงดาว ทว่าหลายคนก็พอใจกับการนั่งนิ่งๆ ใต้ต้นยาง อายุร้อยปีพร้อมหนังสือเล่มโปรด หรือไม่ก็กาแฟสักถ้วย และเมื่อลมหนาวพัดมาคราวใด นักแสวงหาทั้งชาวไทย และฝรั่งตาน�้ำข้าวต่างก็มุ่งหน้าขึ้นไปสัมผัสทะเลหมอก บนยอดดอยหลวง ซึ่งใช้เวลาร่วมสองวัน ต้องนอนค้าง คืนกลางป่าโดยไม่มีน�้ำอาบ แต่ด้วยความอลังการของ ทะเลหมอกที่ไกลสุดสายตา ย่อมท�ำให้เหล่าผู้พิชิตมุ่งแต่ จะเดินหน้าเพื่อไปสัมผัสสิ่งที่เรียกว่าความอัศจรรย์ทาง ธรรมชาติให้ได้สักครั้งในชีวิต “พีเ่ องชอบเชียงดาว แต่ไม่คอ่ ยชอบความเหนือ่ ยและ ไม่ชอบเดินป่าไกลๆ พี่ก็เที่ยวของพี่อยู่ข้างล่าง ปล่อยให้ แฟนเดินขึน้ ยอดดอยหลวงไป เพราะแค่เส้นทางธรรมชาติ 138
November 2011
November April 2011 2010
139 45
insider
อยากกินไอศกรีมเจลาโต ให้อร่อยต้องที่อิตาลี
148
photographs GETTY IMAGE
the guide
146
November 2011
สามนักเดินทาง ร่วมเผยความลับแห่ง เอเชียทีไ่ ม่ควรพลาด
insider 150
overnight
สัมผัสความอบอุน่ ของค�ำว่า “บ้าน” กับชายหาดส่วนตัว
160
anything to declare?
เมือ่ ไอศกรีมดีไซเนอร์ พาท่องโลกแบบฉบับ คนรักไอศกรีม November 2011
147
insider
in our case
books หลากรสชาติการเดินทางกับหนังสือทีเ่ ราคัดสรรมาประจ�ำเดือนนี้ book of the month
Tokyo on Foot
Florent Chavouet ส�ำนักพิมพ์ TUTTLE Publishing จ�ำหน่าย Kinokuniya ราคา 771 บาท
11
1
“ผมไม่นา่ พูดภาษา ญีป่ นุ่ ได้นดิ ๆ หน่อยๆ เลย” นีค่ อื เหตุผลทีท่ ำ� ให้ นักวาดภาพหนุม่ ชาวฝรัง่ เศสต้อง บินข้ามซีกโลกจาก บ้านเกิดเมืองนอน ในกรุงปารีส เข้ามาท่องเทีย่ วพร้อม ซอกแซกอยูใ่ นกรุงโตเกียว ประเทศญีป่ นุ่ เป็นเวลากว่าครึง่ ปี และล่วงเลยมาอีก หลายๆ ปีจนถึงปัจจุบนั ยิง่ ได้รจู้ กั ความ น่ารักกุก๊ กิก๊ สไตล์ญปี่ นุ่ มากเท่าไหร่ ชาย หนุม่ ก็ยงิ่ หลงใหลและหลงรัก จนอดไม่ ได้ทจี่ ะเขียนหนังสือบอกเล่าความประทับ
7
2
12 4
8
9 5
13
10
Moment in Asia เพราะเอเชียคือเสน่หแ์ ห่งโลกตะวันออกทีส่ ะกดหัวใจคุณให้ใหลหลง 1 หมวกปีกกว้างผ้าแคนวาส ของ Borsalino 7,500 บาท จาก E&P Selective 2 แก้วกาแฟ “เวีย” สีสม้ แก้วกาแฟเซรามิกดีไซน์ เรียบเก๋ พร้อมฝาปิด ในคอลเล็กชัน “สตาร์บคั ส์ เวีย” ขนาด 10 ออนซ์ ราคา 480 บาท 3 ปากกาด้ามหนังจระเข้ ของ Campo Marzio 1,950 บาท จาก E&P Selective 4 ปกสมุดบันทึกหนังสีแดง 8,300 บาท พร้อมไส้สมุด บันทึก 2,500 บาท จาก Hermes 5 ซองหนังอเนกประสงค์สสี ม้ 51,000 บาท จาก Hermes 154
November 2011
6 นาฬิกาข้อมือสายยางสีสม้ 19,900 บาท จาก Techno Marine 7 สบูโ่ กนหนวดในถ้วยไม้แกะสลัก Nomad shave (100 g.) 1,165 บาท จาก Crabtree&Evelyn 8 ชุดอุปกรณ์อาบน�ำ้ ส�ำหรับผูช้ าย Nomad Traveller Set (ประกอบด้วย Hair&body wash, Calming shave cream, Calming after shave) 1,750 บาท จาก Crabtree&Evelyn 9 แว่นตากันแดดกรอบอะซิเตด ประดับคริสตัล ของ Francis Klein 23,000 บาท จาก Infinite Gallery
10 สร้อยคอสายหนังพร้อมจีเ้ ขาสัตว์แกะสลัก 13,800 บาท จาก Hermes 11 กระเป๋าเครือ่ งส�ำอางหนังสีนำ�้ ตาล 3,950 บาท จาก David London 12 กระเป๋าเดินทางล้อเลือ่ น ของ Globe trotter 27,500 บาท จาก E&P Selective 13 ผ้าพันคอผ้าไหมพิมพ์ลายนกกระเรียน สอบถามราคาที่ Hermes
MORE REVIEWS
เรือด่วนชวนชิม
เรือด่วนเจ้าพระยา ส�ำนักพิมพ์อมรินทร์ Cuisine ราคา 155 บาท
words: saranyu
6
Photograph: Ronin Foto Phtotgrapher Ass: Nath Vadin, Yodboon Sattayalaeka Stylist: Wanladda Suparkarapongkul
3
ลอยละล่องท่อง เจ้าพระยาไปกับ เรือด่วนชวนชิม คู่มือ ความอร่อยที่จะพาไป ซอกแซกหาร้านอร่อย จริงกว่า 100 ร้าน จาก 10 ท่าเรือ ตั้งแต่ ท่าสาทรถึงท่าพระอาทิตย์ มีให้เลือกทั้ง ร้านรถเข็น ร้านหรู ไปจนถึงร้านในต�ำนาน เช่น ร้านกาแฟ ต.แสงทอง ที่เปิดขายมา 70 ปี ขนมถังทองวังหลังที่แม้จะขายดี ทว่ายังคงขายราคา 5 บาท เป็นต้น ใน เล่มยังแถมท้ายด้วยลายแทงร้านอร่อย ทุกย่านเพื่อที่จะได้ไม่พลาดร้านส�ำคัญ นอกจากนี้การได้ลองนั่งเรือท่องเที่ยวดู สักครั้ง ท�ำให้เราสามารถเรียนรู้วิถีชีวิต แบบก่อนเก่าของชาวกรุงเทพฯ ได้จริงๆ
ไวน์ ฟุตบอล การเดินทาง และคนรัก
Sacred Sites of Burma
นันทขว้าง สิรสุนทร ส�ำนักพิมพ์เนชัน่ บุค๊ ส์ ราคา 235 บาท
Donald M. Stadtner ส�ำนักพิมพ์ River Books จ�ำหน่าย เอเชีย บุค๊ ส์ ราคา 995 บาท
หนังสือท่องเที่ยวที่ เกิดจากประสบการณ์ เดินทางกว่า 40 ประเทศของ นันทขว้าง สิรสุนทร นักเขียน นักวิจารณ์ คนชอบดื่มไวน์ และ นักดูบอลตัวยง หนังสือเล่มนี้จึงเป็น เหมือนการน�ำประสบการณ์ด้านต่างๆ มาประมวลผ่านสายตาอันยียวนชวนให้ คิดแบบฉบับนันทขว้าง บางตอนอาจ สนุกสนาน บ้างอาจเศร้าปนหวาน และ บางแห่งนันทขว้างก็เขียนออกมาได้ หวานดุจนิยายรักฉบับหนึ่ง แต่ทั้งหมดก็ สามารถท�ำให้มุมมองการท่องเที่ยวของ คุณเปลี่ยนไป
แม้จะไม่ใช่หนังสือที่ พาไปเจาะลึกร้านกิน แหล่งเที่ยว หรือ โรงแรมน่าพักในพม่า ทว่าหนังสือเล่มนี้ กลับน�ำเสนอแง่มุม ด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมและความเชื่อของชาวพม่าได้ แบบเจาะลึก เหมาะอย่างมากส�ำหรับคน ที่ยังไม่เคยรู้จักพม่า หรือรู้จักเพียงผิวเผิน ในเล่มครบถ้วนทั้งวัดส�ำคัญในย่างกุ้ง พุกาม วิถีชีวิตของชาวอินเล รวมทั้งความ ลี้ลับของชาวอาระกันในอาณาจักรระไคน์ พร้อมภาพประกอบที่เมื่ออ่านจบแล้ว อยากจะเก็บกระเป๋าตามรอยศรัทธาของ ชาวพม่าไปในทันที
ใจประเทศนีผ้ า่ นงานสเกตช์ภาพทีเ่ ขา ถนัด ไม่วา่ จะเป็นกองทัพซูชิ คูม่ อื น�ำ เทีย่ วญีป่ นุ่ และล่าสุดกับ “Tokyo on Foot” หนังสือชวนเทีย่ วทีช่ วนคุณพับ จักรยาน พาหนะเทีย่ วโตเกียวทีด่ ที สี่ ดุ เก็บใส่กระเป๋า จากนัน้ ใช้สองเท้าเดิน ส�ำรวจตามมุมต่างๆ ทัว่ เมืองโตเกียว แม้ในเล่มจะไม่ได้บอกอย่างชัดเจนว่า ต้องไปเทีย่ ว กิน หรือพักทีไ่ หนจึงจะดี ทีส่ ดุ ทว่าการด�ำเนินเรือ่ งผ่านการ ผจญภัยของชายหนุม่ และผองเพือ่ น ก็ทำ� ให้ คนอ่านได้รจู้ กั โตเกียวครบถ้วนและ ลึกซึง้ ทัง้ เรือ่ งกิน วิถชี วี ติ ความเป็นอยู่ มหัศจรรย์ของการห่อของ บ่อปลา ส�ำหรับครอบครัว ความน่ารักของ ต�ำรวจ ความฮาของพีแ่ ท็กซี่ รวมทัง้ การ ใช้ชวี ติ ในดินแดนทีม่ วี ฒ ั นธรรมต่างกัน ไปอย่างสิน้ เชิงจากกรุงปารีส ไม่นา่ เชือ่ ว่าแค่ภาพวาดจะท�ำให้อยาก หารองเท้าดีๆ สักคูม่ าเดินชมเมือง โตเกียวอย่างหนุม่ ฟลอเรนต์คนนีบ้ า้ ง
Out this month from lp NEWLY UPDATED Not For Parents Travel Book (850 บาท) Not For Parents New York (495 บาท) Not For Parents Rome (495 บาท) Not For Parents London (495 บาท) Not For Parents Paris (495 บาท)
หนังสือท่องเทีย่ วสำ�หรับเด็กที่ ผูป้ กครองควรแนะนำ�ให้อา่ น กระตุน้ การเรียนรูๆ้ ให้เด็กๆ อยากออกไป ท่องโลกกว้างมากยิง่ ขึน้
November 2011
155