TenToonsTelling KoKsijde abdijhoeVe Ten bogaerde
krakk.kunstcollectief www.krakk.org
2
Transgressions
KrakK Kunstcollectief
3
4
Transgressions
KrakK Kunstcollectief
In de zomer van 2015 presenteerde het Kunstcollectief Krakk in samenwerking met de gastkunstenaars: J&B Jadot & Barbier, Karel Verhoeven en Maxime Lahousse en met de medewerking van de gemeente Koksijde-Oostduinkerke, de tentoonstelling‚Transgressions‘. Deze vond plaats in de Abdijhoeve Ten Bogaerde te Koksijde. De thematiek van deze tentoonstelling gaat over grenzen, zowel letterlijk als figuurlijk. Zo komt onder meer de themathiek van het overschrijden van grenzen aan bod. Deze kunnen zowel absoluut als variabel betracht worden. Vanuit verschillende kunstinstituten worden er bakens opgeworpen die bepalen welke kunstenaars deel mogen uitmaken van het culturele kunstlandschap en welke er buiten vallen. Wat maakt een kunstenaar dan grensoverschrijdend of vernieuwend? En als hij grenzen overschrijdt, hoe kan hij de communicatie met het publiek hoog houden? Welke positie neemt hij in de maatschappij in en wat kan hij binnen het systeem betekenen en bijdragen? Tentoonstelling 28 juni 2015 t.e.m. 30 augustus 2015 Opening De tentoonstelling werd feestelijk geopend door de Schepen van Cultuur Jan Loones en de projectcoördinator van Beaufort 2015 Els Wuyts. Vertoning In het kader van de tentoonstelling vond er op zaterdag 25 juli om 20u, de vertoning plaats van Maxime Lahousse kortfilm “Heterochromia“. Kunstcollectief KrakK Jan Duytschaever An Deceuninck Joke Neyrinck Hans Defer Gastkunstenaars Karel Verhoeven J&B, Jadot & Barbier Maxime Lahousse
tentoonstelling Koksijde Abdijhoeve Ten Bogaerde
Abdijhoeve Ten Bogaerde Ten Bogaerdelaan 12, 8670 Koksijde 5
6
Doelstelling
KrakK Kunstcollectief
Vier kunstenaars; Jan Duytschaever, An Deceuninck, Joke Neyrinck en Hans Defer hebben zich verenigd onder de noemer KrakK. KrakK, een collectief dat meer wil zijn dan een platform voor het oeuvre van de vier kunstenaars afzonderlijk. Krakk is ontstaan uit een gemeenschappelijke visie aangaande collectiviteit en individualiteit. Ze vragen zich af: Wat betekent het concept individualiteit in een voortdurend structureel veranderende maatschappij? Is het zinvol voor een kunstenaar om op te gaan in een groter geheel of heeft hij meer inspraak als individu? Via deze vragen omtrent auteurschap, evenals vragen omtrent presentatie, ruimte en kunstfilosofie die het veranderende kunstenlandschap opwerpen probeert KrakK om een polemiek uit te lokken. Krakk is tegelijkertijd onbevangen, onervaren en onaangepast.
krakk.kunstcollectief www.krakk.org
Hans Defer, Oostende 27 juni 2015 Kunstenaar KrakK 7
8
Inleiding
Transgressions
De titel van deze tentoonstelling in de Abdijhoeve van Ten Bogaerde, is niet uit de lucht gegrepen, uit de mooie moestuin van het naburige restaurant geplukt of uit de zee vlakbij gevist. Dit project is immers gestoeld op een aantal lijnen die zowel in het algemene thema van de tentoonstelling als in de specifieke oeuvres van de kunstenaars worden uitgezet. Het Engelstalige woord transgression staat voor wat we evengoed in het Nederlands overschrijding of in sommige contexten zelfs overtreding of zonde zouden kunnen noemen. Al naargelang u eerder voeling zou hebben met onze maatschappelijke dan wel met religieuze regels. Maar goed, laten we het houden bij de neutrale invalshoek van ‘het overschrijden’, als in een overtocht. Zo staat op de kaart een soort mantra: Nothing is true, everything is permitted. Everything is true, nothing is permitted. Niets is waar, alles is toegestaan. Alles is waar, niets is toegelaten. Want ook met de vormgeving van de blauw-paarskleurige affche van ‘Trangressions’, merken we het al. Een foto van een venster waar het licht een onderscheid tussen binnen en buiten doet vermoeden. Maar misschien heeft u ook in een duidelijk afgebakend vierkant een pijl gezien die over een lijn gericht is. De streep wordt overgestoken, er worden stappen gezet, er worden grenzen overschreden en er beweegt iets van het hier naar het daar, van het nu naar het later, van het ik naar de ander. In het groter geheel past dit artistiek project in wat zich momenteel aan de Belgische kust voordoet, een 67 kilometer lang traject van de vijfde Beaufort. Met de titel Buiten de Grenzen, heeft het curatorenteam samen met het collectief van A Dog Republic (waarvan u hier buiten een van hun mobiele kiosken kan zien) de ambitie gehad om in deze Triënnale bezoekers uit hun comfortzones te halen, verwachtingspatronen op basis van vorige edities te doorbreken, te transformeren en uit te dagen. Als projectcoördinator (en de reden waarvoor ik hier ben uitgenodigd) zit ik zelf vaak in die zone tussen die verhalen, waarbij langs de ene en de andere kanten en zijden vele argumenten en gevoelens zijn voor pro’s en contra’s. Beaufort heeft er evenwel ook voor gezorgd dat het krakK-collectief de thematiek van de grens heeft opgepikt en er dit eigen parcours mee heeft uitgezet. Deze tentoonstelling gaat over het overschrijden van grenzen in de kunst en daarbuiten, grenzen die als absolute of variabele waarden opgetrokken zijn en die bepalen welke kunstenaars of welke werken van kunstenaars buiten of binnen een kunstwereld vallen en het subtiele verschuiven van die grenzen. Wat maakt een kunstenaar grensoverschrijdend? Hoe verhoudt hij of zij zich tegenover het publieke domein? Of neigt de kunstenaar juist naar grenzeloosheid of ont-grenzing waar dat ook maar kan?
Els Wuyts, Oostende 27 juni 2015 Projectcoördinator Beaufort 9
krakk
>
TRANSGRESSIONS
BOVEN
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
J&B Karel Verhoeven Joke Neyrinck Karel Verhoeven J&B J&B J&B r) J&B (Jan Duytschaeve ven hoe Ver Karel Karel Verhoeven
BENEDEN
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Lampedusa Venus Building blocks
31 Fountain
J&B Jan Duytschaever An Deceuninck An Deceuninck An Deceuninck An Deceuninck An Deceuninck Hans Defer J&B (An Deceuninck) An Deceuninck
Libra Othala Black Aureola Boek Alter Ego Forensics voor Othala Alter Ego
Forensics Forensics - video Forensics Forensics Forensics Forensics Alter Ego
Hans Defer Hans Defer Hans Defer Hans Defer J&B (Hans Defer) Hans Defer An Deceuninck Hans Defer
21 22 23 24 25 26 27 28 BUITEN
The believers ndscape A maiden’s prayer - sou Doodles
r 29 Jan Duytschaeve r 30 Jan Duytschaeve 31 J&B
A B
Opgepast zwenkt uit
N
BUITEN DE GRENZE
Beaufort2015
>
BUITEN
A A Dog Republic B A Dog Republic
oratory Musée Promenade, Lab oratory Lab Musée Promenade,
29
10
30
21
19
5
6
22 23
20 18
18
24 17 4
26
25 16
28
27
8
7
15 13
14 3
12
9
11
10 2
1
11
An Deceuninck
Voor Othala Foto, karton, verf J&B
12
KrakK Kunstcollectief
13
An Deceuninck
An Deceuninck behandelt de thematiek van het zelfportret. De verkenning, het ontdekken en het aftasten van haar lichamelijke grenzen spelen hierbinnen een prominente rol. Deze thematiek drong zich op na een trauma dat ervoor zorgde dat haar lichaam, zowel fysiek als mentaal, onherroepelijk begrensd werd. Voor ‘Transgressions’ zoekt ze naar de metaforische contouren van haar lichaam. Zo komt ze in de eerste plaats tot geometrische vormen die, voor haar, zowel de fysieke als de psychische grenzen van haar lichaam visueel maken. Op zoek naar de vorm, de contour, waarbinnen ze zich veilig voelt, kwam ze terecht bij de ruit. Want is het niet slechts door het afbakenen van grenzen, dat de mens een veilige haven voor zichzelf probeert te verzekeren? Via haar eigen zoektocht slaat ze de brug naar het algemeen menselijke. Verlangen we niet allemaal naar geborgenheid, veiligheid en een gevoel van (zelf)zekerheid?
Libra Foto op paneel, verf, ecoline, koffie, paraffine, lint (2015)
14
Othale Foto op paneel, verf, ecoline, koffie, paraffine (2015)
KrakK Kunstcollectief
Alter-Ego Installatie (2015)
Alter-Ego Foto op paneel, verf, ecoline, koffie, paraffine (2015)
Black Aureola Foto op paneel, verf, ecoline, koffie, paraffine (2015)
www.andeceuninck.be
An Deceuninck, Knokke 15
Joke Neyrinck
Haar tekeningen zijn improvisaties van het moment en leiden een eigen leven in de omgeving. Het gebeurt dat ze daarbij nog aan een installatieve ingreep onderworpen worden. Het worden als het ware onderzoeksobjecten in de ruimte. De zotte figuren die ze creĂŤert en opvoert, zijn uit droedels gegroeid. Ze representeren een abstractie van Jokes biografie en laten alle temporale grenzen vervagen of onderling inwisselbaar worden. Haar tekeningen overstijgen op die manier de tijd; ze worden tijdloos, ze zijn zelfbeschouwend en zelfrelativerend. Joke ziet een ruimte idealiter als een ruimte waarbinnen de muren, de ramen en de vloer aangekleed of bedekt worden met de doodles (de zotte figuren), zodat de getekende ruimte overloopt in de tentoonstellingsruimte en andersom.
Droo3P 3D print (2015)
16
KrakK Kunstcollectief
Doodle Installatie (2015)
Doodle Installatie (2015)
www.jook.be
Droo1P 3D print (2015)
Jook Joke Neyrinck, Oostende 17
Hans Defer
Forensics Olie op canvas J&B
18
KrakK Kunstcollectief
19
Hans Defer
Hans Defer schildert een gefragmenteerde wereld die balanceert op de grens tussen abstractie en figuratie. Hij creëert een wereld uit wazige beelden die zich op de rand van de contextuele (dis)integratie bevinden. Uit diverse bronnen zoals Google, YouTube, films, boeken en tijdschriften, alsook uit zijn onmiddellijke omgeving, stelt hij een visuele databank van zijn obsessies samen. Deze blijken veelal ruis te bevatten. Het onvolmaakte en het dissonante van‚ slechte‘ foto’s en videobeelden genieten zijn voorkeur. Ze zijn namelijk voor meerdere visuele interpretaties vatbaar. Elke afbeelding die dienst doet als inspiratiebron, ondergaat een bewerking of wordt opnieuw gefotografeerd. Door deze veelvoud aan interpretaties ontstaat er een reproductie van een reproductie. De afstand tussen het schilderij en de werkelijkheid wordt op die manier op de spits gedreven.
Forensics, detail (2015)
Forensics Olieverf op canvas, bankschroef, hout (2015)
20
Forensics Olieverf op canvas (2015)
KraKK Kunstcollectief
forensics Video installatie (2015)
forensics olieverf op canvas (2015)
De reeks forensics, gecreëerd voor de tentoonstelling transgressions situeert zich in een grensgebied waardoorheen de hypothetische lijn loopt tussen innerlijke en externe ruimte, een niemandsland waarin al de obsessies van de kunstenaar in latente vorm aanwezig zijn. Wanneer deze lijn vervaagt sijpelt de ene wereld in de andere door en beiden vallen uiteen in cryptische fragmenten balancerend tussen waarneming en hallucinatie. forensics is een reeks van uit de context gelichte fragmenten, sommigen gelinkt aan een context van misdaad en geweld, anderen willekeurig gekozen, “banale” beelden. Deze laatsten worden door de eersten besmet en krijgen door de associatie die de toeschouwer onwillekeurig maakt de geladenheid van potentiële plaatsen delict.
forensics olieverf op canvas (2015)
www.hansdefer.com
Hans Defer, oostende 21
Jan Duytschaever
Building blocks Ceramics J&B
22
KrakK Kunstcollectief
23
Jan Duytschaever
Het werk van Jan Duytschaever ontstaat daar waar natuur en technologie elkaar ontmoeten. Er komt een spanningsveld tussen het lichamelijke en het geestelijke, tussen de ratio en de intuïtie. Zijn fascinatie voor handwerk verenigt hij met zijn bewondering voor machines. Dit doet hij door zelf machine-achtige sculpturen uit te denken en deze vervolgens ambachtelijk te vervaardigen. In zijn scupturen hanteert hij een organische, natuurlijk aanvoelende esthetiek. De hoofdvraag die zijn werk oproept; Wat is de impact van techniek op de verschillende maatschappelijke lagen en heeft deze impact een grens ? Want, zo stelt hij, door de enorme opmars van machines is de mens instrumentaal gaan denken. De mens is afhankelijk geworden. Zouden we niet beter terug leren zijn i.p.v. van alles nodig te hebben ? De gevolgen zijn moeilijk als niet onmogelijk in te schatten laat staan dat we ze nog kunnen beheersen. Waar zal dit in uitmonden ? Jan laat zich inspireren door de ideeënleer van Francis Bacon, een vooraanstaande 17e eeuwse filosoof en wetenschapper.
Schietspoel, detail (2015)
Schietspoel Polyester, caseïneverf, sokkel (2015)
24
Mach IV Polyester (2015)
KrakK Kunstcollectief
Dans der vergankelijkheid Polyester, sokkel detail (2015)
Dans der vergankelijkheid Polyester, sokkel (2015)
www.artjanduytschaever.eu
Jan Duytschaever, Damme 25
J&B, Jadot & Barbier
Lampedusa Rescue dekens, kamerscherm (2015)
26
Gastkunstenaar
27
J&B, Jadot & Barbier
Werken vanuit een anonimiteit van de kunstenaar, die in een perfecte symbiose naar buiten treden. Ze balanceren op de grens tussen aantrekken en afstoten, met een wrange mengeling van esthetica en geweld, maar ook met een licht kritische beschouwing over mens en mensdom. Het gebruik van allerhande technieken en materialen resulteren in installaties als visuele expressie van een gedachtegoed. Hun ingreep tijdens Transgressions was niet te miskennen. Een deel van de door KrakK tentoongestelde werken werd door J&B in een zwarte zak gestopt. Als belichaming van het geopolitieke terrorisme, de vrijheidsberoving en het auteursrecht binnen de kunsten. Andere werken illustreren conceptueel de thematiek van de tentoonstelling met een speelse knipoog.
Venus, detail (2015)
Venus Plaaster beeld, tegels, hout (2015)
28
Fountain Zwarte zak (2015)
Gastkunstenaar
Fountain Detail (2015)
Voor Othala, An Deceuninck Zwarte zak (2015)
Forensics, Hans Defer Zwarte zak (2015)
Building blocks, Jan Duytschaever Zwarte zakken (2015)
www.jadotbarbier.be
J&B, Jadot & Barbier, Sint-Niklaas, Oostende 29
Karel Verhoeven
In zijn artistiek oeuvre behandelt Verhoeven de geconstrueerde omgeving en hoe deze invloed uitoefent op, een reflectie is van specifiek menselijk gedrag, of hoe deze een anekdote, narratief of geschiedenis op een formele manier aan de oppervlakte brengt. Sculpturale, architecturale en muzikale aspecten van een omgeving tracht hij op een multimediale manier te registreren om nadien op een persoonlijk- associatieve manier te verwerken en presenteren. Vanuit zorgvuldig aangelegd bronmateriaal brengt hij een nieuwe omgeving tot stand waarbij verschillende kunstdisciplines een ruimte regenereren en nieuwe formele en betekenislagen exprimeren. Verhoeven zijn werken zijn een cluster van beeldende en auditieve elementen die een tijdelijke relatie zoeken met de toeschouwer en de omgeving. Deze is van een procesmatig karakter waardoor de toeschouwer inzicht krijgt in een evolutie, een tijdelijke actualiteit.
Installatie Chinese vaas, hout, slakken (2015)
30
Installatie Chinese vazen, hout, slakken (2015)
Gastkunstenaar
A Maiden’s Player Toys, Music - B¹darzewska-Baranowska (1834–1861)
Op uitnodiging van de kernleden van Krakk vzw creëert Karel Verhoeven drie nieuwe werken, die vanuit de zijlijn aanwezig zijn. De werken dringen op een subtiele manier in, en lijken eerder de situatie vanuit de marge te benaderen of als klanklaag te overstijgen. Op verschillende plaatsen staan een aantal zitbankjes opgesteld. De gepelde zonnebloempitjes op de vloer eronder verraden een vreemde aan- / afwezigheid. Vanuit een aantal Chinese vazen worden een honderdtal slakken losgelaten in de ruimte. Vanop het koor in de centrale abdijruimte wordt op geregelde tijden een muzakachtige versie van het bekende Poolse pianolied ‘A Maiden’s Player’ afgespeeld. “A Maiden’s Prayer” van Tekla B¹darzewska-Baranowska (1834–1861) wordt in Taiwan afgespeeld vanuit vuilniswagens om bewoners aan te zetten hun vuilnis buiten te plaatsen. Installatie Bank, zonnebloempitjes (2015)
www.karelverhoeven.be
Karel Verhoeven, Gent 31
Maxime Lahousse
Op zaterdag 25 juli werd de kortflm ‘Ambivalence’ van Maxime Lahousse voorgesteld in het kader van de tentoonstelling Transgressions. In Ambivalence zien we Sofe Hofack. Haar personage heeft twee kanten: bij momenten. Ziet ze het leven als een groot avontuur. En als dat avontuur kan zijn om een badkuip te vullen met water en goudvissen, dan is dat zo. Maar op andere momenten wordt het donker en is het moeilijk inschatten op voorhand welke richting het uitgaat. Bipolariteit of manische depressie op meesterlijke wijze in beeld gebracht. Uit kortflm.be
Maxime Lahousse & Tine Lammens 2015, 6 min., Belgium Producer: Maxime Lahousse Cast: Sofie Hoflack, Andy Van Kerschaver DOP: Maxime Lahousse Montage: Maxime Lahousse Muziek: Alexandre Sandyck Ambivalence (2015) Still kortfilm © Maxime Lahousse
32
Gastkunstenaar
www.maximelahousse.be
Maxime Lahousse, Knokke 33
Er woont geen dakloze in kunstwerk Beaufort
Heel wat bezoekers van Beaufort fronsen hun wenkbrauwen als ze de „rommel“ in het kunstwerk nabij abdijhoeve Ten Bogaerde in Koksijde zien. Het lijkt alsof er een dakloze in het werk woont. “We kregen enkele vragen binnen van bewoners die dachten dat er zich iemand schuil hield”, klinkt het bij de Koksijdse cultuurdienst. “Er liggen onder meer een matras en blikjes tomatensaus en bier, maar die liggen er dus allemaal bewust.“ Het is Jan Duytschaever die het er heeft geplaatst.„Iedereen kan een eigen interpretatie aan het kunstwerk geven, maar dus ook aan de objecten die erin liggen“.
Mon lit en Europe Installatie (2015)
34
Laboratory, Beaufort 2015 Staal, polycarbonaat, digitale print, archief Courtesy Yona Friedman - A Dog Republic (2015)
Buiten de grenzen
J&B, Opgepast zwenkt uit Lint (2015)
Rondom het paviljoen werd een lint gespannen door J&B waarop te lezen stond „Opgepast zwenkt uit“. Met deze ingreep verwijzen ze naar het geopolitieke terrorisme, de vrijheidsberoving en het gebruik van auteursrechten in de kunsten. Met een sluikse knipoog naar het actueel subsidiedebat was de wil ontstaan een groot werk te realiseren met een maximum aan impact en een minimum aan middelen. Het lint bakent letterlijk een zone af. De vraag rest of deze begrenzing de veiligheid garandeerd, dan wel een eventuele toenadering ontneemt. Het is een machtgerelateerd gebaar dat de toeschouwer tot reflectie brengt. Wie durft het pad te bewandelen van de kunst, die in alle vrijheid zijn ruimte claimt?
Krakk, J&B 35
36
Nawoord
Transgressions
KrakK Transgressions zomer 2015. Onze Koksijdse cultuurfunctionaris Valerie Vandamme had de afspraak gemaakt, half 2014: een sympatiek kunstcollectief uit Damme had het oog laten vallen op de abtskapel van Ten Bogaerde, en wilde er graag tentoonstellen, liefst in de zomermaanden van 2015. Door een samenloop van gelukkige toevalligheden is dit ook mogelijk geweest, dan nog in een combinatie met Beaufort 2015 . Die combinatie ging onverwacht zover dat Jan Duytschaever een Beaufort paviljoen van A dog Republic omvormde voor een eigen installatie: het publiek, en een journalist, vroegen zich af welke vluchteling-kraker zich wel geïnstalleerd had, inclusief matras, in dat kleurrijke kot... De publiciteit voor “Transgressions” was meegenomen. De site Ten Bogaerde wordt vanaf half 2016 uitgebreid met een uitzonderlijke exporuimte in de gerestaureerde grote schuur. Wie weet komt daarin ooit een vervolg op de Transgressions van 2015. Intussen aan KrakK en vrienden: bedankt, en succes in Damme en de rest van de wereld...
Jan Loones, Koksijde oktober 2015 Ereparlementslid en cultuurschepen van Koksijde. 37
38
Bedankt!
KrakK Kunstcollectief
Kunstenaars
colofon
Jan Duytsschaever An Deceuninck Joke Neyrinck Hans Defer
Deze publicatie ‘Transgressions’ kwam tot stand naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling die plaatsvond van 28 juni t.e.m. 30 augustus 2015 in en rond de Abdijhoeve Ten Bogaerde, Ten Bogaerdelaan 12, 8670 Koksijde.
Gastkunstenaars Karel Verhoeven Maxime Lahousse J&B, Jadot & Barbier Gemeentelijke dienst Cultuur & Erfgoed De gemeente Koksijde-Oostduinkerke. Valerie Vandamme Ann Verhaeverbeke Dries Dawyndt
Teksten Hans Defer Ruth Devriendt Els Wuyts Jan Loones fotografie
Jan Loones, Ereparlementslid en cultuurschepen van Koksijde.
Luc Barbier An Deceuninck Krakk kunstcollectief
Els Wuyts, Projectcoördinator Beaufort.
Opmaak
Suppoosten
wat©h
Guido Craenen Arlette Walckiers
© krakk Transgressions Is een uitgave in eigen beheer. Alle rechten voorbehouden. Dank aan alle bezoekers & sympathisanten.
Krakk kunstcollectief 2015 www.krakk.org 39