ΜΜΕ by ΓΕΛ Τήνου

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΗΝΟΥ Β’ ΤΑΞΗ ΣΧ. ΕΤΟΣ 2014-2015 Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Άννα Παναγιωτάκη (ΠΕ07) 0

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Μαθητές που εκπόνησαν την εργασία:

Εφημερίδα

Ραδιόφωνο, Διαδίκτυο

Μαρίνα Άνδροβιτς Σμαράγδα Δεσύπρη Μαριγιάννα Λεβαντή

Άντα Βασιλείου Μαρουλίνα Δεσύπρη Γιώργος Κολιός Αντώνης Ξενόπουλος

Τηλεόραση

Διαφήμιση στην TV

Καρμέλα Ανδριώτη Χριστίνα Γαδ-Γκατ Εστερίνα Ντερβίση

Αρετούσα Βελουδή Δήμητρα Γεωργακοπούλου Γιάννης Πετρόπουλος

Περιεχόμενα Εισαγωγή…………………………………………………..3 Εφημερίδα………………………………………………… 4 Ραδιόφωνο……………………………………………….. 14 Διαδίκτυο…………………………………………………...21 Τηλεόραση…………………………………………………29 Διαφήμιση στην τηλεόραση………………………………37 Πηγές……………………………………………………….44

Εισαγωγή Ως Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή Επικοινωνίας (ΜΜΕ) εννοούνται όλα τα διαθέσιμα μέσα με τα οποία μπορεί να ενημερωθεί για προηγούμενα και τρέχοντα συμβάντα ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων. (Βικιπαίδεια, τελευταία πρόσβαση 10/1/2015) Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι το θέμα, με το οποίο ασχοληθήκαμε στα πλαίσια του μαθήματος «Ερευνητική Εργασία – Project». Η εργασία αυτή αποτελεί προϊόν έρευνας των μαθητών της Β’ τάξης Του Γενικού Λυκείου Τήνου και εκπονήθηκε κατά το α’ τετράμηνο του σχολικού έτους 2014-2015. Αποτελείται από τις εξής ενότητες: Εφημερίδα Σε αυτήν την ενότητα μεταβήκαμε στο χρόνο και τον τόπο δημιουργίας της εφημερίδας και ακολουθήσαμε την πορεία της εξέλιξής της. Την κατηγοριοποιήσαμε με βάση το περιεχόμενο και την εμφάνισή της, αναγνωρίσαμε τα οφέλη της στη σύγχρονη ζωή και προσπαθήσαμε να προβλέψουμε το μέλλον της. Ραδιόφωνο Στην ενότητα αυτή ασχοληθήκαμε με το ραδιόφωνο. Γνωρίσαμε την ιστορία του στην Ελλάδα και τον κόσμο, την εξέλιξή του, καθώς και την πειρατική ραδιοφωνία στη χώρα μας. Διαδίκτυο Σε αυτήν την ενότητα ασχοληθήκαμε με το διαδίκτυο. Συγκεκριμένα μελετήσαμε τον ορισμό του διαδικτύου και την ιστορία του. Ακόμα βρήκαμε πληροφορίες για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που έχει, καθώς επίσης και για την επίδρασή του σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Τηλεόραση Σε αυτήν την ενότητα ασχοληθήκαμε με την τηλεόραση και την ιστορία της στην Ελλάδα και τον κόσμο. Βάσει των σημερινών στοιχείων που διαθέτουμε προσπαθήσαμε να προβλέψουμε το ρόλο που θα διαδραματήσει στο μέλλον. Διαφήμιση στην τηλεόραση Στην τελευταία ενότητα ασχοληθήκαμε με τη διαφήμιση και τα σλόγκαν που προβάλλονται στην τηλεόραση. Μελετήσαμε τον τρόπο με τον οποίο δομούνται οι επιτυχημένες διαφημίσεις καθώς και τη διαχρονικότητα κάποιων από αυτές. 3

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ

Εφημερίδα είναι η ημερήσια, έντυπη έκδοση που περιέχει σχόλια, ειδήσεις, ανταποκρίσεις, διαφημίσεις, αγγελίες και οτιδήποτε άλλο έχει σχέση με την επικαιρότητα. Η εφημερίδα είναι έντυπο που αναφέρεται σε γεγονότα που γίνονται σε κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Η ιστορία της εφημερίδας ξεκινάει από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι «Βασίλειες Εφημερίδες», όπως τις αποκαλούσαν, ήταν ημερήσια φύλλα που περιέγραφαν ό,τι συνέβαινε καθημερινά στο βασίλειο της Μακεδονίας. Για παράδειγμα περιείχαν γεγονότα του πολιτικού και στρατιωτικού κόσμου, προσωπικές ασχολίες του βασιλιά, σπουδαίες ακροάσεις και πληροφορίες για τα οικονομικά του κράτους. Τα αντίγραφα των εφημερίδων φυλάσσονταν και ήταν απόρρητα για τον απλό λαό. Πρόσβαση σε αυτά είχαν μόνο τα άτομα εμπιστοσύνης του Αλέξανδρου. Μετά το θάνατό του όμως τα φύλλα αυτά έγιναν γνωστά στο ευρύ κοινό σαν μια λαϊκή αφήγηση που αναφέρονταν σε ένα μεγάλο βασιλιά και αποθηκεύτηκαν μαζί με τα προσωπικά του αντικείμενα στο τάφο

του.

Κάποιοι ιστορικοί δεν είναι απολύτως σίγουροι αν οι «Βασίλειες Εφημερίδες» ήταν εφεύρεση του ίδιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή αν συνέχισε την παράδοση κατά την οποία η εφημερίδα έπαιρνε το όνομα του βασιλιά που ήταν υπεύθυνος για τη σύνταξή της. Πέρα από τη Μακεδονία, εφημερίδες υπήρχαν και σε άλλες περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, καθώς και σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Αίγυπτος και η Περσία.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

Ο Ελληνικός Τύπος γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, εποχή διάδοσης των ιδεών του Διαφωτισμού. Η πρώτη Ελληνική Εφημερίδα εκδόθηκε το 1784 στη Βιέννη. Όμως το ίδιο έτος η έκδοσή της διακόπτεται λόγω τουρκικών πιέσεων προς τις αυστριακές αρχές. Το 1790 μια ακόμη εφημερίδα, η «Εφημερίς» , η οποία είναι η αρχαιότερη ελληνική εφημερίδα που έχει διασωθεί, εκδίδεται στη Βιέννη από τους αδερφούς Μαρκίδες – Πούλιου. Είχε μεγάλη απήχηση, εφόσον ενημέρωνε για διάφορα ευρωπαϊκά γεγονότα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Ελληνικό Κόσμο. Το 1798 έφτασε το τέλος για την «Εφημερίδα» λόγω σύλληψης των εκδοτών της και του Ρήγα Βελεστινλή, με τον οποίο υπήρχε συνεργασία για τη διάδοση των επαναστατικών του ιδεών. Τη δεκαετία 1811-1821 στα τυπογραφεία της Βιέννης και του Παρισιού εκδίδονται πολλά έντυπα. Το 1811 εκδίδεται από τον Άνθιμο Γαζή η εφημερίδα «Λόγιος

Ερμής». Στη συνέχεια στο Παρίσι εκδίδεται η «Αθήνα», η «Μέλισσα» και το «Μουσείον», ενώ στο Λονδίνο εκδίδεται η «Ίριδα». Στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στα Επτάνησα το 1812 εκδίδεται η «Ιονική». Η πρώτη επίσημη Ελληνική εφημερίδα ήταν η «Σάλπιγξ Ελληνική», η οποία εκδόθηκε την 1η Αυγούστου του 1821 στην Καλαμάτα από τον Ιωάννη Τόμπρο, παράλληλα με την έναρξη της επανάστασης. Το επόμενο έτος εκδίδεται η χειρόγραφη εφημερίδα «Αιτωλική» στη Στερεά Ελλάδα και το 1824 εκδίδεται η εφημερίδα «Ελληνικά Χρονικά» στο Μεσολόγγι από τον Ελβετό Ιάκωβο Μάγες. Το ίδιο έτος εκδίδεται η πρώτη εφημερίδα της Αθήνας η «Εφημερίς των Αθηνών», από τον Γεώργιο Ψύλλα, η οποία γράφεται στη δημοτική και δημοσιεύει κείμενα που αναφέρονται στην πνευματική δραστηριότητα της εποχής. Το 1825 εκδίδεται στο Ναύπλιο από τον Θεόκλητο

Φαρμακίδη

«Γενική

Εφημερίς

της

Ελλάδας», η οποία μετονομάστηκε σε «Εφημερίς της Κυβερνήσεως» και κυκλοφορεί έως και σήμερα. Στα επόμενα χρόνια εκδίδονται πολλές εφημερίδες κι έτσι η πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα θεωρήθηκε η «χρυσή εποχή» των εφημερίδων. Κατά τη διάρκεια του Α΄ 5

Παγκοσμίου πολέμου εκδόθηκαν γύρω στις 15 εφημερίδες στην Αθήνα, μερικές εκ των οποίων ήταν η «Ελευθεροτυπία», το «Έθνος», ο «Ελεύθερος Τύπος», η «Καθημερινή», η «Δημοκρατία». Στη διάρκεια της χούντας εκδόθηκαν και άλλες εφημερίδες όπως η «Απογευματινή», το «Βήμα», «τα Νέα». Ως τα μέσα του ‘90 υπήρχαν στην Ελλάδα περίπου 300 εφημερίδες τοπικής και πανελλαδικής εμβέλειας.

ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΣΤΗ ΕΥΡΩΠΗ Μετά την Αναγέννηση, λόγω της περιέργειας του ανθρώπου για όσα συνέβαιναν στον κόσμο, αναπτύχθηκαν στην Ιταλία χειρόγραφα φύλλα με ειδήσεις, που ονομάζονταν «faglid’aviso». Αργότερα πέρασαν τα σύνορα της Ιταλίας και ταξίδεψαν μέσω των ταχυδρόμων στην Γαλλία, στη Γερμανία και στην Ολλανδία. Δε διαδόθηκαν όμως στις χώρες αυτές μόνο τα χειρόγραφα φύλλα αλλά και η ονομασία της εφημερίδας ως gazzetta (η gazzetta ήταν τελειοποίηση της εφημερίδας), η οποία προήλθε από τη Βενετία, όπου τα φύλλα αυτά πωλούνταν προς μία gazzetta. Επίσης το όνομα της εφημερίδας δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτές τις χώρες, αλλά πέρασε και στις υπόλοιπες. Οι γκαζέττες όμως ήταν χειρόγραφα φύλλα. Οι πρώτες εφημερίδες με μορφή καλοτυπωμένων φύλλων εμφανίστηκαν στη Φρανκφούρτη στα τέλη του 16ου αιώνα, αν και η τυπογραφία είχε ανακαλυφθεί τον 15ο αιώνα από τον Γουτεμβέργιο. Στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλες εφημερίδες, οι οποίες τυπώνονταν στη Βενετία, στη Γένοβα, στη Ρώμη, στη Φλωρεντία, στο Τορίνο, στη Βασιλεία, στη Βιέννη, στο Αμβούργο, στο Βερολίνο, στην Αμβέρσα, στο Άμστερνταμ και στο Λείντεν. Παράλληλα με την τύπωση της εφημερίδας τα έντυπα αυτά απέκτησαν και διακριτικούς τίτλους αντί για την γενική ονομασία, «εφημερίδα» ή «gazzetta». Οι γκαζέττες ή εφημερίδες εκδίδονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα και περιείχαν πολιτικά και κοινωνικά ενδιαφέροντα, με αποτέλεσμα η κοινή γνώμη να αρχίσει να ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο για τις εφημερίδες, ενώ εκείνες επέκτειναν τη δράση τους σε όλο τον κόσμο και συνέχιζαν το έργο της πληροφόρησης και της μόρφωσης, το οποίο κάλυπτε το πνευματικό, κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Οι κυβερνήσεις παράλληλα άρχισαν να ασκούν έλεγχο σε εφημερίδες και σε δημοσιογράφους. Όταν όμως οι κυβερνήσεις διαπίστωσαν ότι η λογοκρισία δεν ήταν αποτελεσματική, κατέληξαν στη μέθοδο της παροχής προνομιών. Αυτό όμως δεν κράτησε για πολύ, γιατί επανήλθε η λογοκρισία. Έτσι δημιουργήθηκε ένα γιγάντιο δίκτυο πληροφόρησης.

ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ Η πρώτη εφημερίδα στην Αμερική έκανε την εμφάνιση της το 1690, με τον τίτλο “Public”. Όμως λόγω της παράνομης δημοσίευσής της έκλεισε αμέσως. Ύστερα από αυτή την αποτυχία η εφημερίδα ήρθε πάλι στο προσκήνιο της Αμερικής το 1704. Στη συνέχεια εκδόθηκαν πάρα πολλές εφημερίδες στα κέντρα εκτύπωσης της Αμερικής, τη Μασαχουσέτη, τη Νέα Υόρκη και την Πενσυλβανία. Με την ανάπτυξή τους, οι εφημερίδες άρχισαν να εκφράζουν διάφορες πολιτικές πεποιθήσεις και με την πρόοδο της τεχνολογίας εκτύπωσης χαρτιού έφτασαν στην κορύφωσή τους.

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ Οι εφημερίδες παραδοσιακά χαρακτηρίζονται από την ώρα έκδοσής τους (πρωινές, μεσημβρινές, απογευματινές), την περιοδικότητα έκδοσής τους, (ημερήσιες, εβδομαδιαίες κ.λπ.) και σε έκτακτες εκδόσεις, ως "έκτακτα παραρτήματα" των κυρίων εκδόσεών τους. Επίσης διαφέρουν σε άλλα χαρακτηριστικά: Μέγεθος φύλλου 

Ευρύ, 600mm με 380mm, συνήθως από τα πιο σοβαρά έντυπα. Παράδειγμα οι New York Times έως το 2004



Στενό, γνωστό και ως ταμπλόιντ, 380mm με 300mm. Χρησιμοποιείται από έντυπα εντυπωσιασμού, όπως η αγγλική Sun.



Βερολίνου ή μίντι, 470mm με 315mm, χρησιμοποιείται από έντυπα όπως Le Monde, La Stampa, The Guardian.



Υπάρχουν και άλλα μεγέθη, όπως το 35Χ50 εκατοστών. Χρησιμοποιείται και από τοπικές εφημερίδες, όπως η Ηχώ Ιλίου-Πετρούπολης και η εφημερίδα Αιγάλεω.

Ύλη 

Γενικού ενδιαφέροντος (πολιτική, πολιτιστική).



Επιστημονική (επιστημονικών φορέων, ή ομάδων).



Οικονομική (ανεξάρτητη ή σαν ένθετο σε πολιτική εφημερίδα). 7



Κοινωνική (με κοινωνικά σχόλια).



Κίτρινος τύπος

Χώρος διάδοσης  Τοπική 

Περιφερειακή



Εθνική



Διεθνής

Τρόπος διανομής/χρηματοδότησης 

Περίπτερα



Συνδρομητές (ταχυδρομείο, εταιρείες διανομής τύπου).



Ελεύθερη (σε σταθμούς μετρό, μπαρ, γραφεία κτλ)



Διαφημιστική (διανέμεται με το ταχυδρομείο, ή ωρομίσθιο προσωπικό)

Xρώμα 

Άσπρο (το συνηθέστερο)



Κίτρινο (από πολλές οικονομικές)



Ροζ (χαρακτηριστικό της La Gazzetta dello Sport)



Σομόν (οικονομικές, χρηματιστηριακών πληροφοριών).

Επίσης οι εφημερίδες διακρίνονται και με βάση το περιεχόμενο τους σε: Πολιτικές: 

Η ΑΥΓΗ



Real news



Δημοκρατία



ΕΘΝΟΣ



Ο ΛΟΓΟΣ



ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ



ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ



ΤΟ ΒΗΜΑ



ΘΕΜΑ



Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ



ΤΟ ΠΑΡΟΝ



ΤΑ ΝΕΑ

Οικονομικές: 

ΚΕΡΔΟΣ



ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ



ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ



ΕΞΠΡΕΣ



Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ



ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΚΗ



ΗΜΕΡΗΣΙΑ



DEAL

Πολιτιστικές: 

Η άλλη άποψη



LEROS NEWS



Βήμα Μεσινού ΦΕΝΕΟΥ



Η εποχή



ΚΡΗΤΙΚΑ ΝΕΑ

Αθλητικές: 

SPORTDAY



SPORTDAY Κύπρου



Goal News



Γαύρος



Φως των Σπορ



Πρωταθλητής



Πράσινη



Live Sport



Ώρα για Σπορ



Γάτα



Metro sport



Σπορ του Βορρά



Arena Press



Daily Express

Ιδιαίτερη κατηγορία εφημερίδων αποτελούν οι επίσημες κρατικές εφημερίδες, οι οποίες εκδίδονται με ευθύνη αρμόδιων κρατικών αρχών (π.χ. Κυβέρνηση). Περιέχουν κείμενα που είτε η δημοσίευσή τους επιβάλλεται από διάταξη κάποιου 9

Νόμου, είτε δημοσιοποιούνται προς τους πολίτες λόγω των αρχών της διαφάνειας και της φανερής δράσης της Δημόσιας Διοίκησης. Επίσημη εφημερίδα του Ελληνικού κράτους είναι η Εφημερίς της Κυβερνήσεως, που εκδίδεται από το Εθνικό Τυπογραφείο.

Η ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

Η διαφήμιση σε έντυπη μορφή ήταν πολύ διαδεδομένη τις προηγούμενες δεκαετίες επειδή: 1. Οι εφημερίδες και τα περιοδικά είχαν πολύ μεγάλη κυκλοφορία και 2. Επειδή σε σχέση με το άλλο μέσο διαφήμισης της εποχής, το ραδιόφωνο, διέθεταν το πλεονέκτημα της εικόνας. Η πτώση ξεκίνησε με την εμφάνιση της τηλεόρασης αρχικά και στη συνέχεια άλλων μέσων...Όσο μεγαλύτερη κυκλοφορία έχει ένα έντυπο, τόσο ακριβότερα διαθέτει τις σελίδες του για διαφήμιση. Κατά περιόδους , για να προκαλέσουν οι εκδοτικοί οίκοι το ενδιαφέρν των διαφημιστών, προωθούν κάποια τεύχη ως επετειακά ή αφιερωμένα σε συγκεκριμένα πρόσωπα και χρονολογίες. Εκεί λοιπόν προωθούνται ελκυστικά πακέτα διαφήμισης, είτε περιοδικά επαναλαμβανόμενης, είτε για μια φορά. Μ’ αυτό τον τρόπο ο διαφημιζόμενος μπορεί να πετύχει μια επιθετική διαφημιστική εκστρατεία που αποσκοπεί σε εποχιακό καταναλωτικό κοινό ή στην μακροπρόθεσμη προώθηση κάποιου προϊόντος. Στην έντυπη διαφήμιση, σημαντικό ρόλο παίζουν τα χρώματα, τα κείμενα, τα πρόσωπα, η θέση της στην εφημερίδα. (π.χ. μια ολοσέλιδη διαφήμιση θα κοστίσει πολύ περισσότερο από όσο μια άλλη που είναι καταχωρημένη στην κάτω αριστερή γωνία).Ο τρόπος με τον οποίο ο γραφίστας θα δημιουργήσει την κάθε διαφημιστική μακέτα έχει να κάνει με το διαφημιστικό σχέδιο που έχει οργανωθεί για την προώθηση του συγκεκριμένου προϊόντος. Βασικοί κανόνες στον κλάδο της διαφήμισης είναι εκείνοι που ορίζουν πως το κείμενο της διαφήμισης δεν πρέπει να υπερβαίνει το 30% του διαφημιστικού χώρου και πως για να έχει δύναμη μια διαφήμιση πρέπει να έχει και εικόνα. Η στρατηγική προώθησης της έντυπης διαφήμισης, είναι τελείως διαφορετική από τη στρατηγική προώθησης 10

διαφημίσεων σε άλλα μέσα και επηρεάζεται από το αγοραστικό κοινό του εντύπου. Για παράδειγμα, αυτοκίνητα ή προϊόντα αντρικού αγοραστικού ενδιαφέροντος, προωθούνται σε αντρικά περιοδικά ή σε εφημερίδες. Επιπλέον ο τρόπος προσέγγισης του κοινού είναι διαφορετικός: Τα κείμενα είναι πιο περιεκτικά και ο λόγος είναι σαφής και σύντομος (γιατί έχει αποδειχθεί ότι οι άντρες προτιμούν τη γρήγορη ενημέρωση). Αντίθετα για την προώθηση προϊόντων στις γυναίκες προτιμούνται οι πολύ καλής ποιότητας εικόνες. Στον τύπο υπάρχει η φανερή διαφήμιση ενός προϊόντος και το λεγόμενο "πουμπλί". Εκεί ο κειμενογράφος γράφει ένα διαφημιστικό κείμενο το οποίο ίσως να μην αποτελεί διαφήμιση με την κλασική έννοια, αλλά έμμεση. Παρ’ όλα αυτά είναι υποχρεωτικό να αναγράφεται σε κάποιο σχετικά εμφανές σημείο του κειμένου, ποιος το χορηγεί και ποιο προϊόν προωθείται, έτσι ώστε να υπάρχει υπεύθυνος απέναντι στο νόμο. Στον τύπο, όπως και σε άλλα μέσα, η διαφήμιση μπορεί να είναι έμμεση ή κρυφή, κάτι που θεωρείται παράνομο αφού ο αποδέκτης (το καταναλωτικό κοινό) δεν ενημερώνεται σαφώς ότι πρόκειται για πληρωμένη διαφήμιση. Τέλος , πρέπει να αναφερθεί πως οι καταχωρήσεις διαφημίσεων με κοινωνικό περιεχόμενο, στις περισσότερες περιπτώσεις γίνονται δωρεάν.

ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΩΣ ΠΗΓΗ «ΣΟΦΙΑΣ» ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΟΧΗ

Σύμφωνα με τον Αμερικανό καθηγητή επικοινωνίας Νιλ Πόστμαν η εφημερίδα έχει παραδοσιακά την εμπιστοσύνη του κοινού.

Συνδέεται

με

τη

ζωή

της

κοινότητας περισσότερο από κάθε άλλο μέσο, και παρά τους παντοδύναμους επιχειρηματίες που τις κατέχουν, οι εφημερίδες ακόμη έχουν συντάκτες και ρεπόρτερ των οποίων τα συμφέροντα δεν κινούνται μόνο με γνώμονα την αγορά. Σκοπός της είναι να βοηθήσει τους πολίτες του εικοστού πρώτου αιώνα να κατανοήσουν τον κόσμο. Πρόκειται για ένα μέσο που δεν απαιτεί μπαταρίες ή καλώδια ούτε χρειάζεται συμβόλαιο συντήρησης. Είναι πολύ ελαφρύ, ανακυκλωμένο και διαβαθμισμένο. Είναι τελείως φορητό και θα σας ακολουθήσει σε τρένα, λεωφορεία, αυτοκίνητα, αεροπλάνα ακόμη και στο κρεβάτι. Είναι εντελώς αθόρυβο. Δεν χρειάζεται μυστικούς αριθμούς ασφαλείας, κώδικες πρόσβασης ή μόντεμ και δεν επηρεάζει τις 11

τηλεφωνικές γραμμές. Κάποιος μπορεί να κάνει απεριόριστη χρήση του με περίπου είκοσι δολάρια ανά μήνα. Έχει ελεγχθεί για πορνογραφία, απάτη και τυπογραφικά λάθη Το μόνο αρνητικό που θα μπορούσαμε να του αποδώσουμε είναι ότι οι πληροφορίες δε μεταδίδονται γρήγορα και σε μεγάλες ποσότητες. Μάλιστα ο ίδιος ο Πόστμαν λέει: «είναι καιρός οι εφημερίδες να αποτελέσουν όχι απλώς μια πηγή γνώσεων, αλλά μια πηγή από όπου θα μπορούμε να αντλούμε σοφία. Με τη λέξη «σοφία» εννοώ την ικανότητα να γνωρίζει κανείς ποιο τμήμα γνώσεων είναι σχετικό με τη λύση σημαντικών προβλημάτων. Οι γνώσεις, όπως έχω πει, είναι μόνο οργανωμένες πληροφορίες. Είναι ανεξάρτητες, περιορισμένες σε ένα μοναδικό σύστημα πληροφοριών, που αφορούν τον κόσμο. Κάποιος μπορεί να κατέχει μεγάλο αριθμό γνώσεων σχετικά με τον κόσμο, αλλά να μην είναι καθόλου σοφός».

ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Οι

Εφημερίδες

έχουν

ιστορική

διαδρομή αιώνων. Η εφεύρεση της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο τον 15ο αιώνα υπήρξε καταλυτικός παράγοντας για την εξέλιξη του Τύπου. Οι

πρώτες

νεώτερης περίπου στα τέλη του 17

ου

ιστορίας

Τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της έλευσης του παρουσιάζεται

ένα

αξιοσημείωτο

ερώτημα. Απόψεις διίστανται για το αν οι εφημερίδες θα εξακολουθήσουν να αποτελούν κύριο

μέσο

ενημέρωσης

της

εκδόθηκαν

αιώνα στη Δυτική Ευρώπη. Ορισμένες από αυτές

κυκλοφορούν μέχρι και σήμερα, όπως ο Observer στην Αγγλία.

Internet

εφημερίδες

αν

θα

περιθωριοποιηθούν σταδιακά. Από τη μία πλευρά υπάρχει η άποψη ότι στα επόμενα 10 με 15 χρόνια οι εφημερίδες θα εκλείψουν. Τη συγκεκριμένη άποψη αντικρούει το γεγονός ότι

οι εφημερίδες έχουν επιβιώσει ήδη από την έλευση του Ραδιοφώνου, καθώς επίσης και από τον ερχομό της Τηλεόρασης. Η εφημερίδα εξελίσσεται τόσο σε έντυπη, όσο και σε ηλεκτρονική μορφή. Αξίζει να σημειωθεί πως σημαντικό μέρος του περιεχομένου αλλά και επιπλέον αναλυτικές έρευνες, video, ομιλίες, αρχειακό υλικό δημοσιεύονται στο site της εφημερίδας με αποτέλεσμα ο αναγνώστης της έντυπης έκδοσης να παραπέμπεται εκεί για μία πιο πλήρη ενημέρωση. Με

αυτόν

τον

τρόπο,

οι

αναγνώστες

των

διαδικτυακών εκδόσεων κατάφεραν να ξεπεράσουν του αναγνώστες των έντυπων. Τέλος, σχετικά με την τιμή πώλησης, πιστεύεται πως μόνο οι μεγάλες εφημερίδες θα παραμείνουν επί πληρωμή, αντίθετα εκείνες με τις πιο χαμηλές κυκλοφορίες εκτιμάται ότι θα μετατραπούν σε δωρεάν έντυπα. Συμπληρωματικά, όσον αφορά τις online εκδόσεις, θεωρείται ότι δε θα συνεχίσουν να είναι άνευ χρέωσης. Εν κατακλείδι, οτιδήποτε συσχετίζεται με το μέλλον είναι άγνωστο. Το μόνο που μπορούμε να υποστηρίξουμε με βεβαιότητα είναι πως η συνεργασία της έντυπης με την διαδικτυακή έκδοση θα διαδραματίσουν συντελεστικό ρόλο στην εξέλιξη του Τύπου.

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ Ιστορία του ραδιοφώνου Το 1895 ο ιδρυτής του ραδιοφώνου Γουλιέλμος Μαρκόνι μετέδωσε ηχητικά σήματα Μορς μέσω ερτζιανών κυμάτων.

Το ραδιόφωνο ειδικεύεται στην μετάδοση του προφορικού λόγου και της μουσικής σε μεγάλες αποστάσεις με τη δυνατότητα ασύρματης μεταφοράς δεδομένων με ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Ο Μάξγουελ πρότεινε τη θεωρία του ηλεκτρομαγνητισμού (1873), η οποία έλεγε ότι ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα μπορεί να μεταφερθεί χωρίς τη βοήθεια κάποιου φυσικού μέσου. Ο Χερτς (Hertz) το 1883 επαλήθευσε αυτήν τη θεωρία και επίσης ανακάλυψε τα ραδιοκύματα. Ο Μαρκόνι επαληθεύει τα πειράματα του Χερτς (1897) και καταφέρνει να στείλει ασύρματο σήμα σε απόσταση 3km. Ο Φέσεντεν μετέδωσε για πρώτη φορά τη φωνή και μουσική μέσω ραδιοκυμάτων (1906 N.Y.). Ο Ντε Φορέ εφεύρε την ηλεκτρονική λυχνία, η οποία για τα επόμενα 5060 χρόνια ήταν η μόνη “μορφή” ραδιοφώνου. Ο Λι ντε Φορέ οργανώνει το 1908 τη μετάδοση μίας συναυλίας από τον πύργο του Άιφελ και το 1910 τη μετάδοση μιας παράστασης από την Metropolitan Opera of NewYork. Οι μεγάλες βιομηχανικές εταιρίες δεν θέλουν να ανταμείψουν τις ευρεσιτεχνίες του Λι ντε Φορέ με αποτέλεσμα να σταματήσει τις ραδιομεταδόσεις του.

Πριν από το 1914 υπάρχουν σε όλες τις χώρες πειραματικές ραδιοφωνικές εκπομπές.

Στις Η.Π.Α. φοιτητές

αρχίζουν να μεταδίδουν δελτία ειδήσεων και

μουσικά προγράμματα. Στο Βέλγιο μεταδίδουν μια συναυλία κλασικής μουσικής.

Στη Γαλλία υπήρχαν μόνο ραδιοφωνικές εκπομπές για την ενημέρωση της ώρας, που από το 1910 μεταδίδονταν μόνο δύο φορές από το πύργο του Άιφελ, το δελτίο καιρού και το χρηματιστήριο. Στις αρχές του 1920, μόνο μερικοί ερασιτέχνες χρησιμοποιούν το ραδιόφωνο για ιδιωτική χρήση, όπου επικοινωνούν μεταξύ τους στα περιθώρια που τους επιτρέπουν οι αρχές. Το ραδιόφωνο ήταν ένα μέσο που χρησιμοποιούνταν μόνο σε ερασιτεχνική βάση και δεν ήταν ούτε διαδεδομένο ούτε ανεπτυγμένο μέχρι τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο. Ο Αμερικανός Φρανκ Κόνραντ, ο οποίος εργαζόταν ως μηχανικός και ασχολούνταν ερασιτεχνικά με το ραδιόφωνο και τον αθλητισμό, αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία του ραδιοφώνου. Ο Κόνραντ βγήκε τυχαία στον αέρα για να μεταδώσει τα αποτελέσματα των αγώνων το 1916. Απέκτησε φανατικό κοινό. Τότε για πρώτη φορά μεταδόθηκε ραδιοφωνική διαφήμιση ενός καταστήματος

που βρίσκονταν στην

γειτονιά του Κόνραντ. Την εκπομπή του την πήρε η εταιρία Westinghouse και την υποστήριξε τεχνικά. Ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός λειτούργησε στις 20 Νοεμβρίου του 1920 και ήταν ο K.D.K.A. που λειτουργεί ακόμα και σήμερα.

(Frank Konrand) Το 1926 εμφανίζεται για πρώτη φορά στην αγορά ραδιοφωνικός δέκτης ποιοτικός, φθηνός και εύχρηστος. Από τότε το ραδιόφωνο αποκτά κοινό. Το ραδιόφωνο και ο τύπος γίνονται δύο ανταγωνιστικά μέσα κατά τη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Το ραδιόφωνο γίνεται ξανά ψυχαγωγικό στο τέλος του πολέμου και στις αρχές τις δεκαετίας του πενήντα γίνεται ανταγωνιστής με την τηλεόραση, η οποία έχει ένα πολύ δυνατό όπλο, την εικόνα. Αυτό προκάλεσε κρίση στο ραδιόφωνο και η λύση βρίσκεται στη δεκαετία ‘50-‘60 με την εμφάνιση της μουσικής ροκ εν ρολ.

Στην Ευρώπη την ίδια δεκαετία το ραδιόφωνο δε μετέδιδε ροκ μουσική και απορρίπτεται από την νεολαία. Τότε εμφανίζεται η πειρατική ραδιοφωνία, από το Radio Caroline στην Αγγλία το οποίο μεταδίδει μόνο ροκ, ο σταθμός βρίσκεται σε ένα 16

μικρό πλοίο έξω από χωρικά ύδατα της Αγγλίας. Αυτός ο ραδιοφωνικός σταθμός με την υψηλή ακροαματικότητα απειλεί το BBC με την προτίμηση των νέων για τη μουσική που μεταδίδει. Αργότερα εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη.

Tο ραδιόφωνο και το κασετόφωνο συνδυάζονται σε μία συσκευή, αφού το ραδιόφωνο έχει φτάσει στην τελευταία φάση της εξέλιξής του. Την περίοδο αυτή εμφανίζονται και τα πρώτα τρανζίστορ.

Είδη ραδιοφώνου Μπορούμε να διακρίνουμε τα ακόλουθα είδη ραδιοφώνου: •

Το αναλογικό ή συμβατικό ραδιόφωνο: Εδώ ο τρόπος διαμόρφωσης του

σήματος έχει ως αποτέλεσμα το διαχωρισμό των συχνοτήτων για χρήση από τα AM και τα FM, ενώ ανάλογα με το σκοπό ορίζονται συγκεκριμένες περιοχές συχνοτήτων (π.χ. τα εμπορικά ραδιόφωνα στην Ευρώπη και την Αμερική εκπέμπουν στις συχνότητες FM 87.5-108). Άλλες περιοχές συχνοτήτων χρησιμοποιούνται για συγκεκριμένους σκοπούς όπως π.χ. από την Αστυνομία και την Πυροσβεστική. •

Το ραδιόφωνο με υπο-φέρον (subcarrier): αποτελεί εξειδικευμένη χρήση της

τεχνολογίας των ραδιοκυμάτων διαμόρφωσης κατά συχνότητα (FM), κυρίως στις ΗΠΑ, όπου με ειδικούς δέκτες είναι δυνατή η λήψη περισσότερων του ενός σταθμών στην ίδια συχνότητα. •

Το ψηφιακό ραδιόφωνο: αποτελεί νεότερο τεχνολογικά επίτευγμα, με

διάφορες τεχνολογίες που βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της δοκιμής ή της αρχικής 17

εφαρμογής. Μεταξύ αυτών των τεχνολογιών, το DAB, το οποίο λειτουργεί στην περιοχή πολύ υψηλών συχνοτήτων (VHF) και διαθέτει πολλών ειδών πρόσθετες διακρατικές υπηρεσίες. Είναι αρκετά διαδεδομένο στην Βρετανία και την Ιρλανδία, αλλά αναπτύσσεται αργά λόγω του υψηλού κόστους των δεκτών. Παράλληλα υπάρχουν και άλλα πρότυπα, όπως το DRM, ένα ανοιχτό πρότυπο για τη διαμόρφωση κατά πλάτος (ΑΜ) και τις μπάντες μεσαίων και βραχέων. •

Το δορυφορικό ραδιόφωνο: το οποίο χρησιμοποιεί κανάλια στα πλαίσια του

προτύπου της δορυφορικής ψηφιακής τηλεόρασης DVB, ούτως ώστε να μεταδίδεται μόνον ήχος. •

Το Διαδικτυακό ραδιόφωνο: ραδιόφωνο του Διαδικτύου, που εκπέμπει αρχεία

ροής (δηλαδή επιφορτώνεται το αρχείο σε πραγματικό χρόνο, ο ήχος φορτώνεται εκείνη την στιγμή που παίζει) και περιλαμβάνει και το Podcasting, που είναι η εμπορική ονομασία της μεταφόρτωσης ηχογραφημένων εκπομπών.

Το ραδιόφωνο στην Ελλάδα Η πρώτη προσπάθεια για να εγκατασταθεί το ραδιόφωνο στην Ελλάδα έγινε το 1023. Οι πειραματισμοί κράτησαν πολλά χρόνια. Το ραδιόφωνο για πρώτη φορά εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη με την πρωτοβουλία του Χρήστου Τσιγγιρίδη που ήταν ραδιοηλεκτρολόγος. Ο σταθμός αυτός λειτούργησε για 20 χρόνια μεταδίδοντας τακτικά εκπομπές. Ο πρώτος όμως εθνικός ραδιοφωνικός σταθμός ιδρύθηκε και λειτούργησε στην περιοχή των Αθηνών, αφού στις 25 Μαρτίου του 1938 εγκαινιάστηκε από τον τότε βασιλιά Γεώργιο Β΄, ενώ το 1945 ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που ανέλαβε την ευθύνη λειτουργίας του σταθμού. Αμέσως μετά άρχισαν να ιδρύονται σε πολλά μέρη της χώρας κυρίως πόλεις, καθώς και πολλοί στρατιωτικοί σταθμοί που διοικούνταν από τις ένοπλες δυνάμεις. Από τα τέλη της δεκαετίας του '70, αρχικά η μπάντα των μεσαίων και στη συνέχεια η ζώνη των FM κατακλύζεται από εκατοντάδες ερασιτέχνες (οι επονομαζόμενοι και "πειρατές"), που εκπέμπουν πολυποίκιλα προγράμματα, αμφισβητώντας ανοιχτά το ραδιοφωνικό μονοπώλιο της κρατικής ραδιοφωνίας. Ραδιοσταθμό κατασκεύασαν, επίσης, οι φοιτητές του ΕΜΠ κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου κατά της Χούντας το 1973.

1973: Νοέμβριος. Πολυτεχνείο

Η φράση “Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο” έχει μείνει χαραγμένη στο μυαλό όλων, όσων το έζησαν και όσων το άκουσαν σαν παιδιά από εκείνους, γιατί έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της χούντας και σφραγίστηκε με αίμα. Το τόλμημα ωστόσο ήταν μεγαλύτερο από όσο συνηθίζουμε να λέμε. Ο πειρατικός σταθμός που πολυτεχνείου, ο σταθμός των “Ελεύθερων Πολιορκημένων” του Πολυτεχνείου, που στήθηκε από τον Γιώργο Κυρλάκη, γνωστό ως easyrider, ήταν ο πρώτος σταθμός από τον οποίο αρθρώθηκε πολιτικός λόγος. Μέσα στο χώρο του πολυτεχνείου ακούστηκε για πρώτη φορά τραγούδι του Θεοδωράκη, εκείνο που όλοι μέχρι τότε ψιθύριζαν στα κρυφά. Έξω από αυτό, το σήμα έφτανε σε κάθε σπίτι με τη βοήθεια αμέτρητων ραδιοπειρατών που με λάμπες αναμεταδότη που είχαν στηθεί στην Πλατεία Κολιάτσου, έπαιρναν το σήμα και το μετέδιδαν από τις δικές τους συχνότητες.

Το πέρασμα από την πειρατική στην ιδιωτική ραδιοφωνία Οι ερασιτεχνικοί σταθμοί ήταν μια μορφή «ήρεμης επανάστασης». Στην ουσία άνοιξαν την πόρτα στην ξένη μουσική, δημιούργησαν ανθρώπινη επικοινωνία και το σημαντικότερο, δημιούργησαν ένα δεδομένο που έκανε τους ανθρώπους να θέλουν «ελεύθερη ραδιοφωνία» Κι όλα αυτά χωρίς κόστος. Οικονομικό από τη μια, αφού οι ίδιοι χρηματοδοτούσαν μηχανήματα και δίσκους, χωρίς κανένα οικονομικό όφελος, παρά μόνο την ευχαρίστηση του τηλεφώνου που χτυπάει, των μηνυμάτων που «φτερουγίζουν» στον αέρα για να βρουν τους αποδέκτες τους και της μουσικής που φανέρωναν τις γνώσεις του «πειρατή». Υπήρχε βέβαια ο φόβος και η αγωνία της

εξουσίας, από την άλλη, που καραδοκούσε με τα ραδιογωνιόμετρα για να συλλάβει τους «πειρατές» και να κατασχέσει τα μηχανήματα. Αυτή η «ήρεμη επανάσταση» είχε στην πλάτη της πολλά χρόνια φυλακής και μεγάλη αντίδραση της εξουσίας, όπως όλες οι επαναστάσεις. Οι σταθμοί μετακινούνταν συνέχεια, τα τηλέφωνα άλλαζαν, οι κεραίες έπαιρναν τη μορφή ενός τυχαίου καλωδίου, σιωπούσαν για ένα διάστημα και ξανάρχιζαν σε άλλη συχνότητα και οι «πιστοί» ακολουθούσαν. Μπορείς να πεις ότι ήταν μια τεράστια συνωμοσία «πειρατών» και ακροατών, εναντίον της εξουσίας, που παρά το κυνήγι δεν κατάφερε να την σταματήσει. Μερικοί το πήραν πιο σοβαρά, επέμεναν, και προχώρησαν, βελτιώνοντας το σήμα και τα μηχανήματα τους, αλλά και παρακολουθώντας τη μουσική εξέλιξη δημιουργώντας πολλούς και μόνιμους fans. Η

πειρατική

ραδιοφωνία

ήταν λοιπόν αυτή που άνοιξε το δρόμο στην «Ελεύθερη ραδιοφωνία»,

όπως

ονομαζόταν στην αρχή μέχρι που

διαπιστώθηκε

ότι

τίτλος δεν της ταίριαζε και μετατράπηκε σε «ιδιωτική ραδιοφωνία».

Με το νόμο 1730/1987 ιδρύθηκε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου για τη ραδιοφωνία και την τηλεόραση, που λειτουργεί με τη μορφή ανώνυμης εταιρίας με έδρα την Αθήνα. Με την Υπουργική απόφαση 14631/Ζ2/2691/29.5.87 καθορίστηκαν οι προϋποθέσεις και οι όροι ίδρυσης ραδιοσταθμών τοπικής ισχύος, από Δήμους και κοινότητες.Τέλος με το προεδρικό διάταγμα 25/1988 έχουμε την "απελευθέρωση" της ιδιωτικής ραδιοφωνίας, καθώς τέθηκαν οι όροι ίδρυσης τοπικών ραδιοφωνικών σταθμών και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Σήμερα η κατανομή των ραδιοφωνικών συχνοτήτων γίνεται από το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (ΕΣΡ).

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Το διαδίκτυο ως ευρύτερη έννοια Το διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν καθιερωμένη ομάδα πρωτοκόλλων, την αποκαλούμενη TCP/IP (αν και αυτή δε χρησιμοποιείται από όλες τις υπηρεσίες του διαδικτύου), για να

εξυπηρετεί εκατομμύρια

χρήστες καθημερινά

σε όλον τον κόσμο. Οι

διασυνδεδεμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ανά τον κόσμο, οι οποίοι βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο επικοινωνίας, ανταλλάσσουν μηνύματα (πακέτα) με τη χρήση διαφόρων

πρωτοκόλλων

(τυποποιημένοι

κανόνες

επικοινωνίας),

τα

οποία

υλοποιούνται σε επίπεδο υλικού και λογισμικού. Το κοινό αυτό δίκτυο ονομάζεται Διαδίκτυο.

Η ιστορία του διαδικτύου Οι πρώτες προσπάθειες για τη δημιουργία του διαδικτύου ξεκίνησαν στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου. Συγκεκριμένα, η Αμερική, θέλοντας να προστατευτεί από μία πιθανή πυρηνική επίθεση της Ρωσίας, η οποία είχε ήδη στείλει στο διάστημα το δορυφόρο Σπούτνικ 1, δημιούργησε

την

υπηρεσία

προηγμένων

αμυντικών ερευνών ARPA (Advanced Research Project Agency), γνωστή στις μέρες μας ως DARPA (Defense Advanced Research Project Agency). Στόχος της υπηρεσίας αυτής ήταν η βοήθεια των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ για τεχνολογική ανάπτυξη και η δημιουργία ενός δικτύου επικοινωνίας, το οποίο θα μπορούσε να επιβιώσει σε περίπτωση που γινόταν η πυρηνική επίθεση. Η δημιουργία του «γαλαξιακού δικτύου», όπως ανέφερε σε συγγράμματά του ο Τζ. Λικλάιντερ, βασίστηκε στη θεωρία της ύπαρξης ενός δικτύου υπολογιστών που θα ήταν συνδεδεμένοι μεταξύ τους και θα μπορούσαν να ανταλλάσσουν γρήγορα πληροφορίες και προγράμματα. Χρειαζόταν όμως το δίκτυο να είναι αποκεντρωμένο, έτσι ώστε αν κάποιος κόμβος δεχόταν επίθεση, οι υπόλοιποι να μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Τη λύση

σε αυτό το πρόβλημα έδωσε ο Πολ Μπάραν

με

το

κατανεμημένου που

σχεδιασμό

δικτύου

χρησιμοποιούσε

ενός

επικοινωνίας την

ψηφιακή

τεχνολογία. Επίσης καθοριστικό ρόλο έπαιξε

και

θεωρία

ανταλλαγής

πακέτων του Λέοναρντ Κλάινροκ, η οποία

υποστήριζε

ότι

τα

πακέτα

πληροφοριών που θα περιείχαν την προέλευση και τον προορισμό τους μπορούσαν να σταλούν από έναν υπολογιστή σε έναν άλλο. Επομένως μέσω αυτών των τριών θεωριών δημιουργήθηκε το πρώτο είδος διαδικτύου, γνωστό ως ARPANET. Το ARPANET λειτούργησε για πρώτη φορά το 1969 με τέσσερις κόμβους, με τους οποίους συνδέονται τέσσερις μίνι υπολογιστές των πανεπιστημίων της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και στο Λος Άντζελες, του SRI στο Στάνφορντ, καθώς και του πανεπιστημίου της Γιούτα. Η ταχύτητα του δικτύου αυτού δεν ήταν μεγάλη, αφού έφτανε μόλις τα 50 kbps και η πρώτη dial up σύνδεσή του έγινε με γραμμές τηλεφώνου.

Μέσα σε τρία χρόνια (1972), οι

συνδεδεμένοι στο ARPANET υπολογιστές αυξήθηκαν στους 23 και γι’ αυτό εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Παράλληλα δημιουργήθηκαν κι άλλα δίκτυα, τα οποία συνδέονταν με το ARPANET αλλά χρησιμοποιούσαν διαφορετικά πρωτόκολλα από αυτό, όπως το UUCP και το x.25. Το πρωτόκολλο που χρησιμοποιούσε το ARPANET ήταν το NCP (Network Control

Protocol),

το

μειονέκτημα

του οποίου

ήταν ότι

λειτουργούσε

με

συγκεκριμένους τύπους υπολογιστών. Γι’ αυτό το λόγο, στις αρχές του 1970 προέκυψε η ανάγκη για τη δημιουργία ενός πρωτοκόλλου που θα ένωνε όλους τους τύπους δικτύων που υπήρχαν μέχρι τότε. Έτσι, το 1974 δημοσιεύτηκε η μελέτη των Βιντ Σερφ και Μπομπ Κάαν, από την οποία προέκυψε το πρωτόκολλο TCP (Transmission

Control

Protocol).

Το

1978

στο

συγκεκριμένο

πρωτόκολλο

προστέθηκε το IP (Internet Protocol) και μετατράπηκε σε TCP/IP, ώσπου το 1983 έγινε το μοναδικό πρωτόκολλο που ακολουθούσε το ARPANET. Ένα χρόνο αργότερα (1984), δημιουργήθηκε το πρώτο DNS (Domain Name System), σύστημα στο οποίο καταγράφονται 1000 κεντρικοί κόμβοι και οι υπολογιστές

του

διαδικτύου

αναγνωρίζονται

πλέον

από

διευθύνσεις

κωδικοποιημένων αριθμών. Το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών (National Science 22

Foundation, NSF) των ΗΠΑ έκανε ένα μεγάλο βήμα στην ανάπτυξη του διαδικτύου, όταν το 1986 δημιούργησε την πρώτη διαδικτυακή πανεπιστημιακή ραχοκοκαλιά (backbone), το NSFNet. Στη συνέχεια ενσωματώθηκαν σ’ αυτό και άλλα σημαντικά δίκτυα, όπως είναι το Fidonet, το Bitnet και το Usenet. Ο όρος Διαδίκτυο/Ίντερνετ έγινε ευρέως γνωστός, όταν το ARPANET συνδέθηκε με το NSFNet και στην ουσία ο όρος σήμαινε οποιοδήποτε δίκτυο χρησιμοποιούσε TCP/IP. Το 1989 ο Τιμ Μπέρνερς-Λι στο ερευνητικό ίδρυμα CERN, εφάρμοσε την υπηρεσία του παγκόσμιου ιστού, που ήταν μία «πλατφόρμα», η οποία διευκόλυνε την πρόσβαση στο ίντερνετ. Έτσι ξεκίνησε η μεγάλη ανάπτυξη του διαδικτύου που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Πλεονεκτήματα διαδικτύου Ένα

από

τα

πλεονεκτήματα

του

σημαντικότερα internet,

όπως

φαίνεται, είναι το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail).

Πλέον

επικοινωνία

των

ανθρώπων σε όλο τον κόσμο έχει γίνει πολύ

εύκολη.

Μέσω

άνθρωποι μπορούν να

του

e-mail

οι

ανταλλάσσουν

εικόνες, μηνύματα και άλλα αρχεία. Παλιά ένα γράμμα έκανε να φτάσει μέσω του ταχυδρομείου αρκετές μέρες, αλλά τώρα με την ανάπτυξη της τεχνολογίας φτάνει σε δευτερόλεπτα. Επίσης το e-mail διευκολύνει και τους ανθρώπους στο να βρουν εργασία, αφού μπορούν να στείλουν το βιογραφικό τους σε δημόσιες υπηρεσίες και αλλού. Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι είναι δωρεάν. Εκτός από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο υπάρχουν και άλλα μέσα για πιο εύκολη επικοινωνία, όπως είναι το skype, αλλά και τα social media (facebook, twitter). Ένα ακόμα πλεονέκτημα του internet είναι η εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία. Επιπλέον μπορούμε να βρούμε οποιαδήποτε πληροφορία χρειαζόμαστε. Επειδή ο όγκος των πληροφοριών είναι πολύ μεγάλος, για τη διευκόλυνσή μας έχουν δημιουργηθεί οι μηχανές αναζήτησης π.χ. αυτή που επικρατεί σήμερα, η google. Ακόμα εκτός από την πρόσβαση σε αυτήν είναι εύκολο να ανεβάσει κάποιος πληροφορίες και το σημαντικότερο να τις διαβάσει σε όποια γλώσσα επιθυμεί.

Μειονεκτήματα διαδικτύου Το

διαδίκτυο,

εκτός

πλεονεκτημάτων, Καταρχήν

οι

έχει

από

και

περισσότεροι

την

αρκετά

πληθώρα

μειονεκτήματα.

άνθρωποι

καθημερινά

περνούν ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μπροστά στον υπολογιστή απορροφημένοι από τις απεριόριστες υπηρεσίες του διαδικτύου. Έτσι δαπανούν άσκοπα ένα σημαντικό μέρος της ζωής τους και θυσιάζουν τον ελεύθερο χρόνο τους. Υπάρχει μάλιστα περίπτωση να απομονωθούν σταδιακά και να μην έχουν επαφή με άλλους γύρω τους. Επίσης η πολύωρη χρήση του διαδικτύου μπορεί να προκαλέσει εθισμό που συνεπάγεται σοβαρές συνέπειες για το άτομο, αλλά και προβλήματα σωματικής υγείας π.χ. αρθρίτιδες, αυχενικά, οφθαλμικά κτλ. Άλλο ένα σημαντικό μειονέκτημα του διαδικτύου είναι η πρόσβαση σε αδιαβάθμητες πληροφορίες, των οποίων η εγκυρότητα είναι αμφίβολη. Αυτές οι πληροφορίες ενδέχεται να διαχειρίζονται από ισχυρά κέντρα ή να εξυπηρετούν διαφόρων ειδών σκοπούς. Ακόμα μέσω του διαδικτύου μπορούν να διαπραχθούν κυβερνοεγκλήματα (ηλεκτρονικά εγκλήματα που τελούνται με τη χρήση του διαδικτύου). Τα κυριότερα είναι η παιδική πορνογραφία, η διακίνηση-πειρατεία λογισμικού, η παραβίαση προσωπικού απορρήτου και η διείσδυση σε ιδιωτικά στοιχεία (hacking), τα εγκλήματα στα chat rooms, η διακίνηση ναρκωτικών και οι πιστωτικές κάρτες. Τέλος το ίντερνετ χρησιμοποιείται πολλές φορές για αθέμιτους σκοπούς, όπως η πρόκληση τρομοκρατικών ενεργειών, η εγγραφή σε αναρχικές ομάδες, η κατασκοπεία (βιομηχανική κ.ά.), οικονομικοί ανταγωνισμοί κτλ.

Η επίδραση του διαδικτύου σε διάφορους τομείς Το διαδίκτυο είναι ένα μέσο το οποίο έχει εισβάλει δυναμικά στη ζωή μας. Με αυτό αναζητούμε

πληροφορίες,

επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους μέσω των social media (facebook, twitter, instragram), ενημερωνόμαστε και

ψυχαγωγούμαστε.

Πολλοί

πιστεύουν ότι μας επηρεάζει θετικά, ενώ άλλοι αρνητικά. Mελέτη

που

έγινε

στα

τέλη

της

δεκαετίας του `90, την οποία διεξήγαγε ο Ρόμπερτ Κράουτ, καθηγητής του 24

πανεπιστημίου Κάρνεγκι Μέλον, έδειξε ότι όσοι χρησιμοποιούν το διαδίκτυο νιώθουν περισσότερη μοναξιά, παθαίνουν κατάθλιψη, ενώ ο κοινωνικός τους κύκλος διαρκώς συρρικνώνεται. Ο ίδιος συνέχισε τη μελέτη του και μετά από τρία χρόνια δημοσίευσε νέα στοιχεία που υποστήριζαν ότι ούτε η μοναξιά, ούτε η κατάθλιψη συνδέονται με τη χρήση του internet. Με αυτή την μελέτη συμφώνησε και ο κοινωνιολόγος του πανεπιστημίου Μέριλαντ,Τζον Π. Ρόμπινσον, λέγοντας ότι υπάρχει πληθώρα νέων δεδομένων που καταρρίπτει τα αρχικά συμπεράσματα για τις αρνητικές συνέπειες του internet. Στις αρχές του 2000, έγινε μία άλλη έρευνα από τον Νόρμαν Νάι, διευθυντή του Ινστιτούτου του Στάνφορντ, στην οποία αναφέρθηκε ότι το 13% των χρηστών του διαδικτύου περνούν λιγότερη ώρα με την οικογένειά τους και τους φίλους τους, γεγονός που οδήγησε τον Νάι στο συμπέρασμα ότι όσο περισσότερο βρίσκονται συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο οι χρήστες, τόσο περισσότερο χάνουν την επαφή τους με το κοινωνικό περιβάλλον. Την ίδια περίοδο το Pew Project κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τελικά το internet δεν είναι τόσο επιβλαβές, καθώς το 60% των ερωτηθέντων στις ΗΠΑ θεωρούσαν ότι τους έδινε μία ευκαιρία επαφής με τους φίλους και τους συγγενείς τους. Τελικά τα συμπεράσματα είναι αντικρουόμενα και η μελέτη της επίδρασης του διαδικτύου είναι εξαιρετικά πολύπλοκη.

Πολιτική Το internet παίζει σημαντικό ρόλο σε χώρες, όπου υπάρχει δημοκρατική ελευθερία. Συγκεκριμένα, μέσω κάποιων blogs που υποκινούνται από πολιτικά κόμματα, αλλά και μέσω πολλών forum, τα πολιτικά τεκταινόμενα μπορούν να επηρεαστούν πολύ εύκολα. Πιο

συγκεκριμένα,

αρκετοί

πολιτικοί

δημιουργούν

λογαριασμούς

ηλεκτρονικού

ταχυδρομείου, απ’ όπου στέλνουν ενημερωτικά μηνύματα στους ψηφοφόρους και απαντούν σε απορίες πολιτών. Επίσης δημιουργούν ιστοσελίδες, στις οποίες αναρτούν τις ανακοινώσεις και τα δελτία τύπου που εκδίδουν, τις ομιλίες τους, το πρόγραμμα με τις δραστηριότητές τους, φωτογραφικό υλικό με τις εμφανίσεις τους, καθώς και τα προεκλογικά τους σποτ. Επομένως σε περιόδους εκλογικών αναμετρήσεων οι πληροφορίες που παρέχονται μέσω του διαδικτύου είναι ικανές να καθορίσουν ακόμη και το αποτέλεσμα .

Πολιτισμός και τέχνες Το διαδίκτυο επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό το χώρο των τεχνών καθώς και τον τομέα του πολιτισμού. Υπάρχουν διάφορες ενημερωτικές πύλες που πληροφορούν τους αναγνώστες για εκθέσεις ζωγραφικής, μοντέρνας τέχνης, φωτογραφίας και πολλές άλλες πολιτιστικές

δραστηριότητες.

Επίσης

το

διαδίκτυο

χρησιμοποιείται

ως

μέσο

αυτοπροβολής, αφού παρέχει τη δυνατότητα σε κάθε χρήστη να προβάλει τις προσωπικές του δημιουργίες. Επιπλέον πολλοί μπορούν να βλέπουν ταινίες, να ακούν μουσική και να διαβάζουν βιβλία που προέρχονται από διάφορα μέρη του κόσμου. Τέλος η δυνατότητα επικοινωνίας που παρέχει το internet δίνει την ευκαιρία σε πολλούς χρήστες να έρθουν σε επαφή με ανθρώπους που έχουν διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά από αυτούς και να μάθουν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους.

Οικονομικές επιπτώσεις Στις μέρες μας, οι περισσότερες επιχειρηματικές μονάδες βασίζονται στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Το διαδίκτυο, με την ευκολία που παρέχει στους ανθρώπους να επικοινωνούν μεταξύ τους, δημιουργεί ταυτόχρονα και μία παγκόσμια οικονομία. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, οι τάσεις που αφορούν την οικονομία, διαδίδονται πολύ γρήγορα και με μεγάλη άνεση. Επιπλέον το internet διαθέτει πολλές εφαρμογές που διευκολύνουν σε μεγάλο βαθμό τις οικονομικές συναλλαγές. Τέλος, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, οι επιχειρήσεις βελτιώθηκαν και αναβαθμίστηκαν.

Ηθική Ένα ερώτημα που απασχολεί σήμερα την κοινωνία είναι το αν υπάρχει ηθική στο διαδίκτυο, δηλαδή αν οι νόμοι του κράτους μπορούν να εφαρμοστούν σε έναν κόσμο, όπου

επικρατεί

ανωνυμία.

ψευδοπροσωπία, η παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, προσφορά

πορνογραφία

παράνομων

και

προϊόντων

είναι

φαινόμενα που υπάρχουν στο internet και είναι δύσκολο να περιοριστούν. Επιπλέον, μέσα από κακόβουλα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι πιθανόν να κλαπούν προσωπικά δεδομένα κάποιου χρήστη (π.χ. αριθμός ταυτότητας, λογαριασμοί τραπέζης ). 26

Φυσικό περιβάλλον Από μία μελέτη που έγινε πρόσφατα αποδείχτηκε ότι η χρήση του διαδικτύου επηρεάζει και το φυσικό περιβάλλον, δυστυχώς τις περισσότερες φορές αρνητικά. Την περασμένη χρονιά από μία έρευνα που έγινε από τον Τζόναθαν Κούμεϊ, σύμβουλο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, υπολογίστηκε ότι ο λογαριασμός ηλεκτρικού ρεύματος για τους servers όλου του κόσμου ήταν περίπου 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με το carbonfund.org, μία κιλοβατώρα ηλεκτρικού ρεύματος παράγει 606 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Επομένως, η λειτουργία των servers καθ` όλη τη διάρκεια της περσινής χρονιάς είχε ως αποτέλεσμα να ελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα περίπου 25 εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα, ποσότητα που είναι πολύ μεγάλη και επικίνδυνη για τη φύση. Στην πραγματικότητα όμως το περιβαλλοντολογικό κόστος είναι μεγαλύτερο, αν σκεφτεί κανείς ότι σε κάθε server που παράγει ή διανέμει δεδομένα αντιστοιχούν χιλιάδες υπολογιστές που είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους. Επιπλέον με τη χρήση των υπολογιστών και των υπηρεσιών που παρέχουν, αυξήθηκε η κατανάλωση χαρτιού, άρα επιβαρύνεται περισσότερο το περιβάλλον.

Τρόπος ζωής Με το πέρασμα των χρόνων οι ανάγκες των ανθρώπων αλλάζουν σιγά σιγά ανάλογα με τους ρυθμούς της εποχής, όπως και το κόστος ζωής. Όμως το διαδίκτυο έχει καταφέρει να μας παρέχει μια πιο οικονομική και ποιοτική ζωή. Ενώ παλιότερα η επικοινωνία με άτομα άλλων χωρών γινόταν μέσω τηλεφώνου ή γραπτού λόγου, τώρα πια έχουμε τη δυνατότητα να βλέπουμε ο ένας των άλλων, να ερχόμαστε σε επαφή μέσω ιστοσελίδων (twitter, skype) και οι αποστάσεις εκμηδενίζονται. Εκτός αυτού, το περιβάλλον εργασίας έχει αλλάξει μιας και πολλές επιχειρήσεις βασίζουν τη λειτουργία τους στο διαδίκτυο. Επίσης έχει μειωθεί και το κόστος εργασίας, αφού κάποιος μπορεί με ένα μικρό αντίτιμο να έχει άφθονο υλικό γνώσεων και ψυχαγωγίας. Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το διαδίκτυο γίνεται βοηθός του ανθρώπου μόνο αν γίνεται σωστή χρήση, αλλιώς κρύβει πολλούς κινδύνους, αφού μπορεί να τον παρασύρει, να του επηρεάσει την κρίση του και να γίνει υποχείριό του.

Η επίδραση του διαδικτύου στον εγκέφαλό μας Ποτέ στην ιστορία ένα επικοινωνιακό μέσο δεν έχει ασκήσει τόσο πλατιά επίδραση στις σκέψεις μας, όσο το internet. Το διαδίκτυο έχει γίνει σήμερα το βασικότερο

μέσο

επικοινωνίας

και

απόκτησης

πληροφοριών, που με λίγα «κλικ» φτάνουν στα μάτια και στα αυτιά μας και επομένως στον εγκέφαλο, ο οποίος είναι πολύ πιο ευμετάβλητος από ό,τι πιστεύουμε. Ειδικά όταν πρόκειται για νέα άτομα. Πρόσφατη μελέτη του University College London διαπίστωσε ότι η χρήση του διαδικτύου έχει ως αποτέλεσμα να αλλάζει ο τρόπος που διαβάζουμε και σκεφτόμαστε, γιατί η επαναληπτική δραστηριοποίησή μας σε εργασίες έρευνας ιστοσελίδων, σερφαρίσματος κλπ., οδηγούν στην ανάπτυξη νευρώνων και συνάψεων μέσα στον εγκέφαλο. Ενώ το διαδίκτυο αναπτύσσει την εγκεφαλική μας λειτουργία, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει και στην απώλεια μνήμης. Μερικές έρευνες, έχουν καταλήξει στο ότι η υπερβολική χρήση των Η/Υ μπορεί να δημιουργήσει σύνδρομο μειωμένης προσοχής, κατάθλιψη ή ακόμα και άγχος στα νεαρά άτομα. Δεν είναι όμως όλα μαύρα. Οι έρευνες του UCLA, απέδειξαν πως μία ώρα ιντερνετικής δραστηριότητας κάθε μέρα, βελτιώνει τη λειτουργία του εγκεφάλου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Dr. Smell, «επειδή ο εγκέφαλός μας είναι εύπλαστος, μπορεί και διαμορφώνεται με βάση τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Η ευρεία χρήση των Η/Υ διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης και τη συμπεριφορά μας. Μαθαίνουμε λοιπόν να αντιδράμε γρηγορότερα σε οπτικά ερεθίσματα, αλλά και να βελτιώνουμε την προσοχή μας. Προσαρμοζόμαστε στο να διαλέγουμε ποιες πληροφορίες είναι σωστές και ποιες λανθασμένες. Έτσι καταλήγουμε στην επεξεργασία μεγάλων ποσοτήτων πληροφοριών, που εμφανίζονται και εξαφανίζονται γρήγορα στην οθόνη του νου μας». Παρόλα αυτά, κάποιοι ερευνητές θεωρούν πως η παρατεταμένη χρήση των Η/Υ καταστρέφει τις κοινωνικές μας δεξιότητες. Μία μελέτη του πανεπιστημίου του Stanford απέδειξε ότι κάθε ώρα που ξοδεύουμε μπροστά στην οθόνη, χάνουμε 30 λεπτά επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους. Όταν χάνουμε όμως την επαφή με τους άλλους, υπάρχει περίπτωση να μην μπορέσουμε να «καταλάβουμε» τους ανθρώπους, γιατί εκλείπει η γλώσσα του σώματος, των εκφράσεων κλπ. Έτσι αρχίζουν να αποδυναμώνονται οι ανθρώπινες σχέσεις.

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Ιστορία της τηλεόρασης Με την ανακάλυψη της αύξησης της ηλεκτρικής αγωγιμότητας του σεληνίου με την έκθεση του στο φως το 1873 (φωτοαγωγιμότητα), έγινε θεωρητικά δυνατή η λήψη εικόνων με ηλεκτρισμό. Μια από τις πρώτες απόπειρες κατασκευής συσκευής βασισμένης στο φαινόμενο της φωτοαγωγιμότητας ήταν η συσκευή σάρωσης εικόνας με έναν περιστρεφόμενο δίσκο, από τον Νίπκοφ (Nipkow) το 1884 (μηχανικό σύστημα τηλεόρασης). Η αργή απόκριση του σεληνίου στο φως δεν επέτρεπε τη γρήγορη σάρωση που απαιτείται για τη λήψη κινούμενων εικόνων. Τον Απρίλιο του 1927 μεταδόθηκε στις ΗΠΑ το πρώτο δελτίο ειδήσεων από την τηλεόραση.

Η πρώτη εικόνα από τηλεόραση 30-γραμμών

Το 1940, τη χρονιά που ξέσπασε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, οι τακτικές τηλεοπτικές εκπομπές διακόπηκαν. Μετά τον πόλεμο ξαναρχίζουν οι μεταδόσεις, αλλά ήταν λιγότερες σε αριθμό. Το 1946 δώδεκα εμπορικοί τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούσαν στις ΗΠΑ.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 λειτουργούν στην Αμερική 1300 τηλεοπτικοί σταθμοί και το 98% των αμερικανικών νοικοκυριών διαθέτει τηλεόραση. Οι εκπομπές πραγματοποιούνται κάτω από καλύτερες τεχνικές συνθήκες και είναι έγχρωμες. 29

Η τηλεόραση στην Ελλάδα Η ιστορία της Ελληνικής τηλεόρασης αρχίζει το 1951 με την ίδρυση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών των Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ παράλληλα προβλέπεται και η λειτουργία της Υπηρεσίας Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ) που θα είχε την αρμοδιότητα για την εγκατάσταση και λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Στις αρχές της δεκαετίας του '60 ξεκινά η πειραματική μετάδοση τηλεοπτικών εκπομπών

στη Θεσσαλονίκη.

Ο πρώτος πειραματικός σταθμός Ελληνικής

τηλεόρασης λειτούργησε το 1961 στη Θεσσαλονίκη από τη ΔΕΗ στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης Ο σταθμός αυτός λειτούργησε για 20 μέρες. Η ένταση του πομπού της ΔΕΗ ήταν 50 Watt και κάλυπτε απόσταση 45 χιλιομέτρων γύρω από τη συμπρωτεύουσα και μετά το πέρας της Διεθνούς Έκθεσης η λειτουργία του διακόπηκε. Δύο χρόνια μετά τίθεται σε λειτουργία από τη ΔΕΗ και πάλι ένας υποτυπώδης

σταθμός.

Στο

σταθμό

αυτό

συντριπτική

πλειοψηφία

του

προγράμματος ήταν σε απευθείας μετάδοση. Μετά από έντονες διαμαρτυρίες του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας όμως η λειτουργία του διεκόπη πάλι. Το έτος 1964 στο Ζάππειο άρχισαν κάποιες πειραματικές εκπομπές από τους τεχνικούς του ΕΙΡ και το 1965 αποφασίζεται

η άμεση αξιοποίηση του σταθμού της ΔΕΗ, με

αποτέλεσμα μετά από λίγες μέρες να ξεκινήσουν οι πρώτες τηλεοπτικές μεταδόσεις. Η επίσημη όμως έναρξη της Ελληνικής κρατικής τηλεόρασης έγινε στις 23 Φεβρουαρίου 1966. Παρόλα αυτά , όπως είναι γνωστό γη ανάπτυξη της Ελληνικής τηλεόρασης συνέπεσε με τη δικτατορία. Το 1970 το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοτηλεόρασης μετεξελίσσεται σε Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (Ε.Ι.Ρ.Τ). Το 1975, με τη μεταπολίτευση, το Ε.Ι.Ρ.Τ μετατρέπεται σε

Ελληνική

Ραδιοφωνία

Τηλεόραση

(Ε.Ρ.Τ) με

σκοπό

την

«ενημέρωση, την επιμόρφωση και την ψυχαγωγία του Ελληνικού λαού». Η έγχρωμη μετάδοση στην Ελληνική τηλεόραση με το σύστημα Secam εισέρχεται το 1979.

Η ΕΡΤ το 1987 Η απελευθέρωση και ανάπτυξη της τηλεόρασης στην Ελλάδα άργησε πολλές δεκαετίες. Το 1987 η ΕΡΤ αναδιαρθρώνεται εν' όψει της εισαγωγής των ιδιωτικών σταθμών. Η ΕΡΤ1 και η ΕΡΤ2 συγχωνεύονται σε έναν ενιαίο φορέα, την ΕΡΤ Α.Ε. που λειτουργεί ως ανώνυμη εταιρία νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Η ΕΡΤ ελέγχεται και εποπτεύεται από το κράτος μέσω του Υπουργείου Προεδρίας της 30

Κυβερνήσεως και έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Προβλέπεται επίσης η ίδρυση ενός Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων (ΙΟΜ) ως απλή διεύθυνση για τη «θεωρητική και εφαρμοσμένη έρευνα και μελέτη των οπτικοακουστικών μέσων» και δεύτερον μια Εταιρεία Παραγωγής και Εμπορίας Εκπομπών και Προγραμμάτων Ραδιοτηλεόρασης. Το 1989 ιδρύεται το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης για την εποπτεία του ραδιοτηλεοπτικού πεδίου. Από το 1993 το αρμόδιο Υπουργείο είναι το Υπουργείο Τύπου και ΜΜΕ.

H απορρύθμιση του τηλεοπτικού πεδίου στα τέλη της δεκαετίας του '80 μεταμόρφωσε το τηλεοπτικό περιβάλλον της χώρας θέτοντας νέους όρους και φέρνοντας νέους πρωταγωνιστές στο προσκήνιο. Η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης επηρεάζεται άμεσα από την κοινή πολιτική της Ευρώπης, που με την έκδοση της Πράσινης Βίβλου για μια «Τηλεόραση Χωρίς Σύνορα» διαμόρφωσε το κατάλληλο πλαίσιο για μια φιλελεύθερη πολιτική στο τηλεοπτικό πεδίο. Σύντομα κάνουν την εμφάνισή τους 140 ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί - εθνικοί και τοπικοί - ανατρέποντας έτσι το κρατικό μονοπώλιο. Η απορρύθμιση είχε καταλυτική σημασία και για την εγχώρια διαφημιστική αγορά, στην οποία έδωσε τεράστια ώθηση. Επέτρεψε επίσης την ανάπτυξη ενός ολόκληρου τομέα παραγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα, αλλά και την αύξηση της εισαγωγής τηλεοπτικών προγραμμάτων από άλλες χώρες.

Ιδιωτική τηλεόραση Από το ξεκίνημα της ελληνικής τηλεόρασης τη δεκαετία του ‘60 με ΕΡΤ και αργότερα με ΥΕΝΕΔ, υπήρξαν κάποιες δειλές προσπάθειες εκπομπής τηλεοπτικού σήματος από πειρατές, οι οποίες όμως συνήθως στέφονταν από αποτυχία καθώς η εκπομπή τηλεοπτικού καναλιού είναι πολύ πιο δύσκολη τεχνικά και οικονομικά από ένα ραδιοφωνικό σταθμό.

Οι προσπάθειες αυτές ήταν πιο έντονες κυρίως από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80 με πειρατές να εκπέμπουν συνήθως «εκπαιδευτικό πρόγραμμα» τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Μια χαρακτηριστική προσπάθεια έγινε γύρω στο 1987, όταν από την συχνότητα της ΕΡΤ 1 κάποιος πειρατής για αρκετές μέρες έπαιζε ταινίες που νοίκιαζε από το βιντεοκλάμπ της γειτονιάς του. Όπως θα θυμούνται οι παλιότεροι, η ΕΡΤ ολοκλήρωνε το πρόγραμμα της ως τις 2 το πρωί και μετά κατέβαζε τους πομπούς μέχρι να ξεκινήσει και πάλι το πρόγραμμά της. Έτσι οι πειρατές εκμεταλλεύονταν τη συχνότητά της κι έπαιζαν ό,τι ήθελαν ανεμπόδιστοι. Συνήθως όμως το κατόρθωμα αυτό κρατούσε για λίγες μέρες, γιατί αργά ή γρήγορα η αστυνομία εντόπιζε το χώρο εκπομπής και το πειρατικό κανάλι σταματούσε. Το 1987 αποτελεί έτος σταθμό για τα τηλεοπτικά δεδομένα, καθώς για πρώτη φορά εκφράζεται έντονα η βούληση των δήμων να σπάσουν το κατεστημένο της ΕΡΤ, αρχικά μεταδίδοντας δορυφορικά προγράμματα και στη συνέχεια το δικό τους τηλεοπτικό κανάλι. Το ραδιόφωνο αρχίζει ήδη να απελευθερώνεται, η τηλεόραση όμως συναντά αρκετά εμπόδια, καθώς είναι σαφές ότι δεν υπάρχει πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο. Οι ιστορίες με τις επιδρομές των ΜΑΤ στη Θεσσαλονίκη εναντίων των πομπών του δήμου γίνονται καθημερινά πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες και αποτελούν την αιτία για έντονη πολιτική διαμάχη. Στην Αθήνα, ο δήμος δηλώνει κατηγορηματικά ότι είναι έτοιμος να ακολουθήσει το παράδειγμα της πρωτοπόρου Θεσσαλονίκης. Το 1988, η πίεση του κόσμου που ζητά κάτι νέο στις τηλεοπτικές συνήθειες αλλά και η πρωτοβουλία της τοπικής αυτοδιοίκησης αναγκάζει την ΕΡΤ να κάνει η ίδια αυτό που δεν ήθελε να κάνουν οι άλλοι. Η απόφαση λαμβάνεται, και ανακοινώνεται ότι η κρατική τηλεόραση «συμφώνησε» με 6 δορυφορικά κανάλια για την επίγεια αναμετάδοσή τους στην Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης και της Θεσσαλονίκης, όπου ήδη ο δήμος είχε ξεκινήσει τη μετάδοση όχι μόνο 32

δορυφορικών προγραμμάτων, αλλά και του δικού του τηλεοπτικού καναλιού, του TV100 που είναι ο πρώτος μη κρατικός σταθμός στην Ελλάδα! Τη Δευτέρα, 24 Οκτωβρίου 1988, ξεκινά ανεπίσημα στην Αθήνα, η αναμετάδοση των πρώτων δορυφορικών καναλιών που ολοκληρώνεται 2 μέρες μετά, όταν πλέον στον αέρα βρίσκονται 6 συνολικά προγράμματα. Είναι η εποχή που ο Αθηναίος έχει για πρώτη φορά την δυνατότητα να κάνει ζάπινγκ ανάμεσα σε παραπάνω από τα δύο γνώριμα κρατικά κανάλια. Είναι η εποχή που οι ταράτσες των σπιτιών αλλάζουν ραγδαία όψη, όταν στις ήδη εγκατεστημένες μεγάλες κεραίες των VHF προστίθενται οι λίγο πιο κομψές κεραίες UΗF που προορίζονται για την λήψη των νέων καναλιών. Οι τεχνικοί δεν προλάβαιναν να τοποθετούν κεραίες σε όλη την Αθήνα. Η επιλογή της ΕΡΤ πάντως όσον αφορά το ποια κανάλια θα μετέδιδε, κρίθηκε εκ του αποτελέσματος ως πετυχημένη. Αναλυτικά τα πρώτα έξι δορυφορικά κανάλια στην Αθήνα ήταν τα εξής: 1. Super Channel (Μ. Βρετανία): Ίσως το καλύτερο κανάλι από τα 6. Πρόγραμμα ποικίλης ύλης, με πολλή μουσική και παιδικά προγράμματα τα πρωινά, τηλεπαιχνίδια, πανευρωπαϊκά δελτία καιρού και διάφορες σειρές τα μεσημέρια, ενώ τα βράδια μεταδίδονταν ταινίες, σόου κλπ. Πολύ ενδιαφέρον κανάλι πραγματικά, με ατού την αγγλική γλώσσα, του οποίου όμως η τύχη σήμερα αγνοείται. Πιθανό να έχει κλείσει ή να έχει αντικατασταθεί από κάποιο θεματικό κανάλι. Την εποχή εκείνη πάντως ήταν πραγματικά super επιλογή για τους Αθηναίους. 2. TV5 Europe (Γαλλία): Είναι το μοναδικό (μαζί με το CNN) κανάλι που επιβιώνει ακόμα στον αθηναϊκό τηλεοπτικό χάρτη από εκείνα τα 6 πρώτα. Στα συν του η γαλλική γλώσσα που ομιλείται από αρκετούς στην Ελλάδα, πολλά τηλεπαιχνίδια, εκπομπές μαγειρικής από Γάλλους σεφ, ταινίες και ειδήσεις από τις γαλλόφωνες περιοχές του πλανήτη. 3. SAT1 (Γερμανία): Ένα πολύ καλό γερμανικό κανάλι ποικίλης ύλης, με πρωινά μαγκαζίνο και παιδικά τα Σαββατοκύριακα, ταινίες, σόου, μουσική και σήριαλ. 4. RAIDUE (Ιταλία): Το δεύτερο κρατικό κανάλι της Ιταλίας συμπλήρωνε μαζί με τα προαναφερόμενα μία τετράδα προγραμμάτων από τις μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης. Πλεονέκτημα του καναλιού η μετάδοση του ιταλικού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, φαντασμαγορικών σόου και άλλων εκπομπών από τους μετρ του είδους Ιταλούς, πολύ πριν έρθουν στην ελληνική τηλεόραση. 5. CNN International (Η.Π.Α): Το πασίγνωστο ενημερωτικό κανάλι την εποχή που δεν είχε γίνει ακόμα τόσο διάσημο όσο είναι σήμερα.

6. Horizon (ΕΣΣΔ): Ίσως το πιο αδιάφορο από τα 6 κανάλια, κατά πολλούς επιλέχθηκε ως το κομμουνιστικό αντίβαρο στα καπιταλογενή δυτικοευρωπαϊκά κανάλια. Σε γλώσσα που ελάχιστοι μιλούσαν στην Αθήνα, και μάλλον αδιάφορα προγράμματα που θύμιζαν ελληνική τηλεόραση του ‘70. Από την παρουσίαση των καναλιών αυτών γίνεται σαφές ότι ο Αθηναίος τηλεθεατής είχε πλέον αρκετές επιλογές από διαφορετικές κουλτούρες, τηρουμένων των αναλογιών φυσικά. Πολλοί ήταν αυτοί που μέσω αυτής της διαδικασίας, «ανακάλυψαν» τη δορυφορική τηλεόραση κι έτσι εμφανίστηκαν τα πρώτα τεράστια πιάτα στις αθηναϊκές ταράτσες. Η εποχή αυτή ήταν ιδιαίτερα ρομαντική, γιατί κάθε καινούργιο κανάλι ήταν είδηση, καθώς δεν υπήρχε η πληθώρα των σημερινών επιλογών. Όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν είναι μυστικό ότι πέρα από κάποιους πολύ ψαγμένους, οι περισσότεροι τότε ανακάλυψαν τη μαγεία της δορυφορικής λήψης, η οποία φυσικά είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη, όταν επιτυγχάνεται με το δικό σου δέκτη και πιάτο. Προς το τέλος του 1989 εμφανίζονται στις τηλεοπτικές συχνότητες τα δύο πρώτα ιδιωτικά κανάλια, το Mega Channel και ο Antenna TV, γεγονός που σηματοδοτεί την ουσιαστική αναδιάρθρωση του επικοινωνιακού πεδίου της χώρας. Με την πάροδο λίγων μηνών το ένα τηλεοπτικό κανάλι μετά το άλλο εμφανίζονται σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια, εκπέμποντας είτε πανελλαδικά είτε τοπικά. Το 1994 εμφανίζεται το πρώτο συνδρομητικό κανάλι, το Filmnet, που προσέφερε εμπορικές ταινίες και ζωντανούς αγώνες ποδοσφαίρου. Το 1997 η ΕΡΤ2 μετεξελίσσεται σε ΝΕΤ με ενημερωτικό κυρίως προφίλ και η ΕΤ1 σε ψυχαγωγικό κανάλι, ενώ πλέον από κρατική αποκαλείται δημόσια τηλεόραση. Το 1999 παρέχεται επίσημη άδεια λειτουργίας ψηφιακής δορυφορικής τηλεόρασης στο Nova. Η σημερινή εικόνα του Ελληνικού τηλεοπτικού πεδίου χαρακτηρίζεται από πολυμέρεια, πολυσυλλεκτικότητα και δυναμισμό. Παράλληλα προς τους κρατικούς τηλεοπτικούς σταθμούς που προσφέρουν υψηλές πληροφοριακές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες, λειτουργούν πολλοί ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, πανελλαδικής ή τοπικής εμβέλειας. Η ΕΡΤ και ο Antenna TV έχουν τα δικά τους δορυφορικά προγράμματα για τους Έλληνες του εξωτερικού.

Χαρακτηριστικά της τηλεόρασης 1. Η τηλεόραση είναι πανταχού παρούσα, δηλαδή έχει την ικανότητα να ξεπερνά ταυτόχρονα φυσικά και τεχνικά εμπόδια επικοινωνίας. Προσεγγίζει έναν ή χιλιάδες τηλεθεατές, με την προϋπόθεση ότι οι τηλεθεατές διαθέτουν τηλεοπτικό δέκτη. Η τηλεόραση μπορεί να προσεγγίσει ανθρώπους όλων των ηλικιών, σε κάθε μέρος, όλων των τάξεων, διαφορετικού μορφωτικού επιπέδου κλπ. Γι’ αυτό το λόγο η τηλεόραση έχει το χαρακτηρισμό «αταξικό» μέσο. 2. Η τηλεόραση είναι οπτικοακουστικό μέσο, προσελκύει τις 2 βασικές αισθήσεις των ανθρώπων, δηλαδή την ακοή και την όραση. Διαθέτει όχι μόνο λέξεις, αλλά και ήχους, όχι μόνο στατικές εικόνες αλλά και εικόνες σε κίνηση, όπως είναι οι διακυμάνσεις της κίνησης του σώματος και οι εκφράσεις του προσώπου. 3. Η τηλεόραση έχει το χαρακτηριστικό να είναι «πάντα εκεί» και οποιαδήποτε στιγμή είναι έτοιμη ναν προσελκύσει οποιονδήποτε. Το τηλεοπτικό πρόγραμμα, από λεπτό σε λεπτό, εισέρχεται είτε στο σπίτι είτε σε άλλο προσωπικό περιβάλλον του θεατή, «ξετυλίγεται» συνεχώς όπως η ίδια η ζωή. Η αμεσότητα αυτή επιτρέπει στην τηλεόραση να συντονίζεται με τον τρόπο ζωής του κοινού της, να παρέχει επίκαιρα προγράμματα που ταιριάζουν με τις ανάγκες ή τις διαθέσεις σε κάθε φάση του κύκλου της καθημερινότητας. 4. Η τηλεόραση είναι ένα χρονικό μέσο. Υπάρχει και λειτουργεί περισσότερο μέσα στις διαστάσεις του χρόνου παρά του χώρου. 5. Η τηλεόραση είναι ένα δαπανηρό μέσο, αφού κανένα άλλο μέσο μαζικής επικοινωνίας δεν παρέχει υλικό με μεγάλη διάρκεια, συνέχεια και ποσότητα. Η τηλεόραση είναι ένα ιδιαίτερα πολυέξοδο και περίπλοκο μέσο, όταν τεθεί σε λειτουργία. 6.Η τηλεόραση είναι στην ουσία ένα οικιακό μέσο και αποτελεί ένα κομμάτι του μέσου νοικοκυριού στις μέρες μας. 7. Η τηλεόραση βασίζεται στην επιθυμία των τηλεθεατών να τη δουν. 8. Τα χαρακτηριστικά αυτά προσδίδουν στην τηλεόραση ένα επιπλέον γνώρισμα, αυτό της δυνατότητας του κοινωνικού ελέγχου. Η τηλεόραση αμφισβητεί τους πρωταρχικούς παράγοντες της κοινωνικοποίησης, όπως είναι το σχολείο και η οικογένεια. 9. Τα ΜΜΕ αποτελούν μέσα ψυχαγωγίας, ενημέρωσης και επιμόρφωσης. Η τηλεόραση είναι πρωτίστως μέσο ψυχαγωγίας. Βασικό στοιχείο της ψυχαγωγίας είναι 35

η ανταπόκριση του κοινού στα μηνύματά της. Ακόμα και οι ειδήσεις, τα ντοκιμαντέρ και οι εκπομπές λόγου έχουν μια εμφανή ψυχαγωγική διάσταση. 10. Η τηλεόραση αποτελεί μέσο για ξεκούραση και χαλάρωση, διότι αποσπά τα μέλη του κοινού της από καθημερινά προβλήματα. Πρώτον, η τηλεοπτική παρακολούθηση δεν απαιτεί

ιδιαίτερη σημαντική συναισθηματική και διανοητική προσπάθεια.

Δεύτερον, ο μέσος άνθρωπος παρακολουθεί τηλεόραση όταν δεν έχει κάτι καλύτερο να κάνει. Η τηλεόραση στις μέρες μας, αποτελεί το μεγαλύτερο κοινό μας τόπο. Καθημερινά τουλάχιστον 1.000.000 Έλληνες ανοίγουν την τηλεόρασή τους.

Το μέλλον της τηλεόρασης Οι νέες τεχνολογίες θα διαμορφώσουν το

μέλλον

της

τηλεόρασης.

τηλεθεατής του μέλλοντος θα κάθεται αναπαυτικά στον καναπέ του, θα «χτυπά» τα δάχτυλά του για να ανάψει

την,

πάχους

χαρτιού,

αναρτημένη στον τοίχο τηλεόρασή του, θα διαλέγει φωνητικά το κανάλι της επιλογής του και θα παρακολουθεί το πρόγραμμα που επιθυμεί. Το τηλεχειριστήριο θα είναι άυλο, απλά η κίνηση των χεριών και η φωνή του τηλεθεατή. Όσον αφορά την ίδια την τηλεοπτική οθόνη, θα είναι μία πάρα πολύ μεγάλη οθόνη στο σαλόνι, που θα θυμίζει μάλλον ταπετσαρία παρά κλασική οθόνη. Η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα τηλεόραση έχει μέγεθος κινηματογραφικής οθόνης, 110 ιντσών.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Διαφήμιση στην τηλεόραση

Διαφήμιση είναι "η επί πληρωμή μονομερής επικοινωνία ενός εμφανούς χορηγού που χρησιμοποιεί μέσα επικοινωνίας για να πείσει ή να επηρεάσει ένα κοινό" και "μορφή" μονομερούς επικοινωνίας που είναι σαφές ποιος πληρώνει για αυτήν και η οποία

χρησιμοποιεί κανάλια μαζικής επικοινωνίας για

να προωθήσει την

υιοθέτηση/αποδοχή αγαθών, υπηρεσιών, προσώπων ή ιδεών". Η διαφήμιση παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μαζικής επικοινωνίας του σύγχρονου πολιτισμού. Απευθύνεται σε ένα ανώνυμο κοινό, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη, διαμορφώνει κοινωνικά «πρότυπα» και μεταφέρει αξίες. Δεν προορίζεται για “συνειδητή κατανάλωση”, αλλά υπνωτίζει τον καταναλωτή με σκόπο να

αγοράσει

κάποιο

προϊόν.

Προβάλλει

αυτό

που

θέλει

να

προβληθεί,

αποκρύπτοντας τα μειονεκτήματα του προϊόντος. Για την παραγωγή μιας διαφήμισης ξοδεύονται πολύ υψηλά ποσά. Χρειάζονται χρήματα για το σχεδιασμό, τη συσκευασία, τη διανομή, την προβολή και την προώθηση της διαφήμισης αλλά και για τις ειδικότητες των επιστημόνων που είναι ποικίλες (π.χ. ψυχολόγοι, οικονομολόγοι κ.ά). Τα διαφημιστικά μηνύματα δεν απευθύνονται μόνο στη λογική, απευθύνονται και στο συναίσθημα, την παρόρμηση. Γι’ αυτό ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στο να βρεθεί ο κατάλληλος συνδυασμός λόγου και εικόνας αλλά και ήχου.

Τα διαφημιστικά μηνύματα διαμορφώνονται ανάλογα με το κοινό στο οποίο απευθύνονται, έτσι ώστε να ικανοποιήθουν οι ανάγκες και οι προσδοκίες του. Η τηλεόραση θεωρείται η κύρια πηγή της διαφήμισης. Προβάλλει τις πιο ακριβοπληρωμένες διαφημίσεις, η διάρκεια των οποίων είναι συνήθως γύρω στα 30 δευτερόλεπτα. Η τιμή τους καθορίζεται ανάλογα με την ώρα προβολή της διαφήμισης και το πρόγραμμα. Στόχος της διαφήμισης είναι ο σωστός συνδυασμός μουσικής και εικόνας, ώστε να κινήσει το ενδιαφέρον του θεατή. Μια έξυπνη ατάκα της διαφήμισης που έχει μείνει στην καθημερινή μας ζωή θεωρείται μεγάλη επιτυχία για το προϊόν το οποίο διαφημίζεται. Κάθε διαφήμιση της τηλεόρασης περιλαμβάνει συνήθως ένα τηλεοπτικό σποτ 15 με 60 δευτερολέπτων. Ακόμα μπορεί να περιλαμβάνει χορηγίες και τοποθέτηση προϊόντων σε εκπομπές. Καθώς οι συνήθειες των χρηστών εξελίσσονται πάρα πολύ γρήγορα, η τηλεοπτική διαφήμιση θεωρείται η πιο αποτελεσματική μορφή διαφήμισης. Το κόστος για μια διαφήμιση στην τηλεόραση είναι διπλό: 1ον το κόστος της παραγωγής της και 2 ον το κόστος προβολής της. Στην τηλεοπτική διαφήμιση οι τιμές διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό με βάση την αγορά στην οποία λειτουργούν και το χρόνο προβολής των σποτ. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην ελληνική τηλεόραση μέσα σε ένα τετράμηνο οδήγησε στα εξής συμπεράσματα που αφορούν τις διαφημίσεις ανάλογα με τις ζώνες τηλεθέασης. Ζώνη 10:00 με 12:30 Αυτήν την ώρα το κοινό απαρτίζεται από γυναίκες-νοικοκυρές. Για αυτόν το λόγο οι διαφημίσεις που προβάλλονται αφορούν κυρίως είδης υγιεινής, απορρυπαντικά, περιοδικά, οικιακές συσκευές, τρόφιμα, καλλυντικά και είδη σπιτιού. Ζώνη 12:00-14:00 Η προβολή διαφημίσεων σε αυτήν τη ζώνη περιλαμβάνει κυρίως περιοδικά, τυχερά παιχνίδια και είδη σπιτιού. Ζώνη 14:00-15:00 Παρουσιάζονται απορρυπαντικά, φάρμακα, περιοδικά , αρωματικά χώρου καθώς επίσης και διαφημίσεις από εταιρίες αδυνατίσματος. Ζώνη 15:00-20:00 Σε αυτήν την τηλεοπτιή ζώνη οι διαφημίσεις είναι ποικίλου περιεχομένου, διότι τα κανάλια απευθύνονται σε ένα πιο ευρύ κοινό. Στις ξένες σειρές διαφημίζονται απορρυπαντικά, τρόφιμα και είδη υγιεινής και καλλωπισμού. Κατά τη διάρκεια 38

τηλεοπτικών σειρών το κοινό απαρτίζεται από άντρες αλλά και από γυναίκες. Έτσι προβάλλονται περιοδικά, εφημερίδες, πακέτα προσφορών τραπεζών, διάφορα τρόφιμα και γλυκά, εταιρίες κινητής τηλεφωνίας καθώς και ένας μεγάλος αριθμός προϊόντων που μπορεί να ενδιαφέρουν το αντρόγυνο. Ζώνη 20:00-22:00 Αυτήν τη χρονική περίοδο τα διαφημιστικά προγράμματα αφορούν όλη την οικογένεια που τότε συγκεντρώνεται για να παρακολουθήσει το αγαπημένο της τηλεοπτικό πρόγραμμα. Παρουσιάζονται διαφημίσεις σχετικά με αυτοκίνητα, ποτά, καλλυντικά, κινητά τηλέφωνα, σαμπουάν, ηλεκτρικά προϊόντα, τρόφιμα, εφημερίδες και προϊόντα περιποίησης. Ζώνη 22:00 και μετά Δίνεται σε προϊόντα που αφορούν το ενήλικο κοινό. Χριστούγεννα-Πάσχα Αυτήν την περίοδο οι διαφημίσεις θέλουν να προτρέψουν τον καταναλωτή να κάνει τις εορταστικές του αγορές δίνοντας μεγάλη έμφαση στις γιορτινές προσφορές.

Η παρουσίαση των προϊόντων στις διαφημίσεις με τα κείμενα και τις εικόνες προβάλλουν μία σημειολογική αντίληψη. Προσπαθούν να οδηγήσουν τη σκέψη σε αντίθετα μονοπάτια από αυτά που οδηγεί η κατανάλωση του προϊόντος π.χ. στα τσιγάρα, όταν άρχισαν να γίνονται γνωστές οι βλαβερές συνέπειες για την υγεία, οι διαφημίσεις συνόδευαν τα τσιγάρα με εικόνες της φύσης, έτσι ώστε ο καταναλωτής να νομίζει ότι τα τσιγάρα είναι ένα φυσικό υγιεινό προϊόν Οι διαφημίσεις διαμορφώνουν ένα ξεχωριστό είδος λόγο(genre) το οποίο διέπεται από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και αυτό διαπιστώθηκε σε μία έρευνα του 1998 σε ορισμένα περιοδικά. 39

Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα τα βασικά γλωσσικά χαρακτηριστικά που διαπιστώθηκαν είναι τα εξής: Επανάληψη: προσδίδει στα εκφωνήματα διάφορες αποχρώσεις. Έλλειψη: Είναι το αντίθετο της επανάληψης και χρησιμοποιείται είτε όταν τα ελλείποντα χαρακτηριστικά εννοούνται εύκολα, είτε γιατί θέλει να υπονοήσει κάτι.

ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΗΧΟΣ Οι φωτογραφίες στα ΜΜΕ ασκούν μία σημαντική επίδραση περισσότερο από όσο το κείμενο. Απευθύνονται κυρίως στο κουρασμένο κοινό που δεν έχει όρεξη να διαβάσει το κείμενο αλλά αρκείται στο να ρίξει μία φευγαλέα ματιά. Σημασία έχει η οπτική παρουσίαση να μεταφέρει το «επιθυμητό» μήνυμα. Το μήνυμα με τις εικόνες γίνεται πιο εντυπωσιακό, ελκυστικό και πιο αποτελεσματικό. Έτσι λοιπόν η εικόνα πλαισιώνει το κείμενο ανάλογα με το καταναλωτικό προϊόν που προβάλλεται. Στην εικόνα μεγαλύτερη εντύπωση κάνει στο κοινό η κίνηση που υπάρχει παρά τα χρώματα και ο φωτισμός.

ΕΝΑ ΣΛΟΓΚΑΝ ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ... Η διαχρονικότητα των διαφημίσεων ορίζεται από ένα επιτυχημένο σλόγκαν. Ξεκινώντας ως περίφημο επίγραμμα από την αρχαιότητα, το σλόγκαν θεωρείται το κυριότερο εκφραστικό μέσο των διαφημιστών. Χιούμορ, πρωτότυπο υλικό, έξυπνος λόγος είναι τα κλειδιά όσων σλόγκαν έχουν μείνει μέχρι σήμερα στην ιστορία. Το 40

μυστικό της επιτυχίας κρύβεται σε ευρηματικές ιδέες, που το νόημά τους αποδίδεται μέσα σε λίγες λέξεις, απλές και κατανοητές. Η συνταγή ολοκληρώνεται όταν το σλόγκαν έχει πια εισχωρήσει στις καθημερινές συζητήσεις των ανθρώπων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το "Μεταξύ μας, Metaxa", το οποίο ακούγεται μέχρι και σήμερα, από παρέες που θέλουν να κρατήσουν ένα μυστικό. Ας θυμηθούμε όμως, κάποια από αυτά που ξεχώρισαν για την ιδιαιτερότητά τους:

"Mεταξύ μας Metaxa" Γνωρίζατε

ότι

το

Metaxa

συμβολίζει το ποτό του πρώτου ραντεβού,

του

αισθήματος; ποτό,

τριών,

Το

φλερτ,

του

ελληνικότατο

πέντε

επτά

αστέρων, ήταν ήδη από τις αρχές του αιώνα πολύ επιτυχημένο στο εξωτερικό. Το σλόγκαν το βοήθησε να κατακτήσει και την Ελλάδα, δίνοντας έμφαση στην ερωτική του διάσταση.

"Έκαστος στο είδος του και ο Λουμίδης στους καφέδες" Η έξυπνη αυτή φράση, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Νικόλαο Λουμίδη και κατάφερε να επιβιώσει στο χρόνο.

Είμαι μακαρονάς, τί να κάνουμε"; Η

φράση

αντιπροσωπεύει

τους

αιώνιους

καλοφαγάδες-μακαρονάδες

χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα.

"Ίον αμυγδάλου... Η πρώτη σου αγάπη και παντοτινή" Σίγουρα, όλοι θυμόμαστε την εν λόγω, διαφήμιση, ξετυλίγοντας μία σοκολάτα Ίον!

και

“Το χάσαμε το κορμί πατριώτη” . Έγινε σλόγκαν. Μία διαφήμιση που δείχνει τη

σημαντικότητα

της

γνώσης

στην

τεχνολογία .

“Σήμα καμπάνα”! Ένα τραγούδι που έγινε μεγάλο “χιτ” στην καθημερινότητα. Γιατί το καλό σήμα στο κινητό είναι ένα μεγάλο ζήτημα.

“Τυχαίο; Δε νομίζω”. Ίσως το πιο επιτυχημένο σλόγκαν σε διαχρονικότητα αλλά και διάδοση σε διάφορους κλάδους. Τυχαίο; Δε νομίζω. Μέχρι και σήμερα είναι ένα σλόγκαν που το χρησιμοποιούμε σε πιο αστείες στιγμές.

Πηγές Δουλκέρη Τ. (2003). Κοινωνιολογία της διαφήμισης. Αθήνα: Παπαζήση. Παπαθανασόπουλος Στ. (1997). Η δύναμη της τηλεόρασης: η λογική του μέσου και η αγορά. Αθήνα: Καστανιώτης http://diafimisi.wikispaces.com/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AE%CE %BC%CE%B9%CF%83%CE%B7+%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD++%CF% 84%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%8C%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7 http://el.wikipedia.org http://enthemata.wordpress.com/2011/07/03/koymarianoy/ http://infocracypress.wordpress.com/2013/02/09/anadromi-istoria-ellhnikou-tupou/ www.lifo.gr http://www.psithiri.gr/magazine/article/67/