?????, ?????? ??? ?????????? ????? ??? ????? ??? ??? ?????????? ??? ?????? by ΓΕΛ Τήνου

άρωμαParfümperfumeparfumparfem profumoparfemParfymecadarkaparfé mpabangojajuvesiάρωμαParfümperf umeparfumparfemprofumoparfemPa rfymecadarkaparfémpabangojajuvesi άρωμαParfümperfumeparfumparfem Ερευνητική Εργασία profumoparfemParfymecadarkaparfé Άρωμα: ταξίδι στο μυστηριακό κόσμο των οσμών mpabangojajuvesiάρωμαParfümperf από την αρχαιότητα έως σήμερα umeparfumparfemprofumoparfemPa rfymecadarkaparfémpabangojajuvesi άρωμαParfümperfumeparfumparfem profumoparfemParfymecadarkaparfé mpabangojajuvesiάρωμαParfümperf umeparfumparfemprofumoparfemPa rfymecadarkaparfémpabangojajuvesi άρωμαParfümperfumeparfumparfem profumoparfemParfymecadarkaparfé Υπεύθυνη καθηγήτρια

Άννα Παναγιωτάκη (ΠΕ07)

Άρωμα: ταξίδι στο μυστηριακό κόσμο των οσμών από την αρχαιότητα έως σήμερα

Μαθητές που εκπόνησαν την εργασία:

Πρώτη ενότητα

Δεύτερη ενότητα

Μαρία Μαρκάκη Ειρήνη Μπαλκαμένη Κατερίνα Παλαμάρη Αντωνία Φωσκόλου

Άννα Απέργη Νίκος Δαρμής Νικηφόρος Κρητικός Κατερίνα Σιώτου

Τρίτη ενότητα

Τέταρτη ενότητα

Ελευθερία Βελαλοπούλου Μαργαρίτα Κορινθίου Ευαγγελία Παλαμάρη Σοφία Πλυτά

Ιάκωβος Δεσύπρης Γιάννης Κουσουνάδης Άννα-Μαρία Τζανουλίνου Ιωάννα Χούσα

Περιεχόμενα Εισαγωγή................................................................................................

Πρώτη ενότητα: Περί αρωμάτων… Ιστορία………………................... Αρχαία Ελλάδα…………………………………………………………….. Αίγυπτος…………………………………………………………………….. Κύπρος……………………………………………………………………….. Ρώμη………………………………………………………………….……… Βυζάντιο……………………………………………………………………… Εβραίοι……………………………………………………………………….. Αραβία και Ισλάμ…………………………………………………………….. Μεσαίωνας…………………………………………………………………… Γαλλία και Αναγέννηση……………………………………………………… Τέλη του 19ου αιώνα……………………………………………………….. 20ος αιώνας…………………………………………………………………. Σύγχρονη αρωματοποιία…………………………………………………… Το άρωμα στη θρησκεία…………………………………………………….

4 4 6 7 8 8 8 9 9 10 12 12 13 14

Δεύτερη ενότητα: Αρωματοποιία………………………………………… Άρωμα……………………………………………………………………….. Αιθέρια Έλαια……………………………………………………………….. Τρεις τρόποι για εύκολα και γρήγορα αρώματα…………………………. Εξοπλισμός ενός αρχάριου αρωματοποιού……………………………… Αρωματικά κεριά……………………………………………………………. Κολώνια……………………………………………………………………… Παρασκευή κολώνιας……………………………………………………….

17 17 17 25 26 27 29 32

Τρίτη ενότητα: Άρωμα και υγεία………………………….………..…… Η Όσφρηση…………………………………………………………………. Φαντασία και όσφρηση……………………………………………………. Αρωματοθεραπεία…………………………………………………………. Βότανα……………………………………………………………..………….

33 33 35 39 44

Τέταρτη ενότητα: Σύγχρονο άρωμα και τέχνη………………………….. Σύγχρονο αρωματοποιείο………………………………………………….. Σύγχρονο άρωμα……………………………………………………………. Η διαφήμιση του αρώματος………………………………………………… Τέχνη………………………………………………………………………….

49 49 49 50 51

Επίλογος………………………………………………………………………

Πηγές………………………………………………………………………….

Παράρτημα……………………………………………………………………

Εισαγωγή Άρωμα: ταξίδι στο μυστηριακό κόσμο των οσμών από την αρχαιότητα έως σήμερα είναι το θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε στα πλαίσια του μαθήματος «Ερευνητική Εργασία – Project». Η εργασία αυτή αποτελεί προϊόν έρευνας μαθητών της Α΄ τάξης του Γενικού Λυκείου Τήνου και εκπονήθηκε κατά το πρώτο τετράμηνο του σχολικού έτους 2014-2015. Περιγραφή μεθόδου της έρευνας: 1) Εργασία σε ομάδες, στην ολομέλεια και εξατομικευμένη εργασία κάθε μαθητή σύμφωνα με τις αρχές της ομαδοσυνεργατικής μεθόδου 2) Αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο 3) Συζήτηση και ανάλυση των συγκεντρωθεισών πληροφοριών στην τάξη υπό την καθοδήγηση της υπεύθυνης καθηγήτριας 4) Παρακολούθηση οπτικοακουστικού υλικού 5) Δημοσκόπηση με δημιουργία ερωτηματολογίου Η εργασία αυτή αποτελείται από τέσσερις βασικές ενότητες Η πρώτη ενότητα έχει ως θέμα την «Ιστορία του αρώματος». Σε αυτή την ενότητα ανατρέχουμε σε αρχαίους πολιτισμούς που ανθούσαν εκείνη την εποχή, αρκετούς αιώνες πριν από την δική μας. Αξίζει να αναφερθεί ότι ακόμη και τότε το άρωμα είχε ευρεία χρήση, περισσότερη από όσο θα περιμέναμε. Στην δεύτερη ενότητα με τίτλο «Αρωματοποιία» ασχοληθήκαμε με την παραγωγή του αρώματος, της κολώνιας και του αρωματικού κεριού. Ανακαλύψαμε τα μυστικά και τις συμβουλές για ένα τέλειο άρωμα και βρήκαμε εύκολους τρόπους παρασκευής του ακόμα και για το σπίτι. Στην τρίτη ενότητα με τίτλο «Άρωμα και υγεία» ασχοληθήκαμε με τις θεραπείες που γίνονται με βάση το άρωμα, τις ιδιότητες των βοτάνων καθώς και την επίδραση που αυτά έχουν στην ψυχή μας με το να μας ξυπνούν αναμνήσεις και να μας προκαλούν διάφορα συναισθήματα. Ακόμα αναλύσαμε τη λειτουργία της όσφρησης και τη σημασία της. Στην τέταρτη ενότητα «Σύγχρονο άρωμα και τέχνη» ασχοληθήκαμε με τη σύγχρονη αρωματοποιία, η οποία έχει να επιδείξει αριστουργήματα, ενώ ανακαλύψαμε ότι η αίσθηση της όσφρησης και η χρήση των αρωμάτων επικρατεί σε πολλά λογοτεχνικά έργα, τραγούδια και κινηματογραφικές ταινίες. Η εργασία μας ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των συμπερασμάτων του ερωτηματολογίου που μοιράσαμε στους συμμαθητές μας με τη μορφή γραφήματος.

Πρώτη ενότητα Περί αρωμάτων… Ιστορία Είτε μέσα από αρχαία κείμενα είτε από ανασκαφές, μπορούμε να λάβουμε γνώση για την εξέλιξη των αρωμάτων. Με βάση πηγές, η σύγχρονη αρωματοποιία γεννιέται στα τέλη του 19ου π.Χ αιώνα. Η λεγόμενη λέξη «άρωμα», παίρνει μορφή μέσα από την έννοια του καπνού. Ποιητές το ύμνησαν, γυναίκες φιλονίκησαν μεταξύ τους για να το αποκτήσουν και οι πιστοί κάθε θρησκείας το πρόσφεραν στους θεούς τους. Η Μεσοποταμία και η Αίγυπτος υπήρξαν σταθμοί δημιουργίας του αρώματος. Η βελτίωση σταδιακά γίνεται από τους Ρωμαίους και τους Πέρσες. ‘Oλοι μας, γυναίκες, άνδρες αλλά και παιδιά έχουμε τουλάχιστον ένα άρωμα. Γνωρίζουμε όμως από πού προήλθε ή πώς επιλέχθηκαν τα συστατικά του;

Αρχαία Ελλάδα

Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα αρώματα για καλλωπιστικούς λόγους, για θεραπεία

αλλά

και

στο

φαγητό.

Ακόμη

αρώματα

χρησιμοποιούνταν

και

στην περιποίηση του ανθρώπινου σώματος αλλά και στη λατρεία. Οι Έλληνες πίστευαν ότι τα αρώματα δημιουργήθηκαν από τη θεά Αφροδίτη, η οποία μύρωσε το νεκρό Έκτορα.

Αρχικά οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα αρώματα με χρωστικές ουσίες κυρίως στη θρησκευτικές τελετές. Οι αρωματικές ουσίες βρίσκονταν στα θυμιάματα. Στις θυσίες εκαίγαν στους βωμούς και αρωματισμένο ρετσίνι, ώστε οι προσφορές και οι προσευχές τους να φτάσουν στους θεούς μαζί με τον πυκνό αρωματισμένο καπνό. Αργότερα τα αρώματα χρησιμοποιούνταν μετά το λουτρό και από τα δύο φύλα για λόγους ομορφιάς και ελκυστικότητας. Επίσης ο Όμηρος μας αναφέρει ότι συχνά άλειφαν τους νεκρούς με αυτά. Ο θαυμασμός των αρχαίων Αθηναίων για τα αρώματα ήταν μεγάλος. Κάποια εποχή η χρήση τους πήρε μορφή πραγματικής ακολασίας. Στους δείπνους άλειφαν με αρώματα το κεφάλι και το σώμα με την πρόφαση ότι τα αρώματα εμπόδιζαν τη μέθη. Πολλοί

ποιητές και φιλόσοφοι (Σόλων, Σωκράτης, Σοφοκλής) έφτασαν να

καταδικάσουν τη χρήση των αρωμάτων θεωρώντας τα δυνατό πειρασμό. Αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Αθηναίος, ο Ιπποκράτης, ο Ξενοφών, ο Ηρόδοτος και άλλοι, αναφέρουν ότι τα αρώματα έπαιρναν το όνομά τους από κάποιο λουλούδι ή φυτό ή ακόμα από το όνομα του παρασκευαστή τους. Συνήθως τα αρώματα εισάγονται από την Ανατολή. Ιδιαίτερη ενασχόληση με τα αρώματα βλέπουμε και στην Κρήτη ιδίως κατά τον Μινωικό πολιτισμό. Εκεί υπήρχαν τα μυρεψεία, τα οποία ήταν χώροι παρασκευής αρωμάτων, αλοιφών και προϊόντων

καλλωπισμού.

Τέτοιοι χώροι παρασκευής εντοπίστηκαν

στη

Ζάκρο

αλλά και σε άλλες περιοχές. Στα μυρεψεία, κυρίως αυτό της

Ζάκρου,

πληθώρα ποικίλα

βρέθηκαν

αγγείων μεγέθη

με και

χρησιμότητες. Ακόμη γνωρίζουμε ότι οι Μινωίτες εισήγαγαν κανέλα, βάλσαμο, μύρο, χένα, νάρδο, βάλανα από πολλές περιοχές της ανατολής (Αίγυπτο, Συρία, Κύπρο, Λίβανο). Ορισμένα από τα αρώματα που κατασκευάζονταν είναι: Ίρινον, Νάρδον, Βάλσαμον, Στακτή, Τύλιον Έλαιον.

Αίγυπτος

Στην Αίγυπτο τα αρώματα χρησιμοποιούνταν αυστηρά και μόνο για τη λατρεία των θεών και για να αποκτήσουν οι θνητοί την εύνοιά τους. Όταν μάλιστα ανοίχτηκε ο τάφος του Τουταγχαμών αναδύθηκε έντονο άρωμα που φανέρωνε την έντονη χρήση των

αρωμάτων.

άρωμα

που

Το κύφι ήταν

παρασκευάζονταν

φημισμένο από

διαφορετικά συστατικά και προσφέρονταν τακτικά στο θεό Ρα. Τα αρώματα στην Αίγυπτο

ήταν

εξαιρετικά

σημαντικά

και

κυριαρχούσε η αντίληψη ότι μόνο τα καλύτερα δοχεία

μπορούν

δοχεία αυτά ήταν

να

τα

περιέχουν.

κατασκευασμένα

Τα από

εξωτικά υλικά. Όταν το γυαλί ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο, θεώρησαν ότι ήταν το καταλληλότερο και «αξιότερο» δοχείο για να περιέχει άρωμα. Η τέχνη των αρωμάτων ανήκε εξολοκλήρου στους ιερείς και μόνο οι βασιλικές οικογένειες είχαν πρόσβαση σε αυτά. Η μορφή τους ήταν συμπαγής γιατί αποτελούνταν από μία μίξη ελαίων με κερί.

Κύπρος Μια ομάδα ιταλών αρχαιολόγων που πραγματοποιούσε ανασκαφές στην Κύπρο, πιστεύει πως βρέθηκε το αρχαιότερο αρωματοποιείο στον κόσμο. Βρίσκεται στην Λεμεσό στο χωριό Πύργο. Υπολογίζεται ότι η εγκατάσταση του αρωματοποιείου τοποθετείται μεταξύ της πρώιμης και μέσης εποχής του Χαλκού και συγκεκριμένα γύρω στο 2000 π.Χ. περίπου. Σε αυτό ανακαλύφθηκαν δύο πλήρεις αποστακτήρες, των οποίων η ανακάλυψη προηγείται από την τεχνική της απόσταξης κατά 2600 έτη. Από την αρχή της 2ης χιλιετίας π.Χ. η Κύπρος παρήγε ήδη αρώματα από άγρια φυτά, τους Τροόδους. Αυτά τα αρώματα αναφέρονται από τους αρχαίους συγγραφείς, στα Αιγυπτιακά ιερογλυφικά και στην Βίβλο ως άρωμα Kypros, μετά σαν Ciprinioum και άλλα διάσημα κυπριακά αρώματα ως Myrtinum και Amarikinon. Ο Κυπριακός αυτός οίκος των Ετεοκύπριων συνιστούσε κάτι αντίστοιχο με τους σημερινούς οίκους Channel, Gucci, Bulgari. Οι Ετεοκύπριοι είναι οι πρώτοι

αρωματοποιοί στη

Μεσόγειο.

Η βιοτεχνία

των Ετεοκυπρίων του Πύργου παρήγε συνολικά 14 είδη αρωμάτων, τα οποία τοποθετούνταν σε ειδικά δοχεία. Πρόκειται για αποστάγματα δάφνης, κανέλας, γλυκάνισου, περγαμόντου και μυρτιάς αναμιγμένα με λάδι. Τα αρώματα εξάγονταν στην Μινωική Κρήτη. Επίσης τα αρώματα χρησιμοποιούνταν ευρέως από τις γυναίκες της υψηλής κοινωνίας της εποχής, αλλά η χρήση τους ήταν διαδεδομένη και στις ταφικές τελετές. Ο ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος αναφέρει στα συγγράμματά του ότι τα καλύτερα αρώματα παρασκευάζονταν στην Κύπρο. Σε ένα έργο του αναφέρει «Τα Κυπριακά ήταν τα καλύτερα αρώματα και ήταν πρώτα σε ζήτηση στις αγορές της Ανατολικής Μεσογείου». Παρόλα αυτά οι Κύπριοι πολύ πιθανόν να μυήθηκαν στην κατασκευή αρωμάτων από τους Αιγύπτιους. Το αρωματοποιείο σταμάτησε την λειτουργία του μετά από κάποιο μεγάλο σεισμό, που επέβαλε την άμεση εγκατάλειψη του.

Ρώμη Από τους αρχαίους Έλληνες δεν άργησαν τα αρώματα να εισαχθούν και στη Ρώμη. Η χρήση των αρωμάτων πέρασε και εδώ από την απαγόρευση, στη μέτρια χρήση και την κατάχρηση. Στη ρωμαϊκή εποχή μυρωδιές αναδύονταν από κάθε ναό και σπίτι. Το άρωμα είχε εξέχουσα θέση στο τραπέζι. Το γεύμα σερβιρόταν με τη συνοδεία αρωματισμένου νερού για το πλύσιμο των χεριών. Στα αρωματικά λουτρά βύθιζαν το σώμα τους σε ευωδιαστό νερό από αιθέρια έλαια. Οι Ρωμαίοι στις γιορτές που οργάνωναν απελευθέρωναν πουλιά, των οποίων είχαν αρωματίσει τα φτερά, αναδύοντας έτσι μια ευχάριστη μυρωδιά στον αέρα. Στα θέατρα ράντιζαν με αρώματα ηθοποιούς και θεατές. Ακόμα και στα πεδία των μαχών πότιζαν με αρωματικά αποστάγματα τα λάβαρά τους.

Βυζάντιο Την εποχή του Μ. Κωσταντίνου η χρήση και η παραγωγή των αρωμάτων ήταν εξιδανικευμένη και περίπλοκη. Στο Βυζάντιο εισάγονταν αρωματικές πηγές και γνώσεις από την Ανατολή διαμέσου του δρόμου του μεταξιού. Χαρακτηριστικό της χρήσης των αρωμάτων στο Βυζάντιο είναι ότι πολύ κατέκριναν τη χρήση τους ως μία εκδήλωση ειδωλολατρίας. Στη συνέχεια, βέβαια, καθιερώθηκαν και στον Χριστιανισμό.

Εβραίοι Το πάθος των Εβραίων για τα αρώματα γινόταν ανεξέλεγκτο. Στις γυναίκες απαγορευόταν κάθε είδους χρήση καλλωπισμού και υπήρχε και ο αντίστοιχος νόμος. Η απαγόρευση, ωστόσο, της εκκλησίας βασιζόταν στον πειρασμό και στο αίσθημα που πρόσφεραν.

Αραβία και Ισλάμ Το 6ο αιώνα μ.Χ. με τη διάδοση του ισλαμικού πολιτισμού, η χρήση των αρωμάτων θεωρήθηκε από τους μουσουλμάνους θρησκευτικό καθήκον. Ακόμη και ο Μωάμεθ είπε: «Τα τρία πολυτιμότερα πράγματα που έχω στον κόσμο είναι οι αρωματικές ουσίες,

οι

γυναίκες

και

παρηγοριά

της

προσευχής». Στην

Αραβική

Ανατολή πιστεύουν ότι τα αρώματα, προ πάντων δε οι αρωματικές φυτικές ρητίνες, εξαγνίζουν και καθαρίζουν την ατμόσφαιρα - άλλωστε αυτή είναι μια πανάρχαια αντίληψη. Πιστεύουν επίσης ότι την κάνουν πιο εορταστική και απομακρύνουν κάθε κακό. Είναι τιμή για τον επισκέπτη να αρωματίσουν το σπίτι τους καίγοντας μέσα σε παραδοσιακά λιβανιστήρια αρωματικά ξύλα και ρητίνες. Με αυτόν τον τρόπο δείχνουν ότι τους είναι αγαπητός και καλοδεχούμενος.

Μεσαίωνας Την εποχή του Μεσαίωνα πρόσβαση στα αρώματα έχουν μόνο οι ευγενείς οι οποίοι πάνω τους φέρουν μοσχοκάρυδο ή αρωματικές ρητίνες για να προφυλαχθούν από τις επιδημίες. Οι Σταυροφόροι έφεραν από τις μακρινές Ινδίες και την Κίνα μυρωδάτα μπαχαρικά και διέδωσαν τις τεχνικές απόσταξης. Κατά το τέλος του μεσαίωνα με τα αρώματα ασχολούνται οι αλχημιστές που κάνουν ρηξικέλευθες ανακαλύψεις (αιθυλική αλκοόλη). Οι αλχημιστές θησαύρισαν, επειδή υποτίθεται ότι τα αρώματα προστάτευαν από τις επιδημίες. Η εκκλησία όμως τους κατηγορούσε για παράνομες σαρκικές απολαύσεις και ήταν ύποπτοι για πρακτικές μαύρες μαγείας. Κατά το τέλος του 16ου με 17ου αιώνα η χρήση του λουτρού ελαττώνεται. Αντιθέτως τα αρώματα ακμάζουν. Χρησιμοποιούνται κολώνια, ξύδι τουαλέτας, αρωματισμένες πούδρες και πομάδες και μίγματα (ποτ πουρί) αρωμάτων. Μάλιστα υπάρχουν αναφορές ότι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής χρησιμοποιώντας το άρωμα σαν σαπούνι, αποσμητικό, πούδρα και ζελέ για τα μαλλιά δεν λούζοταν μέχρι και για 5 ολόκληρους μήνες!!! Σταδιακά η «τρέλα με τα αρώματα» κλιμακώνεται και φτάνει σε σημείο να φτιάχνονται μέχρι και αρωματικά γάντια!

Γαλλία και Αναγέννηση Στη

Γαλλία

γνώριζαν

από

την

αρχαιότητα μερικά αρώματα. Μετά την εποχή της εισβολής των βαρβάρων τα αρώματα

διαδόθηκαν

σε

μεγάλη

κλίμακα. Την εποχή της Αναγέννησης έφτασαν στην κατάχρηση ως κολόνιες, κρέμες, αλοιφές, αρωματισμένα γάντια κλπ. Μεγάλοι εξερευνητές όπως ο Βάσκο ντα Γκάμα και ο Χριστόφορος Κολόμβος έφεραν από την Ινδία και την Αμερική νέες πρώτες ύλες, όπως κακάο, βανίλια, καπνό, πιπέρι, κάρδαμο και γαρύφαλλο. Οι βασίλισσες και οι χωρικές φιλονικούσαν για τις συνταγές των αρωμάτων. Η βασίλισσα Κατερίνα των Μεδίκων στη Γαλλία φημολογείται ότι είχε δικό της εργαστήριο αρωματοποιίας. Ο Λουδοβίκος ο 14ος καταδίκασε τα αρώματα και η συνήθεια ξανάρχισε την εποχή της αντιβασιλείας του Φιλίππου της Ορλεάνης. Στην εποχή του Ναπολέοντα η κατανάλωση αρωμάτων ήταν τεράστια. Τόσο αυτός όσο και η Αντουανέτα χρησιμοποιούσαν αναρίθμητα καλλυντικά. Τον 17ο αιώνα μιλάμε για την εποχή της «αρωματικής τρέλας» στη Γαλλία. Το Παρίσι γίνεται το κέντρο παραγωγής των προϊόντων της αρωματοποιίας. Το παλάτι των Βερσαλλιών θεωρήθηκε το πιο αρωματισμένο παλάτι της Ευρώπης. Η καθαριότητα παίρνει άλλη διάσταση. Οι άνθρωποι αρχίζουν να προσθέτουν διάφορες λεπτομέρειες στην ενδυμασία τους και παραλείπουν την καθαριότητα. Πιο συχνά θα συναντούσες καθαρό ένα ζητιάνο παρά την Μαρκησία ντε Σαμπλέζ. Οι περισσότεροι έπλεναν τα ρούχα τους για να δείχνουν την αριστοκρατικότητά τους χωρίς όμως να λούζουν το σώμα τους. Εκτός από το ρουχισμό, τους ενδιαφέρει και το μακιγιάρισμα. Αρχίζουν να χρησιμοποιούν την πούδρα για να κάνουν το πρόσωπό τους λευκό. Μια νέα μόδα εξελίσσεται. Εκτός από το χτένισμα των μαλλιών απαιτείται και το πουδράρισμα. Πριν η νέα τάση εξαπλωθεί, χρησιμοποιούνταν για να στεγνώνουν τα μαλλιά από το λάδωμα. Με αυτήν την τεχνική κρατούσαν μαλακά τα μαλλιά χωρίς πλύσιμο. Επίσης βοηθούσε στα χτενίσματα. Επίσης η πούδρα είχε ανέκαθεν επιτυχία στην αυλή του βασιλιά

Ερρίκου Γ’ χάρη στην ευωδία της. Εκείνη την εποχή όποιος δε

χρησιμοποιούσε πούδρα θεωρούταν άκοσμος (ακαθάριστος). Η πούδρα στην τελική

ανάλυση αποσκοπούσε και σε κάτι ακόμη: έπαιζε το ρόλο αρώματος. Τον 17ο αιώνα δεν είχε το ασημένιο χρώμα που καλύπτει με μια λευκοδιάφανη μεμβράνη τα μαλλιά. Θα χρειαστεί άλλον έναν αιώνα για να κατασκευαστεί, αλλά αυτό δεν τους ενδιέφερε γιατί την χρησιμοποιούσαν ήδη σαν άρωμα. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι θεωρούσαν το άρωμα απαραίτητο στοιχείο της εμφάνισής τους αποδεικνύεται και από διάφορες παροιμίες, όπως: «Την ντάμα δεν την παίρνουμε στα σοβαρά αν στα μαλλιά η πούδρα δεν μοσχοβολά». Η κατασκευή της πούδρας τον 17ο αιώνα γίνεται ξεραίνοντας αρωματικές ουσίες, που τις ανακατεύουν έπειτα με κάποιο ελαφρά χρωματισμένο έκδοχο. Γενικά αυτήν την εποχή η χρήση της πούδρας λόγω του αρώματός της αυξάνεται. Έτσι βρίσκουν και άλλους τρόπους χρήσης, όπως να τη βάζουν στα σεντούκια και αλλού.

Τέλη του 19ου αιώνα Στα τέλη του 19ου

αιώνα σχεδόν 2000 άνθρωποι εργάζονται στη Γαλλική

Βιομηχανία αρώματος, της οποίας το 1/3 αποτελούσε εξαγωγές. Τώρα με την πρόοδο της χημείας κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα συνθετικά προϊόντα. Τα αρώματα απέκτησαν διάφορα ονόματα και μπουκαλάκια. Πρωτεργάτης σε αυτό ήταν ο Κορσικανός Φρανσουά Κοτί, ο οποίος ένωσε το ταλέντο του με το σχεδιαστή Ζακ Λαλίκ. Το πρώτο μπουκαλάκι περιείχε άρωμα τριαντάφυλλο.

L’ Effleurt 1908 de Coty par Lalique

20ος αιώνας Με την άφιξη του 20ου αιώνα, άρχισε η μαζική παραγωγή αρωμάτων, η οποία υποστηρίχθηκε έντονα από οίκους μόδας. Τα αρώματα πια συνηθίζονται σε όλες τις κοινωνικές τάξεις. Γνωστοί δημιουργοί μόδας όπως η Coco Chanel και ο Paul Poiret ανακάλυψαν ότι μπορούσαν όχι μόνο να ντύνουν τις πελάτισσές τους με πανέμορφα υφάσματα, αλλά και όμορφα αρώματα. Στο Marie Claire, το πρώτο γυναικείο περιοδικό, οι μόδιστροι διαφήμιζαν αρώματα με χαρακτήρα και προσωπικό στιλ. Το 1950 στο παιχνίδι του αρώματος μπήκαν και οι Η.Π.Α., με κυρίαρχη εκπρόσωπο την Estee Lauder. Μερικά χρόνια αργότερα γεννήθηκαν τα ανδρικά eau de toilette, καθώς και αρώματα από βανίλια, καραμέλα ή γάλα για την παιδική ηλικία.

Σύγχρονη αρωματοποιία

Η σύγχρονη αρωματοποιία εστιάζει κυρίως στη Γαλλία αφού εκεί φυτρώνουν τα πιο πολύτιμα βότανα. Από τις σημαντικότερες πόλεις είναι η πόλη Γκρας. Εκεί αναπτύχθηκε η παραγωγή καθαρού αρώματος χρησιμοποιώντας απόσταξη με υδρατμό ή με οινόπνευμα. Μέχρι και σήμερα αποτελεί την πρωτεύουσα των αρωμάτων. Όμως παρόλο που η Γαλλία θεωρείται η χώρα των αρωμάτων το 1ο σύγχρονο αρωματοποιείο δεν ήταν γαλλικό. Αντιθέτως ήταν Αγγλικό από τον Άγγλο αρωματοποιό Κριντ.

Το άρωμα στη θρησκεία

Πέρα από την ιστορική πλευρά του αρώματος, ψάχνοντας κανείς, θα ανακαλύψει και τη σημασία που δόθηκε στο άρωμα από τη θρησκεία. Τα αρώματα θεωρούνται εκτός από προϊόντα καλλωπισμού και μια είσοδος προς το βασίλειο του πνεύματος. Φτιαγμένα από ύλη και αέρα χαράζονται σε κάθε εισπνοή στη μνήμη μας. Μια από τις παλαιότερες και πιο διαδεδομένες μορφές χρήσης του αρώματος είναι η καύση του. Η χρήση του αυτή χρησιμοποιούνταν κυρίως σε θρησκευτικές τελετές. Ρόλος του ήταν ο εξαγνισμός, η επικοινωνία με τον κόσμο των πνευμάτων, η έμπνευση και η μεταφορά της ψυχής. Τρόπος ανταμοιβής των θνητών προς τους θεούς για τα δώρα που τους έστελναν και την ευσπλαχνία τους, ήταν η καύση θυμιατών και η θυσία ζώων. Το λιβάνι αποτελεί μια από τις κυριότερες μορφές θυμιατού, ενώ ακολουθούν και άλλες αρωματικές ρητίνες και κόμμι. Ο καπνός που προσέφεραν τα θυμιατά, είχε σκοπό την απώθηση μοχθηρών πνευμάτων και την πρόσκληση καλών επιρροών. Η ύψωση του καπνού στον αέρα θεωρούνταν ένα μονοπάτι προς τον ουρανό που μετέφερε την αφοσίωση και την λατρεία των θνητών. Μια γνωστή εικασία θέλει το πνεύμα να εγκαταλείπει το σώμα στην προσπάθεια να αποσπάσει μια απάντηση από τον κόσμο των πνευμάτων. Αυτήν τη διαδικασία αναλάμβαναν συχνά ιερείς και μάγοι καλύπτοντας το κεφάλι τους με ένα ύφασμα απορροφώντας, έτσι, μέσα τους τα αρώματα που τους έκαναν να χάνουν τις αισθήσεις τους και να μεταφέρονται σε άλλη διάσταση. Ένα τελετουργικό εξίσου σημαντικό και παλιό αποτελεί η επάλειψη με αρωματικά έλαια και πομάδες. Βασικά συστατικά ήταν ο μύρος, η κασσία και η κανέλα. Όπως μας αναφέρει η πολιτισμική ιστορικός Κόνστανς Κλάσεν, «σύμφωνα με έναν μεσαιωνικό θρύλο το Άγιο Μύρο προερχόταν απευθείας από τις αρωματικές

εκκρίσεις του Δέντρου της Ζωής που βρισκόταν στον κήπο της Εδέμ και, επομένως, διέθετε και αυτό την αναζωογονητική του δύναμη». Ακόμα, λέγεται πως το μύρο στην τέλεση της βάπτισης προσέδιδε μια πνευματικής φύσεως αθανασία. Η επάλειψη θεωρούνταν προϋπόθεση αγιότητας και ήταν αναγκαία και ιερή όταν κάποιο πρόσωπο λάμβανε θέση που θα του πρόσφερε θεϊκή εξουσία (ιερείς, βασιλείς). Σημαντική ωστόσο θεωρούνταν και η επάλειψη του σώματος μετά από κάποια επιτυχία και για τις τελετές μύησης και τις μαγικές γιορτές. Η χρήση των μπαχαρικών και των βοτάνων χαρακτηρίζεται ως μαγική, καθώς θεωρούνταν πως αντιμετώπιζαν τις ψυχικές, σωματικές και πνευματικές ασθένειες με τρόπο που σήμερα θα λέγαμε «ολιστικό». Παράδειγμα των παραπάνω θεωρείται το κίφι, ένα από τα φημισμένα αρώματα των Αιγυπτίων. Η χρήση του ήταν κυρίως φαρμακευτική, καθώς πίστευαν πως καθάριζε το σώμα, ηρεμούσε το πνεύμα, γλύκαινε την αναπνοή, αποκαθιστούσε της δυνάμεις της φαντασίας και έφερνε τον ύπνο βοηθώντας τον άνθρωπο να είναι δεκτικός στα όνειρα. Τα πρώτα βήματα της ιατρικής ήταν στενά συνδεδεμένα με τη μαγεία, τα ξόρκια και τις προσευχές. Συχνά το επάγγελμα του γιατρού, του μάγου, του αρωματοποιού και των αποκρυφιστών συνέπιπταν όσων αφορά τον τομέα της μαγείας. Η ασθένεια θεωρούνταν ένα είδος δυσαρμονία μεταξύ του πνευματικού και του ανθρώπινου κόσμου. Κάπου εδώ η χρήση των αρωματικών ελαίων ήταν απαραίτητη για την εκδίωξη των δαιμόνων και όσων πνευμάτων είχαν εισβάλει στο ανθρώπινο σώμα. Με βάση αναφορές ιστορικών ο παράδεισος έμοιαζε ως ένας οίκος που καλλιεργούσε και ελευθέρωνε από μέσα του ευχάριστες και θεσπέσιες ευωδίες. Η πεποίθηση αυτή οδηγούσε τους ανθρώπους να πλημυρίζουν τα σπίτια τους και τους τόπους λατρείας τους με διαφορετικά αρώματα, ώστε να αναδύουν μονίμως ευχάριστες μυρωδιές. Τα σώματα των θνητών θεωρούνταν ικανά να αποκτήσουν το άρωμα της αρετής μετά το θάνατό τους, όπου η ψυχή τους θα ήταν αρκετά αγνή. Έτσι, παράδοση αποτελούσε η επάλειψη των νεκρών με αρωματικά έλαια. Στην αρχαία Ινδία τα νεκρά σώματα τα έπλεναν με έλαιο σανταλόξυλου και κουρκούμης. Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να ρίχνουν αρωματικά έλαια στις στάχτες των σωμάτων, έθιμο που θυμίζει το καθολικό ευχέλαιο. Οι Αιγύπτιοι από την άλλη, όταν έφευγε κάποιος με σημαντικό αξίωμα, έβαφαν και αρωμάτιζαν τα πρόσωπα των νεκρών. Αφαιρούσαν τα εσωτερικά τους όργανα και στη θέση τους έβαζαν διάφορα μπαχαρικά. Στο τέλος, αφού έβαφαν και το σώμα, το τύλιγαν με λινούς επιδέσμους και τους έθαβαν μαζί με φυλαχτά φτιαγμένα από εκείνους για να τους προστατεύουν στο μακρινό αυτό ταξίδι τους.

Η χρήση των αρωμάτων στο Χριστιανισμού διαφαίνεται ήδη από την αυγή του. Το μύρο και το λιβάνι αποτελούν τα δώρα των μάγων προς το νεογέννητο Ιησού. Ακόμη κατά τη διάρκεια του κυρήγματός Του η αμαρτωλή γυναίκα τον αλείφει με μύρο. Τέλος οι μυροφόρες περιποιούνται το νεκρό σώμα του Ιησού αλείφοντάς το με μύρο και άλλα έλαια.

Δεύτερη ενότητα Άρωμα Η λέξη άρωμα (perfume) σημαίνει ευχάριστη μυρωδιά που είναι η ευωδία των φυτών και προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων per (=διαμέσου) και fume (=καπνός). Τα αιθέρια έλαια εμπεριέχουν τη ζωτική δύναμη, την ενέργεια, την ψυχή ενός φυτού και θεωρούνται η αγνότερη και φυσικότερη πηγή ενέργειας για τον άνθρωπο. Αποτελούνται από μικρομοριακές ενώσεις, γι' αυτό μπορούν να εισέλθουν εύκολα στον ανθρώπινο οργανισμό, προσφέροντας τα ευεργετικά τους αποτελέσματα. Χάρη στις σπουδαίες ιδιότητες που έχουν, χρησιμοποιούνται τόσο για καλλωπιστικούς όσο και για θεραπευτικούς σκοπούς.

Αιθέρια Έλαια 1. Γενικά Τα αιθέρια έλαια είναι οργανικές ενώσεις, μίγματα κατά κύριο λόγο πτητικών αρωματικών εστέρων ή αιθέρων, που περιέχονται σε διάφορα μέρη των φυτών (καρπούς, φύλλα, ρίζες, άνθη, φλοιούς, κουκούτσια, ρετσίνι) από τα οποία παραλαμβάνονται με πίεση, έκθλιψη, εκχύλιση ή απόσταξη. Από κάθε φυτό, βότανο ή δέντρο μπορεί να προκύψει μια ποικιλία αιθέριων ελαιών.

α. Χρησιμότητα Χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στην αρωματοθεραπεία, απορροφώνται πολύ εύκολα από

το

δέρμα

και

έχουν

ειδικές

θεραπευτικές ιδιότητες. Λόγω μεγάλης

συγκέντρωσής

τους

της δε

χρησιμοποιούνται ποτέ αυτούσια, αλλά διαλυμένα σε κάποιο λάδι. Προτιμώνται τα φυτικά λάδια, διότι απορροφώνται πιο

γρήγορα

επιτυγχάνουν

από

το

καλύτερες

δέρμα

και

συνθήκες

επάλειψης του αιθέριου ελαίου.

β. Χρώμα Τα αιθέρια έλαια είναι κυρίως άχρωμα, αλλά μπορεί να είναι υποκίτρινα, πράσινα ή κυανά και η οσμή τους είναι συνισταμένη όλων των συστατικών τους. Οι περίπλοκοι

συνδυασμοί αυτών των συστατικών δίνουν τον τελικό τόνο της οσμής κάθε φυτού και τη μεγαλύτερη ωφέλεια στον ανθρώπινο οργανισμό. γ. Προέλευση Τα αιθέρια έλαια βρίσκονται μέσα σε ειδικούς αδένες έκκρισης, οι οποίοι μπορεί να είναι εσωτερικοί ή εξωτερικοί. Η κατανομή των αδένων αυτών στα όργανα του κάθε φυτού είναι ακανόνιστη. Έχει παρατηρηθεί ότι η μεγαλύτερη ποσότητα αιθέριων ελαίων βρίσκεται στα αυξητικά όργανα του φυτού και μάλιστα στα νέα φυτά. δ. Ποιότητα Η βιοσύνθεση και η χημική τους σύνθεση διαφέρει όχι μόνο από φυτό σε φυτό, αλλά και ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης του φυτού, το τμήμα του φυτού από το οποίο εξήχθησαν, την ώρα της ημέρας, την εποχή του έτους και το κλίμα της χώρας, στην οποία ευδοκιμεί ή καλλιεργείται το φυτό. ε. Φυσικές ιδιότητες Τα αιθέρια έλαια βρίσκονται σε υγρή μορφή σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, αλλά γίνονται πτητικά σε θερμοκρασίες βρασμού (μεταξύ 50°C-320°C). Λόγω της πτητικότητάς τους έχουν ένα χαρακτηριστικό άρωμα. Η πλειονότητα των αιθέριων ελαίων είναι σχεδόν άχρωμα και έχουν υψηλό δείκτη διάθλασης, με εξαίρεση το αιθέριο έλαιο της αρτεμισίας. Είναι διαλυτά στους περισσότερους οργανικούς διαλύτες, αλλά έχουν πολύ μικρή διαλυτότητα στο νερό. Έχουν χαμηλότερη πυκνότητα από το νερό, γεγονός που επιτρέπει το διαχωρισμό τους κατά την υδροαπόσταξη. στ. Θεραπευτικές ιδιότητες Οι θεραπευτικές τους ιδιότητες είναι αντισηπτικές, αντιβακτηριακές, αποτοξινωτικές, αναζωογονητικές,

χαλαρωτικές,

χωνευτικές,

διουρητικές,

σπασμολυτικές,

αντικαταθλιπτικές και ανοσοδιεγερτικές. ζ. Τιμή Η τιµή ενός αιθέριου ελαίου αποδεικνύει την αυθεντικότητά του. Εάν η τιµή είναι πολύ χαµηλή, τότε σηµαίνει ότι είναι νοθευµένο, άρα οι θεραπευτικές του ιδιότητες χάνονται και η αποτελεσµατικότητά του µηδενίζεται. Αξιοσηµείωτο είναι ότι τα αυθεντικά και τελείως καθαρά και ανόθευτα αιθέρια έλαια είναι πανάκριβα και δυσεύρετα.

2. Μέθοδοι παραλαβής αιθέριων ελαίων Τα αιθέρια έλαια µπορούµε να τα παραλάβουµε µε διάφορες µεθόδους, αρκεί η εξαγωγή τους να γίνεται µε ιδιαίτερη προσοχή, για να διατηρηθεί η γνήσια µορφή τους. Οι µέθοδοι παραλαβής των αιθέριων ελαίων είναι:

• Απόσταξη Η διαδικασία της απόσταξης πραγµατοποιείται µε ειδικές συσκευές, τους αποστακτήρες, που επιτυγχάνουν το ζέσταµα του µέρους του φυτού µέχρι να δηµιουργηθεί ατµός και στη συνέχεια την ψύξη του ατµού µέχρι αυτός να υγροποιηθεί. Το νερό έχει την ικανότητα να διοχετεύει τα αιθέρια έλαια. Λόγω του βάρους του µένει στο βάθος του δοχείου, ενώ το αιθέριο έλαιο που επιπλέει, συλλέγεται. Ένας τόνος κέδρου, δίνει με αυτή την επεξεργασία… περίπου 5 κιλά εκχυλίσματος!

• Έκθλιψη Η

µέθοδος

αυτή

χρησιµοποιείται

µόνο

για

τα

εσπεριδοειδή φρούτα. Σε κατάλληλα δοχεία, που φέρουν αιχµηρές προεξοχές, οι φλούδες ή τα φύλλα συνθλίβονται µέχρι που διαλύονται οι ελαιοφόροι αδένες του φυτού, οπότε αποδίδεται το αγνό αιθέριο έλαιο.

• Εκχύλιση Η εκχύλιση πραγµατοποιείται µε τη βοήθεια ενός διαλύτη (πτητικοί ή µη πτητικοί υδρογονάνθρακες). Το φυτό αναµειγνύεται µε το διαλύτη ή ζεσταίνεται µέχρι το αιθέριο έλαιο να εξαχθεί και να χυθεί στο διαλύτη. Στη συνέχεια φιλτράρεται και διαχωρίζεται το αιθέριο έλαιο. Αυτό που µένει, επεξεργάζεται µε αλκοόλ για να µείνει το αιθέριο έλαιο. Το µειονέκτηµα αυτής της µεθόδου είναι ότι το αιθέριο έλαιο δεν είναι τελείως καθαρό, αλλά µπορεί να περιέχει µη πτητικά κεριά και φυτικές βαφές. • Απορρόφηση Η µέθοδος αυτή βρίσκει εφαρµογή στα ευαίσθητα φυτά (γιασεµί). Τα λουλούδια, τα οποία εξακολουθούν να ζουν λίγο χρόνο µετά τη συγκοµιδή, τοποθετούνται σε µια λεπτή στρώση λίπους σε µεγάλα ταψιά και αφήνονται για κάποιο χρονικό διάστηµα, το οποίο ποικίλλει. Έπειτα αυτά συλλέγονται και αντικαθίστανται από νέα λουλούδια,

ώσπου το λιπαρό στοιχείο να κορεστεί από το άρωµα. Τελικά το λίπος διαλύεται µε αλκοόλ (βουτάνιο, διοξείδιο του άνθρακα), ώστε να γίνουν διαλυτές οι αρωµατικές του ιδιότητες. Μετά την εξάτµιση του αλκοόλ, µένει ένα είδος αλοιφής. Στα

φρούτα,

εκχύλιση

γίνεται

με

μακεροποίηση σε αλκοόλη, μέχρι ο διαλύτης να απορροφήσει όλο το άρωμα. Μετά γίνεται απόσταξη μέχρι που μένει το καθαρό αιθέριο έλαιο. Εκτός από τις παραδοσιακές μεθόδους απόσταξης οι ερευνητές έχουν αναπτύξει νέες μεθόδους. Η μέθοδος αυτή λέγεται «υγρή απόσταξη».

Χρησιμοποιεί

διοξείδιο

του

άνθρακα, υπό μεγάλη πίεση. Το υγροποιημένο αέριο περνά μέσα από το υλικό για να πάρει το άρωμα. Στην αποσυμπίεση το αέριο επιστρέφει στη φυσική του κατάσταση και το εκχύλισμα μπορεί να συλλεχθεί. Ένας Καναδός ανακάλυψε μία μέθοδο βασισμένη στα μικροκύματα. Είναι πολύ απλή διαδικασία. Για να πάρουμε εκχύλισμα μέντας καλύπτουμε το υλικό με ένα οργανικό διαλύτη που επιτρέπει τη διέλευση των μικροκυμάτων. Μετά από λίγα λεπτά το διάλυμα έχει φιλτραριστεί. Η διαδικασία είναι γρηγορότερη, απαιτεί λιγότερη ενέργεια και τα προϊόντα της είναι εξαιρετικής ποιότητας. Χάρη στην έρευνα που έχει γίνει πάνω στα φυσικά εκχυλίσματα γνωρίζουμε με κάθε λεπτομέρεια τη σύσταση αυτών των ουσιών. Έχουν ήδη βρεθεί αρκετές εκατοντάδες χημικών συστατικών στο εκχύλισμα της μέντας. Αφού αναγνωρισθούν , τα μόρια μπορούν να αναμιχθούν τεχνητά. Οι αρωματοποιοί έχουν επιλογή σχεδόν 5.000 εκχυλισμάτων. Ο αρωματοποιός συνήθως θυμάται περίπου 200 οσμές εκχυλισμάτων. Κάθε άρωμα έχει τουλάχιστον 3 στοιχεία, ένα διαλύτη, αιθέρια έλαια και το στερεωτικό. Τα στερεωτικά είναι συνήθως ζωικά εκχυλίσματα, γιατί αυτά διατηρούνται για μεγαλύτερο χρόνο. Η δημιουργία ενός αρώματος είναι τέχνη. Η επιτυχία εξαρτάται από τις επιλογές και τις αναλογίες. Τα αρώματα δε χρησιμοποιούνται μόνο στην αρωματοποιία. Αποτελούν μέρος της καθημερινής μας τροφής. Στα παγωτά προστίθεται φυσικό ή τεχνητό άρωμα για να ικανοποιηθούν οι καταναλωτές. Γίνονται δοκιμές, μέχρι να επιτευχθεί η επιθυμητή γεύση. Τροφή, αρώματα, σαπούνια, είδη καθαρισμού και καλλωπισμού. Η παρασκευή τους απαιτεί τόνους διαφόρων εκχυλισμάτων το χρόνο.

3. Κατηγορίες αιθέριων ελαίων Τα αιθέρια έλαια είναι ουσίες πολύ πτητικές. Με βάση το δείκτη πτητικότητάς τους, δηλαδή την ταχύτητα

µε

την

οποία

εξατµίζονται

στον

ατµοσφαιρικό αέρα, τα κατατάσσουµε σε τρεις κατηγορίες: • Υψηλές Νότες Στις υψηλές νότες ανήκουν τα πλέον πτητικά αιθέρια έλαια, τα οποία εξατµίζονται γρήγορα και ενεργούν σχεδόν άµεσα µε αναζωογονητικό τρόπο στο σώµα και το νου του ανθρώπου. • Μεσαίες Νότες Τα αιθέρια έλαια που ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία έχουν µέτρια πτητικότητα, αντιπροσωπεύουν την καρδιά και το µεγαλύτερο µέρος του αρώµατος και επιδρούν στις λειτουργίες του ανθρώπινου σώµατος, π.χ. χώνεψη, µεταβολισµός. • Χαµηλές Νότες Τα αιθέρια έλαια που ανήκουν στις χαµηλές νότες είναι τα λιγότερα πτητικά. Είναι πλούσια και βαριά, αργούν να εξατµιστούν και διαρκούν πολύ χρόνο. Έχουν δράση χαλάρωσης και ηρεµίας στον ανθρώπινο οργανισµό. Στην αρωµατοθεραπεία οι ουσίες αυτές ονοµάζονται σταθεροποιητές, καθώς όταν αναµειγνύονται µε αιθέριο έλαιο υψηλής νότας σταθεροποιούν το άρωµα και το συγκρατούν, βοηθώντας στη διατήρηση της πτητικότητάς του.

4. Βασική σειρά των αιθέριων ελαίων • Νότες βάσης: πλούσιο άρωμα , αναδύεται απαλά και διαρκεί πολλές εβδομάδες 

Λάδανο



Σανταλόξυλο



Βάλσαμο του Περού



Λιβάνι



Εστραγκόν



Κονιάκ



Πατσουλί



Βενζόη

• Μεσαίες νότες: εξατμίζονται πιο αργά 

Ιλάνγκ-Ιλάνγκ



Γεράνι



Φασκόμηλο



Νερολί



Απόλυτο τριανταφύλλου



Απόλυτο γιασεμιού

• Νότες κορυφής: είναι φρέσκα, ελαφριά και εξατμίζονται γρήγορα. Είναι η πρώτη νότα που αντιλαμβανόμαστε σε ένα μίγμα. 

Περγαμόντο



Πικρό Πορτοκάλι



Μοσχολέμονο



Γκρέιπφρουτ



Λεβάντα



Μοσχοκάρυδο



Πιπέρι(μαύρο)

5. Τοξικότητα αιθέριων ελαιών Τα αιθέρια έλαια είναι αγνά προϊόντα της φύσης. Εάν χρησιµοποιηθούν αδιάλυτα ή σε µεγάλες δόσεις ή αναλογίες, ή για µεγάλο χρονικό διάστηµα (πέραν των τριών εβδοµάδων), τότε µπορεί να αποβούν τοξικά και να προκαλέσουν τοπικές βλάβες και έντονο ερεθισµό. Για το λόγο αυτό συνιστάται χρήση µε προσοχή, µέτρο και κοινή λογική, ώστε να είναι ευεργετικά και ασφαλή.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη χρήση κάποιων λίγων αιθέριων ελαίων που είναι φωτοτοξικά. Αυτό σηµαίνει ότι, εάν µετά την εφαρµογή τους το δέρµα εκτεθεί στο ηλιακό φως, τότε δηµιουργεί φωτοευαισθησία, µε αποτέλεσµα τον αποχρωµατισµό του δέρµατος.

6. Προφυλάξεις κατά τη χρήση των αιθέριων ελαίων Η σωστή χρήση των αιθέριων ελαίων υπογραµµίζει την επικινδυνότητα της αυθαίρετης αύξησης των αναλογιών του αιθέριου ελαίου στο λάδι βάσης. Τα αιθέρια έλαια δεν εφαρµόζονται ποτέ απευθείας αδιάλυτα πάνω στο δέρµα, αλλά ούτε και σε σηµεία όπου υπάρχει λύση της συνέχειας του δέρµατος. Τα αιθέρια έλαια απαγορεύεται να έρθουν σε επαφή µε τα µάτια. Εάν αυτό συµβεί κατά λάθος, τότε µπορεί να χρησιµοποιηθεί µια µικρή ποσότητα λαδιού βάσης για να διαλυθεί το αιθέριο έλαιο και στη συνέχεια να απορροφηθεί όλο µε ένα µαλακό πανί, πριν τα µάτια ξεπλυθούν µε άφθονο κρύο νερό. Η χρήση πολλών αιθέριων ελαίων αντενδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυµοσύνης. Σε ασθενείς µε επιληπτικό ιστορικό και µε προβλήµατα υπότασης ή υπέρτασης κρίνεται απαραίτητο να δίνεται πάντα η έγκριση γιατρού. Στα παιδιά τα αιθέρια έλαια χρησιµοποιούνται ανάλογα µε την ηλικία τους, οπωσδήποτε σε περιορισµένες ποσότητες, ενώ στα βρέφη απαγορεύεται η χρήση.

7. Τρόποι εφαρμογής αιθέριων ελαίων i) Για εξωτερική χρήση, μασάζ ή επάλειψη προσθέτουμε σε μια κουταλιά της σούπας βάση (αμυγδαλέλαιο, ελαιόλαδο ή άλλο φυτικό λάδι ή κρέμα) 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο για ελαφρύ μίγμα, 5 σταγόνες για μέτριο μίγμα και 8-10 σταγόνες για πολύ δυνατό μίγμα. Η ίδια αναλογία αιθέριων ελαίων μπορεί να προστεθεί σε ανθόνερο ή

σκέτο

νερό

για

ψεκασμούς

κομπρέσες. Δηλαδή σε ένα μπουκαλάκι 100 gr με κάποια από τις παραπάνω βάσεις προσθέτουμε 30, 50 ή 100 σταγόνες αιθέριων ελαίων για ελαφρύ, μέτριο ή πολύ δυνατό μίγμα αντίστοιχα. ii) Για στοματικές πλύσεις προσθέτουμε σε 1 κουταλιά της σούπας νερό ή ανθόνερο 1 σταγόνα αιθέριου ελαίου δηλαδή σε 100 ml προσθέτουμε 10-15 σταγόνες.

iii) Στο νερό της μπανιέρας προσθέτουμε από 3 ως 12 σταγόνες, ή μια σταγόνα στο σφουγγάρι που πλενόμαστε. iv) Για καύση στο χώρο προσθέτουμε 3-12 σταγόνες στο νερό της συσκευής καύσης ανάλογα με το μέγεθος του δωματίου. v) Για αρωματισμό του σπιτιού, φρεσκάδα και απολύμανση προσθέτουμε 1-3 σταγόνες στο φίλτρο της ηλεκτρικής σκούπας, 3-10 σταγόνες στο νερό του σφουγγαρίσματος και 1-3 σταγόνες στο βρεγμένο σφουγγάρι ή πανί που καθαρίζουμε. Ακόμη μπορούμε να προσθέσουμε 6-8 σταγόνες στη θήκη του μαλακτικού του πλυντηρίου.

8. Ποιο αιθέριο έλαιο να επιλέξετε i) Λεβάντα: Η λεβάντα χρησιμοποιείται και είναι γνωστή για την καταπολέμηση της αϋπνίας, της ημικρανίας και ανακουφίζει από το στρες. Ιδανική και για χαλάρωση. ii) Δεντρολίβανο: Είναι ένα ευώδες φυτό το οποίο ανακουφίζει από τους μυϊκούς πόνους και βοηθάει κατά της χαμηλής πίεσης και στα κρύα πόδια ή χέρια. iii) Δυόσμος: Βοηθάει στην πέψη και συμβάλλει κατά της ναυτίας. iv) Λεμόνι: Το έλαιο λεμονιού είναι ισχυρό αντικαταθλιπτικό. v) Τα έλαια που είναι γενικά αντικαταθλιπτικά και κατά του άγχους είναι τα: Λεμόνι – Λεβάντα – Γιασεμί – Χαμομήλι – Μέντα

Τρεις τρόποι για εύκολα και γρήγορα αρώματα Δημιουργήστε χωρίς κόπο το άρωμα της επιλογής σας! Εκτός από τις αναμείξεις αιθέριων ελαίων μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω μεθόδους, αρκεί να κάνετε μικρά τεστάκια όσφρησης πριν τη χρήση τους. Μπορείτε ακόμα και να ψεκάσετε σε μικρές λωρίδες από χαρτί, ώστε να βοηθήσετε όχι μόνο την όσφρηση, αλλά και την μνήμη σας.

1η Μέθοδος • Μαζέψτε μερικά φυτά με τις αγαπημένες σας μυρωδιές , όπως η λεβάντα, το δεντρολίβανο κλπ. • Αλέστε τα μέσα σε ένα γουδί, χωρίς τα φύλλα, και τοποθετήστε περίπου 11 σταγόνες νερό της βρύσης. • Γεμίστε το υπόλοιπο μπουκάλι με αλκοόλ, όπως είναι η βότκα. • Περάστε το μείγμα από ένα σουρωτήρι και βάλτε το σε ένα δοχείο ψεκασμού. Κλείστε τη φιάλη και ανακινήστε καλά. Αφήστε το για μία εβδομάδα, ανακινώντας το κάθε δύο ημέρες.

2η Μέθοδος • Κόψτε μερικά μυρωδάτα λουλούδια από το κήπο σας. Μοναδική σημασία έχει το άρωμα του λουλουδιού και όχι η εμφάνισή του, π.χ. γιασεμί • Γεμίστε ένα δοχείο με αιθέρια αλλά άοσμα έλαια. Βεβαιωθείτε ότι το βάζο που χρησιμοποιείτε έχει σφιχτό καπάκι. • Καθαρίστε τα λουλούδια από τα κοτσάνια και γρήγορα τοποθετήστε τα μέσα στο βάζο. Κλείστε το καπάκι όσο πιο γρήγορα μπορείτε. • Ανοίξτε το δοχείο μετά από μερικές εβδομάδες και τοποθετήστε το σε ένα μπουκάλι αρώματος.

3η Μέθοδος

• Εφοδιαστείτε με ένα υγρό σαπούνι με το άρωμα της επιλογής σας. • Γεμίστε ένα μπουκάλι ψεκασμού με νερό αλλά αφήστε ένα μικρό χώρο στη κορυφή. • Βάλτε το σαπούνι σε μία αντλία σαπουνιού και ρίξτε λίγο σαπούνι μέσα στο μπουκάλι ψεκασμού.

• Κλείστε το μπουκάλι και ανακινήστε το πάνω κάτω. Η κορυφή του μείγματος θα γεμίσει με λευκές φυσαλίδες και το άρωμα είναι έτοιμο για ψέκασμα…

Εξοπλισμός ενός αρχάριου αρωματοποιού Η Mandy Aftel στο βιβλίο της «Άρωμα και Αλχημεία” αναφέρεται στον εξοπλισμό ενός αρχάριου αρωματοποιού, ο οποίος είναι πολύ λίγος, για να αρχίσετε να ασχολείστε με την αρωματοποιία. 1. Τέσσερα γυάλινα δοχεία των 30 ml, με διαβαθμίσεις για τα 15 ml και τα 30 ml. 2. Μία δωδεκάδα μπουκάλια των 15 ml. 3. Μία δωδεκάδα σταγονόμετρα. 4. «Ξυλάκια›› για ανάδευση- χρησιμοποιήστε καλαμάκια για σουβλάκι κομμένα σε μικρότερο μέγεθος , φτηνά κινέζικα ξυλάκια ή γυάλινους αναδευτήρες για κοκτέιλ. 5. Λωρίδες στυπόχαρτου για άρωμα. 6. Αλκοόλη αρώματος για ανάμιξη. 7. Οινόπνευμα για τον καθαρισμό των σταγονομέτρων. 8. Μικρά ποτήρια- μεζούρες ή απλά, για να βάζετε το οινόπνευμα. 9. Μεταλλικά ή πλαστικά κουτάλια-μεζούρες. 10. Μικρές αυτοκόλλητες ετικέτες για τα αιθέρια έλαια και τα μίγματα. 11. Φίλτρα καφέ και χάρτινα φίλτρα χωρίς χλώριο (για να σουρώνετε τα στερεά). *Για να παρασκευάσετε στερεά αρώματα χρειάζεστε α. Κερί μέλισσας β. Μικρό τρίφτη τυριού γ.Ηλεκτρική πλάκα δ.Πουδριέρες, κουτάκια για χάπια ή μικρά βάζα

Αρωματικά κεριά 1. Πώς φτιάχνονται τα αρωματικά κεριά; 

Ένας καλός τύπος κεριού είναι το ρευστό κερί παραφίνης για γενική χρήση, το οποίο μπορούμε να βρούμε σε παντοπωλεία, σε κηροπλαστεία και σε χρωματοπωλεία. Το ρευστό κερί μπορούμε να το συσκευάσουμε σε τενεκεδένια δοχεία ή σε πλάκες.



Για να δώσουμε άρωμα στα κεριά χρησιμοποιούμε βότανα και μπαχαρικά, όπως η μέντα, τα οποία μπορούν

να

μας

προσφέρουν ένα καλό και ευχάριστο άρωμα. 

Για να δώσουμε χρώμα στα κεριά χρησιμοποιούμε βαφές ζαχαροπλαστικής, μελάνια και βαφές ρούχων.



Για να κάψουμε το κερί μας μπορούμε να αγοράσουμε φυτίλια από ειδικά μαγαζιά. Μπορούμε όμως να κατασκευάσουμε και μόνοι μας βουτώντας κομμάτια από γερό σπάγκο σε ζεστή λιωμένη παραφίνη. Μετά αφήνουμε να στεγνώσουν πάνω στο λαδόχαρτο.



Μπορούμε να χύσουμε την παραφίνη μέσα σε ένα καλούπι δική μας επιλογής. Εάν θέλουμε το κερί μας να είναι στερεό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε διακοσμητικά δοχεία όπως τενεκεδόκουτα, γυάλινα σκεύη και σκεύη από σκληρό πλαστικό, τα οποία θα γίνουν απλά θαυμάσια καλούπια.

2. Η κατασκευή ενός κεριού 

Ζεσταίνουμε νερό σε διπλό βραστήρα και στο δοχείο μεταφοράς βάζουμε την κατάλληλη θερμοκρασία, έπειτα την σκληρή παραφίνη την

τοποθετούμε στο

δοχείο μεταφοράς. Ζεσταίνουμε την παραφίνη σε 140°C. Μπορούμε αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε και παλιά κεριά. 

Καθώς η παραφίνη βρίσκεται ακόμα στο αρχικό στάδιο, ψεκάζουμε το εσωτερικό του καλουπιού με σπρέι σιλικόνης.



Ανακατεύουμε απαλά την λιωμένη παραφίνη με ένα ξύλινο κουτάλι.



Όταν λιώσει η παραφίνη μετά μπορούμε να προσθέσουμε ό,τι χρώμα θέλουμε πριν από το άρωμα. Ανακατεύουμε για λίγα λεπτά ώστε η παραφίνη να πάρει χρώμα.



Χρησιμοποιώντας ένα γάντι κουζίνας σηκώνουμε το δοχείο μεταφοράς και το μίγμα το ρίχνουμε σιγά-σιγά στα καλούπια. Αφήνουμε περιθώριο 2-3 εκατοστά από τη κορυφή κάθε καλουπιού.



Όταν η παραφίνη αρχίζει να σκληραίνει παίρνουμε τα φυτίλια και τα δένουμε από την μία άκρη στην μέση ενός μολυβιού, το οποίο στερεώνουμε στο καλούπι. Βυθίζουμε το υπόλοιπο φυτίλι στην παραφίνη.

3. Γιατί χρησιμοποιούμε τα κεριά; Επειδή τα παλιά χρόνια δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα, οι άνθρωποι άναβαν κεριά για να βλέπουν, αλλά και για να μην κρυώνουν. Η ατμόσφαιρα των κεριών μας κάνει πιο ευάλωτους και μας καθησυχάζει, όταν πρέπει να προσαρμοστούμε στη δουλειά ή για να πάρουμε μία σημαντική απόφαση. Στην εκκλησία το κερί συμβολίζει το εύπλαστο της ψυχής μας. Όπως το κερί λιώνει αθόρυβα και φωτίζει, έτσι και εμείς με τη χάρη του Θεού πρέπει να «λιώνουμε» μέχρι τελευταίας πνοής για τον πλησίον μας. Το κερί επίσης που υπάρχει στους Ιερούς Ναούς συμβολίζει το «νεκρό» εαυτό μας. Τέλος μία καλή ιδέα είναι να χρησιμοποιούμε κεριά μετά από ένα ξαφνικό τσακωμό με κάποιον.

4. Χρησιμοποίηση ελαίων Τα έλαια μπορεί να περιέχουν διάφορα συστατικά που μας κάνουν να αισθανόμαστε όμορφα. Μερικά περιέχουν χημικά και δεν χαρίζουν την απλότητα και τη

θετική

ενέργεια.

Μερικές

συνταγές

αρώματος

φτιάχνονται

μετά

από

πειραματισμούς. Το κάθε άρωμα δείχνει την προσωπικότητα αυτού που το φοράει, αλλά και το γούστο που έχει ο καθένας. Η μυρωδιά ενός αρώματος μπορεί να σου φέρει στην επιφάνεια παλιές ξεχασμένες αναμνήσεις.

Κολώνια Η παρασκευή μιας κολώνιας απαιτεί σημαντικές γνώσεις, τις οποίες κατέχουν ελάχιστοι άνθρωποι.Oι άνθρωποι αυτοί είναι γνωστοί στο κόσμο του αρώματος ως «μύτες». Χάρη λοιπόν, στη δυσκολία και πολυπλοκότητα που ενέχει η δημιουργία της, η κολώνια θεωρείται εδώ και αρκετά χρόνια πραγματική επιστήμη. Έχεις αναλογιστεί πόσο σημαντική είναι η όσφρηση στη ζωή μας; Αρκεί να θυμηθείς πόσες φορές στη ζωή σου έχεις συνδέσει ένα πρόσωπο ή ακόμα και ένα μέρος ή μία φάση της ζωής σου με μία συγκεκριμένη μυρωδιά και θα διαπιστώσεις την αξία της κολώνιας.

1. Επιλογή κολώνιας Επιλέγοντας κολώνια πρέπει : Α. να δοκιμάσεις την κολώνια πάνω στο δέρμα σου. Οι περισσότερες κολώνιες μυρίζουν διαφορετικά πάνω στον κάθε άνθρωπο. Β. να περιμένεις γύρω στα δέκα λεπτά, για να καταλάβεις την πραγματική μυρωδιά της. Μην την αγοράσεις πριν περάσει αυτός ο χρόνος. Γ. να βρεις μια κολώνια που να συμπληρώνει την προσωπική μυρωδιά που έχει το σώμα σου και μόνο εσύ την ξέρεις.

Μην:

δοκιμάσεις

πάνω

από

τρεις

κολώνιες μαζί, έστω και αν είναι σε διαφορετικά

σημεία

του σώματος.

όσφρησή σου θα μπερδευτεί και μπορεί να μην κάνεις τη σωστή επιλογή.

Μην: πας ν’ αγοράσεις κολώνια το πρωί. Προτίμησε τις απογευματινές ώρες κατά τις οποίες η όσφρησή σου είναι πιο έντονη. Όταν ξέρουμε τα βασικά μυστικά της κολώνιας, πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουμε ποια είναι κατάλληλα για κάθε περίπτωση. Αν έχουμε επιλέξει την ιδανική και έχουμε ψεκαστεί με την κατάλληλη ποσότητα, τότε το ευωδιαστό αποτέλεσμα θα εκτιμηθεί από τον κόσμο.

2. Πού να τη φορέσω; Γενικότερα, η κολώνια θεωρείται σαν ένα αξεσουάρ, όπως τα παπούτσια ή το ρολόι. Όπως ακριβώς δε θα πάμε στη δουλειά με αθλητικά παπούτσια, έτσι δεν θα φορέσουμε ένα πολύ βαρύ άρωμα, για να μην προκαλούμε λιποθυμίες στους συναδέλφους. Προτιμάμε ένα πιο απαλό άρωμα, με βάση το λεμόνι π.χ., το οποίο

μπορούμε να φοράμε σχεδόν όλη μέρα. Το βράδυ καλύτερα να επιλέγουμε κάτι πιο δυνατό και πικάντικο για να μπορούμε να δίνουμε το... στίγμα μας μέσα στο πλήθος.

3. Πού να την ψεκάσω; Μπορεί πολλοί να μην δίνουν σημασία στην κατάλληλη «τοποθέτηση» της κολώνιας, στην πραγματικότητα όμως είναι ένα θέμα στρατηγικής σημασίας. Δεν ψεκάζουμε στο πρόσωπο φυσικά, αλλά στο λαιμό και στο στήθος, για να μπορέσει το άρωμα να ανακατευτεί ομοιόμορφα με τη δική μας προσωπική μυρωδιά και να μας ταιριάξει.

4. Πότε να τη φορέσω; Παλιότερα υποτίθεται ότι ο άντρας, όπως και η γυναίκα, έπρεπε να έχουν ένα μονάχα άρωμα, για να κατοχυρώνουν έτσι τη μυρωδιά του. Πλέον, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς κάθε τόσο βγαίνουν τόσα πολλά αρώματα στην αγορά, που είναι σχεδόν αδύνατο για κάποιον να μείνει με ένα σε όλη του τη ζωή. Με αυτήν την σκέψη, καλύτερα να έχουμε στην κατοχή μας δύο είδη αρωμάτων, ένα πιο ελαφρύ για την ημέρα κι ένα πιο βαρύ για τις νυχτερινές εξόδους. Με λίγα λόγια, το πρωί πρέπει να αναδύουμε έναν αέρα φρεσκάδας, ενώ το βράδυ πρέπει να ρίχνουμε ένα πέπλο μυστηρίου γύρω από τον εαυτό μας. Η κολώνια βοηθάει κατά πολύ στο να επιτύχουμε αυτόν τον σκοπό, αφού είναι το συμπλήρωμα κάθε εμφάνισης.

5. Πόσο να βάλω; Παν μέτρον άριστον. Ο μεγαλύτερος μύθος στην ιστορία της κολώνιας είναι ότι για να μείνει επάνω μας, πρέπει να «λουστούμε» με αυτήν. Το μυστικό είναι να βάζουμε πολύ λιγότερη ποσότητα από όσο νομίζουμε ότι πρέπει. Αν το άρωμά μας έχει ιδιαίτερα βαριά μυρωδιά, τότε καλύτερα να φορέσουμε λιγότερο. Δεν πρέπει να ανησυχούμε αν δεν μπορούμε εμείς οι ίδιοι να την μυρίσουμε, γιατί αυτή είναι η μεγαλύτερη παγίδα που μας παροτρύνει να βάλουμε πολύ περισσότερο από όσο μπορεί να αντέξει η μύτη του άλλου.

6. Οι νότες της μυρωδιάς Η κολώνια μπορεί να περιγραφεί καλύτερα με όρους της… μουσικής. Η αρμονική συγχορδία της μυρωδιάς επιτυγχάνεται με τρεις νότες. Κάθε μία νότα ξεδιπλώνεται

με το πέρασμα της ώρας, με την πρώτη να είναι η άμεση μυρωδιά με το που βάζουμε την κολώνια, τη δεύτερη, πιο βαθιά νότα, η μυρωδιά που αναδύεται λίγη ώρα μετά και την τελευταία, δηλαδή την οσμή της κολώνιας στο τελικό της στάδιο, μετά από αρκετή ώρα.

Ψηλές νότες Η οσμή που αποκαλύπτεται αμέσως με το που ψεκάσουμε πάνω την κολώνια, είναι οι «ψηλές νότες». Είναι η πρώτη εντύπωση που παίρνουμε για τη μυρωδιά και παρόλο που αυτές οι νότες εξατμίζονται γρήγορα, είναι αυτές που ευθύνονται για την αγορά ή όχι του συγκεκριμένου αρώματος. Συνήθως, οι ψηλές νότες «εγκλωβίζουν» τις μυρωδιές του κίτρου και του τζίντζερ και μας βοηθούν να καταλάβουμε αν μια κολώνια μυρίζει «φρεσκάδα» ή αν είναι «βαριά».

Μεσαίες νότες Είναι η μυρωδιά που εμφανίζεται μόλις εξατμιστούν οι πρώτες νότες. Θεωρούνται ως η «βάση του αρώματος» και είναι σχεδόν πάντα πιο ευχάριστες από τις ψιλές, που τις περισσότερες φορές προκαλούν λανθασμένη εντύπωση για την κολώνια. Κάνουν την εμφάνιση τους από δύο λεπτά μέχρι μία ώρα μετά τον ψεκασμό του αρώματος, και συνήθως έχουν μυρωδιά λεβάντας ή τριαντάφυλλου.

Χαμηλές νότες Μαζί με τις μεσαίες, είναι η βασική και η πραγματική μυρωδιά του αρώματος. Οι χαμηλές νότες «σταθεροποιούν» την κολώνια και της δίνουν βάθος και διάρκεια. Κάνουν την εμφάνιση τους συνήθως μισή ώρα αφού έχουμε βάλει το άρωμα, όταν αυτό αρχίζει να στεγνώνει. Κάποιες χαμηλές νότες μπορεί να είναι διακριτές ακόμα και μετά από μία ολόκληρη μέρα, ανάλογα με τη διάρκεια «ζωή» της κολώνιας πάνω στο δέρμα. Σύμφωνα με τον παραπάνω οδηγό, δεν πρέπει ποτέ να παρασυρόμαστε από την πρώτη εντύπωση που μας δημιουργεί μια κολώνια, γιατί τις περισσότερες φορές αυτή είναι λανθασμένη. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να μην παίρνουμε με την πρώτη μια κολώνια, αλλά να τη δοκιμάζουμε και αν μας αρέσει να την αγοράζουμε κάποια άλλη μέρα. Αν υποθέσουμε ότι έχουμε βρει το άρωμα της αρεσκείας μας, τότε, η κατάλληλη ποσότητα στα στρατηγικά διαλεγμένα μέρη του σώματος, μπορεί να αποδειχθεί ένας από τους καλύτερούς μας φίλους σε κάθε μας εμφάνιση.

Οι περισσότερες γυναίκες βάζουμε την κολώνια μας στο ντουλαπάκι ή το ραφάκι του μπάνιου. Αυτό είναι μεγάλο λάθος, αφού τα έντονα φώτα που συνήθως έχουν τα μπάνια, με τον καιρό καταστρέφουν την κολώνια μας… Η θερμοκρασία της λάμπας εξατμίζει σιγά-σιγά το άρωμά της, με αποτέλεσμα να χάνεται η έντονη μυρωδιά. Τι μπορείς να κάνεις; Βάλε την κολώνια σου στο ψυγείο! Η χαμηλή θερμοκρασία βοηθάει στην διατήρηση του έντονου αρώματος από την πρώτη μέρα που θα αγοράσεις την κολώνια μέχρι την τελευταία που θα την χρησιμοποιήσεις.

Παρασκευή κολώνιας Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για την παρασκευή κολώνιας, εύκολοι αλλά και δύσκολοι. Σε κάθε άνθρωπο αναδεικνύονται διαφορετικά τα αρωματικά συστατικά. Ανάλογα με το τι σας αρέσει μπορείτε να φτιάξετε το ανάλογο άρωμα. Για παράδειγμα αν σας αρέσουν τα γλυκά φτιάξτε μια κολώνια με άρωμα κακάο ή βανίλια. Επίσης αν θέλετε να δείξετε το πάθος σας για κάτι, φτιάξτε μια κολώνια με αρώματα λουλουδιών. Θα χρειαστείτε: Υλικά 2 κ.σ. φρέσκο δυόσμο, 2 κ.σ.φρέσκο δεντρολίβανο, τη φλούδα μισού λεμονιού ξυσμένη,

τη

φλούδα

μισού πορτοκαλιού ξυσμένη,

μισό

κ.γ. μπαχάρι,

κ.σ. οινόπνευμα και 285 ml ροδόνερο. Εκτέλεση Βάζουμε τα υλικά σε ένα μπουκάλι, το κλείνουμε καλά και το ξεχνάμε 10 μέρες. Μετά από δέκα μέρες, σουρώνουμε το υγρό και το βάζουμε ξανά στο μπουκάλι. Κουνάμε το μπουκάλι για ακόμα 10 μέρες και η κολώνια είναι πλέον έτοιμη!! Καλό είναι να ανακινείται πριν από κάθε χρήση.

Τρίτη ενότητα Άρωμα και υγεία Η Όσφρηση Η όσφρηση αποτελεί μια από τις πέντε αισθήσεις του ανθρώπου και είναι η δεύτερη ισχυρότερη αίσθηση μετά την ακοή, κάτι που αγνοούν οι περισσότεροι. Είναι σημαντική για τον άνθρωπο και συνδέεται πολύ στενά με την αίσθηση της γεύσης. Οι δύο αυτές αισθήσεις αποτελούν τις λεγομένες χημικές αισθήσεις. Η μύτη χρησιμεύει στη μετάφραση μηνυμάτων στον εγκέφαλο. Ο αέρας, μαζί με διάφορες ουσίες, εισχωρεί στη μύτη από τα ρουθούνια, προχωρεί στην περιοχή της μύτης κάτω από το σκληρό μέρος. Εκεί υπάρχουν πολλά κύτταρα ευαίσθητα στις μυρωδιές.

Tα όργανα της όσφρησης του ανθρώπου είναι ο οσφρητικός βλεννογόνος που περιλαμβάνει το οσφρητικό επιθήλιο, χόριο και αδένα και βρίσκεται στην οροφή της ρινικής κοιλότητας. Μέσα στη μύτη μας συμβαίνει μια μοριακή αλληλεπίδραση. Υπάρχουν αισθητήρες που μπορούν γρήγορα να παγιδέψουν και να ανιχνεύσουν μόρια που μεταφέρονται με την αναπνοή. Εάν εφαρμόζουν στο σωστό υποδοχέα, θα αναγνωριστούν και αυτό θα μεταφερθεί στον εγκέφαλό μας. Στην πραγματικότητα υπάρχουν διάφοροι τύποι υποδοχέων και η ενεργοποίηση των συνδυασμών τους καθορίζει την οσμή που καταλαβαίνουμε.

Μια ουσία πρέπει να έχει ορισμένες ιδιότητες για να έχει οσμή. Για να ταξιδεύει μέσω του αέρα, πρέπει να είναι αέριο ή υγρό ή στερεό που να περνάει εύκολα στην αέρια φάση. Για να φτάσει στον υποδοχέα, πρέπει να είναι διαλυτό, έστω σε μικρή έκταση, στη λεπτή ταινία υδατικού διαλύματος που περνάει από τις ρηνικές διόδους. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το ότι το μόριο με την οσμή ή ένα μέρος του πρέπει να έχει σχήμα που εφαρμόζει σε έναν από τους οσφρητικούς υποδοχείς που καλύπτουν απολήξεις νεύρων βαθιά στις ρινικές διόδους. Όταν συμβεί αυτό, οι νευρικές ωθήσεις φτάνουν στον εγκέφαλο που τις μεταφράζει σαν μια ειδική οσμή.

Στη δεκαετία του΄50 εισήχθηκε η στερεοχημική θεωρία της όσφρησης, για να εξηγήσει τη σχέση μεταξύ της οσμής και του μοριακού σχήματος. Η βασική της προϋπόθεση είναι ότι το σχήμα του μορίου είναι η πρωταρχική ανίχνευση της οσμής του. Η μύτη δεν είναι μόνο όργανο της όσφρησης. Διαμορφώνει τη χαρακτηριστική χροιά του ήχου της φώνης. Η φωνή μας ακούγεται αλλιώτικα, όταν η μύτη μας είναι κλειστή, πχ. όταν έχουμε κρυώσει. Ο αέρας που εισπέουμε καθαρίζεται και θερμαίνεται περνώντας μέσα από την μύτη. Επηρεάζοντας την όσφρηση, επηρεάζουμε βιοχημικά όλο το σώμα μας. Ο εγκέφαλος, όταν λάβει το κατάλληλο οσφρητικό σήμα που θα του στείλουμε μέσω αιθέριων ελαίων, θα κινητοποιήσει και θα στείλει ηλεκτρικά και βιοχημικά σήματα στο σώμα. Λέγοντας ορμόνες έννοουμε την ουσία, την όποια χρειάζεται το σύστημα εσωτερικής ισορροπίας του σώματος. Τα αιθέρια έλαια δεν εισέρχονται στο σώμα μας μόνο μέσω της όσφρησης, αλλά και μέσα από τη διαδικασία της αναπνοής καθώς και μέσω του δέρματος.

Φαντασία και όσφρηση

Η όσφρηση αποτελεί μία από τις αρχαιότερες αισθήσεις στα σπονδυλωτά και έχει κάτι μοναδικό σε σχέση με τις υπόλοιπες. Τη στιγμή που οι άλλες αισθήσεις μας πρέπει να περάσουν από διαφορετικά φίλτρα του εγκεφαλικού φλοιού, εκείνη ξεκινά από το περιβάλλον και περνά κατευθείαν στα ανώτερα κέντρα του εγκεφάλου. Για την ακρίβεια «ταξιδεύει» σε πολλές περιοχές που αφορούν την επεξεργασία των συναισθημάτων, των κινήτρων, του φόβου, της μνήμης αλλά και της ευχαρίστησης. Γι’ αυτό είναι σημαντικό οι χώροι μας να είναι όμορφα αρωματισμένοι. Δεν είναι τυχαία η επιτυχία και η διάδοση της αρωματοθεραπείας τα τελευταία χρόνια. Σίγουρα έχουν υπάρξει φορές που ενώ περπατάμε, μυρίζουμε μια χαρακτηριστική, μοναδική μυρωδιά, που μας φέρνει στο μυαλό πολλές αναμνήσεις. Για κάποιους μπορεί να είναι η μυρωδιά του ελληνικού καφέ, για άλλους η μυρωδιά από τις σελίδες ενός βιβλίου και για άλλους μπορεί να είναι ένα συγκεκριμένο άρωμα… Η αίσθηση της όσφρησης συνδέεται άμεσα με τη μνήμη, περισσότερο από κάθε άλλη αίσθηση. Βρίσκεται ακριβώς μέσα

στο

λεμφικό

σύστημα

του

ανθρώπινου εγκεφάλου. Αυτή είναι και η περιοχή όπου βρίσκονται οι αναμνήσεις και τα συναισθήματα. Επομένως, το άρωμα

προκαλεί

απόλαυσης

μία

αντίδραση

δυσαρέσκειας

και

συναισθηματική αντίδραση χαλάρωσης και ευτυχίας. Αυτό εξηγεί για ποιον λόγο οι οσμές προκαλούν άμεσα έντονα συναισθήματα στους ανθρώπους. Καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με αρώματα που επιδρούν στα συναισθήματά μας, τη διάθεση

και τη συμπεριφορά μας. Υπάρχει μία δυνατή σχέση ανάμεσα στη μυρωδιά και τη μνήμη. Μια μυρωδιά μπορεί να «χαραχτεί» για πάντα στη μνήμη μας. Ο εγκέφαλος συνδέει τις μυρωδιές με τις αναμνήσεις, μας προκαλεί νοσταλγία, γιατί μας φέρνει στο μυαλό δυνατές εικόνες και συναισθήματα, προτού προλάβουμε να τα επεξεργαστούμε.

Οι

περισσότερες

μνήμες

μιας

συγκεκριμένης

μυρωδιάς

αναφέρονται στα 10 πρώτα χρόνια της ζωής μας. Οι αναμνήσεις όμως δεν είναι απαραίτητα μόνο από το παρελθόν. Οι άνθρωποι έχουν αναμνήσεις και από το μέλλον, με την έννοια ότι από ένα άρωμα μπορούν να φτιάξουν ένα σενάριο στο μυαλό τους. Οι μυρωδιές που μας περιβάλλουν επηρεάζουν άμεσα την ψυχολογία και την διάθεσή μας. Όταν βρισκόμαστε σε έναν όμορφα αρωματισμένο χώρο νιώθουμε κι εμείς αυτομάτως πιο όμορφα και αλλάζει η διάθεσή μας προς το καλύτερο. Ορισμένα αρώματα διεγείρουν τις ορμόνες που επηρεάζουν τα συναισθήματα και μερικές φορές προκαλούν ανισορροπίες στο σώμα μας. Μερικά προκαλούν καλή διάθεση και συναισθηματικές αλλαγές.

Οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά σε αρώματα ανάλογα με τις αρωματικές αναμνήσεις τους, τις προσωπικές προτιμήσεις, το πολιτισμικό υπόβαθρο

και τις

εμπειρίες τους. Όπως αναφέρει ο Ρόι Μπέτιτσεκ στο βιβλίο του Η αίσθηση της οσμής, «η οσμή πιο συχνά από κάθε άλλη αισθητική εντύπωση, ανασύρει από το υποσυνείδητο μια ανάμνηση ελάχιστα φθαρμένη από το πέρασμα του χρόνου, γεμάτη ζωντάνια, σχεδόν σαν να τη ζούμε τη συγκεκριμένη στιγμή…»

Για παράδειγμα η μυρωδιά της κανέλας μπορεί να προκαλέσει παιδικές αναμνήσεις από φρέσκα ψημένα μπισκότα για ένα άτομο, αλλά να προκαλέσει μία αίσθηση της ασθένειας για ένα άλλο που θα ισοδυναμεί με δυσάρεστες αναμνήσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί, σύμφωνα με μελέτες, το οσφρητικό μας σύστημα για κάθε μυρωδιά που

αντιλαμβάνεται

στέλνει

ένα

χημικό

μήνυμα,

το

οποίο

σε

κλάσματα

δευτερολέπτων καταγράφεται στο κεντρικό νευρικό μας σύστημα, το οποίο με τη σειρά του ελέγχει τις αντιδράσεις του σώματός μας, αλλά και των συναισθημάτων μας σε αυτές τις μυρωδιές. Η όσφρηση είναι πολύ ισχυρή στον άνθρωπο και έχει αποδειχτεί ότι έχει τη δύναμη να ξυπνήσει τις πιο μακρινές αναμνήσεις. Οι οσφρητικοί βολβοί και κροταφικοί λοβοί του Homo Sapiens σε σύγκριση με οποιοδήποτε άλλο ανθρώπινο είδος, μαρτυρούν καλύτερη αίσθηση της όσφρησης, η οποία με τη σειρά της συνδέεται με την εξέλιξη των κοινωνικών λειτουργιών, όπως η αναγνώριση των συγγενών, οι καλύτερες οικογενειακές σχέσεις και η κοινωνική μάθηση. Υπάρχουν 4 ξεχωριστές μυρωδιές, που επηρεάζουν τον εγκέφαλό μας με τέτοιον τρόπο, ώστε μας κάνουν να αισθανόμαστε αναζωογονημένοι και μας βοηθούν να βελτιώσουμε τη νοητική και ψυχολογική μας κατάσταση και διάθεση. Αυτές οι 4 μυρωδιές είναι: Πρώτον η Κανέλα, η οποία μπορεί να ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό

τη

λειτουργία

του

εγκεφάλου, να βελτιώσει την πνευματική

εγρήγορση,

και

ακόμη να ενισχύσει τη μνήμη μας. Η μυρωδιά της κανέλας μπορεί να βοηθήσει εκείνους που

οδηγούν

μεγάλες

αποστάσεις και μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική για τη διατήρηση της εγρήγορσης και τη μείωση των ατυχημάτων και των θανάτων στους δρόμους.

Δεύτερον το Γκρέιπφρουτ Οι μυρωδιές που έχουν βάση

το

είναι

κίτρο, όπως μυρωδιά

γκρέιπφρουτ,

του

μπορούν

να μειώσουν τα επίπεδα του

στρες

οργανισμό.

Το

στον άρωμα

κίτρου μειώνει το άγχος που προκαλείται από ανοσοκαταστολή, και αυξάνει την ήρεμη συμπεριφορά. Επίσης, η μυρωδιά του γκρέιπφρουτ τις πρωινές ώρες "ξυπνάει" τον εγκέφαλο και ανεβάζει τα επίπεδα ενέργειας και εγρήγορσης. Τρίτον η Λεβάντα Είναι

ηρεμιστικό

χρησιμοποιείται σαπούνια,

έλαια

άρωμα

που

συνήθως

σε

μπάνιου

και

απορρυπαντικά και θεωρείται ότι μειώνει το άγχος και ανακουφίζει από τον πόνο. Το αρωματικό αιθέριο έλαιο λεβάντας προκαλεί ηρεμία,

ανάταση

και

αναζωογόνηση.

Τέταρτον η Μέντα Η μυρωδιά της μέντας είναι γνωστό ότι βελτιώνει τη γνωστική μας μνήμη. Όταν χορηγείται είτε από το στόμα (μέσω τροφής) είτε από τη μύτη (όσφρηση), η μυρωδιά της μέντας μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα του ατόμου να θυμηθεί ή αναγνωρίσει πρόσωπα, καθώς και να βελτιώσει τη συνολική εγρήγορση.

Αρωματοθεραπεία Από την ετυμολογία της λέξης (άρωμα- θεραπεία) είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι πρόκειται για θεραπευτικό μέσο, που χρησιμοποιεί αρώματα (αιθέρια έλαια ). Η αρωματοθεραπεία είναι μια από τις αρχαιότερες επιστήμες, που με την εφαρμογή στον άνθρωπο βελτιώνει την υγεία. Αποτελεί μορφή εναλλακτικής θεραπείας, η οποία μπορεί να συνδυαστεί και με άλλες μεθόδους. Δεν μπορεί να αντικαταστήσει ολοκληρωτικά την κλασική ιατρική, όμως τη συμπληρώνει, ώστε να υπάρχει μια αρμονία για την αντιμετώπιση των παθήσεων. Η αρωματοθεραπεία στην σημερινή της μορφής εμφανίζεται τα τελευταία 100 χρόνια στην Ευρώπη, ωστόσο η χρησιμοποίηση των αιθέριων ελαίων στα βάθη του αιώνα είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο. Τα αιθέρια έλαια αποτελούν τη ζωτική δύναμη των φυτών. Η αρωματοθεραπεία προσφέρει τις ευεργετικές επιδράσεις των αιθέριων ελαίων στο δέρμα. Δημιουργεί ευχάριστη διάθεση και συναισθήματα αλλά και δρα θετικά στο πνεύμα και στον νου. Έτσι δεν περιορίζεται μόνο στη θεραπεία των ασθενειών, αλλά χρησιμοποιείται σε καθημερινή βάση από εκατομμύρια ανθρώπους για διάφορους λόγους.

Αισθητική αρωματοθεραπεία Η χρήση των αιθέριων ελαίων στην φροντίδα της επιδερμίδας προσφέρει τόνωση. Το δέρμα του άνθρωπου έχει 3 στιβάδες. Η βαθύτερη στιβάδα είναι το υποδόριο υπόστρωμα. Η μεσαία στιβάδα είναι το χόριο και η επιφανειακή στιβάδα ονομάζεται επιδερμίδα. Η επιδερμίδα επικεντρώνει όλο το ενδιαφέρον της αισθητικής φροντίδας. Τα

προϊόντα

αρωματοθεραπείας

στοχεύουν

στην

ενεργοποίηση

της

κερατινοποίησης, ώστε να διατηρηθεί το δέρμα όμορφο και απαλό.

Μασάζ αρωματοθεραπείας Το μασάζ αρωματοθεραπείας σε ολόκληρο το σώμα βασίζεται στο θεραπευτικό άγγιγμα με τα αιθέρια έλαια. Το πλεονέκτημα της αρωματοθεραπείας είναι σωματικά, συναισθηματικά, πνευματικά και ενεργειακά.

Θεραπευτική δύναμη αρωματοθεραπείας Η θεραπευτική δύναμη των αιθέριων ελαίων χρησιμοποιείται σε ιατρικό πλαίσιο. Η ιατρική

αρωματοθεραπεία χρησιμοποιεί τη συνταγογράφηση αιθέριων ελαίων. Η

αρωματοθεραπεία αξιοποιεί τις θεραπευτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων. Τα αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται σε : 

Αναπνευστικά προβλήματα



Παθήσεις δέρματος



Κυκλοφορικά προβλήματα



Συγκινησιακά προβλήματα



Πεπτικές διαταραχές



Μυϊκά προβλήματα

Αρωματοθεραπεία στα διάφορα στάδια της ζωής Η αρωματοθεραπεία στα βρέφη είναι ασφαλής και ευεργετική. Τα βρέφη με δυσκολία στον ύπνο, αναστατωμένα και ανήσυχα μπορούν να βοηθηθούν από ηρεμιστικά αιθέρια έλαια. Το μασάζ αρωματοθεραπείας αποτελεί έναν ωραίο τρόπο να δεθούν οι γονείς με τα βρέφη. Τα αιθέρια έλαια που χρησιμοποιούνται για τα βρέφη είναι κυρίως τριαντάφυλλο, χαμομήλι, λεβάντα κ.α. Η αρωματοθεραπεία στα παιδιά ενδείκνυται για την πρόληψη και την αντιμετώπιση συμπτωμάτων των παιδικών ασθενειών. Επίσης εφαρμόζεται για τις στομαχικές διαταραχές, τον πόνο των δοντιών κ.ά. Προτεινόμενα αιθέρια έλαια είναι η λεβάντα και το χαμομήλι. Η αρωματοθεραπεία στην διάρκεια της εγκυμοσύνης θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Ωστόσο

η περιορισμένη χρήση συγκεκριμένων αιθέριων ελαίων στο μασάζ της πλάτης, των άνω και κάτω άκρων και των αστραγάλων μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τον πόνο αλλά και

στην αποσυμφόρηση

αρωματοθεραπεία στους ηλικιωμένους μπορεί

του λεμφικού συστήματος. Η να προσφέρει εκτός από τις

ευεργετικές ιδιότητες, φροντίδα και αγάπη στην ηλιακή ομάδα που τόσο πολύ την έχουν ανάγκη. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις αναλογίες των αιθέριων ελαίων, διότι το ώριμο δέρμα είναι περισσότερο ευαίσθητο και εύθραυστο.

Ενεργειακή αρωματοθεραπεία Η ενεργειακή

αρωματοθεραπεία

είναι μια

σημαντική

πτυχή

της ολιστικής

αρωματοθεραπείας. Δουλεύει αρμονικά με το μασάζ, τα λουτρά και άλλες μορφές αρωματοθεραπείας.

Τα αιθέρια έλαια στη θεραπεία Η ζωτική ενέργεια των φυτών είναι κάτι αόρατο και άπιαστο. Αυτή την ενέργεια μπορούμε να απομονώσουμε σ' εκείνο που ονομάζουμε αιθέριο έλαιο του φυτού. Αυτά τα αιθέρια έλαια, όταν εξαχθούν με κατάλληλη διαδικασία από το φυτό, μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε στην αρωματοθεραπεία. Κάθε αιθέριο έλαιο, ανάλογα με την αιθερική του ιδιαιτερότητα, μπορεί να επιδράσει με συγκεκριμένο τρόπο και με συγκεκριμένο θεραπευτικό αποτέλεσμα στα διάφορα μέρη ή λειτουργίες

του σώματος. Η αρωματοθεραπεία επιδρά στο αιθέριο ή στο ενεργειακό σώμα, με σκοπό να θεραπεύσει το φυσικό. Χάρη σε έρευνες που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες, γνωρίζουμε τις φυσικές ιδιότητες και τη δράση των αιθέριων ελαίων ενάντια σε κάποια βακτήρια και σε κάποιους ιούς, το πώς εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και πώς δρουν σε φυσικό επίπεδο. Ακόμα επιδρούν στον εγκέφαλο. Τα αιθέρια έλαια ήταν η βάση των σκευασμάτων για ιατρικούς και θεραπευτικούς σκοπούς σε όλους τους μεγάλους πολιτισμούς. Μπορούμε να μελετήσουμε πώς χρησιμοποιήθηκαν τα φυτά στο παρελθόν σε διάφορους λαούς, στις παραδόσεις, στην τέχνη και στη θρησκεία . Μπορούμε να μελετήσουμε τα ίδια τα φυτά και να μάθουμε πολλά από τις ιδιότητές τους. Υπάρχει μια θεωρία του Marcel Lavabre, σύμφωνα με την οποία τα φυτά έχουν ένα είδος συλλογικής μνήμης και θυμούνται πως χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν από τον άνθρωπο και αυτή η μνήμη δυναμώνει κάθε φορά που τα χρησιμοποιούμε για τον ίδιο σκοπό. Στη σωματική θεραπεία, τα αιθέρια έλαια εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος και

έχουν

εμφανή

αποτελέσματα

στο

φυσικό

σώμα.

Στην

ενεργειακή

αρωματοθεραπεία όμως χρησιμοποιούμε τα έλαια με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ο παραδοσιακός αρωματοθεραπευτής εργάζεται με πολύ αραιά διαλύματα αιθέριων ελαίων, περίπου 3% ή ακόμη αραιότερα μέχρι 0,5%. Θεωρητικά λοιπόν δε θα έπρεπε να υπάρχει καμία επίδραση στο σώμα. Η δράση όμως των αιθέριων ελαίων δε στηρίζεται στη φυσική και τη χημική τους σύσταση, αλλά στις ενεργειακές τους ιδιότητες, οι οποίες δεν ελαττώνονται με την αραίωση. Η ενέργεια των αιθέριων ελαίων που χρησιμοποιούμε προέρχεται από το εσωτερικό των φυτών. Η δράση των αιθέριων ελαίων εξαρτάται από την ποιότητα και όχι από την ποσότητα. Είναι σημαντικό να διαλύουμε σωστά το άρωμα και να γνωρίζουμε ότι υπερβολική δόση ή συμπύκνωση μπορεί αντί για θετικό, να έχει αρνητικό αποτέλεσμα. Η εργασία με τα αιθέρια έλαια έχει βασικούς κανόνες. Πρώτα,ο θεραπευτής πρέπει να γνωρίζει τους κανόνες ασφάλειας για τη χρήση των ελαίων, γιατί υπάρχουν αιθέρια έλαια που είναι επικίνδυνα, ειδικά όταν χρησιμοποιηθούν σε ευαίσθητα άτομα. Δεύτερον, τα διαλύματα πρέπει να είναι πολύ αραιά, γιατί έτσι αυξάνεται η ενεργειακή δράση του ελαίου. Τρίτον, πρέπει να δοθεί προσοχή στην καλή ποιότητα των αιθέριων ελαίων, να είναι καθαρά και παρασκευασμένα με όλες τις προφυλάξεις, ώστε να μην καταστραφεί η ενεργειακή τους σύσταση. Τέταρτον, απαιτούνται αγνές προθέσεις και υγιής ηθική από τον θεραπευτή. Τα αιθέρια έλαια είναι ουσίες πολύ πτητικές. Εξατμίζονται πολύ γρήγορα. Με βάση το δείκτη πτητικότητάς τους, τα αιθέρια έλαια χωρίζονται σε 3 κατηγορίες : 1) τις υψηλές νότες , ενεργούν άμεσα με αναζωογονητικό τρόπο

2) τις μεσαίες νότες, που επιδρούν στις λειτουργίες του σώματος 3) τις χαμηλές νότες , έχουν δράση χαλάρωσης και ηρεμίας Βλέπουμε λοιπόν ότι η διάκριση σε "νότες" ακολουθεί τη θεωρία περί κραδασμών . συχνοτήτων και ενέργειας.

Τα βασικά αρώματα  Εσπερίδες: είναι αιθέρια έλαια που προέρχονται από διάφορα φυτά: πορτοκάλι, μανταρίνι, λεμόνι κ.α.  Φλοράλ: είναι αιθέρια

έλαια από

πολλά και διάφορα

λουλούδια:

τριαντάφυλλο, βιολέτα, λεβάντα κ.α.  Ξυλώδη: όπως το λέει και η λέξη προέρχονται από ξύλα: πεύκο κανέλα μυρτιά κ.α. Τα αγνά αιθέρια έλαια δεν έχουν καμία σχέση με τα συνθετικά που χρησιμοποιεί ή αρωματοποιία.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες των αιθέριων ελαίων Αναζωογονητικά Αναλγητικά Αντιμυκητιακά Αντιφλεγμονώδη Βακτηριοκτόνα Διεργετικά Εμμηναγωγά Ηρεμιστικά Πεπτικά Σπασμολυτικά Χαλαρωτικά

Βότανα

Ποιες είναι οι ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων? Η φύση διαθέτει ένα ισχυρό οπλοστάσιο που αν χρησιμοποιηθεί σωστά, μπορεί να ανακουφίσει ποικίλα προβλήματα υγείας. Οι ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων είναι γνωστές από την αρχαιότητα και όλοι οι άνθρωποι στην αρχαία εποχή χρησιμοποιούσαν βότανα για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών. Ακόμα και σήμερα, εάν τα χρησιμοποιήσουμε σωστά, μπορούν να μας ανακουφίσουν από διαφορές ασθένειες.

Βότανα και ασθένειες ΑΓΧΟΣ: Βαλεριάνα, Χαμομήλι, Τίλιο, Μελισσόχορτο, Μέντα, Ανεμώνη, Βάλσαμο ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ: Λουίζα, Μάραθος ΑΚΜΗ: Τίλιο, Χαμομήλι ΑΜΝΗΣΙΑ: Μελισσόχορτο,, Θυμάρι, Μαντζουράνα ΑΝΑΙΜΙΑ: Τριφύλλι, Τσουκνίδα, Αγγελική ΑΝΟΡΕΞΙΑ: Αγκινάρα, Αγγελική, Αψιθιά, Γαϊδουράγκαθο ΑΡΘΡΙΤΙΚΑ: Φασκόμηλο, Τίλιο, Σημύδα ΑΣΘΜΑ: Βάλσαμο, Ευκάλυπτος, Γλυκόριζα, Ρίγανη, Λεβάντα ΑΫΠΝΙΑ: Βαλεριάνα, Τίλιο, Χαμομήλι ΒΗΧΑΣ: Ρίγανη, Τσάι Βουνού, Βερμπάσκο, Γλυκάνισο, Φασκόμηλο ΓΡΙΠΗ: Δυόσμος, Αχιλλαία, Τσάι Βουνού

Πώς μπορούν να μας βοηθήσουν τα φυτά στη θεραπεία? Υπάρχουν

πολλών

ειδών

βότανα που μπορούν να μας βοηθήσουν

στη

θεραπεία

από μια ασθένεια, ασθένειες όπως π.χ. ο βήχας και το κρυολόγημα.

Τα

βότανα

μπορούν να καταναλωθούν ως αφέψημα και ως σιρόπι. Βότανα με αποχρεπτικές και αποσυμφορητικές ιδιότητες μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους και να παρασκευάσουμε ένα ζεστό ρόφημα, το οποίο μπορούμε να το καταναλώσουμε με λίγο μέλι και λεμόνι είτε να κάνουμε εισπνοές με ατμό. Θα μας βοηθήσει στην αποτελεσματική απομάκρυνση των βλεννωδών εκκρίσεων από τους πνεύμονες.

Το άρωμα χρησιμοποιείται και σαν δόλωμα.. Εδώ και ενάμιση αιώνα περίπου το ερώτημα είναι αν υπάρχουν αρώματα που μπορούν να φέρουν έναν άνθρωπο κοντά σε έναν άλλον. Υπάρχει ολόκληρη επιστήμη, που ασχολείται με τις λεγόμενες φερορμόνες, τα χημικά σήματα που μεταδίδονται μεταξύ των μελών του ίδιου είδους.

Η μυρωδιά έχει τη δύναμη να αλλάξει τη διάθεση των ανθρώπων. Ξυπνά ξεχασμένες αναμνήσεις και δημιουργεί συναισθηματικές συνδέσεις. Μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας ή τα αυτιά μας, αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε να μυρίζουμε… τα αρώματα υπάρχουν παντού γύρω μας, συνεχώς…. Μερικές φορές οι εικόνες ξεθωριάζουν μέσα μας μετά από καιρό. Το χρώμα τους σιγά-σιγά

θαμπώνει.

Όταν

όμως

συναντάς

τη

μυρωδιά

τους,

αμέσως

όμορφο συναίσθημα όταν ξαφνικά μια μυρωδιά έρχεται και σε «ταξιδεύει» φέρνοντας στο μυαλό σου αναμνήσεις; Φανταστείτε έναν κόσμο όπου δεν θα μπορούσατε να μυρίσετε τα τριαντάφυλλα την άνοιξη, τη μυρωδιά της βροχής ή του βρεγμένου χώματος το χειμώνα, τις ξερές πευκοβελόνες το καλοκαίρι ή ακόμα και ένα φαγητό που μαγειρεύεται, ένα κέικ ή τα μπισκοτάκια που βγαίνουν από το φούρνο, το αντηλιακό, ένα απορρυπαντικό ρούχων, ένα άρωμα… και μόνο διαβάζοντάς τα, αισθανόμαστε ότι τα μυρίζουμε και ξαφνικά το μυαλό μας μεταφέρεται κάπου αλλού.. Χωρίς την ικανότητα της όσφρησης θα ήταν ένας εξαιρετικά βαρετός κόσμος… Ο καθένας από εμάς έχει τα δικά του σημεία αναφοράς, τις δικές του αγαπημένες μυρωδιές που τον γεμίζουν αναμνήσεις. Και ξαφνικά συναντάς τις μυρωδιές αυτές σε άλλο σκηνικό

με άλλους πρωταγωνιστές, με άλλη υπόθεση και το μυαλό σου

ταξιδεύει..θυμάσαι..χαμογελάς.. Αφήστε τον εαυτό σας ελεύθερο να ταξιδέψει, να θυμηθεί, να ονειρευτεί, να χαμογελάσει και να φέρει στο μυαλό του όμορφες γλυκές αναμνήσεις… Κάθε άρωμα είναι μια ανάμνηση, ένα όμορφο ταξίδι σε πρόσωπα, σε μέρη, σε στιγμές…

Τέταρτη ενότητα Σύγχρονο άρωμα και τέχνη

Μια από τις πέντε αισθήσεις είναι η όσφρηση που πολλοί την έχουν παραμερισμένη, όμως στην πραγματικότητα είναι απαραίτητη και πολύ σημαντική στη ζωή μας. Την χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσαμε να μυρίζουμε υπέροχες μυρωδιές. Έτσι αποφασίσαμε με την ομάδα μας να ασχοληθούμε με τη σύγχρονη αρωματοποιία και την αναφορά αρωμάτων στη λογοτεχνία.

Σύγχρονο αρωματοποιείο Το πρώτο σύγχρονο αρωματοποιείο ιδρύθηκε από τον βρετανό αρωματοποιό Κρίντ το 1760 στο Λονδίνο που το μετέφερε στο Παρίσι το 1854. Στα τέλη του 19 ου αιώνα αρχίζουν να εμφανίζονται τα σύνθετα προϊόντα. Η εξέλιξη των τεχνικών έφερε μια επανάσταση αρωμάτων. Στις αρχές του 20 ου αιώνα, το άρωμα άρχισε να γίνεται πολυτελές προϊόν και απέκτησε ποικιλία σε ονόματα και μπουκαλάκια. Ο κορσικανός Κοτί και ο σχεδιαστής Λαλίκ ένωσαν τα ταλέντα τους και δημιούργησαν το άρωμα τριαντάφυλλο που μέσα σε μια νύχτα κατάφερε να πουλήσει 500 μπουκαλάκια και να κάνει τους δημιουργούς τους πλούσιους και διάσημους.

Σύγχρονο άρωμα Ένα από τα διασημότερα σύγχρονα αρώματα είναι το Dolce. Το Dolce είναι ένα σύγχρονο άρωμα εμπνευσμένο από μια ανάμνηση. Η πρωτοτυπία δε βρίσκεται ακριβώς στον τρόπο που κατασκευάζεται, αλλά στο γεγονός ότι αποτελεί την ιστορία ενός νεανικού έρωτα σε άρωμα. Ένα άρωμα που θα μπορέσει χάρη στην αθωότητά του, να διατηρήσει τη νεανική του ζωντάνια. Το Dolce

είναι ένα απαλό,

θηλυκό μείγμα από λευκά λουλούδια. Ανοίγει με έντονα χρώματα και μια γλυκιά και ευωδιαστή έκρηξη από φύλλα neroli και άνθη papaya, τα οποία δημιουργούν ένα υπέροχο οσφρητικό μπουκέτο. Ο μοναδικός και

γενναιόδωρος συνδυασμός του λευκού ασφόδελου, ταιριάζει τέλεια με τη λευκή αμαρυλλίδα, αυτή η λουλουδάτη αρωματική υπογραφή αντισταθμίζεται από τις νότες που βρίσκονται στο παρασκήνιο. Όσο για το μπουκαλάκι, θυμίζει vintange άρωμα. Το παχύ, διαφανές γυαλί του έχει απαλές καμπύλες που έχουν δανειστεί στοιχεία από το σύγχρονο ντιζάιν. Αποκαλύπτει επίσης τις αστραφτερές ανταύγιες του περιεχομένου του σε φωτεινό πράσινο, όπως ακριβώς τα φύλλα neroli, που βρίσκονται μέσα του. Το καπάκι έχοντας σχήμα λουλουδιού αποτίνει φόρο τιμής στα έθιμα της Σικελίας. Η τελική και πιο προσωπική πινελιά είναι η υπογραφή του πατέρα του αρώματος Domenico Dolce με μαύρο μελάνι.

Η διαφήμιση του αρώματος Η διαφήμιση συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην πώληση ενός προϊόντος, έτσι και με τα αρώματα. Στις διαφημίσεις αρωμάτων και αποσμητικών το φαινόμενο της προώθησης είναι πιο εμφανές απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση. Τα αποσμητικά απογυμνώνουν το σώμα από τα φυσικά οσφρητικά σημάδια, τα αρώματα του παρέχουν μια νέα «ιδανική» οσφρητική ταυτότητα. Είναι ενδιαφέρον ότι παρά την τεράστια εμπορική τους αξία, τα αρώματα του εμπορίου δεν κατοχυρώνονται νομικά. Αυτό επιτρέπει στους ανταγωνιστές να αναπαράγουν το άρωμα ενός επιτυχημένου προϊόντος και να το προσθέτουν στην απομίμηση του προϊόντος αυτού. Γι’ αυτό και όταν ένα άρωμα δημιουργείται για ένα προϊόν και ταυτίζεται με αυτό, θα ήταν συμφέρον του παραγωγού να αποκτήσει νομικό έλεγχο αυτού του αρώματος, έτσι ώστε οι απομιμήσεις του

προϊόντος

να

μην

μπορούν

να

προωθηθούν στην αγορά με το ίδιο άρωμα. Η

διαφήμιση

μεγαλύτερη

των

πρόκληση

αρωμάτων από

τη

αποτελεί διαφήμιση

άλλων προϊόντων, διότι είναι γνωστό πόσο δύσκολο είναι να τα περιγράψει κανείς ή να αναφερθεί σε αυτά με λέξεις. Οι διαφημίσεις αρωμάτων μας παρουσιάζουν μια σαγηνευτική εικόνα, ομορφιάς, πλούτου, εξωτισμού, έρωτα και

σεξουαλικής

δύναμης,

με

σκοπό

να

δημιουργήσουν ακαταμάχητους συσχετισμούς με μια μάρκα αρώματος. Το άρωμα θεωρείται κατά παράδοση γυναικείο προϊόν. Οι πωλήσεις των ανδρικών αρωμάτων, αν και

πολύ χαμηλότερες από τις πωλήσεις των γυναικείων, έχουν αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό οφείλεται στην χαλάρωση των ορίων μεταξύ των δύο φύλων, από την δεκαετία του 1960 και μετά. Οι κολόνιες, καλύπτουν την ανάγκη του εύκολου δώρου και έχουν καθιερωθεί ως τα κατεξοχήν δώρα για φίλους, συζύγους και πατεράδες.

Τέχνη Με το άρωμα έχουν ασχοληθεί πολλοί διάσημοι συγγραφείς, στιχουργοί και παραγωγοί ταινιών. Ας δούμε αρχικά κάποια λογοτεχνικά έργα, όπου επικρατεί η αίσθηση της όσφρησης.

Άγιοι δαίμονες είς ταν Πόλιν του Γιάννη Καλπούζου Στο μυθιστόρημά του "Άγιοι και δαίμονες είς ταν Πόλιν" ο Γιάννης Καλπούζος αναφέρεται στη σημασία των αρωμάτων κατά την περίοδο 1808-1831. Η ιστορία εκτυλίσσεται στην Κωνσταντινούπολη. Ο πρωταγωνιστής κάνει συνδυασμό από τις παιδικές του αναμνήσεις με τη μητέρα του από τότε που έφτιαχνε σπιτικές καραμέλες και αρώματα. Αυτό έγινε αφορμή για να ασχοληθεί

επαγγελματικά με την

αρωματοποιία. Ο Τζανής, όταν το ανέφερε στον πατέρα του αυτός αρχικά έμεινε λίγη ώρα σιωπηλός και μετά του πρότεινε να συνεργαστεί με τον Τίμωνα, πράγμα που δεν του άρεσε. Ο πατέρας του εφοδίασε τον Τζανή με τα απαραίτητα, όπως βότανα σε ματσάκια, κουκούτσια σε γυάλες, σπόρους, φύλλα, κομμάτια ξύλου και αποξηραμένα λουλούδια ατόφια ή μόνο με τα πέταλά τους. Επίσης του έδωσε μια ζυγαριά, έναν αποστακτήρα και άλλα σχετικά εργαλεία. Του είπε να προσέχει ιδιαίτερα τη φωτιά και τις ποσότητες που θα χρησιμοποιεί. Ο Τζανής παρασκεύαζε διάφορες μυρωδιές και αιθέρια έλαια με τη μέθοδο της απόσταξης

αλλά και με

σύνθλιψη. Τα αναμείγνυε επίσης με μανιτάρια, σταγόνες σίκαλης και τα άφηνε να ωριμάζουν έως και ένα μήνα. Ο πρωταγωνιστής πάντα μαγευόταν με τα αρώματά του και αγωνιούσε για αυτά. Όταν ανακοίνωσε συγκινημένος στην οικογένειά του ότι πέτυχε το άρωμα των ονείρων του, γιόρτασε μαζί τους. Πιο πολύ ανησυχούσε για τη γνώμη του παππού του. Ο Τζανής έπρεπε από απλός βοηθός να πάρει μια προαγωγή. Θα έπρεπε όμως πρώτα να κάνουν συμβούλιο για αυτό οι μυροπώλες της Κωνσταντινούπολης. Ταυτόχρονα, έπρεπε να γίνει και μια συνάντηση ανάμεσα στον πρωτομάστορα και τον ήρωα. Οι παρασκευαστές αρωμάτων στην Πόλη είχαν μεγάλο ανταγωνισμό μεταξύ τους. Αυτό έγινε εμφανές όταν ένας αντίπαλος του Τζανή, επειδή ζήλευε την

επιτυχία του, την ώρα που πουλούσε τα αρώματά του τον μαχαίρωσε χωρίς να το καταλάβει κανείς. Εκείνη την εποχή τα ποσοστά πώλησης αρωμάτων είχαν πέσει αρκετά, διότι τότε προσέβαλλαν τους κατοίκους της Τουρκίας πολλές αρρώστιες. Οι άνθρωποι σταμάτησαν να αγοράζουν τα μύρα για καλλωπισμό, αλλά για να προφυλακτούν από διάφορες ασθένειες. Ο ήρωας του κειμένου ξεκίνησε από την αρχή της επιχειρήσεις του δύο φορές. Αυτό που κάθε φορά τον ωθούσε ήταν η αγάπη του για τα αρώματα.

Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ του Όσκαρ Ουάιλντ Το Πορτραίτο είναι το μοναδικό δημοσιευμένο μυθιστόρημα του Όσκαρ Ουάιλντ. Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Ντόριαν Γκρέυ ένας νεαρός του οποίο το πορτραίτο ζωγραφίζει ο Μπάζιλ Χόλγουορντ. Ο Μπάζιλ γοητεύεται από την ομορφιά του νέου και σύντομα ξελογιάζεται μαζί του, θεωρώντας τον Ντόριαν υπεύθυνο για μια νέα κατεύθυνση στην τέχνη του. Τότε όμως, ο Ντόριαν συναντά τον Λόρδο Χένρυ Γουότον φίλο του ζωγράφου, και σαγηνεύεται από την φανταχτερή προσωπικότητά του και την κοσμοθεωρία του. Πιστός στις ιδέες του περί νέου ηδονισμού, ο Λόρδος Χένρυ θεωρεί ότι το μόνο πράγμα στην ζωή άξιο αναζήτησης είναι η Ομορφιά και η ολοκλήρωση των αισθήσεων. Συνειδητοποιώντας ότι μια μέρα η ομορφιά του θα χαθεί, ο Ντόριαν εκφράζει, περιπαικτικά, την επιθυμία του να πουλήσει την ψυχή του με αντάλλαγμα το πορτραίτο που φιλοτέχνησε ο Μπάζιλ να γεράσει αντί εκείνου. Η ευχή του Ντόριαν εκπληρώνεται, καθώς ο νεαρός βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μία έκλυτη ζωή ακολασίας στο κυνήγι των αισθήσεων. Σε ένα απόσπασμα του βιβλίου ο Όσκαρ Ουάιλντ γράφει: «Με αυτόν τον τρόπο διαπίστωσε πως δεν υπήρχε ψυχική διάθεση χωρίς την αντίστοιχή της στη ζωή των αισθήσεων, κι επιδόθηκε να ανακαλύψει την αληθινή σχέση τους, και να εξηγήσει γιατί το λιβάνι προδιάθετε στο μυστικισμό, γιατί ο μενεξές ζωντάνευε την ανάμνηση παλιών ρομάντζων. Τι είχε ο μόσχος που τάραζε το μυαλό…»

Αναζητώντας Τον Χαμένο Χρόνο του Μαρσέλ Προύστ Το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο αποτελεί ένα από τα καλύτερα λογοτεχνικά έργα του 20ού αιώνα. Αποτελεί ένα είδος αυτοβιογραφίας και περιλαμβάνει επτά τμήματα με τους τίτλους: 1) Από τη μεριά του Σουάν, 2) Στη σκιά των κοριτσιών με τα λουλούδια, 3) Από τη μεριά των Γκερμάν, 4) Σόδομα και Γόμορα, 5) Η αιχμάλωτη, 6) Η χαμένη Αλμπερτίν, 7) Ο χρόνος που ξαναβρέθηκε. Στο έργο του αυτό εμφανίζονται θέματα της θλιμμένης νοσταλγίας του για την παιδική ηλικία, του έρωτα, της ζήλιας

και του υπαινικτικού χαρακτήρα μερικών «στιγμών» που φαίνονται να ανοίγουν μία μυστηριώδη προοπτική προς μία απόλυτη πραγματικότητα. Σε ένα απόσπασμα του βιβλίου ο Προυστ γράφει τα εξής: «Όταν όμως από ένα μακρινό παρελθόν τίποτα δεν επιζεί, αφού πεθάνουν οι άνθρωποι, αφού καταστραφούν τα άψυχα, μόνες, πιο φθαρτές, αλλά πιο μακρόβιες, πιο άυλες, πιο επίμονες, πιο πιστές, η όσφρηση και η γεύση ζουν για καιρό ακόμα, σαν τις ψυχές, για να θυμούνται, να περιμένουν, να ελπίζουν, πάνω σε όλα αυτά τα ερείπια, να βαστούν χωρίς να λυγίζουν, πάνω στην σχεδόν άυλη σταγόνα τους, το τεράστιο οικοδόμημα της ανάμνησης.»

Το άρωμα του Πάτρικ Ζύσκιντ Για τον Ζαν-Μπατίστ Γκρενούιγ, τον σκοτεινό ήρωα, μαθαίνουμε μόνο πως γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1738 στο Παρίσι, ανάμεσα στα σκουπίδια της αγοράς με ένα χάρισμα που τον κάνει ξεχωριστό ανάμεσα στο πλήθος που τον περιβάλλει: διαθέτει την απόλυτη όσφρηση. Μπορεί να οσφρανθεί αντικείμενα όπως η πέτρα, τα χρήματα, το γυαλί, δηλαδή άψυχα πράγματα που για τους κοινούς ανθρώπους δεν αναδίδουν κάποια συγκεκριμένη οσμή. Μπορεί να μυρίσει πιο χαρακτηριστικά αρώματα, όπως των λουλουδιών και των φυτών, μπορεί να αντιληφθεί ολόκληρο τον κόσμο μέσα από τις οσμές του. Καταγράφει στην ατελείωτη τράπεζα της μνήμης του όλες τις μυρωδιές που συναντά στο δρόμο του, και όχι μόνο αυτό, αλλά μπορεί να ανακαλέσει κάθε στιγμή εκείνη που θα διαλέξει. Όμως αυτός ο άνθρωπος δεν έχει δική του μυρωδιά. Από τη στιγμή που γεννήθηκε υπήρξε ένα άοσμο τίποτα. Έτσι προσπαθεί να δημιουργήσει το άρωμα που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους, το ύψιστο και συγκλονιστικότερο άρωμα που υπάρχει, το άρωμα της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης. Και τότε είναι που τα σχέδια του αρχίζουν να γίνονται ολοένα και πιο σκοτεινά. Αυτή η καταχθόνια σκέψη τον οδηγεί στη δολοφονία είκοσι πέντε νεαρών κοριτσιών προκειμένου να κλέψει την οσμή της καθεμιάς. Στο τέλος κλείνει όλες τις μυρωδιές σε ένα μικρό φιαλίδιο. Μαγεύει τους πάντες και τότε, τη στιγμή του μεγάλου του θριάμβου, το μίσος και η αηδία του για τους ανθρώπους έρχεται να δηλητηριάσει τη χαρά του. Η καταδίκη του ματαιώνεται και ο ίδιος σπαταλάει το τελευταίο άρωμα από το φιαλίδιο, κατακτώντας τις καρδιές των αποβρασμάτων του Παρισιού, οι οποίοι τον σκοτώνουν, προκειμένου ν' αποκτήσουν ένα κομμάτι του Γκρενούιγ δικό τους. Μέσα από το «Άρωμα» ο αναγνώστης μεταφέρεται στο γοητευτικό αλλά και ρυπαρό Παρίσι του 17ου αιώνα και από τις λεπτομερείς περιγραφές, μαθαίνει γοητευτικές λεπτομέρειες για την ιστορία της αρωματοποιίας καθώς και τη διαδικασία παρασκευής των αρωμάτων.

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΡΩΜΑ Στίχοι: Νίκος Μωραΐτης Μουσική: Νίκος Αντύπας Ελευθερία Αρβανιτάκη Μπαίνω στον κόσμο αυτόν που άφησες εσύ δεν είσαι μάτια μου μα όλα είναι εδώ... Τα βήματα που βάδισες τα πράγματα που άγγιξες μα πιο πολύ το άρωμα με πνίγει στο λαιμό... Έσπασα την κολώνια σου, έσπασα το άρωμα σου και με τα χέρια μου αδειανά χορεύω, χορεύω στα γυαλιά... Ατμός είναι τα μάτια σου κομμάτια τα φιλιά σου τώρα δεν έχω τίποτα να σε θυμίζει πια... Μπαίνω και ζω αυτό που άφησες πως έφυγες και έμεινες και είσαι ακόμα εδώ... Τα πρόσωπα που αγάπησες τα δάκρυα που δάκρυσες τα γέλια σου που γέλασες εγώ τα ξενυχτώ.

ΤΟ ΑΡΩΜΑ Στίχοι : Γιώργης Κουτσουρέλης Μουσική: Γιώργης Κουτσουρέλης Ήθελα να `μουν άρωμα που βάνεις στα μαλλιά σου σε κάθε σου αναπνοή να μπαίνω στη καρδιά σου. Τ’ άρωμα που `χει η αγάπη μου λουλούδι δεν το βγάνει κι όταν τινάξει τα μαλλιά όλο τον κόσμο πιάνει.

ΑΡΩΜΑ ΠΑΡΑΞΕΝΟ Στίχοι: Γιώτα Βασιλακοπούλου Μουσική: Κωστής Ζευγαδέλλης Ελένη Πέτα Άρωμα παράξενο ήρθε και με βρήκε πέρασε τα σύννεφα και στην πόλη μπήκε Άρωμα της θάλασσας άρωμα δικό σου καλοκαίρι μύρισε το πουκάμισό σου Κλείσε τα μάτια σου χάθηκα στα μονοπάτια σου με του ανέμου ένα φιλί μάτια μου κλειστά παράθυρα κύματα έρχονται, λάφυρα νύχτα με δίχτυα κι εσύ ηλιαχτίδα στης σιωπής μου τη βροχή Άρωμα παράξενο σαν γλυκό λιβάνι ήρθε κουλουριάστηκε γάτα στο ντιβάνι άρωμα απ’ το χάδι σου άρωμα δικό σου μπρος μου πάλι έφερε το χαμόγελό σου

ΑΡΩΜΑ Στίχοι: Μιχάλης Τούμπουρος Μουσική: Μιχάλης Τούμπουρος Μιχάλης Τούμπουρος Σακατεμένη ψυχή ράβει το στόμα η ντροπή ζεις τη θλιμμένη της χάρη Μες στις σοφίτες του νου

σύννεφα ροζ ουρανού και στον εξώστη φεγγάρι Ανακατεύεις θεούς σιβυλλικούς λες χρησμούς το μέτωπο σου ζαρώνει Με μια μποτίλια αγκαλιά η μνήμη παραπατά και η σκιά σου ιδρώνει Δώσ’ μου το άρωμα αυτής της φωλιάς Τ’ άρωμα αυτό που φοράς τ’ άρωμα αυτό που σκορπάς για μια βραδιά Κηλίδες του φεγγαριού με σπέρματα πανικού το πάθος σου απολειφάδι Τις σκοτεινές σου πλευρές με προκλητές αστραπές μου δείχνεις μες στο σκοτάδι Στρυφνός, βουβός, παλαβός Της δίνης σου ναυαγός Στη κρύπτη σου τυραννιέμαι Καραδοκώ κι αγρυπνώ κι ασύντακτα θα στο πω: Όσο σε θέλω, σ’ αρνιέμαι Δώσ’ μου το άρωμα αυτής της φωλιάς Ξέρω τις νύχτες πως κλαις μες σε χιλιάδες ντροπές και μια βραδιά γέλιο αγέλαστο σπας Σαράντα πέντε σιωπές Ξέρω καλά τι μου λες στην άκρη του διαδρόμου ψάχνεις να βρεις μια φωτιά να κάψει αυτή τη θηλιά που σ’ έχει πνίξει μωρό μου Δώσ’ μου το άρωμα αυτής της φωλιάς Τ `άρωμα αυτό που φοράς τ `άρωμα αυτό που σκορπάς για μια βραδιά

Έχω χαρτιά για φτερά σου γνέφω από ψηλά στην επαρχία της λύπης Μαντατοφόροι θα ‘ρθούν μαύρα με στρας θα φορούν μου λένε πως θα μ’ αφήσεις Τη μέντα μου θα ζητάς Χορεύοντας θα γελάς και θα φωτίζεις τα βράδια Και εγώ τρελός παλαβός στα χείλη σου ναυαγός να με χαράζεις σημάδια Δώσ’ μου το άρωμα αυτής της φωλιάς Τ `άρωμα αυτό που φοράς τ `άρωμα αυτό που σκορπάς για μια βραδιά μικρή μου γέλιο αγέλαστο σπας

ΑΡΩΜΑ Στίχοι: Τασούλα Θωμαΐδου Μουσική: Μιχάλης Καπούλας Ελένη Δήμου Κάποιος σε θύμισε και ξαναγλύστρισες μες το κορμί μου κι έγιναν άφαντοι στη νοσταλγία σου άλλοι δεσμοί Πέρασε δίπλα μου και ξανασκόρπισε παλιά κομμάτια Σαββατοκύριακα, πικρά τηλέφωνα, σκηνές, γινάτια Ήταν το άρωμα αυτό που έβαζες μόνο για μένα Κάποιος το φόραγε και ξαναμύρισαν τα περασμένα Κάποιος το φόραγε κι έτσι που πέρασε από κοντά μου το άρωμα μίλησε και μου ψιθύρισε το όνομά μου Έπεσε πάνω μου, σχεδόν μ’ ακούμπησε κι οι αναμνήσεις ξαναζωγράφισαν μ’ όλα τα χρώματα τις συναντήσεις Πάντα στην ώρα μας, μ’ όλη τη φόρα μας μες στο κρεβάτι και να ζαλίζομαι από το άρωμα κι απ’ την αγάπη

ΤΟ ΑΡΩΜΑ Στίχοι: Μαριανίνα Κριεζή Μουσική: Δήμητρα Γαλάνη Δήμητρα Γαλάνη Θυμάμαι που σ’ αγκάλιασα μια μέρα χειμώνας ήταν τότε σκοτεινός και γέμισαν λουλούδια τον αέρα τα ρούχα σου που μύριζαν αλλιώς. Τα βράδια που δε γύριζες σε μένα ξημέρωνε και μ’ έβρισκε το φως με δάκρυα να πλένω ένα ένα τα ρούχα σου που μύριζαν αλλιώς. Είναι γλυκιά η μυρωδιά της προδοσίας το άρωμά της ανοιξιάτικη πνοή είναι βιολέτες με χρυσόσκονη γαζίας και μια σταγόνα γιασεμί Γερνάμε πλάι πλάι και ξεχνάμε αλλά ο ίδιος πόνος ο παλιός με πιάνει πάντα όποτε θυμάμαι τα ρούχα σου που μύριζαν αλλιώς

ΤΑΙΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ Πρόκειται για μία βιωματική ταινία του σκηνοθέτη Τάσου Μπουλμέτη, που όντας Κωνσταντινοπολίτης

στην

καταγωγή,

καταπιάνεται με το ζήτημα των διωγμών που υπέστησαν από τις τούρκικες αρχές οι

Έλληνες

της

πρωταγωνιστής

Πόλης της

το

1964.Ο

ταινίας

Φάνης

Ιακωβίδης καθηγητής αστροφυσικής στην Αθήνα, περιμένει τον παππού του από την Κωνσταντινούπολη, τον οποίο έχει να δει

από

Αρχίζοντας

την

παιδική

προετοιμασίες

του για

ηλικία. την

υποδοχή του προσκαλεί όλους τους φίλους του παππού του και ετοιμάζει μια σειρά από πιάτα Πολίτικης κουζίνας. Μια ξαφνική αρρώστια όμως του παππού, δεν θα του επιτρέψει να ταξιδέψει στην Αθήνα. Ο καθηγητής τότε θα αποφασίσει να πάει εκείνος στην Κωνσταντινούπολη για να τον συναντήσει και να θυμηθεί ξανά τα χρόνια που έζησε με τους γονείς του. Εκεί επιστρέφουν όλες οι ευχάριστες αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας, οι δυσάρεστες του διωγμού και της απέλασης, αλλά και ο πρώτος έρωτας της ζωής του. Παρακολουθούμε, μέσα στο χώρο και στον χρόνο, το ταξίδι του μικρού Φάνη και της οικογένειάς του, από την Πόλη, , έπειτα απ`την απέλασή τους, στην Αθήνα, Συνοδοιπόρος του Φάνη είναι τα λόγια του παππού του και οι αναμνήσεις που κράτησε καλά φυλαγμένες στο μυαλό του, αναμνήσεις και λόγια πλημμυρισμένα από χρώμα, ήχους, γεύσεις και κυρίως, αρώματα και μυρωδιές. Πράγματι...

μπορείς

σχεδόν

καθόλη

τη

διάρκεια του έργου να γευτείς, να μυρίσεις τα αρώματα των μπαχαρικών, που δεν είναι απλά

ένα

υλικό,

αλλά

σύμβολα

της

κουλτούρας και της φιλοσοφίας ενός λαού,

μιας πολιτιστικής κληρονομιάς, που πεζά ξεκινάει από το φαγητό, για να καταλήξει σε ολόκληρο τον κόσμο, σε ολόκληρο το σύμπαν. Το φαγητό έχει σχέση με το τραπέζι. Είναι ο συνεκτικός ιστός της οικογένειας. Η πολυπρόσωπη φαμίλια τρώει όλη μαζί σε μεγάλα γεύματα, που την ενώνουν. Είναι σαν στα μπαχαρικά, να βρίσκεται καλά κρυμμένη μια μυστικιστική κουλτούρα, σαν να έχουν ιδιότητες μαγικές, χαμένες στους αιώνες, που πρέπει να τις ανακαλύψεις. Μια περιπλάνηση σχεδόν απόκοσμη, σ`έναν κόσμο όπου όλα ξεκινάνε και τελειώνουν στην γαστρονομία. Λέει ο παππούς σε κάποιο σημείο της ταινίας: «Πιπέρι…

είναι

καυτό

καίει.

και

Ήλιος, ο ήλιος τα βλέπει

όλα.

Γι’

αυτό και το πιπέρι μπαίνει παντού σε όλα τα φαγιά. Η Αφροδίτη ήταν η πιο όμορφη γυναίκα, γι’ αυτό και η κανέλλα είναι και πικρή και γλυκιά, όπως όλες οι γυναίκες. Στη γη υπάρχει η ζωή. Και η ζωή μας για να νοστιμέψει θέλει αλάτι. Το φαΐ και η ζωή θέλουνε αλάτι.»

Επίλογος Η μυρωδιά έχει τη δύναμη να αλλάξει τη διάθεση των ανθρώπων. Ξυπνά ξεχασμένες αναμνήσεις και δημιουργεί συναισθηματικές συνδέσεις. Μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας ή τα αυτιά μας, αλλά δεν μπορούμε να σταματήσουμε να μυρίζουμε… τα αρώματα υπάρχουν παντού γύρω μας, συνεχώς…. Μερικές φορές οι εικόνες ξεθωριάζουν μέσα μας μετά από καιρό. Το χρώμα τους σιγά-σιγά

θαμπώνει.

Όταν

όμως

συναντάς

τη

μυρωδιά

τους,

αμέσως

ξαναζωντανεύουν, χρωματίζονται και πάλι μπροστά στα μάτια σου. Οι περισσότερες αναμνήσεις μας, αν όχι όλες, συνοδεύονται από μυρωδιές. Εικόνες, άνθρωποι, στιγμές, όλα έχουν τη δική τους μυρωδιά κι έτσι είναι χαραγμένα μέσα μας. Η μυρωδιά από ένα ζεστό δωμάτιο ένα βράδυ που έξω χιόνιζε, η μυρωδιά μιας αυγής τα ξημερώματα, η μυρωδιά που συνόδευε εκείνο το παραμύθι…. Δεν είναι πολύ όμορφο συναίσθημα όταν ξαφνικά μια μυρωδιά έρχεται και σε «ταξιδεύει» φέρνοντας στο μυαλό σου αναμνήσεις; Φανταστείτε έναν κόσμο όπου δεν θα μπορούσατε να μυρίσετε τα τριαντάφυλλα την άνοιξη, τη μυρωδιά της βροχής ή του βρεγμένου χώματος το χειμώνα, τις ξερές πευκοβελόνες το καλοκαίρι ή ακόμα και ένα φαγητό που μαγειρεύεται, ένα κέικ ή τα μπισκοτάκια που βγαίνουν από το φούρνο, το αντηλιακό, ένα απορρυπαντικό ρούχων, ένα άρωμα… και μόνο διαβάζοντάς τα, αισθανόμαστε ότι τα μυρίζουμε και ξαφνικά το μυαλό μας μεταφέρεται κάπου αλλού.. Χωρίς την ικανότητα της όσφρησης θα ήταν ένας εξαιρετικά βαρετός κόσμος… Ο καθένας από εμάς έχει τα δικά του σημεία αναφοράς, τις δικές του αγαπημένες μυρωδιές που τον γεμίζουν αναμνήσεις. Και ξαφνικά συναντάς τις μυρωδιές αυτές σε άλλο σκηνικό

με άλλους πρωταγωνιστές, με άλλη υπόθεση και το μυαλό σου

Πηγές Aftel, M. (2010). Άρωμα και αλχημεία. (μτφρ. Χρ. Ριζοπούλου). Αθήνα: Κέδρος. Classen C., Howes D., Synnott A. (2005). Άρωμα: Η πολιτισμική ιστορία της οσμής. (μτφρ. Ευ. Σιπητάνου). Αθήνα: Πλέθρον. http://aroma-kolonia.blogspot.gr http://botanologia.blogspot.gr http://el.wikipedia.org http://kalpuzos.blogspot.gr/ http://titanis.pblogs.gr http://www.24grammata.com http://www.chemist.gr http://www.cine.gr http://www.flowmagazine.gr http://www.iatronet.gr http://www.odor.gr http://www.psichogios.gr http://www.terrapapers.com/?p=1836 http://www.star.gr http://www.stixoi.info/ http://www. youtube.com/watch?v=SCB98s5LpzQ http://www.valsamoshop.gr/

Παράρτημα Ερωτηματολόγιο

Ερώτηση 1 : Χρησιμοποιείτε αρώματα;

8% Ναι

Όχι 92%

Όπως βλέπουμε στο παραπάνω γράφημα το 92% απάντησε ναι στο ερώτημα, ενώ το 8% απάντησε όχι..

Αν ναι , πόσο συχνά; 11%

καθημερινά συχνά

30% 59%

σπάνια

Το 59% χρησιμοποιεί καθημερινά άρωμα , το 11% σπάνια, ενώ το 30% συχνά.

Ερώτηση2 : Γνωρίζετε που δημιουργήθηκε το πρώτο αρωματοποιείο;

30%

Γαλλία

Αγγλία Αίγυπτος

66%

Το 30% απάντησε Αίγυπτος, το 4% Αγγλία, ενώ το 66% απάντησε τη Γαλλία.

Ερώτηση 3 : Πιστεύετε ότι υπάρχει διαφόρα μεταξύ αρώματος και κολόνιας; 24% Ναι Όχι 76%

Το 76% απάντησε ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ αρώματος και κολόνιας..

Ερώτηση 4 : Ποια χρονολογία άρχισε να λειτουργεί το πρώτο σύγχρονο αρωματοποιείο;

32%

1860

35%

1760 1752 33%

Το 1760 άρχισε να λειτουργεί το πρώτο σύγχρονο αρωματοποιείο.Το 33% απάντησε σωστά, ενώ το 35% και 32% απάντησε λάθος 1860 και 1752..

Ερώτηση 5 : Θεωρείτε το άρωμα απαραίτητο αξεσουάρ της εμφάνισης σας; 26% ναι όχι 74%

Όπως ήταν αναμενόμενο, το 74% πιστεύει ότι το άρωμα είναι απαραίτητο αξεσουάρ της εμφάνισής μας.

Ερώτηση 6 : Έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ αρωματικά κεριά για να χαλαρώσετε και να ηρεμήσετε;

40%

ναι όχι

60%

Το 60% απάντησε ότι δεν χρησιμοποιεί αρωματικά κεριά για να χαλαρώσει και να ηρεμήσει.

Ερώτηση 7 : Ποιο είναι το βασικότερο συστατικό ενός αρώματος; 4%

οινόπνευμα 44%

αιθέρια έλαια

52%

άνθη

Το 52% απάντησε οινόπνευμα, το 4% άνθη και το 44% αιθέρια έλαια που είναι και η σωστή απάντηση.

Ερώτηση 8: Ποιο πιστεύετε οτι είναι το στοιχείο που προβάλλεται περισσότερο στις διαφημίσεις των αρωμάτων; 0%

16%

ομορφιά 26%

ερωτισμός πλούτος

58%

πολυτέλεια

Μας ξάφνιασε το γεγονός ότι ο πλούτος είχε 0%.

Ερώτηση 9 : Σας έρχονται στο μυαλό αναμνήσεις ή συναισθήματα με τη μυρωδιά ενός αρώματος; 14% ναι όχι 86%

Το 86% απάντησε ναι, ενώ το 14% απάντησε όχι.

Ερώτηση 10: Σε ποια εποχή χρησιμοποιούσαν αρώματα; 6%

Αρχαία Ελλάδα

22%

Αρχαία Αίγυπτος Βυζάντιο 66%

Όλα τα παραπάνω

Το 6% απάντησε Αρχαία Ελλάδα, το 22% Αρχαία Αίγυπτος, το 6% Βυζάντιο, ενώ οι περισσότεροι απάντησαν όλα τα παραπάνω που είναι και η σωστή απάντηση.