BERREIBAR
1.0
2-3
SARRERA 1.1 BERREIBAR INSTRUKZIÑUAK. PROTOKOLOA.................3 1.2 BERREIBAR PROIEUKTUA............................................3
INSTRUKZIñUAK 2.0
4-5
PARTE HARTZAILEAK
2.1 AGENTEAK.................................................................4-5
3.0
BIRMOLDAKETA 3.1 3.2 3.3 3.4
4.0 Egilea:
Babesleak:
PAUSUAK
6-15
ESPAZIOA..................................................................6 KOMUNITATEA...........................................................10 FINANTZIAZIOA .........................................................13 ESPAZIOAREN ALOKAIRUA..........................................15
ONDORIOAK
17-18
BERREIBAR
INSTRUkzIñUAK
1.1............................................BERREIBAR INSTRUKZIÑUAK. PROTOKOLOA Protokolo hau, aurretik egindako ikerketa lan* teoriko bat errealitate bihurtzeko saiakera bat da. Bi fasetan egindako lan teorikoa hemen: http://issuu.com/m-etxea/docs/berreibar_0.fasea eta hemen: http://issuu.com/m-etxea/docs/fase_1_euskaraz dituzu irakurgai. ESKU ARTEAN DAUKAZUN DOKUMENTU HAU, BERREIBAR INSTRUKZIÑUAK, ESPAZIO INDUSTRIAL BAT ERABERRITZEKO INTERESA IZANEZ GERO JARRAITZEKO PROTOKOLO BAT DA. BERTAN, BIRGAITZE LANAK SUPOSATZEN DUEN ABENTURAN LAGUN IZAN DEZAKEZUN ZEREGINEN GIDA BAT TOPATUKO DUZU
OHARRA
Protokolo hau ez da aditutik aditurako gida bat. Gai desberdinetan jakitunak diren adituen egiaztapenak jaso arren, adituak ez garenok espazio industrialak birgaitzera animatzen diren pertsonen lana erraztea helburu duen hizkuntza sinplifikatuan idatzitako protokolo bat baizik
Gure helburua laster froga pilotu baten bitartez dokumentua egiaztatzea den arren, oraindik, praktikan ipini ez den protokolo bat da Berreibar Instrukziñuak. Hau dela eta, esku artean hartzen duten pertsonan guztien ekarpenen bitartez, protokoloa osatu, zuzendu edo eta gero eta errealagoa bilakatzea nahi genuke, orain gurea den lan hau elkarlanez guztiona bilakatuz eta hobetuz. Horrela, protokolo hau, copyleft filosofiarekin hedatzen dugu. Copyleft filosofiak, lanaren kopia bat eta lan deribatu bat jasotzen duen orok, berau erabili, aldatu eta banatzeko eskubidea duela bermatzen du, dokumentuaren ondorengo moldaketa guztietan, eskubide berdinak bermatzeko betebeharra izanik. Partekatutako lanak beronen sendotasuna dakarrela uste dugunez, ahal den heinean protokoloarekiko ekarpenak egitera gonbidatzen zaitugu, horrela, guztion laguntzaz egiatiagoa den protokolo bat lortuko dugulakoan eta bide batez, Berreibarren proiektuak defendatzen duen helburuetako bati lagunduko diogu; gida hau praktikan aurrera eramango duten pertsonei lana erraztea.
1.2......................................................................BERREIBAR Berreibar Donostiako Arkitektura Goi Eskola Teknikoko ikasle eta irakaslez osatutako M-Etxea taldeak bultzatutako eta Eibarko udalak babestutako proiektu bat da. Proiektuaren helburuak, hutsik dauden tailerretan ekoizpenerako erabilera duten espazioak sortzea eta ondare industrialaren balioa sustatzea dira. Proiektu honek, zentzuzko prezio baten truke ekoizpenerako espazioen bila dabiltzan pertsonei eta iragan industriala izan duten arren, egun hutsik dauden espazioen jabe diren pertsonei lagundu nahi die. Berreibarrekin, erabiltzaileen beharretara egokitutako espazioak eskaini, eta jabeen tailer hutsek sortutako gastua deuseztatzeaz aparte, tailer hauek espazio errentagarrietan bilakatzea nahi dugu. Gainera, espazio industrial horien birmoldaketari esker, hiria biziberritzea eragiten da, hutsik mantentzeak epe luzean kalteak ekar ditzakeen bitartean. Horrela, proiektua, epe labur, ertain nahiz luzean, ekoizpen ekintzak sortu nahi dituzten, pertsona, talde, kolektibo edo elkarteei edo/eta, egun inolako aktibitaterik gabe egon arren, etorkizunean espazio aktiboak edukitzea nahi duten tailer hutsen jabeei zuzentzen zaie. Laburbilduz, Berreibar espazio industrial hutsen arazoari aurre egiteko aukera bezala ulertzen dugu, horrela, erabiltzaileen (hiritarren), jabeen eta administrazioen elkarlanaz zenbait gune degradaturen biziberritze graduala sortuaz eta ororen ongia eta ongizate kolektiboa lortuz. Informazio gehiago:
http://berreibarkulturala.wordpress.com/ www.facebook.com/bek
PROIEKTUA
http://berreibar.blogspot.com.es/ www.facebook.com/berreibar
berreibar@gmail.com
<<< Aipatutako lan teoriko horretaz gain, Berreibar Ekimen Kulturala sortu da, pro-
gramazio kultural bat, non aktibitate desberdinak garatu diren: antzerkia, umeentzako tailerrak, kontzertuak, hitzaldiak … Ekimen honen helburu nagusia, Eibarko kultura industriala ezagutarazi eta zabaltzea da, beti ere diziplina ezberdinen begirada jasoaz eta aldi berean, oraindik hor dauden arren, askorentzat ahaztuak diren espazio hauen xarmaz gozatuz. Ekimen honen funtsa, BH eraikin zaharrean, BEK-Toki bezala ezagutarazi dugun espazio industrial huts batean, kokatua egon da. Espazio hori erabili dugu aitzakia bezala, eibartarrak ondare industrialak duen balioaz sentsibilizatu eta adin eta esparru ezberdineko jendea erabilerarik gabeko eraikin industrialetara erakartzeko. Horrela, aktibitate desberdinen bitartez, hiriko identitatea, ondarea eta historia ezagutu eta berreskuratu nahi izan ditugu, eraikin hauei buruz dagoen iritzi orokorra aldarazten saiatuz eta eraisketen ordezko beste adibide merke eta jasangarriagoak proposatuz. Era honetara, espazio industrial hutsak, baliorik gabeko espazio gisara ordez, aukera bezala uler daitezen nahi dugu, eraikin hauek etorkizunean gure hiriko izaeraren parte izaten jarrai dezaten lortzea baitauka Berreibarrek helburu. >>>
BERREIBAR
INSTRUkzIñUAK
BERREIBAR
2.1..............................................................AGENTEAK Espazio industrial hutsen berreskurapenean, hiru agente nagusiren parte hartzea ezinbestekoa ikusten dugu: tailerretako jabeak, erabiltzaileak (ekimen ekonomiko bat aurrera eraman nahi duten norbanako edo taldeak), eta instituzioak. Agente bakoitzak, hirian eragin zuzena duten arazoak pairatzen ditu. Arazo horiek ordea, aukera bilakatu daitezkeela iruditzen zaigu. Hau da, bakoitzak duen arazoa bestearen soluzio-bidea izan daitekeela uste dugu, onura komun bat lortuaz azken batean
Egun Eibarren 700 espazio industrial huts baino gehiago daude eta euren jabeek, espazioak hutsik egonda ere, zergak ordaindu behar dituzte. Egoera honek, diru galera zuzena suposatzen diote jabeari. Gainera, eraikin hauek ez erabiltzearen ondorioz, hauen narriadura areagotu egiten da eta mantenu-lan faltaren ondorioz ere diru galera ez-zuzen bat ematen da. Espazio hauek hutsik egotearen arrazoia hiri-planetatik dator maiz. Segidan, Eibarren ohikoak diren hiru egoera azalduko ditugu: Kasu batzuetan, espazio hauek barne hartzen dituen hiri-unitateak –Udal Plan Orokorrak definituta- ordenazioz kanpo egotea gertatzen da. Hala denean, hiri-unitate horretako eraikinak desagertzera –eraitsiak izatera- kondenatuak daude uneko Udal Plan Orokorrarekin bat egiten ez duelako. Hau horrela, euren espazioa, ordenazioz kanpo dagoen hiri-unitate baten barnean duten jabeek, ez dute espazioan inongo lanik egiteko lizentziarik lortuko eta ondorioz, zaildu egiten da haren berrerabiltzea. Beste batzuetan, hiri-unitatea kontsolidatuta egoten da, Udal Plan Orokorraren lerroekin bat datorrenean. Hau horrela izanda, eraikinak bertan iraungo duenaren bermea badugu ere, garrantzizkoa izango da Udal Plan Orokorrak zein erabileretarako kalifikatzen duen hiri-unitatea. Honekiko, Eibarren egoera ezberdinak ematen dira, bakoitzak bere arazoak dituelarik. Batetik, badira jatorrizkoa ez den erabileretarako kalifikatutako unitate kontsolidatuak. Holakoetan, Eibarren maiz ematen den kasua etxebizitzetarako kalifikatutako eraikin industrialarena da, hirigunean bertan aurkitzen diren eraikin industrial gehienen kasua. Hauetan, askotan, erabilera aldaketa egiteko, birmoldatze lanak egin behar izaten direnez, aukera ez da egun batetik bestera iristen. Horrelakoetan, bitarteko denbora hori guztia balia
dezakegu gure proposamenerako. Bestetik, erabilera kalifikazioa mantentzen duten eraikin industrial kontsolidatuak ditugu. Kasu hauetan ere, erabilera kalifikazioa izango da muga jartzen duena. Kasuan kasu, beraz, egoera ondo aztertu eta dauden zirrikituak probestuko ditugu gure proiekturako espazio hauek alokatu eta erabiltzeko. Espazio hauen alokatzearekin beraz, etekin bikoitza lortuko luke jabeak, alde batetik, espazioa beraren egoera fisikoa hobetzea (onura ez zuzena), eta bestetik, sortuko den aktibitate berriak, hilero, espazio horren erabileragatik ordainduko duen alokairu errenta (onura zuzena).
Eibar beti izan da elkarte eratze eta giza ekimen eta ekimen ekonomiko askoren sortze ohitura handidun herria. Horrela, egun ohitura hori gutxitzen joan baldin bada ere, oraindik bada ekimen berriak bultzatzen dabilen jendea. Horregatik, beren aktibitateak aurrera ateratzeko espazio beharra duten pertsona kopurua nabarmena da Eibarren. Hala ere, arlo desberdinetan instituzioen aldetik laguntzak jasotzen dituzten arren,(diru-laguntzak, aholkularitza, etab…) espazio topatze lanei dagokienez ez zaie ekintzaileei erraztasun eta laguntza handirik eskaintzen. Gaur egun, aktibitate ekonomiko berriak jasotzeko gaitasun handia duten espazioz josita dago Eibar. Hutsik dauden espazio industrial hauetan aktibitate berriak garatzeko, ordea, arazo handiekin topatzen gara, nola legalak zein bestelako oztopoak. Horregatik, aktibitate berrien garapenerako, espazio hutsak birmoldaketa proaktibo baten bidez berreskuratzea da Berreibarren helburu. Beti ere merkatuan aurkitzen diren eskaintzak hobetuz eta prezio konpetitiboak abiapuntu bezala hartuz. Honetarako ezinbestekoa izango da inplikatuak dauden agenteen artean alokairu baremo batzuk definitzea, garrantzitsuena m2 bakoitzeko kobratuko den alokairu maximoa finkatzea izanik. Birmoldatutako espazioaren hileroko alokairua, merkatuan balio duena baino baxuagoa denez, erabiltzaileek ordaindu behar duten alokairuaz aparte, birmoldatze finantziazio portzentaje txiki bati ere egin beharko diote aurre. Era honetara, merkatuko prezioak baino konpetitiboagoa den prezio baten truke, norbere beharretara egokitutako lan-espazio bat edukitzea ahalbidetzen da. Birmoldatzearen finantziazio portzentaje txiki horri aurre egiteko, espazio birmoldatua partekatuko duten enpresa, elkarte edo indibiduoen artean ekintza komunak antolatzea irtenbide bat izan daiteke, gainera, jakintza-alor arteko lanak dakarren onura gehituz. Kontuan hartuz, profesionalen arteko elkarlan ohituraren murriztea nabaria dela, instituzioek sustatutako elkarlana bultzatzeko programak eta aukerak ugariak ez direla eta egun, fundamentuzko profesional sarerik eta mapa industrialik ez dagoela, lan espazioa partekatzeak zentzu honetan onura handiak eskaini ditzakeela uste dugu.
<<<Horrela ba, Berreibar proiektuak erabiltzaileei eskaintzen dien onura nagusia, Jabearentzako onura hauek kontuan hartuta eta momentura arte diru-galera izandakoa etekin- eta diru-iturri izango dela ulertuz, birmoldatze-lanen kostuaren portzentaia bat jabeak bere gain hartu behar duela ulertzen dugu Berreibarren.
beraiek aktibitate ekonomikoak garatzeko norbere beharretara egokitutako espazio bat lortzea eta profesionalen aktibitate sare baten eratzea dira.>>>
Hirietako aktibitate ekonomikoak, industria batez ere, apurka-apurka hirietatik kanpora eraman izan dira azken urte hauetan. Batzuetan enpresek erabakitzen dute hiritik at kokatzea, kokapen egokiago bat izango dutelakoan (eraginkortasunaren bila); beste batzuetan, udaletako hiri-politikak behartuta alde egin behar izaten dute (aktibitateen zonakatzeak agintzen duelako). Arrazoi bat edo beste dela, hirietan aktibitate ekonomikoen huste progresiboa eman da azken urte hauetan. Hustuketa honen eraginez, hirietan ohikoa izan den erabilera nahasketa desagertuz joan da. Etxebizitzaz soilik osatutako hiriek hainbat kalte eragiten dituzte: egunero jende mordoa hiritik ateratzea/sartzea (honek dakarren garraio eta kutsadura arazoekin), bizitza sozialaren pobretzea (pertsonen arteko interakzioa murrizten da), ekimen desberdinen arteko sinergiak galtzea (enpresek elkarren arteko ezagutza galtzen dute adibidez), eta abar. Bestetik, hiriek erabilerarik gabeko eraikin industrial huts mordoa pilatzen dituzte. Batzuetan, eraikin industrial hutsez jositako zonaldeak arriskutsu bilakatzen dira, utzikeriaren ondorioz delinkuentzia eta marginalidadea jasotzen duten guneetan bilakatuz. Azkenik, oso ohikoa izaten da iragan industriala duten hirietan, euren izaera eta kultura industrialari garrantzirik ez ematea. Ikuspegi nostalgiko batetik haratago, ondarea den kultura horrek guztiak onura sozial handia ekar dakioke hiriari: identitatea, ezagutza tekniko eta teknologikoa, memoria kolektiboa, ekintzailetasunaren kultura, lankidetzarena, ondasun materialak (tresnak, eraikin industrialak,...), eta abar. Eibar, aipatutako arazo guztiak pairatzen dituen hiria da. Horregatik, Berreibarrek, ekonomikoki, sozialki, kulturalki eta ekologikoki jasangarria den hiri politika berri bat bultzatu nahi du, hirigintzara soilik mugatzen ez dena. Instituzio desberdinei dagokie hiri politika berri hauei babes eta bermea ematea, tramitazioak erraztuz, legedia moldatuz, laguntza ekonomikoak emanez, eta abar. Instituzioen inplikazio honek hiriaren biziberritzea ekarriko bailuke
INSTRUkzIñUAK
3.1..............................................................ESPAZIOA 3.1.1. TAILERRAREN AUKERAKETA:
Argiztapen eta aireztapena: eraikin industrial guztiek ez dute argiztapen eta aireztapen on bat bermatzen. Askotan, hedatuz joan diren eraikinak dira, eta emaitza bezala argitasun gutxiko guneak sortzen dira. Leihate handiek argiztapena eta aireztapena bermatzen dute, baina kostuetan inzidentzia handia izan dezake ere.
Biziberritu nahi dugun espazioa aukeratzeko, ondorengo irizpide hauek eduki beharko ditugu kontuan:
Indarrean dagoen hirigintza metodoak hiri-unitateen araberako sailkapena egiten du. Hirigintza unitate bakoitzak auzo edo etxe multzo bati erreferentzia egiten dio eta esparru honen guztiaren â&#x20AC;&#x201C;lurzoruaren- plangintza definitzen du. Edozein hiri-proiektu burutu behar denean, unitate osoa hartzen da kontutan, eta beraz, eraikinek beren izaera indibiduala galtzen dute.
Tamaina handiko erakin bat birmoldatzeak sekulako zama ekar dezake, lan eta gastu handia eskatzen duelako. Gainera, erabilera eta eduki asko beharko genituzke espazio handi hori betetzeko. Interbentzioa progresiboa den kasutan planteagarria da tamaina handiko eraikin industrial bat aukeratzea.
Oso garrantzitsua da, gure espazioari dagokion hiri-unitatearen egoera zein den jakitea. Hau da, Udal Plan Orokorrak zer aurreikusten duen: kontsolidatuta dagoen, ordenazioz kanpo, kalifikazioa, eraikigarritasuna eta abar. Plan Orokorrak esaten duenaren arabera erabaki bat hartuko dugu. Esate baterako, unitateko eraikinak ordenazioz kanpo badaude, eta bertako jabeek berehala etxebizitza eraikinak eragiteko asmoa badute, merezi ez duen lan batean sartuko ginateke. Egoera urbanistikoaren gaia ondorengo atal batean sakonduko dugu.
Bestetik, tamainak badu erlazio zuzena gaiberritze kostuarekin. Tamaina handikoa bada gure espazioa, kostoaren erreperkutsioa azalerarekiko baxuagoa izango da, baino inbertsio totala oso handia izatera iritsi daiteke. Tamaina txikikoa bada espazioa ordea, kostoaren erreperkutsioa azalerarekiko handiagoa izango da, baino inbertsioa totala txikiagoa. Nabe handi batean tailer txiki batean baino murritzagoa izaten da bolumen/ fatxada proportzioa, eta beraz kostoaren erreperkutsioa azalerarekiko ere baxuagoa izango da (fatxadaren atala izaten baita garestienetakoa); bestetik, nabe handi batek txikiak dituen elementu amankomun ia berberak izango ditu (komun bat, sukalde bat), kostoaren erreperkutsioa azalerarekiko baxuagoa izanik hemen ere. Azkenik, kontutan hartu beharko dugu tamaina handiko espazioak txikiak baino moldagarriagoak izan daitezkela etorkizunera begira.
Bi egoera nagusi aurkitu ditzakegu jabetzari dagokionez: eraikina administrazioarena izatea, edo jabe pribatuen esku egotea. Lehen egoeran gauzak asko erraztu daitezke, udalaren esku baitago eraikinaren gaiberritzearen alde egitea (zentzuzko akordioetara iritsi, baldintza onak ezarri,...). Eraikina jabe pribatu batena bada hainbat gauza kontutan hartu behar ditugu. Hasteko, jabe bakar batena den edo hainbat jaberen esku dagoen jakin behar dugu. Zenbait tokitan oso ohikoa zen 3-4 lagunen artean sortzea enpresa, eta denborarekin haien ondorengoek jaso izan dute jabetza. Eraikina segretatuta baldin badago ez dago arazo handirik, guri dagokigun jabearekin soilik negoziatu beharko baitugu. Baino gerta liteke, eraikina jabe-komunitate baten menpe egotea; horrela bada, edozein akordiotara iristeko komunitate osoak aho batez baiezkoa eman beharko digu, eta ondorioz gure birmoldaketa asko zaildu daiteke. Komunitatearen onespena lortzen badugu ordea, jabe bakarrarekin baino egonkortasun handiagoa lortu dezakegu, guztien adostasuna beharko baitute gu espazioetik kanporatzeko. Kontran, jabe bakarra badago, dependentzia handiagoa edukiko dugu beregan. Maiz, jabe pribatuek publikoak baino interes handiagoa erakusten dute espazioaren gaiberritzean. Kontutan izan behar dugu jabe pribatuentzat gastu bat dela tailer bat hutsik edukitzea, eta beraz, erakargarria den planteamendu bat egiten badiegu jabeari, eta azoka inmobiliarioa geldirik badago, gaiberritzea egiteko egoera ezin hobean egongo gara. Jabe pribatuekin epe luzeko akordioetara iristea nahiko zaila izaten denez (8 urte gehien jota), ondo aztertu beharko dugu gure proiektuaren bideragarritasuna (agian 8 urte ez dira nahiko egin behar dugun gastua konpentsatzeko).
Eraikin edo eremu bat zenbat eta hutsagoa egon, orduan eta zailtasun handiagoa edukiko dugu ekimen berri bat sustatzeko. Horregatik ez da oso komenigarria aktibitate oso gutxi edo bat ere ez duen eraikin batean kokatzea gure indarra urria bada (eskulan indarra, ekonomikoa,...) eta ekimena gizarteratu nahi badugu (beste ekimen batzurekin sare bat sortu adibidez). Gainera, dagoneko eraikinean bertan daudenekin sinergiak sortu ditzazkegu, eta bide batez eraisketa arriskua murriztu. Epe ertain eta luzeko proiektuetarako mesedegarria izan daiteke. Bestalde, erabilera batzuentzako mesedegarria izan daiteke eraikina guztiz hutsik egotea, garapenerako aukera handia ematen baitu. Kontran, presio inmobiliarioa oso handia izan daiteke eta ondorioz eraisketa arriskua ere bai.
Birmoldatu beharreko eraikinaren egoera erabakigarria izango da oso kaltetuta baldin badago. Oso hondatuta dagoen eraikin baten birmoldaketarako hasierako gastua handiegia izan daiteke. Printzipioz, egoera oso txarrean ez dauden eraikinak aukeratzen saiatuko gara, proiektua epe ertain edo luzekoa ez bada batez ere (egingo dugun erabilerarekiko kostua handia litzateke). Egituraren egoera fisikoa ona izatea garrantzitsua da Tailerraren kokalekuak garrantzi berezia izan dezake. Gure helburuen arabera, kontutan izan beharko ditugu garraio sareen gertutasuna (autobus zein tren geltokiak adibidez), aparkalekuak, irisgarritasuna, hirigunearekiko erlazioa edo auzoaren izaera. Irisgarritasun on bat izatea, bai garraio publiko edo auto pribatuz, aldeko ezaugarri bat izan daiteke bertako erabiltzaile edo bisitariak kanpotik badatoz. Gure interbentzioa agerikoa izatea nahi badugu (bisibilitatea edukitzea) eta/edo gure aktibitatea gizarteratu nahi badugu (bizilagunekin elkar eragitea), gure kokalekua hirigunearekiko oso urrun ez egotea eta auzoa bizitua izatea komeni da. Auzo degradatu eta urrun batean kokatzen bagara, hirian eragiteko aukera oso gutxi izango dugu eta beste aktibitate batzurekin saretzeko arazoak izango ditugu; hau da, besteekiko gertutasunak gauza asko erraztu dezake.
Gure erabileraren arabera espazio mota bat edo beste etorriko zaigu ondo. Espazioaren kualitateari dagokionez kontutan hartu behar diren ezaugarriak hauek dira: Altuera: erabilerak altuera handia behar ez badu, luxu bat izan daiteke gaiberritze gastuari begira. Bestalde, etorkizunera begira, malgutasuna ekarri dezake altuera handi horrek (altiloak sartzeko aukera ematen du, baita altuera dezentea behar duten ekimenak burutzeko ere).
Sakonera: gure espazioak sakonera txikia badu, azalerarekiko inzidentzia handiagoa izango du kostuan. Bestetik, sakonera txiki horrek, argiztapen eta aireztapena bermatzen du. Sakonera handiago batek errendimendu handiagoa eskaintzen du kostuetan, baino arazoak ekar ditzake argitasunari dagokionez, argiztapen eta airezpaten zenitala ez badago behintzat. Komunikazio nukleoa: inportantea da jakitea zer nolako komunikazio nukleoa duen eraikinak. Egin behar den aktibitatearen arabera arazoa izan daiteke igogailu edo karga-jasogailurik ez egotea
Eraikin industriala ondare gisa babestuta badago aldeko hainbat faktore eduki ditzake. Epe luzeko proiektuak egiteko nolabaiteko segurtasuna eman diezaiguke ondare-babes horrek; eraisketaren arriskuaren aurrean argumentu on bat izan daiteke. Gure ekimena, ondarea den eraikin industrial batean kokatuta egonik, bisibilizazio dezente edukitzeko aukera edukiko genuke. Eta azkenik, ondare izateagatik dirulaguntzak jasotzeko aukera izan dezakegu. Kontran, ondarearen babesa eragiten duen instituzioaren ikuspegia oso zurruna bada, lanerako margen txikia eduki dezakegu (erabilera berria kokatzeko eta proiektua egiteko malgutasun gutxi).
<<< Gure helburuetako bat proiektua gizarteratzea denez, hirigunean dagoen espazio bat aukeratu dugu. Hiria Antolatzeko Plan Orokorraren arabera gure eraikina ordenazioz kanpo dago, baina lan txikiak egiteko aukera ematen du. Printzipioz eraikina eraitsi eta etxebizitza berriak egiteko plana du udalak, baina krisia dela eta jabeen ezadostasunak direla (hiri-unitatean jabe ugari dago), eraikin zaharra bost edo zortzi urtez zutik irauteko aurreikuspena dago. Gure proiektuaren asmoa bitarte hori probestea dA. >>>
<<< Bestetik, kostu totala murrizte aldera, espazio txiki bat aukeratu dugu. Eraikinaren solairu bakoitza jabe batena denez, eta solairuak nahiko txikiak direnez, bi jabeekin hitz egitea erabaki dugu. Ehun eta berrogeita hamar metro koadroko bi solairutan, zazpi elkarkidez (enpresa txiki, autonomo, zein norbanakoak) osatutako komunitate bat kokatuko dugu. Espazioa, Eibarko ohiko tailer bat da, altuera txikikoa (hiru metro), sakonera ertaina (hamar metro), eta beirate zabalak dituena. Emango den lana sedentarioa izanik, tailerra ondo isolatzeko beharra ikusi dugu. >>>
3.1..............................................................ESPAZIOA PROFESIONALA: ezagutza tekniko altua eskatzen duten eta ebazteko zailak diren lanak, ez-adituentzat oso arriskutsuak izan daitezkee-
3.1.2. TAILERRAREN BEGIRATZE KOSTUA:
Gaiberritze lanak hasi baino lehen, eraikinaren egitura egokia dela ziurtatu behar dugu. Bi ezaugarri garrantzitsu kontutan hartu behar ditugu: egituraren egoera fisikoa ona izatea (solairu zein zutabeek pitzadurarik ez edukitzea, armadura burniek oxidaziorik ez edukitzea,...); eta erabilera berriari aurre egiteko erresistentzia nahikoa edukitzea. Egituraren indartze lanaren kostua oso handia izan ohi da, beraz, bi eskaera hauek betetzen ez badira agian ez du merezi gaiberritze lanetan sartzeak. Gure espazioaren egoera ona dela ziurtatzeaz gain, eraikinaren beste eremuak ondo daudela baieztatzea ere komenigarria da (ahal bada behintzat). Lagun aditu bat badugu (arkitekto, aparejadore,...), garagardo pare baten truke egingo digu lan hau.
Espazio industrialak epe ertain edo luzez hutsik egon badira, oso ohikoa izaten da instalaziorik ez egotea. Jabeek epe laburrera alokatzeko aukerarik ikusten ez badute, oso normala izaten da atondura guztiak kentzea. Beraz, espazio industrial batean gure lantokia sortu nahi badugu, kontutan hartu beharko ditugun aurrekontu-atal minimoak, elektrizitate eta iturgintzarena izango dira.
Kontuan hartu behar ditugun aurrekontu-atal garrantzitsuenak beirateen berrikuntza, fatxadaren bikoizketa (isolamendua barne), eta zoruaren trataera izango dira. Kasuan kasu, aurrekontuaren partidak ezberdinak izango dira. Bi egoera nagusi topa ditzakegu: espazioak lan fĂsikoa jaso behar badu (aroztegi bat adibidez); edo bertan lan sedentarioa burutu behar badugu (bulego bat adibidez). Jakina da espazio industrialak, gehienetan isolatugabe daudela, beirateak geruza bakarrekoak direla eta leihateek estankotasun kaxkarra izaten dutela; hau da, espazioaren kondizio termikoa egokia ez dela. Espazioak lan fisikoa jaso behar badu, ez da guztiz beharrezkoa izango kondizio termikoak hobetzea; lan sedentarioa jaso behar badu ordea, beirateen berrikuntza eta fatxadaren bikoizketa oso kontutan hartu beharko ditugu
nak, altuerako lanak esate baterako. Kasu hauetan lan guztia adituek egin beharko dute, hauek duten zailtasuna eta jendea prestatzea suposatuko luken gastuagatik.
Gure espazioak batipat lan sedentarioak hartuko ditu bere gain, beraz, beharrezkoa iruditzen zaigu lehiateetan hobekuntza lanak egitea, baita fatxaden isolamendua egitea ere. Datuak: 270m2 azalera. Guztizko aurrekontua 76.000 Euro iva gabe (aurrekontu hau oraindik eta gehiago gutxitu daiteke). Erreferentzia gisa, hauexek dira partida bakoitzak hartzen dituzten portzentaiak, guztizko aurrekontuarekiko. Hasierako antontzeA (altzariak kendu, tabikeak eraitsi,...).................................................................................................................................. %4,2 Igeltserotza............................................................................................................................................................................................................. %4,5 Zorua (baldosak) eta alikatatua................................................................................................................................................. %23,2 Isolamendua.............................................................................................................................................................................................................. %1,4 Arotzeri metalikoa eta errementeritza............................................................................................................................. %27,3 Zurezko arotzeria.............................................................................................................................................................................................. %1,3 Fatxadaren barne bikoizketa (pladur bidez) eta margolana..................................................................... %11,2 Iturgintza.................................................................................................................................................................................................................... %6,2 Gasa..................................................................................................................................................................................................................................... %0,6 Berogintza................................................................................................................................................................................................................... %7,9 Estolderia.................................................................................................................................................................................................................... %1,3 Aireztatzea.................................................................................................................................................................................................................. %1,8 ELEKTRIZITATEA....................................................................................................................................................................................................... %9,2
Ondoren, eraikin industrial huts batek behar dituen lanak aurreko sailkapenaren arabera sailkatuko ditugu.
-Hasierako atontzea: Hormen erka............................................................Auto-eraikuntza Arotzien eraisketa.................................................... Auto-eraikuntza Instalazioen ezeztatze eta kentzea..................................... Aditu batek zuzendutako auto-eraikuntza
Trenkaden eraikuntza........................................................Aditu batek zuzendutako auto-eraikuntza Hormen luzituak.............................................................. Aditu batek zuzendutako auto-eraikuntza Zementu morteroz solairuaren loditzea................................ Aditu batek zuzendutako auto-eraikuntza Aurremarkoen kokapena................................................... Aditu batek zuzendutako auto-eraikuntza
-Zorua eta alikatatua: Baldosa bidezko zorua ipini.............................................. Aditu batek zuzendutako auto-eraikuntza Bainu eta sukaldetxoaren alikatatua.................................... Aditu batek zuzendutako auto-eraikuntza
-Isolamendu termikoa:
Aluminiozko aria............................................................. Profesionala Beira bikoitzak kea.......................................................... Profesionala Altzairuzko arotzeriaren gaiberritzea................................... Aditu batek zuzuendutako auto-eraikuntza
Ondoren eraikin industrial huts baten birmoldatze batean eman daitezkeen lanen zerrenda bat aurkezten dugu. Lan guztiak adituak ez diren pertsonek aurrera eraman ezin dituztenez, lan moten klasifikazio bat aurkezten dugu jarraian:
-Zurezko arotzeria:
AUTO-ERAIKUNTZA: edozein hiritar ez-adituk burutu ditzakeen lanak. Hala ere, eta obra batean lan egiteak izan ditzakeen arriskuak
-Fatxadaren barne bikoizketa eta margolana:
kontuan hartuta, zeregin batzuk egiteak Segurtasun eta Osasun ikastaro bat eta Laneko Arriskuen Prebentzio ikastaro bat egin izana exijituko du.
Pasurako ateen erza........................................................ Profesionala
Mana..................................................................... Auto-eraikuntza Pladur bidezko bita................................................... Auto-eraikuntza
ADITU BATEK ZUZENDUTAKO AUTO-ERAIKUNTZA: ezagutza tekniko bat eskatuko duten lanak, baina edozeinek ebazteko errazak direnak. Lana hasi baino lehen, adituek ikastaro minimo bat eman beharko diote lana burutuko dutenei, kurtso eta erakustaldi batzuen bidez. Lana burutzen den bitartean, adituak lan hori zuzendu eta gainbegiratu beharko du.
-Berogintza: Denak........................................................................ Profesionala
-Aireztapen eta ke ebakuazioa: Denak........................................................................ Profesionala
-Elektrizitatea:
-Igeltserotza:
-Arotzeri metalikoa eta errementaritza: Auto-eraikuntza ekarpen positibo bat dela uste dugu bi arrazoi nagusigatik. Batetik, auto-eraikuntzak tokiarekiko errotzen gaitu; hau da, espazioa geureago sentitzen dugu. Bestetik, kostuak dezente murriztu ditzakegu (inportantea da bigarren arrazoi hau, eraikinen birmoldaketarako lehen inbertsioa nahiko altua izaten baita).
Denak........................................................................ Profesionala
Denak....................................................................... Profesionala
Fatxadan isolamendu termikoa gzea............................. Auto-eraikuntza
<<< Gure espazioak batipat lan sedentarioak hartuko ditu bere gain, beraz, beharrezkoa iruditzen zaigu lehiateetan hobekuntza lanak egitea, baita fatxaden isolamendua egitea ere. Datuak: 270m2 azalera. Guztizko aurrekontua 76.000 Euro iva gabe (aurrekontu hau oraindik eta gehiago gutxitu daiteke). Erreferentzia gisa, hauexek dira partida bakoitzak hartzen dituzten portzentaiak, guztizko aurrekontuarekiko. >>>
-Gas instalazioa:
-Iturgintza: Denak........................................................................... Profesionala
Gaiberritzea burutzeko udal lizentziak beharko ditugu. Horretarako gaiberritze proiektu bat aurkeztu beharko dugu, arkitekto batek sinatuta. Arkitektoaren ordainsariak gaiberritze lanen aurrekontuaren %10-12 inguru izango dira. Arkitekto lagun bat edukiz gero atal honen gastua dezente murriztu daiteke (%8a eta pare bat garagardo). Bestalde, udalak aurrekontu totalaren %5a kobratuko digu lizentziaren truke. Kontuz! Ez da ohikoa, baina udal batzuek aprobetxamendua hobetzeagatik (jabegoaren zatiketa edo hedatzeen ondorioz) tasa gehigarri bat ezarri dezakete
3.1..............................................................ESPAZIOA 3.1.3.
ERAIKINAREN HIRIGINTZA EGOERA:
Espazioaren aukeraketa egiterakoan kontutan hartu beharreko baldintza garrantzitsu bat da gure eraikinaren hirigintza egoera. Udaleko Hirigintza Plan Orokorrak kontsolidatu gisa onartzen badu eraikina, ohikoak diren prozedurak bete behar dira. Garrantzitsua izango da kasu honetan, gure erabilera eta udalak proposatzen duena konpatibleak direla baieztatzea. Eraikin industrial huts ugari ordea ordenazioz kanpo daude; hau da, eraikin horiek eraistea eta berri batzuez ordezkatzea da udalaren plana. Ordenazioz kanpo egonik, udalak ezin du lizentziarik eman bertan gaiberritze lana egiteko. Beraz, espazio hori gaiberritu nahi badugu udalak â&#x20AC;&#x153;ordenazioz kanpo atzeratuâ&#x20AC;? gisa katalogatu behar du (fuera de ordenaciĂłn diferida). Egoera berri honetan legezkoak izango dira egitura eta bestelako elementu nagusiak ukitzen ez dituzten gaiberritze lan txikiak. Kontuan izan behar dugu, egoera honetan egiten ditugun lanek ez dutela eraikinaren indemnizazio balioa igoko, hortaz ez diote plusbaliorik ekarriko jabeari. Ordenazioz kanpo egoteak ez du esan nahi urte batetik bestera eraitsiko dutenik. Eraikina zutik iraun dezake epe luzez, eta bitarte horretan erabili ahal izango dugu (5/10 urtez?). Egingo dugun inbertsioa iraupen horren araberakoa izango da noski (ez du merezi inbertsio handi batean sartzea, bi urteren buruan eraitsi behar badute...). Oso garrantzitsua izango da jakitea Plan Orokorrak zer duen planifikatuta toki horretarako; etxebizitzak eraikitzea planteatuta badago eta krisi garaian bagaude, seguruenik hainbat urte pasako dira ezer egin baino lehen. Eraikinaren jabekoa hainbat jaberena baldin bada aldeko egoera izan daiteke, edozein eraisketa eta promozio berri burutzeko guztien onespena egon behar baitu, eta horrek normalean denbora hartzen du. Ordenazioz kanpo dagoen eraikin batean sartzeko asmoa badugu, oso gomendagarria da udalaren partetik bermeren bat eskuratzea. Normalean zaila izaten da agiri sinatu bat lortzea, baino saiakera behintzat egin behar da. Udalaren partetik espazioen biziberritzearen aldeko jarrerarik ez badago, arrisku handikoa izan daiteke gaiberritzea egitea (agian bi urteren buruan unitate urbanistikoaren aktuazioa martxan jartzen da eta gure eraikina eraisten dute, gaiberritze lan guztia egin ondoren...).
3.2..............................................................KOMUNITATEA Honelako proiektuetan, funtsezkoa da erabiltzaile taldeak komunitatea osatzea. Komunitatea, hitzaren adiera zabalenean, baina funtsean, interes, helburu eta arau konkretu batzuen menpean elkarrekin jardungo duten pertsona talde gisara ulertuta. Komunitate honek, unitate bezala funtziona dezan eta era berean, hala identifika dadin, zenbait baldintza bete beharko dira.
3.2.1.
KOMUNITATEAREN FORMA JURIDIKOA.
Komunitate honek besteekiko ofizialtasunean jardun ahal izateko – hala espazio bat alokatzeko nola diru-laguntzaren bat eskatzeko gaitasuna izan dezan adibidez- hau da, gizartearen aurrean eskubideak – zein betebeharrak- izateko, “jende multzo” izatetik, “unitate” izatera pasa behar du. Beste era batera esanda, egitura juridikoa lortu behar du, hots, berezko izaera juridikoa izan behar du. Kontu honi aurre egiteko, beharrezkoa izango da gai juridikoetan aditua den inork laguntzea. Halere, Euskal Autonomi Erkidegoari dagokionez, honako helbidean informazio erabilgarri asko dago: https://euskadi.net/r47-shomereg/eu Gure ordenamendu juridikoan, egoera eta interes ezberdinei erantzuten dien aukerak dauzkagu. Beraz, kasuan kasu, gehien komeni den forma juridikoa aukeratu behar da. Orokorrean, bi motako erakundeak ditugu: A- IRABAZI ASMORIK GABEKO ERAKUNDEAK Irabazi asmorik gabeko erakundeak, pertsona baten edo gehiagoren (fisiko zein juridiko) borondatez, bazkideen zein beste pertsona batzuen, zein orokorrean, komunitatearen, onurarako sortutako pertsona juridikoak dira. Irabazi edo soberakinak ezingo dira sozioen artean banatu. Aldiz, diru hori inbertsio berrietarako erabiliko da. Lan-kontratuak egin daitezke. B- IRABAZI ASMOZ SORTUTAKO ERAKUNDEAK Irabazi asmozko erakundeak, pertsona baten edo gehiagoren (fisiko zein juridiko) borondatez, irabazi ekonomiko baten truke ekintzak burutzeko sortutakoak dira. Kasu honetan, irabaziak bazkideen artean bana daitezke. Aukera ugari dago baina jarraian erabilgarrienak izan daitezkeen batzuk azalduko dira:
Elkartea izan daiteke formula juridiko oinarrizkoena, malguena. Behin-betiko nahiz behin-behineko izaerarekin eratu daiteke, helburuen arabera, hori guztia elkartearen estatutuetan zehaztuko delarik. Irabazi asmorik gabeko izaera du eta Elkarteen Erregistro Orokorrean inskribatzen den unetik berezko nortasun juridikoa eta jarduteko gaitasuna eskuratzen du. Honakoak dira ezaugarri eta betebeharrak: - Gutxienez hiru pertsona fisiko edo juridiko (publiko edo pribatu) behar dira elkartea eratzeko. - Euskal Autonomia Erkidegoko Elkarteen Erregistro Orokorrean inskribatuko da. - Irabazi asmorik gabeko elkartea izango da. Irabazi edo soberakinak ezingo dira sozioen artean banatu. Aldiz, diru hori inbertsio berrietarako erabiliko da. Lan-kontratuak egin daitezke. Batzar orokorra, lehendakaria, idazkaria eta diruzaina elkarte baten nahitaezko organoak dira. Batzar orokorra, elkarteko bazkide guztiek osatzen duten gobernu-organo gorena da, baina zuzendaritza-batzorde bat sortu ahal izango dute, kide bakarrekoa edo anitzekoa, eta elkartearen zuzendaritza eta kudeaketa arruntaz arduratuko da. Postu hauek txandakakoak izan daitezke eta trukean ordainsariak jaso daitezke estatutuetan hala definitzen bada. - Estatutuek arautuko dute elkartearen funtzionamendua eta jarduna.
FUNDAZIOA ERATZEKO BEHAR DIREN AGIRI-EREDUAK HEMEN INFORMAZIO GEHIAGO ESKURAGARRI HEMEN FUNDAZIOEN ARAUTEGI- GIDA HEMEN
ELKARTE BATEN ERAKETA EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO ELKARTEEN ERREGISTRO OROKORREAN ERREGISTRATZEKO AURKEZTU BEHARREKO AGIRIAK: Klik hemen DOKUMENTUA deskargatzekO
OHARRA
Euskal Autonomia Erkidegoko legediaren arabera
Euskal Autonomia Erkidegoko legediaren arabera
*HERRI ONURAKO ELKARTEAK
Egitura juridikoa lortzeko beste aukera batzuk Sozietate Zibila edo Ondasun Erkidegoenak dira. Erakunde mota hauek irabazi asmoz sortzen dira eta egokiak izan daitezke inbertsio gutxiko negozio txikientzat.
Bestalde, herri-onurako izaera aitortu ahal izango die Eusko Jaurlaritzak, EAEko Elkarteen Erregistro Orokorrean inskribatuta dauden eta beren jardueren bidez, interes orokorra edo guztien ongia lortzen laguntzen duten elkarteei. Izaera hori lortzen duten elkarteek, legez zehaztutako abantaila ekonomikoak izateaz gain, doako laguntza juridikoa izango dute.
Berez, ez dute izaera juridikorik eta kasu horretan bazkide bakoitza da erantzule. Halere, izaera juridikoa lor daiteke eskritura publikoan jasotzen bada. Honek ordea, diru-kostua suposatzen du.
Informazio gehiago https://euskadi.net/r47-edukireg/eu/contenidos/serv_proc_registro/p_reg_2014522152571858/eu_def/index.shtml
Azken batean, sozietate zibila kontratu bat da eta bertan, bi pertsona edo gehiagok, dirua, ondasunak edo industria komunean jartzen dituzte, irabaziak euren artean partekatzeko. Ondasun erkidegoaren kasuan aldiz, gauza edo eskubide indibiso baten jabetza edo titulartasuna duten pertsonak elkartzen dira.
*FEDERAZIOAK, KONFEDERAZIOAK eta ELKARTE BATASUNAK Elkarteek, beren helburuak hobeto lortzeko, federazioak era ditzakete, lurraldea edo sektorea oinarri hartuta. Aldi berean, Federazioek, konfederazioak era ditzakete elkarrekin batuz. Informazio gehiago https://euskadi.net/r47-edukireg/eu/contenidos/informacion/ra_aso_otros/eu_registro/otros.html
Besta aukera bat Fundazioarena da. Baina aurrekoarekin alderatuta, zurrunagoa eta batez ere beste “dimentsio” batekoa, gutxieneko baldintzak – ekonomikoak besteak beste- zorrotzagoak dituena.
Sozietate Zibila eta Ondasun Erkidegoa eratzeko honakoak bete beharko dira: - Izaera juridikoa izateko: sozietatearen baldintzak eskritura publikoan jaso - Ez dira inolako erregistrotan inskribatzen - Bazkideek Gizarte Segurantzan autonomo gisara eman behar dute alta - Kode zibilak arautzen ditu ARAUTEGI GIDA: - SOZIETATE ZIBILA. http://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1889-4763&p=20121114&tn=1#art1665 - ONDASUN ERKIDEGOAK. http://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1889-4763&p=20121114&tn=1#art392
Hau ere irabazi asmorik gabe sortutako erakundea litzateke baina kasu honetan, interes orokorreko xedeak betetzeko erabiliko da fundazioaren ondarea. Interes orokor gisara ulertzen dira honako hauekin lotutako xedeak: gizarte laguntza, hezkuntza, kultura, zientzia, kirola, osasuna, garapenerako lankidetza, ingurumena babestea, ikerketa sustatzea, borondatezko lana bultzatzea eta antzerakoak. Kooperatiba bat sortzea izan daiteke beste bide bat. Fundazioa eratzeko honakoak bete beharko dira: - Administrazio fundazioen erregistroan inskribatzea eskritura publikoan eginda. - Estatutuak osatu gutxienez, fundazioaren izena, helburuak, helbidea, jardueren lurralde-eremua, oinarrizko arauak, gobernu eta ordezkapeneko organoa adieraziz. - Pertsona fisiko edo juridikoek sor dezakete, publiko zein pribatuek. Pertsona juridikoen kasuan pertsona fisikoa izendatuko da ordezkari. - Hasierako ondare-zuzkidura jakin bat ziurtatu beharko da. 30.000€ko dotazioa nahikoa dela ulertzen da. Hortik behera, fundazioaren bideragarritasun ekonomikoa frogatu beharko da. - Gobernu organoa Patronatua izango da. Gutxienez hiru kidek osatuko dute. Lehendakaria izendatuko da fundazioaren ordezkaritza egikaritzeko eta idazkari bat -patronatuko kide, ala ez-, bilera aktak egin, fundazioaren dokumentuak zaindu eta patronatuaren erabakiak ziurtatzeko betekizuna izango duena.
Organo sozialak: Batzar Nagusia, Kontseilu Errektorea-Administrazaile Bakarra eta Zaintza Batzordea Bazkide bakoitzak bozka du. Gutxienez 3000€ko kapital soziala izatea. KOOPERATIBEN ERATZE ETA JARDUNERAKO ARAUTEGI-GIDA. : HEMEN
ELKARTEEN ARAUTEGI- GIDA
OHARRA
- - -
Kooperatiba, behar komun edo helburu ekonomiko, sozial, edo kulturalei aurre egiteko asmoz, gutxienez hiru pertsona fisiko edo juridikoz osaturiko pertsona-sozietate bat da. Era demokratikoan funtzionatzen du, hau da, bazkide bakoitzak bozka bana du. Kooperatiba eratzeko honakoak bete beharko dira: - Bazkide bakoitzak, Estatutuetan definitutako Nahitaezko ekarpen bat egingo du. Nahitaezko ekarpen honen %25a, gutxienez, hasieran ordaintzen da eta gainerakoa, Estatutu Sozialetan edo Batzar Nagusian finkaturiko epean (gehienez 4 urte). - Eskritura publikoaren bidez Batzar Eratzailea egin eta Euskadiko Kooperatiben Erregistroan inskribatu - Estatutu sozialak definitu
OHARRA
Euskal Autonomia Erkidegoko legediaren arabera
<<< Gure kasuan, ELKARTEA osatzea izan zen aukerarik egokiena. Helburu nagusia, beste erabiltzaileekin konpartitzeko espazio bat atondu edo gaiberritzeko diru-laguntzak jasotzea zen. Hasteko, profil ezberdineko erabiltzaileak genituen, batetik, pertsona fisikoak –autonomo gisara jarduten dutenak edo partikularrak-, eta bestetik, pertsona juridikoak, enpresak. Beharrezkoa zen finantzazio publikoa jaso ahal izateko gaitasuna eskuratzea talde gisara. Bestalde, talde barnean, baldintza berdintasuna izatea zen helburu, hau da, batzuek, besteek baino ardura gehiago ez izatea. Gainera, baldintza ezinbestekoa zen elkartera sartu eta bertatik irteteko malgutasuna izatea baina aldi berean, aldaketa hauek nola egin erregulatuko zuen bidea aurkitzea. Elkartea eratzeak behar horiek asetzen ditu eta ardura eta elkarteko sartu-irtenak erregulatzeko aukera dago estatutuen bidez. >>>
3.2.2. KOMUNITATEAREN FUNTZIONAMENDUA ETA ANTOLAKETA SISTEMA. Garrantzitsua da komunitateak, edozein egitura juridiko hartzen duela ere, antolaketa eta funtzionamendu sistema hasieratik definitzea eta kudeaketarako zenbait arlo lehen unetik argitzea.
Funtsezkoa da egitura juridikodun erakundea eratzerako, taldeko helburuak zehaztea. Interes partikularrak eztabaidatu eta interes komunak bilatuz helburu nagusiak definitzea.
BAZKIDEEN PROFILA eta KOPURUA Hasteko, komenigarria da komunitateko parte diren, eta izan daitezkeenen, profila definitzea adostutako helburuen arabera. Prozesu hau alderantziz ere eman daiteke, hau da, elkartutako partaideen profilaren araberakoa izan daitezke helburuak. Bestalde, funtzionamendu egoki baterako, gehienezko bazkide kopurua zehaztea komeni da edo gutxienez, zentzu horretan mugarik jarriko ote den eztabaidatzea.
BAZKIDEEN IZAERA JURIDIKOA Lehen aipatu bezala, pertsona fisikoak â&#x20AC;&#x201C;autonomo gisara jarduten dutenak edo partikularrak-, zein pertsona juridikoak, enpresak genituen gure erabiltzaileen artean izan ditzakegu gure komunitate barnean. Egitura juridikodun erakundea eratu ahal izateko, pertsona juridikoen kasuan, hots, enpresa edo taldeen kasuan, euren kideetako bat ordezkari izendatu beharko dute.Hau horrela, pertsona fisikoak zein talde edo enpresak -euren ordezkariaren izenean azken hauek- izango dira erakunde berriko bazkideak. Bazkide bakoitzak izango du bozka eskubidea eta erabakiak, kasuan kasuko gobernu organoaren bidez hartuko dira. Bestalde. bazkideak baja eman edo bazkide berriak komunitatera elkartzeko prozedura guztien artean adostea komeni da.
Aukeratzen den egitura juridikoa edozein dela ere, aurrez aipatutako gai guzti horiek eta beste asko erregulatzen dituen agiri bat izaten da. Kasu gehienetan erakundearen Estatutuak jasotzen dituen dokumentua izaten da kontu hauei guztiei erantzuna ematen diena. Bertan definitzen dira erakundearen helburuak, bazkideekiko euren eskubide eta betebeharrak eta beste hainbat argibide, erakundearen funtzionamendu eta kudeaketa egokirako beharrezko den guztia. Kasu batzuetan, Estatutuen dokumentu honi, beste agiri bat atxikitzen zaio, bazkideen zerrenda jasoko duena. Bertan adieraziko dira guztien datuak eta argituko enpresa edo talde bakoitzaren izenean nork beteko duen ordekari funtzioa. Barne funtzionamenduari buruzko zehaztapen gehiago egin nahi izanez gero, erakundearen Barne Estatutuetan aipatzen diren gaiak era sakonagoan landu daitezke.
araudia egin daiteke. Bertan,
3.3..............................................................FINANTZIAZIOA Lehen aurreratu dugun bezala, egun hutsik aurkitzen diren ia tailer guztiek birgaitze lana eskatzen dute bertan aktibitate berri bat garatu ahal izateko, eta beraz, hasierako kostu bat ere suposatuko dute. Noski, tailer batzuk beste batzuk baino lan gehiago eskatzen dute hasieran, tamaina, egoera fisiko, edo bere kualitate fisiko zein espazialen arabera, beraz kasu bakoitza bere horretan aztertu behar da. Hau horrela izanik, beharrezkoa da proiektuan finantziazio sistema bat definitzea, baita mailegu-emaile baten beharra aurreikustea ere
3.3.1. FINANTZIATU BEHARREKO GASTUAK Bi gastu nagusi daude finantzatu beharrekoak: gaiberritze lanak batetik, eta egonaldi gastuak bestetik. Lehenengoaz hitz egin dugu aurreko atal batetan. Tailerra eta gure beharren arabera gastu hau nahiko handia izatera iritsi daiteke. Gainera hasiera-hasieran egin beharreko gastu bat da, eta bat-batean egin beharrekoa gainera. Beraz, ezinbestekoa da gastu horren aurreikuspena â&#x20AC;&#x2DC;errealistaâ&#x20AC;&#x2122; izatea sorpresa txarrik nahi ez badugu behintzat. Egonaldi gastuen barruan, espazioaren alokairua eta zerbitzuen kuotak (elektrizitatea, ura, internet,...) leudeke. Alokairu- errentarena, negoziatu behar dugun zerbait da: jabeak alokatzeko premia badu, edo espazio industrialen eskaintza handia badago, negoziatzeko egoera on batetan egongo gara. Zerbitzuen kuotak, txikiak badirudite ere, oso kontutan hartu beharreko gastuak dira.
<<< Gure kasuan, 272 metro koadroko espazio baterako 76.000 euroko (+BEZa) gaiberritze kostua aurreikusi dugu; hau da, 280 euro/metro koadroko kostua. Egonaldi gastuei dagokionez, hilabetean 1200 euroko alokairua ordaindu beharko genuke (4,4 euro/metro koadroko), eta 200 euro zerbitzuen kuotetan. >>>
3.3.2. FINANTZIAZIO BIDEAK Hiru diru-finantziazio bide ikusten ditugu: pribatua, publikoa edo autofinantziazioa.
<<< Finantziazio publikoari dagokionez, gu agente hauekin elkarrizketatu gara: Eibarko Udala, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia 2016, Euskal Herriko Unibertsitatea, Debegesa, Bic-Berrilan, Spri-Lur, Spri eta Adegi besteak beste. >>> Azkenik, guk geuk lortu dezakegu finantziazioa, sortutako aktibitate ekonomikoen bidez edo gure poltsikotik jarrita dirua. Diru sarrera ez ezik, beste laguntza batzuk ere eskuratu ditzakegu gastuak murrizteko (gaiberritze lanen gastuak batez ere). Giza baliabideak â&#x20AC;&#x201C; esku lana, aholkularitza teknikoa,...- lortzea gastuak murrizteko bide on bat izan daiteke. Adibidez, udalak, brigadetako langileen lana eskaini dezake, baita udal-abokatu zein arkitektoen aholkularitza ere. Bestela, beti edukiko dugu teknikari lagun bat trago batzuren truke mesedea egiteko prest izango dena. Gastuak murrizteko beste bide interesgarri bat gaiberritzerako materiala lortzea da. Eraikuntza materialak ekoizten dituen enpresa bati interesatu dakioke materiala aportatzea baldin eta gure proiektua publizitate bide bat bada haientzat. Azkenik, tailerraren jabeak onura dezente izango duela kontutan izanik, gaiberritze lanen truke denbora batez alokairua ez kobratzea eskatu diezaiokegu. Valentzian adibidez oso tradizio handikoa da masoveria izeneko tratua: jabeak bere jabetza lagatzen du mantenuaren truke.
3.3.3. FINANTZIAZIO SISTEMA Finantziazio bideak ikusita, finantziazio sistemak anitzak izan daitezke. Finantziazio guztiz pribatu batetara jo dezakegu (interes kopurua onartuta), diru-laguntza publikoen bidez finantzatu gaitezke, autofinantziazioan ahalegindu, edo eta hauen guztien sistema mixto batetara jo. Finantziazio sistema mixtoa planteatzen bada, kontuan izan behar dugu gaiberritze lanen kostuari aurre egiteko diru sarrera handi bat beharko dugula hasieran. Finantziazio guztia nekez lortuko dugu instituzio publikoetatik soilik, beraz, seguruenik mailegu bat lortu beharko dugu, kontratuak irauten duen urteetan zehar mailegu-emaileari itzuliko dioguna. Hainbat finantziazio sistema daudenez, nahiago dugu guk geuk proposatutako sistema azaltzea adibide modura.
<<< Esan bezala, hasieratik bat-bateko diru sarrera bat beharko dugu gaiberritze lanei aurre egiteko, denbora baten epean mailegu-emaileari itzuliko dioguna. Nahiz eta oraindik ez den praktikan jarri Berreibar sistema, honakoak dira honen baldintzapen garrantzitsuenak: - Instituzio publikoen esku dagoen fundazio batek birmoldatze kostuaren %65 ematen digu mailegu gisa (interes oso baxuarekin) . - Kontratuak irauten duen epean, diru guztia gehi interesa bueltatzen zaio. %65 hori, jabe eta erabiltzaileek bere gain hartzen duten kostuak dira (%45 jabeek + %20 erabiltzaileek). - Falta den %35a instituzio publikoek diru-laguntza modura ematen dute. - Gaiberritze lanak errentagarri izateko 8 urtetako kontratua aurreikusten dugu. Amortizazioari dagokionez, maileguan jasotako %63 itzuliko genioke mailegu-emaileari lehen hiru urtetan (%21 urte bakoitzeko), eta gainontzeko %37 azken bost urteetan. Urtez urteko amortizazioa hauxe litzateke:
- 1.urtea: %21 (jabeari dagokion heren bat + erabiltzaileen zortziren bat)
- 2.urtea: %42 (jabearen heren bat + erabiltzailearen zortziren bat)
Finantziazio publikoa lortzeko instituzio publikoetara zuzenean edo hauek dituzten finantziazio programetara jo beharko dugu. Instituzio hauen artean, udala, diputazioa, jaurlaritza, agentzia publikoak, edo enpresa publikoak egon daitezke. Normalean, instituzio publikoetatik datorren finantziazioa ez da mailegu erara izango, eta kopurua ez da gaiberritze lan osoa egiteko adina izango. Instituzioren batek interes oso baxuko mailegu bat emango baligu aukera oso ona litzateke.
(jabearen heren bat + erabiltzailearen zortziren bat)
<<< Berreibar finantziazio sistema (8 urtetako kontratua): Jabeak birmoldatze kostuaren %45a bere gain hartzen du. Definitutako alokairu errenta kontuan hartuta jabeek ez dute alokairurik kobratzen lehen 3 urtetan; epe horretako alokairuari dagokiona eta birmoldatze kostuaren %45a baliokideak dira. Instituzio publikoek diru-laguntza zuzen bidez birmoldatze kostuaren %35a bere gain hartzen dute. Erabiltzaileek birmoldatze kostuaren %20a beregain hartzen dute. Kontratuak irauten duen 8 urteetan amortizatu beharreko kostua litzateke, beraz, denen artean urtero lortu beharreko diru kopurua oso txikia litzateke, oso erraz lortzeko modukoa. >>>
-Gaiberritze gastuaren amortizazioa >>> aurrekontu totalaren %20 pagatu behar da, guztira 18.392 euro. Zortzi urtetan pagatuz gero, enpresa bakoitzak 27 euro/hilero. Lehen hiru urtetan jabeak alokairua kobratzen ez digunez, diru horrekin gaiberritze gastuaren %63 amortizatuko genuke. -Egonaldi gastuak >>> 1200 euro/hilero alokairua. Enpresa bakoitzak 172 euro/hilero alokairuan + 50 euro/hilero gastuetan (elektrizitatea, internet,...). Beraz:
27 euro amortizazioa + 172 euro alokairua + 50 euro gastuetan
GUZTIRA = 250 euro / hilero enpresa bakoitzak. >>>
- 3.urtea: %63 Finantziazioa pribatua, banku, enpresa, fundazio, zein mailegu-emaile batetik etor daiteke. Bide bat edo beste hartu baino lehen, bakoitzak eskatuko digun interesa hartu behar dugu oso kontuan. Finantzatzen gaituen agentearen izaeraren arabera ,interes horiek handiagoak edo txikiagoak izango dira. Normalean bankuek eta mailegu-emaileek eskatuko dizkigute interes handienak, horregatik fundazioaren irtenbidea interesgarria izan daitekeela iruditzen zaigu. Finantziazio pribatuaren kasuan, mailegu batez ari gara noski.
<<< Erreferentzia gisa, hauek lirateke erabiltzaileek hilero ordaindu beharreko kuotak amortizazio eta egonaldi gastuei aurre egiteko, kontutan izanik 7 enpresez osatutako komunitate bat dela:
- 4.urtea: %70 (erabiltzailearen zortziren bat)
- 5.urtea: %78 (erabiltzailearen zortziren bat)
- 6.urtea: %85 (erabiltzailearen zortziren bat)
- 7.urtea: %92 (erabiltzailearen zortziren bat)
- 8.urtea: %100 (erabiltzailearen zortziren bat)
>>>
3.4..............................................................ESPAZIOAREN
ALOKAIRUA
Behin birmoldaketa kostua aurrera eramateko finantziazioa lortu dugula, espazioaren alokairua bideratzea baino ez zaigu gelditzen. Kontu hauek definitzeko gai juridikoez dakien aditu baten laguntza beharko da. Bestalde, bide ezberdinak egon badaitezke ere, jarraian aukera bat proposatuko dugu. Espazio hau alokatzearen helburua, komunitateko kideek –bazkideek- beraien jarduera pribatu zein komunerako espazio bat izatea da. Horretarako, bazkideen izenean jarduten duen erakundeak –izaera juridikoa ematen dienak- egingo du zubi-lana. Hau horrela, bi kontratu mota izango ditugu, espazioaren jabearen eta erakundearen arteko alokairu kontratua batetik, eta erakundeak bazkide bakoitzari espazioaren erabilerarako eskubidea emateko egin beharreko azpi-alokairu kontratuak.
- Fidantza. Alokairu- kontratua sinatzen denean, fidantza bat gordailu modura utzi behar da. Alokairu- kontratua sinatzen denean, fidantza bat gordailu modura utzi behar da. Errentatzaileak (erakundea) bere betebeharrak beteko ez balitu, maizterrak (jabea) ez lioke fidantzaren diru-kantitate osoa itzuliko, sortutako gastuei aurre egiteko erabiliko baitu. Ohikoena, zenbatekoa hilabeteko errenta baten parekoa izatea da baina bi aldeen artean adostuko da. -
Jarraian, kontratu hauen inguruan kontuan izan beharreko gai batzuk azalduko ditugu:
Kontratu hau jabearen eta erakundearen artean emango da. Honakoak dira bertan zehaztu beharreko gai garrantzitsuenak: - Bete beharrak. Bi aldeen betebeharrak zehaztuko dira eta baita hauek ez betetzearen ondorioz egin beharrekoak ere. - Helburua. Zertarako alokatzen den zehaztu behar da. Gure kasuan, erakundeak alokatzen du bere jardunerako eta bazkideei azpi-alokatzeko. - Espazioaren egoera eta burutu beharreko birgaitze lanak. Deskribatu egin beharko da egoera eta bertan burutu beharreko birgaitze lanak ekonomikoki kuantifikatu. Birgaitze lanak nork ordainduko dituen zehaztuko da. Errentariaren –erakundearen – esku geldituko bada, alokairuaren ordainketan nola eragingo duen zehaztuko da.
<<< Gure kasuan, gaiberritze lanak elkarteak burutuko lituzkeenez, alokairuaren lehen kuotak ez lirateke ordainduko, jabearen inbertsio gisara ulertuta. >>>
- Iraupena. Kontratuaren iraupena zehaztuko da bertan. Espazio horrek eskatzen duen birmoldatze kostuaren arabera, epe labur edo luzeko kontratu bat egin beharko da, izan ere, birmoldatzearen kostua alokairu kontratuak irauten duen denboran amortizatzea komeni da. - Errenta eta haren eguneratzeak. Erakunde eta jabearen artean adostu beharko da errenta, bi aldeen betebehar eta onurak kontuan hartuta. Bestalde, puntu honetan adostuko dira errentaren eguneratzeak nola erregulatuko diren. (normalean errenta igotzen joaten da IPC-aren arabera). Kontuan izan behar dugu erakunde honetan bazkideak sartu eta atera egin daitezkeela, eta ondorioz, kontratu-aldaketa edo hausturarik balego bazkideren baten aldetik, erakundeak berak erantzungo duela, nahiz eta bazkideak, printzipioz, bere zatiaren alokairu-kostuari erantzuten jarraitu beharko dion ordezkorik bilatzen ez den bitartean. Era berean, jabearen aldetik kontratu-aldaketa edo hausturarik balego, erakundeari eragingo dio, zuzenean bazkideei eragin ordez. Nolabait, jabe eta bazkide arteko erlazio eta mugimendu guztiak –edozein eratakoak direla ere- erakundearen bidez bideratuko dira. Beraz, erakundea posizio zailenean dagoela ulertuta, erantzukizunak konpartitzeko ahalik eta kontu gehien zehaztea komeni da.
<<< Gure kasuan, merkatuan dauden eskaintzak baino hobeago bat adosten saiatu gara, jabearen egungo blokeo-egoera kontuan hartuta. Halere, ezin zen diru-kantitate txikiegia izan, jabeari dagokion inbertsio proportzioa lehen urteetan amortizatzea komeni baitzen. >>>
Gastuak. Komunitate eta kontsumo gastuak nork ordainduko dituen zehazten da. Normalean errentatzailearen esku gelditzen da.
- Azpi-alokairu eskubidea. Garrantzitsua izango da, gure kasuan bereziki, alokairu kontratuan zehaztea, errentatzaileak (erakundeak) hirugarren batzuei espazioa azpi-alokatzeko eskubidea izango duela. - Kalte-ordainak. Aldeetakoren batek kontratua hautsiko balu besteari eman beharreko kalte-ordainak adostu behar dira. Bi aldeen interesei erantzun beharko die planteamenduak. Konpentsazioak ez du zertan beti ekonomikoa izan. Espazio berri bat uzteak ere balio lezake adibidez.
<<< Gure kasuan, prozesua guztiz garatu ez bagenuen ere, argi genuen garrantzitsua zela, gutxienez, birmoldatze lanetan egindako inbertsioaren parekoa izatea eta horretaz gain, erabiltzaileei eragindako trabak konpentsatu beharko lituzketela kalte-ordainek. >>>
Kontratu hauek, erakundearen eta bazkide bakoitzaren artekoak izango dira. Baldintza nagusia, horrelako kontratu bat izateko, erakundeko bazkidea izatea izango da.
<<< Gure kasuan, bazkide bakoitzak bere erabilera propiorako espazio bat alokatuko luke, eta aparte, espazio komun baten erabilerarekiko eskubide eta betebeharrak izango lituzkeela zehaztu beharko litzateke. >>> Bestalde, aurreko kasuan azaldutako gaiak kontuan hartzeaz gain, kasu bakoitzari erantzun egokia emateko gaiak kontenplatu beharko dira. Hau guztia egiteko, gai juridikoetan aditua den norbaiten laguntza beharko dugu.
BERREIBAR
INSTRUkzIñUAK
BERREIBAR
INSTRUkzIñUAK
4.0..............................................................ONDORIOAK Berreibar proiektua duela 3 urte jarri zen abian. Instrukziñuak, ikerketa luze honetan ikasitakoa biltzen duen dokumentua da. Ez genuen txosten hau amaitu nahi, ordea, proiektuak izan dituen ahultasunak, mehatxuak, sendotasunak, eta aukerak jaso gabe
AHULTASUNAK
MEHATXUAK
SENDOTASUNAK
AUKERAK
- Erabiltzaile taldea ez da egokiena izan edo Berreibar lantaldeak ez du jakin erabiltzaile taldea behar bezala kudeatzen. Hauen profila eta proiektuaren filosofia ez dira guztiz bat etorri. Talde motorearen lana Berreibar lantaldeak hartu du bere gain, erabiltzaileen jarrera pasiboegia izanik. Espazio industrialaren birmoldatze proaktiboa –kasu pilotua- egi bilakatzeko, erabiltzaileak izan behar dute talde motore.
- Kasu pilotua burutuko ez balitz, proiektuaren sinesgarritasuna kolokan legoke.
-Berreibar proiektu aitzindaria da gure lurraldean.
-Berreibar proiektua ezaguna egin da, jende askok ezagutzen du. Horrek ateak ireki ditzazke.
- Kasu pilotua burutzeko finantziazio falta egon da. Hasierako gaiberritze gastuari aurre egiteko mailegu on bat eskainiko lukeen instituzio bat falta izan da. - Aukeratutako eraikina ordenazioz kanpo dago eta honek kezkak sortu ditu erabiltzaileengan. Jabe eta udalaren bermea eduki arren, erabiltzaileek ez dute onartu eraikinaren hiri-egoerak dakarren ziurgabetasuna. - Hiru agenteen –erabiltzaile, jabe eta erakunde- oniritzia eduki arren, ez da babes finkorik izan horietako inoren aldetik. Behar bada, kasu pilotuaren faltan, proiektua ez da errealtzat jotzen. - Komunikazio arazoak egon dira. Proiektuaren difusioa ez da egokiena izan. Sare sozial zein interneteko bitartekoak ez dira modu hoberenean kudeatu.
- Proiektua denboran gehiegi luzatzeak ere sinesgarritasun galera ekar dezake. Gainera, luzatze honek proiektuaren filosofiaren ahultzea eragin dezake. Azkenik, hiritarrak aspertzera iritsi daitezke (erabiltzaile posibleak eta jabeak batez ere). - Gaur egungo egoera sozio-ekonomikoa aproposa da proiektua aurrera eramateko. Egoera hori aldatuko balitz proiektuaren kalterako izango litzateke. - Indarrean dagoen hirigintza filosofia guztiz desberdina du.
-Gaur egungo egoera sozio-ekonomikoari erantzuna ematen dio.
- Prozesuan zehar egindako kontaktu guztiak.
-Berreibarrek jorratzen duen gaia puri-purian dago, eta aurrera ateraz gero erreferente bilaka daiteke.
- Erakunde askok dute Berreibar proiektuaren berri, baita jabe eta hiritarrek ere.
-Proiektu estrategikoaren kutsua du. Behar ezberdin askori ematen dio erantzuna.
-Garatzeko aukera dauka, eta estrategikoa bilakatzeko aukera.
-Jende mota askoren interesa piztu du. Ilusioa sortzen du.
-Proiektu ugalkorra da. Prozesua errepikatuz, sare bat osatzeko aukera ematen du.
- Tailerretako jabeek begi onez ikusten dute proiektua. -Diziplinartekoa da. Hirigintza, ekonomia, soziologia, zuzenbidea, kultura-kudeaketa, eta bestelako arloak uztartzen ditu. -Ibilbide luzean zehar instituzioak alboan edukitzea, eta bidean puntualki batzuk gehituz joatea. Udaletik jaso duen babesa batez ere. -Orokorrean proiektuak irudi ona du. -Lan-taldeak erakutsi duen potentziala.
-Proiektua malgua da. Esparru asko moldagarriak direnez, norabidez aldatzeko aukera ematen du. -Gaur egungo egoera sozio-ekonomikoa ezin hobea da proiektua aurrera eramateko.
BERREIBAR
INSTRUKZI単UAK
Egilea:
Babesleak:
EGILEAK
Ibone Arreche Leire Ba単os Ezekiel Collantes Maria Elorriaga Itsaso Go単i Irati Otamendi