Gezondheid, een kwestie van onrecht bestrijden
g3wereld
zesmaandelijks informatieblad van Geneeskunde voor de Derde Wereld vzw (G3W) en Steunfonds Derde Wereld vzw (SFDW) – mei 2011
G3W
Fier gezondheidswerker te zijn Met dit opschrift op hun T-shirt kwamen begin februari 43 Filippijnse gezondheidwerkers vrij na meer dan tien maanden onrechtmatige gevangenschap. Deze zware beproeving heeft hen net gesterkt in hun overtuiging dat opkomen voor het recht op gezondheid een strijd is die ze nooit zullen opgeven. De “Morong 43”, zo werden ze genoemd – naar het plaatsje waar ze werden gearresteerd, tijdens een vormingscursus - en onder die naam werd er
ook wereldwijd voor hen campagne gevoerd. Op de volgende bladzijden zetten we de Filippijnse situatie uitgebreid in de kijker. Ook in onze andere partnerlanden zijn het de gezondheidswerkers, vaak vrijwilligers uit de lokale gemeenschappen, die helpen om het recht op gezondheid waar te maken. Hoe ze dat elk op hun manier doen, verneemt u in deze G3Wereld.
FILIPPIJNEN Wist je dat … In de Filippijnen: de gemiddelde levensverwachting 72 jaar is. 40% van de bevolking met minder dan 1 $ per dag overleeft. 60% van de bevolking met minder dan 2 $ per dag overleeft. het gemiddeld maandloon van een verpleegkundige 150 € is. 34% van de bevolking ondervoed is. de Filippijnse overheid 2% van haar budget besteedt aan gezondheidszorg. meer dan 100.000 verpleegkundigen naar het buitenland vertrokken de voorbije tien jaar. 70% van de Filippino’s nog nooit een dokter zag. G3W al sinds de jaren '80 in de Filippijnen partners ondersteunt die werken rond het recht op gezondheid.
FILIPPIJNEN De strijd voor gezondheid De gezondheidstoestand in de Filippijnen is schrijnend en symptoom van een diepgeworteld probleem. Toenemende armoede, een almaar krimpend gezondheidsbudget en corruptie zijn slechts enkele van de kwalen. Hoewel de meeste ziekten er makkelijk te voorkomen zijn, investeert de Filippijnse overheid weinig in preventie en is gezondheidszorg voor de meeste Filippino’s onbetaalbaar.
Verschillende decennia al zijn er in de Filippijnen basisorganisaties actief die zich inzetten voor het recht op gezondheid van de arme bevolking. Om dat recht te kunnen realiseren is het nodig dat de mensen zich bewust zijn van hun rechten, dat ze de handen in mekaar slaan en er samen wat aan doen. Daarom voorzien deze organisaties niet enkel in gezondheidszorg maar doen ze ook aan educatie en zoeken ze aansluiting bij sociale bewegin-
gen van boeren, arbeiders en vrouwen. De Council for Health and Development (CHD) is een organisatie die dergelijke basisinitiatieven op nationaal vlak overkoepelt. De Filippijnse overheid heeft dit werk nooit een warm hart toegedragen. Onder de vorige presidente, Gloria Arroyo, telden mensenrechtenorganisaties 2425 onrechtmatige arrestaties. In 1092 gevallen was er sprake van folteringen in gevangenschap. Momenteel zijn
er 388 politieke gevangenen, waarvan er 361 gearresteerd werden onder Arroyo. Dat overkwam dus ook de 43 gezondheidswerkers. De bedoeling van zo'n beleid is om de mensen te intimideren. De boodschap is duidelijk: wie zijn nek uitsteekt riskeert repressie. En bange mensen komen niet op voor hun recht op gezondheid, voedsel, onderwijs, een menswaardig leven.
FILIPPIJNEN
De “Morong 43”: moedige gezondheidswerkers gearresteerd
Dr. Merry: ondanks de beproeving opnieuw aan de slag
Op 6 februari 2010 werden 43 Filippijnse gezondheidswerkers op onrechtmatige wijze gearresteerd tijdens een vorming. Dat ze maandenlang in de gevangenis zaten, lokte luid protest uit, in de Filippijnen en daarbuiten. Wat de gezondheidswerkers overkwam tart dan ook alle verbeelding. De ene dag volgden ze een vorming over basisgezondheidszorg. De volgende dag zaten ze in een militair kamp en werden ze behandeld als terroristen.
Dr. Merry Mia-Clamor, van onze partnerorganisatie de Council for Health and Development, was één van de 43 gezondheidwerkers die 10 maand in de gevangenis zat: “Ik heb een man en twee zoontjes, de ene is vijf de andere anderhalf jaar oud. De eerste drie maanden wilde ik niet dat ze hun moeder zagen in de gevangenis. Mijn man vertelde hen dat ik voor langere tijd op het platteland aan het werk was. Maar nadien drong mijn familie er op aan dat de jongens me toch zouden komen bezoe-
ken. De kleinste herkende me niet. Dat was een bijzonder moeilijk moment. Tijdens één van hun wekelijkse bezoeken zei de oudste: “Mama, je bekommert je beter niet om de armsten, want kijk waar je dat nu brengt.” In de gevangenis zijn we vormingen blijven geven, aan medegevangen en aan de gezondheidswerkers die met ons gevangen zaten. De eerste maanden in het militaire kamp waren het zwaarst. We mochten niet praten met elkaar, mochten elke dag slechts 15 minuten naar
Dr. Merry Mia Clamor.
Actie voor de vrijlating van de Morong 43.
Begin augustus beviel Judilyn, één van de gevangenen, van een zoontje. Na drie weken werd ze met haar baby opnieuw opgesloten bij de 23 andere vrouwen in een cel, die voorzien was voor negen gevangenen. Het was pas na aanhoudend protest dat moeder en kind tijdelijk terug werden overgebracht naar een ziekenhuis. Ook Mercedes, een andere gezondheidswerkster, schonk tijdens haar gevangenschap het leven aan een kleine dochter.
Intal, de Belgische solidariteitsorganisatie waarmee G3W nauw samenwerkt, voerde binnen het platform “Stop the Killings” actie om de vrijlating van de Morong 43 te eisen. Wereldwijd werd aan de zaak veel ruchtbaarheid gegeven. Mede dankzij deze druk kwamen in december 2010 38 van de 43 gezondheidswerkers vrij. Meer info: www.stopthekillings.be www.intal.be
Een gezondheidswerker geeft een vorming op het platteland.
buiten en werden regelmatig ondervraagd. Als ik deze beproeving alleen had moeten doorstaan, zou ik in elkaar gestort zijn en mijn bewakers verteld hebben wat ze wilden horen. Maar ik wist dat we met velen waren en dat er een immense internationale campagne op gang kwam. Dat hield me sterk.” Eén maand na haar vrijlating was Dr. Merry al weer op medische missie!
Bel jij al Ello-Mobile? Iedereen belt en sms’t elke dag. Stel je nu eens voor dat de winst daarop integraal naar een goed doel zou gaan. Wel, dat kan! Ello Mobile is een alternatieve gsm-operator die 100% van zijn winst afstaat aan goede doelen. G3W is er één van, met een mensenrechtenproject van de vrouwenorganisatie Gabriela, in de Filippijnen. Je kan kosteloos overschakelen naar het Ello Mobile-netwerk, en kiezen dat de winst op al jouw telefoontjes en sms’jes naar Gabriela gaan. Doen! Meer info: www.ello-mobile.be
LAOS
Nieuwe partner in Laos
PALESTINA
Palestijnse vrouwen in dienst van de gemeenschap
G3W start een samenwerking in Laos met de Lao Women’s Union. Chronische ondervoeding en weinig of geen toegang tot gezondheidszorg zijn de problemen waarmee de bevolking kampt. Door eenvoudige vormingen rond basisgezondheidszorg, het nut van borstvoeding en regels rond hygiëne wil deze vrouwenorganisatie de bevolking van de armste provincie van Laos ondersteunen.
Fatima en Shuruk zijn sinds een jaar aan de universiteit van Jeruzalem actief in een studentengroep die mobiliseert rond het recht op gezondheid. Het is een van de vijf dergelijke groepen die onze partnerorganisatie de Health Work Committees de afgelopen jaren in Jeruzalem heeft opgericht. Studies of gezin weerhouden deze jongeren niet van hun engagement voor hun gemeenschap.
Meer info: www.g3w.be
Fatima is al afgestudeerd en heeft een gezin, maar na de jarenlange zorg voor haar
kinderen vond ze dat het tijd was om iets voor zichzelf én voor anderen te doen. “In onze groep leer ik bij over onze rechten, ook over vrouwenrechten. We hebben verrijkende discussies en kunnen onze ideeën delen met elkaar.” De jonge vrouwen komen wekelijks samen voor vorming, maar het gaat verder dan dat. Shuruk vindt het humanitaire aspect belangrijk: “Wij, Palestijnen, willen elkaar helpen. Via deze groep hebben we de ‘power’ om
dingen te doen die we op geen enkele andere manier kunnen.” De sociale problemen waar Palestijnen in Jeruzalem mee kampen vormen een zeer concrete uitdaging. Een van die problemen is het hoge aantal jongeren die de middelbare school verlaten voor het einde van hun studies. In vele gevallen is de reden economisch. Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem kunnen de kosten voor het onderwijs niet meer ophoesten. Door de Apartheidsmuur die Oost-Jeruzalem
PALESTINA doorklieft, moeten kinderen die aan de andere kant wonen nu een hele omweg afleggen om via een van de weinige ‘gecontroleerde’ doorgangen hun school te bereiken. Dat duurt niet alleen veel langer, maar is ook een heel stuk duurder in transportkosten. Nada, een andere studente: “We vonden dat we iets moesten doen aan dit probleem. We bezochten de ouders en nodigden hen uit op verschillende bijeenkomsten, om hen te overhalen hun kinderen weer naar school
te laten gaan. Het is een van de manieren waarop we iets proberen te veranderen. Onderwijs is zo belangrijk voor de toekomst van onze kinderen, en dus van onze gemeenschap.”
LATIJNS-AMERIKA Werken aan de basis
Francisca Calel Sut woont in Guatemala en is 52. Ze maakt deel uit van de Maya-gemeenschap Caqchikel. Ze heeft 9 kinderen. Francisca is aangesloten bij El Esfuerzo, een vrouwenorganisatie die lid is van de Movimiento de la Salud para los Pueblos-Latinoamérica. Ze kreeg er een opleiding als gezondheidswerker. Sindsdien waakt ze over de gezondheid van de moeders en kinderen uit haar gemeenschap. In die gemeenschap heeft ze een kastje met essentiële geneesmiddelen en natuurlijke
Francisca Calel Sut
middeltjes waarmee ze de mensen kan verderhelpen. Francisca bewerkt een stukje land waar ze paddestoelen kweekt. Dankzij de opgedane kennis rond goede gezondheid ziet ze ook het nut in van het kweken van andere groenten zoals tomaten, maïs, erwten,... waardoor er meer variatie is in de voeding van haar gezin. Vorig jaar zorgde de doortocht van orkaan Agatha voor heel wat ravage in Guatemala. Er deden zich aardverschuivingen voor vlakbij
het huisje van Francisca. Dankzij de ervaring die ze opdeed in de volksbeweging wist ze zich snel te organiseren, samen met andere mensen uit haar gemeenschap. Zo konden ze noodrantsoenen ter beschikking stellen, en medische en psychologische bijstand verlenen aan de slachtoffers van de modderstromen. Momenteel probeert de gemeenschap na de schade de draad weer op te nemen en de akkers klaar te maken, vooraleer het volgende regenseizoen er aan komt.
CONGO
Bibiane, een vrouw die geen blad voor de mond neemt Bibiane is voorzitster van een gezondheidscomité in een volkswijk van Kinshasa. Sinds ze de leiding ervan heeft overgenomen is het ledenaantal verdubbeld. Het is een van de gezondheidscomités die meedeed aan de actiedag “gezondheid in onze wijk”. Haar comité komt bijeen in het wijkcentrum dat onze partner, Etoile du Sud, heeft uitgebouwd. Daar organiseert Bibiane vormingen voor gezondheidswerkers.
Bibiane
Op een dag kwam een vertegenwoordiger van het gemeentebestuur langs om belastingen op openbare gebouwen te innen. Maar dat was zonder Bibiane gerekend. Met een delegatie van haar comité trok ze recht naar de burgemeester: “Waarom komt de gemeente ons belastingen opleggen, wij die werken in dienst van de gemeenschap? Zou het niet logischer zijn dat de gemeente ons in de plaats zou steunen?!” Waarna de burgemeester, ge-
schrokken van zoveel verbaal geweld, snel zei van niets te weten en dat ze de zaak zou herbekijken. Een kleine overwinning, maar eentje die het comité van Bibiane heeft gesterkt in de overtuiging dat het volk moet opkomen voor zijn rechten.
CUBA
Een geslaagde Paascampagne voor Cuba Ook dit jaar verkocht G3W samen met ICS paaseitjes ten voordele van de Cubaanse vakbond van gezondheidswerkers SNTS. Vier jaar terug startten we met hen een plan op om hun provinciale lokalen op te frissen en te informatiseren. Dit jaar gaat de opbrengst naar de vakbond van de provincie Guantánamo. In 2008 werd Cuba zwaar getroffen door drie opeenvolgende orkanen, waaronder de zwaarste orkaan in 50 jaar. Eén op zeven huizen in Cuba was verwoest of zwaar beschadigd. De schade liep op tot 20% van het
Bruto Binnenlands Product, een enorme klap in het jaar dat ook wereldwijd de economische crisis toesloeg. Dat alles terwijl Cuba nog steeds te kampen heeft met de verstikkende economische blokkade van de VS. Doordat de overheid prioriteit geeft aan de heropbouw van de gezinswoningen, bleven tot op heden een aantal andere gebouwen niet hersteld. Eén daarvan is het vakbondslokaal van de gezondheidsvakbond in Guantánamo. Met de opbrengst van deze campagne kan de SNTS zijn infrastructuur verbeteren.
Een goed vormingslokaal, de nodige computers, een internetverbinding, printers en ander bureaumateriaal: het maakt het werk van de Cubaanse vakbondsmensen zoveel gemakkelijker. De vakbond van de gezondheidswerkers is de grootste van het land. Het is door de inzet van de gezondheidswerkers, die vaak in moeilijke omstandigheden hun job doen, dat Cuba erin slaagt om een kwalitatieve gezondheidszorg aan te bieden. Toegankelijk en gratis voor alle Cubanen.
G3W op het internet
G3W
G3W: een sportieve uitdaging Elk jaar neemt een ploeg sportievelingen onder de vlag van Geneeskunde voor de Derde Wereld deel aan de 20 km door Brussel. In de editie van 2011 engageerden zich maar liefst 114 lopers. Naast een sportieve prestatie gaan ze ook op zoek naar sponsorgeld. Hiermee kunnen onze Zuidpartners dan weer aan de slag. In 2010 slaagden 100 lopers erin om voor 12.200 € sponsorgeld te vinden.
Geneeskunde voor de Derde Wereld wil in de toekomst vier keer per jaar een elektronische nieuwsbrief versturen. U kan zich hier online op abonneren via www.g3w.be. In deze nieuwsbrieven willen we via kleine foto- en videoreportages onze partners aan het woord laten. U kan G3W ook volgen via Facebook (G3W Geneeskunde voor de Derde Wereld). Daar posten we kleine weetjes, oproepen tot deelname aan acties, interessante links, berichten van onze partners.
Maria
Ben je ook sportief en ga je de uitdaging in mei 2012 aan? Geef ons een seintje, dan houden we je volgend jaar tijdig op de hoogte van de inschrijvingen. Mail naar info@g3w.be.
20% zweet / 80% solidariteit daar gaan we voor!
Financiële resultaten van 2010 Geneeskunde voor de Derde Wereld werkt samen met Steunfonds Derde Wereld (SFDW) aan een meerjarenprogramma rond ontwikkelingssamenwerking. Om deze reden stellen wij u de rekening van de 2 ngo’s tesamen voor. Het positief resultaat maakt het mogelijk dat onze partners hun plannen kunnen realiseren. Uw vrijgevigheid maakt 20% uit van onze inkomsten. Heel wat mensen vierden een geboorte, verjaardag of huwelijksfeest en schonken de opbrengst aan onze partners. SFDW kreeg ook een legaat van een aanzienlijk bedrag. Met meer dan 12.200 € sponsorgeld deden ook de lopers van de 20 km hun duit in het zakje. Aan alle gulle steungevers nogmaals bedankt. Een gedetailleerde balans en resultatenrekening kan bij ons aangevraagd worden.
RESULTATENREKENING
€
%
UITGAVEN Zuid-programma: fondsen voor partners > naar partners in Congo > naar partners in de Filippijnen > naar partners in Palestina > naar partners in Latijns-Amerika > naar partners in Laos > naar noodhulpprojecten > naar kleine projecten personeelskost coöperanten (Filippijnen) Noord-programma: bewegingswerk en mobilisatie in België werkingskost personeelskost beheerskosten van het programma Noord programma Zuid programma algemeen beheer huur kantoren, kosten en communicatie personeelskost (algemene werking) andere algemene kosten kosten voor fondsenwerving personeelskost werkingskost aankoop campagnemateriaal uitzonderlijke kosten toevoeging aan reserves andere
1.501.598 693.477 46% 135.299 225.947 133.540 68.763 11.224 56.447 22.888 39.369 432.622 29% 83.989 348.633 117.765 8% 66.595 51.170 158.480 11% 54.168 81.483 22.829 60.903 4% 25.374 16.927 18.602 38.351 3% 30.446 7.906
INKOMSTEN fondsenwerving giften verkoopscampagnes (Taybeh bier en Paascampagne) subsidies subsidies van federale overheid DGOS subsidies van gemeenten, provincies, gemeenschappen subsidies van 11.11.11 en CNCD subsidies voor personeel (DAC, Geco, Sociale Maribel) overige inkomsten activiteiten, lidgelden, publicaties recuperatie van kosten financiele opbrengsten uitzonderlijke opbrengsten
1.552.851 309.834 20% 281.373 28.461 1.145.121 74% 871.086 79.571 62.857 131.607 97.896 6% 31.599 21.159 9.348 35.790
RESULTAAT
51.253
Onze partners blijvend steunen De beste manier om Geneeskunde voor de Derde Wereld te steunen blijft een permanente opdracht. Hierdoor kan G3W rekenen op een stevige basis om de verdere uitbouw van onze partnerrelaties te garanderen in de toekomst. Wilt u hiertoe bijdragen? Bezorg ons dan dit formulier ingevuld terug, of breng het zelf binnen bij uw bank. Voor giften vanaf 40 € op jaarbasis ontvangt u een fiscaal attest.
Naam: _____________________________________________________________________________________________________________________ Voornaam:_____________________________________________________________________________________________________________ Straat:___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ nr.:______________________________________________________________________________ Postcode:__________________________________________________________________Gemeente:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Tel.: ___________________________________________________________________________ E-mail:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ mededeling: permanente opdracht G3W - 0611
—
—
Bankrekening:
Naam van uw bank:________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Ik geef toestemming aan mijn bank om maandelijks / driemaandelijks / jaarlijks de som van_ _________ euro over te maken op het rekeningnummer BE50 0011 9513 8818 van Geneeskunde voor de Derde Wereld.
Handtekening en datum: ________ /________ /________
Deze permanente opdracht neemt aanvang op ________ /________ /________ (Datum vastleggen één maand na vandaag).
U kan deze opdracht altijd stopzetten, zonder extra kosten. Hiervoor dient u zich tot uw bank te richten.
Heeft u nog vragen? Zoekt u meer info over onze partners, onze werking? Wil u graag op een of andere manier een handje toesteken? Neem dan contact op met ons. We helpen u graag verder.
Geneeskunde voor de Derde Wereld vzw | Steunfonds Derde Wereld vzw
Haachtsesteenweg 53, 1210 Brussel
info@g3w.be | www.g3w.be | 02/209.23.65 | rekeningnr.: 001-1951388-18 • IBAN: BE50 0011 9513 8818 • BIC: GEBABEBB foto's Filippijnen pagina 3, 4 en 5: Thiago Paiva Monteiro Verantwoordelijke uitgever: Bert De Belder Haachtsesteenweg 53, 1210 Brussel.
Geneeskunde voor de Derde Wereld en Steunfonds Derde Wereld onderschrijven de Ethische Code van de Vereniging voor Ethiek in Fondsenwerving. U beschikt over een recht op informatie. Dit houdt in dat schenkers, medewerkers en personeelsleden tenminste jaarlijks op de hoogte gebracht worden van wat met de verworven fondsen gedaan werd.