Intern report Lava by Maarten van Enkhuizen

DRIE MAANDEN STAGE BIJ

MAARTEN VAN ENKHUIZEN --------------------STUDENT GRAFISCH ONTWERPEN HOGESCHOOL VOOR DE KUNSTEN UTRECHT

ers

VOORWOORD

02-03

STAGEPLAN

04-05

LAVA GRAFISCH ONTWERPERS

06-07

DE ACTIVITEITEN

08-39

EVALUATIE

40-41

REFLECTIE

42-43

TOELICHTING ONTWERP

44-47

COLOFON

48-49

IN DE PERIODE VAN 1 APRIL 2009 TOT 30 JUNI 2009 HEB IK ALS STUDENT GRAFISCH ONTWERPEN OP HET HKU, STAGE GELOPEN BIJ LAVA GRAFISCH ONTWERPERS IN AMSTERDAM OfficieĂŤl gezien was Jorgen Koolwijk mij stagebegeleider bij Lava, hij was ook degene waarbij ik mijn sollicitatiegesprek had, maar eigenlijk was ik bij iedereen van Lava in de leer. De stageperiode hield in dat ik mee zou lopen met de vaste ontwerpers van Lava en uiteindelijk ook zelf mee zou draaien in het proces van een opdracht, of vele opdrachten in mijn geval.

Ik wil bij deze iedereen bedanken bij Lava Jullie hebben me allemaal op jullie eigen manier heel veel geleerd en daar ben ik jullie enorm dankbaar voor. En Birgit, ik heb je tijdens mijn stage niet meegemaakt vanwege je reis, maar bij deze toch heel erg bedankt dat je me via email binnengeloodst hebt bij Lava.

Maarten van Enkhuizen Student grafisch ontwerp, HKU 02

IN EERSTE INSTANTIE WAS HET NATUURLIJK HET PLAN OM IN DRIE MAANDEN ERVARING OP TE DOEN BIJ EEN ECHTE STUDIO EN DE SKILLS DIE IK IN 2 3/4 JAAR OP HET HKU HEB GELEERD IN DE PRAKTIJK TE GAAN BRENGEN. Ik wilde graag leren hoe je snel en effectief tot goede resultaten in een opdracht kan komen. Daarnaast leek het me interessant om binnen Nederland met verschillende nationaliteiten te maken te krijgen, in een groot team te werken om te zien hoe dat is en gewoon zoveel mogelijk te leren van alles wat er maar op mijn pad zou komen. En als laatste, maar niet minder belangrijk, wilde ik graag sneller tot een concrete uitwerking kunnen komen, zonder te lang in een schetsfase te blijven hangen. En meer doen wat ik leuk vind, zoals met de hand werken. Mijn eerste sollicitatiegesprek was bij Lava en het was ook meteen raak. Daar was ik erg blij mee en twijfelde ook

ik heb er tot op de dag van vandaag geen spijt van dat ik naar Lava ben gegaan. ben ik nog op gesprek geweest bij Autobahn, wat ook een enorm leuke ervaring is geweest. Maar tot op de dag van vandaag heb ik geen spijt dat ik naar Lava ben gegaan. Lava is een bedrijf waarbij er vanuit de inhoud gedacht wordt, dus er wordt geen enkele mogelijke uitwerking uitgesloten. Zowel digitaal als analoog of een combinatie van de twee. Daar wilde ik natuurlijk zoveel mogelijk van oppikken en uiteraard was de sociale kant van in teamverband werken iets wat ik graag mee wilde maken. Daarnaast is Lava een erg dynamisch bedrijf waarbij je snelle stappen moet maken, zonder de kwaliteit van een sterk concept te ondermijnen.

geen seconde toen ik gebeld werd met de vraag of ik bij ze stage wilde komen lopen. Daarna 05

LAVA GRAFISCH ONTWERPERS IS NAAR MIJN IDEE EEN ERG DYNAMISCH EN VEELZIJDIG BEDRIJF OPGERICHT IN 1990 DOOR HANS WOLBERS. DOORDAT ER IN DE BEGINTIJD VEEL TIJDSCHRIFTEN WERDEN ONTWORPEN WERD ER STEEDS MEER INHOUDELIJK MEEGEDACHT BIJ OPDRACHTEN WAARDOOR LAVA EROP GETRAIND WERD OP EEN VISUELE MANIER EEN VERHAAL TE VERTELLEN. OFTEWEL: ‘FORM-FOLLOWS-FUNCTION’ OP Z’N BEST!

er vrij veel ontwerpers werken en ook vaak talenten uit het buitenland stage komen lopen maakt van Lava een bedrijf waarbij geen opdracht, geen uitwerking en geen dag hetzelfde is.

STAGIAIRES: Felipe Sjoerd Benoit Raimon Netnapa

BIJ LAVA WERK(T)E(N):

ONTWERPERS: Jorgen Koolwijk Leon Dijkstra LAVA HEEFT GEEN Man Kit Lam SPECIFIEKE VISUELE STIJL Ruben Pater Daan Hornstra Door met dit principe verder Céline Lamée te werken en naast magazines Noortje Boer zich ook met huistijlen bezig Jeroen Disch te gaan houden, ontwikkelde Lava een geheel eigen visie PROJECTMANAGER: op ‘identiteit ontwerp’. Tamara Vreeken Dynamische identiteiten Brigit Dietrich die met het bedrijf kunnen meegroeien en mee veranderen. ADMINISTRATIE: Lava heeft geen specifieke Ina de Boer visuele stijl en houdt zich ook niet strak aan DIRECTIE: de statische manier van Bob van Dijk (design) huisstijlen zoals je ze Paul Hughes (strategy) meestal ziet. Het feit dat Hans Wolbers (creative)

IN DIT HOOFDSTUK MAAK IK EEN OVERZICHT VAN DE PROJECTEN WAAR IK AAN MEE HEB GEWERKT. OMDAT IK ZOVEEL HEB GEDAAN ZAL IK VOORNAMELIJK DE MEEST INTERESSANTE PROJECTEN NOEMEN. IK HEB VOORNAMELIJK VEEL GEKNUTSELD BIJ LAVA, DIT ZIE JE IN MEERDERE PROJECTEN TERUG.

MARIJN IS KLAAR MET WERKEN OPDRACHTGEVER: VITAE / HUUB VAN ZWIETEN (TALENTFIRST)

Huub van Zwieten heeft een bedrijf die mensen helpt

Tijdens de afwezigheid

bij het vinden van hun droombaan. Met het idee dat je

van Jorgen een week lang,

met een ideale baan nooit meer ‘echt hoeft te werken’

heb ik samen met Leon het

is er een boek ontstaan genaamd: Marijn is klaar met

project over genomen,

werken. Dit boek is ook verschenen in combinatie met

waarbij ik die week veel

het jaarverslag van Vitae, een bedrijf die zich op

aan het binnenwerk heb

grotere schaal met hetzelfde als Huub van Zwieten

gedaan.

bezig houdt. In het boek worden allerlei personen geinterviewd die hun droombaan gevonden hebben en

Het leuke is dat ik in

neemt de (fictieve) hoofdpersoon Marijn je mee op zijn

dit project veel samen

reis naar zijn droombaan toe. Het boek is uitgegeven

heb gewerkt met de klant

in een softcover in combinatie met het jaarverslag

(Huub van Zwieten) en

van Vitae en een hardcover met het (uitgebreide) deel

ik daardoor ook in het

van Huub van Zwieten.

boek genoemd word bij het dankwoord. Daarnaast kom

Dit is een van de grootse projecten geweest waaraan ik heb meegewerkt.

ik in het boek zelf terug als figurant van de fictieve Marijn. Wat ook een leuke ervaring was.

Dit is een van de grootse projecten geweest waaraan ik heb meegewerkt. Meteen de eerste dag kon ik aan de slag met de inhoudsopgave. Een idee was om een

- VERANTWOORDELIJKHEID KRIJGEN

overzicht te maken van de verschillende gebouwen in Amsterdam waar je in het boek langskomt. Omdat

- KLANTEN KUNNEN TRAAG

die gebouwen niet bij elkaar in de buurt staan

ZIJN EN HET PROCES VAN

besloten we om een maquette overzicht te maken.

EEN PROJECT DAARDOOR

Gemaakt van wit foamboard, gefotografeerd op een

VERTRAGEN

witte achtergrond geeft de setting een soort blanco en steriele sfeer waarbij de grijswaarden van de schaduwen de diepte bepalen.

- JE KAN DE GEKSTE KLUSJES KRIJGEN, ZOALS HALF NAAKT OP DE FOTO

Ook ben ik vaak weg geweest op de fiets om foto’s te maken van de gebouwen als referentie voor de maquette en om fotocollages te maken van verschillende terugkerende plekken in het boek.

VOOR IN EEN BOEK

IMPAKT #8 FLYER: SPORT OPDRACHTGEVER: IMPAKT Een klein ontwerpklusje tussendoor. Een flyer maken voor een event van Impakt. Dit keer in het thema sport, waarbij er ook ingespeeld werd op de technologische kant ervan en zelfs gamen kwam aan bod. Er is een standaard stramien voor de flyer waarbij met een nieuw typoen beeldconcept een ingreep op gedaan kan worden.

een leuke opdracht om even mijn d ing te k unnen doen

Dit keer heb ik de

- IN EEN SNELLE OPDRACHT KAN

standaard balk voorop

JE OOK VEEL LEUKE DINGEN

als lint gebruikt waar de

DOEN

sporter doorheen rent. De typografie is afgeleid van tetris blokken en geeft de ‘game’-kant van dit event weer. Al met al een leuke opdracht om even m’n ding

- KNUTSELEN IS BEST MIJN DING LIJKT WEL - ZELF IN CONTACT STAAN MET

te kunnen doen, lekker

DE KLANT EN ZE SOMS OOK

knutselen in dit geval.

ACHTER HUN BROEK AANZITTEN

EVENT: De ZonDagsschool

Sneller, verder, beter. Onder deze mantra worden de grenzen van de sport steeds verder opgerekt. De Zondagsschool onderzoekt dit terrein met onder meer de volgende gasten: Ivo van hilvoorde, sportfilosoof aan de VU – hij verkent de toekomst van het gesmeerde huwelijk tussen sport en technologie. Mediatheoreticus én wielerfreak arie altena behandelt het toenemende belang van communicatiemedia in de wielerwereld. De emotie, regels en ceremonies rondom sport inspireren ook ontwerpers en kunstenaars. Yarre stooker ontwierp in opdracht van museum Jan Cunen het lijnvoetbal, de hybride vecht- en denksport Chess Boxing werd geïnspireerd op Enki Bilals stripalbum ‘Froid-Équateur’. Aandacht is er daarnaast voor e-sport: Gewezen pro-gamer omniRocket gaat in op de dunne grens

aflevering #8: sPoRT

Zondagmiddagevenement over kunst, onderzoek en mediaverschijnselen.

PINC 2009 OPDRACHTGEVER: PINC PINC is een organisatie die sprekers van allerlei verschillende vakgebieden samen laat komen en lezingen laat geven. dit is een unieke ervaring voor de bezoekers.

Soms z ijn de meest simpele uitwerkingen het meest doeltreffend De vormgeving van het project is gebasseerd op silhouetten van allerlei verschillende figuren en objecten samengevoegd tot nieuwe unieke wezens. Deze illustreren op die manier het principe van de conferentie. Samen met andere stagiares onder leiding van Man Kit (de lead designer van dit project) hebben we de illustraties verzorgd. Ik laat hierbij het boekje zien en de â&#x20AC;&#x2DC;wezensâ&#x20AC;&#x2122; die ik heb gemaakt. - SOMS ZIJN DE MEEST SIMPELE UITWERKINGEN HET MEEST DOELTREFFEND - JE NIET VERLIEZEN IN DETAIL

TWEE WEKEN ZIEK / ILLUSTRATIE CJP MAGAZINE OPDRACHTGEVER: CJP helaas ben ik na een maand stage door de griep geveld. Hierdoor heb ik bijna 2 weken thuis door moeten brengen, met een dag

Nog even lekker staan knutselen voordat ik toch weer terug mijn bed in ging

tussendoor toen ik toch zo eigenwijs was het te gaan proberen. Ik heb in deze twee weken het contact met

vervolgend verkreukeld

Lava goed onderhouden en

om zo het reliëf van

ervoor gezord dat ze daar

land te suggereren. Dit

op de hoogte waren van

gefotografeerd op een plat

hoe het met me ging en de

wit vel geeft een mooi

ontwikkelingen die zich

beeld wat toch heel rustig

voordeden.

blijft in combinatie met de

In de eerste week dat ik

op de spreads moest komen.

hoeveelheid informatie die ziek was ben ik vrijdag wel heen geweest om het

- TEN EERSTE: JE GEZONDHEID

te proberen, ik heb toen

IS UITEINDELIJK TOCH HET

Leon geholpen met een

BELANGRIJKSTE, ZONDER

illustratie voor het CJP

GEZOND LICHAAM KAN JE

magazine. Nog even lekker

GEEN GAVE DINGEN MAKEN

staan knutselen voordat ik toch weer terug m’n bed

- ZORGEN DAT JE IN CONTACT

in ging. Het moest een

BLIJFT MET DE STUDIO ZODAT

illustratie worden van alle

JE WETEN HOE HET MET JE

festivals in Europa deze

GAAT

zomer. - NIET TE SNEL BEGINNEN, DE Dit moest zo onopvallend

EERSTE DAG ALS JE DENK DAT

mogelijk zijn maar toch

HET WEER GAAT. DAN GAAT

duidelijk om een te druk

HET DAARNA VAAK SLECHTER

beeld te voorkomen. Wederom heb ik papier erbij gepakt

- IN KORTE TIJD KAN JE TOCH

en de vormen van Europa

EEN HEEL LEUK PROJECTJE

uitgeknipt. Deze zijn

NEERZETTEN

IMPAKT STAGE FLYER OPDRACHTGEVER: IMPAKT

Dit was een hele gave opdracht. Er moest een flyer bedacht worden, los van het standaard stramien van de sportflyer. De flyer was bedoeld om stagiaires te werven voor Impakt. Impakt is een organisatie die film, beeldende kunst, nieuwe media en muziek presenteert en produceert. Mijn idee bij deze flyer was om een overkoepelend beeld te maken die de spannende sfeer van deze organisatie weergeeft. Een beeld waar je alle zojuist genoemde aspecten terug zou kunnen vinden. Ik wilde er de toekomstige stagiair erin afbeelden zonder er een herkenbaar persoon van te maken en een medium gebruiken schilderen, licht, melodie en ruimtelijkheid zich verenigen. Ik ben hiervoor ‘s nachts met vrienden naar een oud fabriekspand geweest waar we foto’s heb gemaakt van de tekst die Impakt op de flyer wilde. De mensen bij Impakt, de mensen bij Lava en ikzelf waren er

erg enthousiast over en in overleg met Impakt heb ik er ook voor kunnen zorgen dat het niet op A6 formaat, maar op A5 formaat gedrukt zou worden. Niet lang daarna kregen we te horen dat ze er een affiche van wilde hebben. Zo gezegd, zo gedaan. Dus dat is een leuk, zelf ingevuld project geworden! - S OMS KAN JE BEST EEN OUD IDEE GEBRUIKEN VOOR EEN NIEUW PROJECT, MITS HET UITERAARD NIET AL VOOR OFFICIËLE DOELEINDEN IS GEBRUIKT - E R IS NIET MIS MEE ZO NU EN DAN EEN KEER IETS BUITEN JE STAGE WERKTIJDEN TE DOEN - H ET IS MOEILIJK IETS NA TE MAKEN WAT JE EERDER AL SPONTAAN HEBT GEDAAN - K LANTEN OVERTUIGEN TOCH VOOR A5 TE GAAN IN PLAATS VAN A6

Ik ben hiervoor ‘s nachts met vrienden naar een oud fabriekspand geweest

internships - stages

Hier nog een afbeelding van het affiche. De stijl is overgenomen, alleen de tekst die achterop de flyer staat is in het affische aan de voorzijde verwerkt.

MUSCOM JAARMAGAZINE OPDRACHTGEVER: MUSEUM VOOR COMMUNICATIE Voor het Museum voor Communicatie heb ik samen met Jorgen gewerkt aan het nieuwe jaarmagazine. Hiervoor heb ik me bezig gehouden met een aantal spreads en onderdelen van het magazine. Er moest bijvoorbeeld een finacieel overzicht komen als spread. Mij werd gevraagd daarvoor een aantal infographics te maken, maar door ermee aan de slag te gaan kwam ik uiteindelijk uit op een hele lange kassabon met alle gegevens van die spread erop verwerkt. Weer lekker knutselen dus. Na de correctieronde moest de bon opnieuw gemaakt worden en op dezelfde manier gefotografeerd worden, wat behoorlijk is gelukt. Voor en andere spread heb ik wel een aantal infographics gemaakt, die door een inhoudelijke

Niet in deze publicatie

verandering van het magazine uiteindelijk niet doorgingen. Maar hierbij alsnog de beelden daarvan. Het roze is gedrukt in een van de felste fluorkleuren beschikbaar* - IETS ANDERS DOEN WAT JE GEVRAAGD WORDT KAN OOK GOED UITPAKKEN - V ERDER KIJKEN DAN WAT JE OORSPRONKELIJK BEDACHT HAD JE OGEN EN OREN OPENHOUDEN VOOR ANDERE GOEDE IDEEﾃ起 - S OMS WORDT EEN ONTWERP VAN JE NIET GEBRUIKT OOK AL IS HET EEN GOED ONTWERP EN IS IEDEREEN ENTHOUSIAST - P LANNEN KUNNEN GEWIJZIGD WORDEN WAARDOOR ER EEN INHOUDELIJKE AANPASSING ONTSTAAT WAARDOOR JE ONTWERP VERVALT EN DAT IS JAMMER

Het roze is gedrukt in een van de felste fluorkleuren beschikbaar

De spread met de kassabon. De kassabon is opgebouwd uit meerdere stukken A3 papier in de lengte. In photoshop zijn de randen weggewerkt zodat het geheel aandoet als een lange strook. De teksten en logoâ&#x20AC;&#x2122;s staan wel echt op dat gedeelte op de bon.

GEZOND GIDS OPDRACHTGEVER: CONSUMENTENBOND Voor de gezondgids werd mij door Jeroen gevraagd een stijl te bedenken voor infographics. Dit maal een infographic over fruitsoorten uit verschillende landen. Het leek mij heel leuk een infographic te maken van fruit zelf, en niet op de computer. Dus ben ik een grote meloen gaan kopen en heb daaruit Europa en een gedeelte van Afrika gesneden. Dit is uiteindelijk een spreadvullend beeld geworden met daaroverheen de informatie. Later heb ik van de grote baas van de Consumentenbond gehoord dat het precies is waar ze naar opzoek waren, die stijl van illustreren.

Daarnaast heb ik een aantal illustraties gemaakt in de vorm van tekeningen bij het onderwerp pesticiden, groeibevorderaars en dat soort onderwerpen. - A LS JE EEN GEK PLAN HEBT GEWOON GAAN DOEN OOK AL WEET JE NIET PRECIES HOE, HET RESULTAAT KAN JE VERBAZEN - D E SCHIL NIET TE VER VAN DE MELOEN AFSNIJDEN, DAN ZAKT ‘IE NAMELIJK GEDEELTJELIJK IN ELKAAR - G EEN ‘APPELTJE+Z’ BIJ MET DE HAND WERKEN, EN DAT KAN BEST LASTIG ZIJN

Het leek mij heel leuk een infographic te maken van fruit zelf

ZWERFAFVAL OPDRACHTGEVER: NEDERLAND SCHOON Het laatste project waar ik veel aan heb gewerkt is dat van zwerfafval. Een nieuwe campagne om zwerfafval te voorkomen en mensen erop te wijzen dat het op straat gooien van afval een boete op kan leveren van €90,-. Het idee was om met een soort tegeltjes wijsheden aan de slag te gaan en de typografie op te bouwen uit afval. Hiervoor moest een goed evenwicht gevonden worden tussen leesbaarheid en de zichtbaarheid van het afval in de letters. Ik heb hiervoor heel veel afval gefotografeerd en vrijstaand gemaakt. Ook ben ik hiervoor met een andere stagiair Benoit naar de McDonald’s toegegaan om daar te eten en het afval vervolgens ook te fotograferen en vrijstaand te maken. Vervolgens heb ik die beelden verwerkt in de typografische affiches en d.m.v. een ‘masker’ over de letters heen die gedeeltelijk weggehaald kan worden een balans

gevonden tussen de zichtbaarheid van het originele font en de dynamische vormen die ontstaan door het afval.

- S OMS IS EEN PROJECT IN ESSENTIE HEEL GOED MAAR KRIJG JE TE WEINIG VRIJHEID VAN DE KLANT OM ER DESIGN-TECHNISCH EEN GAAF PROJECT VAN TE KUNNEN MAKEN. TE VEEL CONCESSIES IN JE ORIGINELE CONCEPT EN UITWERKING

Voor gebruik in een publicatie zijn die lettervormen door mij ook omgezet naar een font met twee verschillende versies per letter - HOE GOED HET IDEE OOK IS waardoor een minder DAT JE HEBT OF WAT EEN eentonig font ontstaat. GAAF PROJECT JE OOK IN Of deze ook daadwerkelijk GEDACHTE HEBT, HET OOK gebruikt gaat worden is ERG VAN DE KLANT AFHANGT nog maar de vraag, maar OF DAT OOK GEREALISEERD het is in ieder geval GAAT WORDEN. UITERAARD een iets meer grafische MOET JE DE KLANT VAAK weergave van dit project. OOK OVERTUIGEN VAN JOUW IDEEËN MAAR DAT LUKT Er zijn uiteindelijk 3 NIET ALTIJD kleurstellingen bedacht voor de affiches waarbij van elke kleurstelling 2 affiches gemaakt zijn. De campagne zal ergens later dit jaar verschijnen. Al zijn er naar mijn idee te veel concessies nodig geweest om de klant tevreden te stellen om het echt een gaaf project te noemen. Maar ik heb er wel heel veel van geleerd.

er naar mijn idee te veel concessies nodig geweest om de klant tevreden te stellen 36

OVER HET ALGEMEEN KAN IK ECHT ZEGGEN DAT IK EEN GEWELDIGE STAGE HEB GEHAD. HET WAS IN HET BEGIN BEST SPANNEND MAAR EIGENLIJK DE EERSTE DAG WAS IK AL GOED OP M’N GEMAK. BIER OP DE EERSTE DAG IS OOK NIET GEBRUIKELIJK, MAAR IK HAD KENNELIJK MAZZEL! ER WERKT EEN TE GEKKE GROEP MENSEN BIJ LAVA WAARMEE IK HET VOOR MIJN GEVOEL GOED KOND VINDEN. DE LOCATIE VAN LAVA IS OOK HEEL GAAF Ik heb niet verschrikkelijk veel bijgeleerd op technisch vlak, ik kon al goed met de gebruikelijk programma’s omgaan, maar ik heb er wel een aantal leuke trucjes bijgeleerd van Noortje, Leon en Celine. Ik heb voornamelijk véél werk gekregen en daar was ik ook erg blij mee. Door veel te

doen heb je de kans veel te leren. Een van de redenen waarvoor ik naar Lava wilde was het samenwerken in groepsverband met meerdere mensen, dat is voornamelijk bij brainstorm sessies erg fijn geweest. Je leert jezelf ook goed kennen

Bier op de eerste dag is niet gebruikelijk, maar ik had kennelijk mazzel!

omdat je goed moet kunnen toelichten waarom je bepaalde ontwerp keuzes gemaakt hebt, je ontwikkelt nog sterker een eigen mening. Al kan ik me voorstellen dat dat niet voor iedereen zal gelden. Je kan makkelijk overschreeuwd worden in een groot bedrijf. Gelukkig is

dat niet gebeurd. Wat me ook opviel was de enorme diversiteit aan verschillende soorten opdrachten en klusjes die ik voor me kiezen kreeg. Soms dacht ik, hoe ga ik dat aanpakken, maar als je rustig blijft en gewoon aan de gang gaat kom je er eigenlijk altijd wel uit.

Ik heb de geleerde skills van het HKU goed kunnen gebruiken in deze stage en ik heb veel engels gesproken met alle buitenlandse stagiaires en medewerkers. Ik heb het gevoel alle zelf gestelde leerdoelen behaald te hebben en daar veel van opgestoken te hebben. Daarnaast waren ze bij Lava ook enthousiast over mijn stageperiode, dus dat zit wel goed. Initiatief nemen en zelf met plannen komen is bij mij niet zoâ&#x20AC;&#x2122;n probleem dus dat is in feite allemaal vanzelf gegaan. Al laatste wil ik nog toevoegen dat 3 maanden eigenlijk veel te kort is. Je moet als student maar net de mazzel hebben in een drukke periode te zitten en anders maak je gewoon bijna niets mee. Gelukkig was dat bij mij het geval niet, maar toch gaan 3 maanden ontzettend snel. Maar dat geeft ook wel weer aan hoe druk ik het heb gehad en hoe leuk die 3 maanden zijn geweest.

HET WAS ZO DAT IK MEER DINGEN WILDE GAAN DOEN DIE MIJN INTERESSE HADDEN OM ONTWERPEN WEER LEUK TE MAKEN VOOR MEZELF, IN DEZE STAGE BEN IK MEER MET DE HAND GAAN DOEN, MEER GAAN KNUTSELEN EN DAT COMBINEREN MET DE COMPUTER. DAT IS ECHT HEEL GOED VOOR ME GEWEEST. Hierdoor kon ik elke week wel weer aan een klasgenoot vertellen dat ik weer iets geks aan het maken was. Een infographic van een meloen een hele lange kassabon voor een spread van een jaarverslag en een maquette van gebouwen in Amsterdam voor de inhoudsopgave van een boek. Dat heeft de

knutselen is echt heel goed voor me geweest. stage nog leuker gemaakt voor me. En omdat ik in de perioden daarvoor op de academie soms de lol in het ontwerpen dreigde te verliezen was dit echt een inzicht wat ik even nodig had. Iets waar ik ook altijd bang voor ben, is dat ik soms denk dat ik iets niet zou kunnen. Noem het maar onzekerheid, maar soms als ik begin aan een project(je) dan vraag ik me af of ‘het me wel zou lukken’. Wat ik nu heb geleerd is: gewoon gaan doen en door het proces kom je vanzelf wel op een leuke vondst. En zo niet? Dan is er altijd wel iemand om mee te brainstormen. 43

VOOR DIT VERSLAG HEB IK DE MANIER VAN WERKEN VAN BIJ LAVA TOEGEPAST. IK HEB EEN TOOLBOX GEMAAKT VAN DE ELEMENTEN DIE IK HEB MEEGEMAAKT. DE SNIJTAFEL WAAR IK VEEL HEB GEWERKT OM TE KNUTSELEN EN TE EXPERIMENTEREN, DE COMBINATIE TUSSEN ANALOOG EN DIGITAAL DIE DAARDOOR ONTSTOND EN HET ‘OUDSIDE OF THE BOX’ DENKEN. DE TOOLKIT IS VRIJ GEMAKKELIJK TOE TE PASSEN 1. Het grid is overgenomen van het grid van mijn snijmatten. Deze geeft schaal aan. Om de beelden allemaal evengroot af te kunnen beelden moest ik iets bedenken waardoor dat logisch werd. Gebruik van het grid geeft nu aan hoe groot een object is, de tekst schaalt met het grid mee. 2. Het grid kan ook worden verbogen om zo buiten de kaders te treden, dit is lastig toe te passen bij pagina’s met veel tekst of beeld, maar kan erg vrij toegepast worden.

3. er kan een combinatie gemaakt worden van digitale en analoge beelden. Foto’s van spullen op de snijmatten, of gewoon een digitaal grid.

4. Door het principe van handwerk wordt digitaal door te trekken naar typografie heb ik een vrij ‘digitaal’ font gekozen boven al dit grafische handwerk. Deze is geplaatst op een witte achtergrond die ‘random’ lijkt te liggen over het grid. Hierdoor geeft het een handmatige ‘papierstroken’ effect. En voor koppen en extra teksten heb ik zelf een aantal fonts ontworpen die allemaal hun oorsprong hebben gevonden bij ‘real-life’ papieren typografie. Deze zijn vervolgens omgezet naar digitale bestanden om ze zo makkelijker te kunnen verwerken. 5. Sommige beelden zoals de inhoudsopgave zijn gepixeld met een dusdanig grote pixel

dat deze binnen het grid passen. Op deze manier kan ik beelden verwerken in het grid zonder dat het er los op lijkt te liggen Losse blokken laten weer lijken of het gesneden is en er los op ligt. JE KAN DUS UITEINDELIJK ZEGGEN DAT DE COMBINATIE VAN KNUTSELEN EN COMPUTERWERK IN DIT VERSLAG SAMENKOMEN, NET ZOALS DAT (OP EEN LETTERLIJKERE MANIER) IS GEGAAN TIJDENS MIJN STAGEPERIODE. IK HEB NIET ALLEEN MIJN GEMAAKTE WERK LATEN ZIEN, MAAR OOK WEER NIEUWE DINGEN GEMAAKT. EN IK DENK DAT IK WAT DAT BETREFT VEEL HEB OPGESTOKEN BIJ LAVA.

4. Een aantal tests van handmatiger fonts. Maar doordat het startpunt te digitaal was ben ik uiteindelijk verder gegaan met stroken papier te vouwen en te verbuigen en heb daarmee letters gemaakt.

2. Het idee van het grid buigen is in de praktijk in dit verslag niet toegepast behalve op deze pagina, maar laat wel zien wat er met dit stramien nog kan gebeuren.

DEZE PUBLICATIE IS GEMAAKT

enige vorm of op enige

NAAR AANLEIDING VAN EEN

wijze, hetzij electronisch,

STAGEPERIODE VAN 3 MAANDEN

mechanisch, door fotokopieën,

BIJ LAVA GRAFISCH ONTWERPERS

opnamen of enig andere

Dit verslag is een uitgave

schriftelijke toestemming van

van Lava grafisch ontwerpers

Maarten van Enkhuizen

manier, zonder voorafgaande

in opdracht van het HKU in Utrecht.

Ik wil bij deze iedereen bedanken die dit verslag

Ontwerp, illustratie,

mogelijk hebben gemaakt:

fotografie en tekst door:

Alle mensen bij lava grafisch

Maarten van Enkhuizen

ontwerpers, Peter- en Ronald Lust, mijn ouders en vriendin,

Huub van Zwieten, Chantal (Impakt), alle andere

opdrachtgevers en iedereen

Niets uit deze uitgave mag

die ik nu vergeet.

worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautoma-

Gebruikte fonts:

tiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in

- Andale Mono normal - ANDALE MONO CAPS UNDERLINED - FLOOD -

(eigen)

En voor de rest zelf ontwikkelde fonts en tests.