Maartensmagazine najaar 2009

maartensmagazine | najaar 2009

Actueel

Parkeergarage opent deuren Diagnostiek

Wat heeft mijn kind nodig?

MM | najaar 2009

Jop Sinkeldam

| handballer

‘Ik ben sterker dan voorheen’

‘

Handbal is een harde contactsport. Een half jaar geleden ging het, tijdens een botsing op het speelveld, mis in mijn linkerknie. Ik heb nog een paar weken doorgespeeld, maar toen ik weer door mijn knie ging, kwam ik bij de Sint Maartenskliniek terecht. Daar bleek dat het kraakbeen beschadigd was en dat mijn achterste kruisband bijna helemaal was afgescheurd. Een ramp als je aan topsport doet. Gelukkig werd ik snel geholpen.

Ik ben wakker gebleven tijdens de operatie, zodat orthopedisch chirurg Tony van Tienen met mij kon overleggen als de schade tegen zou vallen. Dat bleek niet nodig te zijn; uiteindelijk is alleen het kraakbeendefect verholpen en is de achterste kruisband niet gerepareerd. De revalidatieperiode is dan namelijk langer, terwijl de winst minimaal is. Met een goed revalidatieprogramma waarmee je de omliggende spieren versterkt, kun je het defect aan die kruisband goed opvangen.

De hele zomer heb ik keihard gewerkt om terug te komen. Ik trainde in de sportschool en kreeg intensieve sportfysiotherapeutische begeleiding bij het Sport Medisch Centrum van de Maartenskliniek. Daar ben ik ontzettend goed geholpen. Ik kan zelfs zeggen dat ik nu, aan het eind van mijn herstelproces, sterker ben dan voorheen. Ik ben een completere handballer geworden.

Op dit moment ben ik langzaam aan het terugkomen. Ik train weer volledig mee en hoop vanaf 15 oktober wedstrijdfit te zijn. Het was een zware periode, maar ik heb steeds geweten waar ik het voor doe.

Als ik kan handballen, ben ik gelukkig.

’

MM | najaar 2009

08

08 Zorg en onderwijs Beter begrip helpt kind vooruit.

11 Parkeergarage opent deuren

25

Na jaren is weer mogelijk om voor de deur van het ziekenhuis te parkeren. De nieuwe parkeergarage duikt vijf verdiepingen de grond in.

14 Ziekte van Lyme Steeds vaker brengen teken de ziekte van Lyme over op mensen. De feiten op een rij.

20 Sclerodermie: de mens achter de ziekte

30

Fotograaf Hans-Peter Velthoven brengt sclerodermiepatiĂŤnten in beeld.

20

11

22 Colofon

Maartensmagazine verschijnt vier keer per jaar en wordt verspreid onder patiĂŤnten, medewerkers, oudmedewerkers en externe relaties van de Sint Maartenskliniek. In het Maartensmagazine vindt u nieuws en actuele ontwikkelingen binnen de Sint Maartenskliniek. De Sint Maartenskliniek is een gespecialiseerd ziekenhuis voor orthopedie, reumatologie en revalidatiegeneeskunde.

Voor reacties, suggesties of het doorgeven van adreswijzigingen kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie, Postbus 9011, 6500 GM Nijmegen, telefoon: (024) 365 91 16, of mail: redactie@maartenskliniek.nl.

Voor het aanvragen van een gratis abonnement op het Maartensmagazine bezoekt u www.maartenskliniek.nl/mm of gebruikt u de antwoordkaart op pagina 17.

MM | najaar 2009

Inhoud

| Raad van Bestuur column

Column

Een vleugje excellentie

14

Vorig jaar gaven de lezers van MaartensMagazine (MM) aan ons blad zeer te waarderen. Mooi! Niks aan veranderen dus. Maar nee, na vijf jaar was ons blad toch echt toe aan vernieuwing. Gelukkig had u ook nog wat tips voor verbetering. Onze vier kernwaarden – patiëntgericht, ondernemend, innovatief en excellent – hebben we als leidraad genomen.

07 Verder in deze MM 06 Geert Bossers 10 Dokter! Dokter!

16 Wetenschappelijk nieuws 19 Poli reumatologie Boxmeer 22 Grip op Mexicaanse griep 24 Ruimte voor patiënt in Woerden 25 Kwaliteit van boer tot bord 26 Dagboek van een patiënt 28 Nijmeegse Vierdaagse 30 De buckykamer 31 Verwijsinformatie

Het blad ging uiteindelijk volledig op de schop. Wij hebben onze patiënten in het middelpunt gezet.

Dagelijks komen hier honderden patiënten over de drempel die een antwoord hopen te vinden op hun klachten. Jong, oud, man, vrouw, van dichtbij of van heel ver weg. Al die mensen brengen verhalen mee. In het MM willen we deze ervaringen laten horen zodat andere patiënten - en ook wijzelf! - een beter beeld krijgen van wat mensen meemaken in ons ziekenhuis.

Maar MM geeft niet alleen stem en gezicht aan onze patiënten. MM moet ook ondernemend en innovatief durven zijn, net als ons ziekenhuis. Dit doen we door aandacht te besteden aan wetenschappelijk onderzoek, nieuwe behandelingen en belangrijke ontwikkelingen in ons ziekenhuis. Maar ook aan praktische zaken zoals onze nieuwe ondergrondse parkeergarage: een echte verbetering.

Als laatste zijn wij graag excellent. Natuurlijk vooral in de zorg, maar ook ons nieuwe MaartensMagazine moet een vleugje excellentie uitstralen. Of we daarin geslaagd zijn, laat ik graag aan u over om te beoordelen.

Mede namens de redactie wens ik u veel leesplezier.

Berthe de Jong Raad van Bestuur

Redactie Astrid van de Laar, Jesse Boon, Evelyn Fransen, Paul van Dijk, Rian Grutters, Tjerk Romkema Fotografie Cover, pag. 2, 8, 11, 12, 19, 25, 26, 28, 31, 32: Dennis Vloedmans; pag. 14, 15, 22: i Stock; pag. 17: Cor Buser; pag. 20/21: Hans-Peter van Velthoven; afdeling Communicatie. Illustratie Roel Seidell Vormgeving Wunderbar Visuele Communicatie, Nijmegen Druk Roos en Roos, Arnhem

Bezoek onze website: www.maartenskliniek.nl

MM | najaar 2009

Actueel

| Geert Bossers overleden

Grondlegger van moderne orthopedie had grote invloed Op 25 april jl. overleed de grond­ legger van de moderne orthopedie in de Sint Maartenskliniek. In 1960 kwam Geert Bossers werken in de Maartenskliniek als assistent genees­ heer orthopedie. De Maartenskliniek had toen nog maar een orthopedisch chirurg, dr. Bär, die er vanaf het begin in 1936 bij was.

Geert Bossers, 2008

Toen dr. Bär zich vanwege een ernstige ziekte terugtrok, stond Geert Bossers er een aantal jaren alleen voor. In die tijd heeft hij een enorme inspanning geleverd om het ziekenhuis, dat uit zijn voegen was gegroeid en technisch slecht geëquipeerd was, weer op het goede spoor te krijgen. Bossers was vernieuwend en zocht naar de nieuwste operatie- en behandeltechnieken. De kennis en ideeën deed hij op tijdens zijn vele werk- en studiebezoeken aan orthopedische klinieken in Europa, de Verenigde Staten en Canada. In 1970 kreeg Bossers de erkenning als orthopedisch opleider. Daarmee was hij een van de jongste opleiders in het land.

Tweede huis In de dertig jaar dat Bossers bij de Maartenskliniek werkte, had hij een grote invloed op de ontwikkeling van het ziekenhuis en het vakgebied orthopedie. Met zijn markante persoonlijkheid wist hij veel dingen voor elkaar te krijgen. De kliniek is dertig jaar lang zijn tweede huis geweest. Dat bleek onder andere uit zijn kamer, die hij met een zelf gekocht bankstel naar eigen smaak had ingericht. Bij het blauwe schijnsel van de lichtkast en gehuld in de rook van zijn onafscheidelijke sigaar zat hij daar klaar voor zijn assistenten en voor ieder die hem opzocht in zijn rol van vertrouwensman. • Geert Bossers is 75 jaar geworden.

Geert Bossers in zijn werkkamer, omstreeks 1986

MM | najaar 2009

Kort nieuws

TV Gelderland volgt patiënten op dwarslaesie-afdeling Eind augustus maakte TV Gelderland opnames op de dwarslaesie-afdeling van de Sint Maartenskliniek, voor het programma ‘De bewoners van…’. Presen­ tatrice Angelique Krüger volgde twee dagen lang patiënten met een (gedeeltelijke) dwarslaesie of verlammingsziekte. Zij sprak met hen over hun ingrijpende ziekte en de revalidatieperiode die erop volgde. Om de mensen zo goed mogelijk te leren kennen, ging ze niet alleen mee naar therapie maar bleef ze ook in het ziekenhuis overnachten. • De twee afleveringen, van ieder een half uur, worden op zondag 22 en 29 november uitgezonden. De uitzending begint om 18.20 uur en wordt diezelfde avond ieder uur herhaald.

Maartje

| Goed voorbereid op Mexicaanse griep

Patiënten positief over communicatie Afgelopen jaar heeft de Sint Maartenskliniek in samenwerking met de Radboud Universiteit een onderzoek uitgevoerd onder 401 patiënten.

Centraal stond de kwaliteit van de communicatie.

De patiënten van de Maartenskliniek zijn positief over het contact met de zorgverleners en geven een hoge score voor de manier waarop zij met artsen kunnen communiceren. De reputatie van ons ziekenhuis wordt als goed beoordeeld. Veel patiënten adviseren ook anderen om naar de Sint Maartenskliniek te komen voor behandeling.

De mondelinge en schriftelijke informatie die patiënten van ons ontvangen, vinden de respon­ denten begrijpelijk. Wat verbeterd zou kunnen worden is de dosering van de informatie. Patiënten ontvangen nu nog vaak veel informatie op één moment. En deze informatie is ook niet altijd voldoende afgestemd op de persoonlijke situatie.

Veel patiënten weten ons inmiddels te vinden op het internet: meer dan de helft van de patiënten bezoekt onze website. In de toekomst willen patiënten meer gebruik maken van digitale toepassingen van communicatie. Inzage in een elektronisch patiëntendossier wordt daarbij het meest genoemd.

De resultaten uit het onderzoek worden gebruikt voor het verbeteren van de kwaliteit en de stroomlijning van de communicatie met patiënten over hun behandeling. •

MM | najaar 2009

Beter begrip

Het team van ‘Kind in Beeld’ bestaat uit een kind-ouderondersteuner, ergotherapeut, fysiotherapeut, logopedist, orthopedagoog, maatschappelijk werker en ambulant begeleider die nauw samenwerken onder leiding van een revalidatiearts. Gedurende twee dagen wordt een kind uitgebreid getest. Binnen drie weken krijgen ouders een geïntegreerd handelings­advies voor zorg en onderwijs.

Voor meer informatie: www.maartenskliniek.nl/mm

MM | najaar 2009

Diagnostiek

| Advies voor zorg en onderwijs

helpt kind vooruit Als ouder vind je je eigen kind automatisch uniek en bijzonder. Tegelijkertijd wil je dat je kind vooral gewoon is. Dat het goed kan meekomen op school, vriendjes heeft en lekker kan sporten. Maar niet alle kinderen ontwikkelen zich hetzelfde. Wat doe als je het gevoel hebt dat er misschien wat aan de hand is met je kind?

‘Het is een strijd tussen je hoofd en je hart’, vertelt Hermine Florack. ‘Rationeel wil je weten of er iets aan de hand is, maar emotioneel wil je niets liever dan dat je kind gewoon is.’ Een paar maanden geleden besloot Florack haar achtjarige zoon toch te laten testen. ‘Jean-Pierre is een vrolijk en pienter kind, maar op school presteert hij heel wisselend. Schrijven vindt hij lastig en hij kan zich niet goed concentreren in de klas. Daarnaast viel ons op dat hij moeite had met zijn evenwicht en coördinatie, bijvoorbeeld tijdens het voetballen.’

Hermine Florack en haar partner wilden zo snel mogelijk weten wat er aan de hand zou kunnen zijn. ‘Daarom ben ik blij dat ik hoorde van ‘Kind in Beeld’. Daar zitten verschillende specialismen bij elkaar die gezamenlijk kijken naar de ontwikkeling van je kind.’

Acht disciplines ‘Kind in Beeld’ is de werktitel van het expertise- en adviescentrum voor zorg, onderwijs en begeleiding waarin de Sint Maartenskliniek, St. Maartenschool en REC-Rivierenland samenwerken. ‘Het afgelopen jaar hebben we in een pilotfase de screening en het team vormgegeven’, vertelt orthopedagoog Sarien ter Haar, ‘en we gaan eind van dit jaar formeel van start onder de naam Zoom-IN’. Er is onder ouders en leerkrachten veel belangstelling voor wat het nieuwe centrum biedt. ‘Het unieke is dat wij kinderen met motorische problemen, maar zonder medische achtergrond, in twee dagen vanuit acht disciplines bekijken. Daarna geven wij een integraal handelingsadvies over wat het kind nodig heeft aan ondersteuning; zowel in de zorg, het onderwijs als in de thuissituatie’.

Coördinatie en plannen Vanuit het REC is Ter Haar ambulant begeleider op basis­ scholen. Daar ziet ze de kinderen die in de klas niet goed kunnen meekomen of kampen met uiteenlopende problemen.

‘Ouders merken dat hun kind onhandig is. Zoon of dochter knoeit met eten, gooit vaak dingen om en heeft moeite met bestek of een pen vasthouden’. Ook met taken waarvoor je

moet plannen, zoals aankleden, kunnen kinderen moeite hebben. ‘Het duurt lang voordat het kind ’s ochtends klaar is.

Dan heeft hij zijn trui al aan maar het hemd ligt er nog’, legt de orthopedagoge uit. ‘Kinderen met deze problemen worden thuis en op school snel overvraagd. De kans is groot dat ze gefrustreerd of onzeker worden omdat ze de hele dag op hun tenen moeten lopen’.

Begrip Het moment dat ze na de testdagen te horen kreeg dat JeanPierre de ontwikkelingstoornis DCD heeft, staat Hermine Florack nog levendig voor ogen. ‘Stiekem hoop je als ouder toch dat er niets bijzonders is met je kind. Nu ben ik vooral blij dat we weten wat er met Jean-Pierre aan de hand is.

Ik begrijp nu beter welke dingen voor hem moeilijk zijn.

We hebben meer geduld met hem en kunnen hem positiever benaderen. Als hij ’s middags onderuit gezakt op de bank zit, begrijp ik nu dat hij moe is omdat hij de hele dag moeite heeft moeten doen om dingen goed uit zijn handen te laten komen. Eerst zou ik hebben gezegd: ‘Joh, ga eens lekker buiten spelen’. Nu zeg ik dat hij maar even lekker moet uitrusten’.

Sleutel Ouders zijn vaak bang dat er een etiketje op hun kind wordt geplakt. ‘Dat is niet ons doel’, vertelt Sarien ter Haar. ‘Wat we willen is dat ouders en leerkrachten een advies krijgen hoe ze het kind zo goed mogelijk kunnen begeleiden’. Maar waar begin je, als er zowel cognitieve, gedragsmatige als motorische problemen geconstateerd zijn? ‘Niet alles kan tegelijk.

Als team zoeken we naar dat aspect wat de sleutel kan zijn tot verbetering. Bijvoorbeeld eerst het motorische aanpakken met fysiotherapie, om beter in balans te blijven. Als het kind meer controle krijgt over zijn motoriek, kan het zijn dat ook de concentratie verbetert. Daardoor stijgen de schoolprestaties en krijgt het kind meer zelfvertrouwen’. •

DCD staat voor Developmental Coordination Disorder.

Dit is een verzamelnaam voor een aantal kenmerken van (licht) gestoorde motorische functies, zoals een lage spierspanning, een grote bewegingsonrust, coördinatieproblemen of problemen met fijnmotorische vaardigheden. DCD lijkt voor te komen bij 5 tot 10 % van de schoolgaande kinderen. Meer informatie: www.balansdigitaal.nl

10 MM | najaar 2009

Dokter! Dokter!

De artsen van de Sint Maartenskliniek krijgen dagelijks vele vragen van patiënten.

Vragen over gezond bewegen, over opbouwen na een operatie, over toekomst­ verwachtingen, over leefstijl en over pijnbestrijding.

In Dokter! Dokter! beantwoorden medisch specialisten de meest gestelde vragen.

?

Waarom is mijn hart niet spastisch?

Ik ben spastisch. Mijn arm-, been- en gezichtspieren trek­ken zich op onverwachte momenten samen. Waarom is mijn hart niet spastisch en waarom werken ook mijn ademhalingsspieren gewoon? Dat zijn toch ook spieren?

In het menselijk lichaam bevinden zich willekeurige spieren en onwillekeurige spieren. Je arm- en beenspieren zijn willekeurige spieren. Deze spieren worden aangestuurd vanuit een bepaald gebied in je hersenen. Bij mensen die een beschadiging hebben in de hersenen of het ruggemerg, is er geen remming van de reflexen. Daardoor ontstaan er ongeremde spierbewegingen. De hartspier is echter een onwillekeurige spier. Deze onwillekeurige spieren, die bijvoorbeeld je ademhaling en je hartslag regelen, worden aangestuurd vanuit een ander, heel primair deel van de hersenen.

Hierbij is ook geen sprake van reflexen die geremd moeten worden. De onwil­ lekeurige spieren werken helemaal vanzelf, vandaar dat deze nooit spastisch zijn.

D. van Kuppevelt, revalidatiearts

Wanneer kan ik weer aan het werk?

Ik heb een arthroscopie van de enkel ondergaan en werk in een magazijn.

Wanneer kan ik weer aan het werk, en wanneer kan ik weer sporten?

Tijdens een arthroscopie, een kijkoperatie van de enkel, kunnen er verschillende ingrepen verricht worden. Soms gaat het om een kraakbeenbeschadiging, soms wordt er botweefsel weggenomen of

wordt er ontstekingsweefsel weggehaald na letsel. Afhankelijk hiervan varieert de herstelperiode, van na twee weken alweer zonder krukken lopen tot zes weken onbelast in het gips zitten en na drie maanden weer kunnen lopen.

Als u kantoorwerk doet, kunt u al snel weer aan de slag. Als u de hele dag moet staan of lopen, is het verstandig om voor de herstelperiode aangepast werk te doen. Overlegt u dit met uw bedrijfsarts.

Ook sportbeoefening bestaat in vele vormen. Met hardlopen moet u wachten tot het gewricht volledig hersteld is, maar met zwemmen kunt u al eerder beginnen. Uw fysiotherapeut kan u even­tueel helpen met een opbouwschema.

Voor alles geldt dat u zelf de beste graadmeter bent als het gaat om wat u wel en niet kunt. Als uw enkel na belasting fors opzwelt, is dat een teken van over­belasting en kunt u het beste rust nemen. Vraag zowel voor als na uw operatie aan de arts wat u kunt verwachten, dit helpt in de revalidatieperiode.

M. Stegeman, orthopedisch chirurg

Eindig ik in een rolstoel?

Onlangs heb ik de diagnose RA gekregen en daar ben ik nogal van geschrokken. Eindig ik in een rolstoel?

Nee, zeker niet. Met de huidige behandelmogelijkheden komt het nauwelijks meer voor dat mensen vanwege hun RA in een rolstoel terecht komen. De afgelopen jaren zijn er goede medicijnen ontwikkeld om de RA in een vroeg stadium af te remmen, en zijn er veel nieuwe strategieën en behandelingen ontwikkeld die reumapatiënten in staat stellen een zo normaal mogelijk leven te leiden. Wij beschouwen het zelfs als zeer ongewenst als u in een rolstoel terecht zou komen. Want bewegen blijft één van de beste medicijnen die we hebben tegen reuma.

H. Cats, reumatoloog

Is reumatoide artritis erfelijk?

Ik heb reumatoide artritis (RA). Betekent dit nu dat mijn kinderen ook RA krijgen?

De kans dat uw kinderen RA krijgen is groter dan de kans dat kinderen van een gezond iemand RA krijgen, maar niet heel groot. De aanleg voor het krijgen van RA is erfelijk, maar dat wil niet zeggen dat je het ook krijgt. Dit hangt af van heel veel factoren, erfelijkheid is er daar één van. Maar de kans dat iemand RA krijgt die daar aanleg voor heeft, en daarbij ook nog eens rookt, is wel tot 14 keer zo groot.

H. Cats, reumatoloog

H. Cats, reumatoloog

D. van Kuppevelt, revalidatiearts

M. Stegeman, orthopedisch chirurg

Heeft u een medische vraag aan de dokter? Mail deze naar redactie@maartenskliniek.nl en wie weet staat uw vraag er volgende keer tussen.

MM | najaar 2009 11

Reportage

Vijf lagen de grond in

| Ondergrondse parkeergarage opent deuren

De eerste schetsontwerpen werden gemaakt in mei 2002, de eerste paal ging in september 2007 de grond in. En nu, oktober 2009, is het zover: de slagbomen van de nieuwe parkeergarage gaan open, de eerste auto’s kunnen naar binnen. Vanaf 19 oktober is het mogelijk om te parkeren voor de deur van de Sint Maartenskliniek. In een parkeer­ garage die vijf verdiepingen diep de grond in gaat.

Mijlpalen

Dat de parkeergarage ondergronds is gebouwd, heeft te maken met het beschermde natuurgebied dat de Maartenskliniek omringt. De bebouwing op het terrein mag niet boven de boomgrens uitkomen. Daarnaast is de grond op de berg schaars en wil de Maartenskliniek deze grond benutten om de groeiende stroom patiënten en medewerkers ook in de toekomst te kunnen huisvesten. Op het ‘dak’ van de parkeergarage wordt over niet al te lange tijd gestart met nieuwbouw.

het ziekenhuis op een stuwwal gebouwd is. Grond­ water, normaal een spelbreker wanneer je de diepte in gaat, speelt hier geen rol. De ‘berg’ van de Maartenskliniek bestaat uit zand: daar kun je vele meters diep in graven zonder natte voeten te krijgen.

De parkeergarage van de Sint Maartenskliniek is uniek in Nederland. Op weinig plekken is een parkeergarage te vinden die vijf verdiepingen ondergronds gaat. De Maartenskliniek heeft deze mogelijkheid gehad omdat

Op donderdag 15 oktober werd de parkeergarage officieel geopend. Met 700 parkeerplaatsen voor de deur biedt de Maartenskliniek dan de service die ze beoogt: ruim, veilig en zeer gebruiksvriendelijk.

mei 2002

zomer 2003

2003-2008

2003-2005

november 2004

De eerste ontwerpschets van parkeer­ garage wordt gemaakt

Alle nieuwe parkeergarages in de Benelux worden bezocht en beoordeeld

Procedure wijziging bestemmingsplan en in mei 2008 wordt formeel ingestemd met het nieuwe bestemmingsplan

Milieuonderzoeken

Ontheffing van de flora- en faunawet, onder voorwaarden

➔

➔

12 MM | najaar 2009

De parkeergarage in cijfers • 4300 m2 papier gebruikte het bouwtechnisch ingenieursbureau voor de bouwtekeningen. Dit staat gelijk aan de oppervlakte van één bouwlaag.

• 90 000 m3 zand werd weg gegraven. Om dit af te voeren waren er 5000 vrachtwagens nodig.

• 4000 m2 Berlinerwand houdt de grond tegen.

De Berlinerwand wordt door 500 stalen ankers op zijn plaats gehouden.

• Er zit 7.462.700 kg beton in de parkeergarage. Het beton krijgt sterkte door de 400.000 kg wapening die erin zit.

• 650 meter aan stalen balken dragen de ver­diepingen van de parkeergarage • Er verdween 43,5 km kabel in de parkeergarage • 15.422 m2 kanaalplaat­ vloeren werden in de bouwput gehesen • 16 m3 verf werd gebruikt om de wanden en plafonds te schilderen • 20 m3 verf werd gebruikt voor de coating op de vloer • 500 000 m3 lucht kan er per uur door de parkeer­ garage worden geblazen.

Dit staat gelijk aan drie keer de totale luchtinhoud van de parkeergarage • Ongeveer 4500 mails vlogen heen en weer tussen de Maartenskliniek en de opdrachtnemers.

• Totale bouwkosten: ruim 15 miljoen euro

Peter: ‘Bij ons heeft de straat jarenlang vol gestaan met auto’s, nergens kon je meer parkeren. Daar heb ik regelmatig contact over gehad met de Maartenskliniek. Ze waren erg begaan met het probleem, maar het ontbrak aan de middelen om er ook echt wat aan te doen. Ik heb zelf wel eens met plastic lint de spiegels van alle auto’s waarvan ik wist dat ze van de Maartenskliniek kwamen, aan elkaar gebonden. Een ludieke actie waar ik niet veel mee heb bereikt, maar ik kon mijn frustratie in ieder geval even kwijt. Uiteindelijk ben ik er Peter Willems, acteur, woont maar over opgehouden.

Ik ben benieuwd of het bij ons in de straat minder vol wordt nu de aan de Berg en Dalseweg parkeergarage af is. Het zou mooi zijn als het in ieder geval een paar en had lange tijd parkeer­ extra vrije plekken op zou leveren.’ overlast voor de deur.

Jan: ‘Het bouwen van deze parkeergarage is een spannend en leerzaam project geweest, in vele opzichten. Een grootschalig bouwproject als dit hadden we nog niet op ons terrein gehad. Dat we moesten graven, betekende wel dat we allerlei problemen tegen zijn gekomen die nieuw voor ons waren: grondproblematiek, zettingen, technische moeilijkheden bij de installaties. Dat kostte heel veel energie. In de loop van 2008 waren er mensen die riepen: gooi dat gat maar dicht, dat wordt niets. Maar ik heb altijd gezegd: die parkeergarage komt er, hoe dan ook. We hebben een parkeergarage willen realiseren die veilig, licht en gebruiksvriendelijk is. Volgens mij is dat gelukt.’

Jan Dekkers, sector­manager bouwzaken en projectleider van de parkeergarage, gaat met de auto naar zijn werk.

Maartje: ‘Wij hebben als PAR al vanaf het begin van het traject

Maartje Droogleever is lid van de Patiënten­adviesraad (PAR) en rijdt regelmatig haar zoontje in een busje naar de Maartenskliniek.

meegedacht over de parkeergarage. In eerste instantie of deze garage wel de juiste oplossing was voor het parkeerprobleem, in een later stadium over de bouw en de inrichting van de garage. Daarbij ben ik een ervaringsdeskundige op het gebied van gebruikersgemak: ik heb een kind in een rolstoel, rijd in een grote bus om hem te vervoeren en ik houd niet van autorijden. Ik heb dus gepleit voor ruime bochten, genoeg ruimte om aan de achterkant een rolstoel uit te rijden, grote schuine vakken en veel overzicht. Als ik het zo bekijk, voldoet deze parkeergarage aan al deze eisen. Ik ga er zeker gebruik van maken en denk dat deze garage heel veel gemak voor patiënten op gaat leveren.’

Mijlpalen (vervolg)

➔

juli 2007

september 2007

oktober 2007

november 2007

Drie weken tijd voor archeologische opgravingen

Start van de werkzaamheden

Eerste paal gaat de grond in

De schutting wordt kleurrijk beschilderd door kunstenaar Diederik Grootjans

MM | najaar 2009 13

Karen: ‘Als OR zijn wij vooral betrokken geweest bij het tot stand

Karen Bevers, vice-voor­ zitter Ondernemingsraad en reumatoloog, fietst naar haar werk.

komen van de parkeertarieven van medewerkers en het informeren van de medewerkers over het parkeerbeleid. Wij hebben daarvoor enorm veel input gehad, want over het betalen van parkeervergoedingen heeft natuurlijk iedereen een mening. Binnen het reële hebben wij geprobeerd de tarieven zo laag mogelijk te houden. En er is goed naar ons geluisterd: er ligt een mooi compromis op tafel. Ik ben van mening dat de parkeergarage een enorme toegevoegde waarde heeft voor de Maartenskliniek, al heeft dat ook erg veel geld gekost.

De kwaliteitsstandaard is hoog, dat past goed bij alles wat we hier bieden. De twee keer per jaar dat ik met de auto kom, rijd ik hem met plezier naar binnen.’

Peter: ‘De bouw van de parkeergarage is gestart onder mijn voorganger, Wim de Bie. Dat het parkeren hier voorheen onder de maat was, voor medewerkers maar vooral voor patiënten, was duidelijk. Het was van de zotte wat patiënten moesten doen om ons te bereiken. Met deze ondergrondse parkeergarage benutten we de schaarse grond op de berg zo efficiënt mogelijk, ook omdat we op de parkeergarage een gebouw neer gaan zetten voor de reumatologie. Daarbij vind ik het een schitterende garage geworden, eerlijk gezegd de mooiste die ik ken in Nederland. Met de ruime opzet en goede voorzieningen laten we zien dat je echt iets kunt doen voor patiënten die slecht ter been zijn.’

Peter Hoppener, Voor­zitter van de Raad van Bestuur, komt met de auto.

Arthur: ‘Een project als dit is uniek voor ons geweest. We heb-

Arthur Janssen, projectlei­ der van de BAM

ben nooit eerder zo’n diepe bouwkuip, van het type Berlinerwand, naast bestaande bebouwing gemaakt. Deze parkeergarage heeft van ons dan ook flink wat inspanningen gevergd. De problemen die we tegenkwamen, zorgden voor vertraging in het bouwproces. Dit leidde vervolgens weer tot grote organisatorische problemen. Daarnaast was ook het kleine werkoppervlak een uitdaging, want het verkeer moest natuurlijk gewoon de berg op en af kunnen rijden. Het is een weerbarstig project geweest, maar er staat nu een prachtige garage in een schitterende omgeving. Ik ben erg blij dat we dit, samen met de Sint Maartenskliniek, tot een goed einde hebben gebracht.’

januari 2008

april 2008

juni 2008

maart 2009

juni 2009

oktober 2009

Het diepste punt is bereikt: 16,5 meter

Plaatsing eerste kolom

Eerste betonstorting

Laatste vloerplaat wordt de bouwkuip in gehesen

De liftschacht wordt geplaatst, daarmee is het hoogste punt bereikt

De parkeergarage is gereed

14 MM | najaar 2009

Ziektebeeld

| Ziekte van Lyme

Klein beestje met vervelende gevolgen De waarschuwing ‘pas op voor teken!’ klinkt in Nederland steeds vaker. Want het beestje is klein, maar de beet van een teek kan vervelende gevol­ gen hebben. Bij het reumacentrum van de Sint Maartenskliniek worden regelmatig mensen met de ziekte van Lyme behandeld.

Fidel Vos is internist-infectioloog bij de Sint Maartenskliniek en het UMC Radboud. ‘De meeste mensen die bij een reumatoloog komen, hebben gewrichtsklachten’, zegt hij. ‘Als de reumatoloog geen reumatische aandoening kan vinden, overweegt hij altijd of er sprake kan zijn van de ziekte van Lyme.

En als dat zo is, dan komt de patiënt bij mij.’ De ziekte van Lyme is geen reumatische aandoening, maar de gewrichtsklachten kunnen wel lijken op de klachten die je ziet bij reuma.

Groei Bij de Maartenskliniek worden jaarlijks zo’n honderd patiënten met Lyme behandeld.‘Het aantal gevallen groeit in Nederland gestaag’, aldus Vos. ‘Deels komt dat door onoplettendheid: vroeger bestond de ziekte ook, maar werd hij niet erkend. Daarnaast neemt het aantal teken dat de ziekte kan veroorzaken toe.’

Lastig De diagnose Lyme is lastig te stellen, volgens Vos. ‘Vaak heeft de patiënt helemaal geen teek gezien, maar heeft hij wel klachten die wijzen op Lyme.’

Belangrijk bij het stellen van de diagnose is het verhaal van de patiënt. Verloopt de ontwikkeling van de ziekte volgens het zieaktebeeld van Lyme? Daarnaast kan er aanvullend onderzoek gedaan worden, zoals bloedonderzoek. Maar ook dat geeft niet altijd uitsluitsel.

‘Vaak heeft iemand geen teek gezien, maar heeft hij wel klachten die wijzen op Lyme’ Behandeling Als de ziekte van Lyme niet in een vroeg stadium wordt ontdekt, kan deze overgaan naar ‘late Lyme’.

Het UMC St Radboud en de Sint Maartenskliniek werken samen bij de behandeling van deze late Lyme ziekte. In het Radboud stelt de infectioloog vast of de ziekte een mogelijke verklaring is voor de klachten.

MM | najaar 2009 15

Nooit rode kring gezien Yvonne Ubels-Hack werd bij de Sint Maartenskliniek behandeld voor de ziekte van Lyme. Ze liep regelmatig hard in het bos en controleerde daarna altijd goed op teken. ‘Ik heb veel teken verwijderd maar nooit een rode kring gezien’, zegt ze. Toch had ze al een jaar klachten van moeheid en druk op haar knieën. Voor de reumatoloog was het onduidelijk waar haar klachten vandaan kwamen. Ze werd doorverwezen naar dokter Vos. Deze stelde de diagnose late Lyme en schreef haar een antibioticabehandeling voor: twee dagen antibiotica in de Maartenskliniek en daaropvolgend twaalf dagen antibiotica thuis, via een infuus. Nu, drie maanden later, is ze erg tevreden. ‘Het was soms wel lastig met het infuus. Maar ik ben nu grotendeels van mijn klachten af.’

De behandeling, bestaand uit een antibioticakuur, vindt plaats bij de Maartenskliniek. ‘We kijken naar het ziekte­verloop en de persoonlijke situatie van de patiënt. Op basis daarvan bepalen we welke antibioticakuur het beste is.’ Bij meer dan de helft van de patiënten zijn de klachten na de behandeling helemaal of grotendeels verdwenen.

Onderzoek ‘Wetenschappelijk is nog niet bewezen welke antibiotica en welke behandelduur de beste resultaten geeft,’ zegt Vos. Daarom start de afdeling infectieziekten van het UMC St Radboud samen met de Sint Maartenskliniek binnenkort een onderzoek naar de behandeling van de ziekte van Lyme. Vos: ’We gaan twee soorten antibiotica vergelijken om te bekijken welke de beste resultaten geeft. Op deze manier willen we in de toekomst meer grip krijgen op deze ziekte.’ •

Wat is de ziekte van Lyme?

Iemand die de ziekte van Lyme heeft, is gebeten door een teek die de bacterie Borrelio burgdorferi draagt. Via de teek is deze bacterie in het bloed terechtgekomen.

Wat zijn de verschijnselen?

Er ontstaat een rode plek waar de teek heeft gezeten.

Deze plek verandert langzaam in een rode kring. Andere verschijnselen zijn een grieperig gevoel, koorts, hoofdpijn, last van ogen, vermoeidheid, pijn in spieren en gewrichten.

In een later stadium zijn de verschijnselen zeer divers: dubbelzien, aangezichtsverlamming, pijn in de armen en benen, krachtsverlies of een doof, tintelend gevoel.

De rode kring, een symptoom van Lyme

Hoe wordt Lyme behandeld?

De ziekte van Lyme wordt behandeld met antibiotica.

De soort antibiotica en de behandelduur verschilt naar gelang het stadium van de ziekte. In eerste instantie volstaat behandeling door de huisarts.

Wat kun je doen om de ziekte van Lyme te voor­ komen?

Een tekenbeet is pijnloos en een teek is klein. Het is daarom verstandig om uzelf te controleren als u op een plek bent geweest waar teken voorkomen. Als de teek binnen 24 uur verwijderd is, is de bacterie meestal nog niet overgedragen. Houd de eerste drie maanden in de gaten of er een rode kring ontstaat rondom de plek van de beet. Als dit het geval is, of als u griepachtige verschijnselen heeft, ga dan naar de huisarts.

16 MM | najaar 2009

Wetenschappelijk nieuws

IDD Therapy geen toegevoegde waarde voor behandeling lage rugpijn Lage rugklachten. Vaak ontstaan ze door het uitpuilen (beter bekend als hernia) of slijtage van een tussenwervelschijf. De Sint Maartenskliniek onderzocht de toegevoegde waarde van IDD Therapy, een nieuwe behandel­ methode die zich richt op het herstel van de tussenwervelschijf. Deze behandeling werd vergeleken met de gangbare behandeling (graded activity programma), die wordt gebruikt door het Sport Medisch Centrum.

IDD Therapy maakt gebruik van het Accu-SPINA apparaat, dat door uit-

wendige en mechanische tractie twee aan elkaar grenzende wervels iets van elkaar trekt. In totaal deden 60 mensen mee aan het onderzoek, verdeeld in twee behandelgroepen. Alle deelnemers moesten door een hernia of door slijtage al langer dan drie maanden lage rugklachten hebben. Bovendien mochten ze nog geen operatie aan hun rug hebben ondergaan waarbij deze wervels werden vastgezet.

‘Genept’ Beide behandelgroepen volgden het graded activity programma én de

nieuwe IDD-Therapy of een Shamtherapie (een nepbehandeling). De deelnemers wisten niet of ze een echte behandeling in het Accu-SPINA apparaat kregen of werden ‘genept’.

De rugpijn werd tijdens het behandelprogramma minder, maar er was geen verschil te zien tussen de echte en de placebobehandeling. De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat de nieuwe behandelmethode geen meerwaarde heeft ten opzichte van de gangbare behandeling. • Voor meer informatie: www.maartenskliniek.nl/mm.

Een samenvatting van het artikel is verschenen op www.pubmed.com.

Via je armen werken aan je benen Tijdens het lopen bewegen de armen ‘automatisch’ heen en weer langs het lichaam. Dergelijke armloopbewegingen kunnen ook de spieractiviteit in de benen beïnvloeden. Onderzoekers van de Sint Maartenskliniek willen nu weten welk effect verschillende armbewegingen precies hebben op de spieractiviteit in de benen. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen mogelijk worden gebruikt voor revalidatie­behandelingen, zoals looptrainingen en de verbetering van de beenfunctie van dwarslaesiepatiënten.

Biostep Voor het onderzoek worden bij mensen met een incomplete dwarslaesie metingen verricht op de Biostep, een crosstrainer die veel wordt gebruikt bij revalidatie. De patiënt bedient het apparaat met behulp van twee voetpedalen en handvatten.

Al zittend voert hij met armen en benen bewegingen uit die lijken op lopen. De step is voor het onderzoek zo aangepast dat verschillende armbewegingen mogelijk zijn. Een vergelijking tussen de verschillende soorten armbewegingen, bijvoorbeeld tegelijk of wisselend naar voor en achter, maakt het mogelijk te bepalen welke beweging het meest gunstige effect heeft op de spieractiviteit in de benen.

Op dit moment worden de metingen afgerond en is men bezig met het analyseren van de onderzoeksgegevens. De eerste re­sultaten van het onderzoek zijn omstreeks maart 2010 bekend. •

MM | najaar 2009 17

Kort nieuws

Reumapatiëntjes beleven Ferrari-gevoel Met 300 km/u over een landingsbaan rijden in een glimmend rode Ferrari, dat gebeurt je niet elke dag. Honderd reumapatiëntjes uit de regio Nijme­ gen namen tijdens de Ferraridag op 19 september plaats in een blinkende bolide en hadden de dag van hun leven.

Gezeten naast een chauffeur deden de kinderen een puzzeltocht en werden ze met een maximale snelheid van 300 km/uur over de landingsbaan gereden. Daarna hield de vliegbasis Volkel een demonstratie F16-vliegen, waarbij ook de brandweer te pas kwam. ’s Middags vertrokken de Ferrari’s in colonne, onder royale politiebegeleiding, naar het oorlogsmuseum in Overloon. Daar werd de dag besloten met eten en kado’s. ‘De kinderen hebben het helemaal fantastisch gevonden’, zegt kinderreumatoloog Esther Hoppenreijs.

De Ferraridag werd georganiseerd door de Nederlandse Ferrariclub en de Jeugdreumavereniging. Reumato­logen dr. Hoppenreijs en dr. Franssen

en reumaverpleegkundige Lieneke Colijn van de Sint Maartenskliniek verzorgden de medische ondersteuning. •

Antwoordkaart MaartensMagazine

Wilt u op de hoogte blijven van nieuws uit de Sint Maartenskliniek? Vraag dan een gratis abonnement aan en ontvang MM vier keer per jaar in uw brievenbus. ❍ Ja, ik wil graag een gratis abonnement op het MaartensMagazine. ❍ Nee, ik wens het MaartensMagazine niet meer te ontvangen en wil graag verwijderd worden van de verzendlijst.

Naam Straat Postcode en Plaats

✁

E-mail

Ik ben ❍ Patiënt

❍ Bezoeker

❍ Anders, namelijk

Mogen wij u in de toekomst benaderen om uw mening te geven over zorg en ziekenhuis gerelateerde onderwerpen? ❍ Ja ❍ Nee

18 MM | najaar 2009

Kort nieuws

De kwestie

| Geef uw mening!

Hoe kunnen we samen weer een leuke vakantie beleven?

Wederom drie keer aan top De Maartenskliniek heeft opnieuw drie eerste plaatsen bemachtigd in de ranglijst die Elsevier publiceerde van ziekenhuizen waar de beste specialisten werken. Ook in 2009 is de Maartenskliniek voor zowel orthopedie, reumatologie en revalidatiegeneeskunde aanvoerder van de landelijke lijst.

De cijfers Het orthopediecentrum in Nijmegen scoort het hoogst: 85% van de geënqueteerden noemt de Maartenskliniek als ziekenhuis dat het beste is op het gebied van orthopedie. Met 51% is ook de orthopedie van Maartenskliniek Woerden in de landelijke top 10 beland, op een zevende plaats. Het reumacentrum van Nijmegen wordt door 67% van de ondervraagden genoemd als beste en hiermee behalen ook zij een eerste plaats. Hetzelfde geldt voor het revalidatiecentrum, dat door 58% van de geënqueteerden genoemd wordt. De anesthesie/ pijnbestrijding steeg naar een negende plaats in de landelijke lijst. •

Mijn vrouw heeft een half jaar geleden een hersen­ infarct (CVA) gehad. Daardoor beweegt ze minder makkelijk en kan ze weinig prikkels verdragen. Voorheen waren we gewend om samen actieve vakanties te beleven. We zeilden, maakten stedentrips, wandelden en fietsten veel. Ik merk dat ik het moeilijk vind om |te accepteren dat dit allemaal niet meer zal kunnen in de toekomst. Hoe kunnen we samen nog leuke vakanties beleven?

I.B. uit A.

Heeft u ook een kwestie rondom uw aandoening die u graag met anderen wilt bespreken? Of heeft u een mening over bovenstaande kwestie?

U kunt reageren door een mail te sturen naar redactie@maartenskliniek.nl, o.v.v. ‘de kwestie’.

Reacties vindt u op www.maartenskliniek.nl/mm en in het volgende MM.

Postzegel niet nodig

Sint Maartenskliniek Antwoordnummer 2237

✁

6500 WC Nijmegen

MM | najaar 2009 19

Actueel

| Poli reumatologie in Boxmeer groeit

‘De kleinschaligheid maakt het hier leuk’ Om reumatologische zorg voor de patiënten uit het zuiden van het land dichter bij huis te brengen, opende de Sint Maartenskliniek ruim een jaar geleden een polikliniek reumatologie in het Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer. De polikliniek draait inmid­ dels op volle toeren.

Ongeveer 400 patiënten die bij het reumacentrum in Nijmegen onder behandeling waren, hebben inmiddels de overstap gemaakt naar Boxmeer.

Eén van hen is Lea Rongen. Jarenlang reisde zij voor een bezoek aan de reumatoloog heen en weer tussen haar woonplaats Venray en Nijmegen. Sinds vorig jaar is die reistijd met meer dan de helft verminderd. ‘Tijdens de eerste

‘Mensen denken dat het hier anders is.

Dat is niet zo’ paar bezoeken merkte ik nog wat opstartproblemen’, vertelt ze. ‘Dan werkte de computer niet optimaal of waren de dossiers er niet. Maar nu is alles prima geregeld.’ De overstap heeft haar zelfs meer opgeleverd dan een kortere reistijd. ‘Ik was al heel lang onder behandeling bij dezelfde reumatoloog. Daar was helemaal niets mis mee, maar een nieuwe arts op zijn tijd kan verfrissend zijn. Sinds kort heb ik ook nieuwe medicijnen, daardoor is mijn artritis psoriatica echt verbeterd.’

Groei Ook reumatologen Maartje Hoefnagels en Hatice Demirel maakten de overstap naar Boxmeer. ‘De kleinschaligheid en korte lijnen met andere specialisaties maken het werken hier erg leuk’, vinden zij. Soms bemerken ze nog onzekerheid

Reumatologen Maartje Hoefnagels en Hatice Demirel

bij patiënten die uit Nijmegen komen.

‘Dan denken ze dat het hier toch anders gaat. Maar dat is niet zo, het is gewoon Maartenskliniek.’ Hoefnagels en Demirel zien ook de nieuwe patiëntenstroom zienderogen groeien. Wekelijks melden zich tien tot vijftien patiënten voor een eerste afspraak bij de Maartenskliniek in Boxmeer. ‘We merken dat er steeds meer mensen uit het zuiden van het land komen. Voor hen is de drempel om naar de Maartenskliniek te komen blijkbaar een stuk lager geworden.’ Ook steeds meer huisartsen raken op de hoogte van de nieuwe poli in Boxmeer.

Goed geregeld Op de polikliniek reumatologie in Boxmeer kunnen patiënten terecht voor een controlebezoek aan de reuma­ toloog of voor een afspraak met de verpleegkundig reumaconsulent. Voor opnames, multidisciplinaire behandelingen, uitgebreide onderzoeken of een operatie worden zij doorverwezen naar Nijmegen. De Maartensapotheek blijft de medicijnen verstrekken, deze worden thuisbezorgd. • Meer informatie: www.maartenskliniek.nl/mm

20 MM | najaar 2009

In beeld

| Sclerodermie

De mens achter de ziekte Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van sclerodermieen MCTD-patiënten, dit jaar op 29 juni in de Sint Maartenskliniek, werd een fotoexpositie geopend over sclerodermiepatiënten.

Sclerodermie is een zeldzame reumatische aan­ doening die zich kenmerkt door het overmatig produceren van bindweefsel. Daardoor ontstaan er verhardingen in de huid, en uiteindelijk ook in inwendige organen. Patiënten met sclerodermie hebben vaak een typische gelaatsuitdrukking.

Sclerodermie wordt doorgaans behandeld met medicijnen. Welke medicijnen dit zijn, hangt af of alleen de huid is aangetast of ook de inwendige organen.

In ernstige gevallen wordt in studieverband autologe stamceltransplantatie toegepast. In Nederland zijn er ongeveer 3000 mensen met sclerodermie, jaarlijks komen daar ongeveer 100 patiënten bij.

Expositie De fotoexpositie is georganiseerd door Jessica Thonen-Velthuizen, lid van de commissie sclerodermieMCTD van de patiëntenvereniging NVLE. De foto’s zijn gemaakt door popfotograaf Hans-Peter van Velthoven. ‘We hebben vooral de mens achter de ziekte in beeld willen brengen’, zegt Thonen. ‘Het was voor veel mensen niet gemakkelijk, want niet iedereen is blij met hoe hij of zij eruit ziet. Maar voor iedereen was de motivatie hetzelfde: meer aandacht voor deze ziekte.’ • Voor informatie over sclerodermie: www.maartenskliniek.nl/mm en www.nvle.org.

De fotoexpositie is vanaf januari weer te zien in restaurant het Rondeel.

MM | najaar 2009 21

22 MM | najaar 2009

Veelgestelde vragen over Nieuwe Influenza A (H1N1) Hoe wordt het overgedragen?

Het virus verspreidt zich via de lucht en wordt overgedragen door druppeltjes snot, slijm en speeksel. Dit gebeurt vooral in ruimtes waar mensen dicht bij elkaar zitten en waar slecht geventileerd wordt, bijvoorbeeld in een trein, een school of kinderdagverblijf. Het virus wordt ook overgedragen via handen en voorwerpen.

Hoe weet ik of ik Nieuwe Influenza A (H1N1) heb?

Er is geen verschil tussen de ‘gewone’ griep en Nieuwe

Influenza A (H1N1). U heeft koorts, koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn, moeheid en een droge hoest.

Hoe kan ik griep voorkomen?

Als u ziek bent, zorg dan dat u zo min mogelijk contact heeft met andere mensen. Ook handen wassen kan besmetting voorkomen. Gebruik water en zeep en droog uw handen af met een stuk keukenpapier of papieren zakdoekje. Raak zo min mogelijk uw ogen, neus en mond aan.

Bron: RIVM

MM | najaar 2009 23

Actueel

| De grieppandemie: wat is waar?

Grip op Mexicaanse griep Het Mexicaanse griepvirus boezemde wereld­ wijd maandenlang angst in, maar lijkt nu minder gevaarlijk dan gedacht. De symptomen van het nieuwe griepvirus – officieel Nieuwe Influenza A (H1N1) genaamd – lijken erg veel op die van de normale seizoensgriep. Binnen een week zijn de meeste mensen die zijn geveld door dit virus weer beter. Goed nieuws, dus moeten we ons nog druk maken over deze griep?

Mensen die besmet zijn met H1N1 kunnen de griep aan anderen overdragen. En omdat veel mensen reizen, verspreidt het nieuwe griepvirus zich snel. Als wereldwijd veel mensen dezelfde griep krijgen, spreken we van een pandemie. Zo’n grieppandemie komt eens in de tien tot vijftig jaar voor. De verwachting is dat bij het H1N1-virus één op de drie mensen ziek wordt. Dat kan veel invloed hebben op ons dagelijks leven. Zo kan bijvoorbeeld de zorg in ziekenhuizen onder druk komen te staan door uitval van personeel.

Alles in het werk stellen om zoveel mogelijk zorg te blijven leveren Het is moeilijk voorspellen wanneer en of de Mexicaanse griep in Nederland doorbreekt. De verwachting is dat het virus in het najaar zijn hoogtepunt beleeft.

Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is het vooraf niet in te schatten hoeveel mensen dan ziek worden.

Draaiboek De Sint Maartenskliniek voelt zich verantwoordelijk voor de gezondheid van patiënten, medewerkers en bezoekers en wil geen onnodige risico’s lopen.

Daarom heeft het ziekenhuis zich goed voorbereid op een eventuele grieppandemie. In een draaiboek is te vinden hoe medewerkers handelen in geval van een pandemie. Zo sluit het ziekenhuis afdelingen als meer

dan de helft van het personeel ziek is. Ook kan het zijn dat operaties die kunnen wachten, worden uitgesteld.

En als dat nodig is, stelt het ziekenhuis bedden beschikbaar voor patiënten met Mexicaanse griep die acute zorg nodig hebben. De Maartenskliniek stelt alles in het werk om gedurende deze pandemie zoveel mogelijk zorg te blijven leveren.

U kunt helpen Baliemedewerkers, verpleegkundigen en behandelaars zijn extra alert op symptomen van de Mexicaanse griep. Want ook patiënten en bezoekers van het ziekenhuis kunnen de verspreiding van de Mexicaanse griep helpen voorkomen. Heeft u bijvoorbeeld een afspraak op een van onze poliklinieken en bent u koortsig en hoest u veel? Meldt u dit aan de baliemedewerker, verpleegkundige of uw behandelaar. Bij een vermoeden van aanwezigheid van het H1N1-virus nemen zij contact op met de dienstdoende internist.

Bij opname Wordt u opgenomen, dan stellen de baliemedewerkers en verpleegkundigen voorafgaand aan de intake een aantal vragen om te controleren of u mogelijk verschijnselen van het virus heeft.

Krijgt u tijdens uw opname koorts, dan testen wij op de aanwezigheid van het H1N1-virus. Opgenomen patiënten die besmet blijken te zijn, worden volgens landelijke richtlijnen behandeld. Als het kan, gaan zij zo spoedig mogelijk naar huis. Lukt dat niet, dan wordt een zieke patiënt in isolatie verpleegd.

Op bezoek Heeft u griepverschijnselen en wilt u in het ziekenhuis een familielid of kennis bezoeken? Zolang u ziek bent is het niet verstandig om langs te komen. Zodra u geen griepverschijnselen meer heeft, kunt u weer op bezoek komen. • Meer weten over Nieuwe Influenza A (H1N1)? Bezoek de speciale website van het RIVM: www.grieppandemie.nl.

U vindt er het laatste nieuws en veelgestelde vragen.

24

Woerden

| Maartenskliniek Woerden groeit uit jas

Ruimte voor meer patiënten Een groeiende patiëntenstroom, in­ middels tien orthopeden en vier reu­ matologen: Maartenskliniek Woerden groeit uit haar jas. In 2011 betrekt zij een nieuw te bouwen pand bij het Hofpoort ziekenhuis met vier opera­ tiekamers, vijftig bedden en zestien spreekkamers. Tot die tijd moeten tij­ delijke voorzieningen soelaas bieden.

Maartenskliniek Woerden is gevestigd in het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis en maakt gebruik van hun OK’s en verpleegafdelingen. ‘We begonnen in 2006 met één orthopeed en één reumatoloog’, legt Wil Oosterom, zorgmanager Maartenskliniek Woerden, uit. ‘Inmiddels zijn we zo hard gegroeid, dat de huidige faciliteiten en ruimtes niet meer afdoende zijn’. Groei betekent meer patiënten, meer specialisten en meer kennis in huis. Maar groei betekent ook langere

Klinische orthopediepatiënten worden vanaf 1 november verpleegd op de nieuwe eigen verpleegafdeling van Maartenskliniek Woerden.

Opbouw van de tijdelijke balie orthopedie

wachtlijsten, omdat het aantal bedden beperkt is. Hier komt verandering in.

Eigen verpleegafdeling De orthopediepatiënten worden op dit moment verpleegd op een afdeling van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis. Vanaf 1 november 2009 heeft Maartenskliniek Woerden haar eigen klinische verpleegafdeling en verpleegkundigen in dienst.

Oosterom: ‘Met een eigen afdeling en verpleegkundigen kunnen we beter inspelen op wat deze orthopedische patiënten nodig hebben. Onze patiënten verblijven veelal kort en zijn niet ernstig ziek. Bovendien zijn veel verpleegkundigen van Maartenskliniek Woerden gespecialiseerd in orthopedie, daar profiteert de patiënt ook van.’

Nieuw team Het opzetten van een geheel nieuwe verpleegafdeling vraagt flink wat inzet, betrokkenheid en creativiteit. Een team van 30 nieuwe medewerkers, waaronder 22 verpleegkundigen, gaat deze

uitdaging aan. Voor de werving van de nieuwe medewerkers is een campagne ontwikkeld met een bijzondere insteek.

‘We wilden niet alleen werven, maar vooral uitnodigen om mee te denken over wat goede zorg voor onze orthopediepatiënten moet inhouden.’, legt Oosterom uit. Deze aanpak bleek zeer succesvol; maar liefst 180 sollicitatiebrieven vielen op de deurmat. Al binnen twee maanden was het nieuwe team van medewerkers een feit.

‘Nu kunnen we beter inspelen op wat orthopedische patiënten nodig hebben’ Polikliniek verhuist Momenteel wordt ook gewerkt aan een tijdelijk policomplex voor orthopediepatiënten. Oosterom: ‘Met de komst van het complex kunnen we zeven spreekuren tegelijk draaien. Dat geeft ons meer armslag waardoor we sneller kunnen inspelen op de groeiende vraag van patiënten’. De kantoorfuncties, voorheen gehuisvest op de gang bij het reumacentrum, verhuizen ook naar het policomplex. Met de ruimte de hierdoor ontstaat kan het Reumacentrum een vijfde reumatoloog gaan verwelkomen.

Aan de slag Van bedden bestellen tot zorgpaden opstellen, de voorbereidingen van de nieuwe verpleegafdeling zijn in volle gang. Ook het policomplex begint vorm te krijgen. Op 1 november begint het echte werk op de verpleegafdeling.

‘Dan kunnen we invulling geven aan onze visie op excellente zorg’, aldus Oosterom. •

MM | najaar 2009 25

Reportage

| Eten in de Sint Maartenskliniek

Kwaliteit van boer tot bord En hoe smaakt het?

wie Mevrouw Maris menu Kalfsgehaktbal, eigengemaakte vleesjus, broccoli, aard­appelpuree, vla met kersen presentatie Uitstekend. En de service hier is erg vriendelijk smaak Uitstekend. Behalve de broccoli, die had weinig smaak bereiding Goed. Ik denk niet eens dat ik ’t zelf zo goed kan rapportcijfer 8

wie Ronald Schobben menu Runder­ saucijs, bloemkool à la crème, champig­ non­­saus, witte rijst, vanillevla presentatie Goed. Het zou wat fleuriger mogen smaak Lekker! bereiding Rijst was aan de droge kant cijfer 7

Een gezonde en lekkere maaltijd bevordert een spoedig herstel. Met dat credo bereidt kok Jelle Ferwerda al jarenlang de maaltijden voor patiënten. Zijn producten zijn zo vers mogelijk, zodat smaak en voedings­ waarde behouden blijven. En sinds kort komen veel van die producten ook uit eigen regio: verantwoord en nog verser. Want het boontje dat gisteren van het land gehaald werd, ligt vanavond al op uw bord.

Kok Jelle Ferwerda heeft een missie. En die gaat verder dan het koken van een lekkere maaltijd. ‘Ik wil zeker weten dat het hele traject, van boer tot bord, van goede kwaliteit is. Dat betekent dat we onze producten met veel zorg uitkiezen.

We gebruiken zoveel mogelijk groente en fruit van het seizoen. Dat komt uit de volle grond en heeft niet de halve wereld over gereisd om hier te komen.

We hebben nu dus veel sperziebonen, witlof en broccoli op het menu staan.’

Met liefde Het vlees dat patiënten geserveerd krijgen, is voor 60 tot 70% biologisch.

Zo komt het varkensvlees van het Limburgse kloostervarken. ‘Dat bedrijf heeft heel veel mooi vlees wat door de horeca niet wordt afgenomen. Boutjes, ruggetjes: veel toprestaurants gebruiken alleen de filet.’ Over het bedrijf dat kalfsvlees levert vertelt Ferwerda

enthousiast: ‘Daar doen ze alles onder hetzelfde dak: van vetmesten tot het maken van kalfsgehakt. Er hangen overal webcam’s, zodat je kunt volgen wat er met het vlees gebeurt. Het is een bedrijf waar met liefde wordt gewerkt: zowel voor het product als voor het kalf.’

Verantwoord ‘Steeds vaker willen mensen weten waar hun eten vandaan komt,’ stelt Ferwerda.

‘Dat is een trend die zich heel snel ontwikkelt. En wie kritisch is, pakt liever het sperzieboontje van 25 km verderop dan het sperzieboontje uit Kenia. Dat scheelt een enorme uitstoot aan CO2. Bovendien zijn de producten zo vers mogelijk: 24 uur na de oogst ligt de groente op het bord.’

‘Mensen willen weten waar hun eten vandaan komt’ Het streven naar kwaliteit draait voor Ferwerda uiteindelijk maar om één ding: goed eten voor de patiënt. ‘Het is leuk om met verse producten te werken en ik ben er trots op dat we als één van de eerste ziekenhuizen al zover zijn. Maar uiteindelijk wil je vooral dat patiënten hier gezond en met smaak eten.’ •

26 MM | najaar 2009

Dagboek van een patiënt

| José Seelen

‘Lopen lukt niet maar klimmen wel!’

José Seelen was 23 jaar oud toen ze voor een paar maanden ging wer­ ken in een skichalet in Italië. Daar kreeg ze tijdens het snowboarden een ernstig ongeluk. Ze viel twee meter van een helling en landde met haar hoofd tegen een betonnen muurtje. Ze raakte in coma en toen ze weer bijkwam, kon ze niet meer praten en lopen. Sinds april 2009 verblijft ze op de revalidatieafdeling van de Sint Maartenskliniek.

Dinsdag Om half 11 had ik bespreking met de dokter. Het was het laat­ ste gesprek, want 10 oktober ga ik met ontslag. Daar heb ik zin in, maar ik baal er ook een beetje van. Want nu ga ik in het weekend naar huis en kan ik doordeweeks flink therapieën.

Maar straks zit ik thuis (bij m’n moeder) op de bank waar­ schijnlijk (mij kennende) te niksen en ga ik naar de dagbe­ handeling. Ik was liever met ontslag gegaan als ik hier weer gewoon de deur uit kon lopen. Maar daarvoor moet, denk ik, een wonder gebeuren. De artsen weten niet hoe mijn situatie er in de toekomst uit gaat zien. Ze denken dat het goed kan komen, maar er zouden ook beperkingen kunnen blijven.

Voor mij is vooral het lopen belangrijk, dat mijn balans weer helemaal terugkomt.

Klimmen !

Maandag Ben voor het eerst lopend met de rollater naar de loopgroep geweest. Bij de loopgroep probeer ik altijd in de loopbrug te lopen zonder me vast te houden. Het gaat een beetje maar voor het echte werk zal ik toch nog even moeten oefenen.

En vandaag voor het eerst in de klimgroep geweest. (Groep? Ik was alleen.) Ik heb wel vaker geklommen en het is echt tof! Lopen lukt niet maar klimmen wel.

Fysio

MM | najaar 2009 27

Woensdag Heb vandaag paard gereden! Ik heb dat 12 jaar heel fanatiek gedaan. Ik reed ‘probleempaarden, maakte paarden zadelmak en ik reed ze in. Ik had er vroeger het liefst mijn beroep van gemaakt. Het verschil tussen toen en nu is groot. Eerst kon ik mijn bovenlichaam stil houden als ik reed, dat gaat nu niet meer zo gemakke­ lijk. Ik kan de bewegingen van het paard veel minder goed opvangen in mijn romp. Maar het blijft leuk.

Loopbrug

Vrijdag

Paardrijden

Om half vier kwam mijn moeder me halen en ging ik naar huis voor het weekend. We moesten nog even langs de supermarkt en daar heb ik rond­ gelopen met de rollater. Daardoor deden we wel heel lang over de boodschappen, want tja, ik ben totaal nog niet snel met dat ding.

Morgen is het precies een half jaar geleden dat ik het ongeluk kreeg. Op mijn verjaardag. Wat een origineel cadeau hé?! Inmiddels heb ik wel geaccepteerd dat ik er nu zo bij zit. Ik probeer het van de positieve kant te bekijken en ik ga er vanuit dat het goed komt, dat ik weer de ‘oude’ word. Wanneer en hoe, dat weet ik niet. Het heeft vooral tijd nodig.

Donderdag Een taxi geregeld vanuit de Maartenskliniek, want ik had met mijn zus afgesproken in Arnhem. Ik vond het tijd voor een nieuwe spijkerbroek. Dat is nog een heel gedoe, een broek kopen als je in een rolstoel zit. In de eerste winkel was de dameskleding een verdieping lager, met alleen een trap. Ze waren wel zo aardig om voor mij die trap op en af te rennen met broeken. Maar met een rolstoel in zo’n pashokje is ook een gedoe: gaan staan, broek tot op de knieën/enkels, weer zitten, broek verder uit, andere broek aan tot enkels/knieën, weer staan, broek helemaal aandoen, weer zitten, met rolstoel naar spiegel, gaan staan en kijken of het wat is, terug naar het pashokje en dan weer opnieuw beginnen. Nou, in totaal ongeveer twintig broeken verder, was één van die eerste broeken toch de beste. Dus wij terug en, jeej, een nieuwe broek!

Shoppen !

28 MM | najaar 2009

Reportage

| Toch Nijmeegse Vierdaagse lopen

‘Beweging is beste remedie’ Binnen een paar maanden starten de eerste wan­ delaars alweer met de training voor de Nijmeegse Vierdaagse. Twee patiënten van de Sint Maartens­ kliniek met een reumatische aandoening en een patiënt met twee knieprotheses liepen afgelopen zomer de 93e Vierdaagse mee. Zij delen hun erva­ ringen.

10 looptips van deze ervaringsdeskundigen 1. Overleg met je behandelend arts voordat je begint met trainen 2. Luister goed naar de mogelijkheden en grenzen van je eigen lichaam 3. Loop in je eigen tempo 4. Blijf het gehele jaar in beweging 5. Rust regelmatig 6. Loop 30 kilometer, verlang niet meer van je lichaam 7. Koude en natte gewrichten doen meer pijn.

Dus neem minimaal 3 paar droge sokken mee 8. Train uitgebreid, begin met korte afstanden en bouw dit op 9. Nordic Walking is een goede manier om je voor te bereiden met enige ondersteuning 10. Probeer het gewoon, je kunt vaak meer dan je denkt

wie Truus Peek leeftijd 65 jaar woonplaats Haalderen aandoening Reumatoïde artritis aantal keren vierdaagse 47ste Nijmeegse Vierdaagse afstand 30 kilometer

wie Frits van Loon leeftijd 65 jaar woonplaats Doorwerth aandoening 2 Knieprotheses aantal keren vierdaagse 31ste Nijmeegse Vierdaagse afstand 30 kilometer

wie Ria Gerrits leeftijd 62 jaar woonplaats Grave aandoening Reumatoïde artritis aantal keren vierdaagse 12e Nijmeegse Vierdaagse afstand 30 kilometer

MM | najaar 2009 29

Met artritis naar het vijftigste kruisje De maand juli staat voor Truus Peek uit Haalderen al sinds haar jeugd in het teken van de Vierdaagse. In 2009 zou Peek haar vijftigste vierdaagsekruisje opgespeld krijgen maar haar ziekte, artritis, heeft dat lustrum vertraagd.

Ondanks haar aandoening liep ze dit jaar voor de 47ste keer. ‘En die vijftigste komt er ook nog wel.’

Pijn Na bijna veertig keer ‘de Nijmeegse’ werd het lopen zwaarder en kreeg ze

pijn. In de Maartenkliniek werd de diagnose reumatoïde artritis gesteld.

Dat betekende dat Truus Peek voorlopig even aan de kant moest staan. Maar toen ze een jaar lang behandeld was, begon het weer te kriebelen. ‘De arts moest lachten toen ik vertelde dat ik de Vierdaagse weer wilde lopen: “Normaal gesproken komen mensen hier niet voor de Vierdaagse, mevrouw Peek.” Maar kort daarna liep ze de Vierdaagse toch weer uit.

Regen De reuma heeft het lopen van de Vierdaagse wel veranderd. ‘Ik krijg een extra pijnbehandeling in de Maartenskliniek vlak voor de start van de Vierdaagse en loop nu dertig kilometer in plaats van veertig. Ik moet accepteren dat de pijn altijd blijft en dat ik vaker rust moet houden dan voorheen.’

Maar volgens Peek heeft het ook kleine voordelen. ‘Ik kan aan mijn gewrichten voelen of het gaat regenen en dat is soms best handig’, zegt ze lachend.

Met twee kunstknieën over de Via Gladiola In zijn kindertijd heeft Frits van Loon als leerling van de PI-school, op het terrein van de Sint Maartenskliniek, veel tijd op de berg doorgebracht. Nu, ruim vijftig jaar later, is hij terug met zijn 31ste vierdaagsekruisje op zak. Die behaalde hij dankzij twee nieuwe knieën, die hij op diezelfde berg kreeg.

Een wonder Meer dan tien jaar geleden kreeg van Loon pijn in zijn knieën. Na doorverwijzing kwam hij in de Maartenskliniek

terecht. De diagnose luidde vervroegde artrose, de kniegewrichten werden vastgezet. Maar de pijn kwam terug en in de drie jaar die volgden, kreeg van Loon twee knieprotheses. Na de revalidatie begon hij weer met wandelen. Het blokje om werd een korte wandeltocht, opgevolgd door een lange wandeltocht en uiteindelijk de Vierdaagse. ‘Zonder die knieën was me dat nooit gelukt. Het is een technisch en medisch wonder’, aldus van Loon.

Rustig lopen De veertig of vijftig kilometer loopt hij niet meer, beloofde Van Loon zijn arts. Dat is een te grote belasting.

Wel past hij een aantal tips toe die uit zijn revalidatieperiode: vaak rusten, rustig lopen en de knieën zo min mogelijk belasten. Daardoor liep van Loon dit jaar voor de tweede keer met twee knieprotheses. Dat is voor hem nog steeds niet vanzelfsprekend: ‘Het blijft mij verbazen dat ik weer pijnloos kan lopen.’

Bewegen is de beste remedie Negen jaar geleden werd bij Ria Gerrits artritis geconstateerd. Ze had toen al een aantal keer de Nijmeegse Vierdaagse gelopen en wilde die traditie niet zomaar opgeven. Volgens haar behandelend arts was dat ook niet nodig, beweging is volgens hem de beste remedie. Ria Gerrits besloot alles op alles te zetten om weer mee te kunnen lopen.

MTX Samen met haar wandelvrienden is ze gaan trainen. Inmiddels loopt ze het

hele jaar door weer tochten. Dertig kilometer per dag blijft echter een grote inspanning. Daarom haalt ze drie dagen voor de start een MTX injectie in de Sint Maartenskliniek om de pijn te bestrijden.

Zwaarste dag De zwaarste dag is de woensdag, volgens Gerrits. ‘Op de woensdag loop je geen dertig maar vijfendertig kilometer.

Bovendien ken ik veel mensen langs de route, waardoor ik steeds moet stoppen

en weer op gang moet komen. Dat is zwaar.’ Bij regen heeft ze meer last van haar gewrichten. ‘Ik trek dan regelmatig droge sokken aan.’ Door de training, pijnbestrijding en droge sokken heeft ze dit jaar haar 12e vierdaagsekruisje opgespeld gekregen.

‘Ik ga er vanuit dat ik er volgend jaar weer bij ben.’

30 MM | najaar 2009

Het apparaat

| Lesje techniek voor beginners

De buckykamer De afdeling radiologie heeft een nieuwe, digitale buckykamer voor het maken van röntgenfoto’s van botten en gewrichten. In de röntgenbuis vindt een natuurkundig proces plaats waar slechts weinigen van op de hoogte zijn. Een lesje techniek voor beginners.

De uitvinder van de röntgenstraling was Wilhelm Conrad Röntgen, een Duitse natuurkundige. In 1901 ontving hij de eerste Nobelprijs voor natuurkunde.

De röntgenfoto Een röntgenstraal gaat, indien sterk genoeg, dwars door het menselijk lichaam heen. Daar waar de straling hard materiaal tegenkomt, zoals bot of ontstekingsweefsel, valt de straling uiteen. Een detector achter het lichaam vangt de straling op die geen hard materiaal tegenkomt, registreert deze en componeert de gegevens tot een zwart-wit beeld. De witte stukken laten zien waar de straling uiteen viel, de zwarte stukken tonen de straling die opgevangen werd. Op de foto zijn ook grijze stukken te zien. Dit zijn vaak spieren of pezen: ze houden minder straling tegen dan botten, maar meer dan vetweefsel.

Hoe de röntgenstraal tot stand komt In de röntgenbuis bevindt zich aan één zijde een kathode, een soort stroomdraadje. Over die kathode bewegen zich elektronen: elementaire deeltjes die negatief geladen zijn. Aan de andere kant van de buis bevindt zich de anode, een schijf gemaakt van wolf­ raam (een zware metaalsoort). Voor het maken van een röntgenfoto wordt er gedurende een paar milli­ seconden hoogspanning toegevoegd, variërend van 40 tot 125 kilovolt. Deze hoogspanning zorgt ervoor dat de elektronen met hoge snelheid door de buis vliegen en afketsen op de metalen schijf. De energie die vrijkomt bij deze botsing heet remstraling en is vergelijkbaar met de energie die vrijkomt bij een autobotsing. Het verschil is dat deze energie niet omgezet wordt in een deuk, maar in röntgenstraling.

Het schadelijke effect van straling Röntgenstraling kan een chemische reacties teweeg brengen in menselijk weefsel en schade toebrengen aan het DNA, waardoor cellen kapot gemaakt worden en kanker kan ontstaan. Laboranten zijn er daarom

Gustav Bucky Het geheel van röntgenapparatuur, behandeltafel en bedieningsapparatuur heet een buckykamer, vernoemd naar Gustav Bucky.

Gustav Bucky was radioloog en natuurkundige, en een pionier op het gebied van röntgenapparatuur. Rond 1908 begon hij te werken aan de uitvinding die hem de meeste roem zou opleveren: de buckylade. De buckylade bevindt zich tussen de patiënt en de detectorplaat. Het filtert zogenaamde ‘strooistraling’ en zorgt daarmee voor een optimale beeldkwaliteit. kathode extra filter anode

diafragma

detector met buckylade

op getraind de hoeveelheid straling zo precies mogelijk te bepalen: genoeg om een goede foto te maken, maar nooit teveel. • Met dank aan radiodiagnostisch laborant Walter Rijnbeek.

MM | najaar 2009 31

Kort nieuws Sint Maartenskliniek

Apotheker promoveert op goed medicijngebruik Bart van den Bemt, poliklinisch apotheker bij de Sint Maartenskliniek, deed afgelopen jaren promotieonderzoek naar mogelijke strategieën om het medicijngebruik van patiënten met reumatoïde artritis (RA) te verbeteren.

Personeelswerving hoog op agenda Goed personeel is goud waard. Het valt echter niet altijd mee om deze gouden krachten te vinden. De arbeidsmarkt is krapper geworden en alleen adverteren in de krant is niet meer afdoende. De Sint Maartenskliniek wil zich sterker profileren als werkgever en gaat in de toekomst nog meer aandacht besteden aan de werving van personeel.

De eerste stap hierin is het ontwikkelen van een website die zich compleet richt op de arbeidsmarkt. Geïnteresseerden kunnen hier straks terecht voor actuele vacatures, ervaringen van medewerkers, informatie over arbeidsvoorwaarden en meer. Functies die moeilijk te vervullen zijn, zoals anesthesieassistenten, krijgen een prominente plek op de site. Voor het einde van het jaar gaat www.werkenbijdemaartenskliniek.nl online. • Meer weten over onze vacatures? www.maartenskliniek.nl/werken

Een derde van alle RA-patiënten blijkt hun medicijnen niet of onregelmatig in te nemen. Van den Bemt constateert dat de groep patiënten die medicijnen niet of onregelmatig inneemt, moeilijk te herkennen is. Deze therapieontrouw moet daarom voor iedere patiënt opnieuw in kaart gebracht worden. Daarnaast onderzocht Van den Bemt ook het gebruik van infliximab, een van de

nieuwe biologicals die bij reumatoide artritis steeds meer worden toegepast.

De apotheker onderzocht of het meten van de hoeveelheid infliximab in het bloed iets zegt over het effect wat het middel zal hebben. Ook bekeek hij of deze bloedspiegels gebruikt kunnen worden om de dosis van dit middel beter aan te passen aan individuele patiënt.

Het onderzoek van Van den Bemt is in nauwe samenwerking tussen de Maartenskliniek en het UMC Sint Radboud tot stand gekomen. De promotie vindt plaats op 12 november 2009.

Verwijsinformatie De Sint Maartenskliniek is volledig gespecialiseerd in houding en beweging. Patiënten kunnen bij ons terecht voor aandoeningen op het gebied van orthopedie, reumatologie, revalidatiegeneeskunde en pijnbestrijding.

Daarnaast hebben wij een sport medisch centrum.

Orthopedie Polikliniek Nijmegen Voor het maken van een afspraak in Nijmegen belt u tel. (024) 365 96 59. U kunt ook een afspraak maken via onze website: www.maartenskliniek. nl/praktische-info/ afspraakmaken.

Second opinion orthopedie Voor de aanvraag van een second opinion dienen zowel de patiënt als de verwijzer een registratieformulier in te vullen. Dit formulier kunt u vinden op onze website. Voor een afspraak kunt u bellen met (024) 365 96 59.

Polikliniek Woerden Voor Woerden belt u (0348) 42 78 00 of maakt u een afspraak via de website: www.maartenskliniek.nl/ praktische-info/afspraakmaken.

Spoedeisende Orthopedisch Hulp (SOH) Met acute letsels (kneuzingen, verstuikingen, snijwonden

en botbreuken, uitgezonderd breuken aan het hoofd) kunt u 24 uur per dag terecht bij de SOH. U kunt de SOH bereiken via telefoonnummer (024) 365 93 91.

Pijnbehandelcentrum Nijmegen Voor een afspraak op het pijnbehandelcentrum heeft u een verwijsbrief nodig met daarin opgenomen uw medische gegevens. Verwijzingen kunt u richten aan het pijnbehandelcentrum, t.a.v. het secretariaat. Voor meer informatie belt u (024) 365 97 72 (ma - vrij 09.00 - 12.00 uur).

Polikliniek Woerden Voor een afspraak op de poli­kliniek Reumatolgie in Woerden belt u (0348) 42 78 00.

Polikliniek Boxmeer Voor een afspraak op de polikliniek Boxmeer belt u (0485) 567382.

Revalidatiegeneeskunde Polikliniek Patiënten met een verwijsbrief kunnen een afspraak maken via telefoonnummer (024) 365 94 00 (ma - vrij 08.00- 16.30 uur).

Reumatologie

Sport Medisch Centrum

Polikliniek Nijmegen Patiënten met een verwijsbrief van hun huisarts kunnen bellen voor het maken van een afspraak: (024) 365 94 09 (ma - vrij 08.30 - 12.30 en van 13.00 16.30 uur). Voor meer informatie: www.maartenskliniek.nl/ professionals/reumatologie/ polikliniek/

Patiënten kunnen met en zonder verwijskaart terecht bij de sportarts voor een consult, keuring of inspanningstest. Afhankelijk van het verzekerde pakket worden de kosten hiervoor al dan niet vergoed. Voor het maken van een afspraak belt u (024) 378 65 44 (ma - vrij 08.30 - 16.30 uur).

Voor meer informatie: www.smc.maartenskliniek.nl.

Oog voor detail Een bosje bamboepalen? Mikado voor gevorderden? Of toch een kunstwerk?

Het antwoord is te vinden in of rondom de Sint Maartenskliniek. Denkt u te weten om welk detail het gaat, en waar dit detail zich bevindt? Mail dan naar redactie@maartenskliniek.nl, o.v.v. uw naam, adres en telefoonnummer. Onder de juiste inzendingen wordt een leuke prijs verloot.