İki ‘Şey’ Arasında
Şive Neşe Baydar Between Two ‘Things’
İki ‘Şey’ Arasında
Şive Neşe Baydar Between Two ‘Things’
5 - 31 Ocak / January 2012
ŞİVE NEŞE BAYDAR: İKİ “ŞEY” ARASINDA “Benim için resim, çağrışımlar sunan bir alandır; zihni kışkırtan, teşvik eden. Ben tanımlar dışında olan ve çağrışımları harekete geçirebilen her şeye ilgi duyarım. Resim yapma süreci de böyle benim için; resimle aramda bir iktidar ilişkisi yoktur. Her zaman da benim dediğim olacak diye bir ısrarım yoktur, bazen kafamdaki resim bitmeden tuvaldeki resim bitmiş olur. Ben bu farkındalıkla daha çok ilgiliyim.”1 diyordu Şive Neşe Baydar, 2005 yılındaki “Soyut Boyut” sergisi sırasında. Baydar, adı geçen sergide resimdeki ve galerideki ışık problemi ile ilgilenmiş ve resmin kendi içyapısıyla hesaplaşmıştı, bir anlamda. Bu sergide Baydar’ın tuvallerine bir şiir eşlik ediyor ve kimi zaman da bu şiirden dizeler, tuvallerinin ismi oluyordu. İsimler, “İnsana Her Şey İlham Verebilir” ya da “Bir Sağır Neyi Duyduğunu Nasıl Anlatabilir” örneklerinde olduğu gibi, rastlantıları, çeşitli olanakları dile getiriyordu. Şive Neşe Baydar, son çalışmalarında bu rastlantısal olanı daha da görünür kılmak istiyor. Bunun için kullandığı teknik, ‘Lavi’. Lavi tekniği, sanatçının resim üzerindeki iktidarını, bir başka deyişle sanatçı kavramının egosunu kırmak konusunda aracı olarak kullandığı özel bir teknik. Baydar’ın lavilerini, belki en iyi Wilhelm Worringer’in teorisi açıklıyor. Worringer, her sanat yapıtının arkasında mutlak sanat sistemi, yani bir konunun dışsallaştırılmasının, objektifleştirilmesinin yattığını ve bunun da soyutlama içtepisi olduğunu söyler. Kişinin dış dünya karşısında hissettiği ruh hali, sanat yapıtının stilinde ortaya çıkar. Burada agorafobi, yani insanın ayakları üzerinde yürümeye
1 2
başladığından beri duymuş olduğu tedirginlikle soyutlama içtepisi görülür. Bu, bir anlamda tinsel uzay korkusudur. Dış dünyanın değişmesinin yarattığı huzursuzluk nedeniyle sanatçıda da dış dünyaya benzemeyen formlara yönelme isteği ağır basar. Şive Neşe Baydar’ın “İki ‘Şey’ Arasında” sergisini de bu açıdan değerlendirmek gerekir. Sanatçı, dış dünyaya benzemeyen formlara yönelirken bir anlamda resmin alanına verdiği önceliği göstermektedir. Worringer’in “Soyutlama ve Özdeşleyim”indeki özdeşleyim2, fenomenolojinin kurucusu olan Edmund Husserl’de de karşımıza çıkar. Husserl de, “şeylere dönelim” demekte ve böylelikle fenomenlerin tek tek ele alınıp, realiteden soyulup mahiyetlerinin bulunmasını (reduction) ve buradan da tüm fenomenlerin açıklanmasına yardımcı olacak konulara gitmeyi önermektedir. Bu yöntemle sanatçı, dış dünyadan aldığı nesnenin özünü tuvale yansıtır. Şive Neşe Baydar’ın resimleri de resmin özünü, mahiyetini bizlere sunuyor. Sanatçı, kendi ressamca tavrını geri çekerek, resim üzerindeki denetiminden, iktidarından vazgeçerek resmin “oluş süreci”ni izleyiciyle paylaşıyor. Baydar’ın “İki ‘Şey’ Arasında” adını verdiği sergisinde yer alan “Ada”, “Orman”, “Krallık” dizileri, bu “oluş”un öyküsünü anlatıyor. Bu oluş süreci tuvallerde de lavilerde de en yalın haliyle gözler önüne seriliyor. Baydar, Alain Badiou’den alıntılayarak, İki Şey arasında “ilişki ile ilişki - olmayan arasında vuku bulur.” İfadesiyle tam da bu sürece dikkat çekiyor.
Burcu Pelvanoğlu, “Soyut Boyut”, Plato, S.2, Kasım-Aralık 2005, s.139-141. Wilhelm Worringer, Soyutlama ve Özdeşleyim, Çev. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1985.
ŞİVE NEŞE BAYDAR: BETWEEN TWO “THINGS” “For me painting, is an area offering mind provoking and encouraging free associations. I’d be interested in anything and everything beyond definition that can revive associations. Likewise the process of painting; there is no supremacy relation between painting and me. Sometimes a painting on a canvas finishes before it has finished in my mind. I am so much more interested in this consciousness.”1 Said Şive Neşe Baydar during her exhibition “Abstract Dimension” in 2005. In that exhibition Baydar dealt with the problem of light within the paintings as well as the light in the gallery. A poem was accompanying her canvases, and sometimes, this poem was becoming the name of the canvases. Names like ‘Anything Can Inspire a person, or “How can a deaf tell what he heard”, was describing coincidences, various possibilities. Şive Neşe Baydar, in her latest works, wants to make the coincidences more obvious. To make this happen she deploys the Lavi technique. Lavi is a special technique, the Artist used to break her power over the paintings, in other words, her ego. Probably Wilhelm Worringer’s theory explains Baydar’s Lavis the best. Worringer, tells us behind each work of art lays an absolute art system externalizing and objectivizing a subject and this is the impulse of abstraction. The Artists state of mind at the face of the outside world emerges in her works. At this point agoraphobia is seen, namely the abstraction impulse resulting from the uneasiness people have since they begin to walk on their feet. This, in a sense is a fear of the incorporeal space. As a result of the restlessness
1 2
resulting from the changing outside world, the artist inclines towards the forms that are different to the outside world. One has to assess Şive Neşe Baydar’s “Between two “Things”, from this perspective. While inclining towards the forms that are different to the outside world, the Artist in a sense is expressing the priority she is giving to the space in the paintings. ‘The Empathy’ in Worringer’s “Abstraction and Empathy”2, can also be seen in the works of Edmund Husserl, the founder of the phenomenology. Husserl says, “Let’s get back to Things” thus handle phenomenon one by one stripping them of reality, find their contents (reduction) and from hear on move to the subjects that will help to explain all the phenomenon. This way, the artist reflects the essence of the object she took from the outside world on the canvas. The works of Şive Neşe Baydar, offers us the essence of Painting. The Artist is sharing the “existence process” of her paintings with the observer by pulling back her artistic attitude, by giving up her control and dominance over the paintings. Baydar’s series “Island”, “Forest”, “Kingdom” included in the exhibition she named “Between Two ‘Things’” tell the story of this “existence”. This existence process is reflected in its most simple form, on the canvases as well as the Lavis. Baydar draws attention exactly to this process excerpting from Alain Badiou, between two Things “occurs between relevant and irrelevant.”
Burcu Pelvanoğlu, “Abstract dimension”, Plato, P.2, November-December 2005, p. 139-141. Wilhelm Worringer, Abstraction and Empathy, T. İsmail Tunalı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1985.
Orman Serisi KV 620 / Forest Series KV 620, 2011. Tuval 端zerine marufle / Maruflage on canvas, 86 x 138 cm
Orman Serisi KV 126 / Forest Series KV 126, 2011. Tuval 端zerine marufle / Maruflage on canvas, 105 x 149 cm
Yans覺ma / Reflection, 2011. Tuval 羹zerine marufle / Maruflage on canvas, 86 x 138 cm
Orman Serisi KV 148 / Forest Series KV 148, 2011. Tuval 端zerine marufle / Maruflage on canvas, 95 x 116 cm
Krall覺k Serisi KV 208 / Kingdom Series KV 208, 2011. Tuval 羹zerine marufle / Maruflage on canvas, 114 x 145 cm
Bulut Serisi KV 589 / Cloud Series KV 589, 2009. Tuval üzerine karışık teknik / Mixed media on canvas, 45 x 65 cm
Orman Serisi KV 366 / Forest Series KV 366, 2011. Tuval 端zerine marufle / Maruflage on canvas, 138 x 86 cm
Ada Serisi KV 344 / Island Series KV 344, 2011. Tuval 端zerine marufle / Maruflage on canvas, 150 x 108 cm
Orman Serisi KV 617 / Forest Series KV 617, 2011. Tuval 端zerine marufle / Maruflage on canvas, 149 x 116 cm
Gece Serisi KV 422 / Night Series KV 422, 2009. Tuval 端zerine marufle / Maruflage on canvas, 45 x 65 cm
Su Serisi KV 301 / Water Series KV 301, 2011. Lavi, 100 x 70 cm
Çubuk Serisi KV 379 / Stick Series KV 379, 2011. Kağıt üzerine mürekkep ve guaj / Ink and gouache on paper, 100 x 70 cm
Daire Serisi KV 303 / Circle Series KV 303, 2011 Lavi, 100 x 70 cm
Krallık Serisi KV 305 / Kingdom Series KV 305, 2011 Kağıt üzerine mürekkep / Ink on paper, 100 x 70 cm
Bulut Serisi KV 380 / Cloud Series KV 380, 2011. Lavi, 100 x 70 cm
Çubuk Serisi KV 304 / Stick Series KV 304, 2011. Kağıt üzerine karışık teknik / Mixed media on paper, 100 x 70 cm
Orman Serisi KV 306 / Forest Series KV 306, 2011. Kağıt üzerine mürekkep ve guaj / Ink and gouache on paper, 100 x 70 cm
Gece Serisi KV 376 / Night Series KV 376, 2011. Lavi, 100 x 70 cm
Ada Serisi KV 377 / Island Series KV 377, 2011. Kağıt üzerine mürekkep ve guaj / Ink and gouache on paper, 100 x 70 cm
Ada Serisi KV 378 / Island Series KV 378, 2011. Lavi, 100 x 70 cm
Daire Serisi KV 302 / Circle Series KV 302, 2011. Kağıt üzerine mürekkep / Ink on paper, 100 x 70 cm
Orman Serisi KV 402 / Forest Series KV 402, 2011. Kağıt üzerine mürekkep ve guaj / Ink and gouache on paper, 100 x 70 cm
Bitki Serisi KV 403 / Plant Series KV 403, 2011. Kağıt üzerine mürekkep ve guaj / Ink and gouache on paper, 100 x 70 cm
Bulut Serisi KV 6 / Cloud Series KV 6, 2011. Lavi, 21 x 35 cm
Krall覺k Serisi KV 7 / Kingdom Series KV 7, 2011. Lavi, 21 x 35 cm
Ada Serisi KV 9 / Island Series KV 9, 2011. Lavi, 21 x 15 cm
Ada Serisi KV 10 / Island Series KV 10, 2011. Lavi, 21 x 15 cm
Bulut Serisi KV 11 / Cloud Series KV 11, 2011. Lavi, 21 x 15 cm
Bulut Serisi KV 12 / Cloud Series KV 12, 2011. Lavi, 21 x 15 cm
Şive Neşe Baydar 1967 yılında İstanbul’da doğdu. 1991 Yılında Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümünden mezun oldu. 1995 yılında İ.T.Ü Görsel Çevresel Sanatlar Programında Yüksek Lisans Eğitimini Tamamladı. 2003’te M.S.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümünde Sanatta Yeterliliğini aldı. 1996 yılında Y.Ö.K Yurtdışı Bursuyla S.D.Ü Resim Bölümü’ne atanarak 1999 yılına kadar aynı üniversitede Araştırma Görevlisi olarak görev yaptı.1999-2003 yılları arasında MSGSÜ, GSF Temel Sanat Eğitimi Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. 2003-2005 yılları arasında Isparta GSF, Resim Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. 2005 yılından beri Sakarya Üniversitesi GSF Resim Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Kişisel Sergiler 2011 Kunstenhuis Galeri, “Gölge ve Boşluk”, Amsterdam-Holanda 2004 “Eko Ego”, Galeri Binyıl, İstanbul 2000 “Aynılık Ayrılık”, Devlet Güzel Sanatlar Galerisi, İstanbul Karma Sergiler 2011 “Yavaşlık”, Uluslararası Artist Sanat Fuarı, İstanbul “Aynı Masada”, Garaj İstanbul 2010 “Görünmeyen İstanbul”, Artist Tüyap Sanat Fuarı, İstanbul “Ekim Geçidi”, SDÜ, Sakarya BKÜ Öğretim Elemanları Karma Sergisi, Zonguldak “Büyük Buluşma”, Ankara Devlet Güzel Sanatlar Galerisi, Ankara 2009 “Sahte Safari”, İstanbul Sanat Fuarı, İstanbul “Casper”, Karşı Sanat, İstanbul Sanat Fuarı, İstanbul “Art Letters from the World”, Cenova, İtalya Batı Karadeniz Üniversitesi Öğretim Elemanları “Merkez Dışı” Karma Sergisi, Sakarya 2008 İstanbul Sanat Fuarı, İstanbul 2007 İstanbul Sanat Fuarı, İstanbul 2006 ÖYP Üniversiteleri 3. Güzel Sanatlar Fakülteleri Sergisi, Kayseri “Kadın ve Hoşgörü”, Atatürk Üniversitesi Sanat Galerisi, Erzurum “Uluslararası Kervansaray Buluşması II”, Malatya 2005 ÖYP Üniversiteleri Güzel Sanatlar Fakülteleri Sergisi, Konya “Soyut Boyut”, İş Bankası Kibele Sanat Galerisi, İstanbul SDÜ Öğretim Elemanları Sergisi, Isparta 2004 “Zap” Karma Sergi, Marmara Üniversitesi, İstanbul İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Sergi Salonu, Koperatif Karma Sergi, İstanbul “Ekim Geçidi III”, Galeri X, İstanbul 14.İstanbul Sanat Fuarı, İstanbul 2003 Hisarart Sanat Galerisi, Karma Sergi, İstanbul Artist 13. İstanbul Sanat Fuarı, MSÜ Video Proje, İstanbul “Aileye Mahsustur” bir günlük performans, Karşı Sanat Galerisi, İstanbul Plastik Sanatlar, “An Anı Anımsa”, İstanbul “Kırmızılı Resim, Çiçek Dürbünü, Yeşil Orman”, Galeri X, İstanbul MSÜ Öğretim Elemanları Sergisi, “Siyah Beyaz”, İstanbul Karga Sanat Galerisi, İstanbul 2002 Karşı Sanat Çalışmaları, İstanbul “Buluşma-Begenung”, Münster, Almanya “Monolog”, Köstence Sanat Müzesi, Romanya 1998 SDÜ Öğretim Görevlileri Sergisi, Isparta 1996 a+A “Öteki İçin” sergi proje kitabı, Habitat II U.P.S.D., İstanbul 1989 “7 Genç Akademili”, Maltepe Sanat Galerisi, İstanbul
Şive Neşe Baydar was born in 1967. In 1991 she graduated from Mimar Sinan University of Fine Arts, Faculty of Painting. In 1995, she completed her masters degree in I.T.U Visual Environmental Arts Program. In 2003 She got her Proficiency in Arts degree in M.S.U. University of Fine Arts, Faculty of Painting. In 1996 with Y.O.K Overseas Fellowship, she was assigned to the Painting Department of SDU as research assistant. Between 1999-2003 she was a research fellow in MSGSU in the Fundemental Art Education, Painting Department. 2003-2005 she was a member of faculty in the Painting Department of GSF, Isparta. Since 2005 she is a member of faculty in Sakarya University Fine Arts Faculty, Painting Department. Solo Exhibitions 2011 Kunstenhuis Gallery, “Shadow and Space” solo exhibition, Amsterdam-Netherlands 2004 “Eco Ego”, Gallery Binyıl, Istanbul 2000 “The Sameness of Separation”, State Fine Arts Gallery, Istanbul Group Exhibitions 2011 “Slowness”, International Artist Art Fair, Istanbul “At the same table”, Garaj Istanbul 2010 “Unseen Istanbul”, Artist Tuyap Art Fair, Istanbul “October”, Sakarya University Western Black Sea University Faculty Group Exhibition, Zonguldak “Great Gathering” Ankara State Fine Arts Gallery, Ankara 2009 “Fake Safari”, Istanbul Art Fair, Istanbul Karşı art, “Casper” exhibition, Istanbul Art Fair, Istanbul “Art Letters from the World”, Genoa, Italy Western Black Sea University Out-of-Center “instructors” group exhibition, Sakarya 2008 Istanbul Art Fair 2007 Istanbul Art Fair 2006 OYP Universities 3. Fine Arts Faculty Exhibition, Kayseri “Woman and Tolerance” Art Gallery, Erzurum Ataturk University “International Kervansaray Meeting II”, an exhibition of fine arts faculties of the universities of Malatya 2005 “Abstract Dimension” Kibele Art Gallery, Istanbul SDU Faculty Exhibition, Isparta 2004 “Zap” group exhibition, Marmara University, Istanbul Istanbul Stock Exchange Exhibition Hall, “Cooperative” exhibition, Istanbul “October Passage III”, Gallery X, Istanbul 14. Istanbul Art Fair, “Cooperative” exhibition, Istanbul 2003 Hisarart art gallery, “Cooperative” exhibition, Istanbul 13. Istanbul Art Fair, MSU Video Project, Istanbul 13. Istanbul Art Fair, “Cooperative” stand, Istanbul “Family Only” daily performance, Karşı Art Gallery, Istanbul “Remember the moment”, Plastic Arts, Istanbul “Red Picture, Kaleidoscope, Green Forest”, Gallery X, Istanbul “Black and White”, Mimar Sinan University Faculty, Istanbul Karga Art Gallery, “Cooperative” exhibition, Istanbul 2002 Karşı Art Works, “Cooperative” exhibition, Istanbul “Meeting-Begenung”, Münster, Germany “Monologue”, Constanta Art Museum, Romania 1998 Suleyman Demirel University Faculty Exhibition 1996 a+A “for the Other” exhibition project book Habitat II U.P.S.D., Istanbul 1989 “7 Young Academicians”, Maltepe Art Gallery group exhibition, Istanbul
Bu katalog, 5 - 31 Ocak 2012 tarihleri arasında Mabeyn Gallery’de düzenlenen Şive Neşe Baydar’ın “İki ‘Şey’ Arasında” adlı sergi nedeniyle 500 adet basılmıştır. Katalog metni: Burcu Pelvanoğlu Editör: Sibel Pektaş Fotoğraflar: Mesut Güvenli Grafik tasarım: Coşkun Sami Baskı: A4 Ofset
Nüzhetiye Caddesi No:63 Beşiktaş, 34357 İstanbul www.mabeyngallery.com