bir fikrin ulaşt›r›lmas› to transport an idea eine idee zu transportieren transporter une idée
26 Ş U B A T - 2 5 M A R T 2 0 1 1
A
R
T
G
A
L
L
E
R
Y
HEYKELTIRAŞ HÜSEYIN ARDANIN SANATI
“Fikir” şeylerin karş›l›kl› konulmalar›yla yerleşip sergilendikleri varoluş mekan›d›r. Şeylerin var olmas› için yer açan Hüseyin Arda'n›n heykelt›raşl›ğ› “fikir” gibi ilkece en kat› bir alan› bile kendi malzemesine dönüştürür. Şeylerin özgürleşmesi için aç›lan bu yer geleneksel “yapan-yap›lan”, “özne-nesne”, “d›şar›içeri” dikotomilerini ortadan kald›ran tüketici bir uzlaşma, şeylerin bir araya toparlanmas›d›r. Sanat Arda'n›n yap›tlar›nda, kişinin keyfince ya da zorunlu bir ilgi konusu olmaktan, ele-gelip ele-geçen olmaktan ç›k›p kuşat›c› ve samimi bir el-verene dönüşür. Arda bize bir fikri ulaşt›rmaya çal›ş›yor. Bu “fikir” sanat yap›t›nda dile gelen bir dünyad›r. Kişiyi içlerinde en olağan haliyle bulduğu kelimeleri labirente dönüştürerek yaşam› şiirleştiren Arda, dünyay› bir sanat yap›t› olarak toparlayan şeylerin aras›nda dingin ve düşünceli bir sanatç› duruşu sergiler. Onun çal›şmas›, “unutulma”y› sanat yap›t›n›n oluşum süreci içine alarak, malzemenin, sanatç›n›n, izleyicinin ve koleksiyoncunun sanat yap›t› üzerindeki diktatörlüğüne son verir. Böylece sanat yap›t› neşe içinde şöyle der: “Beni nereye koyarsan koy, unutulacağ›m”. Arda'n›n yap›tlar›n›n bu özelliği onlar›n hareket özgürlüğüdür: düşünsel hareket, dilsel hareket, etiolojik hareket, kronolojik hareket, jeolojik hareket, meteorolojik hareket, ›ş›ksal ve renksel hareket. Arda yap›tlar›nda bu süreçleri sanat için malzeme haline getirerek sanatç›n›n elini çoğalt›r. Bu özgürlüğüyle, konulduğu ortam› devralan yap›t› izlemek sonsuz terk ediş ve hat›rlama olur. Ardan›n tarz›nda yap›t›n unutulmaya terk edilmesi onun meydana getiriliş sürecinin d›ş›nda değildir. Böylece Arda her yap›t›n› şekillendiren eli onunla birlikte gönderir. Unutma eylemine terk edilen yap›t geriye kalanlar›n, başka bir deyişle, sürmekte olan şeylerin yap›ta dönüşme gizilgüçlerini korur. Bu gizilgüç tüm zamanlar› ve yerleri yap›t›n duruşu için sanatç›n›n koruyucu ellerine verir. Arda'n›n “paslanma” olarak ortaya ç›kard›ğ› bu unutma, böylece bir dünya deneyimi oluşturan demirden heykellerde gerçekleşir. Arda'n›n sanat›n›n bir araya getirici doğas› gereği, bu heykellerde fikir ve onun taş›y›c›s› aras›ndaki ay›r›ma daha fazla ihtiyaç duyulmaz. Şeyleri, hayalgücünün, akl›n ve haf›zan›n önlerinde diz çökülmeyi buyuran bir nesnesi k›larak duyarl›l›ğ› anestesizasyona uğratan temsiliyetçi sanat anlay›ş›n›n ötesine yürüyen bu demirden ruhlar sanat yap›t›n› kendi devinim kaynağ›yla bar›şç›l bir yak›nl›k içinde gerçekleşmeye sevk eder. Arda bu özgür ve samimi atölyeyi Berlin'de Tachales'in kurucular› aras›nda yer alarak gerçekleştirdi ve gittiği her yerde Hesiodos'un en değersiz ölümlüler soyunun metali sayd›ğ› demiri ruhlaşt›rarak ölümsüzlüğün bar›nağ›na dönüştürmeye devam etmektedir. Yrd. Doç. Dr. METİN BAL
HÜSEYİN ARDA 4
HÜSEYİN ARDA 7
HÜSEYİN ARDA 8
HÜSEYİN ARDA 11
HÜSEYİN ARDA 12
HÜSEYİN ARDA 14
HÜSEYİN ARDA 16