ववेकशील नेतृ
गनका ला ग बनाईएको
हातेपु
का
ववेकशील नेतृ
गनका ला ग बनाईएको हातेपु
- सं
का
. (पौष २०७२) यस हातेपु
रण १ १
का बारे
वा सुधारको ला ग ईमेल: info@leadnepal.com
2
वषय
म
क श
२१
शता
ी समय सापे
क
ो स
देश बनाउन ववेकशील नेपाली दलको अ पल (पेज ३)
2.
देश बनाउने सकारा
3. 4. 5. 6.
-
? (पेज ४)
ले २१
नेतृ बोकेको श
शता
ा
क
?
(मू
-मा
8.
ववेकशील नेपालीको ई तहास (पेज ३३)
9.
ब भ
10.
ववेकशील नेपालीको वदेश नी त
11.
ववेकशील नेपाळीको रोड
ाप
( पेज २१)
: (पेज ३४)
ामा ववेकशील नेपालीका अडानह
? (पेज १२)
ेछ
ता
हाँ
) (पेज २९)
ववेकशील नेपालीको म
मु
? (पेज ९)
नेछ
ापनाकालीन घोषणाप (पेज १६)
ापना कन भयो
र समृ नेपाल नमाण गन ववेकशील माग
ो
नेपाल बनाउने श
ीमा संमृ
ववेकशील नेपालीको शा
लाई केले रोकेको छ
7.
(खाका) (पेज ४८)
: (पेज ५५)
मा ववेकशील नेपाळीको भु मका (पेज ५५)
12.
भुक
13.
हामी ले २०७१ सालमा
14.
संगठन संरचना (पेज ६९)
ाव गरेको नेपालको सं वधानका खाका (पेज ५९)
15.
ववेकशील नेपालीको वधान (पेज ७०)
16.
बगतका के ह च णह
17.
ववेकशील नेपालीमा पद बहाल गन नेतृ
18.
1.
हामीलाई स
: २०६९-२०७० साल बनाईएका ऐ तहा सक पचा ( पेज ९४)
: (पेज ९६)
ले लने सपथ
(पेज १००)
क गन
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
3
र समृ नेपाल हा ै कालमा बनाउन ववेकशील नेपाली दलको अ पल
शा
,
ो घर हो डेरा होइन। कुनै घरमा डेरा ग र ब
नेपाल हा
ु र
नुमा नतांत फरक छ।
सैको मा लक
य द
ो घरको भ
च कयो भने डेरावाललाई वा
ाह
,
,
कोही आउनेवाला छै न।
मा लकलाई थाहा छ क आफ् नो घरको हेरचाह आफै गनुपछ अ
घरको भ
ा न न स छ उ त स जलै अक घरमा सन स छ। तर घर सैले उ आफैले
स
छ।
ा टा
४ म
े ३ नेपालीह
तपा -हामी ज ै युवा ह (४० बष मु नका)। सम
ा य
ठानेका छ । हामीले अ घ
" तमीह
ले यो देश कहाँ हाँ
हो क हामीले चा ह देशलाई डेरा
ार प
ालाई यो देश बरबाद गन दएका छ । उनीह को झगडामा हामीलाई कठपुतली
ो पु
बनाउन दएका छ ।
स
?" उनीह
छौ
का य
ा बकु फुसे गफ बा बार
ाएर
ु बनाउन दएका छ । उनीह लाई यो देश लुट्न दएका छ ।
आफैलाई उ
अ हले हामी कोहो र
ीको चु
स मत छ त चया गफमै। यो सो दैछ
मा लुकेका छ त कोहो आ
क कुनै दन यो नेपाल भा
नमा। को ह हामी ई
नो धम वा समाजको ब
रनेटमा
नया नेपालमा हामी
एर बलाँउछ अ न ब
जान पाँउनेछ ।
आफु घर भ
लु
छ र अ
नै को ह हा ो ला ग सडकमा जाअोस् भ े चाह
, तर के ह गन भने डराँउछ । यो देश बचाउने ठे
न काड खो छ । हामी आवेशमा छ
,
। अ हले हामी मतदाता काड होईन
वा
ा अक बु
पशुप तनाथको होईन। न त कुनै दाताकै।
सरकार र अ हलेका राज न तक श
ज
ह ले त
देखाईसकेका छन्, क यो काम उनीह
को प न होईन।
! नेपाली भनेर होइन बनेर देखाउने हो!
ेवारी भनेको आफैले नवाह गन हो
कुद ब े होइन अाफै ने हो! कन क यो देश ढले, हामी प न यसैसाथ ढ
अब बक
छ
!
? हामीले नगरे कसले?
अ हले नगरे क हले
-
ववेकशील नेपाली दल
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
4
देश बनाउने सकारा
क श
?
लाई केले रोकेको छ
तभाशाली नेपालीको कमी छै न। देशलाई माया गन नेपाली प न हामी उ
नेपालीले रा
भने
धानेकै छ
एकप छ अक
ल
बप
मा
ै लगन र म हनेतले नेपाल धानेकै छ । तर य धेरै रा ा र
भ ै बसेर प न आ
दन कुनै न कुनै अ
शर ठाडो राखेको खबर सुनेकै छ । हामी नेपाली बा हर गएर प न मले शयादे ख अरब देशह
को
कै छ । हरेक
छय छ त। पटकपटक असफल सा बत
छरेको
तभाले भ रएको देश
ँ दा प न उही नेतृ
ले राज गन मौका
पाएकै छन् त।
सो
एकप नेतृ
- अ हले य
ुस् त
लन सकेको छै न? सकारा
क श
‘
ा
, अ व
ास प न ला
कन सकारा
क श
ले हा
ो देशको
?
’
ो मा
ा र सो
? कारण- हामी भ केही नजा नदो कुसं
बाधक भय र
ँ दा ँ दै
लाई केले रोकेको छ यहाँ
तभाशाली र आफूलाई रा
ो ला
तभाशाली नेपाली
-
ततो यथाथ यही हो तपाईलाई नरा
रा ा र
ब
े नेपालीले नै रोकेका छन् सकारा
ु होला- कसरी य
ो प व
क श
लाई।
काममा हामी ‘रा ा नेपाली’ नै
ार हावी छन्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
5
ज
...
ो क
. 'कोठा भ रमाउँ दै ठ
… '
१
हामी कोठा भ रमाएका छ र सम घरलाई बसका छ । देशको एक
सहकाय गरी
,
ा
ने ठू लो
बनेका छ तर उ ृ
देश बनाउनेलाई म
दन सकेका छै न । अ
तफल देशलाई
े मा उ
‘
हलो फोहर पो ला गहा छ क भनी डराउँ छ । अ न देश ज त गनाए प न नाक थु
ृ
ह बीचको
,
त गदा आफूमा कतै दाग
’
ै कोठा मै रमाउछ ।
. 'भो ल उठ्दा च देश बनेको हेन पाऊँ'
२
स
रा
ो नभाँची अक
ा अ भयान
, स
ात् देश र समाज सब ठीक भएको हेन अपे
, समूहह हा ो आँखामा त पद पदन। कारण, उनीह
ाल
,
ले गरेका कामका प रणाम त आजको
ैन। तर हामीलाई प रणाम आजको भो ल नै चा हएको
भो ल आउनै स
छ हामी। भखरै बामे सद गरेको देश बनाउने
ा रा
।
. 'मेरो गो
३
को बा
'
ै ट
ा
कसैल े शु गरेको सकारा
पाखा
ला छ ।
आफूले
ै त रकाले चलेको देखेन भने दुई सेक
क प रवतन हा
देखाएकै
बाटोमा
हडेमा
कुनै
तभाशाली नेपालीलाई एक ठाँउमा उ भएर रा
को सम
ठोस्
समाधानमा
मै
पु ग
सरी त कामै छै न भनी आफ
े
भ
छ हामीमा।
अ भमान
ा समाधान गन हा
ै अहंकारले रोकेको छ।
.‘यो नेपाल क हले ढ
४
अझै यही
नेपालमा जान पाउँ '
छ र अक
‘
'
मको खेती गरी ब छ हामी। कैले कली देवता आएर सखाप पाछ अ न नयाँ नेपालमा जान पाउँ
पशुप तनाथ र
बनाउनुभ
हामी वक
’
! क हले जंगबहादुर
ा गछन् हामी स
लाई
ा का
नक वक
र सबै दु
न
! क हले
! क हले… ... ' यसरी
लाई काट्छ
मा जान कु ररहेका छ ।
.‘बलेकै आगो ता े हो’
५
हामी ज ह
, गैर ज
समाजका
ै बलेकै आगो ता त
ेवार
,
ो
, ववेक हनले बालेकै आगो ता दै र
ो भाँ दैन । उ
प न स
। कसरी ब
ो आगो क हले बा लस
छ । प रवतन गनह ले बा
ो बालै मतलब छै न। कय
कन ब
बेला त हामी
दु:ख गरेको दे
-
दा दे
दै
ा र ता छु भनी कुछ ।
.'प
६
कसैल े केही रा ो शु
आ
'
ै डलर खेती ग ररा होला
ा र सहयोगको भावनालाई
ँ दै स ब
कान दुई कान
वधक
भने मन भ दजन शंकालु सोच आइहा
वात गरेको दे
नमो ठहा छ।
। रा ा गन खो
ा
कतै आ
े थाहै नपाई ए
ा शंकालु ई
-
कोण रा ख द
छ। शंकै शंकाले आफू भ को
,
ही कुरो एक
न्। यसरी नजानी नजानी नै खु ा ता
े सं
ारका
।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
6
७
. 'यहाँ य ै हो। केही
नेवाला छै न
यो देशमा अब केही
सकारा
क भ
ै हामी आफू भ प न डर जगाउँ छ , गनको प न हौसला
दन भ
ा बढी नकारा
'
क ता
य नै
नका
ो
'
े गछ । यी मनको
ाउँ छ । जेको प न
र
लागेको ऊजालाई प न
पपले व रप र ब
नभाउने काम गछ ।
. 'भै हा
८
छ
न, ग र हा
न नो
छु
'नाइँ ' भ ै स
ासन
, खु
'
' चलन बोक
ाले धोका
‘आाउछुँ’ भ
'
हडेका छ । आ
दने
हडकालाई यसले
तर वा
ैन । फेसबुकमा दश जनाले
ाय हामी
आ
ेम्
वमा आउँ छ
मा एक। 'मुखले
ासन भंग गन चानचुने कुरा ला
ा तर देश बनाउन
।
ो पोइजन को काम ग ररहेको
. 'मैले
९
म
ै
त गदा तु
-
ाज खोजी
'
हामी। रा ा गद गरेकालाई क तपय प र
हडछ
। देश बनाउन हड् नेको ज
घाटको बनाइ द
सलाई। खोई त मलाई प न गरेको
ो गर
(ए
) रा
प न सह अनुभू त
गी कहाली ला
, तर
,
ो
तमा त बीचैमा म त रोक घर न
,
ृ त ए
भर
।
ो छ। यो यथाथको र
ो ग
दैन ।
ेथी
. 'ओहो! फलानाको छोराछोरी त अमे रकामा... '
१०
लाइक हा
डभी पाउनेको फेसबुकमा सय
इ
म ले देश छाड् दा
देशलाई वृ
ाबासी
म बनाउँ दैछ हामी। देशमै केही गछु भनी क
ा
, एउटा युवा फकदा चा ह 'बौलाइस्
द
। तर बाढी प डतलाई सहयोग गदा
र क
?' भ
क
। यही मन
ा हो
सको आधा प न लाइक द
?
ब
को ला ग
तले
ेले कोसँग मलेर देश बनाउने
यी कु-सं
जबस
-
सु सं
-
ारह
ार
ा
क श
ले देश हा
, देशमा सकारा
श
क नेतृ
म उपाय भनेको
ो
ै कालमा हाँ
ैन
मैल े देखेको सव
ा
हा ल दने हो। य द तपा ज
सकारा
। यी कु सं
हामी नै
ारलाई हामी आफैले
सको ठाउँ मा नेतृ
तभाशाली नेपालीले यसो गन था
े छन्। मैल े सम
बनाउन चा हने
ु भयो भने मलाई
व
बनाउन चा हने सं
मा बुझेका केही नेतृ
मुख बाधक
,
ास छ ारह
ुत गदछु।
बुदाँगत हसाबले तल
नेतृ
बनाउन चा हने केही सं
ारह
:
. 'मा थ होइन तल हेनु'
१
देश बनाउन
हडेकालाई कसरी
च
? रा े
- उनको मुख मा चलेको छ क पाइताला प न? मीठो दशन भ
री हेनु
ा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
7
, के ग ररा’छ, के गन ला’छ?
प न के गय
सैमा
दनु। बाचा कम
ान
, काम बढी गनकै पछा ड ला ,ु उनैको
हौसला बढाउनु।
. 'दान होइन, लगानी गनु'
२
देश बनाउन आँट्न े नेतृ
-
लाई तपा को एक दुईप
,
समय नै लगानी गनु स
भने ु
। स
नय मत लगानी चा ह
बनाउनु भनेको आ
ोत दनुस्। देश बनाउने नेतृ
पा ु भयो भने ठोस प रणाम प न देखाँउछन्, अ न अच
समयस
,
को अनुदान होइन
को स
ै ब
ा
भने ु
काउनु ज
ै हो। ठोस्
र म तले
।
ोष प न पाइ
. 'नेतृ आफ ब
, बनाइ यही म ज 'ु
३
बु , गा
, म
ी
, उ
त
ैन
ा रद
ै ब
ल े ा ए
,
ै कसैको आ
सै पेले भा होइन। तपा ज
! यसरी यो देशमा फे र बु ज
नर
जरोमा रहेका ती प रवतन
ु समयले हरो बनाएरै छाड् छ
ा र
न्। अ हले
ा लद यी साधारण मानव असाधारण महामानव बनेका
नमातालाई आड दई रा
ा होइनन्। पेले
बनाउने ज
ो नेतृ
ा लनु
त। नेपाली इ तहास फे र हाँ
ेछ।
. 'ब नबनाउ
४
नेपाल भ
अभाव भएको आ
'
ग बनाउनु
। वक सत मुलुकको ब नबनाउ
र कसे चाँडै ब
बनाउने बाटो रो
ो देशलाई समृ
े कै
ग हो। क
एको
, भ
गलाई होइन
,
ु। अवसर आफ ब
गलाई थप
ु भ
सगान ला
ा
यंले बनाउने हो। बा हरै भए प न
ैन
नेपाल बनाउनेह मै लगानी गनु। आफू फकने बाटो यसरी नै खो
ु।
. 'ट भाकालाई होइन पेट कराइरहेकालाई खुवाउनु'
५
-
-
ोत साधन श
यसले
भाकालाई समथन गन कु-सं
ले ट
ज छ भनेर होइन यसले सही बाटो समाएको छ भनी भोट
,
ार छाडी म तका भोकालाई हात दनु। उदाहरणको ला ग
ए
दनु। प रवतन गनह
,
ो
न् म तका भोका
न्। उनीह लाई नै खुवाउनु न।
.'१०० मटर होइन, ‘ रले’
६
छटो पु
, चाँड ै नथा
ेलाई होइन
बाचा गनको प छ ला
'
ाराथुन दौ डनु
ेलाई खु खु
म
' '
‘ रले’
। दगो प रवतनको ला ग बटान पास गद
ा घर न घाटको भइ
त गद जानु। धेरै जसो बेला हामी यसैमा चु छ । तु पुयाइ दने
ाराथुन दौडनेमै बाजी
लगाउनु।
७
.'नेपालमा बो
े ले
े पढ् नेलाई पु
सव थाहै छ क बोलाइ र गराइमा स
ो अब गनलाई पालो
ुलन न
ाएस
गनको अनुपातमा काय गरी देखाउने रवैया भएका
दनु'
कुनै काय सफल
ँ दैन। यसो गनुपछ भ
नकै थोरै छन्। जसरी घरका हरेक ख
,
े ले
ा नबनेस
, व े
ेषण
छानो ढलान
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
8
स क , गनलाई ब लयो नबनाएस देश ब
हा
ैन।
.'मन जगाउनु जगतै तताउनु'
८
नेपाल बनाउन त
’
समथक ब न दनु हो।
नु पदन। अ त के देशमै नु पदन, नाग रक
पएचडी चा हदैन। आसेपासे प न
मन ‘पाशा’। कुनै प न नेतृ
नु पदन। केवल मन चा ह
नै
नेलाई म त गन
था लहा
सप छ त ढलो चाँडो व रप र ता
लाई सबभ
ा मह
‘प हलो
पूण म त भनेको
ही
छन्।
. 'नेपालमा नप
९
चौ बसे रा म
ह
ाउने खोलाले नै बगाउँ छ
यो कुरो
को एउटा फु
े राजाले नै नेपाल आँ
थए होइन र
ाउने ज त सबै नप
ाउँ दा नै
'
ान रा
ु
? इ तहास प
- परापूव कालदे ख नेपाल
ा होइन र
? नसुनेकालाई म
ाउनुस्
ा गनु्। नप
त गन चे
हात
ाउँ दालाई न कस
डोराइहेनु न।
.'नेपाल 'सकारा
'
१०
क ह
ै ह
अ कुनै नसके प न यो एउटा त प
खबर ह
कन नहोस् वा
ै स
!'
, उनैको बे
ा फैलाउनु। सानै
हमाल चढेको
ै आइरहने ती नकारा
ारी गफ छाँट्नु। मुखस
यंसेवक बनेकै
रा ै रा ा ह
। उठे दे ख सुतेस ु
ा फक
ाको देश बनाउनु
क
े कसरत दन ँ गनु।
ालाई भ ै दबाइरा
नेतृ
लने मा नेतृ होइन, नेतृ बनाउने प न नेतृ हो। मेरो लेखको सार यही हो।
नेपाललाई अ हले तपा ज
नहोला तर नेतृ सकारा
, स
’ को ज
नमाता
बनाउन त हामी हरेकले स
क श
ै ‘नेतृ
री छ। नेतृ
लन चा हने सीप
नेतृ बनाउने सं
छ । आफू भ
ब लयो ब केहीबेर ला
ाल र नेतृ
,
ाग र लगन जो को हमा
ार आजैदे ख
वकास गरे यो देशमा
ै न।
अ
मा मेरो अनुरोध तपा
ज
ो
तभाशाली नेपालीलाई
‘आउनुहोस् अब नकुर , नेतृ आफ बनाउने आँट गर !’ -- उ
ल थापा
,
अ
,
ववेकशील नेपाली
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
9
शता
२१
नेतृ बोकेको श
ी समय सापे
क
?
ो
नेछ
३ वष अ घ देशमा अ वृ त र चरम
-
ारबाट नेपालको राजनी त
रता र देशको नेतृ
ाचार ज
ा कु सं
वघटन भयो। यसले नेपाली राजनी तमा अ
,
न
ौल मा
ा श
म
ाएर आम नाग रकमै देशको नेतृ
,
े
को अभाव खु ा ता
रहेको बेला एकाएक प हलो सं वधान सभा
ा नै पैदा गय । यो सं वधानसभा वघटन भए लग
नदे खएको चरम वतृ
मा दे खएको दूरद शताको कमी इ
ै सबैको मनमा एउटै
त प हले क हलै
ले पो लरहेको
"अब के गन?”
थयो
लएर हामी समाजका व भ पेशा र पृ
यही मूल
,
साता र लगभग १ ००० जनासँगको
सबभ
तथा अ
-
ा ज री यो देशमा राजनी तक कु सं
दएर मा स क भ े न
वक
शता
तले नै एउटा २१
र
ु पछ र य
याप छ सम
ो अामूल प रवतन
सु-सं
। लगातार २२
ार मै रहेछ
ा राजनी तक सं
,
गनु पन
ार जरैबाट सु
" ववेकशील नेपाली" को सु
ृ त राजनी तक श
सैले
ाउन एउटा पृथक् राजनी तक
यो। प रवतन राता रात न ने र नया सं
ष न
ी समय सापे
अ
ार बद
मली उ र खो ला
भू मका नाग रकह
वाती जग
ो।
ब
‘ ववेकशील नेपाली’ बनाउँ दा हामी भ मूल
नै “२१ शता
यो दुई वषमा
क
श
ो
ने छ त” भ े थयो। हामीलाई व
ास थयो क यस मूल
नेपालमा कुनै वैक
शता
२१
दीघकालीन
क श
ी समय सापे
नेतृ
स
पमा ट
को उ
-
र अा
ाएका क
नेतृ बोकेको
क श
तल उ
ीमा प न १२ आधारह
सात् गरी अ घ बढे मा
ेछ। अब नेपालमा उदाउने वैक
का हामीले अ
ी समय सापे
मा
नुपन
ेख गदछु।
1.
: यो श
प रवतनशील स
-
बोकेको
ा
यी ८ सुं सं
ारलाई आ
,
-
मा
ले प रणाम मुखी मू
प रणाम मुखी
सात् गरेको
: यो श
म
नेछ। हामीले अ
-
व वधता सेवक सरकार र समय सापे
तालाई अा
,
रदा य
ाएका यस माटो र समयसापे
- दा य
नेछ
बोध उ
-
सात् गन माटो र समय सापे
स
, संमृ , सश
ा
ले क
ीकरण
ीमा प न
,
त
ता
,
ता।
2.
म
म माग
नेतृ
लाई जवाफदेही बनाइरा
क
ाणको न
म माग बाट च
ेछ। नाग रकलाई संमृ
तता दन तर धके
ेछ जसले एका तर नाग रकलाई ज
ेवार र अक
तर
को संवाहक बनाएर सेवक सरकारले लोक
ेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
10
3.
: नरम प
नरम प
ी
ी
(चरम प
स
देशलाई एकतामा बाँधी रा
), संवेदनशील र संयम वचार बोकेका नै तकवान् नेतृ
ी होइन
ेछ। यो श
ले ज ह
ै फरक काम भ
ले नै यो
ा प न भएकै काम फरक ढंगले
ा गनछ।
गन चे
4.
: यो श
समतामूलक संमृ
लोक क
(समान) संमृ
ले नेपालमा समतामूलक
ाण मुलक अथत
मै के
लाई मूल मु ा बनाई राजनी तलाई
ेछ।
त रा
5.
णाली अाधा रत
श
भावकारी
ज
ै ३ नकाय
: सम
ा मा
े मा होईन सं
-
,
व
हाँ
कायपा लका चा ह श
ज ै
नेछ। यी तीनै अंग
भ
(संरचना) भ सरकारको
श
भ
को
व
ले भ रएको
ा पका
नेछ।
न् र उनीह बीच नय
ृ त र पारदश
भ
सैगरी यो श
े श
तालाई जोगाउन नै तकता र अनुशा सत रा
ाधीन
ा प न यो
णाली
जवाफदेही, कुशल, सुंसं
नेछ जसले गदा यो श
भावकारी
मा
भावकारी
ायपा लका। उ
चा हने कुशल कमचारीत
चाहने नेता र कायकताले भ रएको। अ न यसको
नेछ देश हाँ
ायपा लकाले चा ह यसको मम र मू
बोकेको
सै भएर
को
ा पका कायपा लका र
णालीमा अाधा रत रहनेछ। यो श
चा ह वतमान राजनी तक श
दा य
ारमा हो।
ण र स
को
शाली
ुलन कायम रा खएको
स
पमा च
ेछ।
6.
नभर कायकता रहेको: नेपालमा राजनी तक श
आ
पर नभर नु हो। यसलाई शु
कायकताह
श
ले हरेक सद
मै नमोठ्नु अ
पमा
ह लाई अ नवाय
ता क अ को शरण वा
नुको एउटा मूल कारण तनका
ज
री
नेछ। अबको कुनै प न वैक
ह
रोजगार वा अवसर सृजना गन दशा तर धके
भावमा पटक पटक यसले अा
क
ै पनछ
ु नपरोस्।
ो घुँडा टे
7.
मू
मा
मा
तामा बाँ
: यो श
झ
-
ले अाफुलाई सु सं
तामा अ डग
ेछ।
झकाईरा
कोण
अ घ बढ् छ तर यसले बोकेका मू
श
अा
ृ त राखी रा
, न त वा कायशैलीमा सद
मा
ता सबै सद
ले अा
ा हरेक सद
ह लाई मू
बच चरम बभेद भए प न
ह
व लन द
वकास
णाली
सात नगरे यो श
।
जा
8.
वकास गन प
नेतृ
गरेको
: यो श
-
ो संगठन भ
भ श
नेछ जसले लगातार बनाउदै गन नेताह
काम गरी प रणाम देखाउने खुबीले भ रएको
,
ले आ
त
य
मा पु
नेछ। यसले उ
होईन जीत जीतको वातावरण बनाउन नपुण
ने
‘
ो सबल नेतृ
े मा
’ वकास
होइन, पुगे प छ रा र जन हतका
गरेको नेताह जीत-हारको वातावरण
न्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
11
9.
र यो
पारदश
: अबको वैक
अा
सात् गरेको
गरेको
नेछ। च
ाको
ले पारद शता र यो
तामुखी
तामुखी
णाली नै सं
णालीलाई भ ैबाट
ोत संकलन दे ख चया खचको ववरण स
बढु वामा यो
नेछ भने नेतृ
क श
तामुखी
मा यसले पारद शता लागू
नेछ।
ागत ग रएको
10.
फेरबदली: अ
नय मत नेतृ
समया
रमा प रवतन
नेतृ
लाई नय मत
: पद र श
ने सं
बनाउँ छ। तसथ, संगठन भ नेतृ नय मत
ले सबैलाई
ार एकदम ज री छ। वैक
शता
पमा फेरबदल गनछ। २१
ग रनेछ जसको वै
त
बनाएका
ले अाफु भ
ीमा
ा नक त रकाले लेखाजोखा ग रएको
क श
णालीले
ागको तुलना प रणाम मुखी योगदानबाट
नेछ।
11.
युवा के
त
: यो श
यसको मा
को
ोत र
: अ
त यो वैक
ता र नयाँ राजनी तक सं
लैजाने छन् र नयाँ श
ारलाई गाउँ गाउँ स
न्। युवा र युवा ऊजा बोकेको नेतृ
ाथ मकता भनेकै युवा पढी
ले
आफै लने
को नेतृ
छन्।
12.
ाराथोन दौडाहा
भ
नेछ। नेपालमा
खडा भएको
ा प न
१०० मटर होइन, लामो रले
क श
ही श
सफल
अ भ
सलाई सफल नतु
ाए स
नेछ जो कुनै कायमा ला
ाराथोन दौडने मनसायले
ा अ लाई उ छनी प हलो भएर
ेछैन।
ा प हले था
शता
के यी २१
-
ी समय सापे
नेतृ
का आधारह
त? सो ु होला। यही आधारह बोक
ँ दैमा सफल भइ
त
गत मं सरको सं वधान सभाको नवाचनमा हामीले नवाचन अायोगमा दल दता भैनसकेको े
१,४,५ र ८ बाट चार
मतको स
युवा उ
ाय । एक म हना मा को चुनावी अ भयानबाटै दुई
े ार खडा गय । चारै जनाले
ानजनक न तजा
प छ पाँच
त
पमा कुकुर छाप लएर कुल ३०६६
नाले काठमाड का चार
े मा अ हलेका चार
मुख दल
भएर अाफूलाई सा वत गय । यसरी अगा ड
ान अोगट्न सफल भय र यी ठाउं मा एउटा नयाँ श
‘ ववेकशील नेपाली’लाई अ हलेस देश भ ४२ ज
ा तथा देश बा हर ४५ मुलकमा फै लसकेको छ।
बढ् दै गदा
शता
यनै २१ व
-
ी समय सापे
शा शता
का अाधारमा च
ो
ी समय सापे
नेतृ
ले भ रभराउ
का राजनी तक श
को अौ च
याकलापले हामीलाई
अब जीत-हारको होइन, जीत-जीतको वातावरण बनाउने श
मा हामी वा कुनै प न वतमान र भ व
-
र संमृ बनाउने ‘हा ै कालमा’। यो हा सल गन सबभ
ै आएको २ वष लामो हा
ास बढाएको छ क नेपाल भ
पाउनेछ। अ
नेतृ
ले नै नेतृ
यौटै रहनुपनछ - नेपाललाई
ा बढी तयार र ब लयो श
ो
नेछ जो २१
नेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
12
स
क
ो
हाँ
ेछ
ा
शता
ले २१
नेपाल बनाउने श
ीमा संमृ
?
ववेकशील नेपालीको अ
?’ भ े
अगावै दे ख नै ‘नेपालीको सपना के हो र
यन टोलीले दलको आर
-
े का मा नसह को राय लय । मुलुकबा हर रहेका नेपालीह संग प न परामश गय र तत् प
चहाय र व वध
फै लएका घरआँगन
को सेरोफेरोमा काम गद अाएको छ। हामीले हमाल दे ख पहाड र फाँट सव
ो कसरी हा सल
ात
।
एउटा नचोडमा पु
अाम मा नससँगको उठबस, भलाकुसारी, बहस, छलफलले के देखायो भने नाग रक, समाज र रा बीचको
व भ
अ
रस
अ
र नभरता
तीनै श
,
न
र यी एक अकाका प रपूरक
बीच सहकाय, सहअ
र स
सहकाय, सहअ
र स
रा
ले नै देशको वगत वतमान र भ व
बीच पया
,
वड
दैन।
बीच
, तनमा यी
ह ले वकासमा फड् को मारेका छन्
पछ डएका छन्
। जुन रा
ुलन
। ज त प न रा
ुलन
त गद रहेछ। अथात् नाग रक समाज र रा
,
हाँका नाग रक समाज र
,
नाको कुरो प छ
ा केही शता
ीमा हा
ो नेपाल
को उदाहरण बनेको छ।
अाफै पछ डएका रा
जब नेपाली समाजले ठीक र बेठीक नछु
, ठीक र बेठीक बीच अ
र अस
ाथ मकता द
श
अाफु मा
भने
,
: समाज सु-सं
त
ार वहीन यथा
तब समाजमा स
ा
ार व
मा छटो भ
ारको ता रफ भ
ा पत
गत हतलाई मा
ही बाटो रो छन् जसले गदा
स कयोस्। यो होडबाजीले गदा धेरै नाग रक इमा
ाथ मकता द
ले
फूलमाला लगाउन तफ ला छन् जस अनु प समाजबाट इमा था छ। अ
कालीन हतलाई
। समाजले य द सामा जक हतभ
र बढ् दै जा
ो समाजका अ धकांश सद
शाली ब
ाई देखावटी अ
ा
ा छटो
ह लाई
न
न् अ न बेइमानको बोलवाला
पु छ।
तवादी भीड ब
अ हले नेपाली नाग रक अाफै आ
ो भ व
, बजुली, श ा, सुर ा, जा गर ज
छ। पानी
गलेको छ जसका कारण समाज र रा
छ कन क उसको जीवन रोजीरोटी कै भूमरीमा फंसेको
ढ भएर गएको छ।
सैले बा
ा आधारभूत आव
कताकै सेरोफेरो र
त उसमा चरम वतृ
टा ढएको छ। बतमान बे थ त त बगतको पु मान सकता
को बारेमा अ
ा जागेको छ।
ो नाग रक दा य
ाले गदा हो यसलाई उसले नै कन सफा गनु पन भ
र खाँदाखाँदा उ
सैले उ अा
शास नक ह
तावश उसले प रवतन होइन पलायनको बाटो रो
े ज
बाट
ा
ै परेको महशुस गछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
13
, जसलाई सरकारको आवरणमा राजनी तक दलले
रा
अा
ै नेतृ
सो
वगको हत मा
। रा
मलाई नै रा
बेइमान र अस
ले चाहेर प न रा
गत प ँ च
ो शासन गन स
ेवार बनाउने काय न समाजले गरेको छ न त
नाग रकले नै। धेरै नाग रकले सुझबुझ भएर होइन क मतदान गदछन। रा
लाई जवाफदेही र ज
गन गछ, अ हले उ समाज र नाग रकको होइन
त न ध
,
र लहै-लहैमा
ाथ पूण लेन देन को स
ैन कन क समाज र नाग रकले जानेर या नजानेर अ धकांश
चलाउने ठाउँ मा पुयाएका
न्।
केही
मौन रहे भने सामाजमा नकारा
को गलत नणयमा धेरै
नकारा
-मा
क मू
ताले सम
मा गलत न जर
पु छन् अ न नरा ा नणय नै गछन्। अ
भो छ र यो च
-मा
ता
संचालनमा सकारा
ा पत
: नरा ा नणयका नरा ा प रणाम फे र
। सो
क भ
ा नकारा
त
चली नै रह
ूह कसैले भंग नगरेस
ा पत गछ र रा
क मू
क
यं नाग रक र समाजले नै
।
:
अबको बाटो
रा
रस
ले नाग रक र समाजको कुनै प न माग स
। नाग रक र समाजबीच अटु ट अ
चा ह
अ न समाज स
मा सरकारले य
मूलत
-
ो अव
ुत गरेर
ैन।
म ब
ामा दुबैको हत गन रा
र सहयोगी
ो अवधारणा वकास गछ जसमा नाग रक र समाज दुबै समे ट
ो अवधारणा राजनी तक दलह ले नै
ुलन र सहकाय
समाज स
म भएर मा ै सम
े प न कदा प होइन। य
न् भ
, स
थम यी दुई बीच सह अ
छ। केही नाग रक स
ैमा सबै नाग रक सफल
वा अक श
: य
म ब
ोधन गदा सव
सै बमो जम काम गन सरकारको नेतृ
नेछ।
गन गछन्।
नेपाल बनाउने
संमृ
ममा रा
बढाउनै पछ। समय अनुसार आउने नयाँ वचार र
,
,
अपे
स
ुलन
ो
पमा
योगमा
प न प रब तत
ुख त रकाले अगा ड
,
नलाई घरका मुली शा
ीय अ न धा मक
एउटै वशाल गाउँ ब ै गई रहेको प रपे
अथत , वातावरण, अवसर ज
मा हा
ा
ण
ा ब बध प रवेशले नय
र आफुलाई समाज र नाग रकका अपे ा र वचारसंग
। य ह त रकाले रा
ुत गद जा
ु लत र सुधारो
वहारका कारण समाज र नाग रक सदैव प रवतनशील छन्।
ममा रा
त बद लएको छ ब
याकलाप र वचारलाई संसारका ब भ
ग ररहेको छ। य ह ोजु
ा
म
ो। आज प र
ण गद
अ धकांश नेपालीको सोच र च
उदाहरण के ह दशक अगाडी स कुराह ले नय
ले नाग रक र समाज दुबैको हतलाई स
,
-
र
ारा नाग रक र समाज बीचको सहकाय सह अ
ाउँ छ।
हा
स
ो
ा
ववेकशील नेपालीले रा
ले जन अपे
ा अनु पको समय सापे
बनाउन नाग रक र समाज दुबैलाई बकासको पया
भू मका अवल
अवसर दनुपछ भ े मा
न गद रा
ता रा
र समृ
को भू मका
लाई शा
दछ। यसमा रा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
14
सम
। शा
यकारी र सहयोगी
रा
नाग रकह
रह
।
2.
रा
नाग रक सव
3.
रा
ले
4.
रा
ले समाजलाई संमृ
5.
रा
ले समाजको मा
अवल
1.
र संमृ नेपाल बनाउने उ े
हा सल गन रा
-
ले सुधारमा आधा रत म
ममाग
न गनुपछ।
को पूण सहभा गतामा आधा रत जन उ
रदायी लोकता
क शासन
णालीमा
तब
गत
त
ताको
(समाज) बनाउन
तामा अ डग कानुनी रा
म ारा नाग रकलाई ज
ाभू त गद सामा जक क
बनाउने काययोजना अ
ाणबाट नद शत
।
लाई अवसरमा समान प ँ च दलाउँ छ।
गत हरेक
।
यासरत रह
ेवार बनाउने
णाली चलाउँ छ र नाग रकको मा
म ारा
समाजलाई जवाफदेही बनाउँ छ।
6. 7.
समाजले नाग रकको वकासमा सहयोग र रा रा
चलाउने नेतृ
रा
ले सु सं
-
तवरले
णमा रा
ार आर
गदछ। रा
को सही चयन ारा समाजलाई नय
ृ त राजनी तक
वहारको सं
वहारमा उतानको लागी समाज र
को वकासमा नय
नलाई नै तक
णकारी भू मका खे छ भने नाग रकले
दछ।
को राजनी तक च
छ।
ले नगरानी ग ररा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
15
हा
ो खोज र
‘म
म माग
-
’ श
,
र सहकाय
ुलन सहअ
ारा शासन चलाउने
“समयसापे सुधारमाग’ नामाकरण गरेका छ । समयसापे सुधारमागले २१
लाई हामीले
र संमृ बनाउने माग देखाउँ छ भ े न
ीमा नेपाललाई शा
े को नेपाली नाग रक र समाज बीच स
ा
शता
योगबाट न
चाहने अबको कुनै प न श
-
म मागमा हड् नेछ भ
ो हो जसले नाग रक र समाजलाई स
ले यही म
षमा पुगेका छ । स
े हा
ु लत र समावेशी वकास
ाई छ।
ो ठ
शता
२१
रा
ी सापे
दुबैको अ
को र
णाली य
ा गछ अ न दुबै बीच नर
ुलनमा राखी अगा ड बढाउँ छ
,
छ।
र सहकाय गराइरा
‘सहकाय, सह-अ
, स
नाग रक र समाज बीच रा
शता
को
२१
’
ुलन
म
ी सापे
व
ापन
-
म माग
‘समयसापे सुधारमाग’
( श
ववेकशील नेपालीको राजनी तक धार
) म
ा
“समयसापे सुधारमाग” हो।
ममाग
●
भनेको हा ै कालमा शा र समृ नेपाल बनाउनु हो।
ववेकशील नेपालीको ग
“समयसापे सुधारमाग” जुन स
,
चुनेको माग हो
ुलन सुधार अ न समयसापे
हामीले
हाँ पु
वहा रकतामा आधा रत
छ।
●
। संमृ
चा ह सुधारो
●
नाग रक र समाजको कुनै प न माग स
नेपाल बनाउने
-
र समाज दुबैको हतलाई स
ु लत र
पमा समाजलाई आव
ँ दै जा
छ। हामीले अवल
गत
त
-
नलाई नै तक तवरले
क वचार र
ा
नाग रक सव
ाण र रा
ृ त राजनी तक
र आफू
वहार प रमाजन गन बाटोमा ला
न गन स
सैले ववेकशील
ताका साथ सामा जक क
ववेकशील नेपालीले सु सं च
ुलन र सहकाय
।
वहारको कारण समाज सदैव प रवतनशील छ।
ववेकशील नेपाली आम नाग रकह को पूण सहभा गतामा आधा रत जन उ तब
, स
यं प न सो अनु प प रमा जत
●
ुख त रकाले अगा ड बढाउँ छ।
नेपालीले समय सापे
●
थम यी दुई बीच सह अ
ममा ववेकशील नेपालीले
समय अनुसार आउने नयाँ वचार र
ोधन गन सव
,
णालीमा
, अवसरमा समान प
ँच
,
ने छ।
य हतबाट नद शत
वहारको सं
ता कानुनी रा
रदायी शासन
वहारमा उतानलाई हामी मह
ार आर
द
गदछ। अा
ो राजनी तक
।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
16
ववेकशील नेपालीको
कन भयो?
ापना
ापनाकालीन घोषणाप
प र
:
ेद १
वतमान राजनी तक श
ह
को दास
बाट
त
ताको घोषणा
समयका
कालख
व भ
:
स दु खद ् अव
ा
ह
आ
मा नाग रकह
ा मौ लक अ धकारको
नर
र हनन् का
एकताब भई
व
गरी सुशासनको आर गदछन्।
ृजना गन राजनी तक कुशासनको अ
ार
सावभौमस त
, संमृ , सुर ा र आ
ता
न
न्।
ान
स
सु न
,
तनै
दै नक
योग गन नाग रकह
वनाशकारी मा
को दा य
वहारमा
। जब ती मा
म चयन
ाउँ छन्
त गनु ववेकशील नाग रकह
,
न्। देशमा नाग रकका मौ लक अ धकार भनेकै जीवन
ोत
ती अ धकारह
ालनको मा
कै मौ लक अ धकारलाई ल
ल भ व
को एकमा
स
रदायी रा
श
ृ य समथनमा जनो
गरी नाग रकह उ
नाग रक रा
ा स
मह
ले जनसमथनको दु पयोग
मह
कै सकृय वा
लाई जरैदे ख उखालेर
र अ धकार दुबै ब
म
ाई
।
अ भयोग
नेपाली जनताकै ब लदानबाट
बनाएका छन्। त
ा
यहाँ जाहेर गरी भ
ा पत राजनी तक श
ाथ पूरा गन प
ह
एका यी गैर ज
-
, आत
ले नै हामीलाई पटक पटक शो षत
ेवार श
ह
त र प डत
का कैय गलत काय र अस
मताका केही
।
ना ग र
१॰ जनभावनाको अपमान
●
ती श शा
ह
,
रा खरा
/ , लगायत
ले २०४६ र २०६२ ६३
, सहकाय र संमृ
वकास
वगतका
व भ
को जनचाहनालाई बेवा
आ
ोलनह
ारा अ घ सा रएका
ा गरी हामीलाई सदैव ढु
े युगमा नै
न चाहे।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
17
●
ती श
ह
नयाँ सं वधान
ले गठन गरेका सं वधान सभाले २ वष भ
, कुल ४ वषमा प न कुनै प रणाम
हना मना गद
तब
ता
दन सकेन। उ
दएता प न थप २ वष स हतको नाममा अरब
नमाण गन
ै सं वधानको
लूट मचाए।
●
ती श
ह
अपराधह
छै नन्। यु
ले ६ वष अगा ड
को
गरेका शा
ार
ा यक छान वन गरी
मानवता वरोधीअपराधीह
टु ो लगाउन सकेका
कृयालाई अ हलेस
कारवाही गनुको साटो,
न प
तनले उ
ै
ण ददै आएका छन्।
लाई संर
●
ती श
ह
ले हा
ो रा
लाई स
भड् काऊ राजनी त र जातीय एवं सां
ता र आधु नकता तफ उ
ृ तक मु ाह
,
ुख गराउनुको साटो
लाई अप
ा
,
वादी
-
ा गद नेपाली नेपालीबीचको
नै बगान कुचे ा गरे।
सुमधुर संब
२॰ मौ लक अ धकारबाट जनता व
त
●
ती श आव
ह
,
ले शा
कताह
, संमृ ,
त
ता
, रोजगारी लगायतका
श
ा
आधारभूत हक र
व भ
र टाढा राखे।
बाट हामीलाई नर
●
ती
श
ले
न बो
ह
-
ले
र
आ
ो
राजनी तक
, पेशा-
हड् न
को उपहास गरे।
कायम
-
गन
ापार गरी स
आधारभूत अ धकारह
वच
पटक पटक
त आजन गन तथा
हा
सको सुर
ो
त
पले
,
,
ा गन पाउने ज
ा
●
ती श
ह
ले नषेधको राजनी त गरे।
●
ती श
ह
ले पटक पटक
ह
-
ज
ा र ब
आवरणमा अनेक
व भ
ा अपराध र आत
ाथ पूरा गन च
,
ा अपहरण लूट दवाब
,
ागत गरे।
लाई सं
३॰ रा
हत र
य
ाधीनतामा थ आ
मण
●
ती श रा
ह
ले
यता र रा
गत राजनी तक लाभका ला ग
य
ा भमानमा थ ग हरो चोट पु
वदेशीह
सामु बार
ार आ
समपण गरी
ाए।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
18
●
ती श
ह
ले रा
य
हतमा आधा रत
पररा -नी त अवल
त
र दीघकालीन हतलाई हानी पु
लागू गरी मुलुकको वैदे शक स
न गनुको साटो सतही नी त
ाए।
४ ॰ कुशासन
, अराजकता र
ाचार सं
ागत
●
ती श
ह
ले रा
●
ती श
ह
ले
●
ती श
ह
ले आ
य र
ानीय तहमा राजनी तक भागव
ाको कुसं
ागत गरे।
ार सं
गत र सा
ो स
ठ नक
रा
ाथपू त गनका न म
लूट गरे।
कोषको
ठनह
, अपारद शता र अलोकता
मा
ाचार
क प
तका सं
ृ त
बसाए।
५ ॰ रा
का आधारभूत संरचनाह
लाई खो
ो बनाइए
●
ती
श
ह
ले
अनुगमनकारी
रा
स
ालनका
, सेवादायी, शै
न म
क लगायत
–
,
अप रहाय
अ
व भ
ह
,
शास नक
मा अनाव
क
,
ा यक
आ थक
ेप
नवाचन
राजनी तक ह
ल र धराशायी बनाए।
गरी तनलाई न
●
ती श
ह
ले
वगतको दशकमा
नयतवश नगराई रा
व
ानीय
नकायको वा संसदको एउटा प न वैधा नक
ाए।
ालाई कमजोर तु
६ ॰ कानुनको अवहेलना
●
ती श व भ
ह
-
ले पटक पटक कानुनी रा
ा यक नकायका नणयह
को
स
ा
को ठाडो अव
अदालत लगायत
को उपहास गरी सव
ा गरे।
●
ती श
ह
ले
ह
ले द
ायपा लकालाई
र सश
त
बनाउनुको साटो अ
भावकारी र अ व
ासनीय
ाए।
तु
●
ती श
हीनतालाई
ो
ाहन गद कानुनी रा
को स
लाई ठाडो चुनौती दए।
ा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
19
७॰ धराशायी अथत
●
ती श
ह
-हड् ताल, डर-
ब
ले मुलुकको अथत
,
मा पन दीघकालीन
भावह
को बेवा
-
ा गरी पटक पटक
, तोडफोड गरी जनतालाई समेत यातना दए।
ास ध क
●
ती श
साटो
ह
ले एक सबल अथत
माथी
दे ख
-
उ
ोग ध
इमा
ार
ा
,
मा चा हने
संचालन
भावका रता
तहस
ब
त
धा र द
ता
ापक
ा पत गनुको
राज नतीकरण गरी अथत
लाई
धराशायी बनाए।
●
ती
श
ह
ले
उ
मीह
र
लाई
ावहा रक
नी तगत
पमा
न
ा हत
गद
मशीलता बढ् न न दई देशमा चरम बेरोजगारी बढाए।
उ
●
ती श
ह
ले
, कसान,
ापारी
ादन र उ
ानीय उ
पेशाकम लाई टाट प
मक तथा अ
ादक वगलाई बेवा
ा र
न
ा हत तु
ाई उ
मी
,
ाए।
●
ती श
ह
ले बजारमा
वदेशी उ
ादनह
कायम गन
लाई वच
ददै रा
य अथत
लाई
पर नभर बनाए।
न
ा
यस
पडादायी घडीका कारक ती राजनी तक श
,
व
अ भयान,
व भ
नवेदन
रोकथाम गनुको साटो अझ बढावा
ददै छन्। राजनी तक श
ज
, आका सदै गएको कुशासनको
ेवार नाग रकह
, लेख ज
ले
ार
ा मा
मह
ह
ने पया
वरोधी
अवसर र
याकलापह
लाई
र कुकमकै कारण मुलुकको अ
का अ
ाधीनता र संमृ
ारा सु
भने स ा होडबाजीमै म भई जनभावना
ह
टमा परेको छ। ती नेपालको
अभूतपूव स
लाई
, अनशन, आवाज, ब ह
दइसकेका छन्। तर ती श
समय
ह
न् भ े त घामझ छल छ।
का बाधक
न
ष
हरेक म श
नर ु श
ाएको ह
,
गैर ज
ेवार
इ तहास
हा
ो
कुशासकलाई
सामु
को एका धकारलाई शा
ववेकशील
छ।
पूण ढ
ले
छल
,
सथ व
नेपाली
नाग रकह
मूलत: युवाह
अ हलेका
ज
ेवार नाग रकह
ले नालायक राजनी तक
ा पत गद मुलुकलाई सकारा
ले जरैदे ख उखालेर
क प रवतन र
ग ततफ अ
सर
छ।
गराउनु अ नवाय
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
20
मा थका त
ह
कमठ नेपालीह
साथ गद मुलुकमा
ा
अ
ोल र यथा
तबाट
नकाश
दन
वतमानमा प रवतनका संवाहक भई, देश र देशवासीको समृ भ व सु न
राजनी तक दलको
लाई आ
यस दललाई अवो
, हामी,
ज
ेवार अ न
त गन एक ग तशील
ापना भएको घोषणा गदछ ।
“ ववेकशील नेपाली” र अङ्
ा
“Bibeksheel Nepali” भ न संबोधन ग रने छ।
जीमा
यसको मूलभूत ल
ह
न
ानुसार
–
नेछन्
) अ
क
ख
) राजनी तक सुसं
) रा
ग
घ
गमनका बाधक वतमान गैर ज
य
,
,
) नाग रकको जीवन,
ार सुशासन र
ाधीनता अख त
ता र
ेवार राजनी तक श ग तको आर त
, आ
ता
ाको र स
गनु
ा एवं
,
ान सुर
ह
नेछ।
वधन गनु
क चुनौती दनु नेछ।
लाई सकारा
ा र संमृ
नेछ।
स
ी मौ लक अ धकारलाई
ावहारमा
ा पत गनु नेछ। ङ
) नाग रकलाई ज
ेवार र नेतृ
लाई जवाफदेही बनाउनु
नेछ।
आ
, ज
ेवार नाग रक र जवाफदेही नेतृ
मलेर नै बना
शा , सु
र र संमृ
नेपाल हा ै कालमा!”
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
21
र समृ नेपाल नमाण गन ववेकशील माग
शा
ज
ेवार नाग रक र जवाफदेही नेतृ
स
छन् तर य द काया
वग मले मा
शा र समृ नेपाल ब
भ न
। वचार तथा धारणाह
ने हो भने जुनसुकै बाटोबाट अगा ड बढे प न शा र समृ
यन गन त रका ववेकशील
।
नेपाल नमाण गन स क
●
क
ो नेतृ
असल
●
क
ो नेतृ
सँग युवा जोशका साथै दूरदश ता प न
●
क
ो नेतृ
ले आ
(अ न
)?
ँ दैन
?
ा वचारह लाई समयसापे
?
पमा वक सत गद लान स छ
स
नेतृ
ी केही
ह
का उ
खो े
रह
र समृ नेपालको नमाण गन नेतृ
ममा हामीले शा
वगमा
नैपन
गुणह को प हचान गय ।
?
नेपाललाई अ हले के चा हएको छ
बनाउन शा
नेपाललाई समृ
र
रता कायम गन उ
रदायी र ववेकशील नेपाली युवा अगुवाह
चा हएको छ।
?
हामी को होइनौ
,
हामी सा
,
ाको नकास द
् य सम
जनतालाई ढु ग ं े युगमा लैजाने कुचे
वचारधारा मा ैले प रवतन र समृ
ा बदेशी वाद वा हातबाट संचा लत स
प रवतनको नाउँ मा जनसमथनको दु पयोग गन
मा ै रा
वाद पुँजीवाद समाजवादज
ा
ने
ममा व
! न त हामी सहम तह
ास गदनौ
ास गछ । हामी
! हामी रा
ा गछन्
ा द
ाबेजले
होइन जो देश र
ो रा
! हामी
, दशन, वा
ा
का खो
ो वनाशकारी श
घाती प न होइनौ जो आ
क भीड होइनौ
समूह प न होइन ! हामी कुनै एकल स
भ े कुरामा व
ह
ा ल
य
ा भमान ललाम गन
!
प न प छ पदनन्
?
हामी को हौ
हामी क
ववेकशील सोच बोकेका नेपाली ह जो देशको ब
तब
र कसेर लागेका छ । हामी व
गदन ब
सलाई
ा होइन
, कता ह -
वहारमै उताछ । हामी आ
ा र
र मा
दो अव
सैले हामी मू
ो देश र देशबासीको उ
पाउन
सको मूल कारणबाट मु
ताका बारेमा ले
त भ व
का
े र फला
को नमाण गन त
े मा
र युवा ह
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
22
अनुशासन, मनोबल,
जोसँग उ ह
,
,
र चु संगठन छ। हामी यो देशको वतमान र भ व दुव ै
मता नै तकता दूर
!
हामीले क
चुर
मका बुझेर रा
ज
ेबार र उ
?
ान र ह
समूहले
त भएका युवाह को नेतृ
असल र
नेतृ
द
ो नेतृ
मतावान
ाथ
य हतको जगेना गछ।
ागेर अब रा
जसले यथाथमा आम नेपालीको भलो गछ।
य सम
गत
ाको दीगो समाधान नकाली आफू सुमागमा हड् छ र अ लाई प न हड् न
जसले एक पु
स
ा
रदायी नेतृ
, समृ र स
ामा नै यो देश र जनताको ला ग शा
ो
जसले सबैको पीर
ो ववेकशील नेतृ
े रत गछ।
ो
ान जुटाउँ दछ।
हा
ो दलको मूलभूत
के के
ह
?
न्
●
स
, अ हसा, कम र दीगो वकासमा व
●
रा
य
●
त
ता र अख
त
गत
●
समानता र आ
ेवार
!
ताको स
कायम गनु !
रमा मै ी स
!
ान र पालना गनु
्नु!
स
ताको हत गरी व
ता र कानुनी सव
, पारदश र ज
●
ास गनु
ानमा आधा रत भै रा
नमाणको ला ग सहकाय गनु !
शा
र समृ नेपाल नमाण गन हा ो ८ सू
ीय
ववेकशील माग
दा य
– ज
बोध
ेवार नेपाली
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
23
अ को अ धकारको स
हो। य
दा य
गत
नभई भ
मा
पालन गनु नाग रकको
नो कत
नो कत
,
पमा पा रवा रक
क
ने तथा कुसं
बु ु
।
ारह ले जरो गाड् ने त
देशको बकास स
व
नाग रकह ज
ारबाट गदा मा
क
जनताकै ला ग
ले गनुपन कानुनी उपचार न
पमा खच
ोतको सदुपयोग र सुंस
ेवारी हो। य द ब सं
वोध गनु नाग रकको ज
सको नदानको ला ग रा
य
वकेकले आ आ
-
पमा कुनै पदसँग जो डएर वा अनौपचा रक
ोतह को अनाव
क छ। रा
ेवारी हो। आ आ
याकलापह सँग जो डएर आउन स छन्। सजायको डर वा कानुनको कारणले
ेवार
उपयोगमा आउने आव
ने हो भने
नाग रक गैर ज
-
ैदे ख
औपचा रक
ा कत
सामा जक र
ान गनु हरेक नाग रकको ज
नेपाली ब
ु भनेको नै ज
ेवारी बो
ु हो। जबस
े नेपाली ब
ेवार
यो
दैनन् तबस
र समृ कदा प ने छै न।
देश शा
उ
– जवाफदेही नेतृ
रदा य
अा-आ
जब नेपालीह
ज
रह
। नेतृ
मा
मह
न्। कुनै नेताले पाउने पुर
ेवार
,
,
र योजनाह
नेपाली भू म भूगोलमा मा
सलाई नाग रक
त
त नै उ
पालनमा नभर
रदायी तु
नमाण गनछ । हामी
रदायी
ाउने सहज
ा नी त अपनाउनेछौ ं। यसरी हा
लाई पारदश बनाउन खु
सी मत नभई सारा मानवजा त
पले उ
ुलनका संरचनाह
,
ार मेहनती अ न
ेवारी र कत
ण र स
इमा
छन् तब उनीह
सजना गनछ । शासन व धमा हामीले नय
ा सरकार आदश ल
था
ार वा सँजाय उसले वहन गन ज
लाई जवाफदेही बनाउन हामी
हा
ा कामकारवाहीमा जवाफदेही ब
ो नेतृ
नेछ।
समृ
– समृ नेपाली
मा नसको आधारभूत अ धकार हो। अ व भ आधारभूत मानव अ धकारह सु न
समृ
अप रहाय छ। समृ
,
भीख नमागी अ
:
ाय
ा र स
भएको दे
छ । समृ नेपालको ला ग हामीले उ
ो प रवारको मूलभूत आव
ा
चाह
कताह
स जलै प रपू त
बनाएर लोक हतमा स
दान गरी सश
मशील
कन क उसले कसैको अगा ड हात नजोडी,
ान
ो प रवारलाई उ चत श
े रत गछ। हामी हरेक नेपाली समृ तव
त
को अ धकार नखोसी आफू र आ
गन स छ। उसले आ उ
सँग
त गन समृ
र यो सपनालाई साकार पान हामी पूण ा
प रक
य रहन
पले
ना गरेका छ ।
सश
– सश
करण
नेपाली
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
24
कुनै प न समाज तबमा
हा
ो अ धकार
स
म
मूलुकको वकास गन
भ
योग गन जा
े मा
मता
नुपदछ भ
जब
, हा ो दा य
छ
पूरा गन स
ेछ र
ो समाज सश
ह
े अपे
नेपालीह
। सश
उनीह
दैनन्। ब
ा रा
,
ण गन समेत
े ववेक नै तक अनुशासन एवं
ले सरकार ारा नै आ
ा सारा आव
ले
भय भने हामीले
ाधीनताको संर
ाउन स
। हामी सश
कताह
ानीय समुदायह बीच नै सहयोग र सहकाय
नुपछ
नेपालीह ती न् जो बोलेर होइन, गरेर देखाउँ छन्।
दछन्। सश
ता रा
नेपालीसँगमा ठीक-बेठीक छु
नेछ । एउटा सश
प रपू त
र न
त
आ
ा समुदायह लाई सारा व
गनछ । यसो गनाले उनीह
जो डएका र
बनाउन चा हने
सँग प र चत र घुल मल गराई सश
एक-अकासँग
बनेका समुदायह
ानीय तहमा सश
ा भमानका साथ सहकाय गनस
,
ले नै सुर
न्। यसरी व
े
त सफल र
ोतह को लगानी सँग
नेपाल नमाण गछन्।
त
त
–
नेपाली
त
ता
कसैको
गत आचार
- वचार,
नजी
मा जबज
दैन। यही नै
उजायु
ा भावी स
,
मा
ेवारी हो।
त
ताका आधारभूत स
त
क र संर
त
नेपाली ब
ा
मा
कको
- नवीनता र
ह
ब
ण गनको ला ग
ँ दैन। अ भ
ेज लगाउनु
ताका
ताको सही उपयोगले नै हामी
धन र पयावरणको संर
त
ँ दैन। कसैको
लाद न् े अ धकार कसैसँग
ले संसारको स
ै प न सामा जक वा राजनी तक ब
तह
त गनाले नै हामीलाई यस संसारमा
गदछन्। अ
ेप गन अ धकार सरकारको
,
वातावरण बनाउनु हा ो ज
त
सजनशीलतालाई क ह सु न
ी कुनै प न धा मक राजनी तक वा नै तक आदशह
ता हो। हा
त
ान वा ग त ब धमा ह
त
ता
पमा चनाउन सहयोग
ेछ ।
– ऐ
नेपाली
ब
व वधता
नेपालीह को व वधतालाई हामी एक सु
व वधतालाई उ चत
पले
र उपहारको
हण नग रएकाले नै साधन
न सकेन। हामीले हा ो व वधतालाई दु
गन हामी
ने शा
,
लाई मुलुकभरी
पूण समृ
कालख
श
ोतमा उ चत वभाजन र रा
ामीण अथत
। बगतका ब भ
,
लाई सु ढ बनाउन के
त
नेछ ता क हरेक
ानीय
संल भएको अनुभू त
नेछ। हामीले हरेक नेपालीलाई समान अवसर दनेछ जसको प रणाम
मा उ चत
समाज नमाणका कायमा आफू
मा यस
पयोग होइन सदुपयोग गनछ । सामा जक
समावे शता
कोलाहललाई अ
पमा मा
प व वधतामुलक समाजले
समान लाभको उपभोग गन सकोस्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
25
,
व वधतामा समानता एकता भ
यो
तामुखी सं
ृ तलाई
,
ा भमान समृ
,
ा पत गद ऐ तहा सक
– यही हा ो रा
का साथ शा
ु टह
लाई सँ
ाउन
,
क सरकारका
नेछ। हामी
य नारा
छ । हामीलाई व
तव
ास
ेवार नाग रकह ले नै ब लयो एकजुट नेपाल बनाउनेछन्।
छ व वधताले भ रएको नेपालका ज
जनप
– सेवक सरकार
ीय शासन
नाग रकको हतमा काम गन सरकार ज हले प न नाग रकको अ
,
। एक जनमुखी सेवा
काम गन चाह
सरकारको
मुख ज
,
,
को
त
ा
दयले
हरेक नेपालीलाई
मुख कामह
ा र
न्। सेवक
ा गनु
ता कायम गद रा
ण गछ हरेक गाउँ र शहरलाई आ
बल
नभर व
ा पत गनमा सहयोग गछ। यस
शासन
सँग खु
- नमाण गन वातावरण बनाइ दनु हो। एक
लाई रा
भावशाली सेवक सरकारले कानून र सं वधानको सव नाग रकह को संर
त गनु तथा देश र नाग रकह
ेवारी भनेकै नाग रकह
दान गन लोकता
ने मौका दनु, व धको शासन सु न
समृ
ीकारी तनीह
सरकार उ
कारको चु
नमाणमा त
ीन नेपाली
दान गछ अ न ववेकशील
रदायी एवं सेवा
ानीय
दान गन क समको
।
कुनै प न सेवक सरकार तबमा
एक
यसरी नेपालीह
ख
,
रा
न् तबमा
त र वभा जत भई ब
स
,
छ जब नेपालीह
शाली मा लक वा अस
ा कदा प
न्। जब
छ। य द नेपालीह
ुको साटो मा लक ब
ापा रक रोजगार दने सं
मा एक भई उ भ
स
दान गन ब
-
म
उसको प
ा यथाथमा सेवा
े हो भने सरकार जनताको सेवक ब
सरकार सवश
ब लयो न स
।
े खतरा र हरह
नु ँ दैन।
समय सापे
ता खु
ा सुधारमुखी नेपाल
व
प रवतनशील छ। वगतको सय वष भ ै हामीह पछ डएको समयबाट आजको इ
-
समृ भइरहँ दा हामी मा अल ै पछ डएर रहन स
आइपुगेका छ । व रप रका समाजह
अव
ामा आफू आफूमा वा अ सँग झगडा गरी ब सरा
समय-सापे स
उ े
, काय एवं
ा
व धको
े हो भने हा
योगबाट आ
रनेटको युगमा
ैन । य
ो
मा नै संकट अाउँ दछ। हा
ो अ
ा समुदायह का वकास गरी व
ो
सँगै
तमा पुयाउनु हो।
काँधमा काँध मलाउने प र
हा
ा दुई छमेक रा
तनको आ थक स हा
ा छमेक ह
रक आदर र आ
ह सँग हामी पार
स
ो अथत
ताको फल उपभोग गन हामी हा
सँग हामीले ब लयो आ थक स
तथा धा मक तनावलाई टाढै रा
ह
व
ानमा आधा रत स
को प
लाई उनीह को अथत
मा छ ।
सँग जोड् नेछ ।
,
ार गय भने अ तवादी राजनी तक सामा जक
स कनेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
26
सैले वदेश नी त प न समयसापे
जसले सकारा
ो गक कायह
ववेक
सुधारलाई अँगा
,
नै मे टनेछ।
ो अ
,
गन वातावरण नमाण
ो समाजले आ
था हा
ो समाज नमाण गनु हो
तम् ग तसँग हा
ुपछ अ
,
योग गरी हामीले नेपाललाई खु
य
ो ल
वाट नवीनता र सजनशीलता वृ
गछ। यस वातावरण नमाणले गदा मानव वकासको उ स छ। हामीले समयसापे
रण गनुपदछ। हा
पा
क सोच र औ
पमा
ो ग त जोड् न
सैले आ
ो
छ ।
ा सुधार र वकासको बाटोमा ल गरा
हामीले य
सनीय संरचनाह
ा व
-
बेला बेलामा नयाँ नेतृ
समय शा
नमाण गनुपछ जसमा एउटै नेतृ समूहको भर पनुको साँटो नाग रकह
गन सकून्। हामीले नाग रकह
ा
ाकाङ्
तभावान् नाग रकसँग मलेर मह
लाई य त आ
क हा ा अगुवाले आ
नभर बना
ी देश वकासका योजनाह
ले
ो
न सकून्। यसरी नै ब
मा
र समृ , हा ो नेपाल।
यी ८ सू
लएर हामी के गनछ ?
ीय माग
नेपाल नमाण गनछ ,
१॰ हामीले एक शा
●
जहाँ
, ह
- हसा अ न यातनाको वातावरण
●
जहाँ हरेकले कानूनको सव
●
जहाँ कसैले प न कानून भ
ा
तालाई
गरेमा भो
ँ दैन र जहाँ हामीले सुर
नेछ।
ीकार गनछन् र सवैलाई समान कानून लागु
ाभू त गन स छ ।
ाको
ेछ।
ुपन प रणाम समयमै र उ चत मा ामा भो
नेपाल नमाण गनछ
२॰ हामीले एक सचेत र समृ
●
जहाँ हा
ा आधारभूत आव
कताह
–खाना, पानी, वजुली, बास, इ
,
न स
ार आ द सु वधाह
सुलभ
पले पाइनेछ।
●
जहाँ हरेकको व
व
ालय
रीयस
को श
ामा सुलभ प ँ च
नेछ र ववेकशीलताको बृहत् भावना
वकास हनेछ।
●
जहाँ रा
●
जहाँ एक स
ापी
पमा गुण
रीय तथा सवसुलभ
ा
समाजको नमाण
म उदाहरणीय समृ
सेवा उपल ध
नेछ।
जीवन
नेछ जसमा हरेकले सुखी र स
बताउनेछन्।
३॰ हामीले एक उ
नमाण गनछ ,
मशील नेपाल
●
जहाँ उ
मशील सं
●
जहाँ हरेकका प रवार अ न भावी पु
●
जहाँ हरेकले जो खम मो
ृ त
ा पत
नेछ।
ाले समृ
ने मौका पाउनेछ।
ै गरेको मेहनतले संप
ने अवसर पाउनेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
27
●
जहाँ हरेकले लगानी ग र आ
●
जहाँ सेवक सरकारले उ मशील कायलाई भौ तक र सामा जक संर
●
जहाँ उ
●
जहाँ एका धकारवादी प
ोग
,
,
त अ
ो स
वसाय कृ ष र सेवा
,
ठाँउ भ
ण दनेछ।
आधारभूत संरचना उपल
वसायको न म
गन पाउनेछ।
पले वृ
दायक
पाती नी तह
ा ती
न न दई समान र
लाई लागू
नेछ।
त
धाको वातावरण
सजना ग रनेछ।
●
ा सम
क
●
जहाँ हा
,
ा
क तथा भौ तक साधन
ोतह
मानवजा तको
लाई देशबासी र सम
योग ग रनेछ।
ाणमा
मु
जहाँ न
ाकृ तक
(
ा
) कायम ग र
-
त महंगी
ापार
वसायलाई चा हने
र वातावरण नमाण गन
आ थक नी तको वकास ग रनेछ।
४॰ हामीले शा
●
को
व
जसले यु
कको
पमा नेपाललाई अ
लाई नषेध गनछ र आ
रा
य
ो सेनालाई आ
े
मा
र
ा पत गनछ
ाको ला ग वा शा
सेनाको
पमा मा
योग
गनछ।
●
जसले भारत र चीनबीच सुमधुर स
●
जसले व
का व भ
े ह
ा पत गन सम
यकारी वातावरणको नमाण गनछ।
को समाधानमा अहम् भू मका खे
र तनावह
मा भइरहेका
ेछ।
५॰ हामीले
●
नेपाल नमाण गनछ ,
त
जहाँ सबैले
ताको अनुभू त गन पाउनेछन्।
त
६॰ हामीले मु
को
नमाण गनछ ,
ाभू त गन स कने नेपाल
●
जहाँ हरेकले समान अवसर पाउनेछन्।
ो घरज
●
जहाँ हा
●
जहाँ जा त उमेर
,
,
, वचार, लगायतका स
ा पूँजी
, ल , र , धा मक मा
अ धकार उपल
तह
,
कानूनी
पले संर
नेछन्।
ता राजनी तक व
त
,
ासको आधारमा वभेद न ने गरी समान
नेछ।
७॰ हामीले एक
नमाण गनछ ,
ायमूलक नेपाल
●
जहाँ सश
अ न
●
जहाँ सबैलाई मानव अ धकारको
●
जहाँ य
ो
हरेकलाई ज
●
,
व
न उ
ाभू त
व
ा पका
ा पत
।
नेछ।
,
त गछ अपराधीह
लाई द
त गछ अ न
े रत गनछ।
भरवाट अनेक मूलका
जसले हरेकको अ धकार सु न
ा ब
ेवार
ायपा लका कायपा लका र
जहाँ व
त
र गुणका आधारमा यसलाई आ
ह ो
नेपालमा आई काम गन, शा
ायी बास
ान बनाउन स
पूण
पले ब
र न
त यो
ता
ेछन्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
28
●
जहाँ नेपालको व वधतामा गौरवा
प न
त भइनेछ र यसलाई
ले यहाँ आएर घरको
स
पमा बास ब
ो
ा हत ग रनेछ जसले गदा संसारभरका कुनै
ेछन्।
८॰ हामीले एक लोकता
●
जहाँ हामीले हा
ा
गन कायह
मा उ
●
गनह
,
, तनलाई सी मत कायाव धमा
पले चु
ै
ायपा लका र आ थक संरचनाह
लाई हा
ा आव
प रपू त
कताह
ाउन स छ ।
रदायी तु
वहीन
ह
,
ले होइन वु
मान् दूरदश अ न एकतालाई
ो
ा हत
गनछन्।
ले नेतृ
त न ध
जहाँ हरेकले आफूले गरेका काममा पूण ज
ेवार
न् अ न जहाँ नेताह
ले बोलेर होइन आ
ो कामले
देखाउनेछन्।
नेतृ
●
नय मत
त न धह
, अयो र माग
जहाँ
य
जहाँ हामी ारा नवा चत
●
ानीय र रा
नमाण गनछ ,
रदायी नेपाल
ाउने मौका दनेछ ।
प रवतन
●
क उ
जहाँ लोकता
क
ा य
को सं
नेछ।
ागत वकास
९॰ हामीले नेपाललाई
व मान च
●
जहाँ हामीले आ
ो सं
●
जहाँ हामी व
का समु
●
जहाँ हा
ा व
ो झ
,
ृ त इ तहास र आ थक उ
त र स
सामु उ
समुदायको
ाउनेछ
पमा उ
तले गदा नेपाली
पमा
ा पत
न स
रही फह ररहनेछ र नेपाललाई बु
,
नमा गव गन स
ेछ ।
छ ।
र समृ भू म भनी चनाउन
को शा
ेछ ।
स
●
मा एक चि कलो ताराको
जहाँ हामी हरेकले आ
-“म नेपाली ँ !” भनेर दन स
ो प रचय गौरवका साथ
ेछ ।
, हामी यसरी नै ववेकशील नेपाली बन र नेपाललाई शा
आ
गन स
े
तमा पुया
र समृ
को वाटोमा फकाई व
लाई समेत म त
“अ हले नगरे क हले ? हामीले नै नगरे कसले?”
।
!
नेपालको जय होस्
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
29
(मू
ववेकशील नेपालीको म
मा
ता
)
' ो म : ववेकशीलता'
ारको थालनीका ला ग हा
सांगठ नक सं
To drive our organizational culture, guide our thoughts & actions, our values (mantra) is BibekSheelta (loosely translates to ‘Common Sense-Wisdom’) 1.
हामी सव
ृ
ताको के
ु ह ।
ब
We are the Center of Excellence. 1.1 हामी वाचा कम - काम ब ढ गछ । We under promise and over deliver. 1.2 हामी छोटो होईन लामो दूरी दौ डने खालका ह । We are marathon runners, not 100 meter dashers. 1.3 हामी सव
ृ
लाई नै
। अा
ान द
ा सद
ह लाई सब
ब ै सकाउँ छ । ृ
We hire the best. We train our members to become the best. 1.4 हामी यथा
।
तलाई चुनौती दइरह
We challenge the status quo. 1.5 नेपाली माटो सुहाउने ग र व
रीय नी त अ न उ
ृ
अ
ासलाई हामी लागु गछ ।
We implement world class policies & best practices in context with Nepal. 2. पूण ईमा
ारीका साथ हामी काम गछ ।
We work with highest Integrity. 2.1
ेक कामकायवाहीमा हामी पूण पारदश
।
We are transparent in our actions. 2.2 अ
कालीनमा ज
ै प न
त भो
ु परे प न सही कुरा नै गनछ ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
30
We always do the right thing, no matter what damage it may cause to us in the short-term 2.3 हामी आलटाल नग र सम इमा
ाको सधा समाधान तर ला छ । अ बाट प न स ा
र काय
यन दुबैमा
ारी खो छ ।
We are straight shooters and demand integrity in principle and practice. 2.4 हा ो प हलो मा
व
,
काम गनको भलाई, अ
ाथ मकता नाग रकको भलाई अ न नाग रकसँग
ममा
ापकको भलाई रहनेछ।
Well being of citizens first, those who directly engage with citizens second, and management last. 2.5 हा ो कामले फुटाउनु को स ा ज हले एक जुट बनाउँ छ। Our work will always unite, never divide. 3. आ
ो कामकायवाही
ेवार तथा जवाफदेही रहनेछ ।
त हामी सदैव ज
We are always responsible & accountable in our actions: 3.1 हा ा कायले नाग रकलाई ज
ेवार र नेतृ
सकाउँ छ।
लाई जवाफदेही ब
Our actions will teach citizens to be responsible and leadership accountable. 3.2
आ
ेक सद
ो काय
त पूण ज
ेवार रहनेछन्।
Each member is individually responsible for his/her actions. 3.3 ज त कडा जो खम लनु परे प न, हा ो कदम नर
र ल
तर ब ढरहनेछ।
We will always move forward even if it means taking high risks. 4. We listen & we learn (always).
र हामी स
हामी सु
छ
(सध)।
4.1 रा ो वचार जसको भएप न हामी अँगा
ेछ ।
We embrace good ideas from all sources.
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
31
4.2 फरक सोच,
, वचार र काय शैली
कोण
तको व वधतालाई हामी आ
सात गनछ ।
We embrace diversity in perspective, viewpoint, thinking and actions. 4.3 हामी फरक धारणा रा
।
ेह का वचार प न सु
We listen to people, even if they hold views diverging from our own. 4.4 सर-स शी
ाह र राय लनुपन समयको हामी कदर गछ
नणयबाट
ा
लाभ
तर सवसहम तको खोजीमा ने ढलाई भ
ा
त सजग छ ।
We value advice (& push-back), but recognize the power of quick decisions over prolonged consensus-building. 4.5 समय अनुकुल हामी प रवतनशील ँ दै जा द
र
जानकारीलाई समय र प र
ा
त अनुकूल जवाफ
।
We are adaptive, flexible and respond to what we hear. 4.6 आफुबाट ने ग
ीलाई ढलो भ
ा चाँडै सुधाछ ।
We confront our mistakes sooner than later. 5. आ
ा सद
लाई हामी माया गछ ।
ह
We love our members. 5.1 यहाँ काम गन सबै जना यस संगठनमा
रहनेछ।
ा म
Everyone who works here is an owner. 5.2
क सद
लाई उ
मशीलता र सामा जक
न हामी सघाँउछौ।
यासह मा सफल
We help our members succeed in their entrepreneurial and social ventures. 5.3 हामी सँगै मलेरै सफल
।
We will succeed together.
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
32
5.4 कामको
ेय जो कोहीले लअोस् वा पाअोस् हामीलाई कुनै आप
नेछैन।
We don’t mind who takes the credit for our work. 6. पूण श
प रवतन
ले अ
ने सं
: सबैलाई
त
ारलाई हामी सु न
बनाउँ छ। तसथ, हा ो संगठन भ नेतृ
नय मत समया
को
रमा
त गछ ।
Absolute Power corrupts absolutely. Hence we ensure regular changes in our leadership.
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
33
ववेकशील नेपालीको ई तहास
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
34
मु
ब भ
ववेकशील नेपालीका अडानह :
ामा
नेपाली नाग रकह
ा बढी समय लगाएर नर
वतमान समयमा सम
नेपालीले २ वष भ
गय । यसबाट
स
ा
ले भो
ै आएका मुलभूत सम
र
ाका नकासका न म
ववेकशील
पमा ७५ भ
ा बढी नाग रक सभा र देशभ र नाग रक अ
ा को समाधान गन न
ाह र सुझावमा आधा रत भै ती सम
र
या
बमो जमका माग- दशा तयार
गरेका छ ।
नी तह
यी सम
नकाय न् जसले आ थक, सामा जक र राजनी तक मु
पमा प रमाजन गद जाने नी त लएका छौ।
–
सावभौमस
ा
नेपाली नाग रक रा
को सव
ाको उठान र नणय गन
दछन्।
है सयत रा
लाई हामीले समय सापे
कुनै प न राजनी तक र
न्,
शास नक नकाय सो कामलाई सहज गन औजार मा
सैले हामी नाग रकह को सो
ै नाग रककै सेवामा सम पत छ ।
है सयत सव परी मा
स
ा
:
ववेकशील नेपाली को श
●
हो “समयसापे सुधारमाग” Pragmatic reforms (path)
ा
भनेको हा ै कालमा शा र समृ नेपाल बनाउनु हो।
ववेकशील नेपालीको ग
“समयसापे सुधारमाग” जुन स
,
चुनेको माग हो
ुलन सुधार अ न समयसापे
हामीले
हाँ पु
वहा रकतामा आधा रत
छ।
●
। संमृ
चा ह सुधारो
●
नाग रक र समाजको कुनै प न माग स
नेपाल बनाउने
l
-
, स
ुलन र सहकाय
र समाज दुबैको हतलाई स
ु लत र
ुख त रकाले अगा ड बढाँउछ।
नेपालीले समय सापे
पमा समाजलाई आव
ँ दै जा
बहारको कारण समाज सदैब प रवतनशील छ।
क वचार र
सैले ववेकशील
बहार प रमाजन गन बाटोमा ला
र आफु
।
यं प न सो अनु प प रमा जत
●
थम यी दुई बच सह अ
ममा ववेकशील नेपालीले
समय अनुसार आउने नयाँ वचार र
ोधन गन सब
ववेकशील नेपाली आम नाग रकह को पूण सहभा गतामा आधा रत जन उ
रदायी शासन
णालीमा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
35
छ। हामीले अबल
तब
गत
●
त
समयसापे
-
ाण र रा
ने छ।
वहारको सं
,
य हतबाट नद शत
ृ त राजनी तक
ँच
द
वहारमा उतानलाई हामी मह
गदछ। अा
ार आर
ो राजनी तक
।
सुधारमागले के गछ?
(समय अनु
ता
प प रवतन गन नी त
उनीह
गरी नाग रकह ले सो पाए बापत आ
ताले
- नयम) ले नाग रकह
तय गछ र सो अनु प काम गछ।
समयसापे
नाग रक सव चता, कानुनी रा , अवसरमा समान प
ा
नलाई नै तक तवरले
समय सापे
ताका साथ सामा जक क
ववेकशील नेपालीले सु सं च
न गन स
को सुर
ा र अ
य दा य
ा
ो रा
योगमा सफल भएका स
ाव
को आव
कता बमो जम
-न
समेटेर रा
त गछ।
क सेवा समयमै सु
ाथ मकताको
सै
पुरा गछन्।
र वादका सकारा
क गुणह
, संमृ र
लाई शा
सुखमय बनाउँ छ।
देशलाई संमृ ज
बनाउन यसले सुधारमुखी ँ दै न ८ ख
ेवार नाग रक र जवाफदेही नेतृ
ब लयो बनाउदजा
, एकताब (एक जुट) नेपाली र सश
, खुला सुधारमुखी नेपाल र संमृ नेपाली
नेपाली
ाह
। ती देश बनाउने ८ ख
नेपाली, सेवक सरकार र
-
ाह त
न्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
36
अथत
:
उ मशील
त
ा
बाट समान
ता वना अ
त
(समातामुलक) संमृ
सरकार नै समान आ थक संमृ
●
अ
ता नरथक रह
ववेकशील म
ाउने
। हामी आ थक
-
नेछ।
।
को मूल आधार
त
नी त। आ थक
ीत अथत
धर ह । उ मशील नेपाली र सेवक
ताका प
:
कालमा
○ ○
हामी अ हले३
े मा के
(उ
) र सेवा उ
खा
, उजा र भौ तक पूवाधार वकासको
देशी उ म र उ मीलाई
ो गक उ
ोग
कृ त बाट सधै
औ
कृ ष र
ादन
त
म स
ा
गन स कने
नी त-काय
ी समय सापे
े मा अ
ाथ मकता दई अ
(कृ ष र ख नज), े
मह मा
कालीन आ थक संकटकाल घोषणा गरी
ाव
क य व
ुमा आ
- नभर बनाउने।f
○
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
37
●
म
: भारत -चीन बीचको
●
दीघकालमा
मकालमा
ापार के
: नेपाल चीन लगायत द
व
ु बनाई फाइदा लने प रयोजना
ण ए सया ला ग व
य के
ु बनाउने।
व
:
ाय
कानुनी रा
को
,
अनुस
●
अ
कालमा
●
म
मकालमा
●
ी गन र कानुनको स
ान अदालत र कारागारको अव
:
ामा
हरी
:
: कानुनी रा वना लोकत
ा नक
जन-श
व धयु
,
,
हरी
तयार ने वातावरण सजना गन (भनाको आधार कानुनको
र अ भवृ
,
ान
)
ादन शैली
को
ापना स हत मानव अ धकारको पूण
को कुनै अथ छै न। कानुनी सव
मा
ाल हटाउने जसका ला ग कारागार
ापक सुधार र
ानमा अ भ ची र कायस
े मा
दीघकालमा पूण कानुनी रा
ापक सुधार गनछ ।
ादनमा पूण वै
ाय र
ादनमा रहेका कमजोरी त
ाय स
:
अनुस
सम
ारे
ता र चु
ाभू त
ता हा
ाथ मकता हो।
ो
:
समाज
ववेकशीलताका ख
सरकार र
त
ाह
- ज
नेपाली, सुधारो
, एक जुट नेपाली र सश
ेवार नाग रक र जवाफदेही नेतृ
ुख नेपाल र संमृ
नेपाल - लाई
ानीय
पमा
नेपाली, सेवक
योगमा
ाएर ववेकशील
सामाज बनाउनेछ ।
●
: ज
अ
कालमा
बनाएर
ेवार नाग रक र जवाफदेही नेतृ
●
: एकताब (एक जुट) तथा शश
म
मकालमा
खु
ा वकासो
ुख
नेपाली बनाउने दशामा जाने र रा वकासको ला ग
णाली अपनाउने
●
: समाजलाई नै तक र ववेकशील न
दीघकालमा
,
े रत गन
:
नवाचन
सबै चुनाव आव धक बबादा
पमा एकै पटक
द मु ाको नणय गन जनमत सं
र कफायती त रकाले गनछ । रा
हको
य सरोकारका अ धकतम
योग गनछौ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
38
●
: सूचना र
अ
कालमा
व धको अ धकतम्
योग गरी
ानीय सरकारको ला ग
ानीय नवाचन
वशेष
गराउने। नवाचन अायोगलाई नय मत नवाचन गराउन र राजनी तक दललाई अनुशा सत रा
त गन।
अ धकार सं बधानमै सु न
●
: वदेशमा बसेका नेपाली नाग रकले मतदान गन अ धकार सु न
म
त गन। आ
मकालमा
ो
त न ध
फता बोलाउने अ धकार सु नि चत गनु पछ।
●
:
छ व र पेशामा स
दीघकालमा
ा पत गन। अ
ाधु नक सुचना
य
पमा काम ग ररहेकाले मा
व ध स
ा लत नवाचन
नवाचन लडन् पाउने
व
ा
णाली बनाउने ता क भोट संसारको जुनै
स कयोस् अ न न तजा छटो र पारदश त रकाले थाहा पाउन स कयोस्।
ानबाट प न स जलै हा
:
शासन
णाली
गणता
क शासन
●
णाली। सेवक सरकार
,
,
ानीय सरकारलाई अ धकार जनमुखी संय
आलंका रक रा
प त
●
नवा चत
धानम
ी जो आ
ो म
ीमंडल
त
पमा नमाण गन स छन्।
●
उप
ो नकायमा
( रा
य सभा
) ५
सभाबाटपा रत भएको
/५ जना को दरले २५ सद चु ननेछन् जसले त
े बाट ५
,
ो
अनुमोदनको काय गनछन्।
े ीय वषय सं वधान संशोधन र स
●
त
ो सभामा १ लाख मतदातालाई
त न ध
गन
े बाट नवा चत संसदक ् ो सं
नेछ।
ा नधारण
नवा चत संसदल ् े सरकारको नी तह को अनुमोदन गन छ।
:
मा देशको स
सम
सु न
ुन त र शा
शासन
त गन चु
णाली वकास गनछ ।
:
धम
हामी धा मक
तामा व
ास रा
छ । धम र शासनलाई अल
-
ु ज री छ। धमको नै तकता र सु सं
ै रा
ार
ले कदर गनछ।
लाई रा े
त
ाले धम प रवतन भएमा सो दता
नु ज
री छ। नयो जत त रकाले धम प रवतन गन
े रत गनु अपराध ठह रने
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
39
छ।
:
समावे शता
यो
? आ थक वगको
तामुखी नी त। देशमा रहेको असमावे शतालाई ववेकशील त रकाले समावेशी गछ । कसरी
आधारमा
●
: आ थक वगको आधारमा
अ
कालमा
ने कोटा जा गरको ला ग होइन ब यो
ा
ता र सीप वृ
को
ला ग गन।
●
म
: सरकारी जा गर यो
●
दीघकालमा
मकालमा
ता र
नु पछ।
ा नय आधारमा
:
○
श
(समतामुलक) आ थक र सामा जक है सयत भएको आधु नक
ा र उ मशीलता ारा समान
रा
ापना गन।
○ सं बधानमा जा तयताको अाधारमा रहेको समावे शतालाई संसोधन ग र अा थक बगको अाधारमा
समावे शता कायम गन
: यो
सम मा यो
नेपाल। यो
तामुखी नेपालले नै बनाउँ छ संमृ
,
तामुखी सं
ाँउछ बक सत समाज।
तामुखी समाजले न
ृ त।
ृ त ग रमामय सं
“जातमा होईन, बगमा , जा गरमा होईन,
समावे शतालाई
ेमता अ भवृ
मा जोड
:
व वधता र जातीयता
व वध भाषा र सं ●
अ
ृ तको र
े नी त
:
○
जातीगत होइन
○
भाषा र सं
, समा
○ रा
यता ब लयो
अा
रक पयटन।
○
(
/
देश
: श ा, उ
) भ १ /१ सं े
ने सदभाव काय
ानको अवसर सजना गन।
ती र स
ाहलय र
ेक अंचलमा
ा नय
ानलय र पाठशाला नमाण गन।
जातीय भेदभाव अ
मकालमा
कृत नाग रकह को ला ग समु
ृ तका हरेक संघ
म
कालमा
भाषाह को अनुस
●
ा गद नेपालीलाई एक कृत बनाई रा
- वशेष ग र खेलकुद, संगीत र
म र रण न तमा जोड दने
गन कानुनी प रपालना कडाईका साथ पालना गन।
ोग र रोजगारमा समान अवसरको सजना गन।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
40
●
: “ व वधतामै एकता”लाई सं
ागत गन।
दीघकालमा
: हामी व वधताबीच एकतामा व
ास गछ । समा
सम मा
सजना गनुपन अडान लएका छ । जातह को मौ लकतालाई स
समान संमृ मा के
बाटो
त
कृत नाग रकह को ला ग समु
ती र स
ानको अवसर
ान गद हामी अब नेपालीह लाई एक बनाउन
।
:
रा
यता
नेपालको
●
त
ा
: रा
अ
एकता दवस र बु
●
म
●
दीघकालमा
: रा
,
जय
ी रा
, स
व
न
( पुष २७ रा
ावको अ भवृ
य
)
य गौरवका पव
ामा रा
य अा
स
ानको
,
व
न
, नाग रकमा रा सेवाको वातावरण वकास गन।
े कुरा होइन मनन गन कुरा हो। रा
यता फला
र सह-अ
य मु ामा एकता ऐ तहा सक धरोहरको
: श
मकालमा
य मेल मलाप नी त
कालमा
संमृ
ा पत गन रा
को वातावरण बनाएर नै
यता जोगाउने सव
म उपाय समान
।
: नेपाली भनेर होईन अब बनेर देखाउनु पछ। नेपाल हा ो घर हो, डेरा होइन।
सम मा
र
:
ा
: चु र ा नकाय, कुटनी तक सव कृ
ता अा थक श
●
न त
: रा
अ
कालमा
,
के
त
य मु ामा समान धारणा भएकाह बीच एकता गन र सपालु कुटनी तक संजाल तयार
गन।
●
: सीमा
म
मकालमा
व
/ २५००० ज त सेना / २ बष स सबै नेपालीलाई आधारभूत देश
त गन
नगन तर अनुगमनलाई
नमाणमा चा हने नै तक र अनुशासन ता लम दने कुनाका
भने अ
●
,
कुटनी तक वृ
ा आवतजावत ब
त नाका मा
खो ,े सूचना र अनुस
तयार गन , धेरै म रा
: देशको र ा गन देश श
,
ाउने र चा हयो
: सीमामा खु
दने सीमाका न
गन चु
य अदालत जाने।
रा
दीघकालमा
सम मा
ाँमा लगेर। सीमा ववाद सु
शाली
नाका नकाय, सबल कुटनी त
ह
,
त गन अ
,
कालीन भसा
शाली
ानलाई वशेष जोड दने ठूलो फौज होइन ठूलो
बढाउने
सँग न जकको स
नुपय र श
व
न संमृ नु पय । देशको र ा गन ववेक
र छमेक चीन र भारत बच अा थक
ातृ
योग
को वातावरणले नेपाल
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
41
त बनाउँ छ ।
सुर
गृह
:
शासन
हरेक नाग रकको सुर
ा र
त
ताको
अ
कालमा गृह
चु
सम े ग र शा
सु-
म
कालीन रणनी त
: सुर
,
रा
ाभू त दने अदालत चु
,
ने सबै ढला-सु
े रा
ारा
ी को
तपू त दने।
● ●
:
ने ढला - सु
सको ला ग अाव
ाचारको
, आ
रक सुर
रय जनश
ुन गन
बच
ा नकायह
ा कायम गन दवाब दने।
व
ाको ला ग सं
क
ी र
व ध
ा
क भ
,
योगमा
ा प न आव
क गुण
ाउने गृह र अदालतको
र अ भवृ
तयार गन र
गन, अनुस
ान र सुर
ा
ापनमा जोड दने।
व
●
शासनमा
: नेपाललाई सुर
दीघकालमा
ाको पूण
बनाउने, आ -स
ाभू त भएको कानुनी रा
नाग रक
ानयु
र पूण रोजगार भएको मुलुक बनाउन गृह संरचना खडा गन।
: नेपाल सरकारलाई सेवक सरकार बनाउने छ । सेवक सरकार जनताको सेवा गन सरकार हो।
सम मा
पररा
:
त
ता र सावभौमस
●
,
ाको र
, रा
ा
न र रा
यताको स
नी त
य हतको पररा
:
अ
कालमा
○
ह
बा
ूनीकरण।
○
व
○
आ
म
●
दीघकालमा
नभर अथत
: बा लगानी र स
,
ाह
े।
क छाप बनाउने कायमा ला
मा जोड
: भारत र चीनको
नेपाललाई व
रमा देशको सकारा
( भ रा
यताको
मकालमा
: देश भ रा
●
सम मा
ेपको ला ग नेपालमा राजनी तक दलह ले तयार गरेको वातावरणको वरोध हतो
र
-
ा आ थक जीत जीतको स
- बा हर रा
व
े म
े
मता वकास गन
रहेको संदेश
कायम गन अाफु मे
यताको वकास गन। भारत र चीनबीच आ थक भातृ
मा मलामा साथक योग दन दन स
)
ा
ह को
कोणमा नेपाल असल र काम ला
य हतको र
ु लत कुटनी तको ला ग कुटनी त
न
ा पत गन
द
ब
े।
रमा पुयाउने।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
42
–
कृ त तथा पयावरण
:
ह रयो नी त र सफा ऊजा नी त
●
: भु-
अ
कालमा
पुन
योग न वकर णय
य
-
,
व
ापन जलवायु प रवतनको स
,
ाउने फोहोरको अ
ाधु नक
असरबारे जनचेतना, जलवायु
ा
ाउने
: वातावरण मै ी यातायात न त, जलवायु प रवतनसंग जु
म
मकालमा
ानीय अ
सरतालाई
,
ो
●
योगमा
प रवतनलाई वातावरण नी तको मूलधारमा
●
ु नकरण गन कृ ष वनको अवधारणलाई
ाहन
: अ
दीघकालमा
यातायात र औ
ो गक
: फोहोरको दगो
सम मा
वसायीक खेतीलाई
नी तको मूलधारमा
:
धक मा ामा पुन
दूषण
ोग
ापन गद वातावरण मै ी उ
ीको
ारलाई
,
ा पत गन नेपाललाई
,
वनको वकास गद
ापना गन र कृ ष
सबाट
नभर ने र जलवायु प रवतनलाई वातावरण
ाहन गनछ । अ न सफा उजाबाट देश आ
ो
योग गन सं
ून भएको नमुना देश बनाउने
व
योगीय साम
ाउने।
:
सश
ीकरण
वके
करणले
●
अ
कालमा
:
●
म
मकालमा
ा नय बा स
, श ा,
ाय
ानय बा स
ानीय नवाचन गराई
:
गन।
ा नय नकाय र
ाको सुर
बनाउन ठोस योगदान द
ालाई शश
ानीय नेतृ
, श ा,
, जी वकोपाजन काय
ा
, सामा जक सुर ा र पयावरणमा के
ा
ीकरण गन।
लाई सश
ा
।
े सश
न
ानीय सरकारले
य सरकारले न त बनाउने र अा थक
सहयोग गन।
●
: आ
दीघकालमा
: हरेक नेपाली आ
सम मा
-
स
ो गाउँ टोल आफै हाँ
ो जीवन साथक बनाउन स
े वातावरण बनाउन स
े र रा
को सेवा गन स
नेपाली बनाउने।
नेछन्।
म
म हला
:
मुलुकको आधा ह
बढ् ने छै न। य ह ममलाई आ
ा समेट्ने म हलालाई आ थक र सामा जक जीवनको मुलधारमा स
साथ ग र समतामुलक समाज र अ
ववेकशील नेपालीको न त छ जसका ला ग श
,
लत नभै रा
आगाडी
णी म हलाको अवधारणा अनु प काम गन
ा सु बधा र आ थक वकास अप रहाय छ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
43
●
: म हला हत बाट नै रा हत ने यथाथलाई
अ
: म हलालाई रा
ा र
गन काय दशा तय गन। मुलत
म हला हसा नमुल गन सुर
●
मकालमा
त
:
दघकालमा
बहा रक
बनाउने। नेतृ
ूण
ार
त
ता
ाथ मकतामा
म संचालन गन। वशेष ग र म हला
न गन।
े मा पु षको दाँजोमा समान है सयत कायम गन वातावरण
– आ थक है सयत बना म हलालाई सामा जक र कानुनी है सयत
ाथ मकता संगै ववेकशील नेपालीले
म तय
ा बनाउने।
व
सम मा
ोत र काय
म हलाले भ र-भराउ गन।
का हरेक नकायमा द
हरेक म हलामा आ थक
सीप र ता लम दने अ न सँग ै
ाउन उपयु
ा पत
काया
पमै म हला स
मा
ने काय
ता
रोजगार र उ मशीलता अ भयानको शश
ा पत गन र सो को ला ग
र एकल
प यसले तोकेका
राखेका म हलाको आ थक र सामा जक
य नेतृ
ाय नकाय चु
: सो काय दशा अनु
म
●
कालमा
ापना गन क ठन छ
सैले हामीले
ा पत् गन न त बोकेका छ ।
ा
ा
जीवन हरेक नेपाली अाधारभुत अाव
: नेपाललाई अाफुलाई पु े ज त चक
अ
काल
म
मकाल
नेतृ
:
मा
र श
ा
नेपालको ला ग मलु शत।
कता हो र संमृ
क बनाउने देशमा प रणत गन।
ालाई जोडेर लैजाने वधालयमा।
ा
े लाई स
ो र भरपद बनाउन सामुदा यक
बमाको प रयोजना लागु गन।
ा
:
दघकाल
ा
लाई सामा जक लोकक
ाणकारी प रभेष भ
ाएर सरकारले नै सु न
त गन।
:
रोजगारी
अ हलेको नेपालमा रोजगार
देशमा जीवन वताउन अ भ
●
अ
कता हो। यसले हरेक नेपालीलाई स
ृजना गनु अाधारभूत अाव
े रत गछ। ववेकशील नेपाली रोजगारलाई अाधारभुत अाव
ै
ानका साथ अा
छ।
कता ठा
:
काल
○ ○
व
य सं
न त अ
○
बैदे शक रोजगारमा गएर फककालाई व
रोजगार
ह बाट
ापार शु
ाबाट बैदे शक रोजगारलाई धतोको
गन सर-स
ाह काय
म
पमा लएर उनको प रवारलाई शुलभ कजा दने
,
ाउने
ृजना गन उ मीलाई अझ अवसर
गन सेवक सरकार
ृजना गन चाहेको ख
मा वशेष स
लयत र म त
णाली बनाउने
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
44
○
रोजगार मु ालाई छटो छनोफानो गन एकल
णाली।
ार
●
: १० लाख जनालाई रोजगार
म
मकाल
दान गन ववेकशील न त काया
ाउने।
नमा
●
:
दघकाल नेपाललाई व
ृजना गन नमुना देशमा पुयाउने। नेपाललाई उ मीह को देश भनेर
को अवसर
चनाउने।
:
शासन
यो
,
तामुखी सेवक सरकार पारदश र
●
: बगतमा ग ठत
अ
, न
मताको मू
शासन सुधार आयोगले दएको
ूण कमचारीको सेवा
दायी
तवेदनलाई समय सापे
ने ग र लागू ्
ांकन गरी सुधार गन
| सुधार गन
,
े कमचारीलाई सेवा नबृत गन
: पूण आधु नक
म
मकालमा
जवाफ मा
●
त समय दएर स
नस
●
कालमा
गन
व ध उपयोगी सरकारी नी त
: चु र
अ भबृ
गन
ून के
सरकार जसका ला ग सश
बनाउने। यु नयनह
े नाग रक श
दीघकालमा
शासन तथा सू
,
योग गन बै
-
लाई गैर राजनी तक बनाउने।
ीय सरकारको अवधारणा
ा नक
,
साश नक खच यसको
ीकरणलाई अबल
ानीय नकाय र
ा पत गन
णाली र वके
श ा,
र
न गन
:
सम मा
शासन संय
हामीले
को पुन:समी ा ग र यो एक सेवा
(
/
ाब गरेको ५ संघ
देश
े
छ जसले रा ा कमचारीको पदो
)मा बाँड्ने।
त र अस
दाएक सं
(
शासकको प न आव धक
पमा वकास गनु ज री छ।
ाको
शासनलाई
) परी ा ज
ेक ३ वषमा
री
म् लाई अवकास गनछ।
:
श
ा
, नै तकता र सृजनशीलतामा आधा रत भै आ थक समृ , सामा जक
हरेक वालवा लका को उ चत
अ
कालमा
ाहार
सदभाबको बकाश र मुलुकको सावभौ मकताको र
●
श ा नी त
ा गन
:
○
श
ा
े उ
ृ
ता हा सल गन सो
े मा योगदान गरेका
‘साथक श ा, उपयोगी सीप ’ नी त अबल
,
ह को संजाल नमाण गन
न गन
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
45
○
-
संग संगै श
○
,
र सप रा
: व
श ा
स
मा
( सेना र सश ,
न वन संरचनामा लगानी गन )
ालय
बनाई
शासन चु
,
ापना गन जसले नै तक श
ानीय
रमा दन सकोस।
श ा सबैलाई नशु
बनाउन।
उ
खो े
सको अाधु नक वक
दान गन। १२ स
पमा लाने र
म वकास गन
,
क ता लम गन समय सापे
े वातावरण
ापी
ापक लगानी
ा
ान
ाथ मक दे ख मा
मक तहको
सको ला ग
णालीमा संसोधन गन।
ा व धक श
,
ा अ नबाय छ
सैले मा
य सदभाबको वकास गन नाग रक र देशको र
ामा
शा हत गन
ाधु नक एक एक वटा ब
ुनतम शु
कर
क अ त र
हामीलाई रा
र बढाउन र श
रीय
ालयमा
ेम सबै स
सम मा
ालयको वकास गन
न
को ला ग श
कको गुण
र अ भवृ
त नमुना व
: हरेक गा वसमा अ
अाव
ाथ यु नयनलाई
दीघकालमा
गुण
ामा सृजनशीलता बढाउने पा
मकालमा
ालय श
बचेको बजेट श
●
व
:
म
ा र शीपमा के
राजनी तक दलका व
○ ●
सीपमुलक नेपालीह ले वकट गाउँ मा गएर २ वष पढाउने अवधारणालाई देश
मशीलता
क् चा हएको छ।
न ग र समृ द लयाउन स छ।
व
सैले सो हा सल गन उपयोगी
|
स
ा आब
क छ
व
ान
व
ानलाई सृजनशील कायमा
:
●
: व
अ
कालमा
-
नी त बोकका छ ।
योग गन समय सापे
ालय श
ममा लगानी। सुचना
ामा सृजनशीलता बढाउने पा
व धको
योगलाई
ा थमकता।
●
:
म
, बै ●
मकालमा
ानीय
ा नक अ
: : भा
ोग
ेषणलाई सुर
दीघकालमा
, नमाण र घरायसी
रमा उ
त् र व
वादी समाजलाई
योजनको न म
व
ानको
योग
को ला ग उपयोगी बनाउन मदत गन
: सहज आधु नक सोचको वकास र व
सम मा
वहा रक
: वै
मश
हामी माझ छ
ा नक र ववेकशील बनाउने
ानलाई समाजमा
ा पत गन दा य
:
पयटन
,
धा मक सां
,
ृ तक अ न साह सक मनोरंजना
●
अ
कालमा
●
म
मकालमा
:उपल पूवाधारको पूण : पयटन
व
क पयटनलाई बढावा दने नी त
योग र पयट कए स
न गरी नेपालको मूल आय
ावना अनु प नयाँ पूवाधारको वकास गन
ोतको एक सबल प
को
पमा लन स
े गरी
ा पत गन
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
46
●
: मनु अ घ एक प ‘घु ै पन ठाउँ भनेकै नेपाल हो’ भ े संदेश
बराबरको पयटक वा षक
सम
दीघकालमा
ा
पयटनलाई आ थक बकासको सहज मा
‘स पावर ‘को
ाउने।
पमा भ
म को
मा
सश
वा हत गन अ न जनसं
, यसबाट न
पमा बक सत गन
ने स
ावले नेपाल
नेछ।
पमा उदय
:
राजनी त
रा
य राजनी तमा सफलता र सुस
, सो अनु
●
अ
●
,
र अनुभबी
ेमी यो
ृ तको वातावरण
दलको धम हो
ा पत गन रा
गन र राजनी तक सुसं
ार
ाउनको ला ग शु
लाई रा
,
ीकरण नी त लने रा
को नेतृ
गन
े रत
हत र जन हत नै राजनीतक
प काय गन
:
कालमा
○
रा
○
आ थक तथा
र संगठनको संजाल नमाण ग र जत जतको बातावरण बनाउने
ा
शास नक सुधार मूल कायनी त बनाउने
:
म
मकालमा
○ ‘राजनी तक’
-
खो े
प लएका भातृ संगठनह को अाधु नक गैर राजनी तक संगठनको वक
○ राजनीतक दलमा ने नातावाद र कृपाबादको अ गरी रा हतमा काम गन अ संघ संगठनलाई
○
े रत गन
राजनी त गनह लाई उ मशील बाटो सकाउने
○ ●
सम
:
दीघकालमा
○
राजनी तक दलह मा पारद शता
○
राजनी तक दलले सरकारी
○
राजनी तलाई कसैले पूण का लन पेशा बनाउन नपाउने
ाउने
ोत र श
-
को
े
योग गन नस
: राजनी तलाई नेताको पेशा होइन रा र समाज सेवा मुखी बनाउने।
मा
नमाण :
पूवाधार
,
,
बनाउ चलाउ फाईदा लेउ अ न न
●
अ
कालमा
:
●
म
मकालमा
●
दीघकालमा
र सरकार
, नजी लगानी र सुर
: वजुली, वमान
त समय प छ सरकारलाई फकाउ
,
ाभू त
ोग
े
: रेल, गोदाम (सुखा - पोट ) र
त ु पयावहनको वकास ग र
े
बधन अ न भारत र चीन बीच
ापार सेतु ब
) नी त
ता
ाको
, सडक, उ
ल नहर
(समय-सापे
, आ
रक उ
ोग
ापार को
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
47
: रा
सम मा
र आयको न
तता होस् र रा
वहा रक तथा रा
य हतको र
ेषणको सफल
योग पूवाधार
वदेशबाट फक
तफल र सु वधा दुबैको भागीदार होऊन्।
आ थक
ढंगले संशोधन गरी लान
पमा दगो वकास गन सकोस्
ा गन दगो सं वधान जसलाई समय सापे
होइन -
ेछ। सं वधानसभा साधन हो सा
म
:
,
सं
क छ
प छ प न उनीह को नर
सं वधान
, जसले गदा उनीह
नमाणमा लगानी गनु आव
को वकासको संरचना बनाउन नेपालीले वदेशमा आजन गरेको व
कुराह हामी सं बधानमा
ु पछ। न
सैले सं वधान समयमा ब
ा पत गनछ ।
●
(
संघ
/ े
त
देश
●
गत
) -३ (अा थक
कानुनी रा
●
हरेक नाग रकलाई श
कृ तका काय
जबज
●
म हला र बाल अ धकार त
●
धा मक
रा
तन ता तर
●
य द आर
सम
त
( ता क धम प रवतन ध
ले ख
ावधान
ा
)
ाउन नसकुन्
)
त गन नी त
नु पन
न
ण गन हो भने पदमा होइन ब
ा बढी
नु पन
तब
ास सु न
द मु ाको नणय गन जनमत सं
सम
म र अ
य सरोकारका अ धकतम बबादा
वगको आधारमा
●
ा नक पा
ले गरेको धम प रवतन दता गनु पन
म
ाल काया
नबनोस् र समाजलाइ बा हरी त
●
वहा रक तथा वै
)
( १२ वष ) + १ वष रा सेवा ( हरेक गा वसमा १ वा सो भ
वा सो
●
,
ोतका आधारमा
ामा समान प ँ च
,
ु ल मौ लक ी ब
ाभू त
सरकारी
ाकृ तक तथा मानव
ाभू त
को पूण
,
ता सामथता
, वा लग मता धकार
ताको
●
,
त
श
/
हको
ावधान रा
े
मान
ण पढाइमा र जातीयताको आधारमा होइन आ थक
नुपछ
समयानु प सं वधान संशोधन भै रहने
:
मा सं वधान भनेको रा
र जन हतको उ
ाह लाई हल गन सं बधानमा समयसापे
े
ा
ुख मुल कानुन हो। देशमा ब
ीको ला ग सुधारो
पमा प रमाजन गद जानु पछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
48
ववेकशील नेपालीको
उ
र
वदेश नी त (खाका)
द
ण नी त
“सन् २०५० स नेछ
‘
’ , संसारकै दईु श
मा प न नेपाल गरीब रहे
शाली र संमृ
रा चीन र भारतबीच व लन
” “अा
ो अ
जोगाउन सन् २०५० स नेपाल संमृ ब ै पछ।” Read in English at www.leadnepal.com/foreignpolicy
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
49
सन् २०५० स
का हसाबले नेपालको उ
,
,
ो अ
,
ान
दने गछन्। तर
त
या
,
पर नभर अ
मा
मुलुक बनाउने
ो सावभौ मकता जोगाउं दै
स
को अ
ो मुलुकलाई संमृ
बनाउनेतफ जोडेका
,
न
पमा रहन पुगेको छ।
मुलुक ब
ाएका कैय
ण नी तको ल
, हा ो
सात् गदछ । तसथ
”
वदेश
ो दशक दे खको
छमेक ह का वीच एक
ो सावभौमस
भ
ामा
समृ
र र
मक वकासमा आफूलाई समा हत गद
ु लत स
ा पत गन
यासरत
नुपछ।
ाव गदछ ।
:
) नेपाललाई “ व
को के
व
) नेपाल, भारत र चीनबीच अ
”ु को
पमा चनाउने
- नभर आ थक स
बनाउने
र
) अा
ा दुई छमेक बीच एउटा ब लयो पुलको काम गन
) अा
रक सुर
५
वदेश नी त नेपाललाई सन् २०५०
वशाल छमेक ह सँग नर
ण नी त
१
४
वरोधाभासपूण र
तथा अ
शाली
“उ रद
,
वप रत
सर नभए ती ठूला छमेक बाट हा
र नभरतालाई प हचान गनु पदछ र सावधानीपूवक स
ोधन गन नी तमा नकै
न अभावले हा
न्
ेतफ अ
नुपनछ।
ेयले नद शत
३
सको ठीक
ालाई हामी आ
२
वदेश नी त
ाको साम यक र उ चत स
ालीन शासकह ले
छमेक संगै समृ
सो को ला ग हामी
र द
ालेर आ
तफल हामीमाझ उजागर गय । नेपाल अ हले श
हा सल गनको ला ग नेपालले दुई
संमृ
उ
खतरा र हआएको अव
ीदे ख नेपालको
र तथा गरीब मुलुकको
ाको
नकट भ व
म ता तथा सम
नेपालका त
को बेवा
नै र ा गनुको चुनौती छ भने
तफको या ामा असर गय । सन् २०१५ मा दे खएको इ
ेपले नेपालको समृ
नेपालले
शता
वगत २०
वदेश स
र नभरता
क र हआएको छ।
ह
ो वदेश नी तलाई आ
, रणनी तक
जसलाई हा सल गन अ
का सफल मुलुकह ले अा
: प हलो र ते ो
मश
ऐ तहा सक कालदे ख नेपालले बडो संयमका साथ भारत र चीनलाई स अाएको छ। व
णी छमेक भारत
ताको लाभ पाउने अपार अवसर छ।
तर दुबैको अपार स
री छमेक चीन र द
ेपण ग रएको छ। तसथ नेपालको सामू एका तर अा
ानमा रहने अक
मा संमृ
ाभू तको ला ग छमेक र
ाको
) चीन-भारत-नेपाल बीच बृहत् साँ
ा गन
ृ तक गठब
न बनाउने
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
50
. “ व
१
को के
” ु को
व
.
.
गनछ।
,
पयटक
व
अाग
ु रहेको छाप
ब
ु नै यसै
व
र
अा
ुक
च नयाँ तथा भारतीयह
व
ाथ ह
ारा
कन क सन् २०५० स
मा संसारको
े को प न बीचमा रहेको छ।
ु हो’ भ े छाप बसाउन नेपालले आ ै
ो रणनी तक भू म सदुपयोग
ापना गनु पनछ।
े मा सनछ र नेपाल यस
को के
कुटनी त ारा
को के
व
‘नेपाल -
१ २
ुत गन नी त
, चीन र भारत बीचमा रहेको नेपालले अा
वशाल अथत
व
आकषणको के
१ १ संसारका दुई गन आफूलाई
पमा नेपाललाई
यसको
माझ प न हा ो साझा
व
न
व े
ा कुटनी तक मा
संसार
को के
म ारा
भ र गनछ।
, सू
साथै
ु हो भ े छाप फै
व
व
न
ाउने
काम ग रनेछ।
.
१ ३
सा ह
नेपाली नाग रकह को मान सकतामा यो सोच
तथा संचारको नर
र
योगबाट यसैलाई
े रत गन नेतृ
बाट नर
र
ा
ा गन र श
,
ा
ा पत गन काम ग रनेछ।
.
२ अ
र
नभर अथत (नेपाल, भारत र चीन बीच) :
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
51
.
२ १ नेपालले भारत र चीनबीच एक पुलको काम गनछ। यी दुई
सहकाय आव
.
त
ापार सु न
क रहेकोले नेपालले यी दुई बीचको सुर
२ २ नेपालले दुई छमेक बीच
त
धा
त
ुख र हरहन
तता गदछ।
े को सु न
क
वकासो
ध महाश
त गन सहजकताको भू मका नवाह
गनछ।
.
,
ापार
२ ३ नेपाल भारतीय र च नयाँ उ मका बीच खुला
अ
र देशीय
.
.
’
ता अदालत ले
ै देशमा मा
नेपालले अा
ण म
ूण छुट दइनेछ।
वसाय संचालन गन स
२ ५
-
र द
ेछ। च नयाँ तथा भारतीय नाग रकह लाई नेपालमै
नेपाल भारत र चीनको उदार छमेक ब
‘
ेछ। उ
ाको छटो समाधान गन काम गनछ।
ापा रक सम
,
२ ४
ब े
पाइने ज डबुटी तथा बालीको मा
मबाट भारत तथा चीनका कृ ष
मागलाई प रपू त गनछ। यसबाट भारत र चीनलाई रणनी तक तवरले नेपाल
त प न नभर बनाउने काम
गनछ।
.
,
२ ६
-
नेपाल भारत र चीनको बराबर साझेदारीमा उ
र द
ण बक
ापना
उजा तथा खरब लगानी ला े वशाल पूवाधार आयोजनामा लगानी गरी नेपालको मा
ोत
मबाट
हा सल गनछ।
भारत र चीनको संमृ
. .
,
नेछ जसले जल
२ ६ १ चीन तथा भारतलाई जोड् न ५ उ
- द
र
ण नाकामा
त ु माग र व
ुतीय रेल मागमा
ान
दइनेछ।
. .
२ ६ २ साकका अ
. .
मुलुकह र नेपाल बीच बाटो-घाटोमा मुलभूत
२ ६ ३ पार
रक उजाको
ोतबाट
उजाको
ाइनेछ।
पमै सुधार
ोतमा आधा रत पूवाधार नमाण तर अगा ड
ब ढनेछ।
. भारत र चीनबीच भरपद पुलको काम गन
३
.
नेपाल भारत र चीनबीच
.
नेपालले भारत र चीनबीच स
३ १
३ २
,
. .
भावकारी म
वत रा
सुधार गन म
(buffer state) हो।
‘
-
३ २ १ भारत र चीनबीच कुनै ववाद आइपरेमा नेपालले एक उ मा
म बाट तट
तवरले दुई महाश
कता र संवादकताको भू मका खे
बीच नर
र द
ण स
ाद के
ेछ।
’ को
र संवादको वातावरण नमाण ग र नै रहनेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
52
. .
ू तथा आधा अरब बौ
३ २ २ नेपाल क रब १ अरब ह
आ
ाको के
को
माग ह को ला ग आ
ँ दै जानेछ। यसले ‘समानुभु त
पमा वका सत
ा
ारा मानवता
क
” भ े अा
ाको
नी त अपनाउनेछ।
. .
३ २ ३ अा
मा
ा मू
ता
भारतीय तथा च नयाँ आ
वाह गन नेपालभ र आ
ा
ा
क के
ह
नमाण गरी तनलाई
ह संग सहकाय गराउनेछ।
क के
. अा
४
ै सुर
ा
.
,
४ १
छमेकको र
ा गन नी त
नेपाल भारत र चीनसंग य
ो सम
या
रा
क स
दछ जसले भारत र चीनको समतामूलक
मा बाधा पुयाउने छै न।
संमृ
.
४ २
आ
त गन नेपालले अा
धा स कने खा
ाव
क य साम
रक सुर
ा सु न
ापना गनछ जसमा एक वषस
उपकरण ज
ा अ
ग रनेछ। यो के
कुनै प न
.
म
पूण
ीह
,
णी त
कोपमा तु
ले द
४ ३
तथा पूवमा
कोप सुर
ा के
, औष ध, उजा उपकरण, सवारी साधन, उ
ा
पमा भूक
तरोधी
-
भवनमा भ
व धयु
र पूव तथा उ
-
र प
ार
ारण
मी रा
ह मा आउने
-
ापार र आवत जावतको ला ग नेपालको खुला तर नय
त
नेछ।
. .
पार
हैरानी नेपाली
.
,
म के
त गनछ।
४ ३ १
. .
४ ४ १ नेपालको भू म
ोधन गन नेपालले फा
. .
४ ४ २ आ
व ध र
पमा अादन
णालीको वकासले वना
त गनछ।
ालाई सहयोग पुयाउने गरी नेपालले यी छमेकसंग स
त
दान गनछ।
योग गरेर भारत या चीनमा आतंककारी ग त व ध गन जो सुकैलाई प न
सहनशीलता अवल
नेपालले शू
रक सुर
ा जानकारी पारदश र साम यक
स
, च नयाँ तथा भारतीय नाग रक तथा सवारी साधनको आवत जावत सु न
भारत र चीनको आ
रक समझदारीमा आधा रत कुशल प हचान
४ ४
ो प
त नेपाल तथा भारतका उ
भारत र चीन दुबैसंग वना रोकटोक
समाना
सुर
ाभू तको ला ग
व
ालाई
गठन गनछ।
याक अदालतह
न गनछ। आतंककारी ग त व ध तथा सुपुदगीको ु
ा छमेक ह संग मली नेपालले आतंकवाद व
संयु
कायदल प रचालन
गनछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
53
.
४ ५
व
व
‘
दूतह
मा नेपालले शा
नेपालले आ
.
’
य शा
,
मा
योग सीमापा रका नाग रकह लाई नकारा
न गनछ। सन् २०३० स
योग गनछ।
ापनाथ
योग गनछ। आ
को हतकै ला ग सदैव उ भनेछ।
ापना को नी त अवल
ोत पानी को
ो नाग रकह को हतलाई
रा
,
ो रणनी तक
नपन गरी आ
मबाट शा
बललाई अ
नेपालले आ
को मा
ा अ धकतम शै
४ ६
, च नयाँ तथा भारतीय नाग रकह
का सामू नेपालले नेपाली
ा छमेक ह को सुर
क असर
नजर
ालाई प न म
ो पानीको सदुपयोग गनछ।
गरी नेपालले आ
५
.
भावकारी सहअ
.
आ
५ १
‘
ण के
नेपालले उ
को के
र द
‘
ा
.
न
ब
ु ब
समानुभुती ’ को नी त
ेछ।
’ नामक वृहत्
,
संचालन गनछ, जसले नेपाली,
ोत तथा संवाद के
च नयाँ तथा भारतीय सामा जक राजनी तक तथा आ थक नेतृ
ृ तक गठब
भाव जमाउन मानवतालाई एकै सू मा बाँ
न गरी नेपाल यसै अ
५ २
रदेशीय सां
ो छमेक ह मा
अवल
को ला ग अ
लाई एक अकालाई बु
े र संगै काम गन
- जीतको वातावरण सजना गनछ।
अवसर दलाई जीत
.
५ ३ आ
ा
क पयटनको
.
-
५ ४
‘
.
उ र-द
५ ५
छमेकका सं
सं
सं
-
व
ालय ब
ृ त तथा सं
ा
बुझाउने के
ृ त तथा उप सं
ेजी भाषा प न सकाइने
ण व
ृ त र अ
:’ को भावनाले
ह को
े रत
ापना गरी च नयाँ
त आक षत गनछ।
ानलाई नेपाल
तीनै देशमा रहेका व श
नेपालमा सु वधायु
ृ तको संयोजनमा आधा रत अ
, ह
ी तथा
ेछ जसको शाखा चीन र भारतमा प न रहनेछ।
ारको भ ी बुझाइ लन पाठशालाह मा
यन गन
ा
रन
ा मलाइनेछ।
व
:
न
ष
वगले राजनी तको नै तक
नेतृ
प न भ व
को चुनौतीह
नमाणमा के संय
न गनछ। नेपालमा पया
व
र भारतीय नाग रकको तन मन र
अं
नेपालले च नयाँ तथा भारतीय पयटक आक षत गन अ त थ देवो भव
मुलुकको कुनै प न नी त
योग गरेमा
अनुसार समयसापे
त रहनेछ। अबको चार दशक
तथा योजना वदह् यही ‘एकल
’
भ
‘
वहारमा उ नेछ। यस उ
-
र द
’
ण नी त
ँ दै जानेछ तर सदैव संमृ नेपाल र संमृ छमेकको
पमा प रमाजन
नेपालको
ार नी तबाट चले संमृ
वदेश स
रा
सबै राजनी तक दल,
नेपाल अव दे
पाइ
शास नक
।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
54
शता
यो २१
यसको आधारमा व
स
ो सावभौमस
ा गद समृ
ाको र
मुलुक
,
नेछ
ो
ा गनछ।
ा
य द तपा
परेखा हो।
ृत वदेश नी त तयार गन सोच राखेका छ जसले २०५०
मा नेपाल कसरी आ
नेपालको वदेश नी तको सामा
ी सापे
प न हामीलाई व
भने हामी सदैव
ागत गदछ । आ
ो व
ृत वदेश नी त बनाउन सहयोग गन चाहनु
ताको
े
तथा सुझाव
info@leadnepal.com मा इमेल गनुहोला।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
55
:
ववेकशील नेपाळीको रोड
ाप
ववेकशील नेपाळीको भु मका
२०७२ सालको महाभुक
मा
“तयारी नगन नेतृ
ा प न गन स
.
रको भूक
ले समयमै र
”
ै न।
वैशाख १२ गतेको म घ स
ा
ा भ ै जब हामी महाराजगंज ा
गा ो थयो। य
मा ७ ८ रे
ताल गई
ण अ
ो वनाशकारी भुक
नयम बनाएको थयो - सबै सद अ
त श
जब गयो तब हामी सबैलाई यसको अथ महसुस न था
ले अा
तालका डा
र र नसह लाई म त गन था
े।
ही मा
ाईएका घाईतेका चापले
ो प रवार सकुशल रहेको थाहा पाउने ब
सवसाधारण नेपालीह सँग मलेर जीवन र मरणको बीचमा रहेका अन ग अ
हाँ
अाउँ दाको बेलाको ला ग ववेकशील नेपाली दलले प ह
हाँका सरकारी नकायलाई म त गन था
ताल म त गन पु
ो। अाधा
ता अनु प
कै अा
नै एउटा
ो न जकैको
ह
ण
हाँ पुगेका हामी सद
ी नेपालीका
त
ान जोगाउन श
।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
56
अक
ात् अ
,
होइन, ख
पु लस र सवसाधारण सबैले मन मा
बगचा पुरै खु
।
बचाउने अौषधी क
अनु प
तालमा हजार को चाप बढेकोले अ
ा अ
बनेको थयो। कालो, रातो, पहलो, ह रयो
ताल व
सुचा गय ।
प रसरमा सहयोग क
ो धेरै नेपालीको
ताल क
ारै
व
थाले। झ ै उठे को एक लाख
थयो, ज त स
हाँ सबैको एउटै उ े
रण ग रयो। अ
ाना
ी खो
ै गयो। अझ
त ब
ालीन अौषधी नै स कयो। तु
तालमा अाप
,
,
ै नस ड
पयाले तु
र
ै ती जीवन
ान बचाउने। अ
तालको
घोषणा गरेर बरामीलाई े
व
ही
त बनाउन हामीले अ
ताल
गएको ३ ह
साथै २०० भ
ा ब ढ च क
ा
:
पमा देशभ र न
ू त
।
को बेला सरकारको
मुख
ले हजार नेपालीह को मुटु
गय तर लाख को मन उदार प न बनाइ दयो। धेरै नेपालीले अा
पमा दए। य
राहतको
ा नक परामशदाताको
ास हटाउन मनोवै
काम भनेकै म त गन चाहने र म त चाहने बच पुलको काम ग र दनु हो। यस भूक नममतापूवक ब
ा बढी ठाउँ मा राहत पुयाउन स
कम लाई प न प रचालन गय । महा वप
ा
ाका ३०० भ
प न ब भ ठाउँ मा फै लय ।
क टोलीह
काम र महामारी फैलन न दन सामा जक
ामा हामी हजार अाम नाग रकसँग मली १७ ज
ो भाग काटेर प न अ लाई
एका सकारा
क सोच र ववेकशील स
ालह लाई जोडी
उनीह को कामलाई सहज बनाइ दने को शश गय ।
नेतृ
ो सीप हो जुन अाफू
माफत् हजार
माया र चास
:
त
सत
ँ दा प न व रप रका सबैलाई सहज
ू त सकारा
संसारले नेपाल
नेपाली युवाले अा
क
! सामा जक स
त शायदै क हले देखाएका थएनन् होला
शु भएको छ क य य त धेरै
ो सद ग ् ुणको च
। सामा जक संजाल
ापन ग र
यासले अाज एउटा य
व
ालको सदुपयोग ग र
को मुल फुटाएका छन्।
ो नेतृ
वप
मा नाग रकह
अा
/
,
एका
तमा
तु
न् कमजोर मन
नाग रक सवसाधारणलाई मजबुत बनाउन नवीन त रकाह
अ नणयमा ब
ा शु
मोवाइल न ह
ु भ
ा ब ढ म तका अ पलह
तु
ै अ
स
व
गय । यसै न
ा शु
भ े कुरा
ै
थयो
रमा नै प हलो २
फोन प न थ
। फेसबुक
े
सैले अाफूले नस
त नकायमा पुयाउने काम प न गय़ । अ ले प न
ु हो। गलत ग रएला क भ
ारमा सहजता आएप छ अ
ै धेरै स क
नेछ। ववेकशील नेपालीको एउटै मा
ारै स
अाए। ए
ालमा फैलाउने र स
े हटलाइन फोनको
अाए। व
लतायत सामा जक संजालमै हजार गुहारह कामह
ै हामीले २४ घ
को प हलो काम भनेकै ती क जोर
ै अपनाई रा
ग रहा ै सुधाद जानु नै ववेकशील नेतृ
र थयो जुनबाट तु
ामै ८०० भ
न्। नेतृ
सै गन थाले।
हजार म त गन र म त गन चाहनेलाई जो ड दने काम भयो।
श
,
,
पुर अ
ण वीर भ
खाना
शु गदा अ
तालह मा सहयोग क
ाए त कसैले वरामी कु वाको ला ग सु
े क
ान नाग रकह
हाँ अाई कसैले स
ल र पाल त कसैले पानी अ न अौषधीको
ैमा पकाएको
ब
ा गरेर
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
57
देखाई दए। कसै कसैले त अनजान बरामीको कु
नेतृ
उ
अपार उदारताले नेपालको भ व
राहत
ा
ववेक दे
ल छ भ
े कुरा हा
ायी शौचालय बनाउने दे ख अ
कसमा छ र क त छ हामीलाई
ो मनमा
सफा गन, अ दा नेपालको नेतृ
वा समेत ब न दए। सवसाधारण नाग रकले देखाएका यी
ायो। अ
व
ापन दे ख
,
तालमा लाश
ायी श वरै बनाएका नेपाली युवाको यो जोश होस र
भयो!
कुनै प न नेतृ
ले देशको शासन
नै हो। नेपाली
मा हा
ा सद
ह । जब पाल (
- मकवानपुरमा चेपा ब
से
नेतृ
को
ीय र
ा नय नेतृ
को कमी
रातारात काठमाड
पालको रोलह
ीमा खुला अाकाशमा १ ह
छन्
ा दे ख सु तरहेका नेपालीह
जुन बुढा नलक
ु लका भुतपूव वधाथ संगठन
तर लगे। हामीले सकेको श ा य ह हो: य
ो महा वप
भनेकै नेपालीको जीवन जता जता बचाउन वा उनका जीवनयापनलाई कम क
मुख दा य
स क
कमा राखी टनै टन
) मागको ला ग चरम गुहार अायो तब पुकार बमको
पाल भरतपुरमै खसा
का साथीह ले मकवानपुरका चेपांग गाउँ
ुपछ। हामीले गरेको
पाल
ाय़ । बाटैमा फोन अायो
मको धनगढीमा पुगी
अरे। यो थाहा पाउना साथ केही सय
संबोधन गन स
तालाई तु
प नग र केवल देशको के
ह ले सुदर ू प
ामा दे खएको शू
ान बचाउन सरकारको भू मकामा ह
कमजोरीलाई संबोधन ग र दएका मा नेतृ
व
मा
कर बनाउन
तै लागी पनु हो।
तै
नेतृ
भनेको नाग रकलाई ज
उप
कावासीले अाफै हे लक
ोब
रको ब
ो रहेछ। जब स
ी गरे
समा ज त स क
ोकका नाग रकह ले हतारमा बटुलेका केही साम
च क
लाई हौषला
समा अाफू कहाँ
ी बोक अाए
यंसेवक पठाय त कतै सुर
ा गाडी
नै काटेर पठाय़ । जब
तमा ववेकशील नेपालीको नाममा अा धका रक प
वकट गाउँ गई सेवा गछु भ न अगा ड अाए
कह
रदा य
दान ग रएका राहत उनीह लाई थपी पठाइ दय । लुटपाट होला क भनेर कतै अ न गाँठो फुकाउन पन
ँ दो रहेछ राहत काय। यसले नाग रक उ
ुपा
ो गोखाको चुम
त पाल र चामल थ प दय । अाम
नाग रकलाई नै अगा ड राखेर काम गदा अझ चु प न म
ु प न हो। जब गणेश हमाल पारी उप
ेवार बनाई रा
ो टोलीलाई चा हने रसद पानी दे ख
यंसेवक र
प न उपल गराय ।
अौषधीह
जुन सरकार
नवा चत सरकारलाई भ
अव
ा लोकत
भुक
ले भ
-
दुखद प रि
थ त
-
को कु
व
न जा
सैले हा
,
नेपाली जीवन अझै खेर जाने र लोकत
। हामीले यो
सँग भ
ैपछ
मा भ
ो
ा
भा वत १५
हाँ जवाफदे हता मा
ास गन था छ
- अ हलेको सम
ु पदा जनतालाई लोकत
- नवा चत
ै जन
ले देशको
प लएको हो। हामी पुगेका अ त
ा नय सरकारको टुंगो नलाए प छ त
ो अनुभवले य ह बताउछँ अब प न तु
ैन। जब देशकै नाग रक र व
ापन भएकैले वकराल
होईन प ँ च प न न ने भयो भेदभाव अझै बढ् ने भयो र सम भयो।
ो सरकारी काम गन स
को नामो नशाना थएन।
ानीय नेतृ
ामा
ैन
ा नाग रकका साना साना टोली वा कुनै एउटा राजनी तक दललाई व
को ला ग अ
ा प न भुक
ज
पु स
ानीय तहस
त व
ास नरहने
ा नय सरकार नबनाउने हो भने अन ग
नै धरापमा पन छ है !
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
58
नेतृ
े दु वधा
-
ँ दा ँ दै प न हामीले व
च क
,
क टोली बौ
भ
दे ख संघ-सं
ह ु
को म तलाई
ाह
, चाहे ती अनजान
कान स
, अमे रक
कोप
यंसेवकह
,
ा अाउँ छन् ग
“अ
ँ दा ँ दै र
"
ले के भ लान्
यंसेवक दे ख वदेशी
दे ख युरोपका पयटकह , अ
, तर जब यो पडामा दु नया पुरै नेपालसँग एक न खोजी रहेको बेला शंकाले मन
ी प न ग र
साँघुरो पानु स ा अा
ान बचाउने को शश जारी राखी रहेकाछ ।
राजनीतक दलका कायकता दे ख छमेक देशका सबैसँग मली नेपाली सम
ो उदारता देखाउनु हो। यस
को बेला अाउने शंका उपशंकालाई दबाई राखी अा
बाट ववेकशील नेपाली दलले सकेको पाठ यही हो। मनमा क तपय शंका
महा बप भ
को काम महा वप
नेछ।
ो मन अझै उदार बनाउनु शाहसपूण
: नेपालमा नेतृ
अ
त
सु
र र संमृ
बनाउन स क
नेतृ
/सद
को कत
नेतृ
भनेको नेपालीलाई उ
-
भनेकै नेपालीको जीवन र ा गनु हो। जीवन बचाए त बचेको जीवनलाई शा ,
को कत
। श
मा
नेपाली नाग रकह
ार गनु मा
,
को र
होइन, राहत दनु मा प न होइन, उसको घर-प रवारलाई पुन:
: नमाण गद देशकै दगो उ
य र
ा गनु नै हो। अ हलेको देशलाई चा हएको २१ व शता
ा नय
ी सापे
ापना ग र
ानको बाटोमा ल काउनु नै हो।
उनको घर समाजको दगो पुन
ँ दा होस् वा न ँ दा नेपालको राजनी तक दलका हरेक के
नेपाल अामाको जय होस्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
59
ववेकशील नेपालीले २०७१ सालमा
ाव गरेको नेपालको सं वधानका
खाका
पूरा सं वधानको म
ौदा पढ् न ई
रनेटमा यहाँ जानुहोला
www.leadnepal.com/nepalconstitution
सं वधानसभाका हरेक मान नय सभासद
बीच झ ै सात वष लामो ववाद च लसकेको छ तैप न सं वधानसभा भ र बा हरबाट
सं वधानको कुरामा तपा ह
यसको समाधान न
न स
रहेको छै न
बा हर प न
- यो कुरा सव थाहै छ। तपा
? तपाईह ववेकशील नेतृ
छ होइन र
गाँठो फुका छ भने त तपा
ूह
सय नेपाली वशष
नु
भ े मेरो व ु
मा होइन
सैले समाधान जताबाट अाए प न य द
ास छ।
सले
सैले तपा ह बीचको गाँठो फुका
मलेर समृ नेपालको ला ग हामीले नेपालको सं वधानको
ह
ो म त लइहा
ले खोजेको समाधान सं वधानसभा भ
ाव गरेका छ । एकचो ट
?
राजनी तक ग तरोधको समाधान यसमा प न खो
े क
तपा ह को
,
, नवाचन
मुख ववाद संघीयतामा शासक य
,
पमा
णाली र
ाय
णालीमा छ। एकप
?
हेनुहोस् त यी मु ालाई हामीले चा ह कुन समाधानको बाटो समातेका छ
प हले संघीयताकै वषय हेर न त।
मूल कुरो ज
, क कसो? संघह
नरहला
ह ले अनुस
ान गरेर
सबल ब े सु न
देशह
बनाउँ दा कसो होला?
ु त पय
? एउटा व
भारत र चीनलाई प न य ै आकारका
देशले क
ुहोस् त बाटो पानी तथा हा
ीमा रा
,
को कुल गाह
त छ जसले गदा के
मा भर पनुपदन।
व
ालय
ोसुकै अ धकार र नयम
उ
गतका अ
ण छुने ३
र र द
ा
ा बढीको
देश र अ
सैले मुलुकमा उ
देशले छुनेछ। हा
ो बसाइँ सराइँ ज हले प न
ादनमा २ खरबभ
ो खु ामा उ भन स छ। अ न आउँ ने दनह मा ती
, यसमा त तपाईको दुईमत
ै प न होइन होला
को अगा ड हात जोड् नु पय भने ज
कै ठूला बजारह
ु भएको प
। एकचो ट सो
ाव गरेका
ो खु ामा उ भन स
ेख गरे प न यथाथमा तु ह
ो संघ अा
योगदान ग ररहेका छन् भने यो अा प न अ
मै भर पन खालको त खो
ण नै भैराखेको छ। फे र व
र द
वशषे
ताल बनाउन प न संघह ले के
सं वधानमा उ
-
ले के
बनाउन वा अ
उ
ोसुकै र ज तवटै संघ बनाए प न
लह
“स
”
म
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
60
अब र
-
देशलाई ३ ३ वटा अ
,
,
मा
-
,
भ को प हचान भाषा सं
ृ तको संव
न गन स क
ानीय
ो जातीय प हचान
सैले के य
देश र अ
ांक अनुसार नेपालमा १२५ व भ
ैन रहेछ।
देशले प न पु
ाव गरेका छ जसले
मातृभाषा छन्। य द सबै जात जा तलाई अा-अा
,
ो अ धकार दने
ोत र ब प हचानको आधारमा संघीयतामा जाँदा
ललाई य
देश खडा गन हो भने त हामीलाई १०० वटा रा वक
ो देशका गौरवशाली व वध प हचान बचाउन ती ३
न गनछ। सन २०११ को जनगणना त
ृ त अा दको संव
जात जा त तथा १२३ व भ
लमा राखेर कुल ९ अ
प हचान भाषा सं
ो प हचानको कुरो। हामीले हा
ो संघीयतामा हा
र
ल सबल
“पैसा न सैसा टक
। होइन भने
?
ो स
व छ
सैको
सप छ मा
ास
ा पत गन भनेर
ास मा
हाँ
।
” क
?
कसो
अ हले काठमाड राजधानी देशका बाँक भूभागको तुलनामा असा
क काठमाड
, भ
राजधानी बनाउन म
े
कै सु
ालाई छु ै संघीय राजधानी
ाव गरेका छ
ै
देशलाई अा
तर अोइ रनुपन बा
नुपदन थयो। साथै काठमाड बासी प न आ
र शहर बनाउने सपनामा ला
सैले हामीले
घो षत गरी अ े
प न काठमाड
ावधान राखे सबै ठाउँ का नेपालीह
ने थयो। नेपाल काठमाड मा नभर साथ व
पुर र ल लतपुर ज
ै ब लयो छ।
कम
ता धेरै हदस
ै क समले दीगो रणनी तका
पाउने थए।
सभासद
,
ू यसरी नै मुलुकमा ९ अ
,
ल ३
?
देश र १ संघीय राजधानी बनाए कसो होला
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
61
पको वषयमा।
अब लाग शासक य
,ू तपा
सभासद
सरकारका ३
लाई भ
ा बढी कसलाई थाहा होला र क एउटा लोकता
,
मुख अंग कायपा लका
व
ा पका र
क व धको शासन चलाउन
ायपा लका बीच आव
क सम
य र स
ुलन
नुपछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
62
सैले प हले देशलाई वकासो
ुख बनाउने कायपा लकाको
व
ापनको वषयमा छर ।
नेपालीह लाई क
ो
धानम
? बगतको २० वषमा २० चोटी प रवतन ने क ४ वषस ढु
? सभासदह
एउटैले काम गरी देखाउने ढु
सँग स
म वशेष
लाई म
भई
ी चा हएको छ
बीच म
ी ब
? हामीले
ी बनाउन पाउने
े होडबाजीको चा
ुसी
था यथावत् रा
े क
ाव गरेको सं वधानमा जनताले
धानम
ीले
पमा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
63
धानम
ी चु
देशमा मु
ेछन् र
म
धानम
ीले नै तोकेको म
ीको चयनको प न यही
ीप रषद
प न य
नेछ। अव
कया
त ू वकास तर ल काउन सकून्।
नेछ जसले देशलाई
ो वक
सहमत
मा तपा
होला।
नु
अब छर
क
ानीय र देशको नी त नयम ब लयो बनाई रा
ो नयम कानुन बनाउने सभासदह ्
े
व
ा पकाको
चा हयो त? अव प न य
ा ग न्। यसै ममलाई सं
ागत गन हामीले के
मा
व
ा सभासद जो व वध
ब मतबाटै चु नएका र दलका ठूला भनौदाका प छ नदौ डने खालका जसले अा गरी दुवैको र
ापनको वषयमा।हामीलाई
व
ानबाट
ानीयह को
ुलन
ै ठाउँ र देशको हतलाई स
ा पका दुई सभाको खाका
ाव गरेका
छ ।
(मा थ
) रा सभामा हरेक अ
ो
मलाएका छ । यसले अ
लबाट ब मतको अाधारमा ३ सभासदह
लको हतमा काम ग ररहन र के
ानीय प हचान र अ धकारको प न र
लाई नय
(हरेक) सीधै नवा चत ने
ण र स
ुलन गन म त पु
व
ा
ेछ जसले गदा
ा सदैव भैरहनेछ।
(त
)
ो
त न ध सभामा म
त
१०० भागमा बाँडर े बनेको नवाचन
णालीबाट नवा चत सभासदह ्
समानुपा तक तरीकाले दलह ले पठाएका ब
ह लाई प न नेपालको सव
े ह बाट १०० सभासद ब
आउनेछन्।
ेछन्। अ न
बाट देशको जनसं
ालाई
(५० जना) चा ह
सको अाधा
सूचीबाट चु नएर आउनेछन् ता क दलह
ले देश बनाउन छुटाउनै न ने
कानुन बनाउने नकायमा योगदान दन पठाउन सकुन्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
64
देशह मा चा ह एउटै
,
णालीबाट देश
देश प रषद
,
देश अ
ो अ
ो म
त
ेछ। अ
णाली ब
ेछ। य
त अनु प ब
लमा अ
लबाट
ेछन्। यसले
लको प न मौ लक नयम कानुन बनाउन स
पृथक करण र वके
नेपालीह ले खोजेको श
त न ध सभाकै चयन प
रा ो नयम कानुन बनाउने र अनुगमन गन
लस
देश प रषदमा जाने सबै सभासदह ले अा
नेछ जुन
ीकरणलाई साथक बनाउनेछ।
अब लाग जसलाई
त
ायपा लकाको
र चु दुई तरीकाबाट बनाइनेछ। प हलो त रका, सव
त
तथा
१० वष तोकेर। यसो गदा उनीह लाई न
, ढलासु
ाचार
ापनको वषयमा। सं वधानको अ
व
ी रो
‘जुरी’
त
णाली अपनाउने
व
म
‘
’
अदालतले गनछ
ा सव
अदालतका हरेक
तरीकाले काम गन स जलो ा छ। जुरी
ा
ायाधीशको पदाव ध
नेछ। अ न
का
ने
ायलयमा
णाली अथात धेरै जसो मु ा
ायाधीशको
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
65
नगरानीमा जनताको मु ा जनताले नै नधो गनछन्। यसले नाग रकलाई अा
णालीलाई न जकबाट स
,
ो देशको कानुन र
ाय
े मौका प न दनेछ जसले गदा देशको नयम कानुनमा अाम नेपालीले प न
ा म
हण गनछन्।
वीचमै बे
तर क हलेकाह नेपाल सरकारका यी तीन अंगह
लोकत
मा य
ो
ा
क
-
। यो यथाथलाई नकान म
भ े कुरामा दुई-मत नरहला सभासद
ना गय । उनी सं वधानका संर
को प रक
बेला-बेलामा। नेपालको अ हले र अक एक जीवनकालस
एउटा गाँठो फुकाउने नकाय प न चा ह अालंका रक रा
ारी गाँठो पन जा
को प र
तलाई म
ू।
ैन
नजर गरी
सैको ला ग नै हामीले
नेछन् जसले आव
क परेको बेला गाँठो
फुकाउने काय प न गनछन्।
य
ो शासक य
पले हा
ो व वधतालाई एक बनाई रा
,
े
ायो चत नै तक
णाली बनाउनेछ।
,
सभासद
ू अब र
? सं वधानमै नवाचन नय मत
समयमै चा हएको छ क कसो
न
त समयमै
ानीयदे ख के
नेछ र जतेप छ ढु
,
नैपन
को नवाचन गनछ। यसो गरे तपा
स
सँग नी त नमाण गन स
पु छ, अाफैले
नभएको हेरे मा
,
सभासदह् प न ढु
ा लई रा
ानीय नकायको काम भए
ता रहँ दैन। नवाचनमा पैसाको
ु पन बा
भएर नवाचनमा जानु
। अ न कुनै प न सभासदले ु
सको ठे
ो प न
ावधान रा ख दएप छ नवाचन अायोगले
पारद शता र अनुशासन लागु गन नवाचन अायोगलाई श
धाँधली र हत रा
णालीको मु् ा। हामीलाई धेरै नयम होइन बनेकै नयमको सही पालना
ो नवाचन
भाव
ून पान र
,
?
शाली अ धकार दए कसो होला
तपा ह मा खु
,
कै पछ डएका वप
आ थक वगमा आधा रत समावे शता
मूल मम प न सयभ
ा बढी जा तह
?
ाव गरेको सं वधानले समावे शतालाई कसरी हेरेको छ
प ँ चवालालाई होइन साँ
ल ु ी होला हामीले
लाई समावेश ग रएको छ यो सं वधानमा। जातमा होइन
नेछ। एक प
सो
- तपा
ुहोस् त
ले बनाउन लागेको नेपालको सं वधानको
हर एक भ पछ डएका वप वगलाई बाँ क ज
कै स
म अ न समृ
?
बनाउनु होइन र
तपा लाई ला देशभ
ा के हेन य
-
नेपालीको अथक म हनेत परेको छ। एक सुका प न पा र
नेपाली कानुन वद,् सामा जक वै
बुझी सय देशभ
गरेकाछ र अ हले प न सुधार शु
ो सं वधान दुई तीन जनाले कोठा भ
गरेका ह ।
बनाएको तर होइन, यसमा तपा
ज ै सय
ह
, वशेष र पेशाकम ह मली यो सं वधान
ा नक
मक न लई देशभ रका आमनाग रकको भावना
ाव
ँ दैछ। यो सं वधान बनाउनको ला ग जग प हलो सं वधानसभा भंग भएको बेलादे ख नै
सैले गंभीर भएर प ढ दनुहोला सभासद महोदय
!
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
66
अ
मा म तपा लाई एउटै कुरामा
बनाउन र काया
ही रा
न दुवैमा इ
व
।
ारी चा ह
,
देश समृ ब
। सं वधान
-हामी सबैको नै तकता र म हनेत दुव ै
बना अ न सुधार गद लैजान म े बना
णाली अनु प चले मा
। हामीले बनाएको यो सं वधान अब
ो बनाउन अ हलेको युवा र
दैछ । समयमै सं वधान दनुहोस्। अझ रा
तपा लाई सु
ु । कुनै प न सं वधान नै तकता वना साथक
णाली हो जसलाई सफल पान अब तपा
। सं वधान समयसापे
चा ह
र इमा
ाश
ापन गन
ानाकाषण गराउन चाह
-
सप छको नव पु
ा तयार
ँ दैछ।
य द यसो गन स
ु भएन भने एक दन चाँडै नै अाउनेछ जुन बेला जनता अाफैले सधै बैक
क सं वधान चु
ेछन्
तपाईको सहयोगै न लईकन।
ध
ू।
वाद सभासद
हामीले बनाएका नेपालको सं वधानको
ृतमा पढ् न यहाँ जानुहोला।
ाव व
www.leadnepal.com/nepalconstitution
हामीले बनाएका समयसापे
सुधारमुखी नेपालको सं वधान खाकाका बारेमा ९
का उ
रह
१
) नेपाल सरकारलाई कन नेपाल सेवक सरकार राखेको सं वधानमा ?
आफू जनताको सेवक हो भ
/
त न ध कमचारीले क हलै नभुलून्।
े कुरा जन
) उ र द
२
ण छोएकै ३
,
ोतले धा
,
कन ?
देश मा
ै
े बजार बाटो र पानी सबैलाई पु
,
ीकरणको नमुना।
े दुरगामी वके
३
)
कन
धानम
?
ी
जनताको मत पाएकोले ढु
,
संग काम गरोस् यो
म
ी चु
पाओस्।
४
) देशका व वध समुदायको माग न ?
हरेक समुदायसंग आ
ो भाषा र स
ृ तको संव
न गन अ धकार सुर
त छ।
५
) क
?
ो समावेशीता छ यसमा
,
यसले प ँ चवालालाई होइन साँ
वगमा आधा रत समावेशीता
कै पछ डएका वप
- सं
रण १ १
लाई समावेश गरेको छ। जातमा होइन आ थक
नेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
. (पौष २०७२)
67
६
) कसरी बनाउनु भयो त यो ?
एक पैसा प न पा र
मक न लई देश भ रका आमनाग रकको भावना बुझी सय देशभ
नेपाली कानुन वद,्
, वशेष र पेशाकम ह मलेर।
सामा जक वै
ा नक
७
) ६०१ ले नगया काम तपाईह
हामीमा ई
, ईमा
ाश
?
ले कसरी गनु भयो
ारी दुवै छ। आ
बोलेर होइन गरेर देखाउँ छ ।
ो दा य
८
) वकास
सं वधान एउटा रा चा ह
।
र ?
न सं वधान नै चा ह
व
ापन गन
-
णाली हो जसलाई सफल पान तपाई हा
ो नै तकता र महेनत
ब हा ै कालमा।
णाली अनुसार चलेरै देश समृ
) कन यो सं वधान उ
?
९
स
श
ुलन र
म छ त
त ु वकासका ला ग यो वै
,
समानता समृ
रतामा आधा रत छ ा नक छ
र सुधार यसको उ शता
नेपाललाई एक २१
छ े
रा
दी सापे
मा
।
ा पत गन स जलो
सं वधानको वशेषता
यो समयसापे
,
सेवक सरकार नै तकता र आ
स
उपचार, श ा, रोजगार नपाए
ा
ानमा जोड
तपू त
तपा ले सधै चुनेको
धानम
धानम
ीले आफै चु
े यो
ी
म
ी प रषद ्
देश
ज
ा ९ अ
समृ
ल र ३
,
देश मलेर ब
देश आ
नभर
ानीय नकाय
भावकारी
,
ाय जुरीको
व
ा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
68
आमा वा बुबाबाट नाग रकता
नवाचनमा पैसाको
भाव
नै पन
नवाचन नय मत
ून
ावधान
,
भाषा सं
ृ तको संव
,
उ मशील नाग रक क
नको अ धकार
ाणकारी रा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
69
संगठन संरचना
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
70
वधान
ववेकशील नेपालीको
वधान, २०७१
ववेकशील नेपालीको
(प हलो संशोधन, २०७२)
ार
ववेकशील नेपाली
नाग रकको
त
, सामा जक र आ थक उपल
वगतमा भएका राजनी तक
ा पत गन योगदान गन सबै
भएको त
ता तथा सावभौ मकता
को संर
।
ण गन चाह
-
त यो संगठन आभार
रा
र
कट गदछ।
वगतमा भएका प रवतन अ स
ा नत र सहज बनाउन अ न
एवं सुसं
सश
ून र अपया
व
माझ नेपाललाई स
ृ त संगठनको अाव
, संमृ र
ा नत
लाई आ
सात् गरेर आम नेपालीको जीवनयापन
वक सत रा
, आ थक संमृ
,
को तहमा
ा पत गन एक
ापना भएको हो।
कता भएकैले ववेकशील नेपाली दलको
प रचय
ववेकशील नेपाली दल रा लोकत
र
गत
य
, आ स
, सामा जक
ान
ता लाई नेपालको कानुन र
त
जनजीवनमा यसको
हतको जगेना गद समानता
वहारमा
ाय
ता क
ा पत गन चाह
आम नाग रकको
|
तफल पुगोस्
आम नेपाली नाग रकले उ व स
म स
त् २०७१
ता र स
ृ
जीवन
सालमा
जउन आव
ा पत भएको हो। यसले नेपाललाई पूण
ान हा सल गन वातावरण बनाउने ल
क अवसर र आधारह को नमाण गन उ े
का साथ यो संगठन
वक सत मुलुक बनाई नेपालीलाई
लएको छ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
71
हामी सबै नाग रकको समान अ धकार
ास गदछ ।
व
गत
त
ता
प हचान नमाण गदछ भ
, सहभा गता र दा य नवाहबाट सामा जक र आ थक वकास स त
रहद
तब
ेक नाग रकले आ
ो ज
स
व छ भ
े
प हचानसंग ै आ
ो फरक
ास गदछ ।
ेमा प न व
?
ववेकशील नेपाली के का ला ग
सोच रा
ववेकशील नेपाली समय सापे
दै हतकारी रा
को प
र उदारवादमा आधा रत छ।
मा छ जुन लोकत
लोकत
का यी ४ शतमा
ववेकशील नेपाली दल
व
) समान सहभा गताको अवसर २) जनता
दछ। १
ास रा
ारा
) समाधानका उपायबारे पया सूचना र ४) नणयमा जनताको पूण अ धकार।
मु ाको उठान ३
यस संगठनले प रक
समाजको
ना गरेको रा
ले अवसर र
ोतको
ृजना गरी रा
,
मा स
, सामा जक र आ थक संरचनामा सु-सं
मा आधा रत
नमाण गछ जसको ला ग राजनी तक
ान समानता र संमृ
ार र सुधारको चरम
कता छ।
आव
यस संगठन आ थक र राजनी तक
अवसरको
योग गद उ
त
मशील सं
- नभरतामा
ताको अ
र
ारको बीउ छरेरै आ थक
व
त
, यसले उपल
दछ। तसथ
ास रा
ोत र
|
ताको माग तय गरेको छ
,
गत सामा जक र रा
क पछ। यसरी नै
आव
हा सल गन र जगेना गन सामू हक
य उपल
कृ त र आगामी पु
ा
त
ज
ेवार रहँ दै
हत
वकास
, आपसी स
दगो
ाव र रा
हतमा आधा रत
य एकता नुपछ भ
े
ास रहेको छ।
ववेकशील नेपालीको व
ववेकशील नेपाली
वभेद
-हड् ताल, जबरज
ब
,
छ।
,
,
हसा
दु
ाचार र श
पयोगको सदैव
वप
,
ाभू त
ी र ध क को वरोध गदछ। सबै नाग रकले मानव अ धकारको पूण
ै यो संगठन वृहत् सहभा गता
, नर
रता र उ
ृ
तामा पूण व
ास गदछ
। साथै कुनै प न
मा रह
ा
कृ तका
गनु ज
री
|
ववेकशील नेपाली नाग रक
त सम पत
भावकारी तथा गुण
“सेवक सरकार”को प
मा छ।
रीय
ववेकशील नेपाली उदार तर स
बाहेक अ
े मा साझेदारी वा
पारद शताको प
ु लत अथ
नजी
व
ाको प
मा छ जसमा अ
ाव
को भू मका
याकलापको
क य सेवामा रा
, सावज नक
े को पूण सहभा गता होस्। साथै
नणय र
|
मा प न रहेको छ
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
72
ववेकशील नेपाली
,
रोजगारी
गत
स
याकलाप रो
त
मा छ जसमा हरेक नाग रक आ
छन्। यो एक खु
ा समाजको प
, हेला, बेवा
ान पाउँ छन्। नाग रक कदा प
पूण
ताको प
ो
े
ाले आ
ो
,
मा छ जहाँ सबैका
,
,
,
,
ृ तले
ा
ान
वचार पेशा धम सं
, भोक, अ श ा, बेरोजगारी, डर र अ
वभेद
वचार
ायको
शकार
ँ दैनन्।
ववेकशील नेपाली आ
ा
माझ आपसी स
छमेक
ा पत गद रा
य
हत
,
त
ता र आ
स
ानलाई
ाथ मकतामा राखी सहकाय गनछ।
?
ववेकशील नेपालीले के गछ
ववेकशील नेपालीले आ
ग त
पा
तथा राजनी तक
मा
ो मू
ता र
गनको ला ग यो
ा
कोणमा सहमत
तामुखी नेतृ
ने सबैलाई समेटेर रा
नमाण गछ वा नेतृ
, आ थक
को सामा जक
गन
मता भएकालाई नै नेतृ
।
अवसर द
राजनी त नै रा
,
ादे शक र रा
व
ानीय उ
तम
रणको सव
म मा
य तहमा राजनी तक नेतृ
ापन र वकास गद अाव
म भएकोले आ
क परेमा रा
ा
। राजनी तक नेतृ
ल
वचारलाई सावज नक गद जनताको मत
ज दै
समय र
मा पुगेर उपल
,
न
ोतको
-संरचनामा समेत सुधार गद आम अपे
ालाई पूरा गछ।
,
सेवा
यसले
उ
-मा
मू
,
ृ
ता
इमा
ारी
,
समानता
,
,
समावे शता
पारद शता
सुसं
ार
,
यो
,
ता
ा
ज
ा
सात् गछ।
तालाई सदा आ
र स
ववेकशील नेपाली नेपाललाई स
हरेक नेपालीले आ
ो योगदान ारा आफू र आ
ा नत बनाउन योगदान गन चाहने सबैलाई समेट्ने काय गदछ ता क
भू म
ृ
ो ज
त गव गन सकून्।
२१
शता
ीको म
स
मा नेपाललाई
व
को उ
मुलुकह
-
को सूचीमा लैजान ववेकशील नेपाली दन रात
याशील छ।
प र ार
ेद १
क
. नाम
१
“ ववेकशील नेपालीको वधान” रहनेछ।
यो वधानको नाम
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
73
. प रभाषा
२
वषय वा
स
. ) “दल” वा “ ववेकशील नेपाली” भ . ) “ वधान” भ
. ) “ नयमावली” भ . ) “सद ” भ
” भ
” भ
. ) “तीन स म त” भ
२ ८
ाले
. ) “ नदशक स म त” भ ” भ
स
मुख
. ) “कायपा लका स म त
मुख
. ) “
मुख
२ १२
ायपा लका स म त
. ) “इकाइ” भ
झनुपछ।
स
ह
झनुपछ।
ा पका स म त स झनुपछ।
व
ा पत कायपा लका स म त स झनुपछ।
ायपा लका स म त स झनुपछ।
ा पत
ायपा लका स म त स झनुपछ।
ा पत नदशक स म त स झनुपछ।
झनुपछ।
” भ
ाले
” भ
ाले कायपा लका स म तको
” भ
ाले
व
मुख स झनुपछ।
मुख स झनुपछ।
मुख स झनुपछ।
ा पका स म तको
ाले यस
ा पत
, कायपा लका र
ाले दलको अ
२ १४
ाले यस वधान बमो जम
कारका सद
ा पका
२ १३
ा पका स म त
व
ाले यस वधान बमो जम
व
२ ९
. ) “
ाले यस वधान बमो जम
ायपा लका स म त
२ ११
“ ववेकशील नेपालीको नयमावली” स
ाले यस वधान बमो जम
. ) “कायपा लका स म त” भ
. ) “अ
ा पका स म त
२ १०
गत बनेको
ाले ववेकशील नेपाली दलका व भ
२ ६
. ) “
ाले यस वधान अ
२ ४
२ ७
२ ३
व
ाले यस वधानलाई स झनुपछ।
२ २
. ) “
-
ाले ववेकशील नेपाली दल स झनुपछ।
२ १
२ ५
ले अक अथ नलागेमा यस वधानमा
ायपा लका स म तको
वधान र सो अ
गत बनेको
नयमावली बमो जम गठन भएका
इकाइ
व भ
स झनुपछ।
. ) “कायालय” भ
. ) “आ थक वष” भ . ) “आ
नधारण गरेबमो जमको आ थक बष स
ाले नेपाल सरकार ारा
रक
२ १६
२ १७
ाले दलको कुनै प न तहको कायालय स झनुपछ।
२ १५
लेखा
”
परी
ण
भ
ाले
कायपा लका
स म त
अ
झनुपछ।
गतको
वभागले
गन लेखा
परी
ण
स झनुपछ।
. ) “अ
२ १८
” भ
ण
. ) “एकल
दलको एक मा
ार
णाली
ान वा
” भ
. ) “संसदीय दल” भ
२ २०
ाले दलमा दता
त
लेखा परी
कबाट ग रने
व
. ) “रा
” भ
य प रषद
ादे शक
,
, उजुरी र पुनरावेदन दता गराउने
कारका आवेदन
नवेदन
ाले ववेकशील नेपालीको संसदीय दल स झनुपछ।
ा पका स म त
२ २२
. ) “तो कएको वा तो कए बमो जम” भ
भएको वा
ने सबै
णाली स झनुपछ।
२ २१
. ) “
ायपा लका स म तबाट तो कएको
२ १९
२ २३
ाले दलको
ण स झनुपछ।
लेखा परी
म लेखा परी
प रषद
/
ाले रा
”
भ
ाले यस
यस
वधान र
वधान अ
गत बनेको
नयमावलीमा उ
ेख
/ कायपा लका स म तले गरेको नणय समेतलाई जनाउनेछ।
ायपा लका स म त
य
ाले
रमा
देश
देश तथा ज
रमा
ज
ाका
ा
तथा
मलेर बनेको प रषद स
मुखह गाउँ
/नगरका
मुखह
मलेर
झनुपछ।
बनेको
प रषद
स झनुपछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
74
. ) “ ज
२ २४
” भ
ा प रषद
ाले
. ) “गाउँ प रषद” भ
ाले गाउँ
ज
ा
/नगर तथा
रमा गाउँ
ाथ मक इकाइका
मुखह
मलेर बनेको प रषद
स झनुपछ।
२ २५
. ) “नगर प रषद “ भ
२ २६
.
) “
२ २७
ाथ मक इकाइ
. ) “रा
२ २८
य
“ भ
कायपा लका स म त तथा
. ) “
”
रमा
“के
ीय
” भ
देश
ुपछ।
ाले
. ) “गाउँ कायस म त” भ
रा
” भ
ा पका
स म त
,
ुपछ। व
ा पका स म त
, कायपा लका स म त तथा
,
व
ा पका स म त
, कायपा लका स म त तथा
, कायपा लका स म त तथा
, कायपा लका स म त तथा
,
व
ा पका स म त
,
व
ा पका स म त
रमा अ
ुपछ।
ायपा लका स म तले बनेको स म त बु
व
ुपछ।
ाथ मक कायस म त
,
अ
,
रमा अ
ाले नगरपा लका
रमा
रमा अ
. ) “नगर कायस म त” भ
य
झनुपछ।
ा
ाले गाउँ पा लका
२ ३२
मलेर बनेको इकाइ स
ह
ुपछ।
ायपा लका स म तले बनेको स म त बु
. ) “
ाले
रमा अ
ज
२ ३१
२ ३३
भ
झनुपछ।
ायपा लका स म तले बनेको स म त बु
“
ाले
ा कायस म त
य तथा साधारण सद
स म त
” भ
झनुपछ।
मलेर बनेको प रषद स
मुखह
ायपा लका स म तले बनेको स म त बु
. ) “ ज
रमा स
मलेर बनेको प रषद स
मुखह
ाथ मक इकाइका
ायपा लका स म तले बनेको स म त बु २ ३०
ाथ मक इकाइका
वा
ादे शक कायस म त
ाले वडा
२ २९
रमा
ाले नगर
कायस म त
ाले
,
ाथ मक तहमा अ
व
,
ा पका स म त कायपा लका स म त तथा
ुपछ।
ायपा लका स म तले बनेको स म त बु
) झ
३
ा
दलको झ ा यसै वधानको अनुसूची १ मा उ
नेछ।
ेख भए बमो जम
) च
४
दलको च
यस वधानको अनुसूची २ मा उ
ेख ग रए बमो जम
नेछ।
) छाप
५
दलको छाप यस वधानको अनुसूची ३ मा उ
ेख ग रए बमो जम
नेछ।
) समानता तथा यो
६
दलको कुनै
कायको मू
तर मा थ उ
ता
कारको सद
ांकन गदा उ
ता
कुराह समानता तथा यो
दान गदा तथा कायम रा
खत कुनै प न काय गदा नेपालको
दा वा दलको कुनै पदमा
नयु
गदा वा कुनै
ताका आधारमा ग रनेछ।
च लत कानुनसँग नबा झने गरी ग रनेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
75
प र
ेद २
सद ७
) सद
ताको
कार
यस वधानको अधीनमा रही देहाय बमो जमका सद
. ) साधारण सद - दलको सद
७ १
नेछ। साधारण सद
. ) स
य सद
- क
ले स
य सद
ता
गन
ा
दलको साधारण सद
ने छै न। मा
ीमा ६ म हना दलको मू
जनाउने साधारण सद
रहनेछन् :
ह
आवेदन दएर सद
ताको न
को भोट दने अ धकार
७ २
ता
तामा बसेर दलको काय
ेछन। स
ताको ला ग आवेदन दन स
मह मा स
य सद
य सहभा गता
को मतदान दने अ धकार
नेछ।
. सद
८
ताको यो
दलको
ता
न:शत
वधानलाई
शतह पालना गरेको
न
ीकार गन १६ वष पुगेको कुनै प न नेपाली नाग रक दलको सद
न स
ेछ जसले
:
नपनछ
. ) नेपालको नवाचन आयोगमा दता भएको अ कुनै राजनी तक दलको सद नभएको;
८ १
. ) दलको मू
मा
८ २
. ) नै तक पतन ने फौजदारी मु . )
८ ३
८ ४
ता वप रत रहेको कुनै प न सं
ाचार स
नभएको;
ाको सद
;
ामा अदालतबाट दोषी ठहर नभएको
;
ी मु ामा अदालतबाट दोषी ठहर नभएको
. सद
९
ता
या
. ) कुनै प न
९ १ शु
त
ाथ मक इकाइ वा
. ) स
सद
नधा रत शु
य
नयमावलीमा
. ) उ
च लत कानुनसँग नबा झने गरी
. ) दलको कुनै चुनाव
नुभ
. ) रा
९ ६
देश तथा
व
ले नयमावलीमा
नवेदन बुझाए प
दनेछन्।
ेक
ेछ।
ज
नधा रत
ा इकाइको कायालयमा
नवेदन क
ीमा प न २ स
य
ात् मा
ज
स
यन जारी ज
य सद
ता लन ब
ता
ता स
ी छान बन गन स
ेछ।
ग रनेछ।
ा तहको कायस म त वा प रषदमा मनो नत सद
बुझाउनु पनछ।
ता शु
ायपा लका स म तले सद
ा ६ म हना अगा ड स
य सद
ा ग रए बमो जम सद
ा कायस म तलाई सफा रस
म नणय लनेछ।
ताको अ
. ) नेपालको ,
नवेदन
य सद
ेक सद
य
नयमावलीमा
गन स
ा
ाथ मक इकाइ वा
. ) दलको
९ ७
ता
त
९ ५
ाथ मक इकाइको कायस म तले अ
ा कायस म तले स
९ ४
ले स
न पनछ।
, लग ै ब े
ुक
ा इकाइको कायालयमा
ात् दलको साधारण सद
का साथ तो कएको ढाँचामा
नवेदन
गनछ। ज
लन इ
ले समथन गरेको
९ ३
ता
ज
का साथ तो कएको ढाँचामा नवेदन बुझाए प
९ २
सद
ले स
ले तो कएको शु
का साथ
दान ग रनेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
76
. ) कुनै
आ
९ ८
ो
तर कुनै प न समयमा एक भ
. ) कुनै स
९ ९
न स
ा बढी ठाउँ को सद
य सद
ायी बसोबास भएको ठाउँ मा वा अ
ले आ
ो बास
ब स
ायी बसोबास भएको ठाउँ मा सद
,
ेछन्
ैनन्।
ान प रवतन गरेप
त इकाइमा जानकारी गराउनु पनछ।
ात स
) सद
ताको वैधता
. ) यस
वधान बमो जम सद
१०
१० १
, नल
. ) दलको
१० २
गरी दलको स
ा
खत गरेप छ सद
ाले सद
ता
गनछु भनी ल खत द वष भ
न र समा
,
ा
देश वा रा
र मू
मा
तालाई स
ान र
वहारमा अनुसरण
नेछ र यस वधान बमो जम एक वषको ला ग कायम रहनेछ। एक
ता वैध
ता लएको म तबाट १ वष स ज
ा
ुपनछ।
को अव धलाई बु
य तहको
ाय स म तले स
य सद
ह लाई
नल
े अ धकार
न गन स
दछ।
रा
. ) देहायको अव
१० ३
ामा सद
न स
ता समा
-
ेछ
) मृ ु भएमा ;
क
ख
)
)
ङ
ाले दल प र
;
ाग गरेमा
ग
घ
े
ायपा लका स म तको कारवाहीबाट न
) तो कए बमो जम सद
;
ा शत भएमा
;
ता नवीकरण नगरेमा
) उपधारा ८.१ दे ख ८.४ संग बा झएमा
) सद
११
ताको पुनः
ा
दलले देहायको अव
ामा सद
ता पुनः
. ) कुनै कारवाहीमा परी सद
११ १
-
दान गन स
ता गुमाएका
ेछ
ले पुन
पूरा गरी पुन: सद
ले सजाय बमो जमको दा य
ता
ा
गन आवेदन दएमा
. .
तर उपधारा ८ ३ र ८ ४ बमो जम दोषी ठह रएका
स
: सद
ता
ा
गन
, वा
े छै नन्
. ) नयमावली बमो जम सद
११ २
ता नवीकरणको वल
शु
तरी आवेदन दएमा।
प र
ेद ३
संरचना
) दलको संरचना
१२
. ) दलको पाँच तह
१२ १ न
ानुसार
ख
,
देश
ज
, गाउँ पा लका/नगरपा लका तथा
ा
ाथ मक तह जसको संरचना
नेछ।
)
क
- रा ,
नेछ
:
ाथ मक तह
ाथ मक इकाइ
) गाउँ पा लका/नगरपा लका तह : गाउँ /नगर प रषद, गाउँ / नगर कायस म त
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
77
) ज
ग
घ ङ
. )
)
: ज
:
) रा
: रा
य तह
देश प रषद
देश कायस म त
,
य कायस म त
े ा धकार सं वधानमा ले खए बमो जम
. )
१२ ३
ा कायस म त
नेछ। गाउँ पा लका
े ा धकार धारा १३ मा ले खए अनुसार
देशको
,
, ज
य प रषद रा
ाथ मक तहको
ा प रषद
देश तह
१२ २
ा तह
/ नगरपा लका,
ज
ा तथा
नेछ।
नेछ।
ेक प रषद तथा कायस म तको कायाव ध ५ वषको
)
१३
ाथ मक तह
. )
१३ १
सद
स कनेछ। उ
कायपा लका ह
. )
तथा
मुख स हत ३ सद
म हला तथा पु
१३ २
इकाइको
ायपा लका
े मा परेका स
कायस म त अ
ीय कायस म त चयन गनछ। उ
ह ले १० सद
सद
ाथ मक इकाइ वडामा खो
,
व
मुख स हत ३ सद
ूण साधारण तथा स
ा पका
य
,
मुख स हत ३ सद
नेछन्।
मुख र अ
बाहेक अ
षमा बराबर बाँ डनेछ।
ाथ मक तहको काय नी तह
ादे शक ववेकशील नेपाली दलले नधारण गरे अनुसार
नेछ।
) गाउँ पा लका / नगरपा लका तह
१४
. ) गाउँ / नगर प रषद
१४ १
/ नगरपा लका अ
गाउँ पा लका
मलेर प रषद बनेको
मुखह
गत रहेका
ाथ मक तहका
, कायपा लका तथा
व
ा पका
ायपा लका
।
. ) गाउँ / नगर प रषदका कायह
१४ २
) गाउँ / नगर प रषदले गाउँ / नगर कायस म त नयु
गनछ।
क
ख
) गाउँ / नगर प रषदल ् ाई गाउँ / नगर कायस म तका सद
ह लाई फता बोलाउने अ धकार रहनेछ।
. ) गाउँ / नगर कायस म त
१४ ३ गाउँ
/ नगर प रषदले आफू तथा
सद
ायपा लका
भ बाट
अ
,
मुख स हत ५ सद
व
ा पका नयु
, कायपा लका
बाहेक अ सद
मुख स हत ५ सद
गनछन्।
मुख र अ
मुख स हत ५
म हला
ह
तथा पु षमा बराबर बाँ डनेछ।
. ) गाउँ / नगर कायस म तका कायह
१४ ४
ादे शक ववेकशील नेपाल दलले नधारण गरे बमो जम
नेछ।
) ज
१५
. ) ज
१५ १
ज
ा अ
तथा
ा प रषद
गत रहेका गाउँ पा लका
ाथ मक तहका अ
. ) ज
१५ २
ा तह
ह
ा प रषदक ् ा कायह
/ नगरपा लका तहका
मलेर ज
व
ा प रषद बनेको
,
ा पका कायपा लका तथा
ायपा लका
मुखह
।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
78
) ज
ा प रषदले ज
) ज
ा प रषदल ् ाई ज
क
ख
. ) ज
गनछ।
ा कायस म त नयु
१५ ३
ह लाई फता बोलाउने अ धकार रहनेछ।
ा कायस म तका सद
ा कायस म त
ज
ा कायस म तले ज
)
क
ज
,
ा प रषदबाट अ
तथा
ायपा लका
संचालन गनछ।
ा तहमा दलको ग त व धह
व
ा पका
मुख स हत ५ सद
नयु
, कायपा लका
मुख स हत ५ सद
नेछन्।
बाहेक अ सद
मुख र अ
मुख स हत ५ सद
म हला
ह
तथा पु षमा बराबर बाँ डनेछ। ख
) साथै,
/
ेक गाउँ पा लका नगरपा लका तहबाट
लगका २ जना ज
ा कायस म तको
) गाउँ /नगर कायस म तका कुनै सद
नणय गरेबमो जम फरक
ा पका स म त र कायपा लका स म तमा जानेछन्।
व
ग
हाँको कायस म तले
ज
ा कायस म तमा
भएमा उसले प हलाको पदबाट
नयु
राजीनामा दनुपनछ। घ
)
ज
ा कायस म तले
बढाउन
नेतृ
को
व
आव
कता
भएमा
५
ै ब े
ले लग
गन नसकेको ख
ा
स
ज
सफा रसमा सोही स म तमा
ले
ा प रषदक ् ो बैठकबाट साधारण ब मत
सद
मा उ
नभएको ख
य सद
ा तहमा दलको ग त व ध
समायोजन गन स
सद
ज
नयु
सद
ेछन्। उ
ने गरी
सो स म त
गनछन्। सो समायोजन
नयु
ु ६ म हना अगा डस मा गन स कनेछ। यसरी समायोजन भई आएका
ेक वष प रषद ब
सद
जना
भएमा वा
२ स म तले प न छु ा छु ै अनुमोदन गरेप छ अ
बाहेकको बाँक या
त न ध
बढीमा
ा पका वा कायपा लका स म तको
पछ डएको वगको कम
: पदमु
त
गनुपनछ। सो साधारण ब
ा
, यसरी समायोजन भएका सद
नेछन्। साथै
मा समायोजन भएको समय प छ नै लागू
ने गरी
ह
: स
य सद
को
त
मत
मा ननेछन्। ङ
)
ज
बैठकमा उप
. ) ज
ह को सवस
ा कायस म तको कायह
कुनै सद
तमा बा
त गराउन स कनेछ तर
१५ ४
ा कायस म तको सद
ा सद
ह लाई आम
त सद
पमा
ने छै न।
को कुनै मतदान अ धकार
ादे शक ववेकशील नेपाली दलले नधारण गरे बमो जम
नेछ।
१६
)
देश तह
. )
१६ १
देश अ
देश प रषद
गत रहेका
ज
नगरपा लका तहका अ
/
संगठनह बाट प न १ १
ह
ेछन्।
. )
देश प रषदक ् ा कायह
१६ २
व
, कायपा लका तथा
ा पका
मलेर
देश प रषद बनेको
त न ध
गन स
ा तहका
, १० भ
नेछन्। यो बाहेक
ायपा लका
,
। साथै
तथा गाउँ पा लका/
मुखह
ह ले नयाँ सद
मनोनयन
देश तहमा रहेका दलका अ धका रक
ा नबढ् ने गरी ब मत सद
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
79
)
देश प रषदले
)
देश प रषदल ् ाई
क
ख
)
ग
गनछ।
देश कायस म त नयु
देश प रषदल ् ाई रा
य
ह लाई फता बोलाउने अ धकार रहनेछ।
देश कायस म तका सद
ववेकशील नेपाली दलको
वधान अनु प
ादे शक
ववेकशील नेपाली
वधान बनाउने अ धकार रहनेछ।
दलको
. )
१६ ३
देश कायस म त
देश प रषदबाट अ
,
देश कायस म तले
)
क
तथा
संचालन गनछ।
देश तहमा दलको ग त व धह
ायपा लका
व
मुख स हत ५ सद
ा पका
, कायपा लका
मुख स हत ५ सद
नयु
नेछन्।
मुख स हत ५ सद
बाहेक अ सद
मुख र अ
म हला
ह
तथा पु षमा बराबर बाँ डनेछ। ख
) साथै,
ेक
कायस म तको
)
ग
ज
हाँको कायस म तले
नणय गरेबमो जम फरक
लगका २ जना
देश
ा पका स म त र कायपा लका स म तमा जानेछन्।
ज
ा तहबाट
ा कायस म तका कुनै सद
देश कायस म तमा
भएमा उसले प हलाको पदबाट
नयु
राजीनामा दनुपनछ। घ
)
देश कायस म तले
बढाउन
नेतृ
व
ा पका
कायपा लका
ा
सद
ह
स
सद
मा ननेछन्।
ै ब े
गन नसकेको ख
य सद
देश कायस म तको कायह
ेछन्। उ
ने गरी सो स म त
ले
सद
मा उ
नयु
् सद
गनछन्। सो समायोजन
नयु
: पदमु
त
गनुपनछ। सो साधारण
ा
, यसरी समायोजन भएका
नेछन्। साथै
मा समायोजन भएको समय प छ नै लागू
समायोजन गन स
सफा रसमा सोही प रषदमा
ह को सवस
सद
देश प रषदक ् ो बैठकबाट साधारण ब मत
ा सद
कुनै सद
तमा बा
त गराउन स कनेछ तर
जना
देश तहमा दलको ग त व ध
ु ६ म हना अगा डस मा गन स कनेछ। यसरी समायोजन भई
ब
नभएको ख
देश कायस म तको सद
५
भएमा वा
त न ध
बढीमा
स म तको
ले लग
बैठकमा उप
२ स म तले प न छु ा छु ै अनुमोदन गरेप छ अ
ब मत
)
भएमा
ेक वष प रषदको बैठक
आएका सद
ङ
कता
या
. )
आव
वा
बाहेकको बाँक
१६ ४
को
पछ डएको वगको कम
त
ह लाई आम
ने गरी
: स
त सद
को
य
पमा
ने छै न।
को कुनै मतदान अ धकार
ादे शक ववेकशील नेपाली दलले नधारण गरे बमो जम
नेछ।
) रा
१७
य तह
. ) रा
१७ १
,
देश तहका अ
मलेर रा
य प रषद
व
य प रषद बनेको
,
नेछन्। यो बाहेक २० भ
ा पका
, कायपा लका तथा
,
। साथै रा
ायपा लका
मुखह
तथा
ज
ा तहका अ
/
ह
य तहमा रहेका दलका अ धका रक संगठनह बाट प न १ १
त न ध
ा नबढ् ने गरी ब मत सद
ह ले न
आधारमा नयाँ सद मनोनयन गन स
ेछन्।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
80
) स
क
ख
त
े का व
) समाजका प र चत र
) पछ डएको वगको
ग
. ) रा
१७ २
त
त
,
ह
कम भएमा उ
त न ध
।
े को सद
य प रषदक ् ा कायह
रा
,
ह
:
य प रषदल ् ाई
) रा
य कायस म त नयु
) रा
य कायस म तका सद
क
ख
गन अ धकार रहनेछ।
ह लाई फता बोलाउने अ धकार रहनेछ।
) ववेकशील नेपाली दलको वधान संशोधन गन अ धकार रहनेछ।
ग
घ
) रा
. ) रा
१७ ३
य कायस म त
रा
को वषयमा दलको नी त तथा काय दशा नणय गन अ धकार रहनेछ।
य मह
कायस म त
य कायस म त दलको सव
नेछ। यो कायस म तले रा
य तहमा दलको ग त व धह
संचालन
, कायपा लका
गनछ।
) रा
क
,
य प रषदबाट अ
तथा
ायपा लका
व
मुख स हत ५ सद
ा पका
मुख स हत ५ सद
नयु
नेछन्।
मुख स हत ५ सद
बाहेक अ सद
मुख र अ
म हला
ह
तथा पु षमा बराबर बाँ डनेछ। ख
) साथै,
कायस म तको
)
ग
देश
ेक
देश तहबाट
नणय गरेबमो जम फरक
लगका २ जना रा
य
ा पका र कायपा लका स म तमा जानेछन्।
व
कायस म तका
हाँको कायस म तले
कुनै
रा
सद
य कायस म तमा
भएमा उसले प हलाको पदबाट
नयु
राजीनामा दनुपनछ। घ
) रा
य कायस म तले
बढाउन
नेतृ
व
ा पका
आव
कायपा लका
वा
या
ले लग
ङ
. ) रा
५
बढीमा
स म तको
भएमा वा रा
त न ध
जना
मा उ
सद
समायोजन गन स
ेछन्। उ
ने गरी सो स म त
सफा रसमा सोही प रषदमा
: पदमु
त
ले
नयु
सद
गनछन्। सो समायोजन
नयु
गनुपनछ। सो साधारण ब
ा
,
ने गरी
ा सद
नयमावलीमा उ
कुनै सद
तमा बा
त
: स
ा
मा ननेछन्।
य सद
ह लाई आम
मत
नेछन्। साथै यसरी समायोजन भएका सद
ह को सवस
त गराउन स कनेछ तर
य कायस म तको कायह
सद
मा समायोजन भएको समय प छ नै लागू
य तहमा दलको ग त व ध
ु ६ म हना अगा डस मा गन स कनेछ। यसरी समायोजन भई आएका
य प रषदक ् ो बैठकबाट साधारण ब मत
य कायस म तको सद
बैठकमा उप १७ ४
ै ब े रा
नभएको ख
) रा
भएमा
गन नसकेको ख सद
कता
ेक वष प रषद ब
सद
२ स म तले प न छु ा छु ै अनुमोदन गरेप छ अ
बाहेकको बाँक
को
पछ डएको वगको कम
त सद
ह
स
को
य
पमा
ने छै न।
को कुनै मतदान अ धकार
ेख भए अनुसार
नेछ।
. बैठक
१८
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
81
.
ेक तहको प रषदह को बैठक वषको क
.
ेक तहको कायस म तह को बैठक
१८ १ १८ २
प हलो ह
ा
.
ेक म हना ब
.
ल खत
ेछ।
ायपा लका स म तह को बैठक
/
गन
नयाँ बैठकमा गणपूरक सं
ह ले स
ान गन स कनेछ।
/
उप
न
त
नेछ र नदशक स म तले नयाँ बैठकको म त घोषणा गनछ।
सम
त कायस म त अ
त कायस म त प रषदक ् ो एक तहाई सद
सरी ब
े
आपतकालीन बैठकह मा गणपूरक सं े स
कता पन छै न।
ाको आव
स
नेछ।
ा
ा पु
ा पका कायपा लका तथा
/
क छ। सो नपुगेमा बैठक
ा ब
ेछ जसको प हलो बैठक बैशाख
मा प रषद कायस म तको एक तहाई सद
ेक बैठकमा गणपूरक सं
ै ब
म ह
रालमा ब
,
व
क परेको ख
म हनाको अ
ेक तीन म हनाको अ
गत रहेको
.
लग
पमा नवेदन दएमा प रषद कायस म तको बैठक आ
१८ ५ आव
ेछ जसको प हलो बैठक बैशाख प हलो ह
१८ ४ आव
ीमा एक पटक चै
ेक तहको कायस म त अ
नेछ।
१८ ३
बैठकले अनुमोदन गरेको नणयह
कता पन छै न। तर उ
ाको आव
/ प रषदक ् ो साधारण बैठकबाट प न पा रत ग रनुपनछ।
त कायस म त
प र
ेद ४
अ धवेशन ) रा
१९
य महा धवेशन
. ) रा
१९ १
. ) रा
१९ २
नकाय
य महा धवेशनमा सद
नेछ।
(५) वषको ला ग
ह बाट ब मत ारा चु नएको नी त दलले आगामी पाँच
यन गनछ।
काया
. ) रा
१९ ३
ायपा लका
. ) यसमा अ
-
ेद व ् ारह ले आ आ
. ) रा
, कायपा लका
मुख स हत ५ सद
, कायपा लका स म त
मुख
ा पदसंग स
त कायप ह
य महा धवेशन अ घ
मुख स हत ५ सद
को चयन गनछ।
ा पका स म त
ा पका
व
व
मुख स हत ५ सद
,
१९ ४
१९ ५
,
य महा धवेशनले अ
तथा
उ
य महा धवेशन दलको सव
ो महा धवेशन समा
मुख र
ायपा लका स म त
मुखका
दनेछन्।
ुत गनछन् र म
भएको चौथो वषको एघार म हना भ स
ग रस
ु
पनछ।
. )
१९ ६
भएको
म े गोला
देशह
देशमा सबै
. ) अ अ धवेशनह रा
ान छा ननेछ। एक पटक महा धवेशन
य महा धवेशनको ला ग एक
पुन: महा धवेशन ने छै न।
देशको पालो नआएस
१९ ७
थाबाट रा
य अ धवेशन भ
ा न
समय अगा ड
नुपनछ।
- ८ म हना दे ख १ वष अगा ड
देश अ धवेशन ज गाउँ
- १ वष ८ म हना दे ख २ वष अगा ड
ा अ धवेशन
/नगर अ धवेशन - २ वष ८ म हना दे ख ३ वष अगा ड
- ३ वष ८ म हना दे ख ४ वष अगा ड
ाथ मक अ धवेशन
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
82
२०
) रा
य महा धवेशनको काम
रा
,
र अ धकार देहाय बमो जम
य महा धवेशनको काम कत
. ) दलका
२० १
. )
-
नेछ
;
त न धह को चयन गनु
२० २
, कत र अ धकार
तथा योजनाह
ुत कायप ह
. ) पदा धकारीह
२० ३
;
मा थ छलफल गरी पा रत गनु
; र
लाई वैधा नकता दनु
. ) वधान संशोधन गनु |
२० ४
प र
व
)
२१
व
. )
ेक तहको
व
ा पका स म तमा
. ) यस स म तको नेतृ
२१ २
व
. ) यस स म तको गठन व
ा पका स म तका सद
. )
व
ा पका स म त भ
व
ा पका स म तका कुनै सद
,
ा पका
र स
मुख सद
वभागह रहनेछन्।
(५) वषको
ने मतदानको
नेछ।
ेख भए बमो जम
नेछ।
ह को कायकाल पाँच
त
े द ३ संरचनामा उ
. )
२१ ५
व
या प र
मुखले गनछन् ।
ा पका
२१ ३
२१ ४
ा पका स म त
ा पका स म त गठन
२१ १
ेद ५
ममा मत बराबर भएमा
व
ा पका
मुखको मत
नणायक
नेछ।
. )
२१ ६
व
ा पका
स म तले
आ धका रकता
तहको
सोही
, उ
सद
भएका
ले लग
प रषदक ् ो बैठकले अक सद
अनुमो दत नभएमा उ
प रषदमा
दान गनछ। तथा प
ले राजीनामा दएमा वा
ायपा लकाको कारवाहीबाट न
कायस म तले
ै ब े प रषदक ् ो बैठकबाट अनुमो दत
नुपनछ। य द
सद
लाई
सफा रस
ा शत भएमा
गनछ
जसलाई
नयमह
नयमह
को चयन गनछ।
)
व
ा पका स म त अ
. )
व
ा पका स म तले आ
. )
व
ा पका स म त अ
२२
२२ १
२२ २
. )
२२ ३
व
वभाग
गतका
अ
नको ला ग नदशक स म तको
ती वभागह
ीकृ त
ा
व
,
गतका वभागह को
ायपा लका स म तको सफा रसमा
लागु
गतका वभागह को संचालन
ा पका स म त
ो काय कुशलताको ला ग आव
काम
आफैले
बनाउन स
क वभागह
र
अ धकार
बनाउनेछन्
मुखले गनछन्।
ा पका कत
ेछ।
तर
सरी
स
तयार
ी
ग रएका
गनु पनछ।
)
२३
व
. )
२३ १
ा पका स म त
नयु
मुखको
ेक तहको अ धवेशनमा उ
, पदाव ध, काम, कत तथा अ धकार
तहको प रषदले आफू
भ का सद
ह
म
ेबाट
व
ा पका स म तको
मुखको चयन गनछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
83
. )
२३ २
व
ा पका
महा धवेशनबाट नवा चत
)
क
मुख
व
तहको प रषदको बैठक ३०
दुई (२) कायकालभ
ा बढी
मुखको समयाव ध स कनु अगावै पद
नेछ र कुनै
े छै न।
नस
ा पका
(५) वषको
मुखको एक कायकाल पाँच
दन
बसी नयाँ
भ
भएमा जुन तहको पद
र
मुख चयन
भएको हो सो
र
अव धलाई एक कायकाल
नेछ। सो बाँक
भनी गणना ग रने छै न। ख
) राजीनामा
दने
व
ा पका
:
मुखले बाँक अव धको ला ग सोही पदमा पुन उ
ेद व ् ारी
दन पाउने
छै नन्।
. )
२३ ३
व
ा पका
मुखले
व
,
तथा अ धकारको पालना सु न
ा पका स म तको काम कत
त गराउनेछन्।
)
२४
व
, कत तथा अ धकार
ा पका स म तको काम
. ) रा र नाग रकलाई सुर
२४ १
काया
त
न गन संय
, एकताब , शा , सुसं
बनाउन आव
ृ त र समृ
क नी त तजुमा गरी सोको
;
को वकास गनु
. ) नाग रक हतको उ
२४ २
पुरा गन आव े
;
क काय गनु
. ) रणनी तक योजनाको नमाणमा योगदान गनु ;
२४ ३
. ) आ
ो मातहतका अंगह को ज
. ) आ
ो मातहतका इकाइसँग सहकाय गनु र तनको नरी
२४ ४
२४ ५
. ) नय मत
२४ ६
;
ेवारी लनु
पमा सूचना आदन
दान भएको सु न
. ) दलको नी तलाई पालना गनु र आ
;
ण गनु तथा तनलाई नदशन दनु
; र
त गनु
ो मातहतको नकायमा प न सो कुरा पालना गराउनु।
२४ ७
)
२५
व
ा पका स म त उप
. ) दलको
२५ १
ेक
म हनाको ला ग उप
-
)
ामा
ा पका
)
. ) यस
२५ ३
व
मुखले
व
मुख चयन नगरेस
मुख नेपाल बा हर
म
/
ेबाट आपसी समझदारीमा ६ ६
ह
ेछन्।
.२
वधानको उपधारा २५
ो सद
मा उ
ा पका
व
मुखको पद तो कएको कायकाल पूरा
ा पका
ा पका स म त उप
प रषदक ् ो बैठकले नयाँ ख
, पदाव ध र काम कत तथा अ धकार
ा पका स म तले आ
स व
व
नयु
व
. ) देहायको अव क
तहका
मुख तो
२५ २
मुखको
-
मुखको भू मका नवाह गनछन्
र
भई सोही तहको
कुनै काम, कत
नुपूव कुनै कारणले
वा
मणमा गएमा।
ेख भएको बाहेक
ा पका उप
मुखको अ
वा अ धकार रहने छै न।
प र
ेद ६
कायपा लका स म त
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
84
) कायपा लका स म त
२६
. ) कायपा लका स म तमा कायपा लका
,
२६ १
. ) कायपा लका स म तको नेतृ कायपा लका
. ) यस स म तको गठन
या प र
. ) यस स म तका सद
. ) यस स म त भ ने मतदानको
स म तले
सोही
(५) वषको
प रषदमा
, उ
भएका
सद
मुखको मत नणायक
नेछ।
ायपा लकाको कारवाहीबाट न
कायस म तले
ै ब े प रषदक ् ो बैठकबाट अनुमो दत
नुपनछ। य द
लाई
ा शत भएमा
सद
ले लग
नेछ।
नेछ।
तहको
प रषदक ् ो बैठकले अक सद
अनुमो दत नभएमा उ
ेख भए बमो जम
ले राजीनामा दएमा वा
दान गनछ। तथा प
आ धका रकता
. ) कायपा लका स म तका कुनै सद
ममा मत बराबर भएमा कायपा लका
२६ ६
कायपा लका
ह को कायकाल पाँच
२६ ५
रहनेछन्।
े द ३ संरचनामा उ
२६ ४
गतका वभागह
मुखले गनछन्।
२६ २
२६ ३
र कायपा लका स म त अ
मुख सद
सफा रस
गनछ
जसलाई
वभागह
को चयन गनछ।
) कायपा लका स म त अ
वभाग
२७
गतका
. ) कायपा लका स म तले आ
२७ १
. )
. ) कायपा लका स म त अ
ीकृ त
बनाउन स
, कत र अ धकार स
मा णत
नुपनछ तर
ेछ।
मुखले गनछन्।
वभागह को काम
ायपा लका स म त ारा
ला ग नदशक स म तको
क वभागह
र संचालन कायपा लका
गतका
आफैले बनाउनेछन् र
गतका वभागह को नेतृ
२७ ३
२७ २ कायपा लका स म त अ
ो काय कुशलताको ला ग आव
ी
नयमह
सरी तयार ग रएका
ती
नयमह
लागू
नको
गनु पनछ।
ा
२८
) कायपा लका स म त
. )
२८ १
नयु
तहको प रषदले आफू
ेक तहको अ धवेशनमा उ
, पदाव ध, काम, कत तथा अ धकार
मुखको
ह
भ का सद
म
ेबाट कायपा लका स म तको
मुखको चयन गनछ।
. ) कायपा लका
२८ २
महा धवेशनबाट नवा चत
मुख
) कायपा लका
ा बढी
मुखको समयाव ध स कनु अगावै पद
तहको प रषदको बैठक ३०
दुई (२) कायकालभ
नेछ र कुनै
े छै न।
नस
क
(५) वषको
मुखको एक कायकाल पाँच
दन
भ
बसी नयाँ
भएमा जुन तहको पद
र
नेछ। सो बाँक
मुख चयन
र
भएको हो सो
अव धलाई एक कायकाल
भनी गणना ग रने छै न। ख
) राजीनामा
दने कायपा लका
मुखले बाँक
अव धको ला ग सोही पदमा पुन:उ
ेद व ् ारी
दन पाउने
छै नन्।
. ) कायपा लका
२८ ३
,
मुखले कायपा लका स म तको काम कत
तथा अ धकार सु न
त गराउनेछ।
२९
) कायपा लका स म तको काम, कत तथा अ धकार
. )
२९ १
ायपा लका स म तले सफा रस गरेको सजायको काया
;
यन गनु
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
85
. ) दलको रणनी तक योजना र वा षक काय योजनालाई संकलन गरी काया
यन गनु
. )
यन गनु
२९ २
२९ ३
ीकृत रणनी तक उ े
. ) दलका सबै नकायका काय स
२९ ४
. ) मानव संसाधन
२९ ५
. )
२९ ६
व
इकाई माफत काया
;
;
मता अ भवृ
ोत
;
ांकन गनु
ापन तथा
ादन मू
, साधन तथा ब
शासक य
ह लाई मातहतका व भ
ोब
मा स
;
य रहनु
ीमा सहयोग
दान गरी संगठनका स
हा सल
ूण नकायह को उ े
;
गनका ला ग सहज वातावरण बनाउनु
. ) अथ संकलनको अ त र
ज
२९ ७
. )
२९ ८
. ) दलका हरेक सद
. ) कमचारी तथा व
ूण औपचा रक तथा
. ) द
ह को
ालन गनु
;
ादन मू
ादन मापन
;
व
वकासमा
;
ांकन गनु
सहजीकरण गनु र सद तथा नयाँ नेतृ
नयु
ा तयारी तथा संचालन गन र तो कएका
ह को भत तथा
;
शास नक सहयोग पुयाउनु
२९ ११
मह को वकास र स
२९ १०
को ला ग औपचा रक कायस
का आधारमा उनीह को कायस
स
भावकारी र नवीन ढंगले अ भयान र काय
२९ ९ उ े
ेवारी तथा सोको नयमनको ला ग वा षक आ थक योजना नमाण गनु
ावेजह को के
ीय अ भलेखालय बनाउने तथा सूचना
व धलाई उ
भावका रताको ला ग
योग
; र
गनु
. ) दलको नी तलाई पालना गनु र आ
ो मातहतको नकायमा प न सो कुरा पालना गराउनु।
२९ १२
) कायपा लका स म त उप
नयु
३०
. )
३० १
दलको
-
स
मुख तो
. ) देहायको अव
) कायपा लका
) कायपा लका
-
.
नुपूव कुनै कारणले
र
भई सोही तहको
मणमा गएमा।
मुख नेपाल बा हर
मुखको भू मका नवाह गनछन्
वा
मुख चयन नगरेस
वधानको उपधारा ३० २ मा उ
ेबाट आपसी समझदारीमा ६ ६ म हनाको
मुखले कायपा लका
मुखको पद तो कएको कायकाल पूरा
प रषदक ् ो बैठकले नयाँ
. ) यस
ामा कायपा लका स म त उप
म
ह
क
३० ३
ो सद
ेछन्।
३० २
ख
ेक तहका कायपा लका स म तले आ
ला ग उप
, पदाव ध र काम कत तथा अ धकार
मुखको
ेख भएको बाहेक कायपा लका उप
मुखको अ
कुनै काम, कत वा
अ धकार रहने छै न।
प र
ेद ७
ायपा लका स म त
)
३१
ायपा लका स म त
. )
ायपा लका स म तमा
. )
ायपा लका स म तको नेतृ
३१ १
३१ २
. ) यस स म तको गठन
३१ ३
ायपा लका
या प र
मुख सद
,
र
ायपा लका
ायपा लका स म त अ
गतका वभागह
रहनेछन्।
मुखले गनछन्।
े द ३ संरचनामा उ
ेख भए बमो जम
नेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
86
. )
३१ ४
. )
३१ ५
. ) कुनै प न तहको
सम ७
वशेष अ धकार
नबुझेमा मा थ
च
नवेदन ददा रा
दन
काया
ेछ र सो
नणय गरेमा १५
नेछ।
म
नयन गदा पाट को हीत न ने
नणय
ायपा लका स म तमा
नणय ठीक छ भनी
ो तहको
ायपा लकाको फैशला अ
पठाउने छ। उ
भ
य तहको
योग गरी रोक लगाउन स
स म तले प हले गरेको
पठाउनेछ। उ
भएका उजुरी,सुझावमा नणय गनछ। सो नणयलाई
ा
दन स कनेछ। यसरी
ले
नेछ।
यन गराउनेछ।
यन गन अ
दे खएमा अ
ायपा लका स म तको कारवाही
नवेदन
फैसला काया
(५) वषको
णाली माफत
३१ ६
पुनरावेदनको ला ग
ह को कायकाल पाँच
ायपा लका स म तले एकल ार
कायपा लका स म तले काया
उ
ायपा लका स म तका सद
ायपा लका स म तमा
दन
रा
भ
फता
य प रषदको बैठक
नणय ग रनेछ।
बोलाइ सो प रषदले
तर यस
े छै न।
गन रो
. ) यस स म तका क
ीमा
(४) सद
च लत कानून बमो जम कानूनी उपचार
न म
ायपा लका स म त भ
ाय
व
ा पका
ल खत
नणय गन नसके समाजका
स म तले गरेको नणय नणायक
,
ह ले दलको अ
मुखमा थ महा भयोग लगाउनको
आपतकालीन बैठकले
. )
चार
ायपा लका
३१ ८
लाई नेपालको
ा
३१ ७
त
वधानमा ले खएको कुनै कुराले कुनै
,
मुख कायपा लका
मुख वा
ेछ।
पमा आपत् कालीन बैठक सफा रस गन स
े तीन जनाको स म त बनाइनेछ र सो
े मा दखल रा
नेछ।
ने मतदानको
ममा मत बराबर भएमा
ायपा लका
मुखको मत
नणायक
नेछ।
. )
३१ ९
भएका सद
ै
लग
ायपा लका स म तका कुनै सद
लाई
दएमा
ायपा लका स म तले सोही तहको प रषदमा
दान गनछ। तथा प
सफा रस गनछ जसलाई कायस म तले आ धका रकता
े प रषदक ् ो बैठकबाट अनुमो दत
ब
ले राजीनामा
क वभागह
, उ
सद
ले
प रषदक ् ो बैठकले अक
नुपनछ। य द अनुमो दत नभएमा उ
को चयन गनछ।
सद
)
३२
ायपा लका स म त अ
गत
. )
ायपा लका स म तले आ
. )
ायपा लका
३२ १
३२ २
. )
ायपा लका स म त
आफले
बनाउनेछन्
तर
ो काय कुशलताको ला ग आव
मुखले
३२ ३
वभाग
ायपा लका स म त अ
अ
गतका वभागह को नेतृ
गतका वभागह को
सरी
तयार
ग रएका
काम
नयमह
,
कत
र
लागू
बनाउन स
र संचालन गनछन्।
अ धकारस
नको
ेछ।
ला ग
ी
नयमह
नदशक
ती वभागह
स म तको
ीकृ त
गनुपनछ।
ा
)
३३
ायपा लका
. )
३३ १
नयु
मुखको
ेक तहको अ धवेशनमा उ
, पदाव ध र काम कत तथा अ धकार तहको प रषदले आफू
भ का सद
ह
म
ेबाट
ायपा लका स म तको
मुखको चयन गनछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
87
. )
३३ २
ायपा लका प रषद ्
महा धवेशनबाट नवा चत
)
मुख
क
दुई (२)
नेछ र कुनै
कायकालभ
ा बढी
मुखको समयाव ध स कनु अगावै पद
तहको प रषदको बैठक ३०
(५) वषको
े छै न।
नस
ायपा लका
मुखको पदाव ध पाँच
दन
बसी नयाँ
भ
भएमा जुन तहको पद
र
मुख चयन
भएको हो सो
र
अव धलाई एक कायकाल
नेछ। सो बाँक
भनी गणना ग रने छै न। ख
) राजीनामा
दने
ायपा लका
अव धको ला ग सोही पदमा पुन:उ
मुखले बाँक
ेद व ् ारी
दन पाउने
छै नन्।
. )
३३ ३
ायपा लका
मुखले
ायपा लका स म तको
,
काम
तथा
कत
अ धकारको
काया
यन
सु न
त
गराउनेछन्।
)
३४
, कत तथा अ धकार
ायपा लका स म तको काम
. ) दलका सद तथा पदा धकारी तथा तनले गन काम कारवाही दलको स
३४ १
, मू
ा
मा
ता तथा नै तकता
/ छै न भ े कुराको अनुगमन गनु ;
अनु प रहेको छ
. ) एकल
३४ २
ार
णाली माफत
ा
ल खत उजुरी उपर अनुस
ान गनु र आव
क परेमा सजायको ला ग
;
सफा रस गनु
. ) दल
३४ ३
ने कुनै नी त वा स
ारा जारी
पेश गनु र कानुनस
. )
३४ ४
त
. ) सद
त ठह रएको नी त वा स
लेखा परी
३४ ५
नेपालको
ा
ा
लाई
भू म आव धक
. ) आचार सं हता अवल
३४ ६
;
त छ वा छै न भनी जाँच गरी ल खत राय
;
ीकृ त दनु
ण गराई नदशक स म तलाई
को पृ
च लत कानुनस
;
तवेदन बुझाउनु
;
पमा जाँच गनु
;
न भए नभएको जाँच गनु
. ) खराब आचरणको ला ग कारवाही सफा रस गरी सोको काया
३४ ७
यन सु न
त गनु
. ) पालना गनुपन नयमको बारेमा सबैलाई पूव सू चत गराउनु र
३४ ८
. ) पद ह
३४ ९
ा
रण
मुखी बनाउनु ।
यालाई सहज र उ े
)
ायपा लका स म त उप
. )
दलको
३५
३५ १
-
. ) देहायको अव
३५ २
)
नयु
ख
)
ायपा लका
मुखले
मुख चयन नगरेस
-
ेबाट आपसी समझदारीमा ६ ६
मुख नेपाल बा हर
ायपा लका
मुखको पद तो कएको कायकाल पूरा
प रषदक ् ो बैठकले नयाँ
म
ह
ायपा लका स म त उप
ायपा लका
ो सद
ेछन्।
ामा
ायपा लका स म तले आ
स
मुख तो
, पदाव ध र काम कत तथा अ धकार
मुखको
ेक तहका
म हनाको ला ग उप
क
-
मुखको भू मका नवाह गनछन्
नुपूव कुनै कारणले
र
भई सोही तहको
वा
मणमा गएमा।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
88
. ) यस वधानको उपधारा ३५.२ मा उ
३५ ३
ेख भएको बाहेक
ायपा लका उप
कुनै काम, कत वा
मुखको अ
अ धकार रहने छै न।
प र
ेद ८
नदशक स म त
) नदशक स म त
३६
. )
३६ १
ेक तहको
,
नदशक स म तमा दलको अ
(४) सद
मुख गरी चार
व
. ) नदशक स म तको अ
ायपा लका
. ) नदशक स म त भ ने मतदानको
ममा मत बराबर भएमा अ
. )
को मत नणायक
नदशक स म त सदैव कायस म तको मा थ रहनेछ जसले आव
मुख र
ले गनछन्।
ता दलको अ
३६ ३
मुख
रहनेछन्।
ह
३६ २
३६ ४
, कायकारी
ा पका
नेछ ।
क परेको ख
मा बाधा अड् काउ फुकाउने
काय गनछ।
) नदशक स म तको काम, कत र अ धकार
३७
,
र अ धकार न बमो जम
नदशक स म तको काम कत
. ) वा षक काय
३७ १
मलाई
. ) रणनी तक योजनालाई
. ) दलगत नी त तथा नयमह
;
लाई
णको समी
. ) दलको सम कायस
;
ीकृ त दनु
३७ ३
. ) लेखा परी
;
ीकृ त दनु
ा गनु र
३७ ५
-
ीकृ त दनु
३७ २
३७ ४
नेछ
ांकन गनु।
ादनको मू
प र
ेद ९
नवाचन स म त
) आ
३८
. )
नवाचन स म त
रक
३८ १
ीय नवाचन स म तको गठन गनछ।
ेक तहको नदशक स म तले सोही तहमा रहने गरी तीन सद
. ) यस स म तले दलको नवाचन ता लका बमो जमको समयमा न
नवाचन संचालन गराउनेछ।
. ) रा
३८ २
३८ ३
. ) नवाचन स म तले
३८ ४
नवाचन स म तलाई उ
य चुनावको ला ग बा
ीकृ त लई स
व भएस
नवाचन
अ
या स
ाधु नक
ेदवार सफा रस प न गनछ।
ालन गदा नेपालको कानुनसँग नबा झने गरी
नदशक स म तको पूव
व धह को उपयोग गनछ।
) बा नवाचन स म त
३९
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
89
. ) रा
३९ १
य
तहको
, अ
रक
नवाचनको ला ग उ
नदशक स म त
ेदवार
छनौट गन
नवाचन स म त गठन ग रनेछ जसमा सोही
ेक तहमा बा
नवाचन स म तका सद
का साथै संगठन बा हरका समी
क तीन जना सद
नेछन्।
. ) सो स म तले आ
३९ २
ह को पृ
रक
भू म अ
नवाचन स म तको
यन गरी रा
सफा रसका साथै दलका सद
य नवाचनको ला ग उ
ह
तथा समाजका प र चत
नणय गनछ।
ेदवारह
) रा
४०
ने कुनै प न चुनावको उ
य तहमा
ेदवार चयन
या नयमावलीमा
व
नेछ।
ा भए अनुसार
प र
े द १०
अ
) अ
नयु
४१
र पदाव ध
को
. )
४१ १
तहको प रषदले आफू भ
ेक तहको अ धवेशनमा उ
. ) अ
४१ २
(५) वषको
को कायकाल पाँच
का सद
ह
म
दुई (२) कायकालभ
नेछ र एकै
को चयन गनछ।
ेबाट अ
ा बढी महा धवेशनबाट
न पाउने छै न।
नवा चत अ
) अ
क
को समयाव ध स कनु अगावै पद
प रषदको बैठक ३०
दन
बसी नयाँ अ
भ
भएमा जुन तहको पद
र
चयन
:
नेछ। सो बाँक
भएको हो सो तहको
र
अव धलाई एक कायकाल भनी
गणना ग रने छै न। ख
) राजीनामा दने अ
ेद व ् ारी दन पाउने छै नन्।
ले बाँक अव धको ला ग सोही पदमा पुन उ
) अ
४२
को काम
ेक तहमा अ
, कत र अ धकार
,
र अ धकार देहाय बमो जम
को काम कत
. ) दलको संर
ण र दशा नदशन गनु
. ) नी त, उ
, मू
४२ १
४२ २
े
मा
-
नेछ
;
;
ता र आचार सं हताको पालना गनु गराउनु
. ) दीघकालीन नी त पा रत गन सहजकताको भू मका नभाउनु;
४२ ३
. ) आव
४२ ४
क पदपू तका न म
. ) दलका तीन
४२ ५
सफा रश अनु
ा
मुख स म तह बीच सम
गनु;
प नयु
. ) नदशक स म त, आपत् कालीन बैठक र अ धवेशनको अ
४२ ६
. ) नदशक स म त र कायस म तका नणयह वधान स
४२ ७
. ) अ
४२ ८ नर
को मातहतमा रहने
र नयाँ सोच र सो काया
नर
र
;
यकताको भू मका नभाउनु
;
ता गनु
त भएमा
ीकृत गनु र
वकास स म तको गठन गनु र यस स म त माफत दलको वकासको ला ग
यन गन उपाय
दान गनु।
प र
े द ११
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
90
कोष
) कोष
४३
. ) दलको आय
४३ १
दान र दलसँग स
. ) स
त
य तथा
देश तहमा मा
. ) अथ संकलन र सदह रा
. )
ेक र सदलाई न
. ) दलको
ने नगद
, आय-
पमा
नगद वा ज
ा
ी
छा पनेछ।
दान गरी समय समयमा न
ेक तहमा
क
अथ संकलन गनछन्।
ले मा
र
४३ ५
े
नेछ।
बाट
दान गरेको
ीकृ त
४३ ३
ने आय
ुह को ब
त कायस म तले
४३ ४
काशन तथा व
४३ २
तथा गैर-सद नेपाली नाग रकबाट
ोत दलका सद
ाशन ग रनेछ।
यको
व
ापन र पारद शताका
बक खाता संचालन
न म
ग रनेछ।
. ) दलको
४३ ६
-
तीन तीन
ववरण पारदश
(३/३) म हनामा कायपा लका स म तले सो को आ
. ) वषमा एक (१) पटक मा
४३ ७
. ) दललाई
४३ ८
ेक म हनाको खच तथा आयको
ा
ने
ता
ा
ज
कबाट लेखा परी
ेक
ण गनछन्।
रक लेखा परी
लेखा परी
त
त रकाले दलको वेब-साइटमा राखी
ण
नेछ।
ी दानको प न लेखा रा खनेछ र सोको प न मू
ांकन गरी ज
ी लेखा परी
ण
नेछ।
. ) दलले
४३ ९
गरेको अथ स
ा
त कायस म तले दलको राजनी तक उ े
ा
को ला ग
योग गनछ।
प र
े द १२
वधान संशोधन
) वधान संशोधन
४४
. )
४४ १
यस
. )
य सद
. ) रा
% रा
. ) रा
न स
ायपा लका स म त
मुखले रा
य
त
ेछ।
त कुल सद
य महा धवेशनको उप
ह को क
ायपा लका स म त
- तहाई (२/३)
ीमा दुई
ेछ।
य प रषदको बैठक आ
न स
य प रषदमा पेश गनछन् र उप
य कायस म तलाई
मतबाट पा रत
ाव रा
वधानको कुनै धारालाई संशोधन वा खारेज गनु परेमा
य प रषदका सद
- तहाई (२/३) ब
ीमा दुई
४४ ४
न अ घ नै
ाव पा रत
ीमा २०
ाव दलको रा
रा
मुखले पेश गरेका संशोधन वा खारेजीको
ाको क
ब मतबाट सो
दन भ
य महा धवेशन
मुखले उ
को कुल सं
४४ ३
तर क
ायपा लका स म त
स
ुत गनछन्।
महा धवेशनमा ४४ २
वधानको कुनै धारालाई संशोधन वा खारेज गनको ला ग
ह ले संशोधन
ान भई संशोधन
वधान बमो जम आव
सम नवेदन पेश गरेको ३०
ाव स हत दलको अ
या बढाइनेछ।
क
नयमावली
नमाण तथा संशोधनको अ धकार
न हत
रहेको छ।
. )
४४ ५
सरह
ादे शक
ववेकशील नेपाली दलको
वधान संशोधन
.
.
या ४४ १ दे ख ४४ ४ मा उ
े खत रा
य दल
नेछ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
91
प र
े द १३
व वध ) वधानको
४५
ा
ा
. ) यस वधानको
ा
. ) तर
४५ १
४५ २
ायपा लका स म तले गनछ।
ा
ायपा लका स म त स
ी वधानका धाराह को
-
ा भने नदशक स म तले गनछ।
ा
) बाधाअड्काउ फुकाउने अ धकार
४६
. )
४६ १
ायपा लकाको सफा रशको आधारमा नदशक स म तलाई बाधा अड् काउ फुकाउने अ धकार
. ) नदशक स म तले बाधा-अड् काउ फुकाउने अ धकारको
४६ २
योग गनुपूव रा
नेछ।
य कायस म तको बैठकमा सो बारे
छलफल गनु पनछ।
. ) रा
४६ ३
ने म त सान स
य महा धवेशन
)
क
ख
ाकृ तक
) देशमा
मा न
:
ानुसार
नेछ
(३) म हना सान स कनेछ।
कोपको कारण भएमा तीन
हसा अथवा आ
रक वा बा
वा यु
अ न
को कारण भएमा
त कालको ला ग सान
स कनेछ ।
) मा थ उ
(क) र (ख) का कारण बाहेक अ कारणले रा
ग
दन भ
े खत
ा पर सान स कने छै न।
य महा धवेशन
ने
(७)
म त सात
) एक करण, वभाजन तथा वघटन
४७
. ) एक करण,
४७ १
सं
ीमा दुई
तर यस दलको कुनै तहका
वघटन गनु परेमा रा
- तहाई (२/३) ब
ाको क
वभाजन तथा
नवा चत
मतबाट सो
न स
ाव पा रत
सं
नकायको पदा धकारीको
. ) दल वघटन भएमा दलको स
४७ २
ूण स
त रा
य सद
ो मू
को कुल
ेछ।
ा थप न ने गरी तथा आ
कुनै दल वा संगठन यस दलसँग गा भन स
आंच न आउने गरी अ
य महा धवेशनमा मतदान गन स
मा
तामा
ेछ।
नेछ।
यकरण
४८
) नवाचन
. ) रा
४८ १ स
स म त े
य तहको
को ला ग नवाचन
. )
४८ २ अ
नवाचन ह
. )
४८ ३
े
स म त गठन े
स म तमा सो
पदेन सद
उ
दनबाट शु
भई
नवाचनको मत प रणाम नआउ
ेलको अव ध
नेछ।
भ
रहेका वाड, गाउँ पा लका तथा नगरपा लकाका कायस म तका
नवाचन
े
सारको
नेछन्।
स म तलाई
नवाचन घोषणा भएको
नवाचन
चार
रणनी त
बनाउने
दे ख
काया
यन
गन
स
को
अ धकार
ायोजन ग रएको छ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
92
) प हलो महा धवेशनस
वशेष
४९
. ) मा थ ज
४९ १ रा
ी
व
ा
गन उ
ो ले खएको भएप न प हलो महा धवेशन स
समयमा रहेका स
य सद
ह लाई
य प रषद मा ननेछ।
. ) उ
४९ २
अ धवेशनबाट रा
. )
व
,
,
मुख स हत ५ जना कायपा लका
मुख
स म तको
ह ले उ
ा पका
नेछन्।
ायपा लका स म तका सद
व
ायपा लका स म तका ४ जना नयु
नवा चत
जसलाई
स हत ५ जना तथा ४९ ३
य कायस म तको अ
ा वत गनछन्
नवा चत अ
ले अनुमोदन
मुखको ला ग नाम
ा पका तथा कायपा लका स म तले समेत समथन जनाए प
ात्
गनछन्।
. ) प हलो महा धवेशनको समा
प
४९ ३
ात्
नवा चत कायस म तले आ
ो स म तलाई पूणता
दने
या
अगा ड बढाउनेछ।
१
अनुसूची
झ
ववेकशील नेपाली दलको झ
भागमा न
कारको मु
ाको ल
-
ा
: (तीन:दुई) को रहनेछ र सेतो पृ
ाई चौडाईको अनुपात ३ २
ु राइरहेको अनुहार कालो रंगमा अं कत
भू मको म
नेछ ।
२
अनुसूची च
ववेकशील नेपाली दलको च
भागमा न
कारको मु
को ल
-
: (एक:एक) को रहनेछ र सेतो पृ
ाई चौडाईको अनुपात १ १
ु राइरहेको अनुहार कालो रंगमा अं कत
भू मको म
नेछ ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
93
३
अनुसूची
छाप
ववेकशील नेपाली दलको छापको ल
भागमा
न
कारको मु
-
:१ (सात:एक) को रहनेछ। सेतो पृ
ाई चौडाईको अनुपात ७
ु राइरहेको अनुहार कालो रंगमा अं कत
नेछ र मु
भू मको म
ु राइरहेको अनुहारको दा हने भागमा
ववेकशील नेपाली ले खनेछ।
कालो रंगमा
समा
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
94
च
बगतका के ह
णह
:
-
- पचा
२०६९ २०७० साल बनाईएका ऐ तहा सक अ भलेख
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
95
अ भयान भरखर शु
दाँका रणनी त
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
96
ववेकशील नेपालीमा पद बहाल गन नेतृ
लने सपथ:
ले
: ववेकशीलता
मेरो म
1. म सव
ब ृ
ेछु।
I will always be a center of Excellence. 1.1 म वाचा कम र काम बढी गनछु। I will under-promise and over-deliver. 1.2 म चाँडो होइन टाढा पु े गरी दौ डनेछु। I will be a relay marathon runner, not 100 meter dasher. 1.3 म सव
ृ
लाई नै
ान दनेछु। साथै अ
सद
ह लाई सव
ृ
ब सकाउनेछु।
I will recruit the best. I will train our members to become the best. 1.4 म सधै ं यथा
तलाई चुनौती दनेछु।
I will always challenge the status quo. 1.5 व
रीय नी त र उ
ृ
अ
ासलाई म नेपाली माटो सुहाउने गरी लागु गनछु।
I will implement world class policies & best practices in context with Nepal. 2. म सदैव न
ाका साथ काम गनछु।
I will work with highest Integrity. 2.1 हरेक कायमा म पारदश र वन
नेछु।
I will be transparent and humble in my actions. 2.2 अ
कालमा ज त नै
त भो
ु परे प न म सही काय नै गनछु।
I will always do the right thing, no matter what damage it may cause to me in the
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
97
short-term. 2.3 म सम
अपे
ाको सीधा समाधान गन ला
ेछु र स
र साेको काया
ा
यनमा अ बाट प न इमा
ा रताको
ेछु।
ा रा
I am straight shooter and demand integrity in principle and practice. 2.4 मेरो प हलो
नेछ।
ाथ मकता नाग रकको भलाइ गनु
दनेछु अ न मा
मेरो
ाथ मकता
व
ापन
त
काम गनलाई
सप छ नाग रकसँग
ान
नेछ।
My priority is well being of citizens first, those who directly engage with citizens second, and management last. 2.5 मेरो कामले सध एकजुट बनाउने छ, क ह
ै फुटाउने छै न।
My work will always unite, never divide. 3. म आ
ो कायमा सध ज
ु।
ेवार तथा जवाफदेही
I will always be responsible & accountable in my actions: 3.1 मेरो कायले हरेक नाग रकलाई ज
ेवार र नेतृ
गणमा रहेका सबैलाई जवाफदेही ब
सकाउने छ।
My actions will teach citizens to be responsible and leadership accountable. 3.2 म आ
ो कायको असर
ेवार रहनेछु।
त पूण ज
I will be responsible for my actions. 3.3 ज ै जो खम लनु परे प न म नर
र ल
तफ अगा ड बढ् नेछु।
I will always move forward even if it means taking high risks 4. म सध सु
स
ेछु अ न
ेछु।
I will always listen & learn. 4.1 रा ा वचार जो सुकैका भए प न म अँगा
ेछु।
I will embrace good ideas from all sources.
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
98
4.2 सोच,
, वचार र कायशैलीको व वधतालाई म अँगा े छु।
कोण
I will embrace diversity in perspective, viewpoint, thinking and actions. 4.3 म फरक धारणा रा
ेछु।
ेह को वचार प न सु
I will listen to people, even if they hold views diverging from my own. 4.4 म सर-स
नणयबाट
ने ढलाई भ
ाह र राय लनुपन समयको कदर गनछु तर सवसहम तको खोजीमा
ा शी
ने लाभलाई मह दनेछु।
ा
I will value advice (& push-back), but recognize the power of quick decisions over prolonged consensus-building. 4.5 म अाफूलाई समय अनुकूल प रवतन गद लानेछु अ न
ा
जानकारीलाई समय र प र
त अनुकूल
या दनेछु।
त
I will be adaptive, flexible and respond to what I hear. 4.6 अा
ीलाई ढलो होइन चाँडै सुधानछु।
ो ग
I will confront my mistakes sooner than later. 5. आ
ा सद
साथीह
लाई म अादर गनछु।
I will love our members. 5.1 म सँगै काम गन सबैको मेरो कायमा
ा म
नेछ।
Everyone who works with me is an owner. 5.2 आ
ा सद
ह को उ
मशील र सामा जक
न सघाउने छु।
यासलाई म सफल
I will help our members succeed in their entrepreneurial and social ventures. 5.3 हामी मलेरै सफल
नेछ ।
We will succeed together. 5.4 मेरो कामको
,
ेय जो कोहीले लेअोस् मलाई आप
ने छै न।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
99
I don’t mind who takes the credit for my work. 6. "श
ले अ
:
त
बनाउद जा
।
सैले संगठन भ
नेतृ
को नय मत प रवतन
ने सं
ारलाई म सु न
त
"
गराउनेछु।
"Absolute power corrupts absolutely. That is why I will make sure regular changes in our leadership (including myself)."
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १
100
ववेकशील नेपाली दललाई स
क गन
यस हातेपु
का बारे
गनुहोला हा
वा सुधारको ला ग ववेकशील नेपाली नेतृ हातेपु
का टोलीलाई स
क
ो ईमेल
info@leadnepal.com
हा
: 9851149214 (977) International Code
ो फोन
हा
ो के
:
य कायालयको ठे गाना
,
ववेकशील नेपाली दल पो ब
५२७७, काठमाड , नेपाल
BibekSheel Nepali Party, P.O.Box 5277, Kathmandu, Nepal के
य कायालयको
तपा को ज हा
: www.leadnepal.com/contact
ाप
: www.leadnepal.com/districts
ामा हामी यहाँ छ
: www.leadnepal.com
ो वेबसाईट
In English, website: http://en.leadnepal.com : www.facebook.com/bibeksheelnepali
फेसबुकमा
: www.twitter.com/bibeksheelnp
टरमा
:
ववेकशील नेपाली दलको सद
लन वा साथी ब : www.leadnepal.com/join
ता
स
ाद कय टोली
, व वता कोईराला, मनन महजन, संजय रमाल, गो व नारायण, अजुन सहँ ठकुरी, जीवन
अनुशा थापा े
र ववेकशील नेपाली दलका अ स
य साथीह ।
ववेकशील नेतृ
का ला ग हातेपु
का
- सं
. (पौष २०७२)
रण १ १