Magazyn Biomasa 10(50)/2018 by Magazyn Biomasa

NR 10 (50) LISTOPAD 2018 ISSN 2353-9321

/ BIOMASOWY POTENCJAŁ UKRAINY

zdj. Shutterstock

/ Szykują się duże zmiany na rynku kotłów na paliwa stałe / Kogeneracja w 2019: dla kogo szansa, dla kogo strata?

OD REDAKCJI

WWW.GRUPPOAB.COM

Czas wyzwań Przed branżą OZE ważny okres. Czas oczekiwań i wyzwań. Oczekiwań na rozstrzygnięcie listopadowych aukcji, kolejną nowelizację ustawy o OZE, nowe przepisy dla wysokosprawnej kogeneracji, zmiany w ustawie o nawozach i nawożeniu, pierwsze rezultaty programu „Czyste powietrze”. Prawo, które pozwoli na długoterminowy i bezpieczny rozwój sektora, które uwzględni aktualną sytuację gospodarczą kraju, unijne wymogi środowiskowe, zmiany klimatu, przewidzi wahania na rynku energii – to są nasze wyzwania na przyszły rok. Stoimy przed szansą ustanowienia przepisów, które uwzględnią sensowne postulaty branży, a jednocześnie obecne możliwości rządu w zakresie systemu wsparcia dla odnawialnych źródeł energii. Kompromisy są trudne, ale to one świadczą o dojrzałości związku. Ten, który łączy sektor OZE i rząd, przeszedł wiele kryzysowych faz. Czy obie strony są gotowe do wysłuchania swoich racji z szacunkiem i wypracowania zadowalającego rozwiązania? Czas pokaże. 2019 to także rok wyzwań dla redakcji „Magazynu Biomasa”. Numer, który trzymają Państwo w rękach, jest 50., jubileuszowym wydaniem gazety. W ciągu kilku

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Jolanta Kamińska

ostatnich lat przeszliśmy długą drogę jako czasopismo branżowe – zmieniła

REDAKTOR NACZELNA

się nazwa gazety, jej wygląd, redaktor naczelny, skład redakcyjny, rubryki. Jedno pozostało niezmienne – przyświecająca założeniu magazynu idea promowania biomasy jako najlepszego w krajowych warunkach odnawialnego źródła energii. Chyba nie będzie zbyt śmiałe stwierdzenie, że przez te lata „wrośliśmy” w branżę i jesteśmy nie tylko gazetą o branży, ale i dla branży, pełniąc rolę jej integratora. Bardzo dziękuję Państwu za zaufanie, jakim nas darzycie. Nasz magazyn ma być gazetą bliską branżystom – dlatego pokazujemy przede wszystkim Państwa sylwetki i historie, komentarze i postulaty, firmy i produkty. Zapraszam Państwa do tworzenia wspólnie „Magazynu Biomasa” przez następne, mam nadzieję, długie lata.

OPINIE

| ANALIZY | K OMENTARZE | ENERGIA |

RYNEK

BIZNES

Luty 2015 Zmieniamy nazwę na „Magazyn Biomasa”

| PRAWO

OGÓLNOPOLSKI MIESIĘCZNIK KLASY BIZNES NR 1 | MAJ 2014 | WWW.BIOMASA24.COM

SPECIAL REPORT:

POLISH PELLET MARKET p. 11 M A G A Z Y N

OPINIE

OGÓLNOPOLSKI MIESIĘCZNIK KLASY BIZNES | NR 2 (20) LUTY 2016 | WWW.MAGAZYNBIOMASA.PL | ISSN 2353-9321

M A G A Z Y N

Październik 2016 Gilles Gauthier z European Pellet Council na okładce „Magazynu Biomasa” M A G A Z Y N

OPINIE

OGÓLNOPOLSKI MIESIĘCZNIK KLASY BIZNES | NR R 9 (38) PAŹDZIERNIK P 2017 | WWW.MAGAZYNBIOMASA.PL | ISSN 2353-9321

II Forum Pelletu - razem możemy więcej

Luty 2018 Nowy rok i nowy layout - magazyn jest bardziej czytelny i przejrzysty NR 2 (42) LUTY 2018 ISSN 2353-9321

OZE - nie ma aukcji, nie ma wsparcia, kto polegnie?

OPINIE

OPINIE

OGÓLNOPOLSKI MIESIĘCZNIK KLASY BIZNES |NR 2 (9) LUTY 2015 | WWW.MAGAZYNBIOMASA.PL | ISSN 2353-9321

Sektor OZE stoi przed wielką szansą NR N R 11/2014 /201 014 4 MA M MAJ AJ 2 20 2014 0114 4

Maj 2014 Pierwszy numer „Biomasy”

Str. 4-7

skazany na sukces?

POLSKIE PLANTACJE ROŚLIN ENERGETYCZNYCH EC SIEKIERKI – NOWE BIOMASOWE SERCE POLSKI

OGÓLNOPOLSKI MIESIĘCZNIK KLASY BIZNES | NR 9 (27) PAŹDZIERNIK 2016 | WWW.MAGAZYNBIOMASA.PL | ISSN 2353-9321

M A G A Z Y N

Od osadów do biowęgla

LUTY 2016

Rynek pelletu

Wiceminister Jerzy Pietrewicz:

MAGAZYN BRANŻOWY DLA UŻYTKOWNIKÓW I INWESTORÓW PRZEMYSŁU BIOGAZOWEGO

CZAS NA BIOGAZ

Toryfikacja biomasy dla energetyki i... rolnictwa W numerze dodatek: „Rynek Biogazu”

Budowa i eksploatacja biogazowni

krok po kroku

Dotacje na biogazownie Przegląd rekomendowanych

firm

Luty 2016 Numer specjalny na włoskie targi pelletowe „Progetto Fuoco”

I Forum Pelletu – konferencja z energią str. 48

RES BIOGA

energetyczny smok Europy

ZDJĘCIA: PORT ARTHUR, GERMAN PELLETS

BIOGAZ

II K O

z perzu wydłużonego

TRACJA:

REJES ynbiomasa.pl www. magaz 44 33 22 tel.: 791 e-mail: biogaz .pl iagroup @biomassmed

II KONGRES BIOGAZU =DUHMHVWUXM VLØ MXĻ G]LĚ BIOGAZOWNIA – W KIERUNKU UT YLIZACJI ODPADÓW

181

7r .

TANIA ENERGIA

9 grudnia 20

18-19 grudnia 2017 r. | HOTEL OSSA****/k RAWY MAZOWIECKIEJ Maciej Kosiński +48 792 122 038 biometan@biomassmediagroup.pl

Październik 2017 II Forum Pelletu i II Kongres Biogazu czasopismo pełni rolę integratora branży Organizatorzy

Ustawa o OZE: wielkie nadzieje czy wielka przegrana? Odpady komunalne a produkcja biogazu

Patroni medialni

Recykling drewna poużytkowego NA ZDJĘCIU GILLES GAUTHIER, EUROPEAN PELLET COUNCIL

/ Polska biomasa tonie? / Wykorzystanie bioodpadów szansą dla biogazowni / Elektromobilność – od hybrydy po baterie

AROL

DZIÄ&#x2DC;KUJEMY

BIOGAS

Moderator

ZA ZAUFANIE

SPIS TREŚCI

magazyn dla profesjonalistów

AKTUALNOŚCI 8

Aktualności Polska

Aktualności świat

FORUM BIOMASY 12

Biomasa w ciepłownictwie - komentarze branży

BIOMASA NA ŚWIECIE 14

Ukraina – biomasowy partner z olbrzymim potencjałem

RYNEK KOTŁÓW 18

Czy branża kotlarska jest gotowa na walkę ze smogiem?

BIOMASA W PRZEMYŚLE 22

Biznes inwestuje w OZE

RYNEK ENERGII 26

Ministerstwo Energii chce rozwoju kogeneracji

Kogeneracja w 2019 roku – dla kogo szansa, dla kogo strata?

BIOMETAN 34

Przesłanki certyfikacji biometanu

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE 36

Dzierżoniów modernizuje system ciepłowniczy

ELEKTROMOBILNOŚĆ 40

Ehulajnoga – zakup dla idei, zabawy czy ze względów praktycznych?

WYDARZENIA 43

Pol-Eco System – czyste powietrze, energia i klimat

SPIS TREŚCI

Ukraina – biomasowy partner z olbrzymim potencjałem

/ 14

Czy branża kotlarska jest gotowa na walkę ze smogiem?

Ministerstwo Energii chce rozwoju kogeneracji

/ 18

/ 26 Członek UPEBI

Prezes Zarządu: Maciej Roik m.roik@biomassmediagroup.pl Członek Zarządu: Maciej Kosiński m.kosinski@biomassmediagroup.pl Biuro Zarządu: Monika Michalska biuro@biomassmediagroup.pl tel: +48 791 44 33 22 Wydawca: Biomass Media Group Sp. z o. o. ul. Polna 7, 62-006 Kobylnica NIP: 777 326 38 86 REGON: 3644 9792 6, KRS: 0000626900 tel: +48 791 44 33 22 biuro@biomassmediagroup.pl www.biomassmediagroup.pl

Redaktor naczelna: Jolanta Kamińska j.kaminska@magazynbiomasa.pl Redaktor prowadząca: Beata Klimczak beata.klimczak@magazynbiomasa.pl Redakcja: Rafał Wąsowicz rafal.wasowicz@magazynbiomasa.pl Dział sprzedaży: Agnieszka Kęczkowska agnieszka.keczkowska@biomassmediagroup.pl +48 730 291 100 Dział prenumeraty: prenumerata@magazynbiomasa.pl +48 791 44 33 22 Korekta: Elżbieta Ignacionek Skład: Wojtek Szybisty

Członek założyciel PRP

Adres redakcji: Magazyn Biomasa ul. Polna 7, 62-006 Kobylnica k/Poznania redakcja@magazynbiomasa.pl www.magazynbiomasa.pl fb.com/magbiomasa Nakład: 1600 egzemplarzy Druk: Betmor

Redakcja nie bierze odpowiedzialności za treści reklam i nie zwraca tekstów niezamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów, zmiany ich tytułów i doboru zdjęć.

zdj. CBA

AKTUALNOŚCI POLSKA pracowników elektrowni zabezpieczono ponad 100 tys. zł. – Proceder, jak wskazują ustalenia śledczych, mógł spowodować wielomilionowe straty na szkodę spółki Skarbu Państwa – Polskiej Grupy Energetycznej SA – poinformował Piotr Kaczorek, CBA. Więcej o tej sprawie pisaliśmy w „Magazynie Biomasa” luty 2017.

Następne klastry z certyﬁkatem ME Ministerstwo Energii rozstrzygnęło drugi konkurs na Certyfikat Pilotażowego Klastra Energii. W ubiegłorocznej edycji certyfikaty otrzymały 33 klastry. W tym roku taka sama liczba klastrów może poszczycić się tym dokumentem. Do drugiego konkursu zgłosiły się 84 klastry

Kolejne zatrzymania w sprawie korupcji w ZE Dolna Odra Na początku listopada na polecenie prokuratora agenci CBA ze Szczecina zatrzymali dwie kolejne osoby podejrzane w śledztwie w sprawie korupcji przy dostawach paliwa bioenergetycznego do kotła zasilanego biomasą do Zespołu Elektrowni Dolna Odra – Elektrownia Szczecin: biznesmena prowadzącego działalność w zakresie wytwarzania i dostaw paliwa bioenergetycznego oraz kierowcę dostarczającego fałszywą biomasę. Usłyszeli już w prokuraturze zarzuty o charakterze korupcyjnym. Przypomnijmy, że według śledczych CBA i prokuratury w ZE Dolna Odra Elektrownia Szczecin, w zamian za łapówki przyjmowano surowiec, który nie spełniał wymogów jakościowych i norm technicznych. Już wcześniej zatrzymano 45 osób, m.in. biznesmenów i pracowników elektrowni, kierowców ciężarówek oraz przedstawicieli producentów biomasy. Ówczesny główny inżynier elektrowni został zatrzymany na gorącym uczynku przyjęcia łapówki w wysokości 50 tys. zł. W pomieszczeniach służbowych

16 wniosków, a 68 pozostałych skierowano do oceny merytorycznej. Przedstawiciele klastrów prezentowali dotychczasowe działania oraz plany rozwoju. Ostatecznie Certyfikat Pilotażowego Klastra Energii przyznano 33 klastrom z 13 województw. Sześć otrzymało certyfikat z wyróżnieniem. Ministerstwo Energii zapowiada cykliczny monitoring klastrów. Certyfikat ma natomiast ułatwić aplikowanie o środki w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko. Nabór na dotacje w tym systemie trwa do końca listopada. Certyfikowane klastry mogą skorzystać z wydzielonego dla nich budżetu w wysokości 50 mln zł. zdj. Ministerstwo Energii

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

z 14 województw. Po ocenie formalnej odrzucono

AKTUALNOŚCI POLSKA REKLAMA

W ZE PAK zbudują drugi kocioł biomasowy Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin SA poinformował o zgodzie Rady Nadzorczej na realizację inwestycji polegającej na utworzeniu w elektrowni Konin drugiej biomasowej jednostki wytwórczej na bazie istniejącego kotła węglowego i istniejących turbozespołów. Inwestycja polegać będzie na przebudowie pyłowego kotła węglowego K7 na fluidalny kocioł biomasowy. Jego przewidywana moc to ok. 50 MW. Po zakończeniu inwestycji moc osiągalna elektrowni na bazie biomasy osiągnie poziom ok. 100 MW. Inwestycja ma zostać zrealizowana za ok. 18 miesięcy. Koszt szacowany jest na 100-130 mln zł, w zależności od

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

zakresu przeprowadzonych prac modernizacyjnych.

PKP uruchamia ładowarki na dworcach PKP SA uruchomiły ładowarki samochodów elektrycznych przy dworcach: Katowice, Katowice Ligota, Częstochowa i Gliwice. Wyposażone są w dwa gniazda ładujące, każde o mocy 22 kW. Umożliwiają ładowanie dwóch samochodów jednocześnie. Dla ułatwienia miejsca postojowe do ładowania pomalowane zostały na zielono i oznaczone specjalnym piktogramem. – Z urządzeń będą mogli skorzystać m.in. uczestnicy zbliżającego się, tegorocznego Szczytu Klimatycznego w Katowicach – mówi Mirosław Antonowicz, członek zarządu PKP S.A. W pierwszym etapie PKP S.A. planuje montaż 10 stacji do ładowania samochodów elektrycznych. W przyszłym roku kolejne dostępne będą przy dworcach: Warszawa Centralna, Warszawa Wschodnia, Wrocław Główny, Opole Główne, Gdynia Główna i Gdańsk Wrzeszcz. W przyszłości stacje będą mogły również stanowić bazę dla usługi e-carsharing’u, umożliwiając pasażerowi wypożyczenie lub pozostawienie samochodu elektrycznego. Oprac. Beata Klimczak

AMS elektronik

66-225 Szczaniec, ul. Lipowa 31 tel. 604 461 595, e-mail: ams@e7.pl 9

zdj. Neste

AKTUALNOŚCI ŚWIAT S.A. Inwestycja będzie pierwszym realizowanym przez Fluence Corp. projektem typu „od odpadów do energii” w Argentynie. System zaprojektowany jest specjalnie do przetwarzania odpadów produkcji zwierzęcej – wykonawca przeprowadzi modernizację obecnej instalacji oczyszczania ścieków przy firmie w taki sposób, by osady ściekowe i produkty uboczne produkcji mięsnej były surowcem do wytwarzania biogazu. Z biogazu powstanie energia elektryczna

W Kalifornii pojadą na biopaliwie

i cieplna – ta pierwsza będzie zasilała sieć energetyczną Buenos Aires, druga w głównej mierze będzie wykorzystywana na potrzeby zakładu. ArreBeef Ener-

Ponad 600 ciężarówek kalifornijskiej firmy Ecology zaczęło jeździć na paliwie odnawialnym Neste MY Renewable Diesel. Zarząd firmy w komunikacie pra-

gia, dzięki rządowemu programowi RenovAR wspierającego efektywność energetyczną, będzie otrzymywać wsparcie finansowe za produkcję energii z OZE.

sowym informuje, że zmiana poskutkowała mniejszymi zanieczyszczeniami flirtów powietrza i ułatwiła zarządzanie flotą. Równie ważny jest aspekt ekologiczny, czyli znaczna redukcja emisji CO2 NR 10 (50) LISTOPAD 2018

do atmosfery. Przedsiębiorstwo Ecology jest jedną

Nowa inwestycja kogeneracyjna Host

z największych firm transportowych na Zachodnim

Holenderska firma Host – dostawca technologii

Wybrzeżu USA, oferując usługi przewozowe, dostaw

produkcji energii odnawialnej przy wykorzystaniu

ponadgabarytowych i kontenerowych z portów Los

biomasy i odpadów – ogłosiła rozpoczęcie budowy

Angeles i Long Beach. Firma specjalizuje się także

kogeneracyjnej elektrociepłowni biomasowej w ho-

w transporcie odpadów drzewnych i materiałów

lenderskim Duiven. System powstanie w istniejącym

recyklingowych.

już budynku firmy Sparkling Biomass BV – zleceniodawcy projektu. Początkowo planowano zasilać

Biogazownia przy zakładzie mięsnym w Argentynie

elektrociepłownię biomasą drzewną pozyskiwaną z kompostowni przetwarzającej zielone odpady, ale dzięki zaawansowanej technologii, w jaką zostanie wyposażony obiekt, będzie możliwe także użycie in-

Firma Fluence Corp. podpisała warty 1,7 mln EUR

nych rodzajów biomasy i odpadów. Wyprodukowane

kontrakt na budowę zakładu produkującego biogaz

przez instalację prąd, ciepło i para będą wykorzysty-

w procesie fermentacji metanowej przy argentyń-

wane przez zakład wytwórni pasz, nadwyżka energii

skim przedsiębiorstwie mięsnym ArreBeef Energia

ma być sprzedawana do sieci.

REKLAMA

INSTALACJE BIOGAZOWE DUŃSKA JAKOŚĆ I DOŚWIADCZENIE

www.lundsbybiogas.dk 10

zdj. ENGIE

AKTUALNOŚCI ŚWIAT

Źródła odnawialne biją w Wielkiej Brytanii kolejny rekord Moc zainstalowanych OZE w Wielkiej Brytanii przekracza 50 proc. i tym samym po raz pierwszy jest większa od mocy generowanej przez paliwa kopalne. Najnowszy raport „Drax Electric Insights report” pokazuje zmiany brytyjskiego rynku energii w ciągu ostatnich pięciu lat. Według autorów dokumentu 1/3 krajowych instalacji zasilanych węglem, olejem lub gazem została wygaszona, natomiast potencjał źródeł odnawialnych w tym samym czasie potroił się, osią-

bloku ma być spalana w 100 proc. biomasa drzewna pochodząca ze zrównoważonych źródeł. Konsorcjum pozyskało na projekt do tej pory 19 mln EUR z funduszy unijnych. Tego typu projekty Arbaflame zostały przetestowane już w 15 innych elektrowniach.

biomasy, jako trzeciego największego źródła energii w Wielkiej Brytanii – moc zainstalowana z surowca w 2017 i 2018 r. wyniosła 20 proc. wszystkich zainstalowanych mocy OZE w kraju. W ciągu tych dwóch lat zmodernizowano dwa duże węglowe bloki energetyczne pod kątem spalania biomasy (Drax i Lynemouth).

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju inwestuje w OZE na Ukrainie EBOiR promuje ukraińskie inwestycje wykorzystujące zaawansowane technologie przeznaczone do

ENGIE chce zmodernizować blok węglowy na biomasowy

zagospodarowania odpadów produkcji rolnej. Instytucja zagwarantuje finansowanie wybranych projektów OZE, wśród nich budowę 6 MB biogazowni w Kirovrogadzie w centralnej części kraju. To pierwsza tego

W listopadzie europejskie konsorcjum ARBAHEAT

typu instalacja na Ukrainie. Dofinansowanie instala-

rozpoczęło pracę nad raportem dotyczącym poten-

cji wyniosło ponad 500 tys. USD z EBOiR i ponad

cjalnej modernizacji węglowego bloku ENGIE w Rot-

22 tys. EUR z funduszy unijnych. Zastosowana w bio-

terdamie na elektrociepłownię kogenercyjną zasilaną

gazowni instalacja ma ograniczyć zapotrzebowanie

biomasą. Innowacyjną technologię ma dostarczyć

obiektu na energię, a uzyskany w procesie produkcji

firma Arbaflame AS. Raport ma wykazać techniczne

bogazu poferment będzie wykorzystywany jako natu-

możliwości przeprowadzenia zmiany i oszacować efek-

ralny nawóz.

tywność kosztową takiej inwestycji. W planowanym

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

gając 42 GW. Szczególną uwagę raport zwraca na rolę

Oprac. Jolanta Kamińska REKLAMA

FORUM BIOMASY

Czy w pana opinii zmiany na rynku energii (modernizacje zakładów, wsparcie dla kogeneracji) będą warunkowały wzrost zużycia biomasy w ciepłownictwie? Bogusław Regulski wiceprezes zarządu Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie Wyzwania płynące z unijnej polityki klimatyczno-energetycznej dla ciepłownictwa wskazują na wzrastającą wagę ciepła pochodzącego z OZE. Wspomnieć trzeba chociażby o celach nowej Dyrektywy OZE – 32 proc. w 2030 r. i po 1,3 proc. rocznie wzrostu udziału OZE w ciepłownictwie od 2021 r. Do tego dochodzi znowelizowany ETS, w którym ciepłownictwo dostanie tylko 30 proc. darmowych uprawnień do emisji CO2, liczonych wg benchmarku gazowego. I wreszcie – pilna potrzeba uzyskania przez ponad 80 proc. istniejących sieci ciepłowniczych statusu „efektywnego systemu ciepłowniczego”, dla spełnienia którego ważne jest, obok ciepła z kogeneracji, ciepło z OZE. Jest więc w tych działaniach miejsce również dla biomasy. Wiemy już na pewNR 10 (50) LISTOPAD 2018

no, że w małych systemach ciepłowniczych coraz bardziej przebijają się pomysły na modernizacje części mocy wytwórczych z wykorzystaniem biomasy. Z całą pewnością można stwierdzić, że sektor ciepłowniczy powoli otwiera się na technologie biomasowe. Ich rozwój, a więc i skalę wykorzystania biomasy, będzie warunkować jej dostępność i przede wszystkim koszt pozyskania, który jest podstawowym elementem oceny jej przydatności do kształtowania polityki taryfowej wobec odbiorców ciepła. Trzeba pamiętać, że ciepło z OZE nie ma żadnych mechanizmów wsparcia operacyjnego. Może się okazać, że to bariera cenowa będzie przyczyną do ograniczenia zainteresowania biomasą w sektorze ciepłowniczym.

Paweł Łazicki wiceprezes zarządu PUGK Sp. z o.o. Nidzica Problematyka zagadnienia jest obecnie bardzo złożona. Rzeczywiście widzę spore zainteresowanie branży ciepłowniczej tematem spalania biomasy jako alternatywy dla drożejącego węgla. Odczułem to zainteresowanie osobiście, bo od momentu uruchomienia naszego źródła biomasowego, tj. od stycznia 2018 r. do dziś mieliśmy ok. 30 wizyt osób związanych z tematem ciepłownictwa: prezesów spółek, burmistrzów, radnych gmin, a nawet osób z sektora prywatnego. Delegaci reprezentowali różne pod względem wielkości mocy zainstalowanej źródła ciepłownicze. Moim zdaniem będziemy spalali większe ilości biomasy niż do tej pory, bo sporo zakładów ciepłowniczych chce osiągnąć status systemów efektywnych energetycznie, a tu niezbędna staje się biomasa. Problem jest inny. Czy wytwórcy biomasy będą w stanie nadążyć ze zwiększającym się zapotrzebowaniem rynku i nie spowoduje to z kolei drastycznych podwyżek cen tego surowca. Budujemy dziś wysokosprawne systemy ciepłownicze z nadzieją, że dedykowana dla tych instalacji zrębka leśna w końcu pojawi się na rynku biopaliw. 12

FORUM BIOMASY

Konrad Nowak prezes zarządu MPEC Sp. z o.o. w Olsztynie Rozsądne wykorzystanie biomasy w ciepłownictwie jest bardzo dobrym kierunkiem dywersyfikacji źródeł ciepła, szczególnie w dobie koniecznej głębokiej modernizacji technologicznej związanej z wymogami środowiskowymi. W mojej ocenie jednak skoncentrowanie się wyłącznie na spalaniu biomasy zamiast węgla nie może stanowić jedynego remedium na aktualne bolączki sektora. Konieczne jest ustalenie indywidualnego dla każdej instalacji udziału biomasy w łącznym bilansie wykorzystywanych paliw. Przed podjęciem decyzji o częściowym zastąpieniu węgla biomasą w miejskiej ciepłowni konieczne jest dogłębne zbadanie lokalnych zasobów biomasy, która nie będzie miała innych nabywców, np. przemysłu meblarskiego. W innym wypadku, zastępując węgiel i uciekając przed coraz wyższymi kosztami środowiskowymi, np. zakupu uprawnień do emisji CO2 czy wysokimi kosztami dostosowania do wymogów dyrektywy IED, narażamy się na wpadnięcie w pułapkę walki cenowej o surowiec z podmiotami mogącymi po prostu zapłacić więcej. W konsekwencji taka sytuacja, szczególnie że rynek biomasy w Polsce jest bardzo zmienny w zakresie podaży i ceny, może doprowadzić do nieakceptowalnego wzrostu cen ciepła. Reasumując, energetyka cieplna będzie w najbliższych latach no się z dużą ostrożnością podchodzić do wyboru typu tego paliwa, technologii oraz docelowej ilości, ze szczególnym zwróceniem się w kierunku wykorzystania biomasy dostępnej lokalnie, jednocześnie jak najmniej atrakcyjnej dla innych uczestników rynku.

REKLAMA

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

intensywnie zwiększać wykorzystanie różnych form biomasy. Dlatego, w mojej ocenie, powin-

BIOMASA NA ŚWIECIE

Ukraina – biomasowy partner z olbrzymim potencjałem

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Ukraina posiada jeden z największych potencjałów biomasy w Europie. Szacuje się, że przebija go tylko Francja. Gdyby spełniły się obliczenia ekspertów, do 2020 r. ilość wytwarzanej energii z biomasy elektrycznej na Ukrainie będzie odpowiadała ekwiwalentowi 7,7 mld m3 gazu.

becnie potencjał naszego wschodniego sąsiada wykorzystywany jest w niewielkim stopniu.

Głównym problemem był przez wiele lat brak zielonej taryfy, którą uchwalono dopiero w czerwcu 2012 r. Duże inwestycje w OZE ruszyły na Ukrainie niedawno. Jednak jeśli sektor „zielonej energii” w kraju będzie się dalej rozwijał, nasz wschodni sąsiad może stać się głównym partnerem polskich firm choćby w kontekście importu biomasy na pellet. Pod koniec ubiegłego roku premier Wołodymyr Hrojsman zadeklarował, że do 2020 r. „musimy zapomnieć o imporcie (rosyjskiego gazu – przyp. red.)”. O potrzebie zastąpienia importowanego gazu na biomasę mówił również szef Funduszu Efektywności Energetycznej Siergiej Sawczuk w swojej prelekcji „Wykorzystanie małoproduktywnych ziem do uprawy bioenergetycznego surowca” w trakcie konferencji zorganizowanej przez Bioenergetyczne Stowarzyszenie Ukrainy. – Na Ukrainie są 4 mln ha ziem, które mogą być wykorzystane pod kultury energetyczne. Mówimy o obwodach kijowskim, żytomierskim, lwowskim i czernihowskim – przekonywał Siergiej Sawczuk. Analitycy już zdążyli wyliczyć, że wysiew kultur energetycznych na powierzchni 1 mln ha ze średnią wydajnością 11,5 mln t jest w stanie zastąpić import 5,5 mln m3 gazu.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

zdj. Shutterstock

BIOMASA NA ŚWIECIE

Szansa na polski eksport? Zdaniem analityków obecnie okres zwrotu inwestycji w biogazownie na Ukrainie będzie wynosić 7-10 lat (wcześniej – od 25 do 50 lat). Ale, niestety, problem polega na tym, że istnieje wymóg ustawowy, aby w 50 proc. urządzeń wykorzystanych do produkcji pochodziła od wytwórców działających na Ukrainie. Tymczasem urządzeń dla energetyki odnawialnej nie produkuje się w wystarczającej ilości, dlatego trudno jest uruchomić projekt pozwalający na skorzystanie z zielonej taryfy. Wydaje się jednak, że na tym obszarze istnieje spory potencjał dla polskich firm, które już teraz działają za naszą wschodnią granicą. - Dzisiaj wielu polskich przedsiębiorców importuje z Ukrainy m.in. pellet. Problem jest jednak w jego jakości, czasami bardzo słabej. Gdyby nie to, cena biopaliwa z Ukrainy byłaby bardzo konkurencyjna – przyznaje Paweł Gonciarz z hurtowni Long z Dąbrowy Górniczej. Wtóruje mu Andrzej Banasik 15

zdj. shutterstock

BIOMASA NA ŚWIECIE

/ Rośnie liczba producentów pelletu na Ukrainie. Zdecydowana większość surowca eksportowana jest na Zachód.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

z firmy Rafit - jeden z polskich średnich producen-

południu zlokalizowane są źródła geotermalne. Wes-

tów pelletu, który podkreśla, że kontrahent ukraiński

przeć je mają olbrzymie fundusze.

jest nieprzewidywalny: – Raz dostarczana trocina

Jak wynika z raportu opublikowanego przez Mię-

jest rzeczywiście dobrej jakości, drugim razem nie

dzynarodową Agencję Energii Odnawialnej (IRENA),

nadaje się do produkcji pelletu – mówi. Potwierdza-

w niedawno zatwierdzonym na Ukrainie Krajowym

ją to także przedstawiciele polsko-ukraińskiej Izby

Planie Działań na rzecz Energii Odnawialnej (NRE-

Handlowej, którzy właśnie w jakości surowca widzą

AP) udział energii odnawialnej w całkowitym zuży-

największą przeszkodę w zwiększeniu handlu pelle-

ciu energii końcowej wzrośnie z 3 proc. w 2009 r.

tem pomiędzy naszymi krajami.

(rok bazowy planu) do 13,2 proc. do roku 2030. Jed-

Ukraina ma niesamowite zasoby w sektorze OZE. Du-

nak łączna wartość może zostać zwiększona do 21,8

żym potencjałem charakteryzuje się energia pochodzą-

proc. – pod warunkiem wdrożenia opcji określonych

ca z biogazu pozyskiwanego z odpadów. Na Ukrainie,

w raporcie. Zwiększenie udziału energii ze źródeł

według danych Europejsko-Ukraińskiej Agencji Ener-

odnawialnych z 13,2 proc. do 21,8 proc. w 2030 r. do-

getycznej, istnieje ok. 2 tys. składowisk przemysłowych

prowadziłoby do oszczędności w wysokości 175 mln

i komunalnych odpadów, z których prawie połowa jest

USD rocznie w 2030 r. Przy uwzględnieniu korzyści

nielegalna. Faktycznie ok. 4 proc. powierzchni kraju

wynikających ze zmniejszenia skutków dla zdrowia

zaśmiecono. Masę tych odpadów szacuje się na ponad

i zmniejszenia emisji CO2, wzrośnie do 1,3 mld USD

35 mld t. Każda tona przetwarzania tych odpadów

rocznie w oparciu o ostrożne szacunki i przyniesie

mogłaby przynieść ok. 3,5 tys. kWh energii elektrycznej.

oszczędności w wysokości 5,5 mld USD w 2030 r.

Powstało już kilka projektów pilotażowych pozyskania

Eksperci sugerują, że 73 proc. potencjału wytworzo-

ciepła odpadowego i utylizacji odpadów kopalnych.

nej energii odnawialnej będzie można wykorzystać

Wybicie: Ukraina ma niesamowite zasoby w sektorze

do ogrzewania, 20 proc. do wytwarzania energii

OZE. Dużym potencjałem charakteryzuje się energia

elektrycznej i 7 proc. – w sektorze transportu.

pochodząca z biogazu pozyskiwanego z odpadów

Gdyby Ukraina zdecydowała się wdrożyć plan zawarty w raporcie IRENA, nastąpi znaczny wzrost

Środkowa Ukraina – potencjał biomasy

zużycia biomasy do 2030 r. w porównaniu z oczeki-

Potencjał energii odnawialnej istnieje na Ukrainie

waniami wynikającymi z obecnej polityki. W szcze-

praktycznie w każdym regionie. W środkowej części

gólności 57 proc. zasobów bioenergii – biomasa,

Ukrainy, gdzie przeważa rolnictwo, powstaje znaczna

biogaz – może być wykorzystane do ogrzewania,

ilość odpadów z tego sektora, które można wykorzy-

a pozostałe 16 proc. pochodzi z energii słonecznej

stać jako biomasę. W części zachodniej i północnej

i źródeł geotermalnych. Udział energii wiatrowej

powstaje dużo bioodpadów, a na zachodzie i na

w wytwarzaniu energii elektrycznej może osiągnąć

BIOMASA NA ŚWIECIE 49 proc., podczas gdy energia wodna może stanowić

na biomasę. Opierając się na głównych trendach

20 proc., łączna produkcja ciepła i energii elektrycz-

istniejących w UE, wydaje się, że dla Ukrainy prio-

nej – 18,96 proc., energia słoneczna PV – 11,9 proc.,

rytetem jest rozwój elektrociepłowni na biomasę.

a energia geotermalna – 0,14 proc.

Zdaniem specjalistów powinien też zwiększyć się

Realizacja planu tzw. Mapy Energi Odnawialnej

udział biomasy w produkcji energii w porównaniu

w dużej mierze zależy od inwestycji w energię odna-

z innymi sektorami OZE. Ponadto przedstawiciele

wialną na Ukrainie. A tych jest coraz więcej. Jednym

UE, którzy wspierają inwestycje na Ukrainie, sugeru-

z podmiotów, który inwestuje w kraju, jest Europej-

ją, że ta powinna poświęcić więcej uwagi produkcji

ski Bank Odbudowy i Rozwoju promujący inwesty-

i konsumpcji biopaliw drugiej generacji oraz wdraża-

cje w innowacyjne technologie i najlepsze praktyki

niu kryteriów zrównoważonego rozwoju w sektorze

związane z wykorzystaniem odpadów rolniczych na

bioenergetycznym.

Ukrainie, zapewniając finansowanie zrównoważonej

Rafał Wąsowicz

energii zgodnie ze swoją strategią dla kraju. EBOR to największy międzynarodowy inwestor finansowy na Ukrainie. Do tej pory bank dokonał skumulowanego zobowiązania w wysokości prawie

*Przy pisaniu artykułu korzystałem m. in. z opracowania „Energetyka odnawialna - problem czy szansa dla Ukrainy?” A. Kalinichenko, L. Malynska, W. Kalinichenko i N. Sazonovey.

12,1 mld EUR na ok. 400 projektów od początku swojej działalności w tym kraju w 1993 roku. do 15 mln EUR Grupie I & U, zintegrowanemu gospodarstwu rolnemu prowadzącemu uprawę roślin i produkcję cukru na Ukrainie. Środki zostaną wykorzystane na sfinansowanie rozwoju, budowy i eksploatacji

Michał Goździkowski kierownik regionu Global – Biznes

instalacji biogazowej o mocy 6 MW zlokalizowanej

Jeśli chodzi o rynek pelletu na Ukra-

w regionie Kirovogradu w centralnej Ukrainie.

inie, jest on dzisiaj marginalny. Nie ma odbior-

Pakiet finansowy składać się będzie z pożyczki w wyso-

ców biopaliwa – ani wśród dużych jednostek

kości 13 mln EUR od EBOR oraz 2 mln EUR kredytu

energetycznych, ani odbiorców indywidualnych.

preferencyjnego z Funduszu Czystej Technologii,

Potencjał surowcowy jest bardzo duży, ale obec-

przeznaczonego do wspierania energii odnawialnej

nie większość produkcji kierowana jest do krajów

i technologii mających na celu zmniejszenie emisji

Unii Europejskiej. Osobiście mam dobre doświad-

dwutlenku węgla. Będzie to pierwszy projekt wspierany

czenia, jeśli chodzi o współpracę z ukraińskimi

w ramach ukraińskiego programu „Odpady z odpadów

firmami przetwarzającymi drewno. Jedna z nich

agrobiznesowych” finansowanego przez CTF.

produkuje elementy drewniane i dostarcza je do

Będzie to także pierwszy na Ukrainie obiekt wyko-

czołowego polskiego producenta podłóg, druga

rzystujący innowacyjną technologię produkcji bio-

przetwarza drewno dębowe. Oba przedsiębiorstwa

gazu, która ograniczy zużycie energii. Pozostałości

z pozostałości drzewnych wytwarzają pellet, który

z procesu produkcji biogazu będą wykorzystywane

sprzedawany jest za granicę, a dodatkowo jeden ze

jako nawozy sztuczne, częściowo zastępując stosowa-

wspomnianych zakładów jest na etapie uruchamia-

nie nawozów chemicznych. Projekt doprowadzi do

nia drugiej linii do produkcji pelletu sosnowego

całkowitej redukcji 24 tys. t m emisji CO2 rocznie.

i świerkowego.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

W ostatnim czasie udzielił m.in. pożyczki w wysokości

Nie przeczę, że słyszałem o przypadkach niedotrzyUkraina musi postawić na biomasę

mywania umów przez dostawców surowca z Ukrainy

Sytuacja na Ukrainie jest zgodna z trendem „sta-

do polskich kontrahentów, jednak w ciągu ostat-

wiania” na energię odnawialną, widocznym w całej

nich sześciu lat, czyli odkąd działam na tamtejszym

Unii Europejskiej. Różnica polega na tym, że w UE

rynku, zauważyłem duży krok do przodu, jeśli chodzi

większość ciepła wytwarzana jest w połączeniu

o profesjonalizację ukraińskiej branży przetwórstwa

z mocą, a na Ukrainie jest niewiele elektrociepłowni

drzewnego. 17

RYNEK KOTŁÓW

Czy branża kotlarska jest gotowa na walkę ze smogiem?

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

„Czyste powietrze” to bez wątpienia krok milowy w kierunku systemowej walki ze smogiem w Polsce. Program nie przyniesie jednak oczekiwanych efektów dopóki branża producentów kotłów nie zacznie odpowiedzialnie podchodzić do tematu tzw. niskiej emisji. O koniecznych zmianach w rozmowie z Tomaszem Nowakiem, ekspertem ﬁrmy Kostrzewa, rozmawia Jolanta Kamińska. Rządowy program „Czyste powietrze” jest pierwszą

kotłów, odpowiadająca założeniom programu.

na taką skalę w Polsce inicjatywą do walki ze

Czy polska branża kotlarska jest gotowa na udział

smogiem i jego negatywnym wpływem na zdrowie

w „Czystym powietrzu”?

Polaków. Jak ocenia pan założenia programu?

Wspomaganie rozwiązań OZE, robót docieplenio-

Każde działanie na rzecz poprawy jakości powietrza

wych i wymiana stolarki bądź dachu to systemowe

w Polsce jest godne pochwały. Musimy jednak zdawać

podejście do sprawy. Jednak fundamentalna sprawa

sobie sprawę z tego, że jeszcze przez wiele lat będzie-

to wymiana źródła ciepła. Z moich obserwacji wynika

my naprawiać zaniedbania, których konsekwencją jest

niestety, że większość producentów nie jest przygo-

taki stan powietrza, jaki mamy dziś. Jesteśmy spóźnie-

towana nie tylko technologicznie, ale nawet mental-

ni, dlatego musimy bardzo szybko i – co najważniej-

nie do odpowiedzialnego działania na rzecz czystego

sze – skutecznie działać równolegle na wielu płasz-

powietrza w Polsce. Przepisy nadal pozwalają na

czyznach. Rządowy program podchodzi do sprawy

produkcję i sprzedaż „kopciuchów” i wielu producen-

systemowo, choć są kwestie, które moim zdaniem

tów przyczynia się do złego stanu powietrza w Pol-

można poprawić, co przyśpieszy proces czyszczenia

sce. Skupiają się na wyprodukowaniu jak największej

powietrza. Obecnie trudno ocenić działanie progra-

liczby kotłów stałopalnych, niespełniających obo-

mu w praktyce, bo do końca października br. złożono

wiązującego rozporządzenia, zamiast pracować nad

w Polsce ponad 8,5 tys. wniosków o dofinansowanie,

nowymi konstrukcjami spełniającymi wymagania

ale żadnego jeszcze nie rozpatrzono. Wszystko wska-

dyrektywy WE 125/2009, tj. Ecodesign (Ekoprojekt).

zuje na to, że pierwsze wypłaty to dopiero rok 2019…

Taki wymóg stawia właśnie rządowy program „Czyste powietrze” i to bardzo dobry kierunek.

Program kładzie duży nacisk na wymianę

starych, nieefektywnych „kopciuchów” na nowe,

No właśnie. W wielu województwach obowiązują

ekologiczne i niskoemisyjne urządzenia grzewcze,

tzw. uchwały antysmogowe, zakazujące instalacji lub

ogromne więc znaczenie ma oferta producentów

używania konkretnych kotłów lub opału. Tymczasem

RYNEK KOTŁÓW

nadal w całej Polsce można legalnie kupić urządzenia grzewcze, niespełniające żadnych norm emisji i bezpieczeństwa użytkowania. Jak to możliwe? Producenci bez zwracania uwagi na jakość powietrza zmieniają nazwy wyrobów i coś, co do tej pory było kotłem, jest teraz podgrzewaczem ciepłej wody użytkowej, w którym spalana jest biomasa niedrzewna. Jest dla mnie niezrozumiałe, dlaczego rząd tak długo nowelizuje rozporządzenie, które pozwala na tę sytuację. Ponadto brak przywołania normy PN EN 303-5:2012 w ustawodawstwie powoduje, że producenci nie mają obowiązku badać wyrobów na zgodność z całą normą i żadna jednostka zewnętrzna nie kontroluje bezpieczeństwa wyrobów oraz zgodności instrukcji obsługi z deklarowanymi parametrami. Jedynie rozporządzenie dot. kotłów na paliwo stałe odwołuje się do parametrów emisyjnych z normy.

zdaniem wprowadzi rewolucję na polskim rynku kotłów? Dyrektywa Ecodesign to szansa na poprawę powietrza w Polsce i wykluczenie z rynku producentów nakierowanych na zysk za cenę zanieczyszczonego powietrza. Bardzo liczę na to, że świadomy konsument będzie mógł nareszcie porównać właściwości urządzeń, posiadając nawet podstawową wiedzę techniczną. Potrzebna jest jednak pomoc instytucji państwowych w nadzorowaniu wykonywanych badań w Polsce i prezentowanych wyników w postaci jednolitego dokumentu wydawanego przez akredytowane jednostki badawcze.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Od 2020 r. wchodzi w życie dyrektywa Ecodesign. Czy pana

Obecnie wielu producentów chwali się posiadaniem certyfikatu, oświadczenia lub poświadczenia zgodności z wymogami dyrektywy Ecodesign, nie jest to jednak certyfikat Ecodesign. Skąd to rozróżnienie? Kocioł spełniający wymagania dyrektywy Ecodesign to taki, który ma dać gwarancję użytkownikowi możliwie najniższego zużycia opału, energii elektrycznej oraz

zdj. materiały firmy Kostrzewa

emisji pyłów, organicznych związków gazowych (OGC), tlenku węgla i tlenków azotu (NOx) zarówno przy mocy maksymalnej, jak i minimalnej. Istotnym

RYNEK KOTŁÓW parametrem dla użytkownika jest także sezonowa

z powyższej normy (bo, niestety, cała norma nie jest

efektywność energetyczna, czyli rzeczywista spraw-

obowiązująca) i wówczas jednostka realizuje zlecenie

ność urządzenia pomniejszona o zużycie energii elek-

w trybie drugim, czyli bez akredytacji. Z Ecodesign

trycznej, oraz klasa efektywności energetycznej, o któ-

jest taki problem, że nie ma w Polsce akredytacji na

rej stanowi wynik EEI i na jego podstawie urządzenie

badanie na Ecodesign, czyli procedury ustalonej przez

posiada klasę A, A+ lub A++ (w przypadku kotłów

Polskie Centrum Akredytacji. Sytuacja według PCA

kondensacyjnych). Świadectwo badania, z ang. Test of

nie zmieni się tak długo, dopóki jednostki badaw-

Certification, wydawane jest wówczas, gdy jednostka

cze nie wystąpią z wnioskiem o ustalenie tego typu

posiadająca akredytację na PN EN 303-5:2012 oraz

akredytacji, a jednostki z kolei czekają na zapotrzebo-

na badanie prądu wykonała je i wskazuje parametry

wanie od producentów. Ponadto same muszą posia-

emisyjne, OGC, NOx oraz sezonową efektywność ener-

dać możliwość jednoczesnego badania prądu i emisji

getyczną, a także wskazuje wynik EEI dla konkretnej

– w obu przypadkach z akredytacją. Zatem świadomi

mocy kotła i gwarantuje wskazane parametry. Jeśli jednostka badawcza nie wykonuje NR 10 (50) LISTOPAD 2018

wszystkich

producenci wybierają jednostki

Producenci, którzy dziś nie są przygotowani na Ecodesign będą mogli być w przyszłości jedynie podwykonawcami w branży kotlarskiej lub szeroko rozumianej branży stalowej

badań (np.

zagraniczne, które posiadają akredytację i z ich certyfikatem cały rynek UE stoi otworem. Dzięki badaniom w doświadczonych i przygotowanych jednostkach zagranicznych, producenci łapią wiatr w żagle i zaczynają projektować jeszcze bardziej konkuren-

bada emisję, ale prąd deklaruje producent) i nie pre-

cyjne konstrukcje, a od tego przecież zależy jakość

zentuje wyników w sposób tak kompleksowy jak opi-

powietrza! Pozostali nadal korzystają z usług polskich

sany powyżej, to używa zwrotu świadectwo, zaświad-

jednostek, w większości po najmniejszej linii oporu,

czenie bądź jakiegokolwiek innego. Brak akredytacji

czyli badając element z normy dotyczący emisji i dla-

na Ecodesign powoduje takie zamieszanie.

tego nikt nie panuje nad pozostałymi parametrami deklarowanymi w ulotkach, na stronach interneto-

Doprecyzujmy więc. W Polsce nie ma ani

wych, w instrukcjach obsługi czy tabliczkach znamio-

jednej jednostki akredytowanej mającej prawo

nowych. Mam nadzieję, że doczekamy się w Polsce

przyznawać certyfikat Ecodesign?

akredytacji na Ecodesign, dzięki czemu pieniądze za

Niestety, nie. Najbliższa jest w Czechach w Brnie, choć

wykonane badania zostaną w krajowych jednostkach.

Centralne Laboratorium Urzędu Dozoru Technicznego jest przygotowane merytorycznie i sprzętowo do

Czy klient, który kupił kocioł z deklarowaną

wykonywania rzetelnych badań na wszystkie parametry

5. klasą lub „certyfikatem” Ecodesign, może stracić

wymagane w Ecodesing i gdyby w Polsce była akredyta-

dotację, jeśli okaże się, że firma nie posiada

cja na Ecodesign, to CLUDT by ją zapewne posiadało.

stosownego certyfikatu? Jeżeli kocioł nie będzie spełniał stawianych wyma-

4-5 lat temu, gdy norma PN-EN 303-5:2012

gań, zapewne nie otrzyma dotacji. Bez krajowych

zaczynała być stosowana, zdarzały się przypadki,

regulacji w zakresie akredytacji jednostek na Ecode-

że laboratorium badało zgodność z normą, choć

sign nie samo posiadanie dokumentu o dowolnej na-

nie miało na nią akredytacji. Czy tak jest obecnie

zwie będzie przesądzało o wstrzymaniu dotacji, ale

w przypadku Ecodesign?

rzeczywiste parametry, które spełnia kocioł. Sama 5.

Każda jednostka może badać w dwóch trybach.

klasa nie wystarczy ani zapewne świadectwo na speł-

Zgodnie z akredytacją w pełnym jej zakresie np. na

nienie samych wymogów emisyjnych z Ecodesign.

zgodność z całą normą PN EN 303-5:2012 – wów-

czas wydaje świadectwo z badania. Jednak producent

Jak wygląda sytuacja dotycząca deklarowanej przez

kotła może zlecić tylko badanie jakiegoś elementu

producentów kotłów sprawności kotłów sięgającej

RYNEK KOTŁÓW ponad 90 proc.? Jak klient może sprawdzić wiary-

Wróćmy jeszcze do rynku kotłów. Jak po 2020 r.

godność takich liczb?

będzie wyglądała sytuacja, skoro większość

Najlepiej zajrzeć do wyników badań na zgodność

producentów nie jest nawet świadoma wymogów

z dyrektywą Ecodesign i odczytać parametr sezono-

związanych z koniecznością certyfikacji

wa efektywność energetyczna, która dla kotłów do

Ecodesign?

20 kW na pellet wynosi 75 proc., a dla kotłów powy-

Data wejścia w życie tej dyrektywy jest znana od

żej 20 kW – 77 proc.

wielu lat, jednak znajdą się tacy, którzy obudzili się za późno. Raptem w ciągu kilku lat, od praktycznie

Część ekspertów zwraca uwagę na źle skonstruowa-

żadnych regulacji prawnych w zakresie kotłów, sytu-

ny system związany z badaniem kotła pod kątem

acja dojrzała do Ecodesign i tacy producenci są tech-

5. klasy emisji. Wystarczy jednorazowe badanie

nologicznie daleko w tyle. Projektowanie nowych

i otrzymanie świadectwa laboratoryjnego, natomiast

rozwiązań oraz ich certyfikacja to również bardzo

nie ma corocznych kontroli stanu kotła czy realnej

duży koszt, zatem mniejsze firmy i lokalni wytwórcy

emisji urządzenia. Co powinno się zmienić?

będą mogli jedynie być podwykonawcami w branży

Przepisy w Polsce wymagające od producentów badania

kotlarskiej bądź ogólnie rozumianej branży stalowej.

na zgodność z całą normą PN EN 303-5:2012, a już w przypadku zmiany konstrukcyjnej, zastosowania innego palnika lub sterownika kocioł musi wrócić do instytutu. Jednostka ma również możliwość zweryfikowania poprawności deklarowanych parametrów technicznych przez producenta w odniesieniu do wyników

Maciej Zagrobelny rzecznik prasowy Urząd Dozoru Technicznego

badań. Obecnie, gdy producent zleci wyłącznie badanie

Jednostka Certyfikująca Urzędu

emisji pod kątem 5. klasy, może wprowadzić do obrotu

Dozoru Technicznego UDT-CERT w ramach po-

całkowicie zmienione urządzenie i nadal posługiwać

siadanej akredytacji wydanej przez Polskie Cen-

się faktem wykonania badania w jednostce badawczej

trum Akredytacji nie może wydawać certyfikatów

(badanie jest wówczas poza zakresem akredytacji).

potwierdzających spełnienie wymagań dyrektywy Ekoprojektu. Wg mojej wiedzy, aktualnie w Polsce

Jak pana zdaniem powinien wyglądać

żadna jednostka nie posiada akredytacji w tym

system gwarancji na kocioł? Jeden z bardziej

zakresie. UDT-CERT dysponuje akredytację PCA na

rozpoznawalnych producentów warunkuje

prowadzenie certyfikacji w zakresie wymagań nor-

przyznanie np. 5-letniej gwarancji corocznym,

my PN-EN 303-5:2012. Natomiast UDT w ramach

płatnym przeglądem urządzenia przez firmowy

posiadanej akredytacji Centralnego Laboratorium

serwis. To odosobniona sytuacja czy raczej norma?

Dozoru Technicznego (AB 001) może przeprowa-

Naturalna sprawa, że każde urządzenie wymaga regular-

dzać badania potwierdzające spełnienie wymagań

nych przeglądów, tym bardziej kocioł na paliwo stałe. Nie

dyrektywy Ekoprojektu. Obecnie jest przygotowany

odnosząc się do przepisów powszechnie obowiązujących

projekt normy PN-EN 303-5:2018. Wszystko wska-

i nakładających obowiązki na właściciela lub zarządcę

zuje na to, że zostanie ona opublikowana jeszcze

budynku, coroczny przegląd to poprawne działanie

w tym roku. W normie tej wymagania dyrektywy

urządzenia przez kolejny rok. Gwarancja jest uprawnie-

Ekoprojektu zostały przeniesione do jej wyma-

niem producenta, zatem to naturalne, że zużywające się

gań. Po rozszerzeniu zakresu akredytacji (AB 001)

elementy muszą być poddane wymianie bądź konserwa-

przez Centralne Laboratorium Dozoru Technicz-

cji, aby całe urządzenie mogło posiadać gwarancję. Oczy-

nego oraz akredytacji (AC 100) UDT Cert będzie

wiście, można wyprodukować kocioł, który nie będzie

możliwe wydawanie certyfikatów w ramach normy

wymagał przeglądów i konserwacji nawet przez 10 lat, ale

PN-EN 303-5:2018. Tym samym certyfikat ten

wówczas nie można mówić o cenie za kocioł na pellet na

będzie pośrednio potwierdzał spełnienie wymagań

poziomie 7999,00 zł brutto z certyfikatem Ecodesign!

dyrektywy Ekoprojektu.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

w niedalekiej przyszłości EN3 303-5:2018. Wówczas

BIOMASA W PRZEMYŚLE

Biznes inwestuje w OZE Zakłady Produkcyjno-Usługowe „Prawda” w Olecku to przykład łączenia głównego proﬁlu działalności, jakim jest produkcja mebli drewnianych, z przynoszącymi wymierne korzyści rozwiązaniami z zakresu OZE.

zdj. A. Kęczkowska

irma dysponuje dwoma biogazowniami, z których ciepło trafia do kilku suszarń drewna.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Produkuje także brykiet drzewny, a kolejnym przedsięwzięciem jest budowa elektrociepłowni biomasowej z blokiem ORC. Z.P.U. „Prawda” już niemal od 30 lat funkcjonuje jako marka na polskim rynku. Założona w 1989 roku przez Romana Prawdę firma produkowała zabawki miękkie i poduszki, które przez przedsiębiorstwo Coopexim trafiały do IKEA. Kontakty ze szwedzkim potentatem szybko zaowocowały zmianą profilu produkcji. W 1997 r. rozpoczęto produkcję galanterii sklejkowej, a od 2000 r. zakłady produkują meble z litego drewna. Z.P.U. „Prawda” przerabia 150 tys. m3

/ Zakład przy ul. Gołdapskiej zdj. A. Kęczkowska

drewna okrągłego rocznie. Obecnie firma jest jednym z największych pracodawców w regionie, zatrudniając ponad 1,2 tys. osób. Produkcja drewniana – W naszych zakładach przetwarzamy drewno od drewna okrągłego po meble, które w sklepach na całym świecie kupują klienci sieci DIY – tłumaczy Zbigniew Sujata, pracownik Z.P.U. „Prawda” od 15 lat. Główna siedziba firmy mieści się przy ulicy Tartacznej w Olecku, ale produkcja odbywa się na terenie zakładu przy ulicy Gołdapskiej, który zajmuje powierzchnię niemal 25 ha. To tu produkowane są meble i brykiet drzewny. W celu sprawniejszego przemieszczania się pracowników po tak dużym terenie kupiono kilkanaście rowerów. Zaledwie kilka tygodni temu otwarto 22

/ W Z.P.U. „Prawda” przetwarzane jest drewno od drewna okrągłego po meble

BIOMASA W PRZEMYŚLE zdj. A. Kęczkowska

kolejną, nowoczesną halę produkcyjną – największą w zakładzie, bogato wyposażoną w urządzenia światowych marek i najnowsze technologie, jak choćby lakierowanie UV. Drugi, mniejszy zakład produkcyjny, znajduje się w Ełku. Strefa pozyskania surowca – Obecnie 100 proc. naszej produkcji mebli trafia do IKEA. Surowcem są sosna i brzoza. Pozyskujemy je z terenów Lasów Państwowych, łącznie z kilkudziesięciu nadleśnictw. Staramy się, by tereny pozysku znajdowały się nie dalej niż w odległości ok. 150 km – mówi Z. Sujata. Podkreśla, że w ostatnim okresie bardzo dużym popytem wśród producentów mebli i galanterii drewnianej cieszy się brzoza. W związku z tym jest też coraz trudniej dostępna na rynku. – Systematycznie uczestniczymy w aukcjach organizowanych przez Lasy Państwowe. Dlatego bywa, odległy. Choćby ostatnio okazało się, że będą to lasy województwa kujawsko-pomorskiego – mówi Iwona Marchewka, członek Zarządu Z.P.U. „Prawda”. Komponenty do produkcji mebli sprowadzane są z różnych krajów – z Rosji, Szwecji czy Finlandii.

/ Zakład produkuje także brykiet, który eksportowany jest zagranicę

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

że teren, z którego pozyskujemy drewno, jest dość

LAT

+48 52 397 20 46, kom. 662 211 532 office@compte-fortech.pl

Producent kotłów www.compte-fortech.eu

zdj. A. Kęczkowska

BIOMASA W PRZEMYŚLE

/ Do firmy należą także biogazownie, z których ciepło wykorzystywane jest do suszenia drewna

Działania proekologiczne Do zagranicznych odbiorców trafia także brykiet drzewny, produkowany w formie kostki i walca. – Zapotrzebowanie na dobrej jakości brykiet NR 10 (50) LISTOPAD 2018

zawsze było duże, więc zupełnie nie martwimy się o zbyt. Całość produkcji trafia za granicę – pod-

Jedną z naszych zalet jest budowany przez lata,

kreśla Z. Sujata. – Jest to jedno z działań proeko-

nowoczesny park maszynowy o szerokich możli-

logicznych naszej firmy, która w maksymalny

wościach. Wysokie jakościowo drewno, które ku-

sposób wykorzystuje dostępne na rynku rozwią-

pujemy w Lasach Państwowych, jest przecierane

zania – dodaje.

w naszym własnym tartaku, a następnie przecho-

Dlatego kolejnym krokiem w tym kierunku jest

dzi przez wszystkie procesy produkcyjne, aż do

plan budowy elektrociepłowni biomasowej z blo-

gotowego wyrobu. Uzupełnieniem asortymentu

kiem ORC, której szacowany całkowity koszt to

jest opałowy brykiet drzewny. Posiadamy liczne

ponad 45,5 mln zł, z czego 19,4 mln zł to wspar-

gwarancje jakości, takie jak: ISO, FSC, AEO, a tak-

cie z funduszy UE w ramach POIiŚ 2014-2020.

że Certyfikat „Rzetelna Firma”. Nasza wieloletnia

Obecnie trwa procedura związana z wyłanianiem

działalność została po raz ósmy uhonorowana

wykonawcy tego zadania. Ciepło pozyskiwane ze

statuetką Gazela Biznesu. Kolejnym potwierdze-

spalania brykietu, jak i biomasy drzewnej wyko-

niem najwyższego poziomu naszych działań jest

rzystywane jest do ogrzewania zakładu, a przede

fakt, że Z.P.U. „Prawda” od 25 lat współpracuje

wszystkim do suszenia drewna do produkcji mebli.

z firmą IKEA.

REKLAMA

Iwona Marchewka członek zarządu Z.P.U. „Prawda” Sp. z o.o.

REKLAMA

P. P W. .W“. B“uBdumd emt e” t ”

Dariusz Nocoń, Adam Nocoń Dariusz Nocoń, Adam Nocoń ul.PStaszica ul. Staszica .W . 171 “ B171u d m e t ” 41-250 Czeladź 41-250 CzeladźAdam Nocoń Dariusz Nocoń, ul. Staszica 171 tel.: +48+48 32 265 17 02 tel.: 32 265 17 02 41-250 Czeladź fax.:fax.: +48+48 32 265 87 12 32 265 87 12 tel.: +48 32 265 17 02 e-mail: budmet@budmetnocon.pl e-mail: budmet@budmetnocon.pl fax.: +48 32 265 87 12

Członek i założyciel Członek i założyciel Polskiej Rady Pelletu Polskiej Rady Pelletu Członek i założyciel Polskiej Rady Pelletu

e-mail: budmet@budmetnocon.pl

www.budmetnocon.pl www.budmetnocon.pl www.budmetnocon.pl FOREST FOREST sprawność >96% FOREST sprawność >96%

Ekologiczne Ekologiczneurządzenia urządzeniagrzewcze grzewcze Ekologiczne urządzenia grzewcze REKLAMA

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

sprawność >96%

RYNEK ENERGII

Ministerstwo Energii chce rozwoju kogeneracji Jak ogłosił resort energii, ﬁnalizowane są prace nad mechanizmem wsparcia dla kogeneracji, który ma wejść w życie już z początkiem 2019 r. Nowy system aukcyjny zastąpi obowiązujący do końca tego roku system tzw. żółtych certyﬁkatów. NR 10 (50) LISTOPAD 2018 26

RYNEK ENERGII

ozwój kogeneracji w polskich miastach

Minister Dąbrowski odwołał się także do pro-

bezpośrednio wpłynie na jakość dostarcza-

jektu ustawy o promowaniu energii elektrycznej

nego ciepła. W konsekwencji to dobra droga do

z wysokosprawnej kogeneracji, która przewiduje

czystszego powietrza – deklaruje wiceminister

możliwość budowy w wyniku wygrania aukcji oraz

energii Tomasz Dąbrowski. Jego zdaniem nowy

naborów przewidzianych na lata 2019-2028 ponad

mechanizm wsparcia dla energii z wysokosprawnej

5 GW mocy wytwórczych kogeneracji. – W połą-

kogeneracji ma zapewnić stymulowanie budowy

czeniu ze skutecznym wydatkowaniem środków

nowych jednostek i utrzymanie produkcji energii

krajowych i unijnych na budowę i modernizację

w już istniejących. – Jednym z celów wdrożenia

sieci ciepłowniczych oraz przyłączaniem do nich

nowego mechanizmu jest konieczność poprawy

nowych odbiorców można spodziewać się faktycz-

jakości powietrza w miastach, która może zo-

nej poprawy jakości powietrza w miastach – mówił.

stać zapewniona poprzez rozwój ciepłownictwa systemowego opartego na jak najmniej emisyjnych

Najwięcej dla nowych i modernizowanych

źródłach – zaznaczył Tomasz Dąbrowski, dodając

Nowy system największe wsparcie ma zagwaran-

również, że ta kwestia ma istotne znaczenie dla

tować jednostkom nowym bądź takim, które po-

samorządów, do których należy większość akty-

siadają decyzję o modernizacji, z której „nie będą

wów ciepłowniczych, w szczególności w małych

się już mogły wycofać”, z progami 25 i 50 proc.

miejscowościach.

kosztów na nową jednostkę kogeneracyjną, od wiednio 7 i 15 lat. Założono ponadto, że wszystkie jednostki kogeneracyjne będą umieszczone w jednym koszyku, a minister energii określi wartości referencyjne (paliwa stałe, paliwa gazowe, biomasa i inne). W aukcjach 5 proc. wolumenu będzie dostępne dla źródeł zagranicznych. W myśl nowego systemu wsparcie obejmie cztery rodzaje instalacji wysokosprawnej kogeneracji: istniejących i zmodernizowanych jednostek kogene-

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

zdj. Shutterstock

których będzie zależała długość wsparcia – odpo-

racji (o mocy zainstalowanej elektrycznej 1-50 MW) oraz małych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej do 1 MW); nowych i znacznie zmodernizowanych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej 1-50 MW); nowych i znacznie modernizowanych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 50 MW), a także istniejących i zmodernizowanych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 50 MW). Jednostki powyżej 300 MWe będą notyfikowane indywidualnie przez Komisję Europejską. W aukcji będzie musiało wziąć udział przynajmniej trzech uczestników. Jeśli wolumen będzie równy lub mniejszy od założeń, to próg wsparcia wyniesie 80 proc., tak aby było ono efektywne. Każda z aukcji posiadać będzie oferowany wolumen i cenę za 1 MWh. Ograniczeniem będzie wolumen oraz wartość energii możliwej do zakontraktowania w aukcji. 27

RYNEK ENERGII Co dla nowych jednostek kogeneracji?

Ile można zarobić?

W zakresie nowych instalacji mechanizm opierać

Wysokość premii kierowanej do istniejących instalacji

się będzie na modelu aukcyjnym (aukcje w formule

wysokosprawnej kogeneracji określana będzie corocz-

„pay as bid”). System aukcyjny będzie minimalizawał

nie w formie stosownego rozporządzenia. Aby mieć

koszty wsparcia rozwoju kogeneracji przenoszone na

pewność, że wysokość premii jest optymalnie dostoso-

odbiorców końcowych dzięki wprowadzeniu mechani-

wana do pokrycia luki finansowej pomiędzy koszta-

zmów wymuszających konkurencję. Ponadto formuła

mi wytwarzania energii elektrycznej w jednostkach

przetargowa ma promować technologie i lokalizacje,

wysokosprawnej kogeneracji a ceną rynkową energii,

gdzie wytwarzanie energii elektrycznej w kogeneracji

będzie ona ustalana w oparciu o rzeczywiste dane

jest najbardziej efektywne ekonomicznie i przynosi

rynkowe. Dopuszcza się możliwość określania wy-

największe efekty ekologiczne. W przypadku nowych

sokości premii na poziomie 0 zł/MWh, co oznaczać

inwestycji istotne będzie wprowadzenie efektu zachęty

będzie, że w danym roku warunki rynkowe umożliwia-

dla inwestorów przy zachowaniu konkurencyjności

ją instalacjom wysokosprawnej kogeneracji funkcjo-

mechanizmu alokacji środków systemu wsparcia.

nowanie bez konieczności dodatkowego wsparcia. Dla instalacji najmniejszych (o mocy zainstalowanej

Każdy inwestor z jedną ofertą

elektrycznej do 1 MW) proponuje się wprowadzenie

W proponowanym mechanizmie aukcyjnym każ-

odrębnego mechanizmu polegającego na zagwaran-

dy z inwestorów przedstawiać będzie jedną ofertę

towaniu stałej premii do ceny energii elektrycznej

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

w ramach

(feed in premium), o z góry okre-

aukcji. Wygrają

ślonej wartości. Takie działanie ma

oferty o najniższych cenach ofertowych. Wprowadzenie aukcji rozliczanych według

Proponowany system aukcyjny ma wpłynąć na rozwój instalacji kogeneracyjnych w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw oraz branży komunalnej

zapewnić środki finansowe na ich funkcjonowanie oraz znieść bariery administracyjne. Klastry na wsi i niewielkie miasta ME zakłada, że jednostki będą mogły

ceny ofertowej

naraz uczestniczyć we wszystkich

ma promować

mechanizmach wsparcia operacyjne-

wyłącznie najbardziej efektywne technologie oraz

go. Premia będzie ograniczona o wsparcie z innych

lokalizacje, przy jednoczesnej minimalizacji kosztów

źródeł. Łączny okres wsparcia w nowym mechani-

funkcjonowania systemu.

zmie i systemie świadectw nie może przekraczać 15 lat.

Istniejące jednostki – wszyscy mają szansę

Wprowadzone zmiany mają wpłynąć na rozwój

Jeśli chodzi o istniejące jednostki, to projekt

instalacji wysokosprawnej kogeneracji szczegól-

zakłada dopuszczenie do wsparcia wszystkich

nie w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw,

takich instalacji, gdzie jego wysokość odpowia-

a także w sektorze komunalnym. Małe instalacje

dała będzie luce finansowej pomiędzy kosztami

wysokosprawnej kogeneracji mogą też stanowić

wytwarzania energii elektrycznej w jednostkach

istotny wkład w rozwój koncepcji klastrów energii

kogeneracji a rynkową ceną energii. Powyższe

na obszarach wiejskich.

rozwiązanie w odróżnieniu od zaproponowanego

ME poinformowało jednocześnie, że obecnie trwają

modelu aukcyjnego dla nowych instalacji lepiej

rozmowy z Komisją Europejską w ramach procesu

odpowiada potrzebom istniejących instalacji, które

prenotyfikacji nowego mechanizmu wsparcia dla

dla utrzymania produkcji energii elektrycznej na

energii elektrycznej z kogeneracji. Opracowywany

dotychczasowym poziomie wymagają stosownego

mechanizm ma wejść w życie 1 stycznia 2019 r.,

wsparcia – wyeliminowane zostaje ryzyko, że istnie-

a pierwsze aukcje i nabory powinny zostać przepro-

jąca jednostka nie wygra aukcji, a tym samym nie

wadzone w drugiej połowie przyszłego roku.

będzie mogła utrzymać dotychczasowej produkcji. 28

Rafał Wąsowicz

RYNEK ENERGII

Kogeneracja w 2019 roku – dla kogo szansa, dla kogo strata?

zdj. Redakcja

System wsparcia w postaci żółtych certyfikatów dla kogeneracji gazowej wygasa z końcem 2018 r. Czy planowany system aukcyjny będzie lepszym rozwiązaniem? Jeśli tak, dla kogo? Wygasający system wsparcia wspierał wszystkich wytwórców wytwarzających energię i ciepło w układach wysokosprawnych. Nie pozwalał jednak na rozwój nowych źródeł w sposób dynamiczny ze wzglę-

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

O nowym systemie wsparcia dla wysokosprawnej kogeneracji, potencjale kogeneracyjnym w Polsce i modelowych przykładach inwestycji w rozmowie z Jolantą Kamińską mówi Łukasz Wilczyński z ﬁrmy KWE AB Energy Polska.

du na ograniczony okres trwania. Co prawda był przedłużany, ale nie gwarantował żadnego wsparcia w dłuższym okresie. Natomiast nowy system wsparcia nie jest już taki sprawiedliwy – według ostatnich propozycji Ministerstwa Energii dotowane będą źródła zastosowane w elektrociepłowniach, zaś przemysł wykorzystujący energię elektryczną i cieplną na własne potrzeby, według nowych definicji, nie będzie mógł skorzystać ze wsparcia.

/ Łukasz Wilczyński, KWE AB Energy Polska.

Beneficjentem proponowanego przez rząd systemu

kogeneracji sprawdzamy rentowność tego typu

wsparcia będą przede wszystkim ciepłownie.

przedsięwzięć. Nasze analizy są bezpłatne, dlate-

Przemysł nie skorzysta w ogóle ze zmian?

go też mamy możliwość weryfikować opłacalność

Niestety, tak jak wspomniałem, nowe przepisy nie

wielu projektów kogeneracyjnych i muszę przyznać,

przewidują wsparcia dla przemysłu. W kuluarach

że rosnące gwałtownie ceny prądu przyczyniły się

mówiło się, że rosnące ceny prądu przyczynią się do

w ostatnim okresie do znacznego wzrostu zaintere-

zainteresowania sektora przemysłowego kogenera-

sowania kogeneracją w sektorze przemysłowym. Nie-

cją. Sprzyjały temu także systemy wsparcia w postaci

stety, ceny gazu również ostatnio drastycznie poszły

dotacji do inwestycji. Jako aktywni uczestnicy rynku

do góry i projekty powoli przestają być rentowne. 29

zdj. Shutterstock

RYNEK ENERGII

/ Beneficjentem nowego systemu wsparcia dla kogeneracji będą przede wszystkim ciepłownie

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Moim zdaniem przedsiębiorstwa z wielu wzglę-

gdy w innych sektorach przemysłu ok. 7000-

dów „weszłyby” w kogenerację, ale potrzebne jest

-8400 RBH/rok. Przyczynia się to do wydłużenia

wsparcie pozwalające na zmniejszenie ryzyka choć

stopy zwrotu ok. dwukrotnie w stosunku do instala-

w minimalnym stopniu. A potencjał kogeneracyjny

cji przemysłowych.

w naszym kraju jest ogromny – skorzystać mógłby

Ale szklarnie w związku z charakterystyką pracy

nie tylko przemysł, ale również pozostali uczestnicy

mogłyby wspierać system energetyczny w okresie let-

rynku energetycznego.

nim – kiedy z reguły występują problemy w sieciach energetycznych. I tu pojawia się kolejny atut dla

Doprecyzujmy sobie więc temat potencjału. Kogo

kogeneracji, gdyż może ona stanowić rozwiązanie

interesuje kogeneracja w Polsce?

wspierające zakłady produkcyjne pod kątem bez-

Przede wszystkim ciepłownie, dla których kogenera-

pieczeństwa energetycznego i dywersyfikacji dostaw

cja może stanowić źródło redukcji emisji CO2. Także

energii w momencie wystąpienie ograniczeń lub

przemysł i jego różne gałęzie są zainteresowane

awarii w sieci energoelektrycznej.

kogeneracją z wielu względów.

W przemyśle spożywczym, papierniczym, tekstylnym

Jaki powinien być przyszły system wsparcia?

czy samochodowym kogeneracja może przyczyniać

Przyszły system wsparcia powinien wspierać spra-

się do redukcji emisji dwutlenku węgla nawet do

wiedliwie i sensownie te rozwiązania, które dla

zera (wiele zakładów gotowych jest na kupno albo

rynku energii są najlepszymi. Bez systemu wsparcia

biometanu bezpośrednio od producentów, albo –

w ciepłowniach bloki kogeneracyjne będą wyłącza-

jeśli są takie możliwości – lokalnego biogazu, co

ne, w przemyśle jednak dalej będą pracowały. Bo

byłoby rozwiązaniem tańszym i równie skutecznym

kogeneracja w przemyśle jest opłacalna bez wsparcia

technicznie).

nawet dzisiaj (zakładamy, że przedsiębiorstwo będzie

Oddzielnie traktujemy segment szklarniowy, któ-

nie tylko odsprzedawało wyprodukowaną energię do

ry charakteryzuje się bardzo dużą efektywnością

sieci, ale także konsumowało ją na własne potrzeby,

energetyczną – sprawnością oraz możliwościami

co przekłada się automatycznie na większe przy-

wykorzystania CO2 w hodowli roślin. Ogranicze-

chody z tytułu unikniętych kosztów zakupu ener-

niem w tym sektorze jest czas pracy. W ciągu roku

gii), ale ostrożnie zakładając przyszłoroczne ceny

w szklarniach kogeneracja działa 2500-4000 RBH,

energii elektrycznej i gazu, stopy zwrotu są strasznie

RYNEK ENERGII rozwleczone w czasie i oscylują w okolicach 10 lat,

instalacji istotnymi sprawami jak lokalizacja pod

co skutecznie zablokuje tego typu inwestycje. Klu-

kątem dostępności substratów, dojazdu czy przyłą-

czowe jest stworzenie sensownego systemu zarządza-

czenia do sieci, należy rozważyć możliwość zagospo-

nia energią, do którego mogłyby należeć instalacje

darowania ciepła.

kogeneracyjne, a zwłaszcza te przyszklarniowe,

Biogazownie konsumują ciepło na potrzeby własne,

spełniające rolę „stabilizatora sieci”, jego magazynu

ale posiadają ogromny potencjał odsprzedaży nad-

energii – zwłaszcza w okresie letnim, czyli poza sezo-

wyżki do sąsiadujących odbiorców. W naszym kraju

nem, w którym szklarnie muszą być doświetlane.

z powodzeniem stosowane są rozwiązania, w ramach których nadwyżka ciepła dostarczana jest w postaci

W jaki sposób istniejące biogazownie mogą

gorącej wody do obiektów znajdujących się w pobli-

przygotować się do zmian?

żu ciepłowni. Innym sensownym rozwiązaniem jest

Szukając odbiorców ciepła i potencjalnych, sensow-

wykorzystanie ciepła w postaci np. pary w pobliskich

nych rozwiązań technicznych.

gorzelniach, mleczarniach i masarniach. Często roz-

Czy budowa instalacji bez systemu kogeneracji ma

stratów dostarczanych do biogazowni. Ważne jest,

dziś ekonomiczny sens?

aby na etapie analizy potencjału uwzględnić parame-

Widzimy, które biogazownie radzą sobie najlepiej pod

try ciepła temperatury czy rodzaju nośnika (gorącej

względem finansowym. Wpływ na to ma oczywiście wie-

wody, przegrzanej wody, pary, oleju termalnego).

le czynników: od rodzaju substratów, sprawności i dys-

Parametry te wpływają na dobór rozwiązania, a co za

pozycyjności technologii, aż po wykorzystanie w pełni potencjału energetycz-

tym idzie – na koszty inwestycyjne.

Kogeneracją zainteresowane są przede wszystkim ciepłownie oraz przemysł i różne jego gałęzie

nego biogazu

Jakie zmiany w obecnie proponowanym systemie wsparcia dla wysokosprawnej kogeneracji powinny się pana zdaniem pojawić, żeby po pierwsze – inwestycja miała ekonomiczny sens, po drugie –

w układach wysokosprawnej kogeneracji. Ciepło do

spełniła rolę w kontekście wymogów klimatyczno-

procesów produkcyjnych w sąsiadujących z biogazow-

-środowiskowych?

niami zakładach (najczęściej gorzelniach, mleczarniach,

Nowe rozwiązania powinny w sensowny i rozsądny

ubojniach, hodowlach itp.) stanowi dodatkowe istotne

sposób wspierać wysokosprawne układy. Poziom

źródło dochodów w dwojaki sposób – ze sprzedaży

wsparcia musi przyczynić się do wzrostu projektów

ciepła oraz z systemu wsparcia dla wysokosprawnej

kogeneracyjnych. Odpowiednie wyważenie czasu

kogeneracji. Przy cenach prądu powyżej 400 zł/MWh

tego wsparcia pozwoliłoby na rozwój branży nie tylko

z przesyłem, którą płacić ma od przyszłego roku prze-

w ciepłowniach, ale również w różnych gałęziach prze-

mysł, i przy cenie gazu w okolicy 200 zł/ MWh, która

mysłu. Przemysłowe instalacje mają tę przewagę, że po

pojawia się w przyszłorocznych ofertach dostawców

zakończeniu okresu wsparcia mają ogromną szansę na

gazu, koszt wytworzenia ciepła przy 100 proc. sprawno-

uzasadnione ekonomicznie działanie bez subsydiowa-

ści również wynosił będzie 200 zł/MWh.

nia. Obecne uwarunkowania rynkowe jednoznacznie

Biometan i biogaz mogą być coraz ciekawsze nie

wskazują, że tego typu rozwiązania w przemyśle mają

tylko ze względu na obniżanie emisji, ale również ze

sens techniczny i ekonomiczny – jedynie zbyt długa

względu na atrakcyjność cenową.

stopa zwrotu, a co za tym idzie – zbyt duże ryzyko –

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

wiązania dotyczące ciepła powiązane są z typem sub-

przyczyniają się do wstrzymania inwestycji. Jako firma Jaki jest pana zdaniem modelowy przykład

zajmująca się analizami dla branży gazowej od wielu

inwestycji biogazowej z wysokosprawną

lat i posiadająca doświadczenie na wielu rynkach,

kogeneracją?

jesteśmy gotowi wspierać swoją wiedzą prace nad

Aby poprawić sytuację ekonomiczną biogazowni od

nowymi rozwiązaniami prawnymi, które pozwolą na

początku planowania projektu, poza typowymi dla

rozwój branży w zrównoważony sposób. 31

10 io

RU W HO DN as s Y M TEL IA 2 +4 med AZ O 8 7 ia 01 S O g SA 8 r 92 ro W 12 up I E *** . CK 2 0 .pl * I 38 EJ

III KO BI NG OG R AZ ES U SP

–1

OT K

N AN A JW IE IĘK W BRA SZE Ś E - W ROD URO NŻY S C KO P I E HO W DN OIE J

| Rynek biogazu w Polsce, Europie i na świecie | Obecny system wsparcia biogazu w Polsce | Biometan – nowe możliwości dla polskiego rynku biogazu | Kogeneracja i wykorzystanie biogazu

| Eksploatacja instalacji oraz optymalizacja procesu produkcji biogazu | Nowoczesne technologie dla biogazowni i biometanowni Organizator:

Sponsorzy strategiczni Kongresu:

Współpraca merytoryczna:

Patronat medialny:

Sponsorzy Kongresu:

Partnerzy Kongresu: BIOGAS

III KONGRES BIOGAZU

PROGRAM III KONGRESU BIOGAZU

I DZIEŃ: 10 GRUDNIA 2018 r. 8:00 – 10:00 Rejestracja uczestników, poczęstunek kawowy 10:00

Otwarcie III Kongresu Biogazu Maciej Kosiński, Biomass Media Group Sesja I: Aktualne problemy i wyzwania branży biogazu w Polsce 1. Wykład otwierający: 2018 – rok przełomu czy stagnacji? 2. Wzrost cen prądu i emisji CO2 a rozwój biogazowni 3. Wyzwania dla biogazu w 2019 roku – skutki programu azotanowego oraz nowelizacji

10:10 – 12:30

ustawy o nawożeniu 4. Biometan – techniczne aspekty wtłaczania biogazu do sieci 5. Biogaz w Polsce w 2018 i 2019 roku – dyskusja panelowa z udziałem ekspertów, przedstawicieli Urzędu Regulacji Energetyki, Ministerstwa Energii, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Moderacja: Bartłomiej Derski, Wysokienapiecie.pl

12:30 – 12:50 Przerwa kawowa Sesja II: Kierunek odpady 1. Wykorzystanie kofermentacji odpadów jako element samowystarczalności energetycznej 12:50 – 14:30

przedsiębiorstwa wod-kan 2. Produkcja biogazu z odpadów komunalnych – przyszłościowy kierunek 3. Kierunki rozwoju fermentacji odpadów biodegradowalnych 4. Małe i średnie biogazownie utylizacyjne – gdzie mają sens?

14:30 – 15:30 Lunch Sesja III: Instalacje biogazowe – technologie, eksploatacja, finansowanie 1. Dofinansowanie dla biogazowni 15:30 – 16:30 2. Budowa zbiorników - jak oszczędzić czas i pieniądze? 3. Biometan w transporcie – nowe otwarcie? 4. Monitoring biotechnologiczny biogazowni rolniczej 16:30 – 17:30 Sesja networkingowa 17:30 – 18:00 Panel technologiczny 19:30 Kolacja branżowa II DZIEŃ: 11 GRUDNIA 2018 r. Sesja IV: Kogeneracja i wykorzystanie biogazu 10:00 – 12:00

1. Wsparcie dla kogeneracji w 2019 r. 2. Dobór odpowiedniej technologii kogeneracyjnej do instalacji biogazowej 3. Niestandardowe rozwiązania technologiczne dla biogazu

12:00 – 13:00 Panel podsumowujący III Kongres Biogazu 13:00 – 13:20 Zakończenie III Kongresu Biogazu 13:20 - 14:20 Lunch Wśród prelegentów: dr Krzysztof Księżopolski – Instytut Badań nad Bezpieczeństwem, Energią i Klimatem, Sylwia Koch-Kopyszko – Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego, Łukasz Wilczyński – KWE AB Energy Poland, Michał Ćwil – Gobarto, Jacek Chrząstek – STRABAG Umwelttechnik GmbH (SUT), dr Magdalena Rogulska – Przemysłowy Instytut Motoryzacji, Artur Olesienkiewicz – Polbiotech, Jacek Dach – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Piotr Zając – A-Consult, Marek Kolasiński – Sweco - Consulting.

BIOMETAN

Przesłanki certyﬁkacji biometanu

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Wraz z rosnącą liczbą biogazowni w Polsce i nowymi możliwościami sprzedaży biogazu wzrośnie zainteresowanie certyfikacją biogazu i biometanu. Dla firm, które będą chciały sprzedawać biogaz za granicę, certyfikacja biogazu będzie konieczna. Wymóg ten wynika z kilku zasadniczych postanowień UE.

dyrektywie 2009/28/WE o energiach

ze źródeł odnawialnych w transporcie kolejowym

odnawialnych (tzw. RED I) UE postawiła

i drogowym.

sobie za cel zwiększenie udziału energii odnawialnej

Dla przykładu – w Niemczech progresywna reduk-

w transporcie do co najmniej 10 proc. do 2020 roku.

cja gazów cieplarnianych ze sprzedawanych paliw

W dyrektywie o jakości paliw 98/70/WE, ustanowio-

z domieszką biopaliw (wprowadzonych do obrotu)

ne zostało

wynosi:

ograniczenie

– 3,5 proc. od 2015 r.

emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 6 proc. do 31 grudnia 2020 roku w stosunku do obecnie

Wraz z rosnącą liczbą biogazowni w Polsce i nowymi możliwościami sprzedaży biogazu wzrośnie zainteresowanie, a prawdopodobnie pojawi konieczność certyfikacji biogazu i biometanu

konsumowa-

– 4 proc. od roku 2017 r. – 6 proc. od 2020 r. Kolejnym krokiem jest planowana dyrektywa RED II, której celem jest zaspokojenie 32 proc. całkowitych potrzeb energetycznych oraz 14 proc. w transporcie ze źródeł odnawialnych do 2030 roku. Stan dochodzenia do tego

nych ilości benzyny i olejów napędowych. Dyrektywa

celu będzie okresowo rewidowany.

ta określa również ograniczenie emisji gazów cie-

Aby zapewnić zrównoważoną produkcję biopaliw,

plarnianych w zakładach produkujących biopaliwa

określono szeroko zakrojone kryteria zrównowa-

i określa minimalne specyfikacje jakości paliwa dla

żonego rozwoju zarówno w dyrektywie o energiach

ochrony zdrowia i środowiska.

odnawialnych, jak i w dyrektywie o jakości paliwa.

Dyrektywą 2015/1513/UE z 9 września 2015 roku

W ramach dyrektywy RED I określono kryteria,

zmieniono dyrektywy 98/70/WE i 2009/28/WE.

które gwarantują, że żadne cenne siedliska rzad-

Celem było m.in. ograniczenie stosowania biopa-

kich roślin i zwierząt – takie jak torfowiska lub lasy

liw z biomasy uprawianej i przyszłych możliwości

deszczowe – nie zostaną utracone w procesie uprawy

wspierania biopaliw oraz wzrost udziału energii

biomasy. Ponadto biopaliwa w całym łańcuchu

zdj. (2) J. Kamińska

BIOMETAN

/ Analiza składu biogazu jest jednym z etapów procesu certyfikacji

wartości muszą zaoszczędzić co najmniej 35 proc.

jest poświadczenie wytworzenia biogazu zgodnie

emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z paliwa-

z wymogami zrównoważonego rozwoju określonymi

mi kopalnymi. Wymagania te wzrosly od 2018 roku

w dyrektywie RED I.

do poziomu 50 proc. W przypadku nowych zakła-

Dla firm, które będą chciały sprzedawać biogaz

dów, które rozpoczęły działalność po 5 października

za granicę, certyfikacja biogazu będzie niezbędna.

2015 roku, już teraz obowiązuje oszczędność gazów

W procesie certyfikacji sprawdzane będzie speł-

cieplarnianych w wysokości 60 proc. Elementem

nienie wymogów RED I oraz techniczne aspekty

koniecznym do potwierdzenia właściwości zrów-

handlu biogazem (wpuszczenie do sieci, sprzedaż

noważonego rozwoju dla biopaliw (w tym biogazu

fizyczna biogazu itp.). Certyfikacja odbywa się co

i biometanu) jest jego certyfikacja.

roku i w trakcie audytu sprawdzana jest m.in. insta-

W związku z tym od momentu wejścia w życie dy-

lacja, dostawcy, poprawność kalkulacji emisji gazów

rektywy RED I w 2010 r. w Niemczech, jak i w całej

cieplarnianych i obliczenia bilansów biomasowych.

UE, między innymi instalacje biogazowe produku-

Koszty są szacowane indywidualnie na podstawie

jace biogaz do wykorzystania jako biopaliwo muszą

zapytania do jednostki certyfikacyjnej.

być certyfikowane.

Dodatkowo certyfikowany biogaz może mieć inny

Obecnie w Niemczech funkcjonują dwa systemy

rodzaj wykorzystania: pomaga firmom obniżyć ich

certyfikacji: ISCC i REDcert. W ramach certyfikacji

emisje (a w związku z tym konieczność ponoszenia

biopaliwa sprawdzana jest cała ścieżka powstania

dodatkowych opłat za emisje do atmosfery), popra-

produktu – czyli od ziarna (np. kukurydzy) bądź po-

wia wizerunek na bardziej przyjazny środowisku

wstania odpadu (np. pomiotu kurzego), transportu,

oraz umożliwia sprzedaż „zielonego” biometanu

po proces wytworzenia biogazu i wpuszczenia go do

w udziale w innych produktach (np. jako zrówno-

sieci oraz poziomu oszczędności emisji. Szczególnie

ważony materiał w procesach petrochemicznych,

atrakcyjne stało się wykorzystanie bioodpadów, któ-

obniżający udział paliw konwencjonalnych w pro-

re na wejściu do procesu mają zerową wartość emisji

dukcie końcowym). W związku z tym kierunkiem

gazów cieplarnianych.

rozwoju rynku biopaliw w UE należy w najbliższych

W UE nie ma obowiązku certyfikacji biogazu, ale

latach spodziewać się podobnego rozwoju sytuacji

w praktyce sprzedaż niecertyfikowanego biogazu jest

na rynku biogazowym także w Polsce.

bardzo trudna, by nie powiedzieć, że niemożliwa.

dr inż. Karolina Kapsa

Do zaliczenia wykonania wskaźników konieczne

mgr inż. Berenika Lewicka

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

/ W UE instalacje biogazowe produkujące biogaz do wykorzystania jako biopaliwo muszą być certyfikowane.

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE

Dzierżoniów modernizuje system ciepłowniczy Zakład Energetyki Cieplnej w Dzierżoniowie od kilku miesięcy realizuje inwestycję związaną z modernizacją systemu grzewczego – budowana jest instalacja wysokosprawnej kogeneracji opalana biomasą.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

EC prowadzi działalność na terenie Dzierżoniowa,

W 2016 r. została podjęta decyzja o budowie instala-

zajmując się: produkcją ciepła, jego przesyłem

cji wysokosprawnej kogeneracji opalanej biomasą.

i sprzedażą energii cieplnej. Obecnie ciepło produko-

– Złożyliśmy wniosek o dofinansowanie w ramach

wane jest w 100 proc. w kotłach opalanych miałem

„Działania 1.6 Źródła wysokosprawnej kogeneracji, Oś

węglowym. Dostarczane jest za pośrednictwem sieci

priorytetowa i Zmniejszenie emisyjności gospodarki

ciepłowniczych do 235 węzłów cieplnych. Najwięk-

Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowi-

szymi odbiorcami są mieszkańcy osiedli, instytucje

sko 2014-2020”. Całkowity koszt projektu netto to

użyteczności publicznej, miejski szpital i sklepy.

28 mln 650 tys. zł, kwota dofinansowania wyniosła

Moc zamówiona

20 mln 445 tys. 761 zł. Celem projek-

wynosi 29 MW

tu jest skojarzone wytwarzanie ciepła

z perspektywą dalszego wzrostu. Od momentu zakupu systemu ciepłow-

Nowy kocioł opalany zrębkami drzewnymi będzie miał moc 6,05 MW

niczego przez

i energii elektrycznej i ochrona środowiska poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych – dodaje Tadeusz Drozdowski, prezes ZEC w Dzierżoniowie. W 2016 r. rozpoczęto prace nad wyko-

nowego właściciela (2012 r.) prowadzony jest ciągły

naniem studium wykonalności, projektu budowlane-

proces inwestycyjny.

go i uzyskania stosownych decyzji administracyjnych

– W latach 2015/16 przeprowadziliśmy modernizację

(decyzja środowiskowa, pozwolenia na budowę itd.).

dwóch kotłów miałowych WR10, całego układu hy-

Pod koniec sierpnia 2017 r. w siedzibie Narodowego

drauliczno-pompowego ciepłowni, układu automatyki

Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

i sterowania oraz oczyszczania spalin. Wymieniamy

została podpisana umowa o dofinansowanie, która

stare sieci kanałowe na sieci preizolowane, jak rów-

umożliwiła realizację inwestycji. Następnym krokiem

nież rozbudowujemy istniejącą sieć, aby była moż-

było wyłonienie wykonawcy, którym została firma

liwość podłączenie jak największej liczby obiektów

VAS Energy Systems International GmbH z Austrii.

– mówi Tadeusz Drozdowski, prezes ZEC w Dzier-

W drugim kwartale 2018 r. rozpoczęły się prace

żoniowie. W mieście trwa właśnie proces likwidacji

budowlane polegające na likwidacji czterech kotłów

indywidualnych piecyków gazowych do ogrzewania

miałowych WLM5 i przygotowanie fundamentów

ciepłej wody i zastępowania ich ciepłem sieciowym.

pod nową instalację. – Planujemy do końca 2018 r.

zdj.: Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE

zakończyć większość prac budowlanych, aby bez prze-

środowisku, emisja pyłów zmniejszy się

szkód postępował proces instalacji nowego źródła cie-

20-krotnie w stosunku do kotłów opalanych miałem

pła w układzie ORC – informuje prezes zarządu ZEC.

(ze 100 mg/Nm3 do 5 mg/Nm3), ograniczona zosta-

Nowy kocioł opalany zrębkami drzewnymi będzie

nie także emisja NOx poprzez zastosowanie systemu

charakteryzował się mocą całkowitą 6,05 MW, w tym

odazotowania SNCR. Energia elektryczna wytwarzana

4,15 MWt i 1,003 MWe. Instalacja będzie przyjazna

będzie poprzez turbogenerator wyprodukowany we REKLAMA

KOTŁY BIOMASOWE

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

/ Inwestycja wymagała rozbiórki starej hali zakładu ciepłowniczego

wodne • wysokoparametrowe • parowe

o mocy od 150 kW do 6000 kW

Schmid Polska Sp. z o.o. ul. Niska 6, 82 – 300 Elbląg info@schmid-energy.pl tel. +48 537 007 721

www.schmid-energy.pl

zdj.: Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE

Włoszech przez firmę TURBODEN, znanego i cenionego producenta generatorów ORC w Europie. NR 10 (50) LISTOPAD 2018

– W trzecim kwartale 2019 r. planowany jest próbny rozruch instalacji, tak aby w sezonie cieplnym 2019/20 można było produkować ciepło i energię elektryczną z ekologicznego źródła – mówi Tadeusz Drozdowski, podkreślając, że cała inwestycja jest tak

Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej • 1993 r. – 2004 r. Dolnośląski Zakład Termoenergetyczny • 2004 r. – 2012 r. Fortum • 2012 r. – ZEC – Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. (własność prywatna w 100 proc.)

prowadzona, aby nie spowodować przerw w dostawie ciepła. – Inwestycje w naszym zakładzie zmierzają do osiągnięcia celu, jakim jest status efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego, w naj-

Dariusz Kucharski burmistrz Dzierżoniowa

bliższym czasie ograniczenie spalania miału

Każda inwestycja w odnawialne źródła

węglowego, a w przyszłości całkowite zaprzestanie

wytwarzania energii jest dziś niezwy-

produkcji ciepła i energii elektrycznej z paliw

kle ważna. To duże zadanie realizowane przez Za-

kopalnianych. Za zaoszczędzone środki na zakup

kład Energetyki Cieplnej świetnie wpisuje się w dzia-

uprawnień do emisji CO2, których ceny w ostat-

łalność Dzierżoniowskiego Klastra Energetycznego.

nim czasie poszybowały na pułap nie do przyjęcia

Właśnie w jego ramach i dzięki rzeczywistej współ-

dla takich ZEC-ów jak nasz, a słyszy się, że to nie

pracy samorządu i prywatnych przedsiębiorców

koniec wzrostu cen uprawnień, będzie można

możemy skutecznie walczyć ze smogiem, poprawiać

w dalszym ciągu się rozwijać poprzez moderniza-

jakość środowiska i żyć w zielonych i czystych

cję systemu ciepłowniczego – dodaje prezes ZEC

miastach. Prowadzona w Dzierżoniowie inwestycja,

w Dzierżoniowie.

wraz z licznymi działającymi już u nas instalacjami

Ciepło sieciowe wytwarzane w tak nowoczesnej

fotowoltaicznymi, rzeczywiście wpłynie na poprawę

instalacji oraz rozbudowa i modernizacja sieci

powietrza. To jeden z wielu niezbędnych kroków,

ciepłowniczej pozwala na konkurowanie z lokalnymi

które koniecznie i szybko musimy zrobić. Wpływa-

źródłami ciepła i znacząco ogranicza emisję gazów

nie na środowisko i jego poprawa nie jest zadaniem,

cieplarnianych i poprawia środowisko naturalne

z którym jakikolwiek samorząd poradzi sobie sam,

w Dzierżoniowie i jego okolicach.

stąd właśnie strategia powołania i pracy w ramach Beata Klimczak

Krótka historia firmy:

Dzierżoniowskiego Klastra Energetycznego.

KALENDARZ WYDARZEŃ BRANŻY LISTOPAD Fabryka pelletu od A do Z – warsztaty praktyczne

(Podstolice k/Poznania)

https://www.magazynbiomasa.pl

4th Future of Biogas Europe

Wielka Brytania (Londyn)

https://www.wplgroup.com

Energy Decentral

Niemcy (Hannover)

https://www.energy-decentral.com

FTP Conference – Vision 2040: The future role of the forest bioeconomy in Europe

Austria (Wiedeń)

http://www.forestplatform.org

30–2.XII

Centralne Targi Rolnicze

Polska (Nadarzyn)

https://centralnetargirolnicze.pl

30-2.XII

Narodowa Wystawa Rolnicza

Polska (Poznań)

https://narodowawystawarolnicza.pl

7–8 13–16 20

Fabryka pelletu od A do Z – praktyczne warsztaty Kontakt: Maciej Kosiński tel. +48 792 122 038 forum-pelletu@ magazynbiomasa.pl

GRUDZIEŃ 3–4

3rd International Conference on Power and Energy Engineering

Włochy (Rzym)

https://power-energy.insightconferences. com

3–5

Biofuels and Bioenergy for Expanding a New Horizon

Hiszpania (Walencja)

https://scientificfederation.com/ biofuels-2018

10–11

III Kongres Biogazu

Polska (Rawa Mazowiecka)

https://magazynbiomasa.pl

10-11

21st International Conference on Energy, Biomass and Waste Engineering

Singapur

https://waset.org/conference/2019/01/ singapore/ICEBWE

16-17

Biomass Trade Summit Europe 2019

Holandia (Rotterdam)

https://www.wplgroup.com/aci/event/ biomass-trade

21-22

16th International Conference on Renewable Mobility “Fuels of the Future 2019

Niemcy (Berlin)

https://www.fuels-of-the-future.com

STYCZEŃ 2019

III Kongres Biogazu Kontakt: Maciej Kosiński, tel. +48 792 122 038, e-mail: biometan@ biomassmediagroup.pl

13-14

Lignofuels 2019

Norwegia (Oslo)

https://www.wplgroup.com/aci/event/ lignofuels-2019

20-21

4th Biomass Trade Summit Europe 2019

Holandia (Rotterdam)

https://www.wplgroup.com/aci/event/ biomass-trade

REKLAMA

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

LUTY 2019

NR 8 (48) WRZESI

EŃ 2018 ISSN 2353-9321

EK OL OG

IA | GO

ES KA | BI ZN SP OD AR

/ PRZ ECIW NOR MOM (BY LE)J AKO ŚCI PAL IW STA ŁYC H

12:$ĩ2

=5Ï: JW S I Polski BaJUnk łącz RO Z W Ó ący O M RO Z W RO G RA P biz ne I s i ekolo gię RET ENCJ z korzyścią dla Kli entów $57 5$,/:$<6 Èºä ÀÈº¿¿² ÄÅ²¿À ÃÀÄÆ¾¶¿´¼² Á º Àµ¿²Èº²½¿¶» ¿¶Ã¸¶ÅÊ¼² Á À»Æ ¶¿¶Ã¸¶ÅÊ¼ Ä¼º´¹ʇ ÁÀµÄÅ²Èû ÃÀËÈ Ë² ¿² À³ÄË²Ã²´¹ Èº¶» ²ÄË´ È À½Ä´¶ʁ ËÈĔ

¼º¾ »²¼ ²¿µ½ÀÈÊ¾ʁ Å² ä ÁÃÀµÆ¼Å¶¾ ¹ ¼ÅĜÃ¶ ¾ÆÄº ³Ê Àµ² ¿º¶ »¶ÄÅ ÄÅ À¿² µËº¶µËº´ÅÈ¶¾ʁ áµË²¿¶ʇ ¼²ŠµÊ º¿¿Êʁ »¶ ¹ÃÀ¿ºÀ¿¶ º ¾áµÃË¶ Ë²ÃË ÀµÁÀÈº¶µ¿ºÀ ´

²ÅÀÃËÊ ¿² ²ĔÅÊ¼ Sfinanso Å ¾ÀÃÄ¼º ÀµÆ»áʁ Š¶ ²Ã¾ waliśmy inwestyc Ã²¿ÄÁÀÃ je ÁÃË¶ÁºÄÊ ÁÀÈ związane Á²½ºÈʁ ¼ÅĜÃ¶ ʇ ÃËÊ»ûÅ¶ z ochroną środowis ÅÊÈ¿Ê´¹ Ã¶ÈÀ½Æ´»² ka ä ²½Å¶Ã¿² o łączne¼ºÈ² i ponad Ê´¹ ¶¾ºÄ»ºʇ ÀÄËÆj wartośc ¾ÆÄËá Á 50 miliardóÆ¼´» û ÄË¼Àµ½ºÈ ² Ã¶µ w złotych ÁÀËÈÀ½á ¿

2' 60 7 &,7< '2 60$5 ĜÈ ÅÃË¶´¹

»Æ À³ÄË²Ã Wspieramy klientów Ê w szukaniu º¶ È ½²¿º¶ ÀËÈÀ ²Êʁ ¾²ÃÅ ºÅ nowych rozwiąza ´Ë¶¿ ÀĔáania ń finansow ʃ ¾²ÃÅ ²º½È ¿´»²Ĕ µÀ przedsięwzięć oraz ¶¼ÀÄÊÄÅ¶¾ĜÈ ÅÊ µ² À¸ÃÀ¾¿Ê ÁÀÅ¶ dostarczaniu À³º½º gotowych produktó ÄÁÀµ²Ã´Ë¶¸Àʇ w w zakresie º ʉ¾ ² ÈËÃÀÄÅÆ ¸À ˢ˖˛˥ˢˡˬ Ν˥ˢ˗ˢ˪ ÁÃËÊÄÁº¶ÄË¶¿º ˜˦˞˔ Dysponujemy ˢ˙˘˥˧͗ ˣ ˥ˢ˗˨˞˧ͅ˪ ˣ˥ˢ˘˞ˢ˟ˢ˚˜˖˭ˡˬ˖˛ dla przedsiębiorstw, samorządów i klientów indywidu alnych

Bank Ochrony Środowiska S.A. | www.bosb VAT)ank.pl | facebook.c 801 355 455 | +48 om/bosbankpl/ 22 543 34(w tym 8% 9744 Cena 9,90 34 | Opłata za połączenie zgodna z opłatą ISSN 2450przewidzianą przez 417475

/ Zmiany w zakres ie zasad

duzi odbiorcy

/ Będzie certyf ikacja zrębek zatłac zania biomet anu do

drzew nych

sieci gazowej

PIERWSZY W POLSCE

operatora wg aktualneg

o cennika.

Narodowy Kongre

s Biometanu

ʐʒ–ʐʓ :5=(ę1,$ ʐʎʏʖ

52.8

…nowe perspektyw y dla krajowych wytwórców energ ii

jesień

SU NR INDEK

/ Ceny surowc a dyktuj ą zdj. shutterstock

Jesteśmy polskim bankiem – od 27

lat gwarantujemy * stabilność i wspiera /1 my rozwój ,(0rczy1< gospoda ĝ&, *$= = i społeczny à2 kraju 35=<6= ËºÈ² 3$/,:2 Æ ´Ë¶¼² ÁÃ²Èµ

ELEKTROMOBILNOŚĆ

zdj. Rafał Wąsowicz

Ehulajnoga – zakup dla idei, zabawy czy ze względów praktycznych?

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Smog to bez wątpienia jeden z większych problemów polskich miast. Jedną z głównych przyczyn zanieczyszczeń powietrza jest transport – samochody, autobusy, korki… Nowym sposobem walki z niską emisją jest elektromobilność. Zanim jednak przesiądziemy się do aut elektrycznych, może minąć kilka lat. Od ręki dostępne są ehulajnogi.

ELEKTROMOBILNOŚĆ

zybkie, stosunkowo lekkie, no i ekologiczne – to

Gdzie i kiedy używać hulajnogi?

główne zalety elektrycznych hulajnóg. Już nie-

– Osobiście raczej odradzam klientom wożenie kogoś

długo ten środek transportu może stać się jednym

ze sobą na ehulajnodze – tłumaczy Marek Tokarewicz

z kluczowych rozwiązań, jeśli chodzi o logistykę

ze sklepu Zwinne Miasto – jedynego dedykowanego

poruszania się po mieście. Zdaniem ekspertów

miejsca w Poznaniu mającego w ofercie szeroki wybór

ehulajnoga, wypożyczana na tej samej zasadzie jak

ehulajnóg. – Zresztą uważam, że wybór ehulajnogi dla

rowery na minuty czy samochody w carsharingu, bę-

siebie warto dobrze przemyśleć, zwłaszcza pod kątem

dzie stanowiła przyszłość tzw. mobilności miejskiej.

tego, jak i gdzie chcemy z niej korzystać – wyjaśnia.

W Polsce ehulajnogi powinny stać się konkurencją

Ehulajnogi przebojem wchodzą na polski rynek. Jed-

dla taksówek oraz komunikacji miejskiej. Dotyczy to

nak często klienci kupują je w supermarketach lub

głównie krótkodystansowych tras tzw. ostatniej mili

w sprzedaży online, gdzie oferowane są niezliczone

oraz podróżowania w godzinach szczytu. Będzie-

ilości modeli. Moda na nie przywędrowała do Polski

my jej używać, aby szybko podróżować do sklepów,

z USA, gdzie od kilku lat trwa prawdziwy boom na

restauracji czy na spotkanie.

ten rodzaj transportu.

Mniejsza emisja spalin, więcej przestrzeni

okres. W Stanach stała się niezwykle popularna

Co niezwykle istotne, posiadanie małego pojazdu,

dzięki firmom oferującym system wypożyczania tego

który jest łatwy do zaparkowania, tani w eksploata-

typu sprzętu. W Polsce podobny system testowany

cji i nie emituje spalin, może zrównoważyć znaczną

jest w dwóch miastach. Sami mocno się nad tym

część przebiegu samochodu w wielu domach. To z kolei powinno znacznie obniżyć emisję spalin

zastanawialiśmy, ale wydaje się,

Ehulajnogi to idealne uzupełnienie transportu miejskiego oraz ciekawe rozwiązanie dla przedsiębiorstw dążących do ograniczenia emisji CO2 w swoich zakładach

w coraz bar-

że obecnie jest to nieco za droga „zabawa”. Ze wstępnej kalkulacji wynika, że około trzech miesięcy korzystania z takiego systemu „sheringu” to mniej więcej koszt zakupy nowej hulajnogi elektrycznej – wyjaśnia Marek Tokarewicz. Tymczasem w USA firmy oferujące

dziej zatłoczonych polskich aglomeracjach.

podobne usługi błyskawicznie stały się prawdziwymi

Taki pojazd może być też idealnym uzupełnieniem

potentatami. Jeden z nich już dziś podbija Europę.

transportu miejskiego. Jego „gabaryty” pozwolą uwol-

Ekspansję w Polsce zaczął zaś od Wrocławia. Chodzi

nić ogromne ilości przestrzeni miejskiej. Problemem

o kalifornijski startup Lime, wart pond 1 mld USD,

miast jest bowiem nie tylko emisja CO2, ale i brak

wspierany przez Google’a i Ubera.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

– Ehuljanoga rzeczywiście przeżywa teraz świetny

miejsc parkingowych. Mała 12 kg ehuljnoga zmieści się pod firmowym biurkiem, a zamiast na zatłoczony

Paryż i Berlin, a teraz Wrocław i Warszawa

parking, będziemy mogli wyjść na zielony skwerek.

Lime, którego elektryczne hulajnogi wynajmowane za

Przyszłość małych pojazdów elektrycznych wydaje

pomocą aplikacji zawojowały San Francisco i Los An-

się rysować w „różowych barwach” także ze względu

geles, a także Belin, Paryż, Madryd czy Pragę, w paź-

na wzrastającą świadomość ekologiczną Polaków.

dzierniku wprowadził swoją usługę do Wrocławia.

– Wszyscy jej używamy, wozimy nią nawet syna do

Tam do dyspozycji klientów jest kilkaset ehulajnóg.

szkoły. Oczywiście, ważna jest ekologia, ale i wygoda.

Kolejnym miastem, gdzie Lime uruchomił system

Korzystamy z transportu miejskiego, kiedy jednak

wypożyczania, jest Warszawa. Przedstawiciele firmy

trafia się korek, na przykład koło mostu Lecha, po

w Polsce zapewniają, że jeśli pomysł się przyjmie,

prostu wysiadamy i dalszą drogę pokonujemy ehu-

flota może zostać zwiększona. Wielu ekspertów prze-

lajnogą. Siedmiolatek bez problemu staje z przodu

konuje, że ehulajnogi wypożyczane tak jak rowery

i jedziemy – tłumaczy nam pani Anna, spotkana

na minuty czy samochody w carsharingu mogą być

z ehulajnogą w jednej z poznańskich restauracji.

przyszłością komunikacji w zatłoczonych miastach. 41

ELEKTROMOBILNOŚĆ W Polsce na przeszkodzie może stanąć jednak

umieszczone na mapie także takie miasta jak

stosunkowo mało atrakcyjna cena takiej usługi.

Gdańsk, Poznań oraz Kraków.

Odblokowanie ehulajnogi ma kosztować 2 zł, a za

Warto jednak pamiętać, że w Polsce ekspansja wypo-

każdą minutę jazdy trzeba zapłacić 50 groszy.

życzalni ehulajnóg może natrafić także na inne prze-

Wypożyczenie elektrycznej hulajnogi odbywa się

szkody. W naszym kraju panuje zupełnie inny klimat

na podobnej zasadzie, jak to jest np. w przypadku

niż w Azji, słonecznej Kalifornii czy Francji, gdzie

rowerów miejskich. Użytkownik pobiera aplika-

ehulajnoga stała się niezwykle popularnym środkiem

cję na telefon, zakłada w niej konto, dodaje kartę

transportu. Nie zmienia to jednak faktu, że coraz

płatniczą albo doładowuje konto, po czym szuka

więcej osób decyduje się na jej zakup. – Jestem po

na mapie dostępnych pojazdów. Kiedy go znajduje,

prostu gadżeciarzem – wyjaśnia Marek Woś, 30-letni

podchodzi do wybranej hulajnogi, skanuje kod i…

informatyk, którego spotkaliśmy w sklepie Zwinne

może jechać.

Miasto. – Obejrzałem film na facebooku i spodobało mi się, dlatego chcę kupić ehulajnogę. Szukam takiej,

Zostawiasz, gdzie chcesz

którą będę mógł się poruszać nie tylko w mieście,

Nowością jest to, że ehulajnogi

ale i w terenie. Marzy mi się, że będę ją zabierał na

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

wypożyczane są w systemie free float,

wakacje i w ten sposób zwiedzał na przykład Rzym –

czyli nie ma określonych miejsc ani do

wyjaśnia.

ich wypożyczania, ani do oddawania. Zabieramy

– Jedni kupują ehulajnogę ze względu na wzrastającą

pojazd z miejsca, w którym go pozostawiono,

świadomość ekologiczną. Poruszając się po mieście

po czym po dojechaniu do celu odkładamy

ehulajnogą, nie generujemy smogu, dbamy więc

gdziekolwiek. Czy taki system wypożyczania

o swoje środowisko. Inni dla zabawy, jeszcze inni

może przyjąć się w Polsce? – Trudno powie-

ulegają modzie – tłumaczy Marek Tokarewicz.

dzieć, wydaje się to nieco ryzykowne. Już wi-

Według prognoz BCC Research w najbliższych

działem zdjęcia w intrenecie ehulajnogi z, na

latach rocznie ma być sprzedawanych nawet 79 mln

przykład, odpiłowaną kierownicą. Być może

sztuk skuterów i innych małych pojazdów zasilazasila

jednak to wyjątek – zastanawia się Marek

nych energią elektryczną. Obecnie sprzedaje się ok.

Tokarewicz.

55 mln takich pojazdów, a blisko 80 proc. produkcji

Tymczasem przedstawiciel Lime już

trafia na rynek chiński.

zapowiada, że firma prowadzi rozmowy

Rafał

z kolejnymi miastami na temat urucho-

Wąsowicz

mienia usługi wypożyczania ehulajnóg. W mobilnej aplikacji przeznaczonej do korzystania z Lime zostały już

Ciekawostki, fakty, parametry

Ceny – wahają się od tysiąca do nawet kilkunastu tysięcy. Te najtańsze ehulajnogi (za tysiąc zł) zazwyczaj można kupić w markecie. Jednak warto pamiętać, ze sama bateria kosztuje ok. 800 zł. Jeśli więc cały pojazd wart jest tylko nieco więcej, jego jakość nie może być wysoka. Waga – warto zwrócić na nią uwagę. Jeżeli nasza ehulajnoga ma nam służyć do szybkiego poruszania się po mieście, wyjścia do sklepu czy kawiarni, nie może być za duża. Dlatego najlepiej wybrać taką o wadze ok. 12 kg. Oczywiście, jeśli marzy nam się taka, z którą poszalejemy w terenie, to już ze względu na jej parametry musimy liczyć się z większym ciężarem – nawet powyżej 30 kg. Tu warto zwrócić także uwagę na koła. Najlepsze są te pompowane (lepiej amortyzują na wybojach). No, i im większe, tym wygodniejsze. Optymalne to takie ok. 8-10’’. Bateria – średni zasięg na jednym ładowaniu to ok. 25 km. Choć oczywiście są modele, na których pojedziemy znacznie dalej – nawet 100 km. Wszystko zależy od baterii. Koszt ładowania to ok. 30-50 gr na 100 km. Ładowanie – tu sprawa wygląda podobnie jak z telefonami komórkowymi. Ładujemy ehulajnogę na przykład w domu czy w pracy. Czas ładowania to ok. 3-5 h. Prędkość – może osiągnąć nawet 60 km/h. Średnio to 20 km/h. 42

WYDARZENIA

zdj. Redakcja

Październikowe targi Pol-Eco System poświęcone ochronie środowiska w tym roku szczególnie mocno skoncentrowały się na temacie gospodarki niskoemisyjnej oraz walki z zanieczyszczonym powietrzem. Dyskusjom sprzyjało uruchomienie we wrześniu rządowego programu „Czyste powietrze” oraz szereg towarzyszących wystawie wydarzeń, które poruszały problem walki ze smogiem.

NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Pol-Eco System – czyste powietrze, energia i klimat

/ Dużo uwagi na tegorocznych targach Pol - Eco System poświecono systemowej walce ze smogiem

edną z takich inicjatyw był przygotowany z myślą

powietrzem przy wykorzystaniu nowoczesnego, eko-

o Pol-Eco System poradnik „Informator Antysmo-

logicznego paliwa, jakim jest pellet. Magazyn razem

gowy” – adresowana do odbiorcy indywidualnego pu-

z czasopismem branżowym „Rynek Pelletu” był dystry-

blikacja na temat sposobów walki z zanieczyszczonym

buowany bezpłatnie podczas targów, a zainteresowani 43

zdj. Redakcja

WYDARZENIA

/ Ofertę pelletu prezentowała na targach m.in. firma Nawrocki Technologie Granulowania

zdj. Redakcja

wymianą kotła na nowe urządzenie grzewcze mogli dodatkowo spotkać się z instalatorami na stoisku „Magazynu Biomasa” i porozmawiać o alternatywnych wobec węgla rozwiązaniach. NR 10 (50) LISTOPAD 2018

Przestrzeń EkoSfera Miejscem dyskusji o klimacie, energii, poprawie jakości powietrza czy roli OZE była specjalna przestrzeń wystawienniczo-konferencyjna EkoSfera, gdzie odbyła się debata „Czyste powietrze – w trosce o zdrowie, klimat i środowisko”, podczas której dyskutowano nad kwestiami dotyczącymi ograniczenia problemu niskiej emisji. – Program „Czyste powietrze”, poprzez termomodernizację i wymianę przestarzałych źródeł ciepła na nowoczesne, zmniejszy radykalnie emisję pyłów

/ „Rynek Pelletu” oraz „Informator Antysmogowy” – publikacje promujące wykorzystanie biopaliw

i innych zanieczyszczeń wprowadzanych do atmos-

reprezentującego interesy producentów pelletu, na

fery przez domy jednorodzinne – podkreślił minister

którym omawiano m.in. aktualną sytuację sektora

środowiska Henryk Kowalczyk. Rozmawiano także

w Polsce oraz przedstawiono zadania zespołu ds.

o polityce klimatycznej Unii Europejskiej i wyzwa-

monitorowania rynku. – Omówiliśmy m.in. skalę

niach stojących przed polską energetyką, w większości

problemu fałszerstw w branży pelletu oraz poszcze-

opartą na węglu. – Musimy odpowiednio zaplanować

gólne sprawy zgłoszone do European Pellet Council

etap przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną.

– komentował Maciej Kosiński, prezes zarządu PRP.

Dążę do tego, by był on jak najbardziej ewolucyjny,

Branżę OZE na Pol-Eco System reprezentowały m.in.

a nie rewolucyjny. Transformacja energetyki musi

firmy Promis, Moderator, E.H.W. GmbH, Host, Imao,

uwzględniać technologie i czas trwania inwestycji –

Recon-T czy Flexxolutions.

podkreślił minister energii Krzysztof Tchórzewski.

Targi w dniach 23-25 października odwiedziło blisko 7 tys. gości z kraju i zagranicy. Podczas trzech dni

Polska Rada Pelletu na targach

swoje produkty i usługi z zakresu ochrony środowi-

Nie tylko na stoisku „Magazynu Biomasa” toczyły

ska oraz gospodarki komunalnej przedstawiło 400

się rozmowy na temat pelletu i jego roli w walce ze

firm z 14 krajów. Zaprezentowano m.in. 17 premier

smogiem. Podczas targów odbyło się walne zebranie

oraz 39 nowości.

Polskiej Rady Pelletu, stowarzyszenia branżowego 44

Oprac. Redakcja

LISTOPAD 2018

MAGAZYN BRANŻOWY DLA PRZEDSTAWICIELI PRZEMYSŁU BIOGAZOWEGO

/ NIE MA KREDYTÓW, NIE MA BIOGAZOWEGO BOOMU

/ Kożuch – zmora biogazowników

10 z@

bio

–1

k/ R H O D N as s AW T IA +4 med 20 Y M EL 8 7 iag A Z O S S 18 92 ro R. OW A 12 up 2 0 .pl I E C *** 38 KIE * J

GRES BIO ON

REJESTRA www.magazy C JA: nbio tel. +48 792 12 masa.pl 2 03 e-mail: biogaz 8 @biomasmedia group.pl 0 -11

EU SPOT N R O K A A JW PIE NI IĘK Ś E - W R OD BRAN SZE S C KO Ż Y HO WO DN IE J

bio

ZU GA

III KO BIO NG GA RES ZU

III K

zdj. Shutterstock

/ Aktualny katalog firm branży biogazowej

G RU

18 D N I A 20

ROZWIĄZANIA KOGENERACYJNE POD KLUCZ

NASZ SERWIS ROBI RÓŻNICĘ. PARTNERSTWO Z NASZYMI KLIENTAMI 365 DNI W ROKU, 24 GODZINY NA DOBĘ KWE AB ENERGY POLSKA SP. Z O.O. UL. MIEDZIANA 38 43-305 BIELSKO-BIAŁA, POLSKA TEL. 33 821 65 62 FAX. 33 821 50 93 DORADZTWO • PROJEKTOWANIE • BUDOWA • MONTAŻ • URUCHOMIENIE • SERWISOWANIE

WWW.GRUPPOAB.COM

Kierunek dla biogazu Z awsze staram się patrzeć optymistycznie w przyszłość, widzieć szklankę do połowy pełną. I choć w pierwszych tegorocznych aukcjach OZE

nie wystartował ani jeden podmiot, a w kolejnych, listopadowych, mniej,

niż się spodziewałam, nie znaczy to, że biogazownie w Polsce nie powstaną. O tym, kto obecnie chce albo wręcz zmuszony jest do zainwestowania w biogazownię, jakie nastroje panują wśród inwestorów i jakie są ich plany na przyszłość – rozmawiałam z Przemysławem Krawczykiem z firmy agriKomp. Ta rozmowa utwierdziła mnie w przekonaniu, że żadne inne źródło OZE oprócz biogazowni nie jest w stanie uczestniczyć w budowaniu bezpieczeństwa energetycznego kraju, gwarantując stabilność dostaw. Inwestycje dają gwarancje także innego typu – możliwość rozwoju wsi pod względem dostępu do gazu i energii, a przede wszystkim wspierają dywersyfikację dochodów rolniczych gospodarstw produkcyjnych. I nie jest to odległa mrzonka. Na biogaz i biometan od polskich producentów czekają niektóre koncerny energetyczne i paliwowe. Planują jego szerokie wykorzystanie. A skąd wziąć fundusze na budowę biogazowni? O tym rozmawialiśmy m.in. z prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego Sylwią Koch-Kopyszko. O tym pisze też na naszych łamach Bartosz Janc, prezes zarządu Metropolis Doradztwo Gospodarcze, wskazując m.in. na możliwości skorzystania z pożyczek i dotacji NFOŚiGW oraz konkur-

Beata Klimczak REDAKTOR PROWADZĄCA

sów realizowanych w ramach Poddziałania 1.6.1 POIiŚ. W aktualnym wydaniu „Rynku Biogazu” pochyliliśmy się także nad technicznymi aspektami funkcjonowania biogazowni. Jednym z poruszanych tematów jest problem związany z powstawaniem kożucha – zmory biogazowników. Wskazujemy także na enzymy, których stosowanie może skutecznie obniżyć koszty produkcji energii. Kolejnym artykułem, który polecam, jest system nadzoru technologicznego nad instalacją, pozwalający na monitorowanie czynników technicznych, technologicznych, procesowych, a także ekonomicznych. Zapraszam na kolejne strony naszego wydania i przypominam, że już 10-11 grudnia spotkamy się z Państwem podczas III Kongresu Biogazu – tradycyjnie w Hotelu Ossa**** koło Rawy Mazowieckiej. REKLAMA

Poland 35-314 Rzeszów, ul. Gościnna 45 A tel. 17 854 49 41, fax 17 852 60 54 www.agimix.eu, e-mail: info@agimix.eu

Inwestorom biogazowym brakuje gwarancji opłacalności Z Przemysławem Krawczykiem z ﬁrmy agriKomp o sytuacji na rynku biogazowym rozmawia Beata Klimczak.

LISTOPAD 2018

Sporo dzieje się ostatnio w sektorze biogazu.

środków z UE. Zgodnie z naszymi wyliczeniami

W oczekiwaniu na boom inwestycyjny wiele spo-

średnia pomoc finansowa w przeliczeniu na MWh

dziewaliśmy się po aukcjach. Jednak tych paździer-

sięga ok. 50-70 zł. Tej pomocy inwestorzy, zostając

nikowych nie rozstrzygnięto z powodu braku ofert.

w starym systemie, nie muszą oddawać. Przechodząc

Dlaczego według pana się nie powiodły?

do systemu aukcyjnego, musieliby jednak tę wartość

Odpowiadając na to pytanie, należy pamiętać, iż mó-

odliczyć. Należy pamiętać, iż biogazownie w syste-

wimy o aukcjach migracyjnych, dla istniejących bio-

mie aukcyjnym wraz z ofertą składają twarde zobo-

gazowni. Wynik aukcji potwierdza jednoznacznie, iż

wiązanie pod groźbą kar na wytworzenie określonej

inwestorzy biogazowi umieją bardzo dobrze liczyć,

ilości energii elektrycznej w 15-letniej perspektywie.

a brak ofert jest związany z kilkoma elementami.

Inwestorzy podjęli więc decyzję, że zaproponowana

Pierwszy to brak informacji dotyczących przyszłego

cena nie pokrywa ryzyka, które na siebie biorą.

systemu wsparcia dla kogeneracji dla systemu OZE,

a przecież tak naprawdę ustawa OZE, która obowią-

Jakich decyzji oczekują biogazownicy?

zuje od 1 lipca, pozwalała łączyć dwa źródła przy-

Inwestorzy czekają na decyzje Departamentu

chodów, a mianowicie cenę aukcyjną oraz tzw. żółty

Energii Odnawialnej. Konieczne jest ponowne

certyfikat, który wygasa z końcem tego roku. Przygo-

przeliczenie ceny referencyjnej – LCOE, czyli

towywana przez Ministerstwo Energii nowa ustawa

zaproponowanie nowej, która uwzględniałaby brak

o wsparciu CHP nie przewiduje już takiego mecha-

żółtego certyfikatu od nowego roku. Branża czeka

nizmu. Druga przyczyna, bezpośrednio powiązana

na rozporządzenie Ministerstwa Energii, które

zresztą z pierwszą, to niedostosowanie ceny referen-

wskaże tę cenę. Odpowiednia wartość na pewno

cyjnej do obowiązujących zasad, które funkcjonują

przyczyniłaby się do masowej migracji projektów

na rynku. Inwestorzy, którzy przygotowywali swoje

istniejących i rozwoju całkiem nowych. Trwanie

projekty, liczyli, że będą mogli ten żółty certyfikat

w systemie certyfikatów nie jest w mojej opinii

odbierać. Łączna cena za energię elektryczną dla bio-

dobrym rozwiązaniem. Należy pamiętać, iż obec-

gazowni o mocy 1 MWh wynosiłaby np. 570 zł plus

nie otrzymywany przez biogazownie certyfikat

ekwiwalent żółtego certyfikatu, czyli ok. 110 zł. Brak

tzw. błękitny nie jest notyfikowany. Nie wiemy, jak

tego drugiego źródła przychodu powoduje, że jest

długo będzie można w tym systemie pozostać i czy

to za mało w stosunku do istniejących biogazowni

nie zostanie nagle wygaszony. Dostrzegają to banki,

rolniczych. Należy pamiętać, że większość zrealizo-

które z dużą ostrożnością podchodzą do funkcjo-

wanych projektów była finansowana przy udziale

nujących biogazowni.

LISTOPAD 2018

Rozmawiamy przed kolejną turą aukcji. Podobno

najlepsze, najbardziej stabilne, o niskich kosztach

w listopadowych będzie startowało niemal 70 pod-

operacyjnych.

miotów. Czas pokaże. Nie ma co ukrywać, że na rynku

Czyli biogazowego boomu nie będzie?

jest duża niepewność. Inwestorzy zapewne do-

Musimy spojrzeć do kalendarza. Mamy za chwilę rok

piero w ostatnim momencie będą podejmowali

2019. Ustawa przewiduje, iż tylko podmioty, które

decyzje o starcie w aukcji. Ze swojej strony

wytworzą energię elektryczną do końca 2020, będą

mogę powiedzieć, że mamy przygotowanych

mogły liczyć na 15-letni okres wsparcia. Nie przewidy-

48 projektów dla

wałbym jakiegoś większego boomu bio-

polskich inwe-

gazowego, bo nie mamy na to wystar-

storów, głównie rolników. Dominują projekty do 0,5 MW. W tej chwili jesteśmy już w trakcie budowy dwóch biogazowni w systemie

LISTOPAD 2018 6

Boom biogazowy nadejdzie, gdy inwestorzy będą wiedzieć, że ich biznesplan umożliwi im zawarcie umowy kredytowej z bankiem, a w perspektywie długoletnie funkcjonowanie

czająco czasu. Jako członek Rady OZE przy Konfederacji Lewiatan będziemy oczywiście proponowali wydłużenie czasu na wybudowanie biogazowni o trzy lata, zachowując 15-letni okres wsparcia, jednak ostateczna decyzja należy do Ministerstwa Energii. Byłoby niezwykłą stratą dla naszego kraju,

FiT i FiP. To jest

gdyby pod obecną ustawą nie udało się

system w miarę

stworzyć warunków do budowy mini-

bezpieczny, gdyż

mum 300-400 instalacji. Jako firma

nie wymaga deklaracji określonego wolumenu

mamy kontakt z wieloma deweloperami biogazowymi,

produkowanej energii, co jest ważne zwłaszcza,

którzy są w posiadaniu 10-20 projektów biogazowych

gdy bazuje się na substratach odpadowych,

i wiemy, że do aukcji prawdopodobnie wypuszczą

dostępnych sezonowo.

pojedyncze projekty, by w ten sposób rozłożyć ryzyko.

Skąd ten niepokój potencjalnych inwestorów?

Co według pana należałoby poprawić w obecnym

Z racji tego, że banki patrzą bardzo ostrożnie na

systemie wsparcia i rozliczeń? Czy np. to, że wyniki

kwestie związane z biogazowniami, bo nie wiedzą, co

aukcji będą dopiero za kilka miesięcy, wpływa ne-

będzie się działo z żółtym certyfikatem. Bardzo wielu

gatywnie na decyzje o przystąpieniu do nich?

inwestorów nie otrzymało jeszcze promes kredyto-

W mojej ocenie to żaden problem. W przypadku

wych.

rozstrzygnięcia aukcji dla biogazu, podejrzewam,

W momencie, kiedy startujemy w aukcji, kładziemy

że będzie to szybszy wynik, zupełnie inaczej niż

przecież na stół twarde zobowiązania, że na prze-

w przypadku aukcji dla PV i wiatru. Problem, jeszcze

strzeni 15 lat tę energię wyprodukujemy. Natomiast

raz podkreślę, leży gdzie indziej – w bankowalności

póki co nie mamy żadnej gwarancji, że uda nam

tych projektów. Nadal banki nie otworzyły swoich

się nasz projekt sfinansować. Z naszych rozmów

portfeli dla biogazu. Istnieje spore ryzyko, że pojawi

z inwestorami wynika, że wielu z nich chce prze-

się ten sam problem, co w przypadku fotowoltaiki –

czekać aż do przyszłego roku, a więc do momentu,

wygrywamy cenę aukcyjną, idziemy do banku, a bank

gdy będziemy po kolejnej nowelizacji ustawy OZE,

mówi: „słuchajcie, ale my nie wiemy, czy będziemy te

którą obiecało Ministerstwo Energii, kiedy jasna

wasze biogazownie finansować”. W tej chwili współ-

będzie kwestia wsparcia kogeneracji i znane ceny na

pracujemy z kilkoma bankami w Polsce i niektóre

przyszły rok.

z nich wprost mówią, że dopóki nie zakończy się

Niepokój wynika więc z tego, że mamy dużo niewia-

drugi etap nowelizacji, nie będą finansowały źródeł

domych, niepewne środowisko z racji braku udziela-

OZE. Niektóre z nich, zaangażowane w OZE od

nia kredytów przez banki. W związku z tym podej-

lat, odpowiadają podobnie – póki nie wyjaśni się

rzewam, że w aukcjach wystartują tylko projekty

temat wysokosprawnej kogeneracji, nie wchodzimy

w dalsze finansowanie projektu. Bank patrzy długo-

odpowiednią pomoc operacyjną. Jeśli nie zapewnimy

terminowo i wie, że biogazownia musi odnotowywać

odpowiedniej ceny za energię elektryczną biogazow-

bezpieczne przepływy pieniężne nie tylko w pierw-

niom rolniczym, to one sobie poradzą w pierwszym

szych latach funkcjonowania inwestycji, jednak

czy drugim roku funkcjonowania, ale czy dłużej?

również po 12.-14. roku, gdy będzie ona napotykała

Jako firma mamy wybudowane ponad 900 instalacji

na coraz większe koszty związane z modernizacją

na całym świecie, w tym w Niemczech, Chorwacji,

i zużywaniem się

Francji, Czechach, a nawet w Kenii

różnych elemen-

oraz w Chinach i wszędzie tam

że od 1 stycznia 2019 r. dochody biogazowni mogą spaść o ok. 100 zł

Problem z bankowalnością projektów biogazowych to obecnie jeden z największych hamulców dla branży

widzimy, że zapewnia się odpowiednią cenę za energię elektryczną w perspektywie ich długoletniego i stabilnego funkcjonowania. W Polsce wiele biogazowni, gdy nadszedł

(brak żółtego cer-

krach certyfikatów, oszczędzało na

tyfikatu). Niektóre

wszystkim, zwłaszcza na serwisie.

sobie poradzą, sprzedając drożej czarną energię elek-

Obecnie są przez to w dużej mierze sfatygowa-

tryczną, niektóre nie. Kwestia, czy wyniki aukcji będą

ne, mają znacząco zużyte urządzenia. Nie można

za miesiąc, czy za trzy, nie jest w mojej ocenie tak

się temu dziwić, każdy chciał jakoś przetrwać ten

ważna, jak zapewnienie odpowiednich przychodów

trudny okres. Teraz, gdy trochę polepszyła się ich

dla biogazowni w długoletniej perspektywie. Nale-

sytuacja finansowa, starają się doprowadzić swoje

ży zwrócić uwagę, że mieliśmy już różne programy

instalacje do pełnych zdolności produkcyjnych. My,

dofinansowania, np. mikroinstalacji, ale nigdy nikt

jako firma zajmująca się nie tylko budową biogazow-

się nie pochylił nad tym, by oprócz dotacji dawać też

ni, ale również i serwisem technologicznym, staramy REKLAMA

LISTOPAD 2018

tów. Pamiętajmy,

ROZWIĄZANIA REHAU DLA BIOGAZOWNI

Ogrzewanie fermentatora RAUBIO i sieci preizolowane RAUVITHERM

www.rehau.pl

reklama Biogazownie 170x127_11_2018.indd 1

2018-11-13 15:27:48

się im w tym pomóc. Boom biogazowy nadejdzie, gdy

Czy producenci żywności wykazują zainteresowa-

inwestorzy będą wiedzieć, że ich biznesplan, który

nie budowami biogazowni?

jest skonstruowany na dobrej, bezpiecznej cenie za

Znowelizowane w ub. roku Prawo wodne zobowią-

energię elektryczną, umożliwi im zawarcie umowy

zuje rolników do budowy dodatkowych, ogromnych

kredytowej z bankiem, a w perspektywie długoletnie

zbiorników na gnojowicę. Rolnictwo napotyka coraz

funkcjonowanie.

wyższe koszty w dostosowaniu swojego funkcjonowania do norm środowiskowych. Te zbiorniki

Rozumiem więc, że główną przyczyną obecnej

na gnojowicę przecież nigdy nie będą na siebie

sytuacji jest brak spójności między planowaną

zarabiać. Mamy informacje od zaprzyjaźnionych

a faktycznie realizowaną polityką wobec OZE?

rolników, którzy są bezpośrednimi eksporterami np.

Generalnie wygląda to tak, że rozwiązujemy jeden

zwierząt za granicę, że coraz częściej dostają pytania

problem, a pojawia się drugi. Czekaliśmy na ustawę

o tzw. ślad węglowy. Importerzy i dostawcy mięsa na

OZE i cieszyliśmy się, że ministerstwo przygotowało

Zachodzie prowadzą zrównoważony rozwój – zrów-

nam atrakcyjną cenę za biogazownie, gdyż mieliśmy

noważoną produkcję zwierzęcą i taka będzie w naj-

nadzieję, że będziemy mogli sobie jeszcze dobierać

bliższej przyszłości preferowana na wspólnym rynku.

żółty certyfikat. A nagle, gdy wszyscy są spokojni

Stąd duża niepewność rolników, czy będą mogli na

i przygotowują swoje plany, dociera do nas projekt

tych samych zasadach sprzedawać swoje produkty

o wsparciu wysokosprawnej kogeneracji, LISTOPAD 2018 8

który mówi: od 2019 roku nie przewidujemy dla was

na Zachód czy na Południe wo-

Jeśli chcemy zapewnić rozwój rolnictwa i powstrzymać zmniejszające się pogłowie zwierząt, to biogazownie powinny zaistnieć. I to szybko, właśnie jako szansa dla dalszego rolnictwa

dodatkowego

bec coraz bardziej restrykcyjnych norm w tym obszarze. Do tych kwestii dodać należy chęć dywersyfikowania działalności, a biogazownie są w tym zakresie doskonałym rozwiązaniem. Mamy sporo takich projektów, dzięki którym możliwe są: spełnienie

wsparcia. Czyli znów niepewność. Ale nie ukrywam,

restrykcyjnych przepisów dotyczących środowiska,

że są projekty, które muszą powstać. Jako firma

zabezpieczenie możliwości eksportowych i dywersy-

mamy ok. 90 projektów na różnym etapie przygo-

fikacja dochodów gospodarstwa.

towania dla gospodarstw rolnych, które zajmują się

Widzimy sytuację w rolnictwie globalnie, na

intensywną produkcją zwierzęcą. Niektóre z nich po

wszystkich rynkach i stwierdzamy jasno – w tej

prostu muszą zostać wybudowane jak najszybciej

chwili rolnicy dzielą się na tych, którzy już mają

z racji tego, że gospodarstwa te nie spełniają coraz

biogazownię i na tych, którzy chcieliby ją mieć.

bardziej rygorystycznych norm środowiskowych, co

Rolnicy – biogazownicy w Czechach, na Węgrzech,

utrudnia im bieżącą działalność. I one prawdopo-

Słowacji, w Niemczech są bardzo odporni na wa-

dobnie wystartują w aukcjach i systemach FiT i FiP,

hania koniunktury w rolnictwie. Ceny mleka, mięsa

bo muszą. Budowane przez nas obecnie biogazow-

czy innych produktów rolnych na rynku wahają się.

nie o mocach ok. 250-330 kW są właśnie takimi pro-

Rolnik w kraju, gdzie jest rozwinięty rynek biogazo-

jektami, opartymi w ponad 80 proc. na odpadach,

wy, gdy ma własną instalację, może sobie pozwolić

tj. gnojowicy czy oborniku. Ale by boom biogazowy

na w miarę spokojne funkcjonowanie. Gdy przy-

nadszedł, by rocznie powstawało kilkadziesiąt bio-

chodzi kryzys w działalności rolniczej biogazownia

gazowni, tak naprawdę musimy pamiętać o zapew-

jako „druga noga” w jakiś sposób umożliwia mu

nieniu ich dobrej bankowalności. Skoro opieramy

niwelowanie strat. Natomiast rolników w Polsce

sukces biogazowy na dwóch systemach wsparcia

taka sytuacja będzie boleć bardziej. Dostrzegam,

– OZE i ustawie o kogeneracji – to w momencie, gdy

że rolnictwo czeskie czy słowackie, gdzie jest dużo

jeden się „wykrusza”, inwestorzy znów zaczynają się

biogazowni, staje się coraz bardziej konkurencyjne

zastanawiać.

w stosunku do polskiego. Funkcjonujemy na rynku

wspólnotowym, na którym największe szanse ma

na wzrost kosztów przedsiębiorstw i tym samym

ten, kto jest bardziej wydajny, kto może zapropono-

wzrost cen większości materiałów budowlanych.

wać niższą cenę, a na pewno ten, kto wie, że ma tę

Proszę pamiętać również o tym, że jesteśmy

bezpieczną poduszkę w postaci biogazowni, bo to

w szczycie koniunktury i wszyscy zmagają się

pozwala mu otrzymać lepsze możliwości kredytowe

z brakiem ludzi do pracy. Nawet rynek ukraiński

od banków na inne działalności i gwarantuje lepszy

nie jest w stanie nam pomóc, by ten problem roz-

bo bezpieczniejszy rozwój. Taki rolnik nie będzie

wiązać. W tej chwili nawet betoniarnie nie chcą

trwał od kryzysu do kryzysu. Będzie miał momenty,

podpisywać kontraktów wiążących je cenowo na

kiedy zarobi mniej, ale zarobi. Ale będą też okresy,

dłuższy czas niż 30-60 dni z racji niepewności

gdy zarobi bardzo dobrze. Natomiast u nas rolnic-

co do własnych kosztów. Te wszystkie czynniki

two wpadło w niekorzystną koniunkturę. Rolnicy

przyczyniają się do wzrostu kosztów budowy.

od czasu do czasu zarabiają dobrze, ale w kryzysie

Proszę spojrzeć, ile przetargów na drogi zosta-

muszą przejadać swoje zyski. Jeśli chcemy zapew-

ło nierozstrzygniętych z racji przekroczonego

nić rozwój rolnictwa i powstrzymać zmniejszające

budżetu zamawiającego. Problem dotyczy całej

się pogłowie zwierząt, to biogazownie powinny za-

Europy. Niemniej jednak, z racji tego że nasza

istnieć. I to szybko, właśnie jako szansa dla rozwoju

firma działa na zasadach globalnych i zajmujemy

rolnictwa.

się także produkcją komponentów i urządzeń do

Wspomniał pan o prawie wodnym, które wymaga

wydajności oraz przeniesieniu części zdolności

od rolników inwestycji, ale rosną też ceny energii,

produkcyjnych także do Polski, utrzymać ten sam

ceny materiałów budowlanych.

standard i te same poziomy cen, jakie mieliśmy

Brak inwestycji w OZE spowodował de facto

np. w roku 2015 czy wcześniej, kiedy wybudowali-

wzrost cen energii elektrycznej, co przekłada się

śmy pięć biogazowni na terenie naszego kraju. REKLAMA

Efektywne podawanie komponentów

LISTOPAD 2018

biogazowni, to udało się nam, dzięki zwiększonej

ENGINEERED TO WORK

Dozownik PreMix® • uniwersalny dozownik w zabudowie z maceratorem RotaCut • skuteczna separacja ciał stałych i ochrona sekcji pompującej • przygotowanie rozdrobnionej i homogennej zawiesiny • wzrost efektywności fermentacji i produkcji biogazu • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Dozownik CC-Mix® • uniwersalny dozownik do substratów nie wymagających rozdrabniania • strefa separacji ciał stałych • sprawne mieszanie i podanie biomasy do fermentacji • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Zapytaj nas również o pompy, More Power from your biogas plant maceratory i rozdrabniacze !

Increase gas yield and operation reliability

Engineered to work

Kontakt: VOGELSANG Sp. z o.o. • Al. San Francisco 9 • 55-020 Rzeplin • www.vogelsang.pl • info@vogelsang.pl • tel 71 798 95 If economic and80 efficient operation of your biogasplant is needed, you need the rights components.

Vogelsang EnergyJet® solid matter feeder The efficient solution for trouble-free digester feeding • resistant to foreign matter and durable like a solid matter screw • feeding with a homogeneous, well-mashed organic suspension

Doﬁnansowanie na budowę biogazowni

LISTOPAD 2018

Ostatnie lata nie rozpieszczały inwestorów zainteresowanych budową biogazowni atrakcyjnymi możliwościami uzyskania preferencyjnego ﬁnansowania ich inwestycji. Mieliśmy wprawdzie do czynienia z wieloma konkursami ogłaszanymi w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), jednak te nie do końca sprawdziły się w kontekście projektów biogazowych.

jednej strony działania dedykowane odnawial-

o dofinansowanie w ramach poddziałania 1.6.1

nym źródłom energii w ramach RPO miały nie-

Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowi-

zwykle skromne budżety, z drugiej zaś faworyzowały,

sko pod nazwą „Źródła wysokosprawnej kogenera-

poprzez konstrukcję wymogów i kryteriów, projekty

cji”. Zdziwienie może budzić fakt, że prezentuję to

innego typu (np. parasolowe projekty fotowoltaiczne

działanie jako swoistą nowość, choć bieżący nabór

w Wielkopolsce składane przez gminy czy mikroin-

to już czwarty z kolei. Faktycznie odbyły się już

stalacje fotowoltaiczne jak w Podkarpackiem). Wy-

trzy konkursy dla tego działania i rzeczywiście typy

jątkiem na tym tle były województwa, których RPO

projektów, jakie mogą być w nim finansowane, nie

przewidywały odrębne finansowanie projektów do-

uległy zmianie. Poza tym na listach projektów dofi-

tyczących wysokosprawnej kogeneracji (np. w woje-

nasowanych w ramach konkursów, które odbyły się

wództwie warmińsko-mazurskim czy mazowieckim).

wcześniej, nie znajdziemy wielu biogazowni. W jaki

Tu projekty biogazowe wpisywały się lepiej, ale z kolei

zatem sposób program ten miałby się nagle stać

budżety tych konkursów były niskie. Jedyną istot-

rozwiązaniem problemu finansowania projektów

ną, ale w wielu przypadkach decydującą barierą był

biogazowych? Od ogłoszonego konkursu nie obo-

wymóg posiadania wysokiej gotowości realizacyjnej –

wiązuje już kryterium dostępu w postaci minimalnej

co najmniej warunków zabudowy, przyłączenia i tzw.

mocy zainstalowanej elektrycznej na poziomie

PFU, czyli Programu Funkcjonalno-Użytkowego.

1 MWe. Ten tylko jeden zabieg diametralnie zmienił optykę poddziałania 1.6.1 względem projektów bio-

Poddziałanie 1.6.1 POIiŚ

gazowych, z których przecież przytłaczająca więk-

Wszystkie opisane wyżej niedogodności zdają się już

szość (ze względu na uregulowania ustawy o OZE)

dziś nie istnieć, a „sprawcą” tego nowego porządku

dotyczy biogazowni o mocy poniżej 1 MWe. I tak,

jest ogłoszony niedawno nowy nabór wniosków

dzięki zmianie zasad tego poddziałania, zyskaliśmy

atrakcyjny instrument finansowania, który względem

zawiły sposób. Na ten temat można by napisać odręb-

działań w ramach RPO wykazuje się przede wszyst-

ny artykuł, a nawet pracę naukową (w zasadzie takowa

kim przyzwoitym budżetem, przejrzystymi i przewi-

już powstała, ale o tym za chwilę), więc ja ograniczę

dywalnymi zasadami oceny i rankingowania projek-

się tu do ogólnego podsumowania i krótkiego przy-

tów oraz możliwością współfinansowania wydatków

kładu. Wysokość dofinansowania dla konkretnego

dodatkową pożyczką z Narodowego Funduszu

projektu zależy od szeregu różnych czynników, do

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

których należą: nakłady inwestycyjne, wielkość przedsiębiorstwa wnioskodawcy (małe, średnie lub duże),

Zasady dofinansowania

lokalizacja – województwo, rodzaj inwestycji (gaz,

W ramach poddziałania 1.6.1, podobnie zresztą jak

biomasa, biogaz, paliwa kopalne) i moc cieplna inwe-

w przypadku większości działań i poddziałań realizo-

stycji. Jeśli skompletujemy te dane, to nie powinniśmy

wanych w ramach RPO, mamy możliwość uzyskania

mieć żadnego problemu z obliczeniem maksymalnej

dofinansowania w postaci dotacji. Regulamin kon-

wartości pomocy publicznej – dotacji lub jej ekwiwa-

kursu mówi, że

lentu. Z pomocą przychodzi

maksymalne dofi-

nam bowiem towarzyszący

85 proc. wartości kosztów kwalifikowalnych projektu. Także w wielu materiałach marketingowych firm zajmujących się

Program „Źródła wysokosprawnej kogeneracji” to atrakcyjny instrument finansowania dla biogazowni, z przewidywalnymi zasadami oceny oraz możliwością dodatkowej pożyczki z NFOŚiGW

pozyskiwaniem do-

każdemu konkursowi specjalny dedykowany do typu wspieranych projektów kalkulator, który wyznacza wartość kosztów kwalifikowanych przez odniesienie naszej inwestycji do wartości tzw. inwestycji referencyjnej. Jest on efektem wspomnianej już przeze mnie

finansowania można znaleźć taką nieokraszoną żad-

pracy naukowej pod tytułem „Analiza w celu określe-

nym wyjaśnieniem informację. Niestety, owe 85 proc.

nia nakładów inwestycyjnych instalacji referencyjnych

nie ma wiele wspólnego z ostatecznym udziałem do-

dla projektów OZE i wysokosprawnej kogeneracji do

tacji w finansowaniu projektu. Trudno bowiem w pod-

obliczenia kwoty pomocy inwestycyjnej” wykonanej

działaniu 1.6.1 o projekty niepodlegające zasadom

na zlecenie Towarzystwa Gospodarczego Polskie

pomocy publicznej, a te określają zasady wyznaczania

Elektrownie, Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni

poziomu dofinansowania w zdecydowanie bardziej

Zawodowych oraz Izby Gospodarczej Ciepłownictwo

LISTOPAD 2018

nansowanie wynosi

REKLAMA

Nijhuis dostarcza sprawdzone rozwiązania dla zrównoważonego wykorzystania wody i surowców z wykorzystaniem najnowocześniejszych, inteligentnych rozwiązań. W dążeniu do CYRKULARNEJ ekonomii przenosimy przemysłowe rozwiązania do sektora rolnego. Chcesz wiedzieć więcej? Wejdź na www.nijhuisindustries.com/pl

Polskie. Zachęcam do choćby rzucenia okiem na ten

wartość netto inwestycji minus wartość dotacji, o którą

dokument dla zobrazowania ogromu pracy, jaka zo-

się ubiegamy w ramach POIiŚ. Pożyczka na współfi-

stała dzięki jego powstaniu zaoszczędzona wniosko-

nansowanie może być udzielona na 15 lat, na zasadach

dawcom i instytucjom wdrażającym programy unijne

preferencyjnych lub rynkowych. W pierwszym przypad-

w perspektywie 2014-2020. Ale wracając do samego

ku mamy do czynienia z oprocentowaniem na pozio-

kalkulatora – ma on postać arkusza Excel

mie WIBOR 3M +0,5 p.p., nie mniej niż 2 proc. W tym

przygotowanego tak, by poprowadził wnioskodawcę

przypadku, aby uzyskać 100 proc. finansowania, trzeba

za rękę do obliczenia kwoty dotacji. Dla przykładu

tak dobrać wartość dotacji i pożyczki (której preferen-

– w przypadku biogazowni rolniczej

cja jest pomocą publiczną – wyliczmy ją

LISTOPAD 2018

o mocy 0,5 MWe/MWt zlokalizowanej

w postaci tzw. EDB, czyli Ekwiwalentu

w województwie wielkopolskim, reali-

Dotacji Brutto), by nie przekroczyć

zowanej przez małe przedsiębiorstwo,

dopuszczalnego poziomu pomocy

o nakładach 9,0 mln zł dotacja wywy

publicznej wyznaczonego przez

niesie niecałe 6,8 mln zł, a więc nieco

kalkulator. Drugą opcją jest oprocen oprocen-

ponad 75 proc. Ta sama inwestycja re-

towanie na zasadach rynkowych i tu

alizowana przez duże przedsiębiorstwo

ostateczna wartość oprocentowania

otrzyma nieco ponad

zależeć będzie od ratingu, czyli oceny

5,0 mln zł dotacji (ok. 55 proc.), a gdyby

kredytowej przedsiębiorstwa (podob (podob-

to samo przedsiębiorstwo zlokalizowało

nie jak w bankach). Wybierając ten

tę inwestycję w województwie mazo-

sposób kalkulacji oprocentowania

wieckim, to mogłoby otrzymać

nie musimy przejmować się kwestią

4,2 mln zł dotacji (nieco ponad

pomocy publicznej i możemy wnio-

46 proc.). Wartość dotacji

skować o dotację w pełnej wysokości.

dla projektów biogazowych może się wahać w przedziale od 45 do nawet ponad 75 proc.

Kryteria oceny projektów Kolejnym czynnikiem wyróżniającym poddziałanie 1.6.1 na tle działań w ramach RPO jest

Pożyczka na współfinansowanie

sposób określenia kryteriów oceny projektów. Nie

Atrakcyjna wartość dotacji to nie koniec dobrych wia-

mamy tu do czynienia, jak w wielu województwach,

domości, jeśli chodzi o zasady finansowania projektów

z mnogością dziwnych, nieostrych i uznaniowych kry-

w poddziałaniu 1.6.1. Jest to działanie realizowane przez

teriów oceny. Nie ma tu też żadnego zgadywania czy

NFOŚiGW, a więc objęte możliwością uzyskania współ-

wróżenia z fusów. Są cztery konkretne i matematycz-

finansowania wydatków za pomocą pożyczki.

nie wyliczalne kryteria (gotowość realizacyjna, nakład

Jest ono realizowane ze specjalnej linii środków prze-

dotacji UE na zainstalowaną moc, nakład dotacji UE

znaczonych na dodatkowe wsparcie projektów, które

na liczbę wyprodukowanych MWh energii i nakład

uzyskały dotację. Taka pożyczka może być udzielona

dotacji UE na redukcję emisji CO2 oraz zastosowa-

dla każdego projektu dofinansowanego w ramach

nie OZE), których wartość dla konkretnego projektu

PO IiŚ i jest jednym z głównych czynników wyróżniają-

można samodzielnie ustalić i dzięki temu określić

cych ten program na tle RPO. Maksymalna wartość po-

niemal z całą pewnością, jaką punktację otrzyma

życzki, jaką można uzyskać dla pojedynczego projektu,

nasz projekt. Piszę „niemal”, ponieważ są jeszcze dwa

to różnica między wartością kosztów kwalifikowalnych

kryteria względnie uznaniowe. To ponadregional-

projektu (zgodnie z wytycznymi o kwalifikowalności

ność projektu i zgodność ze strategią UE dla regionu

dla programu) a wartością dotacji. Oznacza to, że jeśli

Morza Bałtyckiego. Dobrze przygotowany wniosek

wszystkie koszty naszego projektu można uznać za

o dofinansowanie nie powinien jednak mieć proble-

kwalifikowalne zgodnie z wytycznymi, to NFOŚiGW

mów z obronieniem się na tle tych kryteriów. W ich

może finansować nawet do 100 proc. jego wartości net-

świetle biogazownie na pewno wyróżniać się będą

to. Innymi słowy, pożyczka może zostać udzielona na

spełnieniem kryterium „wytwarzanie energii ze źródeł

odnawialnych”, ponieważ większość projektów w tym

wyższe nasze szanse na uzyskanie dofinansowania.

działaniu dotyczy kogeneracji gazowej.

Warto tu dodać, że wnioskując o pożyczkę na współ-

Jak przygotować się do złożenia wniosku

właściwie z głowy.

Podstawowym krokiem absolutnie niezbędnym do

Dość niespodziewanie do palety źródeł finansowania

powodzenia całej operacji pod tytułem „pozyskanie

inwestycji biogazowych wskoczył nam bardzo ciekawy

dofinansowania” jest uregulowanie kwestii oceny śro-

instrument pozwalający kompleksowo rozwiązać pro-

dowiskowej projektu albo co najmniej rozpoczęcie

blem finansowania tego typu inwestycji. Dzięki atrak-

procedury w tym kierunku. Na dostarczenie całej do-

cyjnemu sposobowi finansowania i przejrzystym kry-

kumentacji środowiskowej mamy wprawdzie ponad

teriom, a także przewidywalności i profesjonalizmowi

pół roku od złożenia wniosku, ale w szczególności

instytucji, która wdraża poddziałanie 1.6.1 (NFOŚiGW),

przy projektach biogazowych procedura pozyskania

inwestorzy biogazowi być może wreszcie będą mogli

ostatecznej decyzji jest bardzo nieprzewidywalna.

w szerszym niż w ostatnich latach zakresie skorzystać

Najgorsze, co może nas spotkać, to odrzucenie wnio-

z oferty finansowania ich inwestycji środkami unijny-

sku z tego właśnie powodu. Warto jednak dokumenty

mi. Nasza firma z sukcesem pozyskała dofinasowania

środowiskowe mieć już na termin złożenia wniosku –

w każdym z trzech poprzednich naborów do POIiŚ

daje nam to dwa punkty w ocenie projektu i otwiera

1.6.1, pozyskując łącznie dofinansowanie dla ośmiu

furtkę do szybkiego pozyskania pozostałych doku-

projektów kogeneracyjnych, wśród których jest jeden

mentów. Im większy posiadamy stopień gotowości

projekt biogazowy, i z pełną świadomością polecamy

realizacyjnej w dniu złożenia wniosku, wyznaczanego

inwestorom biogazowym to źródło dofinansowania.

przez: decyzję środowiskową, prawo do nieruchomo-

Bartosz Janc

ści na cele budowlane, projekt budowlany, pozwo-

prezes zarządu

lenie na budowę i potwierdzenie finansowania, tym

METROPOLIS Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o. REKLAMA

LISTOPAD 2018

finansowanie, potwierdzenie finansowania mamy już

Prezes UPEBI: Spodziewam się przemyślanych projektów Na pytania o ﬁnansowanie nowych projektów i perspektywy dla rynku po aukcjach na energię z biogazu, w rozmowie z redakcją „Magazynu Biomasa” odpowiada Sylwia Koch-Kopyszko, prezes Unii Przedsiębiorców i Pracodawców Przemysłu Biogazowego.

LISTOPAD 2018

Obecnie banki nie chcą finanso-

możliwość wystąpienia ponownie

wać inwestycji biogazowych, na

w zakresie aukcji. Jestem bardzo

co z pewnością w dużym stopniu

za rozwiązaniem FiT i FiP, właśnie

wpływa niepewna sytuacja na

między innymi z tego powodu.

rynku biogazu widoczna w ciągu

Uważam, że dają one większe

ostatnich lat. Czy po listopado-

możliwości, chociaż dotyczą pro-

wych aukcjach ma szansę się to

jektów do 1 MW. Większe projekty

zmienić?

nie mają wyjścia innego niż au-

Nie widzę w tej chwili żadnego za-

kcja. Tutaj oczywiście najważniej-

interesowania finansowaniem pro-

sze będą koszty inwestycji, stabil-

jektów biogazowych przez banki.

ny dostawca technologii z opieką

Branża OZE nadal jest na cenzuro-

serwisową, dobre ceny substratu,

wanym. Mam oczywiście nadzieję,

czy też możliwość zbycia ciepła

że wzrost cen energii elektrycznej

i energii elektrycznej.

i dobre ceny referencyjne pozwolą inwestorom tę sytuację odczarować.

Czy kłopoty ze zdobyciem finansowania wpływają na mniejsze zainteresowanie aukcjami? Jak dużo

Wygrana w aukcji oznacza zobowiązanie do budo-

podmiotów zapowiada start?

wy biogazowni. Jak obecnie wyglądają możliwości

Tak jak powiedziałam wcześniej, aukcja to duże

zdobycia finansowania?

zobowiązanie, z karami, zwiększonym ryzykiem in-

Moim zdaniem to bardzo trudna decyzja. Inwe-

westycyjnym. Z dotychczasowych wygranych aukcji

stor musi już mieć promesę finansowania inwe-

na fotowoltaikę jedynie 30 proc. projektów zostało

stycji, w przeciwnym razie może mieć niepewną

wybudowanych. A to technologia tańsza, mniejsza

sytuację, czy w zakresie zadeklarowanych miesięcy

operacyjnie niż biogaz. Uważam, że warto wziąć

zamknie finansowanie, wybuduje i uruchomi

wszystkie za i przeciw i na tej podstawie po prostu

produkcję. W przeciwnym wypadku spółka straci

podejmować ostateczną decyzję biznesową.

zdj. Shutterstock

Jakie wymagania trzeba spełnić, żeby otrzymać

Nastroje są umiarkowane, a decyzje wyważone, za-

finansowanie na budowę biogazowni? Czy w grę

tem spodziewam się projektów, które mają przemy-

wchodzą tylko banki, czy są dzisiaj też inne możli-

ślane i zaplanowane finansowanie, które wpłynie na

wości?

dalsze prowadzenie tego biznesu.

przyglądają się biogazowniom z pewną ostroż-

Czy w Polsce ma szansę rozwinąć się rynek małych

nością. Jest kilka grup funduszy, które poszu-

instalacji biogazowych?

kują projektów. Będzie to grupowało projekty

Małe biogazownie mogą się rozwijać tam, gdzie

po kilka w różnych rękach. Jest duże zaintere-

wypełniają obieg zamknięty, odpady – zapotrzebowa-

sowanie biogazem do sieci, nad którym jeszcze

nie na energię. To są bardzo ważne instalacje, gdyż

pracujemy przy obecnej nowelizacji ustawy

moim zdaniem są niezbędne dla wielu gospodarstw

o OZE.

rolnych i zakładów przetwórczych. Dla takich insta-

LISTOPAD 2018

Już wspomniałam o bankach, które na razie

lacji powstał system wsparcia FiT i mam nadzieję Jak będzie wyglądał rynek biogazu po aukcjach?

na budowę wielu bardzo ciekawych projektów, które

Czy listopadowe, nowe rozdanie może korzystnie

będą dowodziły, że mądra biogazowania ma sens

wpłynąć na kondycję polskiego sektora biogazo-

i dzięki nim może zyskać nie tylko inwestor, ale tak-

wego?

że środowisko, aby wszystkim nam żyło się lepiej. REKLAMA

PRACOWNIA EKOTECHNOLOGII www.ekolab.up.poznan.pl

MATERIAŁ PROMOCYJNY

Smarowanie i diagnostyka nowoczesnych silników gazowych

LISTOPAD 2018

Konstrukcje silników gazowych przechodzą ewolucję. Siłą napędową zmian jest chęć zwiększenia mocy przy jednoczesnym utrzymaniu niedużych rozmiarów silnika i ograniczeniu kosztów eksploatacyjnych. To wszystko podnosi wymagania w zakresie smarowania i dlatego producenci środków smarnych wciąż wprowadzają nowe produkty.

silników gazowych, silników z wysokim ciśnieniem użytkowym BMEP (co najmniej 22 bary)

– i Mobil Pegasus™ 1105 – spełniający wymagania

rzykładem tego jest bez wątpienia najnowsza

każdego silnika, niezależnie od typu tłoków. Oba pro-

seria olejów Mobil Pegasus™ 1100, które sku-

dukty wyróżnia zbalansowana formulacja, pomagająca

tecznie chronią zarówno nowoczesne i niskoemisyj-

1,5-krotnie wydłużyć okresy pomiędzy wymianami w po-

ne czterosuwowe silniki gazowe oraz silniki gazowe

równaniu z konwencjonalnymi olejami mineralnymi*.

starszego typu. Mobil Pegasus™ to także doskonały

Mobil Pegasus 1107 posiada aprobaty do stosowania we

przykład ewolucji olejów do silników gazowych.

wszystkich typach silników gazowych MWM TCG oraz

Pierwszy produkt tej serii pojawił się w połowie lat

GE JENBACHER Serii 2, 3 oraz 6 dla wydłużonych

60., czyli już ponad 50 lat temu.

okresów pomiędzy wymianami. Natomiast olej Mobil

Nową serię olejów Mobil Pegasus™ 1100 tworzą dwa

Pegasus 1105 posiada aprobatę do stosowania w silni-

produkty: Mobil Pegasus™ 1107 – przeznaczony do

kach gazowych GE JENBACHER Serii 2, 3, 4, 6C, 6E

smarowania wysokoobciążonych, wysokoobrotowych

dla wydłużonych okresów pomiędzy wymianami.

MATERIAŁ PROMOCYJNY

/ Skuteczność utrzymania czystości tłoków silników gazowych

Podczas trwającego 300 godzin badania, przeprowadzonego w trudnych warunkach z wykorzystaniem silnika gazowego, oleje serii Mobil Pegasus™ 1100 wykazały doskonałą rezerwę alkaliczną (zgodnie z normą ASTM D2896) sprzyjającą wydłużeniu żywotności oleju i zachowaniu doskonałej czystości tłoków. Oleje serii Mobil Pegasus™ 1100 charakteryzują się doskonałą kontrolą utleniania, lepkości, nitracji i powstawania osadów, co ma bezpośredni wpływ na wydłużenie żywotności oleju oraz poprawę trwałości silnika. może pomóc współpraca z doświadczonymi dostawcami środków smarnych. Wymierne korzyści

/ Oleje Mobil Pegasus™ 1100 charakteryzuje wyjątkowa skuteczność we wszystkich przebadanych obszarach

przynosi na przykład wdrożenie programu monito-

Cennym wsparciem w diagnostyce silników gazowych

ringu oleju i silnika, takiego jak Mobil Serv Lubri-

jest również badanie boroskopowe. Oferowane przez

cant Analysis (MSLA). Analiza oleju jako narzędzie

zespół wsparcia technicznego ExxonMobil badania

diagnostyczne jest wysoce skuteczna, gdy próbki

boroskopowe umożliwiają kontrolę wnętrza silnika

z urządzeń pobierane są w określonych, regular-

bez konieczności otwierania go, co przekłada się na

nych odstępach czasu. Program MSLA eliminuje

skrócenie przestojów. To użyteczne narzędzie znajduje

czasochłonny proces etykietowania dzięki wstępnie

zastosowanie podczas diagnostyki, w celu rozwiązywa-

oznakowanym pojemnikom na próbki z kodami QR

nia problemu w czasie wymiany oleju oraz w wydłużo-

i unikalnym numerem identyfikacyjnym. Kody QR

nych okresach między wymianami oleju lub przeglą-

i numery przyspieszają przyporządkowanie próbki

dami. Głównym celem jest dokumentacja obserwacji

do elementu wyposażenia bez dodatkowego etykieto-

po przeprowadzonych kontrolach elementów komory

wania. Dostęp do informacji o stanie silnika gazo-

spalania. Dzięki temu można na bieżąco śledzić kon-

wego pomaga zwiększyć niezawodność i wydajność

dycję silnika gazowego i działanie środków smarnych.

sprzętu, obniżyć koszty, ograniczyć nieplanowane

Więcej informacji o olejach do silników gazowych

przestoje i zmniejszyć zużycie środków smarnych.

i usługach ExxonMobil dla przemysłu znajdziesz na

LISTOPAD 2018

W utrzymaniu sprawnej pracy silników gazowych

stronie mobil.com/industrial lub u autoryzowanych dystrybutorów olejów i smarów Mobil (dexol.pl, ekonaft.com.pl, mobipol.pl, smartplus.pl). Bezpłatna infolinia techniczna ExxonMobil: 00 800 441 1603, techdeskeurope@exxonmobil.com.

/ Trend zmian liczby zasadowej podczas eksploatacji

*Mobil Pegasus 1105 i Mobil Pegasus 1107 to oleje typu long life, które umożliwiły 1,5-krotne wydłużenie okresów pomiędzy wymianami w porównaniu z konwencjonalnymi olejami mineralnymi używanymi w wysokoobciążonych silnikach zasilanych gazem ziemnym.

Kożuch – kosztowny problem wielu biogazowni

zdj. Andrzej Lewicki

LISTOPAD 2018

Fermentacja metanowa tylko na pierwszy rzut oka wydaje się być procesem prostym. O ile ludzka ingerencja w sam mechanizm rozkładu materii organicznej jest zazwyczaj bardzo niewielka, o tyle warunki prowadzenia procesu muszą być ściśle kontrolowane, aby zachodził on prawidłowo. Jednym z efektów niewłaściwego prowadzenia procesu jest kożuch – zmora wielu biogazowników.

/ Kożuch w fermentorze biogazowni

ożuch jest niczym innym jak pływającą po

stwierdzić, że pęcherzyk łączy się z cząsteczką ciała

powierzchni fermentującej pulpy biomasą,

stałego na drodze adhezji i unosi ją w zjawisku flota-

która z rozmaitych przyczyn nie została wmieszana

cji. Drugą przyczyną jest kwestia systemu karmienia

w pulpę. Jakie są powody jej powstawania i jak temu

biogazowni. Instalacje wykorzystujące tak zwane

zapobiegać?

karmienie „na sucho”, czyli sposób, w którym sub-

Przyczyny są dwie. Pierwsza warunkuje powstawa-

strat zadawany jest do fermentora w postaci stałej

nie kożucha, a druga umożliwia jego utrzymanie

za pomocą przenośników ślimakowych i wrzucany

się i z czasem narastanie. Podstawowym powodem

na powierzchnię pulpy, szczególnie narażone są

powstawania kożucha jest sama fizyka. Fermentują-

na ryzyko powstawania kożucha – zwłaszcza kiedy

ca pulpa produkuje, w całej swojej objętości, malut-

zastosowany system mieszania nie jest wystarczająco

kie pęcherzyki biogazu, który unosząc się, porywa ze

efektywny, aby zapewnić wprowadzenie świeżego

sobą drobne cząsteczki biomasy. Naukowo można

substratu do fermentującej pulpy. Przykładów tego

zdj. www.agrikomp.pl

typu problemów można by mnożyć dziesiątki, jednak jeden z najbardziej spektakularnych jest widoczny na załączonych zdjęciach. Przedstawiają one zbiornik fermentacyjny, który w wyniku niewłaściwej kombinacji – systemu karmienia na sucho (widocznym w lewym górnym rogu pierwszego zdjęcia), trudnego substratu – podeschniętej sianokiszonce oraz nieefektywnemu systemowi mieszania – przyczynił się do powstania kilkumetrowej warstwy kożucha, który spowodował zatrzymanie procesu fermentacyjnego i zmusił właściciela do podjęcia zdecydowanych kroków polega-

/ Mieszadło PADDELGIGANT firmy agriKomp

jących na zdjęciu kopuły gazowej, wypompowaniu płynnej warstwy z dołu zbiornika i długotrwałym

częstokroć dochodzi do ich spalenia bądź urwania.

wybieraniu kożucha za pomocą dźwigu, kontenera

W konsekwencji system mieszania traci całkowicie

i wstawionej do środka koparki. Koszty tego rodzaju

swoją funkcjonalność, przyczyniając się do dalszego

operacji mogą sięgać nawet 200 tys. zł.

narastania kożucha. Z czasem instalacja całkowicie

Konsekwencje powstania kożucha

wania pulpy. Nie dość więc, że wymaga ona ogrom-

Jakie są konsekwencje tego rodzaju sytuacji, nie

nych nakładów inwestycyjnych, aby przywrócić ją

trudno sobie wyobrazić. Po pierwsze, kożuch po-

do funkcjonowania, serwis uszkodzonych trzech

wstały ze świeżego

wysokoobrotowych mieszadeł to koszt

substratu powodu-

rzędu 100 tys. zł, to jeszcze przez cały

je, że nie ma możliwości wykorzystania jego potencjału energetycznego. Substrat, który

System karmienia instalacji oraz zastosowany substrat mogą wpływać na powstanie kożucha w biogazowni

okres zastoju generowane są straty w postaci braku produkcji biogazu/ energii elektrycznej, czyli następuje odcięcie głównego strumienia przychodowego instalacji, podczas gdy

nie jest zanurzo-

ponoszone muszą być koszty stałe

ny w pulpie, jest

jej funkcjonowania. Sytuacja takich

niedostępny dla bakterii fermentacyjnych, w związ-

LISTOPAD 2018

staje ze względu na brak możliwości przepompowy-

biogazowni staje się więc tragiczna.

ku z tym nie może zostać przekształcony do biogazu. Po drugie, kiedy mieszadła zamiast w płynnej

Lepiej zapobiegać, niż leczyć

pulpie zaczną pracować w gęstym, piętrzącym się

Aby zapobiec tego rodzaju problemom, nie-

kożuchu, narażone są na tak duże przeciążenia, że

zbędne jest kontrolowanie dwóch aspektów. Na REKLAMA

etapie planowania i projektowania biogazowni

REKLAMA

konieczne jest dobranie systemu mieszania, który będzie dostosowany do planowanego do wykorzystania substratu, albo – jeszcze bezpieczniej – można zastosować system, który

Analizator biogazu

BIOGAS 5000

sprawdzi się przy wszystkich rodzajach substratów. Można sobie bowiem łatwo wyobrazić, że systemy mieszania projektowane dla biogazowni funkcjonujących w oczyszczalniach ścieków, a więc pracując na substratach płynnych, głównie osadzie wstępnym i nadmiernym, mogą się cechować znacznie mniejszymi zdolnościami zatapiania kożucha, ponieważ z samej specyfiki wykorzystywanych substratów prawdopodobieństwo jego wystąpienia jest nieporównywalnie mniejsze. W niektórych przypadkach, kiedy w instalacji wykorzystywane są głównie substraty płynne, możliwe jest nawet zastosowanie taniego mieszania gazowego, polegającego na pompowaniu biogazu na dno zbiornika przez różnorakie systemy, mające wywołać mieszanie się pulpy.

LISTOPAD 2018

Kiedy jednak biogazownia ma być zasilana substratami o dużej tendencji do tworzenia kożu-

ZASTOSOWANIE: Monitorowanie składu biogazu z procesu fermentacji metanowej. Monitorowanie składu biogazu w oczyszczalniach ścieków. Odzysk i zagospodarowanie biogazu.

ZALETY: Jedyny na rynku aparat posiadający certyfikat kalibracji ze znakiem UKAS (ISO 17025) dla CH4, CO2, O2. Certyfikaty ATEX II 2G Ex ib IIA T1 Gb (Ta = -10°C do +50°C), IECEx, CSA, MCERTS. Pomiar do sześciu gazów w jednym urządzeniu. Dokładny – najnowsza technologia w podczerwieni, pozwalająca na bardzo dokładny i szybki pomiar. Niezawodny – w warunkach polowych, odporny na wstrząsy i wpływy warunków atmosferycznych – obudowa IP65. Kolorowy wyświetlacz, 4,3” TFT – równoczesne wyświetlanie wszystkich mierzonych gazów na ekranie. Funkcjonalna klawiatura. Kalibracja – możliwość dokonania w warunkach polowych. Szybkie ładowanie baterii. Pojemna pamięć – przechowuje do 500 pomiarów. Gwarancja 3 lata. Lekki – niewielkie gabaryty.

cha – sianokiszonką, słomą czy trawą – wówczas system mieszania musi cechować się bardzo skutecznym sposobem zatapiania pływającej warstwy substratów stałych. Inaczej, połączenie na przykład systemu mieszania gazowego z substratami flotującymi nieuchronnie przyczyni się do szybkiego zatrzymania biogazowni z powodu kożucha. Jakie więc systemy mieszania wybrać? Do jednych z najskuteczniejszych, funkcjonujących aktualnie na rynku, systemów mieszania należy z pewnością zaliczyć mieszadło typu PADDELGIGANT® niemieckiej firmy agriKomp oraz mieszadło strumieniowe polskiej firmy Dynamic Biogas. Pierwsze z nich zostało zaprojektowane w ten sposób, żeby przy promowanych przez firmę agriKomp systemach karmienia na sucho poradzić sobie z każdym kożuchem. Wykorzystywany jest w tym rozwiązaniu specjalny system odpowiednio ułożonych łopat, które poruszając się na wale obrotowym, zatapiają powstający kożuch. Rozwiązanie to jest

WWW. TUSNOVICS.PL tel. (12) 633 13 54 20

bardzo skuteczne i sprawdzone, a jedynym jego mankamentem jest stosunkowo duży pobór mocy związany z dużymi oporami generowanymi przez

szerokie powierzchnie łopat. W konsekwencji, aby

kożuchem, na dno zbiornika, gdzie trafiając na

wprawić w ruch tego rodzaju mieszadło, stosowane

specjalny rodzaj stożka, rozprowadzana jest bar-

są silniki o mocy przekraczającej 15 kW, a co więcej

dzo równomiernie, zapewniając rozmieszanie

– na zbiornik 2850 m przypadają średnio trzy takie

całej objętości fermentora.

mieszadła pracujące na różnych poziomach zanu-

Problem kożucha jest cały czas jednym z głównych

rzenia. Alternatywnym, niesamowicie skutecznym,

w biogazowniach. Można jednak z całą stanowczo-

a jednocześnie ni-

ścią stwierdzić, że uświadomienie

skoenergetycznym

sobie jego wagi na etapie projekto-

Usunięcie kożucha w biogazowni to kosztowna, bo sięgająca nawet 200 tys. złotych, operacja

rozwiązaniem są mieszadła strumieniowe proponowane przez firmę Dynamic Biogas.

wania instalacji i przedsięwzięcie stosownych środków zaradczych umożliwia niemalże całkowite wyeliminowanie ryzyka jego powstawania. Dodatkowo warto także pamiętać, że

Dzięki temu inno-

w warunkach eksploatacyjnych lepiej

wacyjnemu rozwią-

zapobiegać powstawaniu kożucha,

zaniu do skutecznego wymieszania zbiornika

korzystając między innymi z nadzorów technolo-

o pojemności 1000 m wystarczy jedno mie-

gicznych specjalistów, niż dopuścić do jego powsta-

szadło zatapialne o mocy 13,5 kW pracujące na

nia, a następnie być zmuszonym do jego likwidacji.

połowie swojej nominalnej mocy – w warunkach

O ile stosując różnego rodzaju zabiegi technolo-

eksploatacyjnych 6-7 kW. Mieszadło to działa

giczne, można uchronić się przed kożuchem, o tyle

na zasadzie pompy, tłocząc, poprzez centralnie

walka z nim jest bardzo trudna i kosztochłonna.

umiejscowioną rurę, pulpę zassaną z górnej

dr inż. ANDRZEJ LEWICKI

części fermentora, wraz z całym powstałym

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu REKLAMA

LISTOPAD 2018

MATERIAŁ PROMOCYJNY

Enzymy w akcji – redukcja kosztów produkcji energii Dla większości instalacji biogazowych podstawowym substratem jest kiszonka z kukurydzy. Lecz z uwagi na jej wysoką cenę zaczęto poszukiwać dla niej alternatyw jak kiszonka z trawy i odpady z przetwórstwa rolno-spożywczego. zdj. Alltech

iezależnie od substratu istotny jest jego

LISTOPAD 2018

stopień odfermentowania i biotransformacji

związków organicznych w metan. Pomagają w tym enzymy hydrolityczne, które przyśpieszają rozkład dużych cząstek do substancji o strukturach prostszych, ułatwiając ich przyswajanie i zamianę w metan przez bakterie. Enzymy to naturalne cząstki białkowe, regulujące przebieg procesów w organizmach żywych. Uczestniczą one zarówno w procesach syntezy i budowy struktur chemicznych, jak i w procesie ich rozkładu do cząstek prostszych. Bakterie wydzielają enzymy i dzięki nim pozyskują

niezbędne im substancje. Początkowo rozkładają wielkocząsteczkowe białka, peptydy, polisacharydy do związków prostszych, które ulegają zmianie w kwasy

/ Struktura przefermentowanego substratu; widoczne nieprzetrawione cząstki frakcji stałej z cząstkami kiszonki z kukurydzy

organiczne, alkohole, aldehydy, a te z kolei ulegają kon-

Na rynku dostępny jest preparat enzymatyczny o na-

wersji w składniki biogazu: CH4, CO2, O2, H2S i inne.

zwie P3 Digest firmy Alltech. Jest to kompleks enzy-

Bakterie w fermentatorach także produkują enzymy.

mów hydrolitycznych, syntetyzowanych przez szczep

Nie zawsze jednak produkcja enzymów przebiega

grzyba Trichoderma longibrachiatum, takich jak:

z optymalną wydajnością, a struktura chemiczna

– celulazy – rozkładające celulozę, polisacharyd zbu-

i przestrzenna polimerów wchodzących w skład

dowany z cząstek glukozy;

substratów jest bardziej zróżnicowana niż możliwo-

– ksylanazy – rozkładające ksylany, polisacharydy

ści enzymów produkowanych przez bakterie żyjące

będące składnikiem ścian komórek roślin, np. kolb

w fermentatorze. Zasadne jest więc dodawanie en-

i łodyg kukurydzy, otręb, słomy i drewna;

zymów, które pochodzą od organizmów innych niż

– betaklukanazy – odpowiedzialne za rozkład beta-

żyjące w masie fermentującej.

glukanów – składnika m.in. zbóż.

zdj. Alltech

MATERIAŁ PROMOCYJNY

W skład preparatu wchodzą też enzymy z grupy pek-

z zewnątrz, ale wolniej i mniej wydajnie, przez co

tynaz, produkowane przez grzyba Aspergillus niger;

substrat jest nie w pełni strawiony. Dzięki preparato-

– pektynazy – rozkładają pektyny występujące m.in.

wi P3 Digest uzyskujemy składniki łatwo przekształ-

w owocach, takich jak jabłka, czereśnie, pomarańcze,

cane przez bakterie w biogaz i lepszy stopień odfer-

a także w marchwi.

mentowania substratu, co w praktyce oznacza, że

Enzymy te powodują uwolnienie cząsteczek znacz-

z jednej tony wsadu można uzyskać więcej biogazu.

nie łatwiej ulegających fermentacji metanowej. Procesy takie zachodzą także bez dodatku enzymów

Ewa Reńska, Animal Nutrition Specialist, Alltech Poland REKLAMA

LISTOPAD 2018

/ Struktura przefermentowanego substratu po zastosowaniu Alltech Digest P3

Korzyści z zastosowania DIGEST P3 • wzrost zysku operacyjnego • obniżenie kosztów surowców • wzrost produkcji biogazu • wzrost produkcji energii elektrycznej • zmniejszenie lepkości • zmniejszanie rozwarstwienia w fermentatorze (kożuch) • stabilizacja procesu

Alltech Poland Sp. z o.o. ul. Starościńska 1/17, 02-516 Warszawa tel.: +48 22 872 41 97 e-mail: biuro@alltech.com http:// go.alltech.com/digest-p3 Alltech.com/poland AlltechNaturally @Alltech

Polski system nadzoru technologicznego nad biogazownią Prawidłowy nadzór technologiczny nad biogazowniami winien uwzględniać czynniki techniczne, technologiczne, procesowe oraz ekonomiczne funkcjonowania instalacji. Jest platforma, która łączy wszystkie te aspekty. LISTOPAD 2018

otychczas wszystkie wymienione czynniki traktowane były rozdzielnie, przypisując ich kon-

do wprowadzenia wszystkich najważniejszych

trolowanie innym podmiotom. Tymczasem dr inż.

parametrów biogazowni, wykorzystywanych do

Andrzej Lewicki z Pracowni Ekotechnologii Instytu-

późniejszych obliczeń procesowych;

tu Inżynierii Biosystemów, bazując na swoim kilku-

2) moduł nadzoru, służący do kontroli karmienia

letnim doświadczeniu związanym z nadzorem tech-

biogazowni – w oparciu o uzupełniane przez

nologicznym nad pięcioma różnymi biogazowniami

kierownika biogazowni informacje dotyczące

rolniczymi, postanowił stworzyć platformę, mającą

dziennego karmienia instalacji przeliczane są

połączyć wszystkie te aspekty w jeden spójny system.

parametry takie, jak: obciążenie komory fermenta-

Korzystając z dofinansowania w ramach projektu

cyjnej, hydrauliczny czas retencji czy sucha masa

„Inkubator Innowacyjności+” – Priorytet IV, Działa-

strumienia wsadowego;

nie 4.4 Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój

1) moduł dodania nowej biogazowni – służy on

3) kontrola parametrów pulpy oraz substratów

2014-2020, przy współpracy z uczelnianym Cen-

– Pracownia Ekotechnologii ma możliwość

trum Innowacji i Transferu Technologii, dr Lewicki

wpisywania do programu ośmiu najważniej-

stworzył program do nadzoru i optymalizacji pracy

szych parametrów wszystkich substratów

biogazowni – BIOGAZ+.

wykorzystywanych w biogazowni oraz ana-

Program został napisany jako aplikacja webowa za-

lizy dziewięciu parametrów pulpy fermenta-

mieszczona pod domeną www.biogazplus.pl. Dostęp-

cyjnej (s.m., s.m.o. pH, azot amonowy, azota-

na jest więc online, za pomocą przeglądarki inter-

nowy, C/N, alkaliczność, ChZT oraz FOS/

netowej, co umożliwia bieżącą komunikację między

TAC). Wyniki wszystkich analiz widoczne

właścicielem biogazowni, jej kierownikiem oraz

są na ekranie nadzoru, a ich prezentacja

laboratorium sprawującym nadzór technologiczny.

opatrzona została kolorystycznym forma-

Program posiada szereg funkcjonalności, które

towaniem warunkowym podpowiadającym

współgrając ze sobą, dają spójny obraz funkcjonowa-

kierownikowi biogazowni, czy uzyskane wy-

nia instalacji. Do najważniejszych z nich należą:

niki mieszczą się w zakresach optymalnych

6) moduł kontroli wykorzystania substratów

zielone), czy następują jakieś przekrocze-

pozwala natomiast na analizę substratów

nia, na które należy zwrócić uwagę (kolory

w interesującym nas okresie, wyświetlając na

czerwone);

wykresie kołowym masowy udział poszczegól-

4) kontrola produkcji biogazu oraz energii elek-

nych substratów w strumieniu wsadowym.

trycznej – w oparciu o zapisy liczników oraz

Program ten jest odpowiedzią na zdefiniowane

odczyty z kogeneratora za pomocą wykresów

przez jego twórcę zapotrzebowanie rynkowe na

prezentowane są wyniki bieżącej produkcji

zestawienie wszystkich tych funkcjonalności

biogazu oraz uzyskiwana moc elektryczna.

w jednym programie, co pozwala w dużo peł-

Program umożliwia wybranie i wyświetlenie

niejszy, niż było to możliwe do tej pory, sposób

dowolnego, interesującego nas okresu eksplo-

kontrolować całą instalację. Dodatkowo stanowi

atacji;

on swego rodzaju port komu-

5) moduł fi-

nikacyjny między biogazownią

nansowy

a laboratorium, zastępując

pozwala na

raporty w postaci plików pdf,

kontrolowanie

programem gromadzącym,

opłacalności

porządkującym i w przejrzysty

wykorzystania poszczególnych substratów

sposób prezentującym wszystkie dane biogazow-

dzięki przeliczeniom uwzględniającym wyniki

ni. Dzięki tak kompleksowemu rozwiązaniu, moż-

wydajności metanowej poszczególnych sub-

liwe jest bardzo szybkie reagowanie na wszystkie

stratów, aktualne ceny energii elektrycznej

wahnięcia procesu, czego efektem jest znacznie

oraz systemy wsparcia. Dodatkowo prezen-

lepsza stabilność, minimalizacja kosztów i mak-

towane są zestawienia dziennych kosztów

symalizacja produkcji.

związanych z wyżywieniem biogazowni,

Artykuł powstał przy współpracy

przychodów bazujących na wyprodukowanej

z dr. inż. Andrzejem Lewickim

mocy, jak i bilans dochodowy całego analizo-

z Instytutu Inżynierii Biosystemów

wanego okresu;

LISTOPAD 2018

dla funkcjonowania biogazowni (kolory

Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu

/ Tabele i wykresy kontroli parametrów produkcyjnych

Biometan kusi koncerny, biogazownicy czekają na decyzje Na świecie biometan wykorzystywany jest przez koncerny energetyczne i paliwowe. Czy funkcjonujące w Polsce ﬁrmy tego formatu zainteresowane są jego szerokim zastosowaniem? LISTOPAD 2018

iometan to jedno z paliw, na które warto posta-

rolnego, ale również przyczynia się do redukcji emisji

wić, mając w perspektywie przepisy dotyczące

szkodliwych substancji w spalinach. – Wystarczy do-

emisji CO2 i Dyrektywę REDII. Od co najmniej 20 lat

dać, że nasz prototypowy ciągnik napędzany biometa-

zainteresowani są nim zwłaszcza producenci ciągni-

nem emituje o 80 proc. mniej CO2 niż porównywalne

ków, samochodów ciężarowych i autobusów. Ciągnik

maszyny napędzane olejem napędowym – mówił

na biometan swego czasu produkowała Vectra. New

Carlo Lambro. Biometan, poza wykorzystaniem w

Holland po próbach z ciągnikiem zasilanym wodorem,

sektorze transportu, może być też wtłaczany do sieci

w 2013 roku zaprezentował zasilany biometanem

i wykorzystywany w ciepłownictwie.

ciągnik T6.140. Carlo Lambro, prezes New Holland Agriculture, podczas prezentacji maszyny na wysta-

Biogazownicy w walce

wie światowej EXPO 2015 podkreślał, że ciągnik ten

Od lat trwają starania biogazowników o to, by biometan

wpisuje się w idee firmy. New Holland dąży nie tylko

uzyskał odpowiednie miejsce w polskiej gospodarce.

do oszczędności w funkcjonowaniu gospodarstwa

Ostanie miesiące pokazują wyraźnie, że działania te

REKLAMA

komunalnych, odpadów rolniczych – poinformowano

Z niepokojem oczekiwane są decyzje Polskiej Spółki

w Biurze Prasowym Grupy. – Analizujemy również

Gazownictwa, która już na początku 2018 roku podczas

możliwość zastosowania roślin rekultywujących glebę.

spotkania z branżystami prezentowała możliwości tech-

Prowadzimy zaawansowane prace nad powołaniem

niczne i formalno-prawne przyłączenia biogazowni do

konsorcjum, m.in. z udziałem biogazowni i instytutów

dystrybucyjnej sieci gazowej. Prawdopodobnie właśnie

naukowych, w ramach którego wyselekcjonowane

ten aspekt wykorzystania biometanu przyczynić się

zostaną odpowiednie substraty do biogazowni. To,

może najbardziej do wzrostu opłacalności jego produk-

czego potrzebujemy, by zrealizować naszą koncepcję,

cji w biogazowniach rolniczych. Który z koncernów za-

to regulacje w zakresie rozliczania Narodowego Celu

interesowany jest wykorzystaniem potencjału biogazu?

Wskaźnikowego i Narodowego Celu Redukcyjnego, dla-

– Spółka naszej Grupy, Enea Wytwarzanie, posiada

tego też aktualnie bierzemy udział w pracach mających

biogazownie, w których wytworzony w wyniku fer-

stworzyć ramy prawne dla naszego projektu - komentu-

mentacji beztlenowej biogaz w całości jest wykorzy-

je rzecznik prasowy koncernu. Jak zapewniają przed-

stywany jako paliwo gazowe do silników gazowych,

stawiciele Grupy LOTOS, koncepcja wykorzystania bio-

służących do produkcji energii elektrycznej oraz cie-

metanu do wytwarzania biowodoru będzie w ich ocenie

pła – informuje Mateusz Pilarczyk z Departamentu

bodźcem rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce.

PR i Komunikacji ENEA. – Nie wykorzystujemy wy-

– Skala zapotrzebowania, o której mówimy, to

tworzonego biogazu do innych celów, nie wtłaczamy

kilkaset milionów metrów sześciennych biogazu

go do sieci gazowej ani nie poddajemy oczyszczaniu

rocznie. Co istotne, zapotrzebowania nieobarczone-

i wzbogaceniu do postaci biometanu. Całość wytwo-

go sezonowością, co jest pewnym problemem przy

rzonego biogazu przeznaczana jest na cele produkcji

obecnym modelu funkcjonowania biogazowni. Skala

energii elektrycznej oraz ciepła - podkreśla.

wyzwania jest na tyle duża, że spodziewamy się, iż

Natomiast w Grupie LOTOS opracowano nowator-

pełne wykorzystanie tego scenariusza może nastąpić

ską koncepcję wykorzystania biometanu do reali-

w perspektywie nakreślonej w projekcie Dyrektywy

zacji unijnych celów w zakresie udziału energii od-

RED II, a więc do roku 2030 – dodają.

nawialnej w transporcie oraz redukcji emisji gazów

Dzięki temu projektowi produkowane paliwa będą za-

cieplarnianych w tym sektorze. Projekt polega na

wierały biokomponenty zaawansowane o jakości nieod-

rozliczeniu bilansu masy biowodoru wytworzonego

biegającej od paliw naftowych, dających jednak redukcję

z biometanu jako biokomponentu paliw ciekłych.

emisji gazów cieplarnianych na poziomach nieosiągal-

– W odniesieniu do stosowanych surowców najkorzyst-

nych dla obecnie stosowanych biokomponentów.

niejszą opcją będą zakupy biometanu wyprodukowane-

Choć idee i zamierzenia są bardzo interesujące dla

go z surowców wymienionych w załączniku nr 1 część

biogazowników, to jednak życie nauczyło ich cierpli-

A do ustawy o biokomponentach i biopaliwach cie-

wości. Dlatego pierwszy kontrakt z tą czy inną firmą

kłych, w tym z obornika, frakcji ulegającej biodegradacji

na pewno nie umknie uwadze tego sektora.

pochodzącej z przetwarzania zmieszanych odpadów

LISTOPAD 2018

przynoszą skutek, choć do optymizmu jeszcze daleko.

Beata Klimczak REKLAMA

Katalog branży biogazowej 2018 PROJEKTOWANIE I BUDOWA BIOGAZOWNI Biogazownie Polskie Sp. z o.o. i Wspólnicy S.k. ul. Biskupińska 14 30-732 Kraków tel.: +48 12 261 05 72 e-mail: biuro@biogazownie.pl www.biogazownie.pl

Biowatt S.A. ul. Blacharska 2 61-006 Poznań tel.: +48 61 855 35 90 e-mail: biowatt@biowatt.pl www.biowatt.pl

LISTOPAD 2018

Botres Global GmbH Gewerbepark 7C 8075 Hart bei Graz Austria tel.: +48 607 282 823 e-mail: polska@botres.com www.botres.com

Dynamic Biogas Sp. z o.o. Sp. k. ul. Bóżnicza 12/4 61-752 Poznań tel.: +48 601 501 506 www.dymanicbiogas.com

IMAO Group a.s. Przedstawicielstwo w Polsce: Blueshift Sp. z o.o. ul. Jana Kazimierza 28 lok. 159 01-248 Warszawa tel.: +48 660 724 261 e-mail: biuro@blueshift.pl www.imao.sk

Biogazownie Polskie to firma inżynierska specjalizująca się w projektowaniu i budowie kompletnych instalacji „pod klucz” do produkcji i wykorzystania biogazu. Zapewniamy kompleksową obsługę w zakresie planowania, projektowania, budowy i uruchomienia biogazowni wykorzystujących substraty pochodzenia rolniczego oraz odpady pochodzące z przetwórstwa rolno-spożywczego. Biowatt S.A. zajmuje się projektowaniem, dostawą technologii i budową instalacji biogazowych. Dostarczamy wysokiej jakości technologię i budujemy biogazownie rolnicze, odpadowe, przemysłowe i składowiskowe. Oferujemy rozwiązania technicznie umożliwiające uzdatnianie biogazu do parametrów gazu ziemnego oraz zatłaczanie do sieci gazowych. Oferujemy również usługi uzyskania pozwolenia na budowę biogazowni oraz warunków przyłączenia do sieci energetycznej i gazowej. Służymy fachową pomocą na wszystkich etapach inwestycji.

Najwyższej jakości instalacje biogazowe. Specjalizujemy się w instalacjach działających na najtrudniejszych substratach, takich jak: odpady komunalne, marketowe, poubojowe, pomiot drobiowy itp. Instalacje charakteryzują się najwyższą wydajnością i niezawodnością oraz niskimi kosztami operacyjnymi. Oferujemy zaangażowanie w roli inwestora w projekty biogazowe w Polsce.

Jesteśmy właścicielem i dostawcą unikatowych rozwiązań technologicznych w sektorze biogazu. Nasza technologia Dynamic Biogas® i doświadczenie pozwala na osiągnięcie efektu synergii pod względem ekonomicznym i ekologicznym. Technologię Dynamic Biogas® wyróżnia: innowacyjność, modułowość, elastyczność surowcowa, wysoka wydajność. Projektujemy i budujemy biogazownie III generacji. Współpracujemy z Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu w zakresie procesu biotechnologicznego. Grupa IMAO działa od 2008 roku, posiada przedstawicielstwa w siedmiu państwach europejskich: Słowacji, Czechach, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Rumunii i Serbii oraz Polsce. W zrealizowanych przez nas instalacjach OZE generowane jest ponad 110 MW zielonej energii. Posiadamy duże doświadczenie w projektowaniu i budowaniu biogazowni. W portfolio mamy 35 instalacji OZE w krajach Europy Środkowej (Słowacja, Czechy, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Rumunia). Zajmujemy się wykonywaniem instalacji „pod klucz”; począwszy od stworzenia koncepcji inwestycji, aż do jej uruchomienia.

Lundsby Biogas A/S

Nijhuis Industries Central Europe Sp. z o.o. jest firmą Nijhuis Industries Central skupiającą się na potrzebach naszych klientów. Dostarczamy rozwiązania najwyższej jakości, skrojone na miarę Europe Sp. z o.o. każdego projektu. Posiadamy wiele unikalnych technoloul. Sułkowskiego 15 gii, które znajdują zastosowanie na rynku biogazu, m.in.: 05-820 Piastów odzysk azotu, odzysk potasu, oczyszczanie pofermentu tel.: +48 22 723 54 30 e-mail: info.central-europe@nijhuisin- do jakości pozwalającej na jego odprowadzenie do rzeki. Realizujemy projekty w dowolnej formule, w tym także dustries.com www.nijhuisindustries.com/pl/ całkowicie „pod klucz”. Oferujemy również wsparcie techniczne oraz technologiczne dla naszych klientów.

Polska Grupa Biogazowa S.A. ul. Gotarda 9 02-683 Warszawa tel.: +48 22 548 49 00 e-mail: pgbiogaz@pgbiogaz.pl www.polskagrupabiogazowa.pl

Polska Grupa Biogazowa S.A. to grupa kapitałowa spółek zajmujących się budową i eksploatacją instalacji do wytwarzania biogazu, energii elektrycznej i ciepła. Oferujemy kompleksowe rozwiązania oparte na własnej, unikalnej technologii, m.in. umożliwiającej nam przetwarzanie różnorodnych odpadów biodegradowalnych. Zachęcamy przedsiębiorców do współpracy w zakresie zagospodarowania pozostałości z przetwórstwa rolno-spożywczego. Oferujemy sprzedaż nawozów oraz produktów pofermentacyjnych. Prowadzimy także obrót energią elektryczną i sprzedaż ciepła wyprodukowanych wyłącznie z OZE. Realizujemy sprzedaż energii za pośrednictwem KSE oraz własnej sieci dystrybucyjnej. Zapewniamy bilansowanie handlowe energii elektrycznej oraz gwarancje jej pochodzenia.

LISTOPAD 2018

BIOGAS

Niels Pedersens Alle 2 8830 Tjele Dania tel.: +45 96 494 300 e-mail: info@lundsbybiogas.dk www.lundsbybiogas.dk

Lundsby Biogas – duńska firma zajmująca się projektowaniem oraz budową biogazowni w systemie „pod klucz”. Jak zapewniają władze firmy, Lundsby Biogas wspiera inwestora także po oddaniu instalacji, szkoląc przyszłych pracowników operacyjnych. Firma zapewnia wsparcie aż do momentu, gdy operator poczuje się komfortowo zarówno pod względem obsługi technicznej, jak i biologicznej instalacji.

STRABAG Umwelttechnik GmbH (SUT) ma ponad 30

STRABAG Umwelttechnik lat doświadczenia w opracowywaniu technologii, budowy zakładów i doradztwa dla klientów, przy jedGmbH (SUT) Lingnerallee 3 01069 Dresden Niemcy Oddział w Polsce: STRABAG Sp. z o.o. ul. Lipowa 5a, 52-200 Wysoka tel.: +48 71 758 68 72, +48 601 555 764 e-mail: jacek.chrzastek@strabag.com www.strabag-umwelttechnik.com

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Tarpol Sp. z o.o. ul. Królowej Jadwigi 4a/4 85-231 Bydgoszcz tel.: +48 52 321 16 01 e-mail: biuro@tarpol.org www.tarpol.org

noczesnym wdrażaniu rozwiązań technologicznych dostosowanych do różnego rodzaju odpadów komunalnych, przemysłowych i rolniczych przez zarówno procesy beztlenowe (fermentacja), jak i tlenowe (kompostowanie) lub oba łącznie, wraz z odpowiednimi dla nich technologiami pre- i postprocesowymi. Projektujemy i wykonujemy m.in. zakłady mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBP), biogazownie i kompostownie. Spółka TARPOL specjalizuje się w konstrukcjach stalowych i budowie instalacji przemysłowych. Posiadamy własne laboratorium i biuro projektowe. W ramach programu TARPOL biogas oferujemy biogazownie IV generacji, pracujące w oparciu o własną oryginalną technologię SMBP (Self Mixing Biogas Plant), dedykowaną rzeźniom oraz przemysłowi mięsnemu i drobiarskiemu jako biogazownie wykorzystujące w całości odpady poprodukcyjne. Nasze unikalne rozwiązania pozwalają uzyskać do 80 proc. czystego metanu i zostały zastrzeżone w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej. Oferujemy w tej materii kompleksowe rozwiązania.

WASKO S.A. ul. Gen. Leona Berbeckiego 6 44-100 Gliwice tel. +48 32 33 25 500 e-mail: wasko@wasko.pl www.wasko.pl

WestWind Biogaz Sp. z o.o. ul. Gdańska 4a 87-100 Toruń e-mail: info@w-biogaz.pl www.w-energy.pl /biogazownie,16,pl.html

Jesteśmy jedną z największych polskich firm wdrażających nowoczesne technologie. Zajmujemy się projektowaniem i integracją rozwiązań informatycznych, automatyki przemysłowej, telekomunikacji i elektroniki. Realizujemy kompleksowe rozwiązania mikrobiogazowni, obejmujące pełną obsługę procesu inwestycyjnego, wykonanie instalacji wraz z automatyką i systemem zarządzania oraz wsparcie w zakresie uruchomienia produkcji. Firma zajmuje się kompleksową obsługą, tj. projektowaniem, budową oraz zarządzaniem biogazowniami. Zastosowanie własnych technologii umożliwia znaczne podniesienie wydajności instalacji, istotną oszczędność wody w procesie pozyskanej z oczyszczania i redukcji pofermentu, a co najważniejsze – użycie do produkcji biogazu substratów trudnych (tj. pomiot kurzy do 70 proc. wsadu, słoma zbożowa, gnojowica).

PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPLNEJ Centrum Elektroniki Stosowanej Sp. z o.o.

LISTOPAD 2018

ul. Biskupińska 14 30-732 Kraków tel.: +48 12 269 00 11 e-mail: ces@ces.com.pl www.ces.com.pl

Eneria Sp. z o.o. ul. Modlińska 11 05-092 Łomianki tel.: +48 606 873 069 e-mail: kogeneracja@eneria.pl www.eneria.pl

EPS System ul. Harcerska 16 32-540 Trzebinia tel.: +48 32 632 66 88 e-mail: office@epssystem.pl www.epssystem.pl

Ferox Energy Systems Sp. z o.o. ul. Żeliwna 38 40-599 Katowice tel.: +48 32 254 61 69 e-mail: ferox@ferox.pl www.ferox.pl

Centrum Elektroniki Stosowanej CES Sp. z o.o. oferuje: systemy kogeneracyjne, osprzęt instalacji biogazowej, zasilacze rezerwowe UPS, systemy napędowe, izolatory. Pełen zakres usług, kompleksowe realizacje: projektowanie, dostawa, uruchomienie, serwis, zaawansowane systemy automatyki i sterowania procesem.

Eneria jako wyłączny przedstawiciel CATERPILLAR oferuje agregaty gazowe 400-4500 kWe. Zapewniamy kompleksowe rozwiązania kogeneracyjne (CHP) dla biogazowi. Wykonujemy instalacje agregatów w kontenerach oraz halach. Oferujemy doradztwo techniczne, dobór agregatu w oparciu o analizę gazu, projekty techniczne, wykonawstwo pod klucz oraz pełen serwis. Agregaty Cat® – źródło energii i… źródło Twojego sukcesu. Wiodący polski producent systemów zasilania gwarantowanego. Oprócz dieslowskich agregatów prądotwórczych GETOR™ oraz bezprzerwowych zasilaczy UPS firma produkuje także gazowe agregaty kogeneracyjne EKOGEN™ o mocy od 20 kWe do 4500 kWe, zasilane różnymi rodzajami paliw. W ciągu 19 lat działalności firma EPS wykonała ponad 4 tys. realizacji w Polsce i na świecie. Ferox Energy Systems Sp. z o.o. jest jedynym autoryzowanym dystrybutorem oraz posiada autoryzowany serwis silników gazowych Jenbacher oraz Waukesha w Polsce. Dostarczamy oraz instalujemy układy kogeneracyjne o mocach 499 kW- 4500 kW zasilane gazem ziemnym, biogazem oraz gazem kopalnianym. W swojej ofercie posiadamy zarówno rozwiązania kontenerowe jak i montaże w budynku. Oferujemy całodobowy, wysokiej jakości serwis w okresie gwarancyjnym i pogwarancyjnym zapewniający wysoką dyspozycyjność instalacji.

KWE AB Energy Polska Sp. z o.o. ul. Miedziana 38 43-305 Bielsko-Biała tel.: +48 33 821 50 93 e-mail: kwe@gruppoab.com www.gruppoab.it/pl

NANOSENS Sp. z o.o. ul. Sowia 15 62-080 Tarnowo Podgórne tel.: +48 61 814 64 11 e-mail: biuro@nanosens.pl www.nanosens.pl

Firma KWE AB Energy Sp z o.o. od ponad 15 lat zajmuje się dostawą gazowych układów kogeneracyjnych. Obecnie w ramach międzynarodowej grupy AB dostarcza układy kogeneracyjne zasilane różnymi typami gazów: gazu ziemnego, wysypiskowego, biogazu z oczyszczalni ścieków, biogazu rolniczego, gazu kopalnianego. Rozwiązanie to wraz z obsługą serwisową przyczynia się do osiągania wysokich poziomów dyspozycyjności. NANOSENS jest polską firmą. Produkujemy urządzenia pomagające optymalizować i kontrolować proces produkcji czystej energii z biogazu. Analizatory biogazu z serii BIOTEX oferujemy w dwóch wersjach: analizator wielopunktowy BIOTEX MULTIPOINT i BIOTEX XL z ciągłą analizą składników mieszaniny gazowej. Analizatory biogazu NANOSENS są zbudowane w sposób modułowy, co pozwala na ich szybki i łatwy serwis, a w razie potrzeby rozbudowę o dodatkowe elementy pomiarowe. Dostarczamy również przenośne analizatory serii DP-27 BIO i DP-28 BIO, które służą do kontroli biogazu lub gazu wysypiskowego.

Alltech Poland Sp. z o.o. ul. Starościńska 1/17 02-516 Warszawa tel.: +48 22 872 41 97 e-mail: biuro@alltech.com www.alltech.com/poland

Od gleby poprzez paszę i hodowlę, aż do żywności chcemy nakarmić rośliny, zwierzęta i ludzi na całym świecie. Realizujemy tę wizję, poprawiając jakość roślin, pasz i żywności poprzez żywienie i innowacje naukowe, w szczególności technologię opartą na drożdżach. Nasz zespół jest w pełni zaangażowany w pomoc roślinom i zwierzętom w osiągnięciu pełnego potencjału, wspierając jednocześnie producentów w większej wydajności, opłacalności oraz zrównoważonym rozwoju.

LISTOPAD 2018

TECHNOLOGIE I KOMPONENTY DLA BIOGAZOWNI

AGIMIX Poland Sp. z o.o. ul. Gościnna 45A 35-314 Rzeszów tel. +48 17 854 49 41 e-mail: info@agimix.eu www.agimix.eu

AMS elektronik s.c. ul. Lipowa 31 66-225 Szczaniec tel.: +48 604 461 595 e-mail: ams1@e7.pl www.ams-elektronik.pl

Boerger Polska Sp. z o.o. ul. Toszecka 101 44-100 Gliwice e-mail: info@boerger.pl www.boerger.pl

AGIMIX Poland Sp. z o.o. oferuje własne aplikacje mieszania substratów w obiektach biogazowni w oparciu o mieszadła pionowe i boczne.

W swojej ofercie posiadamy zestawy suszące dobrane do jednostek o mocy cieplnej od 0,5 do 2 MW. Oferujemy również taśmowe suszarnie produktów sypkich, m.in: pofermentu, wysłodków buraczanych czy trocin.

Boerger to wiodący producent urządzeń do biogazowni: wyporowe pompy rotacyjne dla medium gęstego i zanieczyszczonego (stacjonarnego oraz mobilnego), rozdrabniacze nożowe, frezowe oraz sitowe, podajniki dwuślimakowe substratów, mieszadła zatapialne, separatory pofermentu, zbiorniki ze stali nierdzewnej. Nasze produkty charakteryzuje wysoka trwałość, ekonomiczna eksploatacja oraz łatwość serwisu.

Cedrus Sp. z o.o. Sp. k. Łążyn II 97A 87-123 Dobrzejewice tel.: +48 502 270 111 e-mail: biuro@cedrus.org.pl www.cedrus.org.pl

Fiorentini Polska Sp. z o.o. ul. Kamiennogórska 60-179 Poznań tel.: +48 61 870 01 07 www.fiorentini.com/pl/pl

Nawrocki Technologie Granulowania Sp. z o.o.

LISTOPAD 2018

ul. Szpitalna 20 88-400 Żnin tel.: +48 509 930 307 e-mail: info@granulatory.com www.granulatory.com

Zespół Innowacyjny Promis Sp. z o.o. ul. T. Hołówki 3/43 00-749 Warszawa tel.: +48 22 839 84 14, +48 603 607 111 e-mail: zipromis@zipromis.pl www.zipromis.pl

REHAU Sp. z o.o. Baranowo, ul. Poznańska 1A 62-081 Przeźmierowo k. Poznania tel.: +48 61 849 84 00 e-mail: poznan@rehau.com www.rehau.pl

Firma Cedrus zapewnia efektywne wykorzystanie ciepła odpadowego w elektrowniach biogazowych. W ofercie znajdują się urządzenia do suszenia i granulacji pofermentu, zbóż, biomasy i innych materiałów sypkich, a także linie do produkcji nawozów granulowanych na bazie pofermentu.

Oferujemy instalacje wtrysku biometanu. Wraz z wtryskiem biometanu, system gazowy ulega zmianie: staje się odnawialny. Aby to zapewnić, biometan, zanim zostanie wtryśnięty i użyty jak normalny gaz ziemny, musi być sprawdzony jakościowo, zmierzony, ciśnienie gazu zwiększone lub zredukowane oraz, jeśli to konieczne, nawoniony. Zapewniamy kompletne rozwiązanie dla każdego przypadku, od wtrysku biometanu do sieci przesyłowej lub dystrybucyjnej gazu ziemnego do stacji tankowania gazu do pojazdów. Nawrocki Technologie Granulowania to firma z ponad 20-letnim doświadczeniem w technologii granulowania różnego rodzaju surowców na matrycach pierścieniowych i płaskich. Projektujemy i produkujemy kompletne linie granulacji pofermentu z biogazowni, osadu pościekowego, RDF/SRF, tworzyw sztucznych, biomasy leśnej i rolniczej. Zapewniamy wsparcie technologiczne, bieżący monitoring procesów, serwis oraz materiały eksploatacyjne i części zamienne. Firma oferuje urządzenia do odsiarczania i oczyszczania biogazu, powietrza i innych gazów w oczyszczalniach i biogazowniach. W ofercie: kompaktowy i mobilny BIOSULFEX® z unikalną sprawnością odsiarczania (99,9 proc.), AgroBIOSULFEX®, który konwertuje odory rolnicze w wieloskładnikowy nawóz. Usuwanie siarkowodoru (H2S) i konwersja na handlową siarkę (brak odpadów), usuwanie odorów i siloksanów. REHAU to rodzinna, założona w Niemczech firma, zatrudniająca dzisiaj już ok. 20 tys. osób w ponad 170 oddziałach na świecie. Wśród szerokiej palety produktów z polimerów dla obszarów budownictwa, motoryzacji i przemysłu REHAU oferuje bogaty asortyment materiałów instalacyjnych, w tym kompleksowe systemy rurowe do budowy biogazowni wraz z doradztwem – od projektu systemu ogrzewania fermentatora, przez dobór niskotemperaturowej sieci ciepłowniczej, po wsparcie na budowie. SOFTCONTROLS zajmuje się projektowaniem oraz kom-

SOFTCONTROLS Sp. z o.o. pleksowym wykonawstwem systemów automatyki, steul. Bulwarna 1A/6 05-300 Mińsk Mazowiecki tel.: +48 608 303 299 e-mail: kontakt@softcontrols.pl www.softcontrols.pl

rowania, pomiarów, oprogramowania i wizualizacji we wszystkich typach biogazowni. W zakresie usług firmy zawiera się także wykonywanie sterowania instalacjami kogeneracji, dystrybucji ciepła i kotłowni biometanowych. Nasza oferta obejmuje również wykonawstwo instalacji elektrycznych i energetycznych dla przemysłu.

Noskowo 1 76-122 Wrześnica tel.: +48 59 810 75 91 e-mail: info@stallkamp.pl www.stallkamp.pl

TECH-POMP Sp. z o.o. Al. Sztandarów 1/3 04-423 Warszawa tel.: +48 22 612 98 25 e-mail: handlowy@techpomp.pl www.techpomp.pl

Tusnovics Instruments Sp. z o.o. ul. Bociana 4A/49A 31-231 Kraków tel.: +48 12 633 13 54 e-mail: office@tusnovics.pl www.tusnovics.pl

Firma Stallkamp konstruuje, produkuje, dostarcza i montuje urządzenia do mieszania, pompowania, separowania, składowania i zagospodarowania płynnych odchodów zwierzęcych, substratów oraz masy pofermentacyjnej. Wieloletnie, bogate doświadczenie powoduje, że jesteśmy solidnym partnerem dostarczającym i serwisującym wysokiej jakości instalacje biogazowe oraz ich komponenty. Od ponad 20 lat TECH-POMP dostarcza szerokie spektrum najwyższej jakości pomp wiodących światowych producentów, agregaty pompowe spalinowe i elektryczne – także mobilne, rozdrabniacze oraz zestawy pompująco-rozdrabniające budowane wg indywidualnych projektów, mające zastosowanie m.in. w przygotowaniu i podawaniu substratów, układach recyrkulacji czy gospodarce ściekowo-odpadowej. Firma posiada zarówno stacjonarne, jak i przenośne analizatory biogazu do badania i monitorowania składu biogazu oraz potwierdzenia wydajności procesu. Mogą być wykorzystywane w niewielkich firmach, w oczyszczalniach ścieków i biogazowniach. Przenośne analizatory biogazu z serii 5000 stosowane podczas rozruchu produkcji biogazu są urządzeniami kompaktowymi i łatwymi w użyciu. Aparaty posiadają certyfikat kalibracji UKAS (zgodny z ISO 17025) dla CH4, CO2 oraz O2.

Producent dozowników komponentów PreMix i CC-Mix do biogazowni, pomp wyporowych typu CC i VX (śruboVogelsang Sp. z o.o. we i rotacyjne), pomp rolniczych typu R, maceratorów al. San Francisco 9 RotaCut i rozdrabniarek X-Ripper. W ofercie specjali55-020 Rzeplin tel.: +48 71 798 95 80, +48 71 798 95 styczne urządzenia dla rolnictwa, m.in. pompy na wozach asenizacyjnych, systemy załadunku i rozlewu gno82 jowicy oraz rozdzielacze do agregatów uprawowych. e-mail: info@vogelsang.pl Prowadzimy kompleksową obsługę serwisową wraz ze www.vogelsang.pl sprzedażą części zamiennych.

Xylem Water Solutions Polska Sp. z o.o. ul. Karczunkowska 46 02-871 Warszawa tel.: +48 22 735 81 70 e-mail: zapytania@xyleminc.com, zamówienia@xyleminc.com www.xylem.pl

LISTOPAD 2018

Erich Stallkamp Polska Sp. z o.o.

Firma Xylem jest międzynarodowym koncernem zajmującym się technologią wody i ścieków. Naszym celem jest opracowywanie zaawansowanych rozwiązań, które usprawnią sposób wykorzystania wody i ścieków, jej oszczędzanie oraz ponowne wykorzystanie. W naszym portfolio posiadamy pompy i mieszadła zatapialne marki Flygt, które idealnie nadają się do obsługi procesów w produkcji biogazu. Mieszadła zatapialne Flygt łączą w sobie doskonałą funkcjonalność i niezawodność. Stanowią optymalne rozwiązanie dla wytwarzania maksymalnej siły ciągu przy minimalnym zapotrzebowaniu na energię.

SUBSTRATY DLA BIOGAZOWNI KWS POLSKA Sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8 61-003 Poznań tel.: +48 61 873 88 00 e-mail: biuro@kws.com www.kws.pl

Firma KWS zajmuje się hodowlą roślin od ponad 150 lat. Jesteśmy liderem rynkowym w sprzedaży kukurydzy na cele energetyczne. W naszej ofercie znajdą Państwo szeroki asortyment odmian o wysokiej biomasie – WALTERINIO KWS, AGRO VITALLO i ATLETICO to odmiany KWS najchętniej uprawiane na ten cel. Zapraszamy do zakupu nasion kukurydzy KWS z przeznaczeniem na biogaz!

SAATBAU Polska Sp. z o.o. ul. Żytnia 1 55-300 Środa Śląska tel. +48 71 399 55 00 e-mail: polska@saatbau.com www.saatbau.com

SAATBAU Polska z siedzibą w Środzie Śląskiej jest rolniczą firmą hodowlano-nasienną. Jesteśmy filią międzynarodowej spółdzielczej firmy hodowlanej SAATBAU LINZ, mającej swą siedzibę w Linz w Austrii. W naszej ofercie znajduje się materiał siewny odmiany kukurydzy, rzepaku, zbóż i soi, reprodukowany na Dolnym Śląsku i uszlachetniany w 5 zakładach nasiennych. W szerokim portfolio odmian kukurydzy posiadamy odmiany rekomendowane do produkcji biogazu, gwarantujące uzyskiwanie najwyższych plonów suchej masy z hektara. Doradzamy również w kwestii prawidłowego sporządzania wysokiej jakości kiszonek.

ZBIORNIKI DLA BIOGAZOWNI A-Consult Sp. z o.o. ul. Dalemińska 8B 61-614 Poznań tel.: +48 61 866 07 27 e-mail: info@aconsult.pl www.aconsult.pl/.dk/.de/.co.uk

Biogaz & Folie LISTOPAD 2018

ul. Wiejska 11 19-400 Olecko tel.: +48 600 313 583 e-mail:biogaz@biogaz-folie.pl www.biogaz-folie.pl

A-Consult od 30 lat projektuje, produkuje i instaluje żelbetowe zbiorniki prefabrykowane o szerokim spektrum zastosowań. Zakres oferty obejmuje zbiorniki o wysokości do 12 m i średnicach do 50 m.

Działamy na terenie zachodnim, jak i krajowym. Współpracujemy z niemiecką firmą Baur Folien GmbH, która specjalizuje się w kompleksowym wykonywaniu dachów i zbiorników foliowych do biogazowni. Oferujemy szeroki zakres możliwości obróbki folii wykorzystywanej do komponentów biogazowni. Wykonujemy zabezpieczenie zbiornika fermentacyjnego biogazowni, zbiornika retencyjnego, oczka wodnego i laguny.

Firma Wiefferink jest jednym z wiodących na rynku światowym producentów zadaszeń oraz zbiorników elastycznych powszechnie stosowanych w rolnictwie, branży biogazowej oraz przemysłowej. Dzięki 60-letWiefferink Polska Sp. z o.o. niemu doświadczeniu zgromadziliśmy olbrzymią wiedzę w zakresie złożonych kwestii magazynowania oraz Wykroty, ul. Wyzwolenia 44 specjalistycznych pokryć dachowych. Produkty firmy 59-730 Nowogrodziec Wiefferink wykonane są z nowoczesnej, wysokiej jakości tel.: +48 797 410 322 e-mail: wojciechowski@wiefferink.nl folii przemysłowej, starannie dobranej w zależności od jej przeznaczenia. Posiadamy certyfikaty KIWA, KOMO, www.wiefferink.pl VCA oraz ISO 9001:2008. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu oraz wysokiej jakości wykonywanych przez nas produktów, Wiefferink jest marką rozpoznawalną na całym świecie.

WOLF SYSTEM Sp. z o.o. ul. Budowlana 17 41-100 Siemianowice Śląskie tel.: +48 32 605 37 00 e-mail: mail@wolfsystem.pl www.wolfsystem.pl

Firma od 50 lat buduje m.in. zbiorniki i silosy betonowe stosowane w rolnictwie oraz przemyśle. Naszą specjalnością są żelbetowe okrągłe zbiorniki dla biogazowni oraz zbiorniki na gnojowicę, dla oczyszczalni ścieków, silosy do magazynowania materiałów sypkich jak wióry, trociny czy zboże. Wyspecjalizowane brygady montażowe wykonują zbiorniki otwarte lub zamknięte ze stropem żelbetowym. Posiadamy własne komplety szalunków stalowych, które gwarantują maksymalną szczelność zbiorników bez potrzeby stosowania rur dystansowych i kotew, dzięki czemu mogą być bezpiecznie użytkowane przez długie lata.

SMARY I OLEJE ExxonMobil Poland ul. Chmielna 85/87 00-805 Warszawa tel.: +48 00 800 441 1603 e-mail: TechDeskEurope@ exxonmobil.com www.mobil.pl

ONDO Sp. z o.o. ul. Czerwieńskiego 3B 31-319 Kraków tel.: +48 12 636 99 44 e-mail: centrala@ondo.eu www.petrocanada.pl

Jeden z największych na świecie dostawców paliw, olejów i smarów oraz produktów specjalistycznych. W swojej ofercie posiada serię wysokiej jakości olejów Mobil Pegasus™, szczególnie rekomendowanych do silników zasilanych gazem wysypiskowym, biogazem lub gazami zawierającymi halogenki organiczne. ExxonMobil od ponad 150 lat znajduje się w czołówce innowatorów technologicznych w dziedzinie środków smarnych. Oferuje zoptymalizowane rozwiązania i serwis techniczny umożliwiające utrzymanie przewagi rynkowej. ONDO Sp. z o.o. to autoryzowany dystrybutor firmy Petro-Canada. Od 20 lat dostarczamy profesjonalne rozwiązania olejowe. Petro-Canada to kanadyjski koncern naftowy, zajmujący się produkcją ultraczystych baz olejowych i opartych na nich olejów i smarów najwyższej jakości. Oleje Petro-Canada Sentron przeznaczone do silników gazowych, zapewniają wydłużone okresy pomiędzy wymianami oleju, nadzwyczajną całościową ochronę silnika i niższe koszty eksploatacyjne. Oleje Sentron posiadają aprobaty takich producentów silników, jak np. Jenbacher, MAN, MTU czy MWM.

4 ecos Schillerstr. 64 10627 Berlin, Niemcy tel.: +49 179 722 86 93 e-mail: info@4-ecos.com www.4-ecos.com

W 4-ecos zajmujemy się doradztwem pod kątem audytów i szkoleniami w zakresie ochrony środowiska oraz zarządzaniem energiami. Naszym głównym celem jest przygotowanie przedsiębiorstw do certyfikacji zgodnie z systemami certyfikacji biomasy (np. ISCC i REDcert), normami ISO oraz systemami zarządzania odpadami. Zapewniamy naszym klientom kompleksową opiekę w ramach sporządzenia odpowiedniej dokumentacji i sprawozdań, obliczeń emisji gazów cieplarnianach i śladów węglowych, audytów weryfikujących poprawność procedur oraz doradztwo w tematach odpadowych.

LISTOPAD 2018

DORADZTWO, UBEZPIECZENIA, FINANSE

Firma świadczy usługi laboratoryjne i doradcze dla bio-

T&B gazowni. Wykonujemy wszystkie niezbędne dla biogadie Biogasoptimierer GmbH zowni analizy. Badamy surowce (również pod kątem Siemensstrasse 1 24963 Tarp Niemcy tel.: +49 4638 - 80 135, +48 577 050 679 e-mail: info@die-biogasoptimierer.de www.die-biogasoptimierer.de

BIO-INDUSTRY ul. Grobelna 5/412 89-600 Chojnice tel.: +48 660 000 427 e-mail: biuro@bio-industry.pl www.bio-industry.pl

biogazodochodowości), ferment, oraz poferment. Pomagamy stworzyć jak najefektywniejszy plan żywienia, prowadzimy rozruch nowych biogazowni. Przygotowujemy raporty efektywności ekonomicznej biogazowni pozwalające na poprawę zyskowności przedsięwzięcia. Przygotowujemy dokumentacje BHP. Posiadamy w ofercie sprawdzony dodatek mikroelementów. Zapewniamy kompleksową obsługę biotechnologiczną oraz usługi doradcze na etapie inwestycyjnym. Posiadamy ponad 10-letnie praktyczne doświadczenie zdobyte podczas prowadzenia biogazowni dla największych polskich firm z branży biogazu: Poldanor S.A. i Polska Grupa Biogazowa S.A. oraz obsługi licznych biogazowni w Polsce. Oferujemy stały nadzór technologiczny, kompleksową obsługę w zakresie ochrony środowiska oraz outsourcing środowiskowy. Jesteśmy liderem w Polsce w zakresie zatwierdzania biogazowni przez Inspekcję Weterynaryjną.

METROPOLIS Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o. ul. Zakopiańska 197 60-467 Poznań tel.: +48 500 276 115 e-mail: wojciech.nawrocki@ metropolisdg.pl www.metropolisdg.pl

METROPOLIS Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o. z Poznania to jedna z wiodących firm doradczych w Polsce, plasująca się w czołówce rankingów. METROPOLIS specjalizuje się w pozyskiwaniu dotacji i pożyczek dla szerokiego spektrum inwestycji środowiskowych i przemysłowych. Energetyka jest jednym z kluczowych obszarów działania i specjalizacji dotacyjnej spółki. Firma pozyskała najwięcej dotacji dla biogazowni w Polsce.

UPEBI jest największą organizacją zrzeszającą firmy zwiąUnia Producentów i Pracodawców Przemysłu zane z biogazem i biometanem, która od ponad sześciu lat skutecznie działa na rzecz rozwoju branży biogazowej Biogazowego ul. Jana III Sobieskiego 102A lok. U7 00-764 Warszawa tel.: +48 22 550 91 00, +48 22 696 52 72 e-mail: upebi@upebi.pl www.upebi.pl

w Polsce. Zapewniamy wszechstronną pomoc w realizacji projektów i działalności gospodarczej związanej z wykorzystaniem biogazu i biometanu, współpracujemy z instytucjami naukowo-badawczymi oraz prowadzimy działalność edukacyjną.

Verso Brokerzy Firma specjalizuje się w ubezpieczeniach dla branży Ubezpieczeniowi Sp. z o.o. OZE, przemysłu rolno-spożywczego oraz gospodarstw ul. Rodziewiczówny 14A/3 82-200 Malbork tel.: +48 785 677 066 e-mail: m.kreczman@vbu.pl www.vbu.pl

rolnych. Oferujemy autorski program ubezpieczeniowy dla biogazowni – kompleksowa ochrona przy niskim koszcie ubezpieczeń. Gwarantujemy wsparcie klientów podczas likwidacji szkód.

LISTOPAD 2018

OBRÓT ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ Eksploatujemy jedną z największych Elektrowni Wirtual-

Elektrownie Next Sp. z o.o. nych w Europie. Za pośrednictwem centralnej platforul. Przeskok 2 00-032 Warszawa tel.: +48 515 471 640, +48 502 272 430 e-mail: info@elektrownie-next.pl www.elektrownie-next.pl

my łączymy wytwórców energii elektrycznej, takich jak biogazownie, elektrownie wiatrowe i słoneczne, komercyjnych i przemysłowych odbiorców energii elektrycznej, jak również magazyny energii elektrycznej. W Polsce zajmujemy się odkupem jaki bilansowaniem energii z odnawialnych źródeł energii w systemie aukcyjnym jak i systemie zielonych certyfikatów.

ANALIZA, BADANIA, NADZÓR TECHNOLOGICZNY Od 2006 r. świadczymy usługi badawcze i analityczne dla

POLBIOTECH projektowanych, uruchamianych i działających biogazowLABORATORIUM Sp. z o.o. ni. Badamy: substraty, próbki z fermentorów, skład biogazu,

ul. Rubież 46, budynek B 61-612 Poznań tel.: +48 61 822 73 53, +48 601 056 137 e-mail: laboratorium@polbiotech.pl www.polbiotech.pl

oznaczamy wartość nawozową i mikrobiologię pofermentu. Zapewniamy uzupełnienie deficytu mikroelementów (Acinor 1000). Badamy oleje silnikowe. Nasza kluczowa usługa to monitoring biotechnologiczny biogazowni. Interpretujemy wyniki badań i doradzamy jak utrzymać stabilny, wydajny i opłacalny proces produkcji biogazu.

Pracownia Ekotechnologii Pracownia Ekotechnologii zajmuje się badaniami procesów fermentacji metanowej, kompostowania oraz meInstytutu Inżynierii todami zagospodarowania odpadów organicznych. Jest Biosystemów Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Wojska Polskiego 50 60-627 Poznań tel.: +48 61 848 71 56 www.ekolab.up.poznan.pl

to obecnie największe laboratorium biogazowe w Polsce wyposażone w blisko 250 reaktorów do prowadzenia badań wydajności biogazowej substratów oraz w technologii ciągłej do symulacji rozruchu i pracy realnie działających biogazowni.

Bądź na bieżąco z branżą – zamów drukowaną prenumeratę

„Magazynu Biomasa” 4 Najświeższe informacje z branży 4 Profesjonalne analizy 4 Przydatne case studies 4 Wywiady, pakiety ciekawych

opinii i komentarzy

11 wydań z dodatkami specjalnymi – tylko 139.90 zł netto! Kontakt z działem prenumeraty: tel. : +48 791 44 33 22 email: prenumerata@magazynbiomasa.pl www.magazynbiomasa.pl/prenumerata *wersja online dostępna bezpłatnie