NR 1 (52) styczeń 2019 ISSN 2353-9321
Polska nie zrealizuje celu OZE
zdj. Shutterstock
/ Rosną ceny zielonych certyfikatów / FIT i FIP – rozwiązanie dla małych biogazowni
11–12
marca 2019 r.
Hotel Arłamów****
tel. 790 439 216
Biomasa
i paliwa alternatywne
w ciepłownictwie
ED 3 IT ^ IO N
Konferencja
11–12 marca 2019 r. Hotel arłamów****
WYDARZENIE ADRESOWANE DO: • przedsiębiorstw ciepłowniczych, • przedstawicieli samorządów, • producentów i dostawców biomasy oraz paliw alternatywnych, • dostawców technologii do instalacji ciepłowniczych.
ZAkRES tEmAtYcZNY WYDARZENIA: • efektywność energetyczna w przedsiębiorstwach ciepłowniczych, • modernizacja ciepłownictwa – szanse i wyzwania, • krajowe i unijne przepisy prawa, • sektor cieplny a program ograniczenia niskiej emisji, • biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie, • kogeneracja biomasowa, • wybór technologii do instalacji biomasowej.
Więcej informacji: Jolanta Kamińska j.kaminska@magazynbiomasa.pl tel. 790 439 216
from the Woods to Fireplace
Dołącz do wydarzenia i dowiedz się jakie zmiany czekają sektor ciepłowniczy w Polsce!
Arezzo Exhibition Centre
22/24 March 2019
Technological solutions for heating and energy production with wood and agroforestry biomass
Formularz rejestracyjny:
www.magazynbiomasa.pl Organizator:
Technical Partner
Patronat medialny:
www.italialegnoenergia.it
Promosso da Promoted by
od redakcji
Idzie nowe Styczeń to tradycyjnie miesiąc postanowień – osobistych i zawodowych. W przypadku tych drugich obiecujemy sobie zwykle efektywne planowanie i „nieodpuszczanie”, naukę języków obcych, inwestowanie w kursy i szkolenia rozwijające kompetencje, otwartość na nowe możliwości. Takie postanowienia mamy i my, w redakcji „Magazynu Biomasa”. Chcemy tworzyć dla Państwa coraz lepsze czasopismo, które będzie numerem jeden pod względem informacji z branży. W USA połowę zasięgów magazynów stanowią ich strony internetowe. Od 2018 roku mogą Państwo bezpłatnie czytać „Magazyn Biomasa” w wersji cyfrowej. Miesięcznie blisko 16 tys. osób odwiedza stronę www.magazynbiomasa.pl, a wybrane artykuły online przeczytało przez ostatnie 12 miesięcy nawet 40 tys. użytkowników. W tym roku zamierzamy pracować nad rozwojem portalu czasopisma po to, żeby dostarczać Państwu jeszcze więcej profesjonalnych treści. Rok 2019 to także nowe inicjatywy konferencyjne i warsztatowe. Już w marcu zapraszamy Państwa na wydarzenie „Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie”, natomiast latem na adresowane do instalatorów warsztaty „Nowoczesne kotły na paliwa stałe”, podczas których chcemy popularyzować urządzenia grzewcze na pellet. To dwa eventy, które mają łączyć w sobie sprawdzoną przez nas formułę wiedza + biznes. Mamy ambicję reprezentować polską branżę biomasy i biogazu także za granicą, dlatego w tym roku będziemy ponownie na najważniejszych imprezach tych sektorów w Europie, promując polskie firmy i technologie, organizując spotkania B2B oraz uważnie obserwując nadchodzące w OZE trendy. Czy nowe idzie także w polskiej branży odnawialnych źródeł energii? Na pewno. Sam styczeń to nowy system wsparcia dla wysokosprawnej kogeneracji i zmiany w programie „Czyste Powietrze”. Oczekujemy kolejnej nowelizacji ustawy o OZE i wyników starań branży biogazowej o korzystne rozwiązania. Uważnie obserwujemy energetykę zawodową, która powoli wraca do biomasy. Z zainteresowaniem śledzimy zmiany na rynku energii cieplnej, które w ciągu najbliższych 6 lat zaowocują modernizacją większości polskich przedsiębiorstw ciepłowniczych, m.in. w zakresie produkcji ciepła z OZE i efektywności energetycznej. Dziś już wiemy, że Polska prawdopodobnie nie zrealizuje unijnego celu OZE na 2020 r. Ministerstwo Energii przyznało to w korespondencji do Komisji Europejskiej. Życzyłabym sobie, żeby i tym razem władze pomyliły się w obliczeniach.
Jolanta Kamińska REDAKTOR naczelna
spis treści
magazyn dla profesjonalistów
AKTUALNOŚCI 6
Aktualności Polska
8
Aktualności świat
FORUM BIOMASY 10
Eksperci branży kotlarskiej odpowiadają, dlaczego pakiet informacyjny programu „Czyste Powietrze” należy uzupełnić o listę urządzeń certyfikowanych
PRAWO 11
Chmury nad programem „Czyste Powietrze”
PODSUMOWANIE 2018 ROKU 14
Biomasa w 2018 roku w Polsce i na świecie
BIOMASIE w świecie 22
Rynek biomasy w USA pod rządami Donalda Trumpa
RYNEK ENERGII 26
Zielone certyfikaty – wysokie ceny poprawiły sytuację producentów biomasy
OZE W POLSCE 30
Nie zrealizujemy celu OZE na 2020 rok
BIOMASA W ENERGETYCE 34
Czy to już patowa sytuacja na rynku ciepłowniczym?
BIOMETAN 40
Biowodór zapewni nam OZE w transporcie?
44
Biopaliwa gazowe – owocna współpraca nauki i przemysłu
BIOGAZ 48
System FIT i FIP – rozwiązanie dla małych biogazowni
ODPADY 52
Odpady żywnościowe – niezbilansowane źródło biomasy energetycznej
WYDARZENIA 56
Arezzo gospodarzem największych tegorocznych targów pelletowych
58
Harmonogram branży
spis treści
Czy to już patowa sytuacja na rynku ciepłowniczym? – dwugłos
/ 35
Zielone certyfikaty – wysokie ceny poprawiły sytuację producentów biomasy / Członek UPEBI
Prezes Zarządu: Maciej Roik m.roik@biomassmediagroup.pl Członek Zarządu: Maciej Kosiński m.kosinski@biomassmediagroup.pl Biuro Zarządu: Monika Michalska biuro@biomassmediagroup.pl tel: +48 791 44 33 22 Wydawca: Biomass Media Group Sp. z o. o. ul. Polna 7, 62-006 Kobylnica NIP: 777 326 38 86 REGON: 3644 9792 6, KRS: 0000626900 tel: +48 791 44 33 22 biuro@biomassmediagroup.pl www.biomassmediagroup.pl
Redaktor naczelna: Jolanta Kamińska j.kaminska@magazynbiomasa.pl Redaktor prowadząca: Beata Klimczak beata.klimczak@magazynbiomasa.pl Redakcja: Rafał Wąsowicz rafal.wasowicz@magazynbiomasa.pl Dział sprzedaży reklam: Agnieszka Kęczkowska agnieszka.keczkowska@biomassmediagroup.pl +48 730 291 100 Dział prenumeraty: prenumerata@magazynbiomasa.pl +48 791 44 33 22 Korekta: Elżbieta Ignacionek Skład: Studio DoDo
26
Członek założyciel PRP
Adres redakcji: Magazyn Biomasa ul. Polna 7, 62-006 Kobylnica k/Poznania redakcja@magazynbiomasa.pl www.magazynbiomasa.pl fb.com/magbiomasa Nakład: 1600 egzemplarzy Druk: Betmor
Redakcja nie bierze odpowiedzialności za treści reklam i nie zwraca tekstów niezamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów, zmiany ich tytułów i doboru zdjęć.
zdj. prezydent.pl
Aktualności Polska
BIOCONTROL zweryfikuje dostawców biomasy do PGNiG Termika Firma audytorska BIOCONTROL zawarła kontrakt na realizację audytów weryfikacyjnych dla dostawców biomasy do jednostek wytwórczych PGNiG Termika. Audytami będą objęci zarówno dostawcy biomasy krajowej, jak i z importu. PGNiG Termika jest już piątą grupą energetyczną po Tauron, Energa, ENERGA i IKEA Industry, która rozpoczęła współpracę z BIOCONTROL w zakresie weryfikacji dostawców biomasy do swoich instalacji OZE.
Jest ustawa o wsparciu dla kogeneracji
rze uwierzytelniania biomasy na cele energetyczne, w ciągu niespełna czterech lat działalności stała się liderem rynku tych usług, przeprowadzając ponad
NR 1 (52) styczeń 2019
Prezydent RP Andrzej Duda podpisał tzw. usta-
500 audytów uwierzytelniających źródła pochodze-
wę o kogeneracji. Zakłada ona wspieranie wy-
nia biomasy oraz dostawców paliw odnawialnych.
twarzania energii elektrycznej w wysokospraw-
BIOCONTROL utworzył Krajowy Spis Uwierzytel-
nej kogeneracji, ale tylko w tych instalacjach,
nionej Biomasy – KSUB.pl (system certyfikacji zrów-
które wprowadzą ciepło użytkowe wytworzone
noważonej biomasy na cele energetyczne), którym
w tym samym procesie do sieci ciepłowniczej.
administruje.
Wskazane kryterium zrealizuje kluczowy cel mechanizmu, którym jest zmniejszenie zjawiska niskiej emisji, a w konsekwencji, poprawa jakości powietrza. Warunkiem uczestnictwa w systemie wsparcia jest wprowadzanie do sieci ciepłowniczej co najmniej 70 proc. ciepła użytkowego wytworzonego w wy-
6
Gdyńska firma BIOCONTROL, działając w obsza-
Energa Kogeneracja z 57 mln zł dotacji na blok spalający biomasę
sokosprawnej kogeneracji, w danej jednostce
Aż 57 828 660 zł dotacji ze środków Programu Ope-
kogeneracyjnej.
racyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-
Powyższy warunek współpracy z publiczną siecią
-2020 otrzyma spółka Energa Kogeneracja Sp. z o.o.
ciepłowniczą nie obejmie jednostek o mocy
na budowę kogeneracyjnego bloku biomasowego
zainstalowanej elektrycznej mniejszej niż 1 MW
w Elektrociepłowni Kalisz-Piwonice.
oraz istniejących i zmodernizowanych jednostek
Całkowity koszt projektu wyniesie 151 659 000 zł.
opalanych metanem uwalnianym i ujmowanym
Nowy blok opalany paliwem biomasowym będzie
przy dołowych robotach górniczych w czynnych,
wybudowany do końca 2021 r. Elektrociepłownia
likwidowanych lub zlikwidowanych kopalniach
Kalisz-Piwonice SA ma rodowód jeszcze przedwojen-
węgla kamiennego (o mocy zainstalowanej elek-
ny. Obecnie zainstalowana w niej moc elektryczna
trycznej do 50 MW).
wynosi 8 MW, natomiast moc cieplna – 148 MW.
Ponadto z obliga oddawania ciepła do sieci publicz-
Elektrociepłownia ma w planach produkcję energii
nych na rzecz rozwoju lokalnych strategii ciepłowni-
ekologicznej, czego ważnym etapem będzie budowa
czych są zwolnione biogazownie.
nowej infrastruktury.
Aktualności Polska zdj. Shutterstock
Dofinansowany projekt przewiduje zbudowanie kogeneracyjnego bloku spalającego biomasę o mocy ok. 11 MWe i 22 MWt. Blok będzie korzystał z biomasy drzewnej (zrębków drzewnych).
W Mazowieckiem wsparcie dla kogeneracji i trigeneracji Jeszcze do końca stycznia 2019 r. Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych przyjmuje wnioski na projekty budowy lub przebudowy jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji – m.in. z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Dofinansowanie w trwającym naborze w ramach działania 4.2 „Efektywność energetyczna” można uzyskać na prace budowlano-montażowe niewytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wyso-
tylko ekologiczne, ale i do zniesienia finansowo –
kosprawnej kogeneracji oraz trigeneracji, która
powiedziała J. Emilewicz. Program Energia Plus
pozwala dodatkowo na wytworzenie chłodu wy-
bazuje na modelu prosumenckim, czyli takim, w
korzystywanego np. do klimatyzacji pomieszczeń.
którym korzystający z energii sami ją wytwarzają.
Całkowita kwota przeznaczona na projekty w tym konkursie wynosi ponad 10,7 mln zł, a minimalna wartość dofinansowania jednego projektu to 200 tys. zł. Rozstrzygnięcie konkursu przewidziano na maj br.
Enea Operator zwiększy potencjał przyłączania OZE
NR 1 (52) styczeń 2019
zbędne do budowy lub przebudowy jednostek
Enea Operator podpisała z Marszałkiem Woje-
Program Energia Plus coraz bliżej
wództwa Lubuskiego umowę o dofinansowanie projektu, który zwiększy potencjał sieci elektroenergetycznej w celu odbioru energii ze źródeł odnawialnych. Projekt realizowany będzie w ramach
Minister przedsiębiorczości Jadwiga Emilewicz
RPO – Lubuskie 2020. Wartość kosztów kwalifiko-
podczas I Konwencji Krajowej Porozumienia
wanych wynosi 36 mln zł. Projekt otrzyma 41 proc.
Jarosława Gowina przedstawiła zasady progra-
dofinansowania.
mu Energia Plus, którego beneficjentami mają
Przedsięwzięcie obejmuje przebudowę ponad
być rodziny, przedsiębiorcy oraz samorządy. –
150 km napowietrznych linii elektroenergetycznych
Program zostanie uruchomiony jeszcze w tym
średniego napięcia na kablowe oraz przebudowę
roku. Po pierwsze skorzystają rodziny – średnio
ośmiu stacji transformujących średnie napięcie na
szacujemy oszczędność 2,5 tys. zł w skali – po-
niskie. Projekt obejmie znaczną część województwa
wiedziała minister. Drugim beneficjentem ma
lubuskiego – łącznie 24 gminy. Realizacja inwestycji
być polski biznes, trzecim samorząd. – [Program]
odbywać się będzie w ramach dwóch zadań obej-
Będzie mógł świadczyć konkurencyjne, niedrogie
mujących północną oraz południową część woje-
usługi komunalne, publiczne. Życie w miastach,
wództwa.
gminach, małych miejscowościach będzie nie
Oprac. Beata Klimczak 7
zdj. ftnnews.com
Aktualności Świat społeczności. Program będzie uruchomiony na 15 lat, a jego budżet to aż 320 mln euro. Jego realizacja ma pomóc Portugalii w osiągnięciu unijnego celu OZE.
Biomasa podgrzewa basen w Australii Miejski basen w Albany w zachodniej Australii jest ogrzewany przez kocioł zasilany zrębkami drzewnymi. Instalacja znajduje się w miejskim ośrodku
Japońskie lotnictwo stawia na biopaliwo Pod koniec stycznia 2019 roku japońskie linie lotnicze Japan Airlines (JAL) uruchomią pierwsze międzynarodowe loty z San Francisco do Tokio w ramach programu zrównoważonych paliw lotniczych (SAF). W ciągu ostatnich 10 lat przewoźnik rozwijał projekt NR 1 (52) styczeń 2019
SAF, przeprowadzając m.in. testowe loty na mieszance trzech biopaliw drugiej generacji. W 2017 r. odbył się pierwszy lot pasażerski z Chicago do Tokio na biopaliwie SAF. Kolejnym krokiem będzie wy-
rekreacji i aquaparku, a pracę rozpoczęła pod koniec 2018 roku. Nowy biomasowy kocioł pozwolił na wyłączenie dotychczasowej instalacji gazowej, która będzie używana tylko jako rezerwa. Aquapark oszacował, że inwestycja pozwoli na oszczędności ok. 50 tys. dolarów rocznie. – Ogrzewanie gazem przy obecnych cenach paliwa stało się nieopłacalne. Dzięki współpracy z firmą WA Biofuels udało nam się rozpoznać potencjał biomasy, rozpocząć i zrealizować inwestycję – podkreślił Sam Stevenson zarządzający ośrodkiem rekreacji. Kocioł ma być zasilany ok. 400-500 tys. t biomasy rocznie.
czarterowanie przez JAL w 2020 r. lotów zasilanych paliwem pozyskanym ze… zrecyklingowanych ubrań! Kolejne inwestycje w program SAF mają z jednej strony pomóc w realizacji środowiskowych celów przewoźnika, z drugiej natomiast przyczynić się do krajowego celu redukcji CO2 w transporcie.
Rynek pelletu w 2018 znacznie wzrósł Opublikowany w grudniu 2018 r. raport FutureMetrics na temat rynku pelletu wskazuje, że w ostatnim roku wartość branży w ujęciu globalnym wzrosła
Instalacje na biomasę pomogą zapobiegać pożarom
aż o 26 proc. Według autorów dokumentu 2018 był
Na początku stycznia Komisja Europejska zaaprobo-
2014-2016 rozwijał się w tempie 7 proc. rocznie,
biomasę zlokalizowane w pobliżu terenów leśnych w Portugalii. System wsparcia w postaci taryfy feed-in premium oraz taryfy środowiskowej jest adresowany do nowych elektrociepłowni kogeneracyjnych, które będą zasilane biomasą drzewną. Warunkiem otrzymania wsparcia jest położenie obiektów w pobliżu lasów i terenów leśnych, które będą źródłem surowca. Ma to minimalizować ryzyko pożarów w kraju, które są dużym problemem dla lokalnych 8
potwierdzenie tej tezy przytaczają procentowe dane z ostatnich lat. Według nich od 2013 do 2014 r. sektor zanotował 19 proc. wzrost, w latach zdj. Istock
wała założenia programu wspierającego instalacje na
jednym z najlepszych dla sektora od dawna. Na
Aktualności świat REKLAMA
w 2017 r. ponownie zanotował wzrost o 13 proc., osiągając 18,9 mln t produkcji globalnie. Zeszłoroczny wynik jest rekordowy – 23,8 mln t pelletu drzewnego wyprodukowanego na całym świecie. Powodem jest rosnące zapotrzebowanie na surowiec w Wielkiej Brytanii, Danii, Korei Południowej i Japonii.
Valmet dostarczy technologię dla bloku biomasowego w Finlandii Fiński koncern specjalizujący się w rozwiązaniach technologicznych dla branży celulozowej, papierniczej i energetycznej nawiązał współpracę z operatorem biomasowej elektrowni Aittaluoto w Pori w Finlandii. Valmet do 2020 r. ma dostarczyć do zakładu systemy automatyki, które zwiększą jego NR 1 (52) styczeń 2019
wydajność i możliwości kontroli emisji dwutlenku węgla. Celem inwestycji jest także zastąpienie przestarzałych, nieefektywnych energetycznie systemów w elektrowni i maksymalne wyeliminowanie zużycia paliw kopalnych do produkcji energii. Modernizacja zmniejszy emisyjność Aittaluoto o 88 tys. ton CO2 rocznie. Wartość inwestycji jest poufna, ale eksperci szacują, że wynosi od 1 do 3 mln euro.
Producenci biomasy w USA biją rekordy Amerykańska Agencja ds. Energii (EIA) opublikowała dane dotyczące produkcji biomasy w USA. Zgodnie z nimi tylko w sierpniu 2018 roku w Ameryce wyprodukowano 760 tys. i sprzedano 730 tys. t biomasy stałej, w tym 161,512 tys. t pelletu drzewnego i 601,728 tys. t pelletu przemysłowego. Krajowa sprzedaż we wskazanym miesiącu wyniosła 190 tys. t, ze średnią ceną 155,62 dol./t, a eksport 540 tys. t ze średnią ceną 158,81 dol./t. Raport powstał na podstawie informacji udostępnionych przez 83 operatorów biomasowych z produkcją powyżej 10 tys. t surowca rocznie. Łącznie ich możliwości wytwórcze sięgają 11,76 mln t biomasy/rok. Oprac. Jolanta Kamińska
AMS elektronik
66-225 Szczaniec, ul. Lipowa 31 tel. 604 461 595, e-mail: ams@e7.pl 9
forum biomasy
Czy uważa Pan za wskazane utworzenie listy producentów kotłów certyfikowanych, która pomagałaby w wyborze odpowiednich urządzeń uczestnikom programu „Czyste Powietrze”? Robert Tkaczuk prezes Zarządu ZGM „Zębiec” S.A. Z pewnością stworzenie takiej listy urządzeń byłoby korzystne zarówno dla producentów ekologicznych kotłów, jak i dla klientów. Lista taka w praktyce nie powinna dotyczyć tylko programu „Czyste Powietrze”, ale prezentować kotły spełniające wymagania norm z opisaniem ich podstawowych parametrów typu 5. klasa, Ecodesign, sprawność cieplna itp. Propozycja utworzenia listy kotłów certyfikowanych (wzorem niemieckiej listy BAFA) byłaby dla osób szukających kotła z dofinansowaniem nieocenioną pomocą. Klient byłby też pewny, że wybrany produkt nie zostanie odrzucony przez instytucję udzielającą wsparcia. NR 1 (52) styczeń 2019
Warto tutaj przypomnieć, iż w 2017 roku, podczas przygotowywania rozporządzenia w sprawie wymagań dla kotłów na paliwa stałe, ministerstwo rozważało stworzenie listy kotłów spełniających wymogi 5. klasy lub Ekoprojektu. Wielu producentów (w tym Zębiec) popierało stworzenie takiej listy, a nawet oferowało wsparcie w jej stworzeniu i obsłudze. Lista jednak nie powstała. Z drugiej strony warto pamiętać, że od 1.01.2020 r. kotły na paliwo stałe będą musiały spełniać wymogi Ekoprojektu (Ecodesign), co uporządkuje rynek i wyeliminuje urządzenia spełniające jedynie wymogi 5. klasy według polskiej normy. Powstaje więc pytanie – czy jest sens tworzenia tymczasowej listy w 2019 roku? Tak, ale musiałaby powstać szybko.
Szymon Pieter Dział Techniczny Klimosz Sp. z o.o. Uważam, że wiele tematów technicznych związanych ze strefą komunalno-bytową powinno zostać uproszczone. Stworzona lista producentów kotłów certyfikowanych powinna być przejrzysta i omawiać porównywalne parametry, w tym obiektywne wartości użytkowe. Należy przy tym dodać, że dobór urządzenia grzewczego często jest problematyczny z uwagi na rozbudowane kryteria wyboru użytkowników. Obecnie technologia związana z obsługą kotłów wzbogaca możliwości użytkowe i stanowi o znaczącej konkurencyjności urządzeń grzewczych. Konieczne jest zatem, aby zawrzeć informację o różnych rozwiązaniach w jednym miejscu i umożliwić porównywanie produktów. Co więcej, lista lub portal może stanowić zbiór uniwersalnej wiedzy na temat branży kotłowej i o samym programie „Czyste Powietrze”, czyli o regulaminie i wymaganiach. Uważam, że każda informacja ułatwiająca jakikolwiek wybór jest wartościowa. 10
prawo
Od 1 stycznia 2019 roku wstrzymano nabór wniosków do programu „Czyste Powietrze”. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej poinformował, że ma to związek z wejściem w życie m.in. ustawy wprowadzającej termomodernizacyjną ulgę podatkową. Pojawiły się też głosy, że to Unia Europejska nie chce dofinansowywać wymiany kotłów opalanych paliwami kopalnymi. Dwa fakty są pewne – na razie w programie podpisano około 78 umów (na ponad 25 tys. wniosków), a przerwa w naborze potrwać może do końca stycznia.
P
rogram priorytetowy „Czyste Powietrze” ma
Nadal będzie można wnioskować o wsparcie na
bardzo ambitne cele – wymianę źródeł ciepła
zakup nowych źródeł ciepła na paliwa stałe, spełnia-
w 3 mln domów, a przez to zmniejszenie emisji pyłów
jące wymagania techniczne określone w programie
i poprawę efektywności energetycznej budynków –
„Czyste Powietrze” – czytamy w wyjaśnieniu. – Obec-
poprzez kompleksową termomodernizację i montaż
nie wprowadzane zmiany w zasadach programu
mikroinstalacji OZE. Skierowany jest do właścicieli
„Czyste Powietrze” związane są z potrzebą połącze-
domów jednorodzinnych. Na jego realizację prze-
nia dwóch instrumentów finansowych, które mają na
znaczone ma być 103 mld złotych. Dofinansowanie
celu poprawę efektywności energetycznej i zmniej-
uzależnione jest od wysokości dochodów beneficjen-
szenie emisji pyłów oraz innych zanieczyszczeń do
tów. I właśnie ten aspekt jest obecnie przedmiotem
atmosfery.
rozważań. Jak i komu dać, by dawać sprawiedliwie
Jednym z wiodących elementów wsparcia w progra-
i nie wspierać bogatych?
mie będzie nowa ulga termomodernizacyjna, wpro-
NR 1 (52) styczeń 2019
Chmury nad programem „Czyste Powietrze”
wadzona ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie Dotacja uzależniona od dochodów
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Jak poinformował nas NFOŚiGW, program „Czyste
oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodo-
Powietrze”, od początku przez wielu krytykowany
wym od niektórych przychodów osiąganych przez
z przeróżnych względów, jest obecnie modyfikowany.
osoby fizyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 2246).
– Zmianie nie ulega (…) możliwość i zakres ubiega-
Sedno tkwi w tym, że na dofinansowaniu z „Czy-
nia się o dofinansowanie na wymianę źródeł ciepła.
stego Powietrza” najwięcej zyskaliby ci, którzy
11
prawo
NR 1 (52) styczeń 2019
mają wysokie dochody. O ile osoby mające
przekroczą drugi próg podatkowy, czyli powyżej
dochód na poziomie do 600 zł mogłyby otrzymy-
85 528 zł, zamiast 30 proc. dotacji uzyskają maks.
wać 90 proc. wsparcia, to osoby zarabiające od
18 proc. Kolejna grupa może liczyć na maks. 15 proc.
1600 zł – 30 proc. Wyliczono, że mogłoby to być
Zarabiający powyżej 125 528 zł dotacji nie otrzymają.
nawet kilkanaście tysięcy złotych, które beneficjenci mogliby odliczyć od dochodu w PIT-ach
Uwarunkowania techniczne
dzięki uldze termomodernizacyjnej, jaką wprowa-
Kolejną ważną sprawą, na jaką wskazuje NFOŚiGW,
dzono od początku roku.
jest konieczność dostosowania warunków programu
Wiadomo już, że poza kryterium średniego mie-
do rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju
sięcznego dochodu „na głowę” o wysokości wsparcia
z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wy-
decydować ma również roczny dochód wniosko-
kazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń
dawcy. Dotyczy to tej grupy, która zarabia powyżej
i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termo-
1600 zł miesięcznie na osobę. Beneficjenci, którzy
modernizacyjnych.
GRUPA ROBOCZA DS. KOTŁÓW W Ministerstwie Przedsiębiorczości i Technologii 9.12.2018 roku odbyło się spotkanie nt. akredytacji laboratoriów i jednostek certyfikujących wyroby w obszarze oceny zgodności kotłów na paliwa stałe. Gospodarzem spotkania był Piotr Woźny, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów do spraw programu „Czyste Powietrze”. W spotkaniu udział wzięli urzędnicy ministerstwa, przedstawiciele Polskiego Centrum Akredytacji, strony społecznej, producentów kotłów oraz Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu. Rządowy program „CZYSTE POWIETRZE” ma ze środków publicznych wspierać m.in. zakup nowoczesnych urządzeń kotłów c.o. Wsparcie jest niezbędne, aby osiągnąć cel obniżenia niskiej emisji w Polsce. Dofinansowanie zatem powinno być dostępne dla urządzeń gwarantujących uzyskanie spodziewanych efektów. W tym celu kryteria muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami prawa unijnego, a ich weryfikacja skrupulatna, uwzględniająca również tendencję w branży do mało precyzyjnego podejścia przy prezentowaniu właściwości swoich wyrobów. Podczas spotkania uczestnicy wyrażali się pozytywnie o planach stworzenia listy urządzeń grzewczych spełniających wymagania programu „Czyste Powietrze”. Sposób, metodologia oraz procedury są w trakcie ustaleń przy współpracy wszystkich stron. Z ramienia MRIT Polskie Centrum Akredytacji wraz z Urzędem Dozoru Technicznego ma koordynować przygotowanie propozycji w tym zakresie. W najbliższym czasie należy spodziewać się oficjalnego komunikatu ze strony Ministerstwa Przedsiębiorczości i Rozwoju oraz Polskiego Centrum Akredytacji.
12
Z tych zmian wymuszonych przez znowelizowane
wymianę palenisk (które będą zastępowane podłą-
prawo wynika kolejna przyczyna wstrzymania nabo-
czeniem do sieci cieplnej), kompleksową termomo-
ru wniosków. Tym razem techniczna. To konieczność
dernizację oraz rozproszone OZE. Zgodnie z umo-
dostosowania formularza wniosku do nowego me-
wą o udostępnianiu środków na realizację zadań
chanizmu uwzględniającego określenie ulgi podat-
określonych w programie priorytetowym „Czyste
kowej oraz wprowadzenia niezbędnych modyfikacji
Powietrze”, zawartą 18 grudnia 2018 r. pomiędzy
w systemach informatycznych szesnastu WFOŚiGW.
NFOŚiGW a WFOŚiGW, szacowana kwota na re-
Prace trwają. Jest szansa, że jeszcze w styczniu zosta-
alizację projektu w 2019 r. wynosi około 1,3 mld zł.
ną pomyślnie zakończone.
Wysokość tej kwoty została określona w oparciu o zapotrzebowania zgłoszone przez fundusze
Pytanie o pieniądze
wojewódzkie oraz deklaracje ich własnego udziału
Jako że jedną z kwestii do wyjaśnienia była też spra-
– czytamy w komunikacie z NFOŚiGW.
wa pieniędzy potrzebnych na realizację programu
Wypada przypomnieć Czytelnikom, że na począt-
i deklarowanych podczas publicznych wystąpień
ku czerwca w komunikacie Ministerstwa Środo-
103 mld zł, także i o to zapytaliśmy NFOŚiGW.
wiska informowano: „Program będzie realizowa-
– Środki finansowe przeznaczone na finansowanie
ny w latach 2018-2029. Jego budżet opiewa na
programu „Czyste Powietrze” nie są zagrożone.
103 mld zł, z czego finansowanie w formie dotacji
Nadal będzie można skorzystać z dotacji i/lub
to 63,3 mld zł, a w formie pożyczek zwrotnych
pożyczki, a wszyscy, którzy planowali wymianę
39,7 mld zł. Pieniądze zostaną przeznaczane
starych kotłów czy termomodernizację domów, po
w szczególności na termomodernizację i wymianę
wznowieniu naboru wniosków nadal będą mogli
źródeł ciepła”.
ubiegać się o wsparcie finansowe – zapewnia Fun-
Wrażenie pozostaje takie, że program „Czyste Powie-
dusz i wyjaśnia zamieszanie związane z pogłoska-
trze” pisany był jakby „na brudno”. Miejmy nadzieję,
mi, że „Unia nie da na wymianę pieców na paliwa
że podczas jego aktualizacji wzięte będą pod uwagę
kopalne”. – Przewidywane źródła finansowania
także postulaty branży kotlarskiej, jakie przekazano
programu „Czyste Powietrze” to przede wszystkim
m.in. pełnomocnikowi prezesa Rady Ministrów do
środki krajowe będące w dyspozycji NFOŚiGW
spraw programu „Czyste Powietrze” Piotrowi Woź-
oraz funduszy wojewódzkich. Natomiast uzy-
nemu.
skane na lata 2021-2027 dla programu „Czyste Powietrze” środki unijne zostaną skierowane na
NR 1 (52) styczeń 2019
zdj. Shutterstock
prawo
Beata Klimczak „Magazyn Biomasa” Tomasz Nowak, Kostrzewa 13
Styczeń
zdj. Shutterstock
Biomasa w 2018 roku Prezydent Andrzej Duda
National Grid, brytyjski
podpisał ustawę o elektro-
operator systemu energe-
mobilności, której celem
tycznego, poinformował, że
jest upowszechnienie elek-
gospodarka Wielkiej Bry-
tromobilności i transportu
tanii wyemitowała w 2017
z wykorzystaniem paliw
roku o połowę mniej
alternatywnych. Ma to na-
dwutlenku węgla niż pięć
stąpić poprzez stworzenie
lat wcześniej. Tym samym
systemu zachęt do zakupu
miniony rok uznany został
aut elektrycznych, rozwój
za najbardziej „zielony”.
infrastruktury do ładowania
Równocześnie rząd tego
i wsparcie tych technologii
kraju ogłosił, że do 2025
w transporcie publicznym.
roku zamknie ostatnie kopalnie węglowe.
luty
zdj. Komisja Europejska
Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że Polska złamała unijne przepisy o normach czystości powietrza. Od 2007 r. do 2015 r. włącznie przekraczaliśmy, po pierwsze, dobowe wartości dopuszczalne dla stężenia PM10 w 35 strefach, a po drugie, roczne wartości dopuszczalne dla stężenia tego pyłu w dziewięciu strefach. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości otwiera KE drogę do nałożenia na Polskę kary do nawet 4 mld zł.
marzec
Powstała Polska Koalicja Biopaliw i Pasz Białko-
Finlandia wyznaczyła już wstępny termin
wych. W jej skład wchodzą: Krajowe Zrzeszenie
wprowadzenia zakazu wykorzystywania
Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, Polskie
węgla do produkcji elektrycznej. Od 2019
Stowarzyszenie Producentów Oleju, Związek Go-
roku ma być krajem wolnym od węgla
rzelni Polskich, Krajowa Rada Gorzelnictwa i Pro-
i spowodowanych nim zanieczyszczeń.
dukcji Biopaliw oraz Krajowa Izba Biopaliw. Celem
Obecnie w miksie energetycznym Finlandii
Koalicji są działania skoncentrowane na promocji
ok. 10 proc. energii pozyskuje się z węgla.
biopaliw i krajowych pasz białkowych. Systemowe
Na system wsparcia dla firm, które do 2025
podejście do rolnictwa i przemysłu towarzyszyć
roku porzucą energię z węgla, przeznaczo-
ma przy konstruowaniu przepisów dotyczących
no ok. 90 mln euro.
przyszłości sektora biopaliw w Unii Europejskiej po 2020 roku. 14
w Polsce i na świecie zdj. Stelmet
W pierwszym tygodniu stycznia rozpoczął pro-
Włoski rząd przedstawił założenia nowego planu rozwoju kra-
dukcję kolejny
jowego sektora ener-
zakład Grupy
getycznego. Włochy
Stelmet – w Gru-
zrezygnują całkowicie
dziądzu, który
z wytwarzania energii
zintegrowany
z węgla do 2025 roku.
jest z zakładem
Rzym chce, aby w roku
produkcji drew-
2030 udział OZE
nianej architek-
w krajowym miksie
tury ogrodowej
energetycznym wzrósł
MrGarden. Stelmet produkuje pellet również w Zielonej Górze (ok. 110 tys. t).
do 27 proc.
Łączne zdolności Grupy Stelmet wzrosły do ok. 150 tys. t pelletu rocznie.
Firma Biogen rozszerzyła swoją sieć re-
Rada Ministrów przyjęła przygotowany przez Ministerstwo
cyklingu odpadów spożywczych poprzez
Energii pakiet rozwiązań prawnych regulujących jakość wę-
przejęcie firmy Tamar Energy, jednego
gla kierowanego na rynek komunalny – nowelizację ustawy
z największych producentów i operatorów
o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw
fermentacji beztlenowej (AD) w Wielkiej
oraz cztery rozporządzenia wykonawcze. Postulaty ekolo-
Brytanii. Połączona grupa obsługuje sieć 13
gów nie przebiły się. zdj. Shutterstock
fabryk AD i sześciu kompostowni zlokalizowanych w Anglii, Szkocji i Walii. Współpracując z supermarketami, branżą hotelarskogastronomiczną, producentami żywności i władzami lokalnymi w Wielkiej Brytanii, zakłady AD przetwarzają ponad pół miliona ton odpadów spożywczych każdego roku i dostarczają zieloną energię elektryczną
zdj. Shutterstock
o mocy 25 MW. Poznański Instytut Technologii Drewna zaoferował nową usługę: badanie pelletów drzewnych na zgodność z wymaganiami normy EN ISO 17225-2:2014-07 oraz z wymaganiami certyfikatu ENplus wydawanego przez European Pellet Council.
15
Biomasa w 2018 roku zdj. CBA
kwiecień
Nawet 56 mln zł mogła stracić Enea S.A. w wyniku nieprawidłowości w obrocie biomasą – Centralne Biuro Antykorupcyjne weszło do 10 biur i firm na terenie całej Polski. Chodziło o podejrzenia dotyczące nieprawidłowości przy obrocie biomasą na szkodę koncernu energetycznego, które najprawdopodobniej sięgają 2012 roku! CBA podejrzewało, że do elektrociepłowni docierały, zamiast biomasy, odpady z tartaków. Śledztwo prowadzi prokuratura w Łomży. Na jej polecenie CBA kontrolowało także Urząd Regulacji Energetyki i siedziby ENEA w Kozienicach. Łącznie do 10 miejsc w kraju.
maj
Ministerstwo Energetyki Litwy
Jarosław Dybowski, dyrektor
Walz Scale opracowuje ob-
podpisało umowę o współpra-
wykonawczy ds. energetyki
jętościowe systemy pomiaru
cy z największym na świecie
w Orlenie, podczas Europej-
dla biomasy. Bezkontakto-
akceleratorem w branży
skiego Kongresu Gospodarcze-
we urządzenia laserowe za-
cleantech – InnoEnergy.
go powiedział, że firma chce
pewnią wysoką dokładność
Ambicją litewskich władz jest
wejść w energetykę rozproszo-
objętości dla ciężarówek
bycie awangardą transforma-
ną. Orlen prowadzi już pierw-
i przenośników taśmowych.
cji energetycznej w świecie.
sze pilotaże w zakresie mało-
System nie potrzebuje kon-
Współpraca z InnoEnergy
skalowych instalacji OZE, które
serwacji i kalibracji, a dane
ma przyczynić się do rozwoju
powstają przy jego stacjach
przechowuje w chmurze.
lokalnego rynku innowacji,
benzynowych. Koncern ma
być katalizatorem sektora
w planach budowę morskich
energetycznego i wzmocnić
farm wiatrowych na Bałtyku.
czerwiec
zdj. Redakcja
współpracę z inwestorami.
W organizowanym przez Biomass Media
Prezydent RP
Group III Forum Pelletu w Gdańsku
Andrzej Duda
udział wzięło ponad 130 osób. Forum
podpisał noweliza-
to jedyne tego typu spotkanie przedsta-
cję ustawy o OZE –
wicieli branży pelletowej – producen-
w tym samym dniu,
tów i dystrybutorów tego paliwa oraz
w którym przyjął ją
producentów maszyn i urządzeń. Tym
Senat. Także w tym
razem gośćmi specjalnymi byli przedsta-
samym dniu zosta-
wiciele European Biomass Association
ła ona opubliko-
(AEBIOM, obecnie Bioenergy Europe),
wana w Dzienniku
Christian Rakos oraz Gordon Murray
Ustaw.
z Wood Pellet Association of Canada. 16
w Polsce i na świecie zdj. Redakcja
Działalność rozpoczęła nowa witryna BioTrading firmy Veolia. Ma być rynkiem sprzedaży i aukcji, który zdynamizuje globalną gospodarkę oraz ułatwi gospodarowanie zasobami o obiegu zamkniętym.
W Poznaniu odbyły się „Warsztaty Biogazowe – praktycznie o biogazie” organizowane przez Biomass Media Group. Uczestniczyło w nich kilkadziesiąt osób zainteresowanych rozwojem sektora biogazu. W programie było m.in. zwiedzanie największego w Polsce laboratorium biogazowego na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Warsztaty objęły takie tematy, jak: główne założenia produkcji biogazu; uwarunkowania środowiskowe; korzyści dla środowiska i gospodarki; aspekty
zdj. Redakcja
prawne i kogeneracja.
W ostatnim tygodniu maja w Poznaniu odbyła się III Konferencja Biowęgiel w Polsce – nauka, technologia, biznes. Grono ekspertów rozmawiało o biowęglu w gospodarce o obiegu zamkniętym opartej o cykl przetwarzania i wielokrotnego wykorzystania produktów. Uczestnicy tegorocznej Konferencji podsumowali także światowe i krajowe osiągnięcia w dziedzinie biowęgla – wyniki najnowszych badań, nowości technologiczne, prawne i jakościowe wymagania wprowadzania surowca na rynek, możliwe zastosowania biowęgla i jego potencjał w zagospodarowaniu odpadów.
Ministerstwo Środowiska, Naro-
Władze lokalne w całej Unii Europejskiej
Kompromisem zakoń-
dowy Fundusz Ochrony Śro-
muszą „przygotować się” do wprowadze-
czyły się wspólne obrady
dowiska i Gospodarki Wodnej
nia oddzielnych zbiórek odpadów żywno-
przedstawicieli komisji
oraz Bank Ochrony Środowiska
ściowych – twierdzą szefowie globalnych
ds. energii i klimatu Unii
S.A. rozpoczęły kampanię edu-
i brytyjskich stowarzyszeń zajmujących
Europejskiej, PE i Rady
kacyjno-szkoleniową w ramach
się recyklingiem odpadów spożywczych.
UE w kwestii udziału
programu NFOŚiGW „Czyste
W swoim Dzienniku Urzędowym UE
OZE w produkcji ener-
Powietrze”. Prawie dwieście
opublikowała pakiet dotyczący gospodar-
gii na rok 2030. Jeszcze
osób uczestniczyło w Warsza-
ki o obiegu zamkniętym, który obejmuje
w grudniu mowa była
wie w inauguracyjnym szkole-
nowe cele polegające na 65-procento-
o 27 proc., ale w styczniu
niu, z udziałem Ministra Środo-
wym recyklingu odpadów komunalnych
pojawiła się propozycja
wiska Henryka Kowalczyka.
do 2035 r.
35 proc. 17
Biomasa w 2018 roku lipiec
zdj. Shutterstock
Aż 10 mld zł przeznaczono na rozwój ekomobilności w Polsce. Ogłosił to na spotkaniu Impact mobilty rEVolution roundtable wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski. Kwota, przeznaczona dla samorządów, pochodzić będzie z kilku źródeł finansowania, którymi są: opłata paliwowa – czyli nowe środki płynące do Funduszu Niskoemisyjnego Transportu, opłata z biopaliw oraz
Weszły w życie przepisy ustawy z 7 czerwca 2018 r.
środki własne NFOŚiGW. Czas przeznaczony
o zmianie ustawy o OZE oraz niektórych innych ustaw,
na wydatkowanie 10 mld zł to 10 lat. Planuje
wprowadzające m.in. system taryf gwarantowanych
się, że cały program ruszy oficjalnie we wrze-
(feed-in tariff ) oraz system dopłat do ceny rynkowej
śniu 2018 r.
(feed-in premium). Grupa Kalashnikov, jedno z największych
o systemie monitorowania i kontrolowania jakości
na świecie przedsiębiorstw produkują-
paliw, dzięki której z rynku wyeliminowany zostanie
cych broń, zaprezentowała retro samo-
węgiel najgorszej jakości (m.in. muły i flotokoncentra-
chód elektryczny, który – jak twierdzą jej
ty). Takie rozwiązanie wprowadzane jest po raz pierw-
przedstawiciele – ma realnie konkurować
szy, do tej pory jakość paliw stałych nie była regulowa-
z Teslą Elena Muska. CV-1 jest zainspiro-
na. Ustawa dotyczy gospodarstw domowych i małych
wany radzieckim hatchbackem z lat 70. i
jednostek spalania, nie większych niż 1 MW. Wejście
stanie się rewolucyjnym „supersamocho-
w życie całego pakietu rozwiązań prawnych dotyczą-
dem”. Po zakończeniu prac nad projektem
cych jakości węgla przygotowanych przez Minister-
samochód będzie osiągał prędkość mak-
stwo Energii będzie możliwe po wydaniu rozporządzeń
symalną kilkakrotnie większą niż obecne
w sprawie: wymagań jakościowych, metod badania,
pojazdy elektryczne. Na jednym ładowa-
sposobu pobierania próbek i wzoru świadectwa jakości
niu będzie można przejechać 350 km. Nie
paliw stałych.
wiadomo, jaka będzie cena samochodu.
wrzesień
zdj. Redakcja
sierpień
Ministerstwo Energii przygotowało nowelizację ustawy
W Opalenicy koło Poznania odbył się I Narodowy Kongres Biometanu. Uczestnicy spotkania rozmawiali m.in. o nowych możliwościach dla krajowych producentów zielonej energii, zagadnieniach związanych z funkcjonowaniem biogazowni i biometanowni, optymalnym doborze substratów i technologii, o wykorzystaniu pofermentu i zagospodarowaniu ciepła. Prof. Jacek Dach z Instytutu Inżynierii Biosystemów UP w Poznaniu mówił o potencjale biometanu wytworzonego w krajowych instalacjach, który może zastąpić połowę zapotrzebowania na gaz ziemny w Polsce.
18
w Polsce i na świecie Narodowy Fundusz Ochrony
Republika Korei Południowej stała się ostatnim
Środowiska i Gospodarki Wodnej
krajem, który po raz pierwszy uzyskał zatwier-
prowadzi szósty z kolei nabór na
dzenie PEFC krajowego systemu certyfikacji
dofinansowanie przedsięwzięć
lasów. – Naszym kolejnym krokiem jest promo-
z zakresu rozwoju gospodarki
wanie certyfikacji grupowej, aby zapewnić, że
odpadami komunalnymi. Z unij-
właściciele małych lasów w kraju mogą również
nego Funduszu Spójności zare-
korzystać z certyfikacji PEFC. Pomoże to nie
zerwowano na ten cel 200 mln zł,
tylko w zapewnieniu utrzymania tysiącom wła-
w tym 100 mln zł dla inwestycji
ścicieli małych lasów, ale także zwiększy obszar
dotyczących wyłącznie budowy
leśny certyfikowany przez PEFC w Korei, a także
punktów selektywnej zbiórki od-
ilość materiałów z certyfikatem PEFC na rynku
padów komunalnych (PSZOK).
– powiedział Gilbon Koo, przedstawiciel Koreańskiej Rady Certyfikacji Lasów (KFCC), organu
Spółki SUEZ Zielona Ener-
Rada OZE przy Konfederacji Lewiatan, oce-
gia i Veolia Energia Poznań
niając ustawę o OZE, zaproponowała szereg
podpisały wieloletnią
zmian, m.in. usunięcie przepisu, który rodzi
umowę, obowiązującą przez
wątpliwości co do możliwości swobodnej
kolejne 24 lata, na sprzedaż
sprzedaży energii w ramach umów bilate-
ciepła z Instalacji Termicz-
ralnych, wydłużenie okresu na wytworzenie
nego Przekształcania Odpa-
po raz pierwszy energii elektrycznej po
dów Komunalnych (ITPOK).
wygranej aukcji w nowych źródłach, wpro-
Umowa reguluje sprawy
wadzenie dodatkowych cen referencyjnych
związane ze sprzedażą i za-
dla biogazowni mogących udokumentować
pewnieniem mocy cieplnej
odpowiedni wskaźnik zużycia ciepła, za-
oraz dostawą „zielonego
pewnienie obowiązywania zawartych umów
ciepła” w Poznaniu. Przełoży
o przyłączenie instalacji OZE do sieci dla
się to na realne korzyści dla
inwestycji z pozwoleniami na budowę,
miasta i jego mieszkańców.
w okresie ważności tych pozwoleń.
zdj. Shutterstock
odpowiedzialnego za rozwój systemu krajowego.
Zainaugurowano rządowy program prio-
Mark Zuckerberg poinformo-
W Polsce ma zacząć funk-
rytetowy „Czyste Powietrze”. Głównym
wał, że Facebook do 2020 roku
cjonować Good Chips® –
celem programu jest walka ze smogiem,
przejdzie tylko na zasilanie
pierwszy europejski certyfikat
w tym zmniejszenie emisji pyłów i in-
z odnawialnych źródeł energii.
jakości zrębków drzewnych.
nych zanieczyszczeń do atmosfery oraz
Obecnie korzysta z czystej
Certyfikat ten został opra-
poprawa efektywności energetycznej
energii w 50 proc., a już teraz
cowany i wdrożony przez
i wykorzystanie odnawialnych źródeł
rok 2018 uznaje za rekordo-
BIOENERGY Europe. Jego
energii w budynkach jednorodzinnych.
wy pod względem zawierania
celem jest zagwarantowanie
Program skierowany jest do osób fizycz-
nowych umów na jej dostawę.
jakości zrębków drzewnych
nych, tj. właścicieli oraz współwłaścicieli
Facebook ma ambicję, żeby stać
(ciętych) i drewna rozdrobnio-
domów jednorodzinnych oraz osób,
się największym komercyjnym
nego (łamanego), tzw. hog fuel
które planują je dopiero wybudować.
odbiorcą energii z OZE.
na rynku europejskim. 19
Biomasa w 2018 roku zdj. Shutterstock
październik
Opublikowano pakiet rozporządzeń wykonawczych ministra energii do zno-
Już ponad 1000 umów podpisali przedstawiciele NFOŚiGW na dofinansowanie przedsięwzięć ekologicznych. Trzy umowy – o symbo-
welizowanej
licznych numerach 999, 1000, 1001
w lipcu 2018
podpisano we wtorek (23 paździer-
roku Ustawy
nika) w Poznaniu podczas targów
o systemie moni-
POL-ECO System. W sumie to już
torowania i kontro-
ponad 29 mld zł zainwestowanych
lowania jakości paliw.
w projekty na terenie całej Polski. Ich
W Dzienniku Ustaw ukazały się także trzy inne akty – roz-
łączna wartość wsparcia z unijnego
porządzenia w sprawie metod badania jakości paliw stałych,
Programu Operacyjnego Infrastruk-
w sprawie wzoru świadectwa jakości paliw stałych i w spra-
tura i Środowisko 2014-2020 wynosi
wie sposobu pobierania próbek paliw stałych.
blisko 16 mld zł.
skim Dworze Podstolice odbyły
Odbyły się aukcje na sprzedaż energii elektrycznej z instalacji odnawialnych źródeł energii. – Wyniki tegorocznych aukcji nie napawają jednak
się warsztaty
optymizmem, jeżeli chodzi o wykonanie wspól-
„Fabryka pelletu
notowych zobowiązań Polski w zakresie osią-
od A do Z” zorga-
gnięcia łącznego udziału energii ze źródeł od-
nizowane przez
nawialnych w końcowym zużyciu energii brutto
Biomass Media
na poziomie co najmniej 15 proc., w roku 2020.
Group. Warsztaty
Analiza sumarycznych wyników aukcji z lat
były okazją, by krok po kroku przeanalizować wszystkie
2016-2018 pozwala na sformułowanie graniczą-
etapy funkcjonującego zakładu czy planowanej inwestycji.
cej z pewnością tezy, w świetle której Polska nie
Eksperci branży zwracali uwagę uczestników na poten-
wykona tego obowiązku na poziomie 19,13 proc.
cjalne zagrożenia i wskazywali sprawdzone sposoby roz-
w sektorze elektroenergetycznym, określonym
wiązywania problemów związanych z produkcją pelletu
w Krajowym Planie Działań w zakresie Energii
– od pozyskiwania surowca po jego sprzedaż na rynku.
ze Źródeł Odnawialnych – ocenił URE.
grudzień
zdj. Redakcja
listopad
zdj. Redakcja
W podpoznań-
W dniach 10-11 grudnia w Hotelu Ossa odbył się III Kongres Biogazu organizowany przez Biomass Media Group. Jego uczestnicy dyskutowali m.in. o PEP2040. Hasłem przewodnim tegorocznego spotkania były „Wyzwania dla biogazu w 2019 roku”. Ponad 160 osób podczas dwóch dni konferencji rozmawiało o aktualnych problemach oraz szansach dla branży biogazowej, trendach rozwojowych sektora w Polsce i innych krajach UE, najnowszych rozwiązaniach technologicznych, optymalizacji pracy biogazowni, systemie wsparcia dla biogazu oraz szykujących się zmianach prawnych.
20
zdj. Biotechnika
w Polsce i na świecie Amerykanie wybudują w Dakocie Północnej innowacyjną biorafinerię w oparciu o polską technologię dostarczoną przez firmę Biotechnika z Łodzi. To największa w Polsce sprzedaż na rynek zagraniczny autorskiej technologii związanej z energią odnawialną i biogospodarką. Wartość projektu to 80 mln dolarów. Amerykanie zastosują polską technologię do produkcji bioetanolu oraz biogazu.
Ceny zielonych certyfikatów
EBOiR promuje ukraińskie
Europejskie konsorcjum
osiągają najwyższy poziom
inwestycje wykorzystujące
ARBAHEAT rozpoczęło pracę
w roku – 156 zł/MWh. To
zaawansowane technologie
nad raportem dotyczącym
o 14 zł więcej niż w paździer-
przeznaczone do zagospoda-
potencjalnej modernizacji
niku. Producenci energii odna-
rowania odpadów produkcji
węglowego bloku ENGIE
wialnej, którzy korzystali z tego
rolnej. Instytucja zagwaran-
w Rotterdamie na elektro-
systemu wsparcia, mogą uznać
tuje finansowanie wybranych
ciepłownię kogeneracyjną
2018 rok za udany, w przeciwień-
projektów OZE, wśród nich
zasilaną biomasą. Innowacyjną
stwie do roku 2017, kiedy ceny
budowę 6 MB biogazowni
technologię ma dostarczyć
certyfikatów spadły do rekordo-
w Kirovrogadzie w centralnej
firma Arbaflame AS. W plano-
wo niskich poziomów.
części kraju.
wanym bloku ma być spalana w 100 proc. biomasa drzewna pochodząca ze zrównoważonych źródeł.
W dniach 2-15 grudnia w Kato-
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o pro-
Szwedzki koncern energe-
wicach odbył się globalny szczyt
mowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej
tyczny Vattenfall rozważa
klimatyczny COP24, zakończo-
kogeneracji. Przewiduje on rozwiązania, które
przejście z węgla na gaz lub
ny tzw. Pakietem katowickim
poprawią jakość powietrza oraz zapewnią bez-
biomasę w swoich zakładach
– dokumentem konkretyzują-
pieczeństwo dostaw ciepła i energii elektrycznej
ulokowanych w Niemczech.
cym realizację Porozumienia
poprzez rozwój wysokosprawnej kogeneracji.
Chodzi o bloki o łącz-
paryskiego. Dokument zawiera
Aż 57 828 660 zł dofinansowania z Programu
nej mocy 2,9 GW, w tym
zarówno szereg zasadniczych,
Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
1,7 GW elektrociepłownię
jak też i technicznych zapisów
2014-2020 wesprze budowę kogeneracyjne-
Moorburg uruchomioną
odnoszących się do finansów,
go bloku biomasowego w Elektrociepłowni
w 2015 roku, dostarczającą
transparencji czy adaptacji ich
Kalisz-Piwonice. Będzie wybudowany na terenie
ponad 80 proc. energii do
w poszczególnych krajach.
kaliskiej elektrociepłowni do końca 2021 r.
Hamburga. 21
Biomasa na świecie
Rynek biomasy w USA pod rządami Donalda Trumpa
NR 1 (52) styczeń 2019 22
W trakcie kampanii wyborczej Donald Trump zapowiedział zerwanie z polityką ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, która w jego opinii uderzała w krajowy biznes. Jak w dwa lata po objęciu przez niego urzędu prezydenta USA wygląda amerykańska branża OZE, a w szczególności sektor biomasy?
Biomasa na świecie
O
d momentu objęcia urzędu prezydenta Stanów
Baracka Obamy Planu na rzecz Czystej Energii (CPP),
Zjednoczonych w styczniu 2017 roku Donald
który regulował działalność elektrowni węglowych
Trump wycofał USA z porozumienia paryskiego
oraz promował odnawialne źródła energii. Polityczni
zobowiązującego państwa sygnatariuszy do walki
komentatorzy zwracali uwagę także na nominację na
z globalnym ociepleniem, cofnął krajowe regulacje
sekretarza stanu Rexa Tillersona, do 2016 roku preze-
ograniczające wydobycie paliw kopalnych oraz ob-
sa naftowego koncernu Exxon Mobile.
ciął finansowanie ochrony klimatu w krajach rozwijających się. Zwrot w polityce wspierającej rozwój odnawialnych źró-
Zwrot w polityce klimatycznej USA po objęciu urzędu prezydenta przez Donalda Trumpa działa na rzecz koncernów paliwowych
deł energii w USA
Triumf węgla Donald Trump na początku swojej prezydentury zapowiedział złagodzenie wypracowanych przez poprzednią administrację regulacji wydobycia surowców energetycznych. Zadeklarował także koniec „wojny z węglem” dopuszczając dzierżawę federalnych gruntów pod
budowę nowych kopalń oraz zmniejszając obostrzenia
prezydenta. Symboliczną decyzją było powołanie na
środowiskowe. Te decyzje umocniły lobby węglowe
szefa federalnej Agencji Ochrony Środowiska (EPA)
w Ameryce i pozycję surowca w krajowym miksie
Scotta Pruitta, a na sekretarza energii Rica Perry’ego –
energetycznym. Ponadto przekładają się na zyski dla
obaj politycy znani są ze swojego sceptycyzmu wobec
amerykańskiego przemysłu, bo tania energia z węgla
doniesień naukowych o globalnej zmianie klimatu
zwiększa konkurencyjność tamtejszej gospodarki.
i wpływie człowieka na tę zmianę. W 2017 r. Pruitt
Antyśrodowiskowa polityka Trumpa budzi prote-
wystąpił o uchylenie przyjętego za prezydentury
sty obywateli USA, którzy wielokrotnie wiecowali zdj. Shutterstock
nastąpił niemal natychmiast po wyborze Trumpa na
przeciwko wprowadzanym zmianom, podnosząc, że nowe regulacje oznaczają zwiększenie zgonów i zachorowań na skutek zanieczyszczeń powietrza i są sprzeczne z wypracowanym na szczycie klimatycznym w Paryżu porozumieniem.
NR 1 (52) styczeń 2019
projektów na rzecz
Problemy OZE Z jednej strony administracja Donalda Trumpa deklaruje ochronę miejsc pracy i wsparcie innowacyjnych technologii (a te są przecież domeną branży OZE), z drugiej promując paliwa kopalne i rezygnując z ambitnej polityki klimatycznej hamuje rozwój „zielonej energii”. Od 2010 roku Stany Zjednoczone co roku notowały wzrost inwestycji w branży OZE, przede wszystkim w energetyce wiatrowej i słonecznej. Przez ostatnie osiem lat technologie odnawialne stanowiły większość inwestycji w energetyce USA. Rosło także zatrudnienie w branży odnawialnych źródeł energii – według Bloomberg New Energy Finance w 2016 r. było to aż 780 tys. osób. Raporty eksperckie podkreślają, że głównym motorem rozwoju „zielonej” branży w Ameryce był spadek kosztów produkcji energii z tych technologii. Po dodaniu subsydiów federalnych energia z wiatru czy słońca zaczęła być konkurencyjna cenowo 23
zdj. Shutterstock
Biomasa na świecie
// Federalną politykę w sprawie OZE krytykują zarówno obywatele USA jak i różne grupy interesu
NR 1 (52) styczeń 2019
wobec tej wytworzonej z węgla. Inwestycje w OZE
nałożenie ceł na panele i ogniwa fotowoltaiczne oraz
miały także być jednym z filarów bezpieczeństwa
ucięcie funduszy na badania czystych technologii o 65
energetycznego USA, poprzez zmniejszenie impor-
proc. w 2019 roku, o co wnioskuje prezydent Trump.
tu paliw kopalnych. Rezygnacja obecnej administracji z programu CPP
Biomasa w USA
oraz zerwanie porozumienia paryskiego pogarsza
Gdzie w tej całej układance znajduje się biomasa?
sytuację OZE w Ameryce. Do tego dochodzi fakt,
Stanowe i lokalne władze w większości nadal są
że duża część federalnych subsydiów dla „zielonej”
zainteresowane rozwijaniem czystych technologii
branży wygasa w ciągu najbliższych kilku lat – uznano,
i redukcją emisji CO2, a to szansa dla inwestycji
że skoro źródła odnawialne są konkurencyjne cenowo
biomasowych. Jak podkreśla Bob Cleaves z amery-
wobec węgla czy gazu, nie ma potrzeby ich nadmier-
kańskiego Stowarzyszenia Energia z Biomasy, na
nie dotować. Negatywnie na sektorze odbije się także
poziomie stanów i społeczności lokalnych korzyści z OZE są dużo bardziej widoczne niż na poziomie federalnym. Jak mówi, nie chodzi tylko o produkcję energii elektrycznej czy cieplnej, ale także o kwestie środowiskowe (czystsze powietrze, zagospodarowanie odpadów), społeczne (zatrudnienie), a nawet bezpieczeństwa (np. w Kalifornii, która co roku zmaga się z problemem pożarów, skuteczne zagospodarowanie biomasy drzewnej w regionach szczególnie narażo-
Stany Zjednoczone odpowiadają za ok. 17 proc. światowej emisji dwutlenku węgla, co plasuje kraj na 2. miejscu globalnego rankingu, tuż za Chinami. 71 proc. amerykańskiej emisji pochodzi z sektora energetycznego. W USA ok. 33 proc. energii elektrycznej produkuje się z węgla, drugie 30 proc. z gazu ziemnego. Udział OZE w amerykańskim miksie energetycznym to ok. 15 proc.
24
nych na wzniecenie ognia minimalizuje ryzyko). Wiele stanów wdrożyło systemy wsparcia dla inwestycji biomasowych. Np. władze Oregonu zadeklarowały cel takiego rozwoju sektora biomasy, który pozwoli na osiągnięcie statusu emisyjnej neutralności. Minnesota, Południowa Karolina i New Hampshire budują własne stanowe modele programu CCP, z dużym udziałem biomasy.
Biomasa na świecie Nie znaczy to, że rząd nie dostrzega roli biomasy – w li-
biomasy powinien rozwijać się w USA stabilnie. Pytanie,
stopadzie 2018 roku EPA wspólnie z departamentem
czy obecna polityka w/w agencji rzeczywiści wynika
Energii i Rolnictwa (EA) wystosowały petycję do kon-
z dostrzeżenia potencjału i roli biomasy, czy raczej jest
gresmenów z wezwaniem do większego niż do tej pory
efektem lobby branży drzewnej, której roczne przycho-
wsparcia dla inwestycji biomasowych. Obie agencje
dy szacuje się w USA na 99 mld dolarów.
federalne zadeklarowały współpracę w zakresie opracowania polityki rozwijającej sektor biomasy, poprzez
Krok do przodu, dwa w tył
m.in. zwiększenie subsydiów dla instalacji modernizują-
Trudno jasno ocenić, jakie jest podejście Donalda
cych bloki węglowe czy nakładów na badania naukowe.
Trumpa do źródeł odnawialnych. Na pewno nie jest
To dobra wiadomość dla amerykańskich firm drzew-
to branża, na którą obecny prezydent stawia w pierw-
nych i pelletowych. agencji badawczej FutureMetrics w Ameryce działa ponad 80 pelleciarni z produkcją na poziomie 100 tys. t
Ograniczenie inwestycji w OZE w USA może wpłynąć na koQnkurencyjność amerykańskich przedsiębiorstw na światowych rynkach
rocznie. Większość
zbagatelizować, biorąc pod uwagę rosnącą globalnie rolę OZE, jej wkład w rozwój nowych technologii i innowacyjność oraz miejsca pracy, które generuje. Prawdopodobnie przełomu nie będzie, a odmienne podejście władz federalnych i stanowych do problemu zmian klimatu może sugero-
surowca eksportowana jest do krajów Unii Europej-
wać, że USA nie wypracuje jednej strategii w sprawie
skiej, zwłaszcza do dużych elektrowni biomasowych
redukcji emisji, co z kolei przełożyłoby się na szybszy
znajdujących się w Wielkiej Brytanii czy Danii. Zapo-
rozwój odnawialnych źródeł energii w tym kraju.
wiedzi EPA zwiastują więc, że przynajmniej ten sektor
Jolanta Kamińska REKLAMA
OD
NR 1 (52) styczeń 2019
Wg ostatnich danych
szej kolejności. Nie może jej jednak
LAT
+48 52 397 20 46, kom. 662 211 532 office@compte-fortech.pl
OD
LA
Producent kotłów www.compte-fortech.eu
25
Rynek energii
Zielone certyfikaty – wysokie ceny poprawiły sytuację producentów biomasy
NR 1 (52) styczeń 2019
Niemal przez cały ubiegły rok ceny zielonych certyfikatów rosły. I to pomimo faktu, że na rynku występowała ich duża nadpodaż. Choć ostatnie tygodnie to już jednak lekki spadek cen, przewiduje się, że mają się one utrzymać na wysokim poziomie.
2
017 rok to rekordowe spadki cen zielonych certyfikatów. Nikt nie spodziewał się, że w 2018 ich
ceny poszybują tak mocno do góry. Pomimo ich dużej nadpodaży na rynku, trend wzrostowy trwał niemal do grudnia. Dzięki tej sytuacji oraz przy wzroście cen energii na rynku hurtowym wreszcie poprawiła się sytuacja producentów energii odnawialnej (chodzi o tych, którzy weszli do systemu zielonych certyfikatów, uruchamiając produkcję energii do połowy 2016 r. – przyp. red.). To bardzo dobra
informacja dla całego rynku OZE w Polsce, zwłaszcza że spora grupa wspomnianych producentów, aby ratować swoją sytuację finansową, próbowała ciąć koszty, a niektórzy wręcz musieli zaprzestać produkcji. Tymczasem od stycznia 2018 sytuacja pomimo nadpodaży 26
Rynek energii zielonych certyfikatów na rynku zaczęła się bły-
PMOZE_A spadła po raz kolejny we wtorek 9 stycz-
skawicznie poprawiać. Dość powiedzieć, że jeszcze
nia, osiągając w notowaniach sesyjnych średni
w styczniu ubiegłego roku średnia cena świadectw
poziom 145,41 zł/MWh, a w notowaniach pozasesyj-
pochodzenia energii z OZE sprzedanych na Towaro-
nych nawet 100,25 zł/MWh, przy czym w najtańszej
wej Giełdzie Energii wynosiła 49,05 zł/MWh. Kilka
transakcji na rynku OTC certyfikaty sprzedano
miesięcy później ich cena wzrosła nawet trzykrot-
jedynie za 35,25 zł/MWh. Co warte podkreślenia,
nie, a cena średnioważona na sesjach rynku praw
spadek ceny zielonych certyfikatów, który odnoto-
majątkowych wyniosła w 2018 roku dla instrumentu
wano w grudniu 2018 r., miał miejsce pomimo tego,
PMOZE_A średnio 103,82 zł/MWh, czyli aż
że pierwszy raz od dawna wyraźnie
o 64,99 zł/MWh więcej w porównaniu do roku 2017.
zmniejszyła się ich nadpodaż na rynku.
Nowe otwarcie dla producentów biomasy? Zdaniem Dariusza Zycha ze Stowarzyszenia Producentów Polska Biomasa trend jest pozytywny, ale ceny zielonych certyfikatów to nie wszystko. – To może być szansa dla biomasy, ale konieczne jest spełnienie jeszcze kilku innych warunków, ponieważ rząd w ostatnim okresie zafundował producentom biomasy dodatkowe utrudnienia – tłumaczy Zych. zować. Trend wzrostowy wyhamował już w grudniu, kiedy to średnia miesięczna cena certyfikatów zmalała w porównaniu do ceny z wcześniejdem listopada o 3,21 zł/MWh, do poziomu 153,07 zł/MWh). Podobnie sytuacja wygląda w styczniu. Cena w indeksie
zdj. Shutterstock
szego miesiąca (spadła wzglę-
NR 1 (52) styczeń 2019
Tymczasem sytuacja zaczyna się stabili-
Przy czym miesiąc wcześniej – w listopadzie – rekordowym wzrostom średniej ceny certyfikatów do poziomu najwyższego od czterech lat towarzyszył wzrost nadpodaży certyfikatów do najwyższego w historii poziomu 33,79 TWh. Jak może wyglądać sytuacja w tym roku? Według ekspertów jedną z przyczyn tak dużego wzrostu cen zielonych certyfikatów może być wyższy obowiązek OZE, a więc obowiązkowy udział energii odnawialnej w sprzedaży energii do odbiorców końcowych, co zobowiązuje spółki obrotu do kupna większej ilości świadectw pochodzenia 27
zdj. Shutterstock
Rynek energii
NR 1 (52) styczeń 2019
energii z OZE. Tutaj nie bez znaczenia jest zabloko-
ciepłowni miejskiej w Wielkopolskiej Trzciance
wanie furtki, jaką jest tzw. opłata zastępcza. Ponadto
(ciepłownia najpierw przestawiła się z węgla na gaz,
rośnie też wolumen sprzedawanej nie przez energe-
a potem na biomasę – przyp. red.). To właśnie mali
tykę energii (rośnie też jej cena) w sytuacji dobrego
wytwórcy ciepła, tacy jak Trzcianka, mogą stać się
tempa krajowego wzrostu gospodarczego. Te czyn-
głównym odbiorcą biomasy.
niki dodatkowo zwiększają popyt na energię, a więc także na zielone certyfikaty.
Co zrobi Ministerstwo Energii?
Warto podkreślić, że podaży nie generowały do tej
Innym czynnikiem, który wpłynął na ubiegłorocz-
pory duże zakłady, ponieważ niskie ceny certyfika-
ny wzrost cen zielonych certyfikatów, może być
tów powodowały, że ograniczały one współspala-
wspomniana wcześniej propozycja rozporządzenia
nie biomasy, a co za tym idzie – produkcję energii
Ministerstwa Energii o zwiększeniu tzw. obowiązku
w elektrowniach biomasowych.
OZE z obecnego poziomu 17,5 proc. (plus 0,5 proc. dla biogazu) o 1 pkt proc. w przyszłym roku i kolej-
28
Wracamy do współspalania?
ny pkt proc. w roku 2020 (dla biogazu pozostanie
Zdaniem Dariusza Zycha to może być szansa dla
0,5 proc.). Poziom obowiązku OZE, czyli obo-
energetyki zawodowej. – Da się zauważyć, że kon-
wiązkowego udziału energii odnawialnej głównie
cerny energetyczne zaczynają się za biomasą dość
w energii sprzedawanej do odbiorców końcowych
intensywnie rozglądać przez ostatnie miesiące. Ceny
przez spółki obrotu, determinuje popyt na zielo-
wróciły do poziomu, który czyni spalanie i współspa-
ne certyfikaty do roku 2020. Im jest wyższy, tym
lanie surowca opłacalnym – przyznaje Zych.
więcej zielonych certyfikatów muszą kupić i umo-
Podobnego zdania jest Paweł Kokociński, kierownik
rzyć sprzedawcy energii – co do zasady powinno to
Wydziału Planowania i Ekonomiki Produkcji Veolia
zwiększać popyt, a więc i cenę certyfikatów.
Energia Poznań S.A. – Na pewno wraca współspa-
W trakcie grudniowej Komisji Ochrony Środowi-
lanie, bo widzimy na rynku biomasy, że duże elek-
ska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa rozpatrywa-
trownie zaczynają wznawiać tę technologię. Do tego
no informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach
dochodzi wysoka cena CO2. To drugi argument za
kontroli rozwoju sektora odnawialnych źródeł
współspalaniem.
energii.
Należy w tym miejscu przypomnieć, że właśnie
Głos zabrał m.in. Tadeusz Skobel, podsekretarz sta-
Veolia – jeden z największych koncernów ciepłowni-
nu w Ministerstwie Energii. – Aktualnie zakładamy,
czych w Polsce – została w lipcu 2018 r. właścicielem
że roczny wolumen ogłoszony na przyszłe aukcje
Rynek energii OZE (czyli w 2019 roku – przyp. red.) będzie nie dla aukcji w kolejnym roku muszą jednak uwzględniać poziomy cenowe uzyskane w tegorocznych aukcjach. Dlatego konkretne założenia z podziałem na technologie będą przedstawione w przygotowanym rozporządzeniu Rady Ministrów – zaznaczył
Paweł Kokociński kierownik Wydziału Planowania i Ekonomiki Produkcji Veolia Energia Poznań S.A.
Skobel.
Nie czuję się ekspertem w temacie zielonych
Na tym samym posiedzeniu, niejako potwierdza-
certyfikatów. Oczywiście, śledzimy rynek i z zacie-
jąc słowa Dariusz Zycha o kluczowej roli rządu
kawieniem analizowaliśmy wzrosty cen, zwłaszcza
w rozwoju rynku OZE w Polsce, wypowiedział się
że mieliśmy też dużą nadpodaż. Jakie jest tego
Sławomir Grzelak, dyrektor Departamentu Gospo-
wytłumaczenie? Nie jesteśmy w stanie tego uzasad-
darki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji Najwyższej
nić logicznie. Czy to może być nowe otwarcie dla
Izby Kontroli. – Na rozwój energetyki odnawialnej
energetyki zawodowej? Na pewno wraca współ-
w naszym kraju negatywnie wpływały takie ele-
spalanie, bo widzimy na rynku biomasy, że duże
menty, jak: brak konsekwentnej polityki państwa
elektrownie zaczynają współspalać. Zakładamy, że
wobec odnawialnych źródeł energii, opóźnienia
cena zielonych certyfikatów w tym roku utrzyma
w wydawaniu przepisów wykonawczych oraz brak
się – nie powinna spaść poniżej 130 zł ani wzro-
stabilnego i przyjaznego otoczenia prawnego,
snąć powyżej 140 zł. W jaki sposób prognozujemy
które mogłoby zapewnić bezpieczeństwo i prze-
te ceny? Mamy spółkę obrotu, która obserwuje
widywalność inwestycji w OZE, w szczególności
rynek i z rozmów z nimi wynikają nasze destynacje.
w sektorze energii elektrycznej.
Jednak podkreślam, żadnych specjalnych analiz nie przeprowadzamy.
Dariusz Zych Stowarzyszenie Producentów Polska Biomasa
Marek Szałas dyrektor Biuro Rejestrów TGE
Jeśli chodzi o zielone certyfikaty, to
Nie wiem, czy obecna cena za zielone
ceny przez cały 2018 rok rzeczywiści bardzo rosły.
certyfikaty to może być stała tendencja. Ja bardzo
W nowym roku – przez ostanie kilka sesji. Teraz jest
bym chciał, żeby to był stały trend w 2019 roku.
tendencja zniżkowa. Zmalał też znacznie nawis in-
Jestem zainteresowany tym, by wytwórcy zielo-
flacyjny. Jaki był powód wzrostu cen? Wydaje mi się,
nej energii jak najlepiej na tym wyszli, bo oni są
że głównym powodem była mała liczba dostawców
kluczowi dla tego systemu. Kiedy ceny były na po-
certyfikatów na rynek. Nawet jeśli ceny spadną, to
ziomie 30 zł, wiele tego rodzaju inwestycji zaczęło
i tak wynoszą ponad 100 zł więcej niż na początku
mieć kłopoty czy wręcz padało. Myślę, że dla tych
2018 r. Moim zdaniem jednak to, co proponuje się
małych wytwórców energii cena certyfikatów plus
energetyce obecnie, to wciąż za mało, żeby z punktu
obecne ceny prądu to świetne rozwiązanie. No,
widzenia producenta poważnie zająć się wytwarza-
i pokazuje, że te certyfikaty jednak w jakiś sposób
niem biomasy. Koncerny z jednej strony chciałyby
działają. Warto też przypomnieć, że przy dobrej
podpisywać wieloletnie kontrakty na dostawę bioma-
cenie certyfikatów powstało dużo inwestycji. Co
sy, a z drugiej proponują ceny rzędu 17 zł/GJ. Wydaje
do nadpodaży, to waha się, gdy na przykład duży
mi się, że oni tkwią jeszcze w realiach początku roku
podmiot umorzy niespodziewanie duży wolumen
2018. Żeby producentom biomasy długoterminowa
certyfikatów. Nie potrafię wskazać stałych tenden-
współpraca w ogóle się opłacała, ceny musiałyby
cji. Marzy mi się, w kontekście producentów, żeby
oscylować na poziomie przynajmniej 25 zł/GJ.
był to spokojny rok.
NR 1 (52) styczeń 2019
mniejszy niż 2,5 GW. Precyzyjne szacunki budżetu
29
OZE Polsce
Nie zrealizujemy celu OZE na 2020 rok
NR 1 (52) styczeń 2019
Już wiadomo – Polska nie zrealizuje założonego celu 15 proc. udziału energii z OZE w ogólnym zużyciu energii brutto w 2020 r. O sprawie poinformowali dziennikarze portalu WysokieNapięcie.pl, którzy dotarli do raportu wysłanego do Komisji Europejskiej. Wcześniej o problemie informowała także Najwyższa Izba Kontroli.
P
ortal WysokieNapięcie.pl dotarł do raportu, jaki
braków w produkcji energii z OZE, doprowadzić
Polska wysłała do Komisji Europejskiej, a do-
może do tego, że Polska straci od kilku do kilkunastu
tyczącego realizacji polityki rozwoju odnawialnych
miliardów euro.
źródeł energii. Do składania takich dokumentów kraje UE miały czas do 31 grudnia 2018 roku. Kilka
Sytuacja do przewidzenia
z nich, w tym Bułgaria, Czechy, Cypr, Grecja, Węgry,
Temat realizacji celów na 2020 rok przez Polskę
Luksemburg i Hiszpania, nie złożyły raportu. Polska
był już niejednokrotnie omawiany, to jednak dopie-
prawdopodobnie nie będzie osamotniona ze swoim
ro raport przesłany do KE w pełni obrazuje skalę
problemem, ale na razie nie wiadomo, który kraj również nie
30
problemu. Dwa, a nawet trzy lata temu
Informacje, że Polska może nie zrealizować celu OZE na 2020 rok pojawiały się już 2 – 3 lata temu
pojawiały się informacje, że tak właśnie może się stać. Na początku 2017 roku firma doradcza Ecofys i Uniwersytet Techniczny w Wiedniu przygotowali ra-
spełni celów
port „Prognoza realizacji celu OZE 2020
OZE. A to
dla Polski”. Już wtedy wskazywano na
ważna informacja choćby ze względu na to, że ma
niepowodzenie tej misji w przypadku realizowania
ona wpływ na ceny energii i koszty jej transferów
polityki energetycznej wg ówczesnej polityki wspar-
między poszczególnymi krajami.
cia dla OZE i działań, które rozpatrywano w kate-
Komisja Europejska nie opublikowała treści otrzy-
goriach zapowiedzi, a dedykowanych tej branży.
manych raportów choć, jak twierdzą niektóre organi-
W listopadzie 2018 roku Najwyższa Izba Kontroli
zacje, powinna, bo energia i klimat to sprawy kluczo-
(NIK) opublikowała raport „Zielona energia dostała
we dla współczesnego społeczeństwa. Swój własny
zadyszki – NIK o rozwoju sektora odnawialnych
dokument upubliczniły na razie jedynie Niemcy.
źródeł energii”, w którym alarmowano: „Osiągnięcie
„Czarny scenariusz”, zakładający, że nie nadgonimy
przez Polskę założonego celu 15 proc. udziału energii
OZE Polsce ze źródeł odnawialnych w ogólnym zużyciu
Czy taka sytuacja jest sytuacją bez wyjścia?
energii brutto w 2020 r. może być zagrożone.
Wydaje się, że jeszcze nie wszystko stracone, bo
W 2016 r. wskaźnik ten nieznacznie prze-
duży potencjał OZE leży m.in. w inwestycjach
kroczył tylko 11 proc. i był najniższy od 2013
w małe instalacje, które realizowane mogłyby być
r. W konsekwencji Polska prawdopodobnie
przez indywidualnych inwestorów (prosumenci),
stanie przed koniecznością dokonania staty-
samorządy, małych i średnich przedsiębiorców.
stycznego transferu energii z OZE z państw
Niezbędne jest jednak ich wsparcie, zarówno od
członkowskich, które mają nadwyżkę tej ener-
strony legislacyjnej, jak i finansowej.
gii. Koszty tego transferu mogą wynieść nawet
Beata Klimczak
8 mld zł”. Wówczas NIK wskazała negatywne czynniki, które miały doprowadzić do tego stanu rzeczy: wialnych źródeł energii, * opóźnienia w wydawaniu przepisów wykonawczych oraz brak stabilnego i przyjaznego otoczenia prawnego, zapewniającego bezpie-
Daria Kulczycka Dyrektor Departamentu Energii i Zmian Klimatu Konfederacja Lewiatan
czeństwo i przewidywalność inwestycji w OZE,
Recenzując w 2017 r. roku Pakiet Zimowy
w szczególności w sektorze energii elektrycznej.
odnotowaliśmy ze szczególnym zadowoleniem
Niedługo potem także Główny Urząd Staty-
konieczność przygotowania przez państwa
styczny (GUS) poinformował, że udział energii
członkowskie krajowych zintegrowanych planów
z OZE w końcowym zużyciu energii brutto
energetyczno-klimatycznych do 2030 roku
w Polsce spadł w 2017 roku o 0,32 pkt proc.,
i na lata kolejne. W wielu krajach ogłaszanie,
czyli do 11 proc.
konsultowanie i okresowa aktualizacja planów
W obliczu tych statystyk mało pocieszające
energetycznych jest stałym elementem praktyki
wydawały się wystąpienia reprezentantów rządu
gospodarczej. Ważnym dla wszystkich uczest-
ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego
ników rynku energii. W Polsce tegoroczny plan
– w 2017 r., i premiera Mateusza Morawieckie-
pojawił się po 9-letniej przerwie, ale dopiero
go – na początku 2018 r., którzy zapewniali, że
wypełnienie rubryk Krajowego Planu zmusiło
nie ma zagrożenia w realizacji celów OZE do
rząd do przyznania, że cele OZE na 2020 rok nie
2020 r.
będą osiągnięte. Zaskoczeniem jest szczerość
Niestety, również dokument Polityka Energe-
rządu, ale nie sam fakt luki w realizacji celu,
tyczna Polski 2040 doczekał się krytyki eks-
bo taki skutek przyjęcia regulacji blokujących
pertów branży, którzy także w nim doszukali
inwestycje w OZE prognozował NIK i wszyscy
się treści wskazujących na to, że nie damy rady
analitycy. Ile to nas będzie kosztować? Co jesz-
osiągnąć poziom 15 proc. OZE już za rok.
cze można uratować? Transfer statystyczny to
NR 1 (52) styczeń 2019
* brak konsekwentnej polityki państwa wobec odna-
50-100 euro za MWh. Koszty można ograniczyć Jak nie 15 proc., to ile?
szybko uruchamiając inwestycje w źródła OZE
Dziennikarze portalu WysokieNapięcie.pl cytują
o krótkim okresie realizacji (farmy fotowoltaicz-
fragment z podsumowania raportu: „Zaprezen-
ne, różnego rodzaju instalacje prosumenckie).
towane wyniki obliczeń wskazują, że w 2020
Rozwoju fotowoltaiki, jako elementu bezpieczeń-
r. udział OZE w zużyciu energii finalnej brutto
stwa energetycznego, domaga się zresztą PSE.
wyniesie ok. 13,8 proc.” Zdecydowanie bliżej celu
Sens rozwoju energetyki prosumenckiej widzi
są Czechy – 14,76 proc. (cel na 2020 r. to 13 proc.),
MPIT przedstawiając program Energia Plus.
Litwa 25,84 proc. (cel – 23 proc.), Estonia 29,21
Niezależnie od tych działań ratunkowych, od
proc. (celu – 25 proc.), Chorwacja 27,29 proc. (cel –
ME oczekujemy weryfikacji PEP2040 na miarę
17,4 proc.), Rumunia 24,47 proc. (cel – 21,8 proc.).
potrzeb i możliwości Polski. 31
ZapreZentuj się na mapie i dotrZyj do nowych Klientów Z seKtora enerGetycZneGo i ciepŁownicZeGo! Dystrybucja:
1
1000 drukowanych egzemplarzy mapy będzie dystrybuowane w lutowym wydaniu „Magazynu Biomasa” oraz podczas
3
2
marcowej konferencji „Biomasa w ciepłownictwie”, cyfrowa wersja na okres pięciu miesięcy zostanie
4
zamieszczona na stronie www.magazynbiomasa.pl (13 tys. unikalnych użytkowników miesięcznie, 5 tys. subskrybentów newslettera
10
www.magazynbiomasa.pl), fanpage strony www.magazynbiomasa.pl. cennik: wpis z zaznaczoną lokalizacją (wersja drukowana oraz cyfrowa):
14
9
– 290 zł netto,
15
wpis z zaznaczoną lokalizacją (wersja drukowana oraz cyfrowa), logotyp firmy wyeksponowany na mapie:
16
– 490 zł netto, – moduł 590 zł netto,
reklama na mapie
– 990 zł netto.
cały pakiet (cena promocyjna)
20
21
Kontakt w sprawie współpracy: tel. 730 291 100 e-mail: agnieszka.keczkowska@biomassmediagroup.pl
moduł reklamowy
moduł reklamowy
moduł reklamowy
60×40 mm
60×40 mm
60×40 mm
22
Termin nadsyłania materiałów: 6 lutego 2019 r.
moduł reklamowy
moduł reklamowy
moduł reklamowy
moduł reklamowy
60×40 mm
60×40 mm
60×40 mm
60×40 mm
moduł reklamowy
moduł reklamowy
60×40 mm
60×40 mm
Konferencja
Biomasa
i paliwa alternatywne
moduł reklamowy
moduł reklamowy
60×40 mm
60×40 mm
w ciepłownictwie
9
9
Instalacje spalające biomasę, producenci i dostawcy biomasy, producenci i dostawcy przemysłowych kotłów biomasowych
ZnacZniK Zielony – eleKtrownie biomasowe ZnacZniK pomarańcZowy – eleKtrociepŁownie i ciepŁownie biomasowe
Instalacje spalające
12. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
24. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
biomasę
00 - 000 Warszawa
00 - 000 Warszawa
tel. 00 000 00 00
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
www.adres.pl
13. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
25. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
00 - 000 Warszawa
00 - 000 Warszawa
elektrownie 1. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
6
00 - 000 Warszawa
tel. 00 000 00 00
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
www.adres.pl
5
2. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
8
7
tel. 00 000 00 00
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
www.adres.pl
elektrociepłownie i ciepłownie
00 - 000 Warszawa
13
12
tel. 00 000 00 00 www.adres.pl 4. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7 00 - 000 Warszawa tel. 00 000 00 00 www.adres.pl
17
19
5. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
18
25
23
26
1. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7 00 - 000 Warszawa tel. 00 000 00 00 www.adres.pl
00 - 000 Warszawa
2. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00
16. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
www.adres.pl
00 - 000 Warszawa
3. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00 www.adres.pl
00 - 000 Warszawa
4. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa
18. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00 www.adres.pl
00 - 000 Warszawa
19. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00
8. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
www.adres.pl
00 - 000 Warszawa
20. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00
00 - 000 Warszawa tel. 00 000 00 00 www.adres.pl 10. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7 00 - 000 Warszawa
11–12 marca 2019 r. Hotel Arłamów****
i dostawcy biomasy
tel. 00 000 00 00
9. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
zmiany na rynku energetyki cieplnej biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie technologie i trendy w sektorze ciepłowniczym kogeneracja biomasowa
Producenci
17. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
7. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
28
15. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
www.adres.pl
00 - 000 Warszawa
6. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
24
00 - 000 Warszawa
00 - 000 Warszawa
3. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
11
14. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
www.adres.pl 5. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7 00 - 000 Warszawa tel. 00 000 00 00 www.adres.pl 6. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7 00 - 000 Warszawa tel. 00 000 00 00 www.adres.pl
Technologie dla instalacji biomasowych
21. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
1. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
00 - 000 Warszawa
00 - 000 Warszawa
tel. 00 000 00 00
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
www.adres.pl
22. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
2. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
00 - 000 Warszawa
00 - 000 Warszawa
tel. 00 000 00 00
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
www.adres.pl
11. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
23. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
3. Elektrownia na biomasę ul. Polna 7
00 - 000 Warszawa
00 - 000 Warszawa
00 - 000 Warszawa
tel. 00 000 00 00
tel. 00 000 00 00
tel. 00 000 00 00
www.adres.pl
www.adres.pl
www.adres.pl
Biomasa w energetyce
NR 1 (52) styczeń 2019 34
Biomasa w energetyce
Przed niemal czterema tysiącami producentów ciepła stoi nie lada wyzwanie – konieczność dostosowania się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. dotyczącej zwiększenia efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach oraz ograniczenia emisyjności.
N
iestety, na przeszkodzie stoją nie tylko problemy związane z pozyskiwaniem pieniędzy na modernizację PEC-ów pod kątem zmiany paliwa, brak umiejętności i doświadczenia w prowadzeniu inwestycji,
ale także kłopoty z samym paliwem – biomasą, której brakuje na rynku. Jej producenci, którzy zawiedli się na umowach z ciepłowniami w latach 2016-2018, zdecydowanie wolą współpracę z producentami płyt. Czy ciepłownicy zdążą odzyskać zaufanie sektora biomasy? Czy uda się im sprostać wyzwaniom, jakie stawia
NR 1 (52) styczeń 2019
Czy to już patowa sytuacja na rynku ciepłowniczym?
przed nimi Unia? Oceniają Krzysztof Skowroński z Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. i Bogdan Warchoł, wiceprezes Polish Energy Partners S.A.
35
Biomasa w energetyce
NR 1 (52) styczeń 2019
Krzysztof Skowroński doradca zarządu Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Bogdan Warchoł ekspert związany z branżą biomasy od 20 lat Rynek biomasy został zniszczony. Energetyka
36
Jakie obecnie widzi pan trudności
zawodowa i ciepłownicy stoją przed problemem,
uniemożliwiające lub hamujące zwiększenie
gdzie ją kupić. O odpady tartaczne walczyć muszą
efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach
z przemysłem płytowym i papierniczym. Trwa
ciepłowniczych?
wojna o biomasę?
Efektywny system ciepłowniczy lub chłodniczy jest
Ewidentnie wydarzyło się to, o czym mówiłem dwa
określony w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego
lata temu. Odpady pozrębowe praktycznie zniknęły.
i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r.
Zostali tylko ci, którzy sprzedawali odpady tartacz-
w sprawie efektywności energetycznej jako system
ne do przemysłu. Natomiast reszta albo padła, albo
ciepłowniczy lub chłodniczy, w którym do produkcji
zawiesiła działalność. Podobnie sprawa ma się z im-
ciepła lub chłodu wykorzystuje się w co najmniej:
portem. Oczekiwania cenowe ze strony energetyki
• 50 proc. energię ze źródeł odnawialnych lub
i ciepłownictwa spowodowały bankructwa i wycofy-
• 50 proc. ciepło odpadowe, lub
wanie się kolejnych firm importujących biomasę.
• 75 proc. ciepło pochodzące z kogeneracji, lub
Rzeczywiście, teraz energetyka ma problem, bo nie
• 50 proc. połączenie takiej energii i ciepła.
ma gdzie kupić wystarczającej ilości biomasy. W 2017
Biomasa w energetyce
czych w Polsce nie spełnia tych wymagań, na skutek czego nie mogą one zostać beneficjentami środków unijnych. Dodatkowo dla obiektów o nominalnej mocy cieplnej nie mniejszej niż 1 MW i nie większej niż 50 MW zachodzi konieczność ich dostosowania do wymogów stawianych w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2193 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza ze średnich obiektów energetycznego spalania (tzw. Dyrektywa MCP). W ramach prowadzonych w KAPE analiz zdiagnozowano problemy natury finansowej, organizacyjnej oraz prawnej, które uniemożliwiają PEC-om realizację projektów w oparciu o własne zasoby lub wsparcie ze środków Unii Europejskiej. Do kluczowych przeszkód można z reguły zaliczyć: • ograniczoną możliwość zaciągania zobowiązań finansowych (limity zadłużenia gmin, podwyższenie taryfy itp.), • brak zasobów, wiedzy i kompetencji w zakresie przygotowywania wniosków o dofinansowanie z UE, • brak kompetencji w zakresie nadzoru nad realizacją inwestycji, modernizacji lub wymiany źródeł ciepła. Musimy pamiętać, że warunkiem otrzymania wsparcia jest spełnianie w momencie zakończenia projektu modernizacji wymogu efektywnego systemu ciepłowniczego lub chłodniczego. Odpowiedzią na te problemy jest uruchamiany właśnie przez KAPE program wsparcia dla małych i średnich Przedsiębiorstw Energetyki Cieplnej. Program ten, w ramach środków uzyskanych przez KAPE z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, daje możliwość pokrycia większości kosztów związanych z przygotowaniem projektu do realizacji (audyty, analizy techniczno-ekonomiczne, studia wykonalności, programy funkcjonalno-użytkowe, nadzór nad projektowaniem, nadzór nad realizacją, raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia oraz postępowanie środowiskowe (uzyskanie niezbędnych zgód na realizację inwestycji), monitorowanie uzyskanych efektów energetycznych i ekologicznych). Do ważnych zadań KAPE w ramach obsługi programu należy nie tylko przygotowanie,
i w pierwszej połowie 2018 roku energetyka i ciepłownictwo ewidentnie niszczyli branżę biomasową. Ceny oferowane poprzez energetykę nie pokrywały nawet kosztów wytworzenia. Dziś efekt jest taki, że z produkcji wycofali się producenci biomasy z odpadów tzw. pozrębowych. Zostały praktycznie odpady z tartaków. Ponadto energetyka i ciepłownictwo nie chcą kupować odpadów pozrębowych, bo są trudniejsze w spalaniu. Energetycy i ciepłownictwo sami strzelili sobie bramkę. Może pan „wypunktować przeciwnika” i wskazać, gdzie widzi pan błędy energetyki i ciepłownictwa? Problem polega na tym, że do niedawna całej branży – energetyce zawodowej i ciepłownikom – wydawało się, że przyszli do supermarketu, w którym mogą kupić wszystko i to na promocji. Już na etapie projektowania popełniano błędy, nie dostosowując urządzenia do dostępnej biomasy. Odpowiednie zaprojektowanie kotłów i systemów podawania to podstawa. Wiele mówi się o certyfikacji, standaryzacji biomasy, a w mojej opinii takie procesy to utopia. Biomasa odpadowa z lasu nigdy nie będzie taka sama. Nawet odpady tartaczne nigdy nie będą takie same. W tartakach jest określona ilość biomasy i musi jej zabraknąć dla przemysłu, energetyki i ciepłownictwa. Jeśli ciepłownicy chcą mieć biomasę, to nie mogą zachowywać się jak energetyka zawodowa, która przy braku biomasy może zatrzymać kotły. Ciepłownicy nie mają takiego luk-
NR 1 (52) styczeń 2019
Zdecydowana większość przedsiębiorstw ciepłowni-
susu, oni muszą mieć biomasę do produkcji ciepła zimą. Aby kupić surowiec, muszą zweryfikować oczekiwania. Podpisując umowy długoterminowe, traktując dostawców po partnersku. Dziś energetyka i ciepłownictwo chce kupować elegancką zrębkę, najlepiej standaryzowaną, idealnie i równo porąbaną. Tylko to nie jest biomasa. To jest półprodukt, który może być wykorzystywany do produkcji płyt, do produkcji papieru i grzechem jest palenie czegoś takiego – szkoda, że oni sami o tym nie mówią. Kolejne niekorzystne zjawisko: energetyka tworzy coraz bardziej skomplikowane umowy. Kupujący praktycznie może wszystko, a dostawca musi to akceptować. Umowa może być właściwie w każdej chwili wypowiedziana przez odbiorcę. To są bardzo ryzykowne kontrakty dla dostawców biomasy. Oczywiście, można sobie wyobrazić, że koniunktura na rynku będzie im sprzyjać, jednak sytuacja polityczna w kwestii cen „czarnej” energii i cen zielonych certyfikatów jest tak niestabilna, że w ciągu pół roku mogą się zmienić.
37
Biomasa w energetyce koordynacja i nadzór nad realizacją inwestycji, ale również przygotowanie merytoryczne wniosków o dofinansowanie oraz pomoc w pozyskaniu finansowania ze środków NFOŚ oraz UE. Czy przedsiębiorstwa ciepłownicze są gotowe na nowy system wsparcia wysokosprawnej kogeneracji? Cały sektor ciepłownictwa w Polsce od dawna oczekiwał na racjonalny system wsparcia kogeneracji na kolejne lata. Kogeneracja jest optymalnym sposobem wykorzystania paliw, ponieważ efektywność tego procesu może być o 50 proc. większa niż w przypadku, gdy ciepło i energia elektryczna są produkowane osobno. Zmniejsza się też znacząco emisja zanieczyszczeń, np.: dwutlenku węgla, pyłów, tlenków siarki i azotu oraz innych szkodliwych dla środowiska substancji. Mechanizm wsparcia kogeneracji jest z pewnością NR 1 (52) styczeń 2019
istotny dla dużych systemów ciepłowniczych, ale z punktu widzenia KAPE, jako integratora krajowego programu wsparcia dla małych i średnich PEC, system ten jest wręcz niezbędny dla przekształcenia właśnie tych mniejszych źródeł ciepła w efektywne instalacje. Daje to im możliwość korzystania ze środków z europejskich funduszy na rozwój sieci ciepłowniczych i ma istotny wkład w poprawę jakości ekonomicznej funkcjonowania przedsiębiorstw ciepłowniczych. Czy widzi pan przesunięcie zainteresowania ciepłowników w stronę biomasy? Dostosowując system ciepłowniczy do statusu efektywnego źródła energii w zakresie rozwiązań technologicznych, poszukujemy zawsze możliwości zastosowania kogeneracji. W zakresie paliw pierwszym wyborem jest właśnie biomasa lub RDF. Każde z tych dwóch rozwiązań może mieć w danym przypadku swoje zalety i wady. Decydującym czynnikiem jest najczęściej dostępność na danym rynku, ograniczenia wynikające z lokalizacji źródła i możliwości składowania paliwa oraz wpływ danego rozwiązania na docelowy koszt wytwarzania energii. Ostateczna cena energii musi być akceptowalna dla nas wszystkich jako mieszkańców miast korzystających z dobrodziejstw ciepła systemowego i ciepłownicy nie mogą tu liczyć na zbyt dużą wyrozumiałość.
38
Czy uda się odbudować rynek biomasy? Żeby odbudować rynek biomasy, a będzie to proces długi i żmudny, potrzeba co najmniej roku. Na przełomie 2017/2018 roku branża biomasowa krzyczała: „ratujcie nas, podpisujcie umowy, kupujcie”, a energetyka na to: „kupimy, jak nam sprzedacie za 18 zł za GJ”. Teraz jest gotowa płacić 25-27 zł/GJ, ale ludzie, którzy produkują biomasę, potrzebują czasu i partnerskich umów. W mojej ocenie energetyka i ciepłownicy nie powinni skarżyć się na branżę biomasową, ale spojrzeć na własne grzeszki, jakie popełnili. Szachowali nas na przykład ściąganiem z Ukrainy biomasy za 16 zł/GJ, gdy nasze koszty produkcyjne wynosiły wówczas 22 zł/GJ. Teraz obudzili się w sytuacji, gdzie rynek zarówno wewnętrzny, jak i zewnętrzny, jest przez nich zdewastowany. Nawet jeżeli są gotowi płacić większe pieniądze, to przy braku stabilizacji rynku i partnerskich umów niewiele to da. Co więcej – ciepłownicy w przeciwieństwie do energetyki zawodowej nie mogą wstrzymać produkcji ciepła. Wiele z tych firm ma zresztą tylko kocioł biomasowy i żadnej innej alternatywy. Jakieś rozwiązanie trzeba znaleźć… Jeśli duża elektrociepłownia mówi, że potrzebuje biomasy, ale jednocześnie nie chce biomasy leśnej z igłą, to ja już tu czegoś nie rozumiem. Dziś ceny kształtują dwie branże: producenci płyt i energetyka. Ciepłownicy sami doprowadzili do tej sytuacji na rynku, komplikując procedury, obniżając ceny, wprowadzając zakupy aukcyjne. Tak się nie kupuje biomasy, to nie jest targ. Podniesienie cen tylko wprowadziło chaos. Wkurzyło firmy produkujące płyty. W jednym miejscu Polski płacą 25, w drugim 30 złotych. Prawdopodobne jest, że ciepłownie będą wydzierać biomasę właśnie płyciarzom, i to za grube pieniądze. Cena biomasy lokalnie może wzrosnąć, bo w wielu przypadkach nie ma innej alternatywy. Wg mnie ciepłownicy powinni zrobić wewnętrzne spotkanie dotyczące np. obniżenia parametrów biomasy. Bo biomasa gorszej jakości jest do kupienia, tylko trzeba pojechać do ludzi, którzy ją produkują, a nie opierać się na pośrednikach. Szczerze? Nie zazdroszczę ciepłownikom sytuacji, w jakiej się znaleźli. A energetyka… nie wróciła do palenia biomasy ze względów ekologicznych, ale z chęci zysku, bo znowu opłaci się palić biomasę. Podrożały certyfikaty OZE, „czarna” energia i koszty emisji CO2. I to są przyczyny, dla których energetyka do nas wraca.
biometan
Biowodór zapewni nam OZE w transporcie?
NR 1 (52) styczeń 2019
Polityka energetyczno-klimatyczna Polski w nowej unijnej perspektywie do 2030 r. związana z projektem dyrektywy RED II jest przedmiotem rozlicznych debat i polemik. W tym kontekście jednym z zapisów projektu PEP2040 jest również strategia zapewnienia odpowiedniego udziału OZE w transporcie. Problemy z jego realizacją są już powoli tzw. tajemnicą poliszynela w branży paliwowej.
E
liminacja biokomponentów pochodzących
zrealizowanie sporego procentu NCW z zastosowa-
z upraw rolniczych i obowiązki dot. kryteriów
niem ww. technologii.
zrównoważonego rozwoju i ograniczania emisji
Powyższe wiązałoby się jednakże z koniecznością
gazów cieplarnianych w odniesieniu do biopaliw
zapewnienia możliwości wtłaczania biometanu do
stanowią nie lada wyzwanie dla osób odpowiedzial-
gazowej sieci dystrybucyjnej. Oczywiście, istnieją
nych za sensowne kosztowo rozwiązania paliwowe
technologie, których rozwój pozwala na bezpieczne
dla sektora transportowego. W projekcie PEP2040
oznakowanie biometanu wtłaczanego do sieci, a ich
zakłada się dążenie do zwiększenia wykorzystania
wykorzystanie umożliwia określanie rzeczywistej
surowców odpadowych do wytwarzania biokompo-
ilości biometanu w produkcie końcowym (paliwie
nentów oraz biometanu zużywanego w transporcie,
gazowym).
upowszechnienie alternatywnych technologii oczysz-
40
czania biogazu do parametrów biometanu, a także
Biometan w transporcie
stosowanie pozyskanego biokomponentu (biowodo-
W tym kontekście warto wskazać, że polski ustawo-
ru) do procesów współuwodornienia i uwodornie-
dawca, tworząc system wsparcia OZE, nie ograniczył
nia. Takie podejście pozwala oczekiwać możliwości
się jedynie do wspierania instalacji OZE wytwarza-
zaliczania do Narodowego Celu Wskaźnikowego
jących energię elektryczną. W przepisach ustawy
(NCW) biometanu stosowanego do wytworzenia bio-
o OZE uregulowano również instrumenty prawne
wodoru, który mógłby być wykorzystywany zamiast
wspierające działalność gospodarczą polegającą na
lub jako uzupełnienie wodoru używanego do pro-
wytwarzaniu biogazu rolniczego, a następnie jego za-
dukcji paliw ciekłych. Ogromny potencjał odpadowy
tłaczaniu do gazowej sieci dystrybucyjnej. W związ-
w Polsce w połączeniu z rosnącymi ilościami odpa-
ku z powyższym w aktualnych uwarunkowaniach
dów z rolnictwa pozwala szacować, że możliwe jest
prawnych dotyczących biogazowni pojawiła się nowa
perspektywa inwestycyjna związana z wytwarzaniem
te nie tylko umożliwiają fizyczny transport oraz
biometanu.
handel biometanem, ale są też ważnym elementem
Niezależnie od tego w ustawie z dnia 6 czerw-
objęcia tego typu instalacji odpowiednim systemem
ca 2018 r. o zmianie ustawy o biokomponentach
wsparcia. W związku z ostatnią nowelizacją ustawy
i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw
o OZE prowadzone są już w tym zakresie intensywne
(Dz.U. z 2018, poz.1356) biometan uwzględniony
zabiegi związane z przygotowaniem nowych roz-
został jako nośnik energii dla środków transportu.
wiązań prawnych, uwzględniających aktualną treść
Powodować to może znaczne zwiększenie zapotrze-
ww. ustawy, szczególnie regulacje dot. parametrów
bowania na to paliwo.
jakościowych biogazu.
Jednym z kluczo-
Niemniej instrumentem tym
wych elementów
objęty został jedynie biogaz
związanych z wytwarzaniem oraz sprzedażą biometanu są szczegółowe warunki wprowa-
Obecnie wypracowywane są nowe rozwiązania prawne odnośnie do zatłaczania biometanu do gazowej sieci dystrybucyjnej
NR 1 (52) styczeń 2019
zdj. Shutterstock
biometan
wytworzony z substratów rolniczych, o których mowa w art. 2 pkt 2 ustawy o OZE, de lege ferenda należałoby zatem postulować, aby opi-
dzania biometanu
sanym poniżej instrumen-
do gazowej sieci
tem prawnym objęty został
dystrybucyjnej [szerzej zob. w M. Tarka, M. Trupkie-
również inny biogaz pochodzący z biomasy, który
wicz, „Wytwarzanie i sprzedaż zielonego gazu w bio-
z technologicznego punktu widzenia, na podobnych
gazowni rolniczej”, Magazyn Biomasa 2017, nr 5 (34);
zasadach, co biogaz rolniczy, może być zatłaczany
M. Tarka, M. Trupkiewicz, „Biometan szansą na
do sieci gazowej. W szczególności chodzi tu o wy-
pewny zysk”, Rynek Biogazu, Lipiec 2017, s. 12-15;
twarzanie gazu w procesie przetwarzania wspomnia-
M. Tarka, M. Trupkiewicz, „Ważne zmiany w zakre-
nych już osadów ściekowych w dużych miejskich
sie zasad zatłaczania biometanu do sieci gazowej”,
oczyszczalniach ścieków, a także innych odpadów
Magazyn Biomasa 2018, nr 8 (48), s. 40-41]. Warunki
biodegradowalnych, które również pozwolą na 41
zdj. Shutterstock
biometan się z zadeklarowanego poziomu ekwiwalentnej ilości energii elektrycznej przeliczonej z biogazu rolniczego wprowadzonego do gazowej sieci dystrybucyjnej. Ponadto, zgodnie z art. 72 ust. 4 w zw. 77 ust. 6 ustawy o OZE, instalacje biometanowe będą rywalizowały w ramach aukcji OZE z elektroenergetycznymi instalacjami biogazowymi w zakresie cen referencyjnych oraz wolumenów przewidzianych dla tego rodzaju aukcji OZE, z tym zastrzeżeniem, że instalacje biometanowe będą rozliczać się co do zasady wyższego współczynnika ekwiwalentnej ilości energii elektrycznej przeliczanej z biogazu rolniczego, wyrażonego w MWh, aniżeli klasyczne elektroenergetyczne biogazownie rolnicze, co znacznie podniesie przychody przewidywane dla referencyjnej biogazowni rolniczej o mocy zainstalowanej odpowiadającej 1 MW. W tym aspekcie przygotowane oraz przedstaNR 1 (52) styczeń 2019 42
wytworzenie biogazu o parametrach jakościowych
wione Ministerstwu Energii zostały już szczegóło-
dostosowanych do parametrów sieci gazowej.
we rozwiązania legislacyjne, które w kompleksowy sposób umożliwiłyby przeliczanie wytworzonego
Dwa alternatywne systemy wsparcia
i wprowadzonego do sieci gazowej biometanu oraz
Uwzględniając aktualną treść ustawy o OZE, należy
wyliczanie jego ekwiwalentnej ilości energii elek-
wskazać, że instalacje biometanowe produkujące
trycznej. Rozwiązania te wymagają jednak aktualiza-
paliwo gazowe w postaci biogazu wprowadzanego
cji ze względu na brak ich wprowadzenia w czerw-
do gazowej sieci dystrybucyjnej mogą potencjalnie
cowej nowelizacji ustawy o OZE, do której były
korzystać z dwóch alternatywnych instrumentów
one projektowane. W tym zakresie system wsparcia
wsparcia w postaci świadectw pochodzenia biogazu
biometanu byłby powiązany z cenami energii elek-
rolniczego (tzw. brązowy certyfikat) oraz dedykowa-
trycznej, co w naturalny sposób podnosiłoby poziom
nych aukcji OZE, w których przedmiotem wsparcia
jego wsparcia do alternatywnego sposobu ograni-
będzie ekwiwalentna ilość energii elektrycznej wy-
czenia paliw konwencjonalnych w transporcie, jaką
nikająca z przeliczenia biogazu rolniczego. Zgodnie
jest elektromobilność, a więc szerokie wykorzystanie
z nowo wprowadzonymi rozwiązaniami zawartymi
energii elektrycznej do napędzania pojazdów trans-
w dodawanym art. 73 ust. 3b ustawy o OZE aukcje
portowych. W tym zakresie wpływ obu sposobów
dla elektroenergetycznych biogazowni rolniczych,
ograniczenia paliw konwencjonalnych w transporcie
o których mowa w ust. 3a pkt 3, obejmują również
odnosiłby się do wspólnego mianownika, jakim były-
sprzedaż biogazu rolniczego, wytworzonego w in-
by ceny energii elektrycznej, od którego uzależniony
stalacji odnawialnego źródła energii oraz wprowa-
by był poziom wsparcia wytwarzania biometanu.
dzanego do sieci dystrybucyjnej gazowej. Zasady
Drugim źródłem przychodu dla tego rodzaju insta-
funkcjonowania systemu aukcyjnego uregulowane
lacji będzie sprzedaż paliwa gazowego w postaci
w art. 71-93 ustawy o OZE w odpowiedni sposób
biometanu. Dodatkowym argumentem przesądza-
są stosowane do aukcji biometanowych, a zatem
jącym o atrakcyjności tego modelu inwestycyjnego
w szczególności wymagają przeprowadzenia postę-
biogazowni jest również możliwość transgranicznego
powania prekwalifikacyjnego, złożenia odpowiednio
handlu biometanem, w tym w szczególności w wymia-
skalkulowanej oferty aukcyjnej, a także rozliczania
rze wewnątrzwspólnotowym. Biometan produkowany
biometan z substratów odpadowych odpowiedzialny jest rów-
interesariuszami: spółkami paliwowymi, ME, spół-
nież za ograniczenie emisji CO2 oraz innych gazów
kami gazowymi oraz branżą biogazową. Ogromny
cieplarnianych, doskonale wpisuje się w realizację
potencjał wytwórczy biometanu może zostać wyko-
podstawowych celów wynikających z polityki klima-
rzystany przede wszystkim w oparciu o zapewnienie
tyczno-energetycznej UE, a nadto umożliwia zagospo-
ekonomicznego uzasadnienia do realizacji trudnych
darowanie dostępnych lokalnie substratów i odpadów
operacyjnie inwestycji, jakimi są duże biogazownie.
rolniczych. W tym aspekcie podkreślić należy, że eko-
Wprowadzenie technicznych możliwości zatłaczania
logiczne pochodzenie biometanu stanowi dodatkową
biometanu do gazowych sieci dystrybucyjnych, choć
wartość w krajach Europy Zachodniej, tj. w szczegól-
możliwe i realizowane w innych krajach europej-
ności Danii, Niemczech, Austrii, Szwajcarii. Wykorzy-
skich, to w polskich uwarunkowaniach jawi się jako
stywanie biometazwiązane jest z szeregiem preferencji zarówno dla przedsiębiorców, jak i konsumentów
Zaliczenie biometanu do Narodowego Celu Wskaźnikowego pomogłoby w realizacji odpowiedniego udziału OZE w transporcie
zaspokajających
odpowiedniej liczby instalacji. Niezbędne jest też przeprowadzenie właściwych działań legislacyjnych znoszących bariery prawne, w szczególności w zakresie doprecyzowania systemu
swoje potrzeby energetyczne z tego rodzaju paliwa
wsparcia biometanu oraz biogazowni na oczyszczal-
gazowego. W związku z powyższym, uwzględniając
niach ścieków. W tym kontekście kluczowe staje się
występujące w wielu krajach zapotrzebowanie na
przygotowanie i uruchomienie pierwszych projek-
odnawialne źródła energii w transporcie oraz ciepłow-
tów pilotażowych, które bez ograniczeń lokalnych
nictwie, obserwuje się duży popyt na biometan, który
umożliwiłyby otwarcie krajowego rynku gazowego
może przyczynić się do uzyskania bardzo atrakcyj-
na uniwersalne paliwo z OZE w postaci biometanu,
nych cen za ten produkt także w Polsce.
wykorzystywanego w zależności od potrzeb w sektorze transportowym, ciepłowniczym oraz elektroener-
Biometan w NWC – wyzwania
getycznym.
Zapewnienie odpowiedniego procentowo udziału dla NCW w biowodorze pochodzącym z biometanu
Michał Tarka
NR 1 (52) styczeń 2019
nu w tych krajach
główna bariera w rozwoju
Marcin Trupkiewicz
stanowi wyzwanie, które będzie mogło być zreali-
Kancelaria Prawna BTK-Legal
zowane tylko we współpracy pomiędzy wszystkimi
Operator Systemu Aukcji OZE REKLAMA
Budowa zBiorników żelBetowych 28 lat
realizacje w całej europie
doświadczenia
zbiorniki dla biogazowni, zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę, zbiorniki przeciwpożarowe, zbiorniki dla oczyszczalni ścieków, zbiorniki na wodę, silosy wieżowe Anbud A.A. Swulińscy s.c. Kiekrz, ul. Czysta 21b, 62-090 Rokietnica tel:+48 605 550 440, biuro@anbud.pl
www.anbud.pl
43
biometan
Biopaliwa gazowe – owocna współpraca nauki i przemysłu
zdj. KSC S.A.
NR 1 (52) styczeń 2019
Od połowy 2016 r. realizowany jest projekt pt. „Innowacyjna instalacja produkująca wodór i metan metodą mikrobiologiczną z odpadów i produktów ubocznych przemysłu cukrowniczego wraz z zastosowaniami otrzymywanych gazów i zapewnieniem samowystarczalności energetycznej oczyszczalni ścieków w cukrowni”, finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu Biostrateg (BIOSTRATEG2/297310/13/NCBiR/2016).
// Instalacja do produkcji wodoru i metanu pracuje na terenie oczyszczalni ścieków w Cukrowni Dobrzelin
44
zdj. KSC S.A.
biometan
W
ykonawcą projektu jest konsorcjum, w skład
w cukrowni. Opracowywana jest metoda oczysz-
którego wchodzą: Instytut Biochemii i Bio-
czania biowodoru i magazynowania go w postaci
fizyki PAN (lider konsorcjum), Krajowa Spółka
wodorków metali. Wodór z procesów fermentacji
Cukrowa S.A. „Polski Cukier” (partner przemysłowy),
będzie zastosowany do zasilania wodorowych
Instytut Chemii Przemysłowej im. Ignacego Mościc-
ogniw paliwowych w celu produkcji energii elek-
kiego, Instytut Fizyki Jądrowej PAN i Politechnika
trycznej. W innym podejściu gaz, w którego skład
Łódzka.
wchodzą wodór, metan i dwutle-
W ramach prac grantowych na tere-
nek węgla, stanowi komponent
nie Cukrowni Dobrzelin (KSC S.A.)
do syntezy biopaliw w reakcji
trwa modernizacja oczyszczalni ście-
Fischera-Tropscha. Prace te mają
ków, do której trafiają wody spławia-
charakter naukowo-badawczy.
kowe z transportu buraków i ścieki
Za produkcję gazów fermentacyj-
z cukrowni. Modernizacja ta ma na
nych odpowiedzialne są wspólnoty
celu wykorzystanie metanu produko-
mikroorganizmów zasiedlających
wanego w części beztlenowej oczyszczalni ścieków
bioreaktory. Zespół projektu chce prześledzić szlaki
na pokrycie potrzeb energetycznych obiektu. Pro-
metaboliczne i zależności pomiędzy tymi mikroorga-
dukowany biogaz jest biogazem rolniczym. Projekt
nizmami, gdyż wciąż kryją one wiele tajemnic.
wychodzi naprzeciw dyrektywie unijnej, zgodnie
Projekt ma zatem charakter interdyscyplinarny.
z którą w Polsce w roku 2020 udział energii ze
Rozwija współpracę pomiędzy naukowcami a prze-
źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii
mysłem. Zakłada wdrożenie dotyczące ograniczenia
brutto ma wynosić 15 proc.
emisji gazów cieplarnianych do atmosfery i wzrostu
Ponadto na terenie oczyszczalni ścieków w Cu-
udziału energii odnawialnej w ogólnej puli energii.
krowni Dobrzelin budowana jest prototypowa
Projekt oferuje innowacyjne rozwiązanie dla cukrow-
innowacyjna instalacja w skali półtechnicznej
ni, które niesie wymierny efekt finansowy.
wytwarzającą wodór i metan metodą mikrobiologiczną w systemie dwuetapowym z produktów ubocznych i odpadowych powstających
NR 1 (52) styczeń 2019
// Testowana obecnie przez Krajową Spółkę Cukrową technologia może być w przyszłości wykorzystywana do transportu miejskiego
dr hab. Anna Sikora, prof. IBB PAN Zakład Biologii Molekularnej Instytut Biochemii i Biofizyki PAN 45
Materiał promocyjny
Enzymy w akcji – zwiększenie efektywności produkcji biogazu
NR 1 (52) styczeń 2019 46
Dla większości instalacji biogazowni rolniczych podstawowym substratem jest kiszonka z kukurydzy. Z uwagi na jej wysoką cenę zaczęto używać jej substytutów. Są to kiszonki z traw, lucerny, obornik bydlęcy, kurzy czy indyczy oraz odpady z przetwórstwa rolno-spożywczego, takie jak: wysłodki z buraka cukrowego, wycierka ziemniaczana, wytłoki owocowo-warzywne i mierzwa bydlęca.
S
ubstraty te są pochodzenia roślinnego i mają
stosowania Digest P3, ilość używanej kiszonki z kuku-
wspólną cechę w składzie chemicznym: ich
rydzy zredukowano o 35 proc. W kolejnych biogazow-
włókno zbudowane jest z celulozy, hemicelulozy oraz
niach redukcja wyniosła 20-30 proc. przy jednoczesnym,
ligniny. Efektywne wykorzystanie tych związków
stabilnym zachowaniu poziomu produkcji biogazu.
w produkcji biogazu w dużej mierze zależy od ich
W biogazowni, gdzie substratami były wytłoki z jabłek
rozkładu do substancji o prostszych strukturach,
i cytrusów, kiszonka z trawy oraz wysłodki z buraka
które bakteriom metanowym jest łatwiej przyswoić
cukrowego, ilość substratów zredukowano o 11,8 proc.
i zmienić w metan. Taki rozkład ułatwiają i przy-
> Po zastosowaniu Digest P3 dało się także zauwa-
śpieszają enzymy hydrolityczne. To dzięki enzymom
żyć lepsze rozdrobnienie substratu, dzięki czemu
hydrolitycznym bakterie i grzyby pozyskują z rozkła-
zmniejszyła się tendencja do tworzenia kożucha na
danych szczątków roślin substancje niezbędne im
powierzchni lustra komór.
do życia. Digest P3 firmy Alltech jest kompleksem
> Zmniejszenie się lepkości substratu wpłynęło też
enzymów wytwarzanym w procesie zwanym fermen-
na zmniejszenie oporów podczas mieszania.
tacją w stanie stałym. Poprawia nie tylko wydajność,
Skrócono czas pracy mieszadeł, oszczędzając energię
ale także pozwala na większą elastyczność w formu-
elektryczną oraz ograniczając stopień ich zużywania się.
łowaniu wsadu, a co za tym idzie, większą rentow-
> Zaobserwowano wzrost stężenia metanu w produ-
ność biogazowni. Działając w synergii z mikroflorą
kowanym biogazie.
wytwarzającą biogaz Digest P3, pomaga wykorzystać
> Działanie preparatu Digest P3 objawia się także
składniki wsadu, które wcześniej były niedostępne.
lepszym odfermentowaniem suchej masy, szczegól-
Wzrost łatwo dostępnej energii i protein dla tra-
nie widocznym w fermentatorze II stopnia i w zbior-
wiącej mikroflory prowadzi do wzrostu wydajności
nikach magazynowych. Zwrot z inwestycji (ROI)
produkcji biogazu.
wyniósł od 1:3 do 1:5.
O tym przekonali się klienci, którzy używają Digest P3.
Ewa Reńska
> W biogazowni o mocy 1 MW, po dwóch miesiącach
Animal Nutrition Specialist Alltech Poland Sp. z o.o.
• • • • • • •
BIOGAZ
System FIT i FIP – rozwiązanie dla małych biogazowni
zdj. Archiwum agriKomp, P. Krawczyk
NR 1 (52) styczeń 2019
Feed-in tariff i feed-in premium to systemy wsparcia, które przełożyły się na sukces budowy biogazowni w całej Europie. Przykłady wyników ostatnich krajowych aukcji dla biogazowni wskazują, że FIT i FIP sprawdzą się przy instalacjach OZE, które poza produkcją energii elektrycznej i cieplnej wykonują także inną funkcję, jaką jest dbanie o środowisko naturalne.
// Budowa biogazowni w Niedamowie w pow. kościerskim
W
48
systemie aukcyjnym premiowane są projekty
pozwolić. Są to biogazownie, które ze względu na
o najniższych kosztach. Nie zawsze jednak
efekt skali mają najniższe koszty wytwarzania.
zlokalizowane w miejscach, gdzie są one potrzebne.
Małe instalacje biogazowe o mocach do 500 kW
W polskich realiach system wsparcia dla biogazowni
zawsze byłyby pokrzywdzone, gdyż cena referencyj-
został tak skonstruowany, że z dużym prawdopodo-
na jest czysto iluzoryczna i nieosiągalna w starciu
bieństwem wygrywać będą projekty o mocach ok.
z większymi projektami. Dobrze się więc stało, że
1 MW, na które przeciętny rolnik nie może sobie
w końcu został wprowadzony system FIT (przepisy
zdj. Archiwum agriKomp, P. Krawczyk
BIOGAZ
// Siostrzana biogazownia w miejscowości Vlčice w Czechach
umożliwić budowę biogazowni małych, dostosowanych do wielkości gospodarstwa. Na podstawie art. 70a ustawy OZE z systemu FIT mogą korzystać wytwórcy energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji lub w mikroinstalacji, którzy sprzedają lub będą sprzedawać niewykorzystaną energię elektryczną do sprzedawcy zobowiązanego. Pierwsza biogazownia w systemie FIT W systemie feed-in tariff funkcjonować będzie m.in. biogazownia w Niedamowie w powiecie kościerskim na Pomorzu. W tym przypadku inwestor został wręcz zmuszony, coraz bardziej rygorystycznymi przepisami dotyczącymi ochrony środowiska, do budowy instalacji. Nie mógłby on sobie pozwolić na to, by przygotowany projekt podjął ryzyko uczestnictwa w aukcji. Jeśli
Biogazownia w systemie FIT Miejscowość: Niedamowo (pow. Kościerzyna). Uwarunkowania lokalizacyjne: biogazownia zlokalizowana na terenie tuczarni, wkomponowana w teren i istniejącą infrastrukturę. Substraty: dziennie – ok. 90-95 t gnojowicy, 2-3 t obornika kurzego, 2 t biomasy zielonej (np. kukurydza). Moc: 330 kW z możliwością rozbudowy do 500 kW. Zastosowane rozwiązania: technologia agriKomp. Termin realizacji: czerwiec 2019 r. Koszty: 5 500 000 zł netto.
NR 1 (52) styczeń 2019
weszły w życie 14 lipca 2018 r.) – właśnie po to, aby
REKLAMA
Elektrownie Next zajmuje się optymalizacją i maksymalizacją przychodów z Państwa instalacji. Dołącz do nas! info@elektrownie-next.pl +48 515471640 www.elektrownie-next.pl
49
BIOGAZ by jej nie wygrał, biogazownia nie mogłaby powstać. A przecież jest zlokalizowana w pobliżu intensywnej produkcji zwierzęcej (hodowla tuczników) i została tak dopasowana, aby 95 proc. wsadu stanowiła gnojowica, czyli materiał wytwarzany na miejscu. – Dużo wcześniej myślałem o biogazowni, by zminimalizować uciążliwość hodowli tuczników, ale to przedsięwzięcie nie zamykało się finansowo. Teraz, dzięki FIT, jest szansa, że się dopnie – mówi Andrzej Krefft, właściciel gospodarstwa, który przed podjęciem decyzji o inwestycji odwiedził podobne instalacje. – Widziałem te urządzenia podczas pracy, rozmawiałem z ludźmi, i to potwierdziło, że proponowane mi rozwiązania są wiarygodne – dodaje hodowca. Przyznaje jednak, że wciąż, mimo że budowa już się rozpoczęła, liczy się z tym, że jej koszty mogą wzrosnąć. – Na pewno dużo dało to, że mamy na tym terenie infrastrukturę, którą wykorzystamy w inwestycji – podkreśla. Co oferuje system FIT/FIP? NR 1 (52) styczeń 2019
W uproszczeniu – inwestorzy będą budowali biogazownie takie, na jakie ich stać i jakie są w stanie wykarmić, a nie takie, które wytwarzałyby prąd jak najtaniej, co prowadziłoby często do przewymiarowania. Nowy system daje nadzieję, iż inwestycjami w biogazownie zajmą się sami rolnicy i dzięki nim będą mogli dywersyfikować swoje zyski. Nie ma prostszego rozwiązania na zmienność koniunktury w rolnictwie w cenach produktów rolnych (teraz mamy tzw. dołek świński) jak możliwość dywersyfikacji przychodów przy jednoczesnym ograniczaniu oddziaływania na środowisko istniejącej działalności. – Widzimy to jako firma, której partnerzy rolnicy sprzedają swoje produkty na rynku wspólnotowym, gdzie ceny są podobne. Ci, którzy mają małą instalację, często są w stanie przetrwać ciężkie czasy – podkreśla Przemysław Krawczyk z agriKomp. Budowa małych instalacji to również możliwość lokalnego zasilania w ciepło w takich ilościach, które umożliwią jego zagospodarowanie po sąsiedzku. – Jednym słowem – możemy odkurzyć program budowy biogazowni w każdej gminie, ale już nie instalacji 1 MW, a bardziej obiektów o mocy 250-500 kW, budowanych głównie przez rolników – zauważa Przemysław Krawczyk. Artykuł powstał przy współpracy z firmą agriKomp
50
14 lipca 2018 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 7 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1276), wprowadzające m.in. nowe formy wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, tj. tzw. system taryf gwarantowanych (feed-in tariff ) oraz system dopłat do ceny rynkowej (feed-in premium), czyli systemy FIT i FIP. Zgodnie z brzmieniem art. 70a ust. 1 i 2 ustawy OZE, systemy FIT/FIP dedykowane są dla instalacji odnawialnego źródła energii, wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej wyłącznie: 1) biogaz rolniczy albo 2) biogaz pozyskany ze składowisk odpadów, albo 3) biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków, albo 4) biogaz inny niż określony w pkt 1-3, albo 5) hydroenergię. Do systemów FIT/FIP mogą przystąpić następujące instalacje: - planowane do uruchomienia, w których dotychczas nie została wytworzona energia elektryczna, - zrealizowane po 1 lipca 2016 r., które nie korzystały z aukcyjnego systemu wsparcia, o którym mowa w art. 73 ustawy OZE, - uruchomione i wytwarzające energię elektryczną, które korzystają z systemu wsparcia świadectw pochodzenia, o których mowa w art. 44 ust. 1 ustawy OZE, - które wygrały aukcje rozstrzygnięte przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy OZE z dnia 7 czerwca 2018 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1276), - na zasadach określonych w art. 9 ustawy zmieniającej. Zgodnie z art. 69a ustawy OZE, energia elektryczna wytworzona w danej instalacji odnawialnego źródła energii może korzystać wyłącznie z jednego systemu wsparcia przewidzianego w tej ustawie. W myśl art. 70a ust. 1 i 2 ustawy OZE warunkiem uczestnictwa w systemach FIT/FIP jest posiadanie przez instalację odnawialnego źródła energii wyodrębnionego zespołu urządzeń służących do wyprowadzania mocy wyłącznie z tej instalacji do sieci elektroenergetycznej dystrybucyjnej. (Źródło:URE)
Warsztaty BiogazoWnia od a do z 18 lutego 2019 r., Dwór Podstolice/k. Poznania
Jesteś właścicielem chlewni, tuczarni, fermy drobiu? Posiadasz gospodarstwo rolne? Myślisz o rozpoczęciu produkcji biogazu? Przekonaj się, czy to temat dla Ciebie! Na warsztatach dowiesz się: – kiedy warto zainwestować w biogazownię, – jak skalkulować i rozpocząć budowę biogazowni, – jakie są aktualne przepisy prawa i systemy wsparcia dla biogazowni, – jak utylizować problematyczne odpady w biogazowni, – jak zoptymalizować pracę biogazowni. zakres tematyczNy: – lokalizacja biogazowni, – substraty do biogazowni a wybór technologii, – uwarunkowania prawne i niezbędne umowy, – serwis i opieka laboratoryjna, – kogeneracja. *Organizator nie zapewnia noclegu
Koszt uczestnictwa: 890 zł netto (w cenie: materiały szkoleniowe, całodzienne wyżywienie, kolacja branżowa).
Wystąp na warsztatach w roli eksperta! dodatkowe informacje: Jolanta Kamińska, tel. 790 439 216 e-mail: j.kaminska@magazynbiomasa.pl
rejestracja:
magazynbiomasa.pl/warsztaty-biogazowe/ Organizatorzy:
Patronat medialny:
ODPADY
Odpady żywnościowe – niezbilansowane źródło biomasy energetycznej
NR 1 (52) styczeń 2019
Problem zmniejszenia i zagospodarowania odpadów żywnościowych podnoszony jest od bez mała kilkudziesięciu lat przez liczne światowe i lokalne organizacje pozarządowe. Marnotrawstwo żywności na całym świecie wobec 800 mln głodujących ludzi (dane FAO 2017 r.) jest ogromne. Wstyd przyznać, ale przodują w tej niechlubnej statystyce tzw. kraje cywilizowane.
P
olska nie stanowi wyjątku – plasujemy się w ści-
Greenpeace Polska. Podkreślono, że zjawisko to jest
słej czołówce tej haniebnej klasyfikacji – zajmu-
problemem nie tylko społecznym, ale również ekono-
jemy niezaszczytne 5. miejsce (2017 r.) z 9 mln t wy-
micznym, ekologicznym, a przede wszystkim moral-
rzuconych przetworów i surowców konsumpcyjnych.
nym. Tych 9 mln t zmarnowanej w Polsce żywności
Corocznie z tego powodu przeciętna czteroosobowa
w skali roku (a rocznie ilość ta rośnie, co świadczy
rodzina traci ok. 2,0-2,5 tys. zł.
o niezbyt docierającej do świadomości Polaków edukacji w tym zakresie) to ogromne ilości zmarno-
Szkody ekonomiczne
wanej wody pitnej niezbędnej do jej wyprodukowania.
Próba wyceny wartości niewykorzystanej i nieza-
Szacuje się, że rocznie w niwecz idzie ok. 1,72 mld m3
gospodarowanej (czytaj: zmarnowanej) żywności
pełnowartościowej wody pitnej – to tak, jakby każdy
w państwach Unii Europejskiej nie jest prosta, cho-
Polak w ciągu roku codziennie wylewał do ścieku 100
ciażby z racji różnych cen tych samych produktów
półtoralitrowych butelek wody.
w różnych krajach. Jednak stosując metodę uśrednie-
52
nia, udało się wyliczyć, że w roku 2017 (z tego pocho-
Szkody ekologiczne
dzą wszystkie ostatnie oficjalne dane dotyczące „nie-
Co roku na całym świecie marnuje się ok. 1,3 mld t
gospodarności” żywnościowej) wartość zmarnowanej
żywności, co kosztuje globalną gospodarkę
żywności wynosiła ok. 143 mld euro, co w przelicze-
990 mld dolarów. Na wyprodukowanie tej żywności
niu daje ok. 14,5 mld euro na samą Polskę. Wartość
wykorzystuje się w skali całego globu 1/4 wody uży-
nie tyle zastanawiająca, co zawstydzająca.
wanej w rolnictwie. Marnowana żywność odpowiada
W sprawie marnotrawstwa jedzenia wypowiadało
za 8 proc. gazów cieplarnianych. 9 mln t zmarnowa-
się wiele światowych organizacji, w tym również
nej rocznie żywności w Polsce to również szkodliwe
ODPADY emisje gazów cieplarnia-
Polski Centralnej, prze-
nych do atmosfery. Według
staje być zagadnieniem
szacunkowych wyliczeń za
marginalnym, a staje
rok 2017, to równowartość
się już problemem, nad
łącznej emisji dwutlenku
rozwiązaniem którego
węgla (CO2) wszystkich
należy się natychmiast
samochodów osobowych
zacząć zastanawiać. Bo za
poruszających się po pol-
trzy – cztery lata, wobec
skich drogach – ok.
dziwnych stanowisk wo-
22,77 mln t CO2.
bec ochrony środowiska
Amerykańscy naukowcy
kilku światowych mocarzy,
wyliczyli, że do wyprodu-
może już być za późno.
potrzebujemy 10 kalorii
Sposoby
różnych nośników (energia,
przeciwdziałania
surowce itp.) De facto wy-
Część światowego spo-
rzucając żywność o warto-
łeczeństwa od kilku lat
ści energetycznej 1 kalorii,
intensyfikuje działania
marnujemy tych kalorii
na rzecz rozwiązania
11. Czysta i przerażająca
problemu marno-
strata energetyczna. Łatwo
trawstwa żywności.
przeliczyć, o ile można by
Powstają programy
było w Polsce zmniejszyć
ogólnoświatowe (Cele
roczne zapotrzebowa-
Zrównoważonego
nie energetyczne (czytaj:
Rozwoju Organizacji
zmniejszyć produkcję brud-
Narodów Zjednoczo-
nej energii elektrycznej
nych – SDG zakłada-
opartej o węgiel kamienny
jące zmniejszenie do
i brunatny), uwzględniając
2030 roku o połowę
tylko 1/3 wartości kalorycz-
w przeliczeniu na jed-
nej zmarnowanej żywności,
nego mieszkańca strat
biorąc za wzorzec np. prze-
żywnościowych na po-
ciętny makaron (świderki
ziomie konsumentów
– „eliche” firmy Lubella), którego wartość kaloryczna 100 g wynosi 190 kcal. W segmencie szkód ekologicznych należy ponownie wspomnieć o zmarnowanych prawie 2 mld m
3
wody pitnej, co przy stale rosnącym już w Polsce jej
1,3 mld t żywności marnowanych co roku pochłania 1/4 wody używanej w rolnictwie oraz odpowiada za emisję 8 proc. gazów cieplarnianych do atmosfery
niedoborze (vide: Łukasz
NR 1 (52) styczeń 2019
kowania 1 kalorii żywności
i sieci handlowych oraz ograniczenie marnotrawstwa w procesie produkcji i dostaw), europejskie i krajowe. W Polsce zagospodarowaniem niewykorzystanej żywności zajmuje się Federacja Polskich Banków Żywności, która twierdzi, że spośród
Kudlicki „Zagrożenie pustynnieniem w Polsce”, Bez-
9 mln t marnowanej żywności aż 50 proc. wytwa-
pieczeństwo narodowe I-2006/1 i Ekologia.pl „Susza
rzają gospodarstwa domowe. Federacji udaje się
w Polsce i na świecie. Czy w Polsce zabraknie wody?
odzyskać rocznie ok. 80 tys. t produktów nadających
Zasoby wody”) wobec postępującego stepowienia
się jeszcze do spożycia. To niespełna 1 proc. całości 53
zdj. Shutterstock
ODPADY
NR 1 (52) styczeń 2019 // Głównymi odpadami, jakie powstają w wyniku marnotrawstwa żywności w Polsce, są: pieczywo, wędliny, warzywa, owoce, ziemniaki, jogurty, dania gotowe
traconego jedzenia. Nie są systemowym rozwiąza-
wiele. Problemem są niestety wyłącznie zmiana
niem akcje typu „Podziel się posiłkiem z bezdomny-
mentalności społeczeństwa i ustanowienie takiego
mi” organizowane w różnych formach w Warszawie,
prawodawstwa, które do niszczenia żywności by nie
Łodzi, Poznaniu. Gdyby tego typu przedsięwzięcia
zachęcało.
ogarnęły cały kraj (z miejscowościami gminnymi
54
włącznie), to można by uzyskać być może jakiś zna-
Odpady żywnościowe jako biomasa
czący efekt, powodujący faktyczne zagospodarowa-
Głównymi odpadami, jakie powstają w wyniku mar-
nie sporej części nadmiaru poczynionych zakupów.
notrawstwa żywności w Polsce, są w kolejności (dane
Podejmowane są starania o zmianę przepisów regu-
z września 2017 r.): pieczywo, wędliny, warzywa, owo-
lujących ustalanie terminów ważności towarów do
ce, ziemniaki, jogurty, dania gotowe (pizza, garmażer-
spożycia, innej ich klasyfikacji czy zmiany nomen-
ka), mięso, ser, mleko, ryby i jaja. Z kolei przyczynami
klatury „termin przydatności do spożycia” i „najlepiej
wyrzucania żywności są kolejno (dane z września
spożyć do”. Bo przecież czekolada, na opakowaniu
2017 r.): przegapienie terminu przydatności do spo-
której wybito termin przydatności do spożycia
życia, za duże zakupy, niesmaczny produkt, zakup
31.12.2018 r., z pewnością nie stanie się szkodliwa
złego jakościowo produktu, zbyt duże porcje posił-
czy trująca 1 stycznia roku następnego. Propozycji
ków, niewłaściwe przechowywanie produktów, brak
rozwiązań problemu marnotrawstwa żywności jest
pomysłów na wykorzystanie produktów do różnych
dań. W tym miejscu rodzi się pomysł pozakonsump-
niemieckie 2016 r.: sm 60 proc., s.m.o. 65 proc., dane
cyjnego wykorzystania zdegradowanej żywności. Nie
irlandzkie 2017 r.: sm 70 proc., s.m.o. 80 proc., bada-
jest to na pewno pomysł nowy, mówi się o energe-
nia własne 2015 r.: sm 60 proc., s.m.o. 65 proc.). Taka
tycznym wykorzystaniu odpadów żywnościowych
ilość to w przeliczeniu, przyjmując znowu uśrednio-
jako substratu do bioelektrowni i biogazowni od lat,
ne wskaźniki wygazowania na 400 m3 z 1 t s.m.o.
jednak realizacja tego postulatu przebiega niezwy-
(dane niemieckie – 500 m3 z 1 t s.m.o., dane irlandz-
kle ospale, przy czym powodem tej opieszałości są
kie 600 m3 z 1 t s.m.o., dane własne – 500 m3 z 1 t
jak zawsze nieuzasadnione obawy lokalnych społe-
s.m.o.), ok. 540 mln m3 biogazu o zawartości metanu
czeństw, jak i brak norm prawnych ustanawiających
na poziomie 60 proc. rocznie, co daje wielkość ok.
systemowo sprawę zagospodarowania odpadów
61.600 m3 biogazu na godzinę. Przyjmując, że agre-
żywnościowych jako pełnowartościowego substra-
gat kogeneracyjny o mocy elektrycznej 1 MW (licząc
tu energetycznego. Na palcach jednej ręki można
bardzo niekorzystnie) zużywa ok. 400 m3 biogazu na
policzyć te instalacje biogazowe, które wykorzystują
godzinę, taka ilość paliwa pozwala na instalację 150-
dostarczane lokalnie odpady żywnościowe.
200 bioelektrowni o mocy 1 MW każda.
Dokonując przeglądu marnotrawionej w Polsce
Wydaje nam się, że gra jest warta świeczki, tym
żywności, nietrudno zauważyć ogromną różno-
bardziej że odpady żywnościowe mogą stanowić
rodność wyrzucanych produktów. Pokusiliśmy się
efektywne uzupełnienie biomasy zasadniczej,
o ich zunifikowanie pod kątem wartości ener-
podnosząc jej wartość energetyczną, wydajność
getycznej i przyjęliśmy, że z 9 mln t rocznie uda
gazową oraz istotnie wpływając na skrócenie czasu
się zagospodarować na cele energetyczne „tyl-
retencji.
ko” 3 mln t. Dla łatwiejszego wyliczenia bilansu
Co należy zrobić, aby ograniczyć marnotraw-
bioelektrowni wynikającego z zagospodarowania
stwo żywności i skanalizować wykorzystanie jej
odpadów żywno-
odpadów? Rozwiązań
ściowych zało-
jest kilka, ale najważ-
Z 9 mln t wyrzucanej rocznie żywności w Polsce na cele energetyczne można by zagospodarować ok. 3 mln t
żyliśmy również, że kosztem dla właściciela bioelektrowni czy
niejsza jest szeroko zakrojona edukacja ekologiczna i społeczna. Oczywiście, należy
biogazowni będzie
w pierwszej kolejności
tylko koszt trans-
wszystko to, co daje
portu z maksymalnej odległości do 150 km, zaś
się jeszcze wykorzystać, przekazać potrzebują-
zyskiem dla dostawcy będzie minimalna stawka
cym ludziom w każdy bezpieczny i akceptowalny
opłaty utylizacyjnej lub jej całkowity brak. Oczywi-
sposób. Dopiero te odpady, które nie nadają się już
ście te wyliczenia zostawiamy właścicielom insta-
faktycznie do niczego (przyjmujemy, że stanowią
lacji biogazowych, ponieważ muszą one zawierać
one właśnie ową 1/3 całości) przeznaczyć na cele
„twarde” dane dotyczące pokonywanych odległości
energetyczne. To osiągniemy wyłącznie mądrymi
dowozu substratów i koszty rozliczenia odbioru
decyzjami administracyjnymi, zawierającymi takie
czy dostawy odpadów. Podjęcie się takiego wylicze-
przesłanki, które przekonają przeciętnego Polaka
nia z naszej strony byłoby niestosowne i na pewno
do zupełnie innego gospodarowania żywnością,
obarczone mniejszym lub większym błędem.
a w przypadku konieczności pozbycia się jej
Uśredniając wydajność biogazową odpadów żyw-
z różnych przyczyn, do takiego jej traktowania, aby
nościowych, na 350 m biogazu z 1 t suchej masy
nie uległa dalszemu zniszczeniu, a była przydatna
organicznej (a takie uśrednienie jest uprawnione,
do celów energetycznych jako pełnowartościowe
biorąc pod uwagę przytoczony wyżej skład odpa-
ekologiczne paliwo.
3
dów) możemy uzyskać z 3 mln t odpadów surowych ok. 1 800 000 t suchej masy, z czego otrzymamy ok. 1 350 000 t suchej masy organicznej (dane
NR 1 (52) styczeń 2019
ODPADY
Marek Kurtyka Aleksandra Krzywik Wojciech Łukaszek 55
wydarzenia
Arezzo gospodarzem największych tegorocznych targów pelletowych
zdj. Redakcja
NR 1 (52) styczeń 2019
Już po raz trzeci w toskańskim Arezzo odbędzie się Italia Legno Energia, drugie po Progetto Fuoco najważniejsze we Włoszech wydarzenie dedykowane sektorowi pelletu i jedyne w tym roku włoskie targi związane z energetycznym wykorzystaniem drewna.
// Targi w Arezzo budzą bardzo duże zainteresowanie zarówno klientów przemysłowych, jak i indywidualnych, którzy poszukują dostawców paliwa do swoich kotłów
I
56
talia Legno Energia (22-24 marca) odbywające się
ale skupiają się przede wszystkim na energetycznym
w centralnych Włoszech to ciesząca się coraz więk-
potencjale drewna dla ogrzewnictwa indywidualnego
szą popularnością wystawa producentów i dystrybu-
i przemysłowego oraz promują biznesowe możliwości
torów pelletu z całego świata, urządzeń grzewczych na
regionu Toskanii, charakteryzującego się rozległymi
pellet i drewno oraz maszyn i urządzeń do pozyskiwa-
terenami leśnymi, które są lokalnym źródłem biomasy.
nia, produkcji i przetwarzania biopaliw. Targi wyrastają
Już pierwsza edycja targów była dużym sukcesem – po-
z największego branżowego wydarzenia pelletowego na
nad 160 wystawców włoskich i zagranicznych prezen-
świecie – organizowanego co dwa lata Progetto Fuoco,
towało na blisko 25 tys. m2 ofertę kominków, piecyków,
wydarzenia zdj. Redakcja
grilli i kuchenek na drewno i pellet, kotłów pelletowych i dużych przemysłowych instalacji na biomasę, pelletu, drewna kominkowego i zrębki, maszyn leśnych i akcesoriów związanych z sektorem ogrzewania. Organizator wydarzenia – Piemmeti SpA – szacuje, że tegoroczną wystawę odwiedzi ponad 20 tys. osób. Biomasa w centrum uwagi – Jednym z zagadnień, na których szczególnie mocno skupimy się w tym roku podczas Italia Legno Ener-
zdj. Redakcja
gia, jest podniesienie świadomości wśród odbiorców końcowych w zakresie korzyści, jakie niosą ze sobą krótkie łańcuchy dostaw biomasy: efektywności kosztowej, stabilności, bezpieczeństwa i dostępu do systemów wsparcia dla odnawialnego ciepła – podkreśla Raul Barbieri, dyrektor toskańskiego wydarzenia. – Italia Legno Energia od początku stało się dla czołowych przedstawicieli branży związanej z energetycznym wykorzystaniem drewna kluczowym biopaliw, ale także instalatorzy, traderzy i projektanci doceniają wartość tych targów. W 2019 roku spotkają się po raz kolejny, aby wymienić się wiedzą i doświadczeniami, aktualnymi trendami i pomysłami na rozwój sektora – mówi Raul Barbieri. spotkanie branży biomasowej, podczas którego Polski pellet we Włoszech
sygnalizowane są nadchodzące w sektorze biopaliw
Podczas trzydniowej wystawy swoją ofertę prezentuje
trendy. W Arezzo spotykają się najwięksi europej-
kilkadziesiąt firm zagranicznych, m.in. z Łotwy, Litwy,
scy producenci i dystrybutorzy pelletu drzewnego
Słowacji, Czech czy Hiszpanii. Nie zabraknie także pol-
szukający nowych kontaktów biznesowych, zarów-
skich wystawców – producentów pelletu oraz kotłów
no wśród klientów przemysłowych, jak i indywi-
na pellet, którzy z targami związani są od ich początku.
dualnych. Z kolei dawkę wiedzy na Italia Legno
Wystawiają się oni samodzielnie albo korzystają ze
Energia gwarantują konferencje i warsztaty prowa-
stoisk włoskich kontrahentów, z którymi współpracu-
dzone przez ekspertów.
ją. – Włochy to dla polskiej branży pelletowej ważny
Ambasadorem polskiej branży pelletowej w Arezzo bę-
biznesowy kierunek. Nic dziwnego, że coraz większa
dzie „Magazyn Biomasa”, który z myślą o targach przy-
liczba krajowych przedsiębiorców interesuje się tam-
gotowuje włoskojęzyczny dodatek „Mercato del pellet
tejszym rynkiem. Obecność na Italia Legno Energia
in Polonia” dystrybuowany na stoisku redakcji podczas
firmom startującym z produkcją pelletu pozwala
trzech targowych dni. – Polskim przedsiębiorcom ofe-
ocenić biznesowy potencjał Włoch, a doświadczonym
rujemy wyjątkową możliwość promocji swojej marki
traderom spotkać się ze swoimi partnerami i zakon-
bez konieczności inwestowania we własne stoisko
traktować pierwsze zamówienia – komentuje Maciej
targowe. W tym roku dodatkową formą reklamy będzie
Kosiński z Polskiej Rady Pelletu.
pierwsza polska mapa producentów i dystrybutorów
NR 1 (52) styczeń 2019
eventem, na którym trzeba być. Nie tylko producenci
pelletu w języku włoskim – mówi Jolanta Kamińska Dlaczego Arezzo?
z „Magazynu Biomasa”. Więcej informacji na temat
Marcowe targi warto odwiedzić z kilku powo-
targów: https://italialegnoenergia.it/
dów. Przede wszystkim jest to międzynarodowe
Oprac. Redakcja 57
harmonogram branży STYCZEŃ 16th International Conference on Re21-22 newable Mobility “Fuels of the Future 2019
Niemcy (Berlin)
https://www.fuels-of-thefuture.com
Polska (Warszawa)
https://cbepolska.pl/pl
Polska (Nadarzyn)
https://centralnetargirolnicze.pl
12-15 Budma
Polska (Poznań)
https://www.budma.pl
13-14 Lignofuels 2019
Norwegia (Oslo)
https://www.wplgroup.com/aci/ event/lignofuels-2019
15-17 Ferma
Polska (Łódź)
http://targiferma.com.pl/
Polska (Podstolice koło Poznania)
www.magazynbiomasa.pl
Polska (Wrocław)
www.smaryioleje.eu
Holandia (Rotterdam)
https://www.wplgroup.com/aci/ event/biomass-trade
26 Easter European Pig Congress
Polska (Poznań)
http://pig-congress.com
27-28 Targi Enex/ Enex Nowa Energia
Polska (Kielce)
http://www.targikielce.pl
Polska (Warszawa)
https://sosexpo.ztw.pl
Polska (Arłamów)
www.magazynbiomasa.pl
Polska (Kielce)
http://www.targikielce.pl
Włochy (Arezzo)
https://italialegnoenergia.it
29 VI Emission and Energy Trading Summit LUTY 1-2 Centralne Targi Rolnicze
18
Warsztaty biogazowe „Biogazownia od A do Z”
20 Konferencja Smary & Oleje 20-21 4th Biomass Trade Summit Europe 2019
28 Sosexpo MARZEC
NR 1 (52) styczeń 2019
11-12
Konferencja „Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie”
15-17 Agrotech/Las Expo 22-24 Italia Legno Energia REKLAMA
XIX Międzynarodowe Targi Ferma Bydła XXII Międzynarodowe Targi Ferma Świń i Drobiu
15 - 17 lutego 2019 Hala EXPO / MOSiR Łódź
• Specjalistyczne targi technologii hodowli i chowu • Panele dyskusyjne i prelekcje w ramach forum • Ekspozycja maszyn i urządzeń • Wiele atrakcji i konkursów z nagrodami
58
Warsztaty biogazowe „Biogazownia od A do Z” Kontakt: Jolanta Kamińska tel. 790 439 216 biogaz@biomassmediagroup.pl
Konferencja „„Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie” Kontakt: tel. tel. 730 291 100 e-mail: agnieszka.keczkowska@biomassmediagroup.pl
Biomasa
i paliwa alternatywne
w ciepłownictwie
ED 3 IT ^ IO N
Konferencja
11–12 marca 2019 r. Hotel arłamów****
WYDARZENIE ADRESOWANE DO: • przedsiębiorstw ciepłowniczych, • przedstawicieli samorządów, • producentów i dostawców biomasy oraz paliw alternatywnych, • dostawców technologii do instalacji ciepłowniczych.
ZAkRES tEmAtYcZNY WYDARZENIA: • efektywność energetyczna w przedsiębiorstwach ciepłowniczych, • modernizacja ciepłownictwa – szanse i wyzwania, • krajowe i unijne przepisy prawa, • sektor cieplny a program ograniczenia niskiej emisji, • biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie, • kogeneracja biomasowa, • wybór technologii do instalacji biomasowej.
Więcej informacji: Jolanta Kamińska j.kaminska@magazynbiomasa.pl tel. 790 439 216
from the Woods to Fireplace
Dołącz do wydarzenia i dowiedz się jakie zmiany czekają sektor ciepłowniczy w Polsce!
Arezzo Exhibition Centre
22/24 March 2019
Technological solutions for heating and energy production with wood and agroforestry biomass
Formularz rejestracyjny:
www.magazynbiomasa.pl Organizator:
Technical Partner
Patronat medialny:
www.italialegnoenergia.it
Promosso da Promoted by
NR 1 (52) styczeń 2019 ISSN 2353-9321
Polska nie zrealizuje celu OZE
zdj. Shutterstock
/ Rosną ceny zielonych certyfikatów / FIT i FIP – rozwiązanie dla małych biogazowni
11–12
marca 2019 r.
Hotel Arłamów****
tel. 790 439 216