Magazyn Biomasa nr 2 (53)/2019 by Magazyn Biomasa

NR 2 (53) luty 2019 ISSN 2353-9321

PErsPEktywy BiOmAsy w ciEPłOwnictwiE

/ Polska zapłaci 8 mld za fiasko celu OZE?

zdj. Shutterstock

/ PGB – największy wygrany aukcji dla biogazowni / Autobusy elektryczne wjechały do polskich miast

11–12

marca 2019 r. Hotel arłamów****

tel. 790 439 216

ack

model 2680 tr

model 2680

od redakcji

Dwa filary Rozmawiając dziś o energii odnawialnej musimy przenieść punkt ciężkości tych rozmów z energetyki rozumianej jako produkcja i dystrybucja energii elektrycznej na cały rynek energii, a więc także sektor cieplny. Ten w najbliższych latach czekają ogromne zmiany, których głównym elementem będą kogeneracja i OZE. Aby nieunikniona transformacja ciepłownictwa przebiegła sprawnie, konieczna jest odpowiednia strategia, która wskaże cel i regulacje prawne, które nakreślą ścieżkę jego osiągnięcia. Jaki to cel? Ciepło niskoemisyjne, a w dalszej perspektywie zeroemisyjne. Jak go osiągnąć? O tym m.in. rozmawiam w tym numerze „Magazynu Biomasa” z Bogusławem Regulskim z Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, który wyraźnie podkreśla rolę kogeneracji i „zielonych technologii” jako niezbędnych do modernizacji krajowego rynku energii cieplnej i wskazuje, że polska energetyka powinna w równym stopniu opierać się na dwóch filarach: sektorze energii i sektorze ciepła. O czekających ciepłowników zmianach będziemy rozmawiać z Państwem już za kilka tygodni podczas marcowej konferencji „Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie”, adresowanej do tych przedsiębiorstw, które będą modernizować swoje instalacje i zastanawiają się nad wyborem paliwa. Razem z gronem ekspertów wskażemy Państwu różne scenariusze uwzględniające rolę biomasy czy RDF. W lutowym „Magazynie Biomasa” zwracamy się w kierunku naszych wschodnich sąsiadów – Ukrainy i Białorusi, publikując artykuły obrazujące potencjał gospodarczy tych krajów, przede wszystkim w kontekście nawiązywania współpracy z tamtejszymi firmami działającymi w branży OZE czy drzewnej. Co więcej, zainteresowanie rodzimych przedsiębiorców rynkami wschodnimi postanowiliśmy przekuć w nową inicjatywę: misję gospodarczą „Magazynu Biomasa” na Białoruś. Celem tego projektu jest ułatwienie Państwu nawiązania kontaktów handlowych z Białorusią oraz pokazanie możliwości współpracy w obszarze sprzedaży technologii i maszyn do pozyskiwania i przetwórstwa biomasy oraz pelletu. Wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszam do kontaktu z redakcją. Na łamach wracamy także do tematu fałszerstw w branży pelletu (będziemy go kontynuować w następnych wydaniach) oraz elektromobilności, opisując rynek autobusów elektrycznych w Polsce. W sekcji biogazowej przeczytacie Państwo o planach Polskiej Grupy Biogazowej oraz zapoznacie się z rankingiem kukurydzy na biogaz. Do lutowego numeru dołączona jest mapa elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni opalanych biomasą, która w pewnym stopniu obrazuje nam sytuację na krajowym rynku biomasy. Zapraszam do lektury.

Jolanta Kamińska REDAKTOR naczelna

spis treści

magazyn dla profesjonalistów

AKTUALNOŚCI 6

Aktualności Polska

Aktualności świat

FORUM BIOMASY 10

Eksperci branży biogazowej odpowiadają na pytanie o sposoby ograniczania ryzyk inwestycyjnych

RYNEK PELLETU 12

Sprzedaż pelletu – nieuczciwe praktyki producentów

BIOGAZ NA ŚWIECIE 16

Ukraina się zmienia – również w OZE

RYNEK BIOGAZU 24

Polska Grupa Biogazowa: Biogazownie będą coraz bardziej potrzebnym elementem rynku energii i utylizacji odpadów w Polsce

Kukurydza na biogaz

MISJA NA BIAŁORUŚ 34

Białoruś oferuje atrakcyjne warunki dla inwestujących w zakłady przetwórcze

RYNEK OZE 38

Zapłacimy 8 mld złotych za brak realizacji celu OZE?

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE 42

Biomasa ma dobre perspektywy w ciepłownictwie

BIOMASA W PRZEMYŚLE 50

Jest olej z biomasy, a będą biotekstylia i biotworzywa

ELEKTROMOBILNOŚĆ 52

Polskie autobusy elektryczne: Solaris i Ursus już produkują. W kolejce Rafako, Autosan i… PZL Sędziszów

WYDARZENIA 56

Energetyka i odnawialne źródła energii w Kielcach

Nowoczesne rolnictwo na Agrotech

Harmonogram branży

zdj. Polska Grupa Biogazowa

spis treści

zdj. IGCP

Polska Grupa Biogazowa: Biogazownie będą coraz bardziej potrzebnym elementem rynku energii i utylizacji odpadów w Polsce / 24

Bogusław Regulski, wiceprezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie: Biomasa ma dobre perspektywy w ciepłownictwie / 42 Członek UPEBI

Prezes Zarządu: Maciej Roik m.roik@biomassmediagroup.pl Członek Zarządu: Maciej Kosiński m.kosinski@biomassmediagroup.pl Biuro Zarządu: Monika Michalska biuro@biomassmediagroup.pl tel: +48 791 44 33 22 Wydawca: Biomass Media Group Sp. z o. o. ul. Polna 7, 62-006 Kobylnica NIP: 777 326 38 86 REGON: 3644 9792 6, KRS: 0000626900 tel: +48 791 44 33 22 biuro@biomassmediagroup.pl www.biomassmediagroup.pl

Redaktor naczelna: Jolanta Kamińska j.kaminska@magazynbiomasa.pl Redaktor prowadząca: Beata Klimczak beata.klimczak@magazynbiomasa.pl Redakcja: Rafał Wąsowicz rafal.wasowicz@magazynbiomasa.pl Dział sprzedaży reklam: Agnieszka Kęczkowska agnieszka.keczkowska@biomassmediagroup.pl +48 730 291 100 Michał Plutowski michal.plutowski@biomassmediagroup.pl +48 536 100 122 Dział prenumeraty: prenumerata@magazynbiomasa.pl +48 791 44 33 22

Członek założyciel PRP

Korekta: Elżbieta Ignacionek Skład: Studio DoDo Adres redakcji: Magazyn Biomasa ul. Polna 7, 62-006 Kobylnica k/Poznania redakcja@magazynbiomasa.pl www.magazynbiomasa.pl fb.com/magbiomasa Nakład: 1900 egzemplarzy Druk: Betmor Redakcja nie bierze odpowiedzialności za treści reklam i nie zwraca tekstów niezamówionych. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów, zmiany ich tytułów i doboru zdjęć.

zdj. Solaris

Aktualności Polska

NR 2 (53) luty 2019

Transport publiczny inwestuje w nowoczesność

Biomasa na drugim miejscu na rynku mocy z OZE

W 2018 r. polskie miasta postawiły na moderniza-

Według danych Urzędu Regulacji Energetyki na

cję taboru komunikacji publicznej. Zarejestrowano

koniec 2018 r. moc zainstalowana elektrowni OZE

317 pojazdów z napędem alternatywnym, w tym aż

wyniosła 8593,430 MW i była o 55,083 MW większa

63 z nich ma napęd elektryczny, a 200 to hybrydy

niż na koniec 2017 r. W strukturze OZE w Polsce

– podała firma JMK Analizy Rynku Transportowe-

pod względem mocy zainstalowanej dominowały

go. Liderem w rankingu jest Zielona Góra, w której

elektrownie wiatrowe – 68,2 proc. Na drugim miej-

na koniec 2018 r. kursowało aż 36 elektrobusów.

scu pod względem mocy zainstalowanej na koniec

Warszawa znalazła się na drugim miejscu z liczbą

2018 r. były źródła biomasowe z udziałem ok. 15,9

31 autobusów elektrycznych, a trzecie miejsce zajął

proc. – 1362,87 MW. Na trzecim miejscu – elektrow-

Kraków, gdzie kursuje ich 26.

nie wodne z udziałem ok. 11,4 proc. – 981,504 MW.

Krytykują PEP2040 Siedem stowarzyszeń branżowych, związanych z techniką stosowaną w budynkach oraz kance-

Będą nowe ładowarki do aut na A4 i S8

laria prawna Solivan uważają, że zaproponowa-

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

ny przez Ministerstwo Energii projekt „Polityki

ogłosiła przetarg na dzierżawę lokalizacji pod

energetycznej Polski do 2040 r.” wymaga istotnych

stacje ładowania samochodów elektrycznych. Będą

korekt i uzupełnień. Główna uwaga jest taka, że

mogli z nich korzystać kierowcy korzystający z au-

niedostatecznie uwzględniona, a w wielu obsza-

tostrady A4 i drogi ekspresowej S8. Drogi te łączą

rach wręcz pominięta została kwestia efektyw-

Wrocław z Katowicami oraz Wrocław z Łodzią.

ności energetycznej i udział energii odnawialnej

Przetarg dotyczy dzierżawy miejsc pod budowę

w budynkach, nieuwzględniona jest również

ogólnodostępnych punktów ładowania pojazdów

ścieżka całkowitego odejścia od stosowania paliw

elektrycznych na trzynastu miejscach obsługi

kopalnych w budynkach do roku 2050, pominięta

podróżnych (MOP) kategorii I: Krajków Pd., Kraj-

kwestia wymogu udziału OZE w nowych i istnie-

ków Pn., Przysiecz, Jankowice Wielkie, Wierzbnik,

jących budynkach jednorodzinnych oraz wieloro-

Prószków, Proboszczowice i Chechło oraz pięciu

dzinnych. Konsultacje PEP2040 prowadzone były

na S8: Gózew Pn., Chojny, Dąbrowa Wielka, Jonas

do 15 stycznia 2019 r.

Pn. i Jonas Pd.

Aktualności Polska wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych

W Ministerstwie Energii z końcem stycznia zaszły zmiany personalne na stanowiskach dyrektorów departamentów energii odnawialnej

i innych paliw odnawialnych.

„Czyste Powietrze” – program wznowiony

i rozproszonej oraz energii jądrowej. Andrzeja

Od 21 stycznia wznowiono przyjmowanie wnio-

Kaźmierskiego na stanowisku dyrektora depar-

sków w programie „Czyste Powietrze”. Przerwa

tamentu OZE zastąpił Piotr Czopek, a nowym

w naborze spowodowana była koniecznością

dyrektorem departamentu energii jądrowej

dostosowania systemu informatycznego do no-

został Tomasz Nowacki. Departament ener-

wych przepisów, które zaczęły obowiązywać od

gii odnawialnej i rozproszonej jest jednym z

1 stycznia. Jak poinformował NFOŚiGW, do 31

najważniejszych w ministerstwie. Odpowiada

grudnia 2018 r. Wojewódzkie Fundusze Ochrony

m.in. za inicjowanie i realizację zadań w zakresie

Środowiska i Gospodarki Wodnej łącznie przyjęły

opracowania propozycji działań dotyczących

formalnie ponad 25 tys. wniosków. – Największe

odnawialnych źródeł energii, ciepłownictwa

zainteresowanie programem jest na Śląsku i Ma-

i kogeneracji, w tym biokomponentów i biopa-

zowszu, gdzie złożono odpowiednio ponad 3,5

liw ciekłych zmierzających do realizacji celów

tys. oraz ponad 2,3 tys. wniosków. Do 17 stycznia

krajowych w zakresie udziału energii i paliw

2019 r., podpisano przeszło 100 umów na kwotę

z odnawialnych źródeł energii zużywanych

ponad 1 mln zł dofinansowania – poinformował

w sektorach energii elektrycznej, ciepła lub chło-

prezes zarządu NFOŚiGW Kazimierz Kujda. Oprac. Beata Klimczak

du oraz transportu, a także w zakresie określania

REKLAMA

3 IT ^ IO N

Promoted by

NR 2 (53) luty 2019

Zmiany personale w Ministerstwie Energii

from the Woods to Fireplace

Arezzo Exhibition Centre

22/24 March 2019

Technological solutions for heating and energy production with wood and agroforestry biomass Technical Partner

www.italialegnoenergia.it

zdj. Xebec

Aktualności Świat

Waszyngton chce być w 100 proc. „zielony” Burmistrz amerykańskiego stanu Waszyngton podpisał dokumenty zobowiązujące dystrykt do produkcji energii elektrycznej w 100 proc. ze źródeł odnawialnych do 2032 r. Wcześniej władze deklarowały, że do tego czasu produkcja prądu z OZE wyniesie 50 proc., więc zmiana strategii jest bardzo ambitna. Popraw-

Włoska biometanownia AIMAG już otwarta Pod koniec stycznia firma Xebec Adsorption, dostawca „zielonych” technologii, ogłosiła oficjalne uruchomienie swojego pierwszego projektu we Włoszech – biometanowni AIMAG. Instalacja produkuje RNG, czyli biogaz oczyszczony do jakości biometanu, który zatłaczany

ka do ustawy w tej sprawie została podpisana przez Muriel Browser 18 stycznia i wskazuje 57 inicjatyw, które mają pozwolić osiągnąć stanowi założony cel. W 2019 r. Waszyngton planuje produkować 17,5 proc. energii z OZE, w 2020 r. – 20 proc. z 2,175 proc. udziałem energii solarnej. Miks OZE w stanie uwzględnia udział energii słonecznej, wiatrowej, biomasowej, biogazowej, geotermalnej i energii ogniw paliwowych.

jest do lokalnej sieci gazowej AS RETIGAS. Substratem NR 2 (53) luty 2019

do produkcji biogazu jest organiczna frakcja odpadów komunalnych. Firmą odpowiedzialną za projekt i budowę obiektu jest włoska spółka Atzwanger, która zdecydowała, że technologia Xebec wykorzystująca

Pilotażowa biogazownia w Rio de Janeiro

adsorpcję zmiennociśnieniową (PSA) jest najbardziej

Nowa pilotażowa technologia produkcji biogazu

korzystnym cenowo i prostym do wdrożenia rozwią-

z odpadów komunalnych pracuje w brazylijskim Rio

zaniem. AIMAG to jeden z wielu projektów biome-

de Janeiro. Biogazownia zlokalizowana jest w Caju,

tanowych rozwijanych we Włoszech. Rząd stawia na

przy firmie utrzymującej czystość w mieście. Insta-

wykorzystanie RNG w transporcie, przeznaczając na

lacja z tony odpadów produkuje od 100 do 150 m3

inwestycje tego typu blisko 4,7 mld euro.

biogazu o zawartości 50-60 proc. metanu. Dziennie w Caju utylizowane jest ok. 30 t substratu. Biogazow-

Japońskie elektrownie będą spalać pellet

nia pracuje w technologii opracowanej na Uniwersytecie Minas Gerais we współpracy z firmą Methanum Tecnologia Ambiental Ltda i Comlurb. Cała instalacja mieści się w modułach wielkości kontenerów

Pacific BioEnergy Corp. poinformowała o zawarciu

transportowych. Produkowany biogaz jest magazyno-

dwóch długoterminowych umów na dostawy pelle-

wany, a poferment wykorzystywany jako nawóz.

tu do japońskiego sektora energetycznego w latach 2020-2022 r. W tym czasie firma będzie dostarczać 170 tys. t pelletu rocznie do nowo budowanych elektrowni biomasowych. – To porozumienie uzupełnia istniejące portfolio kontraktowe firmy na

Francja chce postawić na biomasę

europejskim i japońskim rynku i potwierdza naszą

Francuski rząd we współpracy ze spółką energe-

pionierską rolę w regionie azjatyckim – skomento-

tyczną EDF rozpoczął analizę możliwości moder-

wał Dan Steele, prezes Pacific BioEnergy. Od 1994 r.

nizacji 1,200 MW elektrowni Cordemais z węgla

przedsiębiorstwo „wypuściło” na rynek ponad 4 mln t

na biomasę. Ministerstwo ds. Ekologicznych opu-

odpadów tartacznych i pozostałości drzewnych.

blikowało taką informację 23 stycznia br., dodając,

zdj. EDF

Aktualności świat powiodą, biomasa będzie współspalana z węglem w proporcji 50/50 proc., w przyszłości natomiast cały obiekt będzie zasilany wyłącznie biomasą.

Toschiba buduje elektrownię biomasową Należąca do Toshiba Energy Systems & Solutions Corp. spółka – córka Sigma Power Ariake Corp. zawarła porozumienie z władzami japońskiego miasta Omuta na budowę 44 MW elektrowni biomasowej. że ewentualna inwestycja wpisywałaby się w plan

trowni Mikawa i będzie składał się z dwóch bloków

wygaszenia elektrowni węglowych w kraju do 2022 r.

o mocy 22 MW każdy. Budowa elektrowni roz-

Obecnie przedmiotem analizy jest określenie wpły-

pocznie się jesienią br., a jej otwarcie zaplanowano

wu zmiany paliwa w instalacji na jakość powietrza,

na początek 2020 r. Istniejąca instalacja Mikawa

dostępności biomasy i bezpieczeństwa sieci energe-

rozpoczęła pracę w 2005 r. jako jednostka spalająca

tycznej w zachodniej Francji. Instalacja Cordemais

węgiel. W 2008 r. zaczęto tam współspalać biomasę,

składa się z dwóch bloków węglowych, każdy o mocy

a od 2017 r. wykorzystuje wyłącznie biomasę jako

600 MW. Obecnie na terenie elektrowni EDF testuje

paliwo. Inwestycja Toschiba ma pomóc Japonii osią-

możliwość wykorzystania biomasy drzewnej oraz

gnąć cel 22-24 proc. energii z OZE do 2030 r.

pelletu przemysłowego kategorii B. Jeśli testy się

Oprac. JOlanta Kamińska REKLAMA

ZAMIEN ODPADY W DOCHODY

NR 2 (53) luty 2019

Obiekt powstanie w sąsiedztwie istniejącej elek-

Nijhuis dostarcza sprawdzone rozwiązania dla zrównoważonego wykorzystania wody i surowców z wykorzystaniem najnowocześniejszych, inteligentnych rozwiązań. W dążeniu do CYRKULARNEJ ekonomii przenosimy przemysłowe rozwiązania do sektora rolnego. Chcesz wiedzieć więcej? Wejdź na www.nijhuisindustries.com/pl

forum biomasy

Na jakie technologie powinni stawiać inwestorzy, by ograniczać ryzyka i bezpiecznie pozyskiwać biogaz?

Janusz Nikiel wiceprezes zarządu TOREN S.A. Rynek biogazu w Polsce uzyskał nareszcie warunki do tego, aby mogły rozwijać się biogazownie rolnicze. Kluczowe jest ograniczanie ryzyka biznesowego. Należy postawić na rozwiązania technologiczne oraz optymalizację kosztów zaopatrzenia. Inwestorzy powinni wykorzystać substraty z biomasy odpadowej, co obniża koszty zaopatrzenia i pozwala rezygnować z surowców do produkcji żywności i paszy. Zaprezentowane np. kilka lat temu rozwiązania do przetwarzania słomy na substrat nie miały praktycznego wpływu na polski rynek. Okazały się przedwczesne, gdyż brakowało odpowiednich uregulowań prawnych. Ponadto propozycje zagraniczne były zbyt kosztowne, a krajowe nie osiągnęły dojrzałości NR 2 (53) luty 2019

technologicznej, aby zaistnieć na rynku. Aktualnie w Polsce obserwuje się intensywne prace nad tego typu technologiami, które powinny spełnić oczekiwania właścicieli biogazowni. Dlatego każdy, kto planuje budowę biogazowni lub modernizację istniejącej, powinien już w tym roku poszukiwać tego typu rozwiązań.

Grzegorz Piechota właściciel GP Chem Obecnie trwają bardzo intensywne prace w obszarze legislacyjnym nad opracowaniem założeń ustawowych do Ustawy o OZE w kontekście wytwarzania i wtłaczania do sieci biometanu produkowanego w biogazowniach rolniczych lub biometanowniach. Mając na uwadze intensyfikację tych prac oraz ich zakres, bardzo zasadnym wydaje się inwestowanie w technologie poprawiające jakość biogazu ze szczególnym uwzględnieniem poprawy jakości biogazu do parametrów biometanu (96 proc. CH4). Początkowo warto zainwestować w skuteczne odsiarczanie, usuwanie nadmiaru wilgotności poprzez schłodzenie gazu do „punktu rosy” oraz usuwanie siloksanów z biogazu na węglu aktywnym. Warto zacząć uszlachetniać biogaz, podnosząc jego kaloryczność, a jednocześnie chronić pracujący kogenerator przed wpływem szkodliwych substancji w nim zawartych, by w kolejnych, bardziej zaawansowanych stopniach puryfikacji płynnie przejść do technologii membranowych oraz tych bazujących na bardziej zaawansowanych technikach rozdziału komponentów z fazy gazowej.

Forum Biomasy

Ewa Reńska specjalista ds. żywienia zwierząt Alltech Poland Sp. z o.o. Na etapie wyboru technologii instalacji biogazowej powinniśmy przede wszystkim zwracać uwagę na dostępność substratów przez cały okres pracy instalacji oraz ich dostępność pod względem ilościowym, tak aby zapewnić ciągłość pracy i stabilny poziom produkcji biogazu. Najbardziej klasyczną i gwarantującą stabilną pracę oraz stały poziom wielkości produkcji biogazu jest technologia w tzw. systemie NaWaRo. Opiera się ona na wytwarzaniu biogazu z kiszonki z kukurydzy oraz substratów płynnych w postaci gnojowicy. Plusem tej technologii jest stabilna produkcja biogazu, jednak pod względem ekonomicznym jest ona droga z uwagi na wysoki koszt kiszonki z kukurydzy. W celu optymalizacji kosztów wytwarzania biogazu można ją zastąpić substratami w postaci odpadów z przemysłu rolno-spożywczego, owocowo-warzywnego oraz produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego. Przy odpowiednim doborze składu ilościowego w/w substratów możemy uzyskać stabilną pracę instalacji zarówno pod względem biologicznym, jak i poziomu produkcji biogazu. Innym sposobem optymalizacji kosztów wytwarzania biogazu i zwiększenia poziomu uzysku biogazu z tej samej jest wspomaganie procesów fermentacji przez lepsze wykorzystywanie użytych substratów, ich redukcję przy jednoczesnym, stabilnym zachowaniu produkcji biogazu. Zmniejszenie lepkości substratu wpływa na skrócenie czasu pracy mieszadeł, czyli obniża stopień ich zużycia. Jednocześnie zużywamy mniej energii na pracę tych urządzeń. Reasumując, przy planowaniu inwestycji i wyborze technologii oraz rozwiązań techniczno-konstrukcyjnych wytwarzania biogazu powinniśmy wybierać technologie tradycyjne i sprawdzone.

NR 2 (53) luty 2019

ilości substratów jest stosowanie enzymów hydrolitycznyh, których zadaniem

Andrzej Lewicki Pracownia Ekotechnologii Instytutu Inżynierii Biosystemów UP w Poznaniu Odpowiedź jest bardzo prosta. Otóż najlepiej stawiać na technologie, które sprawdziły się w polskich warunkach. Krajowy rynek, mimo że jeszcze bardzo mały i młody, przetestował już szeroką gamę różnego rodzaju technologii z całego świata. Po funkcjonowaniu tych instalacji łatwo zobaczyć, które z nich się sprawdziły, a które nie. Każdy kierownik biogazowni jest skarbnicą wiedzy na temat plusów i minusów swojej instalacji. Natomiast jeszcze większe doświadczenie mają kierownicy nadzorów technologicznych, którzy w swoim portfolio posiadają więcej niż jedną instalację. O ile więc czasami może być trudno poznać całą prawdę od kierownika bądź właściciela, bo naturalnym, szczególnie w naszej polskiej mentalności, jest lekkie upiększanie wizerunku tego, co nasze, to zaangażowanie do konsultacji i obiektywnego spojrzenia kierowników nadzorów technologicznych uważam za klucz do sukcesu przy wyborze najlepszej dostępnej technologii.

Rynek pelletu

Sprzedaż pelletu – nieuczciwe praktyki producentów Przypadek fałszerstwa pelletu drzewnego w jednej z sieci DIY odnotowany kilka miesięcy temu pokazuje, jak dużym problemem jest kwestia jakości biopaliw sprzedawanych w Polsce. NR 2 (53) luty 2019 12

październiku 2018 r. na łamach „Rynku

Walka z wiatrakami?

Pelletu” opisywaliśmy temat nieuczciwych

Specjalny zespół ds. monitorowania rynku i fał-

praktyk producentów pelletu, wśród których zde-

szerstw działa przy Polskiej Radzie Pelletu – jedy-

cydowana większość dotyczyła właśnie fałszerstw

nym branżowym stowarzyszeniu zajmującym się

związanych z certyfikacją produktu, kopiowania

m.in. sprawami nieprawidłowości w sektorze pelletu

opakowań innych firm czy rejestrowania nazw

i inicjującym postępowania cywilne i karne oraz

nawiązujących lub podobnie brzmiących do

przed instytucjami nadzoru rynku (UOKiK i PIH)

uznanych na rynku brandów. Powszechna jest

w stosunku do stwierdzonych oszustw. - Polska Rada

także sprzedaż pelletu, którego właściwości fizy-

Pelletu prowadzi kilkanaście zgłoszeń dotyczących

ko-chemiczne odbiegają, i to znacznie, od tych

podejrzenia fałszowania pelletu, fałszowania znaków

deklarowanych przez producenta.

towarowych bądź wprowadzania klienta w błąd.

Jak się okazuje, pellet drzewny kupowany przez

Od początku istnienia stowarzyszenia, zgłosiliśmy

konsumentów w jednej z sieci DIY stał się na

do EPC (European Pellet Council – Europejskiej

tyle „popularny”, że sprawa znajduje odbicie

Rady Pelletu – przyp. red.) ponad 20 przypadków

w dyskusjach forumowiczów w Internecie lub

fałszerstw wraz z pełnym udokumentowaniem.

wśród członków zamkniętych grup poświęco-

Można śmiało powiedzieć, że udało się nam kilka

nych ogrzewaniu na Facebooku. Zdjęcia spieków

spraw skutecznie doprowadzić do końca i podmioty

w kotle pelletowym, domowe sposoby sprawdze-

zostały wpisane na tzw. czarną listę, w konsekwencji

nia jakości pelletu przez rozpuszczenie granula-

już nigdy nie będą mogły ubiegać się o uzyskanie

tu w szklance wody, informacje, że testowa partia

certyfikatu ENplus/DINplus, a obecnie toczą się

przesłana przez producenta była w porządku,

wobec nich postępowania. Wszystkie te przypadki

a kolejne, „normalne” zamówienie powoduje

wymagają dogłębnej analizy i sprawdzenia – komen-

problemy z piecem… To świadectwo skali niepra-

tuje Agnieszka Kędziora-Urbanowicz z Polskiej Rady

widłowości w branży. I choć tego typu incydenty

Pelletu.

nie są regułą, na pewno nie można ich bagate-

Do skutecznej walki z procederem oszustw

lizować, ponieważ rzutują na opinię o całym

w branży pelletu potrzebna jest świadomość, że

sektorze.

jako konsumenci mamy prawo zgłaszać towar

Rynek pelletu niezgodny z opisem producenta np. do Urzędu

REKLAMA

Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Nie jest to niestety powszechne – zazwyczaj niezadowolony z produktu klient poprzestaje na zamieszczeniu negatywnej opinii w Internecie, albo po prostu rezygnuje ze współpracy z firmą. Ta jednak nadal sprzedaje swój towar. Walkę z nieuczciwymi producentami biopaliw ułatwi także upowszechnianie wiedzy na temat pelletu oraz norm jakości. – Ogromna większość sprzedawców pelletu twierdzi, że ich granulat spełnia np. normy DINplus. Ale to nie to samo co posiadanie certyfikatu i kupujący musi mieć świadomość, że taka deklaracja nie musi być prawdziwa. Znam sprawy, gdzie rzekomy pellet premium okazywał się produktem zawierającym dodatki plastiku czy płyt drewnopochodnych – mówi Maciej Kosiński z Polskiej Rady Pelletu. – Warto więc kupować towar u sprawdzonych dostawców, wybierać uznane na rynku brandy i sięgać po NR 2 (53) luty 2019

pellet certyfikowany. A w przypadku stwierdzenia niezgodności granulatu z opisem zgłaszać sprawę do Polskiej Rady Pelletu albo innych stowarzyszeń konsumenckich – dodaje. Przełomowa sprawa Przełomową sprawą z kategorii „nieuczciwych praktyk” może być obecnie toczące się postępowanie wobec pomorskiego przedsiębiorcy, który za pośrednictwem ogólnopolskiej sieci handlowej sprzedawał pellet posługując się sfałszowanym certyfikatem ENplus. Z nieoficjalnych informacji dowiedzieliśmy się, że sprawa wykracza poza kwestię bezprawnego posługiwania się certyfikatem, bo dotyczy także samej jakości pelletu – licznych zanieczyszczeń i wtrąceń obecnych w produkcie, których charakter w ogóle wyklucza możliwość jego spalania w domowych kotłach! Sprawę do prokuratury zgłosiła Polska Rada Pelletu, ale jak komentuje Agnieszka Kędziora – Urbanowicz „szczegóły będą mogły być przekazane w późniejszym czasie”.

AMS elektronik

66-225 Szczaniec, ul. Lipowa 31 tel. 604 461 595, e-mail: ams@e7.pl 14

Jolanta Kamińska Co grozi producentom biopaliw stosującym nieuczciwe praktyki i wprowadzającym klientów w błąd? Czytaj w następnym numerze „Magazynu Biomasa”.

Materiał promocyjny

Jak obniżyć koszty produkcji pelletu?

zdj. materiały Compte For-Tech

irma Compte.R jest znanym francuskim producentem kotłów na szeroko rozumianą

biomasę dla przemysłu, jak i ciepłowni miejskich o mocy do 10 MW. W swojej gamie produktów oferuje również generatory gorących gazów GAC wykorzystywanych jako źródło ciepła przy suszeniu biomasy do produkcji pelletu w suszarniach bębnowych. Wieloletnie doświadczenie oraz praca działu R&D zaowocowała udoskonaleniami, które służą poprawie

NR 2 (53) luty 2019

Compte.R proponuje rozwiązania umożliwiające obniżenie kosztów suszenia surowca do produkcji pelletu.

jakości suszonego materiału oraz obniżeniu kosztów suszenia. W zakładzie SGA położonym tuż obok siedziby firmy Compte.R produkuje się 4 t pelletu na godzi-

W celu obniżenia zawartości popiołu w surowcu do

nę. Gorące spaliny do suszarni bębnowej wytwarza

granulacji Compte.R opracował i wdrożył urządzenie

GAC produkcji Compte.R o mocy 4,5 MW. W celu

o nazwie SAE. Separator ze stali żaroodpornej ma na

obniżenia zużycia paliwa (kora i zrębki mokre) za-

celu wyłapanie lotnych pyłów i zapobieganie przedo-

instalowano rekuperację spalin. Ciepło odpadowe,

staniu się iskier do bębna. Po zamontowaniu SAE

które normalnie jest tracone na kominie, zostaje

zawartość popiołu spadła z ok. 1 proc. do 0,4 proc.,

zawracane do suszarni. Dzięki temu podajemy do

dlatego aktualnie producent pelletu spokojnie

suszarni podgrzane powietrze o temperaturze

mieści się w normie DINplus, która dopuszcza

ok. 90 st. C.

0,7 proc., paląc paliwem słabej jakości, czyli możliwie

Realnie dało to obniżenie zużycia paliwa 10 proc.

najtańszym. Paliwo wilgotne spalane jest na ruszcie

W tym konkretnym przypadku daje to oszczęd-

schodkowym w palenisku AVF450.

ność 1.800 ton surowca przy 8200 godzinach pracy z pełnym obciążeniem. Firma SGA zwraca również uwagę, że oprócz oszczędności w paliwie, zawracane wilgotne powietrze poprawia proces suszenia i poprawia jakość surowca, który trafia do granulatora.

COMPTE FOR-TECH Sp. z o.o. ul. Liściasta 13 89-600 Chojnice tel. +48 662 211 532 15

Biogaz na świecie

Ukraina się zmienia – również w OZE

NR 2 (53) luty 2019 16

Dzisiejsza Ukraina nie jest tym samym krajem, co kilka lat temu. Pomimo wydarzeń w Donbasie, państwo powoli, ale pewnie, wychodzi z kryzysu. Podejmuje strategiczne działania m.in. w celu energetycznego uniezależnienia się od Rosji poprzez rozbudowę energetyki opartej na własnych źródłach oraz faktycznego, a nie tylko formalnego, zaprzestania importu rosyjskiego gazu.

iezależność energetyczna jest jednym z istot-

czyli ok. 27-28 UAH za 1 USD. Chociaż inflacja

nych elementów kształtowania nowej tożsa-

wynosi ciągle ok. 10 proc., jest już jednak przewidy-

mości narodowej, w której proces zbliżenia z Europą

walna i zmiany cen mają charakter podobny do upo-

wydaje się być już nieodwracalny, a szereg procesów,

rządkowanej gospodarki wolnorynkowej. Wyjątek

w tym transformacji energetycznej, przypomina nam

stanowią ceny energii gazowej, której dostosowanie

nieodległe czasy polskiej energetyki.

do warunków rynkowych jest realizowane ponie-

Kurs ukraińskiej waluty (UAH – hrywna) do USD

kąd administracyjnie pod presją Banku Światowe-

wynosi obecnie prawie tyle samo, co w lutym 2015 r.,

go i Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Biogaz na świecie Tabela 1. Podstawowe dane ekonomiczne Ukrainy Wskaźnik

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019*

2020*

Nominalny PKB (mld UAH)

1465

1587

1980

2383

2983

3195

3572

3975

Nominalny PKB (mld USD)

193

133

112

b.d.

PKB per capita (USD)

4216

3119

2122

2174

2358

2552

2834

3132

Zmiana PKB (proc.)

0,0

- 6,6

- 9,8

2,3

2.5

3,5

4,0

Inflacja CPI (proc.)

0,5

24,9

43,3

12,4

13.7

9,8

6,5

6,0

Zadłużenie zagraniczne (proc. PKB)

78,6

97,6

131,5

119,8

110.2

129,2

126,4

122,2

* – prognoza Rezerwy walutowe wynoszą ok. 19 mld USD, co

– elektryczność: 11 proc.;

zapewnia blisko 4-miesięczny import ze środków

– transport: 10 proc.

rezerwy walutowej (Polskie rezerwy wynoszą 112 mld

Cel na 2035 r. wynosi 25 proc. udziału energii z OZE

USD).

w końcowym zużyciu energii brutto. Stan obecny i perspektywy rozwoju sektora

ny, łatwość prowadzenia interesów (według Banku

biogazu na Ukrainie

Światowego) – 76. miejsce na świecie i jest to awans

Na Ukrainie funkcjonują 33 biogazownie o mocy

ze 152. miejsca w 2012 r. Nie są to zapewne wskaź-

elektrycznej 46 MW (luty 2019 r., według danych

niki wysokie, ale pamiętajmy, że kraj praktycznie

Państwowej Agencji Efektywności Energetycznej

od czterech lat jest w stanie wojny i musi przezna-

i Poszanowania Energii, http://saee.gov.ua), przy czym

czać znaczne środki na utrzymanie armii. Wielkim

w całym 2018 r. przybyło 12 instalacji o łącznej mocy

plusem jest na Ukrainie powszechny dostęp do

13 MWel. W sektorze rolniczym wybudowano cztery

Internetu, również w miejscach publicznych, spraw-

biogazownie i jest ich obecnie 13, o łącznej mocy 28

nie działająca sieć komórkowa, stosunkowo dobra

MW, jednak co najmniej trzy z nich nie produkują

komunikacja lotnicza oraz stale, chociaż ciągle zbyt

energii elektrycznej.

wolno poprawiający się stan kolei i dróg.

W fazie budowy lub przygotowania znajduje się kil-

Ukraina stawia sobie za cel udział energii z OZE

kanaście projektów biogazowych, przy czym prawie

w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 r. na

nie ma projektów „małych”, co w przypadku Ukra-

poziomie 11 proc.:

iny oznacza instalacje poniżej 2 MW. Wyjaśnienie

– ogrzewanie i chłodzenie: 12,4 proc.;

jest proste: przy obecnych kosztach finansowania zdj. Shutterstock

zł, wskaźnik wiarygodności kredytowej B-/B – stabil-

NR 2 (53) luty 2019

Średnie wynagrodzenie miesięcznie wynosi ok. 1200

Biogaz na świecie

Energetyka wodna 1%

Biomasa, biopaliwa i odpady 2%

Energetyka wiatrowa i słoneczna 3%

Geotermia 1%

Biomasa, biopaliwa i odpady 7%

Energetyka wodna 1% Geotermia 1% Węgiel 16%

Węgiel 30%

Energia atomowa 25%

Energia atomowa 32% Produkty ropopochodne 12%

Gaz ziemny 31%

Gaz ziemny 29% Produkty ropopochodne 9%

NR 2 (53) luty 2019

// Rysunek 1. Struktura źródeł energii na Ukrainie w latach 2015 (po lewej) i 2025 (po prawej – prognoza)

w UAH, w granicach 20-25 proc. rocznie, okres zwro-

Ukraina dysponuje ok. 42 mln ha gruntów rolnych,

tu ocenia się na 6-7 lat i więcej, a samo uzyskanie

w tym 33 mln ha gruntów ornych, z czego 3 proc.

finansowania dla małych i średnich firm jest prawie

stanowią światowe zasoby „czarnoziemów”. Kraj ten

niemożliwe. Nie

jest największym na świecie produ-

dotyczy to pro-

centem i zarazem eksporterem oleju

jektów opartych o wielkie agroholdingi, bazujących na przetwórstwie odpadów i pro-

Potencjał energetyczny ukraińskiej biomasy do produkcji biogazu może wynosić nawet 300 TWh

producentem jęczmienia, czwartym – orzechów włoskich, szóstym – kukurydzy i pszenicy, a eksport produktów rolnych i żywności osiągnął 18 mld

duktów ubocznych

USD/rok. Rolnictwo ukraińskie po-

z już działających

siada znaczny potencjał rozwojowy –

zakładów sektora rolno-spożywczego. Dwa z nich,

w oleju jest to blisko 30 proc., a w pszenicy nawet

Mironowski Chleboprodukt S.A. oraz Teofipolskij

60 proc. (wynika to ze stosunkowo niskich plonów

Sacharnyj Zawod S.A. realizują cztery projekty bio-

zebranych, przechowanych i dostarczonych za grani-

gazowe o łącznej mocy aż 40 MW i o wartości blisko

cę), jednak aby ten potencjał wykorzystać, niezbędne

100 mln EUR, oparte o cukrownie i zakład drobiar-

są inwestycje m.in. w infrastrukturę. Wzrost produk-

ski. Firma Astarta realizuje pierwszy projekt, zakła-

cji roślinnej będzie stymulował rozwój produkcji

dający produkcję energii w postaci biogazu, w ilości

zwierzęcej, a tym samym wzrost potencjału energe-

ok. 75 tys. m dziennie w przeliczeniu na biometan,

tycznego w biomasie, a następnie – w biogazie.

co odpowiada mocy elektrycznej ponad 10 MW.

Różne źródła podają różne dane dotyczące po-

W tym przypadku gaz będzie zużywany na własne

tencjału energetycznego ukraińskiej biomasy do

potrzeby, a opłacalność projektu wzrosła istotnie

wykorzystania przy produkcji biogazu, ale według

po wprowadzeniu nowych cen gazu dla odbiorców

naszych obliczeń może on wynosić nawet 300 TWh,

przemysłowych od końca 2018 r.

co stanowi ekwiwalent 30 mld m3 gazu ziemnego

słonecznikowego, drugim światowym

Biogaz na świecie (wg niektórych źródeł teoretyczny potencjał całej

i „prac budowlanych”. Oznacza to, że jeżeli całość

bioenergetyki Ukrainy wynosi ok. 1000 TWh, bez

robót budowlanych wykonana będzie siłami i z ma-

upraw celowych). Nie ulega jednak wątpliwości, że

teriałów ukraińskich, inwestor ma prawo do premii 5

przy rosnącym udziale przetwórstwa rolno-spożyw-

proc. Istnieją ponadto pewne ulgi związane z impor-

czego w gospodarce Ukrainy, brak substratów nie

tem, szczególnie w zakresie podatku VAT.

będzie barierą rozwoju sektora biogazu.

Według informacji uzyskanych bezpośrednio od

System wsparcia dla biogazu

sprzedaną energię przekazywane są na rachunki

Aktualny system wsparcia operacyjnego, zwany

producentów regularnie, w odstępach miesięcznych,

powszechnie „zieloną taryfą”, opiera się na kilku

na podstawie danych telemetrycznych. Dla każdej

aktach normatywnych, z których najważniejszym

płatności stawka wyrażona w EUR jest przeliczana

jest ustawa o odnawialnych źródłach energii. System

według aktualnego kursu hrywny i wypłacana w wa-

jest prosty i przewiduje stałą cenę zakupu energii

lucie krajowej. System funkcjonuje bez zakłóceń.

przez państwo w cenach wyrażonych w EUR za 1

Pomimo tego, zgodnie z niezmiennym przekonaniem

kWh energii elektrycznej. Dla różnych technologii

polityków o konieczności ciągłych zmian w istnie-

przewidziano różne stawki, w tabeli 2 podajemy

jących regulacjach, kierując się zapewne też chęcią

stawki przeliczone na polskie złote za 1 MWh energii

„europeizacji” rozwiązań w zakresie OZE, 20 grudnia

elektrycznej.

2018 r. w pierwszym czytaniu parlament ukraiński

W tabeli 2 podane są ceny dla całego okresu wspar-

przyjął projekt ustawy nr 8449-d „o zapewnieniu

cia w podziale na instalacje oddane do użytku przed

konkurencyjnych warunków produkcji energii

31.12.2019 r., w okresie od 1.01.2020 do końca 2024 r.

elektrycznej z alternatywnych źródeł”. Dokument

i od 1.01.2025 r. do końca okresu wsparcia, który

przewiduje przejście od 1 stycznia 2020 r. do zasady

w założeniach ma zakończyć się 31.12.2029 r. Są też

aukcji konkurencyjnej, polegającej na ustalaniu ceny

premie w postaci 5 proc. podwyższenia stawki przy

energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, zamiast

wykorzystaniu na etapie inwestycji powyżej 30 proc.

obecnych stałych „zielonych” taryf.

maszyn, urządzeń i surowców z Ukrainy i 10 proc.

Na szczęście inicjatorzy zmian pozostawiają

premii, jeżeli ten udział przekroczy 50 proc. wartości

w systemie „zielonych taryf” instalacje urucho-

przedsięwzięcia, przy czym dla każdej technologii

mione przed wejściem w życie nowych regulacji

przewidziano określone „wagi” danej części inwe-

oraz (prawdopodobnie) rozpoczęte już inwe-

stycji. Np. dla biogazu jest to 35 proc., 35 proc. i 30

stycje, pod warunkiem ich ukończenia w ciągu

proc. odpowiednio dla „hydrolizera”, „kogeneratora”

dwóch lat od wejścia w życie nowelizacji. Dla

NR 2 (53) luty 2019

beneficjentów systemu wsparcia, pieniądze za

REKLAMA

Budowa zBiorników żelBetowych 28 lat

realizacje w całej europie

doświadczenia

zbiorniki dla biogazowni, zbiorniki na gnojówkę i gnojowicę, zbiorniki przeciwpożarowe, zbiorniki dla oczyszczalni ścieków, zbiorniki na wodę, silosy wieżowe Anbud A.A. Swulińscy s.c. Kiekrz, ul. Czysta 21b, 62-090 Rokietnica tel:+48 605 550 440, biuro@anbud.pl

www.anbud.pl

Biogaz na świecie Tabela 2. Ceny zakupu energii na Ukrainie (w przeliczeniu na PLN/MWh) Składowa ceny

Dla instalacji oddanych przed: 31.12.2019

31.12.2024

31.12.2029

Baza PLN/MWh

533 zł

481 zł

425 zł

Premia 5 proc.

27 zł

24 zł

21 zł

Premia 10 proc.

53 zł

48 zł

43 zł

Razem z premią 5 proc.

559 zł

505 zł

446 zł

Razem z premią 10 proc.

586 zł

529 zł

468 zł

nowych instalacji biogazowych o mocy poniżej 500 kWe, udział w aukcjach będzie fakultatywny: jeżeli zechcą, będą mogły korzystać z systemu „zielonych taryf” zgodnie z opisanymi wcześniej zasadami. Uczestnicy rynku mogą dokonać znaczących poprawek do ustawy do drugiego czytania w Radzie Najwyższej, a w przypadku najbar-

NR 2 (53) luty 2019 20

prof. dr hab. Jacek Dach Instytut Inżynierii Biosystemów Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

dziej korzystnego scenariusza, projekt ustawy

Nowoczesne polskie technologie biogazowe III gene-

zostanie przyjęty w pierwszej połowie 2019 r.

racji opierają się przede wszystkim na wykorzystaniu

Deputowani początkowo planowali wprowadze-

do procesów fermentacji biomasy ubocznej z rolnictwa

nie aukcji na budowę instalacji wytwarzających

i bioodpadów zamiast kiszonki z kukurydzy i innych

energię ze źródeł odnawialnych od 1 lipca 2019 r.

dedykowanych dla biogazowni upraw polowych. Są one

– jednocześnie z uruchomieniem konkurencyjne-

szansą rozwojową dla Ukrainy, w której produkowana

go modelu hurtowego rynku energii elektrycznej

jest ogromna ilość biomasy odpadowej z rolnictwa

w kraju. W interesie podmiotów działających

(różnych rodzajów słomy, odchodów zwierzęcych), jak

w branży jest jak najszybsze uzgodnienie przed-

i odpadów z przetwórstwa rolno-spożywczego (wywa-

miotowych kwestii. Po pierwsze, w listopadzie

rów, makuchów, odpadów poubojowych, wytłoków itp.).

ubiegłego roku, IFS, EBOR, a po nich krajowy

Co ważne – stopień odfermentowania substratów osią-

Ukrgazprombank (ECO-Bank) ogłosiły zawie-

ga w praktyce 98,5 proc. (badania pofermentu z bioga-

szenie akcji kredytowej na „zielone projekty” na

zowni w Międzyrzecu), a stabilność produkcji biogazu

Ukrainie do czasu przyjęcia nowych zasad w tym

jest na niespotykanie wysokim poziomie powyżej

sektorze. Motywy są proste: podczas gdy ukra-

8450 MWh z 1 MW mocy elektrycznej zainstalowanej

ińskie odnawialne źródła energii generują tylko

(biogazownie w Sieńsku czy Jaromierzu). Stąd należy

1,7 proc. energii elektrycznej w systemie energe-

podkreślić, że transfer polskich, innowacyjnych techno-

tycznym, otrzymują do 9 proc. całości środków

logii biogazowych na Ukrainę może mieć tam bardzo

pieniężnych, poprzez wydatki uwzględnione

duży wpływ na zwiększenie udziału OZE w produkcji

w zwrocie z inwestycji z rynku. Jednocześnie

energii elektrycznej oraz bardziej przyjazne środowisku

zdaniem banków, stałe „zielone” taryfy są wyso-

przetwarzanie odpadów w biogazowniach.

kie i nie odpowiadają już obecnym inwestycjom

Polskie Stowarzyszenie Biometanu aktywnie działa

w budowę „zielonych” obiektów, co może dopro-

od kilku miesięcy na rynku ukraińskim i prowadzi

wadzić do załamania systemu wsparcia, a następ-

zaawansowane rozmowy w sprawie realizacji dwóch

nie pozwów zagranicznych deweloperów – jak to

projektów: jednego w obwodzie Chmielnickim, dru-

już miało miejsce w Hiszpanii, Włoszech, Grecji

giego w Chersońskim. W kilku przypadkach mamy

i Czechach. Po drugie, po przyjęciu samej ustawy,

ukraińskich partnerów z kręgu małego i średnie-

potrzeba więcej niż jednego miesiąca na opraco-

go biznesu, którzy są zainteresowani wspólnymi

wanie prawa wtórnego, przeprowadzenie działań

projektami z polskimi przedsiębiorcami, w różnych

organizacyjnych, a także przeprowadzenie aukcji

formułach – od joint venture do BOT.

Biogaz na świecie Tabela 3. Zmiany cen gazu na Ukrainie (w przeliczeniu na PLN/m3) Typ odbiorcy Mieszkańcy Firmy

Do XI.2018

Od XI.2018

Od V.2019

Od I.2020

0,94 zł

1,16 zł

1,33 zł

1,67 zł

b.d.

1,69 zł

1,95 zł

2,43 zł

pilotażowych. Podczas forum inwestycyjnego

czyli dopóki nie zostanie ukończone tworzenie

zachodni bankierzy przedstawili swoją wizję

nowej dziedziny prawodawstwa, kredytodaw-

warunków, w których sektor energii odnawialnej

cy zajmujący się energią odnawialną nie będą

na Ukrainie zachowa atrakcyjność inwestycyjną

inwestować w nowe projekty. Dla odnawialnych

w długim okresie. Banki będą udzielały pożyczek

źródeł energii rok 2019 na Ukrainie upłynie pod

na nowe projekty budowy odnawialnych źródeł

znakiem przygotowań do wprowadzenia systemu

energii na Ukrainie tylko w wyniku przyszłej

aukcyjnego.

sprzedaży aukcyjnej, pod trzema warunkami:

W 2019 kraj czekają także wybory prezydenckie

– obecność rynku długoterminowego, który

i parlamentarne, które zdecydują o przyszłości

zostanie zorganizoprzewidywalności ceny energii elektrycznej z odna-

2019 rok to na Ukrainie przygotowania do wprowadzenia systemu aukcyjnego dla OZE

torów europejskich uważa, że mimo utrzymującej się w kraju korupcji „nie widać alternatywy dla urzędującego prezydenta”.

wialnych źródeł

I chociaż sondaże wskazują

energii. Taryfy

na bardzo słabe szanse na

powinny być stabilne, przejrzyste i – co najważ-

reelekcję, stopniowo narasta przekonanie, że

niejsze – w celu zaspokojenia poziomu wypłacal-

ewentualne alternatywy grożą spowolnieniem

ności konsumentów;

lub całkowitym wykolejeniem procesu reform

– rozwojowi energii odnawialnej powinien towa-

i demokracji.

NR 2 (53) luty 2019

wany na zasadach

państwa. Większość komenta-

rzyszyć równoległy zrównoważony rozwój sieci energetycznych;

Szok cenowy – gaz ziemny

– w kraju powinien działać stabilny system regu-

Ukraina, ze swoim zużyciem ok. 35 mld m3 gazu,

lacyjny.

jest istotnym konsumentem gazu, a stopień gazy-

Nie trzeba dodawać, że w okresie przejściowym

fikacji jest daleko większy niż średnio w Europie,

między stałymi „zielonymi” taryfami i aukcjami,

nieporównywalnie większy aniżeli w Polsce. Mało REKLAMA

Biogaz na świecie kto wie, że Ukraina posiada znaczące zasoby gazu

EBOiR będzie wspierał finansowanie biomasy

ziemnego, a wydobyciem krajowym w wysokości

rolniczej dla produkcji bioenergii sumą ok. 80

21 mld m pokrywa 60 proc. aktualnego zapo-

mln EUR, szczególnie preferowane będą projekty

trzebowania. Każdy, kto kiedykolwiek odwiedził

z pełnym cyklem produkcji od biomasy do sprze-

Ukrainę, zauważył powszechną dostępność

daży energii, w tym również finansowanie prac

widocznych sieci dystrybucyjnych gazu, nawet

doradczych. W naszym przekonaniu dotyczyć to

w bardzo małych miejscowościach. Zużycie gazu

będzie również, a może nawet w większym stop-

przez przemysł i ludność pozostaje podobne

niu, biogazu.

w ostatnich latach i kształtuje się na poziomie 55

Polska nie jest potęgą biogazową z punktu widze-

proc./45 proc. na rzecz potrzeb bytowych i pu-

nia ilości i mocy instalacji biogazowych. Działając

blicznych oraz zużycia przemysłowego. Nie budzi

w trudnych warunkach ekonomicznych, dopraco-

więc zdziwienia reakcja społeczna na wymuszony

waliśmy się jednak znaczącej wiedzy, zarówno co

przez Bank Światowy i MFW wzrost cen gazu dla

do samych procesów produkcji i wykorzystania bio-

obu sektorów. W stosunku do cen sprzed kilku

gazu/biometanu oraz pozostałości z jego produkcji,

lat wzrosty są szokujące, szczególnie przemysłu

ale również dysponujemy technologiami konku-

oraz rolnictwa.

rencyjnymi w zakresie kosztów inwestycyjnych,

Od 1 listopada 2018 cena z VAT i kosztami do-

a możliwość korzystania w coraz większym zakresie

staw dla gospodarstw wyniesie 8549 UAH, czyli

z dostaw ukraińskich jeszcze bardziej zwiększa

ok. 333 USD za 1000 m , a dla przedsiębiorstw

konkurencyjność naszego know-how. Działające

– 8362 UAH, czyli 296,8 USD. Od stycznia cena

na Ukrainie firmy biogazowe, głównie niemieckie,

dla przemysłu ulega zwiększeniu do ok. 12 tys.

powtarzają w tym kraju dokładnie ten sam scena-

UAH, a w drugiej połowie roku spodziewana cena

riusz, co w Polsce ok. 10 lat temu: bardzo wysokich

to ok. 16 tys. UAH/1000 m .

kosztów inwestycyjnych i ogromnych marż w przy-

Przewodniczący Parlamentu Ukrainy Andrij Pa-

padku realizacji kontraktów „pod klucz”.

NR 2 (53) luty 2019

rubij nazwał ten zabieg „terapią szokową”, która

Marek Pituła, Andrzej Wrębiak

będzie niepopularna społecznie, ale niezbędna

Polskie Stowarzyszenie Biometanu

dla wzmocnienia i rozwoju Ukrainy. Stopniowe

dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko

uwolnienie cen gazu było jednym z elementów

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie,

reformy gazowej na Ukrainie w zgodzie z trze-

Polskie Stowarzyszenie Biometanu

cim pakietem energetycznym Unii Europejskiej, który ten kraj wdraża jako członek Wspólnoty Energetycznej. W zamian otrzymuje pieniądze,

prof. dr hab. Jacek Dach Instytut Inżynierii Biosystemów, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

ekspertyzy i wsparcie z Zachodu. Pozwala to m.in. kupować gaz nie nie od rosyjskiego Gazpromu, z którym Ukraińcy nie współpracują od listopada 2015 r.

Polsko-Ukraińska Izba Gospodarcza National Commission for State Energy and Public

Dzięki wprowadzonym bodźcom prawnym w cią-

Utilities Regulation of Ukraine (NERC) public.

gu ostatnich czterech lat na Ukrainie zainwesto-

info(at)nerc.gov.ua

wano ok. 1,5 mld EUR w energię odnawialną. Cel

State Agency on Energy Efficiency and Energy Sa-

na 2020 r. wynosi 11 proc., a przy takim poziomie

ving of Ukraine (SAEE) dsf (at)saee.gov.ua;

cenowym nawet spalanie słomy staje się kon-

Ministry of Energy and Coal Industry of Ukraine

kurencyjne dla celów grzewczych, szczególnie

kanc(at)mev.energy.gov.ua

w sektorze rolnym (w suszarnictwie). Według

Korzystaliśmy m.in. ze źródeł:

https://elektrovesti.net/news

Georgiya Geletukhy, prezesa Zarządu Ukraińskie-

http://uabio.org/about

go Stowarzyszenia Bioenergii, aktualna cena gazu

http://uabio.org/img/files/news/pdf/geletukha-renpo-

stymuluje projekty, w których następuje zastąpie-

wer-january-2019.pdf

nie gazu ziemnego energią biomasy. W jego opinii

http://media-pro.com.ua/ecomain/

Biogaz na świecie

REKLAMA

Efektywne podawanie komponentów

NR 2 (53) luty 2019

REKLAMA

ENGINEERED TO WORK

Dozownik PreMix® • uniwersalny dozownik w zabudowie z maceratorem RotaCut • skuteczna separacja ciał stałych i ochrona sekcji pompującej • przygotowanie rozdrobnionej i homogennej zawiesiny • wzrost efektywności fermentacji i produkcji biogazu • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Dozownik CC-Mix® • uniwersalny dozownik do substratów nie wymagających rozdrabniania • strefa separacji ciał stałych • sprawne mieszanie i podanie biomasy do fermentacji • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Zapytaj nas również o pompy, More Power from your biogas plant maceratory i rozdrabniacze !

Increase gas yield and operation reliability

Engineered to work

Kontakt: VOGELSANG Sp. z o.o. • Al. San Francisco 9 • 55-020 Rzeplin • www.vogelsang.pl • info@vogelsang.pl • tel 71 798 95 If economic and80 efficient operation of your biogasplant is needed, you need the rights components.

Vogelsang EnergyJet® solid matter feeder The efficient solution for trouble-free digester feeding • resistant to foreign matter and durable like a solid matter screw • feeding with a homogeneous, well-mashed organic suspension

Rynek Biogazu

Biogazownie będą coraz bardziej potrzebnym elementem rynku energii i utylizacji odpadów w Polsce

NR 2 (53) luty 2019

Z Bogusią Igielską, wiceprezes zarządu Polskiej Grupy Biogazowej S.A., o potencjale biogazowym Polski i planach inwestycyjnych Grupy rozmawia Beata Klimczak. Polska Grupa Biogazowa jest wielkim wygranym

Wieloletnie doświadczenie w budowie i eksplo-

w aukcjach na nowe instalacje OZE. Wykorzysta

atacji biogazowni rolniczych pozwoliło nam

niemal 70 proc. środków przeznaczonych na te

opracować autorską technologię opartą na mobil-

aukcje. Ile nowych instalacji chcecie państwo

nych kontenerowych komponentach. Dzięki tej

wybudować i uruchomić do 2020 roku?

technologii, dobrej organizacji pracy i zaangażo-

W latach 2019-2020 chcemy zrealizować ponad

waniu wszystkich pracowników jesteśmy w stanie

20 nowych projektów. Wygrana tylu aukcji jest dla

zrealizować tak duży i ambitny projekt w tak

nas powodem do radości, ale realizacja tak ambitnego planu wymaga od nas dużego zorganizowania i przestrzegania harmonogramu –

krótkim czasie.

Polska Grupa Biogazowa, największy wygrany aukcji OZE w 2018 r. planuje wybudować w ciągu najbliższych dwóch lat 20 instalacji

Czy są to głównie biogazownie rolnicze? W których regionach powstanie ich najwięcej? Tak, są to przede wszystkim biogazownie rolnicze zlokalizowane na terenie całego kraju oraz jedna in-

chcemy uruchomić

stalacja fotowoltaiczna. Najwięcej

wszystkie projekty

projektów mamy w województwie

do końca 2020, dzięki czemu w pełni uda nam się

mazowieckim oraz lubuskim. W przeciwieństwie

wykorzystać przysługujący w ramach systemu au-

do np. energetyki wiatrowej czy słonecznej, kryteria

kcyjnego 15-letni okres wsparcia.

związane z wyborem odpowiedniej lokalizacji nie są tak restrykcyjne. Ważne są m.in. zapewnienie do-

Jakie technologie będziecie państwo

stępności substratów i wybór odpowiednio dużego

wykorzystywać przy kolejnych inwestycjach, by

i zlokalizowanego terenu, ponieważ przy wybo-

zrealizować je w tak krótkim czasie?

rze lokalizacji bierzemy też pod uwagę interesy

Rynek Biogazu lokalnej społeczności – tak by nasza biogazownia nie była uciążliwa dla otoczenia. Jak wygląda modelowe zaopatrzenie w substraty? Na jakich będzie opierać się działanie tych biogazowni? Podobnie jak nasze już funkcjonujące biogazownie, planowane biogazownie będą opierać się przede wszystkim na produktach ubocznych z przetwórni owocowo-warzywnych oraz odpadach z produkcji zwierzęcej. Jakie są państwo plany, co do kolejnej edycji aukcji – w 2019 Już teraz PGB jest liderem na rynku biogazowni rolniczych i jesteśmy przekonani, że ten przyszłościowy rynek ma ogromne znaczenie dla rozwoju zrównoważonej, bezpiecznej i rozproszonej energetyki w Polsce.

NR 2 (53) luty 2019

roku?

Dlatego nie zamierzamy spocząć na laurach. W portfolio PGB posiada jeszcze wiele projektów, których realizacja uzależniona jest od terminu przeprowadzenia aukcji w 2019 r. Rozważamy także realizację projektów w ramach systemu FiT/FiP. Wszystkie przygotowywane projekty będą miały moc poniżej 1 MW i podobnie jak projekty, które wygrały tegoroczną aukcję, będą realizowane w oparciu o własną technologię PGB. 25

Rynek Biogazu Czy dostrzegacie Państwo potencjał w tym

spłaci się np. w ciągu 10 lat. Ponadto sektor

sektorze? Czy biogazownie, w Państwa opinii,

biogazowy – w przeciwieństwie do np. sektora

są skuteczną i opłacalną inwestycją także

wiatrowego, gdzie technologicznie trudno by-

dla innych potencjalnych inwestorów niż

łoby nam przebić się na rynku – daje możliwo-

rolnicy?

ści opracowania i opatentowania technologii,

Biogazownie mogą być oczywiście dobrą in-

które będą funkcjonować nie tylko na rynku

westycją także dla firm z branży przetwórstwa

polskim.

przemysłowego czy zajmujących się utylizacją odpadów. Trzeba pamiętać, że biogazownie

Jak państwo oceniacie potencjał polskiego

to nie tylko produkcja energii elektrycznej

rynku biogazowego, także jako tego, który

i ciepła, ale także rynek zbytu dla lokalnej

mógłby skutecznie wesprzeć działania dążące

produkcji rolnej i zagospodarowanie odpadów

do osiągnięcia celów OZE?

od wytwórców

Biogazownie będą coraz bar-

branży spożyw-

dziej potrzebnym elementem

czej i hodowców zwierząt. Znaczna część odpadów może zostać zagospodarowana na

Biogazownie mogą być dobrą inwestycją i dla rolników i dla firm z branży przetwórstwa przemysłowego czy odpadowej

rynku energii i utylizacji odpadów w Polsce. Biogazownie są dyspozycyjne, a więc mogą uzupełniać chwilowy spadek produkcji energii elektrycznej

NR 2 (53) luty 2019

cele energetyczne,

w farmach wiatrowych i pa-

a jednym z naj-

nelach słonecznych. Dziś ten

lepszych rozwiązań może być budowa insta-

potencjał nie jest w Polsce wykorzystywany,

lacji przy zakładzie produkcyjnym. Wsad do

biogazownie pracują bowiem w tzw. podsta-

biogazowni ma wówczas wartość ujemną, co

wie – dostarczając energię równomiernie przez

poprawia ekonomikę inwestycji. Rośnie także

całą dobę, każdego dnia roku, ale jest już coraz

świadomość społeczna i coraz więcej firm

więcej projektów przewidujących pracę szczy-

wdraża polityki ograniczające emisje gazów

tową (w godzinach największego dobowego

cieplarnianych, wśród nich metanu. Coraz

zapotrzebowania odbiorców) lub „regulacyjną”

częściej przedsiębiorcy inwestują w techno-

(pracę w tych godzinach, gdy wieje słabiej,

logie ograniczające ich wpływ na środowisko,

przez co ceny energii elektrycznej na rynku są

nie patrząc wyłącznie na to, czy inwestycja

dużo wyższe).

REKLAMA

PomPy Wangen w Twojej biogazowni Wangen – wiodący niemiecki dostawca pomp do biogazowni

nieZawodne roZwiąZania do pompowania, ZaładUnkU i wprowadZania prZy prodUkcji biogaZU

PomPa gardzielowa BIo-mIX KL-R I Zasysająca KL-S - komora zbiorcza kamieni - solidny kozioł łożyskowy - wiele otworów do czyszczenia – wydajność do 560 m3/h – ciśnienie do 48 bar – zawartość masy suchej do 45%

PomPa BIo-FeeD Zapytaj również o separator i rozdrabniacz X-Unit Kontakt: EKOHELP PPHU T. Sajdak, 48 366 27 20, Trzebińskiego 7, 26-617 Radom

NaSzE ROzwiązaNia. Twój SUKcES.

zapytanie@ekohelp.com.pl, www.pompy-przemyslowe.pl

Rynek Biogazu

zdj. (8) Polska Grupa Biogazowa

Realizacje biogazowe Polskiej Grupy Biogazowej

Dzierżki (woj. podlaskie) Zbudowana w 2015 roku Biogaz pochodzi z beztlenowej fermentacji Moc elektryczna – 0,999 MWe Moc cieplna – 1,110 MWt Produkcja energii elektrycznej – 8348 MWh

Krzywa (woj. podlaskie) Zbudowana w 2015 roku Biogaz pochodzi z beztlenowej fermentacji

Produkcja ciepła – 8357 MWhth (30 085 GJ)

NR 2 (53) luty 2019

surowców pochodzenia rolniczego.

surowców pochodzenia rolniczego. Moc elektryczna – 0,999 MWe Moc cieplna – 1,110 MWt Produkcja energii elektrycznej – 8348 MWh Produkcja ciepła – 8357 MWhth (30 085 GJ)

Rynek Biogazu

Gorajec (na pograniczu województw podkarpackiego i lubelskiego) Zbudowana w 2015 roku Biogaz pochodzi z beztlenowej fermentacji surowców pochodzenia rolniczego. Moc elektryczna – 0,999 MWe Moc cieplna – 1,110 MWt Produkcja energii elektrycznej – 8348 MWh Produkcja ciepła – 8357 MWhth (30 085 GJ)

NR 2 (53) luty 2019

Darskowo (woj. zachodniopomorskie) Zbudowana w 2015 roku Biogaz pochodzi z beztlenowej fermentacji surowców pochodzenia roślinnego. Mogą być w tym celu

Stary Kornin (woj. podlaskie)

wykorzystane także obornik i gnojowica.

Zbudowana w 2015 roku

Moc elektryczna – 0,999 MWe

Biogaz pochodzi z beztlenowej fermentacji

Moc cieplna – 1,058 MWt

surowców pochodzenia rolniczego.

Produkcja energii elektrycznej – 8095 MWh

Moc elektryczna – 0,999 MWe

Produkcja ciepła – 8103 MWhth (29 171 GJ)

Moc cieplna – 1,110 MWt Produkcja energii elektrycznej – 8348 MWh Produkcja ciepła – 8357 MWhth (30 085 GJ)

Rynek Biogazu

Tończa (woj. mazowieckie) Zbudowana w 2015 roku Biogaz pochodzi z beztlenowej fermentacji roślin energetycznych, kukurydzy, trawy, obornika i gnojowicy. Moc elektryczna – 0,999 MWe

Złocieniec (woj. zachodniopomorskie)

Moc cieplna – 1,110 MWt

Zbudowana w 2015 roku

Produkcja energii elektrycznej – 8348 MWh

Biogaz pochodzi z beztlenowej fermentacji

Produkcja ciepła – 8357 MWhth (30 085 GJ)

surowców pochodzenia roślinnego.

NR 2 (53) luty 2019

surowców pochodzenia rolniczego: kiszonki

Moc elektryczna – 0,999 MWe Moc cieplna – 1,058 MWt Produkcja energii elektrycznej – 8095 MWh Produkcja ciepła – 8103 MWhth (29 171 GJ)

Rynek biogazu

Kukurydza na biogaz Kiszonka kukurydziana to jeden z najpopularniejszych wsadów w biogazowniach rolniczych. I choć dla większości nowych instalacji bazujących na odpadach poprodukcyjnych lub pohodowlanych przestaje być ona głównym substratem, nadal zdecydowana większość biogazowni wykorzystuje kiszonkę w celu stabilizacji procesu fermentacji oraz łatwiejszej utylizacji gnojowicy czy osadów ściekowych. NR 2 (53) luty 2019

Polecamy ją do uprawy w rejonie środkowym i południowym, na dobrych glebach, a także na biogaz. P9127 (K) – (FAO 280)

P9911 (K) – (FAO 300)

Na kiszonkę - uniwersalna.

Na kiszonkę - biogaz.

Wieloletnia popularność i niezawodność mieszań-

Nowy późny mieszaniec na kiszonkę i biogaz.

ców Optimum® AQUAmax® marki Pioneer® mówi

Cechuje się wysokim plonem zielonej masy. Dobry

sama za siebie. Jednym z najlepszych przykładów

wzrost początkowy, bardzo dobry stay green. Kolby

jest odmiana uniwersalna w obu kierunkach uprawy.

bardzo zdrowe. Kiszonka z odmiany P9911 to gwarancja wysokiej jakości skrobi oraz dobrej straw-

P9127 (FAO 280 K/260 Z)

ności ogólnej. Odmiana Optimum® AQUAmax®

Wiedząc, iż najlepsze mieszańce ziarnowe są znako-

w autorskim systemie Accelerated Yield Technology

mitym wyborem na kiszonkę, mamy pewność uzyska-

(AYT™) opartym na technologii genów rodzimych

nia bardzo wysokich plonów zielonej masy oraz ziar-

od wielu lat zaskakuje polskich rolników swoją

na. Ten średniopóźny dent charakteryzuje się dobrym

ponadprzeciętną tolerancją na niedobory wody. Po-

wzrostem początkowym, bardzo szybkim oddawa-

lecamy ją do uprawy w rejonie środkowym i połu-

niem wody z ziarna, a łodygi są mocne oraz podobnie

dniowym, na dobrych glebach, zwłaszcza na biogaz.

jak liście – zdrowe i odporne. Roślina jest średniowy-

soka, a jej kolby są wyżej zawieszone. Kiszonka z od-

P8888 FAO (280–290)

miany P9127 to gwarancja wysokiej jakości skrobi

Na kiszonkę - biogaz.

oraz dobrej strawności ogólnej. Odmiana Optimum®

Odmiana typowo kiszonkowa. m3 na kiszonkę

AQUAmax® w autorskim systemie Accelerated Yield

o znakomitych parametrach agrotechnicznych.

Technology (AYT™) opartym na technologii genów

Cechuje się wysokim plonem zielonej masy.

rodzimych od wielu lat zaskakuje polskich rolników

Dobry wzrost początkowy, bardzo dobry stay

swoją ponadprzeciętną tolerancją na niedobory wody.

green. Kolby, łodygi i liście bardzo zdrowe, powoli

Rynek biogazu

Producent

Odmiana

FAO

KWS

WALTERINIO KWS

KWS

Użytkowanie – Rekomendacja Kiszonka

Biogaz

Ziarno

260

TAK

AGRO VITALLO

280

TAK

DuPont Pioneer

P9127 (K)

280

TAK

DuPont Pioneer

P9911 (K)

300

TAK

DuPont Pioneer

P8888

280-290

TAK

DuPont Pioneer

P8500

250

TAK

Saatbau

BRIGADO

250

TAK

Saatbau

DANUBIO

24-250

TAK

Saatbau

TALENTRO

260

TAK

Saatbau

SL ENORMO

240

TAK

Saatbau

CHICAGO

260

TAK

Saatbau

SATIVO

250-260

TAK

Saatbau

DUBLINO

260

TAK

Saatbau

UŁAN

270

TAK

Grys

dojrzewające, bardzo dobrze znosi chłody. Bardzo NR 2 (53) luty 2019

dobra tolerancja na okresowe niedobory wody. Rośliny średniowysokie, o mocnych łodygach, kiszonka o wysokiej zawartość skrobi bardzo dobrze degradowalnej w żwaczu. Polecany do uprawy w ciepłych rejonach Polski, na dobrych i średnich glebach, dostarcza wysokie plony zielonej masy, do wzrostu wegetatywnego potrzebuje wody, unikać gleb piaszczystych. Wymagania podobne do P8500, a plony wyższe, odmiana bardzo cenna na zachodzie Europy, na dobrych

BRIGADO (FAO 250)

glebach odmiana doskonała na ziarno i kiszonkę.

Odmiana numer 1 w Polsce, z najlepszym wynikiem plonu suchej masy (ok. 22 t/ha) wśród

P8500 (FAO 250)

wszystkich 23 odmian badanych w grupie

Na kiszonkę - biogaz.

średnio-wczesnej COBORU w latach 2016-

Odmiana typowo kiszonkowa,bogato ulistniona,

2017. Wybitny potencjał plonotwórczy odmiany

daje wysokie plony zielonej masy o bardzo dobrych

potwierdziły badania porejestrowe w bardzo

parametrach. Tworzy rośliny średniowysokie, zwarte

suchym 2018 roku, w którym BRIGADO po raz

o mocnych łodygach i dużej kolbie. Polecana szcze-

kolejny uzyskało najlepszy wynik. Ekstremalnie

gólnie do uprawy na kiszonkę z uwagi na duże plony

mocny wigor początkowy sprawia, że odmiana

zielonej masy. Mieszaniec średnio wczesny o bardzo

bardzo szybko rusza wiosną i buduje rekordowo

wysokim potencjale plonowania na kiszonkę i ziar-

wysokie rośliny z dobrym udziałem kolb i bar-

no. Kolby bardzo szybko dojrzewają, zawieszone na

dzo dobrą odpornością na wyleganie. Cechy

średniej wysokości, bardzo dobry wzrost początkowy.

te gwarantują uzyskanie najwyższych plonów

Ziarno typu dent dobrze dojrzewa. Mieszaniec pole-

suchej masy z hektara. Wyjątkowa tolerancja

cany do uprawy na średnich stanowiskach. Termin

na chłody umożliwia wykorzystanie BRIGADO

zbioru wyznaczać na podstawie linii mlecznej ziarna,

także w rejonach Polski trudnych klimatycznie

najlepiej gdy jest w 2/3 długości ziarniaka.

do uprawy kukurydzy. 31

zdj. 123rf

Rynek biogazu

NR 2 (53) luty 2019 DANUBIO (FAO 240-250)

bardzo dobrymi rezultatami w badaniach reje-

Wyróżnia się na polu wysokimi, ale przede wszyst-

strowych COBORU oraz doskonałą produktyw-

kim bardzo masywnymi roślinami o grubej, mocno

ność ziarnową. Charakteryzuje się mocną budo-

ulistnionej łodydze oraz długimi, dobrze zaziar-

wą. Rośliny przewyższają inne odmiany średnio

nionymi kolbami. Uzyskuje najlepsze wyniki plonu

aż o 15-20 cm, są mocno ulistnione, o grubej

zielonki, plonu suchej masy czy plonu jednostek

łodydze, długo utrzymują zieloność i posiadają

pokarmowych z hektara. Wysoki udział kolb o bar-

charakterystyczne antocyjanowe zabarwienie.

dzo dobrej strukturze zapewnia uzyskanie kiszonki

Wyjątkowy plon kolb oraz ziarno typu flint-dent

o bardzo wysokiej energetyczności, przydatnej do

z wysoką zawartością skrobi pozwalają na uzy-

żywienia krów i produkcji biogazu. Odmiana przy-

skanie najwyższej masy kiszonki o optymalnej

datna do uprawy na słabszych stanowiskach, dobrze

strawności i wysokiej energetyczności – idealny

znosi niedobory wody.

surowiec do produkcji biogazu. TALENTRO w doświadczeniach łanowych w 2016 r. uzyski-

TALENTRO (FAO 260)

wało czołowe wyniki w plonie ziarna, co świad-

Odmiana o profilu uniwersalnym gwarantują-

czy o szerokich możliwościach użytkowania tej

ca najwyższe plony suchej masy, potwierdzone

odmiany.

Rynek biogazu SL ENORMO (FAO 240)

w zakiszanej masie poprawia parametry kiszonki

Średniowczesny, mocno zbudowany mieszaniec

i podnosi jej energetyczność, co przekłada się na

pojedynczy do uprawy głównie na kiszonkę. SL

wydajność mleczną karmionych krów.

ENORMO to wysokie rośliny, o dobrej odporności na wyleganie i wysokim plonie ogólnym suchej

UŁAN (FAO 270)

i świeżej masy. Odmiana polecana również do upra-

Średniopóźny mieszaniec trójliniowy przeznaczony

wy z przeznaczeniem na ziarno i wczesny biogaz.

na kiszonkę i biogaz. UŁAN zdominował doświad-

W badaniach rozpoznawczych kukurydzy na kiszon-

czenia rejestrowe w sezonie 2009 w grupie średnio-

kę COBORU w 2010 roku w grupie średniowczesnej

późnej nie tylko wzrostem (średnio 311 cm wysoko-

uzyskał plon suchej masy łodyg i liści na poziomie

ści w skali kraju), ale także plonem ogólnym suchej

114 proc. wzorca.

masy wynoszącym 24,1 t/ha (114,6 proc. wzorca!). Uzyskuje bardzo wysokie plony świeżej masy zarów-

CHICAGO (FAO 250)

no w sprzyjających, jak i niekorzystnych sezonach

Jest to odmiana o uniwersalnym kierunku użytkowa-

(średnio 65,4 t/ha w skali kraju).

nia, zarówno na ziarno, jak i na kiszonkę, choć badania rejestrowe były prowadzone w kierunku uprawy kiszonkowej. CHICAGO uzyskuje doskonałe wyniki w badaniach na kiszonkę, jednak bardzo wysoki plon kolb oraz bardzo dobre wyniki plonu ziarna hodowcy w Polsce potwierdzają duże zdolności produkcyjne tej odmiany w przypadku uprawy na ziarno. SATIVO (FAO 250-260)

WALTERINIO KWS

Buduje mocne, wysokie rośliny z bardzo dobrze

„Nr 1 w plonie kiszonki i ziarna w 2017” – najnow-

zaziarnionymi kolbami. Wyróżnia się bardzo do-

sza genetyka KWS! W PDO w 2017 r. plon ogólny

brą odpornością na wyleganie oraz dynamicznym

suchej masy wyniósł 213,8 dt/ha, a plon suchego

rozwojem początkowym i tolerancją na wiosenne

ziarna 128,8 dt/ha (1. miejsce ex aequo wśród

chłody. Wysokie plony suchej masy tej odmiany

wszystkich odmian). Od czterech lat najwyższe

predestynują SATIVO do uprawy także na surowiec

plony na kiszonkę w Polsce: najwyższe plony ca-

do biogazowni.

łych roślin i kolb (ziarna). Ponad 55 proc. udziału

NR 2 (53) luty 2019

w badaniach w Europie i w badaniach wewnętrznych

kolb w plonie i wydłużony efekt stay green. PotężDUBLINO (FAO 260)

ne i bogato ulistnione rośliny, z długimi kolbami.

Uzyskało w badaniach rejestrowych rekordowe

Polecana na kiszonkę na wszystkie stanowiska

plony suchej masy na poziomie 106 proc. wzorca.

glebowe.

Najwyższy potencjał plonowania odmiana potwierdziła również w 2016 roku, po raz kolejny uzysku-

AGRO VITALLO

jąc jeden z najlepszych wyników w swojej grupie

„Stabilne i wysokie plony na kiszonkę w suchych

wczesności. DUBLINO to przede wszystkim rekor-

latach” – nr 1 w Polsce w plonie suchej masy całych

dowe plony kiszonki i pewność stabilnego plonu

roślin (24,9 t/ha) w badaniach rozpoznawczych

w bardzo różnorodnych warunkach pogodowych. Ze

COBORU i PZPK wśród 70 odmian w 2014 r. i nr 2

względu na bardzo dobry wczesny wigor i toleran-

w plonie SM kolb (12,3 t/ha). Potężne rośliny, boga-

cję na wiosenne chłody DUBLINO z powodzeniem

to ulistnione, z dobrze wypełnionymi kolbami (49,2

można uprawiać w rejonach o chłodnej wiośnie, na

proc. udziału w plonie wg badań CCA COBORU

glebach lekkich oraz ciężkich i zlewnych. Buduje

2014). Rośliny długo zielone, również w suchych

wysokie, mocno ulistnione rośliny i dorodną kolbę

latach o bardzo silnym stay green. Toleruje suche

z ziarnem typu flint-dent. Podwyższony udział kolb

i słabsze stanowiska i pozostaje długo zielona. 33

Misja na Białoruś

Białoruś oferuje atrakcyjne warunki dla inwestujących w zakłady przetwórcze

NR 2 (53) luty 2019

Białoruś jest coraz bardziej atrakcyjna dla polskich przedsiębiorców – importerów biomasy, jak i inwestorów, którzy chcą budować zakłady przetwórcze. Pod względem wartości handel drewnem w 2017 roku przyniósł o 87 proc. więcej, węglem drzewnym – o 219 proc., a handel olejem rzepakowym opałowym o 11 proc.

laczego inwestowanie na Białorusi jest opłacal-

warunki ekonomiczne przyciągają zagraniczne

ne – tłumaczy w rozmowie z Beatą Klimczak

firmy do inwestowania. Dokładamy więc wszelkich

Aleksander Czesnowski, radca-minister Ambasady

starań, aby zapewnić inwestorom to, czego po-

Republiki Białoruś w Polsce.

trzebują najbardziej: stabilne warunki makroekonomiczne, dobrą infrastrukturę, aktywną lokalną

Jakie znaczenie, w aspekcie kontaktów gospodar-

społeczność biznesową, dostępność niedrogich

czych, ma położenie Białorusi na mapie Europy?

surowców i energii, a także, oczywiście, wykwalifi-

Jesteśmy częścią Euroazjatyckiej Unii Gospo-

kowaną siłę roboczą. Władze lokalne coraz aktyw-

darczej i graniczymy z Unią Europejską. Ma to

niej wspierają biznes. Plusem jest także 30-dniowy

odzwierciedlenie w ilustratywnych liczbach: we-

wjazd bezwizowy na międzynarodowe lotnisko

dług ostatnich danych za cały rok 2018, z 33,7 mld

w Mińsku w celu ułatwienia wstępnych kontaktów.

USD naszego eksportu 13,9 mld trafiło do krajów

EAUG, a 10,2 – do krajów UE. Czyli wolumeny są

Na jakie preferencyjne warunki liczyć mogą

zbliżone.

polscy inwestorzy, zwłaszcza firmy, które chcą

Patrząc na sytuację pod tym kątem i wziąwszy pod

importować do Polski drewno, zrębki, trociny czy

uwagę, że rynek białoruski nie jest największym

opał drzewny?

rynkiem na wschód od UE, naszą naturalną strate-

Uzupełniając to, co powiedziałem wcześniej, pod-

gią jest próba bycia „bramą” dla zagranicznych firm

kreślę, że prawne i ekonomiczne warunki dla

w zakresie ich ekspansji na rynek EAUG, liczący

inwestorów zagranicznych na Białorusi rzeczywi-

ponad 180 mln konsumentów, i odwrotnie. Zda-

ście są wysoko preferencyjne – przede wszystkim

jemy sobie sprawę z tego, że tylko pragmatyczne

w zakresie podatków. Konkretny zestaw ulg różni się

Misja na Białoruś zdj. Archiwum prywatne

w zależności od umiejscowienia – czy w wolnej strefie ekonomicznej, małym bądź średnim mieście, parku wysokich technologii czy parku przemysłowym „Wielki Kamień” – i, w niektórych wypadkach, branży inwestycji. Na przykład w parku „Wielki Kamień” w ciągu 10 lat od pierwszego zysku nie trzeba będzie płacić podatku, do 2062 roku – podatku za grunt i od nieruchomości, a przy działalności eksportowej – zarówno ceł i VAT-u. Co więcej, białoruskie ustawodawstwo przewiduje możliwość wynegocjowania i zawarcia indywidualnej umowy inwestycyjnej na miarę konkretnego inwestora. Powołana do pomocy inwestorom Narodowa Agencja Inwestycji i Prywatyzacji może „pilotować” zagranicznego inwestora. Polski biznes jest uważany, i słusznie, za eksperta w relacjach z krajami na wschód od Bugu. Zaryzykuję twierdzenia, że wyniki współpracy inwestycyjnej w ostatnich latach dowodzą, że jego opinia o białoruskim klimacie inwestycyjnym polepsza się z roku na rok. W roku 2016 polscy przedsiębiorcy zainwesto-

NR 2 (53) luty 2019

wali na Białorusi ok. 210 mln USD, w 2017 – prawie 325, a za trzy kwartały 2018 roku – już grubo ponad 340 mln. Natomiast co do importu z Białorusi drewna, zrębek, opału drzewnego: jak każdy kraj, dążymy do wytwarzania i eksportu produktów o jak najwyższej wartości dodanej. Proszę też wziąć pod uwagę, że drewno to jeden z naszych najważniejszych zasobów naturalnych. Więc dla uzyskania dostępu do tego surowca najłatwiejsza droga to inwestowanie w zakłady o wysokim stopniu przetwarzania drewna na terenie

// Aleksander Czesnowski, radca-minister Ambasady Republiki Białoruś w Polsce REKLAMA

Misja na Białoruś Białorusi. W tym przypadku gwarantowany dostęp

proc., olej rzepakowy – 11-krotny wzrost, pozostało-

do surowca na warunkach identycznych jak dla

ści po ekstrakcji oleju sojowego – z zera do prawie

krajowych producentów jest już ważną zachętą. Nie-

3,5 mln USD. Potencjał dla współpracy więc jest.

mniej jednak, w razie zainteresowania zakupem konkretnych produktów, można się zwracać do Służby

W jakich obszarach najdynamiczniej działa polski

Handlowej Ambasady. W razie dostępności na rynku

biznes na Białorusi? Czy jest jeszcze potencjał

w konkretnym terminie poszukiwanych towarów

dla kolejnych inicjatyw współpracy i miejsce dla

skojarzymy zainteresowanych polskich przedsiębior-

polskich przedsiębiorców?

ców ze sprzedawcami z Białorusi. Zresztą, podkreślę,

Oczywiście, że jest! Dotychczasowe największe

dotyczy to prawie wszystkich grup naszego eksportu

„historie sukcesu” polskiego biznesu na Białorusi,

– chętnie pomożemy w znalezieniu partnera w do-

rzeczywiście, głównie należą do tradycyjnych branż

wolnej istniejącej na Białorusi branży.

produkcyjnych: meble, sprzęt dla sklepów, materiały budowlane, produkty spożywcze. I jeszcze w tych

NR 2 (53) luty 2019

Jaki jest potencjał transportowy Białorusi wykorzy-

obszarach został spory potencjał.

stywany przez firmy działające w branży drzewnej?

Lecz nie zapominając w żadnym wypadku o pod-

W handlu zagranicznym w mojej opinii raczej trzeba

stawach tradycyjnej gospodarki, musimy myśleć

analizę prowadzić trochę szerzej, patrząc na kompa-

też w kategoriach XXI wieku. Tu naszym czołowym

tybilność systemów transportowych dwóch krajów.

projektem jest Park Wysokich Technologii, który

Nie zapominajmy też o tym, że Białoruś i Polska są

z punktu widzenia otoczenia regulacyjnego szero-

ważnymi krajami tranzytowymi, zarówno w kontek-

ko pojętego biznesu elektronicznego jest w ścisłej

ście subregionalnym, jak i w szerszym kontekście

światowej czołówce. Przypomnę tylko, że spośród

Europa–Azja, w szczególności w ramach inicjatywy

głównych czynników sukcesu gospodarczego w przy-

„Jeden pas i jedna droga”. Z roku na rok obroty usług

szłości wymienia się zwykle wiedzę i energię.

transportowych między naszymi krajami rosną. Co prawda nie ma jeszcze statystyk za cały 2018 rok,

Większość przedsiębiorstw na Białorusi to

ale dane za 11 miesięcy pokazują wzrost powyżej

firmy państwowe. Czy to, w pana ocenie, ułatwia

21 proc. w obrotach usług transportowych.

nawiązanie współpracy?

Wiadomo, najwięcej ilościowo ładunków między Bia-

Uważam, że jest to czynnik nie wywierający decydu-

łorusią a Polską przewozi się transportem kolejowym

jącego wpływu na łatwość nawiązywania współpracy.

i samochodowym. Mamy w tych dziedzinach znaczący

W całokształcie białorusko-polskiej współpracy gospo-

potencjał, w zakresie tak infrastruktury, jak i taboru

darczej funkcjonują, i to z powodzeniem, po obydwu

oraz firm-przewoźników. Ze względu na rosnącą wy-

stronach przedsiębiorstwa różnych form własności.

mianę towarową czasami, nie będę ukrywał, zdarzają się utrudnienia na granicy czy na terminalach przeła-

Jakie są aktualne wskaźniki współpracy

dunkowych. Ale obydwa kraje wspólnie pracują nad

między Polską a Białorusią? Czy jest już może

tym, aby w handlu i tranzycie było jak najmniej utrud-

podsumowanie 2018 roku?

nień. Nie znam konkretnego przykładu, żeby białoru-

Dysponujemy już wstępnym podsumowaniem wymia-

sko-polski kontrakt handlowy nie mógł być wykonany

ny towarowej między naszymi krajami – na podstawie

ze względu na brak możliwości transportowych.

białoruskich statystyk. Obroty towarowe wzrosły nam w ubiegłym roku powyżej 5 proc. i sięgnęły 2 mld 550

Jak kształtował się import biomasy do Polski

mln USD. Zbliżamy się więc do historycznego, prawie

w ostatnich latach?

3-miliardowego maksimum z roku 2008.

Ostatnio wskaźniki białorusko-polskiej wymiany

Obroty handlu usługami są na razie policzone za

towarowej idą w górę w przypadku zdecydowanej

11 miesięcy. Mamy wzrost o 35,9 proc. do 426,5 mln

ilości pozycji. Kilka przykładów z roku 2018 w po-

USD, przy dość zrównoważonej strukturze: 32,4

równaniu z rokiem 2017: drewno opałowe – plus 87

proc. wzrostu białoruskiego eksportu i 40,2 proc.

proc. liczone od wartości, węgiel drzewny plus 219

polskiego.

BIomasowa mIsja gospodarCza

do repuBlIKI BIałorusI • Chcesz rozwiać swój biznes na rynkach wschodnich? • Interesuje Cię współpraca handlowa z partnerami z Białorusi? • Chciałbyś sprzedawać swoją technologię za granicą?

Idealna szansa dla Ciebie! Pomożemy Ci w nawiązaniu kontaktów handlowych z Białorusią! Zespół „Magazynu Biomasa” zaprasza zainteresowane firmy do udziału w pierwszej biomasowej misji gospodarczej na Białoruś.

oferujemy:

– dwudniową wizytę na Białorusi, – spotkanie z przedstawicielami białoruskiej administracji rządowej, – spotkanie z białoruskimi przedsiębiorcami.

Cel misji: pokazanie możliwości

współpracy w obszarze sprzedaży technologii i maszyn do przetwórstwa i spalania biomasy oraz produkcji pelletu.

Kontakt: tel. 507-786-173 m.roik@biomassmediagroup.pl

rynek OZE

Zapłacimy 8 mld zł za brak realizacji celu OZE? Kontrola NIK dotycząca sektora polskiej zielonej energii pokazała, ze król jest nagi. Efekt – większość polityków nie kryje już, że nie wypełnimy naszego celu OZE. Zakłada on osiągnięcie progu 15 proc. czystej energii w miksie energetycznym do roku 2020. NR 2 (53) luty 2019

tym, że w sektorze zielonej energii mamy

„Magazynu Biomasa” – przyp. red.). Wątpliwości

spore problemy, przekonywać nie trzeba

rozwiał raport Najwyższej Izby Kontroli „Zielona

nikogo z branży. Największym z nich wydaje się

energia dostała zadyszki – NIK o rozwoju sektora

brak długofalowej strategii dotyczącej rozwoju

odnawialnych źródeł energii” opublikowany w listo-

runku zielonej energii. – Nie widzę innych dróg

padzie ubiegłego roku. O nastrojach, jakie wywołał,

rozwoju sektora OZE w Polsce, dopóki nie będzie

można było przekonać się na posiedzeniu Komisji

jakiejś ustawy

Ochrony Środowiska, Zasobów

w większym stop-

Naturalnych i Leśnictwa, obradu-

niu promującej energię odnawialną. Na razie wciąż brakuje spójnej drogi. Pojawiają się

Już w 2015 r. Polska otrzymała z Komisji Europejskiej ostrzeżenie, że zakładany dla naszego kraju cel OZE może nie zostać zrealizowany

jącej pod przewodnictwem posła Stanisława Gawłowskiego (PO). Posłowie opozycji grzmieli na alarm, obecnie rządzący wyliczali zaś przykłady, że sektor znów

dziwne pomysły

idzie w dobrym kierunku. Nikt

typu przenoszenie

jednak nie miał wątpliwości, że

elektrowni wiatrowej na morze. To przecież nie

skala zaniechań jest spora.

ma sensu. Nie stać nas na to – przyznaje Jadwiga

Rotnicka, senator IX kadencji, wiceprzewodniczą-

Raport NIK: Brak konsekwencji, cel zagrożony,

ca Komisji Środowiska.

8 mld zł do wydania!

Co gorsza, jeśli spojrzeć na dane statystyczne, widać,

Najważniejszą konkluzją badań kontrolnych NIK

że sektor, który mimo niestabilnego prawa przez

okazało się to, że osiągnięcie celu, czyli udziału

lata rozwijał się, w 2016 roku wręcz się skurczył. Już

15 proc. energii odnawialnej w zużyciu energii final-

wtedy był to jasny sygnał, że cel OZE dla naszego

nej w Polsce w roku 2020, jest zagrożone.

kraju może być zagrożony. Wskazywały na to także

– Jest ryzyko, że tego celu nie osiągniemy. I tak,

raporty przygotowane na początku 2017 roku przez

w 2016 r. wskaźnik ten nieznacznie przekroczył

firmę doradczą Ecofys i Uniwersytet Techniczny

11 proc. i był najniższy od 2013 r. I tu trzeba przy-

w Wiedniu (pisaliśmy o tym w poprzednim numerze

znać, że w roku 2016 nastąpiło załamanie tej ścieżki

rynek OZE wznoszącej, czyli zwiększającego się udziału OZE

swoich celów dotyczących

w zużyciu energii finalnej. W konsekwencji istnieje

OZE na 2020 r. Według NIK

ryzyko, że Polska stanie przed koniecznością doko-

w przeciwieństwie do więk-

nania statystycznego transferu energii z odnawial-

szości państw UE w Polsce na

nych źródeł z państw członkowskich Unii Euro-

przestrzeni ostatnich lat nie

pejskiej, które mają nadwyżkę tej energii. Koszty

było konsekwentnej polityki

tego transferu mogą wynieść, według naszych

państwa wobec odnawialnych

szacunków, ok. 8 mld zł – zaznaczył

źródeł energii. Zabrakło kom-

mir Grzelak, dyrektor Departamentu

pleksowego,

opartego na aktualnych założe-

niach, dokumentu określającego politykę państwa

Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywa-

wobec sektora OZE.

tyzacji Najwyższej Izby Kontroli.

Według Najwyższej Izby Kontroli przykładem tego

Według raportu na rozwój energetyki

są wnioski z analizy działania odpowiedzialnych

odnawialnej w naszym kraju nega-

organów, dzięki którym można stwierdzić, że dwie

tywnie wpływały takie elementy,

dyrektywy unijne dotyczące OZE zostały w Polsce

jak: brak konsekwentnej polityki

wdrożone z opóźnieniem. Komisja Europejska za

państwa wobec odnawialnych źró-

niedopełnienie obowiązku transpozycji dyrektywy

deł energii, opóźnienia w wydawaniu

2009/28 – co miało nastąpić nie później niż do

przepisów wykonawczych oraz brak

5 grudnia 2010 r. – wszczęła postępowanie przeciw-

stabilnego i przyjaznego otoczenia prawnego, które

ko Polsce i wezwała do usunięcia uchybienia. Do-

mogłoby zapewnić bezpieczeństwo i przewidywalność

piero po opublikowaniu w dniu 28 stycznia 2015 r.

inwestycji w OZE, w szczególności w sektorze energii

ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych

elektrycznej.

Komisja wycofała skargę. Z kolei transpozycja dyrektywy 2015/1513, która odnosiła się do jakości

Europa się rozwija, Polska i Węgry na szarym końcu

benzyny i olejów napędowych w sprawie promowa-

Polska ma jedną z najwyższych w Europie emisji

nia zastosowania energii ze źródeł odnawialnych do

dwutlenku węgla w przeliczeniu na 1 kWh wyprodu-

polskiego porządku prawnego, nastąpiła z dwuipół-

kowanej energii elektrycznej. Jako państwo człon-

miesięcznym opóźnieniem.

kowskie Unii Europejskiej jesteśmy zobowiązani do

Według danych statystycznych w Polsce jeszcze

przestrzegania również unijnych reguł w zakresie

w 2013 r. udział energii z OZE wynosił 11,4 proc.

klimatu i energii.

i wydawało się, że do 2020 r. obowiązkowy minimal-

Tymczasem Komisja Europejska już w czerwcu

ny cel 15 proc. zostanie osiągnięty. Jednak w

2015 r. w kolejnym raporcie z postępów we wdroże-

2016 r. wskaźnik osiągnął wartość 11,3 proc., czyli się

niu dyrektywy o promocji odnawialnych źródeł ener-

obniżył, i był nie tylko niższy od tego z roku 2015,

gii ostrzegła Polskę i Węgry, że mogą nie zrealizować

ale w ogóle najniższy od 2013 r.

NR 2 (53) luty 2019

podczas swojego sprawozdania Sławo-

REKLAMA

22-100 Chełm, ul. Płk. St. Dąbka 22 tel. +48 506 740 950 tel. + 49 15 22 92 54 941 e-mail: biogazserwis@gmail.com www.sauter-biogas.de

• MONTAŻ I SERWIS DACHÓW MEMBRANOWYCH I ANTYEMISYJNYCH • • PROJEKTOWANIE I WYKONAWSTWO BIOGAZOWNI ROLNICZYCH I PRZEMYSŁOWYCH • • SERWIS BIOGAZOWNI • NAPRAWY DORAŹNE • • WSPÓŁPRACA Z FIRMAMI: SAUTER BIOGAS GMBH ORAZ BAUER FOLIEN GMBH • 39

rynek OZE NIK: za mało wniosków koncesyjnych m.in. na

sprzedaży jednostek przyznanej emisji gazów cie-

kotły na biomasę i mikrobiogazownie

plarnianych i z funduszu podstawowego.

– Negatywnym zjawiskiem, naszym zdaniem, jest

– W naszej ocenie jednak zakres skontrolowanych

zmniejszenie liczby wniosków o udzielenie kon-

projektów OZE ze wsparciem udzielonym przez Na-

cesji na wytwarzanie energii elektrycznej w insta-

rodowy Fundusz może okazać się niewystarczający

lacjach OZE, m.in. takich jak: małe elektrownie

dla osiągnięcia celów określonych w Krajowym Pla-

wiatrowe, mikrobiogazownie, systemy fotowol-

nie Działania, zakładającym osiągnięcie wskaźnika

taiczne, kolektory słoneczne, kotły na biomasę,

15 proc. udziału energii z OZE – przyznał Sławomir

gruntowe pompy ciepła. W 2016 r. złożono

Grzelak.

o ponad 60 proc. mniej wniosków o wydanie koncesji niż w roku 2015. Natomiast sumaryczna

Wnioski Najwyższej Izby Kontroli

moc instala-

Po przeprowadzonej kon-

cji OZE na

troli NIK skierowała do

koniec I półrocza 2017 r. była mniejsza o 1539 MW od mocy na

Najwyższa Izba Kontroli alarmowała, że liczba wniosków o udzielenie koncesji na małe instalacje, w tym kotły biomasowe, jest niewielka

ministra energii wnioski systemowe. Po pierwsze – aktualizacja polityki energetycznej Polski, w której zawarta będzie

koniec 2015 r.

kompleksowa polityka

– wyliczał

wobec OZE pozwalająca na

NR 2 (53) luty 2019

Sławomir Grzelak. Według raportu Najwyższej

realizację celu 15 proc. udziału energii w 2020 r.

Izby Kontroli rynek OZE w Polsce kształtowały

Dalej – stosowanie rozwiązań prawnych i or-

i będą kształtować do 2020 r. trzy podstawowe

ganizacyjnych zwiększających bezpieczeństwo

instrumenty wsparcia: świadectwa pochodzenia,

i przewidywalność inwestycji wśród inwestorów

czyli tzw. zielone certyfikaty, aukcje oraz dotacje

OZE, dających szansę na świadome przygotowa-

ze źródeł krajowych bądź unijnych, w szczegól-

nie nowych projektów w obszarach wydawania

ności na produkcję ciepła z odnawialnych źródeł

rozporządzeń o cenach referencyjnych z odpo-

oraz dla prosumentów.

wiednim wyprzedzeniem. Ustalenie co najmniej rocznych okresów harmonogramu aukcji i ich

Ile było dotacji?

konsekwentne przeprowadzanie.

W okresie objętym przez NIK kontrolą na wspo-

Według NIK, Ministerstwo Energii powinno po-

maganie rozwoju OZE przeznaczono 5,75 mld zł,

nadto uwzględnić zasadność uwzględniania przy

które pochodziły z wpływów z opłat zastępczych ze

ustaleniu cen referencyjnych szerokiego spektrum

Skąd wzięło się 15 proc. dla Polski? Polska powinna wdrożyć i przestrzegać dyrektywę Parlamentu Europejskiego z 23 kwietnia 2009 r. (tzw. dyrektywa 2009/28). W tej dyrektywie został określony cel dla państw członkowskich, którym ma być zwiększenie udziału energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych w bilansie energii finalnej do 20 proc. w 2020 r., przy czym Polska ma tzw. derogację i udział nasz powinien wynosić 15 proc. (w tym w transporcie 10 proc. wraz z oszczędnością energii i zwiększoną efektywnością energetyczną). Dyrektywa zakłada ograniczenie prawnych i pozaprawnych barier hamujących zwiększenie produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, usprawnianie i przyspieszenie procedur na odpowiednich szczeblach administracyjnych. Państwom członkowskim przyznano szeroki zakres swobody we wdrażaniu obowiązku stosowania energii odnawialnej. Czyli jak to zrobić i jaka jest ścieżka dojścia do celu, to zależy tak naprawdę od wewnętrznej polityki państwa. Państwa same mogą decydować o tym, w którym sektorze (energia elektryczna, ogrzewanie, chłodzenie, transport) chcą podejmować działania. W przyszłości polityka Unii zmierza do ograniczenia emisji dwutlenku węgla z obowiązującego obecnego poziomu 20 proc. do pułapu ok. 40 proc. w 2030 r. 40

rynek OZE czynników, które nie mają wpływu na koszty

REKLAMA

energii liczone według zasad mikroekonomii, czyli generalnie rzecz biorąc, chodziło o to, żeby ten zakres parametrów stosowany przez ministerstwo przy ustaleniu cen referencyjnych został rozszerzony. Ostatecznie o tym, czy pogłoski o braku osiągnięcia celu OZE przez Polskę są prawdziwe, dowiemy się po opublikowaniu treści raportu, jaki został przesłany do Parlamentu Europejskiego przez polski rząd. Sprawa jednak wydaje się już dzisiaj przesądzona, pytanie tylko jak bardzo jesteśmy zapóźnieni i ile przyjdzie nam za to zapłacić. Rafał Wąsowicz

Podskórnie wyczuwam, że siły decyzyjne, będące w opozycji do OZE czy zielonej energii, zaczynają rozumieć, że nie tędy droga. Powoli i dla nich staje się oczywiste, że warto jednak inwestować w ekologię. Zwłaszcza że Unia Europejska bardzo mocno interesuje się wszystkimi sprawami dotyczącymi energii, w tym energii odnawialnej. Choćby spra-

NR 2 (53) luty 2019

Jadwiga Rotnicka senator IX kadencji, wiceprzewodnicząca Komisji Środowiska

wa dotycząca tego, co się stało z ustawą o cenach energii elektrycznej. To jest postrzegane przez UE jako nieuprawniony rodzaj pomocy państwa. Może to będzie otrzeźwienie. Tak jak wspomniałam, ważna też jest spójna polityka dotycząca OZE. Ludzie inwestują w pewne rozwiązania, a potem są zmuszeni po kolejnych „nowelizacjach” likwidować swoje interesy. Tymczasem pojawiają się moim zdaniem kolejne chybione pomysły. To na przykład elektrownia atomowa projektowana na rok 2030. A przecież ci, którzy z tej energii korzystają, odchodzą od niej. Ja jestem przeciwniczką korzystania z energii bazującej na węglu, w szczególności na węglu brunatnym. To on najbardziej dewastuje nasze środowisko. Niczego w tym kierunku nie należy rozwijać, a całą energię i oszczędności przenieść na restrukturyzacje obszarów górniczych. Potrzebny jest długoterminowy plan odchodzenia od górnictwa i zapewnienia osobom pracującym w górnictwie alternatywnego planu możliwości zarobkowych. 41

Biomasa w ciepłownictwie

Biomasa ma dobre perspektywy w ciepłownictwie

NR 2 (53) luty 2019 42

O transformacji rynku energii cieplnej, kierunkach zmian w krajowym ciepłownictwie, problemach i wyzwaniach sektora oraz potencjale wykorzystania biomasy i innych OZE przez przedsiębiorstwa ciepłownicze w rozmowie z Jolanta Kamińską mówi Bogusław Regulski, wiceprezes Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie. Rynek ciepłowniczy w najbliższych latach czeka

w kontekście strategii dla sektora ciepłowniczego

transformacja. Jakie są pana zdaniem jej główne

w Europie czy europejskiej ,,Mapy drogowej” dla cie-

elementy?

płownictwa, zobaczymy sektor ciepłowniczy w nie-

Na ten temat patrzymy w Izbie nieco głębiej, trochę

dalekiej perspektywie jako dużo mniej emisyjny niż

w kategoriach „być albo nie być” sektora wobec

obecnie, a w dalszej jako całkowicie zeroemisyjny. To

nowych regulacji i całego otoczenia rynkowego, ale

ostatnie oznacza, że w procesie generowania ciepła

generalnie w perspektywie czasowej do co najmniej

nie będzie miejsca na jakiekolwiek paliwa kopalne.

2030 roku. To, co się dzieje obecnie, to znalezienie

Te cele dla ciepłownictwa możemy sobie już w pe-

rozwiązań dla realizacji przedsięwzięć wynikających

wien sposób sparametryzować, gdyż wynikają one

z pierwszych, znanych już ważnych kamieni milo-

z wdrożonych już lub będących w końcowej fazie

wych – wejścia konkluzji BAT do 2023 r., kwestii

uzgodnień przepisów dotyczących obszaru redukcji

ochrony powietrza wynikające z dyrektywy o śred-

emisji CO2, efektywności energetycznej i OZE.

nich źródłach spalania (tzw. dyrektywy MCP), która

Cele na rok 2030 widać wyraźnie: znowelizowana

ma inną perspektywę czasową, bo do 2025 z możli-

dyrektywa OZE – nie mniej niż 32 proc. energii

wością derogacji do 2030 r. Jeżeli popatrzymy na za-

odnawialnej w strumieniu zużytej energii końcowej,

kres wyzwań wynikających z tego obszaru regulacji,

a więc i w ciepłownictwie (nie tylko zawodowym),

to potencjalna transformacja sektora, przy założeniu

dyrektywa ETS – 40 proc. redukcji emisji CO2.

utrzymania obecnego miksu energetycznego, będzie

W tej chwili mamy już jasność, w jaki sposób będą

ograniczała się do pozyskania technologii, które

przydzielane darmowe uprawnienia do emisji CO2

pozwolą na dotrzymanie wymaganych standardów

w okresie 2021-2030. Wytwórcy ciepła otrzymają

emisyjnych w zakresie ochrony powietrza.

w tym okresie jakieś 30 proc. darmowych uprawnień,

Ale gdybyśmy na konieczne do wykonania zmia-

przy czym według benchmarku gazowego, który i tak

ny popatrzyli trochę inaczej, przede wszystkim

będzie się co jakiś czas zmniejszał. To znaczy, że im

NR 2 (53) luty 2019

zdj. IGCP

Biomasa w ciepłownictwie

mniejsze będzie zapotrzebowanie na emisję CO2

perspektywie czasowej pozwoli w miarę neutralnie

„komercyjną”, czyli do kupienia, tym lepiej.

wejść na tę drogę 2021-2030 ze świadomością, że

To jest element stymulujący do zmian w strukturze

każdy kolejny krok zbliżać nas będzie do celu.

wytwarzania ciepła – sięgnijmy po technologie, które nie będą wymagały uprawnień do emisji CO2. A więc:

Mówi pan o szerokiej strategii. Czy Polska ma taką

odnawialne źródła energii, ciepło odpadowe, każdy

strategię dla ciepłownictwa?

odzysk ciepła w procesach przemysłowych: z gruntu,

Nie. Dziś widzimy problem ciepła za mocno

z wody, z powietrza. Oto wyzwanie, na które nałoży

skażonego węglem czy rosnących cen do emisji

się stan dzisiejszy ciepłownictwa. Widać więc, że

CO2, ale przez wiele lat nie zrobiliśmy nic, by się

stoimy nie tylko przed modernizowaniem węglowego

przygotować na to, co jest dziś, tylko cieszyliśmy

źródła ciepła z poziomu A na poziom B standardu

się, że uprawnienia kosztują 5 euro. I to wszyscy,

emisyjnego, ale też przed kwestią ułożenia sobie

w całym sektorze energetycznym. A przecież wia-

pewnego nowego programu użytkowego dla swojego

domo było od dawna, że cała europejska polityka

własnego systemu ciepłowniczego, który w danej

klimatyczno-energetyczna została ułożona w taki 43

zdj. Shutterstock

Biomasa w ciepłownictwie

NR 2 (53) luty 2019

// Biomasa ma duży potencjał w sektorze ciepłowniczym, ale przy spełnieniu określoność warunków

sposób, by redukować emisyjność gospodarek

Czy PEP2040 poświęca ciepłownictwu

i w ramach tego budować innowacyjność techno-

wystarczająco dużo miejsca?

logii. To one nakręcają rynek pracy i PKB w wielu

Można się cieszyć z rozdziału 7, w którym znajdują

krajach. Problem jest taki, że na poziomie krajo-

się sprawy sektora ciepłowniczego. Przede wszystkim

wym dopiero zaczynamy rozmowę na ten temat.

dlatego, bo jest w tym dokumencie i ideologicznie

Sektor ciepłowniczy

obejmuje cały problem zaopatrze-

stoi przed ogromną

nia w ciepło – dotyka gospodarstw

szansą na dobre zmiany. Minister energii powołał specjalny zespół, w którego składzie jest – poza innymi stronami społecznymi – IGCP,

W PEP2040 niepokojący jest brak należytego uwzględnienia wykorzystania technologii kogeneracyjnych

którego celem jest

domowych, przemysłu i rolnictwa. Jest wyraźnie wskazana kwestia rozwoju systemów ciepłowniczych, co jest jasnym sygnałem, że prace legislacyjne będą szły w kierunku realizacji tego celu, o którym wcześniej rozmawiali-

zbudowanie modelu rynku ciepła w Polsce. Na

śmy. Mamy też w końcu sporo o likwidacji smogu,

razie jesteśmy na etapie budowania pewnej wizji.

choć możemy dyskutować, czy przyjęta w programie

Czy będzie ona sformułowana według założeń,

rządowym „Czyste Powietrze” strategia jest w pełni

o których już wcześniej powiedziałem – trudno

słuszna, opierając się zbyt mocno na kotłach węglo-

stwierdzić. Na pewno wiele do myślenia daje

wych 5. klasy. Skoro na ten problem mamy wydać tak

„Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”, w której

duże publiczne pieniądze, to w sytuacji konieczności

pewne niepokojące sygnały można odczytać, np.

wykonania poważnej roboty, np. w zakresie wzrost

brak zdecydowania w sprawie krajowego miksu

udziału OZE w sektorze ciepłownictwa w najbliższej

energetycznego.

perspektywie o co najmniej o 1,3 proc. rocznie, trudno

Biomasa w ciepłownictwie sobie wyobrazić, żeby nie zaprząc do tego gospo-

REKLAMA

darstw domowych. W „Polityce energetycznej Polski do 2040 r.” jest parę elementów, które z punktu widzenia np. polityki proefektywnościowej w ciepłownictwie nas zaniepokoiły, np. brak należytego uwzględnienia w bilansie energetycznym kraju wzrostu wykorzystania technologii kogeneracyjnych. Mamy wrażenie, że krajowa polityka energetycz-

analizator biogazu

Biogas 5000

na jest polityką dla energii elektrycznej. Pozostałe elementy tzw. energetyki: ciepłownictwo, kogeneracja, prosumenci, są co prawda zaznaczane, ale nie poświęca się im tak wiele uwagi. Kogeneracja i OZE to obecnie najmocniej rozwijane elementy sektora ciepłowniczego w krajach zachodnich. To także przyszłość polskich ciepłowników? „Europejska strategii dla ciepłownictwa i chłodpochylił nad tym tematem na poziomie europejskim. Zaznaczono tam, że kogeneracja jest bardzo istotnym elementem w zakresie efektywnego wykorzystania nośników energetycznych. Przypomnę jeszcze dyrektywę efektywnościową z 2012 r., która wskazuje, że gdyby chcieć np. stworzyć nowy system ciepłowniczy, to pierwszą rzeczą, jaką należy przeanalizować, jest możliwość zastosowania kogeneracji. Natomiast z dzisiejszego punktu widzenia, czyli generowania w systemach ciepłowniczych ciepła niskoemisyjnego lub zeroemisyjnego, technologie odnawialne stoją w tej hierarchii w pierwszym rzędzie. W przypadku wykorzystywania biomasy do celów energetycznych, w dyrektywie OZE jest wskazane, że jeśli miałyby być wydawane zielone certyfikaty dla energii, to tylko dla technologii wysokosprawnej kogeneracji. I to dodatkowo z wykorzystaniem biomasy tzw. zrównoważonej. To już wskazuje nam wyraźnie, że na poziomie technologii związanych z sektorem energii, kogeneracja jest bardzo ważna. To już się dzieje np. w Danii, która swoją politykę energetyczną chce oprzeć na

Zastosowanie: Monitorowanie składu biogazu z procesu fermentacji metanowej. Monitorowanie składu biogazu w oczyszczalniach ścieków. Odzysk i zagospodarowanie biogazu.

NR 2 (53) luty 2019

nictwa” z 2016 r. to pierwszy dokument, który się

Zalety: Jedyny na rynku aparat posiadający certyfikat kalibracji ze znakiem UKAS (ISO 17025) dla CH4, CO2, O2. Certyfikaty ATEX II 2G Ex ib IIA T1 Gb (Ta = -10°C do +50°C), IECEx, CSA, MCERTS. Pomiar do sześciu gazów w jednym urządzeniu. Dokładny – najnowsza technologia w podczerwieni, pozwalająca na bardzo dokładny i szybki pomiar. Niezawodny – w warunkach polowych, odporny na wstrząsy i wpływy warunków atmosferycznych – obudowa IP65. Kolorowy wyświetlacz, 4,3” TFT – równoczesne wyświetlanie wszystkich mierzonych gazów na ekranie. Funkcjonalna klawiatura. Kalibracja – możliwość dokonania w warunkach polowych. Szybkie ładowanie baterii. Pojemna pamięć – przechowuje do 500 pomiarów. Gwarancja 3 lata. Lekki – niewielkie gabaryty.

dwóch filarach – energii wiatrowej oraz kogeneracji z wykorzystaniem nośników energii odnawialnej. Bardzo wysoki udział energii z kogeneracji jest w Szwecji czy Holandii i Niemczech. U nas, patrząc

www. tusnovics.pl tel. (12) 633 13 54 45

zdj. Shutterstock

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE

// Prawie 400 systemów ciepłowniczych w Polsce może w najbliższych latach sięgnąć po kogenerację i OZE

NR 2 (53) luty 2019

na sam wolumen ciepła w sieciach ciepłowniczych,

za drzwiami, albo będą w niedalekiej perspektywie.

też nie jest źle, bo prawie 60 proc. produkujemy

Tu kłaniają się zaniedbania z obszaru kreowania

w kogeneracji. Problemem jest to, że dotyczy to góra

polityki energetycznej, które mają miejsce od lat

kilkudziesięciu miast, a my mówimy o prawie 400

90. Prowadzenie polityki energetycznej na zasadzie

systemach ciepłowniczych, które wymagają tego

„widzimy sektor energii elektrycznej, a reszty nie” –

kroku. Kogeneracja będzie więc ważnym rozwiąza-

to wszystko w procesach decyzyjnych na poziomie

niem, choć nie jedynym w przyszłym ciepłownictwie

lokalnym, ale też mentalnościowym w sferze zarzą-

systemowym.

dzania i podejmowania decyzji spowodowało, że mamy dzisiaj taki właśnie stan.

Czy małe i średnie źródła mocy, czyli te

Proszę pamiętać, że oceniając tak powszechnie cie-

w miejscowościach poniżej 100 tys. mieszkańców,

płownictwo, mówimy o podmiotach, które w więk-

są pana zdaniem w stanie udźwignąć ciężar zmian,

szości w 100 proc. są własnością lokalnych samo-

o których rozmawiamy?

rządów. Te samorządy, nie mając przez lata presji ze

Powiem trochę na przekór: twierdzenie, że cały sek-

strony władzy dot. koniecznych zmian w obszarze

tor jest nieprzygotowany do zmian, jest w mojej oce-

zaopatrzenia w energię cieplną, miały przed sobą

nie sporym nadużyciem. Tam też trwa intensywny

jeden cel: dostarczyć mieszkańcom ciepło po najniż-

proces myślowy. Skala wyzwań jest ogromna i nie ma

szych cenach i w najwyższym możliwym standardzie.

wątpliwości, że wielkim instalacjom będzie łatwiej,

I te podmioty skutecznie o to zadbały – utrzymywały

a małym trudniej się z nimi uporać.

odpowiedni standard techniczny urządzeń, działa-

W mojej ocenie nie są to instalacje, które ledwo się

ły zgodnie z przepisami, utrzymywały przyzwoity

„trzymają”. Są utrzymywane w dobrych standardach

poziom cen i absorbowały efektywnie środki finan-

technicznych, adekwatnych do aktualnego stanu

sowe służące do wspierania kolejnych inicjatyw

prawnego i organizacyjnego. Są więc dostosowane

inwestycyjnych. I dlatego taka powierzchowna ocena

do standardów emisyjnych, efektywnościowych,

jest według mnie bardzo niebezpieczna i niespra-

spalania paliw itd.

wiedliwa. Tym przedsiębiorstwom i ich właścicielom

Problem leży gdzie indziej – dziś ten w miarę dobrze

nikt wcześniej nie sygnalizował wyraźnie kierunków

ułożony standard techniczny jest niewystarczający,

dzisiejszych zmian. Tak jak w przypadku ener-

żeby się zmierzyć z wyzwaniami, które albo już stoją

gii elektrycznej, w ciepłownictwie też wpadliśmy

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE w pułapkę węglową, czyli w przekonanie, że mamy

celu 32 proc. z OZE. Gdyby udało nam się do 2030 r.

go pod dostatkiem i cena energii z węgla będzie

uwzględnić te trzy elementy w procesie modernizacji

za rok czy pięć lat tak samo jak dzisiaj – korzystna

sektora ciepłowniczego, byłoby bardzo dobrze.

dla nas i dla naszych odbiorców. I z tego powodu diagnozujemy obecnie ten gigantyczny problem

A jak widzi pan rolę biomasy w tej całej

transformacji, który pokazuje, że mając nowoczesne,

układance?

wysokosprawne kotły na węgiel, ich operator musi

Biomasa, obok kogeneracji, jest właśnie jednym

w najbliższym czasie wejść ze swoją działalnością na

z elementów tej układanki i jako nośnik energe-

zupełnie inny poziom. Dla każdego przedsiębiorstwa

tyczny jest niezbędna do realizacji celów naszej

ciepłowniczego jest to szczególnie ważne, gdyż pro-

transformacji. Choć wydaje mi się, że nie zgarnie

wadzą swoją długofalową i bardzo stateczną politykę

całego tortu. Mamy jeszcze systemy solarne, pompy

zaopatrzenia w ciepło na lokalnych rynkach. Taka

ciepła, geotermię i ciepło odpadowe, ale przyszłość

zmiana jest sporym wyzwaniem.

raczej widzę w systemach hybrydowych, które będą

Wiemy więc, że węgiel nie jest rozwiązaniem.

w okresie do 2030 r. ma bardzo dobre perspektywy

Celem podstawowym jest uzyskanie przez każdy

w sektorze ciepłowniczym, o ile odwrócimy negatyw-

system ciepłowniczy statusu „efektywnego systemu

ny trend niezdrowej rywalizacji o surowiec z ener-

ciepłowniczego” zgodnie z unijną dyrektywą z 2012 r

getyką zawodową. Ciepłownictwo nie otrzymywało

i naszymi krajowymi przepisami. Jest to możliwe

i nie otrzymuje przecież żadnego wsparcia z tytułu

również z wykorzystaniem w ograniczonym zakresie

produkcji zielonego ciepła, więc energetyka, mając

technologii węglowej, przy zaangażowaniu kogenera-

na czym oprzeć rachunek ekonomiczny, ustaliła rela-

cji (np. gazowej) i energii odnawialnej. Takie działa-

cje cenowe na rynku biomasy, co dla ciepłownictwa

nie będzie dobrym krokiem dla uzyskania unijnego

jest trudne do zaakceptowania. REKLAMA

PELLET

DREWNO |

NR 2 (53) luty 2019

wykorzystywały różne technologie OZE. Biomasa

ZRĘBKA

www.hargassner.pl tel: +48 724 529 399

biuro@woodheatingsolution.pl 47

BIOMASA W CIEPŁOWNICTWIE Biomasa ma duży potencjał w ciepłownictwie, ale

Do tego dochodzi kwestia rywalizacji o surowiec

rozwój tego rynku może blokować także kilka in-

różnych branż.

nych rzeczy, m.in. dostępność surowca lokalnie czy

Otóż to. Co z tego, że ktoś oszacował, że np. mamy

jego jakość, na co uwagę zwracają sami ciepłowni-

potencjał 20 mln t słomy rocznie? Jak mądrze

cy. Jakich zmian oczekiwałby sektor od dostawców

podzielić ją między pelleciarzy a np. pieczarkarzy?

biomasy?

To samo w przypadku biomasy drzewnej. Co z tego,

Każdemu ciepłownikowi marzyłoby się rzetelne

że widzimy kilkadziesiąt milionów m3 surowca do

kontraktowanie i dotrzymywanie tych kontrak-

zagospodarowania, skoro za chwilę go nie ma? Do-

tów. Z obu stron. Gdybyśmy dzisiaj porozmawiali

brze obrazuje to polityka Lasów Państwowych, które

z jakimś ciepłownikiem o propozycji wymiany

z jednej strony deklarują chęć operowania drew-

dotychczasowego kotła węglowego na biomaso-

nem energetycznym dla energetyki, z drugiej strony

wy, prawdopodobnie pojawiłyby się wątpliwości

surowiec trafia do tego, kto płaci lepiej. A przez lata,

związane z ceną i dostępnością biomasy i obawy,

ze względu na dopłaty w ramach systemu zielonych

że wyprodukowane z niej ciepło będzie droższe

certyfikatów dla energii elektrycznej, lepiej płaciła

dla odbiorców. Obawy o dostępność surowca są

energetyka zawodowa.

brew pozorom bardzo ważne. Kiedy rozmawia się

NR 2 (53) luty 2019 48

z ciepłownikami przymierzającymi się do moder-

Sektor ciepłowniczy interesuje się także innymi

nizacji swoich instalacji pod kątem spalania lub

paliwami alternatywnymi, m.in. RDF-em. Jakie

współspalania biomasy, te obawy cały czas się

pana zdaniem są możliwości rozwoju tego rynku?

pojawiają. Dlatego

Pytanie podstawowe – co to jest RDF?

też każdy z PEC

W mojej ocenie dalej odpad, ale inny,

-ów, który wykorzystuje w swojej działalności biomasę, stara się jak najbezpieczniej kształtować

Biomasa, obok kogeneracji, jako nośnik energetyczny jest niezbędna do realizacji celów transformacji sektora ciepłowniczego

bo przesegregowany, odpowiednio spreparowany. Gdyby uzyskał status paliwa, musiałby zostać zdefiniowany, zestandaryzowany, opisany i sparametryzowany. Czyli instalacja spalania RDF-u będzie instalacją odpadową

politykę zakupo-

zgodnie ze wszystkimi dla niej odpo-

wą biomasy dla

wiednimi wymogami i może być ona

ciepłowni: jedni próbują zapewnić długofalowe me-

zwolniona z ETS-u (obowiązku zakupu uprawnień

chanizmy współpracy z dostawcami biomasy, inni

do emisji CO2 – przyp. red.). Potraktowanie RDF

z kolei co roku ogłaszają krótkoterminowe „castin-

jako paliwa wymagać zaś będzie uprawnień do emisji

gi” na dostawców. Które z tych rozwiązań jest lep-

i odpowiednich technologii spalania.

sze? Nie wiem. Na pewno każdy chciałby się unie-

Moim zdaniem sektor ciepłowniczy został w przy-

zależnić od kaprysów rynku. Zakładam, że w tym

padku RDF-u trochę wywołany do tablicy, aby ten

biznesie można by pogodzić interesy obu stron na

problem załatwić, choć nie zrealizowano w tym

zasadach długiego kontraktowania, a nie chwilo-

zakresie spraw fundamentalnych: jakiego koloru jest

wej koniunktury lub dekoniunktury. Ciepłownicy

ciepło zRDF-u? Czy ono jest zielone? A może tylko

boją się, że przy nagłych zmianach cen biomasy na

częściowo zielone? A może odpadowe?

rynku posypie się im rachunek ekonomiczny. Cho-

W obecnym stanie prawnym przyjęcie ścieżki

ciaż udało im się przełknąć żabę pt. wzrost ceny

odpadowej dla RDF-u jest najprostsze, ale w wielu

węgla z 8 zł na 14 zł/GJ i załatać dziurę za rok 2017

wypadkach mocno skomplikowane w konfrontacji

kosztem wyniku końcowego. Tak samo może być

z przepisami z obszaru gospodarki odpadami.

w przypadku biomasy. Potrzebujemy więc stabiliza-

Konieczna jest więc przede wszystkim jednoznaczna

cji i porządku, bo mało kto na poukładanym bądź

regulacja w tym obszarze, na co jako Izba zwracali-

co bądź rynku ciepła może sobie pozwolić na nagły

śmy uwagę. Widzę tu problem i konieczność posta-

wzrost cen energii cieplnej.

wienia kropki nad i.

Wszys Naszym tkim Klientom , SP OD AR KA | BI ZN ES P a r t n eroIA EK OL OG m | GO oraz Sym pat życzymy ykom BRUKS, sp i pełnych okojnych rado Świąt Bo żego Nar ści odze a w nadc hodzący nia, m Nowym NARODOWA Roku ICZA d4użo szc WYSTAWA ROLN P2 z ę EM c ES ia KC a w 100. rocznicę SU i CO ictw NY roln (ZABKO o ZO kieg ŃC pols IO)masy Święto głości przez Polskę. suzako odzyskania niepodle kcńczy atyczny esłósięw. Globalny szczyt klim ki. Pols esem organizacyjnym sukc CZAS NA EKOINNOWACJE rem Wywiad z Wiceminist em. Sławomirem Mazurki

Środowiska

PRZYSZŁOŚĆ BIOGAZU

em przełomowym Czy 2019 będzie roki ej? dla branży biogazow

IUM

ECO WIZJONER

mi iaj, jesteśmy świadka „Przyszłość jest dzis j”. rewolucji energetyczne

MOJE SANKTUAR

N R 11 (5 1)

G RU DZI EŃ IS SN 23 53 -932 1

Ry n e k e n eR a R o z wój g i i oze

rczości i nie naśladować „Znaleźć siebie w twó iście trudne”. innych, to jest rzeczyw

417475 NR INDEKSU

4 ISSN 2450-974

Arcon Po 02-867 W arszawa te lska Sp. z o.o. ul. Baletowa l. 22 648 sprzedaż 14 08 10, fax – Radosła części za 22 644 16 w Seliga, mienne i 16 tel. 664 92 serwis – Dane kont Łukasz Pr aktowe: us, tel. 66 5 425, e-mail: selig 4 737 800, a@arcon .co e-mail: pr us@arcon.c m.pl om.pl

/ Ro śn ie w

zdj. Shutt erstock

nr 4 (11) zima 2018

zł (w tym 8% VAT) Cena zesta wu 20

/ P el le t z R

W środk

u relac

o lu m en b io

DF – ro zw ią

ja z III ko

m asy w en

za n ie p ro b

ngresu

er g et yce

le m u o d p ad

BIogazu

ów ?

Biomasa w przemyśle

Jest olej z biomasy, a będą biotekstylia i biotworzywa

NR 2 (53) luty 2019

Polsce fińska firma rozpoczęła działalność 16 lat temu. Należą do niej trzy elektrocie-

płownie – w Częstochowie, Zabrzu i Bytomiu. Fortum jest też właścicielem ponad 800 km sieci ciepłowniczych w Częstochowie, Płocku i Wrocławiu.

Firma opracowała technologię Bio2X, dzięki której ze ścinków drzewnych i słomy można produkować bioolej, tekstylia i tzw. biotworzywa sztuczne. Bio2X jest projektem pilotażowym wprowadzanym na rynku fińskim i indyjskim. Oparty jest na technologii opracowanej przez Fortum i jego partnerów – mówi Jacek Ławrecki, dyrektor ds. komunikacji Fortum Power and Heat Polska. – Wdrożenie technologii Bio2X do produkcji biowłókien i biotworzyw sztucznych jest kwestią przyszłości. W tej chwili skupiamy się na technologii frakcjonowania biomasy na ligninę, celulozę i hemicelulozę. Te trzy czyste produkty mogą być z powodzeniem wykorzystywane w celu zastąpienia kopalnych surowców w wielu sektorach przemysłowych i konsumpcyjnych. Dopiero to, czego nie udaje się odzyskać, przerabiane jest na biomasę, która służy produkcji energii. Nowa technologia może stać się też jedną z metod wpływających na poprawę jakości powietrza i redukcję szkodliwego smogu. 50

zdj. Fortum

Jest już bioolej, będzie także przędza. Fortum, międzynarodowa firma energetyczna wywodząca się z Finlandii, opracowała technologię, która pozwoli na wykorzystanie biomasy – dziś odpadowej, a w przyszłości surowca do produkcji biotekstyliów i biotworzyw sztucznych.

// Elektrociepłownia Fortum w Zabrzu, otwarta we wrześniu 2018 roku, dostarcza prąd i ciepło do ponad 70 tys. mieszkańców Zabrza i Bytomia

NR 2 (53) luty 2019

zdj. Fortum.

Biomasa w przemyśle

Fortum dąży do tego, by zmaksymalizować produkcję surowców pozyskiwanych z biomasy, która do tej pory traktowana była wyłącznie jako jedno z paliw alternatywnych. Koncern chce wykorzystywać biomasę bardziej efektywnie. – Jesteśmy przekonani, że w ten sposób przyczynimy się do zmniejszenia szkodli-

Jacek Ławrecki dyrektor ds. komunikacji Fortum Power and Heat Polska

wych emisji, zużycia wody w przemyśle wytwórczym

Olej Otso jest przeznaczony do wykorzystywania

i zmniejszymy jego negatywny wpływ na środowisko.

w elektroenergetyce jako jedno z paliw w elek-

Program Bio2X to także nowe możliwości biznesowe

trociepłowniach. Fortum rozpoczęło jego pro-

dla rolników w najbiedniejszych krajach – podkreśla

dukcję w swojej rafinerii w Joensuu, w Finlandii

Jacek Ławrecki.

w 2013 r. Rafineria wykorzystuje technologię

Pierwszym efektem badań Fortum nad zwiększeniem

szybkiej pirolizy i jest pierwszą tego rodzaju in-

łańcucha wartości biomasy było stworzenie biooleju.

stalacją na świecie na skalę przemysłową. Insta-

Produkowany w należącej do spółki rafinerii w Joen-

lacja została zintegrowana z miejscową elektro-

suu bioolej Otso jest zamiennikiem ciężkiego oleju

ciepłownią. Fortum jest gotowe do uruchomienia

opałowego. Jego spalanie to o prawie 90 proc. mniej-

kolejnych instalacji opartych na tej technologii.

sze emisje CO2 w porównaniu do paliw kopalnych.

Rynkiem, na którym spółka będzie się koncen-

Na rozwój projektu Bio2X przeznaczyć ma w najbliż-

trować w pierwszej kolejności, jest Finlandia.

szym czasie 14 mln euro.

Fortum nie wyklucza jednak wykorzystania jej

Oprac. Redakcja – na podst. informacji prasowej

w przyszłości także w innych krajach. 51

ELEKTROMOBILNOŚĆ

Polskie autobusy elektryczne: Solaris i Ursus już produkują. W kolejce Rafako, Autosan i… PZL Sędziszów

NR 2 (53) luty 2019

Polskie zeroemisyjne autobusy powoli stają się naszą specjalnością. Sprzedajemy nie tylko na rynek krajowy, ale także do Włoch, Niemiec czy krajów nadbałtyckich. Trudno więc się dziwić, że kolejne rodzime firmy chcą produkować elektrobusy.

becnie po polskich miastach jeździ ok. 200

Szczecinek. Spółka nie kupiła nigdy wcześniej aż 10

zeroemisyjnych autobusów (300 kolejnych

nowych pojazdów – to praktycznie połowa jej taboru.

jest zamówionych). Korzystając z dotacji unijnych

Za autobusy zapłacono 20 mln zł netto (z czego

i krajowego wsparcia (NFOŚiGW) gminy coraz

17,5 mln zł wyniosła unijna dotacja). Autobusy Ursusa

częściej decydują się na wymianę taboru. Co cieka-

maja długość 12 metrów i zabiorą minimum 70 osób.

we, „elektryki” kupują zarówno duże miasta, jak i te

Eksploatacja elektryków powinna być tańsza (mniej wię-

mniejsze. Cieszy fakt, że dostawcami często są firmy

cej 30 tys. zł oszczędności w skali roku na każdym pojeź-

działające w Polsce: Solaris z podpoznańskiego Bole-

dzie) niż autobusów spalinowych. KM zastrzegła sobie

chowa (choć tutaj zmienił się kapitał na hiszpański)

7-letnią gwarancję na akumulatory – producent będzie

i Ursus. Plan rozwoju elektromobilności zakłada, że

musiał je wymienić, jeżeli wcześniej stracą wydajność.

do 2025 r. po naszych ulicach będzie jeździć tysiąc

E-autobusy Ursusa jeżdżą także w Warszawie. Tam

takich pojazdów. A może być ich znacznie więcej.

jednak pojawiły się kłopoty. Ursus City Smile 12

Nic zatem dziwnego, że do „gry” wchodzą kolejne

LFE spłonął w zajezdni (październik 2018). To nie

firmy, które chcą produkować „elektryki” dla miast.

jedyny problem z elektrobusami od Ursusa. Lubelski dostawca spóźnił się z dostawą o kilka tygodni,

Zeroemisyjne autobusy Ursusa w Szczecinku

w wyniku czego musiał zapłacić milionową karę.

Na polskim rynku od kilku lat działa firma Ursus Bus

Podobnie było w Toruniu, w obu przypadkach doszło

(produkuje autobusy elektryczne w kooperacji z firmą

do problemów z odbiorami, a firma musiała napra-

AMZ-Kutno). Jej autobusy elektryczne jeżdżą już m.in.

wiać usterki. Autobusy elektryczne to element walki

w Szczecinku, Toruniu czy Warszawie. O tym, że rynek

samorządów o czyste powietrze oraz wkład w krajo-

się rozwija, świadczy przykład tego pierwszego mia-

wy program elektromobilności. Na razie po polskich

sta. To największy jednorazowy zakup w dziejach KM

ulicach jeździ ok. 200 „elektryków”.

zdj. Rafako, Solaris

ELEKTROMOBILNOŚĆ Solaris w małych i dużych miastach

Aby „elektryki” zużywały mniej energii, na dachu

Podpoznański Solaris, który eksportuje swoje elekrobu-

pojazdów dwunastometrowych zamontowany

sy, podobnie jak Ursus nie zapomina o polskim rynku

zostanie system ogniw fotowoltaicznych, niestoso-

(współpracuje z Warszawą, Krakowem czy Jaworznem).

wany dotąd w autobusach dla stolicy Wielkopolski.

E-autobusy dostarczy m.in. do Włocławka. To także

NR 2 (53) luty 2019

ciekawy przykład „elektromobilnego” trendu. Trzy

Autobusy RAFAKO na drogach już po wakacjach?

elektryczne Solarisy Urbino 12 electric będą pierwszymi

Rynek obserwują także inni gracze, którzy chęt-

napędzanymi elektrycznie autobusami w tym mieście.

nie włączyliby się do gry nie tylko o polskiego, ale

Producent dostarczy również cztery ładowarki zajez-

i europejskiego odbiorcę. W grudniu swój e-autobus

dniowe. Autobusy będą ładowane za pomocą złącza

zaprezentowało RAFAKO. Został on zaprojektowany

plug-in oraz zostaną konstrukcyjnie przygotowane do

i wykonany od początku jako pojazd z elektrycznym

montażu pantografów, których w przyszłości także

układem napędowym i zasilaniem bateryjnym, opty-

będzie można używać do ładowania baterii.

malnie umiejscowionym w konstrukcji pojazdu.

Autobusy od Solarisa kupuje także Poznań. 21 pojaz-

Siłą „elektryka” RAFAKO ma być innowacyjne

dów elektrycznych tej marki zostanie dostarczonych

rozwiązania napędu. Pozwala ono na możliwość

do MPK Poznań do końca lutego 2020 roku. Będą to

zastosowania kolejnych generacji baterii, w miarę

pierwsze autobusy napędzane energią elektryczną w Po-

rozwoju technologii. Mocną stroną tych autobu-

znaniu. Stolica Wielkopolski wyda na ten cel 70 mln zł.

sów ma być też modułowa konstrukcja – pozwala-

– Poznań dba o transport publiczny i konsekwent-

jąca na bazie jednego projektu produkować różne

nie będzie stawiał na jego rozwój, żeby mieszkańcy

wersje pojazdu.

i turyści mogli korzystać z wygodnego, nowoczesnego

– Zamocowanie akumulatorów pod podwoziem ma

taboru zarówno autobusowego, jak tramwajowego.

jeszcze jedną zaletę. Znacząco obniży środek ciężko-

Wpisuje się to również w działania, które mają ogra-

ści autobusu, a w konsekwencji wpłynie na znaczną

niczać emisję CO2 do atmosfery – tłumaczy Mariusz

poprawę stabilności toru jazdy, szczególnie podczas

Wiśniewski, zastępca prezydenta Miasta Poznania.

pokonywania zakrętów. Mówiąc wprost – dzięki

W poznańskiej zajezdni autobusowej znajdzie się

takiej konstrukcji autobus jest bezpieczniejszy – tłu-

ponadto dziesięć dwustanowiskowych urządzeń

maczy Michał Maćkowiak, odpowiedzialny w RA-

stacjonarnych oraz trzy mobilne zapewniające moż-

FAKO za projekt E-busa, zaznaczając jednocześnie,

liwość jednoczesnego ładowania – poprzez wtyczki

że jest to pojazd bardzo praktyczny i z ogromnymi

plug-in – wszystkich dostarczonych autobusów

możliwościami różnorodnych zastosowań. – Co waż-

elektrycznych.

ne, biorąc pod uwagę, jak szybkie zmiany zachodzą

REKLAMA

• REALIZACJA od 20 do 3000 m3/h • PROJEKT, WYKONANIE, MONTAŻ, URUCHOMIENIE, SERWIS • ROZWIĄZANIA DEDYKOWANE (od 1989r.)

ODSIARCZANIE: - biogazu

BIOSULFEX®

- powietrza Unikalna bezodpadowa technologia odsiarczania biogazu BIOSULFEX®. Siarkowodór H2S jest konwertowany do czystej siarki, która stanowi cenny surowiec. • BIOSULFEX® – urządzenie kompaktowe i mobilne

Nowość!!!

• AgroBIOSULFEX® – konwertuje odory rolnicze w wieloskładnikowy nawóz

www.zipromis.pl

SPRAWNOŚĆ

99,9% Eksploatacja

grosz/m3 BRAK ODPADU

EKO

Biuro Technologiczne: ul. Z. Krasińskiego 16/126 01-581 Warszawa Tel./Fax + 48 839 84 14 Adres siedziby: ul. T. Hołówki 3/43, 00-749 Warszawa e-mail: zipromis@zipromis.pl

zdj. Rafako, Solaris

ELEKTROMOBILNOŚĆ

szczególnie w technologiach związanych z ogniwami

elektrycznych pojazdów transportu publiczne-

do pojazdów elektrycznych, przygotowaliśmy nasz

go BKM (Belkommunmash). Przedmiotem współ-

projekt tak, aby można w nim wykorzystać efekty po-

pracy ma być utworzenie wspólnego przedsiębior-

stępu technicznego. Dzięki temu to nie jest projekt

stwa na terenie Polski, które przy wykorzystaniu

na najbliższy rok czy dwa, ale na lata, bo możemy

nowoczesnych technologii będzie produkować

w nim bez problemu stosować coraz nowsze baterie

na Podkarpaciu miejskie autobusy elektryczne na

i inne rozwiązania, które dziś są w fazach teoretycz-

rynek polski i europejski. Porozumienie zakłada,

nych rozważań – wyjaśnia Maćkowiak.

że ponad 50 proc. wartości części i komponentów nowych pojazdów będzie pochodzić od polskich

Kto czwarty: Autosan, a może PZL Sędziszów?

dostawców zrzeszonych w Polskiej Grupie Motory-

Czwartym „do brydża” na polskim rynku autobusów

zacyjnej.

NR 2 (53) luty 2019

// Solaris to jeden z największych dostawców autobusów elektrycznych w Polsce

elektrycznych może być podkarpacki Autosan. Jak zapewnił podczas spotkania z mieszkańcami Sanoka

Polska: trudny, ale rozwojowy rynek

prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński

Śledząc polski rynek elektromobilności i analizując

(listopad

„rewelacje” związane z poja-

2018), firma

wieniem się nowych produ-

zostanie przejęta przez Polską Grupę Energetyczną. PGE na razie

Poza krajowymi producentami autobusów elektrycznych o rynek „elektryków” będą prawdopodobnie walczyć zachodnie koncerny: MAN, Volvo czy Scania

centów, warto pamiętać, że panuje tu ogromna konkurencja. W naszym kraju poza rodzimymi producentami swoje fabryki mają także naj-

nie komen-

więksi zachodni producenci

tuje sytuacji,

autobusów elektrycznych,

zasłaniając się tajemnicą potencjalnych i trwających

tacy jak MAN, Volvo czy Scania. Jest się jednak o co

transakcji w obszarze fuzji i przejęć.

bić. Według szacunkowych danych liczba zamówień

Z kolei w trakcie grudniowego Polsko-Białoruskie-

w Europie na nowe autobusy elektryczne będzie stale

go Forum Gospodarczego doszło do ciekawego

rosnąć. Licząc udziały w rynku – z 18 proc. w 2020 r.

wydarzenia podczas panelu dotyczącego rozwoju

do 50 proc. w 2030 r. Polska zaś jest jednym z liderów,

elektromobilności. Zawarto wtedy umowę pomiędzy

jeśli chodzi o autobusy elektryczne. Większą ich liczbę

polskim producentem komponentów dla motory-

w 2017 roku zamówiono tylko w Holandii.

zacji PZL Sędziszów i białoruskim producentem

Rafał Wąsowicz 55

zdj. enex

wydarzenia

Nowoczesne rolnictwo na Agrotech Maszyny rolnicze, uprawy, hodowla zwierząt – to tematy przewodnie największych w Europie Środkowo -Wschodniej targów rolniczych, kieleckich Agrotech, które w tym roku obchodzą jubileusz 25-lecia. 11 hal, 700 wystawców i ponad 70 tys. zwiedzających – Agrotech to kompleksowa oferta dla rolnictwa i coroczny papierek lakmusowy branży w zakresie nowoczesnej techniki rolniczej. Poza maszynami, sprzętem i urządzeniami targi to także konkretna dawka aktualnej wiedzy – od przepisów i ubezpieczeń, po konferencje i konsultacje z ekspertami oraz warsztaty

NR 2 (53) luty 2019

22. edycja targów ENEX/ENEX Nowa Energia z zakresu energetyki i OZE odbędzie się 27 i 28 lutego na Targach Kielce. Wydarzenie zgromadzi pod jednym dachem przedsiębiorstwa reprezentujące sektor energetyczny, w tym wystawców z obszaru „zielonych” technologii. Przedstawiciele zakładów energetycznych, dostawcy technologii do energetyki, firmy dystrybuujące energię, reprezentanci gmin i samorządów, świat nauki oraz wszyscy zainteresowani najnowszymi trendami w energetyce spotkają się pod koniec lutego w Kielcach na jednym z najważniejszych branżowych wydarzeń z zakresu szeroko pojętej energetyki. W ramach wystawy organizowany jest Salon Energetyki Zawodowej z myślą o wystawcach oferujących urządzenia i osprzęt do pozyskiwania i przetwarzania energii. Na ENEX swoje miejsce mają także OZE – szczególnie firmy fotowoltaiczne, ale także producenci kotłów na biomasę czy maszyn do pozyskiwania i przetwarzania drewna. Uzupełnieniem oferty wystawienniczej będzie konferencja ENERGIA PL dotycząca przetwarzania energii, magazynowania jej nadwyżek, a także elektromobilności oraz programu „Czyste Powietrze”. „Magazyn Biomasa” objął targi patronatem medialnym. Zapraszamy na nasze stoisko! Oprac. Redakcja

i spotkania organizowane przez wystawców na stoiskach. W tym roku nie zabraknie specjalistów z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Konsultacje, porady, spotkania z ekspertami będą odbywać się na wielu stanowiskach rolniczych instytucji. Agrotech to także oferta dla rolników zainteresowanych inwestowaniem w OZE. Wśród wystawców znajdą się producenci m.in. technologii biogazowych czy firm budujących biogazownie „pod klucz” przy gospodarstwach rolnych. „Magazyn Biomasa” objął targi patronatem medialnym. Zapraszamy na nasze stoisko! Oprac. Redakcja zdj. agrotech

Energetyka i odnawialne źródła energii w Kielcach

REKLAMA

Największa w Polsce wystawa techniki rolniczej w halach

Patronat Honorowy: Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

AGROTECH

XXV Międzynarodowe Targi Techniki Rolniczej

LAS-EXPO

XIX Targi Przemysłu Drzewnego i Gospodarki Zasobami Leśnym

15-17.03.2019 Partner Mediany:

KOMPENDIUM WIEDZY DLA ROLNIKÓW I LEŚNIKÓW

www.agrotech.pl www.las-expo.pl REKLAMA

NR 2 (53) luty 2019

LICZNE KONFERENCJE I SPOTKANIA

XXII MIĘDZYNARODOWE TARGI ENERGETYKI I ELEKTROTECHNIKI XVII TARGI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII

27-28.02.2019

www.enex.pl

Konferencja

IV Międzynarodowe Targi Izolacji Przemysłowych

www.4insulation.eu PARTNER TARGÓW

PATRONAT HONOROWY

harmonogram branży LUTY 12-15 Budma

Polska (Poznań)

https://www.budma.pl

Dania (Kopenhaga)

https://www.cmtevents.com

13-14 Lignofuels 2019

Norwegia (Oslo)

https://www.wplgroup.com/aci/event/ lignofuels-2019

15-17 Ferma

Polska (Łódź)

http://targiferma.com.pl/

12-13

4 Biomass Trade & Power Europe th

Warsztaty biogazowe ,,Biogazownia od A do Z”

Polska (Podstolice http://magazynbiomasa.pl/ koło Poznania) Holandia (Amsterdam)

https://biofuels.conferenceseries.com/

Konferencja Smary & Oleje

Polska (Wrocław)

www.smaryioleje.eu

20-21

4th Biomass Trade Summit Europe 2019

Holandia (Rotterdam)

https://www.wplgroup.com/aci/event/ biomass-trade

Eastern European Pig Congress

Polska (Poznań)

http://pig-congress.com

Targi ENEX/ENEX Nowa Energia

Polska (Kielce)

http://www.targikielce.pl

Polska (Warszawa)

https://sosexpo.ztw.pl

Konferencja „Biomasa 12-13 i paliwa alternatywne w ciepłownictwie”

Polska (Arłamów)

http://magazynbiomasa.pl/

13-14 Gasification 2019

Belgia (Bruksela)

https://www.wplgroup.com

15-17 Agrotech/Las Expo

Polska (Kielce)

http://www.targikielce.pl

Włochy (Arezzo)

https://italialegnoenergia.it

18-19 Biofuels and Bioenergy 20

27-28

28 Targi Sosexpo MARZEC

NR 2 (53) luty 2019

22-24 Italia Legno Energia

Warsztaty biogazowe „Biogazownia od A do Z” Kontakt: Jolanta Kamińska tel. 790 439 216 biogaz@biomassmediagroup.pl

Konferencja „Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie” Kontakt: tel. tel. 730 291 100 e-mail: agnieszka.keczkowska@biomassmediagroup.pl

REKLAMA

Innowacyjny Rogów dzieli się doświadczeniem Nowoczesne, przestronne, komfortowe i energooszczędne, bo wykonane w technologii pasywnej – nowe gminne przedszkole w Rogowie to dowód na to, że marzenia mogą się spełniać. Przekonali się o tym uczestnicy ogólnopolskiej konferencji pt. „Dobre praktyki budownictwa pasywnego na przykładzie przedszkola w Rogowie”, którzy mieli okazję zwiedzić nowo wybudowany obiekt. Gospodarzem był Daniel Kołada, wójt gminy Rogów. W spotkaniu w tutejszym Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej wzięli udział przedstawiciele władz samorządowych z całej Polski, m.in. świętokrzyskiego, mazowieckiego, wielkopolskiego czy dolnośląskiego. – Naszą wiedzą i doświadczeniem w realizacji inwestycji angażującej najnowsze technologie chcemy podzielić się z innymi gminami, które jeszcze nie odważyły się na taki projekt. Być może dzięki temu pójdą w nasze ślady – mówił Daniel Kołada. – Rogów nie poprzestaje na jednym tego typu obiekcie. Latem gotowy będzie kolejny, tym razem administracyjny budynek o powierzchni ok. 280 mkw., wykonany także w tej przyjaznej środowisku technologii – dodał. Przedszkole pasywne reprezentuje najnowszą generację budynków energooszczędnych. Ogrzewanie będzie dostarczane za pomocą pomp ciepła i gruntowych wymienników ciepła, co pozwoli w znaczny sposób ograniczyć koszty jego eksploatacji. W obiekcie o powierzchni użytkowej ponad 1200 mkw. znajduje się m.in.: sześć sal przedszkolnych – sala rekreacyjna ze ścianą mobilną pozwalającą na powiększenie pomieszczenia, nowoczesna kuchnia, pokój nauczycielski oraz pokoje administracyjne. W budynku został za-

instalowany nowoczesny elektroniczny system bezpieczeństwa i monitorowania. Wśród nowatorskich, zapewniających komfort użytkowania rozwiązań zastosowanych w obiekcie znajdują się mechaniczna wentylacja oraz ogrzewanie podłogowe sterowane indywidualnie w każdej sali. Elementem innowacyjnym jest system Solar Cool – kolektor słoneczny pracujący w układzie chłodniczym systemu klimatyzacyjnego. Zgodnie z ideą budownictwa pasywnego sale przedszkolne znajdują się w południowej części budynku tak, aby umożliwić dobre oświetlenie wnętrz światłem naturalnym. Pozwala to na zminimalizowanie kosztów energii wykorzystywanej do ich oświetlenia i uzyskać dogrzewanie promieniowaniem słonecznym. Koszt inwestycji wynosi 6 642 000,00 zł, a uzyskane na ten cel dofinansowanie z Funduszy Europejskich to 4 327 834,53 zł. Projekt pn.: „Budowa gminnego przedszkola w Rogowie” dofinansowany jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020. Dofinansowanie projektu pochodzi ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi Priorytetowej IV Gospodarka Niskoemisyjna Działanie IV.3 Ochrona Powietrza Poddziałanie IV3.2. Ochrona powietrza.

Konferencja

Biomasa

i paliwa alternatywne

w ciepłownictwie

11–12 marca 2019 r. Hotel arłamów****

Dla członkó w IGcP specjaln y rabat!

WYDARZENIE ADRESOWANE DO: • przedsiębiorstw ciepłowniczych, • przedstawicieli samorządów, • producentów i dostawców biomasy oraz paliw alternatywnych, • dostawców technologii do instalacji ciepłowniczych.

ZAkRES tEmAtYcZNY WYDARZENIA: • efektywność energetyczna w przedsiębiorstwach ciepłowniczych, • modernizacja ciepłownictwa – szanse i wyzwania, • krajowe i unijne przepisy prawa, • sektor cieplny a program ograniczenia niskiej emisji, • biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie, • kogeneracja biomasowa, • wybór technologii do instalacji biomasowej.

Dołącz do wydarzenia i dowiedz się jakie zmiany czekają sektor ciepłowniczy w Polsce!

Więcej informacji: Jolanta Kamińska j.kaminska@magazynbiomasa.pl tel. 790 439 216 Formularz rejestracyjny:

www.magazynbiomasa.pl Organizator:

Patronat medialny:

Patronat: