NAJWIĘKSZE SPOTKANIE BRANŻY W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ kwiecień 2019
IV Kongres Biogazu
Magazyn branżowy dla przedstawicieli przemysłu biogazowego
19-20 września 2019
POZNAŃ
Branżowe spotkanie dla: inwestorów planujących budowę biogazowni właścicieli działających instalacji technologów i zarządców biogazowni odpadowych i oczyszczalnianych
BHP w biogazowni – teoria a praktyka
właścicieli dużych gospodarstw rolnych przetwórców rolno-spożywczych kierowników ubojni i ferm drobiu dostawców technologii i urządzeń doradców finansowych i ubezpieczeniowych polskich i europejskich stowarzyszeń przedstawicieli administracji rządowej i samorządów
ZAREZERWUJ miejsce już dziś i zyskaj rabat!
/ Raport z regionu - czy rolnicy chcą inwestować w biogaz?
Kontakt: Biuro organizacyjne, +48 507 786 173, e-mail: biogaz@biomassmediagroup.pl Formularz zgłoszeniowy: www.magazynbiomasa.pl/kongres-biogazu organizator:
patronat medialny:
zdj. Shutterstock
Zarezerwuj miejsce dla siebie!
/ Sekcja specjalna: oleje do silników w biogazowniach
NAJWIĘKSZE SPOTKANIE BRANŻY W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ kwiecień 2019
IV Kongres Biogazu
Magazyn branżowy dla przedstawicieli przemysłu biogazowego
19-20 września 2019
POZNAŃ
Branżowe spotkanie dla: inwestorów planujących budowę biogazowni właścicieli działających instalacji technologów i zarządców biogazowni odpadowych i oczyszczalnianych
BHP w biogazowni – teoria a praktyka
właścicieli dużych gospodarstw rolnych przetwórców rolno-spożywczych kierowników ubojni i ferm drobiu dostawców technologii i urządzeń doradców finansowych i ubezpieczeniowych polskich i europejskich stowarzyszeń przedstawicieli administracji rządowej i samorządów
ZAREZERWUJ miejsce już dziś i zyskaj rabat!
/ Raport z regionu - czy rolnicy chcą inwestować w biogaz?
Kontakt: Biuro organizacyjne, +48 507 786 173, e-mail: biogaz@biomassmediagroup.pl Formularz zgłoszeniowy: www.magazynbiomasa.pl/kongres-biogazu organizator:
patronat medialny:
zdj. Shutterstock
Zarezerwuj miejsce dla siebie!
/ Sekcja specjalna: oleje do silników w biogazowniach
Nowoczesne rolnictwo nie może istnieć bez biogazowni P rzyznaję, to nie moje słowa, ale Andrzeja Galińskiego, prezesa zarządu firmy Biogal, do której należy jedna z największych
biogazowni w kraju dostarczająca ciepło do niemal dwustu gospodarstw domowych. Jest on przekonany, że nowoczesne rolnictwo nie ma możliwości funkcjonowania bez biogazowni, w których powstaje coś z (wydawałoby się) niczego – z gnojowicy, odpadów i resztek – rzeczy, które już nikomu potrzebne nie są, ale które dla biogazownika znaczą tyle co substrat, cenny substrat. My też jesteśmy przekonani, że nie ma innej drogi dla budowania energetyki rozproszonej, troski o czyste powietrze, ekologicznej i samo-
wystarczalnej wsi, jak tylko biogazownie. Są one przedsięwzięciami niezwykle trudnymi, zarówno pod względem inwestycyjnym, jak i w trakcie eksploatacji. Dlatego przygotowaliśmy dla Państwa kolejne wydanie „Rynku Biogazu” – z dużą dawką wiedzy zaczerpniętą od specjalistów i artykułami, które powstały dzięki rolnikom
Jolanta Kamińska
i biogazownikom. Oni najlepiej wiedzą, co w trawie piszczy i po-
REDAKTOR
dzielili się z nami swoimi obawami, nadziejami i doświadczeniem. Zachęcam do dzielenia się swoimi przemyśleniami po lekturze magazynu: redakcja@magazynbiomasa.pl
Spis treści 8
Sylwia Koch-Kopyszko: Potrzebujemy stabilnego prawa
9
Rolnicy inwestują w biogazownie
13
Przemysław Krawczyk: Ministerstwu zabrakło zapału
15
Czego biogazownik nigdy ci nie powie…
20
Biogazownia przy oczyszczalni ścieków Tychy-Urbanowice
24
Alina Kowalczyk-Juśko: Biogazownik specjalistą od… wszystkiego?
Reklamy i materiały promocyjne na stronach: 3–7, 9–19, 23 oraz sekcja Oleje str. 24–31. REKLAMA
Naturalna Energia.plus rozwija sieć zagrodowych mikrobiogazowni w Polsce
kwiecień 2019
Wiedza o korzyściach wynikających z wykorzystania biogazowni w sektorze rolniczym jest już w tzw. kręgach osób zainteresowanych dość powszechna. Znany jest też ogromny, nominalny potencjał biogazowy w Polsce, który znacząco przewyższa realną dostępność substratów w Niemczech.
N
a tę świadomość nałożył się postępujący wzrost cen energii, większa dostępność kapi-
tałów, taryfy FIT/FIP oraz perspektywa dookreślenia cen sprzedaży energii poprzez „raczkujący” mechanizm aukcji OZE. W efekcie możemy w Polsce zaobserwować kolejną falę wzrostu zainteresowania budową nowych biogazowni rolniczych, zwłaszcza
4
o mocach do 0,5 lub 1 MWe. W perspektywie dwóch
których NATURALNA ENERGIA.plus jest operato-
lat „Rejestr wytwórców biogazu rolniczego” zostanie
rem odpowiedzialnym za sterowanie i serwisowanie,
prawdopodobnie podwojony.
przekracza 500 kWe. To początek procesu budowy
W tym samym czasie zachodzi w Polsce drugi proces,
sieci mikro i małych instalacji biogazowych o mo-
który jest równie ważny dla rozwoju rynku biogazu.
cach od 11 do 100 kWe. Tę sieć tworzą zagrodowe in-
Polega on na przejściu od etapu prototypów i testów
stalacje, pracujące przy i na rzecz średniej wielkości
pierwszych mikrobiogazowni rolniczych (o mocach
gospodarstw hodowlanych bydła mlecznego i trzody
do 50 kWe) do fazy budowy sieci tego typu instalacji.
chlewnej. Opierają się one na jednorodnym subs-
Rok 2018 przyniósł pod tym względem istotny prze-
tracie, jakim jest gnojowica zwierząt hodowanych
łom: ilość pracujących w Polsce mikrobiogazowni
w gospodarstwie, bez potrzeby dodawania jakichkol-
uległa zwielokrotnieniu.
wiek kosubstratów. W efekcie powstaje szereg ekolo-
NATURALNA ENERGIA.plus Sp. z o.o. jako wy-
gicznych i finansowych korzyści, których powielenie
łączny przedstawiciel BIOLECTRIC NV dostarczy-
w szerokiej skali może zmienić obraz polskiej wsi.
ła, zmontowała, przyłączyła do sieci, a następnie
Efektywna gospodarka odpadami: poddanie odpa-
uruchomiła 19 instalacji mikrobiogazowych w Pol-
dów hodowlanych procesowi fermentacji metanowej
sce. Łączna moc instalacji mikrobiogazowych, dla
w miejscu ich powstawania eliminuje negatywny
wpływ gnojowicy na środowisko. Redukuje emisję
gdy gleba nie jest zamarznięta do głębokości 30 cm,
metanu i stopień zaazotowania gleb, zapewniając
pokryta okrywą śnieżną lub zalana.
gospodarstwu pełnowartościowy, naturalny nawóz
Samowystarczalność energetyczna gospodarstwa:
w postaci pofermentu.
już hodowla 60 sztuk krów dojonych lub 300 tucz-
Uniknięcie kosztów obowiązywania dyrektywy
ników zapewnia zasilenie mikrobiogazowni o mocy
azotanowej: konsekwencje wprowadzonych re-
11 kWe i wytworzenie energii pokrywającej potrzeby
gulacji w ramach „Programu działań mających na
własne użytkownika oraz wygenerowanie nadwyżek
celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami
skierowanych do innych odbiorców.
pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiega-
Przygotowanie do wdrożenia dyrektywy metano-
nie dalszemu zanieczyszczeniu” są dla wielu gospo-
wej: emisja CH4 do atmosfery jest 28 razy bardziej
darstw bardzo kosztowne. Zgodnie z dyrektywami
szkodliwa dla środowiska niż emisja CO2, a jednym
i stosowaną już praktyką, to ograniczenie nie dotyczy
z głównych emitentów metanu jest wielkotowaro-
jednak wywozu pofermentu, co oznacza, że może on
wa hodowla. Z tej przyczyny coraz częściej można
być aplikowany do gleby przez większą część roku,
usłyszeć o planach opracowania nowej dyrektywy
Wymagana obsada trzody
Moc elektryczna [kWe]
11 kW
22 kW
33 kW
44 kW
Moc cieplna [kWth]
25,9
45,7
64,8
74,0
Roczna produkcja energii elektrycznej [kWh]
88 000
176 000
264 000
352 000
Podłoga pełna [sztuki]
60
120
180
240
Podłoga z rusztem [sztuki]
100
200
300
400
Cena netto urządzenia typ S [€]
120 000
175 000
215 000
245 000
Podłoga z rusztem ilość w DJP [sztuki]
100
200
300
400
Cena netto urządzenia typ H [€]
135 000
195 000
240 000
285 000
Wymagana powierzchnia zabudowy dla typ S i H [m × m]
18 × 10
21 × 13
23 × 15
26 × 18
Koszt dostawy posadowienia, montażu i przyłączy
5-15 proc. nakładu na urządzenie: ustalany każdorazowo dla konkretnego przypadku, w zależności od wielkości urządzenia i jego usytuowania w gospodarstwie
OPEX: średni, roczny koszt utrzymania i eksploatacji
4 do 6 proc. wartości nakładu inwestycyjnego CAPEX
Okres zwrotu nakładów przy aktualnych cenach energii: bez dotacji; zużycie własne; sprzedaż nadwyżek według taryfy FIT [lata]
od 10,9 do 12,3
od 8,6 do 9,5
od 7,5 do 8,4
kwiecień 2019
// Przykład wykonanej instalacji o mocy 33 kWe
od 6,5 do 7,3
5
metanowej, ograniczającej emisji CH4 w rolnictwie.
W wybranych województwach istnieje możliwość
Narzędziem regulacyjnym miałyby być, podobne
wykorzystania dotacji bezpośredniej do nakładu
jak w przemyśle, płatne prawa do emisji CH4 po-
inwestycyjnego lub zastosowanie (bez ograniczenia
wiązane z ilością zwierząt i tonażem powstających
terytorialnego) taryfy FIT, stanowiącej 90 proc. tzw.
odchodów. W rozważaniach wskazuje się, że opłata
ceny referencyjnej. Z kolei przewidywalny okres
za prawa do emisji może być znacząco zredukowa-
zwrotu z inwestycji oraz mobilny charakter zastoso-
na w przypadku zastosowania w gospodarstwie rol-
wanego urządzenia umożliwił bankom zapropono-
nym biogazowni przetwarzających metan w energię
wanie finansowania inwestycji w formie leasingu lub
elektryczną i/lub ciepło. Alternatywnym rozwiąza-
kredytu bankowego.
niem zmniejszającym opłaty jest redukcja pogłowia
Najbardziej przedsiębiorczy inwestorzy w biogazow-
stada zwierząt w gospodarstwie.
ni znaleźli też źródła zwiększenia wydajności swojej
Gospodarka Obiegu Zamkniętego: każda instalacja
produkcji. Duże ilości ciepła, latem niemal nie wy-
mikrobiogazowni rolniczej, używająca w procesie
korzystywane, chcą oni użyć do wytworzenia chłodu
fermentacji metanowej wyłącznie odpady powstające
i skutecznego przewentylowania obór.
w gospodarstwie rolnym, realizuje w sposób prak-
Tworzenie na bazie sieci mikro i małych biogazowni
tyczny ideę dopełnienia cyklu produkcji żywności
rolniczych spółdzielni energetycznych to kolejny
z poszanowaniem środowiska naturalnego. Zrealizo-
element budowania wspólnych korzyści.
wanie tych korzyści jest możliwe poprzez zastosowanie kompaktowych, mobilnych urządzeń mikrobiogazowych, których wstępna specyfikacja zawarta jest w załączonej tabeli. kwiecień 2019
Rozwój sieci mikrobiogazowni w Polsce wspierany jest aktualnie kilkoma instrumentami finansowymi.
Współpraca: Adam Orzech Naturalna Energia.plus Sp. z o.o. 53-680 Wrocław, ul. Braniborska 58-68 tel. +48 71 341 02 19 www.naturalnaenergia.plus Wyłączny przedstawiciel w Polsce BIOLECTRIC NV
REKLAMA
Miksowanie – tłoczenie – rozdrabnianie Wasz Partner dla energii przyszłości Jako wiodący producent mimośrodowych pomp ślimakowych i specjalista w technologii biogazu oferujemy rozwiązania szyte na miarę w postaci systemów mieszających i transportujących ( wyporowe pompy ślimakowe NEMO®, wyporowe pompy rotacyjne Tornado®) oraz systemów rozdrabniających ( M-Ovas®, N.Mac®)
NETZSCH Pumpen & Systeme GmbH Sp. z o.o. Przedstawicielstwo w Polsce Ul. Pileckiego 104/34 02-781 Warszawa info.nps-polska@netzsch.com www.netzsch-pumps.com
6
NEMO® B.Max® pompa mieszająca
REKLAMA
Efektywne podawanie komponentów
ENGINEERED TO WORK
Dozownik PreMix® • uniwersalny dozownik w zabudowie z maceratorem RotaCut • skuteczna separacja ciał stałych i ochrona sekcji pompującej • przygotowanie rozdrobnionej i homogennej zawiesiny • wzrost efektywnołci fermentacji i produkcji biogazu • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Dozownik CC-Mix® • uniwersalny dozownik do substratów nie wymagających rozdrabniania • strefa separacji ciał stałych • sprawne mieszanie i podanie biomasy do fermentacji • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Zapytaj nas również o pompy, More Power from your biogas plant maceratory i rozdrabniacze!
Increase gas yield and operation reliability is needed, you need the rights components. Vogelsang EnergyJet® solid matter feeder The efficient solution for trouble-free digester feeding • resistant to foreign matter and durable like a solid matter screw • feeding with a homogeneous, well-mashed organic suspension • reduced energy requirements and increased gas yield
REKLAMA
kwiecień 2019
Engineered to work
Kontakt: VOGELSANG Sp. z o.o. • Al. San Francisco 9 • 55-020 Rzeplin • www.vogelsang.pl • info@vogelsang.pl • tel 71 798 95 80 If economic and efficient operation of your biogasplant
Vogelsang-Macerator RotaCut® Wet grinder with foreign material separator in one unit. Provides true protection and substrate preparation • cut down fibres, coarse material and separate foreign bodies • prepares homogeneous suspensions by low power consumption • extremly service and maintenance friendly, easy to retrofit Together, they are the perfect solution for homogeneous suspensions and reliable processes. See for yourself! 연락처: 유한회사 포겔상코리아 • vogelsang.co.kr info@vogelsang.co.kr • +82 31 529 3282 블로그: blog.naver.com/vogelsangkr
Industry
Waste water
Biogas
Railway
Agriculture
7
Biogazowy boom? Potrzebujemy stabilnego prawa Z Sylwią Koch-Kopyszko, prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego, wybraną w marcu również do Zarządu European Biogas Association, rozmawia Beata Klimczak.
kwiecień 2019
Jest pani pierwszą osobą w zarządzie
nic o nas bez nas. Jeżeli jesteśmy obecni,
EBA reprezentującą polskich bioga-
możemy zabierać głos w wielu sprawach,
zowników?
a także lobbować za naszymi propozy-
Tak, jestem pierwszą kobietą w zarzą-
cjami regulacji. To istotne w kontekście
dzie EBA i pierwszym polskim repre-
nadal dziejących się w Polsce zmian
zentantem.
prawa dotyczących ustawy o odnawialnych źródłach energii, ustawy o nawozach
Na czym polegają pani zadania
i nawożeniu, ustawy o odpadach czy też
w EBA?
dyrektywy azotanowej i ustawy o elek-
Jako członek zarządu EBA jestem
tromobilności. Jest sporo pracy, a dobry
współodpowiedzialna za rozwój biogazu, biometanu
klimat wokół polskich regulacji jest potrzebny.
i syngazu w Europie. To duże wyzwanie, bo współpraca na arenie międzynarodowej oznacza kształto-
Czy pani spotkanie z zarządem EBA pozwala na
wanie prawa europejskiego, które ma bezpośredni
stwierdzenie, że nasi biogazownicy borykają się
wpływ na rynki wszystkich krajów europejskich.
z podobnymi problemami jak ich koledzy w in-
I myślę tutaj zarówno o członkach Unii Europejskiej,
nych krajach? A może polski rynek jest specyficz-
ale także o krajach takich jak Szwajcaria, Norwe-
ny?
gia czy Ukraina. Jednym z ważniejszych zadań jest
Biogaz w Europie ma się różnie, jednak w dużej mie-
dzisiaj implementacja Dyrektywy RED II, a także
rze sytuacja każdego z krajów zależy od zrozumienia
dalszy rozwój wtłaczania biogazu do sieci. Widzimy
istoty biogazowni. Instalacje te powinny służyć do
również ogromny potencjał wykorzystania bioodpa-
neutralizacji mokrych bioodpadów i jako takie po-
dów w Europie, a szczególnie w takich krajach jak
winny być szczególnie traktowane w systemie wspar-
Polska czy Ukraina.
cia. Są kraje, gdzie rozwój biogazowni poszedł w tę stronę, jak np. w Szwecji. Dynamiczny rozwój rynku
8
W jaki sposób pani członkostwo w zarządzie EBA
biogazowego obserwowany jest zwłaszcza tam, gdzie
może przełożyć się na polski rynek?
stworzone zostały dobre warunki do jego rozwoju,
Udział polskiego reprezentanta na arenie międzyna-
np. w takich krajach jak Niemcy, Włochy czy Fran-
rodowej jest bardzo ważny dla rozwoju biogazu w na-
cja. Mam nadzieję, że i w Polsce czeka nas boom, ale
szym kraju. Można to krótko podsumować, mówiąc:
potrzeba nam dobrego stabilnego prawa.
Rolnicy inwestują w biogazownie?
Z
ostatnich danych, jakimi dysponuje Krajowy
jeden z czołowych producentów mięsnych w Europie.
Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzący rejestr
Pierwszą biogazownię przy zakładzie produkcyjnym
wytwórców biogazu rolniczego, w Polsce w lutym
firma wybudowała w 2005 roku. Obecnie duński kon-
tego roku zarejestrowanych było 98 biogazowni.
cern ma na terenie Polski osiem biogazowni w woje-
Zdynamizować działania inwestorów w tym seg-
wództwach pomorskim i zachodniopomorskim. Trzy
mencie branży ma m.in. FIT/FIP, czyli system, który
biogazownie z listy KOWR-u to obiekty prowadzone
pozwoli na to, by zaczęły powstawać także małe
przez Green Energy Sp. z o.o., a po dwie mają ENEA
biogazownie o mocy ok. 250 - 500 kW, przynoszące
Wytwarzanie Sp. z o.o., Grupa Producencka Agro-Żabi-
określone korzyści, zwłaszcza rolnikom.
ce Sp. z o.o. i PGB Development Sp. z o.o. Pozostałych
kwiecień 2019
Na razie trudno oszacować, ile biogazowni rolniczych powstanie do końca tego roku, jednak zainteresowanie inwestycjami, zwłaszcza wśród dużych producentów rolnych, rośnie. Dostawcy technologii i urządzeń dla biogazowni wskazują, że może to być nawet kilkaset obiektów. Z drugiej strony – wielu rolników oczekuje wsparcia, nie tylko finansowego, ale też rzetelnej dawki wiedzy.
81 inwestorów ma po jednej instalacji. Sztywna lista wytwórców
W sumie roczna wydajność wszystkich zarejestrowa-
Od lat liderem rejestru wytwórców biogazu rolniczego
nych biogazowni rolniczych to 410 717 119,800 m3,
jest Goodvalley (wcześniej Poldanor i Prime Food),
a łączna moc elektryczna to 102,786 MWe. REKLAMA
Projekt o akr. „BIOGAS & EE” w ramach programu BIOSTRATEG1. Zapraszamy na Targi GREENPOWER. Stoisko Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach. Kierownik Projektu dr inż. Grzegorz Wałowski.
9
zdj. Shutterstock
kwiecień 2019
„Najmłodszym” obiektem, bo zarejestrowanym na
wynikające z ustawy o nawozach i nawożeniu.
początku lutego 2019 r., jest biogazownia Chotycze
Dzięki biogazowni działającej w systemie koge-
w województwie mazowieckim, która należy do BIO-
neracyjnym pozyskać można energię elektryczną
SAS Malewski i Wspólnicy Sp. k.
i cieplną, które mogą być wykorzystane w gospodarstwie. Zwłaszcza energia elektryczna ma tu
Warto inwestować, bo…
niebagatelne znaczenie. Tylko w ubiegłym roku
Jak twierdzą eksperci branży, naukowcy i doświad-
gospodarstwa domowe w sumie były pozbawione
czeni praktycy, z którymi spotykamy się co roku
prądu przez cztery dni, a oprócz tego niemal co-
podczas organizowanego przez Biomass Media
dziennością na wsiach są zaniki i spadki napięcia
Group Konkresu Biogazu, biogazownia oznacza
w sieci. Przyczyny awarii bywają różne, ale uciąż-
ogromne nakłady, ale gwarantuje także wielo-
liwe szczególnie dla tych rolników, u których w
aspektowe korzyści. Po pierwsze jest wieloletnią
gospodarstwach funkcjonują urządzenia zasilane
inwestycją pozwalającą skutecznie uporać się
energią elektryczną, a bez których nie można się
z zagospodarowaniem odpadów z produkcji zwie-
obejść, jak choćby dojarki czy schładzarki mleka,
rzęcej i roślinnej. Pomaga realizować obostrzenia
chłodnie i inne. Biogazownie, przy odpowiedniej
REKLAMA
10
eksploatacji, są w stanie zapewnić nieprzerwane
studyjna w biogazowni, która funkcjonuje u któregoś
dostawy prądu.
z innych gospodarzy. Szymon Wojciechowski gospo-
Kolejnym produktem biogazowni, który pozwala na
darujący na 50 ha, producent zwierzęcy i roślinny,
zyski, jest poferment – wykorzystywany jako nawóz.
doskonale orientuje się w problematyce OZE i trafnie
Kto nie inwestuje i dlaczego?
– To przyszłość na wsi, bo przyczynia się do zmniejsze-
Obecnie w budowę biogazowni inwestują przede
nia emisji CO2, pomaga pozbyć się bezpośrednio obor-
wszystkim rolnicy, którzy mają świadomość, popartą
nika i gnojowicy, pozwala pobierać poferment, który
wiedzą, że jest ona najbardziej ekologicznym roz-
ma większą wartość nawozową – wylicza „na szybko”
wiązaniem dla ich gospodarstwa i że może dać zyski.
pan Szymon. – Biogazownie przyczyniają się do zmniej-
Na drugim biegunie są ci rolnicy, którzy ani nie mają
szenia ocieplania klimatu – dodaje. Przyznaje, że myślał
wiedzy, ani nie są zainteresowani inwestowaniem. Ale
o budowie biogazowni. Był nawet oglądać pracującą,
najliczniejszą grupą są prawdopodobnie ci producen-
i z chęcią wybrałby się na oglądanie kolejnej.
ci rolni, którzy aktywnie uczestniczą w warsztatach
Zdzisław Nowak, rolnik z Żerkowa, hodowca trzo-
(np. organizowanych przez Biomass Media Group)
dy chlewnej, przyznaje, że wiedzę o możliwościach
i szkoleniach, których cały szereg organizuje Krajowy
i korzyściach z inwestowania w odnawialne źródła
Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Wystarczy wspomnieć,
energii czerpie z telewizji i gazet. Nie analizował
że w wielkopolskim Sielinku na spotkanie pod hasłem
jeszcze budowy biogazowni, ale chciałby zobaczyć
„OZE – szansa na innowacyjne rolnictwo” udział wzię-
na własne oczy, jak taki obiekt sprawdza się w prak-
ło ok. 100 osób, we Wrocławiu ok. 80, w Bratoszewi-
tyce i jakie wypracowuje zyski.
cach w Łódzkiem ok. 40. Nie wszystkim jednak udaje
Z kolei Andrzej Wojciechowski, pracujący na 65 ha,
się dotrzeć na takie spotkania. Zresztą do inwestycji
prowadzący hodowle trzody i bydła, uważa, że w pierw-
przekonać by ich mogła przede wszystkim wizyta
szej kolejności należałoby rozwiązać podstawowe REKLAMA
Plastry oPon
kwiecień 2019
ocenia potencjał biogazowni rolniczych.
do Przykrywania silosów • Plastry z opon od samochodów ciężarowych charakteryzują się maksymalną stabilnością i długą żywotnością. • Nie gromadzą się w nich zanieczyszczenia i woda. • Łatwe w składowaniu- zajmują zdecydowanie mniej miejsca niż opony. • Powierzchnia krycia-1m2, waga 13 kg.
TD Bergma Górki 24a, 82-500 Kwidzyn tel.+48 881 755 001, info@bergma.pl
www.bergma.pl 11
problemy rolnictwa, a są nimi brak funduszy, bo owe
REKLAMA
hodowle nie są opłacalne. Swoje gospodarstwo uważa za zbyt małe, by myśleć o inwestowaniu w biogazownię. Sylwester Kobyliński, który ma gospodarstwo 500 ha i m.in. hoduje ok. 200 krów, przyznaje, że interesuje
analizator biogazu
Biogas 5000
się OZE na wsi i uważa się za nowoczesnego rolnika. Jakiś czas temu widział biogazownię w Gliwicach, która pracowała przy tamtejszej gorzelni. Rozważał możliwość zbudowania biogazowni we własnym gospodarstwie, jednak w końcu oszacował, że nie da rady. – Po prostu w ubiegłym roku była susza, niskie plony, brak pieniędzy, brak dotacji – wylicza rolnik. – Biogazownie są nieopłacalne – taką opinię ma Wojciech Buchwald, który przyglądał się im, będąc na zachodzie Europy. – Energii cieplnej na wsi nie sprzedam. Elektrycznej – nie ma gdzie przesłać. Żeby mieć biogazownię, to trzeba mieć wsad. A ja dziś hodowlę mam, a jutro mogę już jej nie mieć. Zresztą w biogazowni zawsze jest jakiś problem – ocenia.
kwiecień 2019
Kto inwestuje? Decyzję na „tak” wobec budowy biogazowni podej-
Zastosowanie: Monitorowanie składu biogazu z procesu fermentacji metanowej. Monitorowanie składu biogazu w oczyszczalniach ścieków. Odzysk i zagospodarowanie biogazu.
Zalety: Jedyny na rynku aparat posiadający certyfikat kalibracji ze znakiem UKAS (ISO 17025) dla CH4, CO2, O2. Certyfikaty ATEX II 2G Ex ib IIA T1 Gb (Ta = -10°C do +50°C), IECEx, CSA, MCERTS. Pomiar do sześciu gazów w jednym urządzeniu. Dokładny – najnowsza technologia w podczerwieni, pozwalająca na bardzo dokładny i szybki pomiar. Niezawodny – w warunkach polowych, odporny na wstrząsy i wpływy warunków atmosferycznych – obudowa IP65. Kolorowy wyświetlacz, 4,3” TFT – równoczesne wyświetlanie wszystkich mierzonych gazów na ekranie. Funkcjonalna klawiatura. Kalibracja – możliwość dokonania w warunkach polowych. Szybkie ładowanie baterii. Pojemna pamięć – przechowuje do 500 pomiarów. Gwarancja 3 lata. Lekki – niewielkie gabaryty.
mują rolnicy przekonani do tego typu inwestycji. Jednym z nich jest Andrzej Krefft, hodowca tuczników. Jego obiekt funkcjonować będzie w systemie FIT (feed-in tariff ). Gospodarz nosił się z zamiarem zainwestowania w biogazownię już od kilku lat, jednak wciąż nie był pewien, czy to dobry moment. Dlatego jeździł i sprawdzał, jak działają obiekty realizowane przez firmę, z którą nawiązał kontakt. Rozmawiał z właścicielami i zarządcami. Decyzję o budowie biogazowni podjął w ubiegłym roku. Obiekt zlokalizowany zostanie w pobliżu produkcji zwierzęcej. Ok. 95 proc. wsadu stanowić będzie gnojowica. – Dużo wcześniej myślałem o biogazowni, by zminimalizować uciążliwości hodowli tuczników, ale do tej pory to przedsięwzięcie nie zamykało się finansowo – mówi hodowca. Rozruch biogazowni planowany jest na początek lata. Dla Andrzeja Kreffta ważne jest także to, że dzięki niej podniesie konkurencyjność swoich produktów poprzez bardziej ekologiczny niż dotychczas proces produkcji. Firma,
www. tusnovics.pl tel. (12) 633 13 54 12
która buduje biogazownię dla Andrzeja Kreffta, realizuje także ok. 20 innych. Beata Klimczak
Ministerstwu zabrakło zapału
W
prowadzenie 1 lipca 2018 roku taryf FIT/FIP dla
Wszystkie powyższe działania okazały się „pustym
instalacji biogazowych, czyli systemu dużo prost-
przebiegiem” ze względu na brak wprowadzenia
szego niż aukcyjny, miało przyczynić się do zwiększenia
kluczowych rozporządzeń: dotyczących wolumenów
zainteresowania budową małych biogazowni, zwłaszcza
energii elektrycznej, jaka może być sprzedana w dro-
wśród rolników. Kolejne zmiany w ustawie OZE wyni-
dze aukcji w 2019 roku oraz cen referencyjnych.
kające z ustawy o wsparciu wytwarzania energii elek-
Zrodziło to wiele konsekwencji – brak możliwości
trycznej dały jasny sygnał dla rynku, że w perspektywie
organizowania aukcji, wstrzymanie przez URE wy-
najbliższych lat największy nacisk będzie kładziony na
dawania zaświadczeń o możliwości przystąpienia do
projekty najbardziej efektywne, czyli te, które wykorzy-
systemu FIT/FIP. Sprawiło to, iż cały system znowu
stują ciepło. Pokazywał to projekt cen referencyjnych z
ostro zaciągnął hamulec. Plany ME w zakresie dużych
grudnia ubiegłego roku, mających obowiązywać w roku
aukcji OZE w tym roku ponownie mogą okazać się
2019, których wysokość w końcu zaczęła odzwierciedlać
nierealne. Mamy więc rynek, który nie działa płynnie,
realne koszty budowy biogazowni nie w perspektywie
lecz impulsywnie, jest rozregulowany, nie pozwalając
3-5 lat, a w całym 15-letnim okresie wsparcia, co dawało
na przygotowanie wszystkich stron bezpośrednio
szanse na uzyskanie finansowania (główny problem,
zaangażowanych w etap realizacji projektów (banki,
z którym spotykają się obecnie inwestorzy).
firmy wykonawcze). Samo rozstrzygnięcie aukcji nie
W tym momencie Ministerstwu Energii brakło zapa-
daje gwarancji, że wszystkie projekty zostaną zreali-
łu i konsekwencji do dalszych działań.
zowane. Tej sytuacji mieliśmy okazję już doświadczyć
kwiecień 2019
Początek roku 2019 niósł ze sobą wiele nadziei i perspektyw, że w końcu po latach stagnacji inwestorzy mają wystarczającą liczbę instrumentów potrzebnych do realizacji projektów biogazowych. Niestety, wiele się nie zmieniło.
REKLAMA
BIOCRUSH zestaw wspomagający wykorzystanie organicznych odpadów rolniczych, sadowniczych,
rybołówstwa, rzeźniczych, oczyszczalni ścieków komunalnych i innych organicznych do produkcji biogazu podczas procesu kofermentacji.
• Rozdrabnianie części organicznych różnego pochodzenia, • Pompowanie w obiegu zamkniętym z dozowaniem innego substratu płynnego dla osiągnięcia wymaganych parametrów substratu, • Eliminacja części nieorganicznych (opcja), • Pompowanie do komór fermentacyjnych.
ww.techpomp.pl 13
w przypadku aukcji, które odbyły się w latach ubie-
jest w dużych gospodarstwach rolnych. Wprowadzone
głych, głównie dla instalacji PV. Ostatnie oświadczenia
w ostatnim czasie restrykcje związane z produkcją rol-
ME o szansach na spełnienie wymogu 15 proc. udziału
ną (ustawa azotanowa) oraz stale rosnące koszty ener-
OZE po tegorocznych aukcjach mogą zderzyć się ze
gii elektrycznej powodują dodatkową presję, aby jak
ścianą. W mojej opinii realna liczba projektów, która
najszybciej uruchomić procesy inwestycyjne na dużą
zostanie zrealizowa-
skalę. Nie podlega dyskusji, że wszelkie
na, nie przekroczy
te zdarzenia w zestawieniu z brakiem
60 proc. w stosunku do złożonych ofert. Duży wpływ na to będzie miał
Samo rozstrzygnięcie aukcji nie daje gwarancji, że wszystkie projekty zostaną zrealizowane
związek z przecią-
inwestycji w biogazownie w dłuższej perspektywie mogą spowodować, iż polskie rolnictwo na tle UE będzie stawało się coraz mniej konkurencyjne. Wielka szkoda, że resort energii nie dostrzega,
gającym się procesem ustawodawczym nad najnowszą
iż niedotrzymanie wcześniej deklarowanych terminów
nowelizacją ustawy OZE, która ma wydłużyć automa-
na chociaż jednym szczeblu powoduje daleko idące
tycznie warunki przyłączenia wygasające 4 maja 2019
konsekwencje, rodzące w skutkach ponowne wstrzy-
roku. Brak nowelizacji przed wyznaczonym terminem
manie inwestycji. Nie można jednak powiedzieć, że
spowoduje ubytek wielu GW projektów, zwłaszcza
Ministerstwo Energii nie reaguje na sygnały z rynku
wiatrowych, ale również i biogazowych.
i nie stara się dostosować do jego potrzeb. Niestety,
Nasza firma jest obecnie w trakcie realizacji dwóch
wszystko dzieje się z dużym opóźnieniem, a zegar roz-
biogazowni rolniczych o mocy od 330 do 499 kW,
liczający, odmierzający czas do spełnienia celu OZE,
jednak w przygotowaniu jest ok. 182 projektów,
tyka nieubłaganie…
kwiecień 2019
z czego prawie 50 posiada prawomocne pozwolenia
Przemysław Krawczyk
na budowę. Większość z tych projektów realizowana
wiceprezes zarządu agriKomp
REKLAMA
BÖRGER. DOSTARCZAMY ROZWIĄZANIA.
• Pompy rotacyjne • Separatory • Zbiorniki nierdzewne • Mieszadła • Rozdrabniacze • Podajniki substratów
www.boerger.pl 14
Boerger Polska Sp. z o.o. | 44-100 Gliwice | T. 32 335 60 94 | info@boerger.pl
Biogazownia to trudna i kosztowna inwestycja. Każdy, kto się na nią zdecydował, wie, że praca przy instalacji wiąże się z ryzykiem. W Polsce nie odnotowuje się wielu wypadków przy pracy w obiekcie. Pytanie jednak, czy wynika to z drobiazgowego przestrzegania zasad BHP, czy raczej z dużego doświadczenia i szczęścia osób pracujących w biogazowni?
K
iedy podejmowane są dyskusje związane
Stany awaryjne
z funkcjonowaniem biogazowni, to nie
Do wskazywanych stanów awaryjnych zalicza się ta-
może w nich zabraknąć tematów zagrożeń.
kie przypadki, jak uwalnianie się biogazu do atmos-
Przede wszystkim tych, które mogą spowodować
fery i zagrożenie wybuchem albo przedostanie się
zanieczyszczenie środowiska. Wiadomo, że niesz-
do środowiska odpadów: gnojowicy, ścieków, resztek
czelność biogazowni oznaczać może jej zamknię-
poubojowych – czyli substratów do karmienia bioga-
cie. Nie chodzi tu nawet o decyzje urzędowe, ale
zowni, a także pofermentu.
o sprzeciwy społeczne. Nie ma, niestety, wciąż
Ryzyka i zdarzenia tego typu są dokładnie opraco-
dobrego klimatu i zrozumienia dla tego typu
wane, szeroko opisane i niejednokrotnie „przećwi-
„wypadków przy pracy”. Zwłaszcza wówczas, gdy
czone” w rzeczywistości. Jednym z najpowszech-
obiekt nie był przychylnie przyjęty przez lokal-
niejszych, bardzo medialnych problemów są odory.
nych mieszkańców.
Niestety, nie da się ich całkowicie wyeliminować
kwiecień 2019
Czego biogazownik nigdy ci nie powie…
REKLAMA
BEZPIECZEŃSTWO
ŚRODOWISKO
kontrola procesu produkcji biogazu
STACJONARNE I PRZENOŚNE ANALIZATORY BIOGAZU
PRODUKCJA
kontrola parametrów biogazu
niższe koszty eksploatacji silników
kontrola procesu odsiarczania
obliczanie wartości energetycznej
NANOSENS Sp. z o.o. ul. Sowia 15, 62-080 Tarnowo Podg.
tel. +48 618146411 e-mail: biogaz@nanosens.pl
www.nanosens.pl 15
Etap projektowania
Etap budowy
Błędy na etapie uzyskiwania pozwoleń administracyjnych
Zanieczyszczenie środowiska
Uciążliwość dla środowiska
Niewłaściwe wykonastwo
kwiecień 2019
przy tego typu obiektach. Jednak bardzo dużą
instalacja biogazowa to taka, która ma zamontowa-
rolę w ich maksymalnym ograniczeniu odgrywają
ne systemy detekcji gazu, zabezpieczeń poziomów
rzetelne wykonawstwo prac budowlanych i mon-
i ciśnień oraz stały monitoring pracy.
tażowych, a podczas eksploatacji prawidłowo
„Stały” znaczy faktycznie 24 h na dobę. W rzeczywi-
prowadzony proces produkcyjny przy zachowaniu
stości pracowników biogazowni znaczy to także, że
zasad higieny, terminów przeglądów technicznych
spędzają w pracy więcej czasu niż w domu. Rzadko
urządzeń, regularnych konserwacji.
który właściciel obiektu zatrudnia w pełnym wymia-
Co do wybuchów, to, jak twierdzi dr Alina Kowal-
rze godzin całą załogę. Zazwyczaj są to dwaj-trzej
czyk-Juśko z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lu-
pracownicy, którzy i tak muszą podzielić się pracą
blinie, zagrożenie nimi w biogazowni jest bardzo
w soboty, niedziele i święta. A dzieje się tak dlate-
małe. Aby metan (który musiałby osiągnąć określone
go, że w Polsce wciąż brakuje wyspecjalizowanego
stężenie) wybuchł, potrzebne są: obecność substancji
personelu.
palnej, energia niezbędna do zapłonu i tlen.*
– Nawet jeśli zostaliśmy przeszkoleni przez firmę,
Biogazownie przed wybuchami strzegą systemy
która dostarczała oprogramowanie do biogazowni,
zabezpieczeń trojakiego rodzaju: mechaniczne,
to i tak nie ze wszystkimi przypadkami mogliśmy
elektryczne i hydrauliczne. Natomiast bezpieczna
się zapoznać. Możliwe są tylko określone symulacje.
REKLAMA
16
Zła lokalizacja biogazowni
Niewłaściwe usytuowanie obiektów wchodzących w skład biogazowni
Reszty trzeba się nauczyć samemu, podczas pracy
Wypadki w biogazowniach
z „krową” – mówi jeden z naszych rozmówców. Zagrożenia nadzwyczajne
2013 Uhnin – dwaj mężczyźni śmiertelnie
Przypomnijmy też, jak określono przyczyny nad-
zatruli się heksafluorkiem siarki, zeszli do stu-
zwyczajnego zagrożenia środowiska. Mogą być one
dzienki bez zabezpieczeń
spowodowane m.in. przez:
2017 – pożar hali biogazowni w Boleszynie,
– pęknięcie ścian zbiorników komór fermentacji lub
straty oszacowano na ok. 10 mln zł
zbiorników magazynowych odpadów używanych
2019 (kwiecień) – pożar biogazowni w Koczale,
do fermentacji oraz wycieki z tych odpadów do
straty oszacowano na 15 tys. zł
gruntu na tereny utwardzone obiektu; – awarię w trakcie przeładunku odpadów, substratów lub pozostałości pofermentacyjnych oraz ich
–d ziałania terrorystyczne;
wycieki do gruntu na tereny utwardzone obiektu;
– pożar;
– uszkodzenie, rozszczelnienie dachów komór fer-
–n ieprzewidywalne zjawiska meteorologiczne i inne
mentacyjnych i wydostanie się biogazu bezpośred-
nieprzewidywalne zdarzenia.**
nio do atmosfery;
Okazuje się, że największe niebezpieczeństwo
– awarie i wypadki na terenie biogazowni wozów
niesie ze sobą matka natura, która w ostatnich
asenizacyjnych dostarczających odpady i substraty,
latach funduje nam przeróżne anomalie pogodowe.
a powodujące wycieki do gruntu;
I to właśnie one stanowią zagrożenia, o których kwiecień 2019
REKLAMA
Sp. z o.o.
Brokerzy specjalizujący się w ubezpieczaniu: • Rynku OZE: biogazowni, wiatraków, farm fotowoltaicznych
• Fabryk peletu i podmiotów przemysłu rolno – spożywczego • Rolnictwa: upraw i mienia w gospodarstwach rolnych REKLAMA
• REALIZACJA od 20 do 3000 m3/h • PROJEKT, WYKONANIE, MONTAŻ, URUCHOMIENIE, SERWIS • ROZWIĄZANIA DEDYKOWANE (od 1989r.)
ODSIARCZANIE: - biogazu
BIOSULFEX®
- powietrza Unikalna bezodpadowa technologia odsiarczania biogazu BIOSULFEX®. Siarkowodór H2S jest konwertowany do czystej siarki, która stanowi cenny surowiec. • BIOSULFEX® – urządzenie kompaktowe i mobilne
Nowość!!!
• AgroBIOSULFEX® – konwertuje odory rolnicze w wieloskładnikowy nawóz
www.zipromis.pl
SPRAWNOŚĆ
99,9% Eksploatacja
grosz/m3 BRAK ODPADU
EKO
Biuro Technologiczne: ul. Z. Krasińskiego 16/126 01-581 Warszawa Tel./Fax + 48 839 84 14 Adres siedziby: ul. T. Hołówki 3/43, 00-749 Warszawa e-mail: zipromis@zipromis.pl
17
kwiecień 2019
biogazownicy rozmawiają z sobą tylko w kuluarach.
Innym problemem bywają wichury, które mogą
W tych przypadkach przepisy BHP to jedno, a życie
zrywać dachy biogazowni. Stanowią one zagrożenie
pracowników i perspektywa strat finansowych to
dla okolicznych mieszkańców i ich domów. Poza tym
drugie. Przykład pierwszy: wielu biogazowników, któ-
taka awaria oznacza ogromne koszty dla przedsiębior-
rzy już kilka lat temu wybudowali instalacje, uważa,
stwa. Jeden z biogazowników na Pomorzu, któremu
że import technologii i maszyn z Niemiec to nietra-
wichura zerwała dach, podzielił się z nami informacją,
fiony pomysł. I to wcale nie ze względu na odmienny
jak długo trwała naprawa. Po pierwsze musiał ścią-
charakter substratów, ale… na pogodę. W Polsce zimy
gnąć wyspecjalizowaną ekipę fachowców z Danii, by
bywają ostrzejsze niż w Niemczech. Kilkunasto-,
podnieśli dach i nałożyli na komorę. Gdy ci już zjawili
a nawet kilkudziesięciostopniowe mrozy powodują
się na miejscu z odpowiednim sprzętem, okazało się,
np. obladzanie przewodów. Na to nie ma innego
że znów mocno wieje i nie są w stanie pracować. Za-
sposobu jak ich podgrzanie. Jak…?
chowuje się on jak żagiel. Wiało przez kilka dni, więc
Tak obfite, jak choćby w ubiegłym roku, ulewy też
koszty rosły, biogazownia nie pracowała.
niosą zagrożenia dla biogazowni. Kiedy na membra-
W 2018 roku potężna wichura przetoczyła się m.in.
nie zacznie gromadzić się woda, może dojść do jej
przez miejscowość Boleszyn. Andrzej Galiński, wła-
zarwania. Woda przedostanie się do zbiornika, co
ściciel tamtejszej biogazowni, mówi, że był to praw-
oznacza konieczność zatrzymania pracy biogazow-
dziwy armagedon. Początkowo właściciel biogazowni
ni, możliwe, że na dłuższy czas. Jest jednak wyjście
oceniał straty na kilkaset tysięcy złotych.
– trzeba wodę z membrany zlać. Co na to przepisy
- Okazało się, że wiatr zerwał tylko zewnętrzną część
BHP, gdy podczas ulewy i wiatru trzeba powłokę
dachu, jedną membranę. Koszty zamknęły się w ok.
tak „rozbujać”, by wylać z niej wodę albo zastosować
100 tysiącach złotych - mówi A. Galiński.
pompę, ssak lub cokolwiek, co jest wówczas pod ręką?
Być może też dlatego pracownicy obiektu położonego w innym regionie kraju podczas wichury sami
Przytoczone przykłady pochodzą od biogazowników w północnej Polsce. Jeśli masz swoją mierzysz, albo znasz sposób na jego rozwiązanie redakcja@magazynbiomasa.pl tel.: +48 793 100 341
wytrzymałych lin wspinaczkowych. Zresztą, liny przydają się także jako zabezpieczenie, gdy trzeba
opinię na ten temat, problem, z którym się – napisz lub zadzwoń:
starali się utrzymać dach na miejscu – z pomocą
gdzieś wejść lub… zejść. Na wyposażeniu biogazowni są też pontony, a bywa, że i olej słonecznikowy. Czasem przecież trzeba wyciągnąć z komory jakąś zagubioną torbę foliową albo zlikwidować tworzącą się pianę.
REKLAMA
PomPy Wangen w Twojej biogazowni Wangen – wiodący niemiecki dostawca pomp do biogazowni
nieZawodne roZwiąZania do pompowania, ZaładUnkU i wprowadZania prZy prodUkcji biogaZU
PomPa gardzielowa BIo-mIX KL-R i Zasysająca KL-S – komora zbiorcza kamieni – solidny kozioł łożyskowy – wiele otworów do czyszczenia – wydajność do 560 m3/h – ciśnienie do 48 bar – zawartość masy suchej do 45%
PomPa BIo-FeeD Zapytaj również o separator i rozdrabniacz X-Unit Kontakt: EKOHELP PPHU T. Sajdak, 48 366 27 20, Trzebińskiego 7, 26-617 Radom
zapytanie@ekohelp.com.pl, www.pompy-przemyslowe.pl 18
Co na to przepisy BHP? Nic, bo to są właśnie „inne
Co jakiś czas biogazownię kontroluje WIOŚ,
nieprzewidywalne zdarzenia”, z którymi biogazownicy
PIP czy Inspekcja Weterynaryjna.. Jeśli jest taka
nauczyli się żyć i sobie radzić. Doskonale wiedzą, że
konieczność, otrzymujemy odpowiednie wytyczne
czasem ryzykują zdrowiem albo nawet życiem.
co do procedur postępowania czy rzeczy, które
– Fakt jest taki, że w Polsce tak naprawdę brakuje
musimy poprawić dla bezpieczeństwa instalacji
porządnej, doświadczonej firmy szkoleniowej. A to
i pracowników.
dlatego, że nasza branża jest stosunkowo młoda. Doświadczenie możemy czerpać od Niemców, ale oni pracując na kiszonce kukurydzy, też nie ze wszystkimi naszymi problemami się zetknęli. Poza tym ściągać taką firmę to koszt kilku-, a może nawet kilkunastu tys. euro – tłumaczy jeden z biogazowników. Beata Klimczak
Tobias Hofmann T&B – Die Biogasoptimierer GmbH Bezpieczeństwo pracy, przestrzeganie
* http://www.gmina.bio-gazownie.edu.pl/ryzyka
i wdrażanie norm bezpieczeństwa, jak również
**www.inżynierka.pl
ochrona zdrowia to w Niemczech podstawowe elementy w planowaniu i eksploatacji biogazowni. Istnieje wiele przepisów ustawowych i wykonaw-
Helena Paszko kierownik biogazowni, Adler Biogaz
czych, których wdrożenie jest cyklicznie weryfi-
Nowy pracownik w naszej biogazowni
miejsce niepożądane sytuacje, odpowiednie
przechodzi zawsze szkolenie stanowiskowe, jest
przepisy i regulacje są stale aktualizowane, aby
to tzw. instruktaż stanowiskowy, podczas którego
odzwierciedlały „aktualny stan wiedzy”. Wszystkie
przekazywane są informacje dotyczące zakresu
większe zakłady i nowo planowane inwestycje są
obowiązków i zasad postępowania w różnych sy-
zobowiązane do wprowadzania najwyższych –
tuacjach. Taki instruktaż kończy się podpisaniem
bieżących standardów bezpieczeństwa. W mojej
przez pracownika potwierdzenia odbycia szkole-
ocenie złożoność wymogów prawnych wymaga
nia. Dobrym rozwiązaniem jest zlecenie nadzoru
stałego i kompetentnego doradztwa ze strony firm
BHP firmie zewnętrznej. Naszą biogazownię
zewnętrznych w celu wypełnienia obowiązków
nadzoruje przedsiębiorstwo z Białegostoku i jeśli
technicznych i organizacyjnych. Tylko interakcja
jest taka konieczność, jest ono informowane
operatora biogazowni z doświadczonymi konsul-
o jakiejś nieprawidłowości. Do tej pory na szczę-
tantami zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa
ście nie mieliśmy żadnych poważnych awarii czy
pracowników, środowiska i ekonomicznej eksplo-
sytuacji dużego kalibru.
atacji biogazowni.
kowane i dokumentowane przez różne władze, ekspertów i zwierzchników. kwiecień 2019
Ponieważ, jak w każdej młodej branży, mają
REKLAMA
ZarZądZanie energią elektrycZną OZe Bilansowanie handlowe
20%
Zaufało nam już rynku biogazu rolniczego
Obsługa kontraktów PPA
Organizacja wewnętrznych systemów dystrybucyjnych OSDn: Uzyskanie koncesji na dystrybucję energii Opracowanie taryfy dystrybucyjnej Uzyskanie statusu OSDn
Organizacja wirtualnych elektrowni
Organizacja klastrów energii w oparciu o OZE
Wdrożenie modelu autokonsumpcji w innnych PPE
Doradztwo w zakresie formalizacji wewnętrznej sprzedaży energii
Sprzedaż energii wytworzonej w OZE na TGE
Włącz bilansowanie! www.ienenergy.pl
Przygotowanie dokumentów do udziału w systemach wsparcia OZE Wykonywanie audytów energetycznych
KONTAKT
mateusz.bieszczad@ienenergy.pl tel. 603 630 003
19
Biogazownia oczyszczalni ścieków Tychy-Urbanowice
kwiecień 2019 20
zdj. RCGW S.A. Tychy
kwiecień 2019
Oczyszczalnia ścieków w Tychach-Urbanowicach może poszczycić się 10-letnim doświadczeniem w kofermentacji osadów ściekowych i odpadów biodegradowalnych. Zajmuje się kompleksowym odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków z terenu miasta, a dodatkowo, od 2006 roku, jest również producentem energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych – ekologicznego paliwa, jakim jest biogaz. Nadwyżki energii elektrycznej i ciepła były przyczynkiem do inwestycji w Wodny Park Tychy.
21
Tabela 1. O bjętość biogazu wyprodukowanego w latach 2008-2018 w oczyszczalni ścieków Tychy-Urbanowice oraz ilość energii cieplnej wyprodukowanej w procesie jego kogeneracji Rok
Produkcja biogazu [m3]
Produkcja ciepła [gj]
2008
1 592 653
14 420
2009
2 447 395
23 031
2010
3 151 323
29 214
2011
3 877 366
25 016
2012
4 198 968
32 786
2013
3 727 753
33 001
2014
4 356 538
35 298
2015
5 619 618
38 731
2016
6 015 424
38 793
2017
6 351 122
40 047
2018
6 490 662
56 618
O
czyszczalnia ścieków w Tychach-Urbanowicach
biogazu uzyskiwane z procesu kofermentacji osadów
jest obiektem eksploatowanym przez Regional-
i odpadów w latach 2008-2018 w tyskiej oczyszczalni,
kwiecień 2019
ne Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej S.A. w Ty-
a także wytworzona z niego w procesie kogeneracji
chach (RCGW S.A.), spółkę komunalną ze 100 proc.
energia cieplna, przedstawione zostały w tabeli 1.
udziałem kapitału gminy Tychy. Biogazownia
Stopniowe rozszerzanie wachlarza przyjmowanych do
stanowi kluczowy element węzła gospodarki
kofermentacji odpadów biodegradowalnych oraz ciągła
osadowej tyskiej oczyszczalni ścieków komunalnych.
optymalizacja procesu przyczyniły się do stopniowego
Powstający w niej biogaz jest produktem procesu
wzrostu efektywności produkcji biogazu – od prawie
kofermentacji metanowej osadów ściekowych oraz
2,5 mln m3 w 2009 roku do blisko 6,5 mln m3
przemysłowych odpadów biodegradowalnych,
w roku 2018. Aby możliwe było uzyskanie takiego
dostarczanych przez zewnętrznych kontrahentów.
efektu, konieczny był szereg inwestycji w dodatkową
Kofermentacja prowadzona jest w dwóch wydzielonych
infrastrukturę – w tym zbiorniki magazynowe na odpady,
komorach fermentacyjnych o objętości
zbiornik magazynowy biogazu oraz stację pasteryzacji
5500 m każda. Powstający biogaz spalany jest
odpadów wymagających obróbki wstępnej. Efektem
w oczyszczalni ścieków w trzech agregatach
prowadzonych modernizacji i optymalizacji procesu
kogeneracyjnych – dwóch jednostkach o mocy
było osiągnięcie w 2010 roku samowystarczalności
elektrycznej/cieplnej odpowiednio 345 i 531 kW
energetycznej. Ilość biogazu wytwarzanego przez
każda oraz jednej o mocy elektrycznej/cieplnej równej
tyską biogazownię była wystarczająca, aby pokryć
400/394 kW. Kluczowa dla intensywnego
zapotrzebowanie oczyszczalni ścieków na energię
rozwoju spółki na polu efektywności energetycznej
elektryczną i ciepło w 100 proc., a w kolejnych latach
była otwartość na współpracę z innymi branżami –
produkowane były znaczne jego nadwyżki. Duży
energetyczną oraz odpadową. Dzięki zastosowaniu
potencjał energetyczny tego OZE był przyczynkiem do
synergii działania między obszarem wodno-
inwestycji w Wodny Park Tychy (WPT) – drugi obiekt
-kanalizacyjnym a wymienionymi wyżej branżami
eksploatowany przez RCGW S.A., którego spółka jest
możliwe było osiągnięcie samowystarczalności
także inwestorem. WPT został oddany do użytku
energetycznej. W 2009 roku, po trzech latach od
w maju 2018 roku. Jest to obiekt innowacyjny nie tylko
rozpoczęcia produkcji energii w procesie kogeneracji
pod względem zastosowania wielu energooszczędnych
biogazu, zapoczątkowano doświadczenia z procesem
rozwiązań, ale przede wszystkim – ze względu na
kofermentacji i dozowaniem odpadowej serwatki. Ilości
symbiozę energetyczną, jaka łączy go z oczyszczalnią
3
22
ścieków Tychy-Urbanowice. Wodny Park Tychy zasilany
z biogazu wyprodukowano 78 867,576 MWh energii
jest energią z biogazu produkowanego w oczyszczalni.
elektrycznej. Na wyprodukowanie równoważnej
Biogaz transportowany jest dedykowanym gazociągiem
ilości energii elektrownia konwencjonalna zużyłaby
łączącym WPT z oczyszczalnią ścieków. Ma on długość
37 408 t węgla kamiennego. Biorąc pod uwagę także
6,2 km, a dzięki zastosowaniu nowoczesnej, zero-
energię cieplną produkowaną w kogeneracji – ilość
dyfuzyjnej technologii, tj. rurociągu w otulinie z folii
tego surowca wzrosłaby do 76 801 t (zakładając do
aluminiowej, możliwy jest stały monitoring i wczesne
obliczeń sprawność elektrowni na średnim poziomie
wykrywanie awarii lub wycieku gazu. Jest to pierwsze
33 proc., sprawność ciepłowni na średnim poziomie
tego typu rozwiązanie w Polsce. Wodny Park Tychy
42 proc. oraz wartość opałową węgla równą 23 GJ/t).
posiada własną elektrociepłownię, wyposażoną w dwie
Wykorzystanie biogazu do zasilania obiektów
biogazowe jednostki kogeneracyjne o mocy elektrycznej/
eksploatowanych przez RCGW S.A. pozwoliło więc do
cieplnej odpowiednio 400/433 kW. Dodatkowo
grudnia 2018 na zaoszczędzenie ponad
w oczyszczalni ścieków wybudowana została Stacja
76 tys. t węgla kamiennego. Jednocześnie – ponieważ
Oczyszczania Biogazu (SOB) z dwutlenku węgla. SOB
emisja CO2 ze spalania biomasy (biogazu) zgodnie
oczyszcza biogaz na potrzeby obu bioelektrociepłowni
z zasadami Wspólnotowego systemu handlu
– zbudowany jest z dwóch niezależnych ciągów
uprawnieniami do emisji oraz IPCC nie jest wliczana
technologicznych. W jednym biogaz oczyszczany jest
do sumy emisji ze spalania paliw, wskaźnik ten jest
na potrzeby własne oczyszczalni ścieków i kierowany
zerowy. W związku z tym, od 2006 roku, kiedy to
bezpośrednio do
RCGW S.A. rozpoczęło
kotłowni, gdzie
produkcję energii z biogazu,
kogeneracyjnych wytwarzane jest z niego ciepło i energia
Wodny Park Tychy zasilany jest energia wyprodukowaną z biogazu oczyszczalnianego. To pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce
uniknięta emisja CO2 wyniosła ok. 67 000 t. Wysokowydajna produkcja biogazu prowadzona w tyskiej oczyszczalni ścieków
elektryczna
pozwoliła uzyskać bardzo
niezbędne do
dobre wskaźniki efektywności
pokrycia zapotrzebowania oczyszczalni. W drugim
energetycznej. Tyska instalacja biogazowa produkuje
ciągu oczyszczony biogaz kierowany jest do gazociągu
biopaliwo, którego ilość pozwala na pokrycie zarówno
i transportowany do WPT. Instalacja jest w stanie
całego własnego zapotrzebowania na energię, jak
oczyścić 1200 m biogazu na godzinę.
i zapotrzebowania drugiego obiektu użyteczności
Podstawowym efektem wprowadzenia kofermentacji
publicznej o bardzo dużej energochłonności.
osadów ściekowych i odpadów biodegradowalnych
Produkowane nadwyżki energii sprzedawane są do
pozyskiwanych ze źródeł przemysłowych była
sieci energetycznej, stanowiąc dodatkowe źródło
wysokowydajna produkcja paliwa alternatywnego,
dochodów spółki. W okresie od maja (uruchomienie
dzięki czemu możliwe było wprowadzenie symbiozy
Wodnego Parku Tychy) do grudnia 2018 roku jej
w funkcjonowaniu oczyszczalni ścieków Tychy-
ilość była większa niż ilość energii zużytej w tym
-Urbanowice oraz Wodnego Parku Tychy. Znaczna
samym okresie przez Tyskie Linie Trolejbusowe na
redukcja ilości energii elektrycznej i cieplnej, koniecznej
zasilenie wszystkich 20 trolejbusów obsługujących
do pobrania z zewnętrznej sieci energetycznej
komunikację miejską w Tychach. Samowystarczalność
na potrzeby obu obiektów, generuje bardzo duże
energetyczna tyskiej oczyszczalni wynosi aktualnie
oszczędności w ich eksploatacji. Wykorzystanie
194 proc. (stan na styczeń 2019), co czyni ją jednym
energii odnawialnej pochodzącej z własnego źródła
z liderów na rynku europejskim.
3
przyczynia się także do zmniejszenia ilości emisji CO2
mgr inż. Zbigniew Gieleciak
do środowiska, w porównaniu do konwencjonalnej
Regionalne Centrum Gospodarki
elektrowni węglowej. Od 2006 roku, kiedy agregaty
Wodno-Ściekowej S.A. w Tychach
kogeneracyjne rozpoczęły pracę, do końca 2018 roku,
kwiecień 2019
w agregatach
e-mail: z.gieleciak@rcgw.pl 23
RYNEK BIOGAZU
Biogazownik specjalistą od… wszystkiego? Wejście w życie kolejnej nowelizacji ustawy o nawozach i nawożeniu ponownie opatrzone jest informacją, że ma ona „ułatwić, uprościć itd...”. Z jakim skutkiem?
P
ierwsza biogazownia rolnicza w Polsce została
bolączką jest jego NIESTABILNOŚĆ! Cieszę się, że
oddana do użytku w 2005 r. Wówczas nie było
ta nowela ma (przynajmniej w założeniu) ułatwić
kwiecień 2019
żadnych regulacji prawnych, dotyczących postę-
wprowadzanie do obrotu pofermentu (produk-
powania z pofermentem, a przepisy unijne, które
tu pofermentacyjnego – chociaż użytkownicy
regulowały to zagadnienie, nie miały żadnego od-
biogazowni mówią o pofermencie). Ale właśnie
zwierciedlenia w prawie polskim. Z czasem zaczęło
zaczyna się sezon prac w rolnictwie, a wraz z nim
się to w lepszy lub gorszy sposób układać, a potem
telefony z pytaniami: „Co ja mam właściwie robić
zmieniać, zmieniać, zmieniać…
z pofermentem?! Czy już mogę wylewać na pola?
Za każdym razem, żeby „ułatwić i uprościć”. Na po-
W jakiej dawce? Skoro mam pozwolenie na wpro-
czątku mojej współpracy z biogazowniami miałam
wadzenie do obrotu MRiRW, to co ta ustawa dla
wrażenie, że problemem polskiego ustawodawstwa
mnie zmienia?” Itd., itp. Czy ministerstwo mogłoby
jest jego zawiłość i nieścisłość, ale teraz większą
w kilku krótkich punktach wskazać, co nowelizacja
REKLAMA
Specjaliści w dziedzinie węgla aktywnego do oczyszczania biogazu
• Węgle aktywne do oczyszczania biogazu z siloksanów, siarkowodoru i odorów • Kompleksowa usługa wymiany złóż – usuniecie wysyconego złoża wraz z utylizacją oraz zasyp świeżego węgla
• Filtry węglowe z HDPE dla biogazu • Profesjonalny dobór złóż • Doradztwo technologiczne • Filtry do oczyszczania gazów ze stali czarnej
• ACES SA • ul. Łużycka 10 • 81-537 Gdynia • tel. 58 622 63 50 • e-mail: aces@aces.pl •
24
zezwolenie na wprowadzenie do obrotu nawozu pochodzącego z procesu fermentacji? A jak się to
zdj. Shutterstock
zmienia w sytuacji biogazowni, które już posiadają
ma w odniesieniu do biogazowni, które takowego pozwolenia nie posiadają? Krótko, punkt po punkcie: terminy, ilości, dokumenty. Taka interpretacja, przesłana do tych mniej niż 100 wytwórców biogazu rolniczego, ułatwiłaby im postępowanie z produktem pofermentacyjnym, rozmowę z instytucjami je kontrolującymi i byłaby jednoznaczną opinią, która dawałaby wytwórcom biogazu świadomość, że działają zgodnie z prawem. Jeśli to się nie stanie, znowu będą dziesiątki telefonów, interpretacje różnych organów, może kolejne szkolenia i debaty na coraz mniej przynoszących efekty konferencjach. W tej sytuacji przypominam sobie konferencję, organizowaną przez FDPA w Warszawie, która miała miejsce na zakończenie projektu „Poferment nawozem dla rolnictwa”. Przedstawiciele MRiRW oraz Ministerstwa Środowiska „odbijali piłeczkę” z pytaniami dotyczącymi przepisów w tym zakresie. kwiecień 2019
Jedni byli specjalistami od wody, inni od gleby, inni od powietrza... Wreszcie zabrał głos jeden z właścicieli biogazowni: – A ja muszę być specjalistą od wody, gleby, powietrza i jeszcze przy tym prowadzić biogazownię! Wierzę, że w tak szacownej instytucji znajdzie się ktoś, kto przełoży literę prawa na postać „strawną” dla użytkowników biogazowni i jak najszybciej im ją przekaże. dr inż. Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie REKLAMA
25
RYNEK BIOGAZU – SEKCJA OLEJE
kwiecień 2019 26
kwiecień 2019
RYNEK BIOGAZU – SEKCJA OLEJE
27
RYNEK BIOGAZU – SEKCJA OLEJE
Silnik w biogazowni: wybieramy odpowiedni olej Zmienność składu i jakości gazu oraz obecność w nim substancji szkodliwych mają istotny wpływ na pracę silników i wymagania wobec środków smarnych. W sposób szczególny dotyczy to jednostek zasilanych mocno zanieczyszczonym gazem wysypiskowym. kwiecień 2019
Zanieczyszczony biogaz a trwałość silnika Tworząc oleje do silników gazowych dużą uwagę przywiązuje się do skuteczności przeciwdziałania agresywnym zanieczyszczeniom. „Biogazy o wysokim działaniu korozyjnym - a do takich zaliczamy H2S i związki halogenowe - mogą doprowadzić do uszkodzenia panewek sworzni tłokowych, tłoczysk i łożysk głównych. Z kolei za przyspieszone zużycie ścierne tłoków i tulei odpowiadają występujące w gazie wysypiskowym organiczne związki krzemu tj. siloksany. W wyniku ich spalania krzem łączy się z tlenem i innymi pierwiastkami co powoduje gromadzenie się osadów krzemionkowych. Skuteczna kontrola ich tworzenia to klucz do niezawodnej pracy silnika - podkreśla Albert
A
28
Babiuch, Field Engineer z ExxonMobil.
ktualny trend zakładający wzrost mocy silnika
Problemy z pracą silników gazowych można ogra-
przy utrzymaniu jego niedużych rozmiarów
niczyć poprzez systematyczną analizę i uzdatnia-
i przy presji na optymalizację kosztów zwiększa zna-
nie paliwa gazowego oraz strategię optymalizacji
czenie właściwego doboru oleju. Jakie zatem oleje są
gospodarki smarowniczej. Optymalne smarowa-
odpowiednie dla biogazowni i jakie wyniki osiągają
nie wymaga doboru odpowiedniego oleju i pro-
w testach? Sprawdźmy to na przykładzie cenionej
wadzenia okresowych badań oleju w eksploatacji,
przez wielu klientów i dostępnej od ponad 50 lat
w czym może pomóc zaawansowany program
serii olejów Mobil Pegasus™.
analiz olejowych MSLA (Mobil Serv Lubricant
dłuższych okresach pomiędzy wymianami (ODI) — 1000 godzin a 500 godzin. Gęstość w 15,6ºC, ASTM D4052, kg/L
13
0,85
RYNEK BIOGAZU12– SEKCJA OLEJE10 000 5 000
Ultra 605 Ultra 40 40
™
0 Testy te wykazały wyjątkową trwałość, pozwalającą operatorom pomiędzybadań wymianami Analysis). wydłużyć Zalecana okres częstotliwość olejuLepkość TAN w 100°C Wyjątkowa trwałość oleju. To z kolei skróciło okresy przestojów oraz w instalacjach z agresywnym biogazem waha się W testach porównawczych przeprowadzonych na 18 obniżyło koszty wynikające z prac serwisowych, od 200 do rbh, czyli przy pracy silnikach gazowych GE250 Waukesha APG 1000 olej ciągłej silni7 zwiększając jednocześnie dostępność silników i ich 17 Mobil Pegasus 605 Ultra 40 wykazał taką samą średnio co 6 ka analizy powinny być wykonywane zdolności produkcyjne. 16 5 kontrolę lepkości oraz nadzwyczajną kontrolę 10 dni. W laboratoriach ExxonMobil w ramach 4 15 całkowitej liczby kwasowej (TAN) w porównaniu Mobil Serv poddano analizie już ponad 18,5 tys. 3 z olejem Mobil Pegasus™ 605 przy dwukrotnie 14 2 próbek oleju z silników zasilanych biogazem dłuższych okresach pomiędzy wymianami (ODI) — 1 i gazem a zebrane informacje są13 1000 godzin a 500 wysypiskowym, godzin. 0
20 000
Silnik 1 – Mobil Pegasus™ 605 Silnik 2 – Mobil Pegasus™ 605 Ultra 40 Limit
cSt
mg KOH/g
wych ików gazowych
12
podstawą dobrych praktyk branżowych.
15 000 Godziny
mg KOH/g
0 Testy te wykazały wyjątkową trwałość, pozwalającą operatorom wydłużyć okres pomiędzy wymianami TAN Przewaga potwierdzona w testach oleju. To z kolei skróciło okresy przestojów oraz Bezpieczeństwo Skuteczność kontroli i doskonałe właściobniżyło koszty wynikające z pracczystości serwisowych, Długie okresy pomiędzy wości przeciwzużyciowe dobrze ilustrują zwiększając jednocześnie dostępność silników i ich wyniki 7 6 wymianami oleju ograniczają zdolności produkcyjne. testu silnika gazowego smarowanego niskopo- 5 ilość koniecznych prac 4 piołowym olejem Mobil Pegasus 605 Ultra serwisowych, a tym40. samym 3 ryzyko wynikające z interakcji Po 11 899 godzinach pracy na tym oleju i 35 519 oraz 2 pracowników maszynami. ch godzinach całkowitej pracy dokonano zinspekcji
0
5 000
5 000
10 000
10 000
Godziny
15 000 Godziny
15 000
20 000
20 000
Ochrona Produktywność przestoje,środowiska koszty prac **serwisowych i zwiększa
Dłuższe okresy pomiędzy Jednak taka decyzja Wydłużona zdolności produkcyjne. po-trwałość silnika, ochro wymianami oleju oraz przed powstawaniem osadów winna zawsze iść w parze z wyborem najwyższej wydłużona żywotność produktu oraz dłuższe okresy pomiędzy olejów, wykonaniem ijakości filtrów sprawiają, że Mobil analiz i współpracą wymianami oleju zmniejszają czas Pegasus 605 Ultra 40 pozwala przestojów związanych z pracami z doświadczonym dostawcą olejów silnikowych, ograniczyć oleju oraz z producentem konserwacyjnymi, przyczyniając nierzadko zużycie też konsultacjami ilość generowanych odpadów się do wyższej dyspozycyjności sprzętu – dodaje Albert Babiuch z ExxonMobil. — zużytego oleju i odpadów i zapewniania maksymalnej 5 000 10 000 15 000 20 000 W testach porównawczych na silnikach gazozwiązanych z konserwacją. produktywności. Godziny
ej Mobil Olej Pegasus™ Mobil Pegasus™ 605 Ultra 40 605 został Ultra 40 został racowany, opracowany, aby zapewnić abyoptymalną zapewnić optymalną pracę pracę 1 erosuwowych czterosuwowych silników wysokoobrotowych silników wysokoobrotowych kluczowych elementów jednostki. Na zespołach 0 ce 0 pędzanych napędzanych gazem wysypiskowym gazem wysypiskowym lub lub tłoka stwierdzono minimalne osady węglowe, ów chodzącym pochodzącym z biomasy. biomasy. go Można również go również lakierowe oraz nagar nazMożna powierzchniach styku wych GE Waukesha APG 1000 olej Mobil Pegai w rowkach Z kolei korbowodu sus 605 Ultra 40 wykazał samąjego kontrolę sować*Typowe w stosować silnikach wnapędzanych silnikach napędzanych gazem gazem właściwości sątłoków. to właściwości typowo łożyska otrzymywane w granicach tolerancji normalnego procesu produkcyjnego danego produktutaką i nie stanowią specyfikacji. Różnice w stosunku do wartości Ochrona środowiska typowych, które mogą pojawić Bezpieczeństwo się przy normalnej produkcji i w różnych blendowniach nie mają wpływu na jakość produktu. Informacje zawarteProduktywność w niniejszej publikacji mogą ulec zmianie bez uprzedzenia. mogą byćmniej niedostępne lokalnie. W celu uzyskania dodatkowych informacji o kontakt z lokalnym przedstawicielemkontrolę ExxonMobil lub o wizytę na stronie internetowej www.exxonmobil. wykazały niż 5 proc. utraty powłoki oraz 0 prosimy lepkości i doskonałą całkowitej liczby mnym.Produkty Dzięki ziemnym. zrównoważonej Dzięki zrównoważonej formulacji, formulacji, Długie pomiędzy okresy pomiędzy Wydłużona trwałość ochrona com. ExxonMobil obejmuje liczne oddziałyokresy i spółki, z których wiele posiada w swoichDłuższe nazwach Esso, Mobil lub ExxonMobil. Żadne informacje zawarte w niniejszym dokumenciesilnika, nie mają na celu ograniczenia odrębności firm lokalnych. Wszelka odpowiedzialność za lokalną aktywność spoczywa na lokalnych podmiotach ExxonMobil. proc. odkrytej miedzi, i to w środowisku żrących wymianami kwasowej (TAN) w porównaniu z Mobil Pegawymianami oleju ograniczają oleju oraz przed powstawaniem osadów zaawansowany ten zaawansowany olej pozwala olej na: pozwala na: ** Odwiedź stronę mobilindustrial.com, aby poznać korzyści płynące ze stosowania środków smarnych Mobil w związku z redukcją niekorzystnego ilość koniecznych prac
wydłużona żywotność produktu
substancji zanieczyszczających. Skuteczny system sus 605i zastosowań. przy dwukrotnie oddziaływania na środowisko. Rzeczywiste korzyści zależą od wybranego produktu, warunków eksploatacji
oraz dłuższe okresy pomiędzy dłuższych okresach
kwiecień 2019
**
zeciwdziałanie • Przeciwdziałanie powstawaniu osadów powstawaniu węglowych osadów i nagarów węglowych i nagarów serwisowych, a tym samym i filtrów sprawiają, że Mobil wymianami oleju zmniejszają czas © 2017 Exxon Mobil Corporation. Wszelkie prawa zastrzeżone. Wszystkie użyte w niniejszej publikacji znaki towarowe są znakami towarowymi lub myjąco-dyspergujący to zdecydowanie jedna
pomiędzy wymianami (ODI) — 1000 godzin mobil.com/industri przestojów związanych z pracami a 500 godzin. pracowników z maszynami. ograniczyć zużycie oleju oraz konserwacyjnymi, przyczyniając który posiada większości czołoSkuteczną kontrolą nitracji ilość generowanych odpadówutleniania, sięlepkości, do wyższej dyspozycyjności hronę gniazda • Ochronę iobecnie przylgni gniazda zaworowej iaprobaty przylgni oraz zaworowej zmniejszanie orazstrat zmniejszanie strat — zużytego oleju i odpadów i zapewniania maksymalnej wych silników gazowych. i powstawania osadów wyróżnia się również olej ocy związaną mocy zeproducentów spalaniem związanąstukowym ze spalaniem stukowym związanych z konserwacją. produktywności. Sprawdźmy jakie konsekwencje dla tego oleju Mobil Pegasus 1107 – przeznaczony do wysokoobzastrzeżonymi znakami towarowymi firmywynikające ExxonMobil Corporation lub jednej z jej spółek zależnych, chyba że wskazano inaczej. ryzyko z interakcji Pegasus 605 Ultra 40 pozwala
większeniez mocniejszych sprawności • Zwiększenie świec sprawności zapłonowych świec 605 zapłonowych stron Mobil Pegasus Ultra 40,
powoduje wydłużenie okresów między wymia-
ciążonych, wysokoobrotowych silników gazowych,
ość i doskonałe Czystość właściwości i doskonałe właściwości przeciwzużyciowe *Typowe właściwości są to właściwości typowoprzeciwzużyciowe otrzymywane w granicach tolerancji normalnego procesu produkcyjnego danego produktu i nie stanowią jego specyfikacji. Różnice w stosunku do wartości
Wydłużanie interwałów serwisowych silników ciśnieniem użytkowym BMEP typowych, którenami. pojawić się przy normalnej produkcji i w różnych blendowniach to nie mają wpływu na jakość produktu.z wysokim Informacje zawarte w niniejszej publikacji mogą ulec zmianie bez uprzedzenia. 99 godzinach Pomogą 11 pracy 899 zgodzinach olejem Mobil pracy Pegasus z olejem 605 Mobil Ultra Pegasus 40 (35 519 605 godzinach Ultra 40 (35 519 godzinach Produkty mogą być niedostępne lokalnie. W celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt z lokalnym przedstawicielem ExxonMobil lub o wizytę na stronie internetowej www.exxonmobil. bardzo nośny temat w przemyśle. Ogranicza najmniej bary)zawarte i Mobil Pegasus 1105nie–mają spełcom. ExxonMobil obejmuje liczne oddziały i spółki, z których wiele posiada w swoich nazwach Esso, Mobil lub(co ExxonMobil. Żadne 22 informacje w niniejszym dokumencie na celu ograniczenia tej pracy silnika) całkowitej kluczowe pracy silnika) elementy kluczowe silnika zostały elementy poddane silnika zostały ocenie. poddane ocenie. odrębności firm lokalnych. Wszelka odpowiedzialność za lokalną aktywność spoczywa na lokalnych podmiotach ExxonMobil. wymagania każdego silnika, niezależnie od ** Odwiedź stronę mobilindustrial.com, aby poznać korzyści płynące ze stosowania środków smarnych Mobilniający w związku z redukcją niekorzystnego oddziaływania na środowisko. Rzeczywiste korzyści zależą od wybranego produktu, warunków eksploatacji i zastosowań. typu tłoków. Łożysko korbowodu korbowodu tłoka tłoka © 2017 ExxonZespół Mobil Corporation. Wszystkie użyte Łożysko w niniejszej publikacji znaki towarowe są znakami towarowymi lub Zespół tłokaWszelkie prawa zastrzeżone. Łożysko korbowodu zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy ExxonMobil Corporation lub jednej z jej spółek zależnych, chyba żeObecnie wskazano inaczej. ExxonMobil wprowadza na rynek olej
w
mobil.com/industrial
Mobil Pegasus 610 Ultra, należący do grupy olejów dedykowanych do pracy ze szczególnie agresywnymi biogazami i zastępujący w tych aplikacjach dotychczas stosowany olej Mobil Pegasus 610. Więcej o olejach do silników gazowych i usługach ExxonMobil dla przemysłu znajdziesz na stronie mobil.com/industrial lub u autoryzowanych
// stwierdzono Na zespołach tłoka // Łożyska korbowodu wy-korbowodu Mobil (dexol.pl, ekonaft.com.pl, Łożyska korbowodu Łożyska wykazały mniejdystrybutorów wykazały mniej połach tłoka Na zespołach tłoka stwierdzono stwierdzono minimalkazały mniej niż 5% utraty niż 5% utraty powłoki niż 5% oraz utraty 0% powłoki oraz 0% lne osadyminimalne węglowe, osady lakierowe węglowe, lakierowe mobipol.pl, smartplus.pl). Pomoc techniczna: ne osady węglowe, lapowłoki oraz 0% odkrytej kierowe oraz nagar na miedzi, co stanowiło dowód odkrytej miedzi, co odkrytej stanowiło miedzi, dowód co stanowiło dowód gar na powierzchniach oraz nagar na styku powierzchniach i styku i techdeskeurope@exxonmobil.com. powierzchniach styku doskonałej ochrony przed i w rowkach tłoków. zużyciem i korozją w obecdoskonałej ochrony doskonałej przed zużyciem ochrony przed zużyciem ach tłoków. w rowkach tłoków. Materiał powstał ności żrących substancji zaw paliwie i nieczyszczających korozją w obecności i korozją żrących w obecności żrących przy współpracy z firmą ExxonMobil gazowym. substancji zanieczyszczających substancji zanieczyszczających w paliwie gazowym. w paliwie gazowym.
29
RYNEK BIOGAZU – SEKCJA OLEJE
Shell Mysella – oleje najnowszej generacji do silników gazowych Na rynku obserwujemy stale rosnącą liczbę stacjonarnych silników zasilanych różnego rodzaju gazami (powstającymi w wyniku rozkładu śmieci, biomasy czy osadów ściekowych). Gazy te ze wzgledu na swój skład, agresywne oddziaływanie na silnik i podwyższone ryzyko nitracji przyspieszają degradację oleju. kwiecień 2019
W
konsekwencji zwiększają
Waukesha czy Cummins – i generatorów,
ryzyko korozji i znacznie
np. Gusacor, 2G czy Tedom. Shell prowadzi
skracają żywotność oleju. Dlatego środki smarne muszą chronić
eksploatacyjne – efektem są coraz bardziej
silnik i wydłużać okres przydat-
zaawansowane formulacje podnoszące
ności sprzętu do eksploatacji
trwałość oleju. Shell ma w swojej ofercie
poprzez neutralizację kwasów
także nowoczesną usługę monitorowania
produkowanych podczas spalania,
stanu oleju – Shell LubeAnalyst. Dzięki
utleniania czy nitrowania samych
niej można szybko ocenić stan oleju, określić
olejów.
potencjalne problemy, dokonać porównania
Znając te zagrożenia i rosnące
wydajności maszyn i podjąć odpowiednie
obciążenia silników gazowych,
działania prewencyjne.
Shell systematycznie unowocze-
Szeroka oferta handlowa, rozbudowana sieć
śnia swoje produkty. Jednym z naj-
dystrybutorów Shell i sprawnie zorganizowana
popularniejszych w Polsce olejów przeznaczonych
logistyka zapewniają szybką realizację zamówień
do silników spalających gazy agresywne jest Shell
zarówno do dużych, jak i małych przedsiębiorstw.
Mysella S5 S40. Ofertę uzupełniają produkty prze-
Każdy klient może liczyć na elastyczne podejście
znaczone do silników spalających gaz ziemny – Shell
i profesjonalną obsługę wysoko wykwalifikowanych
Mysella S5 SN i najnowszy Shell Mysella S6 N40.
doradców technicznych.
Zmniejszają one ryzyko powstawania osadów i utrzymują silniki na wysokim poziomie czystości. W celu optymalizacji składu olejów i spełniania coraz bardziej restrykcyjnych norm, Shell współpracuje z największymi producentami silników – firma posiada aprobaty od m.in. MWM, GE Jenbacher, Caterpillar, MAN, MTU, Rolce Royce, Perkins, Wartsila, 30
badania w ramach których wykonuje testy
Więcej informacji: www.shell.pl/energetyka zapytaniaolejesmary-pl@shell.com
RYNEK BIOGAZU – SEKCJA OLEJE
Nie oszczędzaj na oleju silnikowym
A
takie właśnie są najczęściej wybierane ze
Producent środków smarnych FUCHS zapewnia takie
względu na ich trwałość, niezawodność i do-
badania i fachową obsługę zarówno przy doborze,
stępność serwisu. Ma to ogromne znaczenie, gdyż
wdrożeniu, jak i w trakcie dalszej eksploatacji. Dedy-
energia elektryczna produkowana w generatorze
kowana do stacjonarnych silników zasilanych gazem
nierzadko jest głównym źródłem zasilania dla
grupa olejów silnikowych Titan Ganymet składa się
niewielkich miejscowości czy zakładów.
z kilku produktów, dzięki czemu można dobrać odpo-
Dobierając olej do silnika zasilanego biogazem,
wiedni środek smarny do każdego typu silnika i każde-
inżynier kieruje się wymaganiami producenta, ale
go rodzaju gazu. Oleje Titan Ganymet, mogą wydłużyć
kluczowe znaczenie mają także rodzaj gazu i jego
żywotność silnika oraz jego niezawodność, czego
skład, który może się zmieniać w czasie. Dobór
potwierdzeniem jest posiadanie szeregu dopuszczeń.
taki powinien więc być dokonany przez specjalistę,
Oleje Titan Ganymet wykonane są w technologii
a wsparty badaniami laboratoryjnymi.
bezcynkowej przyczyniającej się do wzrostu czysto-
Badania te pozwalają precyzyjnie zoptymalizować
ści silnika i jego trwałości.
okresy wymian oleju, co przyczynia się do obniżenia
Odpowiednie środki smarne są istotnym czynnikiem
kosztów eksploatacji. W badaniu oleju na zawar-
dla bezawaryjnej pracy silników zasilanych gazem.
tość pierwiastków można stwierdzić, jakie procesy
Ze względu na różnorodność czynników decydują-
zużyciowe zachodzą w silniku oraz wykryć nieprawi-
cych o ich właściwej pracy nie należy bagatelizować
dłowości w jego działaniu np. nieszczelności ukła-
ani kwestii doboru oleju, ani późniejszych badań
dów chłodzenia lub dolotowego. Każdy producent
i analiz w trakcie eksploatacji, co w efekcie pozwoli
silnika ustala wartości graniczne poszczególnych
na obniżenie kosztów eksploatacji.
parametrów oleju, takich jak lepkość, TAN (liczba
kwiecień 2019
Silniki stacjonarne zasilane gazem stosowane w biogazowniach rolniczych i zespołach kogeneracyjnych wykorzystujących gazy, stanowią sporą inwestycję, szczególnie, jeśli są wysokiej jakości, renomowanych marek.
www.fuchs.com/pl
kwasowa), TBN (liczba zasadowa) czy i-pH (odczyn), oraz graniczne poziomy zawartości niektórych pierwiastków lub związków chemicznych, np. wody czy glikolu. Przekroczenie parametrów kwalifikuje olej do wymiany i właśnie dzięki badaniom dokładnie wiemy, kiedy to powinno nastąpić. 31
Bądź na bieżąco z branżą – zamów drukowaną prenumeratę
„Magazynu Biomasa” 4 Najświeższe informacje z branży 4 Profesjonalne analizy 4 Przydatne case studies 4 Wywiady, pakiety ciekawych
opinii i komentarzy
11 wydań z dodatkami specjalnymi – tylko 139.90 zł netto! Kontakt z działem prenumeraty: tel. : +48 791 44 33 22 email: prenumerata@magazynbiomasa.pl www.magazynbiomasa.pl/prenumerata *wersja online dostępna bezpłatnie