397

μια ειδικη εκδοση για ολοκληρο τον καυτο μηνα αυγουστο

Γεύση: Νίκη Μηταρέα

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος

StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Βασίλης Καψάσκης, Αλέξανδρος Διακοσάββας, Δημήτρης Κυριαζής, Κατερίνα Ηλιάκη

διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

αυγουστοσ 2014

εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου

intern Σιμόνη Σούρσου

υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας υπεύθυνος lifo.gr Άρης Δημοκίδης αρχισυντακτησ lifo.gr Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας συντονισμός ύλης Μαρκέλλα Ανδρικάκη συντακτική ομάδα columnists: Δημήτρης Ρηγόπουλος, Στέλιος Κούλογλου, Γιάνης Βαρουφάκης, Θεόφιλος Δουμάνης Βιβλίο: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Θέατρο: Ματίνα Καλτάκη

συνεργατεσ Χρήστος Παρίδης, Δέσποινα Τριβόλη, M. Hulot, Θοδωρής Αντωνόπουλος, Μαρία Παππά, Bασιλική Πλιάτσικα, Ευθύμης Φιλίππου, Λάμπρος Αραπάκος, Λένα Φουτσιτζή, Εύη Λαμπροπούλου, Πωλίνα Σαρρή, Μαρία Παπαπαναγιώτου, Θεώνη Σκαλέρη, Τίνα Μανδηλαρά, Μίνα Καλογερά φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν,Θανάσης Καρατζάς, Αναστασία Βουτυροπούλου, Freddie F., Παντελής Ζερβός, Στάθης Μαμαλάκης, Νίκος Κατσαρός, Aλέξανδρος Ακρίβος, Ινώ Μέη, Photoharrie creative media Kώστας Στανέλλος aτελιέ Βανέσσα Φερλέ aτελιέ ipad Γιάννης Καρδάσης

LIFO 3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

internet assistant Νινέττα Γιακιντζή intern Ιάσων Δεληγιάννης-Φέτσης διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου senior advertising manager Ισμήνη Βoυρδαχά senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος direct marketing Σέλια Τέρνοβα υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Μαριλένα Παππού Άλκηστις Γκούμα κωδικος εντυπου 7639

H Μπιάνκα Μπογδάνου πέρασε ένα Σ/Κ με την Alison Folland. Σελ. 8

Για φαγητο στα νησια

Η Νίκη Μηταρέα προτείνει εξαιρετικά εστιατόρια για τις καλοκαιρινές διακοπές. Σελ. 12

ο παπαϊωαννου στο watermill

Ο σημαντικός κα Αργυρώ Μποζώνη για τη συμμετοχή του στο summer camp του Ρόμπερτ Γουίλσον. Σελ. 20

Η τεχνη στον κοσμο

Πέντε από τα μεγαλύτερα μουσεία της Γης παρουσιάζουν τις τρέχουσες εκθέσεις τους. Σελ. 24

Ο sebastiεn tellier ξανα στην αθηνα

Ο M.Hulot σκιαγραφεί το προφίλ του Γάλλου μουσικού λίγους μήνες πριν από την εμφάνισή του στην Αθήνα. Σελ. 34

Φωτό: Freddie F.

kaλοκαιρι με την Ali

LIFO 4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Πρόσφατες ανασκαφές φέρνουν στο φως τις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων του Ακρωτηρίου της Θήρας. Σελ. 40

Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

η γαστρονομια στην αρχαια σαντορινη

καθε τελοσ ειναι μια αρχη Ο Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τον Ανδρέα Αγγελιδάκη με αφορμή την τελευταία του έκθεση στο παλιό ΕΜΣΤ. Σελ. 48

στη γη του σαβα

Η Ελένη Ψυχούλη καταγράφει εντυπώσεις από το ταξίδι της στην Υεμένη. Σελ. 56

ο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΤΟ ΣΙΝΕΜΑ

Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος για 10 + 1 ταινίες που βγαίνουν στις αίθουσες τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού. Σελ. 68

βιβλια για το καλοκαιρι

Τι να πάρετε μαζί σας στην παραλία. Σελ. 72

Εν τω μεταξυ στην Αθηνα Σελ. 65

Κάθε τέλος είναι μια αρχή.

Aπό την έκθεση του Ανδρέα Αγγελιδάκη «Κάθε τέλος και μια αρχή» στο ΕΜΣΤ.

Στο εξώφυλλο: Έργο του Jacopo Ligozzi από την αναδρομική έκθεση με έργα του ζωγράφου της Αναγέννησης στο Palazzo Pitti στη Φλωρεντία. Δείτε το αφιέρωμα στις μεγάλες εκθέσεις ανά τον κόσμο στη σελίδα 24. [Jacopo Ligozzi, Tavole naturalistiche – Gli Uccelli - Ficus Carica (Ficus carica L.) con Vedova Domenicana (Vidua Macroura), Vedova Paradisea (Steganura paradisea).e Vedova Combassù (Hypochera Chalybeata), 1577-1587 ca]

LIFO 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Φωτο: Freddie f. ΚεΙμενο: MπιΑνκα ΜπογδΑνου

Η ηθοποιός και μέλλουσα σκηνοθέτις Alison Folland περνάει το φετινό της καλοκαίρι στην Ελλάδα.

LIFO 8 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 9 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Α

υτή είναι η Ali, κατά κόσμον Alison Folland. Ηθοποιός και σκηνοθέτις in the making. Μπορεί να την αναγνωρίσεις από ταινίες όπως το Fighter ή το Boys don’t cry, άμα, δε, είσαι έφηβος των ’90s, τότε τη θυμάσαι σίγουρα από το To Die For. Η Ali είναι από αυτά τα κορίτσια που είναι τελείως γυναίκες, αλλά, παραδόξως, παραμένουν κορίτσια. Γράφει το όνομά της με ένα «l» και ένα «i». Και ξέρω πως θα κάνει γκριμάτσα μόλις διαβάσει αυτό το χιλιοειπωμένο κλισέ, αλλά, ναι, συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά ενός alternative icon. Είναι πανέξυπνη, ανεπιτήδευτα σέξι, σταρ από τα δεκαέξι, που αποφάσισε όμως αρκετά νωρίς ότι θέλει να κάνει κάτι παραπάνω από το να είναι το προαναφερθέν στερεότυπο. Τη γνώρισα πριν από δύο χρόνια σε ένα τραπέζι της Λίντας, μητέρας του συντρόφου της Στέλιου, το οποίο διήρκεσε δύο μέρες. Θυμάμαι ήταν τρεις το πρωί, είχαμε πάει στην κουζίνα να φέρουμε ποτά, μου είπε κάτι αστείο και γελούσαμε γύρω στα δέκα λεπτά, σαν να γνωριζόμασταν από πάντα. Να άλλο ένα φανταστικό πράγμα που έχει η Ali. Έχει το πιο γαργαλιστικό γέλιο, από αυτά που αν τα ακούσεις, δεν μπορείς παρά να γελάσεις κι εσύ. Το ίδιο ισχύει και για τον γιο της Ηλία, που είναι δυόμισι χρονών και αγαπάει τα ρολόγια και τα φορτηγά. Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε, μαζί με πολλούς φίλους, μεταξύ των οποίων και η Ali με την οικογένειά της, περάσαμε καλά στο εξοχικό μου. Και είπαμε να βγάλουμε μερικές φωτογραφίες. ¶

LIFO 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Κάθε νησί έχει τουλάχιστον ένα καλό εστιατόριο για να πας, όσο θα είσαι εκεί!

απο τη Νικη Μηταρεα εικονογραφηση: dreyk the pirate

LIFO 12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ Στο εστιατόριο «Σελήνη» ο ιδιοκτήτης, Γιώργος Xατζηγιαννάκης, έχει κερδίσει μια θέση στην ιστορία της σύγχρονης ελληνικής κουζίνας. Χάρη στην εμμονή του στη διάσωση και τη διάδοση των τοπικών προϊόντων και της μαγειρικής, έκανε τη Σαντορίνη γαστρονομικό προορισμό. Στην κουζίνα, ο σεφ Νίκος Μπούκης δημιουργεί έναν διαφορετικό ντάκο με «χώμα» από ντάκο, ζελέ ντομάτας, χιόνι βασιλικού και κρέμα από χλωρό τυρί Σαντορίνης. Το μυλοκόπι συνδυάζεται τέλεια με κρέμα από ρεβίθια, βούτυρο κάππαρης και αέρα λεμονιού. Στο all day Selene meze & wine θα συνοδεύσεις το κρασί σου με νοστιμότατους ντοματοκεφτέδες σε πιτούλες με σος φάβας, πληθωρικό σαντορινιό σφουγγάτο με λουκάνικο σχάρας και τη σκυτάλη θα πάρει το καρπάτσιο χταπόδι με άσπρη μελιτζανοσαλάτα. Σε αυτή την περιήγηση στα μονοπάτια της καλής ελληνικής κουζίνας συμβάλλει και η καλή ομάδα της υποδοχής, που κάνει το σέρβις συνώνυμο της φιλοξενίας. Σελήνη, Πύργος Σαντορίνης, 22860 22249

ΚΕΡΚΥΡΑ Την αληθινή παραδοσιακή κουζίνα θα γευθείς στο εστιατόριο-ψαροταβέρνα Κληματαριά στο γραφικό ψαροχώρι Μπενίτσες. Το ζευγάρι των ιδιοκτητών αγαπά το καλό φαγητό και τιμά στην κουζίνα του τα φρέσκα προϊόντα της ντόπιας αγοράς. Η Κληματαριά στεγάζεται σε ένα ιστορικό κτίριο κι έχει λίγα τραπέζια στη σάλα και την αυλή της. Εδώ θα δοκιμάσεις ψάρια μαγειρευτά και εξαιρετικό μπουρδέτο bianco σε πηχτό ζωμό με κρεμμύδια. Ακόμα και η απλή ντοματοσαλάτα συναρπάζει με τη γεύση της και στο καλό ελαιόλαδο θα βουτήξεις το ζυμωτό ψωμί. Παράδοση πολλών χρόνων, γεύσεις αυθεντικές. Κληματαριά, Μπενίτσες, Κέρκυρα, 26610 71201

ΚΑΛΥΜΝΟΣ «Το επάγγελμα του σφουγγαρά καθόρισε όχι μόνο την ταυτότητα και τον χαρακτήρα των κατοίκων του νησιού αλλά και τη γαστρονομία του» λέει ο κύριος Λευτέρης Χαλκίτης, ενώ ψήνει το λιαστό χταποδάκι στη θράκα του «Ουζερί του σφουγγαρά», στο λιμάνι της Καλύμνου. Ο χώρος, αυθεντικός, σε ταξιδεύει σε άλλες εποχές και είναι το στέκι των ψαράδων. Εδώ θα συναντηθούν με ούζο και μεζέ για να ανταλλάξουν μερικές κουβέντες.

Ελάχιστα τραπεζάκια στο σοκάκι φιλοξενούν και μη ντόπιους. Το χταπόδι ψήνεται με μαεστρία και το σπινιάλο –τοπικός μεζές, πίνα με αυγά αχινού, συντηρημένα σε μπουκάλι με θαλασσινό νερό– σερβίρεται στο πιάτο με ελαιόλαδο και λεμόνι. Αν πετύχεις τις λιαστές αστακοουρές, θα καταλάβεις πόσο εξαιρετικές λιχουδιές διαθέτει το νησί. Η θάλασσα είναι η πηγή έμπνευση της κουζίνας. Το ουζερί του σφουγγαρά, Κάλυμνος, 22430 28887

ΣΑΜΟΣ Η βεράντα του εστιατορίου Βάκχος, ολάνθιστη και δροσερή, με θέα στα βουνά της Σάμου, σε ζαλίζει με τις μυρωδιές των μυριστικών που σμίγουν με αυτές του σπιτικού φαγητού. Η Ελένη Καπλατζή είναι άφταστη μαγείρισσα και νοικοκυρά. Όλα τα προλαβαίνει! Και ψωμί να ζυμώσει και να το φουρνίσει στον ξυλόφουρνο και ντόπιο τυρί να φτιάξει από το γάλα που παίρνει από τις κατσικούλες της. Ό,τι φας από τα χεράκια της ξεχειλίζει νοστιμιά. Τα κατημέρια –οι τοπικές πίτες– βγαίνουν από το τηγάνι αφράτα κι ενισχύονται με τριμμένο, κατσικίσιο τυρί. Τα μπουρέκια είναι κόλαση (πιτάκια χειροποίητα, γεμιστά με κόκκινη κολοκύθα). Οι κρεμμυδοντολμάδες έρχονται ζουμεροί και ο κόκορας ο αλανιάρης γίνεται γεμιστός με ρύζι και συκωτάκια. Μεγαλείο! Γεύσεις με ουσία που αγκαλιάζει το είναι σου. Βάκχος, Μπουρλιώτες, Σάμος, 2730 93340

ΠΑΤΜΟΣ Στο «νησί της αποκάλυψης» η κουζίνα του Μπενέτου θεωρείται κλασική αξία. Ο μπαξές του δροσίζεται από την αύρα της θάλασσας και από δίπλα σε υποδέχεται η φιλόξενη αυλή του, βουτηγμένη στο πράσινο. Συκιές, μπανανιές, φοινικιές, γλάστρες με μυριστικά, σμίγουν αρμονικά σε ένα λιτό και κομψό περιβάλλον. Η κουζίνα επικεντρώνεται σε ό,τι φρέσκο βγάλει η θάλασσα, που συνδυάζεται δημιουργικά κάποιες φορές με τα ολόφρεσκα λαχανικά του κήπου. Γεμιστοί κολοκυθοανθοί, φρέσκα ψάρια μαστόρικα ψημένα και αχινομακαρονάδα για τους εραστές των ζυμαρικών. Μπενέτος, Σάψιλα, Πάτμος, 22470 33089

LIFO 14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ Ίσως το μοναδικό ψαροεστιατόριο στο Αιγαίο που κρέμεται σαν γιρλάντα πάνω στον ασημένιο βράχο της Αστυπαλιάς. Σκηνικό παραμυθένιο. Το κάστρο και η Χώρα κλείνουν το μάτι στο ολόγιομο φεγγάρι. Ο Δημήτρης Πετρίδενας, ο φιλόξενος ιδιοκτήτης, είναι λάτρης του καλού φαγητού και αναζητά με πάθος τη φρέσκια πρώτη ύλη. Φαγητό γαργαλιστικό και νόστιμο: ψαροκεφτέδες, μοσχοβολιστά ντολμαδάκια, ριζότο με φρέσκα θαλασσινά, τόνος σασίμι αλλά και πληθωρική αστακομακαρονάδα. Θα κλείσεις γλυκά με χειροποίητα παραδοσιακά πουγκιά, γεμιστά με το εκπληκτικό ντόπιο τυρί Χλωρή. Ακτή, Αστυπάλαια, 22430 61114

ΣΥΡΟΣ Η κουζίνα της Σύρου εκφράζει το πνεύμα λιτότητας με την ευρηματικότητα. Το αισθάνεσαι όταν αλείφεις στο ψωμί σου την υπέροχη μαϊντανοσαλάτα, αρωματισμένη με κάππαρη. Οι Συριανές νοικοκυρές φημίζονται για τη μαγειρική τους και αυτήν τη μαγειρική που εμπνέεται από τα ντόπια υλικά θα την ανακαλύψεις στην πιο καυτή παραλία του νησιού, το Κίνι. Το εστιατόριο Αλλού Γυαλού πάνω στο κύμα σού φτιάχνει τη διάθεση. Είναι ο όμορφος χώρος, είναι η θάλασσα που σε δροσίζει, μα, πάνω απ’ όλα, είναι οι άνθρωποι, ο Γιάννης και η Λίνα, το πρόσχαρο ζευγάρι των ιδιοκτητών. Ο Γιάννης θα φροντίσει να πιεις το καλύτερο κρασί που έχει στην κάβα του και η Λίνα, άφθαστη μαγείρισσα, θα σου σερβίρει σαλάτα αλμύρα με ντομάτα σε κύβους και πατάτες βρασμένες με κουρκουμά. Η τριμμένη τηγανητή πατάτα με στέμμα τη στραπατσάδα και φύλλα βασιλικού είναι όλο το καλοκαίρι στο πιάτο σου. Λιμπιστικά τα μύδια στον ατμό, αρωματισμένα με δεντρολίβανο και λαχταριστό το κριθαράκι με τον αστακό. Εύγε! Αλλού Γυαλού, Kίνι, Σύρος, 22810 71196

ΜΥΚΟΝΟΣ

ΣΚΥΡΟΣ

ΑΝΔΡΟΣ

Το μενού του σεφ Γιάννη Γαβαλά στο Bakalσ ευωδιάζει θυμάρι, μέλι, τυρί, ρίγανη… είναι ένα ταξίδι στις Κυκλάδες. Επιλέγει τα παραδοσιακά υλικά από τα κυκλαδονήσια και τα παντρεύει με μαεστρία στις δημιουργικές συνταγές του. Ελκυστική κουζίνα του Αιγαίου. Γεύσεις που υποκλίνονται στον ουρανίσκο. Ψαρονέφρι γεμιστό με τυροβολιά Μυκόνου και λιαστή ντομάτα Τήνου, που συνοδεύεται με ξινό τραχανά, αρωματισμένο με κυκλαδίτικο πέστο. Φιλέτο λαβράκι γεμιστό με αλμύρα, ντοματίνια με ευωδιαστή, κρύα σάλτσα ελιάς, ντομάτας, κάππαρης και ρίγανης. Η ώρα του γλυκού είναι ακόμα πιο δυνατή, με μους ξινομυζήθρας Ηρακλειάς και ρακόμελο Αμοργού με σύκο. Μια ωδή στα τοπικά προϊόντα, ένας ύμνος στην ποιότητα και την παράδοση. Κυκλαδίτικα πιάτα με άρωμα Μυκόνου. Bakalσ, Λάκκα, Μύκονος, 22890 78121

Το παραδοσιακό καφενείο «Μπαρμπα Γιάννης και Μαρίτσα» θα το βρεις μέσα στα γραφικά σοκάκια στη χώρα της Σκύρου. Στην κουζίνα μαγειρεύει η κόρη τους, η Άννα, καταπληκτική στραπατσάδα, με αυγά από τις κοτούλες τους. Φημίζεται και για τα λιμπιστικά κεφτεδάκια της και όταν τη ρωτούν ποιο είναι το μυστικό της νοστιμιάς, απαντά: «άφθονος δυόσμος και ο τρόπος που κόβεται το κρεμμύδι». Τα ζαρζαβατικά που μπαίνουν στο πιάτο είναι από μποστάνια Σκυριανά και τα κρέατα ντόπια. Εδώ θα δοκιμάσεις και τα περίφημα τεροπτάρια, ντόπιο συνοδευτικό του τσίπουρου από χλωρό τυρί και ζύμη χειροποίητη, τηγανισμένα και περιχυμένα με μέλι Σκύρου. Μπαρμπα-Γιάννης και Μαρίτσα, Σκύρος, 22220 91276

Αρχοντικό νησί η Άνδρος, που διατηρεί την αυθεντικότητά της. Για ντόπιο φαγητό θα σκαρφαλώσεις στην ταβέρνα «Το μπαλκόνι του Αιγαίου» και θα αφήσεις το βλέμμα σου να βυθιστεί στο απέραντο γαλάζιο. Εδώ, η κουζίνα κρατά τις παραδόσεις με προϊόντα του μπαξέ τους. Θα γευθείς φρουτάλια –ντόπια ομελέτα–, αμπελοφάσουλα, κατσικάκι κοκκινιστό με χοντρά μακαρόνια και άπαιχτο γουρουνόπουλο με πατάτες στον φούρνο. Το μπαλκόνι του Αιγαίου, Άνω Απρόβατο, Άνδρος, 22820 42064

ΠΑΡΟΣ Τα λευκά τραπεζάκια του Barbarossa δίπλα στο ασπρισμένο εκκλησάκι του Αϊ-Νικόλα στην άκρη του λιμανιού της Νάουσας είναι από τα αγαπημένα στέκια. Η κουζίνα ευωδιάζει θάλασσα. Ο Ευγένης Χαμηλοθώρης, η δεύτερη γενιά, τιμά την τοπική κουζίνα, αλλά προχωράει και παραπέρα, με ενδιαφέρουσες γαστρονομικές προτάσεις. Θα σβήσεις τη φλόγα της σούμας σε ένα ζουμερό ψητό χταπόδι, θα γευθείς άπληστα τη νησιώτικη σαλάτα με ντοματίνια, κάππαρη και ξινομυζήθρα Πάρου και θα νιώσεις βασιλιάς, τρώγοντας τη θεσπέσια παριανή ρεβιθάδα που συνοδεύει ταραμοσάλατα. Θα εκτιμήσεις το καλό χέρι της κουζίνας με το πιάτο σεβίτσε κυνηγό με περγαμόντο και φρέσκο αχινό. Θα απολαύσεις τη φιλοξενία και θα αφήσεις το κύμα να παρασύρει τις έννοιες σου.

Barbarossa, Λιμανάκι, Νάουσα, Πάρος, 22840 51391-6946 335840

ΚΡΗΤΗ Νησιώτικη αισθητική στις αποχρώσεις του λευκού και του μπλε που σιγοντάρει την καλοκαιρινή διάθεση σε περιμένει στο εστιατόριο Almyra Seaside. Ο μαγευτικός κόλπος της Αγίας Πελαγίας σε πρώτο πλάνο. Ο εξαιρετικός σεφ Πέτρος Κοσμαδάκης τιμάει με τον καλύτερο τρόπο την κουζίνα του τόπου του. Πιάτα με δημιουργική προσέγγιση και μπόλικη νοστιμάδα. Κρητική χωριάτικη σαλάτα με ξυλάγγουρο, ντόπια ντομάτα, πατάτα, σταρένιο παξιμάδι, αυγό ημέρας, ελιές, γλιστρίδα και βαρελίσια φέτα. Καρπάτσιο καπνιστού τόνου σε σάλτσα κιτρολέμονο. Εξαιρετική ροφομακαρονάδα με καβουρντισμένο λαδοτύρι και πληθωρικό αρνάκι γάλακτος σβησμένο με πετιμέζι, μαγειρεμένο με ώριμες ντομάτες, που συνοδεύεται με σιουφιχτά μεσσαρίτικα μακαρόνια ραντισμένα με ανθότυρο. Ζητάς τίποτα καλύτερο; Almyra Seaside, Αγία Πελαγία, Ηράκλειο Κρήτης, 2810 811388

ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ Στο μαγευτικό Καστελόριζο ο χρόνος έχει σταματήσει στο παραδοσιακό ταβερνάκι «Τα Πλατάνια». Στην κουζίνα του μαγειρεύουν τρεις γενιές γυναικών. Το πρόσταγμα έχει η κυρία Κατερίνα, που τα μαγειρευτά της αποτυπώνονται στη μνήμη όπως το ηλιοβασίλεμα στο ακριτικό νησί. Σε ένα σκηνικό αυθεντικό θα γευθείς ρεβιθοκεφτέδες και χταπόδι στιφάδο. Τόσο αυθεντικά, τόσο αληθινά. 22460 49206

LIFO 16 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ «Εξοχικό Κέντρο Σωτήρος» γράφει η πινακίδα της πρώτης ταβέρνας της Σαμοθράκης, που λειτουργεί μόνο Ιούλιο και Αύγουστο. Φυσικό περιβάλλον, μαγευτικό. Γάργαρα νερά, πλατάνια, ηρεμία. Η κουζίνα επιμένει παραδοσιακά και τα φαγητά μαγειρεύονται στα ξύλα, από τις τηγανητές πατάτες που θα μείνουν αλησμόνητες, το κατσικάκι στο λαδόχαρτο, τον τσιγεροσαρμά, μέχρι τη χωριάτικη μελιτζάνα που βγάζει στη γεύση το κάπνισμα του ξύλου. Και όταν φτάσει η ώρα του γλυκού, δοκιμάστε πληθωρική, ντόπια μυζήθρα με μέλι. Σωτήρος, Χώρα Σαμοθράκη, 25510 41500

ΣΠΕΤΣΕΣ Το κύμα σκάει στα πόδια σου, τα καΐκια σκίζουν το νερό και σχεδόν τα χαϊδεύεις. Ειδυλλιακό το ντεκόρ για το εστιατόριο «Ταρσανάς», που εδώ και 26 χρόνια επιμένει σταθερά στην ποιοτική ψαροφαγία. Ο Μηνάς Καλοσκάμης, ο ιδιοκτήτης, και η Βιβή, η γυναίκα του, στην κουζίνα σε κερδίζουν με τη φιλοξενία τους και το νόστιμο φαγητό. Εδώ, τα φρέσκα ψάρια από το οικογενειακό καΐκι έχουν τον πρώτο λόγο. Από τη γάστρα βγαίνουν οι χειροποίητες χυλοπίτες με θαλασσινά, τα χρυσοκόκκινα μπαρμπούνια ψημένα ιδανικά εκφράζουν τη φρεσκάδα τους και το «χταπόδι αλλιώς» με σάλτσα κρασάτη και ντομάτα είναι εξίσου γευστικό. Ταρσανάς, Παλιό Λιμάνι, Σπέτσες, 22980 74490

To 36o River Party επιστρeφει παρeα με την ΑMSTEL H αγαπημένη μας μπίρα θα συντροφεύσει και φέτος το πιο δημοφιλές outdoor μουσικό πάρτι του καλοκαιριού.

PUBLI

Mετά από 36 ολόκληρα χρόνια, το σκηνικό είναι πια γνώριμο σε όλους. Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, χιλιάδες ενθουσιώδεις κατασκηνωτές συρρέουν στις όχθες του Αλιάκμονα, σ’ ένα από τα πιο όμορφα και πράσινα ελληνικά τοπία, για να πάρουν μέρος στο απόλυτο μουσικό πάρτι του καλοκαιριού. Καλοκαιρινή διάθεση, διασκέδαση, κέφι, ξεγνοιασιά, πολλή μουσική και, φυσικά, η δροσιά της αγαπημένης μπίρας Αmstel είναι τα στοιχεία που θα συνθέσουν και φέτος την ατμόσφαιρα του 36ου River Party που θα διοργανωθεί στο Νεστόριο Καστοριάς από τις 30/7 ως τις 3/8.

To πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης, που μοιάζει πιο φρέσκια και ανανεωμένη από ποτέ, υπόσχεται αξέχαστες μουσικές βραδιές κάτω από τον έναστρο ουρανό παρέα με περισσότερους από 30 ταλαντούχους καλλιτέχνες και συγκροτήματα όπως οι: Burger Project, Νατάσσα Μποφίλιου, Ελεονώρα Ζουγανέλη, Κωστής Μαραβέγιας, Μέλισσες, Stavento, Δήμος Αναστασιάδης κ.ά. Το κυρίως μουσικό πρόγραμμα πλαισιώνεται από πολλές παράλληλες εκδηλώσεις και δραστηριότητες όπως stand up comedies (Σίλας Σεραφείμ, Γιώργος Χατζηπαύλου), 10 youth stage acts, 5 dance acts, extreme sports, αλλά και ένα all star '90s πάρτι με τη συμμετοχή των δημοφιλέστερων Ελλήνων καλλιτεχνών εκείνης της δεκαετίας. Μάλιστα, η Amstel σας δίνει τη δυνατότητα, μέσω της ειδικής εφαρμογής στο Facebook (https://apps.facebook. com/riverpartyamstel), να προσκαλέσετε το άτομο με το οποίο θέλετε να πάτε για μια μπίρα στο μεγαλύτερο πάρτι του καλοκαιριού και, φυσικά, να δείτε ποιοι άλλοι θα βρίσκονται εκεί. Γι αυτό, μην αργείτε καθόλου. Πάρτε τις σκηνές σας, τους φίλους και τα αγαπημένα σας πρόσωπα κι ετοιμαστείτε για μια καλοκαιρινή εμπειρία που θα σας μείνει αξέχαστη. Η Amstel θα είναι εκεί!

www.apolafste.ypefthina.eneap.gr

Facebooκ.com/AmstelGreece, www.amstel.gr, www.riverparty.org

Aπολαύστε υπεύθυνα

Πολυτελή φουλάρια, εμπνευσμένα από έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών.

Ε

να από τα σημαντικότερα (και πιο αγαπητά) πρόσωπα στον χώρο των ελληνικών περιοδικων κάνει τα πρώτα του βήματα στο design. Η Κάτια Δημοπούλου πήρε πριν από λίγο καιρό την απόφαση να συνδυάσει την αγάπη της για τη μόδα και την Τέχνη με το πάθος της για τα φουλάρια. Το αποτέλεσμα αυτού του συνδυασμού οδήγησε στη δημιουργία της Peplos, ενός ξεχωριστού και πολύ ιδιαίτερου brand που παντρεύει τις τελευταίες τάσεις στον χώρο της μόδας με τις εικαστικές τέχνες στην Ελλάδα. Η συλλογή της Peplos αποτελείται από πολυτελή φουλάρια υψηλής ποιότητας που φτιάχνονται στην Ιταλία από καθαρό μετάξι και μπορούν να φορεθούν ως φόρεμα, τοπ ή παρεό. Η ονομασία Peplos έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα και παραπέμπει στον πέπλο, ένα λινό, τετράγωνο κομμάτι υφάσματος που έκλεινε στους ώμους με περίτεχνες καρφίτσες και ήταν το βασικό ένδυμα των γυναικών της εποχής. Η πρώτη συλλογή της Peplos έχει τίτλο «Chasing the Sunsets». Πηγή έμπνευσης της Κάτιας Δημοπούλου αποτελούν τα ταξίδια της στα αιγαιοπελαγίτικα νησιά. Tα σχέδια είναι βασισμένα σε έργα του Τάσου Βρεττού και αποτυπώνουν τα χρώματα και τη γοητεία του μαγικού αιγαιοπελαγίτικου ηλιοβασιλέματος. Πρόσωπο της καμπάνιας είναι η Melia Kreiling, ηθοποιός και κόρη της Κάτιας Δημοπούλου. Οι επόμενες σειρές (κεντρική και limited) της Peplos θα είναι έτοιμες το φθινόπωρο. www.peplosideas.com

LIFO 18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

PUBLI

Ο αγαπημEνος σας προορισμOς και αυτo το καλοκαIρι Βόλτες, ψώνια, ατέλειωτο παιχνίδι και θερινό σινεμά θα δροσίσουν τις μέρες και τις νύχτες του καλοκαιριού στο Smart Park.

Κ

άντε τα όλα ξεκούραστα και διασκεδαστικά και πάνω απ' όλα οικονομικά, σε μια καταπράσινη έκταση 91 στρεμμάτων.

Τα παιδιά Θα κάνουν ποδήλατο, θα παίξουν στην πλατεία, θα διασκεδάσουν στο λούνα παρκ και θα παρακολουθήσουν τη ζωγραφική δρόμου που οργανώνεται κάθε Σάββατο.

Εμείς, οι γονείς Θα κάνουμε τα ψώνια μας στις μεγαλύτερες και πιο οικονομικές αλυσίδες λιανεμπορίου. Θα επωφεληθούμε από ασυναγώνιστες εκπτώσεις έως και 60%. Θα δούμε υπέροχες ταινίες στον θερινό κινηματογράφο και θα απολαύσουμε υπέροχες γεύσεις σε προσιτές τιμές.

Κάντε like στη σελίδα του Facebook (www.facebook.com/SmartPark) για να μαθαίνετε πρώτοι για τους διαγωνισμούς και ό,τι μοναδικό συμβαίνει στο Smart Park, Ε. Πουλάκη, Σπάτα (δίπλα στο Εκπτωτικό Χωριό), 210 6635982, ΔΩΡΕΑΝ parking

www.smartpark.com.gr

Photo: Jake Jeon

Απο τHν AΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

LIFO 20 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου μόλις παρουσίασε απόσπασμα του έργου Still Life στο Watermill Center Benefit, μετά από πρόσκληση του Ρόμπερτ Γoυίλσον, και θα παραμείνει εκεί για τα καλοκαιρινά workshops. Μας μίλησε για την εμπειρία του.

LIFO 21 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Photo: Caroline P.

Photo: Julian Mommert

Photo: Nina Chalot Photo: Louis Deugler Ostenrik

Ι

δρύθηκε το 1992 από τον Ρόμπερτ Γουίλσον. Το Watermill είναι ένα εργαστήριο τεχνών σε ένα μοναδικό μέρος στη Νέα Υόρκη, το οποίο λειτουργεί και ως μοναδικό περιβάλλον για τους νέους και ανερχόμενους καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να εξερευνήσουν νέες ιδέες. Συνδέει τις τέχνες με τον πολιτισμό, τις κοινωνικές, ανθρωπιστικές και φυσικές επιστήμες. Αυτή η παγκόσμια κοινότητα καλλιτεχνών, μέσα στην οποία ζουν κι εργάζονται από κοινού, υποστηρίζει το έργο τους μέσω ενός δικτύου διεθνών οργανισμών και χώρων που αγκαλιάζουν νέες προσεγγίσεις. Στο περσινό γκαλά του Watermill Center Benefit, η Ευαγγελία Ράντου ερμήνευσε το σόλο με τις καρέκλες από τη Μήδεια του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Φέτος προσκεκλημένος από τον Ρόμπερτ Γουίλσον, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου παρουσίασε το πρώτο κεφάλαιο του έργου του Still Life στις 26 Ιουλίου, στο γκαλά, ανάμεσα στο κοινό του οποίου βρίσκονταν η Ιζαμπέλ Ιπέρ και ο Φίλιπ Γκλας, και θα παραμείνει στο Watermill για να κάνει ένα εργαστήριο με τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο διεθνές καλοκαιρινό πρόγραμμα. «Είμαστε 7 άτομα, ένας γλύπτης και έξι περφόρμερ», μας λέει ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, σχεδόν ξημερώματα, και αμέσως μετά την παράστασή τους από τη Νέα Υόρκη. «Κάναμε το πρώτο κομμάτι από το Still Life, που είναι το κομμάτι με τον τοίχο. Το ονομάσαμε “Σίσυφο” και επειδή το περιβάλλον είναι πολύ ωραίο, προσθέσαμε το κομμάτι με την κοπέλα, οπότε κάναμε ουσιαστικά ένα τμήμα 35 λεπτών από το έργο, το οποίο λουπάραμε 4 φορές σε ένα συνεχές πρόγραμμα δυόμισι ωρών». Πόσο διαφορετικό ήταν από την παράσταση που είδαμε στην Αθήνα; Ήταν πολύ διαφορετικό, γιατί ήταν σε εξωτερικό χώρο, σε μια πολύ όμορφη πλατφόρμα μέσα στα δέντρα, οπότε πήρε εντελώς διαφορετική διάσταση. Είναι επίσης διαφορετικό επειδή είναι μέρος ενός live installation. Είναι μια μεγάλη βόλτα στο δάσος για τους επισκέπτες κι εμάς μας είχε βάλει ο Μπομπ Γουίλσον, όπως και την Ευαγγελία πέρσι, στο τέλος, στο τελευταίο μέρος, στην κλιμάκωση, και η περφόρμανς ήταν στημένη σαν θεατράκι με καρέκλες. Ήμασταν, δηλαδή, το τελευταίο στάδιο αυτού του περιπάτου, πριν από τη δημοπρασία και το γεύμα. Σε σχέση με αυτά που σας είπαν εδώ

στην Αθήνα για την παράσταση, αυτά που σας είπαν εκεί ήταν διαφορετικά; Εδώ τα πράγματα είναι πιο ενθουσιώδη. Το ίδιο συναντήσαμε και πέρσι στη Μόσχα με την Πρώτη Ύλη. Δηλαδή, οι άνθρωποι δεν κρύβουν τον ενθουσιασμό τους και είναι πολύ γενναιόδωροι σε αυτά που λένε. Είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα. Πάντοτε μας αρέσει να κρατάμε μικρό καλάθι, αλλά η υποδοχή ήταν ενθουσιώδης. Ήμασταν πολύ χαρούμενοι. Ερχόταν ο κόσμος και μας μιλούσε με τον καλύτερο τρόπο. Πώς επικοινωνούσε ο κόσμος με το κομμάτι που παρουσιάσατε; Είναι μια φάση της δουλειάς μου που ξεκίνησε από το Πουθενά στο Εθνικό –γι’ αυτό το κάνω κιόλας– κι αισθάνομαι ότι είμαι πιο κοντά σε αυτό που μπορώ να κάνω. Εκείνο που έχει ενδιαφέρον είναι ότι επικοινωνεί. Ενώ έχει γίνει με υλικά λιγότερα, δυσκολότερα, έχει αφαιρεθεί η μουσική και η αίσθηση της ιστορίας, παρ’ όλα αυτά επικοινωνεί με το κοινό, και μάλιστα με διάφορους τρόπους. Και η υπαρξιακή υπόσταση αλλά και η έννοια – μέσα από την οπτική απάτη που έχουν οι δουλειές μου, του τσίρκου. Εδώ μέσα, σε αυτή την κατάσταση, σε ένα γκαλά, οι θεατές περπατούσαν, κυκλοφορούσαν, ήταν όρθιοι. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν μια κατάσταση σαν ένα παλιό μεσαιωνικό freak show, μόνο που τα freaks ήταν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες. Με ένα έργο σαν το «Still Life», που είναι ανοιχτής φόρμας, πιστεύεις ότι επικοινωνείς αλλιώς με το κοινό; Η απάντηση είναι εύκολη και αυτό δεν είναι για μένα κάτι καινούργιο. Είναι κάτι που νόμιζα ότι έκανα πάντα. Ο καθένας μαθαίνει και γίνεται καλύτερος. Αυτό που με ενδιαφέρει και είναι διαφορετικό είναι η σχέση που έχει το μάξιμουμ με το μίνιμουμ. Αυτό με ενδιαφέρει σήμερα, γιατί αύριο μπορώ να σου πω κάτι διαφορετικό. Πώς είναι δυνατόν τα μέσα να είναι ελάχιστα και η ποίηση να μεγαλώνει. Πώς είναι δυνατόν το τίποτα να γίνεται κάτι. Και με γυρίζει πίσω, σε μετεφηβικές έρευνες. Αυτό είναι που περισσότερο με ενδιαφέρει στα τελευταία έργα. Το άλλο, η αίσθηση ενός τοπίου πολύ συγκεκριμένου, που αφήνει πολλές ανοιχτές διόδους για το προσωπικό ταξίδι του καθενός, δεν το θεωρώ χαρακτηριστικό της φάσης στην οποία βρίσκομαι αλλά της τέχνης γενικώς. Η έλλειψη μουσικής και η έλλειψη ιστορίας ήδη δημιουργεί στην αντίληψη του κοινού ένα τοπίο που του φαίνεται πιο ανοιχτό, επειδή η μουσική καθοδηγεί τα συναισθήματα, καθοδηγεί τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να διαβάσεις

LIFO 23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

κάτι. Συνεπώς, αν σε αφήσουν χωρίς μουσική, είσαι αμήχανος μεν, ελεύθερος δε. Και η ιστορία, επίσης, αρέσει στους ανθρώπους γιατί αισθάνονται την ασφάλεια ότι καταλαβαίνουν. Εμάς, που φτιάχνουμε τα πράγματα, από την άλλη μεριά, μας αρκεί η δομή. Εσύ, ως καλεσμένος, τι θα κάνεις, εκτός από την παράσταση που παρουσιάσατε στο γκαλά; Εμένα με κάλεσε να παρουσιάσω τη δουλειά μου με τους χορευτές στο γκαλά και με παρακάλεσε να μείνω να δουλέψω ό,τι θέλω με τους συμμετέχοντες που έρχονται εδώ, αφού έχουν επιλεγεί, για να περάσουν τρεις ή τέσσερις εβδομάδες, να πάρουν μέρος στις εργασίες και να αναπτύξουν τη δική τους δουλειά, να γνωριστούν μεταξύ τους. Για να τους παρέχει αυτήν τη δυνατότητα, το καταπληκτικό φαγητό, τα σπίτια, τις ευκολίες και όλη αυτή την εμπειρία, χρειάζεται χρήματα, τα οποία συγκεντρώνει σε αυτό το γκαλά. Καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο στέλνουν πίνακες και γλυπτά που δημοπρατούνται. Και εμείς, οι καλεσμένοι, παρουσιάζουμε τη δουλειά μας. Μιλάμε για μία από τις ιδιοφυΐες του καιρού μας. Η ατμόσφαιρα; Η ατμόσφαιρα είναι εντυπωσιακή, γιατί η διάδραση με τις άλλες προσωπικότητες είναι πολύ έντονη. Είναι από πολλά έθνη, πολλές ηλικίες, είναι πολύ νεότεροι από εμάς κι έχουν πολλές ιδιότητες. Εμείς, ας πούμε, τώρα έχουμε μια σύνδεση με δυο καταπληκτικούς ξυλουργούς. Είναι δυο καινούργιοι καταπληκτικοί Γερμανοί που ήρθαν στο residency ως καλλιτέχνες. Η αντίληψη του Γουίλσον, αυτού του τρομερού μπαμπά-βασιλιά, είναι πολύ ανοιχτή. Και είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο συγκεντρώνει εδώ τους ανθρώπους. Γνωρίζεις κάποιους και δεν ξέρεις για ποιον ακριβώς λόγο βρίσκονται εδώ, αλλά λίγο αργότερα καταλαβαίνεις ότι κάτι υπάρχει που είναι ενδιαφέρον. Έχει στήσει ένα πολύ μεγάλο παραμύθι και είναι πολύ ωραίος ο τρόπος με τον οποίο μας έβαλε όλους στη διαδικασία της χρησιμότητας και της γελοιότητας του γκαλά. Ποιος είναι ο λόγος, γιατί τους θέλουμε αυτούς τους ανθρώπους που φτάνουν εδώ, πόσο τσίρκο είναι και πόσο σοβαρό να βγουν μέσα σε μια μέρα τα χρήματα για όλη τη χρονιά του Watermill, και για τα καλοκαιρινά και για τα χειμωνιάτικα residencies, και ποιος είναι ο ρόλος μας μέσα σε αυτό. Μας βάζει στη διαδικασία ότι όλοι δουλεύουμε σκληρά γι’ αυτό τον λόγο. Για να υπάρχει αυτό το μέρος, για να μπορούν να έρχονται καλλιτέχνες και να κυκλοφορούν οι ιδέες. Είναι μοναδικό. ¶

Αυτό τον Αύγουστο κάνουμε τον γύρο του κόσμου μέσα από 5 σημαντικές εκθέσεις τέχνης.

Κοπεγχaγη

Louisiana Museum of Modern Art Emil Nolde Γερμανός ζωγράφος, μέλος της εξπρεσιονιστικής καλλιτεχνικής ομάδας Die Brücke, υπήρξε ένας σπουδαίος μάστορας του χρώματος. Στο εξαιρετικό αυτό μουσείο θα δείτε μια μεγάλη αναδρομική με σπουδαία δείγματα της δουλειάς του. www.louisiana.dk

LIFO 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Emil Nolde, «H κυρία Τ. με κόκκινο περιδέραιο», (1930)

Μπιλμπαο

Guggenheim Georges Braque Το μουσείο Γκούγκενχαϊμ παρουσιάζει μια μεγάλη αναδρομική ενός από τους σημαντικότερους ζωγράφους του 20ού αιώνα. Όσοι βρεθούν στο Μπιλμπάο αυτόν το μήνα θα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν πάνω από 250 έργα του καλλιτέχνη που αντλήθηκαν από μεγάλες συλλογές. www.guggenheim-bilbao.es

LIFO 26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Georges Braque, «Nεκρή φύση σε κόκκινο τραπεζομάντηλο».

LIFO 28 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΧΑΓΗ

Μουσείο Mauritshuis Μόνιμη Συλλογή Ένας από τους ναούς της φλαμανδικής ζωγραφικής μόλις ξανάνοιξε, μετά από μια εξαιρετική ανακαίνιση. Εδώ θα δείτε το «Κορίτσι με μαργαριταρένιο σκουλαρίκι» του Βερμέερ, αρκετούς Ρέμπραντ και, φυσικά, την «Καρδερίνα» του Carel Fabritius, το έργο που ενέπνευσε το ομώνυμο μυθιστόρημα της Ντόνα Ταρτ.

Johannes Vermeer, «Kορίτσι με μαργαριταρένιο σκουλαρίκι», (1665)

www.mauritshuis.nl

LIFO 29 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ

Rijksmuseum Calder στον κήπο Δεκατέσσερα γλυπτά επικών διαστάσεων του Αμερικανού καλλιτέχνη Alexander Calder κοσμούν τον κήπο του ολλανδικού μουσείου αυτή την περίοδο. Αφιερώστε λίγο από τον χρόνο σας κατά την επίσκεψή σας στην πόλη για να θαυμάσετε αυτήν τη μοναδική έκθεση. www.rijksmuseum.nl

LIFO 30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 31 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Calder, «Zonder titel II», (1970), φωτογραφία: Olivier Middendorp.

LIFO 32 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Μέχρι 7/9 Πολύ σημαντική έκθεση, ένα μεγάλο best seller της Tate, αφού οι ουρές των επισκεπτών δεν σταματούν ποτέ. Το τελευταίο κεφάλαιο της δουλειάς αυτού του μέγιστου ζωγράφου κατά το οποίο, όπως ο ίδιος δήλωνε, άρχισε να «σκαλίζει το χρώμα» κι έτσι προέκυψαν αυτά τα έργα τα οποία αποτελούνται από αποκόμματα χρωματιστού χαρτιού. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση με δείγματα δουλειάς του Matisse από αυτή την περίοδο. www.tate.org.uk

LIFO 33 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Henri Matisse, «To άλογο, ο αναβάτης και ο παλιάτσος», (1943-4).

ΛΟΝΔΙΝΟ

Tate Modern Henri Matisse: The Cut-Outs

Απο τον M. Hulot Φωτο: ευτυχια βλαχου

Ένα μικρό προφίλ του πιο «καλοκαιρινού» μουσικού, λίγο καιρό πριν επιστρέψει στην Αθήνα.

LIFO 34 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 35 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 36 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 37 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 38 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Τ

ην τελευταία φορά που είχε έρθει στην Αθήνα ο Sebastien Tellier ήταν Οκτώβριος, με 35 βαθμούς, η συνέχεια ενός καλοκαιριού που δεν έλεγε να τελειώσει. Είχαμε κανονίσει να τον ανεβάσουμε στην Ακρόπολη για να φωτογραφηθεί με τα ρούχα ενός νέου Έλληνα σχεδιαστή και είχε –παραδόξως– δεχτεί (λίγες μέρες πριν είχε φωτογραφηθεί για τη «Vogue»), αλλά όλα συνωμότησαν για να καταλήξει η «μόδα» σε καταστροφή. Η Ακρόπολη έκλεινε στις 6:30 κι εκείνος (ως σταρ) εμφανίστηκε στην είσοδο στις 6:15, ο σχεδιαστής είχε υπολογίσει ότι οι διαστάσεις του ήταν «μοντέλου» (τρία ή τέσσερα νούμερα πιο μικρά από αυτό που φοράει ο πανύψηλος και «γεμάτος» Sebastien) και στους πρόποδες της Ακρόπολης έζησε μια μεγάλη απογοήτευση (ο σχεδιαστής). Ήταν σαν να προσπαθείς να βάλεις τη στολή ενός νάνου σε κάποιον μπασκετμπολίστα. Παρ’ όλα αυτά, ο Sebastien ήταν πολύ ευγενικός, έβαλε την κάπα του και ανεβήκαμε μέχρι τον Παρθενώνα έστω και λίγα λεπτά (λιγότερα από 10), για να βγάλουμε αναμνηστικές φωτογραφίες με τον ήλιο να δύει. Λίγη ώρα αργότερα έκανε ένα από τα πιο ωραία live που έχουν γίνει ποτέ στο Βios. Στα λίγα λεπτά αναρρίχησης είχε προλάβει να σχολιάσει τον πιο λαμπερό ήλιο που είχε δει ποτέ, να μας πει ότι τη χρυσή κάπα του την είχε αγοράσει σε sex shop (!) και να μιλήσει για το μούσι που έχει… αμέτρητα χρόνια, από τότε που ήταν έφηβος, επειδή δεν του αρέσει το πρόσωπό του γενικά. «Μεγάλωσα τα γένια μου για να το κρύβω. Μια μέρα θα τα ξυρίσω, ίσως όταν γίνω 50. Και θα βγάλω ένα άλμπουμ που θα λέγεται “The Naked Rap”». Ο Sebastien δηλώνει διασκεδαστής, όπως και ο πατέρας του παππού του που ήταν κλόουν σε τσίρκο, και χαρακτηρίζει την περφόρμανς διαχρονική αξία. «Πάντα ήθελα να γίνω ποπ τραγουδιστής. Ήμουν πολύ κακός μαθητής και όλες οι δουλειές που

μπορούσα να φανταστώ ήταν φρικτές. Έτσι, το επάγγελμα του μουσικού ήταν μονόδρομος. Στη Γαλλία έχουμε μια πολύ περίεργη αντίληψη για τη μουσική. Δεν προσέχουν το μπάσο ή τον ρυθμό των ντραμς, προσέχουν απλώς τους στίχους. Όταν ήμουν έφηβος, το όνειρό μου ήταν να γίνω Αμερικανός και να τραγουδάω σε μια μπάντα όπως οι Guns ‘n’ Roses». Στον προηγούμενο δίσκο του ισχυριζόταν ότι «ο θεός του είναι μπλε» κι εμφανιζόταν ως νεοκάλτ προφήτης, ηγέτης μιας μουσικής αίρεσης που οδηγούσε τους πιστούς του σε ένα γαλάζιο σύμπαν και σε μια «αιώνια ευδαιμονία». Όλα όσα έχει κάνει κατά καιρούς βρίσκονται «κάτω από την ομπρέλα της αγάπης» ή συνδέονται με την αγάπη, έστω και συνειρμικά. Από το ξεκίνημά του υπό την προστασία των φίλων του, των Air (την εποχή που πόζαρε ως χιπστερογαμπρός στο εξώφυλλο του «Ιncroyable Verité»), μέχρι το μελιστάλαχτα ερωτικό «La Ritournelle» και τις πιο «σοβαρές» του στιγμές, όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική και τη σεξουαλικότητα – πάντα στη δική του εκδοχή. Η προσέγγιση των θεματικών σε κάθε δίσκο του γίνεται με έναν δικό του, πάντα μοντέρνο τρόπο και ακόμα κι όταν τραγουδάει καψουροτράγουδα ή γέρνει προς το νεοχίπικο δεν ξεπερνάει ποτέ το όριο. Ξέρει μέχρι πού να φτάσει για να μη γίνει γραφικός. Κι εκεί που σου σέρβιρε οδηγίες για να γίνεις «γλυκός αφέντης στην ομορφιά της καρδιάς σου» γεμάτος μεταφυσικές ανησυχίες, αποφασίζει να βγάλει έναν δίσκο γεμάτο ήλιο και καλοκαίρι, με μποσανόβες και βραζιλιάνικους ρυθμούς να συνοδεύουν τον γαλλικό στίχο, για να ξαναθυμηθεί την παιδική του ηλικία. Κι έχει σημασία ότι μέρος του άλμπουμ ηχογραφήθηκε στο στούντιο του Ζαν Μισέλ Ζαρ και στις ενορχηστρώσεις συμμετέχει ο Arthur Verocai, ο Βραζιλιάνος συνθέτης. Το πρώτο κομμάτι του δίσκου έχει τίτλο… «Love» και αμέσως μετά τραγουδάει για το εκθαμβωτικό φως «κάτω από τις ακτίνες του ήλιου». Το «Aventura», εκτός από αντονιονικούς

■ Ο Sebastien Tellier θα έρθει με την μπάντα του στην Αθήνα την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου για μία και μοναδική συναυλία στο Fuzz Live Music Club.

LIFO 39 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

συνειρμούς, έχει κι ένα σωρό στοιχεία που τον κάνουν έναν νοσταλγικό και απολαυστικά καλοκαιρινό δίσκο. Η μπάσα φωνή του Sebastien στο «Ma Calypso» ακούγεται σαν του Τζο Ντασέν και σε λούζει με ένα κίτρινο φως (που μπορεί να είναι το μεσημεριανό λιοπύρι, η ακτίνα που προσπαθεί να τρυπώσει από την ψάθα της ομπρέλας στην παραλία ή το φωτορρυθμικό επαρχιακής ντίσκο), μετά εμφανίζεται ο Κριστόφ και όλη η γαλλική ποπ που μεγάλωσε τη γενιά του, και λίγο πριν τελειώσει το «Risky l’ adolescent» έχεις θυμηθεί όλα όσα ήθελες να ξεχάσεις από τα παιδικά σου καλοκαίρια: χυλόπιτες, ανεκπλήρωτους έρωτες, χαμένους φίλους, την καθηγήτρια των γαλλικών σου (και στο τέλος μαζεύεις τις φλούδες απ’ το καρπούζι για να μη σε φάνε οι σφήκες). Στο «Comment revoir oursinet?» τα πάντα σκοτεινιάζουν, εμφανίζονται οι λάμψεις από εκατομμύρια αστέρια και σε μια 14λεπτη οδύσσεια περνούν βουτιές στη θάλασσα, «παράνομες» βόλτες με το αυτοκίνητο, ολόκληρο το «Moon Safari» και το «Je t’aime... moi non plus» μαζί, με μια εκπληκτική ενορχήστρωση. «Μου αρέσουν οι μεγάλες πόλεις με τις απρόσωπες γειτονιές όπου κανείς δεν σε αναγνωρίζει και δεν σε χαιρετάει. Αισθάνομαι συχνά μόνος και αυτό είναι ένα ανακουφιστικό συναίσθημα. Πιστεύω ότι όταν σκέφτεσαι και δημιουργείς, το μυαλό σου παράγει ηλεκτρισμό. Όταν είσαι με άλλους ανθρώπους τριγύρω που κάνουν το ίδιο, όλη αυτή η ενέργεια δημιουργεί μια μπάλα χωρίς σκοπό. Έτσι, μου αρέσει να χρησιμοποιώ το μυαλό μου όταν ο ηλεκτρισμός γύρω μου είναι ήρεμος. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να μπορώ να ανταποδώσω αυτό που μου δίνουν όσοι έρχονται στις εμφανίσεις μου. Όταν παίζω μουσική, δεν το κάνω για τη δόξα αλλά για να κάψω τα μυαλά όσων την ακούν. Να έχω μια επίδραση στη μουσική του μέλλοντος. Και παρόλο που βουτάω στα παλιά, δεν ξεχνάω να είμαι μοντέρνος. Πάντα προσπαθώ να ανακαλύψω το μέλλον». ¶

Η μελέτη του Χρίστου Ντούμα για τις διατροφικές συνήθειες στο Ακρωτήρι της Θήρας της Eποχής του Xαλκού (3200-1600 π.χ.) προσεγγίζει την καθημερινή ζωή μέσα από τα κατάλοιπα τροφής που βρέθηκαν στην ανασκαφή και αποδεικνύει πως οι κάτοικοι της περιοχής δεν έτρωγαν απλώς για να ζουν αλλά απολάμβαναν την τροφή και έδιναν μεγάλη σημασία στην προετοιμασία της.

απο τη βιβιαν ευθυμιοπουλου

LIFO 40 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Επάνω: Εγκαταστάσεις Μώλου, Χώρος Δ15. Κάτω: Αποθήκη πίθων στον Τομέα Α. Αριστερά: Φακές, όπως βρέθηκαν στην ανασκαφή.

LIFO LIFO 41 41 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Σ

υμβαίνει κάτι παράδοξο με τις αρχαίες πόλεις: όσο περισσότερα είναι τα αρχαιολογικά κατάλοιπα που αφήνουν, τόσο περισσότερο εξάπτουν τη φαντασία μας. Αυτό το αίσθημα επιτείνεται με τις πόλεις που καταστράφηκαν από ηφαιστειακή έκρηξη, δημιουργώντας τις συνθήκες διατήρησης μοναδικών αρχαιολογικών ευρημάτων, σαν κάποιος να πάτησε το pause επιθυμώντας να απαθανατίσει μια συγκεκριμένη στιγμή στον χρόνο, αφήνοντάς την στους επόμενους «κτήμα ες αεί», όπως έλεγε και ο Θουκυδίδης, μιλώντας για το ιστορικό παρελθόν της εποχής του. Μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση είναι η προϊστορική πόλη του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη, η Πομπηία του Αιγαίου, όπως την έχει χαρακτηρίσει ο ανασκαφέας της, καθηγητής Χρίστος Ντούμας. Οι συνθήκες της καταστροφής της –πρώτα καταστράφηκε από σεισμό και μετά θάφτηκε στην ηφαιστειακή τέφρα (στάχτη)– δημιούργησαν τις καλύτερες δυνατές συνθήκες διατήρησης υλικών που χάνονται σε άλλες ανασκαφές, ειδικά στο Αιγαίο, λόγω κλιματολογικών συνθηκών. Πολυώροφα κτίρια, δρόμοι, εντυπωσιακότατες τοιχογραφίες, φαντεζί αγγεία κατάστικτα από διακοσμητικά θέματα που δίνουν μια μοναδική αίσθηση εξωτισμού, έπιπλα αλλά και δομές, όπως το αποχετευτικό σύστημα της πόλης, έχουν δώσει ένα πλήθος πληροφοριών για την καθημερινή ζωή σε μια σημαντική πόλη του Αιγαίου, στο τέλος της Εποχής του Χαλκού. Μια νέα μελέτη, ωστόσο, που δημοσιεύθηκε αυτές τις μέρες με την υποστήριξη του Δήμου Θήρας και φέρει την υπογραφή του ίδιου του ανασκαφέα της πόλης του Ακρωτηρίου, Χρίστου Ντούμα, προσεγγίζει την καθημερινή ζωή στο Ακρωτήρι μέσα από τα κατάλοιπα τροφής που βρέθηκαν στην ανασκαφή. Μέχρι σήμερα, οι περισσότερες πληροφορίες που έχουμε για τη γαστρονομία στο Αιγαίο προέρχονται από τις κατά πολύ μεταγενέστερες πηγές της ύστερης αρχαιότητας (π.χ. τους Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου) και από τις υποθέσεις των αρχαιολόγων για τη χρήση των αγγείων που βρέθηκαν στις ανασκαφές. Η μελέτη του Χρίστου Ντούμα Από την ανάγκη στην απόλαυση. Οι διατροφικές συνήθειες στο Ακρωτήρι της Εποχής του Χαλκού (3200-1600 π.Χ.) είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Αρχαιολογικά

κατάλοιπα είναι οι ίδιες οι τροφές που κατανάλωναν οι κάτοικοι του Ακρωτηρίου: σπόροι κάθε είδους, καρποί, οστά ζώων και ψαριών, κερήθρες για την παραγωγή μελιού και ειδικοί πίθοι για τη φύλαξη και τη μεταφορά του κρασιού μάς αφηγούνται την ακριβέστερη, μέχρι σήμερα, ιστορία για την καθημερινή ζωή στο αρχαίο Αιγαίο. Οι Ανασκαφές Ακρωτηρίου Θήρας βρίσκονται υπό την αιγίδα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας. Από αυτήν τη μελέτη που μας παραχωρήθηκε ταυτόχρονα με τη δημοσίευσή της αντλούμε όλα τα στοιχεία που θα παρουσιάσουμε παρακάτω. Η μαγειρική και η γαστρονομία, το σύνολο δηλαδή των αντιλήψεων και των πρακτικών για την κατανάλωση της τροφής, είναι παιδιά της ανάγκης. Γεννήθηκαν στους τόπους εκείνους όπου το νερό ήταν λιγοστό και τα προϊόντα συλλέγονταν από τη φύση σε μικρές ποσότητες και με δυσκολία, οπότε οι άνθρωποι, για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες επιβίωσής τους, έπρεπε να επινοήσουν πολλούς και διαφορετικούς τρόπους να τα διατηρήσουν και να τα καταναλώσουν. Η βασική αυτή αρχή που ίσχυε κατεξοχήν για το προϊστορικό Αιγαίο, όπως αναφέρει και ο Χρίστος Ντούμας στην εισαγωγή της μελέτης, δεν σταμάτησε ποτέ να είναι μια πραγματικότητα για τη χώρα μας μέχρι και τη δεκαετία του 1950 και μας τη θύμιζε διαρκώς η ερευνήτρια της ελληνικής γαστρονομίας Εύη Βουτσινά στα βιβλία της, όταν αναφερόταν στις νοικοκυρές που ανέστησαν οικογένειες με μία κατσαρόλα, ένα κολοκυθάκι, τρία σέσκουλα, δύο πατάτες κι ένα κρεμμύδι, όπως έλεγε χαρακτηριστικά. Παιδί της ανάγκης η μαγειρική, λοιπόν, αλλά στην περίπτωση του Ακρωτηρίου, λίγο πριν από την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, είχε αφήσει πίσω το στάδιο της επιβίωσης και είχε περάσει στο στάδιο της απόλαυσης και της πολυτέλειας ως καθημερινής συνθήκης με τον τρόπο που μόνον η τροφή μπορεί να δημιουργήσει. Η ζωή στο Ακρωτήρι της Θήρας ξεκινάει στα μέσα της 6ης χιλιετίας π.Χ., δηλαδή ήδη κατά τη Νεολιθική Εποχή. Η επιλογή της θέσης για τον οικισμό προφανώς ορίστηκε από τις ανάγκες των πρώτων ακόμα κατοίκων: ο όρμος του Ακρωτηρίου, η εικόνα του οποίου ήταν πολύ διαφορετική πριν από την έκρηξη, πρόσφερε ασφάλεια στα πλοία και έκανε εφικτή την εύκολη

LIFO 42 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Τοιχογραφία με σκηνή συλλογής κρόκου από την Ξεστή 3.

LIFO 43 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

επικοινωνία με τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Τα αρχαιολογικά ευρήματα της πρώτης φάσης κατοίκησης δεν περιλαμβάνουν υπολείμματα τροφών, αλλά δεν είναι δύσκολο να μαντέψουμε τη διατροφή των νεολιθικών ανθρώπων, αφού αυτές τις πληροφορίες μάς τις δίνουν όμοιοι, παραθαλάσσιοι οικισμοί της ίδιας περιόδου σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, όπως ο Σάλιαγκος στην Αντίπαρο. Οι κάτοικοι αυτών των παράκτιων οικισμών, λοιπόν, κατανάλωναν κριθάρι και σιτάρι αλεσμένα στους λιθόμυλους και ως πηγή πρωτεΐνης είχαν τα ψάρια, τα αιγοπρόβατα, τα χοιρινά και σπανιότερα τα βοοειδή. Η κατάσταση αυτή δεν αλλάζει δραματικά μέχρι και το πρώτο μισό της 3ης χιλιετίας. Ούτε από αυτή την περίοδο έχουμε κατάλοιπα τροφών, αλλά έχουμε ένα πλήθος από ενδιαφέροντα κεραμικά σκεύη κουζίνας που φέρουν πολύ έντονα ίχνη φωτιάς. Τα σκεύη αυτά δηλώνουν την ύπαρξη πολλών και διαφορετικών τρόπων μαγειρέματος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ανοιχτά, ρηχά σκεύη (κάτι σαν ταψιά) με στιλβωμένη (γυαλισμένη) την εσωτερική τους επιφάνεια. Αυτά θα έπρεπε να τα χρησιμοποιούν για να ψήνουν πίτες, ζύμες και λεπτές φέτες κρέατος. Ένα πλήθος από διαφορετικά αγγεία ποτού, δηλαδή ποτήρια, μας πείθουν ότι το νερό δεν πρέπει να ήταν το μόνο υγρό που κατανάλωναν οι κάτοικοι του Ακρωτηρίου κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού. Σε αυτό το σημείο κάνουμε μια στάση για δύο σημαντικά γεγονότα: την εισαγωγή στη Σαντορίνη των προϊόντων της αμπέλου και της ροδιάς. Η άμπελος, ως γνωστόν, εξημερώθηκε κατά την 4η χιλιετία π.Χ στην περιοχή

του Καυκάσου και σύμφωνα με τον μύθο είναι ο θεός Διόνυσος που τη μετέφερε στο Αιγαίο. Το παλαιότερο εύρημα από το Ακρωτήρι που σχετίζεται με το κρασί χρονολογείται γύρω στο 2.500 π.Χ. και είναι ένα μικρό πιθάρι με κρουνό (δηλαδή μια μικρή βρύση). Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις στο Ακρωτήρι άλλαξαν και τη χρονολογία που πιστεύαμε ότι εισήχθη η καλλιέργεια της ροδιάς στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα καρβουνάκια από κλαδί ροδιάς που βρέθηκαν στην ανασκαφή αποδεικνύουν ότι το δέντρο άρχισε να καλλιεργείται στη Μεσόγειο ίσως και δύο αιώνες νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Πάντως, το ρόδι γίνεται τόσο δημοφιλές, ώστε αργότερα θα αποτελέσει το αποκλειστικό διακοσμητικό θέμα σε μια κατηγορία αγγείων! Από τη Μέση Εποχή του Χαλκού και μετά, η ζωή στο Ακρωτήρι της Θήρας θα αποκτήσει έναν ευδιάκριτα κοσμοπολίτικο και καταναλωτικό χαρακτήρα, κάτι που μαρτυρά ένα πλήθος εισηγμένων αγγείων, με στιλβωμένη εσωτερική επιφάνεια. Τα κύπελλα παρουσιάζουν επίσης μεγάλη ποικιλία σε σχήματα και διακόσμηση και είναι βέβαιο ότι και κάποια από αυτά θα ήταν εισηγμένα, αφού ήδη οι κάτοικοι του Ακρωτηρίου είχαν αναπτύξει εμπορικές σχέσεις με όλο τον αιγαιακό κόσμο. Τα ευρήματα που πλέον είναι υπολείμματα τροφών είναι πολλά. Έχουμε και λέμε, λοιπόν: Σιτηρά, όσπρια (λαθούρι, μπιζέλια, φάβα και φακές) ήταν βασικά στοιχεία της διατροφής, τα οποία μετέφεραν και φύλαγαν στις αποθήκες. Με τα λίθινα εργαλεία που έχουν βρεθεί γινόταν η επεξεργασία των τροφών

αυτών σε ένα δεύτερο στάδιο και εντός των σπιτιών. Τα σιτηρά αποθηκεύονταν σε μεγάλες ποσότητες, ενώ τα όσπρια παρασκευάζονταν σε μικρότερες ποσότητες ανά ημέρα, δείχνοντας την ποικιλία που υπήρχε σε αυτά. Σύκα καταναλώνονταν αρκετά και από καρπούς μπορούμε να μιλήσουμε με βεβαιότητα για τα αμύγδαλα, γιατί βρέθηκαν αποτυπώματά τους σε δοχεία που ήταν φυλαγμένα. Σημαντική ήταν η καλλιέργεια της ελιάς, όπως επιβεβαιώνουν οι πρόσφατες ανακαλύψεις κορμών και φύλλων του δέντρου, εγκλωβισμένων σε ελαφρόπετρα στις παρυφές της καλντέρας. Η ύπαρξη θρυμματισμένων ελαιοπυρήνων και όχι ολόκληρων των κουκουτσιών μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι ελιές χρησιμοποιούνταν κυρίως για την παραγωγή λαδιού. Το λίθινο λιοτρίβι που βρέθηκε σε αρχαίο ορυχείο της Σαντορίνης δηλώνει παραγωγή λαδιού σε αξιοσημείωτη κλίμακα. Στην εικόνα ανεπτυγμένου εμπορίου λαδιού συντείνει και το πλήθος των λεγόμενων ψευδόστομων αμφορέων που είχαν σχεδιαστεί ακριβώς για τη μεταφορά λαδιού. «Στο Ακρωτήρι οι ψευδόστομοι αυτοί αμφορείς αντιπροσωπεύουν τα 2/3 του συνόλου τέτοιων αγγείων στο Αιγαίο, ενώ η έκταση του εξαγωγικού εμπορίου λαδιού επιβεβαιώνεται από αναφορά του σε μία από τις δύο πινακίδες της Γραμμικής Α που βρέθηκαν εκεί». Εκτός από τους καρπούς, υπάρχει πλήθος δεδομένων για κατανάλωση ζώων και ειδικά αιγοπροβάτων, χοιρινών αλλά και πολλών ψαριών και θαλασσινών. Μάλιστα, στα αγγεία υπάρχουν διατηρημένα ψάρια σε δύο μορφές: παστά, χωρίς το κόκαλο, και

LIFO 44 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ολόκληρα, με τα κόκαλά τους πιθανότατα στην άλμη, ίσως για να δημιουργήσουν τη διάσημη σάλτσα που στην ύστερη αρχαιότητα γνωρίζουμε από τις πηγές ως «γάρο» και πολλοί μελετητές αρέσκονται να ταυτίζουν με τη σάλτσα από σόγια που είναι βασικό χαρακτηριστικό της ασιατικής κουζίνας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χρίστος Ντούμας: «Αν και ο τρόπος αυτός διατήρησης ψαριών δεν αναφέρεται στις γραπτές πηγές, η εύρεση πάστας στο Ακρωτήρι μας βάζει στη σκέψη ότι οι απαρχές του πιθανώς ανάγονται στην Εποχή του Χαλκού». Το υψηλό επίπεδο της γαστρονομικής κουλτούρας του Ακρωτηρίου κατά την Εποχή του Χαλκού γίνεται καλύτερα αντιληπτό από την ανεπτυγμένη εκμετάλλευση του μελιού και την παραγωγή του κρασιού. Η μελισσοκομική είναι, βέβαια, πολύ παλιά ενασχόληση που ανάγεται στη Νεολιθική Εποχή, όμως στην ανασκαφή του Ακρωτηρίου, χάρη στις σύγχρονες τεχνικές, ανιχνεύθηκαν ίχνη κεριού από μέλισσες σε μεγάλα πιθάρια. Το κερί είχε χρησιμοποιηθεί ως μονωτικό και η ποσότητα που απαιτείται για να καλύψει ένα μεγάλο πιθάρι δηλώνει την ύπαρξη οργανωμένης μελισσοκομίας. Κάποια κυλινδρικά πιθάρια με διάτρητο πυθμένα πάνω από τη βάση τους και φυτική διακόσμηση έχουν ταυτιστεί με κυψέλες μελισσών. Η παραγωγή κρασιού αποτελούσε σημαντικό κλάδο της οικονομίας στην τελευταία φάση της ζωής στο Ακρωτήρι. Έχουν βρεθεί κουκούτσια και γίγαρτα σταφυλιών καθώς και ληνός (πατητήρι) και κάδος συλλογής μούστου. Ανάλογες εγκαταστάσεις έχουν βρεθεί στην Κρήτη. Η πρω-

τοτυπία της Σαντορίνης, ωστόσο, όπως επισημαίνει ο ανασκαφέας της, βρίσκεται στο ότι εκεί βρέθηκε ένα κοφίνι γεμάτο ασβέστη μέσα στον ληνό. Οι ανασκαφείς σκέφτηκαν ότι ο ασβέστης μπορεί να λειτουργούσε ως ένα είδος φίλτρου για τον καθαρισμό του μούστου. Έχει βρεθεί ακόμα ένα πλήθος αγγείων με έναν μικρό κρουνό (βρύση) στη βάση τους, τα οποία προορίζονταν για τη φύλαξη του οίνου, ενώ πολλά άλλα αγγεία χρησίμευαν για τη μεταφορά και το εμπόριο του κρασιού. Συνταγές μαγειρικής δεν έχουν βέβαια διασωθεί, όμως μια σειρά από εξειδικευμένα αγγεία αλλά και πήλινες κατασκευές για το ψήσιμο κρέατος δηλώνει ότι η μαγειρική στην τελευταία φάση του Ακρωτηρίου θα ήταν αρκετά εξειδικευμένη και περίπλοκη και θα περιλάμβανε αρκετές διαφορετικές τεχνικές. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ζήτημα του πόσιμου νερού. Το εντυπωσιακό αποχετευτικό σύστημα προϋποθέτει αρκετές ποσότητες νερού. Αυτό το νερό πιθανώς να το κάλυπτε η θάλασσα ή οι ποσότητες υφάλμυρου νερού που υπήρχαν στα πηγάδια της περιοχής. Η συλλογή βρόχινου νερού από τις στέγες των σπιτιών στις στέρνες, όπως συνέβαινε μέχρι πρόσφατα σε αρκετά νησιά του Αιγαίου, θα μπορούσε να εξασφαλίζει κάποιες ποσότητες πόσιμου νερού, όμως κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα τεκμηριωθεί ανασκαφικά. Ωστόσο, μια λεπτομέρεια σκηνής σε τοιχογραφία και ένα αποσπασματικό εύρημα (ένας κομμάτι σωλήνα ύδρευσης) αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο οι κάτοικοι της Εποχής του Χαλκού να είχαν κατασκευάσει ένα σύστημα ύδρευσης με υδραγωγείο και δίκτυο

διανομής που θα ξεκινούσε από τις πηγές του γειτονικού Προφήτη Ηλία. Ο καθηγητής Χρίστος Ντούμας κάνει μια ακόμα τολμηρή σκέψη: οι στενές σχέσεις μεταξύ Σαντορίνης και Αιγύπτου που δηλώνονται μέσα από αρκετές τυπολογικές ομοιότητες στις αναπαραστάσεις των μορφών στις τοιχογραφίες των δύο τόπων δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι αρχαίοι κάτοικοι της Σαντορίνης να είχαν εισαγάγει από τους Αιγύπτιους ακόμα και την παραγωγή της μπίρας. Σε κάθε περίπτωση, οι έρευνες στο Ακρωτήρι της Θήρας συνεχίζονται. Ένα πρόγραμμα για την ανάλυση και μελέτη των υπολειμμάτων τροφών στους πυθμένες των αγγείων αναμένεται να δώσει νέες πληροφορίες για τις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων του προϊστορικού Αιγαίου. Όλα, όμως, τα στοιχεία δείχνουν μια κοινωνία ανοιχτή, κοσμοπολίτικη, που είχε καταφέρει να μετατρέψει την καθημερινή ανάγκη για επιβίωση σε απόλαυση. Η καθημερινή ζωή στο Ακρωτήρι της Θήρας την Εποχή του Χαλκού θα ήταν τόσο πολύχρωμη όσο και οι τοιχογραφίες που σώζονται μέχρι τις μέρες μας. ¶

■ Όλες οι εικόνες του άρθρου παραχωρήθηκαν από το αρχείο ανασκαφών του Ακρωτηρίου Θήρας.

■ Οι ανασκαφές βρίσκονται υπό την αιγίδα της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.

■ H μελέτη « Από την ανάγκη στην απόλαυση. Οι διατροφικές συνήθειες στο Ακρωτήρι της Εποχής του Χαλκού (3200 -1600 π.Χ)» του Χρίστου Γ. Ντούμα εκδόθηκε από την Εταιρεία Στήριξης Σπουδών Προϊστορικής Θήρας.

LIFO 45 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

4

1

5

2

6

3

LIFO 46 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

7

11

10

8

12

9

1, 4, 10, 11 Οι ποικίλες απεικονίσεις του ροδιού (φυσιοκρατική, αφηρημένη, συμβολική) δείχνουν τη δημοτικότητα του εξωτικού φρούτου.

2, 5, 6, 12 Ποικιλία μεσοκυκλαδικών πρόχων με διάφορα διακοσμητικά θέματα.

3, 7, 8, 9 Τα καλλιεργούμενα φυτά ήταν πηγή έμπνευσης των Θηραίων αγγειογράφων.

LIFO 47 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Απο τον Χρηστο Παριδη Φωτο: παρισ ταβιτιαν

Η έκθεση του Ανδρέα Αγγελιδάκη «Κάθε τέλος είναι μια αρχή» σηματοδοτεί για το Ε κτίριο του Ωδείου Αθηνών που επί χρόνια στέγαζε τις δραστηριότητές του και για απολογισμό της μέχρι τώρα εργασίας του ως εικαστικού, αρχιτέκτονα, επιμελητή, μ όλες μαζί ανακατεμένες και σε αλληλεπίδραση η μία με την άλλη.

LIFO 48 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης την αποχαιρετιστήρια έκθεση στο τον δημιουργό μία άτυπη ρετροσπεκτίβα της δουλειάς του, έναν μπλόγκερ, σχεδιαστή εκθέσεων. Καθεμία από αυτές τις ιδιότητες και

LIFO 49 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Σ

υνεννοηθήκαμε να συναντηθούμε στο υπόγειο του γνωστού κτιρίου του ΕΜΣΤ επί της οδού Ρηγίλλης, ώστε να με ξεναγήσει ο ίδιος στην έκθεσή του. Περιφέρθηκα για λίγο μόνος στον κεντρικό χώρο όπου βρίσκονται τα πρώτα από τα μικρότερα έργα-αρχιτεκτονικά μοντέλα. Η επιμελήτρια της έκθεσης Δάφνη Βιτάλη, δίνοντας μερικές πρώτες περιγραφές των έργων, επέμενε να τα αποκαλεί «μελέτες», κάτι που με προβλημάτισε καθώς είχα την εντύπωση ότι ο Αγγελιδάκης δεν έχει εργαστεί ποτέ ως αρχιτέκτονας που του αναθέτουν κτίρια, σπίτια ή διακόσμηση χώρων. Σκέφτηκα προς στιγμήν ότι επρόκειτο όντως για μελέτες που στην πορεία «πειράχτηκαν» με μια διάθεση πιο δημιουργική. Μου το ξεκαθάρισε λίγο αργότερα ο ίδιος. « Έχω εργαστεί ελάχιστα ως αρχιτέκτονας, όταν για ένα διάστημα το στούντιό μου είχε γίνει αρχιτεκτονικό γραφείο, και, όντως, δεν θα τα αποκαλούσα μελέτες αλλά έργα» μου λέει και συνεχίζει: «Οι διαφορετικές ιδιότητες –καλλιτέχνης, αρχιτέκτονας, επιμελητής, σχεδιαστής εκθέσεων– όσο περνάει ο καιρός ανακατεύονται και συχνά γίνονται κομμάτια της ίδιας ταυτότητας. Η αρχιτεκτονική λειτουργεί για μένα ως εργαλείο. Θα δεις παρακάτω μία ολόκληρη εγκατάσταση από σχεδιασμό έκθεσης που είχα κάνει για το ΔΕΣΤΕ, που τώρα είναι αυτόνομο έργο τέχνης». Ο χώρος κυριαρχείται τόσο πολύ από ήχους, που νομίζεις ότι έχεις βρεθεί σε μια εγκατάσταση ήχων. Όλοι προέρχονται από διάφορα βίντεο τα οποία ο καλλιτέχνης έχει συνειδητά αφήσει να διαχέονται στον χώρο. Οι περισσότεροι, όμως, ακούγονται από το βίντεο «Τριλογία της Αθήνας»: κελαϊδίσματα πουλιών, μουσικές, ρουλέτα καζίνο. Τρεις περιπτώσεις εμβληματικών κτιρίων μεγάλης σημασίας τόσο για το καλλιτεχνικό σύμπαν

LIFO 50 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

του Αγγελιδάκη όσο και για την πόλη της Αθήνας. Το κτίριο της ζυθοποιίας ΦΙΞ όπου θα μεταφερθεί το ΕΜΣΤ, το καζίνο Μον Παρνές στην Πάρνηθα και η πολυκατοικία «Χαρά» στην Πατησίων. Σε αυτά η αρχική χρήση άλλαξε και ο καλλιτέχνης τα «οικειοποιήθηκε», επεμβαίνοντας με τον δικό του τρόπο για να τα αναγάγει σε αυτόνομα έργα τα οποία τώρα, στην τρέχουσα έκθεση, αλληλοσυμπληρώνονται. «Σε γοητεύουν κτίρια που κάποτε έσφυζαν από ζωή; Που ίσως τώρα βρίσκονται παροπλισμένα και εγκαταλελειμμένα;» τον ρωτάω. «Όχι απαραίτητα που να έσφυζαν από ζωή. Το κτίριο του ΦΙΞ είναι πιο πολύπλοκη κατάσταση. Με ενδιέφερε η ιστορία του. Σχεδιάστηκε από τον Ζενέτο το ’50 για να μπορεί να επιμηκυνθεί, να μεγαλώσει μέσα στην πόλη, αλλά όταν έκλεισε η επιχείρηση, γκρέμισαν το μισό. Με ενδιέφερε ακριβώς το γεγονός ότι ο Ζενέτος το έκτισε για να μεγαλώνει και ο Δήμος Αθηναίων αποφάσισε να το καταστρέψει. Μου έχει μείνει στη μνήμη από παιδί, που το έβλεπα μέσα από το αυτοκίνητο, όποτε περνούσαμε σαν ένα διαστημόπλοιο, κάτι τελείως εξωπραγματικό. Όταν αποφασίστηκε ότι θα πάει εκεί το ΕΜΣΤ, άρχισε να με ενδιαφέρει η συνεχής μετάλλαξη του κτιρίου. Όσον αφορά το καζίνο του Μον Παρνές, οι λόγοι που με ενδιαφέρει είναι εντελώς διαφορετικοί. Το έχτισε η κυβέρνηση Καραμανλή με χρηματοδότηση του Σχεδίου Μάρσαλ, για να αποδείξει ότι η ελληνική οικονομία πήγαινε καλά. Υπήρχαν και πόστερ με την Ακρόπολη, την Επίδαυρο και το Μον Παρνές που έλεγαν “Greek Economy”. Το Μον Παρνές είχε ένα “ένδοξο” παρελθόν, το οποίο στην πραγματικότητα ήταν εικονικό, όπως και η ελληνική οικονομία – γιατί ως επιχείρηση δεν λειτούργησε ποτέ. Οι Έλληνες δεν ήθελαν να πάνε διακοπές στο βουνό αλλά στην παραλία. Έτσι, πέρασε από πολλά στάδια χρεοκοπίας. Χρεοκό-

LIFO 51 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

πησε ως ξενοδοχείο, χρεοκόπησε ως καζίνο, άλλαξε χέρια, και τώρα έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο και λένε ότι θέλουν να το γκρεμίσουν για να το ξαναχτίσουν στο ύφος του μοντερνισμού – μια κινέζικη νοοτροπία. Πάντως, το κτίριο που διαφήμιζε την οικονομία ακολούθησε την πορεία που πήρε η οικονομία. Με το κτίριο "Χαρά" δεν είχα επαφή, αν και ήξερα το ζαχαροπλαστείο με το ίδιο όνομα που είναι δίπλα του. Πρόκειται για μια τεράστια πολυκατοικία, ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο με χώρους αναψυχής. Τώρα που πια οι άνθρωποι φεύγουν, το έκανα να περπατάει και να πηγαίνει κι αυτό στο βουνό. Αντίθετα, το Μον Παρνές, που είναι σε βουνό, στο βίντεο εκρήγνυται, τεμαχίζεται σε θραύσματα – άπειρα κομμάτια τα οποία σιγά-σιγά κατοικούνται και μπορούν να λειτουργήσουν καλύτερα. Τρία κτίρια του μοντερνισμού, λοιπόν, που δείχνουν ότι η ιστορία ως κίνημα δεν έφερε αυτά που υποσχόταν αλλά κάτι άλλο, που είναι η Αθήνα». «Και τι είναι η Αθήνα;» ρωτάω αυθόρμητα. «Η Αθήνα είναι μια πόλη που προέκυψε, δεν σχεδιάστηκε. Προέκυψε μέσα από διαφορετικές αλλαγές. Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό όλων των έργων μου. Κτίρια που δεν σχεδιάστηκαν αλλά προκύπτουν μέσα από πολλές αλλαγές. Μπορεί να είναι κολλάζ από διαφορετικά πράγματα, μπορεί να είναι ένα κτίριο που εξελίσσεται, που αλλάζει» μου απαντάει. Στην κυρίως αίθουσα, τα έργα-ιδεατά κτίρια είναι συχνά αλλόκοτες κατασκευές που δεν μπορείς να φανταστείς ως πραγματικές κατοικίες αλλά περισσότερο ως φαντασιακά κτίσματα μέσα από τα οποία ο Αγγελιδάκης θέλει κάτι να δηλώσει. Παρατηρώ το «Hand House», έργο του 2011, στο οποίο ένα χέρι στηρίζει ένα κατάλυμα πάνω από μια κοιλάδα, ενώ τρεις άνθρωποι το πλησιάζουν. Είναι και το έργο της αφίσας της έκθεσης και θυμίζει λίγο μια φουτουριστική εκδοχή

LIFO 52 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 53 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

της πρωτόγονης κατοικίας της πυρηνικής οικογένειας. Του το λέω και σχολιάζει: «Το μισό σπίτι είναι σπηλιά και το άλλο μισό pavilion στον αέρα. Με ενδιαφέρει το πρωτόγονο, το άχρονο». Το «πάντρεμα» πρωτόγονου και μοντέρνου το βλέπεις και σε άλλα έργα, όπως το «Ντολμέν» του 2008, όπου επάνω σ’ έναν βράχο, ο οποίος στηρίζεται σε τρεις μικρότερους, βρίσκονται δύο γεννήτριες, αλλά και το «Shell House» του 2014. «Το κοχύλι ως κατοικία είναι το αρχαιότερο σπίτι στον πλανήτη» μου λέει και προχωράμε σε αυτό που αποκαλεί «Συννεφόσπιτο». Δεν είναι η μόνη εκδοχή σπιτιού σε μορφή σύννεφου και είναι η δική του αναφορά στα αυθαίρετα που κατέκλυσαν την Ελλάδα του ’80 και του ’90. « Έχτιζαν τον σκελετό από τσιμέντο για να τον κατοχυρώσουν και μετά τον έκλειναν με νάιλον. Σπίτια στον αέρα και μέσα στη φύση». Προχωράμε στα ενδότερα της έκθεσης και μπαίνουμε μέσα σε ένα δωμάτιο που είναι σαν οντάς και καλύπτεται από κιλίμια, χαλιά και διάφορα υφαντά, κατάχαμα αλλά και στους τοίχους του. Το αποκαλεί «Crash Ρad» (καβάτζα), ξεκίνησε ως Feeder, εγκατάσταση μέσα στην γκαλερί Breeder, αλλά, εν τέλει, εκτέθηκε στα προ-εγκαίνια της Μπιενάλε του Βερολίνου μόλις τον φετινό Ιανουάριο. Στον τοίχο ένα κολλάζ το οποίο θυμίζει και λίγο γκραβούρα μιας Ελλάδας ειδυλλιακής, από την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, όπου μέσα σε ένα αρχαίο μνημείο βρίσκονται ένας αστός κι ένας φουστανελοφόρος. Ο Αγγελιδάκης συνδέει το έργο με τη σημερινή κρίση: «Η Ελλάδα απελευθερώθηκε από δύο συστήματα. Τους αλά φράνκα, που ήταν μορφωμένοι και οραματίζονταν μια

Ελλάδα ιδανική σε σχέση με την αρχαιότητα, και τους φουστανελοφόρους, που ήταν πολεμιστές και δεν ήξεραν τίποτα για την Αρχαία Ελλάδα. Το 2010 βρήκα μια υδατογραφία του καφενείου “Η Ωραία Ελλάς”, που στη μισή οι αλά φράνκα, ντυμένοι με ρεντιγκότες, παίζουν μπιλιάρδο και πίνουν μπίρα και στην άλλη μισή οι φουστανελοφόροι πίνουν ρακί και παίζουν τάβλι. Οι φουστανελοφόροι έμειναν έξω από την πρώτη κυβέρνηση και αυτή η διαμάχη κράτησε ολόκληρο τον 19ο αιώνα. Όταν το 1897 χρεοκοπήσαμε, πήραμε δάνειο από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Αγγλία και ιδρύθηκε ένας οργανισμός για να το ελέγχει – αυτός είναι ο οργανισμός που εξελίχθηκε στο ΔΝΤ. Στο “Crash Pad” τα χαλιά αντιπροσωπεύουν τον Κολοκοτρώνη και τους φουστανελοφόρους, ενώ τα έπιπλα, λευκές κατασκευές με προσθήκες από παλιατζίδικα, έχουν τις διαστάσεις και τις αναλογίες ενός εστιατορίου», μου εξηγεί ώστε να κάνω τις αναγωγές στη σημερινή κρίση και τη συνεχιζόμενη αντιπαλότητα των δύο πλευρών. Το έργο συμπληρώνεται από 3-D γκραβούρες αρχαίων ναών ή τους Στύλους του Ολυμπίου Διός που έχει «ντύσει» με χρωματιστά χαλιά. Ξαπλώνουμε επάνω σε δομικά υλικά που στην πραγματικότητα είναι πλαστικά στρώματα στα οποία έχει αποτυπώσει το χρώμα του μπετόν. Όλο αυτό το αποκαλεί «Soft Ruin» και είναι έργο του 2006. Παράλληλα, παρακολουθούμε ένα βίντεο που δίνει πληροφορίες για το είδος των ρυθμίσεων που πρέπει να κάνει κάποιος για να ρίξει ένα κτίριο. Μετά ακολουθεί μια παράγκα που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για σχεδιασμό έκθεσης του ΔΕΣΤΕ, ενώ, απέναντι, μια χρυσή κουρτίνα μας οδηγεί στο πρώτο μέρος της εγκατάσταση «Ιόλας»,

έργο αφιερωμένο στον σπουδαίο έμπορο τέχνης και διεθνή προσωπικότητα Αλέξανδρο Ιόλα. Καθόμαστε σε δύο καρέκλες επικαλυμμένες με ταπετσαρία στο χρώμα του χρυσού, αναφορά στις χρυσές καρέκλες και στους χρυσούς τοίχους του σπιτιού του Ιόλα, και παρακολουθούμε ένα βίντεο όπου ο Αγγελιδάκης έχει χρησιμοποιήσει αρχειακό υλικό της ΕΡΤ κι έχει επεξεργαστεί και μετατρέψει σε 3-D animation. Κι εδώ παίζει με την ιδέα του κτιρίου και της εξέλιξής του. Η θρυλική έπαυλη στην Αγία Παρασκευή, στην οποία ο Ιόλας συνεχώς πρόσθετε δωμάτια για να αποθηκεύει τα έργα τέχνης που έφερνε από το εξωτερικό και ήλπιζε να γίνει μια μέρα μουσείο μοντέρνας τέχνης, κατέληξε ερείπιο και τα έργα έκαναν φτερά. Στο animation το φάντασμα του Ιόλα επιστρέφει και προσθέτει κι άλλα δωμάτια. Ο Αγγελιδάκης, πριν από δέκα περίπου χρόνια, μπήκε λαθραία στη ρημαγμένη έπαυλη λόγω ενός άρθρου που έγραφε τότε για την ιταλική «Casa Vogue». Ανάμεσα στα αποκαΐδια και στις ακαθαρσίες βρήκε την προσωπική ατζέντα του Ιόλα, που περιείχε τα τηλέφωνα προσωπικοτήτων όπως ο Ντυσάμπ, ο Μαγκρίτ και η Πέγκυ Γκούγκενχαϊμ. Η ίδια ατζέντα είναι μέρος του επόμενου βίντεο, ενώ μια μακέτα αναπαριστά την περίφημη «λευκή βιβλιοθήκη» που υπήρχε μέσα στο σπίτι ως έργο τέχνης. Η μεγάλη εγκατάσταση που συναντάμε μέσα στο σκοτάδι έχει τίτλο «System of Objects» (αναφορά στη μελέτη του 1968 του Ζαν Μποντριγιάρ για την κατανάλωση) και αποτελείται από σπιτάκια κατασκευασμένα από γυψοσανίδες, τα οποία έπαιξαν ρόλο προσθηκών σε έκθεση στο ΔΕΣΤΕ. Μου εξηγεί: «Είναι σαν ένα

LIFO 54 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ταφικό δωμάτιο για κάθε έργο. Λόγω του τίτλου της έκθεσης, θέλησα να βρίσκεται μέσα στο σκοτάδι, ώστε αν μπει κάποιος ανυποψίαστος, να νομίζει ότι το μουσείο έχει ήδη κλείσει και μεταφερθεί». Ί σ ω ς η π λ έο ν ε νδ ι α φ έρ ο υ σα βίντεο-εγκατάσταση είναι το «Domesticated Mountain» του 2012, ένα σπίτι φτιαγμένο από εκατοντάδες χαρτόκουτα, και βασίζεται στην ιστορία κι εξέλιξη των αμερικανικών προαστίων, της Suburbia. Μου εξηγεί πως τα αμερικανικά προάστια δημιουργήθηκαν χάρη στους αυτοκινητόδρομους και στην κατανάλωση. Λέει: «Τα malls, όπου ο κόσμος πήγαινε να ψωνίσει, ήταν σαν διανομείς προϊόντων. Τώρα που ο ίδιος κόσμος ψωνίζει από το Ίντερνετ δεν θα χρειάζεται τα malls, οπότε ποιο είναι το προάστιο και ποιο το σπίτι της εποχής του Ίντερνετ; Επίσης, δεν ξέρεις από πού έρχονται τα προϊόντα του Ίντερνετ, δεν υπάρχει πια κέντρο». «Εν τέλει κάθε τέλος είναι όντως μια νέα αρχή;» τον ρωτάω, αν και για το ΕΜΣΤ είναι σαφές, μια κι έχει προγραμματιστεί η μεταφορά του. «Σίγουρα! Αλλά προσωπικά με ενδιέφερε να μιλήσω με τον τρόπο μου για το οποιοδήποτε τέλος μιας κατάστασης και την αρχή μιας νέας» απαντάει. Οι μετεξελίξεις των κτιρίων που έχει καταγράψει, η καθοριστική επιρροή του Ίντερνετ και, τέλος, οι νέες οικονομικές συνιστώσες, όλα φαινόμενα που αλλάζουν τις συνήθειες των ανθρώπων διαπλανητικά και αναπόφευκτα των κτιρίων μέσα στα οποία ζούμε, περνάνε στη δουλειά του Ανδρέα Αγγελιδάκη κι αποτελούν μέρος της νέας αρχής τον 21ο αιώνα. ¶ ■ Η έκθεση του Ανδρέα Αγγελιδάκη στο ΕΜΣΤ έχει πάρει παράταση μέχρι τις 7/9.

LIFO 55 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Shutterstock Οι «Μάγισσες» του Χαδραμαούτ, όπως αποκαλούν τις γυναίκες με τις παραδοσιακές ενδυμασίες της περιοχής.

LIFO 56 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Απο τΗν Ελενη ψυχουλη

Σαν δαντέλα στο στρίφωμα της Αραβικής Χερσονήσου, η Υεμένη δεν μοιάζει καθόλου με τους γείτονές της. Η άλλοτε «Ευδαίμων Αραβία», το βασίλειο του Σαβά, διαθέτει ιστορία, τοπία που κυλούν για να ριζώσουν σαν έμμονες ιδέες από τα μάτια στη μνήμη και τα δικά της αυστηρά ήθη που δεν βιάζονται καθόλου να συναντηθούν με τον κόσμο της Δύσης.

LIFO 57 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 58 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Shutterstock

Τ

ην είχα ερωτευτεί πριν τη συναντήσω, σαν σκηνικό σε ένα βιντεοκλίπ της Όφρα Χάζα, κάπου τέλη των ’80s. Από τις εικόνες που σκίαζαν τη φωνή της ντίβας, ήμουν σίγουρη ότι σ’ εκείνο το μέρος κατοικούσε η Σεχραζάντ κι έκανε ακόμα «Χίλιες και μία νύχτες». Ρωτούσα, αλλά κανείς δεν ήξερε να μου πει πού ήταν. Μου πήρε χρόνια να μάθω το όνομά της. «Υεμένη», δεν το είχα ξανακούσει, αλλά αν είχα κόρη, έτσι θα ήθελα να τη λένε. Ήμασταν στα ’90s πια όταν πήρα σβάρνα όλα τα τουριστικά γραφεία για ένα εισιτήριο. Οι πράκτορες με κοιτούσαν σαν εξωγήινη. «Και ποια είναι η πρωτεύουσα;». «Σανά, Σαναά, Σανάα», απαντούσα εγώ αβέβαιη, με τον γαλλικό τουριστικό οδηγό στο χέρι. Η λέξη έκανε σαν καλοκαιρινή αύρα, σαν εικόνα από τη φυγή του Ιησού στην Αίγυπτο, σαν τη γη της Χαναάν. Εκεί όπου το αεροπλάνο αρνιόταν να με προσγειώσει. Έτσι έμαθα ότι τα σύνορά της ήταν κλειστά. Ένας άγριος εμφύλιος, που όταν διάβασα το χρονικό του αρνιόμουν να πιστέψω ότι συνέβη στις μέρες μας και όχι στον κακό Μεσαίωνα, σκοτωμοί με κοσερβοκούτια και πρωτόγονα βασανιστήρια. Κάποτε, τα σύνορα άνοιξαν. Σκαρφάλωσα από τους πρώτους στους ουρανούς για την ανταπόκριση από Αμάν. Την Υεμένη τη μυρίζεις πρώτα από το αεροπλάνο. Γεμάτο άντρες σκυθρωπούς, με γένια και σκαμμένα πρόσωπα, ευρωπαϊκό σακάκι, τουρμπάνι (kefia), από κάτω κελεμπία και στη μέση ζωσμένοι το χαρακτηριστικό, κουρμπωτό γιεμενίτικο σπαθί, στολισμένο με πετράδια, τη jambiya, σύμβολο κάθε ετοιμοπόλεμου άνδρα, περασμένο στο χρυσοκέντητο μαουάζ της ζώνης. Τα όπλα θα τα συνηθίσεις εδώ. Πουλιούνται στα εξωτικά υπαίθρια παζάρια, πλάι-πλάι με το λιβάνι, τη χένα, τον καφέ, τους χουρμάδες, τα χρυσά κουμπιά, τα βαριά ασημένια κοσμήματα της ερήμου: καλάσνικοφ και jambiya. Άντρες οπλισμένοι σαν αστακοί, γυναίκες-μαύρες σκιές, με

Πανοραμική άποψη της πόλης Σαναά, πρωτεύουσας της Υεμένης.

LIFO 59 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

φερετζέ, γάντια, σκοτεινές κελεμπίες, ενίοτε τους κλέβεις ένα βλέμμα κάρβουνο, κοιτώντας τα κοριτσάκια με τα μαγικά μάτια – τις υποψιάζεσαι στο χρώμα της μόκας, σαν τον ντόπιο καφέ, της Μόκα. Η οποία δεν είναι πια αυτό που ήταν, το λιμάνι που έφερνε στην αριστοκρατία της Δύσης το μεθυστικό άρωμα του εκλεκτότερου καφέ. Στα δυτικά, δροσερά, καταπράσινα υψίπεδα της Τιχάμα, το κατ έχει αντικαταστήσει τις ιστορικές φυτείες. Το κατ, μετά την αφθονία της jambiya, είναι το δεύτερο παράδοξο της απόκοσμης τούτης χώρας. Σαν η μέρα φτάσει στο λιόγερμα που αναζητά τη χαλάρωση, οι άντρες μπουλούκια-μπουλούκια τρέχουν βιαστικοί, με μια ασυνήθιστη γυαλάδα στο μάτι, κουβαλώντας δεμάτια καταπράσινα κλαδιά. Τόσες κατσίκες έχουν να ταΐσουν, σκέφτηκα την πρώτη φορά, στο κέντρο της πόλης; Σε λίγο θα τους δεις όλους ύπτιους, ξαπλωτούς, αραχτούς σε όλες τις στάσεις, στις ψάθες και στα παράξενα τρίχινα κρεβάτια των καφενέδων – σ’ ένα τέτοιο περνούσε τις μέρες του και ο Ρεμπό, φλεγόμενος από τον πυρετό και τους πόνους από το σάπιο του πόδι. Μπροστά τους σωροί τα σκόρπια φύλλα. Το ένα μάγουλο μπουκωμένο, σαν να βαστάνε στο στόμα ένα τεράστιο πορτοκάλι. Αργομασάνε τα φύλλα του κατ, η μπούκα ξεκινά από ένα μικρό καρύδι, γιγαντώνεται μέχρι να σκάσει το δέρμα, μένει εκεί, απλώνοντας μια ήπια μαστούρα στα μέλη, κάπως σαν να έχεις πιει καμιά δεκαριά μπίρες. Δάκτυλος των κυβερνήσεων, λένε οι εναπομείναντες αριστεροί του τέως κομμουνιστικού κράτους της Νότιας Υεμένης. Όλες οι φυτείες που έχτισαν τον πλούτο της Ευδαίμονος Αραβίας έχουν τεχνηέντως υποκατασταθεί από τα πράσινα φυλλαράκια του κατ. Να ναρκώσουν τον λαό, ο οποίος φαίνεται να λατρεύει σαν θεά αυτήν τη νάρκη που τον κρατά όμηρο κάθε μέρα ανελλιπώς, μέχρι να σβήσει στον τελικό ύπνο της αραβικής νύχτας. Αν είσαι αρχιτέκτονας, θα τη λατρέψεις. Κάθε πόλη και μια άλλη αρ-

Στην πόλη Σαναά.

LIFO 60 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Shutterstock

LIFO 61 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Shutterstock

χιτεκτονική, μια άλλη ατμόσφαιρα. Αν δεν είσαι, θα μπεις στον πειρασμό της πόρτας. Καμιά εξώπορτα δεν μοιάζει σε τίποτα με τη διπλανή της. Θα φωτογραφίζεις μανιωδώς, από παλιές ολοσκάλιστες θύρες μέχρι πολύχρωμα αλουμινένια αριστουργήματα του κιτς. Είναι ολόκληρη μια εναλλαγή: έρημοι, τα ομορφότερα βουνά του πλανήτη σαν αγκαλιές σε όλα τα μεγέθη, θάλασσα, τροπικές οάσεις, κοιλάδες. Το αεροπλάνο της Yemenia έχει τις δικές του ώρες, σαν τα δικά μας επαρχιακά λεωφορεία, βλέπεις να το επισκευάζουν με ένα οικιακό κατσαβίδι, ενίοτε δεν έχει και καθίσματα, αλλά σε ταξιδεύει ανακούρκουδα στο πάτωμα. Ουδέποτε σημειώθηκε ατύχημα. Σαν πάρεις τον δρόμο για την έρημο του Μαρίμπ, να δεις από κοντά το παλάτι της μυθικής Βασίλισσας του Σαβά, όλοι θα σου πουν να προσέχεις. Οπλοστάσιο, πατρίδα και ορμητή-

ριο του Μπιν Λάντεν, η έρημος έχει τους δικούς της νόμους, μιας, τελικά, αθώας τρομοκρατίας. Έτυχε να απαγάγουν πολλούς τουρίστες εδώ. Όλοι πέρασαν ζωή και κότα, έφαγαν και ήπιαν τα καλύτερα, αποχαιρέτησαν με ένα υπέρλαμπρο πανηγύρι τη φυλακή τους. Από τις φτωχότερες χώρες στον κόσμο, η Υεμένη κάνει απαγωγές κυρίως για να πιέσει τις τοπικές Αρχές να ανοίξουν έναν δρόμο, ένα πηγάδι, να επισκευάσουν μια γέφυρα ή ένα φράγμα. Κι αφού ήρθες ως εδώ, θα τη δεις ολόκληρη. Ξεκινώντας από την πρωτεύουσα –που μοιάζει λιγότερο με πρωτεύουσα απ’ όσες συνάντησες ως τώρα–, αυτή που έκτισε ο Σεμ, ο γιος του Νώε. Ένα ζωντανό μουσείο όπου τίποτα δεν έχει αλλάξει από την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης. Τα δαντελωτά σπίτια, το τεράστιο παζάρι Souk al-Milh με τις 40 διαφορετικές συντεχνίες. Ύστερα η κοιλάδα του

Wadi Hadramawt, με τη μεταφυσική σχεδόν αρχιτεκτονική του Σιμπάμ, το «Μανχάταν της ερήμου». Σαν πύρινη οφθαλμαπάτη, στο φως του δειλινού οι «ουρανοξύστες από πηλό» υψώνονται στη μέση μιας επίπεδης ερήμου στο χρώμα του ήλιου, κάπου δίπλα το Ταρίμ, ένα άλλο παραμύθι φτιαγμένο από απόκρημνα βράχια και οάσεις με κελαρυστά νερά. Οι Γάλλοι, που τρελαίνονται να σκαρφαλώνουν στα βουνά, θα σου πουν ότι πουθενά στον κόσμο το ορεινό τοπίο δεν διαθέτει τόση ομορφιά, τόσα μαγικά χωριά, τόσες διαφορετικές ποικιλίες για περπάτημα. Μοναδική αρχιτεκτονική, σκαρφαλωμένη σε βράχια ανύποπτα, ίλιγγος σε κάθε ματιά, η κοιλάδα του Bokur, η Jibla, η Al-Jajjara, το Kawkaban. Εκεί όπου αν συναντήσεις κάποιον ξένο στον δρόμο γίνεσαι αμέσως κολλητός του, σαν να βρέθηκες στον Άρη και συνάντησες συγχωριανό σου ένα πράμα.

LIFO 62 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Στον δρόμο για το Άντεν, η Taiz, η πιο χαρούμενη, η πιο φιλελεύθερη πόλη της χώρας, το Άντεν του Ρεμπό, το παλιό ένδοξο λιμάνι, «ένα μεγάλο, τραχύ ζώο, σκεπασμένο με αλογόμυγες, που κυλιέται μες στη σκόνη», όπως το περιέγραψε ο Πολ Νιζάν. Η Μουκάλα, αρχιτεκτονική της θάλασσας, παραλίες και ξεχασμένα resorts, η μαγεία μιας διαφορετικής Αραβικής Θάλασσας. Στο Ταρίμ, η Υεμένη μοιάζει απωανατολίτισσα, αρχιτεκτονική της πολύχρωμης παγόδας, γελαστά πρόσωπα, το Ισλάμ χαλαρώνει τα ήθη του, κρατήρες και κώνοι ηφαιστείων μέσα στην έρημο, στο αριστερό μάτι οι αμμόλοφοι, στο δεξί η θάλασσα, ύστερα οάσεις, πάλι βουνά, η επιστροφή στη Σαναά, έχεις μπει σε άλλη διάσταση, κάπου στο σουκ θαρρείς πως είδες τον Σολομώντα να περπατά χέρι-χέρι με τη Σαβά, τον αιώνιο έρωτά του, στην Υεμένη όλοι οι χρόνοι συναντιούνται στο χθες.

Ποδόσφαιρο στην παραλία της πόλης Σιμπάμ, της επαρχίας Χαδραμαούτ.

Οδηγίες χρήσης ➽ Το ρολόι δείχνει μια ώρα μπροστά από την Ελλάδα. ➽ Το οδικό δίκτυο δεν είναι κακό, όμως η δεξιά οδήγηση, κατάλοιπο της αγγλικής αποικιοκρατίας και η έλλειψη κώδικα κυκλοφορίας και φαναριών αποκλείουν το ενδεχόμενο να νοικιάσεις δικό σου αυτοκίνητο. Οι παλιές Μερσεντές του ’60 αντέχουν στις σκληρές συνθήκες και ο προσωπικός σου οδηγός θα σε σώσει από κακοτοπιές, θα γίνει ο δικός σου άνθρωπος για να μη χαθείς στη μετάφραση μιας δύσκολης χώρας. Εννοείται ότι θα παζαρέψεις μέχρι θανάτου την τιμή –το αντίθετο στην Ανατολή θεωρείται προσβολή– για να κατεβάσεις το ποσό στο 20% της αρχικής προσφοράς. ➽ Η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι οι ιδανικές εποχές για να ταξιδέψεις. ➽ Ένα σλίπινγκ-μπαγκ θα αποδειχτεί σωτήριο σε πάμπολλες νύχτες απελπισίας, όταν στα σεντόνια των επαρ-

χιακών ξενώνων διαγράφεται από τη χρόνια χρήση το σώμα όσων κοιμήθηκαν εκεί πριν από σένα. ➽ Ένα ζεστό μπουφάν για τα ορεινά κρύα! ➽ Δεκαπέντε μέρες είναι αρκετές για να δεις όλο το σύμπαν του βασιλείου του Σαβά. ➽ Κορίτσια, σεμνά! Εδώ κυκλοφορούμε με καλυμμένο το σώμα, στα χωριά φοράμε κι ένα καπέλο ή ένα φουλάρι στο κεφάλι.

Το φαγητό Διαφορετικό από τις υπόλοιπες αραβικές χώρες, μια κουζίνα του φτωχού, παραβρασμένα λαχανικά, όλα τρώγονται με το χέρι τυλιγμένα σε μια μπουκιά τεράστιας αραβικής πίτας. Στα καλύτερά της θα τη δοκιμάσεις στα μεγάλα ξενοδοχεία της Σαναά. Εθνικά πιάτα η salta, καυτερό ραγού με αρνάκι ή κοτόπουλο και λαχανικά, οι γλυκές πίτες khops και το γλυκό

bint al sahn, γλυκό ψωμί βουτηγμένο σε βούτυρο και στο υπέροχο ντόπιο μέλι. Οι Υεμενίτες φτιάχνουν εξαιρετικό ψωμί σε διάφορες ποικιλίες. Οι φούρνοι θα σε τραβήξουν από τη μύτη και άφοβα μπορείς να τους δοκιμάσεις όλους. Στη χώρα της καθόλου γκουρμεδιάς, μια ζεστή πίτα με καφέ αρωματισμένο με κάρδαμο ή με τσάι με φρέσκο δυόσμο είναι μια αλησμόνητη ευλογία. Τα καλύτερα στη Σαναά: Al-Fakher Restaurant, η πιο εκλεπτυσμένη εκδοχή της τοπικής κουζίνας, σπεσιαλιτέ το αρνάκι-λουκούμι που ψήνεται για ώρες στον ξυλόφουρνο, τυλιγμένο σε φύλλα μπανάνας. Al-Shaibani Modern Restaurant, εξαιρετική παραδοσιακή κουζίνα με σπεσιαλιτέ το ψητό ψάρι. Την καλύτερη salta κάνει το Houmald Salta, δίπλα στο qat Souk. Η πιο άψογη εκδοχή της θαλασσινής τοπικής γεύσης στο Shardi

LIFO 63 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Al-Morgan, δίπλα στην Ψαραγορά. Σπεσιαλιτέ, οι γαρίδες με καυτερή ντοματένια σάλτσα. Αν είναι να πας στο Hameda Tourist Hotel, φρόντισε να πεινάς σαν λύκος: όλη η γεύση στην πιο νόστιμη εκδοχή της, μέσα από δεκάδες πιάτα που θα παρελάσουν από μπροστά σου στο σπέσιαλ μενού.

Το ξενοδοχείο Θα προτιμήσεις τις μεγάλες αλυσίδες, το Movenpick, το Sheraton. Προσωπικά, ξεχωρίζω το Taj, πολυτέλεια σε στυλ κουλέρ-λοκάλ. Αξίζει, όμως, και η εμπειρία στους ξενώνες της παλιάς πόλης, έστω και για μια νύχτα. Μπες σε όλους μέχρι να βρεις αυτόν που θα σου ταιριάξει: βιτρό, πολύχρωμα παράθυρα, στρώμα στο πάτωμα, αύρα μοναστηριού, φθηνές τιμές. Ο μόνος τρόπος να γίνεις κομμάτι της γεμενίτκης αρχιτεκτονικής, να μπεις στην ψυχή της. ¶

Ο Μίκυ Μάους και όλοι οι αγαπημένοι ήρωες της Ντίσνεϋ επιστρέφουν με νέες ιστορίες και συναρπαστικές περιπέτειες. #7 €1,90

© Disney

ΤΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΩΝ ∆ΥΟ ΛΙΜΝΩΝ #7

Fantom 17 editorial.indd 1

21/7/14 11:27 π.μ.

Miky Maous 007 cover.indd 1

18/7/14 5:11 μ.μ.

Κάθε καλοκαίρι η ίδια ακριβώς ιστορία. Στις 15 Ιουνίου το σχολείο έκλεινε και την επόμενη μέρα το πρωί είχαμε ήδη φορτώσει το αμάξι και ξεκινούσαμε για το χωριό. To πορτ-μπαγκάζ είχε χώρο μόνο για τα δικά μου πράγματα. Μπάλες, ποδήλατα, πατίνια, σφεντόνες, παιχνίδια και κόμικς το γέμιζαν. Κούτες από κόμικς που μάζευα όλο τον χρόνο σχεδόν εμμονικά. Μίκυ Μάους, Κόμικς, Ντόναλντ, Φάντομ Ντακ, Super Μίκυ. Πόσες και πόσες ώρες δεν πέρασα διαβάζοντας ξανά και ξανά τις παπιο-ιστορίες από τη Λιμνούπολη ή τα μπλεξίματα του Μίκυ με τον Μαύρο Πητ στο Μίκυ Σίτυ. Δεν θ’ άλλαζα τίποτα από εκείνες τις διακοπές. Έτσι, όταν έμαθα πως θα κυκλοφορήσουν στα περίπτερα νέες ιστορίες του Μίκυ και της παρέας του, η χαρά μου ήταν απερίγραπτη. Επέστρεψα νοερά σ’ εκείνες τις διακοπές, τις καλύτερες της ζωής μου, παρέα με τους αγαπημένους ήρωες των παιδικών μου χρόνων.

ΤΗΝ ΝΤΑΙΖY ΝΤΑΚ

Έναν ήρωα για όλες τις καταστάσεις. Που πότε διαπρέπει στο κυνήγι των παρανόμων και πότε, ως φιλήσυχος, εργατικός και νομοταγής πολίτης του Μίκυ Σίτυ, πετάει τη σκούφια του για περιπέτεια και παρασύρει την αγαπημένη του Μίννι, τον γκαφατζή φίλο του Γκούφυ και τον πιστό του σκύλο, Πλούτο, στα τέσσερα σημεία του πλανήτη. Πάντα θετικός, αισιόδοξος, πραγματικά αξιολάτρευτος, δεν είναι τυχαίο που ήταν, είναι και θα είναι το μεγαλύτερο και λαμπρότερο αστέρι του Ντίσνεϋ!

ΤΟΝ ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΝΤΑΚ Οξύθυμος, εριστικός, φωνακλάς, αλαζόνας, αλλά κατά βάθος συμπαθέστατος και με τρυφερή καρδιά, είναι έτοιμος να υπερασπιστεί με όλες του τις δυνάμεις τα ανιψάκια του, την Νταίζη Ντακ, τον θείο του Σκρούτζ και όλους όσους αγαπάει. Πρωταγωνιστής των πιο τρελών ιστοριών, κάνει τα πιο απίθανα επαγγέλματα. Από οδηγός μηχανοκίνητων έλκηθρων μέχρι δοκιμαστής πάσης φύσεως κρεβατιών και στρωμάτων και από πωλητής χτυπητηριών για αυγά μέχρι στιλβωτής νομισμάτων. Με δυο λόγια: πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης.

Μια κυκλοθυμική Μεξικάνα με εκρηκτικό ταμπεραμέντο. Χαριτωμένη και γλυκομίλητη, πιστή σύντροφος του Ντόναλντ, του διασημότερου παπιού του κόσμου, δεν αργεί να χάσει την υπομονή της και να αποδείξει περίτρανα πως τα ξεσπάσματά της δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από αυτά του συντρόφου της.

ΤΟΝ ΓΚΟΥΦΥ O βασιλιάς της καταστροφής είναι καλοκάγαθος και πρόσχαρος. Όμως, η αφέλεια και η αδεξιότητα που τον χαρακτηρίζουν του δημιουργούν μονίμως προβλήματα, που άλλες φορές συνειδητοποιεί κι άλλες όχι. Ωστόσο, ο ίδιος ο Γκούφυ δεν καταβάλλεται και καταφέρνει να αντιμετωπίζει τα πάντα οπλισμένος με ένα ιδιότυπο χιούμορ. Η ζωή του έγινε ακόμη πιο περίπλοκη όταν, χάρη στα μαγικά φιστίκια που φυτρώνουν στον κήπο του, άρχισε να μεταμορφώνεται σε υπερήρωα.

ΤΗ ΜINΝΙ MΑΟΥΣ Η αγαπημένη του Μίκυ είναι μια γλυκύτατη κι ευγενέστατη δεσποινίδα, αφοσιωμένη στη φροντίδα του σπιτιού της, του κήπου της και των κατοικιδίων της. Το μαγείρεμα, το ξεσκόνισμα και η περιποίηση των φυτών της συμπεριλαμβάνονται στις καθημερινές της δραστηριότητες, που κάποιες φορές αναβάλλει για να ακολουθήσει τον αγαπημένο της στις περιπέτειές του.

PUBLI

ΤΟΝ ΜΙΚΥ ΜΑΟΥΣ

Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν

Οι ταινίες του Αυγούστου, βιβλία, ζώδια για όσους ακόμα ψάχνονται.

Bακχες του Ευριπιδη Το Σαββατοκύριακο πριν από την κορύφωση του φετινού καλοκαιριού, το αργολικό θέατρο υποδέχεται τη μοναδική σωζόμενη τραγωδία της αρχαιοελληνικής γραμματείας με πρωταγωνιστή τον ίδιο τον ανθρωποποιημένο Διόνυσο. Η σκηνοθέτις και ηθοποιός Άντζελα Μπρούσκου αναλαμβάνει τη σκηνοθετική ενορχήστρωση της κατά Γιώργο Χειμωνά μετάφρασης του ευριπίδειου έργου και η Αγλαΐα Παππά με τον Αριστείδη Σερβετάλη υποδύονται το ζεύγος Διονύσου-Πενθέα.

8 & 9 Αυγούστου, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου Από τον Αλέξανδρο Διακοσάββα

LIFO 65 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Η

αρχική ιδέα προέκυψε πριν από δύο περίπου χρόνια, όταν ο Γιώργος Κορρές και οι συνεργάτες του αποφάσισαν να μυήσουν και, εν τέλει, να εμπλέξουν φοιτητές από διάφορες σχολές της Αθήνας στη δομή, στις διεργασίες και στον τρόπο λειτουργίας της εταιρείας. Η ιδέα τους αυτή μετουσιώθηκε στην παρθενική διοργάνωση του Korres University Lab που, αν και αναγνωριστική, ήταν πολύ επιτυχημένη. Οι αιτήσεις συμμετοχής έφτασαν τις 400, η ολοκλήρωση του πρότζεκτ άφησε πίσω της βιώσιμες, υλοποιήσιμες ιδέες προϊόντων, επαγγελματικές συνεργασίες (τρία παιδιά από το lab προσελήφθησαν τελικά στην εταιρεία) αλλά και μια δυνατή επιθυμία στους ανθρώπους της KΟΡΡΕΣ να επαναλάβουν το πρότζεκτ και φέτος. Έτσι κι έγινε. Η επιτυχία του περσινού University Lab διαδόθηκε από στόμα σε στόμα ανάμεσα στους φοιτητές με αποτέλεσμα οι δηλώσεις συμμετοχής φέτος να διπλασιαστούν φτάνοντας τις 800, ενώ μαζί αυξήθηκαν και τα αιτήματα για τη διεύρυνση του αριθμού των σχολών και των τμημάτων. Κριτήριο επιλογής υπήρξε, φυσικά, η συνάφεια και η σχέση του αντικειμένου σπουδών με τις βασικές λειτουργίες της εταιρείας. Έτσι, οι σχολές και τα τμήματα στα οποία απηύθυνε τελικά πρόσκληση η KΟΡΡΕΣ ήταν οι σχολές Αρ-

χιτεκτόνων-Μηχανικών και Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, τα τμήματα Φαρμακευτικής και Χημείας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το τμήμα Μάρκετινγκ & Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων & Πολιτισμού του Πάντειου Πανεπιστημίου, το Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιά και το τμήμα Γραφιστικής/Σχολή Γραφικών Τεχνών & Καλλιτεχνικών Σπουδών του ΤΕΙ Αθήνας. Η αίτηση συμμετοχής ήταν ένα ανοιχτό ερωτηματολόγιο που στόχευε στη σκιαγράφηση της προσωπικότητας, της κουλτούρας, της δημιουργικότητας, των προτιμήσεων και της πρωτοτυπίας της σκέψης των παιδιών, μέσα από μια σειρά ερωτήσεων που μπορούσαν να απαντηθούν με διάφορους τρόπους (κείμενα, τραγούδια, ζωγραφιές κ.ά.). Τι ήταν, όμως, αυτό που παρακίνησε τους ίδιους τους φοιτητές να δηλώσουν συμμετοχή στο University Lab; «Το γεγονός πως θα μπορούσα για πρώτη φορά να συνεργαστώ με φοιτητές από άλλες σχολές και ειδικότητες σε ένα διεπιστημονικό πρότζεκτ», λέει ο Δημήτρης Ζαμπόπουλος, φοιτητής στη σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, ενώ η Ιωάννα Κασσάρα, φοιτήτρια Γραφιστικής στο

Απο τον βΑΣΙΛΗ καψασκη Φωτο: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

ΤΕΙ Αθήνας, αποδίδει την επιλογή της στην ευκαιρία να δουλέψει μέσα σε ένα πιο επαγγελματικό πλαίσιο: « Ήθελα να δηλώσω συμμετοχή στο University Lab γιατί γνώριζα πως είναι μια καλή ευκαιρία να μάθω πράγματα, να δουλέψω πάνω στο αντικείμενό μου με πιο επαγγελματικό τρόπο, μια που η KΟΡΡΕΣ δίνει μεγάλη έμφαση στο design». Την τελική ομάδα συνέθεσαν 40 φοιτητές που χωρίστηκαν σε έξι ομάδες και ανέλαβαν, με τη βοήθεια των επικεφαλής (στελεχών της εταιρείας), να εργαστούν σε ένα ή και περισσότερα από τα τρία συνολικά ρεαλιστικά πρότζεκτ: στην ανάπτυξη νέων προϊόντων (new product development), στη δημιουργία και την κατασκευή ενός βοτανικού κήπου και ενός καταστήματος στις κεντρικές εγκαταστάσεις της εταιρείας στα Οινόφυτα και στο κομμάτι της ψηφιακής επικοινωνίας (digital communications). «Εμείς δουλέψαμε στην ανάπτυξη νέου προϊόντος. Βασιστήκαμε στις πρώτες ύλες της ελληνικής γης και αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια σειρά λαδιών ολοκληρωμένης περιποίησης με βάση το βιολογικό κρητικό ελαιόλαδο. Η σειρά ονομάστηκε “Ελαιώνας Κρήτης” και είμαι πάρα πολύ χαρούμενη γιατί το προϊόν βγήκε πολύ ωραίο» απαντάει σε σχετική ερώτηση η Μαριλένα Καραβιτάκη, φοιτήτρια στο τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μια απάντηση που δείχνει

πόσο πολύ άρεσαν στα παιδιά τα πρότζεκτ πάνω στα οποία δούλεψαν. Το Korres University Lab 2014 ολοκληρώθηκε την περασμένη Παρασκευή με μια μεγάλη γιορτή στο Ρομάντσο, όπου τα παιδιά πραγματοποίησαν τις επίσημες παρουσιάσεις τους και αξιολογήθηκαν από τον Γιώργο Κορρέ και τα στελέχη της εταιρείας με όρους βιωσιμότητας, πρωτοτυπίας της πρότασής τους και πληρότητας στην τελική παρουσίαση. Μελλοντικός στόχος του Korres University Lab είναι να επεκταθεί και εκτός Αθήνας, συμπεριλαμβάνοντας σχολές από διάφορες πόλεις της Ελλάδας, ενώ ένα μεγάλο όνειρο, όπως μας εξομολογήθηκαν οι άνθρωποι της εταιρείας Korres, είναι η δημιουργία ενός δικτύου University Labs στο εξωτερικό που θα δίνει τη δυνατότητα σε φοιτητές από την Ελλάδα ή τις άλλες χώρες να ταξιδεύουν και να συμμετέχουν σε διαφορετικά εργαστήρια. Kάτι που σίγουρα θα προσφέρει μια ενδιαφέρουσα πρόσμειξη διαφορετικών πολιτισμών και ιδεών. Αλλά κάτι τέτοιο θα χρειαστεί χρόνο για να υλοποιηθεί. Μέχρι τότε, το Korres University Lab θα συνεχίσει να προσφέρει πεδίο έκφρασης και δημιουργίας στο ταλέντο, στις νέες ιδέες και στον ορμητικό νεανικό ενθουσιασμό. ¶ facebook.com/Κorres, www.korres.com, @korresofficial (instagram).@KORRES_ OFFICIAL (twitter)

Το πρωτοποριακό φοιτητικό εργαστήρι της KΟΡΡΕΣ ολοκλήρωσε πριν από λίγες ημέρες τον δεύτερο κύκλο του.

LIFO 66 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Κάτι παραπάνω από ένας διαγωνισμός Ο Bishop καταγράφει με τα δικά του μάτια την ανεπανάληπτη εμπειρία που έζησε στο CU onstage.

Είμαι 20 χρονών και παίζω ντραμς. Με την μπάντα έχουμε κολλήσει απ’ το σχολείο. Πρόβες, πειραματισμοί, έμπνευση απ’ το καθετί. Ρυθμικές ακροβασίες, μελωδικές ιχνηλασίες, ενεργειακό big bang. Όνειρό μας, η σκηνή. Και τα είδωλά μας. Μαζί τους κι εμείς.

- «Φαντάζεσαι να παίζαμε εκεί;» - «Ναι, ρε φίλε, με τους ΤΑΔΕ!»

- «Κι από κάτω κόσμος, ρε!» Και σήμερα, λίγα χρόνια μετά, το βλέπω. Ως δημοσιογράφος πια. CU onstage. Η ευκαιρία για φιλόδοξους, νέους καλλιτέχνες «δίχως όνομα», αλλά με πολύ ταλέντο, να συνυπάρξουν μουσικά στην ίδια σκηνή με «φτασμένους». Πήγα. Και ξαναπήγα. Το concept απλό, αλλά ιδιοφυώς ελκυστικό και πρωτότυπο. Στέλνεις το demo σου. Και προτείνεις το δικό σου line up. Ξεκινάς εσύ με την μπάντα σου ή με το set σου, αν είσαι DJ, ακολουθεί ο headliner που εσύ διάλεξες και η φάση απογειώνεται με τον DJ που πρότεινες για το after party. Ο κόσμος ψηφίζει. Ο κόσμος διαλέγει και αναδεικνύει. Τη δική σου πρόταση ή κάποιου άλλου. Η συμμετοχή σου, όμως, είναι πάντα ενεργή, άρα πάντα έχεις πιθανότητες να βγεις στο προσκήνιο όσο τα CU onstage διαρκούν. Πήγα και ξαναπήγα. Στο Τώρα Κ44. Και είδα ότι είναι κάτι παραπάνω από ένας διαγωνισμός. Είναι μια άγραφη παρτιτούρα, έτοιμη να μελανωθεί από το καινούργιο. Τους νέους δρόμους που ανοίγονται στη νέα εποχή. Στη μουσική και στη δημιουργία γενικότερα. Γιατί το CU onstage

είναι ένα κάλεσμα για ένα βηματάκι μπροστά. Κι άλλο ένα. Μέχρι τη σκηνή. Στα νέα, ταλαντούχα πιτσιρίκια. Σε όποια μεριά της Ελλάδας κι αν ζουν και δημιουργούν. Στο 1ο live του CU onstage οι νικητές The Hype έπαιξαν μπροστά σε 500 άτομα με headliner τον Εισβολέα και τον DJ Noiz στο after party. Μελωδική ραπ, με κλασικά old school μπιτ και κάτι σπάνιο για την ελληνική χιπ-χοπ σκηνή, μελωδικούς στίχους από τον Gio Melody. Ο headliner της βραδιάς, ο Εισβολέας, ζέσταvε τον κόσμο με ένα απογειωτικό set μίας ώρας. Στο live του αποθεώθηκε στο τέρμα από το κοινό. Εντυπωσιακός στο freestyle, με αυτοσχέδιες ρίμες a cappella. Και ναι, μόνο με μικρόφωνο και ψυχή. Εισβοψυχάρα. Ο DJ Noiz τον διαδέχτηκε, φροντίζοντας το πάρτι να είναι στα πάνω του και το κοινό να διασκεδάζει μέχρι αργά. Πήρα μια ανάσα μέχρι το 2ο live του

CU onstage. Ξανά στο Τώρα Κ44. Κυρίαρχη indie rock και τζαμάρισμα στο after party. Οι νικητές Ratrace ταρακούνησαν, οι Baby Guru καθήλωσαν και οι YSP! WSY! στο πάρτι μετά τη συναυλία έκαναν αυτό που ξέρουν καλύτερα. Ξεσήκωσαν. Θα ’θελα να ήμουν στο μυαλό των νικητών. Τι σκέφτονταν οι Hype και οι Ratrace on stage; Mix μουσικής, blend συναισθημάτων. Ήταν τρελαμένοι και κατευχαριστημένοι, όπως και ο κόσμος που βρέθηκε εκεί. Καταλαβαίνω ότι ίσως το να γράφεις για τη μουσική είναι σαν να χορεύεις για την αρχιτεκτονική. Όμως, πέρα από τα λόγια, υπάρχει η πραγματική εμπειρία του CU onstage. Πήγαινε να νιώσεις. Από κοντά. Στο επόμενο CU onstage, το 3ο κατά σειρά. Ένα σπουδαίο μουσικό γεγονός, που αυτήν τη φορά θα φιλοξενηθεί στη σκηνή του Reworks Festival στη Θεσσαλονίκη, ενός από τα καλύτερα φεστιβάλ του κόσμου, τον Σεπτέμβρη. Για φαντάσου. Jessie Ware, Fritz Kalkbrenner, Dennis Ferrer, Nina Kraviz, Heidi – 70 καλλιτέχνες συνολικά κι εσύ! Αυτήν τη φορά, συμμετέχοντας στο 3ο CU onstage, δεν χρειάζεται να φτιάξεις το δικό σου line up, αλλά θα στέλνεις το demo σου και θα συμμετέχεις. Σε ψήνει; Οι συμμετοχές για το CU onstage - Reworks Edition κλείνουν στις 28 Ιουλίου, η ψηφοφορία απ’ το κοινό θα διαρκέσει από 1 έως 19 Αυγούστου, ενώ το event θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 17 και 19-21 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη. Η μουσική είναι μία, αλλά οι ευκαιρίες από το CU πολλές. Άκου καλά.

—B.ΚΑΨΑΣΚΗΣ

22 Jump Street

Ο

Αύγουστος ξεκινάει με τους αταίριαστους Τζόουνα Χιλ και Τσάνινγκ Τέιτουμ να βγάζουν γέλιο με τον πανικό που σπέρνουν κυνηγώντας εμπόρους ναρκωτικών στο 22 Jump Street (τη συνέχεια του 21), που ήδη προσέλκυσε εκατομμύρια θεατές στην Αμερική και στον υπόλοιπο κόσμο. Η συνταγή παραμένει η ίδια: παρωδία με συναίσθημα, καταδιώξεις και πιστολίδι, bromance και παράξενη, αδελφική χημεία, ανορθόδοξες μέθοδοι που αποδίδουν εκεί που κανείς δεν το περιμένει. Αν πάλι επιμένετε στην πιο παραδοσιακή περιπέτεια, έστω και με μια ενσυνείδητη meta-δόση, οι Expendables 3 (Oι Αναλώσιμοι 3) ακόμη ένα σίκουελ επιτυχημένης κινηματογραφικής σειράς, μαζεύει αστέρια της δράσης με διαφορετική προέλευση. Σταλόνε, Σβαρτσενέγκερ, Μπαντέρας, Γκίμπσον, Φορντ και Στέιθαμ,

Απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο αλλά και Τζετ Λι, Γουέσλι Σνάιπς, Κέλσι Γκράμερ και Ντολφ Λούντγκρεν. Κάποιοι σκέφτονται να ξεπαστρέψουν τους άτρωτους μισθοφόρους, αλλά δεν φαντάζομαι... Το Joe είναι από εκείνες τις ταινίες, μία στις 10 περίπου σε συχνότητα, που επιλέγει ο Νίκολας Κέιτζ για να μπερδέψει τους κριτικούς που τον έχουν ξεγράψει και να σημάνει μια άτυπη επιστροφή στην «ποιότητα» – με πιθανότερο σενάριο να ξαναπέσει στα σκληρά φιλμ, χωρίς έλεος ή μετάνοια. Εδώ, καλείται να βρει την εξιλέωση ή να καταστραφεί ολοκληρωτικά όταν συναντά, στον ρόλο του πρώην κακοποιού, ένα νέο αγόρι, τον εξαιρετικά ταλαντούχο Τάι Σέρινταν. Ο Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν σκηνοθετεί. Ένας ακόμη θρύλος βραβευμένος με Όσκαρ, που σπάνια πλέον μας κάνει τη χάρη να μας θυμίσει γιατί τον θαυμάζαμε, ο Ρόμπερτ ντε Νίρο, παίζει τον δεύτερο ρόλο του αρχιγκάνγκστερ στο Bag Man, όπου πρωταγωνιστεί ο

σκληρός αλλά άτυχος Τζακ, ο Τζον Κιούζακ. Με φόντο το Παρίσι, μια αγγλική και μια γαλλική ταινία πραγματεύονται σχέσεις με δυσκολίες. Στο Μια τυχαία συνάντηση ένας παντρεμένος και μια ελεύθερη διστάζουν να κάνουν σχέση με επιχειρήματα, αν και αναγνωρίζουν την ανεξήγητη, αμοιβαία έλξη που δημιουργείται μεταξύ τους. Η σκηνοθέτις Λίζα Αζουέλος, κόρη της θρυλικής Μαρί Λαφορέ, γνωρίζει το είδος και προσέχει τις λεπτομέρειες, έχοντας χτίσει τη γερή άμυνα των χαρακτήρων, μια αντίσταση ικανή να τους οχυρώσει πίσω από τις θεωρίες τους: ο Πιερ δεν παύει να αγαπάει τη γυναίκα του και να αναγνωρίζει πως η ζωή του μαζί της τον καλύπτει και η Ελζά, για την οποία «οι παντρεμένοι δεν έχουν πέος», καταλαβαίνει απόλυτα πως η ολοκλήρωση μπορεί να υπονομεύσει την ευτυχία, μια και το αίσθημα είναι εξίσου σπάνιο με την ευτυχισμένη σχέση. Αυτό

LIFO 68 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

δεν σημαίνει πως η ερωτική εκκρεμότητα είναι αρκετή για να γεμίσει ακριβώς μιάμιση ώρα, αλλά στη μεγαλύτερη διάρκεια της ταινίας το ενήλικο κοινό θα δει αλήθειες σε glossy πακετάρισμα και θα αποδεχθεί σχεδόν τη χημεία ανάμεσα στην πάντα φορτισμένη Σοφί Μαρσό και τον πάντα συμπαθή, στεγνό (τοπ ποινικολόγος είναι στην ταινία) Φρανσουά Κλιζέ. Το Σαββατοκύριακο στο Παρίσι φέρνει στην Πόλη του Φωτός τον Τζιμ Μπρόουντμπεντ και τη Λίντσεϊ Ντάνκαν τριάντα χρόνια μετά τον μήνα του μέλιτος και ο Τζεφ Γκόλντμπλαμ, παλιός φίλος του συζύγου, ανοίγει νέα μονοπάτια στη σχέση τους. Αντίθετα, το καταραμένο iCloud που διακινεί υλικά κατά βούληση απειλεί να κλείσει το σπίτι του Τζέισον Σίγκελ και της Κάμερον Ντιάζ, γιατί μέσω της συγκεκριμένης υπηρεσίας της Apple διαρρέει προσωπικό Sex Tape τόνωσης της λίμπιντο σε οικογένεια και φίλους. Κακό είναι; Ναι, αν

Σαββατοκύριακο στο Παρίσι

Planes 2

ντρέπονται. Όχι, αν το όλο εγχείρημα προκαλεί γέλια στους θεατές. Ρομαντικό είναι και Words and Pictures, που έκανε πρεμιέρα πέρσι στο φεστιβάλ του Τορόντο και φέρνει μαζί τον Κλάιβ Όουεν με τη Ζιλιέτ Μπινός, ως ζευγάρι καθηγητών σε πρότυπο δημόσιο σχολείο. Ο ένας υπερασπίζεται την εικόνα και η άλλη τον λόγο. Διαφωνούν ενώπιον των μαθητών τους και υποστηρίζουν την άποψή τους σε έναν διανοητικό πόλεμο που φέρνει στον νου τον Τρέισι με την Χέπμπορν πενήντα χρόνια πριν. Για τα παιδιά, η μοναδική καινούργια ταινία είναι το Planes 2, Ιπτάμενοι Πυροσβέστες, με την υπογραφή του Τζον Λάσετερ και της Disney. Θα βγει στις αίθουσες και σε τρεις διαστάσεις στις 28 Αυγούστου, ημερομηνία που φαίνεται να έχει πλέον κλειδώσει ο Γούντι Άλεν, ο οποίος επιστρέφει στο ετήσιο ραντεβού του με το Magic in the Moonlight, που μας μεταφέρει στη γαλλική Ριβιέρα, ποντάροντας στη μαγεία και στον ερωτισμό, με δεδομένα το χιούμορ

Words and Pictures

Magic in the Moonlight

και την ίντριγκα του μεγάλου Αμερικανού δημιουργού σε ανάλαφρα κωμικό τόνο. Η ταινία για δύσκολους λύτες και απαιτητική θέαση που βγαίνει τον Αύγουστο είναι το Enemy, Ο άνθρωπος αντίγραφο του Καναδού Ντενί Βιλνέβ, μια διασκευή μυθιστορήματος του Ζοζέ Σαραμάγκου. Ο συνεσταλμένος και κουρασμένος Άνταμ διδάσκει Έγελο και ξεκινάει επισημαίνοντας στους μαθητές του τη σημασία της επανάληψης των σημαντικών γεγονότων, μένει σε ένα διαμέρισμα και βλέπει σχετικά συχνά τη φίλη του, κάνει σεξ χωρίς πολλές κουβέντες και μοιρασμένο συναίσθημα και επαναλαμβάνει την καθημερινότητα του, ώσπου περίπου τυχαία (μετά από μια ασυνείδητη κουβεντούλα με έναν άνδρα περί σινεμά) νοικιάζει ένα DVD και το μάτι του πέφτει σε κάποιον με τον οποίο μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό. Ψάχνει, ρωτάει και βρίσκει τον ηθοποιό που λέγεται Άντονι και, μετά τους πρώτους, αμήχανους, αναγνωρι-

στικούς γύρους, οι συναντήσεις τους έχουν απρόβλεπτες συνέπειες και για τους δυο τους, καθώς εμπλέκονται η φίλη του Άνταμ και η έγκυος σύζυγος του Άντονι σε μια διαφορετικής υφής ανταλλαγή. Ο ένας ξέρει να παίζει ρόλους και θεωρεί πως βρήκε τον καλύτερο μιας άχαρης και πενιχρής καριέρας και ο άλλος, ο ατελής Αδάμ, ενεργεί ως ένα πρωτότυπο που βλέπει το αντίγραφό του να τολμά στα σημεία που εκείνος δειλιάζει – ο Τζέικ Τζίλενχαλ παίζει διερευνητικά και προσεκτικά αμφότερους τους χαρακτήρες. Οι δικαιολογίες δεν απασχολούν τον Ντενί Βιλνέβ και οι ερμηνείες παραμένουν ορθάνοιχτες. Το τι συμβαίνει πραγματικά είναι κυριολεκτικά απορίας άξιον. Σαν ένα «was ist das» από άλλον πλανήτη. Οι «βιβλιοστάτες» της ταινίας είναι μια εισαγωγική σεκάνς σεξουαλικής ιεροτελεστίας, σαν μυστηριακό όργιο σε εξέλιξη, με πρωταγωνίστριες γυναίκες που τις παρακολουθούν άνδρες, ανάμεσά τους και ένας από τους δύο όμοιους (με επικρατέστερο αυτόν

LIFO 70 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

The Expendables 3

που θα καταλάβετε στη συνέχεια, λόγω μιας σημαντικής λεπτομέρειας που δηλώνεται), και ένα απότομο, απόκοσμο φινάλε, που θα σας αφήσει εμβρόντητους. Ενδιαμέσως, η ταινία αναπτύσσεται αργά και μαεστρικά, με νοσηρά κίτρινες αποχρώσεις που διαχέονται σαν ιός πάνω από την πόλη και μουσικά ξεσπάσματα, ενισχυτικά της συνολικά παράδοξης αίσθησης. Ανάλογα με το πώς το βλέπετε, το Enemy είναι μια υπαρξιακή σπαζοκεφαλιά πάνω στο αιώνιο θέμα του σωσία και του φόβου του Άλλου ή ένα μεταφυσικό, ή υπερφυσικό αν θέλετε, αφαιρετικό δράμα – ένα ψυχολογικό θρίλερ που ποντάρει στο περίεργο για να σοκάρει και να προβληματίσει τους επιρρεπείς στις σπαζοκεφαλιές. Προσωπικά, κόλλησα με τον υπνωτικό ρυθμό όσο κράτησε και με το που «ξύπνησα» δεν μπήκα στον κόπο να επενδύσω διανοητικά στην αοριστολογία του σεναρίου, καθώς δεν διαθέτει την παθιασμένη απελπισία του Δεσμώτη του Ιλίγγου ή την ένταση της lynchian λογικής. ¶

H LiFO στο iPAD Smaller but bigger!

Η LiFO κάθε εβδομάδα στο iPad

δωρεΑν

Τώρα διαθέσιμο στο App Store, ή στο www.lifo.gr/iPadApp

Herman Melville

Πετρος Τατσοπουλος

Μτφρ.: Αθανάσιος Χριστοδούλου Εκδόσεις Gutenberg Σελ.: 912, τιμή: €23,00

Εκδόσεις Μεταίχμιο Σελ.: 296, τιμή: €5,50

Μόμπι Ντικ ή Η Φάλαινα ΑπO τη ΜαΡΙα ΔρουκοποΥλου και τη ΜαρκΕλλα ΑνδρικΑκη

Ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Δεν είναι μόνο μια συναρπαστική θαλασσινή περιπετεια αλλά και ένας συμβολισμός για την αιώνια διαμάχη μεταξύ καλού και κακού.

Fernando Pessoa

Ένα πολύ πρωτότυπο δείπνο του Αλεξάντερ Σερτς Μτφρ.: Κωνσταντίνος Αρμάος Εκδόσεις Gutenberg Σελ.: 171, τιμή: €11,00 Το νεανικό γραπτό του Fernando Pessoa, δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1978, μας γνωρίζει μιαν άλλη πτυχή της αφηγηματογραφίας του: το διήγημα τρόμου. Συνοδεύεται απο μια διεξοδική εξέταση των πηγών και των προθέσεών του από τον Κ. David Jackson και ένα πλούσιο εργοβιογραφικό χρονολόγιο.

Wilkie Collins

Αρμαντέιλ

Μτφρ.: Σάντυ Παπαϊωνάννου Εκδόσεις Gutenberg Σελ.: 1214, τιμή: €27,00 Ένα αριστούργημα που ξεδιπλώνεται μέσα από μοιραίους έρωτες, δολοπλοκίες και δολοφονίες με επίκεντρο όλων τη μυστηριώδη και όμορφη Λύντια Γκουίλτ, μία από τις πιο σκοτεινές και συναρπαστικές γυναίκες στην ιστορία της λογοτεχνίας.

Πετρος Μαρκαρης

Τίτλοι τέλους, Ο επίλογος Εκδόσεις Γαβριηλίδης Σελ.: 296 , τιμή: €15,98

COSMOTEBooks.gr «Mια σελίδα, πάνω από 1.000.000 βιβλία»! Ένα click χρειάζεται μόνο για να αποκτήσει κανείς πιο γρήγορα από ποτέ τα αναγνώσματα που θα τον ταξιδέψουν σε νέες εμπειρίες. www.cosmotebooks.gr

Το βιβλίο αποτελεί τον επίλογο της «Τριλογίας της Κρίσεως». Σε μια Αθήνα υπό κατάρρευση, ο Χαρίτος προσπαθεί να λύσει το μυστήριο των δολοφονιών από τους « Έλληνες του ’50», ενώ η κόρη του δέχεται επίθεση από χρυσαυγίτες.

Η καρδιά του κτήνους

«Μυθιστόρημα-έκπληξη, ένα αληθινά στυλίστικο έργο, με χιλιάδες κρυμμένες λογοτεχνικές πονηριές κι επιδεξιότητες, μια ζωηρή έκλαμψη παρωδίας, πεισματική, καταστροφική και απόλυτα ελεγχόμενη, που σου θυμίζει τον Μπιόι Κασάρες και τον Μεντόθα». «Ελευθεροτυπία»

Tαχαρ Μπεν Ζελλουν

Συζυγική Ευτυχία Μτφρ.: Μήνα Πατεράκη- Γαρέφη Εκδόσεις Gema Σελ.: 365

Τι είναι, άραγε, η συζυγική ευτυχία σε μια κοινωνία όπου ο γάμος αποτελεί θεσμό; Συχνά τίποτε περισσότερο από μια επίφαση, μια ψευδαίσθηση. Αυτό αφηγείται το παρόν μυθιστόρημα, αντιπαραθέτοντας δυο όψεις της ίδιας ιστορίας.

George Makari

Επανάσταση του νου

Μτφρ.: Ελένη Αστερίου Εκδόσεις Gema Σελ.: 833, τιμή: €32,00 Καινοτόμο, συναρπαστικό βιβλίο για τη δημιουργία της ψυχανάλυσης που προχωρά πέρα από τον μύθο και την πολεμική και μας παρουσιάζει την ιστορία εvός από τα πιο αμφιλεγόμενα και σημαντικότερα πνευματικά εγχειρήματα του 20ού αιώνα.

Sophie Carquain

Μικρές ιστορίες για να γίνεις μεγάλος Μτφρ.: Νατάσα Παπαδοπούλου Εκδόσεις Gema Σελ.: 310, τιμή: €12,00

Χάρη σ’ αυτό το βιβλίο οι γονείς θα βρουν ένα στήριγμα για να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές έγνοιες των παιδιών. Θα αντλήσουν στοιχεία σκέψης για να τα καταλάβουν καλύτερα.

Paul Auster Η τριλογία της Νέας Υόρκης Μτφρ.: Σταυρούλα Αργυροπούλου, εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ.: 432, τιμή: €16,60

Ένα καταπληκτικό και πρωτότυπο βιβλίο που αποτελείται από τρεις ιστορίες οι οποίες διαπλέκονται αριστοτεχνικά μεταξύ τους. Σε καθεμιά από αυτές η αναζήτηση στοιχείων από έναν ντετέκτιβ οδηγεί σε εξαιρετικές συμπτώσεις.

LIFO 72 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

LIFO 73 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Λενα Μαντα

Τα πέντε κλειδιά Εκδόσεις Ψυχογιός Σελ.: 544, τιμή: €18,80

Δεν θα πάθεις τίποτε αν κάνεις ό,τι σου λέμε. Πέντε λουκέτα, πέντε κλειδιά. Κάθε φορά που θα υπακούς, θα παραλαμβάνεις κι ένα κλειδί με το λουκέτο του. Το τελευταίο θα έρθει μαζί με την κόρη σου. Αν μιλήσεις σε κάποιον, δεν θα τη δεις ποτέ ξανά ζωντανή αλλά ούτε και πεθαμένη! Περίμενε οδηγίες… Η μικρή της κόρη, η Μαργαρίτα της, ήταν στα χέρια απαγωγέων, δεμένη με πέντε αλυσίδες, σαν μικρό ζώο. Δεν μπορούσε να ζητήσει βοήθεια από κάποιον, αφού κανένας δεν ήξερε την ύπαρξη του παιδιού. Ούτε καν ο άντρας της, ο παντοδύναμος Ορέστης Δελμούζος. Έπρεπε να υπακούσει με όποιο τίμημα…

τζοναθαν φρανζεν

Κραδασμοί

Μτφρ.: Γιώργος- Ίκαρος Μπαμπασάκης Εκδόσεις Ψυχογιός Σελ.: 640, τιμή: €18,80

henry james

Η δεύτερη ευκαιρία Μτφρ.: Καρολίνα Μέρμηγκα Εκδόσεις Μελάνι Σελ.: 96, τιμή: €9,80

Ο Χένρι Τζέιμς μας προσφέρει σε αυτήν τη νουβέλα ένα απόσταγμα του ταλέντου του, την «πλούσια συμπύκνωση» που αναζητούσε αγωνιωδώς, χωρίς σοβαροφάνεια όμως, αλλά με χιούμορ και λεπτή ειρωνεία, συστατικά που ο ίδιος παρομοιάζει με τη σωστή δόση ζάχαρης που απαιτείται για να δέσει μια καλή μαρμελάδα.

tζον τσιβερ

Φάλκονερ

Μτφρ.: Ιλάειρα Διονυσοπούλου Εκδόσεις Καστανιώτης Σελ.: 208, τιμή: €12,78

Η οικογένεια του Λούις Χόλαντ είναι μια τυπική αμερικανική οικογένεια. Μια σειρά, όμως, από απρόσμενα γεγονότα θα προκαλέσει αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις που θα συνταράξουν τις ζωές τους. Άλλη μια πραγματεία πάνω στον θεσμό της οικογένειας, στις σχέσεις των μελών της, αλλά και στη σχέση της ίδιας της οικογένειας με την κοινωνία και τον κόσμο.

Ο Ιεζεκιήλ Φάραγκατ, καθηγητής πανεπιστημίου και ηρωινομανής εθισμένος στη μεθαδόνη, φυλακίζεται στο σωφρονιστικό ίδρυμα «Φάλκονερ» για τον φόνο του αδελφού του. Κλεισμένος σε ένα άθλιο κελί, γίνεται μάρτυρας της θηριωδίας των δεσμοφυλάκων και των συγκρατούμενών του, νιώθοντας ζωντανός-νεκρός. Ένα από τα αριστουργήματα της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, σε νέα μετάφραση.

stefan zweig

μαρω δουκα

Αμόκ και άλλες νουβέλες Μτφρ.: Μαρία Αγγελίδου Εκδόσεις Άγρα Σελ.: 232, τιμή: €12,00

Πέντε από τις δημοφιλέστερες ιστορίες του Στέφαν Τσβάιχ συστήνουν για άλλη μια φορά έναν από τους διασημότερους αυτόχειρες της λογοτεχνίας στο ελληνικό κοινό. Πρόκειται για το «Αμόκ», την εκτενέστερη και πιο γνωστή ιστορία του, το επεισόδιο στη λίμνη της Γενεύης, για τη Λεπορέλλα, τη Βεατρίκη Τσέντσι και το κλασικό και πολυδημοσιευμένο «Στο φως του φεγγαριού».

LIFO 74 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Έλα να πούμε ψέματα Εκδόσεις Πατάκη Σελ.: 672, τιμή: €21,90

Το νέο μυθιστόρημα της Μάρως Δούκα ολοκληρώνει την τριλογία «Στις γραμμές του μύθου και της ιστορίας». Το κοινό αίτημα που διέπει την τριλογία είναι η αναζήτηση της φύσης, της αλήθειας και της Ιστορίας μέσα από τη μυθοπλασία, προκειμένου να αποκαλυφθούν ανυστερόβουλα οι διαστάσεις της πολυπλοκότητας του αληθινού.

Ο Νίκος Κουφάκης μιλάει στη LiFO για το νέο του βιβλίο και τις ιστορίες που αποτελούν το όχημα της αφήγησής του.

Η πρώτη σας συλλογή διηγημάτων έχει τίτλο «Οικογενειακή Πορσελάνη» και αποτελείται από δεκαέξι αυτοτελείς ιστορίες. Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτή την παρθενική σας συγγραφική απόπειρα. Τι πραγματεύονται οι ιστορίες που αφηγείστε; Στην Οικογενειακή Πορσελάνη βρίσκονται όσα με διαμόρφωσαν βιωματικά, πολιτισμικά, θεωρητικά. Όχημα της αφήγησης είναι ιστορίες βασισμένες στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση. Ιστορίες, φυσικά, μοιρασμένες ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα: κάθε περιγραφή ή ανάμνηση, οσοδήποτε προσωπική, είναι φοδραρισμένη πάντοτε με τις συγγραφικές ταυτότητες του αφηγητή.

Aν καταλαβαίνω σωστά, ο οικογενειακός μικρόκοσμος λειτουργεί ως βασική δεξαμενή άντλησης των ιστοριών σας. Γιατί επιλέξατε ένα τέτοιο περιβάλλον για να τις στήσετε; Μήπως αυτή η επιλογή έχει να κάνει ως έναν βαθμό με τον ρόλο που παίζει η οικογένεια στη διαμόρφωση αυτού που τελικά γινόμαστε ως άνθρωποι; Οι δεσμοί αίματος του πατέρα, της

μητέρας, των αδελφών προσφέρουν τη δυνατότητα δημιουργίας αρχετυπικών χαρακτήρων, λογοτεχνικά προικισμένων με μια συναρπαστική ποικιλία εικόνων και συνειρμών. Όταν γράφουμε (ή διαβάζουμε) για τον πατέρα, βρίσκω άδικο να ξεχνάμε τις αδυσώπητες, αινιγματικές, αγαπημένες πατρικές φιγούρες στην Παλαιά Διαθήκη, στον Άμλετ, στον Οδυσσέα. Γιατί προτιμήσατε να γράψετε τις ιστορίες σας με τη μορφή διηγημάτων; Αισθάνεστε πιο άνετα με τα διηγήματα απ’ ό,τι με τη μεγάλη φόρμα του μυθιστορήματος; Στη μικρή φόρμα όλα είναι ευσύνοπτα και «επιτρέπονται» διατυπώσεις στα όρια του ποιητικού, πράγμα που μου ταιριάζει. Δεν απορρίπτω το μυθιστόρημα, απλώς διατηρώ μια μικρή καχυποψία απέναντι στις μεγάλες αφηγήσεις που προϋποθέτουν έναν αφηγητή απολύτως «συνειδητοποιημένο». Με ενδιαφέρουν οι ρωγμές, οι διαταραχές στον λόγο, τα υπολογίσιμα κέρδη που φέρνουν όταν ενσωματώνονται στην ατμόσφαιρα της αφήγησης.

Σκέφτεστε να επιστρέψετε στο μέλλον σε κάποιον από τους χαρακτήρες ή τις ιστορίες αυτής της συλλογής; Προσφάτως μου ζητήθηκε από εφημερίδα συνεργασία για ένα διήγημα. Προβληματίστηκα, αλλά τελικά το κείμενο αφορούσε και πάλι τους πρωταγωνιστές της Οικογενειακής Πορσελάνης. Τα πρόσωπα της οικογένειας, όπως ειπώθηκε και πριν, διατηρούν ένα ανεξάντλητο συμβολικό απόθεμα στη λογοτεχνία και εμπλέκουν συναισθηματικά τον αναγνώστη. Βλέποντας και διαβάζοντας ολοκληρωμένη πια την πρώτη σας συγγραφική δουλειά, έχετε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα ως προς τους συγγραφείς που έχουν επηρεάσει περισσότερο τη δουλειά σας; Και αν ναι, ποιοι είναι αυτοί; Μπορώ να απαριθμήσω υπέροχους νεκρούς συγγραφείς, όχι όσους με έχουν επηρεάσει: Χένρι Τζέιμς, Τσέχωφ, Προυστ, Μπέκετ, Κλοντ Σιμόν, Γκομπρόβιτς, Ντανίλο Κις, Πεντζίκης, Άλεξ Σχινάς, Καχτίτσης, Αλεξάνδρου.

■ Το βιβλίο του Νίκου Κουφάκη «Οικογενειακή πορσελάνη» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

LIFO 75 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Daily Starfax Καθημερινές αστρολογικές προβλέψεις στο www.lifo.gr από τη Μαριβίκυ Καλλέργη.

Από τη Μαριβίκυ Καλλέργη

Κριος

Διδυμος

Λεων

Ζυγος

Ο μήνας προβλέπεται αρκετά ανατρεπτικός σε ό,τι αφορά τα ερωτικά σας, γεγονός που θα δώσει νέο ενδιαφέρον στη ζωή σας. Ξεχάστε τους στόχους που είχατε θέσει, γιατί δεν πρόκειται να συνεχίσουν να σας τραβάνε το ενδιαφέρον όπως τώρα. Μερικές νέες γνωριμίες αλλάζουν τον τρόπο που βλέπετε την αισθηματική σας ζωή και σας παροτρύνουν να δώσετε περισσότερη έμφαση στη διάρκεια απ’ ό,τι στην ένταση των ειδυλλίων σας. Αρκετά ξεγελαστήκατε από τα διάφορα πυροτεχνήματα κατά το παρελθόν. Τώρα είναι η στιγμή να αποδείξετε (πρωτίστως στον εαυτό σας) ότι μπορείτε να συντηρήσετε μια σχέση και ότι έχετε ωριμάσει αρκετά ώστε να αντέξετε και τις αρνητικές, πέρα από τις θετικές πτυχές της. Στον τομέα των επαγγελματικών σας οι συγκρούσεις δεν πρόκειται να λείψουν, αλλά θα έχουν δημιουργικό χαρακτήρα. Μην αφήσετε μερικούς καβγάδες να θέσουν εμπόδια στην υλοποίηση μιας έξυπνης ιδέας.

Οι μέρες που έρχονται δεν ενδείκνυνται για μισές λύσεις και ημίμετρα. Η πλανητική συγκυρία σας προτρέπει να αντιμετωπίσετε κατά πρόσωπο ό,τι σας απασχολεί και να μην κουκουλώσετε πάλι τα προβλήματά σας, απομακρύνοντάς τα προσωρινά από το οπτικό σας πεδίο. Σε ό,τι αφορά τα ερωτικά σας, ένας μεγάλος κύκλος κλείνει και δεν υπάρχουν περιθώρια για αναθεωρήσεις. Ξεκαθαρίστε τη στάση σας απέναντι στο πρόσωπο που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα βγει απ’ τη ζωή σας, χωρίς να συντηρείτε ελπίδες (που απλώς θα δυσχεράνουν την όλη κατάσταση και για τις δύο πλευρές). Μια έξοδος ή μια απόδραση από την πόλη θα σας φέρει σε επαφή με καινούργια πρόσωπα που θα διευρύνουν τους ορίζοντές σας με τον τρόπο τους. Σταθερά τα επαγγελματικά σας, παρά τις προσπάθειες ορισμένων να σας αποσυντονίσουν.

Η συγχώρεση, Λέοντες, δεν είναι εισιτήριο που αγοράζεται, επομένως μην αφήσετε κανέναν να έχει από εσάς παράλογες απαιτήσεις στις οποίες αδυνατείτε να ανταποκριθείτε. Ο Ερμής σας φέρνει σε άμεση αντιπαράθεση με το παρελθόν σας αυτόν τον μήνα, πράγμα που σημαίνει ότι αρκετά από τα πρόσωπα που σας απογοήτευσαν θα γυρίσουν σ’ εσάς απαιτώντας ένα μερίδιο απ’ τη ζωή σας που δεν τους αναλογεί. Ζυγίστε προσεκτικά τα συναισθήματα και τις ανάγκες σας και μην πιέσετε τον εαυτό σας να ξεχάσει πληγές που ακόμη δεν έχουν κλείσει. Σε ζητήματα ερωτικής και επαγγελματικής αποκατάστασης, ακολουθήστε τον δρόμο που χαράσσει το ένστικτό σας, χωρίς να βιαστείτε για τίποτα. Νέα πράγματα ξεκινούν για σας τώρα, αλλά θα πάρουν χρόνο μέχρι να σχηματιστούν πλήρως. Προσοχή στα οικονομικά σας, όσο εύρωστοι κι αν είστε σ’ αυτό τον τομέα το τελευταίο διάστημα.

Οι οικονομικοί υπολογισμοί δεν είναι το δυνατό σας σημείο αυτή την εποχή, επομένως μην αποτολμήσετε επικίνδυνα εγχειρήματα που κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την επιτυχία τους. Συμφιλιωθείτε με όσα έχετε ήδη κατακτήσει και αφοσιωθείτε στα ρεαλιστικά σας σχέδια, κυρίως σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά σας. Πολλοί θα σπεύσουν να σας προσεταιριστούν σ’ αυτόν τον τομέα, αλλά η δική σας προσοχή πρέπει να είναι στραμμένη μόνο σ’ εκείνους που μπορούν να φανούν αντάξιοι των προσδοκιών σας. Οι διαπροσωπικές σας σχέσεις υφίστανται αρκετές αλλαγές τώρα, καθώς οι συναισθηματικές σας ανάγκες διαφοροποιούνται και σιγά-σιγά ψάχνετε κάτι διαφορετικό. Μην αφήσετε τον εαυτό σας να εγκλωβιστεί σε καταστάσεις που δεν τον αντιπροσωπεύουν πλέον, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει πως θα χρειαστεί να δείξετε το σκληρό σας πρόσωπο σε ορισμένα άτομα. Κρατήστε κοντά σας τα μέλη της οικογένειας, παρά τις όποιες διαφορές σας.

Ταυρος Οι ατυχείς συναντήσεις είναι κάτι που δεν μπορείτε να αποφύγετε αυτό το καλοκαίρι, επομένως το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να προετοιμαστείτε ψυχολογικά (γιατί πρακτικά είναι αδύνατον) για κάθε άτομο που συνηθίζει να σας φέρνει σε δύσκολη θέση. Ευτυχώς, ο Δίας σας εξοπλίζει με την απαραίτητη πυγμή ώστε να αντιμετωπίσετε με δίκαιο, αλλά αυστηρό τρόπο τους αντιπάλους από το παρελθόν που θα κάνουν τώρα την επανεμφάνισή τους. Είτε μείνετε στην πόλη είτε πάτε διακοπές, δώστε έμφαση στη λεπτομέρεια (κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τις ερωτικές σας σχέσεις). Τις μεγαλύτερες αλήθειες θα τις βρείτε στα ψιλά γράμματα και στα υπονοούμενα, γι’ αυτό μην περιμένετε βαρύγδουπες δηλώσεις για να λάβετε ένα συγκεκριμένο μήνυμα. Άνοδος στα οικονομικά σας, που σας επιτρέπει μερικές μικρές πολυτέλειες που στερηθήκατε αρκετά τον τελευταίο καιρό.

Καρκινος Ωραίες και ξέγνοιαστες οι γνωριμίες με καινούργιους ανθρώπους, αλλά τι κάνουμε όταν οι άνθρωποι αυτοί μας θυμίζουν έντονα το παρελθόν μας; Αυτό καλείστε να απαντήσετε τώρα, Καρκίνοι, και τα χρονικά περιθώρια δεν είναι αρκετά μεγάλα, ώστε να αφήσετε το δίλημμα άλυτο για πολύ ακόμα. Ο Δίας σας εξοπλίζει με το θάρρος που χρειάζεστε ώστε να δώσετε τις ευκαιρίες που πρέπει και να αναλάβετε το απαιτούμενο ρίσκο, προκειμένου να ανανεώσετε την ερωτική σας ζωή, απαλλαγμένοι από προκαταλήψεις και ταμπού. Είναι στο χέρι σας, ωστόσο, να αξιοποιήσετε την εμπειρία σας για να αποφύγετε λάθη που σας κόστισαν κατά τις προηγούμενες περιόδους της ζωής σας. Προσοχή στις σπατάλες, ειδικά σ’ εκείνες στις οποίες σας σπρώχνουν οι άλλοι. Αντιμετωπίστε πιο συντηρητικά τα οικονομικά σας, γιατί οι παγίδες γύρω σας είναι πολλές και οι αντιστάσεις σας μειωμένες.

Παρθενος Η ευκαιρία που ψάχνατε για να ανανεώσετε μια σχέση ζωής παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια σας και θα είστε τρελοί αν δεν την εκμεταλλευτείτε στο έπακρο. Σημαντικό, Παρθένοι, δεν είναι μόνο να μπορείτε να προχωράτε παρακάτω στα δύσκολα αλλά και να κατορθώνετε να μένετε σταθεροί, όταν η κατάσταση που ζείτε είναι υπερβολικά πολύτιμη για να εγκαταλειφθεί. Μη βιαστείτε να θυσιάσετε έναν δεσμό που σημαίνει για εσάς τα πάντα, εφόσον βλέπετε ότι, παρά τις αντικειμενικές δυσχέρειες, έχετε τα συναισθηματικά και πρακτικά εφόδια να τον διατηρήσετε. Η χημεία σας με τους Αιγόκερους θα σας πάει πολύ μακριά αυτόν τον μήνα, αφού θα σας δώσει την ώθηση που χρειάζεστε για να προωθήσετε επαγγελματικούς και συναισθηματικούς σκοπούς. Εμπιστευτείτε την κρίση τους χωρίς αμφιβολία, γιατί βλέπουν τα πράγματα πιο καθαρά απ’ ό,τι εσείς. Ανοδική η πορεία των οικονομικών σας, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις ορισμένων.

LIFO 76 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Σκορπιος Ο τρόπος με τον οποίο θα φτάσετε στον προορισμό σας δεν έχει τόση σημασία, όση έχει το να φτάσετε σ’ αυτόν έγκαιρα. Το timing θα παίξει πολύ βασικό ρόλο στη ζωή σας αυτόν τον μήνα και καλά θα κάνετε να μην το υποτιμήσετε καθόλου. Στον τομέα των ερωτικών, ο ανταγωνισμός είναι πολύ έντονος, αλλά δεν πρέπει να τον αφήσετε να σας αποθαρρύνει. Εκμεταλλευτείτε το επικοινωνιακό πλεονέκτημα που σας χαρίζει η Αφροδίτη και προσεγγίστε το άτομο που σας ενδιαφέρει ευθέως χωρίς αχρείαστες περιστροφές. Η ειλικρίνεια θα σας γλιτώσει μπόλικο χρόνο και κόπο, ενώ θα σας πάει αρκετά βήματα μπροστά στην όλη προσπάθεια κατάκτησης. Δεν είναι τώρα η ώρα να δημιουργήσετε μύθο γύρω απ’ το όνομά σας για να προστατεύσετε τον εγωισμό σας. Δώστε ιδιαίτερη βάση στα οικονομικά σας γιατί οι χαζές σπατάλες θα σας βγάλουν απ’ το πρόγραμμά σας χωρίς να το αντιληφθείτε.

Τοξοτης

Αιγοκερως

Υδροχοος

Ιχθυς

Οι βιαστικές αποφάσεις είναι ο μεγαλύτερός σας εχθρός αυτόν το μήνα, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τις αποδράσεις σας από τη βάση (για διακοπές ή για δουλειά). Μη βασίσετε τις αποφάσεις σας σε αυθόρμητα συμπεράσματα ούτε σε παραινέσεις ατόμων που δεν έχετε λόγο να εμπιστεύεστε. Ο χρόνος σας είναι πολύτιμος και καλά θα κάνετε να τον περάσετε δίπλα σε άτομα που θα σας βοηθήσουν να τον αξιοποιήσετε σωστά. Οι ισορροπίες στην ερωτική σας σχέση είναι αρκετά ευαίσθητες (χάρη στα παιχνίδια που σας παίζει ο Άρης), επομένως πηγαίνετε (προς το παρόν) με τα νερά του συντρόφου σας, αποφεύγοντας περιττές διενέξεις και εκρήξεις. Τα επαγγελματικά σας παραμένουν σταθερά, πράγμα που σας δίνει τη δυνατότητα να σκεφτείτε προσεκτικά τα επόμενά σας βήματα, χωρίς να ανησυχείτε για ενδεχόμενες αναταράξεις που θα σας βγάλουν εκτός παιχνιδιού.

Οι μέρες που έρχονται είναι οι πλέον κατάλληλες για να επιλύσετε οριστικά και αναίμακτα μια προβληματική κατάσταση που διαμορφώθηκε στον τομέα των ερωτικών σας λόγω της κακής επικοινωνίας. Ο Δίας ενισχύει τα επικοινωνιακά σας εργαλεία καθώς και τη διαίσθησή σας, δίνοντάς σας τη δυνατότητα να μιλήσετε απλά και κατανοητά στα άτομα που πρέπει και να βρείτε τη χρυσή τομή, χωρίς συναισθηματικά ζόρια (για οποιαδήποτε πλευρά). Μην αναβάλλετε κι άλλο ένα ξεκαθάρισμα που έπρεπε να γίνει εδώ και καιρό, γιατί αν δεν προχωρήσετε παρακάτω τώρα, δεν θα σας δοθούν πολλές αντίστοιχες ευκαιρίες στο άμεσο μέλλον. Προσοχή στον επαγγελματικό ανταγωνισμό: παρότι ο Αύγουστος φαίνεται στους περισσότερους ως νεκρός μήνας, η κινητικότητα στα δικά σας επαγγελματικά ζητήματα θα είναι έντονη. Διεκδικήστε άμεσα ή έμμεσα αυτό που θεωρείτε ότι σας αξίζει και μη συμβιβαστείτε με κάτι λιγότερο.

Μην πιέζετε τον εαυτό σας να κάνει πράγματα που δεν θέλει επειδή έτσι σας είπαν ή επειδή νομίζετε ότι έτσι πρέπει. Αυτόν το μήνα, Υδροχόοι, επιτέλους μαθαίνετε να λέτε όχι σε ό,τι σας δυσαρεστεί περισσότερο απ’ ό,τι σας ευχαριστεί και να γυρνάτε την πλάτη στους ανθρώπους που θέλουν να σας βάλουν σε αχρείαστα καλούπια. Ο Άρης σας δίνει την πυγμή που χρειάζεστε για να υπερασπιστείτε τις θέσεις σας, η οποία θα σας οδηγήσει σε ορισμένες αναπόφευκτες ρήξεις με διάφορα άτομα. Σε ό,τι αφορά τα ερωτικά σας, πριν από οποιονδήποτε συμβιβασμό ζυγίστε τα υπέρ και τα κατά και μη χαριστείτε σε κανέναν, ελπίζοντας να βελτιωθούν τα πράγματα μελλοντικά. Τα πάντα παίζονται τώρα και οι αποφάσεις σας πρέπει να ληφθούν με ρεαλιστικά κριτήρια. Ομαλά τα επαγγελματικά σας, με μερικές νέες ευκαιρίες να εμφανίζονται μπροστά σας από το πουθενά.

Μια σχέση που σας ταλαιπώρησε για πολύ καιρό επιτέλους ξεκαθαρίζει και σας βγάζει από την κατάσταση αβεβαιότητας στην οποία βρίσκεστε. Ανεξάρτητα απ’ την έκβαση των ερωτικών σας ειδυλλίων, αυτό το διάστημα χαλαρώνετε αρκετά και βάζετε την καλοπέρασή σας πιο πάνω από τις διάφορες ανησυχίες σας. Σε ό,τι αφορά, πάντως, τον έρωτα, καλά θα κάνετε να δώσετε περισσότερο χρόνο στον εαυτό σας, ώστε να κατασταλάξει σε μια επιλογή που να τον ικανοποιεί απ’ όλες τις απόψεις. Ο Δίας σταθεροποιεί τα επαγγελματικά σας και δημιουργεί νέες προοπτικές σε ένα αντικείμενο που θεωρούσατε ότι σας έδωσε ό,τι είχε να σας δώσει. Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας και ρισκάρετε λίγο παραπάνω απ’ ό,τι συνήθως. Όσοι σκοπεύετε να αποδράσετε, έχετε κατά νου ότι οι ατυχείς συναντήσεις ενδέχεται να σας φέρουν σε δύσκολη θέση, αλλά δεν θα σας επηρεάσουν σε βάθος. Φερθείτε ψύχραιμα και μη δώσετε στους αντιπάλους αυτό που θέλουν.

LIFO 77 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Φωτό: Freddie F.