Τεύχος 651

16.7.2020

ολα για την αθηνα! δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

FREE PRESS

Η ΝΤΙΒΑ ΤΟΥ ΛΥΡΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΑΝΙΤΑ ΡΑΤΣΒΕΛΙΣΒΊΛΙ ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΟΡΑ

Η «ΑΠΟΔΡΑΣΗ» ΤΟΥ Ν.Ο.Ε.

υπη στην έντ έκδοση cus Bari Πηγή: Fo 2020

to soundtrack του καλοκαιριου

Η NALYSSA GREEN, Η SUGAHSPANK! ΚΑΙ Η LOU IS ΤΡΑΓΟΥΔΟΎΝ COHEN ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΌΠΟΛΗ

2 lifo – 16.7.20

7 ΣΤΗΛΕΣ Εκτεθειμένος για άλλη μια φορά ο Ταγίπ Ερντογάν από τη βασιλικη σιουτη

Διαδήλωση, δρόμοι και δημοκρατία από ton τον νικόλα σεβαστάκη

Ελληνικές ιδιαιτερότητες που σώζουν και σκοτώνουν

index

από τον βασίλη βαμβακα

Για τα πανηγύρια από τον δημητρη πολιτακη

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22, 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδοτης

Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικός διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ commercial director Πηνελόπη Μουλά διευθυντής lifo.gr Θανάσης Χαραμής διευθυντής mikropragmata.lifo.gr Άρης Δημοκίδης διευθυντής εντυπης εκδοσης Τάσος Μπρεκουλάκης σύμβουλος σχεδιασμού Γιάννης Καρλόπουλος αrt director Χρήστος Τζοβάρας –––––– εμπορ ικ ο τμημα advertising director Γιώτα Αθανασοπούλου digital advertising director Ρένα Κροκίδα

12

16

18

direct sales director Κώστας Μαντάς

ΣΤΑ ΑΔΥΤΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

A TRIBUTE TO LEONARD COHEN

ΑΝΊΤΑ ΡΑΤΣΒΕΛΙΣΒΊΛΙ: ΑΠΌ ΤΗ ΜΕΤΡΟΠΌΛΙΤΑΝ ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΉ ΑΓΟΡΆ

direct sales Γιώργος Λυκουργιώτης, Κωνσταντίνα Τριανταφύλλου senior digital campaign manager Ελένη Γκοβάτσου digital campaign manager Αγγελική Λάζου client service coordinator Ξένια Στασινοπούλου (xenia@lifo.gr) –––––– ψηφιακή ανάπτυξη/προγραμματισμός lifo.gr Άγγελος Παπαστεργίου, Σπύρος Γκατζούνας –––––– σ υνταξη αρχισυνταξία Αλέξανδρος Διακοσάββας συντακτικη ομαδα Θοδωρής Αντωνόπουλος, Λουίζα Αρκουμανέα (Θέατρο), Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος (Σινεμά), Τάσος Μελεμενίδης (Σινεμά), Γιάννης Κωνσταντινίδης (Εικαστικά), Τίνα Μανδηλαρά (Βιβλίο), Νίκη Μηταρέα (Γεύση), Μερόπη Κοκκίνη, Δημήτρης Κυριαζής, Γλυκερία Μπασδέκη, Γιάννης Πανταζόπουλος, Σταυρούλα Παπασπύρου, Γεωργία Παπαστάμου, Μαρία Παππά, Χρήστος Παρίδης, Δημήτρης Πολιτάκης, Νικόλας Σεβαστάκης, Κορίνα Φαρμακόρη, Λένα Φουτσιτζή newsroom Πάνος Σάκκας (Αρχισυνταξία) Φιλιώ Ράγκου, Κατερίνα Αγριμανάκη, Ρούλα Βλασσοπούλου, Αναστασία Γαλάνη, Διονύσης Νοταράκης, Μαρία Νικολαΐδου –––––– φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης, Πάρις Ταβιτιάν, Freddie f., Αναστασία Βουτυροπούλου, Γιώργος Αδάμος ατελιέ αssistant art director Βανέσσα Φερλέ διαμόρφωση ψηφιακής εκδοσης Νινέττα Γιακιντζή, Μαρούσα Θωμά

24

31

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου, Μπέτυ Σπανοπούλου –––––– λογιστηριο οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος

Ο Ν.Ο.Ε. ΕΙΝΑΙ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

week

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

λογιστήριο Άλκηστις Γκούμα, Βασίλης Κοτρωνάκης διανομή Άκης Ιωάννου γραμματεία Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– κωδικος εντυπου 7639

παρακαλουμε

ανακυκλωστε 16.7.20 – lifo

3

Feedback

ΑΠΟΣΤΟΛΉ ΣΤΗΝ ΑΓΊΑ ΣΟΦΊΑ

Οι πανηγυρισμοί, η σχεδόν ομόφωνη αποδοχή, η σιωπή των κεμαλιστών, το μέλλον

ΜΟΥΣΙΚΗ

Gypsyton Ο M. Hulot παρουσίασε τη μουσική υποκουλτούρα των Ελλήνων Tσιγγάνων στο ΤikΤοk.

ΑΘΗΝΑ

Στις μπασκέτες της γειτονιάς Ο Γιώργος Ψωμιάδης βρέθηκε σε ένα γηπεδάκι της Νέας Ιωνίας, εκεί όπου μια παρέα διαφορετικών ηλικιών στήνει εδώ και χρόνια τα δικά της ματσάκια.

4 lifo – 16.7.20

Η εικόνα και χτες το σούρουπο στη μεγάλη πλατεία που ενώνει την Αγία Σοφία με το Μπλε Τζαμί στο Sultanahmet θύμιζε το Γούντστοκ του ισλαμικού κόσμου. Τα πάντα γίνονταν χωρίς κανόνα, αυθόρμητα, αλλά με πολλή χαρά απ' όλους όσοι είχαν προσέλθει, μόλις προσέρχονταν εκείνη την ώρα ή αποχωρούσαν, μόνοι ή με παρέα. Οικογένειες ξαπλωμένες ανάμεσα στα λουλούδια, με βγαλμένα τα παπούτσια, έκαναν για ώρα χαλαρά πικνίκ πάνω στο γκαζόν μαζί με τα παιδιά τους, ηλικιωμένα ζευγάρια κάθονταν στωικά στα παγκάκια και χάζευαν τα διαρκή πέρα-δώθε του κόσμου, άλλοι στέκονταν και φωτογράφιζαν την Αγία Σοφία ξανά και ξανά ή τραβούσαν selfies μπροστά της. Πολλά ήταν και τα πηγαδάκια όσων συζητούσαν χειρονομώντας. Ο κύριος Μοχάμεντ, που έχει έρθει με τους δυο γιους του, οι οποίοι προσπαθούν να κάνουν τον μεταφραστή σε κάκιστα αγγλικά, μιλάει για ένα δίκαιο όνειρο ζωής που χάρη στον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν γίνεται πραγματικότητα. Σκοπεύει να ξανάρθει στην Αγία Σοφία τις επόμενες μέρες, συγκεκριμένα στις 24 – ήδη πολλοί αναρωτιούνται ποιους θα περιλάβει η κυβέρνηση στη λίστα των προσκεκλημένων την πρώτη μέρα επίσημης λειτουργίας της Αγίας Σοφίας ως τεμένους. «Θα σταλεί πρόσκληση στον ηγέτη της αντιπολίτευσης Κιλιντζάρογλου; Αυτός θα τη δεχτεί, την ώρα που ο Ερντογάν στην ομιλία του σχεδόν κατηγόρησε τον Ατατούρκ για προδοσία;» αναρωτιούνται. Η Μουγκέ, με τη γαλάζια μαντίλα, ξέρει αγγλικά και μου εξηγεί ότι όλη η τουρκική κοινωνία σήμερα είναι ευτυχής, γιατί «η Αγία Σοφία θα γίνει η νέα Μέκκα».

ti δ ι α β α σ α με αυ τη την εβ δομ α δ α σ το

«Μαζευόμαστε σχεδόν κάθε μέρα κατά τις επτά, πριν αρχίσει να πέφτει ο ήλιος» λέει ο Χρήστος, από τους μεγαλύτερους της παρέας. Γι’ αυτόν το μπάσκετ στη γειτονιά είναι ένας τρόπος να ξεφύγει από τα πάντα. «Όσο και να παίξεις, εκείνη τη στιγμή είσαι σε μια πνευματική φούσκα, ξεχνάς ό,τι σε απασχολεί. Αν έχεις γυρίσει λίγο πριν από τη δουλειά και έρθεις εδώ, απομονώνεσαι από τα προβλήματα της ημέρας γιατί συναντάς άλλους ανθρώπους, παιδιά από άλλους κοινωνικούς και επαγγελματικούς χώρους. Τους γνωρίζεις, μπορεί να μιλήσεις και μία ώρα μαζί τους για να παίξεις ένα μονάκι και σου φαίνονται πολύ ενδιαφέροντες. Στην πραγματικότητα, έρχεστε κοντά. Nιώθεις ότι έχεις ανακαλύψει πράγματα γι’ αυτούς, σου έχουν ανοιχτεί. Μπορεί να μην τους ξαναδείς ποτέ, αλλά τους θυμάσαι».

Δεκάδες φωτεινές οθόνες κινητών τηλεφώνων είναι στραμμένες ταυτόχρονα πάνω στην Αγία Σοφία. Άνδρες όλων των ηλικιών, κάποιοι –ελάχιστοι όμως– με μάσκες, δεν κρύβουν τον ενθουσιασμό τους. Κάνουν την κίνηση rabia, με τα τέσσερα δάχτυλα ανοιχτά και τον αντίχειρα κλεισμένο, που μετά την Αραβική Άνοιξη σημαίνει «ελευθερία». «Ελευθερία από ποιους;» ρωτάω. «Από τους άπιστους» μου λέει ενοχλημένος στα τουρκικά ένας νεαρός που δίνει συνέντευξη σε Τούρκο δημοσιογράφο. Είναι η πρώτη μέρα (προχτές) που απαγορεύτηκε η είσοδος στην Αγία Σοφία, προκειμένου να ξεκινήσουν οι εργασίες που απαιτούνται ώστε στις 24 του μήνα να λειτουργήσει ως τζαμί για το ισλαμικό namaz. Το πλήθος περιμένει τη φωνή του ιμάμη. Αίφνης ξεχύνεται στεντόρεια από τα μεγάφωνα του χαρακτηρισμένου από την UNESCO Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Εγχώρια και ξένα κανάλια με βαριά μακιγιαρισμένες δημοσιογράφους έχουν στημένες τις κάμερές τους και καταγράφουν την έντονη κινητικότητα, παίρνοντας συνεντεύξεις από ενθουσιασμένους με το νέο καθεστώς του ναού-μουσείου άνδρες, που δηλώνουν πως σκοπεύουν να βρίσκονται στο ίδιο μέρος κάθε μέρα.

Γεγονός είναι ότι οι μόνοι απ’ όλο το τουρκικό πολιτικό φάσμα που έχουν αντιδράσει μέχρι στιγμής στη μετατροπή του ναού-μουσείου σε τέμενος είναι το φιλοκουρδικό HDP και το αριστερό Sol Parti, με μόλις 0,1%. Με καθυστέρηση τριών ημερών και ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο μειλίχιος δήμαρχος της Πόλης, ο οποίος μίλησε στην αντιπολιτευτική «Cumhuriyet» για την Αγία Σοφία, αποφεύγοντας τη ρήξη με την τουρκική κυβέρνηση. «Στο μυαλό μου και στη συνείδησή μου είναι τζαμί από το 1453» είπε προς αποφυγή παρεξηγήσεων, απευθυνόμενος κυρίως προς το πολιτικό ακροατήριο των κεμαλιστών, προσθέτοντας: «Πάντα γίνονταν μουσουλμανικές προσευχές και namaz, οπότε αυτή η εβδομάδα δεν είναι η πρώτη. Αν αυτή η απόφαση φέρει πνευματικό και υλικό πλούτο στη χώρα και βοηθήσει τα εκατομμύρια ανέργων (...), θα είμαι μαζί της. Το έθνος μας διαθέτει κοινή λογική και θα την κρίνει».

page

της ιωαννας κλεφτογιαννη

gr

Το πρώτο πράγμα που προσέχεις όταν μπεις στο ΤikΤok και αρχίσεις να χαζεύεις τα βίντεο με challenges και τις σάχλες των πιτσιρικάδων όλου του κόσμου είναι ότι, συν τοις άλλοις, είναι η «παιδική χαρά» των νεαρών Τσιγγάνων. Το ΤikΤok ήταν από την πρώτη στιγμή το πιο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης των Τσιγγάνων, αλλά ειδικά την περίοδο της καραντίνας έφτασε στο peak του και τα σύντομα βίντεο από μαχαλάδες όλης της Ελλάδας με στιγμιότυπα από αρραβώνες, οικογενειακά γλέντια αλλά και μοναδικά challenges με τραγούδια που ορίζουν τη δική τους ποπ –και δεν θα ακούσεις πουθενά αλλού– ήταν ό,τι πιο ενδιαφέρον υπήρχε εκεί μέσα. Ακόμα είναι, αλλά είναι πλέον πολύ λιγότερα, τουλάχιστον αυτό φαίνεται στο δικό μου timeline.

ακουαρέλες του Photoharrie από τη «σπιτική» έκθεση στο σπίτιγκαλερί του Δημήτρη Ξανθούλη

Ψηφοφόροι διαφορετικών κομμάτων, καθηγητές, δημοσιογράφοι και διπλωμάτες μεταφέρουν το κλίμα που επικρατεί στην Κωνσταντινούπολη μετά την απόφαση του Ερντογάν που σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την Τουρκία.

Ο πολυπράγμων εικαστικός, φωτογράφος, DJ, συλλέκτης και ξεναγός σε gay tours στην Αθήνα μίλησε στη Μερόπη Κοκκίνη για τις αναρίθμητες επιρροές του.

1

2

3

PODCAST Μια influencer του Ιnstagram αποκαλύπτει το χαμαλίκι και τα ψέματα των «δημιουργών περιεχομένου» Η Άννα Κόκορη μιλά στο στούντιο της LiFO με μια influencer που δεν διστάζει να απαριθμήσει τις μικρές και μεγάλες απάτες που κάνει το σινάφι της για να κατασκευάσει κούφια δημοφιλία και να δελεάσει τις εταιρείες. «Όλη μέρα κοπέλες στέλνουν μηνύματα σε εταιρείες και λένε “δεν θέλω ούτε αμοιβή, ούτε λεφτά, ούτε προϊόν, απλά θέλω να φανώ στο προφίλ σας”. Πόσες ανασφάλειες μπορεί να έχουν κοπέλες πανέμορφες για να παρακαλάνε να τις δείξουν; Ρωτάει η μία την άλλη συνέχεια: “Τι έκανες, πώς έκλεισες συνεργασία με την τάδε εταιρεία;”. Ποιος θα ζούσε την τέλεια ζωή και, αντί να την απολαμβάνει, θα ανέβαζε συνεχώς stories; Γενικά, είναι ένας άλλος κόσμος. Είναι μια ψεύτικη ζωή, δεν υπάρχει κανένας σκοπός. Τα λεφτά είναι πολύ λίγα. Κουράζονται να βγάζουν τόσo πολλές φωτογραφίες και τα hashtags είναι μονόδρομος. Αν δεν έχω συνεργασίες, ας έχω hashtags, μήπως αποκτήσω. Όλα για ένα like γίνονται, για ένα follow και για ένα μήνυμα από μια εταιρεία».

4

5

16.7.20 – lifo

5

Όλη η Ελλάδα διαβάζει LiFO

8.357.000 UNIQUE VISITORS στην ψηφιακή έκδοση ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2020

Reuters:

Το LiFO.gr στη λίστα με τα κορυφαία ενημερωτικά sites στην Ελλάδα για το 2020

αναγνωσιμοτητα

LiFO 136,6 ATHENS VOICE

125,6

στοιχεια focus bari 2020

πη έντυ στην οση έκδ Bari us : Foc Πηγή

Στην κορυφή, αλλά με ποιότητα

6 lifo – 16.7.20

1 6 - 22 ι ουλ ιου 2 0 2 0 , τευχοσ 65 1

talk town Εκτεθειμένος για άλλη μια φορά ο Ταγίπ Ερντογάν Ο Τούρκος Πρόεδρος, από μετριοπαθής ισλαμιστής, έχει εξελιχθεί σε έναν ακραία αυταρχικό και μισαλλόδοξο ηγέτη, σε έναν διεθνή ταραξία που δεν σέβεται ούτε τα ανθρώπινα δικαιώματα ούτε τις μειονότητες.

απ ό τh βασιλ ικ η σιουτη

• Διαδήλωση, δρόμοι και δημοκρατία • Ελληνικές ιδιαιτερότητες που σώζουν και σκοτώνουν • Για τα πανηγύρια

Η μετατροπή του βυζαντινού χριστιανικού ναού της Αγίας Σοφίας σε ισλαμικό τέμενος, από μουσείο που ήταν τα τελευταία πολλά χρόνια, εκθέτει στη δημόσια κοινή γνώμη ακόμα περισσότερο τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, καθώς αποκαλύπτει τη μισαλλοδοξία του, την έλλειψη κάθε σεβασμού προς τον δυτικό πολιτισμό και το πώς αντιλαμβάνεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες. Η κατάσταση στις τουρκικές φυλακές, βέβαια, όπου βρίσκονται χιλιάδες ακτιβιστές, πολιτικοί αντίπαλοι, δημοσιογράφοι, δικηγόροι, Κούρδοι και αγωνιστές, αποδεικνύει το ίδιο πράγμα, αλλά, λόγω του ότι ο ίδιος ελέγχει σχεδόν ολοκληρωτικά τα ΜΜΕ, αυτή η εικόνα δεν βγαίνει ιδιαιτέρως προς τα έξω. Αντιθέτως, η βεβήλωση ενός παγκόσμιου ιστορικού και πολιτιστικού συμβόλου της χριστιανικής Δύσης τον εκθέτει στη δημόσια κοινή γνώμη και αναδεικνύει την ολοένα και μεγαλύτερη ταύτισή του με τους φανατικούς ισλαμιστές. Αυτή είναι η δεύτερη φορά φέτος που πέφτει η μάσκα του Ταγίπ Ερντογάν, κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη υπόθεση τη συμμαχία μαζί του για τις δυτικές-χριστιανικές ηγεσίες που τον υπερασπίζονται, από τον Ντόναλντ Τραμπ μέχρι την Άνγκελα Μέρκελ, για τους δικούς του

16.7.20 – lifo

7

talk

ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ

town λόγους ο καθένας. (Να θυμηθούμε ότι ο Τραμπ φωτογραφιζόταν πριν από λίγο καιρό με το Ευαγγέλιο και ότι η Μέρκελ ηγείται των Χριστιανοδημοκρατών, που πηγαίνουν για εκκλησιασμό κάθε φορά που έχουν συνέδριο.) προηγούμενη φορά που εξετέθη και αποκαλύφθηκε στην κοινή γνώμη ήταν στο φιάσκο (για εκείνον) του Έβρου, όταν πριν από μερικούς μήνες εργαλειοποίησε δυστυχισμένους πρόσφυγες και μετανάστες σε μια επιχείρηση που οργάνωσε με την τουρκική στρατοχωροφυλακή, την ΜΙΤ και την ακροδεξιά εθνικιστική οργάνωση των Γκρίζων Λύκων, προκειμένου να ρίξει τα ελληνικά-ευρωπαϊκά σύνορα και να εκβιάσει τους Ευρωπαίους. Προφανής είναι και η παραβίαση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη από την Τουρκία, αλλά η διεθνής κοινότητα εδώ κάνει τα στραβά μάτια και περιορίζεται σε ψιθυριστές παρακλήσεις να μην προκαλεί. Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει αποχαιρετήσει προ πολλού το προφίλ του μετριοπαθούς ισλαμιστή ηγέτη που καλλιεργούσε στην αρχή της πολιτικής του καριέρας, κερδίζοντας τη συμπάθεια των δυτικών πολιτικών ηγεσιών, ακόμα και στην Ελλάδα, όπου είχε εκδηλωθεί και με διάφορα cult events, όπως η περιβόητη κουμπαριά με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή. Το τελευταίο διάστημα καθιστά όλο και πιο σαφές ότι βλέπει τον εαυτό του ως επίδοξο αρχηγό όλων των ισλαμιστών, και όσο απομακρύνεται από τη Δύση, τόσο περισσότερο προσεγγίζει το ακραίο Ισλάμ. Ήδη στην Τουρκία συνεργάζεται με τους φανατικούς εθνικιστές-ισλαμιστές Γκρίζους Λύκους, στη Συρία στηρίζει και χρησιμοποιεί τους τζιχαντιστές, κάποιους από τους οποίους στέλνει τώρα ως μισθοφόρους στη Λιβύη για να στηρίξει τον εκλεκτό του Αλ Σαράτζ, με τον οποίον υπέγραψε το παράνομο Τουρκολιβυκό Σύμφωνο που θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ερντογάν, από μετριοπαθής ισλαμιστής, έχει εξελιχθεί σε έναν ακραία αυταρχικό και μισαλλόδοξο ηγέτη, σε έναν διεθνή ταραξία που δεν σέβεται ούτε τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε τις μειονότητες, ούτε τα μνημεία πολιτισμού, ούτε την εθνική κυριαρχία των γειτονικών κρατών κ.λπ. Η Αγία Σοφία, η οποία είναι ενταγμένη στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, φυσικά δεν είναι ελληνική, ούτε η Ελλάδα είναι ο μοναδικός κληρονόμος της, όπως διατείνονται επαγγελματίες και συγκυριακοί «υπερπατριώτες». Η Αγία Σοφία, γνωστή και ως Αγια-Σοφιά ή Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, μέχρι την Άλωση, το 1453, ήταν χριστιανικός ναός του Βυζαντίου (όχι της Ελλάδας) και για μικρό διάστημα λειτούργησε και ως ρωμαιοκαθολικός ναός. Γι’ αυτό η τόσο έντονη αντίδραση εκ μέρους Ιταλών πολιτικών και καθολικών, από τον Σαλβίνι μέχρι τον Πάπα, για τη μετατροπή της σε τέμενος. Παρά τη διεθνή κατακραυγή, πάντως, οι αντιδράσεις της Ε.Ε., των ΗΠΑ και της Ρωσίας ήταν και παραμένουν χλιαρές. Η Γερμανία, που δίνει τον τόνο στην Ε.Ε., έσπευσε να το περιορίσει ως πολιτιστικό και όχι πολιτικό ζήτημα. Ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης επιχείρησε εξαρχής να υποβαθμίσει πολιτικά το θέμα, υποστηρίζοντας ότι αφορά τα Μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς και δεν είναι ζήτημα διαμάχης μεταξύ κρατών, αποσυνδέοντάς το εντελώς από τις πολιτικές σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας. Βεβαίως, εκτός από την Ελλάδα, έντονα αντέδρασε και η Γαλλία, ενώ σημαντική ήταν και η αντίδραση της Αυστρίας και αρκετών άλλων ευρωπαϊκών χωρών (Λουξεμβούργο, Εσθονία, Σλοβακία και Σουηδία), που δεν συντάχθηκαν με τη γερμανική γραμμή. Ήταν έκπληξη όλο αυτό και τόσο ξαφνική η μεταστροφή του Ερντογάν που ικανοποίησε ένα βασικό αίτημα εθνικιστών και ακραίων ισλαμιστών; Τα γεγονότα λένε πως όχι,

8 lifo – 16.7.20

Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει αποχαιρετήσει προ πολλού το προφίλ του μετριοπαθούς ισλαμιστή ηγέτη που καλλιεργούσε στην αρχή της πολιτικής του καριέρας, κερδίζοντας τη συμπάθεια των δυτικών πολιτικών ηγεσιών, ακόμα και στην Ελλάδα, όπου είχε εκδηλωθεί και με διάφορα cult events, όπως η περιβόητη κουμπαριά με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή.

δεν ήταν. Στην ουσία, το είχε προαναγγείλει αρκετά χρόνια νωρίτερα. Πριν από τέσσερα χρόνια τοποθετήθηκε ιμάμης στην Αγία Σοφία. Έναν χρόνο μετά, ήταν ο ίδιος ο Ερντογάν που διάβασε μια προσευχή εντός του ναού, όπως έγινε και πέρσι, στους εορτασμούς για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, που για κάποιους έχει κι έναν συμβολισμό αλώσεως της Δύσης. Λογικά, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εξωτερικών που παρακολουθούν τα θέματα της Τουρκίας θα έπρεπε να το περιμένουν και να το γνωρίζουν από καιρό. Και παρότι στο συγκεκριμένο θέμα δεν υπήρχαν και πολλά περιθώρια αντίδρασης, φαίνεται ότι το υπουργείο Εξωτερικών πιάστηκε για άλλη μια φορά στον ύπνο μετά το Τουρκολιβυκό Σύμφωνο, που είναι πολύ πιο κρίσιμο για τα εθνικά θέματα. Αυτός είναι άλλωστε και ο μεγάλος φόβος της Ελλάδας, καθώς αναμένεται το επόμενο βήμα του Ερντογάν. Έχει προειδοποιήσει προ πολλού και δεν σταματά να επαναλαμβάνει ότι σε λίγο καιρό θα προχωρήσει σε γεωτρήσεις στις θαλάσσιες περιοχές που ορίζει με το Τουρκολιβυκό Σύμφωνο. Αυτό είναι και το θέμα στο οποίο ξοδεύουν κυρίως το διπλωματικό τους κεφάλαιο αυτή την περίοδο στο υπουργείο Εξωτερικών, καθώς σε περίπτωση που η Τουρκία κάνει πράξη τις απειλές της θα υπάρξει καθαρή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, υποχρεώνοντάς τη να απαντήσει, όπως ορίζουν το Σύνταγμα και οι νόμοι.

Ο

πρωθυπουργός πιέζει τη Γερμανία και την Ε.Ε. (θα το θέσει και στη Σύνοδο Κορυφής) να κόψουν τη φόρα στον Ερντογάν εγκαίρως, αλλά η Γερμανία διστάζει, όπως και η Ισπανία και η Ιταλία. Θα ρισκάρουν το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου ή μιας σύγκρουσης; Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Γερμανία δεν το επιθυμεί καθόλου, καθώς, πέρα απ’ όλα τα άλλα, θα αναδειχτεί και η βασική αδυναμία της Ευρώπης. Γιατί αν παραβιαστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, θα έχουν παραβιαστεί κατά κάποιον τρόπο και αυτά της Ε.Ε. Όσο κι αν επιθυμεί να διατηρήσει χαμηλούς τόνους σε αυτό το θέμα το Μέγαρο Μαξίμου, δεν θα είναι εύκολο να τα καταφέρει. Ήδη αναγνωρίζει ότι ο διάλογος που έγινε απόπειρα να ανοίξει μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου καθίσταται πολύ δύσκολος μετά τον «εξισλαμισμό» της Αγίας Σοφίας. Η Ελλάδα, απευθυνόμενη στους εταίρους της στην Ε.Ε., αναφέρεται στο άρθρο 42 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, το οποίο προβλέπει ότι αν κάποιο κράτος-μέλος δεχτεί επίθεση, τα άλλα κράτη-μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους. Εν προκειμένω, αν η Τουρκία στείλει ερευνητικό σκάφος να κάνει γεώτρηση στην περιοχή μεταξύ Κρήτης και Καστελόριζου στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, παραβιάζοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, τότε η Ελλάδα δικαιούται να ζητήσει τη συνδρομή των Ευρωπαίων εταίρων. Η καγκελάριος Μέρκελ, που δεν θέλει αυτή την εξέλιξη, προσπαθεί να κατευνάσει τον Ταγίπ Ερντογάν, κάτι που γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Ο Ερντογάν δέχεται να κάνει πίσω σε όσα έχει εξαγγείλλει μόνο εάν η Ελλάδα καθίσει να συζητήσει πώς θα μοιραστεί μαζί του το Αιγαίο. Κάποιοι πολιτικοί απ’ όλα τα κόμματα έκαναν μια προσπάθεια, πριν από τα γεγονότα στα ελληνοτουρκικά σύνορα του Έβρου, να τα βρουν οι δύο χώρες. Μετά τον Έβρο, όμως, οι πρωτοβουλίες αυτές εγκαταλείφθηκαν, καθώς θα είχαν σημαντικό πολιτικό κόστος. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ελληνική κοινή γνώμη δεν θέλει υποχωρητική στάση στα ελληνοτουρκικά. Οπότε, και να το σκεφτόταν η ελληνική πολιτική ηγεσία αυτό, θα πρέπει μάλλον να το ξεχάσει, εκτός αν είναι διατεθειμένη να χρεωθεί το πολιτικό κόστος, πράγμα που δεν μπορεί να αποκλειστεί εκ των προτέρων.

16.7.20 – lifo

9

talk town

α π ό τον ν ικόλα σ εβα σ τά κη

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ

Διαδήλωση, δρόμοι και δημοκρατία

Ένα κείμενο για τις διαδηλώσεις με αφορμή το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε.

ιαδήλωση, demonstration, manifestation («μανίφ», όπως την που δεν ήθελε καν να προσέξει τι λένε «αυτοί» αλλά να πάει στη δουλειά του, αποκαλούν οι Γάλλοι, που τα ψιλοκόβουν όλα). Μια εμπειρία αποδεσμευμένο από την ταλαιπωρία. Αυτό που μερικοί ονομάζουν συντηόπου ένα μέρος των πολιτών επιδιώκει να γίνει ορατό, να φαρητική στροφή του κόσμου ήταν συχνά η δική τους αδυναμία επικοινωνίας νερωθεί· συνήθως, όχι όμως πάντα, «απέναντι» στην εξουσία ή με τις αγωνίες όσων δεν είχαν ως τρόπο ζωής την πορεία και τη διαδήλωση. σε επιμέρους πλευρές της. Υπάρχουν, φυσικά, και διαδηλώσεις Οι πολίτες καταλάβαιναν και η κουλτούρα των διαδηλωτών τούς αγνοούσε συμπαράστασης στο κράτος, στην κυβέρνηση της χώρας, συλή τους λογάριαζε ως αμέτοχους ιδιώτες και ηλίθιους νοικοκυραίους. λαλητήρια που δεν είναι αντιπολιτευτικά. Είναι όμως εξαιρέσεις. Η διαδήλωΔεν ήρθαν, έτσι, ο Χρυσοχοΐδης ή ο Μητσοτάκης να περιορίσουν, ση είναι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η υπογράμμιση μιας παρουσίας, η υπερ-ρυθμίζοντας, τις διαδηλώσεις και τις πορείες: έρχεται το κράτος, αφού υπογραφή των «μαζών» στον δημόσιο χώρο. όμως πρώτα η σκηνή των κινημάτων και των διαμαρτυριών στη χώρα είχε Χωρίς αμφιβολία, η ορατότητα των πολιτών και η ίδια η πόλη, ιδίως το γίνει μια ρουτίνα δίχως ίχνος αυθορμητισμού. Οι νομικές μου γνώσεις είναι κέντρο, έχουν σχέση με τη νεότερη δημοκρατία, με τη σκέψη αλλά και την αδύναμες, αλλά έχω πειστεί πως η αρχική εκδοχή του νομοσχεδίου είχε προπρακτική της δημοκρατίας, όπως αυτή εκτυλίχθηκε σε άπειρες ιστορίες διβλήματα. Γι’ αυτό και ήταν γόνιμες οι νομικές και πολιτικές αποσαφηνίσεις εκδίκησης, σωματικής συμμετοχής, ανταλλαγής λόγων και συναισθημάκαι διορθώσεις στη συνέχεια. Νομίζω, όμως, πως η αριστερά, σε αντίθεση με των. Όμως η διαδήλωση, η δημόσια συνάθροιση, δεν συνδέεται μόνο με το ΚΙΝ.ΑΛ., δεν ενδιαφέρθηκε για τη διόρθωση σημείων και για τη θεσμική τη δημοκρατία και ακόμα λιγότερο με τη θεσμική, κοινοβουλευτική εκδοχή λεπτολογία. Για έναν κόσμο η διαδήλωση ήταν και είναι θέμα ταυτότητας της. Ο δρόμος (και αυτό δείχνουν να το ξεχνούν οι άκριτοι υπερασπιστές και τρόπου ζωής. Δεν τη βλέπουν ως «εργαλείο» πολιτικής, αλλά, σε μεγάλο του) είναι «πολύσημος»: μπορεί να είναι και φιλοφασιστικός, μηδενιστικός, βαθμό, ως συναίσθημα που ανατροφοδοτείται από τον χρόνο, το βίωμα και ακραία εθνικιστικός ή οτιδήποτε άλλο. Μπορεί να φιλοξενεί τις πιο στενές τις μνήμες. επαγγελματικές αγωνίες και παγκόσμια οράματα, την αγωνία επιβίωσης μιας ομάδας απολυμένων και την αλληλεγγύη σε μακρινές υποθέσεις και αγώνες. αι αυτό είναι, φυσικά, κομμάτι της δημοκρατικής εμπειρίας. Ξεκινάμε, πάντως, από ένα πρώτο σημείο που λέει ότι οι δημόσιες συναΌμως από δω φαίνεται να ξεκινάει και ένα πρόβλημα που καθροίσεις, τα διεκδικητικά διαβήματα και οι διαμαρτυρίες έχουν θέση στις ταλήγει πλέον σε μια παράλογη και αυταρχική ιδέα ότι η διαδήδημοκρατίες ως κομμάτια δημόσιας εμπειρίας. Και ακόμα και η αποτυχημέλωση, η πορεία, και μάλιστα στη συγκρουσιακή τους εκδοχή, νη, η κάπως άβολη για τους διοργανωτές της μικροστιγμή μιας διαμαρτυρίας είναι η (μοναδική) ουσία της δημοκρατίας και της δημοκρατιπου δεν έπεισε, τα πέντε-έξι πρόσωπα με ένα πανό, ακόμα και οι ελάχιστοι, κής πολιτικής. Τα άλλα έννομα αγαθά, η υπόλοιπη λειτουργία έχουν σημασία στη δημοκρατία. Έχουν, φυσικά, απείρως μεγαλύτερη σπουτης πόλης και των δραστηριοτήτων της, αντιμετωπίζονται με κάποια δόση δαιότητα στις αυταρχικές κοινωνίες της απαγορευμένης αντιπολίτευσης: περιφρόνησης. Προφανώς, από τον αντιεξουσιαστικό χώρο δεν μπορεί κανείς οι «Υπέροχοι Οκτώ» Σοβιετικοί πολίτες που βγήκαν στην Κόκκινη Πλατεία να έχει άλλες απαιτήσεις: η εξημέρωση των διαδηλώσεων ή η προσυνεννόηση στις 25 Αυγούστου του 1968 για να υψώσουν φωνή διαμαρτυρίας κατά της με το κράτος και την αστυνομία μοιάζουν με ψυχική και πολιτική ακύρωση, χώρας τους για την καταστολή της Άνοιξης της Πράγας (για να συλληφθούν με «άδειασμα» που πολύ δύσκολα μπορούν να το αποδεχτούν όσοι δεν ανασε ελάχιστα λεπτά) ήταν ελάχιστοι, αλλά αυτό που δήλωνε η πράξη τους είχε γνωρίζουν το πολιτικό σύστημα και το Σύνταγμα. πολύ μεγάλο εκτόπισμα και ηθικό βάρος. Όμως οι άλλοι –η θεσμική αριστερά, τα συνδικάτα κ.λπ.– δεν μπορεί να Τώρα, όμως, βρισκόμαστε πολλές δεκαετίες μέσα στην ελληαντιδρούν σαν να είναι εξωσυστημικές δυνάμεις που κάνουν νική δημοκρατική καθημερινότητα. Οι πολίτες, οι ιδέες, οι οργααδιάκοπο αντιδικτατορικό αγώνα. Και αυτό που πείθει λιγότερο Για έναν κόσμο νώσεις, τα αιτήματα, διαθέτουν πολύ μεγάλη ποικιλία μέσων για είναι η αναφορά τους στην κατάργηση του κοινωνικού αυθορνα γνωστοποιήσουν τις θέσεις τους. Οι δρόμοι της ορατότητας μητισμού, όταν οι ίδιοι αυτοί χώροι έχουν δημιουργήσει μια παη διαδήλωση δεν είναι μόνο η άσφαλτος αλλά και τα έντυπα, οι εκδηλώσεις, οι ράδοση ράθυμης και γραφικής ρουτίνας που επαναλαμβάνεται ήταν και είναι συναντήσεις κάθε λογής –με την εξαίρεση των δυσκολιών αυτή τόσο συχνά, ώστε όλο και περισσότεροι πολίτες να αμφιβάλλουν την περίοδο του κορωνοϊού– που συνδυάζουν την ενσώματη με για το πολιτικό της νόημα. θέμα ταυτότητην εξ αποστάσεως δράση. Και οι θέσεις, οι γνώμες, οι αντιποΚαι εδώ μπορεί να πει κανείς πως βρίσκεται η ειρωνεία της στιγτας και τρόπου λιτεύσεις –ακόμα και οι πιο ριζοσπαστικές– είναι ορατές. Όλοι, μής: όλες οι κοινωνίες που αντιμετωπίζουν σοβαρά κοινωνικά ζωής. Δεν τη ας πούμε, μάθαμε την προηγούμενη περίοδο τη συλλογιστική και πολιτικά προβλήματα γνωρίζουν διαδηλώσεις. Προφανώς, ομάδων που θεώρησαν την κρίση του Covid-19 ένα «σχέδιο» ή μια με διαφορετικούς θεσμικούς και διοικητικούς όρους, με διαφοβλέπουν ως ευκαιρία ώστε το παγκόσμιο κράτος και το κεφάλαιο να προωθήρετικά πολιτικά και αστυνομικά μέτρα. Αν μέσα στον χώρο της «εργαλείο» σουν νέες διαιρέσεις στην εργασία, την καταστολή και τον «έλεγχο κεντροδεξιάς και των συντηρητικών βλέπει κανείς την αυταπάπολιτικής αλλά, τη μιας δημοκρατίας εξ ολοκλήρου θεσμικής και «γραφειακής», της ζωής». Τι προσθέτει, φανερώνοντάς το, μια διαδήλωση στη γνωστή διαδρομή του κέντρου της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης μιας δημοκρατίας δίχως τον «δρόμο», αυτό δεν δικαιολογεί, από σε μεγάλο και με τις συνηθισμένες (και αναμενόμενες) «συγκρούσεις ΜΑΤ την άλλη, τη μεταφυσική αποθέωση της διαδήλωσης. Αν κάποιοι βαθμό, ως και αναρχικών;». Με ποιον τρόπο υπηρετεί την ορατότητα λόγων βλέπουν στην κουλτούρα των διαδηλώσεων μόνο αναχρονιστισυναίσθημα και αιτημάτων μια τελείως προβλέψιμη αναταραχή, κάτι που έχει κές και βίαιες πλευρές (και κάνουν μεγάλο λάθος), η υπερβολική γίνει ήδη «θεσμός», ακόμα κι αν πολλοί που συμμετέχουν απορκαι γεμάτη ρητορικές ακρότητες αντίδραση για το νομοσχέδιο που ανατροφορίπτουν τη θεσμικότητα; αποκαλύπτει κάτι άλλο: ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας και της ποδοτείται από Εδώ και δεκαετίες η ποσότητα των διαδηλώσεων και των πολιτικής πιστεύει απλώς πως οι δικές του διαδηλώσεις και πορείες ρειών στη χώρα έχει δημιουργήσει κάτι που τώρα φαίνεται να γυείναι η ψυχή της δημοκρατίας. τον χρόνο, το ρίζει μπούμερανγκ. Μεγάλο μέρος τους είχε γίνει προδιαγεγραμΓια άλλη μια φορά υπάρχει ένα χάσμα στο πώς διαβάζουμε τη βίωμα και τις μένες ασκήσεις ρουτίνας και επιβεβαίωσης ταυτοτήτων. Όσοι δημοκρατία και τα αγαθά της σύγχρονης ζωής: όποιος πιστεύει μνήμες. αποθεώνουν σε θεωρητικά κείμενα το πνεύμα της διαδήλωσης πως η «κοινωνικοοικονομική ζωή» είναι απλώς μια αλλοτριωμένη, ως ριζοσπαστικό την είχαν μεταβάλει σε μπανάλ διάβημα: κάτι καπιταλιστική ρουτίνα, δεν υπάρχει περίπτωση να αισθανθεί την τόσο συνηθισμένο, που αποτύγχανε (κατά κανόνα) στον σκοπό ανάγκη να τη σεβαστεί. Δεν θα το καταλάβει καν ως απαίτηση του, αν φυσικά ο σκοπός ήταν να διατρανωθεί και να αποσαφηνιστούν τα για να ρυθμίσει τη συλλογική του δράση. Όποιος, από την άλλη, δεν βλέπει σημεία μιας αντίθεσης, οι λόγοι μιας σύγκρουσης. Γιατί όλο και περισσότερο χώρο στην πόλη για τη διαδήλωση και τις πορείες, και πάλι δεν θα μπει στον σχημάτιζε κανείς την εντύπωση πως η διαδήλωση ήταν απλώς το τονωτικό κόπο να κάνει διακρίσεις, να δει κατά περίπτωση. Θα απορρίψει τη σκηνή των μιας αριστερής κοινωνικότητας και μόνο δευτερευόντως τα υπόλοιπα, τα διαδηλώσεων ως οχλοκρατία και αρχαϊσμό. συνδικαλιστικά, τα επαγγελματικά κ.λπ. Το θέμα είναι (και σε αυτό) η ανάγκη να πάμε πέρα από τα σύνδρομα ταυΗ ελληνική μακρά Μεταπολίτευση άφησε εύλογα τις διαδηλώσεις να ανθήτότητας, αναγνωρίζοντας πως η δημοκρατία είναι και το ένα και το άλλο: δεν σουν, αλλά από ένα σημείο και μετά οδηγήθηκαν σε μια πληθωριστική στασιείναι μόνο ένας τρόπος να γίνονται οι άνθρωποι ορατοί στην πολιτεία αλλά μότητα. Τα «επεισόδια» και οι «κλεφτοπόλεμοι» στο τέλος έγιναν απλώς σηκαι η κοινωνική παραγωγή μιας καθημερινότητας πλούσιας σε νοήματα και μάδια αυτής της βαθύτερης αδράνειας. Η ορατότητα των διαδηλωτών ήταν απαιτήσεις. Γι’ αυτό και το κέντρο της πόλης δεν ανήκει στην αναψυχή του πια μόνο για τους ίδιους και την ιστορία τους ή τις αναμνήσεις τους. Οι άλλοι, τουρίστα, στα συμφέροντα του εμπόρου ή στα καλέσματα των οργανώσεων: οι πολλοί, οι περισσότεροι, έγιναν αποξενωμένοι θεατές και έπειτα, όταν το τους περιέχει όλους και τους ξεπερνάει όλους, αναγκάζοντάς τους τελικά να κέντρο αποκλειόταν με το παραμικρό, οι θεατές έγιναν ένα ενοχλημένο κοινό αναγνωρίσουν τις αλήθειες του άλλου.

Κ

10 lifo – 16.7.20

ΚΟΙΝΟΙ ΤΟΠΟΙ

SHORTCUT

Ελληνικές ιδιαιτερότητες που σώζουν και σκοτώνουν

Για τα πανηγύρια Ντόπιοι, απόδημοι, Αθηναίοι, ξένοι, αγκαλιασμένοι σε κατάσταση διονυσιακής μέθεξης. Τα περισσότερα πανηγύρια δεν απευθύνονται στους θηρευτές του αυθεντικού. Σημασία έχει η συνεύρεση με τον υπόλοιπο πληθυσμό του νησιού σε συνθήκες δημοκρατικής «έκστασης».

Οι κοινωνικές ιδιορρυθμίες της Ελλάδας συνέβαλαν σημαντικά στην αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας του κορωνοϊού.

α π ο τ ον βα σ ί λ η βα μ βα κα

O Βασίλης Βαμβακάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο ΑΠΘ.

ίναι γεγονός ότι οι κοινωνικές ιδιορρυθμίες της Ελλάδας συνέβαλαν σημαντικά στην αντιμετώπιση του πρώτου κύματος της πανδημίας του κορωνοϊού. Αν για κάποιους η ελληνική κοινωνία φάνταζε «καθυστερημένη» σε πολλά πεδία πριν από το ξέσπασμα της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, αποδείχτηκε πολύ πιο ανθεκτική από πολλές προηγμένες χώρες του κόσμου. Αυτά που με κοινωνιολογικούς ή οικονομολογικούς όρους συχνά φαντάζουν εμπόδια ανάπτυξης και παρακολουθήματος των διεθνών εξελίξεων φανέρωσαν μια κρυφή επιβιωτική δύναμη. Πρώτα απ’ όλα, η ελληνική οικογένεια, αυτή η σταθερά καθοριστική δομή της ελληνικής κοινωνίας, υπεύθυνη για πολλές από τις δειλές ή στρεβλές ενηλικιώσεις των μελών της, λειτούργησε σωστικά. Το γεγονός ότι τα νεότερα και γηραιότερα μέλη της ελληνικής οικογένειας βρίσκονται σε συχνές επαφές και συναντήσεις αποτέλεσε κρίσιμο παράγοντα στη γρήγορη απόφαση για lockdown των σχολείων και των πανεπιστημίων. Το κλείσιμο του εκπαιδευτικού συστήματος αποτέλεσε το βασικό καμπανάκι κινδύνου που έκανε όλη την ελληνική κοινωνία να κατανοήσει ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα αστείο πρόβλημα αλλά με μια εμπόλεμη συνθήκη σχεδόν. Όμως αυτό αποφασίστηκε από τους επιστήμονες και την κυβέρνηση τάχιστα, εξαιτίας του μεγάλου κινδύνου που διέτρεχαν οι ηλικιωμένοι ως ευάλωτη ομάδα, εάν οι νεότεροι τους μετέφεραν τον ιό. Η ύπαρξη της μικρής ιδιοκτησίας ακινήτων επίσης βοήθησε σημαντικά την τρίτη ηλικία. Το γεγονός ότι στην Ελλάδα ένα πολύ μικρό ποσοστό ηλικιωμένων ζει σε γηροκομεία απέτρεψε τους μαζικούς θανάτους που σημειώθηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου οι ηλικιωμένοι, απομονωμένοι σε μεγάλο βαθμό από τα παιδιά τους, περνάνε τα τελευταία χρόνια της ζωής τους σε τέτοιες δομές. Δομές που αποδείχτηκαν ανεπαρκείς όσον αφορά την αποτροπή της θανατηφόρας επέλασης του κορωνοϊού. Άλλωστε, ο πλούσιος εξοπλισμός του μέσου ελληνικού σπιτιού με εργαλεία τεχνολογίας τόσο για ψυχαγωγικούς όσο και για ενημερωτικούς λόγους ήταν έτοιμος από καιρό να αντιμετωπίσει ένα έκτακτο καθεστώς περιορισμού, όπως αυτό που προέκυψε την περασμένη άνοιξη. Η ελληνική οικογένεια, χάρη στην εξατομικευτική τεχνολογία, μπορεί να είναι μαζί και χώρια, δίχως ο ένας να καταστρατηγεί αναγκαστικά τις επιθυμίες του άλλου κάτω από την ίδια στέγη. Μία ακόμα ιδιαιτερότητα που δείχνει να λειτούργησε μέχρι τώρα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της πανδημίας είναι ότι ο δημόσιος χώρος στην Ελλάδα, λόγω των κλιματικών συνθηκών, είναι κατά κύριο λόγο εξωτερικός. Οι κλειστοί χώροι συνάντησης, που αποτελούν την ιδανική εστία μετάδοσης του ιού, δεν επιλέγονται τους περισσότερους μήνες του χρόνου. Την περίοδο της καραντίνας η επιλογή «6» για τους περισσότερους δεν σήμαινε τόσο ευκαιρία για αθλητισμό αλλά για μια βόλτα, για μια προσεκτική διασταύρωση με γνωστούς και αγνώστους σε ανοιχτούς χώρους (πλατείες, παραλίες, πάρκα κ.λπ.). Το άνοιγμα των καταστημάτων εστίασης επιβεβαίωσε ότι η δυνατότητα για «τραπεζάκια έξω» είναι το βασικό συνώνυμο του ελληνικού δημόσιου χώρου υπό ρύθμιση, που περιόρισε σε έναν βαθμό την άναρχη συνάθροιση σε πεζόδρομους και πλατείες. Αν οι ιδιαιτερότητές μας, από την οικογενειοκρατική λειτουργία των πραγμάτων μέχρι τα «τραπεζάκια έξω», λειτούργησαν ευεργετικά μέχρι τώρα, υπάρχει και μια σειρά από παράγωγες ή παράλληλες ιδιομορφίες που μπορούν να λειτουργήσουν καταστρεπτικά. Η πρώτη και κυριότερη είναι η διευρυμένη πια πεποίθηση ότι την Ελλάδα δεν την άγγιξε ο κορωνοϊός όχι λόγω των επιστημονικών και πολιτικών μέτρων προστασίας που λήφθηκαν έγκαιρα αλλά επειδή υπάρχει μια ειδική ασπίδα που μας προστατεύει, είτε αυτή λέγεται ήλιος, είτε λέγεται θρησκεία, είτε λέγεται μαγκιά. Αποτέλεσμα αυτής της γενικευμένης νοοτροπίας, που ενισχύθηκε από το γεγονός του χαμηλού αριθμού θανάτων, ήταν να τηρούνται όλο και λιγότερο τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης στους κλειστούς δημόσιους χώρους. Η προαιρετική χρήση της μάσκας σε καταστήματα μεταφράστηκε σε αποτροπή χρήσης της. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη όπου υπήρξε υποχρεωτική χρήση (π.χ. μέσα μαζικής μεταφοράς), αλλά με την πάροδο του χρόνου και την επιπεδοποίηση της καμπύλης R0 η χρήση της μάσκας υποχώρησε ακόμη και στους εργαζόμενους. Ακόμη και κυβερνητικοί παράγοντες άρχισαν να κάνουν επικοινωνιακές φιέστες με αλόγιστη συνάθροιση πλήθους. Η λογική της άτρωτης ελληνικής επικράτειας άρχισε να εμπεδώνεται, μέχρι που η εισαγωγή «τουριστικών» κρουσμάτων άρχισε να αντιστρέφει δειλά τη σιγουριά ότι είμαστε εκτός του προβλήματος. Η άλλη μεγάλη ελληνική ιδιομορφία που φαντάζει ο τέλειος σύμμαχος του δεύτερου πανδημικού κύματος είναι οι πρακτικές διασκέδασης. Πρώτα η μαζική συνάθροιση στα «ορθάδικα» μπαρ, μετέπειτα η λογική του παραδοσιακού πανηγυριού, πρακτικές που εξ ορισμού καταργούν τους κανόνες αποστασιοποίησης μέσα από τη χορευτική «κατάνυξη» των παρευρισκομένων. Η λογική του ξέφρενου γλεντιού που έχει κυριαρχήσει τις τελευταίες δεκαετίες, που συνεπάγεται το λίκνισμα σώμα με σώμα, δεν φαίνεται να υποχωρεί μπροστά στον υπαρκτό κίνδυνο μαζικής μετάδοσης του ιού. Σαν να μην υπάρχει διασκέδαση χωρίς αυτήν τη συνήθεια ή σαν αυτή η συνήθεια να μην μπορεί να περιμένει για έναν χρόνο, δίνοντας τη θέση της σε πιο ήπιες και «ξενέρωτες» συνευρέσεις. Τα μηνύματα που έρχονται απ’ όλους τους υπεύθυνους φορείς και τους αριθμούς λένε ότι με τον κορωνοϊό δεν έχει τελειώσει κανείς. Ακόμη και αυτές οι χώρες που πήγαν καλά στην πρώτη φάση. Τα Βαλκάνια δεν είναι κάποιος ξεχασμένος κοινωνικός παράδεισος, μακριά από τις ορέξεις της πανδημίας. Οι ιδιαιτερότητές μας μπορούν να εξελιχθούν σε πλεονεκτήματα μόνο εφόσον λειτουργήσουμε, συλλογικά και ατομικά, με υπεύθυνο τρόπο. Το άνοιγμα της αγοράς και η άμβλυνση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης εξαρτώνται από το κατά πόσο θα κατανοήσουμε τον κίνδυνο και θα τηρήσουμε τα ελάχιστα περιοριστικά μέτρα που απαιτούνται. Εάν επαναπαυτούμε στις πρόσφατες δάφνες μας, εάν αφήσουμε τον ιό των θεωριών συνωμοσίας να διαδοθεί κι άλλο, τότε πολύ εύκολα το success story των προηγούμενων μηνών μπορεί να μετεξελιχθεί σε disaster story. H γρήγορη ταλάντευσή μας, άλλωστε, ανάμεσα στα δύο άκρα ίσως να είναι και η βασική μας εθνική ιδιομορφία.

από τον δημήτρη πολιτάκη

Στην Κρήτη, πάλι, όπου μας πήγαινε καμιά φορά ο πατέρας μου, η αντίστοιχη εμπειρία ήταν απλώς εξαντλητική – τα πανηγύρια ήταν επικά (σαν την «Ιλιάδα» μάλλον, παρά σαν τον «Ερωτόκριτο») και έμοιαζαν να διαρκούν πολλά μερόνυχτα.

κυρώνεται για φέτος μία από τις παραδοσιακές ατραξιόν του ελληνικού παραθερισμού, τουλάχιστον μέχρι τέλη Ιουλίου. Μετά βλέπουμε (τοίχο-τοίχο κι όπως κάτσει το πάμε έτσι κι αλλιώς το ζήτημα με την πανδημία). Αν τα μαντάτα μέχρι τότε δεν είναι (ακόμα) πιο ανησυχητικά, μπορεί και να επιτραπούν στο αυγουστιάτικο χάος, παρότι μια τέτοια απόφαση δεν βγάζει κανένα απολύτως νόημα. Τα πανηγύρια είναι ο ορισμός του συνωστισμού και της κατάργησης κάθε κοινωνικής απόστασης, ειδικά στα νησιά, όπου γίνονται ένα κουβάρι ντόπιοι, απόδημοι, Αθηναίοι, ξένοι, αγκαλιασμένοι σε κατάσταση διονυσιακής μέθεξης μέχρι το πρωί. Αν ισχύσει η απαγόρευση και τον Αύγουστο, κάποια ίσως διεξαχθούν στη ζούλα, ως κάποιου είδους πράξη «αντίστασης». Η αλήθεια είναι ότι για πολύ κόσμο τα πανηγύρια είναι σημαντικά και συνδέονται άρρηκτα τόσο με την κορύφωση των διακοπών όσο και με μια ιδέα – ή ένα ιδεολόγημα – περί παράδοσης, ασχέτως του αν τα τραγούδια που ακούγονται στα περισσότερα πανηγύρια ανήκουν πλέον σε ένα σύγχρονο, μετα-παραδοσιακό μόρφωμα που συχνά πνίγεται με τη σειρά του στην κακοφωνία της μικροφωνικής εγκατάστασης και ενός ακατάστατου και αυτοαναφορικού ποτ-πουρί επιτυχιών του είδους. Δεν έχει και τόση σημασία όμως – τα περισσότερα πανηγύρια δεν απευθύνονται στους θηρευτές του «αυθεντικά» παραδοσιακού. Σημασία έχει η συνεύρεση με τον υπόλοιπο πληθυσμό του νησιού σε συνθήκες δημοκρατικής «έκστασης». Ακόμα και όσοι από εμάς απλώς τα ανεχόμαστε ως αναπόσπαστο κομμάτι του σκηνικού των διακοπών, πηγαίνουμε στο πανηγύρι του νησιού, συμμετέχουμε έστω και διακριτικά στην ντίρλα, «ψυχεδελιαζόμαστε» από την ατμόσφαιρα και ενδεχομένως ρίχνουμε κουτσά-στραβά και καμιά γύρα στην πίστα. Με εξαίρεση κάποιες εικόνες από συνοικιακές ή ηπειρωτικές γιορτές πολιούχων αγίων που εμπίπτουν περισσότερο στην κατηγορία της vintage εμποροπανήγυρης (με πάγκους μικροπωλητών αλλά και μαλλί της γριάς, ενώ το ημερολόγιο γράφει 2020 – μόνο ο «γύρος του θανάτου» λείπει), δεν νομίζω να έχω βρεθεί ποτέ σε αυτό που λένε αυθεντικό παραδοσιακό πανηγύρι, εκτός από μία φορά ίσως, και μάλιστα στη Μύκονο, όπου κάποιοι πολύ ψαγμένοι μάς είχαν πάει στο πανηγύρι μιας εκκλησίας ενός χωριού που δεν θυμάμαι το όνομά του. Δεν ήταν άσχημα, αλλά σίγουρα είναι πολύ πιο διασκεδαστικό το μπάχαλο και πιο ενδιαφέρων ο πολύβουος και πολυποίκιλος θίασος που συνωστίζεται στα μαζικά πανηγύρια. Οι πρώτες μου εμπειρίες –και τα πρώτα μεθύσια– από τέτοια πανηγύρια ήταν τα καλοκαίρια στην Κεφαλονιά, με τραγουδιστή τοπικό σταρ και ηλεκτρική μπάντα που «κένταγε» στα πλήκτρα και έπαιζε ένα ευρύτατο φάσμα τραγουδιών για χορό – από μπάλους και χασοποσέρβικα μέχρι συρτάκια και slow. Στην Κρήτη, πάλι, όπου μας πήγαινε καμιά φορά ο πατέρας μου, η αντίστοιχη εμπειρία ήταν απλώς εξαντλητική – τα πανηγύρια ήταν επικά (σαν την Ιλιάδα μάλλον, παρά σαν τον Ερωτόκριτο) και έμοιαζαν να διαρκούν πολλά μερόνυχτα. Ως μεγάλος, η μόνη μου σταθερή εμπειρία πανηγυριού είναι το πανηγύρι στην Ανάφη, γύρω στα τέλη Αυγούστου, το οποίο, παρότι μικρής σχετικά κλίμακας, συμπεριλαμβάνει όλα αυτά τα στοιχεία προσωρινής κοινωνικής συνοχής (παρότι έχω πετύχει και επεισόδια μετά ξύλου μια-δυο φορές, ανάμεσα σε φράξιες ντόπιων και ελεύθερων κατασκηνωτών κυρίως) και συλλογικής μέθεξης που κάνουν τον συγκεκριμένο θεσμό τόσο υπερβατικό και υπεράνω κριτικής. Ή τα αγαπάς τα πανηγύρια ή αγαπάς να τα μισείς (πηγαίνεις όμως). Δεν έχω ιδέα αν θα γίνουν φέτος. Αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Εδώ δεν έχουμε ιδέα αν θα καταφέρουμε να πάμε αυγουστιάτικες διακοπές – και λόγω της πανδημίας αλλά και λόγω του προϋπολογισμού που αυτή πετσόκοψε.

16.7.20 – lifo

11

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

από τον γιάννη πανταζόπουλο

Σ Τ Α Α ΔΥ Τ Α Τ

ΑΡΧΑΙΟΛ

Μ Ο Υ Σ

12 lifo – 16.7.20

φωτογραφιεσ: παρισ ταβιτιαν Στο Εργαστήριο Συντήρησης Γλυπτών, το οποίο βρίσκεται στο ισόγειο του νέου κτιρίου.

ΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ

ΛΟΓΙΚΟΥ

Ε Ι Ο Υ

16.7.20 – lifo

13

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

2 1. Ο συντηρητής αρχαιοτήτων Γεράσιμος Μακρής στο Εργαστήριο Συντήρησης Έργων Μεταλλοτεχνίας.

2. Η κεφαλή του Ηρακλή, μία από τις θεότητες που βοήθησαν στη Μάχη του Μαραθώνα.

3. Η αρχαιολόγος–επιμελήτρια Μαρία Χιδίρογλου, η οποία έχει ασχοληθεί με τη συλλογή τεκμηρίων που αφορούν το Αρτεμίσιο.

4. Στο Εργαστήριο Συντήρησης Αγγείων & Έργων Μικροτεχνίας πραγματοποιείται η αποκατάσταση και η αισθητική παρουσίαση αρχαίων κεραμικών αντικειμένων.

Η έκθεση θα εγκαινιαστεί στις 29 Σεπτεμβρίου, ημέρα ολοκλήρωσης της νικηφόρας Ναυμαχίας της Σαλαμίνας το 480 π.Χ., και σ’ αυτήν παρουσιάζεται η ιστορική αλληλουχία των γεγονότων από τη Μάχη του Μαραθώνα ως τις Πλαταιές.

1

3

14 lifo – 16.7.20

4

Η LiFO μπήκε στα εργαστήρια του μουσείου και παρακολούθησε σε αποκλειστικότητα την προεργασία για την επετειακή έκθεση «Οι μεγάλες νίκες στα όρια του μύθου και της Ιστορίας».

Π

ΙNFO Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) 44 Ωράριο λειτουργίας: Τρ. 12:30-20:00, Τετ.-Δευτ. 08:00-20:00

ερνάμε το κατώφλι του μουσείου ένα ηλιόλουστο μεσημέρι. Αυτή τη φορά ο σκοπός της επίσκεψής μας δεν είναι οι εκθεσιακοί χώροι, ούτε οι μόνιμες συλλογές, αλλά η πρόσκληση για μια διαφορετική διαδρομή, στις αθέατες όψεις του μεγαλύτερου ελληνικού μουσείου. Εκεί όπου μια πλειάδα ανθρώπων, όπως συντηρητές έργων τέχνης, αρχαιολόγοι και επιστημονικοί συνεργάτες, εργάζονται πυρετωδώς, προετοιμάζοντας όλα όσα βλέπει στο τελικό τους αποτέλεσμα ο επισκέπτης στις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις. Στην είσοδο μας υποδέχεται η διευθύντρια, κ. Μαρία Λαγογιάννη. «Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι ένας αληθινός τόπος τέχνης, του οποίου οι γνήσιες συλλογές συνθέτουν τον αρχαίο κόσμο. Είναι ένα αυθεντικό μουσείο, δομημένο από τα όνειρα των Ελλήνων αλλά και τη βαθύτερη επιθυμία να στεγάσουν την πολιτιστική τους κληρονομιά» υπογραμμίζει η κ. Λαγογιάννη λίγο προτού μας οδηγήσει στα άδυτα του μουσείου και δούμε με κάθε λεπτομέρεια όσα ετοιμάζονται για την έκθεση «Οι μεγάλες νίκες στα όρια του μύθου και της Ιστορίας». Η έκθεση θα εγκαινιαστεί στις 29 Σεπτεμβρίου, ημέρα ολοκλήρωσης της νικηφόρας Ναυμαχίας της Σαλαμίνας το 480 π.Χ., και σ’ αυτήν παρουσιάζεται η ιστορική αλληλουχία των γεγονότων από τη Μάχη του Μαραθώνα ως τις Πλαταιές. Πρόκειται για μια έκθεση με ιδιαίτερες δυσκολίες, αφού τα τεκμήρια από εκείνη την περίοδο είναι ελάχιστα. Λίγα λεπτά προτού κατευθυνθούμε προς τα εργαστήρια του μουσείου για να παρακολουθήσουμε συντηρητές και αρχαιολόγους επί το έργον, η διευθύντρια του μουσείου εστιάζει στον πολύμηνο κόπο, στη διεισδυτική έρευνα και στην ενδελεχή μελέτη που απαιτεί μια περιοδική έκθεση. Και σημειώνει: «Οι ερευνητικές εργασίες απαιτούν χρόνο και αφοσίωση. Ουσιαστικά, θέλουμε να γεφυρώσουμε εννοιολογικά τον αρχαίο και τον σύγχρονο κόσμο, ώστε να αντιλαμβάνεται ο επισκέπτης τις βαθύτερες αιτίες των Περσικών Πολέμων». Βιώνοντας από κοντά όλη αυτήν τη συναρπαστική εμπειρία, αντιλαμβάνεσαι ότι ένα μουσείο δεν είναι μόνο η τοποθέτηση των εκθεμάτων και η ανάγνωση των πληροφοριών που τα συνοδεύουν αλλά μια ολιστική διαδικασία, η οποία δένει αρμονικά τις αρχαιότητες που επιλέγονται από τις πλούσιες συλλογές ώστε να δώσουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα για ένα ταξίδι στον χρόνο και στις λαμπρές σελίδες της Ιστορίας. Πηγαίνουμε στα ενδότερα του μουσείου, όπου «οι μη έχοντες εργασία» απαγορεύεται να εισέλθουν, και παρακολουθούμε πώς οργανώνεται μια επετειακή έκθεση. Πρώτα μπαίνουμε στο Εργαστήριο Συντήρησης Αγγείων & Έργων Μικροτεχνίας, όπου μας υποδέχονται η

κ. Έφη Οικονόμου και η κ. Μαρία Τόλια-Χριστάκου, αλλά και η Μαρία Χιδίρογλου, η οποία έχει ασχοληθεί με τη συλλογή τεκμηρίων που αφορούν το Αρτεμίσιο. Οι συντηρητές βρίσκονται όλοι στη θέση τους. Στη συνέχεια, συζητώ με την κ. Δέσποινα Μαρσινοπούλου, η οποία εργάζεται στα στερεομικροσκόπια και στη μικροκάμερα οπτικής παρατήρησης και φωτογραφικής τεκμηρίωσης. Μου εξηγεί ποια είναι ακριβώς η δική της αρμοδιότητα: «Η επιλογή του υλικού γίνεται από τους αρχαιολόγους και έπειτα εμείς ελέγχουμε τη στατικότητα και προχωράμε στην αισθητική αποκατάσταση των ευρημάτων». Παράλληλα, η κ. Ιωάννα Ντάλλα επικεντρώνεται στα στηρίγματα των αντικειμένων, ακολουθώντας τον σχεδιασμό της έκθεσης. Όπως τονίζει χαρακτηριστικά: «Τους τελευταίους δέκα μήνες όλη αυτή η λεπτομερής επεξεργασία γίνεται ακολουθώντας πιστά τα οργανογράμματα της προετοιμασίας αυτής της έκθεσης αλλά και δίνοντας βάρος στην ανεύρεση αντικειμένων». Παντού γύρω μου υπάρχουν θραύσματα αγγείων κι εκείνη τη στιγμή η κ. Οικονόμου προσθέτει: «Αντλούμε πληροφορίες από ιστορικές πηγές και ουσιαστικά γράφουμε την Ιστορία κομμάτι-κομμάτι. Δείτε, για παράδειγμα, αυτά τα καμένα όστρακα, τα οποία είναι ταυτισμένα με την περσική επιδρομή, για να αντιληφθείτε το μέγεθος των τεκμηρίων». Την ίδια στιγμή, η κ. Χριστάκου μάς αναλύει τη σχέση των Αθηναίων με τη θάλασσα μέσα από πρώιμες μαρτυρίες και θραύσματα από γεωμετρικούς κρατήρες. Στη γειτονική αίθουσα το βλέμμα μου στέκεται στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο με την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή και τα κατάλληλα μηχανήματα για την κατεργασία των διαφόρων υλικών στήριξης των αρχαιοτήτων. Εκεί εργάζονται ακατάπαυστα στον τροχό και τις στερεώσεις οι κ.κ. Δαυίδ Δέλιος και Παναγιώτης Αθανασόπουλος. Λίγο αργότερα διασχίζω τους στενόμακρους διαδρόμους του δαιδαλώδους κτιρίου. Εγκυκλοπαίδειες, βιβλία και έγγραφα σε φακέλους βρίσκονται τοποθετημένα σε ψηλές, σκούρες βιβλιοθήκες, ενώ το εσωτερικό αίθριο είναι γεμάτο αρχαιότητες. Η επόμενη στάση γίνεται στο Εργαστήριο Συντήρησης Έργων Μεταλλοτεχνίας, το οποίο στελεχώνεται από τέσσερις συντηρητές αρχαιοτήτων: Γεράσιμος Μακρής, Γεωργία Καραμαργιού, Μαρία Κοντάκη και Αλεξάνδρα Χατζηπαναγιώτου. Οι δύο αίθουσες μοιράζονται μεταξύ του μηχανουργείου και του εργαστηρίου συντήρησης με εξοπλισμό για περιστασιακή ολιγόλεπτη χρήση. Όπως μας εξηγούν οι συντηρητές, ασχολούνται κυρίως με τη συντήρηση μεταλλικών αρχαιοτήτων που έχουν κατασκευαστεί από χαλκό, σίδηρο, μόλυβδο, άργυρο και χρυσό. Αγγεία, γεωργικά και ιατρικά εργαλεία, όπλα, κράνη, ασπίδες, κοσμήματα, κάτοπτρα, μικρά αντικείμενα καλλωπισμού, μικρά ειδώλια και μεγάλα

αγάλματα, διάφορα αναθηματικά αντικείμενα και διάφορα αντικείμενα της καθημερινής ζωής καταλαμβάνουν τον μεγαλύτερο χώρο του εργαστηρίου. Ταυτόχρονα, παρακολουθούμε τη διαδικασία προσομοίωσης της έκθεσης. Όπως με ενημερώνουν, τα αντικείμενα προέρχονται είτε από διάφορες ανασκαφές στην Ελλάδα είτε από δωρεές ιδιωτικών συλλογών, παραδόσεις ιδιωτών και κατασχέσεις. Επίσης, το εργαστήριο μπορεί να δεχτεί προσωρινά και αντικείμενα από άλλες εφορείες, προκειμένου να συντηρηθούν ή να στηριχτούν, δηλαδή δύσκολες περιπτώσεις που δεν είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν στον χώρο τους. «Εκτός από την επεμβατική συντήρηση των αντικειμένων, ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στην προληπτική συντήρηση αυτών, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά τους στο διηνεκές» αναφέρει κ. Καραμαργιού, η οποία σπεύδει να μας δείξει σιδερένιες αιχμές από ακόντια και δόρατα, καθώς και ένα ξίφος, αναπαριστώντας τον τρόπο που «αποτελείωναν» τον εχθρό. Μένουμε αρκετή ώρα σε ένα μοναδικό τεκμήριο, για το οποίο η κ. Λαγογιάννη επισημαίνει ότι «μόνο σταγόνες από αίμα δεν έχει». «Πρόκειται για τόξα και βέλη που βρέθηκαν στο Λόφο Κολωνού, εκεί όπου άφησαν το αίμα τους οι υπερασπιστές των Θερμοπυλών» συμπληρώνει η κ. Χατζηπαναγιώτου. «Οι εργασίες συντήρησης και στήριξης στο εργαστήριο μου προσφέρουν μια σαγηνευτική εμπειρία» λέει ο φοιτητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο οποίος κάνει την πρακτική του άσκηση στο μουσείο. Η τελευταία επίσκεψη πραγματοποιείται στο Εργαστήριο Συντήρησης Γλυπτών, το οποίο βρίσκεται στο ισόγειο του νέου κτιρίου επί της οδού Μπουμπουλίνας και βλέπει σε ένα μικρό εσωτερικό αίθριο. Εκεί συναντώ τους δύο συντηρητές αρχαιοτήτων και έργων τέχνης Ιωάννη Παναγάκο και Πέπη Τσακρή, και την αρχαιολόγο της Συλλογής Γλυπτών Χρυσάνθη Τσούλη. «Εδώ διενεργούνται εργασίες καθαρισμού, συγκόλλησης, συμπλήρωσης, αισθητικής παρουσίασης και κατασκευή προσαρμοσμένης βάσης για την ασφαλή στήριξη και ανάδειξη του γλυπτού» τονίζει η κ. Τσακρή. Στο μεγάλο λευκό τραπέζι του εργαστηρίου είναι τοποθετημένο ένα από τα πιο εντυπωσιακά γλυπτά, η κεφαλή του Ηρακλή, μίας από τις θεότητες που βοήθησαν στη Μάχη του Μαραθώνα, όπως μου διευκρινίζει η κ. Τσούλη, συμπληρώνοντας: «Το συγκεκριμένο γλυπτό είχε βρεθεί στην κοίτη του Ιλισού, παρασυρμένο από το νερό, και προέρχεται από το ιερό Κυνόσαργες». Φεύγοντας, συνειδητοποιώ ότι στο πολύπαθο κέντρο της πόλης υπάρχει ένας υπόγειος κόσμος που μελετά, συντηρεί και αναδεικνύει τα αριστουργήματα των συλλογών του Αρχαιολογικού Μουσείου, ένας κόσμος που προσφέρει σε όποιον έχει την ευκαιρία να τον γνωρίσει μια σαγηνευτική εμπειρία.

16.7.20 – lifo

15

NALYSSA GREEN

Χ COHΕΝ 3

LIVE Έρχεται και με βρίσκει. Όποτε και όπου. Με άλλους τρόπους. Σε μαγικό νησί των Κυκλάδων. Μπαίνει το «Μoving on», σκεφτομαι τα χρόνια του στην Ύδρα. Να κάθεται στον βράχο, να κοιτάει το άσπρο και το μπλε που κοιτάω κι εγώ, να το βάζει μέσα του και να το βγάζει ίδιο, αλλά άλλο. Βουτηγμένο στη ματιά του και σ’ αυτή την ουσία που έρχεται από κάπου αλλού. Με τη βαθιά φωνή του μετά να το θυμάται και να το αφηγείται. Και να έρχεται να με βρει. Να με καθησυχάσει. Να μου τα πει όλα όπως είναι. Αυτά που σε ακουμπάνε κάπου βαθιά. Αλλά έτσι ειπωμένα από αυτόν, έτσι τραγουδισμένα, είναι σαν να σου λένε: «Δεν πειράζει, όλα για καλό, ζήτω η ομορφιά!». Προσωπικά, δεν είχα κάποια ιδιαίτερη σχέση με το έργο του Cohen. Προφανώς. Είχα μεγάλο σεβασμό για τον ίδιο και κάποια λατρεμένα τραγούδια, αλλά ως εκεί. Όταν μου πρότειναν να συμμετάσχω σε αυτό το tribute, πήγα σε μια πρόβα απλώς από περιέργεια. Βγήκα από αυτή την πρόβα μαγεμένη, χάρη στο ότι τραγουδούσα τα λόγια του. Κάθε φορά που τα τραγουδάω, η συγκίνηση παραμένει ίδια, αλλά όσο περνάει ο χρόνος αλλάζει η σημασία κάθε στίχου, ανάλογα με το πώς με βρίσκει εκείνη τη χρονική στιγμή. Μου μιλάει για τη ζωή μου, για το τι μου φέρνει ο χρόνος όσο κυλάει, κάθε φορά με μια αίσθηση απολύτως επίκαιρου και προσωπικού. Έρχεται και με βρίσκει. Ή μπορεί και να καταφεύγω εγώ σ’ αυτόν. Έπειτα από μια χρονιά ταραχώδη και αγχωμένη και αρκετά σιωπηρή, τι καλύτερο από το να ξαναβρεθούμε όλοι μαζί, με αυτά τα τραγούδια, για να μας αγκαλιάσουν και να μας πουν «δεν πειράζει, όλα για καλό, ζήτω η ομορφιά!».

SUGAHSPANK!

Είναι εύκολο να μπερδέψει κανείς τον Cohen με μυθικό πρόσωπο, ιεροκήρυκα, πνευματικό δάσκαλο, γκουρού κ.λπ. Όποιος έχει διαβάσει παλιότερες συνεντεύξεις μου, αλλά και άλλες, σημαντικές αναλύσεις για το έργο του, θα το διαπιστώσει εύκολα. Όντως οι στίχοι του κάνουν το ακροατήριο γρήγορα να πει «πώς τα γράφει έτσι ο άτιμος, να ένα παράδειγμα σοφού ανθρώπου» – το κοινό το ίδιο είναι που τον αναγνωρίζει ως αυθεντία. Έχω περάσει μάλλον στο επόμενο στάδιο της σχέσης μου με τον Leonard. Άρχισα να ξεπερνώ τον υποβόσκοντα θυμό που έτρεφα για την απαισιόδοξη πλευρά του, αυτή που δεν με έσωσε. Έλεγα λίγο πριν: «Αυτά τα αρνητικά μηνύματα που περνάς στο “You want it darker” δεν ταιριάζουν σε έναν πνευματικό πατέρα, κι εσύ ήρθες να με σώσεις απ’ όλα τα κακά του κόσμου. Αφού ο μαθητής βρίσκει τον δάσκαλο μόνο όταν είναι έτοιμος, κι εγώ σε βρήκα, τι είναι όλα αυτά τα πεσιμιστικά που τσαμπουνάς; Και γιατί τα πιο σκοτεινά τραγούδια σου είναι τα τελευταία; Με τόση σοφία, εσύ, ο Cohen, εκεί καταλήγεις; Στο να σνομπάρεις τον Θεό, να χάνεις την ελπίδα σου για την ανθρωπότητα και να συμπεραίνεις πως η ζωή είναι κάτι λιγότερο από ένα κακοστημένο αστείο;». Κι εκεί κάπου ένα μέρος μου αποδέχεται τη σοφία που πρόλαβε να αγγίξει σαν άνθρωπος τρωτός, κάπου ανάμεσα στα τραγούδια, τις γυναίκες και την κατάθλιψη, κι αφήνω επιτέλους στον εαυτό το ενδεχόμενο να αποδεχτεί το ότι η ζωή δεν πρέπει σώνει και ντε να βγάζει ένα θετικό αποτέλεσμα. Κι ένα άλλο κομμάτι μου λέει: «Δεν είναι ο σωτήρας σου ο Cohen, Γεωργία, φίλος σου είναι και παίζετε μαζί μουσική». Και κάπως έτσι ο άτιμος μας κάνει όλους αγγέλους. Ως γυναίκα νιώθω ότι δεν με κατάλαβε ποτέ, ότι με αντικειμενοποιεί, κι αυτό είναι θετικό, γιατί επαληθεύει την ανθρώπινη υπόστασή του.

LOU IS

Με τον Leonard Cohen είχα ήδη πολύχρονη σχέση. Ήταν από τους αγαπημένους μου τραγουδοποιούς και με συγκινούσε πάντα η ομορφιά της μελωδίας και του λόγου του. Σίγουρα μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας αποκτούσα βαθύτερη κατανόηση των στίχων και μου αποκαλύπτονταν νέες πτυχές του έργου του. Μέσα από το αφιέρωμα μπήκα ακόμα βαθύτερα στον κόσμο του και αυτομάτως στον δικό μου. Αυτό καταφέρνει ένας τόσο σπουδαίος καλλιτέχνης, να σε φέρει αντιμέτωπο μ’ εσένα τον ίδιο, τις αδυναμίες σου, τον πόνο σου, τα χαρίσματα και τις δυνατότητές σου. Απογυμνώνονται τα ασήμαντα και φωτίζεται ό,τι έχει ουσία. Νιώθω πως έγινε πνευματικός μου πατέρας με την έννοια ότι μέσα στα τραγούδια/ποιήματά του αναζητώ καθοδήγηση, παρηγοριά και εν τέλει την ομορφιά της ανθρώπινης ύπαρξης. Μελετώντας τα τραγούδια για το αφιέρωμα, χρειάστηκα χρόνο για να αποκωδικοποιήσω το νόημα του στίχου, να το νιώσω, ώστε να μπορέσω να το μεταδώσω στον ακροατή με ειλικρίνεια και γενναιοδωρία. Έδωσα σημασία σε παραμελημένα τραγούδια που θεωρούσα πως δεν με αφορούν και σε άλλα, που είχαν διαφύγει της προσοχής μου, ενώ για πρώτη ένιωσα το αίμα μου να βράζει με τον κοφτερό και θυμωμένο πολιτικό του λόγο. Για παράδειγμα, δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα βούρκωνα τραγουδώντας το «The Future». Ως γυναίκα, διαβάζοντας τους στίχους του, νιώθεις πως κρατάς μέσα σου το μυστικό της ζωής. Σαν να έχεις τα κλειδιά της ευτυχίας, της απόλαυσης, της αγάπης, κι αυτός στέκεται μπροστά σου ζητώντας ένα ταξίδι στον παράδεισο, για όσο κρατήσει.

16 lifo – 16.7.20

Η NALYSSA GREEN, Η SUGAHSPANK! ΚΑΙ Η LOU IS ΕΡΜΗΝΕΎΟΥΝ ΤΡΑΓΟΎΔΙΑ ΤΟΥ ΣΠΟΥΔΑΊΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΟΠΟΙΟΎ ΚΑΙ ΔΊΝΟΥΝ ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΊΑ ΔΙΆΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΈΡΓΟ ΤΟΥ. ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

ΙNFO A TRIBUTE TO LEONARD COHEN with Nalyssa Green, Sugahspank! & Lou is Παρασκευή 17/7 Tεχνόπολις Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 100, Γκάζι) Ώρα έναρξης: 21:00 Εισιτήρια από 10 ευρώ

Από αριστερά: Sugahspank!, Lou is, Nalyssa Green

16.7.20 – lifo

17

18 lifo – 16.7.20 από τη ματούλα κουστένη. φωτογραφίες: πάρις ταβιτιάν

Η επόμενη μεγάλη σταρ της όπερας, η Γεωργιανή Ανίτα Ρατσβελισβίλι, που έχει χαρακτηριστεί ως η καλύτερη μέτζο του πλανήτη στις μέρες μας, ανοίγει πανηγυρικά αυτό το Σάββατο τον θεσμό του ΥΠΟΑ «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» με ένα ρεσιτάλ της Λυρικής στη Ρωμαϊκή Αγορά.

ΟΠΕΡΑ

THE

ζωντανο κοινο Τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει το κύμα που έρχεται καταπάνω σου από τον κόσμο την ώρα που τραγουδάς. Ακόμα και όταν όλα τα φώτα πέφτουν στο πρόσωπό σου και δεν μπορείς να διακρίνεις αντιδράσεις, η ενέργεια τα διαπερνά όλα.

IVA

ΑΝΊΤΑ ΡΑΤΣΒΕΛΙΣΒΊΛΙ: ΑΠΌ ΤΗ ΜΕΤΡΟΠΌΛΙΤΑΝ ΣΤΗ ΡΩΜΑΪΚΉ ΑΓΟΡΆ

16.7.20 – lifo

19

Ο ΙNFO Εθνική Λυρική Σκηνή - Ρεσιτάλ Ανίτα Ρατσβελισβίλι Ρωμαϊκή Αγορά 18/7, 20:30 Μουσική διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός Με την ορχήστρα της ΕΛΣ Το ρεσιτάλ δεν είναι ανοιχτό για το κοινό. Οι θέσεις θα δοθούν στους επικεφαλής των υγειονομικών μονάδων και κρατικών δομών για την ακούραστη εργασία και αφοσίωσή τους στην αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης. Η συναυλία θα μεταδοθεί ζωντανά σε όλον τον κόσμο μέσω του nationalopera.gr, του digitalculture. gov.gr, του καναλιού της ΕΛΣ στο YouTube και της σελίδας της ΕΛΣ στο Facebook. Η ζωντανή μετάδοση θα υλοποιηθεί με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της ΕΛΣ.

Credits φωτογράφισης: Μεταξωτό φόρεμα: Angelos Bratis Βραχιόλι: Μinas, i-D Concept Stores Δαχτυλίδι: Cosmo2, Mastori-Argiriou Jewellery

20 lifo – 16.7.20

ήλιος που έδυε είχε σκορπίσει ένα πορτοκαλί φίλτρο στη Ρωμαϊκή Αγορά. Οι φωτογράφοι μάζευαν τον εξοπλισμό τους, η πρόβα είχε μόλις τελειώσει, οι τεχνικοί είχαν αναθαρρήσει που ο ήχος και η ακουστική του χώρου ήταν πολύ καλύτερα απ’ όσο περίμεναν, η φωνή της Ανίτα Ρατσβελισβίλι είχε αφήσει ενεούς τους ανυποψίαστους περαστικούς, καθώς με τις λίγες νότες που ψέλλισε στη Ρωμαϊκή Aγορά τράνταξε το Μοναστηράκι. «Η νεαρή τραγουδίστρια που συναρπάζει τον κόσμο της όπερας», σύμφωνα με τους «New York Times», «η καλύτερη μέτζο του πλανήτη στις μέρες μας» κατά τον Ρικάρντο Μούτι, η περιζήτητη πλέον στις κορυφαίες όπερες του πλανήτη δεν είχε κλείσει ούτε 36 ώρες στην Ελλάδα, αλλά οι προσδοκίες για την εμφάνισή της το Σάββατο δίνουν επιτέλους διεθνές χρώμα στο αποδεκατισμένο καλοκαίρι μας. Το ρεσιτάλ της είναι η εναρκτήρια εκδήλωση του θεσμού του ΥΠΟΑ «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» και η σταρ της Μετροπόλιταν, πανευτυχής που επανασυνδέεται με το κοινό, ετοιμάζεται να τραγουδήσει άριες από όπερες του λατρεμένου της Βέρντι, των Τσιλέα, Γκουνό, Σαιν-Σανς. Απέναντί μου έχω την οικογένεια σε πλήρη απαρτία: η Ανίτα ακαταπόνητη, ο τενόρος σύντροφός της Οtari Μaisuradze και ο σκυλάκος τους Φράνκι, πανταχού παρών στα λυρικά θέατρα του πλανήτη. Έχουν φτάσει στην Αθήνα από την Τιφλίδα, όπου παρέμειναν καθόλη τη διάρκεια της καραντίνας. «Η Γεωργία είναι η πατρίδα μου, εκεί όπου νιώθω ότι ανήκω, το μέρος όπου ζουν όσοι αγαπώ. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα ζούσα σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Μου αρέσει η αίσθηση του να επιστρέφω στο σπίτι περισσότερο από το να αποκλείω την πιθανότητα να ζω περιόδους ευτυχίας σε άλλες πόλεις του κόσμου» λέει. Οικεία, άνετη, διαρκώς χαμογελαστή, η Ανίτα Ρατσβελισβίλι έχει μια μοναδική ικανότητα να αποδομεί και συγχρόνως να δίνει νέες διαστάσεις στον όρο «ντίβα της όπερας». «Μου στοίχισε πολύ που ακυρώθηκε ο Βέρθερος που ετοιμάζαμε με την Εθνική Λυρική Σκηνή στην Αθήνα τον Μάιο, γιατί την Ελλάδα την αγάπησα σφόδρα από την πρώτη φορά που ήρθα εδώ για την Κάρμεν, πριν από δύο χρόνια. Οπότε, όταν ο Γιώργος (σ.σ. Κουμεντάκης) μου πρότεινε να έρθω για το ρεσιτάλ στη Ρωμαϊκή Αγορά, δέχτηκα χωρίς δεύτερη σκέψη. Νομίζω πως θα είναι μια σημαντική για όλους μας βραδιά, γιατί όλοι αναζητάμε τρόπους να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, να ξαναπιάσουμε τη ζωή από κει που την αφήσαμε, να ξαναενωθούμε μέσα από την τέχνη. Προφανώς και δεν με νοιάζει τόσο ο ήχος, ούτε καν το πώς θα τραγουδήσω, όσο η συγκίνηση που είμαι βέβαιη ότι θα νιώσουμε».

To lockdown την πέτυχε στο Βερολίνο, να αναμετριέται ξανά με την Κάρμεν, τον ρόλο που δέκα χρόνια πριν την προσγείωσε από την Τιφλίδα στη Σκάλα του Μιλάνου. «Προλάβαμε να κάνουμε τις δύο πρώτες παραστάσεις. Χωρίς να το περιμένουμε, λίγο πριν από την τρίτη sold-out βραδιά, η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει τα πάντα. Στον Μπάρενμποϊμ δεν άρεσε καθόλου η απόφαση κι έτσι μας ζήτησε να παίξουμε την τρίτη βραδιά σε ένα άδειο θέατρο σαν να μην συνέβαινε τίποτα. Τότε για πρώτη φορά διαπίστωσα πόσο άχαρο είναι να παίζεις χωρίς κοινό, να προσποιείσαι ότι η ζωή συνεχίζεται. Είναι πο-

Νομίζω πως θα είναι μια σημαντική για όλους μας βραδιά, γιατί όλοι αναζητάμε τρόπους να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, να ξαναπιάσουμε τη ζωή από κει που την αφήσαμε, να ξαναενωθούμε μέσα από την τέχνη. Προφανώς και δεν με νοιάζει τόσο ο ήχος, ούτε καν το πώς θα τραγουδήσω, όσο η συγκίνηση που είμαι βέβαιη ότι θα νιώσουμε

ΟΠΕΡΑ λύ περίεργος ο τρόπος που μάθαμε να συνδιαλεγόμαστε με την τέχνη μέσω streaming όλο αυτό το διάστημα. Καταλαβαίνεις ότι σε παρακολουθούν μέσω υπολογιστή εκατομμύρια άνθρωποι, πράγμα που είναι αδύνατο να συμβεί σε ένα θέατρο, αλλά, από την άλλη, είναι αδιανόητο το μούδιασμα που νιώθεις όταν τελειώνεις μια άρια και τη στιγμή που αισθάνεσαι ότι έχεις δώσει όλο σου το είναι, συνθλίβεσαι στη σιωπή, αφού δεν υπάρχει κανείς να αποθεώσει αυτό το δόσιμο».

— Η πανδημία δημιούργησε μια τεράστια απόσταση ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το κοινό. Δηλαδή κατάργησε τη συνθήκη για την οποία αγωνίζεστε όλη σας τη ζωή: την ένωση με τον κόσμο. Πράγματι, παρότι έγιναν τόσες προσπάθειες μέσω τεχνολογίας, τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει το κύμα που έρχεται καταπάνω σου από τον κόσμο την ώρα που τραγουδάς. Ακόμα και όταν όλα τα φώτα πέφτουν στο πρόσωπό σου και δεν μπορείς να διακρίνεις αντιδράσεις, η ενέργεια τα διαπερνά όλα.

— Κι όταν η ενέργεια σου μεταφέρει ότι κάτι πάει στραβά; Προσπαθείς με κάθε τρόπο να επαναφέρεις τον κόσμο δίπλα σου. Δεν είναι πάντα εύκολο. Στην Ιταλία και στη Γαλλία το κοινό είναι πάντα πιο μεγάλο ηλικιακά. Για παράδειγμα, συχνά μπορεί να δεις κάποιους να κοιμούνται. Όμως έχει πλάκα το ότι ειδικά οι Γάλλοι μπορεί να είναι κατάκοποι σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, αλλά στο τέλος είναι αδιανόητα ενθουσιώδεις. Κάνουν σαν να βλέπουν ποδόσφαιρο και μόλις έχεις βάλει γκολ. Νομίζω ότι το πιο ψαγμένο και νεανικό κοινό το συναντώ στη Γερμανία και στην Αυστρία. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με το εκπαιδευτικό τους σύστημα, που τους φέρνει από την παιδική ηλικία σε επαφή με την κλασική μουσική και τις τέχνες.

— Ας γυρίσουμε στα δικά σας νιάτα. Το κορίτσι που κάποτε άφησε τη Γεωργία για να αναζητήσει την τύχη του στην Ιταλία φανταζόταν τους θριάμβους που ακολούθησαν; Το κορίτσι εκείνο δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί τίποτα. Μπορεί να τραγουδούσα από μωρό, να λάτρευα τις Σελίν Ντιόν, Αρίθα Φράνκλιν, Γουίτνεϊ Χιούστον, αλλά μέχρι τα 17 δεν είχα το παραμικρό ενδιαφέρον για την όπερα. Εξού και άρχισα να σπουδάζω Νομική, προετοιμάζοντας παράλληλα την είσοδό μου στη μουσική σχολή. Τη δεύτερη χρονιά και αφού ξεκίνησα να σπουδάζω μουσική, αποφάσισα πως δεν μπορούσα να ανταποκριθώ όπως έπρεπε και στις δύο ιδιότητες. Έτσι, αντί να γίνω μια δικηγόρος με δυνατή φωνή (χρήσιμη για τις δικαστικές αίθουσες), έγινα τραγουδίστρια με πολλές νομικές γνώσεις (επίσης πολύτιμο). Δεν είμαι από τους ανθρώπους που κάνουν όνειρα μεγάλα. Προτιμώ να δουλεύω, να μην αφήνω πράγματα στην τύχη, να μην αναβάλω για αύριο ό,τι μπορώ να κάνω σήμερα και να βάζω τα δυνατά μου. Αλλά όνειρα μεγάλα δεν έκανα ποτέ. Ποτέ δεν πίστεψα ότι θα κάνω καριέρα στη Σκάλα ούτε ότι θα με αποθέωναν στη νεοϋορκέζικη Mετροπόλιταν. Σκεφτείτε πως όταν πήγα στο Μιλάνο για την περίφημη πια πρώτη οντισιόν που μου χάρισε την πρώτη μου συμμετοχή στην Κάρμεν πλάι στον Γιόνας Κάουφμαν, όχι απλώς δεν είχα ξαναπάρει μέρος σε οντισιόν αλλά δεν είχα ταξιδέψει ποτέ έξω από την πατρίδα μου.

— Από τη Γεωργία βρεθήκατε στη Σκάλα του Μιλάνου και από κει στα θέατρα της Ευρώπης και στη Νέα Υόρκη. Είναι πολύ διαφορετική η λαμπερή κορυφή της Mετροπόλιταν; Πηγαίνοντας στην Ιταλία, ένιωσα μια σχετική οικειότητα, γιατί η ευρωπαϊκή νοοτροπία δεν είναι δα τόσο μακριά

από τη δική μας. Η Αμερική είναι ένας άλλος κόσμος. Όλα εκεί λειτουργούν διαφορετικά. Είναι κορυφαίοι επαγγελματίες, προσπαθούν πάντα να έχουν μια στοιχειώδη ευγένεια κι αν τυχόν σε αντιπαθήσουν, μιλάμε ειλικρινά για τον απόλυτο τρόμο. Συμβαίνει, όμως, κάτι πολύ ενδιαφέρον στις Ηνωμένες Πολιτείες: οι άνθρωποι σε αξιολογούν συνολικά, μελετώντας τον χαρακτήρα, τη συμπεριφορά, την προσαρμοστικότητα στη συνύπαρξη και, φυσικά, τις τραγουδιστικές επιδόσεις. Είναι σαν να κρίνεσαι αυστηρά, αλλά άπαξ και σε αγαπήσουν, δεν σε αμφισβητούν εύκολα. Έχουν υπάρξει φορές στην Αμερική που δεν τραγούδησα καλά λόγω ασθένειας χωρίς την παραμικρή αντίδραση. Στην Ευρώπη, αντιθέτως, είναι σαν να κρίνεσαι από την αρχή καθημερινά. Ο λογαριασμός έρχεται κάθε βράδυ και την αδιαθεσία ή την αδυναμία να ολοκληρώσεις κάτι σωστά την πληρώνεις ακριβά. Το αποτύπωμα της άτυχης στιγμής δεν υπάρχει περίπτωση να μην το νιώσεις στο χειροκρότημα.

— Στην περίπτωσή σας, πάντως, οι Αμερικανοί δεν έχουν τσιγκουνευτεί ποτέ τις φιλοφρονήσεις. Τύπος και κοινό βλέπουν στο πρόσωπό σας την επόμενη μεγάλη σταρ της Mετροπόλιταν. Εισπράττω την αγάπη που μου δείχνουν, αλλά δεν θεωρώ τη Mετροπόλιταν την κορυφαία στιγμή της καριέρας μου, γιατί και στο τελευταίο, πιο απομακρυσμένο και μικρό θέατρο του κόσμου να τραγουδώ θα είναι για μένα σαν να πατώ σε αυτήν τη συγκλονιστική σκηνή της Νέας Υόρκης. Δεν παραπονιέμαι ποτέ, όπου κι αν βρίσκομαι, γιατί ακόμα και η πιο μικρή σκηνή προσθέτει ένα σημαντικό πλάνο στο ταξίδι που ξεκίνησα πριν από δέκα χρόνια.

— Έπειτα από μία δεκαετία θριάμβων μάθατε τουλάχιστον πώς πρέπει να συμπεριφέρεται μια ντίβα της όπερας; Είναι τρομερό το ότι αυτός ο όρος, που μόνο τη Μαρία Κάλλας ή την Άννα Νετρέμπκο μπορεί να περιγράψει απολύτως, χρησιμοποιείται πια για τις γυναίκες που έχουν τρομακτικές απαιτήσεις, είναι αγενείς, φέρονται σαδιστικά στο περιβάλλον τους. Καλύτερα να μη με αποκαλούν «ντίβα», γιατί ξέρω τι κρύβεται πίσω από αυτόν τον όρο σήμερα.

— Με τη Νετρέμπκο συνυπάρχετε συχνά στη Νέα Υόρκη. Η Άννα είναι συγκλονιστική προσωπικότητα και τραγουδίστρια. Πολύ λίγες γυναίκες μπορούν να υποστηρίζουν όλους αυτούς τους ρόλους μαζί: μαγειρεύει συγκλονιστικά, έχει το δικό της attitude στο ντύσιμο, διοργανώνει κορυφαία πάρτι στη Νέα Υόρκη, τρώει, πίνει και γεύεται τη ζωή χωρίς να στερηθεί το παραμικρό, έχει μια υπέροχη οικογένεια και συγχρόνως, όταν ανοίγει το στόμα της, βγαίνει αυτή η θεία φωνή.

— Τι προτιμάτε να λένε για σας οι συνεργάτες σας, ότι φωνή σας ήταν κρυστάλλινη κάθε βράδυ ή ότι υπήρξατε αρκετά συνεννοήσιμη; Υπάρχει συνεννοήσιμη τραγουδίστρια της όπερας; (γέλια) Ξέρετε, η τέχνη δεν μπορεί να σε σώσει, μπορεί να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο μόνο αν το έχεις μέσα σου. Η επαφή με την τέχνη μεγεθύνει τα πάντα, τα καλά αλλά και τα πιο κακά στοιχεία σου. Δυστυχώς, αυτό που καμιά φορά εισπράττω είναι μια δυσαρέσκεια από τους ανθρώπους που τραγουδούν δίπλα μου για το μέγεθος της φωνής. Κάποιοι δεν το αντέχουν, αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι. Η Άννα (Νετρέμπκο), για παράδειγμα, λέει συνεχώς ότι η σκηνή είναι ένας μικρός πόλεμος, όπου ο ένας δοκιμάζει τα όρια του άλλου και σπρώχνει τον «συνομιλητή» του στο μάξιμουμ της απόδοσής του. Κι αυτό δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμο απ’ όλους...

16.7.20 – lifo

21

ΤΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΌ ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ ΤΟΥ 2O2O

ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

Η αναβάθμισ

1.— Με την κρίση του κορωνοϊού να επηρεάζει την εστίαση και τις συνήθειές μας, πολλά γνωστά εστιατόρια επιλέγουν πια να έχουν το φαγητό τους διαθέσιμο για διανομή και takeaway, προτείνοντας νέα concepts και αναβαθμίζοντας το delivery όπως το ξέραμε μέχρι τώρα. To Alficon, που πρόσφατα διακρίθηκε με Michelin Ρlate, προσφέρει μια μικρή γεύση του μενού του μέσω υπηρεσιών delivery, ενώ το Birdman του Άρη Βεζενέ εγκαινίασε πριν από λίγες μέρες το Ekiben, που φέρνει στο σπίτι σου γεύματα εμπνευσμένα απ’ τα bento boxes των σιδηροδρομικών σταθμών της Ιαπωνίας σε προσεγμένες συσκευασίες με χαριτωμένα αυτοκόλλητα. Στην ίδια λίστα, που μεγαλώνει συνεχώς, βρίσκεται από καιρό και το εκλεκτό Sushimou που λάνσαρε το Sushi lunchi, ένα pop-up concept με chirashi don.

Οι ουρές στα

Sightseeing στην Ομόνοια 3.— Ανεξαρτήτως προσωπικού γούστου και προτιμήσεων, γεγονός είναι ότι στην πλατεία Ομονοίας, εκεί όπου πριν υπήρχε …εμμμ… τίποτα, τώρα υπάρχει ένα τεράστιο σιντριβάνι που πετάει νερό στα 20 μέτρα, λίγη πρασινάδα και άνθρωποι που επισκέπτονται το σημείο είτε απλώς για να το δουν, είτε για να φωτογραφηθούν μπροστά του, είτε για να περάσουν λίγη ώρα καθισμένοι δίπλα στη δροσιά. Ανά διαστήματα θα βρεις και πλανόδιους πωλητές να πουλάνε spicy τηγανητά πιτάκια.

Plant-sitting

5.— Γεμίσαμε τα σπίτια μας με φυτά και τώρα ήρθε η ώρα για καλοκαιρινές διακοπές. Αν κι εσύ δεν βρίσκεις κάποιον να σου τα ποτίζει όσο λείπεις ή δεν εμπιστεύεσαι σε κανέναν τα «πράσινα παιδιά σου» (βλ. ξεραμένους βασιλικούς και υπερποτισμένα, μουχλιαμένα κακτάκια να σε υποδέχονται στην επιστροφή), κάποια καταστήματα φυτών της Αθήνας (Mother, Kopria κ.ά.) ευφυέστατα προσφέρουν από φέτος «plant-sitting» και βρίσκουν απίστευτη ανταπόκριση. Η υπηρεσία διαμορφώνεται επί του παρόντος ανάλογα με την περίπτωση – τον αριθμό των φυτών, τις ανάγκες τους και τη διάρκεια απουσίας του ιδιοκτήτη τους. Άλλοι πηγαίνουν τα φυτά τους στον χώρο των καταστημάτων και άλλοι αφήνουν τα κλειδιά τους στους ειδικούς που αναλαμβάνουν το πότισμα και τη φροντίδα τους.

Γειτονιές Vs κέντρο: 1-0 8.— Oι γειτονιές ζωντάνεψαν κατά τη διάρκεια του lockdown και κρατάνε ακόμα την πρώτη θέση στις προτιμήσεις πολλών που τις επιλέγουν για βόλτα, φαγητό και ποτό. Από συνήθεια ή συνειδητά –για να αποφύγουν τα ΜΜΜ ή τα παραπάνω έξοδα που φέρνει η χρήση του αυτοκινήτου–, αρκετοί κάτοικοι της πόλης που προτιμούσαν το κέντρο για τις εξόδους τους φέτος το επισκέπτονται πιο αραιά.

9.— Και ο τρόπος που μετακινούμαστε στην πόλη άλλαξε λόγω της πανδημίας, με το περπάτημα και την ποδηλασία να γνωρίζουν νέες δόξες. Όσοι μπορούν, θέλοντας να αποφύγουν τους κλειστούς συρμούς του τρένου και του μετρό ή κάποιο γεμάτο λεωφορείο, περπατούν μεγαλύτερες αποστάσεις απ’ ό,τι συνήθιζαν, ενώ άλλοι θυμήθηκαν τα ποδήλατά τους ή πήραν την απόφαση να αγοράσουν το πρώτο τους ποδήλατο.

Περισσότερο

Σουβλάκι στον «Κώστα», τραπέζι στο Δίπορτο 22 lifo – 16.7.20

μεγάλα καταστήματα του κέντρου 2.— Τα καταστήματα ένδυσης πολυεθνικών –γνωστά στους περαστικούς της καλοκαιρινής Ερμού και ως «δωρεάν air condition», μια στάση για δροσιά και χάζεμα– άλλαξαν κι αυτά. Για υγειονομικούς λόγους, ο αριθμός των πελατών που μπορούν να βρίσκονται την ίδια στιγμή εντός των καταστημάτων είναι συγκεκριμένος και ο περιορισμός δημιουργεί ουρές που προηγουμένως έβλεπες μόνο στην περίπτωση κάποιου πολυδιαφημισμένου launch.

Μπαρ με «ταξιθέτες κορωνοϊού» 4.— Πόσοι επιτρέπεται να κάτσουν σε ένα τραπέζι; Τι απόσταση πρέπει να έχουν μεταξύ τους τα τραπέζια; Πόσοι βρίσκονται αυτήν τη στιγμή μέσα στο μαγαζί και πόσοι αναγκαστικά θα περιμένουν; Μήπως αυτές οι παρέες πλησίασαν πολύ; Το προσωπικό των μπαρ, όπως άλλωστε και των θερινών σινεμά, των εστιατορίων και άλλων σημείων όπου πάμε για να διασκεδάσουμε, έχει αυξημένες ευθύνες. Ειδικά στα μπαρ, όπου το αλκοόλ δημιουργεί μια παραπάνω «ρευστότητα», δεν είναι σπάνιο πλέον να συναντήσεις άτομα που αναλαμβάνουν αποκλειστικά αυτήν τη καινούργια αρμοδιότητα ως νέοι «ταξιθέτες κορωνοϊού».

6.— Στον λόφο του Λυκαβηττού, στο ΟΑΚΑ, στη Γλυφάδα – ξαφνικά η πόλη γέμισε με drive-in. Τα νέα μέτρα ασφαλείας και το social distancing ήταν αυτά που επανέφεραν τα ρετρό, υπαίθρια «σινεμά αυτοκινήτων», κάνοντάς τα την πρώτη μόδα στη μετα-lockdown διασκέδαση, χώρους για προβολές ταινιών αλλά και για συναυλίες.

Drive-in

Cat-sitting 7.— Υπάρχουν μερικά γατιά που μπαίνουν άνετα ακόμα και σε ειδικά σακίδια πλάτης και δεν έχουν πρόβλημα να πάνε όπου πάει ο ιδιοκτήτης τους. Για όλα τα υπόλοιπα, που βρίσκουν τέτοιες πρακτικές αηδιαστικές και τις περιφρονούν ασύλληπτα, υπάρχουν ευτυχώς οι cat-sitters. Το cat-sitting δεν είναι τόσο καινούργιο, αλλά πλέον γίνεται πιο οργανωμένα, περιλαμβάνοντας μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις, εκτός από τάισμα, πότισμα και τσεκάρισμα, παρέα διάρκειας 45 λεπτών.

περπάτημα – περισσότερο ποδήλατο , χαλαρή βόλτα στην Ακρόπολη και άλλα περίεργα 10.— Στην Αθήνα των προηγούμενων καλοκαιριών υπήρχαν επιλογές που αναγκαστικά έπρεπε να ξεγράψεις ως εργαζόμενος και κάτοικος της πόλης περίπου από τις αρχές Μαΐου, αν όχι νωρίτερα. Το τουριστικό take-over, που αναμφισβήτητα είναι αυτό το οποίο ζει πολλούς επαγγελματικούς κλάδους, τώρα έχει υποχωρήσει και μια συνέπειά του είναι να βλέπουμε, με ανάμεικτα συναισθήματα, αγαπημένα σημεία της πόλης να γίνονται ξανά προσιτά.

ΔΕΚΑ ΚΑΙΝΟΎΡΓΙΑ ΠΡΆΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΦΕΡΕ Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ

ση του delivery

16.7.20 – lifo

23

Αθηνών, όπου κάθε Τετάρτη και Πέμπτη γινόταν πανζουρλισμός. Όλοι σχεδόν οι φίλοι μου ήταν στις κόντρες, επισκεύαζαν μηχανάκια και αμάξια ή έτρεχαν, και οι πιο πολλές αναμνήσεις μου από παιδί είναι από κει, με τις μανάδες να τρέχουν πάνω από κείνους που είχαν χτυπήσει.

q Η μουσική έπαιζε τεράστιο ρόλο στην οικογένειά μου, υπήρχε πολύς χορός, υπήρχαν γλέντια με φίλους και πολύ ροκ του ’50 και του ’60, γιατί τέτοια άκουγε ο πατέρας μου, μαζί με ελληνικό ροκ του ’60 και του ’70 – πολύ όμορφη μουσική.

q Στα οκτώ μου πήρα μια κοκκινόμαυρη κασέτα από τον μεγαλύτερο αδερφό μου, που περιείχε πολλά πράγματα, Snoop Dog, Dr. Dre, τον Βρωμύλο απ’ τα Ημισκούμπρια, και τότε ανακάλυψα ότι μπορείς να βάλεις τους στίχους πάνω σε γρήγορο ρυθμό, να κάνεις ραπ. Το ερωτεύτηκα αυτό το πράγμα, ήταν κάτι σαν έκρηξη στο μυαλό μου, έτσι άρχισα να γράφω ρίμες. Εκείνη την εποχή ο αδερφός μου είχε αρχίσει να κάνει γκράφιτι με το crew του και ήταν θρύλοι στη γειτονιά, στο Ελληνικό και στην Αργυρούπολη, έτσι μυήθηκα κι εγώ στο γκράφιτι και έκανα την πρώτη μου tag-ιά ως Data. Στα εννιά μου βρήκα το όνομα Διαγορέας, από τον Διαγόρα τον Ρόδιο, τον ολυμπιονίκη πυγμάχο. Το όνομα ΝΟΕ το βρήκα από ένα περίεργο όνειρο, έναν εφιάλτη που είχα δει εκείνη την εποχή, και έγινε το alter ego μου σε μια διαφορετική, ραπ φάση. Ως Διαγορέας έκανα freestyle και συμμετείχα σε rap battles στο Cozy στη Φυλής, στις βραδιές που διοργάνωναν το Παιδί Θαύμα και ο Εισβολέας, ενώ ως ΝΟΕ, στα έντεκά μου, αποφάσισα να γράφω περισσότερο κομμάτια και να ανακαλύψω την τέχνη της δημιουργίας της μουσικής. Μετά, το ΝΟΕ έγινε Ν.Ο.Ε. και κατά καιρούς σήμαινε διαφορετικά πράγματα, μετά τους Outcast Excellence σήμαινε «Νoe Outcast Excellence», στη συνέχεια έγινε «Νόημα, Όραμα Εξέλιξη», και αργότερα ΝΟ. Ε., που σημαίνει «No-one Else».

q Το χιπ-χοπ ήταν, πάνω απ’ όλα, κουλτούρα, κι αυτή ήταν που με ενθουσίασε. Επειδή η Αργυρούπολη δεν είχε πολλά πράγματα να δεις και στο Ελληνικό ήταν η Αμερικανική Βάση, πηγαίναμε στη Γλυφάδα, όπου ήταν όλοι οι Αμερικανοί. Δολάρια, χαμός, κατάσταση εντελώς americanized, με New Εra καπέλα, σέρφερ και χιπ-χοπ στο φουλ. Όλοι μιλούσαν για τον Jay Z και τον Nas και τσακώνονταν για τους Αμερικανούς ράπερ. Μετά γνωρίσαμε παιδιά απ’ το Πέραμα, απ’ τον Πειραιά, και πηγαίναμε και κάναμε συναυλίες εκεί, χιπ-χοπ με ροκ και πανκ – έπαιζε ξύλο και φανατισμός. Μας πήρε το μυαλό η χιπ-χοπ, όχι τόσο το να κάνουμε ραπ, πιο πολύ η χιπ-χοπ αλητεία, η κουλτούρα, ό,τι περικλείουν τα τέσσερα στοιχεία του χιπ-χοπ. Είδα ότι εκτός από το να ραπάρεις, είναι όλη η εικόνα, η ζωή – γιατί, για μένα, πρώτα ήρθε η ζωή της χιπ-χοπ μουσικής και μετά η ίδια η μουσική.

Μουσικός. Γεννήθηκε στην Αργυρούπολη, ζει στην Τερψιθέα.

. . .

q Γεννήθηκα στις 8/7/88, στις 8, στη Θουκυδίδου 41Β, ακριβώς πάνω από το Praktiker, στην πρώτη Βούτα των

q Όταν ήμουν 3 χρονών, με πέταξαν μέσα σε μια πισίνα, έτσι έγινα πρωταθλητής κολύμβησης. Επειδή είχα ένα χάρισμα, με έβαλαν να προπονούμαι με τα πιο μεγάλα παιδιά και από την προαγωνιστική μπήκα νωρίτερα στην αγωνιστική. Το νερό μού άρεσε πάρα πολύ από μικρό παιδί, ασχολιόμουν φουλ μαζί του, του μιλούσα, ήθελα να είμαι όλη την ώρα μέσα σε αυτό, επειδή ένιωθα ελευθερία. Αυτό στο τέλος απέβη μοιραίο, γιατί με πίεζαν οι δικοί μου πάρα πολύ. Με πήγαιναν από ομάδα σε ομάδα, έδιωξαν και την αγαπημένη μου προπονήτρια, τη Σοφία, και, ενώ έβγαινα πάντα πρώτος στα πανελλήνια πρωταθλήματα (50 μ. ελεύθερο, 100 μ. ελεύθερο, 200 μ. μεικτή και 400 μ. μεικτή), αποφάσισα να σταματήσω την κολύμβηση. Κάθε μέρα ξυπνούσα στις 5:30, έκανα προπόνηση, πήγαινα σχολείο και όταν σχόλαγα έκανα άλλες πέντε ώρες προπόνηση, κι αυτό ήταν εξουθενωτικό για μένα. Ήταν τότε που ανακάλυψα τη μουσική και ασχολήθηκα πολύ με το ραπ. Έκανα πολύ και skate και μετά ακολούθησα το snowboard επαγγελματικά. Έχω βγει πρώτος στα rails στην Ελλάδα, στη Βασιλίτσα. Είχα πολλούς τραυματισμούς όλα αυτά τα χρόνια που ασχολιόμουν με τον πρωταθλητισμό. Γενικά, τα αθλήματα έχουν πολλά άσχημα περιστατικά, που είναι περισσότερα από τις καλές στιγμές. Έτσι είναι και η ζωή, χίλιες θα πέσεις, μία θα σηκωθείς, αλλά αυτή η μία θα ισοδυναμεί με τις χίλιες. Έχω κάνει πολλά πράγματα στη ζωή μου και έχω παρατήσει πολύ περισσότερα, το μόνο που δεν παράτησα ποτέ είναι η μουσική.

q Από το 1999, που έγραψα την πρώτη μου ρίμα, είχα πει ότι αν δεν πετύχαινα στη μουσική μέχρι το 2015, θα σταματούσα. Το κανάλι μου στο YouTube το έχω από το 2010 και για χρόνια κανείς δεν είχε ακούσει τα κομμάτια μου, ενώ είχα ανεβάσει 150 κομμάτια. Είχαν από 200 μέχρι 1.000 views το πολύ, γιατί, ενώ ήμασταν τεράστια παρέα και ηχογραφούσαμε όλοι μαζί, δεν είχα ανακαλύψει τον εαυτό μου και τη φωνή μου. Δεν ήμουν αληθινός, περιέγραφα αυτά που ζούσα, αλλά, ως συμπεριφορά, προσπαθούσα να κερδίσω τον σεβασμό παρά την αγάπη. Μέχρι το 2015 δεν είχα πετύχει τίποτα, δούλευα σε δυο δουλειές, το πρωί στο βενζινάδικο και το βράδυ σερβιτόρος. Στα 13 μου απαρνήθηκα τη μικρή οικονομική βοήθεια που μου έδιναν οι γονείς μου, επειδή δεν είχα καλή σχέση μαζί τους, έτσι έκανα πάρα πολλές δουλειές στη ζωή μου.

AΘΗΝΑΊΟΙ

q Το 2015 κλείστηκα για έναν χρόνο στο στούντιο και έγραψα έναν δίσκο, δύο mixtapes και ένα EP – είχα

24 lifo – 16.7.20

έτοιμα 365 κουπλέ και ένα σωρό κομμάτια ολοκληρωμένα, πάρα πολλή μουσική. Τότε ανακάλυψα τον εαυτό μου, μέσα στο booth, και μέσω της μοναχικότητας, της πίστης στον εαυτό μου και της σκληρής δουλειάς ήρθε η επιτυχία. H συνοχή είναι ο μόνος τρόπος για να πετύχεις – και η έκπληξη. Έκανα κάποια διαφορετικά βιντεοκλίπ. Για το «Athens Best» πήγα τον Δεκαπενταύγουστο, 4 η ώρα το πρωί, στο Σύνταγμα και δεν υπήρχε ούτε ένα αμάξι, ούτε ένα ταξί. Ήμουν στην Αμαλίας και δεν υπήρχε ούτε ένας άνθρωπος. Από αυτό το βίντεο με ανακάλυψε ο DJ Tyler, μου έστειλε πάρα πολλές παραγωγές και φτιάξαμε το «Λίγες λέξεις χαράς» με τη Mary D, με το οποίο μπήκα για πρώτη φορά στο Mad και στο MTV. Με αυτό το τραγούδι έκανα τους γονείς μου περήφανους ξανά, για πρώτη φορά από τότε που παράτησα την κολύμβηση και έμπλεξα με τη χιπ-χοπ κουλτούρα. Έφτιαξα το άλμπουμ «Πλημοίρα», ένα από τα αγαπημένα μου, με το οποίο γύρισα τέσσερις φορές όλη την Ελλάδα, γνώρισα φαν, πολύ κόσμο. Άλλαξε η ζωή μου μετά από αυτό και ασχολήθηκα εξ ολοκλήρου με τη μουσική δημιουργία.

q Γενικά, λειτουργώ βάσει της εμπειρικής γνώσης, από μικρός ήμουν πολύ αντιδραστικός σε ό,τι κι αν μου έλεγαν. Αν μου έλεγαν «αυτό είναι λάθος», έπρεπε να το ελέγξω ο ίδιος, πάντα το τέσταρα. Η αλλαγή στη ζωή μου ήρθε χωρίς να το θέλω, μέσα από τέσσερα πράγματα: την άσκηση –πνευματική, σωματική, ψυχική–, τη χορτοφαγία, τη νηφαλιότητα και τον διαλογισμό. Επειδή ήμουν στο γυμναστήριο και ήθελα να πάρω λίγο όγκο με υγιεινό τρόπο, δοκίμασα ένα τετραήμερο vegan πρόγραμμα του Αvant-Garde Vegan και ο οργανισμός μου μού είπε ότι αυτός είναι καλύτερος τρόπος ζωής. Αισθανόμουν πολύ πιο καλά, έτσι τον άκουσα. Ένιωθα κορεσμένος από τον τρόπο ζωής που είχα μέχρι τότε, έτσι είπα ότι για έναν χρόνο θα μείνω νηφάλιος. Πήγα άνοιξη στο χωριό μου, στα Μεσάγκαλα, στην αγκαλιά του Ολύμπου και του Κίσσαβου, όταν δεν ήταν κανείς, σε ένα περιβάλλον όπου δεν

απο τον m. hulot φωτογραφιeσ: παρισ ταβιτιαν

πρωταθλητισμοσ Είχα πολλούς τραυματισμούς όλα αυτά τα χρόνια που ασχολιόμουν με τον πρωταθλητισμό. Γενικά, τα αθλήματα έχουν πολλά άσχημα περιστατικά, που είναι περισσότερα από τις καλές στιγμές. Έτσι είναι και η ζωή, χίλιες θα πέσεις, μία θα σηκωθείς, αλλά αυτή η μία θα ισοδυναμεί με τις χίλιες. Έχω κάνει πολλά πράγματα στη ζωή μου και έχω παρατήσει πολύ περισσότερα, το μόνο που δεν παράτησα ποτέ είναι η μουσική.

16.7.20 – lifo

25

Ν.Ο.Ε.

είχα καμία επαφή με την πόλη, μέσα στη φύση. Είχα πάρει μαζί μου πολλά ντοκιμαντέρ και πολλά αφυπνιστικά έργα, όπως τα Kymatica, Inner Worlds, Outer Worlds, Samsara, και καθόμουν ήρεμος. Τις περισσότερες ώρες της ημέρας διάβαζα και διαλογιζόμουν. Ο διαλογισμός είναι το πιο εύκολο και το πιο δύσκολο πράγμα για τον σύγχρονο άνθρωπο και σ’ εμένα δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Διαλογιζόμουν, όμως, κάθε μέρα για δυόμισι μήνες και τότε βίωσα μια αίσθηση που δεν μπορείς να την περιγράψεις με λόγια. Ήταν η πιο ισχυρή εσωσωματική και εξωσωματική εμπειρία, γιατί ένιωσα πράγματα τα οποία είναι ανεξήγητα. Από εκείνη τη στιγμή άλλαξαν όλα, άλλαξε ο τρόπος που βλέπω τον κόσμο, ήταν όλα πιο θετικά, τα επεξεργαζόμουν πιο σωστά, σαν να έβλεπα κι άλλες συχνότητες που δεν υπήρχαν πιο πριν, πράγματα που δεν τα καταλάβαινα, γιατί ήταν σαν να έχω παρωπίδες και να μη βλέπω καλά. Άνοιξε όλος ο κόσμος, είδα την ευδαιμονία της ύπαρξης, κάτι που για να το νιώσεις δεν πρέπει να είσαι υπό την επήρεια καμίας ουσίας, ούτε του καφέ, ούτε της κάνναβης, ούτε του ποτού. Τώρα ο οργανισμός μου δεν μου επιτρέπει να τον προσβάλω με καμία ουσία, γιατί ο διαλογισμός δεν έχει την ίδια επιρροή, δεν τον καταλαβαίνεις, αν δεν είσαι νηφάλιος.

q Αυτήν τη στιγμή η πειθαρχία είναι η πιο σπουδαία λέξη με την οποία μπορώ να ταυτιστώ, γιατί πρέπει να είσαι ψυχολογικά δυνατός για να αποκρούσεις τόσες κακές επιρροές γύρω σου. Ο κόσμος είναι δύσπιστος, ξέρω ότι πολλοί τα ακούνε περίεργα όλα αυτά, κι αν μπορούσα να μη μιλάω ή να μη φαίνομαι πουθενά, θα το έκανα. Όταν, όμως, ζεις αυτή την εμπειρία, θέλεις να τη μοιραστείς με τους άλλους, ώστε να ανακαλύψουν κι αυτοί τη μαγεία της ζωής. Δεν είμαστε ούτε τα ονόματά μας, ούτε τα ρούχα μας, ούτε τα πιστεύω μας, ούτε τα δόγματά μας, όλα αυτά που μας έμαθαν κάποιοι άλλοι. Είμαστε συμπαντική ενέργεια την οποία μπορείς να ακούσεις και να καταλάβεις με την καρδιά σου, με την αύρα της ψυχής σου.

q Το νέο ραπ που παίζει από τα κινητά των παιδιών είναι παρεξηγημένο, γιατί οι περισσότεροι που κάνουν αυτό το είδος μουσικής δεν είναι αληθινοί όσον αφορά τον εαυτό τους. Δεν ακολουθούν αυτό που βγαίνει από την ψυχή τους, από μέσα τους, και αντιγράφουν κάποιους άλλους. Αυτοί οι άλλοι, όμως, δεν αντέγραψαν κανέναν, βγήκε από μέσα τους η δημιουργία και πέτυχαν. Αν είσαι ο αληθινός σου εαυτός, τότε θα πετύχεις την έκπληξη, κι αυτή θα σου φέρει την επιτυχία και τον σεβασμό. Γι’ αυτό δεν υπάρχει τόσος σεβασμός σήμερα. Κάθε μέρα λαμβάνω πολλά κομμάτια από νέα παιδιά και θέλω πολύ να τους βάλω στην Jungle Juice ή στην εταιρεία που σκοπεύω να κάνω, ώστε να βρω το νέο αστέρι που να μπορεί να κάνει, σαν κι εμένα, τα πάντα, 7/20, MC, να ραπάρει αργά ή γρήγορα για οποιοδήποτε θέμα, κοινωνικοπολιτικό, προσωπικό, για τα πάντα. Δεν το βρίσκω αυτό το άτομο, διότι όλοι αντιγράφουν, στο 100%. Δεν έχω βρει ούτε ένα όλα αυτά τα χρόνια. Μόνο αν εκφραστεί κάποιος ελεύθερα, με τη δική του βιωματική αφήγηση, με τον αληθινό του εαυτό, θα καταφέρει να ξεχωρίσει.

q Οι νέοι ράπερ έχουν μεγάλη ευθύνη, γιατί μπορεί όσοι έχουν πετύχει να είναι ο εαυτός τους για πάρα πολύ καιρό, αλλά μετά, έχοντας βρει την ταμπλέτα της επιτυχίας σε ένα κομμάτι, προσπαθούν συνεχώς να την επαναλάβουν. Υπάρχει ο καλλιτέχνης που πάει το βράδυ σπίτι του και είναι καλά με τον εαυτό του, περήφανος, ευτυχισμένος, χαρούμενος κι ας μην έχει τόσο μεγάλη απήχηση στον κόσμο, και υπάρχει και ο άλλος, που έχει τεράστια απήχηση στον κόσμο και έχει κάνει ό,τι έχουν κάνει οι άλλοι, το ίδιο μοτίβο. Έχει πετύχει, αλλά το βράδυ που πάει σπίτι του, δυστυχώς, δεν είναι καλά. Επέλεξα να φύγω από τον υλικοκεντρισμό, έχασα όλα τα υλικά αγαθά, αυτά που νόμιζα ότι με γέμιζαν, αλλά κέρδισα όλα τα πνευματικά αγαθά, αυτά που στην ουσία σε κάνουν ευτυχισμένο. Γιατί μόνο αν ανακαλύψεις την ψυχή σου είσαι πετυχημένος.

q Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη της μουσικής είναι ότι κατάφερα να βοηθήσω ανθρώπους να γίνουν καλύτεροι και να ξεφύγουν από καταστάσεις που τους κάνουν χειρότερους – και να βοηθήσω κι εμένα τον ίδιο.

q Πέρσι το καλοκαίρι πήγα στο χωριό μου για λίγες μέρες ηρεμίας μόλις ολοκλήρωσα ένα πρότζεκτ. Έτρεχα στην παραλία καθημερινά και έβλεπα εκείνη την ομορφιά να είναι γεμάτη σκουπίδια. Μια μέρα στάθηκα στην άκρη της παραλίας, στο Δέλτα του Πηνειού, όπου ήταν κάποιοι ψαράδες, και είδα ότι, φεύγοντας, είχαν αφήσει σκουπίδια. Την άλλη μέρα τούς είπα με ευγενικό τρόπο να μην το ξανακάνουν και λογομαχήσαμε, αλλά ήταν μάταιο. Κι αφού είδα ότι μολύνεται αυτός ο επίγειος παράδεισος, πήγα στο σπίτι μου, πήρα δυο μεγάλα τσουβάλια και άρχισα να μαζεύω τα σκουπίδια της παραλίας. Καθάρισα 50 μέτρα παραλίας και τα τσουβάλια γέμισαν. Ήταν σκουπίδια πάρα πολλών χρόνων, γυαλιά σπασμένα, γόπες, πλαστικά – έβγαλα την κάμερα και άρχισα να μαγνητοσκοπώ το καθάρισμα της παραλίας. Μάζεψα 20 τσουβάλια σε 7 μέρες, κουράστηκα πάρα πολύ, αλλά όταν αντίκρισα την ομορφιά της παραλίας, αυτή ήταν για μένα η πιο μεγάλη ανταμοιβή. Δυστυχώς, μετά από μία εβδομάδα που ξαναπήγα είχαν μαζευτεί πάλι σκουπίδια. Ο άνθρωπος είναι το χειρότερο ζώο του πλανήτη. Και μπορεί να μην είναι ευθύνη μας να καθαρίσουμε κάθε παραλία, αλλά είναι ευθύνη μας να μην αφήνουμε σκουπίδια στις παραλίες, γιατί αυτός είναι ο κόσμος μας και οφείλουμε να τον έχουμε καθαρό. Δεν πιστεύω στις ταμπέλες και στις πινακίδες, γιατί, όταν σου υποδεικνύουν τι να κάνεις, συνήθως κανείς το αντίθετο από αντίδραση. Αν σε έναν τοίχο βάλουν μια ταμπέλα «μην κατουράτε εδώ», οι άνθρωποι θα κάνουν ουρά για να κατουρήσουν. Το μυαλό του ανθρώπου είναι τόσο βυθισμένο στην αλόγιστη αντίδραση, που δεν σκέφτεται τις συνέπειες.

q Το νέο μου άλμπουμ λέγεται «Απόδραση», μια λέξη που με εκφράζει απίστευτα αυτή την

ΙNFO

To νέο άλμπουμ, «Απόδραση», του Ν.Ο.Ε. κυκλοφορεί από την Jungle Juice και μπορείς να το ακούσεις στο Spotify.

Instagram: n.o.e.ennoeitai

26 lifo – 16.7.20

εποχή, διότι ο νους του ανθρώπου είναι μια φυλακή και η επίγνωση, η απόδραση από αυτήν. «Απόδραση» είναι και το όνομα του καναλιού μου στο YouTube από το 2010, το όνομα του δεύτερου συγκροτήματός μου όταν ήμουν 15 και του τρίτου μου crew όταν έκανα γκράφιτι. Μετά από 20 δουλειές (αυτή είναι η 21η) –επειδή κάνω 20 χρόνια μουσική–, ήταν ανάρμοστο να μη δώσω αυτόν τον τίτλο στο συγκεκριμένο άλμπουμ. Εδώ συνοψίζω όσα θα ήθελα να έχω πει τους δύο μήνες που είμαι εκτός καναλιού. Απείχα λόγω όσων συνέβαιναν και συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες, γιατί για μένα η σιωπή είναι το πιο δυνατό όπλο. Η άγνοια γεννάει βλακεία και όλοι έλεγαν το μακρύ τους και το κοντό τους υπέρ, κατά της υπακοής στα μέτρα, τσακώνονταν στον δρόμο. Με αυτό το άλμπουμ θέλω ο ακροατής να νιώσει την εμπειρική γνώση μέσω της απόδρασης και να μπορέσει να ανακαλύψει νέες πτυχές της εσωτερικότητάς του, που δεν φανταζόταν ότι υπάρχουν.

Αυτήν τη στιγμή η πειθαρχία είναι η πιο σπουδαία λέξη με την οποία μπορώ να ταυτιστώ, γιατί πρέπει να είσαι ψυχολογικά δυνατός για να αποκρούσεις τόσες κακές επιρροές γύρω σου. Ο κόσμος είναι δύσπιστος, ξέρω ότι πολλοί τα ακούνε περίεργα όλα αυτά, κι αν μπορούσα να μη μιλάω ή να μη φαίνομαι πουθενά, θα το έκανα. Όταν, όμως, ζεις αυτή την εμπειρία, θέλεις να τη μοιραστείς με τους άλλους.

q Η ζωή με έχει μάθει να είμαι ο εαυτός μου, να μη με νοιάζουν οι απόψεις των άλλων και να ζω εκστατικά κάθε στιγμή, γιατί για το μετά δεν είναι σίγουρος κανένας. Να απολαμβάνω το τώρα και να χαίρομαι όσο πιο πολύ γίνεται την ίδια τη ζωή σε αυτό το σώμα, το οποίο αγαπώ πάρα πολύ.

PERSONAL SHOPPER

ΕΧΕΙΣ ΓΟΥΣΤΟ ΗΛΊΑΣ ΓΚΙΏΝΗΣ AKA GINGERΈΛΑ

The good LiFO

DESIGN

Ρακέτες «Το Αγόρι» Οι χειροποίητες ξυλορακέτες θαλάσσης που κατασκευάζονται στο ίδιο στενό στην Καλλιθέα εδώ και 62 χρόνια. Είτε μας αρέσει το σπορ είτε ανήκουμε σ’ εκείνους που ενοχλούνται από τον χαρακτηριστικό ήχο που το συνοδεύει, οι ρακέτες είναι το εθνικό μας καλοκαιρινό άθλημα. Όμως είναι και κάτι παραπάνω, μια ελληνική πατέντα, η ιστορία της οποίας ξεκίνησε το 1958 σε ένα ξυλουργείο που βρίσκεται σε ένα στενό της Καλλιθέας και συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι σήμερα.

16.7.20 – lifo

27

ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ò

The good LiFO

Korres Διφασικό αντηλιακό Splash, Αγγούρι & Υαλουρονικό SPF30. Στα φαρμακεία

ò

Yamamay Ολόσωμο μαγιό Shira. www.yamamay.com

Ρακέτες «Το Αγόρι»

î

Οι υπεύθυνοι πίσω από το ελληνικό brand μιλούν στη LiFO.

Jour Jewelry

õ

Κρικάκια με στρογγυλό στοιχείο από ασήμι 925 με επιχρύσωμα.

Ποια είναι η ιστορία των χειροποίητων ξυλορακετών θαλάσσης «Το Αγόρι» που κατασκευάζονται στην Καλλιθέα εδώ και 62 χρόνια; Ο Δημήτρης Φερεντίνος, ο άνθρωπος που έφτιαξε τις πρώτες ρακέτες στην Ελλάδα, είναι ο ιδρυτής της επιχείρησης «Το Αγόρι», που από το 1958 βρίσκεται στο ίδιο στενό στην Καλλιθέα, πίσω από το Πάντειο. Επιπλοποιός στο επάγγελμα, είδε μια μέρα στην παραλία δύο Έλληνες της Αιγύπτου (σ.σ. το τένις στην Αίγυπτο ήταν δημοφιλές λόγω της παρουσίας των Βρετανών την εποχή εκείνη και οι Έλληνες της Αιγύπτου σκαρφίστηκαν αυτήν τη δική τους εκδοχή, για να μπορούν να παίζουν το παιχνίδι πάνω στην άμμο) να παίζουν με ξύλινες ρακέτες, όμοιες στο μέγεθος με εκείνες του τένις. Του έκανε εντύπωση και προσπάθησε να φτιάξει κάτι αντίστοιχο, το οποίο μάλιστα εξέλιξε έτσι ώστε να έχει καλή τεχνική στο παιχνίδι. Έχοντας κατασκευάσει πια μερικά ζευγάρια, κατέβαινε κάθε μέρα στην παραλία και έπαιζε παρέα με τους φίλους. Ο κόσμος εντυπωσιαζόταν από το ξενόφερτο σπορ και επειδή δεν ήξερε το όνομα του Δημήτρη, για να τον πλησιάσουν και να τον ρωτήσουν πού βρήκε αυτές τις ρακέτες, του φώναζαν «Αγόρι… έρχεσαι λίγο εδώ;». Έτσι η προσφώνηση αυτή στάθηκε η αφορμή για την επωνυμία της εταιρείας που δημιουργήθηκε όταν ξεκίνησε να κατασκευάζει ρακέτες μαζικά. Μετά τον αιφνίδιο θάνατό του, την επιχείρηση συνέχισε η σύντροφός του, Μαρία Παπαναστασίου, η οποία όχι μόνο κράτησε αλλά και εξέλιξε την εταιρεία, ενώ σήμερα πλέον τα ηνία έχουμε αναλάβει ο ανιψιός της, Νίκος Παπαναστασίου, κι εγώ, ο συνεργάτης του, Γαβριήλ Παλαιοδήμος.

Reebok

http://www.jour.gr

Τσάντα Meet You There Imagiro Bag. www.reebok.com

ô

Converse Παπούτσια Chuck Taylor All Star. Σε επιλεγμένα καταστήματα

í

Reebok Ανδρικό μαγιό Willis.

28 lifo – 16.7.20

Πώς κατασκευάζονται οι ρακέτες του Αγοριού; Έχει πολλή δουλειά η κατασκευή τους. Εξωτερικά κατασκευάζονται από κόντρα πλακέ και το εσωτερικό τους είναι από σουηδικά μαδέρια, από πεύκο ή έλατο, που κόβονται σε πηχάκια. Αφού τοποθετηθούν, ακολουθεί κενό αέρος, μετά κοζάρουμε τη ρακέτα και την κλείνουμε. Το πώς θα τοποθετηθούν τα πηχάκια είναι ολόκληρη επιστήμη, όπως και η γεωμετρία της ρακέτας. Όλη η διαδικασία γίνεται στο χέρι, εκτός από το αρχικό κόψιμο, που δίνει το σχήμα της ρακέτας και πλέον γίνεται αυτοματοποιημένα, μια κι έτσι αποδίδεται τέλεια το σχήμα που θέλουμε να δώσουμε. Ακόμα και το κόλλημα στις λαβές γίνεται στο χέρι.

ö

CeraVe

www.toagori.gr

Ενυδατική κρέμα. www.cerave.gr

ñ

King Kong Athens Vintage Vintage ’90s πουκάμισο. http://www. kingkongathensvintage.gr

kειμενο μεροπη κοκκινη

Personal

Shopper

www.reebok.com

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ Ηλίας Γκιώνης aka GingerΕλα Ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων - drag performer

Να υποθέσω ότι το ροζ είναι το αγαπημένο σου χρώμα. Γιατί σου αρέσει τόσο πολύ; Πράγματι, είναι ένα από τα αγαπημένα μου χρώματα. Το αγαπώ γιατί, κάθε φορά που το φοράω, νιώθω μια ανεξήγητη χαρά. Με τι το έχεις συνδυάσει στο μυαλό σου; Η κοινωνία μάς έμαθε ότι το ροζ είναι το χρώμα για τα κορίτσια, όμως εμένα μου άρεσε από μικρό παιδάκι κι έτσι πλέον το φοράω περήφανα σαν αγόρι, πηγαίνοντας ενάντια στα στερεότυπα και ελπίζοντας ότι κάπως έτσι θα γίνει κάποια αλλαγή. Έβαψες μαλλιά και μουστάκι πριν ή αφότου έπιασες δουλειά στο Pink Flamingo; Είχα βάψει ξανά στο παρελθόν τα μαλλιά μου ροζ, όμως το νέο λουκ με μουστάκι-φρύδια-μαλλιά το εμπνεύστηκα από το μαγαζί και πλέον δεν το αλλάζω με τίποτα. Τι είδους φροντίδα θέλει το ροζ στα μαλλιά και στα γένια; Γενικά, φροντίζω να φρεσκάρω το χρώμα μία φορά τον μήνα. Όμως, επειδή λούζομαι και πλένω το πρόσωπό μου κάθε μέρα, το χρώμα ξεθωριάζει πολύ εύκολα. Ωστόσο, έχω βρει ένα κόλπο, βάζω λίγο χρώμα στη μαλακτική κι έτσι το ροζ μένει πάντα έντονο και φρέσκο. Πώς θα χαρακτήριζες το στυλ σου; Σίγουρα κιτς, εκτός νόρμας και των «πρέπει» της μόδας. Από πού ψωνίζεις συνήθως τα ρούχα σου; Ο ναός της μόδας για μένα είναι το Yesterday’s Bread στα Εξάρχεια, το απόλυτο vintage second hand. Μερικές φορές είναι και οι επώνυμες αλυσίδες, αλλά η μεγάλη μου αγάπη είναι να κοιτάω δίπλα στους κάδους σκουπιδιών, όπου έχω βρει τα καλύτερα κομμάτια της γκαρνταρόμπας μου. Τι είδους σχόλια ακούς στον δρόμο για την εμφάνισή σου; Τα μικρά παιδιά πολλές φορές θέλουν να πιάσουν τα μαλλιά μου σαν να είναι κάτι εξωπραγματικό.

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

Τι θα κάνεις το φετινό αλλόκοτο καλοκαίρι; Πραγματικά, δεν ξέρω. Θέλω σίγουρα λίγες μέρες χωρίς κινητό και ρολόι, και, επιτέλους, απεριόριστο ύπνο. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Γυαλιά από το Μάτι Μάτι (€30), Pokémon T-shirt Yesterday’s Bread (€10), παντελόνι από τα σκουπίδια, Banana bag - Sugar Free (€13), Vans shoes - Yesterday’s Βread (€15), H&M socks (€3). Πού πηγαίνεις τώρα; Για ένα γρήγορο καφεδάκι και μετά για την απογευματινή βάρδια στη δουλειά.

Fb: parvus.princeps19 Instagram: princeps parvus

16.7.20 – lifo

29

The good LiFO

Market 30 lifo – 16.7.20

ΑNEK LINES: Biosafety Trust Certification από τον RINA για ασφαλές ταξίδι έναντι της εξάπλωσης του COVID 19

Νέος ΜΗΛΟΚΛΕΦΤΗΣ με γεύση κεράσι Η αλεπού είπε: «Ακολούθησέ με… έχω κεράσι». Αν άκουγες μια αλεπού που τη λένε Μηλοκλέφτη να σου μιλάει για μια γεύση με κεράσι δεν θα τη δοκίμαζες; Αν σκας από περιέργεια, «Ακολούθησε την αλεπού» και ανακάλυψε τη νέα γεύση του Μηλοκλέφτη με κεράσι. Ο αγαπημένος μας μηλίτης έρχεται να δροσίσει γευστικά το καλοκαίρι μας και να ταράξει τα νερά με μια νέα, δροσιστική, φρουτώδη γεύση. Με την πρώτη γουλιά αισθάνεσαι τις έντονες νότες του κερασιού, σε απόλυτη ισορροπία με το μήλο, να σου εξάπτουν τη φαντασία, ενώ η ελαφριά του επίγευση σε ελκύει να πιεις κι άλλο. Ο μηλίτης καταναλώνεται παγωμένος, από νωρίς το απόγευμα μέχρι αργά το βράδυ. Γι’ ακόμα μεγαλύτερη απόλαυση, γεμίζουμε το ποτήρι κατά το 1/3 με πάγο, συμπληρώνουμε με Μηλοκλέφτη και τον απολαμβάνουμε με καλή παρέα! Ο Μηλοκλέφτης με γεύση κεράσι παράγεται στην Πάτρα, από ελληνικά μήλα, και πρόκειται για έναν εξαιρετικής ποιότητας μηλίτη, στον οποίο έχει προστεθεί χυμός κερασιού. Ένα φρούτο που είναι συνδεδεμένο με τα καλοκαίρια μας έρχεται και δένει αρμονικά με την ξεχωριστή γεύση και δροσιά του Μηλοκλέφτη, που δεν σταματά να αναζητά κάτι νέο και διαφορετικό.

Νέες γεύσεις στα παγωτά Kayak για το καλοκαίρι του 2020 Caramel pop corn: Παγωτό κρέμα με αληθινό, καραμελωμένο ποπκόρν. Παγωτό λεμόνι-μαρέγκα: Παγωτό με φυσικό χυμό λεμονιού και αφράτα κομμάτια μαρέγκας. Παγωτό αμυγδαλωτό: Παγωτό κρέμα με γνήσια αμύγδαλα και ξύσμα φρέσκου λεμονιού μέσα από την παραδοσιακή, φημισμένη συνταγή αμυγδαλωτών των Κυκλάδων. Spicy Ruby: Φτιαγμένo με τη ροζ σοκολάτα της Callebaut, συνδυασμένη με υπέροχα μπαχαρικά. Σορμπέ ρόδι-βατόμουρο: Όλη η γεύση βασίζεται στο πραγματικό φρούτο, χωρίς συντηρητικά και ενισχυτικά γεύσης.Σύκο: Παγωτό φτιαγμένο από το φρούτο-σύμβολο του ελληνικού καλοκαιριού. Grand Cru Chocolate με σοκολάτα nyangbo της Valrhona: Μοναδική βελούδινη υφή σοκολάτας με επίγευση από νότες βανίλιας και τη μοναδική ένταση της τρούφας Valhrona. Επίσης, υπάρχουν και δύο δημοφιλείς γεύσεις της Κayak σε vegan εκδοχή για όσους δεν θέλουν τα ζωικά λιπαρά, με τη φιλοσοφία των συνταγών Κayak και όλη τη γεύση: Βανίλια Μαδαγασκάρης Vegan: Η γνωστή βανίλια Μαδαγασκάρης με γάλα βρώμης.Σοκολάτα Βελγίου Vegan: Η γνωστή σοκολάτα Βελγίου (χωρίς choco chips) με γάλα βρώμης.

Η ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΑΦΟΊ ΧΑΐΤΟΓΛΟΥ ΕΝΙΣΧΎΕΙ ΤΟ ΈΡΓΟ ΤΗΣ ΠΝΟΗΣ - ΦΊΛΟΙ ΕΝΤΑΤΙΚΉΣ ΘΕΡΑΠΕΊΑΣ ΠΑΙΔΙΟΎ Η εταιρεία Αφοί Χαΐτογλου στάθηκε αρωγός στο έργο της ΠΝΟΗΣ - Φίλοι Εντατικής Θεραπείας Παιδιού, ενισχύοντας οικονομικά το σωματείο, το οποίο μεριμνά για τον εξοπλισμό μονάδων εντατικής θεραπείας παιδιών και νεογνών στα κρατικά νοσοκομεία της χώρας. Η κίνηση είναι αποτέλεσμα της διαδικτυακής ενέργειας του Μακεδονικού Χαλβά, που φέτος, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας www.agapamedeftera. gr, έδωσε την ευκαιρία στο κοινό να στείλει πρόσκληση στα αγαπημένα του πρόσωπα για να περάσουν «Μαζί τη μόνη Δευτέρα που αγαπάμε», την Καθαρά Δευτέρα. Μέσα από κάθε πρόσκληση η παρέα του Μακεδονικού Χαλβά, αποτυπωμένη εικαστικά στην πλατφόρμα, μεγάλωνε, ενώ παράλληλα κάθε επισκέπτης υποστήριζε με τη συμμετοχή του τον Μακεδονικό Χαλβά στην προσπάθειά του να ενισχύσει το έργο του σωματείου ΠΝΟΗ. Περισσότερα από 26.000 άτομα επισκέφθηκαν το site και κάλεσαν τους αγαπημένους τους να συγκεντρωθούν γύρω από το καθαροδευτεριάτικο τραπέζι, υποστηρίζοντας έτσι οικογένειες των οποίων παιδιά νοσηλεύονται στην Εντατική.

Η ANEK LINES, η κορυφαία ακτοπλοϊκή εταιρεία, με ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και στη δημόσια υγεία, ολοκλήρωσε με επιτυχία την επιθεώρηση ολόκληρου του στόλου της και έλαβε την εξειδικευμένη πιστοποίηση «Biosafety Trust» από τον ιταλικό νηογνώμονα (RINA). Η καινοτόμος πιστοποίηση συστήματος διαχείρισης, που είναι διεθνώς αναγνωρισμένη στον κλάδο της ναυτιλίας, βασίζεται στη συστηματική προσέγγιση του ISO στα συστήματα διαχείρισης σε συνδυασμό με τις βέλτιστες επιστημονικές πρακτικές κατά της εξάπλωσης λοιμώξεων, καθώς και με τις αρχές της διαχείρισης οργανωτικής συμπεριφοράς (OBM) για τον αποτελεσματικό έλεγχο και την πρόληψη μετάδοσης στο εργασιακό πλαίσιο. Η πιστοποίηση της ANEK LINES επιβεβαιώνει ότι κάθε πλοίο της εταιρείας συμμορφώνεται πλήρως με όλα τα απαιτούμενα μέτρα του προγράμματος κατά της εξάπλωσης του Covid-19. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ANEK LINES, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Αρχές, έχει αναπτύξει ήδη συγκεκριμένες διαδικασίες και έχει λάβει επιπλέον μέτρα τόσο για τα πλοία της όσο και για τους σταθμούς/πρακτορεία της.

FreeBuds 3i - Huawei: Το gadget του καλοκαιριού είναι μια premium ηχητική εμπειρία Τα FreeBuds 3i της Huawei προσφέρουν μια premium ηχητική εμπειρία μέσα από ένα καλαίσθητο και πρακτικό design. Με ανανεωμένο, πιο «γεμάτο» περίβλημα σιλικόνης για καλύτερο fit στο αυτί και νέα τεχνολογία ακύρωσης ήχου, τα ακουστικά αυτά είναι τώρα η καλύτερη επιλογή στην κατηγορία τους. Αποδίδουν εξαιρετικό ήχο, αποκλείουν τον περιβάλλοντα θόρυβο, συνδέονται με bluetooth στο δευτερόλεπτο, διαθέτουν μπαταρία που διαρκεί για ώρες, εφαρμόζουν τέλεια στο αυτί και είναι τόσο κομψά, που θυμίζουν περισσότερο μοδάτο αξεσουάρ και λιγότερο τεχνολογικό gadget. Τα Huawei FreeΒuds 3i διατίθενται από το δίκτυο επίσημων συνεργατών της Huawei. Μπορείτε να μάθετε περισσότερα στο https:// consumer.huawei.com/gr/.

Νέα άφιξη: Almaz Spa @ The Gem Society Boutique Hotel & Spa Κάνουμε check in στο Αlmaz Spa, την πιο φρέσκια άφιξη στα αθηναϊκά beauty μονοπάτια. Οι επισκέπτες μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε διάφορα είδη μασάζ και θεραπείες περιποίησης προσώπου και σώματος σε συνεργασία με την Apivita, σε συνδυασμό με ένα τζακούζι εμπνευσμένο από τις Κυκλάδες και ένα πετρόχτιστο χαμάμ. Ξεχωρίζουμε το Signature Massage Treatment που συνδυάζει το σιάτσου και τη ρεφλεξολογία με το deep tissue και την αρωματοθεραπεία, χρησιμοποιώντας πουγκιά με βότανα από την ελληνική φύση. Το κέντρο της πόλης καλωσορίζει μια νέα όαση ευεξίας. www.thegemsocietyhotel. com/almaz-spa

week ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Αφαιρετικές προσεγγίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της διασποράς

ΣΙΝΕΜΑ Ο διαφορετικός κύριος Κόπερφιλντ Ο Αρμάντο Ιανούτσι κινηματογραφεί το κλασικό μυθιστόρημα του Ντίκενς με έναν ζηλευτό θίασο εξαιρετικών ηθοποιών. από τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο

34

32

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα

38

ΒΙΒΛΙΟ Σύγχρονη γαλλική φιλοσοφική σκέψη: Από τον Σαρτρ στον Καστοριάδη και στον Φουκώ

42

ΒΓΕΣ ΕΞΩ Proveleggios: Το κερδισμένο στοίχημα του Σωτήρη Κοντιζά

Η φετινή θερινή έκθεση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο περιλαμβάνει μια επιλογή από έργα Ελλήνων καλλιτεχνών της διασποράς που ανήκουν στη συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή. Στην τριώροφη νέα πτέρυγα του μουσείου, που βρίσκεται στη Χώρα του νησιού, ο επισκέπτης μπορεί να δει oνόματα περισσότερο ή λιγότερο γνωστά στο ελληνικό κοινό, που διέπρεψαν στο εξωτερικό, όπως ο Takis, η Chryssa, ο Γιάννης Κουνέλλης, ο Λουκάς Σαμαράς, ο Τζον Χριστοφόρου, η Σοφία Βάρη, ο Κώστας Ανδρέου, ο Νάκης Παναγιωτίδης κ.ά. ä Χώρα, Άνδρος, 22820 22444, ώρες λειτουργίας θερινής περιόδου (Ιούλιος-Σεπτέμβριος): Τετ.-Κυρ. 11:00-15:00 & 18:00-21:00, Δευτ. 11:00-15:00, Τρ. κλειστά

topevents

5 ΣΥΝΑΥΛΙΑ The Boy

8 week

16- 22 ιου λιου 20 20

Στην ταράτσα του Bios o The Boy θα παίξει για πρώτη φορά το άλμπουμ «Αντιλόπη», που γράφτηκε και ηχογραφήθηκε κατά τη διάρκεια του lockdown. «Θα διαβάσει εσωτερικούς μονολόγους από τους ανθρώπους που βλέπει κάθε μέρα στο γυμναστήριο, θα παίξει τα τραγούδια του που του αρέσουν και κάποια που δεν του αρέσουν πολύ, αλλά αρέσουν στους από κάτω, ενώ θα κρατάει αποστάσεις από τους από κάτω». 20-22/7, Bios (Rooftop), Πειραιώς 84, 21:00, εισ.: 7 ευρώ

6 ΘΕΑΤΡΟ Οιδίπους

1 ΣΥΝΑΥΛΙΑ Λένα Πλάτωνος

3 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Out of the cube, Into the green

STOEP TH PR ES S

Μαζί με τη Σαβίνα Γιαννάτου, τον Γιάννη Παλαμίδα και την Αθηνά Ρούτση, η Λένα Πλάτωνος θα παρουσιάσει στην Τεχνόπολη κομμάτια από τη μακρόχρονη καλλιτεχνική της πορεία και δίσκους-σταθμούς, όπως οι «Σαμποτάζ», «Καρυωτάκης: 13 τραγούδια», «Γκάλοπ», «Λεπιδόπτερα» και «Μάσκες Ήλιου».

19/7, Τεχνόπολη, Πειραιώς 100, Γκάζι, 21:00, εισ.: 13-17 ευρώ

ΜΟΥΣΙΚΗ Active Member

2 ΣΥΝΑΥΛΙΑ Λεωνίδας Καβάκος

Γι’ αυτή την έκθεση οι καλλιτέχνες (Stefanos Kornilios, Pavlos Palourias, Nilware, Vasilis Galanis, Karl Heinz Jeron, Ioanna Lin, Eleni Tsamadia και Dimitri Yin) εξερευνούν τον κήπο τόσο ως φυσικό όσο και ως μεταφυσικό μέρος, όπου νέες ιδέες, μορφές και προοπτικές μπορούν να αναπτυχθούν. 23/7-23/8, Phoenix Athens, Ασκληπιού 87, Δευτ.-Παρ. 12:00-17:00 και με ραντεβού. Εγκαίνια: 23/7, 18:00, στον εξωτερικό χώρο της γκαλερί

Με τριάντα χρόνια δράσης και ασταμάτητοι μουσικά, οι Active Member συμπληρώνουν φέτος τις 1.000 ζωντανές εμφανίσεις και οργανώνουν μια μεγάλη γιορτή στην Τεχνόπολη.

O Οιδίπους του Δημήτρη Καραντζά, μια νέα σκηνική πρόταση που γεννήθηκε μέσα στην καραντίνα, αντλεί στοιχεία από το σοφόκλειο κείμενο αλλά και από το ομώνυμο έργο του Παζολίνι. Τους ρόλους μοιράζεται μια εξαιρετική τριάδα ερμηνευτών: ο Μιχάλης Σαράντης ως Οιδίποδας, η Μαρία Κεχαγιόγλου ως Ιοκάστη και Τειρεσίας και ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης ως βασικός αφηγητής, Κρέων και βοσκός. 21-31/7 (21/7 Βεάκειο, 22/7 Κατράκειο, 24/7 Πετρούπολη, 25-26/7 Παπάγου, 31/7 Βύρωνας)

7 ΣΥΝΑΥΛΙΑ Βαγγέλης Γερμανός

18/7, Τεχνόπολη, Πειραιώς 100, 21:00, εισ.: 15 ευρώ

4 ΦΕΣΤΙΒΑΛ Φεστιβάλ Ρεματιάς 2020

Ο κορυφαίος βιολονίστας Λεωνίδας Καβάκος θα σταθεί μόνος του στην ορχήστρα του εμβληματικού Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου για να ερμηνεύσει έργα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, σηματοδοτώντας τη συμπλήρωση των 65 χρόνων αδιάλειπτης ιστορίας του Φεστιβάλ. 17/7, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 21:00, εισ.: από 10 ευρώ

32 lifo – 16.7.20

Με μια μικρότερης κλίμακας διοργάνωση λόγω των ειδικών συνθηκών, το Φεστιβάλ Ρεματιάς επιστρέφει στο Χαλάνδρι με καθημερινές εκδηλώσεις, στη συντριπτική τους πλειονότητα με ελεύθερη είσοδο. Το πρόγραμμα ξεκινά με ένα αφιέρωμα της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Δήμου Χαλανδρίου στον Μάνο Χατζιδάκι την Παρασκευή 17 Ιουλίου. 17/712/8, Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς, πεζόδρομος Προφήτη Ηλία, Πολύδροσο Χαλανδρίου, 21:00, είσοδος ελεύθερη με δελτία

Ο Βαγγέλης Γερμανός ανακεφαλαιώνει ζωντανά μια μακρόχρονη πορεία που ξεκίνησε στις αρχές των ’80s με το άλμπουμ «Τα Μπαράκια» σε παραγωγή του Διονύση Σαββόπουλου. Μόνος επί σκηνής, θα παίξει με την ακουστική του κιθάρα επιλογές από τη διαδρομή του. 16/7, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, λεωφ. Συγγρού 364, Καλλιθέα, εισ.: 5-10 ευρώ

8 ΣΥΝΑΥΛΙΑ Μόνικα, Κάτι ανθίζει στο Ηρώδειο PERFORMANCE

Πάνος Χαραλάμπους, Άφοβο Σώμα Χιλιάδες ποτήρια για βεντούζες γεμίζουν σαν ψηφιδωτό το πάτωμα. Πάνω τους τέσσερις «θορυβιστές» δημιουργούν ένα ηχητικό πανδαιμόνιο (σκράτσινγκ, γκλισάντι, κρότοι, γκλαμπάνο, σπασίματα κ.λπ.). Μπορεί ένα σώμα εν μέσω μολύνσεων, ιών και θανάτου να παραμένει ατρόμητο, να χαίρεται και να γλεντά, να πασχίζει και να αγωνίζεται; 18-19/7, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Ομόνοια, 20:00 (με σειρά προτεραιότητας)

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

The writing trousers, Βάλια Παπαστάμου Στην πρώτη της ατομική έκθεση η εικαστικός Βάλια Παπαστάμου παρουσιάζει έργαστιγμιότυπα της σαρκικής διεπαφής.

Με την ορχήστρα της και μια νεανική χορωδία με παραδοσιακά όργανα όπως η λάφτα, με μαντολίνο αλλά και άρπα, η Μόνικα θα παρουσιάσει για πρώτη φορά το νέο της ελληνόφωνο άλμπουμ που ετοίμαζε για περισσότερο από δέκα χρόνια, αλλά και παλιές επιτυχίες, νέα, ακυκλοφόρητα τραγούδια και πολλές εκπλήξεις. 20-21/7, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, 21:00, εισ.: 8-45 ευρώ

16-30/7, Snehta Satellite, Κεφαλληνίας 39, Κυψέλη, Δευτέρα & Πέμπτη 16:00-20:00.

Eγκαίνια: 16/7, 18:0022:00

Iceroll

Τ

ι θα μπορούσες να ζητήσεις από ένα όνομα που σου έχει προσφέρει όλα όσα φανταζόσουν, απόλαυση, διαφορετικότητα, ποιότητα, αισθητική; Το Iceroll, αυτό το μοναδικό concept παγωτού που ετοιμάζεται μπροστά στα μάτια σου καθώς η σπάτουλα ρολάρει πάνω στην παγωμένη πλάκα το παγωτό που επιλέγεις (πάντα από φρέσκο γάλα), έχει να σου προσφέρει κάτι ακόμα που ήθελες εδώ και καιρό. Το νέο κατάστημα στο Χαλάνδρι έρχεται για να φέρει στα βόρεια της Αθήνας όλες τις γεύσεις που έχεις αγαπήσει σε μορφή rolls αλλά και τις νέες συνταγές που προτείνονται αυτό το καλοκαίρι από την ομάδα του Iceroll. Δίπλα στους λατρεμένους συνδυασμούς με φρέσκα φρούτα, premium ξηρούς καρπούς και φημισμένες σοκολάτες που μπορείς να επιλέξεις, πρέπει οπωσδήποτε να γευτείς τη γεύση Red Velvet με ολόκληρα κομμάτια red velvet μέσα και πάνω στο παγωτό, αλλά και την πρόταση Carrot Cake, που σερβίρεται με τον ίδιο τρόπο. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία, μια γνωστή ιστορία που έχει γράψει το Iceroll στην κατηγορία «παγωτό», δημιουργώντας το δικό του κεφάλαιο απόλαυσης, που δεν αντιγράφεται. Άλλωστε, πώς μπορεί να αντιγραφεί κάτι που κάθε φορά είναι διαφορετικό, αφού καθένας μπορεί να δημιουργήσει τη δική του γεύση, επιλέγοντας τη βάση, τα υλικά και τα toppings; To Iceroll έρχεται στα βόρεια και φέρνει μια genuine εμπειρία που δεν χορταίνεις ποτέ, αφού τη ζεις κάθε φορά σαν να είναι η πρώτη.

Γλυφάδα, Μοναστηράκι, Ρόδος, Χαλάνδρι, 210 9681233 www.iceroll.gr, Facebook: IceRoll, Instagram: iceroll.gr

Οι αγαπημένες γεύσεις παγωτού «ρολάρουν» στο Χαλάνδρι.

16.7.20 – lifo

33

σινεμά

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Ο διαφορετικός κύριος Κόπερφιλντ The personal history of David Copperfield Σκηνοθεσία: Αρμάντο Ιανούτσι Πρωταγωνιστούν: Ντεβ Πατέλ, Πίτερ Καπάλντι, Χιου Λόρι, Τίλντα Σουίντον

week

Α Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Κακό

α πο τον θ οδ ω ρ η κο υτ σογ ιαν νοπου λο

μέσως μετά τον ανελέητα σατιρικό Θάνατο του Στάλιν, ο Αρμάντο Ιανούτσι συμπυκνώνει με περισσή φροντίδα και αξιοθαύμαστη σπουδή ένα τεράστιο, σε όλες του τις διαστάσεις, πασίγνωστο μυθιστόρημα, το αγαπημένο του Τσαρλς Ντίκενς, τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, πλαισιώνοντας τον πολύπαθο πρωταγωνιστή με έναν ζηλευτό θίασο εξαιρετικών ηθοποιών, από τον Χιου Λόρι και τον Πίτερ Καπάλντι ως την ενθουσιώδη Τίλντα Σουίντον στον ρόλο της πλούσιας θείας Μπέτσι και τον Μπεν Γουίσο που καθρεφτίζει με χαμερπή δόλο τη φιλόδοξη πλευρά του Κόπερφιλντ ως Ουράια Χιπ. Στην καλύτερή του ερμηνεία (σαφώς πιο πολύπλοκη και απαιτητική από αυτή στο Slumdog Millionaire), ο Ντεβ Πατέλ διασχίζει με ιδρώτα και πάθος τις περιπέτειες του κλασικού ντικενσιανού «θύματος», του παιδιού που ισορροπεί ανάμεσα στην κακοποίηση της ανατροφής του και στο ταλέντο του στην επιβίωση, καταφεύγοντας στη φαντασία του για να αναπλάσει την πραγματικότητα. Αυτοβιογραφικό ως έναν βαθμό και οξυδερκές στην παρατήρηση των κοινωνικών δομών από την οικογένεια ως την εργασία, το έργο του Ντίκενς δίνει στον Ιανούτσι την αφορμή να στήσει ένα τσίρκο με συναίσθημα, μένοντας πιστός στο βικτοριανό πλαίσιο και εμπλουτίζοντας τον αεικίνητο θίασο με ηθοποιούς πολύχρωμους και πολυφυλετικούς, σχολιάζοντας εμφατικά, και φανερά, τον συσχετισμό της πολυπολιτισμικής Βρετανίας του σήμερα με τη μετάβαση των μεταναστών στην ενδοχώρα της μπερδεμένης αυτοκρατορίας του 1850. Ζωηρός και γοργός, ο (όντως) Διαφορετικός κύριος Κόπερφιλντ συγγενεύει υφολογικά με το σύμπαν του Τέρι Γκίλιαμ στις μυθιστορηματικές αποδράσεις του ήρωα, καθώς και στον παρατεταμένο βασανισμό του, αλλά σώζει λυτρωτικά το αδάμαστο, λαμπερό πνεύμα του εφευρετικού παραμυθά με τον σπινθηροβόλο διάλογο και την καθαρή ορμή του Πατέλ.

VILLAGE RENTI 6,11 - VILLAGE MALL 8,7,14 - VILLAGE PAGRATI 2,4 - VILLAGE FALIRO 4,6,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,2 - ODEON ESCAPE 4 - ΒΑΡΚΙΖΑ 3 ΘΕΡΙΝΗ - ΛΑΟΥΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - TOWN CINEMAS 3,4 - ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ ΑΛΟΜΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ

34 lifo – 16.7.20

Βασισμένη στο κλασικό μυθιστόρημα του Ντίκενς, η ταινία διηγείται την ιστορία του Ντέιβιντ, ο οποίος μένει ορφανός πολύ νωρίς και, παρά τις δυσκολίες, κατορθώνει να γίνει συγγραφέας στη βικτοριανή Αγγλία.

Όταν ανθίζει η νιότη The best years Σκηνοθεσία: Γκαμπριέλε Μουτσίνο Πρωταγωνιστούν: Μικαέλα Ραμαζότι, Κιμ Ρόσι Στιούαρτ, Νικολέτα Ρομανόφ Η ιστορία της Ιταλίας από τη δεκαετία του ’80 έως σήμερα μέσα από τη ζωή των τεσσάρων φίλων και τη διάρκεια 40 ετών αγάπης, φιλοδοξιών, επιτυχίας και αποτυχιών.

«Όποιος δεν έχει κάνει λάθη να σηκώσει το χέρι» φωνάζουν κάποια στιγμή δύο από τους τέσσερις πρωταγωνιστές μιας ιστορίας που αφορά αρχικά τη γενιά τους, αλλά θα μπορούσε να επεκτείνεται στα βάθη του χρόνου. Ξεκινώντας από τις αρχές των ’80s και την italo-disco και φτάνοντας έως την προ-κορωνοϊού εποχή μας, σε κάτι περισσότερο από δύο ώρες ξετυλίγονται περιπέτειες 40ετίας, από τα εφηβικά όνειρα, την ορμή των 20κάτι, τις πρώτες επιτυχίες και τις πρώτες αποτυχίες μέχρι τις προδοσίες, τον συμβιβασμό και τη συγκατάθεση. Το σενάριο, το οποίο συνέγραψε ο σκηνοθέτης Γκαμπριέλε Μουτσίνο (Το τελευταίο φιλί, Το κυνήγι της ευτυχίας), μπορεί να βολεύεται αρκετές φορές με εύκολες λύσεις, όμως η αμεσότητα των διαλόγων και η φρενήρης σκηνοθεσία φέρνουν τον θεατή στον ρόλο ενός μαγικού ταξιδευτή στον χρόνο που βλέπει στο fast forward τα μικρά και μεγάλα προβλήματα των χαρακτήρων, αναγνωρίζοντας καταστάσεις που θα τις έβλεπε στη διπλανή πόρτα – ή και στη δική του. Κυρίως, όμως, η ταινία είναι μια απόδειξη πως οι εποχές και οι γενιές δεν καθορίζονται μόνο από τα μεγάλα παγκόσμια γεγονότα, τις μόδες και την αισθητική τους αλλά και από την πορεία των ανώνυμων ηρώων που τις έζησαν σε παρέες, με παθιασμένους έρωτες ή και μόνοι, στους οποίους ο χρόνος χαρίζει έναν τεράστιο όγκο διηγήσεων που αξίζουν περισσότερο και από μάθημα Ιστορίας. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE MALL 1 - VILLAGE FALIRO 2 - ΑΙΓΛΗ 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΕΙΟΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΝΕΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΙΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΡΚΑΔΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ TOWN CINEMAS 2 - ΑΡΤΕΜΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΙΓΛΗ ΘΕΡΙΝΟ ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - TYMVOS 3 ΘΕΡΙΝΗ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ

Παρί Pari Σκηνοθεσία: Σιαμάκ Ετεμάντι Πρωταγωνιστούν: Μελίκα Φορουτάν, Σαμπάζ Νοσίρ, Σοφία Κόκκαλη, Αργύρης Πανταζάρας Όταν ένας Ιρανός φοιτητής στην Ελλάδα δεν εμφανίζεται στο αεροδρόμιο για να υποδεχτεί τους γονείς του, η μητέρα του, Παρί, ξεκινά μια αγωνιώδη προσπάθεια για να τον βρει.

Διεθνής συμπαραγωγή γυρισμένη εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα, το Παρί του Σιαμάκ Ετεμάντι παντρεύει δημιουργικά τα βιώματά του γύρω από την ιρανική κουλτούρα με τη γνώση για την ελληνική πραγματικότητα στην περιπετειώδη ιστορία μιας γυναίκας που μαζί με τον άτεγκτο, αυταρχικό, πιστό μουσουλμάνο σύζυγό της περιδιαβαίνουν τη φλεγόμενη Αθήνα, ψάχνοντας τον γιο τους Μπάμπακ, ο οποίος φοιτά σε ελληνικό πανεπιστήμιο, αλλά έχει εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει ίχνη πίσω του. Η ταινία, η οποία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα τον περασμένο Φεβρουάριο στο 70ό Φεστιβάλ Βερολίνου, περνά από το μυστήριο ενός χαμένου παιδιού στην αναζήτηση της ταυτότητας και στη δεύτερη ευκαιρία σε ακραίες καταστάσεις: η Παρί, μια γυναίκα η οποία δεν γνωρίζει ούτε η ίδια τα όριά της, βαθμηδόν φανερώνεται, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μέσα από τις συναντήσεις της με φίλους και εχθρούς, έχοντας να αντιμετωπίσει την επιτίμηση

του άντρα που την εμποδίζει, αντί να τη στηρίζει πραγματικά, αλλά και ένα περιβάλλον που δοκιμάζει τα ταμπού που την περιορίζουν και τη φέρνει σε αμηχανία και άμυνα – γραφειοκρατικά εχθρικό, απειλητικό, επικίνδυνο, συχνά απροσδόκητα αποκαλυπτικό, πάντα αποσταθεροποιητικό. Το φόρτε του Παρί είναι η τριπλή προσέγγιση του Ετεμάντι στο πρόσωπο και την ψυχή της γυναίκας, με τη Γερμανο-ιρανή πρωταγωνίστρια Μελίκα Φορουτάν να καθορίζεται, σε μια θαρραλέα, ευθύβολη ερμηνεία, από το καταλυτικό καθρέφτισμά της στη Σοφία Κόκκαλη και στη Λένα Κιτσοπούλου, δυο αγγέλους σε έναν σύγχρονο γολγοθά αυτογνωσίας στο υπογάστριο της χώρας όπου συγκλίνουν η Δύση με την Ανατολή, συμβολικά και εύθραυστα. ΛΑΪΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ

Νέοι είστε και φαίνεσθε Les vieux fourneaux Σκηνοθεσία: Κριστόφ Ντιτιρόν Πρωταγωνιστούν: Έντι Μίτσελ, Πιερ Ρισάρ, Ρολάν Ζιρό, Άλις Πολ Τρεις εβδομηντάρηδες παιδικοί φίλοι ξαναβρίσκονται σε μια κηδεία, ανακαλύπτουν μια επιστολή και προσπαθούν να αποτρέψουν ένα έγκλημα πάθους που πάει να γίνει με 50 χρόνια καθυστέρηση.

Κωμωδία βασισμένη σε κόμικ του 2015 με ήρωες τρεις ηλικιωμένους που στη δύση της ζωής τους προσπαθούν να γίνουν κάτι σαν υπερήρωες και να αντιμετωπίσουν τον μεγάλο τους εχθρό, το παρελθόν. Σε έναν τρελό ρυθμό, που σχεδόν αναμενόμενα οδηγεί την ταινία σε ξεφούσκωμα από ένα σημείο κι έπειτα, οι ήρωες οδηγούνται από την επαρχιακή Γαλλία στην Τοσκάνη, ώστε να διαλευκάνουν κάτι που συνέβη πριν από 50 χρόνια και να αποδώσουν πετυχημένα στο κοινό τους κώδικες της κοινωνίας ενός μικρού χωριού, με τον χαρακτήρα-κλειδί της εγγονής του ενός να προσπαθεί να βγάλει άκρη μέσα από τα μισόλογα και την επιλεκτική μνήμη των συνταξιδιωτών της. Η επιμονή της να τα καταφέρει μετατρέπει αυτήν τη βουτιά στο παρελθόν σε ένα μη αναμενόμενο αντι-νοσταλγικό αφήγημα που χρησιμοποιεί τη γενέτειρα των ηρώων ως μια μικρογραφία της Γαλλίας το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, για να θυμίσει τις αμαρτίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την εκβιομηχάνιση, την ισχυροποίηση αλλά και την ήττα των συνδικάτων που έφερε την παραίτηση-παράδοση στον καπιταλισμό ως οριστική ήττα μιας γενιάς που το μόνο που ξέρει είναι να καυχιέται αλαζονικά για τα κατορθώματά της. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΠΑΛΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑΝΟΝ ΘΕΡΙΝΟ

Παράθυρο στη θάλασσα Window to the sea Σκηνοθεσία: Μιγκέλ Άνχελ Χιμένεθ Πρωταγωνιστούν: Έμα Σουάρεζ, Ακύλλας Καραζήσης, Γκάισκα Ουγκάρτε, Κατερίνα Ζαφειροπούλου Μια 55χρονη γυναίκα αντιμέτωπη με μια δυσοίωνη πρόγνωση υγείας κάνει ένα ταξίδι ζωής στα ελληνικά νησιά παρέα με τις φίλες της, αντίθετα από τις συμβουλές της οικογένειας και των γιατρών της. Στη Νίσυρο θα βρει ομορφιά, γαλήνη και, τελικά, τον αληθινό έρωτα.

Σε αντίθεση με όσα έχει υποστηρίξει ο διεθνής κινηματογράφος που επισκέφτηκε με τουριστικό φακό τη χώρα μας, την Ελλάδα δεν την ερωτεύτηκαν μόνο για το συρτάκι και τις ταβέρνες της. Η ανατροπή αυτής της θεώρησης φαίνεται πως ήταν βασική προτεραιότητα για τον Μαδριλένο σκηνοθέτη Μιγκέλ Άνχελ Χιμένεθ,

που βρήκε στη Νίσυρο έναν τρόπο να πάει λίγο πιο πέρα από αυτά τα στερεότυπα. Η ηρωίδα του, μια γυναίκα από το Μπιλμπάο που αφήνει πίσω την ως τότε ζωή της για ολιγοήμερες διακοπές στην Ελλάδα με σκοπό να αντιμετωπίσει ψυχολογικά κάποια νέα που σχετίζονται με την υγεία της, επιζητά αυτή την απόδραση ως ευκαιρία ενδοσκόπησης για τις επιλογές της ζωής της και στην πορεία αυτό που βρίσκει είναι μια δεύτερη ευκαιρία, έστω για περιορισμένο χρόνο. Το ήρεμο νησί τής δίνει τη δυνατότητα να κοιτάξει πίσω από το μπλε, να παρατηρήσει μια εναλλακτική καθημερινότητα και μοιραία να ερωτευτεί έναν ταξιδιώτη της ζωής με δικά του προβλήματα. Η ιστορία τους παρουσιάζεται με έναν αδικαιολόγητα αργόσυρτο και νωχελικό ρυθμό, χωλαίνοντας στην ανάπτυξή της, όμως φτιάχνεται με σωστές βάσεις, αφήνοντας πίσω την αισθητική της καρτ-ποστάλ και την αφήγηση του καλοκαιρινού έρωτα, απόφαση σημαντική για ξένη παραγωγή που βρέθηκε στα μέρη μας. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΛΑΪΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΦΛΕΡΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ

Ο γαμπρούλης μας Beaux-parents Σκηνοθεσία: Έκτορ Καμπέγιο Ρέγιες Πρωταγωνιστούν: Ζοσιάν Μπαλασκό, Ντιντιέ Μπουρντόν, Μπρούνο Μπεναμπάρ Η γυναίκα του θέλει να τον χωρίσει και απαγορεύει στους γονείς της να τον ξαναδούν. Τα πεθερικά του, όμως, προτιμούν αυτόν για γαμπρό τους και θα κάνουν το παν για να μην τον αφήσει η κόρη τους.

Στη στοίβα με τις ευρωπαϊκές κωμωδίες που έρχονται τα καλοκαίρια στα σινεμά μας και των οποίων τα σενάρια παραπέμπουν σε αυτά της Φίνος Φιλμς προστίθεται και ο Γαμπρούλης μας – στην προκειμένη παραπέμπει και ο τίτλος. Η ιστορία του ξεκινά από το διαφαινόμενο διαζύγιο ενός ζευγαριού μετά από ένα σύνολο ενδείξεων πως ο άντρας έχει απατήσει τη σύντροφό του, παρά τις περί του αντιθέτου διαμαρτυρίες του και την πρόθεση των γονιών της να τον συναντούν κρυφά γιατί τον πιστεύουν και τον θεωρούν ιδανικό πατέρα για τα μελλοντικά εγγόνια τους. Οι τέσσερις βασικοί ήρωες της ιστορίας, όπως και λίγοι ακόμη συμπληρωματικοί, χτίζονται με υλικά παρμένα από μια χοάνη στερεοτύπων που αφορούν οικογενειακές και φιλικές σχέσεις και διαιωνίζουν απλοϊκούς προβληματισμούς αστών γύρω από τον γάμο, τα πεθερικά, τη γονεϊκότητα και την απιστία, ενισχυμένους από μια σειρά παρεξηγήσεων με σκοπό το γέλιο, που συνήθως βγαίνει βεβιασμένα πλέον. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΔΑΦΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΑΡΜΕΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΤΕΛΛΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ

Οι δώδεκα ένορκοι 12 angry men Σκηνοθεσία: Σίντνεϊ Λουμέτ Πρωταγωνιστούν: Χένρι Φόντα, Λι Τζέι Κομπ, Μάρτιν Μπάλσαμ Ένα 18χρόνο αγόρι από την Ισπανία κατηγορείται για ανθρωποκτονία εκ προμελέτης. Ο δικαστής καλεί τους δώδεκα ενόρκους να αποσυρθούν για να βγάλουν την ετυμηγορία τους. Οι ενδείξεις είναι όλες εναντίον του κατηγορουμένου και οι ένορκοι φαίνεται να είναι πεισμένοι για την ενοχή του – όλοι εκτός από έναν.

Δώδεκα άντρες κλείνονται σε ένα δωμάτιο για να αποφασίσουν για το μέλλον ενός νεαρού δέκατου τρίτου, κατηγορούμενου για φόνο. Οι έντεκα έχουν ήδη αποφασίσει για την ετυμη-

γορία, ορμώμενοι από τις προκαταλήψεις ή την αδιαφορία τους, και ο ένας –ο Χένρι Φόντα στην κορυφαία στιγμή της καριέρας του– τους καλεί να επανεξετάσουν τα γεγονότα, να αναθεωρήσουν τη στάση τους, να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους. Γιατί το έργο που τους έχει ανατεθεί είναι σημαίνον. Γιατί πρέπει να συναισθανθούν, καθένας μόνος του και όλοι τους μαζί, την ευθύνη της απόδοσης ευθύνης και, πολύ περισσότερο, της απονομής δικαιοσύνης. Περιττό να αναφερθεί πόσο απαραίτητο είναι ένα τέτοιο φιλμ σήμερα που τα σοσιαλμιντιακά δικαστήρια δίνουν και παίρνουν, που τα γεγονότα υποχωρούν μπροστά στην οποιουδήποτε ιδεολογικού και κοινωνικού προσήμου ατζέντα και προσαρμόζονται βάναυσα ώστε να την εξυπηρετήσουν, που έχουμε γεμίσει από οργίλους, στενόμυαλους ενόρκους #3 – οι ήρωες στο φιλμ δεν έχουν ονόματα αλλά αριθμούς, επειδή καθένας τους θα μπορούσε να είναι ένας από εμάς. Όλη η ταινία εκτυλίσσεται σε ένα δωμάτιο και όμως ο Σίντνεϊ Λουμέτ παράγει θέαμα άκρως κινηματογραφικό, με ατμόσφαιρα διογκούμενα κλειστοφοβική –όσο περνά η ώρα, το κάδρο όλο και στενεύει γύρω από τα πρόσωπα των πρωταγωνιστών– και κλιμακούμενη αγωνία. Κυρίως, όμως, κάνει μια ταινία που ευαγγελίζεται έναν κόσμο πιο δίκαιο, πιο ανθρώπινο. Κι ας κάναμε στο μεταξύ ό,τι μπορούσαμε για να τον διαψεύσουμε. * Κριτική από τον Γιάννη Βασιλείου ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΗΛΕΚΤΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΑΣΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΡΙΒΙΕΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ

Το κυνήγι του κλέφτη (1955) To catch a thief Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ Πρωταγωνιστούν: Κάρι Γκραντ, Γκρέις Κέλι Ένας απόμαχος κλέφτης κοσμημάτων πρέπει να αποδείξει την αθωότητά του όταν κινεί αδίκως υποψίες πως έχει επιστρέψει στο παλιό του επάγγελμα.

Η Φράνσις και ο Τζον, ένας διαβόητος, ημισυνταξιοδοτημένος κλέφτης κοσμημάτων και μια πανέμορφη, ανυπόμονη κληρονόμος που βαριέται την καλή κοινωνία και ελπίζει στην αναπάντεχη αναστάτωση, σε ένα ρομαντικό θρίλερ του Άλφρεντ Χίτσκοκ στην Κυανή Ακτή δεν θα μπορούσαν να είναι κάτι άλλο παρά οι πρωταγωνιστές μιας ερωτικά φορτισμένης περιπέτειας με απροσμέτρητη γοητεία και αλλεπάλληλες μεταφορές. Τα διαμάντια και ο κίνδυνος υποκαθιστούν το σεξ, που, ως συνήθως, εκκρεμεί και χρωματίζει τον διάλογο με μεθυστικά υπονοούμενα – σαν υπόσχεση και απειλή ανάμεσα στις γραμμές και κατά τη διάρκεια των ελικοειδών διαδρομών με την απαράμιλλη διθέσια Alpine στα υψώματα της γαλλικής Ριβιέρας, εκεί όπου η Γκρέις Κέλι έχασε τη ζωή της χρόνια αργότερα. Το σασπένς δεν είναι το δυνατό χαρτί στο Κυνήγι του κλέφτη: η κραυγή του σοκ στην αρχή δεν προέρχεται από δολοφονία αλλά από κλοπή. Ωστόσο, η ταινία του 1955, η πιο κομψά μονταρισμένη σε σχέση με τα δυναμικά «κοψίματα» του Τζορτζ Τομασίνι, είναι τόσο όμορφη, που, πίσω από την τελειότητα του τοπίου και των σκηνικών, το σαρωτικά φωτογενές οσκαρικό Vistavision του Ρόμπερτ Μπερκς στη φωτογραφία και τα εντυπωσιακά φορέματα της Ίντιθ Χεντ, ο θεατής καλείται να διακρίνει τον διάχυτο κυνισμό και τη διφορούμενη συμπεριφορά των ηθοποιών. «Μοιάζεις με Αμερικανό ηθοποιό σε αγγλική ταινία» λέει η Αμερικανίδα Κέλι στον Βρετανό με τη χαρακτηριστικά απροσδιόριστη προφορά Κάρι Γκραντ κι εμείς φανταζόμαστε τον Χίτσκοκ να μειδιά νοερά πίσω από την κάμερα, τσεκάροντας πόση ανασφάλεια και αμφιβολία μπορούν να προβάλουν στο κοινό οι δύο πιο σαγηνευτικοί σταρ της εποχής.

ODEON GLYFADA ΘΕΡΙΝΟ - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ - ΕΛΛΗΝΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΟΡΦΕΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ

16.7.20 – lifo

35

σινεμά

NEA TAINIA

week To «Pari» του Σιαμάκ Ετεμάντι έχει για σκηνικό τα Εξάρχεια και την Ομόνοια Ο «Εξαρχειώτης» Ελληνο-ιρανός σκηνοθέτης μιλάει για την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του και την εμπειρία του με την Ελλάδα.

Ε

ίμαι γέννημα-θρέμμα Εξαρχειώτης» λέει ο Σιαμάκ Ετεμάντι και δεν έχει άδικο. Τα περισσότερα χρόνια της ζωής του, από τις σπουδές του μέχρι σήμερα, τα πέρασε δίπλα στην πλατεία Εξαρχείων, όπου διαδραματίζεται και μέρος της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του, Pari, που στα ιρανικά σημαίνει «νεράιδα». Οι γονείς ενός Ιρανού φοιτητή καταφθάνουν στην Αθήνα, αλλά εκείνος είναι άφαντος. Η μάνα, που ονομάζεται Παρί, φοράει τσαντόρ και γνωρίζει ελάχιστα αγγλικά, αποφασίζει να εντοπίσει τα ίχνη του γιου. Έτσι, ξεκινάει μια περιπλάνηση στη σύγχρονη Αθήνα, από τα στέκια των μεταναστών γύρω από την Ομόνοια μέχρι τα πάρτι των Εξαρχείων και τις συγκρούσεις της αστυνομίας και των αναρχικών. Έχοντας βάλει σκοπό της να τον βρει πάση θυσία, περνάει κυριολεκτικά διά πυρός και σιδήρου, αλλά αυτή η αναζήτηση μοιάζει περισσότερο σαν αναζήτηση του ίδιου της του εαυτού. Στην ταινία αναγνωρίζει κανείς δρόμους, μαγαζιά, γκράφιτι, συμπεριφορές, ενώ παράλληλα διεισδύει σε άβατα που δεν είχε φανταστεί, στην Αθήνα ενός αυθεντικού και από επιλογή Ελληνο-ιρανού δημιουργού.

α πό τον χρ ή στο π αρ ίδ η

36 lifo – 16.7.20

— Θυμάσαι τι σου έκανε μεγαλύτερη εντύπωση όταν πρωτοήρθες στην Ελλάδα; Η ελευθερία του κόσμου.

— Υπέροχο συναίσθημα, πράγματι, αλλά εννοούσα κάτι που να σε σόκαρε. Αισθάνομαι πως οτιδήποτε έχω αγαπήσει σε αυτήν τη χώρα είναι ένας συνδυασμός αρνητικών και θετικών στοιχείων. Καθώς οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να λένε οτιδήποτε έχουν μέσα τους, κάποια στιγμή εκφράζουν και κάποια αρνητικά συναισθήματα. Προερχόμενος από μια πιο κλειστή κουλτούρα, στο πλαίσιο της οποίας δεν μιλάς το ίδιο εύκολα, ήταν κάτι που εκτίμησα πολύ στην πορεία.

— Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια ταινία ενηλικίωσης της μάνας; Το μεγάλο θέμα για μένα, και αυτό που προσπάθησα να κάνω, ήταν η αναζήτηση της ταυτότητας. Δεν ξέρω αν είναι «ενηλικίωση», αλλά είναι σίγουρα η ιστορία μιας μάνας που ψάχνει να βρει το παιδί της και μπορεί στη διαδικασία να βρει τον εαυτό της.

— Αυτό εννοώ, μια καθυστερημένη συνειδητοποίηση.

Υπό αυτή την έννοια, ναι. Μπορεί, όταν μπαίνεις σε μια τέτοια περιπέτεια, να βρεις τον εαυτό σου, που είτε τον είχες χάσει είτε δεν τον ήξερες καν. Αισθάνομαι ότι υπάρχουν στιγμές που αλλάζουν ριζικά τη ζωή μας. Μπαίνουμε σε μια σκοτεινή περιπέτεια και αλλάζουμε σε τέτοιον βαθμό που μπορεί να αποκτήσουμε πρόσβαση σε στοιχεία του εαυτού μας που δεν ξέραμε καν ότι υπάρχουν.

— Στην απέναντι πλευρά υπάρχει ο πατέρας, που είναι η λογική. Στη σκηνή στο Πολυτεχνείο, με φόντο το ρημαδιό και τα γκράφιτι, της λέει: «Αυτό είναι ο παράδεισος;». Θα μπορούσε να είναι ένας οποιοσδήποτε συντηρητικός πατέρας, ακόμα και Έλληνας. Χαίρομαι που το παρατήρησες, γιατί όντως έτσι είναι. Ήθελα όλοι οι χαρακτήρες να έχουν το δίκιο τους, ιδίως με την κόντρα που υπάρχει μεταξύ τους, και ο άντρας είναι πιο συντηρητικός και παραδοσιακός. Είναι πολύ δύσκολο να μπεις στο Πολυτεχνείο, πρέπει να είσαι άριστος. Όταν, όμως, μπαίνεις μέσα και βλέπεις αυτές τις αντιθέσεις, κατά τη γνώμη μου είναι πάρα πολύ ωραίες, τόσο κινηματογραφικά όσο και στη ζωή. Προσπάθησα να το δείξω αυτό. Πάντως, στο Ιράν η μάνα παίζει αποφασιστικό ρόλο στην πορεία των παιδιών, στις σπουδές τους και σε πολλά άλλα πράγματα.

— Στο πρώτο μέρος της ταινίας είναι σαν να αποκωδικοποιείς τη ζωή των ξένων. Περιφέρονται οι δυο τους σε άσχημες και βρόμικες γειτονιές, σε στέκια ξένων, μοιάζει με ντοκουμέντο, σαν να θέλεις να δείξεις τη ζωή των Ιρανών μεταναστών στην Αθήνα. Λέει ο πρέσβης ότι κάποιοι νέοι, πάνω στην απελπισία τους, εκπορνεύονται. Η δική μου ζωή είναι εντελώς ενσωματωμένη στην ελληνική πραγματικότητα, αλλά έχω φίλους όλων των ειδών. Το στοιχείο αυτό, της διαδρομής στην πόλη, δεν ήταν τόσο προσωπικό, όσο η λογική πορεία των πραγμάτων. Δεν θα έλεγα ότι είναι η ζωή των Ιρανών στην Αθήνα, υπάρχει όμως και αυτή η πλευρά. Σίγουρα δεν είναι η μόνη ούτε η κυρίαρχη, δεν υπάρχει μόνο άσπρο-μαύρο. Υπάρχουν μετανάστες, και κάποιοι Ιρανοί ανάμεσά τους, που έχουν μια δύσκολη πορεία στην Αθήνα. Αλλά αυτό δεν είναι το χαρακτηριστικό των μεταναστών.

— Η φτωχολογιά, οι πρόσφυγες, δεν ζουν σ’ αυτές τις

ΙNFO Η ταινία «Pari» του Σιαμάκ Ετεμάντι κυκλοφορεί στους κινηματογράφους την Πέμπτη 16/7, σε διανομή Cinobo.

υποβαθμισμένες περιοχές της ταινίας; Δεν φαίνεται παράδοξο. Στα περσικά λέμε ότι κάποιος «έχει χάσει τον δρόμο του». Κι όταν κάποιος έχει χάσει τον δρόμο του, δεν θα βρεθεί σε κάποιο καφέ ή μπαρ, οπότε οι γονείς της ταινίας τον ψάχνουν στα σοκάκια.

— Βλέπουμε ότι υπάρχει και κοινότητα εκχριστιανισμένων Ιρανών στην Αθήνα. Είναι κάτι που συμβαίνει όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και αλλού. Το ζευγάρι καταλήγει εκεί και αισθάνθηκα ότι με αυτόν τον τρόπο συνδέεται με την κουλτούρα του, γιατί για τον άντρα, που είναι θρησκευόμενος, το να μάθει ότι εδώ κάποιοι αλλάζουν τη θρησκεία τους είναι μεγάλο σοκ. Αυτός είναι ο λόγος που έβαλα αυτό το στοιχείο, και είναι απολύτως ρεαλιστικό. Συνδέεται λίγο με την κουλτούρα του ζευγαριού και είναι ένα στοιχείο που δημιουργεί ένταση στην αφήγηση. Δεν είναι τόσο ότι μια μειονότητα των Ιρανών μπορεί να κάνει αυτό το πράγμα ή να φτάνει στο σημείο να εκδίδεται. Τα χρησιμοποιώ καθαρά δραματουργικά αυτά τα δεδομένα, δεν είναι ο κανόνας.

— Πάντως, ούτε τα Εξάρχεια είναι η Ελλάδα. Συμφωνώ απολύτως, δεν είναι. Και, αν μου επιτρέπεις, η Αθήνα παίζει καθοριστικό ρόλο στην ταινία, είναι πανταχού παρούσα.

— Είναι το σώμα της ταινίας. Ακριβώς, και για μένα είναι βασικός χαρακτήρας. Υπάρχει μια συνομιλία μεταξύ της Παρί και της πόλης. Αλλά σίγουρα η Αθήνα δεν είναι μόνο αυτό το κομμάτι που δείχνω στην ταινία, είναι πολλά πράγματα. Είναι μια ταινία με σασπένς. Ξεκινάει κάπως πιο ρεαλιστικά, γίνεται δραματική, αλλά πολύ γρήγορα αλλάζει ύφος, γίνεται παραισθησιογόνο θρίλερ. Προσπαθούσα να βρω στοιχεία στην πόλη που να δημιουργούν μια αίσθηση θρίλερ, μια φιξιόν εκδοχή της που να βοηθάει αυτή την αφήγηση.

— Συχνά επανέρχονται στίχοι ενός ποιήματος. Είναι αναγνωρίσιμοι στην κουλτούρα σας; Είναι ένα ποίημα του Ρουμί. Η κλασική ποίηση παίζει πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στην περσική κουλτούρα. Αυτό το ποίημα εγώ το διάβασα πρώτη φορά στα αγγλικά εδώ, στην Αθήνα, και στην αρχή δεν κατάλαβα καν ότι είναι ποίημα του Ρουμί. Όταν το ανακάλυψα, ήταν μεγάλη έκπληξη. Αυτό μου έδωσε μεγάλο κουράγιο, γιατί δεν είναι και ακριβώς Ρουμί αλλά μια μεταγραφή στα αγγλικά από τον Coleman Barks, μια εντελώς ελεύθερη μετάφραση. Η συλλογή αυτή έγινε μπεστ-σέλερ στην Αμερική, με τράβηξε πολύ. Στην ταινία, η Παρί, με τα σπαστά αγγλικά που ξέρει, προσπαθεί να μεταφράσει στα περσικά το ποίημα, έτσι οι στίχοι τη συνδέουν με τον γιο της. Το ποίημα ξαναγίνεται περσικό, αλλά δεν έχει καμία σχέση με το ποίημα του Ρουμί. Υπάρχει, όμως, η ελπίδα ότι η ουσία και η δύναμη του ποιήματος είναι εκεί. Αυτό για μένα είναι χαρακτηριστικό της εποχής που ζούμε, όπου λαοί μετακινούνται, κουλτούρες και γλώσσες αναμειγνύονται. Το βρίσκω πολύ χαρακτηριστικό στοιχείο της εποχής μας. Ένα ποίημα, που θεωρούμε ότι είναι το πιο δύσκολο πράγμα να μεταφραστεί, μπορεί να ξαναγραφτεί σε μια άλλη γλώσσα, να μεταδώσει την ουσία του, να αγγίξει τον κόσμο και να επιστρέψει στη γλώσσα από την οποία ξεκίνησε. Αυτό το παιχνίδι με ενδιέφερε πολύ. Η κλασική ποίηση στην περσική κουλτούρα είναι σχεδόν ιερό πράγμα. Την προσέγγιση αυτή κάποιοι μπορεί να τη θεωρήσουν ακόμα και βέβηλη. Για μένα, ήταν ένα ερώτημα που ήθελα να θέσω μέσω της ταινίας, να ξεκινήσω μια συζήτηση.

— Είναι ιρανική ή ελληνική ταινία; Νομίζω ότι είναι αυτό που είμαι κι εγώ κατά κάποιον τρόπο. Αυτό που είναι η εποχή μας, η σύγκρουση και η σύγκλιση των πολιτισμών, που εύχομαι να καταλήξουν σε κάτι δημιουργικό. Ένα έργο μέσα από προσωπικές εμπειρίες που απέκτησα έχοντας ζήσει τόσα χρόνια σε ένα μέρος, που όμως δεν είναι η γενέτειρά μου.

Π

πική, έχοντας βασικούς κοινούς τόπους την αφαιρετική προσέγγιση, τη ζωή και τη διαπρεπή καριέρα τους στο εξωτερικό –άρα και μια ενδεχόμενη νοσταλγία για την Ελλάδα–, μου φαινόταν ρίσκο από πλευράς συνοχής, τελικά η προσεκτική επιλογή των έργων και η ίδια η παρουσίασή τους λειτουργούν και το αποτέλεσμα είναι ένα συγκροτημένο αφιέρωμα, τουλάχιστον απολαυστικό. Όπως εξήγησε συγκινημένος ο Κυριάκος Κουτσομάλλης, ο διευθυντής του Ιδρύματος Γουλανδρή που επιμελήθηκε προσωπικά την έκθεση, «πρόκειται για έναν φόρο ευγνωμοσύνης σε αυτούς τους ανθρώπους που κατάφεραν να τιμήσουν τον τόπο μας. Θελήσαμε να δούμε ποιοι είναι αυτοί οι καλλιτέχνες και πώς βρέθηκαν εκεί που βρέθηκαν. Άλλοι γεννήθηκαν στο εξωτερικό, άλλοι έφυγαν για λόγους βιοποριστικούς, άλλοι διωγμένοι μετά τον Εμφύλιο, άλλοι ήθελαν να δοκιμαστούν στην αφαίρεση, γιατί απασχολούσε πολλούς καλλιτέχνες εκτός Ελλάδας, ενώ εδώ εμφανιζόταν δειλά. Αντίθετα, το να ζωγραφίζεις παραστατικά την περίοδο εκείνη στην Ευρώπη ήταν απαξιωτικό, προκαλούσε χλεύη».

O κ. Κουτσομάλλης ξεκίνησε την ξενάγηση με τη συγκινητική ιστορία της Chryssa, όπως την είχε αφηγηθεί η ίδια η Χρύσα Βαρδέα σε εκείνον και στην Ελίζα Γουλανδρή, όταν είχαν προσκληθεί στο στούντιο της γλύπτριας στη

Οι καλλιτέχνες που περιλαμβάνονται στο αφιέρωμα είναι οι: Chryssa (Χρύσα Βαρδέα), Takis (Παναγιώτης Βασιλάκης), Θεόδωρος Στάμος, Γιάννης Κουνέλλης, Λουκάς Σαμαράς, Θάνος Τσίγκος, Τζον Χριστοφόρου, Ντίκος Βυζάντιος, Pavlos (Παύλος Διονυσόπουλος), Σοφία Βάρη, Μπάμπης Βεκρής (Electros), Νάσος Δάφνης, Κώστας Ανδρέου, George Negroponte, Μαρκ Χατζηπατέρας, Νάκης Παναγιωτίδης, Άλκης Πιερράκος, Άρης Κουτρουλής, Lynda Benglis.

θανοσ τσιγκοσ, το λιμανι/the port (1959)

αρότι η συγκυρία για το Ίδρυμα Γουλανδρή φέτος ήταν ίσως η πιο ατυχής σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο πολιτιστικό οργανισμό στην Ελλάδα, αφού το ενδιαφέρον για την εκθαμβωτική συλλογή που παρουσιάστηκε τον προηγούμενο Σεπτέμβριο στο νέο κτίριο της Ερατοσθένους δεν είχε διόλου κοπάσει και το μουσείο αναγκάστηκε να κατεβάσει ρολά για σχεδόν τρεις μήνες λόγω της πανδημίας, οι άνθρωποι του ιδρύματος εννοείται πως δεν το βάζουν κάτω. Κι ενώ είχαν προγραμματίσει μια αναδρομική στο έργο του Γιώργου Ρόρρη να αποτελέσει τη φετινή θερινή έκθεση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο, για τεχνικούς λόγους και για να μη μείνει το μουσείο χωρίς περιοδική έκθεση έπειτα από χρόνια συνεχούς λειτουργίας, αποφάσισαν τελικά να παρουσιάσουν κάτι ολότελα διαφορετικό, αλλά εξίσου ενδιαφέρον: μια επιλογή από έργα Ελλήνων καλλιτεχνών της διασποράς που ανήκουν στη συλλογή του ιδρύματος. Το φετινό δημοσιογραφικό κάλεσμα στην Άνδρο ήταν, φυσικά, περιορισμένο λόγω των τρεχουσών συνθηκών, η διάθεση όμως όλων όσοι βρεθήκαμε στη μονίμως ανεμοδαρμένη Χώρα το προηγούμενο Σαββατοκύριακο ήταν ιδιαίτερα ανεβασμένη. Και παρότι μια έκθεση με έργα τόσο ετερόκλητων καλλιτεχνών, χωρίς θεματική ενότητα, μόνο εν μέρει τεχνοτρο-

Στην Άνδρο θα δεις φέτος έργα από Takis, Chryssa, Κουνέλλη, Λουκά Σαμαρά και άλλους μεγάλους καλλιτέχνες «Αφαιρετικές προσεγγίσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της διασποράς»: Εντυπώσεις από τη νέα καλοκαιρινή έκθεση του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή.

Νέα Υόρκη. Έφυγε από την Ελλάδα πάμφτωχη τη δεκαετία του ’50 και υπήρξαν στιγμές που για να ζεσταθεί, «για να μπορέσει να υπάρξει», κατέφευγε στα λόμπι μεγάλων ξενοδοχείων, όπου άλλοτε τη δέχονταν, άλλοτε την έδιωχναν. «Χάρη στην εργατικότητα και στην επιμονή της αυτή η γυναίκα κατάφερε να δημιουργήσει ένα πολυώροφο μέγαρο στο Σόχο και να μπει στις εκθέσεις των μεγαλύτερων διεθνών μουσείων». Πέρα από τους «κράχτες» της έκθεσης, όπως είναι τα δύο καταπληκτικά γλυπτά της Chryssa που καλωσορίζουν τον επισκέπτη στο φουαγέ του ισογείου της νέας πτέρυγας, η μιάμιση αίθουσα που είναι αφιερωμένη σε μερικά μνημειώδη έργα του Takis (σινιάλα, μια μαγνητική-ηχητική εγκατάσταση, ο διάσημος «κίτρινος μαγνητικός τοίχος», το συγκινητικό «Τοξότης με Αιγόκερω» και άλλα από τη μεγάλη συλλογή έργων του που διαθέτει το ίδρυμα), ένα άτιτλο έργο του οραματιστή Λουκά Σαμαρά και ένας ακόμη άτιτλος, υποβλητικός, σκοτεινός Κουνέλλης που εκτίθεται, μαζί με ένα έργο του επίσης εκπροσώπου της arte povera Νάκη Παναγιωτίδη, στο (αγαπημένο μου) μικρό δωμάτιο με τους μαύρους τοίχους του ορόφου -2, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το έργο περιπτώσεων όχι και τόσο γνωστών στο ελληνικό κοινό, συχνά υποτιμημένων, που ωστόσο διέπρεψαν στο εξωτερικό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο φανερά επηρεασμένος από τον Μαρκ Ρόθκο –με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά– εξπρεσιονιστής Θεόδωρος Στάμος, που γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και σε κάποια φάση της ζωής του εγκαταστάθηκε στη Λευκάδα, ή οι επηρεασμένες από τα ροδοπέταλα του Επιταφίου γραμμές του Άρη Κουτρουλή. Κατά την ξενάγηση, ειδική μνεία έγινε από τον κ. Κουτσομάλλη στον Τζον Χριστοφόρου, του οποίου πέντε υπέροχα, εξπρεσιονιστικά, σχεδόν «βάρβαρα» έργα κλείνουν την έκθεση στην τελική αίθουσα του -3. Ο γεννημένος στο Λονδίνο, από γονείς με καταγωγή από τη Σμύρνη, και εγκατεστημένος στο Παρίσι καλλιτέχνης, που πέθανε το 2014, υπηρέτησε στη Βασιλική Αεροπορία της Αγγλίας, στα βομβαρδιστικά αεροσκάφη, εμπειρία που κουβαλούσε όλη του τη ζωή. Αυτό το βάρος της φρίκης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το εξωτερίκευσε μέσω της επιθετικής, σκληρής τέχνης του, εκπέμποντας ταυτόχρονα μηνύματα ανθρωπισμού. Αξίζει να γίνει αναφορά και στην εξαιρετική σκηνογραφία της έκθεσης που υπογράφει η ομάδα της Μικρής Άρκτου, της Βιβής Γερολυμάτου και του Ανδρέα Γεωργιάδη, οι οποίοι έχουν επιμεληθεί και το ανεπανάληπτο στήσιμο της μόνιμης συλλογής του νέου μουσείου της Ερατοσθένους. Ακριβώς επειδή κάποια από τα έργα ήταν ήδη γνωστά, δόθηκε ιδιαίτερο βάρος σε μια νέα προσέγγιση που τα αναζωογόνησε. Οι υπογραφές των καλλιτεχνών με στένσιλ στους τοίχους είναι μια αναπάντεχη πινελιά σε έναν πολυτελή, τριώροφο χώρο που προσφέρεται για παιχνιδίσματα τέτοιου τύπου – σίγουρα, όταν τον επισκέπτεσαι, ξεχνάς ότι είσαι σε ελληνικό νησί και νιώθεις σαν να έχεις διακτινιστεί σε κάποια πολιτιστική Μέκκα της Ευρώπης. Εξάλλου, το Ίδρυμα Γουλανδρή είναι αποφασισμένο να συνεχίσει να μας απασχολεί, καθώς ετοιμάζει τις πρώτες του περιοδικές εκθέσεις για την Ερατοσθένους αλλά και την ανανέωση της μόνιμης συλλογής του, κινήσεις που, καλώς εχόντων των πραγμάτων, υπόσχονται να μας εκπλήξουν πολύ σύντομα.

εικαστικά

ΕΚΘΕΣΗ

week

αφαιρετικές προσεγγίσεις ελλήνων καλλιτεχνών της διασποράς Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άνδρου (οδός Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, Χώρα, Άνδρος, 22820 22444) Ώρες λειτουργίας θερινής περιόδου (ΙούλιοςΣεπτέμβριος): Τετ.Κυρ. 11:00-15:00 & 18:00-21:00, Δευτ.

11:00-15:00, Τρ. κλειστά

α πό το ν α λέξα ν δ ρο δ ια κο σά ββα

16.7.20 – lifo

37

βιβλίο

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

week

Σύγχρονη γαλλική φιλοσοφική σκέψη: Από τον Σαρτρ στον Καστοριάδη και τον Φουκώ Τρία βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν αποκαλύπτουν και καταγράφουν νέες προσεγγίσεις για την κατανόηση του κόσμου και την αλλαγή στο πεδίο της ηθικής και της πολιτικής.

Η

απ ο τ η ν τιν α μ αν δ η λαρ α

38 lifo – 16.7.20

σύγχρονη γαλλική φιλοσοφική σκέψη παραμένει στο επίκεντρο όλων των αναλύσεων, και όχι τυχαία: όχι μόνο κατέγραψε με εναργή τρόπο όλες τις ζωντανές συζητήσεις γύρω από την οντολογία αλλά μετέφερε το μεγάλο θέμα της ηθικής και της πολιτικής που πραγματεύεται η φιλοσοφία μέσα στον κόσμο. Το διακύβευμα της φαινομενολογίας και του υπαρξισμού ήταν ανέκαθεν ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος έπαψε πια να βρίσκεται στο κέντρο ενός σολιψιστικού κόσμου, όπως το ήθελε ο Ντεκάρτ, και μετατοπίστηκε σε μια συνθήκη πιο ριζοσπαστική και πιο ανοιχτή σε νέες ερμηνείες. Οι Γάλλοι κατάφεραν έτσι και να «εξανθρωπίσουν» τη βαριά οντολογική σκευή των Γερμανών και κυρίως να μεταφέρουν τη φιλοσοφία στις καθημερινές συζητήσεις. Η αρχή έγινε αναμφίβολα με τον Σαρτρ, και με τον γοητευτικότατο Καμί, που αμφότεροι έγιναν τα σύμβολα του νέου υπαρξισμού και του ανθρωπισμού σε μια περίοδο που η Ευρώπη δεν είχε απεμπολήσει ακόμα τις μανιχαϊστικές αγκυλώσεις και τις άτεγκτες ιδεολογίες, μοιρασμένη ανάμεσα στα τραύματα που είχε ανοίξει ο ναζισμός και την ισοπεδωτική μηχανή του κομμουνισμού. Κάπου εκεί κατάφερε να υψώσει το ανάστημά του, ανεβασμένος σε βαρέλια, ο Ζαν-Πωλ

Σαρτρ, μεταφέροντας τα μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα στα θεατρικά του έργα, παρεμβαίνοντας ως οργανικός διανοούμενος στον ανοιχτό δημόσιο διάλογο και προσπαθώντας να απαλύνει τους αιχμηρούς κομμουνιστικούς κανόνες με μια θεωρία πιο ανθρωποκεντρική και πιο ελεύθερη. Ειδικά η διάλεξή του «Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός» λίγο μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έκανε τη μεγάλη τομή, αφού θέλησε να επεξεργαστεί το κρίσιμο ζήτημα της ελευθερίας σε μια εποχή παραδομένη ακόμα σε ένα άτεγκτο ιδεολογικό πλέγμα. Οι αντιδράσεις ήταν πολλές και, όπως επισημαίνει η Αρλέτ Ελκάιμ-Σαρτρ στην εισαγωγή της ωραία επιμελημένης ελληνικής έκδοσης Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός: «Οι χριστιανοί κατηγορούσαν τον Σαρτρ, πέρα απ’ το ότι ήταν άθεος, ότι ήταν υλιστής: οι κομμουνιστές, αντίθετα, τον κατηγορούσαν ότι δεν ήταν υλιστής. Οι πρώτοι διαμαρτύρονταν ότι “έθετε αυθαίρετα το πρωτείο του καθαυτό”, οι δεύτεροι τον μέμφονταν για υποκειμενισμό: οι έννοιες της τυχαιότητας, της εγκατάλειψης, της αγωνίας, προκαλούσαν φρίκη στους μεν και στους δε». Για την ακρίβεια, πρόκειται για έννοιες που είχε αντλήσει ο Σαρτρ από τη φιλοσοφία του Μάρτιν Χάιντεγκερ, ο οποίος φάνηκε να ασκεί

μεγάλη επιρροή στη μεταφορά του ενδιαφέροντός του από τον κομμουνιστικό υλισμό στη φαινομενολογία. Κυρίως, όμως, ο Σαρτρ ήταν αυτός που έβαλε τα θεμέλια για μια διαφορετική επισκόπηση του κόσμου μέσα από μία και μόνη παράγραφο που έχει γράψει ιστορία και συνιστά μέρος της διάλεξης: «Αν πράγματι η ύπαρξη προηγείται της ουσίας, τότε δεν μπορούμε να εξηγήσουμε το παραμικρό επικαλούμενοι κάποια δεδομένη και αναλλοίωτη φύση. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει ντετερμινισμός, ο άνθρωπος είναι ελεύθερος, ο άνθρωπος είναι ελευθερία. Αν, από την άλλη, δεν υπάρχει Θεός, δεν βρίσκουμε μπροστά μας αξίες ή προσταγές που θα μπορούσαν να νομιμοποιήσουν τη συμπεριφορά μας. Έτσι, δεν έχουμε ούτε πίσω μας ούτε εμπρός μας, σε κάποιο ιεροπρεπές βασίλειο των αξιών, κάτι που να νομιμοποιεί τη συμπεριφορά μας ή να τη δικαιολογεί. Είμαστε μόνοι, χωρίς δικαιολογίες. Αυτό θα το εκφράσω λέγοντας ότι ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος. Καταδικασμένος, γιατί δεν δημιούργησε ο ίδιος τον εαυτό του: πλην όμως ελεύθερος, γιατί από τη στιγμή που ρίχτηκε στον κόσμο, είναι υπεύθυνος για όλα όσα κάνει». Ωστόσο, είχε μπει για τα καλά το λιθαράκι για το άνοιγμα των συζητήσεων και τον ερχομό των διανοητών οι οποίοι αντέταξαν με δημιουργικό τρόπο τη δική τους κοσμοθεωρία και φιλοσοφία σε αυτήν του Ζαν-Πωλ Σαρτρ, όπως ο επίσης φαινομενολόγος Μορίς Μερλό-Ποντί, ο οποίος συνέδεσε τη φιλοσοφία με άλλα πεδία, π.χ. την τέχνη ή την ψυχανάλυση. Στον αντίποδα των λακανιστών αλλά και του δομισμού του Λεβί-Στρος βρέθηκαν, επίσης, οι καινοφανείς θεωρίες του Κορνήλιου Καστοριάδη, ο οποίος κατάφερε να συναρμόσει τις ψυχαναλυτικές θεωρίες με τη δημοκρατική σκέψη, την ηπειρωτική φιλοσοφική παράδοση με έναν νέο υποκειμενισμό. Στο πολύ ενδιαφέρον βιβλίο Καστοριάδης, Φουκώ και αυτονομία της Μαρσέλα Τοβάρ-Ρεστρέπο, καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, όχι μόνο αναλύονται οι βασικές αρχές της καστοριαδικής σκέψης αλλά τίθενται στο πλαίσιο του μεγάλου διαλόγου της εποχής και σε σύγκριση με τις θεωρίες του Μισέλ Φουκώ. Ωστόσο, η Τοβάρ-Ρεστρέπο δεν εγκλωβίζεται στην τεράστια αντιπαράθεση που σοβεί εδώ και χρόνια ανάμεσα στους δύο κορυφαίους αυτούς διανοητές και τους ακολούθους τους –άλλος ένας φιλοσοφικός εμφύλιος!– αλλά προσπαθεί να ανιχνεύσει έναν νέο τρόπο λειτουργικής συνάντησης Καστοριάδη και Φουκώ, ο οποίος συνίσταται στις επαναπροσεγγίσεις τους αναφορικά με τα θέματα της κοινωνικής αλλαγής, της κοινωνίας και της υποκειμενικότητας. Η Τοβάρ-Ρεστρέπο αναλύει εν προκειμένω όλα τα στάδια της καστοριαδικής σκέψης, από την τροτσκιστική περίοδο και την «autogestion», δηλαδή τον σπόρο της αυτονομίας, την οντολογική του μετάβαση στο ριζικό φαντασιακό μέσω της ψυχανάλυσης και την καινοφανή μαγματική λογική έως την κοινωνικοπολιτική του πρόταση μέσω της ατομικής αυτονομίας, η οποία περισσότερο εμπνέεται από τη διυποκειμενικότητα και τη συνολική δημιουργία παρά από τον ατομισμό. Παρότι αναφανδόν υπέρ της καστοριαδικής κοσμοαντίληψης, η συγγραφέας αφιερώνει ένα διεξοδικό κεφάλαιο στη γενεαλογική πρόσληψη της Ιστορίας από τον Μισέλ Φουκώ, αναλύοντας εκτενώς την κριτική του στην παντοδυναμία της γνώσης που «επέβαλε πειθαρχία, επιτήρηση και ρύθμιση» αλλά και την ύστερη ενασχόλησή του με τις τεχνολογίες του εαυτού,

ζαν-πωλ σαρτρ Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός Μτφρ.: Αντώνης Χατζημωυσής Εκδόσεις Δώμα

μισέλ φουκώ

Για την κυβέρνηση των ζωντανών – Μαθήματα στο Κολέγιο της Γαλλίας, 19791980 Μτφρ.: Γ. Καράμπελας Π. Μπουρλάκης Εκδόσεις Εστία

marcela tovarrestrepo Καστοριάδης, Φουκώ και αυτονομία

Μτφρ.: Ροζαλί Σινοπούλου Εκδόσεις Πλέθρον

αναγνωρίζοντας την «πρωτοτυπία του και τους λεπτούς τρόπους με τους οποίους εξέτασε λεπτομερειακά τους ιστορικούς σχηματισμούς και την άσκηση εξουσίας από αυτούς».

1979-1980 αντιλαμβάνεται τη ζωντάνια ενός καταιγιστικού λόγου ενώπιον αμέτρητων φοιτητών, που μετατοπίζεται με αξιοθαύμαστη επάρκεια από αρχαία κείμενα (Αριστοτέλης, Πλάτωνας, Όμηρος, Ευριπίδης και Σοφοκλής), υτήν τη λαμπερή μετάβαση στην τα οποία ο Φουκώ φαίνεται να θυμάται απέανάλυση της εξουσίας μέσα από τις ξω, σε χριστιανικούς κώδικες, ιστορικά έργα, εκδηλώσεις αλήθειας –συγκεκριμέκείμενα που έγιναν σημεία αναφοράς, όπως να τελετουργικά, λεκτικές ή άρρητες οι Εννεάδες του Πλωτίνου ή οι Σάτιρες του Γιουμεθοδεύσεις και τεχνουργίες, τις οποίες ο βενάλη, τα οποία μεταφράζει για τις ανάγκες φιλόσοφος φτάνει να αποκαλεί αληθουργίες– του μαθήματος. Προφανώς, όλοι όσοι επικαταγράφει με απόλυτη ενάργεια μένουν να θεωρούν τον Φουκώ στις διαλέξεις του στο Κολέγιο της «μεταμοντέρνο» –όρο που ο ίδιος Γαλλίας ο Φουκώ. Ειδικά η χρονιά αποποιούνταν– δεν έτυχε να ανα1979-1980, οπότε έχει φτάσει στο καλύψουν στις καίριες επισημάναπόγειο της δόξας του και οι φοισεις –ποτέ αποδομήσεις, ούτε Με τρόπο τητές που σπεύδουν να τον δουν κριτικές, αφού η λογική του καταιγιστικό ο καν και να τον ακούσουν ξεπερνούν καλού και του κακού απουσιάζει Φουκώ αφορ- εντελώς από το γενεαλογικό του κάθε προηγούμενο, είναι από τις πλέον καίριες για την εξέλιξη του μάται από τα σύστημα–, όλη την πορεία εξέλιγενεαλογικού του συστήματος ξης της υποκειμενικότητας, των διαβάσματά και την ωρίμανση των αναλύσεών μηχανισμών εξουσίας και γνώτου για τους πολύτροπους μηχασης –που εδώ μετατρέπεται σε του για τον νισμούς της εξουσίας. Με τρόπο αληθουργία–, της εξερεύνησης Μεσαίωνα, καταιγιστικό ο Φουκώ αφορμάται του εαυτού, της ομολογίας ή της από τα διαβάσματά του για τον αποκάλυψης του τρόπου με τον τα μεγάλα Μεσαίωνα, τα μεγάλα χριστιανικά οποίο συναρμόζεται η τέχνη του χριστιανικείμενα, εμπνέεται τα μάλα από κυβερνάν με τους μηχανισμούς τον μύθο του Οιδίποδα, μπαίνει ελέγχου και αποκάλυψης της κά κείμενα, στο μυαλό των στωικών αυτοκρααλήθειας. εμπνέεται τα τόρων και φιλοσόφων, φτάνει ακόΤο «ορθόν έπος», για το οποίο μα και στα πυθαγόρεια Χρυσά Έπη, μάλα από τον κάνει αναλυτικά λόγο ο Φουκώ, γνωρίζοντας, για παράδειγμα, ότι δεν ήταν διόλου μονοσήμαντο, μύθο του Οιδί- αφού ο Κλήμεντας ο Αλεξανδρέας με το συνταίριαξε έναν προφητικό ποδα, μπαίνει με έναν πιο μυστικό, που δεν διαπερίφημο «γνώναι αυτόν» μπορεί να λέει περισσότερα για την υποστο μυαλό των φοροποιούνταν από την αυστηρή κειμενικότητα απ’ ό,τι οι λακανιαρχή της γνώσης με τη σύγχρονη, στωικών αυτο- πιο ορθολογική εδραίωση του αληκές θεωρήσεις. Είναι θαυμαστός, άλλωστε, ο τρόπος που ο Φουκώ κρατόρων και θούς (βλέπε τις λογικές διακυβέρεμμένει στα αρχαία κείμενα, εξενησης τόσο στον Οιδίποδα όσο και φιλοσόφων, ρευνώντας όλες τις δυνατότητες στα σύγχρονα κράτη). Πρόκειται της τελετουργίας, του μαγικού φτάνει ακόμα για κοινά γενεαλογικά συστήμαστοιχείου, της εμφάνισης της αλήτα, τα οποία δεν διαχωρίζουν τις και στα πυθα- περιόδους στον βαθμό που λογικές θειας μέσω του μύθου, προκειμένου να κάνει διαπιστώσεις για τον γόρεια «Χρυσά αποκάλυψης του σφάλματος ως τελετουργικό και πολύπλοκο τρόπο αμαρτίας υπάρχουν σε προηγούΈπη». εκδήλωσης της αλήθειας σήμερα. μενα επιστημονικά συστήματα και Εξάλλου, ο μηχανισμός της διηνεοι διαφορετικοί τρόποι υποκειμεκούς ομολογίας δεν είναι συγκαινικότητας έχουν να κάνουν με τις ρινό φαινόμενο ούτε εξαντλείται σύγχρονες λογικές εκδήλωσης της στους θρησκευτικούς ή στους κρατικούς μη- αλήθειας και άσκησης της εξουσίας, τις οποίχανισμούς καταστολής αλλά αντλεί έμπνευση ες βρίσκουμε, για παράδειγμα, στην αρχή του από τις αρχές της εξομολόγησης, που άρχισε Σολζενίτσιν ως τρομοκρατία ή στη σύγχρονη να παίζει διαφορετικό ρόλο όταν έγινε ατομική αρχή της ορθολογικότητας του Μποτέρο. Με confessio σε σχέση με τότε που ήταν δημόσια άλλα λόγια, είναι γοητευτικές οι επισημάνσεις ομολογία. για τις στενές σχέσεις ανάμεσα στην τέχνη του Διαβάζοντας κανείς τις διαλέξεις που πεκυβερνάν και στη γνώση της αλήθειας που μόριλαμβάνονται στον τόμο Για την κυβέρνηση νο ο Φουκώ μπορεί να καταφέρει με τέτοιον των ζωντανών – Μαθήματα στο Κολέγιο της Γαλλίας, καινοφανή, ζωντανό και ασπαίροντα τρόπο.

Α

16.7.20 – lifo

39

βιβλίο

ΕΡΕΥΝΑ

week

Τα Ίμια άλλαξαν για πάντα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις Στο νέο τους βιβλίο ο Μιχάλης Ιγνατίου και ο Νίκος Μελέτης καταπιάνονται με την κρίση των Ιμίων αλλά και με τη Συμφωνία της Μαδρίτης.

Ι

από τον γιάννη πανταζόπουλο

40 lifo – 16.7.20

ανουάριος 1996. Ελλάδα και Τουρκία φτάνουν μια ανάσα πριν από την πολεμική εμπλοκή. Οι έντονες πιέσεις των ΗΠΑ οδηγούν στην απόσυρση των στρατιωτικών δυνάμεων των δύο χωρών. Έκτοτε, η κρίση των Ιμίων έδωσε τη δυνατότητα στο τουρκικό κράτος να θέσει θέμα γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο, αμφισβητώντας ταυτόχρονα την κυριαρχία της Ελλάδας σε πολλά νησιά. Το τραύμα δεν έχει επουλωθεί ακόμα. Ο Μιχάλης Ιγνατίου και ο Νίκος Μελέτης είναι δύο έμπειροι δημοσιογράφοι που έχουν εξειδίκευση στα ελληνοτουρκικά, στο Κυπριακό και στα βαλκανικά θέματα και εδώ και πολλά χρόνια έχουν καλύψει δημοσιογραφικά, με πολυάριθμες αποστολές, ρεπορτάζ και αναλύσεις, τα μεγαλύτερα γεγονότα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας. Στο νέο τους βιβλίο καταπιάνονται με την κρίση των Ιμίων αλλά και με τη Συμφωνία της Μαδρίτης. Στις 6 Ιουλίου 1997 η ελληνική αντιπροσωπεία έφτασε στη Μαδρίτη για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ µε επικεφαλής τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σηµίτη. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Ρέππας διαβεβαίωνε ότι δεν υπήρχε προγραμματισμένη συνάντηση µε τον τότε Πρόεδρο της Τουρκίας Σουλεϊµάν Ντεµιρέλ. Όμως το ραντεβού είχε κανονιστεί µε παρέμβαση των Αμερικανών πολλές μέρες πριν και είχε κρατηθεί μυστικό. Στις 8 Ιουλίου υπογράφηκε, παρουσία των δύο ηγετών, η διακήρυξη της Μαδρίτης, ένα κείμενο που είχαν «µαγειρέψει» οι Αμερικανοί, δουλεύοντας γι’ αυτόν τον σκοπό από την επομένη του επεισοδίου στα Ίµια. Τα απόρρητα τηλεγραφήματα των Αμερι-

κανών που παρουσιάζονται στο βιβλίο αποκαλύπτουν όλο τον σχεδιασμό, καθώς και τις συναντήσεις, τις συνομιλίες και τα παζάρια που οδήγησαν στη Μαδρίτη, όπως και όλα όσα ακολούθησαν την επίμονη προσπάθεια των Αμερικανών να διασώσουν αυτήν τη Συμφωνία, που σφράγισε από τότε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και προετοίμασε το έδαφος για την ακύρωση της μεταφοράς των S-300 στην Κύπρο. Στη συνέντευξη που ακολουθεί οι δύο πεπειραμένοι δημοσιογράφοι και αναλυτές διεθνών θεμάτων μιλούν για την περίοδο εκείνη, αποκαλύπτουν πώς την έζησαν οι ίδιοι, τι άλλαξε στις σχέσεις των δύο χωρών, τα λάθη της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας, και εκφράζουν τη γνώμη τους για τη στρατηγική που ακολουθείται σήμερα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και για την απόφαση του Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.

— Πριν ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας, θα ήθελα ένα σχόλιο σχετικά με τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Ιγνατίου: Ήταν μια αναμενόμενη απόφαση, καθώς τα προβλήματα του Ταγίπ Ερντογάν, πολιτικά και οικονομικά, αυξάνονται. Πιστεύω ότι είναι ένα στοίχημα που δεν θα του βγει, διότι η οικονομία θα συνεχίσει την ίδια πορεία και η υπόθεση της Λιβύης δεν θα εξελιχθεί όπως εύχεται. Επίσης, βλέπω κι έναν εκνευρισμό εκ μέρους του Βλαντίμιρ Πούτιν, άρα μπορεί να έχουμε εξελίξεις και στο μέτωπο της Συρίας. Βεβαίως, έχει και σήμερα στο πλευρό του τον Πρόεδρο Τραμπ, αν και «τραυματισμένο» από τις αποκαλύψεις για την «ανάρμοστη σχέση» του με τον Πρόεδρο της Τουρκίας. Όμως, τις τελευταίες 48 ώρες

INFO Το βιβλίο του Μιχάλη Ιγνατίου και του Νίκου Μελέτη «Η συμφωνία που “γκρίζαρε” το Αιγαίο – Από τα Ίµια στη Μαδρίτη» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.

παρατηρούμε σοβαρές κινήσεις από τους Αμερικανούς νομοθέτες, που επανέφεραν το θέμα των κυρώσεων στην Τουρκία για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400. Η λογική βάσει της οποίας λόγω των εσωτερικών του προβλημάτων θα αναγκαστεί να ξεσπάσει εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου δεν με καλύπτει, διότι πρόκειται για τουρκικό σχεδιασμό. Δεν θα επιτεθεί για να ικανοποιήσει το εσωτερικό ακροατήριο αλλά επειδή πραγματικά εποφθαλμιά τα ελληνικά νησιά, άρα θα προσβάλει την ελληνική κυριαρχία και ανεξαρτησία. Η υπόθεση της Αγίας Σοφίας θα μπορούσε να είναι η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι για τον ισλαμιστή Ερντογάν και θα ξυπνήσει τις συνειδήσεις, ειδικά στην Ευρώπη. Αλλά χρειάζεται δουλειά από την ελληνική διπλωματία.

— Ποιος ήταν ο σκοπός της συγγραφής αυτού του βιβλίου; Η ιδέα για τη συγγραφή του βιβλίου ήρθε όταν η έρευνα που είχε ξεκινήσει στα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα Ίμια έφερε στα χέρια μας έναν όγκο εγγράφων που οδηγούσαν τελικά στη Μαδρίτη. Η πρόκληση ήταν μεγάλη, καθώς και η Μαδρίτη ήταν ένας σημαντικός και κρίσιμος σταθμός για τα ελληνοτουρκικά. Το βιβλίο έρχεται, σαν μια ψηφίδα, να συμπληρώσει τη μεγάλη εικόνα των ελληνοτουρκικών και το πώς τελικά δομήθηκε ένα πλαίσιο, του οποίου τα αποτελέσματα βιώνουμε 23 χρόνια μετά. Μας έκανε εντύπωση το γεγονός ότι στα έγγραφα γινόταν αναφορά και για το σχέδιο κοινού ανακοινωθέντος, ενώ η ελληνική αντιπροσωπεία, αναχωρώντας για τη Μαδρίτη, δήλωνε ότι δεν προβλέπεται συνάντηση του κ. Σημίτη με τον Ντεμιρέλ. Συνεχίζοντας την έρευνα διαπιστώσαμε ότι όλα ήταν προ συνεννοημένα.

— Το βιβλίο φέρει τον τίτλο «Η συμφωνία που “γκρίζαρε” το Αιγαίο – Από τα Ίµια στη Μαδρίτη» (εκδόσεις Πεδίο). Τι σηματοδότησε για τα επόμενα χρόνια στις ελληνοτουρκικές σχέσεις εκείνο το γεγονός; Ήταν το επιστέγασμα του επεισοδίου των Ιμίων, που αποτέλεσε την πρώτη επίσημη αμφισβήτηση ελληνικού εδάφους. Η Συμφωνία της Μαδρίτης ουσιαστικά ενσωμάτωσε, έναντι έωλων, όπως αποδείχτηκε, «δεσμεύσεων» της Τουρκίας, το ίδιο το casus belli, καθώς η Ελλάδα δεσμεύτηκε για αποφυγή «μονομερών ενεργειών», όπως θεωρούσε η Τουρκία την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, και συγχρόνως, λίγους μήνες μετά τα Ίμια και την προβολή της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών», η ελληνική κυβέρνηση δήλωνε ότι αναγνωρίζει τα «νόμιμα και ζωτικά» δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο. Η Ελλάδα δεν άσκησε ποτέ το δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών της υδάτων. Κατά τη γνώμη μας, η Τουρκία «πάτησε» στη Συμφωνία για τα Ίμια και στη Συμφωνία της Μαδρίτης για να αμφισβητήσει την ελληνική κυριαρχία και στα νησιά του Αιγαίου.

— Πώς ζήσατε προσωπικά την κρίση των Ιμίων και τι θυμάστε πιο έντονα από εκείνες τις μέρες; Ιγνατίου: Εγώ ήμουν στην Αμερική. Οι ανταποκριτές ήμασταν τυχεροί, με την έννοια ότι είχαμε να κάνουμε με τον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ο οποίος λάτρευε τη δημοσιότητα, οπότε γνωρίζαμε από πρώτο χέρι, το ίδιο εκείνο βράδυ, και το περιεχόμενο της Συμφωνίας, η οποία δεν ήταν αυτή που ανακοινώθηκε στην Αθήνα. Ζήσαμε από κοντά τα γεγονότα, από την αμερικανική πλευρά. Πιστεύω ότι από τη στιγμή που οι Αμερικανοί εξασφάλισαν από νωρίς ότι θα αποσυρόταν η ελληνική σημαία «μέσω των ισχυρών ανέμων», τα πράγματα έγιναν πιο εύκολα ώστε να αποφευχθεί ο πόλεμος και να «γκριζαριστούν» τα Ίμια. Η απόσυρση της σημαίας ήταν τραγικό λάθος.

Μελέτης: Κάλυψα δημοσιογραφικά το επεισόδιο των Ιμίων ως διπλωματικός συντάκτης τότε του « Έθνους» και της ΕΡΤ. Για μέρες άυπνοι, τις πρώτες ώρες προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι είχε συμβεί, να βρούμε τα Ίμια στον χάρτη, και μετά γίναμε μάρτυρες μιας κλιμάκωσης που οδηγούσε σε σύγκρουση: η είδηση της τραγωδίας με το ελικόπτερο και τους 3 νεκρούς, η παρέμβαση των Αμερικανών και η θλιβερή συμφωνία απεμπλοκής. Λίγες ημέρες αργότερα, στο Βουκουρέστι, ακούσαμε για πρώτη φορά τον όρο «γκρίζες ζώνες» από τον τότε Τούρκο ΥΠ.ΕΞ. Ήταν το σοκ της δημοσιογραφικής μας ενηλικίωσης.

— Τι αποκαλύπτουν τα αμερικανικά τηλεγραφήματα που παρουσιάζονται στο βιβλίο; Αναδεικνύουν την αγωνία των Αμερικανών να βρουν τρόπο ώστε να αποτραπεί μια νέα, αλλά γενικευμένη πια σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που θα τίναζε στον αέρα τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Άρχισαν να χτίζουν το πλαίσιο μιας συμφωνίας που θα δέσμευε τις δύο χώρες για «μη πόλεμο». Είχε προηγηθεί η «πρόταση ειρήνης» του Μ. Γιλμάζ, από την οποία άντλησαν ιδέες οι Αμερικανοί διπλωμάτες. Φτάσαμε στη Μαδρίτη λίγες ώρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ και όλοι έκαναν τους ανήξερους. Όμως, ήδη οι Αμερικανοί είχαν διαμορφώσει το κείμενο της κοινής δήλωσης και είχαν συμφωνήσει με τις δύο πλευρές για τη συνάντηση στη Μαδρίτη.

— Αν γυρίζαμε τον χρόνο πίσω, ποιο θεωρείτε ότι ήταν το μεγαλύτερο λάθος της τότε ελληνικής κυβέρνησης; Πόσο βλαπτική κρίνετε ότι ήταν η Συμφωνία της Μαδρίτης; Το λάθος είναι ότι η αγωνία του

τότε πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη να αποφύγει περαιτέρω εντάσεις μετά το φιάσκο των Ιμίων τον οδήγησε σε μια διαπραγμάτευση χωρίς να απαιτήσει ως προϋπόθεση για την οποιαδήποτε συμφωνία την άρση του casus belli και την εγκατάλειψη της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών». Αρκέστηκε στις γενικές διατυπώσεις περί μη αμφισβήτησης της κυριαρχίας και στη μη απειλή χρήσης βίας, που βεβαίως ξεχάστηκαν από την Τουρκία την επόμενη μέρα. Έτσι, οδηγηθήκαμε και στη Συμφωνία της Μαδρίτης, που για τον κ. Σημίτη ισοδυναμούσε τότε με σύμφωνο φιλίας, αλλά τελικά αυτή ήταν μόνο η δική του ερμηνεία. Η Τουρκία διατήρησε πλήρως το φάσμα των διεκδικήσεών της έναντι της Ελλάδας, το οποίο μάλιστα διεύρυνε στη διάρκεια των ετών, χτίζοντας ακριβώς πάνω σε αυτή την τήρηση εκ μέρους της Ελλάδας της «δέσμευσης» για αποφυγή «μονομερών ενεργειών».

— Πιστεύετε ότι τα Ίμια αποτελούν ένα μεμονωμένο επεισόδιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή το μοντέλο για μια γενικευμένη αμφισβήτηση του status quo στο Αιγαίο; Το επεισόδιο των Ιμίων ήταν εκείνο που για πρώτη φορά μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο ξύπνησε τον ελληνισμό από τον λήθαργο και τις ψευδαισθήσεις σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η ευθεία αμφισβήτηση ελληνικού εδάφους και συνεπώς της Συνθήκης της Λωζάννης ήταν το κομβικό σημείο που άλλαξε για πάντα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

— Σήμερα τι είναι αυτό που σας ανησυχεί στην κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας; Το ότι η Τουρκία και ο Ερντογάν αισθάνονται

μιχάλης ιγνατίου

νίκος μελέτης

ότι μπορούν να εκμεταλλευτούν τη δεκαετή κρίση που γονάτισε οικονομικά την Ελλάδα και είχε σοβαρές συνέπειες όχι μόνο στην αποτρεπτική ισχύ της χώρας αλλά και στην κοινωνική της συνοχή. Συγχρόνως, ότι μπορούν να εκμεταλλευτούν το διεθνές περιβάλλον, στο πλαίσιο του οποίου κανένας διεθνής παράγοντας δεν δείχνει ικανός και πρόθυμος να χαλιναγωγήσει την Τουρκία και τον ηγέτη της. Ούτε ο ίδιος ο κ. Ερντογάν δείχνει να ενδιαφέρεται πια για το ένα ή το άλλο νησί που βαφτίζει «γκρίζες ζώνες» ή για τον εναέριο χώρο. Πλέον, ακολουθεί και υπηρετεί ένα πραγματικά ηγεμονικό «νεο-οθωμανικό» όραμα που δεν μπορεί να ανεχτεί χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος παρά μόνο ως δορυφόρους. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα και η μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα. Με τα σημερινά δεδομένα, ο Ερντογάν δεν θα σταματήσει ποτέ τις προκλήσεις. Αλλά δεν πρέπει να μιλάμε απλώς για προκλήσεις αλλά για σχέδια εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου.

— Η χώρα μας έχει εθνική στρατηγική απέναντι στην Τουρκία; Σε επίπεδο αρχών και κόκκινων γραμμών νομίζω ότι πλέον υπάρχει ευρύτατη συναίνεση. Όμως δεν αρκεί αυτό. Πρέπει να υπάρξει άμεση κινητοποίηση για ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας, διαρκής παρακολούθηση και ανάλυση των πολιτικών που εφαρμόζει η Άγκυρα και άσκηση προληπτικής διπλωματίας. Και, κυρίως, αποφασιστικότητα χωρίς εκπτώσεις για υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας. Γιατί η Ελλάδα, δορυφοροποιημένη και περιθωριοποιημένη, δεν θα έχει καμία προοπτική και κανένα μέλλον.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ «ΕΛΑΙΟΤΕΧΝΙΑ» TOY ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΕΩΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ(ΣΕΒΙΤΕΛ)

Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ), φορέας υλοποίησης της Πράξης με τίτλο «ΕΛΑΙΟΤΕΧΝΙΑ» (Κωδικός ΟΠΣ 5003115), που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, στο πλαίσιο του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020, ΚΑΛΕΙ εργαζομένους σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα (ανεξαρτήτως κλάδου ή τομέα απασχόλησης) από όλες τις περιφέρειες της χώρας να υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής στις επιδοτούμενες δράσεις κατάρτισης * και πιστοποίησης της προαναφερόμενης Πράξης. Σκοπός της Πράξης είναι η ενίσχυση της επαγγελματικής ικανότητας 981 εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, μέσω της αναβάθμισης των γνώσεων και δεξιοτήτων τους, στη βάση 5 θεματικών αντικειμένων (Υπεύθυνος Διαχείρισης Περιβαλλοντικών Συστημάτων, Υπάλληλος Επεξεργασίας και Τυποποίησης Ελαιολάδου, Στέλεχος Υποστήριξης Marketing Ελαιοκομικών Προϊόντων, Στέλεχος Εξαγωγικού-Διεθνούς Εμπορίου Ελαιοκομικών Προϊόντων, Στέλεχος Πωλήσεων Ελαιοκομικών Προϊόντων.) διάρκειας 80 ή 100 ωρών με τη μέθοδο της τηλεκατάρτισης. Όλα τα αντικείμενα κατάρτισης θα οδηγήσουν σε πιστοποίηση των αποκτηθέντων από τα προγράμματα προσόντων/ δεξιοτήτων, σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO/IEC 17024. Η αναλυτική Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, οι προϋποθέσεις, τα δικαιολογητικά συμμετοχής, καθώς και η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής της Αίτησης Συμμετοχής, είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΣΕΒΙΤΕΛ www.sevitel.gr. Η περίοδος υποβολής των αιτήσεων ξεκινά από την Παρασκευή 17η Ιουλίου 2020 ώρα 15:00 και λήγει τη Δευτέρα 31η Αυγούστου 2020 και ώρα 15:00. Οι ενδιαφερόμενοι, για απορίες ή περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα απαραίτητα δικαιολογητικά και τις αιτήσεις συμμετοχής, μπορούν να αποστείλουν τις ερωτήσεις τους στο email: info@sevitel.gr. * Όλα τα προγράμματα επιδοτούνται για τους συμμετέχοντες με 5€ (μικτά) ανά ώρα κατάρτισης

16.7.20 – lifo

41

βγες έξω

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ

week Proveleggios Το κερδισμένο στοίχημα του Σωτήρη Κοντιζά.

Ο

α πο τη γε ω ρ γ ία παπ αστάμ ου

42 lifo – 16.7.20

λοι οι εργαζόμενοι στο Proveleggios είναι πολύ ευγενικοί, και όταν σου εξηγούν πως κάθε κράτηση αντιστοιχεί σε ένα αυστηρά 2ωρο slot αλλά και όταν, αναμενόμενα, χρειαστείς τη βοήθειά τους στην αποκωδικοποίηση του μενού. Αντίθετα με τη διαδεδομένη τάση να σε πληροφορούν για την καταγωγή και όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με τη μελιτζάνα που ετοιμάζεσαι να φας, εδώ οι περιγραφές είναι από λιτές έως και κάπως κρυπτικές («kakiage/μηλόμελο» ή «καρδιά μόσχου/καυτερή πιπεριά/κάρβουνα»), σαν να επιδιώκουν να ανοίξει αυτή η κουβέντα των καλεσμένων με τους ανθρώπους του σέρβις. Ναι, σχεδόν σίγουρα εννοούν «στα κάρβουνα», αλλά υπάρχει περίπτωση να φάμε κάρβουνα; Μήπως στο πιάτο θα έχει κάτι καπνιστό που θα μοιάζει με κάρβουνο; Έχουμε έρθει με τις προσδοκίες που δημιουργεί η περιγραφή του χώρου ως «εργαστηρίου», οπότε προτιμούμε να το διαλευκάνουμε. Πάντως, όσο μελετάμε και ρωτάμε, από την κουζίνα βγαίνουν συνεχώς απροσδόκητα γνώριμα πιάτα με πίτσες. Αργότερα θα πληροφορηθούμε ότι πρόκειται για ένα από τα highlights του μενού. Ο πεζόδρομος της Παραμυθίας, εκεί όπου το υπέροχο κτίριο του Αριστομένη Προβελέγγιου στέγαζε μέχρι πριν από μερικούς μήνες μια αποθήκη παιχνιδιών, είναι πλέον συνεχώς γεμάτος με κόσμο που έρχεται να δοκιμάσει το «όχι-εστιατόριο» του Σωτήρη Κοντιζά. Έξω, κάτω από τα μεγάλα δέντρα, δύο τουρίστριες επικροτούν τα upscale απολυμαντικά στα τραπέζια. Ένα αγοράκι βάζει τα κλάματα μόλις ο μπαμπάς του βγάζει φωτογραφία παρέα με τη μαμά του και το τηγανητό κοτόπουλο του Κοντιζά. Μέσα, εκτεθειμένο μπετόν και διακριτική αυταρέσκεια, γυαλί, βιομηχανικά στοιχεία και ωραίος φωτισμός. Στο food bar τα αναποδογυρισμένα πιάτα από αλουμίνιο περιμένουν τους πελάτες. Το προσωπικό κινείται γρήγορα και μιλά με άνεση πίσω από τις διάφαPROVELEGGIOS νες μάσκες που καλύπτουν το κάτω μέρος του προσώπου για το πολυδιαφημισμένο εργαστήριο στο υπόγειο του κτιρίου. Όλα τα ζυμάρια, τα ψωμιά, τα λουκάνικα και τα τυριά που σερβίρονται επάνω φτιάχνονται το πρωί εκεί κάτω, σε μια μεγάλη κουζίνα που θα συναντήσεις αν κατέβεις τη σκάλα, ψαρωτικά φωτισμένη με βαθύ μπλε φως. Οι μάγειρες πειραματίζονται, οι συνταγές εξελίσσονται και το μενού αλλάζει συχνά, ακολουθώντας τις πιο πετυχημένες δοκιμές. Όσο η cool bartender Πόπη Σεβαστού μάς περνάει στο μπαρ δύο άψογα κοκτέιλ, εμφανίζονται η ταραμοσαλάτα και το ψωμί. Η πρώτη είναι λευκή και βελούδινη με κουταλιές από ένα ανοιχτοπράσινο λάδι μυρωδικών βοτάνων, μαϊντανό, κόλιαντρο και ρίγανη (€5). Το ψωμί που μας πρότειναν, μια φοκάτσια με ελιά, τσίλι και fish sauce, δεν έχει καμία σχέση με την υπερβολική ένταση που μπορεί να φαντάζεσαι και όντως πάει ωραία με την ταραμοσαλάτα που μερικοί βρίσκουν λίγο παραπάνω αλμυρή και «ψαρένια». Εγώ, όσο αναρωτιέμαι αν περιέχει αντζούγιες η fish sauce, την εξαφανίζω χωρίς να το καταλάβω. Το «kakiage/μηλόμελο» (€9) είναι τελικά ένα είδος tempura, PROVELEGGIOS μαζί με ένα ντιπ. Διάφορα λαχανικά, ανάμεσά τους και αμπε-

λοφάσουλα, κομμένα σε λεπτά μπαστουνάκια, βουτηγμένα σε ανάλαφρο κουρκούτι και τηγανισμένα τέλεια, στέκονται όρθια σαν γλυπτό στο πιάτο. Το αλμυρόγλυκο, ρευστό ντιπ έχει πιο ενδιαφέρον όνομα παρά γεύση, η οποία περνάει λίγο απαρατήρητη. Με 11 ευρώ θα δοκιμάσεις τρία τάκος με καπνιστή ντάσκα, μαγιονέζα kimchi και δροσερά αγγουράκια κομμένα σαν σπίρτα πάνω σε λεπτές τορτίγιες με αυθεντική, καλαμποκένια γεύση. Το lime, φαντάζομαι, μπορεί να απορρίφθηκε ως η προφανής επιλογή, αλλά λείπει, και η μαγιονέζα kimchi είναι ωραία, όμως δεν μας αφήνει να την καταλάβουμε πολύ το όμορφο, ντελικάτο ψάρι. Θα ήθελα να δοκιμάσω επίσης τη μελιτζάνα με shitake στον ξυλόφουρνο, τα χειροποίητα νουντλς με αρμύρα και tare αλλά και το «λουκάνικο/μοσχάρι/συκώτι γάλακτος/βλίτα», που ακούγονται πολλά υποσχόμενα. Αντί γι’ αυτά, τα anticuchos έρχονται σε μικρές μεταλλικές σούβλες με λεπτοκομμένη καρδιά (€9,50), αφού περάσουν απ’ τα κάρβουνα. Όλες οι εντάσεις, το καυτερό και το ξινό, βρίσκονται στα πράσινα φύλλα της σαλάτας, πάνω στη ρόκα και το κόλιαντρο, και αν δεν τα φας συνδυαστικά με το κρέας, θα τις χάσεις. Όπως και τα υπόλοιπα πιάτα που έχουν παρελάσει μπροστά μας και που αναπόφευκτα τίθενται σε σύγκριση με αυτά του Nolan, είναι PROVELEGGIOS τεχνικά άρτια, παίζουν με πρωτότυπα υλικά (και αρκετό κρέας), κινούν το ενδιαφέρον, αλλά δεν είναι συναρπαστικά. Με το Nolan να σερβίρει αυτό το πετυχημένο fusion, όπου τα υλικά ταιριάζουν με φυσικότητα και τα αποτελέσματα είναι συχνά αξιομνημόνευτα, δεν είναι παράλογο να περιμένεις από το «πειραματικό Nolan» ακόμα μεγαλύτερες συγκινήσεις. Έτσι, κάπως ασυγκίνητοι, αλλά ακόμα πολύ περίεργοι για τη συνέχεια, φτάνουμε στην πίτσα χωρίς μαγιά, αλλά με άγριο προζύμι. Από τον ξυλόφουρνο έρχονται δύο μικρά κατορθώματα των τεσσάρων κομματιών, σίγουρα από τις ωραιότερες πίτσες στην Αθήνα. Η ζύμη, λεπτή και μαλακή, να διπλώνει, και ταυτόχρονα ανεπαίσθητα και ικανοποιητικά τραγανή σε όλα της τα σημεία, όχι μόνο στο στεφάνι. Η πίτσα με το ξιδάτο σκουμπρί (€13) έχει γεύση από νησί και καθίσματα δίπλα στο κύμα, στολισμένη με λίγα φυλλαράκια ρίγανης. Στην πίτσα με ‘nduja (€13), το καλαβρέζικο, πύρινο αλλαντικό είναι κι αυτό παρασκευή του «εργαστηρίου». Όταν φτάνει η ώρα για τα slider burgers με μεδούλι (€15), περιμένουμε κάτι ξεχωριστό. Είναι ακριβώς όπως περιγράφονται: δύο μίνι μπέργκερ, τέσσερις συγκλονιστικές μπουκιές το καθένα. Η λέξη «ζουμερό» τα υποτιμάει. Η ευφυέστερη ιδέα όλου του μενού είναι απλή και αποτελεσματική. Ανάμεσα στα ψωμιά βρίσκονται δύο εξαίσια ψημένα, λεπτά μπιφτέκια και μεταξύ αυτών το μεδούλι, πολυτελές και πρωταρχικό. Αυτό που ξεκίνησε ως μια ελαφρώς απογοητευτική εμπειρία ολοκληρώθηκε με εντυπωσιακό τρόπο, κλείνοντας με το τέλειο γλυκό. Φέρνουν ένα πανάλαφρο cheesecake (€7), βαθιά καραμελωμένο, σχεδόν μαύρο από πάνω, ραγισμένο στα δύο, δίπλα σε μια λαμπερή λιμνούλα από σιρόπι κερασιού με ολόκληρα κεράσια και φρεσκάδα. Θα ξαναπήγαινα αύριο για τα τρία τελευταία πιάτα. Παραμυθίας 11, Κεραμεικός, 210 5234749, καθημερινά (εκτός Κυριακής) μετά τις 19:00, δίωρο seating

Σχίνος μπιστρό Μικρά αριστουργήματα ελληνικής γαστρονομίας.

Έ

χεις αναρωτηθεί ποτέ τι σημαίνει ο όρος «μπιστρό»; Στο Σχίνος μπορείς να είσαι σίγουρος ότι αυτή η έννοια υπηρετείται όπως της αξίζει, με επιλογές εξαιρετικού φαγητού σε έναν μικρό χώρο όπου κάθε λεπτομέρεια είναι προσεγμένη, ώστε να παίζει τον δικό της ρόλο στην όλη εμπειρία. Μια εμπειρία γεύσης που αντλεί έμπνευση από το νησί της Χίου και ξεδιπλώνεται μπροστά σου μέσα από ένα εξαιρετικό μενού. Στο Σχίνος θα βρεις πιάτα όπως τα arancini τραχανά με κρέμα φέτας και το πράσο μπρεζέ, η τριλογία από ταραμά με κράκερ γλυκοπατάτας και το καπνιστό σκουμπρί με κρέμα φασολάδας και τουρσί κρεμμύδι. Υλικά και συνταγές της μεσογειακής παράδοσης μπλέκονται με έναν δημιουργικό τρόπο, καταλήγοντας σε ΣΧΊΝΟΣ ΜΠΙΣΤΡΌ μικρά αριστουργήματα που σε εντυπωσιάζουν, ενώ ταυτόχρονα διατηρούν αυτή την πολύτιμη γευστική οικειότητα που σε κάνει να νιώθεις κομμάτι αυτής της γαστρονομίας. Οι πρώτες ύλες καταφθάνουν ολόφρεσκες καθημερινά και ο κανόνας της υψηλής ποιότητας παραμένει εκείνο το απαράβατο όριο που κάνει το Σχίνος να ξεχωρίζει σε κάθε του λεπτομέρεια. Το καλοκαίρι η μοναδική ατμόσφαιρα του χώρου μεταφέρεται στην αυλή, που σε καλωσορίζει καθημερινά όπως η νησιώτισσα νοικοκυρά που θα σε φιλέψει τα καλύτερά της. Μην παραλείψεις με τίποτα το μαστέλο Χίου με σιρόπι μαστίχας και μαυροκούκι αλλά ούτε και το άκρως καλοκαιρινό pad-thai noodles με τραγανό γαριδάκι Σύμης. Το Σχίνος μεταφέρει στο Περιστέρι τη μαγική αύρα του νησιού και της θάλασσας και αποκαλύπτει την αξία ενός μπιστρό που γνωρίζει καλά την τέχνη της γεύσης. ΣΧΊΝΟΣ ΜΠΙΣΤΡΌ

βγες έξω

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ

week

Μεγάλου Αλεξάνδρου 88, Περιστέρι, 210 5742768 Facebook: Σχίνος, Instagram: sxinos_bistro

L’ Αmiral Η ενέργεια της ιστορίας συνδυάζεται με τη σύγχρονη άποψη για τη γεύση.

Ό

ταν βλέπεις ένα υπέροχο νεοκλασικό κτίριο του 1870, τοποθετημένο στη μέση ακριβώς της ελληνικής Ιστορίας, τότε ήδη έχεις αντιληφθεί τι μπορείς να περιμένεις από το L’ Αmiral, έναν χώρο που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πιο εμβληματικής γειτονιάς στην Αθήνα και θα σε καλοδεχτεί από το πρωί για αρωματικό καφέ –η υπογραφή Taf το εγγυάται– αλλά και επιλογές εξαιρετικού brunch. Η κουζίνα, δημιουργική, με αναφορές στην ελληνική παράδοση, προτείνει πιάτα που θα σε ταξιδέψουν σε διαφορετικά μέρη του τόπου μας. Η παριανή πατατοσαλάτα με χταπόδι ή η δροσιστική με καρπούζι, βασιλικό και φέτα είναι ιδανική εισαγωγή για να συνεχίσεις με κάποια από τις επιλογές του μενού. Στα must-try οι ψητές γαρίδες με χόρτα τσιγαριστά, το L’ ΑMIRAL λαβράκι στη λαδόκολλα με λαχανικά και το απόλυτο sharing πιάτο, η χοιρινή σπαλομπριζόλα (1 κιλό) με πατάτες και σπαράγγια. Η γευστική εμπειρία ολοκληρώνεται με τα χειροποίητα γλυκά που ετοιμάζει καθημερινά ο pastry chef, προσφέροντας μια διαφορετική εκδοχή των κλασικών banoffee, cheesecake, pavlova και μους σοκολάτα. Ο βραδινός χαρακτήρας του L’ Αmiral ξεδιπλώνεται μέσα από μια λίστα κοκτέιλ με ονόματα εμπνευσμένα από την αρχαιότητα και αποστάγματα της ελληνικής παράδοσης. Μην παραλείψεις να δοκιμάσεις το Sunset over Acropolis με ούζο και μανταρίνι ή το Διόνυσος, που έχει ως βάση του το τσίπουρο. Η μαγική θέα στην Ακρόπολη αρκεί για να σε ταξιδέψει μακριά από τη ρουτίνα, ενώ οι γεύσεις συμπληρώνουν τις στιγμές με τον δικό τους τρόπο. Απέναντι από το Φετιχέ Τζαμί, ανάμεσα στη Βιβλιοθήκη και στη Ρωμαϊκή Αγορά, το L’ Αmiral γίνεται μέρος της Ιστορίας αλλά και κομμάτι της δικής σου σύγχρονης καθημερινότητας κάθε φορά που θέλεις να νιώσεις την ενέργεια της Πλάκας σε ένα από τα πιο όμορφα στέκια της.

L’ ΑMIRAL

Πανός 6, Πλάκα, 210 0100641, www.lamiral.gr, Facebook: L Amiral Athens, Ιnstagram: lamiralathens

16.7.20 – lifo

43

βγες έξω week

ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

Bolivar Beach Bar Ο απόλυτος καλοκαιρινός προορισμός που αλλάζει τη διασκέδαση της παραλιακής.

Η

Ακτή του Ήλιου στον Άλιμο είναι ένα παραδεισένιο σημείο και το Bolivar είναι εκείνος ο χώρος που εδώ και 16 χρόνια ολοκληρώνει τη μαγευτική ατμόσφαιρα με τη φιλοσοφία του «επαναστάτη της παραλιακής». Ένα all-day and night beach bar που συνδυάζει indie ρυθμούς με bohemian διάθεση, προσφέρoντας στιγμές υψηλού επιπέδου σε ένα ειδυλλιακό περιβάλλον. Από τον πρωινό καφέ και τις γεύσεις σε μια bolivarian εκδοχή της μεσογειακής κουζίνας μέχρι τα δροσερά κοκτέιλ, στο Bolivar θα απολαύσεις το καλοκαίρι, αφού ο μεγάλος εξωτερικός χώρος είναι πλήρως προσαρμοσμένος στις νέες συνθήκες. Τα τραπέζια βρίσκονται σε αποστάσεις ακόμη μεγαλύτερες από αυτές που προτείνουν οι ειδικοί, ειδικός εξοπλισμός φροντίζει για την άρτια απολύμανση όλων των επιφανειών, ενώ όλοι οι χώροι απολυμαίνονται συνεχώς. Γι’ αυτό το Bolivar παραμένει και φέτος πιστό στο ραντεβού με την καλοκαιρινή μας απόδραση, παρουσιάζοντας μια σειρά από events σε ένα τολμηρό line-up από international DJs.

Την Παρασκευή 17 Ιουλίου η εκρηκτική Ιταλίδα superstar DJ/producer Debora de Luca επιστρέφει στα decks για μια techno βραδιά γεμάτη καινοτόμα μουσική για όλα τα γούστα. Το Σάββατο 18 Ιουλίου το Bolivar Beach Bar γιορτάζει τα 16 χρόνια παρουσίας στη μέρα αλλά και στη νύχτα της παραλιακής και με αφορμή την ξεχωριστή αυτή βραδιά τα decks αναλαμβάνει ο Kiko Navarro σε non-stop ρυθμούς, με απογειωτικά house sets ειδικά για την περίσταση! Την Παρασκευή 24 Ιουλίου οι ηγέτες και ανανεωτές του σύγχρονου psy trance ήχου και παγκοσμίως κορυφαίοι Vini Vici θα βρεθούν στο booth του Bolivar Beach Bar, καλεσμένοι της F.S.I. Events, και θα σε καθηλώσουν, προσφέροντας ένα εκρηκτικό και ανεπανάληπτο show. Το Σάββατο 25 Ιουλίου το δυναμικό δίδυμο των ARTBAT, που ανήκει στα κορυφαία acts της dance electronica παγκοσμίως, έρχεται για να γεμίσει την παραλιακή με δυνατές μπασογραμμές. Την Παρασκευή 7 Αυγούστου ο εμπνευστής και δημιουργός του high-tech minimal ήχου, ο μυστηριώδης Boris Brejcha, θα βρίσκεται στα decks, καλεσμένος των F.S.I. Events & The Bedroom σε ένα από τα μεγαλύτερα και εντυπωσιακότερα outdoor dance events του φετινού καλοκαιριού, ενώ ακόμα περισσότερα events ετοιμάζονται για τον Αύγουστο. Το Bolivar Beach Bar και αυτό το καλοκαίρι θα σε ταξιδέψει με την ατμόσφαιρα, τις γεύσεις και τα μοναδικά πάρτι του, δικαιώνοντας τη φήμη του ως απόλυτου καλοκαιρινού κλαμπ της παραλιακής!

44 lifo – 16.7.20

BORIS BREJCHA

Ακτή του Ήλιου, λεωφ. Ποσειδώνος, Καλαμάκι, 210 9831018, www.bolivar.gr, FB: BolivarBeachBar, Insta: bolivarbeachbar

VINI VICI

ΣΚΟΡΠΙΟΣ [23.10/22.11] Μια νέα εποχή

θα ευνοηθούν με τη Νέα Σελήνη στο ζώδιό σας, η οποία αποτελεί την προσωπική σας Πρωτοχρονιά, οπότε σκεφτείτε τι είναι αυτό που λείπει από τη ζωή σας και κυνηγήστε το: έρωτας, μια δουλειά, ένα ταξίδι ή αγαθά. Ωστόσο, επειδή ο Κρόνος απέναντί σας με τις αντιθέσεις του μπορεί να επιβραδύνει τα σχέδιά σας, θα πρέπει να προσέξετε πώς θα διαχειριστείτε αυτό το κομμάτι. Με την είσοδο του Ήλιου στον Λέοντα στις 22/7 θα ασχοληθείτε με τα οικονομικά σας και ενδεχομένως να προκύψει μια παράλληλη απασχόληση που θα ενισχύσει το εισόδημά σας. Αποφύγετε την αλόγιστη σπατάλη χρημάτων, ώστε να μη ζοριστείτε στις διακοπές σας. Ταξίδια και σύντομες μετακινήσεις θα σας δώσουν την ευκαιρία να αλλάξετε παραστάσεις και διάθεση.

ξεκινά για εσάς με τη Νέα Σελήνη στον Καρκίνο και είναι ιδανική στιγμή για να ξεκινήσετε έναν κύκλο σπουδών ή ένα σεμινάριο προκειμένου να βελτιώσετε τις γνώσεις σας, να ταξιδέψετε και γενικά να ασχοληθείτε με θέματα που αφορούν τη σταδιοδρομία σας. Ωστόσο, πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στις μετακινήσεις και στις συνεννοήσεις σας, καθώς οι αντιθέσεις του Κρόνου προμηνύουν κάποιες δυσκολίες που θα αφορούν την επικοινωνία. Ωστόσο, επειδή τα καλά κόποις κτώνται, είναι σίγουρο πως θα ανταμειφθείτε. Με την είσοδο του Ήλιου στον Λέοντα στις 22/7 η φήμη και η καριέρα σας μπορούν να απογειωθούν, εφόσον κάνετε τις απαραίτητες ενέργειες. Μπορείτε να διακριθείτε για τις δεξιότητες και τα ταλέντα σας, αν αναλάβετε πρωτοβουλίες. Η ερωτική σας ζωή αρχίζει να αποκτά ενδιαφέρον, επειδή αλλάζει και η διάθεσή σας.

ΛΕΩΝ [23.7/23.8] Με τη Νέα Σελήνη στον Καρκίνο θα επαναπροσδιορίσετε τις ανάγκες σας και ενδεχομένως να βρεθείτε σε δίλημμα σχετικά με τα επαγγελματικά σας. Οι γεννημένοι το 3ο δεκαήμερο έχετε κουραστεί και χρειάζεστε οπωσδήποτε ένα διάλειμμα, ωστόσο ο Κρόνος με τις αντιθέσεις του δείχνει πως δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο σύντομα, οπότε υπομονή. Από τις 22/7, που εισέρχεται ο Ήλιος στο ζώδιό σας, θα έχετε περισσότερη ενέργεια για να ασχοληθείτε με τις προσωπικές σας υποθέσεις και ενδεχομένως να αναζητήσετε μια νέα κατεύθυνση που θα ικανοποιήσει τις προσδοκίες σας. Φροντίστε να κάνετε σύντομες αποδράσεις και να αφιερώνετε χρόνο στον εαυτό σας. Ένας έρωτας που προκύπτει με άτομο από τον χώρο της εργασίας θα σας προβληματίσει. Πάρτε τον χρόνο σας.

ΤΟΞΟΤΗΣ [23.11/21.12]

Θέματα Δημοσίου και οικονομικές υποθέσεις θα σας απασχολήσουν το προσεχές διάστημα και καθώς η Νέα Σελήνη στον Καρκίνο ενεργοποιεί τον τομέα των κοινών πόρων, είναι ιδανική εποχή για να ρυθμίσετε μια οφειλή. Ενδεχομένως να προκύψει και μια νέα πηγή εσόδων κι έτσι θα καταφέρετε να βάλετε σε μια τάξη όσα σας απασχολούν. Επίσης, είναι μια πολύ καλή εποχή για να συνάψετε μια ερωτική σχέση που θα έχει διάρκεια και ομαλή πορεία. Με την είσοδο του Ήλιου στον Λέοντα θα έχετε την απαραίτητη ενέργεια για να κυνηγήσετε τα όνειρά σας, που μπορεί να αφορούν σπουδές ή μια επιχειρηματική προσπάθεια. Ταξίδια και εξορμήσεις στη φύση θα ενισχύσουν την ερωτική σας διάθεση και θα σας δοθεί η ευκαιρία να αναθερμάνετε τη σχέση σας. Οι ελεύθεροι αποφύγετε τις επιπολαιότητες.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ [24.8/22.9]

Διανύετε μια πολύ δημιουργική περίοδο, οι ιδέες σας είναι πολλές και μπορείτε να πραγματοποιήσετε τα όνειρά σας, αρκεί να προσέξετε με ποιους θα ενώσετε τις δυνάμεις σας. Η Νέα Σελήνη στον Καρκίνο ευνοεί ένα καινούργιο ξεκίνημα που μπορεί να αφορά τα επαγγελματικά σας ή μια συλλογική προσπάθεια και ενδυναμώνει τις σχέσεις σας. Οι αντιθέσεις με τον Κρόνο απαιτούν πειθαρχία και συνεχή προσπάθεια, που σημαίνει πως θα πρέπει να θυσιάσετε στιγμές απόλαυσης, θα ανταμειφθείτε όμως πολλαπλά. Θέματα παιδιών θα απαιτήσουν όλη σας την προσοχή, έτσι η ερωτική σας ζωή θα είναι ελλιπής. Με την είσοδο του Ήλιου στον Λέοντα στις 22/7 ξεκινά μια εποχή κατά την οποία θα ασχοληθείτε με την υγεία σας και θα ενισχύσετε την ψυχολογία σας. Δώστε έμφαση στις κοινωνικές σας επαφές.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ [22.12/19.1]

Με τη Νέα Σελήνη στον Καρκίνο ενεργοποιείται ο τομέας των σχέσεων και είναι ιδανική εποχή για να ξεκινήσετε μια καινούργια συνεργασία ή για να επισημοποιήσετε τη σχέση σας. Ο Κρόνος στο ζώδιό σας με τις αντιθέσεις του σας επιβάλλει να κάνετε αργά και προσεχτικά βήματα, ίσως και μέσω κάποιων καθυστερήσεων, ωστόσο, αν καταφέρετε να βάλετε σε μια τάξη τις σκέψεις σας, θα είναι ένα ευνοϊκό διάστημα για εσάς. Στις 22/7 εισέρχεται ο Ήλιος στον Λέοντα και θα ασχοληθείτε με οικονομικές σας υποθέσεις, οπότε θα είναι μια φάση που δεν θα λείψουν οι εντάσεις με άτομα με τα οποία έχετε κοινούς πόρους. Η ερωτική σας ζωή θα είναι περιπετειώδης και μπορεί να βρεθείτε σε δίλημμα. Ένα άτομο από το φιλικό σας περιβάλλον θα εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του, βάζοντάς σας σε σκέψεις.

ΖΥΓΟΣ [23.9/22.10]

Η καριέρα και οι φιλοδοξίες σας θα αποτελέσουν το επίκεντρο του ενδιαφέροντός σας και είναι ιδανική εποχή για να κάνετε ένα καινούργιο ξεκίνημα, αρκεί να αποφύγετε τη βιασύνη. Η Νέα Σελήνη στον Καρκίνο δίνει ευκαιρίες για επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση, ωστόσο, επειδή συμμετέχει και ο Κρόνος σε αντίθεση, θα πρέπει να μοιράσετε τον χρόνο σας έτσι ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα στην οικογένεια. Μη διστάσετε να ζητήσετε τη βοήθεια οικείων προσώπων. Από τις 22/7, που εισέρχεται ο Ήλιος στον Λέοντα, αρχίζει ένα διάστημα έντονης κοινωνικής ζωής. Πολλοί από εσάς θα ασχοληθείτε με μια συλλογική προσπάθεια, ενώ κάποιοι άλλοι θα ενδυναμώσετε τις φιλικές σας σχέσεις. Μέσω των κοινωνικών σας επαφών θα γνωρίσετε ενδιαφέροντα άτομα και μπορεί να προκύψει ένα ερωτικό ειδύλλιο.

ΥΔΡΟΧΟΟΣ [20.1/19.2]

Sudoku No 651 6 1 9 9 8 7 2 8 8 9 5 3 1 3 6 7 3 2

7 5

2 6 5 4

Η λύση του προηγούμενου 2 1 3 6 9 7

9 8 5 4 3 2

7 6 4 5 8 1

8 3 1 2 7 4

6 4 9 3 5 8

5 2 7 1 6 9

4 9 6 8 2 5

3 7 8 9 1 6

1 5 2 7 4 3

4 7 9 6 2 3 1 5 8 8 6 3 5 1 4 7 2 9 5 1 2 9 7 8 3 4 6

Είναι ιδανική εποχή αν σκοπεύετε να κάνετε ένα επαγγελματικό ξεκίνημα, καθώς πραγματοποιείται η Νέα Σελήνη στον Καρκίνο που ενεργοποιεί τον τομέα της εργασίας και της υγείας. Επίσης, μπορείτε να ξεκινήσετε διατροφή και άσκηση για να βελτιώσετε την εμφάνισή σας και να θωρακίσετε τον οργανισμό σας. Οι αντιθέσεις με τον Κρόνο δείχνουν πως η ψυχολογία σας είναι πεσμένη και θα χρειαστεί να υπερβείτε τον εαυτό σας προκειμένου να κοινωνικοποιηθείτε, άπαξ όμως και κάνετε την αρχή θα σας γίνει απαραίτητη η επαφή με κόσμο. Με την είσοδο του Ήλιου στον Λέοντα στις 22/7 θα αφιερώσετε περισσότερο χρόνο στις σχέσεις με συνεργάτες και θα μπορέσετε να κάνετε έξυπνες συμμαχίες. Ασχοληθείτε με τον γάμο σας και φροντίστε να διασκεδάζετε παρέα με το ταίρι σας.

ΙΧΘΥΣ [20.2/20.3]

Για εσάς ξεκινά μια εποχή κατά την οποία δίνετε έμφαση στην αυτοέκφραση και στην ψυχαγωγία, ενώ η Νέα Σελήνη στον Καρκίνο αποτελεί ιδανική στιγμή για να ξεκινήσετε τις διακοπές σας. Η αισιοδοξία σας είναι στα ύψη και προσελκύετε θετικά γεγονότα: έναν καινούργιο έρωτα, μια επαγγελματική ευκαιρία ή την απόκτηση παιδιού. Με τον Κρόνο σε αντίθεση μπορεί να κοντραριστείτε με ένα φιλικό σας πρόσωπο που θα προσπαθήσει να σας σαμποτάρει και ενδεχομένως να επέλθει ρήξη στη σχέση σας. Αποφύγετε όσους ρίχνουν το ηθικό σας. Στις 22/7 εισέρχεται ο Ήλιος στον Λέοντα και θα αφιερώσετε περισσότερο χρόνο στην οικογένεια. Αρκετοί από εσάς θα ασχοληθείτε με την αξιοποίηση ενός ακινήτου, ενώ κάποιοι άλλοι θα ανανεώσετε τον χώρο σας και θα προσελκύσετε νέα θετική αύρα.

starfax

ΚΑΡΚΙΝΟΣ [22.6/22.7] Νέα ξεκινήματα

ΚΡΙΟΣ [21.3/20.4]

Οι επόμενες μέρες θα είναι αρκετά πιεστικές και θα πρέπει να προσέξετε πώς θα διαχειριστείτε τον χρόνο σας. Η Νέα Σελήνη στον Καρκίνο ευνοεί τα νέα ξεκινήματα που αφορούν στο σπίτι και την οικογένεια, ωστόσο, επειδή συμμετέχει και ο Κρόνος σε αντίθεση, μπορεί να φέρει περιορισμούς και δυσκολίες, κυρίως στις σχέσεις με ηλικιωμένους. Στην παρούσα φάση καλείστε να βάλετε τα δυνατά σας για να αντεπεξέλθετε στις υποχρεώσεις σας, που είναι ουκ ολίγες, και ο εκνευρισμός ή η απογοήτευση θα σας βάλουν σε διαδικασία επανεξέτασης των σχεδίων σας. Στις 22/7 εισέρχεται ο Ήλιος στον Λέοντα και υπάρχει μια αυξανόμενη εστίαση στην ψυχαγωγία, στον ρομαντισμό και στη δημιουργικότητα, οπότε θα έχετε περισσότερη ενέργεια και αισιοδοξία. Η ερωτική σας ζωή θα γίνει πιο ενδιαφέρουσα, καθώς μπαίνουν νέα πρόσωπα στη ζωή σας, που θα κινήσουν το ενδιαφέρον σας.

week

ΤΑΥΡΟΣ [21.4/20.5]

Με την Αφροδίτη να δίνει ευκαιρίες στον τομέα των εσόδων σας, έχετε πολλές ιδέες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αύξηση του εισοδήματός σας και είστε σε συνεχή εγρήγορση. Η Νέα Σελήνη στον Καρκίνο αποτελεί ιδανική στιγμή για να κάνετε ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή σας, ωστόσο θα πρέπει να είστε πρόθυμοι να δουλέψετε εντατικά. Οι αντιθέσεις με τον Κρόνο απαιτούν σοβαρή στάση, υπομονή και σκληρή δουλειά, όμως θα βγείτε κερδισμένοι. Από τις 22/7 που εισέρχεται ο Ήλιος στον τομέα της οικογενειακής σας ζωής θα έχετε περισσότερη ενέργεια για να ασχοληθείτε με τις ανάγκες αγαπημένων προσώπων και με το σπίτι. Ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τη βελτίωση του χώρου ή της επιχείρησής σας. Αφήστε χώρο για να έρθουν καινούργια γεγονότα στη ζωή σας.

ΔΙΔΥΜΟΣ [21.5/21.6]

Με τη Νέα Σελήνη στον Καρκίνο ενεργοποιείται ο τομέας των οικονομικών σας και μπορεί να ανακαλύψετε μια νέα πηγή εσόδων που θα αυξήσει τα κέρδη σας. Σίγουρα δεν θα λείψουν οι πιέσεις και το άγχος λόγω οφειλών που πρέπει να διευθετηθούν με κάθε τρόπο, καθώς ο Κρόνος με τις αντιθέσεις του απαιτεί θυσίες, θα καταφέρετε όμως να βάλετε σε μια τάξη όσα σας απασχολούν κι έτσι θα ηρεμήσετε. Στον ερωτικό τομέα υπάρχουν εμπόδια που σε κάποιες φάσεις τα δημιουργείτε οι ίδιοι λόγω των ανασφαλειών σας. Ασχοληθείτε με τη φυσική σας κατάσταση και επενδύστε στη βελτίωση της εμφάνισής σας και ώστε να ανακτήσετε την αυτοπεποίθησή σας. Στις 22/7 εισέρχεται ο Ήλιος στον Λέοντα και θα είναι ένα πολύ επικοινωνιακό διάστημα, κατά το οποίο θα ευνοηθούν οι εμπορικές συναλλαγές και οι σχέσεις με οικείους.

α πό τη μα ριβίκυ κα λλέργ η (sta rfa x@ lifo .gr)

16.7.20 – lifo

45

thing the Πώς να βοηθήσεις αυτούς που βοηθούν

απ ο th με ρ οπη κοκ κ ιν η

46 lifo – 16.7.20

Αναγέννηση & Πρόοδος: Μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που, ανάμεσα σε άλλα, προσφέρει προγράμματα υγειονομικής φροντίδας και προωθεί την αθλητική παιδεία σε κατοίκους των νησιών της άγονης γραμμής.

Πώς μπορεί να βοηθήσει κανείς τη δράση σας; Υπάρχει ένα κομμάτι εθελοντισμού για τους φοιτητές και πτυχιούχους της Ιατρικής, οι οποίοι μπορούν να δηλώσουν ενδιαφέρον για συμμετοχή στις ανωτέρω δράσεις. Παράλληλα, η Α&Π είναι ανοιχτή σε νέες συνεργασίες, οι οποίες, με κοινό προσανατολισμό και στοχοθεσία, μπορούν να αναλάβουν δράση και να συνεισφέρουν στην κοινωνία συλλογικά.

Υγειονομική φροντίδα και αθλητική παιδεία στην άγονη γραμμή

δράση της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Αναγέννηση & Πρόοδος» (Α&Π), που συστήθηκε με ιδρυτική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ξεκίνησε το 2014 με ένα μεγαλόπνοο εγχείρημα, τη δημιουργία μιας ευέλικτης ιατρικής ομάδας που με τον κατάλληλο ιατρικό εξοπλισμό θα μπορούσε να μεταβαίνει σε μικρά απομονωμένα νησιά με σκοπό να παρέχει ένα ολιστικό πρόγραμμα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στους κατοίκους. Η ιδέα των Κινητών Ιατρικών Μονάδων (ΚΙΜ), που στην ουσία είναι δύο πλήρως εξοπλισμένα φορτηγά και λειτουργούν ως υπερσύγχρονα κινητά νοσοκομεία, επεκτάθηκε από το 2019 και σε απομακρυσμένες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Ωστόσο, κατά την υλοποίηση του προγράμματος των ΚΙΜ στα νησιά εντοπίστηκε το εξής πρόβλημα: τα παιδιά των νησιωτικών περιοχών στερούνται εντελώς αθλητικών δράσεων, ενώ παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό παχυσαρκίας. Αντίστοιχα θλιβερή διαπίστωση είναι και το γεγονός ότι το 97% των παιδιών δεν γνωρίζει «ασφαλή κολύμβηση», παρότι ζει σε νησί, γεγονός που κατατάσσει την Ελλάδα στην πρώτη θέση πανευρωπαϊκά σε θανάτους από πνιγμό, σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ. Αυτό το τελευταίο ήταν που προβλημάτισε ιδιαίτερα τους ανθρώπους της Α&Π κι έτσι προσπάθησαν να σκεφτούν τρόπους προκειμένου να βοηθήσουν και σε αυτόν τον τομέα. Κάπως έτσι, λοιπόν, προέκυψαν τα Αθλητικά Μονοπάτια, ένα νέο πρόγραμμα που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2015 και στοχεύει στην προώθηση της οργανωμένης κινητικής δραστηριότητας, καθώς και στην εκμάθηση ασφαλούς κολύμβησης όχι μόνο στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες. «Από την έναρξη του προγράμματος έχουμε εξετάσει καρδιολογικά πάνω από 4.000 παιδιά της άγονης γραμμής, έχουμε στείλει πάνω από 14 τόνους αθλητικού εξοπλισμού, έχουμε εκπαιδεύσει πάνω από 250 γυμναστές, οι οποίοι έχουν ηγηθεί σε αθλητικές κατασκηνώσεις καλοκαίρι και χειμώνα, ενώ υπολογίζουμε τα επωφελούμενα παιδιά σε περίπου 3.500» λέει ο κ. Παναγιώτης Κουλουβάρης, επίκουρος καθηγητής Ορθοπαιδικής, Α’ Ορθοπαιδική Κλινική ΕΚΠΑ, πρόεδρος της Α&Π, διευθυντής των ΚΙΜ και επιστημονικός υπεύθυνος Sports Excellence. Τα Αθλητικά Μονοπάτια επέστρεψαν φυσικά και φέτος, για άλλο ένα καλοκαίρι, στα απομακρυσμένα νησιά μας. Το πρόγραμμα αθλητικών δραστηριοτήτων διεξάγεται κάθε χρόνο παράλληλα για τρεις εβδομάδες, από την 1η Ιουλίου έως τις 21 Ιουλίου, σε 13 απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου (Άγιος Ευστράτιος, Αμοργός, Αστυπάλαια, Κάσος, Καστελόριζο, Κίμωλος, Λειψοί, Νίσυρος, Σαμοθράκη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι και Ψαρά), ενώ σε πέντε από αυτά υπάρχει ετήσιο πρόγραμμα που «τρέχει» όλο τον χειμώνα. Για την υλοποίηση του φετινού προγράμματος έχει επιστρατευτεί ένα δίκτυο έμπειρων καθηγητών Φυσικής Αγωγής –49 στον αριθμό–, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν κατάλληλα προκειμένου να φανούν αντάξιοι των καιρών που βιώνουμε, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην ασφαλή και ομαλή διεξαγωγή της δράσης. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε 1.300 παιδιά, ηλικίας κυρίως από 6 έως 12 ετών. Το καλοκαιρινό camp είναι δωρεάν και περιλαμβάνει εκμάθηση κολύμβησης σε τεχνητές πισίνες με τον κατάλληλο εξοπλισμό, όπου διδάσκεται με ειδικές τεχνικές η ασφαλής κολύμβηση, πολλές και διάφορες αθλητικές δραστηριότητες, επαφή με λιγότερο δημοφιλή αθλήματα, όπως το σκάκι, η ξιφασκία, τα μουσικοκινητικά και κιναισθητικά παιχνίδια, η δημιουργική απασχόληση, η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μέσω διαδραστικών δραστηριοτήτων που αφορούν τη διατροφή, το περιβάλλον και τη «συνάντηση»-επαφή ατόμων με αναπηρία, προκειμένου να κατανοήσουν πως το «διαφορετικό» είναι μέρος της ίδιας της ζωής. «Τα παιδιά, όπως μας δηλώνουν οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής, ήταν πολύ ανυπόμονα στην αρχή του προγράμματος. Τώρα, η ανυπομονησία έχει δώσει τη θέση της στον ενθουσιασμό. Απολαμβάνουν στο μέγιστο τις δραστηριότητες, κοινωνικοποιούνται, συνεργάζονται μεταξύ τους και μοιράζονται μαζί μας λίγη από την περισσή ανεμελιά τους» λέει ο κ. Κουλουβάρης. Αυτό που δίνει δύναμη στους ανθρώπους της Α&Π να συνεχίζουν τη δράση τους είναι τα «ευχαριστώ» των μικρών παιδιών και τα γράμματα που λαμβάνουν μέσα στον χειμώνα από τους γονείς τους. «Το πάντρεμα της δημιουργίας και της προσφοράς, το γράμμα της μαμάς του αυτιστικού Δημήτρη, ο ενθουσιασμός των παιδιών, τα ζεστά χαμογέλα, συνδυασμένα με τα “ευχαριστώ” στο βλέμμα των ηλικιωμένων κατοίκων. Η γιαγιά που δεν έχει φύγει ποτέ από το νησί και μας δίνει τόσες ευχές και τόσα “ευχαριστώ”. Και εκείνη η στιγμή της ημέρας που νιώθουμε πως τοποθετήσαμε το δικό μας λιθαράκι στο μωσαϊκό της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης και του αλτρουισμού. Για όλους εμάς, οι ΚΙΜ είναι μοναδικό και ίσως το καλύτερο έργο της ζωής μας. Το εκφράζω αυτό εκ μέρους όλης της ομάδας, που είναι πάνω από 80 άτομα. Έχουμε ταξιδέψει και κοιμηθεί στο κατάστρωμα των πλοίων ατελείωτες νύχτες» λέει ο κ. Κουλουβάρης.

16.7.20 – lifo

47