AgroMedia 2011 Lutego Nr. 2 (9)

PUBLIKACJA MIESIĘCZNA O AGRORYNKACH 2011 Lutego Nr. 2 (9)

AGROMEDIA

W niniejszej publikacji Rynek zbóż i rzepaku Rynek mleczarski Rynek nawozów Rynek techniki rolniczej

Europejski Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju wsi w epicentrum burzy Gdy ceny zbóż w Europie osiągnęły rekordowy poziom, Dacian Ciolos, Europejski Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju wsi pochodzenia rumuńskiego, znalazł się w epicentrum burzy. Zmierzy się on z trudnym zadaniem zreformowania wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej w okresie walki o zmniejszenie budżetu, co będzie się wiązało z niestabilnością rynków i większymi niż kiedykolwiek dotychczas żądaniami części społeczeństwa, zwłaszcza w zakresie środowiska i stabilności.

Hodowcom zbóż dzięki wysokim cenom, powodzi się dobrze, jednak hodowcy bydła stykają się z ograniczeniami cenowymi, wskutek czego większość z nich może wycofać się z tej działalności gospodarczej.

Rządy państw członkowskich Unii Europejskiej zetknęły się z dużym naciskiem na oszczędzanie środków, i mieszkańcy mogą nie zrozumieć, w jaki sposób wykorzystuje się budżet gospodarstwa, w obliczu doznawania przez mieszkańców trudności ekonomicznych. „Jednak sytuacja sektora nie jest taka zła, jak to się może wydawać”, powiedział. „Ceny jeszcze nie są tak wysokie, jakie były w 2008 roku, chociaż pozostają niestabilne. Euro jest mocniejsze niż dolar amerykański, który hamował wzrost cen na rynku Unii Europejskiej. Nie zważając na niestabilność, w rzeczywistości nie odczuwamy kryzysu zbożowego.

Nie zważając na problemy w Rosji i na Ukrainie, na poziomie światowym urodzaj był dobry, i po dwóch dobrych plonach akcje osiągnęły swój poziom”.

Europa jest wystarczająco dobrze zaopatrzona w zboże. „Tegoroczna produkcja stanowi 276 milionów ton, a to jest średni poziom unijny" - mówił komisarz.

"Jeżeli dodać jeszcze do akcji początkowych, będziemy mieli o 60 milionów ton więcej niż potrzebujemy”. „Jednak z całą pewnością nie należy podejmować środków ostrożności na rynku wewnętrznym UE, gdyż nie wystąpił stan krytyczny. Dostarcza się wystarczająco i nie występują jakiekolwiek oznaki braku zboża”.

Ciąg dalszy na stronie 4

„Dioxon” zamyka 4700 gospodarstw Zdaniem niemieckiego Ministerstwa Rolnictwa, przedsiębiorstwu, które znalazło się w centrum kryzysu zanieczyszczenia żywności dioksynami, mogą grozić sankcje karne. „Harles und Jentsch” producentom pasz zwierzęcych dostarczało ropę naftową, która mogła być wykorzystywana tylko do przemysłowej produkcji biopaliwa. W ubiegłym tygodniu w niemieckich gospodarstwach mleczarskich, hodowli świń i drobiu, wykryto 3 000 ton pasz skażonych dioksynami. Ze względów bezpieczeństwa, 4 700 gospodarstw zamknięto, a ich produkcja nie trafiła do łańcucha żywności.

Jedna z próbek 77-krotnie przewyższała dozwolony poziom dioksynów. Stowarzyszenie rolników poinformowało, że ten problem kosztował przemysł około 50 milionów euro tygodniowo

Na Litwie ceny skupu zboża i rzepaku nadal rosną Oficjalna publikacja statystyczna podaje, że na Litwie ceny skupu zboża i rzepaku nadal rosną. W 3 tygodniu 2011 roku (17-23.01) litewskie przedsiębiorstwa skupu zboża skupowały pszenicę średnio po 787,7 Lt/t. W porównaniu z ceną sprzed miesiąca (w 51 tygodniu 2010 r. (20-26.12)), ich cena wzrosła o 7,4 proc. We wspomnianym okresie cena skupu żyta wyrosła o 6,6 proc. (do 684,8 Lt/t), jęczmienia paszowego (klasy II) – o 14,4 proc. (do 628,0 Lt/t), pszenżyta – o 16,2 proc. (do 684,4 Lt/t). Średnia cena skupu rzepaku w 3 tygodniu, w porównaniu z 51 tygodniem 2010 roku, wzrosła o 8,5 proc. (do 1 562,1 Lt/t).

W krajach sąsiedzkich ceny skupu zboża również rosną. Na przykład, na Łotwie w 2 tygodniu 2011 roku (10-16.01), w porównaniu z 51 tygodniem 2010 roku, cena pszenicy spożywczej wzrosła o 0,7 proc. (do 740,8 Lt/t), pszenicy paszowej - o 4,2 proc. (do 620,7 Lt/t).

W Polsce we wspomnianym okresie cena pszenicy spożywczej wzrosła o 12 proc. (do 824,8 Lt/t), pszenicy paszowej – o 11 proc. (do 757,7 Lt/t), jęczmienia paszowego - o 8,8 proc. (do 677,9 Lt/t), natomiast żyta spożywczego – o 11,9 proc. (do 663,1 Lt/t).

Na Litwie w grudniu 2010 r. import zboża był o 24 proc. większy, natomiast eksport – o 35 proc. mniejszy niż w analogicznym okresie 2009 r. Litewskie przedsiębiorstwa skupu zboża w grudniu 2010 r. ogółem importowały 22,421

tys. t zboża. Pszenica stanowiła prawie 71 proc. (15,873 tys. t) całego zboża importowanego na Litwę. Pszenicę importowano z Łotwy, Danii i Niemiec (średnia cena – 741,8 Lt/t). Żyta w grudniu 2010 r. importowano 5,861 tys. t, Zostało ono importowane z Łotwy, Polski i Białorusi (średnia cena – 566,8 Lt/t).

Import rzepaku w grudniu 2010 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r. wyrósł o 82 proc. i wyniósł 9,802 tys. t. Rzepak importowano z Łotwy, Holandii i Ukrainy (średnia cena – 1 520,8 Lt/t).

Litewskie przedsiębiorstwa skupu zboża w grudniu 2010 r. wyeksportowały 135,161 tys. t zboża. Z nich pszenica stanowiła 89 proc. Zostały one wyeksportowane na Łotwę, do Niemiec, Holandii, Belgii, Danii, Hiszpanii, Francji, Finlandii, Szwecji, Szwajcarii, Norwegii i Turcji. Średnia cena eksportowanej pszenicy stanowiła 737,8 Lt/t. Żyto (1,292 tys. t) zostało wyeksportowane na Łotwę, do Estonii, Finlandii i Turcji (średnia cena – 613,5 Lt/t). Jęczmień (7,729 tys. t) wywieziono na Łotwę, do Estonii, Finlandii, Niemiec, Szwecji, Danii, Niemiec 555,7 Lt/t).

Eksport rzepaku w grudniu 2010 r. był o 74 proc. większy niż w grudniu 2009 r. i stanowił 35,955 tys. t. Rzepak wyeksportowano na Łotwę, do Finlandii, Niemiec, Belgii, Szwecji i Danii (średnia cena – 1 368,0 Lt/t).

W 2011 r. w UE prognozuje się mniejszy urodzaj i eksport pszenicy Jak podaje francuska agencja analizy rynku rolnego Strategie Grains, wskutek cienkiej pokrywy śnieżnej w Europie Środkowej i PołudniowoWschodniej, z powodu spadku temperatur, powstaje zagrożenie dla zbóż ozimych i ich plonów w 2011 r.

Eksperci Strategie Grains prognozę ze stycznia bieżącego roku, w porównaniu z prognoza z grudnia 2010 r., dla plonów pszenicy miękkiej w 2011 r. zmniejszyli o 0,9 mln t (do 135,6 t), ale stanowiłoby to 6 proc. więcej niż w 2010 r. Podstawowa przyczyna zmniejszenia prognozowanej ilości w styczniu - niekorzystne warunki meteorologiczne w Grecji i kilku krajach Europy Środkowej.

W Niemczech i na Węgrzech po styczniowej odwilży, pokrywa śnieżna w wielu regionach stopniała, pola zostały zalane i istnieją obawy, ze wskutek ochłodzenia się zboża ozime mogą ucierpieć.

Według danych Strategie Grains ze stycznia, plony kukurydzy w UE w 2011 r., zakładając zwiększenie obszarów zasiewów, mogą wzrosnąć o 6,3 proc. (do 58,6 mln t), a jęczmienia - o 4,9 proc. (do 55,8 mln t.).

Prognozuje się, że eksport pszenicy w UE w roku gospodarczym 2011/12 może się zmniejszyć o 3 proc. (do 19,1 mln t). Zdaniem ekspertów, podstawową przyczyną zmniejszania się eksportu jest spadek konkurencyjności zboża z UE. Zapasy przechodzące pszenicy miękkiej w końcu 2011/12 r., w porównaniu z poprzednim sezonem, powinny wzrosnąć o 1,2 mln t (do 9,4 mln t).

2

Plony zbóż w podstawowych krajach WNP

W Rosji w 2010 r., w porównaniu z 2009 r., wskutek suszy plony zbóż zmniejszyły się o 37,3 proc. (do 60,9 mln t). W 2011 r. rząd kraju planuje otrzymać urodzaj 80-85 mln t zboża. Obszary zasiewów zbóż jarych w plonie 2011 r.

planuje się zwiększyć o 25-30 proc., gdyż jesienią 2010 r. wskutek niepomyślnych warunków meteorologicznych, nie wysiano planowanej ilości zbóż ozimych.

Według danych ukraińskiego centrum analitycznego UkrAgroConsult, na Ukrainie w 2010 r. otrzymano 39,242 mln t plonu zbóż- o 14,8 proc. mniej niż w 2009 r. Plony pszenicy w 2010 r., w porównaniu z 2009 r., zmniejszyły się o 19,4 proc. (do 17,2 mln t), jęczmienia - o 28,3 proc. (do 8,8 mln t), żyta - o 51,3 proc. (do 464,5 tys. t), owsa - o 37,3 proc. (do 458,3 tys. t), gryki – o 29,1 proc. (do 133,7 tys. t). W 2010 r. otrzymano plony kukurydzy o 13,7 proc. większe, jednak urodzajność zmniejszyła się z 5,02 t/ha (w 2009 r.) do 4,5 t/ha (w 2010 r.). Plon rzepaku w 2010 r. był o 21,5 proc. mniejszy niż w 2009 r. i stanowił 1,470 mln t. W 2011 r. na Ukrainie planuje się uzyskać o 17,8 proc. większe plony zboża.

Na Białorusi w 2010 r. uzyskane plony zboża wyniosły 7 mln t. W porównaniu z 2009 r., stanowi to 17,8 proc. mniej.

Urodzajność zbóż w 2010 r. wyniosła 2,77 t/ha (w 2009 r. – 3,33 t/ha).

Światowe ceny eksportu zboża Lt/l* 2009

Zboże

Państwo

Pszenica USA HRW 2 kat USA SRW 2 kat.

Argentyna UE, Francja, FCW 1 UE, Niemcy, klasa B UE, Zjednoczone Królestwo

2010

Wahanie cenowe % miesięczny roczny grudnia Października Listopada grudnia ** *** 527,5 738,1 729,2 878,9 20,5 66,6 510,7 710,6 721,5 850,1 17,8 66,4 587,5 725,6 778,2 790,0 1,5 34,5 442,0 740,6 756,2 868,4 14,8 96,5 460,4 753,1 767,9 892,0 16,2 93,8 417,2 660,5 700,9 803,1 14,6 92,5

Kanada, CWRS 13,5% białk.

705,0

930,8

950,8

1122,2

18,0

59,2

Kukurydza USA 3 YC Argentyna Argentyna Jęczmień UE, Francja, paszowy Australia, paszowy

446,0

635,5

603,0

695,8

15,4

56,0

443,6 364,5 359,7 481,9

635,5 648,0 635,5 743,1

618,4 657,1 569,5 762,7

706,3 722,0 617,3 852,7

14,0 9,9 8,4 11,8

59,2 98,1 71,6 76,9

Australia, słodowy

HRW – Hard Red Winter, SRW – Soft Red Winter, FCW – French Channel Wheat, CWRS – Canada Western Red Spring, YC – Yellow Corn *ceny (Lt) podano zgodnie z kursem walut BL odpowiedniego dnia ** w porównaniu z 2010 Grudzień do listopada *** w porównaniu z 2010 Grudzień 2009 Grudnia Źródło: Agro rinka, Nr. 22 (149)

Światowa produkcja pasz kombinowanych w 2010 r. zwiększyła się o 1,4 proc. Obniżony w okresie niżu gospodarczego popyt na białko zwierzęce spowolnił wzrost produkcji pasz, jednak według danych wstępnych, światowa produkcja pasz kombinowanych w 2010 r. była o 1,4 proc. większa w porównaniu z poprzednim rokiem (2009) i wyniosła 718 mln t. Produkcja największych światowych producentów pasz kombinowanych – USA (155,28 mln t), Chin (108,94 mln t), Brazylii (60,4 mln t) i Meksyku (24,3 mln t) w 2010 r. w porównaniu z 2009 r., wzrosła o 1 proc.

Według danych FEFAC, produkcja pasz kombinowanych ES-27 w 2010 r. stanowiła 146,1 mln t i była o 1,0 proc. mniejsza niż w 2009 r. Producenci pasz przemysłowych przyznają, ze obecnie największym konkurentem dla europejskich przedsiębiorstw produkujących pasze stały się gospodarstwa samodzielnie produkujące pasze na własne potrzeby. Zauważalne jest również, że produkowane ilości pasz mogą być mocno zależne również od obowiązujących w Unii Europejskiej przepisów w zakresie dobra zwierząt.

Na przykład, sprzedaż pasz dla ptactwa w Holandii w 2009 r. zmniejszyła się o 14 proc. Miała na to wpływ zmiana wymogów wobec chowu ptactwa – wzrosła powierzchnia przypadająca na jednego ptaka

3

Europejski Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju wsi w epicentrum burzy Dla Daciana Ciolosa ważne jest się przekonać, że polityka rolna jest jednakowa w całej Unii Europejskiej. Dotąd przepisy obowiązujące w nowych krajach członkowskich – byłe kraje Bloku Wschodniego, które przystąpiły w 2004 i 2007 roku – były całkowicie inne, niż w „starych” krajach Unii Europejskiej.

Na przykład, dozwolone było przyznawanie dotacji bezpośrednich tylko na podstawie hektarów, podczas gdy przeważająca część starych krajów członkowskich dokonuje podziału swojego Schematu Dotacji Bezpośrednich, w oparciu o historię udzielania dotacji, lub metodą hybrydową, poprzez koordynację elementów historii dotacji i liczby hektarów na region.

Poza rozwojem, Ciolos akcentuje jeszcze jedną wielką zmianę po tym, jak UE ostatnim razem bardziej dokładnie zanalizowała Wspólną politykę rolną (WPR) – wzrost znaczenia zmian klimatycznych i środowiskowych w poglądach twórców polityki i społeczeństwa.

Chce on, żeby rolnictwo stało się konkurencyjne. „Należy podkreślić, że znaczenie słowa „konkurencyjność” uległo zmianie” mówił. „Jednak rolnictwo może być konkurencyjne, bez zużywania zasobów naturalnych. Na dłuższą metę Europa zacznie przewodzić w świecie, gdyż będzie potrafiła spowodować wzrost gospodarczy bez zużywania zasobów naturalnych”.

Oznacza to zmianę charakteru całej polityki. „WPR powinna wysyłać poprawne sygnały do rolników w całej Europie” twierdził. „Oznacza to integrację potrzeb polityczno środowiskowych bezpośrednio z naszą nową polityką”.

Oznacza to również integrację WPR z szerszą strategią polityki europejskiej, w tym ze strategią UE 2020, stworzoną w celu odnowy gospodarki UE, przyjętą w marcu 2010 roku.

Ciolos wierzy, że dotacje bezpośrednie dla rolników pozostaną obowiązującą częścią WPR, a także w to, że reforma powinna uczynić system bardziej sprawiedliwym.

Ciolos również porusza kwestie dotyczące osób otrzymujących środki finansowe, oświadczając, że po raz kolejny podniesie kwestię pomysłu WPR w sprawie finansowania WPR, które może otrzymać każde gospodarstwo. Tę kwe-

stię próbowali podnieść jego poprzednicy MacSharry, Fischler i Fischler Boel, jednak im się nie udało. Mimo wszystko, w kontekście trudności ekonomicznych budżetu, tym razem mogą się pojawić bardziej przekonujące argumenty, zwłaszcza jeżeli występuje alternatywna możliwość „zielonych” dotacji, która jest równoległa do „dotacji podstawowej” za hektar, wobec której nie zostanie ustalona granica. Jest on również zaniepokojony tym, że WPR doszła do punktu, w którym dużego wsparcia udziela się ludziom, którzy w rzeczywistości nawet się tym nie interesują.

Ciolosa interesują również drobni rolnicy. „Powinni oni odegrać ważną rolę w środowisku i szerszej gospodarce” – stwierdził. „Potrzebują oni naszej uwagi i pomocy, i zasłużyli oni na nie. Są również niezmiernie ważni w aspekcie kulturowym. Stanowią podstawę wielu społeczności wiejskich w całej Europie.

W wielu krajach ochrona drobnych rolników jest konieczna w celu uniknięcia wolnej śmierci kultury”.

Na koniec, Ciolos wrócił do celu zarządzania rynkiem. „Gdy rozpoczął się niż gospodarczy wiele mówiono o tym, że dysponujemy odpowiednimi narzędziami do zarządzania rynkiem finansowym. Powinniśmy się przekonać, czy robimy to samo z rynkami rolnymi”.

Ubiegłoroczny kryzys rynku mleczarskiego wykazał wagę niektórych form interwencji społecznej, takich, jak waga podtrzymania sieci prawdziwego bezpieczeństwa. Wydaje się, że tylko nieliczni uważają, ze należy zmieniać niektóre narzędzia zgodnie ze Zmianami Kontroli Zdrowia 200S, które usunęły automatyczny skup interwencyjny jęczmienia.

Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej dozna olbrzymiego nacisku ze strony budżetu podczas zbliżających się negocjacji. Oczywiście, jednym z celów Ciolosa jest przekształcenie obecnego systemu w bardziej zrozumiały dla mieszkańców niezwiązanych z rolnictwem, poprzez dostarczanie bardziej ekologicznych produktów konsumentom, w celu uzasadnienia znaczącej części budżetu UE. Ten artykuł przygotowany na World Grain, Stycznia 2011

Rosja planuje zwiększenie produkcji pasz kombinowanych. Ministerstwo Rolnictwa Rosji dn. 22 grudnia ubiegłego roku potwierdziło program produkcji pasz na lata 2010-2012. Celem programu jest stworzenie warunków dla rozwoju kompleksowej produkcji pasz kombinowanych w kraju. Na realizację planu przewidziano przeznaczyć 25 mld RUB (3 mld Lt), z których środki własne powinny stanowić 21,6 proc.

(637 mln Lt), a inwestycje kredytowe – 69 proc. (2,4 mld Lt).

Planuje się, że w 2011 r. zostanie wyprodukowane 16,28 mln t , a w 2012 – 17,1 mln t pasz kombinowanych. Według danych wstępnych, w 2010 r. w Rosji wyprodukowano 15,5 mln t pasz kombinowanych, z nich koncentratów białkowo-witaminowo-mineralnych – 135 tys. t, premiksów – 80 tys. t.

Rosną ceny soi i jej produktów. Według danych ekspertów Departamentu Rolnictwa USA (USDA), światowa produkcja soi w 2010/11 r., w porównaniu z 2009/10 r. powinna się zmniejszyć o 1,8 proc. (4,6 mln t) i wynieść 255,5 mln t, natomiast eksport powinien wzrosnąć o 5,6 proc. (5,2 mln t) do 98,0 mlt t. Wskutek suszy mniejsze plony rzepaku i słonecznika powinny wpłynąć na zwiększenie importu soi i produktów sojowych (zwłaszcza z UE i Chin).

W roku 2010/11 prognozuje się wzrost importu soi o 9,8 proc. (8,6 mln t) (do 96,0 mln t). Jak twierdzi USDA, brazylijscy rolnicy na początku stycznia sprzedali 44 proc. plonów soi roku 2010/11 (w analogicznym okresie 2009 – 25 proc.). Coraz więcej krajów Ameryki Południowej jest zainteresowane produkcją bio oleju napędowego, a to chociaż zwiększa objętości przetwórstwa, jednak zmniejsza eksport soi. W grudniu 2010 r. cena soi na giełdzie w Rotterdamie, w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, wyrosła o 21,5 proc. do 547 USD/t (1 383,9 Lt/t), soi ekstrahowanej – o 2,5 proc., do 436 USD/t (1 103 Lt/t), oleju – o 41 proc., do 1 322 USD/t (3 344,7 Lt/t)

4

RYNEK MLECZARSKI Średnia cena skupu mleka naturalnego Lt/t, oferowana przez największe litewskie przedsiębiorstwa skupujące mleko

Nazwa przedsiębiorstwa

Średnia cena skupu mleka naturalnego, Lt/t Mleka, za które z Mleka, za które płatności stosoz płatności nie Średnia wano przynajmstosowano odlicena skuniej jedno odlipu mleka czeń z tytułu czenie z tytułu jakości jakości

Grupa przedsiębiorstw AB "Pieno žvaigždės" UAB "Marijampolės pieno konservai"

1062,6 984,7

785,4 734,9

1055,1 981,4

Grupa przedsiębiorstw AB "Rokiškio sūris" AB "Žemaitijos pienas" UAB "Vilkyškių pieninė"

1000,8 1036,6 986,5

786,8 890,8 711,9

995,6 1031,2 970,9

ŽŪB "Šaltekšnis" UAB „Vikeda“, Kiejdany (lit. Kėdainiai) Spółka rolna Bariūnų ŽŪB, rej. Joniškis Spółdzielnia mleczarska "Žalmargė"

954,3 1280,2 750,0 855,4

1167,8 709,1 586,8

1011,3 1280,2 748,8 847,2

Średnia cena skupu mleka, Lt/t

1029,5

823,9

1023,1

Gospodarstwa ekologiczne: czy trzodę zezwala się przywiązywać w oborach Hodowla bydła jest jedną z dziedzin rolnictwa ekologicznego. Obowiązują tu wymogi ustalone aktami prawnymi UE, których należy przestrzegać, żeby dokonać certyfikacji bydła ekologicznego. Jednym z takich wymogów jest zakaz przywiązywania bydła.

Mimo to, ostatnio rolnicy prowadzący ekologiczne gospodarstwa coraz częściej zwracają się do Ministerstwa Rolnictwa z prośbą o zezwolenie na przywiązywanie bydła w oborze. Twierdzą oni, że bydło trzymane wolno rani siebie nawzajem, niektóre zwierzęta swoją agresywnością zagrażają bezpieczeństwu ludzi itp.

Jak informuje N. Jokubauskienė, starszy specjalista Wydziału Ochrony Agrośrodowiska i rolnictwa ekologicznego Ministerstwa

Rolnictwa, w niewielkich gospodarstwach, tj. w gospodarstwach, w których hoduje się do 100 zwierząt umownych, przywiązywanie bydła w oborach jest dozwolone bez żadnego uprzedniego zezwolenia, dlatego w takich wypadkach nie należy zwracać się do instytucji certyfikacyjnych albo Ministerstwa Rolnictwa.

Bydło hodowane w niewielkich gospodarstwach może być przywiązywane w oborach niezależnie od rozpoczęcia okresu eksploatacji obór, jeżeli podmiot wytwarzający produkcję ekologiczną uzasadni we wniosku składanym do instytucji certyfikującej, dlaczego niemożliwe jest trzymanie bydła w grupach, spełniających wymogi wobec ich zachowania się.

Na Litwie w 2010 r. średnia cena skupu mleka o naturalnej zawartości tłuszczu od litewskich producentów mleka wzrosła o 39,91 proc. W 2010 r. litewskie przedsiębiorstwa skupu mleka od litewskich producentów mleka skupiły 278,26 tys. t mleka o naturalnej zawartości tłuszczu – o 0,30 proc. więcej niż w 2009 r. Średnia cena skupu takiego mleka od litewskich producentów mleka w ubiegłym roku wyniosła 863,66 Lt/t i była o 39,91 proc. większa niż w 2009 r. Mleko o naturalnej zawartości tłuszczu skupione od litewskich rolników i gospodarstw rodzinnych stanowiło 79,42 proc. całego mleka o naturalnej zawartości tłuszczu skupionego w 2010 r. od litewskich producentów mleka, a średnia cena skupu wyniosła 815,52 Lt/t i była o 22,35 proc. niższa niż płacona średnia cena skupu obowiązująca dla spółek rolniczych i przedsiębiorstw. Średnia cena skupu mleka o naturalnej zawartości tłuszczu od litewskich producentów mleka w ubiegłym roku, w porównaniu z 2009 r., rosła już od początku roku i we wrześniu wzrost osiągnął 54,81 proc., jednak porównanie danych z października wykazuje spadek wzrostu do 44,16 proc., a w grudniu już wynosił on zaledwie 17,75 proc. W 2010 r. wzrastały również ilości mleka surowego skupowanego od litewskich producentów mleka.

Na przykład, w styczniu 2010 r. w porównaniu ze styczniem 2009 r., skupiono o 9,39 proc. mniej mleka o naturalnej zawartości tłuszczu, a już w grudniu skup wzrósł o 4,57 proc.

W 2010 r. na Litwie z innych krajów UE skupiono 206,05 tys. t mleka o naturalnej zawartości tłuszczu – o 22,85 proc. więcej niż w 2009 r., a średnia cena skupu tego mleka wyniosła 968,27 Lt/t – tj. była o 39,25 proc. wyższa niż w 2009 r. W 2010 r. do innych krajów UE Litwa sprzedała 24,59 tys. t mleka o naturalnej zawartości tłuszczu – o 74,02 proc. więcej niż w 2009 r. W analizowanym okresie średnia cena sprzedaży mleka o naturalnej zawartości tłuszczu do innych krajów UE wyniosła 1 144,82 Lt/t i była o 18,64 proc. wyższa niż w 2009 r.

5

Na początku 2011 roku ceny światowe wzrosną jeszcze bardziej

Ze względu na wyjątkowo złą pogodę w regionie Oceanii spada produkcja mleka surowego W Nowej Zelandii przeważają susze przeplatające się z obfitymi ulewami, natomiast w Australii – niszczące powodzie. Wyjątkowo negatywnie oddziałuje to na produkcję mleka surowego w regionie Oceanii. Nie jest możliwe odtworzenie planowanych objętości produkcji, a wskaźniki jakości mleka surowego (zawartość białka i tłuszczu) są nietypowo niskie dla bieżącego sezonu.

Australię niszczą nieustające powodzie. Największe zaniepokojenie budzi zalanie zagród dla zwierząt oraz przeniesienie produkcji do bardziej bezpiecznych regionów. Niektóre przedsiębiorstwa przetwórstwa mlecznego wstrzymały działalność do zakończenia powodzi. Co więcej, woda z powodzi zanieczyściła sprzęt, dlatego do momentu, aż nie zostanie wykonana sterylizacja, produkcja nie może zostać wznowiona.

Tymczasem w krajach Oceanii ceny wyprodukowanego masła na rynku światowym pozostają stabilne. W obliczu wyjątkowo niekorzystnych warunków klimatycznych pogorszyły się wskaźniki jakości mleka, dlatego produkuje się niewystarczająco tłuszczu mlecznego na zaspokojenie popyty.

Producenci masła prognozują, że objętości produkcji będą się tylko zmniejszały. W regionie zgromadzono pewne zapasy masła, jednak han-

dlowcy w obawie, że w przyszłości masła może zabraknąć na zaspokojenie popytu ustalonego na mocy wcześniej zawartych umów, nie zawierają nowych, przynajmniej na razie. Zgodnie z najnowszymi danymi komisji Europejskiej (KE), eksport masła z Nowej Zelandii w miesiącach styczeńlistopad 2010 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r., już się zmniejszył o 13,5 proc., a z Australii – nawet o 30,5 proc.

Cena mleka w proszku w regionie Oceanii pozostaje stabilna. Producenci mleka w proszku informują, że w obliczu zmniejszania się produkcji mleka surowego, produkcja mleka w proszku nie odpowiada prognozowanym objętościom. Handlowcy, próbując utrzymać równowagę między podażą i popytem, nie zawierają nowych umów handlowych. Jak twierdzi KE, eksport mleka odtłuszczonego w proszku z Nowej Zelandii w okresie styczeń-listopad 2010 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r., zmniejszył się o 16 proc., a z Australii – o 24 proc. Nie zważając na niekorzystne warunki, eksport pełnotłustego mleka w proszku z Nowej Zelandii okresie styczeń-listopad 2010 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r. wzrósł o 15 proc., tymczasem Australia we wspomnianym okresie wyeksportowała o 15 proc. mniej.

Jak wynika z ostatniego sprawozdania kwartalnego „Rabobank” dotyczącego mleka, wyjątkowo wysokie ceny produktów mlecznych na rynkach międzynarodowych w pierwszym kwartale 2011 roku mogą jeszcze bardziej wzrosnąć. Susza w Nowej Zelandii ograniczy możliwości kraju reagowania na duże powszechne zapotrzebowanie na produkty mleczne w ciągu najbliższych 3 miesięcy i zrekompensowanie oczekiwanego dużego wzrostu produkcji z półkuli północnej. „Ponieważ wydaje się, że ogólna potrzeba, stwarzająca warunki do polepszenia i importu towarów pozostanie mocna, jest możliwa, że rezerwowe ograniczenia dostaw będą wywierały coraz większy nacisk na ceny międzynarodowe w pierwszym kwartale 2011 roku", uprzedził „Rabobank”. Eksport dostaw znajdzie się poniżej poziomu ubiegłego roku po raz pierwszy od dwóch lat, kiedy to podźwignięcie się gospodarki światowej pokryje się z trwającymi zwiększonymi objętościami zakupów na rynkach światowych, zwłaszcza w Chinach i Rosji. „Rabobank” twierdzi, że napływ produkcji w Unii Europejskiej jesienią 2010 r. osłabnie na początku 2011 roku wskutek wzrostu cen pasz. Australia i Argentyna zwiększają produkcję, jednak fenomen La Nina na oba kraje oddziałuje różnie – nieustającymi ulewami w regionach Australii zajmujących się mleczarstwem oraz suszą już na początku lata w Argentynie. Zakupy w ramach importu ustabilizują się początku roku 2011, „jednak na bardzo wysokim poziomie”.

6

Wzrost gospodarki winduje ceny produktów mlecznych W końcu 2010 r. ceny produktów mlecznych, a zwłaszcza mleka w proszku, znów wzrosły po stosunkowo stabilnym okresie. Od listopada 2009 r. odłuszczone mleko w proszku kosztowało od 2 700 $/t do 3 200 $/t, a mleko pełne w proszku – od 3 000 $/ t do 4 000 $/t, tymczasem ceny masła wahały się od 3 600 $/t do 4 200 $/t – najwyższa cena niż kiedykolwiek dotąd. Tymczasem ser kosztował od 3 700 $/t do 4000 $/t. W okresie 20062009 ceny były wyjątkowo niestabilne, jednak granice cenowe 2010 roku były podobne do tych, obowiązujących do 2006 roku - mleko odłuszczone w proszku kosztowało mniej więcej o 1 500 $/t, natomiast ser – o 2 500 $/t drożej. Nie zważając na zewnętrzne wysokie ceny, podaż i popyt były prawie jednakowe. Na początku 2010 roku w Nowej Zelandii wskutek suszy spadła podaż, a import do Chin mleka

pełnego w proszku wzrósł o kolejne 2,5 milionów ton do 50 milionów ton w światowym ekwiwalencie handlu mlekiem. Prognozowana na koniec 2010 roku kolejna susza w Nowej Zelandii pomogła rynkowi światowemu zachować lepszy wizerunek, nie zważając na większy popyt na mleko w Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Ameryce Południowej. Wzrost ekonomiki światowej lokuje się nieco poniżej poziomu z 2010 roku: rośnie popyt na produkty, w tym olej, a to powinno oznaczać większy popyt na produkty mleczne, tymczasem podaż wydaje się być ograniczona. W ostatnim sprawozdaniu Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych Ameryki przypuszcza się, że podaż mleka w Stanach Zjednoczonych zmniejszy się o 1,4 procent., jednak popyt na masło i chude produkty wzrośnie, zatem eksport będzie ograniczony.

Światowe ceny produktów mlecznych w ciągu miesiąca wzrosły o 300 dolarów W chwili obecnej warunki pogodowe wywierają duży wpływ na podaż mleka, tymczasem „Fonterra” próbuje przestrzegać umów i albo nic nie osiąga, ale sprzedaż odbywa się na miejscu. Taka sytuacja może potrwać do jesieni, zapasy masła i odtłuszczonego mleka w proszku są małe, a ceny odtłuszczonego mleka w proszku i chudego mleka w proszku rosną, dlatego nabywcy wybierają ograniczone zapasy UE. Ceny na całym rynku światowym w ciągu miesiąca wzrosły o 300400 $/t, ceny masła osiągnęły rekordowy poziom, a ceny odtłuszczonego mleka w proszku są najwyższe od trzech lat. Jak wynika ze sprawozdań, w grudniu z powodu suszy, podaż mleka w Nowej Zelandii zmniejszyła się o 6,5%, jednak pomogły ostatnie deszcze, i obecnie „Fonterra” ma nadzieję, że podaż mleka w sezonie 2010-11 będzie podobna do ubiegłorocznej. Powodzie w Australii zniszczyły produkcję i zadały cios podaży pszenicy, jednak zaledwie 6 procent australijskiego mleka produkuje się w stanie Queensland.

Po 7-

procentowym wzroście 4 stycznia, w poprzednim tygodniu na giełdzie „Fonterra” odnotowano średni wzrost o 1 procent. Jednak na giełdzie wystawia się jedynie zapasy pochodzące z produkcji w okresie marzec-wrzesień, kiedy to produkcja półkuli północnej osiągnęła swój szczyt. Ceny na giełdzie AMF w chwili obecnej są rekordowo wysokie – sięgają prawie 6 000 $/t, w ciągu miesiąca cena wzrosła o 11 procent, tymczasem ceny odtłuszczonego mleka w proszku wzrosły o 14 procent, a mleka pełnego w proszku – o 4 procent. Fonterra spodziewa się sprzedać 600 000 t produkcji w ciągu najbliższych 12 miesięcy, w tym 470 000 t mleka pełnego w proszku. Wyniki giełdy świadczą o tym, że ceny na rynku światowym mogą pozostać wysokie do ostatniego kwartału 2011 roku.

Chiny stabilizują rynek światowy Ja wynika z ostatniego sprawozdania Wydziału Rolnictwa Stanów Zjednoczonych, import z Chin w 2011 roku może osiągnąć 400 000 ton i z łatwością wyprzedzić wszystkich innych podstawowych importerów: „Ten wzrost determinuje kilka czynników: wzrost liczby mieszkańców, doznających stabilnego wzrostu posiadanych zasobów, słaba podaż krajowa i kłopoty związane z bezpieczeństwem lokalnej żywności.

Przewiduje się, że popyt na importowane przez Chiny mleko pełne w proszku będzie rósł w najbliższej przyszłości”. Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych przypuszcza, że import odtłuszczonego mleka w proszku z Chin wyniesie 100 000 ton w 2011 roku, „istotnie oddziałując na światowy rynek mleczarski”. Prognozuje się, że w 2011 roku wzrośnie eksport mleka pełnego w proszku z Nowej Zelandii i Argentyny, jednak nie w takim stopniu, żeby zrównoważyć spadki UE i rosnący import z Chin. „Ceny mleka pełnego w proszku i dalej będą rosły, a wysokie ceny mleka pełnego w proszku utrzymają ceny sera i masła”, twierdzi Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych. „Będzie widać, czy ceny odtłuszczonego mleka w proszku przyniosą korzyść, jednak, można się spodziewać, że wzrośnie popyt na import z kilku ważnych rynków azjatyckich”.

Nie zważając na większe perspektywy zapasów mleka, prognozy na roku 2011 są optymistyczne. Przewiduje się, że wskaźnik dochodów na jednego mieszkańca w najważniejszych punktach rynku azjatyckiego wyrośnie o 3,9 procent, co oznacza, że popyt na import pozostanie duży.

Przystępnych dla UE akcji odtłuszczonego mleka w proszku w wysokiej cenie jest niewiele, a ceny akcji masła są historycznie niskie. Zdaniem Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych, linie dostaw dla niektórych produktów mlecznych „wydają się niebezpiecznie słabe”.

7

Strajki w Tunezji zadają cios sektorowi fosforanów/azotu

RYNEK NAWOZóW Produkcja w wytwórni grupy „K+S” „Sigmundshall” wróciła do normy Po zakończeniu prac remontowych, grupa „K+S” twierdzi, że na początku lutego produkcja wróci do normy w wytwórni węglanu potasu „Sigmundshall” w Wunstrofie, w Dolnej Saksonii, w Niemczech. Część osprzętu taśmociągu szybu została zniszczone w czasie wakacji Bożonarodzeniowo-Noworocznych podczas prac montażowych w szybie wybobywczym przez postronnego wykonawcę. Wskutek na prawie cztery ty-

godnie zakłóconej pracy zakładu, produkcję około 70 000 ton węglanu potasu i magnezu odroczono, co stanowi prawie 1 procent rocznych objętości sprzedaży, które segment biznesu produktów z węglanu potasu i magnezu przewidział na 2011 rok. Przedsiębiorstwo montażowe wystąpiło z roszczeniami w sprawie wyrządzonych szkód majątkowych oraz strat finansowych.

„Acron” próbuje zapobiec fuzji rosyjskich producentów potażu Nabywcy rosyjskiego MOP „Acron”, do których należy 8 procent akcji rosyjskiego producenta potażu „Silvinit” oraz „Licona (międzynarodowy) Limited”, podpisali petycję do terytorialnego sądu arbitrażowego (handlowego) w Permi o unieważnienie decyzji rady dyrektorów „Silvinit” z dn. 20 grudnia 2010 roku w sprawie zatwierdzenia fuzji rosyjskich gigantów branży potażu „Uralkali” oraz „Silvinit”. Następnie (3 lutego) poinformowano, że sąd oddalił wstępne projekty ustaw, w sprawie których wystąpili powodowie oraz wyznaczył rozpatrywanie sprawy na dzień 11 marca 2011 roku, żeby mógł rozważyć istotę roszczeń. Tymczasem nowe wiadomości nadeszły po głosowaniu akcjonariuszy w przedsiębiorstwach w sprawie zatwierdzenia fuzji konsorcjów „Uralkali” i „Silvinit”, które się odbyło dnia 4 lutego 2011 roku. Podczas tych spotkań nie zostaną podjęte żadne decyzje w sprawie roli białoru-

skiego producenta potażu (Belarusian Potash Company – BPC) oraz międzynarodowego producenta potażu (International Potash Company – IPC), przez jakiś czas będą oni działali jako dwa przedsiębiorstwa handlowe. W wypadku, jeżeli decyzja w sprawie fuzji zostanie potwierdzona, przypuszcza się, że do połączenia dojdzie w maju bieżącego roku.

Strajki pracowników w kopalniach surowców skalnych GCT w Tunezji oraz zakłócenia na kolei wstrzymały produkcję we wszystkich wytwórniach GCT fosforanów i azotanu amonowego. Zapasy surowców skalnych TNF (fosforanu trisodowego) w wytwórniach w Sfaksie i Mdile, podobnie, jak w wytwórniach DAF (fosforanu dwuamonowego) w Gabesie oraz wytwórniach kwasu fosforowego w Skhirze wyczerpały się, a zapasów DAF i TNF w magazynach brak.

Ostatni całkowicie załadowany DAF ładunek – to był statek „Ameropa” do Zatoki Perskiej Stanów Zjednoczonych/Meksyku oraz statek handlowy Engro, do Pakistanu.

Dostawcy surowca – siarki, amoniaku i kwasu siarkowego mieli wstrzymać dostawy. Cysterny amoniaku i kwasu siarkowego są prawie pełne.

Data rozpoczęcia produkcji nie jest jasna, gdyż zależy od wyników negocjacji w sprawie strajku oraz zakłóceń na kolei. W dowolnym wypadku, wydział produkcji kwasu siarkowego będzie potrzebował co najmniej dwóch tygodni na rozpoczęcie produkcji od początku, należy odnowić dostawę surowców skalnych do działów produkcji. 3 lutego przedsiębiorstwo zakomunikowało: „GCT i CPG nadal wykonują swoje zobowiązania wobec klientów.

Oprócz tego, obecnie CPG i GCT nie podejmują nowych zobowiązań, ponieważ w ostatnich dniach surowce skalne do ich wytwórni są dostarczane nieregularnie, dochodzi do zakłóceń w produkcji”.

8

Europejskie ceny nawozów Belgia - €/t luzem Saletra amonowo-wapniowa 27 % Chlorek potasu granulowany 60 % z magazynów Fosforan dwuamonowy 18-46 % $ Francja - €/t luzem Saletra amonowa 33,5 % granulowana Saletra amonowa 33,5 % bryłki Mocznik 46% bryłki Mocznik 46% granulowana Fosforan dwuamonowy 18-46 % Niemcy- €/t luzem Saletra amonowo-wapniowa 27 % Mocznik 46% bryłki NPK 15-15-15 CIF Fosforan dwuamonowy 18-46 % porcie Irlandia - €/t Mocznik 46% Saletra amonowo-wapniowa 27,5 % 27-6-6 del Włochy- €/t Mocznik 46% granulowana Saletra amonowo-wapniowa 27 % Fosforan dwuamonowy 18-46 % Holandia - €/t luzem

4 Lutego 270-275

21 Stucznia 252-275

317-335 $620-625

317-335 $615-625

355-355 314-325 325-330 340-358 464-468

315-355 314-325 325-330 348-355 464-468

270-275 310-330 350-370 450-457

252-275 320-350 350-370 465-470

390-405 305-310 400-405

380-400 300-307 390-395

370-380 415-425 495-505

370-380 415-425 495-505

Saletra amonowo-wapniowa 27 % Chlorek potasu granulowany 60 % z magazynów Hiszpania - €/t luzem Saletra amonowo-wapniowa 27 % Mocznik 46% bryłki Fosforan dwuamonowy 18-46 % NPK 15-15-15 Zjednoczone Królestwo - £/t fasuota Saletra amonowa 34,5 % dostarczana do gospodarstwa Saletra amonowa 34% Mocznik 46% bryłki luzem Mocznik 46% granulowany luzem 20-10-10 bryłki luzem

270-275

252-275

317-335

317-335

288 340-345 455-470 355

258 340-345 460-470 355

342-372 319-330 307-319 354-366 372-378

342-372 319-330 307-319 354-366 372-378

CAN 27 %

Saletra amonowowapniowa

KCI Chlorek potasu 60%K2O DAP 14- Fosforan dwuamonowy 46% N AN Saletra amonowa 34% Urea Mocznik 46% UAN

Roztwór mocznika i azotanu amonu - Kas-32

Światowe ceny Kraje Bałtyckie – US $/t Mocznik 46% MAP12-52%

4 Lutego 359-363 858-590

21 Stucznia 362-378 570-575

9

Przygotowywanie projektów konsolidacji gruntów w konkretnej miejscowości rozpoczyna się po otrzymaniu nie mniej niż 5-ciu wniosków właścicieli nie mniej niż 5-ciu działek gruntów, położonych w jednej lub kilku jednostkach katastralnych o wspólnej granicy, w których wskazana wspólna powierzchnia działek gruntu stanowi nie mniej niż 100 hektarów.

Państwowy Fundusz Ziemski: Konstitucijos pr. 23, tel.: (85) 25 18 856, Informacje o konsolidacji gruntów są udzielane pod numerem tel.: (85) 2391 320, el. p.: giedre.leimontaite@nzt.lt

RYNEK TECHNIKI ROLNICZEJ Rozpoczyna się przyjmowanie wniosków projektów konsolidacji gruntów Ministerstwo Rolnictwa (MR) oraz Narodowa Służba Rolna przy MR zachęca litewskich rolników i innych właścicieli gruntów oraz powierników gruntów państwowych do uczestnictwa w projektach konsolidacyjnych, których sporządzanie niedługo ma się rozpocząć. Już zaczęto przyjmować wnioski o uczestnictwo w projektach.

Od 2011 roku na Litwie znów inicjuje się sporządzanie i realizację projektów konsolidacyjnych. Zgodnie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na Litwie na lata 2007-2013, na projekty przeznaczono 56 mln litów dotacji UE. Do końca 2015 roku planuje się przygotować i zrealizować 40 projektów konsolidacji gruntów. Na Litwie w latach 2005-2008 już zrealizowano 14 takich projektów.

Co oznacza konsolidacja gruntów? W ramach konsolidacji gruntów kompleksowo reorganizuje się granice działek gruntów, znajdujących się na terytorium odpowiedniego obszaru wiejskiego, poprzez ich łączenie w ten sposób, żeby powstały racjonalnie zarządzane obszary rolne, tworzy się należytą infrastrukturę wsi. Konsolidacja gruntów pomaga polepszyć warunki gospodarowania, forując mniej działek gruntu o lepszym kształcie poprzez ich łączenie.

W projektach konsolidacyjnych mogą uczestniczyć właściciele gruntów prywatnych, rady samorządowe i powier-

nicy gruntów państwowych.

Uczestnicy projektów konsolidacyjnych nie będą musieli inwestować żadnych środków własnych, gdyż realizację projektów finansuje UE zgodnie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na Litwie na lata 2007-2013 oraz budżet Państwa Litewskiego.

Osoby pragnące uczestniczyć w projektach konsolidacji gruntów powinny składać wnioski do Przedsiębiorstwa państwowego Państwowego Funduszu Ziemi albo w wydziałach urzędu ziemskiego Narodowej Służby Ziemskiej w całej Litwie.

Osoby pragnące uczestniczyć w projektach konsolidacyjnych wraz z wnioskiem powinny podać numer (-y) katastralny (-e) działki (-ek) gruntu, którą (-e) chcą wciągnąć do projektu konsolidacji gruntów; opis potrzeby wykonania konsolidacji gruntów – motywy i opis planowanej reorganizacji gruntów; plan (-y) działki (-ek) gruntu.

Wnioski o przystąpienie do projektów konsolidacji gruntów są przyjmowanego do dnia 13 maja bieżącego roku.

Właściciele gruntów i powiernicy, którzy nie zdążą trafić do pierwszego etapu przygotowania projektów, będą mogli wziąć udział w kolejnych etapach, ale jedynie pod warunkiem, że w pierwszym etapie nie zostaną wykorzystane wszystkie środki – 56 mln litów.

Redakcja publikacji: AB “Agrowill Group”, Smolensko g. 10, Wilno Tel./faks: +370 5 2335340; +370 5 2335345; e-mail: info@agrowill.lt Zamów nieodpłatnie aktualności na stronie www.agrowill.lt

Rząd poparł propozycję Izby Rolnej i postanowił wystąpić z prośbą o przedłużenie okresu przejściowego Okres przejściowy, przewidziany w umowie przystąpienia do UE, w którym podmiotom zagranicznym zabrania się nabywać na własność grunty o przeznaczeniu rolnym i leśnym, upływa dnia 1 maja 2011 r.

Jednak dana umowa przewiduje wyjątek, że Litwa może wystąpić do Komisji Europejskiej o przedłużenie okresu przejściowego, "jeżeli wystąpi podstawa sądzić, że po upływie okresu przejściowego powstaną większe zakłócenia albo zaistnieje prawdopodobieństwo większych zakłóceń na litewskim rynku gruntów o przeznaczeniu rolnym".

Rząd decyzję o zwróceniu się do Komisji Europejskiej w sprawie przedłużenia terminu zakazu nabywania gruntów przez zagraniczne osoby fizyczne podjął dopiero po długich dyskusjach i przewagą zaledwie jednego głosu.

Obecnie gruntami o przeznaczeniu rolnym tytułem własności mogą zarządzać obywatele Litwy (do 300 ha) oraz przedsiębiorstwa (do 500 ha).

Źródła: Fertilizer Europe, 4 February, 2011, Dairy Industry Newsletter , January 11, 2011, Vol 22, No. 18 January 25, 2011, Vol 22, No. 19 Agro rinka, Nr. 1 (151)/2011 m., World grain, January 2011 vz.lt , manoukis.lt, .valstietis.lt; ukiozinios.lt; zum.lt, savasukis.lt, strony internetowe innych przedsiębiorstw oraz inne publiczne źródła informacji

10