PUBLIKACJA MIESIĘCZNA O AGRORYNKACH Marca 2011 r. Nr. 3 (10)
AGROMEDIA
W niniejszej publikacji Rynek zbóż i rzepaku Rynek mleczarski Rynek techniki rolniczej Rynek nawozów Rynek ziemski o przeznaczeniu rolniczym
UE zlikwidowała cła na wożone zboże Decyzją Komisji Europejskiej, od dn. 24 lutego odwołano cła na wwożone paszowe pszenicę i jęczmień. W celu zmniejszenia problemu pasz w sektorze rolniczym, zezwolenie na wwożenie zbóż do UE bez cła będzie obowiązywało do dn. 30 czerwca 2011 r. Obecnie na wwożoną pszenicę paszową obowiązuje stawka celna w wysokości 12 EUR/t, na jęczmień - 16EUR/t. Stawki zerowe będą stosowane wobec mniej więcej połowy rocznego kontyngentu taryfowego pszenicy niskiej i średniej jakości – ogółem 2,99 mln ton, oraz 306,2 tys. t jęczmienia paszowego. Komisarz UE ds. rolnictwa i obszarów wiejskich Dacian Ciolos, wypowiadając się po głosowaniu komitetu zarządzającego w tej kwestii, oświadczył: "Mam nadzieję, że takie rozwiązane pomoże zmniejszyć napięcie na europejskim rynku zbożowym. Mimo, że ceny na rynku światowym i UE pozostają wysokie, jesteśmy zobowiązani polepszyć sytuację do końca roku gospodarczego”. Analiza perspektyw dla światowych rynków zbożowych wykazuje, że ceny pozostały wysokie, gdyż światowe zapasy zboża wyczerpują się: są one zaledwie o 62 miliony ton mniejsze niż w końcu ubiegłego roku gospodarczego”. Hiszpańskie przedsiębiorstwa mają nadzieję skorzystać ze zniesienia ceł na import, żeby mogły importować pszenicę paszową z Australii, gdyż kupowanie zboża w Wielkiej Brytanii stało się problematyczne. Niektórzy eksperci sądzą, że anulowanie ceł w sposób ograniczony oddziała na rynek, gdyż wielkie koszty pociągnie za sobą transportowanie zboża, a produkcja jest niskiej jakości, co więcej, przeważającą część zboża otrzymanego w Australii zazwyczaj kupują Chiny. Obecnie w Chinach trwająca największa od 60 lat susza może mieć wpływ na światowy popyt na zboże oraz jego ceny. Mimo, że w połowie marca prognozuje się bardziej korzystną pogodę, jednak prawdopodobnie już będzie za późno na ratowanie plonów. W połowie lata ceny zboża na giełdzie w Chicago były najwyższe od 2008 roku, natomiast Chinach były one rekordowo wysokie.
Międzynarodowe Sympozjum na temat Agroterroryzmu Międzynarodowe Sympozjum na temat Agroterroryzmu (ISA) w 2012011 r. odbędzie się w terminie 2628 kwietnia w Crown Centre w Kansas, w stanie Missouri w USA. Podczas przedsięwzięcia najwięcej uwagi zostanie poświęcone potrzebie ścisłej współpracy przemysłu prywatnego, praworządności, organizacji rządowych, zawodów naukowych i akademickich oraz ochrony zdrowia i medycyny, żeby zostały zabezpieczone światowe zasoby żywności. Będą rozpatrywane następujące tematy: ustalone zagrożenia w sektorze żywności i rolnictwa, żywność modyfikowana, biologia syntetyczna, bezpieczeństwo fizyczne, biobezpieczeństwo, kwestie z zakresu gospodarki i handlu, kwestie transportowania.
RYNEK ZBóż i RZEPAKU Na Litwie w drugiej połowie lutego bieżącego roku najbardziej wzrosły ceny skupu owsa i żyta W litewskich przedsiębiorstwach skupu zbóż w drugiej połowie lutego 2011 r. (w 7 tygodniu (14-20.02) owies skupowano średnio po 663,2 Lt/t, po cenie o 29,8 proc. wyższej niż przed miesiącem (w 3 tygodniu (17-23.01). W porównaniu z ceną obowiązującą w poprzednim roku (7 tydzień 2010 r. (15-21.02), owies w ciągu roku zdrożał nawet 4-krotnie. Średnia cena skupu żyta w drugiej połowie lutego, w porównaniu z ceną sprzed miesiąca, wzrosła o 20,3 proc. (do 823,9 Lt/t) i była prawie 3-krotnie wyższa niż w analogicznym okresie 2010 r. Średnia cena skupu pszenicy w
drugiej połowie lutego 2011 r. wyniosła 848,7 Lt/t i była odpowiednio o 7,7 proc. oraz 2-krotnie większa niż w drugiej połowie stycznia oraz w drugiej połowie lutego ubiegłego roku. Średnia cena skupu jęczmienia paszowego (klasy II) w ciągu miesiąca wzrosła o 7,5 proc. (do 675,4 Lt/t) i była 2-krotnie wyższa niż w analogicznym okresie 2010 r. Rzepak w drugiej połowie lutego 2011 r. skupowano średnio po 1 759,5 Lt/t. W porównaniu z ceną sprzed miesiąca oraz sprzed roku, rzepak zdrożał odpowiednio o 12,6 proc. oraz 82,2 proc.
Na Litwie w styczniu 2011 r. importowano o 72 proc. więcej, a wyeksportowano o 33 proc. mniej zbóż niż w analogicznym okresie 2010 r. Litewskie przedsiębiorstwa skupujące zboże w styczniu bieżącego roku importowały 3,451 tys. t zboża - o 72 proc. więcej niż w styczniu 2010 r. Przeważającą część importowanego zboża stanowiła pszenica (29,206 tys. t), które wwieziono z Łotwy, Polski, Danii i Niemiec (średnia cena - 883,1 Lt/t). Żyto (847 t) importowano z Łotwy, Polski i Białorusi (średnia cena – 610,3 Lt/t). Rzepak (7,444 tys. t) w styczniu 2011 r. importowano z Łotwy i Ukrainy (średnia cena – 1 552,0 Lt/t). W styczniu bieżącego roku litewskie przedsiębiorstwa skupujące zboże wyeksportowały 110,763 tys. t zboża - to ilość o 33 proc. niższa w porównaniu ze styczniem 2010 r. Z nich pszenicy wyeksportowano 83 tys. t. Eksportowano ją
do szeregu krajów: na Łotwę, do Danii, Niemiec, Francji, Włoch, Finlandii, Norwegii i Szwajcarii (średnia cena – 756,0 Lt/t). Żyto (759 t) wywieziono na Łotwę i do Włoch (średnia cena – 908,0 Lt/t), natomiast pszenicę (26,377 tys. t) – na Łotwę, do Estonii, Irlandii, Francji, Niemiec i Portugalii (średnia cena – 640,7 Lt/t). Rzepaku w styczniu 2011 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2010 r., wyeksportowano o 52 proc. mniej 7,249 tys. t. Wywieziono go na Łotwę, do Belgii, Finlandii (średnia cena - 1 586 Lt/t).
W krajach WNP w 2010 r. otrzymano o 28,8 proc. niższe plony zbóż niż w 2009 r. Jak wynika z wstępnych danych Departamentu Statystyki WNP, w 2010 r. w byłych krajach bloku socjalistycznego, plony zbóż stanowiły 134 mln t. Plony zbóż na Białorusi wyniosły 7 mln t, w Azerbejdżanie - 1,9 mln t., w Kirgizji - 0 1,6 mln t. Największe plony zbóż zebrano w Rosji - 60,9 mln t (37,3 proc.
Prognozowane plony rzepaku w Europie Zachodniej Jak oceniają specjaliści, obszary zasiewów rzepaku ozimego we Francji w bieżącym roku są o 1,3 proc. większe niż przed rokiem i stanowią 1,47 mln ha. W południowo-wschodnim regionie kraju, gdzie otrzymuje się ponad połowę ogółu rzepaku, gruba pokrywa śnieżna niezawodnie chroni zasiewy przed wymarzaniem, informuje „Agra Europe”. Mrozy nie zagrażają również zasiewom rzepaku w Wielkiej Brytanii. Rośliny te zajmują obszar 637 tys. ha, o 3-5 proc. więcej niż przed rokiem. Tymczasem w Niemczech wysiewanie rzepaku ozimego opóźniało się z powodu deszczów i rośliny nie zdążyły się dobrze zakorzenić. Prognozuje się, że w Niemczech zasiewy rzepaku ozimego, w porównaniu z ubiegłym rokiem, zmniejszyły się o 1,5 proc. i wynoszą 1,44 mln ha. Plony rzepaku mogą stanowić 5,5 mln ton (w 2010 roku stanowiły 5,7 mln t). W krajach z grupy UE-27 w roku 2010-2011 prognozuje się import 2,5 mln t rzepaku. Byłby to o 14,7 proc. większy import rzepaku w porównaniu z rokiem 2009-2010. Przewiduje się, że import rzepaku z Ukrainy powinien wzrosnąć do 1,24 mln t. Jednak powinny ulec zmniejszeniu ilości importowanego rzepaku z Rosji, Białorusi i Mołdawii. Państwa z grupy EU-27 w okresie sierpień - grudzień 2010 r. z Kanady importowały 116 tys. t rzepaku. Planuje się, że jeszcze przynajmniej 100 tys. t kanadyjskiego rzepaku zostanie importowane w okresie styczeń-kwiecień bieżącego roku (najwięcej do Portugalii i Hiszpanii).
mniej niż w 2009 r.), na Ukrainie - 39,2 mln t (-14,8 proc.) i w Kazachstanie – 12,2 mln t (-41,5 proc.). W Mołdawii ubiegłoroczne plony zbóż stanowiły 2,4 mln t (+11,5 proc.), w Uzbekistanie - 7,4 mln t. (+0,5 proc.). 2
W 2010 r. na Litwie zaktywizował się handel niektórymi surowcami paszowymi Import na Litwie produktów uboczn y c h pr z e m y s łu su ro w c o w o paszowego (CN 2301-2306) w 2010 r., w porównaniu z 2009 r. wzrósł nieznacznie – o 1,6 proc. (w 2009 r. – 210,049 tys. t; w 2010 r. – 213,399 tys. t). Import soi ekstrahowanej w analizowanym okresie wzrósł o 7,11 proc. (9,737 tys. t). W tym okresie najmocniej zmniejszył się import produktów ubocznych produkcji skrobi kukurydzianej – o 35,8 proc. (4,319 tys. t) i mączki rybnej – 29,43 proc. (1,847 tys. t). Z powodu znaczącego wzrostu cen ziaren słonecznika i ich produktów, import nasion słonecznika ekstrahowanych zmniejszył się o 13,1 proc. (o 5,966 tys. t). W 2010 r., w porównaniu z 2009 r., wzrósł wwóz tańszych surowców paszowych – wysłodków buraczanych, a zwłaszcza makuchu rzepakowego i rzepikowego, odpowiednio o 41,30 proc. (o 2,273 tys. t) oraz 99,25 proc. (o 3,470 tys. t). Przeważającą część ilości importowanych w 2010 r. produktów ubocznych przemysłu stanowiła soja ekstrahowana – 68,7 proc. Podstawowym krajem importu soi ekstrahowanej w
ubiegłym roku, podobnie, jak i w roku 2009, pozostawała Holandia (5,6 proc. albo 111,059 tys. t). Nasiona słonecznika ekstrahowane pozostają drugim najważniejszym surowcem paszowym w grupie importowanych produktów ubocznych przemysłu. Podstawowym krajem importu tego produktu jest Ukraina. Wwieziona z Ukrainy soja ekstrahowana w 2010 r. stanowiła 54,1 proc. (21,467 tys. t) całego importu tego produktu. W 2010 r. eksport surowców paszowych – przemysłowych produktów ubocznych (CN 2301-2306), w porównaniu z rokiem ubiegłym, wzrósł o 17,7 proc. (31,185 tys. t) i wyniósł 177 041,6 tys. t. Najmocniej wzrósł eksport nasion słonecznika ekstrahowanych (o 96,29 proc; 9,573 tys. t) oraz makuchów sojowych i soi ekstrahowanej (o 188 proc., 24,636 tys. t), makuchów o małej zawartości kwasu erukowego - o 16,4 proc. (10,556 tys. t). W 2010 r. znacząco zmniejszył się eksport produktów ubocznych produkcji skrobi kukurydzianej (o 35,71 proc., 4,146 tys. t), jak również nieco zmniejszył się eksport wysłodków buraczanych - o 3,92 proc.
Światowe ceny eksportu zboża Lt/l* 2010 Zboże Pszenica
Państwo USA HRW 2 kat USA SRW 2 kat. Argentyna UE, Francja, FCW 1 UE, Niemcy, klasa B UE, Zjednoczone Królestwo Kanada, CWRS 13,5% białk.
Kukurydza USA 3 YC Argentyna Argentyna Jęczmień UE, Francja, paszowy Australia, paszowy Australia, słodowy
stycznia 504,5 479,9 568,1 428,1 457,9
2011
Wahanie cenowe % miesięczny roczny listopad grudnia stycznia ** *** 729,2 878,9 901,6 2,6 78,7 721,5 850,1 856,1 0,7 78,4 778,2 790,0 830,8 5,2 46,2 756,2 868,4 913,3 5,2 113,3 767,9 892,0 924,3 3,6 101,8
405,5
700,9
803,1
813,2
1,3
100,5
688,1 418,8
950,8 603,0
1122,2 695,8
1164,2 686,9
3,7 -1,3
69,2 64,0
408,9 360,3 360,0 457,9
618,4 657,1 569,5 762,7
706,3 722,0 617,3 852,7
699,5 760,1 689,4 803,1
-1,0 5,3 11,7 -5,8
71,1 111,2 91,5 75,4
HRW - Hard Red Winter, SRW – Soft Red Winter, FCW – French Channel Wheat, CWRS – Canada Western Red Spring, YC – Yellow Corn * ceny (Lt) podano zgodnie z kursem walut BL odpowiedniego dnia ** porównując stycznia z grudnia 2011 r. *** porównując stycznia 2011 r. z stycznia 2010 r. Źródło: Agro rinka, Nr. 3 (153)
Światowe obszary pszenicy rozwijają się w 2011-12 r. Dn. 20 stycznia, we wstępnych spostrzeżeniach na temat perspektyw w zakresie plonów w 2011 roku, Międzynarodowa Rada Zbożowa (IGC) przewidziała 3 % światowy wzrost obszaru uprawy pszenicy w roku 2011-12, w stosunku do lat poprzednich. Przyszły zysk jest związany ze wzrostem cen i powrotem do normalnych norm rezygnacji. „Sądzi się, że średnia wyniesie 670 milionów ton (w stosunku do 647 milionów ton w roku 2010-11)” – stwierdziła IGC. „Perspektywa plonu ciecierzycy na półkuli północnej wydaje się korzystna we wczesnym stadium, mimo, że wiele będzie zależało od tego, w jakim stopniu hodowcy zwiększą zasiewy wiosenne, zwłaszcza kukurydzy i jęczmienia”. Uściślając liczby z zakresu podaży i popytu na bieżący rok gospodarczy, IGC zwiększyło swoje prognozy wobec pozostałości pszenicy do 185 milionów ton, o 5 miliardów ton więcej niż prognozowano w grudniu, ale o 13 ton mniej niż w 2009-10 roku. Ukraina rozdaje kwoty eksportu zboża Podczas zebrania w dniu 11 stycznia Ministerstwo Rozwoju Gospodarki Ukrainy oraz Ukraińska Komisja Handlu ostatecznie podzieliły kwoty na eksport zbóż pomiędzy ukraińskimi przedsiębiorstwami-eksporterami, 12 stycznia poinformowała służba prasowa Ukraińskiej Konfederacji Agrarnej. Jak twierdzi Siergiej Stojanov, dyrektor generalny Ukraińskiej Konfederacji Agrarnej, przedstawiciel Ukraińskiej Konfederacji Agrarnej nie głosował, gdyż inni członkowie komisji nie poparli przedłużenia wniosków do dnia 14 stycznia. Grupa przedsiębiorstw nie mogła otrzymać w dniach 4-6 stycznia wniosków Ministerstwa Polityki Rolnej i Żywności. Spodziewa się, że rząd złoży propozycję w sprawie podziału kwot eksportu zbóż na prawie całą nadwyżkę rezerw resztkowych. Według danych Ukraińskiej Konfederacji Agrarnej, nadwyżka (nie wliczając niedawno rozdanej ilości) stanowi 5 milionów ton. Według danych z dnia 7 stycznia, rezerwy resztkowe zboża szacuje się na 5 milionów ton, co jest prawie równe ilości rezerw resztkowych z dnia 7 stycznia 2010 roku. Tak się dzieje bez uwzględniania ewentualnego bilansu plonów zbóż w 2010-11 r.
3
W USA topnieją pozostałości pszenicy, kukurydzy, nasion soi Pozostałości pszenicy, kukurydzy i nasion soi 2011 r. zmniejszyły się w stosunku do prognoz grudniowych, tymczasem produkcja pszenicy i nasion soi w USA od obliczeń dokonanych w listopadzie, spadła, w swoich komunikatach poinformował Departament Rolnictwa USA (USDA) dn. 12 stycznia. Pozostałość pszenicy USA w dniu 1 lipca, 2011 przewidziano na 818 milionów buszli, o 40 milionów buszli mniej, albo o 5% od prognozowanych w grudniu 858 milionów buszli oraz o 158 milionów buszli mniej, czyli o 16 % od 976 milionów buszli 2010 r., twierdził USDA dnia 12 stycznia w swoich Obliczeniach Światowej Podaży i Popytu w Rolnictwie. Pozostałości kukurydzy w USA na dzień 1 września, 2011 r. prognozowano na 745 milionów buszli, o 87 milionów buszli mniej, albo o 10 % od 832 milionów buszli w grudniu, oraz o 963 milionów buszli mniej, lub o 56 % od 1.708 miliardów buszli 2010 r. Średni plon kukurydzy obliczono na 152,8 buszli z akra, 11.9 buszli mniej niż ilość rekordowa – 164 buszle 2009 r. Obliczono obszar 81,4 milionów akrów plonu, o 2 % więcej niż w 2009. Przez USA dnia 1 września, w 2011 r. przewidziana pozostałość 140 milionów buszli nasion soi stanowi o 25 milionów buszli mniej, albo 15 % od 165 milionów buszli w grudniu, oraz o 11 milionów buszli mniej, lub o 7% od 151 milionów buszli w 2010 r. USA w 2010 r. obliczyły produkcję 3.329 miliardów buszli nasion soi, o 1 % mniej niż 3.375 miliardów buszli prognozowanych w listopadzie, oraz również o 1 % mniej niż ilość rekordowa – 3,359 miliardów buszli w ubiegłym roku, podało USDA. Średnio plon nasion soi wynosił 43,5 buszli z akra, o 0,4 buszli mniej niż obliczono w listopadzie, oraz o 0,5 buszli mniej niż ilość rekordowa – 44 buszle w 2009 r. Obszar plonów objął rekordowe 76,6 milionów akrów, nieco więcej niż w 2009 r. USDA przewidział pozostałości pszenicy, kukurydzy i nasion soi w 2010-11 r., natomiast uściślone przez USDA liczby produkcji kukurydzy i nasion soi w 2010 r. były poniżej średniej w stosunku do oczekiwań handlu. Jak wynika z
komunikatów, przyszłe ceny wszystkich trzech produktów znacząco wzrosły. „Wyczerpujące się zapasy pszenicy USA 2010-11 r. przewiduje się o 40 milionów buszli mniejsze (w styczniu), ponieważ zmniejszenie się wykorzystania pasz i pozostałości z nadwyżką rekompensuje przewidziany eksport” – twierdzi USDA. Eksport pszenicy USA 2010-11 r. przewidziano na 1,3 miliardów buszli, o 50 milionów buszli więcej niż w grudniu, oraz o 419 milionów buszli więcej albo o 48 % od 881 milionów buszli 2009-10 r.”. „Prognozuje się o 50 milionów buszli większy eksport, odzwierciedlający tempo sprzedaży i transportowania oraz zmniejszenie konkurencji „z mniejszą podażą zagraniczną jakościowej pszenicy do przemiału” – twierdził USDA. Wyczerpujące się światowe zapasy pszenicy 2010-11 r. prognozuje się na 177399 milionów ton, o 1,27 milionów ton więcej niż w grudniu, ale o 20,71 milionów ton mniej, albo 10 % od 197,43 milionów ton 2009-10 r.. Światową produkcję pszenicy prognozuje się na 645,82 miliony ton, o 690 000 ton mniej niż w grudniu oraz o 36,78 milionów ton czyli 5% od 682,6 milionów ton w roku ubiegłym. Światową konsumpcję pszenicy przewidziano na 665,26 milionów ton, o 1,21 milionów ton mniej niż w grudniu, ale o 13,5 milionów ton więcej niż od 651,76 milionów ton 2009-10. Światowy eksport przewidziano na 125,64 milionów ton, o 60000 ton więcej niż w grudniu, ale o 10,11 milionów ton, albo 7 % od 135,75 milionów ton w ubiegłym roku. Produkcja w Australii zmniejszyła się o 0,5 milionów ton, ponieważ mocne ulewy z końca grudnia oraz powodzie dalej zwiększały utraty plonów w stanie Queensland. USDA podało „Australijski eksport zmniejszył się o 1,5 milionów ton, ponieważ problemy jakości ograniczają możliwości eksportu”. USDA przewidział na rok 2010-11 produkcję pszenicy w Australii na 25 milionów ton, natomiast eksport – na 13,5 milionów ton.
FEFAC prosi zbadać skażoną żywność Patrick Vanden Avenne, prezes Europejskiej Federacji Producentów Pasz (FEFAC) dnia 4 stycznia wyraził zadowolenie, że programy samokontroli przemysłu pasz kombinowanych pozwoliły wykryć wystąpienie w Niemczech skażenia dioksynami kwasów tłuszczowych, które spowodował przetwarzający olej spożywczy producent biooleju napędowego. Te z produktów, które były przeznaczone „tylko do użytku technicznego”, zostały wykorzystane do produkcji tłuszczów, przeznaczonych na pasze. Zaakcentował on fakt, że wszystkie przedsiębiorstwa pasz kombinowanych, które otrzymały partie skażonych tłuszczów paszowych, ściśle współpracują z kompetentnymi instytucjami władzy, żeby prześledzić gospodarstwa, do których mogły trafić pasze kombinowane ze skażonymi tłuszczami. Powiedział on, że realizacja programów samokontroli przedsiębiorstw z branży pasz kombinowanych istotnie polepszyła możliwości wyjawienia skażenia dioksynami, trafiającymi do łańcucha dostarczania surowców paszowych. Vanden Avenne mówił, że takie incydenty są opłakane i nie powinny mieć miejsca, dysponując zapisami z poprzednich incydentów skażenia. Jednak bardzo niezwykły rodzaj dioksyn wykazuje, że istnieje nowa, jeszcze nieznana droga przenikania zanieczyszczeń do przemysłu biooleju napędowego, którą należy niezwłocznie skontrolować. Podkreślił on, że istnieje potrzeba dalszego polepszania systemów komunikacyjnych i testowania roślin na poziomie domieszek tłuszczów i domieszek kwasów tłuszczowych, zwłaszcza, gdy takie przedsiębiorstwa również produkują produkty do użytku technicznego.
4
RYNEK MLECZARSKI Średnia cena skupu mleka naturalnego Lt/t, oferowana przez największe litewskie przedsiębiorstwa skupujące mleko
Nazwa przedsiębiorstwa
Grupa przedsiębiorstw AB "Pieno žvaigždės"
Średnia cena skupu mleka naturalnego, Lt/t Mleka, za które z Mleka, za które płatności stosoz płatności nie Średnia wano przynajmstosowano odlicena skuniej jedno odliczeń z tytułu pu mleka czenie z tytułu jakości jakości 1064,2
811,8
1053,4
1014,3
687
1011,1
970,2
747
964,5
AB "Žemaitijos pienas" UAB "Vilkyškių pieninė" ŽŪB "Šaltekšnis"
1030,9 965,1 914,9
850,5 692 1171,2
1024,6 945,5 982,1
UAB „Vikeda“, Kiejdany (lit. Kėdainiai)
1326,7
Spółka rolna Bariūnų ŽŪB, rej. Joniškis Spółdzielnia mleczarska "Žalmargė" Średnia cena skupu mleka, Lt/t
746,1 804,6 1014,8
UAB "Marijampolės pieno konservai" Grupa przedsiębiorstw AB "Rokiškio sūris"
1326,7 670,2 556,7 800,3
744,9 797,2 1007,5
W 2010 r. na Litwie rosną ceny większość produktów mlecznych W 2010 r. brak mleka surowego na Litwie, które rekompensowano wwożąc droższe mleko z innych państw, wpłynął również na wzrost cen większości produktów mlecznych. W 2010 r. średnia cena sprzedaży przez producenta (bez VAT) śmietany (30 proc. tłuszczu, paczkowanej po 450 g w pojemniczkach polistyrenowych) oraz masła (82 proc. tłuszczu, paczkowanego po 200 w opakowaniach foliowych), w porównaniu z 2009 r., rosła już od początku roku. Przykładowo, w styczniu 2010 r., w porównaniu ze styczniem 2009 r., średnia cena sprzedaży przez producenta (bez VAT) śmietany (30 proc. tłuszczu, paczkowanej po 450 g w pojemniczkach polistyrenowych) na rynku wewnętrznym była o 11,97 proc. niższa, masła (82 proc. tłuszczu, paczkowanego po 200 w opakowaniach foliowych) – o 1,58 proc. wyższa, natomiast w grudniu 2010 r., w porównaniu z grudniem 2009 r., wzrost cen odpowiednio wyniósł 21,46 oraz 17,36 proc. Średnia cena sprzedaży przez producenta (bez VAT) śmietany (30 proc. tłuszczu, paczkowanej po 450 g w pojemniczkach polistyrenowych) na rynku litewskim wyniosła 5,12 Lt/kg i była o 24,27 proc. wyższa niż w 2009 r., natomiast cena masła (82 proc. tłuszczu, paczkowanego po 200 w opakowaniach foliowych) wzrosła o 22,63 proc. (do 12,41 Lt/kg). W 2010 r. na rynku litewskim średnia cena sprzedaży przez producenta (bez VAT) twarogu (chudego, bez dodatków, paczkowanego po 200 g.) wzrosła o 5,45 proc. (do 6,00 Lt/kg), a mleka pitnego (naturalnego, o zawartości tłuszczu nie mniejszej niż 3,5 proc., w opakowaniu 1 l) – o 1,51 Lt/l (w 2009 r.) do 1,64 Lt/t (w 2010 r.).
Niewykorzystana część kwot mlecznych nie zasili rezerwy krajowej Minister rolnictwa Kazys Starkevičius dn. 11 lutego podpisał rozporządzenie, na mocy którego uległy zmianie przepisy administrowania systemami Kwot produkcji mleka. „W celu ulżenia producentom mleka w kwestiach administracyjnych i pragnąc wesprzeć ich w bardziej odważnym zajmowaniu się produkcją mleka, podjęliśmy decyzję, że w wypadku, gdy producent nie wykona 85 proc. posiadanej kwoty, jej niewykorzystana część nie zasili rezerwy krajowej (specjalnej). A więc, producenci już nie będą musieli pisać podań, żeby niewykorzystana kwota nie została zabrana do rezerwy specjalnej” – mówi minister. Mimo to producenci, których kwoty w ubiegłym roku kwotowym zasiliły rezerwę specjalną, gdy wyniknie potrzeba i dalej będą mogli odebrać swoje kwoty w dotychczasowym trybie (w samorządach składając wnioski do komisji, powołanej rozporządzeniem Ministra rolnictwa).
Ministerstwo Rolnictwa przypomina, że w ubiegłym roku kwotowym 2009-2010 kwota sprzedaży mleka do przetworzenia została wykonana w 75 proc., a kwota sprzedaży do użytku bezpośredniego – w 61 proc. Na przestrzeni dziesięciu miesięcy roku kwotowego 2010-2011 kwotę sprzedaży mleka do przetworzenia wykonano w 67,1 proc. (w analogicznym okresie ubiegłego roku wynosiło to 65,7 proc.). Prognozuje się, że po zakończeniu bieżącego roku kwotowego, kwota sprzedaży mleka do przetworzenia zostanie wykonana w nie więcej niż 80 proc. Dotychczas nasze państwo nigdy nie przekraczało posiadanej kwoty mlecznej. Co więcej, co roku w wypadku Litwy, jak i innych państw członkowskich UE, przewidziano zwiększanie kwot mlecznych po 1 procencie. 5
W 2010 r. w państwach UE skup mleka surowcowego wzrastał W ubiegłym roku, w porównaniu z 2009 r., w krajach UE skupiono około 136 mln t. mleka surowego – o 1,8 mln t albo 1,3 proc. więcej. W grudniu 2010 r. w UE skupiono 10,78 mln t mleka pełnotłustego - o 2,08 proc. więcej niż w grudniu 2009 r. W okresie styczeń-kwiecień 2010 r., w porównaniu z analogicznym okresem 2009 r., w UE mleka skupowano mniej, jednak od maja do końca roku skup mleka wzrastał. Skup mleka najmocniej wzrósł w Niemczech, Francji, Irlandii i Zjednoczonym Królestwie. W 2010 r. średnia cena skupu mleka pełnotłustego w państwach EU-27
stanowiła 105,86 Lt/100 kg – i była o 14,30 proc. wyższa niż w 2009 r. Najmocniej ceny skupu mleka surowego rosły na Litwie (o 37,85 proc.), Łotwie (o 34,62 proc.) i Estonii (o 31,73 proc.). Mimo, że w ubiegłym roku na Litwie cena skupu mleka surowego rosła najbardziej dynamicznie, w porównaniu z innymi państwami UE, jednak wciąż pozostaje jedną z najniższych. W 2010 r. średnie ceny skupu mleka surowego na Litwie wynosiły 86,80 Lt/100 kg, na Łotwie – 86,71 Lt/100 kg, w Rumunii – 82,58 Lt/100 kg.
Na Litwie spada pogłowie krów Według danych rejestru administrowanych przez Przedsiębiorstwo państwowe Centrum Informacji Rolnej i Przedsiębiorczości Wiejskiej (CIRPV) zwierząt rolnych na dzień 1 lutego 2011 r., na Litwie pogłowie krów stanowiło 345,07 tys. szt. i było o 3,14 proc. mniejsze niż w analogicznym okresie 2010 r. Ta tendencja zmniejszania się pogłowia krów już jest zauważalna od drugiego półrocza ubiegłego roku. Dn. 1 lutego 2011 r. liczba gospodarstw mlecznych zmniejszyła się o 8,47 proc. (do 90,62 tys. szt.). Zwłaszcza spadła liczba drobnych gospodarstw mlecznych. Liczba gospodarstw, trzymających do 5 krów w analizowanym okresie, w porównaniu
z danymi z dnia 1 lutego 2010 r., zmniejszyła się o 9,08 proc. (do 80,72 tys. szt.), natomiast gospodarstw, trzymających od 6 do 20 krów – o 4,71 proc. (do 7,59 tys. szt.). Pogłowie krów trzymanych w tych gospodarstwach odpowiednio zmniejszyło się o 8,63 proc. (do 128,37 tys. szt.) oraz o 3,67 proc. (do 75,17 tys. szt.) Mimo to, dn. 1 lutego, w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, na Litwie wzrosła liczba dużych gospodarstw mlecznych. Przykładowo, liczba gospodarstw, w których pogłowie krów wynosi od 21 do 100 wyrosła o 1,57 proc. (do 2,08 tys. szt.), natomiast chowających powyżej 101 krów – nawet o 9,05 proc.
Rosja doceniła jakość litewskiej produkcji W dniach 7-11 lutego podczas odbywających się w Moskwie największych w Europie Wschodniej międzynarodowych wyspecjalizowanych targów przemysłu spożywczego, napojów i surowców „Prodexpo 2011” nagrodzono trzy produkty „Vilkyškių pieninė". Ser Prūsija" (Prussia) otrzymał złoty medal w międzynarodowej kategorii „Najlepszy produkt -2011”, natomiast sery „Legenda" i „Žalgiris" nagrodzono w konkurencji „Wybór rosyjskich sieci handlowych 2011”. Litewskie produkty nie pozostały niezauważone również w wyjątkowej
odbywającej się za zamkniętymi drzwiami konkurencji „Najlepszy produkt-2011”. Specjalna komisja degustatorów, po dokonaniu oceny wystawionych w konkursie produktów na podstawie cech sensorycznych, wyglądu zewnętrznego i opakowania, postanowiła złoty medal przyznać produkowanemu przez AB „Vilkyškių pieninė" serowi typu „Gouda” – „Prūsija" (Prussia). Jak twierdzi Gintaras Bertašius, dyrektor generalny przedsiębiorstwa, „Vilkyškių pieninė" do Rosji swoją produkcję eksportuje już od przeszło 15 lat.
Średnie ceny sprzedaży sera przez producenta (bez VAT) w 2010 r. na Litwie, w zależności od rodzaju sera, zmieniały się różnie. Sery typy Tilsit (pakowane), w ubiegłym roku, w porównaniu z 2009 r. zdrożały o 14,34 proc. (do 12,60 Lt/kg), średnia cena serów twardych długo dojrzewających (pakowanych) pozostała prawie bez zmian i wynosiła 20,12 Lt/kg, a cena sera twarogowego (o zawartości tłuszczu 22 proc., bez dodatków) zmniejszyła się zaledwie o 0,92 proc. (do 10,79 Lt/kg). Według danych wstępnych, w 2010 r. litewskie przedsiębiorstwa przetwórstwa mlecznego na rynku wewnętrznym sprzedały 17,79 tys. t .śmietany (kod Klasyfikacji Produktów, Wyrobów i Usług 1051303000) i to, w porównaniu z 2009 r., stanowiło odpowiednio o 1,99 oraz 21,39 proc. mniej. Nie zważając na to, sprzedaż na rynku wewnętrznym świeżych, niedojrzałych albo nie konserwowanych serów, w tym sera z serwatki i twarogu (kod Klasyfikacji Produktów, Wyrobów i Usług 1051403000), w porównaniu z rokiem 2009 wyrosła o 1,06 proc. (do 28,65 tys. t), a serów tartych, sera w proszku, serów pleśniowych i innych serów nietopionych (kod Klasyfikacji Produktów, Wyrobów i Usług 1051405000) – zmniejszyła się o 27,54 proc. (do 9,45 tys. t). Litewskie przedsiębiorstwa przetwórstwa mlecznego w ostatnim tygodniu stycznia bieżącego roku (24-30.01) masło (paczkowane) na rynku krajowym średnio sprzedawały po 12,98 Lt/kg – o 0,24 proc. drożej niż w 52 tygodniu 2010 r. (27.1202.01). W analizowanym okresie, w porównaniu z ostatnim tygodniem ubiegłego roku, sery typu Tilsit na Litwie zdrożały o 8,80 proc. (do 13,71 Lt/kg), natomiast twarde długo dojrzewające sery staniały o 7,86 proc. (do 22,55 Lt/kg).
6
Światowy wzrost cen wreszcie się spowalnia Wzrost cen na rynku światowym zaczął po woli zwalniać, zwłaszcza tłuszczów mlecznych, których ceny obecnie są dość odporne, mimo, że popyt wciąż wydaje się wzrastać. Ceny masła na przestrzeni ostatnich dwóch tygodni zmieniły się nieznacznie, a wzrost cen proszku był ograniczony do 100 $/t. W Australii dostawy mleka lokują się poniżej przewidywanego poziomu, ponieważ pogoda nadal wpływa na źródła, chociaż wciąż istnieje nadzieja, że zapasy NZ wzrosną o 1 procent w ciągu sezonu. Ceny masła w USA spadły w ostatnich tygodniach, jednak USA wyeksportowało zaledwie 8% (57000 t) produkcji 2010. Eksport SMP (mleka w proszku
odtłuszczonego) jest znacznie bardziej wpływowy, gdyż wynosił 380 000 t w 2010 roku, prawie 50 % produkcji SMP/ NDM USA. Ceny SMP w USA rosły przy małych zapasach, a producenci ostatkiem sił starali się wywiązać się z umów. Masło w UE wciąż jest drogie, natomiast ostatnie wzrosty cen SMP w UE zaczęły niszczyć konkurencyjność UE. Na półkuli północnej produkcja odtąd ustabilizuje się sezonowo. Giełda Fontera wobec zapasów z kwietnia-września ilustruje obecne tendencje rynku, kiedy to ceny wzrosły o 3,9 proc., po tym, jak średnia WMP wzrosła o 7,9 proc. do 4320 $/t. SMP w okresie maj-wrzesień spadły.
Zakaz eksportu mleka w proszku Dnia 18 lutego Indie objęły zakazem cały eksport mleka w proszku i kazeiny, żeby mogły zarządzać wzrastającymi cenami na własnym rynku. Jak ogłosiło Ministerstwo Handlu, zakaz wejdzie w życie niezwłocznie i będzie obowiązywał do „kolejnych zamówień”. Ceny mleka w Indiach wzrosły o około 20 proc. W handlu detalicznym, oraz o 12 proc. – w handlu hurtowym w terminie ostatnich 12 miesięcy, co znacząco przyczyniło się do inflacji cen żywności, do 11 % w pierwszym tygodniu lutego. „Eksport mleka w proszku wszelkiego rodzaju, kazeiny i produktów z kazeiną został zakazany do dowołania” - oświadczył Dyrektorat Generalny Handlu Zagra-
nicznego. Decyzja była podjęta dzień po tym, jak Grupa Upoważnionych Ministrów, pod kierownictwem Ministra Finansów Pranab Mukherjee, dokonała analizy cen produktów. W ubiegłym miesiącu rząd odwołał inicjatywy eksportu tych produktów. Na przestrzeni minionego roku Indie wyeksportowały mleka w proszku i kazeiny za 110 milionów dolarów USA. Federacja Marketingu Mlecznego (Amul) Gujarato CO-op oświadczyła, że takie rozwiązanie pomoże powstrzymać wzrost cen. „To dobre rozwiązanie, które pomoże polepszyć dostępność mleka i zachować kontrolę nad cenami” – powiedział przedstawiciel prasowy Amul.
Tym razem w świeżym mleku wykryto białka skóry Chińskie Ministerstwo Rolnictwa w ubiegłym tygodniu poinformowało, że poza melaminą, należy sprawdzać świeże produkty mleczne również na występowanie hydrolizowanych białek skóry po tym, gdy wyszło na jaw, że w niektórych produktach mlecznych znajdował się potencjalnie trujący dodatek. W komunikacie mowa o tym, że hydrolizowane białka skóry otrzymuje się z odpadów skóry i są one dodawane do produktów mlecznych w celu wzbogacenia składu białkowego. Po przeprowadzeniu kontro-
li, odpowiedzialne instytucje są zobowiązane informować władze i prześledzić źródła takich produktów, gdy tylko wykryją zakazane substancje. Dodatek zawiera toksyczne substancje chemiczne, w tym dwuchromian potasu i dwuchromian sodu, których używa się do zmiękczania skóry. Występuje ryzyko, że od substancji chemicznych u konsumentów rozwinie się osteoporoza. Długotrwałe występowanie substancji chemicznych może u dzieci spowodować raka i śmierć, oświadcza się w komunikacie.
W 2010 r. kraje z grupy UE-27 wyeksportowały więcej produktów mlecznych niż w 2009 r. W ubiegłym roku kraje z grupy UE27 do krajów trzecich wyeksportowały 676,3 tys. t serów – stanowiło 17 proc. więcej niż w 2009 r. W analizowanym okresie najmocniej wzrósł eksport mleka odtłuszczonego w proszku – o 65,3 proc. i wyniósł 377,7 tys. t. W 2010 r. UE-27 wyeksportowały 125,6 tys. t – o 6,7 proc. więcej niż w 2009 r., natomiast eksport serwatki w proszku wzrósł o 0,1 proc. i stanowił 378,4 tys. t. Eksport mleka pełnotłustego w proszku oraz masła topionego do krajów trzecich w 2010 r., w porównaniu z 2009 r. zmniejszył się odpowiednio o 3,8 proc. (do 444,1 tys. t) oraz o 9,2 proc. (do 24,6 tys. t). Na Litwie rośnie liczba eksportowanych i importowanych krów Według danych rejestru zwierząt rolnych administrowanych przez Przedsiębiorstwo państwowe Centrum Informacji Rolnej i Przedsiębiorczości Wiejskiej (CIRPV), w 2010 r. z Litwy wyeksportowano 206 krów, gdy tymczasem w 2009 r. - 109 krów. Przeważająca część krów (155 szt.) została sprzedana na rynek łotewski. W ubiegłym roku na Litwę importowano 6,66 tys. krów – o 43,40 proc. więcej niż w 2009 r. Najwięcej krów (3,45 tys. szt.) importowano z Polski. W styczniu bieżącego roku eksport i import krów dalej rósł. W styczniu 2011 r. z Litwy wyeksportowany 43 krowy, gdy tymczasem w analogicznym okresie 2010 r. krów nie eksportowano w ogóle. W analizowanym okresie, w porównaniu ze styczniem 2010 r., import krów wzrósł od 132 do 382 krów.
7
RYNEK TECHNIKI ROLNICZEJ Fińscy producenci zaprezentowali traktor przyszłości Fińskie przedsiębiorstwo „Valtra: zaprezentowało pomysł traktora przyszłości. Zmniejszony model traktora z zastosowaniem nowoczesnego rozwiązania jako pierwsi mieli okazję ujrzeć goście obchodów jubileuszowych „Valtry”. Produkcja traktorów Valtra (Valmet) rozpoczęła się po II wojnie światowej, po reorganizacji fabryki zbrojeniowej na przedsiębiorstwo techniki rolniczej. Pierwsze 15 traktorów z fabryki wyjechało w 1951-ym roku, a po kolejnych 9-ciu latach otwarto fabrykę „Valtra” w Brazylii, na kontynencie amerykańskim. W przeddzień jubileuszu 60-lecia twórcy z „Valtry" zdobyli się na wejrzenie o co najmniej pół wieku w przyszłość i stworzyli prototyp traktora przyszłości ANTS. Te cztery litery oznaczają serie obecnie produkowanych traktorów, ale jednocześnie są grą słów: po angielsku ants – mrówki. Mrówki – to bardzo społeczne oraz, z uwagi na ich rozmiar, niezwykle potężne owady. Twórcy traktora o nowej koncepcji akcentują właśnie podobieństwo ANTS do pracowitych mrówek. Konstrukcję ANTS tworzą dwie pod-
stawowe części: „żołnierz" o mocy 100 kW oraz "robotnica", której moc 200 kW. Oba te moduły mogą być wykorzystywane wspólnie albo pracować osobno. Kabina operatora może być montowana do wybranego modułu. Przy wykonywaniu wyjątkowo trudnych prac, moduły będą mogły być łączone, a ich ogólna moc osiągnie 400 kW. Kabina operatora przypomina kapsułę, która może się obracać w różne strony, unosić się i opuszczać. Może ona być przymocowana do części przedniej albo tylnej modułu bazowego albo u jego góry. Mobilność kabiny oznacza, że w istocie nie istnieje żadna różnica pomiędzy częścią przednią i tylną traktora. Twórcy nowości uwzględnili to, że w przyszłości rolnictwo nieuniknienie podąży w kierunku agroenergetyki. Dlatego tworzone są silniki, które mogłyby wykorzystywać wyprodukowane w gospodarstwie biogaz albo bioolej napędowy. Model traktora przyszłości „Valtra” planuje się zaprezentować na największych tegorocznych targach rolnych.
Producenci techniki w tym roku spodziewają się większego obrotu Po dwóch latach spadku producenci techniki w tym roku spodziewają się wzrostu obrotu. Przedsiębiorstwo maszyn do obróbki ziemi i zasiewów „Lemken” ogłasza, że największy bodziec do wzrostu sprzedaży będzie stanowić ożywiający się rynek Rosji i krajów trzecich. Zyski przedsiębiorstwa „Lemken” w czasie kryzysu spadły z 257 mln euro (886,65 mln litów) w 2008 r. do 203 mln euro (700,35 mln litów) w 2010 r. W tym roku po raz pierwszy od 2008 r. prognozuje się wzrost zysków. Objawów, że handel się ożywia, najwięcej można zauważyć na rynku eksportu – w krajach zachodnich. Wolno, ale jednak wzrasta liczba zamówień z Rosji i Europy Wschodniej. Prognozuje się, że zwłaszcza rozwinie się produkcja zbóż. „Lemken” w tym roku zamierza otworzyć nową fabrykę w Indiach w Nagpurze o wydajności 1 000 pługów. Będzie w niej produkowany niewielki przystosowany do tego rynku sprzęt do orki. Na rynek chiński produkcję planuje się dostarczać z nowego przedsiębiorstwa zbiórki techniki w Pekinie. Na maszyny „Lemken” jest popyt również na Litwie. Jak twierdzi manager „Konekesko” Solveiga Kalinauskaitė, część rynku zajmowana przez technikę Lemken w kraju co roku się powiększa. „Litwini ocenili dobrą jakość niemieckiego sprzętu. Co więcej, przedsiębiorstwo produkuje szeroki asortyment agregatów, żeby każdy rolnik mógł wybrać maszynę najbardziej odpowiednią dla jego gospodarstwa” – mówi S. Kalinauskaitė. Jej zdaniem, nasi rolnicy idą noga w nogę z postępem, gdyż na rynku prezentowana technika nowej generacji zawsze znajduje nabywcę.
8
RYNEK NAWOZóW Na światowym rynku nawozów azotowych ceny na razie nie rosną W drugiej połowie stycznia 2011 r. na światowym rynku handlu mocznikiem odczuwało się lekkie poruszenie, i ceny zaczęły spadać oraz zakupy znacząco spadły. Ostatnie ładunki przygotowane na sprzedaż w lutym zostały sprzedane po cenie niższej o 25,25 Lt/ t. Ceny mocznika w USA również pozostają nieco niższe - w portach Zatoki Meksykańskiej około 1 010 Lt/t (na warunkach CFR). Wskutek obniżonego popytu, część ładunków przeznaczonych dla tego regionu, zostaje skierowana na inne rynki, co z kolei może na ostatnie oddziałać negatywnie. Mimo to w Azji mocznik chińskiej produkcji zostaje dość szybko rozchwytany mimo stosunkowo wysokiej ceny - powyżej 1 010 Lt/t (na warunkach CFR). Jednak popyt na mocznik w Tajlandii wskutek starań rządu w zakresie kontroli cen, pozostaje na stosunkowo niskim poziomie, nie zważając na to, że zapasy nie są duże. W Indiach popyt na mocznik również się zmniejszył. W regionie Morza Czarnego ostatnie transakcje handlowe w końcu stycznia zawarto po cenie 909 Lt/t (na warunkach CFR). Z tego powodu przeważająca część mocznika przeznaczonego na sprzedaż w lutym jeszcze nie została nabyta. Nieco większe ożywienie na rynku jest spodziewane w okresie luty-marzec. EUROCHIM planuje w marcu sprzedać Bułgarii 10 000 t mocznika, przeznaczonego do produkcji azotanu amonowego i mocznika. Również 6 000 t planuje się sprzedać Włochom. W Rumunii w końcu stycznia nie zawarto transakcji handlowych, gdyż nabyw-
ców interesowały wyłącznie ceny mocznika znacznie niższe niż 1 010 Lt/ t. W regionie Bałtyckim, małymi partiami mocznika, przeznaczonymi dla Europy, handlowano po cenie FOB 934 Lt/t . Tymczasem nabywcy z Ameryki Łacińskiej życzyli sobie większych ładunków, ale po jeszcze niższej cenie. Jednak, jak i w regionie Morza Czarnego, nie zawarto długoterminowych transakcji handlowych. W lutym wskutek przestojów ładunków, powstałych w porcie w Rydze, Rosja planuje zmniejszyć sprzedaż swoich ładunków mocznika w regionie Bałtyckim i przeważającą ich część skierować na południe (do portu Jużnyj). W regionie Morza Śródziemnego (port w Egipcie) w końcu stycznia mocznik na sprzedaż w lutym był sprzedawany po 1 040 – 1 048 Lt/t (na warunkach FOB). Nigeria na okolicznych rynkach mocznik sprzedawała po cenie FOB 1 048 Lt/t. Na Bliskim Wschodzie transakcje handlowe w pierwszym miesiącu roku realizowano po cenie FOB 997 Lt/t. Mocznik był przeznaczony dla Afryki Wschodniej i takie ceny zdeterminowały dotacje państwowe. Tymczasem w regionie Zatoki Perskiej USA mocznik sprzedawano po cenie zaledwie 909 Lt/t. Na światowych rynkach mocznika obecnie przeważają nastroje pewnego niżu. Mimo to, również w najbliższym czasie nie przewiduje się istotnej aktywizacji handlu. Taka stosunkowa stabilna sytuacja warunkuje wahania cen tylko w bardzo niewielkiej rozpiętości.
Cena mocznika i azotanu amonu (UAN-32) w drugiej połowie stycznia ustabilizowała się we Francji i regionie Morza Czarnego. Cena UAN stanowiła około 732-745 Lt/t (na warunkach FOB). Mimo, że nabywcom z USA UAN oferowano po 795 Lt/t (na warunkach CFR), jednak nie zawarto transakcji po cenie CFR wyższej niż 783 Lt/t. Średnia cena USA UAN pozostaje 720-732 Lt/t (na warunkach FOB). Mimo, że zdarzają się oferty również po cenie 803 Lt/t, jednak tak drogo płacić nabywcy się nie zgadzają. Ceny siarczanu amonowego w styczniu również spadły o około 25,25 Lt/t i wyniosły 606 Lt/t (na warunkach FOB). Dostawcy z krajów WNP siarczan amonowy na rynkach wewnętrznych starali się sprzedać po cenie FOB 543 Lt/t, jednak nabywców taka cena nie zainteresowała. W Brazylii cena siarczanu amonowego również znacząco spadła i w lutym była jeszcze niższa i wynosiła zaledwie 467 Lt/t (na warunkach FOB). Jednak ceny azotanu amonowego w Europie pozostały stosunkowo wysokie, natomiast kurs euro i dolara był wyjątkowo korzystny dla handlu produkcją wyprodukowaną w Egipcie. W regionie Bałtyckim w lutym na eksport azotan amonowy sprzedano po cenie FOB 758 Lt/t.
9
RYNEK ZIEMSKI O PRZEZNACZENIU ROLNICZYM Ogłoszono wstępne podstawowe wyniki powszechnego spisu rolnego RL 2010 Departament Statystyki w okresie 3 maja - 30 września 2010 r. przeprowadził powszechny spis rolny. W ramach spisu zankietowano wszystkie gospodarstwo rolne i gospodarstwa rodzinne oraz wszystkie spółki rolnicze i przedsiębiorstwa, zajmujące się uprawą roślin lub chowające zwierzęta gospodarskie. Gospodarstwa przedstawiły dane statystyczne na temat wykorzystywanych obszarów gruntów, chowanych zwierząt gospodarskich, wykorzystywanej techniki rolniczej i budynków gospodarczych, pracujących w gospodarstwach członków rodziny i pracowników najemnych, metod produkcyjnych w rolnictwie, innej, pozarolniczej działalności. W oparciu o wstępne dane spisu, 200 tys. gospodarstw, dysponujących wykorzystywanymi użytkami rolnymi o powierzchni jednego i więcej hektarów (w 2003 r. – odpowiednio 10,4 oraz 9,3 ha) zarządzało 2997,7 tys. hektarów gruntów, w tym 2757,8 tys. hektarów użytków rolnych. Średnio na jedno gospodarstwo przypadało 15 hektarów gruntów i 13,8 hektara użytków rolnych (w 2003 r. – odpowiednio 10,4 oraz 9,3 ha). W oparciu o te dane, można twierdzić, że gospodarstwa rozrastają się. Gospodarstwa należące do rolnika i gospodarstwa rodzinne zarządzały 86,6 proc. ogółu użytków rolnych, a
spółki rolne i przedsiębiorstwa – 13,4 proc. Przeważającą częścią użytków rolnych spółek rolnych i przedsiębiorstw zarządzały spółki rolne (65,2 proc.) oraz spółki akcyjne, zamknięte akcyjne, inwestycyjne (25,4 proc.) Jak wynika ze wstępnych danych spisu, w 2010 r. zasiewami zajmowało się 182 tys. gospodarstw, posiadających jeden i więcej hektarów użytków rolnych. Najbardziej, o 58 proc. zmniejszyła się liczba gospodarstw, których zasiewy zajmują 1-2 hektary. Zmniejszała się również liczba gospodarstw, których zasiewy zajmują obszar do 1 hektara (46 proc.) i obszar od 2 do 5 hektarów (17 proc.), Liczba gospodarstw, których zasiewy wynoszą powyżej 5 hektarów, w porównaniu z 2003 r. wzrosła o 34 proc. W 2010 r. zasiewy objęły 1990,7 tys. hektarów. W porównaniu z 2003 r., obszar zasiewów zwiększył się o blisko 50 procent. Wzrósł względny udział roślin strączkowych, rzepaku, traw wieloletnich, zmniejszył się względny udział zboża, warzyw gruntowych, ziemniaków. W 2010 r. zboże uprawiało 107 tys. gospodarstw, albo prawie 2-krotnie mniej niż w 2003 r., jednak obszar zboża w 2010 r. był o 20 proc. większy niż w 2003 r. Bardzo wzrosła liczba hodowców rzepaku i obszar zasiewów rzepaku.
Redakcja publikacji: AB “Agrowill Group”, Smolensko g. 10, Wilno Tel./faks: +370 5 2335340; +370 5 2335345; e-mail: info@agrowill.lt Zamów nieodpłatnie aktualności na stronie www.agrowill.lt
W ramach spisu gromadzono również dane na temat chowanych przez gospodarstwa zwierząt gospodarskich. W 2010 r., w porównaniu z 2003 r. w gospodarstwach, dysponujących jednym i więcej hektarów użytków rolnych, spisano o 17 proc. mniej sztuk bydła, o 21 proc. mniej świń, o 62 proc. mniej kóz, o 63 proc. mniej królików. Mimo to w 2010 r. odnotowano 2krotnie wyższą liczbę owiec, o 31 proc. wyższą liczbę ptactwa oraz o 9 proc. wyższą liczbę uli. Zwierzęta gospodarskie chowa mniej gospodarstw, jednak średnio liczba zwierząt chowanych przez jedno gospodarstwo jest wyższa. W 2003 r. średnio na jedno gospodarstwo przypadało 4,3 szt. bydła, a w 2010 r. - 8 szt. bydła. Analogiczną tendencję można zaobserwować dokonując analizy zwierząt gospodarskich wszystkich rodzajów i liczby chowających ich gospodarstw. Dokonując grupowania gospodarstw według liczby chowanego bydła zauważono, że spada liczba drobnych gospodarstw, chowających 1-19 sztuk bydła, natomiast wzrasta liczba gospodarstw chowających 20 i więcej sztuk bydła. Analogiczna tendencja ma miejsce w wypadku grupowania liczby hodowców owiec i kóz. Nieco inna tendencja występuje, gdy analizujemy zmiany w hodowli świń - zmniejsza się liczba hodowców świń oraz liczba świń we wszystkich grupach gospodarstw. Najwięcej świń, nawet 67 proc. całości odnotowanej w ramach przeprowadzanego spisu, skupia się w wielkich gospodarstwach hodowlanych trzody chlewnej, chowających 5000 i więcej świń. W 2010 r. takich gospodarstw było 24 (w 2003 r. - 25) i hodowano w nich 573 tys. świń (o 55 proc. więcej niż w 2003 r.). Najwięcej ptactwa również skupia się w wielkich farmach hodowli drobiu, mających powyżej 50 tys. ptaków. Takich farm w 2010 r. było 22, chowano w nich 9661,8 tys. sztuk ptactwa i to stanowiło 85 proc. ogółu chowanego na Litwie ptactwa. Źródła: Dairy Industry Newsletter 22 February , 2011, Vol 22, No. 21, Agro rinka, No 3 (153)/2011 m., vz.lt , fendt.com, .valstietis.lt; ukiozinios.lt; zum.lt, manoukis.lt, savasukis.lt, strony internetowe innych przedsiębiorstw oraz inne publiczne źródła informacji
10