Poitou Charentes - Wandelen en fietsen by Frans Bureau voor Toerisme

CHARENTE - CHARENTE-MARITIME - DEUX-SĂ&#x2C6;VRES - VIENNE

Poitou-Charentes

Wandelen en fietsen

Wandelen blz. 3 tot 23

www.poitou-charentes-vakantie.com

Fietsen blz. 24 tot 48

Be rei d u vo o r op e e n v e r r a ssing

Welkom

« Kalme horizons, rijkgeschakeerde landschappen van een discrete, genuanceerde schoonheid, zonder enige schreeuwerigheid of disharmonie… Het westelijke land inspireert geen verliefdheid op het eerste gezicht, maar eerder een langzaam groeiende, duurzame vriendschap… » zo schreef Ernest Pérochon over zijn geboortegrond Poitou-Charentes.

in de dalen

HET DAL VAN DE THOUET Dit dal met zijn aangenaam zachte klimaat is omzoomd met hellingen die overdekt zijn met fruitbomen, graangewassen en wijngaarden. Kleine stadjes die gevat als edelstenen in de bocht van een rivier liggen, zoals Thouars en Parthenay, kastelen uit de Renaissance, zoals het prestigieuze kasteel van Oiron, of daterend uit de middeleeuwen, zoals het kasteel van Saint-Loup, romaanse kerkjes die fungeren als gastvrije halteplaatsen op de pelgrimsweg naar Santiago de Compostela, bijvoorbeeld in Saint-Jouin-deMarnes, Saint-Généroux en Airvault, en bruggen die met hun stevige bogen de diverse waterstromen overspannen : dat alles maakt dit dal met zijn talloze, uiterst leerzame bezienswaardigheden zo schilderachtig mooi. DE MARAIS POITEVIN Het hele jaar door ademt de Marais Poitevin op het ritme van zijn kilometerslange netwerk van waterwegen. Hier fungeert het water op sommige plaatsen als enige verbindingsweg tussen mensen en dorpen, via een doolhof van geheimzinnige sloten en kanalen. In het westen van het gebied, in de omgeving van Niort, liggen de zogenaamde « marais mouillés » (de natte moerassen), een complexe doolhof van kroosrijke kanalen met een weelderige plantengroei die het omliggende platteland in een sfeerrijk zachtgroen licht zetten… Dichter bij zee liggen de zogenaamde « marais désséchés » (droge moerassen), een open, weinig bebost landschap met sloten, die hier en daar even onderbroken worden door bruggetjes of sluizen, en waarlangs wilgen, sleedoornen, gele irissen, steekbrem en riet groeien. Langs sloten en greppels, kanalen en sluizen zijn talloze wandelpaden en fietsroutes uitgezet in harmonie met dit groene, verstilde landschap. De smalle wegen lopen al snel over in onverharde paden die zich tussen boomsingels door slingeren. De wandelaar betreedt een groen gewelf en ontdekt de ware intimiteit van de Marais met zijn kleine dorpjes die allemaal hun eigen aanlegsteiger hebben van waaruit u een boottochtje kunt maken : Arçais, Coulon, La Garette-Sansais, Magné, Saint-Hilaire-la-Palud, La Grèvesur-Mignon, La Ronde… HET DAL VAN DE BOUTONNE Molens, wasplaatsen en fonteinen omzomen de meanders van de Boutonne, vanaf Chef-Boutonne waar het riviertje ontspringt, tot stroomopwaarts van Tonnay-Boutonne waar het zich in de Charente stort. Deze streek met veel traditionele veeteelt ten zuiden van Melle is lang beroemd geweest om zijn ezelmarkten waar het onlangs voor uitsterven behoede ezelras « baudet du Poitou » werd verhandeld. Brioux-sur-Boutonne en zijn kenmerkende stenen scheidingsmuurtjes, Nouaillé-surBoutonne en zijn kerk, Dampierre-sur-Boutonne en zijn schitterende kasteel omgeven door verrassende tuinen, TonnayBoutonne en de mooie Saint-Pierre poort, en Saint-Jean-d'Angély met de torens van de koninklijke abdij, een belangrijke pleisterplaats op de pilgrimsweg naar Santiago de Compostela, mogen beslist niet overgeslagen worden.

van Poitou-Charentes. HET DAL VAN DE VIENNE

HET DAL VAN DE CHARENTE

Het dal van de Vienne is een echt waterland, een weelderig groen landschap dat het typische plattelandskarakter van deze streek nog extra benadrukt. Na een onstuimig traject door de Limousin, komt de rivier bij Chassenon de regio Poitou-Charentes binnen, en stroomt dan verder tussen spaarzame bebouwing, kastanjebossen, uitgestrekte akkers en immense weilanden met grazende kudden. Door de aanleg van drie stuwdammen stroomopwaarts van Confolens, tussen AvaillesLimouzine en l'Isle-Jourdain, zijn kleine meertjes ontstaan die geliefd zijn bij vissers en watersporters. Verder naar het noorden wordt de rivier breder en kronkelt de rivierbedding als een lang lint tussen vruchtbare terrassen en enkele mooie kalkkliffen door. Dichter bij het Loiredal zijn de meanders van de rivier ingesloten door abrupte hellingen, afgezet met dorpen en gehuchten, kerken en kastelen.

Tussen Angoulême en de Oceaan vervolgt de Charente zijn trage, nonchalante weg door de vroegere provincies Angoumois en Saintonge. Het landschap bekoort door de rust en het prachtige licht: dalen met molens, sluimerende dorpjes onder het wakend oog van een Romaanse kerk temidden van wijngaarden, boogbruggetjes die de vele eilandjes met graasland onderling verbinden, amberkleurige hellingen waar de uit de oudheid stammende cognacdruiven groeien. De rivier was lange tijd een belangrijke verbindingsroute waarop de „gabares” (platboomde vaartuigen) af en aan voeren, beladen met cognac, papier uit Angoulême, natuursteen uit SaintSavinien, kanonnen uit Ruelle, en zout en specerijen afkomstig uit de zeehavens aan de Atlantische kust. Tegenwoordig vormen de smalle wegen langs de oevers ideale wandelroutes langs kastelen die zich in het water spiegelen,kleine kerkjes,hier en daar verscholen aan het eind van een platanenlaantje, en oude huizen waar privéstokers de voorvaderlijke traditie van het distilleren voortzetten… Vanaf de eerste mooie voorjaarsdagen wemelt het op de voormalige jaagpaden van de wandelaars en fietsers en tijdens het toeristenseizoen is het een drukte van belang met plezierboten die de rivier op en afvaren.

DE DALEN VAN DE GARTEMPE EN DE ANGLIN Het stroomdal van deze rivieren doorsnijdt het wallen- en heidelandschap van zuid naar noord in de richting van de Loire. Hun heldere water is afwisselend kalm en onstuimig. Beide dalen zijn al bewoond sinds de prehistorie en men vindt er holen uit het Magdalénien langs de oevers van de Anglin, Gallo-Romeinse en Merovingische opgravingen in de omgeving van de Gartempe, voorbeelden van Romaanse kunst in de „Vallée des Fresques” tussen SaintSavin en Montmorillon. De streek is ook zeer geliefd bij kanosporters die van wildwater houden en natuurkenners die tijdens hun wandeltochten door een ongeschonden natuur graag op zoek gaan naar zeldzame planten- en diersoorten. HET DAL VAN DE SEUGNE Het is een frisse, ontspannende omgeving, met heuvels en wijnhellingen zover het oog reikt, afgewisseld met uitgestrekte akkers en dennenbossen, kleine dorpen verscholen achter hun Romaanse kerkje, kortom een vallei om in alle rust te verkennen.Watermolens, leerlooierijen, zeemleerfabricage, meelmaalderijen, koekjesbakkerijen, stokerijen, suiker- en pekelwaren…getuigen van de diversiteit van vroegere en huidige economische activiteiten in dit kleine dal. De twee grootste steden – Pons, een belangrijke pleisterplaats op de pelgrimsweg naar Santiago de Compostela, en Jonzac, een kuuroord dat beroemd is om de heilzame werking van zijn zwavelhoudende water, zijn prettige halteplaatsen vanwege hun vitaliteit, hun rustige leefklimaat en hun rijke historische verleden.

DE DALEN VAN DE BANDIAT EN DE TARDOIRE In het oosten van het departement Charente, aan de poorten van de Périgord, temidden van heuvels en bossen, wordt het landschap gekenmerkt door molens, fonteinen, stenen broodovens, hoepelmakerijen… De dalen van de Bandiat en de Tardoire zijn belangrijke prehistorische locaties, met name de grotten van Montgaudier, Fontéchevade, la Quina en de pas ontdekte grot van Vilhonneur herbergen vele overblijfselen van menselijk leven sinds het Paleolithicum. In de grotten van Quéroy, door ondergrondse waterstromen uitgeslepen in het kalkplateau, zijn prachtige formaties van stalagmieten en stalactieten te bezichtigen. Menet, la Forge, la Chaume, Trotte-Renard zijn de namen van beroemde molens in deze valleien die in de vorige eeuw op volle toeren draaiden en onlangs gerestaureerd zijn voor de productie van notenolie of speciale meelsoorten. In de schaduwrijke lanen in de bossen van Braconne, Bois-Blanc, Horte en MotheClédou, onder de fris geurende eiken, beuken en dennen, is het voor wandelaars aangenaam toeven. In dit dal worden ook de beroemde „charentaises” gemaakt, geruisloze opapantoffels die in de tijd van Lodewijk XIV bedacht zijn om de stoffen die door de Koninklijke Marine te min werden gevonden en de afgekeurde viltvoorraden van de papierfabrieken in de Angoumois streek toch te kunnen verwerken.

Voor een fijne wandelen fietsvakantie!

Inhoudsopgave Langeafstandspaden Pelgrimspaden naar Santiago de Compostela

blz. 4 t/m 7 blz. 8 t/m 11

WANDELINGEN EN UITSTAPJES – DOCUMENTATIE EN EXTRA AANBEVOLEN ROUTES In de Charente blz. 12 en 13 In de Charente-Maritime blz. 14 t/m 17 In de Deux-Sèvres blz. 18 en 19 In de Vienne blz. 20 en 21 Originele ontdekkingstochten en grote evenementen blz. 22 en 23 Brochures bestellen Nuttige adressen

achteromslag achteromslag

Wandelen in de natuur

NANTES

MARKERINGSCODE De paden zijn gemarkeerd met verfstrepen op bomen, rotsen, muren en palen.

PR®

GR®

GRP®

Wandelingen Langeafstands- Regionale Langeafstandsen uitstapjes paden paden

De belangrijkste langeafstandspaden (GR® en GRP®) in Poitou-Charentes

GOEDE RICHTING LINKSAFSLAAN

RECHTSAFSLAAN VERKEERDE RICHTING

LA ROCHELLE Ile de Ré Ile d’Aix

CHARENTE MARITIM

Rochefort ®

Ile d’Oléron PRAKTISCHE TIPS VOOR EEN FIJNE WANDELTOCHT Neem een rugzak mee met water (minimaal 1 liter per persoon), eten en energierepen voor als u honger krijgt. Kies een route die u aankunt en neem een goede kaart of topokaart mee.

Sainte GR ® 4

Royan GR

P ®

Ga nooit alleen op stap en vertel altijd aan iemand in uw omgeving dat u vertrekt en welke route u neemt. Wat de uitrusting betreft: zorg voor goede wandelschoenen, en denk in de zomer ook aan een zonnebril, zonnebrandcrème en vooral een hoed of pet. Neem een eerstehulptas mee voor eerstehulpverlening en persoonlijke bescherming.

BOR

® 48 GR

GR®655

PARIS

Thouet

Thouars Châtellerault

Bressuire

GR® 364

GR ® 3

Parthenay

POITIERS

364

5 R® 65 ®

GR ® 65 5

Montmorillon

VIENNE Garte

GR ® 36

Boutonn

mpe

Melle

Anglin

G R® 48

DEUXSEVRES

NIORT

Vienne

GR ® 364

St-Savinsur-Gartempe

GR ® 655

GR C

re ha

nte

es Charente

Cognac ons

Ta rd

ois

gne

Vi e n

LIMOGES

GR ® 4

ANGOULEME Seu

GR ®4

CHARENTE

Confolens

Aulnay St-Jeand'Angely

R 360 ®

® 0 GR 36

GR®4 nd

iat

GR ® 36

Jonzac Aubeterresur-Dronne Dronne

GR®655

DEAUX

„Grandes Randonnées” (langeafstandspaden) ®

GRP

„Grandes Randonnées de pays” (regional langeafstandspaden)

De pelgrimspaden naar Santiago de Compostela

Langeafstandspaden

GR®48

Dit langeafstandspad vormt de verbinding tussen de GR®3 en de GR®4, tussen Chinon en Rochechouart.Vanaf het beginpunt in Chinon volgt het traject het dal van de Vienne tot aan de grens met het departement Vienne, waar het verder de loop van de rivier de Creuse volgt naar La RochePosay. Nu voert het pad naar Saint-Savin-surGartempe (met zijn muurschilderingen in de kerk die op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO zijn geplaatst). en vervolgens wijzen de markeringsstrepen de weg langs de Gartempe naar Montmorillon, via Antigny, Jouhet en de abdij van Villesalem. Het pad buigt daarna naar het westen af tot aan Lussac-les-Châteaux, waar het weer de rivier de Vienne gaat volgen tot voorbij Confolens. De topokaart 408 getiteld „La Charente limousine, Pays de la Mandragore” („De Charente limousine, de streek van de Mandragoraplant”) vermeldt een gedeelte van deze GR® en van de lusroutes van een GRP®. Een beschrijving van 150 km paden door zachtglooiende landschappen met eiken en kastanjebomen tussen Availles-Limousine en Confolens. Na Confolens loopt het pad verder door de Limousin via Rochechouart.

GR®4 De GR®4 is het grote langeafstandspad dat van de Middellandse Zee naar de Atlantische Oceaan loopt. Het pad komt in het uiterste zuidoosten van de Charente de regio Poitou-Charentes binnen en loopt dan door de grote-meren-regio van de Haute-Charente richting Angoulême. Het volgt de loop van de rivier door de cognacwijngaarden en komt door de steden Jarnac, Cognac en Saintes. Bij Saintes sluit het pad aan op de GR®360, waarna het via het schiereiland Arvert ten noorden van Royan uitmondt bij de oceaan.

Wandelen in de natuur GR®36

GR®364

Dit pad loopt van het Kanaal naar de Pyreneeën. Het komt de regio Poitou-Charentes binnen via het dal van de Thouet in het noorden van het departement Deux-Sèvres en doorkruist dit departement via Thouars, Parthenay en Niort. Na een kort traject door het naastliggende departement Charente-Maritime bij Aulnay-de-Saintonge komt het pad in het noordwesten de Charente binnen, waar het verder doorloopt naar Angoulême en de Périgord.

Dit pad loopt van oost naar west tussen de GR®48 en de GR®36. Vanuit het vertrekpunt in La RochePosay, in het noordoosten van het departement Vienne vormt het de verbindingsweg tussen dit departement en het departement Vendée, via Poitiers, Vivonne, Ménigoute, Secondigny en L’Absie.

Het gedeelte van het pad ten zuidoosten van onze regio staat beschreven in de topokaart getiteld „Traversée du Périgord” („Trektocht door de Périgord”). De tocht begint in Puymoyen, ten zuidoosten van Angoulême, komt na enkele tientallen kilometers het departement Dordogne binnen en eindigt bij Cahors, in de Lot.

GR 360 Dit pad is bestemd voor liefhebbers van geschiedenis en overblijfselen uit vroeger tijden. Vanuit Saintes, Pons, Jonzac en Montguyon vertrekken lusroutes langs de prachtige Romaanse bouwwerken in de Saintonge, de Haute-Saintonge, de streek rond Royan en de omgeving van Rochefort. Jonzac, Pons, Echebrune, Pérignac, Saint-Césaire, Le Douhet, Saint-Savinien, Pont-l’Abbé d’Arnoult, Saintes… de lijst van stadjes en dorpen met schitterende Romaanse kerkjes, historische overblijfselen, prachtige herenhuizen… is schier oneindig. En onderweg raakt u beslist gecharmeerd van het lichtglooiende landschap met zijn heuvels en wijnhellingen, Romaanse kerkjes die over hun dorpen waken, elegante witstenen herenhuizen, diep in de dalen verscholen liggende molens, uitgestrekte schorren en zoutpannen.

GR®655 Pelgrimspad naar Santiago de Compostela van Tours naar Mirambeau. Vlak na het jaar duizend wordt het graf van de apostel Jacobus de Meerdere ontdekt en wordt Santiago de Compostela één van de belangrijkste pelgrimsoorden van de christelijke wereld. Duizenden pelgrims vertrekken naar Compostela en overal in Europa verrijzen heilige plaatsen langs de wegen die naar het bedevaartsoord leiden. In Poitou-Charentes lopen drie pelgrimsroutes: de hoofdroute vanuit het noorden „Van Tours naar Mirambeau” en de secundaire routes vanuit het westen „Van Thouars naar La Villedieu” en oosten „Van Angles-sur-l’Anglin naar Aubeterre-sur-Dronne". Hiervan is een topokaart uitgegeven: zie de dubbele pagina over de Pelgrimspaden naar Santiago de Compostela pagina 8 t/m 11. Veel GRP® paden („grande randonnée de pays", regionale langeafstandspaden) sluiten aan op deze GR® routes en bieden extra lussen en interessante varianten die in één of meerdere dagen te belopen zijn.

De pelgrimspaden naar Santiago de

Compostela in Poitou-Charentes

e drie routes vanuit Noord-Europa waarover de pelgrims naar het graf van de Heilige Jacobus de Meerdere trokken liepen allemaal door Midden en West Frankrijk. Tegenwoordig zijn deze routes vervat in de nieuwe met wit/rode strepen gemarkeerde GRÂŽ655 en hebt u een topokaart en een kaart op schaal 1:50.000 nodig om de route optimaal te volgen, met dagelijkse etappes van 3.30 Ă 8.30 uur lopen.

3 routes lopen door

Poitou-Charentes

Hoofdroute

VAN TOURS NAAR MIRAMBEAU Vanuit Tours, Montbazon en Sainte-Maure-deTouraine komt deze route net na de brug over de Creuse bij Port-de-Piles de regio Poitou-Charentes binnen. Naar het zuiden afzakkend richting Châtellerault loopt het pad langs de oevers van de Vienne. Dit was de route die de meeste Jacobsgangers uit Noord-Europa liepen en langs de weg zijn vele heiligdommen bewaard gebleven, met name het beroemde standbeeld van de Heilige Jacob in de St.-Jacobskerk in Châtellerault. Na deze voor de pelgrimage essentiële etappe loopt het pad door het dal van de Clain en komt het in de buurt van een voormalige Gallo-Romeinse stad: Vieux-Poitiers en de locatie Moussais-la-Bataille (de vermoedelijke plaats waar Karel Martel de opmars van de Saracenen tot staan brengt tijdens de slag bij Poitiers in 732). Vervolgens gaat het over een mooie lange Romeinse weg naar Poitiers. „De stad van de honderd klokkentorens” is één van de welvarendste steden op de pelgrimsroute en vele prachtige voorbeelden van Romaanse bouwkunst wachten er de pelgrims: de volledig gerestaureerde Notre-Dame-la-Grande kerk, de Saint-Hilaire-le-Grand kerk die vooral 's avonds heel mooi tot zijn recht komt, de kerken van Saint-Jean-deMontierneuf en SaintPorchaire, en de SaintPierre kathedraal. Ten zuidwesten van de grote stad leiden verlaten weggetjes naar de Cisterciënzer abdij van Fo n t a i n e - l e - C o m t e. Daarna loopt de route verder over veldweggetjes via Saint-Benoît en Ligugé naar de voormalige halteplaats voor Jacobsgangers Lusignan, een stadje dat doordrenkt is van de legende van de fee Mélusine, met in het hooggelegen stadsgedeelte een Notre-Dame kerk waarvan het Romaanse portaal rijkelijk versierd is met dierfiguren. Na Lusignan loopt de route in een rechte lijn door uitgestrekte akkerlanden naar Chenay. Tussen Chenay en Melle bestaat het pad uit holle wegen omzoomd met hoge

hagen. Hier kan men gestut tegen een stenen muurtje, in de schaduw van een boom of beschut achter een haag op een stuk braakliggend land nog enkele familiegraven aantreffen, die eraan herinneren dat men zich hier in protestants gebied bevindt. In Melle moet u absoluut de drie Romaanse kerken bezichtigen, omdat ze elk een andere fase in de Romaanse bouwkunst illustreren. Bij binnenkomst in het departement Charente-Maritime, ten noorden van Aulnay, staan er langs de weg witte stenen paaltjes met de bekende Jakobsschelp erop, die de route aanduiden. Langs de hoofdroute staat de uitzonderlijk mooie kerk van Aulnay, die sinds de 12e eeuw een belangrijke halteplaats is voor de pelgrims en waarvan alle gevels het bekijken waard zijn. Via met hagen omzoomde veldweggetjes loopt de route verder door uitgestrekte akkerlanden naar Saint-Jean d’Angély, waar de twee hoge abdijtorens de naderende etappe aankondigen. De weg vervolgend in zuidwestelijke richting komt u langs de dodenlantaarn van Fenioux, die fungeert als een baken voor de pelgrims. Na een afwisseling van paden en veldwegen verrijst dan de indrukwekkende voorgevel van het kasteel van Le Douhet. De route loopt verder naar Saintes en maakt enkele omweggetjes door een rustige plattelandsomgeving om de stad te naderen via de golfbaan, wat een verrassend mooi panorama oplevert. Hier moet u beslist stoppen om de Benedictijner priorij van Saint-Eutrope te bezichtigen, evenals de Abdij der Dames, een belangrijke pleisterplaats voor de pelgrims. Vanaf Saintes loopt het pad langs de Romeinse arena en de paaltjes langs de weg markeren een mooi wit pad dat langdurig door maïsvelden, zonnebloemen en heuvels met wijnhellingen kronkelt. Om het stadje Pons binnen te komen moet u onder het booggewelf van het voormalige pelgrimsziekenhuis doorlopen. Dit is een merkwaardige doorgang met stenen banken waarop de talloze pelgrims even konden (en kunnen) uitrusten. Daarna leidt de route via de akkergronden, dorpen en Romaanse kerkjes van de Haute-Saintonge naar Mirambeau, waarna hij door de wijngaarden van de Bordeauxstreek doorloopt naar Blaye, waar men de bootneemt.

secundaire routes

De secundaire routes zijn aangeduid met wit/rode strepen als ze samenvallen met de GR® paden en met blauw/gele strepen op de andere routegedeelten.

DE ROUTE VANUIT HET OOSTEN: van Angles-sur-l’Anglin naar Aubeterre-sur-Dronne

Het noordelijke gedeelte van deze route volgt het traject van de GR®48. De route vanuit het oosten, die parallel loopt met de weg van Poitiers naar Bordeaux door de Angoumois streek, was al net zo druk als de hoofdroute, en is eveneens bezaaid met talloze Romaanse kerkjes en abdijen. Angles-sur-l’Anglin, Saint-Savin-sur-Gartempe, Antigny, Montmorillon, Charroux, Civray, Ruffec, Nanteuil-en-Vallée, Verteuil,Tusson, Lichères, Marcillac-Lanville, SaintAmant-de-Boixe, Angoulême, Saint-Michel d’Entraygues, La Couronne, Mouthiers, Plassac, Puypéroux, Montmoreau en Chalais waren allemaal welkome halteplaatsen voor de Jacobsgangers in vroeger tijden en bieden tegenwoordig nog steeds onderdak aan de wandelaars tijdens hun voettocht naar Santiago de Compostela.

DE ROUTE VANUIT HET WESTEN: van Thouars naar La Villedieu Deze route valt samen met de GR®36. Pelgrims uit Groot-Brittannië gingen scheep in Plymouth en hielden halt op de Mont-SaintMichel. Daarna begaven ze zich naar de Via Turonensis tussen Tours en Poitiers of naar het noordoosten en kwamen ze PoitouCharentes binnen via Thouars en het dal van de Thouet. Ze passeerden Airvault, Saint-Généroux, Saint-Jouin-de-Marnes, Gourgé, Parthenay (de geboortestad van Aimery Picaud, de auteur van de bedevaartgids „Codex Calixtinus” (12e eeuw) en Niort. Na het bos van Chizé kwamen ze via La Villedieu bij één van de belangrijkste halteplaatsen op de tocht naar Santiago de Compostela: Aulnay-de-Saintonge.

SINT-JACOB GENOOTSCHAPPEN IN POITOU-CHARENTES Deze verenigingen helpen bij een goede voorbereiding van deze eeuwenoude pelgrimstocht, verstrekken nuttige adviezen en informatie over pleisterplaatsen onderweg, geven pelgrimspassen af (internationaal erkend reisdocument voor de tocht naar Santiago de Compostela) en vertellen over ervaringen van mensen die de weg al gelopen hebben.

MELLE

In de Charente „Association des Amis des Chemins de Saint-Jacques” La Combe Robinet, 16120 Eraville Tel. +33 (0)5 45 68 39 71

In de Charente-Maritime Association Saintaise „Les Chemins de Saint-Jacques” 31, rue du Cormier, 17100 Saintes Tel. +33 (0)6 73 56 94 04

Plymouth

Legenda Hoofdwegen 0

200

Le MontSaint-Michel

400 km

Paris

Tours

Poitiers Melle Aulnay

Vézelay

Saint-Savinsur-Gartempe

Saintes Pons

Saint-Jacquesde-Compostelle

Bordeaux Oviedo Bayonne Burgos

In de Deux-Sèvres „Association des Amis des Chemins de Saint-Jacques” Mairie, 79800 Exoudun Tel. +33 (0)5 49 05 18 33

In de Vienne „Association Les Amis des Chemins de Saint-Jacques en Vienne” 17, rue Olympe de Gouges, 86180 Buxerolles Tel. +33 (0)5 49 42 79 81

Saint-JeanPied-de-Port

Le Puyen-Velay

Arles

Nuttige of noodzakelijke documentatie Topokaart van de GR®655, référence 6552 Fédération Française de Randonnée pédestre ISBN 2-7514-0019-1 „Chemins de Saint Jacques” Guides Gallimard, ISBN 2-74-240562-3 „Le Chemin de Paris et de Tours vers St-Jacques de Compostelle”, Jacqueline Véron et Jean-Yves Grégoire, Rando Éditions ISBN 2-84182-310-5

De wandelingen en uitstapjes

en de verkrijgbare topokaarten® en routeboekjes De wandelingen en uitstapjes zijn ideaal om met het hele gezin op ontdekkingstocht te gaan op het platteland… en in sommige steden. Gemarkeerd en onderhouden door vrijwilligers van plaatselijke verenigingen, het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme en de gemeenten, bestaan deze paden meestal uit een lusvormige wandelroute - d.w.z. dat vertrek- en eindpunt samenvallen - van één tot enkele uren in de buurt van een vakantieplaats of toeristische verblijfplaats. Het routeboekje en de topokaart zorgen er samen met de markering langs de weg voor dat het parcours zonder problemen kan worden afgelegd. Ze bevatten informatie over het landschap en de natuurlijke en cultuurhistorische bezienswaardigheden die u tijdens de wandeling kunt bewonderen. Deze routeboekjes en topokaarten zijn verkrijgbaar bij het Office de Tourisme in uw vakantieplaats, bij de plaatselijke boekhandels, bij de Departementale Comité's voor Wandeltoerisme en Toerisme, en kunnen soms ook van Internet gedownload worden.

Wandelingen en uitstapjes in de

Charente Veldweggetjes met suggestieve namen als „het jonge meisjes pad”, „het Smederijpad” of „het pad van het Herdenkingsmonument”, Romeinse oversteekplaatsen in riviertjes, paden voor natuurkenners waarlangs meer dan zestien verschillende orchideesoorten groeien: het zijn slechts enkele voorbeelden van de vele verborgen rijkdommen die de Charente in zich bergt. Wandelingen van één tot zes uur die goed te behappen zijn voor gezinnen en wandelaars van alle leeftijden, omdat het landschap weinig reliëf heeft en zich uitstekend leent voor wandeltoerisme. De horizon wisselt voortdurend: wijnhellingen, immense graanvelden, lange rijen goudgele zonnebloemen, uitgestrekte eiken- of kastanjebossen, een groen tapijt van weilanden, de oevers van de Charente waarlangs wandelen fietspaden zijn aangelegd. Onderweg is er een rijk cultuurhistorisch erfgoed te bewonderen, met honderden Romaanse kerkjes, statige herenhuizen, pittoreske bruggetjes, kastelen, oude molens, gehuchten en wasplaatsen. Van oost naar west en van noord naar zuid zult u bekoord raken door de vele geheimen die dit departement in zich bergt, ver van de drukke doorgangswegen.

Het hele jaar door worden er door de wandelverenigingen wandeltochten georganiseerd. De programma’s zijn verkrijgbaar bij: het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme 22, boulevard de Bury F-16000 ANGOULÊME Tel. en fax +33 (0)5 45 68 15 48 en 05 45 38 94 48 E-mail: rando16@wanadoo.fr Voor de pelgrimspaden naar Santiago de Compostela, zie blz. 8 t/m 11

Extra

aanbevolen routes

Wandelen in de natuur

DE VALLÉE DES EAUX-CLAIRES

DE WIJNGAARDEN VAN DE COGNAC

8,5 km, 2.50 uur, vertrek vanuit Puymoyen, 6 km ten zuidwesten van Angoulême, blauwe markering bij vertrek en vervolgens afwisselend wit/rode en blauwe strepen. Code: topokaart „La Charente à pied” („Wandelen in de Charente”), ref. D016, uitgegeven door de FFRP. Vertrek vanaf de parkeerplaats voor het postkantoor.

13 km, 3.15 uur, vertrek vanuit Jarnac, wit/rode markering bij vertrek en vervolgens eerst de gele en dan weer de wit/rode strepen. Code: topokaart „La Charente à pied” („Wandelen in de Charente”), ref. D016, uitgegeven door de FFRP. Vertrek vanaf de parkeerplaats voor het kasteel.

Dit circuit, dat ook wel het „jonge meisjes pad” wordt genoemd, loopt door de Vallée des Eaux-Claires, een prachtig dal met kalkkliffen, grotten en holen in de rotsen. Vanaf de parkeerplaats neemt u de rue d’Angoulême, slaat u linksaf de rue du Verger in en vervolgt u via het chemin des Prauds. Na het laatste huis aan de rechterkant slaat u linksaf een met gras begroeid pad in en loopt u door tot u bij een kruising komt. Na 50 meter gaat u weer links en komt u bij de Moulin du Verger (een oude papiermolen waar u kunt ontdekken hoe handgeschept papier gemaakt werd). Na enkele bochten leidt het pad naar de ingang van een bos en verder in de richting van het Château du Diable (let op het hek dat omlijst is met sculpturen die de duivel voorstellen), en een voormalige steengroeve. Nadat u de twee rivierarmen bent overgestoken volgt u het pad rechts over 1,2 km. Tegenover de voormalige steengroeven neemt u links een met gras begroeid pad dat tussen de weilanden door omhoog loopt een bos in.

Deze route biedt afwisselend uitzicht over de wijngaarden van de cognac en het jaagpad langs de Charente. Op de quai François-Mitterand aan de rechteroever van de Charente slaat u het jaagpad in, dat u uitloopt tot aan de houten slagboom. Ga verder langs het waterzuiveringsstation en richting het Domaine de la Gibauderie. Vandaaruit neemt u het pad door de wijngaard dat u over 1,4 km blijft volgen. Bij de kruising in het bosje slaat u rechtsaf, en volgt u de geel/rode markering. Neem het brede witte pad naar rechts en loop door naar Chassors via de rue du Coteau. Sla twee keer linksaf. U komt nu weer op het pad tussen de wijngaarden. Na 300 meter gaat u rechtsaf, waarna u doorloopt tot het gehucht Bellejoie. Volg de gele markering tot aan het gehucht La Barde en loop vervolgens door tot aan Lansement, na de kruising van het Croix-Bernard. Vandaaruit gaat u verder tot aan de Charente, waar u niet de brug oversteekt maar de linkeroever volgt in de richting van de sluis van Bourg-Charente. Neem nu weer het jaagpad terug naar de parkeerplaats.

Als u het bos uitkomt loopt u verder langs de omheining van een hertenfokkerij. Tegenover de ingang van de boerderij van Mont-Riant slaat u twee keer rechtsaf, daarna loopt u Pierre-Dure door en daalt u af in de richting van de rivier. Steek de rivier over en volg de weg over 250 meter. Neem linksaf een pad omhoog het bos in en ga bij de weg aangekomen tegenover de kerk linksaf om weer bij de parkeerplaats uit te komen.

Wandelingen en uitstapjes in de

CharenteMaritime ARS-EN-RÉ

Een ontdekkingstocht langs de kust of over voormalige douanepaden, naar de oesterbekkens of zoutpannen, door het land van de cognac en de pineau, langs prachtige voorbeelden van Romaanse bouwkunst en de wijnhellingen bij de monding van de Gironde, is wat de Charente-Maritime aan liefhebbers van wandeltochten te bieden heeft. Het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme heeft verspreid over het hele departement meer dan 2500 km GR® en PR® paden aangelegd en onderhoudt die ook regelmatig. Het Comité heeft twaalf onmisbare topokaarten® uitgegeven waarmee u de routes zonder zorgen kunt bewandelen, zonder ook maar iets te missen van alles wat er in dit departement aan de kust en in het binnenland te zien en te beleven valt: „Promenades et Randonnées” („wandelingen en uitstapjes”) op lle de Ré, in de streek rond La Rochelle, in de Aunis streek, in de streek rond Rochefort, in het Marennes-Oléron gebied, in de dalen van de Saintonge, in de Saintonge Romane, in de streek rond Royan, in de Haute-Saintonge (3 kaarten). De nationale topokaart® „La Charente-Maritime et ses îles” („De Charente-Maritime en de eilanden”) (uitgegeven door de FFRandonnée, code 171), beschrijft meer dan 700 km routes over de GR®360 en de GR®4. Verder staan in de topokaart® „La Charente-Maritime, de la mer à la vigne” („De Charente-Maritime, van de zee naar de wijngaarden”) van Yves Paccalet (FFRandonnée, code NA01, heruitgave in 2008) een groot aantal wandelroutes beschreven die binnen het departement vallen. Al deze topokaarten® zijn verkrijgbaar in de boekhandel en bij de Offices de Tourisme. Het hele jaar door worden er door de wandelverenigingen wandeltochten georganiseerd. De programma’s zijn verkrijgbaar bij: het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme L’Aubrée F-17350 TAILLANT Tel. en fax +33 (0)5 46 90 16 45 E-mail: rando.17@laposte.net - www.rando17.com

Voor de pelgrimspaden naar Santiago de Compostela, zie blz. 8 t/m 11.

Extra

aanbevolen routes

Wandelen in de natuur

DE KUSTPADEN OP ILE DE RÉ

IN HET LAND VAN MOERASSEN EN VOGELS: DE OMGEVING VAN ROCHEFORT

PR 2, 10 km, 2.30 uur, vertrek vanuit Rivedoux, gele markering, behalve langs de kust. Code: topokaart® „Promenades et randonnées dans l’île de Ré”, („Wandelingen en uitstapjes op Ile de Ré”), Departementaal Comité voor Wandeltoerisme van de Charente-Maritime. Vertrek bij het begin van het eiland, aan de rechterkant van de weg na de brug.

Het „Héronnière” pad, 15 km, 4 uur, vertrek vanuit Saint-Jean d’Angle, markering: wandelaar-pictogrammen. Code: topokaart® „Promenades et randonnées en Pays Rochefortais”, („Wandelingen en uitstapjes in de omgeving van Rochefort”), Departementaal Comité voor Wandeltoerisme van de Charente-Maritime. 15 kilometer ten zuiden van Rochefort via de RD 733.

De route loopt onder de brug door en volgt dan eerst het zuidstrand van Rivedoux en vervolgens het kustpad. Het pad komt dichtbij het Marais du Défend, een beschermd gebied onder toezicht van het „Conservatoire du Littoral”, waar talloze trekvogels neerstrijken. In de verte tekent zich de vuurtoren van Chauveau af, met zijn brede rotsplateau waar veel schelpdieren groeien. Daarna buigt het pad af naar het binnenland en komt het in de buurt van de voormalige distilleerderijen Taffetas en la Croix d’Yon. De wijngaarden en aspergekwekerijen van toen hebben begin 20e eeuw plaats gemaakt voor de braaklanden en bosschages van nu. Vervolgens betreden we het bos „Bois des Bragauds”.

Het pad gaat van start bij de Middeleeuwse markthallen in Saint-Jean-d'Angle, volgt een smalle straat langs de kerk en loopt daarna een klein stukje door het bos. Al snel daarna volgt het pad de GR®360 die in de buurt komt van de vroegere Golf van Saintonge. In het (net naast het pad gelegen) gehucht Les Fours wordt nog een vermaarde soort pottenbakkersklei gewonnen. Aan de overkant strekt zich een moerassig gebied uit dat is ontstaan door het langzaam dichtslibben van de Golf van Saintonge. Als enige baken in dit landschap herinnert de toren van Broue aan een kasteel en een haven met een eens bloeiende zouthandel. De haven lag diep in de golf, slibde te snel dicht en werd in 1555 vervangen door Brouage, dat is aangelegd op een opeenhoping van ballast aan de ingang van de golf. Bij het naderen van La GripperieSaint-Symphorien loopt het pad langs een indrukwekkende „héronnière” (reigerkolonie) waar blauwe reigers en kleine zilverreigers broeden.

In het voorjaar groeien er op de open plek talloze orchideeën tussen het tapijt van rolklaver. Het pad buigt nu twee keer naar rechts af, richting Rivedoux. Na de camping komt u langs een watertoren en krijgt u plots door een onverwacht steegje een prachtige doorkijk naar het haventje van Rivedoux. Bij eb worden de oesterparken zichtbaar met erachter, de gracieuze boog van de brug. U hoeft nu alleen nog maar langs het strand terug te lopen naar de parkeerplaats noord.

Aan de rand van het moeras staat de fontein van La Gripperie waarvan het water elk jaar op 22 augustus om middernacht opborrelde en naar verluidt verlamden kon genezen. Het pad volgt het weggetje, komt daarna langs de Romaanse kerk en klimt hoger de klif op. In het moeras waarover we nu een breder uitzicht hebben staat een paal met een ooievaarsnest. Het plaatsen van paalnesten in de zee- en riviermoerassen in de Charente-Maritime is een succes: bijna alle palen worden momenteel gebruikt door ooievaarpaartjes met hun kroost. Vervolgens loopt het pad verder richting de bossen. Op vele plekken volgt het de bosrand om weer in Saint-Jean-d’Angle te eindigen.

CIRCUIT IN DE HAUTE-SAINTONGE

CIRCUIT IN DE STREEK ROND ROYAN

Het pad van het estuarium, 10 km, 2.30 uur, vertrek vanuit Saint-Fort-sur-Gironde, markering: geel. Code: topokaart „Promenades et randonnées en Haute Saintonge, des coteaux de l’estuaire à la forêt de la Lande)” („Wandelingen en uitstapjes in Haute-Saintonge, van de wijnhellingen in het estuarium tot de bossen van la Lande”), Departementaal Comité voor Wandeltoerisme van de Charente-Maritime. 24 kilometer ten westen van Jonzac via de D2.

Het bospad, 12,5 km, 3.30 uur, vertrek vanuit La Grande Côte, (gemakkelijk te bereiken via de rondweg D25) markering: wit/rood GR®4 en daarna geel. Code: topokaart „Promenades et randonnées en Pays Royannais", („Wandelingen en uitstapjes in de streek rond Royan”), Departementaal Comité voor Wandeltoerisme van de Charente-Maritime. 8 kilometer ten noordwesten van Royan.

Vanaf de Place de la Mairie in Saint-Fort-surGironde volgt de route een weggetje dat omhoog klimt naar de beboste helling van La Faucharderie. Bovenop de helling heeft u een mooi uitzicht over het estuarium. Op de tegenoverliggende heuvel van Beaumont verheft zich een toren die als baken diende voor de schepen. Het pad loopt omlaag tot aan het moeras waar u een tijdje langs blijft lopen over een met hagen omzoomd weggetje, aan de voet van de heuvel van Beaumont. Dan komt u aan in Saint-Romainsur-Gironde, een pittoresk dorpje en z’n kerk, omgeven door de oude begraafplaats. Het pad klimt verder heuvelopwaarts langs Chez Péguin en Chez Dolet, en biedt een prachtig uitzicht over Saint-Fort-sur-Gironde. Eindig uw wandeling met een bezichtiging van de Romaanse kerk, waarvan de gevel mooi versierd is met blindboogjes en een merkwaardige voussure met paardenkoppen.

Vertrek vanaf de parkeerplaats van la Grande Côte en volg het strand tot aan de in het zand weggezakte bunkers. Ga het bos van les Combots in, dat eigendom is van het „Conservatoire du Littoral” dat de natuurgebieden langs de kust beschermt.Aan de noordrand van dit bos, dat in 1824 is aangeplant om de verzanding tegen te gaan bevindt zich de Zoo van La Palmyre (maar het pad komt daar niet langs). Via een ondergrondse passage loopt u onder het verkeer van de D25 door.Vervolgens laat u de GR®4 achter u (die het hele bos doorkruist tot aan Ronceles-Bains) en loopt u een tijdje over bospaden (gele markering). Vanaf dat moment voert het pad 3 km lang dwars door de bossen die aangekocht zijn door het „Conservatoire du Littoral”, ver van alle wegen en verkeer. Houd hier rekening mee als u deze route in een hele droge zomer loopt (brandgevaar). Steek voorzichtig de D25 over en ga naar het meer van Saint-Palais-sur-Mer. De geschiedenis van dit stadje als badplaats neemt een aanvang aan het begin van de 20e eeuw.Toen heette het Bureau-lesBains, naar een douanekantoor dat hier in 1840 gevestigd werd. Het pad gaat verder langs de rotsachtige kust, en komt langs de Pont du Diable. Loop verder langs kreken en over richels. Na de „Puits de l’Auture” volgt u het voetgangerspad waarlangs enkele mooie villa's te zien zijn en komt u uit bij de Grande Côte.

Extra

aanbevolen routes

Wandelen in de natuur

CIRCUIT IN DE SAINTONGE ROMANE

CIRCUIT IN VAL DE SAINTONGE

Het dal van de Coran, 10 km, 2.40 uur, vertrek vanaf de Place du Champ de Foire (route de Chérac), markering: geel. Code: topokaart „Promenades et randonnées en Saintonge Romane”, („Wandelingen en uitstapjes in de Saintonge Romane”), Departementaal Comité voor Wandeltoerisme van de Charente-Maritime. 7 kilometer ten oosten van Saintes.

Bospad, 9 km, 2.30 uur, vertrek vanaf het kerkplein in Varaize, markering: geel. Code: topokaart „Promenades et randonnées en Vals de Saintonge”, („Wandelingen en uitstapjes in de dalen van de Saintonge”), Departementaal Comité voor Wandeltoerisme van de Charente-Maritime. 6 km ten oosten van Saint-Jean-d’Angély.

In Saint-Sauvant en omgeving zijn veel fonteinen en wasplaatsen te zien. Loop eerst naar beneden naar de onderaan de weg gelegen fontein Bigot en neem daarna het pad dat omhoog loopt naar het dorp. Via de rue du Paradis komt u bij de Romaanse kerk waarvan het portaal omlijst is met indrukwekkende steunberen. Bekijk bij de vele gootklossen onder andere de man met het vat. Loop naar beneden naar de Font Bénite en langs de vierkante toren, die als uitkijkpost diende voor het bewaken van mensen en goederen. Steek in het dorp de rivier de Coran over en loop na Treuil Pinaud omhoog het bos van de Terrières in. Na het gehucht Grelaud komt het pad langs een molen vanwaaruit u een mooi uitzicht hebt over SaintSauvant. Volg het steile pad en laat de vuursteentjes onder uw voeten wegrollen tot u bij een weg komt. Het pad gaat aan de overkant van de weg verder en komt langs een voormalige champignonkwekerij. U komt nu uit bij Saint-Césaire en de grot van „La Roche à Pierrot” (de rots van Pierrot), de plek waar een belangrijke ontdekking is gedaan over de prehistorie, namelijk dat de Neanderthaler en de Cro-Magnonmens gedurende vijfduizend jaar naast elkaar hebben geleefd. Steek de weg over die naar de parkeerplaats van het Paléosite leidt (Educatief Centrum over de Prehistorie). Loop de heuvel met wijngaarden op om uit te komen in de bosrijke dalen van Chez Chabot en Chez Marceau (fontein). De route voert vervolgens weer terug naar Saint-Sauvant en zijn klokkentoren, die in het verlengde van het pad opdoemt.

Het dorp Varaize ligt langs de vroegere Romeinse heerweg tussen Poitiers, Saintes en Bordeaux en wordt doorkruist door de beek de Nie. In het centrum van het dorp staat de Romaanse kerk, het vertrekpunt van deze wandeling. De gebeeldhouwde zuidpoort is zeer indrukwekkend door het grote aantal sierlijk uitgebeelde figuren en taferelen. Het pad loopt via een steegje richting de bossen. Aan de rand van het bos staat een grafsteen, de „tombe de Jonchères”, met het opschrift: „hier rust Jonchères, militair in ruste, atheïst, die wenst dat iedereen hetzelfde lot beschoren zal zijn”. Het pad loopt een flink stuk langs de bosrand, met een prachtig uitzicht over het platteland van de Saintonge. Vervolgens gaat het door het bos van Les Sablaux. Bij het verlaten van het bos ontvouwt zich een mooi panorama over het platteland, met aan de horizon de bossen van Aulnay. Volg het met steentjes bedekte pad langs de rand van het bos en ga het bos van Les Fossés in. Steek een weg over: dit is de voormalige Romeinse heerweg van Poitiers naar Bordeaux, via Saintes. Steek de D130 over en loop naar beneden naar Varaize. Wandel verder via de rue de la Groie (dorpsoven na 200 m links), de ruelle des Promeneurs, la rue Saint-Nicolas et la rue de la Place Saint-Germain. Aan de andere kant van dit groene plein staat het Romaanse kerkje.

Wandelingen en uitstapjes in de

Deux-Sèvres U hebt geen enkel excuus meer om de Deux-Sèvres niet grondig te leren kennen als u hier uw vakantie of een weekend doorbrengt. Want het Departementaal Comité voor Toerisme en het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme hebben samen een collectie van 120 routeboekjes samengesteld met een beschrijving van wandeltochten van 4,5 tot 16 km door het hele departement, en een schat aan informatie over het landschap en het cultuurhistorisch erfgoed. Wat kan een wandelaar zich nog meer wensen: elk boekje vermeldt het vertrekpunt, de afstand in kilometers, de geschatte duur van de wandeling, het type markering die u moet volgen, commentaar over het erfgoed en een gedetailleerd routekaartje. Het dal van de Thouet, de waterplas van Le Lambon, de Marais Poitevin: het platteland van de Deux-Sèvres is van noord naar zuid voor u in kaart gebracht en er zijn zelfs circuits door de steden uitgezet. Deze routeboekjes zijn te koop voor ongeveer 0,45 euro per stuk bij de Offices de Tourisme in het departement en online op Internet bij het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme en het Departementaal Comité voor Toerisme (zie adresgegevens op de achterkant van deze brochure). Verder is er ook een apart gidsje uitgegeven door het Interregionaal Park van de Marais Poitevin, waarin twintig wandelingen zijn beschreven door een natuurkenner die dit uitgestrekte gebied waar water en land elkaar afwisselen op zijn duimpje kent. Het hele jaar door worden er door de wandelverenigingen wandeltochten georganiseerd. De programma’s zijn verkrijgbaar bij: het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme 79, route de Parthenay - F-79100 ST-JEAN-DE-THOUARS Tel. +33 (0)5 49 96 11 75 E-mail: rando79@free.fr – www.rando79.free.fr

Voor de pelgrimspaden naar Santiago de Compostela, zie blz. 8 t/m 11.

Extra

aanbevolen routes

Wandelen in de natuur

HET DAL VAN DE THOUET De Romaanse brug van Gourgé, 9 km – 2.15 uur. Het vetrekpunt bevindt zich bij de Thouet, tegenover café du Pont; de markering is eerst geel/rood en daarna wit/rood.

OP ONTDEKKINGSTOCHT DOOR DE MARAIS POITEVIN Route van Saint-Georges-de-Rex naar Port Goron d’Amuré – 12 km – 3 uur. Vertrek vanaf de Place du Champ de Foire in SaintGeorges, volg de gele markering.

Dit pad leidt tot diep in de Marais, waar u haventjes en oude wasplaatsen ontdekt en een prachtige vegetatie kunt bewonderen, zoals de gele lis, standelkruid met hangende bloemen, valeriaan en engelwortel, evenals de karakteristieke indeling van het landschap met greppels, sloten en kanalen. Sla de richting van Niort in via de rue de la Croix Picot en neem de tweede weg links richting de Marais van Saint-Georges. Op een kronkelig wit pad krijgt u al een voorproefje van dit moerasgebied. Daarna loopt u een eindje over een smalle weg die al snel overgaat in een onverhard pad. Neem het met gras begroeide pad rechts richting de lusroute van Port Goron die weer bij ditzelfde punt uitkomt. Sla na de loopbrug rechtsaf en blijf langs de Grande Rigole lopen. Ga het Port Gorin voorbij en neem het eerste brede pad links. Loop de Marais du Rouchis in Brunet door, de lus is nu rond en het pad komt weer bij de loopbrug en het witte pad uit. Na het oversteken van de Rigole du Rimonb?uf loopt de route om het moeras heen, over een met populieren omzoomde weg. Steek de D180 over en loop iets omhoog via een onverhard pad. Sla twee keer linksaf, een klein weggetje in en een voormalige spoorlijn op. Nu komt u weer bij de Rigole du Rimonbœuf en slaat u rechtsaf richting de haven. In een wirwar van straatjes, steegjes en paden tussen de tuinen ontdekt u achtereenvolgens de overblijfselen van een feodaal kasteel (privéeigendom), de wasplaats van Le Richebert, een duiventil, de wasplaats van Le Révérend, de wasplaats van La Panification, een barok, polychroom beschilderd altaar in de kerk en de „Grande Fontaine”, waarna u weer bij het vertrekpunt uitkomt.

De route loopt langs beide oevers door het dal van de Thouet, met prachtige uitzichtpunten en veel cultuurhistorische bezienswaardigheden, zoals bruggen, molens, een kerk, een kasteel, een stenen dam (Romeinse oversteekplaats), een kruis… en ook het rondom de kerk geschaarde dorp is de moeite van het ontdekken waard. Neem vanaf café du Pont richting Houldizy en volg de geel/rode markering van de GR®36B. Sla linksaf en neem meteen daarna rechts een onverhard pad omhoog.Via mooie paden die langs La Gandonnière komen (in het dorp:prachtig restauratiewerk,een uitzichtpunt over Gourgé, een oude waterput) komt u bij het elegante kasteeltje van La Roche-aux-Enfants en het bijbehorende kapelletje, die zich in de ven van het kasteel spiegelen. Verlaat vlak daarna de variant van de GR® en volg de gele markering naar Auduzière en zijn fontein,en naar de kruising met de GR®36 zuidwaarts van Jaunay die met wit/rode strepen is aangegeven. Een fraai panorama ontvouwt zich nu voor het oog van de wandelaar. Loop omlaag naar de Thouet en steek het riviertje over via de stenen oversteekplaats bij de oude molen van Vernoux. Loop omhoog het dorp in en sla linksaf. De route loopt door het pittoreske dal van de beek Les Ecardes. Ter hoogte van de boerderij van Le Mélier worden de dorpen en kastelen aan de rechteroever van de Thouet zichtbaar. Sla linksaf bij La Pointe (kruis) en ga richting Moulin Neuf over de vroegere GalloRomeinse weg van Saint-Hilaire. Bij het kruispunt van de Croix Poirault neemt u rechtsaf de rue du Theil naar het centrum van Gourgé.Vanaf het plein voor het Romaanse kerkje loopt u omlaag over de route d'Assais en verlaat u de GR®36 om verder de „GR® de Pays” te volgen (geel/rode markering). Sla linksaf tegenover de Notre-Dame-de-Pitié kapel (1867). Op de nieuwe begraafplaats staat een Romaanse hosannacrucifix uit de 12e eeuw die gerestaureerd is aan het eind van de 19e eeuw. De route loopt weer terug naar het kruispunt van de Croix Poirault en vervolgens omlaag via de weg van Saint-Hilaire. Achtereenvolgens bent u drie bruggen over de Thouet tegengekomen: de Gallo-Romeinse brug, de Romaanse brug die in de 11e eeuw herbouwd is op de oorspronkelijke funderingen en onlangs gerestaureerd,en de moderne brug die dateert uit 1961. De Romaanse Saint-Hilaire kerk in preromaanse, Karolingische bouwstijl (daterend uit de 9e en 10e eeuw), staat naast het Logis de la Vergnée (15e eeuw) en zijn polygonale toren met klokkentorentje. In Gourgé kunt u het landbouwmuseum bezoeken, evenals de daar tentoongestelde sarcofagen uit de 12e eeuw.

Wandelingen en uitstapjes in de

Vienne Van de uitlopers van de Limousin tot de uitgestrekte akkers in het laagland rond Neuville en Loudun, van de rode gronden met kastanjebomen in de omgeving van Civray tot de dalen van de Anglin, de Gartempe en de Creuse, ontdekt u een opmerkelijk, verscholen landschap en talloze gemarkeerde wandelpaden die bezaaid zijn met vele voorbeelden van een uitzonderlijk historisch erfgoed. De gemeenten of intergemeentelijke samenwerkingsverbanden hebben samen met het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme van de Vienne een netwerk van wandelpaden uitgezet voor wandelaars van alle niveaus. De „Balades célestines”, de „Pé de Jojo”, de „Confidences de Mauprévoir”, het pad van „d’Oc et d’Oïl”, de „Coteaux des Fadets” enz., zijn allemaal wandelroutes met beeldrijke namen die u in een dag of een weekend kunt lopen. Het Departementaal Comité voor Toerisme van de Vienne heeft een lijst gemaakt van alle routeboekjes die verkrijgbaar zijn bij de Offices de Tourisme en de Pays d’Accueil Touristiques (u kunt deze lijst aanvragen door te bellen met +33 (0)5 49 37 48 48). De topokaart® „Poitiers et ses environs…” beschrijft alle wandelpaden in de agglomeratie Poitiers: van het voorplein van de Notre-Dame-la-Grande kerk tot de rotsen van Le Porteau, van de grot van Calvijn in Saint-Benoît tot de locatie van de slag bij Nouaillé-Maupertuis, van de bossen van Moulière tot het dal van Ensoulesse, kunt u op zo'n twintig routes even een paar uur uitwaaien rondom de stad met de honderd klokkentorens. Het hele jaar door worden er door de wandelverenigingen wandeltochten georganiseerd. De programma's zijn verkrijgbaar bij: het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme 2, rue Jean-Perrin – 86000 POITIERS Tel. +33 (0)5 49 58 59 12 – www.rando86.org

Voor de pelgrimspaden naar Santiago de Compostela, zie blz. 8 t/m 11.

Extra

aanbevolen routes

Wandelen in de natuur

DE LOCATIE VAN DE SLAG BIJ NOUAILLÉ-MAUPERTUIS

OP ONTDEKKINGSTOCHT LANGS DE ANGLIN EN DE GARTEMPE

10 km, 2.30 uur, markering: eerst groen, vervolgens blauw en tot slot geel/rood. Vertrek vanaf het Place du Souvenir bij de abdij.

13 km, 4 uur, gele markering, PR® pad goedgekeurd door de Franse Wandelsportfederatie, routeboekje verkrijgbaar bij de Offices de Tourisme en Syndicats d’Initiative kantoren van Saint-Pierre-de-Maillé en Angles-sur-l’Anglin. Vertrek vanaf het plein in Saint-Pierre-de-Maillé.

Loop rechts langs het „Maison pour Tous", neem de trappen omhoog naar het begin van het pad en blijf klimmen tot aan een rotonde. Aan uw linkerhand voert het pad genaamd „le chemin du Clos-desMoines” naar een bosje, en vervolgens wordt het steeds smaller en bezaaid met stenen en keien. Het pad komt uit bij een kruising. Neem nu de straat aan de overkant (rue de la Croix de la Garde) en loop door tot aan het volgende kruispunt. Sla linksaf en loop omhoog over het Chemin de Russon. Sla na de boerderij linksaf richting de brug over de rivier de Miosson. Neem het met gras begroeide pad dat achter de nieuwe huizenwijk doorloopt en ga rechtdoor via de rue de Villeneuve. Ga weer links en daal het kronkelige weggetje af. Steek de brug van de Gué-del'Omme over en vervolg uw weg aan de overkant. Loop nog tien à vijftien minuten door tot u bij de locatie komt waar in 1356 de slag bij Maupertuis (ook wel slag bij Poitiers genoemd) is gevoerd, waarbij de legers van de Franse koning Jan II de Goede een zware nederlaag leden tegen de zoon van de Engelse koning Edward III, bijgenaamd de Zwarte Prins. Sla linksaf een laantje in dat naar het herdenkingsmonument voert en neem de tijd om op de borden het gedetailleerde verslag te lezen van deze veldslag die drie dagen geduurd heeft. Keer daarna op uw schreden terug tot onderaan de helling, laat de weg achter u en neem het pad dat over het recreatieterrein loopt dat tussen de rivier en de bomen is aangelegd. Blijf op dit pad dat iets boven de Miosson loopt, steek de slotgrachtbrug over en loop onder de versterkte poort door. Op een bord staat informatie over de Saint-Junien abdijkerk, de kloostergebouwen en het woonhuis uit de 15e eeuw. Neem linksaf het slotgrachtpad (sentier des Douves) en loop terug naar het vertrekpunt.

Vanaf het plein met alle winkels loopt u door de GrandRue richting de haven. Het pad loopt langs de rivier de Gartempe en is omzoomd met een stenen muurtje met daarboven een haag van wilde struiken. Het traject verloopt in een rechte lijn en is grotendeels bedekt met gras. Op de kliffen hoog boven de andere oever doemen achtereenvolgens de kastelen van Les Cottets en Jutreau op. Na het dorp Lussais loopt het pad omzoomd met muisdoorn of kleine hulst door tot aan de samenvloeiing met de Anglin. Laat het Roc-Midi links liggen en daal het steile bomenrijke pad af tot aan de rivier. Luister aan de oever van de waterstroom naar de weldadige stilte die om de lome boten hangt en bewonder de in het water weerspiegelde ruïnes van het kasteel dat hoog boven het dorp Angles-sur-l’Anglin uittorent. Dit dorp wordt beschouwd als één van de mooiste dorpen van Frankrijk en is beslist een bezoek waard, met zijn molen die uitkijkt over de stenen brug met drie bogen, en zijn harmonieuze huizen die tegen de kerk gevlijd liggen.Verlaat nu Angles-sur-l’Anglin via een hol pad, dat deel uitmaakt van de GR®48 en nog steeds afgezet is met een stenen muurtje, en vervolg uw weg langs de rand van een klein bos. Laat de GR®48 achter u en ga richting het gehucht Les Libourneaux door het laagland en de weiden met grazende schapen. Loop door een laan met hoog oprijzende ceders en volg het witte pad omzoomd met wijnveldjes. Het pad brengt u terug naar Saint-Pierre-de-Maillé en het Place de l’Étoile, dat zijn naam te danken heeft aan de lantaarnpalen die afkomstig zijn van het plein met dezelfde naam in Parijs.

Originele

wandelroutes

Wandelen in de natuur

DE „NATUURUITSTAPJES” SAMENGESTELD DOOR DE „PÔLES-NATURE” (NATUURCENTRA) VAN DE CHARENTE-MARITIME. De „Pôles Nature” in de Charente-Maritime zijn beschermde natuurlocaties waar aandacht wordt besteed aan de plaatselijke rijkdommen die in het natuurlijke milieu voorkomen of voortkomen uit de plaatselijke tradities. Het Conseil Général, de lokale overheden, het „Conservatoire du Littoral” (organisatie die de natuurgebieden langs de kust beschermt) en de verenigingen voor natuurbehoud hebben samen een kwaliteitshandvest ondertekend en garanderen optimale voorwaarden voor openstelling voor het publiek. Het hele jaar door worden er uitstapjes en tochten georganiseerd in overeenstemming met het seizoen, in het bijzonder wandelingen om vogels te observeren op lle de Ré, Ile d'Oléron, in de Marais aan beide oevers van de Charente in de omgeving van Rochefort, of in de monding van de Gironde. U wordt op deze wandelingen begeleid door mannen en vrouwen die het gebied op hun duimpje kennen en weten hoe ze zonder onrust te scheppen de vogels kunnen benaderen die met duizenden in de moerassen leven of hier tijdens hun trek neerstrijken. Informatie: bij het Conseil Général of het Departementaal Comité voor Toerisme, 85 boulevard de la République, 17076 La Rochelle, tel. +33 (0)5 46 31 70 00 of +33 (0)5 46 31 71 71 het „Espace Nature de Charente-Maritime", tel. +33 (0)5 49 99 04 36. en bij de Offices de Tourisme van het departement Charente-Maritime.

DE NATUURUITSTAPJES IN HET NATUURRESERVAAT VAN LE PINAIL Aan de rand van de bossen van Moulière ligt het merkwaardige maanlandschap van Le Pinail dat ontstaan is uit de uitgravingen van molenstenen die een mozaïek van waterplassen hebben gevormd tussen de heidevelden. De aanwezigheid van een groot aantal beschermde soorten, zowel voor wat betreft de fauna (Provençaalse grasmussen en zeldzame witsnuitlibellen) als de flora (vleesetende drijfplanten en orchideeën, zoals de zomerschroeforchis) heeft ertoe geleid dat het gebied tot natuurgebied is verklaard. Door het „Centre permanent d’initiatives pour l’environnement” („Permanent Centrum voor Milieuinitiatieven” - CPIE) worden wandelingen met gids georganiseerd voor scholen en andere groepen (tel. 33 (0)5 49 85 11 66), en voor particulieren die graag willen deelnemen aan thematochten of schemerwandelingen heeft GEREPI, de organisatie die het reservaat beheert, een jaarlijks excursieprogramma. Informatie: bij „Maison de la Nature”, 28 rue Mendès-France 86210 Vouneuil-sur-Vienne, tel. +33 (0)5 49 02 33 47 en bij de Offices de Tourisme van Châtellerault en omgeving.VAL

DE „BELLES ÉCHAPPÉES LE TEMPS D’UN DIMANCHE®” („MOOIE ZONDAGSE UITSTAPJES”) Het Regionaal Comité voor Toerisme heeft deze wandelroutes uitgezet om de regio niet alleen qua landschap en cultuurhistorisch erfgoed te leren kennen, maar ook door streekproducten te proeven en kennis te maken met tradities en ambachten. Tijdens een wandeling van 2 à 6 uur door een dal, een opmerkelijke natuurlocatie of rondom een uitgestrekte waterplas ontdekken de wandelaars de plaatselijke gerechten, ambachtelijke producten, architectonische rijkdommen, streekgewoonten en tradities. Diverse verenigingen van muzikanten, verhalenvertellers, en troubadours, ambachtskunstenaars en mensen die de drijvende kracht zijn achter het dagelijks leven in deze kleine streekgebieden begeleiden deze uitstapjes die openstaan en haalbaar zijn voor iedereen. De dag is goed gevuld met een streekproductenmarkt en het proeven van plaatselijke specialiteiten in een gemoedelijke sfeer. Deze uitstapjes worden georganiseerd in samenwerking met het Regionaal Comité voor Wandeltoerisme, één keer per kwartaal en afwisselend in elk van de vier departementen van de regio. De volledige lijst met alle data is verkrijgbaar bij het Regionaal Comité voor Toerisme. Informatie: Comité Régional du Tourisme, Boîte Postale 56, 86002 Poitiers, Tel. +33 (0)5 49 50 10 50, of op Internet www.belles-echapees.com

Enkele grote

evenementen in Poitou-Charentes CHARENTE MEI ■ „La balade des Eaux-Claires” (Tocht door het dal van de Eaux-Claires) DERDE WEEKEND IN SEPTEMBER ■ „La balade des oies sauvages dans la vallée de l’Echelle” (Tocht van de wilde ganzen in het dal van de Echelle) Tel. +33 (0)5 45 38 94 48 28 SEPTEMBER ■ Belle Echappée autour des Lacs de Haute-Charente (Mooi uitstapje in de streek rond het meer van Haute-Charente) Tel. + 33 (0)5 49 50 26 58

CHARENTE-MARITIME LAATSTE WEEKEND IN SEPTEMBER ■ „Rando Challenge” Tel. +33 (0)5 46 04 20 03 DERDE WEEKEND IN OKTOBER ■ Wandeltocht van de bosrijke Saintonge naar Fouilloux, met meerdere wandelniveaus („gemakkelijk” of „stevig”) EERSTE WEEKEND IN NOVEMBER ■ Tweedaagse wandeltocht op Ile d’Oléron Tel. +33 (0)5 46 76 12 90

DEUX-SÈVRES 18 MEI ■ „Belle Echappée à Exoudun-Bagnault” (Mooi uitstapje naar Exoudun en Bagnault) Tel. + 33 (0)5 49 50 26 58 LAATSTE WEEKEND IN MEI ■ „Le Marais en marche” (Te voet door de Marais): één dag – of één nacht – ideaal om in gezelschap van vele Marais Poitevin kenners de geheimen van de sloten en kanalen, dorpen en onverharde paden van dit uitgestrekte gebied te doorgronden. Tel. +33 (0)5 49 35 43 44

EERSTE ZONDAG IN OKTOBER ■ De Departementale Dag staat open voor iedereen en bestaat uit wandelcircuits van 8 en 35 km met begeleider of routekaart. Deze dag wordt elk jaar op een andere plaats gehouden om de diversiteit van de landschappen van het departement in de schijnwerpers te zetten. In 2007 vindt het evenement plaats in Chauray. Tel. +33 (0)5 49 96 11 75

VIENNE 14 JUNI ■ „Belle Echappée autour de Poitiers” (Mooi uitstapje in de streek rond Poitiers) Tel. +33 (0)5 49 50 26 58 DERDE WEEKEND IN SEPTEMBER ■ „Rando Challenge” Tel. +33 (0)5 49 42 08 89 In elk van de departementen van de regio worden door de wandelverenigingen het hele jaar door wandeltochten georganiseerd die toegankelijk zijn voor alle niveaus. De programma’s van deze verenigingen zijn verkrijgbaar bij het Departementaal Comité voor Wandeltoerisme in elk van de departementen en op hun respectieve websites.

Inhoudsopgave Recreatief fiesten in alle rust en vrijheid In Charente Rondom La Rochelle en op île de Ré In de streek rond Rochefort en op île d’Oléron In de streek rond Royan In de Marais poitevin Het dal van de Thouet Rondom Poitiers en Châtellerault

blz. 26 en 27 blz. 28 en 29 blz. 30 en 31 blz. 32 blz. 33 blz. 34 blz. 35

ATB-centra: fiesten naar hartelust „Ville Nature” circuit van Poitiers en Recreatiecomplex Le Lambon Confolentais en Charente Limousine De meren van Haute-Charente Le Lambon op de grens van Charente en Périgord Van Lavalette naar het dal van de Echelle Zuid-Charente en Pays Royannais

blz. blz. blz. blz. blz. blz.

37 38 38 39 39 40

Toerfiesten: de „transversales picto-charentaises” routes Extra aanbevolen routes Arrangementen Ongewoon: Vélo-Rail routes Accomodatie Belangrijkste manifestaties in Poitou-Charentes Kaart Bestel uw brochures Nuttige adressen – aanvragen van brochures

blz. 41 blz. 42-45 blz. 46 en 47 blz. 48 blz. 48 buitenomslag buitenomslag buitenomslag buitenomslag

De natuur per ďŹ ets

Recreatief fietsen in alle … In de

Charente De gevarieerde landschappen van de Charente worden doorkruist door 500 km fietswegen. Dit goed onderhouden, bewegwijzerde netwerk omvat smalle secundaire wegen waar het lekker rustig is en die geschikt zijn voor alle soorten fietsen, en „voies vertes”, groene routes die speciaal bestemd zijn voor fietsers, ruiters, wandelaars en skaters…

DE CHARENTE IN 37 LUSROUTES In 2008 zullen er 37 lusvormige ontdekkingsroutes verspreid over het hele gebied zijn uitgezet. Elke lus bestaat uit drie verschillende trajecten: een traject van 4 tot 10 km voor gezinnen, een toeristische route van 20 tot 40 km en een ontdekkingsroute van 40 tot 70 km voor sportieve fietsers. Kijk voor meer informatie www.lacharente.com

rust en Vrijheid … rondom

Cognac

GROENE ROUTES IN CHARENTE „Voie verte Galope Chopine“ Een twintigtal kilometers goed begaanbaar en voor iedereen toegankelijk wegdek, aangelegd op de voormalige spoorlijn tussen Barbezieux en Chantillac. De relatief schaduwrijke route loopt dwars door het platteland en verbindt het heideland van Haute-Saintonge met de wijngaarden van de cognac. Office de Tourisme des 3B – Tel. 33 (0)5 45 78 91 04

Er zijn diverse routes uitgezet om in uw eigen tempo de wijngaarden van de Charente in de omgeving van Châteauneuf-sur-Charente te verkennen.Tijdens uw tochten door de „Coulée verte“ in de omgeving van Angoulême De „Coulée verte” route loopt langs de rivier en doorkruist Cognacstreek komt u via kleine plattelandswegen steeds groepjes huizen tegen Angoulême van noord naar zuid, van de waterplas van Saintdie om een Romaans kerkje geschaard staan, en gehuchten met roze dakpannen of prachtige boerderijen die met hun bijgebouwen een afgesloten binnenplaats vormen die alleen toegankelijk is via een kunstig bewerkte poort.

Office de Tourisme van „Pays de Cognac” Tel. +33 (0)5 45 82 10 71

Yriex-sur-Charente tot aan Nersac. Het voormalige jaagpad is dankzij de aantrekkelijke omgeving en diverse voorzieningen uitgegroeid tot een geliefde wandelen fietsplek op twee passen afstand van de „hoofdstad van het stripverhaal”. Kaart „La Coulée verte“. Communauté d’Agglomération van Grand Angoulême (gratis). Office de Tourisme van Pays d’Angoulême Tel. 33 (0)5 45 95 16 84.

De „voie verte” van Chazelles naar Marthon Deze bijna helemaal vlakke, rechtlijnige route van 10 kilometer over een voormalige spoorlijn is zeer schaduwrijk, ongerept en rustig. Hij voert over afgelegen platteland en komt in de buurt van de dorpen Chazelles, Saint-Germainde-Montbron en Marthon.

MEER INFORMATIE Maison de la Rando Tel. +33 (0)5 45 38 94 48 Comité Départemental du Tourisme de la Charente Tel. +33 (0)5 45 69 79 09

Recreatief fietsen in alle … rondom

La Rochelle Ontdek La Rochelle via de binnenwegen. Momenteel zijn er in de agglomeratie La Rochelle meer dan 180 km fietspaden en fietsstroken. Nieuwe routes: van La Rochelle naar Esnandes via de dorpen Lagord, Nieulsur-Mer en Marsilly.

GELE FIETSEN Al dertig jaar lang is La Rochelle beroemd om zijn kleine „gele fietsen”, waarvan er 350 ter beschikking staan van het publiek. Op vertoon van een identiteitsbewijs of buskaart kunt u zo'n fiets meekrijgen, en de eerste twee uur zijn gratis. Er zijn twee „gele fietsenpunten” in het centrum: op het Place de Verdun (het hele jaar door, 7 dagen per week) en aan de Quai Valin (mei tot september, 7 dagen per week). Tel. +33 (0)5 46 34 02 22

ANDERE KAARTEN EN TOPOKAARTEN IN CHARENTE-MARITIME

„Toeristenkaart CharenteMaritime, routes voor wandelaars, fietsers en ruiters” IGN 1:250 000. 5,60 €

KAART „Gids van fietsen wandelroutes”. Communauté d’Agglomération van La Rochelle (gratis)

MEER INFORMATIE Office de Tourisme van La Rochelle Tel. +33 (0)5 46 41 14 68 Communauté d’Agglomération van La Rochelle Tel. +33 (0)5 46 51 50 00

„Toeristische routes in het Pays Santon”. 17 routes van 8 tot 15 km, verkrijgbaar bij het Office de Tourisme van Saintes en de Saintonge. 2 € Tel. +33 (0)5 46 74 23 82.

rust en Vrijheid … op île de

Ré

Tussen fietsers en het Ile de Ré was het altijd al grote liefde… Dat is te merken aan het honderdtal kilometers gemarkeerde fietspaden door wijngaarden en zoutpannen, bossen en natuurreservaten. Voor een ontdekkingstocht op „Ré la blanche”, langs de dorpen met witte huizen en kleurige stokrozen, de ongerepte heidevelden en de fijne zandstranden is de fiets inderdaad het ideale vervoermiddel. Bovendien is het land lekker vlak: het hoogste punt van het eiland is 19 m! Geen wonder dus dat de fiets het belangrijkste vervoermiddel is op Ile de Ré, tot groot genoegen van bewoners en toeristen.

FIETSENVERHUUR In alle dorpen van het eiland. Sommige verhuurders garanderen voor hun gezamenlijke klanten een mobiele pechservice tot op de fietsroutes.

KAARTEN „Praktische Gids Ile de Ré”. Fietskaarten en routevoorbeelden. Bij Ile de Ré Tourisme en Communauté de Communes van Ile de Ré. Interactieve fietskaart op www.iledere.fr

MEER INFORMATIE Ile de Ré Tourisme Tel. +33 (0)5 46 09 00 55 – E-mail: tourisme@iledere.fr www.iledere.fr

Recreatief fietsen in alle … in de streek

rond Rochefort

Het „Pays Rochefortais” strekt zich uit aan beide zijden van de rivier de Charente. Tussen land en zee kunnen liefhebbers van verkenningstochten in de natuur hun hart ophalen met de tientallen kilometers fietspaden, van de beschermde natuurgebieden tot aan het Arsenaal van Rochefort en zijn vestingwerken. U kunt de Charente overfietsen via de Transbordeur-brug, net als de Demoiselles de Rochefort in de beroemde film van Jacques Demy, een pontje nemen naar de overkant of u door een veerman naar het eiland Aix laten brengen, waar fietsen koning zijn en auto’s verboden. Om de omgeving beter te leren kennen

worden fietstochten georganiseerd in Rochefort en Fouras naar de „Pôles-Nature” van het Pays Rochefortais en ook de Vogelbescherming organiseert uitstapjes langs de oevers van de Charente en in het reservaat van Yves.

FIETSENVERHUUR Diverse verhuurders op het eiland Aix, in Fouras, Port-des-Barques en Rochefort.

KAART „Fietsroutekaart van Pays Rochefortais”. Uitgegeven door de Communauté d’Agglomération van Pays Rochefortais. Gratis verkrijgbaar bij de Offices de Tourisme en de Syndicats d'Initiative.

MEER INFORMATIE Offices de Tourisme en Syndicats d’Initiative: Rochefort - Tel. +33 (0)5 46 99 08 60 Fouras - Tel. +33 (0)5 46 84 60 69 Port-des-Barques - Tel. +33 (0)5 46 84 87 47 (in het seizoen) Ile d’Aix - Tel. +33 (0)5 46 83 01 82 Maison du Tourisme van Zuid-Charente Tel. +33 (0)5 46 84 24 29 Communauté d’Agglomération van Pays Rochefortais Tel. +33 (0)5 46 82 17 80

rust en Vrijheid

FIETSENVERHUUR In alle gemeenten van Ile d’Oléron.

BEZICHTIGING PER FIETS

… on Ile

Oléron

d’

Achter in een dorpje voert een schaduwrijk pad naar de moerassen of naar een fijn zandstrand… dit is het Ile d’Oléron. Op het eiland zijn diverse fietspaden uitgezet om in alle veiligheid alle facetten van dit authentieke gebied te verkennen. U kunt Oléron bijvoorbeeld van noord naar zuid doorkruisen en zo de diversiteit van de landschappen van dit eiland bewonderen.

Sightseeing tochtjes met gids worden georganiseerd door de Offices de Tourisme van SaintTrojan-les-Bains en La Brée-les-Bains. De gemeente Château-d’Oléron heeft een „Oesteravontuur” route uitgezet voor ATB'ers. Het boekje is gratis verkrijgbaar bij het Office de Tourisme.

KAART „Fietsroutekaart”. Verkrijgbaar bij alle Offices de Tourisme van Ile d’Oléron en Bassin de Marennes. 0,50 €

MEER INFORMATIE Maison du Tourisme van Pays Marennes-Oléron Tel. +33 (0)5 46 85 65 23 Fax: +33 (0)5 46 85 68 96 E-mail: accueil@marennes-oleron.com www.ile-oleron-marennes.com

Kom bijtanken in de natuur!

Recreatief fietsen in alle … in de streek

rond Royan FIETSENVERHUUR

In het „Pays Royannais” voeren tientallen kilometers autovrije fietspaden door de staatsbossen van La Coubre naar de dorpen en stranden. En verspreid over het hele gebied meer dan 600 km gemarkeerde routes voor ATB'ers en toerfietsers, van het schiereiland Arvert tot aan de wijnhellingen bij de monding van de Gironde.

Epargnes, Cozes, La Palmyre, Merschers-surGironde, Royan, Saint-Georges-de-Didonne, Saint-Palais-sur-Mer, Saujon, Ronce-les-Bains.

MEER INFORMATIE Pays Royannais Résa Tel. 33 (0)5 46 22 19 19 Zie ook pagina 16 „ATB-centrum van de Franse Fietsbond in Pays Royannais”

ANDERE GROENE ROUTE IN CHARENTE-MARITIME: De „Voie verte” van Haute Saintonge, tussen Clérac, Chevanceaux en Chantillac: een route van 14 km over een voormalige spoorlijn, voor wandelaars, fietsers, rollerskaters en rolstoelrijders. Informatie bij het Maison de la Forêt in Montlieu-la-Garde Tel. +33 (0)5 46 04 43 67.

rust en Vrijheid … in de

Marais poitevin In de Marais Poitevin fietst u ongestoord en meestal ver van alle autoverkeer over de vele loop- en fietsbruggetjes en langs de talloze kanalen. U ziet dan wat gewoonlijk onzichtbaar blijft: een prachtige groene doolhof waarin onverharde paden en waterwegen een harmonisch patroon vormen in de schaduw van afgeknotte essenbomen die langs de sloten groeien. Het vlakke land van het natte moeras, ook wel de „Venise verte”, het Groene Venetië genoemd maakt fietsen in dit gebied zeer toegankelijk, ook voor de kleintjes. Momenteel zijn door de verschillende dorpen en moerassen van het departement Deux-SËvres 313 km fietspaden uitgezet, voor flora- en faunakenners maar ook voor iedereen die met gezin of vrienden een fijne fietstocht wil maken. Tussen Niort (pad van het derde millennium) en de oceaan komen er elk jaar nieuwe routes bij. In 2007 doorkruisten reeds 132 kilometer fietspaden de uitgestrekte ruimten van de Aunis streek.

PER FIETS OP VERKENNING Verspreid over de Deux-Sèvres vindt u een vijftigtal dienstverleners (logiesverstrekkers, fietsenverhuurders, restaurants, binnenschippers, winkeliers en toeristische locaties) die een kwaliteitshandvest hebben ondertekend waarin ze zich verplichten om voor fietsers geschikte accommodatie en voorzieningen aan te bieden.

FIETSENVERHUUR Arçais, Coulon, Mauzé-sur-le-Mignon, Marans, St-Hilaire-La-Palud.

KAARTEN

1/50 000

1/60 000 1/60

000

„Le Marais Poitevin à bicyclette” („Op de fiets door de Marais Poitevin”), 6 fietskaarten (schaal: 1:50 000) – Interregionaal Park van de Marais Poitevin. 1 € per stuk, 3 € per 6 stuks. „Le Pays du Marais poitevin des Deux-Sèvres” („De Marais Poitevin in de Deux-Sèvres”), IGN-toeristenkaart in de Accueil-serie (schaal: 1:25.000 - 8 €). „Le Marais Poitevin: randonnée vélo, loisirs nautiques et équestres, monuments et sites à visiter” („De Marais poitevin: fietsroutes, water- en paardensport, monumenten en bezienswaardigheden”) IGN-kaart in de serie „carte de loisirs et de plein air" („recreatie en openlucht kaarten”). Te koop voor 7,95 € bij de IGN-verkooppunten, de Offices de Tourisme in de Marais Poitevin en de „Maisons du Parc”. 1/60

000

1/60

1 cm =

000

1/60

000

1 cm 0,5 km = 0,6 km 1 cm =

0,6 km

1 cm

= 0,6

1 cm

= 0,6

1 cm

= 0,6

MEER INFORMATIE Vraag de praktische gids „Per fiets op verkenning” bij: E-mail: tourisme@cdt79.fr – Tel. +33 (0)5 49 77 87 79

Recreatief fietsen in alle … In het dal van de

Thouet

In het dal van de Thouet is langs beide oevers een verrassend cultureel erfgoed te zien en te ontdekken: romaanse bruggetjes, oversteekplaatsen, stenen dammen, molens, voorromaanse en romaanse kerkjes, kastelen… gelegen in het ongewone, steeds wisselende landschap van de streken Gâtine, Thouarsais en Saumurois. De fietsroute strekt zich uit over 140 km, nu reeds gereed in de Thouarsais streek, van Saint-Martin-deSanzay tot Saint-Généroux, en vanaf zomer 2008 in het hele dal, van Saumur tot aan de bronnen van deThouet in Le Beugnon (Deux-Sèvres).

FIETSENVERHUUR Duo Cycles – Parthenay - Tel. +33 (0)5 49 69 07 01 Mob Cycle – Thouars - Tel. +33 (0)5 49 66 10 52

MEER INFORMATIE Office de Tourisme du Pays Thouarsais Tel. +33 (0)5 49 66 17 65 Office de Tourisme de l’Airvaudais Tel. +33 (0)5 49 70 84 03 Office de Tourisme de Parthenay Tel. +33 (0)5 49 64 24 24

ANDERE GROENE ROUTES IN DEUX-SÈVRES: „Het groene lint”, tussen Melle en Celles-sur-Belle: een route van 9 km dwars door de natuur over de voormalige spoorlijn, voor wandelaars, fietsers en ruiters. Informatie bij het Office de Tourisme van Melle: +33 (0)5 49 29 15 10. De „voie verte” tussen Parthenay en Bressuire: 28 km bewegwijzerde paden voor wandelaars, ruiters, ATB'ers en rolstoelrijders die de Gâtine (onvruchtbaar drasland) verbinden met de Bocage (coulisselandschap). Informatie bij de Offices de Tourisme van Parthenay (Tel. +33 05 49 64 24 24) en Pays du Bocage (Tel. +33 05 49 65 10 27).

rust en Vrijheid … rondom

Poitiers

In Poitiers zijn natuur en stad nauw met elkaar verweven, tot groot genoegen van alle fietsers. Op twee passen afstand van de Notre-Dame-la-Grande kerk en het Futuroscoop park, ligt tussen bos en dal het „Ville Nature” circuit van de Communauté d'Agglomération (intergemeentelijk samenwerkingsverband) van Poitiers, met 400 kilometer gemarkeerde paden voor fietsers en wandelaars. Zie ook pagina 37: ATB-centrum van de FFCT (Franse Toerfietsbond).

… rondom

KAARTEN EN TOPOKAARTEN Het „Ville Nature” circuit omvat 23 routes die met elkaar verbonden zijn door een gemeenschappelijke ring van 130 km. Op die manier kunt u van dorp naar dorp fietsen en zelf nieuwe tochten samenstellen door deze groene ring te volgen. „Poitiers en omgeving… te voet en per ATB”. Topokaart FFRP 2007. 10,50 € „Ville Nature” circuit – gratis kaart Communauté d’Agglomération de Poitiers-2007

MEER INFORMATIE In de Offices de Tourisme van Poitiers en de Communauté d'Agglomération (het intergemeentelijk samenwerkingsverband) - Tel. +33 (0)5 49 41 21 24 Chasseneuil-du-Poitou -Tel. +33 (0)5 49 52 83 64 Montamisé Maison de la Forêt - Tel. +33 (0)5 49 56 59 20 Saint-Benoît - Tel. +33 (0)5 49 47 44 53

Châtellerault

De „Ligne Verte”

Vienne per fiets

Het 40 km lange stuk spoorlijn tussen Châtellerault en Loudun heeft een nieuwe bestemming gekregen als groen verkenningspad. Bloemen, bomen, bruggen, tunnels, stations… bieden een interessant inkijkje in de geschiedenis van de spoorlijn in de streek rond Châtellerault, Lencloître en Loudun en het plattelandsleven in de Poitou. Ideaal voor gezinnen. Picknickplaatsen; educatieve borden over flora en fauna, geschiedenis, cultureel erfgoed, en ludieke, interactieve palen.

De „Vienne per fiets” route voert u van de minihaven van Cenon-sur-Vienne naar Bonneuil-Matours, op ontdekkingstocht over de smalle wegen in de streek rond Châtellerault. Een route van 17 kilometer om heerlijk met uw gezin te flaneren langs de bekoorlijke oevers van de Vienne.

Fietsverbindingen met Loudun via het Maison de Pays du Loudunais – 14 km.

Andere fietsroutes door het „Pays Châtelleraudais” : 4 routes van 22 tot 55 km (0,45 €, verkrijgbaar bij de Offices de Tourisme van het Pays Châtelleraudais).

MEER INFORMATIE Bij de Offices de Tourisme en Maisons de Pays Châtellerault - Tel. +33 (0)5 49 21 05 47 Pays Lencloîtrais - Tel. +33 (0)5 49 19 70 75 Monts-sur-Guesnes - Tel. +33 (0)5 49 22 89 81 Scorbé-Clairvaux - Tel. +33 (0)5 49 93 06 66 Pays du Loudunais - Tel. +33 (0)5 49 98 15 96

ATB-centra Fietsen

naar hartelust ATB’ers en mountainbikers zijn in Poitou-Charentes, bij de 2 centra met het label van de Franse Toerfietsbond (FFCT) en de 6 locaties van de Franse Fietsbond (FFC) op het goede adres! Hier wordt er alles aan gedaan om beginnende en ervaren ATB'ers met volle teugen te laten genieten. Op de ATB-locaties van de FFC vindt u minimaal: ▲ 100 km gemarkeerde ATB-paden, ▲ classificatie van de paden in 4 moeilijkheidsgraden (groen: zeer gemakkelijk, blauw: gemakkelijk, rood: moeilijk, zwart: zeer moeilijk), ▲ een ontvangstpunt, ▲ een panoramisch overzicht van de routes, ▲ een routekaart, ▲ verhuur van ATB's, ▲ een wasplaats voor ATB's, ▲ gereedschap voor kleine reparaties.

Wat heeft een fietscentrum van de FFCT te bieden? – toerisme: verkennen van de mooiste streken buiten de platgetreden paden, met begeleider of in alle vrijheid. Bij het ontvangstpunt van het centrum is alle nuttige informatie beschikbaar voor het uitstippelen van uw route; – gezond sporten: meer dan 100 km gemarkeerde routes die toegankelijk zijn voor alle niveaus; – gezinsvriendelijke voorzieningen: fietsen en helmen staan ter beschikking voor een optimale veiligheid.

MARKERING De diverse routes hebben allemaal een eigen nummer. Ze zijn ingedeeld naar moeilijkheidsgraad, door de kleur van de nummers:

PRAKTISCHE INFORMATIE

12 AANBEVELINGEN Fietsen naar hartelust, maar…

Zeer Gemakkelijk gemakkelijk

Moeilijk

Zeer moeilijk

BEWEGWIJZERING De punt van de driehoek geeft de te volgen richting aan Bij de kruising rechtsaf

Bij de kruising linksaf

Rechtdoor

Gevaarlijke Verbinding Wasplaats passage

PLUSPUNTEN

WC en douche

Gekwalificeerde leiding

beginnerscircuit

trial parcours

▲ Volg voor uw veiligheid altijd de gemarkeerde paden en respecteer de rijrichting. ▲ Overschat uw eigen capaciteiten niet en houdt uw snelheid onder controle. ▲ Wees voorzichtig en beleefd bij het inhalen of bij het passeren van wandelaars, voetgangers hebben voorrang. ▲ Controleer of uw fiets in goede staat is en neem eten, drinken en een reparatieset mee. ▲ Gaat u alleen op stap, zorg dan dat er iemand is die weet welke route u neemt. ▲ Begeef u niet op privé-terreinen, akkers en wijngaarden. ▲ Pas op voor land- en bosbouwvoertuigen. ▲ Doe alle hekken weer dicht. ▲ Pluk geen bloemen, vruchten en champignons. ▲ Laat wilde dieren en huisdieren met rust. ▲ Laat uw afval niet achter, veroorzaak geen onnodig lawaai en respecteer de natuurlijke omgeving. ▲ Zorg dat u verzekerd bent.

Poitiers Châteauroux

Auberge de Jeunesse Base VTT N1

Poitiers

Paris

Nantes

„Ville Nature” circuit van

Limoges

Bordeaux

Het „Ville Nature” circuit van de Communauté d'Agglomération van Poitiers bestaat uit 400 kilometer bewegwijzerde paden voor fietsers en wandelaars. Het circuit omvat 20 routes die met elkaar verbonden zijn door een ring van 130 km. Op die manier kunt u van dorp naar dorp fietsen of zelf nieuwe tochten samenstellen vanuit deze groene ring.

ACCOMMODATIE EN VOORZIENINGEN Wasplaats, afgesloten fietsgarage, route-informatie, verkoop van kaarten en gidsen, ter beschikking stelling van ATB's. Begeleiding door een gediplomeerde instructeur bij uw uitstapjes (tochten van halve of hele dagen met bezichtiging van de grot van Norée). Accommodatie en maaltijden in de jeugdherberg (4-persoonskamers en kamperen in tent). Voorzieningen: vergaderzalen, bar, biljart, TV-ruimte, barbecue en een park van 8.000 m2 met sporten spelfaciliteiten in de openlucht.

INFORMATIE ATB-centrum/Jeugdherberg 1, allée Roger Tagault - F-86000 Poitiers Tel. +33 (0)5 49 43 51 89 Fax: +33 (0)5 49 30 09 79 E-mail: basevillenature@agglo-poitiers.fr

Lambon,

bij Celles-sur-Belle

Base VTT du Lambon

Vitré

Niort

Melle

– vakantiedorp dat het hele jaar door open is (40 huisjes voor maximaal 7 personen); – 2-sterren camping open van juni tot september (50 staanplaatsen, 3 chalets); – bar-restaurant met panoramisch uitzicht.

ACCOMMODATIE EN VOORZIENINGEN

Celles-sur-Belle

In het zuiden van het departement Deux-Sèvres kunt u op het recreatiecomplex van Le Lambon rondom een waterplas van 15 ha verschillende sporten spelactiviteiten beoefenen (bewaakt zwemmen, kanoën/kajakken, zeilen met Optimistjes, boogschieten, tennissen, volleyballen, basketballen, midgetgolf, klimparcours in de bomen, minitreintje, vissen…).

Limoges

PADEN Totaal aantal kilometers: 160 km

pad

paden

pad

INFORMATION Mountain biking centre Le Lambon BP n° 5 – 79370 Celles-sur-Belle Tel: +33 (0)5 49 32 85 11 Fax: +33 (0)5 49 32 94 92 E-mail: vinjan@yahoo.fr www.lelambon.com

Rood parcours: 42 km Blauw parcours: 22 km

(2 paden), 29 km, 27 km, 17 km Groen parcours: 11 km

Confolentais

en Charente Limousine Charente op ware grootte! Tussen het dal van de Vienne en het dal van de Issoire ontdekken fietsers de rijkdommen van een ongerepte natuur. De routes voeren over wegen waarop de middeleeuwen een onuitwisbaar stempel hebben gedrukt. Bellac

Niort

8 51

paden

2 paden

1 pad

Confolens

PARTNER VOOR ACCOMMODATIE

l’Issoire

la Vie

Totaal aantal kilometers: 120 km

Office de Tourisme van Confolentais 16500 Confolens - Tel. +33 (0)5 45 84 22 22

nne

4 D9

PADEN

INFORMATIEPUNT

Angoulême

Limoges

De meren van

Haute-Charente

In het noordoosten van Charente, langs de grens met de Limousin, biedt het merengebied van Lavaud-Mas Chaban prachtige heuvelachtige routes door een ongerepte natuur, zowel voor beginnende als ervaren ATB'ers. Chabanais Lac de Mas Chaban

PADEN Totaal aantal kilometers: 221 km

2 paden

Massignac

D13

Rochechouart

Montembœuf

paden

pad

PLUSPUNTEN

WC en douche

D16

4 paden

Lac de Lavaud

Gekwalificeerde leiding

PARTNERS VOOR ACCOMMODATIE

INFORMATIEPUNT Office de Tourisme Maison des lacs 16310 Massignac Tel. +33 (0)5 45 65 26 69

Chambon

Le op de grens van Charente en Périgord

Angoulême

Écuras

Montbron Eymouthiers

In het grensgebied van Charente, Dordogne en Haute-Vienne rijdt de ATB'er door een prachtig, ongeschonden landschap van graniet en kalksteen. De natuur biedt hier voor elk wat wils: van heuvelachtige fietspaden voor het hele gezin tot en met de meest sportieve routes. Voor informatie en advies kunt u terecht bij de sportinstructeurs van het openluchtcomplex van Le Chambon.

WC en douche

paden

Van

Le Chambon D6

Limoges

PLUSPUNTEN

PADEN Totaal aantal kilometers: 210 km pad

oire

ard

la T

paden

INFORMATIEPUNT

Gekwalificeerde leiding

Centre départemental de plein Air du Chambon (Departementaal openluchtcomplex van Le Chambon) 16220 Eymouthiers Tel. +33 (0)5 45 70 70 42 - Fax +33 (0)5 45 23 21 51 E-mail: centre@lechambon.org

PARTNER VOOR ACCOMMODATIE

paden

Lavalette naar het dal van de

Office de Tourisme 16320 Villebois-Lavalette Tel. +33 (0)5 45 64 71 58

INFORMATIEPUNT

Angoulême D9

Een heuvelachtig, bosrijk gebied met een rijke geschiedenis tussen Charente en Dordogne waar fietsers met volle teugen kunnen genieten. Veel locaties getuigen van spiritualiteit en menselijk vernuft: van de prehistorische mens tot de pelgrims naar Santiago de Compostela. Bezoekers stuiten op een uitzonderlijk cultureel erfgoed: kastelen, wasplaatsen, antieke duiventillen.

Échelle

VilleboisLavalette

Perigueux

PLUSPUNTEN

PADEN Totaal aantal kilometers: 220 km

paden

WC en douche

Gekwalificeerde leiding

PARTNERS VOOR ACCOMMODATIE

Zuid-Charente

INFORMATIEPUNT Office de Tourisme van Pays d’Aubeterre 16390 Aubeterre-sur-Dronne Tel. +33 (0)5 45 98 57 18

Angoulême D10

Langs de grens met de Périgord leiden de routes van het „Pays du Sud-Charente” door dalen en over heuvelruggen van waaruit de bezoeker kan genieten van prachtige zachtglooiende panorama’s.

Dro

nne

Chalais D2

Aubeterresur-Dronne Ribérac

Saint-Aulaye

PARTNER VOOR ACCOMMODATIE

PADEN Totaal aantal kilometers: 270 km

pad

paden

Pays

paden

Royannais

In de streek rond Royan vindt u verrassend gevarieerde landschapssferen: stranden afgezet met dennenbossen, kliffen en rotskusten, wijnhellingen, riviermondingen, oesterbekkens, en in het achterland akkers, weilanden en wijngaarden. Kortom prachtige vergezichten en opmerkelijke natuurmonumenten. Het ATB-centrum bevindt zich in Saint-Georges-de-Didonne. PLUSPUNTEN

WC en douche

Gekwalificeerde leiding

PARTNERS VOOR ACCOMMODATIE

trial parcours

Rochefort Saintes

D25

Royan St-Geogesde-Didonne

PADEN Totaal aantal kilometers: 594 km

paden

INFORMATIEPUNT

Sportcomplex Colette Besson Rue du Docteur Maudet F-17110 Saint-Georges-de-Didonne Tel. +33 (0)5 46 22 19 19 Fax +33 (0)5 46 22 19 18 E-mail: contact@pays-royannais.com www.pays-royannais.com

Bordeaux

paden

pad

TOPOKAART VAN AT BPADEN VAN DE FFC Agglomération van Royan-Atlantique. 5 €

Toerfietsen

LES CIRCUITS Kilométrage total: 270 km

circuit

circuits

„transversales pictocharentaises” routes

De „transversales picto-charentaises” zijn permanente fietsroutes bewegwijzerd door de Regionale Toerfietsbond die u meevoeren op ontdekkingstocht door Poitou-Charentes. Het gaat om vier routes met weinig verkeer die de streek van noord naar zuid en van oost naar west doorkruisen. „Van Argent naar Fine de Claire” 280 km van Argenton-Château in het noorden van Deux-Sèvres naar Saint-Pierre-d’Oléron in CharenteMaritime. „Van Charente Limousine naar de Côte de Beauté” 281 km van Confolens in het noordoosten van Charente naar Royan in Charente-Maritime. „Van het wallenlandschap naar de Dronne”, 291 km vanuit Cerizay in het noordwesten van DeuxSèvres naar Aubeterre-sur-Dronne in Zuid-Charente. „Van Jours d’Angles naar Fleur de Sel” 329 km van Angles-sur-l’Anglin ten noordoosten van de Vienne naar Ars-en-Ré in Charente-Maritime.

MEER INFORMATIE Afdeling Poitou-Charentes van de Franse Toerfietsbond (FFCT) Claude BREGEAT - 6 allée de Boisrouge - F-86000 Poitiers

Elke route beslaat ongeveer 300 km (minimaal twee dagen), maar kan het hele jaar door in eigen tempo worden afgelegd. Alle toerfietsers kunnen deelnemen, ongeacht of ze lid zijn van de Franse Toerfietsbond (FFCT) of niet. Om de tocht optimaal te laten verlopen verstrekken de organiserende clubs tegen een vaste vergoeding een gedetailleerde routebeschrijving, een routeboekje en toeristische gebiedsinformatie aan de deelnemers. Na afloop kunnen de deelnemers hun boekje officieel laten afstempelen als souvenir. Daarvoor moet u het boekje meteen na de fietstocht insturen naar de regionale vertegenwoordiger. Deelnemers moeten zich uiterlijk 30 dagen voor de vertrekdatum inschrijven. Het inschrijfgeld bedraagt 5 € voor leden van de FFCT, 3 € voor gezinsleden, 10 € voor de overige toerfietsers en is gratis voor jongeren onder de 18 jaar.

Tel. +33 (0)5 49 01 44 63 – E-mail: claude.bregeat@wanadoo.fr

Exra aanbevolen Extra aanbevolen routes Charente

Le Chambon De Empeyrat route

e route door het grensgebied van Charente, Dordogne en Haute-Vienne ontsluiert de verborgen bekoorlijkheden van de rivier de Tardoire en zijn heldere, onstuimige water. Het gebied is ook zeer geliefd bij watersportliefhebbers. Behalve dit circuit zijn er in het oostelijke gedeelte van Charente meer dan 1000 km bewegwijzerde paden voor beginnende en ervaren ATB'ers. MEER INFORMATIE ROUTE NR. 1

ATB-centrum van de FFC Le Chambon op de grens van Charente en PĂŠrigord Departementaal openluchtcomplex Le Chambon F-16220 Eymouthiers Tel. +33 (0)5 45 70 70 42 - Fax +33 (0)5 45 23 21 51 E-mail: centre@lechambon.org Routekaart kan worden gedownload van: www.lacharente.com

Saint-Sornin

Afstand: 8,5 kilometer Hoogteverschil: 65 meter

Rochechouart La Tard

D69 9

D69

Le Chambon

Montbron

Eymouthiers

D1 6

AngoulĂŞme

oire

EMPEYRAT (gemeente Eymouthiers) Moeilijkheidsgraad: GROEN (zeer gemakkelijk) Vertrekpunt: Departementaal openluchtcomplex Le Chambon (accommodatie, maaltijden en activiteiten in de natuur ter plaatse)

Nontron

2 km

Marthon

ATB'en in

Haute-Saintonge De wijnhellingen van de monding

Charente-Maritime

routes

van de Gironde

a op ontdekkingstocht door Haute-Saintonge, in het gebied van de monding van de Gironde, met zijn wijngaarden, bossen en truffeleikplantages. Te bezichtigen: de windmolen van La Croix in Saint-Thomas-de-Conac en de ruïnes van het kasteel van Conac. Audiocommentaar mogelijk via het Sitalia 17 systeem (bel naar 0 567 017 017). Behalve deze route zijn er nog 800 km andere bewegwijzerde routes en 25 parcoursen.

MEER INFORMATIE ATB-informatiepunt van de FFCT op 15 km afstand in landbouwschool Lycée Agricole Privé van Saint-Antoine in Saint-Genis-de-Saintonge Contactpersoon: Routes et Sentiers Génésiens, De Heer Jan Desmoulins – Tel.: +33 (0)5 46 49 85 96

ATB TOERGIDS „Haute-Saintonge per ATB” Communauté de Communes van Haute-Saintonge, 7 €

Saintes Royan

ROUTE NR. 14 N137

Saint-Dizant-du-Gua D7

Saint-Thomasde-Conac

Saint-Sorlinde-Conac

D25

Saint-Georgesdes-Agoûts

Mirambeau

D 14

Saint-Bonnetsur-Gironde

A10

Afstand: 24 kilometer

Monding van de Gironde

DE WIJNHELLINGEN VAN DE MONDING VAN DE GIRONDE (gemeente Saint-Thomasde-Conac) Moeilijkheidsgraad: ROOD (moeilijk) Vertrekpunt: Kerkplein van Saint-Thomas de Conac (winkel, maaltijden, gîtes, chambres d'hôtes en paardencentrum ter plaatse)

Bordeaux

43 2,6 km

Blaye

Exra aanbevolen Deux-Sèvres

ATB’en rondom

Thouars en Oiron De kastelenroute

ussen Thouars en Oiron ontdekt u het stroomdal van de Thouet, het keteldal van Missé en mooie bospaden. Langs het hele parcours zijn overblijfselen uit het verleden te zien, van de prehistorie tot nu: megalieten, kastelen, kerken bekoren de liefhebbers van kunst, geschiedenis….en ATB'en! MEER INFORMATIE Comité Départemental du Tourisme van Deux-Sèvres 15 rue Thiers – BP 8510 – F-79025 NIORT Cedex 9 Tel. +33 (0)5 49 778 779 - Fax +33 (0)5 49 24 90 29 E-mail: tourisme@cdt79.fr www.tourisme-deux-sevres.com

ROUTE NR. 2

DE KASTELENROUTE (gemeenten Thouars, Missé, Taizé en Oiron) Moeilijkheidsgraad: BLAUW (gemakkelijk) Vertrekpunt: Thouars, rue Félix Gélusseau bij de servicezone voor campers Afstand: 38 kilometer

Argenton-Château

Duur: 3 uur

Saumur

59 D7

Thouars Loudun D759

Saint-Jeande-Thouars Oiron Missé Le Th oue

Bressuire D938

Taizé 7

2 km

Poitiers Parthenay

routes

Montmorillonnais

Vienne

ATB’en in

„La Font de la Fiolle”

rondom het dal van de Gartempe

PAD

LA FONT DE LA FIOLLE Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk (met een paar moeilijke passages) Vertrekpunten: dorpscentra van Brigueil-le-Chantre, La Trimouille of Thollet

Afstand: 8 lussen van 3 tot 32 km D7

Argentonsur-Creuse

La Trimouille Le Blanc

Montmorillon

Guéret

La Be

naise

Thollet 5 D67

2,5 km

Brigueille-Chantre L

'Ass

Bellac

e streek is bezaaid met bronnen: hier een fontein aan de voet van een heuvel, daar een bron die opborrelt in een bos, even verderop een waterput midden in een gehucht. Overal zijn plaatsen waar het „ levend water ” voeding, genezing en riten mogelijk maakte en die hebben geïnspireerd tot legenden en poëtische verhalen. Het pad voert u langs lang vergeten mysterieuze plekken die alleen nog voortbestaan in het plaatsnamenboek en de herinnering van de ouden. Ga tijdens uw tocht op zoek naar veelzeggende bronnamen als: la Font-Crapaud, la Font guérissante, la Font de la Fiolle… De panorama's onderweg zijn adembenemend, met hun heggen en bomen die als ritmische accenten het landschap vol met landhuizen en middeleeuwse ruïnes bepalen. Af en toe komt u een steil stukje tegen en moet u de Asse en de Benaize overwaden op plaatsen die wel eens overstroomd kunnen zijn. Buiten dit extra aanbevolen circuit zijn er nog 16 andere paden, in totaal meer dan 800 km bewegwijzerde routes voor ATB'ers, wandelaars en ruiters in de Pays Montmorillonnais streek. MEER INFORMATIE Topokaart van het pad (IGN-kaart en praktische informatie) gratis verkrijgbaar bij de Offices de Tourisme van Pays Montmorillonnais en op aanvraag bij SMPM, 18 bis place de la Victoire – 86500 MONTMORILLON Tel. +33 (0)5 49 91 07 53

Arrangementen De prijzen zijn niet bindend en worden vermeld onder voorbehoud.

fietsen en gastronomie

…IN CHARENTE

Arrangement

in de

cognacstreek

8 dagen/7 nachten vanaf 552 € per persoon (op basis van een tweepersoonskamer) van april tot oktober Een kleine week op het zadel om het departement Charente en de streken rond Cognac en Angoulême te verkennen. Een landschap vol wijngaarden, witte kalkstenen dorpen, stokrozen, een „gelukkige rivier” en een uitgestrekt woud… Ontspannen freewheelen langs de steden en dorpen Asnières, La Rochefoucauld, Magnac-sur-Touvre, Roullet, Barbezieux en Cognac. Moeilijkheidsgraad: middelmatig (ongeveer 50 km fietsen per dag). De prijs is inclusief: accommodatie (4 nachten in 3-sterrenhotel, 2 nachten in 2-sterrenhotel, 1 nacht in chambre d'hôtes met 3 korenaren), halfpension (ontbijt en 's avonds streekmenu's), bagagetransport, gedetailleerde routebeschrijving en documentatie.

INFORMATIE EN BOEKINGEN: Loisirs Accueil Charente, Tel. +33 (0)5 45 69 48 64. reservations@lacharente.com Kijk voor andere arrangementen op www.lacharente.com

…IN CHARENTE-MARITIME

Ile de

Ré per fiets

2 dagen/2 nachten vanaf 135 € per persoon, van maart tot oktober Behoefte aan frisse lucht in een totaal andere omgeving? Aarzel dan niet langer! Op dit kleine stukje land kunt u volop energie bijtanken. Een hotel aan het water en een fiets voor het weekend, wat wilt u nog meer? Bezoek de authentieke dorpjes met hun witte huizen en straatjes vol stokrozen en trek door de zandduinen naar het strand en de zee. Voor liefhebbers van cultuurhistorie zijn er musea en tradities… kortom dit arrangement kan alleen maar meevallen! Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk De prijs is inclusief: 2 nachten in tweepersoonskamer in 3-sterrenhotel met Logis de France label, 2 keer ontbijt, 2 dagen fietsenhuur.

INFORMATIE EN BOEKINGEN: Het Comité Départemental du Tourisme geeft ook korting op „openluchtarrangementen” naar diverse bestemmingen in het voor- en naseizoen (gratis fietsenhuur en geen administratiekosten). Voor informatie, maatarrangementen en boekingen: Comité Départemental du Tourisme van CharenteMaritime, tel. +33 (0)5 46 31 71 71 of reservations@en-charente-maritime.com Kijk voor alle arrangementen, voordeelacties en aanbiedingen op www.en-charente-maritime.com

Vienne Loisirs stelt fietsarrangementen samen op basis van de gids „CycloGuide® La Vienne” waarin 12 lusvormige routes van 60 tot 80 km beschreven worden, in totaal 800 km door het hele departement en langs alle belangrijke toeristische bezienswaardigheden.

INFORMATIE EN BOEKINGEN: Voor informatie, maatarrangementen en boekingen: Vienne Loisirs, tel. +33 (0)5 49 37 48 58 of vienne-loisirs@tourisme-vienne.com Kijk voor al onze arrangementen, voordeelacties en aanbiedingen op www.tourisme-vienne.com

Marais Poitevin per fiets

2 dagen/1 nacht of 3 dagen/2 nachten vanaf 85,00 € per persoon in chambre d’hôte of 2- of 3-sterrenhotel (halfpension) voor 2 personen. Toeslag 1-persoonskamer 15 € Huur toerfiets 28 € Van april tot oktober Op uw tochten leert u het ongewone landschap van de Marais Poitevin kennen en waarderen. Het is een ongerepte, sprookjesachtige omgeving, een kathedraal van groen waar u alleen doorheen kunt varen met een kano of roeiboot, of fietsen over de smalle weggetjes. Ophalen mogelijk op het station van Niort (TGV) Tijdens uw verblijf kunt u profiteren van de: - wandelroutes, met vertrekpunt bij uw accommodatie, - en fietsroutes (waarvoor routekaarten worden geleverd).

…IN DEUX-SÈVRES

…IN VIENNE

Vienne per fiets

Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk. Dag 1 - Kanalenroute, lus van 40 km Richting Bazouin volgt u de rivier de Sèvre Niortaise die fungeert als draad van Ariadne. De route loopt door de natte moerassen, langs kanalen, greppels en sloten. U komt door de dorpjes St-Hilaire en Montfaucon. Lunch (niet inbegrepen). ’s Middags voert de route terug naar uw accommodatie aan de rand van de natte moerassen. Diner voorzien in een herberg. Dag 2 – Route van Maillezais, lus van 45 km Naar keuze: een gemarkeerd circuit of richting Maillezais. Bezichtiging van de abdij uit de 11e eeuw mogelijk. Deze route loopt van het natte moeras naar het zogenaamde „opgedroogde” moeras. Onderweg maakt u vergezeld van een gids een tochtje met een „plate maraîchine”, een typische marais poitevin boot met platte bodem, of optioneel een kanotocht van 4 uur (15 €). Dag 3 – Route van Coulon, lus van 30 km Naar keuze een gemarkeerd circuit of een lusroute langs het Le Mignon kanaal via Bazouin, Damvix of Coulon La Garette. Terug naar Arçais en einde van de route omstreeks 17.00 uur.

INFORMATIE EN BOEKING: La Bicyclette Verte 36 route de St Hilaire - 79210 Arçais Tel. + 33 (0)549 35 42 56 E-mail: resa-bicyclette-verte@wanadoo.fr Kijk voor al onze arrangementen op HYPERLINK http://www.tourisme-deux-sevres.com www.tourisme-deux-sevres.com

Ongewoon Vélo-Rail van Chauvigny Liefhebbers van uitstapjes in de natuur, cultuurhistorie, mooie landschappen en oude spoorlijnen kunnen in Chauvigny per „vélo-rail” (fietsen op het spoor) de geheime plekjes van het middeleeuwse stadje ontdekken en de omliggende groene valleien van de Poitou verkennen. Op het parcours van 17 km (heen en terug) over de voormalige spoorlijn van Poitiers naar Le Blanc waant het hele gezin zich even de machinist van een langsfluitende trein. Op het programma van deze tocht: uitleg over de flora en fauna, bruggen over de Vienne, een duizelingwekkend viaduct, lieflijke valleien en schitterende uitzichten op het middeleeuwse stadje.

INFORMATIE EN BOEKINGEN Vélo-Rail van Chauvigny 10 rue de la Folie - F-86300 Chauvigny - Tel./Fax +33 (0)5 49 41 08 28 Bewegwijzerd parcours met picknickplaatsen. Open van maart tot oktober

Vélo-Rail van Charente Limousine Ga op bijzondere ontdekkingstocht door de hooglanden van de CharenteLimousine, over de voormalige spoorlijn tussen Confolens en RoumazièresLoubert. Geniet in alle seizoenen van de weiden en beken, heidevelden en bremstruiken in dit gebied dat voor iedereen toegankelijk is. Een originele manier om de Charente Limousine met het hele gezin te verkennen.

INFORMATIE EN BOEKINGEN Chemin de fer Charente Limousine - Station Avenue Gambetta - F-16500 Confolens - Tel./Fax +33 (0)5 45 71 16 64 velorail16@wanadoo.fr – www.velorail16.com Frisdranken en ijs in Manot op het „Station van de Vélo-Rails”. Hele jaar door geopend (september tot juni: reserveren noodzakelijk)

Accommodatie JEUGDHERBERGEN IN POITOU-CHARENTES

De 6 jeugdherbergen in PoitouCharentes (Angoulême, La Rochelle, Poitiers, Rochefort, Saintes, Thouars) verstrekken dit jaar gezamenlijk een pas voor Poitou-Charentes met 5e nacht gratis. www.fuaj.org www.fuaj.net/homepage/AJPC/Index.htm

FIETS-LOGIES Deze „Logis” hotels zijn speciaal bestemd voor toerfietsers en ATB'ers. U kunt er fietsen huren en u krijgt er een sportief ontbijt met een hoge energiewaarde. De logiesverstrekkers met dit label voldoen aan een kwaliteitshandvest, opgesteld door professionals die zich verplichten voorzieningen en diensten te leveren die afgestemd zijn op deze activiteiten. In Charente-Maritime: „Le Plaisir” in Bois-Plage-en-Ré (Tel. +33 (0)5 46 09 00 26), „Le Relais de Touvent” in Boutenac-Touvent (Tel. +33 (0)5 46 94 13 06), „Colinette” in Saint-Georges-de-Didonne (Tel. +33 (0)5 46 05 15 75), “Le Lafayette” in Rochefort (Tel. +33 (0)5 46 99 03 31), „Mer et Forêt” in Saint-Trojan-les-Bains (Tel. +33 (0)5 46 76 00 15). In Vienne: „Le Centre-Poitou” in Coulombiers (Tel. +33 (0)5 49 60 90 15). www.logis-de-france.fr

GÎTES VOOR TREKKERS 48

Trekkersaccommodatie voor wandelaars, fietsers en ruiters. De meeste eigenaren verhuren ook voor langere verblijven (weekend of vakantie). Kijk op www.gîtes-de-france.fr

Belangrijkste fietsmanifestaties in

PoitouCharentes

Fietsen in Poitou-Charentes Birmingham London Southampton

HEMELVAARTWEEKEND Tour randonneur Poitou-Charentes (Fietstour Poitou-Charentes) – Tel. +33 (0)5 49 09 12 42

Fête du vélo (Fietsfeest) – www.tousavelo.com

3 e WEEKEND IN JUNI Fête régionale du cyclotourisme (Regionaal toerfietsfeest) – Tel. +33 (0)5 49 09 12 42

Paris

Autoroute A10

BEGIN JUNI

ligne TGV

La Rochelle

Poitiers

NAN

Lyon

Bordeaux Nice

Toulouse

1 e WEEK VAN JULI Semaine régionale du cyclotourisme (Regionale toerfietsweek) – Tel. +33 (0)5 49 09 12 42

France

HALF JULI

p.28

Tour cycliste des Deux-Sèvres (Fietstour in Deux-Sèvres) – Tel. +33 (0)5 49 27 16 63

EIND JULI – BEGIN AUGUSTUS

Marais 4

Tour cycliste féminin de Charente-Maritime (Fietstour voor vrouwen in Charente-Maritime) – www.cyclisme-feminin.net

EIND AUGUSTUS Tour international du Poitou-Charentes (Internationale Tour van Poitou-Charentes) – www.tour-poitou-charentes.com

3 e WEEKEND IN SEPTEMBER Fête nationale du cyclotourisme (Nationaal toerfietsfeest) – www.ffct.org

p.31

LA ROC

p.29

Ile d’Aix p.30 1

4 e WEEKEND IN SEPTEMBER

Ile de Ré

Rochefort

Journée nationale des véloroutes-voies vertes (Nationale dag van de fietsroutes en groene wegen) – www.af3v.org

Ile d’Oléron p.32

Royan 2

Saint-Georgesde Didonne

p.34 1

Thouars

ArgentonChâteau

p.35

Loudun

Oiron

Bressuire p.34

Thouet

Cerizay

PARIS

Châtellerault Vienne

Parthenay

p.35

Angles-surl’Anglin

POITIERS

NTES

p.35

Anglin

Chauvigny

p.37

Poitevin

Montmorillon

Le Lambon

p.33

emp

NIORT

Gart

DEUXSEVRES

VIENNE 3

Vienne

Celles-sur Belle

p.34

Melle

p.38

CHELLE

La Trimouille

CHARENTEMARITIME

Confolens 2

Boutonne

CHARENTE

St-Jeand'Angely

LIMOGES

p.38

nte ois

p.28

are

rd Ta

p.40

Massignac (Lacs de Haute-Charente)

p.27

Saintes

Charente

ANGOULEME

Cognac

p.27

Seugne

p.27

Chazelles Marthon

Eymouthiers (Le Chambon)

p.39 Ba

p.39 p.27 Barbezieux

Saint-Thomas de Conac

p.32

Recreatief fietsen

blz. 26 t/m 35)

ATB-centra

blz. 36 t/m 40)

Transversales

blz. 41)

Chantillac Aubeterre-sur-Dronne

Chevanceaux

BORDEAUX

iat

Villebois-Lavalette 3

Jonzac

Clérac

p.40 Dronne

Extra aanbevolen routes blz. 42 t/m 45) „Vélorail”

blz. 48)

2008

Poitou-Charentes

2008

Bereid u voor op een verrassing

CHARENTE - CHARENTE-MARITIME - DEUX-SÈVRES - VIENNE

Campings

Hôtels

www.poitou-charentes-vacances.com

www.poitou-charentes-vakantie.com

CHARENTE - CHARENTE-MARITIME - DEUX-SÈVRES - VIENNE

www.poitou-charentes-vacances.com

CHARENTE - CHARENTE-MARITIME - DEUX-SÈVRES - VIENNE

Poitou-Charentes Van de Atlantische kust tot Cognac

Attendez-vous à l’inattendu

Regiobrochure

Attendez-vous à l’inattendu

Hotels

Downloadbaar

Campings

Chambres d’hôtes op het kasteel

CHARENTE - CHARENTE-MARITIME - DEUX-SÈVRES - VIENNE

Poitou-Charentes

www.poitou-charentes-vacances.com

Nature à cheval

Attendez-vous à l’inattendu

De natuur te paard

Golf en Natuur

Downloadbaar

Feesten en Festivals

Downloadbaar

rentes Poitou-Cha ille Découv ertes en fam S - VIENNE ARITIME - DEUX-SÈVRE CHARENTE - CHARENTE-M

CHARENTE - CHARENTE-M ARITIME - DEUX-SÈVRE S - VIENNE

2008

www.poitou-charente

s-vacances.com

Poitou-Charen Car te Patrimoin tes e

Attendez

l’inatten -vous à

Excursies en uitstapjes

BP 56 - F-86002 Poitiers Cedex Tel. +33 (0)5 49 50 10 50 - Fax +33 (0)5 49 41 37 28 E-mail : crt@poitou-charentes-vacances.com

www.poitou-charentes-vakantie.com

Attendez

-vous à l ’inatten

Cultureel erfgoed kaart

Vul de coupon in en stuur hem in een gefrankeerde envelop naar : Comité Régional du Tourisme Poitou-Charentes - BP 56 - F 86002 Poitiers Cedex Naam : Voornaam : Adres : Postcode : Plaats : Graag ontvang ik de volgende brochure(s) : Regiobrochure De natuur te paard Hotels Excursies en uitstapjes Campings Cultureel erfgoed kaart Chambres d’hôtes op het kasteel ...........................................

Document published by the Comité Régional du Tourisme Poitou-Charentes with the assistance of the Comités départementaux du Tourisme, the Ligue Poitou-Charentes de Cyclotourisme (FFCT), the Comité Cyclisme Poitou-Charentes (FFC), the AF3V, the Comité régional de la randonnée pédestre (FFRP) and the financial aid of Conseil Regional. General layout : Chat Noir, Châtellerault. Cover layout : RC2C, La Rochelle. Graphics, cartography and publishing : IGS-CP, Angoulême. © Text CRT Poitou-Charentes. Photos : CRT PC, CDT 16, CR - F. Roch, Parc Interrégional du Marais poitevin/D. Mar ; CRTPC/G. Buthaud, P. Bonneau, P. Baudry, J.-M. Boulesteix, J. Villégier, J.M. Nossant, M. Pidérit, Th. Hytte. Grateful thanks to Parc Interrégional du Marais Poitevin. Publication date : November 2007. Printed in France by Imprimerie Dumas, Niort.

Vraag de brochures voor een geslaagde vakantie in Poitou-Charentes

Comité Régional du Tourisme 8, rue Riffault BP 56, F-86002 POITIERS Cedex Tel. +33 (0)5 49 50 10 50 Fax +33 (0)5 49 41 37 28 E-mail : crt@poitou-charentes-vacances.com www.poitou-charentes-vacances.com

Comité Régional de Randonnée pédestre Tel. + 33 (0)5 49 88 93 48 E-mail : rando.pc@tele2.fr

Ligue Poitou-Charentes de Cyclotourisme (FFTC) Tel. +33 (0)5 49 09 12 42 www.ffct.org

Comité Cyclisme Poitou-Charentes (FFC) Tel. +33 (0)5 45 61 08 28 www.cyclisme-poitou-charentes.org

Association Française de développement des Véloroutes et Voies Vertes (AF3V) Tel. +33 (0)5 46 41 37 09 www.af3v.fr

CHARENTE Comité Départemental du Tourisme 21, rue d’Iéna, F-16021 ANGOULÊME Cedex Tel. +33 (0)5 45 69 79 09 - Fax +33 (0)5 45 69 48 60 E-mail : info@lacharente.com www.lacharente.com

Comité Départemental de Cyclotourisme Tel. +33 (0)5 45 68 31 48 Comité Départemental de Randonnée pédestre Tel. +33 (0)5 45 68 15 48 www.charente-rando.fr

CHARENTE-MARITIME Comité Départemental du Tourisme 85, boulevard de la République, F-17076 LA ROCHELLE Cedex 09 Tel. +33 (0)5 46 31 71 71 Fax +33 (0)5 46 31 71 70

Comité Départemental de Cyclotourisme Tel. +33 (0)5 46 92 52 20 Comité Départemental de Randonnée pédestre Tel. +33 (0)5 46 90 16 45 www.rando17.com

E-mail : info@en-charente-maritime.com www.en-charente-maritime.com

DEUX-SÈVRES Comité Départemental du Tourisme 15, rue Thiers, BP 8510, F-79025 NIORT Cedex 9 Tel.+ 33 (0)5 49 77 87 79 - Fax + 33 (0)5 49 24 90 29 E-mail : tourisme.deux.sevres.@wanadoo.fr www.tourisme-deux-sevres.com

Comité Départemental de Cyclotourisme Tel. +33 (0)5 49 67 54 10 www.codep-cyclo79.fr

Comité Départemental de Randonnée pédestre Tel. +33 (0)5 49 96 11 75 www.rando79.free.fr

VIENNE Comité Départemental du Tourisme 33, place Charles-de-Gaulle BP 287, F-86007 POITIERS Cedex Tel. +33 (0)5 49 37 48 48 - Fax +33 (0)5 49 37 48 49 E-mail : cdt@tourisme-vienne.com www.tourisme-vienne.com

Comité Départemental de Cyclotourisme Tel. +33 (0)5 49 55 32 78

Comité Départemental de Randonnée pédestre Tel. +33 (0)5 49 58 59 12 www.rando86.org