Malate Literary Folio tomo XXX bilang 1

!

MALATE LITERARY FOLIO

TOMO XXX BILANG 1

Ang mgA nAgwAgi sA ikA-28 nA dlsu AnnuAl AwArds for literAture At ikA-3 nA dlsu AnnuAl AwArds for visuAl Arts

MALATE LITERARY FOLIO Tomo XXX Bilang 1 Karapatang-ariŠ 2013

A

ng Malate Literary Folio ang opisyal na publikasyon ng sinig at panitikan ng Pamantasang De La Salle - Manila, sa ilalim ng awtoridad

Ang mga kumento at mungkahi ay maaaring ipahatid sa: De La Salle University-Manila,

Nananatili sa indibidwal na may-akda o may-dibuho ang karapatanggamitin sa anumang paraan ang alin man sa mga nilalaman nang walang karampatang pahintulot ng may-akda o may-dibuho

Ang pabalat ay likha ni: Sabrina Anne Gloria

INTRODUKSYON

I

for the knob— In this issue, Malate Literary Folio, along with winning 3rd DLSU Annual Awards for Visual Arts, braves these questions,

i

Punong Patnugot

ii

NILALAMAN introduksyon

i

ProsA Ang Huling Toma ni Aldred

39

Ars Prosaica Manuel Villa III

49

Laman Pagbubutas sining Ubermench: Fall Maria Samantha Abalos Ubermench: Rise Maria Samantha Abalos Sukab Pamela Justine Lite

58

iii

Dahan-dahan Tanaw Kuro-kuro Joseph Malabanan tulA Tulad ng Tula Allan Popa Saliw Lavilla Dauag

46

Simula

70

Ang Pagkasunog ng Santo Domingo Familiarity retrAto Introspect Stalk

iv

Dugtungan Sayaw sa Bangko Chiasmus Luke Perry Embate Escalate Paningilan Miguel Antonio Luistro Tira Miguel Antonio Luistro Intersection PAsAsAlAmAt

v

mgA nAgwAgi sA ikA-28 nA

dlsu AnnuAl AwArds for literAture At ikA-3 nA dlsu AnnuAl AwArds for visuAl Arts BuhusAn Jonnah Dayuta Short Story: 3rd

16

how to find sunlight Manuel Villa III

2

ninety-ten Rachelle Cedillo Poetry: 1st honorable mention

10

BirthdAy gifts Jeremy Yumul Poetry: 2nd honorable mention PAintings of still life Almira Joy Jota Poetry: 3rd honorable mention BAlik-tAnAw Ma. Clarissa Flores

vi

PenAnce Miguel Antonio Luistro Photography: 2nd

28

guArdiAn Angel Achilles Aeson Anthony Tronco Baldevia Photography: 2nd

29

cAesurA Francisco Gabriel Nuñez Photography: 3rd

30

ciPher Francisco Gabriel Nuñez Photography: 3rd

31

torrent Julio Diego Ibarra

32

vii

mgA hurAdo PArA sA ikA-28 nA

dlsu

AnnuAl AwArds for literAture At ikA3 nA dlsu AnnuAl AwArds for visuAl Arts short story

Poetry

tulA

drAwing

PhotogrAPhy

Paalala: Ang mga kategoryang Maikling Kuwento, Essay at Sanaysay ay

viii

PATNUGUTAN Punong PAtnugot PAtnugot ng tulA Sabrina Anne Gloria PAngAlAwAng PAtnugot PAtnugot ng sining Daniel John Leonardo tAgAPAmAhAlAng PAtnugot tAgAPAmAhAlA ng mArketing At mgA mAgAgAnAP Miguel Antonio Luistro tAgAPAngAsiwA ng retrAto

MGA SENYOR NA PATNUGOT

PAtnugot ng ProsA Julio Diego Ibarra tAgAPAmAhAlA ng PAgmAmAy-Ari

Julia Anne Sombilon Manuel Villa III

TAGAPAYO

MGA KASAPI Maria Samantha Abalos

Pamela Justine Lite

Lavilla Dauag

Joseph Malabanan

Pedro Rodrigo Dimaano Luke Perry Embate Jose Renato Evangelista Jeremy Yumul Jonathan Keh

director coordinAtor secretAry

DLSU Annual Awards for Literature

Tomo XXX Bilang 1

how to find sunlight MANUEL VILLA III paglalarawan ni Joseph Malabanan

Malate Literary Folio

hen you are entering the store, tell her it is sunlight you are

Things begin in sunlight and are ended in sunlight—but no one is

as you strut about in the sun, wrapped in your layer of dark-hued

3

Tomo XXX Bilang 1

You will wait a while, tapping your sandals upon the

addressing you as part of the staff:

You: I have spoken with her; we will soon possess

She: Debatable, but we delay; the storetender has

4

You: You are no more woman than you are a thrall to She: You have no idea what it is like to hold true

never tasted sunlight, it would be most healthy to start with something She: To rely on a myth—isn’t that an attribute of

a numerous variations, but all of them boil down to the same pattern:

Tomo XXX Bilang 1

the sun, in the darkest hollow of the highest mountain during the

spanning the life of a heartbeat, and it has to be absorbed before it

replies: You: It appears we are enemies then, out for the

From here at Shoretown, it will take at least a month of

how she would rather see you eye to eye on level ground, and that she

northward path, slowly shifting from sand to grassland, wait for her

way

Tomo XXX Bilang 1

you make you way, the both of you begin to grope around, fondling

thus: Behind you, and it happens as you turn around to witness

Tomo XXX Bilang 1

ninety-ten

For the people who are my home.

From a person who longed to be rootless and free.

paglalarawan ni Pamela Justine Lite

Malate Literary Folio

gone fishing

whenever my father tells me stories of himself,

but the day he fears has long passed,

and I smile as my father shares words, letting him know I’m here, listening,

11

Tomo XXX Bilang 1

dorothy’s shoes

One day I asked her why this always happens,

So the longer miles I walk with these shoes, For whenever I feel down or alone,

12

Ninety-Ten

whAt’s in A nAme?

Although given an R, just like my older sister and brother,

Our parents were wise for giving us R for an initial, sounds like roars of animals and revving engines I tried my best to ignore it, And although what they said weren’t true,

In the end, it’s the three Rs against the world,

13

Tomo XXX Bilang 1

the 8th volume

There are already seven volumes,

And now, even if we’re both tired and busy, But when sleep begged for us, The eight volume may take more time,

14

Ninety-Ten

Another lAnguAge

Time has gone by without us knowing, Our tree has aged and looked fragile,

You look at the sky, and there on your lips But as the leaves fall again, around and in between, they stop when you say,

Tomo XXX Bilang 1

BuhusAn paglalarawan ni Maria Samantha Abalos

Malate Literary Folio

O Buhos lang nang buhos sa kabila,

Tomo XXX Bilang 1

aisles ,some nearly kissing the folding doors, all he used to see—and

There would be nights when he wished buhusan lasted just a

Not different like other girls were different, not like the girl

Buhusan

enough of it; he thanked the one God he knew she had to have too She would talk about anything and then everything and he

She said she wanted to be with the stars; he wanted her to be

pillaging for breath mints when they had time to breathe, spend years

Tomo XXX Bilang 1

girls—and there were some good days when they all felt like they

why, inside the bus, she had to hold her breath—to hold in everything

And she prayed with all her heart that the person those

had were only in his head as he waited for the stars to have meaning,

20

Buhusan

her father walked out on her and how her mother taught her to never

in buhusan, he let himself wonder if there was still someone who

It was funny how most people wanted to see the stars or visit

21

Tomo XXX Bilang 1

She had never gone anywhere very far; it was always the same short

Ad astra per aspera always believed that, if it was the one thing she had left to dream

to reinvent herself, to live a thousand lives in a thousand different

to make sense of her, he fell further into the disbelief of anyone or

22

Buhusan

and three songs—all from the time he met her until the time he stilled

23

Tomo XXX Bilang 1

The way the boy looked made her wonder if talking to him strangers—they were the only kind of people she knew how to make

24

Buhusan

3RD DLSU Annual Awards for Visual Arts

Tomo XXX Bilang 1

MIGUEL ANTONIO LUISTRO

PenAnce

Malate Literary Folio

guArdiAn Angel

Tomo XXX Bilang 1

cAesurA 30

Malate Literary Folio

ciPher 31

Tomo XXX Bilang 1

JULIO DIEGO IBARRA

tgraphite orrent on paper 32

Malate Literary Folio

for me

Tomo XXX Bilang 1

ALLAN POPA

Tulad ng Tula Tulad ng tula inaaral nila Sa oras na ito pinagpupuyatan Binabakas ang posibilidad Dahil iisa ang sukat ng larangan, Ngunit walang hanggan Paulit-ulit na binibigo ng bilis

Ngunit ang landas ng tula Sa iyong pagpailanlang maiiwan kaming nakatingala,

Malate Literary Folio

Natitiyak kong may kaluluwa dahil may bahagi kaming nararating ang ginhawang

Tomo XXX Bilang 1

Stalk for my family

Malate Literary Folio

P

Tomo XXX Bilang 1

Tahol nang tahol nung nagi-inuman kami nila pareng Epren at pareng

40

Pinahiram ko muna sa kanya noong nagngangangawa siya sa

Nagulat nalang ako nung may kumatok nang madaling araw

Naawa rin ako syempre, kaya nga paa lang nagkadiperensya sa

41

Tomo XXX Bilang 1

Dapat pala pinabayaan ko na sila pareng Dondi isalvage yung

Yung mga sinasabi nilang sa umaga lang raw nagsusuka yung Pag may nararamdaman siya sa loob niya, iluluwa niya talaga Dumoble kayod na ako nung nalaman kong buntis siya para makabili naka-ipon lang pambayad sa mga magiging gastusin sa ospital at mga Saka alam mo ba, dre, pang-apat na buwan pa lang siyang Alvin kung lalaki, para halo ng pangalan namin, Aldred at

Mga alas-tres na nung nagbilyar kami nila pareng Resty, yung may-ari

42

Naabutan ko pang nagbabaraha siya kasamang mga tropa Tangina, nung mga oras na yun ‘di ko na naisip magdala ng Nung nakita nila ako, sabay-sabay pa silang babanat sa’kin,

Yung tatlong natira walang patawad ko na ring sinama sa galit ko kay

43

Tomo XXX Bilang 1

44

Malate Literary Folio

Dugtungan

Tomo XXX Bilang 1

LAVILLA DAUAG

Saliw Nakapila ang mga nota, itinutugtog

ang ritmo sa pintig

Malate Literary Folio

Sayaw sa Bangko for those who believed

Tomo XXX Bilang 1

LUKE PERRY EMBATE

Malate Literary Folio

MANUEL VILLA III

“It is around this time the objects begin to move around, as if with wills of their

own, he scribbles in swift epileptic motions, lifting his pencil only for a split second to move on to the next line I can tell by looking out the window; the stars have reverted their course and are due southbound. The telephone poles are skipping rope with the moon.

“I know you’re at it again. Yes, I know what you’ve been up to. You know what I think. You know what I say as I say this. And this. You know what I do, even as I do this! from his pencil holder, raises it to stab himself—

ease, supplying her brain with nutrition but pushing it out of the body

Tomo XXX Bilang 1

The knowledge that she was merely a bag of the red stuff

away and make friends with all the hormones in the solar system, she

She hates monthly visitors and not doing what she wants; she likes

Tomo XXX Bilang 1

morning and the growing volume of people around her was beginning

easy for anyone to get into the storytelling mode, it is equally easy to I mean, what more is there to learn after everything has been

how many times I keep trying to dispose of her, she just keeps on

She’d only have to write a few more paragraphs for her story

Tomo XXX Bilang 1

Thud.

are moving—the stars are gathering over the sky of Bukidnon—the

to stab myself— Here is an offering of blood to end all stories.

Malate Literary Folio

Tomo XXX Bilang 1

ink on paper

Malate Literary Folio

ink on paper

Tomo XXX Bilang 1

PAMELA JUSTINE LITE

Sukab

mix media on paper

Malate Literary Folio

Laman

Tanging ungol lamang ang maririnig sa Barrio Mabolo noong Tumigil sa pag-awit ang mga nilalang ng dilim upang makinig sa musika ng buhay, hinahayaang umalingawngaw sa kapaligiran nanggagaling kay Emanuel sa bawat pagbayo nito sa asawa, Ilang saglit pa’y pumiglas si Emanuel sa pagkakayakap sa asawa Umupo si Natalia, isinuot ang kamisetang nakakalat aayos nang naramdaman niya ang pag-akyat ng kinain patungo

Tomo XXX Bilang 1

siya nang makarinig ng malalakas na palakpak mula sa kadiliman, Sa pagbalik sa kama, naalala niya ang amang si Pedrino, ang nasa sinapupunan nang isang gabi’y matagpuang wakwak iyon ng kanyang ama kaya naman naging mahigpit sa dalawang nakipagtanan si Natalia sa nobyo, taliwas sa utos ng ama na

Isang malakas na sigaw ang ibinigay ng donya sa anak nang Labis ang pagtutol ng magulang sa pakikipagrelasyon ng anak sa dalawa, magkahawak-kamay, dala ang ilang pares ng kamiseta, Tatlong taon na ang nakalilipas nang magtanan ang May kalayuan ang iba pang kabahayan na ikinatuwa nilang pareho; mas marami silang oras para sa isa’t-isa, walang manggugulo, ito sa ilog, kung saan madalas nakikita ni Natalia ang ilan pang

Laman

Umaga noon nang kitain niya ang ilang kababaihan

man natitigil ang matining na halakhakan, nagsalitang muli ang

ring natapos ang tawanan at nagpatuloy sila sa paghuhugas ng Lumubog na ang araw nang dumating si Emanuel mula sa

Kinatay ni Emanuel ang hayop, pinipira-piraso ang bawat parte nito, hiniwalay ang gagawing ulam at ang ibebenta sa palengke matigas na braso ni Emanuel, na siya namang nagpatigil sa asawa, patungo sa tenga, hanggang sa maabot nito ang kanyang

Tomo XXX Bilang 1

‘Di na siya gaanong nakakagalaw at pinapaubaya na lang mahigit tatlumpung taon ang tanda sa kanila, na siya namang nagpresentang magbantay sa buntis habang wala si Emanuel, para lamang makaganti sa pagtulong nang nag-agaw buhay ang

mga mata si Natalia at nakita ito sa loob ng bahay, nakaupo sa

rin naghihilom ang malalim na sugat na tinamo niya sa pagsaksi

nagbuburda ng damit para sa kanyang magiging apo nang

Laman

na nakahiga sa kama, diretso ang tingin sa kisame, ang tiya’y

Lumipat mula sa tiyan patungo sa kamay ni Natalia ang kanyang Nagpaalam na ang matanda bago pa man pumatak ang dilim kahit ‘di pa rin umuuwi si Emanuel, takot na baka siya dumadagundong na ang kanyang puso na para bang sasabog naman ni Emanuel kung paano buksan ang pintong nakasara at nahiga sa papag kung saan pinagsaluhan nilang mag-asawa

kanyang balat ang maliliit na tusok nito, ngunit ang lahat ng iyon

makita maliban sa mga palay at puno ng Mabolo na napakalayo

Tumalikod siya at nakita niya ang isang babae, nakasuot

Tomo XXX Bilang 1

kumikinang din kagaya ng mga bituin noong gabing sila’y nagtalik Napagtanto niyang ang palakpak ay ‘di palakpak, kundi

ang kanyang bestidang suot at tanging kahubadan ang mayroon Minulat niya ang kanyang mga mata at gumulantang sa kanya ang isang babaeng taliwas sa nakita niya sa kanyang

Napasinghal si

sa kanyang pisngi, dinaanan ng mga mabubutong daliri ang labi, galaw, napunit ng nilalang ang bestidang binili ni Emanuel noon para sa kanya, lumitaw ang kanyang susong nagmumura, hinog, isang kamay ng nilalang sa kanyang dibdib, habang patuloy pa

at itinaas ito, pinaghiwalay hanggang sa umungol sa sakit ang

Laman

maputi rito; ang mga ngiping kasing talim ng itak ng kanyang isang maitim na dila, makapal, para bang walang katapusan sa

si Natalia sa gilid ng papag, inaabangan ang sakit, ngunit hindi

nagdagdag sa kanyang nararamdaman, mas nagpalakas sa mga

Nararamdaman niya ang makapal na bagay sa loob ng kanyang katawan at kung paano nito ginagalugad ang bawat siya nakakaramdam ng panghihina, imbes, pakiramdam niya’y mas malakas siya, kahit na para bang alipin siya sa halimaw na ang tanging gusto lamang ay ang puso ng sanggol sa kanyang ng kanyang katas ang paglabas ng dila, nakapulupot sa isang

Tomo XXX Bilang 1

papag kung saan nagsalo silang mag-asawa upang makabuo Ibinalot ang manipis na kumot, ilang beses nilabhan ngunit may

Malate Literary Folio

Dahan-dahan mixed media on canvas

Tomo XXX Bilang 1

MIGUEL ANTONIO LUISTRO

Paningilan

Malate Literary Folio

Tanaw ink on paper

Tomo XXX Bilang 1

Simula Researchers at MIT [‌] have peered far back in time, with no discernible trace of heavy elements.

Kahit sila’y di naging saksi sa unang pagsabog ng dilim, sa unang bugso ng sinag, sa unang pagguho ng panahon sa kapanahunan ang kanilang agwat mula sa simula, sa isa’t isa, at sa katapusan, hindi matitiyak sa ragasa ng unang mga bituin kung paanong umalingawngaw: liwanag na mamamatay, mabubuhay, muli, tutuloy-tuloy sa pagdaloy, dadagdag sa bilyon-bilyong taon, sa libo-libong bituing mabubuhay, mamamatay,

Malate Literary Folio

silang mga di unang saksi ang hindi makaiigpaw

Tomo XXX Bilang 1

MIGUEL ANTONIO LUISTRO

Tira

Malate Literary Folio

Ang Pagkasunog ng Santo Domingo pagkatapos ng Pagkasunog ng Sto. Domingo ni Fernando Amorsolo

Pula ang kwartong puno ng mga imaheng nakwadro: babaeng sumisigaw; mga sundalong tinututukan ng baril ang mga lalaking nakasuot ng bayong—

Sa bunganga nakapalibot ang mga bumbero at mga paring nakakuyom Sa ‘di kalayuan nakaturo ang santo sa susunod na obra— mahapdi ang usok sa mga mata.

Tomo XXX Bilang 1

Malate Literary Folio

Pagbubutas

Pagpatak ng alas-dose ng gabi ng ika-1 ng Septyembre, ay ginising mga mata; pinagdikit ang mga takip nito ng mga luhang natuyo’t nagkumpulan at naging bato—mga luhang lumabas dahil ayaw ni Ngunit kailangang gawin ng kaniyang nanay ang tradisyon ng kanilang lipunan: kailangang butasan ng nanay ang mga tainga ng kanilang anak, sa ikalabing-tatlong taon nitong kaarawan, at kailangang isuot ng dalagita—na dalaga na—ang hikaw na gawa sa ginto’t perlas, kanilang kamahalan bilang babae, ang perlas na simbolo ng kanilang Kaya’t kahit natutulog pa ang labing-tatlong taong gulang na si Bridgette, ay kinaladkad siya ng kaniyang nanay, iniupo sa silya, at kinuha ang ginto’t perlas na hikaw na mula pa sa nanay ng nanay ng

Tomo XXX Bilang 1

niyang naramdaman ang tunay na kahulugan ng salitang sarap, nang siya ay nagbigay ng init sa katawan ng tatay ni Bridgette—na nalasahan niya sa sarap ng tsokolate-eh na pawis mula sa kulay tsokolateng balat Sa labing-tatlong taong maayos na pagkakatago ng nanay ni Bridgette sa hikaw—na kasing tanda na ng tradisyon—ay walang pagbukas ng nanay ni Bridgette ng lalagyan ng hikaw ay nasilaw Bridgette ang kumikinang na perlas at sinubukang butasan ang tainga Bridgette—na tikom pa rin ang mga mata dahil sa muta—kung tama pagbubutas sa tainga ni Bridgette ay tumutulo ang dugo ng dalaga mula sa tainga, pababa sa sahig, at pagapang, papalabas ng kwarto ng Ang dugo ng dalagang si Bridgette ay naamoy naman ng binata nilang Ngunit nang bumangon ang binata mula sa pagkakahiga, ang unang napansin niya ay ang liwanag na nanggagaling sa kwarto ng katabing Ang kinang ay mula sa isang kwarto—ang kwarto ng dalagang pagbubunyag ng liwanag sa itim na kulot na buhok, kulay tsokolateng pa rin ang mga mata mula sa batong luha, ay napagpasyahan na ni Baal Kaya’t pagsikat ng araw ay kaagad lumabas si Baal ng kaniyang bahay at bumili ng mga pula’t puting rosas para sa dalagang

Pagbubutas

pagbalik—patungo sa bahay ng mga Villanueva—ay naamoy ng isang Sa bawat hakbang ni Baal papalapit sa bahay ng mga Villanueva, ay sinundan siya ng isang paru-paro na nasundan ng isa pa’t ng isa, Ang pagpagaspas ng mga pakpak ng paru-paro na pula, puti, ube, dilaw, luntian, bughaw ay nagdulot ng malakas na hangin, hanggang sa ang lakas nito’y inangat ang mga paa ni Baal palayo nang pakiramdam ng binata, na nagmula sa kasiyahan sa pagkakakita sa ni Baal, at naging pakpak na nagdala kung saan ninanais ng puso ng Nang makarating doon ay lumipad ang binata sa bintana ni Unti-unting nasanay ang mga mata ng binata sa liwanag ng dalaga;

Baal ang pagkatok—palakas nang palakas—hanggang sa nabasag ang

bahagyang namulat ay namangha ang dalaga sa binatang nasa labas ng kaniyang bintana, buhat-buhat ng mga paru-paro’t pinaliligiran ng

Ang ngiti ni Bridgette ay napakatamis, na naamoy ng binata ang tsokolate-eh sa dugo nito, kaya nilapat ni Baal ang kaniyang labi sa

Tomo XXX Bilang 1

Tinikman ni Baal ang tamis ni Bridgette, at naranasan ni Bridgette ang natutunaw sa bawat hawak ng binata sa kaniyang balat, hanggang sa nagpawis siya ng tsokolate-eh, na hindi naman tinigilang sipsipin at Unti-unti ring nawawala ang liwanag sa paligid ni Bridgette, sa ang mga labi, ang balat sa labi, ang labi sa balat, hanggang sa narinig Sa kabilang baryo, ang nanay ni Bridgette ay namamalengke para sa gulay ay narinig niya ang pagbiyak ng perlas na minana pa sa nanay ng

Sa kabila ng hagupit ay sinugod pa rin ng nanay ni Bridgette Nang siya’y makarating sa kanilang bahay, pag-akyat sa kwarto ng kaniyang dalagang anak , nakita niya ang mga pula’t puting rosas, ng lalaki, mga tulo ng tsokolate-eh sa sahig, at ang mismong hikaw na minana pa sa nanay ng nanay ng nanay ng nanay ng nanay ng nanay

Malate Literary Folio

Kuro-kuro cardboard cut-out over pastel

Tomo XXX Bilang 1

Familiarity I’ve made a habit alone: this pair sharing a table, drinking

glasses on the tip of his nose,

How nice it must be

for Malate

PASASALAMAT Nais pasalamatan ng Malate Literary Folio ang mga sumusunod—mga

At higit sa lahat, sa mga kasapi’t kaibigan ng Malate Literary Folio, noon at

!