1-11-2020

Page 1

vrf;uav; Ä vlwidk ;f avQmufí auGUaumufjzwfajy;? vrf;uav;onf a&;a&;zHzk kH ay:vm\/ Ä ajcwpfvrS ;f ESihf Murf;onfah jrom;? jzwfavQmufomG ;í z0g;ajc&m? vrf;ay:vm\/ Ä vrf;uav;u ay;onfyh nm? rSw, f yl gaomf ajc&mawGp?k vrf;ay:vkNyD jynfolUtiftm; okdYES,fwnf;/

/

Munfatmif

a&G;aumufyGJtBudKuAsmwpfyk'f uRefawmfi,fpOfb0u aA'ifoif,lcJh&yg onf/ atmif-vH-xl-ppf-ol-BuD;-yGJ [lí r[mbkwu f pcJhonf/ ]wnf-vTihf-ysu-f qnf ausmuf-eef;-pH}[laom oHk;yifwdkif Zeu udef; a&mufrS q,fwef;atmifí aA'ifem;cJh&ygonf/ q&mBuD; a'gufwmoef;xGe;f u ZmwmzGJUEkdio f nf/ oBuF e f p ma&;í xk w f a 0a&mif ; cszl ; ygonf / omr-,Zk-£oQLrnfwGif aA'if 3 pk[lí aA'ifynmonf tqHk;tpr&Sd us,fjyefYonf/ 'gawmif twwfa[mEdkiaf om ]tmwyÜP}aA'if usrf;BuD;q&mpOf 0Suf&mrS aysmufqHk;cJhonfqdk \/ þwGif r[mbkwfonf tm;udk;avmuf aMumif; awGU&Sd&ygonf/ vyfuaemif;wuúodkvf rS tif;rsm;avhvmí yg&*l(a'gufwm)bGJU,ljyef vmaom q&m'*Hku r[mbkwo f nf jrefrmjynfjzpf wdkif;&if;usrf;wpfapmifjzpfaMumif; a&;om;zl; onf/ tdE´d,rS aA'ifusrf;aygif;rsm;pGm bkd;awmf D yif bk&m;vufxufa&mufvmonf/ ,if;rwdik rf u ]aA'iftcsKyf r[mbkw}f [lí jrefrmwGi&f Sd onf/ þrQa&;om;ae&jcif ; rS m r[mbk w f o nf ,HkMunf&avmufatmif awmfawmftm;udk;&í jzpfonf/ uRefawmf\acR;ronf ]r&P}zGm; a&m*grsm;rnf[k a[m&onf/ rSefvnf;rSefonf/ wpfzef uRefawmfonf ]t"dywdzGm;}or®wBuD; jzpfrnf wxpfcsa[mí r&acs/ atmifjrifrI[l onf ]uH? ÓPf? 0D&d,}tay:wnfaMumif; Ak'¨ a[mawmfrlonf/ aA'ifonf uRefawmfwdkY jrefrm rsm; arQmfvifhcsufrJhaeaomtcgü A glimmer of hope arQmfvifhcsufa&mifjcnfay;ygonf/ a&;om;wifjycsifwmu ajymif;jyefoD0&D jzpfonf/ 0efBuD;csKyfvnf; uRefawmf\ ajymif; jyefoD0&Dudk odygonf/ ,if;oD0&Donf tb,f enf;/ uHr&Sd ÓPf&Sdwkdif;rGJ[k a&S;qdk½dk;&SdcJhonf/

uRefawmft"dywdzGm;\ obm0rSm rGJiwf'ku© a&mufawmhrnfqkdvQif ]odMum;-r}onfhES,f tul t nD r sm; csuf c sif ; ay:vmwwf o nf / ]odMum;-r}aqmif;yg;rsm; 1?2?3?4 ponfwGif zwf½IEdkifygonf/ rsm;pGm&Sdygao;\/ od k Y & mwG i f uRef a wmf p D ; yG m ;a&;vk y f v Qif ratmifjrifyg/ (1) ppfNyD;ump aps;csKw d Gif tdE´, d rSvmaom csKdcsOfrsm; vSnfhvnfa&mif;cszl;\/ rjrwfyg/ (2) 1975ckEpS f rdbESpyf g;qHk;yg;NyD;aemuf aiGvkdojzifh ]ausmaf usm}f qD;aygif;vkyif ef; vkyzf l; ygonf/ vufvDa&mif;olrsm;u ta[mif;a&mif; NyD; topfr,lawmh vHk;yg;yg;NyD; &yfvkduf&yg onf/ uRefawmfom pD;yGm;rjzpfwm vTJay;vdkuf aom qD;aygif;vkyfief;jzifh csrf;omoGm;olwpfOD; taMumif; enf;enf;a&;yg&ap/ yef;awmif;wGif awGUqHkcifrifcJhol NrdKUykdiBf uD; OD;tHk;ausmf jrefatmif wGif zJ0dkif; &Juzrf;rd&mrS tvkyfjyKwfoGm;onf/ 0ifaiGr&Sd/ cufcJ rEÅav;wufvm qD;aygif; vkyfenf; ay;?vufawGUvkyfjyvdkuf/ &efukefwGif ]ykyÜg;,dkpHkvkyif ef;}jzifh csr;f omoGm;NyD; r,m;i,f ,l r,m;i,f\armif ode;f aX;qko d lu &efukef ausmufajrmif; 146vrf;wGif "m;ESifhxdk;í 1984 ckESpf atmufwkdbmv 28 &ufwGif aoonf/ (30&ufaeY aMu;rHk owif;pm-½I)xkaYd Mumifh rSerf eS af ezdYk ta&;BuD;onf/ (3) xkdYaemuf rqvacwfwGif rqvm a&mif;&ef uRefawmftMuHjyKjyefonf/ udk,fhxuf cufcJaeoludkawGUojzifh ]azmfjrLvm}yg vTJay; vkduf&olrSm txu 10 oHwJausmif;tkyfBuD; (emrnfarhaeí pma&;q&m a'gufwmatmifjrifh (aq;ref;)udkar;&rnf/)yifpif vpm awmfawmf ESifhr&yg/ aA'ifar;í ]aomif;vGif-rqvm} xGufvm&m awmfawmfa&mif;&ygonf/

(4) odMum;-rí 21cgxDaygufaomfvnf; ]trGJwumhxG#facgif zGwfrsm;aemifrSm jymawmif BuD;ayguf}onfhES,f ]jymyHkokdY jyefqif;}ygonf/ (rEÅav;wGif a'gufwmatmifcsrf;u xD 25Budrf aygufonf/ ,ck&Sdygonf/) a&Taps; av;axmif cefYu bPfwGif tyfxm;vdku&f m ckepfESpMf um jyef xkwfawmh a&Tuodef;csDaeNyD/ a&Twpfusyfom;yif r&awmh/ (5) xdaYk emuf 14ESpMf um avmifpmacRwm onfh rD;zdkukd okawoevky&f if; ]yJykypf kad jcmuf- yJig;iydyJiHjym&nf-MumndKU}vkyef nf; atmifjrifjyef onf/ uRef a wmf a &mif ; í atmif j rif r nf r [k w f u d k aumif;pGmodygonf/ ra&mif;jzpfyg/ enf;ynm jzefYa0vQif vuffawGUvkyfolrsm; BuD;yGm;rnf/ uRefawmf ukokdvf&atmif xkwfvkyfenf;ESifhwuG Ethno botany yJykyt f aMumif; aqmif;yg;a&;om; wifjyygOD;rnf/

q&m0ef wifarmifMunf

(6) uRefawmf tm;ravsmhao;yg/ xkd;aq; avSmif&ef MuHpnfjyefonf/ wpfXmewnf;om; rdwfaqGa&mif;&if;rsm; wkdifyifí udk,fhaiGtiftm; ESihfukd,f xkw0f ,fcJhMuonf/ uRefawmfwkYd 0,fNyD; umrS aps;usonf/ xyfíxyfí usonf/ tm;vHk; wpfa,mufrsufESm wpfa,muf Munfh&if;rdIifae MupOf wpfa,mufu ]uJ 'Dtjzpfuav;udk uAsm pyfygOD;vm;}qdkí trSww f &jzpfatmif a&;csvkduf ygonf/ &Spaf v;vHk; ta&;tcif;BuD;u eD;uyfvm aecsdefjzpfygonf/ ]xef;vsuf acG;vsuw f majymif&mS avodaYk 'G;csKd ;} atmifpef;aemf aZmfwrif;&,feJU ae0if;eJUwifarmifMunf? avSmifNyDuGJU-aq;/ wpufuav;rS-&wuf rat;&ygAs? xnuf acG;vsufwmajymif&SmavokdY? avSmifwmawG tukeq f Hk;w,f ½SHK;aygh vacG;/ tcsyfydk (*) okdY á


txl;tcsyfy(dk c) (1) a':a&T&ifESifh uRefawmfonf &efjzpfazmf &efjzpfzufrsm; jzpfMuygonf/ ckrS r[kwf/ i,fi,fuwnf;u &efpu &SdcJhonf/ yxrqkH; tBudrf &efjzpfcphJ Ofu uReaf wmft h oufuk;d ESpo f m;/ olu toufajcmufq,f/ olonf ajr;t&G,f avmufom&Sdaom uRefawmfESifhzufNyD; &efjzpfzkdY 0ef r av;cJ h a cs/ uRef a wmf u vnf ; i,f o m i,fonf cyfpGmpGm taumifqkdawmh/ (2) a':a&T&ifwkdYNcHESifh uRefawmfwkdYNcHonf uyf vsufjzpfonf/ tv,frSm NcHpnf;½dk; wpfckom jcm;onf/ NcHpnf;½dk;qkdaomfvnf; tkwfwHwdkif; awG? oHql;BudK;awGr[kwf/ yk@&dufwef;rQom jzpfonf/ wcsKd Uae&mawGrmS qdkvQif tyifawG usKd ; wkd;usJwJom &Sd\/ xkdYaMumifh NcHESpfNcHMum;wGif pnf;jcm;xm;onf qk½d kHrQom/ olYNcHuk, d hNf cH b,f ae&mu jzwful;ul; tvG,fuav;/ xkdtcg olYNcHonf uRefawmfwkdY 0ifxGufoGm;vm aqmh upm;aeus/ a':a&T&ifonf tysdKBuD;jzpfonf/ olYNcHu tus,Bf uD;? NcHtv,fu tdrBf uD;rSm ol aeonf/ atmufxyfrmS tdrif mS ;awG &So d nf/ ok&Yd mwGif olwYdk u eHeuf tvkyfoGm;Mu? naerS jyefvmMujcif; jzpfonf/ aeYv,faeYcif;qkdvQif a':a&T&ifESifh uav;rav;wpfa,mufom &Sdonf/ uRefawmfwkdY NcHxJrSm o&ufyif vkH;0r&Sd/ olNY cHEiS hf uRefawmfwNYkd cH\ e,ferd w d f pnf;½dk;ay:rSm cGvsuf aygufaeaom o&ufyifwpfyifawmh &Sd onf/ okdY&mwGif i,fao;vkdY toD; roD;ao;/ olYNcHxJrSmawmh o&ufyifawG awmfawmfrsm;rsm; &Sdavonf/ uReaf wmfonf touf udk;ESpo f m;t&G,w f iG f av;cG pudkifonf/ av;cGESifh o&ufoD;onf tvGev f ku d zf ufaom t&mrsm; jzpfay&um; olYNcH wGif;rS o&ufyifrsm;udk rsufpdusrdavonf/ o&ufoD; oD;csdefwkdif; vufwnfhprf;cJhavawmh onf/ olonf tysKd BuD;yDyD oHa,mZOfxm;p&m r&Sd wkdif; o&ufyifawGudkom ykHí cspfaeykH&onf/ tNrJvv dk dk *½kpu kd f apmifMh uyfaeavh &S\ d / uReaf wmf wkdYuvnf; vpfvQif vpfovkd 0ifwG,fvkduf onf/ ol xGuaf tmfvQif tomav; yke;f aevku d ?f ol jyef0ifomG ;wmESihf jyefypfvu kd /f aeYv,faeYcif; ol cPwpfjzKwf wpfa&;tdyv f Qifrl uRefawmfwkYd oabm&Sd ypfciG &hf o dS nf/ ok&Yd mwGif olu Y kd owday; rnfh t&mu &Sad e\/ tdraf cgifrk;d ESihf avmufpmvkH;wkYo d nf ruif; &m ruif;aMumif;awG jzpfaomaMumifh/ ]]a'gif}} a':a&T&if tdraf cgifr;kd oGyjf ym;ay:okYd avmuf pmvkH; usoH/ ]]b,folawGvJ[Jh o&ufoD; ypfaewm}} a':a&T&if\ vufwkHYjyefjcif;/ wpfcgwav uRefawmfu yke;f atmif;ae&mrS o&ufo;D ypfzYkd txGu?f olu 0&efwmxGut f &yf qkw H wfonf/ xkt d cg olu rk;d rTeaf tmif qJonf/ uRefawmfwkdYu/ ]]a':a&T&ifBuD;ukd raMumufvkYd vef'efajryJ ,kd csD;,dk... csD;,kd}} qkd atmfNyD; xGuaf jy;Muonf/ ol aqGUaqGU ckefNyD; usef&pf\/ wpfcgawmh uRefawmf owdvpfoGm;ojzifh cHvku d &f onf/ aeYv,fbuf ol tdyaf eNyDqkNd yD; pdwcf svufcs ypfaewke;f ol aemufu tvpf0if vmwm rodvdkuf/ uRefawmfhukyfykd;ukd qwfceJ zrf;udkifvkdufonf/ uRefawmfu tvGwf½kef;NyD; xGufajy;zkdY BudK;pm;onf/ olu uRefawmfhvuf ukzd rf;qGx J m;onf/ uRefawmfu olv Y ufukd cgNyD;

1-11-2020

a':a&T&ifBuD;udk raMumufvYdk rif;vl xGuaf jy;onf/ vlu vGwo f Gm;aomfvnf; av;cG onf olYvufxJrSm usefcJhonf/ a':a&T&ifonf xif;cGJonfh "m;rBuD;jzifh uRefawmfhav;cGukd tpdwpf w d t f rTmrTm jzpfatmif cGJ ypfvu kd o f nf/ uReaf wmfonf tBuD;tus,f a'go jzpfomG ;NyD; olt Y rd af cgif;rk;d ay:okYd cJrk;d &Gmcsypfvu kd f onf/ olu tarhukd vmwkdifonf/ taru uRefawmfhukd qlonf/ xkt d cgrSpí olEiS hf uRefawmf &efp&Scd jhJ cif;yif jzpfavonf/ (3) uRefawmf touf q,hfig;ESpf? q,fhajcmuf ESpf vlysdKayguf t&G,fa&mufaomtcg av;cG rudkifawmhacs/ okdY&mwGif a':a&T&ifESifhawmh Nidrf;csrf;a&; rvkyf&ao;yg/ xkt d csed u f olNY cHEiS hf uReaf wmfwNYkd cH e,ferd w d u f kd cGaeaom o&ufyifonf pwif oD;avawmhonf/ xkt d yifonf pdr;f pm;o&uf jzpfonf/ rSnhfatmif apmifhzkdY rvkd/ pdrf;aepOfuwnf;u pm;vkdYaumif; onf/ tcsOfvnf; ayghonf/ NyD;awmh 'Dtyifu wufopfpyifysKd jzpfaomaMumifh >ywfaeatmif oD; onf/ olYNcHtwGif;ydkif;u tyifBuD;awGuawmh enf;enf; tdkvmvkdY usaeNyD/ xkdpOfu uRefawmfwkdY NcHaxmifhu tdrfrSm aumifrav;wpfa,muf &So d nf/ uReaf wmfEiS hf &G,f wl/ uRefawmfonf xkad umifrav;ukd pdwu f l;,Of ovkv d kd bmvkv d kd jzpfaerd\/ olwt Ykd rd u f kd uReaf wmf aeYwkid ;f vkv d kd oGm;vnfwwfonf/ olu iHjym&nf ESifh i½kwfoD;rIefYukd toifhazsmfxm;wwfonf/ uRefawmfu o&ufoD;awG cl;oGm;&onf/ olwkdY tdrfa&SUu ujyifrSm xkdifNyD; pdrf;pm;o&ufoD;pdyf uav;ukd iHjym&nf? i½kwo f ;D rIew Yf EYkd iS hf wkpYd m;vku d ?f olEiS hf pum;ajymvku d ?f olrY suEf mS udk ck;d Munfv h u kd f vky&f onfrmS b,fvrkd S xkwaf zmfajymjyvkYd r&aom t&om/ uRefawmfonf o&ufoD;ukd av;cGESifh rypf awmh/ wpfawmifomomavmuf &Snaf omwkww f pf acsmif;ukd tok;H cs&onf/ qkcd NhJ yD;aom e,fpyfo&uf yifonf >ywfaeatmif oD;aomaMumifh wpfcsuyf pf vku d v f Qif tenf;qk;H wpfv;kH awmh usvmwwfonf yif/ xkdtcg a':a&T&ifESifh uRefawmfonfvnf; &efyGJrsm;ukd qufvufqifETJMu&avonf/ ]]a[h ightyifu o&ufoD;awG rypfeJYqkdwm ajymvkdYr&bl;vm;}} ]]tr,f... 'g tarBuD; wpfa,mufwnf; ykid w f mrS r[kwb f J? NcHpnf;½k;d tv,fwnfhwnfhrSm aygufaewm uRefawmfwkdYeJYvnf; qkdifw,f}}

]]rqkid b f ;l ... ighNcHxu J [ko d &ufyifBuD;awG qDu yGm;vmwm? 'g ightyif}} ]]o&ufyifukdrsm; aqGrsdK; pyfaeao;w,f? &,fp&m aumif;vkdufwm}} olu uReaf wmfu h kd qJonf/ uReaf wmfuvnf; aeYpOf aeYwkid ;f av;ig;vk;H awmh ypfcsNrJ/ oluvnf; ypfwJhtcgwdkif; vmqJ/ ab;vlawGuawmh q,fhajcmufESpft&G,f aumifuav;wpfa,mufEiS hf touf ckepfq,fe;D yg; tzGm;BuD; wpfa,mufw\ Ykd &efyu JG kd &,fp&mozG,f om oabmxm;cJhMuavonf/ (4) uRefawmf toufESpfq,fausmf tpdwfydkif; a&mufvmaomtcgwGif o&ufoD;ukd odyfpdwf r0ifpm;awmhacs/ ynma&;udpö? tcspfa&;udpöwkdY bufukdom pdwfa&mufaeonfu rsm;onf/ NyD;awmh uAsmawG a&;? 0w¬KawG a&;? r*¾Zif;wku d f awG avQmufykYd/ wpfcak wmh &So d nf/ i,fi,fu uReaf wmfah v;cG uav;ukd tpdwpf w d t f rTmrTm cGJpw d zf suq f D;cJhaom a':a&T&ifukdrl aphpyfa&; rvkyfrdcJhacs/ NyD;awmh olonf e,fpyfu o&ufyifukd ckxd ol wpfOD;wnf;ydkit f jzpf owfrSwaf ewke;f / o&uf oD ; oD ; csd e f u svQif tuk e f o d r f ; usH K ;cl ; onf / uRefawmfwkYdtrd u f kd wpfvkH;wpfavawmif ay;azmf r&/ uRefawmfhtaruvnf; b,favmufrsm; oabmaumif;ovJqkad wmh o&ufoD;pm;csiv f Qif a':a&T&ifqu D 0,fpm;onf/ uReaf wmfu ]tar&m udk,ef JYvnf;qkid w f Jh tyifyJ[m? cl;pm; ygvm;}[k ajymaomtcg taru ][,f o&ufoD;av; wpfvkH;? ESpfvkH;eJY pum;rsm;&wm raumif;ygbl;? pum;enf; &efpJayghuG,f}wJh/ uRefawmfuawmh o&ufoD; rypfawmh aomf vnf; (ypfp&mvnf; rvkdawmh? NcHaxmifhu aumifrav;vnf; wjcm;vlwpfa,mufeJY vkduf ajy;oGm;NyD) a':a&T&if qefYusifa&;rl0g'ukd rpGefY vTwfEdkifao;yg/ toufav; q,fhav;ig;ESpft&G,f av;cG orm;av;awGukd ajr§mufay;onf/ o&ufoD; 0if ypfvkdY a':a&T&ifu atmfqJvQif olwdkY uRefawmfh NcHxJ ajy;0ifvmonf/ xkdtcg uRefawmfu ckdvIH cGifhay;onf/ nbuf olwkdY e,fpyfo&ufyifu o&ufoD;awG vmckd;vQif uRefawmfhNcHxJu jzwf oef;cGifhjyKxm;onf/

þuJhokYd a':a&T&ifukd vQdKU0SufaESmifh,Suf ae&mrS wpfaeYaomtcg uRefawmfESifh olonf xdyfwkduf awGYqkHMu&jyefavonf/ (5) qkcd JhNyD;aom e,fpyfu o&ufyifvkyd if olYNcH ESihf uRefawmfwNYkd cHukd cGvsuaf ygufaeaom pdeyf ef; yif wpfyifvnf; &So d nf/ tyifuawmh vGecf ahJ om av;ig;ajcmufvavmufuwnf;u aooGm;cJh onf/ okdY&mwGif vJrusao;/ ajcmufoa,mif; aeaom pdeyf ef;yifBuD;onf ½dk;wHNydKif;NydKif;ESihf Munfh &onfrSm tvGefvGrf;p&maumif;onf/ xkdtyif BuD;onf uRefawmfph ma&;pm;yGaJ &SUu jywif;ayguf ESihf wnfw h nfrh mS &So d nf/ uReaf wmfonf uAsma&; &if;ujzpfap? 0w¬Ka&;&if;ujzpfap xkdtyifBuD; udk ai;Munfh&if; qGwfysHUaom &oukd cHpm;avh &Sd\/ wpfaeY uRefawmf tdy&f mx aemufusonf/ tjyifbufu qlqn l n H t H oHawG Mum;awmhrS vefY Edk;vmonf/ bmoHawGygvdrfh[k odcsifaom aMumifh tdy&f mrSxNyD; jywif;aygufukd zGiv hf u kd \ f / uRefawmf tHhMooGm;onf/ pdwfvnf; qkd; oGm;onf/ uRefawmf\ pdefyef;ajcmufBuD;ukd vl wpfpu k ckwv f &SJ ef jyifqifaeMujcif;udk awGUvu dk &f avonf/ tyif\ wcsKd Uae&mawGukd BudK;awGjzifh qdkif;xm;onf/ udkif;zsm; udkif;em;awGyif csdKifcs NyD;aeNyD/ olwkdYawGMum;xJrSm cg;axmuf vQuf pDrHcefYcGJaeoluawmh a':a&T&ifygyJ/ ]]a[h &yfvu dk }f }uReaf wmfu vSr;f atmfonf/ tm;vkH; uRefawmfhukdarmhMunfhMuonf/ ]]'Dtyifukd b,fou l cGijhf yKvkYd ckww f mvJ}} tm;vk;H uReaf wmfu h dk aMumifMunhaf eMuonf/ a':a&T&ifyif ½kwfw&uf atmfvkdufaom toH aMumifh tHhtm;oifhNyD; bmrQ jyefrajymEdkifao;bJ jzpfaeonf/ ]]ajymaew,fav? [kdvl opfyifay:u qif;}} tyifay: wufaeaom vlwpfa,mufonf uRefawmfhukd Munfhvku d ?f a':a&T&ifukd Munfhvku d f vkyfaeonf/ ]]BudK;awG jzKwfypfvkduf}} ]]rjzKwfeJY}}xkdtcgusrS a':a&T&if 0ifNyD; ajymvmonf/ opfyifckwform;awGvnf; bmvkyf&rSef; rodjzpfaeMuonf/ ]]ightyif ig ckwfwm bmjzpfovJ}} a':a&T&if uRefawmfhukd armhMunfhNyD; ajym onf/ ]]bm tarBuD;tyif [kwv f m;? aoaocsm csmvnf; Munfhprf;ygOD;? NcHpnf;½dk; tv,fwnfh wnfhrSm aygufaewm ESpfzufpvkH;eJY qkdifw,f? uRefawmf oabmrwlbJ ckwfcGifhr&Sdbl;}} a':a&T&ifESihf uRefawmf tjyeftvSef ajymMu onf/ ol uRefawmfhukd qJonf/ NyD;awmh opfyif ukd twif;ckwcf ikd ;f onf/ [kv d al wGuvnf; rckwf &J / uRef a wmf u ck w f v Qif &yf u G u f j ynf o l Y aumifpD½kH;ukd oGm;wdkifr,f[k ajymxm;wmukd;/ aemufqkH; a':a&T&if vufavQmh vkduf&onf/ tyifukd rckwjf zpfawmh/ ok&Yd mwGif wpfem&Davmuf Mumatmif olqJwm cHvkduf&onf/ (6) ckawmhjzifh a':a&T&if aooGm;ygNyD/ vGefcJh aom ajcmufvavmufu touf&Spfq,feD;yg; t&G,w f iG f vlBuD;a&m*gjzifh aoqk;H cJ&h jcif; jzpfav onf/ a':a&T&if aoqkH;oGm;jcif;ESihf ywfoufí uRefawmfhpdwfxJwGif rnfokdYrQ xl;xl;jcm;jcm; rcHpm;cJh&yg/ tcsyfykd (*) okdY À


1-11-2020

txl;tcsyfydk(*)

a0zefa&;aMumifh tusdK;,kwfp&mr&Sdygbl; wpf a eY u vl i ,f w pf p k a&muf v mNyD ; ]],Ofaus;rIcsi;f xdyw f ku d w f k;d jcif;}}qkw d Jh pmtkyf rl&if;&S&d if cPiSm;ygvkYd ajymygw,f/ olwv Ykd il ,f wpfpku pmzwf0kid ;f av; wpfckvkyx f m;ygw,f/ wpfvwpfBudrf udkzwfcJhwJh pmtkyaf wG taMumif; 0kdif;NyD; aqG;aEG;avh &Sdygw,f/ rsm;rsm;pm;pm; r[kwyf gbl;? oli,fcsi;f av;ig;a,mufwnf;yg/ tdrfwpftdrf wpfvSnfhpD pm;aomufp&m wpfckck vkyNf yD; pm;aomuf&if; aqG;aEG;Muwm jzpfw,f/ tzwform;ppfppf rMumcP pmtkyfawG vmiSm;Muygw,f/ olwkdYaqG;aEG;csifwmawGvnf; aqG;aEG;wwfMu w,f/ pmukd av;av;eufeuf zwfwhJ vli,fav; awGrYkd olwkYd aqG;aEG;vmwJh taMumif;t&mwkid ;f u cyfayghaygh r[kwfMubl;/ &efukefNrdKUrSm &SdorQ pmMunfhwkdufwkdif; olwkdYra&mufwm r&Sdbl;/ pmtk y f a [mif ; a&mif ; ol r S e f o rQvnf ; ol w k d Y odw,f/ aps;EIef;oufoufomomeJY rdwåLul; aumif;wJh qkdifwkdif; olwdkYrdwfaqGyJ/ olwkdY aqG;aEG;0dki;f av; vkyaf ewm okH;av;ESpaf vmuf &SdNyD/ olwdkY av;? ig;? ajcmufa,muf tjyif wjcm;vl rygbl;/ vlrsm;&if pum;rsm;NyD; olwu Ykd pmayeJY tawG;tac:qkid &f mawGukd pdw0f ifpm;vkYd vkyfae Muwm/ pma&;q&m? uAsmq&m jzpfzkdY wpfa,muf rS pdwful;&SdMuwm r[kwfbl;/ b,forl v S nf; vufwnfph rf;raeMubl;/ pmzwf

orm; ppfppfawG jzpfMuw,f/ pmzwfolcsif; rsdK;qufuGmrIr&Sd ol w k d Y v k d tzwf o rm;ppf p pf vl i ,f a wG tawmfrsm;rsm;eJY oduRrf;cifrifygw,f/ olwkYd zwf csiw f mawG vmiSm;wwfMuovkd uk, d zf wfcsiw f m awGvnf; r&&atmif &SmazGay;avh&ydS gw,f/ pmukd tav;teuf zwfwJhvli,fawGeJY rdwaf qGjzpf&wm trsm;BuD;tusdK;&Sdw,f/ pmzwfolcsif;Mum;rSm rsdK;qufuGm[rIqkdwmr&Sdbl;/ oli,fcsif;awGvkd &if;&if;ESD;ESD; yGihfyGihfvif;vif; ajymvkYdqkv d kYd&w,f/ udk,fhukd vlBuD;yJqkdNyD; tm;emaerSm r[kwfbl;/ olwkdYBudKuf&if BudKufwJhtaMumif;ukd tm;&yg;& ajymw,f/ rBudKuf&ifvnf;? rBudKufwJhtaMumif; cyf&Sif;&Sif; ajymMuw,f/ vlYoufwrf;a&m pm oufwrf;yg trSnhfvGe&f G,af &mufaeNyDqkad wmh vl rsm;pku BudKuf&ifom zGihaf jymwwfMuNyD;? rBudKuf &ifawmh a&ikHEIwyf w d f qdwq f w d af eavh &SMd uw,f/ vkd&if;ajym&&if toufBuD;awmh qkH;rr,fhol r&Sd awmhvkdY rdkufwGif;eufwwfygw,f/ vli,foli,fcsif;awG vli,foli,fcsif;awG&SdvkdY rrdkufatmif xdef; odr;f qifjcifwwfaewmjzpfw,f/ oli,fcsi;f awG udk aus;Zl;wif&w,f/ rBudKufbl;ajymr,fh vli,f awGomr&S&d if atmufajcvGw?f b0jrifhNyD; xif&m pkid ;f vkYd tckavmufqkd ajrmif;xJa&mufcsif a&mufae rSm/ a&mufz;l olawGvnf; trsm;BuD;ukd jrifz;l awGUz;l

á tcsyfydk (u)rS Zmwfaygif;aomf(atmifpef;)u 2007 ckESpf rEÅav; aq; ausmif;rSm Biochemistry ygarmu© a'gufwm ,ck Nidrf;? (aZmf wrif;)qkw d mu ,ck rEÅav;wdki;f 0efBuD;csKyf a'gufwmaZmfjrifah rmif ESiu hf krd if;aqG wkYd wpfXmexJrmS yg/ udkaZmfjrifah rmifu 2020 jynfEh pS rf mS ref; wkdif;0efBuD;csKyf? udkrif;aqGu ,ck wrÜ0wDrSm aq;cef;zGifhae onf/ (udkae0if;)uawmh rqv aemufqkH; uufbed ufrS jynfxaJ &; 0efBuD; Adv k rf if;acgif(&Jabmf 3usyd 0f if Adv k rf if;acgif r[kw)f &JU orD;eJU& NyD; ck &efukerf Sm aq;ynmygarmu©(Nidr;f ) jzpfaeygonf/ wifarmif Munf uawmh OD;ausm&f ifjrif u h cdki;f í ,ck a,mifayayESihf pmyJa&; aeygonf/ ,ckuAsmudk 1988 ckESpu f aysmaf p? ysuaf p uvufap trSwrf xif a&;cJhaomfvnf; tESpf 30ausmMf umaomf ,aeY trSwf xifxif]orkdif;0if uAsmav;}jzpfvmonf/ uAsmxJyg taygif; toif;a&mif;&if;rsm;odkY uReaf wmft h ay: ]trsurf odk- arwåm ydMkY u&ef} yefMum;ygonf// xku d Asmudk ]a&T;aumufyJGtBudK uAsmav;} tjzpf trSwfw& azmfjyvkdufygonf/ ]xef;vsuaf cG;vsuq f kw d mu qifacs;wHk;(ac:) xef;vsucf JBuD; udk acG;u udkucf sDroGm;Edkiv f kdU [dkbufu vSnhv f suv f kduf 'Dbufu vSnfhvsufvdkufeJU Mumawmh xef;vsufcJBuD;[m tajcrysuf ae&m ra&GUbJ vHk;yg;yg;oGm;wmudk ajymwmyg} (yk-H ½I) ,dk;',m;arSmifckv d m [dk;csufukrÜPDrS Edkb,f*sifxkd;aq;rsm; aps;usoGm;aomtcg taMumif;odrw d af qGrsm;u uReaf wmfygvdkU ½H;I wm uReaf wmfh aMumif[ h k 0dki;f ajymMuygonf/ [kwEf kdiyf gonf/ uRefawmfESihfpD;yGm;a&;onf wGufacs rudkufyg/ þwGif tMuHwpfck&ygonf/ raumif;aom uHudk ajymif;jyef vkyfMunfhrnf/ Reverse Theory prf;oyfMunfh

cJw h myJ/ pum;pyfrw d ke;f txl;ojzifh bavmh*gawG ukd aus;Zl;wifaMumif; ajymcsiyf gw,f/ bavmh*g qdkwmu vlcsif; jrifzl;awGUzl;wmvnf; r[kwf? emrnfazmfp&mvnf; rvkdawmh olwkdY rBudKufwm awGU&if tm;remwrf;ukd yGifhvif;wwfMuw,f/ uefYuGuf a0zefol&SdaerS jyefvnfokH;oyfrI jyKjzpf wmvm;/ rBudKufbl; axmufcHolawGcsnh&f Sd ae&if jyefNyD; pOf;pm;ok;H oyfrI b,fjyKjzpfrmS vJ/ tJ'aD wmh ud k , f r S m ;ae&if v nf ; rS m ;rS e f ; rod a wmh b l ; / rSm;rSef;rodawmh qufwkd;av qufrSm;avjzpfNyD; aemufqkH; ajrmif;xJ a&mufoGm; &awmhwmyg/ uavuacsawGr[kwfbl; bavmh*gawGeJY tGev f kid ;f ay:u pma&;olawG [m tvkyrf &Sv d kYd aMumifa&csKd ;aeolawG r[kwMf u bl;/ tcsdefukefcH? rsufpd tanmif;cHNyD; pmawG zwfae? a&;aewmukdu av;pm;zkdY aumif;aeNyD/ wcsKd Uajymaeovkd ]]uavuacs aygufvw T yf pJ m;}} awGq&kd if pmawG b,f&mS zwfaerSmvJ/ tifwmeuf uGef&ufBuD;xJrSm tysif;ajyMunfhp&mawG odef;eJY csD&aSd ewmyJ/ tJ'gawGyJ MunfhaerSmaygh/ pmawGukd &Smzwfw,fqu kd wnf;u pmzwform;wpfa,muf jzpfw,fqkdwm aocsmaeNyD/ pma&;olawG[m pm zwfow l ikd ;f ukd av;pm;&rSmaygh/ ud, k af &;csif wmukd vGwfvyfpGm a&;vkdufovkd? olvnf; ol a&;csif wmukd vGwv f yfpmG a&;cGi&hf adS Mumif; tod trSwjf yK vufc&H rSmyg/ uk, d af &;wJph mudk rBudKuf bl;qdkwm

oifhonf/ ,if;rS taumif;bufokdY ajymif;,lrnf/ xkt d ,ltqudk ]ajymif;jyef oD0&D}[k uRefawmf emrnfay;ygonf/ tifwmeufwGif (Reverse Theory) [k &Sad omfvnf; obm0jcif;rwlyg/ uReaf wmf\ ajymif;jyef oD0&Dudk orkdif;wGif awGUygonf/ (1) tm'rfESifh{0wkdYudk ]'D toD; cl;rpm;ESihf}[k bk&m;ocif wm;awmfrlonfudk pm;jzpfatmif cl;pm;onf Forbidden fruits are sweeter qdkaom pum;yHk

yifay:vm&onf rpm;&aomtoD;onf ydkí csKdonf rvkyef JUwm;rS ydkvkycf sio f nf/ pm;ygqkv d Qif pm;csirf Spm;rnf/ (2) csrf;omenf;ajym&ef awmif;yefaom wynfhu twefMum em;axmifNyD;aemuf ]q&majymwm rGJenf;awGcsn;f uRefawmf ar;wm u csrf;om enf;q&m[k ajymaomwynfhtm; q&mu ]rGJenf;udk ajymif;jyefvkyf&if csrf;omenf;yJ}[k vrf;ñTefonf/ (3) 1989 ckESpf wpf0dkufu rkd;ukwfvrf;a[mif;wGif "m;jy aomif;usef;onf/ onfc&D;udk uRefawmf ]jyó'g;}&ufudk wrif a&G;oGm;avh&SdcJhonf/ rdwfaqGrsm;u ]bmvdkU &uf&mZmrSm roGm; ovJ}ar;&m]"m;jyuvnf; olUudpö atmifjrif&ef]&uf &mZm}a&G;í xkad eYwiG f "m;jywku d af eNyDjzpfaMumif; xkad Mumifh &uf&mZmudk a&Smifyg aMumif;}ajzcJh&ygonf/ vkyw f ikd ;f vGo J nfh uRefawmfuu H kd ajymif;jyef vkyv f Qif tusK;d &SEd kid f onf/ wdki;f jynf tusK;d &S&d t dS oHk;cs&ef tMuHMuD;MuHonf/ aq; ravSmif

1234567890123 1234567890123 1234567890123 1234567890123 vlxk pde0f if; 1234567890123 1234567890123

eJyY J ]]uavuacs}}awGvYkd ajymvkYd b,fjzpfrmS vJ/ tBudKufrwlwm obm0 wpfa,mufeYJ wpfa,muf tBudKufrwlb;l qdk wm obm0yJ/ bmrS xl;qef;wJh udpör[kwb f l;/ olBudKufwmukd ukd,fu rBudKufEdkifovkd udk,f BudKufwmukd olu rBudKufEkdiw f mrsKd ;vnf; &SEd kdif wmyJ/ tBudKufcsif;rwlwmeJYyJ &efoljzpfp&m taMumif; bmrSr&Syd gbl;/ udk,ef JYrwl udk,h&f efol qdkwJhpdwf"mwf[m todÓPfuif;rJh olawG&JU pdw"f mwfjzpfw,f/ rwlayr,fh ½dk;om; ajzmifrh wf olcsif; twlvufwGJvkdY &ygw,f/ ½dk;om;jzLpif ajzmifhrwfrIr&SdbJ udk,fusdK;twGuf taumuf ÓPfeYJ azmufjyefoq l &kd ifawmh tBudKufcsi;f wlwm awmif &efolvkdY owfrSwf&rSmyg/ ajcmufypfuif;olr&Sd aumufusppf Of;vJwJh teD;uyfrw d af qGxuf ½dk;om;jzLpifajzmifrh wfwhJ ta0;u &efo[ l m ykNd yD; av;pm;xkdufygw,f/ udk,fhudk a0zefolwkdif;ukd uav;uacsvkdY wHqdyfuyf rypfvkdufygeJY/ olU a0zefcsuaf Mumifh udk,o f wdrrl *lrjrif jzpfcJhwm awG&&dS if odjrifEikd yf gw,f/ ]]ajcmufypfuif; oJvJ pif}} jzpfol vlYavmurSm r&Sdygbl;/ a0zefa&; aMumifh tusKd ;,kwpf &m r&Syd gbl;/ udk,hftwGuf tusdK;jzpfp&m &Sdw,fvkdY ajymvkdufyg&apAsm}}

awmhyJ qefavSmif&efjzpfonf/ uRefawmf qefavSmifvQif qefaps; acG;us 0ufus usoGm;rnf/ uRefawmfuawmh qef½HI;í rGJjymus oGm;rnf/ udpör&Sd/ 'gu trsm;tusKd;yJ qefavSmifNyD;vQif qD? qm;? i½kw?f MuufoGe?f tuket f ukef aq;½dk;txd avSmifrnf/ aps; awGusrnf/ qDudk a&csKd; aq;½dk;rD;vHI pyg;awmifvkdyHkacwfBuD; a&muf&rnf/ uRefawmfhrw d af qGu wpfcsupf Of;pm;vdkuNf yD; ]cifAsm; tMuHu aumif;awmhaumif;yg&JU/ qDukd a&csK;d &wm rEÅav;wkid ;f wpfwkid ;f xJrmS jzpfcsif jzpfaerSm/ 'Dawmh 'Dvkdvkyf wpfwkdi;f jynfvHk; aumif;pm;oGm; atmif]jynfoUl csOzf wfygwD}xJ cifAsm;0ifvku d /f cifAsm;vnf; 0ifa&m csOzf wfygwDvnf; ysuaf &m/ vmAsm ck oGm;0if&atmif a&G;aumufyJG uvnf; eD;vmNyD/} pum;wajymajymvmMu&if; rdwfaqGu ajym&if; yHkjyifav;udk tqHk;owfvku d yf gonf/ ]tJ'geJU ZD;uGuBf uD;u ighukd armif;xkwf vkdufwJh tdrf&Sifawmh rGJaphr,f/ a[haumif zGwf [dktdrfxJ 0ifacs prf;vdkUckid ;f awmh zGwBf uD;u oGm;owJ/h tdrx f J vSr;f MunfNh yD; jyefvmwJh zGwu f ajymowJh rif; taumifrGJNyD/ ig0ifp&m rvkad wmhbl; t*¾&d wf q&m a&mufaeNyD}ajymowJh/ ESpaf ,mufom; vmvdkuMf uwm csOzf wfygwD ½Hk;a&SUa&mufvm onf/ rdwaf qGu ]uJ cifAsm;txJ oGm; ygwD0iftqkjd yKvTmwifacs/ uRefawmf a[m'Dtjyifu apmifhaer,f} ]a[mAsm csufcsif;xGufvmovm;/ ygwD r0ifcJhbl;vm;} (0ifp&m rvkad wmhb;l / csOzf wfygwDxrJ mS ]wvky}f t*¾&d wfq&m a&muf aeNyD}

À tcsyfydk (c) rS touft&G,t f krd if;aom tzGm;BuD; wpfa,muf a<ucsed w f efí a<u&jcif;onf rqef;awmhaomaMumifh wpfaMumif;? uRefawmfvnf; udk,t hf vkyEf iS u hf k, d f ½Iyaf eaomaMumifh wpfaMumif; arharhaysmufaysmufyif &SdaecJhonf/ okdY&mwGif o&ufoD;awG oD;csdefa&mufvm aomwpfaeYwGif/ aemufwpfaeY ay;ygrnf[k uwday;xm;ojzihf 0w¬Kwpfyk'fukd oJoJrJrJ a&;aeaomtcsdef/ ]]a'gif}}uRefawmfwkdY tdrfacgifrkd;oGyfjym;ay: avmufpmvkH;wpfvkH;usvmonf/ pOf;pm;xm;aom pum;vkH;awG aysmufxGufoGm;avmufatmif vefYoGm;rd\/ ]]a'gif}}aemufwpfcsuf uRefawmf qwfceJ acgif;axmifoGm;onf/ qufa&;zkdY jyifonf/ apmapmu pum;awGukd renf;jyefpOf;pm;&onf/ a&;awmhrnf[k azmifwdefukd jyefudkifvkdufpOf/ ]]a'gif}}uRefawmf 0kef;ceJ x&yfvkdufonf/ jywif;aygufem;rS &yf&if;? a'gowBuD; vSrf;Munfhvkdufonf/ o&ufoD;vmypfaeolawG wpfa,mufrS &SmrawGU/ b,fu ypfaerSef;vnf; rod/ ]b,f aumifawGvJuG o&ufoD;vmypfwm}[k atmfrnfjyifonf/ okdY&mwGif ratmfjzpf/ atmf&rSm &Sufaeonf/ NyD;awmh uRefawmfhtoHu b,favmuf us,favmifpl;&SEdkifrSmrdkYvJ/ xkdtcsdefwGif uRefawmfonf uG,fvGefol a':a&T&ifBuD;ukd yxrqkH;tBudrf vGrf;qGwfowd&vdkufrdavawmhonf/


txl;tcsyfy(dk C)

1-11-2020

&moDpm tvGrf; 'D ukdApfumvBuD;rSm tm;vkH;u tdrftjyif xGucf iG rhf &awmh tdrx f u J aevkyv f Ykd &wmawGvkyjf y Muygawmhw,f/ azhpb f w k q f w dk hJ wpfurÇmvk;H qkid &f m rD'D,muwpfqifh trsm;qkH;jyMuwmuawmh [if; rsKd;pkH rkefYrsKd;pkHcsufwmjyKwfwmeJY aps;a&mif;jyMu wmygyJ/ tck&ufrSm tawGUtrsm;qkH;u yk&pfaMumf a&mif;zkdY aMumfjimawGtrsm;qkH;ygyJ/ yk&pfaMumf BudKuforl sm;uvnf; 0,fMu? rSmMu refMY ueJY waysmf wyg;BuD;ygyJ/ yk&pfaMumfqkdwJh &moDpmuvnf; rEÅav;ol? rEÅav;om;rSef&if cGJr&atmifygaewJh arG;&myg trSwftom;wpfck/ rEÅav;om;jzpfwJh uRefawmfvnf; yk&pfaMumfqkdwJh toHMum;wmeJY yk&pfaMumf&eHUav;u tvkdvkdarT;vmovkdxifrdyg w,f/ tck a cwf r S m om yk & pf a Mumf q k d w mBuD ; ud k a&mif;Mu0,fMujzpfaewmyg/ uReaf wmfwYkd i,fi,f uwnf;u tckxd 0,fpm;p&mrvkb d ;l vkYd pdwx f rJ mS pGJaewJh tpm;tpmESpcf k&Syd gw,f/ MumqH[if;&,f yk&pfaMumf&,fu 0,fpm;p&mrvkw d hJ rkeyYf gyJ/ MumqH [if;qkw d m tckvakd qmif;&moD bk&m;yG&J moDa&muf &if rEÅav;NrdKU t&yfav;rsuEf SmrSm&Sad ewJh bk&m;yGJ usi;f ywJh t&yfu tdrw f ikd ;f urdwaf qGawGukd {nfch H wJh tpm;tpmqkad wmh 0,fpm;zkYd rvkyd gbl;/ yk&pfu awmh udk,b f mom udk,af umufjyD; tdrrf mS aMumfpm; MuwJt h pm;tpm/ tcktouft&G,af &mufawmh yk&pf raumufEdkifawmhygbl;/ aumufp&m yk&pfvnf; rxGuEf ikd af wmhb;l xifryd gw,f/ tJawmh i,fi,fu yk&pfaumufcMhJ uwJt h aMumif;av;awGukd jyefowd& rdygawmhw,f/ uRefawmfi,fi,fu rEÅav; taemufusKH;vrf;eJY 25vrf;rSmaecJhwmyg/ tJhtcsed f wke;f u usK;H eHab;uvnf; tckvkd tumt&HawGr&Sd ao;ygbl;/ usKH;eHab;u vrf;rD;awGuvnf; rmusL&D rD;oD;awGqakd wmh vif;xdeaf zG;vufvaYkd ygh/ aqmif;a&mufvYdk yk&pfxu G w f hJ &moDq&dk if oli,fcsi;f awGwpfpkwpfa0;BuD;eJY nwkid ;f yk&pfaumuf xGuMf u wmaygh/ uRefawmfhwkdYrSm t0us,fNyD; tzkH;ygwJh 'efa&bl;wpfckpyD gw,f/ yk&pfaumufwt hJ cg vuf rematmif ywfxm;zdkY t0wfpkwfwpfckpDygw,f/ aqmif;nat;at;rSm rmusL&DrD;a&mifvif;vufae wJh ausmufvrf;ray:rSm usKH;ab;yvufazmif;rSm [kdajy;'DvTm;eJY yk&pfaumufMuwm acR;awGpD;us vmwmawmif rokwftm;Ekdifygbl;/ yk&pfxGuw f Jh &moDqk&d if rnfpnfyifuvnf; tyGihf yGiw Yf wfygw,f/ rnfpnfyiG &hf UJ teHUu aumuf n§if;aygif;teHY xGufaeygw,f/b,fvkd "mwf oabmvJawmhrodbl; rnfpnfyifem;qkd&if yk&pf awGtkHus aewwfygw,f/ vrf;ay:udk 0JusvmwJh yk&pfu ausmufvrf;ray:em;wJt h csed rf mS vufz0g;eJY tkyfNyD; zrf;&wmyg/ tJvkdvufz0g;eJY tkyfwJhtcg yk&pfuvnf; ½ke;f wmaygh/ tJv½kd ke;f wJt h csed f yk&pfajc axmufu ql;awmifawGu vufz0g;ukd pl;rdjcpfrd ygw,f/ yk&pf&zdkY ta&;omaZmuyfaevkYd tpykid ;f rSm

rembl;xifayr,fh Mumawmh 'PfrcHEdkifygbl;/ tJawmh MumMumaumufEkdiaf tmif vufukd t0wf pyg;yg;av;ywfxm;NyD; aumuf&ygw,f/ yk&pf aumufwmuRrf;usiw f JholawGuawmh uRefawmfwkYd vkd vufz0g;BuD;eJYtkyfrzrf;bJ yk&pfacgif;av;udk trdt& udkifzrf;awmh vuftemoufomwmaygh/ yk&pfaumif;aumif;xGuw f Jh nrsK;d qk&d if yk&pf av;ig;&m tomav;&ygw,f/ zrf;rdwJh yk&pfawG udk 'efb;l xJ xnfv h x Ydk m;ygw,f/ bl;xJrmS yk&pfawG tjyifxGucf siv f kYd ½ke;f uefaewJYtoHu w*sp*f spef JY ygyJ/ tJ'Dbl;xJrSm yk&pfawGrsm;vm&if tdrfudk wpfacgufjyefNyD; a&enf;enf;xnfx h m;wJh pOft h ifwkH xJrSmxnfh tzkH;ydwfxm;NyD; aemufwpfacguf xGufaumufygw,f/ yk&pfu nrkd;csKyfrSxGufyg w,f/ yk&pfaumufwhJ nqk&d if oef;acgifausmw f m awmifaumufvkYd r0ao;ygbl;/ 'gayr,fh odyrf k;d csKyf&if tdrfu vlBuD;awGu vlvTwfNyD;jyefcJhzdkY ac:rSyJ rjyefcsifhjyefcsifeJY tdrfjyefMu&wmaygh/ wpfcgwav tdyfrufxJrSmawmif yk&pfquf aumufaeygao;w,f/ ckESpfouú&mZfudk twdtus rrSwfrdayr,fh yk&pftxGurf sm;vGe;f vkYd aumufp&mrvkb d J wHjruf pnf;eJYvSJNyD; xef;acgufawmif;xJxnfh,l&wJh ESpf wpfESpfBuHKzl;ygw,f/ tJ'DaeYu rEÅav;&JU ae&m tawmfrsm;rsm;rSm tNidrahf wG &Sad eygw,f/ uReaf wmf wkYv d nf; aps;csKed m;rSm tNidrhMf unfhaewke;f tNidrhpf if ay:ukd yk&pfawG wzGJzGJusvmygw,f/ tpuawmh vl&TifawmfawGvnf; yk&pfawGvkdufaumuf&if; jyufv;kH awG xkwMf uwmaygh/ aemufawmh yGq J ufu

vkdY r&avmufatmifudk yk&pfuswJhEIef;u jrifhvkdY vmygw,f/ uRefawmfwkdYoli,fcsif;awGvnf; tNidrhq f ufrMunfhawmhbJ yk&pfaumufzkYd tdrjf yefNyD; vufeufu&d , d mawG,lMuygw,f/ yk&pftusrsm; awmh aumufvkYdrEdkif uRefawmfwkYdvufxJrSmvnf; wpfaxmifausmaf usmaf vmufaumufNyD;wmeJY tdrjf yef cJu h sygawmhw,f/ aemufaeY eHeufrmS awmh uaewJh tNidrahf wG qufruEkid b f J &yfvu kd &f wJt h xd jzpfomG ; cJhwJh rEÅav;NrdKU&JU pHcsed w f ifyk&pfxGuw f Jh taMumif; uawmh vufzuf&nfqkdifrSm? aps;xJrSmajym taumif;qkH;txl;owif;jzpfvkdYoGm;cJhygw,f/ uRefawmfY tbGm;awG ta':awGu olrsm; aMumfwJh yk&pfwkYd a&mif;wrf;yk&pfwkYu d kd 0,frpm;yg bl;/ yk&pfAkdufxJu tnpftaMu;awG rxkwfbJ aMumfawmh roefY&Sif;bl;qkdNyD; udk,fwkdifaMumfpm; ygw,f/ i,fi,fu yk&pfaumufvmNyD; aemufaeY rSm yk&pf&JU tawmifyHawG ajcaxmufu ql;awGukd uyfaMu;eJY n§yaf y;&ygw,f/ uReaf wmfwYkd n§yx f m; wJh 0wfvpfpm;vpfyk&pfav;awG&UJ acgif;ukjd zKwfNyD; txJutlawG tpmtdraf wGxkww f Jh tvkyu f kad wmh ta':awGu wm0ef,Ml u&ygw,f/ acgif;udkcsK;d NyD; tomav;qGJvku d &f if txJu uvDpmawGygvmyg w,f/ wu,fvkdYrsm;usefaecJh&if oGm;Mum;xkd;wH av;eJY pdw&f n S v f uf&n S x f kw, f yl gw,f/ NyD;awmhrS yk&pf0rf;Adkux f u J kd nufatmifaxmif;xm;wJh csi;f eJY MuufoeG jf zLawGukd xnfyh gw,f/ tJvjkd yifqifNyD;wJh tcgrSm ',ftkd;tBuD;BuD;xJrSm qDxnfhNyD; acgif; awGt&ifaMumfygw,f/ acgif;awG&NyDqkdwmeJY uRefawmfwkYd uav;awGukd tqmajyauR;ygw,f/

udak yguf (rEÅav;)

yk&pfaMumfaewJhtcsed f arT;ysHUoif;wJhteHYawG&aeNyD; qkduwnf;u uRefawmfwkdYrSm yg;pyfwjyifjyifeJY oGm;&nfawGusaeygNyD/ tJ'DaeYrSmawmh aeYv,fpm a&m? npmyg wpftrd v f kH;yk&pfaMumf csO&f nf[if;eJY xrif;w0tNyJ pm;Muygawmhw,f/ yk&pfaMumfqkd wm uReaf wmfwt Ykd wGuf [if;qkv d nf;[kwyf gw,f/ oGm;&nfpmqkv d nf;[kwyf gw,f/ xrif;pm;csed f ZvkH xJrmS xnfx h m;wJh yk&pfaMumfawGxu J ae yk&pfzifrmS teufwaH v;xGuaf ewJh yk&pfukd tvkt,uf,Ml u &if; uRefawmfhnDtpfukw d pfawG jiif;MuckeMf u pm; rmefckyMf uwmtNrJvkv d kd vlBuD;awGu [efYrSyJ toH wdwMf uygawmhw,f/ yk&pfzifrSmteufwHav; yg wmu yk&pftryg/ tJvkd yk&pfr&JUtxJrmS tifrwefrS pm;aumif;NyD; qdrhfwJht&om&Sw d Jh OawGyg vkYdygyJ/ uRefawmfwkdY i,fi,fu aqmif;wGif;rSm xGufwJh yk&pfukdyJ rufrufpufpufpm;ygw,f/ &moDOwkylwJhtcsed f ajrBuD;xJrSmylvGe;f wJh 'PfrcH EdkvkdYxGufvmwJh yk&pfukdawmh "mwfyk&pfvkdYac:NyD; rpm;&ygbl;/ 0rf;avQmwwfvyYkd g/ yk&pfraumufwhJ olrsm;uawmh yk&pfuk0d ,fpm;Mu&wmaygh/ rEÅav; a&Munfanmifyifem;u"r®m½k&H ,f? bk&m;BuD;aps;&,f u rEÅav;NrdKU&JU yk&pfrwfuuftBuD;pm;BuD;ygyJ/ rEÅav;ta&SUbufu qnfawmfBuD;yk&pfu emrnf BuD;ovkd wu,fhudktaumifBuD;awGyg/ tckvkd ta0;a&mufaecsed rf Smawmh rEÅav;NrdKUu yk&pfaMumf udk owdw&&SdvSygw,f/ tckacwfrSm aps;BuD;ay;NyD; 0,fpm;&r,f qkd awmh rwefb;l xifNyD; 0,frpm;csiyf gbl;/ i,fi,f u ud, k b hf momud, k af umufNyD; aMumfpm;cJ&h wJh yk&pf aMumfudkvGrf;rdygw,f/


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.