Trots en waardig ouder worden met kunst!
2016 2017
Inleiding We wilden de mogelijkheid om kunstparticipatie voor ouderen in Westland mogelijk te maken niet aan ons voorbij laten gaan toen in 2015 een mooie kans tot subsidie voorbij kwam van Lang Leve Kunst. Westland Cultuurweb ging in gesprek met zorginstellingen Careyn en Pieter van Foreest en het project Kunstkracht 55+ kwam met veel enthousiasme van alle partijen snel van de grond. In dit boekje laten wij u zien wat er in twee jaar tijd door activiteitenbegeleiders en vakdocenten met elkaar in allerlei kunstdisciplines is bereikt. En vooral: hoe de bewoners hier intens van hebben genoten. Omdat kunst plezier en zingeving biedt, nieuwe kanten in jezelf laat ontdekken. Bewust of onbewust. Kunst geeft je de ruimte.
Trots en waardig ouder worden met kunst!
r Bakke s e i l nA es t alle e tra van H W e Pe nd t te va Sit ters en e i l u J inny nten: Doce eleiders: G g enbe t i e t i v Ac ti
Beeldende kunst Werken met allerlei technieken en materialen, geïnspireerd door diverse beroemde kunstenaars als Pablo Picasso, Henri Matisse en Klaas Gubbels. Bewoners van Woerdblok en de Terwebloem werden door vakdocenten Juliette van de Walle en Alies Bakker-Groenewegen aangespoord het uiterste uit hun creativiteit te halen. Een speelse inleiding (met gelamineerde kunstplaten) op het werk van deze kunstenaars riep leuke, boeiende gesprekken en herinneringen op.
Beeldende Kunst Locaties: woonzorgcentra
Woerdblok (Careyn) in Naaldwijk
“ Ik heb mezelf verbluft. Nu kan ik iedereen laten zien wat ik heb gemaakt en erover opscheppen!”
en De Terwebloem (Pieter van Foreest) in Poeldijk
Dans Locaties: woonzorgcentra De Hooge Tuinen (Pieter van Foreest) en De Rozenhof (Careyn) in Naaldwijk Een nieuwe draai geven aan de wekelijkse danslessen. Dit was de wens van activiteitenbegeleider Marianne van den Beukel. Maar hoe doe je dat als dansen je vak niet is? Samen met dansdocente Laura Taal ging zij met de bewoners en vrijwilligers aan de slag. Met andere muziek, van jazz tot disco, en nieuwe manieren van dansen. Waarbij vooral het persoonlijke contact, verbaal en fysiek, de deelnemers uitnodigde tot dansen en uitdaagde tot bewegingen die zij soms zelf dachten niet meer in zich te hebben. Het project was ook in De Rozenhof een groot succes, met meer en meer improvisatie!
Laura Taal, dansdocente:
“ Het is mooi dat de mensen in het moment kunnen genieten, in het moment kunnen zijn en dansen. En misschien worden er ook nog nieuwe verbindinkjes gelegd in de hersenen�
Docen t: L Ac tivite aura Taal va n itenbe geleide Dans Creatie rs: Mar ianne v an den
Beuke
l en De
bby So
nneve
ld
rs, Jo sioen dy Scheepe n o P l e t: Mich ers: Cin Docen tenbegeleid ei Ac tivit
s
e Sc er, Jok t g li S ĂŠ
holte
etra n en P
Neute
l
Slagwerk en percussie Locaties: woonzorgcentra De Ark en Woerdblok (Careyn) in Wateringen en Naaldwijk Djembés en kleine percussie-instrumenten bespelen op nieuwe liedjes en ritmes. Dat bleek best een pittige uitdaging voor de deelnemers. Muziekdocent Michel Ponsioen bedacht al snel dat eenvoudige, grappige tekstjes op de muziek zouden helpen om ritmes te onthouden. Tekstjes die refereren aan dagelijkse, voor iedereen herkenbare handelingen en leuke anecdotes opriepen. Samen met de orkesten van De Phoenix en Fusica werden de muziekprojecten afgesloten met een spetterend optreden waarbij de bewoners lieten horen wat zij in tien weken hadden bereikt.
“ Mijn hele leven speelde ik klarinet en was ik lid van een orkest. Door mijn leeftijd lukte dat niet meer. Wat was het heerlijk om weer muziek te maken en met een orkest af te sluiten!”
Zang Locaties: woonzorgcentrum De Kreek (Pieter van Foreest) in ’s-Gravenzande Wie kent ze niet: de beroemde liedjes van ‘Ja Zuster, Nee Zuster’, geschreven door Annie M.G. Schmidt? Muziekmeesters Westland maakte van de liedjes nieuwe arrangementen die zangdocente Esther van Es in tien lessen, begeleid door diverse muzikanten op piano, trompet en gitaar, instudeerde met bewoners van De Kreek. Het werd een belevingsproject met theatraal tintje, dat kracht werd bijgezet door het gebruik van allerlei accessoires. Niet iedereen kon nog meezingen, maar dat maakte het genieten door te kijken en te luisteren er niet minder door. De emoties waren soms sterk. Maar ook het plezier én de mogelijkheid voor wie wilde om met muzikanten het podium te pakken en vanuit herinneringen eigen repertoire te zingen.
Esther van Es, zangdocent:
“ Kijk goed naar wat er in de mensen zelf aanwezig is, waar ze op aanhaken en enthousiast van raken”
Docen t: E Ac tivite sther van Es itenbe geleide en muzikant en van r: Ange Muziek lique v an Lee meest e uwenNor tier rs Westland
D
llege Lentizco a r lo t F t van Hes van he a n r t e e g P n li : r r n lee eleide Groen e itenbeg e in it t r iv a t c M A ocent:
Beeldende kunst Je begint met vijftien deelnemers en eindigt gaandeweg met ruim dertig bewoners die wekelijks naar je teken- en schilderlessen komen. Dit gebeurde vakdocent Martin Groen. En waarom niet? Met de hulp van zijn leerlingen uit de kunstklas van het Flora Lentizcollege kwam het allemaal prima voor elkaar. Jong en oud creëerden samen vrolijke, kleurrijke werken die een vaste plek in de Terwebloem hebben gekregen. Soms werd een hand moe of was het zicht slecht. Dan hielpen de jongeren bij het uitvoeren van de ideeën van de ouderen. Een bijzonder staaltje co-creatie.
Beeldende Kunst
Locatie: woonzorgcentrum De Terwebloem (Pieter van Foreest) in Poeldijk
“ Ik heb zo genoten, en vanavond bellen ze me weer met de vraag ‘ Wat heb je vandaag gemaakt mam?’”
Fotografie en schrijven Locatie: woonzorgcentrum Duinhof (Pieter van Foreest) in Ter Heijde Na enige schroom onder de deelnemers kreeg dit project een vliegende doorstart. Digitaal fotograferen, hoe moet dat? Gedichten schrijven‌ maar dat kan ik toch helemaal niet? Dus wel! In het mooie kustdorpje Ter Heijde en het Staelduinse bos werd volop gefotografeerd met enthousiaste begeleiding van Sarina. En Marijke, notabene Westlandse Streekdichter in deze periode, wist met veel hartelijkheid en invoelvermogen zeer persoonlijke gedachtes schitterend op papier te laten zetten. Eenmaal begeesterd door nieuwe kunstvormen, bedachten de deelnemers zelf om met elkaar naar een tentoonstelling in de Kunsthal te gaan. De prachtige afsluitende expositie van het project raakte heel veel mensen recht in het hart.
Docen ten Ac tivite : Sarina Miss o itenbe geleide t en Marijke va rs: Carle en van n Geest Dijk-Mu lders e n
Joset te
Kient z
Carleen van Dijk-Mulders, activiteitenbegeleider:
“ De vakdocent laat je anders kijken. Ik merkte bij mijzelf ‘ Ik kan dat!’ Ook ík kreeg een boost van eigenwaarde”
pe ng uwerli Cindy Schee O ja r t : Ma ers: Docen tenbegeleid ei Ac tivit
osĂŠ Sli rs en J
gter
Beeldende kunst Locatie: woonzorgcentrum De Ark in Wateringen Onverwacht bijzondere resultaten wist Marja Ouwerling te bereiken met bewoners van De Ark in Wateringen. Met een teken- en schildertechniek die als het ware ‘andersom’ werkt. Starten met tekenen of schilderen op een wit vel kan behoorlijk eng zijn. Daarom liet Marja de deelnemers werken vanuit een in eerste instantie zelf-ingekleurde ondergrond. Met elke les werd een nieuw element toegevoegd waardoor uiteindelijk complete schilderijen ontstonden. Het riep grote verrassing op bij de amateurschilders om gaandeweg details in hun werken te zien ontstaan. De afsluitende expositie riep bij familie veel bewondering op.
“ Wat fijn dat ik op de foto sta. Ik heb dus ook meegedaan? Ik kan gewoon niet geloven dat ík dit heb gemaakt!”
Nawoord In maart 2018 sloten we officieel de eerste twee jaren af van Kunstkracht 55+ met een conferentie. Maar daarmee is dit project nog lang niet voorbij. We gaan in 2018-2019 namelijk door met maar liefst 24 projecten in de woonzorgcentra in Westland! Waarbij we versterking en verdieping zoeken voor nog meer kwaliteit van de lessen en betrokkenheid. Door nieuwe kennis en uitwisseling. Dit alles kan doordat de waarde van kunst voor ouderen door iedereen gezien wordt: door de zorginstellingen, gemeente, fondsen en andere financiers. De emoties, het plezier en het gevoel van trots bij de deelnemers raakt iedereen. Het motiveert om kunstparticipatie, zรณnder restricties van lichamelijke of mentale beperkingen, vast te houden. Wij hopen dat u dit heeft kunnen proeven door de beelden en woorden in dit boekje. Jeroen Kunstman, directeur Westland Cultuurweb
Kunstkracht 55+ wordt mogelijk gemaakt door:
wonen - zorg - behandeling - welzijn
Voor meer informatie over Kunstkracht 55+: neem een kijkje op www.westlandcultuurweb.nl of stuur een bericht naar info@westlandcultuurweb.nl
Colofon
Kunstkracht 55+ is een samenwerkings-
Tekst en eindredactie:
project van Westland Cultuurweb en
Wendy van Es en Inge Huijding.
zorgorganisaties Careyn en Pieter van
Fotografie:
Foreest. In deze publicatie vindt u een
p. 15 boven: Sarina Missot.
impressie van de projecten die in 2016-
p. 16-17: Marja Ouwerling,
2017 zijn uitgevoerd. Deze brochure
alle overige foto’s: Olga Mulder Fotografie
wordt gedrukt in een oplage van 500.
Vormgeving: Angela van der Knaap, Mangoa Ontwerp Drukwerk: Drukkerij Riezebos
Trots en waardig ouder worden met kunst!