Voorwoord Nederland zit midden in de transitie van een verzorgingsstaat naar een samenleving met als centrale ambitie dat iedereen in en aan die samenleving meedoet. Nu doen veruit de meesten van ons al mee, terwijl het van sommigen onder ons hooguit meer of minder gewenning en/of aanpassing zal vergen. Voor een kleine groep, die we vaak aanduiden met de term ‘kwetsbaren’, gaat dat allemaal niet op. Dat zijn de mensen die voor kortere of langere tijd professionele hulp en ondersteuning nodig hebben om zich te redden in onze complexe uptempo-maatschappij. Het Centrum Voor Dienstverlening (CVD) biedt die hulp en ondersteuning, vanuit de pijlers Maatschappelijke Opvang, Maatschappelijke Dienstverlening en Vrijwilligerswerk. Onze focus ligt daarbij doorgaans op (de aanpak van) de problemen; voor de resultaten is veel minder aandacht. Dit boekje brengt daar verandering in. Door een greep te doen uit de vele grote en kleine, maar voor de betrokkenen altijd betekenisvolle successen die door en met cliënten zijn geboekt. Successen waarop onze medewerkers (veelal in stilte) trots zijn en die we het meer dan waard vinden om met anderen te delen. Als opmaat naar onze ambities voor de komende jaren. En als input voor de keuzes waar het gemeentebestuur in de komende periode voor staat. Ik wens u daarbij veel leesplezier! Mr. Yvonne Frank Bestuurder CVD
Ontdek dit interactieve boekje ‘Successen om trots op te zijn’ is geen gewoon boekje maar een interactief boekje. Heeft u een smartphone? Houd deze bij de hand en volg onderstaande instructies: • Download de gratis Layar-app voor smartphones en tablets of update de laatste versie. • Op de interactieve pagina’s staat het Layar logo afgebeeld. Deze pagina’s bevatten meer informatie. • Open de Layar-app en druk op ‘Tik scherm om te scannen’. Zorg dat u de hele pagina scant en blijf daar op richten. • Wacht tot de extra informatie op uw scherm verschijnt. Veel plezier!
INTERACTIEVE PRINT
Download de gratis Layar App
Scan deze pagina
Ontdek de interactieve inhoud
Inhoudsopgave Een eigen stek Vechten voor eigen toekomst Een gewaardeerde vrijwilligster Ik heb weer een menswaardig bestaan Draai weer gevonden Ik kreeg rust en stabiliteit in mijn leven Terug op het water Ik kan ook nog veel wÊl! Een eigen boek Even buurten in Blijdorp Leven weer op de rails Ik voel me nog te jong om niets te doen! Met een gerust hart naar het ziekenhuis Jongeren zetten zich in voor anderen Ik heb geleerd dat je altijd een keuze hebt Ik kwam erachter dat ik eigenlijk met ouderen wilde werken Op de goede weg Ik heb mijn leven letterlijk en figuurlijk opgeruimd Alpe d’HuZes was een echte overwinning Centrum Voor Dienstverlening
4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42
Een eigen stek 4
Voor Daniël is het leven niet altijd gemakkelijk geweest. Daniël is verslaafd geweest, maakte schulden en raakte ten slotte dakloos. Zo kwam hij terecht bij Havenzicht, een nachtopvangvoorziening van het CVD. Dat was het begin van de weg terug! Zijn ‘wooncarrière’ begon in 2005 bij doorstroompension CVD ’s Gravenhof. Dat was destijds een nieuwe voorziening van het CVD, waar dak- en thuisloze mannen worden voorbereid op (semi) zelfstandig wonen. Zo ook bij Daniël, die in augustus 2005 doorstroomde naar een (z)Onder Dak woning: zelfstandig wonen met ambulante begeleiding in een woning die op naam staat van de gemeente Rotterdam. Daniël woonde eerst samen met een andere cliënt, tot zijn huisgenoot zelfstandig ging wonen.
Leven op orde In de tijd dat hij in zijn (z)Onder Dak woning leefde, heeft Daniël zijn schulden zelfstandig afgelost en zijn leven op orde gebracht. Zo heeft hij onder meer zijn groot rijbewijs gehaald. Toen bleek dat Daniël zelfstandig kon wonen, werd de (z)Onder Dak woning op zijn eigen naam gezet. Daniël woont ook nu nog in dezelfde woning en werkt bij de ROTEB. In 2012 kon de professionele begeleiding van Daniël worden stopgezet. Dat betekent trouwens niet dat er helemaal geen contact meer is met het CVD. Daniël: “Ik heb mijn begeleider gebeld om hem een gelukkig nieuwjaar te wensen en ben van plan dat te blijven doen. Ook maken we altijd even tijd voor een praatje als we elkaar zien lopen.”
‘Als we elkaar zien lopen, maak ik altijd een praatje met de CVD‘er die mij heeft begeleid’
5
‘ Ik ben heel gemotiveerd om mijn doelen te bereiken’
6
Het leven van Selcan was op z’n zachtst gezegd heftig. Selcan groeide op in Oostenrijk en is in haar jeugd veel en ernstig mishandeld door met name haar vader. Ook is ze bijna vermoord door een oom, omdat ze geen hoofddoek droeg. Op haar vijftiende is Selcan uitgehuwelijkt. Ze verhuisde naar Nederland en stond er sindsdien helemaal alleen voor. Ze had een ongelukkig huwelijk, stond onder grote druk van haar schoonfamilie en had weinig vrijheid. Al snel kreeg ze een dochtertje, dat ernstig ziek was en nog geen jaar oud is geworden. Daarna kreeg Selcan een gezonde zoon. Haar huwelijk was zo slecht, dat ze de scheiding aanvroeg en in een ‘blijf-van-mijn-lijf-huis’ terechtkwam. Tot begin 2010 mocht ze haar zoon niet zien van haar ex-schoonfamilie. Selcan werd door haar eigen vader en haar ex-schoonfamilie gezien als schande en werd gestalkt, bedreigd en in elkaar geslagen. Ze belandde in een neerwaartse spiraal. Ze blowde, dronk, maakte schulden en had
Vechten voor eigen toekomst geen structuur. Ook kon ze geen opleiding of (vrijwilligers) werk volhouden.
werk; ze doet boodschappen voor oudere mensen. Ze wordt erg gewaardeerd en klanten vragen speciaal naar haar.
Goede moeder In 2011 kwam Selcan, die inmiddels weer zelfstandig woonde, bij het CVD terecht voor ambulante begeleiding. In hetzelfde jaar kreeg zij haar zoon terug. Voor haar schulden leek ze de schuldhulpverlening nodig te hebben. Binnen een klein jaartje heeft ze echter alle schulden zelf afgelost.
Eigen geld verdienen Selcan wordt nog regelmatig gestalkt en bedreigd. Desondanks blijft ze op de been. Ze zocht nog een paar keer toevlucht bij de crisisopvang. Vervolgens stond ze enkele dagen later wel gewoon op haar werk en de sportschool. Voorheen was dit een reden om alles wat ze opgebouwd had te laten vallen, waardoor ze weer helemaal opnieuw kon beginnen. Selcan wil heel veel. Zo wil ze graag een opleiding volgen en haar eigen geld verdienen. “Ik ben heel gemotiveerd om mijn doelen te bereiken. Maar het is natuurlijk niet niks wat ik allemaal heb meegemaakt. Ik denk dat ik heel trots mag zijn als het me lukt een (parttime) baan te vinden. Alles wat ik uiteindelijk meer bereik, is meegenomen.”
Inmiddels leeft Selcan bewust en gebudgetteerd, zodat ze ook kan sparen. “Ik kijk dagelijks op internetbankieren om te genieten van mijn saldo dat tegenwoordig in de plus staat.” Ook adviseert ze andere vrouwen en familieleden hoe ze inzicht kunnen krijgen in hun inkomsten en uitgaven. Daarnaast sport Selcan elke week. “Het geeft me veel energie en versterkt mijn motivatie om te vechten voor mijn eigen toekomst.” Via Humanitas doet Selcan vrijwilligers-
7
Een gewaardeerde vrijwilligster 8
Battoul is een 54-jarige vrouw die medio 2012 in het sociaal pension CVD de Schuilplaats kwam wonen. Dit is een woonvoorziening voor mensen die 24 uur zorg en begeleiding nodig hebben door ernstige psychiatrische problemen, soms in combinatie met een verslaving. Battoul had op dat moment geen adres, geen geld, geen pinpas, geen identiteitskaart en grote schulden. Voordat Battoul in de Schuilplaats kwam, was ze onder meer opgenomen in het Delta Psychiatrisch Centrum. Ze was in de war geraakt nadat ze zeven jaar intensief cocaĂŻne had gebruikt en over straat had gezworven. Ook is ze drie keer getrouwd geweest met gewelddadige mannen. In de Schuilplaats bleek al snel dat Battoul zichzelf goed verzorgde. Ook hield ze haar kamer van begin af aan schoon. Nu Battoul een adres had, werd er een identiteitskaart voor haar geregeld en werd de schuldsanering gestart.
Actief met de was Battoul bleek heel goed te zijn in huishoudelijke taken en toen er bij de Schuilplaats een vrijwilliger voor de linnenkamer en wasserij werd gevraagd, gaf zij zich hiervoor op. Sinds maart 2013 is Battoul acht dagdelen per week actief met de was van het sociaal pension. Hierdoor heeft ze contact met haar medebewoners, adviseert hen met regelmaat hun kleding bij haar te brengen, wast, strijkt en vouwt het beddengoed en zorgt voor een opgeruimde linnenkamer. Al met al bleek dat Battoul niet langer op haar plaats was in een sociaal pension. Ze was toe aan een volgende stap. Sinds mei 2013 woont ze zelfstandig, waarbij ze behandeld wordt vanuit de GGZ. En hoewel ze geen cliĂŤnt meer is, heeft ze nog wel een vrijwilligerscontract als wasvrouw van de Schuilplaats.
9
‘Ik voel me hier helemaal op mijn plaats’
Ik heb weer een 10
Bea komt uit het noorden van het land. In haar jeugd was sprake van misbruik en verwaarlozing. Na allerlei omzwervingen kwam ze terecht in Rotterdam, waar ze een zeer marginaal onderkomen had. Bea is matig begaafd en heeft moeite om grenzen te stellen. Ook heeft ze af en toe last van een lichte psychose. Nadat iemand Bea’s bankpasje met pincode wist te ontfutselen, kwam Bea in de financiÍle problemen terecht. Een medewerker van het ambulante team van Parnassia, die regelmatig contact had met Bea, riep daarop de hulp in van het CVD. Al snel werd duidelijk dat Bea behoefte had aan een veilige woonplek met de nodige ondersteuning, zodat ze weer op eigen benen kon leren staan. Eigen woning Zo kwam Bea in het centrum van de stad terecht in een (z)Onder Dak woning: zelfstandig wonen met ambulante
menswaardig bestaan begeleiding in een woning die op naam staat van de gemeente Rotterdam. Er werd de afspraak gemaakt dat ze het adres van deze woning alleen aan een zeer select groepje mensen bekend zou maken. En dat werkte: Bea kreeg haar leven steeds beter op orde, haar financiën werden geregeld, de zelfzorg nam toe en ze ervaarde haar woonomgeving als veilig. Ook haar geestelijke gesteldheid verbeterde daardoor. Ze werd actief in kleine dingen en leerde van haar begeleider beter voor zichzelf op te komen. “Ik heb geleerd ‘nee’ te zeggen, hoewel dat voor mij een hele stap is.” Inmiddels zijn we een paar jaar verder. De woning is op haar eigen naam gezet en via de vrijwilligersmakelaar van het CVD heeft Bea nu een ‘maatje’ gevonden. Hij is begonnen om samen met haar de woning te verfraaien. Bea heeft nog
wel enige maatschappelijke dienstverlening nodig om haar huishouden draaiende te houden. “Ik zal waarschijnlijk altijd een steuntje in de rug nodig hebben, maar ik heb nu wel een menswaardig bestaan. Ik maak nog steeds stappen vooruit en heb een positieve kijk op het leven. En dat is wel eens anders geweest…”
‘ Ik maak nog steeds stappen vooruit’
11
Draai weer gevonden 12
Alvin is een 44-jarige man met een verstandelijke beperking. Hij gebruikt meerdere soorten drugs en is gemakkelijk te beïnvloeden door zowel goed- en kwaadwillende mensen. Sinds 2004 woont hij in het sociaal pension CVD de Schuilplaats: een woonvoorziening voor mensen met ernstige psychiatrische problemen, soms in combinatie met een verslaving, waar bewoners 24 uur per dag zorg en begeleiding krijgen. Alvin is nooit agressief en doet wat hem wordt gevraagd. Hij heeft beperkte interesses en bracht zijn dagen aanvankelijk door met het scoren van drugs en het kijken naar muziekzenders op de televisie. Dit kon worden doorbroken door hem eenvoudige opdrachten te geven, zoals het kopen van een bepaald product in de winkel. Hij moest dan wel een afgepast bedrag meekrijgen, want het ontvangen van wisselgeld begrijpt hij niet.
Alvin kan zichzelf niet goed verzorgen. Zo werd ontdekt dat de nagels van zijn grote tenen vier tot vijf centimeter lang waren. Sindsdien bezoekt hij regelmatig een pedicure. ‘Home Sweet Home’ In 2008 startte het project ‘Home Sweet Home’; een project voor mensen die op weg zijn naar een (betaalde) baan, maar nog wel scholing en werkervaring nodig hebben. Er werd een wervingsactie gestart voor nieuwe cliënten. Dit bleek een kans voor Alvin. Het grootste probleem was om hem te leren gebruik te maken van het openbaar vervoer. Zijn begeleider(s) hebben hier veel energie in gestoken, wat ertoe leidde dat Alvin zelfstandig op de bus en tram kan stappen en het einddoel van zijn reis weet te vinden. De invoering van de OV-chipkaart werd een nieuwe uitdaging, maar uiteindelijk is het ook gelukt om Alvin te leren in- en uitchecken. Momenteel
werkt Alvin drie dagen in de week bij de afdeling plantsoenonderhoud van de Ontwikkelings Maatschappij IJsselmonde (OMIJ). Hij verzuimt nooit. Heeft hij een afspraak met zijn behandelaar of de tandarts, dan neemt hij een snipperdag. Alvin verzorgt zich beter en gebruikt minder drugs. Daar heeft hij namelijk geen tijd voor als hij werkt.
‘ De nagels van zijn grote teen waren vier tot vijf centimeter lang’
13
Ik kreeg rust en 14
‘ Wat mij betreft komen er nog twintig Emmahuizen bij!’
De 18-jarige Giovanni haalde in 2008 zijn gymnasium diploma en begon een studie aan de Technische Universiteit in Delft. Na anderhalf jaar merkte hij dat hij zich daar niet op z’n plek voelde. Van huis uit was er weinig sturing en stimulans, dus Giovanni had veel vrijheid. Bovendien woonde hij al sinds 2007 niet meer thuis. Dat veranderde in 2010 toen hij door omstandigheden noodgedwongen weer thuis ging wonen, waarna het geruzie met zijn moeder direct begon. “Ik had wel een baan, maar ik had geen duidelijke plannen en bleef tot laat op straat hangen. Mijn moeder was het daar totaal niet mee eens, maar het was de manier om de thuissituatie te ontlopen.” Hoewel er geen excessen hebben plaatsgevonden, botsten de twee steeds vaker. Giovanni begon met een nieuwe studie, maar kon niet langer thuis blijven wonen. “Ik voelde dat ik weer zou stoppen met de studie als ik de situatie niet zou aanpakken.”
stabiliteit in mijn leven Via het Jongeren Informatie Punt belandde Giovanni bij het CVD, in het Emmahuis. De bewoners, jongeren tussen de 18 en 23 jaar, hebben een zelfstandige kamer of studio en kunnen op vaste tijden gebruikmaken van begeleiding. Verantwoordelijkheid Samen met zijn woonbegeleider probeerde Giovanni zijn problemen aan te pakken. “Zodra ik de woning kreeg, voelde ik de verantwoordelijkheid van de vaste lasten en liepen de nutteloze activiteiten vanzelf terug. Zo was ik minder op straat, ging ik bijna niet meer uit en kon ik me beter concentreren op mijn studie. Daarnaast werkte ik een paar uur in de week. Wonen bij het CVD bracht rust en stabiliteit in mijn leven.” Ook bouwde hij een goede band op met zijn directe buren. “We aten heel vaak samen en zorgden praktisch voor elkaar. Op die manier krijg je ook een sociale kring waar je altijd op terug kunt vallen.”
Scriptie Het laatste halfjaar van zijn bachelor woonde Giovanni niet meer bij het CVD, maar volledig zelfstandig. Toch had hij nog steeds contact met het CVD. Zo nam hij CVD Emmahuis als onderwerp voor zijn scriptie, waarbij hij de meningen van de jongeren over hun begeleiders in kaart bracht. De resultaten van zijn onderzoek waren positief. Sinds september 2013 volgt Giovanni de Master Onderwijskundig Ontwerp & Advies. En het gaat goed met hem. Hij sport regelmatig en houdt zich bezig met hiphopmuziek. “Ik zit goed in mijn vel en heb dankzij het CVD een stabiele basis kunnen opbouwen. Wat mij betreft komen er nog twintig Emmahuizen bij! Ik ken namelijk genoeg jongeren die nu in mijn situatie zitten en begeleiding goed kunnen gebruiken…”
15
Terug op het water 16
Al van jongs af aan stond voor Peter vast wat zijn missie in het leven zou zijn. Evenals zijn tweelingbroer Eric zou hij schipper worden op een binnenvaartschip. Met een vader die naast zijn oliehandel een eigen schip bevoer, lag dit ook voor de hand. Na het schippersinternaat volgden beide broers, onafscheidelijk van elkaar, een binnenvaartopleiding tot kapitein. Na enkele jaren kregen ze ieder een eigen schip. Peter zat in het ‘zwart’, oftewel ruwe olie. Zijn broer vervoerde ‘wit’; benzine, petroleum etcetera. Toen Eric’s contract afliep, besloot hij net als zijn broer in de ruwe olie te gaan. Daarvoor moest het schip omgebouwd worden op een scheepswerf in Duisburg. Tijdens de werkzaam heden vloog het middendeel van het schip de lucht in. Het gezin van Eric (vrouw en twee kinderen), twee knechten en zeven werfmedewerkers werden in één klap weggevaagd.
Einde vaartijd Daarmee was alle ellende nog niet ten einde. Het jaar erop overleed zijn vader en in datzelfde jaar werden zijn nieuwe vriendin en dochtertje op een zebrapad geschept door een dronken automobilist. Ze waren op slag dood. Dat luidde voor Peter het einde van zijn vaartijd in. Drank werd het hoofdbestanddeel van zijn leven. Toen zijn contract niet meer werd verlengd, lukte het hem niet om aan ander vaarwerk te komen. Zo belandde Peter in het Zeemanshuis, waar zijn resterende geld opraakte. “Ik wist toen echt niet dat er zoiets als een uitkering bestond”, licht hij toe. “Pas toen mijn geld op was en ik uit het Zeemanshuis werd gezet, vertelde iemand me dat.” Peter maakte kennis met het zwerversbestaan. Nacht opvangvoorziening CVD de Hille was het begin van de weg terug. Met vallen en opstaan en met hulp van zijn
‘ Ik heb een gebruiksaanwijzing, maar mijn mentor heeft de juiste code gevonden’ mentor, keerde de rust terug. “Ik heb een gebruiksaan wijzing, maar mijn mentor heeft de juiste code gevonden.” Peter ging wonen in doorstroompension ’s Gravenhof en woont inmiddels op zichzelf. Hij heeft nog maar zelden een terugval. En als dat het geval is, is zijn mentor in de buurt. Vrijwilligerswerk Vorig jaar pakte Peter als vrijwilliger zijn schippersbestaan weer enigszins op en voer met de Plaswijck- en de Crooswijkboot. Daardoor kwam hij in aanraking met dove kinderen. Een cursus gebarentaal staat intussen op zijn wensenlijstje. Naast zijn vrijwilligerswerk fietst Peter veel en ook de computer speelt een steeds belangrijkere rol in zijn bestaan. In de toekomst wil hij verder gaan op de ingeslagen weg.
17
18
‘ Door de training werd me duidelijk dat ik graag presentaties wilde geven’
Ik kan ook nog veel wél Jasper leidde een leven zoals vele anderen. Hij was student en volgde een studie aan de Technische Universiteit in Delft. Tot hij op 4 november 2010 een hersenbloeding kreeg en zijn leven radicaal veranderde. Sindsdien kan Jasper niet meer lopen en zit hij in een rolstoel. Ook kan hij niet meer praten. Om dit op te vangen ‘praat’ hij via een zogenoemde ‘Lightwriter’, een klein computertje waar het alfabet op staat. Alles wat Jasper intypt, spreekt de computer uit. De begeleiding van Jasper wordt verzorgd vanuit Middin, een instelling voor mensen met een verstandelijke, lichamelijke of meervoudige beperking. Jasper woont samen met zeventien andere lotgenoten in een flat. De bewoners hebben allemaal Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH): iedereen was gezond, maar kan door een ongeluk of een andere gebeurtenis bepaalde dingen niet meer. Voor Jasper is het noodzakelijk dat er 24 uur per dag verzorging beschikbaar is. Deze hulp kan hij inroepen met een alarm dat om zijn pols zit.
Training Omdat Jasper op een gegeven moment een beetje in een isolement raakte, werd hij gewezen op het Peer2Peer traject ‘Bij je passie komen en daarmee leren netwerken’ van het CVD. Hij besloot het traject te gaan volgen en dat bleek een goede stap te zijn voor Jasper. De training leverde hem veel op. Zo werd hij een stuk ondernemender en kwam hij daarmee uit zijn isolement. “Bovendien werd me duidelijk wat ik graag wilde doen: presentaties geven.” En daarbij is het niet gebleven. Inmiddels heeft Jasper al verschillende presentaties gegeven op scholen over NAH, zijn leven nu en de veranderingen ten opzichte van zijn oude leven. Dat Jasper veel dingen niet meer kan, maakt hem niet minder optimistisch. “Ik kan ook nog veel wél! Je kunt dus zeker zeggen dat ik positief in het leven sta.”
19
Een eigen boek 20
Renate raakte een tijd terug niet alleen haar baan in de catering kwijt, maar ook zichzelf. Ze had een schuld van meer dan 15.000 euro, werd dakloos en kwam terecht bij CVD Havenzicht, een nachtopvangvoorziening voor Rotterdammers die acuut dakloos zijn en op diverse gebieden problemen hebben. Daar bleef Renate acht maanden. Soms werd ze uitgeloot, waardoor ze er niet kon slapen. “Gelukkig kon ik op die momenten wel bij een vriend terecht.” Overdag zat Renate vaak in de bibliotheek te lezen. Ze werd er een vast gezicht. Via Havenzicht leerde Renate iemand kennen die in de cliëntenraad zit van het CVD. Ze ging mee, keek de kat uit de boom en voelde zich op haar plek. “Het voelde fijn om bezig te zijn en gewaardeerd te worden voor wat ik deed.” Renate nam deel aan het Peer2Peer traject van het CVD en kwam steeds meer in haar kracht. Ze volgt inmiddels een opleiding tot secretaresse en voert momenteel de functie
van secretaris uit binnen de cliëntenraad. “Uiteindelijk wil ik graag secretaresse worden.” Liefde voor schrijven Door het Peer2Peer traject werd ook nog een andere liefde van haar aangewakkerd: schrijven. Renate schrijft al sinds haar dertiende, maar heeft daar nooit iets mee gedaan. Het traject heeft haar gestimuleerd om uitgevers te benaderen. “Ik wist niet wat ik kon verwachten en dacht dat het niet goed genoeg zou zijn.” Niets was minder waar. Ze kreeg een e-mail waarin stond dat ze haar boek graag wilden uitgeven. En zo werd de roman ‘Opnieuw naar het paradijs’ geboren. Inmiddels is Renate bezig met nieuwe verhalen. Binnenkort laat ze haar tweede verhaal lezen aan de uitgever. In de toekomst zou ze haar schrijverskwaliteiten nog wel verder willen ontwikkelen door middel van een schrijfcursus.
Ook op woongebied is alles in rustiger vaarwater gekomen. Renate woont momenteel in CVD Mackay, een doorstroompension, maar ze is opgegeven voor regulier wonen. Daarnaast is ze aangemeld bij schuldhulpverlening; bijna alle schulden zijn in kaart gebracht. Stukje bij beetje krijgt Renate haar leven weer terug. Iets waar ze erg blij mee is. “Het voelt als een grote opluchting.”
‘ Het voelde fijn om bezig te zijn en gewaardeerd te worden’
21
22
‘Samen wandelen is leuker dan alleen’
Even buurten in Blijdorp Clara is 86 jaar en was al een tijdje niet meer gezien bij de Prinsenkerk in Rotterdam. Men begon zich af te vragen hoe het met haar zou zijn, waarop de ‘spil’ van ‘Even Buurten’ voorstelde om bij haar langs te gaan. ‘Even Buurten’ is een project waarin met de ouderen in een buurt wordt bekeken waar zij behoefte aan hebben, om vervolgens samen met hen een passende oplossing te vinden. Gewapend met een flyer ging de buurtmedewerkster naar Clara. Ze werd binnen gelaten en vroeg of ze iets voor haar kon betekenen. Clara gaf aan dat ze graag wandelde, maar dat ze het leuk zou vinden als er eens iemand met haar mee ging. “Samen is leuker dan alleen.” Warme ontmoeting De buurtmedewerkster dacht aan Willemien, een 76-jarige vrouw uit de buurt. Ze ging naar haar toe en Willemien zei onmiddellijk ‘ja’. De dochter van Clara was wat voorzichtiger
toen ze het hoorde. Maar na enig heen en weer gebel en gepraat ging ook zij akkoord. Zo trof iedereen elkaar op een ochtend in het huis van Clara. Op dat moment bleek dat Willemien Clara nog kende van lang geleden. Het werd dan ook een warme ontmoeting: de anderen stonden erbij en keken ernaar. Het klikte direct uitstekend tussen beide vrouwen en binnen een kwartier had Willemien een sleutel van het huis van Clara. Sindsdien komt Willemien wekelijks bij Clara. Ze doen met z’n tweeën boodschappen en gaan samen wandelen, ook als het regent. Clara gaat namelijk graag naar buiten, weer of geen weer. “En dan zingen we ‘Onder moeders paraplu’”, vertelt ze lachend.
23
Leven weer op de rails 24
Abraham meldde zich in januari 2013 bij het team (preventie dakloosheid) van het CVD, waar hij door de Gemeente Rotterdam naartoe werd doorverwezen. Abraham had geruime tijd bij zijn moeder gewoond, maar zij zette hem op straat. Haar huurtoeslag zou namelijk in gevaar komen en ze zou gekort kunnen worden op haar uitkering. Voor Abraham zat er weinig anders op dan zich te melden bij Centraal Onthaal. Voordat hij bij zijn moeder introk, had Abraham een eigen huurwoning en een eigen glasvezelbedrijf. Hij had eigen personeel in dienst en zijn bedrijf draaide goed, totdat de financiële crisis uitbrak. “Net als veel andere ZZP’ers verloor ik opdrachten en daardoor inkomsten. Ik moest al mijn personeel ontslaan.” Uiteindelijk ging zijn bedrijf over de kop. De schulden stapelden zich op en zijn vaste boekhouder ging er vandoor, waardoor Abraham geen inzicht meer had in de administratie
van zijn bedrijf. Hij kwam in een vicieuze cirkel terecht en trok uiteindelijk bij zijn moeder in. Lichtpuntjes Toen Abraham bij het CVD terechtkwam, kwamen er ook weer wat lichtpuntjes in zijn leven. Hij werd een aantal weken in een hostel geplaatst en kon tot rust komen. “Ik had al een zenuwinzinking achter de rug en was erg gestrest door de hele situatie.” In de weken die volgden ging Abraham druk op zoek naar geschikte woonruimte. Ook kreeg hij een postadres, zodat zijn uitkering in behandeling kon worden genomen. Hij vond al snel woonruimte en kon de inventaris bekostigen door een lening van de sociale dienst. Ook de weg naar de schuldhulpverlening verliep vlot en zonder veel problemen werd Abraham in budgetbeheer geplaatst, waarbij zijn vaste lasten worden betaald door de Kredietbank Rotterdam. Daarnaast is hij druk aan het
solliciteren geslagen. “Ik hoop binnen niet al te lange tijd weer een baan te vinden.” Omdat Abraham zijn leven voor het grootste gedeelte weer op de rails heeft, kon de professionele ondersteuning onlangs worden gestopt.
25
‘ Net als veel andere ZZP’ers verloor ik opdrachten en daardoor inkomsten.’
Ik voel me nog 26
André komt oorspronkelijk uit België, waar hij zelfstandig ondernemer was. Door een faillissement raakte hij echter in de problemen. Hij besloot op een goed moment om naar Rotterdam te gaan, waar hij terechtkwam in de nachtopvang bij de Pauluskerk. Van daaruit ging hij regelmatig naar het activeringscentrum CVD van Speyk. André werd gevraagd of hij zin had om wat klusjes te doen en van het een kwam het ander. Hij kluste in totaal zo’n drie en een half jaar, zowel bij Van Speyk als in de Pauluskerk en kreeg daar een kleine vergoeding voor. Ook leende hij geld van de Pauluskerk voor een klein woonbootje. “Het was mijn manier van overleven. Ik wilde iets doen en alles aanpakken wat er aan te pakken viel. Als je niets te doen hebt, zak je namelijk af.” Pensioen In 2000 kreeg André bij Van Speyk een baan aangeboden in de facilitaire dienstverlening. Daarna werd hij keukenmedewerker en hij eindigde als kok. Jarenlang kookte André voor
te jong om niets te doen! tientallen mensen. Ook verzorgde hij alles eromheen: de inkopen, de voorbereidingen, het uitdelen van de maaltijden, het schoonmaken van de keuken en de afwas. Het behoorde allemaal tot zijn takenpakket. Inmiddels is André 65 jaar en met pensioen, maar hij ziet het niet zitten om hele dagen thuis te zitten. “Ik ben bang dat ik dan te lui ga worden en dat wil ik niet. Ik voel me nog te jong om niets te doen!” Daarom komt hij nog altijd twee dagen per week naar Van Speyk, om zich daar vrijwillig in te zetten als portier. “Ik ken hier verschrikkelijk veel mensen. Maar ik ben ook altijd blij als ik bezoekers na verloop van tijd niet meer zie. Dan is het dus goed gekomen…” Trots Inmiddels woont André alweer de nodige jaren samen met zijn vriendin in Gouda. Hij beleeft veel plezier aan de drie kleinkinderen van zijn vriendin. “Ze noemen mij zelfs opa.”
André is best een beetje trots op zichzelf. “Ik ben blij dat ik na een slechte periode toch nog goed terecht ben gekomen. Ik heb toch dertien en een half jaar gewerkt en ben altijd trouw van dienst geweest.” Ondanks dat het grootste gedeelte van zijn oude collega’s eveneens met pensioen is, heeft hij met veel van hen nog contact. “Toen ik 65 jaar werd, heb ik een groot feest gegeven en mijn voormalige collega’s ook uitgenodigd. Na mijn indiensttreding ben ik heel goed door ze opgevangen. Dat vond ik tof. Ik was echt één van hen!”
‘ Ik was echt een van hen!’
27
Met een gerust hart naar het 28
De 44-jarige Conny heeft een aangeboren afweerstoornis. Deze immuunziekte beïnvloedt haar leven op vele fronten. Zo heeft ze een zwak gestel, krijgt ze de ene infectie na de andere en moet ze een speciaal dieet volgen. Conny was al anderhalf jaar bezig om haar zorgvraag bij de verschillende hulpverleningsinstanties neer te leggen, maar vond geen gehoor. In april 2013 kreeg ze bovendien te horen dat ze borstkanker heeft. Conny moest binnen een week worden geopereerd en had na haar operatie ongeveer zes weken hulp nodig. Omdat Conny door haar ziekte een beperkt netwerk heeft, was ze op zoek naar vrijwilligers die een boterham voor haar wilden klaarmaken, de was konden doen en een oogje in het zeil wilden houden. Via Vrijwilligerswerk Rotterdam kwam Conny in contact met enthousiaste vrijwilligers van de Ligthartkerk.
Ze wilden haar graag helpen, ook in de weekenden. Vertrouwen Conny was erg blij dat er zo snel hulp kwam en vertrok met een gerust hart naar het ziekenhuis. Na de operatie heeft ze nog bestralingen gehad, waar ze nu net klaar mee is. Conny is de vrijwilligers zeer dankbaar. “Al anderhalf jaar werd ik van het kastje naar de muur gestuurd. En nu lukte het om binnen drie dagen hulp te vinden, juist doordat mensen wél wilden meedenken in plaats van tijd verdoen met het opsommen van wat er allemaal niet kan. Hierdoor heb ik weer wat vertrouwen gekregen in de hulpverlening.” Uiteindelijk heeft Conny na haar operatie negen dagen zonder verpleegkundige hulp gezeten. “Als Vrijwilligerswerk Rotterdam mij niet had geholpen, had ik geen enkele hulp
ziekenhuis gehad en stond ik er na mijn operatie helemaal alleen voor. Juist op het moment dat ik de hulp het hardst nodig had, was er geen verpleging. Ik ben dan ook heel blij dat er mensen zijn die zich het lot van anderen wel aantrekken. Een pluim voor hen is daarom op z’n plaats!”
‘ Ik werd al anderhalf jaar van het kastje naar de muur gestuurd’
29
Jongeren zetten 30
De afgelopen jaren hebben veel jongeren uit het voortgezet onderwijs zich ingezet voor de samenleving via maatschappelijke stages. Het Grafisch Lyceum Rotterdam is een van de scholen die werkt aan succesvolle maatschappelijke stages. Een vaste activiteit is de deelname aan ‘NLdoet’. Ook dit jaar deed de school weer mee: op 15 en 16 maart 2013 hebben een paar honderd leerlingen bij tal van organisaties klussen uitgevoerd. Leuke kennismaking Jelle is coördinator van de maatschappelijke stages op het Grafisch Lyceum Rotterdam. Hij geeft aan dat de leerlingen dertig uur maatschappelijke stage moeten uitvoeren. “Het is een leuke kennismaking met het vrijwilligerswerk.” Uit een inventarisatie bleek dat zo’n 30 tot 40% van de leerlingen ook al vóór de maatschappelijke stage vrijwilligerswerk deed, variërend van het geven van voetbaltraining aan kinderen tot het uitvoeren van activiteiten voor kerkgenoot-
zich in voor anderen schappen, de buurt en de scouting. Volgens de coördinator is het belangrijk dat de jongeren zien dat het gezamenlijk aanpakken van klussen effectief is en dat het vrijwilligerswerk hen ook iets oplevert: dankbaarheid. In de nabije toekomst stopt de bekostiging van de maatschappelijke stages. “Dat is jammer, maar wij gaan er wel mee door. We vinden het namelijk heel waardevol dat leerlingen deze stages blijven doen.” Hard werken Nina zit in klas 3c van het Grafisch Lyceum Rotterdam. Ze laat weten dat de leerlingen tijdens ‘NLdoet’ aan de slag zijn gegaan in een soort wijktuin met kassen, een parkje en een vlot voor de kinderen hebben gemaakt. De eerste dag hebben de leerlingen flyers uitgedeeld om buurtbewoners te mobiliseren. Vervolgens zijn ze samen met de bewoners in het weekend aan de slag gegaan. “Het was hard werken, maar het was leuk dat we met z’n allen hetzelfde doel
hadden”, vertelt Nina. Het vrijwilligerswerk is haar niet helemaal vreemd; ze deed hiervoor ook al wel eens vrijwilligerswerk. Na ‘NLdoet’ is Nina echter meer vrijwilligerswerk gaan doen. Via M25, een project dat jongeren uitdaagt en ondersteunt om zich in te zetten voor de zwakkeren en kwetsbaren in de samenleving, krijgt ze iedere maand een overzicht met activiteiten waar ze zich voor kan aanmelden. Zo heeft ze al geholpen bij buurt huizen en tijdens een dag voor tienermoeders. “Ik wilde meer vrijwilligerswerk doen, omdat je echt iets voor anderen kunt betekenen. Veel mensen worden heel blij van kleine dingen. En dat voelt erg goed.”
‘ Veel mensen worden heel blij van kleine dingen’
31
Ik heb geleerd dat je altijd een 32
Klaas zat begin 2011 finaal aan de grond. Hij had geen werk en was verslaafd aan coke. Zijn schulden waren hoog opgelopen en hij leefde van slechts een paar tientjes per maand. “Eigenlijk zag ik het niet meer zitten”, vertelt hij. Het keerpunt kwam toen hij door zijn maatschappelijk werkster werd aangemeld voor de CVD-training ‘Echte Mannen’. Dit is een training voor mannen die zich willen ontwikkelen en willen participeren in de maatschappij, zodat ze weer een doel krijgen in het leven en in hun kracht komen. Klaas was vanaf het begin erg gemotiveerd en bleek een ‘modeldeelnemer’; in alles liep hij voorop. Of het nu oefeningen, discussies, werkbezoeken of excursies waren.
cultureel centrum en bij de tweedehands winkel Piekfijn. Bovendien kon hij weer aan de slag als operator in de haven. Zijn verleden haalde hem echter in en ontslag volgde. Klaas knokte terug en hield zich vast aan de essentie van de training. “Ik heb geleerd dat je altijd een keuze hebt, dat heel veel afhangt van je ‘mindset’ en dat je kwaliteiten hebt die niemand je af kan pakken.” Met vallen en opstaan komt Klaas verder. Per september is hij begonnen als operator bij een innovatief project van onder meer Havenbedrijf Rotterdam. Klaas werkt daarbij met jongeren en studenten die experimenten opzetten in laboratoria en proeffabrieken.
Succesvolle training Door de training zocht Klaas het contact weer op met zijn twee, inmiddels volwassen, kinderen. Met een van zijn kinderen lukte dat. Ook ging hij vrijwilligerswerk doen bij een
Draad opgepakt Dankzij de training heeft Klaas de draad weer op kunnen pakken. “In de training werd me steeds een spiegel voorgehouden. Ik leerde om mezelf weer in de spiegel aan te
keuze hebt kijken.” Bovendien heeft hij weer een eigen woning. En als hij een terugval heeft, kan hij altijd terugvallen op het CVD. Klaas ziet de toekomst dan ook een stuk zonniger in.
33
‘ Ik leerde om mezelf weer in de spiegel aan te kijken.’
‘ Ik was meteen enthousiast over de training’
34
Ik kwam erachter dat ik eigen lijk met ouderen wilde werken Farah is 46 jaar en gehuwd. Ze heeft in Marokko een financieel/boekhoudkundige opleiding gevolgd en een diploma behaald op hbo-niveau. Na haar opleiding is ze gaan werken op de afdeling Personeel & Arbeid van een bedrijf in Marokko. Daar was Farah twaalf jaar in dienst toen ze haar huidige echtgenoot ontmoette. Omdat hij in Nederland woonde, is ook Farah naar Nederland verhuisd. Hier kon ze zich erg moeilijk aanpassen. Ze had er geen familie, geen vriendinnen, geen werk, geen contact met buren en wist weinig van organisaties in Nederland. Talentrijk Tijdens een informatiebijeenkomst werd een presentatie gegeven over Talentrijk, een training van het CVD die participatie van vrouwen in de samenleving nastreeft. Zo gaan de deelneemsters aan het werk met een portfolio,
een persoonlijk ontwikkelplan, sollicitaties en het ontwikkelen van kwaliteiten. Farah kreeg een folder over Talentrijk. “Ik was meteen enthousiast over de training en heb me dan ook direct aangemeld.” Tijdens de training merkte ze dat ze een heel andere richting op wilde. “Ik kwam erachter dat ik eigenlijk met ouderen wilde werken.” Door deelname aan de training kon Farah haar sociale contacten uitbreiden en leerde ze relevante organisaties kennen, zoals buurthuizen en de VraagWijzer. Met hulp van de trainers van Talentrijk heeft Farah inmiddels vrijwilligerswerk gevonden bij een verzorgingstehuis. Daar verricht ze momenteel met veel plezier drie dagen in de week vrijwilligerswerk.
35
Op de goede weg 36
Adilah is een 28-jarige alleenstaande moeder. Ze kwam op haar 23e naar Nederland, omdat ze op de vlucht was voor een relatie waarin sprake was van huiselijk geweld. Adilah heeft weinig familie en nauwelijks sociale contacten. Haar dochter van zeven zit in groep vier van de basisschool. Via de basisschool kwam een aanmelding binnen bij CVD Schoolmaatschappelijk Werk. Adilah was bij een leerkracht in tranen uitgebarsten, omdat ze een brief van de woningbouwvereniging had gekregen waarin stond dat ze uit huis zou worden gezet. De leerkracht maakte zich al zorgen, omdat de dochter niet altijd eten bij zich had. Ook kwam ze vaak te laat op school. Adilah bleek moeite te hebben afspraken na te komen. Ze had last van depressieve klachten en had geen inkomen, maar wel een schuld van ongeveer 30.000 euro. Er kwamen regelmatig deurwaarders aan de deur. Ze sliep slecht vanwege haar financiële problemen en was bang dat haar
dochter van school moest veranderen als ze uit huis zouden worden gezet. Adilah wilde graag in haar huidige woning blijven wonen en hulp krijgen bij de aanvraag van een uitkering. Ze wist alleen niet hoe ze dit moest aanpakken. Keerpunt Na een aantal gesprekken met betrokken professionals, kwam Adilah terecht bij het Sociaal Team Noord. Dat bleek het keerpunt. Zo is er inmiddels een uitkering geregeld en een betalingsregeling getroffen met onder andere de woningbouwvereniging, zodat ze haar huis niet uit hoeft. “Hierdoor slaap ik weer veel beter.” Daarnaast heeft Adilah via het Werkplein van de Sociale Dienst voor vier uur per dag werk gekregen. Ze heeft nu sociale contacten en voelt zich nuttig. Ook is ze bezig om haar financiële problemen op te lossen met hulp van de Kredietbank Rotterdam. Op school maakt ze een veel
rustigere indruk en er zijn geen zorgen meer om haar dochter. “Ik voel me veel beter en heb veel minder zorgen. Op die manier kan ik ook beter voor mijn dochter zorgen.”
37
‘ Ik kan nu veel beter voor mijn dochter zorgen’
38
‘ Ik gaf geld uit omdat ik anderen gelukkig wilde maken’
Ik heb mijn leven letterlijk en f iguurlijk opgeruimd Toen Angel drie jaar geleden in contact kwam met het CVD had ze een overvol huis met veel huisdieren. Haar huishouden was niet geordend en ze had een schuld van bijna 50.000 euro. Ook waren er problemen met de opvoeding van haar kinderen en was ze emotioneel afhankelijk van haar ex-man. Sindsdien is er veel veranderd in het leven van Angel. Met de haar geboden ondersteuning is het huishouden van Angel op orde gebracht en gaat de opvoeding van haar kinderen haar beter af. Ook gebruikt ze geen medicatie meer en werkt ze aan een oplossing voor haar schulden via de schuldsanering. Dat is een pak van haar hart. “Binnen twee jaar ben ik schuldenvrij. Ook heb ik geen last meer van deurwaarders.”
Schulden Angel vertelt dat ze er tijdens de begeleiding achter is gekomen waarom ze in de problemen is geraakt en er zoveel schulden zijn ontstaan. “Ik gaf geld uit omdat ik anderen gelukkig wilde maken.” Zo gaf ze bijvoorbeeld geld aan haar ex-man om rust te krijgen. “Ik dacht dat ik hem dan niet kwijt zou raken. Nu ik heb ingezien wat ik met het uitgeven van geld doe, heb ik daar verandering in gebracht en kan ik voorkomen dat ik in de toekomst weer schulden maak.” Angel heeft veel gehad aan haar begeleiding. “Ik heb een luisterend oor gekregen, wat voor mij van groot belang was. Hierdoor heb ik mijn leven letterlijk en figuurlijk opgeruimd.”
39
Alpe d‘HuZes was een echte 40
Een dakloze wil hij zichzelf niet noemen. “Ik was eigenlijk thuisloos. Ik had wel een woning, maar ik was niet gelukkig”, vertelt de 41-jarige Patrick. Doordat hij zijn vorige woning was uitgezet, was hij bovendien al zijn spullen kwijtgeraakt. ”Ik vond het heel moeilijk om voor mezelf te zorgen. In het begin dacht ik daar heel makkelijk over, maar ik gebruikte drugs, ging veel uit en viel van het ene probleem in het andere. Ook kon ik de rekeningen niet betalen en had ik veel schulden.” Patrick kwam terecht bij het CVD en heeft daar een lange weg afgelegd. Nadat hij begeleid woonde, stroomde hij door naar een (z)Onder Dak woning: zelfstandig wonen met ambulante begeleiding in een woning die op naam staat van de gemeente Rotterdam. Intussen woont Patrick weer geheel zelfstandig.
Alpe d’HuZes Afgelopen zomer was een bijzondere zomer voor Patrick. Hij deed mee aan de Alpe d’HuZes. “Ik zat vorig jaar met een gekneusde rib op de bank, toen ik een uitzending zag over de Alpe d’HuZes. Dat vond ik zo’n mooi initiatief, dat ik zelf ook mee wilde doen. Ik ben best een fanatiek fietser en vond het ook een mooie uitdaging voor mezelf, al was ik niet altijd even gemotiveerd om door de kou en de regen te fietsen.” Maar Patrick zette door en hield zich aan zijn woord. Hij stapte helemaal alleen op het vliegtuig en ging het avontuur aan. Patrick fietste de berg met succes op en haalde daarmee zo’n 1.000 euro op. “Het was ook voor mezelf een echte overwinning.” Patrick is blij dat hij bij het CVD terecht is gekomen. Hij heeft zijn evenwicht weer teruggevonden, zeker wat zijn geldzaken betreft. Daarnaast heeft hij nu meer stabiliteit in zijn
overwinning leven. “Of ik trots op mezelf ben? Absoluut! Ik ben meer dan trots op mezelf. Zeker nu ik een leuk eigen huisje heb met een tuin en huisdieren.” Figurant Ook de rest van zijn leven heeft Patrick weer aardig op orde. Zo werkt hij af en toe in een café in de stad en gaat hij vrijwilligerswerk doen. Bovendien figureert hij sinds een jaar in series en films. Hij was onder meer te zien in Goede Tijden Slechte Tijden en de Nederlandse film Smoorverliefd. “Rijk word je er niet van, maar je doet het omdat je het leuk vindt.”
‘ Ik ben meer dan trots op mezelf’
41
Centrum Voor Dienstverlening Het Centrum Voor Dienstverlening biedt al meer dan veertig jaar een breed, samenhangend pakket aan diensten op het gebied van Vrijwilligerswerk, Maatschappelijke Dienstverlening en Maatschappelijke Opvang. Wij bereiken daarmee jaarlijks ruim 25.000 Rotterdammers. We werken vanuit 25 locaties verspreid over heel Rotterdam.
42
Het CVD onderscheidt zich door haar laagdrempeligheid. Alle cliënten worden gezien en gehoord. De talenten van de cliënt en zijn volwaardige deelname aan de samenleving zijn ons uitgangspunt. We leveren individueel maatwerk. Essentieel daarbij zijn verbetering van het perspectief en de eigen regie van de cliënt. Het CVD weet de eigen kracht van Rotterdammers aan te spreken. Het CVD is besluitvaardig, praktisch ingesteld en heeft korte lijnen met zijn (samenwerkings) partners. Wij spelen in op maatschappelijke ontwikkelingen en blijven alert op de actualiteit. Dat is zichtbaar in het handelen van onze medewerkers.
Colofon Dit boekje is een uitgave van het Centrum Voor Dienstverlening. Š 2013 Teksten Tekstbureau Wendy Venhorst Eindredactie Yvonne Frank, CVD CVD Communicatie & Voorlichting Vormgeving Mangoa Ontwerp Fotografie Remco Haneveld Angela van der Knaap Druk Tromp Drukkerij bv * Sommige namen zijn veranderd uit privacy overwegingen.
43