Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου AMIS
01
photo Δ. Μανιάτης
Μια εισαγωγή
Στοιχεία επικοινωνίας: Δημήτριος Πολ. Μαντζιάρας Διεύθυνση ιατρείου: Πριγκηπονήσων 28, Αθήνα Τηλέφωνο ιατρείου: 210-6424065 Κινητό τηλέφωνο: 6945857780 e-mail: dmantziaras@gmail.com website: www.amiship.gr AMIS Total Hip Replacement, AMIS Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Δημήτρης Μαντζιάρας γεννήθηκε το 1970 στο Βόλο Μαγνησίας. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία αποφοίτησε το 1995. Αφού εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις στο Πολεμικό Ναυτικό επί δύο χρόνια και την υποχρεωτική υπηρεσία υπαίθρου στο Αγροτικό ιατρείο Καστανιάς Καρδίτσας επί ένα χρόνο, ξεκίνησε την ειδικότητα της Ορθοπαιδικής Χειρουργικής στο Π.Γ.Ν.Α «Γ. Γεννηματάς» (Γενικό Κρατικό Αθηνών), με Διευθυντή τον Καθηγητή Αλέξανδρο Τουλιάτο, όπου και την ολοκλήρωσε το 2003. Παράλληλα με τη λήψη της ειδικότητας, και μέσα στα πλαίσια της λήψης αυτής, συμμετείχε σε αρκετά ιατρικά συνέδρια, εκπαιδεύτηκε σε διάφορους τομείς της Ορθοπαιδικής (Μικροχειρουργική, Αθλητιατρική, Χειρουργική Γόνατος, Σπονδυλικής Στήλης κλπ). Επίσης, επί ένα χρόνο εκπαιδεύτηκε στην Ορθοπαιδική Παίδων του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Αγλ. Κυριακού», επί έξι μήνες στην Αγγειοχειρουργική και επί έξι επίσης μήνες στην Πλαστική Χειρουργική. Το 2005 εκπαιδεύτηκε στην AMIS Ολική Αρθοπλαστική Ισχίου από τον Frederic Laude στο Παρίσι και έκτοτε την εφαρμόζει στο σύνολο σχεδόν των ασθενών που πάσχουν από παθήσεις του ισχίου και χρειάζονται χειρουργική αποκατάσταση. Είναι παντρεμένος και έχει δύο παιδιά.
Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας στην τρίτη ηλικία είναι σήμερα η οστεοαρθρίτιδα του ισχίου, καθώς υπολογίζεται ότι κάθε οικογένεια έχει τουλάχιστον ένα μέλος της που πάσχει από την ασθένεια. Πρόκειται για μια εκφυλιστική νόσο των αρθρώσεων που αφορά κυρίως στις φορτιζόμενες αρθρώσεις (ισχίο και γόνατο) και χαρακτηρίζεται από πόνο και μείωση της κινητικότητας της άρθρωσης, ενώ σε προχωρημένα στάδια ο πόνος είναι αφόρητος, δεν σταματά ούτε την νύχτα ούτε σε κατάσταση ηρεμίας, και ο ασθενής καθηλώνεται στο κρεβάτι. Όταν η συντηρητική θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή και φυσιοθεραπείες δεν επαρκεί τότε η χειρουργική αποκατάσταση (ολική αρθροπλαστική ισχίου) δίνει λύση στο πρόβλημα.
02
Tί είναι η ολική αρθροπλαστική ισχίου; Η Ολική Αρθροπλαστική του ισχίου είναι μία επέμβαση η οποία γίνεται όταν ο ασθενής πάσχει από Αρθρίτιδα του Ισχίου δηλαδή όταν η άρθρωση του ισχίου έχει υποστεί σημαντική φθορά, είτε από την πλευρά της αρθρικής επιφάνειας της κεφαλής του μηριαίου είτε από την πλευρά της αρθρικής επιφάνειας της κοτύλης της λεκάνης είτε και από τις δύο επιφάνειες. Πρόκειται για επέμβαση αντικατάστασης της φθαρμένης κεφαλής του μηριαίου και της φθαρμένης κοτύλης με μεταλλικές προθέσεις οι οποίες τοποθετούνται και στερεώνονται στον ανθρώπινο οργανισμό είτε με συμπιεστική ενσφήνωση (press-fit) είτε με τη χρήση βιολογικού τσιμέντου.
03
στην οποία όπως και στην κλασσική προσπέλαση, γίνεται αντικατάσταση της άρθρωσης του ισχίου με μεταλλικές προθέσεις, αλλά διαφέρει η χειρουργική προσπέλαση που εφαρμόζεται (δηλαδή ο δρόμος που ακολουθεί ο χειρουργός για να φτάσει στην άρθρωση του ισχίου). Και στην κλασσική και στην AMIS προσπέλαση χρησιμοποιούνται τα ίδια υλικά (ενδοπροθέσεις).
Σε τι διαφέρει η AMIS από την κλασσική ολική αρθροπλαστική ισχίου; Διαφέρει στο μέγεθος της τομής, και στον χρόνο αποκατάστασης του ασθενούς. Το μεγάλο πλεονέκτημα της Ολικής Αρθροπλαστικής του Ισχίου με τη μέθοδο AMIS εκτός από το μήκος της τομής το οποίο δεν υπερβαίνει τα 8cm, είναι το γεγονός ότι, αντίθετα με την κλασσική προσπέλαση, δεν γίνεται καμία διατομή μυός. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ο ασθενής να είναι σε θέση να κινεί το χειρουργημένο σκέλος άμεσα μετεγχειρητικά και μέσα σε λίγες ημέρες να μπορεί να επιστρέψει σε πλήρη δραστηριότητα.
Πόσες μέρες διαρκεί η νοσηλεία του ασθενούς που χειρουργείται με AMIS; Η μέση διάρκεια παραμονής του ασθενούς στο νοσοκομείο είναι 3-4 ημέρες. Ο ασθενής κινητοποιείται το ίδιο απόγευμα της ημέρας που έχει χειρουργηθεί και από την επομένη το πρωί με την καθοδήγηση ειδικού φυσικοθεραπευτή εκπαιδεύεται να σηκώνεται και να επιστρέφει στο κρεβάτι, να βαδίζει, να πηγαίνει στην τουαλέτα και να ανεβαίνει και να κατεβαίνει τις σκάλες μόνος του.
Τι προθέσεις χρησιμοποιούνται στην ολική αρθροπλαστική ισχιου AMIS; Tί είναι η ολική αρθροπλαστική ισχίου AMIS; Η Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου AMIS ονομάζεται έτσι από τα αρχικά των λέξεων Anterior Minimal Invasive Surgery και σημαίνει Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου με Πρόσθια (Anterior) Ελαχίστης (Minimal) Επεμβατικότητας Προσπέλαση (Invasive Surgery). Πρόκειται για μία επέμβαση ισχίου
Χρησιμοποιούνται οι ίδιες προθέσεις που χρησιμοποιούνται στην Ολική Αρθροπλαστική του Ισχίου με την κλασσική προσπέλαση. Οι προθέσεις αυτές, αφού πέρασαν από διάφορα στάδια εξέλιξης και μελέτης τα προηγούμενα σχεδόν πενήντα χρόνια, σήμερα αποτελούνται από Τιτάνιο, ένα υλικό που συγκεντρώνει εξαιρετικές φυσικές και χημικές ιδιότητες ώστε να γίνεται βιοανεκτό σε όλους τους ανθρώπους και να είναι τόσο ανθε-
04
κτικό που να αποτελεί τη βασική επιλογή μετάλλου σε όλες τις προθέσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα.
05
Η πρόθεση
Γιατί η μέθοδος AMIS δεν είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν; Η πρόσθια προσπέλαση (Anterior) του ισχίου δεν είναι νέα. Έχει μελετηθεί και περιγραφεί από το 1870 από τον Hueter. Έκτοτε η προσπέλαση αυτή χρησιμοποιήθηκε από πολλούς ορθοπαιδικούς χειρουργούς για διάφορες παθήσεις του ισχίου, όχι όμως για την Ολική Αρθροπλαστική του Ισχίου. Ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιήθηκε μόλις πρόσφατα για την Ολική Αρθροπλαστική του Ισχίου είναι ότι χρειαζόταν ειδικά εργαλεία, ώστε μέσα από μία τόσο μικρή τομή να τοποθετηθούν υλικά τέτοια που μέχρι σήμερα χρειάζονταν μεγάλη τομή και ευρεία προσπέλαση, και τέτοια εργαλεία με τη σωστή εργονομία κατασκευάστηκαν μόλις προ15ετίας
Ποιά τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η μέθοδος AMIS στον ασθενή που θα την επιλέξει; Η Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου AMIS προσφέρει άριστο αισθητικό αποτέλεσμα και ταχεία επιστροφή στην καθημερινή δραστηριότητα του ασθενή. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του, να οδηγήσει, να επανέλθει στην εργασία του και να ασχοληθεί με τα αγαπημένα του σπορ, γρήγορα, ανώδυνα και χωρίς μεγάλα διαστήματα αποχής από αυτά. Αισθάνεται ότι θέλει να κάνει τα πάντα ακόμα και πριν τον πρώτο μετεγχειρητικό επανέλεγχο στο χειρουργό του. Επίσης, ειδικές κατηγορίες ασθενών οι οποίοι πάσχουν από καρδιαγγειακά, κυκλοφορικά, νεφρολογικά, ηπατολογικά, αιματολογικά και άλλα νοσήματα, έχουν απόλυτη ένδειξη να χειρουργήσουν το ισχίο τους με AMIS καθώς οι ασθενείς αυτοί πρέπει να αποφύγουν την πολυήμερη κατάκλιση. Γενικά, η μέθοδος είναι άριστη για το σύνολο σχεδόν των ασθενών που πάσχουν από Αρθρίτιδα στο Ισχίο τους.
Η επέμβαση
Τομή στον αυχένα του μηριαίου οστού
Προετοιμασία του μηριαίου οστού
Αφαίρεση της κεφαλής και προετοιμασία της θέσης για τη μεταλλική κοτύλη
Τοποθέτηση και στερέωση της μεταλλικής κοτύλης
Εισαγωγή της μεταλλικής πρόθεσης στο μηριαίο οστό Ανάταξη όλου του συστήματος στην τελική του θέση Συρραφή συνδέσμων και αρθρικού θυλάκου
06
Πλεονεκτήματα της ολικής αρθροπλαστικής ισχίου Η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι μία ασφαλής και κλινικά διεθνώς αποδεκτή χειρουργική επέμβαση. Είναι μάλιστα η ορθοπεδική επέμβαση με τη μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας. Οι βασικοί της στόχοι και τα πλεονεκτήματα της είναι:
07
Πλεονεκτήματα της ολικής αρθροπλαστικής ισχίου AMIS Χάρη στην τεχνική AMIS που έχει επιλεγεί για την ολική αρθροπλαστική του ισχίου σας, είναι δυνατή η ελάττωση του συνολικού χειρουργικού τραύματος που συνδέεται με την επέμβαση ΚΑΘΩΣ ΔΕΝ ΚΟΒΟΝΤΑΙ ΜΥΕΣ. Η τεχνική AMIS είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σας. Η τεχνική AMIS προσφέρει τα ακόλουθα πλεονεκτήματα: - Δεν κόβονται μύες - Ελάχιστη απώλεια αίματος διεγχειρητικά και μετεγχειρητικά - Μεγάλη μείωση του μετεγχειρητικού πόνου, - Πολύ μικρή τομή και άρα πολύ καλύτερο μετεγχειρητικό αισθητικό αποτέλεσμα, - Πολύ λίγες ημέρες παραμονής στο νοσοκομείο - Σημαντική ελάττωση του χρόνου αποκατάστασης, - Ταχύτατη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες - Ελαχιστοποίηση του κινδύνου εξάρθρωσης του ισχίου
- η σημαντική ελάττωση ή και εξαφάνιση του οστεοαρθριτικού πόνου από την άρθρωση του ισχίου, - η αποκατάσταση της κινητικότητας που είχε χαθεί και μάλιστα καλύτερη κινητικότητα με λιγότερη προσπάθεια, - η βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ασθενούς. Ο ασθενής θα μπορεί να απολαύσει ξανά τις μικρές χαρές της ζωής που είχε στερηθεί λόγω της ελαττωμένης κινητικότητας και του πόνου από την οστεοαρθρίτιδά του.
08
09
Κίνδυνοι και επιπλοκές Όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, υπάρχουν χειρουργικοί κίνδυνοι και μπορεί να εμφανιστούν πρώιμες ή απώτερες επιπλοκές. Μερικές από αυτές συζητούνται παρακάτω. Οι συγκεκριμένες αναφορές δεν έχουν σκοπό να σας τρομάξουν αλλά να σας ενημερώσουν ότι η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι μία σοβαρή επέμβαση που μερικές φορές μπορεί να παρουσιάσει σοβαρές επιπλοκές. Εντούτοις, οι επιπλοκές αυτές είναι σπάνιες και ο κίνδυνος εμφάνισης τους ελαττώνεται με μία καλή προετοιμασία πριν από την επέμβαση. Χάρη στην τεχνική AMIS που έχει επιλεγεί για την ολική αρθροπλαστική του ισχίου σας, οι κίνδυνοι και οι επιπλοκές είναι ελάχιστοι, μπροστά σε αυτούς που μπορεί να εμφανιστούν με τη συμβατική τεχνική ολικής αρθροπλαστικής του ισχίου. Η πρόσθια προσπέλαση της τεχνικής AMIS, κατά την οποία δεν κόβονται μύες, βοηθά έτσι ώστε: - ο μετεγχειρητικός πόνος και ο χρόνος αποκατάστασης να είναι ελάχιστοι, - ο κίνδυνος εξάρθρωσης να είναι μηδαμινός, - η διεγχειρητική και μετεγχειρητική απώλεια αίματος να είναι πολύ μικρή και έτσι η ανάγκη για μετάγγιση αίματος να είναι πολύ σπάνια, - η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση να είναι πολύ σπάνια λόγω της ταχύτατης κινητοποίησης και αποκατάστασης, - η συχνότητα λοίμωξης να είναι πολύ μικρή, καθώς η τομή είναι σε απομακρυσμένο σημείο σε σχέση με την ουρογεννητική και περιπρωκτική περιοχή.
Προεγχειρητικός Σχεδιασμός
10
>> Κίνδυνοι κοινοί σε κάθε χειρουργική επέμβαση Η γενική κατάσταση της υγείας σας (κόπωση, αναιμία, κατάθλιψη κλπ.), τυχόν θεραπείες στις οποίες υποβάλλεστε, τυχόν παθήσεις ή έκπτωση της λειτουργίας κάποιων οργάνων σας, μπορεί να επηρεάσουν την πορεία της επέμβασης και την εμφάνιση επιπλοκών. Πριν την επέμβασή σας θα επικοινωνήσετε με τον συνεργάτη αναισθησιολόγο της χειρουργικής ομάδας. Η επικοινωνία μαζί του έχει στόχο να διαπιστωθούν τυχόν προβλήματα της υγείας σας που μπορεί να αυξήσουν την επικινδυνότητα της επέμβασης. Εάν χρειάζεται, θα σας ζητήσει να κάνετε κάποιες επιπλέον εξετάσεις, θα σας δώσει οδηγίες για τη μέγιστη δυνατή βελτίωση της υγείας σας πριν την επέμβαση, ενώ εάν κρίνει ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μπορεί να συστήσει την αναβολή της επέμβασης. Παρά τις όποιες προφυλάξεις ληφθούν, επιπλοκές όπως αλλεργίες σε φάρμακα, φλεγμονές, εμβολή κλπ. υπάρχει πάντα η πιθανότητα να παρουσιαστούν. Τέτοιες επιπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες: ο κίνδυνος δεν είναι μεγαλύτερος από ένα τροχαίο ατύχημα, που μπορεί να συμβεί πχ. όταν επισκέπτεστε τον ιατρό σας. Παρόλα αυτά η πιθανότητα εμφάνισης αυτών των επιπλοκών είναι υπαρκτή και θα πρέπει να το γνωρίζετε.
>> Κίνδυνοι της ολικής αρθροπλαστικής, ανεξάρτητα από τη χρησιμοποιούμενη τεχνική Παρά την αυξημένη φροντίδα και προσπάθεια πρόληψης, υπάρχει πιθανότητα να υπάρξουν προβλήματα κατά τη διάρκεια της επέμβασης, όπως: - τραυματισμός των ιστών στην περιοχή της επέμβασης (μυών, τενόντων κλπ.), - τραυματισμός αγγείων, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί μετάγγιση αίματος, - τραυματισμός νεύρων, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει διαταραχές διαρκείας όπως παροδική παράλυση ή αντανακλαστικό πόνο ακόμα και μετά από επανεπέμβαση, - κάταγμα του ισχίου ή της κοτύλης, ιδιαίτερα εάν συνυπάρχει οστεοπόρωση. Τέτοια κατάγματα μπορεί να απαιτούν επιπλέον επεμβάσεις (οστεοσύνθεση) και μπορεί να καθυστερήσουν την έξοδο από το νοσοκομείο.
11
Παρά τον προεγχειρητικό έλεγχο, τυχόν συμβάματα κατά τη διάρκεια της επέμβασής σας, μπορεί να αναγκάσουν το χειρουργό σας να τροποποιήσει τον αρχικό προγραμματισμό και να προσαρμόσει στα νέα δεδομένα την επέμβασή σας. Ο στόχος της τεχνικής AMIS η οποία έχει επιλεγεί για την ολική αρθροπλαστική του ισχίου σας, είναι να είναι ακίνδυνη για όλες τις περιαρθρικές ανατομικές δομές, όπως οι μύες, οι τένοντες, τα αγγεία και τα νεύρα. Η πρόσθια προσπέλαση της τεχνικής AMIS είναι στην πραγματικότητα η μόνη τεχνική που ελαττώνει σημαντικά τον κίνδυνο τραυματισμού όλων των προαναφερθέντων περιαρθρικών ανατομικών δομών.
>> Μετεγχειρητικά, - ένα αιμάτωμα μπορεί να σχηματιστεί στην περιοχή της επέμβασης, παρά τα ληφθέντα μέτρα και συνήθως παραμένει επιφανειακό, διαχέεται κάτω από το δέρμα και προκαλεί μία ανώδυνη συνήθως τάση στο μηρό. Σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί επανεπέμβαση. - θρομβοφλεβίτιδα μπορεί να δημιουργηθεί παρά τις προσπάθειες πρόληψης με αντιπηκτικά. Μπορεί να προκαλεί πόνο που διαρκεί ή να συνοδεύεται από πνευμονική εμβολή. Το περπάτημα και η συνεχής αντιπηκτική θεραπεία μετά την επέμβαση μέχρι την αποδέσμευση από τις πατερίτσες, είναι συχνά ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθούν τέτοιες επιπλοκές. - μόλυνση του χειρουργικού τραύματος μπορεί να συμβεί παρά τις προσπάθειες πρόληψης. Αυτός ο κίνδυνος αυξάνει σε καταπονημένους ασθενείς ή ασθενείς με κάποια εστία λοίμωξης. Η φτωχή υγιεινή δε μπορεί να αντισταθμιστεί με ένα μπάνιο τη νύχτα πριν την επέμβαση. Η ιστική νέκρωση μπορεί να είναι το επακόλουθο και τότε η επανεπέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για να καθαριστεί ή και να αφαιρεθεί η πρόθεση. Σοβαρές συνέπειες μπορεί να έχει η αποτυχία περιορισμού της μόλυνσης. - μπορεί να θεωρείτε ότι τα πόδια σας έχουν διαφορετικό μέγεθος. Εάν αυτό οφείλεται σε προεγχειρητική διαφορά μήκους ή προεγχειρητικό σπασμό των μυών της περιοχής, θα διορθωθεί σε μερικές ημέρες, αλλιώς μπορεί να χρειαστεί διόρθωση με ένα μαξιλαράκι πέλματος.
12
>> Απώτεροι κίνδυνοι Μόλυνση της πρόθεσης η οποία προέρχεται από μία απομακρυσμένη μολυσμένη περιοχή. Τέτοιες περιοχές μπορεί να είναι: - τα δόντια: η τερηδόνα σχετίζεται πάντα με μόλυνση, - το ουροποιητικό σύστημα: σε ακράτεια, κυστίτιδα, διόγκωση του προστάτη, - οι πνεύμονες: πνευμονία, - το δέρμα: σε φλεβικά έλκη, ανοιχτές πληγές ή είσφρυση όνυχος. Η επανεπέμβαση και η αφαίρεση της πρόθεσης είναι απαραίτητη ενίοτε για την αντιμετώπιση της μόλυνσης. Μπορεί να χρειαστεί να λάβετε αντιβιοτική θεραπεία για αρκετές εβδομάδες πριν να μπορέσει να επανατοποθετηθεί μία καινούργια μεταλλική πρόθεση. Η πρόθεση μπορεί να μετακινηθεί από τη θέση τοποθέτησης (εξάρθρημα) με κάποιους συνδυασμούς κινήσεων. Σε αυτή την περίπτωση η ανάταξη της πρόθεσης είναι απαραίτητο να γίνει με αναισθησία. Μετά από ένα πρώτο επεισόδιο εξαρθρήματος, μπορεί να ακολουθήσουν και άλλα και άρα η επανεπέμβαση να είναι απαραίτητη. Μία χαλαρή πρόθεση μπορεί να έχει ελαττωμένη διάρκεια ζωής. Στατιστικά όμως, να αναμένετε η πρόθεσή σας να έχει διάρκεια ζωής 15-20 χρόνια. Πρώιμη χαλάρωση της πρόθεσής σας που μπορεί να απαιτεί αντικατάστασή της, μπορεί να συμβεί σε υπέρβαρους ασθενείς, έντονη δραστηριότητα ή και χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο. Αυτές οι πληροφορίες σας παρέχονται πριν την επέμβασή σας, προκειμένου να σας βοηθήσουν να νοιώσετε ασφαλείς με το χειρουργείο σας. Η γνώση των πιθανών επιπλοκών θα σας βοηθήσει να τις προλάβετε ή να τις περιορίσετε.
13
Προετοιμαζόμενοι για τη χειρουργική επέμβαση >> Πρόληψη του όποιου κινδύνου μόλυνσης Οποιαδήποτε εστία λοίμωξης είναι ασύμβατη με την ύπαρξη της μεταλλικής πρόθεσης, γιατί μπορεί να προκαλέσει την άμεση μόλυνσή της. Η ύπαρξη λοίμωξης είναι λόγος αναβολής του χειρουργείου. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να αναγνωρίζονται τα σημάδια της λοίμωξης: - Ελέγξτε τα δόντια σας: επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας για τυχόν στοματική λοίμωξη ή ύπαρξη ερεθισμού από κάποια ορθοδοντική συσκευή, - Ελέγξτε τα κάτω άκρα σας: σιγουρευτείτε ότι δεν υπάρχει κάποια μυκητίαση, είσφρηση όνυχος ή κάποια πληγή που δεν έχει επουλωθεί, - Ελαττώστε το μικροβιακό πληθυσμό του δέρματός σας, κάνοντας μπάνιο με BETADINE πρωί και βράδυ τις ημέρες πριν την επέμβασή σας - Ελέγξτε για την ύπαρξη τυχόν εξανθήματος. Επί αμφιβολίας συμβουλευτείτε τον ιατρό σας. Εστία λοίμωξης ή φλεγμονή είναι οπωσδήποτε αιτία αναβολής του χειρουργείου.
14
Η τοποθέτηση του ποδιού για το χειρουργείο
15
Προετοιμάζοντας την εισαγωγή στο νοσοκομείο Για την προετοιμασία της εισαγωγής στο νοσοκομείο θα μιλήσετε με δύο ανθρώπους: Α. Τη γραμματέα του ιατρού, η οποία θα σας ενημερώσει για το ποιά μέρα έχει προγραμματιστεί το χειρουργείο σας, πότε θα κάνετε τον προεγχειρητικό σας έλεγχο και πότε θα γίνει η εισαγωγή σας. Θα σας ενημερώσει επίσης για το τι έγγραφα χρειάζεται να έχετε μαζί σας και πώς θα διευθετήσετε την προεγχειρητική σας κάλυψη σε αίμα αν ο ιατρός σας κρίνει ότι χρειάζεται κάτι τέτοιο. Β. Με τον αναισθησιολόγο της χειρουργικής ομάδας. Θα επικοινωνήσετε μαζί του αρχικά στο κινητό του τηλέφωνο, θα δηλώσετε το όνομά σας και θα του δώσετε το σταθερό σας τηλέφωνο, έτσι ώστε να σας καλέσει ο ίδιος σε ώρα και μέρα που μαζί θα κανονίσετε, ώστε να κουβεντιάσετε το ιατρικό σας ιστορικό. Οι ερωτήσεις που θα πρέπει να υπολογίζετε ότι θα ερωτηθείτε από τον αναισθησιολόγο είναι περίπου οι εξής: - Eάν παρουσιάζετε τυχόν αλλεργίες σε φάρμακα, τροφές, γύρες, σκόνες, λοιπές ουσίες, - Εάν καπνίζετε, - Εάν παρουσιάζετε βρογχικό άσθμα, σπαστικές βρογχίτιδες ή άλλα πνευμονικά προβλήματα, - Εάν είστε κρυωμένος /-η, με πυρετούς, μπουκώματα, φλέματα, - Εάν έχετε κάποιο πρόβλημα με την καρδιά ή την πίεσή σας, - Εάν έχετε λιποθυμήσει ποτέ και εάν ναι το τυχόν αίτιο, - Εάν πρήζονται και πότε οι αστράγαλοί σας, - Πόσα μαξιλάρια χρησιμοποιείτε τη νύχτα για να κοιμάστε άνετα, - Εάν περπατάτε και πόσο χωρίς να κουραστείτε, εάν ανεβαίνετε σκάλες, - Εάν έχετε κάνει ποτέ σπασμούς (επιληψία), - Εάν έχετε προβλήματα με τα νεφρά σας, το σάκχαρό σας, το συκώτι σας, τους ενδοκρινείς αδένες σας (θυρεοειδής κλπ), - Εάν λαμβάνετε κάποια φάρμακα στο σπίτι και ποια,
16
- Εάν έχετε λάβει ποτέ ασπιρίνη ή άλλο αντιφλεγμονώδες παυσίπονο και εάν υπήρξαν τυχόν προβλήματα με το στομάχι σας, - Εάν έχετε κάποιο άλλο πρόβλημα με το στομάχι σας, - Εάν κουνιέται κάποια από τα δόντιά σας ή έχετε πρόσθετα αφαιρούμενα (θα σας ζητηθεί να αφαιρεθούν πριν κατεβείτε στο χειρουργείο), - Εάν έχετε ξαναπάρει αναισθησία και εάν παρουσιάσατε κάποιο πρόβλημα, - Εάν έχετε κάποια άλλη πάθηση που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν ερωτήθηκε. Στο ίδιο αυτό τηλεφώνημα ο αναισθησιολόγος θα σας δώσει κάποιες τεχνικές οδηγίες για την εισαγωγή σας στο νοσοκομείο και θα σας προϊδεάσει για τις τεχνικές αναισθησίας που χρησιμοποιούνται από την ομάδα μας, όπως επίσης και για τα κριτήρια με βάσει τα οποία επιλέγεται μία συγκεκριμένη τεχνική αναισθησίας για συγκεκριμένο ασθενή.
17
1η Ημέρα: Πριν την επέμβασηΕισαγωγή στο νοσοκομείο Μην ξεχασετε να φέρετε μαζί σας: - τις ακτινογραφίες σας - την ταυτότητά σας και το βιβλιάριο και το συνταγολόγιο του ταμείου σας - τυχόν φάρμακα που λαμβάνετε στο σπίτι - εξετάσεις που σχετίζονται με το ιατρικό ιστορικό σας. Μπορεί επίσης ο ιατρός σας να σας έχει ζητήσει να φέρετε μαζί σας κάποιο από τα παρακάτω: - μπαστουνάκι ή πατερίτσες ή πι, - ελαστικές κάλτσες για την πρόληψη αγγειακών προβλημάτων στα κάτω άκρα σας. Εναλλακτικά μπορεί να σας ζητήσει να τα προμηθευτείτε μετά την επέμβαση. Στον ιατρικό σας φάκελο θα προσθέσετε μετά την επέμβασή σας το ενημερωτικό σημείωμα του ιατρού σας για την επέμβασή σας, το εξιτήριο του νοσοκομείου, το έγγραφα που αφορούν στα υλικά που θα τοποθετηθούν στην άρθρωσή σας κλπ.
>> Υποδοχή ασθενούς Κατά την εισαγωγή σας στο νοσοκομείο, θα κατευθυνθείτε στην υποδοχή ασθενών - γραφείο κίνησης, όπου αφού επιδείξετε την ταυτότητά σας και το βιβλιάριό σας θα γίνει η εισαγωγή σας στο νοσοκομείο και σε δωμάτιο που έχετε συμφωνήσει με τον ιατρό σας. Ταυτόχρονα θα σας δοθεί από το συγκεκριμένο γραφείο ένα έντυπο «ΑΝΑΓΓΕΛΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ» προς το ταμείο σας, το οποίο θα υπογράψει ο ιατρός σας και θα χρειαστεί να καταθέσετε στο ταμείο σας για να καλύψει τη συμμετοχή του στην επέμβασή σας. Τελειώνοντας η εισαγωγή σας, μία συνοδός θα σας οδηγήσει στα διαγνωστικά εργαστήρια προκειμένου να πραγματοποιήσετε τις εξετάσεις
18
του προεγχειρητικού ελέγχου που έχει καθορίσει ο ιατρός σας (εάν αυτό δεν έχει ήδη γίνει σε προηγούμενη ημερομηνία). Από εκεί πάντα με συνοδεία θα κατευθυνθείτε στον όροφο που βρίσκεται το δωμάτιό σας. Αφού τακτοποιηθείτε, μία νοσηλεύτρια θα καταγράψει τα ζωτικά σας σημεία (οξυμετρία, σφύξεις, πίεση, θερμοκρασία), θα σας πάρει το νοσηλευτικό ιστορικό και θα καταγράψει και θα παραλάβει τα φάρμακα που λαμβάνετε στο σπίτι. Παράλληλα θα παραλάβει το βιβλιάριο, το συνταγολόγιό σας και την «αναγγελία εισαγωγής» και θα τα βάλει στο φάκελό σας που θα κατέβει την επόμενη μέρα στο χειρουργείο μαζί σας, προκειμένου να συμπληρωθούν από τους ιατρούς. Το μεσημέρι της ημέρας αυτής θα φάτε κανονικά ενώ μεταξύ 19.0020.00 μμ θα σας φέρουν το τελευταίο γεύμα σας. Αποτελείται από μία ελαφριά σούπα (φιδέ), γιαούρτι, κομπόστα και ζελέ και ανάλογα με τις οδηγίες του ιατρού σας πιθανά και από ένα τόστ. `Ότι από αυτά θέλετε τρώτε, πρέπει όμως να έχετε τελειώσει το γεύμα σας μέχρι τις 9.00 μμ. Μετά από αυτή την ώρα δε θα φάτε τίποτα. Νερό θα μπορείτε να πίνετε μέχρι τις 12.00 μμ, ενώ από εκεί και πέρα δε θα πίνετε ούτε νερό. Το βράδυ πριν από το χειρουργείο θα σας ζητηθεί να κάνετε ένα μπάνιο με αντισηπτικό διάλυμα.
>> Επισκέψεις ιατρών την πρώτη ημέρα Εννοείται ότι ο πρώτος ιατρός που θα σας επισκεφθεί θα είναι ο ιατρός σας, ο οποίος και θα κουβεντιάσει μαζί σας τυχόν τελευταίες απορίες σας. Θα ακολουθήσει ο συνεργάτης καρδιολόγος ο οποίος θα καταγράψει το καρδιολογκό ιστορικό σας, θα σας εξετάσει, και θα συμβάλλει με την γνώμη του στην ασφαλή χειρουργική σας επέμβαση. Τέλος, θα σας επισκεφθεί ο συνεργάτης αναισθησιολόγος ο οποίος θα είναι μαζί σας στο χειρουργείο και με τον οποίο είχατε μιλήσει στο τηλέφωνο. Μαζί του θα οριστικοποιήσετε το είδος της αναισθησίας που θα προτιμηθεί για τη δική σας περίπτωση. Θα σας δώσει οδηγίες για τα φάρμακα που θα πάρετε τη νύχτα πριν το χειρουργείο αλλά και το πρωϊ πριν τη χειρουργική επέμβαση. Τέλος θα σας ενημερώσει για τις δυνατότητες της μετεγχειρητικής αναλγησίας και θα απαντήσει στις τελευταίες απορίες σας.
19
Το είδος της αναισθησίας που επιλέγεται για την ολική αρθροπλαστική ισχίου ή γόνατος από την ομάδα μας είναι: Α) στο 50% των ασθενών, η ΠΕΡΙΟΧΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ (βλ. παρακάτω) που σίγουρα την έχετε ακούσει για τις γυναίκες στον τοκετό, όπου ανάλογα με την τεχνική που χρησιμοποιείται διακρίνεται σε απλή επισκληρίδια αναισθησία, σε ραχιαία αναισθησία (πχ. σε ασθενείς που δεν μπορούν ή δε χρειάζεται να λάβουν μεγάλες δόσεις τοπικού αναισθητικού) ή σε συνδιασμένη ραχιαία-επισκληρίδια αναισθησία. Οι ασθενείς για τους οποίους θα επιλεγεί η περιοχική αναισθησία, θα έχουν μέσα στο χειρουργείο την δυνατότητα να ακούν μουσική με ατομικά ακουστικά και θα μπορούν είτε να παραμείνουν απόλυτα ξύπνιοι εάν δεν τους ενοχλούν οι θόρυβοι και το περιβάλλον του χειρουργείου είτε να λάβουν κάποια αναισθησιολογικά φάρμακα που θα τους χαλαρώσουν και θα τους νυστάξουν λίγο (ελαφριά καταστολή ή μέθη). Β) στο υπόλοιπο 50% των ασθενών μπορεί να προτιμηθεί η ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ. Τα κριτήρια με τα οποία επιλέγεται το είδος της αναισθησίας για έναν συγκεκριμένο ασθενή είναι και ιατρικά και προτίμησης του ασθενούς για κάποιο συγκεκριμένο είδος αναισθησίας. Έτσι, εάν δεν υπάρχουν ιατρικές ενδείξεις και αντενδείξεις (π.χ. σε λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων, οπότε η περιοχική αναισθησία αντενδείκνυται ή σε βαριά αναπνευστικά προβλήματα οπότε πιθανά να αντενδείκνυται η γενική αναισθησία) λαμβάνουμε υπόψη μας και την προτίμηση του ασθενούς. Για παράδειγμα υπάρχουν ασθενείς που δηλώνουν ότι «εγώ γιατρέ δε θέλω με τίποτα να κοιμηθώ», οπότε αυτοί οι ασθενείς θα λάβουν περιοχική αναισθησία πάντα εφόσον δεν υπάρχουν ιατρικές ενδείξεις και αντενδείξεις. Ή υπάρχουν ασθενείς που δηλώνουν ότι «εγώ γιατρέ δε θέλω με τίποτα να ακούω αυτά που συμβαίνουν στο χειρουργείο», οπότε αυτοί οι ασθενείς θα λάβουν γενική αναισθησία πάντα εφόσον δεν υπάρχουν ιατρικές ενδείξεις και αντενδείξεις.
20
21
2η Ημέρα: Ημέρα του χειρουργείου Νωρίς το πρωϊ της ημέρας του χειρουργείου, θα σας δοθούν με μία μόνο γουλιά νερό τα φάρμακα που έχει κανονίσει από την προηγουμένη ο αναισθησιολόγος σας. Θα σας ζητηθεί επίσης να επαναλάβετε το μπάνιο με αντισηπτικό διάλυμα, ενώ θα σας φορεθούν τα ρούχα του χειρουργείου και ελαστικές κάλτσες για την πρόληψη αγγειακών προβλημάτων στα κάτω άκρα σας.
>> Στο χειρουργείο Περίπου μία ώρα πριν από την καθορισμένη ώρα του χειρουργείου σας, θα σας παραλάβει με το κρεβάτι σας ή με φορείο, ο τραυματιοφορέας του χειρουργείου. Θα οδηγηθείτε στη χειρουργική αίθουσα όπου ο αναισθησιολόγος θα κάνει τις εξής ενέργειες: - Θα σας ρωτήσει για επιβεβαίωση ποιό είναι το πόδι το οποίο θα χειρουργηθεί, - Θα τοποθετήσει στο άκρο χέρι σας, ένα φλεβοκαθετήρα από τον οποίο θα σας ενυδατώσει με ορρό, θα σας χορηγήσει τις αντιβιώσεις που πρέπει να λάβετε και αργότερα (κατά τη διάρκεια του χειρουργείου) τα αναισθησιολογικά φάρμακα και τα παυσίπονα. Κατά τη διάρκεια της πραγματοποίησης της αναισθησίας ο αναισθησιολόγος έχει τη βοήθεια ειδικευμένου νοσηλευτή - βοηθού αναισθησιολόγου - Προκειμένου για περιοχική αναισθησία, θα σας ζητήσει να καθίσετε σε καθιστή ή πλάγια κατακεκλιμμένη θέση. Θα καθαρίσει την πλάτη σας στο σημείο που θα γίνει η περιοχική ένεση με ένα αντισηπτικό διάλυμα και στη συνέχεια αφού ψηλαφίσει την πλάτη σας θα καθορίσει το σωστό σημείο για την περιοχική ένεση. Η περιοχική αναισθησία περιλαμβάνει δύο μικρά τσιμπήματα. Το πρώτο γίνεται με μία πολύ λεπτή βελόνα, μοιάζει με τσίμπημα από κουνούπι και είναι η τοπική αναισθησία για να μην πονέσει το επόμενο τσίμπημα. Το επόμενο τσίμπημα είναι σα μεγάλη πίεση, επειδή όμως έχει προηγηθεί η τοπική αναισθησία συνήθως δεν προβληματίζει τον ασθενή. Μέχρι να εγκατασταθεί σωστά η περιοχική αναισθησία προκειμένου να
22
ξεκινήσει το χειρουργείο, χρειάζονται περίπου είκοσι λεπτά. Στο διάστημα αυτό γίνονται μέσα στο χειρουργείο οι εξής ενέργειες: • Γίνεται η τοποθέτησή σας πάνω στο χειρουργικό κρεβάτι. • Ο ιατρός σας, ζωγραφίζει στο δέρμα σας τα οδηγά σημεία για την πραγματοποίηση της επέμβασης. • Προετοιμάζονται τα υλικά και τα μηχανήματα του χειρουργείου. • Συνδέεστε με τις συσκευές που θα παρακολουθούν (σε όλη τη διάρκεια του χειρουργείου) τις σφύξεις σας, την πίεσή σας, το οξυγόνο του αίματός σας. Τοποθετείται επίσης σα διαδικασία ρουτίνας στο πρόσωπό σας μία απλή μάσκα οξυγόνου, ώστε να λαμβάνετε οξυγόνο σε όλη τη διάρκεια του χειρουργείου και ατομικά ακουστικά ώστε να ακούτε μουσική κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. • Σκεπάζεστε με τον ειδικό αποστειρωμένο ιματισμό του χειρουργείου, προκειμένου να διαχωριστεί η χειρουργική ομάδα από τον ασθενή και το λοιπό προσωπικό της χειρουργικής αίθουσας. Αυτό γίνεται προκειμένου να κρατηθεί απόλυτα καθαρός ο χώρος όπου δουλεύει η χειρουργική ομάδα. • Τέλος ο αναισθησιολόγος ελέγχει τη σωστή εγκατάσταση της περιοχικής αναισθησίας και πριν δώσει το πράσινο φως για την έναρξη της χειρουργικής επέμβασης, χορηγεί τα αναισθησιολογικά φάρμακα για την ελαφρά καταστολή ή μέθη, εφόσον αυτό έχει συμφωνηθεί μαζί σας την προηγούμενη ημέρα. Εδώ πρέπει να σημειωθούν δύο πράγματα: 1. Με τον τρόπο που γίνεται η περιοχική και η γενική αναισθησία στην ομάδα μας ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΕΙ ΟΥΡΟΚΑΘΕΤΗΡΑΣ (παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις). `Ετσι, με το τέλος του χειρουργείου θα μπορείτε άνετα να ουρήσετε στο ειδικό δοχείο μίας χρήσης, με αποτέλεσμα να αποφεύγονται μολύνσεις και τραυματισμοί που μπορεί να προκληθούν από την τοποθέτηση του ουροκαθετήρα. 2. Με την τεχνική AMIS έχει ήδη αναφερθεί ότι οι απώλειες αίματος είναι πολύ μικρότερες από ότι με τις υπόλοιπες τεχνικές ολικής αρθροπλαστικής ισχίου. Εντούτοις προκειμένου να ελαχιστοποιήσουμε την ανάγκη μεταγγίσεων αίματος στους ασθενείς μας, η ομάδα μας χρησιμοποιεί κατά τη διάρκεια του χειρουργείου τον ειδικό εξοπλισμό ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΜΕΤΑΓΓΙΣΗΣ. Με τον εξοπλισμό αυτό ΑΚΡΙΒΩΣ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ, το αίμα του ασθενούς που χάνεται από τη χειρουργική τομή συλλέγεται με αποστειρωμένο τρόπο σε ειδικό δοχείο συλλο-
23
γής, ξεπλένεται, καθαρίζεται, συμπυκνώνεται και επαναχορηγείται άμεσα στον ασθενή. Με τον τρόπο αυτό έχουμε καταφέρει το 95% των ασθενών μας να μη χρειάζεται μετάγγιση ξένου αίματος μετά την επέμβαση. Επίσης με τον εξοπλισμό αυτόν, σε συνδυασμό ή και ανεξάρτητα με τις επιθετικές μεθόδους διεγχειρητικής αποκατάστασης των απωλειών αίματος με ορούς που δε σχετίζονται με το αίμα ή με παράγωγα αυτού, έχουμε καταφέρει να εξυπηρετούμε ασθενείς που για θρησκευτικούς ή άλλους λόγους αρνούνται πλήρως τη μετάγγιση αίματος ή/και παραγώγων του. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι η ομάδα μας σέβεται απόλυτα τις θρησκευτικές πεποιθήσεις ασθενών που αρνούνται τις μεταγγίσεις ξένου αίματος ή/και παραγώγων του.
Στην ανάνηψη του χειρουργείου Η χειρουργική επέμβαση θα διαρκέσει περίπου δύο ώρες. Μετά το τέλος του χειρουργείου, θα μεταφερθείτε πάλι στο κρεβάτι σας και θα οδηγηθείτε από τον τραυματιοφορέα στην ειδική αίθουσα του χειρουργείου που ονομάζεται ανάνηψη. Εκεί θα παραμείνετε περίπου μισή ώρα. Θα ζεσταθείτε, θα βγουν οι ακτινογραφίες που χρειάζονται μετά την επέμβασή σας και θα πιείτε έναν πρώτο καφέ ή τσάι εάν χειρουργηθήκατε με περιοχική αναισθησία.
24
25
Χειρουργική επέμβαση AMIS.
Πίσω στο δωμάτιό σας Όταν επιστρέψετε στο δωμάτιό σας θα έχετε μαζί σας: - Τον ορρό σας. Θα διατηρηθεί για περίπου 24 ώρες και θα αφαιρεθεί την επόμενη ημέρα μετά το χειρουργείο. Ο φλεβοκαθετήρας στον οποίο είναι συνδεδεμένος ο ορρός θα διατηρηθεί μέχρι και την ημέρα εξόδου σας από το νοσοκομείο. - Την παροχέτευση της τομής σας, που απομακρύνει το αίμα που βγαίνει μετά το χειρουργείο. Θα διατηρηθεί για περίπου 48 ώρες και μετά θα αφαιρεθεί. Εάν το στομάχι σας δέχτηκε καλά τον καφέ ή το τσάι που ήπιατε στην ανάνηψη του χειρουργείου (δεν είχατε δηλαδή τάση ναυτίας και δεν κάνατε εμετό) τότε αμέσως μετά από την επιστροφή σας στο δωμάτιο μπορείτε να πιείτε ελεύθερα νερό και να φάτε σοκολάτα υγείας. Το πρώτο σας γεύμα έχει προγραμματιστεί για το βραδάκι, εφόσον πεινάτε και εφόσον δεν έχετε τάση ναυτίας ή εμέτου. Παυσίπονα φάρμακα θα σας χορηγούν οι νοσηλευτές στο δωμάτιό σας σύμφωνα με τις οδηγίες των ιατρών σας. Εάν παρά τα παυσίπονα που σας δίνουν οι νοσηλευτές υπάρχει πόνος, τότε εφόσον τους το πείτε έχουν επιπλέον παυσίπονα φάρμακα να σας δώσουν, πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες των ιατρών σας. Η χειρουργική ομάδα θα σας επισκεφθεί μετά το τέλος του χειρουργείου και θα σας δώσει οδηγίες για τις πρώτες κινήσεις που μπορείτε να κάνετε με το πόδι σας ήδη από τις πρώτες ώρες. Θα σας επιτρέψουν να φορέσετε τα δικά σας ρούχα και θα σας ενημερώσουν για την πρώτη σας έγερση από το κρεβάτι, η οποία θα γίνει το απόγευμα της ίδιας ημέρας, οπότε και θα έχετε και την πρώτη επαφή με το φυσιοθεραπευτή σας. Θα σας βοηθήσει να καθίσετε στο κρεβάτι σας και στην συνέχεια σε πολυθρόνα. Θα σας δείξει πώς να πατάτε το πόδι σας και μαζί του θα κάνετε τα πρώτα βήματα. Μία ελαφρά ζάλη μπορεί να υπάρξει ενώ θα επιχειρείτε την πρώτη σας έγερση από το κρεβάτι μετά το χειρουργείο η οποία μπορεί να οφείλεται στα παυσίπονα φάρμακα που λαμβάνετε. Το γεγονός ότι η έγερση και τα πρώτα βήματα γίνονται άμεσα μετά το χειρουργείο, οφείλεται στην τεχνική AMIS που επε-
26
λέγει για την ολική αρθροπλαστική του ισχίου σας. Χάρη στην τεχνική AMIS, η διατήρηση των μυών γύρω από την άρθρωση του ισχίου σας διασφαλίζει την άμεση σταθερότητα του ισχίου. Ο κίνδυνος εξάρθρωσης είναι ελάχιστος και οι μετεγχειρητικοί περιορισμοί για κάποιες κινήσεις που αναφέρονται σε άλλες τεχνικές ολικής αρθροπλαστικής ισχίου, δεν είναι απαραίτητοι με την AMIS. Κατά τη διάρκεια της ιατρικής επίσκεψης θα παραδοθούν από τους ιατρούς στον αμεσότερο συγγενή σας τα εξής έγγραφα: 1. Το έντυπο της «αναγγελίας εισαγωγής» σας στο νοσοκομείο, συμπληρωμένο, σφραγισμένο και υπογεγραμμένο, προκειμένου μαζί με το βιβλιάριό σας και την ταυτότητά σας να κατατεθεί στο ταμείο σας. Πριν όμως πάτε στο ταμείο σας, θα πρέπει να πάρετε οδηγίες για το που θα πάτε, από το λογιστήριο του νοσοκομείου. 2. Το έντυπο «αδείας» για τη δουλειά σας ή την υπηρεσία σας, εάν εργάζεστε και χρειάζεστε άδεια μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο. 3. Το έντυπο για τα αεροδρόμια και τις αεροπορικές εταιρείες. Εάν κάποια στιγμή ταξιδέψετε με αεροπλάνο, τα υλικά που τοποθετήθηκαν στο ισχίο ή το γόνατό σας θα ενεργοποιούν τους ανιχνευτές μετάλλων του αεροδρομίου, θα «χτυπούν». Το έντυπο αυτό περιγράφει στα ελληνικά και στα αγγλικά το είδος της επέμβασης που έχετε υποστεί και το σημείο του σώματός σας στο οποίο έχουν τοποθετηθεί υλικά. Βγαίνοντας από το νοσοκομείο το πλαστικοποιείτε και το κρατάτε στο αρχείο σας. Εάν δεν μένετε στην Αθήνα και χρησιμοποιήσετε αεροπλάνο μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο για την επιστροφή στον τόπο διαμονής σας, τότε η αεροπορική εταιρεία (βλέποντάς σας με πατερίτσες) πιθανά να σας ζητήσει βεβαίωση ότι μπορείτε να ταξιδέψετε χωρίς τη συνοδεία ιατρού. Και αυτή η βεβαίωση περιλαμβάνεται μέσα στο έντυπο που σας δίνουμε. 4. Τα έντυπα για τη μετεγχειρητική φαρμακευτική αγωγή στο σπίτι. Όσο βρίσκεστε στο νοσοκομείο και για να μην υπάρξουν προβλήματα θρομβώσεων, θα σας γίνεται κάθε βράδυ μία αντιπηκτική ένεση επιφανειακά στην κοιλιά. Αυτή η αντιπηκτική θεραπεία θα πρέπει να συνεχιστεί και στο σπίτι για τριάντα ημέρες μετά την έξοδό σας από το νοσοκομείο. Στο σπίτι η αντιπηκτική θεραπεία μπορεί να είναι πάλι ενέσεις εάν συνυπάρχουν σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα ή δισκία ή κάψουλες για χρήση από το στόμα. Ταυτόχρονα στο σπίτι θα χρειαστεί να έχετε μαζί σας ένα ελαφρύ παυσίπονο, για να το χρησιμοποιείτε όταν το χρειά-
27
ζεστε, εάν δηλαδή υπάρξει πόνος κάποια στιγμή. Αυτά τα φάρμακα οι ιατροί σας τα έχουν συνταγογραφήσει σε ειδικό έντυπο και ανάλογα με το ταμείο σας τα έχουν περάσει και στο βιβλιάριό σας. Τα αντιπηκτικά φάρμακα είναι δύσκολο να βρεθούν αμέσως στα φαρμακεία, γιαυτό είναι καλό, να τα παραγγείλετε άμεσα σε οποιοδήποτε φαρμακείο, έτσι ώστε να τα έχετε στα χέρια σας με την έξοδό σας από το νοσοκομείο. Ανάλογα με τα φάρμακα που έχουν συνταγογραφηθεί, μπορεί η αξία της συνταγής να υπερβαίνει τα 150,00 ευρώ οπότε να χρειάζεται θεώρηση από τον ιατρό του ταμείου σας. Τέλος οι νοσηλευτές του ορόφου θα ξεκινήσουν την αγωγή που οι θεράποντες ιατροί σας έχουν καθορίσει.
3η Ημέρα: Πρώτη ημέρα μετά το χειρουργείο Την ημέρα αυτή όπως ήδη αναφέρθηκε, θα αφαιρεθεί ο ορρός σας.
4η Ημέρα: Δεύτερη ημέρα μετά το χειρουργείο Την ημέρα αυτή θα αφαιρεθεί η παροχέτευση της τομής σας. Για να πάρετε εξιτήριο από το νοσοκομείο θα πρέπει να πετύχετε τέσσερεις (4) στόχους: 1. Να κατεβαίνετε και να ανεβαίνετε στο κρεβάτι σας, μόνοι σας, 2. Να κάθεστε και να σηκώνεστε μόνοι σας από καρέκλα ή λεκάνη τουαλέτας, 3. Να περπατάτε μόνοι σας άνετα στο διάδρομο, 4. Να ανεβοκατεβαίνετε μόνοι σας σκάλες. Οι ασθενείς μας πετυχαίνουν αυτούς τους στόχους σε περίπου τρεις με
28
29
πέντε ημέρες. Αυτό εξαρτάται από την ηλικία του κάθε ασθενούς, το μυϊκό του σύστημα, τα προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας και τα εσωτερικά κίνητρα του κάθε ασθενούς για να σηκωθεί από το κρεβάτι.
Πρώτες εβδομάδες >> Στο κρεβάτι Καλύτερα να κοιμάστε ανάσκελα (ξαπλωμένοι στην πλάτη σας), έχοντας τα πόδια σας λίγο απομακρυσμένα μεταξύ τους (ανοιχτά) και κατά προτίμηση με ένα μαξιλάρι ανάμεσά τους. Τον πρώτο καιρό προτιμάτε να μην κοιμάστε στο πλευρό σας, ειδικά αυτό προς το πόδι που χειρουργήθηκε και αποφεύγετε τα πολύ χαμηλά κρεβάτια και τα πολύ μαλακά στρώματα. Για να σηκωθείτε από το κρεβάτι, μετακινείστε τα πόδια σας ταυτόχρονα, ενωμένα και τεντωμένα. Καθίστε στην άκρη του κρεβατιού και χρησιμοποιείστε τα χέρια σας για να βοηθηθείτε να σηκωθείτε.
>> Στην τουαλέτα Χρησιμοποιείτε κατά προτίμηση ένα υποστήριγμα προκειμένου να σηκωθείτε εύκολα από τη λεκάνη. Κάνετε μπάνιο όρθιοι χρησιμοποιώντας ειδικό χαλάκι μπάνιου για να μη γλιστράτε. Εναλλακτικά μπορείτε να είστε καθιστοί σε ειδικό σκαμνάκι μέσα στη μπανιέρα. Μην ξαπλώνετε στη μπανιέρα.
>> Ένδυση Για να ντυθείτε να είστε καθιστοί και να ξεκινάτε την ένδυση από το χειρουργημένο πόδι. Το ίδιο να κάνετε όταν κόβετε τα νύχια σας ή καθαρίζετε τα πόδιά σας. Ποτέ μην ντύνεστε όρθιοι, βάζοντας το βάρος σας πάνω στο χειρουργημένο πόδι. Χρησιμοποιείτε παπούτσια χωρίς κορδόνια. Μην σκύβετε μπροστά για
30
να φορέσετε τις κάλτσες ή τα παπούτσια σας. Χρησιμοποιείτε καλύτερα ένα σκαμνάκι περίπου 20 εκατοστά ψηλό, στο οποίο να ακουμπάτε το πόδι σας όταν είναι να φορέσετε τα παπούτσια σας.
>> Στο σπίτι Προτιμάτε να κάθεστε σε ψηλά και σκληρά καθίσματα με υποστηρίγματα για τα αντιβράχια. Χρησιμοποιείτε τα υποστηρίγματα σα βοήθημα για να σηκώνεστε. Αποφύγετε μαλακά και χαμηλά καθίσματα. Προκειμένου να σηκώσετε ένα αντικείμενο από το έδαφος, ζητείστε καλύτερα βοήθεια. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό και πρέπει οπωσδήποτε να σκύψετε, αφήστε το χειρουργημένο πόδι προς τα πίσω. `Όταν ανεβοκατεβαίνετε σκαλιά, κρατάτε από την πλευρά του χειρουργημένου ποδιού ένα μπαστουνάκι και από την άλλη την κουπαστή της σκάλας. Σε κάθε σας βήμα, βάζετε πρώτα μπροστά το μη χειρουργημένο πόδι για να παίρνει το βάρος, είτε ανεβαίνετε είτε κατεβαίνετε σκαλιά.
>> Στο αυτοκίνητο Προτιμάτε να κάθεστε στη θέση του συνοδηγού. Για να μπείτε στο αυτοκίνητο, καθίστε πρώτα στο κάθισμα και στη συνέχεια μετακινείστε και τα δύο πόδια στο εσωτερικό του ταυτόχρονα και όσο πιο ενωμένα γίνεται. Ακολουθείστε τα αντίστροφα βήματα για να εξέλθετε. Να έχετε πάντα το κάθισμα του αυτοκινήτου όσο πιο πίσω γίνεται. Χάρη στην τεχνική AMIS που επελέγει για την ολική αρθροπλαστική του ισχίου σας θα χρειαστεί να περιμένετε μόνο 8-10 ημέρες μέχρι να οδηγήσετε ξανά. Βέβαια αυτό πάντα εξαρτάται και από τη γενικότερη κατάσταση του οργανισμού σας.
>> Έξοδοι Προσπαθείτε να βγαίνετε καθημερινά για περίπατο. Το περπάτημα είναι η καλύτερη αποκατάσταση. Στην αρχή προτιμάτε το επίπεδο έδαφος και χρησιμοποιείτε ένα μπαστουνάκι εάν νομίζετε ότι το χρειάζεστε. Μην κουβαλάτε μαζί σας βαριά φορτία.
31
>> Οδηγίες φροντίδας για την πρόθεσή σας Η πρόθεσή σας χρειάζεται τη φροντίδα σας. Ατυχήματα μπορεί να συμβούν, η πρόληψη όμως είναι ο καλύτερος τρόπος για να παραταθεί η ζωή της. Θυμηθείτε ότι μία λοίμωξη μπορεί να μεταναστεύσει στην πρόθεσή σας ακόμα και από ένα απομακρυσμένο σημείο του σώματός σας. Για το λόγο αυτό σας συνιστούμε να λαμβάνετε τις ακόλουθες προφυλάξεις: • Κάθε έξι μήνες ελέγχετε τα δόντια σας στον οδοντίατρό σας, • Κάθε μήνα ελέγχετε με τον ιατρό σας τα άκρα πόδια και τα νύχια σας, • Οι άντρες κάθε χρόνο πρέπει να ελέγχουν τον προστάτη τους, • Οι κυρίες πρέπει να έχουν το νου τους για εμφάνιση τυχόν ακράτειας της κύστης τους που μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση, • Ποτέ μη δέχεστε ενδομυϊκή ένεση στο γλουτό του χειρουργημένου ποδιού. Σε περίπτωση πυρετού, πονόλαιμου, αναπνευστικής λοίμωξης ή παρόμοιων, ενημερώστε τον παθολόγο σας για την πρόθεσή σας, προκειμένου να σας χορηγήσει συστηματική αντιβιοτική θεραπεία εφόσον χρειάζεται. Η φθορά των υλικών σας είναι μία φυσιολογική διαδικασία και τα υλικά σας πρέπει τακτικά να ελέγχονται. Τα πρώτα 15 χρόνια, τα υλικά σας πρέπει να ελέγχονται κάθε πέντε χρόνια. Μετά τη δεκαπενταετία τα υλικά σας πρέπει να ελέγχονται κάθε δύο χρόνια. Η οστεοπόρωση μπορεί να επηρεάσει το χειρουργημένο ισχίο σας και να αυξήσει τον κίνδυνο κατάγματος ή χαλάρωσης των υλικών σας. Σε συνεννόηση με τον ιατρό σας, πραγματοποιείτε τακτικά έλεγχο της οστικής σας πυκνότητας και εάν χρειαστεί ακολουθείστε τη θεραπεία πρόληψης της οστεοπόρωσης που θα σας συστηθεί.
33
photo Δ. Μανιάτης
32
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Dr. Μαντζιάρας Δημήτριος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός Dr. Καβαλιεράτος Χρήστος-Σταύρος, Αναισθησιολόγος-Αλγολόγος