Is er een ba op de
9
In het Satellite Operations Centre (SOC) zorgen ze ervoor dat een satelliet in zijn baan blijft.
34 www.computeridee.nl k 12 k 2012
9Op het terrein van SES staan tientallen enorm grote schotels.
9Sate
al tv?
ellietschotels zijn via een speciale oplegger ook mobiel inzetbaar.
Rubriekskop Kijk wijzer
Over een paar weken zit heel Nederland weer aan de buis gekluisterd voor het EK. Reuze spannend natuurlijk, maar de manier waarop die tv-beelden tot ons komen is minstens zo spectaculair…
t
Aan de wand hangen televisieschermen waarop Nederlandse en buitenlandse televisiezenders te zien zijn.
9
De kwaliteit van de televisiebeelden wordt nauwlettend in de gaten gehouden.
I
n het Luxemburgse Betzdorf is het grondstation van SES (Société Européenne des Satellites) gevestigd. SES is eigenaar van 50 satellieten. Op het grondstation staan enorm grote schotelantennes. Deze schotels spelen een belangrijke rol bij het doorgeven van ruim 6200 radio- en televisie-uitzendingen. Aangeleverde radio- en televisie-uitzendingen worden vanaf het grondstation in Luxemburg opgestraald naar de ASTRA-satellieten, die op een hoogte van 36.000 km boven de aarde hangen. Deze satellieten sturen de signalen weer door naar huishoudens met een schotel, die het resultaat zien op hun televisie. In de Benelux kijken al meer dan 1 miljoen huishoudens direct via de satelliet. In het Dino (Digital Network Operations) is een enorme wand met televisieschermen te vinden. De medewerkers in deze ruimte controleren of de televisiebeelden van goede kwaliteit zijn. Op het grote terrein is ook het SOC (Satellite Operations Centre) gevestigd. Vanuit deze ruimte worden de satellieten bestuurd. Nadat de satellieten omhoog zijn geschoten, is het belangrijk dat ze in een vaste baan om de aarde blijven draaien. Door de aantrekkingskracht van de aarde en maan dreigen de satellieten uit hun baan te raken. Daarom zijn de satellieten voorzien van stuurraketten met brandstof. Vanuit het SOC worden deze stuurraketten af en toe aangezet om de satelliet in de juiste baan te houden. Dit is een belangrijke activiteit, omdat slechts een kleine afwijking grote gevolgen heeft voor het dekkingsgebied (ook wel footprint geheten) van de satelliet. Na ongeveer vijftien jaar is de raketbrandstof op en is het niet meer mogelijk om de satelliet bij te sturen. De satelliet kan dan als verloren worden beschouwd en verdwijnt vervolgens in de ruimte. Gelukkig lanceert SES regelmatig nieuwe satellieten. Bewoners in afgelegen gebieden internetten soms via de satelliet. Ze hebben dan een schotel met een zend- en ontvangstkop. Op het moment dat je op deze manier een internetpagina opvraagt, stuurt de kleine schotel op aarde een signaal naar een ASTRA-satelliet, die het verzoek weer doorstuurt naar het grondstation in Luxemburg, waar ook een datacentrum is gevestigd. Vanuit dit datacentrum wordt de internetpagina in zijn geheel geladen, en vervolgens weer opgestraald naar de satelliet, die de data weer doorstuurt naar de consument op aarde. Het opvragen van een internetpagina duurt, ondanks de enorme afstanden die worden afgelegd, toch maar net iets langer dan een seconde.
t
Tekst: Marc Boersma 12 1 k 2012 k www.computeridee.nl
35