Rower - nowa kultura mobilności by Marcin Wojcik

Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć jest ogólnopolską organizacją pożytku publicznego zrzeszającą organizacje ekologiczne działające w największych miastach Polski. Naszym celem jest rozwój w zgodzie z naturą. Działamy poprzez budowanie obywatelskiego poparcia dla zrównoważonego rozwoju, tworzenie mechanizmów społecznej kontroli wydatkowania publicznych funduszy, zwiększenie wpływu konsumentów na jakość produktów oraz politykę globalnych korporacji, a także wspieranie ekorozwoju krajów Globalnego Południa oraz społeczeństwa obywatelskiego w Europie Wschodniej. Wiele z naszych działań opiera się na aktywności organizacji regionalnych, które wspierają inicjatywy obywatelskie na rzecz ochrony środowiska. Współpracujemy również z organizacjami krajowymi i międzynarodowymi. Polska Zielona Sieć jest członkiem międzynarodowych sieci organizacji pozarządowych: CEE Bankwatch Network, ANPED oraz SFTEAM, jak również sieci krajowych OFOP, Grupa Zagranica, Koalicji Sprawiedliwego Handlu, Koalicji Klimatycznej oraz Koalicji Clean Clothes Polska. Organizacje czlonkowskie: Białystok: Stowarzyszenia na rzecz Ekorozwoju „Agro-Group“ agro-group.org Bielsko-Biała/Wilkowice: Klub Gaja klubgaja.pl Lublin: Towarzystwo dla Natury i Człowieka ekolublin.pl Łódź: Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła“ zrodla.org.pl Poznań: Fundacja Biblioteka Ekologiczna rceebepz.free.ngo.pl Rzeszów: Stowarzyszenie Ekoskop ekoskop.rzeszow.pl Szczecin: Federacja Zielonych Gaja gajanet.pl Toruń: Toruńskie Stowarzyszenia Ekologiczne „Tilia“ tilia.org.pl Warszawa: Społeczny Instytut Ekologiczny sie.org.pl Wrocław: Fundacja Ekorozwoju eko.wroc.pl Aktywnie działamy dla natury, człowieka i rozwoju. Więcej informacji: zielonasiec.pl

ISBN 978-83-62403-03-5

nowa kultura mobilności

Przygotowanie broszury informacyjnej Rower – nowa kultura mobilności Małgorzata Małochleb Współpraca merytoryczna Marcin Wójcik, Łukasz Dąbrowiecki Opracowanie graficzne, skład i przygotowanie do druku Łukasz Dąbrowiecki Kraków 2011 ISBN 978-83-62403-03-5 Zdjęcia użyte w publikacji pochodzą z serwisu flickr.com umożliwiającego wyszukiwanie fotografii i wideo opublikowanych na licencjach Creative Commons. Licencje do zdjęć i grafik użytych w publikacji stan na dzień 22.08.2011 r. BY – Uznanie autorstwa NC – Użycie niekomercyjne ND – Bez utworów zależnych SA – Na tych samych warunkach

Broszura jest kontynuacją wydawnictwa ZS Polska Zielona Sieć pt. Jedź rowerem! wydanej w Krakowie w 2010 r. Publikacja została przygotowana w ramach projektu „Rower – nowa kultura mobilności. Edukacja ekologiczna i promocja zrównoważonego transportu w Małopolsce”. Publikacja dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach (o ile nie jest to stwierdzone inaczej). Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć. Wydrukowano na papierze z recyklingu Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć ul. Sławkowska 12, 31-014 Kraków zielonasiec.pl info@zielonasiec.pl Druk broszury dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie wfos.krakow.pl

Spis treści 1 — Wstęp 2 — Dlaczego rower? 3 — Rower przyjaznym dla środowiska środkiem transportu 4 — Rower to zrównoważony transport 5 — Prorowerowe zmiany w Prawie o Ruchu Drowgowym 6 — Infrastruktura przyjazna dla rowerzystów 8 — Znaki drogowe 9 — Zabezpieczenie roweru przed kradzieżą 9 — Dzieci na rowerze 10 — Wybrane typy rowerów miejskich 11 — Wyposażenie roweru miejskiego 12 — Rowerzysta w ruchu miejskim 13 — Bezpieczeństwo poruszania się w deszczu, śniegu i na mrozie 14 — Transport kombinowany 15 — Cycle chic – rowerowa elegancja 16 — Rowerowe serwisy internetowe

Wstęp Dołącz do rowerzystów – najszybciej rozwijającej się społeczności na świecie, bo dziś rower to nowa kultura mobilności w nowoczesnych miastach takich jak: Kopenhaga, Berlin, Groningen, Freiburg, Amsterdam, Tokio, Portland, San Francisco, Londyn, Paryż, Zurich, Nowy Jork. A Kraków? Także od Ciebie zależy, czy Kraków znajdzie się w gronie miast przyjaznych dla rowerzystów. Miast, w których ulice tętnią życiem, a nie samochodami. Miast, w których rower jest najistotniejszym elementem kształtowania przestrzeni publicznej przyjaznej dla człowieka. Bo im więcej jest rowerzystów na ulicach, tym są one bezpieczniejsze, ruch jest mniej uciążliwy, mniej hałaśliwy, i wszyscy możemy oddychać czystym powietrzem. Jeszcze Cię nie przekonaliśmy? Postaramy się to zrobić w niniejszym poradniku. A jeśli nadal będziesz mieć pytania, szukaj nas na ibikekrakow.com gdzie codziennie udowadniamy, że rower to coś więcej niż genialny wynalazek, że rower to nowa kultura mobilności. 1

Dlaczego rower? Jest najszybszym środkiem transportu w mieście. Na dystansie do ok. 8 km licząc czas podróży „od drzwi do drzwi”, rower jest bezkonkurencyjny. Niezależnie od warunków panujących na drodze (korki, pogoda) rowerem taki dystans pokonasz bez wysiłku w ok. 30 minut. Zasięg rowerzysty i pieszego czas - 15 min.

Rower jest szybszy n

iż myślisz!

Jest modnym środ kiem transportu w ybieranym codzienn ców miast Europy. ie przez 45 milion Z każdym rokiem ów mieszkańobserwujemy cora tycznych obywatel z więcej modnych i i obywatelek Krak i pragmaowa poruszających się n a ro werach. Także Twój wybór czy Kraków będzie środka komunikacji miastem nowej ge de cy du je o tym, neracji, miastem no Rower nadaje się wej kultury mobiln na każdą okazję. Na ości. rowerze nigdy nie ły, do kina czy na ra spóźnisz się do pr ndkę. Rowerem m acy, do szkoożesz też zrobić na prawdę duże zaku py, przewozić towary i ludzi („Wyb rane typy rowerów Rower jest najbardz ” str. 10). iej przyjaznym dla Nie zanieczyszcza środowiska środkie powietrza, nie hała m transportu. suje i nie zajmuje wym dla 1 samocho przestrzeni. Na mie jscu postojodu można zaparkow ać aż 10 jednoślad nie trzeba budowa ów. Dla rowerów ć wielopasmowych Rower jest najbezpi ulic, autostrad, czy eczniejszym środkie estakad. m transportu. Bezp (nie trzeba kupowa iecznym dla Twojeg ć drożejącej benzyn o portfela y) i bezpiecznym dl dami powodują ka a innych. Kierujący żdego roku na całym sa mochoświecie więcej ofiar śmiertelnych wśró d ludzi, niż działania wojenn e.

Rower przyjaznym

Każdy kilometr przejechany na rowerze to oszczędność paliwa, mniej spalin, mniej hałasu, więcej zdrowia, więcej dobrej przestrzeni i więcej pieniędzy. Do produkcji roweru zużywa się mniej surowców naturalnych i mniej energii niż do produkcji samochodów.

fot. Gosia Małochleb CC BY-NC

dla środowiska środkiem transportu

Dlaczego bogatsze od Polaków społeczeństwa niemieckie, duńskie i holenderskie posiadają mniej samochodów? Ponieważ chcą być jeszcze zamożniejsze. Chcą oddychać czystym powietrzem w miastach, a nie płacić krocie za wycieczki do wolnych od spalin obszarów. Nie chcą wydawać pieniędzy na kosztowne leczenie chorób cywilizacyjnych powodowanych przez zanieczyszczenia komunikacyjne. , jest przykład dla polskich miast ów or wz z ym dn Je 00 mieszkańemiec, gdzie na 10 Ni icy ol st , na rli Be Dla porówna300 samochodów. . ok da pa zy pr w có przypada aż 1000 mieszkańców na , ie ow ak Kr w a ni 600 samochodów. idzie — właisko, a co za tym ow od śr o e sc tro W zd ec yd owal i, sz ka ńc y Be rli na ie m , ie w ro zd e sn ście obowią08 roku w ich mie że od 1 stycznia 20 wprowadzone (Umwelt Zone) zują strefy ekologicz nia powietrza a trwałego odciąże ne w celu uzyskani chu pojazdów i ograniczenia w ru atmosferycznego znia 2010 roku welt Zone 1 styc spalinowych. Um ntrum wpusze — do ścisłego ce EUzostały zaostrzon spełniające normę już tylko samochody ch są e wy an no cz alin w fot. Marcin Wójcik CC BY-NC szczalnych emisji sp RO4 (norma dopu UE). wanych na terenie pojazdach sprzeda 3

Rower to zrównoważony transport Zrównoważony transport, to minimalizacja użycia środków transportu szkodliwych dla środowiska. W najbardziej cywilizowanych miastach europejskich – z pewnością dzięki wyższej kulturze jazdy, ale także w efekcie realizacji odpowiedniej polityki – piesi nie obawiają się przechodzić przez ulicę, a kierowcy zawsze udzielają im pierwszeństwa1. Podobnie rowerzyści nie obawiają się tam poruszać po ulicach. Przykładowo w Holandii przy kolizji samochodu z rowerem, wina przypisywana jest kierowcy, który musi dowieść swojej niewinności, ponieważ kieruje pojazdem stwarzającym większe zagrożenie na drodze. Dziś rower to nowa kultura mobilności, nowoczesność – energooszczędność – odpowiedzialność2, ale jeszcze do niedawana w Polsce, jazda na jednośladzie utożsamiana była z niskim statusem społecznym. Obecnie jesteśmy w trakcie zmian nawyków transportowych. Naszym celem w Krakowie jest osiągnięcie standardów komunikacyjnych takich miast jak: Kopenhaga — 38% wszystkich codziennych podróży miejskich wykonywanych jest rowerem, Amsterdam — 600 tys. rowerów przy 760 tys. mieszkańców i Berlin — na ponad 70% wszystkich ulic obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 km/h, czyli tzw. Tempo 30. W Krakowie każdego roku przybywa osób korzystających codziennie z roweru jako środka transportu. To bardzo dobra tendencja, która powinna nabrać na sile, aby Kraków dotrzymał podpisanej w maju 2009 roku Karty Brukselskiej3, która zobowiązuje jej sygnatariuszy m.in. do osiągnięcia minimum 15% udziału rowerów w ruchu miejskim do roku 2020. O prawdziwym zrównoważonym transporcie w Krakowie będziemy mogli mówić wtedy, gdy większość społeczeństwa zrezygnuje z samochodów na rzecz komunikacji publicznej, pieszej bądź rowerowej. Przykłady wymienianych powyżej nowoczesnych miast dowodzą, iż zrównoważony transport realizuje się i sprawdza poprzez rower, jako główny filar nowej kultury mobilności. Zielone Miasto Nowej Generacji, URL z dn. 21.08.2011r., http://www.zieloni2004.pl/download/zielone_miasto.pdf NEOnawyki, URL z dn. 21.08.2011r., http://dlaklimatu.pl/NEO-NAWYKI 3 Charter of Brussels, URL z dn. 21.08.2011r., http://www.velo-city2009.com/assets/files/VC09-charter-ofbrussels.pdf 1 2

Prorowerowe zmiany w PoRD Od 21 maja 2011 roku w Polsce obowiÄ&#x2026;zuje znowelizowana ustawa Prawo o Ruchu Drogowym (Dz.U. 2011 nr 92 poz. 530).

Grafika na podstawie Artweb-Media www.artweb-media.com UdostÄ&#x2122;pnianie infografiki na licencji CC Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach

Infrastruktura

przyjazna dla rowerzystów To co czyni jazdę na rowerze po mieście przyjazną, to oprócz przeznaczonych dla cyklistów dróg rowerowych, także stojaki, przejazdy dla rowerów, śluzy rowerowe, dopuszczenie ruchu rowerowego pod prąd w ulicach jednkierunkowych czyli kontrapasy, ciągi piesze z dopuszczonym ruchem rowerów, ciągi pieszo-rowerowe, ulice o uspokojonym ruchu, czyli takie, na których obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 km/h. Na ulicach Kopenhagii nie sposób nie zauważyć specjalnych parkingów dla rowerów towarowych. CarGo to plastikowe „garaże” w kształcie auta dające schronienie dla czterech rowerów towarowych.

obie fot. Goodmorning Technology

Śluzy rowerowe na skrzyżowaniach, rozwiązanie doskonale sprawdzające się w miastach europejskich, w USA. fot. Itdp CC BY-NC

W niektórych krajach w najbardziej uczęszczanych miejscach przez miejskich rowerzystów dostępne są kompresory, dzięki którym można podpompować koła. Na zdjęciu pompa rowerowa w Orebro, Szwecja.

fot. Richard Drdul CC BY-SA

fot. Łukasz Dąbrowiecki CC BY-NC

W wielu miastach Europy powszechnie dostępne dla cyklistów są zadaszone parkingi rowerowe w centrum i przy budynkach użyteczności publicznej takich jak: dworce, uczelnie, urzędy, kina, teatry, zakłady pracy, centra handlowe. W dzielnicach mieszkaniowych cykliści mogą bezpiecznie zostawić na noc swoje rowery w zadaszonych i zamykanych altanach rowerowych. Zdjęcia altan i parkingu z centrum Amsterdamu oraz Berna.

fot. Łukasz Dąbrowiecki CC BY-NC

fot. Steve Bowbrick CC BY

fot. Gosia Małochleb CC BY-NC

fot. Crystian Cruz CC BY-NC-ND

Ty też możesz pomóc w powstaniu takich altan na krakowskich osiedlach. Wspólnie z sąsiadami napisz pismo do spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej z prośba o stworzenie bezpiecznego miejsca do trzymania rowerów.

fot. davidwhitedesign CC BY-NC-SA

fot. Lcpitkan CC BY-SA

Znaki drogowe droga dla rowerów – 2,5 metrowa droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów oznaczona odpowiednimi znakami. droga pieszo-rowerowa – wspólna przestrzeń dla pieszych i rowerzystów, gdzie pierwszeństwo mają piesi, oznaczone znakami. przejazd dla rowerzystów – powierzchnia jezdni lub torowiska przeznaczona do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczona znakami. pas rowerowy – 1,5 metrowa jednokierunkowa droga rowerowa w formie podłużnego pasa jezdni, oznaczonego znakami poziomymi i służącego wyłącznie dla ruchu rowerzystów. ulica jednokierunkowa z ruchem rowerowym „pod prad“ – ulica, w której został dopuszczony ruch rowerowy w kierunku przeciwnym bez wyznaczania kontrapasa. kontrapas, pas rowerowy „pod prad“ – jednokierunkowa droga (pas rowerowy) w jezdni ulicy jednokierunkowej po lewej stronie, przeznaczona dla ruchu rowerów w kierunku przeciwnym do obowiązującego wszystkie pojazdy. strefa zamieszkania – obszar z pierwszeństwem pieszych, maksymalna prędkość 20 km/h.

fot. Itdp CC BY-NC

śluza rowerowa – oznakowany obszar na wlocie skrzyżowania z sygnalizacją świetlną przed linią zatrzymań dla samochodów, skąd rowerzyści jako pierwsi mogą na zielonym świetle ewakuować się z tarczy skrzyżowania.

chodniki nie są przeznaczone do ruchu rowerowego, ale są wyjątki od tej reguły. Rowerzysta może korzystać z chodnika kiedy: — opiekuje się on dzieckiem do lat 10, także kierującym rowerem, — warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (ulewa, intensywne opady śniegu, grad, gęsta mgła), — chodnik położony jest wzdłuż drogi, po której dozwolony jest ruch pojazdów z prędkością większą niż 50 km/h, a szerokość chodnika wynosi co najmniej 2 m.

Zabezpieczenie

roweru przed kradzieżą Często słyszy się o kradzieżach rowerów. Bardzo często dzieje się tak z winy samego rowerzysty, który niedostatecznie zadbał o bezpieczeństwo swojego jednośladu. Przykładowo użył najtańszej, cienkiej linki, zapiął rower „sam do siebie”, przypiął za koło, które można odpiąć w kilka sekund. Nie popełniaj tych błędów. Zadbaj o swój pojazd. Zwróć uwagę do jakiego stojaka przypinasz rower. Najbezpieczniej jest przypiąć rower w widocznym miejscu, do stojaka typu odwrócona litera „U” (1), o który możesz oprzeć rower, i co najważniejsze przypiąć do niego ramę wraz z kołem (2). Do tego celu używaj łańcucha z grubymi ogniwami (przeznaczonego dla skuterów i rowerów) lub podkowę (U-lock). Coraz popularniejsze stają się także montowane w rowerach miejskich blokady tylnego koła, sprawdzające się jako dodatkowe zabezpieczenie utrudniające kradzież (3).

1 fot. Gosia Małochleb CC BY-NC

2 fot. Keenan Browe CC BY-SA

3 fot. Marcin Wójcik CC BY-NC

Dzieci na rowerze

Dzieci na rowerze można przewozić na kilka sposobów. Pamiętaj, że zawsze muszą być one dobrze zabezpieczone. Zarówno w foteliku, jak i w przyczepce, a także na rowerze transportowym służącym do przewozu ludzi, dziecko musi być przypięte pasami. Rodzinna jazda na rowerach staje się coraz bardziej popularna i zwiastuje rowerową przyszłość naszego miasta. Warto w tym miejscu wspomnieć, że znowelizowane w maju 2011 roku Prawo o Ruchu Drogowym uczyniło rodzinną jazdę jeszcze bezpieczniejszą. Teraz rodzic może jechać obok dziecka osłaniając je od strony środka jezdni.

fot. Gosia Małochleb CC BY-NC

fot. Marcin Wójcik CC BY-NC

Wybrane typy rowerów miejskich jszy ajwygodnie miejski – n podróży. Zah do miejskic odną wyprog y zas pewnia w zycję podc o p stowaną nałą kże dosko jazdy, a ta bserwacji syo możliwość dze, a co za ro d a n ji c ietua iększa bezp zw e zi id m ty zdy. czeństwo ja

zid e a ln e ro – k a d ła k z s c ą d la o s ó b łą e w ią za n ie w u n ika c ję ro c yc h ko m mi środkami ny ro w ą z in p u b li c z n e g o u tra n s p o rt ). w Brukseli (popularne

ar – fixed ge ostre koło gólnie wśród ze modne szc erowych. Na w ro w ró wkurie rach rozgry e w ro h ic tak . lo o p bike ne są mecze

rgo arowy – ca rower tow raktyczny pop bike bardzo wożenia dziee rz p jazd do żego ch lub du ci, dorosły bagażu. 9

bike soki – tall ny w r e w o r ko ykle rower jest to zw rzez hobbyp ch struowany zespawany ch ó w d z w nstó ko w ró rowe m ra ą b so rzyze ych. Wyko wencjonaln as turniejów dcz stywany po . ch y w ro rowe

rewgowy – d w ie b r e w o r dałó er bez pe niany row o nauki jazdy d – doskonały . e rz e w na ro

fot. 1,3 Marcin Wójcik CC BY-NC fot. 2,4,5,6,7,8,9 Gosia Małochleb CC BY-NC fot. 10 Gabriel Amadeus CC BY-NC fot. 11 Sarah Sitkin CC BY-NC fot. 12 eych-you-bee-ee-ahr-tee CC BY-NC fot. 13 David Dennis CC BY-SA

Wyposażenie roweru miejskiego co najmniej jeden sprawny hamulec

dzwonek lub inny sygnał ostrzegawczy (np. trąbka) koszyk

bagażnik, sakwa

oświetlenie z przodu: barwy białej lub żółtej

zapięcie

oświetlenie z tyłu: barwy czerwonej oraz czerwony odblask

błotniki

odblaski na kołach

stopka (nóżka) osłona na łańcuch

Rowerzysta

w ruchu miejskim Rowerzysta zawsze powinien pamiętać o stosowaniu kilku ważnych zasad mających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo jego samego oraz innych użytkowników drogi. Gdy już zdecydujesz się na wybranie roweru do codziennego przemieszczania się po mieście zapoznaj się z poniższymi minimalnymi wymaganiami odnośnie bezpieczeństwa poruszania się w ruchu miejskim. Zapoznaj się z obowiązującym kodeksem drogowym, jeśli do tej pory tego nie uczyniłeś. lub trąbkę. Sprawdź, czy Twój rower ma przynajmniej jeden sprawny hamulec oraz dzwonek Zawsze sygnalizuj zamiar skrętu, zarówno w prawo, jak i w lewo. W tym celu, kilkanaście metrów przed skrętem wystaw rękę. Nie rób tego w ostatniej chwili. Miej na uwadze, że kierujący pojazdami znajdujący się w Twoim otoczeniu, muszą otrzymać sygnał odpowiednio wcześniej, aby należycie zareagować.

Stosuj zasadę ograniczonego zaufania do innych użytkowników ruchu. Pokonując skrzyżowania postaraj się o kontakt wzrokowy z kierującymi pojazdy. W ten sposób upewnisz się czy jesteś dla nich widoczny. lka odPo zmroku obowiązkowo używaj oświetlenia z przodu i z tyłu roweru. Kamize a. zeństw bezpiec o Twojeg ia popraw nie wcale i blaskowa nigdy nie zastąpi świateł W nocy na rowerze musisz mieć oświetlenie. Zachowaj bezpieczną odległość od zaparkowanych wzdłuż ulicy samoch odów. Ktoś może nagle otworzyć drzwi. Zwróć też szczególną uwagę na pieszych wychod zących spomiędzy aut. Na ulicach z torowiskiem tramwajowym poprowadzonym przy krawędzi jezdni, jedź środkiem torowiska (np. ul. Długa, ul. Karmelicka, ul. Zwierzyniecka). Nie wpadniesz kołem w szynę oraz będziesz znajdować się dalej od zaparkowanych samochodów. Staraj się pokonywać tory tramwajowe pod kątem prostym, a unikniesz poślizgu lub wywrócenia.

mi bezpieczSłuchanie muzyki i rozmowa przez telefon komórkowy nie są sprzymierzeńca Ciebie. dookoła się dzieje co słyszeć, nej jazdy. Na rowerze musisz bardzo dobrze Pamiętaj: Rowerzyści nie jeżdżą po chodnikach! Te przeznaczone są dla ruchu pieszego. Jazda po chodniku jest dopuszczona tylko pod pewnymi wyjątkowymi warunkami omówionymi w rozdziale „Znaki drogowe” (str. 8).

Bezpieczeństwo

poruszania się w deszczu, śniegu i na mrozie Opady deszczu czy zima, to nie powód aby przestać jeździć rowerem. W wielu miastach Europy (np. Helsinki, Kopenhaga, Sztokholm) odnotowuje się więcej rocznych opadów deszczu i śniegu, a mimo to ruch rowerowy jesienią i zimą jest tam kilkakrotnie wyższy niż w Krakowie.

Warunki atmosferyczne nie będą straszne jeśli odpowiednio się ubierzesz. W deszczowe dni nie zapomnij o kurtce przeciwdeszczowej. Najlepiej zaopatrz się w rowerową pelerynę zarzucaną na kierownicę (chroni całego rowerzytę przed zmoknięciem). Zimą załóż czapkę, rękawiczki i szalik. W bardzo zimne dni dobrze sprawdza się odzież zaopatrzona w tzw. wind stopper. Warto też zwrócić uwagę na stan techniczny roweru i technikę jazdy. Błotniki, sprawne światła (przednie i tylne) i co bardzo ważne, niezawodne hamulce. Na zimę nie musisz kupować specjalnych opon, ale wskazane jest nieco spuścić powietrze, by poprawić przyczepność. Jedź tak, by samochody wyprzedzające Cię nie mogły przejechać po kałuży, inaczej zostaniesz ochlapany. W zimie natomiast poruszaj się po prawym śladzie samochodów. Wbrew pozorom poruszanie się rowerem zimą jest często wygodniejsze, ponieważ ubity śnieg wyrównuje dziurawe nawierzchnie. NIE MYŚLISZ, ŻE NA ROWERZE ZIMĄ JEST CIEPLEJ...?

fot. Jason Rodman CC BY-NC-ND

fot. Bastiaan Slabbers CC BY-NC-ND

fot. Mr Brown CC BY-NC-CD

Transport kombinowany – łączenie roweru z innymi środkami transportu – rower w: autobusie, tramwaju, pociągu –bike and ride Nie każdy ma na tyle blisko (do ok. 8 km) do szkoły lub pracy by dojechać na miejsce korzystając tylko z roweru. Zdarza się, że jesteś zmuszony na rowerze jedynie podjechać na stację kolejową, pętle tramwajową lub autobusową. Tam masz do wyboru: bezpiecznie zaparkować rower („Zabezpieczenie roweru przed kradzieżą” str. 9) lub zabrać go ze sobą. Do tego celu najlepszy jest nowoczesny składak, za który np. w pociągu, nie trzeba dodatkowo płacić. Za darmo każdy rower możesz też przewozić w krakowskiej komunikacji miejskiej pod warunkiem, że nie blokujesz wejścia do pojazdu i że nie jest on w chwili wsiadania zatłoczony. Do transportu kombinowanego nie potrzebujesz nawet własnego roweru. Możesz — do czego Cię namawiamy — korzystać z miejskiej wypożyczalni rowerów np. BikeOne, która przez pierwsze 20 minut umożliwia darmowy przejazd pomiędzy stacjami.

fot. Jason Rodman CC BY-NC-ND

fot. krakow.bicycles CC BY-NC

Cycle chic

fot. Marc van Woudenberg CC BY -NC-ND

fot. Mikael Colville-Andersen CC BY-NC-ND

fot. Marc van Woudenberg CC BY -NC-ND

rowerowa elegancja

fot. Mikael Colville-Andersen CC BY-NC-ND

fot. Marc van Woudenberg CC BY -NC-ND

Po raz pierwszy pojęcie cycle chic użył w roku 2006 Mikael Colville-Andersen, duński filmowiec, fotograf i znany na całym świecie rowerzysta prowadzący bloga c o p e n h a g e n i z e . c o m Termin cycle chic może mieć podwójne znaczenie wynikające z gry słów: „chick“ i „chic“. W potocznym języku angielskim to pierwsze oznacza dziewczynę, drugie — elegancję. Pierwotnie termin odnosił sie tylko do szykownych rowerzystek. Dziś „cycle chic“ są także mężczyźni. Widok rowerzystów w codziennym stroju odzwierciedlającym obowiązujące trendy mody, jest dla innych zachętą do jeżdżenia na rowerze po mieście.

Rowerowe serwisy internetowe ibikekrakow.com I bike Krakow – Kraków, rower i ja miastadlarowerow.pl Ogólnopolska sieć organizacji rowerowych lodzcyclechic.com Cycle Chic Łódź krakowcyclechic.com Cycle Chic Kraków rowery.gdansk.pl Gdańska kampania rowerowa masa.waw.pl Warszawska Masa Krytyczna rowery.eko.wroc.pl Wrocławska Inicjatywa Rowerowa www.lublinrowerem.pl Porozumienie Rowerowe Lublin rowerowy.szczecin.pl Rowerowy Szczecin polskanarowery.pl/msrowery Polska na rowery zagonrowerdoroboty.pl Program Zagoń rower do roboty bicyclefilmfestival.com Bicycle Film Festival copenhagenize.com Blog o kulturze rowerowej w Kopenhadze copenhagencyclechic.com Cycle Chic w Kopenhadze streetfilms.org Street Films flickr.com/mindcaster-ezzolicious Rowerowe zdjęcia z Amsterdamu Polecane strony zielonasiec.pl Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć dlaklimatu.pl Program Dla klimatu globalnepoludnie.pl Akcja dla Globalnego Południa ekonsument.pl Kampania Kupuj odpowiedzialnie ekoprojekty.pl Fundusze europejskie dla zrównoważonego rozwoju

ISBN 978-83-62403-03-5

nowa kultura mobilności