swu 151 general education for human development by saharat khan 58 11 0010 406
swu 151
3
saharat khan
swu 151
4
saharat khan
swu 151
5
saharat khan
บทที่ 1 แบบฝึกหัดสำ�หรับความมุ่งหมาย
swu 151
6
saharat khan
วันจันทร์ ท่านมีที่หมายแน่นอนแล้วหรือยัง ว่าท่านต้องการบรรลุผลอันใด อันเป็นชั้นสูงสุดแห่งชีวิตของท่าน ถ้ายังไม่มีจงเขียนตอบปัญหาต่อไปนี้
2
1
มาขัดขวางเราก็จสามารถฝ่าฟันปัญหานั้นให้ผ่านไปได้ด้วยดี
ในปีใด เดือนใด เป็นเวลาที่ท่านเคราะห์ดีที่สุดในชีวิตของท่าน และท่านใช้เวลานั้นรวบคว้าเอาผลดีอะไรบ้างที่ยังคงอยู่จนบัดนี้ หรือเปล่าเลย? ปี 2558 เดือน พฤษภาคม เป็นช่วงเวลาที่ฉันและครอบครัวมี ีความสุขมากที่สุด เพราะเป็นวันที่ฉันรู้ว่าฉันกำ�ลังจะได้เรียน ในสิ่งที่ฝันที่ตั้งเป้าไว้และทำ�ให้ครอบครัวภูมิใจ ดังนั้นฉันจึงตั้งใจจะทำ�ทุกวันหลังจากนั้นให้ดีที่สุด เพื่อให้สมกับโอกาสที่ได้รับ
3
swu 151
ท่านชอบอะไรมากที่สุด? ท่านสามารถจะหาสิ่งนั้นได้ด้วยตนเองหรือไม่ ? จะมีอะไรบ้างที่จะมาขัดขวางไม่ให้ท่าน ได้สิ่งนั้นสมประสงค์ ? สิ่งที่ชอบมากที่สุดคือ การได้ทำ�ในสิ่งที่ตัวเองชอบ เช่น ได้เรียนในสิ่งที่ชอบ ได้อยู่กับสิ่งที่ตัวเองรัก ซึ่งสิ่งเหล่านี้เราสามารถฝึกฝนและพัฒนาตนเอง ได้เพียงแต่เรามีความตั้งใจที่จะทำ�เพื่อให้ได้มากับสิ่งที่ชอบ และถ้าเรามีความตั้งใจไม่ว่าเราจะมีปัญหาหรืออุปสรรค
7
ท่านจะมีทางกลับเคราะห์ดีได้เหมือนเดิมอย่างนั้นอีกหรือไม่? ถ้ามีท่านจะสามารถเข้าหาทางอันนั้นได้ทันทีหรือไม่ ? ถ้าไม่มี ท่านอาจจะปลูกฝังให้มีขึ้นด้วยน้ำ�พักน้ำ�แรงของท่านเองหรือไม่ ? ทางที่จะกลับเคราะห์ดีได้นั้น เราต้องตั้งมั่นทำ�ในสิ่งที่ถูกต้องและสมควรทำ� นอกจากนั้นเราต้องอยู่กับปัจจุบันและทำ�ในสิ่งๆนั้นให้ดีที่สุดเท่าที่เราจะทำ�ได้ แล้ว เราก็จะพบว่าเคราะห์ดีนั้นอยู่ภายใต้การกระทำ�ของคนเราเสมอในเมื่อเราทำ�ดีเรา ก็จะพบแต่สิ่งดีๆ
saharat khan
วันอังคาร
จงพิจารณาดูบัญชีอาชีพดังต่อไปนี้ และหมายเหตุว่าท่านชอบอันไหนมากที่สุด อันไหนเป็นที่ 2 และอันไหนเป็นที่ 3 แล้วเขียนคำ�อธิบายของท่านเองว่า เหตุใดท่านจึงชอบเช่นนั้น
จงพิจารณาดูบัญชีอาชีพดังต่อไปนี้ และหมายเหตุว่าท่านชอบอันไหนมากที่สุด อันไหนเป็นที่ 2 และอันไหนเป็นที่ 3 แล้วเขียนคำ�อธิบายของท่านเองว่า เหตุใดท่านจึงชอบเช่นนั้น
1. การเพาะปลูก 3. ข้าราชการพลเรือน 5. หมอกฎหมาย 7. นักประพันธ์ 9. ครู 11. ผู้พิพากษา 13. ช่างประดิษฐ์ของ 15. นักวิทยาศาสตร์ 17. ทหาร
2. การก่อสร้าง 4. แพทย์ 6. นักหนังสือพิมพ์ 8. นักการฑูต 10. เลขานุการ 12. ช่างเขียน 14. พ่อค้า 16. ช่างกล 18. ตำ�รวจ
อาชีพที่ชอบเป็นอันดับหนึ่ง คือ นักหนังสือพิมพ์ คิดว่าเหมาะกลับตัวเองที่สุด เ พราะ เป็นคนที่ชอบติดตามข่าวสารใหม่เพื่อให้ตัวเองทันสมัยอยู่เสมอ และชอบส่ื่อจำ�พวกสิ่งพิมพเป็นอย่างมาก จึงทำ�ให้์คิดว่าถ้าได้ทำ�อาชีพนี้ เราคงมีความสุขและทำ�ได้อย่างไม่อึกอัด อาชีพที่ชอบมากที่สุด คือ ครู เพราะอาชีพครูเป็นอีกหนึ่งความฝันของฉัน ฉันอยากนำ�เอาสิ่งทฉันชอบที่จะทำ�นั้นก็คือศิลปะ ไปถ่ายทอดให้กับผู้อื่น เป็นการส่งต่อความสึขสิ่งกันและกัน และอาชีพที่ชอบเป็นอันดับสาม คือ ช่างประดิษฐ์ของ เพราะฉันเองก็มีความสนใจในการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ เพื่อตอบสนองตัวเองและผู้อื่น ถือเป็นความท้าทายใหม่ๆในชีวิตได้ดี
วันพุธ
เขียนตอบปัญหาต่อไปนี้
swu 151
1. ความมุ่งหมายในชีวิตของท่าน คืออะไร ? การได้ทำ�ในสิ่งที่ชอบ และทำ�มันได้ดี ได้สมกับการที่เรากำ�ลังทำ�สิ่งที่เรา กำ�ลังชอบอยู่จริงๆ
2. จะมีอะไรมาขัดขวางมิให้ท่านบรรลุความมุ่งหมาย อันนั้นบ้างหรือไม่? การที่มีปัญหาอุปสรรคมาขัดขวางนั้น ถือว่าเป็นบททดสอบที่ดี อย่างหนึ่งทดสอบว่าเราสามารถก้าวข้ามมันมาได้หรือไม่ แต่ถ้าเรามีจิตใจที่ตั้งมั่นไม่ว่าจะเจอปัญหาสักเท่าไร ความมุ่งมั่นสามารถเอาชนะได้ทุกสิ่ง
3. ท่านจะต่อสู้ ทำ�ลายสิ่งที่ขัดขวางนั้นได้ด้วยวิธีใด? การที่เราจะทำ�ลายสิ่งที่มาขัดขวางเรานั้น อาวุธอย่างแรกที่เราต้องนำ�มาสู้กับมันก็คือ ความมุ่งมั่นตั้งใจ เพราะเมื่อใดที่เราตั้งใจที่จะทำ�อะไร แล้วเราก็ต้องทำ�มันให้สำ�เร็จ และอย่างที่สอง คือ สติ ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นการคิดหาวิธีแก้นั้น ต้องมีสติเสมอ ไม่ประมาท
4. ท่านตกลงใจว่าจะต้องการบรรลุถึงผลอันใด ที่นับว่าสูงสุดในชีวิตของท่าน จงลองเขียนไว้ในที่นี้ สิ่งที่ต้องการบรรลุผลสูงสุดในชีวิตของฉัน คือ การมีความสุขกับชีวิต
8
saharat khan
แบบฝึกหัดสำ�หรับความรู้
วันพฤหัสบดี
จงเลือกวิชาเหล่านี้ และเรียงลำ�ดับใหม่ ดังนี้ 1. ตามลำ�ดับวิชาที่ท่านชอบมากที่สุด ลงไปจนถึงวิชาที่ท่านชอบน้อยที่สุด 2. ตามลำ�ดับวิชาที่ท่านเคยเรียนมากที่สุดจนถึงน้อยที่สุด กฎหมาย กสิกรรม ลัทธิศาสนา วรรณคดี ช่างกล เลข แพทย์ ช่างประดิษฐ์ของ การปกครอง ธรรม แร่ การค้าขาย ดนตรี พงศาวดาร เศรษฐกิจ ช่างเขียน ภูมิศาสตร์ โบราณคดี ช่างก่อสร้าง โคลงกลอน อัธยาตมวิทยา วิทยาศาสตร์ การบัญชี การคลัง 1. ตามลำ�ดับที่ข้าพเจ้าชอบมากที่ไปจนถึงวิชาที่ข้าพเจ้าชอบน้อยที่สุด (เรียงลำ�ดับจากด้านซ้ายไปขวา) ดังนี้ ช่างเขียน ดนตรี โบราณคดี การค้าขาย เลข การบัญชี การปกครอง การคลัง เศรษฐกิจ วิทยาศาสตร์ ภูมิศาสตร์ กสิกรรม พงศาวดาร กฎหมาย แพทย์ ลัทธิ ศาสนา ธรรม อัธยาตมวิทยา โคลงกลอน วรรณคดี ช่างประดิษฐ์ ช่างกล แร่ ช่างก่อสร้าง 2. ตามลำ�ดับวิชาที่ข้าพเจ้าเคยเรียนมากที่สุดจนถึงน้อยที่สุด (เรียงลำ�ดับจากด้านซ้ายไปขวา) ดังนี้ เลข ภูมิศาสตร์ วรรณคดี การ ปกครอง ลัทธิศาสนา กฎหมาย ธรรม วิทยาศาสตร์ ดนตรี เศรษฐกิจ โบราณคดี ช่าง ประดิษฐ์ของ พงศาวดาร การคลัง โคลงกลอน กสิกรรม แร่ แพทย์ ช่างเขียน อัธยาตมวิทยา การค้าขาย ช่างก่อสร้าง ช่างกล การบัญชี
วันศุกร์ จดนามผู้แต่งหนังสือหลายๆ คนที่ท่านเคยอ่านหนังสือของเขา และเป็นที่พอใจของท่าน แล้วเขียนความเห็นของท่านดังต่อไปนี้
1. ผู้แต่งคนใดชอบเขียนเรื่องชนิดใดมากที่สุด tuna dunn เขียนหนังสื่อภาพประกอบมากมาย ปลารี่ plariex เขียนหนังสือภาพประกอบ 2. ผู้แต่งเหล่านี้ มีลักษณะที่ควรติชมอยู่อย่างไรบ้างในการแต่งหนังสือ ผู้แต่งเหล่านี้เขาใช่สิ่งที่ตัวเองชอบนั้นคือการวาดภาพประกอบมาผนวกกับการเขียนหนัง ได้อย่าลงตัว 3. ถ้าท่านจะแต่งหนังสือบ้าง ท่านจะเขียนเรื่องชนิดใด เพราะเหตุไร ท่านจะเขียนเรื่อง ชนิดนั้น ฉันจะแต่งหนังสือที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้อ่าน โดยผสมสิ่งที่ตนเองชอบลงไปด้วย และเป็นแรงบันดาลใจให้ผู้อืน ต้องการที่จะทำ�ในสิ่งที่ตนเองชอบ
swu 151
9
saharat khan
swu 151
10
saharat khan
แบบฝึกหัดรวบยอด
วันเสาร์
เขียนตอบปัญหาดังต่อไปนี้ 1. บัดนี้ท่านค้นพบหรือยังว่าที่หมายอันแน่นอนแห่งชีวิตของท่านนั้นคืออะไร และท่านเลือกเรียนวิชาใดเป็นสำ�คัญที่สุด
เป้าหมายอันแน่นอนแห่งชีวิตคือ การเป็นนักออกแบบ หรือ Designer ฉันจะเลือกที่จะเรียนในวิชาการออกแบบ เพื่อให้บรรลุความฝันที่จนเองต้องการที่จะทำ� 2. จงเขียนแปลนชีวิตของท่าน และผลที่ท่านต้องการบรรลุตามลำ�ดับอายุดังต่อไปนี้
swu 151
อายุ
23
ต้องการบรรลุผลการเรียนจบและได้ทำ�งานที่ตนเองรัก
อายุ
26
ต้องการบรรลุผลหน้าที่การงานทีดี
อายุ
30
ต้องการบรรลุผลการดูแลครอบครัวได้
อายุ
40
ต้องการบรรลุผลชีวิตครอบครัวไร้หนี้สิน
อายุ
45
ต้องการบรรลุผลสุขภาพร่างกายที่ดี ปราศจากโรค
อายุ
50
ต้องการบรรลุผล มีเงินเก็บ
อายุ
60
ต้องการบรรลุผลมีชีวิตที่สงบสุขกับคนที่เรารัก
11
saharat khan
บทที่ 2 แบบฝึกหัดสัมปชัญญะ
swu 151
12
saharat khan
วันจันทร์
จงเขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. สัมปชัญญะของท่านดีหรือเลว ยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่เป็นแก่ท่านเองมาแล้วสัก 3-4 เรื่อง เรื่องแรก การเรียน เมื่อเราเรียนจากห้องเรียนมาแล้ว พอกลับมาบ้านเราก็นำ�กลับมาอ่านทบทวนในสิ่ง ที่เรียนไป ก็จะทำ�ให้เรามีสัมปชัญญะที่ดีมากยิ่งขึ้น เรื่องที่สอง การพูดคุยกับผู้อื่น การที่เราจะพูดคุยกับผู้อื่นนั้น ก่อนที่เราจะพูดเราต้องมีสติสัมปชัญญะ คิดก่อนที่จะพูด เพื่อที่จะได้ไม่เกิดปัญหาตามมาทีหลัง เรื่องที่สาม การทำ�งาน ไม่ว่าจะทำ�งานอะไรก็ตามต้องมีสัมปชัญญะอยู่ตลอด เพื่อที่งานจะได้ออกมาดี และไม่มีผิดพลาด 2. ท่านจับเหตุได้หรือไม่ว่า อะไรเป็นเหตุให้สัมปชัญญะของท่านดีและไม่ดี เหตุที่ทำ�ให้สัมปชัญญะดี คือ การมีสติอยู่กับตนเองและมีสมาธิอยู่ตลอดเวลา เพื่อที่ราจะได้รู้ว่าตอนนี้เรา กำ�ลังทำ�อะไรอยู่และสิ่งที่ทำ�นั้นดีหรือไม่ ส่วนเหตุที่ทำ�ให้สัมปชัญญะไม่ดี คือ การขาดสติ และขาดสมาธิ ซึ่งเวลาเราขาดสติเรามักจะทำ�อะไรลงไป โดยที่เราไม่รู้ตัว 3. ถ้าสัมปชัญญะของท่านดีกว่านี้อีก ท่านจะได้ประโยชน์อะไรบ้าง ถ้าสัมปชัญญะดีกว่านี้จะทำ�ให้มีการเข้าใจสิ่งรอบข้างได้ง่ายขึ้น มีการพัฒนาตนเองที่ดีขึ้นและที่ สำ�คัญความผิดพลาดในการดำ�เนินชีวิตและการทำ�งานจะลดน้อยลง ในทางกลับกันการทำ�งานก็จะมี ประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น 4. มีกิจการอันใดบ้างที่ท่านจะต้องทำ�ในวันพรุ่งนี้ กิจการที่ฉันจะต้องทำ�อย่างแรกคือ การเรียน และการทำ�กิจกรรมร่วมกับเพื่อนๆในเอกและคณะของ มหาวิทยาลัย
วันอังคาร 1. เอากุญแจดอกหนึ่งวางลงบนแผ่นกระดาษ มองดูลูกกุญแจนั้นให้เห็นแน่นอนว่ามีรูปร่างอย่างไรแน่ เอาลูกกุญแจนั้นเก็บเสียบ แล้วเขียนลากเส้นบนแผ่นกระดาษตามที่สังเกตลูกกุญแจนั้น เสร็จแล้วเอา ลูกกุญแจกลับมาทับดูว่าท่านเขียนเหมือนเพียงไร ทั้งรูปร่าง ทั้งขนาด และส่วนสั้นยาว ภาพทีิฉันวาดนั้น เกือบคล้ายกับลูกกุญแจของจริง คือมีความคลาดเคลื่อนจากแบบจริง ทั้งในส่วนรูป ร่างจะดูคล้ายๆ ขนาดใหญ่กว่า ส่วนความสั้นยาวนั้นจะมีความยาวน้อยกว่าของจริง 2. เลือกหาวัตถุอื่นๆ อีกสัก 2-3 อย่าง สุดแต่จะหาได้ มาทำ�การฝึกหัดโดยวิธีเดียวกันกับที่ทำ�มาแล้วด้วย ลูกกุญแจ วัตถุอย่างแรกที่นำ�มาทำ�เหมือนการวาดลูกกุญแจ คือ โทรศัพท์มือถือ ซึ่งผลของการวาดโทรศัพท์มือถือนั้นมีรูปร่าง และขนาด รวมถึงส่วนสั้นและยาว เท่ากับของจริง แต่จะ ต่างกันตรงที่รายละเอียดของโทรศัพท์มือถือ วัตถุอย่างที่สองที่นำ�มาทำ� คือ ที่ชาร์ตแบตสำ�รอง โดยผลของการวาดรูป รูปร่างของที่ชาร์ตแบต สำ�รองนั้น แตกต่างจากกันจริงค่อนข้างจะมาก ทั้งรูปร่าง ขนาด และความสั้นยาว โดยของจริงนั้นมีรูป ร่างที่เล็กกว่า 3. วันนี้ท่านได้ทำ�กิจการที่ท่านกำ�หนดไว้แต่วานนี้ทั้งหมดหรือไม่ และพรุ่งนี้ท่านจะต้องทำ�อะไรอีก วันนี้ฉันได้ทำ�กิจกรรมที่วางแผนไว้เมื่อวานได้เกือบทั้งหมด เพราะวันนี้มีการประชุมเลยทำ�ให้ไม่สามารถ เข้าร่วมทำ�กิจกรรมกับเพื่อนๆในเอกได้ และในวันพรุ่งนีิฉันวางแผนไว้ว่าจะทำ�ความสะอาดห้องและทำ�การ บ้าน เนื่องจากวันพรุ่งนี้ไม่มีเรียน
วันพุธ
วันพฤหัสบดี
1.
1.
เปิดหนังสือเล่มใดเล่มหนึ่งขึ้น มองดูวรรคยาวๆ วรรคหนึ่งโดยไม่ต้องอ่านและนับตัว ใช้ความจำ�จาก ดวงตาแล้วจดลงทันทีว่า วรรคนั้นมีหนังสือกี่ตัว แล้วนับดูเพื่อให้ทราบแน่ว่านัยน์ตาของท่านจำ�ผิดถูก มากน้อยเท่าไหร่ ให้ฝึกหัดวิธีนี้หลาย ๆ ครั้ง เมื่อได้ทำ�กิจกรรมนี้หลายๆครั้งแล้ว และได้บันทึกตามที่แนะนำ� ทำ�ให้รู้ถึงความน่าจะเป็นโดยใช้การสังเกต การมองเห็นควบคู่ไปกับการใช้สัมปชัญญะ ซึ่งในผลการทำ� มีการจำ�ผิดจากของจริงเยอะมาก
เดินเข้าไปในห้องห้องหนึ่ง เหลือบดูครั้งเดียวแล้วกลับมาเขียนเป็นบัญชีว่ามีอะไรอยู่ในห้องนั้นบ้าง เสร็จ แล้วก็กลับไปดูว่าท่านเขียนผิดมากน้อยเพียงไร เมื่อได้ทำ�กิจกรรมนี้แล้ว และได้กลับเข้าไปดูอีกรอบผลคือ เขียนได้ไม่ครบ ขาดพวกของที่เป็นชิ้นเล็กๆ เป็นส่วนใหญ่ 2.
2. ลองกะระยะความสูง ความกว้าง และความยาวของสิ่งที่อยู่ใกล้ ๆ ตัว เช่น ตู้ ฝา หรือลูกกรงว่าสูง เท่าไร จดเข้าไว้ แล้วเอาเครื่องวัดต่าง ๆ ดูให้รู้ว่าจะผิดมากน้อยเท่าไร ทำ�ดังนี้หลาย ๆ ครั้ง จะสามารถกะ ได้ใกล้ความถูกต้องที่สุด ในกิจกรรมนี้ได้ลองกะความสูงของชั้นวางของ โต๊ะเขียนหนังสือ และโทรทัศน์ ปรากฏว่าผลการวัดนั้น มีความคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงเพียงเล็กน้อยเท่านั้น 3.
เอานาฬิกาพกเข้ามาแตะที่หูให้ได้ยินเสียงนาฬิกาเดินอย่างชัดเจน ครั้นแล้วก็ค่อย ๆ เลื่อนนาฬิกาออกได้ ห่างจากทุกที แล้วให้สังเกตไว้ว่าท่านจะได้ยินเสียงนาฬิกาเดินจากระยะไกลเท่าใด เมื่อนาฬิกาออกไปห่าง จนสุดที่จะได้ยินแล้ว ก็ค่อย ๆ เลื่อนเอากลับเข้ามา แล้วสังเกต ไว้ว่าท่านตั้งต้นได้ยินในระยะเท่าใด ควร หาโอกาสทำ�แบบฝึกหัดอันนี้ให้บ่อยที่สุด เพราะเป็นของง่ายที่สุด และเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำ�หรับหัดให้ หูไว เมื่อทำ�มากๆ เข้าแล้ว ท่านจะได้ยินในระยะไกลเกินกว่าที่คาดคะเนไว้เป็นอันมาก ในกิจกรรมนี้ได้ยินเสียงเข็มนาฬิกาเดินอย่างชัดเจนเมื่อเอานาฬิกามาแตะที่หู และค่อยๆเลื่อนเอา นาฬิกาออกไปประมาณสองคืบจะเริ่มไม่ได้ยินเสียงเข็มนาฬิกา และได้ทำ�ตามกิจกรรมคือการทำ�แบบนี้ บ่อยๆซึ่งถือเป็นการพัฒนาตนเองอย่างหนึ่ง
วันนี้ท่านได้ทำ�กิจการที่ท่านกำ�หนดไว้แต่วานนี้ทั้งหมดหรือไม่ และพรุ่งนี้ท่านจะต้องทำ�อะไรอีก วันนีิฉันได้ทำ�กิจกรรมตามที่ตัวเองวางแผนไว้เมื่อวานครบทั้งหมด และในวันพรุ่งนี้ิฉันวางแผนไว้ว่าดฉัน จะตั้งใจเรียนและทำ�กิจกรรมร่วมกับเพื่อนๆในเอก
swu 151
13
saharat khan
swu 151
14
saharat khan
วันศุกร์ 1. เหลือบดูของสิ่งหนึ่งแล้วหลับตา พยายามให้แลเห็นของสิ่งนั้นจนติดตา ฉันเหลือบดูโทรศัพท์มือถือ แล้วหลับตานึกถึงโทรศัพท์มือถือ จนเป็นภาพติดตา ซึ่งเป็นการฝึกทักษะการมองและการใช้สัมปชัญญะ 2. นึกถึงคนหนึ่งที่เรารู้จัก หลับตาพยายามที่จะเห็นหน้าคนคนนั้นอย่างชัดเจน จนกระทั่ง ไฝฝ้าหนวด เคราที่มีอยู่ที่หน้า ข้อฝึกหัดทั้ง 2 ข้อนี้ เป็นหลักฝึกหัดของโยคีที่จะเรียนทำ�อุคคหนิมิต ดังที่ข้าพเจ้ากล่าวมาแล้วในหนังสือ “วิชชาแปดประการ” คนที่ฉันนึกถึงคือแม่ของฉัน ฉันสามารถนึกภาพของแม่ได้อย่างชัดเจน ทั้งรูปร่าง ความสูง และหน้าตา 3. เมื่อได้ยินเสียงชนิดใดชนิดหนึ่ง เช่น นกร้อง แตรรถยนต์ จงพยายามที่จะแยกให้ออกจากกันว่ามีกี่ เสียง ควรพยายามทำ�เสมอทุกขณะที่สามารถจะทำ�ได้ เมื่อได้ทำ�กิจกรรมนี้แล้ว คือฟังเสียงต่างๆว่านั่นคือเสียงของอะไร และได้พยามยามนับว่าเสียงที่เรา ได้ยินนั้นมีทั้งหมดกี่เสียง ซึ่งในกิจกรรมนี้ถือเป็นการฝึกทักษะการฟังและการใช้สัมปชัญญะ
วันเสาร์ 1. สัมปชัญญะของท่านเป็นอย่างไรบ้างในเวลานี้ สัมปชัญญะของฉันในตอนนี้ถือว่าดีขึ้นกว่าเดิมในระดับหนึ่ง อาจเป็นเพราะการที่ได้ทำ�กิจกรรมตามแบบฝึกหัดนี้ 2. ท่านได้คติอันใดเกิดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ การมีสัมปชัญญะที่ดี ย่อมส่งผลให้งานและสิ่งที่เราจะทำ�นั้นออกมาดีเสมอ 3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ�อย่างไรในแบบฝึกหัดวันจันทร์ วันอังคาร วันพุธ และได้ทำ�ครบถ้วนหรือไม่ ในการกำ�หนดงานที่จะต้องทำ�นั้น ฉันได้มีการกำ�หนดว่าต้องทำ�แบบวันต่อวัน เพื่อที่จะได้ไม่ต้องมีงานค้างไปถึงวันอื่น และฉันสามารถทำ�ได้ครบบ้างเป็นบางวันเ นื่องจากบางวันก็ไม่มีเวลาทำ� ก็จะไปทบกับวันต่อๆไป 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ ที่หมายแห่งชีวิตของฉัน คือ การเป็นครูที่ดีที่พร้อมด้วยวิชาการและคุณความดี และสามารถนำ�ความรู้ทางวิชาการนั้นมาพัฒนาการศึกษาของสังคมให้ดีขึ้น
swu 151
15
saharat khan
บทที่ 3 แบบฝึกหัดความสังเกต
swu 151
16
saharat khan
วันอังคาร
จงเขียนตอบปัญหาเหล่านี้
1. จดบันทึกสิ่งที่ท่านได้เห็นในวันนี้ และที่ท่านเห็นเป็นของแปลกสำ�หรับท่าน สิ่งที่ฉันได้เห็นในวันนี้ และเป็นเรื่องแปลกสำ�หรับฉันคือ ในวันปกติเพื่อนที่นอนอยู่ห้องเดียวกันจะกลับ ห้องไว แต่ว่าวันนี้เพื่อนกลับห้องดึก
1. ความสังเกตของท่านดีหรือเลว ยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่เป็นมา แก่ตัวของท่านเองแล้วสัก 3-4 เรื่อง
2. วันนี้ท่านได้ทำ�การติดต่อกับคนกี่คน หน้าตาเป็นอย่างไร แต่งตัวนุ่งผ้าใส่เสื้อสีอะไร จงเขียนลงอย่างพิสดารที่สุด
เหตุการณ์แรก คือ การเดินบนถนน เราต้องเดินแบบระมัดระวังคอยดูว่ามีรถมาหรือป่าวเพื่อความ ปลอดภัยของตัวเอง และไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับคนอื่น เหตุการณ์ที่สอง คือ การสังเกตพฤติกรรมเพื่อน ว่าวันนี้เพื่อนเป็นอะไร ทำ�ไมดูผิดปกติ เหตุการณ์ที่สาม คือ การดูท้องฟ้า ว่าถ้าท้องฟ้าดูมืดๆครึ้มๆ ให้รีบเข้าในที่ร่มเพื่อที่เราจะได้ไม่ตากฝน
ในวันนี้ฉันได้ติดต่อกับคนประมาณ 50 คน โดย 43 คนเป็นเพื่อนๆในเอกของฉัน เพื่อนๆทุกคนใส่ชุด นิสิต และอีก 5 คนนั้น เป็นเพื่อนต่างเอก ซึ่งเพื่อนแต่งชุดพละมาเรียน และอีก 2 คนเป็นอาจารย์ผู้ สอน
วันจันทร์
2. ท่านจับเหตุได้หรือไม่ว่าอะไรเป็นเหตุให้ความสังเกตของท่านดี และไม่ดี เหตุที่ทำ�ให้ความสังเกตของฉันดี คือ การมีสติอยู่กับตัวตลอดเวลา เพราะการมีสตินั้นจะทำ�ให้เราไม่คิด ฟุ้งซ่านและสามารถมองเห็นสิ่งต่างๆรอบตัวได้ดีตลอดเวลา เหตุที่ทำ�ให้ความสังเกตของฉันไม่ดี คือ การไม่มีสติอยู่กับตัว เพราะเวลาที่เราไม่มีสติอยู่กับตัวนั้นจะทำ�ให้ เราเหม่อ และรับรู้สิ่งรอบข้างได้น้อย 3. ถ้าความสังเกตของท่านดียิ่งขี้นกว่านี้อีก ท่านจะได้ประโยชน์อะไรบ้าง ถ้าความสังเกตของฉันดีกว่านี้ ประโยชน์ที่ฉันจะได้รับ คือ การได้เรียนรู้สิ่งต่างๆมากขึ้น และนำ�สิ่งที่ได้มา นั้นมาเป็นข้อคิด หรือนำ�มาพัฒนาตนเองให้เป็นบุคคลที่ดี
3. มีอะไรบ้างที่ท่านลืมสังเกตในวันนี้
-ชุดของอาจารย์ผู้สอนว่าวันนี้ท่านสวมเสื้อผ้าสีอะไร -ลืมสังเกตว่า วันนี้ตัวเองยังไม่ได้กินข้าวเช้า
4. เวลาท่านได้พบเห็นสิ่งไรสิ่งหนึ่ง ท่านมีความสังเกตขึ้นเองในทันที หรือท่านต้องขืนใจสังเกต (ถ้าท่านยังต้องขืนใจสังเกตอยู่ ก็แปลว่าความสังเกตของท่านยังอ่อนอยู่ ต้องพยายามหัดจนมีความ สังเกตในทันทีโดยไม่ต้องขืนใจ) เมื่อฉันเห็นสิ่งใดสิ่งหนึ่งดิฉันจะสังเกตในทันที โดยเฉพาะถ้าสิ่งที่เห็นนั้นเป็นเรื่องที่น่าสนใจจะมีการสังเกต เป็นพิเศษ เมื่อใดที่เราสังเกตเมื่อนั้นเราจะได้รับรู้อะไรใหม่ๆมามากมาย เขียนตอบปัญหา 3 ข้ออย่างเดียวกันกับที่ทำ�มาแล้วในวันอังคาร เพราะเป็นแบบฝึกหัดที่สำ�คัญที่สุด และเป็นประโยชน์ที่สุด หากท่านสามารถทำ�ได้อย่างถี่ถ้วนตลอดสี่วันนี้แล้ว ในวันที่ 5 ท่านจะรู้สึกเหมือน เปลี่ยนเป็นคนละคนทีเดียว
วันพุธ
ในวันนี้ฉันไม่สังเกตเห็นอะไรที่ดูแปลก และในวันนี้ฉันพบปะกับผู้คนประมาณ 99 คน เพราะวันนี้มีการเข้า ห้องเชียร์ เลยทำ�ให้มีการติดต่อกับผู้คนเป็นจำ�นวนมาก ส่วนชุดที่สวมนั้นเป็นชุดนิสิต และสิ่งที่ฉันลืมสังเกต ในวันนี้ คือ ลืมสังเกตว่าวันนี้มีเพื่อนขาดเรียน
วันพฤหัสบดี ในวันนี้ฉันได้สังเกตเห็นสิ่งแปลก คือ ระหว่างที่ฉันรับประทานอาหารกลางวันกับเพื่อนได้สังเกตเห็นว่า เพื่อน ชอบดื่มกาแฟตอนรับประทานอาหารกลางวัน แต่ที่แปลกคือตอนบ่ายๆเพื่อนมักจะง่วงนอน และวันนี้ฉันได้ ติดต่อกับเพื่อนๆในเอก เพื่อนๆในเอกทุกคนสวมชุดนิสิตถูกระเบียบ สิ่งที่ลืมสังเกตวันนี้คือ ลืมสังเกตว่า วันนี้เพื่อนคนหนึ่งไปตัดผมมาใหม่
วันศุกร์
ในวันนี้ฉันได้สังเกตแล้วแต่ไม่พบเห็นสิ่งที่แปลกหรือว่าผิดไปจากปกติ และได้ติดต่อกับผู้อื่นประมาณ 33 คน ทุกคนสวมใส่ชุดนิสิตถูกระเบียบ สิ่งที่ฉันลืมสังเกตในวันนี้ คือ ไม่มี
วันเสาร์ 1. ความสังเกตของท่านเป็นอย่างไรบ้างในเวลานี้ ความสังเกตของฉัน ณ ตอนนี้ ดีขึ้นกว่าเดิมมาก หลังจากที่ได้ทำ�กิจกรรมในแบบฝึกหัดนี้ และ ทำ�ให้ฉันกลายเป็นคนช่างสังเกตมากขึ้น 2. ท่านได้คติอันใดเกิดขึ้นใหม่ในชั่วสัปดาห์นี้ การเป็นคนที่มีการสังเกตที่ดีนั้น ย่อมทำ�ให้เป็นคนที่รู้อะไรก่อนเสมอ 3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�มาครบถ้วนตามที่กำ�หนดนั้นทุกวันหรือไม่ ฉันได้กำ�หนดกิจการที่ต้องทำ�อยู่ทุกๆวัน และทำ�ตามที่ได้กำ�หนดไว้เสมอ เว้นแต่บางวันที่มีเหตุ จำ�เป็นที่ทำ�ให้เราไม่สามารถทำ�ตามกิจการที่กำ�หนดได้ 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ การเป็นครูที่ดี และเป็นผู้ที่คอยดูแลลูกศิษย์ คอยสังเกตและติดตามพฤติกรรมเพื่อไม่ให้ลูกศิษย์ ไปทำ�ในสิ่งที่ไม่ดีและทำ�ให้ผู้อื่นเดือดร้อน
swu 151
17
saharat khan
บทที่ 4 แบบฝึกหัดสมาธิ
swu 151
18
saharat khan
วันจันทร์ จงเขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. สมาธิของท่านดีหรือเลว ยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่เป็นมากับตัวท่านสัก 3-4 เรื่อง เหตุการณ์ที่ 1 การเรียนหนังสือ จะมีสมาธิอยู่ตลอดเวลา เพื่อที่จะได้มีความเข้าใจในเนื้อหาของ การเรียน แต่ยกเว้นในบางวันที่ไม่ค่อยจะมีสมาธิส่วนมากจะเป็นวันที่มีเรื่องอื่นมากวนใจ เหตุการณ์ที่ 2 การอ่านหนังสือเตรียมสอบ อันนี้ต้องมีสมาธิและความตั้งใจเป็นอย่างดี เพราะ ถ้าเรามีสมาธิในการอ่านหนังสือแล้ว เราก็จะสามารถจดจำ�ในสิ่งที่อ่านได้เป็นอย่างดี เหตุการณ์ที่ 3 การทำ�การบ้าน การมีสมาธิในการทำ�การบ้านนั้น จะช่วยให้เราทำ�การบ้านเสร็จ ได้ไวและทำ�ได้ถูกต้อง 2.ท่านสามารถจะค้นคว้าได้หรือไม่ ว่าอะไรเป็นเหตุให้สมาธิของท่านดีหรือไม่ การที่ทำ�ให้สมาธิของฉันดีนั้นมาจากความตั้งใจ พอฉันตั้งใจที่จะทำ�อะไรแล้วฉันก็จะทำ�ให้เต็ม ที่และมีสมาธิอยู่กับสิ่งๆนั้นตลอด และถ้าเมื่อใดที่สับสนวุ่นวายไม่มีสมาธิอยู่กับตัวฉันจะสูดหายใจเข้าลึกๆและทำ� สมาธิสักพัก เพียงเท่านี้ก็สามารถทำ�ให้สมาธิของเราดีได้ 3. ถ้าสมาธิของท่านดีกว่านี้อีก ท่านจะได้รับประโยชนอันใดบ้าง ฉันจะได้ประโยชน์ถ้าหากฉันมีสมาธิดีกว่านี้ คือ จะเป็นคนที่มรจิตใจผ่องใส ทำ�อะไรก็มีข้อผิด พลาดน้อย รู้สึกตัวอยู่ตลอดเวลาว่าตอนนี้เราทำ�อะไรและจะได้ไม่ทำ�ในสิ่งที่ไม่ดี
วันอังคาร พระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์ พยายามนึกถึงพระพุทธเจ้าก่อน แล้วพระธรรม แล้วพระสงฆ์ แต่ในเวลาที่นึกถึงข้อใด จงรั้งใจให้มั่นอยู่ในข้อนั้นแต่ข้อเดียว พยายามที่จะไม่ปล่อยให้ข้ออื่นเข้ามาเกี่ยวข้องในหัวใจ จนในที่สุดเกือบ จะแลเห็นว่ามีอยู่บรรทัดเดียว แต่ที่เรานึกไม่ใช่ 3 บรรทัด ทำ�อยู่ดังนี้ให้นานที่สุดเท่าที่จะทำ�ได้ เมื่อได้ปฏิบัติตามแล้ว รู้สึกได้ว่าเรามีสมาธิจดจ่ออยู่กับสิ่งนั้นเพียงสิ่งเดียวเท่านั้น ซึ่งนี่ถือ เป็นการฝึกสมาธิที่ดีอย่างหนึ่ง
วันพุธ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ บ้านเมือง ครอบครัว กฎหมาย ธรรม ฝึกหัดเหมือนวันอังคาร เมื่อได้ทำ�แบบฝึกหัดนี้แล้วทำ�ให้เรามีสมาธิจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งมากขึ้น และที่สำ�คัญนั้นเรา ยังสามารถนำ�มาปรับใช้ในชีวิตประจำ�วันได้อีกด้วย เพราะการดำ�เนินชีวิตที่มาสมาธิที่ดีนั้นย่อมส่งผลให้เราเป็น คนที่มีจิตใจผ่องใส และมีความสุข
swu 151
19
saharat khan
วันพฤหัสบดี
1. เขียนจุดหมายติดเข้าไว้ที่ใดที่หนึ่ง แล้วนั่งอย่างสบายมองดูจุดที่หมายนั้นโดยมิได้คิดถึง อะไรอื่นเลย นอกจากจุดนั้นจุดเดียว และร่างกายต้องสงบไม่เคลื่อนไหว แม้แต่เล็กน้อย ได้เขียนจุดหมายติดไว้กับผนังห้อง และนั่งมองอย่างสบายทำ�ให้รู้สึกว่าห้องทั้ง ห้องเหลือเพียงแค่ตัวเรากับจุดหมายเท่านั้น และที่สำ�คัญคือร่างกายไม่มีการ เคลื่อนไหวแม้แต่น้อย 2. กำ�มือวางหงายบนโต๊ะหรือที่ใดที่หนึ่ง เช่น บนหมอนหรือบนเข่าค่อยๆ เหยียดนิ้วมือทีละ นิ้วจนหมดทั้ง 5 นิ้ว แล้วงอกลับมาทีละนิ้วจนมือกลับกำ�อย่างเดิม ในเวลาที่ เหยียดออกหรือ งอเข้านี้ ให้มองดูนิ้วประหนึ่งว่าเป็นของสำ�คัญอย่างยิ่ง จนไม่นึกถึงเหตุการณ์ อย่างอื่นเลย (คัดจากวิธีฝึกหัดของโยคี) เมื่อได้กำ�มือวางหงายบนเข่าแล้วค่อยๆเหยียดนิ้วมือทีละนิ้ว แล้วงอกลับมาทีละนิ้วจนมือกำ�อย่างเดิม ในช่วงที่จ้องมองนิ้วเหมือนว่าเป็นของ สำ�คัญทำ�ให้เรานั้นลืมคิดถึงอย่างอื่นนอกจากนิ้วที่เราจ้องอยู่
วันศุกร์ เตรียมเรื่องไว้เรื่องหนึ่งที่เราจะต้องคิด หรือคนคนหนึ่งที่เราต้องการจะ ระลึกถึงก็ได้ เขียน ชื่อวางไว้ในกระดาษแผ่นหนึ่งใกล้ ๆ มือ นั่งอย่างสบาย พยายามทำ�ใจไม่ให้นึกถึงอะไรเลย จนแน่ใจว่าดวงจิตผ่องแผ้วปราศจากอารมณ์ใด ๆ แล้ว ก็นำ�เอากำ�ลังหัวใจทั้งหมดเข้า มานึก ถึงเรื่องหรือคนที่เราเขียนชื่อไว้นั้น โดยไม่ให้มีอารมณ์อื่นมาเกี่ยวข้อง เมื่อทำ� เรื่องหนึ่งได้เป็นที่พอใจแล้ว ก็ลองเปลี่ยนทำ�เรื่องอื่นอีก สุดแต่จะมีเวลาทำ�ได้มากน้อย เพียงไร แต่อย่าหักโหม จนถึงกับมันสมองได้รับความเหน็ดเหนื่อยเกินไป เพราะ แบบฝึกหัดบทนี้เป็นแบบที่เหนื่อยมาก ครั้งแรกฉันเขียนชื่อแม่ลงบนแผ่นกระดาษแล้วทำ�จิตใจให้ผ่องแผ้วปราศจากอารมณ์ใดๆ แล้วนำ�เอาหัวใจทั้งหมดเข้ามานึกถึง ฉันสัมผัสได้ถึงความรักที่แม่มอบให้ฉันตั้งแต่เล็กจน โต แม่เป็นผู้ที่คอยสั่งสอนให้ฉันนั้นเป็นคนที่ดีและเป็นผู้ที่คอยส่งเสียให้ได้เรียนหนังสือและ มีการศึกษาที่ดี ครั้งที่สองฉันเขียนชื่อเพื่อนคนหนึ่งลงบนกระดาษ แล้วทำ�จิตใจให้ผ่องแผ้วปราศจากอา รมณ์ใดๆ แล้วนำ�เอาหัวใจทั้งหมดเข้ามานึกถึง ทำ�ให้ฉันนึกถึงการกระทำ�ของเพื่อนคนนี้ ว่าเขานั้นเคยทำ�ดีกับเรามาก็มากมาย เพียงแต่วันหนึ่งที่เขานั้นทำ�ให้เราโกรธ เราก็โกรธ เขาจนจนลืมไปว่าเขานั้นเคยทำ�ดีกับเราไว้มากมายเพียงแค่ทำ�ผิดแค่นี้เราจะไม่ให้อภัยเขา เลยหรอ
swu 151
20
saharat khan
วันเสาร์ 1. สมาธิของท่านเป็นอย่างไรบ้างในเวลานี้ ในตอนนี้สมาธิของฉันนั้นดีขึ้นมาก นอกจากนั้นยังส่งผลให้ฉันมี จิตใจที่ผ่องใสขึ้นกว่าเดิมไม่คิดอคติกับผู้อื่น มีสมาธิจดจ่ออยู่กับสิ่ง หนึ่งสิ่งใดมากขึ้น 2. ท่านได้คติอันใดเกิดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ ยามใดที่เรานั้นไม่สบายใจ การนั่งสมาธิช่วยเราได้เสมอ เพราะการที่ เราได้นั่งสงบสติอารมณ์จะทำ�ให้อะไรๆนั้นดีขึ้นเสมอ 3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�ครบถ้วนตามที่กำ�หนด ไว้นั้นหรือไม่ ฉันได้กำ�หนดกิจกรรมที่จะไว้แล้ว และในทุกๆวันฉันนั้นได้ทำ�ตาม กิจกรรมที่ตัวเองกำ�หนดไว้เสมอ 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ ที่หมายแห่งชีวิต คือการเป็นคนที่ดีของสังคมเป็นได้ทำ�ในสิ่งที่ชอบ
swu 151
21
saharat khan
บทที่ 5 แบบฝึกหัดมโนคติ
swu 151
22
saharat khan
วันจันทร์
จงเขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. มโนคติของท่านดีหรือเลว ให้ยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่เป็นมากับตัวท่านเองแล้ว สัก 3-4 เรื่อง เหตุการณ์แรก คือ การวางแผนในการทำ�งาน ต้องมีการคิดก่อนล่วงหน้าว่าเราจะต้องทำ�อะไร บ้าง และต้องคำ�นึงถึงผลของงานที่ออกมาด้วยเพื่องานที่ดีและมีประสิทธิภาพ เหตุการณ์ที่สอง คือ การเข้าประชุมงาน เราต้องคิดเรื่องที่เราจะประชุมว่าวันนี้เราต้องประชุมเรื่อง อะไร และมีวิธีการพูดอย่างไร เหตุการณ์ที่สาม คือ การเป็นคนที่ดีและเป็นคนที่มีคุณภาพ แล้วนำ�เอาความสามารถของตัวเอง มาพัฒนาสังคม 2. ท่านสามารถจะค้นหาได้หรือไม่ว่า อะไรเป็นเหตุทำ�ให้มโนคติของท่านไม่ดี การที่ทำ�ให้มโนคติของฉันไม่ดีนั้น มาจากการขาดสมาธิ เพราะเมื่อใดที่ขาดสมาธิจะทำ�ให้มีความ คิดที่ฟุ้งซ่าน และคิดโดยขาดการไตร่ตรอง 3. ถ้ามโนคติของท่านดีกว่านี้อีก ท่านจะได้รับประโยชน์อันใดบ้าง ถ้าหากมโนคติของฉันดีกว่านี้ จะทำ�ให้วางแผนที่จะทำ�อะไรล่วงหน้านั้นเกิดความผิดพลาดได้น้อย และที่สำ�คัญระหว่างการทำ�งานก็จะทำ�งานได้ราบรื่นและรวดเร็วเพราะว่าเราได้มีการคิดวางแผนมา เป็นอย่างดีแล้ว
วันอังคาร เอาของเล็ก ๆ สัก 4 หรือ 5 อย่าง เช่น 1. ขวดหมึก 2. ไม้ขีดไฟ 3. ถ้วยน้ำ�ร้อน 4. ดินสอ 5. สมุด วางเรียงกันเป็นลำ�ดับ เพ่งดูของเหล่านั้น และลองคิดดูว่า ถ้าเปลี่ยนเอาไม้ขีดไฟไปไว้ที่ขวดหมึกเอาขวดหมึกไปไว้ที่ดินสอ เอาถ้วยน้ำ�ร้อน ไปวางแทนสมุด เอาสมุดมาวางแทนดินสอ แล้วเอาดินสอไปวางแทนถ้วนน้ำ� ร้อน ดังนี้ ของที่วางไว้เป็นแนวนั้นเปลี่ยนรูปไปอย่างไร ให้นึกถึงรูปนั้นจนจำ�ได้ ติดตา แล้วลองเปลี่ยนที่ดูตามที่คิดไว้ พิเคราะห์ดูว่าจะเหมือนกับภาพที่เราคิด ไว้ในหัวหรือไม่ เอาของอื่น ๆ มาอีกหลาย ๆ อัน แล้ว เปลี่ยนแปลงหัดไปตาม แนววิธีนี้ จากกิจกรรมข้างต้น ข้าพเจ้าได้เลือกสิ่งของมา 5 อย่าง คือ ดินสอ ไม้บรรทัด โทรศัพท์มือถือ เข็มขัด และกุญแจห้อง วางเรียงกันตามลำ�ดับ แล้วทำ�กิจกรรมตามข้างต้น แล้วได้มีการเปลี่ยนตำ�แหน่งการวาง และเพ่ง มองสิ่งของเหล่านี้ให้จำ�ติดตา แล้วเมื่อลองเปลี่ยนไว้ตามที่คิดภาพก็ออกมา ตามที่คิดไว้ในหัว
swu 151
23
saharat khan
วันพุธ (ก) ดูรูปบันไดที่พิมพ์ไว้ในที่นี้ บางครั้งท่านจะเห็นเป็นหงาย บางครั้งท่านจะเห็น เป็นคว่ำ� แต่ท่านต้องพยายามให้นัยน์ตาของท่านเห็นเป็นหงายเป็นคว่ำ�ตาม ชอบใจ เช่น ให้เป็นหงายอยู่ 2 นาที เห็นคว่ำ� 2 นาทีสลับกันไปกล่าวคือให้ นัยน์ตาอยู่ในความบังคับของใจเสมอ ไม่ใช่นัยน์ตาเห็นไปเองโดยปราศจากใจ บังคับ
ได้มองโดย 2นาทีแรก มองรูปดังกล่าวเป็นรูปหงายได้อย่างชัดเจน แล้วต่อ มา 2 นาทีหลัง ก็มองรูปบันไดเป็นรูปบันไดคว่ำ� โดยกิจกรรมนี้ทำ�ด้วยการคิด จากมโนคติ และเหมือนการฝึกให้อยู่กับมโนของตัวเอง วันพุธ (ข) ใช้วิธีเหมือนในวันพุธ (ก) ให้มองเห็นรูปนี้เป็นดวงดาว 6 แฉก หรือ เป็นรูป สามเหลี่ยมสองอันซ้อนกันได้ตามความต้องการของใจ
ในตอนแรกฉันมองเป็นรูปดาว 6 แฉก และในตอนหลังก็มองเป็นรูปสามเหลี่ยม สองอันซ้อนกัน โดยความคิดมโนของฉันนี้สามารถคิดได้ตามต้องการว่า ต้องการจะมองเป็นสิ่งใด
วันพุธ (ค) มองดูภาพข้างล่างนี้ บังคับนัยน์ตาของตนเองให้เป็น (1) ภาพ 2 อันคู่ หรือ (2) ภาพแยกเป็น 4 อัน หรือ (3) ภาพเต็มอันอยู่กลางและครึ่งอันอยู่ 2 ข้าง
เมื่อฉันได้ลองมองภาพดังกล่าวตามที่โจทย์กำ�หนด ปรากฏว่ามองยากมาก แล้วลองกลับมาตั้งสมาธิใหม่ และกลับไปมองอีกรอบก็สามารถมองออกได้ ง่ายขึ้น
swu 151
24
saharat khan
วันพฤหัสบดี ข้อความต่อไปนี้ คัดจากพระราชนิพนธ์ “ระยะทางเที่ยวชวากว่าสองเดือน” ของพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง ให้อ่านข้อความเหล่านี้โดยระมัดระวัง แล้วหลับตามองให้เห็นภาพในสมองชัดเจนตามพระราชนิพนธ์นี้ “มีเด็กคนหนึ่งแต่งตัวนุ่งโสร่งน่าเก็บทอง เสื้อดาวทอง ใส่กำ�ไลกว้างสักนิ้วกึ่ง หัวไขว้ กัน สร้อยประแจ และอะไรอีกเรียกไม่ถูกขนาดพิสมรม้ากับอีกสาย หนึ่งสวมคอ หัวใส่ปันจุเหร็ด ใช่จะแกล้งเรียกเป็นปันจุเหร็ดจริง ๆ มีชายผ้าข้าง ท้ายทอยด้วย มีดอกไม้ทองปักหลายดอก เครื่องแต่งตัวเหล่านี้ทำ�ด้วยทอง ลายแทงย้อมแดงทั้งสิ้น” เมื่อหลับตามองแล้วก็เห็นภาพในสมองได้อย่างชัดเจน ตามมโนคติที่คล้อย ไปตามบทพระราชนิพนธ์ ซึ่งกิจกรรมนี้ฝึกการจินตนาการตามบทความทำ�ให้ เราได้สัมผัสถึงบรรยากาศในบทความ
วันเสาร์ 1. มโนคติของท่านเป็นอย่างไรบ้างในเวลานี้ มโนคติของฉัน ณ ตอนนี้ถือว่าอยู่ในระดับที่ดีขั้นหนึ่ง เพราะดิฉันสามารถ คิดวางแผนล่วงหน้า หรือคิดเหตุการณ์ไว้ก่อนล่วงหน้า แล้วสามารถทำ�งาน ออกมาได้ดีตามที่วางแผนไว้ 2. ท่านได้คติอันใดเกิดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ หากเรามีความคิดที่ดี มีสมาธิ ก็มักจะส่งผลให้มโนคติของเราดี และถ้า มโนคติของเราดี งานที่ออกมาก็มักจะดีเสมอ 3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และทำ�ได้ครบถ้วนตามที่กำ�หนดไว้นั้น หรือไม่ ฉันได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ�ไว้หมดแล้ว และได้ทำ�ตามกิจการที่ตนเอง กำ�หนดไว้ได้ครบทุกอย่าง 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ การเป็นคนที่มีคุณภาพและมีศักยภาพในการทำ�งาน ซึ่งการเป็นได้นั้นย่อม ต้องมีการวางแผนการกระทำ�ไว้ล่วงหน้าและผลของงานจะออกมาดีเสมอ
swu 151
25
saharat khan
บทที่ 7 แบบฝึกหัดความคิดปลอดโปร่ง
swu 151
26
saharat khan
วันจันทร์ เขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. ความคิดของท่านปลอดโปร่งดีหรือไม่ ยกตัวอย่างเหตุการณ์ที่เป็นแก่ตัว ท่านเองมาแล้ว สัก 3-4 เรื่อง เหตุการณ์แรก คือ การคิดแก้ไขปัญหา เมื่อฉันพบกับปัญหาฉันจะใช้ความคิด ในการแก้ไขปัญหา โดยต้องค่อยๆคิดเพราะความที่ไม่เร่งรีบคือความคิดที่ ปลอดโปร่ง เหตุการณ์ที่สอง คือ การคิดหัวข้อในการทำ�โครงการจิตอาสา การคิดหัวข้อ นั้นเป็นเรื่องที่ต้องใช้ความคิด เพราะเราต้องคิดว่าจะทำ�เกี่ยวกับอะไร และผล ที่ออกมานั้นจะดีหรือไม่ แล้วเวลาคิดต้องค่อยๆคิดไม่เร่งรีบ เหตุการณ์ที่สาม คือ เวลาจะทำ�งานบางทีก็คิดอะไรไม่ค่อยออก ไม่รู้ว่าจะทำ� ยังไง ต้องเริ่มแบบไหน 2. ท่านสามารถค้นหาได้หรือไม่ ว่าอะไรเป็นเหตุให้ความคิดของท่าน ไม่ปลอดโปร่ง เหตุที่ทำ�ให้ความคิดของฉันไม่ปลอดโปร่งนั้น ฉันคิดว่ามาจากความไม่สงบ นิ่ง ชอบคิดนู่นคิดนี่ และบางทีก็ทำ�ให้เกิดความเครียด จึงส่งผลทำ�ให้ฉันมร ความคิดที่ไม่ปลอดโปร่ง 3. ถ้าความคิดของท่านปลอดโปร่งดียิ่งขึ้นกว่านี้ ท่านจะได้รับประโยชน์อันใด บ้าง ถ้าหากความคิดของฉันปลอดโปร่งกว่านี้ ประโยชน์ที่ฉันจะได้รับ คือ เวลาที่ิ ฉันคิดงาน ฉันก็จะคิดออกและที่สำ�คัญนั้นงานที่ออกมาจะเป็นงานที่ดีและมี คุณภาพ
วันอังคาร จงเขียนความเห็นของท่านว่าท่านเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับภาษิตทั้ง 3 ข้อต่อไปนี้ 1. คนเรียนมากย่อมมีความรู้มาก ไม่เห็นด้วย เพราะบางคนที่เรียนมากแต่ไม่สนใจในสิ่งที่เรียน คือเรียนๆให้ ผ่านๆไปแบบนี้ก็จะทำ�ให้ได้รับความรู้ไม่มาก 2. คนมีความรู้ย่อมมีอำ�นาจ เห็นด้วย เพราะคนมีความรู้ย่อมดีกว่าคนที่ไม่มีความรู้ และด้วยในปัจจุบันแล้ว คนส่วนมากมักจะยกย่องคนที่มีความรู้ ดังนั้นคนมีความรู้ย่อมเข้ามามีอำ�นาจ ได้มากกว่าคนที่ไม่มีความรู้ 3. ความเชื่อมีขึ้นในบุคคลได้ง่ายกว่าความเข้าใจ เห็นด้วย เพราะความเชื่อสามารถเข้ามาหล่อหลอมจิตใจคนได้ง่าย บางที ความเข้าใจกว่าเราจะเข้าใจได้นั้นต้องอาศัยการอธิบายเข้าช่วย และคนส่วน ใหญ่จะมีคติว่าการอธิบายคือเรื่องที่น่าเบื่อ ดังนั้นความเชื่อย่อมเข้าถึงคนได้ ดีกว่าความเข้าใจ
swu 151
27
saharat khan
วันพุธ เขียนติความ 2 ข้อต่อไปนี้ว่ามีผิดพลาดหรือบกพร่องอยู่ อย่างไรบ้าง
วันพฤหัสบดี
1. หีบ 5 ใบนี้มีน้ำ�หนัก 15 กิโลกรัม ไม่มีความชัดเจนแน่นอนว่าหีบแต่ละใบนั้นมีน้ำ�หนักเท่าไหร่ บางทีหีบแต่ละใบอาจมีน้ำ�หนักไม่เท่ากันก็ได้ 2. เราซื้อสิ่งไรมาจากตลาด เราย่อมจะกินสิ่งนั้น เพราะฉะนั้นเมื่อ เราซื้อเนื้อสดมาจาก ตลาด เราก็กินเนื้อสด ไม่จำ�เป็นเสมอไปที่เราซื้อสิ่งใดมาจากตลาดแล้วเราต้องกินสิ่ง นั้น เพราะบางทีเราซื้อของใช้มากจากตลาด เราก็ไม่สามารถ กินสิ่งนั้นได้
swu 151
28
จงเขียนอธิบายข้อความต่อไปนี้ให้เข้าใจง่ายที่สุด ถ้าท่านพูดว่า “กฎทุกอันในโลกจะต้องมีข้อยกเว้น” ดังนี้แล้ว คำ�ที่ท่านพูดมานี้ก็จะต้อง มีข้อยกเว้นด้วยเหมือนกัน “กฎทุกอันในโลกจะต้องมีข้อยกเว้น” คือ บางสิ่งบางอย่างนั้น ย่อมต้องมีข้อยกเว้นตามกาลของมัน เพราะเราไม่สามารถรู้ได้ว่าต่อไปจะมีการเปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง
saharat khan
วันศุกร์
วันเสาร์
เขียนติหรือชมภาษิต 3 ข้อนี้ สุดแต่ว่าท่านจะเห็นด้วยหรือไม่ 1. ความรู้น้อยย่อมเป็นอันตราย เห็นด้วย เพราะความรู้เปรียบเสมือนอาวุธป้องกันตัว การที่เรามี ความรู้มากย่อมสามารถเอาตัวรอดได้ ในทางกลับกันคนที่มีความ รู้น้อยก็เปรียบเสมือนผู้ที่ไม่มีอาวุธป้องกันตัวเวลาที่มีภัยมาถึงตัว ย่อมเป็นอันตรายต่อตนเอง
1. ความคิดของท่านปลอดโปร่งขึ้นอีกหรือไม่ จากการที่ได้ทำ�แบบฝึกหัดมาแล้วนั้น ทำ�ให้ความคิดของฉัน ปลอดโปร่งขึ้นและที่สำ�คัญทำ�ให้ฉันมีมุ่งมองทางความคิดที่ กว้างขึ้น 2. ท่านได้คติอันใดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ การเป็นคนมีความคิดที่กว้างนั้น ย่อมได้เปรียบกว่าคนที่ไม่รู้ จักใช้ความคิดหรือคนที่มีมุมมองทางความคิดที่แคบๆ
2. ไม่เห็นน้ำ�ตัดกระบอก ไม่เห็นด้วย เพราะเรื่องบางเรื่องเราไม่สามารถคาดเดาได้ว่าจะเกิด อะไรขึ้น ดังนั้นบางทีเหตุยังไม่เกิดเราไม่ควรทำ�อะไรไปก่อนล่วงหน้า
3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�ครบถ้วนตามที่ กำ�หนดไว้นั้นหรือไม่ ฉันได้มีการกำ�หนดกิจการที่ต้องทำ�อยู่ในทุกๆวัน และได้ทำ� กิจการตามที่กำ�หนดไว้ทุกอย่าง
3. คนทำ�ความดีย่อมได้รับรางวัลอยู่ในตัว เห็นด้วย เพราะคนที่คิดดี ทำ�ดี ย่อมเป็นผลดีต่อตัวเองเสมอ ดัง นั้นการที่เราทำ�ความดีรางวัลที่ได้รับกลับมาอยู่ตลอดเวลาก็คือผล จากการทำ�ความดี
swu 151
4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ เป็นคนดีมีความสามารถและเป็นคนที่รู้จักใช้ความคิด มีมุม มองที่กว้างไกล มีความคิดที่ปลอดโปร่ง
29
saharat khan
swu 151
30
saharat khan
บทที่ 8 แบบฝึกหัดการคิดหาเหตุผลให้ถูกทาง
วันจันทร์
วันอังคาร
1. ท่านมีความคิดหาเหตุผลถูกทางดีหรือไม่ จงยกเอา เหตุการณ์ที่เป็นมาแก่ตัวท่านเองแล้วขึ้นเป็น อุทาหรณ์ประกอบคำ�ตอบสัก 2-3 เรื่อง เหตุการณ์แรก เพื่อนทั้ง 2 คนมีปัญหากัน ฉันก็ต้องหา เหตุผลมาว่าเพื่อนฉันนั้นมีปัญหากันเพราะอะไร และฉัน พอจะช่วยอะไรได้บ้าง เหตุการณ์ที่สอง โกรธเพื่อน บางทีฉันต้องหาเหตุผล ว่าฉันโกรธเพื่อนเพราะอะไร แล้วความผิดของเพื่อนนั้น ร้ายแรงแค่ไหน และที่สำ�คัญฉันจะสามารถให้อภัยเพื่อน ได้รึเปล่า
ให้หาอุทาหรณ์ประกอบหลัก 4 ประการ สำ�หรับให้พิสูจน์ ความจริง (หน้า 93) ให้แปลกกว่าที่ข้าพเจ้าได้ ยกไว้แล้วสัก 2-3 เรื่อง ควรเลือกหาอุทาหรณ์ที่เกี่ยวแก่ อาชีพของท่านเอง เรื่องแรก คือ นักเรียนคนไหนที่เข้าหาอาจารย์ บ่อยมักจะมีผลการเรียนดี คนบางคนจะเข้าใจว่าที่มีผล การเรียนดีได้มาจากการประจบอาจารย์ ซึ่งเป็นความ เข้าใจที่ผิดมาก เพราะความจริงแล้วนักเรียนที่เข้าหาอา จารย์บ่อยๆคือเขาไม่เข้าใจในเรื่องที่ครูสอน และพยายาม ทำ�ความเข้าใจ จึงทำ�ให้เขามีผลการเรียนที่ดี เรื่องที่สอง คือ คนที่แต่งตัวไม่หรูหราเป็นคนที่ มีฐานะไม่ดี คนบางคนจะเข้าใจว่าคนที่แต่งตัวไม่หรูหรา เป็นคนที่มีฐานะทางการเงินไม่ดี ไม่มีเงินซื้อของแพงๆใช้ เป็นความเข้าใจที่ผิดมาก เพราะในบางทีคนที่มีฐานะบาง คนไม่ยึดติดกับของที่มีราคาแพง เป็นคนที่เรียบง่าย ไม่ ฟุ่มเฟือย
2. ท่านสามารถค้นหาได้หรือไม่ ว่าอะไรเป็นเหตุให้ความ คิดของท่านไม่ถูกทาง เหตุที่ทำ�ให้ความคิดของฉันไม่ถูกทางคือ อารมณ์ ความ ใจร้อน และการขาดสติ เพราะเมื่อฉันนำ�เอาอารมณ์มา อยู่เหนือเหตุผลแล้ว ย่อมส่งผลให้ความคิดของฉันนั้น ออกมาในทางลบ 3. ถ้าท่านมีความคิดหาเหตุผลถูกทางดีขึ้นกว่านี้ ท่านจะ ได้รับประโยชน์อันใดบ้าง ถ้าฉันมีความคิดหาเหตุผลให้ถูกทางแล้วประโยชน์ที่ฉันจะ ได้รับคือ จะเป็นคนที่มีเหตุผลมากขึ้น เวลาพบกับปัญหา ก็สามารถหาเหตุของปัญหานั้นได้และจะสามารถแก้ไข ปัญหานั้นได้ดีขึ้น
วันพุธ
วันพฤหัสบดี
เขียนติหรือชมตามความเห็นของท่านว่า ข้อความที่ กล่าวไว้ต่อไปนี้มีความจริงอยู่อย่างไร มีเหตุผลสมควร หรือไม่ ผู้ที่กล่าวเช่นนี้จะได้ชื่อว่ามีความคิดถูกทางหรือ ไม่ เพราะเหตุไร ? “การให้ความแนะนำ�แก่คนอื่นนั้น ไม่มีประโยชน์อะไรเลย เพราะถ้าเราแนะนำ�ในสิ่งที่เขาไม่ต้องการทำ�อยู่ แล้ว คำ�แนะนำ�ของเราก็ปราศจากค่า เพราะเขารู้แล้ว ถ้า หากเราแนะนำ�ในสิ่งที่เขาไม่ต้องการทำ�เขาก็ไม่ทำ�ตามคำ� แนะนำ�ของเราก็ไม่มีผล ฉะนั้นเราจึงไม่ควรให้ความแนะนำ� แก่ใครเลยเป็นอันขาด” ข้อความนี้อาจไม่ใช่ความจริงเสมอไป เพราะ การให้คำ�แนะนำ�เป็นสิ่งที่ดีเสมอถึงแม้ว่าในบางทีเขาอาจ จะไม่ต้องการคำ�นะนำ�จากเรา และในบางครั้งการที่เราให้ คำ�แนะนำ�เขา อาจจะเป็นการเตือนเขาทางอ้อมก็ได้ว่าสิ่งที่ เขาทำ�นั้นถูกหรือเปล่า
เขียนติหรือชมความ 2 ข้อต่อไปนี้ อย่างที่ทำ�มาแล้วใน วันพุธ “พงศาวดารพิสูจน์แล้วว่า ชาติที่เจริญที่สุดนั้นจะต้อง เสื่อมลงจนล้มไปทั้งชาติ เช่น กรีกและโรม เพราะฉะนั้นถ้าเราไม่ต้องการให้ชาติของเราล้ม เราก็ไม่ ควรให้ชาติของเราเจริญ” ข้อวามนี้เป็นความคิดที่ผิด ไม่จริงที่ว่าชาติที่เจริญแล้ว จะต้องล้มลงหากเรามีความคิดที่จะพัฒนา ช่วยกัน สร้างความเจริญและไม่ทำ�ลาย ถ้าเป็นแบบนี้แล้วชาติ ของเราจะล้มเสื่อมลงได้ยังไง
swu 151
“กฎหมายทุกข้อ ย่อมทำ�ความลำ�บากให้แก่มนุษย์ กฎหมายข้อใดไม่ทำ�ความลำ�บากแก่มนุษย์ กฎหมาย ข้อนั้นก็ไม่มีประโยชน์ การทำ�ความลำ�บากแก่มนุษย์ เป็นการไม่ชอบธรรมธรรม และสิ่งใดที่ไม่มีประโยชน์ สิ่ง นั้นก็ไม่ควรอยู่ในโลก เพราะฉะนั้นเราควรยกเลิกกฎหมาย เสียทั้งโลกทีเดียว” ข้อความนี้เป็นความคิดที่ผิด กฎหมายไม่ใช่สิ่งที่สร้าง ความลำ�บากให้กับมนุษย์ แต่กฎหมายเป็นกรอบที่ กำ�หนดให้มนุษย์ไม่ทำ�ความผิด เพราะถ้าหากไม่มี กฎหมายจะทำ�ให้เกิดความวุ่นวายไม่มีใครเกรงกลัวต่อ การกระทำ�ความผิดและจะทำ�ให้สังคมเดือดร้อน
31
saharat khan
วันศุกร์ เขียนหรือติชมข้อความต่อไปนี้ อย่างที่ทำ�มาแล้วในวันพุธ คนที่มันสมองดี ร่างกายมักไม่แข็งแรง คนป่าที่อาจสู้ สัตว์ร้ายได้ด้วยกำ�ลังกายของตนนั้น ย่อมมีมันสมองไม่ ฉลาด ส่วนคนที่เป็นปราชญ์นั้นร่างกายจะไม่สู้สม ประกอบ เพราะฉะนั้นมนุษย์เราในโลกนี้จะต้องเลือกเอาดี ทางใดทางหนึ่ง คือทางกำ�ลังกายหรือกำ�ลังมันสมอง แต่จะเอาดีทั้ง 2 พร้อมกันไม่ได้ ไม่เห็นด้วยที่มีความคิดที่ว่าคนเราจะเอาดีทั้ง 2 อย่างพร้อมกันไม่ได้ อาจจะจริงที่ความสามารถของ คนเรานั้นมีไม่เหมือนกันแต่เราก็สามารถฝึกได้ เช่น เป็น คนที่มีร่างกายแข็งแรงแต่เป็นคนที่ไม่ค่อยฉลาด เราก็ สามารถเรียนรู้และพัฒนาปัญญาให้ของตัวเองให้เป็นคน ฉลาดได้
วันเสาร์ 1. ท่านสามารถคิดหาเหตุผลถูกทางยิ่งขึ้นหรือไม่ จากการที่ได้ทำ�แบบฝึกหัดนี้แล้ว ฉันสามารถคิดหาเหตุ ผลได้ดีมากขึ้น 2. ท่านได้คติอันใดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ เรื่องทุกเรื่องต้องมีเหตุผลในตัวมันเอง อยู่ที่เราว่าจะ มองเห็นมันหรือเปล่า 3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�ครบถ้วน ตามที่กำ�หนดไว้นั้นหรือไม่ ฉันได้มีการกำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ�อยู่ในทุกๆวัน และ ได้ทำ�ตามกิจการที่ฉันกำ�หนดครบทุกอย่าง 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ การเป็นคนมีเหตุผลมากกว่าเดิม ไม่ใช้อารมณ์ มาตัดสินปัญหาแต่ต้องใช้เหตุผล
swu 151
32
saharat khan
swu 151
33
saharat khan
บทที่ 9 แบบฝึกหัดความวินิจฉัยที่ถูกต้อง
swu 151
34
saharat khan
วันจันทร์ จงเขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. ความวินิจฉัยของท่านถูกต้องดีหรือไม่ ยกตัวอย่าง เหตุการณ์ที่เป็นมากับตัวท่านแล้ว ขึ้นประกอบ คำ�ตอบสัก 3-4 เรื่อง เหตุการณ์แรก คือ ทำ�การบ้านผิด เมื่อเรารู้ว่าทำ�การ บ้านผิดเราก็ต้องกลับมาคิดวินิจฉัยว่าเราทำ�ผิดพลาดไป ตรงไหน และควรแก้ไขอย่างไรให้ถูกต้อง เหตุการณ์ที่สอง คือ ทำ�ให้คนอื่นไม่พอใจ เราก็ต้องมา คิดวินิจฉัยว่าสิ่งที่เราทำ�ไปนั้นอาจจะทำ�คนอื่นไม่พอใจ หรือป่าว แล้วสิ่งที่ทำ�นั้นถูกหรือผิด เหตุการณ์ที่สาม คือ เกิดปัญหาในการทำ�งาน เราต้องมี การคิดวินิจฉัยว่าปัญหานั้นเกิดจากอะไร แล้วเราควรที่ จะแก้ไขตรงส่วนไหนจึงจะทำ�ให้ปัญหานั้นหมดไป 2. ท่านสามารถค้นหาได้หรือไม่ ว่าอะไรเป็นเหตุให้ความ วินิจฉัยของท่านไม่ถูกต้อง เหตุที่ทำ�ให้ความวินิจฉัยของฉันนั้นไม่ถูกต้อง คือ ขาดความคิดที่ถี่ถ้วน รอบคอบ จึงทำ�ให้ขาดการคิด วิเคราะห์หรือวินิจฉัย 3. ถ้าความวินิจฉัยของท่านถูกต้องดีกว่านี้อีก ท่านจะได้ รับประโยชน์อันใดบ้าง ถ้าหากความวินิจฉัยของฉันดีขึ้น ประโยชน์ที่จะได้รับ
swu 151
35
saharat khan
วันอังคาร
วันพุธ
“ในเวลานี้โลกกำ�ลังเจริญขึ้น หรือกำ�ลังเสื่อมลง จงเขียน อธิบายตามความเห็นของท่าน” ถ้าคิดในด้ายของทางวัตถุหรือด้านของเทคโนโลยีแล้ว โลกของเรานั้นถือว่ามีความเจริญขึ้นมากและคาดว่าใน อนาคตจะมีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีมากกว่าเดิม แต่ถ้ามองในด้านคุณธรรมของบุคคล ถือว่าคุณธรรม ของคนเรานั้นเสื่อมลง
จงเขียนส่งเสริมหรือคัดค้านข้อความต่อไปนี้ สุดแต่ว่า ท่านจะเห็นพ้องด้วยหรือไม่ การสูบฝิ่นเป็นเหตุให้คนตรึกตรองมาก คนที่สูบฝิ่นมี ความจำ�เป็นต้องทำ�งานมาก เพื่อหาเงินให้ได้มาก และความอุตสาหะของคนเป็นเหตุนำ�มาซึ่งความเจริญแก่ บ้านเมือง ฝิ่นเป็นเหตุให้รัฐบาลมีรายได้ปีละหลาย ล้าน เพราะฉะนั้น การที่รัฐบาลจะกวดขันหรือเลิกล้างการสูบ ฝิ่นเสียนั้น จึงเป็นประศาสโนบายที่ผิดที่สุด คัดค้าน เพราะฝิ่นถือว่าเป็นสารเสพติดและ ส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างมากมาย คนที่สูบฝิ่นมักจะ ทำ�งานได้มาก หาเงินได้ดีก็จริง แต่สุขภาพร่ายกาย เสื่อมโทรงลงบางทีก็ไม่สามารถกลับมาทำ�งานได้ดี เหมือนเดิมก็ได้
วันพฤหัสบดี “คนในสมัยโบราณฉลาดกว่าคนสมัยนี้ หรือคนสมัยนี้ ฉลาดกว่าคนสมัยโบราณๆ” จงเขียนอธิบายตามความคิดเห็นของท่าน ไม่ว่าคนสมัยไหนก็ล้วนแต่เป็นคนฉลาดทั้งสิ้น แต่ความฉลาดของคนในสมัยโบราณกับคนสมัยนี้มีความ แตกต่างกัน ส่วนมากคนสมัยโบราณจะมีความฉลาด ในเรื่องของการดำ�รงชีพแต่คนในสมัยนี้จะมีความฉลาด ทางด้านการใช้เทคโนโลยี
swu 151
36
วันศุกร์ คนหนึ่งกล่าวว่า “การพนันเป็นเหตุแห่งหายนะ การที่รัฐบาลเลิก บ่อนเบี้ยเสียนั้น เป็นการชอบแล้ว” อีกคนหนึ่งเถียงว่า “ถึงแม้เลิกบ่อนเบี้ยแล้วการพนันจะสงบไปก็ หาไม่ ยังมีการลักลอบเล่นอยู่มาก บางทีใช้ วัตถุอย่างใดอย่างหนึ่งเป็นคะแนนแทนเงิน เมื่อถูกจับก็จะได้อ้าง ว่าไม่ได้เล่นเอาเงินกัน และภายหลังก็ไปคิดเงินกันอย่างลับ ๆ การเลิกบ่อนเบี้ยมิได้ทำ�ให้การพนันสงบไปเลย ซ้ำ�ยังเป็นเหตุให้ พลเมืองหลอกรัฐบาล และถึงแม้รัฐบาลจะรู้อยู่ดีว่าถูกหลอก ก็ ทำ�อะไรไม่ได้” ความเห็น 2 อันนี้ ท่านชอบข้างไหน ชอบความเห็นอย่างแรก เพราะการพนันไม่เคยทำ�ให้ ใครเจริญมีแต่โทษและความหายนะทั้งสิ้น แล้วยังส่งผลทำ�ให้ สังคมเดือดร้อน ดังนั้นการที่รัฐบาลมีการจับบ่อนการพนันนั้น ถือเป็นสิ่งที่ดี
saharat khan
วันเสาร์ 1. ความวินิจฉัยของท่านถูกต้องยิ่งขึ้นหรือไม่ จากการที่ได้ทำ�แบบฝึกหัดนี้ ทำ�ให้ฉันมีพัฒนาการในด้านของการวินิจฉัยไปในทางที่ดีขึ้น 2. ท่านได้คติอันใดเกิดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ การมีความคิดวินิจฉัยที่ดีนั้น จะทำ�ให้เราเป็นคนที่ค้นหาความจริงได้ง่ายขึ้น 3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�ครบถ้วนตามที่กำ�หนดไว้นั้นหรือไม่ ฉันได้มีการกำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ�อยู่ในทุกๆวัน และได้ทำ�ตามกิจการที่ตนเองกำ�หนดครบทุกอย่าง 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ การเป็นคนที่รู้จักใช้ความคิดวินิจฉัยในด้านของการค้นหาความจริงได้ดีขึ้นกว่าเดิม
swu 151
37
saharat khan
บทที่ 10 แบบฝึกหัดความไหวพริบ
swu 151
38
saharat khan
วันจันทร์ เขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. ท่านมีไหวพริบดีหรือไม่ ยกอุทาหรณ์เหตุการณ์ที่เป็นมาแก่ ตัวท่านเองแล้ว ขึ้นมาประกอบคำ�ตอบสัก 3-4 เรื่อง เหตุการณ์แรก คือ การแก้ไขปัญหา เพราะปัญหา บางอย่างนั้นเราจำ�เป็นต้องใช้ไหวพริบในการแก้ไขปัญหา เหตุการณ์ที่สอง คือ การตัดสินใจเหตุการณ์บาง อย่าง เพราะเรื่องบางเรื่องการตัดสินใจถือเป็นสิ่งสำ�คัญและ จำ�เป็นต้องใช้ไหวพริบในการตัดสินว่าหากเราตัดสินไปแบบนี้ แล้วผลที่ออกมาจะเป็นยังไง เหตุการณ์ที่สาม คือ การทำ�ข้อสอบ ในการทำ� ข้อสอบจำ�เป็นอย่างมากที่เราต้องอาศัยไหวพริบโดยเฉพาะ ข้อสอบวิชาคณิตศาสตร์ 2. ท่านสามารถจะค้นคว้าได้หรือไม่ ว่าอะไรเป็นเหตุให้ท่านไหว พริบไม่ดี เหตุที่ทำ�ให้ไหวพริบของฉันไม่ดี เป็นเพราะการรีบ ร้อนที่จะทำ� เมื่อไหร่ที่รีบเร่งจะทำ�อะไรก็จะทำ�ให้เราขาดไหวพริบ ในการคิด ผลที่ออกมาจะมีความผิดพลาดได้สูง 3. ถ้าไหวพริบของท่านดีขึ้นกว่านี้อีก ท่านจะได้รับประโยชน์ อย่างไรบ้าง ถ้าหากไหวพริบของฉันดีขึ้นกว่านี้ ประโยชน์ที่ฉัน จะได้รับก็คือจะทำ�ให้เป็นคนที่มีความคิดที่ดีมากกกว่าเดิม และ ทำ�ให้เป็นคนมีมุมมองทางความคิดใหม่ๆ นอกจากนี้เวลาเกิด ปัญหาเราก็สามารถแก้ไขปัญหาได้เป็นอย่างดี วันอังคาร เขียนอธิบายตามความคิดเห็นของท่านว่า คนที่กล่าวข้อความ ดังต่อไปข้างล่างนี้อาจมีความคิดอย่างไรบ้าง “การกระทำ�อันใดของมนุษย์ที่นำ�ความสุขมาให้ การกระทำ�อัน นั้นก็นับว่าชอบด้วยศีลธรรม การกระทำ�อัน ใดนำ�ความทุกข์มาให้ การกระทำ�อันนั้นก็ผิดจากศีลธรรม ฉะนั้น คนที่ได้สุขก็เป็นคนที่ทำ�ความดี และคนที่ได้ทุกข์ก็เป็นคนที่ ทำ�ความชั่ว” การกระทำ�ทุกอย่างย่อมมีผลของมันเอง และถ้า หากเราทำ�อะไรที่ชอบด้วยศีลธรรมแล้วผลที่ออกมาก็จะทำ�ให้เรา มีความสุข ในทางกลับกันถ้าหากเราทำ�อะไรที่ผิดศีลธรรมผล ของการกระทำ�ที่ออกมาก็จะทำ�ให้เราไม่มีความสุข
วันพุธ ท่านได้เห็นแก่ตาของท่านเองว่า นาย ก ยิงนาย ข และนาย ข ล้มลง ถึงแก่ความตาย แต่เมื่อคดีขึ้นโรงศาล ความกลับปรากฏว่าปืนที่นาย ก ยิง นั่นเป็นปืนเด็กเล่น ดังนี้ ท่านจะคิดว่าอย่างไร ข้อความนี้ไม่สามารถเป็นไปได้ เพราะถ้าเราเห็นกับ ตาว่านาย ก ยิงนาย ข จริง แล้วนาย ข ถึงแก่ความตาย ไม่มี ความเป็นไปได้เลยว่าปืนที่นาย ก ยิงนาย ข นั้นเป็นปืนเด็กเล่น
swu 151
39
saharat khan
วันพฤหัสบดี จงอ่านข้อความต่อไปนี้ “ในชีวิตของข้าพเจ้าได้รับความขมขื่นมาตลอดชาติจนเกือบจะ ทนไม่ได้ ชีวิตของข้าพเจ้าเปรียบเหมือน วัตถุที่แตกทำ�ลายแล้ว ย่อมเป็นการยากนักหนาที่เอามา ประสานเข้าใหม่อีก ทั้งอายุก็ล่วงเข้ามาถึงวัยนี้แล้ว ต้องปล่อย ให้เลยไปตามเลย คนที่เกิดมาเคราะห์ร้ายอย่างข้าพเจ้าเช่นนี้จะ ทำ�อะไรให้ดีไม่ได้อยู่เอง” เขียนความเห็นของท่านว่า คนที่พูดเช่นนี้เป็นคนชนิดไร ในความคิดของฉัน ฉันคิดว่าคนที่พูดแบบเป็นคนไม่ ค่อยสู้กับชีวิต คอยคิดว่าสิ่งที่เราเจอนั้นโหดร้ายที่สุดแล้ว แต่ ไม่มองว่าจะมีอีกสักกี่คนที่เจอเหตุการณ์ที่หนักหนากว่าเราแต่ เขาก็สามารถเอาชนะมาได้
วันศุกร์ สมมติว่า มีผู้เขียนความเห็นลงในหนังสือพิมพ์ฉบับหนึ่งเริ่ม อารัมภกถา ว่า “นานมาแล้ว ข้าพเจ้าไม่ได้เขียนเรื่องราวมาลงหนังสือพิมพ์ เพราะข้าพเจ้ามีหน้าที่สำ�คัญอย่างอื่นมาก แต่ เพื่อประโยชน์แก่สาธารณชน ข้าพเจ้าจึงสู้สละเวลามาเขียน เรื่องนี้ อีกประการหนึ่ง เรื่องที่ข้าพเจ้าจะเขียนต่อไปนี้ เป็นเรื่อง ที่นักการเมืองคนสำ�คัญจะต้องเอาใจใส่อยู่เสมอ เพราะเหตุที่ ข้าพเจ้ารักชาติบ้านเมืองนี้เองจึงจะสู้สละเวลาและหน้าที่อัน สำ�คัญมาเขียนเรื่องนี้เพื่อให้เป็นประโยชน์แก่ท่านทั้งหลาย เมื่อ ท่านอ่านมาถึงเพียงนี้ ตามความคิดของท่าน ท่านเห็นว่าคนที่ เขียนข้อความเหล่านี้เป็นคนชนิดใด ในความคิดของฉัน ฉันคิดว่าผู้ที่เขียนข้อความนี้เป็นคนที่รู้จัก การเสียสละ รู้จักการให้การแบ่งปันและทำ�เพื่อคนอื่นเห็นความ สำ�คัญของส่วนรวมมากกว่าส่วนตัว
swu 151
40
saharat khan
วันเสาร์ 1. ความไหวพริบของท่านดีขึ้นกว่าแต่ก่อนหรือไม่ จากการที่ได้ทำ�แบบฝึกหัดนี้แล้ว ทำ�ให้ฉันนั้นมีไหวพริบที่ดีขึ้น 2. ท่านได้คติอันใดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ การมีไหวพริบที่ดี ทำ�ให้เรานั้นดูเป็นคนที่ฉลาด 3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�ครบถ้วนตามที่กำ�หนดไว้นั้นหรือไม่ ฉันได้มีการกำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ�อยู่ในทุกๆวัน และได้ทำ� ตามกิจการที่ตนเองกำ�หนดครบทุกอย่าง 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ การเป็นคนที่มีไหวพริบในการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี
swu 151
41
saharat khan
บทที่ 11 แบบฝึกหัดการโต้เถียง
swu 151
42
saharat khan
วันจันทร์ เขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. ท่านโต้เถียงดีหรือไม่ ยกเอาอุทาหรณ์ที่เป็นมากับตัวท่านเอง ขึ้นเป็นอุทาหรณ์ประกอบคำ�ตอบ สัก 3-4 เรื่อง เหตุการณ์แรก คือ โต้เถียงกับพ่อแม่ อันนี้ถือเป็นการโต้เถียงที่ ไม่ดีเพราะพ่อแม่นั้นท่านเป็นผู้ที่หวังดีกับเราเสมอ เหตุการณ์ที่สอง คือ โต้เถียงกันเรื่องหัวข้อในการทำ�งาน เป็นการโต้เถียงเพื่อหาสิ่งที่ดีและเหมาะสมที่สุดในการเลือก หัวข้อที่จะนำ�มาทำ�งาน เหตุการณ์ที่สาม คือ โต้เถียงกับเพื่อน เป็นการโต้เถียงที่มีผลดี และไม่ดีเพราะบางทีนั้นอาจจะเกิดการเข้าใจผิดกันได้ 2. ท่านสามารถค้นหาได้หรือไม่ ว่าอะไรเป็นเหตุให้ท่านโต้เถียงไม่ ได้ดี ลองนึกหาวิธีแก้ไขดู เหตุที่ทำ�ให้ฉันโต้เถียงไม่ได้ดีนั้น เป็นเพราะความไม่มีเหตุผล ซึ่งในเรื่องบางเรื่องการที่เราจะโต้เถียงได้ดีนั้นก็ต้องอาศัยหลัก การและเหตุผลเข้าช่วย 3. ถ้าท่านรู้จักโต้เถียงได้ดีกว่านี้ ท่านจะได้รับประโยชน์อันใด บ้าง ถ้าหากฉันรู้จักการโต้เถียงได้ดีกว่านี้ประโยชน์ที่จะได้รับ คือจะ ทำ�ให้เป็นคนที่พูดโต้เถียงแบบมีเหตุผลและทำ�ให้สิ่งที่เราพูดนั้นมี ความน่าเชื่อถือ
วันอังคาร เขียนโต้เถียงข้อความต่อไปนี้ “การที่เราใช้ปากกาเขียนหนังสือนั้น ก็เช่นเดียวกับที่เราใช้เท้า สำ�หรับเดิน แต่เมื่อเรายังหนุ่มแน่นเราเดิน ได้โดยไม่ต้องใช้ไม้เท้า เพราะฉะนั้นเมื่อเรายังหนุ่มยังแน่น เราก็ อาจอยู่ในโลกได้โดยไม่ต้องใช้ปากกาเหมือนกัน” ไม่เห็นด้วยกับการที่ว่าเรายังเป็นหนุ่ม เราก็สามารถ อยู่บนโลกได้โดยไม่ต้องใช้ปากกกา การที่เราใช้ปากกาในการ เขียนหนังสือนั้นเป็นการทำ�ให้เราได้เรียนรู้อะไรต่างๆมากกมาย นอกจากนั้นการเขียนหนังสือยังช่วยทำ�ให้เราสามารถจำ�เรื่องที่ เขียนได้เป็นอย่างดี อาจจะจริงที่เราสามารถอยู่บนโลกได้โดยไม่ ต้องใช้ปากกาแต่เราอาจจะต้องอยู่ในแบบคนที่ไม่มีความรู้อะไร เลย
swu 151
43
saharat khan
วันพุธ
วันพฤหัสบดี
เขียนโต้เถียงข้อความต่อไปนี้ “เราไม่ชอบคนที่เราไม่รู้จัก เรารู้จักนาย ก เพราะฉะนั้นเราต้อง ชอบนาย ก” บางทีการที่เราด่วนตัดสินใจไปว่าเราจะไม่ชอบคนที่เราไม่รู้จัก นั่นเป็นการปิดกั้นตัวเองให้พบกับคนที่ดี เพราะบางทีคนที่เรา ไม่รู้จักนั้นอาจจะเป็นคนดีกว่าคนที่เราเคยรู้จักอยู่แล้วก็ได้ “การขายฝิ่น ต้องขออนุญาต การขายปืนต้องขออนุญาต การ ขายแบบเรียนกระทรวงธรรมการก็ต้องขอ อนุญาต เพราะฉะนั้นฝิ่น ปืน กับแบบเรียนกระทรวงธรรมการ เหมือนกัน” ในบางทีของแต่ละอย่างนั้นไม่เหมือนกัน ซึ่งวิธีการในการออก มาจำ�หน่ายอาจจะต้องขออนุญาตเหมือนกัน แต่จุดประสงค์ ของการขออนุญาตนั้นมีความแตกต่างกันอย่างแน่นอน
swu 151
44
เขียนโต้ตอบเถียงข้อความต่อไปนี้ “การที่คนเดินมากเป็นการบำ�รุงร่างกายถูกต้องตามหลัก อนามัย เพราะเป็นการออกกำ�ลัง สูดอากาศที่ สดชื่น สมัยนี้เรามีรถใช้ทำ�ให้คนเดินน้อยลง ผิดหลักอนามัยและ รถเป็นเครื่องทำ�ลายชีวิตมนุษย์ ฉะนั้น ควรออกกฎหมายห้ามมิ ให้มีรถในเมืองไทย” เป็นความคิดที่ผิด การที่เรามีรถขับนั้นจะช่วยให้เราถึงที่หมาย ได้รวดเร็วขึ้นอาจจะจริงตรงที่ไม่ค่อยได้เดินไม่ได้ออกกำ�ลังกาย แต่วิธีที่เราจะออกกำ�ลังนั้นมีมากมายไม่จำ�เป็นที่เราจะต้องออก กฎหมายไม่ให้มีการใช้รถในเมืองไทย
saharat khan
วันศุกร์
วันเสาร์
เขียนโต้เถียงข้อความต่อไปนี้ “ชาติแอฟริกันทั้งหมดมีผิวดำ� ชาติแอฟริกันเป็นคน เพราะ ฉะนั้นคนต้องมีผิวดำ�” ชนชาติแต่ละชนชาตินั้นมียีนส์ที่แตกต่างกัน ดังนั้นไม่จำ�เป็นที่ คนทุกคนจะต้องมีผิวสีดำ�
1. ท่านสามารถโต้เถียงได้ดีขี้นกว่าแต่ก่อนหรือไม่ จากการที่ได้ทำ�แบบฝึกหัดนี้ ทำ�ให้ฉันมีการโต้เถียงที่ดีขึ้นกว่า เดิม 2. ท่านได้คติอันใดเกิดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ การโต้เถียงที่ดี ควรอาศัยหลักการและเหตุผล
“ความสะเพร่าเป็นเหตุให้เสียของ การเสียของเป็นเหตุให้เกิด ความพยายามที่จะหาใหม่ เพราะฉะนั้น ความสะเพร่าเป็นเหตุให้เกิดพยายาม” ความสะเพร่าเป็นเหตุทำ�ให้เกิดการเสียของและพอของหายเราก็ พยายามที่จะใหม่ก็จริง แต่ของบางไม่สามารถหาใหม่หรือทำ�ให้ กลับมาเหมือนเดิมได้ตลอดไป ดังนั้นความสะเพร่าไม่ได้ทำ�ให้ เกิดความพยายามเสมอไป
3. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�การครบถ้วนที่ กำ�หนดไว้หรือไม่ ฉันได้มีการกำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ�อยู่ในทุกๆวัน และได้ทำ� ตามกิจการที่ตนเองกำ�หนดครบทุกอย่าง 4. จงเขียนที่หมายแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ การเป็นคนที่มีการโต้เถียงที่มีและมีเหตุผล
swu 151
45
saharat khan
บทที่ 12 แบบฝึกหัดความฉลาด
swu 151
46
saharat khan
วันจันทร์ เขียนตอบปัญหาเหล่านี้ 1. จำ�เป็นอย่างไรมนุษย์จึงต้องทำ�ตัวให้ฉลาด มีความจำ�เป็นมากที่มนุษย์จะต้องทำ�ตัวเองให้ฉลาด เพราะในปัจจุบันโลกของเรามีความก้าวหน้ามากมายและเพื่อ ความอยู่รอดเราควรพัฒนาตนเองให้เป็นคนที่ฉลาด
วันอังคาร เขียนตอบปัญหาเหล่านี้ และหาเหตุผลมาประกอบให้ดีที่สุดที่ ท่านจะหาได้ 1. ความจริงอาจมีโดยปราศจากพิสูจน์ได้หรือไม่ ไม่ได้ เพราะเรื่องใดที่เป็นความจริงนั้นย่อมสามารถ พิสูจน์ได้เสมอ
2. ท่านคิดว่า ตัวของท่านเองเป็นคนฉลาดหรือไม่ จงเขียนตอบ ตามความจริงใจปราศจากอคติ คนทุกคนเกิดมานั้นล้วนเป็นคนที่ฉลาดแต่อยู่ที่ว่า ใครฉลาดมากใครฉลาดน้อยเท่านั้น สำ�หรับตัวฉันเองคิดว่าตัว เองเป็นคนฉลาดในระดับปานกลาง
2. ความเงียบนั้น เราอาจได้ยินบ้างหรือไม่ ได้ เพราะในความเงียบอาจจะทำ�ให้เรานั้นได้ยินเสียง บางอย่างที่เกิดขึ้นภายใต้จิตสำ�นึกของตัวเราเอง และสามารถ ทำ�ให้เรานั้นคิดอะไรหลายสิ่งหลายอย่างได้ 3. คนเราอาจได้ดีโดยทำ�ความชั่วอย่างเดียวบ้างหรือไม่ ไม่ได้ เพราะการกระทุกอย่างย่อมมีผลของการก ระทำ� หากเราทำ�ความชั่วไม่มีทางเป็นไปได้เลยทีเรานั้นจะได้ดี หรือถ้าหากได้ดีก็คงได้ดีไม่นานแล้วผลของการทำ�ความชั่วก็จะ กลับมาหาตัวเราเอง
3. มีใครบ้างหรือไม่ที่ท่านรู้จัก ที่ท่านคิดว่าเขาโง่กว่าท่าน แต่ เขากลับได้ดียิ่งกว่าท่าน ถ้ามี เหตุไรจึงเป็น เช่นนั้น คิดว่าไม่มี เพราะคนเรานั้นเกิดมาย่อมต้องมี ความฉลาดทุกคนและที่สำ�คัญนั้นความสำ�เร็จต้องอยู่ที่ความ พยายามเป็นส่วนหนึ่งด้วย
4. ความรักกับความไว้วางใจนั้น จำ�เป็นต้องมีอยู่ด้วยกันเสมอ ไปหรือไม่ เป็นจริง เพราะความรักที่มีความสุขนั้นก็ควรต้องมี ความไว้ใจ หากเมื่อใดที่ความรักขาดความไว้ใจก็จะทำ�ใจเราไม่มี ความสุขที่ต้องคอยระแวงกันตลอด
4. จงพยายามนึกถึงคนที่ท่านรู้จัก หรือที่เคยทราบพงศาวดาร ของเขามา จะยังมีตัวอยู่ในบัดนี้หรือล่วงลับ ไปแล้วเป็นเวลานานเท่าใดก็ตาม แล้วพยายามวินิจฉัยว่าคนไหน ที่ท่านนิยมว่าเขาฉลาดที่สุด มีอะไรเป็นเครื่องชักจูงความนิยม ของท่านให้หันไปทางนั้น คนที่ฉันนึกถึงคือแม่ของฉันเอง สาเหตุที่ฉันคิด ว่าแม่เป็นคนที่ฉลาดก็เพราะว่าแม่สามารถทำ�อะไรประสบ ความสำ�เร็จมาอย่างมากมายและแม่ก็เป็นคนที่ชอบวางแผน นอกจากนี้แม่ยังเป็นคนที่มีความพยายามสูง
swu 151
5. ตามที่กล่าวกันว่า “คนซื่อมักโง่ คนโกงมักฉลาด” นั้นมีความ จริงเพียงไร ไม่เป็นความจริง เพราะคนซื่อบางคนนั้นอาจจะเป็น คนที่ฉลาดก็ได้ และคนโกงที่คิดว่าตนเองฉลาดแล้วนั้นบางที อาจจะมีคนที่ฉลาดกว่าก็ได้
47
saharat khan
วันพุธ เขียนติหรือชมข้อความต่อไปนี้ สุดแต่ว่าท่านจะเห็นพ้องด้วย หรือเห็นแย้ง “การประหารชีวิตมนุษย์ย่อมแสดงความดุร้ายของรัฐบาล และ ไม่สู้จะมีผลดีแก่การปกครองเท่าใดนั้น แท้จริงนักโทษเกรงกลัวการจำ�คุก ถูกทำ�งานหนักจนตลอด ชีวิตมากกว่าที่จะถูกประหารชีวิตซึ่งเป็นการเจ็บปวดชั่วอึดใจ เดียว กฎหมายที่บัญญัติให้ฆ่าผู้ร้ายให้ตายตกไปตามกันนั้น ผิดพุทธภาษิตที่ว่าเวรย่อมไม่ระงับด้วยเวร รัฐบาลไม่ได้ทำ�ให้ คนเกิด ฉะนั้นรัฐบาลจึงไม่มีอำ�นาจจะกระทำ�ให้คนตาย มีหลาย ประเทศในโลกนี้ได้ยกเลิกโทษประหารชีวิตเสียแล้ว ฉะนั้นใน ประเทศเราก็ควรจะยกเลิกเสียบ้าง” เห็นด้วย เพราะการลงโทษนั้นไม่จำ�เป็นที่จะต้อง ประหารชีวิตเพียงอย่างเดียว แต่มีการลงโทษในหลายๆรูปแบบ ตามความผิดของผู้ที่กระทำ�ความผิด และอีกอย่างนั้นการ ลงโทษด้วยการประหารชีวิตนั้นไม่ได้มีผลดีอะไรเลยนอกจาก การลดจำ�นวนคนที่ทำ�ความผิด แต่หากเราไม่มีการประหาร ชีวิตแล้วเปลี่ยนเป็นแบบอื่นแทน ก็จะทำ�ให้เรามีจำ�นวนคนที่ทำ� ผิดแล้วกลับใจมาทำ�ความดีแล้วบางทีเขาอาจจะสร้างความต่อ ให้กับสังคมอีกก็ได้
วันพฤหัสบดี “ถ้าเราต้องการจะทำ�อะไรให้เป็นผลสำ�เร็จดีที่สุด เราจะต้องทำ� โครงการขึ้นแล้วก็เก็บนิ่งไว้ในใจ ถ้าเราเอา โครงการอันนั้นไปเผยแพร่ให้ใครทราบเข้าแล้ว กิจการนั้นจะ สำ�เร็จได้ด้วยยาก หรือสำ�เร็จได้ก็ไม่เป็นผลดี หรือบางทีอาจไม่ สำ�เร็จเอาเสียเลย” เขียนติหรือชมข้อความที่กล่าวข้างต้นนี้ สุดแต่ว่าท่านจะเห็น ชอบด้วยหรือไม่ ในการติหรือชมนั้นให้ พยายามทำ�ข้อเปรียบเทียบดังกล่าวมาแล้วในบทเรียนนี้ ไม่เห็นด้วย เพราะสิ่งใดถ้าเป็นงานของเรา เป็นงาน ที่เราคิดขึ้นเองนั้นขั้นตอนและวิธีการจะย่อมอยู่ในหัวเรา ต่อให้ เรานั้นนำ�ผลงานออกไปเผยแพร่สักเท่าไหร่ถ้างานนั้นเป็นงาน ของเราเองจริงๆ ยังไงก็ต้องประสบผลสำ�เร็จได้
swu 151
48
saharat khan
วันเสาร์ 1. ท่านได้คติอันใดขึ้นใหม่บ้างในชั่วสัปดาห์นี้ คนที่ฉลาดย่อมมีโอกาสเอาตัวเองอยู่รอดในสังคมได้ดี 2. บทเรียนในหนังสือมันสมองตั้งแต่ต้นจนถึงบัดนี้ได้ทำ� ประโยชน์อันใดให้แก่ท่านบ้าง หรือเปล่าเลย บทเรียนในหนังสือมันสมองตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบันนี้ ทำ�ให้ฉัน เป็นคนที่มีความคิดวิเคราะห์มากขึ้น เป็นคนที่มีไหวพริบและ ความสังเกตมากขึ้นอีกด้วย 3. ความคิดเห็นของท่าน บทเรียนเหล่านี้ควรจะแก้ไขให้ดีขึ้น อย่างไรบ้าง (ข้าพเจ้าจะขอบบุญคุณอย่างยิ่ง ถ้าท่านจะโปรดส่งคำ�ตอบปัญหาข้อ 3 นี้ไปยังข้าพเจ้า) บทเรียนเหล่านี้มีเนื้อหาที่มีความเหมาะสมดีแล้ว ไม่ต้องมีการ แก้ไขอะไรเพิ่มเติม 4. ท่านได้กำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ� และได้ทำ�ครบถ้วนตามที่ กำ�หนดไว้นั้นเสมอมาหรือไม่ ฉันได้มีการกำ�หนดกิจการที่จะต้องทำ�อยู่ในทุกๆวัน และได้ทำ� ตามกิจการที่ตนเองกำ�หนดครบทุกอย่าง 5. จงเขียนที่หมายอันแน่นอนแห่งชีวิตของท่านไว้ในที่นี้ การเป็นคนที่ดี เป็นคนที่พร้อมด้วยจรรยาบรรณและความ รู้ทางวิชาการแล้วสามารถนำ�ความรู้และคุณธรรมที่มีนั้นมา พัฒนาชีวิตได้ดี
วันศุกร์ ลองหาคำ�อธิบายของคำ�ต่าง ๆ ที่วางไว้ข้างล่างนี้ในปทานุกรม หรือหนังสืออื่น ๆ สุดแต่ท่านจะหาได้ เอามาเทียบเคียงกันแล้วคิดหาคำ�อธิบายใหม่ให้เป็นความคิด ของท่านเอง ให้ท่านรู้สึกว่าแปลกและถูกต้องดีกว่า คำ�อธิบาย ของคนอื่น ๆ แบบฝึกหัดอันนี้มีข้อยกเว้นพิเศษ กล่าวคือ อนุญาตให้ท่านเปิดดูคำ�ตอบของข้าพเจ้าได้ก่อน เพื่อท่านจะได้ หาความคิดเห็นของท่านได้ดีกว่าของข้าพเจ้าด้วย
1. ความรัก ความรัก คือความคิดถึง ความห่วงใย เป็นความ รู้สึกที่สร้างสรรค์สร้างโลกนี้ให้น่าอยู่มากยิ่งขึ้น การที่คนเรา นั้นมีคนคิดถึงหรือเป็นห่วงย่อมทำ�ให้เรามีความเชื่อมั่นในตัว เองว่าอย่างน้อยเราก็ยังมีค่าต่อใครบางคน 2. ความบริสุทธิ์ ความบริสุทธิ์ คือ ความปราศจากมลทิน ปราศจาก สิ่งสกปรก และความบริสุทธิ์นั้นยังเป็นบ่อเกิดแห่งความสงบ 3. เกียรติ เกียรติ คือ การยอมรับ การนับถือ การไว้เนื้อเชื่อใจ การไม่ระหวาดระแวง การไม่ดูถูก แล้วยังหมายถึงการมีหน้า ตาและชื่อเสียง
swu 151
49
saharat khan
swu 151 general education for human development by saharat khan 58 11 0010 406
swu 151
50
saharat khan
swu 151
51
saharat khan