Mare 18

14 februari 2013 36ste Jaargang • nr. 18

‘Het mag steviger. Ja, zo ja. Heerlijk!’

Pagina 3

Oplosmiddelen uit planten worden wellicht de toekomst van cosmetica

Wie is de ware Carel Stolker? Vijf gezichten van de nieuwe rector

De meester geëerd: ‘Ik kon je wel pijpen van plezier.

Luister je eigenlijk nog?’

Pagina 7

Pagina 9

Pagina 11

Alaaaaaaaaaaaaaf!

Tiethossend komen De Professors het carnaval door

Eddy van Kuppevelt (met microfoon), frontman van De Professors. Foto Joyce van Belkom

Ze scoorden hits, sleepten bokalen in de wacht en zijn niet meer weg te denken uit Brabant. Mare ging naar Germelaand (Mill) met De Professors, de carnavalsgroep van de Leidse student Eddy van Kuppevelt.

‘Hoppa Eddy-stijl!’

‘De brakheid valt erg mee. Dit weekend was ik rond zessen thuis, denk ik.

Maar gister keurig om half vier.’

Het is nog vroeg in de middag als Eddy van Kuppevelt (Nederlandse taal en cultuur, 22) met zijn ouders en zus aan de keukentafel van zijn ouderlijk huis in het Brabantse Mill zit. Hij schept een bord met hutspot en rookworst op. ‘Goed blijven eten, da’s ook belangrijk.’

Van Kuppevelt heeft er al wat dagen carnaval op zitten, maar ook vandaag wacht een druk programma.

Hij is namelijk leadzanger van De Professors, een groep die verder bestaat uit Eef Berends (student Euro-

pese studies, UvA), zijn zus Maartje (afgestudeerd bedrijfscommunicatie) en Teun van der Cruijsen (rechten, niet afgemaakt). ‘Dat is de vaste kern. Maar af en toe vallen vrienden van ons in. Soms staan we met z’n tweeën op te treden, een andere keer met z’n zessen. Dat is geen probleem omdat we geen instrumenten bespelen maar allemaal zingen.’

De leden kennen elkaar uit Mill, het dorp waar ze zijn opgegroeid en hun jeugd doorbrachten. Als echte carnavalfans vonden ze het op z’n

minst de moeite waard eens een eigen carnavalsnummer te schrijven.

Dat resulteerde in Unne echte Germ, op de melodie van Ik heb een zachte G (en een harde L) van Jos van Oss. ‘Tsja, en dan moet je een naam voor je groep gaan bedenken. Er zit niet echt een goed verhaal achter, maar we zijn allemaal studenten, dus toen kwamen we op De Professors.’

Hoewel de leden de indruk wekken dat het een uit de hand gelopen grap is, hebben ze al drie prijzen in de wacht gesleept. Maartje loopt

Woonhotel voor oudere geleerden

Studie Hebreeuws toch opgeheven

Leenstelsel zoekt nog naar vorm

Verscherpte controle komt er niet

Emeritus hoogleraar Roel in ’t Veld wil op het gebied van de vroegere Van der Klaauwtoren een woonhotel voor universitairen op leeftijd beginnen.

De universiteitsraad gaat akkoord met het schrappen van een aparte opleiding Hebreeuwse en Joodse Studies. Staf en expertise en staf blijven behouden.

Onderwijsminister Bussemaker is bereid om haar plannen voor een sociaal leenstelsel aan te passen. GroenLinks en D66 willen ook hun stempel drukken.

De onderwijsinspectie gaat geen universitaire studies keuren. Dat blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer. Den Haag wil niet weer met nieuwe regels komen

Pagina 5

Pagina 5

Pagina 5

Door Sebastiaan van Loosbroek

Pagina 4

naar de voorkamer van het huis, waar de bokalen op een eikenhouten kast uitgestald staan.

‘Met ons eerste lied werden we tweede tijdens de jaarlijkse blèravond, waarop de beste lokale carnavalsschlager wordt gekozen’, vertelt ze. ‘In november 2011 wonnen we de Germenbokaal met onze tweede hit De Germen gaan weer dansen. Afgelopen jaar hebben we die weer gewonnen met Alaaf I love Germelaand.’

De Germenbokaal is een wisselbeker, maar inmiddels staat hij al twee achtereenvolgende jaren in huize Van Kuppevelt. ‘Als we volgend jaar voor de derde keer winnen, mogen we hem houden, maar ik hoorde dat ze nu misschien de regels gaan aanpassen.’

Op de bokaal staat een soort geit afgebeeld, gesneden uit metaal. ‘Dat is dus een germ. Een kruising tussen een bok en een geit. Het Germelaand staat voor Mill, net als Oeteldonk staat voor Den Bosch.’

De blèravond van 2010 eindigde dus in een tweede plaats, maar inmiddels hebben ze revanche genomen. ‘Afgelopen blèravond zijn we eerste geworden met De Germen gaan weer dansen. Dat was alleen een heel speciale editie, want Germelaand bestond toen 55 jaar. Het lied is dan ook uitgeroepen tot het Blèrlied Aller Tijden. Da’s wel een eer toch?’

Voor Eddy van Kuppevelt is het hoog tijd om het huis te verlaten en zich naar het kindercarnaval te begeven. ‘Ik ga daar vrijwillig helpen bij Stichting Foekepot. Ik sta achter de bar cola in te schenken en zo, en straks ga ik nog even optreden.’

Het kindercarnaval vindt plaats in een grote witte tent, een paar straten van zijn ouderlijk huis vandaan. Een paar honderd kinderen tot twaalf jaar hebben zich al verzameld. Jongens zijn gehuld in kapiteins- of soldatenpakken, meisjes zijn verkleed als lieveheersbeestje of engel. Op een groot podium staat een dj carnavalskrakers te draaien.

Zodra een paar jonge dansmariekes Eddy zien, rennen ze naar hem toe. ‘Kom, je moet mee dansen!’ Geen tijd, verontschuldigt die zich, het is te druk achter de bar.

‘Ik ben hele dagen met die kinderen aan het jengelen, dus dan kennen ze je wel.’ > Lees verder op pagina 6

Bandirah Pagina 12

2

Mare · 14 februari 2013 Geen commentaar

De Joodse kwestie DOOR VINCENT BONGERS Rook kringelt omhoog in een muf zaaltje in een universitair gebouw. Alle stoeltjes zijn bezet, ook staplekken in de bedompte ruimte zijn schaars. Een aantal studenten kijkt woedend naar het faculteitsbestuur en vraagt schreeuwend om uitleg over het plan om de pauzes tussen twee collegeuren met vijf minuten te verkorten.

De faculteitsraadsvergadering duurt al uren en een groot aantal agendapunten moet nog worden behandeld. Geesteswetenschappen decaan Van Schimmelpeeck voelt de steken in zijn rug en ergert zich aan het goedkope stoeltje waar hij op zit. Uiteraard is het rotding na lang overleg met de faculteitsraad aangeschaft.

Even droomt hij weg en vervagen de boze koppen van studenten en medewerkers. De langstzittende vakbondsman in de raad ziet het gebrek aan concentratie en slaat keihard met de vuist op tafel. ‘Je bent nog lang niet van ons af ’, roept hij. Het wordt nog een lange nacht.

Zo kan een faculteitsvergadering er ergens begin jaren zeventig best eens uit hebben gezien.

Medewerkers en studenten hadden de macht om mede de koers van de universiteit te bepalen. Dat leidde soms tot excessen en effectief besturen werd haast onmogelijk.

De almachtige medezeggenschap is al weer lang geleden vakkundig gesloopt door het ministerie van Onder-

Colofon Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

wijs maar nog steeds hebben de faculteitsraden veel te zeggen. Maar te vaak blijft het stil en leggen de raadsleden zich gemakzuchtig neer bij de wil van het bestuur.

Eind vorig jaar deed het faculteitsbestuur van Geesteswetenschappen het voorstel om de opleidingen Hebreeuwse en Joodse studies en Godgeleerdheid te schrappen. De faculteitsraad kreeg alleen een vage toezegging dat de expertise en de staf van Hebreeuws behouden bleven en zouden opgaan in brede bachelors. Een uitgewerkt plan kregen de raadsleden niet te zien. Toch stemden zij in met het voorstel. Dit tot grote woede van studenten van de opleiding die protesteerden tegen de gang van zaken. Die voelden zich in de steek gelaten door de raad.

Decaan Wim van den Doel had net zo goed tijdens de vergadering even kunnen babbelen met zijn medebestuursleden en dan een kattebelletje kunnen krabbelen met de tekst. ‘Effe tussendoor: we heffen twee opleidingen op. Akkoord?’

Tuurlijk, prima. Misschien had Van den Doel even moeten testen hoe ver hij kon gaan. Geschiedenis schrappen? Alle vakken in het Swahili? Een algemeen koffieverbod? Wellicht was de raad in het laatste geval wel wakker geschoten.

De universiteitsraad kreeg nu de Hebreeuwse/ Joodse kwestie in de maag gesplitst. De raadsleden moesten om een goede afweging te maken bij het college van bestuur bedelen om een uitgewerkt plan. Het college had eigenlijk geen behoefte om daar aan te voldoen. De zaak was immers al in de faculteitsraad afgekaart.

Na veel gedoe kwam er op het laatste moment meer informatie en ging de raad akkoord met het verdwijnen van de opleidingen. De raadsleden ergerden zich kapot over de gang van zaken en dat kreeg het college te horen. Maar zij zijn niet de mist ingegaan. Het wordt tijd dat de partijen in de raad hun facultaire collega’s eens goed wakker schudden. Want daar ging het fout.

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

Column

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Sebastiaan van Loosbroek (stagiair) vanloosbroek1992@gmail.com Medewerkers

Robbert van der Linde • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Marit de Vos • Geerten Waling • Anne van de Wijdeven Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • prof. dr. A.J.W. van der Does • drs. B. Funnekotter • dr. H. Heestermans • L. ten Hove • D. Jacobs • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • Prof. dr. F. Israel • mr. F.E. Jensma • E. Kastelein • S. Kerkhof • E. Merkx • C. Regoor • prof. dr. N.J. Schrijver • R.van Wijk • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Alleenstaand Het is bijna Valentijnsdag en ik zit in de kroeg. Ik heb mijn mooiste jurk aangetrokken en ik loop ongemakkelijk op nieuwe hakken. Mijn eyeliner zit heel mooi op mijn rechteroog. Mijn linkeroog ziet eruit alsof ik een kwartier geleden bij een bargevecht betrokken was. Ik heb een doos chocolade gekocht, en ik zit in mijn eentje aan de bar. Ik ben namelijk op een date met mezelf.

Het gaat niet zo goed.

Als ik aan mezelf vraag wat ik doe met mijn leven moet ik eerst een half glas bier achterover te slaan eer ik vol bravoure kan zeggen: ‘Oh, ik ben columnist. Jaja!

In Mare. En ik ga misschien promoveren. Ooit. Op feministische sciencefiction. Dat is heel hip momenteel.

Nee, niet die feministische sciencefiction zelf – het onderzoek ernaar. Onderzoek naar lesbische utopieën is heel populair. In sommige kringen. Heb ik horen zeggen.’ Ik probeer enthousiast te worden van deze dappere poging tot zingeving. Dat lukt maar half, en als ik de ongemakkelijke stilte wil verbreken door een slok te nemen merk ik dat mijn glas al leeg is.

‘Wacht je op iemand?’ vraagt de barman wanneer ik zijn aandacht eindelijk weet te trekken.

‘Nee hoor, ik ben er al’, antwoord ik. Ik grijns op een manier die hopelijk woest aantrekkelijk is, om mezelf jaloers te maken op de barman. Mijn wang verkrampt, en pas als ik mijn gezicht in vorm probeer te masseren herinner ik me dat ik lippenstift opheb.

De barman negeert evenwel mijn avance. Ik schuif ongelukkig op mijn barkruk heen en weer. Mijn glas is alweer leeg. Ik had toch kunnen zweren dat ik net een tweede biertje had besteld.

Ik attendeer mezelf erop dat ik een vlek op mijn jasje heb. Ik probeer mezelf wijs te maken dat deze vlek voortkomt uit een interessant avontuur (ik moest een

brandend gebouw in om een kind te redden, ik probeer door te breken als abstract houtskoolkunstenaar, etc.) maar ik weet heel goed dat ik mijn in de magnetron opgewarmde afhaal-tau sie yuk over mezelf heen heb gegooid toen ik voor de tv zat te eten. ‘Veel te druk om met andere mensen te eten!’ werp ik nog tegen. ‘Ik leef volgens mijn eigen schema!’ Ik neem dit meewarig voor waarheid aan.

‘Wat doe je verder in je vrije tijd?’ blaas ik het gesprek weer leven in. Ik moet het mezelf nageven – ik doe verwoede pogingen deze date een succes te maken. Het helpt niet dat ik na een stilte die net te lang duurt zeg: ‘Ik slaap veel. Omdat ik het zo druk heb. Met mijn eigen schema. En die hypothetische promotie.’ Ik verval in een gedeprimeerd stilzwijgen. Ik merk aan mezelf dat ik vind dat ik genoeg pogingen heb gedaan om het gezellig te maken. ‘De rekening dan maar?’ hoor ik de barman zeggen.

‘Nou, doen we gauw weer!’ probeer ik nog hoopvol.

‘God, ja, leuk’, zeg ik tegen mezelf, terwijl ik in blinde paniek de jas van een ander binnenstebuiten aan probeer te trekken om maar zo snel mogelijk de plaats van het ongeval te kunnen verlaten . Buiten regent het.

Ik doe nog een halfhartige poging tot een innige omhelzing, maar ik zie dat binnen de barman zijn hoofd schudt, dus ik sluip beschaamd weg. Ik moet dezelfde kant op maar zeg weinig tegen mezelf op weg naar huis. Thuis weet ik mezelf nog net het bed in te praten, maar ik ben niet in staat om er verder nog iets van te maken.

Als ik wakker word, lig ik alleen in bed. Ik hoor nooit meer iets van mezelf.

Anne van de Wijdeven is literatuurwetenschapper en docent Engels in opleiding

14 februari 2013 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Een humanist voor het bord

Zwartboek huurleed

Onderwijsprijs naar docent opgeheven studie Martin Baasten is verkozen tot beste docent, uitgerekend nu zijn opleiding Hebreeuws wordt opgeheven.

‘Het is belangrijk om geen vakidioot te zijn’, betoogt Martin Baasten (48), docent Bijbels Hebreeuws, Rabbijns Hebreeuws en Cultuurgeschiedenis van het Jodendom. Natuurlijk heeft hij een voorliefde voor zijn vak.

‘Maar ik wil ook interesse tonen in andere zaken en studenten de raakvlakken laten zien met mijn eigen vakgebied. Daarom begin ik soms tijdens de colleges Hebreeuws plotseling een verhandeling over poëzie of over het Baskisch.’

Op een ochtend trof hij in de gang voor de collegezaal twee zoekende studenten, die hij niet kende. ‘Ze vertelden dat ze in het kader van de LSr-onderwijsprijsnominatie onaangekondigd het college van meneer Baasten kwamen volgen. Dat was ik dus. En ik moest wel even slikken, want het college zou net over de middeleeuwse exegeet Rashi gaan en zijn commentaar op Genesis.’

Desondanks wist hij het tweetal te enthousiasmeren. Tijdens de diesviering ontving hij afgelopen vrijdag namelijk de prijs uit handen van Christel de Lange, voorzitter van de Leidse Studentenraad. Naar zijn eigen inmiddels gepensioneerde docent geschiedenis van de middelbare school, een van zijn voorbeelden, stuurde hij meteen een mailtje.

‘Hij vond het leuk. Ik bedoel dit niet bitter, maar soms is het jammer dat

Door Marleen van Wesel

je als docent nauwelijks ziet waar je studenten terechtkomen. Je overziet je eigen invloed niet echt.’

Die invloed op zijn eigen studenten zal er zeker zijn. ‘Kennis overdragen is beslist belangrijk, maar het wordt voor mij gedragen door het humanistische ideaal uit de Renaissance dat onderwijs een vorm van opvoeding moet zijn. Ik probeer mijn studenten kritisch te laten denken, door te laten zien dat verschillende visies tegelijk toepasbaar zijn. Geleerden die verschillende benaderingen aanhangen denken vaak onnodig dat ze ruzie hebben met elkaar.’

Op de gang, voor zijn met boeken volgestapelde werkkamer aan de Witte Singel, staat een schoolbord.

‘Op zonnige dagen neem ik dat mee naar buiten, om daar college te geven. Het mag best een beetje informeel van mij, dan trekken studenten eerder hun mond open om vragen te stellen en commentaar te leveren.

Dat maakt het geven van colleges leuker dan het houden van lezingen.’

Bij een uitleg over de koningin van Sheba vertelde hij bijvoorbeeld op serieuze toon dat bij opgravingen in het gebied van de Sabeeërs overblijfselen van blikjes kattenvoer uit de Oudheid waren gevonden. ‘Studenten moeten zichzelf afvragen waar de onzin begint. Ik vertel ook wel eens aan het begin van een college dat het niet de bedoeling is dat studenten mij geloven, maar dat ze zelf moeten bedenken of het wel of niet klopt wat ik zeg. Vijf minuten later betoog ik dan dat ze iets van me aan moeten nemen, ik heb er immers voor doorgeleerd. Ik hoop dan dat ze de ironie

doorhebben.’ Bij de prijs hoort een bedrag van vijfduizend euro, maar voor de bestemming moet de winnaar eerst een schriftelijk voorstel doen bij de Studentenraad. ‘Ik wil graag ideeën van studenten horen.

Mij lijkt het in elk geval mooi om te investeren in de bekendheid van onze expertise.’

Recent is namelijk besloten dat Hebreeuwse en Joodse Studies vanaf september 2014 stopt als zelfstan-

dige studie en zal opgaan in andere opleidingen. ‘De kennis, het vakkenaanbod en ook mijn baan blijven behouden, maar het moet aan de buitenwereld des te duidelijker gemaakt worden wat hier mogelijk is.’ Vorig jaar ging de prijs naar een docent van Frans, een opleiding waarvan op dat moment de toekomst ook onzeker was. Baasten denkt niet dat de jury zich daardoor heeft laten beïnvloeden. ‘Dat hóóp ik althans niet.’

Martin Baasten ontvangt de prijs ter waarde van 5000 euro uit handen van de Leidse Studentenraad.

Foto Marc de Haan

‘Mijn lievelingskus is de simultane sabbelzoen’

‘Hmm, het mag best wat steviger, hoor. Ja, zo ja.

Heerlijk!’ Foto Marc de Haan

volle kelderbar een plekje zoekt, gaat de professor bij een jongen op schoot zitten. Haar hoofd nadert de zijne en ze kijkt hem diep in de ogen. Zijn wangen kleuren langzaam rood. ‘Jij hebt echt de mooiste blauwe ogen die ik ooit heb gezien.’ En tegen de buurvrouw: ‘Wat? Is dit jouw vent? Ach, alles kan stuk zou ik zeggen.’

Voordat de zoenworkshop begint wil Saliva Zuurmond het niveau peilen. Iedereen moet opstaan. ‘Ga zitten als je

Een ‘zwartboek huurleed’, dat klinkt vrij dramatisch. Is het werkelijk zo slecht gesteld met de particuliere huurmarkt?

‘De ChristenUnie stipt twee problemen aan. Allereerst krijgen veel huurders te maken met schimmige bemiddelingsbureautjes. Soms worden die gewoon vanaf de keukentafel gerund. Ze gebruiken slechte contracten of rekenen vage, hoge sleutelgelden. Het betreft vaak kwalijke zaken, ze maken echt misbruik van het tekort aan kamers.’

Wat valt daar aan te doen?

‘De ChristenUnie komt met een voorstel om een vergunningensysteem in te voeren. In sommige gemeenten werken ze al met zo’n vergunningstelsel. Met zo’n systeem kun je scherper toezicht houden en bij klachten de vergunning intrekken.

Als zo’n motie er komt zal ik deze waarschijnlijk wel ondersteunen. Het is natuurlijk ook belangrijk dat er meer ruimte ontstaat op de woningmarkt, dan nemen dit soort malafide praktijken vanzelf wel af. Maar tot die tijd zou een vergunningensysteem een oplossing kunnen bieden. Een tweede probleem zijn de slechte huurbazen, die zijn lastiger aan te pakken.’

Frutti di Mare

Door Petra Meijer ‘Hai, mag ik jou misschien een beetje liefde geven? En misschien ook een knuffel?’ De studenten die zich op de eerste dag van de open week bij SSR verzameld hebben nemen een rood papieren hartje in ontvangst en geven de vreemd uitziende dame een onhandige knuffel. ‘Hmm, het mag best wat steviger, hoor. Ja, zo ja. Heerlijk!’

De dame in het witgele mantelpakje is professor Saliva Zuurmond. Zij geeft zoencolleges. Terwijl iedereen in de over-

ChristenUnie Leiden stelde een ‘zwartboek huurleed’ samen met verhalen over achterstallig onderhoud, pesterijen en zelfs bedreiging.

Pieter van Woensel, wethouder Ruimtelijke Ordening, neemt het volgende week in ontvangst.

nog nooit gezoend hebt.’ Slechts één jongen gaat zitten. ‘Lieverd, kom na afloop even langs, dan lossen we dat op.’

Vervolgens moet iedereen die deze week niet gezoend heeft zitten, en daarna degenen die dat nooit in de kelderbar deden. Er blijven flink wat studenten staan.

‘Eigenlijk mag je in de kelderbar niet zoenen, dat is een van de ongeschreven regels’, vertelt Saskia van den Berg (21, bestuurskunde). Ze zit in de commissie die de open week van SSR organiseert.

Haar commissiegenootje Cees Faes (19, academische pabo) heeft de activiteit bedacht. ‘Ik zag het op een flyer van de Hogeschool. Het leek ons erg leuk.’

Enkele weetjes: met zoenen verbrand je 26 calorieën per minuut; mensen die regelmatig zoenen leven vijf jaar langer; tijdens een goede tongzoen komen er 36 verschillende spieren in beweging en per etmaal maak je een halve tot anderhalve liter speeksel aan. ‘Ga eens na met hoeveel mensen je gezoend hebt, en hoeveel speeksel je van die ander hebt ingeslikt, en die ander van jou.’

Dan volgen de grootste valkuilen. ‘De wasmachine!’ roept iemand uit de zaal.

‘Inderdaad, de propellerzoen, niet doen!

De fonteinzoen: al dat slijm druipt naar beneden. Er zit maar een ding op jongens, slikken! En dan hebben we nog de gapendgatzoen. Daar hebben vooral mannen een handje van. Mijn lievelingskus is de simultane sabbelkus. Er komt geen tong aan te pas, maar het is zo fijn!’

Omdat er die avond ook gezoend moet worden, mogen Jeroen en Karin (duidelijk een stelletje) naar voren komen. Maar ook Nicky en Patrick, die elkaar niet kennen, moeten ten overstaan van de hele zaal tegenover elkaar gaan staan. De twee worden zichtbaar nerveus. Uiteindelijk blijken zij een hele lange dropveter te krijgen, terwijl de lippen van het stelletje elkaar al na drie kleine hapjes ontmoeten.

De avond wordt afgesloten met negerzoenen en Saliva vraagt het bestuur voor één avond een uitzondering te maken en zoenende mensen te gedogen.

‘Normaal hebben we de regel: geen gevoos in de soos’, zegt voorzitter Carlo Konings (25, psychologie). ‘Maar vanavond zijn we wat minder streng.’

Hoe komt dat?

‘De gemeente gaat in principe niet over de relatie tussen de huurder en de verhuurder. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat we helemaal niets kunnen doen. We kunnen een slechte huurbaas bijvoorbeeld niet vervolgen, maar we kunnen als gemeente wel druk uitoefenen door de huurbaas zelf of de politie te bellen.

‘We hebben een gemeentelijk meldpunt ingericht en twee medewerkers aangesteld die zich bezighouden met meldingen van kameroverlast. Ze kunnen huurders adviseren of doorverwijzen naar bijvoorbeeld de huurcommissie of de politie. Bovendien reageren ze niet alleen op klachten, maar controleren jaarlijks ook ongeveer 25 panden van bepaalde huurbazen.

Hoe dan?

‘Het gaat dan om brandveiligheid, achterstallig onderhoud, dunne muurtjes, geluidsoverlast of troep. Daar is de gemeente ook voor bedoeld, dat is onze verantwoordelijkheid. Als het pand deugt, maar de huurbaas niet, dan ligt het lastiger. Als huisbazen ineens in iemands kamer staan, bewoners wegpesten, een deur eruit tillen of zelfs huurders bedreigen, dan kunnen we als gemeente de woning natuurlijk wel met voorrang controleren. Bij vervelende huurbazen is er vaak ook meer aan de hand met het pand.’

Volgens de ChristenUnie stelt het meldpunt weinig voor. Verschillende instanties zouden beter moeten samenwerken. Wat vindt u van die kritiek?

‘Ik herken dat niet zo. We maken er echt werk van, tot en met dwangsommen om bepaalde reparaties gedaan te krijgen aan toe.

‘Als je in deze tijden van bezuinigingen twee medewerkers aanstelt om kameroverlast aan te pakken, dan is dat heel wat. De ChristenUnie wil wel meer ruchtbaarheid aan het meldpunt geven, bijvoorbeeld tijdens de El Cid-week.’ PM

4 Mare · 14 februari 2013 Nieuws

Stoffenbieb Chemici van de Universiteit Leiden krijgen ongeveer een miljoen euro om bij te dragen aan een Europese ‘bibliotheek’ van chemische stoffen. De European Lead Factory een samenwerkingsverband van farmaciereuzen, universiteiten en middelgrote bedrijven wil 500 duizend verschillende stoffen bijeen brengen op een centrale locatie in Schotland.

Het doel van die verzameling is zogeheten drug screening: die stofjes zijn als het ware een half miljoen sleutels, op zoek naar een slot. Een onderzoeker die een potentieel slot denkt te hebben – een herseneiwitje, bijvoorbeeld – kan bij de Factory een voorstel indienen.

Vervolgens test een grote robot alle stoffen uit de bieb op dat slot, en als het klikt is dat een allereerste stapje op weg naar een nieuw medicijn. Het project heeft een budget van ongeveer 200 miljoen euro. De Leidenaars moeten in ruil voor hun deel van het geld nieuwe stoffen ontwerpen die ook in de bieb komen.

Leiden is goed in zogeheten complexe peptide- en suikerverbindingen, stoffen die nu nog wat ondervertegenwoordigd zijn in de collecties van de farmaceuten.

Excellentie samengeveegd Administratief is nog niet alles afgerond, maar vandaag viert de Honours Academy haar aftrapfeestje. De Universiteit Leiden heeft diverse programma’s voor de allerslimsten, van het Pre-University College voor VWO-scholieren tot het Leiden Leadership-programma voor masterstudenten. Die zijn nu allemaal bij elkaar geveegd tot één clubje, de Honours Academy. Juriste prof.dr.

Willemien den Ouden is benoemd tot dean. ‘Het doel van de operatie was vooral om samen te brengen en te ordenen.

Er waren veel initiatieven, maar het was onduidelijk hoe die samenhingen.

Nu zit alles op één lijn, en is ook het makkelijker om de programma’s voor excellente studenten te profileren’, aldus Den Ouden. De zogeheten Honours Colleges voor bachelor-studenten blijven wel uitgaan van de faculteiten. ‘Zij krijgen wel meer mogelijkheid om te netwerken, en om dingen te leren die buiten de onderwijsdoelen van hun eigen faculteit vallen. Studenten geven zelf ook aan dat ze dat willen.’

Woonhotel voor geleerden Emeritus droomt van ‘academisch gemeenschapje’ Emeritus hoogleraar Roel in ’t Veld wil op het gebied van de vroegere Van der Klaauwtoren een woonhotel voor universitairen op leeftijd beginnen.

inrichten voor gemeenschappelijke faciliteiten, zoals een zorg- of eetgelegenheid. Het lijkt me leuk om op die manier een gemeenschapje te vormen met mensen die iets met de universiteit hebben.’

Door Marleen van Wesel Nu de Van der Klaauwtoren grond is gesloopt start de universiteit met de openbare verkoop van het gebied aan de Sterrenwachtlaan. De inzet is een kanten-klaar plan, uitgetekend door een architect: zestien appartementen in een nieuwe toren en een penthouse op het dak, twaalf herenhuizen, een poortwoning, drie nieuwe cottages en drie bestaande. De vergunningen zijn volgens de universiteit al rond.

Zo’n 140 particulieren zijn inmiddels geïnteresseerd in een van de 36 woningen. De universiteit wil echter alleen in zee gaan met aannemers of kopersgroepen die het volledige plan willen overnemen. Daarvan hebben er ruim tien zich gemeld, onder wie Roel in ’t Veld, emeritus hoogleraar bestuurskunde en oud-staatssecretaris van Onderwijs.

Een bejaardentehuis voor emeritus hoogleraren?

‘Het plan is eerder gebaseerd op de woonhotels die de gemeente Den Haag eind negentiende, begin twin-

Wat is uw plan?

‘Ik zoek mensen die willen investeren en meedenken over hoe ze willen leven. Dat lijkt me op zich al een mooie democratische ervaring. Misschien kunnen we een of twee woningen

tigste eeuw bouwde. Het was iets typisch Haags, in Rotterdam en Amsterdam vond je ze nauwelijks, laat staan in Leiden.

‘Deze gebouwen bestonden uit individuele woningen met een paar gemeenschappelijke voorzieningen, zoals een bibliotheek, een restaurant en een muziekzaal. In het Sterrenwachtproject zouden we misschien een paar goedkopere woningen voor jonge promovendi kunnen bouwen

die gekwalificeerd zijn om basiszorghandelingen te verrichten. Maar een gezamenlijke ruimte voor een groepje musici zou ook mooi zijn.’

Wat moeten we investeren om tot dit gemeenschapje te mogen behoren?

‘Nadat het plan is binnengehaald moet er natuurlijk daadwerkelijk gebouwd worden. Een aannemer schatte de kosten van appartementen op 270 tot 320 duizend euro en die van herenhuizen rond 500 duizend.

Maar op deze manier hebben we geen ontwikkelaar nodig, waardoor we waarschijnlijk tien procent lager uitkomen.

‘Geïnteresseerden met een zekere koopkracht kunnen e-mailen naar roelintveld@hotmail.com.’

Gehandicapte student relatief tevreden Hoewel er ruimte is voor verbetering, neemt de tevredenheid van studenten met een functiebeperking toe.

Dat zegt minister van Onderwijs Jet Bussemaker in reactie op Kamervragen van Tweede Kamerleden Mohandis en Otwin van Dijk (beiden PvdA). De vragen werden gesteld naar aanleiding van de Keuzegids ‘Studeren met een handicap 2012’.

Hierin gaven studenten met een beperking de instellingen gemiddeld tussen de 6 en 6.5 als waardering.

Ook aan de Universiteit Leiden neemt de tevredenheid onder studenten met een functiebeperking

toe. Maar er blijven een paar aandachtspunten, schreef vice-rector magnificus Simone Buitendijk onlangs in een brief aan de universiteitsraad. Uit onderzoek van het ICLON blijkt dat respondenten negatief oordeelden over voorlichting en informatievoorziening.

Daarnaast zijn de studenten met een functiebeperking niet erg tevreden over de snelheid en duidelijkheid van antwoorden die ze krijgen, en evenmin over de hoeveelheid begeleiding en hulpmiddelen. Het verkrijgen van faciliteiten brengt soms veel regelwerk met zich mee.

Hoewel studieadviseurs erg behulpzaam zijn, vindt men de inzet van de

opleiding zelf vaak onvoldoende.

Het Fenestra Disablity Centre, het universitaire informatiecentrum voor studenten met een functiebeperking met de daaraan verbonden studentendecanen, deed onderzoek naar de studievoortgang.

Studenten met een leerstoornis doen het net zo goed als studenten zonder leerstoornis, en het studierendement van studenten met een psychische aandoening steeg. Studenten met een fysieke beperking scoorden juist slechter, mogelijk door de strengere aanwezigheidsplicht. In de nationale scholierenenquête scoorde de Universiteit Leiden rond het landelijk gemiddelde. PM

Bomenkap Bio Science Als het aan de Bomenbond Rijnland ligt, gaat het kappen van negentig bomen op het Leiden Bio Science Park niet door. De bond maakt zich niet alleen hard voor bescherming van de bomen, maar benadrukt ook dat er buizerds en bonte spechten in de bomen nestelen. Die vogels zijn beschermd. De bomen moeten plaats te maken voor de voorgenomen uitbreiding van Janssen Biologics, een geneesmiddelenproducent aan de Einsteinweg. De Bomenbond maakte bezwaar bij de gemeente.

100 miljoen voor onderzoek Het kabinet zet tempo achter de in het regeerakkoord aangekondigde extra 100 miljoen euro voor NWO-onderzoek. De investering komt van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en begint in 2014 met 25 miljoen euro. Dat bedrag loopt jaarlijks op tot 100 miljoen in 2018.

Het ministerie van Economische Zaken investeert bovendien eenmalig 50 miljoen om de samenwerking tussen bedrijfsleven en onderzoekers in de zogenaamde topsectoren te stimuleren. Dat zijn de gebieden waarin Nederland wereldwijd excelleert, zoals chemie, logistiek en water. Momenteel bedraagt het jaarlijkse budget van de NWO ruim 500 miljoen euro. Daarmee is de organisatie een van de grootste wetenschapsfinanciers van Nederland.

Onduidelijkheid over toekomst ov-kaart Als het kabinet de ov-jaarkaart voor studenten afschaft, komt daar iets anders voor in de plaats. Wat precies? Dat is nog onduidelijk.

In het regeerakkoord staat dat de studenten-ov-kaart vervangen zal worden door een kortingskaart. Vorige week nuanceerde minister van Onderwijs Jet Bussemaker dat tegenover de Tweede Kamer. Een recent rapport wees erop dat afschaffing

nogal wat bijwerkingen zou kunnen hebben: niet alleen de studenten, maar ook het openbaar vervoer, de onderwijsinstellingen en studentenhuisvesters zouden er last mee kunnen krijgen. Ook was er in de Eerste Kamer geen meerderheid voor het plan. Zo heet wordt de soep niet gegeten, aldus Bussemaker. In een brief aan de Tweede Kamer heeft ze het over een ‘alternatief vervoersarrangement’, waarover haar ministerie

nu nog onderhandelt met de vervoerders. ‘Niettemin zal de gemiddelde student vanaf 1 januari 2016 met hogere reiskosten te maken krijgen’, aldus Bussemaker. Ook al goed nieuws voor de studenten: volgens het regeerakkoord zou de kaart er al in 2015 aan gaan. Dat ‘alternatief ’ is dus niet per se een kortingskaart, maar wat wel? De onderwijswoordvoerders van VVD en PvdA vorige week aan dat ze denken aan een

trajectkaart, als dat tenminste niet duurder is dan een kortingskaart.

Eerdere bezuinigingen op de studentenkaart leidden ertoe dat sinds 1 januari die kaart niet meer geldig is voor studenten die meer dan een jaar zijn uitgelopen met hun studie. Studenten die toch blijven doortreinen, bouwen zo een boete op van 97 euro per twee weken. Stopzetten kan bij diezelfde automaten waar je de ovkaart ook op kon halen. BB

14 februari 2013 · Mare

5

Nieuws

Hebreeuws wordt ‘Hee toch opgeheven Raad laakt slechte communicatie De universiteitsraad gaat toch akkoord met schrappen van een aparte opleiding Hebreeuwse en Joodse Studies. Wel moet expertise en staf behouden blijven en er moet een duidelijk zichtbare afstudeerrichting Hebreeuws aangeboden worden.

DOOR VINCENT BONGERS De instroom van de opleiding stopt per 1 september 2014. De vakken gaan op in drie brede bachelors: oude culturen van de Mediterrane wereld, Midden-Oosten studies en wereldgodsdiensten.

Ook de opleiding Godgeleerdheid stopt. Daar had de raad al eerder mee ingestemd.

De raad ging vorige week niet akkoord met het verdwijnen van Hebreeuws. Het college van bestuur slaagde er toen niet in om de raadsleden ervan te overtuigen de weinig studenten trekkende opleiding te schrappen. Het in de lucht houden van de opleiding leek de raad een relatief kleine moeite.

Het college toverde echter maandag twee nieuwe konijnen uit de hoge hoed. ‘De administratieve lasten om een opleiding te laten bestaan worden er niet minder op bij een lager aantal studenten’, zei vice-rector magnificus Simone Buitendijk. ‘De kosten om aan kwaliteitseisen van de overheid te voldoen zijn hoog.

Denk alleen maar aan de hele accreditatiecyclus.’ Volgens Buitendijk lag dit ‘belangrijke argument’ zo voor de hand dat het ‘in eerdere correspondentie met de raad te weinig aan de orde kwam.’

Buitendijk legde ook uit dat er binnen de opleiding problemen waren.

‘De opleiding was een experiment.

Een samenvoeging in 2009 van Hebreeuwse en Aramese Talen en

Culturen en het traject Jodendom.

Dat was een verstandshuwelijk. Er is geen liefde gaan bloeien. Het zijn twee verschillende fracties gebleven.’

De raad liet zich door de nieuwe argumenten overtuigen. ‘We hebben veel nieuwe informatie gehad en daaruit blijkt dat de opleiding toch niet levensvatbaar lijkt’, zei Maarten Jansen van promovendipartij PhDoc. ‘Een afstudeerrichting is het hoogst haalbare. Alles moet wel duidelijk zichtbaar zijn. Het lijkt me de meest verstandige oplossing.’

De raad wil wel dat er extra aandacht wordt besteed aan de promotie en communicatie van de afstudeerrichting. Over de procedure is de raad niet tevreden. ‘Het heeft ons echt gestoord dat we op zo’n laat moment nieuwe informatie hebben gekregen’, zei Ide Hendriks van studentenpartij SGL. ‘Dan is het moeilijk om nog te kunnen overleggen.’

‘De informatievoorziening was gebrekkig’, aldus Marc Newsome van studentenpartij BeP. ‘Dat is kwalijk, schadelijk en moet echt beter.’

Volgens Buitendijk was het in eerste instantie niet aan het college om zich met facultaire zaken te bemoeien. De faculteitsraad was immers al akkoord gegaan. ‘We moeten maar eens een discussie voeren met de medezeggenschap waar welke verantwoordelijk ligt.’

De studenten van Hebreeuws zijn niet blij dat de raad om is gegaan.

‘We zijn teleurgesteld’, zegt Angelique Hofman, derdejaars Hebreeuwse en Joodse Studies na afloop van de vergadering. ‘Nu moeten we maar zien wat er gaat gebeuren.’

Ook studiegenoot Hannes Vlaardingerbroek vindt het tegenvallen.

‘Vorige week leek de universiteitsraad tegen te stemmen. Nu krijgt de raad op het laatste moment een plan.

Wij hebben er niets van gezien.’

Verscherpte controle inspectie geschrapt De onderwijsinspectie gaat geen universitaire studies keuren. Dat blijkt uit een brief die minister voor Onderwijs Jet Bussemaker aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Den Haag wil niet alweer met nieuwe regels komen.

Zij zet dan ook een streep door een voorstel van haar voorganger staatssecretaris Zijlstra. Die wilde dat naast opleidingenkeurder de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) ook de inspectie zich intensiever met het hoger onderwijs ging bemoeien. Het voorstel kwam tot stand als reactie op het geknoei met diploma’s en opleidingen bij hogeschool Inholland.

De Raad van State, het hoogste adviesorgaan van de regering, en de Tweede Kamer hadden zo hun twijfels bij dit ‘risicogerichte toezicht’. De twee diensten gaan elkaar mogelijk in de weg lopen en dubbel werk verrichten. Daarnaast zijn er de laatste jaren al de nodige maatregelen getroffen om de kwaliteit van studies in de gaten te houden en daar waar nodig te verbeteren.

Bussemaker vroeg ook Actal, het adviescollege toetsing regeldruk, om te kijken of meer overheidsbemoeienis in het hoger onderwijs een goed

idee is. Ook deze regelspecialisten adviseren om eerst eens af te wachten of recentelijk ingevoerde controlemechanismen werken, alvorens weer met nieuwe regels te komen.

Ook stelt het college dat universiteiten bij voorkeur zelf met oplossingen moeten komen om de kwaliteit van hun opleidingen in de gaten te houden. Voorlopig is een wetsverandering helemaal niet nodig.

De minister neemt de ideeën van Actal over en ziet af van de invoering van risicogericht toezicht door de inspectie. ‘De rol van de inspectie blijft beperkt tot het toezicht op het stelsel, de naleving van wet- en regelgeving en de financiële rechtmatigheid.’

De minister legt in de brief grote nadruk op het belang van de examencommissie als kwaliteitshoeder.

‘Ik zie een onafhankelijke examencommissie als een must om haar verantwoordelijkheid en taak goed te vervullen’, schrijft ze. Bussemaker wil met de instellingen afspreken dat leden van de examencommissie geen lid zijn van het universiteitsbestuur en dat zij ook geen financiële verantwoordelijkheid dragen binnen de instelling. Verder ziet zij het ‘als een positieve ontwikkeling als er in elke examencommissie een externe deskundige zitting heeft.’ VB

jij schijtfeut!’

De student die zich verveelt kan al via Facebook met zijn medestudenten flirten via ‘Gespot: UB’pagina’s. Maar de corporale quotes van ‘Gespot: Prominente Pikken en Snerpende Hertjes’ kreeg tot nu toe de meeste ‘likes.’

‘Waarom komen lullo’s in schokken

klaar? Omdat hertjes niet ad fundum kunnen zuipen.’

Net als bij de andere Gespot-pagina’s willen ook de oprichters van Prominente Pikken en Snerpende Hertjes anoniem blijven. Ze willen zelfs niet zeggen uit welke stad ze komen. Wel beweren ze dat ze met vier personen achter de pagina zitten: een rechtenstudent, twee studenten

geneeskunde en een student communicatiewetenschap. Het lijkt erop dat de oprichters lid zijn van een en dezelfde studentenvereniging: ‘Wij willen anoniem blijven omdat naamsbekendheid er alleen maar toe kan leiden dat een andere studentenvereniging deze pagina boycot. Er is namelijk veel concurrentie tussen verenigingen.’ De oprichters zeggen lid te zijn van een ‘traditionele studentenvereniging’ Veel quotes lijken afkomstig te zijn uit het corps. Wat te denken van ‘Liever één keer rechts dan drie keer links’. En: ‘Had toch op zijn minst verwacht dat Bea mijn eten koud zou lullen…’. Volgens hen is de pagina niet uitsluitend bedoeld voor corpsleden, maar voor elke student.

De pagina is inmiddels al meer dan twaalfduizend keer geliket en overtreft daarmee alle Gespot: UB-pagina’s. Hoewel de bedenkers zich daarop hebben laten inspireren, is een quote als ‘Hee jij Schijtfeut! Doe liever weinig goed, dan veel fout!’ wat minder hartverwarmend dan een onschuldige UB-flirt. ‘We merkten op de sociëteit dat mensen dichtgetikte opmerkingen wel kunnen waarderen, dus op die koers zijn we verder gegaan.’ SVL

Misschien Leenstelsel nog niet af toch megacampus Onderwijsminister Bussemaker is bereid om haar plannen voor een sociaal leenstelsel aan te passen, bleek woensdag tijdens het Kamerdebat.

De megacampus Leidse Schans, die door Duwo werd geschrapt in verband met het aangekondigde kabinetsbeleid, kan er wellicht toch komen. ‘Maar het blijft nog onduidelijk.’

Dat is het gevolg van het woonakkoord dat D66, ChristenUnie en SGP dinsdagavond bereikten.

De hoogte van de huur voor een woning wordt volgens het akkoord niet gekoppeld aan de WOZ-waarde van een huis, zoals het kabinet aanvankelijk van plan was, maar met een puntensysteem, zoals nu ook al het geval is.

Koppelen aan de WOZ-waarde leidt volgens de betrokken partijen tot een onwerkbare situatie doordat de waarde van woningen achteruitgaat.

Mede doordat de huurprijzen van studentenwoningen door de voorgenomen regel flink omlaag zouden moeten, staakten investeerder Syntrus Achmea en studentenbeheerder Duwo eind vorig jaar hun plannen voor de bouw van de megacampus.

Of de campus er nu wel komt blijft nog onduidelijk, zegt Joke Rienmeijer, voorlichter van DUWO. ‘Het ergste is van de baan, maar wat blijft, is de verhuurdersheffing.

Die is met de nieuwste plannen weliswaar wat lager geworden, maar momenteel is hij er in het geheel niet’, Daardoor heeft Syntrus Achmea ook nog geen definitief besluit genomen over de bouwplannen. MVW

Het kabinet wil investeren in wetenschap en hoger onderwijs, maar het is crisis. Dat geld moet dus ergens vandaan komen, en als het aan de regering leert is dat bij de studenten. De basisbeurs moet een lening worden, en de studentenkaart moet plaatsmaken voor iets anders.

De Tweede Kamer ging gisteren in debat over de onderwijsplannen van Bussemaker.

Van tevoren stond al vast dat er water bij de wijn moest: PvdA en VVD hebben een meerderheid in de Tweede Kamer, maar niet in de Eerste Kamer. GroenLinks en D66 kondigden beiden aan dat ze iets wilden terugzien voor hun steun.

Bussemaker deed dan ook een

aantal toezeggingen.

Het Sociaal Cultureel Planbureau gaat nog een keertje goed doorrekenen wat de verwachtte gevolgen zullen zijn.

Misschien dat de aanvullende beurs nog wat hoger kon, en dat er verschil tussen studies of studenten gemaakt kon worden via de rente over de lening.

Voorzitter Kai Heijneman van de Landelijke Studenten Vakbond verliet de zaal met gemengde gevoelens.

‘Aan de ene kant is het duidelijk dat het voorstel het echt niet gaat halen, omdat veel Kamerleden en –fracties onze zorgen delen. Het is echter nog onduidelijk hoe ver de regering haar plannen aan wil passen om het sociaal leenstel ook echt sociaal te maken.’

En nou? Voorlopig gebeurt er niets. Het definitieve stemmen over het leenstelsel gebeurt pas van de zomer. BB

Ook Tilburg faalt met ict Niet alleen voor de Hogeschool van Amsterdam en de universiteiten van Amsterdam en Leiden liep de invoering van het gezamenlijke Studenteninformatie Systeem (SiS) uit op een fiasco: ook in Tilburg ging er van alles mis.

Dat blijkt uit een reconstructie van Univers, het magazine van de Tilburg University (TiU). De universiteit betaalde naar schatting tien miljoen euro voor het nieuwe studenteninformatiesysteem (My SiS), terwijl er nu nog niet eens volledig mee gewerkt kan worden. Door bezuinigingen liep

het project bovendien vertraging op, wat extra geld kostte en een averechts effect had. Tilburg gebruikt nu slechts een deel van het pakket, en ‘als er in mei 2013 besloten wordt om de volledige volg-module in te voeren zou de ellende wel eens echt kunnen beginnen’, zo vreest Univers.

Leiden begrootte de aankoop en implementatie van Usis op vijf miljoen, dat werd ruim twee keer zoveel. Ook de Hogeschool en Universiteit van Amsterdam maakten enorme kosten: respectievelijk 14.6 en 25 miljoen euro. Ook zij overschreden ruim hun begroting. PM

6 Mare · 14 februari 2013 Reportage

‘Fast’ Eddy van Kuppevelt (rechts): ‘Waar is dat feestje?’

‘Hij heeft echt potentie, die jongen’ >Vervolg van de voorpagina Dansmarieke Simone Klomp (11) is helemaal weg van Eddy. ‘Hij is heel erg lief! En hij is goed in zingen! Hij is cool en gek, en heel groot!’ roept ze opgewekt. ‘We hebben ook een Eddyfanclub. Met Eddy aan de top staat de carnaval op z’n kop!’

Ook de andere dansmariekes zijn erg te spreken over Van Kuppevelt, maar verliefd zijn ze niet. ‘Er is wel iemand anders verliefd op hem, maar zij wil het niet zeggen’, aldus Klomp.

Het blijkt te gaan om een medevrijwilligster van Foekepot. Janne van Gemert (11): ‘Ze knuffelen samen, en gister waren ze samen op de carnavalswagen.’

De dj roept om dat de Professors moeten optreden. Van Kuppevelt klimt het podium op en kijkt tevreden in de zaal vol kinderen en ouders. Zodra de muziek start maakt hij springende bewegingen, en gooit zijn lange benen naar vo-

ren. Zijn roodgeruite broek steekt fel af tegen het witte ‘Alaaf I love Germelaand’-shirt. Kinderen doen de zogeheten Tiet-Hos, een door De Professors bedachte beweging waarbij de handen eerst naar de borsten grijpen en vervolgens als een stopteken de lucht in bewegen.

Heel Mill kent het inmiddels.

‘Eddy is een gangmaker’, vertelt medeorganisator Jo Kremers. ‘En hij kan ook nog eens heel goed met de kids omgaan, die willen allemaal handtekeningen van hem. Hij is de favoriet van De Professors.’

Henk van den Broek, lid van Foekepot, roemt zijn tomeloze energie.

‘Ik noem hem fast Eddy. Of Eddy the Eagle. Hij is een vlugge jongen, en hij springt tijdens het optreden altijd als een gek.’ In de tent klinkt Gangnam Style. De dansmariekes zingen: ‘Hoppa Eddy-stijl!’

‘Toen ik zelf klein was hadden we ook zulke mooie feesten’, vertelt Van Kuppevelt als hij weer achter de bar

‘We zuipen tot we kruipen!’ Foto's Joyce van Belkom

staat. ‘Jong en oud staat door elkaar, die kinderen gaan helemaal los. Het is gewoon jeugdsentiment.’

Dan moet hij even een handtekening uitdelen aan een prinsesje.

Grinnikend: ‘Het is eigenlijk heel kneuterig, maar iedereen geniet ervan!’

Naarmate de middag vordert, begint bij sommige kinderen de vermoeidheid toe te slaan. Een paar piraatjes laat de Plopdans geduldig aan zich voorbij gaan, een huilende Mega Mindy scharrelt tussen de kinderen door, op zoek naar mama.

Niet veel later maakt Foekepot een eind aan de middag. Terwijl voor de vrijwilligers eten gehaald wordt, pakt Van Kuppevelt een bezem om de zaal gereed te maken voor vanavond. ‘Wat een troep, die confetti.’

‘Straks verzamelen zich hier alle jongeren tot achttien jaar van Mill en omstreken. Dan zie je van die twaalfjarigen roken en zuipen.’

Na het eten haalt hij thuis het Sneeuwwitjespak van zijn zus. Voor vannacht, als zijn werk erop zit. Terug in de tent moet hij meteen weer aan de slag. ‘De komende uren sta ik achter de garderobe de jassen op te hangen, tussendoor treden we hier nog even op. En daarna moeten we nog optreden in café Het Lagerhuis.’

Negen uur. Waar een paar uur geleden nog schattige kindjes rondhuppelden in brave drakenpakjes, is de zaal nu gevuld met meisjes van veertien met iets te korte rokjes en iets te diepe decolletés.

De dansmariekes zijn gek op hem en hebben ook een Eddy-fanclub Terwijl Satisfaction van Benny Benassi door de boxen schalt, rijden de meisjes lustig tegen elkaar aan, driftig op zoek naar aandacht van de in legerbroeken gehulde jongens.

‘We zuipen tot we kruipen!’ roept er een. Hij blijkt ‘al’ vijftien jaar te zijn. De meiden dragen een shirt met de tekst Party and bullshit. Buiten wordt gerookt, waarbij de kleinsten vergeten te inhaleren.

‘Dames en heren, een hartelijk applaus voor De Professooooors!’ klinkt het opeens door de microfoon. Gejuich in de zaal. De tent is gevuld met achthonderd jongeren, een groot publiek voor de carnavalsgroep.

Is Eddy zenuwachtig? ‘Ja, enorm!’ lacht hij. Voor de tweede keer vandaag betreedt hij het podium om de hit Alaaf I love Germelaand ten gehore te brengen.

‘Waar is dat feestje?’ roept hij door de microfoon. De muziek start, iedereen doet de Tiet-Hos. ‘Dat ging lekker!’ zegt hij na afloop. ‘Ik heb natuurlijk ook al wat op, dat scheelt ook. En het is gewoon kicken als er achthonderd man “Hier is het feestje” terugschreeuwen!’

Het loopt tegen middernacht als Van Kuppevelt nog enthousiast de jassen aan de jongeren teruggeeft. Er

wordt geen muziek meer gespeeld.

Een groepje jongens verkleed als rugby’ers krijgt er geen genoeg van en blijft zingen als in een stadion na een voetbalwedstrijd.

‘Pfffff ’, zucht Eddy. Hij trekt een adtje bier. ‘Kom, we gaan.’

Het is 00.45. Onderweg belt hij met zijn zus: ‘Ik loop nu naar jullie toe. Moeten we nog optreden of zijn jullie al zonder mij geweest?’

Het Lagerhuis is nog bevolkt met zo’n tweehonderd man. Zweet, rook en verschaalde bierlucht domineren, vrouwen van middelbare leeftijd slaan schaamteloos een arm om Van Kuppevelt heen.

In het midden van de zaal staat iemand die als hem is verkleed.

Hij heeft exact hetzelfde shirt aan, draagt precies dezelfde roodgeruite broek, zwarte bril en een pruik met zwarte krullen. ‘Ik ben diehard fan’, zweert Hentje de Kup. ‘Hij is zo belangrijk voor de Millse gemeenschap. Hij heeft echt potentie, die jongen.’

Dat hij in een veel te klein shirt loopt, heeft hij er voor over: ‘Ik wilde een XL-shirt kopen, maar ze hadden alleen nog maar maat M. Het doet pijn aan m’n oksels.’

Dan is het de beurt aan De Professors. Zij zullen de avond afsluiten door hun drie krakers te performen.

Look-a-like De Kup mag mee het podium op.

‘Al vijfenviftig joar charmant (hey hey hey), alaaf I love Germeland, de Germ hed zien hart verpand (hey hey hey), alaaf I love Germeland.’ Bijna iedereen brult mee. Bij de laatste tonen gooit Van Kuppevelt tevreden zijn krullen naar achter. Voldaan stapt hij het podium af. Het is voorbij enen.

‘Ging lekker toch? En echt fantastisch dat die vent als mij verkleed is.’ Moe is hij nog steeds niet. Het is maar eens per jaar carnaval, dus hij verruilt de kroeg voorlopig nog even voor zijn bed. Zijn Sneeuwwitjespak komt tevoorschijn en hij bijt in een appel.

‘Nu ga ik los. Zuipen.’

Door Sebastiaan van Loosbroek

14 februari 2013 · Mare 7 Wetenschap

Planten maken allerlei oplosmiddelen aan die tot nu toe over het hoofd waren gezien, zo ontdekten Leidse en Delftse onderzoekers. Dat verandert het begrip van hoe cellen werken, en wellicht ook de chemische industrie.

Het leven op aarde is een kledderige bedoening. Als het al niet in water plaatsvindt, dan gebeurt het nog altijd dankzij water.

Er is leven in gortdroge woestijnen en in kilometers diepe mijnen onder de grond, maar al dat leven bestaat uit cellen, en een cel is in wezen een piepklein zakje water met spul erin.

Het probleem met water is dat allerlei stoffen er niet goed in oplossen. Dat zie je thuis bij de afwas: zonder zeep krijg je een vette pan niet schoon, en zelfs met zeep erbij blijven de meeste etensresten brokjes in plaats van dat ze verdwijnen in het sop.

Toch zijn die brokjes en dat vet ooit gemaakt in levende wezens.

Leven draait om water, maar het behelst ook allemaal stoffen die juist niet goed samengaan met water, zogeheten hydrofobe stoffen. Dat lijkt gek, maar biologen en chemici hadden daar een prima verklaring voor.

Net zoals afwassers zeep gebruiken, zo maken cellen zeepachtige stoffen aan waarmee de hydrofobe stofjes zich kunnen omhullen.

Dat is echter niet het hele verhaal, vertelt onderzoeker Young Hae Choi van het Instituut Biologie. Die zeepbelletjes zijn handig voor het transport van niet in water oplosbare stoffen, maar hoe maakt een plant ze aan? En de hoeveelheden kloppen niet: ‘Bijvoorbeeld: planten van het geslacht Sophora maken in hun bloemen een slecht oplosbare verbinding aan die rutin heet. Het drooggewicht van zo’n bloem kan wel voor dertig procent uit rutin bestaan; dat is gewoon teveel om met zeepstoffen te verwerken.’ Er moet meer aan de hand zijn.

In 2011 publiceerde Choi en zijn professor Rob Verpoorte samen met hun collega’s van de TU Delft over een verzameling stoffen die bij planten de oplossing bieden, zowel letterlijk als figuurlijk. De verzamelnaam is NADES, kort voor Natural Deep Eutectic Solvents. ‘Natural’ omdat ze van nature voorkomen, ‘solvents’ omdat het oplosmiddelen zijn. ‘Deep eutectic’ slaat op een wonderlijke eigenschap van sommige stoffen: als je ze in de juiste verhoudingen met elkaar mengt, is het gezamenlijke kook- en smeltpunt anders dan van de losse onderdelen.

Om dat duidelijk te maken, laat Choi een plaatje zien met potjes wit poeder. In het ene potje zit sucrose: gewone tafelsuiker en afkomstig uit suikerbieten. In het andere zit appelzuur, een eenvoudige verbinding die planten in relatief grote hoeveelheden aanmaken. Roer de twee poeders door elkaar in een verhouding van één op één, en het mengsel wordt een vloeistof. Die vloeistof, zo blijkt, is een oplosmiddel. ‘Die eutectische vloeistoffen waren al bijna honderd jaar bekend uit de synthetische

De toekomst van plantaardige oplosmiddelen

Door Bart Braun

gebruiken, en veel van de huidige oplosmiddelen zijn giftig. Suiker en appelzuur zijn biologisch afbreekbaar: doe er gelatine bij en het is snoep. Wie weet kunnen de NADES leiden tot groenere chemie: ‘There are nice potentials out there’, aldus de onderzoeker.

Choi en co. kwamen achter het bestaan van de NADES dankzij zogeheten metabolomics: relatief moderne technieken waarmee ze alle chemische stoffen in een plant (zo’n 30 duizend) in één keer zichtbaar konden maken. Van vrijwel al die stoffen was echter allang bekend dat ze veel in planten zaten, en in theorie had iemand ook al een eeuw geleden kunnen ontdekken dat twee van die stoffen samen een eutectisch oplosmiddel vormen. Waarom komen de plantenonderzoekers dan nu pas achter dat verschijnsel? ‘Vaak zit iets al jaren in je blikveld, zonder dat je het ziet’, vertelt Choi. ‘Waarom is maple syrup vloeibaar, terwijl het zo vol met suiker zit? Waarom verdampen die kleine druppeltjes vloeistof waarmee vleesetende insecten hun slachtoffers lokken niet? Omdat ze vol zitten met NADES. Ze zijn overal; ik weet ook niet waarom het zolang heeft geduurd.’

De markt op

Verf, medicijnen, cosmetica: er zijn meerdere miljardenindustrieën die grote hoeveelheden oplosmiddelen gebruiken. Alleen zijn die vaak giftig. Plantaardige variaten kunnen leiden tot groenere chemie. chemie’, vertelt Choi. ‘Wij dachten: waarom zou dat in de natuur niet voorkomen?’

Planten blijken barstenvol te zitten met NADES, aldus een binnenkort verschijnend artikel van het LeidsDelftse team in het vaktijdschrift Analytica Chimica Acta. Allerlei suikers, zuren en andere verbindingen

die in planten zitten, vormen samen een eutectisch oplosbmiddel. Chois studente Yuntao Dai is de eerste auteur.

Dat inzicht is van enorm belang voor mensen die willen weten hoe een plant werkt, maar ‘gewone’ chemici zouden er ook wat aan kunnen hebben. Als je namelijk wil werken

met grote hoeveelheden chemische stoffen, is het buitengewoon onhandig om dat te doen als die stoffen in vaste vorm zijn. Vloeibaar is veel makkelijker, maar dan moet je de stoffen wel eerst ergens in oplossen.

Verf, medicijnen, cosmetica: er zijn meerdere miljardenindustrieën die grote hoeveelheden oplosmiddelen

De kennis over planten-oplosmiddelen is deels vastgelegd in patenten, en samen met het Leidse valorisatie-bureau Luris zoeken de wetenschappers naar commerciële toepassingen. Als conserveermiddel, bijvoorbeeld. De NADES lijken een belangrijke rol te spelen in woestijnplanten. Ze voorkomen uitdroging, en zetten de plant als het ware in de pauze-stand. Pas als er water bijkomt, worden de enzymen in de plant weer actief. Op dezelfde manier spelen ze een rol in zaden, die soms wel honderden jaren hun kiemkracht kunnen behouden. ‘We hebben rundvlees behandeld met deze stoffen, en het bederft niet meer’, aldus Choi. ‘Of het nog eetbaar is? Dat moet ik nog testen.’

Concreter: een Frans cosmeticabedrijf betaalt al om de NADES te mogen gebruiken in haar producten. Volgens Choi zijn er nog meerdere andere bedrijven met belangstelling, maar daar wil hij nog niets over kwijt zolang de onderhandelingen lopen.

Een andere toepassing die hij noemt: de extractie van chemische stoffen uit planten. Veel planten maken stofjes aan die voor mensen interessant zijn, bijvoorbeeld als medicijn. ‘Het mooie hiervan is dat je heel specifiek bepaalde stoffen uit een plant kunt halen, afhankelijk van welke oplosmiddelen je precies gebruikt.’ Of hij al een belletje heeft gehad uit Colombia, waar een grote industrie bestaat rond het extraheren van stoffen uit cocaplanten? Hij begint te lachen: ‘Nee, en er komt nog wel wat techniek bij kijken voordat je het kan: het is echt nog een nieuwe truc.’

Iets later zegt hij: ‘Wetenschap is als een mes in je keukenla. Je kan er iemand mee neersteken, maar je kan er ook je eten mee bereiden.’

8 Mare · 14 februari 2013 Opinie

Brief In deze rubriek kunnen lezers in maximaal 300 woorden reageren op artikelen in Mare. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten of te weigeren. Over weigering wordt niet gecorrespondeerd.

Mail naar redactie@mare.leidenuniv.nl

Cartoon slaat de plank totaal mis

Nout Wellink, voorzitter van de Raad van Toezicht, onthulde vrijdag tijdens de dies het portret van scheidend rector Paul van der Heijden. Foto Marc de Haan

Niet hij, maar wij gaan erover Bestuur moet zich houden aan wetten van medezeggenschap Oud-rector Paul van der Heijden mag de universiteitsraad dan niet meer van deze tijd vinden, in tegenstelling tot het bestuur zijn raadsleden democratisch gekozen. Juist daarom kan het geen kwaad dat het college door de medezeggenschap op de vingers wordt gekeken, schrijft Hendrik Kaptein.

Dat het Leids universiteitsbestuur onder Paul van der Heijden weinig op had met de medezeggenschap was al bekend. In Mare 17 doet de vertrekkend voorzitter er nog een schepje bovenop.

Ondernemings- en universiteitsraden zijn achterhaalde 20ste-eeuwse democratiseringsorganen ‘waar toevallig wat studenten en personeelsleden zitten’. Zij zijn achterhaald door netwerkorganisaties, zo stelt hij in zijn afscheidsinterview.

Dat het niet altijd goed ging met de Leidse medezeggenschap, inderdaad mede door toedoen van het college, was ook al bekend (zie Mare 1, 2 en 3 jl.). Maar Nederland is groter dan Leiden en een slecht werkend orgaan betekent nog niet dat we beter zonder kunnen.

Toch is Van der Heijdens felheid tegen de universiteitsraad in zekere zin een compliment. Kennelijk deed de medezeggenschap het goed genoeg om het college van bestuur bij gelegenheid tot last te zijn.

Hier en daar zal het hebben geholpen.

Inderdaad blijft universitaire medezeggenschap nodig om besturen op de vingers te kijken. Buiten Leiden werkt dat wél goed. Nogal wat te mooie bouwplannen, overbodige reorganisaties en

andere bestuurlijke verkwanseling van mensen, wetenschap en geld zijn door die medezeggenschap bijgestuurd of ongedaan gemaakt. Bovendien maakt een goed bestuur gebruik van kennis en inzichten aangedragen door medezeggenschapsorganen.

Als in sferen van universitair bestuur moet worden gesneden dan zijn wel betere dingen te bedenken dan het afschaffen van de medezeggenschap. Nog steeds is tegen de helft van ons personeel bezig met bestuur en beheer. Minder en minder duur betaalde top- en andere managers betekent meer onderwijs en onderzoek. Andere instellingen lieten al zien dat het kan. De medezeggenschap heeft er vaak genoeg op gehamerd. Studenten en personeel deden en doen hun best om belangen van onderwijs en onderzoek voorop te stellen.

Maar dat personeel en die studenten zitten er toevallig, stelt Van der Heijden in strijd met de wet. Want zij zijn volgens de regels gekozen. Dat is geen toeval. Of alles is toeval, net als universitaire bestuurders die komen en gaan.

Die bestuurders zijn in ieder geval niet democratisch gekozen. Juist daarom kan het geen kwaad dat zij door de medezeggenschap op de vingers worden gekeken en desnoods weggestuurd.

Netwerken, hoe nuttig ook, kunnen die medezeggenschap niet vervangen. Zo nieuw zijn zij helemaal niet. Netwerken floreren al sinds het begin van de academie in het wetenschappelijk onderzoeksbedrijf. Minder goed doen die netwerken het in onderwijs en nog minder in bestuur en beheer. Goede onderzoeksnetwerken worden gedreven door kwaliteit

en leiden dan ook tot meer en betere wetenschap. Nogal wat andere netwerken zijn niet meer dan naar binnen gerichte bestuurlijke entre nous zonder enig kritisch toezicht van buiten.

Raden van toezicht zijn niet genoeg.

Ook de medezeggenschap moet toezicht houden, al gaat dat inderdaad niet altijd goed. Slecht functionerende medezeggenschap is niet alleen een gevolg van bestuurlijk dédain, maar ook van afgenomen wettelijke en andere bevoegdheden.

Een uitgeklede en niet ernstig genomen medezeggenschap dreigt in frustratie te verdwijnen.

Het bestuur moet zich weer gaan houden aan de wetten van de medezeggenschap. De medezeggenschap moet haar eigen taken waarmaken, hoe beperkt ook de middelen daartoe zijn.

Intussen komen uit de politiek geluiden om die medezeggenschap het instemmingsrecht op de begroting terug te geven. Dan wordt die medezeggenschap weer ernstig genomen en worden de schaarse middelen nog beter besteed.

Van der Heijden vindt dat instemmingsrecht maar ‘een oprisping van een Kamerlid, ideetje van de dag.’

Tja, zal dat Kamerlid zeggen, wij gaan er over en Van der Heijden niet. Wij wetgevers blijven, die voorzitter stapt op. Waarom zouden wij naar hem luisteren? Maar al is Paul van der Heijden (nog) geen medezeggenschapswetgever, zijn woorden zijn toch te belangrijk om zomaar te laten passeren. Laat ook dat hem tot eer strekken.

Doe iets met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Leiden-Noord, Onderwijswinkel. Basisonderwijs: 28 Marokkaanse, Turkse, Somalische en Nederlandse leerlingen hebben bijles taal en rekenen nodig.

Groep 4 t/m 7. Zes leerlingen met vergoeding van €5,- tot €7,50.

Voortgezet onderwijs: Drie Marokkaanse brugklassers hebben hulp nodig bij Latijn, Nederlands

Toen ik afgelopen donderdag Mare 17 opensloeg, verwachtte ik dat mijn aandacht een kwartier van de dagelijkse sleur van de colleges zou worden getrokken.

Mijn oog viel op een cartoon die het artikel over het mogelijke verdwijnen van de opleiding Joods- en Hebreeuwse studies.

Het is niet de eerste keer dat een Arabier heftig reageert op een cartoon (en tot zover heb ik enige pyromane neigingen weten te weerstaan), maar hierin werd ik gesteund door de hebraïci-in-opleiding waarmee ik een aantal colleges deel.

We waren op zijn minst nog-

Imar Koutchoukali Student Arabisch

advertentie

Met grote droefheid hebben wij kennis genomen van het overlijden van onze geliefde studente

Marieke Kettlitz

Dit verlies treft ons diep.

Wij zullen ons Mariekes trouwe vriendschap, haar betrokkenheid bij de studie en haar enthousiasme voor poëzie, toneel en debatteren altijd herinneren.

Studenten en docenten Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur

Hendrik Kaptein is rechtsfilosoof en oud-lid van de universiteitsraad.

Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur.

Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

al teleurgesteld dat de cartoon een situatie schetste waarin de universiteitsraad en de faculteitsraad werden afgeschilderd als een Palestijn respectievelijk Israëli.

De cartoon slaat de plank totaal mis: het blijkt dat - in de ogen van de cartoonist - elke zaak waar het Jodendom iets mee te maken heeft wel terug te leiden valt op het ArabischIsraëlisch conflict.

Ik betreur daarom dat de eindredactie daarom niet heeft gekozen voor een ietwat scherper of humoristischer cartoon, want dat is iets dat ik na anderhalf jaar toch wel van ze gewend ben.

Maretje extra of wiskunde. Marokkaans meisje, wiskunde, economie, Engels, 3 Havo. Marokkaanse jongen, wiskunde, economie, 4 Havo. Marokkaanse jongen, Engels, 4 Vmbo, eindexamen. Marokkaanse jongen, Grieks, 2 VWO. Leiden-Zuid, buurthuis Vogelvlucht. Basisonderwijs: 17 Marokkaanse, Turkse, Somalische leerlingen hebben bijles taal en rekenen nodig. Groep 4 t/m 7. Zes leerlingen met vergoeding van €5,- per uur. Voortgezet onderwijs: Marokkaanse jongen, wiskunde, 3 Vmbo. Egyptische jongen, wiskunde, brugklas, VMBO. Marokkaans meisje, wiskunde, brugklas Havo/VWO. Marokkaanse jongen, wiskunde, biologie, Nederlands, brugklas Vmbo, €7,50 per uur. Bijles kan ook bij een leerling thuis gegeven worden. Ook zoeken wij vrijwilligers

voor bijles/huiswerkhulp op twee basisscholen in Leiden en in het Pluspunt in Voorschoten.

Begeleiders wiskunde, Engels, Nederlands voor brugklassers en begrijpend lezen en rekenen basisonderwijs, groep 7 & 8 gezocht voor nieuwe huiswerkklas woonwagenkamp Trekvaartplein.

Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, woe en do, 15-17u. Tel: 0715214526. Ons e-mailadres is hdekoomen@owwleiden.nl.

Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties. De prijs voor een Maretjeextra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet. com

Ben jij bezig met een tof duurzaam initiatief of heb je een geweldig idee voor een duurzame actie? En kun je wat hulp gebruiken om ook anderen hiervoor enthousiast te maken? Geef je dan op voor Take The Lead! Meer info?

Check www.njr.nl/takethelead

VACATURES Leiden (+ regio en Bollenstreek) Thuiszorg, Hulp bij het huishouden. Studenten (v/m) gezocht.

Ook vakantiewerk! Jij bepaalt waar en wanneer (6 – 24 uur p.w) Solliciteren? Brief met CV www.thuiszorginholland.nl

Academische Agenda Prof.dr. M.M.S.K. Sie zal op vrijdag 15 februari een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar bij de faculteit der Geesteswetenschappen met als leeropdracht Wijsgerige Antropologie en de Grondslagen van het Humanisme.

R.H. Klein hoopt op dinsdag 19 februari om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Minimally invasive me-

thodology for pharmacological research involving children’. Promotoren zijn Prof.dr. J.M. Wit, Prof.dr. A.F. Cohen en Prof.dr. J. Burggraaf.

K.H. Park hoopt op donderdag 21 februari om 16.15 te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘State and Food in South Korea: Moulding the National Diet in Wartime and Beyond’. Promotor is Prof. dr. K.J. Cwiertka.

14 februari 2013 · Mare 9 Achtergrond

Zijn eerste woorden ‘Wat weten we nu eigenlijk van elkaar?’

‘Latijn en Leiden, dat wil wat’, was het eerste dat de nieuwe rector magnificus Carel Stolker zei tijdens de 438ste dies van de universiteit afgelopen vrijdag in de Pieterskerk. Zijn voorganger Paul van der Heijden had net de woorden ‘salve, rector magnifice iterumque salve’ (gegroet, rector magnificus, wederom gegroet) uitgesproken en hem de rectorenketting omgehangen.

Oud-rechtendecaan Stolker leek te refereren aan het inmiddels teruggedraaide besluit om het Latijn van de bul te schrappen en te vervangen met het Engels. Een plan dat in 2010 de Leidse academie in een klap wakker deed schrikken. Van der Heijden had de Leidse behoudendheid niet helemaal goed ingeschat.

Stolker verslikt zich waarschijnlijk niet zo snel in de mores. Het belang van traditie schemerde ook in zijn maiden speech door. Van der Heijden was in 2006 zelf door toenmalig rechtendecaan Stolker naar voren geschoven als kandidaat om rector Douwe Breimer op te volgen. ‘Kennelijk koos de raad van toezicht toen niet voor de makkelijke oplossing: we benoemen wel een oud-decaan.’ Stolker opperde dus Van der Heijden: ‘Een fijne man. Goeie kop ook.’ En gelukkig was de toenmalige rector van de universiteit van Amsterdam in Leiden gepromoveerd.

‘Godzijdank dacht ik nog, want zonder iets Leids word je in deze stad echt nooit iets bestuurlijks.’

Bovendien werd het tijd werd voor een jurist, na een ‘dominee’ (Leertouwer), een ‘psycholoog’ (Wagenaar) en een ‘apotheker’ (Breimer). Enkele hoogleraren fronsten de wenkbrauwen bij het aanhoren van deze typeringen. Stolker: ‘Als wij over het vak van een ander hebben, of over een andere faculteit, dan wordt het ineens heel eenvoudig.

Dan zijn juristen slecht betaalde zonen van Moskowicz, bestuurskundigen van die lieverds die nog steeds in de gemeenteraad van hun geboortestad zitten, sterrenkundigen dromers die in hun jeugd te lang op hun rug hebben gelegen en farmaceuten uiteindelijk academische vijzelaars. Het is iets wat me fascineert: wat weten we nou eigenlijk van elkaar?’

Volgens Stolker had zijn voorganger het voor elkaar gekregen de koers van de universiteit te verleggen. ‘Van Geoffrey Boulton, de oud-LERU-Secretaris-Generaal is de mooie uitspraak: “Changing a university is like moving a graveyard, you don’t get much help from the people inside!” En toch lukte Van der Heijden het met ‘help from the people inside’ de universiteit te veranderen en flink te doen groeien.

Zonder van alles van bovenaf op te leggen. ‘Heel decentraal en dat is ook heel Leids.’

Concrete plannen ontvouwde Stolker niet in zijn speech maar hij leverde wel kritiek. Op het bedrijfsleven dat in een brandbrief aan de minister had lopen ‘zeuren, mag ik wel zeggen’- dat de academie te wetenschappelijk zou zijn en te weinig industriegericht.

En op de toegenomen bemoeizucht.

‘Ik had als decaan twaalf visitaties, en werd zo de meest gevisiteerde man van Leiden. Van een high trust samenleving zijn we in een tijdperk van low trust terechtgekomen.’ Het gevolg: ‘Nóg meer toezicht is bijna altijd weer de oplossing van samenleving en politiek. Geef ons nou de ruimte en we zullen er zorgvuldig mee omgaan.’

Zijn blik richtte zich vervolgens op Jet Bussemaker, die ook naar Leiden was gekomen om Van der Heijden uit te zwaaien. ‘Ik ben zo blij met een nieuwe minister die de universiteiten van binnenuit kent en die vertrouwen durft uit te stralen.’

Door Vincent Bongers

Carel Stolker I t/m V De nieuwe rector magnificus ontleed De nieuwe rector is weer op en top Leids. Maar wie is hij eigenlijk?

Maak kennis met Carel Stolker I tot en met V.

I. DE LEIDENAAR ‘Veel Leidser kun je het niet hebben.’

Zo typeerde Carel Jan Jozef Marie Stolker (1954) zichzelf in zijn eerste interviews als nieuwe rector magnificus. Dat kwam mooi uit. Want er werd soms gemord over Stolkers voorganger die zijn chauffeur na iedere werkdag weer naar Amsterdam liet rijden, openlijk flirtte met Den Haag, Rotterdam en Delft, en zelfs het Latijn van de bul wilde schrappen.

Stolker werd in Leiden geboren, studeerde er rechten, promoveerde, werd hoogleraar en decaan van de rechtenfaculteit. Honkvaster kan bijna niet. ‘In de onderlinge contacten wordt het wel wat makkelijker’, zei hij vorige week tegen Sleutelstad.fm. ‘Dat ik hier woon, over de markt loop en daar de burgemeester of wethouders tegenkom, dat helpt natuurlijk wel.’

Maar toen kwam het. Want hij moest nog wel iets eerlijk opbiechten. Hij had namelijk een jaar in San Francisco gedoceerd, aan de Universiteit van Californië. Een dag eerder deed hij nog zo’n bekentenis, in het Leidsch Dagblad. ‘Tijdens mijn diensttijd zat ik even in Arnhem.’ Maar, zei hij tegen nieuwslog Sleutelstad: ‘Ik ben nooit uitgeschreven geweest.’

II. DE BESTUURDER Stolker werd decaan toen het slecht ging met rechten. De faculteit kreeg beroerde onderwijsvisitaties en bungelde onderaan in Elsevier-en-

quêtes. Bij een reorganisatie werd een derde van het wetenschappelijk personeel ontslagen. ‘Net als ik dacht dat het niet meer slechter kon dan kwam er weer een visitatie of een onderzoek naar buiten die ons in ons slechte gevoel bevestigde’, zei hij kort na zijn aantreden in Mare.

‘Zelf heb ik om alle perikelen van me af te zetten en na te denken een zeven weken lange fietstocht naar Porto gemaakt.’ Toen hij twee jaar geleden terugtrad was de faculteit weer gezond, en waren er meer studenten dan ooit.

III. DE VERONGELIJKTE Drie woorden zijn genoeg om Carel Stolker de rillingen over de rug te laten lopen. Kennis in Kaart. Zo heette het rapport van het ministerie van Onderwijs dat hem als decaan bleef achtervolgen. ‘Een gevangenisstraf van zeven jaar, zonder kans op vervroegde invrijheidsstelling’, noemde hij het in NRC Handelsblad.

Wat was er aan de hand? Mark Rutte, in 2004 staatssecretaris, vond het een goed idee om een jaarlijks rapport uit te brengen met daarin de visitatiecijfers van alle universiteiten. Aankomende eerstejaars konden dan zelf nagaan waar ze het best konden gaan studeren. Alleen: de cijfers waarop het ministerie zich iedere keer baseerde – en die voor de Leidse rechtenopleiding heel slecht uitpakten – waren zeven jaar oud en stamden van voor de reorganisatie en de verhuizing naar het opgeknapte Kamerlingh Onnes Gebouw. Landelijke kranten namen de conclusies over en kopten ‘Leiden de slechtste’, ook al noemde Stolker het rapport ‘bagger’. Toen Rutte in 2005 langskwam op de sociëteit van Minerva werd hij vanuit de volle zaal toegeschreeuwd door een hevig ge-

Van links naar rechts: oud-rector Paul van der Heijden, rector Carel Stolker en pedel Willem van Beelen.

Foto Marc de Haan

ëmotioneerde decaan: ‘Dit kunt u niet doen! Dit kunt u niet doen!’

‘Wat zullen ze toen wel niet van me gedacht hebben?’ vroeg Stolker zich zes jaar later in Mare af. ‘Normaal gesproken ben ik redelijk relaxed, maar ik werd er gek van.’

IV. DE SCHOOLMEESTER Als decaan streed hij met succes tegen de enorme uitval van rechtenstudenten. De opleiding kreeg een strengere structuur, met meer contacturen, mentorgroepen, aanwezigheidsplicht en huiswerkcontrole.

‘Het is een beetje 7 vwo’, zei Stolker in Mare. ‘Maar als overgangsjaar helemaal niet verkeerd.’

Klaagden studenten in een opiniestuk dat rechten ‘te schools’ werd, dan antwoordde de decaan dat er genoeg ambitieloze eerstejaars waren die ‘er oprecht niet in slaagden om vóór 11 uur ’s morgens uit bed te komen’. Maar dat zij waren ‘getuimeld in de valkuil van de vrijblijvendheid’ was niet alleen hun schuld, want ‘wij laten het gebeuren’. Toen een bachelorstudent zijn diploma kreeg na 35 herkansingen, ‘heb ik onze studenten gevraagd wat ze zouden doen als een chirurg tegen ze zou zeggen: “Ik ben vier maal voor mijn examen chirurgie voor gevorderden gezakt. Maar, geen zorg, ik heb uiteraard mijn diploma.” Niemand zou het accepteren, maar bij juristen ligt dat blijkbaar anders.’

V. DE VERZOENER ‘Ik krijg nog steeds post van de universiteit. Iedere keer als ik zo’n brief open, hoop ik: zou er iets van een verontschuldiging in staan over die zwarte periode? Dat ze gewoon een beetje erkennen: we zijn toch wel tekort geschoten.’ Aldus criminoloog

Wouter Buikhuisen in een Mareinterview 2009. Toen Buikhuisen in 1978 hoogleraar werd, wilde hij de socio-biologische aspecten van crimineel gedrag onderzoeken.

Dat leidde tot de affaire Buikhuisen: na felle protesten van wetenschappers en columnisten volgden zelfs doodsbedreigingen en verloor Buikhuisen de steun van de universiteit. Teleurgesteld vertrok hij naar Spanje, waar hij antiquair werd.

‘Die opmerking van Buikhuisen in het interview trof en ontroerde mij’, zei Stolker. ‘Het zou je maar gebeuren dat je naam altijd wordt voorafgegaan door het woord “affaire”.

Hem werd door tegenstanders de mond gesnoerd op een universiteit die als motto heeft: “bolwerk van de vrijheid”. Dat is in strijd met alles waar Leiden voor staat.’ De decaan vloog naar Spanje en legde het geschil bij. Een officieel eerherstel of eredoctoraat kreeg Buikhuisen niet, maar de criminoloog mocht in Leiden op een juridisch congres komen spreken. Hij zei eindelijk ‘peace of mind’ te hebben.

En over Leidse eredoctoraten gesproken: hoewel Beatrix er in 2008 een kreeg voor haar verdiensten voor de vrijheid, lijkt Willem-Alexander nog even te moeten wachten. Tenminste, als we de jonge Carel Stolker mogen geloven. Stelling 13 van zijn proefschrift Aansprakelijkheid van de arts, in het bijzonder voor mislukte sterilisaties (1988) luidt namelijk: ‘Als universiteiten eredoctoraten willen toekennen aan koninginnen, prelaten en aan bekleders van hoge internationale ambten, dan lijkt dat veeleer te worden ingegeven door de behoefte van die universiteiten tot zélfverering dan door de wens de betrokken personen te eren.’

Door Frank Provoost

10 Mare · 14 februari 2013 English page

The university promises better Wi-Fi The University Council demands adequate Wi-Fi connections in all university buildings

‘You peak late in combat sports.

If I can take part in the 2020 Olympic Games, I’ll be 31, the perfect age.” Photo by Taco van der Eb

“Next time, I’ll bite your head off ” Student and jiu-jitsu fighter aims for Olympics Journalism student Ismay Gossen came second at the European Brazilian jiu-jitsu championships: “It was hard finding a balance between fighting and my femininity.”

Practice has already begun, but practitioners are still arriving one by one at the sports academy in Rijswijk. Before they step on the mat dressed in a gi (martial arts uniform), they bow to the battle field, then approach the coach and greet him with a slight bow and a short embrace.

Ismay Gossen (23) has her hair bound into a tight plait and is already prostrate on the mat. She is pushed onto her back, but she throws her legs around her practice partner and pulling and tugging at each other’s gi, they tumble around.

Last month, Gossen came second at the European Brazilian jiu-jitsu (BJJ) championships in Lisbon.

This martial art is not particularly well known in the Netherlands. The most notable difference with the Japanese variation is that practitioners spend more time rolling around the mat and less time standing when they fight.

“Your aim to take down your partner as fast as possible: throw him on the mat. However, I’m really lazy and usually I take the guard position.” Lying on her back, she locks her opponent between her legs. For a layman, this might seem to put her at a disadvantage but she says that it does not diminish her chances of winning: “It’s my favourite position.”

Gossen started to practice Japanese jiu-jitsu when she was eleven.

BY SEBASTIAAN VAN LOOSBROEK

“I had tried all sorts of exercise, ranging from basket ball to ballet and my mother said: ‘You’re going to do this now.’ At first I didn’t like it all, but when I was about fifteen, I got better at it and started to enjoy it much more.”

Eventually she was enrolled at a Japanese school, the second woman to do so in 650 years. Unfortunately, she noticed that the tough practice was changing her personality. “I had to repress my emotions. It was hard finding a balance between fighting and my femininity.”

She switched to BJJ eighteen months ago. “In other combat sports, there are quite a lot of bitchy girls around, but that’s not really the case here and there is less hierarchy between students and their coach. At the Japanese school, I was even expected to wash my teacher’s gi occasionally.”

At the moment, she has a white belt, but at the end of this month she will be awarded a blue one. Just in time, because otherwise she would not be allowed to compete in a major tournament in Finland in April,

“I was even expected to wash my teacher’s martial arts uniform” where tickets for the world championships in Brazil can be won.

How does she think she will fair?

She utters a deep sigh. “I’ve fought against higher categories several times, and even beaten a blue belt once. I’m just going to practice very, very hard. I started dieting today because I still need to lose five kilos

before Finland. I’m not allowed to weigh more than 69 kilos.”

After the warming-up, she adds: “Sometimes I’ll lose to a lady, but then I think to myself: ‘Next time, I’ll bite your head off.’”

She spends four hours at practice every day, but she is also doing a master’s degree in Journalism and New Media. “It’s a tough combination.”

Nevertheless, she is relying on a career in journalism rather than in sports. “You can’t earn much from fighting and at the moment, I’m a student without a sponsor. I have a personal trainer and a dietician, but I have to pay for everything else myself.” On the other hand, she adds: “BJJ will be launched as an Olympic sport in 2016. If I can take part in the 2020 Games, I’ll be 31, the perfect age, because you peak late in combat sports.”

Cheaper visas for foreign academics As of this month, prices of entry visas and residence permits for non-EU students and academics will drop considerably.

After a decision by the Council of State, Fred Teeven, the State Secretary for Security and Justice, has decided to halve fees. Formerly, academics and students had to pay 600 Euros and will now pay 300 Euros for an entry visa and residence permit. For academics, the costs for the issue of a residence permit will drop

from 375 Euros to 300, although students will still have to pay 150 Euros for this service.

The Council of State’s decision is notable, because the fees were raised by 33 per cent as recently as 1 September 2011. The Minister of Immigration and Asylum Policy at the time, Gerd Leers, thought this raise necessary to cover more of the costs. In October, the Council of State ruled that the Netherlands was not adhering to the European directives for family reunification

and that visas and residence permits were too expensive, in response to which the Minister for Security and Justice decided to lower the fees.

Anyone who has paid the former fee after the Council of State’s decision is entitled to a refund, according to Teeven in a letter to the Senate.

Members of the PVV party are worried that lower fees will attract more people and have demanded that measures be taken. However, the Minister deems that unnecessary. PM

Jan van der Boon, the Director of the Administration and Central Services Department, announced on Monday at the meeting of the Council that measures had already been taken to arrange this.

“At the moment, Wi-Fi operations are arranged by each faculty individually”, said Marc Newsome of the student party BeP. As a consequence, some places do not have Wi-Fi connections, which could be improved. In fact, much can be done and we would advise you make sure that Wi-Fi arrangements are concentrated as soon as possible.”

The Council’s demands were met immediately. “A major part of the university has good coverage”, replied Van der Boon, “But there are some places were there isn’t any connection and that can be annoying sometimes. We are going to make sure that the responsibility for the wireless network and the finance for it are assigned to the university’s ICT Shared Service Centre, so that they can improve the coverage so that every university building has Wi-Fi.” It is not known how long it will be until there is complete coverage. VB

Leiden wins the battle for first-years Figures published last week by VSNU (the Association of Universities in the Netherlands) revealed that, by 1 October 2012, Leiden University had accepted over 400 students more than the year before.

This academic year, 3,847 first-year students started a bachelor’s degree programme in Leiden, which is 12.9 per cent more than in 2011. No other Dutch university experienced such a sharp rise. The VU Amsterdam suffered the greatest reduction: 16.9 per cent, i.e. almost 800 students. The total number of first-year students in the Netherlands dropped by 2.8 per cent.

There was a notable increase (8 per cent) in the number of international students, who often chose an economics course while the popularity of the health sector dropped considerably. Most international students came from Germany. The number of enrolments in language studies dropped by 12 per cent.

Another striking development is the enormous rise in awarded degrees: this academic year, 17 per cent more bachelor degrees were awarded than in the previous year, and 16.5 per cent more master’s degrees. According to VSNU-spokesman Bastiaan Verweij, this is because students were rushing to get their degrees.

“They were threatened by the increased statutory tuition fee for longterm students and would have to pay an additional 3,000 Euros.” In his opinion, the huge intake of students in 2009 cannot be the main reason for this number: “Even if you take that factor into consideration, the rise in the number of graduates is still very large.”

Two weeks ago, confusion arose concerning the figures published

by DUO, (the Education Executive Agency), as it was not clear which kinds of students could be called first-years. The VSNU defines firstyears as students who were not registered at a Dutch university in previous academic years. SVL

14 februari 2013 · Mare 11 Hugo Claus, het dichtste wat België bij een Nobelprijs Literatuur kwam in tijden.

Cultuur

Agenda

Foto Stephan Vanfleteren

De meester spreekt Nieuw en gevestigd talent herdenken Hugo Claus Ja, geef maar toe. U kwam deze Valentijnsdag weer eens niet origineel uit de hoek. Maak het goed met een kaartje voor een bijzondere avond rond de meest zinnelijke dichter van de Nederlandse taal.

‘Mijn vrouw, mijn heidens altaar/ Dat ik met vingers van licht bespeel en streel/ Mijn jonge bos dat ik doorwinter/ Mijn zenuwziek, onkuis en teder teken/ Ik

Door Thomas Blondeau

schrijf je adem en je lichaam neer Op gelijnd muziekpapier.’

Het is weer eens wat anders dan die variatie op ‘Ik zou je het liefst in een doosje willen doen’ die u vandaag met moeite op een Valentijnskaart kreeg gepend. Bovenstaande regels zijn van de Vlaamse schrijver Hugo Claus (1929-2008).

Wie dat was? Kort samengevat, het dichtste wat België bij een Nobelprijs Literatuur kwam in tijden. Helaas sloeg dementie toe voor Stockholm bij zinnen kwam. In een moment van helderheid koos hij een paar jaar ge-

leden voor euthanasie. Een boekenkast aan romans, dichtbundels en toneelstukken achterlatend. En een stevige expositiezaal aan schilderijen en plus.

Ieder jaar, rond de tijd dat de hartvormige ballons opduiken, organiseert de literaire organisatie Behoud de Begeerte (naar een dichtregel van Claus) de muzikaal-letterkundige tour Saint Amour door Vlaanderen en Nederland. Deze keer expliciet maar niet louter gericht op het werk van Claus, een schrijver die de verheffende kanten van de liefde

bezong, de zinnelijke facetten ongegeneerd aanzette en de perverse ontleedde.

Een uitgelezen keuze van dichters en muzikanten celebreren de meester. Onder hen Anne Vegter, de kersverse Dichter des Vaderlands (‘Je had het over gevoelstemperatuur, onder nul vond je het tussen mijn dijen/in de vertrekhal. Na je tas hebben we elkaar heart to heart omhelsd/ man ik kon je wel pijpen van plezier.

Luister je eigenlijk nog.’) en de dichter Leonard Nolens die onlangs de Prijs der Nederlandse Letteren mocht ontvangen van koningin Beatrix. (‘Prijs ons,/ Prijs ons paar./ En prijs onze goede gemeenplaats/ Van langzame seks in de luwte,/ Prijs die trage paringsdrift./ Die draagt ons hoog op handen/ Door het holste van de nacht. /Kom, prijs ons, prijs ons aan/ Bij jou, /Liefde.’)

De jonge honden van dienst zijn de Vlaming Yannick Dangre en Maartje Wortel.

Vaak vervullen muzikanten op dit soort gelegenheden meestal niet meer dan een soort sierplantfunctie, maar niet op Saint Amour. De muzikale entr’actes worden verzorgd door Het Ellen Schoenaerts Kwartet.

Frontvrouw Schoenaerts is nieuwe maar snelrijzende ster aan het kleinkunstcabaret. Haar debuutalbum Feiten vergaart lovende recensies en de vergelijking met Brel, Waits en PJ Harvey valt veelvuldig. Schoenaerts brengt snerpende en rauwe teksten over de liefdesverdriet, bestaansleegte en te veel drank.

Uitermate geschikt dus als hij of zij dan toch blijkt tegen te vallen: ‘Mocht ik doe heel erg mijn best om mijn leven leuk te vinden maar mijn hart is aan het rotten en ik durf niet naar de dokter.’

Saint Amour Over Hugo Claus Zo 24 februari, 19.30u €9,30-31,30

Een transseksuele boomchirurg Theaterstuk over zoektocht naar identiteit Wie van man naar vrouw verandert en van kerkorganist naar boomchirurg weet wat van identiteit. Baby Dee staat nu op de planken met theatergroep mugmetdegoudentand. 'Ik voel me goed als vrouw.'

Door Vincent Bongers De Amerikaanse

performancekunstenares, muzikante en zangeres Baby Dee (Cleveland, Ohio, 1953) werkte onder andere samen met Will Oldham, Andrew WK en Anthony Hegarty. Nu debuteert ze als toneelspeelster in Funzone, het nieuwste stuk van theatergroep mugmetdegoudentand, waarin ze zingt en vertelt over identiteit.

Hoe komt een Amerikaanse terecht in een Nederlands stuk?

‘Via mijn zus ontmoette ik Marcel Musters van de Mug in New York. We werden vrienden. Toen de theatergroep een stuk over identiteit gingen maken, dacht Marcel aan mij. Ik moet als transgender natuurlijk wel issues hebben met identiteit.’

En? ‘Haha, natuurlijk heb ik die issues. Iedereen toch? Het is heel moeilijk om te weten wie je nu eigenlijk echt bent. Het is ook heel lastig om er over te vertellen, en dan ook nog voor een volle zaal. Oh mijn god, dat is moeilijk. Maar ik vind het geweldig om op toneel te staan.

‘Je zou zeggen dat ik door van geslacht te veranderen, beter weet wat identiteit nu eigenlijk is. Je bent er zo mee bezig. Uiteraard is er het fysieke

aspect: de operatie bijvoorbeeld. Maar in je paspoort staat ook een nieuwe naam en dat je een vrouw bent. Ik heb gemerkt dat het daardoor helemaal niet makkelijker wordt om er achter te komen wie je nu eigenlijk echt bent.

‘Het verandert natuurlijk ook. Als je man bent en eigenlijk heel graag een vrouw wilt worden, dan klinkt het zijn van een onderdrukte huisvrouw al als een goed idee. Maar dat verandert snel als je eenmaal vrouw bent.’

Toen u van geslacht veranderde, werkte u in een kerk. Wilde u daar eigenlijk blijven?

‘Nee. Ik ben niet kerkelijk maar ik hou wel van de muziek. Van die mooie stukken uit de Renaissance. Ik was organist in een katholieke kerk in The Bronx, omdat ik het leuk vond om te spelen.

Maar toen ik ervoor koos om van geslacht te veranderen, moest ik dat leven achter me laten. Dat werkt gewoon niet in de kerk. En trouwens het was niet mijn brandende levensambitie om een fucking nerdy organist te worden. Wie heeft nu eigenlijk wel die aspiratie?

‘Maar het was een goed besluit. Ik voel me goed als vrouw. Ik ben blij dat ik het gedaan heb.

‘Ik ken wel een verhaal van een stoere motoragent in New Jersey die vrouw werd, ik geloof dat ze zelfs de captain van de motoragenten was. Die wilde na de verandering haar job behouden. Dat zou ik niet op die manier aanpakken.’

U liet uw oude leven achter zich en stortte zich op performance en muziek. Toch gooide u weer het roer om

en werd boomchirurg in uw geboortestreek. Hoe kwam u daarbij?

‘Ja, crazy. Dat vond ik zelf ook trouwens. Ik merkte toen ik eenmaal vrouw was, dat ik mannen haatte, vooral jonge mannen. Ik had nare gewelddadige dingen meegemaakt. Ik was bang geworden van mannen. En de flipside van angst, is haat.

‘Ik wilde wel van die haat af en koos er voor om iets extreems te doen. Ik hou van bomen en boomchirurg of houthakker is een beroep dat vooral door mannen wordt beoefend.

‘Het had wel de nodige voeten in de aarde. Want het valt nog niet mee om als kleurrijke transgender performer een baan als boomchirurg te vinden.

Maar het lukte uiteindelijk.

‘Als je als man graag vrouw wilt worden, klinkt een onderdrukte huisvrouw al als een goed idee.’

Foto Sanne Peper

‘Toen ik op de eerste dag naar mijn werk ging, had ik mij als man verkleed en mijn haar kort geknipt. Op het einde van de dag bespraken de voorman en de baas wie “haar” naar huis ging brengen.

‘De vermomming had dus niet gewerkt. Maar al die mannen accepteerden mij wel. Dat was echt heel leuk.

Gelukkig maar trouwens, want ik had het niet nog een dag als man volgehouden. Die kerels waren echt te gek.

Ik heb in de tijd dat ik het werk deed maar één jerk ontmoet. De extreme actie heeft dus gewerkt.’

Mugmetdegoudentand Funzone 22, 23 februari Theater Ins Blau, €18

FILM TRIANON Ushi Must Marry dagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. 14.30 Alles is Familie dagelijks 18.30 The Impossible dagelijks 21.30 Life of Pi 3D do. vr. za. 18.30 + 21.30, za. zo. 14.00 The Hobbit: An Unexpected Journey 3D zo. ma. di. wo. 20.30 KIJKHUIS Amour dagelijks 18.30, zo. 14.00 Zero Dark Thirty do. vr. za. 21.00 The Master zo. ma. di. wo. 21.00 Lincoln dagelijks 20.00 Anna Karenina zo. 14.30 LIDO Django Unchained dagelijks 20.30 A Haunted House za. zo. ma. di. wo. 15.30, dagelijks 18.45 Parker do. vr. za. 21.30 Skyfall 12 jr. zo. ma. di. wo. 21.30 A Good Day to Die Hard dagelijks 18.45 + 21.30 Flight 12 jr. do. vr. za. zo. 18.30 + 21.30 Les Misérables ma. di. wo. 20.30

MUZIEK LVC DJ Jelly’s 90’s Drive-In Show VS De Club van Lelijke Kinderen Vrijdag 15 februari 23.00 €7,50 MyHouse ft Mark du Mosch Zaterdag 16 februari 23.00 €10,Stukafest Eindfeest Donderdag 21 februari 23.00 €4,50 TWEE SPIEGHELS Robin Koerts Vrijdag 15 februari 21.00 Attila Gyarfas Trio Zaterdag 16 februari 16.00 QBUS Windseeds Zaterdag 16 februari 20.30 €5,Caroline Herring & Dolly I beg your pardon!

Donderdag 21 februari 20.30 €10,STADSGEHOORZAAL Philippe Graffin & Claire Désert Vrijdag 15 februari 20.15 vanaf €9,50 Motel Westcoast Zaterdag 16 februari 20.15 vanaf €22,70

T H E AT E R LEIDSE SCHOUWBURG Huub van der Lubbe – Iemand als jij Vrijdag 15 februari 20.15 vanaf €9,30 VARA Leids Cabaret Festival - Finale Zaterdag 16 februari 20.15 vanaf €9,30 Spinvis – Tot ziens, Justine Keller Dinsdag 19 februari 20.15 vanaf €9,30 Liefde levenslang (voorpremière) Woensdag 20 februari 20.15 vanaf €9,30

DIVERSEN SCHELTEMA Theatercafé Zondag 18 februari 15.00 Thijs van Domburg Woensdag 20 februari 20.00 RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Middeleeuws chic t/m 15 september 2013 MUSEUM VOLKENKUNDE Het verhaal van de totempaal t/m 1 april 2013 Terracotta strijders uit China t/m 10 maart 2013 MUSEUM BOERHAAVE Tentoonstelling Leydse Weelde t/m 5 mei 2013 SIEBOLDHUIS Tentoonstelling Spoken en Geesten t/m 17 februari 2013

12

Mare · 14 februari 2013

Kamervragen

Bolwerkers

Net werken

Foto Marc de Haan

‘We gooien met meel en mayonaise’ Karin Verkerk (18), Franse taal en cultuur Huis: Oude Singel 56 Kamer: 14,5 m2 Betaalt: 300 euro Bewoners: 8 Hoe ben je aan deze kamer gekomen?

‘Ik kom uit Zutphen en had dus echt een kamer nodig. Tijdens de El Cid kon ik hier hospiteren, en het was meteen raak. Vorig jaar woonde ik nog wel in "de donkere kamer". Eén van de vragen tijdens het hospiteren was: "Wat is je houding tegenover duiven?" Omdat ik niet zo snel een antwoord wist, kreeg ik een paar meerkeuze-opties voorgeschoteld. Ik koos voor "knuffelen en ze lief toespreken".

Het goede antwoord was: "Ze neerschieten met een luchtbuks." Een grapje natuurlijk, maar nu ik hier woon, begrijp ik het wel. Vroeger zat er in dit pand een

hele duivenkolonie, en ook nu moeten we regelmatig de dakgoot in klimmen om alle nesten en poep eruit te scheppen. Als je in de fusie zit, hoor je het geschraap van hun pootjes op het dak.

Het zijn echt irritante beesten.’

Waarom ben je doorverhuisd?

‘De donkere kamer wil niemand graag hebben. Er staat een ander pand vlak achter het raam waardoor het altijd avond lijkt. En het is heel gehorig, want je zit naast de bestuurskamer van het NSL-bestuur. Ik kon alles altijd letterlijk verstaan. Een bestuurslid zei een keer voor de grap: "Wat een vervelende groep sjaarzen dit jaar." Dan riepen ze er meteen luid achteraan: "Behalve Karin natuurlijk."

'Deze kamer is ook best gehorig. Als er bij NSL beneden een feestje is, kan

ik altijd mijn kleren weer aantrekken en meefeesten. Slapen heeft dan toch geen zin.’

Wat maakt het hier de moeite waard?

‘De enorme ramen en grote hoeveelheid licht. Omdat ik aan de voorkant van het pand woon, kan ik altijd zien wat er buiten gebeurt. Soms ontvoert NSL een bestuurslid van een zustervereniging.

Daarop volgt vaak een inval: ze trommelen zo veel mogelijk mensen op om hun bestuurslid terug te halen.’

Dat klinkt heftig.

‘NSL’ers barricaderen de deur terwijl zij zooiend binnen proberen te komen. Omdat wij aan de voorkant van het gebouw wonen, gooien we emmers water en pakken meel uit het raam naar beneden. We gebruiken wat we in huis heb-

ben. Mayonaise en pakken melk doen het ook goed. Maar na afloop drinken we gewoon samen een biertje, hoor. Het draait uiteindelijk om verbroedering. Het is leuk om mee te maken, maar omdat ik op de eerste verdieping woon, komt alle meel en smurrie vanaf de tweede en derde verdieping ook op mijn ramen terecht. Ze mogen wel weer eens gewassen worden.’

Wat is het mooiste object in je kamer?

‘Mijn blauwe schoenen. Ik draag ze bijna nooit, maar ze staan altijd in het zicht.

Ik ben gek op schoenen, ik denk dat ik in totaal 25 paar heb. Met mijn schoenmaat 35 kom ik helaas niet zo gemakkelijk aan een paar mooie hakken, daarom ben ik op deze extra trots.’

DOOR PETRA MEIJER

Bandirah

Aangezien de kans aanwezig is dat u het gemist heeft: het toverwoord in de afscheidsoratie van scheidend rector magnificus Paul van der Heijden was netwerk. Specifiek, hoeveel voordelen een goed netwerk een universiteit kan bieden. Geen slecht uitgangspunt, maar waarom dan niet al het netwerkpotentieel gebruiken?

Waarom wordt het makkelijkste netwerkmedium, sport, zo weinig ingezet?

In andere studentensteden zoals Delft en Groningen kan het wel.

Daar investeert de universiteit wel in sport, niet alleen in de faciliteiten, maar ook in de clubs en sporters zelf.

Waarom ziet het college van bestuur van de Universiteit Leiden studentensport als een soort achterlijke hobby die louter studievertraging oplevert? Natuurlijk, het sportcomplex is verbouwd en het resultaat is fraai, maar met dat project waren ze al bezig toen Johannes Paulus II nog paus was. Het heeft in de loop der jaren dusdanig veel vertraging opgelopen dat de NS er jaloers op is. Dat is voornamelijk te wijten aan allerlei onnozele bureaucratie. Voor een project van die omvang zijn al gauw een stuk of tien ‘ruimtelijk management adviseurs’ nodig. En de student betaalt de rekening, aangezien de prijs van een jaarkaart bij het USC stijgt tot € 150 volgend jaar.

Laten we eerlijk zijn, de studenten geven Leiden kleur. Alle autochtone Leidenaren zijn heus wel ontwapenend authentiek, maar het zijn de studenten die de naam van Leiden door heel Nederland hoog houden.

Weliswaar niet altijd om de meest stijlvolle redenen, maar zoals Oscar Wilde zei: ‘The only thing worse than being talked about, is not being talked about’. Een oneliner die in ieder geval een enerverende levensvisie behelst.

Op het jaarlijkse GNSK, het Groot Nederlands Studentenkampioenschap, is het contrast tussen Leiden en andere studentensteden schrijnend. Slechts in een paar sporten is Leiden vertegenwoordigd, terwijl van steden als Groningen, Amsterdam, Utrecht en Rotterdam in haast elk onderdeel verdedigers van de stadstrots te vinden zijn. Geldgebrek wordt door veel studentensportverenigingen uit Leiden aangevoerd als voornaamste reden af te zien van deelname.

Dit alles wordt nog meer gênant doordat het cliché ‘sport verbroedert’ reeds meerdere malen is bewezen.

De studentensportverenigingen die, vooral uit noodzaak, zelf moeite steken in het onderhouden van banden met hun tegenhangers uit andere steden, presenteren zich veel beter als serieuze sportinstanties. Via het rugby worden zelfs contacten gelegd met de prestigieuze Cambridge University. Wedstrijdje, biertje, babbeltje. De meest elementaire vorm van contact leggen met andere steden en universiteiten. Studentensport kan de universiteit zoveel voordelen opleveren, als zij er maar voor open staat. Sport is de meest simpele doch efficiënte manier om een netwerk op te zetten, dus zou het de moeite waard zijn daarin te investeren. Just sayin’…

ROBBERT VAN DER LINDE