Mare 18 (37)

Page 1

6 februari 2014

HANCO KOLK

PETER DE WIT

37ste Jaargang • nr. 18

‘Soms moet je even remmen’ Pagina 11

Laatste Rijnfrontbewoner woont weer thuis. ‘Ik was toch bijna klaar’

Sommige nationalistische Iraniërs weten het zeker: ook wij zijn Ariërs

De herrijzenis van een oude verzetsheld: Gilles de Geus

Pagina 3

Pagina 6

Pagina 9

‘Ik ben een klootzak’ Zes jaar geëist tegen Wouter H. Na twaalf halve liters bier, een fles rode wijn en een afwijzing ging een Leidse student vorige zomer zijn huisgenote met een mes te lijf. Vorige week stond hij voor de rechter. ‘Opeens hoorde ik haar zeggen: “Stop, ik wil niet dood!”’ benefits’, omschrijft de officier van justitie de relatie tussen de twee Leidse studenten die tot afgelopen zomer allebei in een Quintushuis aan de Oude Singel woonden. Toen de 19-jarige Wouter H. voorstelde een relatie te beginnen, wees zijn huisgenote hem af. Niet veel later zag hij haar tijdens een stapavond zoenen met een ander. ‘Dingen gingen gewoon niet zo lekker’, verklaarde H. vorige week donderdag tijdens de rechtszitting. Hij had een moeizaam penningmeesterschap achter de rug en verkeerde in een depressieve stemming. Zijn huisgenote was de druppel en kreeg daarom ‘de volle laag’. ‘We hadden met z’n allen gegeten. Ik ben naar bed gegaan, heb geprobeerd te slapen’, begint H. zijn reconstructie van wat er in de nacht van 8 op 9 juni is gebeurd. Hij kon de slaap niet vatten. ‘Ik voelde me depressief en speelde met de gedachte om een eind aan mijn leven te maken.’ Hij stapte uit bed en klopte aan bij een paar huisgenoten om te praten. Zij waren niet thuis, zijn huisgenote wel. Toen hij voor haar kamer stond, schreef hij met een krijtje op de deur: ‘We are dust in the wind.’ H.:‘Ze lag te slapen. Ik ben bij haar in bed geklommen. Ze draaide zich om en ik weet nog dat ze me aankeek’, vertelt hij. Bang was ze niet, verklaarde ze achteraf, hij kroop wel vaker bij haar in bed. Wat er daarna

gebeurde, herinnert hij zich niet meer. ‘Het eerste dat ik haar hoorde zeggen was: “Stop, Wouter, ik wil niet dood!” Ik had een mes in mijn hand.’ Dat had hij meegenomen uit zijn kamer, net als zijn telefoon. Voorbedachten rade, constateert de officier van justitie. ‘Ik wilde mijn polsen doorsnijden of zo’, verklaart de verdachte. Op zijn kamer lag een afscheidsbrief, waarin hij inderdaad vooruitliep op zijn eigen begrafenis. Maar er stond ook in: ‘Ik ben een klootzak. Zelf kan ik het niet. Ik heb een stok achter de deur nodig. Dat ben jij. Wrong time, wrong place.’ Wat hij daar mee bedoelde, kan hij nu niet goed uitleggen.Misschien wilde hij samen met haar uit het leven stappen, suggereert de rechter. ‘Dat u toch verenigd zou zijn, op een betere plek.’ ‘Ik blijf erbij dat ik haar nooit iets heb willen aandoen. Alleen mezelf ’, reageert H. Een ‘verbazingwekkend verhaal’, vindt de rechter. ‘Wouter heeft gehandeld in een ogenblik van gemoedsopwelling’, benadrukt zijn advocaat. Op het moment waarop zijn herinneringen weer aanvangen heeft hij immers meteen 112 gebeld. Toen zijn stem stokte liet hij de telefoon bij zijn huisgenote neervallen. Zelf klom hij uit het raam en klauterde via de dakgoot naar de rand van het dak, met de gedachte om te springen. ‘Ik heb daar even gestaan, maar het lukte niet.’ Over de daken liep hij zover mogelijk bij haar vandaan tot hij bij een dakterras uitkwam met een trap. Beneden vervolgde hij zijn weg naar het station, om de trein naar zijn ouders te nemen, bebloed en slechts gekleed in zijn boxershort. ‘Vanaf het station keek ik naar het LUMC, maar er kwam maar geen ambulance.’ Hij vreesde dat ze dood was, of niet meer in de telefoon had kunnen praten

Universiteitsraad: behoud termijnen

45 studies gelden als Ook Augustinus niet Nieuwe columnist: ‘ondermaats’ voor 18-minners help mij inburgeren

De universiteitsraad geeft geen positief advies over het voorstel om het aantal termijnen om collegegeld te betalen terug te brengen van tien naar vijf.

Vorig jaar voldeden 45 hbo- en woopleidingen niet aan de kwaliteitseisen, blijkt uit de jaarcijfers van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie.

Pagina 4

Pagina 4

DOOR MARLEEN VAN WESEL ‘Friends with

Weer klaar voor het wad In de zeehondencrèche van Pieterburen spreekt de Leidse promovenda Nynke Osinga de beesten die straks weer worden vrijgelaten op het wad bemoedigend toe. In het Fries. Zie pagina 7. Foto Kees van de Veen vanwege de verwondingen aan haar nek. Hij besloot daarom naar het politiebureau te gaan, maar onderweg, rond half vijf ’s ochtends, werd hij opgepikt door een politieauto die al onderweg was naar de Oude Singel. ‘Er was sprake van een aanzienlijk alcoholgebruik’, zegt de rechter. ‘Of was het wel aanzienlijk?’ Vanaf ’s middags, toen hij met huisgenoten een schutting ging verven, tot na het avondeten dronk H. twaalf halve liters bier en een fles rode wijn. Veel, geeft hij toe, ‘maar verder niet meer dan enig ander in het studentenleven.’ Er wordt daar inderdaad veel gedronken, beaamt de rechter. In het lage dak boven de hoogslaper zaten butsen van de achterkant van het mes, het kussen was doorkliefd. Het slachtoffer had diepe snijwonden in haar nek en handen: 45 hechtingen waren er nodig, de littekens zijn nog steeds zichtbaar. Ze

Naar aanleiding van de nieuwe alcoholwet sluiten sommige studentenverenigingen definitief hun deuren voor leden jonger dan 18 jaar.

Pagina 5

voelt zich niet veilig meer in haar bed, vertelt de officier van justitie, die er niet van overtuigd is dat H. zich werkelijk niets kan herinneren. Bij het Pieter Baan Centrum sloot men een dissociatieve stoornis uit. ‘Dit komt eerder over als een gekozen proceshouding, dan als daadwerkelijk geheugenverlies’, zegt de officier. ‘Opvallend’, vindt ze ook, dat hij bij de politie meteen feitelijk bekende, maar niets over een motief wilde zeggen. In de weken die volgden bleef hij zwijgen en aanvankelijk weigerde hij mee te werken aan een psychologisch onderzoek. ‘Dat was me geadviseerd door mijn advocaat, omdat ik in de war was’, verklaart hij nu. Dat hij nauwelijks bezig was met het voorval, wat de officier hem ook verwijt, spreekt hij tegen. ‘Er liggen vijf brieven in mijn cel, maar volgens mijn advocaat was de tijd nog niet rijp.’

Poging tot moord, besluit de officier. Ze weegt daarbij mee dat de poging plaatsvond in een studentenhuis, in iemands eigen bed, wat tot opschudding in Leidse studentenkringen leidde. Ze weegt ook mee dat de verdachte een blanco strafblad heeft en enigszins verminderd toerekeningsvatbaar is verklaard. Volgens de forensisch psycholoog die hem onderzocht komt H. over als een vijftienjarige. ‘Ik ben vrij kinderlijk voor mijn leeftijd’, beaamt hij. ‘U bent jonger dan uw leeftijdsgenoten, maar er is geen sprake van zo’n achterstand dat het jeugdrecht moet worden toegepast’, vindt de rechter. Ook de officier ziet daar niets in. Zes jaar, met aftrek van het voorarrest, luidt de eis. Ook wil ze een schadevordering van 3406 euro toewijzen. Op donderdag 13 februari doet de rechter uitspraak.

Nieuwe columnist en filosofiestudent Tim Meijer woont nog in Amsterdam, maar wil inburgeren in Leiden. Nodig hem uit: redactie@mare.leidenuniv.nl

Pagina 12

Bandirah Pagina 12


2  Mare · 6 februari 2014 Geen commentaar

De man van zes miljoen

Colofon

Door Frank Provoost Stel dat wij met Mare een verkiezing zouden houden om de Meest Integere Wetenschapper te kronen. En stel nu dat we daarbij zelf een shortlist van tien potentiele winnaars presenteren onder wie Mart Bax en Diederik Stapel, en dat zij in het bijbehorende juryrapport uitgebreid worden geroemd vanwege hun ‘tegendraadse houding’, ‘sprankelende ideeën’ en ‘innovatieve vindingrijkheid’? Op zich is daar geen woord van gelogen. Maar het zou best een beetje raar zijn, toch? Geen paniek. Gaan we niet doen. Maar Binnenlands Bestuur deed het wel. Het deftige ambtenarenblad houdt namelijk jaarlijks een verkiezing voor de Beste Lokale Bestuurder. Het is een prestigieuze eretitel. Lodewijk Asscher won ooit (nadat hij als wethouder het Amsterdamse onderwijs verbeterde), net als burgemeester Bas Eenhoorn (voor zijn daadkracht na de schietpartij in Alphen aan de Rijn). Vorige week presenteerde BB de tienkoppige shortlist voor 2013. Maar wie staat daar tussen de dijkgraaf van Waterschap Aa en Maas en de burgemeester van Loppersum? Onze eigen Leidse wethouder Robert Strijk (D66). Waarom? Volgens het juryrapport wordt hij ‘door zijn stad “op handen gedragen”. Ondernemers zien in hem “de beste wethouder Economie” die Leiden ooit heeft gehad. Hij opereert zonder dubbele agenda en spreekt duidelijke taal.’ Dat de Leidse ondernemers dol op hem zijn, wisten we al. Zij hesen Strijk al in december op het schild om hem uit te roepen tot ‘machtigste Leidenaar’. Maar ho eens even. Robert Strijk, daar was toch iets mee? #ouwekoeien #strijkstok #manvanzesmiljoen Laten we even de feiten van Strijkstokgate bij elkaar vegen. Samen met collega-wethouder Jan-Jaap de Haan (CDA) verwarde hij een min op de gemeentebegroting met een plus. Toen hij dat ontdekte, bleek de gemeente zes miljoen (+ € 6.000.000 dus) armer te zijn. Maar in plaats van dat op te biechten, hielden de twee hun blunder stil en bleven tegenover de gemeenteraad doen alsof er niks aan de hand was. Willens en wetens onjuist, onvolledig en te laat informeren, Ferry Mingelen zou zeggen: politieke doodzonde. Maar er kwam uitstel van executie. Deloitte mocht eerst nog een rapportje tikken waarin al stond wat iedereen wist (en waarvan de ironische titel Er Bovenop wellicht op hun eigen tarief sloeg). En tegen de tijd dat het verscheen, mochten de twee alsnog blijven. Leiden was namelijk ‘niet gebaat bij een bestuurlijke crisis’, zei het ene raadslid. En zo kort voor de gemeenteraadsverkiezingen aftreden ‘was niet handig’, zei de ander. Zo gaat dat, aan de Breestraat. U heeft nog een week om te stemmen. Mocht de man van zes miljoen toch nog de Beste Lokale Bestuurder 2013 worden, dan zal ik zowel Stapel als Bax voordragen voor een Nobelprijs. Desnoods voor de literatuur.

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten. Oplage circa 15.000 Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Esha Metiary (stagiair) e.j.metiary@gmail.com Medewerkers

Emma Anbeek van der Meijden • Talitha Dehaene • Tim Meijer • Petra Meijer • Marc van Oostendorp • Benjamin Sprecher Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marcel van den Berg Drukwerk Rodi Rotatiedruk, Broek op Langedijk Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • Prof. dr. F. Israel (vicevoorzitter) • drs. B. Funnekotter • R. Donkersloot • G. Drijer • K. Innemee • D. Jacobs • mr. F.E. Jensma • S.K. Kerkhof • C. van Leeuwen • dr. S.J. van der Linde • prof. dr. N.J. Schrijver • dr. J.P. Vollaard • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare.leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden. Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel. Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272. Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn. ISSN 0166-3690

column

Guinness Ik heb een kat, genaamd Guinness. En hoewel ik zielsveel van het beestje hou, zou ik haar niet willen beschuldigen van het beschikken over enige vorm van intelligentie. Desondanks heeft ze mij onlangs een wijze levensles geleerd. Een IKEA-gerelateerde levensles, die mijn eetgewoontes voor eens en altijd zal veranderen. In het begin van onze relatie was ik overigens compleet clueless wat betreft het wel en wee van katten. Ter illustratie: ooit riep ik half in paniek een huisgenoot omdat ik allemaal bloeddorstige teken op Guinness haar buik had ontdekt. Bleek dat het tepels waren. Terug naar mijn eetgewoontes, of beter gezegd, die van mijn kat. Guinness – door vrienden afwisselend het monster en de duivelskat genoemd – is een hongerig beestje. De dierenarts vermoedt dat ze iets te vroeg uit haar nest is gehaald. Ze blijft maar eten, eten en eten. Tot aan tuinbonen en lychees toe. Iets moet echt godsgruwelijk smerig zijn wil ze het niet verschalken. Experimenten om haar grenzen op te zoeken heb ik uit ethische overwegingen moeten stopzetten. Maar los van haar voedselobsessie is Guinness de leukste kat in de hele wijde wereld. Mijn poekiewoekie slaapt ’s nachts bijvoorbeeld aan mijn zijde, gekruld onder mijn rechterarm. Behalve natuurlijk als er een vriendinnetje in het spel is. Dan zit Guinness op de vensterbank, om ons van een afstandje geïrriteerd te observeren. De liefde van mijn leven deelt mij liever niet met andere vrouwen. Ik heb zelfs een verontwaardigd ‘je houdt meer van die kat dan van mij!’ moeten pareren, nadat ik poogde een zoveelste daad van kattenterreur goed te praten. Vanzelfsprekend was die relatie geen lang leven beschoren. Maar goed, de wijze levensles dus. Ik had honger, maar geen zin om te koken. Dus pakte ik een zak bevroren IKEA-Köttbullargehaktballetjes. Stuk of tien in een pannetje. Klaar. Normaal gesproken dan, want met

Guinness in de buurt is eten klaarmaken een hachelijk karwei. Als expert in guerrillaoorlogvoering weet ze consequent het kookproces te saboteren door een essentieel ingrediënt van het aanrecht te ontvoeren. Het zal trouwens geen verbazing wekken dat Guinness al een jaar of drie op dieet is. Vooral dankzij de onderbuurvrouw van mijn vorige huis. Terwijl ik honderden euro’s uitgaf om het beste dieetvoer voor te schotelen stopte die bejaarde teef mijn kat kilo’s supermarktvoer toe. Toen ik met mijn schnoozlepoozle in mijn armen – op dat moment zo moddervet dat ze nauwelijks meer kon lopen – vroeg of ze daar mee wilde ophouden keek ze mij verontwaardigd aan en riep ‘moet je die arme kat maar niet laten verhongeren, jij student.’ Vervolgens smeet ze de deur dicht. Tegenwoordig kan Guinness gelukkig bijna weer voor normaal door. Maar een kat op dieet zetten is niet geheel risicoloos. Vooral als er gehaktballetjes in het spel zijn. Nog geen seconde nadat Guinness’ neus de gehaktballetjes had gedetecteerd klauwde ze zich hysterisch miauwend een weg mijn schoot op. Ik overwoog nog om haar de keuken uit te gooien, maar op dat moment beet ze venijnig in mijn afwerende handen. Tegen zo veel liefde was ik niet bestand. Gehaast sneed ik een balletje in stukken en gooide het richting haar bakje. Luid knorrend rende ze recht op haar doel af, rook enthousiast aan de stukjes gehaktbal, ging enigszins verward zitten, rook er nog een keer aan en liep toen pontificaal de keuken uit. Mijn kat weigert een IKEA-gehakballetje te eten. Ik heb geen idee wat er mis mee is, maar ik raak ze nooit meer aan. Benjamin Sprecher is promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden


6 februari 2014 · Mare 3 Mensen

De allerlaatste Rijnfronters Alle bewoners zijn vertrokken, maandag begon de sloop

Lucas Geurts gaat weer bij zijn ouders wonen. ‘Ik ben toch bijna klaar met mijn master.’ Foto Taco van der Eb

De zwartgeblakerde meubels herinneren nog aan het allerlaatste feestje. Vrijdag verlieten de laatste Rijnfront-bewoners hun kamers. ‘Binnen was alles weg, ook mijn koelkast en stofzuiger.’ Door Marleen van Wesel Verspreid over het zompige grasveld tussen de barakken liggen gesneuvelde

kledingkasten, bankstellen en een koelkast, op z’n kop. De deur ligt een eindje verderop. ‘Van het balkon gegooid’, foetert Daniëlle van den Tol, beheerder leefbaarheid en veiligheid bij studentenhuisvester DUWO. ‘Het is toch ook een stelletje bij elkaar.’ Van den Tol gaat langs de deuren om de handvol overgebleven bewoners van Rijnfront, het studentencomplex aan de verlengde Was-

senaarseweg, eraan te herinneren dat ze nog één dag hebben om hun sleutels in te leveren. Lucas Geurts (23) weet het wel. Zijn huis ziet er nog behoorlijk bewoond uit, vol meubels, met een flinke verzameling lege colaflessen en kerstversiering. Zijn huisgenoten vertrokken een half jaar geleden al, maar ongeveer tegelijkertijd werd er via leegstandsbeheerder Alvast nog een nieuwe bewoner geplaatst. ‘Dat

is wel fijn, dat er nog iemand bij kwam’, vindt hij. Morgen, op de allerlaatste dag, verhuizen ze allebei. Geurts gaat maar terug naar zijn ouders. ‘Die wonen in Amsterdam en ik ben toch bijna klaar met mijn master geschiedenis.’ Geplaatst worden in een vervangende kamer zat er niet in, hij woont hier met ‘een soort anti-kraakcontract, maar dan intern geregeld.’ Hiervoor woonde hij in het deel dat vorig jaar al werd gesloopt. Buiten knijpt de grijper van een kraan een bankstel fijn boven een container. Vuilniswagens komen en gaan. In een ander blok schroeft Joris Bergman (20, film- en literatuurwetenschap) met zijn moeder een tafel uit elkaar. Aan de muren hangen nog posters en uitgeknipte artikelen uit Mare. Óvermorgen krijgt hij pas de sleutels van zijn nieuwe kamer. ‘Mijn spullen kan ik daar alvast in de gang zetten. Verder logeer ik een paar nachten bij vrienden, want ik moet wel in Leiden zijn voor de roeitrainingen van Njord.’ ‘Hier wonen nog studenten’ en ‘Bij betreding doen we aangifte’ waarschuwen dikke letters op stukken karton achter een ander raam. Malte Torma (19, geneeskunde), die antikraak via Alvast woonde, heeft ook een nieuwe kamer gevonden. Vorig weekend is hij al verhuisd. ‘Maar ik had in de barakken nog wat meubels staan. Volgens de gemeentelijke basisadministratie woonde ik er namelijk nog en het zou vervelend zijn als er op het laatste moment huisvredebreuk gepleegd zou worden.’ Toen hij zijn post woensdagavond kwam ophalen, trof hij buiten voor het gebouw echter zijn tafel al aan.

‘Facedown op de grond. Verderop lag een stoel. Binnen was alles weg, ook mijn koelkast en stofzuiger. Die vond ik later terug bij het kantoortje van DUWO, kapot, terwijl ik ze nog had willen gebruiken. Volgens een man van de gemeente die hier rondliep, was er een busje langs geweest waarop DUWO stond.’ Torma snapt het niet. ‘Ik hoefde twee dagen later pas mijn sleutels in te leveren.’ ‘Dat heb ik per ongeluk gedaan, foutje’, bekent Van den Tol direct. ‘Door een misverstand met Alvast dacht ik dat de woning al verlaten was. Er stonden nog wel spullen, maar het zag er niet bewoond uit. We treffen zoveel spullen aan in verlaten huizen. Uit andere achtergelaten inboedels had ik trouwens zo een koelkast en andere dingen voor hem gevonden, maar toen bleek hij alles via Marktplaats al vervangen te hebben. Dat gaan we nu regelen.’ Vrijdagmiddag was uiteindelijk iedereen vertrokken. De zwartgeblakerde restanten van oude meubels tussen blok acht en vijftien markeerden de locatie van het allerlaatste feestje. Ooit huisvestten deze complexen asielzoekers, ergens in het noorden van het land. Bijna tien jaar geleden werden ze afgebroken en opnieuw opgebouwd aan de rand van Oegstgeest. Sindsdien woonden er studenten. Uiteindelijk is het de bedoeling dat er bedrijven van het Bio Science Park komen op het terrein, dat van de Universiteit Leiden is. Dit voorjaar zullen eerstejaarsstudenten archeologie er nog aan het graven gaan voor hun practicumonderzoek. Maar eerst begon afgelopen maandag de sloop.

Frutti di Mare

We zijn in de kerk! Hou laag die bal! Tussen de laatgotische preekstoel, de fraai beschilderde gildeborden en de gigantische kroonluchters in de Leidse Pieterskerk staat een fel gekleurd springkussen. ‘We zijn hier voor de kick-off van het LUMC Kankerfonds’, zegt professor Fred Falkenburg, die het onderzoek naar een nieuwe behandelmethode tegen kanker gaat leiden. ‘Dit jaar richten we ons op onderzoek naar het “levend geneesmiddel”, waarbij we afweercellen van donoren willen gebruiken om leukemie te bestrijden. ’Ook aan de link met het springkussen, waarop straks wedstrijd-

Door Petra Meijer

jes levend tafelvoetbal gespeeld worden, is gedacht. ‘De bal moet je zien als een leukemiecel die we straks hard wegtrappen. Geef er een rotschop tegen!’ Later blijkt dat de voetballers het toch rustig aan moeten doen. ‘We zijn in een kerk, dus jullie moeten de bal goed laag houden. Er hangt daar een heel mooie kroonluchter, daar willen we hem niet hebben’, zegt de wedstrijdleiding. Terwijl de eerste wedstrijd van start gaat, bestellen de studenten van de Medische Faculteit der Leidse Studenten (MFLS) alvast een biertje. ‘We drinken

onszelf moed in’, zegt voorzitter Ernest le Roy. Niet veel later moeten de studenten het veld op om het om te nemen tegen de medewerkers van het KWF. De spelers krijgen een riem om waardoor ze met een stuk elastiek aan een grote pijp worden verbonden. De bewegingsruimte is dus beperkt. Keeper Sander Hulsbos van de MFLS wordt meteen op de proef gesteld. Maar hij verdedigt zich kranig en als de keeper van het KWF een eigen doelpunt maakt is het hek van dam en weet de MFLS meerdere keren te scoren. Ook het team van Minerva doet het goed. Ze nemen het op tegen het communicatieteam van het LUMC, dat voor de gelegenheid gehuld is in een wit shirt met de tekst ‘Comm maar op’. Als een van de Minervanen een dame pootje haakt reageert ze echter verontwaardigd. ‘Ik heb straks blauwe benen door jou!’ ‘De meeste jongens uit ons team hebben op voetbal gezeten, maar hierbij heb je veel minder controle’, zegt Tobias Postmaa (politicologie). ‘De bal is licht, dus die vliegt alle kanten op.’ Als de bal even later door de kerk heen scheert en de goudkleurige kroonluchter op een haartje mist, houdt iedereen de adem in. ‘We hebben de afgelopen vijf jaar duizenden euro’s aan het KWF gegeven’, vertelt Minerva-bestuurslid Jacob van Notten. ‘De komende jaren willen we echter elk jaar een ander doel gaan

‘De bal is licht, dus die vliegt alle kanten op.’ Foto’s Taco van der Eb steunen.’ De MFLS is wel voornemens om het LUMC Kankerfonds te steunen. Le Roy: ‘Het is een nieuw fonds, dus we hebben er nog niet veel voor gedaan, maar we willen in de toekomst een aantal inzamelingsacties organiseren.’ Terwijl Minerva ook het tweede rondje wint, verliest de MFLS van team ‘Bloedgoed’. ‘Jullie middenveld is zo lek als een mandje’, roept een van de spe-

lers van het hematologieteam naar de studenten, die met bezweette voorhoofden tegen de zuilen leunen. ‘Het ging kut. We hebben een conditieprobleem’, geeft een van de studenten toe. Le Roy: ‘Ik heb denk ik wel tien kilocalorieën verbrand, tijd voor een biertje.’ Uiteindelijk gaat voetbalvereniging Oegstgeest met de beker – gemaakt van bloedbuisjes – naar huis. De kroonluchters hangen nog.


4  Mare · 6 februari 2014 Nieuws

Tegemoetkoming Wie in 2013 een kamer huurde in Leiden, kan geld terugvragen bij de gemeente. Kamerbewoners in Leiden kunnen een zogeheten tegemoetkoming in de woonlasten voor aanvragen van kamerhuurders. De gemeente is sinds 2012 verplicht de afvalstoffen- en rioolheffing op te leggen aan de verhuurder. Die berekent dat vervolgens door aan zijn of haar huurders. De gemeente Leiden compenseert mensen met een laag inkomen voor de gemeentelijke belastingen, dus kunnen mensen met een laag inkomen een gedeelte van die kosten terugkrijgen. Je komt in aanmerking voor geld als je in 2013 een onzelfstandige woonruimte huurde – dus voorzieningen deelde met huisgenoten, of begeleid woonde. Om te bewijzen dat je dat deed, moet je dus een huurcontract met je naam laten zien. Ook moeten die afvalstoffenheffing en rioolheffing onderdeel zijn geweest van je huur of servicekosten. Als aan alle voorwaarden is voldaan, krijg je alle kosten terug, wat voor een compleet studentenhuis enkele honderden euro’s scheelt. De regeling is bedoeld voor arme mensen, dus als je meer dan €4410 aan vermogen hebt, krijg je niks. Aanvragen kan tot en met april dit jaar via www.leiden.nl/student.

Diploma’s verjaren Door een aanpassing van de toelatingseisen voor het hoger onderwijs kan een diploma verjaren. Dat houdt in dat mensen met een zeven jaar oud havo- of vwodiploma toestemming moeten vragen voordat ze zich kunnen inschrijven voor bepaalde studies. Voor geschiedenis of Nederlands zal een laatstudeerder zich zonder problemen in kunnen schrijven, maar voor fysiotherapie, bedrijfskunde of biologie zou dit bijvoorbeeld problemen kunnen opleveren. Het ministerie van Onderwijs zegt dat de universiteit of hogeschool eerst moet bepalen of er met een oud diploma nog wel een redelijke kans van slagen bestaat. Ook voor lotingsstudies heeft de aanpassing gevolgen. Heb je bijvoorbeeld zeven jaar geleden je eindexamen afgerond met een acht of hoger gemiddeld, dan ben je niet meer verzekerd van automatische toelating. De toestemming voor toelating, zelfs alleen voor de loting, betekent dat een diplomahouder in klasse C terecht komt. Die klasse staat gelijk aan een 7,5 gemiddeld. De achtplussers gaan er op achteruit, terwijl de zesjesleerlingen met zo’n oud diploma meer kans maken op inloting.

Meer eerstejaars Leiden staat dit jaar op de vierde plek qua eerstejaars bachelorvoltijdsinschrijvingen. Dat blijkt uit cijfers van de Vereniging van Universiteiten (VSNU). Dit jaar verwelkomde de universiteit 4501 nieuwe studenten, 657 meer dan vorig jaar. Vorig jaar groeide de instroom al met dertien procent en dit jaar met zeventien procent ten opzichte van de voorgaande jaren. In totaal telt Leiden 23.034 studenten. De UvA blijft dit jaar de grootste universiteit met ruim 31 duizend studenten, maar wordt door Utrecht op de hielen gezeten met duizend studenten minder. Groningen neemt een stevige derde plaats in en Wageningen groeit relatief gezien het snelst. De universiteit telt op dit moment 8299 studenten, maar zag een toename in inschrijvingen van twintig procent.

Raad niet akkoord met collegegeldtermijnen Incasso wordt 800 keer per maand ingeschakeld De universiteitsraad geeft nog geen positief advies over het voorstel van het college van bestuur om het aantal termijnen om collegegeld te betalen terug te brengen van tien naar vijf. Door Vincent Bongers Dat bleek maan-

dag tijdens de raadsvergadering. De raad wil eerst horen of er nog alternatieven zijn en wil ook meer informatie over hoe maandelijkse incasso in andere sectoren geregeld wordt. De reden voor de door het college voorgestelde vermindering van termijnen ligt bij de overgang op het nieuwe Europese betalingssysteem SEPA, waardoor bijvoorbeeld ook alle bankrekeningnummers veranderd zijn in een IBAN. Een andere verandering is dat de storneringstermijn wordt opgerekt van dertig naar 56 dagen. Dat betekent dat betalingen nog gedurende 56 da-

gen teruggedraaid kunnen worden. Momenteel wordt in zo’n geval het collegegeld bij het incasseren van de volgende termijn alsnog betaald. Bij een storneringstermijn van dertig dagen kan telkens alleen het laatst geïnde bedrag teruggedraaid of geweigerd worden. Bij een situatie van 56 dagen en tien termijnen, kan zowel het laatste als het voorlaatste bedrag gestorneerd worden. Omdat banken pas na twee weken melding maken van een niet geslaagde of teruggedraaide betaling en nieuwe incasso-opdrachten bovendien minimaal zes dagen voor de incassodatum moeten worden klaargezet, blijft er weinig tijd over voor zowel studenten als de universiteit om de betaling recht te zetten. En te laat betalen is een groot probleem. Het gaat 800 keer per maand mis, blijkt uit cijfers van de universiteit. Met tien termijnen ontstaan er door SEPA grote problemen. Incasso wordt gestapeld en dat brengt

is nagedacht over wat de gevolgen van deze regeling zijn voor studenten’, vond Joost Augusteijn van personeelspartij Abvakabo/FNV. ‘Er is niet aan hen gevraagd of het verstandig is om tweemaandelijks te innen.’ Volgens Vermolen mag je echter van studenten verwachten dat zij verstandig zijn en inspelen op de verandering. ‘Een keer per maand is prettiger maar dat gaat in dit systeem gewoon niet.’ De verandering moet echter wel heel goed gecommuniceerd worden naar studenten, aldus de SGL. Lammerdin: ‘Wij zijn hier echt niet voor. Met deze regeling komen er alleen maar meer problemen.’ Mahamed Xasan van de studentenpartij LVS: ‘We moeten eerst eens kijken hoe andere instellingen het doen. De Haagse Hogeschool heeft volgens mij negen termijnen. Hoe pakken zij het nu aan? Het is allemaal nog te onduidelijk.’

NVAO: 45 ondermaatse opleidingen Vorig jaar voldeden 45 hbo- en woopleidingen niet aan de kwaliteitseisen van de NederlandsVlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Dat blijkt uit de jaarcijfers van de organisatie. In 2012 presteerden nog 29 opleidingen onvoldoende. De stijging in het aantal ondermaatse opleidingen is echter relatief, want het aantal opleidingen dat een accreditatie aanvroeg steeg flink. In 2012 werden er 399 opleidingen beoordeeld, vorig jaar waren dat er 603. De NVAO doet om de zoveel jaar onderzoek naar de kwaliteit van opleidingen in Nederland en Vlaanderen. Worden de visitaties succesvol afgerond, dan wordt de studie geaccrediteerd. Van de 603 opleidingen die vorig jaar beoordeeld werden ontvingen zeven opleidingen het predicaat ‘excellent’, 69 opleidingen vielen in de beoordelingscategorie ‘goed’ en 479 opleidingen scoorden voldoende. Als de visitatiecommissie problemen vaststelt, krijgen de opleidingen de mogelijkheid om een herstelplan in te dienen en verbeteringen door te voeren. Aan de Universiteit Leiden scoorde alleen de bachelor opleiding criminologie onvoldoende. Uit onderzoek door de visitatiecommissie kwam naar voren dat een te groot gedeelte

van de studenten ‘onvoldoende in staat tot het zelfstandig uitvoeren van eenvoudig criminologisch onderzoek en het schrijven van een consistent onderzoeksverslag’ leek te zijn. De opleiding bevindt zich

momenteel in het hersteltraject en dient voor 14 juli een aanvraag in te dienen bij het NVAO om alsnog een accreditatie te krijgen voor na 2014. Drie opleidingen raakten hun ac-

creditatie vorig jaar kwijt. De overheid stopt dan met het bekostigen van de opleiding en bij particuliere opleidingen worden diploma’s vanaf dat moment ongeldig verklaard. PM

Verplichte vakken voor promovendi

Lintjes Lex Peters, hoogleraar gynaecologie in het Leids Universitair Medisch Centrum en Willem Heiser, hoogleraar psychologie zijn respectievelijk benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Peters heeft zich vooral toegelegd op het vroegtijdig ontdekken en bestrijden van baarmoederhalskanker in ontwikkelingslanden. Daartoe heeft hij de Female Cancer Foundation opgericht. Peters kreeg zijn lintje opgespeld op zijn afscheidsreceptie in de Marekerk. Heiser is vooral bekend vanwege zijn bijdrage aan het statistische computerprogramma SPSS en kreeg zijn onderscheiding na zijn afscheidsrede in het Academiegebouw.

hoge kosten voor de te laat betalende studenten met zich mee. ‘Een ander probleem is dat als er een betaling mist een student structureel blijft achterlopen’, aldus Janna Vermolen van studentenpartij SGL. ‘Omdat de incasso van de volgende maand nog niet geïnd kan worden in een tien termijnensysteem.’ Mara Lammerdin van studentenpartij BeP heeft bezwaren tegen de nieuwe regeling. ‘Als je om de maand moet gaan betalen dan kunnen die 800 gevallen misschien wel oplopen naar 1600. Wat hebben we dan opgelost? Ik denk dat het vaker mis zal gaan dan nu.’ De raad wil weten hoe de incasso geregeld is in andere sectoren. Huren worden bijvoorbeeld ook maandelijks geïnd. En de raad ziet dat niet veranderen. Wellicht lossen verhuurders dit probleem op een andere manier op. De raad wil dat het college dat uitzoekt. ‘Ik ben er niet blij mee dat er niet

De Universiteit Leiden gaat een aantal verplichte cursussen invoeren voor promovendi.

Foto David Ywnfo-ri #Switchkites

Kitesurfen voor de sloop Student Samuel Delcominette waagde, vlak voor de sloop, een poging tot kitesurfen op het meer dat is ontstaan op de moerassige grond achter de ‘barakken’ van Rijnfront, waar hij woonde.

Dat zegt de woordvoerder van de Universiteit Leiden, Caroline van Overbeeke. Cursussen als ‘academisch schrijven’ en ‘projectmanagement’ kunnen promovendi helpen om hun onderzoek en proefschrift sneller af te ronden. Vorige week trok het Promotie Netwerk Nederland (PNN) nog aan de bel, omdat promovendi hun proefschrift zelden binnen vier jaar af zouden hebben, terwijl zij maar vier

jaar betaald krijgen. Promovendi zouden daarom moeten interen op hun eigen spaargeld, of moeten liegen om een uitkering te krijgen. Leidse promovendi doen gemiddeld 5,6 jaar over hun promotie. Van Overbeeke denkt niet dat het om een beleidsprobleem gaat. ‘Er zijn immers ook genoeg promovendi die het wel gewoon in vier jaar af weten te ronden.’ De bovengenoemde cursussen worden overigens al aangeboden, maar deelname was tot nu toe vrijwillig. De universiteit wil de verplichte cursussen dit jaar nog invoeren. PM


6 februari 2014 · Mare 5 Nieuws

071 -527 …

Augustinus alleen voor 18-plussers Verbod voor minderjarigen door alcoholwet Naar aanleiding van de nieuwe alcoholwet die 1 januari van kracht is gegaan, sluit een aantal studentenverenigingen in Nederland definitief hun deuren voor aanstaande leden jonger dan 18 jaar. Zo ook Augustinus. Door Esha Metiary Als reden voor het beleid geeft verenigingsvoorzitter Rex van der Plas op dat de sancties nu bij de vrijwilligers die de bar runnen gelegd worden. Van der Plas: ‘De vrijwilliger hoort in de gaten te houden wie er meerderjarig is en wie niet, maar het is niet eerlijk als hij of zij de straf krijgt.’ Augustinus is op dit moment de enige van de grote vijf verenigingen in Leiden die alleen voor 18-plussers wordt. De vereniging heeft nu vijf leden onder de achttien. Volgende week zijn dat er nog maar vier want dan is er eentje jarig. Catena zal het beleid niet aanpassen omdat er momenteel ook al geen 18-minners zijn. SSR verandert ook niks. Timo Korstenbroek, preses SSR: ‘We hebben nu slechts drie minderjarige leden. We zullen volgend jaar gewoon iets meer verantwoordelijkheid moeten nemen en beter moeten opletten.’ Quintus verandert het beleid vooralsnog niet, omdat het niet relevant is voor de huidige situatie. Er wordt wel over vergaderd omdat wordt voorzien dat de situatie vanaf de komende EL CID sterk verandert. Ook Minerva denkt dat het verstandig is om naar de toekomst te kijken, maar zal vooralsnog geen andere koers varen. Preses Wenneke Stikkers: ‘Het bestuur houdt

De vereniging haalde zich er een hoop woede binnen en buiten studentenkringen mee op de hals en besloot afgelopen dinsdag dat de dodebabycantus toch maar niet doorging. Ook de uitbater van het café waar het feest zou plaatsvinden had al van het plan afgezien. De schachten, Vlaams voor Feuten, zouden verkleed moeten gaan

Onze lezers horen niet per se tot de doelgroep, maar ook wij willen graag weten waarom een banaan geen pitten heeft. ‘De meeste vruchten hebben pitten, maar de bananen die wij eten niet. In de jungle van Borneo vind je wilde oerbananen die vol met pitten zitten als je ze opensnijdt. Hier in de Hortus hebben we ook een banaan met zaden erin.’ Maar waarom hebben de Cavendishbananen uit de supermarkt die dan niet? ‘Omdat de mens geselecteerd heeft op bananen die geen pitten hebben. Dat is relatief makkelijk bij bananen. De plant verspreidt zich namelijk niet alleen via zaden, maar ook via uitlopers. Als de stam afsterft, vormt hij een aantal scheuten aan de basis, die je kan overplanten. Zo krijg je heel makkelijk een veld vol bananenplanten.’ Foto Taco van der Eb

toezicht op de mensen die jonger dan 18 zijn. We zullen het nieuwe bestuur een advies meegeven voor de volgende instroom, maar het zou jammer zijn om de deuren te sluiten. Een vereniging draait immers om veel meer dan alleen bier drinken.’

als dode baby’s. Bij een cantus wordt veel gezongen en bier gedronken. Wie bij dit feest een lied wilde inzetten of gewoon iets wilde zeggen, zou eerst een dodebabymop moeten vertellen. ‘Wij zijn geen slechte mensen, gewoon goede mensen met slechte ideeën’, laat de vereniging op haar Facebookpagina weten. ‘Een excuus voor de cantus komt er niet’, staat er ook te lezen. Het evenement was namelijk humoristisch bedoeld. De organisatie wilde niemand ‘aanvallen of affronteren’. MvW

‘Jaag student niet armoede in’ De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) zal geen beslag meer leggen op de studiefinanciering van studenten zonder andere inkomsten. DUO besloot het beleid te veranderen, toen twee studenten zich bij de Nationale Ombudsman beklaagden. Volgens hen zou DUO de wet overtreden. De Nationale Ombudsman stelde de studenten in het gelijk. Wettelijk gezien mag er op studiefinanciering geen beslag gelegd worden. Maar als studenten met een schuld bij DUO er niet in slagen om tot een betalingsregeling te komen, dan kan er een deurwaarder ingeschakeld worden. Als ook deze geen betalingsregeling weet te treffen met de student, wordt er via het zogeheten

‘bankbeslag’ toch beslag gelegd op de studiefinanciering. De beleidsverandering moet studenten hier in de toekomst tegen beschermen, omdat de studenten over een minimum inkomen dienen te beschikken om bijvoorbeeld eten van te kopen en de huur te betalen. ‘Omdat bankbeslag geen rekening houdt met een beslagvrije voet, jaag je daar studenten mee de armoede in’, zegt een woordvoerder van de Nationale Ombudsman. ‘Daarom moet DUO hier onmiddellijk mee stoppen.’ Dit betekent overigens niet dat de schuld wordt kwijtgescholden. DUO zal de inkomstenssituatie regelmatig toetsen, en als de student weer andere inkomstenbronnen krijgt, wordt de schuld weer ingevorderd. PM

Allemaal mannen? Geen probleem De carrièremogelijkheden voor vrouwen aan de universiteit leidde maandag tot een stevige discussie in de universiteitsraad. Volgens een deel van de vrouwelijke studenten in de raad is de emancipatie zo goed als voltooid. Het personeel in de raad denkt daar heel anders over. De raad is bezig met een advies over het stuk Personeel in cijfers 2013 van de universiteit. ‘In het adviesvoorstel staat dat de raad positief is over het streven van de universiteit naar 25 procent vrouwelijke hoogleraren’, merkte Linda Bleijenberg van promovendipartij PhDoc op. ‘Ik vind dat eigenlijk een beetje weinig. Dat mag hoger.’

Waarom hebben bananen geen pitten? Die vraag wordt zondag in de Hortus: MuseumJeugdUniversiteit beantwoord. Dr. Paul Keßler, prefect van de Hortus, wat is dat, MuseumJeugdUniversiteit? ‘Het zijn lessen in musea voor kinderen van 8 tot 12 jaar oud, over universitaire thema’s. De Universiteit Leiden en het Rijksmuseum voor Oudheden hebben het een paar jaar geleden opgezet, en inmiddels doen musea uit heel Nederland mee, waaronder de Hortus Botanicus. Het programma is heel gevarieerd, zodat er voor iedereen wat bij zit.’

Geen dodebabyfeest voor Antwerpse studenten ‘Dode baby’s’ luidde het thema van een feest dat de Antwerpse studentenverening Amentia volgende week wilde organiseren.

Bananenpit

Joost Augusteijn van personeelspartij AbvaKabo had ook moeite met de formulering. ‘Je kunt het nu interpreteren als: mochten er 27 procent vrouwelijke hoogleraren zijn dan moet dat omlaag naar 25.’ Universiteitsraadsvoorzitter Jasmijn Mioch stelde voor om er maar dan maar minimaal een kwart van te maken in het advies. Blijenberg was het ook niet eens met een waarschuwing tegen ‘doorslaande positieve discriminatie.’ ‘Het lijkt me niet dat je met 25 procent doorslaat.’ Janna Vermolen van studentenpartij SGL en voorzitter van de raadscommissie die het advies opstelde, reageerde hierop: ‘Het is

goed als je net wat meer rondkijkt om een vrouw te vinden voor een baan, maar het gaat er uiteindelijk om dat je de beste persoon op de beste functie krijgt. Ik studeer rechten en bij ons wordt er scherp op gelet dat vrouwen gelijke kansen krijgen. Ik vind dat je doorslaat wanneer je drie mannelijke bestuursleden hebt en de vierde per se een vrouw moet zijn.’ Haar collega van de SGL, Merel Schuppert: ‘Ik vind ook dat de beste persoon de baan moet krijgen. Als het gevolg is dat we een faculteit hebben met alleen maar mannen, is dat prima.’ Floske Spieksma van personeelspartij UB: ‘Het is natuurlijk stomvervelend als je het idee hebt dat

je een baan hebt gekregen omdat je een vrouw bent. Aan de andere kant is het heel moeilijk te bepalen wie nu de beste persoon voor een baan is. Vrouwen stellen zich bijvoorbeeld vaak bescheidener op tijdens sollicitatiegesprekken. Mannen zijn explicieter.’ Zij kreeg steun van Augusteijn: ‘Het is bewezen dat vrouwen om allerlei redenen minder makkelijk worden aangenomen dan een man. Ook bij gelijke geschiktheid. Ze presenteren zich anders en in de benoemingscommissie zitten voornamelijk oude mannen met een bepaald idee over hoe een hoogleraar er uit hoort te zien. Vrouwen worden achtergesteld. Daar moet je als universiteit rekening mee houden.’ VB

Dat zijn dan dus allemaal klonen van elkaar? ‘Inderdaad, ze zijn genetisch identiek. Dat is ook meteen het grote gevaar: als er een ziekte opstaat waar één bananenplant vatbaar voor is, dan kan die zich razendsnel verspreiden. Het Cavendish-ras ligt daarom ook onder vuur: wereldwijd dezelfde banaan kweken, zorgt voor extra kwetsbaarheid.’ Oké, maar waarom kweekt dan niet elk land zijn eigen bananenras, om dat probleem uit de weg te gaan? ‘Omdat die Cavendish zo’n hoge opbrengst geeft. Er wordt nu wel gekeken naar wilde bananenrassen, die resistenties tegen ziekmakers hebben, maar het is niet zo makkelijk om die weer in te kruisen. De bloemen van de kweekbananen zijn namelijk niet zo geschikt meer om te bevruchten, omdat ze toch nooit bestoven hoefden te worden.’ Dus we hebben de plant impotent gemaakt? ‘Als het ware, ja. Je hebt de seksuele vermeerdering uitgesloten. Dat is op zich geen probleem, maar je hebt het DNA vernauwd; de hoeveelheid genen kleiner gemaakt. Dat kan een risico geven. ‘ Wat leren de MuseumJeugdStudenten nog meer? ‘Ik leg uit dat een pit een zaadje is, en wat precies een vrucht is. Dat er in het hele plantenrijk planten zijn met nuttige eigenschappen waar mensen op selecteren. We komen langs zo’n vijftien planten, soms met andere vruchten waaruit de zaden weg zijn, zoals mandarijn en kaki. Bij pinda’s is het precies net andersom, daar wil je de zaden juist niet wegkweken.’ BB


6  Mare · 6 februari 2014 Achtergrond

Stereotiep beeld van Arabieren uit de Disney-film Aladdin (1992). Negentiende-eeuwse Iraanse nationalisten noemde hen het ‘ergste en meest boosaardige volk’. Foto Disneyscreencaps.com

Iraanse Ariërs Arabofobie en het Arisch superioriteitsdenken Iraans nationalisme van begin twintigste eeuw schurkte tegen het nazisme aan, blijkt uit onderzoek van een Saoedische promovendus in Leiden. Sommige Iraniërs geloven nog steeds dat zij tot een superieur Arisch ras behoren. Door Vincent Bongers ‘Ehm… Ik kan het je hier niet laten zien’, zegt de Saoedische promovendus Mohammed Alsulami (1973) in het Lipsiuscafé. ‘Dat zou wel een heel vreemd beeld van mij geven.’ Hij kijkt behoedzaam om zich heen en wijst naar zijn arm. Dan schiet hem het woord te binnen. ‘Ik bedoel: ze brachten de Hitlergroet. Er zijn beelden van te vinden op YouTube.’ Alsulami heeft het niet over een Stormfront-bijeenkomst ergens in een morsige loods maar over een voetbalwedstrijd tussen Iran en Duitsland, in 2004 gespeeld in Teheran. Tijdens het Duitse volkslied brengt een deel van de Iraanse toeschouwers een nazi-saluut.

Alsulami promoveerde woensdag op een onderzoek naar de opkomst van het Iraans nationalisme in de negentiende eeuw. De zucht om de eigen nationale identiteit vorm te geven leidde tot een sterk anti-Arabisch sentiment. Alsulami beschrijft het zelfs als arabofobie. In de eerste helft van de twintigste eeuw verbindt Iran, dat door de eeuwen heen ook lange periodes Perzië heet, zich aan Duitsland - een land dat door een deel van de Iraniërs als Arisch broedervolk wordt gezien. Uit het proefschrift van Alsulami blijkt dat de nazi’s en de Iraanse nationalisten zijn beïnvloed door dezelfde ideeën. Zelfs in het moderne Iran zijn er nog sporen te vinden van Arisch superioriteitsdenken, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het gedrag van de Iraanse supporters bij de voetbalwedstrijd tegen Duitsland. ‘Maar de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog hebben er voor gezorgd dat deze sentimenten grotendeels zijn verdwenen’, aldus Alsulami. In Saoedi-Arabië is er weinig aan-

Meisje tijdens demonstratie tegen de Iraanse president Ahmadinejad.

dacht voor de geschiedenis van Iran en het was voor Alsulami moeilijk om de kans te krijgen om de geschiedenis van het land te bestuderen. ‘Wij weten weinig van onze buren en dat terwijl zoveel moslims ons land bezoeken voor de hadj. Er is ook geen historicus die zich richt op de geschiedenis van Iran. Amerika en Europa worden uitgebreid bestudeerd maar er is geen oog voor het land ten oosten van ons, slechts gescheiden van ons door de Perzische Golf. Ik zat op de middelbare school en we hadden een vak waar allerlei epische vertellingen uit de wereldgeschiedenis aan bod kwamen. De Ilias en Odyssee van Homerus werden besproken, maar er was ook enige aandacht voor de Sjahnama, een Perzisch epos van rond de 60.000 versregels geschreven door de dichter Firdausi in het begin van de elfde eeuw. Sjahnama beschrijft de geschiedenis van Perzië. Een deel bestaat uit legendes maar er is ook een stuk met feitelijke geschiedenis: meer dan drieduizend jaar geschiedenis over de tijd tot de opkomst van de islam in de zevende eeuw.’ Alsulami raakte erdoor geprikkeld. ‘Maar er was op de universiteit in Riyad geen plek waar je Perzische geschiedenis en cultuur kon studeren. Op de Faculty of Languages and Translation van mijn universiteit werd wel Perzisch gegeven. Dat ben ik dan maar gaan doen.’ Uiteindelijk kreeg hij zelfs een beurs van de Saoedische overheid om een jaar in Teheran aan de Umm al-Qura-universiteit te studeren. ‘Dat was in 2004. In die tijd was er een betrekkelijk hervormingsgezinde president; Mohammad Khatami. Het land verwelkomde toen buitenlanders en er was een goede relatie met Saudi-Arabië. Dat is nu wel anders. Ik ging er heen met mijn vrouw en kinderen. We hebben er een heel goede tijd gehad. Ik ben een soenitische moslim en Iran is een sjiitisch land. Dat ligt heel gevoelig maar ik heb geen problemen gehad. Maar er zijn wel barrières voor soennie-

ten. Zo zijn in Teheran soennitische moskeeën verboden.’ Alsulami begon zich te verdiepen in het Iraans nationalisme. ‘In de negentiende eeuw komt er in Perzië meer aandacht voor het Westen. Iraanse intellectuelen reizen naar het buitenland en willen hun land moderniseren. Ze stellen vast dat hun land in vergelijking met Europa sterk achter is gebleven. De term “achterlijk” wordt gebruikt. Er is een groep schrijvers en denkers die de link legt tussen achterlijkheid en de islam. Arabieren worden gelijk gesteld aan de islam. Het ligt aan de Arabieren dat Iran achterop is geraakt. Het is hun schuld.’ De nationalisten worden beïnvloed door Europese wetenschappers zoals de Franse filosoof en Midden-Oostenkenner Joseph Ernest Renan. Hij schreef over de geschiedenis van Perzië en had sterk anti-islamitische en anti-Arabische ideeën. Hij vond dat de oorspronkelijke Iraanse volkeren, de Ariërs, door de Arabische overheersing werden gesmoord. ‘Dat idee vond een sterke weerklank bij de Iraanse nationalisten. Ze lezen over hun eigen cultuur en geschiedenis en willen die glorietijd terug. In hun werk pompen ze de Iraanse identiteit op door zich af te zetten tegen de Arabische wereld. Ik moet wel benadrukken dat deze nationalisten vooral als doel hebben het land te moderniseren.’ Fath-Ali Akhundzadih is een van de eerste schrijvers die het gemunt heeft op Arabieren. ‘Oh, wat erg Iran,’ schrijft hij bijvoorbeeld. ‘Wat is er gebeurd met dit machtige land? Waar is haar hemelse soevereiniteit gebleven? Een handvol naakte, blootvoetse, hongerige en wilde Arabieren is naar dit land gekomen en heeft pijn en duisternis gebracht.’ Aqa-Khan Kirmani, een schrijver die fel patriottistische stukken gaat publiceren, omschrijft Arabieren zelfs als ‘rovende en naakte muizeneters. Het ergste en meest boosaardige volk. Minderwaardig zelfs aan dieren. Door dit volk is de beschaving van Iran vernietigd.’ Taalwetenschap maakt onderscheid tussen semitische talen zoals Arabisch en Hebreeuws en IndoEuropese talen waar bijvoorbeeld Frans, Duits maar ook het Perzisch onder vallen. Ook de in de negentiende eeuw opkomende rassenleer maakt onderscheid tussen semiti-

sche en Indo-Europese volkeren. De Iraanse nationalisten willen aansluiting bij hun Indo-Europese broeders. Zij richten zich vooral op Duitsland. Perzië lag namelijk in de negentiende eeuw vaak in de clinch met Rusland en het Verenigd Koninkrijk. Een bondgenootschap met Duitsland tegen deze twee grootmachten lag voor de hand. Van 1916 tot 1927 publiceert een nieuwe generatie Iraanse nationalisten de tijdschriften Kavih en Iranshar in Berlijn. In 1925 grijpt Reza Khan Pahlavi de macht in Perzië en wordt de nieuwe sjah. Hij haalt de Berlijnse groep naar Teheran en institutionaliseert het Arisch denken. Hij proclameert in 1935 dat zijn land de geboorteplek is van het superieure Arische ras en voortaan Iran heet, afgeleid van ‘Arisch’. Nazi-Duitsland en het Iran onder Reza Khan Pahlavi onderhouden een warme band. Iraniërs worden in de beruchte Rassenwetten van Neurenberg van de nazi’s, ingevoerd in september 1935, omschreven als pure Ariërs. ‘In 1939 sturen de nazi’s een hele wetenschappelijke bibliotheek bestaande uit 7500 titels naar Teheran. De boeken waren met zorg uitgezocht om de Iraniërs te overtuigen van de verwantschap tussen het Nationaal Socialistische Rijk en de Arische cultuur van Iran.’ In 1941 werd de sjah afgezet door de Britten en Russen en wordt hij opgevolgd door zijn zoon en kroonprins Mohammed Reza Pahlavi. Die keert zich radicaal af van de nazi’s en zou tot de Islamitische Revolutie van 1979 aan de macht blijven. De relatie tussen Iran en de Arabische buren is nog steeds moeizaam. ‘Het anti-Arabische sentiment is in het moderne Iran veel minder aanwezig dan vroeger. Wel zijn er nog spanningen tussen Iran en SaoediArabië, bijvoorbeeld over Syrië. Militairen van de Iraanse Revolutionaire Garde vechten mee met het leger van Assad. Dit zeer tegen de zin van de Saoediërs. Het probleem Syrië moet eerst opgelost worden voordat de relatie met Iran kan verbeteren. Maar ik hoop dat dat gebeurt.’ Alsulami hoopt in ieder geval dat er meer interesse komt in zijn thuisland voor Iran. ‘Ik wil een studiecentrum aan mijn universiteit in Riyad oprichten. Dan is er in ieder geval één plek in Saoedi-Arabië waar de geschiedenis en cultuur van Iran wordt bestudeerd.’


6 februari 2014 · Mare 7 Wetenschap

It’s a beautiful day Biologe verlost zeehonden van longwormen en menselijke verstoring

Overleven De evolutietheorie voorspelt dat ouders de meeste tijd en moeite investeren in hun nakomelingen met de grootste kans op reproductiesucces. In samenlevingen waarin mannen met meerdere vrouwen trouwen, kunnen rijke mannen veel kinderen verwekken bij hun verschillende vrouwen. Voor die rijke gezinnen zijn de nakomelingen met de hoogste kans op reproductie dus de zonen, terwijl dat voor arme gezinnen minder sterk geldt. Je zou daardoor verwachten dat de overlevingskans voor zonen relatief hoger is bij rijke gezinnen in zulke samenlevingen. Alleen blijkt dat niet zo te zijn, volgens onderzoeken in Zuid-Amerika en Kenia. Een groep onderzoekers van de Leyden Academy on Vitality and Ageing onder leiding van David van Bodegom keek hoe het zat in Ghana. In dat land is de overlevingskans voor rijke jongens wel hoger, blijkt uit een publicatie in Evolution, Medicine and Public Health. Niet alleen overleven ze vaker omdat ze rijk zijn, maar ook als je daarvoor corrigeert. Bij rijke kinderen is de kans dat jongens volwassen worden ongeveer even groot als bij meisjes, maar in arme gezinnen is die kans anderhalf keer zo laag. De vraag is nu waarom dit effect wel optreedt in Ghana, maar niet in die andere studies. Van Bodegom en co vermoeden dat het verschil wordt uitgepoetst door culturele verschijnselen.

Leverbot

Foto Kees van de Veen

Promovenda Nynke Osinga onderzoekt de menselijke invloeden op de zeehond, zowel in het lab als op het wad. ‘Er zijn dagen dat ik met mijn neus boven een dode zeehond hang.’ Het stinkt er naar vis en sommige kreten doen er denken aan een slechte pornofilm. Welkom in Zeehondencrèche Lenie ’t Hart in het pittoreske, één straat tellende Pieterburen; de thuisbasis van Leidse promovenda Nynke Osinga. Midden tussen bijna tweehonderd vinpotigen onderzoekt zij de menselijke invloeden op zeehonden en de implicaties voor hun bescherming. De vele medewerkers en vrijwilligers lijken zich al lang niet meer te storen aan de lucht. En alleen het handjevol bezoekers dat voor de ramen staat te kirren vindt het zeehondengekreun hilarisch. ‘We zien hier voornamelijk huilers binnenkomen’, vertelt Osinga. ‘Dat zijn babyzeehondjes die te vroeg van hun moeder gescheiden zijn. Ze zijn nog gewend om bij haar te eten en weten niet hoe ze hun eigen vis moeten vangen. Ze zijn zwak en vermagerd.’ Op de achtergrond krijgt een pup enigszins onceremonieel een trechter door de strot geduwd. Tijd voor een verse lading haringpap. Naast huilers worden er veel zieke zeehonden binnengebracht. Die oudere beesten hebben vaak een verzwakt immuunsysteem en dragen een parasitaire longworm in zich. Vaak belanden ze in een vicieuze Door Esha MEtiary

cirkel, waar zonder tussenkomst van de zeehondencrèche geen ontsnappen aan is, aldus de onderzoeker. ‘De zeehond kan de larven die binnenkomen via de vissen niet goed bestrijden, waardoor de parasiet een kans krijgt te volgroeien en zich voor te planten. De larven worden vervolgens weer uitgepoept en opgegeten door de vis.’ Het gevolg van deze neerwaartse spiraal is dat de luchtwegen worden aangetast, waardoor ze minder goed kunnen duiken en het vangen van vis hen ook slechter afgaat. ‘Alle nieuwe dieren verblijven eerst een tijdje op de intensive care. Als ze dan eenmaal van de longworm af zijn, zijn ze immuun. Daarna gaan ze naar de verzorgingsafdeling, waar ze opnieuw socialiseren met hun soortgenoten. Als laatst gaan ze naar het herstelgebied, waar ze klaargestoomd worden voor de uitzet. Hier leren ze ook weer afstandelijk van mensen te zijn.’ Als de zeehond zijn eerste jaar overleefd heeft, is het praktisch een tank. Dan zijn er genoeg vetreserves opgebouwd om het immuunsysteem te onderhouden en heeft het dier eigenlijk alleen nog te vrezen van visnetten en motorschroeven. Maar hoe komt het dan dat de binnengebrachte dieren zo verzwakt zijn? Osinga: ‘Dat is precies waar mijn onderzoek zich op richt: de menselijke verstoringen. Vervuiling door losse visnetten of menselijk afval, maar ook milieuvervuiling die weer invloed heeft op de vis. Daarnaast richt ik me ook op de mens zelf, die een moeder en pup tijdens

de zoogperiode kan verstoren.’ De ene keer loopt Osinga over het wad om data te verzamelen, een andere dag analyseert ze weefsel van levende zeehonden in het laboratorium. ‘En er zijn dagen dat ik met mijn neus boven een dode zeehond hang’, lacht ze, half overstemd door de orgastische kreten van de grijze zeehonden. Een in een hoek gedreven zeehond kijkt bang uit zijn glazige ogen als twee medewerkers hem in een rieten mand rollen. Ze hebben geluk: voor hen vandaag is een Beautiful Day: ze zijn genoeg hersteld om weer te worden uitgezet op het wad. De houten kisten, bekend uit die reclame met dat ene Queen-liedje, staan klaar voor transport en worden een voor een gevuld. Osinga spreekt de beesten bemoedigend in het Fries toe. Maar erg gelukkig worden ze er voorlopig nog niet van: zodra de rieten mand tevoorschijn komt, hobbelen de zeehonden alle kanten op. Van nature komen er twee soorten zeehonden in Nederland voor: de grijze en de gewone. De crèche telt op deze grauwe maandagmiddag 189 zeehonden; 129 gewone en 60 grijze. ‘Het intrigeerde me dat er meer gewone zeehonden binnengebracht worden, daarvoor hebben we ook een verklaring gezocht.’ De gewone zeehond is een echte kustbewoner, vertelt Osinga. De dieren leven van vissen die dicht in de buurt van het wad voorkomen. De grijze zeehond vist verder weg van de kust en eet dus minder vervuilde vis. Maar niet alleen vervuiling heeft

een ongewenst effect op de zeehonden. De zoogperiodes trekken vaak grote groepen recreanten naar de plekken waar de beesten op het wad liggen. Als die te dichtbij komen, schrikken de zeehonden en proberen ze zo snel mogelijk te water te gaan. Dat gedrang, in combinatie met de stroming, zorgt ervoor dat de pups hun moeders kwijtraken. De Dollard, een zeearm op het grensgebied tussen Nederland en Duitsland, is hier een goed voorbeeld van. Op de dijk langs de zandbanken die altijd veel zeehondenspotters trekt, heeft het team van Osinga samen met het Groninger Landschap schuttingen met kijkgaten geplaatst. ‘We wilden de mensen natuurlijk niet het kijkplezier ontnemen, maar we kregen gewoon teveel huilers uit dit gebied binnen. Met behulp van de hekken hebben we de verstoring bijna tot het nulpunt weten terug te brengen.’ Maar er dreigen nieuwe gevaren. ‘Omdat Lenie ’t Hart al in de jaren zeventig is begonnen met het verzamelen van dode zeehonden, beschikken we over een uitgebreide weefselbank. We zijn de vriezer ingedoken om het bloed van toen en nu te vergelijken. We verwachten dat ergens in de komende jaren het zeehondenziektevirus opnieuw uitbreekt want er zijn duidelijke voortekenen voor een massaepidemie zoals heeft plaatsgevonden in 1988 en 2002. Toen is vijftig procent van de zeehondenpopulatie gestorven. Kwantitatief gaat het dus goed met de zeehonden. Kwalitatief niet.’

Opistorchis felineus is een platwormpje dat zoogdieren kan besmetten als ze rauwe zoetwatervis eten. Omdat katten nog wel eens een rauwe vis eten, heet de soort in het Nederlands kattenleverbot, maar mensen kunnen het net zo goed krijgen. De parasiet komt vooral voor in Rusland en omstreken, maar hij is in beweging, zo blijkt. In het vakblad Emerging Infectious Diseases beschrijven Nederlandse artsen een besmetting uit Italië. Nederlandse reizigers waren naar het Toscaanse Lago di Bolsena geweest en hadden daar carpaccio van rauwe vis gegeten. Terug in Nederland zochten ze hulp voor koorts, rillingen en hevige spierpijn. Het LUMC deed DNAonderzoek aan de patiëntenpoep, en dat wees uit dat het om O. felineus-infectie ging. De auteurs benadrukken dat artsen rekening moeten houden met gekke worminfecties als de patiënt rauwe vis of andere waterbeesten heeft gegeten, ook als dat in zogenaamd wormvrije gebieden was.

Donut-eiwitjes In Chemistry zetten de Leidse chemicus Jan Pieter Abrahams en zijn promovendus Jinghui Luo het onderzoek naar cyclische peptiden op een rijtje. ‘Peptiden’ zijn ketens van aminozuren; een soort eiwitten maar dan kleiner. ‘Cyclisch’ betekent dat die ketens rond zijn. Ze zijn mogelijk geschikt om patiënten met de ziektes van Alzheimer of Huntington mee te behandelen. Bij die ziektes maakt het lichaam eiwitten aan die samenbundelen tot vezels. Het is niet helemaal duidelijk is of die vezels nou oorzaak zijn of gevolg van de ziekte, maar in gezonde hersens zitten ze in elk geval niet. Die cyclische peptiden kunnen helpen voorkomen dat de eiwitten vezels vormen. De onderzoekers leggen uit hoe je aan die peptides kunt komen en dat zij een krachtige variant ervan hebben gebouwd. De eerste resultaten in reageerbuisjes zijn veelbelovend, maar het is nog onduidelijk hoe je ze in patiëntenhersens krijgt, en of ze daar veilig zijn.


8  Mare · 6 februari 2014 Mijnheer de Professor

“…”

Ontzettend dom

Leiden Global Een van de voordelen van mijn hernieuwde werkverband bij de Universiteit Leiden is dat ik weer met een ijzeren regelmaat die heerlijke nieuwsbrieven vol interessante feitjes mag ontvangen. Ik meen dat er ook zoiets bestond op mijn oude gymnasium: ‘tussen de schoolbanken werd gefluisterd’ heette dat, Sussurum Cathedrae, gestencild door een groepje ijverige scholieren. Onderzoeksgroep, profileringsgebied, afdeling, instituut, faculteit, universiteit – elk bureaucratisch niveau heeft een eigen, overbevrouwde afdeling ‘marketing’ die zo’n nieuwsbrief vol positiviteit in elkaar fröbelt. Onlangs was ik op zo’n afdeling. Ik ontving daar allerlei handige tips, leerde enkele nieuwe woorden, maar bovenal hoorde ik van een nieuw wapenfeit van deze bezige bijtjes: de ‘Global Lounge’ op de Rechtenfaculteit. In dat bolwerk van nationalisme kunnen nu eindelijk ook de internationale studenten en collega’s zich een beetje senang voelen. Heimisch. Shanghai en Teheran gingen ons reeds voor, dan kan Leiden natuurlijk niet achterblijven. De ‘Lounge’ biedt drie televisieschermen met internationaal nieuws en een tafelvoetbaltafel. Leuk en aardig, dacht ik, terwijl ik gedwee naar de presentatie luisterde, maar elders in Leiden was de sky pas echt the limit. Al dat vrijblijvende gebruik van het woord ‘global’, neen, neem dan ‘Leiden Global’. Naar ik aannam was dat een nieuw facultair wellnesscentrum ter verzorging van de innerlijke academicus. Dát zijn nou initiatieven naar mijn biologischdynamische hartje. De web-

site is indrukwekkend. Kreten als ‘who is a global citizen?’, ‘where is here?’, ‘because our world is round’. Dit is vervreemdend. Dit is internationaal. Dit is ambitie. En geen televisieschermen met internationaal nieuws: nee, hier worden zelfhulpcursussen aangeboden. Dat kan niet anders met zo’n naam. De coördinatrix, Amrit Dev Kaur Khalsa (v), is gecertificeerd Kundalini Yoga-docent en geeft awareness-cursussen. Ooit schreef zij onder het pseudoniem ‘Annelieke Dirks’ een proefschrift over jeugddelinquenten en verwierf zij internationale faam met haar baanbrekende publicatie ‘Between Threat and Reality: The National Association for the Advancement of Colored People and the Emergence of Armed Self-Defense in Clarksdale and Natchez, Mississippi, 19601965’. Alom geprezen door wereldwijde experts op het gebied van de geschiedenis van Clarksdale tussen 1960-1965. En dan de leider van ‘Leiden Global’: Maghiel van Crevel, een Chinese karaokekampioen die promoveerde op de parallellen tussen de geschriften van de Chinese dichter DuoDuo en de Nederlandse woordkunstenaar Dio. Kortom, dit zijn geen kleine jongens (m/v). Met deze mensen zou ik kunnen ‘sparren’ (nieuw woordje). Hier zou ik mijn kennis over biologisch-dynamisch tuinieren kunnen delen met gelijkgestemden. Het leek me fantastisch om mijn steentje bij te dragen aan het cursusaanbod van ‘Leiden Global’. Mij kan het immers niet zweverig genoeg. Maar wat denkt u? Keihard afgewezen. D.M. Sanders is gastdocent aan de Universiteit Leiden. Gaarne contact via d.m.sanders@mail.com.

‘Een 10 voor een tentamen. Cadeautje van de Leidse universiteit. Dit bezemtentamen werd zo makkelijk gemaakt zodat iedereen het zou halen. Moet toch niet kunnen zou je zeggen. Maar goed, mij hoor je nu verder niet klagen :)’ Politicologiestudent @LydiaStoop veegde moeiteloos tien punten binnen. (Twitter, 31 januari) ‘Het is schrikbarend om te zien hoeveel talent om mij heen verkwanseld wordt. Mijn Chinese spreekvaardigheid zet ik enkel in om verdwaalde toeristen de weg te wijzen. Vicieuze cirkel: je hebt werkervaring nodig om werkervaring te krijgen. De oude generatie moet langer doorwerken, terwijl een hele generatie jonge academici op de bank zit te verpieteren.‘ Leids alumna Eline Joor wil ruilen met de ambassadeur in China. Zo kan zij werkervaring opdoen, en kan hij Chinees leren. (nrc.next, 16 januari) ‘Als je in de wereld komt, en zegt dat je van de Universiteit Leiden komt, weet iedereen wat dat is. Als je zegt, ik ben van de Universiteit Den Haag, weten ze dat niet. Zelfs de burgemeester van Den Haag wil dat wij Leiden University at The Hague heten.’ Rector Carel Stolker sust andermaal de Leidse angst voor universitaire plannen in de Hofstad. (SleutelstadFM, 18 januari)

komen. (Omroep West, 17 januari) ‘Er zitten in Den Haag studenten die niet naar Leiden zouden zijn gekomen. Je bent ontzettend dom als je daar niet gaat zitten.’ Nogmaals Stolker op Sleutelstad. Japan is decennia lang de tweede economie van de wereld geweest, zonder dat er ook maar één school was die Japans ging geven. Sinoloog Rint Sybesma is blij dat meer middelbare scholen Chinees aanbieden, maar vraagt zich af waarom daarbij altijd verwezen wordt naar de positie van China in de wereld. (Metro, 16 januari) ‘De meeste wetenschap wordt uitgevoerd door studenten, promovendi en postdocs. Als ik u een geheimpje mag verklappen: ik bedrijf nauwelijks wetenschap. Ik sta er alleen maar bij om er belangrijk uit te zien. Daar ben ik erg goed in.’ Astronoom en Spinozaprijswinnaar Xander Tielens over het geheim van zijn succes. (Inspiration Lab-bijeenkomst Campus Den Haag, 21 januari) ‘Hm. Ik heb over 15 minuten college en kan nog steeds mijn spullen niet uitprinten. #praesidiumpaupertatis‘ Classica Tazuko van Berkel verwoordt de universitaire computerproblemen van woensdag op klassieke wijze. (Twitter, 5 februari)

‘Probeer oude rommel op te ruimen, zet geen boeken in huis en houdt het zo droog mogelijk.’ Insectenkenner en evolutiebioloog Maureen van der Zee geeft een wel erg anti-academische oplossing om van zilvervisjes af te

‘Voor #UniversiteitLeiden voor zekerheid ‘n vreemde brief onderzocht; Bleek geen bedreigingen of bijzonderheden; Schrijver blijkbaar verward.’ Loos alam, aldus wijkagent Willem van Vliet. (Twitter, 5 februari)

den met behulp van Euritmietherapie (een actieve bewegingstherapie met max. 5 personen per groep) en bereid zijn 1x per dag (2 minuten) tussen mei en juli de ernst van hun hooikoortsklachten bij te houden via een online-vragenlijst.De stu-

die gaat in februari 2014 van start. De behandeling duurt 13 weken (13 sessies van 45 minuten).Heeft u interesse? Neemt u dan contact op met dr. Esther Kok via email: kok.e@ hsleiden.nl of via telefoonnummer 071 51 88 769.

Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken

worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan. Nieuwe begeleiders gezocht voor bijles/huiswerkbegeleiding Buurthuis Vogelvlucht Leiden-Zuid. Acht leerlingen basisonderwijs groep 7

Best child care

centre Zuid-Holland*

en drie leerlingen groep 4 en 5 helpen met begrijpend lezen, spelling en rekenen. Zes leerlingen uit groep 6 hulp bij lezen, woordenschat en rekenen. Drie leerlingen met vergoeding van €5,- en €7,- per les. Leiden-Noord zoekt begeleiders voor 18 leerlingen basisonderwijs groep 4 t/m 7, waarvan vijf met vergoeding. Voortgezet onderwijs, hulp voor: Marokkaans meisje, natuurkunde, 2vwo. Marokkaanse jongen, wiskunde, biologie, brugklas. Marokkaans meisje, wiskunde, scheikunde, 3vwo. Marokkaanse jongen, Engels, Nederlands, 2vmbo. Marokkaanse jongen, Engels, brugklas havo. Turkse jongen, bedrijfscalculatie, 3mbo-financiële opleiding. Marokkaanse jongen, Engels, biologie, 2vmbwo-TL. Marokkaanse jongen, begrijpend lezen, woordenschat, brugklas. Marokkaanse jongen, Nederlands, Engels, 2vmbwoTL, €5,- per les. Indonesisch meisje, Nederlands, scheikunde, 3havo, €5-7 per les. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, wo en do, 15-17u. Tel: 071-5214256. E-mail: hdekoomen@ owwleiden.nl. Leer in drie avonden (dinsdag 11, 18 en 25 februari) bridgen en win een prijs op het afsluitende toernooi (500 euro prijzengeld ). Schrijf je in op www.studentenbrigdeleiden.nl of stuur een e-mail naar info@studentenbridgeleiden.nl. Muziektheorie lessen en/of improvisatielessen bij BplusC - beginners tot gevorderden e liedje/ compositie kunnen opschrijven? Meer weten over improvisatie? Schrijf nu in! Lesdagen ma t/m za,

tijd op afspraak. www.BplusC.nl Garages te huur @ Marienpoelstraat te Leiden Per direct kunnen we u ruime garages (2670x5500 mm) aanbieden voor € 94,06 per maand. De locaties zijn Marienpoelstraat 79, 81 en 85. Geïnteresseerd? Bel telefoonnummer 071 527 5330 of mail naar housing@leidenuniv.nl Laatste mogelijkheid voor gratis deelname aan drie avonden kickstartcursus bridge (dinsdag 11, 18 en 25 februari) en deelname aan tweede Leids Studenten Bridgekampioenschap op 28 maart, met 500 euro prijzengeld voor deelnemers aan de cursus. Inschrijven kan op www.studentenbrigdeleiden.nl of door een mail te sturen naar info@studentenbridgeleiden.nl. Vol is vol, dus schrijf nu in!

Maretjes extra Studio te huur. Hartje Centrum Leiden. 45m2, gestoffeerd, met eigen badkamer/wc en keuken, balkon. Gebruik wasmachine/droger. Geen bemiddelingskosten, 2 maanden borg. Inlichtingen: 071-5122202 of 06-51998941 Deelnemers gezocht voor onderzoek naar hooikoorts. Het Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg verbonden aan Hogeschool Leiden zoekt voor een onderzoek 60 patiënten met hooikoorts voor graspollen (m/v) (18-60 jaar) die (kosteloos) behandeld willen wor-

Academische Agenda Mw. S. Hoss hoopt op dinsdag 11 februari om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Archeologie. De titel van het proefschrift is ‘Cingulum Militaris’. Promotor is Prof.dr. W.J.H. Willems. Mw. M.C. De Simone hoopt op woensdag 12 februari om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Nubia and Nubians: The ‘Museumization’ of a Culture’. Promotor is Prof.dr. M. Schipper de Leeuw. Mw. S. van der Haar hoopt op woensdag 12 februari om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Getting on the Same Page: Team Learning and Team Cognition in Emergency Management’. Promotoren zijn Prof. dr. M. Segers, Prof.dr. K.A. Jehn en Prof.dr. P.W. van den Broek. Mw. I.M. Petrova hoopt op woensdag 12 februari om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Non-canonical Wnt signaling via the Ryk and Ror receptors in the Drosophila nervous

system’. Promotor is Prof.dr. J.N. Noordermeer Mw. S.B. Debast hoopt op donderdag 13 februari om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Clostridium difficile Infection: The role of antibiotics in outbreak control, epidemiology and treatment’. Promotor is Prof.dr. E.J. Kuijper. Dhr. H.J.M.A.A. Zijlmans hoopt op donderdag 13 februari om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Association between pro-inflammatory cytokine expression, angiogenesis, extracellular matrix remodeling, and prognosis in cervical cancer’. Promotoren zijn Prof.dr. G.J. Fleuren en Prof.dr. G.G. Kenter. Mw. R. Koevoets hoopt op donderdag 13 februari om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Measuring and monitoring outcomes in undifferentiated and rheumatoid arthritis’. Promotoren zijn Prof.dr. T.W.J. Huizinga en Prof.dr. D.M.F.M. van der Heijde.


6 februari 2014 · Mare

9

Achtergrond

De wederopstanding der geuzen Striptekenaars willen Leidse held laten herleven

HANCO KO

LK PETER DE WIT

Hanco Kolk en Peter de Wit willen hun strip Gilles de Geus nieuw leven inblazen. Het nieuwe album over ‘de Asterix van de Lage Landen’ zal zich afspelen aan de Universiteit Leiden. Tenminste: als de crowdfunding-campagne slaagt. Hanco Kolk, u tekent de krantenstrip S1ngle; Peter de Wit kennen we van Sigmund. Gilles is een populair stripfiguur. Waarom dan crowdfunding? Steven Spielberg hoeft toch ook niet met de bedelnap rond als hij Jurassic Park 4 op wil nemen? ‘Vergeleken met tien jaar geleden is er een hoop veranderd in de stripwereld. Het voorlopig laatste album van Gilles kwam uit in 2003, en had een voorpublicatie in Veronica Ma-

gazine. Zulke voorpublicaties zijn nu weggevallen, maar ze waren onmisbaar om een album uit te brengen. Vandaar dat De Wit en ik het nu zo proberen, want we willen wel graag een nieuwe Gilles maken. We hadden het idee over Leiden nog liggen; het verhaal was al bijna rond.’ Hij gaat De Universiteit heten, en op de schets voor de omslag zien we het Rapenburg, inclusief een stukje Academiegebouw. Hoe Leids wordt het album? ‘Het zal zich vrijwel alleen afspelen binnen de muren van Leiden, al staat er misschien een bezoekje aan Brussel op het programma. Het verhaal speelt zo’n vijf jaar na het ontzet (3 oktober 1574, red). Willem van Oranje krijgt in de gaten dat die bevrijding van de Nederlanden gaat lukken. Er moet dus een heel

land op poten gezet worden, maar er zijn geen mensen die dat kunnen. Die moeten opgeleid worden, vandaar dat hij de Universiteit Leiden opricht. ‘Zijn zoon, de jonge Maurits van Nassau, moet klaargestoomd worden om de nieuwe Stadhouder te worden. Die heeft echter meer belangstelling voor het studentenleven. De combinatie levert allerlei grappen op. Historisch verantwoorde grappen, dat wel.’ Krijgen we ook een historisch verantwoorde Leidse binnenstad? Dat was voor het Suske en Wiskealbum Het lijdende Leiden teveel gevraagd, een paar jaar terug. ‘Het Academiegebouw had toen nog geen toren, dus dat

klopt historisch. Dat gebouw er tegenover, waar Gilles en Maurits op staan, stond er niet. Daar heb ik wat artistieke vrijheid genomen. ‘Het is wel de bedoeling om het allemaal te laten kloppen, maar vergeet niet dat wij het maar met zijn tweeën moeten doen. De makers van Kuifje en Asterix hadden medewerkers om historische research te doen, wij niet. ‘Het is wel het leukst als het historisch correct is. De schipbreuk en de gevolgen ervan die wij beschreven in De Batavia, dat is grotendeels zo gegaan. In het album De 7 provinciën winnen de Nederlanders een zeeslag door kalk in de ogen van de Spanjaarden te laten waaien. Niemand geloofde dat, maar ook dat is ooit echt gebeurd.’ Eerst moet de crowdfunding nog lukken, natuurlijk. Hoe werkt dat? ‘Je kan op Voordekunst.nl een donatie doen. Vanaf 25 euro krijg je een genummerde oorkonde waarin Willem van Oranje je bedankt voor je bijdrage aan de bevrijding.’ Maar voor ik een stripboek in mijn handen heb, moet ik vijftig euro betalen. Dat is aardig aan de prijs. ‘Als het je alleen om het boek gaat,

kun je het ook gewoon in de winkel kopen als ‘ie uit is. Crowdfunden is in Nederland een nieuwe manier om een strip te financieren, dus er zijn wat misverstanden over. Je doneert geld om een project te steunen, niet om een speciale aanbieding te kopen of zoiets. Als niemand doneert, komt het boek er niet. Gelukkig zijn er al een heleboel mensen die Gilles willen terugzien - net als wij! ‘Bovendien, maar nou wordt het wel erg zakelijk, zijn de donaties die je doet aftrekbaar van de belasting.’ Doet de Universiteit Leiden nog een duit in het zakje? ‘Nee. Om terug te komen op wat je zei over Spielberg. Dat is natuurlijk een vleiende vergelijking, maar Spielberg financiert zijn films mede via product placements en bedrijven die geld doneren. Product placement gaat ons voor Gilles wat te ver, daar zijn we nogal puristisch in. ‘Als het project doorgaat, zouden we wel graag contact met de universiteit willen, maar dan als historisch aanspreekpunt: of bepaalde details wel kloppen, bijvoorbeeld.’ DOOR BART BRAUN

Doneren? Zie www.gillesdegeus.com


10  Mare · 6 februari 2014 English page

Dealing with the Dutch An introductory crash course on adaption Last Thursday, foreign students were invited to a crash course on life in the Netherlands: “The Dutch complain about everything – about the weather, about politics, about their income!”

talking about. “I have a Dutch boyfriend and I’ve heard his relatives at his house tell each other that a certain item of clothing made them look fat. That would be inconceivable in Australia.” OWL Board members Claudia Yanez and Joy Chen recall how they needed to get used to the Dutch directness. “But in some ways, it helps. You immediately know what to expect”, remarks Chen. Ploeg claims it might be difficult to become acquainted with Dutch people because Dutch society is divided up into different “boxes”:“Someone from the ‘colleague box’ doesn’t move to the ‘friend box’ very easily, while it’s quite hard to make real friends because everybody’s diary is always full.” The second workshop is a Dutch crash course given by Nico Langeweg. “The word ‘Yankee’ is from the Dutch name Jan Kees and a ‘cookie’ was originally a Dutch koekje. So you see, this proves how important Dutch is as a language.” The students learn to count and spell in Dutch in next to no time, but the “G” proves problematic. Langeweg demonstrates “Gggggg”, “But be careful. If you try too hard you might get a sore throat.” Langeweg discusses the difference between the two forms of address “u” and “jij”, personal pronouns and verb conjugation. “If you don’t speak any Dutch yet, this workshop is a bit too difficult.’”, says Kathleen. “But the ‘G’ is not a problem for me because I speak Arabic.” Ploeg and Langeweg wish the international students all the best in the Netherlands and give them the final and most important tip for dealing with the Dutch: “Be yourself.”

By Petra Meijer Dutch babies are born holding a diary. To a Dutchman, every hill above sea level is a mountain. If you fly to Amsterdam Airport, you actually land in a lake. The more important you are, the harder you try to appear normal. Top-level managers queue politely with their employees in the canteen and politicians go to work on a bike, because the Dutch swear by the motto: “Just be yourself, you’re daft enough as it is.” It was inevitable that there would be some exaggerating at the workshop “How to deal with the Dutch” during Leiden’s Orientation Week (OWL). “Obviously, not all Dutch are the same; there are all sorts of subcultures besides their individual differences, but generally speaking, there is a certain impression you get”, says Wilfred Ploeg. Ploeg helps dozens of international students learn to cope with the Dutch. “So you think you know the Dutch already? I’m Dutch too!” After this revelation, most of the students are afraid to comment, except to say that most Dutch seem very blunt. “Do you know what it is about the Dutch?” says Ploeg in a conspiratory whisper. “They complain about everything – about the weather, about politics, about the fact that their disposable income is shrinking! But shall we start by taking a look at the real situation in the Netherlands? The Better Life Index, which examines employment, education, health, the environment and income, ranks the Netherlands in eighth place so actually the Dutch don’t have it so bad.” According to Ploeg, if we really want to understand the Dutch, we need to know more about their on-going struggle with water. “You’re not safe here: we have to fight to keep the sea out”, he warns the foreign students. A map appears on the beamer. “The green parts are all under sea level. You’ll be safe when you reach Utrecht. And beyond that, there are the ‘mountains’”, he scorns, and there’s some laughter. “The Dutch love their schedules, checks, regulations and procedures and that’s why we don’t like anything unexpected. We plan our holidays a year in advance and always eat dinner at six o’clock.” Ploeg adds that the Dutch also tend to be very pragmatic. He shows the students a picture of a bookshop in a former church. “Old churches are often converted into apartments too.” The foreign students will be particularly unnerved by the Dutch bluntness. “Yes means yes and no is no. We won’t hesitate to tell you that you can’t go out with that hair-do. Not because we want to hurt you, but because we care about you”. Kathleen from Australia knows what he’s

The Japanese love of wrapping The Japanese love pretty packaging, but the boxes and wrappers all end up in ever-growing landfill sites. “You could compare them to ‘Sinterklaas’ surprise gifts”, explains Katarzyna Cwiertka, Professor of Modern Japan Studies. “They put a lot of thought into the presentation and whatever is in the box is less important.” She shows me a white packet; the plastic exterior looks like handmade paper and contains two little boxes, one gold, the other silver. She opens one of the boxes and takes out a tiny wrapped parcel. There is a biscuit inside. “They are all individually wrapped in plastic, that’s how it’s done in Japan. In Japan, people spend more on packaging in a year than anywhere else in the world.” BY Vincent Bongers

On Saturday 8 February, Cwiertka will lecture on the Japanese love of wrapping at the Founding Day celebrations hosted by the Leiden University Fund. “It’s a relatively new phenomenon that started in the eighties. Until then, Japan followed Europe and America, but the industry started to develop innovative packaging to extend a product’s shelf-life, for instance, or simply because companies could demand more money for their products. Wrapping is more of a status symbol in Japan than elsewhere. Dutch people who wander about Tokyo with a supermarket carrier will soon realise that it’s out of place: the Japanese prefer paper bags.” Cwiertka fetches a postal parcel. “A new shipment has just arrived”, she says, showing me sturdy paper bags of the sort that, in the Netherlands, usually contain up-market

chocolates or fancy silk scarves. “They’re very glamorous, but often there’s just something quite ordinary in them.” The paper bags come in different categories: “Bags with cord handles are preferable to ones with paper handles.” Cwiertka continues: “Packaging teaches you something about the history of a country or a region. A striking illustration of this is the Eastern European countries’ current abundant use of plastic bags, while here in the EU we are trying to do away with them. I grew up in Poland, back in the days of the Iron Curtain. When I was young, people thought a plastic bag with a Marlboro advert on it was wonderful. You could buy them on the black market, and they weren’t cheap either. It was cool to own one and Eastern Europeans still need their plastic bags.”

The luxury Japanese wrappers are filed in the rubbish bin but Cwiertka is very interested in waste too. The Japanese are very conscious of the pollution caused by all the extra packaging. “The government does a lot of work on it and campaigns for the ‘three Rs’: Reduce, Re-use and Recycle. Reduction would have the most effect, but a manufacturer of plastics I was interviewing said: ‘Consumers are so used to these wrappers that it is almost impossible to reduce them.” However, recycling has been hailed with enthusiasm – you could almost say it’s an obsession. All sorts of metals and plastics are separated. It’s hard work and takes up a lot of space, even though the houses are tiny to start with. Because the bin bags are transparent, the neighbours can see whether you’re doing it properly.” Cwiertka has been visiting Japan

since 1988. “The Japanese have been into large-scale recycling for a long time; the Netherlands is quite slow on the uptake in that respect. But within Asia, there are huge differences. The streets of Singapore are very clean, but the households there don’t separate their waste. “We don’t know precisely what happens to the rubbish that is collected in Japan, that’s something the Garbage Matters Project is looking into.” The Netherlands Organisation for Scientific Research awarded Cwiertka a 1.5-million Euro grant for her comparative research into waste in East Asia. Nonetheless, it is clear that rubbish in Japan is collected with much attention to hygiene. “A friend of mine lives in nice apartment building in Tokyo. The place where you are supposed to leave the rubbish is so clean you could eat off the floor.”


6 februari 2014 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Martijn wil geen muthafucking nigga zijn

FILM

Speelman en Speelman over liefde, troost en hangjongeren Het stuk gaat over even afremmen en kijken wat eigenlijk echt van het belang is in het leven.’ Aan wie zijn die brieven gericht? ‘Een is er bijvoorbeeld voor de buurvrouw van Daan: mevrouw Van Buren. De brief heeft de vorm van een lied. Het heet Duizenden Moeders. Het gaat over het overlijden van prins Friso. Het is een troostend liedje voor Beatrix en voor alle moeders die hun zoon zijn verloren. ‘In Allerlaatste liefde verklaart Daan de ware gevonden te hebben. Al laten we de deur toch nog op een kiertje. De laatste zin luidt immers: “Of zou d’r ergens anders op de wereld toch nog iemand leuker zijn dan jij?”’

Joost Speelman (links): ‘Af en toe moet je even remmen.’ Foto Esmee van Loon

De gebroeders Joost en Daan vormen samen cabaretduo Speelman en Speelman. In Optimisten duiken zij onder meer in het getroebleerde gevoelsleven van een nepgangster in Almelo. Vanwaar de titel Optimisten? Joost Speelman: ‘We zijn optimisten en de wereld kan wel wat positivis-

me gebruiken. De voorstelling begint met een postbode die een van zijn laatste brieven komt posten. Net op het moment dat hij die in de bus doet, opent Daan de deur met als gevolg dat de twee met de koppen tegen elkaar botsen. De postbode, een grote Antilliaan die er na 43 jaar trouwe dienst mee stopt, ploft op de bank en gaat vertellen. Hij heeft nog vijf brieven af te leveren en die vormen de basis van de voorstelling.

Welke personages vertolken jullie nog meer in Optimist? ‘We spelen ook een scene over twee wannabe-gangsters uit Almelo die maar wat rondhangen. Een van hen zit niet zo lekker in zijn vel en wil loskomen van het hanggroepjongeren-leven. Hij wil genieten van wijn en geen bacootjes meer drinken. Ook wil hij geen muthafucking nigga genoemd worden want hij heet gewoon Martijn.’ Is het prettig samenwerken met je broer? ‘Het grootste pluspunt is dat je elkaar heel goed aanvoelt. We horen soms van muzikanten dat de manier waarop wij nummers in elkaar steken eigenlijk niet kan. Maar dat

komt gewoon omdat we al van jongs af samen bij de piano zitten en dan liedjes bedenken. ‘Toch is die vanzelfsprekendheid tegelijkertijd ook een enorme valkuil. Af en toe moet je even remmen en goed kijken wat je aan het doen bent.’ Maar voor het radioprogramma van Giel Beelen schrijven jullie juist regelmatig nummers over de actualiteit. Is dat niet lastig? ‘Dat is eigenlijk wel prettig. Je gaat opvallende dingen om je heen noteren. Van veel schrijven kom je ook in een flow. ‘Maar soms is het lastig. Giel vroeg ons in 2011 een liedje te schrijven over dat meisje van twaalf die zwanger bleek te zijn van haar vader en een dochtertje kreeg tijdens een schoolexcursie. Dat is een zwaar onderwerp. Maar er komt bijna altijd wel een hook of een tekstflard waar een nummer uit groeit.’ Welke kant gaat het nieuwe materiaal op? ‘De voorstelling die we nu spelen is heel netjes, een beetje braaf zelfs. De volgende mag wel wat scherper en confronterender. Dan willen we er echt ingaan met het idee: we sparen niemand.’ Door Vincent Bongers

Speelman en Speelman, Optimisten Stadsgehoorzaal Vrij 14 feb, € 13,50-18,50

Moe zijn bestaat niet Nederlands Studenten Orkest gaat op tour De irritaties beginnen te komen, het opstaan wordt steeds lastiger maar het non-stop repeteren wordt nog lang niet als last gezien. Het Nederlands Studenten Orkest zal na tien dagen eenzame opsluiting, haar muziek in elf concertsteden ten gehore brengen. Door Esha Metiary Na drie stevige au-

ditierondes zijn er nog 92 studenten over die zich tot het selecte groepje muzikanten van het Nederlands Studenten Orkest mogen rekenen. Elke ochtend staan de studenten voor dag en dauw op om zich te pletter te repeteren op Sjostakovitsj, Edward Elgar en Matthias Kadar. Hoewel ze uit alle windstreken zijn komen aanwaaien, zijn de uitverkorenen niet eenzaam bij aankomst. Ze kennen elkaar al uit het muziekwereldje en bovendien is er ‘het troetelsysteem’. Om elkaar sneller te leren kennen, zijn de studenten verdeeld in groepjes die elkaar zo af en toe moeten voorzien van een knuffel of een leuk kleinigheidje om elkaar een hart onder de riem te steken. Maar toch blijft het een studentenorkest en dat betekent dat er - na de verplichte avondrepetities - steevast

wordt gefeest. En ja, dan zijn ze wel eens brak. ‘Elke avond wordt er door paar mensen een fust gekocht. Dan klim je op de bar en roep je “HEY! BIER!” Dan drinkt de rest van de groep gratis. Het gaat om balans vinden tussen feesten, slapen en repeteren. Je leeft in een bubbel waar het begrip “moe” niet bestaat. Je moet de volgende dag gewoon repeteren en presteren’, vertelt Lisa Kooij (21, pedagogiek). Zij is dit jaar de enige Leidse student die deelneemt aan het orkest. ‘Het is belangrijk dat je de momentjes tussendoor pakt door ’s middags even te gaan liggen of te gaan hardlopen’, legt Kooij uit. Hoewel ze nog in het Brabanste Someren vertoeven, zitten de studenten elkaar wel op de lip. ‘Er zijn gelukkig nog geen ruzies of gekke dingen ontstaan.’ De deelnemers maken in zekere zin een offer: een maand lang leggen zij hun studie neer. ‘Mijn studieadviseur snapte het meteen, ze vond het prachtig. Maar er zijn ook universiteiten die er minder coulant mee om gaan en het totaal niet begrijpen. Een paar mensen reizen nu op en neer voor een verplichte werkgroep.’ Het thema van de tournee is dit jaar ‘NSO dichtbij’, waarbij poëzie en klassieke muziek bij elkaar ge-

TRIANON Philomena za. zo. + wo 14.30 The Hunger Games : Catching Fire dagelijks 21.30, za. zo. + wo 14.00 Out of the furnace dagelijks 18.45 Devil’s Due dagelijks 21.30 Last Vegas dagelijks 18.45 American Hustle dagelijks 18.30 + 21.30 KIJKHUIS La grande bellezza dagelijks 21.00, zo. 14.00 Venus in fur Dagelijks 18.30 Dallas Buyers Club Dagelijks 21.30 Only Lovers Left Alive dagelijks 18.30, zo. 14.30 Philomena 12 jr. dagelijks 19.00 LIDO The Hobbit: The Desolation of Smaug dagelijks 20.30, za. zo. 16.00 The Wolf of Wall Street 16 jr. dagelijks 20.30, za . zo. 16.00 Kankerlijers 12 jr. wo. 14.30 + 18.45 Soof dagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. 15.30 Ender’s Game za. zo. 15.30 Toscaanse Bruiloft Dagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. 13.00 The Butler zo. ma. di. wo. 21.30 The Legend of Hercules do. vrij. za. zo. ma. di. 18.45 + 21.30

MUZIEK

QBUS Blues Alive met Bas Paardekooper and the Blew Crue Vr 7 februari 20.30 €10 Leidse Danssalon Za 8 februari 20.30 €10

THEATER

THEATER INS BLAU Leine Roebana – NEXT I & II Do 6 & vr 7 februari 20.30 €18 STADSGEHOORZAAL Heather Nova Vr 7 februari 20.15 vanaf €25 John Buijsman & Artvark Saxophone Quartet Vr 7 februari 20.15 vanaf €13 Holland Baroque Society Za 8 februari 20.15 vanaf €22,50 Nederlands Studenten Orkest Do 13 februari 20.15 vanaf €10 LEIDSE SCHOUWBURG Powervrouwen – Een revue van nu Za 8 februari 20.15 vanaf €10 Leids Cabaret Festival – Ronde 1 Ma 10 februari 20.15 vanaf €10 Leids Cabaret Festival – Ronde 2 Di 11 februari 20.15 vanaf €10 Leids Cabaret Festival – Halve finale Do 13 februari 20.15 vanaf €10

DIVERSEN

‘Het gaat om de balans tussen feesten, slapen en repeteren.’ Foto Eduardus Lee bracht worden. Het stuk van Elgar, Sea Pictures, bestaat uit vijf gedichten waar muziek op geschreven is en de opdrachtcompositie van Kadar is een muzikaal gedicht begeleid door een mezzosopraan. Het concert wordt afgesloten door de Tiende Symfonie van Sjostakovitsj, wat van nature geen link heeft met poëzie. Daarom zijn Jan Rot, Freek de Jonge, Mischa Andries-

sen en Bernke Klein Zandvoort gevraagd om zich te laten inspireren door de muziek en er een gedicht op te schrijven. Voor het concert zal stadsdichter Jaap Montagne een voordracht doen over jongeren, muziek en cultuur. Nederlands Studenten Orkest Stadsgehoorzaal Do 13 feb, 20.15 €10

VRIJPLAATS Fair Food Feast Za 15 februari vanaf 06.00 INCASA Winter EL-CIDfeest Wo 19 februari 22.00 €3 SIEBOLDHUIS Tentoonstelling Helden, Humor, Horror t/m 9 maart MUSEUM VOLKENKUNDE Kuniyoshi – De tekeningen t/m 22 juni Verlangen naar Mekka t/m 9 maart MUSEUM BOERHAAVE 100 jaar uitvindingen, Made by Philips Research t/m 26 oktober Amazing Models t/m 1 juni RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Petra. Wonder in de woestijn. t/m 23 maart €8 UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK Tentoonstelling Strijd om de herinnering t/m 20 mei


12  Mare · 6 februari 2014 Het Clubje

Inburgeren

Trots

Foto Taco van der Eb

‘Schreeuwen werkt intimiderend’ Raiden Yosakoi, de dansgroep van studenten Japans Natascha Dames (25): ‘Yosakoi is een energieke festivaldans. Bij onze groep vind je er martial arts-invloeden in terug, maar er zijn ook Japanse groepen die juist heel sierlijk zijn.’ Farah Nasri (20): ‘In sommige dansen zijn de bewegingen geïnspireerd op vissers. Het is alsof je touwen binnenhaalt of visnetten uitzet. Elke beweging wordt met kracht uitgevoerd, je geeft constant honderd procent. Je uit je energie door te schreeuwen en elkaar aan te moedigen.’ Dames: ‘Voor mijn studie ging ik een jaar naar Nagasaki. Daar ging ik bij het Yosakoi-team. Iedereen was ontzettend aardig en we trainden elke dag. In Japan heeft elke universiteit één of twee teams, maar toen ik terugkwam in Nederland kon ik het met niemand delen. Ik besloot een eigen groep op te zetten.’ Veronique Jongmans (20): ‘Er zijn nu vier jaarlichtingen. Zelf zit ik pas drie

Bandirah

maanden bij het team. De meeste Japanologen maken kennis met Yosakoi tijdens het eerstejaarskamp. Na de training hadden we zo’n spierpijn dat we onze stapelbedden nauwelijks in konden klimmen.’ Marije Bakker (20): ‘Maar we hebben ook een paar leden die geen Japans studeren. Zo zag iemand van Korea-studies ons optreden op een anime-conventie en doet er een Egyptologe mee.’ Iris Remans (18): ‘Ook voor beginners is Yosakoi leuk. Het is zwaar, maar de pasjes zijn niet ingewikkeld. Gevorderde dansers maken de bewegingen steeds dieper, dus de dansen blijven een uitdaging.’ Ayla Kolster (19): ‘Het kost veel energie, maar het geeft ook veel energie. Na een jaar krijg je de officiële kleding, die in Japan wordt gemaakt. De ouderejaars dansen ook op tabi: speciale schoenen

met een extra teen.’ Jongmans: ‘In eerste instantie komt het geschreeuw intimiderend over, maar als je bij het team zit merk je dat ze eigenlijk heel lief zijn.’ Remans: ‘Yosakoi sprak me aan omdat het zo uniek is. Samen met een team in Polen zijn we de enige twee teams in Europa.’ Nasri: ‘De hiërarchie van de Japanse samenleving wordt weerspiegeld in de groep. Oudejaars helpen de jongerejaars, maar er wordt wel van hen verwacht dat ze goed luisteren. Je krijgt daar veel verantwoordelijkheidsgevoel van.’ Ilse van der Pol (22): ‘De Yosakoi-groep is net een familie waarbinnen je allemaal jongere broertjes en zusjes hebt. Je zorgt dat er niemand verloren bij staat. Ook buiten de trainingen doen we leuke dingen.’ Anne Aarssen (20): ‘In het team zijn

er verschillende functies. Sommige mensen geven de trainingen, anderen regelen optredens of zitten in het EHBOteam dat de cooling down verzorgt.’ Dames: ‘Inmiddels hebben we ook onze eigen muziek gekocht. Die mag alleen ons team gebruiken. Het doel is om zo goed te worden dat we in Japan op kunnen treden. Daarvoor moet het niveau nog wel omhoog.’ Aarssen: ‘In Japan worden er speciale festivals georganiseerd, waarbij verschillende teams tegen elkaar dansen. Yosakoi is niet leeftijdsgebonden. Er zijn ook teams met vrouwtjes van tachtig jaar oud.’ Dames: ‘Maar ze nemen het daar heel serieus. Ze trainen elke dag en de teams bestaan uit meer dan honderd mensen. Bij ons gaat het ook om de lol.’ Door Petra Meijer

Zodra ik in Leiden vertel dat ik uit Amsterdam kom, krijgt men de neiging om Leiden te verdedigen. ‘Het is hier natuurlijk een stuk kleiner, maar dat maakt het persoonlijker.’ ‘Ik had ook in Amsterdam kunnen studeren, maar Leiden was gewoon dichterbij.’ ‘In Amsterdam hebben ze de studie Japanse taal en cultuur niet.’ Zelf zie ik me allerminst als een Amsterdammer. Een echte Amsterdammer woont in Almere of Lelystad, drinkt Heineken en luistert naar Hazes. Ik ben in Amsterdam gaan wonen omdat ik er geschiedenis studeerde en steeds meer van mijn vrienden vanuit Haarlem naar veel te kleine kamertjes met veel te hoge huren vertrokken. Voor we er erg in hadden woonden we er in de buitenwijken, en moesten we elke maand een enveloppe met cash naar de huisbaas brengen. Diep van binnen voel ik me nog steeds een Haarlemmer. Haarlem is een soort Leiden, maar dan zonder accent en een succesvolle afloop van het beleg van de stad ten tijde van de opstand. Dicht bij het strand, goede kroegen, mooie grachten. De stad waar ik voor het eerst een kroeg uit werd gegooid, waar ik voor het eerst een meisje zoende achter het fietsenhok op mijn basisschool. Ik heb nooit de neiging om Haarlem te verdedigen in het bijzijn van Amsterdammers. Waardering van Haarlem zie ik als een vanzelfsprekendheid. Vrijwel alles wat ik ken in Leiden, bevindt zich op dezelfde route. De weg van het station naar het Lipsiusgebouw; supermarkt, shoarmazaken, lunchroom met het beste broodje van Leiden, buitensportwinkel, museum van Volkenkunde, Minervahuis, ouderwetse herenkapper, ophaalbrug, plaats waar het geboortehuis van Rembrandt stond, bloemist, moskee en een literair café waar de televisie altijd aanstaat en een gedicht op de muur geschreven is, dat verhaalt over een straat in Amsterdam. Verder ken ik maar één man in Leiden. Hij heeft een dikke buik en is eigenaar van een Italiaanse traiteur in een klein straatje bij de Pieterskerk. Zijn lasagne smaakt alsof ze gemaakt is door een oud vrouwtje, dat tussen Vinci en Lucca op een heuvel met olijfbomen woont. Het brood dat hij ‘s avonds overhoudt, geeft hij aan een oude man die ooit een paard bezat. Ik wil meer over deze stad te weten komen. Meer vinden en meer ontdekken, leren praten als een Leijenaar. Altijd een weerwoord klaar hebben, mijn r’s tot in het oneindige laten voortrollen. Daarom zal ik hier om de week over mijn inburgering schrijven. Mocht je iets weten dat ik meegemaakt moet hebben als Leids student, nodig me uit, en ik kom langs. Zodat ik zelf nooit meer de neiging zal hebben om Leiden te moeten verdedigen tegenover Amsterdammers, behalve dan in plat Leids: ‘Teer op juh! Of je krreig en heiterr voor je treiterrrr!’ Tim Meijer

Help bij de inburgering van filosofiestudent Tim Meijer en mail naar redactie@mare.leidenuniv.nl


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.