Mare 19 (37)

13 februari 2014 37ste Jaargang • nr. 19

‘Pas op met voetnoten’ Pagina 5

Wat lenen de talloze Indonesische talen van elkaar en wat erven ze?

Rondkomen van vijf euro per dag: ‘Zou ik een zwaan kunnen vermoorden?’

Studerende bruidsparen verklappen het geheim van een goed huwelijk

Pagina 7

Pagina 8 t/m 11

Pagina 12 en 13

Naar Mars! (wel enkele reis) Waarom Wim Dijkshoorn in 2024 mee wil Antropologiestudent Wim Dijkshoorn zit bij de laatste 1058 kandidaten van de Mars Oneexpeditie. Als hij gaat, gaat hij voorgoed.

Je moet het zo zien. Hij bewandelt nu twee levenspaden.

Volgens het ene pad is Wim Dijkshoorn (20) een Nijmeegse antropologiestudent die gek is van Zuid-Azië en helemaal opgaat in zijn studie. In zijn derde jaar heeft hij net een semester keuzevakken aan de Leidse universiteit voltooid.

Nog elke donderdag staat hij om zes uur op om vanuit zijn studentenflat aan de rand van Nijmegen op tijd in Leiden te kunnen zijn, voor de laatste colleges Hindi.

Het alfabet heeft hij aan de muren van zijn piepkleine kamertje geplakt, elke letter op een A4-tje.

De volzinnen rollen al redelijk soepel over zijn tong. Maar dat mag ook wel. Over twee maanden gaat hij voor veldwerk naar India. Want

DOOR FRANK PROVOOST

tsja, als hij later als antropoloog aan de bak wil, dan moet hij zich er nu maximaal in verdiepen.

Maar dan dat andere levenspad.

Daar is Wim Dijkshoorn namelijk astronaut. En ook nog eentje die naar Mars wil vliegen. En voor alle duidelijkheid: die vlucht, dat is een enkele reis. Als hij gaat, gaat hij voorgoed.

Het begon jaren geleden toen hij naast zijn moeder op de bank zat, thuis in Schiedam. In een van de vele techniekblaadjes van zijn vader die hij altijd helemaal doorvlooide, las hij over Mars One, een stichting van de Nederlandse ondernemer Bas Lansdorp die een expeditie naar de rode planeet wilde opzetten.

Hij weet nog dat hij tegen zijn moeder zei: die ga ik mailen. En dat zij antwoordde: dat ga je helemaal niet. En dat hij gek was.

Hij mailde toch, maar was te vroeg. Aanmelden ging nog helemaal niet. En tegen de tijd dat het wel kon, was hij allang niet meer de enige. Door de mediaheisa die losbarstte, wist de hele wereld ervan.

Er melden zich ruim tweehonderdduizend kandidaten aan voor 24 tot 40 plekken. Het is de bedoeling dat in 2024 de eerste capsule vertrekt met vier personen. Daarna volgen er iedere twee jaar weer vier.

Net als de rest heeft hij een filmpje van één minuut over zichzelf gemaakt, een lange vragenlijst ingevuld en een motivatiebrief gestuurd. Hoe goed hij met stress kon omgaan, wilden ze bijvoorbeeld weten. Tsja, wat moest hij als twintigjarige daar nou over zeggen?

Voor zijn studietijd heeft hij meegewerkt aan ontwikkelingsprojecten. Op het platteland van India bouwde hij mee aan een ziekenhuis, midden in het oerwoud van Sierra Leone verrees een verpleegpost. Als je nog nooit buiten Europa bent geweest, is dat wel een cultuurschok.

Of misschien die keer dat de voorzitter van zijn studievereniging aftrad, en ze hem opeens vroegen, terwijl hij nog maar eerstejaars was.

Op studiereis in Istanbul moesten twee van de veertig studenten opeens naar het ziekenhuis. Eén van

hen kreeg een zenuwinzinking en stortte midden op straat neer. Dan moet je wel koel blijven.

Maar het is niets vergeleken bij de psychologische testen voor astronauten waarover hij heeft gelezen. Ze stoppen je in een compleet zwarte bol, zonder te zeggen wanneer je er weer uit mag. Hij heeft geen idee of hij zulke ontberingen kan doorstaan.

Maar ze zijn wel dichterbij gekomen. Vorige maand kreeg hij het goede nieuws: met nog één Nederlander zit hij bij de laatste 1058. De volgende stap heeft hij ook al voltooid: zijn medische test is al op de post gedaan. Dankzij een bevriende arts kon hij gelukkig nog enigszins op de kosten besparen. Het bloedonderzoek moest hij wel helemaal zelf betalen. Honderd euro, das toch even slikken, want hij blijft nu eenmaal een arme student. In april hoort hij of hij wordt uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek.

Hij krijgt heftige reacties op zijn keuze en is er aan gewend geraakt om zich te verdedigen. Hij gaat

niet al zijn emoties op tafel leggen, maar het is soms heel lastig. Mensen vinden het heel raar dat hij alles achterlaat. Vooral op internet wordt er fel gereageerd: dat hij naïef zou zijn, is dan heel zacht uitgedrukt.

Een vriendin belde hem geschokt op, een tante is ontroostbaar. Zijn vrienden noemen hem gekscherend ‘Marsmannetje’. Maar ze zeggen ook: wij zien jou als vriend, jij ons niet dan? Dat is aangrijpend om te horen.

Zijn ouders zijn kritisch. Maar ze steunen hem, ook al begrijpen zijn keuze maar deels. En tegen anderen zeggen ze: het duurt nog tien jaar.

Dat hij naar Mars wil, wil niet zeggen dat hij niet van ze houdt.

De manier waarop hij in het leven staat, is om zoveel mogelijk te ontdekken. En hoe egoïstisch dat ook klinkt: als er zo’n uitdaging langskomt, waarbij je zoveel kunt leren, moet je gewoon voor jezelf kiezen.

Daar wil hij het aardse leven best voor verlaten. > Verder lezen op pagina 6

Illustratie Bryan Versteeg (Mars One)

Volgende week geen Mare

Straf steekpartij studentenhuis

Onderwijsprijs voor Stress bij Sociale geneeskundedocent Wetenschappen

Volgende week zal er geen Mare verschijnen. Mare 20 komt uit op 27 februari. Ingezonden mededelingen moeten 24 februari ter redactie zijn.

De student die vorig jaar zijn huisgenote met een mes te lijf ging, krijgt vandaag zijn straf te horen. Kijk vanmiddag voor een update op mareonline.nl

Beerend Hierck heeft vrijdag de Onderwijsprijs gewonnen. De docent zegt over een ‘rugzak vol trucjes’ te beschikken.

Onder meer: ‘Theater maken.’

De faculteit Sociale Wetenschappen kampt met zware werkdruk, onder meer vanwege de invoering van de Engelstalige bacheloropleiding psychologie.

Pagina 3

Pagina 5

Bandirah Pagina 16

2 Mare · 13 februari 2014 Geen commentaar

Stressknuffels

Colofon

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden

Door Bart Braun Dankzij het uitblijven van de winter loopt de nieuwbouw van de bèta-campus keurig op schema. Nu is het nog een van betonstaal vergeven kuil waar langzaam de contouren van een parkeergarage uit opdoemen, maar in de hoofden en powerpointpresentaties van de verantwoordelijken is het al prachtig. Het gaat honderden miljoenen kosten, maar dan heb je ook wat. Er komt licht, en ruimte en groen, en de architect had optimistisch een jazzbandje op de stoep getekend. Uiteindelijk moet de campus een plek worden waar mensen lang willen blijven.

Wie twijfelt of universitaire gebouwen duurder moeten zijn dan strikt noodzakelijk, moet vooral eens op bezoek bij de VU. Die zetelt in een naargeestig industrieterrein in de schaduw van de Amsterdamse Zuidas. De gebouwen zijn deprimerend grijsbruin, met als extra rochel in het gezicht van bezoekers wat identiteitsloze concepthoreca in het midden.

Terwijl ik mij door de mijngangen van de Vrije bètacampus spoedde, viel me iets op. De studenten gingen de depressiviteit actief te lijf met spelletjes. Tafelvoetbal, biljart, pingpong, darts. De kamer van een studievereniging dubbelde als reusachtig Monopolyspel.

Tegen de gereformeerde somberheid van de VU werkt dat alles natuurlijk als een druppel op een gloeiende plaat, maar toch: in Leiden is er een stuk minder plek voor zulke ontspanning. Terwijl dat het studie- en onderzoeksplezier toch ten goede zou komen. De boog kan niet altijd gespannen staan, en goed ontspannen is enorm belangrijk.

In het buitenland pakt men die ontspanning nog

serieuzer aan: met dieren. Canada loopt voorop, daar heeft vrijwel elke universiteit inmiddels een Puppy Room, waar studenten hondjes kunnen knuffelen tegen de tentamenstress.

Queen’s University in Kingston heeft ook poezen en konijnen.

Het Britse Leicester huurde tijdens de tentamenperiode een mobiele kinderboerderij in, met dwerggeit, kippen, ganzen en een miniatuurkoe. Cornell University in New York schijnt een Law School Llama te hebben.

Zou het niet mooi zijn als de bètacampus straks ook voorzien wordt van troeteldieren? Er lopen toch al dierverzorgers rond, en er zijn vast krap behuisde studenten die ze willen helpen omdat er thuis geen varken in de fusie past. Dat dieren stress kunnen verlagen is al bekend, maar met wat planning kunnen de nabijgelegen psychologen onderzoeken hoe dat in deze context werkt.

Zo is het bijvoorbeeld interessant om te weten welk dier het meest geschikt is om tentamenstress te verdrijven. Voor de zekerheid kunnen we daarom het beste zoveel mogelijk huisdieren inslaan, en ook van een paar uiteenlopende rassen.

We beginnen met hondjes en boerderijdieren, die we naar goed Leids gebruik vernoemen naar prominente onderzoekers.

Een Spinozaprijs winnen is leuk, maar je telt pas echt mee als er een alpaca naar je is vernoemd. Bij gebleken succes kunnen we de bèta-boerderij mogelijk verder opschalen, en ruimte maken voor yaks, kamelen en een paar olifanten. Geef toe, u zou er langer voor blijven dan voor een jazz-optreden.

Telefoon 071–527 7272 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000 Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Esha Metiary (stagiair) e.j.metiary@gmail.com Medewerkers

Emma Anbeek van der Meijden • Talitha Dehaene • Tim Meijer • Petra Meijer • Marc van Oostendorp • Benjamin Sprecher Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marcel van den Berg Drukwerk Rodi Rotatiedruk, Broek op Langedijk Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • Prof. dr. F. Israel (vicevoorzitter) • drs. B. Funnekotter • R. Donkersloot • G. Drijer • K. Innemee • D. Jacobs • mr. F.E. Jensma • S.K. Kerkhof • C. van Leeuwen • dr. S.J. van der Linde • prof. dr. N.J. Schrijver • dr. J.P. Vollaard • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare.leidenuniv.nl. Studenten betalen €25.

Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

column

Stukje ‘Er zijn genoeg momenten geweest waarop ze zichzelf tegenkwam, geeft ze toe.’ Als ik zoiets lees, dan moet ik ergens in knijpen. Aan de ene kant is het zo duidelijk wat er bedoeld wordt, aan de andere kant laat de schaatsster in kwestie, die met deze zin beschreven werd, mij in verwarring achter. Eerst is er de hoop dat de hardwerkende schaatser op een hologram van zichzelf stuitte terwijl ze met schaatsen onder de arm en een Snelle Jelle tussen de tanden de overloop over stoof – en dat dit hologram zei: ‘Zullen we het even wat rustiger aan doen?’

Aangezien ik neerlandicus ben en niet slechts wil signaleren maar ook verklaren, ging ik op onderzoek.

En vond op www.nederlands.nl een verhaal met de titel ‘Wanneer je jezelf tegenkomt.’ Daarin wordt het tegenkomen van jezelf uitgelegd als het horen van je eigen stem en ‘het fenomeen “spiegelbeeld”’. Op de website Grenzeloze Vrouwen echter, werd het tegenkomen van jezelf juist als heel positief beschreven, in een blog onder de titel ‘Bij jezelf stilstaan’ (dit natuurlijk om te voorkomen dat je jezelf voorbij loopt, of nog erger, jezelf laat gaan).

Al googelend werd ik radeloos. We willen zo graag praten over hoe we ons voelen, liefst wat voor gevoel we over onszelf hebben, en allerliefst tegenover knikkende gezichten die instemmende geluidjes maken. Dus gebruiken we steeds vagere termen, zodat iedereen zich er wel in herkent.

Ik kwam ook op de vraag ‘Kun je via tijdreizen jezelf tegenkomen in de toekomst?’ – dat is natuurlijk het enige juiste gebruik van de jezelf tegenkomenconstructie, passende in de traditie van: ‘Zou ik seks met mezelf hebben als ik mezelf zou zien in een kroeg?’

Zoekende naar de betekenis van de diffuse constructie, vond ik de volgende zin, die in vaagheid alle voorgaande voorbeelden transcendeert: ‘(...)zou ik

in de toekomst een stukje van mezelf tegenkomen waar ik niets meer mee wil of me in de weg zit (...)’.

Dat brengt mij naar een andere gekoesterde taalergernis: het stukje. In geen enkele zin een verkleining van ‘stuk’. Momenteel werk ik met veel plezier bij een politieke campagne (een aanrader voor iedereen, zeker studenten of net afgestudeerden die crisisontkenner zijn én werkzoekende). Maar goed - elke keer als op het campagnekantoor iemand zegt ‘een stukje’ van iets te willen dat niet eetbaar is – gezelligheid of zekerheid bijvoorbeeld – moet diegene €1 in een gemeenschappelijke pot gooien. En er is altijd iemand die ‘een stukje vertrouwen’ bestraffend aanvult met ‘naar de mensen toe’. Ondanks de bestraffing sluipt ‘stukje’ gaandeweg in ons dagelijkse taalgebruik: hoe meer je erover praat, hoe meer je ermee praat. Zeker als het verboden is.

De vraag wat ‘stukje’ is, waar het vandaan komt en hoe we er vanaf komen, blijft voor mij onbeantwoord. En niemand weet wat de reikwijdte is. Is het een beetje of juist veel? Vooral in een uitspraak als ‘toch wel een stukje genegenheid’, gaat het om een groot stuk, denk ik.

Verwarrend is ook dat veel mensen denken dat wat ik hier doe, eens in de drie weken op pagina 2, een ‘stukje’ heet. Toen ik als vijftienjarige voor een hip online jongerenmagazine ging schrijven, vroeg de even hippe en jonge hoofdredacteur weleens: ‘stuur je mij vanavond even je stukje?’ Zo klonk het minder serieus, dus cooler, dan ‘je recensie’ of ‘je huisdierentest’.

Maar het meest verwarrende is nog dat ik wanneer ik eens in de drie weken deze krant opensla, daar misschien toch een stukje van mezelf tegenkom.

Emma Anbeek van der Meijden is masterstudent taalbeheersing

13 februari 2014 · Mare 3 Mensen

071 -527 …

Het theater van de Hemaworst

Blanke man

Onderwijsprijs voor Beerend Hierck Vrijdag won geneeskundedocent Beerend Hierck de Onderwijsprijs.

‘Natuurlijk ziet het er koddig uit.’

‘Ik kannibaliseer alles’, zegt Hierck. ‘Foto’s, filmpjes, 3D-animaties: ik gebruik alles om studenten uit te leggen hoe de verschillende fasen van embryovorming zich voltrekken.’ Een lesstrategie die zijn vruchten afwerpt, want op de dies natalis van de Universiteit Leiden won Hierck de Onderwijsprijs. De prijs bestaat uit een oorkonde en vijfduizend euro, te besteden aan onderwijs.

Hierck werd voorgedragen door studenten van de MFLS, de studentenvereniging voor geneeskunde en biomedische wetenschappen.

Bijzonder, want met vierhonderd studenten in de zaal moet het toch lastig zijn om een hechte band op te bouwen. ‘Ik probeer de mensen te zien, niet de zaal als een geheel. Ooit kwam er een student na een college naar me toe en zei: “Het was net alsof je dat college alleen aan mij gaf.” Dat is een van de mooiste complimenten die ik ooit gekregen heb.’

Het is niet voor het eerst dat Hierck in de prijzen valt. Hij won al Door Petra Meijer

‘In een grote zaal mag je best theater maken.’ Foto Marc de Haan twee keer eerder de Prof. Dr. Tammelingprijs voor de beste LUMCdocent. ‘Ik was daar best verbaasd over. Embryologie is een echt leervak, dat door studenten als lastig ervaren wordt. Slechts vijftig of zestig procent van de studenten haalt het de eerste keer. Daar kan je een flinke kater aan overhouden, en dat is makkelijk af te reageren op de

docent. Het is fijn dat studenten me toch waarderen.’

‘Dit is niet voor mij weggelegd’, dacht Hierck nog, toen hij tijdens zijn lerarenopleiding aan het ICLON stage liep. Maar inmiddels beschikt hij over een ‘rugzak vol trucjes’. ‘Als beginnend docent richt je je op de stof, later kun je je concentreren op de vorm.’ En het is belangrijk om

ruimte te maken voor grapjes. ‘De aandacht mag best even verslappen, als je de studenten later maar weer bij de les krijgt.’

Dat hij soms zelf het onderwerp van een grap is, maakt hem weinig uit. ‘Ik ben een beweeglijk type en probeer de stof vaak met mijn handen uit te beelden. Een van mijn studenten heeft dat opgenomen. De beelden zijn versneld en er is een muziekje onder gemonteerd. Dat ziet er natuurlijk koddig uit.’ De studenten noemen het gekscherend het ‘gastrulatieballet’, waarbij gastrulatie naar een vroege fase in de ontwikkeling van het embryo verwijst. ‘Natuurlijk is het in het belachelijke getrokken, maar dat maakt niet uit. In een grote zaal mag je best een beetje theater maken. Zolang je jezelf blijft, anders hebben studenten het onmiddellijk door.’

Het visueel maken van de embryofasen wordt makkelijker door het gebruik van filmpjes en animaties. ‘Maar ik gebruik ook zo’n knaloranje schuimrubberen staaf uit het zwembad om de kromming van het embryo te illustreren. ‘Hé, daar gaat Hierck weer met zijn Hemaworst’, roepen de ouderejaars als ik er mee over de gangen loop.’

Frutti di Mare

Katerontbijtjes bezorgd, inclusief pijnstillers Door Petra Meijer ‘Het is vroeg opstaan,

maar het bezorgen van ontbijtjes levert elk jaar leuke verhalen op. Zo zien we na het feest van gisteravond precies wie bij wie in bed is beland’, zegt Nicky Woittiez (20, geneeskunde). ‘Het is ook een keer voorgekomen dat een jongen naakt de deur opendeed.’ Het is ‘Crisisweek’ bij Quintus, een driedaags evenement vol optredens en dispuutsmanifestaties, waarvoor ook externen een kaartje kunnen kopen. ‘De meeste disputen organiseren een feest, maar wij bezorgen elk jaar ontbijtjes’, zegt Maryse Beskers (19, geneeskunde).

Het is zes uur ’s ochtends. In de Singelzaal liggen honderdtwintig witte taartdozen in nette rijen opgesteld. De leden van damesdispuut Tomboy vullen de dozen met een gratis krant, een roze roos, twee belegde bolletjes, een crois-

Mevrouw Van der Toorn, wat is er dan met diversiteit?

‘In het ideale geval worden wetenschappers uitsluitend op hun prestaties beoordeeld. Toch lukt dat lang niet altijd, door bewuste en onbewuste vooroordelen.

Van de Nederlandse afgestudeerden is bijvoorbeeld 53 procent vrouw, terwijl dat bij de hoogleraren nog geen vijftien procent is.’

Vissers zijn vooral man, jonge huisartsen vooral vrouw, en allebei doen ze belangrijker en beter betaald werk dan onderzoekers. Vanwaar toch altijd die belangstelling voor universiteiten?

‘Het klopt dat je in veel segmenten van de samenleving weinig diversiteit ziet, maar juist van wetenschappers zou je verwachten dat ze niet geplaagd worden door vooroordelen. Dat blijkt in werkelijkheid wel zo te zijn. Een van mijn co-auteurs deed een onderzoek waarin ze wetenschappers vroeg om een sollicitatiebrief te beoordelen. Als daar een jongensnaam boven stond, zagen ze de sollicitant als competenter, en boden ze hem een hoger startsalaris, dan bij een meisjesnaam. Zowel mannen als vrouwen deden dat, overigens.’

Hoezo dan? Er is toch niemand tegen vrouwen?

‘Er zijn allerlei subtiele psychologische mechanismen waardoor vrouwen en andere minderheden systematisch worden onderschat en talent verloren gaat.

Als ik zeg: “wetenschapper”, dan ziet men in eerste instantie een blanke man voor zich. Dat is niet bewust, maar het heeft wel impact op wie er kansen krijgt in de wetenschap.’

In het Science-stuk pleiten jullie voor aanpak. Welke?

‘Interventies moeten gebaseerd zijn op wetenschappelijke kennis, en mensen ertoe aanzetten actief aan de slag te gaan met deze kennis. Ze moeten juist niet ingaan op de schuldvraag - als je met een vingertje gaat wijzen, schieten mensen alleen maar in de verdediging.

En ze moeten systematisch het effect van de interventie bijhouden.

sant of krentenbol, een gekookt eitje, een mandarijn, een pakje sap, twee pepermuntjes en een roze ibuprofen. ‘Onze dispuutskleur is roze, dus ibuprofen is wel zo toepasselijk’, zegt Woittiez.

De eerstejaars moeten fietsen, de ouderejaars houden zich bezig met de logistiek. Codes op de dozen geven aan wat erin moet. WKB: wit bolletje met kaas en boter. BH: bruin bolletje met ham, zonder boter. De dozen liggen op volgorde van bezorgtijd. ‘We zorgen tot elf uur. Dat is ook het drukste moment.

Iedereen wil zo lang mogelijk slapen’, zegt Sophie (20).

‘Tomboy was vroeger heel tegendraads’, vertelt Sanne van der Zwet (20, psychologie), terwijl ze de laatste eitjes kookt. ‘Zo wilden ze niet meedoen met zooien en zingen. Dat doen we nog steeds niet, maar we willen wel van dat

Dat evalueren gebeurt vaak niet, lees ik. Wat is er moeilijk?

‘Er worden een hoop trainingen ontwikkeld, die vervolgens niet uitgebreid geëvalueerd worden. Ik denk dat wetenschappers dat bij uitstek kunnen doen.

Wat moeilijk is, is het wegnemen van vooroordelen maar gelukkig weten we door onderzoek al een heleboel.’

Foto’s Marc de Haan

Foto’s Marc de Haan

In Science pleit sociaal psychologe Jojanneke van der Toorn samen met Amerikaanse collega’s voor evidence based diversiteitsbeleid.

lieve en rustige imago af.’

Myrthe Kemme (19, politicologie) maakt zich klaar om de ontbijtjes van half acht te gaan rondbrengen. ‘Ik lag net in bed toen ik wakker werd gebeld.

Sommige meiden hebben de nacht doorgehaald. Geen van onze leden zit in de ordecommissie, dus de enige manier om het pand open te houden is te blijven.’

Het eerste ontbijt moet naar het Levendaal. Kemme drukt een paar keer op de bel. Het duurt even, maar dan verschijnt er een meisje in een badjas.

Ze neemt het ontbijtje dankbaar in ontvangst.

Op de Hogewoerd moet er een ontbijt naar ‘Jesper’, maar op geen van de bellen staat zijn naam. Kemme belt Woittiez voor het telefoonnummer. Dan laat

ze haar fiets staan, want een paar huizen verderop moeten er ook ontbijtjes bezorgd worden. ‘Kom verder’, klinkt het slaperig door de intercom. Binnen verschijnt een jongen in enkel een spijkerbroek. Pas als hij de Mare-fotograaf ziet, grijpt hij snel een T-shirt.

Ondertussen gaat een paar huizen verderop de deur van het huis van ‘Jesper’ open. Hij kijkt even schichtig om zich heen, ziet de grote witte doos op de bagagedrager, pakt zijn ontbijtje en doet de deur weer dicht. Even later kijkt Kemme verbaasd naar haar lege bagagedrager.

De bezorgers komen elkaar voor Quintus weer tegen.

‘De mijne had echt een onwijze kater.’

‘De mijne was volgens mij nog steeds kneiterlam.’

De Universiteit Leiden trekt hard aan haar diversiteitsbeleid. Kan dat onderzoek hier niet?

‘Dat is een goed plan. Er gebeurt al veel: zo is er een diversity officer aangesteld, die specifiek aan de slag gaat op basis van wetenschappelijke kennis over dit probleem. Ook is er een universiteitsbrede stuurgroep diversiteit die onder andere diversiteitsworkshops organiseert en een belangrijke notitie produceerde.

En een vrouwencharter, en homorechteninitiatief Workplace Pride. Maar hoe onderzoek je nou of zoiets werkt, of vrijblijvend bestuurdersgeneuzel is?

‘Je kunt percentages met landelijke gemiddelden vergelijken of kijken of het groeitempo stijgt. Als je het goed wilt doen, moet je zowel voor- als nametingen doen en een controlegroep hebben die bijvoorbeeld een bepaalde training niet gevolgd heeft.’

En als we eenmaal diverser zijn, wat dan?

‘Meer diversiteit leidt tot vernieuwing en creativiteit, en dat is waar wetenschap om draait. Dat is wellicht belangrijker dan dat die percentages precies gelijk zijn.’ BB

4 Mare · 13 februari 2014 Nieuws

Promovenditekort Tijdens de faculteitsvergadering van de faculteit Sociale Wetenschappen uitte faculteitsbestuurslid Menno Tuurenhout zijn zorgen om het relatief lage aantal promovendi aan zijn faculteit. Vorig jaar rondden 27 promovendi hun proefschrift af, een jaar eerder waren dat er 32. ‘In vergelijking met andere universiteiten is ons marktaandeel klein. Dat is zorgelijk met het oog op de bekostiging van de masteropleiding’, aldus Tuurenhout. De promovendi zijn van belang voor de instroom van financiële middelen, omdat universiteiten een promotiebonus van 90.000 euro per proefschrift krijgen. De faculteit denkt na over een aantal stimuleringsplaatsen voor excellente studenten.

Subsidie Judi Mesman, hoogleraar bij de afdeling algemene en gezinspedagogiek, heeft een onderzoekssubsidie van 250.000 euro toegewezen gekregen. De subsidie werd toekend door Open Research Area Plus, een organisatie die de internationale samenwerking tussen onderzoekers binnen de sociale wetenschappen wil versterken. Het onderzoek van Mesman maakt deel uit van een internationale studie naar de invloed van diverse variabelen als voorspellers van executieve functies van jonge kinderen. Omdat het onderzoek niet alleen in Nederland, maar ook in Engeland en de VSplaats zal vinden, kunnen de onderzoekers de resultaten tegen verschillende socioculturele achtergronden vergelijken.

Leidse scriptieprijzen Tijdens de dies natalis heeft wiskundealumna Stéphanie van der Pas de Leidse universitaire scriptieprijs gewonnen met haar scriptie Almost the best of three worlds. The switch model selection criterion for single-parameter exponential families. Aan de prijs is een geldbedrag van 3000 euro verbonden. Sabine Cuijpers (biomedische wetenschappen) en Nora Dörrenbächer (politieke wetenschappen) gingen er met de tweede en derde prijs vandoor en wonnen respectievelijk 2000 en 1000 euro. Voor de universitaire scriptieprijs nomineerden alle faculteiten een scriptie. Het was dit jaar voor het eerst dat er geen aparte alfaen bèta-prijs werd uitgereikt.

Sportvrouw van het jaar Marie-Anne Frenken is verkozen tot Leids sportvrouw van het jaar. De roeister van Njord neemt hiermee het stokje over van Jacobine Veenhoven, die vorig jaar brons won in de damesacht op de Olympische Spelen. Het is geen verrassing dat Frenken tot sportvrouw van het jaar verkozen is. Ze werd tweemaal Nederlands kampioen, haalde in de lichte dames skiff brons op het EK en won op het WK in Zuid-Korea goud met de lichte dames dubbelvier. Frenken was niet bij de inhuldiging omdat ze zich momenteel met de vrouwelijke equipe op trainingskamp in Sevilla bevindt.

Eiwitonderzoek Scheikundige Alexander Kros heeft een ERC Proof of Concept Grant in de wacht gesleept met zijn onderzoek genaamd ‘Zebrafish Delivery’. Deze innovatiebeurs wordt uitgereikt aan wetenschappers die al eerder een dergelijke subsidie ontvingen en op basis van het vorige onderzoek een vervolgonderzoek hebben opgesteld. Kros onderzoekt snare-eiwitten die koppelingen tussen membranen faciliteren en de manier waarop een medicijn veilig in het lichaam kan worden getransporteerd. In eerder onderzoek heeft Kros een goed werkend model gevonden en hij is van plan dit toe te passen op zebravislarven, die op celniveau qua structuur erg op de mens lijken.

Rectificatie De Leidse student in het Nederlands Studenten Orkest in het artikel ‘Moe zijn bestaat niet’ (Mare 18, 6 februari) heet niet Lisa, maar Lieke Kooij.

Raad verdeeld over collegegeldtermijnen Onduidelijkheid over gevolgen van vermindering De universiteitsraad is verdeeld over het voorstel van het college van bestuur om het aantal betalingstermijnen van het collegegeld terug te brengen van tien naar vijf termijnen. Het ontbreekt aan voldoende gegevens om een goede afweging te maken.

Door Vincent Bongers Dat bleek maandag tijdens de raadsvergadering. De raad krijgt nu een notitie waarin het college de gevolgen voor studenten schetst van de nieuwe regeling. Daarna volgt een definitief advies.

Het voorstel is het gevolg van de EU-betalingsregeling SEPA, waardoor bijvoorbeeld ook alle bankrekeningnummers veranderd zijn in een IBAN. Een andere verandering is dat de storneringstermijn wordt opgerekt van dertig naar 56 dagen.

Dat betekent dat betalingen nog

gedurende 56 dagen teruggedraaid kunnen worden. Nu wordt in zo’n geval het collegegeld bij het incasseren van de volgende termijn alsnog betaald. Bij een storneringstermijn van dertig dagen kan telkens alleen het laatst geïnde bedrag teruggedraaid of geweigerd worden.

Bij een situatie van 56 dagen en tien termijnen, kan zowel het laatste als het voorlaatste bedrag gestorneerd worden. Omdat banken pas na twee weken melding maken van een niet geslaagde of teruggedraaide betaling en nieuwe incasso-opdrachten bovendien minimaal zes dagen voor de incassodatum moeten worden klaargezet, blijft er weinig tijd over voor zowel studenten als de universiteit om de betaling recht te zetten.

‘De betalingsachterstand loopt veel sneller op als we tien termijnen behouden’, zei vice-collegevoorzitter Willem te Beest. ‘Dat kost de universiteit en de student veel geld. We houden juist rekening met studenten die de fout in gaan met een betaling.’

De raad wilde vorige week weten hoe bijvoorbeeld verhuurders en energiebedrijven met SEPA omgaan.

Het leek de raad onwaarschijnlijk dat zij hun incasso aanpassen. ‘Ik weet niet hoe dit soort organisaties het regelen’, aldus Te Beest. ‘Daar hebben we ook niet naar gekeken. Maar ook andere universiteiten kiezen voor een aantal termijnen vergelijkbaar met ons voorstel. Er ligt overigens ook een wijzigingsvoorstel van de wet op het hoger onderwijs bij de Tweede Kamer waar betaling in vijf termijnen wordt vastgesteld. Maar we weten natuurlijk niet wat de Kamer met dit voorstel gaat doen.’

Daarin wordt overigens wel degelijk ruimte gelaten om af te wijken van vijf termijnen.

Mahamad Xhasan van studentenpartij LVS is kritisch. ‘U kijkt met deze regeling alleen naar studenten die in gebreke blijven. Er verzuimen nu zo’n duizend studenten per maand, vijf procent van het totaal.

Het is naïef om te denken dat zij wel

betalen als de termijnen veranderen.’

Mara Lammerdin van studentenpartij BeP: ‘Wij vrezen echt dat het veel vaker misgaat in een systeem van vijf termijnen en zijn hier tegen.’

Janna Vermolen van studentenpartij SGL was het niet met haar eens. ‘We worden nu eenmaal geconfronteerd met deze Europese regeling. Je mag van studenten verwachten dat ze daar mee kunnen omgaan.’ Joost Augusteijn van personeelspartij Abvakabo: ‘We willen weten wat het effect is op studenten in beide scenario’s. We weten nog steeds niet wat er gebeurt als een student niet betaalt en kunnen ons niet voorstellen dat de EU een regeling invoert die een maandelijkse incasso bijna onmogelijk maakt. Het is gewoon niet helder.’

Het college beloofde de raad een notitie te sturen waarin precies wordt uitgelegd wat de consequenties zijn voor studenten die een betaling missen in een scenario met vijf of juist met tien termijnen.

Tikken of schrijven?

Zag je in de collegezaal eerst de voorzichtige opkomst van studenten die het waagden hun laptop mee te nemen, tegenwoordig rukken tablets met een los toetsenbord op.

‘Handig’, denk je, want een gemiddelde student typt natuurlijk met Mach 5 en houdt zo veel beter bij wat de docent zegt, in tegenstelling tot de student die met pen blijft ploeteren met pijlen, strepen en halve zinnen.

Het bovenstaande is, helaas voor de tikkers, maar half waar. Het klopt dat je aan het eind van het college meer aantekeningen hebt, maar wat heb je er nou daadwerkelijk van onthouden? Niet zoveel, schrijft nrc. next. Dit blijkt uit onderzoek dat binnenkort in Psychological Sience wordt gepubliceerd. Studenten kregen de online lezingen van TED Talks te zien, waarbij de helft aantekeningen maakte op een laptop en de helft met de ouderwetse pen en papier. Dertig minuten na het college kregen alle deelnemers een test voorgeschoteld met zowel feitelijke als denkvragen.

Wat blijkt? De pen verslaat de toets op het gebied van denkvragen. Less is more, in dit geval. De theorie erachter is dat de laptopstudenten de informatie niet actief selecteren en verwerken en gewoon in een documentje plempen, terwijl de schrijvers actief moeten luisteren en selecteren omdat ze anders eindigen met halve aantekeningen. Ze letten dus beter op de belangrijke punten en laten alle poeha er omheen voor wat het is. EM

Eén Haags onderwijscentrum De opleidingen bestuurskunde en het university college van de faculteit Den Haag krijgen een centraal onderwijscentrum. Nu hebben beide studies nog twee onafhankelijk van elkaar opererende bureaus die onderwijs- en studentenzaken regelen.

Deze worden aangestuurd door de eigen organisaties. Dinsdag werd de business case voor het centrum besproken in de faculteitsraad.

Om de groei van het aantal studenten, geschat op 30 procent in de periode 2014-2017, op te vangen is centrale coördinatie nodig. In 2016 moet er dan ook een nieuw onderwijsbureau zijn.

Uit de business case blijkt dat de taken van de onafhankelijk werkende bureaus op dit moment ‘in ruime mate naar tevredenheid worden uitgevoerd.’

Maar daar zijn kanttekeningen bij te maken. Zo is de werkdruk hoog

en worden niet alle processen efficiënt uitgevoerd. Daarnaast moet er het nodige achteraf gerepareerd worden. Medewerkers laten weten achter de feiten aan te lopen.

Ook is de organisatie nu kwetsbaar. Bij het university college zit nu een persoon die alles doet als het gaat om onderwijsondersteunende zaken. Als deze ziek wordt, is er een groot probleem.

‘De huidige ad hoc oplossingen en reparaties achteraf zijn kostbaar’,

aldus de business case. Centrale organisatie is nodig.

International studies, een opleiding die heel veel studenten naar Den Haag trekt, blijft de administratieve onderwijsprocessen overigens zelf regelen. De studie valt namelijk onder de faculteit Geesteswetenschappen.

Studenten van de opleiding kunnen wel in Leiden en Den Haag gebruik maken van de universitaire studentenvoorzieningen. VB

13 februari 2014 · Mare 5 Nieuws

Rector: zelfplagiaat is ‘merkwaardig’ Diesrede wordt pleidooi voor proportioneel straffen van wetenschapsfraude Nadat rector magnificus Carel Stolker zich als lid van het cortège door de stortregen en rukwinden had gewaagd, nam hij het op voor de rechten van wetenschappelijke fraudeurs en riep hij op tot verheldering van de integriteitscode van universiteiten.

Door Vincent Bongers ‘Deze toespraak

is terug te vinden op de universitaire website’, zei rector magnificus Carel Stolker tijdens de viering van de 439ste dies van de universiteit vrijdag in de Pieterskerk. ‘Voorzien van voetnoten uiteraard. Ja, ja, je moet oppassen tegenwoordig.’

Stolker. ‘Deze universiteit maakte bijvoorbeeld twee gevallen van de schending van de wetenschappelijke integriteit mee. De maatschappelijke opwinding rond die gevallen is volstrekt terecht. Onderwijs en onderzoek worden uit belastinggeld bekostigd, maar veel belangrijker: universiteiten horen bij die instituties waarop de samenleving blind moet kunnen vertrouwen. Van elke universiteit mag geëist worden dat ze alert is op mogelijke schendingen, dat ze zorgt voor een veilige cultuur, waarin het vermoeden van schending kan worden gemeld en besproken, dat er een goed werkend systeem van omgang met klachten is. En dat zo nodig sancties worden getroffen tegen een onderzoeker die de grens overschrijdt.’

Maar de oud-rechtendecaan vroeg ook aandacht voor de wetenschapper die verdacht wordt van fraude.

‘De rechten van de aangeklaagde

Het Leidse cortège trotseerde vrijdag de regen. Foto Marc de Haan moeten geëerbiedigd worden. Een enkele aanklacht kan immers het einde van een carrière betekenen. Er is daarom een uiterst zorgvuldige en faire procedure vereist.’

Bovendien is de ene schending ernstiger dan de andere. ‘Proportionaliteit in straffen is dan ook noodzakelijk. Niet elke overtreding van normen van wenselijk gedrag hoeft te leiden tot een levenslange uitsluiting uit de wetenschappelijke gemeenschap.’

Rechtenstudent bedreigde lid van examencommissie De voorzitter van de examencommissie propedeuse van de Leidse rechtenfaculteit ontving maandenlang brieven waarin hij met de dood werd bedreigd.

Dat liet de Universiteit Leiden vorige week weten in een verklaring.

De woning van de voorzitter werd in die periode met verf beklad en ook werd een ruit ingegooid.

De verdenking ging al snel richting een ontevreden rechtenstudent,

naar aanleiding van doro de examencommissie over hem genomen besluit. De Leidse politie startte een onderzoek en trof beschermingsmaatregelen voor de voorzitter.

Het bleek inderdaad om de student te gaan, een 43-jarige inwoner van Wassenaar. De politie arresteerde hem op 29 april 2013, in mei werd hij weer vrijgelaten.

Hij moet binnenkort, op vrijdag 21 maart, voor de rechtbank in Den Haag verschijnen. MvW

Stolker ergerde zich aan ‘merkwaardige concept’ van zelfplagiaat dat onder de aandacht kwam door de zaak rond VU-hoogleraar economie Peter Nijkamp. ‘Merkwaardig, omdat het begrip een contradictio in terminis is en dus alleen al logisch niet kan: stelen van jezelf.

Het kan zijn dat hergebruik van eigen teksten zonder heel duidelijke bronvermelding ongewenst is, of zelfs onaanvaardbaar, maar plagiaat is het niet, en dat staat ook ner-

gens in de code wetenschappelijke integriteit van de vereniging van universiteiten VSNU.’ Die code moet trouwens eens grondig bekeken worden. ‘Er staan tamelijk open normen in. Zo mag je bijvoorbeeld niet met andermans veren pronken.’ Dat moet strakker en scherper gesteld, aldus de rector.

‘De normen waaraan onderzoekers zich hebben te houden moeten voldoende helder zijn. En bovendien staat er op universitaire of facul-

taire websites soms een serie aan links opgenomen naar nationaleen internationale codes. De onderzoekers moeten het zelf maar uitzoeken, lijkt de gedachte. Dat is mij, zeker ook als jurist, een gruwel.’

Stolker ging ook in op de beweging Science in Transition, een groep hoogleraren die zich zorgen maakt over de manier waarop wetenschappelijk onderzoek is vormgegeven. Volgens hen zitten er perverse financiële prikkels in het systeem en ligt de nadruk op kwantiteit en niet op kwaliteit.

‘Heel belangrijk zijn de vragen over het beoordelen, of zelfs meten, van kwaliteit. En kloppen de instrumenten nog aan de hand waarvan kwaliteit van onderzoekers wordt gemeten? Denk aan de dominantie van de h-index (citatiescore, red.) waarbij ‘h’ eerder lijkt te staan voor de mate van verworven ‘heiligheid’ van een onderzoeker, dan voor zijn bedenker Jorge Hirsch.’

Het podium in de Pieterskerk was niet alleen voor Stolker. De Leidse hoogleraar archeologie, Corinne Hofman, gaf de diesoratie over de Caribische geschiedenis van voor 1492. En er werden twee eredoctoraten uitgereikt. Josef Smolen, als reumatoloog verbonden aan het Weense universitair medisch centrum, werd onder andere onderscheiden voor zijn onderzoek en zijn bijdragen aan de European Organisation of Rheumatologists.

Ook organisch scheikundige Herbert Waldmann van het Max Planck Instituut in Dortmund kreeg een eredoctoraat. Hij werd geprezen voor zijn onderzoek, onderwijs en de gedrevenheid waarmee hij jonge wetenschappers begeleidt.

FSW kampt met zware werkdruk De faculteit Sociale Wetenschappen kampt al enige tijd met zware werkdruk. Een van de oorzaken is de invoering van de Engelstalige bacheloropleiding psychologie aan het begin van dit collegejaar.

Er komt 40 fte bij om de werklast te verlichten.

Dat bleek vorige week donderdag bij de faculteitsraadsvergadering.

Ook de opening van het nieuwe Onderwijs Servicecentrum (OSC) een paar weken geleden, zorgt voor extra werklast.

Het servicecentrum helpt studenten bij vragen over bijvoorbeeld het in- en uitschrijven voor tentamens en onderwijs, verzoekschriften, afstuderen, contractonderwijs en de uitgifte van cijferoverzichten.

De openingstijden van het OSC moesten worden ingekort omdat medewerkers niet meer aan hun overige werkzaamheden toekwamen. Studenten klagen over onbeantwoorde e-mails en medewerkers die hen niet konden helpen. Studentraadslid Sebastiaan de Groot wilde tijdens de faculteitsraadsvergade-

ring weten of er gesproken kan worden van onvoorziene problemen.

Volgens het faculteitsbestuurslid Menno Tuurenhout doet iedereen zijn uiterste best, maar kan het nog wel even duren voordat alles vlekkeloos verloopt. ‘De faculteit heeft toestemming gegeven om extra capaciteit in te schakelen. Er wordt 40 fte aan medewerkers aangenomen om de werklast te verlichten. Iedereen werkt zich een slag in de rondte, maar het duurt natuurlijk even voordat iedereen is ingewerkt en bekend is met de problematiek.’ PM

‘Veel vrije ruimte’

Student beunt bij voor zo’n 380 bruto

De universiteit krijgt een nieuwe website. Volgend jaar moet het project zijn afgerond.

Vier op de vijf studenten in het hoger onderwijs heeft een bijbaantje waarvoor zij gemiddeld zo’n 440 euro bruto per maand ontvangen.

Personeelspartij Abvakabo wilde maandag tijdens de universiteitsraad weten van het college van bestuur hoe de universiteit de kosten voor de bouw en onderhoud van de site in de hand houdt.

De partij wilde weten welke controlemechanismen zijn ingebouwd in dit project om het binnen de budgettaire grenzen te houden.

Rector magnificus Carel Stolker: ‘Najaar 2015 moet deze helemaal online zijn. De vorige keer ging de site per faculteit in de lucht. Het gaat nu per onderdeel.’

De kosten van de site worden gedrukt door vooral veel zelf te doen.

‘Het is een enorm project dat vrijwel geheel wordt gedaan door interne mensen’, zei Stolker. ‘Er worden dus geen dure externe bureaus ingeschakeld. We zorgen er voor dat we financieel niet uit de bocht vliegen.

Het ziet er naar uit dat we binnen de grenzen van het budget blijven.’ De licentie is afgesloten voor vier jaar.

‘Dus ook daar komen de komende jaren geen extra kosten bij. De hosting en applicatiebeheer vindt ook binnen de universiteit plaats. Dat zijn de maatregelen die we hebben genomen om kosten te drukken.’

Joop de Kort van Abvakabo merkte op dat mensen aan de uni-

versiteit ook geld kosten. ‘Ook intern kan het financieel uit de hand lopen. Of het project loopt vertraging op waardoor extra mensen moeten worden ingezet.’

De Abvakabo wilde ook weten of in ‘deze nieuwe webomgeving aan onderzoekers de ruimte wordt gegeven om hun onderzoek te presenteren.’

Stolker: ‘Er is binnen het systeem veel vrije ruimte die onderzoekers zelf kunnen invullen. We proberen voldoende mogelijkheden te bieden aan wetenschappers binnen de website zodat ze geen eigen site nodig hebben. Maar linken naar externe persoonlijke pagina’s mag natuurlijk ook.’ VB

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De cijfers gelden voor het hbo en wo samen en gaan over 2012.

Drie op de vier universitaire studenten bleken toen te werken, waarbij ze aan het bijbaantje gemiddeld 380 euro per maand overhielden. Er werken gemiddeld meer hbo’ers dan wo’ers. Een erg drukke week houden ze er niet aan over, de cijfers laten zien dat er onder studenten gemiddeld zo’n tien uur per week gewerkt wordt. Het aantal gewerkte uren per

week loopt op naarmate de student ouder wordt.

De meeste studenten verdienen wat bij in de horeca, in 2012 waren dit er ongeveer 49.000. Daar achteraan kwamen de verkoopmedewerkers (ruim 15 procent), de supermarktmedewerkers (bijna 8 procent), de kassamedewerkers (ruim 5 procent) en als hekkensluiter de schoonmakers en keukenhulpen met iets meer dan 3 procent.

Het CBS heeft alleen gekeken naar studenten die recht hadden op een basisbeurs of een lening. Slechts een kwart van de studenten werkt onder een vast contract. Veel vaker gaat het om een flexibele baan met een 0-urencontract. EM

6

Mare · 13 februari 2014

Achtergrond

Hij is echt geen messias Leven op Mars is vooral een monnikenbestaan

Wim Dijkshoorn. Foto Duncan de Fey > Vervolg van de voorpagina Hij heeft nooit bij groepjes willen horen. Niet dat hij vroeger gepest werd, of zo, maar hij maakte gewoon zijn eigen keuzes. Zo staat hij in het leven. Zijn eigen koers volgen, telkens een stap verder.

Hij denkt er veel over na. Wat is de kwaliteit van leven als je daar zit? In het gunstigste geval duurt de reis zeven maanden. Op Mars verblijf je in

kleine capsules. De temperatuur kan dalen tot 73 graden onder nul. Vanwege de gevaarlijke straling moet je altijd in pakken leven en kun je je nooit vrij bewegen. Pas als er meerdere groepen zijn aangekomen, zullen ze proberen grote kraters met koepels te overkappen, om grotere leefruimtes te creëren.

Zijn er eenmaal veertig mensen, dan wordt er gekeken naar voortplanting om de soort op Mars in

stand te houden. Hoe seks in de ruimte is, geen idee. Maar door de strenge schifting zullen zich perfecte teams vormen, families bijna.

De deelnemers zijn uitgeselecteerd op hun passie voor het project en hun vermogen optimaal samen te werken. Dan kun je natuurlijk ook best van elkaar gaan houden. Of de ware liefde daar tussen zit, dat moet hij natuurlijk maar afwachten.

Bovendien is de invloed van

de zwaartekracht (op Mars maar een derde van die op aarde) op de ontwikkeling van de foetus nog onduidelijk. Zoals overigens ook nog moet worden onderzocht hoe schadelijk de straling tijdens de heenreis precies is, en of de astronauten daartegen kunnen worden beschermd. Anders hebben ze al kanker voor ze er zijn.

Sommige deelnemers – die online samenkomen in een gesloten community op Facebook – blazen de missie op tot mythische proporties.

Ze denken echt dat ze de mensheid gaan redden: als de aarde vergaat, is Mars onze enige uitweg. Er zal een utopische samenleving zal ontstaan. Dat is een totaal verkeerde en gevaarlijke manier van denken.

Hij zou willen zeggen: hou het praktisch. Utopieën bestaan niet.

Hij is geen messias. De vraag of we er een kolonie kunnen stichten, maakt het al strevenswaardig genoeg om het te proberen.

Maar het zal echt in heel kleine stapjes gaan. Het wordt een monnikenbestaan: de omgeving verkennen, de boel operationeel houden, voedsel proberen te verbouwen.

Je zult lange periodes van verveling hebben waarin het heel moeilijk is om het doel - het creëren van een gemeenschap - in het oog te houden. Dat is iets om rekening mee te houden, zowel voor de groep als alle individuen. Na de sollicitatiegesprekken, lichamelijke en psychologische testen, schijnen de deelnemers jaarlijks zo’n vier maanden met een groep in isolatie te gaan om daarop te trainen.

Om een hecht team te smeden is het noodzakelijk dat het bestaat uit

mensen met totaal verschillende achtergronden. Daarom hamert hij erop dat er sociaal wetenschappers meegaan. Eén keer is hij bij een congres een antropoloog tegengekomen, verder zijn het vooral bèta’s en technici. Natuurlijk levert de missie interessante technologische ontdekkingen op, maar voor hem zijn de sociologische en maatschappelijke resultaten even belangrijk.

Wat betekent dit voor mensen?

Die antropologische kijk verklaart ook waarom er bijvoorbeeld geen raketten, ruimtevaartuigen of posters van de planeet in zijn piepkleine studentenkamer hangen.

Kijk maar: tussen zijn uitgeschreven Hindi-letters prijken John Lennon, Kurt Cobain en Slash. Oké, hij heeft een T-shirt van Mars One, het boek Packing for Mars van de Amerikaanse wetenschapsjournaliste Mary Roach ligt in zijn boekenkast.

En daar, op zijn speaker ligt een 3D-printje van Mars-koepels. Cadeautje van een concurrent. Maar verder niks.

Hij staat gewoon met beide benen op de aarde. Gisteren heeft hij met een paar maten bier gedronken, voetbal gekeken, Fifa gespeeld op de Xbox. Daarna moest hij nog tot zes uur ’s ochtend werken op een feest.

Hij is kortom een doodnormale jongen.

Maar hij merkt wel: sinds zijn aanmelding geniet hij soms van de simpelste dingen. Lekker buiten rondlopen in de frisse lucht. Of de wind bijvoorbeeld, die heb je op Mars helemaal niet. Dat gaat hij toch wel missen.

DOOR FRANK PROVOOST

‘Deze missie trekt miljarden kijkers’ Mars One-oprichter Bas Lansdorp bezocht vorige week de rechtenfaculteit. Eén student had wel zin om mee te gaan.

DOOR VINCENT BONGERS ‘Wie in deze zaal overweegt zich permanent op Mars te vestigen?’ vraagt Bas Lansdorp, directeur en een van de oprichters van Mars One, aan de ongeveer tachtig man in de Lorentzzaal van de faculteit Rechten.

Eén vinger gaat de lucht in.

Marie-Louise de Kruijff, student politicologie en universiteitsraadslid voor de LVS ziet het wel zitten.

‘Het lijkt me ontzettend gaaf om mee te maken hoe er een nieuwe gemeenschap ontstaat.’ Ze kijkt al veel verder de toekomst in. ‘Op termijn krijg je een nieuwe menselijke soort. Hoe zou die zich ontwikkelen? Misschien herhaalt de geschiedenis zich wel en krijgen we Marsoorlogen.’ Ingeschreven voor de selectie heeft ze zich niet. ‘Misschien doe ik dat wel bij een nieuwe ronde.’

Lansdorp was vorige week donderdag uitgenodigd door het International Institute of Air and Space Law van de Universiteit Leiden om te vertellen over het plan om een permanente kolonie op Mars te vestigen.

‘Waarom willen we dit? De mens

is een geboren ontdekkingsreiziger.

Als deze missie mislukt, dan zullen anderen wel slagen. Mensen gaan naar Mars, dat is zeker. We willen altijd zien wat er achter de horizon ligt, net zoals ontdekkingsreizigers als Columbus in kleine houten bootjes de oceaan op gingen. Dit is niet veel extremer, en heeft nog het voordeel dat wij precies weten waar we naar toe gaan. Natuurlijk krijgen de astronauten moeilijke momenten in een kleine capsule en later op de planeet zelf. Maar het grootste deel van de tijd hebben ze een enorme smile op hun gezicht. Because they are living their dream.’

Lansdorp legt uit wat er moet gebeuren voordat de eerste bemande missie in 2024 vertrekt. Eerst komt er een satelliet om de baan van de planeet om 24/7 communicatie tussen Mars en de aarde mogelijk te maken. Na de lancering van een tweede satelliet, volgt een Marsrover die de juiste plek voor de kolonie moet vinden en goederen kan vervoeren.

Dan volgt nog een ruimtevaar-

tuig vol materiaal.

Als dat allemaal in orde is, kan Mars One de eerste vier kolonisten sturen.

De organisatie wil de missie financieren door een televisieprogramma rond de selectie van de bemanning en de kolonisatie te maken. ‘Dit is zo’n belangwekkend

iets. Dit gaat wereldwijd miljarden kijkers trekken.’ Ook probeert Mars One geld los te krijgen bij multimiljardairs als de Mexicaan Carlos Slim. ‘Misschien heet de kolonie straks wel Slimcity of Gatesville.’

Maar wellicht willen de kolonisten vanwege de privacy het beeld op zwart, zegt iemand in de zaal. ‘Dan gaan de camera’s uit. Zij hebben de macht.’

Onmiddellijk komt er een spervuur van vervolgvragen. Wat als bijvoorbeeld financier Slim dan vervolgens de geldkraan dichtdraait? Wie zorgt er dan voor het vervolg van de missie zodat de kolonisten kunnen overleven?’ Lansdorp kan niet onmiddellijk een antwoord op al deze vragen geven.

Tanja Masson-Zwaan, universitair hoofddocent ruimtevaartrecht in Leiden en juridisch adviseur van Mars One, schetst het juridische kader van de missie. Het blijkt dat er internationaal al de nodige verdragen zijn gesloten over de ruimte, de maan en andere hemellichamen.

In principe mag iedereen volgens

die verdragen een kolonie stichten op bijvoorbeeld Mars. Ook is vastgelegd dat een staat of een bedrijf niet een hemellichaam kan claimen of in bezit nemen. ‘Je mag ook geen stukjes Mars verkopen.’

Lansdorp: ‘We gaan er straks echt geen Nederlandse vlag planten. Dit is een missie voor de hele mensheid.’

Het milieu van de planeet mag niet worden aangetast. Terravorming is dan ook verboden en dat is een probleem voor de Marsbewoners.

En wat gebeurt er als er iets misgaat, bijvoorbeeld een botsing met satellieten of een crash op Moskou of Beijing? ‘Mars One is een Nederlands stichting, dat brengt verantwoordelijkheden met zich mee voor onze overheid. Maar bij schade komt de rekening terecht bij de zogeheten launching state, het land dat de verantwoordelijkheid draagt voor het lanceren van de raketten. En hoogstwaarschijnlijk wordt dat de VS.’ Als de astronauten eenmaal op Mars zijn en de vestiging groeit dan gaan de kolonisten op termijn hun eigen wetten maken, aldus Masson-Zwaan. ‘Dat kan ook niet anders. We kunnen moeilijk een politieruimtevaartuig sturen om hen onze wetten op te leggen.’

13 februari 2014 · Mare 7 Wetenschap

De uitstervende talencocktail Wat lenen en wat erven sprekers van elkaar?

Traumahelikopters Piloot zijn van een traumahelikopter is hardcore. Helikoptervliegen is sowieso gruwelijk moeilijk, maar deze mensen krijgen daar de auto-ongelukken en hartaanvallen bovenop. In Nederland hebben de piloten een veertigurige werkweek – maar wel samengeperst in drie dagen, met dag- of nachtdiensten van zo’n dertien uur. Nijmeegse psychologen en hun Leidse collega Jos Brosschot beschrijven in Applied Ergonomics hoe het met de piloten gaat.

Het grote probleem met werken in diensten is dat het je dag-nachtritme vernaggelt, en dat is ook bij de piloten te zien. Aan het begin van hun dag-shifts zijn ze het vermoeidst, en voelen ze zich relatief het slechtst. De onderzoekers stellen daarom voor om de dagdiensten wat later te laten beginnen; dan duren de nachtdiensten wel langer maar dat is minder erg. Opvallend genoeg maten de psychologen geen groot verschil in pilotenwelzijn tussen de dag- en de nachtdiensten. Vermoedelijk komt dat doordat de piloten kunnen slapen als er even geen noodgevallen aan de gang zijn. Als er wel iets aan de hand is, komt dat emotioneel harder aan tijdens een nachtdienst, zo bleek.

Uit huis Dit zijn dorpsbewoners uit Abangiwang, een dorpje op het Indonesische eiland Pantar. Ze zijn gekleed voor een dansfeest. Voordat het feest begint, eten ze samen. Het zijn sprekers van het Kaera, één van de zeven talen die op het eiland worden gesproken. Foto: Marian Klamer

Taalwetenschapper Marian Klamer onderzoekt hoe talen in Indonesië uitwisselen en ontwikkelen. ‘De mensen daar weten zelf ook niet hoe het komt dat zij al die talen spreken.’

‘In het zuiden van Indonesië liggen de Nusa Tenggara, de kleine Soenda-eilanden. Twee daarvan zijn de eilanden Pantar en Alor, waar we al jaren onderzoek doen. Pantar is ongeveer even groot als Zuid-Holland, en er worden zeven verschillende talen gesproken.

Alor is ongeveer vier keer zo groot, en kent vijftien talen. De meeste van die talen hebben zo’n vier- à vijfduizend sprekers, en ze lopen allemaal op hun eind. De meeste kinderen leren Indonesisch of een plaatselijke variant op het Maleis; over twee generaties zijn die talen allemaal weg.

‘Het Alorees behoort tot de Austronesische taalfamilie, maar alle andere talen zijn wat wij Papoea-talen noemen. Dat betekent eigenlijk: niet-Austronesische taal die in dat stuk van de wereld gesproken wordt.

Voor zover wij kunnen nagaan, hebben ze geen link met de Papoea-talen uit Nieuw Guinea. Ze verschillen net zo erg van hun Austronesische buurtalen als Nederlands van Chinees. Als je het aan mensen in Jakarta vraagt, hebben zij nog nooit van die eilanden gehoord, laat staan dat ze weten dat die diversiteit aan talen en culturen bestaat.

‘De meeste van die talen zijn pas de afgelopen tien jaar wetenschappelijk beschreven. Dat is extra lastig omdat de mensen daar hun taal niet kunnen opschrijven; ze kunnen wel schrijven, maar dat alleen is niet genoeg. Toen we net aan waren gekomen op Alor, kwam een man ons opDoor Bart Braun

zoeken. Hij was leraar en wilde zijn leerlingen Teiwa leren, zodat die taal behouden blijft. Hij wist echter niet hoe de keelklanken uit die taal er op schrift uit zouden moeten zien. Wij hebben toen meegewerkt aan een boekje dat hij kon gebruiken.

‘Wat wij willen weten is: hoe verhouden die Papoea-talen zich nou tot hun buurtalen die Austronesisch zijn? Op het eerste gezicht kun je niet weten waarom het Nederlandse woord goed lijkt op Duits gut of Engels good. Komt dit omdat onze taal dezelfde voorouder-taal heeft, of is het een leenwoord? Het verschil tussen wat talen “erven” en “lenen” is moeilijk vast te stellen. Op deze eilanden kan dat wel, omdat de buurtalen zo verschillen.

‘De verwachting is dat er verschil is tussen de woorden die worden overgenomen uit het Indonesisch, en de woorden die de talen onderling overnemen. Indonesisch is de taal van de overheid en de media, en je verwacht dat ze woorden voor dingen die ze zelf niet hebben – overheidsplannen, nieuwe technologie – uit die taal overnemen.

‘De uitwisseling tussen de inheemse Papoeataal en hun Austronesische buurtaal komt niet van bovenaf, maar verloopt onder meer via huwelijken. Je verwacht dat een bruid of moeder juist de basiswoorden oppikt of doorgeeft aan haar kinderen; woorden voor “vuur” of “weg”, bijvoorbeeld. Wat wij uit gaan zoeken: Hoe ziet de taalcocktail van deze sprekers er precies uit? Welke woorden en grammaticale structuren lenen ze van hun buren, en welke juist niet?

‘Het is moeilijk om een Nederlands voorbeeld te geven van hoe talen elkaars structuur beïnvloeden, omdat onze buurtalen zo op elkaar lijken. Je moet er eigenlijk talen voor

hebben die elkaars spiegelbeeld zijn.

Staat de negatie – het gedeelte van een zin dat er een ontkenning van maakt, zoals het woord “niet” in het Nederlands – aan het begin of het eind van de zin? Wat is de plek van het werkwoord?

‘Dat soort vragen onderzoek je door opnames te maken van spontaan taalgebruik. Je gaat naar die eilanden, verblijft bij een gezin in huis.

De eerste twee à drie weken doe je helemaal niets, behalve kletsen. Na een paar tijdje vragen ze dan wel wat je nou eigenlijk komt doen. Dan leg je uit dat je hun taal bestudeert, en vraag je of je af en toe wat op mag nemen als ze aan het praten zijn.

Een van de doelen van mijn komende onderzoek, waar ik van subsidieverstrekker NWO anderhalf miljoen euro voor heb gekregen, is om drie case-studies te doen van verschillende soorten taalcontact.

Per studie neem je globaal zo’n dertig uur gesprekken op. Voor de duidelijkheid: in een project van vier jaar is dat veel. Als je de taal zelf niet spreekt, schrik je ervan hoeveel woorden er in een minuut zitten. Mensen spreken gemiddeld 200 woorden per minuut. Dat is 12.000 woorden per uur, dus dertig uur aan opnames levert een corpus van 360.000 woorden op! Ter vergelijking: 120.000 woorden is een stevige roman. De vuistregel is dat elk uur aan opnamen zestig uur uitwerktijd kost. Met mijn eerste uur van het Teiwa ben ik wel drie weken bezig geweest.

‘Dat uitwerken doe je met een spreker ernaast. Soms blijkt dan dat je een ruzie hebt opgenomen, of een roddel. Dat haal je dan eruit: je wilt de mensen daar niet compromitteren. De data die je verzamelt, komt namelijk wel in een archief terecht, en het is in zulke kleine gemeen-

schappen natuurlijk heel makkelijk om te achterhalen wie iets gezegd heeft.’

‘In het oosten van het nabijgelegen eiland Flores spreken de mensen een Austronesische taal die geen Papoea-buurtalen heeft, maar wel allemaal woorden en structuren bevat die niet lijken op andere talen van die familie. Daar moeten vroeger Papoea’s gewoond hebben, denken wij.

Er zijn dus drie fenomenen die we gaan bestuderen: taal-uitwisseling van bovenaf, met het Indonesisch, horizontale uitwisseling tussen de talen op Pantar en Alor, en de taal op Flores die een oude Papoea-taal als substraat heeft. Als je die kan vergelijken, weet je wat er gebeurt als talen met elkaar in contact komen. Kan je inderdaad voorspellen welke woorden en structuren er geleend zullen worden? Daar weten we een beetje van uit Europa, maar misschien gaat het hier wel heel anders.

‘Waar dat goed voor is? Allereerst is het goed voor de mensen daar. Er is niets bekend over de geschiedenis tot 1910 van deze eilanden. Ze weten zelf ook niet hoe het komt dat ze al die talen spreken, en ze vinden het erg interessant dat jij daar door taalonderzoek iets over kunt zeggen.

Dat zij dankzij onze woordenboeken hun eigen tradities vast kunnen leggen, is ook waardevol.

‘Dit soort onderzoek verruimt onze blik op de wereld, met name op een gebied als dit, waar nog maar weinig bekend van is. Als je meer weet over hoe talen veranderen, en over de verschillen daarin tussen hier en daar, kun je meer zeggen over hoe mensen met hun taal omgaan, maar ook hoe talen evolueren in de tijd. Die interesse daarin, dat is de kern van wetenschap.’

Een kind wordt niet zomaar uit huis geplaatst. De jeugdzorg doet dat pas als ’t echt mis is, bijvoorbeeld bij ernstige gedragsproblemen, of mishandeling. Het zou dan zuur zijn als het vervolgens in de nieuwe woonsituatie ook of alsnog mishandeld wordt. Leidse pedagogen zochten uit hoe vaak dat voorkomt, en schreven erover in Children and Youth Services Review.

Zij benaderden 669 twaalf- tot zeventienjarigen uit pleeggezinnen of de zogeheten residentiële zorg; dat zijn dingen als opvangtehuizen, fasehuizen, instellingen voor begeleid wonen, enzovoort. Iets meer dan de helft van de benaderden werkte mee. Maar liefst een kwart van hen gaf aan mishandeld te zijn nadat ze uit huis waren geplaatst.

In tehuizen is het risico groter dan bij pleeggezinnen, wat volgens de auteurs mogelijk verklaard kan worden door de grotere veranderingen in begeleiding en leeftijdsgenoten in de tehuizen. Omgekeerd is ook de meerderheid van het personeel in de opvang van jongeren wel eens mishandeld door de adolescenten daar, merken de onderzoekers op. Aanbevelingen: Betere training voor pleegouders, maar vooral structurele veranderingen in de opvang om de kans op geweld te verkleinen.

Naaldjes in plas In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde een casusbeschrijving door de Leidse anesthesist in opleiding Martijn Boon. Een 24-jarige vrouw kwam binnen op de intensive care met een verminderd bewustzijn. De artsen behandelden haar onder meer met een antiviraal middel, aciclovir. Twee dagen later kreeg de patiënte ineens problemen met plassen. In de urine waren naaldvormige kristalletjes te vinden van ongeveer een kwart tot een halve millimeter lang. Kristallen van aciclovir, vermoedelijk. Bij een overdosis of een erg gedehydreerde patiënt nierschade veroorzaken, en neerslaan in de urine.

De artsen staakten snel de behandeling met dat middel, en twee weken later was de nierfunctie van de patiënte weer hersteld.

8

Mare · 13 februari 2014

Achtergrond

Illustraties Michiel Walrave

Een week overleven op 25 euro Drie studenten durfden The Battle aan te gaan De opzet DOOR PETRA MEIJER Studenten klagen vaak dat ze te weinig geld hebben, maar valt er op

eten en drinken niet wat te besparen? Daarom bedacht Mare een wedstrijd: The Battle.

Daarin gaan drie studenten de uitdaging aan: vijf dagen rondkomen van vijfentwintig euro. Ze eten kilo’s bruine bonen, dromen van geslachte zwanen en sletten voor gratis drankjes.

De kandidaten worden beoordeeld op creativiteit, culinaire kwaliteiten, doorzettingsvermogen, hoe gezond het is en natuurlijk op de centen. Eten ze een week lang diepvrieshamburgers? Dat scoort hoog op doorzettingsvermogen en is goed voor de portemonnee. Gaan ze de Leidse vissers langs om een verse karper te scoren, bietsen ze zonder uitnodiging bitterballen op constitutieborrels of verdiepen ze zich in eetbare planten? Dan scoren ze juist punten op creativiteit.

Om de week van armoe te compenseren mag de winnaar met drie vrienden onbeperkt spareribs gaan eten.

Dagboek

rt Hes suiker van de Albe t havermout en grati uit. Ik koop Euroshoppermet mt nu al mijn neus ijn. De havermout ko te drinken. Als snack eet ik soepstengels twee t ik nie op ’s Avonds ko cola, maar die is kig wel goed te eten. n pak groentesap om ee smeerkaas, dat is geluk en ) en on ijb ze tels en sn potjes groenten (wor te maken in de blender. Het heeft een viek n oo va op ko ing Ik ed vo ar. by kla ba el zelf t is wel een liter en sn Ik heb bruine kleur, maar het noodles. Die kook ik in de waterkoker. ’ tan at. ins ga en ok ko ren de eie n n va tie zodat het water niet het knopje afgeplakt eieren. Ik heb een t havermout en twee van de Albert Heijn me er we jt tbi on ‘Ik at DAG 2 Bij het koffiezetappara als ik nieuwe truc ontdekt. iker. Ik neem er dertig mee en elke keernd als su s mo jn kje za mi s in ati r gr ike an su sta hte voel, giet ik een zakje me een beetje flauw er zes zakjes per uur. Ik haal een blikje ect te ve nie en ter gis nt ria va snack. Ik eet onge omdat de goedkope ud ik cola uit de automaat, moet ik bij mijn vriendin eten, dus ho nd vo na zuipen was. Va akt Russische soep.’ wat geld over. Ze ma scheelt weer geld. De jn vriendin, ook dat ts en meer zakjes gratis mi bij jt tbi on ‘Ik 3 G DA Zou wat gesuikerde donu rest van de dag eet ik wel anders tegen de wereld aan te kijken.n. h aa es toc best veel vle suiker. Ik begin vermoorden? Daar zit op ik een zwaan kunneneen baksteen? Misschien is op de fiets er t Hoe werkt dat? Met Maar dat vinden de mensen uit de buurvier inrijden toch veiliger. k. Voor ’s avonds koop ik een pak met je ld uit de oven. Zou waarschijnlijk niet leu komen helaas verkoo suiker? Als ik honger ze ar ma , a’s izz nip mi n? Of een heel bord en frituurvet kunnen etepje tandpasta. Daarna heb je meteen ge ans do derm n an ee op ik et mo en krijg, neem ik Avonds gaan we uit trek meer in eten. ’s ill.’ ch t nie n: kosten zuipe een liter vers d, kipkerriesalade en pie haal ik oo br s rk Tu n ee op . Bij de Ap DAG 4 ‘Ik ko ing ook nog twee eieren vruchtensap. Ik bak n stuk of tien suikerzakjes in gooi. Fuck. In ee ee ik th ar se rk wa , Tu ee ar t na gratis th ro ijk zoet is, smaakt he chill: omdat het moeilza met drie vrienden. We betalen 7,50 eu piz ik l ste be d on de av per persoon.’ een pakje noodles ar eieren. Ik heb nog s brood. Ik heb pa n ee t me jt tbi on Turk DAG 5 ‘Ik b ook nog een stukje is behoorlijk vies. Ik voor tussendoor en he ten de on av jn mi s du een saus van weinig geld meer over, koker), en voeg daar tste twee eiter wa de (in tti he ag bak mijn laa kook eerst sp npuree doorheen. Ik aghetAH-suiker en tomatede saus. Ik hoopte op een soort zoete sp or do ze er eren en ro k was niet lekker.’ tisaus maar de smaa

DAG 1 ‘Ik ontbijt me

13 februari 2014 · Mare

Deelnemer 2: Jasmin Blackshaw (23, natuurkunde) n, maar dat hoort na 12 euro uitgegeve en multivitaminebij al g aa nd va b he pakk DAG 1 ‘Ik l koop ik brood, twee n keer bij het plan. Bij de Lidkaas en bananen. ’s Avonds ga ik nog ee en da n ne pin bo e, s, ad oe on lm appe sap, lim pasta, champignons, naar de winkel voor paprika’s.’ an t pindakaas, een bana lunch met brood me met pasta at, wok ik vanDAG 2 ‘Ik ontbijt en ltjes nten die ik gisteren en limonade. De groelschijfjes. Ik koop uien, diepvriesaardappe pe ap avond met aard en soep.’ met brood met pintbijt en lunch ik weer dag op de faculteit en on g aa nd va ok ‘O 3 G le DA nog banaan. Ik ben de he dakaas, limonade en r ‘s avonds uit de sportschool. Ik maak De uu n. lf ne bo e uin br lik ab kom pas om twaa t restant uit het gig n tactiek, maar ook wat pasta klaar met he week eet, is niet allee t afwisselend pasta, ze de ik p manier waaro zelfde groenten, me de gewoonte. Ik eet vaakpels.’ rijst, wraps of aardap dakaas. Overdag rom met brood en pin rtje en wat plakjes de we t gin be g da e een taa DAG 4 ‘D ctiviteit waar ik nog hebben we een huisa nd half vijf neem ik meer brood met pin n, Ro jne . ari ijg nd kr n ma o ete kil te een cake ik naar de Lidl voor ten, dakaas. ’s Avonds ga rieltjes, sojamelk, kidneybonen, doperw nik mi , ns no pig am ch wraps en een brood.’ mandarijn en rd ontbijt uit met eenkaas en ik drink liaa nd sta jn mi eid br da __ t pin DAG 5 ‘Ik ______ ______ ood me ______ er br______ ____________ weg t ik we sojamelk. Overdag ee onds ga ik naar Amsterdam, en voor iklf twee Av ’s ha . nd ter ro wa s of pa m de ko mona - oatme om eten te maken. Ik ood met pindakaas en tijd al moet heb ik geen en br ed sn r vie g no cola t basic AH ee ik s de week heb ik ’s nachts thuis, dumelk bij. Aan het eind van n, een paprika, p -sa ne mi ita ltiv mu uie drink er leboel mandarijnen, onade, 300 gram n heasje draagt AH ee lim knog veel eten ov- er: aa nm aa sje fle e bonen en rd ls de worte itaeenHAK een kwart broo-d,potje en een half pak multiv ltjesatsap pe ap rd saa -toma e rie groent pv ientje appels die am per.’ pasta, 200 gr wordst dus nog goedko weekn noodle 3 x echicke mine-sap. Volge- nd

Hoe zou je je huidige eetpatroon omschrijven?

‘Ik eet bijna altijd veganistisch en behoorlijk gezond. Snoepen doe ik met een mandarijn. Bij de term “veganist” denk je snel aan iele mensen, maar dat ben ik niet. Ik sport veel en ik eet veel. Pindakaas, bonen en fruit zijn favoriet.’

Jasmin Blackshaw

Wat vormt de grootste bedreiging voor je budget?

‘De Lidl wordt verbouwd, daarom moet ik een paar keer naar de Albert Heijn. En donderdag komt er iemand eten, maar daar maak ik me eigenlijk geen zorgen over. Ik ga iets minder uitbundig uit, maar zuinig doen hoeft je sociale leven niet in de weg te staan.’

Frank Marsman

______________________________________ - 2 broden - 2 pakke n multiv itamin esap - limonade - een pot pindak aas - banan en - pasta - een bakje champ ignons - appelm oes - bruine bonen - 2 blikken kidney bonen - paprik a’s - pastas aus - uien - diepvr iesaar dappe lschijfj es - soep - een kilo manda rijnen - een halve kilo gekrui de minikr ieltjes - een liter sojam elk - pot doperw ten - 6 wraps __________________________________ + 22,28 euro.

______________________________________ - oatme al - AH basic cola - melk - AH draagt asje - potje HAK worte ls en bonen - appels ientje groent e -toma atsap - 3 x chicke n noodle s - 10 scharr eleiere n - smeer kaas - breadsticks - een blikje cola uit de autom aat - pak met vier minipiz za’s - gesuik erde donuts - turks brood - kipker rie salade - vers sap - New York East Side shoarm apizza - v spagh etti 2 potjes tomat enprut __________________________________ + 24,82 euro.

piet ersk erkh of 6 2311 GN Leid en

______________________________________ - 1 brood - drie Breake rs - broodj e kebab - kant-e n-klar e lasagn e - appels - pasta penne - pastas aus - boterh amwo rst - koekje s met yoghu rt - Hema- ontbijt - 2 kaasb roodje s - een pak stroop koeken - bier __________________________________ + 25,00

piet ersk erkh of 6 2311 GN Leid en

piet ersk erkh of 6 2311 GN Leid en

piet ersk erkh of 6 2311 GN Leid en

K0S TEN

K0S TEN

K0S TEN

K0S TEN

- 10 scharr eleiere n - smeer kaas - breadsticks - een blikje cola uit de autom aat - pak met vier minipiz za’s - gesuik erde donuts - turks brood - kipker rie salade - vers sap - New York East Side shoarm apizza - v spagh etti 2 potjes tomat enprut __________________________________ + 24,82 euro.

Hoeveel geld geef je normaal gesproken in een week uit aan eten?

‘Ik heb een systeem met gekleurde potjes: een potje voor eten, sport, vrije tijd en kleding. In het potje dat bestemd is voor eten deed ik vroeger altijd honderd euro, daar at ik een maand van en dan nog wist ik daar soms 25 euro op te besparen. Ik zeg vroeger, omdat het tijdens de vorige zomervakantie een beetje uit de hand gelopen is. Ik ging veel uit en pinde dan wel eens dertig euro op een avond. Eerder at ik daar een hele week van. Ik hoop dat deze challenge me weer op het goede spoor zet. Ik vind het een sport om niet te kopen wat ik niet nodig heb.’

K0S TEN ______________________________________

K0S TEN ______________________________________

- 1 brood - 2 broden - drie Breake rs - 2 pakke n multiv itamin esap - broodj e kebab - limonade - kant-e n-klar e lasagn e - een pot pindak aas - appels - banan en - pasta penne - pasta - pastas aus - een bakje champ ignons - boterh amwo rst - appelm oes - koekje s met yoghu rt - bruine bonen - Hema- ontbijt - 2 blikken kidney bonen - 2 kaasb roodje s Hoe zou je -jepaprik huidige eetpatroon omschrijven? a’s pak stroop koeken - een ‘Eten moet -snel en makkelijk te maken zijn.

Ik leef doorgaans op pizza’s en magnetronmaaltijden, pastas aus bier potje babyvoeding. koken doe ik bijna nooit. Als ik echt behoefte krijg aan groente, dan koop ik- een uien __________ + ______ ______ ______ Daar zitten -geen E-nummers in en dat soort shit. Als het goed is voor baby’s zal______ het ook wel goed - diepvr iesaar dappe lschijfj es zijn voor mij. Af en toe eet ik ook een geprakt fruithapje, die zijn goed te 25,00 eten. De groentehapjes soep soms moet het gewoon gebeuren. Neus dicht en hoppatee.’ zijn smerig,-maar - een kilo manda rijnen kilo gekrui de minikr ieltjes halve - een Hoeveel geld geef je normaal gesproken in een week uit aan eten? sojam liter een ‘Ruim honderd euro. Dit elk is dus wel een uitdaging. Ik wil mijn huidige levensstijl behouden, maar doperw dan cheaper.- pot Ik ga echttenniet als een arbeider aardappels schillen, of als een pauper over de markt wraps 6 lopen. De markt is bovendien veel te ver____ fietsen.

Ik woon boven de Appie.’ + ______________________________

Deelnemer 1: Frank Marsman (23, natuurkunde)

piet ersk erkh of 6 2311 GN Leid en

euro. bedreiging voor je budget?

22,28 Wat vormt de grootste ‘De grote gevaren voor mijn budget zijn midnight snacks tijdens het stappen en de daarop volgende katerhonger. Na het stappen halen we of vaak6 een kapsalon en als ik ’s ochtends wakker word met een erkh erskIk kater, heb ik altijd zinpiet in vlees. ontbijt dan bijvoorbeeld met rookworst. Op mijn kast staan 28 nieuwe potjes mosterd.2311 Ik houd niet van en om de rookworst in een vies potje te dopen. Daarom gooi GNerLeid ik ze na een keer weg, ze kosten toch maar een paar cent. Ik koop ook om de dag een fles douchegel.

Het is fijn om wat achter de hand te hebben. Maar dat soort aankopen moet ik deze week misschien even achterwege laten.’

9

10 Mare · 13 februari 2014 Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Nieuwe begeleiders gezocht voor bijles/huiswerkbegeleiding Buurthuis Vogelvlucht Leiden-Zuid. Acht leerlingen basisonderwijs groep 7 en drie leerlingen groep 4 en 5 helpen met begrijpend lezen, spelling en rekenen. Zes leerlingen uit groep 6 hulp bij lezen, woordenschat en rekenen. Twee leerlingen met vergoeding van €5,- en €7,- per les.

Leiden-Noord zoekt begeleiders voor 23 leerlingen basisonderwijs groep 4 t/m 7, waarvan vijf met vergoeding. Voortgezet onderwijs, hulp voor: Marokkaans meisje, natuurkunde, 2vwo. Marokkaanse jongen, wiskunde, biologie, brugklas. Marokkaans meisje, wiskunde, scheikunde, 3vwo. Marokkaanse jongen, Engels, Nederlands, 2vmbo.

Marokkaanse jongen, Engels, brugklas havo. Turkse jongen, bedrijfscalculatie, 3mbo-financiële opleiding. Marokkaanse jongen, Engels,

biologie, 2vmbwo-TL. Marokkaanse jongen, begrijpend lezen, woordenschat, brugklas. Marokkaanse jongen, Nederlands, Engels, 2vmbwoTL, €5,- per les. Indonesisch meisje, Nederlands, scheikunde, 3havo, €5-7 per les. Marokkaans meisje, Engels, 4vwo. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, wo en do, 15-17u. Tel: 071-5214256. E-mail: hdekoomen@ owwleiden.nl.

Muziektheorie lessen en/of improvisatielessen bij BplusC - beginners tot gevorderden Je liedje/ compositie kunnen opschrijven?

Meer weten over improvisatie?

Schrijf nu in! Lesdagen ma t/m za, tijd op afspraak. www.BplusC.nl

Maretjes extra Studio te huur. Hartje Centrum Leiden. 45m2, gestoffeerd, met eigen badkamer/wc en keuken, balkon.

Gebruik wasmachine/droger. Geen bemiddelingskosten, 2 maanden borg. Inlichtingen: 071-5122202 of 06-51998941.

proefschriften.nl Aandacht voor uw proefschrift.

Academische Agenda Mw. Z. Liu hoopt op dinsdag 18 februari om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘The interplay between TGF-beta and VEGF signaling in endothelial cell function’. Promotoren zijn Prof. dr. P. ten Dijke en Prof. dr. M.J.T.H. Goumans.

Dhr. S. van der Marel hoopt op dinsdag 18 februari om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Gene and cell therapy based treatment strategies for inflammatory bowel diseases’.

Promotoren zijn Prof.dr. D.W. Hommes en Prof.dr. S.J. van Deventer.

Mw. C.M.E. Pronk hoopt op woensdag 19 februari om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Learning Trajectories in Analogical Reasoning.

Exploring Individual Differences in Children’s Strategy Paths’. Promotor is Prof.dr. W.C.M. Resing.

Mw. S. Thamarath Surendran hoopt op donderdag 20 februari om 11.15 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Towards photoCIDNP MAS NMR as a generally applicable enhancement method’.

Promotoren zijn Prof.dr. H.J.M. de Groot en Prof.dr. J. Matysik (Universität Leipzig).

Mw. S. Verdolini hoopt op donderdag 20 februari om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Modeling interstellar bubbles: near and far’. Promotor is Prof.dr.

A.G.G.M. Tielens.

Mw. M. Bruil hoopt op donderdag 20 februari om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Clause-Typing and Evidentiality in Ecuadorian Siona’.

Promotoren zijn Prof.dr. W.F.H. Adelaar en Prof.dr. J.E.C.V. Rooryck.

de eerste minuten, de eerste

minuten, van levensbelang. van levensbelang.

www.hartstichting.nl voor een

reanimatiecursus www.hartstichting.nl bij jou in de buurt.

voor een

reanimatiecursus bij jou in de buurt.

UNIVERSITAIRE VERKIEZINGEN 2014

38x100 6 min.indd 2

tijdschema verkiezingen Het volgende tijdschema is opgesteld voor de verkiezingen van de beide geledingen van de Universiteitsraad, de studentengeledingen van de faculteitsraden, en de studentenraad LUMC. Tevens kan een lid van de Dienstraad ICLON worden gekozen.

10 maart peildatum en vaststelling kiezersregisters 11 en 12 maart kandidaatstelling, inzage kiezersregisters en indienen verzoeken tot verbetering kiezers­registers bij het betreffende stembureau 13 maart besluiten stembureaus inzake kandidaatstelling en verzoeken tot verbetering kiezersregisters (beroep mogelijk op 17 en 18 maart; beslissing op beroep 26 maart 2014) 17, 18 maart herstel van verzuimen kandidaatstelling 19 maart beslissing stembureaus herstel van verzuimen kandidaatstelling (beroep mogelijk tot en met 21 maart; beslissing op beroep 26 maart 2014) 12 mei verzenden elektronische oproepen; opening verkiezingen (9.00 uur) 16 mei sluiting stemming (16.00 uur) 27 mei uitslag stemming (beroep mogelijk tot en met 3 juni; beslissing op beroep 6 juni 2014) wie is kiesgerechtigd Kiesgerechtigd is iedereen die op 10 maart 2014 (de peildatum) krachtens een aanstelling bij de Universiteit Leiden werkzaam is in een van de onderdelen waar verkiezingen worden gehouden en iedereen die op die datum als student – dus niet als extraneus of gaststudentstaat ingeschreven. Deze groep behoort dus in het kiezersregister te zijn opgenomen.

Op 11 en 12 maart 2014 liggen de kiezersregisters ter inzage bij de stembureaus en kunnen ook verzoeken tot verbetering worden ingediend.

Student-assistenten oefenen hun kiesrecht in beginsel uit in de geleding studenten. Andere studenten in dienst van de universiteit oefenen hun kiesrecht uit in de geleding van het personeel.

Personen in dienst van NWO, FOM of daarmee vergelijkbare organisaties en werkzaam bij de universiteit zijn ook kiesgerechtigd; zij worden wel aangeraden bij de ter inzagelegging van de kiezersregisters te controleren of zij daarin ook zijn opgenomen.

U kunt u zelf ervan overtuigen dat u in het kiezersregister bent opgenomen door op 11 of 12 maart 2014 even bij het stembureau langs te gaan; u kunt op deze dagen ook een verzoek tot verbetering van het kiezersregister indienen.

24-10-13 20:19

kandidaatstelling student- en personeelsleden Universiteitsraad, studentleden Faculteitsraden, leden Studentenraad LUMC; lid Dienstraad ICLON Indien u belangstelling heeft voor een actieve rol in de medezeggenschap kunt u zich op 11 en 12 maart 2014 kandidaatstellen. De formulieren daarvoor zijn verkrijgbaar bij de stembureaus en op www.stemmen.leidenuniv.nl Op 13 maart 2014 maken de stembureaus hun beslissingen ten aanzien van de ingediende kandidaatstellingen bekend. Mochten er verzuimen zijn geconstateerd die kunnen worden hersteld - zoals het ontbreken van voldoende handtekeningen van kiezers die de kandidaatstelling ondersteunen - dan is daartoe volgens bovenstaand schema gelegenheid.

38x100 6 min.indd 2

24-10-13

beroep Indien u het niet eens bent met een beslissing van een stembureau met betrekking tot de kandidaatstelling of de verbetering van het kiezersregister, dan kunt u daartegen beroep aantekenen volgens bovenstaand schema bij de kamer voor de verkiezingen van de Commissie voor de beroep- en bezwaarschriften (Rapenburg 70 te Leiden).

Ook tegen beslissingen met betrekking tot het herstel van verzuimen in de kandidaatstelling kan volgens bovenstaand schema bij de kamer voor de verkiezingen beroep worden aangetekend.

stemmen via internet De verkiezingen gaan volledig via internet. Om te kunnen stemmen dient u gebruik te maken van uw ULCN account. Vanaf 12 mei 2014 (9.00 uur) kunt u met dit account inloggen op de verkiezingsapplicatie. U kunt tot uiterlijk 16 mei 2014 (16.00 uur) uw stem uitbrengen. Stemmen kan vanaf elke computer met internetaansluiting. stembureaus De verkiezingen worden georganiseerd door verschillende stembureaus. Voor verdere inlichtingen kunt u zich richten tot het Centraal Stembureau. Zie www.stemmen.leidenuniv.nl

13 februari 2014 · Mare Achtergrond De uitslag

Dagboek

vrijdag en leef daarn voor mijn feestje op heb tot half negen ’s Ik oog brood en water. de om de hele dag op dr daarna zwemmen. Als ik terugkom van jke ga nli me za ge de n va n avonds college en ee toetjes over te zij htjes training blijken er twijd. Het is cake met wodka, kwark, vruc b ik alt he g ma da e rst ee De s. maandagavond ati k de thee is er gr en witte chocolade. Oogegeven.’ uit ro eu n dus maar éé hele week vol idelijk dat ik het geeneakers, koop een du al nu me is t he , t drie Br DAG 2 ‘Oké probrood. Ik ontbijt me ga houden op droog ags een broodje kebab. Bij het Gorleaus ngen va dd if mi du ’s n en Ee ls el. pe te sn zak ap ijd vangen, maar ze zijn beer ik een konijn te ar die lijken me ongezond. Ze hebben alt -en ma nt n, ka ke ik t luk ee l we ds on moet ro horen te hebben. ’s Av minder tenen dan ze Aldi, die tot mijn verbazing maar 1,60 eu de n va ne ag las ’ re n. kla ht vaker gaan winkele kost. Ik moet daar ec et ik op andere ouden voor vrijdag mo erh ov l wi ld maar ze zijn ge ik pe ls A ‘ DAG 3 n. Ik eet veel ap ls, en ga dan naar me ko te n zie n ete n og vliet manieren aa atis koffie in de Ho ink gr______ Ik dr______ __ ik een broodje ______ ijg ______ kr ______ ar een beetje rot.______ Da s. en yg Hu t he in ing een lez ch lun een gratis e, een krentenbol en being een broodje met salad lez de t da or vo filet americain, - 2 broden snel tussenuit m maak Ik sneak eritamin glaasje appelsa- p. esap markt. Bij de fruitkraa hillen multiv nga de 2 pakke gs lan ik g we rsc ug gint. Op de ter- limonade t ik een onderzoek doe naar de ve wijs da rkt. Ik krijg ik de verkoper- een aas pindak t en appels van de mageten, maar op potsu ark rm pe de uit ls tussen appe - banan en t rot is. Ik heb al best veel ge l die nie j vraagt me mee een gratis appe ld door een vriend. Hi. ’s Avonds eet ik pasta - wo be ge ik rd is hu weg naar ignons ert op een Big Mac - een trakte ’s enchamp aldbakje naar de McDon oes appelm pasta met sau-s.bruine bonen en koekjes met koop boterhamworst enbonen kidney di 2 blikken - ar Al de na ga ‘Ik 4 DAG a’s rm ik pasta op.’ paprik ds wa yoghurt. ’s Av- on - pastas aus euro-ontbijt. Later t vriendinnen een 1- twee kaasbroodme ik t ee uien ma He de j DAG 5 ‘Bi st. ‘sesAvonds eet ik Ik heb nog mwor lschijfj terhadappe diepvr t boiesaar eet ik brood -me n pak stroopkoeken. iendinnen ee op ko o en ik soep jn vr jes van de Ju-mb Ge st. lukkig geven mi een vlammend t feerijnen or he manda vokilo - een en a uil vier euro over teq a, a co ijg piñ minikr ieltjes de lad gekrui Ik krkilo je. halve 12.00 uur ’s - een eerst een rond geef ik uit aan bier. Omben ik meteen ro eu r vie e elk tst sojam laa liter een ijn len en shotje. M t om een rondje te ha bij.’ beurten mijn doperw or vo avonds is he-t pot al e ttl ba de is n Maar da wraps - 6er. tien euro arm +

spare DAG 1 ‘Ik wil geld

K0S TEN ______________________________________ - oatme al - AH basic cola - melk - AH draagt asje - potje HAK worte ls en bonen - appels ientje groent e -toma atsap - 3 x chicke n noodle s - 10 scharr eleiere n - smeer kaas Hoe zou je -jebreads huidige ticks eetpatroon omschrijven?

‘Ik eet graag eten uitcola andere culturen, aat maar het uit de autom blikje - een moet niet te ingewikkeld zijn.

Ik eet geloof ik re- pak met vier minipiz za’s delijk gezond, maarerde ik ben zeker geen health freak.’ donuts - gesuik - turks Hoeveel geld geefbrood je normaal gesproken in een kipker week uit aan eten?rie salade sap euro. Ik geef veel geld uit - versvijftig ‘Iets meer dan shoarm apizza East Side - New aan broodjes en York snacks, maar niet zoveel aan etti spagh v avondeten.’

2 potjes tomat enprut __________ + ____________voor ______bedreiging ______ Wat vormt de grootste je budget? euro.

‘De broodjes24,82 zalm van het KOG. Ik ben verknocht

Deelnemer 3: Maureen Laarhuis (18, rechten)

aan mijn broodje zalm, maar ze kosten 3,95 euro.

Als ik de rest van de week zuinig doe, kan ik er vrijdag misschien een kopen. Ik moet sowieso 6 een erkh beetje sparen, want ikpiet heb ersk vrijdag een of feestje. Het is ook ongezellig om niet meeGN te kunnen Leid endrinken.’

2311

K0S TEN

Maureen Laarhuis

K0S TEN ______________________________________ - 1 brood - drie Breake rs - broodj e kebab - kant-e n-klar e lasagn e - appels - pasta penne - pastas aus - boterh amwo rst - koekje s met yoghu rt - Hema- ontbijt - 2 kaasb roodje s - een pak stroop koeken - bier __________________________________ + 25,00

piet ersk erkh of 6 2311 GN Leid en

__________________________________ 22,28 euro.

piet ersk erkh of 6 2311 GN Leid en

Juryrapport: Drie studenten dompelden zich een week lang onder in armoede en werden beoordeeld op hun creativiteit, doorzettingsvermogen, het vitamientjesgehalte, de culinaire kwaliteit en natuurlijk op de centen. Allereerst wil Mare de deelnemers feliciteren: geen van hen overschreed het bedrag van 25 euro. Natuurlijk, er werd wat vals gespeeld. Jasmin stal op dag 1 een ui uit de fusie (foei!) en Maureen bekende na een paar biertjes spontaan dat ze vrijdag toch een fles wodka uit de voorraadkast had gepakt (dubbelfoei!).

Het viel op dat de rationaliteit soms ver te zoeken was. Zo durfde Maureen geen geld uit te geven aan boter en beleg, maar ging zich een dag later te buiten aan drie Breakers en een broodje kebab. Frank moest beknibbelen, maar spendeerde geld aan plastic tasjes en New York Pizza’s. De deelnemers leken er bovendien een sport van te maken zoveel mogelijk calorieën te kopen voor zo min mogelijk geld. Gelukkig was daar Jasmin, die volkomen berekenend te werk ging en zich elke dag op grote hoeveelheden bonen stortte. Bevatte het dieet van de anderen een hoog yolo!-gehalte, Jasmin deed ons stilletjes kniezen bij het lezen van de quote: ‘Snoepen doe ik met een mandarijn’. Een mandarijn? Really?

Er kan er natuurlijk maar een de winnaar zijn en dat is: Frank Marsman.

Hoewel de jury Franks dieet geenszins aan zou willen raden, kunnen we niets dan respect opbrengen voor het drinken van ranzige bruine goedjes uit een blender. Dat Frank over een grote creatieve geest beschikt, blijkt uit zijn zwaan-gerelateerde overpeinzingen. En waarom zouden gratis zakjes suiker en dopjes tandpasta geen succes kunnen worden onder berooide studenten? Marsman, gefeliciteerd. Je mag je met drie vrienden ongegeneerd volproppen met spareribs bij Eterij en Drinkerij Eigenwijs. Weinig moeite, veel vleesch: just how you like it!

11

12

Mare · 13 februari 2014

Valentijnsdag

Ja, wij willen!

Nederlandse mannen trouwen gemiddeld op hun 37e, vrouwen op hun 34e. Studenten die al op hun knieën gaan zijn dus zeldzaam. Maar sommigen neemt graag genoegen met een hoogslaper als echtelijke sponde.

Aan de vooravond van Valentijnsdag blikt Mare met een aantal paren terug op hun grote dag.

DOOR MARLEEN VAN WESEL EN ESHA METIARY

‘Ik moest heel hard lachen’

Brantly (25, master Art & Culture) & Kent Moore (25, master International Relations) Trouwden op 6 april 2013 ‘We schelen precies een week’, vertelt Kent Moore. ‘Dat wordt inmiddels wel een beetje cheesy om te zeggen hoor’, vindt zijn vrouw Brantly. Ze trouwden vorig jaar op 6 april. Hun eerste jubileum is gemakkelijk te onthouden.

Brantly: ‘Die dag begint het nieuwe seizoen van Game of Thrones. Wel pas diep in de nacht, dus we moeten eerst maar wat gaan drinken.’

Het stel woont net drie weken in Leiden. ‘Dit was de enige plek waar ze voor ons allebei een interessant studieprogramma hadden binnen ons budget’, vertelt Kent. Brantly: ‘Thuis in South Carolina zouden we niet voor twee masters kunnen betalen. En het leek me te gek om een tijdje in Europa te wonen.’

Over het aanzoek: ‘We waren met zijn familie op vakantie in Florida en Kent wilde met z’n tweeën een strandwandeling maken. Na een tijdje stopte hij en stelde hij voor om alle schelpen die we verzameld hadden te sorteren. Toen begon er wat te dagen.’ Kent: ‘Toen al?’ Brantly: ‘In één van de schelpen zat een ring verstopt! En toen deed hij z’n hele wil-je-met-metrouwen-ding. Ik herinner me niet eens meer dat ik “ja” zei, alleen dat ik heel hard moest lachen.’ Kent: ‘Ze zei wel “ja”.’

De trouwdag was ‘enorm druk’, volgens Brantly. Kent: ‘Ik begon de dag eigenlijk met voetbal kijken en een bierontbijtje met wat vrienden. Het was tenslotte feest.’ Het werd een tikkeltje groter dan gepland. Brantly: ‘Mijn ouders betaalden namelijk alles en ze hadden een hoop vrienden uitgenodigd die ik al vijf jaar niet gezien had.’ De twee kwamen elkaar al van kleins af aan tegen op school en in de kerk. Brantly: ‘Toen we achttien waren begonnen we te daten. Al is het merendeel van onze vrienden nog niet getrouwd, ze hadden het van ons wel verwacht. In Nederland denken mensen misschien dat we saai zijn…’ ‘… Of oud’, vult Kent aan.

Brantly: ‘Laatst kreeg ik van iemand een betoog, dat in een huwelijk altijd een persoon eropuit is de ander te controleren. Maar ik stond toen in een café en Kent had geen idee waar ik was. Volgens mij bewijzen we het tegendeel van alle vooroordelen.’ Kent: ‘Ik snap het eigenlijk niet. Waarom wachten al die anderen zo lang?’

Brantly & Kent Moore.

Michiel en Mendy van der Plas.

‘We zijn niet significant gelukkiger’

Michiel (31, manager van een bedrijf) en Mendy van der Plas (22, psychologie) Trouwden op 20 januari 2014 ‘Ik heb eigenlijk geen verlovingsring gehad’, grapt Mendy terwijl ze de hand met haar trouwring laat wapperen. Het kersverse bruidje heeft een opvallend gezonde bruine kleur, terwijl hier in Nederland de koude druppels op je voorhoofd je nog steeds een brainfreeze bezorgen. De mooiste dag van haar leven vond namelijk plaats op Bonaire. ‘Mijn ouders zagen het van ver aankomen. Ze vonden het alleen heel jammer dat ik in het buitenland ging trouwen.’

Het leeftijdsverschil is nooit een probleem geweest, het stelletje datete al vanaf dat Mendy 18 was, en van beide kanten wisten de ouders dat Michiel de man voor haar was. Mendy: ‘Het klinkt misschien afgezaagd , maar met hem ben ik in een andere wereld. Alles klopte meteen en ik heb nu alles wat ik ooit heb gewild.’

Mendy en haar man werden aangestoken door stelletjes om hun heen, die bij bosjes aan het huwelijken sloegen. ‘Als je iemand aan moet wijzen die de ander gevraagd heeft, dan zal ik het wel geweest zijn. We hadden het er al vaak over en wisten zeker dat we in het buitenland wilde trouwen, dus op den duur vroeg ik gewoon “Goh, zal ik maar kijken of ik wat kan regelen?”’

En zo geschiedde. In de zon (wel met flinke wind) en met niets meer dan zes getuigen (twee weddingplanners, een fotograaf, een kapster en de ouders van de kapster) gaven de twee elkaar het ja-woord. Zelfs zo bescheiden mag een dergelijke bruiloft aardig wat kosten. ‘We hebben heel lang gespaard en ik zet graag dingen opzij. In het huishouden beheer ik ook het geld’, legt Mendy trots uit.

Haar vrienden reageerden verrast, maar waren uiteindelijk laaiend enthousiast. Als het stel negatieve reacties te horen krijgt, heeft dat meer betrekking op de angst die hun vrienden hebben om zelf in het huwelijksbootje te stappen. ‘We zijn niet significant gelukkiger geworden, dat hoort niet de toegevoegde waarde van trouwen te zijn. Maar als je weet dat het werkt, waarom zou je dan wachten?’

13 februari 2014 · Mare

‘Het voelt zo ouwelullig’

Jan-Pieter Bos (24, masterstudent rechten en Frans) & Lenny Bos-van den Beukel (23, psychologie, afgestudeerd) Trouwden op 10 januari 2014 ‘Ik zeg liever vriendin dan vrouw’, bekent Jan-Pieter. Lenny: ‘Het voelt zo ouwelullig. Vertel jij maar hoe het begonnen is, jouw versie is korter.’ ‘Oké, ik vond haar al leuk voor ze lid werd bij de reformatorische studentenvereniging Panoplia, maar ze zag me niet staan. Tegen de tijd dat ze ook lid werd, had ik de moed al opgegeven’, vertelt Jan-Pieter. Lenny: ‘We waren allebei nogal van het lang door borrelen, waardoor we altijd met z’n tweeën overbleven. En we woonden allebei in de Pelikaanhof.’

Lenny wilde als eerste trouwen. ‘Zeg maar gerust dat ik er enorm om zeurde.’ Voor gelovige vrienden was het vrij vanzelfsprekend. Anderen waren ook niet heel verrast. Lenny: ‘Al merkten sommigen wel op dat het echt de allereerste bruiloft was van leeftijdsgenoten. Op mijn werk vroegen ze: “Hoe oud ben je dan eigenlijk?” En ik moest wel even benadrukken dat ik níet zwanger was.’

Het stel is getrouwd in de Marekerk en in het Leidse gemeentehuis. JanPieter: ‘Dat was vrij snel besloten. Het zijn mooie plekken.’ Lenny: ‘De meeste vrienden wonen in Leiden. En je familie komt toch wel. Het wordt wel snel duur trouwens, maar we wilden er een mooie dag van maken en we hebben ervoor gespaard.’ ’s Avonds, na het feest in de Zijlstroom in Leiderdorp, trok Jan-Pieter bij Lenny in, die twee weken eerder al verhuisd was. De huwelijksreis ging naar Sint Maarten. Jan-Pieter: ‘Beetje decadent misschien, maar voor een huwelijksreis mag dat.’ Lenny: ‘Eigenlijk is het gewoon Nederland.’ Jan-Pieter: ‘Lekker weg in eigen land.’

Trouwen tijdens je studententijd zou Jan-Pieter niet iedereen aanraden.

‘Zeker niet als je tweede- of derdejaars bent. Je moet eerst lekker student zijn. Mijn leven nu is namelijk best wel…’ ‘…over’, glimlacht Lenny. JanPieter: ‘Georganiseerd, bedoelde ik eigenlijk. Maar nu ik aan mijn master bezig ben, komt een beetje ritme wel fijn uit. Ik dacht dat ik het saaier zou vinden. Dik een maand geleden keek ik ’s avonds nog voetbal met mijn huisgenoten. Nu spelen we mens-erger-je-niet.’ Lenny: ‘Nou, ik heb niks tegen voetbal hoor. Ik vind het verder wel relaxt. Als ik nu thuis kom, staat het eten klaar.’

Jan-Pieter Bos & Lenny Bos-van den Beukel. Foto Rita van de Poel

‘Maar wees wel eerst lekker student’ ‘Nee, nee, nee, wat doe je nu?!’

Thandi Soko de Jong (32, African Studies, net afgestudeerd) & Folkert de Jong (29, theologie, afgestudeerd) Trouwden officieel op 6 augustus 2012, voor de kerk al op 1 juni 2012 ‘Ik voelde me net een prinses in die jurk, met Folkerts nichtjes als bruidsmeisjes’, blikt Thandi Soko de Jong terug op haar trouwdag. ‘Ik kom uit Malawi en in 2009 studeerde ik in Pietermaritzburg, Zuid-Afrika. Folkert liep al een half jaar op dezelfde campus rond. Toch ontmoetten we elkaar pas tijdens een trip naar Stellenbosch waar we allebei een conferentie bezochten, in juni. Omdat we de allerjongsten waren, raakten we al snel bevriend.’

In augustus vertrok Folkert alweer naar Nederland, maar ze hielden contact via Skype en hij bezocht haar elke zes maanden. In 2011 kwam Thandi naar Leiden en startte met de researchmaster African Studies.

‘Een jaar later liepen we op Koninginnedag door de stad. Folkert wilde een sjiek restaurant binnengaan, wat ik een beetje vreemd vond op zo’n dag. Binnen ging hij plotseling op zijn knieën. Ik riep nog: ‘Nee, nee, nee, wat doe je nu?!’ Nou, hij wilde mij dus ten huwelijk vragen. Ik heb snel ja gezegd, hoor.’

‘Ik was de eerste van mijn Leidse studiegenoten die trouwde, voor sommigen was het zelfs de eerste bruiloft. Ze beleefden alles enthousiast mee.

Vooraf organiseerden ze een bridal shower met cadeautjes en advies, over Nederlandse mannen en hoe ik stamppot moest maken. Ze hadden mooi ondergoed meegebracht, maar ook aardappelen.’ Voor de ceremonie zelf had Thandi hen gevraagd om iets voor te bereiden. ‘Ik wist dat ze muzikaal waren, maar ze kwamen met gitaren, marimba’s en ukeleles en speelden Afrikaanse liedjes. Ik wist niet eens dat ze die instrumenten bespeelden!’

In augustus trouwden ze voor de wet. ‘Dat was een stuk serieuzer. Ik dacht echt: wow, ik leg nu een gelofte af, ik moet me héél bewust zijn van wat ik zeg.’

De huwelijksreisbestemming was dicht bij huis: op een camping in Groenekan, Utrecht. ‘We sliepen in een boomhut. Folkerts vrienden hadden ons voorzien van wijn en chocolade. We moesten namelijk sparen voor mijn masteronderzoek in Malawi.’ Daardoor moest het pasgetrouwde stel elkaar trouwens meteen wéér een half jaar missen. ‘Folkert ging intussen op zoek naar een huis voor ons, want toen we trouwden woonde hij nog in een Utrechts studentenhuis, en ik in Rijnfront in Leiden.’

Thandi Soko de Jong & Folkert de Jong.

13

14 Mare · 13 februari 2014 English page

Iranian fans celebrate during football match in Teheran, 2009. In 2004, during match between Iran and Germany, some of the Iranian audience gave a Nazi salute. Foto HH

Iranian Aryans Arabophobia and Aryanism Research done by a Saudi PhD student reveals that Iranian nationalism in the early part of the twentieth century was very similar to Nazism on some points. Some Iranians still believe they belong to a superior Aryan race.

By Vincent Bongers “Erm… I can’t show you here”, says Saudi researcher Mohammed Alsulami (1973) in the Lipsiuscafé. “That would really give people the wrong impression.”

He looks round cautiously and points to his arm. Then he finds the word he wants. “I mean: they gave the Nazi salute. You can watch it on YouTube.”

Alsulami isn’t talking about a meeting of Stormfront somewhere in dank shed, but a football match between Iran and Germany in Teheran in 2004. When the German national anthem was played, some of the Iranian audience gave a Nazi salute.

Last Wednesday, Alsulami was awarded his doctorate for his research into the rise of Iranian nationalism in the nineteenth century.

The desire to express an Iranian national identity led to powerful feelings of anti-Arabism, which Alsulami even describes as Arabophobia.

In the first half of the twentieth century, Iran – also known as Persia for long periods of history – allied itself to Germany, a country regarded by some Iranians as a nation of Aryan brothers. Alsulami’s dissertation reveals that the Nazis and the Iranian nationalists were

influenced by the same ideas. Even in modern-day Iran, traces of Aryanism can still be found, as the behaviour of the Iranian supporters at the match against Germany demonstrates. “But most of those feelings disappeared after the horrors of the Second World War”, says Alsulami.

As a nation, Saudi Arabia shows little interest in the history of Iran and Alsulami had trouble finding an opportunity to study it. “We know very little about our neighbours, even though so many Muslims visit that country for the hajj.

And we don’t have any historians who focus on Iranian history, either. Extensive studies are made of America and Europe, but nobody wants to study the country to the east of us, which is only separated from us by the Persian Gulf.

When I was at secondary school, we had a subject that taught us about epics from all over the world.

We learned about Homers’ Iliad and Odyssey and spent some time reading the Shahnameh, a Persian epic poem of some 60,000 lines, written by the poet Ferdowsi in the early part of the eleventh century.

The Shahnameh, part legend and part factual history, describes the history of Persia – more than three thousand years of it, up to the time of the rise of Islam in the seventh century.”

It aroused Alsulami’s curiosity.

“But the university in Riyadh did not have anywhere where I could study Persian history and culture.

However, they taught Persian at the university’s Faculty of Languages and Translation, so I did that.”

In the end, he even won a grant from the Saudi government to spend a year in at Umm al-Qura

University in Teheran. “That was in 2004. At the time, the president was the relatively reformist Mohammad Khatami and the country welcomed foreigners; relations with Saudi Arabia were good. It’s all changed since then. When I visited, I took my wife and children and we had a very enjoyable time, although I’m a Sunni and Iran is Shiite. Even though it’s a sensitive issue, I didn’t have any problems. But there are barriers for Sunnis – Teheran does not allow any Sunni mosques, for instance.”

Alsulami started to read up on Iranian nationalism. “In the nineteenth century, people in Persia started to take an interest in the West and Iranian intellectuals would travel abroad. They realised that their country was lagging very much behind Europe and called for modernisation. They said their country was “backward”; a group of writers and thinkers linked this backwardness to Islam, and then equated Arabs with Islam. Their way of thinking put the blame on the Arabs for the fact that Iran had not kept up with modern developments: it was all the Arabs’ fault.”

The nationalists were influenced

by European scholars such as the French philosopher and expert on the Middle-East, Joseph Ernest Renan, who had written a history of Persia. He also held strong anti-Islamic and anti-Arabic views.

In his opinion, the original Iranian peoples, the Aryans, were stifled by Arabic domination. “That idea reverberated with the Iranian nationalists. They read about their own culture and longed for those days of glory to return. In their work, they inflated the Iranian identity in

defiance against the Arabic world.

I must stress that these nationalists were particularly motivated by a desire to modernise the country.”

Fath-Ali Akhundzadih was one of the first writers to target the Arabs, writing, for example: “Oh, what a pity, Iran. What happened to this mighty nation? Where is its divine sovereignty? A handful of naked, bare-foot, hungry and wild Arabs arrived in this country, bringing pain and darkness.”

Aqa-Khan Kirmani, a writer who was to publish fiercely patriotic articles, even described the Arabs as “thieving mice-eaters, the worst and most evil of people, inferior even to animals. These people are to blame for the destruction of Iran’s civilisation.”

Linguistics distinguishes between Semitic languages like Arabic and Hebrew and Indo-European languages which include French and German, for instance, but Persian too. Moreover, as racial doctrine advanced in the nineteenth century, distinctions were made between Semitic and Indo-European ethnicity.

The Iranian nationalists sought affiliation with their Indo-European brothers, focusing mainly on Germany. In the nineteenth century, Persia often locked horns with Russia and the United Kingdom and consequently, an alliance with Germany against these two major powers seemed the obvious course.

Between 1916 and 1927, a new generation of Iranian nationalists published the journals Kavih and Iranshar in Berlin. Then, in 1925, Reza Khan Pahlavi seized power in Persia and became the new shah.

He brought the Berlin group to Teheran and institutionalised Ary-

anism. In 1935, he announced that his country was the birthplace of the superior Aryan race and should, from then on, be called Iran, derived from “Aryan”.

Nazi Germany and Iran, led by Reza Khan Pahlavi, maintained cordial ties: Iranians are described as pure Aryans in the infamous Nuremburg Laws, introduced in September 1935. “In 1939, the Nazis sent an entire academic library consisting of 7,500 books to Teheran; the books had been selected to convince the Iranians of the kinship between the Greater German Reich and Iran’s Aryan culture.”

In 1941, the Shah was disposed by the British and the Russians and succeeded by his son, Crown Prince Mohammed Reza Pahlavi. Breaking radically away from the Nazis, Mohammed Reza Pahlavi remained in power until the Islamic Revolution of 1979.

Relations between Iran and its Arabic neighbours are still troubled. “The anti-Arabic sentiments of modern-day Iran are less prominent than they were at one time, although there is still tension between Iran and Saudi Arabia – about Syria, for instance. Soldiers of the Iranian Revolutionary Guard are fighting in Assad’s army – much to the disapproval of Saudi Arabia. The Syria issue must be resolved if relations with Iran are to improve; I hope they can work it out.”

As it is, Alsulami hopes that his native country will show more interest in Iran: “I want to set up a Study Centre at my university in Riyadh so there will be at least one place in Saudi Arabia where you can learn about the history and culture of Iran.”

13 februari 2014 · Mare 15 Cultuur

Agenda

Even stil zijn nu Mintzkov speelt graag in Nederland De Belgische band Mintzkov laat komende week haar vierde album Sky hits ground los op Nederland. ‘Nederlanders hebben betaald voor een optreden, dus komen ze zich amuseren.’

Door Marleen van Wesel ‘We vinden dat we wereldhits schrijven en dat we twee keer per uur op de radio te horen moeten zijn’, mijmert Philip Bosschaerts (34), zanger en gitarist van de Belgische gitaarband Mintzkov. Dat mag er gerust echt van komen. ‘Meer mag altijd. Maar eigenlijk maken we al de muziek die we willen maken. We kunnen ermee optreden en we doen wat we willen.’

Komende week laat de band het vierde album Sky hits ground met een reeks optredens los op het Nederlandse publiek. ‘Het is lang geleden dat we nog eens in Nederland hebben gespeeld. Superleuk is dat altijd.’ Anders ook dan in België, vindt hij. ‘Nederlanders zijn minder gereserveerd. Belgen komen je uittesten, die zijn niet direct enthousiast. Nederlanders hebben betaald voor een optreden, dus komen ze zich amuseren. Ze zijn alleen nooit stil tijdens een rustig nummer. Maar ja, dan zeg ik: “Nu moeten jullie even stil zijn” en dan houden ze hun mond. Toch zeker dertig seconden.’

Eerder werkte de band onder meer met de producers Mark Freegard (The Breeders, Manic Street Preachers) en Jagz Kooner (Kasabian, Rammstein).

‘Er was deze keer wel een technieker, maar geen producer die het overzicht hield, verantwoordelijkheden nam en de klank mee bepaalde. We hebben veel van hen geleerd, waardoor we nu het zelfvertrouwen hadden om het zelf te doen.’ Het album is daardoor persoonlijker geworden, denkt Bosschaerts.

‘Vijf mensen, met vijf meningen, in een studio zetten, dat is wel gevaarlijk.

Maar we weten heel goed wat we aan elkaar hebben en hoe ver we kunnen gaan. Een producer is toch een vreemde.’

‘Ook voor de albumhoes zochten we een heel persoonlijk beeld. De een wilde zwart-wit, de ander een foto, nog een ander wilde iets héél speciaals.

Tot ik plotseling zei: dít hier! Ons repetitiekot is immers zo’n beetje ons epicentrum. Het zit in een groot gebouw in Antwerpen, met veel ateliers.

Het was ooit van een aannemersbedrijf. Wij zitten in de oude kleedkamer, ernaast zitten douches die niet meer werken. Hier komen we al twee jaar samen om in heel veel kleine sessies aan deze plaat te werken. Het was onze goedkoopste albumhoes ooit. Beetje tape op de muur in de vorm van de letters uit de albumtitel, en daar een foto van.’

Het album is opgedragen aan gitarist Bert van den Roye. Bosschaerts.

‘Onze eerste plaat hebben we met hem opgenomen, daarna is hij uit de band gegaan. Twee jaar geleden is hij overleden, hij was nog steeds een goede vriend. Als je zoiets van dichtbij meemaakt, dat iemand van je eigen leeftijd overlijdt, terwijl je een plaat aan het schrijven bent, dan kruipt dat erin. Of je nu wil of niet.’

Mintzkov & The Silverfaces, Paard van Troje, Den Haag Do 20 feb, 19.30 u, €12

QBUS La Horde + Cesair + Rastaban Za 15 februari 20.00 €12 Luzazul Zo 15 februari 15.00 €15

THEATER

Denk na wie je bent Studententoneel speelt Mikado

Het publiek moet de conclusie trekken of de personages nou samen of alleen zijn.’

In het toneelstuk Mikado van NSL en Quintus zitten zes studenten opgesloten in een kamer. Schrijver Klaas de Roi hoopt dat het publiek de leegte invult.

Waar gaat Mikado over?

‘Zes studenten worden wakker in een kamer met vijf deuren, die allemaal op slot zitten. Ze kunnen geen contact krijgen met de buitenwereld. Ze zijn alleen, maar aan elkaar overgeleverd. Wie zijn ze, wat doen ze daar en hoe komen ze uit die kamer?

‘Het afgesloten hok is niet zozeer duister, maar zeker wel leeg. Leegte maakt elke student op de een of andere manier wel eens mee.’

Waar slaat de titel op?

‘Mikado is het spel met de stokjes die je een voor een weg moet halen zonder de anderen aan te raken. De spelers zien dit woord op een deur staan en vragen zich af of het een voorafspiegeling gaat zijn. Ze vragen zich af of ze in een levend Mikadospel zijn beland.’

Is het de bedoeling dat mensen zelf tot bezinning komen?

‘Het publiek zal heel duidelijk ook de leegte van de ruimte voelen, maar iedereen zal dit anders invullen. Net zoals elk personage dit anders invult; iedereen heeft invloed op elkaar. Ze hebben ook allemaal eigen karakters. Ik vind het interessant om een gedachte-experiment uit te halen met de personages en het publiek.

TRIANON Philomena Dagelijks 19.00 The Hunger Games : Catching Fire dagelijks 21.30 African Safari 3D NL zo. ma. di. wo. 14.30 The Monuments Men 12 jr. dagelijks 18.45 + 21.30 The Hobbit: The Desolation of Smaug 3D dagelijks 20.30 zo. ma. di. wo. 14.00 KIJKHUIS Only Lovers Left Alive dagelijks 18.30 La grande bellezza. dagelijks 21.00 zo. 14.00 American Hustle. dagelijks 18.45 + 21.30 zo. 14.30 LIDO The Wolf of Wall Street dagelijks 20.30 zo. 16.00 Toscaanse Bruiloft dagelijks 18.45 + 21.30 The Legend of Hercules 3D dagelijks 18.45 That Awkward Moment dagelijks 21.30 Kankerlijers zo. ma. di. wo. 15.30 RoboCop dagelijks 18.45 + 21.30 Soof dagelijks 18.45 + 21.30 zo. 15.30

MUZIEK

Mintzkov, met vooraan zanger-gitarist Philip Bosschaerts: ‘Vijf mensen in een studio zetten, dat is wel gevaarlijk.’ Foto Charlie Dekeersmaecker

‘De personages zijn allemaal student in Leiden.’

FILM

Betekent dit dat bezoekers de Raevenzaal depressief zullen verlaten?

‘Het stuk is drama, maar het is belangrijk om herkenbare elementen in een stuk te verwerken zodat mensen ook nog wat te lachen hebben.

Er wordt afgewisseld met humoristische personages en dans, en er zit een romantische scene in waar ik persoonlijk erg hard om moest lachen. Anders krijg je dat halverwege de zaal leegloopt omdat mensen denken: “Ja oké, laat maar, ik hoef niet meer.” Maar het zou wel leuk zijn als mensen nadenken over wie ze zijn en wat ze doen in het leven.’

Hoe stuko is het stuk?

‘De personages zijn allemaal student in Leiden. Ze lopen over de Breestraat en fietsen over de Beestenmarkt – wat niet mag. Hun levens zijn allemaal heel herkenbaar. Dat maakt het ook moeilijk om namen te verzinnen voor de karakters, omdat je wil voorkomen dat het publiek denkt: “O, hij heeft het over mij!”’

Krijgen de personages uiteindelijk te weten waarom ze daar zijn?

‘Het wordt geen Waiting for Godot. Er gaan zeker deuren open, dat beloof ik je. Het is belangrijk dat de personages een zekere ontwikkeling doormaken, dat er iets gebeurt. Het was vrij lastig om alles in drie kwartier te verwerken, maar het publiek krijgt zeker te weten wat de achtergrond van het hok is.’

Mikado Raevenzaal – Quintus Di 18 februari. entree gratis door Esha Metiary

THEATER INS BLAU Toneelgroep Maastricht - Wolfshuilen Za 15 februari 20.30 €17 Toneelgroep Oost – Everything we ever wanted Ma 17 februari 20.30 €12,50 STADSGEHOORZAAL Speelman en Speelman Vr 14 februari 20.15 vanaf €13,50 Residentie Orkest Vr 14 februari 20.15 vanaf €28 Calefax Rietkwintet Zo 16 februari 11.30 vanaf €20 LEIDSE SCHOUWBURG God van de Slachting Di 18 februari 20.15 vanaf €10 Liefde half om half Wo 19 februari 20.15 vanaf €10

DIVERSEN

CONCERTZAAL EMILE VAN LEENEN DoelenKwartet do 27 febr. 20.15 INCASA Winter EL-CIDfeest Wo 19 februari 22.00 €3 SIEBOLDHUIS Tentoonstelling Helden, Humor, Horror t/m 9 maart MUSEUM VOLKENKUNDE Kuniyoshi – De tekeningen t/m 22 juni Verlangen naar Mekka t/m 9 maart MUSEUM BOERHAAVE 100 JAAR UITVINDINGEN, Made by Philips Research t/m 26 oktober Amazing Models t/m 1 juni RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Petra. Wonder in de woestijn. t/m 23 maart €8 White Crow Music Festival 14 t/m 16 februari vanaf €15 UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK Tentoonstelling Strijd om de herinnering t/m 20 mei UNIVERSITEIT LEIDEN Lezing Chinees Schrift Wo 19 februari Lipsius 011 19.30

16 Mare · 13 februari 2014 Inburgeren

Kamervragen

Voornamelijk

Foto Marc de Haan

‘We eten samen wodkapasta’ Sebastiaan van Venetiën (18, kunstgeschiedenis) Huis: Huize de Groene OS Kamer: 15m2 Kost: 320 euro per maand Bewoners: 20 Waarom ben je zo blij met deze kamer?

‘Ik kijk uit op de Leidse Schouwburg en de Marekerk. Vooral ’s nachts – met alle lichtjes – is het prachtig. Dit is mijn tweede kamer in het huis. Ik ben er qua ruimte iets op achteruit gegaan, maar als deze kamer 6 m2 was geweest had ik hem nog genomen. Het huis heeft ook een rijke historie. Vroeger was het een limonadefabriek en Juliana heeft er nog les gehad. De gang, trappen en plafonds bevatten nog veel oude elementen.’

Zijn er ook nadelen?

‘Sinds Oude Singel 58 een kat heeft genomen, zijn alle muizen naar ons verhuisd.

Bandirah

Onze huismuis heet Barry, ook al zien we waarschijnlijk steeds een andere. Omdat ik aan de straatkant woon, is het ook best luidruchtig. Laatst was er een inval bij NSL door een zustervereniging. Ik dacht dat Ajax en Feyenoord op de vuist gingen, zo veel lawaai was er. Een dag later lag de straat vol meel en eieren.’

Verzamel je kunst?

‘Ik studeer kunstgeschiedenis en wil graag wat mooie schilderijen verzamelen. Maar de muren zijn nu nog te wit.

Bij mijn ouders hangt ook op elke drie centimeter een schilderij. Ik vind het leuk om iets speciaals uit te zoeken, in plaats van een poster te kopen waarvan er drie miljoen bij de Xenos liggen. De schilderijen – en vooral ook de lijsten – zijn duur, maar mijn bed kostte bijvoorbeeld maar twintig euro.’

Waarom heb je zoveel camera’s?

‘Ik houd van fotograferen en volg sinds kort ook wat vakken aan de kunstacademie. Ik kocht ooit een verzameling van driehonderd camera’s van een oude man. Ik wilde er eigenlijk maar een paar hebben, maar daar vroeg hij bijna net zoveel voor als voor de hele verzameling. Toen heb ik ze allemaal maar genomen. Driehonderd camera’s is een stuk meer dan je denkt. Er komen natuurlijk ook driehonderd hoesjes bij, en een honderdtal flitsers.

‘Ik heb ze nog steeds niet allemaal verkocht. Mijn mooiste camera’s – een Leica uit 1964 en een Pentax uit de jaren ’70 – komen niet uit deze verzameling. Naast die twee camera’s zijn mijn bureau en mijn Eames-stijl stoelen de mooiste objecten op mijn kamer.’

Wat is er typerend voor jullie huis?

‘We zijn een actief huis dat alleen maar actiever wordt. Natuurlijk worden er geintjes uitgehaald. We bouwen huisgenoten bijin met bierkratjes of verhuisdozen. Onze mooiste trofee is een banner van acht meter die we uit een café hebben gejat. Hij hing langs de trap, maar dat mocht niet van de SLS vanwege de brandveiligheid. We hebben een eigen huiswodka en eten regelmatig wodkapasta. Op twee oktober is er elk jaar huisontgroening. De eerstejaars drinken zich drie trappen op en we eindigen allemaal in de gracht. De Tour de Chambre is ook altijd erg leuk.

Op elke kamer nemen we een drankje, en we hebben twintig kamers.’

Door Petra Meijer

Onlangs publiceerde een Nederlandse voornamenblog een lijstje met de meest bizarre in 2013 geregistreerde babynamen. Opvallend vond ik vooral de populariteit van opzettelijk lastig te spellen namen. Zelf opgescheept met een niet zo doorsnee exemplaar snap ik echt niet waarom ouders dit nog doen. Tuurlijk, het is ‘speciaal’, maar soms kan het als drager van de naam best wel frustrerend zijn. Want ik ben forever Talita/Thalita/Talitah/ Tabitha/Talianzjdihfrefrugita DeHaene/Dehaane/De Hane/De Haan/ Dehèèèjne-sorryhoespreekjedituit?”

Maar goed, mijn achternaam is volstrekt onbekend terrein in Nederland, dus dat is vergefelijk. De extra minuten bij het postkantoor tot ze mijn pakje vinden: hey, kan ik best mee leven. Die voornaam daarentegen… Vervelend om steeds te moeten spellen, dat is één ding, maar sinds ik de wetenschappelijke studies naar effecten van voornamen onder ogen heb gekregen ben ik er nog minder blij mee dan voordien. Voornamen geven namelijk, net als uiterlijke kenmerken, meteen een bepaalde indruk. Mensen met Franse namen (zoals Guillaume en Margaux) komen eleganter en slimmer over. Degelijke Vlaamse/Nederlandse namen, zoals Maarten of Hilde, geven dan weer precies die indruk: betrouwbare, keurige mensen. Maar o wee als je Kelly, Wesley, Cynthia of Kevin heet.

Van deze mensen worden namelijk geen universiteitsdiploma’s verwacht. Zij dragen geen mantelpakjes of keurige dassen. Zij hebben geen verstand van wijn. En weten niet wie Alice Munro is. Dat zijn de vooroordelen: Priscilla heeft een kapsalon, Lorenzo een snackbar, geen van beiden is advocaat of dokter. Je wordt er simpelweg niet serieus mee genomen. Al in de kleuterklas worden kinderen be(voor)oordeeld op basis van hun voornaam. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de resem zelfverzonnen namen die het voorbije decennium op geboortekaartjes verschenen zijn… Mijn hart bloedt nu al voor in 2013 geboren sukkeltjes als Ar’Chianthony en Ecclesiaste.

(Ik maak niet eens een grapje. Ze bestaan. Echt waar.)

Met deze informatie ga je je natuurlijk wel zorgen maken over je eigen naam. Want wat als de rest van de wereld die ook als een Priscilla beschouwt?

Zelf vind ik mijn naam vooral tuttig: een heel schattige, meisjesachtige naam. Kan positief zijn. Maar er zijn ook gevaarlijk snel vergelijkingen gemaakt met Anita en Talysha. Wie weet hoeveel sollicitaties er niét hebben plaatsgevonden omdat mijn naam de werkgever iets te veel aan de geur van zonnebank en verschaalde sigaretten deed denken…

Ziehier dus alweer een extra reden waarom ik Nederland boven Vlaanderen verkies: de traditie van de voorletter. Fantastisch, die voorletters.

In Vlaanderen moet je nog echt full monty met je naam, maar hier kan ik gewoon heerlijk T. Dehaene zijn. En tewerkgesteld.

Talitha Dehaene