Mare 24 (37)

27 maart 2014 37ste Jaargang • nr. 24

De allereerste analoge computer Pagina 11

Scholieren proeven een dagje van studentenleven en gieten zich vol ranja

Het ideale studentenmaal: Mare presenteert de grote diepvriespizzatest

Seksisme in de wetenschap en het belang van zwangere crash test dummies

Pagina 3

Pagina 6

Pagina 9

‘Geweren maken de dienst uit’ Wetenschappers in conflictgebieden

Intimidatie door de geheime dienst, bedreigingen met vuurwapens en plunderingen door hardcore jihadisten. Hoe houden Leidse onderzoekers in brandhaarden zich staande? ‘Iemand met een pistool stormde op mijn taxi af.’

DOOR VINCENT BONGERS EN BART BRAUN

‘Mijn ergste vrees is waarheid geworden,’ zegt hoogleraar archeologie van het Nabije Oosten Peter Akkermans. ‘Vijfentwintig jaar aan onderzoek is verdwenen. Het werk van honderden mensen is tenietgedaan.’

Akkermans werkt al decennia in Syrië, in Tell Sabi Abyad. ‘Dat is een ruïneheuvel, ten noorden van de stad Rakka. Er komt heel veel uit de grond, bijvoorbeeld scherven, vuurstenen en botmateriaal.’ Die regio is sinds het voorjaar van 2013 in handen van de ‘hardcore jihadisten’, zegt hij. ‘Contact verloopt moeizaam.

Heel af en toe krijg ik nog bericht van personen die zijn betrokken bij het project. In december heb ik nog onze wachter gesproken. De heuvel was niet beschadigd, bleek toen.’

Maar over de opslagruimte in Rakka is het nieuws veel slechter.

‘Rond de loods waar we onze vondsten bewaren, is er gevochten en geplunderd. Daar stonden honderden verhuisdozen vol materiaal.’ Een rapportage van het Directorate General of Antiquities & Museums van de Syrische overheid onderschrijft dat: honderden bewapende mannen roofden een groot aantal potten en andere voorwerpen. Wat overbleef werd naar een betonnen gebouw in een ander deel van de stad gebracht.

Dat hielp niet. Onder dwang van vuurwapens moest de rest van het materiaal worden overgedragen.

Akkermans: ‘Ook zou er materiaal uit het museum zijn overgebracht naar de opslagruimte. Als dit zo is, vrees ik dat we ook onze collectie spijkerschriften kwijt zijn.’

De archeoloog is niet de enige Leidse wetenschapper die is overvallen door de actualiteit. Er zijn

De verwoeste moskee van Aleppo, Syrië. ‘Naast menselijke gruwelen gaat er ook cultureel erfgoed stuk.’ Foto HH meer onderzoekers die opereren in conflictgebieden.

Ed de Vogel, botanicus en gepensioneerd medewerker van het herbarium, zocht regelmatig in Papua Nieuw Guinea naar zeldzame orchideeën. Dankzij hem heeft de Leidse hortus ze als enige plek ter wereld in een kas staan. ‘Het is een levensgevaarlijk land dat pas twintig, dertig jaar geleden uit het Stenen Tijdperk is gekomen’, zegt hij. ‘Vroeger vochten de Papoea’s hun conflicten uit met pijl en boog, nu hebben ze Kalasjnikovs. Er is veel agressie, er wordt veel gedronken, en er zijn veel roofovervallen.’

Een vrouwelijke promovenda van de onderzoeker werd beroofd en kreeg te horen dat ze bofte dat ze er zonder verkrachting vanaf kwam.

Een medewerkster van het Wereld Natuur Fonds kreeg een pistool op haar gericht, maar kon ontsnappen omdat de taxichauffeur achter haar een machete trok, en het vuurwapen niet geladen bleek.

‘Zelf heb ik geluk gehad’, zegt De Vogel. ‘Eén keer stormde iemand met een pistool op mijn taxi af, maar hij schoot niet. Het land is gevaarlijk, maar als je je verstand gebruikt, kun je er onderzoek doen. Er zijn nu meer dan drieduizend soorten

orchideeën bekend in Papua Nieuw Guinea, en wellicht zijn het er nog twee keer zoveel. Dat maakt het het risico waard.’

Hoogleraar Afrikanistiek en culturele antropologie Mirjam de Bruijn doet onderzoek naar personen die zij als ‘jokers’ omschrijft.

‘Dat zijn mensen die bijvoorbeeld met beeldende kunst en literatuur in het middelpunt van de belangstelling staan en via social media werk publiceren. Ik was eerst van plan om naar het noorden van Kameroen te gaan. Maar de situatie is daar te gevaarlijk: Boko Haram, de Nigeriaanse beweging van moslimextremisten

is de grens overgetrokken.’

De Bruijn is daarom uitgeweken naar Tsjaad. ‘We zoeken voor ons onderzoek echter wel conflictgebieden op en hier zitten we er midden in. Het bewind is zeer repressief. De geheime dienst is echt op elke straathoek te vinden. Je wordt er paranoïde van.’

Het is overigens moeilijk in te schatten wanneer het ergens echt misgaat, zegt ze. ‘Ik ben vorig jaar nog met de auto door de CentraalAfrikaanse Republiek getrokken. Ik was daar nog niet weg of de gewelddadigheden braken uit.’ Catharine Wilson, een van haar PhD-studenten, wilde in de hoofdstad Bangui onderzoek doen. ‘Maar dat brengt nu echt teveel risico’s met zich mee.

Zij volgt nu vluchtelingen die zijn uitgeweken naar Congo.’

De Bruijn: ‘We moeten heel flexibel zijn. Het is heel belangrijk dat dit werk gebeurt, maar door de omstandigheden balanceren we op de rand van wat nog wetenschappelijk verantwoord is. In Tsjaad zijn veel archieven verbrand, dus je kunt alleen onderzoek doen door mensen te spreken. Maar mensen interviewen en observeren is in sommige delen gewoon te gevaarlijk. Je moet hier geen groentjes heen sturen.’

Dat bleek vorig jaar oktober. ‘Met twee PhD-studenten was ik in de stad Sarh foto’s aan het maken, toen achter ons een motor stopte: de geheime dienst. Ze arresteerden ons.

Op het bureau rolden ze een mat uit en zeiden: “Ga daar maar zitten.” Al ons beeldmateriaal moest worden vernietigd. Pure intimidatie. Ze proberen je bang te maken. En dat lukt ook. Pas na een hele tijd praten mochten we weer weg en kregen onze spullen mee.

‘Het incident was echt een waarschuwing. Ik kwam er al jaren en was het wat te gemakkelijk gaan opnemen. Ik heb dit keer een vergunning aangevraagd om te filmen, maar kreeg te horen dat de tijd er niet rijp voor was. We filmen nu alleen binnenshuis.’ > Verder lezen op pagina 8

Advertentie

Rechten baalt van tentamenboete

‘Bussemaker is verkeerd bezig’

De faculteit zoekt alternatieven voor studenten die zich te laat aanmelden.

Zoals: de inschrijftermijnen oprekken of toegangscontroles bij tentamenzalen.

De SP heeft Kamervragen gesteld omdat de minister van Onderwijs de Tweede Kamer onjuist zou hebben geïnformeerd over de geldigheid van tentamens.

Pagina 4

A LA CARTE DAGELIJKS VANAF 17.00 UUR Lunch woens/zond vanaf 12.30 uur, menu’s vanaf € 19,50 Diner dagelijks vanaf 17.00 uur, menu’s vanaf € 27,50 ***

Pagina 5

AFSTUDEER ARRANGEMENT Bubbel en amuse, menu en wijn, all-in € 39,50 p.p. ***

ASPERGE’S FLAMANDE

Bandirah Pagina 12

Bij mooi weer op ons parkterras Asperge 10-daagse van 14 t/m 24 april € 27,50 p.p. (alleen op reservering)

mare-prentenkabinet 140320.indd 1

Kloksteeg 25, LEIDEN (t.o Pieterskerk) 071-5126666 of www.prentenkabinet.nl

20-03-14 15:51

2 Mare · 27 maart 2014 Geen commentaar

De tragische dood van Pluizebollie Zoals het een corpsbal in spe betaamt, heb ik me in de eerste twee weken van mijn Leidsche Tijd met passie over mijn hamster ontfermd, alvorens hem te pletter te smijten tegen de muren van de sociëteit. Word je hard van en het schept een band met je medefeuten.

Maar de tragische dood van Pluizebollie valt natuurlijk in het niets vergeleken met de praktijken van de Lusófona-universiteit in Portugal. Afgelopen december werden daar zeven studenten, geboeid en met hun rug naar de zee, onderworpen aan een quizje. Om jaarband te kweken natuurlijk, maar elk fout antwoord van de groep betekende een stap terug. Zeven trotseerden de zee, zes kwamen er niet meer heen.

Graag neem ik het stokje van GeenStijl over als het gaat om het haten op ongelukkige openbare ontgroeningen. Wie beter dan een dergelijke ruggengraatloze sneuneus als ikzelf kan reflecteren op de hardvochtige ontgroeningsaangelegenheden van Portugese universiteiten?

Als naïeve, 17-jarige Zeeuwse klampte ik me in de grote boze studentenstad met beide handen vast aan het corps; hier zou me een fijn sociaal leven in de schoot geworpen worden zonder dat daar ook maar enige moeite voor gedaan zou moeten worden. Voor de Portugese student geldt dit evenzo, alleen dan nog wat erger. Sterker nog, de ontgroening is daar niet voorbehouden aan verenigingen, maar is een affaire van de universiteit.

Waar hier in Nederland alleen een select groepje droeftoeters zich inschrijft voor een KMT-kennende vereniging, gebeurt dat in Portugal en masse. Meer regel dan uitzondering, maar heus geen groepsdruk ofzo. Heb je even geen zin om yoghurt uit iemands schoot te likken of een ballon kapot te neuken met je jaargenoot? Jammer, maar dan ben je de rest van je studententijd een paria en tel je niet meer mee aan de Portugese universiteit.

Na de Anjerrevolutie in de jaren zeventig, kwamen kennishongerige jongeren massaal op het idee om een graad te halen. Met minder aanbod dan vraag, was er ruimte voor particuliere universiteiten om zich te ontwikkelen en het overschot aan studenten een plek te bieden om het hoofd te laten vullen met de pure groepsdrukwaanzin. Deze universiteiten zijn de kleine spelers en lijden daarom aan het kleinepenissyndroom. Dat gebrek aan kwaliteit proberen ze te compenseren met rituelen waar corpora hier nog een puntje aan kunnen zuigen. Tevens is de historie van particuliere universiteiten zo oppervlakkig, dat het geen eigen tradities heeft om op terug te vallen en dus maar leentjebuur moet spelen. Want beter goed gejat dan slecht bedacht.

De Lusófona-universiteit beweert dat er geen sprake is van een ontgroeningsritueel en dat dit slechts mediagelul is.

Natuurlijk zeg je dat als je de afgelopen twintig jaar je stinkende best gedaan hebt om nader tot de top te komen en hierin jammerlijk hebt gefaald. Blijkbaar toch niet zo goed gejat, sukkels.

Het ontgroenen moet je overlaten aan de heer en meester. En ondanks dat ik nog lang nachtmerries heb gehad over de kraaloogjes van mijn Pluisje, scandeer ik graag: lang leve de eenheidsworst! Weg met de knorren!

Door Esha Metiary

Colofon

Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden

Column

Telefoon 071–527 7272 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000 Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie

Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Esha Metiary (stagiair) e.j.metiary@gmail.com Medewerkers

Emma Anbeek van der Meijden • Talitha Dehaene • Tim Meijer • Petra Meijer • Marc van Oostendorp • Benjamin Sprecher Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marcel van den Berg Drukwerk Rodi Rotatiedruk, Broek op Langedijk Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • Prof. dr. F. Israel (vicevoorzitter) • drs. B. Funnekotter • R. Donkersloot • G. Drijer • K. Innemee • D. Jacobs • mr. F.E. Jensma • S.K. Kerkhof • C. van Leeuwen • dr. S.J. van der Linde • prof. dr. N.J. Schrijver • dr. J.P. Vollaard • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare.leidenuniv.nl. Studenten betalen €25.

Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Mijn eigen kleine Lost in Translation Toen ik voor een conferentie in Ulsan was, een grote Koreaanse stad met als enige bestaansrecht de aanwezigheid van ’s werelds grootste autofabriek, zag ik een presentatie van een Japanse onderzoeker. Onder een dikke laag hakkelend Engels en Hello Kitty-geïnspireerde grafieken glitterde een ruwe wetenschappelijke diamant. Een set ideeën waar ik nog nooit van gehoord had, een theoretical framework van epische proporties, data waarvan ik spontaan begon te kwijlen. Figuurlijk gesproken dan, want zo fantastisch vind ik promoveren nou ook weer niet.

Ik kwam hem in de gang weer tegen, mijn Japanse held.

We wisselde beleefd visitekaartjes uit. Nu, ruim een half jaar later, sta ik op het punt om in het vliegtuig te stappen om vier maanden als gastonderzoeker aan de Tokyo University door te brengen.

Fantastisch natuurlijk. Maar terwijl ik op Google Street View alvast de wijk van mijn toekomstige appartementje aan het verkennen was, realiseerde ik mij opeens: shit.

Straks zit ik daar. In een anonieme Aziatische miljoenenstad. Al mijn workaholic Japanse collega’s achttien uur per dag op het lab.

Mijn eigen kleine Lost in Translation, maar dan zonder Scarlett om me mee te vermaken.

Gelukkig is er Facebook, waarmee je vanaf de andere kant van de wereld preventief een sociaal leven kan opbouwen.

Eerst kreeg ik een berichtje van Ken, een zakenrelatie van mijn vader. Toen ik een aantal jaar geleden in de Japanse stad Nagoya was, had zijn bedrijf hem opdracht gegeven mij twee dagen te vermaken. Hoewel Ken slechts gebrekkig Engels sprak, had hij zijn middelbareschooltijd in Mexico doorgebracht en sprak derhalve vloeiend Spaans. Als Ken zich in het Engels probeert uit te drukken is hij een stijve, formele Japanse zakenman. Maar zodra hij Spaans spreekt verandert hij compleet – lichaamstaal, gezichtsuitdrukking, zelfs zijn manier van lachen – in een Mexicaan.

Op gegeven moment zat ik in een vergadering met Ken

en zijn collega’s. Een martelgang van gebroken Engels en verschrikkelijke Powerpointpresentaties. Maar soms kon iemand zelfs de schijn van het Engels spreken niet meer ophouden en vertelde zijn verhaal in het Japans. Ken vertaalde dit dan.

Althans, zo kwam het over op de rest van de aanwezigen. In werkelijkheid was Ken mij met een bloedserieuze blik aan het uitleggen waar je in Mexico de beste paddo’s kan vinden. Tegen de tijd dat de baas zijn samenvatting van de middag aan het geven was, bediscussieerden we de subtiele verschillen tussen een waterpijp gevuld met melk, wijn of tequila.

Hij had mijn reisplannen zien langskomen en vertelde dat hij weliswaar aan de andere kant van Japan woont, maar voor werk elke twee weken in Tokyo moet zijn. And trust uncle Ken to know the best place to get a beer.

Diezelfde dag kreeg ik een berichtje van Elly, een Duits meisje dat ik in het slaperige Nepalese stadje Pokhara was tegengekomen. Elly en ik sturen elkaar sindsdien elk half jaar een berichtje. Blijkt dat ze ook in Tokyo aan het studeren is. Of ik bij haar wilde couchsurfen totdat ik de sleutel van mijn appartement krijg.

Vervolgens werd ik door een Belgische vriendin in contact gebracht met Husayn, haar ondergetatoeëerde Canadeze vakantievriendje die ze in Thailand had leren kennen.

Husayn, zo bezwoer ze me, was de meest avontuurlijke levensgenieter die ze ooit had ontmoet. Perfect om een nieuwe stad mee te verkennen. En toevalligerwijs ook in Tokyo.

Ik vind dat interessant. Als ik een berichtje zou plaatsen dat ik morgen op de trein naar Düsseldorf stap, is er geen haan die naar kraait. Maar nu ik naar Japan ga kom ik allerlei onwaarschijnlijke connecties tegen.

Hoe verder weg je gaat, hoe kleiner de wereld wordt.

Benjamin Sprecher is promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden

27 maart 2014 · Mare 3 Mensen

Grootmeester in gedoe

Dankzij vechtsport werd Noboru Yamashita thee-expert

‘Nog steeds vragen Japanners: “Wat doet die blanke in een kimono?”’

Noboru Yamashita, voorheen Jeroen Veldhuizen, promoveert op het onderwerp waar hij na jarenlange training zelf grootmeester in werd: Japanse theeceremonies. ‘Je moet wel een beetje een nerd zijn.’

‘Ik vond het eerst omslachtig gedoe’, zegt Noboru Yamashita, terwijl hij zijn theezakje (Lipton Yellow Label, er valt niets te kiezen) in het hete water dompelt.

‘Al dat gedoe voor een kopje thee, daar zag ik het nut niet van in. Neem nu deze thee. Dat is toch ook lekker?

Door Petra Meijer

Koekje erbij...’ Toch raakte Yamashita, voorheen Jeroen Veldhuizen, in de ban van de Japanse theeceremonie. Sinds zijn afstuderen in 1999 woont hij in Japan. Hij vond er de liefde, verkreeg de Japanse nationaliteit en geeft er les aan de Universiteit van Nagasaki.

Na jarenlange scholing mag hij zich sinds vorig maand grootmeester in de thee noemen. Vorige week was hij in Leiden, waar hij een lezing gaf over zijn promotieonderzoek naar de historische ontwikkeling van de theeceremonie.

‘Ik kwam met thee in aanraking via karate. Op een gegeven moment leerde ik dat de ideale Samoerai zich niet alleen in de Weg van de Krijgskunst, maar ook in de Weg van de Literaire Kunsten zou moeten verdiepen. Bij literaire kunsten denk je misschien meteen aan dichten en kalligrafie, maar ook de theeceremonie valt hieronder.’

Yamashita besloot een keer te gaan kijken en was onder de indruk. ‘Veel mensen denken dat thee echt iets voor vrouwen is. Natuurlijk hielden zij zich ermee bezig, maar de theeceremonie werd vroeger toch

vooral beoefend door de mannelijke elite van de krijgersklasse. Thee was niet alleen een hogere, verfijnde vorm van cultuur, maar werd ook gebruikt om politieke macht mee te verkrijgen. In de Edo-periode (1603–1868) lopen de Samoerai niet meer alleen met een zwaard rond te zwaaien, maar moeten ze ook elitaire politieke bestuurders worden.’

Yamashita informeerde naar een goede theemeester en ging een aantal jaar in de leer. ‘De lessen zijn behoorlijk streng. Elke beweging moet op een bepaalde manier worden uitgevoerd. In Nederland willen we weten waarom, maar in Japan vinden ze dat je het eerst maar gewoon eens moet doen. Pas na jaren van training overstijg je de vorm en kom je tot de essentie.’

Wat die essentie is, kan hij moeilijk uitleggen. ‘De ceremonie verandert in een bewegende meditatie. Er wordt vaak gedacht dat het kleine deurtje dat toegang tot de theekamer geeft bedoeld is om de gelijkheid van de aanwezigen te benadrukken. Dat is onzin, men was binnen het feodale stelsel van die tijd helemaal niet gelijk. Maar als

je dat kleine deurtje doorgaat, voelt het alsof je een ander universum betreedt. Er wordt gesproken, maar niet over politiek of geld. Je bent even weg van het alledaagse gedoe.’

Yamashita: ‘Je kunt je specialiseren in kalligrafie, bloemschikken, het inrichten van tuinen, het eten, het aardewerk of het boeddhisme.

Je moet er een beetje een nerd voor zijn. Als ik thuis even een kopje thee zet, duurt dat vijf minuten. Maar een uitgebreide ceremonie duurt vier uur. Er wordt dikke (koicha) en dunne thee (usucha) gedronken, er wordt gegeten, de gasten bewonderen de tuin en er is altijd veel sake.’

Grootmeester worden was niet makkelijk, zegt hij. ‘Je moet je in die wereld, zeker als blanke, echt bewijzen. Japanners vinden het leuk dat een buitenlander geïnteresseerd is in hun cultuur, maar tegelijkertijd vinden ze het moeilijk te accepteren dat je er daadwerkelijk goed in bent. Nog steeds komen er wel eens mensen bij een ceremonie die meteen vragen: “Wat doet die blanke in een kimono?” Ik heb er hard voor moeten werken, maar dat was het absoluut waard.’

Frutti di Mare

Harder op ranja dan op alchohol Door Marleen van Wesel ‘Nu gaan we dus naar de universiteit. Zo slim zijn wij’, zegt een meisje van een jaar of elf wanneer ze op haar fiets richting het KOG stapt.

De karavaan van 25 kinderen achter haar komt langzaam op gang, maar stopt abrupt met de school nog in zicht.

‘Mijn veter kwam tussen mijn spaken’, verontschuldigt de aanstichter zich, terwijl links en rechts van hem klasgenoten van het fietspad afschieten om uit te wijken.

‘De Breestraat wordt straks nog een uitdaging’, zegt begeleidster Rianne van Kesteren (20, pedagogische wetenschappen) zachtjes. Vijf kettingbotsingen later houdt groep 7-8 halt voor de rechtenfaculteit, voor een rondleiding door de bibliotheek en de rest van het gebouw. ‘We moeten héél stil zijn, want er zijn een soort Citotoetsen bezig’, waarschuwt Soraia Gonçalves Avelino (23, rechten) nog.

Hun SSR-commissie neemt de kinderen een dag op sleeptouw in het studentenleven, in samenwerking met Stichting Move. Die organisatie koppelt kinderen uit aandachtswijken aan studenten, om hen vervolgens samen een wijkverbeterend plan te laten uitvoeren.

‘Binnenkort bouwen we een boomhut en leggen we een moestuin aan op het schoolplein’, vertelt Gonçalves Avelino. ‘Dat was hun eigen idee. Althans, eerst wilden ze natuurlijk overal wifi-bereik. Maar hier zijn ze ook blij mee, want in de rest van de wijk zijn veel hangjongeren en overal ligt glas.’ ’s Middags, in het SSR-pand, vergaderen de kinderen met wethouder Roos van Gelderen. ‘We hebben haar een ideeënboek gegeven met alle plannen die we ook nog hadden’, vertelt Dylan (10). ‘Ik had een skatebaan bedacht, in zo’n badkuipvorm.’

‘We organiseerden al jaarlijks een grote maatschappelijk evenement, de laatste keer rondom de Voedselbank, vertelt SSR-voorzitter Timo Korstenbroek (22, geschiedenis), die al zeker vier toekomstige advocaten en drie rechters

Foto Taco van der Eb

heeft gesproken. Hij leidt de kinderen rond door het verenigingspand. ‘Bij het vragenrondje, in de bar, gingen een hoop vingers omhoog. Achter mij hing de prijslijst, dus ze wilden vooral dingen weten als “Wat is een fust bier?”’

‘Ze zijn wijzer dan ik verwacht had’, zegt Van Kesteren. ‘Mij is al vijf keer gevraagd hoe vaak ik dronken ben.’

Jaafar Sadiq (23, bouwkunde in Delft)

legt intussen het kaartspel kingsen uit aan een groepje.

‘Als je de zeven trekt, gaan we juffen.

Dat houdt in dat je “1” zegt; je buurman “2”, enzovoorts. Alleen zegt de zevende geen “7”, maar “juf”. Anders moet je een slokje ranja nemen.’

‘Waarom?’ wil Chayenne (bijna 12) weten. ‘Het is net als bij oliebol’, legt klasgenoot Dylan snel uit. ‘Alleen zeggen

wij dan altijd “oliebol”.’

Het duurt niet lang voor het hele groepje scandeert: ‘Drinken! Drinken!’

Bij een potje ranjapong zijn de kinderen onder de indruk van de souplesse waarmee Sadiq een Fristi-kroonkurk in een bekertje ranja mikt. ‘Dit spel speel je vaker, dat moet wel!’ roept Nora (12) uit. ‘Leuke spelletjes’, vindt ze. ‘Die ga ik thuis ook doen.’

Even later, tijdens de kinderdixo, blijkt dat je op ranja ook héél hard kunt gaan.

‘Harder dan op alcohol’, zegt Sadiq vol ontzag.

De kinderen buitelen over elkaar en verwelkomen elk nummer dat gedraaid wordt met nóg harder gegil. Bij What Makes You Beautiful van One Direction gaan de handen van de commissieleden naar hun oren.

4 Mare · 27 maart 2014 Nieuws

Stufi-onzekerheid Minister Bussemaker van Onderwijs wil niet toezeggen dat ze haar voorstel rondom het sociaal leenstelsel voor 1 mei aan de Tweede Kamer zal aanbieden. Dat blijkt uit haar antwoord op de Kamervragen van Carola Schouten (CU).

Aankomend studenten moeten zich dit jaar voor 1 mei aanmelden voor een studie in het hoger onderwijs, als zij zich willen verzekeren van een plek bij de opleiding van hun eerste keuze. Het kabinet wil per september 2015 het huidige stelsel van studiefinanciering vervangen voor een sociaal leenstelsel, waardoor het volgen van een studie mogelijk duizenden euro’s duurder wordt. Schouten is daarom van mening dat instellingen en aankomend studenten voor 1 mei duidelijkheid zouden moeten krijgen over de kabinetsplannen. Minister Bussemaker blijft echter voornemens om het nieuwe wetsvoorstel voor de zomer van 2014 aan de Kamer aan te bieden.

Faculteitsroeiwedstrijd Vanwege het 28e lustrum organiseert Njord de Onderlinge Leidsche Universitaire Roeiwedstrijd op 18 mei. Vier faculteiten en het onderwijsbureau zullen het op het Galgewater tegen elkaar opnemen. Preses Leonore Albers: ‘Het is bedoeld als een bedankje. Zonder de universiteit hadden wij niet zo lang kunnen bestaan.’ De wedstrijden bestaan uit een aantal sprints van vijfhonderd meter. Onder andere rector magnificus Carel Stolker en Geert de Snoo, decaan van de Wis- en Natuurkundefaculteit komen in actie. Hiervoor zijn zij gecoacht door talentvolle studenten die bij Njord roeien. Archeologie, Geesteswetenschappen en Campus Den Haag wisten geen volledige ploeg te mobiliseren.

Studentenwoningen Het voormalig ROC-gebouw aan de Toussaintkade zal vanaf 1 december voor vijf jaar onderdak gaan bieden aan tachtig studenten. Dat zijn de gemeente en Villex Vastgoedbescherming, de instantie die het pand zal herontwikkelen en beheren, overeengekomen. Naast de tachtig studentenwoningen bevat het gebouw straks ook voorzieningen om te studeren, te werken, te sporten en te ontspannen. De huur zal ongeveer vierhonderd euro (inclusief gas, water en licht) bedragen. Voor de verbouwing van start gaat, wordt het pand nog door Minerva gebruikt om daar komende zomer haar 200-jarige bestaan te vieren.

Studenten in de raad Deze donderdag worden de nieuwe Leidse gemeenteraadsleden geïnstalleerd. Onder hen zijn vier studenten: Mart Keuning (26, ChristenUnie, student bestuurskunde), Ashley North (22, GroenLinks, geschiedenis), Tomas Kok (22, Leefbaar Leiden, rechten) en Han Dirks (28, SP, rechten). Mocht GroenLinks uiteindelijk meedoen met de coalitie, waardoor een van de lijsttrekkers wethouder wordt, dan schuift Jos Olsthoorn (lerarenopleiding geschiedenis) een plaatsje door en kan hij ook in de raad komen.

Rechten wil alternatief voor tentamenboete Bestuur baalt van minister en speurt naar oplossingen Minister Bussemaker zette tot ergernis van het rechtenbestuur een streep door de inschrijfkosten voor tentamens. De faculteit is naarstig op zoek naar alternatieven voor studenten die zich te laat aanmelden. Mogelijk worden de inschrijftermijnen opgerekt en komen er toegangscontroles bij tentamenzalen.

Door Vincent Bongers ‘Het was zo goed geregeld’, zei rechtendecaan Rick Lawson tijdens de faculteitsraadsvergadering van maandag.

‘Maar de minister heeft in haar wijsheid een optie voor studenten om zich alsnog in te schrijven weggenomen. Ze denkt dat de wereld daar beter van wordt.’

Dat ziet het rechtenbestuur duidelijk anders. Portefeuillehouder onderwijs Pauline Schuyt: ‘De minister stelt dat de regeling in strijd is met de Wet op het hoger onderwijs maar het is eigenlijk aan de rechter om dat te bepalen. Het leek ons echter niet handig om tegen het besluit van de minister te ageren.’

Terugvallen op de oude regeling wil het bestuur eigenlijk niet. De inschrijfkosten waren juist ingevoerd om een onwenselijke situatie uit de weg te gaan. ‘Studenten konden zich aanmelden tot een bepaalde tijd’, aldus Schuyt. ‘Daarna was dat niet meer mogelijk en kon het tentamen niet gemaakt worden. Studenten zitten dan in de tentamenzaal en worden weggestuurd. Dat is heel vervelend. Dat geldt ook voor de docenten die hen moeten verwijderen.’

Het rechtenbestuur heeft nog geen alternatief. ‘Het ei van Columbus is

nog niet gevonden en we denken er al tijden over. We streven dus naar een regeling die het mogelijk maakt voor studenten die zich zijn vergeten in te schrijven toch het tentamen te laten maken. Maar we moeten ergens een drempel opwerpen. Anders krijg je weer teveel mensen die zich niet op tijd inschrijven. We weten het nog niet maar we zijn heel druk bezig om toch iets te bedenken.’

Schuyt vertelde wel in welke richting de oplossing wordt gezocht.

‘Wellicht lukt het ons om inschrijven tot korter voor het tentamen mogelijk te maken. Nu is de termijn tien dagen. We kijken of we die kunnen verkorten. Dat is niet iets dat we vandaag of morgen kunnen regelen.

Eigenlijk kun je uiterlijk tien dagen van tevoren plaatsen aanvragen.’

Schuyt doelt daarbij op de plekken in de tentamenzaal die gereserveerd moeten worden.

‘Maar we willen vooral ook voorkomen dat studenten die zich niet hebben ingeschreven de tentamenzaal in komen. Want het zorgt voor onrust als zij weer moeten vertrekken omdat ze het tentamen niet mogen maken. We denken dus aan toegangscontroles. Dat vergt veel organisatie.’

Raadslid en docent Pieter De Tavenier twijfelt aan de effectiviteit van toegangscontroles: ‘Die kunnen wel eens meer problemen opleveren dan ze oplossen. Er komt echt een enorme vloed studenten per tentamen in het USC. Die allemaal controleren geeft enorme onrust. We moeten echt goed nadenken over wat de voor- en nadelen van een regeling zijn. Het lijkt me dan ook verstandig een taskforce op te richten die zich op de organisatie van tentamens richt.’ Schuyt vertelde dat zo’n taskforce er komt.

Minder nadruk op publiceren Bij het beoordelen van onderzoeksgroepen wordt de komende jaren minder nadruk gelegd op het aantal publicaties, en wordt er juist meer gelet op de begeleiding van promovendi en de wetenschappelijke integriteit.

Dat blijkt uit het nieuwe Standard Evaluation Protocol (SEP) dat vorige week gepresenteerd werd. Het evaluatierapport wordt elke zes jaar opgesteld door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Vereniging van Universiteiten (VSNU).

Van 2015 tot 2021 zullen deze organisaties het wetenschappelijk onderzoek volgens de in het rapport vastgelegde criteria gaan evalueren.

In het nieuwe rapport is het aantal evaluatiecriteria teruggebracht van vier naar drie. Het onderzoek wordt beoordeeld op wetenschappelijke kwaliteit, maatschappelijke relevantie en toekomstbestendigheid.

Om gehoor te geven aan de kritiek op de cultuur waarbinnen wetenschappers voornamelijk afgerekend worden op hun aantal publicaties, is productiviteit als zelfstandig criterium komen te vervallen. Dat betekent overigens niet dat productiviteit helemaal niet meer meetelt: het is nog steeds terug te vinden als indicator binnen de zelfevaluatie.

Ook het aantal beoordelingscategorieën is teruggebracht, van vijf naar vier. Een veelgehoorde kritiek

was dat de beoordeling niet streng genoeg zou zijn. Eerder ontving een ruime meerderheid van de onderzoeksgroepen het predicaat ‘excellent’, wat het vergelijken van onderzoeksgroepen lastig maakte.

In de toekomst zullen de onder-

zoeksgroepen strenger beoordeeld worden, waarmee het lastiger wordt om in de categorie ‘excellent’ te belanden.

Minister Bussemaker is blij met het vernieuwde SEP. In een brief aan de Tweede Kamer zegt zij dat er

‘een aantal inhoudelijke wijzigingen is doorgevoerd die tegemoetkomen aan de veranderende omstandigheden waarmee het onderzoeks- en wetenschapsbestel wordt geconfronteerd’. PM

Barry Badpak Hockeymeisjes heet de nieuwe single van Barry Badpak in samenwerking met hiphopcollectief Vlijmscherp. In de clip figureren twee dameshockeyteams van Augustinus. ‘Op 3 april is de officiële release, dan zitten we ’s avonds bij Slam FM’, vertelt Wouter Vermeulen, een van de mannen achter het fenomeen.

Speciaal voor Leidenaren wordt de clip deze zondagavond om 21.00 uur al vertoond in de Hut van Ome Henne, tijdens een releasefeestje met optredens van Barry Badpak en Vlijmscherp. Over twee maanden volgt de potentiële zomerhit Disco machen. Voor 15 november staat in Scheltema bovendien Barry Badpak de musical gepland. Vermeulen: ‘We zijn druk aan het schrijven aan het script, maar verder ligt alleen de datum nog maar vast. Dat moest wel, in verband met de locatie.’

Drie nieuwe leerstoelen voor geesteswetenschappen Er komt een leerstoel Vreemdetaalpedagogiek bij de faculteit geesteswetenschappen. ‘Een aantal jaar geleden stonden de faculteiten in Leiden een beetje met de rug naar de lerarenopleiding’, verklaart decaan Wim van den Doel.

De educatieve minor bracht daar al enige verandering in, de nieuwe leerstoel is voor geesteswetenschappen een volgende stap.

Van den Doel: ‘Vanuit de universiteiten werd de laatste jaren relatief weinig aandacht besteed aan de geesteswetenschappelijke vakken,

zoals die op middelbare scholen worden aangeboden.

Het Disciplineoverleg LetterenGeschiedenis en het Regieorgaan Geesteswetenschappen besloten daarom landelijk te investeren in de ontwikkeling van vakdidactiek.

Iedere onderwijsinstelling heeft daarbij een eigen insteek: de Universiteit van Amsterdam spitst zich bijvoorbeeld toe op geschiedenis, en de Universiteit Leiden op Vreemdetaalpedagogiek.’ Ook in het kader van deze investering komen er in heel Nederland ongeveer vijftien promotieplaatsen bij, onder meer

voor leraren en lerarenopleiders.

Vreemdetaalpedagogiek wordt een gedeelde leerstoel met het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Nascholing (ICLON). Van den Doel: ‘Een benoeming bij de start van het nieuwe collegejaar is niet heel realistisch, maar we hopen op 1 januari.’

Naast Vreemdetaalpedagogiek komen er ook nog twee nieuwe bijzondere leerstoelen aan voor geesteswetenschappen. De geschiedenis van Indonesië, die al op korte termijn bezet zal worden, moet de hechte sa-

menwerking tussen de Universiteit Leiden en het Koninklijke Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) bevorderen.

Het KITLV, gevestigd in Leiden, is onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Akademie van de Wetenschappen (KNAW). De KNAW wilde het instituut inkrimpen en naar Amsterdam verhuizen, maar na Leidse protesten gebeurde dat laatste uiteindelijk niet.

De andere bijzondere leerstoel is Kunstnijverheid en decoratieve kunst tot 1800. Dit wordt een samenwerking met het Rijksmuseum. MVW

27 maart 2014 · Mare 5 Nieuws

‘De minister is echt verkeerd bezig’ Kamervragen over geldigheidsduur tentamens De SP heeft Kamervragen gesteld over de forse kritiek die jurist Peter Kwikkers heeft op minister Bussemaker van Onderwijs. Hij stelt dat de minister zich niet houdt aan de Wet op het hoger onderwijs (WHW) en de Tweede Kamer onjuist heeft geïnformeerd over de geldigheid van tentamens.

De SP wil opheldering van Bussemaker en vindt dat cijfers absoluut niet mogen vervallen om studenten harder te laten studeren. De minister laat in haar brief aan de Tweede Kamer van 12 Door Vincent Bongers

maart ruimte aan instellingen om dat toch te doen. Mits zij vervallen tentamens mogen herkansen.

WHW-specialist Kwikkers legde in Mare van vorige week uit dat de rechtspositie van de student wordt ondergraven als de geldigheid van tentamens vervalt. ‘Uit de wet, systematische wetsinterpretatie en parlementaire behandeling blijkt dat onbeperkte geldigheidsduur de regel is’, aldus Kwikkers. ‘Er is één uitzondering: alleen als achterhaalde kennis een gevaar vormt, kan er sprake zijn van een beperking van geldigheid - bijvoorbeeld als blijkt dat bepaalde medische handelingen niet werken en gevaarlijk zijn.

Geldigheidsbeperking vanwege

rendement of aansporing valt mijlenver buiten de ruimte die de wet biedt.’

Kwikkers vindt de vierjaarstermijn van rechten al helemaal niet kunnen. ‘De regeling is in strijd met de wet, de ratio ervan, het academisch gewoonterecht en met het gezond verstand. Het is ook volkomen onnodig, zelfs onbehoorlijk en de Universiteit Leiden onwaardig.’

SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk vindt dat ‘de minister verkeerd bezig is. Bussemaker kan niet zomaar nieuwe argumentatie aanvoeren om de geldigheid van cijfers te beperken. Het spoort niet met wat in de wet staat. Het juridische punt van Kwikkers is heel terecht maar

los daarvan vind ik dat studiepunten en tentamens gewoon geldig moeten blijven. De overheid kan ook niet zomaar het rijbewijs intrekken van iemand. Dat blijft gewoon geldig tenzij je het zelf niet verlengt. De enige uitzondering is als het om verouderde kennis gaat.

Bijvoorbeeld bij geneeskunde.’

Het ministerie is ‘opportunistisch’, vindt Van Dijk. ‘OCW probeert studenten harder te laten studeren en knijpt dan een oogje dicht.

Als het past in hun eigen straatje dan houden ze zich niet aan de wet.

Als blijkt dat de minister in haar antwoorden dit niet recht zet dan dien ik een motie in. Ik verwacht dat die motie brede steun krijgt.

Als Bussemaker die motie niet wil uitvoeren, komt ze echt in de gevarenzone.’

D66-Kamerlid Paul van Meenen vindt het juridische aspect ‘minder interessant. Ik ben ook geen jurist.

Of het wettelijk wel of niet mag is ook niet het belangrijkste. Het rendementsdenken dat er achter zit, is het grote probleem. Echt een voorbeeld van de universiteit als koekjesfabriek. Alles is gericht op rendement en dat is dan ook allemaal nog de verantwoordelijkheid van de student en niet van de universiteit.

Ik vind dat het vervallen van tentamencijfers alleen maar mag als het gaat om zeer verouderde kennis. En dat is echt de enige reden.’

Willem van Oranje-medaille voor Boediono Vice-president van Indonesië Boediono bezocht woensdag de universiteit. Begeleid door rector magnificus Carel Stolker en burgemeester Henri Lenferink bezichtigde hij een aantal zeldzame stukken uit de Indonesië-collectie in de Universiteitsbibliotheek alvorens een rondleiding te krijgen door de Hortus Botanicus.

Ook hield Boediono een lezing in het Academiegebouw, over de strubbelingen die de opkomende Indonesische democratie kent. De verbetering van infrastructuur zou alle prioriteit moeten krijgen, zeker omdat de matige verbinding van eilanden onderling economische groei in de weg zit. Daarnaast benadrukte Boediono het belang van onderwijs en dat dit de sleutel is tot de groei van kwaliteit van human resources.

Instellingen met niet-economische doeleinden moeten ten volste ontwikkeld worden. Alleen dan zal de democratie kunnen groeien.

Aan het eind van de lezing mocht een aantal (PhD-)studenten hem een vraag stellen. Zo legde de vicepresident geduldig uit dat het spenderen van veel geld voor de verkiezingscampagnes inderdaad kon doen denken aan corruptie, maar dat er gewoon een kostenplaatje aan verkozen worden hangt. Ook gaf Boediono toe dat hij Nederland als een toegangspoort voor Azië ziet, maar dat principe geldt vice versa eveneens.

Uit handen van de rector magnificus ontving Boediono de Willem van Oranje-medaille, voor de praktische politieke maatregelen die hij in Indonesië heeft doorgevoerd.

Daarbij werd hij geprezen voor het feit dat hij er voor gekozen had om sociale en economische ongelijkheid te bestrijden, in plaats van het makkelijke pad van corruptie te kiezen. Stolker haalde daarbij F.D. Roosevelts Four Freedoms aan en dat Indonesië goed op weg is deze te verwezenlijken. EM

Foto Taco van der Eb

Plantenbioloog ‘Wat moeten we er nog mee?’ onder de loep De ophef over de Utrechtse bioloog Pankaj Dhonukshe raakt nu ook de Universiteit Leiden. Volgens de Universiteit Utrecht zijn de Leidse betrokkenen ‘niet verdacht’.

In november vorig jaar trok het vakblad Cell een artikel terug over celdeling in jonge plantjes. De hoofdauteur was onderzoeker Pankaj Dhonukshe, die het geschreven had onder de vlag van de Universiteit Utrecht, en sindsdien was vertrokken naar België. Ging het om foutjes of om opzet? Het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit moest zich erover buigen.

In februari concludeerde de UU dat Dhonukshe opzettelijk aan zijn plaatjes had gephotoshopt zonder dat te melden. De onderzoeker ontkende direct kwade bedoelingen, en noemde het onterecht dat hij als enige van een hele groep auteurs verantwoordelijk wordt gesteld voor de fouten. Ook stelde hij dat de conclusies van zijn werk gewoon bleven staan.

Zoals gebruikelijk is bij dit soort

kwesties ging vervolgens het complete wetenschappelijk oeuvre van de bioloog onder de loep. Daar zit ook een artikel bij uit 2010 in het vakblad Development. Daarvan is Dhonukshe de eerste auteur, en de Leidse bioloog Remko Offringa de laatste. De technische commissie heeft daar een ongerechtigheid in gevonden. Wat er precies mis is, en wiens verantwoordelijkheid dat is, blijft vooralsnog onduidelijk.

Offringa verwijst door naar Renée Merkx, hoofd communicatie van de universiteit. Merkx: ‘De rector magnificus van de UU heeft Leiden laten weten dat er geen verdenking rust op de Leidse onderzoeksgroep.’ Het is nu aan Offringa en de andere auteurs om te besluiten of ze het artikel terug moeten trekken of niet. ‘Daar hebben ze de ruwe data voor opgevraagd bij Dhonukshe, maar die hebben ze nog niet ontvangen’, aldus Merkx. ‘Ik sluit echter niet uit dat als er een sfeer van verdenking rond het artikel blijft hangen, de Universiteit Leiden zelf nog een onderzoek laat doen.’ BB

De Nederlandse Grondwet bestaat op 29 maart 200 jaar. Volgens hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans is er geen reden voor een feestje.

Waarom is de Grondwet belangrijk?

‘Als je de democratie haar gang laat gaan, kan dat problemen opleveren.

De meerderheid regeert. Dat brengt mogelijk het gevaar met zich mee dat minderheden niet rechtvaardig worden behandeld. Grondwetten lossen dat probleem op. Het zijn de regels waar regeringen zich aan moeten houden. De rechten van iedereen zijn zo beschermd.’

Volgens u levert een goede grondwet geld op. Hoe gaat dat in zijn werk?

‘Een spaarder brengt liever zijn geld naar een land waar een grondwet is, en waar niet een nieuw regime ineens zegt: “Jammer. We veranderen de regels. Het geld is weg.” Een grondwet vergroot de kans op duurzame politieke stabiliteit en dat heeft een positief effect op de welvaart. Hoe ouder de grondwet, hoe groter de kans op een hoger bruto nationaal product per hoofd van de bevolking. De Nederlandse, uit 1814, is de op een na

oudste van de wereld. Alleen die van de Verenigde Staten verscheen eerder, in 1787.’

Toch stelt u dat de Grondwet op sterven na dood is.

‘Het is stilstaand water. Als je het politieke systeem, hoe stabiel dat ook lijkt, niet aanpast, dan ga je uiteindelijk onderuit. We zijn de balans kwijt tussen het goede van traditie en het vermogen ons aan te passen.

Ons politiek landschap is aan het versplinteren, daar moeten we iets aan doen. Meerderheden vinden is moeilijk. Herijkingen moeten verlopen via grondwetsherziening maar daarvoor is een supermeerderheid nodig. Tweederde van de Kamers moet “ja” zeggen. Die eis heeft geleid tot staatkundige verlammingen. De laatste grote aanpassing dateert uit 1983, maar toen is er wat betreft ons politieke systeem weinig fundamenteels veranderd.’

Wat moet er gebeuren?

‘De EU staat er niet in. Wat bepalen wij en wat besluit Brussel en hoe hebben we daarbij inbreng? Dat is ook belangrijk voor de rechtspraak.

De Nederlandse rechter kan wetten niet aan de Grondwet toetsen. We toetsen wetten wel aan het inter-

nationaal recht. Met als gevolg dat je alleen maar rechtszaken hebt die worden afgehandeld op basis van de EU. Mensen denken dan snel: “Verdomme we worden geregeerd door de Europa.” Verder: Hoe formeren we een kabinet? Wat is de rol van politieke partijen? Nul woorden hierover. Doordat het document niet meer bij de tijd is, denken politici ook: “Wat moeten we er nog mee?”

Net nu we het zo nodig hebben, valt de stabiliteit onder het politieke systeem weg. Dingen worden nu buiten de Grondwet geregeld terwijl dat niet wenselijk is.’

Hoe komen we uit deze impasse?

‘De universiteiten van Leiden en Tilburg overwegen een experiment: de Grondwetwiki. Nederlandse burgers kunnen de huidige Grondwet in een soort Wiki aanpassen. Verder moet er een staatscommissie komen die de Grondwet doorlicht, met smaakmakende politici en juristen die niet ergens in een ver hoekje wegkruipen.

Houd openbare hoorzittingen zodat heel Nederland kan meedenken.’ VB Viering van 200 jaar grondwet: Vanavond KOG, 17.00 uur (met o.a. minister Plasterk) en op 29 maart in Den Haag, www.grondwetfestival.nl

6

Mare · 27 maart 2014

Achtergrond

Alsof er een slak over je tong kruipt De ideale studentenmaaltijd getest: de diepvriespizza

Foto’s Taco van der Eb

Als je bent wat je eet, zijn veel studenten pizza. Mare ging op zoek naar de beste diepvriespizza van Leiden. ‘Stijfbevroren of zwart verbrand, sommige zijn even smerig.’

DOOR AUKE-FLORIAN HIEMSTRA De fusie van het studentenhuis Middelstegracht 20B loopt vol, maar niet met bewoners. Een kritisch panel, half man, half vrouw, een mix van alfa en bèta, van eerstejaars tot afstuderend, neemt de proef op de som. Middenin de kamer, om de ronde houten tafel, worden volop pizza-anekdotes gedeeld.

‘Pizza: de ideale combinatie van lekker eten en gemak’, vertelt panellid Jaap Bierman (masterstudent media technology). ‘Snel en makkelijk, zeker tijdens stressvolle tentamenweken’, vult mede-tester Roeli de Klein (tweedejaars psychologie) aan. ‘En dat terwijl het heerlijk is, het maakt de tentamenweek bijna fijn!’

Wie heeft er nog tijd voor een pizza van eigen deeg? Voor een snelle hap haast menig student zich naar de supermarkt om de hoek en accepteert zowat alles waar ‘pizza’ op staat. Maar wat krijg je dan eigenlijk?

Op tafel verschijnen dertien bevroren pizza’s: zonder doos en met grote nummers erop. Wij kochten dertien verschillende varianten mozzarella. Meteen vallen al dingen op: een dertiental pizza’s vormt een imposante stapel voedsel. Ook blijkt er een universeel mozzarella-ontwerp te zijn, waar maar een paar pizza’s vanaf durven wijken: de kaas is steeds in precies hetzelfde patroon verdeeld.

Terwijl de eerste twee pizza’s in de oven verdwijnen, worden alvast de criteria besproken: per pizza zijn er tien categorieën die moeten worden ingevuld. Van de geur tot de kwaliteit van de kaas en van de gekruidheid tot de knapperigheid van de korst.

Tom Nijssen (eerstejaars life science and technology) en Stefan Groenedaal (eerstejaars verpleegkunde) bedienen de oven: ‘De eerste is klaar’. Even snijden. Iedereen pakt een puntje en neemt een hap. De test is begonnen.

Wanneer de nasmaak van de laatste pizza beoordeeld is, begint het raden. Al snel blijkt dat merknamen als ‘de Beste’ (Digros) en ‘Perfekt’ (Hoogvliet) misleidend zijn. Want zo flapt Jaap eruit: ‘Bij sommige maakt het niet uit hoe je ze klaarmaakt, die zijn stijfbevroren of zwart verbrand even smerig.’

Opvallend genoeg weet het panel feilloos alle huismerken aan te wijzen. C1000 wint in deze categorie met een 6.5 en verslaat nét

de Spar die een 6,4 haalt en opmerkelijk genoeg gelijk speelt met publieksfavoriet: ‘Ristorante’. Een tegenvaller voor een pizza die een begrip is en in bijna alle Leidse ketens te koop. ‘Nooit meer Ristorante!’ roept Roeli ontdaan. Jumbo’s huismerk volgt met een 6,2 evenals Hoogvliets ‘Perfekt’ die qua score dichter in de buurt zit van een studententien, dan de échte top. Met een 5,8 is ook ‘de Beste’ niet de beste, maar altijd nog beter dan het huismerk van de Albert Heijn, die met een krappe voldoende, een 5,6, uit de test komt. Alle huismerken kosten tussen de € 1,69 en € 1,99, met één uitschieter, bij de Spar betaal je € 2,79. Best wat geld voor een hoop middenmoot.

Met een budget van rond de drie euro kun je namelijk ook een écht goede pizza krijgen: A-merk.

‘Een goede pizza is voor mij gewoon genieten’, aldus Tom. ‘Het is een momentje voor mezelf. Zeg maar het cappuccinogevoel.’

Daarvoor moet je niet bij de huismerken zijn, toch?

‘Wagner Sensazione’ (€ 2,79) komt met een 8.4 als beste uit de test en is verkrijgbaar in diverse supermarkten. Deze pizza wint in de categorie ‘beste eerste hap’, ‘knapperigste korst’, ‘beste bodemstevigheid’, ‘lekkerste geur’, en heeft ook de beste ‘nasmaak’.

Iets daaronder zit ‘AH Excellent’ (€ 2,99) met een 8. Een heuse IKEA-pizza, die met de ‘échte pesto’ als losse topping even in elkaar gezet moet worden, en zich door het gebruik van cherrytomaatjes weet te onderscheiden. Hij wint in de categorieën ‘beste presentatie’, ‘beste kwaliteit kaas’ en ‘dichtheid topping’. De derde plek, óók met een 8, pakt ‘AH Vers’ (€ 3,29), die door z’n rozemarijn de prijs voor ‘gekruidheid’ binnensleept. ‘Wauw, wat doet dat veel met de smaak’, aldus het panel.

Maar richting het eind van de maand winkelt de student meer en meer prijsgericht. Een pizza van drie euro? Dat moet goedkoper kunnen. En dat kan, maar wat doet dat met de smaak?

‘Hadden jullie het plastic er wel vanaf gehaald?’ Iedereen lacht, maar dat lachen vergaat ze snel: volgende hap. ‘Alsof er een slak over je tong kruipt’ oppert Jessica Angevare (eerstejaars psychologie) bedenkelijk. Het panel laat instemmende geluiden horen.

De ‘Mama Manchini’ Mozzarella van de Aldi is zelfs voor het scherpe bedrag van €1,35 zijn geld niet waard. Score: een 3.

Gek genoeg scoorde de pizza Alfredo (Lidl, 2 voor €2,69, per stuk dus óók €1,35) in ditzelfde prijssegment aanzienlijk beter.

Deze pizza kwam met een 7,6 uit de test. Voor studenten dé pizza met een scherpe prijs zonder op de smaak te bezuinigen. Dat smaakt naar meer: gelukkig zijn ze per twee verpakt.

4

Alfredo (2 voor € 2.69, per stuk € 1.35) presentatie de ‘eerste hap’ knapperige korst stevige bodem kwaliteit kaas gekruidheid geur dichtheid topping nasmaak Eindbeoordeling: 7,6

7 7,1 7 6,1 7 7,1 6,9 6,7 6,3

ntip! e t n e d u t S

27 maart 2014 · Mare

1

Wagner Sensazione (€ 2,79) presentatie de ‘eerste hap’ knapperige korst stevige bodem kwaliteit kaas gekruidheid geur dichtheid topping nasmaak

7,5 8,3 7,9 7,4 7,4 7 8,4 6,7 7,1

2

Eindbeoordeling: 8,4

De top vijf

‘Pomodorini E Mozzarella’ Albert Heijn Excellent (€ 2,99) presentatie de ‘eerste hap’ knapperige korst stevige bodem kwaliteit kaas gekruidheid geur dichtheid topping nasmaak

7,6 7,1 6,6 6,4 7,6 7,4 6,7 7,7 7

Eindbeoordeling: 8

3

Albert Heijn Vers (€ 3,29) presentatie de ‘eerste hap’ knapperige korst stevige bodem kaas kwaliteit gekruidheid geur dichtheid topping nasmaak

6,3 7,4 6,9 6,1 7,4 9 7,1 6,4 6,3

Eindbeoordeling: 8

5

Dr. Oetker, Pizza Tradizionale (€ 2,99) presentatie de ‘eerste hap’ knapperige korst stevige bodem kwaliteit kaas gekruidheid geur dichtheid topping na-smaak Eindbeoordeling: 7,6

5,9 7,7 7,7 6,4 7,3 7,1 7,6 4,4 6,3

7

8 Mare · 27 maart 2014 Achtergrond

‘We moeten machteloos toekijken’

Een Syrische strijder in de verwoeste stad Alleppo. Foto HH > Vervolg van de voorpagina Antropologe Loes Lijnders (27) studeerde vorig jaar af in Leiden en werkt nu in Djoeba, de hoofdstad van Zuid-Soedan, als universitair docent. ‘In de afgelopen jaren was Djoeba redelijk stabiel en veilig.

Maar op 15 december braken er gevechten uit.’ Hoewel geschut overal in Djoeba hoorbaar was, woonde ze op relatief veilige afstand van de plekken waar hevig gevochten werd.

‘Sommige vrienden hebben het conflict wel van dichterbij meegemaakt, verloren familieleden en vrienden, en hebben hun huizen moeten ontvluchten.’

Op 20 december vertrok ze met een militaire vlucht, georganiseerd

door de Nederlandse overheid. Begin februari keerde ze terug. ‘Aan de oppervlakte lijkt het dagelijkse leven zijn bekende ritme hervonden te hebben, maar er heerst een tastbaar wantrouwen. De overheid is steeds repressiever geworden. Er is weinig ruimte voor politieke oppositie. Ik zal mijn onderzoeksproject (over de politieke rol van entertainers in de stad, red.) moeten herzien in een situatie van fragiele veiligheid, groeiende staatscontrole en wantrouwen.’

Jesper Eidem, directeur van het Instituut voor het Nabije Oosten in Leiden en hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, is net als Peter Akkermans afgesneden van Syrië. ‘Ik werkte op een plek met de naam Qala’at Halwanji, dat is een

burcht van 4000 jaar oud. Ik heb af en toe contact met een wachter vlakbij de site. Hij woont in een huis dat ik heb gehuurd. Daar liggen de minder belangrijke vondsten, tenminste: dat hoop ik. Volgens mijn bewaker is dat in ieder geval zo. Als ik hem na veel moeite aan de lijn krijg, vertelt hij dat er gevochten wordt tussen de verschillende rebellengroepen. Veel andere bewoners zijn al gevlucht, maar hij woont er nog met zijn familie. Ik probeer hem geld te sturen, dat is al een hele worsteling. Want als zij weggaan, dreigt plundering. Er zijn veel hongerige en wanhopige mensen in de buurt.

Als ik geen geld stuur, verhongeren zijn kinderen waarschijnlijk. Het is dus ook mijn kleine humanitaire bijdrage. We kennen zoveel mensen in dit prachtige land. Het is verschrikkelijk om al die verwoesting te zien.

We kijken machteloos toe.’

Volgens Eidem functioneert het Directorate General of Antiquities & Museums naar omstandigheden nog best goed. ‘De dienst probeert zo apolitiek mogelijk te zijn: ze doen alles in hun macht om waardevolle spullen te beschermen. Zo zijn belangrijke objecten in musea in Aleppo verplaatst naar een veiligere plek.

Dat gebeurt bij andere musea ook.

Ook blijkt uit de rapportage van de dienst dat er ondanks de chaos en ellende ook lokale initiatieven zijn om opgravingen te beschermen.

De burgeroorlog zorgt voor schade aan monumenten. ‘Een tragisch voorbeeld is de oude bazaar in Aleppo, die in vlammen is opgegaan. De Al-Madina Souq was een van de

Maretjes De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciële doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Nieuwe begeleiders gezocht voor bijles/huiswerkbegeleiding Buurthuis Vogelvlucht Leiden-Zuid. Zes leerlingen basisonderwijs groep 7 en vijf leerlingen groep 4 en 5 helpen met begrijpend lezen, spelling en rekenen. Zes leerlingen uit groep 6 hulp bij lezen, woordenschat en rekenen.

Twee leerlingen met vergoeding van €5,- en €7,- per les. Voortgezet onderwijs, Marokkaans meisje, wiskunde, economie, 2vmbo-kader, €5,- per les.

Leiden-Noord zoekt begeleiders voor 28 leerlingen basisonderwijs groep 4 t/m 7, waarvan negen met vergoeding.

Voortgezet onderwijs, hulp voor: Marokkaans meisje, wiskunde, schei-

Daar staan pittige straffen op maar het ineenstorten van orde en gezag heeft als gevolg dat het toch veel gebeurt.’

Akkermans: ‘Ik kan slechts vertellen dat er naast de gruwelen die er op menselijk terrein plaatsvinden, ook cultureel erfgoed stukgaat.

‘Syrië is een archeologisch paradijs maar ik ben benieuwd of ik er ooit nog zal terugkomen. Het ziet er niet naar uit dat de oorlog spoedig afloopt. De loop van een geweer bepaalt nu wat er gebeurt.’ bb/vB

Wat doet de universiteit?

Wat is de zorgplicht van de universiteit om werknemers tegen risico’s te beschermen? De werkgever is verantwoordelijk voor het in kaart brengen van alle gevaren en het inschatten van de risicofactor, zo staat in het document ‘Risico’s van het werken in buitenland’ (Mei 2005).

Dat kan zijn het niet kunnen drinken van kraanwater, de mogelijkheid dat er zich onder je voeten een zinkgat vormt of dat er toch echt een redelijke kans is dat je besmet wordt met ziektes en je je dus moet laten inenten. De leidinggevende is verplicht deze noodzakelijke praktische en medische informatie te verschaffen. Het reisadvies wordt verkregen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Mocht het zo zijn dat er een negatief reisadvies geldt, dan beslist het College van Bestuur over de doorgang.

Bij stage of studie in het buitenland, dient de student het oordeel van de leidinggevende te allen tijde op te volgen in geval van calamiteit. ‘Indien naar het uitsluitende oordeel van de Universiteit sprake is van een (dreigende) calamiteit, dient de student alle instructies ter zake van de Universiteit direct op te volgen’, aldus de Regeling studeren in het buitenland. ‘Dit kan (mede) omvatten de instructie van de Universiteit aan de student dat deze per direct zijn verblijfplaats of het gebied dient te verlaten, en indien de Universiteit dit nodig acht, per direct dient uit te wijken naar een ander land of naar Nederland dient terug te keren.’Het is tevens ook de verantwoordelijkheid van de leidinggevende om er voor te zorgen dat de werknemer zichzelf afdoende heeft verzekerd.

Meer informatie is te vinden bij de afdeling Veiligheid, Gezondheid en Milieu.

Vacature kunde, 3vwo. Marokkaanse jongen, Nederlands, 2vmbo. Marokkaanse jongen, Engels, brugklas havo. Turkse jongen, bedrijfscalculatie, 3mbofinanciële opleiding. Marokkaanse jongen, Engels, biologie, 2vmbwo-TL. Marokkaanse jongen, begrijpend lezen, woordenschat, brugklas. Marokkaanse jongen, Nederlands, Engels, 2vmbwo-TL, €5,- per les. Indonesisch meisje, Nederlands, scheikunde, 3havo, €5-7 per les. Marokkaanse jongen, geschiedenis, biologie, brugklas vmbo-kader. Marokkaans meisje, wiskunde, Engels, 3vmbo-TL. Marokkaanse jongen, Engels, Nederlands, wiskunde, brugklas vmbo-TL. Marokkaans meisje, wiskunde, brugklas vmbo-TL. Hindoestaans meisje, wiskunde, natuurkunde, 4havo, €10-15,- per les. Marokkaans meisje, Engels, brugklas. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, wo en do, 15-17u. Tel: 071-5214256.

E-mail: hdekoomen@owwleiden.nl.

Onderzoek naar De Pil. Gezocht: NIET-gebruiksters van de anticon-

ceptie pil. West-Europese afkomst, 18-35 jr, lichamelijk en psychisch gezond, niet-rokers, geen medicijnen.

Vergoeding € 15. Onderzoek omvat enkele vragenlijsten en computertaken. Verder afgifte wangslijm t.b.v. genotypering. Onderzoek duurt max 1,5 uur. Vrijblijvende info: oc20132014@ gmail.com of d.a.hamstra@fsw.leidenuniv.nl.

Vrijwilligerswerk in het buitenland?

Wil je met straatkinderen werken in Azië, Afrika of Zuid-Amerika? Kom naar ons informatieweekend van 11-13 april 2014. Voor informatie en aanmelding: www.samen.org Verschillen gebruiksters van De Pil van niet-gebruiksters? Wil je € 15 verdienen? Gezonde, vrouwelijke proefpersonen gevraagd. NIET-gebruiksters van de anticonceptie pil. Zie advertentie elders: De Anticonceptiepil. Vrijblijvende info: oc20132014@gmail.com of d.a.hamstra@fsw.leidenuniv.nl.

Academische Agenda Dhr. H.D. Kleinloog hoopt op dinsdag 1 april om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘Druginduced psychomimetic effects as a model for psychosis’. Promotoren zijn Prof.dr. J.M.A. van Gerven en Prof.dr. A.F. Cohen.

Dhr. J. Brunning hoopt op woensdag 2 april om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The rise of a capital: on the development of al-Fusṭāṭ’s relationship with its hinterland, 18/639-132/750’. Promotor is Prof.dr.

P.M. Sijpesteijn.

mooiste en meest romantische in het Midden-Oosten. Je kon er na je werk uren ronddwalen. Bij mensen staan de tranen in de ogen als ze zien dat een granaat een groot gat in het Krak des Chevaliers, de kruisvaardersburcht op een heuvel bij Homs, heeft geslagen. Het is een krachtig beeld van het conflict.

‘Het is akelig om te zien, maar de schade kan worden hersteld. Alleen de tells, door mensen opgeworpen heuvels, worden onherstelbaar beschadigd door illegale opgravingen.

Dhr. J. van Ramshorst hoopt op woensdag 2 april om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Intramyocaridal Bone Marrow Cell Injection: Clinical and Functional Effects in Ischemic Heart Disease’. Promotor is Prof.dr. M.J. Schalij.

Dhr. B. Sabayan hoopt op woensdag 2 april om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘Cardiovascular and Hemodynamic Contribution to Brain Aging’. Promotoren zijn Prof.dr. R.G.J. Westendorp en Prof.dr. M.A. van Buchem.

Dhr. M.P.R. Heijdanus hoopt op

donderdag 3 april om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Wat beweegt iemand om vrijmetselaar te worden en te blijven?’. Promotoren zijn Prof.dr.

A.W.F.M. van de Sande en Prof.dr. A.P Buunk (RU Groningen).

Mw. J.M. Willems hoopt op donderdag 3 april om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde.

De titel van het proefschrift is ‘The Triad of renal function, erythropoietin and haemoglobin in old age’. Promotoren zijn Prof.dr. G.J. Blauw en Prof.dr. R.G.J. Westendorp.

Het faculteitsbestuur van de Faculteit der Sociale Wetenschappen vraagt studenten uit de FSW te solliciteren naar de functie van

student-lid van het faculteitsbestuur De functie gaat in per 1 september 2014 en geldt voor één jaar. Het student-lid van het faculteitsbestuur wordt benoemd door het College van Bestuur.

Tot de taken van het student-lid in het faculteitsbestuur behoren: - het student-lid is het bestuurslid dat zich vooral met studentenzaken bezig houdt; - het student-lid neemt, samen met medebestuursleden, deel aan de beraadslagingen en besluitvorming ten behoeve van het bestuur van de faculteit; - het student-lid onderhoudt contacten met diverse groeperingen van studenten in de faculteit, zoals de student-leden in de faculteitsraad en de student-leden van de opleidingsbesturen en de opleidingscommissies; - het student-lid draagt bij aan voorlichtings- en introductieactiviteiten; - het student-lid is voorzitter van het facultaire studentenoverleg, een overleggroep waarin studenten uit de besturen van de studieverenigingen van de faculteit zitting hebben; - het student-lid participeert in het universitaire assessorenoverleg (LAssO).

Tot aanbeveling strekt het volgende profiel: - (gevorderd) student in één van de opleidingen van de FSW; - aantoonbare bestuurlijke ervaring, bij voorkeur binnen de faculteit; - goede communicatieve vaardigheden, enthousiasme, en grote interesse in onderwijsen studentenzaken; - beschikkend over contacten met studentengroeperingen binnen en eventueel buiten de faculteit; - aantoonbare kennis van en visie op relevante universitaire ontwikkelingen, zoals de ontwikkeling m.b.t. kwaliteitszorg onderwijs, internationalisering, enzovoorts.

Schriftelijke sollicitaties, met een beknopt c.v., vóór 17 april 2014 in te dienen bij: De sollicitatiecommissie vacature student-lid faculteitsbestuur FSW, Stafbureau van de Faculteit Sociale Wetenschappen, ter attentie van Pieter Janse, Wassenaarseweg 52, kamer 3 A 48, Postbus 9555, 2300 RB Leiden.

Voor meer informatie over de inhoud van de functie kunt u terecht bij het zittende student-lid, Daan Jacobs, kamer 3 C 02, telefoon 5273835 of 06-28452340.

Gedurende de periode van lidmaatschap ontvangt het student-lid van het faculteitsbestuur een geldelijke vergoeding. De gedachten gaan uit naar een taakomvang van ongeveer 19 uur per week.

27 maart 2014 · Mare 9 Wetenschap

De vinger op de zere plek Seksisme leidt tot wetenschappelijke denkfouten

Zwangere botspoppen (pas sinds 1996 op de markt) zijn nog steeds niet verplicht voor autofabrikanten.

Bewust en onbewust seksisme zit goede wetenschap in de weg.

Vrijdag organiseert de universiteit een symposium over zwangere crash test dummies, mannelijke osteoporose en slechte woordkeuzes.

Door Bart Braun Eerst een raadsel.

Vader en zoon rijden in de auto, en krijgen een ongeluk. De vader is op slag dood, de zoon gaat per ambulance naar ’t ziekenhuis. De chirurg buigt zich over het slachtoffer, maar zegt niet te kunnen opereren: ‘Het is mijn zoon.’ Rara, hoe kan dat?

Een onderzoekje van Boston University wijst uit dat een verrassend

grote meerderheid grote moeite heeft met de oplossing. Een groep ondervraagde kinderen kwam met mooie verklaringen: de chirurg is een robot, of een spook, of ‘het was allemaal een droom’. Slechts een achtste kwam op het juiste antwoord. Studenten scoorden al net zo beroerd: zelfs van de studentes die zichzelf als ‘feministisch’ omschreven kwam 78 procent niet op het antwoord. Als je het raadseltje omdraait (moeder en zoon dood, verpleegkundige wil niet helpen), zijn de uitkomsten al net zo beroerd.

De vooringenomenheid over welke rol mannen en vrouwen hebben, zit er nog grondig in, blijkbaar. Hoe goed Nederlandse kinderen en studenten zijn in het raadsel, is nooit

onderzocht. De Verenigde Staten scoren in elk geval hoger dan Nederland op de indices voor opleidings- en economische gelijkheid van het World Economic Forum.

Waarschijnlijk is het hier nog moeilijker voor te stellen dat een moeder chirurg kan zijn.

Vooroordelen over vrouwen en mannen zijn een probleem van de hele samenleving, maar ook van de wetenschap. Je krijgt er namelijk slechtere wetenschap van. Vrijdag organiseert de Universiteit Leiden daar een symposium over. Hoofdspreker is de feministische wetenschapshistorica Londa Schiebinger van Stanford University.

Het woord ‘feminisme’ heeft tegenwoordig een nare bijklank. Het

idee dat mannen en vrouwen gelijke rechten moeten hebben, is in het Westen inmiddels algemeen aanvaard. De vraag wat er nog meer zou moeten gebeuren, zorgde voor kerksplitsing na kerksplitsing binnen de beweging. De buitenstaander ziet discussies over of minirokjes nou onderdrukkend of juist vrouwversterkend zijn, en voor je het weet grappen de toeschouwers over okselhaar. Vervolgens is niemand verder gekomen.

Terwijl wat meer bewustzijn van je vooringenomenheden je tot een betere wetenschapper maakt. De ideeën over de eerste mensen gingen tot de jaren zeventig bijvoorbeeld sterk uit van een beeld waarin mannen dominant waren en streden om de macht, terwijl de vrouwen een afwachtende en volgende rol hadden.

In een oneliner: Man the Hunter.

Dat beeld was gebaseerd op (niet bijster grondige) studies naar mantelbavianen. Bij andere apensoorten liggen de man-vrouwverhoudingen anders: bij chimpansees liggen die een stuk losser, bijvoorbeeld. Onderzoekster Sarah Hrdy (spreek uit “hurdie”) liet zien dat bij allerlei apensoorten de vrouwtjes strategische allianties aangingen. De apenonderzoekers van de jaren zestig en de feministische Hrdy keken allebei naar apen, maar ze zagen heel andere dingen.

Ook in de archeologie werden vondsten net iets te vaak geïnterpreteerd vanuit de eigen cultuur.

Soms gaat het nog steeds mis: in september vorig jaar vonden Italiaanse archeologen een Etruskisch skelet. Vazen en waardevolle spullen erbij, en een speer. Het skelet werd onmiddellijk uitgeroepen tot een prins, want tsja, een speer is een wapen en nog een fallusvormig wapen ook. Alleen bleek bij nadere bestudering dat het skelet afkomstig was van een vrouw. Oeps. Wij associëren dan misschien wapens met mannen en juwelen met vrouwen, maar dat hoefde voor die Etrusken natuurlijk niet zo te zijn. Het idee dat er ook machtige vrouwen in die samenleving hadden kunnen zijn, was anno 2013 blijkbaar nog steeds tegenintuïtief voor de onderzoekers.

Nog meer voorbeelden zijn te vinden in Schiebingers werk. Wat het zo interessant maakt, is dat ze de haarkloverij en de zuiver theoretische discussies omzeilt, en met overzichtelijke casusbeschrijvingen de vinger op de zere plek legt. Gênant zeer, soms.

Zo werden botsproeven voor auto’s decennialang uitgevoerd met enkel geslachtsloze crash test dummies, gemodelleerd naar de gemiddelde Amerikaanse man. Dat klinkt op het eerste gezicht niet onredelijk, want als je met honderdtwintig kilometer per uur op een tegenligger knalt is de inhoud van je onderbroek

niet zo belangrijk. Alleen kunnen poppen zonder geslachtsdelen niet zwanger worden, en mensen wel.

Dat botst net even anders, en als je wil dat de ongeboren baby de crash overleeft moeten stoel en gordel net even anders staan. Toch duurde het tot 1996 voordat er een zwangere botspop op de markt kwam. Het gebruik daarvan is nog steeds niet verplicht voor autofabrikanten.

Gedragsbiologen duiden een groep vrouwtjes met één dominant mannetje vaak aan als een ‘harem’.

De fout die dan al snel op de loer ligt, is dat je gaat denken dat zo’n groep net zo werkt als een menselijke harem. Dat de vrouwtjes ook van groep tot groep kunnen trekken, en dat bij wilde paarden slechts een derde van de veulentjes daadwerkelijk is verwekt door het oppermannetje, dat klopt toch niet helemaal met wat het woord suggereert.

Vertaalsoftware, zoals Google Translate, komt vaak uit op ‘hij’ en ‘hem’, zelfs als de tekst duidelijk over een vrouw gaat. Onderzoek naar de gevolgen van giftige stoffen in het milieu op vruchtbaarheid wordt voornamelijk uitgevoerd op mannen, omdat je bij hen lekker makkelijk kan kijken of de spermacelletjes nog een beetje zwemmen.

Omdat hart- en vaatziekten meer bestudeerd worden bij mannen, zien artsen soms over het hoofd dat het ziektebeeld en –verloop bij vrouwen anders is, en missen ze diagnoses.

De vraag of je een vrouwelijke historicus nou wel of niet ‘historica’ mag noemen, valt nog weg te wuiven als scherpslijperij, maar dit soort kwesties niet meer.

Overigens is het niet zo dat alleen vrouwen het slachtoffer worden van de ingebakken patronen in ons denken over mannen en vrouwen.

Osteoporose of botontkalking geldt bijvoorbeeld als een vrouwenziekte.

In werkelijkheid krijgen ook mannen osteoporose (zij het minder vaak dan vrouwen), ze krijgen het alleen later. De mannelijke botontkalking valt ook minder op, omdat in alle leeftijdscategoriën mannen minder snel een botbreuk oplopen dan vrouwen. De medicijnen tegen botontkalking werden pas in 2007 getest op mannen, terwijl een zevende van de mannen er mee te kampen krijgt.

Het probleem in de wetenschap is niet dat mannen dingen fout doen en vrouwen daarom zielig zijn – al is dat maar al te vaak óók een probleem. Het probleem is dat wetenschappers mensen zijn, en dus gemakkelijk menselijke denkfouten maken over mannen en vrouwen.

Dan is iedereen een beetje zielig.

Symposium: Gendered Innovations Campus Den Haag Vrijdag 28 maart, 13:00 – 17:00

De wetenschappelijke hiërarchie Hoe hoger in de universitaire hiërarchie je kijkt, hoe lager het percentage vrouwen. Het feit dat sollicitatiecommissies onbewust de voorkeur geven aan mannen speelt daarbij een rol: wetenschappers beoordelen een sollicitatiebrief beter als er een jongensnaam boven staat dan dezelfde brief met een meisjesnaam erboven.

Vrouwelijke wetenschappers maakten zich overigens net zo schuldig aan de verschillende beoordeling. Ook kwamen in de beoordeling geen seksistische argumenten voor. Niemand zei: ‘Vrouwen zijn slechte wetenschappers’ of ‘Als ze straks een contract heeft, is ze onmiddellijk zwanger en moeten we een vervanger aannemen.’ Het vrouwen-cv oogt gewoon minder competent, blijkbaar.

In een vergelijkbaar onderzoek van Ohio State University moesten studenten wetenschappelijke artikelen beoordelen. Wat bleek: als er een mannennaam boven stond dichtten ze het stuk een hogere ‘wetenschappelijke kwaliteit’ toe.

10 Mare · 27 maart 2014 English page

GHB Psychiatrist Martijn van Noorden at the Leiden University Medical Centre is an expert on GHB withdrawal symptoms.

In the medical journal Psychosomatics, Van Noorden and his colleagues in Nijmegen describe the hospital admittance of three GHB addicts. 4-hydroxybutanoic acid is a substance that occurs naturally in the body, but it is addictive if you consume it in large quantities. In fact, the withdrawal symptoms can be severe and even life-threatening.

The standard treatment is to prescribe the junkies huge amounts of benzodiapines – sedatives – until the worst symptoms disappear. A disadvantage of this method is that the benzodiapines and the GHB can affect each other’s effects, which is what happened to the three patients in the paper. Instead, LUMC doctor Cor de Jong developed a method that prescribed pharmaceutical GHB.

Yellow star An international team of astronomers, including Arnout van Genderen from Leiden, have discovered the largest yellow star known to us. It is 1,300 times larger than the sun and one of the ten largest stars ever discovered.

Being astronomers, they have given this thing a completely unmemorable name: HR 5171 A. The gigantic star is accompanied by a smaller star that revolves around it every 1,300 days. The two are about 12,000 light-years away from Earth.

The scientific paper on the discovery has been submitted to the journal Astronomy & Astrophysics.

War

Thomas Haighton: “Ethical objections are becoming irrelevant.” Photo by Taco van der Eb

Appeal on Facebook for a kidney The life of Leiden student Thomas Haighton has been on hold for two years while he waits for a donor, so now he’s taking control by appealing to Facebook for a new kidney: “Staying alive is more important than doing the right thing.”

“I’d been toying with the idea of doing something for some time now”, says Thomas Haighton (30) at his apartment in The Hague. “Last week, I saw Erardo Kea, a kidney patient, on a Dutch television show. He had appealed to Facebook and had been offered 62 kidneys in a very short space of time.

That’s when I made up my mind: nothing ventured, nothing gained.”

Haighton launched his own Facebook campaign: “Looking for a kidney donor”. “I’m getting increasingly desperate”, his first status reports.

“I’m afraid it’s going to be too late.”

The group was “liked” more than a hundred times within a week, but he still hasn’t found a kidney. “Kea has two young children and people can identify with him more easily.

My peers aren’t perhaps as inclined to give away a kidney – you never know whether you might be taken ill yourself at some stage, or whether you’ll have a child who’ll need one.”

Nonetheless, the number of alby Petra Meijer

truistic kidney donations, donated selflessly by a living person to an unknown recipient, is increasing.

“There are about 25 to 30 living donations a year”, Willij Zuidema, the staff advisor for kidney transplants at the Erasmus Medical Centre, confirms. “The risks are similar to those of any other surgery. It is relatively safe; otherwise we wouldn’t use living donors. Donors can live to the same age, with the same quality of life, as they would have done with two kidneys. And you can still party or run a marathon on one kidney.”

Haighton has been a kidney patient all his life. “I’ve already had two transplants. I was given a kidney by an anonymous deceased donor when I was thirteen, which lasted seven good years. When I was 21, my father donated a kidney and that one lasted seven years too. My father is very ill and lives in a care home; he has Huntingdon’s disease.

He wants to commit euthanasia but he’s waiting to see me recover. Unfortunately, I can’t visit him very often because I need dialysis treatment three times a week. It doesn’t take much time, but I’m really tired afterwards.”

The walls of his apartment are adorned with electric guitars; mixing consoles are piled high on his desk and his cupboards are full of old LPs. “I read sonology at the

Academy of Music. I used to love going to concerts and I regularly performed. I would go out and collect field recordings often too.”

He lacks the energy to do that kind of thing nowadays. “I sometimes go to classical or jazz concerts where I can sit quietly. I love to travel but now I’m restricted by the dialysis treatments and my strict diet that controls fluid.”

Haighton is busy finishing off his master’s in Media Technology at Leiden University, but that is not progressing as rapidly as he would like either, due to his illness.

He’s been on the waiting list for two years, along with about seven hundred other patients. The average waiting time is four years. “I’ve already had two kidney transplants, so my body has a lot of antibodies.

New technologies mean they can transplant from one blood type to another or remove the antibodies, but not both.” That’s why it would be best if he could find a donor with the same blood type: B+. “That has the best chance of success, because they can remove my antibodies. I could try another blood type but the chances that the antibodies match up are small.”

When his mother proved to have the wrong blood type, Haighton decided to ask his five best friends. “It wasn’t easy and I was afraid of their reactions, but luckily they under-

stood. Two reported to the hospital: one proved a poor match while the other gave way to pressure from his family and called it off.”

That’s why he made the appeal on Facebook. He was offered a kidney almost immediately – for 10,000 Euros. “It’s illegal: no doctor would ever help. It’s only allowed in Iran.

Maybe I would consider it in a year’s time, when ethical objections start becoming irrelevant. Staying alive becomes more important than doing the right thing.”

Anyway, he’s not daunted by the criticism caused by Erardo Kea’s online quest. Someone wrote on Facebook: “A scandal beyond words! So selfish! Get in line like everyone else!” The television show feared a “show for beautiful people” and the Dutch Kidney Foundation was worried too. Kea argued that the number of donors would rise if patients “had a face”. Haighton, too, is fed up of waiting around helplessly. “People are dying. I see it at the dialysis treatments: suddenly someone stops turning up. Your physical condition deteriorates while you are on the waiting list and before long your body can’t handle a transplant.”

He hopes that the Netherlands will switch to a system that makes it standard for people to donate organs when they die, unless they object. “But people shouldn’t wait for that – register as a donor right away.”

The science journal Injury features a completely different retrospective. This journal features a paper, with Leiden surgeon Rigo Hoencamp as the first author, on injured NATO soldiers who have returned from Afghanistan and Iraq. Hoencamp and his colleagues collected all the literature on that subject and the combined meta-study found a total of 19,750 wounded soldiers.

The greatest offenders were explosions: as many as 72 per cent of all injuries were caused by an explosion, compared to 18 per cent caused by bullets. The percentage of injuries caused by explosions is higher than that of the Vietnam War, which was also a guerrilla war. The distribution of the wounds varies too: in recent wars, head and neck injuries have been more common. The authors call for a NATO-wide registration of all injuries.

Parasites If you visit the tropics, you could be accompanied by all sorts of stowaways on your return. Some parasites can secrete themselves in your body for years before emerging suddenly, when you are ill due to other causes, for instance.

English research has revealed that a large majority of people who have lived in the tropics for a year return infected with horrid worms or amoebas.

Should all travellers to exotic parts be screened? That depends on how often infections actually occur.

A group of scientists from Leiden and Wageningen, with LUMC doctor Darius Soonawala as the first author, describe a study into this problem in The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. Soonawala and his colleagues examined the excrement of over five hundred visitors to the tropics, looking for parasite DNA. They found some, but so little that systematic screening would not be worthwhile. One exception was the tiny Schistosoma worm, but that was limited to travellers who had swum in large African freshwater lakes. The researchers claim that, in the event, it would be more practical to just screen that group.

27 maart 2014 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Tulp is een vertaalfout

FILM

Arabische wereld gold als doorgeefluik van klassieke kennis Museum Boerhaave zet de Arabische invloed op de westerse wetenschap in de schijnwerpers.

‘De eerste tulpen in de Leidse Hortus kwamen rechtstreeks uit de islamitische wereld.’

Door Marleen van Wesel In het kielzog van alle voorbije festiviteiten rond 400 jaar Arabisch in Leiden, zet Museum Boerhaave de Arabische invloeden op de Westerse wetenschap in de schijnwerpers. ‘De Arabistiek draaide in de beginjaren niet alleen om de kennis van oosterse talen op zich. Die talen waren namelijk ook een manier om bij de Islamitische kennis te komen. Golius, een van de

eerste Leidse hoogleraren Arabisch, bekleedde niet voor niets tegelijkertijd de leerstoel wiskunde’, vertelt conservator Tiemen Cocquyt.

De zeventiende-eeuwse plantengids Florilegium ligt even niet meer opengeslagen op de pagina’s met hyacinten, maar op die met tulpen.

‘De eerste tulpen van Nederland, die Clusius in 1592 in de Leidse Hortus plantte, kwamen rechtstreeks uit de islamitische wereld’, vertelt Cocquyt.

‘In het Turks en in het Perzisch heet de bloem lale. Ons woord tulp komt eigenlijk voort uit een vertaalfout.

In een vroege beschrijving werd de vorm vergeleken met een tulband, tulipan in het Turks.’

De tour gaat grotendeels langs dergelijke vaste stukken uit de museum-

Vijftiende-eeuwse prent waarop een Arabische en westerse geleerde samen wetenschap bedrijven.

collectie, maar dan net even anders benaderd. ‘Maar we konden het niet laten om er wat extra voorwerpen bij te betrekken’, vertelt Cocquyt. Hij wijst op een apothekerspotje. ‘Het is van Delftsblauw aardewerk, maar volgens het opschrift bevat het ‘witte cakejes van Rhazes’. Dat was een Perzische arts en zijn koekjes hielpen tegen gonorroeklachten. ‘Het staat pas net een kwartier in de vitrine.’

Een ander ogenschijnlijk typisch Nederlands fenomeen is de gaper: een houten kop met een nogal afschrikwekkende tronie en een opengesperde mond, bevestigd aan de gevel van een apotheek. Over de precieze functie lopen de theorieën uiteen, maar in andere landen kwamen ze in elk geval niet voor. ‘Een

Een astrolabe: een zeventiende-eeuws rekenschijfje uit Pakistan.

van de oudste types is de Moor’, vertelt Cocquyt bij een gaper met een donkere huid, een tulband en oorbellen. ‘Die maakte duidelijk dat de apotheker Arabische geneesmiddelen had geïmporteerd. Die stonden bekend om hun goede kwaliteit, dus de Moor was een soort keurmerk.’

Cocquyt toont ook een zeventiende-eeuwse astrolabe, een rekenschijfje uit Pakistan. ‘Daar kun je honderden sterrenkundige problemen mee oplossen, als een soort analoge computer. Volgens een Arabisch fabeltje zou het bedacht zijn door de Griekse astronoom Ptolmaeus, toen hij met een kleine wereldbol te paard op reis was. Toen het ding viel, en werd platgetrapt door zijn paard, bleef er een behoorlijk handig schijfje over.’

Bedacht door de Grieken dus, maar verder ontwikkeld door Arabische astronomen. Volgens het bekende verhaal bloeide de moderne westerse wetenschap op toen tijdens de Renaissance de klassieke auteurs en wetenschappers werden herontdekt. Cocquyt: ‘Dat gaat nogal voorbij aan de islamitische invloed.

In de museumroute laten we zien dat de Arabische wereld fungeerde als doorgeefluik voor die oude kennis naar het westen. Bovendien werden er allerlei originele dingen toegevoegd.’

Het bekendst is de bijdrage aan de sterrenkunde. ‘Dat vakgebied was niet voor niets groot in de Arabische wereld. Je kon uitstekend de islamitische gebedstijden bepalen met behulp van sterrenkundige meetinstrumenten.’

Gouden eeuwen in Arabië en Holland Museum Boerhaave: 28 maart t/m 28 september Entree gratis op vertoon van collegekaart

TRIANON The Grand Budapest Hotel dagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. + wo. 14.30 Het vonnis dagelijks 18.45 Her dagelijks 21.30 August: Osage County dagelijks 18.45 + zo. ma. di. wo. 21.30 za. zo. + wo. 14.30 The Wolf of Wall Street do. vrij. za. 21.30 KIJKHUIS Nebraska dagelijks 18.30, zo. 14.30 La grande bellezza dagelijks 21.00 zo. 14.00 The Book Thief dagelijks 19.00 Spies & Glistrup dagelijks 21.30 LIDO Captain America: The Winter Soldier dagelijks 18.30 + 21.30 Hartenstraat dagelijks 18.45 + 21.30, za. zo. + wo.14.30 3 Days to Kill dagelijks 18.45 + 21.30 Need for Speed 3D dagelijks 18.30 300: Rise of an Empire dagelijks 21.30 Toscaanse bruiloft do. vrij. za. 18.45 That Awkward Moment. zo. ma. di. wo. 18.45 12 Years a Slave dagelijks 21.30

MUZIEK

QBUS QBus Jam Za 29 maart 20.30 Grainne Duffy & Band Do 3 april 20.30 €10 TUINZAAL DE BURCHT HKU Big Band Zo 30 maart 15.00 €3 CONCERTZAAL EMILE VAN LEENEN DoelenKwartet do 3 april 20.15 DE TWEE SPIEGHELS Jorn Dal trio Vr 28 maart 21.00 King of Brown Za 29 maart 16.00

Academisch Talencentrum – Academic Language Centre Language courses

Eager to improve your language proficiency?

The Academic Language Centre offers a variety of practical language courses.

Unsure about your starting level?

Apply for a free placement test via our website or via our office (Lipsius/1.25).

Please note: the dates and times may be subject to change. Check our website for up to date information!

Starting in April: Dutch as a Second Language • Dutch 1A for international students Tuesday or Wednesday 17:15-19 hrs.

• Regular and intensive courses Dutch 1, 2, 3, 4, 5, 6 • Prep course Staatsexamen NT2, II Wednesday 15:15-18 hrs.

English TOEFL iBT preparation course Tuesday 12.15 - 14.45 hrs.

April – August 2014

Starting in May: Dutch as a Second Language DutchPlus (advanced courses): - Writing: Tuesday 20.15-22 hrs.

- Speaking: Wednesday 18.15-20 hrs.

German (semi-intensive) German 1: Monday 19-22 hrs.

Japanese (semi-intensive) Japanese 1: Monday 19-22 hrs.

Italian (semi-intensive) Italian 1: Tuesday 19-22 hrs.

Italian 2: Thursday 19-22 hrs.

Conversation: Monday 19-21 hrs.

Intensive Summer courses

English (semi-intensive) English 4: Tuesday + Thursday 12.15-14 hrs.

English 5: Tuesday + Thursday 15.15-17 hrs.

Russian (semi-intensive) Russian 1: Thursday 19-22 hrs.

English for Academic Purposes EAP general: Tuesday + Thursday 16:15-18 hrs.

EAP Writing: Thursday 14.15-16 hrs.

Spanish (semi-intensive) Spanish 1: Tuesday 19-22 hrs..

Spanish 2: Wednesday 19-22 hrs.

Conversation: Thursday 19-21 hrs.

French (semi-intensive) French 1: Tuesday 19-22 hrs.

French 2: Thursday 19-22 hrs.

French 3: Wednesday 19-22 hrs.

Conversation: Monday 19-21 hrs.

Swedish (semi-intensive) Swedish 1: Wednesday 19-22 hrs.

Arabic (semi-intensive) Arabic 1: Monday 19-22 hrs.

Chinese (semi-intensive) Chinese 1: Thursday 19-22 hrs.

Information on course schedules, prices, course content and availability: www.languagecentre.leidenuniv.nl or 071-5272332

Follow the Academic Language Centre on Twitter and Facebook!

Dutch for Foreigners Dutch 1, 2, 3, 4 7 July - 25 July or 4 August – 22 August Dutch 1+2 21 July – 22 August Dutch for German native speakers 3 July – 6 August starting August 2014: Arabic 1+2, Chinese 1+2, English 4, 5 French 2+3, 4+5, German 2+3, Italian 1+2, Japanese 1+2, Russian 1+2, Spanish 1+2

12

Mare · 27 maart 2014

Het Clubje

Inburgeren

Publiekswissel

Foto Marc de Haan

‘We knepen onze billen samen’ Makers van de documentaire Leiden tot een akkoord Eva van Barneveld (24): ‘In februari zijn wij met zijn zessen ingestroomd bij de master van Journalistiek en Nieuwe Media. Het was voor het eerst dat er een tweede instroommoment halverwege het collegejaar gecreëerd werd. We zijn eigenlijk een soort experiment.’

Daan Kuys (26): ‘Op de eerste dag kregen we de opdracht om de Leidse collegeonderhandelingen in 2010 te reconstrueren.’

Tessa Moolenaar (22): ‘Dat klonk behoorlijk saai. De meesten van ons komen uit Amsterdam of Utrecht. De Leidse gemeentepolitiek zei ons niet zo veel.’

Daan Jongen (23): ‘Maar we zijn er ingedoken en werden steeds fanatieker.

Het onderwerp bleek juist heel interessant. Tijdens de researchweek vergeleken we het beleidsakkoord met de campagneplannen, we lazen krantenartikelen en maakten een tijdlijn. Het was

erg intensief. Je leert elkaar meteen goed kennen.’

Jennie Barbier (29): ‘In de week daarop hebben we de politici geïnterviewd. We hadden natuurlijk wel een idee van hoe de onderhandelingen waren verlopen, maar de interviews leverden toch verrassende antwoorden op. We wisten bijvoorbeeld niet dat Paul Laudy (VVD) en Antoine Theeuwen (SP) zulke dikke buddy’s waren.’

Kuys: ‘Wat ook opviel, was de verandering in de bestuurscultuur. Er werd zo min mogelijk vastgelegd en de partijen kregen elk hun eigen winstpunt.’

Loes van Niekerk (21): ‘Omdat we de onderhandelaars apart interviewden spraken ze vrijuit. Pieter Kos (GroenLinks) zei zelfs dat Jan-Jaap de Haan (CDA) zijn schoonmoeder nog zou verkopen om wethouder te kunnen blijven.

Dat leverde later flink wat reacties op.’

Van Barneveld: ‘In een aantal fragmenten over het coffeeshopbeleid dat het CDA in het akkoord liet opnemen, komt de partij er ook niet echt lekker vanaf.’

Jongen: ‘Zo noemde Antoine Theeuwen (SP) het een “cadeautje”. Hij zegt: “Dat stelt niks voor. Ze hebben een politieke ballon gekregen, met een touwtje eraan”. Er werd lacherig en laconiek gereageerd.’

Barbier: ‘Zo zie je wel hoe de politiek werkt. Er stonden veel punten in het akkoord waar het CDA zich in kon vinden, maar het is ook belangrijk om als partij zichtbaar te zijn.’

Van Niekerk: ‘Uiteindelijk hadden we acht uur aan gesproken materiaal, dus het monteren kostte behoorlijk wat tijd.

We wilden het laten lijken alsof de politici rechtstreeks op elkaar reageerden en hebben daar tijdens het filmen al rekening mee gehouden.’

Van Barneveld: ‘In het Lipsius is de documentaire vorige week voor het eerst in bijzijn van alle politici getoond. Dat was spannend. We zaten daar met samengeknepen billen.’

Moolenaar: ‘Het was bijzonder dat ze tijd hadden om te komen, want de vertoning was twee dagen voor de gemeenteraadsverkiezingen.’

Barbier: ‘Jan-Jaap de Haan was wat later. Hij had het eerste stuk van de documentaire gemist en kwam precies binnen toen iedereen moest lachen om het punt van de coffeeshops.’

Kuys: ‘Gelukkig nam hij het heel sportief op. De borrel was écht gezellig. Maar op Twitter bleef het nog wel even onrustig.’

DOOR PETRA MEIJER

De documentaire Leiden tot een akkoord is te zien op YouTube.

Voor het volgende is het van belang dat u weet dat ik niet kan voetballen, geen supporter ben en alleen naar oranje kijk om bier te kunnen drinken in een kroeg waar iedereen dezelfde kleur shirt draagt. Dat gezegd hebbende, vorige week werd ik uitgenodigd door Wietse, die me verzekerde dat je pas echt ingeburgerd bent in Leiden wanneer je niet meer elk weekend naar je ouders gaat.

Nu zijn er een hoop dingen die ik me kan voorstellen om te doen in het weekend die erop neerkomen dat je niet naar je ouders gaat. Zweefvliegen bijvoorbeeld, of een weekend logeren bij een vrouwenhuis van Minerva of Quintus en dan de hele dag druiven gevoerd krijgen en champagne drinken. U zult dan ook wel begrijpen dat ik een beetje teleurgesteld was toen Wietse me vertelde over zijn weekendbesteding: voetbal bij het derde van LSVV (Leidsche Studenten Voetbalvereniging) ’70.

Maar aangezien ik voor een rondje zweefvliegen of een weekendje damesdispuut (nog) geen uitnodiging had ontvangen, melde ik me zaterdag bij sportcomplex de Kikkerpolder voor de uitwedstrijd van LSVV’70 3 tegen Oegstgeest 7. Ik werd opgewacht door Wietse, die zich voor de gelegenheid in een keurig krijtstreeppak had gehesen, inclusief das in clubkleur, en de taak van coach op zich had genomen.

Ik kreeg het rood-witte tenue aangemeten en aangezien het een belangrijke wedstrijd was werd ik op de bank gezet. Misschien zou ik als publiekswissel in de laatste vijf minuten van de wedstrijd mijn debuut op een voetbalveld mogen maken.

Daarna ging het in mijn beleving als volgt. LSVV liet een totaalvoetbal zien zoals de voetballerij dat sinds Cruijff vertrokken was bij Ajax niet meer had gezien. Het was een spectaculair schouwspel. Vanaf de eerste minuut van de wedstrijd domineerde LSVV het spel. Daarbij gecoacht door Wietse, die zich qua stemvolume en tactisch inzicht kon meten met Frank de Boer en Louis van Gaal. Hij stuwde zijn mannen tot ongekende hoogte.

Vanuit de achterhoede werd er met een sterk positiespel stevige druk uitgeoefend. Omdat LSVV de controle behield, was het simpelweg een kwestie van het kansen afmaken. Of het door mijn aanwezigheid kwam weet ik niet, maar alles lukte. Na negentig minuten stond het 5-2 en mocht ik ook nog even het veld in. Een oorverdovend gejuich steeg op van de tribune toen ik, de publiekslieveling, het veld betrad. In mijn drie minuten durende voetbalcarrière lukte het me helaas niet om echt gevaarlijk te worden. De eindstand: 5-2 voor LSVV. Aan de chagrijnige hoofden van de jongens na afloop in de kleedkamer zag ik dat het in werkelijkheid misschien anders was gegaan. Maar zoals ik al zei, ik heb geen verstand van voetbal. Bovendien zijn er van dit verslag veel meer getuigen dan van de wedstrijd zelf. We houden het dus gewoon op 5-2. Dan kunnen ze namelijk nog derde worden in de competitie.

TIM MEIJER

Help Tim inburgeren, mail naar redactie@mare.leidenuniv.nl

Bandirah