30 mei 2013 36ste Jaargang • nr. 29
‘Niet te lang bij boeven hangen’ Pagina 11
Jongeren worden te hard gepakt, zegt CDJA’er, die ‘tegen de fractie beukt’
Opgewondenheid en hartstocht in het laboratorium
Buitenlanders burgeren slecht in. ‘Leiden blijft een gesloten verenigingsstad’
Pagina 3
Pagina 7
Pagina 8
Eerste hulp bij vastlopers Het grijze gebied van scriptiebureau’s Voor veel studenten is hun scriptie de laatste lastige horde. Steeds vaker worden professionele bureaus ingeschakeld. Maar mag dat eigenlijk wel? Sophie (niet haar eigen naam) bezig was met haar scriptie archeologie, moest ze bijna huilen. ‘Ik zat dagen in de bieb en het schoot maar niet op. Ik was er al anderhalf jaar mee bezig en het groeide me boven het hoofd. Ik wist niet waar ik moest beginnen.’ Het moest een meesterwerk worden. ‘Ik wilde dolgraag promoveren en daarom moest mijn scriptie heel goed en vernieuwend zijn.’ Sophie legde zichzelf zoveel druk op, dat het onderwerp monsterlijk groot werd en zij geen letter op papier kreeg. Vanuit de universiteit kreeg ze ‘bijna geen begeleiding’, zegt ze. Een vriendin raadde haar aan om professionele hulp te zoeken van een scriptiebureau. ‘Ik kon eindelijk bij iemand terecht voor praktische tips.’ Binnen een paar maanden was haar scriptie af. Kosten: 2000 euro. Ook Manon (niet haar echte naam) zocht hulp bij een bureau. ‘Ik had kunstgeschiedenis op mijn bachelorscriptie na afgerond, maar die scriptie bleef vervolgens anderhalf jaar liggen.’ Toen ze haar tweede studie taalwetenschap ook bijna had afgerond, moest ze vervolgens nog wel twee scripties afmaken. Bij taalwetenschap was dat geen probleem. ‘Die docent zat er bovenop, door zijn enthousiasme en feedback wilde ik ook graag afstuderen.’ Maar met haar begeleider van kunstgeschiedenis had ze maar sporadisch contact. ‘Hij stelde geen enkele deadline. Dat was voor mij heel vervelend.’ Ze probeerde de twee studies te combineren in haar afstudeeropdracht, maar voelde zich onzeker over haar onderwerp. ‘Ik wilde er iets heel moois van maken, maar omdat ik zo streberig was, werd dat ook heel lastig.’ De docent kunstgeschiedenis
wist niet veel van het onderwerp af, omdat het ook veel elementen bevatte van taalwetenschap. ‘Maar ik had wel concrete feedback nodig.’ Ze begon drie keer helemaal opnieuw. ‘Dat was heel demotiverend.’ Met haar vriend, die ook bezig was met afstuderen, maakte ze afspraken om samen aan de slag te gaan. ‘Maar als hij dan in zijn bed bleef liggen, dan dacht ik: “Ja dag, dan blijf ik ook lekker maffen.”’ Hij drong er op aan dat ze hulp zou zoeken (en zocht dat later zelf ook). ‘Het kostte me veel geld, 1800 euro, maar het zorgde ervoor dat ik veel minder gestrest was. Het bureau heeft mijn scriptie proefgelezen en gekeken of mijn onderzoeksvragen concreet genoeg waren en de argumentatie klopte. Ik heb moeite om structuur in mijn alinea’s aan te brengen en daarin workshops gevolgd. Het was fijn om te horen hoe bepaalde stukken op lezers overkomen. Daardoor wist ik beter wat ik moest verduidelijken. Ik kreeg er meer zelfvertrouwen door.’ Manon en Sophie zijn niet alleen. Steeds meer studenten die zijn vastgelopen kloppen bij professionele scriptiebureaus aan. De term ‘scriptie’ levert op Marktplaats 363 hits op. Veel kleine eenmanszaken bieden er hun diensten aan. Maar ook elders op internet vind je scriptiebureaus met namen als Eerste Hulp bij Afstuderen, scriptiedokter en scriptiecoach. Wanhopige studenten die hun eigen scriptie niet willen of kunnen schrijven, plaatsen oproepjes op www.scriptielatenschrijven.nl of op het prikbord van de startpagina van afstuderen. De mate waarin de bureaus studenten helpen verschilt sterk. Sommigen zeven alleen spelfouten uit de tekst of redigeren met track changes. Anderen geven inhoudelijke tips of doen suggesties voor betere wetenschappelijke argumenten. Weer anderen helpen studenten met statistische programma’s als SPSS. En ook daarin zit een groot onderscheid. Het ene bureau geeft studenten bijles, zodat zij zelf data kunnen in-
voeren, maar andere bedrijven zijn bereid het onderzoek ook voor de studenten te doen. Ze maken zelfs een filmpje over welke knoppen ze indrukken bij het verwerken van de data, zodat de student in ieder geval weet wat er precies is gebeurd. Sophie en Manon werden allebei geholpen door het Amsterdamse bureau Studiemeesters.nl. Per maand kloppen er ongeveer 20 studenten van de Leidse universiteit, zegt oprichter en eigenaresse Kinge Siljee. ‘Wij zijn geen scriptiereparatieservice.’ Het gaat haar erom dat studen-
Wie heeft de mooiste almanak?
‘We jagen studenten te veel op kosten’
KITLV blijft wellicht Raadsverkiezingen toch in Leiden gewonnen door LVS
Ook dit jaar beloont Mare de vereniging met de meest originele almanak met een fust bier. Inleveren voor 13 juni bij de redactie, Pieterskerkhof 6, Leiden.
Docenten aan de faculteit Rechten ergeren zich aan de ingewikkelde regels voor de reproducties van artikelen voor onderwijsdoeleinden.
De verhuizing van het Koninklijk Instituut voor taal-, land- en volkenkunde naar Amsterdam gaat misschien toch niet door. ‘Ik ben blij, er is geluisterd.’
DOOR MARTINE ZEIJLSTRA Iedere keer als
Pagina 4
ten leren van het proces. ‘Die scriptie zelf kan mij gestolen worden.’ Track changes is uit den boze, zegt ze. Er wordt nooit in het document van studenten gewerkt. Wie moeite heeft met de structuur of wetenschappelijk schrijven, moet een workshop volgen, zoals Manon. Studenten uit Leiden hebben een ding gemeen, zegt Siljee. ‘Ze komen hier vooral omdat hun begeleiders last hebben van academische naïviteit. Ze denken dat studenten hun wetenschappelijke gelijken zijn en sturen bijvoorbeeld allerlei artikelen
door. Maar studenten worden daar heel onzeker van, die denken dat ze dat allemaal moeten doorlezen en gebruiken. Wij moeten ze als het ware leren met hun begeleider om te gaan; dat zij al die artikelen vrijblijvend toesturen en er niets kwaads mee bedoelen.’ Maar je laten bijstaan door een professioneel bureau, mag dat eigenlijk wel? Een rondgang langs verschillende examencommissies leert dat er geen uniform beleid bestaat. > Verder lezen op pagina 6
Het leven van een transgender De Filippijnse Kevin Balot juichte toen ze vorig jaar een schoonheidswedstrijd voor transgenders en - seksuelen won. Maar hoewel transgenders geen verborgen leven leiden in de Filippijnen, is hun maatschappelijk functioneren nog lang niet vanzelfsprekend. Lees het verhaal van de Leidse student Sass Rogando Sasot op pagina 9.
Pagina 5
De Lijst Vooruitstrevende Studenten (LVS) heeft de universitaire verkiezingen gewonnen. ‘We zijn verder doorgegroeid. Een geweldige overwinning.’
Pagina 5
Bandirah Pagina 12
2 Mare · 30 mei 2013 Geen commentaar
Gescripte scripties Door Thomas Blondeau Gelukkig waren er bitterballen. En de zon scheen. Eindelijk, voorbij gênant laat, voorbij pijnlijk over de tijd, voorbij enig maatschappelijk nut en daarom weer ironisch genietbaar, studeerde ik dan af. Net niet met lof. Jarenlang had de scriptie mijn gemoedsrust verstoord. Eerst als stil verwijt, dan als klamme hand op mijn schouder, uiteindelijk als rottend lijk van mijn wetenschappelijke ambities – in wanhoop slordig verstopt onder de plankenvloer. De vakken gingen redelijk, de papers ook, maar dan die scriptie… Ik had een baan op niveau, woonde met iemand samen zonder discussies te hebben over schoonmaakroosters, had al een roman uit (eX, Bezige Bij, 2006, alleen nog antiquarisch te verkrijgen, wees er snel bij), schreef wel eens een stuk voor tijdschriften die je grootouders al lazen en had een vaste column in een Belgische krant. Natuurlijk, journalistiek en literair schrijven is geen academische arbeid maar iets op papier krijgen – daar had ik niet bepaald moeite mee. ‘Komaan, Blondeau, die ene, hoe heet ze ook alweer, is vijf jaar geleden afgestudeerd op het vertelperspectief in de teksten van The Doors. Op haar 22ste! En die is toen nota bene in de horeca gaan werken. En jij bent bijna dertig en je durft niet eens je leeslijst af te vinken uit angst dat je te slordig te werk gaat.’ Ik was natuurlijk niet de enige met scriptiestress – zie het voorpaginaverhaal. En waar vraag is, verschijnt vroeg of laat aanbod. Nu de langstudeerders in dezelfde gangkast terechtkomen als de bandrecorder en de zitzak, doen de scriptiebureaus goede zaken. Als ik tweeduizend euro had neergelegd, was iemand mijn handje komen vasthouden bij het schrijven. Het is dat ik daar te ijdel voor ben, maar economisch gezien, was het een verstandige beslissing geweest. Mijn eigen vertraging was allicht al te particulier (eerste van de familie die naar de universiteit ging, ‘Wat dan?’- syndroom, onderontwikkeld je-me’en-foutisme …) maar als er bij één bureautje zo’n twintig Leidse studenten per maand zich aanmelden, dan laat de universiteit steken vallen op het vlak van studentenbegeleiding. ‘Academische naïveteit’ noemt een scriptiedokter het. Docenten zouden hun afstudeerders te veel als academische gelijken beschouwen. Maar de studenten snappen blijkbaar de artikelen niet die ze van hun begeleiders krijgen. Het is een wrange constatering. De conclusies mag u zelf trekken – ik beschouw u namelijk ook als een academische gelijke. Eerder dit academiejaar interviewde ik voor deze krant de hoogleraar fonologie Marc van Oostendorp. Hoe had hij zijn scriptie aangepakt? Zijn blijmoedige en gratis (!) advies staat me nog steeds bij: ‘Geen zorgen maken! Tikken!’
Colofon
Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl De redactie is op vrijdag gesloten. Oplage circa 15.000 Hoofdredactie
Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl Redactie
Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Judith van Hoogdalem (stagiaire) j.j.van.hoogdalem@umail.leidenuniv.nl Medewerkers
Robbert van der Linde • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Marit de Vos • Geerten Waling • Anne van de Wijdeven Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad
Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • prof. dr. A.J.W. van der Does • drs. B. Funnekotter • dr. H. Heestermans • L. ten Hove • D. Jacobs • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • Prof. dr. F. Israel • mr. F.E. Jensma • E. Kastelein • S. Kerkhof • E. Merkx • C. Regoor • prof. dr. N.J. Schrijver • R.van Wijk • C. van der Woude Jaarabonnementen
Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden. Adreswijzigingen
Alleen schriftelijk met postwikkel. Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272. Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn. ISSN 0166-3690
column
Stop het declaratieleed ‘Godverdomme!’ Roept mijn kamergenoot. ‘GODVER-DOMME’. Nee, het leven van een promovendus gaat niet over rozen. Tergend saaie presentaties. Maanden onderzoek doen aan een doodlopende weg. Schizofrene peer reviewers. Het hoort er allemaal bij. Je zult ons promovendi hoogstens even depressief door een parkje zien dwalen, maar dan vermannen we onszelf, slikken een flinke dosis Ritalin en gaan er weer tegenaan. Wie in de milieukunde promoveert, kent bovendien nog extra ontberingen. Bij de koffiepauze vertelt iemand welke diersoort er vandaag toch echt definitief is uitgestorven. Bij de lunch blijkt dat ook volgens de nieuwste inzichten ons klimaat over 20 jaar compleet naar de tering is geholpen. Van zo veel apocalyptisch slecht nieuws word je op gegeven moment enorm zen. Zo zen dat er bij onze afdeling maar één instantie is die ons ertoe kan zetten om luid scheldend met toetsenborden op het bureau te rammen. Dat is onze universiteit zelf. Om meer specifiek te zijn: dat is het nieuwe declaratiesysteem, dat sinds enkele maanden de universiteit teistert. Vroeger was alles beter. We vulden op een formulier in hoeveel geld we wilden hebben, bijvoorbeeld voor een treinkaartje of een broodje op een conferentie, en gaven dat, samen met de bonnetjes, aan het secretariaat. Nu hebben we een bizar online systeem waar je in 24 stappen een volstrekt onlogisch online formulier moet invullen. Daar heb je een handleiding bij nodig, die bol staat van pareltjes als “‘ingelezen documenten(0)’ betekent NIET dat de bijlage(n) niet zijn toegevoegd”. Vaak krijg je als je helemaal klaar bent met invullen een foutmelding. Deze is niet alleen onsamenhangend, maar soms ook nog eens in het Duits. Voordeel van het nieuwe systeem is dat het compleet digitaal is. Dus je kunt je bonnetje inscannen en bij het online formulier voegen. Maar het zou natuurlijk naïef zijn om te denken dat dit op een of andere manier efficiënter zou zijn dan het oude sys-
teem, want we moeten alsnog het digitale formulier uitprinten, daar de originele bonnetjes aan vastnieten, en deze aan het eind van het jaar in een dikke envelop naar de faculteit sturen. Ik kijk naar de enorme stapel bonnetjes op mijn bureau en besluit uit te zoeken hoe dit in godsnaam kon gebeuren. Wie is voor dit gedrocht verantwoordelijk en waarom heeft hij/zij niet allang ritueel zelfmoord gepleegd? Terwijl ik in de wacht sta bij het secretariaat bedrijfsuitvoering vliegt de handleiding van mijn kamergenoot richting de prullenbak. ‘Ik ben verdomme de hele ochtend bezig om één bonnetje te declareren en dan lukt het nog niet. Fuck dit.’ Dan krijg ik Rob van de Wijngaard aan de lijn. Hij is hoofd van het Financial Shared Services Centre (FSSC), en daarmee naar eigen zeggen verantwoordelijk voor ons declaratieleed. Rob legt mij op uitermate sympathieke wijze uit dat er natuurlijk wel is nagedacht over de gebruikersvriendelijkheid van het systeem, maar dat hij desondanks de afgelopen maanden ‘meer dan voldoende opbouwende kritiek’ heeft ontvangen. Er is zelfs een ‘project opgestart om dit te verbeteren’. Bovendien vraagt Rob zich af of ik het nieuwe systeem wel echt een kans heb gegeven, want ‘zo’n declaratie ros ik er in twee minuten doorheen’. Ik heb ruim een half uur met hem gesproken, maar ben er niet in geslaagd duidelijk te maken dat het volstrekt onacceptabel is dat de universiteit ons levensgeluk zo achteloos verkwanselt. Rob is er van overtuigd dat de overgrote meerderheid van ons wel gewoon tevreden is met het systeem. Dat problemen zich alleen bij een heel klein gedeelte van de declaraties voordoen. Dat het significant toegenomen aantal voorvallen van promotievandalisme helemaal niets met zijn declaratiesysteem te maken heeft. Het is altijd hetzelfde verhaal bij universitair bestuurders. Beste mede-promovendi, sleur die man alsjeblieft uit zijn ivoren torentje. Zijn toestelnummer is 7199. Benjamin Sprecher Promovendus bij het Centrum voor Milieuwetenschappen
30 mei 2013 · Mare 3 Mensen
071 -527 …
‘Niet alleen maar zeiken’
Onderbroekenlol
Leidse student nieuwe voorzitter CDJA Julius Terpstra (24), student geschiedenis, zal de komende twee jaar voorzitter zijn van de jongerenafdeling van het CDA, het CDJA. ‘Lef hebben en ballen tonen.’ Daardoor is Julius Terpstra naar eigen zeggen gekozen tot voorzitter van het Christen Democratisch Jongeren Appèl (CDJA). ‘Politieke correctheid vind ik allemaal leuk en aardig, maar je bereikt er geen reet mee.’ De Leidse student was al sinds 2009 actief bij CDJA Leiden, maar na de Tweede Kamerverkiezingen in september begon hij de behoefte te krijgen om meer te doen. ‘Ik vond het zo treurig dat de 50Plus-partij toen zetels kreeg. Er moet geen polarisatie tussen jong en oud moet zijn.’ De discussie over vergrijzing noemt hij ‘scheef ’: ‘De werkloosheid, het afschaffen van stufi en starters die bijna niet aan een hypotheek komen: jongeren worden te hard gepakt. Zij verdienen binnen het CDA meer aandacht.’ Officieel is het CDJA onafhankelijk van het CDA, maar de denkbeelden van de partijen zijn sterk gelieerd. ‘Het is een constant spel tussen de jongerenpartij en de Tweede Kamerfractie. We beuken tegen de fractie aan om zoveel mogelijk te bereiken. Ik ga door totdat ze bij het CDA bijna gek worden van ons.’ Daar is brutaliteit voor nodig, zegt hij. ‘Maar je moet ook niet alleen maar zeiken. Het CDJA vindt het belangrijk om constructief mee te denken. Als je alleen maar blijft roepen dat iets slecht is, bereik je niks. Onze ideeën zullen we niet meteen bewerkstelligd zien, nu de partij in de oppositie zit. Dus we willen vooral het CDA scherp houden. En een beetje leven in de brouwerij brengen.’
Door Judith van Hoogdalem
Waarom? ‘De afgelopen jaren heb ik me beziggehouden met de Rushdie-zaak en de kwestie rond de Deense Mohammedcartoons. Toen bedacht ik me dat we in de Nederlandse geschiedenis een soortgelijk voorval gekend hebben. Iets wat misschien onschuldig leek maar eigenlijk een groot principieel punt raakt: het in gevaar brengen van de vrijheid van meningsuiting. Geef je, onder geweldsbedreiging, toe aan de wens van een dictator? Ik vroeg me af of dat nu een incident of een precedent was. Het artikel vormt tevens het eerste hoofdstuk uit mijn aankomend boek over theoterrorisme.’ Pardon? ‘Met de term theoterrorisme wil ik aandacht vragen voor dat soort geweld dat voortkomt uit de monotheïstisch religies; het christen-, jodendom en de islam. Ik wil aantonen dat in die religies de wortels voor dat geweld verborgen zitten.’
‘Politieke correctheid is leuk en aardig maar je bereikt er geen reet mee.’ Foto Taco van der Eb
Het CDA zit op dit moment met 13 zetels op het laagste zetelaantal in de Tweede Kamer sinds de oprichting in 1980. ‘Het CDA heeft tien jaar in de regering gezeten, tien jaar compromissen gesloten. Aan het eind van het liedje weten kiezers niet meer wat het CDA-geluid is. Nu kan de partij haar eigen verhaal vertellen, laten zien waar de partij voor staat. Het is goed om even af te kicken van de macht.’ Al is het wel jammer van
de premier, vult hij aan. ‘Mensen hebben hem acht jaar uitgelachen, maar ik heb veel liever een sullig ogende Balkenende dan zo’n naïef lachende Rutte die alles uit de klauwen laat lopen.’ Een van Terpstra’s doelen voor de komende twee jaar is het ledenaantal opkrikken. ‘We moeten mensen meer persoonlijk benaderen. De jongerenpartij heeft een groep actieve leden, die kunnen het best
hun eigen netwerk aanspreken, het lid-wint-lid-idee.’ Verder moet het CDJA zich meer openen voor niet-leden. ‘Heel veel mensen denken nog steeds dat wij er alleen zijn voor christenen. Het CDA is wel gebaseerd op christelijke waarden, maar we spreken een veel breder publiek aan. We voeren geen politiek met de Bijbel op schoot.’
Frutti di Mare
Lekker Augustinus wegkrabben Door Sebastiaan van Loosbroek Ze mogen dan met hun collega’s van de andere studentenverenigingen de Leidse bruggen en grachten gaan schoonmaken, de bestuursleden van Minerva doen dat uiteraard gewoon in pak, zegt Ruben Krantz (21, natuurkunde). Immers: ‘Je kunt nooit viezer worden dan een avondje op de tent.’ Donderdagavond voeren Quintus, Catena en Minerva uit om plastic uit het water te scheppen en stickers van bruggen te krabben. Initiatiefnemer Eline Levering, van GroenLinks Leiden: ‘Sinds 2011 vissen we elke twee maanden het afval op. In 2011 was het al een stuk smeriger dan nu. We hebben inmiddels navolging gekregen en de gemeente is ook harder haar best gaan doen.’ Met drie plamuurmessen, knalgele handschoenen en stickeroplosser in de hand stappen de studenten enthousiast in een van de boten die klaarligt. Een groep Catenianen stapt in een andere boot, met visnetten en plastic zakken. Twee Quintus-bestuursleden sluiten zich daarbij aan. Terwijl zij al uitvaren, is Minervaan Max Heck (22) nog op zoek naar bier. ‘Het zou mooi zijn als ze dat gefikst hadden.’ Niet veel later komt schipper Joep van botenverhuur Bootjes en Broodjes naar hen toe met een sixpack
Een LuckyTV-fimpje avant la lettre, waarin hysterische vrouwen slipjes naar Khomeini gooiden, leidde in 1987 tot protest en doodsbedreigingen. Tv-presentator Rudi Carrell bood verontschuldigingen aan. Hoogleraar rechtsfilosofie Paul Cliteur publiceerde een artikel over deze affaire in het juridische tijdschrift Ancilla Iuris.
‘Je kunt nooit viezer worden dan na een avondje op de tent.’ Foto Taco van der Eb
Heineken. Hij stapt in en stuurt de boot naar de eerste brug. De corpsleden beginnen enthousiast de stickers eraf te krabben. Eerst met hun nagels, maar als blijkt dat het meeste er nog op blijft zitten, besluiten ze de plamuurmessen ter hand te
nemen. Annelijn van Wees (23) ziet het nut er wel van in: ‘Het is mooier voor het stadsbeeld als die stickers eraf zijn.’ Heck vindt dat de actie goed aansluit bij zijn vereniging. ‘Vorig jaar zijn we door GroenLinks uitgeroepen tot duurzaamste vereniging van Nederland’, vertelt
hij. ‘We hebben onder andere spaarlampen in de sociëteit en we denken na over het aanschaffen van een WKOinstallatie, waarmee je in de zomer warmte opslaat voor de winter.’ Gaandeweg lijkt het enthousiasme te temperen. Ook als Krantz de bruggen insmeert met stickeroplosser, blijven er resten zitten. ‘Er gaat nu meer verf vanaf dan sticker.’ ‘Goed samenwerken hè’, zegt stuurman Joep. ‘Ook dat is Minerva’, reageert Heck terwijl hij met moeite door blijft krabben. Verderop is de andere boot druk het grachtwater aan het zeven. Bij de Kippenbrug, halverwege de Boommarkt, valt hen de grote hoeveelheid Augustinus- en Quintusstickers op. ‘We hebben gisteren al een rondje gemaakt en de Minervastickers eraf gehaald’, grapt Krantz. Met frisse tegenzin beginnen ze weer te krabben. Heck: ‘Augustinus is er heel makkelijk af te halen.’ Verderop is de andere boot druk het grachtwater aan het zeven. Op de terugweg kijkt iedereen trots naar het resultaat. ‘We hebben Leiden verrijkt’, vindt Heck. Terug op vaste bodem vertelt Cateniaan Niels Fluitman (23, biologie) over hun resultaten: ‘We hebben negen vuilniszakken vol afval naar binnen gevist. Daar werden we blij van.’
En? Was de onderbroekenlol van Carrell in zijn Duitse tv-show nu een incident of precedent? ‘Dat valt niet zo simpel te kwalificeren. Het viel me wel op dat door het optreden van de Duitse overheid het probleem eigenlijk verschoven werd naar Engeland dat twee jaar later bescherming moest bieden aan de schrijver Salman Rushdie toen Khomeini een fatwa over hem uitsprak.’ Toen de VARA het fragment wilde uitzenden, belde de minster van Buitenlandse Zaken met het verzoek dat niet te doen. Live legde hij uit waarom dat geen goed idee was. VARA ging overstag. Was daar toen veel over te doen? ‘Er is een Kamerdebat over geweest. Bolkestein (VVD) zei toen zich er wat ongemakkelijk bij te voelen. Maar alleen Andrée van Es (PSP) leverde echt kritiek. De christelijke partijen zeiden: “Moest dat filmpje zo nodig?” ‘Het lijkt zo naïef nu. Of ze wisten echt niet wat er in Iran speelde, hoewel bekend was dat homo’s aan hijskranen werden opgehangen en dat de positie van vrouwen allesbehalve florissant was. Maar de teneur was dat het hier ging om het bespotten van een religie, niet een dictator.’ De minister zinspeelde toen op mogelijk gevaar voor Nederlanders in Iran. Is dat geen belangrijke overweging? ‘Zeker, ik wil de VARA niet op de vingers tikken of zeggen dat ik het zeker had uitgezonden als ik achter de knoppen had gezeten. Maar ik stel vast dat hier aan een belangrijke vrijheid getornd is vanwege een geweldsdreiging. Misschien dat Carrell een wat flauw grapje maakte. Was dat nu alle heisa waard, kun je zeggen. Tegelijk is de mogelijkheid om over dat soort figuren grappen te maken het toppunt van beschaving.’ TB
Rudi Carrell en ayatollah Khomeini
4 Mare · 30 mei 2013 Nieuws
Bedompte lucht De klimaatbeheersing in het Kamerlingh Onnes Gebouw is niet optimaal, bleek maandag tijdens de faculteitsvergadering van Rechten. Maar dat probleem wordt aangepakt. Uit enquêtes komt naar voren dat het klimaat in onderwijsruimten niet altijd even goed is. ‘Dit is zeker het geval na vier tot zes uur aaneengesloten college’, zei Kees Pafort, directeur bedrijfsvoering van de faculteit. ‘Sterker nog uit metingen en experimenten blijkt dat we over een kritische grens heen gaan. Dat willen we natuurlijk niet. In juli en augustus investeren we dan ook een vermogen in de verbetering van de kwaliteit van de lucht in het gebouw.’
Kaartje terug Minister Jet Bussemaker van Onderwijs heeft een kaartje teruggeschreven aan de zesduizend studenten die haar hadden benaderd voor de ‘Lieve Jet’-actie. Het kabinet wil de basisbeurs en de ov-studentenkaart afschaffen, en dat maakt studeren duurder. De Landelijke Studenten Vakbond vreest dat daardoor studeren onbereikbaar wordt voor sommige mensen en riep daarom op een digitaal kaartje naar Bussemaker te laten sturen. Maandag overhandigde de LSVb de kaartjes, en kreeg meteen antwoord. Het is bedoeld als geruststelling: de aanvullende beurs blijft bestaan en wie ondanks zijn diploma geen goedbetaalde baan vindt, hoeft niet alles terug te betalen. Woensdag meldde het Algemeen Dagblad dat ‘bronnen rond het overleg’ hadden gelekt dat Bussemaker onderzoekt of de ov-kaart niet toch behouden kan blijven. Voor de huidige regeringsplannen bestaat geen meerderheid in de Eerste Kamer, en deze concessie zou de senatoren van GroenLinks en D66 over de streep moeten trekken.
Akademie Drie Leidse hoogleraren zijn benoemd tot lid van het genootschap van de Koninklijke Nederlandse Akademie der Wetenschappen, de organisatie die opkomt voor de belangen van wetenschap en wetenschappers. Vroeger deden de wetenschappers dat zelf, tegenwoordig hoort er een hele organisatie omheen, maar het club-element bestaat nog steeds. Het genootschap bestaat in theorie uit de vijfhonderd prominentste wetenschappers van het land. Eind mei mochten er vijftien mensen bij, waaronder de Leidse psychologe Eveline Crone, scheikundige Joke Bouwstra en wiskundige Ronald Cramer.
Couperusprijs Léon Collé won vorige week de Louis Couperus Scriptieprijs 2013. Schrijver Couperus zou dit jaar 150 zijn geworden, en daarom loofde het Louis Couperus Genootschap duizend euro uit voor de beste scriptie over diens werk. In zijn bachelorscriptie met als titel ‘Hoe heerlijk zo geparfumeerd te zijn. Homoseksualiteit in twee romans van Louis Couperus’ analyseert Collé homoseksualiteit in de romans Eline Vere en Berg van licht. Hoewel Couperus de geschiedenis inging als drager van roze smokings, stond hij in zijn werk ambigu tegenover homoseksualiteit.
Rechten baalt van reproductieregels ‘Student wordt op kosten gejaagd’ Docenten aan de faculteit Rechten ergeren zich aan de ingewikkelde regels voor de reproducties van artikelen voor onderwijsdoeleinden. Studenten worden op te hoge kosten gejaagd en docenten wordt het moeilijk gemaakt om gewenste artikelen voor te schrijven. Hoogleraar Straf- en strafprocesrecht en personeelraadslid Jan Crijns was het opgevallen dat het faculteitsbestuur weer afspraken met de Publicatieen Reproductie Organisatie (PRO) heeft gemaakt. ‘Dat vind ik jammer, zei hij maandag tijdens de faculteitsraad. ‘Ik heb soms de indruk dat deze organisatie ons behoorlijk in de weg zit.’ De stichting PRO opgericht in 1997 door het Nederlands Uitgeversverbond regelt de administratie voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal in onderwijspublicaties. ‘Er is een heel gedetailleerde handleiding over wat er wel en niet mag’, aldus Crijns. ‘Dat gaat voorbij aan het probleem: Docenten moeten kunnen voorschrijven wat zij vinden dat studenten moeten lezen. En dat kan nu niet, tenzij je studenten op hoge kosten jaagt en een gigantisch dure reader samenstelt. Of je moet een literatuurlijst uitdelen en zeggen: “Zorg zelf maar dat je het te pakken krijgt.” Daar zitten studenten ook niet op te wachten, want dan stort iedereen zich weer op hetzelfde boek in de UB om dat
Door Vincent Bongers
derhandelen, hebben we een kans dat het verbetert.’ Pafort snapt de ergernis over de stichting. ‘Als ik hoor wat voor geld er geïnd wordt door de stichting krijg ik de indruk dat er tussen de 50 en 70 procent aan de strijkstok blijft hangen. De auteurs worden er in ieder geval niet steenrijk van.’ Volgens rechtenbestuurslid Alex Geert Castermans bepalen docenten
nog altijd zelf wat ze voorschrijven. ‘Het is glashelder wat we wel of niet mogen doen. Maar de hoge kosten zijn een belangrijke nuancering. We zullen in landelijk overleg van decanen kijken of het mogelijk is om het allemaal wat makkelijker te maken. Open Acces biedt bijvoorbeeld mogelijkheden. We houden het in de gaten en zullen elk moment aangrijpen om er iets aan te doen.’
Ons onderzoek is Geen beleid voor raadsleden fantastisch! Een groot deel van het academisch onderzoek in Nederland wordt door universiteiten beoordeeld als ‘zeer goed’ of ‘excellent’. Dat heeft als gevolg dat er nog nauwelijks kwaliteitsverschillen tussen academische onderzoeken te onderscheiden zijn. Dat blijkt uit onderzoek van het Rathenau Instituut, dat onderzoek doet naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, in samenwerking met de Universiteit Twente. Universiteiten zijn bij wet verplicht om systematische evaluaties
Hoogleraarsvrouwen De Vereniging van echtgenoten en partners van hoogleraren van de Universiteit Leiden (Vrolec) viert op 1 juni haar honderdjarig bestaan. Althans, ongeveer dan. ‘De datum van dat jubileum is enigszins arbitrair’, verklaart secretaris Else Terwen. ‘Het begon gewoon met bijeenkomsten van hoogleraarsvrouwen. Daar is natuurlijk geen uitgebreid archief van. We hebben de tentoonstelling ‘De vrouw 1813-1913’ als vertrekpunt genomen, die honderd jaar geleden door een damescomité met een aantal Leidse hoogleraarsvrouwen is georganiseerd in Amsterdam.’ Deze zaterdag staat onder meer de presentatie van het boek Vrolec. Leidse Hoogleraarsvrouwen een eeuw verenigd op het programma.
te kopiëren. Het zou fijn zijn als we er eens over nadenken over hoe het anders kan.’ ‘Dit is helaas landelijk geregeld’, reageerde directeur bedrijfsvoering Kees Pafort. ‘Er wordt soms geprobeerd om tot andere afspraken te komen. Maar de organisatie houdt de poot behoorlijk stijf. Alleen als de vereniging van universiteiten (VSNU) dit oppakt en echt gaat on-
van eigen onderzoek te doen, met als doel het te verbeteren en verantwoording aan aandeelhouders af te leggen. Volgens het Rathenau Instituut zijn de gemiddelde scores van onderzoek de afgelopen twintig jaar gestegen van ‘voldoende tot goed’ naar ‘zeer goed tot excellent.’ Veel publicaties worden zelfs als ‘wereldleidend’ beoordeeld. Het Rathenau Instituut trek uit haar onderzoek de conclusie dat het protocol voor onderzoeksevaluatie in de loop van de jaren ‘haar scherpte en onderscheidingsvermogen verloren heeft’. Vanaf 2015 wordt er een nieuw protocol in gebruik genomen. JVH
(Advertentie)
Scriptie bijna klaar? Laat hem corrigeren! Speciaal studententarief voor correctie van scripties, afstudeerverslagen en andere papers: Tot 50 pagina’s € 125,Tot 75 pagina’s € 175,Boven 75 pagina’s prijs in overleg (prijzen zijn inclusief btw en alleen geldig voor Nederlandstalig werk)
mare-hettinga 130523.indd 1
Kijk op www.hettingaprojecten.nl of bel 071-8873738 / 06-10259764
De beschikbare uren, de ondersteuning en de beloning voor studentraadsleden laten nogal wat te wensen over, vooral op hbo-instellingen, aldus de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Hoewel onderwijsinstellingen verplicht zijn om medezeggenschapsraden te hebben, bestaat er geen landelijke regeling voor de raadsleden. De LSVb wil dat minister Bussemaker van Onderwijs betere faciliteiten en meer uren vastlegt voor het raadswerk. De vakbond hoopt daarbij op minimaal twintig uur per week. Maandag werd het onderwerp besproken in de Tweede Kamer, maar dat heeft weinig opgeleverd. ‘De minister heeft ons onderzoek nog wel aangehaald, maar het is niet door een meerderheid aangegrepen om een minimum vast te stellen. Ze vindt dat onderwijsinstellingen het zelf moeten regelen en voelt er niets voor om iets in de wet te verankeren’, vertelt LSVb-voorzitter Kai Heijneman. ‘Eigenlijk zijn er vooral inhoudelijke punten besproken. D66 wilde bijvoorbeeld het adviesrecht van de raden uitbreiden richting instemmingsrecht, maar ook dat heeft niet geleid tot het aannemen van moties.’ Bussemaker liet eerder in een brief aan de Kamer al weten dat ze dergelijke inspraak onwenselijk vond. ‘Dat zou er immers toe leiden dat de medezeggenschapsorganen medeverantwoordelijk worden voor
23-05-13 12:27
het bestuur. Dan kunnen zij de bestuurder niet meer onafhankelijk controleren’, schreef ze in april. Volgens D66 zou instemmingsrecht voor alleen de hoofdlijnen van de begroting onderwijsinstellingen al een stap voorwaarts zijn. Toch weet Heijneman een klein lichtpuntje te noemen: ‘Wat wel gaat gebeuren, is het jaarlijks in kaart brengen van de verschillen.’ Het aantal uur dat een studentlid aan een Nederlandse universiteit heeft voor het raadswerk varieert van 8 tot 40 uur per week, gemiddeld is het 22,92. Op het hbo ligt dat gemiddelde fors lager, namelijk op 4,77 uur. Daar levert dat gemiddeld 159,87 euro per maand op, op het wo 352,82. Ondanks het verschil zijn de werkzaamheden van de raadsleden volgens de LSVb ongeveer hetzelfde. Leidse studenten zitten met hun medezeggenschapsuren rond het minimum van 8 uur, maar worden daarvoor relatief goed beloond. Studentleden van de universiteitsraad ontvangen hier volgens de faciliteitenregeling universiteitsraad namelijk een tegemoetkoming ‘behorend bij 0,2 fte van salarisnummer 2 van salarisschaal 6’. Dat is maandelijks ongeveer vierhonderd euro bruto voor acht uur per week. Voorzitters van fracties en vaste commissies binnen de universiteitsraad maken aanspraak op nog wat extra. Voor faculteitsraadsleden ligt de vergoeding op 150 euro. MVW
30 mei 2013 · Mare 5 Nieuws
Wildplassen op Harvard Bijna een kwart van alle studenten die dit jaar afstudeerden aan Harvard heeft over het standbeeld van de oprichter geplast. Dat schrijft The Crimson, het universiteitsblad van Harvard dat elk jaar een enquête onder de afgestudeerden houdt. Iets minder dan de helft van de zo’n 1500 leden van de Class of 2013 vulde hem in, dus op de betrouwbaarheid van de cijfers valt wat af te doen. Desalniettemin: Driekwart van de studenten is nog maagd als ze aankomen op de uni. Bij het afstuderen is 27 procent dat nog steeds. Belangrijke plek voor degenen die wel seks hebben: de universiteitsbieb. Een achtste van alle studenten zegt het daar gedaan te hebben. Seks in de UB blijkt te horen bij de ‘Big Three’, drie studentikoze acties die je gedaan ‘moet hebben’ als je aan Harvard studeert. Het meedoen aan de nacht-streak Primal Scream (32 procent) en het plassen over de voet van het standbeeld van oprichter John Harvard (23 procent) zijn de andere twee. Bij toeristenrondleidingen over de campus moedigen gidsen bezoekers aan om over de voet van John Harvard te wrijven – u bent vanaf nu gewaarschuwd. Zeven procent heeft wel eens vals gespeeld bij een examen. 38 procent is tijdens de studie wel eens lang de studentpsycholoog gegaan. En maar liefst 93 procent zou opnieuw voor Harvard kiezen als ze de kans kreeg alles overnieuw te doen.BB
Kans groter dat KITLV blijft Wellicht toch geen gedwongen verhuizing De soap rond de mogelijke verhuizing van het Koninklijk Instituut voor taal-, land- en volkenkunde (KITLV) naar Amsterdam is nog niet afgelopen. Nu blijkt er toch weer een goede kans bestaat dat het instituut in Leiden blijft. Door Vincent Bongers De
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) liet onlangs weten dat de wetenschappers van haar eigen instituut zeker uit Leiden zouden vertrekken en dat er nog een sprankje hoop was voor de collectie. Volgens KITLV-directeur Gert Oostindie zijn de kansen voor Leids
behoud deze week echter weer gegroeid. ‘De KNAW is opgeschoven en wil nu echt praten over behoud van het KITLV voor Leiden. En dan gaat het om de collectie en de wetenschappers. Dat is echt heel mooi. Er ligt ook een Leids voorstel waar ik inhoudelijk niet iets over kan zeggen. Maar uiteraard gaat dat over het faciliteren van het behoud van het instituut. Er moet bezuinigd worden door de Akademie. Een deel van de pijn komt bij ons terecht. Dat begrijpen we ook. Dus gaat het college met het KITLV en de KNAW overleggen over wat er mogelijk is.’ Uit een beleidsstuk van de KNAW blijkt inderdaad dat er meer ruimte is voor behoud van het instituut. ‘Op 18 april 2013 zond het college
van bestuur een notitie aan het bestuur van de KNAW met een aantal voorstellen, gericht op de continuïteit van het KITLV in Leiden. Hierover wordt met het college het gesprek aangegaan.’ Oostindie: ‘Ik ben blij dat het bestuur van de KNAW naar ons advies heeft geluisterd. En ook het college van bestuur is bereid om het instituut te behouden. En zij zijn daar ook heel actief in.’ Universiteitsvoorlichter Caroline van Overbeeke bevestigt dat er gesproken wordt met de Akademie maar wil geen informatie geven over de inhoud van de gesprekken. De akademie spreekt niet langer over een ‘humanities center’ maar over ‘clustering’.
Dat schept meer ruimte voor behoud voor Leiden. De Akademie is flexibeler geworden. Na protesten van het instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) tegen een verhuizing mochten ook zij op hun eigen locatie blijven. Het KITLV aast ook op een deel van de collectie van het Koninklijk Instituut voor de Tropen in Amsterdam. Het instituut moet haar bibliotheek sluiten wegens bezuinigingen. Oostindie: ‘De UB en het KITLV zijn vooral geïnteresseerd in de unica-archief van voor 1950: Kaarten en foto’s en dergelijke. De boeken hebben we vrijwel allemaal al. Deze unica zijn natuurlijk een prachtige toevoeging aan de collectie.’
Rechten krijgt te weinig geld Hogere loonkosten en kortingen van het college van bestuur zorgen er voor dat groei bij Rechten minder wordt gecompenseerd. Dat bleek tijdens de raadsvergadering van maandag. ‘Er is een nieuwe CAO en het personeel kan een salarisverhoging tegemoet zien’, zei Dennis Hoitink, hoofd afdeling financieel economische zaken van de faculteit. ‘Het ministerie compenseert de universiteit niet. Deze loonsverhoging betaalt de faculteit zelf. We moeten daarom ook dit jaar drie ton opvangen op onze begroting. Voor 2014 komt dat bedrag uit op vier ton. Het is dan ook de vraag of dit jaar het begrote positieve resultaat van vijf ton er uitrolt.’ ‘Het gaat goed met de universiteit en de faculteit’, zei directeur bedrijfsvoering Kees Pafort. ‘Maar als ik dan in Mare lees dat vicecollegevoorzitter Willem te Beest zegt dat de universiteit geanticipeerd heeft op bepaalde ontwikkelingen, dan plaats ik daar toch een kritische kanttekening bij. Er is heel zorgvuldig beleid gevoerd. Een deel van die anticipatie zit echter in het toepassen van een budgetfactor: we krijgen drie procent minder dan waar we op basis van onze onderwijsprestaties recht hebben. Er is enige tijd geleden is er ook een algemene korting doorgevoerd die de komende in 2016 oploopt tot vijf procent.’ Reken daar de twee procent loonsverhoging bij. ‘En dan volgt daaruit dat we over een paar jaar voor 90 procent van de kosten worden betaald.’ De faculteit krijgt wel geld om meer en intensiever onderwijs te geven, aldus Hoitink. Rechten krijgt de komende jaren ‘minder meer’ door de budgetfactor en algemene korting. En daar komen de hogere loonlasten bovenop. ‘Maar de faculteit gaat er nog steeds op vooruit.’ VB
Honderd kilometer door oneindig laagland Vanaf woensdagochtend half vijf waren de eerste studenten aanwezig bij roeivereniging Asopos voor de Ringvaart Regatta, een jaarlijkse roeiwedstrijd van honderd kilometer die begint in Leiden en eindigt in Delft. De eenpersoonsroeibootjes vertrokken om zes uur, want als je in je eentje honderd kilometer moet roeien zit je dag wel weer volgepland. Het wedstrijdreglement verbiedt het expliciet om na tien uur ’s avonds verder te varen op een onverlichte boot. In totaal deden 144 ploegen mee, met daarin zo’n 650 roeiers. Foto Taco van der Eb
LVS wint, verdeling raad ongewijzigd De Lijst Vooruitstrevende Studenten (LVS) heeft de universitaire verkiezingen gewonnen. In de universiteitsraad waren er geen verschuivingen en bleef de partij met drie zetels de grootste. Maar de LVS krijgt voet aan de grond op de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen en behaalt daar twee zetels. Dat waren er vorig jaar nog nul. Verder behoudt de partij haar positie op de andere faculteiten. De opkomst was hoger dan vorig jaar. Voor de universiteitsraad stemden
23,3 procent van de studenten. In 2012 was dat nog 20,5 procent. Bij Archeologie waren er niet genoeg kandidaten om te stemmen. Dit ging ook op voor campus Den Haag. Bewust en Progressief (BeP) en Studenten Groepering Leiden (SGL) behouden hun twee zetels in de universiteitsraad. De Christelijke Studentenfractie Leiden (CSL) dreigde uit de raad te vallen maar blijft door het behalen van een restzetel vertegenwoordigd. BeP verloor twee zetels bij W&N
maar won er dan wel weer twee bij Geesteswetenschappen. Wel raakte de partij haar laatste zetel bij Rechten kwijt. Bij FSW was er dan weer wel een zetel winst. SGL verloor een zetel bij Geesteswetenschappen en FSW maar won er een bij W&N. CSL verloor haar laatste zetel bij W&N en ging van twee naar een bij Geesteswetenschappen maar is nu wel weer met een zetel vertegenwoordigd bij Rechten. CSL-lijsttrekker Pieter Krol was niet ‘dolblij met de uitslag. Gelukkig
hebben we de zetel in de universiteitsraad behouden. Maar dat dit door een restzetel gebeurde, baart me zorgen. We hebben een vaste trouwe aanhang.’ Volgens hem heeft ‘de hogere opkomst heeft mogelijk dan ook invloed op onze uitslag gehad.’ Marc Hogenhuis, lijsttrekker van LVS, sprak van ‘grote ontlading’ toen bleek dat de partij opnieuw de grootste in de universiteitsraad is. ‘En we zijn verder doorgegroeid. Het is een geweldige overwinning.’ VB
6 Mare · 30 mei 2013 Achtergrond
Brief
Tussen hulp en fraude ligt een grijs gebied > Vervolg van de voorpagina ‘Studenten moeten in staat zijn zelfstandig een groot project op te zetten en af te ronden’, zegt Marlou Schroven van de examencommissie geschiedenis. ‘Dat is een belangrijk leerdoel van onze opleiding.’ Dat betekent dat ze niet op grote schaal betaalde of onbetaalde hulp van anderen mogen inschakelen. ‘Ik raad mijn studenten aan de doosjes-Merci-grens te hanteren’, zegt Schrover. ‘Je mag gerust aan een vriendin of je moeder vragen om een stuk door te lezen op bijvoorbeeld spelfouten, in ruil voor een doosje chocolaatjes. Maar meer hulp maakt dat het geen zelfstandig project meer is.’ Rudy Andeweg van de examencommissie politicologie kijkt er anders tegen aan. Het maakt hem niet uit of er voor hulp wordt betaald, zolang dat maar duidelijk vermeld wordt in een ‘acknowledgment’. Andeweg: ‘Wanneer het een zodanige omvang heeft aangenomen dat niet meer gesproken kan worden van een eigen product is er sprake van fraude. Tussen hulp krijgen en fraude plegen bestaat uiteraard een grijs gebied, maar dat lijkt mij niet vooraf in regels of percentages vast te leggen.’ Voor alle duidelijkheid: zo’n acknowledgement heeft hij ook nog nooit gezien, het lijkt hem een handig idee. ‘Het is voor docenten heel moeilijk te controleren’, zegt Jos Brosschot van de examencommissie psychologie. ‘Hulp kan zowel goed uitpakken, doordat studenten een groter begrip van de stof krijgen of betere vaardigheden leren, als verkeerd, omdat ze teveel werk en oefening uit handen is genomen.’ Richard Gill van de examencommissie wiskunde is niet tegen scriptiebureaus. ‘Iedereen die een scriptie schrijft, gebruikt hulp van derden. Zelfstandig hulp kunnen zoeken en gebruiken is onderdeel van het wetenschappelijk bedrijf. Dat de student zelfstandig de juiste mensen vindt
die nuttig advies geven wordt juist gewaardeerd, andere mensen je scriptie laten schrijven uiteraard niet. Een goede scriptie bevat een degelijke verantwoording van wat nieuw is wat niet, en wat van wie is. Als een student substantieel hulp van derden heeft gehad, betaald of niet, dient dat vermeld te zijn. Dit is een vanzelfsprekend aspect van wetenschappelijke integriteit.’ Manon vindt het ‘een ontzettend ouderwets idee’ om te denken dat het schrijven van een scriptie een eenzaam proces is dat zelfstandig moet gebeuren. ‘Studenten praten altijd met elkaar over hun ideeën tijdens een scriptie. Ook wetenschappers spuien met elkaar over theorieën. Dat lijkt me niet meer dan normaal. Ik ben dan ook heel blij dat ik hulp heb gezocht. Het was me vast wel gelukt om het alleen af te maken, maar ik heb heel veel geleerd van de hulp. Ik heb door alle aangeleerde schrijfvaardigheden in mijn masterfase telkens een punt hoger gescoord op papers dan in mijn bachelorfase.’ Sophie en Manon ontvingen respectievelijk voor hun scriptie een 7,5 en een 8.
Prijzen lopen enorm uiteen Scriptiebureaus vragen gemiddeld veertig tot vijftig euro per uur voor scriptiehulp aan studenten. Sommige bureaus zijn iets goedkoper en vragen 25 tot 35 euro per uur, maar er zijn ook uitschieters naar boven, met 80 euro per uur, exclusief btw. Die btw krijg je als hulpzoekende student vervolgens wel weer van de belastingdienst terug. Bij sommige bureaus, zoals afstudeerbegeleider.nl, zijn studenten verplicht om een pakket af te nemen van minimaal 15 tot 20 contacturen. Bij snelafstuderen.nl en enkele anderen is de minimale investering 450 euro. Anderen, zoals scriptieklasje.nl, vinden dat studenten aan vijf uur maximaal genoeg hebben om met hun tips verder zelf aan hun scriptie te puzzelen. Wie daar niet genoeg aan heeft en
echt wanhopig is, tast dieper in de buidel. Via Hoofdkraan.nl of freelance.nl proberen deze studenten ghostwriters in te zetten. Op de startpagina van afstuderen en www.scriptielatenschrijven.nl bieden sommigen 3000 tot 5000 euro voor een ghostwriter voor hun scriptie. Hulp kan ook dichterbij de universiteit worden gevonden. Studenten sociale wetenschappen die vastlopen kunnen terecht in het scriptieatelier. Daar staan boeken, computers en medewerkers klaar om hen op weg te helpen met nuttige tips. ‘Dat had ik ook heel handig gevonden voor mijn opleiding’, zegt Manon. Maar ik moest mijn hulp helaas buiten de universiteit zoeken.’ Zie http:// www.fsw.leidenuniv.nl/studenten/scriptie-atelier/faciliteiten-mtl.html
Door Martine Zeijlstra
In Mare 27 van 16 mei stond een opiniestuk (‘Weg met de ja-knikkers’) van Linda Bleijenberg, aankomend lid van de Universiteitsraad. Zij stelt dat de faculteitsraden om allerlei redenen niet goed functioneren. Ter ondersteuning geeft zij een voorbeeld waarbij het volgens haar mis ging: de discussie over de opheffing van Joods-Hebreeuwse studies. Ook in een eerder stuk in Mare (Vincent Bongers, “Geen commentaar: de Joodse kwestie”, 13 februari) werd gezegd dat de faculteitsraad Geesteswetenschappen zich in deze kwestie niet voldoende geïnformeerd zou hebben. Volgens beide auteurs schoot de faculteitsraad tekort waardoor de universiteitsraad in tweede instantie moest ingrijpen. Of het wenselijk is dat de Universiteitsraad besluit af te wijken van een advies van een decentraal medezeggenschapsorgaan zonder gedegen navraag bij het betreffende medezeggenschapsorgaan, laten we hier in het midden. Anders dan Bleijenberg en Bongers menen (en kennelijk door de universiteitsraad wordt onderschreven) heeft de faculteitsraad Geesteswetenschappen zijn advies over Joods-Hebreeuwse studies echter grondig voorbereid en goed overwogen. Diverse leden van de raad zijn nauw betrokken bij de huidige opleiding Hebreeuwse en Joodse Studies en bij de opleidingen waar de bedreigde expertise in de toekomst zal worden ondergebracht. In het gebruikelijke vooroverleg van de Faculteitsraad is uitgebreid gesproken over de voor- en nadelen van het opheffen van de opleiding. Hoewel dit vooroverleg niet besloten is, waren daarbij geen niet-leden aanwezig. Tijdens de vergadering met het faculteitsbestuur kon een lange discussie achterwege blijven: de vele vragen die de raad over dit onderwerp had waren toen al beantwoord, de vele bedenkingen al besproken. Het is dus niet juist om te stellen dat de faculteitsraad het advies over JoodsHebreeuwse studies heeft uitgebracht zonder zich voldoende te informeren. Dat het advies niet was wat sommige studenten wilden horen (Mare 18, 13 februari) is een andere zaak.
Academische Agenda
Maretjes
Vrijwilligerswerk naast je studie? Verschillende anderstalige vrouwen willen graag Nederlandstalige vrijwilligsters ontmoeten om samen te oefenen met de taal. Informatie over Taalontmoetingen: Radius 071-7074200.
Grondig geïnformeerd
Nicole van Os en Jan Sleutels zijn lid van de faculteitsraad Geesteswetenschappen
Een wanhopige student zette deze oproep afgelopen maandag op Marktplaats.nl
Doe meer met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Leiden-Noord, Onderwijswinkel. Basisonderwijs: 28 Marokkaanse, Turkse, Somalische en Nederlandse leerlingen hebben bijles taal en rekenen nodig. Groep 4 t/m 7. Twee leerlingen met vergoeding van €5,-. Leiden-Zuid, buurthuis Vogelvlucht. Basisonderwijs: 17 Marokkaanse, Turkse, Somalische leerlingen hebben bijles taal en rekenen nodig. Groep 4 t/m 7. Twee leerlingen met vergoeding van €5,- per uur. Bijles kan ook bij een leerling thuis gegeven worden. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, wo en do, 15-17u. Tel: 071-5214526. E-mail: hdekoomen@owwleiden.nl.
In deze rubriek kunnen lezers in maximaal 300 woorden reageren op artikelen in Mare. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten of te weigeren. Over weigering wordt niet gecorrespondeerd. Mail naar redactie@mare.leidenuniv.nl
Het Instituut voor Immigratierecht zoekt een student-assistent voor 8 uur per week m.i.v. 01-09-2013. Voor meer informatie zie de website: www. immigrationlaw.nl, Sollicitaties dienen voor 11 juni 2013 gestuurd te worden naar: Instituut voor Immigratierecht, t.a.v. dhr. C.W. Zwaaneveld, Postbus 9520, 2300 RA Leiden, of per mail: c.w.zwaaneveld@law.leidenuniv.nl.
Maretjes extra VACATURES Leiden (+ regio en Bollenstreek) Thuiszorg, Hulp bij het huishouden. Studenten (v/m) gezocht. Ook vakantiewerk! Jij bepaalt waar en wannZzeer (6 – 24 uur p.w) Solliciteren? Brief met CV www. thuiszorginholland.nl
Prof.dr. M.H. Vermeer zal op vrijdag 31 mei een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar aan de faculteit der Geneeskunde met als leeropdracht Klinische Dermatologie. Prof.dr. H.J. Lamb zal op maandag 3 juni een oratie houden bij de benoeming tot hoogleraar aan de faculteit der Geneeskunde met als leeropdracht Radiologie, in het bijzonder Moleculaire en Metabole Cardiovasculaire Beeldvorming. Dhr. T. de Bruin hoopt op dinsdag 4 juni om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The Great Controversy’. Promotor is prof.dr. J. K. Zangenberg. Mw. M.M.E. Hendricx-Riem hoopt op dinsdag 4 juni om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Toward a neuroscience of parenting’. Promotoren zijn prof.dr. M.H. van IJzendoorn en prof.dr. M.J. Bakermans-Kranenburg. Dhr. M.K. Jha hoopt op dinsdag 4 juni om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The Political Economy of the Ganga River:
Highway of State Formation in Mughal India, c.1600 - 1800’. Promotoren zijn prof.dr. J.J.L. Gommans en prof.dr. J.L. Blussé van Oud Alblas. Mw. F.C. Tabak hoopt op woensdag 5 juni om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Towards High-Speed Scanning Tunneling Microscopy’. Promotor is prof.dr. J.W.M. Frenken. Mw. S.M. ter Haar hoopt op woensdag 5 juni om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Birds and Babies: A comparison of the early development in vocal learners’. Promotor is prof.dr. C.J. ten Cate. Mw. Y. Hilhorst-Hofstee hoopt op woensdag 5 juni om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Clinical and genetic aspects of Marfan syndrome and familial thoracic aneurysms and dissections’. Promotor is prof.dr. M.H. Breuning. Dhr. M.B. Houben hoopt op donderdag 6 juni om 10.00 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Regulation of Behavioral Activity by the Suprachi-
asmatic Nucleus’. Promotor is prof.dr. J.H. Meijer. Mw. A.A. Westen hoopt op donderdag 6 juni om 11.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Human identification & forensic analyses of degraded or low level DNA’. Promotor is prof.dr. P. de Knijff. Mw. A.C. Foks hoopt op donderdag 6 juni om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Regulation of immune responses in atherosclerosis’. Promotor is prof.dr. J. Kuiper. Mw. C.E. Rutten hoopt op donderdag 6 juni om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘HLA-DP specific immune responses in allogeneic stem cell transplantation’. Promotor is prof. dr. J.H.F. Falkenburg. Mw. J. Sun hoopt op donderdag 6 juni om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The Illusion of Verisimilitude: Johan Nieuhof’s Images of China’. Promotor is prof.dr. J.L. Blussé van Oud Alblas.
30 mei 2013 · Mare 7 Wetenschap
En dan nu: de punten voor hartstocht Seksuologen onderzoeken vrijpijn bij vrouwen
Lyme Dokters zien allerlei ziektes in hun werk, maar van Lyme worden ze ronduit chagrijnig. Soms krijgen mensen rode kringen na een tekenbeet en vervolgens de ziekte van Lyme, maar soms ook zonder die kring. De klachten zijn divers en moeilijk te interpreteren. Iemand kan genezen worden van de infectie met de ziekmakende Borellia-bacterie, en toch restklachten houden. En ook als je nooit klachten hebt gehad, kun je levenslang antilichaampjes tegen de bacterie hebben. Als je een patiënt hebt die alle klachten relateert aan een tekenbeet van acht jaar terug, kan je daar dus eigenlijk niet zo veel mee. In haar proefschrift geeft arts-microbiologe Nathalie van Burgel nog een voorbeeld van diagnostische ellende rond Lyme. Van de patiënten in een artritiskliniek bleek ongeveer twee tot vijf procent antistoffen tegen Borellia te hebben. Bij nader onderzoek bleek dat slechts een achtste tot een kwart van die mensen daadwerkelijk geïnfecteerd was. Als je alleen naar die antilichamentest kijkt, zou je dus makkelijk tot de verkeerde behandeling komen. Beeld uit de film 9 Songs (2004), een van de weinige regulier verschenen films waarin ongesimuleerde seks is te zien.
Met een eigen ontwikkeld apparaat proberen onderzoekers de seksuele opwinding te meten. ‘Pijn bij het vrijen blijft een taboe.’ ‘Probeer te ontspannen’, dragen witte letters op een blauw computerscherm de vrouwen op die deelnemen aan het onderzoek naar dyspareunie, oftewel pijn bij het vrijen. ‘In welke mate ervaart u het volgende gevoel?’ wil de computer vervolgens weten. Via een knoppenkastje kun je je gevoelens van hartstocht en opgewondenheid becijferen. Hier, in het laboratorium van de polikliniek Psychosomatische gynaecologie en seksuologie van het Leids Universitair Medisch Centrum, worden deze lente en zomer ruim 120 vrouwen met en zonder klachten onderzocht. En dat gebeurt niet alleen subjectief, aan de hand van vragenlijsten, maar ook objectief, met behulp van een zogenoemde plethysmograaf: een blauw meetapparaatje dat je inbrengt als een tampon. Aan het uiteinde zit een snoer dat is aangesloten op een van de apparaten naast je stoel. ‘Wij noemen het een probe’, vertelt Judith Jansen (27), masterstudent klinische psychologie, die de deelnemers begeleidt. ‘Voorafgaand aan het praktische deel van het onderzoek vullen ze vragenlijsten in over hun relationele status, hoe vaak ze seksueel contact hebben, hoe vaak dat pijnlijk verloopt en over allerlei cognities en emoties die ze ervaren. Deelnemers mét klachten gaan daarna eerst nog even langs de gynaecoloog voor een onderzoekje om uit te sluiten dat het gaat om klachten waar ons onderzoek niet op gericht is.’ Wanneer ze eenmaal, met probe en koptelefoon, plaatsgenomen hebben in de laboratoriumstoel, worden ze alleen gelaten naast de computer. Na de inleidende vragen laat die het eerste videofragment zien, een korrelige opname uit lang vervlogen tijden van twee vrijende mensen. Een even gedateerd elektronisch muziekje bege-
Door Marleen van Wesel
leidt het geheel. ‘Het zijn inderdaad nogal oude beelden, maar ze zijn getest’, vertelt Jansen. ‘We weten dus zeker dat ze valide zijn. Oftewel: dat ze zorgen voor seksuele opwinding.’ De onderzoekers, meestal studenten aan de faculteit sociale wetenschappen of geneeskunde, controleren in een naastgelegen ruimte de metingen van de probe. ‘Die registreert de vaginale doorbloeding. Aan de hand daarvan meten we de seksuele opwinding’, vertelt seksuologe Stephanie Both (47), die het onderzoek leidt. Ook meet het instrument de spanning van de bekkenbodemspieren. ‘Die lopen rond de ingang van de vagina. Wanneer ze te strak aangespannen zijn geeft dat klachten, zeker in combinatie met onvoldoende opwinding.’ Die klachten kunnen vervolgens van kwaad tot erger gaan. ‘Een volgende keer reageert een vrouw misschien op voorhand al angstig, wat de spierspanning alleen maar verhoogt. Manieren om die spanning en de seksuele respons te meten bestonden al los van elkaar, maar bijzonder is dat wij ze voor het eerst tegelijk vaststellen, dankzij de probe, die we met de afdeling instrumentenontwikkeling hebben ontwikkeld. Het
apparaatje is al getest in een voorstudie met gezonde vrouwen. Dit is de eerste keer dat hij echt als onderzoeksmiddel wordt ingezet.’ Na het eerste filmfragment moeten de vrouwen opnieuw intoetsen hoe hartstochtelijk en opgewonden ze zich voelen. Dan vraagt de computer hen om vanaf 900 terug te tellen in stappen van negen. ‘Zo tel je terug naar een rustmoment, waarop je jezelf weer neutraal voelt’, legt Jansen uit. Tijdens dat rustmoment klinkt kalme pianomuziek. ‘We wisselen opwindende fragmenten af met filmpjes die een beangstigende inhoud hebben’, vertelt Both. Het volgende filmpje, met een zenuwachtige vrouw achter het stuur van een auto en een slapend jongetje op de achterbank, lijkt inderdaad eerder uit een thriller afkomstig te zijn. Om de invloed van angst nog beter te analyseren krijgen de deelnemers aan het eind van het onderzoek, na enkele spieroefeningen, elektrische pijnprikkels toegediend. ‘Niet met de probe hoor’, verduidelijkt Jansen. ‘Dat zou niet ethisch verantwoord zijn. De prikkels gaan via een bandje om de dijen. We laten het effect altijd eerst even voelen buiten het onderzoek, om te kijken
hoeveel de vrouwen aankunnen.’ Both hoopt haar dataset komende zomer compleet te hebben, zodat ze in het najaar een artikel over de resultaten kan publiceren. Vrouwen zónder klachten hebben zich al voldoende gemeld. ‘Misschien vanwege de vergoeding van zestig euro’, vermoedt Jansen. ‘En er zijn onder hen ook behoorlijk wat studenten die de collegereeks seksuologie gevolgd hebben. Deelnemers met pijnklachten sturen we na afloop overigens niet koud naar huis hoor. Zij worden zorgvuldig geïnformeerd over de mogelijkheid tot hulp op de afdeling.’ ‘Het gaat immers om intiem onderzoek’, benadrukt Both. Relatief jong onderzoek, dat ook. Jansen: ‘Eigenlijk kwam het pas de laatste twintig, dertig jaar op gang. Veel later dan de meeste andere onderzoeksterreinen. Pijn bij het vrijen blijft nu eenmaal een taboe, of in elk geval een lastig onderwerp om over te praten. Het is veel gemakkelijker om te zeggen dat je deelneemt aan hoofdpijnonderzoek.’ Vrouwen tussen de 18 en 45 jaar met klachten kunnen zich voor meer informatie aanmelden via j.jansen@lumc.nl
Vrijpijn Vorig jaar bleek uit een omvangrijk onderzoek van RutgersWPF, kenniscentrum voor seksualiteit, dat 21 procent van de vrouwen wel eens pijn ervaart tijdens het vrijen. Voor 5 procent van de Nederlandse vrouwen is die pijn, een regelmatig optredend probleem. Onder jonge vrouwen komt het veel vaker voor: namelijk bij 12 procent van de 15- tot 24-jarigen, tegenover 3 procent van de 40- tot 54-jarigen. Ook onder mannen komt dyspareunie voor, maar veel minder. Voor 0,7 procent is het een vaker voorkomend probleem. Beeld uit The Brown Bunny (2003). De acteurs vreeën echt met elkaar.
Hooikoorts Op het dak van het Leidse Universitair Medisch Centrum staan twee groene stofzuigers die stuifmeel opvangen. Biologe Letty de Weger gebruikt dat stuifmeel onder meer voor de hooikoortsvoorspellingen die je via internet of apps kunt krijgen. Dit jaar heeft ze het rustig, meldt ze op Allergieradar.nl. Vanwege het beroerde voorjaarsweer telde ze dit jaar tot nu toe achttien stuifmeelkorrels van gras, 94 procent minder dan gemiddeld voor deze tijd van het jaar. Dat zag ze ook terug in het aantal hooikoortsklachten dat bij de site werd gemeld. De slechte lente betekent overigens niet dat hooikoortspatiënten dit jaar met de schrik vrijkomen. Vanaf halverwege juni gaat het Nederlandse gras alsnog bloeien, verwacht De Weger.
Berenbot Een internationaal team van archeologen en biologen beschrijft in Quarternary International de vondst van een bot in een grot in Frankrijk. Zorgvuldig vergelijken met andere botten leidde tot de conclusie dat het hier gaat om een bot van Ursus spelaeus, de Europese holenbeer. Met behulp van koolstofdatering door de Leidse onderzoeker Johannes van der Plicht kon de leeftijd van het bot bepaald worden: het is zo’n 29.700 jaar oud. Dat maakt het misschien wel de meest recente holenbeer ooit: er zijn wel jongere berenbotten bekend, maar daarvan is de datering twijfelachtig. De Franse beer is sowieso de jongste uit zijn regio. Het is onduidelijk hoe hij aan zijn einde is gekomen, maar krassen op het bot suggereren dat hij na zijn dood door mensen is gevild. De auteurs vermoeden dat bejaging door mensen helpt verklaren waarom er geen recentere holenberenresten zijn.
8 Mare · 30 mei 2013 Achtergrond
Kom er maar eens tussen Internationale studenten hebben moeite met inburgeren Wat vinden buitenlandse studenten van Leiden? En hoe gaat het met integratie? ‘Het blijft een gesloten verenigingsstad.’ Uitwisselingsstudent of fulltime bachelor, master of PhD: ze worden in Leiden allemaal ondergedompeld in een vreemde cultuur. De meeste internationale bachelors komen uit Duitsland. Eén van hen is Julian Koch (23), bachelor religiestudies aan de Universiteit van Potsdam. Bij aankomst vond hij het lastig een kamer te vinden: universiteitsaccommodatie was te duur, daarom verbleef hij de eerste nachten in een hotel. Bij toeval vond hij een kamer via Facebook, bij twee Slowaken. Het maakt hem vrij weinig uit dat hij niet met Nederlanders woont, maar het is soms wel lastig dat hij geen Nederlands spreekt. ‘Omdat ik Duits ben was dat niet al te moeilijk geweest. Onze huisbaas spreekt nauwelijks Engels, wat het communiceren lastig maakt. Zo zouden we een koelkast krijgen, maar dat is er niet van gekomen.’ Ook Oshri Hayke (32), dubbele master filosofie en rechten in Jeruzalem, spreekt geen Nederlands en woont niet met Nederlanders. Ook hij maalt daar niet om; bovendien vond hij snel een kamer. ‘De Nederlandse vriendin van een vriend wees me op het prikbord met advertenties voor kamers in het Lipsius.’ Sindsdien is zijn hospes in de Donkersteeg een gepensioneerde professor religiestudies. Omdat hij ook Duits
Door Pablo Kamsteeg
leert, wil hij geen Nederlands leren. ‘Om het niet te compliceren.’ Mia Grand (28), PhD biostatistics, uit Denemarken, had mede door de taalbarrière moeite woonruimte te vinden. Ze moest voor langere tijd iets zoeken, maar wist eigenlijk niet waar te beginnen. Om een appartement te vinden was het bijna vereist om een bankrekening te hebben en geregistreerd te staan bij de gemeente. Maar daar had ze juist weer een adres voor nodig. Mia: ‘Ik heb eerst anderhalve week ge-couchsurft, en via die persoon heb ik uiteindelijk een kamer aan de Witte Singel gevonden, nadat ik eerst ver buiten het centrum heb gewoond.’ Daar woont ze nu met negen Nederlanders en een Schot. ‘Ik ga veel met mijn huisgenoten om dus ik kom veel in contact met Nederlanders en de Nederlandse taal.’ Maar ze hoort ook verhalen van internationalen die bij Nederlandse studenten een kamer onderhuren en dan toch niet volledig in het huis worden opgenomen. Zoals Manon Lub (20), bachelor Engels in Boulogne-sur-Mer: ze spreekt Nederlands en vond haar kamer via Kamernet. Ze woont in een Minerva-huis maar ziet haar huisgenoten weinig. ‘Ze zijn heel spontaan en aardig, maar het blijft erg aan de oppervlakte.’ Marlene Wilfing, bachelor Neerlandistiek in Wenen, hospiteerde in het Nederlands via Skype: ‘In Wenen hebben we een Facebook-pagina van neerlandistiek, daardoor wist ik hoe het werkte. Ik ga door mijn huis met Nederlanders om, maar daarbuiten eigenlijk
meestal met internationalen.’ De introductie voor internationale studenten aan het begin van hun verblijf hier was voor de meesten erg belangrijk. Het zijn dan ook vooral hun groepsgenoten van die dagen die ze blijven zien. Ook bij het International Student Network (ISN) zijn bijvoorbeeld Marlene en Manon veel te vinden. Het ISN is door en voor internationalen; je ziet er weinig Nederlanders, buiten degenen die de introductiedagen verzorgen. Het doel van het ISN is om daar verandering in the
‘Je blijft toch een outsider’ brengen, maar blijkbaar lukt dat nog niet zo. ‘Er moet nog veel veranderen’, zei voorzitter een half jaar geleden in Mare. Oshri: ‘ISN is één van de weinige verenigingen die naar internationale studenten toekomt. Maar ze proberen de internationalen niet te integreren in de lokale studentenpopulatie. Ze creëren een eigen gemeenschap.’ Zelf komt hij er niet. En Mia: ‘ISN? Sorry, wat is dat?’ De mogelijkheden voor internationale studenten bij de grote verenigingen verschillen nogal. Hoewel het tijdelijke verblijf van buitenlanders zich niet makkelijk laat combineren met het vaste karakter van lidmaatschap van de meeste verenigingen, bieden bijvoorbeeld Minerva en
Quintus wel een verkorte KMT aan. Oshri heeft van de meeste verenigingen nog nooit gehoord, voor Julian geldt hetzelfde. ‘De verenigingen presenteerden zich wel op de introductiedagen, maar veel waren het er niet en er is me weinig van bijgebleven. Ik had geen idee van de sociale structuur in Leiden, maar bij het huizen zoeken merkte ik al gauw dat verhuurders meestal geen buitenlanders willen. En het is ook heel moeilijk om in een verenigingshuis te komen.’ Bij verenigingen met een open structuur zoals SSR of Catena komen buitenlanders misschien vaker. Marlene: ‘Ik overweeg lid te worden van Catena. Het is daar heel open. Ik heb twee dagen ge-couchsurfd bij een Cateniaan, die me daarna meenam naar de vereniging.’ En de andere verenigingen? ‘Die komen zich niet voorstellen. Leiden is toch een gesloten verenigingsstad. Maar dat wist ik van tevoren.’ Of dat jammer is? Ze lacht. ‘Nee, veel beter dan een typische toeristenstad als Amsterdam!’ Marlene: ‘De Leidse studenten zijn best geïnteresseerd hoor, maar ik spreek dan ook Nederlands en dat verwachten ze niet.’ Oshri: ‘Als iemand mij thuis uitnodigt worden alle andere vrienden gedwongen Engels te praten. Bovendien hebben mensen hier hun sociale leven al opgebouwd, zeker de masterstudenten. Dan voel je je best wel eens een outsider. Voor een goede relatie is ook tijd nodig, en we zijn hier meestal niet zo lang.’ Julian: ‘Ach, het is gewoon eenvoudiger om met andere internationalen om te gaan. Ik spreek mijn
medestudenten wel, maar in de koffiepauze begint iedereen Nederlands te praten. Best moeilijk om daar nog tussen te komen.’ Voor de buitenlanders is het misschien geen voordeel dat alle Nederlanders zo goed Engels spreken? Mia: ‘Helemaal mee eens, de tweetaligheid maakt het allemaal heel lastig!’ En inburgeren gaat soms ook heel goed, zegt Manon. ‘Bijna het eerste wat ik deed toen ik hier kwam was een fiets kopen via Marktplaats. Ik ben er meteen op naar het strand gefietst om te gaan zwemmen.’
1356 van de 20.684 In Nederland studeren zo’n 28.000 buitenlandse studenten aan de universiteiten. De grootste groep zijn Duitsers, die zich vooral ophouden in de universiteiten bij de grens. De rest van de top vijf: China, België, Spanje en Frankrijk. De Universiteit Leiden heeft 20.684 studenten, waarvan 1356 internationale niet-Nederlandse. 70 procent van die internationale studenten volgt een masteropleiding. Die 950 buitenlandse masters in spe vormen ongeveer een vijfde van alle masterstudenten in Leiden.
Studenten tijdens de 24-uursborrel van Augustinus, twee weken geleden. Buitenlandse studenten blijven een minderheid op de studentenvereniging. Foto Taco van der Eb
30 mei 2013 · Mare 9 Achtergrond
Sass Rogando Sasot: ‘Ik heb mezelf gered.’ Foto Taco van der Eb
Vrouw zijn is als ademen Filippijnse transgender strijdt voor gelijke rechten Als puber in Manilla worstelde Sass Rogando Sasot (31) zo met haar geaardheid dat ze een zelfmoordpoging deed. Inmiddels neemt de tweedejaars aan het university college het op voor transgenders in de hele wereld. Ze won de Echo Award, voor talentvolle allochtone studenten. Door Vincent Bongers ‘In december 2000 leek mijn situatie uitzichtloos. Ik had niets meer en was helemaal alleen. Ik besloot zelfmoord te plegen. Ik ging mijzelf ophangen in mijn kamer. Helemaal helder van geest maakte ik eerst het huis goed schoon. Schreef een afscheidsbrief, maakte een lijst met liedjes voor de begrafenis en gaf instructies voor mijn kleding in de kist. Ik wilde dat de teddybeer die ik van mijn ex had gekregen naast mij kwam te liggen. ‘Ik improviseerde een strop: een deken om een snoer gewikkeld. Op de deur van de kamer en een hoge kast plaatste ik een staaf en bracht de strop aan. Ik ging op een kleine stoel staan en schopte die weg. Mijn voeten werden gevoelloos en in mijn oren hoorde ik een hoog gefluit: EEEEEEEHHHH! Het was heel eng. Toen flakkerde er in mij hoofd een gedachte op: ik moest iets doen. Er waren meer mensen zoals ik en zij hadden hulp nodig. ‘Ik wist mezelf te redden. Door heen en weer te bewegen schoot de staaf los. Ik op de grond viel. Ik raakte kort bewusteloos. Hoestend en proestend stond ik na een tijdje op. In mijn hals zaten rode striemen van de strop. Op dat moment begon mijn nieuwe leven.
‘Ik groeide op in hartje Manilla, de hoofdstad van de Filippijnen. Mijn ouders zijn gescheiden. Mijn moeder is een succesvolle zakenvrouw, met mijn vader had ik geen contact. Ik woonde bij haar met mijn drie broers en een zus. Ik kwam ter wereld met de geslachtskenmerken van een jongen maar ik heb me altijd vrouw gevoeld. Toen ik op straat speelde, kwam het niet bij me op dat ik anders was. Ik dacht altijd: “Ik ben een meisje.” ‘Dat veranderde toen mijn moeder me naar een katholieke jongens-
‘Ik kwam ter wereld met de geslachtskenmerken van een jongen maar ik heb me altijd al een vrouw gevoeld.’ school stuurde. Toen ik een jaar tien was, begon de schoolleiding de kinderen die mogelijk anders geaard waren, er uit te pikken om ze op het “rechte pad” te krijgen. De jongens met vrouwelijke trekjes werden er uitgefilterd en vastgelegd in een dossier dat me nog lang zou achtervolgen. De studieadviseur begon vreemde vragen te stellen, zoals: is er iemand die je hier leuk vindt? Of is er een jongen die een crush op jou heeft? Hij probeerde me in de val te lokken. ‘Ik werd ook gepest. De ergste bullebak schreeuwde baklà, baklà , baklà, oftewel flikker. Ik sloeg hem in zijn gezicht. De klap was zo hard dat iedereen schrok. Maar het hielp wel en we zouden later vrienden worden.
‘Op mijn dertiende realiseerde ik me pas echt dat ik als anders werd gezien. De lerares Filippijnse pikte tijdens een les die bol stond van de spanning een jongen eruit en noemde hem “soft”, een eufemisme voor homo. En zij vroeg hem: “Zijn er anderen zoals jij in de klas?” Hij wees iemand aan. Diegene noemde vervolgens mij. En zo ging dat door. We werden uit elkaar gehaald in een poging ons straight te krijgen. ‘Ik had een vriendje op school. Iedereen wist er van. We deden ook geen pogingen om het geheim te houden. De schoolleiding probeerde hem van mij weg te houden. Ik verzette mij er luidkeels tegen, maar wist dat het protest als een boemerang in mijn gezicht ging knallen. ‘In de Filippijnen zijn scholen gekoppeld aan een college. Ik haalde hele goede cijfers en wilde worden toegelaten op onze universiteit. Maar dat ging niet door. Ik was een slecht voorbeeld, kreeg ik te horen. Homo zijn, dat was geen probleem. Maar ik had lang haar, werkte mijn wenkbrauwen bij, droeg make-up en had in alle openheid een jongen als geliefde. Ik gedroeg me als een meisje en dat was onacceptabel. ‘Mijn moeder probeerde mijn kleding aan te passen en stuurde me naar de kapper. Ze deed haar best om mij in het gareel te krijgen. Ze dacht dat ik het anders niet zo redden in de harde wereld. We gingen het gevecht aan. Toen zei ze: “Als je je niet aan mijn regels houdt, dan vertrek je uit mijn huis.” En dat was geen loos dreigement. Ik werd er echt uitgezet en kreeg duizend peso mee. Dat is iets van vijftien euro. ‘Mijn vriendje maakte het ook nog uit. Ik was in zo’n slechte emotionele staat dat het mij niet lukte om het
toelatingsexamen van andere universiteiten te halen. Ik had niets meer: geen huis, geen college en geen geliefde. Ik was zo down en dacht dat ik maar beter dood kon zijn. ‘Na mijn zelfmoordpoging bouwde ik een netwerk van nieuwe vrienden op. Ik begon gesprekken te leiden over transgenderisme. In de Filippijnen zijn transgenders aan de ene kant heel zichtbaar en geïntegreerd. Maar zijn we ook uitgesloten van veel functies. Het is een paradox. Bijvoorbeeld we hebben een gay lingo dat swardspeak heet. Iedereen
‘Ik had niets meer: geen huis, geen college en geen geliefde. Ik was zo down, dacht dat ik maar beter dood kon zijn.’ kent dat, zelfs de president laat zich wel eens woord of twee swardspeak ontvallen. Maar toch worden we gediscrimineerd. ‘Ik werd vrijwilliger bij Amnesty International, bestudeerde alles wat online was te vinden en nam contact op met activisten over de hele wereld. Maar het was overleven op eigenlijk niets. Ik woonde in een kraakpand en moest werk vinden. Bij sollicitaties werd ik gediscrimineerd, dan hoorde ik dat ze geen crossdressers wilden. Bij één bedrijf was ik eigenlijk al binnen, toen het hoofd van human resources mij gebruik had zien maken van het damestoilet. Toen werd ik alsnog geweigerd. ‘Met drie andere meiden ben ik Society of Transsexual Women of
the Philippines (STRAP) begonnen, de eerste organisatie die opkomt voor de rechten van transgender vrouwen. We informeren, geven lezingen, en proberen discriminatie tegen te gaan. In 2009 gaf ik zelfs een speech bij de VN in New York over de problemen waar transgenders voor komen te staan. ‘Het werkt. Ook al is het nog steeds moeilijk, maar transgenders vinden sneller een baan. Er wordt over gepraat in het openbaar. Maar het is niet genoeg. We moeten ook vertegenwoordigd zijn in de politiek. Homoseksuelen zijn overal zichtbaar. Transgenders verstoppen zich vaak, ook in Nederland. Ze zijn bang. Transfobia is nog steeds geïnternaliseerd. ‘Hier vergeet ik haast dat ik transgender ben. Ik ben nog niet fysiek van sekse veranderd. Als ik eenmaal een vaste baan heb en genoeg geld verdien voor de operatie gaat dat waarschijnlijk wel gebeuren. Het is een zware ingreep. In Nederland wordt het vergoed, maar in de Filippijnen moet je alles zelf betalen, ook de hormonenkuur. Maar ik heb nooit getwijfeld over mijn geslacht. Alles in mijn leven doe ik als vrouw. Het is zo natuurlijk als ademen. ‘Mijn homoseksuele broer heeft het filmpje van mijn VN-speech laten zien aan mijn moeder. Zij stuurde mij een mail waarin ze schrijft dat ze heel trots op mij is. Natuurlijk ben ik heel kwaad op haar geweest, en heb ik uit boosheid lang niet met haar gepraat. Maar dat mailtje betekende alles voor mij.’ Vrijdag 31 mei geeft Sass Rogando Sasot een lezing op de faculteit Rechten. locatie: KOG/Lorentzzaal. Aanvang 18:00 uur.
10 Mare · 30 mei 2013 English page
The first time, I was terrified But being a prostitute is a well-paid job in addition to a study
Photo by Frederique Molenaar
It’s a really great sideline, say two Leiden students who work in a sex club in the Veluwe region. “Most clients are respectable family men.” “One evening – I’d had a few – I was discussing men and one-night-stands with an old friend. I can’t remember exactly how the conversation went, but eventually she said you may as well get paid for it”, recalls Robin (23, student at the Leiden Faculty of Science). “I wasn’t really surprised, because she has a very casual attitude to sex – just like me. She confessed that she had already been working in a club for some time and I decided to tag along with her one day.” Robin now has a well-paid job in addition to her study, with an hourly wage of 80 Euros net.
By Marleen van Wesel
On a good evening, we have between fifteen and twenty clients so that’s quite a lot of washing”, she sighs. “It’s a great sideline”, agrees her colleague Leonie (21), another Leiden student. “At least, if you love sex and seducing men and want to make some easy money.” Both students commute to Club de Villa in Beekbergen in the Veluwe region for their job. “The chances of meeting an acquaintance are much smaller so far away from home”, explains the proprietor of the club, Marianne Roos (50), who employs students from Amsterdam, Rotterdam and Nijmegen too. “Obviously, some clients follow the same line of reasoning – it’s happened once as far as I know. However, you both share
the same secret.” Leonie is realistic: “I don’t think that many of my friends can afford a visit.” Sitting here, behind the Villa’s long, black voile curtains next to a glass case displaying black, glass vibrators and a coffee table book containing erotic pictures by Helmut Newton and surrounded by large candlesticks, I’m convinced by this reassuring thought. Until midnight, a suite with female company costs 200 Euros per hour. “That’s how the market works”, explains Roos. “Not everyone can afford our prices - at least, not drunks trying to be macho.”
Seated on one of the white leather settees, with her high heels digging deep into the deep-pile carpet, she shows me photographs of the building as it was when she and her husband bought it a few years ago. At the time, the grotty interior, decorated in an awful eighties’ style with lashings of beige and old rose, was the home of the Flamingo Sex Club. The faded colours in the photographs have eye-catching neon-pink accents - mainly plastic flamingos. “Actually, we wanted to create a posh gentleman’s club with extra services”, she says. “The complete wellness range.” They had already bought the building when the plans were cancelled due a mistake made by the municipality. Plan B, rebuilding it as a residential villa and then selling it, was thwarted by the economic crisis. “We decided to try one more thing, but if we wanted it to work, we had to do it properly: stylish surroundings and girls who have at least higher professional education.” The business side is properly arranged too, Roos says. “It’s as legitimate as you can get. Before you set up a club like this, the municipality does a thorough background check on you. You have to hand in a pile of paperwork as high as this. Even so, the bank won’t lend you a penny.” It is early afternoon and behind her, at the bar, six ladies, busily engaged with their tablets and Smartphones, are chatting as they wait for clients. Some of them simply surf the net though others work on their studies when they are not busy. “I only work when my study schedule allows it”, says Robin. “I work more often during the holidays and less during the exam period; it’s easy to arrange here.” Her fellow students and her relatives have no inkling of her job. “Only that one friend. But I chat to the other girls when there aren’t any clients, and sometimes we have serious talks. It’s chill, actually.” Roos agrees with her. “You’ll not find a nicer team anywhere. We might not have staff outings to public places, but we frequently organise workshops on massage, games or etiquette. And my husband cooks dinner every night so we can all eat together. Just the standard meat, potatoes and veg.” Nevertheless, staff turnover is considerable. “After about six months, they get a boyfriend, or want to do something else.” The girls wear their own clothes. “At first, I supplied their clothes”, says Roos. “But the wardrobe was empty after six months and nothing was ever returned. By the way, they don’t have to wear negligees or lingerie, and they shouldn’t overdo the make-up either – that’s awful. But they’ll not attract anyone if they’re wearing jeans: they should look well-groomed.” Moving to an unoccupied suite, the club’s owner shows me how many layers of sheets and waterproof flannel undersheets are laid on the comfortable mattresses. “I’m keen on hygiene - I used to be a nurse. Safety too: we regularly invite the Municipal Health Service round for checks and everyone must use a condom or else they’ll be fired”, she explains firmly. But guests must behave properly too. “They must treat the ladies with respect. Luckily, we don’t often have to say anything and we don’t need a bouncer.” According to Roos, most clients are respectable family men. “The most exciting thing guests
want is a bit of low-key S&M, with a small whip and velvet handcuffs. Stockings and thigh-high boots are almost too much for them.” So far, Robin has never been shocked by a special request: “But I’m not easily shocked. Well, I don’t do anal or piss play.” Leonie also has a few things she won’t try. “But no one has ever asked for them.” The girls are allowed to refuse to do certain acts, or reject clients if they don’t hit it off. “But they must say so in advance” says Roos. “Once a client has entered a suite, he has certain expectations.” As may be expected, the first time was nerve-racking, as Robin recalls. “The first time, I was terrified, lying on the bed waiting for the hostess to bring a client. But my nerves vanished and we shared a bath. We had lots of fun and I have fond memories of it.” Usually the ladies make sure the sheets are replaced afterwards. “I often help” adds Roos. A small room contains two washing machines, two dryers, shelf racks with plenty of fresh bedding and an ironing board. “I enjoy those moments: I get to hear how it went. On a good evening, we have between fifteen and twenty clients so that’s quite a lot of washing”, she sighs. The taboo on the industry is a much greater disadvantage. “There’s a taboo on sex as something pleasurable in general, really. The sexual revolution needs to continue a bit.” She hates it when parents of her tenyear old daughter’s classmates imply they don’t approve of her job. “But usually, I couldn’t care less about the whole taboo.” Meanwhile, at the bar, five girls are chatting to two clients and a cute heart-shaped cushion has been hung on the door knob of suite 1 to show that it is occupied. Roos adds: “For some of them, this is a long-standing fantasy. They really enjoy sex. Of course the girls fake all sorts, but that doesn’t mean to say they don’t enjoy it.” The names Robin and Leonie are not the girls’ real names.
Highly educated prostitutes *Studies in France and England reveal that that more and more students are turning to prostitution to pay for their studies. *A 2010 study reveals that in the Netherlands, or more specifically, in Amsterdam, highly educated prostitutes only work in the upper segment of the escort industry or independently. *In 2010, criminologists Wytske van der Wagen and Catrien Bijleveld and psychologist Annelies Daalder published an exploratory study on highly educated prostitutes. The study also contains a summary of various foreign studies on the subject, from which it can be concluded that the most important reason for this work is financial pressure. *Their own, small-scale survey among Dutch student prostitutes reveals that being able to buy luxury items was a more important reason; other motives were excitement and fascination. All their respondents found that the social taboo on their work was more difficult to deal with than physical barriers.
30 mei 2013 · Mare 11 Cultuur
Agenda
Een thriller kan altijd nog De ‘ontzettend ingewikkelde puzzel’ van Arjen Lubach Na drie romans schreef Arjen Lubach (33) zijn eerste thriller: IV. Zondag leest hij voor in Leiden, in boekhandel Selexyz én op Summerjazz.
bare dingen gebeuren. In de wereld uit een thriller, van boeven en moorden, wil ik juist liever niet te lang blijven hangen. Maar het leuke aan een thriller is dat het een ontzettend ingewikkelde puzzel is die ik zelf in elkaar mag zetten.’
Hoe kwam je erbij? ‘Ik hoorde om me heen nogal vaak dat je áltijd nog een thriller kon schrijven. Zelf riep ik dat ook wel eens. Intussen was ik bezig met filmscripts, waardoor ik leerde om heel scènematig te schrijven en in cliffhangers te denken. Ik raakte benieuwd of een thriller echt anders was om te schrijven.’
Was het toevoegen van wat meer poëtische zinnen niet juist een leuk experiment geweest? ‘Misschien, maar ik wilde een verslavend boek afleveren, waarin de lezer niet wordt afgeleid. Voor de toekomst sluit ik een soort hybride literaire thriller niet uit, maar eerst werk ik aan een nieuwe roman, mét een spannend element erin. Ook IV is trouwens geen zuiver op effect gericht gedrocht geworden hoor. Er moeten namelijk wel wat verrassingen in. En wat lelijkheid. Als je het leest, zie je wel een kritische blik doorschemeren. Die is niet volledig verzonnen, al beschouw ik mezelf niet als een demonstrant. Ik ben niet geëngageerd genoeg om de boodschap voorop te zetten. Schoonheid en ontspanning zijn grotere beweegredenen. Maar genoeg daarover, ik wil niet teveel verklappen.’
En, was dat zo? ‘Ja, een thriller wordt hoofdzakelijk vooraf gecomponeerd. Wanneer je start met schrijven weet je het einde al en breek je het verhaal stukje voor stukje af tot aan het begin. Bij een roman kun je jezelf nog verrassen met de psychologische ontwikkeling van je personages. Na een kwart weet ik meestal wel hoe het afloopt, maar dan nog kan ik me veel meer laten gaan met mooie zinnen en sfeer. In IV staan maar weinig poëtische zinnen. ‘Het fijne aan een roman is dat ik een wereld creëer waarin ik me op een bepaalde manier prettig voel. De personages leven een tijdje met me mee. Wanneer mij in het echt iets overkomt, laat ik hen soms vergelijk-
Wat doe je op Summerjazz? ‘Voorlezen, maar niet uit IV. Dat leent zich daar niet echt voor. Met de meeste fragmenten zou ik vooral het plot te vroeg ontrafelen en het begin is op zichzelf niet zo boeiend. Ik houd het bij wat columns en stuk-
‘Ik wilde een verslavend boek afleveren’ Foto Titia Hahne ken uit mijn eerdere boeken. Niet dat daar teksten over Miles Davis instaan. Ik kan hooguit zeggen dat het fragmentarische en improviserende karakter van mijn optreden raakt aan de structuur van jazz.’
Op zondag 2 juni om 14.00 uur wordt Arjen Lubach bij boekhandel Selexyz Kooyker geïnterviewd door journaliste Nadine Mussert over zijn thriller IV. Op het festival SummerJazz (Leidse Hout) leest hij voor om 18.30 u
The Cannonball Johnsons worden onderschat
‘De echte bluegrass-scene vindt ons geen bluegrass.’ Foto Coen Bastiaanssen
Eind juni staan The Cannonball Johnsons in de finale van de Kunstbende, een kunstwedstrijd voor scholieren. Oftewel: die jochies zijn nog écht jong. Twee hebben net de eindexamens achter de rug, en het jongste lid is zestien. Dat zie je terug op de Youtube-filmpjes van hun optredens: waar veel bandjes de liedjes
Door Bart Braun
op routine spelen en hun lol halen uit het geven van een show, heeft deze band nog echt plezier in het maken van muziek. Het gaat de Leidse band voor de wind: in mei stonden ze op het bevrijdingsfestival in Rotterdam, van de zomer volgen optredens op Oerol en verschijnt hun EP. ‘Organisatoren onderschatten onze ervaring’, klagen ze. ‘Dan gaan ze alles uitleggen dat je al weet, en dingen voor je doen omdat ze er vanuit gaan dat je dat nog niet kan.’ Zondag staan ze op het SummerJazz-festival in de Leidse Hout.
TRIANON The Great Gatsby 3D do-zo 18.15 + 21.30, ma-wo 20.30 Daglicht dagelijks 18.45 + 21.30 Midnight’s Children do-zo 18.15 + 21.30, ma-wo 20.30 KIJKHUIS Night Train to Lisbon dagelijks 18.30 + 21.00 Los amantes pasajeros dagelijks 19.00 Hannah Arendt dagelijks 21.30 LIDO Fast & Furious dagelijks 18.30 + 21.30, za, zo + wo 14.15 Hangover Part III dagelijks 18.45 + 21.30, za, zo + wo 14.30 Iron Man 3 3D dagelijks 18.30, za, zo + wo 14.15 Evil Dead dagelijks 21.30 Scary Movie 5 dagelijks 19.00, za, zo + wo 14.30 Olympus has Fallen dagelijks 21.30 Leve Boerenliefde dagelijks 19.00 The Big Wedding dagelijks 21.30
MUZIEK
Piepjonge plinkeplonkers
Ze maken bluegrass die bruist van het jeugdig elan. En tot hun eigen verbazing staan The Cannonball Johnsons zondag op Summerjazz.
FILM
Wat ze daar moeten, weten ze zelf eigenlijk ook niet. Ze maken in elk geval geen jazz, maar bluegrass, de plinkeplonke-muziek uit het Zuiden van de VS, bekend uit de Dukes of Hazzard en O Brother, where art thou. Daar doen de Cannonball Johnsons nog een scheutje punk bij, en ze noemen ook de Britse folkrockers Mumford & Sons nadrukkelijk als inspiratiebron. ‘De echte Nederlandse bluegrass-scene vindt ons geen bluegrass’, vertelt Gosse van Bemmel (zang, bas, accordeon, percussie).
‘We kwamen bij deze muziek uit dankzij de Hackensaw Boys’, vertelt Van Bemmel. ‘Mijn ouders hadden daar cd’s van liggen, en dat wilden we zelf ook proberen. Milo Schemkes (zang, gitaar, mondharmonica, banjo, bas): ‘Het is leuk om te horen, en leuk om te spelen. Multiinstrumentale muzikanten zijn de norm. De bluegrass-gemeenschap is erg open, en iedereen is welkom om mee te doen. Je hebt vaste akkoordenschema’s, en veel traditionals; nummers die elke bluegrass-muzikant kan spelen.’ Dat spelen sloeg goed aan, en omdat er de afgelopen jaren succesvolle films en bands met de muziek waren, is het genre populairder geworden. Van Bemmel: ‘Het loont ook om bluegrass te maken: we krijgen optredens, het publiek wordt steeds groter. Ik denk dat het nu makkelijker is om succes te hebben met deze muziek dan vijf jaar geleden.’ ‘We hoeven nog niet zo na te denken over hoe het verder moet, want alles komt vanzelf bij ons aan. Iedereen is bereid om van de band zijn werk te maken, als dat roept’, aldus Gosse van Bemmel. ‘Als we er tenminste het minimumloon mee kunnen verdienen’, verbetert zijn jongere broer Thijs (zang, mandoline, gitaar) snel. Als dat maar goed blijft gaan met het spelplezier. SummerJazz Leiden, met o.a. Fatoumata Diawara, Gregory Porter, The Cannonball Johnsons en Arjen Lubach Zondag 2 juni, 13:00- 23:00 in de Leidse Hout Kosten € 16,50, kinderen tot 12 jaar gratis
LVC Sjonnie & Anita Verkleedfuif ft Joop Junior Vrijdag 31 mei 23.00 €10,Glue Factory Zaterdag 1 juni 23.00 €7,50 QBUS The Phoebe Lindner Group Vrijdag 31 mei 21.00 €10,-
T H E AT E R LEIDSE SCHOUWBURG Buurman & Buurman Zaterdag 1 juni 20.15 Jon van Eerd & Lone van Roosendaal Woensdag 5 juni 20.15 STADSGEHOORZAAL Mondrian Trio Vrijdag 31 mei 20.15
DIVERSEN SCHELTEMA Vive la chanson! Vrijdag 31 mei 20.00 NoBis Zondag 2 juni 20.00 Veenproef Donderdag 6 juni 19.00 DE TWEE SPIEGHELS Bruce James Soultet- Neckbone Vrijdag 31 mei 21.00 LEIDS WEVERSHUIS Dromen met Saskia t/m 16 juni MUSEUM VOLKENKUNDE Fetish Modernity - Hoezo modern? t/m 21 juli Een huis vol Indonesië t/m 21 juli MUSEUM BOERHAAVE Ehrenfest Symposium Vrijdag 31 mei 13.30, gratis Lezing: Huygens en de muziek Woensdag 5 juni 20.00, gratis RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Nacht van de viool Zaterdag 1 juni 19.00-01.00 Seminar over restaureren Dinsdag 4 juni 12.30-16.30 MUSEUM DE LAKENHAL Onder de loep met drs. Jef Schaeps Zondag 2 juni 15.00 SUMMERJAZZ FESTIVAL Zondag 2 juni 13.00-23.00 € 16,50 (vvk) De Leidse Hout
12 Mare · 30 mei 2013 Kamervragen
Bolwerkers
D-O-double Gizzle
Foto Taco van der Eb
‘Schimmelende pannen verdwijnen’ Lisan van Hoof (19), eerstejaars studente Japans Huis: Nieuwe Rijn 69 Kamer: 24m2, plus een serre van 10m2 Betaalt: 350 euro inclusief, na huur subsidie Wat een gave hangligstoel! ‘Ik wilde hem al heel lang hebben, maar hij paste niet goed in mijn oude kamer. Nu de tentamens achter de rug zijn, is het wel heel fijn om in te zitten. Als het goed is, heb ik mijn propedeuse binnen, maar het kan zijn dat ik nog een of twee herkansingen heb; dat hoor ik de komende weken.’ Hoe lang woon je hier al? ‘Sinds vijf mei, dus nog geen maand. Dat kun je ook wel zien, want het is nog wat
bleek. Ik heb een project in gedachten voor die witte muur: ik heb een heleboel theezakjes gekregen, en daar wil ik een grote bloem van maken. Dat klinkt lame maar als je er veel werk van maakt, wordt het echt tof. Omdat het veel werk is, heb ik het tot nu toe steeds uitgesteld, en daarom zit daar vooralsnog een witte muur.’ Aan de andere muren zie ik een strekkende meter manga, en foto’s van Japanse boybands. ‘The Gazette, Screw en An Cafe. Het is te simpel om te zeggen dat ik Japans ben gaan studeren vanwege die muziek. Maar omdat ik naar die muziek luisterde, raakte ik geïnteresseerd in de Japanse taal en cultuur, en vandaar kwam ik op
de studie uit. ‘Van de zomer ga ik met World Campus International naar Japan. Dat is een soort combinatie van vrijwilligerswerk en een talencursus, waarin je veel met mensen in Japan doet. Het gaat niet echt uit van de universiteit, maar de opleiding moedigt wel aan dat je gaat. Daar hoop ik ook nog een concert mee te pakken, natuurlijk.’ En je hebt een tuin? ‘Dat is de binnenplaats van een aantal huizen hier. Er hangt een vogelhuisje, maar vogels zie je nooit, want er loopt ook een kat. Ik weet eigenlijk niet van wie het is, en ik zie ook nooit mensen bezig om het te onderhouden. Volgens mij is het een soort wildgroei.
‘We zitten met het huis meestal aan de voorkant van het huis, want daar heb je zon, en uitzicht op het water, en kun je mensen kijken.’ Wat vind je het mooiste aan je kamer? ‘Dat hij zo oud is. Het gebouw is uit 1890, en er zitten mooi ouderwetse versieringen op het plafond. Of er ook dingen minder leuk zijn? Toen ik hier net kwam wonen was het altijd een enorme bende in de keuken; er stonden echt pannen met schimmel erin. Eentje hebben we op een gegeven moment maar gewoon weggegooid, die stond er al weken. Gelukkig is dat wel wat verbeterd, hoor.’ Door Bart Braun
Bandirah
Een jaartje geleden ging ik overstag. Nadat bleek dat je kon voorkomen dat ze alles wat je luistert direct op Facebook etaleren, sloot ik me aan bij de groeiende groep Spotify-gebruikers. Toch merkwaardig waarom die privacy beveiliging zo’n belangrijke factor voor me was. Ik was namelijk al aangesloten bij de groep die vaker dan haar lief is denkt aan Facebook-statussen of profielfoto’s, dus een vermelding van je muzieksmaak kan daar ook nog wel bij, zou je denken. Maar je luistert zoveel liedjes dat je niet, zoals bij foto’s, individueel gaat kiezen welke je wel of niet tentoonstelt. Toch wil je ook juist dáár voorkomen dat iedereen alles ziet: juist je muzieksmaak kent enkele aspecten die je liever niet onthult. Af en toe luister ik een ‘gouwe ouwe’ van Snoop of Nate Dogg, maar ik wil niet dat mensen mij gaan beschouwen als G-Unit fan. Niet onregelmatig luister ik in dezelfde sessie Rod Steward of Phil Collins en dat zou mensen alleen nog maar meer verwarren. En dan je vrienden: sommige zullen openstaan voor dit hele spectrum, maar er zijn zeker ook mensen die jou afhankelijk van je muzieksmaak anders gaan ervaren. Je zal in aanzien dalen, zodra zij merken dat jij weinig creatief en open minded bent in je muzieksmaak, oftewel: net iets teveel Top40 luistert. Daar tegenover kun je er ook niet mee aankomen bij de hipsters (je Amsterdamse vrienden), dat je nog nooit van Todd Terje of Joris Delacroix hebt gehoord. Ik ben er van overtuigd dat er echt wel wat Slipknot-fans zijn die stiekem een favoriet Taylor Swift-liedje hebben. Er zijn meerdere momenten geweest dat ik aangenaam verrast een beetje knuffel-R&B of zoete countryliedjes tegenkwam in de digitale muziekcollectie van een mannelijke vriend. Deze geheime geneugten die niet geaccepteerd zijn binnen de subcultuur, wil men natuurlijk niet met het wijde wereld delen. Een mooi concept dat al deze grenzen overstijgt, is Ali B’s programma ‘Op Volle Toeren’, waarin hij artiesten uit compleet verschillende genres elkaars liedje laat coveren. Hier begin ik mijn ode aan dit programma. Dit concept overstijgt genres en zoveel meer! Het overschrijdt culturele grenzen en barrières van vooroordelen in beide kampen. Het verbindt mensen die dachten nooit een connectie te kunnen voelen met elkaar. In één bepaalde aflevering luistert een Antiliaanse rapper - inclusief dreadlocks en grill - naar een totaal andere versie van zijn eigen nummer, uitgevoerd door een oude topartieste uit de Nederlandse smartlap industrie. Als zij in haar eigen stijl de originele tekst over het leven in de gevangenis zingt, raakt dit de rapper zo erg dat hij tot tranen toe geroerd is! Niet alleen prachtige beelden, maar een belangrijk stukje opvoeding van Ali B: onze liefde voor muziek zou geen schaamte moeten kennen! Maar persoonlijk ben ik er tóch nog niet helemaal klaar voor om het wijde web inzicht te geven in mijn stiekeme Snoop (D-O-double Gizzle) dagen… Marit de Vos