DIGITAL CAMERA POLSKA STYCZEŃ 2012
IS CD GRATursu cja k Nowa edyshopa Photo (cz. 7)
TEST LUSTRZANKI SONY SLT-A77 ZAAWANSOWANY KORPUS Z NIERUCHOMYM LUSTREM ZA
1
1/2012 /2012
#
świat cyfrowej fotografii
16
BUDOWANIE ŚWIATŁA RICHARD AVEDON MIROSŁAW BAKA KEVIN CARTER iPHONOGRAFIA TELEFONY ZASTĄPIĄ KOMPAKTY?
NR 1 2012
www.digitalcamerapolska.pl
okladka_druk.indd 1
ISSN 2082-1182
19 zł w tym 8% VAT
INDEX 267-260
„Nie istnieją reguły opisujące dobrą fotografię, są tylko dobre fotografie” Ansel Adams
FOTOGRAFIA STUDYJNA
TEST GRUPOWY
TEMAT NUMERU
INSPIRACJE
Testujemy 6 lustrzanek dla początkujących
Czyli jak kreatywnie wykorzystać swoją „szklarnię”
Wywiad z mistrzem fotografii podróżniczej
AMATORSKIE „LUSTRA”
5 OBIEKTYWÓW – 1 MIEJSCE
MACIEJ CIEŚLAK
2011-12-09 19:10:40
okladka_druk.indd 2
2011-12-09 19:10:57
04
DIGITAL CAMERA POLSKA
Magazyn AUSTRALIA CHINY CHORWACJA CZECHY ESTONIA
ISLANDIA JAPONIA FINLANDIA KANADA
OTWA
jest dost pny mi dzy innymi w nast puj cych krajach: HOLANDIA NIEMCY NORWEGIA NOWA ZELANDIA GRECJA
INDONEZJA W OCHY MALEZJA POLSKA REPUBLIKA PO UDNIOWEJ AFRYKI
PORTUGALIA ROSJA S OWENIA HISZPANIA SZWECJA
TAJLANDIA TURCJA UKRAINA USA ZJEDNOCZONE EMIRATY ARABSKIE
Digital Camera edycja polska: Strona www: http://www.digitalcamerapolska.pl REDAKCJA: Redaktor naczelny Maciej Zieli ski e-mail: maciej.zielinski@digitalcamerapolska.pl Redaktor prowadz ca Monika wi tek e-mail: monika.swiatek@digitalcamerapolska.pl Stali wspó pracownicy Magdalena Rudzka, Rafa Gasi ski, Jacek G siorowski, Szymon Naro niak, Olga Drenda Kontakt do redakcji e-mail: redakcja@digitalcamerapolska.pl tel. (22) 257 84 45 Sk ad Dorota Zieniewicz
REKLAMA: • Marta Zaczek (szef dzia u) e-mail: marta.zaczek@avt.pl tel. (22) 257 84 76, fax (22) 257 84 32 • Roksana Zió kowska e-mail: roksana.ziolkowska@avt.pl tel. (22) 257 84 05, fax (22) 257 84 32 PR i Promocja Maja Gilewska e-mail: maja.gilewska@avt.pl tel. (22) 257 84 71, fax (22) 257 84 32 PRENUMERATA: tel. (22) 257 84 22, fax (22) 257 84 00 e-mail: prenumerata@avt.pl DRUK I OPRAWA: RR Donnelley Europe Sp. z o.o. ul. Obro ców Modlina 11, 30-733 Kraków
Sprz t do testów mo na zg asza pod adresem e-mail: testy@digitalcamerapolska.pl Miesi cznik Digital Camera Polska wydawany jest przez Wydawnictwo AVT: AVT-Korporacja Sp. z o.o. ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa Artyku y w tym wydaniu s t umaczone i reprodukowane z miesi cznika Tytu y prawne nale do Future Publishing Limited, grupy Future plc, UK 2009. Wykorzystano na licencji. Wszystkie prawa zastrze one. Wszystkie ceny podane w magazynie , o ile nie zosta y uzyskane od polskiego dystrybutora, s cenami u rednionymi, zebranymi z ofert uznanych Digital Camera Polska Stycze 2012
sklepów, w tym internetowych, na terenie Polski (w przypadku braku ofert polskich, s to ceny przeliczone z cen brytyjskich). jest znakiem towarowym Future Publishing Limited, nale cym do grupy Future plc. Wykorzystano na licencji. Wi cej informacji dotycz cych tego i innych tytu ów wydawanych przez grup Future plc, zamieszczono na stronie http://www.futureplc.com. Redakcja nie ponosi odpowiedzialno ci za tre reklam i og osze zamieszczonych w numerze.
WITAJCIE OD REDAKCJI
POLSKA
Ka de wydanie, to spotkanie z zawodowcami… Maciej Cie lak Fotograf, podró nik
Tegoroczny laureat konkursu National Geographic. Na co dzie jest powa nym biznesmenem, ale gdy tylko nadarza si okazja, chwyta za aparat i wyrusza w wiat. O swoich projektach opowiada na str. 28.
Kevin Carter Fotoreporter
Autor najwa niejszych zdj w historii fotoreporta u. Laureat nagrody Pulitzera. O jego yciu, pracy i cenie jak zap aci za to, e nie pozostawa oboj tny, przeczytacie na str. 48.
Miros aw Baka
iPHONOMANIA! „Moim zdaniem iPhone to najlepszy aparat do szybkich snapów” – stwierdzi a niedawno Annie Leibovitz, jedna z najs ynniejszych portrecistek. Podczas wywiadu dla telewizji NBC, spytana o rad dla kupuj cych, jako najlepszy kieszonkowy aparat cyfrowy wskaza a w a nie kultowy telefon z nadgryzionym jab kiem: „Jest jak portfel, w którym trzymasz fotografie rodziny”, przekonywa a z entuzjazmem. Znak czasów? Na pewno. Dzi nikt ju nie lekcewa y mo liwo ci jakie daje aparat w telefonie. Zdj cia z iPhone’a s wsz dzie. W Internecie, w gazetach, na ok adkach pism. Cz owiek z iPhonem coraz cz ciej okazuje si szybszy od fotoreportera. Pokochali go równie arty ci, zdj cia z telefonu zaw drowa y ju nawet do najs ynniejszych galerii sztuki. Trudno w to uwierzy ? A jednak! 157 zdj z aplikacji Hipstamatic pokazano niedawno w londy -
skiej Orange Dot Gallery (mo na je podziwia jeszcze do ko ca stycznia). Du y i g o ny projekt telefonem zrealizowa równie reporter The New York Times, Damon Winter. Korzystaj c wy cznie z iPhone’a stworzy dokument o 10. Dywizji Górskiej w Afganistanie. Jak pó niej t umaczy , „Ka dy dzi robi zdj cia telefonem, fotografuj c iPhonem nie zwraca em na siebie uwagi”. Dziennikarze i analitycy, nie raz zastawiali si dlaczego Steve Jobs nie zainteresowa si bran foto. Gdy oni si zastanawiali, on kreowa iPhone’a na najlepszy kieszonkowy aparat fotograficzny. Zgadnijcie, jaki jest obecnie najpopularniejszy aparat wed ug statystyk serwisu Flickr? Najwi kszej na wiecie internetowej galerii? Tak, to iPhone 4...
Maciej Zieli ski redaktor naczelny
W TYM MIESI CU PISZ DLA WAS...
Aktor, fotoamator
Jeden z najlepszych i najbardziej lubianych polskich aktorów wyzna nam, e jego cich pasj jest fotogra a. Jak mówi, bez aparatu nigdzie si nie rusza. Zajrzyjcie na str. 94, i zobaczcie czego jeszcze o nim nie wiecie...
Bownik
Jacek G siorowski
Maciej Zieli ski
Micha Wilczewski
Fotograf, wyk adowca AF
Fotograf, dziennikarz
Redaktor DCP
Fotograf
Na co dzie prowadzi zaj cia z analizy obrazu w warszawskiej Akademii Fotografii. W DCP redaguje autorsk rubryk , w której pomaga nam zrozumie zdj cia klasyków
Ostatnie s owo zawsze nale y do niego. Autor intryguj cych felietonów (str. 130). Ciekawych wywiadów (w tym wydaniu z Miros awem Bak ), i znakomitych zdj
Jak co miesi c gruntownie testuje dla Was najnowsze aparaty i akcesoria. W tym miesi cu na warsztat bierze Samsunga NX200 oraz lustrzank Sony SLT-A77
Specjalista od o wietlenia studyjnego i pracy ze wiat em. W tym wydaniu podpowiada jak maj c do dyspozycji tylko 2 lampy i bia e t o, stworzy ciekaw seri zdj
Digital Camera Polska Stycze 2012
05
Spis treści POLSKA
06 6
72
NR 1/STYCZEŃ 2012
08 36 O fotografowaniu
18
10 rzeczy do spróbowania od zaraz
28
Wywiad Digital Camera
Znajdziecie tam kilka ciekawych pomysłów na interesujące sesje zdjęciowe
Podróżnik, laureat tegorocznej edycji Wielkiego Konkursu „Na onal Geographic”. O swoim podejściu do fotografii opowiada Maciej Cieślak
36
Temat numeru
Jedna lokalizacja i pięć obiektywów, czyli jak podczas pleneru wykorzystać możliwości swojej „szklarni”
28 66
Akademia Fotografii – Sławni i bogaci
Zdjęcia klasyków okiem Bownika. W tym miesiącu nasz specjalista od analizy obrazu mierzy się z najsłynniejszym portretem Marylin Monroe, autorstwa Richarda Avedona
68
Fotografia studyjna w praktyce
72
FotoSztuczki
Czyli jak zrobić ciekawą serię korzystając tylko z dwóch lamp i białego tła
Pokazujemy Wam, jak uporać się z problemami pojawiającymi się w trakcie fotografowania
77
W tym miesiącu przybliżamy możliwości Adobe Camera Raw
48
Historia zdjęcia, które wstrząsnęło światem i jego autora, który za swoje poświęcenie zapłacił najwyższą cenę
89
FotoPorady
53
Shoot!
94
Mirosław Baka
spis_tresci.indd 6
Stałe rubryki
08 14 16
Hotshots Najlepsze zdjęcia naszych Czytelników
Listy od Czytelników Strony tworzone przez Was
Recenzje
Książki o fotografii – nowości wydawnicze
17 52 130
Zdjęcie z końca świata Fotofelieton Beaty Pawlikowskiej
Szkoła Photoshopa
Sylwetki mistrzów – Kevin Carter
11 stron porad ekspertów dla użytkowników lustrzanek
68
Eksperci Digital Camera radzą, jak doskonalić warsztat fotograficzny
Prenumerata Jak? Gdzie? Za ile?
Felieton
O fotografii i nie tylko pisze Jacek Gąsiorowski
Filmowy twardziel i zabijaka, prywatnie, miłośnik podróży i wrażliwy fotograf
2011-12-13 15:58:01
Szukasz wcze niejszych wyda Digital Camera Polska? Zaprenumeruj Digital Camera Polska do 23 stycznia – wydania archiwalne b dziesz móg kupi za pó ceny a do tego dostaniesz od nas prezent! (sprawd na str. 52)
Co na p ycie Kolejna cz kursu z ka dym wydaniem DCP!
UCZ SI SAM PHOTOSHOPA!
18 Strefa Sprz tu
1
Konwersja do czerni i bieli
2
Jak kontrolowa tony w B&W
3
Mocno kontrastowe zdj cia B&W
4
Selektywny kolor w zdj ciach B&W
5
Split-tone w zdj ciach B&W
6
Tworzenie zdj B&W w CS5
100 Samsung NX200
20 Mp dla pocz tkuj cych, czyli test stylowego nast pcy NX100
105 iPhonografia
Testujemy 10 najciekawszych aplikacji telefonicznych. Sprawd które z nich powiniene mie !
108
Sony SLT-A77
100 108
W TYM MIESI CU RÓWNIE ...
Pierwsza zaawansowana lustrzanka Sony z technologi pó przepuszczalnego lustra. Demon szybko ci z matryc 24 Mp!
Grupowy – lustrzanka 114 dlaTestfotoamatora.
128 Rynek Lustrzanek
Ma y przewodnik dla kupuj cych
105
Szybka edycja w RAW
114
Efekt cross-process
Ten znaczek w tek cie oznacza, e na p ycie znajdziesz dodatkowe materia y
Retusz portretów w RAW
POLSKA
Testujemy sze niedrogich lustrzanek dla pocz tkuj cych
SZUKAJ NA P YCIE
07
08
HotSHOTS ot INSPIRUJ CE ZDJ CIA CZYTELNIKÓW
Digital Camera Polska Stycze 2012
09
HotSHOTS
Zainspirujcie si wspania ymi zdj ciami z ca ego wiata, zrobionymi przez naszych Czytelnik贸w
Digital Camera Polska Stycze 2012
10
HotSHOTS ot INSPIRUJ CE ZDJ CIA CZYTELNIKÓW
2
Poprzednia strona
W pogoni za duchem Aleksander Smid S owenia
1
„Usiad em na motocyklu, prowadzonym przez mojego przyjaciela. Z apa em go w pasie. Z aparatem wycelowanym na drog , gdy p dzili my przez tunel, zrobi em kilka zdj . Chcia em uchwyci wyra n maszyn i ruch otaczaj cej nas przestrzeni. Uda o mi si ! Potem w Photoshopie lekko wyostrzy em, dopasowa em Poziomy i usun em szum”.
Canon EOS 5D Mk II z obiektywem Canon EF 15 mm f/2,8 Ustawienia: ISO 1000; 1/25 s; f/4
The King Rafa Ró alski Polska
2
„Zdj cie zrobi em na pó wyspie Howth w Irlandii. Miejsce jest do znane, jednak posta króla widoczna jest tylko z odpowiedniego k ta. Zachodz ce s o ce delikatnie o wietla o kadr, a mocny ltr ND pozwoli mi wyd u y ekspozycj do prawie dwóch minut”.
Nikon D7000 z obiektywem Sigma 10-20 mm f/4–5,6 Ustawienia: 13 mm; ISO 100; 115 s; f/14 Filtr ND500 L.C.W.
Digital Camera Polska Stycze 2012
3
HotSHOTS ot INSPIRUJ CE ZDJ CIA CZYTELNIKÓW
Terminator Micha Toru ski Polska
3
„Jest to jeden z moich ulubionych portretów. Mucha usiad a na stole. Pobieg em po sprz t i ustawi em odpowiednie parametry, decyduj c si na bardzo bliski kadr. Zazwyczaj moje zdj cia makro s ciep e, pe ne kolorów. To jest zimne – jak Terminator”.
Olympus SP-570 UZ z konwerterem Raynox DCR-250 Ustawienia: ISO 64; 1/100 s; f/8
Digital Camera Polska Stycze 2012
11
12
HotSHOTS ot INSPIRUJ CE ZDJ CIA CZYTELNIKÓW
Pi kno Barbara Abate W ochy
4
„Od zawsze s dz , e pi kno tkwi w szczegó ach. Nie lubi zdj opisowych. W czasie tej sesji w studiu zrobi am kilka klasycznych portretów, ale potem zacz am skupia si na detalach, by w nich odkry prawdziwe pi kno”.
Canon EOS 7D z obiektywem Canon EF 70–200 mm f/2,8L IS II USM Ustawienia: 200 mm; ISO 250; 1/125 s; f/2,8
Elektryczna pomara cza Katarzyna Narloch-Liberra Islandia
5
„Pojecha am do Jókolsarlon, nad jezioro polodowcowe w Islandii, by sfotografowa zmro one pla e. Odwracaj c si , zauwa y am, e ocean wyrzuci na brzeg co bardzo interesuj cego – pomara czow boj . Mia am du o frajdy w czasie fotografowania, bo ka da kolejna fala przesuwa a boj w inne miejsce”.
4
Canon EOS 450D z obiektywem Sigma 10–20 mm f/4–5,6 HSM Ustawienia: 10 mm; ISO 100; 1 s; f/22
Underwater colors Rafa Makie a Polska
6
„Zdj cie powsta o podczas realizacji edytorialu pt: Otulenie do magazynu WOW . Sesj realizowali my we Wroc awskim Centrum spa. Na zdj ciu jest modelka Barbara Sklarek z SPP Models, wiza zrobi a Jola, stylizacj Beata. Pomimo e modelka si ju wynurza a, to zdj cie wyj tkowo przypad o mi do gustu ze wzgl du na to, jak niesamowicie u o y si materia sukienki, opalizuj c w wietle, a kolory i faktura zrobi y reszt . Podczas obróbki pozosta y nawet oczy które wpatruj si tajemniczo z rogu zdj cia. Ka dy mo e wymy li w asn histori , któr zobrazuje to zdj cie”. Canon 5D Mk II z obiektywem Canon 17–40 mm f/4 L USM z dedykowan obudow Ikelite, Ustawienia: 20 mm; ISO 250; 1/60 s; + zewn trzne reflektory LED + lampa Ikelite
5
CHCESZ ZOBACZY SWOJE ZDJ CIE W DZIALE HOTSHOTS?
Z
@
arejestruj si i umie swoje zdj cie w galerii Digital Camera Polska (www.galeria.digitalcamerapolska.pl), a nast pnie prze lij nam link do swojej pracy na hotshot@digitalcamerapolska.pl. Je li spodoba nam si Twoja praca, opublikujemy j w papierowym wydaniu DCP!
Digital Camera Polska Stycze 2012
6
POLSKA
ZDJ CIE M I ES I C A
POL SKA
13
WYBÓR REDAKCJ
„Mokra sukienka mocno przylegaj ca do cia a pi knie podkre la kszta ty modelki, a pofa dowany materia bawi si ze wiat em, daj c prawdziwie malarski efekt. Zastanawia mnie, jak w tej sytuacji odnajduje si modelka. Zazwyczaj emocje odczytujemy z twarzy, ale tu jest niewidoczna, co czyni zdj cie bardzo intryguj cym”. Monika wi tek, redaktor prowadz ca
Za swoje zdj cie Rafa otrzymuje ksi k Fotogra a aktu, autorzy: Roger Hicks, Frances Shultz, Steve Luck, ufundowan przez Wydawnictwo Galaktyka
Digital Camera Polska Stycze 2012
14
Waszym zdaniem Te strony nale do Czytelników – to Wasz fotograficzny Hyde Park. Tutaj mo ecie pyta , komentowa i dzieli si do wiadczeniami. Chcecie o co zapyta ? Szukacie rady? A mo e zaintrygowa Was który z artyku ów przeczytanych w Digital Camera Polska? Napiszcie do nas! Czekamy na Wasze listy pod adresem e-mail: listy@digitalcamerapolska.pl
LIST MIESI CA P ASKIE WIAT O Pisz , by wyrazi swoj krytyk wobec rad, jakich udzielili Pa stwo Ianowi w dziale Fotosztuczki poprzedniego numeru Waszego czasopisma. Sesji portretowej, jaka zosta a tam przeprowadzona, towarzyszy a pochmurna pogoda. Fotograf otrzyma wi c za darmo wielki k biasty dyfuzor i przyjemne, mi kkie wiat o. Pa stwo jednak za wszelk cen chcieli mu najwyra niej pokaza , e przy portretach mo na u ywa lampy i blendy. W efekcie, na uznanym przez Pa stwa za najlepsze zdj ciu portretowym z u yciem bia ej blendy modelka ma sp aszczon twarz (przez p askie wiat o pochmurnego dnia na si dodatkowo skontrowane) przez co widoczny przestaje by jeden z atutów jej urody – do ek w prawym policzku. Ostatnie ze zdj w artykule natomiast, szerszy kadr, mimo i zosta o zrobione na onie natury wygl da niestety jak na tle tandetnej makiety w studiu – taki efekt daje po czenie ewidentnie sztucznego tu wiat a lampy b yskowej (cho dobrze, e przynajmniej zdj tej z sanek) wraz z g bi ostro ci zbyt ma , by nie zgubi wra enia przestrzeni. Po co u ywa do kontrowania w plenerze, przy mi kkim wietle, lampy b yskowej, je li jest blenda? Rozumiem, e artyku owi przy wieca a ch zademonstrowania ró nych technik, ale nie mo na zapomina , e ostatecznie liczy si efekt. Pozdrawiam, Katarzyna Krzeska, Tarnobrzeg
Droga Pani Katarzyno! Rzeczywi cie warunki o wietleniowe, na które trafi a sesja, nie by y trudne i mo na by o oby si bez du ej ingerencji w o wietlenie. Prosz jednak zauwa y , e skorzystanie z bia ej blendy da o zamierzony efekt – zredukowa o cienie pod oczami, tak wi c to, czy ingerencja taka by a potrzebna pozostaje kwesti gustu. Nie twierdzimy, e rozwi zania zaproponowane podczas tej sesji s najlepszymi z mo liwych – istotnie, jej celem by o zademonstrowanie efektów, jakie pozwalaj uzyska blenda, zewn trzna lampa b yskowa i w a ciwy dobór przys ony.
WYGRAJ ROCZN PRENUMERAT Za interesuj cy list, poruszaj cy ciekawy problem, Pani Katarzyna otrzymuje od nas roczn prenumerat DCP. Piszcie do nas i pami tajcie, e listy krytyczne s dla nas podwójnie cenne! Autorów najlepszych listów nagrodzimy!
Digital Camera Polska Stycze 2012
ESTETYKA B DU? Chcia bym podzieli si pewn re eksj , dotycz c fenomenu fotogra i cyfrowej, która nasz a mnie, gdy przegl da em znalezione w sza e slajdy. Kilka lat temu, kiedy rozpoczyna si cyfrowy boom, ludzie tak zachwycili si ogromem nowych mo liwo ci, e zapomni li na
d ugo o fotogra i tradycyjnej. Dla producentów materia ów wiat oczu ych przysz y ci kie czasy i, jeden po drugim (mimo protestów wiernych klientów) zacz y znika z oferty nie tylko te pospolite, ale nawet najlepsze i najbardziej zas u one w historii fotogra i materia y. I tak, nie ma ju dzi mo liwo ci kupienia legendarnych slajdów Kodachrome, przez pewien czas niedost pne by y
lmy Fujichrome Velvia 50 (przywrócono go po licznych protestach profesjonalistów), za wielbiciele produktów Agfa czy Polaroid ze smutkiem spogl daj do swoich lodówek, w których ko cz si zapasy lmów. Brakuje mi dzi tej niedoskona o ci, plastyki i niepowtarzalno ci ka dego uj cia. Oryginalnych barw i efektów chemicznych, które na pró no próbuje si dzi imitowa za pomoc programów gra cznych, to ju nigdy nie b dzie to samo. Malowanie wiat em pozbawione zosta o w pewnym stopniu swojej malarsko ci. Zach cam do próbowania swoich si w fotogra i analogowej, tkwi w niej prawdziwa magia! Mam nadziej , e popyt na kultowe materia y wiat oczu e powróci jeszcze w stopniu wystarczaj cym, by dostrzegli go producenci. Jacek Zys, Wroc aw
15
FOTOLeksykon
TIPS & TRICKS CZYLI WASZE FOTOSZTUCZKI Droga redakcjo, Zastanawiacie si pewnie, co czy ma y elastyczny statywik, fragment opakowania po kasecie magnetofonowej i lutownic . Otó , z ich pomoc mo na w ci gu kilku minut zmajstrowa przyzwoity zestaw do fotografowania w s abych warunkach o wietleniowych, aparatem wbudowanym w telefon. Nowoczesne smartfony wyposa one s dzi w aparaty o rozdzielczo ciach, jakie jeszcze kilka lat temu by y standardem w kompaktach. Uzyskiwane zdj cia s ca kiem przyzwoite, pod warunkiem, e korzystamy z niskich czu o ci ISO. Oczywi cie, na rynku za kilkadziesi t z otych mo na kupi komercyjne wersje naszego rozwi zania, jednak do okazjonalnego u ytkowania prezentowany patent powinien dosy dobrze si sprawdzi . Co zatem robimy? Za pomoc lutownicy wypalamy rowki w bocznych cz ciach opakowania po kasecie tak, aby mo na by o wsadzi tam telefon. Nast pnie, wyznaczamy rodek ci ko ci opakowania z w o o-
CINEMA EOS! Pisz , aby wyrazi swoje zdumienie tym, jak dynamiczny jest dzi rynek fotograficzny. Jeszcze kilkana cie lat temu wiadomo by o, e „porz dny aparat” to lustrzanka, e zdj cia rejestruje on na kliszy i, e to jest jego g ówne zadanie – nikt nie spodziewa si specjalnych zmian. Dzi , nie tylko nie mo emy by pewni, jaka technologia b dzie dominowa za pi lat – w obliczu eksperymentów takich jak warstwowe matryce Feveon, uk ady rejestruj ce pole wietlne (Lytro Light Field Camera), czy aparaty 3D; nie mo emy by nawet pewni jej g ównego przeznaczenia! Niedawno natkn em si na news g osz cy, i wrzucana ostatnio do lustrzanek funkcja kr cenia filmów Full HD, któr uwa a em za wodotrysk, znajduje realne zastosowanie w Hollywoodzkich produkcjach. To, e profesjonalna optyka do lustrzanek sprawdza si tak e w takich sytuacjach nie powinno nikogo dziwi , okazuje si jednak, e równie jako obrazu, np. z pe noklatkowej matrycy Canona 5D Mark II, jest uznawana przez producentów za wystarczaj c – przynajmniej w przypadku niektórych uj . Za wykorzystywaniem na planie lustrzanek przemawia za fakt, e
Dla tych, którzy dopiero rozpoczynaj swoj przygod z cyfrow fotografi , przygotowali my podr czny s owniczek z obja nieniem wybranych poj i terminów, z którymi spotkacie si w kolejnych artyku ach tego wydania DCP. Abbe Ernst. (1840–1905) – fizyk i astronom niemiecki; profesor, dyrektor astronomicznego uniwersytetu w Jenie. Odkry podstawowy warunek (nazwany od jego nazwiska) obliczania uk adów optycznych. Stworzy naukowe podstawy budowy instrumentów optycznych. Wspólnie z Otto Schottem by za o ycielem fabryki szkie optycznych w Jenie oraz wspó w a cicielem i dyrektorem zak adów C. Zeissa, które po mierci Zeissa przekaza pod zarz d robotników i naukowców.
nym telefonem i w centralnie pod nim wypalamy otwór na gwint statywu – powinni my to robi etapami, aby otwór nie wyszed za du y, musi by „na styk”. Wreszcie, podobny otwór wypalamy w opakowaniu w miejscu, gdzie znajdzie si obiektyw aparatu i konstrukcja gotowa jest do u ytku. Rzecz jasna, gdy b dziemy przyk ada lutownic do opakowania, telefonu nie powinno by w rodku. Powodzenia! Micha Wojke, Lublin
zajmuj du o mniej miejsca ni profesjonalne kamery, a wi c cz sto pozwalaj na zarejestrowanie szerszych scen. Problemem pozostaje tu natomiast efekt szybkiego nagrzewania si matryc przy d ugich nagraniach, co powoduje wzrost szumów. Jak jednak doczyta em, Canon poszed za ciosem i niedawno otworzy nowy system urz dze na pograniczu wiata fotografii i filmu (Cinema EOS), w którym aparaty przystosowane s do rejestrowania materia u wideo w profesjonalnej jako ci, a matryce wyposa a si w system ch odzenia! Bardzo jestem ciekaw mo liwo ci tego systemu, niecierpliwie czekam na testy! Pozdrawiam redakcj i czytelników, Andrzej Kaczmarczyk, Zielona Góra
Autobracketing. Technika autobracketingu (AEB-Auto Exposure Bracketing) polega na automatycznym wykonaniu trzech ekspozycji: jednej z niedo wietleniem, jednej prawid owej (wed ug pomiaru aparatu) i jednej z prze wietleniem. Mo liwe jest r czne ustawienie zakresu odchyle , zazwyczaj do +3 jednostek skali w odst pach co 1/3 stopnia. Funkcja ta jest dost pna w wi kszo ci lustrzanek. Barwa prosta. Barwa monochromatyczna, czysta barwa, której odpowiada promieniowanie o ci le okre lonej d ugo ci fali, np. czerwona (700 nm), zielona (546,1 nm), fioletowa (435,8 nm), w odró nieniu od barw stanowi cych mieszanin kilku innych. Celownik Newtona. Celownik optyczny sk adaj cy si z prostok tnej, oprawionej w ramk , soczewki rozpraszaj cej oraz oddalonej od niej o kilka centymetrów muszki. Po przy o eniu oka do muszki w soczewce wida du y i jasny obraz. Celownik ten nie by zbyt dok adny; stosowano go w sk adanych aparatach mieszkowych oraz w pierwszych modelach Contaxa. Fotocela. Urz dzenie elektroniczne reaguj ce na wiat o lampy b yskowej; s u y do zdalnego wyzwalania b ysku zewn trzynych fleszy pod czonych do takiej fotoceli. Fotocele stosuje si do wyzwalania kilku zewn trznych lamp b yskowych za pomoc lampy wyzwalanej z aparatu np. wbudowanej. Rolleiflex. To marka aparatów fotograficznych produkowanych przez niemieck firm Rollei. Bardzo popularne s rednioformatowe Rolleiflexy jednoobiektywowe np SL 66 oraz SL 6008 integral, dwuobiektywowe – 2,8 F. Lustrzanki na film ma oobrazkowy: SL35, SL 35 E. Wysoka jako wykonania oraz mo liwo c podpi cia doskona ej optyki Rolleia (bagnet QBM), Voigtlandera oraz Carla Zeissa powoduje, i sprz t fotograficzny Roollei’a cieszy si spor popularno ci tak u zawodowców jak i amatorów. ZPAF. Zwi zek Polskich Artystów Fotografików. Stowarzyszenie twórczo-zawodowe. ZPAF powsta w 1947 roku, jako kontynuacja Fotoklubu Polskiego – organizacji fotografów dzia aj cej w okresie miedzywojennym. Zadaniem Zwi zku jest zachowanie dotychczasowego dorobku fotografików oraz promocja i rozwój wspó czesnej fotografii polskiej, ochrona twórców i ich dzie . Od 1992 roku ZPAF stowarzyszony jest w World Council of Professional Photographers oraz w Federation of European Photographers.
Digital Camera Polska Stycze 2012
16
RECENZJE W STRON LEPSZYCH ZDJ
GRAND PRESS PHOTO 2011
Ksi ka napisana przez praktyka. David Noton to mistrz fotografii podró niczej. W swojej najnowszej ksi ce dzieli si z czytelnikami wiedz i do wiadczeniem, zdobywanym podczas dziesi tek wypraw do najdalszych zak tków globu. Wraz z nim odwiedzamy Maroko, Bali, RPA, Laos, Prowansj , Kanad , czy Boliwi . Zupe nie ró ne miejsca i zupe nie inne wyzwania, ale niezmiennie niesamowite zdj cia, i wiele cennych wskazówek. Autor udowadnia, e ka dy temat mo na „ogra ” na 100 sposobów, ale pokazuje te techniki, które sprawdza si w 100 ró nych lokalizacjach. Podpowiada czego i gdzie szuka , jak radzi sobie z problemami, co dzia a a co nie. Skupia si na kompozycji i nastroju sceny, ale nie brakuje te pomys owych technicznych wskazówek dotycz cych ekspozycji, ka de zdj cie opatrzone jest oczywi cie szczegó owym EXIF-em. Ksi ka ma stosunkowo du y format, papier dobr , niemal albumow gramatur . Noton uczy i inspiruje. Dla fanów fotografii podró niczej i krajobrazowej pozycja obowi zkowa! /MZ/
Praca fotoedytora nie jest prosta. To presja czasu i trudny wybór najlepszego zdj cia, które najlepiej zilustruje temat a do tego dobrze wpisze si w layout. Fotografowie prasowi te nie maj atwego ycia. Cz sto maj jedn , jedyn szans na wykonanie zdj , musz reagowa szybko i dokonywa w a ciwych wyborów. Poziom zdj , które wygra y w poszczególnych kategoriach 7 edycji Ogólnopolskiego Konkursu Fotografii Prasowej Grand Press Photo 2011, wiadczy o tym, e fotografia prasowa nie umiera. Pokazuje, e mamy wielu zdolnych fotografów, nie brakuje te ludzi, którzy potrafi dojrze ich talent. Zwie czeniem konkursu jest nowo wydany album Grand Press Photo 2011. Kadry, które cz sto mieli my okazj ogl da w mniejszym formacie na ró nej jako ci papierze gazetowym mo emy teraz podziwia w ca ej ich okaza o ci, wydrukowane na papierze kredowym w albumie z tward obwolut . Du zalet albumu s dwuj zyczne (polskie i angielskie) opisy zdj i prezentacje sylwetek nagrodzonych fotografów. Dzi ki temu znacznie poszerza si grono potencjalnych odbiorców albumu i mo na zaprezentowa polsk fotografi prasow na arenie wiatowej, lub najzwyczajniej w wiecie sprezentowa album znajomym z zagranicy. W albumie znajdziecie 156 najlepszych zdj prasowych ubieg ego roku wykonanych przez 55 fotoreporterów z ca ej Polski. * W tej edycji konkursu po raz pierwszy wybierano tak e najlepsze fotokasty. Mo na je obejrze na stronie www.grandpressphoto.pl /M /
Inspiracja – technika – sprz t
Autor: David Noton Obj to : 192 strony Wydawnictwo: Galaktyka www.galaktyka.com.pl
UCHWYCONE OBIEKTYWEM
Lekcje legendarnego fotografa dzikich zwierz t
Autor: Moose Peterson Obj to : 392 strony Wydawnictwo: Helion www.helion.pl
Fotografowanie dzikich zwierz t to niesamowite wyzwanie zarówno pod wzgl dem technicznym jak i koncepcyjnym. Jak mówi Moose Peterson, autor ksi ki „Uchwycone obiektywem. Lekcje legendarnego fotografa dzikich zwierz t” w tym gatunku fotografii najwa niejsza jest cierpliwo i wiedza. Nad jednym i drugim musia równie ci ko
Digital Camera Polska Stycze 2012
pracowa i dzi ki temu po 30 latach pracy dzieli si z nami swoim do wiadczeniem. W ksi ce Peterson opowiada zarówno o swoich sukcesach jak i pora kach, omawiaj c zrealizowane projekty prezentuje zarówno problemy z jakimi si spotka jak i sposoby dzi ki którym uda o mu si je rozwi za . Ksi ka jest niczym pami tnik, w którym autor opisuje swoje ekspedycje oraz przemy lenia, jakie mu w danym momencie towarzyszy y. Autor podkre la, e nie ma jednego przepisu na dobre zdj cie, do ka dego trzeba si odpowiednio przygotowa . Cz sto powodzenie sesji zale y od znajomo ci ukszta towania terenu, odpowiedniego podej cia i wytrwa o ci. Zwraca przy tym uwag jak pomocna mo e okaza si znajomo z biologami, specjalistami od ochrony przyrody czy stra nikami parków krajobrazowych, którzy mog s u y rad i cennymi wskazówkami. Jeden z jego przyjació dosy trafnie spuentowa trudno ci zwi zane z prac w tej bran y mówi c, e „Fotograf przyrody codziennie od nowa szuka roboty”. To trudna sztuka, ale jak wida mo na si w niej realizowa , czego i Wam yczymy /M /
Obj to 116 stron Wydawnictwo: Press sp. z o.o. www.ksiegarnia.press.pl
Zdj cie j z ko ca wiata BEATA PAWLIKOWSKA
W imperium Majów Lubi jego palce, które wygl daj tak, jakby chcia y si gn jadeitu. I to to, e palce jego po bosk mask zrobion z jadeitu drugiej d oni z tak atwo ci trzymaj p on cy w giel. Tak, to jest prawdziwy ogie , wyj ty przed chwil z ogniska. Ale spójrzcie na jego skupion i natchnion twarz, zrozumiecie, dlaczego to jest mo liwe
M
aja ski wojownik podczas specjalnego rytua u ofiarowuje bogom nale n im cze . W Imperium Majów bogowie nie byli askawi. Wprost przeciwnie – wierzono, e ywi si ludzk krwi i dlatego sk adano im w ofierze specjalnie wybranych ludzi. Niektórzy zg aszali si na ochotnika. Inni byli chwytani podczas wojen. Majo-
wie nigdy nie zabijali swoich wrogów w walce. Kiedy do wybrze y dzisiejszego Meksyku przybyli Hiszpanie i zacz li strzela ze strzelb, miertelnie ich rani c, Majowie nie mogli zrozumie takiego marnotrawstwa. Pokonanych je ców zawsze zabierano do miasta, gdzie kap an na szczycie piramidy rozcina im cia a i wyrywa z piersi bij ce serca.
BEATA PAWLIKOWSKA * Pisarka, podró niczka, fotograf, rysownik, autorka ponad czterdziestu ksi ek. * Prowadzi audycj „ wiat wed ug blondynki” w Radiu ZET. * Organizuje i jest przewodnikiem egzotycznych wypraw. Wi cej na: www.beatapawlikowska.com oraz facebook.com/ BeataPawlikowska
Digital Camera Polska Stycze 2012
17
10rzeczy…
18
Julian Elliot
...do spróbowania od zaraz
Digital Camera Polska Stycze 2012
10rzeczy… ...do spróbowania od zaraz
10 rzeczy
do spróbowania od zaraz
KRAJOBRAZY
01 Spowite mg Fotografuj o poranku okryte szronem krajobrazy
W
schody s o ca o tej porze roku bywaj bardzo spektakularne. Promienie s o ca leniwie wy aniaj cego si zza horyzontu dodaj zdj ciom g bi, a poranna mg a i szron osadzaj cy si dos ownie na wszystkim nadaj zdj ciom niezwyk faktur . Mg a powstaje w wyniku kondensacji ciep ego powietrza unosz cego si nad ziemi , które w czasie bezchmurnych, mro nych nocy mocno si wych adza. Je eli nie ma wiatru, mg a utrzymuje si a do wschodu s o ca. By zrobi to zdj cie, przedstawiaj ce katedr w Salisbury o wschodzie s o ca, fotograf Julian Eliot wsta bardzo wcze nie, by pojawi si na czas na podmok ych kach nieopodal katedry. „Ogl da em wieczorem prognoz pogody i wiedzia em, e szykuje si mglisty poranek”, mówi Julian, „dlatego wsta em przed witem, na miejsce dojecha em jeszcze przed pierwszymi promieniami s o ca. Zdj cie, które ogl dacie wykona em 15 minut po tym, jak s o ce wychyli o si zza horyzontu, gdy tylko zacz o wy ania si zza budynku”.
By zmaksymalizowa szans na uchwycenie pi knej porannej sceny, zastosujcie si do kilku porad, które ma dla Was Julian...
Zacznijcie ju dzi …
* Poprzedniego dnia sprawd prognoz pogody. Je eli zapowiadaj zamglenia, poranek mo e by owocny. * Ubierz si ciep o, miej te oko na obiektyw, poniewa skondensowana para mo e szybko pokry przedni element. By go wyczy ci , mo esz potrzebowa czystej szmatki. * Upewnij si , e masz w pe ni na adowane baterie, gdy jest zimno, bardzo szybko trac swoj moc. * Pracuj szybko, poniewa gdy s o ce wzejdzie, szron si roztopi, a po mgle nie zostanie ani ladu. * Poranne scenerie mog wydawa si ma o kontrastowe, a to ze wzgl du na mg , która mocno rozprasza wiat o. By zdj cia wykonane we mgle by y bardziej intensywne, ustaw pozytywn kompensacj ekspozycji.
„Do zmierzenia wiat a wykorzysta em zacieniony obszar przed katedr ”, mówi Julian, „reszta by a tylko formalno ci ” Digital Camera Polska Stycze 2012 Digital Camera September 2011
19
10rzeczy…
20
...do spróbowania od zaraz
WIAT A ULICY
03 wiat a na szybkiej prostej Uchwy barwne smugi
Andrew Steele
Jathin Premjith
K
Jean-Baptiste Feldmann
Na górze Tegoroczne za mienie Ksi yca, z boku wida gwiazd wy aniaj c si zza satelity. Zdj cie wykonane aparatem Canon EOS 5D MKII zamontowanym na teleskopie 203,3 mm Po lewej Ksi yc apany w siatk na motyle, zdj cie wykonane obiektywem 55 mm Powy ej Za mienie Ksi yca widziane nad Oksfordem, zdj cie wykonane obiektywem 200 mm z telekonwerterem TC-17E II
ASTROFOTOGRAFIA
02 Strzelaj w niebo
ilkupasmowe trasy to idealne miejsce do fotografowania smug wietlnych. Nawet najprostsze trasy, o ile macie dobry punkt widzenia, mog by bardzo interesuj ce. Szybko poruszaj ce si rz dy samochodów to Wasi sprzymierze cy. Poni sze zdj cie Steve'a Sharpa idealnie ilustruje to stwierdzenies. „Odwiedzi em to miejsce kilkukrotnie, poniewa czeka em na godziny szczytu, w czasie których chcia em uchwyci wiat a na wszystkich pasach ruchu. Chcia em, by wspó gra y z kolorami zachodz cego s o ca w tle, jednak sprawa okaza a si trudniejsza, ni mi si wydawa o. Zauwa y em, e naturalne wiat o w godzinach szczytu zazwyczaj nie by o dobre, dlatego zdecydowa em si na fotografowanie jeszcze przed szczytem. Zanim wykona em wystarczaj co dobre zdj cie, chodzi em tam regularnie, robi em zdj cia przez jakie sze miesi cy”.
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Odwiedzajcie upatrzone miejsce co kilka dni. Steve podkre la, e nigdy nie wiadomo, co zastaniecie, dlatego warto zwi ksza swoje szanse cz stymi wizytami. * Szukajcie ciekawych pasów na ulicy, mog si one idealnie komponowa ze ladami samochodowych wiate . * Unikajcie miejsc, gdzie zdarzaj si korki i samochody najcz ciej stoj . * Korzystajcie z przys ony pomi dzy f/8 a f/16. Zagwarantuje to dobr g bi ostro ci i umo liwi wyd u enie czasu na wietlania.
Spójrzcie w gór i fotografujcie Ksi yc
Digital Camera Polska Stycze 2012
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Je eli chcecie, by Ksi yc na zdj ciach by stosunkowo du y, musicie si gn po teleobiektyw np. ok. 300 mm lub d u szy. * Musicie pami ta , e na kolor i kontrast Ksi yca mocno wp ywa ziemska atmosfera. By by najlepiej widoczny, fotografujcie go wtedy gdy znajduje si dosy nisko nad horyzontem. * Praktycznie nie da si w jednym zdj ciu poprawnie na wietli Ksi yca i krajobrazu. Zróbcie zdj cie najpierw z ekspozycj ustawion pod Ksi yc i drug pod krajobraz, a nast pnie w Photoshopie po czcie oba uj cia. * W Internecie mo ecie znale wiele stron informuj cych o godzinie i miejscu wschodu i zachodu s o ca.
Steve Sharp
N
iebo fascynuje ludzi od zarania dziejów. Ksi yc i jego tajemniczo sprawia, e wci jest w centrum uwagi. Fotografowie tak e nie potrafi oprze si jego urokowi. Wykorzystuj go jako element dope niaj cy ich ciekaw kompozycj lub temat sam w sobie. Ksi yc odpowiedzialny jest za p ywy, jego fazami kieruj si zwierz ta, w dkarze i fotografowie, to on potrafi o wietli drog , gdy pó n noc spacerujemy z dala od rozpalonego wiat ami miasta. Zapewne nieraz zdarzy o si Wam zachwyci pi knymi kolorami tego jedynego naturalnego satelity Ziemi. Je eli chcecie samodzielnie fotografowa ksi yc w ró nych fazach, przeczytajcie nasze wskazówki...
10rzeczy… ...do spróbowania od zaraz
WIETLNE SMUGI
04 Maluj wietlne wzory Kreatywna fotozabawa z wykorzystaniem latarki
F
otografia smug wietlnych nie polega na samym szukaniu ich naturalnego ród a. Mo ecie przej inicjatyw i wykona ciekawe projekty samodzielnie, maluj c wiat em za pomoc mocnej latarki. W odró nieniu od Steva Sharpa, który wyczekiwa na odpowiedni moment, Joel Delvin sam go wykreowa . „Wykonywanie ladów to jedno, efekt, jaki si uzyska, to zupe nie inna sprawa. Cz sto wiele razy powtarzam ca y zabieg, do momentu, a w ko cu mi si uda”, mówi Joel, „zazwyczaj na pocz tku mam pewn wizj , któr próbuj zrealizowa , za ka dym razem staram si co poprawi , ale
jestem wiadomy tak e tego, e nie uda mi si dwukrotnie wykona takiego samego wzoru”. Joel zaznacza, e najlepiej zacz od czego prostego, wykorzystuj c ród o wiat a, które naj atwiej mo ecie kontrolowa . „Zastanówcie si nad wszelkimi elementami wp ywaj cymi na zdj cie, wybierzcie odpowiedni czas na wietlania, si latarki oraz szybko ruchów. Im szybciej b dziecie porusza latark , tym s absze b d smugi”.
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Joel radzi, by dok adnie pozna miejsce, w którym planujecie fotografowa , warto uda si
tam za dnia i koncepcyjnie zaplanowa zdj cie.
* Ustawicie czas wystarczaj cy do namalowania ca ego „obrazu”. * Najlepsza pora na tego typu zdj cia przypada na godziny pomi dzy zachodem s o ca a totalnym mrokiem. * Gdy jest kompletnie ciemno, trzeba ustawia wyj tkowo d ugie czasy na wietlania, co nie s u y zdj ciom.
„Im szybciej b dziecie malowa , tym mniej widoczne b d smugi”
Joelowi zdj cie biegn cej postaci z latark w New Forest uda o si wykona z czasem 15 s przy przys onie f/5,6
Joel Devlin
Digital Camera Polska Stycze 2012
21
10rzeczy…
22
...do spróbowania od zaraz Simon Butterworth
Simon Butterworth
Przy tworzeniu tej panoramy, Simon sklei ze sob trzy zdj cia wykonane obiektywem tilt-shift i filtrem gradacyjnym z d ugim czasem na wietlania
MIEJSKIE KRAJOBRAZY
05 Uchwy cie wiat a miasta Fotografujcie wiat a miasta odbijaj ce si od tafli wody
O
tej porze rokudni s coraz krótsze, przez co bardzo wcze nie robi si ciemno. Warto wi c wykorzysta to na swoj korzy . Najlepsza pora na tego typu zdj cia, jak mówi Simon Butterworth, fotograf krajobrazowy, cz sto goszcz cy na amach naszego pisma, jest taki czas tu po zachodzie s o ca, gdy na niebie wida jeszcze delikatn kolorow po wiat , tworzon przez ostatnie promienie s o ca. „Jest takie okno czasowe , gdy przez oko o godzin po zachodzie s o ca mo na jeszcze wykorzysta delikatn po wiat ostatnich znikaj cych za horyzontem promieni s o ca. Warto uda si na miejsce odpowiednio
wcze nie, by w najlepszym momencie by ju we w a ciwym miejscu, z którego najlepiej wida fotografowan sceneri i by mie czas na ustawienie parametrów. Je eli na niebie zobaczycie paskudn br zow po wiat , to znaczy, e ju jest za pó no”. Simon radzi, by nie marnowa czasu na zdj cia testowe. „Nie patyczkuj si z tym, do zmierzenia zakresu dynamicznego sceny u ywam wiat omierza i staram si zmie ci w oko o pi ciu stopniach EV. Mierz to, co widz w najciemniejszym i najja niejszym miejscu, dzi ki temu wiem, jakiego filtra gradacyjnego powinienem u y ”.
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Najlepiej fotografowa w kierunku miejsca, w którym wida jeszcze promienie zachodz cego s o ca. * Noc ustawienie ostro ci mo e stanowi problem, dlatego warto przestawi si na ostrzenie r czne i celowa w 1/3 g boko ci sceny, dzi ki temu zdj cie b dzie idealnie ostre. Warto te nieco przymkn otwór przys ony. * Eksperymentujcie z ró n kompozycj . Podbijcie ISO do 1600, otwórzcie maksymalnie otwór przys ony i zróbcie kilka testowych zdj . * Robi c finalne uj cie, zmniejszcie ISO do 100 i przymknijcie przys on do ok. f/16.
SPORT
06 Wy cigi resoraków Nadajcie zdj ciom sportowym efekt tilt-shift
W Tom Martin
i kszo osób uprawiaj cych fotografi motorow lubi zbli a si do fotografowanych obiektów lub wykonywa klasyczne sportowe panoramy, na których obiekt jest idealnie ostry, a t o rozmyte. Je eli chcieliby cie spróbowa czego nowego i macie mo liwo ustawi si troch ponad torem, spróbujecie odtworzy efekt tilt-shift, który sprawi, e scena b dzie wygl da jak zabawkowa makieta.
Mike Munday
Digital Camera Polska Stycze 2012
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Fotografujcie z wysoka, kierujcie obiektyw w dó na samochód pod niewielkim k tem. * Je li ju macie dobre zdj cie, otwórzcie je w Photoshopie, skopiujcie t o i nadajcie mu efekt rozmycia gaussowskiego, stwórzcie mask i wype nijcie gradientem, by odkry obszar, który chcecie, by pozosta ostry.
10rzeczy… ...do spróbowania od zaraz PORTRETY
07 Niedoskona a harmonia Poka cie charakter w portrecie rodowiskowym
K
onwencjonalne my lenie nakazuje nam, by robi c zdj cie portretowe, wyeliminowa z kadru wszystko, co odci ga uwag od bohatera uj cia. Zwyci czyni konkursu Taylor Wessing Photographic Portrait Prize udowadnia, e czasami warto ama zasady. Portret rodowiskowy przedstawiaj cy Harriet Power z jej wink morsk , wykonany przez Jooney Woodward potwierdz t tez bardzo dobrze. To zdj cie wymaga g bszej analizy. „Moje krajobrazy s generalnie pozbawione ludzi, ale pe ne ladów ich obecno ci”, mówi Jooney. „Staram si wychwyci ma e rzeczy i tak samo podchodz do portretów. Im dok adniej przyjrzycie si portretowi Harriet, tym lepiej dostrze ecie ma e detale; jej
pomalowane paznokcie, poci gni te tuszem rz sy i zadrapanie na d oni”.
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Portrety rodowiskowe zawieraj zazwyczaj elementy, które podkre laj charakter osoby lub co o niej mówi , tak jak fartuch laboratoryjny i winka morska. * Jooney na wietla a to zdj cie przez 1,3 s przy przys onie f/11, korzystaj c tylko ze wiat a zastanego. Dzi ki ma ej przys onie, obie postacie s wyra ne. * By uzyska adnie rozmyte t o, mo na skorzysta z d ugiego obiektywu o maksymalnym otworze przys ony f/2,8 lub stoj c blisko osoby, odsun j od t a i ustawi w sz przys on .
„Jej d ugie, czerwone w osy i g adki bia y fartuch od razu przyci gn y mój wzrok”, przyznaje Jooney. „Zrobi am trzy zdj cia, to by o pierwsze z nich”.
KRAJOBRAZY
08 W koronach drzew Las widziany z nietypowej perspektywy
P
róba wykonania ciekawego, zimowego zdj cia w lesie bywa sporym wyzwaniem, ale czasami wystarczy tylko zmiana perspektywy i macie wie e spojrzenie na temat. „K ad c si lub kl cz c na niegu i spogl daj c pionowo w gór z zamontowanym na aparacie obiektywem szerokok tnym, mo na ujrze pi kne, pokryte szronem korony drzew”, mówi specjalista od zdj krajobrazowych Mark Humblin. „Do tego rodzaju zdj zazwyczaj k ad si na niegu, ale tego dnia by o wyj tkowo zimno, dlatego u y em specjalnego obiektywu, dzi ki któremu mog em patrze pod k tem, wi c nie musia em nadwer a karku. Równie skuteczna w tej sytuacji mo e by funkcja Live View”.
Mark Hamblin
Digital Camera Polska Stycze 2012
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Zdj cia koron drzew wykonane z takiej perspektywy najlepiej wygl daj , gdy s o ce znajduje si wysoko na niebie. Nie chcemy, by s o ce by o na zdj ciu, ale fakt, e b dzie wieci o mocno z góry, przyczyni si do adnego o wietlenia ga zi. * Dobrze skorzysta z poziomnicy zamontowanej na gor cej stopce aparatu, macie wtedy pewno , e fotografujecie równolegle do ziemi. * W centrum uwagi b d korony drzew, ale miejcie oko na to, co znajdzie si po bokach kadru.
Harriet and Gentleman Jack, 2010 by Jooney Woodward, © Jooney Woodward
24
10rzeczy…
NADMORSKIE KRAJOBRAZY
09 Nabrze e zim Uchwy nastrój zmierzchu na zmro onej pla y
J
Adam Burton
est niewiele miejsc, które budz tak du o emocji jak pla e, na których s ycha hipnotyzuj cy szum morza, wida rozbijaj ce si o brzeg fale, czu przenikliwy wiatr. Czemu by nie spróbowa tego sfotografowa ? „Sztuczka polega na tym, by nie ba si podej blisko i troch si zmoczy ”, podpowiada Adam Burton. „Zrobi em to zdj cie pó nym popo udniem, gdy zaczyna o si ciemnia – to nie by
mi y dzie ”, podkre la Adam. „Zawsze trzeba odpowiednio zbli y si do akcji, co w tym wypadku oznacza o zbli enie si do wody. Je eli na zdj ciu nie zwrócicie uwagi na wzory i faktur , to b dziecie mieli fotografi z czarnym brzegiem, jasn wod i niebem, co w aden sposób nie zainteresuje widza. Klucz tkwi w odpowiednim uchwyceniu wody. To dlatego ludzie uwielbiaj nadbrze ne krajobrazy”. Je eli sami chcieliby cie spróbowa swoich si w tego rodzaju fotografii, Adam ma dla Was kilka rad...
...do spróbowania od zaraz
Zacznijcie ju dzisiaj…
* Zamontujcie aparat na stabilnym statywie, ustawcie na pewnym pod o u. * Poczekajcie, a fala si cofnie, odkrywaj c kamienie. Fotografowanie w momencie, gdy fale si rozbijaj , sprawia, e zdj cie staje si chaotyczne, a bia a piana wcale nie wnosi nic dobrego. * Niebo mo e si troch prze wietli , dlatego by zrównowa y ekspozycj , mo ecie potrzebowa filtra gradacyjnego. Do tego zdj cia Adam u y dwustopniowego filtra gradacyjnego, dzi ki czemu uda o mu si zapisa adne kolory nieba.
Adam wykona to zdj cie w Kornwalii, pó nym wieczorem w czasie zachodu s o ca Digital Camera Polska Stycze 2012
25
10rzeczy…
26
...do spróbowania od zaraz
FAJERWERKI
10 Takie przedstawienie zdarza si tylko raz w roku W zwi zku ze zbli aj cym si Nowym Rokiem, jak zawsze zach camy Was do fotografowania pokazów fajerwerków
F
otografowali cie ju kiedy fajerwerki? Uda o Wam si uchwyci te przepi kne kolory i dramatyzm rozb yskuj cych rakiet? Fotografuj c takie wydarzenia, mo na si gn po obiektyw szerokok tny i uchwyci w zdj ciu otaczaj cy nas krajobraz oraz skal wydarzenia albo zamontowa teleobiektyw i skupi si na pojedynczych rozb yskach na tle ciemnego nieba. Mo ecie te wymy li w asny sposób fotografowania, który poka e to wydarzenie z niespotykanej perspektywy. Standardowym krokiem przy fotografowaniu fajerwerków jest korzystnie ze stabilnego statywu oraz zdalnego pilota do wyzwalania migawki, co zmniejsza ryzyko efektu poruszenia na zdj ciu. Je eli jednak zdecydujecie si na bardziej abstrakcyjne podej cie do tematu, fotografujcie z r ki i eksperymentujcie z ruchem aparatu, to mo e da ciekawe efekty. Dobrze zacz od 2–4-sekundowej ekspozycji, przy f/8
dla ISO 200, ale wtedy mo ecie mie problem ze zbyt ciemnym niebem. Otwarcie przys ony lub podniesienie warto ci ISO sprawi, e matryca wychwyci wi cej naturalnego wiat a, dzi ki czemu b dziecie mieli czyste, nocne niebo.
Zacznijcie ju dzisiaj… * Je eli planujecie fotografowa w zat oczonym miejscu, udajcie si tam odpowiednio wcze niej, by zaj jak najlepsze miejsce, lub sta cie na ko cu, ale zabierzcie ze sob ma y sto ek lub drabink , które umo liwi wyj cie ponad t um. * Je eli planujecie zawrze u do u kadru cz krajobrazu, ustawcie ekspozycj pod ten obszar, by dobrze go by o wida . * Dobrym pomys em jest uj cie w zdj ciu sylwetek ludzi, którzy ustawieni na pierwszym planie pomog zaanga owa widza w zdj cie i skupi jego wzrok w odpowiednim miejscu.
Starajcie si oprze pokusie i nie zawierajcie w jednym zdj ciu zbyt wielu fajerwerków, mog one za bardzo zaba agani zdj cie
Noworoczne eksplozje!
P eye35.co.uk
omijaj c ju sam technik i ustawienia, sesj warto rozpocz od zamontowania obiektywu szerokok tnego. Sugerujemy to, poniewa na pocz tku zabawy nie wiadomo, jak wysoko poszybuj fajerwerki i do czasu a eksploduj , nie wiemy, w którym miejscu na niebie skupi si iskrz ce kolorami wiate ka. Wszystko dzieje si bardzo szybko, ale gdy tylko pokaz si zacznie i zobaczycie, jak wygl da niebo, b dziecie mogli wykona zbli enia i usun ze zdj cia zbyt du e obszary pustego nieba. Czasami warto fotografowa z szerszym k tem, by móc przyci potem zdj cie.
Digital Camera Polska Stycze 2012
10rzeczy…
27
...do spróbowania od zaraz
Wypróbujcie chocia jedn z prezentowanych technik, a Wasze zdj cia rozb ysn
To jest klasyczne zdj cie prezentuj ce eksplozj na tle nieba, ciasny kadr i mocno zaznaczone kolorowe smugi uchwycone za pomoc teleobiektywu.
2
To zdj cie tak e du o zyskuje dzi ki ciasnemu kadrowaniu, nieco chaotyczne lady i zmieszanie kolorów przyczyni o si do bardziej abstrakcyjnego wyd wi ku obrazu.
3
W tym wypadku kadr obejmuj cy katedr w Clayton zapewni poczucie skali i przypisa zdarzenie do okre lonego miejsca, odbicia wiate w wodzie to dodatkowy element pierwszego planu.
4
Sylwetki na pierwszym planie pomagaj zamkn kadr, kieruj uwag widza w stron fajerwerków rozb yskuj cych na tle zatoki oraz na ich odbicia w wodzie.
Nigel Blake
1
Digital Camera Polska Stycze 2012
28
Wywiad DIGITAL CAMERA
Maciej Cie lak Fotograf, podró nik, laureat tegorocznej edycji konkursu „National Geographic”. Wybiera cz sto trudne tematy. Swoimi zdj ciami chce wp ywa na nasz zbiorow wyobra ni ...
PROfil
* Rocznik 67. Fotograf, doktor fizyki, doradca kapita owy. Autor wystaw indywidualnych i zbiorowych. * Uko czy studia z fizyki na Uniwersytecie Jagiello skim w Krakowie oraz Uniwersytecie Ruprechta-Karola w Heidelbergu, studia z ekonomii w Szkole G ównej Handlowej w Warszawie oraz studia fotograficzne w Studium Fotografii ZPAF. Jest cz onkiem Zwi zku Polskich Artystów Fotografików. * Nagrodzony w Wielkim Konkursie Fotograficznym. National Geographic w kategorii „Ludzie”. Mieszka i pracuje w Warszawie. Wi cej zdj znajdziecie na www.maciejcieslak.com Digital Camera Polska Stycze 2012
Dziewczynka w ród tykw wype nionych mlekiem, Laikipia, Kenia (z Bajki Masajskiej). 2010
Maciej Cie lak
P
ojawi e si dopiero po sukcesie „Bajki masajskiej”. Zacz e pó no, czy nie zabiega e wcze niej o rozg os? Fotografowa zacz em bardzo wcze nie, bo ju w podstawówce. Fotogra zgubi em pó niej gdzie na studiach, by wróci do niej po 20 latach. Po pierwszym roku studiów, pod koniec lat 80., wyjecha em na wakacje do Anglii zbiera truskawki. Wtedy jeszcze du o fotografowa em, mia em dwa Zenity. Jednego sprzeda em od razu, eby mie w razie czego na bilet powrotny – by wart jakie 50 funtów, a bilet samolotowy kosztowa wtedy nie wi cej jak 20. Drugiego zostawi em pechowo w „stopie” i przepad . Zaanga owa em si w studia i prac spo eczn , to by y pocz tki transformacji. By em w NZS-ie, to mnie wtedy mocno zajmowa o, fotogra a zesz a na trzeci plan. Oczywi cie dzi tego a uj , mog em zosta fotografem NZS-u, ma o kto z nas robi wtedy zdj cia. Mog e by jak Chris Niedenthal czy Erazm Cio ek! Kto wie! ( miech) Ale poszed em inn cie k , by em bardzo zaanga owany, nie my la em wtedy o tym.
Co by o t iskr ? Jak wróci e do fotografowania? Cztery lata temu sporo zmieni o si w moim yciu. Zapisa em si na warsztaty rozwoju osobistego dla m czyzn. Spotykali my si raz w miesi cu, wyje d ali my wspólnie. Podczas jednego z takich obozów wzi em aparat do r ki i tak si to uwolni o, tam si zacz o. Znów z apa em kontakt ze sob , zacz em odczuwa mocn potrzeb wyra ania si w jaki sposób. Czyli teraz robisz to dla siebie? Jeste w sumie powa nym biznesmenem... Tak, yj fotogra , ale nie z fotogra i. Na co dzie jestem wspólnikiem w rmie doradczej, która zajmuje si doradztwem przy transakcjach przej i po cze , i to zajmuje spor cz mojego ycia. Ale daje Ci te pewien komfort. Oczywi cie z jednej strony jest to ograniczenie i ci g y dylemat, mam ma o czasu na fotogra , fotografuj w zasadzie tylko gdy mam urlop albo w weekendy i to nie zawsze, ale z drugiej strony mam pewn wolno , nie zastanawiam si nad tym, gdzie taniej kupi obiektyw, mog wyjecha tam, gdzie chc , gdy mam w g owie projekt, nie musz si martwi o rodki, by go zrealizowa . To mo e fajnie brzmi, ale to te ogromnie m cz ce, jest tu lekka schizofrenia. Staram si to jako godzi .
Digital Camera Polska Stycze 2012
29
30
Wywiad DIGITAL CAMERA
Wci gaj Ci g ównie tematy podró nicze, ale s to projekty cz sto bardzo trudne, problemowe. Jak to si zacz o? Ten typ fotogra i pojawi si naturalnie, po tym moim pierwszym „uwolnieniu” postanowi em wyjecha do Afryki w samotn podró . Nigdy wcze niej nie by em w Afryce. Afryka wydawa a mi si wiatem, którego wokó siebie nie mam, niebezpiecznym, ale pi knym i wci gaj cym. Mia em ogromn potrzeb kontaktu z ziemi , zapomnienia o sobie, wej cia w co , co jest nieznane. I bez planowania, mia em tylko kilka punktów, w których mog em si zahaczy . Jednym z nich by a w a nie enklawa masajska, do której tra em. Zaprzyja ni em si z jednym z Masajów, dzi ki niemu wszed em w bliski kontakt z tymi lud mi. To by pocz tek pierwszego projektu, czyli w a nie „Bajki masajskiej”. Wtedy jeszcze nie wiedzia e , e to pocz tek czego wi kszego? Nie, nie wiedzia em. To by a b yskawica, która przeszy a mnie w pewnym momencie. Którego wieczoru siedzieli my przy ognisku. Digital Camera Polska Stycze 2012
Masajowie wieczorem opowiadaj bajki. Ws uchuj c si w jedn z nich, poczu em, e opowiadaj moj histori – histori mojego ycia. Dlatego kolejny raz przyjecha em ju z pomys em, by zrobi t bajk fotogra cznie i w a nie z tymi lud mi. Wraca e do Kenii jeszcze kilkukrotnie? Tak, by em tam 3 razy. Ostatni raz wróci em z my l ju tylko o zdj ciach. Jak uda o Ci si przekona ich do siebie? Kontakt z Masajami nie jest atwy. To bardzo dumny naród, ale m czy ni s bardzo agodni i niezwykle empatyczni. Oczywi cie tego nie wida , bo przecie s wojownikami, s gro ni, eby by o jasne – w Kenii je li chcesz zatrudni stró a, to bierzesz Masaja, i nikt nawet nie podejdzie, nie zbli y si do Twojego domu. Tak e to jest taki paradoks – uznawani s za niezwykle brutalnych, ale ja wiem, e s te bardzo wra liwi. Czyli uda o Ci si pozna ich prawdziw natur . Dzi ka dy mo e pojecha
(Powy ej) Odpoczynek na sawannie, Laikipia, Kenia (z Bajki Masajskiej, nagroda NG), 2010
do Kenii, organizowane s specjalne wypady do masajskich wiosek, ale to s chyba pokazówki robione pod turystów? Tak, ale oni s poniek d wykluczeni z tej spo eczno ci, s napi tnowani za to, „ e poszli w komercj ”. Oni nie s prawdziwi. Masajowie, z którymi mia em styczno , to jedna z nielicznych grup etnicznych, która opar a si cywilizacji, szanuje w asne dziedzictwo. Dlatego dla mnie to te by pewien test, bo ja przede wszystkim fotografuj ludzi. Staram si ich „czyta ”, próbuj wydobywa to, kim s , co czuj i wzmacnia to. Jak zdoby e ich zaufanie? Wa ne okaza o si to, e za drugim razem przywioz em i da em im zdj cia, by czuli, e ja te im co
„Podczas jednego z wyjazdów wzi em aparat do r ki i tak si to uwolni o, tam si zacz o. Znów z apa em kontakt ze sob , zacz em odczuwa mocn potrzeb wyra ania si w jaki sposób”
Maciej Cie lak bardzo trudne, bo sw dzi ci r ka, wiesz, e uciekaj ci ró ne fajne rzeczy, ale musisz wytrwa i pokaza , e nie jeste interesowny.
daj , a nie tylko bior . To w ogóle zabawna historia. Da em im czarno-bia e zdj cia, które zrobi em podczas pierwszej wizyty. Wywo a o to ogromne oburzenie i pretensje, pytali: „Dlaczego czarno-bia e? My jeste my czarni, ale patrz, nasze ubrania i wszystko wokó jest kolorowe, chcemy kolorowe!”. Bardzo mnie to zdziwi o. Ale doceni em te mo liwo ci jakie daj
zwyk e nawet cyfrówki, to e mog em pokaza na ekranie, co zrobi em i powiedzie , „dostaniecie to”, to by o bardzo wa ne. Robi e wiele portretów, ale przede wszystkim ich „podgl da e ”, zdj cia s bardzo naturalne? Tak, gdy robisz taki projekt, najpierw musisz zapomnie , e masz aparat i poby z nimi. To jest
(Powy ej) Sieroty i ich cudowna krowa, Lailipia, Kenia (z Bajki Masajskiej), 2010
(Poni ej) M ski Kr g – fotografia w podczerwieni, Laikipia, Kenia, 2011
D ugo trwa takie „oswajanie”? Nie, to powiedzmy pierwsze 2–3 dni. Pó niej szukam kontaktu z tymi lud mi, którzy chc , którzy s otwarci. Gdy widz na przyk ad, e kobieta jest adnie ubrana, podchodz i mówi : „masz pi kny naszyjnik, pi knie w nim wygl dasz”. Ona si cieszy i zgadza si na zdj cie. Fotografujesz tylko wtedy, gdy kto tego chce. Poza tym to dzia a w ten sposób, e gdy jej kole anki widz , e j fotografuj , e ona robi to z przyjemno ci i e b dzie mia a to zdj cie, wtedy same zaczynaj pyta , czy te mog . Czyli generalnie fotografowanie nie wzbudza jakiej wrogo ci, nie maj z tym problemu? Wzbudza wrogo , gdy jeste nachalny, gdy przychodzisz z du ym aparatem, robisz zdj cia bez pytania, gdy czuj , e ich po prostu
31
32
Wywiad DIGITAL CAMERA wykorzystujesz i przekraczasz pewn granic . Zawsze musisz co dawa od siebie. To jest sposรณb, ktรณry sprawdza si nie tylko w Afryce, ale rรณwnie gdy fotografuj tu, w Polsce. To jest po prostu mรณj sposรณb wchodzenia w relacje, bez tego niemo liwe jest fotografowanie cz owieka.
je dzi em. By em te w Zambii, w sieroci cu prowadzonym przez cztery polskie siostry zakonne. Mieszka tam 250 dzieci, z czego 1/3 zara ona wirusem HIV. Od 70 lat jako daj sobie rad , ma o kto o tym wie. By em te na Zanzibarze, nie zd y em ju dojecha do Tanzanii.
Za drugim razem musia o by du o atwiej. Znali Ci ju ? Tak, gdy by em tam po raz pierwszy, zrobili mi ceremoni i dosta em imi โ Loyauโ , wi c pรณ niej dzieci biega y i wo a y: โ Loyau wrรณci !โ .
Ciekawi mnie jedno. Przeczyta em bajk z Twojego albumu, i uderzaj ce jest to, jak dobrze zdj cia uzupe niaj
A co to znaczy? Loyau to znaczy โ Ten, ktรณry przynosiโ . Przynosi zdj cia! Tak, co im przynios em. Rรณwnie troch ciekawych historii. Du o opowiada em te o Polsce, o tym, jak si tu yje, e jest inaczej. Byli czym zdziwieni? Masajowie lubi piewa , m odzi maj r cznie robione gitary, z ktรณrymi potra nie rozstawa si przez ca y dzie . Najcz ciej improwizuj , a tematem piosenek s rรณ ne historie, g รณwnie pasterskie, czyli o tym, e kto ukrad krow , walcz i j odzyskuj , ale rรณwnie o kobietach. Najwi ksz ich fantazj jest w a nie bia a kobieta, ktรณra mieszka daleko, tam gdzie nie mo na doj , gdzie nie mo na dop yn . Ktรณra jest symbolem czego nieosi galnego. Wi c opowiada em im du o o bia ych kobietach. Byli zdziwieni. Ja sam zreszt te ( miech). I co im opowiada e o bia ych kobietach? e s takie jak oni. Potra by pi kne i wojownicze. Masajowie to jest kultura mocno patriarchalna, wi c ich pozycja, przynajmniej na nasze standardy, nie jest zbyt mocna, maj swoje miejsce. Wi c pokaza em im kobiet , ktรณra jest jak wojownik, mog aby z nimi walczy , ale jest te wspania kochank . Wracaj c do fotogra i, album powsta dopiero po trzeciej wyprawie. Pojecha e tam ponownie, bo czego Ci brakowa o? By em nie tylko tam. Du o Digital Camera Polska Stycze 2012
(Po prawej) Masajski wojownik (z Bajki Masajskiej), 2010
(Pni ej) Prababcia w swojej lepiance, Laikipia, Kenia, 2010
t histori . Dobiera e je do kontekstu czy inscenizowa e te fotogra e? Wyobrazi em i zaplanowa em sobie co chcia bym pokaza , a pรณ niej szuka em odpowiednich kadrรณw. Przede wszystkim podgl da em ich, fotografowa em z zaskoczenia, ale kilka uj to inscenizacje. Wspรณ pracowali ze mn bardzo ch tnie. W pewnym momencie postanowili nawet sami nakr ci lm moj ma kamer , ale zabrak o na to czasu. My l , e to wci otwarty temat.
Maciej Cie lak
Jak taka fotogra a wygl da od strony technicznej? Wspomnia e , e nie patrz zbyt przychylnie na wielkie aparaty z wielkimi obiektywami? Na pewno mo na to przezwyci y , ale to wymaga czasu. Zdecydowanie atwiej jest wej z czym ma ym, nawet zwyk ma pk . To jest kapitalna rzecz do pracy np. na ulicy. Ja u ywam Leiki M9, oczywi cie oklejam j , zas aniam znaczek, oszpecam na ile to mo liwe. Na pocz tku mia em nawet taki problem, e gdy pokaza em im, czym chc zrobi ten projekt, to na ich twarzach malowa o si nieukrywane rozczarowanie, wr cz za enowanie. Pytali, jak ja tym b d robi zdj cia? Generalnie praca z ma ym aparatem znacznie skraca dystans, u atwia wej cie w ten kontakt. Dalmierz nie jest problemem? Nie czujesz ograniczenia? Oczywi cie czuj , gdy zatrzymuj si gdzie na chwil i wyczekuj na ten moment, gdy bohater pojawi si w p aszczy nie ostro ci. Leica jest cudowna, ale w sytuacjach dynamicznych brakuje autofocusa. By em na inicjacji m odego ch opca, po której stawa si wojownikiem, i tam by y bardzo szybkie momenty, Leica nie wystarcza a. Na szcz cie mia em te Canona 5D Mark II, cho w s abszym wietle ten AF te miewa problemy. Twoja ulubiona ogniskowa? Lubi pracowa „pi dziesi tk �,
M oda Masajka. Laikipia, Kenia, 2010
Pokolenia, Laikipia, kenia, 2009
jest bardzo uniwersalna, bo sprawdza si i w portrecie, i w reporterce. Ale u ywam te 35 mm, czasem 21 mm. Generalnie reportersko plus oczywi cie 90 mm do portretĂłw. Do tej pory nie widzia em zbyt wielu Twoich portretĂłw. Zawsze robi em portrety. Mo e po prostu ma o ich publikuj . Lubi je
„Najpierw musisz zapomnie , e masz aparat i poby z nimi. To trudne, bo sw dzi ci r ka, wiesz, e uciekaj ci ciekawe kadry, ale musisz wytrwa i pokaza , e nie jeste interesowny� Digital Camera Polska Stycze 2012
33
34
Wywiad DIGITAL CAMERA
W TORBIE „W kieszeni zawsze Leica D-Lux 4, w ma ym plecaku: Leica M9, zapasowe body M8 plus cztery obiektywy: 21 mm f/2,8, 35 mm f/2,0, 50 mm f/1,1 (Voigtlander), 90 mm f/2,5, niewielka blenda z mocnym uchwytem, srebrny koc termiczny, 2 adowarki i 3 baterie, silna latarka z tradycyjn arówk . W podró e zabieram te Canona 5D Mark II z zestawem 24 mm f/1,4, 50 mm f/1,4, 85 mm f/1,4�.
te dawa bezpo rednio ludziom, wi c mo e dlatego. Bywaj cz ci projektu, ale cz ciej robi je dla siebie.
(Powy ej) Wielkie pranie – w sieroci cu Kasisi mieszka ponad 200 dzieci, Zambia, 2009
Twoje zdj cie Masajów wyró niono w konkursie „Na onal Geographic�. Podobno znalaz e si tam niemal przez przypadek? Tak, wys a em zdj cie dos ownie godzin przed zamkni ciem przyjmowania zg osze . Zobaczy em gdzie informacj i pomy la em, czemu nie? Do tej pory nie zg asza em zdj na konkursy. My l , e powinienem to zmieni . Wielk przyjemno ci jest pokazywa swoje zdj cia, a jeszcze wi ksz widzie , e dzia aj .
„Nie uwierzysz, jak wielu wra liwych i ambitnych fotografów jest w ród ludzi biznesu. Nawet we w asnym rodowisku nansistów widz naprawd du e zainteresowanie fotogra � Digital Camera Polska Stycze 2012
Nad czym obecnie pracujesz? Mam dwa otwarte tematy. Jeden to praca zbiorowa, wraz z innymi fotografami realizujemy go w polskich wi zieniach. Zogniskowany jest na cz owieku, ktĂłry znalaz si w sytuacji ekstremalnej. Chcieliby my, eby ten projekt zamkn si publikacj , czyli ksi k i rĂłwnie wystaw . Generalnie lubi pracowa projektowo, lubi , gdy jest cel i gdy na ko cu powstaje co warto ciowego. Projekty opowiadaj , maj wi ksz si wywo ywania dyskusji ni pojedyncze zdj cie. I zostaje po nich lad. A drugi? Drugi to mĂłj autorski projekt, ktĂłry rozpocz em i my l , e b d go kontynuowa w przysz ym roku. To znĂłw projekt zwi zany z podrĂł . Pojad do Ladakhu, czyli tej cz ci Tybetu, ktĂłra znajduje si po stronie indyjskiej. By em tam ju ale bardzo krĂłtko. Teraz, mam
Maciej Cie lak „Lubi pracowa projektowo, lubi , gdy jest cel i gdy na ko cu powstaje co warto ciowego. Projekty opowiadaj , maj wi ksz si wywo ywania dyskusji ni pojedyncze zdj cie” nadziej , sp dz tam 3 tygodnie. Rok 2012 jest rokiem wa nym w wielu kulturach, mówi si , e b dzie prze omowy. Chc dotrze do ludzi uduchowionych, którzy maj dystans do cywilizacji, nie uznaj naszego stylu ycia. Tym razem jedziesz sam? Poniek d. Przy wspó pracy z jednym z biur podró y organizuj warsztaty fotogra czne dla biznesmenów. Nie uwierzysz, jak wielu wra liwych i ambitnych fotografów jest w ród ludzi biznesu. Cz sto chcieliby fotografowa , ale nie mog si wyrwa z sieci obowi zków. Nawet we w asnym rodowisku nansistów widz naprawd du e zainteresowanie fotogra . Niektórzy kolekcjonuj , inni sami robi zdj cia. Tak wi c mam nadziej , e uda si zebra grup , przez tydzie b d prowadzi
warsztaty, a pó niej b d mia 2 tygodnie na w asny projekt. A co robisz lokalnie? Lubi projekty zespo owe. Mam wielu fotografuj cych przyjació i znajomych, z którymi wzajemnie si inspirujemy i nakr camy. W lecie na FAMIE w grupie kilkunastu poetów i fotografów zrobili my projekt Bajkonurki, wymy lali my i fotografowali my weso e bajki do czytania chorym dzieciom. W a nie znalaz si sponsor, sie prywatnych szpitali i wydajemy z tego ksi eczk oraz przygotowujemy wystaw , która b dzie je dzi a po kraju. Sporo si ucz , ostatnio g ównie fotogra i w podczerwieni a tak e technik szlachetnych, takich jak vandyke, guma czy mokry kolodion. Robi to ze znajomymi z Instytutu Fotogra cznych Technik Szlachet-
????
(Na górze) Mamka w pokoju noworodków, sierociniec Kasisi, Zambia, 2009
(Powy ej) Drugie niadanie na werandzie, sierociniec Kasisi, Zambia, 2009
(Po lewej) Pokój 3 letnich dzieciaków. sierociniec Ksisi, Zambia, 2009
nych dzia aj cym w rodowisku absolwentów studium fotogra i ZPAF. Chc doko czy te w asny projekt, gdzie portretuj ludzi z o rodka dostosowawczego dla niepe nosprawnych umys owo. Mam ju seri portretów, które moim zdaniem s zwierciad em ról, jakie przyjmujemy w yciu. Gdy o tym rozmawiam, ju si niepokoj jak znajd czas, by kontynuowa te wszystkie rzeczy. Wybierasz sobie trudne tematy. Nie fotografuj dlatego, e „lubi sobie cyka fotki”, e lubi adne rzeczy. Chc co mówi przez te moje zdj cia, g ównie to mnie interesuje. Gdy co czuj i chc to pokaza , to robi to tymi sposobami, które s mi bliskie. Bardzo chcia bym malowa , gra albo ta czy . Ale wyra am si przez fotogra . To moje medium. Dzi kuj za rozmow . Rozmawia : Maciej Zieli ski Digital Camera Polska Stycze 2012
35
36
Jedna lokalizacja, pi obiektywów! O
Wszystkie zdj cia: Chris Rutter
Niezale nie od tego gdzie jeste cie, mo ecie mia o wykorzysta wszystkie obiektywy, jakie macie w swoim arsenale. Nie wiecie jak? Przeczytajcie nasz artyku !
Korzystanie z ró nego rodzaju obiektywów umo liwia uchwycenie sceny w zupe nie nowy, oryginalny sposób
Digital Camera Polska Stycze 2012
biektywy. Wszyscy je mamy, wszyscy u ywamy, ale czy wykorzystujemy wszystkie mo liwo ci, jakie daj nam te cz sto drogie szk a? To, jaki obiektyw wybieracie do fotografowania okre lonych sytuacji, w ogromnym stopniu wp ywa na jako Waszych zdj . Dla przyk adu, ogniskowa okre la obszar, jaki zostanie w zdj ciu zawarty, co z kolei przek ada si na kadr i kompozycj . Wielko , do jakiej mo na otworzy i przymkn przys on , determinuje nie tylko g bi ostro ci, ale równie czas otwarcia migawki. Dlatego niektóre obiektywy przeznaczone s do konkretnych rodzajów fotogra i. Obiektywy szerokok tne to sprz t g ównie do krajobrazów, podczas gdy do zdj sportowych idealnie nadaje si teleobiektyw. Jednak wybór obiektywu nie jest zawsze spraw tak oczywist . Wiedz c, jak dany typ obiektywu wp ywa na zdj cie, mo na dzia a kreatywnie.
Celowo wybieraj c obiektyw, który domy lnie nie jest przeznaczony do tematu, który akurat fotografujemy, mo emy zrobi naprawd ciekawe uj cie. By zobaczy , jak konkretne typy obiektywów wp ywaj na zdj cia, fotografowane obiekty, a nawet na sposób, w jaki obserwujemy scen , wyposa eni w zestaw pi ciu obiektywów, od rybiego oka 8 mm, po teleobiektyw 70–300 mm, wybrali my si na pla . Zobaczcie, jak wycisn jeszcze wi cej ze swojej szklarni oraz jak radzi sobie, z najcz stszymi problemami, które pojawiaj si podczas pracy z tego typu obiektywami.
37
Digital Camera Polska Stycze 2012
38
TEMAT NUMERU
Popularne budynki to klasyczny cel fotografów korzystaj cych z obiektywów szerokok tnych
SZEROKIE K TY Fotografowanie obiektywem szerokok tnym to nie tylko wi ksza przestrze w kadrze, ale równie sposób, na efektowne podkre lenie perspektywy
N
ajkrótsza ogniskowa 18 mm standardowego zoomu mo e wydawa si ju ca kiem szerokim k tem. Jak zatem na zdj cie wp ywa obiektyw o zakresie ogniskowych 10–20 mm? Przede wszystkim obiektywy szerokok tne umo liwiaj obj cie znacznie wi kszej cz ci sceny ni jakikolwiek kitowy zoom. Jednak korzystanie z obiektywu szerokok tnego nie mo e sprowadza si do upychania w kadrze jak najwi kszej ilo ci elementów. Szybko przekonamy si , e fotografuj c z najmniejsz ogniskow , wszystkie widziane w zdj ciu obiekty b d wydawa si bardzo ma e, dlatego korzystaj c z tego typu szk a, trzeba pos u y si czasem
kilkoma kompozycyjnymi trikami, które wzmocni wymow zdj cia. Najlepszym sposobem na naprawd dobre zdj cia szerokok tne jest zbli ene si do fotografowanych obiektów, na tyle blisko, by przerysowa perspektyw . Warto szuka ciekawych elementów pierwszego planu, o które by mo na zaczepi oko, mog to tak e by linie, które pokieruj wzrokiem i nadadz zdj ciu bardziej przestrzenny charakter.
Aparat cztery trzecie APS-C pe na klatka
Szeroki k t 7–14 mm 10–16 mm 14–24 mm
Digital Camera Polska Stycze 2012
o pionowe linie, które schodz si do rodka zdj cia, przez co budynek wydaje si bardzo strzelisty. Jedynym sposobem na unikni cie tego efektu jest upewnienie si , e aparat jest ustawiony idealnie prostopadle do fotografowanego obiektu.
APARAT SKIEROWANY W GÓR
SCHODZ CE SI LINIE Próba uj cia w kadrze du ego obiektu za pomoc szerokiego k ta (zw aszcza podczas fotografowania architektury) prowadzi do jednego z najcz stszych problemów. Chodzi mianowicie
OGNISKOWA A WIELKO MATRYCY Na pole widzenia du y wp yw ma wielko matrycy. Np. obiektyw 7 mm, zamontowany na lustrzance systemu cztery trzecie, ma takie samo pole widzenia, co obiektyw 9 mm zamonto-
Powy ej Zbli enie si do fotografowanego obiektu ma kluczowe znaczenie podczas fotografowania za pomoc obiektywu szerokok tnego
APARAT USTAWIONY PROSTOPADLE
wany na lustrzance z matryc APS-C lub 14 mm obiektyw na pe nej klatce. Oto tabelka prezentuj ca zakresy ogniskowych dla konkretnych typów matryc i obiektywów.
Standardowy zoom 14–42 mm 18–55 mm 28–70 mm
Teleobiektyw powy ej 50 mm powy ej 60 mm powy ej 85 mm
Powy ej Fotografuj c budynki, trzeba zadba o to, by matryca aparatu by a ustawiona prostopadle do fotografowanego obiektu, dzi ki temu linie utrzymaj pion
EASY LENS GUIDE UWAGA! KONTROLUJ ZNIEKSZTA CENIA Fotografowanie grupy ludzi obiektywem szerokok tnym mo e by bardzo kusz ce, szczególnie je eli miejsce, w którym fotografujemy to np. ciasne pomieszczenie. Niestety si gni cie po tego typu obiektyw mo e sko czy si du ymi zniekszta ceniami obrazu, które spowoduj , m.in. e osoby stoj ce bli ej aparatu b d nienaturalnie wi ksze od tych z ty u.
„Szukajcie ciekawego elementu pierwszego planu lub linii wiod cych, które nadadz zdj ciu wra enie trójwymiarowo ci” RÓB OSTRE ZDJ CIA Prze wiadczenie, e maksymalnie przymykaj c otwór przys ony, sprawimy, e zdj cie b dzie idealnie ostre, jest bardzo b dne. Na ostro zdj cia wp ywa du o ró nych czynników, ale przede wszystkim jako optyczna obiektywu czy ryzyko poruszenia aparatu. Wprawdzie w terenie F/4
naj atwiej manipulowa wielko ci otworu przys ony, ale to nie wszystko. Fotografowanie obiektywem szerokok tnym przy najwi kszym otworze przys ony da obraz najostrzejszy w centrum kadru, ale wraz z kierowaniem si w stron kraw dzi ostro b dzie spada . FotoF/11
grafowanie przy najmniejszym otworze przys ony da wprawdzie wi ksz g bi ostro ci, ale obraz mo e ucierpie z powodu dyfrakcji. Wi kszo obiektywów ma tzw. Sweet spot, czyli warto przys ony, przy której ostro jest najlepsza. Zazwyczaj zawiera si ona w zakresie f/5,6–11. F/22
Digital Camera Polska Stycze 2012
39
40
UWAGA!
SKUP SI NA OCZACH Praca z ma g bi ostro ci sprawia, e ostrzenie staje si nieco trudniejsze. Gdy robicie zdj cia portretowe, zapewne chcecie, by wyra ne by y oczy. By uzyska taki efekt, wybierzcie pojedynczy punkt AF i wycelujcie nim w oczy fotografowanej osoby.
Digital Camera Polska Stycze 2012
JEDNA LOKALIZACJA, PI OBIEKTYWÓW!
KLASYCZNE STA KI Zamie wygod pracy z zoomem na lepsze wiat o i jako optyczn typow dla sta ki
D
zi , gdy dysponujemy zaawansowanymi systemami stabilizacji obrazu i bezkarnie mo emy korzysta z wysokich warto ci ISO, sta ki mog si niektórym wydawa dinozaurami w ród obiektywów. Co wi c sprawia, e wielu zawodowych fotografów nadal korzysta g ównie z tego typu obiektywów? G ówn zalet obiektywów sta oogniskowych jest du y maksymalny otwór przys ony, który umo liwia robienie zdj przy s abszym wietle, bez obawy o efekt poruszenia czy zaszumienie powsta e w wyniku
„G ówn zalet obiektywów sta oogniskowych jest ich du y maksymalny otwór przys ony”
Po lewej Sta oogniskowy obiektyw 50 mm idealnie nadaje si do zdj portretowych, umo liwiaj c wyizolowanie obiektu z t a dzi ki ma ej g bi ostro ci
G BIA OSTRO CI Nawet najlepszej jako ci obiektywy przy najwi kszym otworze przys ony nie dadz idealnie ostrego obrazu, ale ma a g bia ostro ci sprawia, e ostre elementy naprawd wyró niaj si na zdj ciu. Cz sto mo na spotka si z sytuacj , e obraz bli ej kraw dzi b dzie nieco mniej ostry, dlatego lepiej umieszcza g ówny motyw bli ej centrum kadru.
podniesienia warto ci ISO. Stabilizacja obrazu rozwi za a tylko jeden z problemów i nie zast pi nigdy du ego otworu przys ony, który gwarantuje tak po dan w wielu sytuacjach, bardzo ma g bi ostro ci.
SZUKAJ DOBREGO PUNKTU Korzystanie z zoomów jest atwe, ale pami tajmy, e nie s one wolne od wad. Obiektyw typu zoom mo e rozleniwi i zamiast podej kilka kroków i zmieni punkt widzenia, zmieniamy ogniskow , zoomuj c lub oddalaj c za pomoc pier cienia obiektywu. Korzystaj c z obiektywów sta oogniskowych, trzeba si czasem nachodzi , ale tylko tak mo na odpowiednio wykadrowa i adnie skomponowa zdj cie.
F/1,8
F/22
Powy ej Zakres warto ci przys ony oferowany przez obiektywy sta oogniskowe jest idealnym narz dziem do zabawy g bi ostro ci
Powy ej Obiektywy sta oogniskowe s idealne do eksperymentowania z ró nymi punktami widzenia. Dzi ki temu mo na robi naprawd ciekawe zdj cia nawet mocno obfotografowanych miejsc i obiektów Digital Camera Polska Stycze 2012
41
42
TEMAT NUMERU
TELEOBIEKTYWY Si gaj, gdzie wzrok nie si ga! Eksplorowanie odleg ych planów to dla obiektywu tele bu ka z mas em!
T
eleobiektywy to przede wszystkim narz dzie pracy fotografów sportu i dzikiej przyrody, którzy nie mog najcz ciej wystarczaj co zbli y si do bohaterów swoich zdj . Z racji tego, e mo na fotografowa nimi z du ego dystansu, zdecydowanie atwiej jest wyizolowa z otoczenia konkretny obiekt lub sprawi , by elementy znajduj ce si daleko od siebie sprawia y wra enie sobie bli szych. Ten efekt zwany jest kompresowaniem perspektywy i jest bardzo przydatny do kadrowania obiektów, które znajduj si w okre lonej odleg o ci i tworz na zdj ciu kolejne warstwy.
Digital Camera Polska Stycze 2012
W naszym plenerze teleobiektyw okaza si bardzo przydatnym narz dziem, zw aszcza do fotografowania architektury. D uga ogniskowa idealnie sprawdza a si przy wykonywaniu wielu zdj , w których uda o nam si wychwyci konkretne elementy architektury, jak np. pozosta o ci po przystani w West Pier.
STABILIZACJA OBRAZU Wielu producentów aparatów oraz obiektywów opracowa o specjalne systemy umo liwiaj ce wykonanie zdj przy stosunkowo d ugich czasach na wietlania. Wi kszo nowych lustrzanek Sony, Pentaksa
Powy ej Dzi ki u yciu teleobiektywu, wyizolowanie detalu krajobrazu nareszcie staje si mo liwe
i Olympusa jest wyposa ona w system stabilizacji matrycy, czyli niezale ny od u ywanego obiektywu. Nieco inaczej wygl da sytuacja w przypadku Canona, Nikona, Sigmy i Tamrona, które umie ci y stabilizuj ce, „p ywaj ce” soczewki w uk adzie optycznym obiektywu. Trzeba przyzna , e system ten zazwyczaj okazuje si bardziej skuteczny.
„Kompresowanie perspektywy sprawia, e odleg e obiekty tworz na zdj ciu wra enie warstw”
43
UWAGA!
CISKANIE PERSPEKTYWY Efekt kompresowania perspektywy to raczej zas uga odleg o ci, jaka dzieli nas od fotografowanego obiektu, ni ogniskowej, z jak fotografujemy. Je eli nie macie d ugiego zoomu, podobny efekt mo ecie uzyska przycinaj c zdj cie wykonane krótszym obiektywem z tego samego dystansu, z jakiego musieliby cie je wykona teleobiektywem.
NIWELUJEMY DR ENIE APARATU D uga ogniskowa teleobiektywu umo liwia przybli enie odleg ego obiektu, ale jednocze nie wzmaga drgania obiektywu. Powoduje to, e zdj cie jest bardziej podatne na efekt poruszenia ni w przypadku gdy u ywamy krótkich ogniskowych. Dlatego te obiektywu tele trzeba u ywa bardzo ostro nie. Stara zasada odwróconej ogniskowej, która podpowiada, jak dobra parametry ekspozycji, mówi, e czas otwarcia migawki powinien wynosi 1/d ugo ogniskowej, przy której wykonuje si zdj cie, czyli fotografuj c przy 200 mm, powinno si 300 MM NIEWYRA NE
korzysta z czasu 1/200 s lub krótszego. Niestety nie zawsze jest to mo liwe, szczególnie je eli pracujemy na niskich warto ciach ISO. Oczywistym rozwi zaniem by oby skorzystanie ze statywu, ale nie zawsze mamy go pod r k . By zyska bardziej stabiln pozycj , wystarczy prostu oprze o co obiektyw. Mo e to by ogrodzenie, mur, lampa uliczna, a nawet rami naszego towarzysza. By korzysta z mo liwie najkrótszego czasu otwarcia migawki, trzeba czasem podnie odpowiednio warto ISO. Dzi ki temu ryzyko poruszenia zawsze b dzie mniejsze. 200 MM OSTRE
Powy ej Fotografowanie z czasem 1/250 s da dobre rezultaty, o ile fotografujecie z ogniskow 200 mm, gdy wyd u ycie j do 300 mm, ryzyko poruszenia aparatu b dzie du o wi ksze. Zobaczcie, jaka jest ró nica pomi dzy tymi dwoma zdj ciami
Powy ej po prawej Fotografowanie z dystansu za pomoc teleobiektywu sprawia, e wszystkie elementy w przestrzeni wydaj si sta bli ej siebie, zupe nie inne wra enie uzyskuje si przy korzystaniu z obiektywu z krótk ogniskow z mniejszej odleg o ci
Zawieranie w kadrze postaci to idealny sposób na nadanie zdj ciom wykonanym teleobiektywem poczucia skali
Digital Camera Polska Stycze 2012
44
TEMAT NUMERU
RYBIE OKO Wykorzystajcie ekstremaln dystorsj tego obiektywu, by robi oryginalne i intryguj ce zdj cia
P
odobnie jak obiektywy szerokok tne, rybie oko umo liwia obejmowanie bardzo szerokiego planu, jednak obraz ze wzgl du na specy k tego obiektywu jest mocno zniekszta cony. Korzystanie z niego wymaga nieco innego podej cia, poniewa wiele znanych zasad w tym przypadku po prostu si nie sprawdza. Wystarczy jednak popracowa z tym szk em przez chwil , by przekona si , e najlepsze efekty uzyskamy, stosuj c prost i symetryczn kompozycj , umieszczaj c nasz obiekt idealnie w centrum kadru.
KADR S dwa rodzaje obiektywów typu rybie oko: pe noklatkowe i ko owe. Pe noklatkowy pokrywa obszar ca ej matrycy, natomiast ko owy zapisuje tylko okr g y wycinek kadru z ciemn otoczk w rogach. Uzyskiwany efekt ró ni si w zale no ci od rodzaju obiektywu i wielko ci matrycy. Obiektyw ko owy, który wspó pracuje z lustrzank ma oobrazkow , na matrycy APS-C b dzie cz sto niemal pe noklatkowy. Matryca APS-C to jak centralny wycinek pe nej klatki, dlatego ciemna ramka b dzie mocno przyci ta, np. Sigma 8 mm na pe nej klatce daje idealnie okr g y obraz. Korzystaj c z niego z lustrzank z matryc APS-C, obraz nie jest ju tak okr g y (jak wida na zdj ciach).
ZNIEKSZTA CENIA Obiektywy typu rybie oko generuj bardzo charakterystyczne zniekszta cenia. W przypadku wi kszo ci obiektywów jakiekolwiek zniekszta cenia traktowane s jako wada optyczna. Staramy si je za wszelk cen niwelowa . Ale w przypadku zdj robionych obiektywem typu rybie oko zniekszta cenia s efektem jak najbardziej po danym. Cz sto szukamy nawet sposobu, by maksymalnie przerysowa obraz, zakrzywiaj c do granic absurdu naturaln , prawid ow geometri sceny. Obiektywy typu rybie oko dzia aj niemal jak szk o powi kszaj ce, co Digital Camera Polska Stycze 2012
Poni ej Dzi ki kompozycji symetrycznej zdj cia z rybiego oka wygl daj bardzo dobrze Na samym dole Korzystaj c z tego typu obiektywów, trzeba ama ogólne zasady, nie bójcie si wykorzystywa ekstremalnych punktów widzenia
bardzo wa ne, umo liwiaj fotografowanie z niewielkiej odleg o ci. Mo emy przybli y go do fotografowanego obiektu na dos ownie kilka centymetrów. Tak wi c, nawet je eli jeste cie przyzwyczajeni do fotografowania za pomoc obiektywów szerokok tnych, pami tajcie, e tu warto zrobi jeszcze kilka kroków do przodu i uj ca y ten dziwny wiat w jeszcze dziwniejszym kadrze.
„Korzystanie z obiektywu typu rybie oka wymaga totalnej zmiany sposobu my lenia”
JEDNA LOKALIZACJA, PI OBIEKTYWÓW!
45
Fotografuj c tym obiektywem, musicie naprawd zbli y si do fotografowanego obiektu. Robi c to zdj cie, znajdowali my si najwy ej metr od obiektu
UWAGA!
SPRAWD KRAW DZIE KADRU Ekstremalnie szeroki k t widzenia, który mo na uzyska dzi ki u yciu obiektywu rybie oko, mo e obj tak e Wasze stopy lub nogi statywu. Nigdy nie wolno do tego dopu ci (chyba e jest to celowe dzia anie), dlatego zawsze zwracajcie na to uwag i przed zrobieniem zdj cia rzu cie okiem na dó kadru i upewnijcie, e nie ma tam zb dnych elementów.
ZRÓWNOWA ONA EKSPOZYCJA Ze wzgl du na ekstremalnie szerokie pole widzenia, które swoim zasi giem obejmuje tak e du y obszar nieba (a cz sto równie s o ce), bez mo liwo ci korzystania z filtrów PRZED
gradacyjnych ND, cz sto pojawiaj problemy ze zbyt du ym kontrastem. Najlepiej fotografowa wtedy w formacie RAW i poprawi ekspozycj w Adobe Camera RAW, korzystaj c z suwaków
Odtwarzania oraz Wype nij wiat em, co umo liwi odzyskanie detali z cieni i wiate . W ekstremalnej sytuacji mo ecie po prostu wykona kilka zdj i po czy je ze sob .
PO
Digital Camera Polska Stycze 2012
46
UWAGA!
KIEDY MACRO NIE JEST MACRO? S owo Macro mo ecie znale na wielu obiektywach, ale nie oznacza to, e zdj cia wykonane tym modelem b d tak samo odwzorowywa obiekt jak „prawdziwe macro”. Okre lenie macro na wielu obiektywach typu zoom oznacza, e mo na ostrzy z mniejszej odleg o ci, nie oznacza to jednak, e skala odwzorowania wynosi 1:1.
MAKRO Poznaj potencja , jaki tkwi w obiektywach macro, a przekonasz si , e mo na z nich korzysta praktycznie zawsze i wsz dzie
O
biektywy macro umo liwiaj obserwowanie wiata, niewidocznego dla przypadkowego przechodnia. Wi kszo fotografów u ywa tych szkie do fotografowania ma ych obiektów, jednak ich mo liwo ci nie ograniczaj si tylko do robienia zdj zbli eniowych. U ywane z wi kszej odleg o ci, b d dzia a tak samo jak standardowe obiektywy sta oogniskowe. Wi kszo z nich oferuje maksymalny otwór przys ony równy f/2,8, dzi ki czemu mo na zyska naprawd ma g bi ostro ci. Dlatego przy fotografowaniu z normalnej odleg o ci, z maksymalnie otwart przys on , nale y stosowa dok adnie te same zasady co przy fotografowaniu sta k . Obiektyw macro przy ostrzeniu Digital Camera Polska Stycze 2012
Powy ej Dzi ki obiektywom macro mo na odkry najmniejsze szczegó y bardzo ma ych obiektów
z bardzo ma ej odleg o ci sprawuje si idealnie, a g bia ostro ci obejmuje tylko kilka milimetrów. W takich sytuacjach ostro najlepiej ustawi r cznie i delikatnie kr c c pier cieniem, ostrzy na okre lon cz obiektu, któr chcemy mie najwyra niejsz . Je eli obiekt jest statyczny, mo na ustawi aparat na statywie, co umo liwi precyzyjniejsze ostrzenie. Je eli ostrzenie w oparciu o widok w wizjerze b dzie dla Was zbyt trudne,
„Przy fotografowaniu z wi kszych odleg osci, obiektywem macro mo ecie si pos ugiwa tak samo jak ka d sta k ”
mo ecie przestawi si na tryb Live View i zoomuj c na odpowiednie elementy, sprawdza ostro .
WYPRACOWANIE DYSTANSU Na nasz wycieczk do Brighton zabrali my ze sob obiektyw macro 50 mm, ale kupuj c tego typu szk a, macie do dyspozycji zakres ogniskowych od 35 do 200 mm. G ówn ró nic , b dzie odleg o dziel ca Was od fotografowanego obiektu, przy tym samym powi kszeniu. Z pozoru odleg o fotografowania mo e nie wydawa si zbyt wa na, ale mo e wp ywa na perspektyw . Ponadto je li lubicie fotografowa insekty, dobrze wiecie jak atwo je sp oszy . Fotografowanie z wi kszej odleg o ci da wam zdecydowanie wi kszy komfort.
JEDNA LOKALIZACJA, PI OBIEKTYWÓW! Korzystanie ze szk a makro to wychwytywanie wyj tkowych detali zwyk ych z pozoru rzeczy
UWA AJ NA CIE Robienie zdj obiektów naturalnych rozmiarów obiektywem krótszym ni 50 mm oznacza, e przednia cz obiektywu b dzie si znajdowa dos ownie kilka centymetrów od obiektu. Taka sytuacja mo e spowodowa powstanie cienia (Waszego, aparatu lub obiektywu) padaj cego na fotografowany obiekt. Dlatego uwa ajcie i w razie konieczno ci b d cie gotowi do zmiany swojej pozycji. Z CIENIEM W KADRZE
BEZ CIENIA W KADRZE
Powy ej W fotografii makro kluczowym momentem jest ostrzenie, szczególnie je eli pracujemy z du ym otworem przys ony. W tym zdj ciu nawet najmniejszy ruch pier cienia móg spowodowa zmian p aszczyzny ostro ci Digital Camera Polska Stycze 2012
47
48
SYLWETKI MISTRZÓW
Koszmary reportera
To jedno z najwa niejszych zdj w historii fotoreporta u. P aczemy, ogl daj c t fotogra . Kevin Carter, rok po uchwyceniu obrazu ma ej Sudanki, pope ni samobójstwo. Zap aci najwy sz cen za to, e nie odwraca wzroku ZDJ CIE, KTÓREGO SI NIE ZAPOMINA Suda ska dziewczynka chwiejnym krokiem zmierza do punktu ywno ciowego. Trudno oceni jej wiek; chocia wygl da na czterolatk , mo e by znacznie starsza. Nie jest chuda, jest przera aj co zabiedzona. Ciemna skóra opina si na drobnym szkielecie, który z trudem d wiga nieproporcjonalnie du g ówk . W pewnym momencie brakuje jej si , przykuca Digital Camera Polska Stycze 2012
wi c na rodku wypalonej s o cem polany. Jest g odna, wycie czona, odwodniona. Bez opieki. Bacznie przygl da si jej s p, ptaszysko z ogromnymi skrzyd ami i zakrzywionym dziobem. Pustymi oczami obserwuje dziewczynk ; ocenia, czy warto atakowa . Piekielna istota. W kraju takim jak Sudan s pom nie brakuje po ywienia. Na dziecko zwróci uwag równie Kevin Carter, jeszcze m ody, lecz popularny ju fotoreporter z RPA.
Powy ej Gdy zdj cie ma ej Sudanki ukaza o si na ok adce ,,New York Timesa" 26 marca 1993 roku, wywo a o ogromne poruszenie. Przedrukowano je setki razy, redakcje otrzymywa y tysi ce telefonów z pytaniem o dalszy los dziewczynki
Przylecia tu wraz ze znajomym fotografem Joao Silv ; przy czyli si do ekipy humanitarnej z ONZ. Nigdy wcze niej nie widzia na w asne oczy o ar kl ski g odu. Kevin z aparatem przy twarzy czeka, a s p, szykuj c si do ataku, roz o y skrzyd a. Taki obraz poruszy by miliony, wyry si w pami ci ka dego cz owieka, który zobaczy by t fotogra . By by jak oskar ycielski palec wymierzony w ka dego, kto bez opami tania
Kevin Carter zanurza si w konsumpcyjnym stylu ycia. We mnie, w Ciebie, w nich. Ptaszysko jednak tylko obserwuje, ani drgnie. Jest cicho. Ta cisza musi by przera aj ca, trudniejsza do zniesienia ni najbardziej natarczywy ha as. Carter po 20 minutach nie wytrzymuje napi cia i robi mniej efektown fotogra , ni planowa . Nie szkodzi, to zdj cie i tak wstrz nie wiatem. Ten bezruch zapiera dech w piersi. Niewiele fotogra i jest tak wymownych. Kevin przegania stwora. Dziewczynka chwiejnym krokiem rusza w swoj stron . Czy dotar a? Nie wiadomo. Jej rozwój zosta ca kowicie zaburzony przez niedo ywienie we wczesnych latach ycia, wi c nawet je li nadal yje... Susan D. Moeller w ksi ce „Compassion Fatigue: How the Media Sell Disease, Famine, War and Death” pisze, e po tym wydarzeniu Carter: ,,usiad pod drzewem, rozmawia z Bogiem, p aka i my la o swojej córce, Megan”. By 11 marca 1993 r. Nieco ponad rok pó niej, w maju 1994 r., za fotogra dziewczynki z Sudanu i s pa Carter otrzyma nagrod Pulitzera. 27 lipca 1994 r. cia o fotografa odnaleziono w jego pick-upie. Pope ni samobójstwo, zatru si toksynami. Mia 33 lata, osieroci córk . Napisa kilka po egnalnych s ów do rodziny i bliskich. Nie wyci gajmy jednak zbyt atwych wniosków.
DROGA DO ZATRACENIA W 1993 roku Carter nie by debiutantem w swoich fachu. Ju wcze niej widzia i fotografowa niewyobra alne okrucie stwo i cierpienie. Od 1984 roku dokumentowa wszystkie oblicza po udniowoafryka skiego apartheidu. By pierwszym fotoreporterem, który zrobi zdj cia tzw. naszyjnikowania (ang. necklacing). Wygl da o to nast puj co: oprawcy wciskali na klatk i ramiona o ary nas czon benzyn opon samochodow . Nast pnie podpalali gum .
mier nadchodzi a po oko o 20 minutach m ki. W latach 80. i 90. w RPA u ywa y tej metody obie strony kon iktu. „By em przera ony tym, co oni robili. By em przera ony tym, co ja robi em. Ale po jakim czasie ludzie zacz li rozmawia o tych zdj ciach. Wtedy poczu em, e to, co robi , mo e wcale nie jest takie z e. Bycie wiadkiem czego tak okropnego wcale nie musi by z ym czynem”, powiedzia potem w jednym z wywiadów. Carter wyró nia si spo ród
innych fotoreporterów nie tylko talentem i odwag , ale tak e tym, e zawsze pokazywa problem z obu stron. „ ycie niektórych bia ych równie jest utrudnione lub nawet zniszczone przez apartheid”, mówi swojemu szefowi Scottowi MacLeaodowi. „Chc pokaza tak e t stron ”, upiera si . Carter zajmowa si sytuacj w RPA wraz z trójk przyjació reporterów: Kenem Oosterbroekiem, Gregiem Marinovichem i Joao Silv . Prasa nazywa a ich grup Bang Bang Clubem. Oosterbroek i Carter byli sobie najbli si; Kevin traktowa Kena jak mentora. „Byli kompletnymi przeciwie stwami. Ken mia kochaj c on i u o one ycie. Carter skaka od romansu do romansu i samotnie wychowywa nie lubn córk ”, wspomina magazynowi „Time” James Natchwey, wieloletni wspó pracownik Bang Bang Clubu. W 1990 roku Marinovich otrzyma Nagrod Pulitzera. Zwi kszy o to popularno ca ej grupy i ilo otrzymywanych zamówie . Widzieli i fotografowali coraz wi cej. Carter by znany w rodowisku jako osoba wra liwa i uczuciowa. W wywiadzie dla „The New York Timesa” Jimmy Carter, ojciec fotografa, powiedzia , e
* Ur. 13 wrze nia 1961 r. w Johannesburgu, pochodzi z rodziny brytyjskich emigantów. Ju od wczesnej m odo ci buntowa si przeciwko dyskryminacji czarnych obywateli. * Zaczyna w 1983 r. w „Sunday Express” od fotografowania imprez sportowych. Dokumentowaniem brutalno apartheidu zaj si po przej ciu do „Sun”. Pracowa wraz z trójk przyjació : Kenem Oosterbroekiem, Gregiem Marinovichem i Joao Silv . * W 1993 r. wraz z Silv pojechali do Sudanu, aby fotografowa ofiary kl ski g odu. Wtedy te zrobi swoje najbardziej znane zdj cie, przedstawiaj ce s pa i ma dziewczynk . * W 1994 r. zosta laureatem Nagrody Pulitzera. Nied ugo po tym pope ni samobójstwo. Mia 33 lata.
Poni ej Ken Oosterbroek w obiektywie Kevina Cartera, podczas walk ulicznych w Township, RPA
,,syn zawsze nosi w sobie koszmary pracy, któr wykonywa ”. Znanym, jest fakt, e w znoszeniu stresu pomaga y mu alkohol, marihuana i ,,bia a fajka”, popularny w RPA, silny dopalacz. W 1993 roku Carter czu , e musi odizolowa si od ci g ego widoku egzekucji, strzelanin, segregacji rasowej i nienawi ci. W marcu
„Carter po 20 minutach nie wytrzymuje napi cia i robi mniej efektown fotografi , ni planowa . Nie szkodzi, to zdj cie i tak wstrz nie wiatem”
Digital Camera Polska Stycze 2012
49
50
SYLWETKI MISTRZÓW
do czy do ONZ-owskiej operacji „Lifeline Sudan", która zmierza a na po udnie tego pó nocnoafryka skiego kraju, od 1983 r. wstrz sanego wojn domow . Chcia tam jednak skupi si na ludziach i ich codziennym yciu; mia zamiar unika pól bitewnych. Liczy , e fotografowanie innego wiata pomo e mu odpocz . Nie pomog o. Os awione zdj cie ukaza o si na ok adce ,,New York Timesa” 26 marca 1993 r. Od razu wywo a o ogromne poruszenie na ca ym wiecie i zosta o przedrukowane przez wiele innych tytu ów. Redakcje otrzymywa y tysi ce telefonów z pytaniem o dalszy los dziewczynki. Po powrocie z Sudanu Carter by w coraz gorszym stanie. Jako freelancer zacz przygotowywa si do uwiecznienia na zdj ciach wyborów w RPA zaplanowanych na 1994 rok. Przedwyborcze walki stawa y si wyj tkowo brutalne. Przyjaciele Cartera cytowani przez „Time” zwracali uwag , e fotoreporter mia coraz wi cej trudno ci z pogodzeniem si z tym, co widzia . Równie pod wzgl dem zawodowym sz o mu gorzej. Przez b dy traci wiele dobrych uj . Zacz popada w k opoty nansowe i coraz mocniejsze uzale nienie od dopalaczy. Rozpada si jego roczny zwi zek z nauczycielk Cathy Davidson. Nagroda Pulitzera mog a by „ wiate kiem w tunelu” dla pogr aj cego si w depresji m czyzny. Patricia Gird Randburg, siostra Cartera, Digital Camera Polska Stycze 2012
w li cie do „Time” napisa a: ,,nagroda by a dla niego potwierdzeniem, e jego praca jest warto ciowa”. Gazeta sugerowa a natomiast, e Pulitzer by przyczyn jego pó niejszej mierci, gdy sprowadzi na niego fal krytyki za ,,nieczu o wobec losu dziewczynki”. Rado z wyró nienia nie trwa a d ugo. 18 marca ekipa Bang Bang Clubu zosta a zaatakowana w okolicach miasta Tokoza. Carter par godzin wcze niej wróci do hotelu, gdy tego dnia nie pasowa o mu wiat o. W strzelaninie zgin Ken Ooesterbroek, a Greg Marinovich zosta ci ko ranny. Informacje o incydencie Kevin us ysza w radiu. Po tym wydarzeniu nie zdo a ju si otrz sn .
ZAWÓD: REPORTER Zawód reportera jest bardzo specy czny. I to zarówno tego, który pisze o sprawach drobniejszych, o tragediach ludzi ze ,,swojego podwórka” czy wypadkach samochodowych, jak i tego opisuj cego krwawe kon ikty, w których gin tysi ce. Reporter obserwuje cierpienie cz ciej ni inni ludzie. Przedstawia je za pomoc s ów lub obrazów. Jednak czy ludzie chc
Powy ej 9 stycznia, 1994 r. Kathlehong, RPA. Kevin Carter (z prawej), Joao Silva (w rodku) i Gary Bernard (z lewej). Zdj cie zrobiono po mierci Abdula Sharifa. Fot. Mykal Nicolau
wiedzie o bólu innych? Czy jest to nam potrzebne, czy jest to po yteczne? A mo e w ten sposób reporter daje upust jakiej chorej potrzebie epatowania przemoc i okrucie stwem? Tylko czy problemy, o których si nie mówi, znikaj ? Gdy zdj cie dziewczynki i s pa zosta o opublikowane, wiat spojrza inaczej na kon ikt w Sudanie. Organizacje humanitarne otrzyma y datki od tysi cy ludzi poruszonych ogromem tragedii tego kraju. Jedno zdj cie sprawi o, e wiat na chwil zwolni , zre ektowa si , zapragn pomóc. Kolejnym problemem, przed którym staj reporterzy, jest kwestia dystansowania si do opisywanej historii. Gdzie przebiega linia, za któr reporter przestaje by obserwatorem akcji i staje si jej uczestnikiem? Carter wielokrotnie by krytykowany za to, i nie pomóg dziewczynce. e nie przep dzi s pa od razu. e nie zaprowadzi do punktu ywno ciowego. e nie adoptowa i nie podarowa nowego, atwiejszego ycia... Reporterzy s naszymi oczami na wiat. W naszym imieniu s wiadkami wydarze , które na sta e pozostaj w ich pami ci. My widzimy tylko u amek tragedii, które oni obserwuj przez ca e dnie lub tygodnie. Oczekiwanie, e b d próbowali polepszy ycie ka dej napotkanej osoby, wydaje si najzwyklejsz niegodziwo ci . To tak, jakby od stra aka wymaga , e wejdzie do pomieszczenia trawionego przez p omienie. Reporterzy, szczególnie wojenni, i tak p ac ogromn cen , wykonuj c swój zawód.
KOSZMARY REPORTERÓW Ameryka ski psychiatra Anthony Feinstein w ksi ce ,,Journalists Under Fire: The Psychological Hazards of Covering War” z 2006 roku przedstawia wyniki bada nad psychologicznymi efektami pracy jako reporter wojenny. Wed ug naukowca, ludzie relacjonuj cy kon ikty bardzo cz sto cierpi na depresj , uzale nienia, napady agresji, retrospekcje ( ashbacks), nadmiern czujno (hypervigilance), problemy ze snem, nieufno wobec innych. Maj problemy w yciu
„By em przera ony tym, co oni robili. By em przera ony tym, co ja robi em. Ale po jakim czasie ludzie zacz li rozmawia o tych zdj ciach. Wtedy poczu em, e to, co robi , mo e wcale nie jest takie z e”
Kevin Carter BANG BANG CLUB Do Bang Bang Clubu, oprócz Kevina Cartera, nale eli Greg Marinovich, Ken Oosterbroek i João Silva, ale wspó pracowali z nimi równie inni fotoreporterzy, chocia by James Nachtwey. Ich zdj cia koncentrowa y si g ównie na patologiach i okrucie stwie rasistowskiego systemu oraz narastaj cym konflikcie mi dzy czarnymi a bia ymi. Samo „Bang-bang” by o kolokwialnym okre leniem strzelanin, do których nieustannie dochodzi o w po udniowoafryka skich dzielnicach n dzy. Historia cz onków grupy to historia wielkich sukcesów i jeszcze wi kszych tragedii. W 1991 roku Greg Marinovich otrzyma Nagrod Pulitzera za wstrz saj ce zdj cie zwolenników Afryka skiego Kongresu Narodowego (ANC) morduj cych rzekomego szpiega konkurencyjnej
organizacji anty-apartheidowskiej. W marcu 1994 roku reporterzy znale li si w rodku strzelaniny mi dzy s u bami bezpiecze stwa a buntownikami. Ken Oosterbroek zgin od przypadkowej kuli. Krótko po tym Kevin Carter dowiedzia si , e równie otrzyma Pulitzera za swoj fotografi . By ju jednak tak g boko pogr ony w depresji, e w lipcu pope ni samobójstwo. Bang Bang Club przesta istnie . W 2000 roku Marinovich i Silva wydali ksi k , w której opisali swoje do wiadczenia oraz transformacj RPA. Dziesi lat pó niej doczeka a si ona ekranizacji. Miesi c po premierze filmu João Silva nast pi na min w Afganistanie. Straci obie nogi. Dzi , poruszaj c si dzi ki protezom, nadal robi zdj cia.
Po lewej W oparciu o ksi ki Gregora Marinovicha i João Silvy powsta równie fabularyzowany dokument „The Bang Bang Club” (2010, Steven Silver). Polsk premier mia w tym roku podczas festiwalu „Transatlantyk”
rodzinnym, poza stref wojny brakuje im adrenaliny i ekstremalnych dozna . Reporterzy wojenni gin nie tylko od kul i wybuchów bomb. Niektórzy, tak jak Carter, pope niaj samobójstwo. „To powoli odbiera Twój u miech”, powiedzia Feinstienowi Joao Silva. Badacz dok adnie zdiagnozowa 110 m czyzn i 30 kobiet – do wiadczonych reporterów wojennych. U 29 procent wyst powa y symptomy syndromu stresu pourazowego (PTSD). „Nie ud si , my l c, e mo esz wskakiwa i wyskakiwa z wojen innych ludzi nie b d c przez nie dotkni tym”, ostrzeg Allan Little z BBC. Feinstein notowa wyznania wielu dziennikarzy. Brytyjski fotoreporter Jon Jones, k ad c si spa widzi pod ko dr okaleczon g ówk dziecka. Innego weterana m cz postacie poleg ych kolegów z pracy id cych w jego stron . Anthony Loyd z „London Timesa” jest nawiedzany przez Czeczenk trzymaj c oderwan nog cz onka swojej rodziny. Obserwator ludobójstwa w Rwandzie czuje zapach trupów na ca ym ciele, szczególnie gdy pije
szampana. Kevin Carter nie pope ni samobójstwa z powodu widma ma ej suda skiej dziewczynki, której nie wyci gn w piek a. Jego mier by a efektem 11 lat ycia na kraw dzi, które odbi o si na nim i jego bliskich oraz odej cia najlepszego przyjaciela. W pe ni po wi ci si pokazywaniu wiatu jego brutalniejszej strony. Christiane Amanpour, korespondentka CNN, rozmawiaj c z Amy Eldon w lmie dokumentalnym „Dying to Tell the Story” stwierdzi a, e: ,,s ludzie, którzy robi to, co robi i nie da si tego wyja ni ”. Sama Eldon straci a starszego brata Dana, który wraz z 3 kolegami zosta rozszarpany w 1993 roku przez w ciek y t um w Somalii, gdzie pracowa jako fotoreporter. Carter za robienie tego,
co robi , zap aci cen najwy sz . W po egnalnym li cie napisa : „Jestem w depresji, bez telefonu, pieni dzy na czynsz, pieni dzy dla dziecka, pieni dzy na d ugi... pieni dzy!!! Jestem nawiedzany przez ywe wspomnienia zabójstw i trupów, i gniewu, i bólu... g oduj cych lub rannych dzieci, szale ców, cz sto policjantów, uwielbiaj cych poci ga za spust, zabójców-katów... Odchodz , by do czy do Kena, o ile b d mia tyle szcz cia”.
Tekst: Micha Staniul Autor jest dziennikarzem pisz cym o konfliktach zbrojnych i prawach cz owieka. Aktualnie zwi zany z Wirtualn Polsk (konflikty.wp.pl). Prowadzi blog Blizny wiata (www.bliznyswiata.bloog.pl)
„Gdzie przebiega linia, za któr reporter przestaje by obserwatorem akcji i staje si jej uczestnikiem? Carter wielokrotnie by krytykowany za to, i nie pomóg dziewczynce. e nie przep dzi s pa od razu” Digital Camera Polska Stycze 2012
51
52
SPECJALNA OFERTA PRENUMERATA DIGITAL CAMERA POLSKA
Zaprenumeruj DCP DCP! Otrzymasz 12 wyda w cenie 10, a archiwalia
za pĂł ceny!
Zaprenumeruj DCP przed 23 stycznia, a nie tylko oszcz dzisz 38 z otych, ale uzyskasz prawo do zakupu brakuj cych numerĂłw (wraz z p ytami) za pĂł ceny, a do tego jeszcze dostaniesz od nas prezent!
PREZENT! Ka dy nowy Prenumerator otrzyma od nas bon na 50 odbitek formatu 10 x 15 cm, do wykorzystania w internetowym laboratorium FUJIFILM!
Numery archiwalne Digital Camera Polska dla PrenumeratorĂłw dost pne wraz z p yt za pĂł ceny (9,50 z )!
Jak zaprenumerowa ? Wp a 190 z (10 x 19 z ) na konto AVT – Korporacja Sp. z o.o, ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa, For s Bank Polska S.A. 97 1600 1068 0003 0103 0305 5153 Nie zapomij o podaniu swego imienia, nazwiska i dok adnego adresu Je li chcesz otrzyma za pó ceny wydania archiwalne, zwi ksz kwot wp aty o 9,50 z za ka dy numer i w tytule wp aty napisz co zamawiasz (np. „prenumerata DCP + nr 1/2010�)
Wolisz zap aci kart lub przy odbiorze pierwszej przesy ki (za pobraniem)? Wejd na www.digitalcamerapolska.pl i w menu kliknij link „Prenumerata� Mo esz te zamówi e-prenumerat . B dziesz wówczas co miesi c otrzymywa DCP w postaci pliku PDF. Roczna e-prenumerata DCP kosztuje 132 z , za dwuletnia – 252 z . Prenumeratorzy papierowej wersji DCP maj a 80% zni ki na równoleg e-prenumerat : za rok p ac mieszne 26,40 z , a za dwa lata – 50,40 z ! Digital Camera Polska Stycze 2012
53
PRACA Z LUSTRZANK
11 STRON PORAD EKSPERTÓW DLA U YTKOWNIKÓW LUSTRZANEK
S HOO T ! Najlepsza szko a obs ugi lustrzanki cyfrowej W TYM MIESI CU
54
Podstawy
Krajobrazy widziane z bliska – jak robi zdj cia krajobrazów teleobiektywem
57
Osprz t
Pomiar wiat a – jak korzysta z zewn trznego wiat omierza
58
Strefa kreatywna
Pomys na portret – wykorzystaj choinkowe lampki!
60
Anatomia zdj cia
Kraina duchów – czyli jak kreatywnie (wspó )pracowa ze wiat em
62
argon
Technologia SLT Czym do diab a jest pó przepuszczalne lustro?
Digital Camera Polska Stycze 2012
54
PRACA Z LUSTRZANK
OBS UGA APARATU
KRAJOBRAZY Z BLISKA F
Mark Hamblin
otografuj c krajobrazy, bardzo trudno oprze si pokusie zamontowania na lustrzance obiektywu szerokok tnego, tak by zmie ci w kadrze dos ownie wszystko, co znajduje si w zasi gu wzroku. Oczywi cie nie jest to nic z ego, ale czasem mo na zastanowi si chwil , czy nie warto za pomoc telebiektywu wy uszczy najciekawszy element sceny.
Digital Camera Polska Stycze 2012
Podkre laj c najbardziej efektowne detale, mo na atwo uzyska bardzo mocn kompozycj . Pracuj c z teleobiektywem, nale y wyznawa zasad „im mniej, tym lepiej”. Kompozycja powinna by prosta, ale skupiona wokó wyrazistej cz ci krajobrazu, tej, która robi najwi ksze wra enie. Nie ma adnych elaznych zasad dotycz cych tego, kiedy lepiej
Od ó cie O d ó cie na na chwil chwil szerokie szerokie kk ty ty i za ó cie za ó cie teleobiektyw. teleobiektyw. „„ ci nijcie” ci nijcie” kkadr adr i rróbcie óbcie bardziej dynamiczne b ardziej d ynamiczne zzdj cia dj cia kkrajobrazowe rajobrazowe
55
PRACA Z LUSTRZANK
przestawi si na d ugi lub krótki obiektyw. Krajobrazy, które dobrze uk adaj si w teleobiektywie, to te zawieraj ce konkretne elementy kompozycyjne, które mo na adnie ze sob zgra . Mo e to by linia drzew, wyizolowany budynek, betonowe mury, czy wij ca si rzeka, wierzcho ki
gór lub ciekawe wzory na polu i wszelkiego rodzaju kontrasty, gra wiat a i cienia. Przy tego typu uj ciach nale y w scenie szuka mocnych elementów, punktu, który przyci gnie wzrok i wywrze jakie wra anie na widzach. Maj c takie cz ci sk adowe, mo na
u o y je w adn kompozycj . Jakiego sprz tu potrzebujecie? wietnie sprawdzi si nawet amatorski zoom o zakresie zbli onym do 70–300 mm. Nasz obiekt b dzie zazwyczaj statyczny, dlatego nie musi to by superszybki, bardzo jasny, a co za tym idzie, równie drogi
PODSTAWY OBS UGI APARATU Trzy kroki do lepszych krajobrazow
Ustaw i skomponuj Ustawcie aparat na statywie i wypróbujcie ró ne ogniskowe. Je eli obiektyw ma specjalne mocowanie statywowe, skorzystajcie z niego, je eli nie, skorzystajcie z mocowania aparatu. Odpowiednio skomponujcie zdj cie i przykr cie wszystkie elementy statywu, by by jak najbardziej stabilny.
Wybierz przys on By wszystko by o ostre, wybierzcie w sk przys on pomi dzy f/11–f/22. Je eli chcecie, by bardziej wyra ny by tylko wybrany element, otwórzcie j do f/4 lub f/5,6.
Wst pne uniesienie lustra Drgania aparatu i wibracje spowodowane ruchem lustra w przypadku d ugich obiektywów stanowi du y problem, nawet je eli aparat jest na statywie. Dlatego w czcie funkcj wst pnego uniesienia lustra, która razem z pilotem do zdalnego wyzwalania migawki lub samowyzwalacza da idealnie ostre zdj cie.
Digital Camera Polska Stycze 2012
56
PRACA Z LUSTRZANK
TOPsztuczki… O CZYM TRZEBA PAMI TA Prosta kompozycja
FOTOTEORIA To zdj cie jest OK, bo... 1 Mg a jest podkre lona pi knym, z otym wiat em wschodz cego s o ca, które idealnie komponuje si z sylwetkami drzew. 2 D ugi teleobiektyw skompresowa perspektyw i stworzy nachodz ce na siebie linie drzew. 3 Wyró niaj ce si drzewo, które stanowi g ówny punkt zaczepienia, zosta o przesuni te w lewy dolny róg zdj cia. 4 Dwa kluczowe elementy, drzewa i mg a, oraz dwa uzupe niaj ce si kolory stworzy y perfekcyjnie dopasowane pary.
1
Starajcie si skoncentrowa na najbardziej interesuj cych elementach krajobrazu. Wy czcie z kadru wszystko, co mog oby odci gn wzrok od g ównego obiektu Waszego zainteresowania.
2
4
3
Wykorzystajcie wiat o wiat o padaj ce pod niewielkim k tem tworzy d ugie cienie, wzmacnia poczucie g bi i dramatyzmu w zdj ciach. Mi kkie wiat o idealnie nadaje si do odkrywania drobnych szczegó ów i do ma o kontrastowych zdj , które s bardzo subtelne.
Eliminacja poruszenia Pami tajcie, by sprz t sta stabilnie, wykorzystajcie do tego dobry statyw, w czcie funkcje wst pnego uniesienia lustra i skorzystajcie z pilota lub samowyzwalacza.
obiektyw. Z pewno ci nie obejdziecie si bez stabilnego statywu, zdalny pilot do wyzwalania migawki te mo e si przyda . Teraz potrzebujecie ju tylko odpowiedniego widoku. G ówn zalet fotografowania za pomoc obiektywu tele jest atwo , z jak mo na znale co ciekawego w odleg ym punkcie krajobrazu. D b sfotografowany za pomoc obiektywu 28 mm otoczony b dzie ba aganem w postaci gospodarstwa z budynkami, szarego nieba, natomiast gdy podejdziemy do tematu za pomoc obiektywu tele, mo na drzewo adnie wyizolowa i stworzy naprawd dobre zdj cie dos ownie z niczego. Miejcie to na uwadze w czasie swoich podró y i starajcie si notowa potencjalne
Optymalna wielko otworu przys ony Gdy fotografujecie odleg y krajobraz, du g bi ostro ci mo na uzyska , korzystaj c ju z przys ony f/8 lub f/11. W wi kszo ci przypadków obiektywy w a nie przy tych warto ciach prezentuj najlepsz jako obrazu z idealnie ostrymi szczegó ami. Spowite we mgle drzewa i ich odbicie w lustrze jeziora, sfotografowane szerokim k tem, straci yby swój czar
obiekty zainteresowania. Nast pnie, gdy czas i warunki pogodowe b d sprzyja fotografowaniu, powró cie w to miejsce i zróbcie zdj cia. Podobnie jak z tradycyjnymi zdj ciami krajobrazowymi, kluczem jest wiat o, cho je li macie naprawd ciekawy obiekt, mo ecie z dobrymi skutkami fotografowa praktycznie w ka dych warunkach. Wi kszo zdj wykonanych obiektywem szerokok tnym robiona jest w czasie tzw. z otych godzin wschodu lub zachodu s o ca, ale przy teleobiektywie nie musicie na nie czeka . Nawet przy p askim wietle mo ecie wykona znakomite zdj cia, wolne od przesadnego kontrastu i pe ne szczegó ów. Gdy mocno przybli ycie, mo ecie wykluczy z kadru niebo, które w szary dzie jest zupe nie nieinteresuj ce. Wielko otworu przys ony decydowa b dzie o tym, jak wiele planów zdj cia b dzie wyra nych. Fotografowanie d ugim obiektywem sprawia, e g bia ostro ci dodatkowo si zmniejsza, tak wi c by rozszerzy p aszczyzn ostro ci, przymknijcie otwór do f/16 lub f/22. Jednak faktem jest te , e g bia ostro ci wzrasta wraz z odleg o ci od fotografowanego obiektu, dlatego oba te czynniki mog si nawzajem niwelowa . Alternatywnie, gdy chcecie si skupi na konkretnym elemencie sceny, powinni cie d y do uzyskania selektywnej ostro ci. Gdy fotografujecie z maksymalnie otwart przys on , pierwszy i ostatni plan b d zazwyczaj poza p aszczyzn ostro ci, dzi ki czemu g ówny bohater zdj cia b dzie si na nim adnie wyró nia .
KOMPOZYCJA Dajcie sobie troch czasu na dobre skomponowanie sceny Gdy fotografujecie krajobrazy za pomoc teleobiektywu, kluczem do Waszego sukcesu jest kompozycja, dlatego pami tajcie, by zwróci na ni nale yt uwag . Zazwyczaj zdj cie komponujemy intuicyjnie, ale mimo wszystko trzeba zastanowi si nad kilkoma rzeczami. Jedn z tak zwanych regu odnosz cych si do kompozycji jest zasada trójpodzia u, wed ug której zdj cie podzielone jest równo czterema liniami: dwiema pionowymi i poziomymi. Dlatego aran uj c przestrze w kadrze, starajcie si uchwyci g ówne elementy tak, by znajdowa y si na ich przeci ciu, a kolejne plany bieg y wzd u
Digital Camera Polska Stycze 2012
linii. Dobrym sposobem jest ustawienie dwóch elementów wzd u przeciwleg ych linii pionowych (lub poziomych, w zale no ci od koncepcji). Zoom w obiektywie daje du elastyczno i pozwala decydowa o tym, co zostanie zawarte w kadrze, a co zostanie z niego wy czone. Niewielkie nawet zmiany ogniskowej mog totalnie zmieni wymow zdj cia, dlatego za ka dym razem dok adnie sprawdzajcie co znajduje si przy kraw dziach kadru i miejcie oko na wkradaj ce si w kadr ga zie czy placki szarego nieba. Spróbujcie wykadrowa tak, by zostawi wokó kadru ramk , by nie obcina adnych drzew, ga zi.
Je eli nie jeste cie pewni kadru, lepiej skadrowa szerzej, zostawiaj c troch miejsca, tak by pó niej w razie konieczno ci przyci zdj cie.
57
PRACA Z LUSTRZANK
OSPRZ T
Pomó pomiarowi wiat a... Zobaczcie, jak za pomoc r cznego wiat omierza uzyska idealn ekspozycj Niewa ne, jak dobry jest system pomiaru wiat a w Waszym aparacie, w pewnych sytuacjach i tak da si on oszuka . Mo na nauczy si radzi sobie z tym problemem lub skorzysta z dok adniejszej i bardziej niezawodnej metody pomiaru. Wystarczy skorzysta z r cznego wiat omierza, takiego jak ten niewielki Sekonic L-308S. Gdy u ywamy wbudowanego systemu pomiaru wiat a, mierzymy wiat o odbite – aparat zak ada, e scena sk ada si z tonów
o redniej szaro ci, co jednak nie zawsze jest prawd . W wi kszo ci sytuacji pomiar matrycowy daje zadowalaj ce efekty, ale gdy w scenie dominuje kolor bia y lub czarny, sprawy zaczynaj si komplikowa . O problemach w ocenie ekspozycji pisali my w poprzednim numerze DCP. Przede wszystkim podpowiadali my, jak radzi sobie w takiej sytuacji bez dodatkowego sprz tu, tym razem poka emy wam jak u atwi sobie ycie korzystaj c ze wiat omierza. Najwa niejsza ró nic jest fakt, e wiat omierz mo e mierzy
01
równie wiat o padaj ce na fotografowany przez nas obiekt, a nie tylko odbite. Eliminuje to ryzyko b dów i przek ama , aparat nie jest mylony przez kolor czy tony obiektu, od którego odbija si wiat o (niektóre kolory poch aniaj lub odbijaj wiat o, co potrafi zmyli system pomiaru). Korzystaj c ze wiat omierza, musimy umie ci jego kopu k jak najbli ej fotografowanego obiektu, kieruj c j w stron obiektywu. Ta technika idealnie sprawdza si przy fotografowaniu portretów lub martwej natury.
Wybierzcie tryb pomiaru
Ustawcie najpierw prawid owy tryb pomiaru, wiat o ci g e, zazwyczaj okre lone symbolem s o ca. Musicie okre li równie czu o ISO, przy jakiej b dziecie fotografowa .
03
By prawid owo zmierzy wiat o, przystawcie wiat omierz do Waszego obiektu, kieruj c kopu k w stron obiektywu
We cie pomiar
Wci nijcie przycisk znajduj cy si obok elementu, na który pada wiat o. Teraz mo ecie odczyta czas otwarcia migawki i warto przys ony, jak sugeruje wykonany pomiar. Za pomoc przycisków mo ecie sprawdza konkretne pary dla okre lonych warto ci.
02
Ustawiamy wiat o
By zmierzy wiat o padaj ce na obiekt, upewnijcie si , e wiat oczu y element jest w pe ni pokryty bia pow ok . Ustawcie wiat omierz przy obiekcie i upewnijcie si , e bia kopu k kierujecie w stron obiektywu.
04
Ustawcie parametry
Wybór parametrów zale ny jest od tego, czy chcecie pracowa przy okre lonym czasie, czy otworze przys ony. Korzystaj c z trybu manualnego, ustawcie czas otwarcia migawki oraz przys on sugerowane przez urz dzenie.
Digital Camera Polska Stycze 2012
58
PRACA Z LUSTRZANK
PI MINUT Z MISTRZEM
Czacha dymi! Joel James Devlin przekonuje, e obrazy zapami tane z dzieci stwa mog inspirowa do tworzenia niecodziennych fotografii Co sk oni o Ci do wykonania tego zdj cia? „To ho d z o ony Joemu Petagonosowi, a dok adnie ok adce, któr stworzy do albumu heavymetalowego zespo u Motorhead. Mój starszy brat by wzi tym ilustratorem i jeszcze wi kszym fanem tego zespo u. Gdy by em ma y, mia em na cianie sypialni ogromne (2 x 2 m) logo Snaggletooth”. Jak to wszystko zaaran owa e ? „Skorzysta em z anatomicznej, pomalowanej na czarno czaszki, pomocy naukowej studentów medycyny. U y em mi kkiego, ci g ego wiat a skierowanego na górn cz obiektu i dwóch lamp pod wietlaj cych od ty u dym, wytwarzany przez specjaln maszyn . Si wiat a kontrolowa em za pomoc specjalnych, szarych filtrów”. Ile zdj wykona e , zanim uda o Ci si zrobi to w a ciwe? „Kilka godzin zaj o mi ustawienie wiate , kilka dni eksperymentowa em z fotografowaniem dymu. Odkry em w ko cu sposób na wypuszczanie dymu w odpowiedni sposób w okre lone miejsca, dopiero wtedy zacz em robi zdj cia. To zosta o wykonane z parametrami 1/125 s przy f/11”. Jedno z Twoich zdj prezentuje p on cy bukiet. Co fascynuje Ci w fotografowaniu dymu i p omieni? „Szukam efektów stworzonych przez wiat o lub ró nych sposobów jego formowania, niezale nie od warunków w jakich fotografuj . P on cy bukiet to by eksperyment, który doprowadzi mnie do dymi cej czaszki. To jest tak, e cz sto pomys y na kolejne projekty przychodz mi do g owy w czasie realizowania tych aktualnych”.
Digital Camera Polska Stycze 2012
Upewnijcie si , e choinkowe wiate ka ustawione s odpowiednio daleko, tak e nie obejmuje ich g bia ostro ci
STREFA KREATYWNA
Pi kny bokeh Zobaczcie, jak robi wietne portrety, wykorzystuj c lampki choinkowe wi ta to choinka, a choinka nie mo e oby si bez lampek, ma ych kolorowych punkcików, które roz wietlaj drzewko. Czemu nie wykorzysta ich do kolejnego projektu fotograficznego?! Eksperymentowanie z lampkami to ciekawy pomys na stworzenie wietnego zdj cia, które mo e zosta wr czone jako prezent, niekoniecznie pod choink , ale i z ka dej innej okazji. S owo bokeh to transkrypcja japo skiego „umi owanie nieostro ci”. Fotografowie przej li to poj cie do okre lania charakteru rozmycia elementów, które s poza p aszczyzn ostro ci. Rozmyte elementy t a mog by czasami równie istotne, jak g ówny bohater zdj cia, dlatego warto sprawdza , jak wygl da bokeh danego obiektywu. Efekt uzale niony jest od
budowy przys ony. Wi ksza liczba listków to bardziej regularny, ko owy otwór i adniejsze, bardziej plastyczne rozmycie. Ustawcie najwi kszy otwór przys ony w Waszym obiektywie (u nas to f/2,8), wtedy najlepiej wida ten efekt.
Po w czeniu wiate Wykorzystali my efekt bokeh do rozmycia kolorowych wiate ek w tle. Ustawiaj c wiat a na ciemnym tle, w pewnej odleg o ci od naszego modela i otwieraj c maksymalnie przys on , sprawili my, e znalaz y si poza g bi ostro ci. Du y otwór przys ony spowodowa , e przybra y kszta t kolorowych bombek. led cie kolejne kroki i zobaczcie, jak uzyska podobny efekt.
59
PRACA Z LUSTRZANK
Ma a g bia ostro ci przyczyni a si do powstania pi knego efektu bokeh z cudownymi kolorowymi kó kami
Jak… STWORZY CIEKAWE T O DO PORTRETU Dodajcie portretom bajkowego wyrazu, wykorzystuj c rozmycie kolorowych wiate ek
01
Ustaw wiat a Ma e wiate ka w wersji bokeh prezentuj si nadzwyczaj dobrze. Ustawcie je wystarczaj co daleko za obiektem, tak by nie wesz y w pole ostro ci. Fotografujcie z maksymalnie otwart przys on . W naszej sesji zamocowali my wiate ka na ciemnym materiale.
02
Ustaw du y otwór przys ony
Przestawcie aparat na tryb Priorytetu przys ony i ustawcie jak najwi kszy otwór. W naszym przypadku by o to f/2,8. Lampa mo e adnie roz wietli t o, ale warto za o y na ni dyfuzor, który zmi kczy nieco wiat o.
03
Popraw kolory i tony
Fotografujcie w formacie RAW, po zrzuceniu zdj warto w czy ACR i podbi troch kolory. Mo na tak e si gn po p dzel koryguj cy, który w naszym przypadku pomo e zakry resztki jedzenia z k cików ust.
Digital Camera Polska Stycze 2012
60
PRACA Z LUSTRZANK
Skompresowana perspektywa Frans fotografowa Nikonem D3X z obiektywem Nikon AF-S 70–300 mm f/2,8G ED VR. By sp aszczy perspektyw , ustawi ogniskow 200 mm i przymkn przys on do f/22, zdj cie wykona z czasem 1/10 s.
Kontrola wiat a „Pomi dzy wiat em padaj cym na wydm a promieniami o wietlaj cymi drzewa by a ró nica kilku EV, by zredukowa kontrast, skorzysta em z dwustopniowego filtra gradacyjnego”, t umaczy Frans.
Lokalizacja Frans zrobi to zdj cie w Deadvlei, w Namibii w Afryce. Sczernia e drzewa na tle wielkiej piaskowej wydmy pokrytej traw wygl daj niezwykle efektownie.
Digital Camera Polska Stycze 2012
61
PRACA Z LUSTRZANK
EKSPERT RADZI „Gradacyjne filtry ND to idealny sposób na równowa enie ekspozycji na etapie robienia zdj cia. Alternatywnie mo na wykona dwie ekspozycje, jedn ustawion pod t o, drug pod pierwszy plan. Nast pnie oba zdj cia nale y po czy w Photoshopie, korzystaj c z masek warstw, którymi zakrywa si okre lone obszary”. Paul Grogan, redaktor
Pi kne kolory
Idealny czas
„Intensywny odcie pomara czowego piasku na wydmie zosta wzmocniony przez ciep e wiat o poranka. Piasek przy drzewach ma niebiesk po wiat wywo an przez wiat o odbijaj ce si od ciemnego jeszcze nieba”, t umaczy Frans.
„Czeka em na idealny moment, gdy s o ce wzejdzie na wysoko podnó a wydmy, ale zanim roz wietli obszar, na którym znajdowa y si drzewa. Dzi ki temu uda o mi si uzyska tak mocny kontrast pomi dzy pierwszym planem a t em”, opowiada.
ANATOMIA ZDJ CIA
Kraina duchów Wygl da niczym obraz, ale jest to fotografia przedstawiaj ca stare, wysuszone drzewa na pustyni w Namibii. Legendarny fotograf Frans Lanting opowiada, jak wykona to zdj cie Digital Camera Polska Stycze 2012
62
Dzi ki Translucent Mirror Technology (technologii pó przepuszczalnego lustra), najnowsze aparaty Sony SLT-A65 i A77 to prawdziwe demony szybko ci. W trybie zdj seryjnych mog rejestrowa nawet do 12 klatek na sekund !
TECHNOLOGIE
Czym do diab a jest… Modele A65 i A77 to dwa najnowsze aparaty wykorzystuj ce technologi pó przepuszczalnego lustra. Jakie s zalety tego innowacyjnego rozwi zania? Najwy sza pora sprawdzi , na czym polega magia SLT! Digital Camera Polska Stycze 2012
SONY SLT?
Co oznacza symbol SLT? To skrót od angielskiego terminu Single-Lens Translucent, u ywanego dla okre lenia jednoobiektywowych aparatów z pó przepuszczalnym lustrem. Z podobnego rozwi zania korzysta a produkowana w latach 60. lustrzanka Canon Pellix, ale dopiero in ynierowie Sony przystosowali je do potrzeb fotogra i cyfrowej. Równie Sony
jako pierwsze wprowadzi o termin SLT. Na czym to polega? W klasycznej lustrzance w momencie robienia zdj cia lustro unosi si , by wiat o wpadaj ce przez obiektyw tra o na matryc aparatu. W technologii stosowanej w aparatach SLT pó przepuszczalne lustro rozwidla wi zk wiat a. Wi kszo
63
wiat a tra a bezpo rednio na matryc , ale cz kierowana jest do czujnika autofocusa odpowiedzialnego za ustawianie ostro ci.
WY CZONA REDUKCJA SZUMÓW
Czujnik detekcji fazy uk adu AF Wizjer XGA OLED Tru-finder
Czyli aparat ma lustro, ale jest ono nieruchome? Tak, jest zamocowane w jednej pozycji, pod k tem 45 stopni do osi optycznej, ale mo e by podniesione, np. w celu czyszczenia matrycy. Dzi ki temu nie ulega te mechanicznemu zu yciu jak w tradycyjnej lustrzance. System unoszenia lustra bywa awaryjny, stawia te pewne zyczne ograniczenia. No dobrze, ale co to daje? Jakie s zalety takiego rozwi zania? Gdy w tradycyjnej lustrzance lustro jest uniesione, aparat nie mo e ustawia ostro ci. Nieruchome lustro w aparatach SLT mo e nieprzerwanie odbija wiat o, kieruj c je na matryc AF. W praktyce oznacza to du o szybsze ustawianie ostro ci oraz precyzyjne ostrzenie nawet podczas pracy superszybkimi seriami do 12 klatek na sekund , jak w modelu Sony SLT-A77. Równie w trybie Live View i podczas lmowania mo emy nadal korzysta z detekcji fazy, a nie kontrastu. A czym one si ró ni ? Gdy prze czamy klasyczn lustrzank w tryb Live View, lustro unosi si , wi c czujnikiem AF staje si ca a matryca. Oznacza to, e podobnie jak w prostych kompaktach dzia a w oparciu o detekcj kontrastu. Podczas ostrzenia AF przeszukuje ca y zakres w poszukiwaniu kontrastowej kraw dzi, na której móg by si „zaczepi ”. W technologii aparatów SLT wiat o nieprzerwanie pada na czujniki detekcji fazy zaprojektowane tylko i wy cznie do ustawiania ostro ci, to metoda zdecydowanie szybsza i bardziej precyzyjna. Ale co to oznacza dla u ytkownika? Bardzo szybkie ustawianie ostro ci w trybie Live View oraz podczas lmowania w Full HD. adna tradycyjna lustrzanka nie mo e si pod tym wzgl dem równa z aparatami SLT.
Matryca Exmor APS HD CMOS Pó przepuszczalne lustro
Wpadaj ce przez obiektyw wiat o jest rozszczepiane przez pó przepuszczalne lustro. Wi kszo wiat a trafia bezpo rednio na matryc , ale cz kierowana jest do czujnika autofocusa odpowiedzialnego za ustawianie ostro ci
FOTOTEORIA Filmowanie w Full HD Dzi ki technologi pó przepuszczalnego lustra, modele SLT-A65 i A77 umo liwiaj filmowanie w rozdzielczo ci Full HD z wykorzystaniem ledz cego autofocusa. Oznacza to, e system detekcji fazy utrzymuje ostro na filmowanym obiekcie, nawet je li pozostaje on w ruchu, tak sam szybko ci i precyizmo e sprawia , e zdj cia jak podczas zzj wysokim ISO fotografowania. nie b d wystarFilmuj costre. tradycyjn lustrzank , czaj co skazani jeste my na korzystanie z trybu r cznego ustawiania ostro ci lub na woln i ma o dok adn detekcj kontrastu.
I nie powoduje to adnych ogranicze ? Nie, jedyn ró nic jest cyfrowy wizjer zamiast optycznego. W aparatach SLT w miejscu pryzmatu znajduj si czujniki AF. Dzi ki temu aparaty mog by l ejsze, jeszcze mniejsze i bardziej kompaktowe.
I nie tracimy na jako ci podgl du? W modelach SLT-A65 i A77 po raz pierwszy na wiecie zastosowano wizjer elektroniczny XGA OLED Tru- nder o rekordowej rozdzielczo ci 2359 tys. punktów. Pokrywa on 100% pola klatki i zapewnia jasny, szczegó owy i kontrastowy
obraz. Poza tym mo e wy wietla du o wi cej informacji o obrazie, w cznie z histogramem czy elektroniczn poziomnic . S to zalety, którymi nie mo e si pochwali adna tradycyjna lustrzanka. Artyku powsta przy wspó pracy z rm Sony. Digital Camera Polska Stycze 2012
64 64
Mark Hamblin
PRACA Z LUSTRZANK
TA JEMNICE LUSTRZANKI
Sposób na dobr ekspozycj Bracketing – fotografowanie wysoko kontrastowych scen Automatyczny bracketing umo liwia automatyczne wykonanie serii zdj z ró nymi parametrami ekspozycji. Zmieniaj c czas otwarcia migawki lub wielko otworu przys ony, aparat wykonuje od trzech do dziewi ciu zdj z ró n warto ci ekspozycji (zazwyczaj ró nica wynosi ok 1/3 EV). Bracketing zapewnia poprawn ekspozycj zdj , które trzeba zrobi szybko i nie ma si czasu na analizowanie histogramu. Automatyczny bracketing u atwia ten proces umo liwiaj c wykonanie kilku ekspozycji praktycznie z tego samego miejsca (dzi ki czemu, ka de ze zdj zawiera taki sam
kadr), z ró nymi ustawieniami ekspozycji, na których w ró nym stopniu zapisane s informacjie o detalach w cieniach i wiat ach. Wi kszo aparatów ma opcj która umo liwia zrobienie trzech nast puj cych po sobie zdj , niektóre aparaty zwi kszaj liczb zdj do pi ciu, siedmiu a nawet dziewi ciu, co jest bardzo wygodne w sytuacji gdy chcemy zawrze jak najwi cej tonów. Istnieje mo liwo wybrania ró nicy pomi dzy kolejnymi ekspozycjami, mo e ona wynosi od 1/3 do 2 stopni. Do sceny z subtelnymi przej ciami tonalnymi warto przestawi si na 1/2 (dla trzech zdj ), a dla HDR na ok. 1–2 stopni.
„Automatyczny bracketing umo liwia wykonanie serii zdj , które zapisz Funkcja automatycznego bracketingu, u yta prawid owo, umo liwia wychwycenie szczegó y zarówno w cieniach jak szczegó ów i kolorów zarówno w najja niejszych jak i najciemniejszych partiach zdj cia i wiat ach” Jak… ROBI IDEALNIE NA WIETLONE ZDJ CIA Poprawne ustawienie funkcji bracketingu
01
Ustaw bracketing
Metoda ustawiania tej opcji ró ni si w zale no ci od producenta i systemu, na którym si pracuje, dlatego by znale konkretn instrukcj zerknijcie do instrukcji obs ugi Waszego aparatu. Aparat mo e mie bezpo redni przycisk przypisany tej funkcji.
Digital Camera Polska Stycze 2012
02
Ró nica pomi dzy ekspozycjami
Teraz ustawcie okre lon ró nic pomi dzy kolejnymi zdj ciami. Je eli ustawicie na 1 stopie , aparat zrobi jedno zdj cie ze standardowym ustawieniem, jedno ciemniejsze (-1) i jedno ja niejsze (+1).
03
Dopracowanie sekwencji
Niektóre aparaty umo liwiaj jednoczesne ustawienie wraz z bracketingiem kompensacji ekspozycji. Je eli ustawicie kompensacje na +1, bracketing na ró nice jednego stopnia aparat wykona zdj cia z warto ciami 0, +1 i +2.
REKLAMY
66
S AWNI I BOGACI
akademiafotografii.pl
SZARO MARILYN
By kronikarzem swoich czas贸w. Zatrzyma , na sztandarowym produkcie Kodaka, Tri-Xie, wiele najwa niejszych i najpi kniejszych postaci ycia publicznego minionego wieku. Jedn z nich by a Marilyn Monroe Digital Camera Polska Stycze 2012
67
S AWNI I BOGACI
Richard Avedon
fotografem „Vogue’a�. Ten moment to pocz tek najwa niejszego okresu dla Avedona. Koncentruje si na twarzach. Od The Beatles, Elizabeth Taylor, Audrey Hepburn, Romana Pola skiego po Andiy’ego Warchola. I to te realizacje portretowe, w studio z charakterystycznym bia ym lub szarym t em, znalaz y dla siebie miejsce w historii fotogra i.
Podczas drugiej wojny wiatowej pe ni funkcj fotografa legitymacyjnego, ustawia niezliczon liczb marynarzy do nudnego identy kacyjnego zdj cia. Ta metoda pracy okaza a si znakiem rmowym w pĂł niejszej karierze. Bia e t o to wyzwanie, ka da decyzja fotografa jest czytelna i nieodwo alna. Avedon doprowadzi ten rodzaj portretu do perfekcji, by mistrzem klasycznej formy i wiat a, prostoty oraz si y przekazu. W swoich bohaterach szuka prawdy o nich wyra onej w zaskakuj cym uk adzie cia a, gestach. Odejmowa , a nie dodawa , ods aniaj c wn trze, a przys aniaj c zewn trzno . Avedon nie potrzebowa dodatkowych opisĂłw i budowania kontekstĂłw do swoich zdj . Tra a w punkt, wyci ga w a ciwe wizualne wnioski, nigdy nie chybia wielkoformatowym aparatem.
„Na zdj ciu Avedona nie zobaczymy bogini, neutralne t o wykre la zupe nie inn kobiet �
Gwiazda w odpowiedniej dla swojej roli sukni, fryzurze, makija u jest gotowa, by b yszcze . Stoi na wprost obiektywu, symetria cia a emanuje spokojem, cekiny l ni , ale bez efektu, r ce, u aktorki zawsze co wyra aj ce, teraz nie poprawiaj fryzury ani nie podkre laj sylwetki, s opuszczone, bezczynne.
Ikona fotografii XX wieku Zaczyna od sesji w plenerze. Jako dwudziestodwuletni Amerykanin z por cznym Rollei exem na placach i ulicach Pary a zmienia oblicze fotogra i mody, pracuj c dla renomowanego, Harper’s Bazaar. Fascynowa go ruch oraz oddanie intensywno ci ycia w fotogra i mody. Zmusza modelki, by podskakiwa y, biega y, irtowa y, mok y na deszczu, a z atmosfery zadymionych scen czarno-bia ych europejskich lmów przepisywa psychologiczne rozgrywki towarzyskie i styl luksusowego, nocnego ycia wielkich miast. Na pocz tku kariery fotografowa , ustawiaj c obiektyw bardzo nisko, tu przy samej ziemi. Wraz z up ywem czasu zmienia punkt widzenia, a zatrzyma si na wysoko ci klatki piersiowej. Po latach poszerzania granic fotogra i mody zosta g ównym
Aktorka dzi ki platynowym blond w osom, pieprzykowi na policzku, który przyciemnia a jeszcze kredk i uwodzicielskiemu stylowi sta a si do szybko symbolem seksu. Swój sceniczny i publiczny wizerunek zbudowa a na postaci aktorki lat trzydziestych Jean Harlow, zapo yczaj c to wszystko z czego znamy dzi „nasz Marilyn�. W 1957 roku w studiu Avedona, wówczas 34-letniego fotografa, stawi a si czczona ju Marilyn Monroe. Sesja uda a si , aktorka koncertowo zaprezentowa a ca y wachlarz wy wiczonych póz, u miechów, kokieteryjnych zachowa , podskakiwa a i opada a, uwodzi a i odpycha a. A do zm czenia.
I wtedy to Avedon zrobi jedno z najwa niejszych zdj w historii fotogra i. Fotograf nie dzieli nigdy swojej pasji na czas pracy i czas po niej. Taki typ. Nigdy nie przestaje patrze , analizowa , ci gle obserwuje i nie k adzie si spa . I tym razem nie przeoczy okazji. Zbli y si do aktorki i zrobi kilka klatek. Na zdj ciu Avedona nie zobaczymy bogini, neutralne t o wykre la zupe nie inn kobiet .
„Moda pozbawiona jest twarzy, dlatego wymy la si ci gle na nowo. Kultura potrzebuje wzorców, wi c je buduje i podsuwa. Avedon to wiedzia � Platynowa pi kno patrzy poza ram kadru, a w a ciwie wpatrzona jest w siebie, odwrócona od fotografa i swojego cia a. Marilyn Monroe da a wiatu swoj mask . Na tysi cach popkulturowych wizerunków realizowa a plan producentów, daj c widzom laboratoryjnie wyliczony idea kobiety. Ten produkt wiat pokocha , uwierzy w jego autentyczno . Avedon dostrzeg w banalnej chwili odpoczynku prawdziw twarz Marilyn Monroe, a w a ciwie Normy Jeane, bo takie imiona nosi a aktorka. Szara gwiazda, dziewczyna, a nie ikona. Sprzeczno ci, które odkrywa portret Avedona zrywaj z tym, co buduje machina popkultury. Moda pozbawiona jest twarzy, dlatego „wymy la si � ci gle na nowo. Kultura potrzebuje wzorców, wi c je buduje i podsuwa. Avedon to wiedzia .
BOWNIK Autor jest wyk adowc w Akademii Fotogra i. Absolwent Akademii Sztuk Pi knych w Poznaniu, stypendysta ministra kultury i dziedzictwa narodowego, autor g o nego projektu fotogra cznego „Gamers� prezentowanego w Yours Gallery w Warszawie. Jego prace znajduj si w kolekcji Muzeum Huis Merselle w Amsterdamie.
Digital Camera Polska Stycze 2012
68
PRACA Z LUSTRZANK
Nie bójmy si odwa nych ci – pomo e nam to w budowaniu bardziej abstrakcyjnych form
BUDOWANIE WIAT A
Fashion Wars! Zobaczcie, jak za pomoc dwóch lamp, bia ego t a i kilku prostych rekwizytów zrobi pomys owy, graficzny projekt studyjny tekst i zdj cia: Micha Wilczewski Konstruuj c seri zdj w oparciu o konkretny pomys , zawsze osi gniecie lepszy efekt ni pstrykaj c na o lep. Celem tego projektu by o przedstawienie kilku sylwetek w bojowych pozycjach, gdzie or em jest nie prawdziwa bro , a moda, czyli
Digital Camera Polska Stycze 2012
po prostu „ciuchy”. Pomys ów na podobne sesje mo e by mnóstwo, my poka emy Wam, jak si do tego przygotowa . Najwa niejsze, to zbudowa równe, bia e t o. B dziecie potrzebowali dwóch niezale nych lamp z mi kkimi ko cówkami.
Najlepiej sprawdz si du e „stripy” lub po prostu du e softboksy (90–180 cm wysoko ci). Lampy trzeba ustawi w odleg o ci wystarczaj cej do równomiernego, mi kkiego o wietlenia t a. Mi kkiego, czyli takiego, na którym prawie, a najlepiej
w ogóle nie wida przej tonalnych. Spójrzcie na rozrysowany przez nas uk ad (str. 71): dwie lampy stoj ce skrajnie, wycelowane w 2/5 i 3/5 szeroko ci t a. wiecenie krzy owe zagwarantuje nam równomierne o wietlenie ca ej p aszczyzny. eby jednak mie pewno , warto zmierzy kilka punktów t a za pomoc wiat omierza. Nie powinny si od siebie ró ni o wi cej ni 1/10 czy 2/10 przys ony. Je eli nie macie wiat omierza lub nie umiecie si nim pos ugiwa – mo ecie skorzysta z histogramu, który oferuje prawie ka dy aparat cyfrowy. eby sprawdzi , czy równo „wy wiecacie” t o, zróbcie
69
PRACA Z LUSTRZANK
Ingerencja Photoshopa pozwala czasami na oczyszczenie zdj cia – tu wyci to nog od sto u
zdj cie z poprawnym histogramem, wysuni tym do prawej strony, ale niedotykaj cym prawej kraw dzi. Taki histogram z górk z prawej strony b dzie oznacza prawie idealnie bia e t o, o które nam chodzi. Teraz, by upewni si , e ta plama bieli jest równa, prze wietlcie zdj cie o 1 lub 2 przes ony i zobaczcie czy mrugaj ca plama prze wietlenia (funkcj alarmu prze wietlenia znajdziecie w menu lub w trybach wy wietlania) rozk ada si równo na ca ej powierzchni t a, czy dominuje z której strony. Zdejmijcie troch mocy albo przestawcie nieco lamp , a uzyskacie po dane, równe prze wietlenie i wró cie do
Warto po wi ci troch czasu na wy owienie najbardziej atrakcyjnych i ciekawych kszta tów
Digital Camera Polska Stycze 2012
70
PRACA Z LUSTRZANK
Wszystko mo e si przyda – plastikowa torba jest po prostu kolejn plam bieli w czarno-bia ej mozaice kszta tów. Pu cie wodze fantazji!
poprawnego histogramu, przymykaj c o 1 czy 2 przys ony (które wcze niej specjalnie na chwil otworzyli cie). Teraz macie pewno , e t o jest równo o wietlone ale nie przepalone. Nast pnie warto „wys oni ” obydwie lampy tzw. murzynami (czarne ekrany), by wiat o padaj ce na t o nie pada o na modelk (w argonie studyjnym
Digital Camera Polska Stycze 2012
mówi si , e lamapa „sieje”, co na zdj ciach objawia si wyra nym spadkiem kontrastu). Dzi ki wys oni ciu mamy czysty uk ad, który pozwala u y niezale nie równie trzeciej lub czwartej lampy. Musimy zadba o to, by modelka sta a daleko od t a. T w a ciw odleg o obliczymy, ustawiaj c j pomi dzy murzynami i robi c próbne
zdj cie. Powinna by ca a czarna na idealnie wy wieconym bia ym tle (nieo wietlona adnym wiat em). Je eli z ty u wpada wci troch wiat a odbitego od t a, mo emy potraktowa to jako zalet i zgodzi si na taki dodatek wiat a kontrowego lub niwelowa ten efekt, odsuwaj c j jeszcze kawa ek. Je eli do dyspozycji mamy tylko
dwie lampy, mo emy ustawi modelk bli ej t a, tak aby znalaz a si w ogniu krzy owym lamp o wietlaj cych t o. Tego typu ustawienie jednak niesie ze sob sporo ogranicze i skazuje nas na bardzo okre lony charakter i moc wiat a, z którym pracujemy. Po zrobieniu zdj cia i wywo ujemy plik RAW, ostatnie poprawki nanosimy w Photoshopie.
71
PRACA Z LUSTRZANK
Za krótkie t o? Nie panikuj – modelka mo e le e na biurku :)
Sylwetka, punkt widzenia, o wietlenie, kompozycja – wszystko ma znaczenie i „pracuje” na efekt ko cowy
Pami tajcie, e im lepiej przygotujecie si do pracy na planie zdj ciowym, tym mniej czasu sp dzicie na postprodukcji. Je li precyzyjnie ustawili cie wiat o, praca w programie gra cznym powinna ograniczy si do delikatnego podbicia kontrastu za pomoc krzywych, drobnego retuszu niedoskona o ci skóry i ewentualnego doci cia zdj cia do po danego kadru.
Legenda: L – lampa M – modelka A – aparat MU – murzyn
O
dleg o lamp od t a to zazwyczaj ok. 2 metry, ale mo na ustawia je równie dalej. Wszystko zale y od wielko ci Waszego studia. Im dalej je ustawicie, tym równiej o wietlicie t o. B dziecie jednak potrzebowa lamp o wi kszej mocy lub zmuszeni b dziecie pracowa na otwartych przys onach, a to jak wiadomo oznacza mniejsz g bi ostro ci. Posiadacze mocniejszych lamp b d mieli wi cej swobody w doborze przes on.
By unikn przerysowa i zniekszta ce , korzystajcie z ogniskowych d u szych ni standardowe 50 mm. Krótkie tele sprawdzi si tu najlepiej, pozwoli na poprawne odwzorowanie proporcji, ale wymaga te wi kszego odej cia. Dlatego odleg o aparatu od modelki i t a wymaga dodatkowych metrów, a czasami fotografowania spod przeciwleg ej ciany.
Digital Camera Polska Stycze 2012
72
FotoSztuczki
Nasza Czytelniczka Marie uwielbia fotografowa krajobrazy, ale ma problemy z ekspozycj i komponowaniem zdj . Poprosi a Chrisa o pomoc...
POMĂ“ CIE MI ROBI LEPSZE ZDJ CIA
?
Simon Lees
Uwielbiam zatrzymywa w kadrze niesamowite widoki nabrze a w Aderney. Podobaj mi si moje zdj cia, ale wydaje mi si , e potrzebuj porad dotycz cych kompozycji i ekspozycji. Wiem, jak fotografowa w trybie Priorytetu przys ony, ale nie do ko ca radz sobie, fotografuj c w trudnych warunkach o wietleniowych.
Marie Fowler, Alderney
Digital Camera Polska Stycze 2012
FotoSztuczki ODPOWIADAMY NA SOS CZYTELNIKÓW
Poszerzamy horyzonty
N
asza Czytelniczka Marie ma szcz cie mieszka na ciekawej i bardzo fotogenicznej wysepce. Uwielbia fotografowa okolic , która jest bardzo urokliwa. Marie robi zdj cia Canonem 7D, którego zd y a ju troch pozna . Ze wszystkich trybów najbardziej odpowiada jej tryb Priorytetu przys ony, który umo liwia zmaksymalizowanie g bi ostro ci. Nie wie jednak, e równie ciekawym narz dziem
mo e by czas na wietlania, który kreatywnie stosowany, mo e dodatkowo wzbogaci jej fotogra e. Marie ma problem ze zrównowa eniem ekspozycji nieba i pierwszego planu, czasami wida te , e nie do ko ca radzi sobie z komponowaniem zdj . Wiedz c o tym, umówi em si z ni w Dorset w Portland Bill, by pokaza nowe mo liwo ci fotografowania nadmorskich scenerii.
PROBLEMY
Dodatkowe informacje
Marie lubi eksperymentowa z trybami ekspozycji, ale ma problemy przy fotografowaniu mocno kontrastowych scen
Opinia eksperta
POPRZEDNIE ZDJ CIA MARIE Marie, robi c zdj cie przedstawione powy ej, stara a si zrobi wszystko, by zachowa szczegó y w wodzie i na niebie, niestety horyzont znajduj cy si w po owie kadru i brak mocnego elementu pierwszego planu pokazuj , e musi popracowa nad komponowaniem zdj . Kompozycja zdj cia po prawej jest nieco lepsza, ale brakuje punktu zaczepienia
Marie zna zasady, którymi nale y si kierowa przy fotografowaniu krajobrazów. Techniczne aspekty pracy ze swoim Canonem 7D opanowa a dosy biegle. Niestety nie do ko ca jest wiadoma zasad kompozycji. Horyzont umieszcza zazwyczaj w po owie kadru, przez co niektóre z jej zdj nie pokazuj pi kna sceny. Zainwestowa a w szerokok tny obiektyw, Sigm 10–20 mm, ale jeszcze nie mia a okazji, by go w a ciwie wykorzysta . Marie ma tak e ltr polaryzacyjny, z którego korzysta z powodzeniem. Nie eksperymentowa a jeszcze jednak z innymi rodzajami ltrów np. gradacyjnymi, które s g ównym elementem wyposa enia fotografów krajobrazów. Gdyby dysponowa a takim ltrem, zdj cie zaprezentowane obok nie mia oby tak prze wietlonych szczegó ów na niebie. Dlatego te planuj zaprezentowa jej dzia anie kilku ciekawych akcesoriów. Digital Camera Polska Stycze 2012
73
74
FotoSztuczki ODPOWIADAMY NA SOS CZYTELNIKÓW PORADY
Przygotowania
1
Kompas s oneczny Bardzo cenn informacj przy przygotowaniach do sesji o wschodzie lub zachodzie s o ca jest czas oraz miejsce, w którym s o ce b dzie wschodzi lub w którym b dzie si ju chowa za horyzontem. Dlatego gdy jeste cie ju na miejscu, warto skorzysta ze s onecznego kompasu.
2
Czas p ywów Wysoko przyp ywu ma niesamowity wp yw na nabrze e. Zanim wybierzecie si w dane miejsce, sprawd cie czasy p ywów, by na miejscu nie okaza o si , e nagle nogi Wasze i statywu przykrywa coraz wy szy poziom wody. Warto wiedzie , czy za du a cz wybrze a nie b dzie za bardzo odkryta ani przykryta.
WARSZTAT FOTOGRAFICZNY #1
Element pierwszego planu
S 3
Odpowiednie ubranie Pogoda nawet latem mo e si szybko zmienia . Zim s oneczny poranek mo e skusi do ubrania si „na lekko”, jednak po zachodzie s o ca mo na cz sto porann decyzje uzna za bardzo nietrafion . Dlatego id c w plener, nale y ubra si na cebulk i pami ta o dobrych butach, które uchroni Wasze kostki przed skr ceniem na liskiej skale lub drewnianym pomo cie.
Digital Camera Polska Stycze 2012
o ce jeszcze dosy mocno wieci, dlatego teraz zajmiemy si technikami komponowania kadru, które pomog Marie robi lepsze zdj cia. Po przej ciu przez ska y dochodzimy do klifu, z którego rozpo ciera si pi kny widok na morze. Marie, z obiektywem szerokok tnym zamontowanym na 7D, jak zawsze przygotowuje si i robi zdj cia. Rzut oka na kilka z nich wystarczy, by stwierdzi , e o ile technicznie s one dobre, to nie pokazuj wszystkich zalet
tego krajobrazu. Obiektyw szerokok tny daje tyle mo liwo ci, e zdj cia powinny wyj zdecydowanie ciekawsze. Sugeruj Marie, by skoncentrowa a si na ska ach i wodorostach na pierwszym planie. Wybieraj c pojedynczy kamie i odpowiedni punkt widzenia, sprawia, e zdj cie staje si interesuj ce. Ta prosta technika wraz ze zmian kadru z poziomego na pionowy sprawia, e zdj cie jest bardziej dynamiczne, ale i tak trzeba jeszcze popracowa nad horyzontem.
Pierwszy plan w pierwszym zdj ciu nie pokazuje pi kna ska i nabrze a. Ujmuj c w kadrze pojedynczy g az i ostro nie kadruj c zdj cie, by pomi dzy kamieniem a t em by odpowiedni dystans i zmieniaj c kadr na pionowy, Marie uda o si wykona lepsze uj cie
FotoSztuczki ODPOWIADAMY NA SOS CZYTELNIKÓW Skrajnie po lewej Linia, któr tworz ska y po lewej, jest dobr lini wiod c , ale horyzont w po owie kadru sprawia, e zdj cie jest za bardzo statyczne Po lewej Zmiana na orientacj pionow i przesuni cie horyzontu w gór przyczyni y si do lepszego wygl du zdj cia Po lewej na dole Cia niejszy kadr, z którego odj to cz pustego niebieskiego nieba, du o zyska dzi ki wyd u eniu czasu otwarcia migawki i rozmyciu fal
WARSZTAT FOTOGRAFICZNY #2
Zasada trójpodzia u
I
dealnie do naszych zdj pasuje wystaj ca z morza ska a zwana Pulpit Rock. Spacerujemy wi c w jej pobli u i stajemy na kli e na pó noc od ska y. Zasugerowa em Marie, by poeksperymentowa a z umieszczeniem ska y w ró nych miejscach w kadrze. Zaczyna od fotografowania w orientacji poziomej z horyzontem przechodz cym w po owie zdj cia. Po obejrzeniu wyników sugeruj , by fotografowa a w pionie z horyzontem znajduj cym si w dwóch trzecich wysoko ci
kadru, bli ej górnej kraw dzi zdj cia. Teraz kierujemy nasz uwag na pierwszy plan. Zaczyna si przyp yw i fale staj si coraz wy sze, rozbijaj si o ska y pomi dzy Pulpit Rock a miejscem, w którym stoimy. Stanowi to idealn lini wiod c wzrokiem widza po zdj ciu. Marie mocuje aparat do statywu i zaczyna eksperymentowa z czasem otwarcia migawki, który odpowiednio uchwyci fale. Wprawdzie wiat a jest jeszcze du o, ale ltr polaryzacyjny pozwala na ustawienie czasu 1/4 s.
Nie przeszkadza nam to, gdy d ymy tak e do tego, by delikatnie rozmy fale rozbijaj ce si o brzeg, co b dzie stanowi o idealny element pierwszego planu.
Czy uda o si naprawi zdj cia Marie? Sprawd cie na nast pnej stronie...
WARSZTAT FOTOGRAFICZNY #3
Zachowaj szczegó y nieba Marie coraz lepiej radzi sobie z komponowaniem zdj . Z racji tego, e s o ce zaczyna ju chyli si ku zachodowi, zdecydowa em si pokaza jej zasady dzia ania filtra gradacyjnego. Ustawiamy si tak, by s o ce znajdowa o si za latarni , któr wida na horyzoncie. Na pocz tku sugeruj Marie, by zrobi a kilka zdj bez mojej pomocy. Udaje si jej zachowa szczegó y pierwszego planu, niestety niebo jest zbyt jasne i niewiele na nim wida . Ustawiamy wi c kompensacje ekspozycji na -2EV, co przyciemnia niebo, natomiast skutkiem ubocznym jest niestety przyciemnienie tak e pierwszego planu. By na obiektywie 10–20 mm mo na by o zamocowa filtr zak adamy na nim specjalny holder, a do niego wk adam dwustopniowy filtr gradacyjny. Marie robi szybko kilka zdj , by zobaczy , jak filtr wp ywa na ogóln ekspozycj . Teraz wida szczegó y
zarówno na niebie, jak i w pierwszym planie, niestety filtr przyciemni nieco cz klifu oraz latarni . Dlatego sugeruj Marie, by poeksperymentowa a troch z ustawieniem granicy filtra dok adnie w linii gdzie niebo styka si z klifem. Oznacza to, e latarnia zostanie lekko przyciemniona, ale jest to cena, któr warto zap aci za wi ksz ilo szczegó ów na niebie. Maj c ju dobre zdj cia, czekamy na zachód s o ca. Pogoda jednak zrobi a nam ma ego psikusa i pojawi y si chmury, które zakry y ca y horyzont. Dlatego by wykorzysta nowo nabyte techniki, Marie b dzie musia a poczeka do jutra. By to zdj cie wysz o dobrze, Marie musia a ustawi parametry tak, by umo liwi y zapisanie szczegó ów w pierwszym planie. Filtr gradacyjny przej odpowiedzialno za przyciemnienie obszaru za horyzontem, jedynym kosztem takiej operacji by a przyciemniona latarnia
Digital Camera Polska Stycze 2012
75
76
FotoSztuczki ODPOWIADAMY NA SOS CZYTELNIKÓW WERDYKT
W chmurach… Chris opowiada „Bior c pod uwag fakt, e nie mieli my najlepszej pogody do zdj krajobrazowych, Marie wykona a kawa dobrej roboty. Nauczy a si docenia wag pierwszego planu, którego wcze niej raczej nie bra a pod uwag , skupiaj c si na odleg ym horyzoncie. Dzi ki temu kolejne zdj cia by y coraz lepsze. Wprawdzie Marie nadal musi pami ta o odpowiedniej kompozycji i eksperymentowa z ró nymi uj ciami, ale wydaj mi si , e jest na dobrej drodze. Marie, która nigdy nie korzysta a z gradacyjnego ltra ND, szybko zrozumia a, jak zbawienny wp yw mo e mie to akcesorium. Nauka umiej tnego mocowania ltra i pozycjonowania linii przej cia, tak by nie przyciemnia a niew a ciwego elementu sceny, zaj a jej troch czasu. Zanim uda jej si kupi ltr gradacyjny, by robi zdj cia ze szczegó ami w wiat ach i cieniach, b dzie musia a si troch pogimnastykowa w trybie manualnym”.
Marie opowiada „Dzie sp dzony na indywidualnych warsztatach z Chrisem otworzy mi oczy na wiele rzeczy. Moimi g ównymi problemami by a kompozycja i odpowiedni dobór parametrów. Porady Chrisa na temat ró nych sposobów wodzenia wzrokiem widza za pomoc elementów kompozycji oraz sugestie dotycz ce mo liwo ci, jakie daje czas otwarcia migawki sprawi y, e moje zdj cia stawa y si coraz bardziej interesuj ce. Fotografowanie ze ska umo liwi o uchwycenie g bi, a ltry gradacyjne pomog y w zrównowa eniu ekspozycji. Dzi ki tym wskazówkom b d ju wiedzia a, jak radzi sobie ze wiat em, jego brakiem lub nadmiarem”. Digital Camera Polska Stycze 2012
Marie, eksperymentuj c z kompozycj zdo a a zrobi naprawd dobre zdj cie, na którym pi knie prezentuj si zarówno ska a, jak i dramatyczne chmury
PROBLEM ROZWI ZANY!
POLSKA
77
SZUKAJ NA P YCIE
prezentuje…
Szko a Photoshopa
®
W TYM MIESI CU… 78 Podstawy Photoshopa Zobaczcie, jak edytowa pliki RAW w Photoshopie Elements
82 Stylizacje Efekt krossowania w Adobe Camera Raw
84 Zaawansowane techniki Kluczowe techniki retuszu w Adobe Camera Raw
Jedyny przewodnik po Photoshopie , jakiego potrzebujesz ®
78
82
84
Digital Camera Polska Stycze 2012
Szko aPhotoshopa
78
PODSTAWY PHOTOSHOPA PR ZE D
Chris Rutter
PO
CZEGO POTRZEBUJECIE Photoshopa Elements 9 CZEGO SI NAUCZYCIE Jak edytowa kolory i tony oraz jak doprowadzi do perfekcji reprodukcj detali w Adobe Camera Raw ZAJMIE TO TYLKO 15 minut
KROK PO KROKU
Popraw zdj cia w Adobe Camera Raw Zobaczcie, jak edytowa pliki RAW za pomoc Adobe Camera Raw w Photoshopie Elements 9
POLSKA
W SZUKAJ NA P YCIE
Digital Camera Polska Stycze 2012
ielu fotografów woli robi zdj cia w formacie JPEG, bo oszcz dzaj w ten sposób miejsce na karcie i nie musz podbija kolorów, gdy zazwyczaj robi to za nich procesor aparatu. Pliki JPEG s bowiem wst pnie przetworzone przez aparat, maj narzucany okre lony styl kolorów zdj i balans bieli. Fotografuj c w JPEG, tracimy jednak wiele informacji o kolorach i tonach obrazu, próba wprowadzenia korekcji w tym formacie niesie za sob konsekwencje w postaci wi kszego szumu i licznych artefaktów. By mie wi cej informacji o kolorach i tonach fotografowanej sceny, przestawcie format
zapisu zdj na RAW i edytujcie je w Adobe Camera Raw. ACR ma wszystkie niezb dne narz dzia i menu bogate w ró nego rodzaju opcje i suwaki. W tym tutorialu poka emy Wam, jak korzysta z ACR i jak edytowa zdj cie, by wyci gn z niego jak najwi cej dost pnych informacji. Zobaczycie, jak ustawi zakres tonalny zdj cia by zwi kszy jego kontrast, jak podbi nasycenie danego koloru bez przesycania innych lub tworzenia takich, których drukarki nie b d w stanie odwzorowa . Poka emy tak e, jak pozby si ladów plam z matrycy i na koniec, jak odpowiednio wyostrzy delikatne szczegó y obrazu.
Szko aPhotoshopa POPRAWIAMY ZDJ CIA W ADOBE CAMERA RAW
EKSPERT RADZI
Ustawiamy g bi koloru
Ustawiamy balans bieli
1
2
W Photoshopie Elements wybieramy Plik>Otwรณrz i wybieramy Raw_before.dng. Plik jest cyfrowym negatywem, wi c otworzy si w oknie Adobe Camera Raw. By wyci gn z niego jak najwi cej informacji o kolorze z rozwijanego menu G bi, na dole po lewej wybieramy 16 bitรณw/kana .
Fotografowane gรณry wydaj si troch za ciep e. Z racji tego, e pracujemy na pliku RAW, mo emy atwo och odzi zdj cia, korzystaj c z suwaka, ktรณry przesuwamy do warto ci ok. 4900. Delikatn zielonkaw po wiat mo emy zneutralizowa , przesuwaj c suwak Tinty na -1, tworzymy w ten sposรณb balans bieli u ytkownika.
โ Starsze wersje Photoshopa mog mie problemy z otwarciem plikรณw RAW nowszych modeli aparatรณw. Na szcz cie s specjalne plug-iny ACR, ktรณre mo na ci gn i zainstalowa . Wystarczy przej do Pomoc>Aktualizacje. Manager umo liwi ci gni cie najnowszych wersji potrzebnych wtyczekโ . George Cairns, redaktor techniczny
Analizujemy ekspozycj
Odkrywamy faktur
3
4
Histogram pozwala nam zobaczy wszelkie nieprawid owo ci dotycz ce ekspozycji. Wykres nie dochodzi do lewej kraw dzi, co oznacza, e brakuje w nim ciemnych tonรณw. Po prawej jest podobnie, czyli jasnych tonรณw tak e brakuje, zdj cie sk ada si w znacznej mierze z pรณ tonรณw.
Kontrast zdj cia jest troch za s aby. By go wzmocni , musimy przyciemni cienie i rozja ni wiat a. Dzi ki temu odkryjemy faktur ska i otaczaj cego je krajobrazu. Naje d amy kursorem na suwak Ekspozycji i przesuwamy go do warto ci +0,25. Podbijamy w ten sposรณb najja niejsze tony.
argon Format RAW
P Przyciemniamy cienie
Podbijamy kontrast
5
6
By przyciemni cienie bez jednoczesnego przyciemniania innych tonรณw, si gamy po suwak Czarne i ustawiamy jego warto na 17. Za spraw modyfikacji wiate i cieni, ktรณre si gaj ju prawie obu stron histogramu, uda o nam si rozsun histogram. By zobaczy zdj cie przed i po poprawkach, odhaczcie okienko podgl du.
By dodatkowo zwi kszy kontrast, przesuwamy suwak Kontrastu w prawo do +68. Najciemniejsze cienie sta y si prawie czarne, natomiast wiat a jeszcze ja niejsze. Teraz histogram jest znacznie ciekawszy. Zwi kszenie kontrastu sprawi o, e obraz nie jest ju tak p aski.
odobnie jak tradycyjne negatywy, ktรณre trzeba by o obrabia w ciemni, pliki cyfrowe musz by edytowane w ciemni cyfrowej. Rรณ ni producenci oferuj rรณ ne metody zapisywania plikรณw, tak by nie by y to informacje w aden sposรณb skompresowane. Dlatego pliki te nazywaj si RAW, czyli surowe. Rรณ ni producenci stosuj rรณ ne nazwy dla tego rodzaju plikรณw.
Digital Camera Polska Stycze 2012
79
80
Szko aPhotoshopa PODSTAWY PHOTOSHOPA
argon Format DNG
A
dobe umo liwia eksportowanie plików RAW jako cyfrowe negatywy. DNG – to uniwersalny format dla wszystkich obrazów w formacie RAW. Nikon zapisuje je jako NEF, Canon jako CR2. Adobe to ujednolica. W odró nieniu od reszty plików w formacie RAW, ACR zapisuje wszystkie poczynione zmiany w aktualnym pliku DNG, nie musi do niego tworzy oddzielnych plików XMP.
Równowa ymy tony
Podnosimy kontrast pó tonów nów
Histogram sk ania si bardziej ku prawej stronie, czyli do sekcji wiate . By zrównowa y ekspozycj , redukujemy intensywno najja niejszych tonów, przesuwaj c suwak Odtwarzania w prawo do 35. Dzi ki temu najja niejsze tony b d ciemniejsze, a wykres rozci gnie si ku lewej.
7
8
Podbijamy kolor
Podnosimy jaskrawo
10
Mg a i chmury nad krajobrazem sk adaj si g ównie z pó tonów. By wyci gn szczegó y z chmury, przesuwamy suwak Przejrzysto do +30. Podnosi to kontrast pó tonów bez wp ywu na dobrze eksponowane wiat a i cienie. W chmurach wida teraz wi cej kszta tów i faktur .
Podbijaj c nasycenie kolorów, odkrywamy faktur i szczegó y krajobrazu, niestety atwo si w tym zagalopowa , co sprawia, e wszystko wygl da zbyt sztucznie, a kolory s przesycone. Przesuwamy wi c suwak Nasycenia do +12, dzi ki czemu kolory staj si nieco ywsze.
9
Suwak Jaskrawo s u y do podbijania intensywno ci s abszych kolorów bez wp ywu na te, które ju s intensywne. Przesuwaj c suwak Jaskrawo ci do +16, mo na podbi jaskrawo niebieskiego nieba bez przesycania ó tych elementów krajobrazu.
Robimy zbli enie
Ostrzymy
11
12
Czy wiecie, e...? Bezpiecze stwo plików RAW
N
ie mo na na sta e zmienia oryginalnych pikseli pliku RAW. Wszystkie zmiany zapisane s jako plik XMP, który zapisany jest wraz z plikiem RAW. Oznacza to, e mo na do woli eksperymentowa bez obawy o zniszczenie oryginalnego pliku RAW.
Digital Camera Polska Stycze 2012
By stworzy odbitk , na której b dzie dobrze wida szczegó y ska y, wybieramy lupk , klikamy, by zobaczy 100% powi kszenie. Je eli b dziecie patrze pod mniejszym powi kszeniem, nie b dziecie w stanie dostrzec efektywno ci ostrzenia.
Przy 100% powi kszeniu ska y wygl daj ma o wyra nie. By je wyostrzy , zmieniamy warto w menu szczegó . Ustawiamy Ilo na 58, Promie na 1.0, Szczegó na 25, Maskowanie na 0. Odhaczamy okno Podgl du, dzi ki temu widzimy wersj przed i po.
Szko aPhotoshopa POPRAWIAMY ZDJ CIA W ADOBE CAMERA RAW
EKSPERT RADZI
Usuwamy szum
Zapami taj i otwórz
13
14
Czyste obszary zdj cia, takie jak niebo, s troch zaszumione. Podnosimy wi c warto suwaka Redukcji szumu luminancji do 10, co go zmi kcza. Trzeba pami ta , by korzysta z tego suwaka rozwa nie, gdy zmi kcza on tak e detale. Bezpieczniej redukowa jest szum kolorowy, ustawiamy Kolor na 44.
Klikamy na podstawowe menu. Gdy naci niemy Gotowe, zapiszemy dokonane zmiany w pliku RAW, a dok adniej w podpi tym pliku (zobaczcie, o co chodzi po lewej na dole). Gdy spojrzycie na niebo, zobaczycie na nim paprochy z brudnej matrycy. Klikamy Otwórz obraz i otwiera si standardowy edytor Elements.
„Gdy usuwacie kurz za pomoc p dzla koryguj cego, powinni cie znale p dzel, który b dzie pasowa do wszystkich zabrudze . Je eli jednak znajdziecie wyj tkowo du y brud, za pomoc prawego przycisku myszy i przycisku Alt mo ecie szybko zmieni rozmiar i twardo p dzla”. George Cairns, redaktor techniczny
Konwertujemy g bi obrazu
Usuwamy zabrudzenia
15
16
Zanim skorzystamy z Punktowego p dzla koryguj cego, którym usuniemy kropki na zdj ciu, musimy przekonwertowa zdj cie z wersji 16 bitów na kana na 8 bitów/kana . Wybieramy Obraz>Tryb i wybieramy 8 bitów/kana . Za pomoc lupki ogl damy zdj cie pod 100% powi kszeniem.
Si gamy po p dzel koryguj cy. Wybieramy ma y z mi kk ko cówk . Typ ustawiamy na Wyrównanie, teraz klikamy na ka d z plamek. Narz dzie b dzie nak ada atk z próbkowanego obszaru, ukrywaj c wszelkie zabrudzenia, które chcemy zlikwidowa .
Interfejs Adobe Camera RAW Narz dzia
1
Ten ma y piórnik daje szybki dost p do lupki, narz dzia do kadrowania, prostowania i redukcji czerwonych oczu.
G bia
2
czyli np. ocieplenie zbyt ch odnych tonów przez zmian temperatury barwowej zdj cia.
Odtwarzanie
3
4
4
G ówne suwaki Ekspozycji, Tonów i Koloru umo liwiaj rozja nienie lub przyciemnienie tonów, podbicie kolorów oraz kontrastu.
To menu umo liwia edytowanie zdj cia w 16-bitowej g bi, dzi ki czemu mo na korzysta z wszystkich informacji o tonach i kolorach.
Otwórz zdj cie
Balans bieli
5
3
Ta sekcja podstawowego menu umo liwia zmian balansu bieli,
1
Klikaj c ten przycisk, otwieracie zdj cie w podstawowym edytorze Photoshopa. Potem mo ecie je zapisa w formacie JPEG.
5 2 Digital Camera Polska Stycze 2012
81
PhotoshopSchool Szko aPhotoshopa PHOTOSHOP BASICS FOTOSTYLIZACJE
Ben Brain (Future)
PO
PRZ ED
CZEGO POTRZEBUJECIE Photoshopa CS5 CZEGO SI NAUCZYCIE Jak kreatywnie wykorzysta ACR ZAJMIE TO TYLKO 5 minut
KROK PO KROKU
Cross-proces plików RAW Zobaczcie, jak edytowa pliki RAW, by efektownie symulowa efekt krosowania tradycyjnego filmu
W POLSKA
82
SZUKAJ NA P YCIE
Digital Camera Polska Stycze 2012
iele osób s dzi, e edytowanie zdj cia RAW to potrzebna, ale raczej nudna cz pracy fotografa. Jednak w ci gu ostatnich lat ACR rozwin swoje mo liwo ci i sta si zdecydowanie bardziej kreatywn aplikacj . Do zmiany niektórych w a ciwo ci zdj cia jest ju nie jeden, ale kilka suwaków, z których ka dy odpowiada za inny efekt cz stkowy. Umiej tnie edytuj c pliki, mo emy przekszta ci zdj cia w bardzo ciekawy sposób, bez potrzeby si gania po Photoshopa. W tym tutorialu poka emy, jak uzyska efekt cross-processu zdj cia i doda ciemn ramk do pliku RAW. Pomimo korzeni w tradycyjnej fotogra i, cross-process to technika nadal bardzo
popularna w ród fotografów, którzy chc doda swoim zdj ciom troch smaczku. Typowy obraz po cross-procesie charakteryzuje si zazwyczaj zwi kszonym nasyceniem i podbitym kontrastem. W zaskakuj cy sposób zmieniaj si te tony. Zaczniemy od mieszania i podbicia kolorów, tonów oraz nasycenia w Podstawowym panelu, potem przejdziemy do panelu Rozdziel tonowanie, gdzie dodamy lekk kolorow po wiat do cieni i wiate . By stworzy ciemn ramk , skorzystamy z narz dzia ltra gradacyjnego z g ównego panelu menu. Poka emy Wam tak e, jak zapami ta ustawienia, by taki sam styl nada zdj ciom w przysz o ci za pomoc pojedynczego klikni cia.
Szko aPhotoshopa EFEKT KROSOWANIA TRADYCYJNEGO FILMU
EKSPERT RADZI
Kadrujemy zdj cie
Zmieniamy kolory
1
2
By proporcje boków by y bli sze kwadratowi, si gamy po narz dzie do kadrowania, z rozwijanego menu wybieramy stosunek 4:5 i wyznaczamy now ramk . Mo na j edytowa , dlatego je li nagle zmienimy zdanie, mo na ponownie zmieni proporcje boków.
W pocz tkowej fazie pracy z kolorami zaczynamy od Podstawowego menu, przesuwamy Temperatur do 6000, a Tint do -50. By podnie intensywno kolorów, przestawiamy Jaskrawo na +70 (co wp ywa tylko na mniej nasycone kolory) i Nasycenie do +30.
Podbijamy kontrast
Technika split-toningu
3
4
Przesuwamy suwak Czerni do +40, Jasno ci do +50, a Kontrastu do +95, Przejrzysto do +30, a Ekspozycj do +0,75. Pami tajcie jednak, e te warto ci mog ró ni si dla ró nych zdj , je eli wykorzystujecie w asne fotografie, poeksperymentujcie z ró nymi warto ciami.
„Jak ju sko czycie obrabia zdj cie, mo ecie w oknie Otwórz w Photoshopie odhaczy Jako Inteligentny obiekt, umo liwi to ponown edycje zdj cia w ACR, w dowolnym momencie i dokonanie kolejnych poprawek”. Ben Brain, redaktor techniczny
W panelu Rozdziel tonowanie ustawiamy Barw wiate na 220, Nasycenie wiate na 95%, Barw cieni na 15, Nasycenie na 50%. Przesuwamy suwak Balans do -30. Warto ci te s dosy subiektywne, dlatego zach camy Was, by cie bawili si nimi.
Czy wiecie, e...? Filtr gradacyjny
Tworzymy ramk
Zapami tujemy ustawiania
5
6
By stworzy czarn ramk wokó obrazka, wybieramy z g ównego menu Filtr stopniowy, ustawiamy Ekspozycj na -3,0, Nasycenie na -100. Klikamy na zewn trz kadru i rysujemy lini do rodka, dos ownie na kilka milimetrów, powtarzamy dla kolejnych trzech stron.
Gdy ju sko czymy, przechodzimy do rozwijanego menu po prawej, na górze okna ACR wybieramy Zapami taj ustawienia. Teraz klikaj c Nadaj ustawienia, b dziecie mogli powtórzy ca y proces na dowolnym zdj ciu w mgnieniu oka, za pomoc jednego klikni cia myszk .
F
iltr gradacyjny w ACR imituje dzia anie zwyk ego filtra gradacyjnego ND. Efekt uzyskuje si , rysuj c wzd u zdj cia lini , która tak jak filtr wzmacnia kolory oraz kontrast w obszarze obj tym aktywn cz ci filtra.
Digital Camera Polska Stycze 2012
83
Szko aPhotoshopa POZIOM ZAAWANSOWANY PRZED
KROK PO KROKU
Retuszuj portrety w Adobe Camera Raw Zobaczcie, jak stworzy ciekawy portret retuszuj c zdj cie w ACR CZEGO POTRZEBUJECIE Photoshopa CS4 lub wy szego
PO
CZEGO SI NAUCZYCIE Poka emy Wam, jak retuszowa pliki RAW bez pomocy Photoshopa ZAJMIE TO TYLKO 20 minut
Digital Camera Polska Stycze 2012
SZUKAJ NA P YCIE
Ben Brain (Future)
F
otografowie od lat korzystaj z ró nych metod retuszu. Jeszcze zanim wynaleziono komputery, w XIX w., wymy lono specjalne techniki ciemniowe, które s u y y do zmi kczania skóry, usuwaniu z niej wszelkich niedoskona o ci. Stosowano tak e specjalne techniki o wietleniowe oraz ca gam sztuczek i sposobów, które mia y sprawi , e modelka b dzie cieszy si ze swojego zdj cia. Photoshop sprawi , e jest to zdecydowanie prostsze i mo liwe do wykonania w du o krótszym czasie i przy mniejszym nak adzie rodków. Ostatnie udogodnienia w ACR sprawi y, e znaczn cz retuszu mo na wykona na samym pliku RAW, bez przenoszenia si do g ównego panelu Photoshopa. W tym tutorialu poka emy ca y proces retuszu w ACR. Nauczycie si usuwa przebarwienia, zmiany tonalne, zmi kcza skór , wybiela z by, poprawia oczy, usta, kadrowa i nadawa zdj ciu odpowiedni charakter. Wymienione czynno ci odnosz si do najlepszych i najbardziej funkcjonalnych opcji ACR, b dziecie mogli ich potem u ywa do wszelkiego rodzaju zdj , nie tylko do portretów. Po co jednak robi to wszystko w ACR, je eli mo na to wykona w normalnym oknie Photoshopa? Zalet pracy na pliku RAW w ACR jest mo liwo szybkiego powrotu do pierwotnej wersji, w mi dzyczasie mo na zmienia wszystkie mo liwe parametry. To tak e bardzo prosty styl pracy, mo na korzysta z ka dego narz dzia i na bie co obserwowa efekty pracy. Dla osób, które dopiero zaczynaj przygod z Photoshopem, liczba narz dzi, funkcji i opcji mo e by dosy przyt aczaj ca. Natomiast je eli chodzi o ACR, paleta narz dzi i funkcji jest okrojona, ale korzystanie z nich jest bardziej intuicyjne.
POLSKA
84
Szko aPhotoshopa RETUSZUJEMY PLIKI RAW
argon Przejrzysto
S
Kadrujemy
Cia niejszy kadr
1
2
Kompozycja nie za bardzo nam si podoba, dlatego kadrujemy lekko, by portret sprawia lepsze wra enie. Si gamy po narz dzie kadrowania z przybornika na górnym panelu. Je eli chcecie kadrowa wg proporcji, za pomoc prawego przycisku myszki mo ecie wywo a odpowiednie menu.
Przesuwamy kursor, by obj nim okre lony obszar zdj cia. Wyje d aj c kursorem poza ten obszar, mo na obróci zdj cie, ale w tym wypadku nie jest to potrzebne. Je eli kadr jest odpowiedni, klikamy OK. W ka dej chwili b dziemy mogli powróci do tej czynno ci i ponownie wykadrowa zdj cie.
uwaka Przejrzysto u yli my do zmniejszenia liczby detali i wyg adzenia skóry (zobaczcie w kroku 11), ale cz sto stosuje si te technik miejscowego wyostrzania w pó tonach. To wietny sposób na podbijanie tonów i szczegó ów, który nie jest mo liwy do osi gni cia za pomoc manipulacji krzyw .
EKSPERT RADZI
Odkrywamy szczegó y
Podbijamy kolory
Suwak Temperatury przesuwamy do 6000, by zdj cie nieco ociepli . By odzyska szczegó y z prze wietlonych obszarów, musimy przestawi suwak Odtwarzanie na warto 33. Gdy ju to zrobimy, przestawiamy Ekspozycj na -0,10, Wype nij wiat em na 0, Czernie na 10 i Kontrast na +36.
3
4
Korygujemy punktowo
Robimy zbli enie
5
6
Si gamy po narz dzie Redukcji punktowej lub klikamy B. Z opcji po prawej w menu Typu wybieramy Skoryguj. Krycie 100. Suwak Promienia kontroluje wielko narz dzia, ale mo na zrobi to atwiej za pomoc przycisków [ oraz ].
Suwak Jaskrawo podbije intensywno najs abszych kolorów, podczas gdy suwak Nasycenie podnosi intensywno najwyra niejszych. Jaskrawo to suwak cz sto wykorzystywany w portretach, poniewa umo liwia podbicie tonów skóry bez przesadnego przebarwienia. Ustawiamy Jaskrawo na +20, Nasycenie na +10.
By sprawnie porusza si po zdj ciu, wciskamy Ctrl+ lub Ctrl-, co oddala i przybli a obraz. Wciskaj c spacj , mo emy r czk przemieszcza si po zdj ciu. Klikamy na dwa przebarwienia, pojawi si dwa kó ka. Czerwone pokazuje obszar, który ma by pokryty, zielone – punkt, z którego pobierzecie próbk .
„Kluczem w retuszu jest to, by poprawione zdj cie wygl da o naturalnie. Zbyt mocno przerobione zdj cie z idealnie bia ymi bia kami oczu, wiec cymi, równiutkimi z bami i skór bez skazy przyci ga uwag i na pierwszy rzut oka wida ingerencj programu graficznego. Cz sto te mo na dok adnie pokaza , co i jak zosta o poprawione. Dobry retusz charakteryzuje si tym, e nie da si rozpozna , co i gdzie by o poddawane obróbce graficznej”. James Paterson, redaktor techniczny
Digital Camera Polska Stycze 2012
85
86
Szko aPhotoshopa POZIOM ZAAWANSOWANY
EKSPERT RADZI
„Gdy dodacie now pinezk p dzla koryguj cego, zachowane b d ustawienia z poprzedniej operacji p dzlem. To mo e sprawi k opoty, dlatego pami tajcie, by za ka dym razem resetowa suwaki. Zamiast przesuwa wszystko r cznie do pozycji wyj ciowej, wystarczy dwukrotnie klikn na suwak”.
Usuwamy przebarwienia
Czy cimy oczy
Regulujemy wielko p dzla, by za ka dym razem by odrobin wi kszy ni pokrywana plamka. Mo ecie zmienia wielko pól, manipuluj c kursorem przy kraw dzi zaznacze czerwonego kó ka lub zmienia miejsce obszaru ród owego.
7
8
Dodajemy pinezki
Malujemy mask
Klikamy na Narz dzie korekty ukierunkowanej lub klikamy K, potem idziemy do okna po prawej i sprawdzamy Poka pinezki oraz Poka mask . W okienku obok maski wybieramy jasny odcinaj cy si kolor, nast pnie klikamy na obszar skóry, by doda kolejn pinezk .
9
10
Wyg adzamy skór
Podbijamy intensywno t czówek
11
12
W opcjach zmieniamy Typ operacji na Klonowanie. Przy tym warto pracowa na ma ym kryciu, wi c korygujemy je do 15. Teraz zmi kczamy obszar wokó oczu. Kó ka, które si pojawiaj po ka dym klikni ciu, dzia aj podobnie jak przy operacji zakrywania.
James Paterson, redaktor techniczny
Maluj c mask na skórze, pomijamy obszary, które powinny pozosta wyra ne. Ko o wewn trz pokazuje tward cz p dzla, obramówka to obszar mi kki. Je eli ma niecie tam, gdzie nie trzeba, wciskaj c ALT, mo ecie zmieni narz dzie w Gumk .
argon Zapisane ustawienia
K
a d pinezk mo ecie zapisa jako ustawienie miejscowych poprawek i nada podobne efekty pozosta ym obszarom zdj cia. Wystarczy klikn na pinezk , potem na ikon menu w górny prawy róg g ównego panelu i wybra ustawienie Miejscowe korekty. Nadajcie ustawieniu odpowiedni nazw , np. skóra, usta itd., dzi ki czemu b dziecie pami ta , do czego odnosz si konkretne zapami tane ustawienia.
Digital Camera Polska Stycze 2012
Odhaczamy Poka mask , przesuwamy suwak Przejrzysto ci do -75, co zmi kczy ostro i wyg adzi skór . To edytowalna opcja, wi c je eli pó niej b dziecie chcieli co zmieni , wystarczy klikn na pinezki i popracowa suwakami.
Klikamy ponownie na Poka mask , klikamy Nowa. Teraz malujemy po t czówkach oka, tworz c kolejne maski. Odhaczamy Poka mask , korzystamy z suwaków. Jasno ustawiamy na 25, Kontrast na 40, Nasycenie na 30, a Przejrzysto na 0.
Szko aPhotoshopa RETUSZUJEMY PLIKI RAW
Czy wiecie, e...? Pinezki
P
Rozja niamy bia ka
Ostrzymy rz sy
13
14
Klikamy Nowy i dodajemy kolejn pinezk , pod któr malujemy bia ka oczu. Sprawdzamy Poka mask i Maska Automatyczna. Pomo e to ograniczy mask tylko do obszaru bia ek oczu. Resetujemy wszystkie suwaki i ustawiamy Jasno na +20.
Teraz nadszed czas na wyostrzenie rz s. Klikamy Nowa i dodajemy pinezk do rz s. Odhaczamy Automatyczna maska i ma ym p dzlem malujemy, tworz c mask . Resetujemy suwaki i przesuwamy Ostro na +60.
dzel koryguj cy umo liwia „wbicie” dowolnej pinezki do ka dej operacji. Pinezka pod cza si do obszaru okre lonego przez mask . Mo na je poprawia do woli, w dowolnym momencie pracy. Aktywna pinezka b dzie mia a czarn kropk po rodku. Pinezki mo na pokazywa i chowa , odhaczaj c pole na dole po prawej stronie panelu.
EKSPERT RADZI
Poprawiamy ustawienia
Rozja niamy z by
16
Dodajemy now pinezk do ust, malujemy po nich, by na o y kolejn mask . Chowamy mask i resetujemy suwaki, potem przestawiamy Jasno na -6, Kontrast na +14. Mo na doda ustom delikatnej tinty. Kliknijcie na okno kolorów i wybierzcie odpowiedni kolor.
15
Dodajemy pinezk do z bów, klikamy na Automatyczna maska oraz Poka mask , po czym malujemy po z bach. Resetujemy wszystkie suwaki, zmieniamy kolor tinty na bia y, przestawiamy Jasno na +15. Nasycenie przesuwamy do -20, by zredukowa ó te przebarwienie.
Zmi kczamy w osy
Ostatnie poprawki
17
18
Dodajemy kolejn pinezk do w osów i t a, nast pnie malujemy mask . W celu zmniejszenia dekoncentruj cych elementów na w osach i w tle zmniejszymy ostro tych obszarów zdj cia. Resetujemy suwaki, przesuwamy Przejrzysto do -66 i Ostro do -20.
Robimy zbli enie. Je eli uznacie za stosowane, zmie cie dowolne parametry w panelu Podstawowym. Przestawiamy si teraz na panel HSL/ Skala Szaro ci i wybieramy Tab Nasycenie. Czerwienie zmniejszamy do -25, co redukuje czerwie na twarzy modelki.
„By tworzy precyzyjn mask , musicie dobrze pos ugiwa si p dzlem. Zmieniaj c rozmiar, krycie oraz twardo , mo ecie dostosowa go do okre lonej operacji, któr chcecie wykona . Pami tajcie, e jest wiele skrótów, np. przez przytrzymanie Shift, prawego przycisku myszki i przesuwanie myszk w poziomie i pionie mo ecie zmienia rozmiar i twardo p dzla, wciskaj c Alt, zmieniacie p dzel w Gumk . Dla atwych obszarów mo ecie uaktywni Mask automatyczn , która pomo e w zaznaczaniu okre lonego obszaru”. James Paterson, redaktor techniczny
Digital Camera Polska Stycze 2012
87
PhotoshopSchool Szko aPhotoshopa INSPIRING IN NSP SPIR IR RIN ING G READER PHOTOGRAPHY PHOTOGRAPH HY
Autor: Marcin Ciepielewski
88
Przy lij nam swoj fotostylizacj i wygraj zestaw blend 5 w 1 Free Power! CO ZROBI , BY WYGRA ? prze wicz technik , edytuj c zdj cie, ktรณre znajdziesz na p ycie wykonaj t sam stylizacj w oparciu o w asne zdj cie wy lij gotow prac w du ej rozdzielczo ci na stylizacje@digitalcamerapolska.pl sprawd w kolejnym wydaniu, czy to w a nie Twoja praca wygra a na Wasze zg oszenia czekamy do 5 stycznia
โ Dobrze dobrane zdj cie, subtelne zagi cia oraz charakterystyczne odbarwienia papieru sprawiaj , e stylizacja Marcina idealnie imituje 100-letni fotogra !โ Monika wi tek, redaktor prowadz ca
1 5w OWCEM!
Z POKR 102 x 168 cm
Kolejne zadanie: Cross-proces plikรณw RAW Digital Camera Polska Stycze 2012 Digital Digita Dig itall Camera ita Camera Came ra July 2011
Blendy s jednym z najwa niejszych akcesoriรณw, bez ktรณrych trudno dzi wyobrazi sobi prac zarรณwno w studio, jak i w terenie. Nasza nagroda to zestaw blend: 5in1. Na g รณwnej konstrukcji stalowej znajduje si p aszczyzna rozpraszaj ca. Na ni nasuwa si i zamyka na podwรณjny zamek pow ok , ktรณra ma nieprzepuszczalne p aszczyzny odbijaj ce: srebrn , z ot , bia i czarn .
FotoPorady EKSPERT PODPOWIADA
Foto Porady W których eksperci radz , jak doskonali warsztat fotogra czny
Balans bieli wiat o arowe podbija b kit ciemnego nieba i delikatnie os abia wiat a miasta, nadaj c im bardziej naturalny wygl d
NASI EKSPERCI
Geoff Harris, redaktor Testowanie aparatów od dekady nauczy o go, co mo e by nie tak i jak to naprawi
Paul Grogan, redaktor techniczny Paul jest sportowym zapale cem, który trafi do nas z siostrzanego pisma fotograficznego
OBS UGA APARATU
FOTOGRAFOWANIE O ZMROKU ?
Chris Rutter, redaktor techniczny Specjalista od teorii fotografii, z do wiadczeniem w prasie motoryzacyjnej
George Cairns, redaktor George na naszej p ycie CD odkrywa przed Wami tajniki Photoshopa Elements oraz CS
S o ce zachodzi ju znacznie wcze niej ni latem, dlatego staram si robi ciekawe zdj cia o zmroku. Wi kszo z nich ma jednak dziwn po wiat , jak mog temu zapobiec? Gordon Baxter Geo odpowiada Czas na chwil przed wschodem i po zachodzie nazywany jest „niebiesk godzin ”. Chodzi o to, e s o ce znajduj ce si za horyzontem nadal wieci, a wiat o, odbijaj c si od nieba wywo uje niebiesk , zimn po wiat . Charakter wiat a w tym czasie mo e si bardzo szybko zmienia , dlatego warto przyj wcze niej i ustawi si
w odpowiednim miejscu. By zdj cie by o jak najlepszej, warto wybra niskie ISO, co jednak wi si cz sto z wyd u eniem czasu na wietlania. Zazwyczaj wynosi od kilku sekund do nawet minuty, dlatego bardzo wa ny jest w tym momencie statyw lub inna solidna stabilizacja dla aparatu. Komponuj c zdj cie, warto wzi pod uwag fakt, e
b dziemy pracowa ze wiat em mieszanym – ulicznymi latarniami i reszt naturalnego, b kitnego wiat a. Taka sytuacja sprawia, e musimy si zastanowi nad tym, jak poradzi sobie z kolorami w scenie. Korzystaj c z automatycznego balansu bieli, niebo b dzie generalnie niebieskie, natomiast wiat a uliczne b d mia y mocno pomara czow po wiat . Prze czaj c si na balans bieli wiat o dzienne, zredukujemy b kit nieba i wzmocnimy pomara czow po wiat ulicznych wiate . Dobr alternatyw jest skorzystanie z balansu bieli
wiat o arowe lub Jarzeniowe. Sprawi , e o wietlenie uliczne b dzie bardziej naturalne i podbij te b kit nieba. Digital Camera Polska Stycze 2012
89
90
FotoPorady EKSPERT PODPOWIADA
Edytuj c zdj cie w formacie RAW, mo na stworzy dwa zdj cia z ekspozycj ustawion pod niebo i pod pierwszy plan, które za pomoc programu graficznego atwo po czymy, by stworzy zdj cie ze zrównowa on ekspozycj
OBS UGA APARATU
ODZYSKAJ B KIT I DETALE NIEBA
?
W wielu moich zdj ciach krajobrazowych mam problem ze zbyt ciemnym pierwszym planem lub za jasnym niebem. Przepala si a do totalnej bieli i nic w nim nie wida , czy jest jaki sposób, by temu zapobiec? Jim Hobbs
Paul radzi Niebo na zdj ciach jest cz sto znacznie ja niejsze od pierwszego planu, wi c je eli jest on poprawnie na wietlony, to niebo jest przepalone. Mo na temu zapobiec, korzystaj c z gradacyjnego ltra ND, ale nie zawsze jest taka mo liwo . Lepszym rozwi zaniem jest ustawienie aparatu na statywie i wykonanie dwóch zdj , jednego z parametrami ustawionymi pod niebo i jednego pod pierwszy plan.
Nast pnie w programie gra cznym nale y po czy oba zdj cia, odkrywaj c poprawnie eksponowane obszary z obu uj . Mo na to atwo wykona w Elements, chocia nawet wtedy mo na mie problem z pojedynczymi drzewami czy ga ziami przecinaj cymi oba obszary. Mo na tak e wykona jedno zdj cie, w formacie RAW, na tyle ciemne, by zapisa szczegó y nieba i w edytorze RAW wywo a je dwukrotnie i nast pnie po czy .
Jak… NAPRAWI PRZEPALONE NIEBO ZA POMOC PHOTOSHOPA ELEMENTS 9
czymy dwie ekspozycje jednego zdj cia w programie Adobe Camera Raw
1Kopiuj i wklej
Otwieramy obie wersje zdj cia, jasne i ciemne, jasne kopiujemy i wklejamy ponad warstw ciemnego (Ctrl+C i potem Ctrl+V), pojawi si ono jako nowa warstwa.
Digital Camera Polska Stycze 2012
2 Stwórz mask warstwy
Klikaj c na ikon maski (druga z lewej w palecie warstw), tworzymy mask jasnej warstwy. Maska jest wype niona kolorem bia ym, co oznacza, e jest ca kowicie przezroczysta.
3 Zaznacz i wype nij
Klikamy na bia miniaturk maski i za pomoc narz dzia Szybkiego zaznaczania obrysowujemy niebo. Potem klikamy D i wype niamy zaznaczony obszar czerni .
FotoPorady EKSPERT PODPOWIADA OBS UGA APARATU
BEZ FLESZA
?
REKLAMA
W przysz ym miesi cu urodzi mi si dziecko, chcia bym zrobi mu jeszcze w szpitalu kilka zdj . Jak ustawi lamp b yskow , by zdj cia wygl da y naturalnie? Nick Ellio Paul radzi Dosy mocne wiat o lampy b yskowej s abo sprawdza si przy fotografowaniu dzieci. Zdecydowanie lepiej pracowa z o wietleniem zastanym. Wi kszo nowych lustrzanek dobrze niweluje szum w zdj ciach z wysokim ISO, dlatego najlepiej podbi t warto do ISO 1600 lub ISO 3200, co pozwoli unikn efektu poruszenia. O wietlenie w pokoju daje zazwyczaj mi e, mi kkie wiat o, ale trzeba zwraca baczn uwag na balans bieli i czasami, gdy zdj cia s za ó te, trzeba
przestawi balans na wiat o arowe lub Fluorescencyjne. Dobrym trikiem jest skorzystanie z dodatkowego wiat a bocznego, np. lampki biurkowej. Je eli jest dzie i jeste cie blisko okna, spróbujcie jako g ówne, wykorzysta wiat o naturalne. Z pomoc mo e Wam przyj nawet zwyk a bia a kartka A4, która odbije wiat o, wype niaj c cienie. Fotografi wykonano przy f/5,6 z czasem 1/50 s oraz ISO 1600, jako ród o bocznego wiat a wykorzystano odpowiednio ustawion lampk znajduj c si obok szpitalnego ó ka
Digital Camera Polska Stycze 2012
91
FotoPorady EKSPERT PODPOWIADA
OCE CIE MOJE ZDJ CIE
Wodospady White Meadow Autor: Ifan Gri ths Nikon D5000 z obiektywem Nikon AF-S 18โ 55 mm f/3,5โ 5,6G ED II Ustawienia: 18 mm; 1 s; f/22; ISO 280 PRZED
REKLAMA
92
Digital Camera Polska Stycze 2012
Co mรณwi autor
Eksperci komentuj
Ifan mรณwi To zdj cie przedstawia wodospad White Meadow, w Brecon Beacons w po udniowej Walii. Chcia em uchwyci jego si i pi kno. Zamontowa em na obiektywie dwustopniowy filtr ND i ustawi em na sekund na wietlania. Planowa em wyd u a stopniowo czas pรณki nie uzyskam oczekiwanych efektรณw, ale jak si okaza o, by em zadowolony ju z pierwszej prรณby. Prawie w ogรณle go nie edytowa em, dokona em jedynie drobnych poprawek w Lightroomie, chcia em, by zdj cie by o jak najbli sze orygina u.
Geoff opowiada Czas otwarcia migawki rรณwny 1 s to dobry wybรณr na pocz tek, ale redukuj c ISO do 100, Ifan mรณg wyd u y czas do 3 s. Dzi ki temu nurt przed wodospadem i na jego pocz tku by by adnie rozmyty. Jak dla mnie balans bieli jest nieco za ciep y, woda wygl da na troch m tn .
Paul komentuje Oryginalne zdj cie Ifana โ w formacie RAW, ma troch ch odniejszy balans bieli i woda wygl da na czystsz . Te zmiany prawdopodobnie wynikaj z kompresji pliku do JPEG. Zdecydowanie bardziej podoba mi si wersja RAW (po prawej), ale nawet ta zyska aby nieco na dodatkowym kadrowaniu, ktรณre przytnie li cie z prawej strony. Warto te wyprostowa horyzont.
werdykt Spadaj ca woda jest adnie rozmyta Wida przerwy pomi dzy strugami wody
Zdj cie ma troch za ciep tonacj Przy kraw dziach kadru jest troch za du o li ci
FotoPorady EKSPERT PODPOWIADA
PO
Przed Klasyczne zdj cie wodospadu jest prawie gotowe, niestety ó tawa po wiata sprawia, e woda wydaje si brudna, mo na by te nieco zaw zi kadr Po Och odzenie temperatury zdj cia i miejscowe podbicie kontrastu zrobi o wyra n ró nic , wykadrowanie do kwadratu pomaga skupi uwag na wodospadzie
Jak… POMIESZA TONY I PODBI KOLORY W ADOBE CAMERA RAW Dodajcie wyrazu fotografii wodospadu, poprawiaj c kolor i selektywny kontrast
1Och adzamy
Pracujemy na oryginalnym pliku RAW wykonanym przez Ifana (który by znacznie ch odniejszy od przes anego do nas zdj cia) przesuwamy suwak temperatury w lewo z 5200 na 4800, by kolory by y nieco ch odniejsze a woda czystsza.
2 Podkre lamy faktur
Kluczem w dobrych zdj ciach wodospadów jest odpowiednia faktura spadaj cych strumieni wody, dlatego wyostrzamy niektóre obszary i selektywnie poprawiamy kontrast. Przesuwamy suwak Przejrzysto do +50 a jaskrawo do +10.
3 Ma e kadrowanie
Si gamy po narz dzie do kadrowania, wybieramy stosunek boków 1 do 1. Kadruj c, staramy si usun ze zdj cia nadmiar li ci przy kraw dziach, przycinaj c, przechylamy nieco zdj cie, by horyzont w finalnym kadrze by idealnie wypoziomowany.
Digital Camera Polska Stycze 2012
93
Tylko w DIGITAL CAMERA
Miros aw
Baka Filmowy twardziel i zabijaka. Prywatnie mi o nik podr贸 y i wra liwy fotograf. Czego jeszcze nie wiedzieli cie o Miros awie Bace? Digital Camera Polska Stycze 2012
Podobno fotografujesz? Tak, cho ostatnio to g 贸wnie fotografowanie bardziej rodzinne. Marz , eby mie czas, wzi aparat i gdzie jecha . Nawet przej si zwyczajnie z aparatem i robi jakie w asne rzeczy. Po prostu nie mam czasu. Robi rodzinne, bo wiadomo, jak si gdzie wyje d a z rodzin to
fot. J. G siorowski
94
musi by zawsze tata, kt贸ry ma aparat fotogra czny i co tam uwieczni. Generalnie rodzina wyst puje na bardzo niewielu moich zdj ciach. Natomiast ch tnie fotografuj miejsca, kt贸re odwiedzam. Ludzi i architektur . Ale nie mam adnej specjalizacji fotogra cznej. Wszystko zale y od czasu i miejsca.
Miros aw Baka
Jak fotoreporter. Nie aran ujesz pomys ów, ale starasz si ich nie przeoczy . Dok adnie tak jest. Z kolei kiedy w Peru na przeprawie promowej nad jeziorem Titicaca nagle wy ania si z jakiego promu czy autobusu t um tubylców. Pi kno jeziora Titicaca mam utrwalone bodaj e na dwóch zdj ciach, natomiast ponad sto zdj fantastycznych ludzi sfotografowanych d ugim obiektywem. Dziadków, staruszków pomarszczonych, ich ma e dzieci w tych fantazyjnych kapeluszach.
fot. J. G siorowski
Fotografia osobista, czyli dokumentacja tego, co si dzieje wokó Twojej rodziny. Tak, ale to jest te w asne widzenie tego miejsca, w którym si jest. Czasami, gdy jestem w jakim miejscu, dla przyk adu we Florencji, to wi kszo moich zdj w sposób naturalny to zdj cia architektury. Bo czaruje nas miejsce. Chocia chodzi em kiedy po Florencji z on i synem, i w pewnej chwili jaki fantastycznie wymalowany mim robi swój teatr na ulicy i mam mnóstwo zdj tego mima, bo tak mnie wessa ten cz owiek. Pi kna twarz, plastyka. To si po prostu zdarza. Fotografuj jakie fantastyczne ko cio y, zabytki i nagle po ród tego pojawia si kto ywy, kto mi robi mnóstwo zamieszania w obiektywie.
Kreta. Pó nocne wybrze e. Poranek na pla y
Angkor te si ko czy, zabudowywany coraz wi ksz ilo ci kompleksów turystycznych. Faktycznie, podobno trzeba si nam czy , aby uciec od turystów
fot. M. Baka
„Zapach Orientu”? Fascynacja tym, e gdy wyje d amy poza nasz obszar s owia skich rysów, to ulegamy magii odmienno ci? To teraz Birma na horyzoncie? Za 10 dni wylatuj . Kambod a, Birma. Takie moje dawno ju planowane miejsce do odwiedzenia. No i wreszcie si zebra em i jedziemy tam z on . Jak ju przelatujemy pó wiata, to te nie po to, aby tam po o y si na pla y jak w Grecji, tylko objecha , zobaczy jak najwi cej. Przejedziemy troch przez Kambod , bo by tam i nie obejrze Angkor Watu, to jest zbrodnia, a równocze nie wiem, e Birma jest szczególnym krajem w Azji, który zawsze chcia em zobaczy .
Digital Camera Polska Stycze 2012
95
Tylko w DIGITAL CAMERA
fot. M. Baka
fot. S. Baka
96
i poby w tym miejscu samemu. Natomiast Birma jest szczególna poprzez swoj sytuacj polityczn , tam rz dzi nadal junta wojskowa, wi c jest to kraj nieszczególnie przyjazny turystom, szczególnie indywidualnym. Ale dzi ki temu ta przestrze dla turystyki jest du o wi ksza.
Najwi ksi twardziele tam je d ? No chyba tak. W sumie uchodzisz za takiego. Rozczaruj Ci . Je li chodzi o podró e, to jestem raczej nudny, zawsze starannie trzymam si planu. Wiem, e gdy wróc , b dzie na mnie czeka kalendarz nabity kolejnymi zdarzeniami. Wi c ta wyprawa nie jest taka szalona i nieprzewidywalna, wr cz przeciwnie. W ramach tego rozk adu jazdy trzeba si nacieszy wypraw wed ug ustalonego rytmu. Pokazujesz gdzie swoje zdj cia? Za o y em fundacj „ y z pomp ”, Digital Camera Polska Stycze 2012
która pomaga dzieciom ywionym pozajelitowo. W ramach takiej fundacji oczywi cie trzeba zdobywa pieni dze i po moim powrocie z podró y do Ameryki Po udniowej skojarzy em, e w Boliwii i Peru zrobi em du o zdj tamtejszym dzieciom. Przygotowali my 5 czy 6 fotogra i do wylicytowania i wtedy po raz pierwszy upubliczni em swoje zdj cia. W przysz ym roku mo e uda mi si wyjecha do Ameryki Pó nocnej. Wówczas marzy mi si takie wydawnictwo „Dzieci wiata”, gdzie do cz te zdj cia z Azji i innych moich podró y. Lubi fotografowa dzieci, ale powiem Ci, e starzy ludzie to te jest moim zdaniem wdzi czny i ciekawy temat. W ogóle kontrasty mnie rajcuj .
Powy ej Uliczka w Lucca. Toskania 2010
Twój wizerunek serialowy to cz owiek twardy, z pogranicza rodowisk policyjno-kryminalnych. Co innego jest gra , co innego jest by postrzeganym, a jeszcze czym innym jest po prostu BY . To s zupe nie inne rzeczy, ale w wiadomo ci spo ecznej aktorzy zwykle w taki sposób funkcjonuj . To jest wpisane w ryzyko zawodowe. Media te kreuj takie powierzchowne postrzeganie aktora. Je li ten wiat tak funkcjonuje, to ja nie b d si buntowa . Twardziel? Prosz bardzo. Ale to jest dalekie od prawdy. Kiedy trzeba by twardym, to trzeba, ale ja te si wzruszam na lmach i uwielbiam komedie romantyczne.
„Cho by do czy , jak szampon do czasopisma, zapach do zdj cia, to nigdy nie odda ono tych emocji, które wzbudza w nas ten widok, to zdarzenie, ten cz owiek”
Miros aw Baka z planu. Mój syn, który zacz prac przy lmach jako operator i stereografer, bo jest jednym z pierwszych, którzy nauczyli si tej nowej techniki kr cenia lmów w 3D, przywióz p yt ze zdj ciami z planu „Bitwy Warszawskiej”. Fantastyczne foty. Zag szczenie emocji, dziwno ci. Facet z nowoczesnym sprz tem pakuje si na g ow facetowi ubranemu w kostium z 1920 roku. Ja bardzo lubi ogl da „making offy” lmowe, pokazuj ce, jak si pracuje w moim zawodzie. Rozpoznaj pewne schematy sytuacyjne, to po prostu jest mi bliskie. Takie zdj cia sam bym kiedy ch tnie porobi .
fot. J. G siorowski
Wojtek Mecwaldowski robi na planie zdj cia komórk i chyba dzi ki temu, e komórka nie jest postrzegana jako aparat. Mecek z planu zdj ciowego potra zrobi imprez , gdzie pomi dzy uj ciami wszyscy wietnie si bawi , a ja taszcz c tam swojego Nikona i machaj c obiektywem przed oczami, pewnie nie czu bym si tak swobodnie. Ludzie nie pr si do komórki, nikt jej obiektywu nie traktuje powa nie.
„Marzy mi si takie wydawnictwo „Dzieci wiata”, gdzie do cz te zdj cia z Azji i innych moich podró y. Lubi fotografowa dzieci” Przyb dzie Ci fanek, podobno kobiety uwielbiaj facetów z zewn trznym wizerunkiem twardziela, ale romantycznego w duszy. Kiedy przyszed em do szko y teatralnej, to pierwsz rol , jak gra em, by chyba „Ch opiec z deszczu”. Mia em wówczas wizerunek takiego melancholijnego, romantycznego blond m odzie ca. A ca a ta afera z tym „twardzielem” to si zacz a du o pó niej i to w kinie oczywi cie. Role w „Krótkim lmie o zabijaniu” czy nast pnym „Chce mi si wy ”, to byli ch opcy strasznie zbuntowani, pogubieni, ale bynajmniej nie twardziele. Dopiero gdzie tam w lmach Pasikowskiego pojawi si , a pó niej ugruntowa ten wizerunek w serialu „Fala zbrodni”. Ca y mój pocz tek drogi lmowej i ca a droga teatralna, znana
mniejszej liczbie ludzi oczywi cie, nie ma nic wspólnego z adnym twardzielem.
Fotografa ci gnie do drugiego cz owieka. Fotografujesz czasem na planie? Plan lmowy czy próba teatralna by aby fantastycznym miejscem do robienia zdj i móg bym, chocia nigdy mi si to jeszcze nie zdarzy o. Zazwyczaj w tym cudownym miejscu, jakim jest dla aktora teatr, czy na planie lmowym, nie mog si rozprasza i jestem skupiony na tym, co robi . Pewnie gdybym znalaz si na planie go cinnie, wtedy by oby inaczej. Zapewne strasznie by mnie ci gn o, aby podgl da ludzi i ich fotografowa . Ale kiedy si jest „w robocie” to trzeba si skupi , pomy le . Lubi ogl da zdj cia
Fotografia jest dzi dla Ciebie wa na? To, e chwil pogadali my o jakim albumie, to tylko po to, by pomóc mojej fundacji. Dla mnie fotogra a przede wszystkim powinna dawa rado i przyjemno . Zdecydowana wi kszo ludzi zaczyna z ni swoj przygod od zdj rodziny na wycieczce. Od tego si zaczyna i w moim przypadku równie do tego zmierza, bo gdy ogl dam swoje zdj cia z jakiego miejsca, to wiem, e jest to miejsce, gdzie by em z kim bliskim. Mnie nie zdarzy a si jeszcze adna samotna podró i wcale za tym nie t skni . Lubi , gdy jakie miejsce wzbudza mój zachwyt i gdy zobacz co fantastycznego, to natychmiast my l : szkoda, e tu nie ma A ki. Chc si z kim dzieli . Fotogra a nigdy nie odda tych emocji, które wzbudza w nas ten widok, to zdarzenie, ten cz owiek. Cho by do czy , jak szampon do czasopisma, zapach do fotogra i – to wci nie jest to bezpo rednie do wiadczenie, które prze ywali my na miejscu, dziel c si nim z kim bliskim. Dzi kuj za rozmow . To ja dzi kuj . Rozmawia Jacek G siorowski Digital Camera Polska Stycze 2012
97
98
OKIEMPRO FUJIFILM X100
PROfil Finepix X100 z obiektywem Fujinon 23 mm f/2 Ustawienia: ISO 200; 1/1600 s; f/8, kor. eks. -1 EV
Moim zdaniem... abra em X100 na krótkie wakacje do Kalifornii. Potrzebowa em niewielkiego, dyskretnego aparatu, który b d mia zawsze przy sobie, ale zale a o mi te na dobrej jako ci zdj . Aparat zaskoczy mnie bardzo pozytywnie. Fotografowa em w trudnych warunkach, cz sto w mocnym s o cu, gdzie kontrasty s sporym wyzwaniem dla matrycy aparatu. W przedziale ISO 100–1600, z którego najcz ciej korzysta em, obraz jest czysty i pe en szczegó ów. W zasadzie nie ma si za bardzo do czego przyczepi .
Z
Digital Camera Polska Stycze 2012
Praktycznie ca y czas korzysta em z hybrydowego wizjera, jest bardzo wygodny. Ma lekk paralaks , ale mo na si do niej przyzwyczai . Na pustyni bardzo przyda mi si te wbudowany ltr szary. Fenomenalna sprawa. Mo e nieco spowalnia prac aparatu, ale dla mnie to w sumie nie ma wi kszego znaczenia, jestem dokumentalist , robi du o portretów, lubi precyzyjnie komponowa kadr. Zreszt wiadomo, e nie jest to aparat dla fotoreporterów. Brak wymiennych obiektywów te specjalnie mi nie przeszkadza , 35 mm to dla mnie idealna ogniskowa. Zreszt lubi ten styl pracy, determinuje pewn konsekwencj dzia ania, zmusza do
Szymon Szcze niak
Zawodowy fotograf specjalizuj cy si w portrecie, wyk adowmy lenia. Wbrew pozorom pomaga, ca Akademii Fotografii. a nie utrudnia. Wspó pracuje Generalnie wida , e to dobrze z agencjami reklamowyprzemy lana konstrukcja. Bardzo mi oraz pismami takimi praktyczna zabawka, te funkcje nie jak: „Viva”, „Playboy”, s na pokaz, s w pe ni u yteczne. „Zwierciad o”, „Gala”, Jedyne, do czego móg bym si przy„Twój Styl”, „Przekrój” czepi , to systematyka obs ugi. Super, czy „Pani”. Prywatnie e mo na programowa funkcje, to inspiruje go codziendla zawodowców bardzo wa ne, ale no . Jak mówi, przyciski powinny by nieco wi ksze. zarówno w pracy Czasem w torbie przypadkiem zmiekomercyjnej, jak nia a mi si te pozycja pokr t a i autorskiej jest pod kompensacji ekspozycji. Poza tym silnym wp ywem uwa am, e to idealny aparat do coabstrakcji i surrealizmu dziennej fotogra i. Jako drugi aparat, otaczaj cego nas taka zabawka to dla profesjonalisty wiata.
zupe na podstawa!
99
STREFA SPRZ TU Nowy sprz t Testy ekspertรณw Porady zakupowe 100 Samsung NX200 20 Mp dla pocz tkuj cych, czyli test stylowego nast pcy NX100
105 iPhonogra a Testujemy 10 najciekawszych aplikacji telefonicznych. Sprawd , ktรณre z nich powiniene mie !
108 Sony SLT-A77
czalnego lustra. Demon szybko ci z matryc 24 Mp!
114 Test Grupowy โ lustrzanka dla fotoamatora Testujemy sze niedrogich lustrzanek dla pocz tkuj cych
128 Rynek lustrzanek Ma y przewodnik dla kupuj cych
Pierwsza zaawansowana lustrzanka Sony z technologi pรณ przepusz-
Naj wie sze wiadomo ci sprz towe mo ecie znale rรณwnie na www.digitalcamerapolska.pl Digital Camera Polska Stycze 2012
100
STREFASPRZ TU TEST HYBRYDY
> SPECYFIKACJA Matryca 20 Mp; CMOS; 3:2; APS-C Mno nik ogniskowej x1,5 Wizjer opcjonalny, elektroniczny EVF10 Tryb lmowy 1920 x 1080 pix (Full HD 1080) z szybko ci 30 kl./s Zakres ISO 100โ 12 800 Punkty AF 15 strefowy, punktowy Tryb seryjny 7 kl./s Ekran LCD 3 calowy; AMOLED (4:3), 614 tys. punktรณw Migawka 30โ 1/4000 s; Bulb (do 4 min) Zasilanie Akumulator litowo-jonowy BP1030 (pojemno 1030 mAh, wydajno ok. 330 zdj ) Pami SD/SDHC/SDXC Waga 220 g (bez akumulatora) Wymiary 116,5 x 62,5 x 36,2 mm
B
UDOWA I ERGONOMIA
Aparat ju na pierwszy rzut oka sprawia wra enie konstrukcji bardziej zaawansowanej od swojego poprzednika. Elegancka, stylowa i nareszcie smuk a konstrukcja w niczym nie przypomina, stosunkowo du ego NX100. Korpus jest te solidniejszy. Magnezowa obudowa jest bardzo zwarta a wszystkie elementy adnie spasowane, wygl da niemal jak wyci ty z jednej bry y tego lekkiego i wytrzyma ego stopu. Wzornictwo i wyko czenie s na najwy szym poziomie, w zasadzie nie ma si do czego przyczepi . Lepiej prezentuje si rรณwnie pod wzgl dem ergonomii. W NX100 zdecydowanie brakowa o nam fakturowanego, wygodnego gripa. Po d u szej chwili aparat lizga si w d oni. W NX200 uchwyt nie jest mo e zbyt g boki, ale wystarczaj co masywny. Na wi kszej cz ci korpusu pojawi a si te imituj ca skรณr okleina, ktรณra nie tylko dodaje klasy, ale rรณwnie sprawia e aparat trzymamy zdecydowanie pewniej. Chwyt poprawia rรณwnie specjalna wstawka na tylnej ciance, na ktรณrej wygodnie opieramy kciuk. Jedyne czego nam brakuje, to uchylny lub obracany ekran, ktรณry naprawd bardzo u atwia prac w wielu sytuacjach, nie tylko podczas fotografowania, ale rรณwnie , a mo e przede wszystkim, podczas lmowania. Uchylne ekrany powszechnie stosowane s ju nawet w najprostszych modelach konkurencji, a najnowsze kompakty Samsunga (jak MV800) Digital Camera Polska Stycze 2012
HYBRYDA
SAMSUNG NX200 > 2299 z (z ob. 20โ 50 mm) > www.samsung.pl
Ambitna zabawka Sterowany pier cieniem obiektywu, z ekranem AMOLED i matryc APS-C o rekordowej w tej klasie rozdzielczo ci 20 Mp. Nast pca modelu NX100 wygl da na ciekawy i niedrogi aparat dla pocz tkuj cego fotoamatora. Sprawd my co potrafi! tekst i zdj cia: Maciej Zieli ski pokazuj , e mo na je stosowa bez uszczerbku na estetyce.
OBIEKTYW Kitowy obiektyw dobrze wypada pod wzgl dem optycznym ( wietnie radzi sobie z dystorsj i aberracj chromatyczn , nie ma te problemรณw z winietowaniem), ale do jako ci wykonania i pracy mechanicznej mamy spore
zastrze enia. Jedyne za co mogliby my pochwali to stosunkowo ma e wymiary (jest zdecydowanie mniejszy ni np. kitowe obiektywy NEX-รณw). Obudowa nie sprawia wra enia zbyt solidnej, obiektyw niemal w ca o ci wykonano z tworzyw sztucznych. Producent niestety nie pokusi si nawet o stalowy bagnet. Pier cienie chodz p ynnie, cho czu (i s ycha )
STREFASPRZ TU SAMSUNG NX200
Plastyka Du a matryca formatu APS-C, w po czeniu z jasnym obiektywem gwarantuj adne oddanie t a i plastyczne nieostro ci
Kolor Pliki JPEG s kontrastowe i adnie nasycone, tryb WB Auto dobrze ocenia temperatur barwow
Ostro Przy tak du ej rozdzielczo ci, potrzeba dobrej optyki by wydoby mo liwo ci matrycy. Nowy obiektyw 85 mm f/1,4 sprawdzi si znakomicie!
TEST W PLENERZE
NASZ NAJLEPSZY STRZA
Czyli za co lubimy zdj cia zrobione aparatem Samsung NX200 Przesiadka? Dlaczego warto... NX200 to zupe nie inny aparat. Samsung poprawi niemal wszystko. Pocz wszy od ergonomii i jako ci wykonania, przez podstawowe parametry, takie jak rozdzielczo matrycy, rozpi to czu o ci, czy tryb filmowy, po kreatywne funkcje: ramki, filtry artystyczne czy tryb panoramy. Zachowano to co najlepsze, czyli intuicyjn obs ug , jasny ekran AMOLED (cho wci nie odchylany) i wygodn prac dzi ki i-Function. W zestawie znajdziemy te doczepian lampk b yskow .
i-Function 2.0 O co chodzi? I-Function, umo liwia bezpo redni regulacj czasu przys ony, kompensacji czy czu o ci za pomoc pier cienia ostro ci, jednego z dziewi ciu obiektyw贸w Samsung wyposa onych w t funkcj . Nowa wersja i-Function 2.0 umo liwia dodatkowo korzystanie z sze ciu r贸 nych filtr贸w (Smart Filters) oraz z inteligentnego zoomu (intelli-Zoom).
Digital Camera Polska Stycze 2012
101
STREFASPRZ TU TEST HYBRYDY NA PLUS
Niewielki, ale wyra nie zaznaczony grip, poprawia wygod pracy
Samsung NX200 z bliska... Krótka wycieczka po kluczowych funkcjach Najwa niejsze parametry zgrupowano w podr cznym menu. To bardzo wygodne rozwi zanie
Magnezow obudow pokryto fakturowan oklein imituj c skór . Dzi ki temu aparat pewniej le y w d oni
W NX200 pojawi si przycisk trybu filmowego, którego brakowa o w NX100
Sterowanie pier cieniem obiektywu spodoba si nie tylko amatorom
Pokr t o trybu pracy, dzia a nieco zbyt opornie
NA MINUS
102
Aparat nie ma wbudowanej lampy, zewn trzny mini-flesz wpinamy w sanki
3-calowy Ekran AMOLED daje jasny i klarowny obraz. Szkoda, e nie jest odchylany
tarcie plastiku. Ponadto silnik AF niemi osiernie rz zi, co wyra nie s ycha równie na nagraniach wideo. Minusem jest te rotuj cy przedni element, który uniemo liwia praktycznie korzystanie z ltrów gradacyjnych i polaryzacyjnych.
OBS UGA Systematyka obs ugi aparatu praktycznie si nie zmieni a. Znikn co prawda szybki dost p do trybu balansu bieli, ale pojawi si dedykowany przycisk trybu lmowego. Bior c pod uwag , do kogo adresowany jest ten aparat, mo na uzna to za zupe nie zrozumia e posuni cie. Przyciski znajduj ce si na tylnej ciance rozmieszczono logicznie, cho my zamieniliby my miejscami przycisk menu i Fn. Ten drugi daje dost p do podr cznego menu, grupuj cego najwa niejsze parametry. Korzystamy z niego zdecydowanie cz ciej ni z g ównego menu. Przyciski pracuj poprawnie, a pier cienie stawiaj przyjemny opór. Troch zbyt ci ko pracuje tylko pokr t o zmiany trybu pracy. Bardzo przyjaznym rozwi zaniem jest te zastosowane po raz pierwszy w NX100 i-Function, czyli nowatorska metoda sterowania podstawowymi Digital Camera Polska Stycze 2012
„Brakuje nam tylko, uchylnego lub obracanego ekranu, który zdecydowanie u atwia fotografowanie z nietypowej perspektywy oraz wygodne filmowanie” parametrami, takimi jak czu o czy kompensacja ekspozycji za pomoc pier cienia ostro ci obiektywu. Specjalny przycisk aktywuj cy t funkcj znajdziemy na wszystkich nowych obiektywach systemu NX. Umieszczany jest ergonomiczne pod kciukiem, w kitowym 20–50 mm znajduje si obok prze cznika blokady obiektywu. Funkcja dzia a we wszystkich trybach pracy, za wyj tkiem trybów automatycznych, gdzie jak wiadomo, i tak nie mamy nic do powiedzenia. W trybach preselekcji, i-Fn u atwia kontrol okre lonego parametru, w trybie manualnym, szybkie prze czanie si mi dzy przys on i czasem ekspozycji. W NX200 mamy do czynienia z now wersj i-Fn 2.0, poszerzon o tryb preselekcji obiektywu, gdzie za pomoc pier cienia mo emy
szybko zmienia tryby scen i efekty, lub korzysta z cyfrowego zooma. Na koniec, wypada pochwali menu aparatu. Jak zawsze jest niezwykle estetyczne, gra cznie dopracowane ale nadal funkcjonalne i przejrzyste.
MO LIWO CI NX200 to pierwszy amatorski bezlusterkowiec o tak du ej rozdzielczo ci. Wi cej milionów pikseli to wi ksza swoboda kadrowania i wi ksze wydruki w maksymalnej jako ci, ale jak wiadomo plusy nie powinny przes ania nam minusów. Upychanie pikseli, nawet na stosunkowo du ej p ytce 23,5 mm x 15,7 mm (APS-C), cz sto ko czy si spadkiem jako ci, wyd u eniem czasu zapisu zdj oraz wi kszym rozmiarem plików. Naszym zdaniem to niepotrzebny marketing dzia aj cy na niekorzy u ytkownika. Ale oczywi cie ka dy ma prawo si z nami nie zgodzi . Jako ci zdj przyjrzymy si w kolejnym rozdziale, teraz skupmy si na faktycznych mo liwo ciach aparatu. NX200 startuje bardzo szybko, nie odczuwali my adnego niepokoj cego opó nienia. Mimo wi kszej rozdzielczo ci wzros a równie ilo rejestrowanych uj w trybie seryjnym. NX100
STREFASPRZ TU SAMSUNG NX200
PODSUMOWANIE LEGENDA
Zobaczcie, jak Samsung NX200 wypada w testach laboratoryjnych Samsung NX200 Sony NEX-C3
Panasonic GF3 Olympus E-P3
POZIOM SZUMU Im ni szy wynik, tym lepiej
SAMSUNG NX200 ISO 400
ISO 200
1,6 1,2 1,8 1,6
ISO 400
1,7 1,4 1,5 1,8
OLYMPUS E P3 ISO 400
2,2 1,7
ISO 800
2 2 2,6 2,2 2,4 2,8
ISO 1600
3,5 2,4
ISO 3200
4,1 4
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ZAKRES DYNAMICZNY Im wy szy wynik, tym lepszy ISO 3200
ISO 3200
6 2/3 ev
SAMSUNG NX200
7 1/3 ev
SONY NEX-C3
6 2/3 ev
PANASONIC GF3
7 ev
OLYMPUS E P3
0
ISO 12 800
ISO 12 800
1
2
3
4
oraz „nale nikiem” 20 mm, cz sto przeszukiwa ca y zakres zanim zatrzyma si na kontrastowej kraw dzi. Z now , superjasn sta k 85 mm f/1,4 ta wspó praca równie nie uk ada a si najlepiej. W tym przypadku jest to jednak bardziej zrozumia e – „pchni cie” i precyzyjne zatrzymanie takiej ilo ci szk a (obiektyw jest du y i ci ki, rednica przedniej soczewki robi wra enie!) nie jest proste. Niemniej konkurencja znów wydaje si lepsza. Zw aszcza w porównaniu z Olympusem i Panasonikiem. Pod tym wzgl dem lepiej wypada te nowy Nikon1. Szybko i wydajno nie s mocnymi stronami tego aparatu, gwarantuje on jednak wietn zabaw . W NX200 pojawi y si nowe tryby pracy, takie jak panorama, czy tryb Magic. Do dyspozycji mamy na przyk ad 13 ramek. Je li zawsze chcieli cie
6
7
8
9
10
WB Auto
WB arowe
zapisywa do 3 kl./s, w NX200 mo emy ju cieszy si zapisem na poziomie 7 kl./s. W formacie JPEG aparat jest w stanie wykona do 11 uj (pomiar w trybie manualnym, 1/1000 s, f/2,8, AF manualny, karta SanDisk SDHC 4class). To niedu o, aparaty konkurencji rejestruj JPEG-i nawet do zape nienia karty pami ci (jak np. Panasonic GF3). Ponadto wykonanie serii blokuje aparat na oko o 8 sekund, nie skorzystamy nawet z podgl du. Fotografowanie w formacie RAW w trybie zdj seryjnych jest tym bardziej ryzykowne. Przetworzenie serii 7 uj zaj o procesor na 1,5 minuty. Co wi cej, nawet zapis jednego pliku RAW potra trwa 7–10 sekund! W ród bezlusterkowców to niechlubny rekord. Nie zachwyca równie szybko pracy autofocusa. W po czeniu z kitowym obiektywem 20–50 mm
5
Poni ej Aparat jest zgrabny i estetyczny. To adnie ci ta bry a
Wszystkie pomiary studyjne prowadzone s w laboratoriach warszawskiej Akademii Fotografii z wykorzystaniem profesjonalnego sprz tu
znale si na bilbordzie, ok adce pisma, pocztówce, ulicznym graf ti, objawi si w odbiciu lustra wody lub wyst pi w TV, Samsung spe ni Wasze marzenia! Jedne s mieszne, inne kiczowate, ka dy znajdzie tutaj co dla siebie (my w ka dym razie bawili my si wietnie!). W trybie Magic mo emy korzysta równie z inteligentnych ltrów (jest ich 10). Widzieli my ju sporo, ale tym razem Samsung nas zaskoczy . Filtry stare kino (2 warianty), czy Raster s wietne i oryginalne, winieta i miniatura dzia aj bardzo fajnie, tryby rybie oko i przeciwmg owy, naszym zdaniem s zupe nie nieudane. Tak czy inaczej, pole do popisu jest dosy spore. Podoba nam si te sposób realizacji trybu panoramy. Jest bardzo intuicyjna. Wystarczy wcisn spust i przesuwa aparat w jednej p aszczy nie, Digital Camera Polska Stycze 2012
103
104
jest ju dobrze widoczny a szczegรณ y staj si mi kkie. ISO 12 800, to podobnie jak u konkurentรณw czu o do zada specjalnych. Je li nie trzeba, lepiej z niej nie korzysta . Zdecydowanie lepiej ni JPEG-i wygl daj pliki RAW (podobnie by o w przypadku poprzednich konstrukcji NX), niestety tryb RAW jest w tym aparacie ma o u yteczny, trudno te spodziewa si , e b d z niego korzystali fotoamatorzy. O ile poziom szumu uwa amy za nieco za wysoki, trudno mie zastrze enia do pomiaru wiat a i balansu bieli. Pod wzgl dem ekspozycji w zasadzie tra a w punkt, nie zauwa yli my tendencji do prze wietlania lub niedo wietlania zdj . Zadowoleni jeste my rรณwnie z trybu WB Auto, kolory w wietle arowym s mo e nieco zbyt ciep e, ale z tym nie upora si jeszcze aden producent. Reprodukcja barw jest charakterystyczna. Podobnie jak w NX100 (ale rรณwnie wielu kompaktach, cho by z rodziny WB), w specy cznych warunkach zauwa amy lekk dominant (g รณwnie zielonkaw ). Kolory s mo e nieco pastelowe ale przyjemne. Reasumuj c, NX200 poprawi osi gi m odszego brata i dla fotoamatora, jako b dzie zadowalaj ca.
PODSUMOWANIE Samsung NX200 to bardzo ambitna zabawka. Niestety te ambicje w niektรณrych aspektach przerastaj mo liwo ci. Imponuje rozdzielczo ci , jako ci wykonania, wygod obs ugi oraz bogactwem funkcji dodatkowych. Pod wzgl dem szybko ci i wydajno ci, nie mo e si jednak rรณwna z konkurencj . Aparat jest stosunkowo niedrogi, wi c dla pocz tkuj cego fotoamatora, ktรณry nie potrzebuje formatu RAW i superszybkiego AF, b dzie to bardzo dobra propozycja.
Digital Camera Polska Stycze 2012
Powy ej W trybie Magic mo emy skorzysta z jednej z 13 gotowych ramek. To wietna zabawa!
JAKO ZDJ Po przeanalizowaniu studyjnych i plenerowych zdj testowych stwierdzamy, e tak znaczne zwi kszenie rozdzielczo ci zaszkodzi o jako ci zdj . Poziom szumu w plikach JPEG jest ni szy ni w NX100 a jako zdj zauwa alnie lepsza, ale dzia anie systemu odszumiania wida dosy wyra nie, w zasadzie ju od najni szych czu o ci. Delikatny, ale zauwa alny szum pojawia si ju przy ISO 800. Wyra ny staje si przy ISO 3200, ale nadal mamy sporo szczegรณ รณw. Przy ISO 6400 wielobarwny szum
POLSKA
aparat sam wyczuje w jakiej orientacji go trzymamy, czy przesuwamy go w gรณr , w dรณ czy na boki. W trybie lmowym aparat rejestruje nagrania w formacie Full HD 1080. Ostro ustawiana jest automatycznie. Ostrzy wolno i niestety nie zawsze tam gdzie by my chcieli. Szybki, ci g y AF, powinien by zalet ka dej konstrukcji pozbawionej lustra, cho ambitny lmowiec oczywi cie i tak wybierze tryb manualny. Podsumowuj c, dla wymagaj cego u ytkownika, NX200 oferuje nieco zbyt ma o, ale pocz tkuj cy fotoamator b dzie zachwycony.
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA/JAKO
Ocena NASZYM ZDANIEMโ ฆ wietnie wykonany, prosty i intuicyjny, zadowoli ka dego pocz tkuj cego fotoamatora. Zaawansowany i bardziej wymagaj cy u ytkownik mo e czu pewien niedosyt.
STREFASPRZ TU APLIKACJE FOTOGRAFICZNE
APLIKACJE FOTOGRAFICZNE
www.apple.pl
iPhonogra a Na rynku nie brakuje fotograficznych aplikacji, dzi ki którym mo emy kreatywnie korzysta z aparatu w naszej komórce. Specjalnie dla Was przetestowali my 10 najciekawszych Apps-ów na iPhone’a! tekst i zdj cia: Maciej Zieli ski phonogra a rozwija si w szalonym tempie. Co chwil s yszymy o nowych akcesoriach umo liwiaj cych uzyskiwanie ciekawych efektów.
I
Widzieli my ju ltry efektowe, konwertery, lampy b yskowe i przej ciówki umo liwiaj ce podpinanie do iPhona obiektywów dla lustrzanek ró nych producentów. Nawet Adobe przygotowa o ju specjaln
wersj Photoshopa, umo liwiaj c wykonanie podstawowej edycji zdj w telefonie. Najszybsz , najprostsz i z pewno ci najta sz metod na ciekawe efekty s jednak aplikacje fotogra czne dost pne w App-store, czyli sklepie on-line Apple. Za kilkana cie z otych mo emy pobra prosty program, który przetworzy nasze zdj cia, stylizuj c je na wykonane analogowym aparatem (niemal dowolnym modelem i obiektywem), Polaroidem, czenie zdj w panoramy, dodawanie ramek, czy tworzenie kola y z kilku uj . Ich jako i mo liwo ci s bardzo ró ne, postanowili my wi c przyjrze si im dok adniej i wybra dla Was te najciekawsze! Digital Camera Polska Stycze 2012
105
106
STREFASPRZ TU APLIKACJE FOTOGRAFICZNE Plastyka
CENA: darmowa OCENA:
Darmowa aplikacja, która ma ju ponad 11 milionów u ytkowników na ca ym wiecie. Oferuje 17 podstawowych efektów. Dominuje oczywi cie klimat retro, czyli typowe nieostro ci, winieta i przek amania kolorystyczne. Do wyboru, z ramk lub bez. Efekty mog by generowane ju po wykonaniu zdj cia lub wizualizowane w czasie rzeczywistym. Kadrujemy, korzystaj c praktycznie z ca ej powierzchni ekranu telefonu. Bardzo nam si podoba mo liwo dodania selektywnej ostro ci imituj cej ma g bi oraz efekt tilt-shift, czyli ostro zachowan tylko w okre lonej p aszczy nie. Obszar ostro ci mo na zmienia , rozci gaj c go za pomoc gestów. Po zalogowaniu, zdj cia mo na dodawa do w asnego profilu w galerii internetowej, do czaj c tym samym do ogromnej spo eczno ci u ytkowników tego genialnego appsa!
Diptic
CENA: ok. 3 z OCENA:
Genialny w swej prostocie! W czamy i wybieramy kompozycj . Nast pnie robimy zdj cia lub adujemy wybrane pliki z albumu w telefonie. Dzi ki szybkiemu po czeniu z aplikacj mo emy równie korzysta ze zdj z naszej galerii na Facebooku. Nast pnie przesuwaj c zdj cia palcem w obszarze ramki dopasowujemy kadr. Klikamy na ka de zdj cie i szybko edytujemy kontrast jasno i nasycenie. Klikamy export i ju zdj cie „leci” na wskazany adres maila, trafia do galerii telefonu lub do jednego z portali spo eczno ciowych. Proste i niezwykle intuicyjne. Aplikacja, z której z powodzeniem b d korzysta nawet najbardziej odporni na technologi . A wszystko za nieca e 1 euro. Naszym zdaniem warto.
Pixlromatic
CENA: darmowa OCENA:
Robimy zdj cie lub „ adujemy” ze swojej galerii. W kilku prostych krokach nudne „pstryki” zamieniamy w bardzo ciekawe kreacje. Najpierw wybieramy tryb kolorystyczny. Jest ich ponad 20, wi c ka dy znajdzie co dla siebie. Nast pnie dodajemy efekt, np. modne ostatnio refleksy i odblaski podobne do tych, które powstaj podczas fotografowania pod s o ce, efekt bokeh, rysy jak ze starej fotografii, odbarwienia, winiet lub wietlne smugi. Niektóre bardzo przyjemne, inne lekko kiczowate lub zupe nie absurdalne. Pó niej pozostaje nam ju tylko wybra ramk (32 warianty, w tym równie imituj ce polaroid, widok z matówki Hasselblada czy perforacj filmu). Naszym zdaniem bardzo udana aplikacja. Najlepsza w swojej kategorii.
Digital Camera Polska Stycze 2012
Photo Stats
CENA: ok. 3 z OCENA:
Chcesz dowiedzie si czego wi cej o swoich zdj ciach? Ta aplikacja powie Ci nie tylko, gdzie i kiedy fotografowa e , ale równie procentowo przedstawi, z jakich czu o ci i przys on korzysta e najcz ciej. Analizuje i graficznie przedstawia por dnia, orientacj telefonu czy u ywane aplikacje. Ciekawe, i adnie zaprojektowane, ale czy naprawd jest Wam to potrzebne?
STREFASPRZ TU APLIKACJE FOTOGRAFICZNE
Hipstamatic
CENA: ok. 4 z OCENA:
Aplikacja na laduje efekty, jakie uzyska mo na za pomoc stworzonego w 1982 roku przez braci Bruce’a oraz Winstona Dorbowskiego analogowego aparatu (sprzedano dok adnie 157 egzemplarzy). O efekcie decyduje zastosowany przez nas film i obiektyw. Wybór jest baaardzo du y, kombinacji setki, ale za wi kszo akcesoriów trzeba dodatkowo dop aci (ok. 3 z ). Interfejs na laduje prawdziwy aparat. Jest designerski i bardzo estetyczny, ale niepraktyczny – kadr podgl damy przez malutkie okienko, co utrudnia komponowanie zdj , zw aszcza gdy dr y nam r ka. Dzia a szybko, zapisuje dane EXIF, a pliki maj du rozdzielczo 2448 x 2448 pikseli.
TiltShift Generator
CENA: darmowa OCENA:
Darmowa aplikacja imituj ca efekt Tilt-Shift, potocznie zwany efektem miniatury (rozleg e krajobrazy dzi ki selektywnej ostro ci wygl daj jak makieta). Ten App powi zany jest z funkcj telefonu, któr otrzymujemy w standardzie (tak samo okre lamy jako , rozmiar czy tryb pracy lampy). Po wykonaniu zdj cia wybieramy skal i kszta t rozmycia, a za pomoc gestów mo emy swobodnie obraca , rozszerza i zw a p aszczyzn ostro ci za pomoc dwóch palców. Program pozwala nam te korygowa nasycenie, jasno , kontrast oraz poziom winiety. Mo emy resetowa ustawienia przez potrz ni cie aparatem. Aplikacja fajna, ale ma o uniwersalna.
SwankoLab Photoforge2
CENA: ok. 11 z OCENA:
Jedna z najbardziej zaawansowanych aplikacji do edycji zdj . Mo emy niemal wszystko, znajdziemy tu wiele funkcji znanych z profesjonalnych programów graficznych, m.in. krzywe, poziomy, redukcja szumu, ekspozycja, balans bieli, wyostrzanie, HSL, mikser kana ów, edytowalny tryb auto, a nawet praca na warstwach! Oprócz tego podstawowe zabiegi, jak kadrowanie, ramka, obrót, zmiana rozmiaru oraz mo liwo dodawania efektów. Niektórych, jak „witra ” czy „impresjonizm”, nie znajdziemy nawet w Hipstamatic czy Instagram. Je li zdj cia zawieraj dane z GPS, mo na zobaczy miejsce ich wykonania na cyfrowej mapie. Program dla wymagaj cych, naszym zdaniem niewspó miernie nawet zaawansowany do jako ci zdj z iPhone’a. Polecamy!
CENA: ok. 7 z OCENA:
Urzekaj ce. Ta aplikacja to prawdziwa cyfrowa ciemnia. Graficzny majstersztyk! Animacje i stosowna melodyjka sprawiaj , e edycja zdj zamienia si w naprawd wietn zabaw . Po wybraniu zdj cia, które chcemy edytowa , dobieramy odpowiedni mieszank chemikaliów, które sprawi , e nasze zdj cie b dzie mocno kontrastowym obrazem monochromatycznym lub klimatyczn fotografi barwn przypominaj c cross process. Sami decydujemy, których sk adników chcemy u y . I cho pojawia si informacja, jak dany sk adnik wp ynie na obraz, nie mo emy na bie co kontrolowa ani przewidzie efektów. Mo e i dobrze. Oczekiwanie na efekt daje sporo frajdy!
Snapseed Pano
CENA: ok. 7 z OCENA:
Bardzo prosta aplikacja, zaprojektowana w jednym celu – ma umo liwia robienie szerokich panoram. Interfejs ogranicza si do wyboru wariantu fotografowania pion/poziom. Pano korzysta z aplikacji Apple, cz c jedynie wykonane kadry. Po wykonaniu ka dego zdj cia, na ekranie pojawia nam si transparentny fragment, ok. 1/3 poprzedniego kadru, do którego dopasowujemy kolejny. Mo emy poprzesta na 3 uj ciach lub wykonywa nast pne a do uzyskania 360 stopni. Niestety czenie zdj trwa koszmarnie d ugo (nawet kilka minut), a czenia s ma o precyzyjne.
CENA: ok. 15 z OCENA:
Zaprojektowana przez NIK Software aplikacja to wszechstronne narz dzie do korekcji i kreatywnej edycji wykonanych wcze niej zdj . W pierwszej chwili wydaje si ma o intuicyjna, ale je li b dziemy post powa zgodnie z wy wietlanymi wskazówkami, szybko nauczymy si sprawnie ni pos ugiwa . Mo emy selektywnie korygowa kontrast i nasycenie, prostowa i przycina , wyostrza i dodawa ramk , ale równie konwertowa do B&W lub nadawa wygl d vintage, starej fotografii lub dramatyczny. Korzystaj c z ka dego z filtrów, mo emy wykorzystywa gotowe style lub samemu dopasowywa parametry. Dobrze przygotowana, dopracowana aplikacja do podstawowej edycji.
W kolejnym wydaniu najlepsze aplikacj na Androida! Digital Camera Polska Stycze 2012
107
108
STREFASPRZ TU TEST LUSTRZANKI SLT
> SPECYFIKACJA Matryca
24 Mp; Exmor APS HD CMOS; 3:2; APS-C Procesor BIONZ Mno nik ogniskowej x1,5 Wizjer EVF (elektroniczny) XGA OLED Tru-Finder, 0,5โ ; 2,3 mln punktรณw; powi kszenie x1,09 Tryb lmowy 1920 x 1080 pix (Full HD, 50p, AVCHD, 28 Mbit/s, PS); 1440 x 1080 pix (HD, MP4, 12 Mbit/s, 25 kl./s) Zakres ISO 50โ 16 000 (25 600 w trybie wieloklatkowej redukcji szumรณw) Punkty AF 19-punktowy AF (11 czujnikรณw krzy owych) Tryb seryjny 8 kl./s (12 w trybie priorytetu zdj seryjnych) Ekran LCD LCD; 3โ ; odchylany i obrotowy; 921 600 pix Migawka 30 s โ 1/8000 s; ywotno 150 tys. cykli Zasilanie Akumulator litowo-jonowy NP-FM500H (1650 mAh, wydajno ok. 470 zdj ) Pami Podwรณjny slot; MS; SD/ SDHC/SDXC Waga 732 g Wymiary 142,6 ร 104 ร 80,9 mm
ony SLT-A77 to konstrukcja pod wieloma wzgl dami wyj tkowa i innowacyjna. Nast pca cenionego przez u ytkownikรณw A700 to pierwsza tej klasy lustrzanka, ktรณra przekracza granic rozdzielczo ci 20 Mp, jest te pierwsz zaawansowan konstrukcj Sony wyposa on w technologi pรณ przepuszczalnego lustra. Za cen optycznego wizjera u ytkownik mo e cieszy si rรณwnie kolejnym rekordowym parametrem, czyli szybko ci trybu seryjnego przekraczaj cym 10 klatek na sekund . SLT A77 ma rywalizowa z liderami tego segmentu, czyli takimi konstrukcjami, jak Nikon D300s czy Canon EOS 7D. Zobaczmy, jak sprawdza si w praktyce!
S
BUDOWA I ERGONOMIA Od premiery modelu A700 min o ju niemal 4 lata. W wiecie fotogra i cyfrowej to lata wietlne. Dlatego porรณwnywanie obu konstrukcji ma dzi niewielki sens. Pami tamy jednak, e pierwsza zaawansowana lustrzanka Sony imponowa a jako ci wykonania. Tak jest i tym razem, musimy przyzna , e dawno (co najmniej od premiery Canona 7D) nie trzymali my Digital Camera Polska Stycze 2012
LUSTRZANKA SLT
SONY A77 > 8700 z (z ob. 16โ 50 mm f/2,8) > www.sony.pl
Nieruchomy Poruszyciel Sony staje przed nie atwym zadaniem. Musi przekona zaawansowanych u ytkownikรณw, e warto po wi ci optyczny wizjer dla szybko ci pracy. Czy A77 spe ni oczekiwania wymagaj cych fotografรณw? Przekonajmy si ! tekst i zdj cia: Maciej Zieli ski w rekach niczego rรณwnie solidnego. Pot na, wykonana z nowoczesnych stopรณw i dodatkowo uszczelniona puszka to zupe nie nowa konstrukcja. Stylistycznie body wyra nie nawi zuje do โ minoltowskichโ tradycji. I o ile A700 wydawa a si niezwykle podobna do Minolty 9, to A77, g รณwnie za spraw subtelniejszych kszta tรณw, porรณwnaliby my raczej do modelu 9xi.
Aparat jest te wygodny. Przeprojektowany, mocno pro lowany grip gwarantuje bardzo pewny chwyt. Jest masywny i g boki, dobrze b dzie le a nawet w wi kszej d oni. Wygod pracy poprawia te przyjemna, fakturowana okleina imituj ca skรณr . Ergonomi aparatu poprawia bardzo dobry, g รณwny ekran LCD. Odchylany w kilku p aszczyznach, umo liwia wygodn prac z aparatem
109
Rozdzielczo Zdj cia s bogate w szczeg贸 y, aparat o takiej rozdzielczo ci zas uguje na najlepsz optyk
Tony Aparat bardzo naturalnie reprodukuje tony sk贸ry, a dzi ki dobrej dynamice nie przepala mocno o wietlonych partii
TEST W PLENERZE
NASZ NAJLEPSZY STRZA
Pomiar wiat a
Czyli za co lubimy zdj cia zrobione aparatem Sony SLT-A77 Przesiadka? Dlaczego warto... Wyczekiwany nast pca A700 to konstrukcja lepsza pod ka dym wzgl dem. Podwojona rozdzielczo matrycy, zdecydowanie szerszy zakres ISO, nowy uk ad AF i za spraw technologii SLT, zdecydowanie szybszy tryb seryjny. Ponadto bardzo dobry tryb filmowy Full HD z ci g ym AF opartym na detekcji fazy i obrotowy ekran. Wymienia mo na by jeszcze d ugo. Po prostu nie ma si nad czym zastanawia .
A77 dobrze ocenia ekspozycj , nie zauwa yli my tendencji do prze wietlania lub niedo wietlania zdj
Wbudowany modu GPS O co chodzi? A77 to pierwsza tej klasy lustrzanka wyposa ona w zintegrowany odbiornik GPS, kt贸ry dzi ki czno ci satelitarnej umo liwia automatyczny zapis danych geolokalizacyjnych w fotografiach i uj ciach filmowych. Informacje o d ugo ci i szeroko ci geograficznej wpisywane s w dane EXIF. Dzi ki temu, po powrocie np. z wakacji, mo emy atwo odnale na cyfrowej mapie miejsce wykonania zdj cia.
Digital Camera Polska Stycze 2012
STREFASPRZ TU TEST LUSTRZANKI SLT NA PLUS
Sony SLT-A77 z bliska... Krótka wycieczka po kluczowych funkcjach
Górny ekran u atwia kontrol najwa niejszych parametrów
Korpus wykonano z lekkich stopów. Jest niezwykle solidny
Por czny joystick u atwia szybki wybór punktu ostro ci. Generalnie przyciski rozmieszczono logicznie i intuicyjnie
Cyfrowy wizjer o rekordowej rozdzielczo ci oferuje powi kszenie 1x, co w ród lustrzanek jest nadal rzadko ci
Pokr t o, spust, przycisk ISO – takie po czenie sprawia, e mo emy kontrolowa parametry bez odrywania oka od wizjera
Do niektórych przycisków nie dosi gnie nawet pianista
NA MINUS
110
Stopka typu minoltowskiego jest ma o uniwersalna
Odchylany w trzech p aszczyznach ekran bardzo dobrze sprawdza si np. podczas filmowania
ustawionym na statywie i kadrowanie w nietypowych pozycjach, przyda si równie podczas lmowania czy w autoportrecie. Mo emy ustawi go w kilkunastu pozycjach, cznie z zamkni ciem w pozycji odwróconej, co dobrze chroni go przed uszkodzeniami mechanicznymi. Zalet jest te górny ekran, niestety coraz rzadziej stosowanym w lustrzankach. Miniaturyzacja korpusów zupe nie wypchn a go ju z konstrukcji mniej zaawansowanych. Reasumuj c, pod wzgl dem wykonania i estetyki w zasadzie nie ma si do czego przyczepi . To wzorcowa konstrukcja!
OBS UGA Szybki dost p do kluczowych parametrów w tej klasy lustrzankach ma zasadnicze znaczenie. Obs uguj c A77, mamy do dyspozycji a 19 przycisków, 5 pokr te oraz ruchomy joystick. Ma o tego, funkcje 6 przycisków mo emy zaprogramowa sami, przypisuj c im jeden z 28 parametrów. Dodatkowo przycisk Fn uruchamia szybkie menu podr czne, które umo liwia kontrol kolejnych kilkunastu funkcji. Taka kombinacja powinna zadowoli najwi kszych nawet Digital Camera Polska Stycze 2012
„Pod wzgl dem wykonania i estetyki nie ma si do czego przyczepi . To wzorcowa konstrukcja!” malkontentów. Mo na powiedzie , e gdy raz skon gurujemy aparat, do g ównego menu mo emy nie zagl da miesi cami. Na g ównym pokr tle, oprócz podstawowych trybów P, A, S, M pojawi y si tryb MR (przywo ywanie pami ci, 3 pro le), a tak e automatyczne lmowanie, tryb superszybki (12 kl./s), tryb zdj 3D, tryb panoramy i tryb scen. Z my l o amatorach z zasobniejszym portfelem zastosowano równie tryby Auto i Auto+. Rozmieszczenie przycisków sprzyja szybkiej i wygodnej pracy. Za pomoc joysticka mo emy sprawnie zmienia punkty AF, a pokr t ami pod kciukiem i palcem wskazuj cym szybko zmienia parametry ekspozycji. Dwa umieszczone w pobli u spustu przyciski pozwalaj z kolei kontrolowa czu o oraz kompensowa ekspozycj bez odrywania oka od wizjera. S te przyciski, do których nie sposób dosi gn (jak pod wietlenie
górnego ekranu czy prze cznik wizjer/ LCD), ale s to funkcje, z których nie b dziemy korzysta zbyt cz sto. Generalnie systematyka obs ugi jest prosta, logiczna i intuicyjna, ponownie trudno mie jakiekolwiek zastrze enia.
SZYBKO I MO LIWO CI
wietne wykonanie i ergonomia korpusu nie b d dla nikogo zaskoczeniem, Sony nieraz ju udowodni o, e potra robi mocne puszki. Potencjalnych u ytkowników bardziej z pewno ci interesuj mo liwo ci, jakie oferuje nast pca „siedemsetki”. Gdy zajrzymy do specy kacji, szybko zorientujemy si , e A77 ze swoim poprzednikiem ma ju niewiele wspólnego. Po pierwsze, 24-milionowa matryca. Dwa razy wi ksza rozdzielczo przetwornika Exmor APS HD CMOS to du y komfort dla fotografa przyrody czy sportu. Obiektyw o ogniskowej 300 mm daje dla matrycy APS-C faktyczn ogniskow 450 mm. Mo liwo swobodnego kadrowania sprawia, e mo e on uzyska nawet 900 mm, zachowuj c rozdzielczo ok. 12 Mp, czyli tak , która wystarczy do wi kszo ci zastosowa . Upychanie
STREFASPRZ TU SONY SLT A77
PODSUMOWANIE LEGENDA
Zobaczcie, jak Sony SLT-A77 wypada w testach laboratoryjnych Sony SLT-A77 Sony NEX-5N
POZIOM SZUMU
Im ni szy wynik, tym lepiej 1,6 1,4
ISO 200
1,8 1,6
ISO 400 ISO 800
2,4 2
ISO 1600
2,6 2,3
ISO 3200
2,6
3,3
0 LEGENDA
1
2
niedo wietlenie
3
4
prze wietlenie
ZAKRES DYNAMICZNY
Im wy szy wynik, tym lepszy SONY SLT A77 SONY NEX 5N
4 ev
3 2/3 ev 7
2
/3 ev
7 1/3 ev
Przy rozdzielczo ci 24 MP, matryca znakomicie rejestruje najdrobniejsze nawet detale
pikseli to cz sto równie kompromis, którego cen bywa jako obrazu, ale o tym w kolejnym rozdziale. Matryca jest te dobrze zabezpieczona. Pierwsz naturaln os on b dzie nieruchome lustro, drug system czyszczenia aktywowany automatycznie w ok. 5 sekund po wy czeniu aparatu. Drgania w komorze lustra s dobrze wyczuwalne. Na zdj ciach nie zauwa yli my adnych ladów zanieczyszcze . System stabilizacji SteadyShot pozwala wyd u y ekspozycj maksymalnie o 2 EV. Przy ogniskowej 50 mm ostre zdj cia udawa o nam si zrobi jeszcze przy 1/15 s. Matryc obs uguje procesor BIONZ, niestety nie mamy adnych informacji, jak zmieni a si jego wydajno . A zmieni si musia a, by aparat móg sprawnie przetwarza 2x wi ksz ilo informacji, szybki tryb seryjny,
Poni ej Górny panel jest dobrze pomy lany, sprzyja wygodnej obs udze aparatu
rozszerzony do ISO 16 000 zakres ISO oraz lmowanie w Full HD. Specy kacja wygl da imponuj co. Jak przek ada si na faktyczne osi gi aparatu? Na pocz tek szybko . Aparat startuje szybko, ale nie b yskawicznie, jak si tego spodziewali my. Pierwsz klatk wyzwalamy z sekundowym opó nieniem. Strzelamy w ciemno, jeszcze zanim górny ekran zd y wy wietli parametry. Pozytywnie zaskoczy nas bufor aparatu. Szybko przetwarzania danych testowali my, korzystaj c z szybkiej karty Sandisk Extreme Pro SDHC I U1. W trybie zdj seryjnych (Hi), w formacie JPG, aparat rejestruje 17 klatek z szybko ci ok. 8 kl./s, po czym zwalnia do ok. 1 kl./s, ale nie przerywa rejestracji. Zapis serii blokuje podgl d na ok. 3 sekundy. Gdy fotografujemy w trybie JPG+RAW, liczba zapisanych klatek spada do 11, d u ej te poczekamy na przetworzenie plików (ok. 7 s). W trybie priorytetu zdj seryjnych (12 kl./s) aparat wykonuje do 13 uj , po ok. 2 sekundach gotowy jest do wykonania kolejnej serii
Wszystkie pomiary studyjne prowadzone s w laboratoriach warszawskiej Akademii Fotografii z wykorzystaniem profesjonalnego sprz tu
WB Auto
WB arowe
ok. 10 uj . Przy tak du ej rozdzielczo ci to ca kiem dobry wynik.
AUTOFOCUS Autofocus jest jednym z wa niejszych uk adów w tej klasy lustrzance. A77 dosta a zupe nie now architektur AF. Uk ad 11 czujników, z jednym, centralnym tylko punktem krzy owym zast piono uk adem 19 punktów, z czego a 11 jest krzy owych. Co wa ne i wcale nie oczywiste, krzy owe s równie boczne, peryferyjne punkty. W praktyce dzia a bardzo sprawnie Digital Camera Polska Stycze 2012
111
112
i szybko. Fakt, e lustro pozostaje nieruchome, sprawia, e wiat o bez przerwy kierowane jest na czujniki AF. Dzi ki temu A77 dobrze radzi sobie w trybie seryjnym, równie w trudnych sytuacjach (np. gdy obiekt szybko zbli a si lub oddala).
ELEKTRONICZNY WIZJER
ISO 100
ISO 100
Brak optycznego uk adu celownikowego ma nam rekompensowa wizjer elektroniczny XGA OLED Tru-Finder o rekordowej rozdzielczo ci 2,3 mln punktów. Pokrywa on 100% kadru i jako jeden z niewielu oferuje powi kszenie na poziomie 1x. Pod tym wzgl dem rywalizowa mo e z nim tylko Canon EOS 7D. Wizjer jest naprawd du y i klarowny. W dobrych warunkach nie wiadomy u ytkownik móg by wr cz nie poczu ró nicy. Dopiero gdy wiat a jest mniej lub gdy pracujemy w sztucznym wietle, przypominamy sobie, e jest to obraz sczytywany z matrycy ze wszystkimi tego konsekwencjami. W cieniach pojawia si wyra ny szum, zauwa ymy te wszelkie problemy z balansem bieli. Zalet takiego stanu rzeczy jest mo liwo kontrolowania warunków i szybkiego reagowania, czy to na k opoty z ekspozycj , czy w a nie temperatur barwow . Tradycjonalistom takie rozwi zanie mo e jednak nie przypa do gustu.
FILMOWANIE ISO 1600
ISO 1600
ISO 6400
ISO 6400
ISO 16 000
ISO 16 000
Digital Camera Polska Stycze 2012
Sony d ugo zwleka o z wprowadzeniem trybu lmowego do swoich lustrzanek (chc c zapewne chroni swój rynek kamer wideo), ale gdy wreszcie si zdecydowa o, postanowi o by w tym najlepsze. Nieruchome lustro to przede wszystkim ustawianie ostro ci w trybie ci g ym w oparciu o detekcj fazy, która nadal jest zdecydowanie szybsza i skuteczniejsza ni stosowana cho by w „bezlusterkowcach” detekcja kontrastu. Aparat lmuje w pe nej rozdzielczo ci Full HD 1920 x 1080 pix (50p, AVCHD, 28 Mbit/s, PS), i co najwa niejsze, znakomicie radzi sobie z efektem „rolling shutter”, czyli charakterystycznym chwianiem si i „rozedrganiem” obrazu. To prawdziwa zmora lmuj cych lustrzank . Aparat ma równie wyj cie mikrofonowe, mo emy ju wi c próbowa kr ci bardziej profesjonalne klipy. Ambitnych fotoamatorów rozczaruje jednak brak mo liwo ci automatycznego ustawiania ostro ci w trybach preselekcji i w trybie manualnym. Nas równie
STREFASPRZ TU SONY SLT A77 okre lenie, a chce si powiedzie , e po prostu „soczysty”. Przy ISO 800 wida bardzo delikatn , ale zauwa aln ju degradacj szczegó ów. ISO 1600 wygl da jeszcze dobrze, wyra ny szum pojawia si jednak ju przy ISO 3200. Kolejne warto ci to ju wyra na utrata detali i coraz bardziej widoczne wielobarwne zak ócenia. Najwy sze czu o ci wydaj si ma o u yteczne. Matryca ma jednak niez dynamik , pochwali mo na zw aszcza za dobr tolerancj na prze wietlenie. To raczej rzadkie zjawisko, bo wi kszo matryc dobre osi gi w tym zakresie zawdzi cza raczej dobrej reprodukcji detali w cieniach. Kolory s wierne i nasycone, ale mo emy mie k opoty z balansem bieli. W trudnych warunkach potra wykona po sobie kilka ró ni cych si mocno uj , zbyt ciep o reprodukuje te kolory w niskiej temperaturze barwowej. Podsumowuj c, matryca generuje wietny obraz przy niskich czu o ciach, w trudnych warunkach ma niestety problemy.
PODSUMOWANIE Sony SLT-A77 to konstrukcja niezwyk a i o bardzo du ych mo liwo ciach. Solidna, ergonomiczna, wygodna i intuicyjna. Ma wiele atutów, ale ma te swoje wady. To znakomita propozycja dla lmowców (mamy tylko nadziej na nowy rmware, który odblokuje AF w trybach manualnych) oraz ambitnych fotoamatorów, dla których liczy si skuteczno , czyli szybko i wydajno , a nie szum, który na dobr spraw widoczny jest dopiero przy du ych powi kszeniach. Nie mamy w tpliwo ci, e aparat znajdzie wielu entuzjastów. To najciekawsza w tym momencie propozycja dla zaawansowanych u ytkowników tego systemu.
POLSKA
ISO 200
rozczarowa fakt, e z tak szybkiego, p ynnego i cichego autofocusa (przynajmniej z dobrym obiektywem 16–50 mm SSM) mo emy korzysta wy cznie w trybie auto.
JAKO ZDJ Wygl da na to, e rekordowa rozdzielczo nie wp ywa dobrze na
Powy ej lady odszumiania wida nawet przy ISO 200
jako obrazu. Zarówno plenerowe, jak i studyjne testy wykaza y, e cho obraz cechuje si wietn rozdzielczo ci , to matryca nie najlepiej radzi sobie przy wy szych czu o ciach, tak wa nych dla fotografów sportu czy przyrody. Efekty odszumiania wida ju przy ISO 400, ale nie wp ywa to widocznie na reprodukcj detali, do ISO 800 obraz jest czysty i bardzo przyjemny, i cho to ma o precyzyjne
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA/JAKO
Ocena NASZYM ZDANIEM… A77 to wszechstronny aparat o ogromnych mo liwo ciach. Bardzo solidna konstrukcja, która zadowoli u ytkowników szukaj cych „twardziela” do zada specjalnych. Digital Camera Polska Stycze 2012
113
114
STREFASPRZ TU TEST GRUPOWY
Lustrzanka STREFA
SPRZ TU TEST GRUPOWY
dla
fotoamatora Zdj cia: Joe Branston
Dopiero zaczynasz swoj przygod z fotogra ? A mo e po prostu szukasz lustrzanki za niedu e pieni dze? Jest w czym wybiera ! Specjalnie dla Was Matthew Richards przetestowa 6 najciekawszych propozycji! 1
5
3
ZAWODNICY 1 Canon EOS 1100D z obiektywem Canon EF-S 18–55 mm f/3,5-5,6 IS II
3 Nikon D3100 z obiktywem Nikon AF-S DX 18–55 mm f/3,5–5,6G VR
5 Pentax K-r z obiektywem Pentax smc DA 18–55 mm f/3,5–5,6 AL
2 Canon EOS 600D z obiektywem Canon EF-S 18–55 mm f/3,5–5,6 IS II
4 Nikon D5100 z obiektywem Nikon AF-S DX 18–55 mm f/3,5–5,6G VR
6 Sony A390 z obiektywem DT 18–55 mm f/3,5–5,6 SAM
Digital Camera Polska Stycze 2012
STREFASPRZ TU AMATORSKIE LUSTRZANKI
4 6 2
Digital Camera Polska Stycze 2012
115
116
STREFASPRZ TU TEST GRUPOWY
L
ustrzanki dla pocz tkuj cych to przede wszystkim pr nie dzia aj cy i bardzo konkurencyjny rynek, co jest oczywi cie wietn wiadomo ci dla wszystkich z niezbyt zasobnym portfelem. Producenci prze cigaj si w pomys ach, staraj si ulepsza swoje konstrukcje, dorzucaj c coraz wi cej ciekawych funkcji, poprawiaj c jako wykonania, wprowadzaj c coraz ciekawsze technologie. Ale to nie wszystko. Kluczowym elementem lustrzanek dla pocz tkuj cych jest intuicyjno . Obs uga tego sprz tu musi by atwa dla osรณb, ktรณre dopiero zaczynaj swoj przygod z fotogra lub przerzucaj si w a nie z prostego aparatu kompaktowego. Zazwyczaj nie maj te zbyt du ej wiedzy na temat technicznej strony aparatu, oczekuj wi c, e w atwy sposรณb b d mogli robi dobre zdj cia, nie martwi c si o zbyt wiele parametrรณw. Rรณwnie dlatego w amatorskich lustrzankach mo na znale tryby automatyczne, tryby scen oraz u yteczne przewodniki po funkcjach aparatu, wy wietlane na ekranie LCD. Z czasem zdobywa b dziecie coraz wi ksze do wiadczenie i zapragniecie w ko cu bardziej wiadomie i kreatywnie korzysta z aparatu. Dobra lustrzanka dla pocz tkuj cych powinna dawa mo liwo atwego dopasowania okre lonych parametrรณw, czemu sprzyja powinien przyjazny interfejs. Niedrogie lustrzanki nie s jednak przeznaczone wy cznie dla pocz tkuj cych. Galopuj cy post p techniczny sprawia, e amatorski korpus przewy sza mo liwo ciami niejedn bardziej zaawansowan , ale wys u on ju lustrzank . Mo ecie by niemal pewni, e oferuje wi ksz rozdzielczo matrycy i lepiej radzi sobie z szumem
Kupuj z g ow SLR vs hybryda
A
paraty systemowe nie maj lustra, dzi ki czemu mog by bardzo podobne do zwyk ych aparatรณw kompaktowych. W porรณwnaniu z lustrzankami, zw aszcza z obiektywem typu โ nale nikโ s naprawd ma e. Jednak gdy podepniemy do nich d u szy zoom, trac wiele ze swej kompaktowo ci. Kadrowanie i komponowanie zdj cia na LCD aparatu systemowego w s oneczny dzie nie jest ani proste ani przyjemne. Nie zawsze te mo na na nich zamontowa dodatkowy elektroniczny wizjer, ktรณry cz sto jest te dosy drogi. Ponadto wbudowane, elektroniczne wizjery
ma ych aparatรณw systemowych nie nale do najlepszych. Dosy ograniczony jest tak e wybรณr obiektywรณw, a fakt, e matryca jest ca kowicie ods oni ta, zniech ca do cz stej wymiany obiektywรณw โ w lustrzance chroni j lustro i migawka. Bior c pod uwag , e aparaty te s w podobnej cenie co opisywane lustrzanki, szala zdecydowanie przechyla si na stron tych drugich.
przy wy szych warto ciach ISO. Nowe matryce maj te coraz szerszy zakres dynamiczny, dzi ki czemu lepiej wida szczegรณ y w cieniach, mniejsze jest te ryzyko przepalenia wiate . Standardem s ju te tryb Live View, du e ekrany LCD o lepszej ni jeszcze niedawno rozdzielczo oraz mo liwo kr cenia lmรณw w jako ci Full HD 1080p. Do grona niedrogich aparatรณw mo na zaliczy tak e nieco bardziej zaawansowane Canon EOS 600D oraz Nikon D5100, ktรณrych cena sprawia, e s w zasi gu r ki, a mo liwo ci, jakie oferuj , zadowol nie tylko pocz tkuj cego fotoamatora ale rรณwnie bardziej zaawansowanego fotografa, ktรณry szuka nast pcy swojej wys u onej lustrzanki.
ZOSTAW ZESTAW Je eli kupujecie swoj pierwsz lustrzank , kupno zestawu z obiektywem (zazwyczaj 18โ 55 mm) wydaje si jak najbardziej rozs dne. Rรณwnie je li wymieniacie starszy model, na nowy, zakup zestawu nadal ma sens. 200 z wi cej za kitowy obiektyw to niedu o, i zdecydowanie mniej ni musieliby cie zap aci za to samo szk o poza zestawem. Decyduj c si na kitowy zestaw zyskujecie zapasowe szk o, lub je li zamierzacie sprzeda
stary korpus, dorzucaj c nowy obiektyw, zdecydowanie podniesiecie jego warto . Tak wi c same korzy ci. Wybรณr konkretnego systemu jest bardzo wa n decyzj , nad ktรณr trzeba si powa nie zastanowi . Jak wiadomo, najwi ksz zalet lustrzanki, obok du ej matrycy, jest wymienna optyka. To obiektywy b d z czasem najwi ksz warto ci Wszego zestawu. Bior c pod uwag fakt, e prawie co roku pojawiaj si nowe wersje lustrzanek, warto trzyma si jednego producenta i zamiast wymienia wszystkie obiektywy i inne dedykowane akcesoria, zosta przy tych, ktรณre si ju ma. Szybko przekonacie si rรณwnie , e dobry obiektyw jest cz sto dro szy od samego korpusu, charakterystyczne jest te to, e w odrรณ nieniu od aparatรณw, ktรณre szybko trac na warto ci, optyka tanieje bardzo wolno. Canon i Nikon oferuj najwi ksz gam obiektywรณw, ale Pentax i Sony staraj si nie zostawa za bardzo w tyle. Oczywi cie nie jeste cie ograniczeni do sprz tu rodzimych producentรณw, s jeszcze tzw. niezale ni, tacy jak Sigma czy Tokina lub Tamron, ktรณrych produkty s cz sto ta sze i maj mocowania do korpusรณw rรณ nych marek.
Jak testujemy lustrzanki Testy, ktรณrym mo ecie zaufa
W
szystkie lustrzanki w grupie zosta y poddane testom w rรณ nych warunkach, sprawdzili my ich mo liwo ci w mocno kontrastowym wietle s onecznym i w ciemnych pomieszczeniach przy wysokim ISO. Znaj c charakterystyk niedrogich lustrzanek dla pocz tkuj cych szczegรณln uwag zwracali my na ich dzia anie
Digital Camera Polska Stycze 2012
w trybie w pe ni automatycznym oraz w trybach scen, sprawdzali my jako zdj przy ka dym z tych ustawie . Zdajemy sobie spraw , e nawet pocz tkuj cy fotoamatorzy b d chcieli w pewnym momencie wyprรณbowa rรณwnie bardziej zaawansowane tryby, dlatego ocenili my, jak aparaty prezentuj
si pod wzgl dem intuicyjno ci i dost pu do najwa niejszych parametrรณw. Przetestowali my tak e mo liwo ci kreatywnych trybรณw fotografowania. Oprรณcz testรณw w terenie, sprawdzali my tak e aparaty w warunkach laboratoryjnych. Wszystkie pomiary wykonane zosta y z obiektywem Sigma f/1,4,
ktรณr podpinali my do ka dego korpusu. Wykonali my seri zdj tablic pomiarowych, ktรณre mia y wykaza osi gi aparatu w okre lonych warunkach o wietleniowych. Mierzyli my zakres dynamiczny, poziom szumu i odwzorowanie detali, a tak e dok adno w odwzorowaniu kolorรณw oraz ekspozycji.
STREFASPRZ TU AMATORSKIE LUSTRZANKI SPRZ TOWE KNOW HOW
NA CO WARTO ZWRÓCI UWAG Kluczowe elementy lustrzanki dla pocz tkuj cych Tryby scen Tryby scen, takie jak Portret, Krajobraz czy Sport, pomagaj osi gn jak najlepsze rezultaty w wi kszo ci fotografowanych sytuacji, nawet z minimalnym poziomem znajomo ci obs ugi aparatu. To dobry punkt wyj cia dla pocz tkuj cych.
Wbudowana lampa b yskowa S absza od zewn trznego flesza, wbudowana lampa b yskowa mo e by przydatna np. do wype niania cieni w portrecie wykonywanym w s oneczny dzie .
Wizjer
Live View
W odró nieniu od lustrzanek wy szej klasy, testowane modele zamiast pryzmatu maj wizjer sk adaj cy si z uk adu luster. Mimo to powinny dawa dosy jasny i ostry podgl d sceny.
Wszystkie testowane aparaty maj opcj Live View. Umo liwia ona komponowanie uj cia w oparciu o obraz wy wietlany na ekranie LCD aparatu, podobnie jak w kompaktach. Daj mo liwo powi kszania widoku, co pomaga w sprawdzaniu ostro ci.
Konstrukcja
Obiektywy
G ówny ekran
Bezpo redni dost p
W przeciwie stwie do wysokiej klasy lustrzanek, które przewa nie maj magnezow obudow , niedrogie modele zbudowane s g ównie z tworzyw sztucznych (cz sto jednak bardzo wytrzyma ych).
Kitowy obiektyw 18–55 mm to standard, ale cz sto mo na kupi równie zestaw z uniwersalnym obiektywem np. 18–200 mm. Najlepiej poszuka w Internecie lub skontaktowa si z dystrybutorem.
Testowane modele oferuj ekrany o ró nej wielko ci. Warto zwróci uwag na rozdzielczo oraz czy jest on mocowany na sta e, czy te obrotowy (co umo liwia fotografowanie pod ró nymi k tami).
Przyciski szybkiego dost pu umo liwiaj natychmiastow zmian niektórych parametrów, takich jak balans bieli, ISO, tryb fotografowania, tryb autofocusa i inne. U atwiaj szybk reakcj na zmieniaj ce si warunki.
SZYBKA ODPOWIED W ostatnim czasie coraz wi ksz popularno ci ciesz si aparaty hybrydowe (zobaczcie w ramce po lewej), które cho zdecydowanie mniejsze, oferuj wymienne obiektywy i wyposa one s w matryce o tych samych cz sto wymiarach co lustrzanki (4/3 lub APS-C). Brak lustra to brak optycznego ok adu celownikowego, czyli brak mo liwo ci obserwowania sceny przez wizjer optyczny. W ci kich o wietleniowo warunkach to nie lada wygoda, szczególnie je eli ledzimy szybko poruszaj ce si obiekty, tak jak w przypadku zdj sportowych czy dzikiej przyrody. Zasadnicz ró nic jest te ergonomia. Pewny i zdecydowanie wi kszy uchwyt amatorskiej lustrzanki
umo liwia wygodn prac z aparatem, zw aszcza gdy zamierzamy pracowa z d ugim obiektywem, który cz sto przesuwa znacz co rodek ci ko ci. Lustrzanka ma te zdecydowan przewag nad aparatami kompaktowymi. Decyduj ce znaczenie ma znacznie wi ksza matryca, która nie tylko oferuje lepsz jako obrazu, ale umo liwia te uzyskiwanie zdecydowanie mniejszej g bi ostro ci. Dzi ki niej mo na adnie rozmy elementy nieb d ce w centrum zainteresowania. Idealnie si to sprawdza zw aszcza w portretach, gdy ca uwag mo na skupi na fotografowanej osobie. Reasumuj c, naszym zdaniem, dla wielu fotoamatorów amatorska lustrzanka b dzie nadal najlepszym wyborem.
Pod mask Ostrzejszy obraz
N
iedrogie lustrzanki s zazwyczaj niedu e i dosy lekkie, s wi c wygodne do noszenia. Nic tak nie psuje frajdy z fotografowania, jak konieczno targania ze sob ci kiego statywu, który ma zagwarantowa idealnie ostre zdj cia w s abych warunkach o wietleniowych. Wtedy przychodz z pomoc dwie opcje. Po pierwsze, nawet amatorskie lustrzanki dobrze radz sobie z poziomem szumu, wi c mo emy liczy na czyste i ostre zdj cia nawet przy wy szych warto ciach ISO. Punkt drugi to stabilizacja obrazu. Canon i Nikon maj specjalne systemy odpowiednio IS (Image Stabilistion) oraz VR (Vibration Reduction), które znajdziemy nawet w podstawowych, kitowych obiektywach tych marek. Stabilizacja optyczna umo liwiaj skrócenie czasu na wietlania nawet do trzech, czterech stopni EV. Pentaks oraz Sony oferuj stabilizacj matrycy. Digital Camera Polska Stycze 2012
117
118
STREFASPRZ TU TEST GRUPOWY
1
Nowy tryb Basic+ umo liwia kreatywne kontrolowanie trybów scen
Przycisk kompensacji ekspozycji, Live View oraz Quick menu s rozmieszczone w przemy lany sposób
Canon EOS 1100D
punktach, które, trzeba przyzna , radz sobie ca kiem dobrze. Dobrze spisuje si równie procesor DIGIC 4, który umo liwia sprawne zapisywanie 14-bitowych plików RAW.
Dobry, ale nie rewelacyjny ho wi kszo nowych aparatów Canona to pod tym wzgl dem rynkowi liderzy, EOS 1100D, z matryc o rozdzielczo ci 12,1 Mp nie ma si specjalnie czym chwali . Podobnie jest z wy wietlaczem, który w tym modelu jest stosunkowo ma y (2,7 cala) i nie grzeszy rozdzielczo ci , która wynosi zaledwie standardowe 230 tys. pikseli. Na tym nie koniec, jako nagra wideo ograniczono do 720p.
C
W porównaniu do podobnego cenowo Nikona D3100, który umo liwia kr cenie w jako ci Full HD 1080p, te nie zachwyca. Oczywi cie jest te za co chwali . W tym niewielkim i lekkim korpusie zastosowano technologi iFCL (intelligent Autofocus Luminance), czyli system pomiaru wiat a, zapo yczony z bardziej zaawansowanych korpusów 60D i 7D. System AF, podobnie jak w wy szym modelu EOS 600D, opiera si na dziewi ciu
Co si kryje za… Canonem EOS 1100D Dobry dost p do parametrów fotografowania Wizjer Standardowy wizjer sk adaj cy si z uk adu luster daje powi kszenie x0,8 i pokrywa 95% kadru
LCD Dosy ma y 2,7-calowy i o rozdzielczo ci tylko 230 tys. pikseli, nie ma mo liwo ci obracania ani odchylania
Digital Camera Polska Stycze 2012
Quick Control Szybki dost p do wa nych parametrów aparatu jest mo liwy dzi ki specjalnemu przyciskowi Q
Czterokierunkowy przycisk Daje bezpo redni dost p do ISO, trybów AF, balansu bieli oraz trybu fotografowania
PRACA Praca z tym aparatem wywo uje mieszane odczucia. Z jednej strony mamy dobrze rozmieszczone przyciski szybkiego dost pu do okre lonych funkcji, udoskonalone menu Quick Controll umo liwiaj ce szybki dost p do wielu opcji fotografowania, natomiast z drugiej brakuje wyra nie faktury uchwytu, przez co mamy wra enie, e aparat mo e wy lizn nam si z r ki. Podstawowe tryby Canona zawieraj Krajobrazy, Portret, Makro, Sport, Nocny portret. Nowy tryb Basic+ daje kreatywn kontrol , umo liwiaj c zmian tonacji zdj cia na Ciep , Mi kk czy Intensywn . Pomimo ograniczonej rozdzielczo ci matrycy, jako zdj jest bardzo dobra. Je eli chodzi o odwzorowanie koloru, zakres dynamiczny i redukcj szumów, idzie eb w eb z EOS-em 600D.
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA
Ocena
STREFASPRZ TU AMATORSKIE LUSTRZANKI
2
Tryby fotografowania, które mo na znale w 600D, wzbogacone s o tryb Scene Intelligent Auto
Wej cie na zewn trzny mikrofon to dla filmowców du a zaleta
Canon EOS 600D
z bankiem scen i dobiera optymalne parametry. Now opcj jest tak e mo liwo edytowania zdj z poziomu aparatu. Mo na korzysta przy tym z kreatywnych ltrów, takich jak ziarniste lmy czarno-bia e, efekt soft focus oraz rybie oko. Przydatna jest te opcja nadawania zdj ciom oceny (od jednej do pi ciu gwiazdek), co pomaga w ich archiwizowaniu.
Lepsza wersja EOSa 550D omimo wielu podobie stw do EOS 550D, 600D to lustrzanka o wi kszych mo liwo ciach. Oba aparaty maj t sam , 18 Mp matryc , procesor DIGIC 4, Auto Lighting Optimizer, pomiar wiat a iFCL oraz dziewi punktów autofocusa, ale dopiero w 600D zastosowano w pe ni obracany ekran LCD o du ej rozdzielczo ci, umo liwiaj cy fotografowanie w trybie Live View, praktycznie pod ka dym k tem,
P
z ka dej perspektywy. Zdecydowanie u atwia to robienia autoportretów, oraz kr cenie lmów wideo. W odró nieniu od ni szego modelu 1100D mamy mo liwo kr cenia lmów w pe nej rozdzielczo ci Full HD 1080p. Podobnie jak w 1100D jest tryb B+ oraz opcje przyjazne pocz tkuj cym, które mo na obs ugiwa korzystaj c z ekranu LCD. Jest tak e nowy tryb Scene Intelligent Auto, który analizuje i porównuje fotografowany motyw
PRACA
Co si kryje za… Canonem EOS 600D Du o ciekawych opcji Info Przycisk Info umo liwia podgl d wszystkich parametrów na ekranie aparatu
Obracany LCD 3-calowy ekran o wysokiej rozdzielczo ci 1,04 mln pikseli jest idealny. Sprawdza si podczas fotografowania z ka dej perspektywy
Wideo Full HD Przycisk aktywuj cy tryb wideo dzia a równie jako w cznik opcji Live View
Style zdj Mo na atwo i szybko zmieni styl zdj na: standardowy, portret, krajobrazy i inne
Ten model le y w r ku zdecydowanie pewniej ni ta szy 1100D. To g ównie zas uga fakturowanego gripa. Du a rozdzielczo 18 Mp umo liwia lepsze odwzorowanie detali i kreatywne kadrowanie. Jako obrazu, porównywalna do oferowanej przez 1100D, prawie identycznie odwzorowane kolory oraz kontrast. Podobnie jak w aparatach EOS 1100D, EOS 60D oraz EOS 7D, system pomiaru wiat a iFCL jest bardzo dok adny, ale trzeba z niego korzysta z rozwag . Ustawienie ekspozycji jest powi zane z aktywnym punktem autofocusa, dlatego gdy ostrzymy na bardzo jasne lub bardzo ciemne partie sceny, pomiar mo e by nie zawsze trafny.
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA
Ocena Digital Camera Polska Stycze 2012
119
120
STREFASPRZ TU TEST GRUPOWY
3
Przycisk Fn daje bezpo redni dost p do parametrów takich jak Jako zapisu, ISO, Balans bieli czy Active D-Lighting
D wignia przy g ównym pokr tle umo liwia szybk zmian trybu fotografowania
Nikon D3100
t a, jak zamrozi akcj , uzyska wi ksz g bi ostro ci i wiele innych.
PRACA
Kompaktowy i bogaty w funkcje yznaczaj cy nowe standardy w ród aparatów dla pocz tkuj cych, D3100 to udoskonalona wersja modelu D3000. Oferuje funkcj detekcji twarzy oraz tryb Auto Selector, który automatycznie wybiera najbardziej optymalne parametry do fotografowania okre lonych scen. W przeciwie stwie do pozosta ych aparatów z tej pó ki cenowej, D3100 ma mo liwo kr cenia lmów Full HD
W
1080p, ale nie ma wej cia na zewn trzny mikrofon. W ród funkcji przyjaznych pocz tkuj cym znajdziemy m.in. interaktywny tryb, który obja nia dzia anie poszczególnych funkcji w menu. Za pomoc estetycznych gra k i szybkich wskazówek pokazuje jak obchodzi si z aparatem, np. w sekcji Fotografowania mo na znale obja nienia dla ró nych trybów fotografowania, które t umacz jak uzyska efekt rozmytego
Co si kryje za… Nikonem D3100 Ma y, zgrabny, uporz dkowany LCD Trzycalowy wy wietlacz jest wi kszy ni te montowane w 1100D oraz Sony A390, niestety ma on rozdzielczo zaledwie 290 tys. pikseli
Przycisk Menu Podobnie jak w wi kszo ci aparatów Nikona, przycisk Menu umo liwia dost p do wielu funkcji aparatu
gital Camera Polska Stycze 2012 Digital
Live View Prosta d wignia daje atwy dost p do trybu Live View oraz nagrywania wideo
Czterokierunkowy przycisk W odró nieniu od Canona i Pentaksa, ten przycisk nie umo liwia szybkiego dost pu do wi kszo ci parametrów aparatu
14,2-milionow matryc APS-C sprawnie obs uguje nowy procesor EXPEED 2. Aparat, pomimo niewielkich wymiarów, dobrze le y w r ce, trzyma si go zaskakuj co pewnie. Live View oraz nagrywanie lmów aktywujemy za pomoc niewielkiej d wigni i przycisku umieszczonego pod kciukiem na tylnym panelu aparatu. Niestety samych przycisków jest dosy ma o i wiele parametrów mo na kontrolowa tylko z poziomu menu. Na szcz cie obok bagnetu umieszczono przycisk Fn, któremu mo na przypisa dowoln opcj , np. Jako zapisu, ISO, Balans bieli czy Active D-Lighting. Active D-Lighting to tryb, który ca kiem skutecznie rozszerza zakres dynamiczny, dzi ki czemu obraz jest pe en szczegó ów zarówno w wiat ach, jak i cieniach. 11-punktowy autofocus jest szybki i precyzyjny, a 3D Colour Matrix II praktycznie bezb dnie ocenia ekspozycj .
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA
Ocena
STREFASPRZ TU AMATORSKIE LUSTRZANKI
4
Sceny i Efekty to tryby, z których mo na korzysta po przekr ceniu pokr t a trybów
Przycisk Fn domy lnie ustawiony jest na samowyzwalacz, ale mo na mu przypisa dowoln funkcj
Nikon D5100
wykonamy w trybie Live View, gdy mo na podejrze nalny efekt przed i po nadaniu efektu. Inne zaawansowane opcje to m.in tryb HDR, który czy ze sob dwie ekspozycje, tworz c bogaty w tony i kolory obraz.
Mocny zawodnik, wart swojej ceny ro szy o prawie 1000 z od D3100, D5100 jest konstrukcj wyposa on w najnowsze rozwi zania Nikona. Matryca CMOS 16,2 Mp wspierana przez procesor EXPEED 2 oraz zakres ISO 100–6400, rozszerzony do ISO 25 600, to ca kiem sporo. Aparat daje szybki dost p do trybów P, A, S, M oraz przyjaznych pocz tkuj cym, trybów podstawowych, takich jak Portrety, Krajobrazy,
D
Sport. Na pokr tle umieszczono równie tryby Scen i Efektów. Tryb Sceny jest poszerzeniem podstawowych trybów automatycznych, zawiera opcj Pla a/ nieg, Wschód/ Zachód s o ca, wiat o wieczki, Kolory jesieni i wiele innych, które dopasowuj optymalne parametry. Przestawiaj c si na tryb Efekty, mo ecie wybiera pomi dzy opcjami takimi jak Widzenie po zmroku, Kolorowy szkic, Selektywny kolor. Tego typu zdj cia wygodnie
PRACA
Co si kryje za… Nikonem D5100 Prosty, uporz dkowany i efektywny Menu Menu edycji zdj jest imponuj ce, umo liwia uzyskanie bardzo ciekawych efektów
AE-L/AF-L Co typowe dla lustrzanek Nikona, przycisk ekspozycji/autofocusa jest w pe ni programowalny
LCD Wysokiej jako ci obracany ekran LCD przypomina ten, który mo emy znale w EOS-ie 600D
iButton Za pomoc tego przycisku oraz menu na LCD uzyskujemy szybki dost p do parametrów aparatu
Autofocus, system pomiaru wiat a oraz Active D-Lighting daj razem bardzo dobre wyniki przy fotografowaniu praktycznie we wszystkich sytuacjach, zarówno we wn trzach, jak i w plenerze, w bardzo ró nych warunkach o wietleniowych. Jako zdj jest dobra, nie zauwa ymy przesyconych kolorów. Dobrze spisuje si równie tryb lmowy, co wa ne, mamy mo liwo podpi cia zewn trznego mikrofonu i rejestracji d wi ku o lepszej jako ci. Aparat le y w r ku pewnie, a dzi ki w pe ni obracanemu ekranowi LCD mo na mia o fotografowa w trybie Live View i kr ci lmy z ka dej perspektywy, podobnie jak w 600D. 3-calowy ekran LCD oferuje klarowny podgl d dzi ki du ej rozdzielczo ci 921 tys. pikseli. Nowo ci jest równie mo liwo retuszowania plików RAW z poziomu aparatu.
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA
Ocena Digital Camera Polska Stycze 2012
121
122
STREFASPRZ TU TEST GRUPOWY
5
Na g ównym pokr tle znajdziemy Preselekcj czu o ci oraz 11 innych trybów fotografowania
Stabilizacja matrycy w trybie samowyzwalacza jest dezaktywowana
Pentax K-r
zabrak o równie wielokrotnej ekspozycji oraz fotografowania interwa owego. K-r mo e si pochwali równie wbudowan stabilizacj obrazu. Maksymalny czas otwarcia migawki to 1/6000 s. Pentax ma tak e najszybszy tryb ci g y, który wynosi 6 kl./s.
Niedrogi, ale ma wiele do zaoferowania a y, ale z du ymi ambicjami. K-r to korpus pe en niespodzianek. Tryby fotografowania zawieraj wszystkie standardowe opcje, jak Portrety, Krajobrazy, Sport oraz automatyczny wybór sceny. W trybach zaawansowanych K-r oprócz standardowego P, A, S, M, oferuje tak e tryb preselekcji czu o ci, dzi ki któremu do ustalonego przez nas ISO aparat dopasuje reszt parametrów, tzn. czas
M
otwarcia migawki i przys on . Nieco gorzej prezentuje si nagrywanie wideo, którego maksymalna rozdzielczo to 720p. Aparat ma te bogate menu funkcji dodatkowych, które maj pomóc nam w uzyskiwaniu lepszych efektów. Znajdziemy w ród nich takie jak m.in. niezale na kontrola zakresu dynamicznego dla wiate i cieni, opcj korekcji wad obiektywu dla zniekszta ce geometrycznych oraz aberracji chromatycznej. W menu nie
Co si kryje za… Pentaksem K-r Prosty i intuicyjny LCD 3-calowy ekran na tak ma ym korpusie zajmuje wi ksz cz tylnego panelu, rozdzielczo 921 tys. pikseli sprawia, e nie ma si czego wstydzi
Menu Przez menu mamy dost p do wielu opcji zarówno zaawansowanych, jak i automatycznych
Digital Camera Polska Stycze 2012
PRACA
Live View Tryb Live View sprawuje si dobrze. Przycisk Info oferuje wiele opcji powi kszenia, które pomagaj przy r cznym ostrzeniu Kontroler kierunkowy Wciskaj c który z tych przycisków, mo na zyska szybki dost p do balansu bieli, lampy b yskowej, samowyzwalacza czy warto ci ISO, jednak gdy pracujecie z pojedynczym punktem AF, opcje s niedost pne
11-punktowy system autofocusa okaza si bardzo celny. Jedynym rozczarowaniem jest fakt, e w trybie wyboru pojedynczego punktu AF, nie mo emy kontrolowa za pomoc przycisku kierunkowego tak wa nych parametrów, jak balans bieli, czu o ISO, tryb pracy lampy czy tryb fotografowania. Pomiar wiat a sprawowa si nie le podczas pracy w plenerze, ale fotografuj c w warunkach s abego o wietlenia, bez lampy b yskowej, zdj cia by y cz sto lekko niedo wietlone. Korekcja cieni sprawdza si stosunkowo dobrze, niestety korekcja wiate cz sto prowadzi do prze wietle .
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA
Ocena
STREFASPRZ TU AMATORSKIE LUSTRZANKI
6
Prze cznik umo liwia prze czanie si pomi dzy wizjerem a trybem Live View
Tryby scen zawieraj mi dzy innymi Portret, Krajobraz, Makro, Sport, Zachรณd s o ca i Nocny portret
Sony A390
fotografowania. Gdy ju zapoznacie si z ustawieniami aparatu, mo ecie go wy czy i sprawniej korzysta z menu. Kolejn ciekaw opcj jest odchylany ekran. Niestety w odrรณ nieniu od EOS 1100D oraz D5100 nie jest on obracany, ale mo liwo odchylenia tak e ma swoje zalety. Podobnie jak w EOS 1100D, ekran jest stosunkowo ma y (2,7 cala) i ma tylko podstawow rozdzielczo 230 tys pikseli.
Kusz ca okazja. Warta uwagi? ajta sza lustrzanka w zestawieniu to ulepszona wersja A290, ktรณry mia wprawdzie podobn specy kacj , ale brakowa o mu trybu Live View. A390 jest wyposa ony w t funkcj , ale nie ma mo liwo ci powi kszania fotografowanego obrazu, co utrudnia precyzyjne ostrzenie. Rozczarowywa mo e brak trybu wideo, Sony zbyt pรณ no zdecydowa o si na wprowadzenie tej technologii.
N
Rozdzielczo 14,2 Mp sprawia, e Sony wpisuje si raczej w trend matryc CCD ni CMOS. Maksymalna czu o rรณwna ISO 3200 to na dzisiejsze standardy zakres bardzo skromny (zw aszcza przy 25 600 Nikona D5100). Aparat jest jednak bardzo prosty i intuicyjny w obs udze. Pocz tkuj cy mog znale wiele u atwie , takich jak wy wietlany na ekranie przewodnik, ktรณry prezentuje informacje dotycz ce okre lonych trybรณw
PRACA
Co si kryje zaโ ฆ Sony A390 Sony i jego prostota Menu Opcje menu s przyjazne dla pocz tkuj cego u ytkownikowa, jednak mimo wszystko ma o przejrzyste
LCD 2,7-calowy ekran jest odchylany i umo liwia fotografowanie z rรณ nej perspektywy
Przycisk Fn Przycisk Fn daje dost p do trybรณw pracy AF, pomiaru wiat a oraz D-Range Optimazera, Balansu bieli i stylรณw kreatywnych Czterokierunkowy przycisk Za pomoc tego przycisku mo na zmienia wiele parametrรณw oraz opcji, w cznie z trybem zdj , ISO czy aktywowaniem lampy b yskowej
A390 ma najs abszy tryb zdj seryjnych (tylko 2,5 kl./s), jednak 1100D przy fotografowaniu w formacie RAW zwalnia z 3 do 2 kl./s. W naszych testach zauwa yli my, e A390 ma tendencj do prze wietlania zdj , przez co zdj cia wykonane w s oneczny dzie s wyprane z kolorรณw. D-Range Optimizer bywa pomocny, ale nadal wiele zdj wykonanych w s o cu jest zbyt jasnych. Fotografuj c w cieniu lub przy s abym wietle, otrzymujemy bardziej zrรณwnowa on ekspozycj .
W A CIWO CI
BUDOWA
JAKO ZDJ
CENA
Ocena Digital Camera Polska Stycze 2012
123
STREFASPRZ TU TEST GRUPOWY
JAKO ZDJ W ZBLI ENIU CANON EOS 600D
NIKON D3100
NIKON D5100
Sposób odwzorowania kolorów i kontrast s prawie identyczne jak w 1100D, kolory s raczej naturalne, ale dobrze nasycone.
Zdj cia wykonane w s oneczny dzie mog by nieco za jasne, ale nadal wida wiele szczegó ów i dobre nasycenie.
Dobrze nasycone zdj cia to charakterystyczna cecha Nikona D5100. Zdj cie ma wietny kontrast i adne tony.
PLENER
CANON EOS 1100D
Kolory s bardzo naturalne, wida wiele szczegó ów w cieniach i wiat ach, jednak czasami brakuje kontrastu.
ROZDZIELCZO
ISO 200
24
ISO 200
1100D pod wzgl dem odwzorowania detali pozostaje na ko cu stawki, ma wyra nie mniejsz rozdzielczo .
ISO 200
Dobrze odwzorowane szczegó y, pod wzgl dem jako ci zdj prawie dorównuje lustrzankom Nikona prezentowanym w te cie. ISO 200
26
ISO 200
D3100 wyci ga z 14,2 Mp matrycy ile si da, prezentuje bardzo wyra ne zdj cia z du ilo detali.
ISO 200
28
Odwzorowanie detali jest równie dok adne jak w przypadku D3100 w ca ym zakresie ISO, jednak w przedziale ISO 400-800 prezentuje si najlepiej. ISO 200
SZUM
ISO 200
24
ISO3200
ISO3200
ISO3200
ISO3200
Zalet ma ej matrycy 12 Mp jest stosunkowo niski poziom szumu, nawet przy wysokich warto ciach ISO.
Szum przy wysokim ISO utrzymywany jest na wyj tkowo niskim poziomie z dobrze zachowanymi detalami.
Nawet przy najwy szym standardowym ISO 3200 zdj cia s mi e dla oka i prawie bez szumu.
D5100 mo na mia o robi zdj cia przy ISO 3200, szczegó y s nadal odwzorowane dobrze, a szum jest na bardzo niskim poziomie.
W JPEG kolory odwzorowane s bardzo dobrze z rzeczywistym nasyceniem, szczególnie przy fotografowaniu ze Stylem standardowym.
Odwzorowanie koloru jest podobne jak w 1100D. Styl Standardowy zachowuje naturalne barwy, natomiast – Krajobrazy podbija nieco kolory.
Odwzorowanie koloru w plikach RAW i JPEG jest bardzo naturalne, kolory s czasami mocno nasycone, ale dzi ki temu s mi e dla oka.
Zdj cia w formacie RAW i JPEG s adne, kolory s ywe nawet w Standardowym stylu zdj .
KOLOR
124
WERDYKT
WERDYKT
WERDYKT
WERDYKT
W wi kszo ci sytuacji 1100D sprawuje si ca kiem dobrze, naturalnie odwzorowuje kolory, ma du y zakres dynamiczny i prezentuje niski szum przy wysokim ISO.
Zdj cia wykonane 600D s naturalne, z du ilo ci szczegó ów w cieniach i wiat ach. Jednak mamy wra enie, e zdj ciom brakuje nieco kontrastu.
Zdj cia prosto z aparatu s pe ne kolorów i bogate w szczegó y. Naprawd , niewiele trzeba poprawia w postprodukcji.
Dzi ki dok adnemu pomiarowi wiat a i funkcji Active D-Lighting, nawet przy wysokim ISO D5100 prezentuje zdj cia znakomitej jako ci.
Digital Camera Polska Stycze 2012
STREFASPRZ TU AMATORSKIE LUSTRZANKI
PENTAX K r
SONY A390
PODSUMOWANIE Zobacz, jak aparaty sprawdzi y si w testach laboratoryjnych
W
warunkach studyjnych wykonali my zdj cia trzech plansz. Zakres dynamiczny oraz szum mierzyli my tablic DxO. Zdj cia tej tablicy zosta y przepuszczone przez program DxO Analyser. Odwzorowanie
W Standardowym trybie kolory s troch przyt umione. Przestawienie na tryb Krajobrazy lub ywe poprawia sytuacj .
W s oneczny dzie sporym problemem s prze wietlone zdj cia. Zdj cie jest za jasne o ok. 1/3 EV.
koloru sprawdzili my za pomoc tablicy X-Rite Colour Checker. By sprawdzi rozdzielczo i odwzorowanie szczegó ów, wykonali my zdj cie tablicy rozdzielczo ci, wyniki przedstawili my w LW/PH.
KOLOR Im wynik bli szy zeru, tym lepszy Canon EOS 1100D
ISO 200
22
ISO 200
22
17
Canon EOS 600D
19
Nikon D3100
4
Nikon D5100
-5
Pentax K-r
14,9
Sony A390
-8
-8 -6 -4 -2 -0
K-r prezentuje troch rozczarowuj ce rezultaty, w porównaniu do reszty testowanych lustrzanek wida spadek jako ci szczegó ów.
4
6
8
10 12 14 16 18 20
SZUM Im wy szy wynik, tym lepszy 45
ISO 200
SYGNA /SZUM (DB)
ISO 200
A390 w ca ym zakresie czu o ci dosy dobrze reprodukuje szczegó y. Lekki spadek wida tylko przy ISO 3200.
2
KOLOR: Pod wzgl dem odwzorowania kolorów przoduj Nikon D3100 oraz D5100.
ISO 3200
ISO 3200
W porównaniu do poprzednika K-x, szum jest niwelowany bardzo dobrze, niestety przy s abym wietle zdj cia s niedo wietlone.
ISO 3200 to maksymalna czu o A390, przy której ten aparat ma najwy szy poziom szumu w plikach JPEG ze wszystkich testowanych modeli.
40
35
30 0
200
400
800
1000
1200
1400
1600
CZU O ISO
SZUM: D3100 znajduje si przed dosy mocno skupion stawk , Sony A390 pozostaje w tyle.
ZAKRES DYNAMICZNY Im wy szy wynik, tym lepszy
Odwzorowanie koloru w przypadku A390 to ruletka, balans bieli dzia a na zasadzie loterii, szczególnie w s abych warunkach o wietleniowych.
WERDYKT
WERDYKT
Nasycenie kolorów jest przygaszone, a balans kolorów zbyt ch odny. W warunkach s abego o wietlenia zdj cia maj ma o wyra ne szczegó y, bywaj niedo wietlone.
Zdarza mu si prze wietli niektóre uj cia wykonane w s oneczny dzie , niekonsekwentny balans bieli i du y szum przy ISO 3200.
12 11 10 9 8 0
200
400
800
1000
1200
1400
1600
CZU O ISO
ZAKRES DYNAMICZNY: Nikon D5100 prezentuje zakres dynamiczny o 1EV lepszy od reszty testowanych aparatów. LEGENDA
Czasami zdj cia wykonane tym aparatem maj troch md e kolory, w zdj ciach testowych zauwa yli my lekk zimn po wiat .
ZAKRES DYNAMICZNY (EV)
13
Canon EOS 1100D
Canon EOS 600D
Nikon D3100
Nikon D5100
Pentax K-r
Sony A390
Digital Camera Polska Stycze 2012
125
126
STREFASPRZ TU TEST GRUPOWY WERDYKT DIGITAL CAMERA
NIKON BEZSPRZECZNIE PROWADZI Niewa ne, czy macie bardzo okrojony bud et, czy te mo ecie troch do o y , oba aparaty Nikona prezentuj jako wart wydanych pieni dzy ikon D3100 oferuje wiele opcji, w tym dobry tryb Live View i mo liwo nagrywania lmów w rozdzielczo ci 1080p. Co wa ne, jest wyposa ony w idealny dla pocz tkuj cych tryb Guide, który prezentuje dzia anie aparatu i umo liwia bezbolesne przej cie z trybu Auto na tryb bardziej zaawansowany. Za dodatkowe kilkaset z otych mo ecie kupi Nikona D5100, najlepszy aparat z tej pó ki cenowej, który ma w pe ni obracany ekran LCD o wysokiej rozdzielczo ci, dodatkowe tryby scen, efektów oraz wiele ciekawych opcji edycji zdj
N
zaawansowanymi funkcjami i dobrymi parametrami. Niestety nie do ko ca przek adaj si one na faktyczn jako obrazu, testowany przez nas egzemplarz mia problemy z nasyceniem kolorów i balansem bieli. Ponadto mia tendencj do niedo wietlania zdj wykonanych przy s abym wietle. Sony A390 to podstawowa lustrzanka bez mo liwo ci powi kszania obrazu w trybie Live View czy nagrywania lmów wideo. Co wi cej, czasem prze wietla zdj cia wykonane w s oneczny dzie , dobiera niew a ciwy balans bieli i przy wysokim ISO generuje wysoki szum.
z poziomu aparatu. To, który wybierzecie, powinno zale e tylko od Waszego bud etu. Canon pod wzgl dem mo liwo ci i jako ci obrazu plasuje si zaraz za Nikonami, co oznacza, e EOS 600D oraz 1100D zajmuj trzecie i czwarte miejsce. Co wa ne dla bardziej zaawansowanych fotografów, aparaty Canona oferuj wi cej przycisków szybkiego dost pu do najwa niejszych parametrów, takich jak balans bieli i ISO, które w aparatach Nikona ukryte s w menu i trzeba troch poprzyciska , by je kontrolowa . Kolejny jest Pentax K-r. Za tak cen to naprawd wietny aparat. Mo e si pochwali wieloma
PORÓWNANIE IE LUSTRZANEK
Canon EOS 1100D C 110 00D 0 0D
Canon C EOS 600D
Nikon D3100
Nikon D5100
Pentax K-r
Sony A390
Kontakt
www.canon.pl
www.canon.pl
www.nikon.pl
www.nikon.pl
www.pentax.pl
www.sony.pl
Cena detaliczna
od 1500 z
od 2400 z
od 1650 z
od 2550 z
od 1899 z
od 1689 z
Matryca
12,2 Mp CMOS
18,0 Mp CMOS
14,2 Mp CMOS
16,2 Mp CMOS
12,4 Mp CMOS
14,2 Mp CCD
(22,2 x 14,7 mm)
(22,3 x 14,9 mm)
(23,1 x 15,4 mm)
(23,6 x 15,6 mm)
(23,6 x 15,8 mm)
(23,5 x 15,7 mm)
Processor
DIGIC 4
DIGIC 4
EXPEED 2
EXPEED 2
Prime II
Bionz
Mno nik ogniskowej
1,6x
1,6x
1,5x
1,5x
1,5x
1,5x
Wizjer
uk ad luster, 0,80x, 95%
uk ad luster, 0,85x, 95%
uk ad luster, 0,80x, 95%
uk ad luster, 0,78x, 95%
uk ad luster, 0,85x, 96%
uk ad luster, 0,74x, 95%
Zakres ISO
100–6400
100–6400 (12 800)
100–3200 (12 800)
100–6400 (25 600)
200–12 800 (100–25 600) 100–3200
Punkty autofokusa
9 (1 krzy owy)
9 (1 krzy owy)
11 (1 krzy owy)
11 (1 krzy owy)
11 (9 krzy owych)
9 (1 krzy owy)
Czas otwarcia migawki
30–1/4000 s, bulb
30–1/4000 s, bulb
30–1/4000 s, bulb
30–1/4000 s, bulb
30–1/6000 s, bulb
30–1/4000 s, bulb
Tryb ci g y
3 kl./s
3,7 kl./s
3 kl./s
4 kl./s
6 kl./s
2,5 kl./s
Ekran LCD
2,7-calowy, 230 tys. pikseli 3-calowy, 1,04 mln. pikseli 3-calowy, 230 tys. pikseli
3-calowy, 921 tys. pikseli
3-calowy, 921 tys. pikseli
2,7-calowy, 230 tys. pikseli
LCD obracany
nie
obracany
nie
obracany
nie
odchylany
Stabilizacja obrazu
w obiektywie
w obiektywie
w obiektywie
w obiektywie
w matrycy
w matrycy
Wideo
720p, 25/30 kl./s
1080p, 24/25/30 kl./s
1080p, 24 kl./s
1080p, 24/25/30 kl./s
720p, 25 kl./s
brak
Karta pami ci
SD/HC/XC
SD/HC/XC
SD/HC/XC
SD/HC/XC
SD/HC/XC
MS, SD/HC
Korpus (SzxWxG), waga
130 x 100 x 78 mm, 495 g 133 x 100 x 80 mm, 570 g 124 x 96 x 75 mm, 505 g
128 x 97 x 79 mm, 510 g
125 x 97 x 68 mm, 598 g
128 x 97 x 84 mm, 540 g
ywotno baterii (CIPA)
700 zdj
660 zdj
470 zdj
500 zdj
W A CIWO CI JAKO WYKONANIA JAKO ZDJ CENA PODSUMOWANIE
Digital Camera Polska Stycze 2012
440 zdj
550 zdj
STREFASPRZ TU AMATORSKIE LUSTRZANKI
1. NIKON D5100 wietna jako zdj gwarantowana praktycznie w ka dych warunkach, a to g ównie za spraw celnego systemu pomiaru wiat a oraz doskona ej pracy przy wysokim ISO. Szeroki zakres trybów scen oraz efektów specjalnych to ju wisienka na torcie, to bardzo kreatywna bestia. Zalety: wietne zdj cia prosto z aparatu, mo liwo edycji zdj i w pe ni obracany ekran LCD. Wady: Brakuje bezpo redniego dost pu do najwa niejszych parametrów. Werdykt: To po prostu jeden z najlepszych aparatów dla pocz tkuj cych, jaki stworzono.
W SKRÓCIE 2. NIKON D3100
Oto lustrzanki polecane pocz tkuj cym fotoamatorom
Zalety: Tryb fotografowania z Przewodnikiem, ywe kolory, wideo 1080p, zaawansowany Live View. Wady: Niskiej rozdzielczo ci ekran. Ograniczona liczba przycisków szybkiego dost pu. Werdykt: Dobry nast pca D3000 za niedu e pieni dze.
3. CANON EOS 600D Zalety: Nowe tryby Scene Intelligent Auto i Basic+ oraz w pe ni obracany ekran LCD. Wady: Brakuje opcji edytowania zdj cia, które mo na znale w D5100. Werdykt: Godny nast pca 550D, ma du o przycisków bezpo redniego dost pu.
4. CANON EOS 1100D
5. PENTAX K r
6. SONY A390
Zalety: System pomiaru wiat a iFCL oraz Auto Lighting Optimizer. Wady: Dosy niska rozdzielczo zdj , s aba jako nagra , tylko720p, niska rozdzielczo LCD. Werdykt: W sumie dobry, ale ma pewne braki, móg by lepiej le e w r ku.
Zalety: Bogate menu korekcji zdj , szybki tryb ci g y 6 kl./s. Wady: Jako zdj jest nie najlepsza, md e odwzorowanie kolorów. Werdykt: Opcje z wy szej pó ki, ale nie do ko ca sprawdzaj ce si w praktyce.
Zalety: Niedrogi, szybki autofocus w trybie Live View, odchylany ekran LCD. Wady: Rozczarowuj ca jako zdj , brak opcji kr cenia filmów wideo. Werdykt: Dokladaj c 120 z , mo na kupi znacznie lepszego Nikona D3100.
Digital Camera Polska Stycze 2012
127
128
STREFASPRZ TU RYNEK LUSTRZANEK
Kasa do wydania? Akcesoria Nie wiecie jak rozwin swรณj system? Mamy dla Was kilka propozycji!
Rynek lustrzanek PRZEWODNIK
Chcesz kupi lustrzank , ale nie wiesz, ktรณr wybra ? Pomo emy Ci! Przygotowali my krรณtkie i przejrzyste zestawienie najwa niejszych pozycji dost pnych obecnie na naszym rynku... LUSTRZANKI
ColorMunki Display Cena: 685 z Kontakt: www.colormunki.pl Naszym zdaniem: ColorMunki pozwala na poprawne skalibrowanie zarรณwno monitora jak i projektora dos ownie w kilka minut. Przewodnik krok po kroku instruuje co nale y zrobi by poprawnie skalibrowa monitor. Wideo prezentuj ce ca y proces tak e jest bardzo pomocne. To nie jest najta szy kalibrator, ale dla pocz tkuj cych, idealny.
Model
Cena
Typ matrycy
Kontakt
CANON Canon EOS 1100D 1799 z (Kit) APS-C, CMOS, 12 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Nast pca modelu 1000D to zupe nie nowy aparat. Niewielki ale wygodny korpus otrzyma now matryc , procesor (Digic 4), pomiar ekspozycji i system AF, a dzi ki trybowi lmowemu HD mo e ju rywalizowa z konkurentami. Canon EOS 500D 2699 z (Kit) APS-C, CMOS, 15,1 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Zwa ywszy na parametry (i cen ), 500D mo e by nawet zbyt zaawansowany na pierwsz lustrzank . Je i zale y Ci jednak na kompaktowych wymiarach i lmach HD, jest to dobry wybรณr. Ambitny amator, ktรณry nie zamierza lmowa , powinien raczej przyjrze si niewiele dro szemu modelowi 50D. Canon EOS 550D 2999 z (Kit) APS-C, CMOS, 18 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Nie kupujcie tego aparatu dla du ej rozdzielczo ci โ w praktyce raczej jej nie wykorzystacie. Kitowy obiektyw 18-55 nie przystaje jako ci do korpusu, ktรณry zgrabny i ergonomiczny. Zaletami b d te szeroki zakres ISO i naprawd dobry tryb lmowy Full HD. Canon EOS 600D 2999 z (Kit) APS-C, CMOS, 18 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Od poprzednika rรณ ni si w zasadzie tylko zastosowaniem wietnego, obrotowego ekranu o du ej rozdzielczo ci. Poza tym to ten sam, wszechstronny i solidny korpus. Canon EOS 60D 4699 z APS-C, CMOS, 18 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Nast pca modelu 50D to przede wszystkim zwi kszona rozdzielczo matrycy, lmy Full HD, i po raz pierwszy w lustrzance tego producenta obrotowy, odchylany ekran LCD. Mo na powiedzie , e to nieco odchudzony EOS 7D. Canon EOS 7D 6549 z APS-C, CMOS, 18 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Znakomity aparat. wietna jako obrazu, szybki i skuteczny autofocus, szeroki zakres ISO, a wszystko to zamkni te w bardzo solidnym, kompaktowym korpusie. Oferuje wiele ciekawych i u ytecznych funkcji (w tym lmy HD), dla pocz tkuj cego fotoamatora bedzie to chyba zbyt zaawansowana konstrukcja. Canon EOS 5D Mark II 8999 z Pe na klatka, CMOS, 21,1 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Pod wzgl dem estetyki i wykonania trudno mu cokolwiek zarzuci . Ponadto Nikona D700 przewy sza rozdzielczo ci matrycy a Sony A700 jako ci zdje . Do tego oferuje lmu Full HD z r czn kontrol ekspozycji. Przy porรณwywalnej cenie, to naprawd interesuj ca propozycja.
Flash Wave III RX Cena: ok. 650 z Kontakt: www.smdv.co.kr Naszym zdaniem: Flash Wave III RX to system do zdalnego wyzwalania lamp b yskowych oraz studyjnych a tak e do odpalania migawki aparatu. Dzia a bardzo dobrze ale zdecydowanie brakuje wsparcia pomiaru TTL.
Canon EOS-1D Mark IV 19 999 z APS-H, CMOS, 16,1 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: To niezawodna, profesjonalna lustrzanka oferuj ca znakomit jako obrazu, bardzo dobre odwzorowanie kolorรณw i rekordowo szeroki zakres czu o ci ISO. W uszczelnionym korpusie znajdziemy te nowy uk ad AF oraz lmy HD. Canon EOS-1Ds Mark III 32 499 z Pe na klatka, CMOS, 21,1 Mp www.canon.pl Naszym zdaniem: Nie ma w tpliwo ci, e EOS-1Ds to od momentu wprowadzenia go do sprzeda y prawdziwy Rolls-Royce w rรณd cyfrowych lustrzanek. Jako wykonania, obraz i mo liwo ci s imponuj ce.
NIKON Nikon D3100 2599 z (Kit) APS-C, CMOS, 14,2 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Najprostsza lustrzanka Nikona to zaskakuj co zaawansowany korpus, wyrรณ niaj cy si du rozdzielczo ci matrycy, szerokim zakresem ISO, obs ug kart SDXC i mo liwo ci kr cenia lmรณw HD. Nikon D5100 3599 z (Kit) APS-C, CMOS, 16,1 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Nast pca modelu D5000 to przede wszystkim poprawiona ergonomia (ekran mocowany do dolnej cz ci nie by w pe ni funkcjonalny), wi ksza rozdzielczo matrycy oraz LCD, nowy procesor EXPEED2 i lmy Full HD. Bardzo dobra propozycja dla pocz tkuj cego fotoamatora! Nikon D90 3299 z (body) APS-C, CMOS, 12,3 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Za rozs dne pieni dze otrzymujemy aparat ktรณry pod wzgl dem wykonania nie ust puje zaawansowanym konstrukcjom. Do tego bardzo przyzwoita jakos obrazu, dobry ekran LCD i ca a lista u ytecznych funkcji, w tym lmy HD. Nikon D7000 5199 z (body) APS-C, CMOS, 16,1 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Du a rozdzielczo , nowy procesor, lmy Full HD, podwรณjny slot kart i 39 punktรณw AF. A wszystko zamkni te w naprawd solidnym, magnezowym korpusie. wietna propozycja dla ka dego ju nieco bardziej zaawansowanego fotoamatora. Nikon D300s 7015 z APS-C, CMOS, 12,3 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Szybki i niezawodny, wietnie sprawdzi si w ka dych warunkach. Korpus jest bardzo wygodny โ aparat naprawd wietnie le y w r ce. Szkoda e tryb lmowy nie jest tak funkcjonalny jak u Canona, ale je li zale y Wam g รณwnie na zdj ciach nie powinno to jednak przeszkadza .
Velbon Ultra REXiL Cena: 529 z Kontakt: www.velbon-statywy.pl Naszym zdaniem: Lekki i kompaktowy statyw wietnie pasuje do ka dego plecaka, czy torby na aparat, mo na go rozsun do 153 cm, wytrzyma obci enie do 4 kg.
Digital Camera Polska Stycze 2012
Nikon D700 11 099 z Pe na klatka, CMOS, 12,1 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Kompaktowa โ pe na klatkaโ Nikona to obiekt porz dania wielu zwolennikรณw tego systemu. I nic dziwnego โ zgrabny korpus, wietna jako zdj i szeroki zakres ISO to jego najwi ksze zalety. Szkoda tylko e matryca nie oferuje wi kszej rozdzielczo ci. Niektรณrym mo e te brakowa trybu lmowego. Nikon D3s 22 512 z Pe na klatka, CMOS, 12,1 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Nikon wprowadzi kilka waznych udoskonale wzgl dem modelu D3. Przede wszystkim czu o przekroczy a po raz pierwszy barier ISO 100 000. Do tego tryb lmowy, system czyszczenia matrycy i wietny autofocus. Wiadomo przynajmniej za co tak s ono p acimy. Nikon D3x 33 739 z Pe na klatka, CMOS, 24,5 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: Ten aparat zaprojektowano w jednym celu. Ma s u y do wykonywania znakomitej jako ci zdj o du ej rozdzielczo ci, zarรณwno przy niskim jak i wysokim ISO. I z tego zadania wywi zuje si wietnie.
Model
Cena
Typ matrycy
Kontakt
OLYMPUS Olympus E-5 6990 z 4/3, Live MOS, 12,3 Mp www.olympus.pl, 0800 659 678 71 Naszym zdaniem: Olympus goni konkurentรณw. Nowa, agowa lustrzanka to pancerny korpus z szerszym, cho nie imponuj cym zakresem ISO, nowym przetwornikiem i ekranem LCD, oraz, po raz pierwszy w lustrzance tego producenta lmy HD.
PENTAX Pentax K-r 1950 z (Kit) APS-C, CMOS, 12 Mp www.pentax.pl Naszym zdaniem: Nast pca udanego K-x, ma t sam , bardzo dobr , 12-milionow matryc ale teraz rejestruje ju do 6 kl/s. Wyposa ono go te w nowy, 3-calowy ekran LCD, zakres ISO rozszerzono do ISO 25600 a w wizjerze pojawi y si w ko cu pod wietlenie punktรณw AF. Pentax K-5 3699 z (body) APS-C, CMOS, 16,3 Mp www.pentax.pl Naszym zdaniem: Ma y, zgrabny i uszczelniony jak K-7, ale z now 16,3 โ milionow matryc , zakresem czu o ci do ISO 51200, nowym uk adem AF, trybem seryjnym do 7 kl/s, oraz lmami Full HD 1080p.
SONY Sony A450 2599 z (Kit) APS-C, CMOS, 14,2 Mp www.sony.pl Naszym zdaniem: Matryca CMOS dobrze zachowuje si nawet przy wysokich czu o ciach ISO, ale aparat ma czasem problemy z w a ciw ocen ekspozycji co mo e skutkowa prze wietleniami. Poza tym to prosty i przyjemny w obs udze aparat. Sony A33 2999 z (Kit) APS-C, CMOS Exmor R 14,2 Mp www.sony.pl Naszym zdaniem: A33 to innowacyjna konstrukcja. In ynierowie zastosowali nieruchome, pรณ przepuszczalne lustro, kieruj ce cz wiat a na czujnik AF. Dzi ki temu mo emy robi do 7 kl./s i kr ci lmy z szybkim AF, ale wszystko to kosztem optycznego wizjera. Sony A580 3799 z (Kit) APS-C, CMOS Exmor, 16,2 Mp www.sony.pl Naszym zdaniem: A580 to dobra propozycja dla bardziej zaawansowanych u ytkownikรณw. Oferuje du rozdzielczo , lmy Full HD i wydajny tryb seryjny do 7 kl./s. Dla niektรณrych du zalet b dzie te uchylny ekran LCD oraz tryb panoramy 3D. Sony A850 6500 z Pe na klatka, CMOS Exmor, 16,2 Mp www.sony.pl Naszym zdaniem: Ta sza, co nie znaczy gorsza wersja agowej lustrzanki tego producenta czyli A900. Tej samej jako ci korpus i wi kszo uk adรณw i cho ma tylko jeden nie dwa procesory, to szybko dzia ania rekompensuje lepsza jako zdj z poprawionego przetwornika. Sony A900 9500 z Pe na klatka, CMOS, 24,6 Mp www.sony.pl Naszym zdaniem: Idealny aparat do pracy w studiu. Bardzo du a rozdzielczo i szybkie przetwarzanie zdj oraz bardzo jasny wizjer optyczny, to cechy za ktรณre mo na pokocha ten aparat. Problemy zaczynaj si przy du ych czu o ciach ISO, ale to wko cu nie aparat reporterski.
APARATY HYBRYDOWE OLYMPUS Olympus E-PL2 2499 z 4/3 Live MOS 12,3 Mp www.olympus.pl, 0800 659 678 71 Naszym zdaniem: Najnowszy Pen to konstrukcja jak zwykle stylowa, a do tego bardzo zwarta i elegancka. Aparat oferuje szerszy zakres czu o ci (do ISO 6400), lmy HD, dysponuje te wi kszym ekranem. Niez a jako zdj , dobra dynamika, ywe kolory. Olympus E-P3 3699 z (Kit) 4/3, Live MOS, 12,3 Mp www.olympus.pl, 0800 659 678 71 Naszym zdaniem: Trzeci PEN to du e zmiany: dotykowy ekran OLED o du ej rozdzielczo ci, nowy procesor i szybszy autofocus, oraz nareszcie wbudowana lampa. Aparat kr ci w Full HD, poprawi a si te jako zdj .
PANASONIC Panasonic GF3 2199 z (Kit) 4/3 Live MOS 12 Mp www.panasonic.pl, 0801 801 887 Naszym zdaniem: Aparat szyty na miar dla pocz tkuj cego fotoamatora. Jest ma y, por czny i dobrze wykonany, ma dotykowy ekran i ciekawe funkcje dodatkowe. Oferuje te niez jako zdj i dobry tryb lmowy. Panasonic G3 2949 z (Kit) 4/3, Live MOS, 15,8 Mp www.panasonic.pl, 0801 801 887 Naszym zdaniem: Najnowszy Lumix to konstrukcja zdecydowanie mniejsza od poprzednika, wyposa ona w matryc o wi kszej rozdzielczo ci, generuj ca lepsz jako obrazu. Zalet jest dobrej jako ci wbudowany wizjer. Panasonic GH2 6499 z 4/3, Live MOS, 12,1 Mp www.panasonic.pl, 0801 801 887 Naszym zdaniem: GH2 to prawdziwy โ mul medialny kombajnโ . Zaprojektowany z my l o entuzjastach lmowania w Full HD, oferuje szereg kreatywnych opcji, mo liwo pe nej kontroli ekspozycji oraz dostarczany w zestawie lmowy obiektyw, z p ynn zmian warto ci przys ony. Niestety taka przyjemno nie jest zbyt tania.
NIKON Nikon1 V1 3799 z (Kit) CX CMOS, 10 Mp www.nikon.pl, +48 (22) 460 87 32 Naszym zdaniem: To ciekawy, dobrze wykonany kompakt o du ych mo liwo ciach, ale stosunkowo ma ej matrycy. Oferuje wymienne obiektywy i dobr jako zdj .
SAMSUNG Samsung NX10 2599 z APS-C, CMOS, 14,6 Mp www.samsung.pl, 0801 172 678 Naszym zdaniem: Stosunkowo dobra jako obrazu i ciekawa stylistyka, ale do wolna praca i brak funkcji AF podczas lmowania. Aparat ma wiele ciekawych funkcji i dobr optyk , ale mo e nie spe ni oczekiwa wymagaj cych u ytkownikรณw. Samsung NX100 2299 z APS-C, CMOS, 15,1 Mp www.samsung.pl, 0801 172 678 Naszym zdaniem: Matryca APS-C zamkni ta w niewielkim, stylowym korpusie. Zalet jest bardzo jasny ekran AMOLED oraz innowacyjna funkcja umo liwiaj ca kontrol wi kszo ci parametrรณw za pomoc pier cienia obiektywu.
SONY
Sony NEX-5N 3200 z (Kit) APS-C, CMOS, 16 Mp www.sony.pl, 0801 500 500 Naszym zdaniem: wietna ergonomia, wi ksza rozdzielczo , szerszy zakres ISO, a do tego lmy w Full HD z trybem manualnym i wietna jako zdj . NEX-5N to bardzo udana konstrukcja!
Wszystkie przedstawione ceny, to sugerowane ceny producenta
REKLAMA
Sony NEX-C3 2600 z APS-C, CMOS, 16,5 Mp www.sony.pl, 0801 500 500 Naszym zdaniem: To w tej chwili najmniejszy aparat z matryc APS-C na rynku. Mimo niewielkich wymiarรณw ma bardzo ergonomiczny korpus z odchylanym ekranem, oferuje dobr jako zdj , lmy HD i panoramy 3D.
130
Shooting scraps, shooting snaps JACEK G SIOROWSKI
โ I tak, gdy id t za nie on ulic , topniej mi na twarzy p atki niegu i topniej z ogi pami ciowe, dopuszczaj c do wiadomo ci wewn trzne dziecko szukaj ce pod choink prezentuโ .
S
hooting scraps, shooting snaps, shooting on the wind. Id sobie prze za nie on ulic , zagl daj c ludziom w okna i piewam popkulturow kol d . Patrz , gdzie i jak ludzie szykuj si na zamkni cie roku. Przegl daj swoje sny, puste portfele, gara e pe ne suvรณw, dyski komputerรณw pe ne zdj . To czas podsumowania, czas nadziei na spe nienie niezaspokojonych pragnie na rok nast pny. Kreatywne ksi gowanie zyskรณw i strat. Czas trudnego zmierzenia si doros ych z niezapomnian pami ci dziecka spod wi tecznej choinki. Marze o nowym aparacie, plenerach, sesjach z modelkami, modelami. Niektรณrzy szykuj si na kolejne owy uliczne, inni czekaj na nadej cie wiosny, aby w cudny sposรณb za pomoc aparatu wy apywa mikrokosmos odradzaj cego si ycia. Wiele drรณg, jedna pasja. Bo fotografia to takie unikalne medium. Proste w obs udze, a umie zaspokoi setki przerรณ nych wra liwo ci i oczekiwa . Jeste my ju razem od ponad roku. To du o czasu, aby dojrze i okrzepn . Zastanowi si , co chc osi gn z aparatem w d oni. Kogo kocha ? Jak zapewni byt materialny? Gdzie rozwija ducha twรณrczego? W tej triadzie yciowych potrzeb skupia si na Digital Camera Polska Stycze 2012
codziennym rozwoju. W dobie internetowego i telewizyjnego szumu informacyjnego skupienie na swoich pasjach jest cenne jak nigdy dot d. tak, gdy id t za nie ona ulic , topniej mi na twarzy p atki niegu i topniej z ogi pami ciowe, dopuszczaj c do wiadomo ci wewn trzne dziecko szukaj ce pod choink prezentu, w chaj ce igliwie i ze zdumieniem wpatruj ce si w choinkowe lampki. To dlatego dzisiaj nosz ze sob aparat i robi zdj cia, bo ta magiczna potrzeba zabawy i prezentowania nigdy nie wygas a. Szuram po lizgaj cej si od ubitego niegu ulicy, zagl dam w okna i widz zdj cia z dzieci stwa, widz oczekiwanie na wyt skniony aparat pod choink . A jak ju go rozpakujecie, to apeluj โ nie biegnijcie z nim zamkn si przed komputerem, tylko zrรณbcie sesj zdj ciow swojej rodzinie, prze amcie l ki, niepokoje i niech do wzajemnego okazywania uczu . Zaplanujcie wiat o, zrรณbcie klasyczne rodzinne portrety zbiorowe. Zasypani niegiem, z zapasami ywno ci i opa u, aby prze y zim , wtulajmy si w naszych bliskich, portretujmy ich, czytajmy o fotografii, ogl dajmy albumy, rozmawiajmy w gronie bliskich. Niech tradycja od ywa, a po wi tach zapraszam
I
PRO l * Na ogรณ lewy,
czasami dla rรณwnowagi prawy, podbrรณdek wsparty o pi symbolizuj c woln wol i zdecydowanie. Czo o wysokie, znamionuje wysok inteligencj . Szcz ka i zgryz lekko cofni te. Charakterystyczne dla zodiakalnych Rakรณw. Oczy zielone, lekko przymru one. Okulista straszy lekkim astygmatyzmem. Z by zdrowe, zagro ony leukoplaki . J zyk sprawny, zakr cony i ruchliwy.
na warsztaty fotograficzne, gdzie wspรณlnie stworzymy magiczn , intymn wi i b dziemy uczyli si portretu, blisko ci, mi o ci i niewinno ci. Uczmy si i adujmy energi , aby wraz z wiosn i nadchodz c feeri wiate w przyrodzie wyj z t wiedz w wiat, do ludzi, w krajobraz, w podrรณ i z zapartym tchem wiadomie rejestrowa . ami tam, jak kiedy pojecha em w plener ze wie o zakupionym Kievem 60. By 20-sto stopniowy, trzaskaj cy mrรณz, ja nie wiedzia em, jak si nak ada film w tym aparacie. Za o y em go niew a ciwie i przy czwartej z dwunastu klatek zaczyna odmawia prowadzenia naci gu. Tak przy dziesi tej musia em d wigni naci ga ju nog . D wigni urwa em, a pan Gecyngier nie mรณg wyj z podziwu, e po raz pierwszy w jego wieloletniej karierze komu uda o si w sowieckim Kievie urwa z by naci gu migawki. Do tego wysiad y mi podczas sesji na mrozie bateryjki w pilocie od centralnego zamka w samochodzie, wi c w o y em je sobie, na kwadrans tam, gdzie pono jest najcieplej. Poskutkowa o, a te fotografie i historie ich powstania b d pami ta do ko ca ycia. A takich i podobnych fotoprzygรณd ycz Wam jak najwi cej w wi ta i w nadchodz cym nowym roku.
P
okladka_druk.indd 2
2011-12-09 19:10:57
DIGITAL CAMERA POLSKA STYCZEŃ 2012
IS CD GRATursu cja k Nowa edyshopa Photo (cz. 7)
TEST LUSTRZANKI SONY SLT-A77 ZAAWANSOWANY KORPUS Z NIERUCHOMYM LUSTREM ZA
1
1/2012 /2012
#
świat cyfrowej fotografii
16
BUDOWANIE ŚWIATŁA RICHARD AVEDON MIROSŁAW BAKA KEVIN CARTER iPHONOGRAFIA TELEFONY ZASTĄPIĄ KOMPAKTY?
NR 1 2012
www.digitalcamerapolska.pl
okladka_druk.indd 1
ISSN 2082-1182
19 zł w tym 8% VAT
INDEX 267-260
„Nie istnieją reguły opisujące dobrą fotografię, są tylko dobre fotografie” Ansel Adams
FOTOGRAFIA STUDYJNA
TEST GRUPOWY
TEMAT NUMERU
INSPIRACJE
Testujemy 6 lustrzanek dla początkujących
Czyli jak kreatywnie wykorzystać swoją „szklarnię”
Wywiad z mistrzem fotografii podróżniczej
AMATORSKIE „LUSTRA”
5 OBIEKTYWÓW – 1 MIEJSCE
MACIEJ CIEŚLAK
2011-12-09 19:10:40