Stała strategia na zmiennym rynku

– Niezależnie od sytuacji gospodarczej, sformułowanie strategii i działanie według jej założeń jest konieczne, by zachować pozycję istotnego gracza na rynku. Dzięki wypracowanym standardom i doświadczonej kadrze jesteśmy w stanie przewidywać pewne tendencje i zabezpieczać się przed ich skutkami – mówi dr hab. Filip Grzegorczyk, wiceprezes zarządu Grupy Azoty S.A., prezes zarządu Grupy Azoty ZAK S.A.

ALEKSANDRA GRĄDZKA-WALASZ: Funkcję prezesa kędzierzyńskiej spółki sprawuje pan od września 2022 r. Zaczynał pan w niezwykle trudnym czasie dla gospodarki, w tym polskiej chemii. Co będzie największym wyzwaniem dla ZAK-u w bieżącym roku?

FILIP GRZEGORCZYK: Podobnie jak cała branża chemiczna, Grupa Azoty ZAK w ubiegłym roku mierzyła się z wyzwaniami wynikającymi z wahań cen podstawowych surowców do produkcji, zwłaszcza gazu ziemnego. Powodowało to niespotykaną presję cenową oraz przerwanie łańcucha dostaw propylenu, kluczowego surowca do wytwarzania alkoholi OXO. Ograniczenia dotyczyły całego europejskiego rynku nawozowego, przy czym Grupa Azoty ZAK ograniczyła pracę instalacji jako jeden z ostatnich producentów w Unii Europejskiej. Mimo napotkanych trudności, kontynuowaliśmy realizację inwestycji oraz inicjatyw wynikających ze strategii Grupy Azoty.

Kędzierzyński ZAK udowodnił, że potrafi sprostać wielu niekorzystnym czynnikom i odpowiednio reagować na wyzwania rynkowe. Ta właśnie elastyczność w działaniu jest gwarantem stabilizacji naszej pozycji w kluczowych obszarach: produkcji i pozyskiwania surowców, bezpieczeństwa energetycznego oraz realizacji inwestycji zgodnie z przyjętym harmonogramem.

SEGMENT OXO

Grupa Azoty ZAK w ubiegłym roku mierzyła się z wyzwaniami wynikającymi z wahań cen podstawowych surowców do produkcji, zwłaszcza gazu ziemnego. Powodowało to m.in. przerwanie łańcucha dostaw propylenu, kluczowego surowca do wytwarzania alkoholi OXO

Obok wyzwań ściśle związanych z procesami produkcyjnymi istotną rolę odgrywa potrzeba transformacji energetycznej oraz ekologizacji działalności zgodnie z europejskimi i światowymi trendami. Spółka prowadzi szereg działań w tym zakresie, które wpisują się w założenia strategii Grupy Azoty na lata 2021-2030 i projekt „Zielone Azoty”.

Mówi pan o strategii. Czy w obecnych, tak niestabilnych czasach, można coś zaplanować?

Niezależnie od sytuacji gospodarczej, sformułowanie strategii i działanie według jej założeń jest konieczne, by zachować pozycję istotnego gracza na rynku. Dzięki wypracowanym standardom i doświadczonej kadrze jesteśmy w stanie przewidywać pewne tendencje i zabezpieczać się przed ich skutkami. Przykładowo, mimo stale zmieniających się cen materiałów, z powodzeniem realizujemy plan inwestycyjny, ponieważ od tego zależy, w jakiej sytuacji będzie firma za pięć czy dziesięć lat. Jest to skomplikowany proces, niejednokrotnie wymagający renegocjacji z wykonawcami, jednak konieczny dla rozwoju.

Naszym atutem jest funkcjonowanie w ramach silnej Grupy Kapitałowej o zróżnicowanym profilu działalności. Daje nam to stabilną podstawę i umożliwia podejmowanie inicjatyw na większą skalę.

Skoro o inwestycjach… W Kędzierzynie-Koźlu powstało niedawno nowoczesne Centrum Badawczo-Rozwojowe, w którym powstawać mają nowe produkty. Jakie są przyszłościowe dla Grupy Azoty ZAK?

W nowym centrum kreowane będą innowacje związane głównie z Segmentem Oxoplast, zajmującym się produkcją alkoholi OXO i plastyfikatorów do tworzyw. Stanowi on wyróżnik dla naszej spółki, a jego rozwój jest zgodny z określoną specjalizacją w ramach Grupy Kapitałowej Grupa Azoty.

Efektem działania CBR będzie poszerzenie oferty spółki o kolejne produkty, w główniej mierze estry specjalne o specjalistycznych możliwościach zastosowania. Naszą przewagą jest to, że dzięki dostępnej infrastrukturze mamy możliwość opracowywania właśnie nowych produktów, doskonalenia technologii ich wytwarzania, ale także określenia możliwości ich zastosowania rynkowego. Agenda badawcza jest ambitna i ukierunkowana na efekty w postaci wdrożeń, których autorami będą pracownicy spółki. W 2022 roku prowadziliśmy rekrutację, dzięki której udało się stworzyć zespół badawczy. Ostatni kwartał przeznaczyliśmy na organizację pracy w naszym centrum, więc w 2023 r. możemy skupić się już na zaplanowanych wyzwaniach badawczych i rozwojowych.

W centrum badawczym przewidziano realizację ośmiu projektów. Czego dokładnie będą dotyczyć?

Znacząca część – sześć projektów – dotyczy Segmentu Oxoplast. W planach jest opracowanie nowych produktów i weryfikacja technologii w większej skali. W dużym stopniu agenda badawcza wiąże się produktowo i surowcowo z bieżącą działalnością spółki. Ponadto w ramach przewidzianych badań zakładamy realizację projektów, które mogą stanowić podstawę do rozwoju nowych gałęzi biznesu.

Grupa Azoty posiada już nowoczesne Centrum Badawczo-Rozwojowe w Tarnowie. Czy to kędzierzyńskie będzie z nim współdziałać w jakimś zakresie?

Centra funkcjonujące w spółkach Grupy Azoty mają precyzyjnie określone kierunki działania i odrębne agendy badawcze. Należy jednak podkreślić, że współpraca w obszarze badawczo-rozwojowym

Grupy Kapitałowej jest ścisła i niesie perspektywę wielu wspólnych projektów, które mają swój początek w poszczególnych centrach. Po wywiązaniu się z przyjętych obowiązków związanych z realizacją agend badawczych możliwe będzie świadczenie usług badawczych i rozwojowych na rzecz spółek w Grupie Kapitałowej Grupa Azoty. Dzięki specjalizacjom powstałe centra badawczo-rozwojowe nie konkurują ze sobą, ale uzupełniają się w swojej działalności.

Na początku rozmowy mówił pan o problemach związanych z cenami gazu. Co jeszcze czeka polską chemię w najbliższej przyszłości?

Przede wszystkim sektor chemiczny będzie musiał zmierzyć się z kosztami wynikającymi z unijnego pakietu „Fit for 55”. Wyzwanie stanowi także unijna Strategia ds. zrównoważonych chemikaliów, która będzie miała wpływ na funkcjonowanie całej branży chemicznej i sektorów z nią powiązanych, jak również znajdzie odzwierciedlenie w szeregu dokumentów wspólnotowych i krajowych. Jedną z jej inicjatyw jest koncepcja Safe and Sustainable by Design, dotycząca bezpiecznych i zrównoważonych chemikaliów na etapie projektowania, jednak w Strategii jest ich zapisanych znacznie więcej. Następstwem przyjęcia dokumentu są również planowane zmiany w rozpo-

Sukces Roku I Wyzwanie Na Przysz O

Największym sukcesem roku 2022 dla spółki było…

FILIP GRZEGORCZYK: Osiągnięcie satysfakcjonujących wyników, pomimo historycznych rekordów cen surowców oraz realizacja inwestycji w tak trudnym czasie.

Celem firmy na przyszły rok jest…

Dalszy rozwój przy uwzględnieniu obecnych trendów „zielonej transformacji” i szeroko rozumiany odpowiedzialny biznes jako wyraz troski o środowisko, pracowników i społeczność lokalną.

Największym wyzwaniem dla branży w 2023 roku i dla Grupy Azoty ZAK będzie… rządzeniach REACH i CLP, co znacząco wpłynie na dotychczasowe zasady zarządzania chemikaliami, a w efekcie zwiększy koszty. Ponadto polską chemię czekają wyzwania związane ze spowolnieniem gospodarczym i to w obliczu panującej ogólnoświatowej wysokiej inflacji.

Konkurencja azjatycka i z regionów, gdzie surowce są tańsze i nie obowiązują ograniczenia środowiskowe. Ponadto ciągła optymalizacja procesów zarządzania, produkcji i innych, które pozwolą na utrzymanie relacji z dotychczasowymi kontrahentami, co pozwoli na poszerzanie oferty produktowej i rynków sprzedaży oraz umacnianie pozycji Grupy na międzynarodowych rynkach.

Rozmawiała Aleksandra Grądzka-Walasz, redaktorka magazynu „Chemia Przemysłowa”