1ο ΓΕΛ ΠΕΥΚΩΝ
Μοναστηριακές Συνταγές Ένας πλήρης διατροφικός οδηγός για ισορροπημένη διατροφή, ευεξία σωματική και υγεία ψυχική
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Μοναστηριακή διατροφή σε Βυζάντιο και Δύση» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015-2016
Περιεχόμενα Η διατροφή στα μοναστήρια ......................................................................................... 4 Σαλάτες .......................................................................................................................... 5 Τονοσαλάτα με ρύζι ....................................................................................................... 5 Ταχινοσαλάτα ................................................................................................................ 6 Φάβα .............................................................................................................................. 6 Όσπρια - λαδερά ........................................................................................................... 7 Ρεβυθοκεφτέδες μετεωρικοί ......................................................................................... 8 Ρεβίθια με μελιτζάνες .................................................................................................... 9 Ντολμαδάκια με φακές και ρύζι νυχάκι ...................................................................... 10 Ρεβιθοπίλαφο .............................................................................................................. 11 Γεμιστά ......................................................................................................................... 12 Ζυμαρικά ..................................................................................................................... 13 Μακαρόνια του σπάρτου ............................................................................................ 13 Μακαρόνια φούρνου με τόνο ..................................................................................... 14 Μακαρόνια με λαχανικά σουσάμι και ταχίνι .............................................................. 15 Μακαρόνια με σκόρδο και σουσάμι ........................................................................... 16 Βίδες με κρασί.............................................................................................................. 17 Μακαρόνια με σάλτσα μελιτζάνας .............................................................................. 18 Ρύζι............................................................................................................................... 19 Ρύζι πιλάφι με πεταλίδες............................................................................................. 19 Ρύζι με κάπαρη κι ελιές Καλαμών ............................................................................... 20 Λαχανικά ..................................................................................................................... 21 Κολοκυθοανθοί γεμιστοί από την Χίο ....................................................................... 21 Κοπανιστοπιτάκια με ούζο από την Χίο .................................................................... 22 Ταμπουροκεφτέδες ή δαβρόλια από την Χίο ............................................................. 23 Αβρωνιές γιαχνί από την Κρήτη .................................................................................. 24 Λαχανικά σε πήλινο σκεύος από την Κρήτη ................................................................ 24 Κουτσουνάδες με χταπόδι ή σουπιά από την Χίο ....................................................... 25 Λάχανο με χοιρινό (Καπούσκα) ................................................................................... 26 Μελιτζάνες με τόνο ..................................................................................................... 27 Μπριάμ ........................................................................................................................ 28 2
Ψάρια - Οστρακοειδή ................................................................................................. 29 Θαλασσινά στο φούρνο ............................................................................................... 29 Καλαμαράκια με μπάμιες ............................................................................................ 31 Χταπόδι με μελιτζάνες ................................................................................................. 32 Αγιορείτικο χταπόδι στιφάδο ...................................................................................... 33 Σούπες.......................................................................................................................... 34 Ντοματόσουπα ............................................................................................................ 34 Χταποδόσουπα ............................................................................................................ 35 Σούπα με θαλασσινά ................................................................................................... 36 Ψωμί ............................................................................................................................ 37 Πίτες ............................................................................................................................. 38 Σουσαμόπιτα................................................................................................................ 38 Κολοκυθόπιτα .............................................................................................................. 39 Τσουκνιδόπιτα ............................................................................................................. 40 Γλυκά ........................................................................................................................... 41 Λουκούμια ................................................................................................................... 41 Χαλβάς με ινδοκάρυδο ................................................................................................ 43 Γλυκό Τριαντάφυλλο ................................................................................................... 44 Σιμιγδαλόπιτα αλάδωτη .............................................................................................. 45 Σκαλτσούνια ................................................................................................................. 46 Μαμούλια (από την Χίο).............................................................................................. 47 Σάμαλι .......................................................................................................................... 48 Μουσταλευριά............................................................................................................. 49 Πορτοκαλάδα από την Χίο........................................................................................... 50 Πηγές Συγκέντρωση υλικού……………………………………….………………………………………….51
Οι γαστρονομικές δημιουργίες των μαθητριών και των μαθητών………………………………………………………………………………………………………………………..52
3
Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ
«Η μοναστηριακή διατροφή δεν είναι μόνο αυτό που αποκαλούμε Μεσογειακή Δίαιτα. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι το ότι οι μοναχοί τρώνε ακόμη με τον παραδοσιακό τρόπο. Στους μοναχούς δεν υπάρχει πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό φαγητό. Στο μοναστήρι υπάρχει η πρωινή και βραδινή τράπεζα. Δύο γεύματα την ημέρα, απλά και με κανονικά διαλείμματα. Γεύματα που διαρκούν περίπου είκοσι λεπτά, χωρίς θορύβους και συζητήσεις»
Στη μοναστηριακή διατροφή αποδίδεται η μακροζωία των μοναχών οι οποίοι ζουν μέχρι και τα 95 έχοντας καλή ψυχική αλλά και σωματική κατάσταση. Μάλιστα η νηστεία των μοναχών φαίνεται ότι αποτελεί ασπίδα για τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
4
Σαλάτες Τονοσαλάτα με ρύζι Υλικά: 500 γρ. Ρύζι μπασμάτι 400 γρ. τόνο κονσέρβας σε νερό 20 ελιές διαφόρων ειδών 2 καρδιές μαρουλιού ψιλοκομμένες 2 ντομάτες ψιλοκομμένες 2 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα 1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο 2 κουταλιές άνηθο Τον χυμό από 2 λεμόνια 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο Αλάτι πιπέρι
5
Ταχινοσαλάτα Υλικά 1 ποτήρι ταχίνι 15 κουταλιές της σούπας ζεστό νερό Χυμός λεμονιού 2-3 σκελίδες σκόρδο λιωμένες Αλάτι Μαϊντανός ψιλοκομμένος
Φάβα Υλικά -500 γρ. φάβα -1.5 λίτρο νερό -1 κρεμμύδι -2 πατάτες -2 πιπεριές -Αλάτι -1 φλιτζάνι τσαγιού λάδι -4-5 φρέσκα κρεμμύδια ψιλοκομμένα -1 ματσάκι άνηθος ψιλοκομμένος ή ρίγανη -Χυμός λεμονιού Βάζουμε στη χύτρα ταχύτητας τη φάβα, το νερό, το κρεμμύδι κομμένο στα 4, τις πατάτες, τις πιπεριές κομμένες, το αλάτι και το μισό αλάτι. Όταν βράσουν, πολτοποιούμε το μείγμα της φάβας στο μπλέντερ. Σερβίρουμε το φαγητό και το πασπαλίζουμε με τα κρεμμυδάκια και τον άνηθο. Χτυπάμε το λαδολέμονο και περιχύνουμε με αυτό τη φάβα. Αντί για άνηθο, μπορούμε να βάλουμε επάνω στη φάβα ρίγανη 6
Όσπρια – λαδερά
Τα όσπρια είναι μια από τις πιο συνήθεις τροφές των μοναχών. Οι πρωτεΐνες που περιέχουν αρκετά από αυτά μπορούν να αντικαταστήσουν ως ένα βαθμό τις ζωικές πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες για τη διατροφή του ανθρώπου. Μερικά από τα όσπρια και λαδερά που προτιμούν είναι τα: Ρεβίθια με μελιτζάνες Ρεβίθια φούρνου Γίγαντες με λαχανικά Φακόριζο Γεμιστά
7
Ρεβυθοκεφτέδες μετεωρικοί 2 κούπες ρεβίθια -2 μεγάλα κρεμμύδια -3-4 φρέσκα κρεμμυδάκια -1 ματσάκι άνηθο -1 ματσάκι δυόσμο -1 ματσάκι μαϊντανό -Αλάτι, πιπέρι -Λάδι -Αλεύρι Μια μέρα πριν ξεκινήσουμε βάζουμε τα ρεβίθια στο νερό να φουσκώσουν. Την επόμενη, στεγνώνουμε καλά τα ρεβίθια και τα πολτοποιούμε λίγα λίγα στο μούλτι. Στη συνέχεια ψιλοκόβουμε (με το χέρι όμως και όχι στο μούλτι) τα υπόλοιπα υλικά, τα προσθέτουμε στα ρεβίθια και ανακατεύουμε καλά. Αφήνουμε το μείγμα να ξεκουραστεί 2-3 ώρες στο ψυγείο. Σε βαθύ τηγάνι βάζουμε αρκετό ελαιόλαδο και το βάζουμε σε μέτρια φωτιά. Πλάθουμε μικρά κεφτεδάκια με το μείγμα, τα τυλίγουμε με αλεύρι και τηγανίζουμε μέχρι να γίνουν χρυσά. Aν θέλετε μπορείτε να συνοδέψετε το πιάτο με φέτες λεμόνι και σος από ταχίνι.
8
Ρεβίθια με μελιτζάνες Υλικά : ½ κιλό ρεβίθια 3 μέτρια κρεμμύδια τριμμένα 1 φλιτζάνι τσαγιού λάδι 1,5 φλιτζάνι τσαγιού ντομάτα περασμένη από το ρεντέ Αλάτι, πιπέρι 4 μελιτζάνες 1 φλιτζάνι τσαγιού αλεύρι Λάδι για τηγάνισμα Εκτέλεση Ξεφλουδίζουμε τα ρεβίθια, σοτάρουμε τα τριμμένα κρεμμύδια στο λάδι και ρίχνουμε την ντομάτα, αλάτι και πιπέρι. Προσθέτουμε τα ρεβίθια, το ανάλογο νερό και τα αφήνουμε να σιγοβράσουν. Κόβουμε σε φέτες τις μελιτζάνες. Τις αλευρώνουμε, τις τηγανίζουμε και τις βάζουμε στο φαγητό προς το τέλος, για να πάρουν 2-3 βράσεις μαζί με τα ρεβίθια.
9
Ντολμαδάκια με φακές και ρύζι νυχάκι Υλικά: 500 γρ. αμπελόφυλλα 1 κρεμμύδι μεγάλο 1 φλιτζάνι του τσαγιού δυόσμο 1 κούπα ρύζι νυχάκι 1 κρασοπότηρο λάδι Αλάτι, πιπέρι 1 λεμόνι 1 σκελίδα σκόρδο 500 γρ. φακές χοντρές Πώς θα το κάνουμε: 1. Αφού έχουμε ζεματίσει τα αμπελόφυλλα, βάζουμε τις φακές να σουρώσουν. 2. Σε μία κατσαρόλα βάζουμε το λάδι και το κρεμμύδι να ροδίσει. 3. Ρίχνουμε το ρύζι αφού το έχουμε πλύνει πρώτα. Ρίχνουμε το αλάτι και το πιπέρι και το σκόρδο και ανακατεύουμε μέχρι να γυαλίσει το ρύζι. 4. Στο τέλος ρίχνουμε τον δυόσμο να πάει παντού και να μαραθεί. Βάζουμε και τις φακές και ανακατεύουμε για 2 λεπτά. 5. Κατεβάζουμε την κατσαρόλα από την φωτιά και αρχίζουμε να τυλίγουμε τα αμπελόφυλλα με μια κουταλιά της σούπας με τις φακές. Τα βάζουμε στην κατσαρόλα και τα σκεπάζουμε με 1/2 ποτήρι νερό και το λεμόνι. 6. Τα βράζουμε για 15 λεπτά σε σιγανή φωτιά. * Το σκόρδο είναι προαιρετικό * Για να μην ανοίξουν τα ντολμαδάκια τα σκεπάζουμε με ένα πιατάκι του γλυκού όσο βράζουν.
10
Ρεβιθοπίλαφο Υλικά: 500 γρ. ρεβίθια 1/2 φλιτζάνι λάδι 1 φλιτζάνι ρύζι 1 κρεμμύδι μεγάλο 2 σκελίδες σκόρδο κομμένο σε φέτες 2 ώριμες ντομάτες 1 κουταλάκι σόδα Αλάτι Πιπέρι Κύμινο 2-3 φύλλα δάφνης Πώς θα το κάνουμε: Βάζουμε τα ρεβίθια στο νερό μαζί με τη σόδα, από το προηγούμενο βράδυ. Το πρωί τα στραγγίζουμε, τα ξεπλένουμε και τα βάζουμε στη φωτιά με νερό να μαλακώσουν. Μόλις αρχίσουν να βράζουν αφαιρούμε τους αφρούς με ένα κουτάλι. Τα αφήνουμε να βράσουν αρκετά και μετά τα στραγγίζουμε και βάζουμε φρέσκο νερό. Σε ένα άλλο τηγάνι τσιγαρίζουμε στο λάδι το κρεμμύδι και το σκόρδο και κατόπιν τα ρίχνουμε στην κατσαρόλα με τα ρεβίθια. Προσθέτουμε αλάτι, πιπέρι, τις τομάτες και τα άλλα υλικά. Μόλις ψηθούν τα ρεβίθια ρίχνουμε το ρύζι ανακατεύοντας συνέχεια μέχρι να ψηθεί.
11
Γεμιστά Υλικά : 3 ντομάτες μεγάλες και ώριμες 3πιπεριες 8 κουταλιές της σούπας ρύζι γλασέ 4 κρεμμύδια τριμμένα 1 μελιτζάνα καθαρισμένη από τη φλούδα και ψιλοκομμένη 2 κολοκυθάκια τριμμένα 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο 1/2 μάτσο μαϊντανό ψιλοκομμένο 1/2 μάτσο άνηθο ψιλοκομμένο 1 φλιτζάνι λάδι αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση : Αδειάζουμε προσεκτικά τις ντομάτες και τις πιπεριές, ρίχνουμε μέσα λίγο αλάτι και τις γυρνάμε ανάποδα για να στραγγίσουν. Το εσωτερικό από τις ντομάτες το περνάμε στον τρίφτη. Τσιγαρίζουμε στο λάδι το κρεμμύδι, το σκόρδο, τη μελιτζάνα και τα κολοκυθάκια. Προσθέτουμε την τριμμένη ντομάτα, μισό φλιτζάνι νερό, αλάτι, πιπέρι, το μαϊντανό, τον άνηθο και το ρύζι. Ανακατεύουμε και αφήνουμε να πάρουν μία μόνο βράση, για να μαλακώσει λίγο το ρύζι. Γεμίζουμε τις ντομάτες και τις πιπεριές μέχρι τη μέση και τις αραδιάζουμε σε ταψί. Ρίχνουμε απο πάνω λίγο λάδι και ένα φλιτζάνι νερό. Αν θέλουμε πασπαλίζουμε την επιφάνεια των γεμιστών με τριμμένη φρυγανιά. Ψήνουμε στο φούρνο, ώσπου να μαλακώσει το ρύζι και να μείνει το φαγητό με το λάδι του.
12
Ζυμαρικά Τα ζυμαρικά είναι τρόφιμα που φτιάχνονται από αλεύρι και νερό και είναι δημοφιλή σε όλο τον κόσμο. Είναι γεύματα πλούσια σε υδατάνθρακες. Καθώς είναι λιτά και νηστίσιμα φαγητά, προτιμώνται σε πολλά μοναστήρια. Μερικές από τις συνταγές ζυμαρικών που προτιμούν είναι: Μετεωρικό παστίτσιο με μανιτάρια Μακαρόνια με καρύδια και κανέλλα Κριθαράκι με μανιτάρια Κριθαράκι με δαφνόφυλλα και κύμινο Μακαρονάκι κοφτό με σπανάκι Πένες με σάλτσα γιαουρτιού Πένες με σάλτσα πιπεριάς Μακαρόνια με ταραμά
Μακαρόνια του σπάρτου Υλικά: 1 κιλό αλεύρι μισό φλιτζάνι λάδι μισή κουταλιά αλάτι κλαδάκια σπάρτου Εκτέλεση: Σε λεκάνη βάζουμε το αλεύρι, το λάδι και το αλάτι, ρίχνουμε χλιαρό νερό, όσο σηκώσει, και ζυμώνουμε, ώσπου να γίνει σφιχτή ζύμη. Παίρνουμε ένα κλωνάρι μακρύ σπάρτου (αυτού που τα κίτρινα άνθη του τα βάζουμε στα στεφάνια της πρωτομαγιάς) και κόβουμε βολαράκια ζύμη και τα τρίβουμε γύρω στο σπάρτο, στο τραπέζι. Βγάζουμε τον σπάρτο και στο μακαρόνι μένει η τρύπα. Τα βάζουμε σε τριχιές ή πλασερά ή κόσκινα, για να στεγνώσουν και την άλλη μέρα είναι έτοιμα. Ψήνονται όπως τα μακαρόνια.
13
Μακαρόνια φούρνου με τόνο Υλικά: -½ κιλό μακαρόνια κοφτά -50 γρ. Βούτυρο -2-3 αυγά -50 γρ. Τυρί σκληρό -Αλάτι-πιπέρι Για την σάλτσα : -1 κουτί τόνος -2 κουταλιές βούτυρο γάλακτος -4 ώριμες τομάτες -1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο -Αλάτι-πιπέρι-κανέλα μασούρι -2-3 σκελίδες σκόρδα ψιλοκομμένα -Λίγα μανιτάρια (προαιρετικώς) Ετοιμάζουμε την σάλτσα. Σοτάρουμε το κρεμμύδι, ρίχνουμε τον τόνο λειωμένο και τα υπόλοιπα υλικά με λίγο νερό. Όταν δέσει την κατεβάζουμε από τη φωτιά και βράζουμε τα ζυμαρικά σε αλατισμένο νερό. Όταν βράσουν τα κατεβάζουμε από τη φωτιά. Χτυπάμε τα ασπράδια μαρέγκα και προσθέτουμε τους κρόκους, το βούτυρο και το τυρί. Τοποθετούμε τα ζυμαρικά που έχουμε βράσει και βουτυρώσει σε βουτυρωμένο πυρέξ και γαρνίρουμε με το μείγμα. Σκορπάμε από πάνω την σάλτσα ή την τοποθετούμε κατά διαστήματα ώστε να έχει κάθε μερίδα από λίγο στο κέντρο και τα τοποθετούμε σε ζεστό φούρνο να ροδίσουν για 10 λεπτά περίπου. Σερβίρονται ζεστά.
14
Μακαρόνια με λαχανικά σουσάμι και ταχίνι Υλικά 1 πακέτο μακαρόνια 200 γρ. μπρόκολο κομμένο σε μικρές τούφες 200 γρ. κουνουπίδι κομμένο σε μικρές τούφες 100 γρ. ταχίνι 80 ml. σησαμέλαιο 2 καρότα λεπτοκομμένα 1 πράσο ( το άσπρο κομμάτι) ψιλοκομμένο 1 κόκκινη πιπέρια κομμένη σε κύβους Σουσάμι Λίγο κύμινο Αλάτι Πιπέρι Ψιλοκομμένος μαϊντανός Πώς τα κάνουμε: Βράζουμε τα μακαρόνια σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας. Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε το σησαμέλαιο και τσιγαρίζουμε το πράσο και το καρότο. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα λαχανικά ανακατεύοντας διαρκώς μέχρι να ζεσταθούν, χωρίς να ψηθούν και να μαραθούν. Ρίχνουμε το κύμινο και αλατοπιπερώνουμε. Ρίχνουμε τα μακαρόνια στην κατσαρόλα με τα λαχανικά ανακατεύουμε και σερβίρουμε πασπαλίζοντας με σουσάμι και μια κουταλιά ταχίνι σε κάθε πιάτο.
15
Μακαρόνια με σκόρδο και σουσάμι Υλικά: 1 πακέτο σπαγγέτι No 6 4 φέτες ψωμί (χωρίς την κόρα), μπαγιάτικο ή φρέσκο 3 κουταλιές ελαιόλαδο 4 - 5 σκελίδες σκόρδου, κομμένες σε λεπτές φέτες 4 κουταλιές σουσάμι αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Πώς τα κάνουμε: Βράζουμε τα ζυμαρικά σε άφθονο αλατισμένο νερό, προσέχοντας να μην παραβράσουν. Τα στραγγίζουμε και τα διατηρούμε ζεστά. Παίρνουμε την ψίχα του ψωμιού και την τρίβουμε, μέχρι να γίνει ψιλά ψίχουλα. Ζεσταίνουμε το λάδι σε ένα αντικολλητικό τηγάνι, σε μέτρια φωτιά, ρίχνουμε τις σκελίδες σκόρδου και τις τηγανίζουμε για 1/2 λεπτό, μέχρι να αρωματίσουμε το λάδι αλλά να μην αλλάξουν χρώμα γιατί θα πικρίσουν. Τις βγάζουμε με ένα πιρούνι και τις πετάμε. Ρίχνουμε στο αρωματισμένο λάδι τα ψίχουλα του ψωμιού και τα τηγανίζουμε για 3 -5 λεπτά, μέχρι να πάρουν ένα χρυσαφένιο χρώμα και να γίνουν τραγανά, ανακατεύοντας με μια ξύλινη κουτάλα. Τα αδειάζουμε σε ένα μπολ. Ρίχνουμε στο τηγάνι το σουσάμι - χωρίς να προσθέσουμε άλλο λάδι-και το καβουρδίζουμε για 2 - 3 λεπτά το πολύ, μέχρι να χρυσίσει. Να μην σκουρύνουν πολύ γιατί θα πικρίσει. Το ρίχνουμε στο μπολ με τα ψίχουλα, προσθέτουμε αλατοπίπερο και ανακατεύουμε καλά. Μοιράζουμε τα ζυμαρικά σε πιάτα και πασπαλίζουμε με άφθονο αρωματικό μείγμα σουσαμιού-ψωμιού. Σερβίρουμε αμέσως.
16
Βίδες με κρασί Υλικά μισό κιλo μακαρόνια βίδες -1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι -3 πιπεριές (πράσινη, κόκκινη, κίτρινη) -3 κουταλιές μαργαρίνη ή μισό φλιτζάνι λάδι -μία κρέμα γάλακτος ή 1 φλιτζάνι γάλα εβαπορέ με 1-1/2 κουταλάκι κορν φλαουερ -1 φλιτζάνι τυρί παρμεζάνα -1 κοφτό κουταλάκι καπνιστή πάπρικα (προαιρετικώς) -μισό φλιτζάνι κρασί λευκό Εκτέλεση Κόβουμε όλα τα λαχανικά σε λεπτές ροδέλες και τα τσιγαρίζουμε σε χαμηλή φωτιά με την μαργαρίνη ή το λάδι, μέχρι να μαλακώσουν οι πιπεριές και να "χρυσίσει" το κρεμμύδι. Στη συνέχεια σβήνουμε με το κρασί και κρατώντας το τηγάνι με το ένα χέρι ανάβουμε προσεκτικά το αλκοόλ .Κουνώντας σιγα - σιγά το τηγάνι, η φλόγα θα σβήσει. Ρίχνουμε την καπνιστή πάπρικα. Μετά, περιχύνουμε το φαγητό με την κρέμα γάλακτος και όλο αυτό το μείγμα το αδειάζουμε στην κατσαρόλα, όπου έχουμε βρασμένα τα μακαρόνια, τα οποία όμως έχουμε βουτυρώσει ή λαδώσει. Προσθέτουμε την παρμεζάνα και ανακατεύουμε.
17
Μακαρόνια με σάλτσα μελιτζάνας Υλικά: ½ κιλό μελιτζάνες 5 μέτριες ώριμες ντομάτες ½ φλιτζάνι τσαγιού λάδι 2 σκελίδες σκόρδο λιωμένες Αλάτι, πιπέρι ½ κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη 1 κλωναράκι βασιλικός ½ κιλό μακαρόνια Εκτέλεση: Πλένουμε και κόβουμε τις μελιτζάνες σε μικρούς κύβους. Τις αλατίζουμε και τις αφήνουμε να μείνουν 1 ώρα στο τρυπητό για να ξεπικρίσουν. Τις ξεπλένουμε και τις στύβουμε. Ξεφλουδίζουμε και ψιλοκόβουμε τις ντομάτες. Ζεσταίνουμε σε βαθύ τηγάνι το λάδι με 2-3 κουταλιές νερό. Ρίχνουμε το σκόρδο και τις μελιτζάνες. Τις σοτάρουμε σε δυνατή φωτιά για μερικά λεπτά. Προσθέτουμε τις ντομάτες, τη ζάχαρη και τον βασιλικό. Αφήνουμε τη σάλτσα να σιγοψηθεί ώσπου να πήξει. Βράζουμε τα μακαρόνια σε άφθονο νερό αλατισμένο. Τα στραγγίζουμε και τα σερβίρουμε με τη σάλτσα της μελιτζάνας.
18
Ρύζι Ρύζι πιλάφι με πεταλίδες Υλικά : ½ κιλό πεταλίδες 1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο 2 σκελίδες σκόρδο 1 κουταλιά αγριοκάροτο ψιλοκομμένο 1 ματσάκι κρίταμο ψιλοκομμένο 1 φλιτζάνι λάδι 1 φλιτζάνι ρύζι σκληρό (κίτρινο) ½ κρασοπότηρο λεμόνι Αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση : Αφαιρούμαι το κέλυφος από τις πεταλίδες. Τσιγαρίζουμε στο λάδι όλα τα χορταρικά, ώσπου να μαραθούν. Ρίχνουμε τρία φλιτζάνια νερό, τις πεταλίδες, αλάτι και πιπέρι. Μόλις πάρει βράση ρίχνουμε το λάδι και το λεμόνι. Ανακατεύουμε συνέχεια, ώσπου να μισοβράσει το ρύζι. Σκεπάζουμε την κατσαρόλα και την κατεβάζουμε από την φωτιά. Σερβίρουμε όταν τραβήξει όλο το νερό.
19
Ρύζι με κάπαρη κι ελιές Καλαμών Υλικά: 1,5 λίτρο ζωμός λαχανικών ζεστός 100ml ελαιόλαδο 1 μέτριο κρεμμύδι ψιλοκομμένο 2 κ.σ. ελιές Καλαμών σε ροδέλες 1 κ.σ. κάπαρη ξαρμυρισμένη 400γρ ρύζι 250ml λευκό κρασί 1 ώριμη ντομάτα κομμένη σε μικρά καρέ χωρίς τα σπόρια της 1 κ.σ. ψιλοκομμένο φρέσκο βασιλικό 1 κ.σ ψιλοκομμένη φρέσκια μαντζουράνα Αλάτι – πιπέρι Πώς το κάνουμε Ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο σε ένα βαθύ, μεγάλο τηγάνι και προσθέτουμε το κρεμμύδι. Σοτάρουμε μέχρι το κρεμμύδι να μαλακώσει. Προσθέτουμε το ρύζι και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για 2-3 λεπτά. Η φωτιά πρέπει να είναι μέτρια. Σβήνουμε με το κρασί ανακατεύοντας συνέχεια ώσπου να εξατμιστεί. Προσθέτουμε μια κουταλιά από το ζωμό ανακατεύοντας διαρκώς. Αλατοπιπερονουμε και συνεχίζουμε να ρίχνουμε σιγά σιγά τον ζωμό. Περίπου στα 18 λεπτά σβήνουμε το ρύζι με ελάχιστα υγρά και προσθέτουμε τα μυρωδικά, την ελιά, την κάπαρη, την ντομάτα. Βράζουμε για 2-3 λεπτά ακόμη ώσπου το ριζότο να γίνει ωραία χυλωμένο.
20
Λαχανικά Κολοκυθοανθοί γεμιστοί από την Χίο Υλικά : 15 κολοκυθοανθοί 1 φλιτζάνι σκληρό ρύζι 1 κουταλιά μαϊντανό ψιλοκομμένο 1 κουταλιά άνηθο ψιλοκομμένο 4 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα 1/2 φλιτζάνι λάδι αλάτι πιπέρι λεμόνι 1/2 κρασοπότηρο Εκτέλεση : Αφαιρούμε τα κοτσανάκια από τους ανθούς, τους πλένουμε και τους αφήνουμε σε τρυπητό για να στραγγίξουν. Τσιγαρίζουμε στο λάδι τα κρεμμυδάκια και μετά ρίχνουμε τον άνηθο, τον μαϊντανό, το ρύζι και ανάλογο νερό. Ανακατεύουμε σε μέτρια φωτιά για 8 λεπτά. Κατεβάζουμε το ρύζι από τη φωτιά και ρίχνουμε λεμόνι. Γεμίζουμε τους ανθούς μ'αυτό το μείγμα ως τη μέση και τους κλείνουμε προσεκτικά, διπλώνοντας τις άκρες σταυρωτά. Τους βάζουμε σε ρηχή κατσαρόλα, προσθέτουμε λίγο λάδι, λεμόνι και λίγο νερό. Τους σιγοβράζουμε σκεπασμένους για 15 λεπτά περίπου
21
Κοπανιστοπιτάκια με ούζο από την Χίο Υλικά για το φύλλο: ¾ κιλού αλεύρι μαλακό 6 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο 1 φλιτζάνι καφέ ούζο Χίου χλιαρό νερό (όσο πάρει) για τη γέμιση: 350 γρ. κοπανιστή για το τηγάνισμα: 2 φλιτζάνια λάδι Εκτέλεση: Σ' ένα μπολ ρίχνουμε το αλεύρι, το λάδι και το ούζο και ζυμώνουμε προσθέτοντας σιγά-σιγά το χλιαρό νερό, μέχρι να γίνει μια εύπλαστη ζύμη. Την αφήνουμε λίγο να ξεκουραστεί. Τη χωρίζουμε σε μικρές μπάλες. Ανοίγουμε με τον πλάστη κάθε μπάλα σε λεπτό φύλλο. Κόβουμε με κουπάτ σε στρογγυλά ή τετράγωνα κομμάτια. Μ' ένα πινέλο αλείφουμε με την κοπανιστή κάθε φύλλο. Κλείνουμε τα κομμάτια διπλώνοντάς τα στα δύο και ομογενοποιώντας τα στο κλείσιμο με τα «δόντια» ενός βρεγμένου πιρουνιού, ή με το ειδικό εργαλείο. Τηγανίζουμε σε καυτό λάδι. Σερβίρονται ζεστά ή κρύα.
22
Ταμπουροκεφτέδες ή δαβρόλια από την Χίο Υλικά: Ταμπουράς (κολοκύθα) τυρί κρεμμύδι αλάτι, πιπέρι αλεύρι Εκτέλεση: Βγάζομε τη φλούδα από τον ταμπουρά. Τον κόβομε σε κομματάκια και τα βράζομε. Τα στραγγίζομε στην τρυπητή. Μετά βάζομε τυρί και μισό ψιλοκομμένο κρομμύδι και τα ανακατεύουμε, αφού πρώτα τα λειώσομε. Βάζομε αλάτι, πιπέρι, μισό αλεύρι, τα ανακατεύομε και μετά ανοίγομε την κρούστα. Διαμοιράζομε το υλικό στην κρούστα και βάζομε και την υπόλοιπη κρούστα από πάνω. Μετά τα κόβουμε με ποτήρι και τα βράζομε σε νερό ώστε να ψηθούν. Αφού τους βγάλουμε από το βραστό νερό, τσιγαρίζουμε βούτυρο και τριμμένο τυρί και τους περιχύνουμε.
23
Αβρωνιές γιαχνί από την Κρήτη Υλικά: 1 κιλό αβρωνιές 3 μεγάλα κρεμμύδια, ψιλοκομμένα 1 φλιτζάνι τσαγιού ελαιόλαδο 1 κουτ. σούπας αλεύρι ξίδι ή λεμόνι αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση: Καθαρίζουμε και πλένουμε καλά τις αβρωνιές. Στη συνέχεια, τις ζεματίζουμε οε βραστό νερό για λίγα /λεπτά. Σε μια κατσαρόλα ρίχνουμε το ελαιόλαδο και τα κρεμμύδια και τα σοτάρουμε. Προσθέτουμε τις αβρωνιές, τις σοτάρουμε ελαφρώς και προσθέτουμε λίγο νερό, αλάτι και πιπέρι, και τις αφήνουμε να βράσουν σε λίγο ξίδι ή λεμόνι, μαζί με λίγο νερό, διαλύουμε το αλεύρι και το ρίχνουμε στην κατσαρόλα. Μόλις δέσει η σάλτσα, αποσύρουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά.
Λαχανικά σε πήλινο σκεύος από την Κρήτη Υλικά : 3 κρεμμύδια 200 γρ. πράσα 200 γρ. καρότα 200 γρ. σέλινο 200 γρ. ντομάτες 200 γρ. πιπεριές 200 γρ. μελιτζάνες Αλάτι, πιπέρι Χυμός λεμονιού Εκτέλεση : Κόβουμε τα λαχανικά σε φέτες, ρίχνουμε το αλάτι, το πιπέρι και το λεμόνι. Σκεπάζουμε το πήλινο με το κάλυμμα του και ψήνουμε το φαγητό για 60’ λεπτά στους 250 βαθμούς. 24
Κουτσουνάδες με χταπόδι ή σουπιά από την Χίο Υλικά: κουτσουνάδες, (χόρτα από τα οποία βγαίνουν οι παπαρούνες) κρεμμύδι μάλαθρος/ μάραθος ντοματόζουμο αλάτι, πιπέρι χταπόδι ή σουπιά. Εκτέλεση: Πλένομε τις κουτσουνάδες, τις καθαρίζομε, τις τεμαχίζομε, τις αλατίζομε, τις στύβομε και τις ξεπλένομε. Σοτάρομε το κρομμύδι, ώσπου να ροδίσει και το ρίχνομε σε τσουκάλι μαζί με τις κουτσουνάδες, το αλάτι, το πιπέρι και το μάραθο. Έχουμε με νερό ψημένο και το χταπόδι (ή τη σουπιά) , το κόβομε κομματάκια και το ρίχνομε στο τσουκάλι. Βάζομε σάλτσα, λίγο νερό και τ' αφήνομε να ψηθούν, ώσπου να μείνει ελάχιστο το νερό. Κατά τον ίδιο τρόπο ψήνεται και το σπανάκι με σουπιά ή χταπόδι.
25
Λάχανο με χοιρινό (Καπούσκα) Υλικά: 1 κιλό κρέας χοιρινό 2 λάχανα 1 μεγάλο κρεμμύδι λάδι 2 κουταλιές ντοματοπελτέ ασπέτσα (μείγμα αποξηραμένων μυρωδικών και καυτερών μπαχαρικών που χρησιμοποιούν στους Ολύμπους της Χίου) αλάτι πιπέρι Εκτέλεση: Κόβουμε το κρέας σε κομμάτια και το ψήνουμε μαζί με το κρεμμύδι, όπως όλες τις εντράδες. Κόβουμε σε μικρά κομμάτια το λάχανο και το αποβράζουμε. Το συμπληρώνουμε στο κρέας προσθέτοντας την ασπέτσα και τον ντοματοπελτέ αραιωμένο. Αφήνουμε να ψηθούν όλα μαζί.
26
Μελιτζάνες με τόνο Υλικά : 1 κιλό σκληρές μελιτζάνες χωρίς σπόρους 200-250 γρ. τόνος κονσέρβα 2-3 τομάτες ψιλοκομμένες 1 κουταλιά της σούπας κοφτή τοματοπολτός Λίγος βασιλικός ψιλοκομμένος 6-8 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες 2-3 πιπεριές πράσινες ψιλοκομμένες Λίγο κοκκινοπίπερο καυτερό Ελαιόλαδο Εκτέλεση : Κόβουμε τις μελιτζάνες σε κύβους. Τις ρίχνουμε για λίγο σε αλατισμένο νερό και τις στύβουμε και της τηγανίζουμε. Έχουμε ετοιμάσει τη σάλτσα σε ταβά μαζί με τον χοντροκομμένο τόνο. Ρίχνουμε τις τηγανισμένες μελιτζάνες, χαμηλώνουμε τη φωτιά και όταν σωθούν τα υγρά αποσύρουμε.
27
Μπριάμ Υλικά: 400γρ. μελιτζάνες 400γρ. κολοκυθάκια 400γρ. πατάτες 2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα 4 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο 4 πιπεριές 1 κουταλιά της σούπας ντοματοπελτέ 1 κουταλιά της σούπας μαϊντανό ψιλοκομμένο 1 φλιτζάνι λάδι Αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση: Κόβουμε σε ροδέλες όλα τα λαχανικά. Τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι και το σκόρδο στο λάδι. Προσθέτουμε τον ντοματοπελτέ διαλυμένο σε λίγο νερό, το μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι. Απλώνουμε τα λαχανικά στο ταψί, τα περιχύνουμε με την σάλτσα και ανακατεύουμε καλά. Τα απλώνουμε πάλι ομοιόμορφα και τα ψήνουμε σε δυνατό φούρνο, ώσπου να μείνουν με το λάδι τους.
28
Ψάρια - Οστρακοειδή Θαλασσινά στο φούρνο Υλικά : 5 ψάρια 4-5 μέτριες τομάτες 1 κιλό πατάτες 1 ματσάκι μαϊντανός 10 σκελίδες σκόρδο 4 φύλλα δάφνης Λεμόνι Λάδι Αλάτι Εκτέλεση : Καθαρίζουμε τα λαβράκια. Απλώνουμε τα ψάρια και κόβουμε τις πατάτες κυδωνάτες και τις αλατίζουμε. Τις τοποθετούμε ανάμεσα στα ψάρια ώστε να γεμίσει το ταψί. Απλώνουμε τον ψιλοκομμένο μαϊντανό, την τομάτα, την δάφνη, το πιπέρι, το σκόρδο ψιλοκομμένο και ρίχνουμε λάδι. Ρίχνουμε και λίγο νερό για να βράσουν οι πατάτες. Βγάζουμε από τον φούρνο όταν οι πατάτες έχουν ψηθεί. Καλύτερα ο μαϊντανός να μείνει για το γαρνίρισμα μετά το ψήσιμο.
29
Κεφτέδες με τόνο και ταραμά Υλικά : 250 γρ. τόνο (κονσέρβα) 2-3 χονδρές φέτες μπαγιάτικο ψωμί 1-2 κουταλιές της σούπας ταραμά 2-3 κρεμμύδια τριμμένα 3-4 σκελίδες σκόρδου λειωμένες Λίγη ρίγανη Λίγο μαύρο πιπέρι τριμμένο 1 φακελάκι ξηρή μαγιά Ελαιόλαδο για τηγάνισμα Εκτέλεση : Μουσκεύουμε το ψωμί και το στίβουμε καλά. Λειώνουμε τον τόνο με το πιρούνι. Ανακατεύουμε τα πάντα και τα ζυμώνουμε. Αφήνουμε την ζύμη για λίγο να δέσει και μετά τηγανίζουμε τους κεφτέδες σε σιγανή φωτιά για να μην αρπάξουν αλευρώνοντάς τους.
30
Καλαμαράκια με μπάμιες Υλικά: • 1 κιλό μπάμιες • 1 κουτί καλαμαράκια, καθαρισμένα • 4 κρεμμύδια μέτρια, κομμένα ψιλές ροδέλες • 6-8 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο • 750 γρ. (περίπου) ντομάτες τριμμένες • 1 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο • ξίδι (προαιρετικά) • αλάτι, πιπέρι • ελαιόλαδο Πώς θα το κάνουμε: Πλένουμε τις μπάμιες και τις απλώνουμε σε ένα ταψί, τις ραντίζουμε με ξίδι και τις αλατίζουμε με αρκετό χοντρό αλάτι. Τις βάζουμε στον ήλιο για αρκετές ώρες (3-4 ώρες). Κατόπιν τις ξεπλένουμε και είναι έτοιμες για μαγείρεμα. Εάν οι μπάμιες είναι πολύ φρέσκες τότε αυτή η προεργασία είναι περιττή. Τις τηγανίζουμε, τις αφαιρούμε με τρυπητή κουτάλα και είναι έτοιμες για μαγείρεμα. Τα κρεμμύδια τα σοτάρουμε με λίγο αλάτι στον ταβά (όχι σε κατσαρόλα, γιατί θα λιώσουν όσα βρίσκονται στην κάτω πλευρά της ενώ θα μείνουν ωμά όσα είναι από πάνω). Ρίχνουμε κατόπιν το σκόρδο, την ντομάτα, τον μαϊντανό, τις μπάμιες, τα καλαμαράκια και το αλάτι. Ανακατεύουμε μια φορά μόνο και αφήνουμε να βράσουν σε μέτρια φωτιά. Ρίχνουμε προς το τέλος λίγο ξίδι και τριμμένο πιπέρι. Βράζουμε τις μπάμιες σκεπασμένες και προσέχουμε να μείνουν με το ελαιόλαδο και να μη λιώσουν με τα συνεχή ανακατέματα. Μόνον τον ταβά κουνάμε κατά διαστήματα για να μην κολλήσουν. Πετυχημένες μπάμιες είναι αυτές που θα βγουν μία μία και χωρίς «σάλια». Αν χρειαστούν νερό, τότε ρίχνουμε λίγο-λίγο βραστό. Προσοχή: οι μπάμιες είναι το μόνο χορταρικό που πρέπει να είναι αρκετές μέρες κομμένο για να μαραθεί. Αλλά και μαραμένες πρέπει πρώτα να τις καθαρίσουμε από το κοτσανάκι προσεκτικά για να μην τρυπήσουν και βγάλουν «σάλια». Όσον αφορά στα καλαμαράκια, εάν ο ζωμός τους είναι λευκός ρίχνουμε και αυτόν στο φαγητό. Εάν είναι μαύρος (από μελάνι) τότε πλένουμε πρώτα τα καλαμαράκια και τα τοποθετούμε γύρω-γύρω στον ταβά.
31
Χταπόδι με μελιτζάνες Υλικά: 1 μέτριο χταπόδι γύρω στο 1 ½ κιλό 1/3 φλ. ξίδι 5-8 κόκκους μπαχάρι 6 φύλλα δάφνης 1 φλ. ελαιόλαδο 3 μακρόστενες μελιτζάνες, κομμένες σε ροδέλες των 2 εκ. 4 φρέσκες ντομάτες τριμμένες 1/2 φλ. κόκκινο κρασί αλάτι και πιπέρι Πώς θα το κάνουμε: Μουλιάζουμε το χταπόδι σε λίγο νερό και ξίδι για μισή ώρα και ξεπλένουμε. Καθαρίζουμε το χταπόδι αφαιρώντας την κουκούλα, το ράμφος κλπ. Βάζουμε το χταπόδι σε μια κατσαρόλα με μπόλικο νερό, μαζί με το μπαχάρι και τρία φύλλα δάφνης. Βράζουμε για 40 λεπτά περίπου ή μέχρι να αρχίσει να γίνεται τρυφερό. Στραγγίζουμε και κρατάμε το νερό στην άκρη. Κόβουμε τις μελιτζάνες κατά μήκος και μετά σε χοντρές ροδέλες. Σ' ένα βαθύ τηγάνι βάζουμε ελαιόλαδο και προσθέτουμε τις μελιτζάνες μέχρι να μαλακώσουν και να πάρουν λίγο χρώμα. Προσθέτουμε την ντομάτα στις μελιτζάνες μαζί με το μπαχάρι, τη δάφνη και το κρασί. Κόβουμε το χταπόδι σε 8 κομμάτια. Ρίχνουμε τις μελιτζάνες μέσα σε ένα πυρέξ και προσθέτουμε το κομμένο χταπόδι, λίγο από το ζουμί του και λίγο μπαλσάμικο. Βάζουμε στο φούρνο για 15 λεπτά.
32
Αγιορείτικο χταπόδι στιφάδο Υλικά: 1 χταπόδι 1 κιλό μικρά κρεμμυδάκι 2 σκελίδες σκόρδο 2 κουταλιές ξίδι ½ ποτήρι λευκό κρασί 5 φύλλα δάφνης 1 κιλό φρέσκιες ντομάτες
Πώς το κάνουμε Καθαρίζουμε το κρεμμύδι και το κρατάμε ολόκληρο καθαρίζουμε και τα μικρά κρεμμυδάκια . βάζουμε το χταπόδι στην φωτιά με το ξίδι και το μεγάλο κρεμμύδι. Τα αφήνουμε να βράσει καλά μέχρι να βγάλει το νερό του. Μόλις βράσει , το κόβουμε σε κομματάκια και αφαιρούμε το κρεμμύδι. Προσθέτουμε τον ντοματοχυμό (ή τις ντομάτες), το λαδί, το σκόρδο, τα μπαχαρικά, δυο φλιτζάνια νερό και τα κρεμμυδάκια. Αφήνουμε το φαγητό να σιγοβράσει μέχρι να δέσει η σάλτσα του.
33
Σούπες Ντοματόσουπα Υλικά 14 φρέσκα κρεμμυδάκια 2 σκελίδες σκόρδο 2 κουταλιές της σούπας λάδι 1 μεγάλο κουτί αποφλοιωμένα ντοματάκια Χυμός 1 λεμονιού 1 κουταλιά της σούπας γούστερ σως ½ -1 κουταλιά της σούπας κόκκινο καυτερό πιπέρι 3 κουταλιές της σούπας κέτσαπ Αλάτι Εκτέλεση Ψιλοκόβουμε τα κρεμμυδάκια και τα σκόρδα και τα σοτάρουμε στο λάδι. Βγάζουμε τους σπόρους από τις ντομάτες, τις πολτοποιούμε και ρίχνουμε το χυμό τους στα κρεμμύδια. Προσθέτουμε το χυμό λεμονιού, τη γούστερ σως, την πάπρικα, την κέτσαπ, μια πρέζα αλάτι και αφήνουμε τη σούπα να βράσει για λίγο σε χαμηλή θερμοκρασία.
34
Χταποδόσουπα Υλικά : 1 κιλό μικρά χταπόδια 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο 2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα 1 μάτσο άνηθο ψιλοκομμένο ½ φλιτζάνι της σούπας ντοματοπελτέ Αλάτι ,πιπέρι ,ξίδι Ρύζι (προαιρετικά) Εκτέλεση : Βράζουμε τα χταποδάκια και κρατάμε το ζουμί τους. Τα ψιλοκόβουμε. Τσιγαρίζουμε στο λάδι το κρεμμύδι και το σκόρδο. Ρίχνουμε λίγο ζουμί από τα χταπόδια και προσθέτουμε τον άνηθο, τον ντοματοπελτέ διαλυμένο σε ελάχιστο νερό, το αλάτι και το πιπέρι. Αφού πάρει μια-δύο βράσεις, προσθέτουμε το υπόλοιπο ζουμί (όσο χρειάζεται) και ρίχνουμε τα ψιλοκομμένα χταπόδια. Αν δούμε ότι η σούπα είναι πολύ αραιή, ρίχνουμε λίγο ρύζι. Όταν βράσει καλά και πριν κατεβάσουμε την κατσαρόλα από την φωτιά. Ρίχνουμε μέσα όσο ξίδι θέλουμε (όχι πολύ).
35
Σούπα με θαλασσινά Υλικά 1 κιλό θαλασσινά (στρείδια, κυδώνια, μύδια με το κέλυφος, γαρίδες) 2 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο ½ ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο 2 σκελίδες σκόρδο λιωμένες 30 γρ. Λιαστές ντομάτες ψιλοκομμένες 1 μικρή καυτερή πιπεριά ψιλοκομμένη 200 γρ. Σιτάρι αποφλοιωμένο Αλάτι-πιπέρι Πώς την κάνουμε: Πλένουμε 2-3 φορές με αρκετό νερό τα θαλασσινά κάτω από κρύο τρεχούμενο νερό. Στην συνέχεια βουρτσίζουμε τα μύδια και τα στρείδια με μια ασύρματη βούρτσα για να φύγουν τα ξένα σώματα, που υπάρχουν πάνω τους. (τα κυδώνια δεν χρειάζονται καθάρισμα εξωτερικό, παρά μόνο πολύ καλό πλύσιμο). Κατόπιν τα ξεπλένουμε πολλές φορές. (πιάνουμε το βυσσο δηλ. τα “μουστάκια” των μυδιών, το τραβάμε μια-δυο φορές πάνω κάτω και με μια απότομη κίνηση το αφαιρούμε. Κλείνουμε καλά τα όστρακα και πετάμε, όσα δεν κλείνουν τελείως. Τα βράζουμε σε κατσαρόλα για 5-6 λεπτά, ώσπου να ανοίξουν. Τα βγάζουμε με μια τρυπητή κουτάλα και πετάμε ,όσα δεν άνοιξαν. Βγάζουμε την σάρκα από τα στρείδια και τα μύδια, την οποία θα βάλουμε στην σούπα μαζί με τα κυδώνια, τα οποία όμως θα έχουν το κέλυφος τους. Περνάμε το νερό , στο οποίο βρασαν τα όστρακα, από λεπτή σήτα, για να φύγουν όλα τα υπολείμματα και το κρατάμε στην άκρη. Σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το σκόρδο και τον μαϊντανό για λίγα λεπτά ανακατεύοντας. Προσθέτουμε τις λιαστές ντομάτες, την καυτερή πιπέρια και την ανακατεύουμε για ένα λεπτό. Βάζουμε στην κατσαρόλα λίγο ζεστό νερό, όσο χρειάζετε,για να σκεπαστούν οι ντομάτες και αλατοπιπερώνουμε. Προσθέτουμε το σιτάρι και ανακατεύουμε καλά. Ρίχνουμε το νερό, μέσα στο οποίο έβρασαν τα όστρακα, ανακατεύουμε και βράζουμε, ώσπου να φουσκώσει και να μαλακώσει το σιτάρι. Προσθέτουμε κατόπιν τα θαλασσινά και βράζουμε για 8 περίπου λεπτά . Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο ακόμα νερό.
36
Ψωμί Υλικά : 750 γρ. αλεύρι 1 κουταλάκι του γλυκού αλάτι 200 γρ. προζύμι νερό όσο πάρει για να γίνει ζύμη σφιχτή
Διαφορετικά ψωμιά: Λιόψωμο χριστόψωμο αγιορείτικο χορτόψωμο
Εκτέλεση : Στο Άγιον Όρος, πριν αρχίσουμε το ζύμωμα των προσφόρων, ανάβουμε λαμπάδα στο προσκυνητάρι με τις εικόνες της Παναγίας και του Αγίου της Μονής, το οποίο βρίσκεται μέσα στο προσφορείο. Η λαμπάδα θα καίει συνέχεια, ώσπου να βγουν τα πρόσφορα από τον φούρνο. Έρχεται ο παπάς, θυμιάζει και διαβάζει την ειδική ευχή. Οι ζυμωτές ψάλλουν το απολυτίκιο του Αγίου Τύχωνος, επισκόπου Αμαθούντος (βλ. Συναξάρι, 16 Ιουνίου). Στη συνέχεια, όσο ζυμώνουν, απαγγέλουν τους Χαιρετισμούς την Παναγίας. Αποβραδίς "πιάνουμε" το προζύμι όπως και στο ψωμί. Την άλλη μέρα κοσκινίζουμε το αλεύρι σε λεκάνη, κάνουμε μια λακούβα στη μέση και ρίχνουμε μέσα το προζύμι. Διαλύουμε το αλάτι σε τόσο νερό, όσο χρειάζεται για να γίνει η ζύμη σφιχτή. Ρίχνουμε το νερό στη λεκάνη και ζυμώνουμε για 20 λεπτά. Μετά σκεπάζουμε με μία πετσέτα τη λεκάνη και αφήνουμε τη ζύμη για 15 λεπτά. Ξαναζυμώνουμε για 10 λεπτά και ξανασκεπάζουμε για άλλα 10 λεπτά. Ζυμώνουμε τρίτη και τελευταία φορά για 20 λεπτά. Έπειτα φτιάχνουμε τα πρόσφορα ως εξής : Πλάθουμε δύο μπαλίτσες και κολλάμε τη μία πάνω στην άλλη. Στην επάνω μπαλίτσα πατάμε δυνατά τη σφραγίδα (κάντε κλικ).Έτσι σχηματίζεται ένα πρόσφορο. Κάνουμε το ίδιο, ώσπου να τελειώσει η ζύμη. Βάζουμε τα πρόσφορα σε ταψί αλευρωμένο, τα σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και τα αφήνουμε σε ζεστό μέρος, ώσπου να φουσκώσουν. Με ένα ψιλό βελόνι τρυπάμε τα πρόσφορα στις τέσσερις γωνιές της σφραγίδας και στη μέση (το βελόνι δεν πρέπει να φτάσει μέχρι κάτω)Ψήνουμε σε δυνατό φούρνο για 45 λεπτά περίπου.
37
Πίτες Σουσαμόπιτα Υλικά: ½ κιλό σουσάμι 3 φλιτζάνια τσαγιού καρύδια κοπανισμένα 1 φλιτζάνι τσαγιού ζάχαρη Κανέλα Γαρύφαλλα σκόνη 1 κιλό φύλλα κρούστας ½ φλιτζάνι τσαγιού λάδι Καλαμποκέλαιο για άλειμμα Σιρόπι, 6 ποτήρια ζάχαρη, 8 ποτήρια νερό Εκτέλεση : Πλένουμε, καβουρντίζουμε και σπάζουμε το σουσάμι. Προσθέτουμε τα καρύδια, την ζάχαρη, την κανέλα και τα γαρύφαλλα. Στρώνουμε 7-8 φύλλα αλείφοντάς τα με λάδι. Κατόπιν αρχίζουμε να στρώνουμε διαδοχικά φύλλα για γέμιση. Στο τέλος αφήνουμε μερικά φύλλα σκέτα. , μόλις τελειώσουμε με τη διαδικασία αυτή, καίμε 1/2 φλιτζάνι τσαγιού λάδι και το ρίχνουμε στην πίτα. Την ψήνουμε σε μέτριο φούρνο για 1 ώρα. Όταν κρυώσει η πίτα, βράζουμε το σιρόπι για 8’ λεπτά και τη σιροπιάζουμε.
38
Κολοκυθόπιτα Υλικά : ½ κιλό φύλλα 1 κιλό κολοκύθια (μεγάλα) 1 φλιτζάνι του τσαγιού χοντροτριμμένη καρυδόψιχα Ελαιόλαδο για το άλειμμα των φύλλων 1-2 φλιτζάνια του καφέ ρύζι γλασσέ χοντροκοπανισμένο ή σιμιγδάλι χοντρό Λίγο αλάτι Λίγο σουσάμι προαιρετικά Εκτέλεση: Ξύνουμε τα κολοκύθια ή τα καθαρίζουμε ώστε να φύγει το εξωτερικό πράσινό τους, τα τρίβουμε στον τρίφτη του κρεμμυδιού σε μια λεκανίτσα και τα αλατίζουμε, τα αφήνουμε για λίγα λεπτά και μετά τα στύβουμε. Ανακατεύουμε το ρύζι ή το σιμιγδάλι με το κολοκύθι. Κατόπιν αλείφουμε με λάδι ένα μέτριο ταψί (ορθογώνιο αν τα φύλλα είναι έτοιμα, στρόγγυλο αν τα φύλλα είναι ανοιγμένα με το χέρι). Στρώνουμε το πρώτο φύλλο. Αλείφουμε πάλι με λάδι και σκορπάμε λίγα καρύδια. Επαναλαμβάνουμε και με ένα άλλο φύλλο. Κατσαρώνουμε το τέταρτο και σκορπίζουμε κολοκύθι, ρίχνουμε και λίγο λάδι. Απλώνουμε άλλο ένα φύλλο κατσαρώνοντάς το και σκορπάμε πάλι κολοκύθι και λάδι. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο για τρίτη φορά ρίχνοντας το υπόλοιπο του κολοκυθιού. Στα επόμενα τρία ή τέσσερα φύλλα αλείφουμε λάδι και σκορπάμε καρύδι. Στα δύο τελευταία δεν ρίχνουμε καρύδι, ρίχνουμε μόνο λάδι και ψεκάζουμε με λίγο νερό για να μην κολλήσουν και να μην αρπάξουν στην φωτιά. Προαιρετικά πασπαλίζουμε με σουσάμι. Ψήνουμε στους 180-200 βαθμούς για ¾ ή μία ώρα. Αποσύρουμε, σκεπάζουμε λίγο για να μαλακώσουν τα φύλλα και κόβουμε τα κομμάτια.
39
Τσουκνιδόπιτα Υλικά: • • • • •
7 φλ. τσαγιού αλεύρι 150 γρ. τσουκνίδα ξερή αλάτι 1 σφηνάκι ξίδι 1/2 λίτρο ελαιόλαδο
Πώς την κάνουμε: Όσοι είχαμε την τύχη να παίξουμε στη φύση ως παιδιά, θυμόμαστε πολύ καλά το τσίμπημα της τσουκνίδας. Αυτό που δεν ξέραμε τότε, είναι το πόσο ευεργετική είναι η δράση του τριχωτού φυτού Urtica Dioica με τα φύλλα σε σχήμα καρδιάς. Η τσουκνίδα είναι πολύτιμη πηγή μετάλλων (σίδηρος, νάτριο, μαγγάνιο, ασβέστιο, κάλιο κ.α.), βιταμινών Α, Β και C και έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες. Φυτρώνει παντού και την περίοδο της Κατοχής οι περίφημες στεγνόπιτες (τσουκνιδόπιτες) έσωσαν πολύ κόσμο από την πείνα. Σήμερα είναι αγαπημένη λιχουδιά σε Ήπειρο και Θεσσαλία αλλά και για τους Πόντιους. Η συνταγή είναι απλούστατη: Ξεκινάμε το ζύμωμα με τις 6 κούπες αλεύρι, το αλάτι, το ξίδι και 1 σφηνάκι λάδι. Ρίχνουμε σιγά - σιγά το νερό, μέχρι η ζύμη να γίνει αρκετά σκληρή για να μπορούμε να τη ζυμώσουμε. Την πλάθουμε καλά και αφήνουμε το ζυμάρι στην άκρη να σταθεί, ώστε να μπορέσουμε να το ανοίξουμε. Σε μια κατσαρόλα βάζουμε μισό λίτρο νερό να βράσει μαζί με 400 ml ελαιόλαδο και αλάτι. Στη συνέχεια, ρίχνουμε σιγά-σιγά τις τσουκνίδες, ανακατεύοντας συνέχεια με σύρμα για να χυλώσει η γέμιση της πίτας μας. Για να χυλώσει πιο εύκολα, μπορούμε να προσθέσουμε λίγο αλεύρι. Πάμε πίσω στο ζυμάρι. Αφού «ξεκουράστηκε», το κόβουμε σε έξι ίδια μπαλάκια και πλάθουμε κάθε μπαλάκι ξεχωριστά για να μαλακώσει. Ανοίγουμε τα φύλλα με τον πλάστη μαζί με λίγο αλεύρι για να μην κολλήσει στο τραπέζι. Τα πρώτα 3 τα λαδώνουμε, τα τοποθετούμε το ένα πάνω στο άλλο και τα βάζουμε στο ταψί που το έχουμε λαδώσει. Αδειάζουμε από πάνω την γέμιση, η οποία εν τω μεταξύ έχει κρυώσει. Εναποθέτουμε και τα άλλα 3 φύλλα που τα έχουμε λαδώσει κι αυτά μεταξύ τους, φτιάχνουμε τον κόθρο της πίτας (διπλώνουμε δηλαδή σαν κοτσίδα τις άκρες των φύλλων), την λαδώνουμε και ψήνουμε στους 200 βαθμούς για μισή περίπου ώρα!
40
Γλυκά Λουκούμια Υλικά καβουρδισμένα αμύγδαλα 450-480 γρ. ζάχαρη 500 ml νερό 1/2 κούπα(ες) κορν φλάουρ ή νισεστέ 4 φύλλο(α) ζελατίνης 1/2-1 κ.σ. ροδόνερο 1/2 καπάκι χρώμα ζαχαροπλαστικής για το πασπάλισμα 1/2 κούπα(ες) άχνη ζάχαρη Εκτέλεση Καβουρδίζω πριν ξεκινήσω τα αποφλοιωμένα (λευκά, ωμά) αμύγδαλα. Σε ένα μπολάκι, μουλιάζω για λίγα λεπτά καλά τις ζελατίνες μέσα σε μπόλικο νερό. Παράλληλα γεμίζω την κούπα με το κορν φλάουρ ή το νισεστέ με λίγο από το νερό που έχω υπολογίσει (τα 500ml) κι ανακατεύω πολύ καλά με ένα κουτάλι, να διαλυθεί καλά η σκόνη και να μην έχει γρομπαλάκια. Σε μια κατσαρόλα με βαρύ πάτο ρίχνω το υπόλοιπο μετρημένο νερό και τη ζάχαρη. Κάποιες συνταγές δίνουν ίδια ποσότητα νερού-ζάχαρης, φτιάχνοντας όμως τα λουκούμια διαπίστωσα ότι παραβγαίνουν γλυκά, αν υπολογίσετε ότι θα τα καλύψετε και με άχνη στο τέλος. Γι' αυτό δίνω τα 450-480γρ. ζάχαρης, αντί για 500γρ.. Αν όμως θέλετε πολύ-πολύ-πολύ γλυκά λουκουμάκια, ακολουθήστε την αναλογία 1:1. Έχω το μάτι στο έντονο κι ανακατεύω τη ζάχαρη έως ότου διαλυθεί τελείως με μια ξύλινη κουτάλα. Στραγγίζω καλά με τα χέρια τα φύλλα ζελατίνης και τα προσθέτω στην κατσαρόλα. Ανακατεύω μέχρι να ομογενοποιηθούν τελείως. Κάπου εδώ το νερό θα αρχίσει να κοχλάζει. Προσθέτω και το διαλυμένο κορν φλάουρ, ανακατεύω μια γύρω και χαμηλώνω (μεσαία προς χαμηλή φωτιά) την ένταση. Ανακατεύω συνεχώς κυκλικά αλλά και στο κέντρο της κατσαρόλας, για να μη μου κολλήσει καθόλου το μείγμα. Μέσα σε 15' το πολύ, θα έχει μεταμορφωθεί σε μια κολλώδη, υπόλευκη "κρέμα", δείγμα ότι το μείγμα "έδεσε". Αν βουτήξετε ένα κουτάλι στην κατσαρόλα και σηκώσετε την "κρέμα", ουσιαστικά θα στέκεται, θα έχει πήξει. Αφήνω το μείγμα για ακόμη 45' περίπου (σύνολο 1 ώρα), μέχρι το μείγμα να χρυσίσει. Πριν αποσύρω, προσθέτω στο μείγμα 1 κ.σ. ροδόνερο και 1/2 καπάκι (περίπου 1 κ. γλ. κοφτό) χρώμα ζαχαροπλαστικής της αρεσκείας μου. 41
Εγώ χρησιμοποίησα κόκκινο, γιατί ήθελα κάτι πιο έντονο και ζωηρό. Ανακατεύω ζωηρά να πάει παντού το χρώμα και το υγρό. Κατεβάζω την κατσαρόλα από τη φωτιά και την αφήνω να κρυώσει καλά. Ετοιμάζω στο ενδιάμεσο το δισκάκι μου. Διαλέγω μια φόρμα ή ένα κεσεδάκι, ανάλογα με την ποσότητα που κάνω και το ύψος που θέλω να έχω τα λουκουμάκια μου. Αυτή που χρησιμοποίησα εγώ είναι 14x23 εκ.. Στρώνω λαδόχαρτο στη βάση και τα τοιχώματα, ώστε να αφαιρείται εύκολα το μείγμα. Αφού κρυώσει καλά το μείγμα για τα λουκουμάκια μου, γεμίζω με αυτό το φορμάκι και λειαίνω την επιφάνεια. Το αφήνω 1 βράδυ (ή 6 ώρες min.) να στεγνώσει. Την επομένη ανασηκώνω το λαδόχαρτο και τοποθετώ το ορθογώνιο λουκούμι στον πάγκο της κουζίνας μου. Με ίσιο, μεγάλο μαχαίρι κόβω το μεγάλο λουκούμι σε μπουκίτσες, στο μέγεθος που θέλω. Εάν χρειαστεί, λαδώνω λιγάκι το μαχαίρι για να κόβει πιο εύκολα. Αφήνω τις μπουκιές 1-2 μέρες σε δροσερή θερμοκρασία (όχι στο ψυγείο!) να στεγνώσουν καλά. Τότε μόνο το λουκούμι "γερνά" και δεν απορροφά την άχνη, στην οποία θα το τυλίξετε. Ο λόγος που το κόβετε σε μπουκιές μετά το 6ωρο, είναι για να στεγνώσει πιο γρήγορα.
42
Χαλβάς με ινδοκάρυδο Υλικά 4 φλυτζάνια του τσαγιού νερό 2 φλυτζάνια του τσαγιού ζάχαρη Μισό βιτάμ 250 γρ. Σιμιγδάλι χονδρό 150 γρ. Ινδοκάρυδο Μία πρέζα αλάτι Εκτέλεση Βράζουμε σε μια κατσαρόλα το νερό, τη ζάχαρη και το βιτάμ. Προσθέτουμε κατόπιν το σιμιγδάλι σιγά σιγά προσέχοντας να μην σβωλιάσει καθώς ανακατεύουμε. Μόλις πήξει λίγο, το κατεβάζουμε από τη φωτιά και ρίχνουμε το μισό ινδοκάρυδο. Το ανακατεύουμε καλά και το αραδιάζουμε αμέσως σε ένα ταψί. Το πασπαλίζουμε με το υπόλοιπο ινδοκάρυδο και το αφήνουμε να κρυώσει, οπότε και το κόβουμε σε όποιο σχήμα θέλουμε.
43
Γλυκό Τριαντάφυλλο 100 gr. ροδοπέταλα από εκατόφυλλα μαγιάτικα τριαντάφυλλα 500 gr. ζάχαρη200 ml νερό1 κουταλάκι του γλυκού ξινό • Αφαιρούμε τα ροδοπέταλα από τα τριαντάφυλλα. • Ζυγίζουμε τα ροδοπέταλα και τα πλένουμε προσεκτικά ως εξής: τα τοποθετούμε σε βαθύ σκεύος με αρκετό νερό. Αφού τα ξεπλύνουμε, τα στραγγίζουμε. • Σε μικρή κατσαρόλα ρίχνουμε το νερό και τη ζάχαρη. Τοποθετούμε την κατσαρόλα σε υψηλή θερμοκρασία και αφήνουμε το μίγμα να βράσει για 1 λεπτό (μετράμε 1 λεπτό από τη στιγμή που το νερό αρχίσει να κοχλάζει). • Προσθέτουμε τα ροδοπέταλα και το ξινό. Αφήνουμε το μίγμα να βράσει ακόμη 6 λεπτά. • Αποσύρουμε την κατσαρόλα από το μάτι της κουζίνας και αφήνουμε το γλυκό να κρυώσει. •
Τοποθετούμε το γλυκό σε αποστειρωμένο και στεγνό βαζάκι.
44
Σιμιγδαλόπιτα αλάδωτη Υλικά: ½ φλιτζάνι ταχίνι ¾ φλιτζανιού νερό ¼ φλιτζανιού χυμό λεμονιού 2 φλιτζάνια ζάχαρη 1 φλιτζάνι χυμό πορτοκαλιού 1 φλιτζάνι νερό 1 κουταλάκι κανέλα ½ κουταλάκι γαρύφαλλο 3 ½ φλιτζάνια σιμιγδάλι χοντρό 1 φλιτζάνι ασπρισμένα αμύγδαλα Για το σιρόπι: 3 φλιτζάνια ζάχαρη 2 ½ φλιτζάνια νερό 1 κουταλιά χυμό λεμονιού 2- 4ξύλα κανέλλας Εκτέλεση: Χτυπάμε καλά το ταχίνι και τα ¾ φλιτζανιού νερό με τον χυμό λεμονιού ώσπου να ασπρίσει. Προσθέτουμε διαδοχικά τη ζάχαρη, τον χυμό πορτοκαλιού, το νερό, την κανέλλα, το γαρύφαλλο και το σιμιγδάλι δουλεύοντας το μίγμα. Το αδειάζουμε σε ταψί 40Χ35 εκ. και σκεπάζουμε με τα αμύγδαλα όλη την επιφάνεια. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 45 λεπτά περίπου. Εν τω μεταξύ, έχουμε ετοιμάσει το σιρόπι βράζοντας όλα τα υλικά ως που να δέσει. Μόλις βγάλουμε τη σιμιγδαλόπιτα από τον φούρνο, την περιχύνουμε αμέσως με το κρύο σιρόπι.
45
Σκαλτσούνια Για τη ζύμη: 3 φλιτζάνια του τσαγιού αλεύρι 1 φλυτζάνι του τσαγιού αραβοσιτέλαιο 2 κουταλιές του γλυκού μέλι 2 κουταλάκια του γλυκού μπέκιν – πάουντερ Λίγο χλιαρό νερό για το ζύμωμα. Για τη γέμιση: 1 φλυτζάνι του τσαγιού καρυδόψιχα χονδροκοπανισμένη ½ φλυτζάνι τσαγιού σταφίδες ξανθές ½ φλυτζάνι τσαγιού μαρμελάδα πορτοκάλι ( ή ό,τι άλλο γλυκό κουταλιού ή μαρμελάδα θέλουμε) 2 κουταλιές της σούπας μέλι Ανθόνερο Ζάχαρη άχνη , Κανέλλα Εκτέλεση Ετοιμάζουμε τη ζύμη και την ανοίγουμε σε φύλλο μέτριο. Με το φλιτζανάκι του καφέ κόβουμε τη ζύμη σε μικρούς κύκλους. Στη μέση βάζουμε 1 κουταλάκι του γλυκού γέμιση και κλείνουμε τους κύκλους σε μισοφέγγαρα πιέζοντας τα στις άκρες. Στρώνουμε σε λαμαρίνα μία λαδόκολλα και ψήνουμε στους 180οc για μισή ώρα. Μόλις τα βγάλουμε τα ραντίζουμε με ανθόνερο και τα πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη και λίγη κανέλλα
46
Μαμούλια (από την Χίο) Υλικά: 320 γραμ. ζάχαρη, 320 γραμ. αμύγδαλα, 320 γραμ. βούτυρο, 320 γραμ. λάδι, 3 αυγά, 1 1/2 πακέτο αλεύρι, 1/2 κουταλάκι του γλυκού κανέλα, 1 φακελάκι μπέικιν - πάουντερ, 1 κουταλάκι του γλυκού σόδα, το χυμό 2 πορτοκαλιών. Εκτέλεση: Βάζουμε το βούτυρο στη φωτιά μαζί με το λάδι. Σε άλλη κατσαρόλα βάζουμε το γάλα με την ζάχαρη μαζί, να κάψει. Όταν ζεσταθεί το λάδι με το βούτυρο, τα ρίχνουμε μέσα στην κατσαρόλα, που είναι η ζάχαρη με το γάλα. Καθώς τ' ανακατεύομε ρίχνουμε λίγο - λίγο τ' αλεύρι, ανακατεύοντας μέχρι να ψηθεί η ζύμη. Την αφήνομε να κρυώσει. Όταν κρυώσει ρίχνομε ένα - ένα τ' αυγά, τη σόδα και το μπέικιν - πάουντερ και τα ζυμώνομε. Παίρνομε κουταλιά - κουταλιά της σούπας ζύμη και αφού την πλάσομε στα χέρια μας την πλαταίνομε. Βάζομε στο μισό της ζύμης γέμιση (μισό κουταλάκι) και με το άλλο μισό της ζύμης το κλείνομε. (Για τη γέμιση: Ανακατεύομε ξυσμένο καρύδι με αμύγδαλο και τα μουλιάζομε με ανθόνερο. Βάζομε και λίγη κανέλα). Αφού φτιάξομε όλα τα μαμούλια, τα βάζομε σε ταψί και τα ψήνομε για 1 ώρα περίπου σε μέτριο φούρνο. Όταν ψηθούν τα βουτάμε ένα - ένα στο ανθόνερο (μόνο από τη πάνω πλευρά) και μετά στην άχνη.
47
Σάμαλι Υλικά 1 κιλό σιμιγδάλι (μισό ψιλό και μισό χονδρό) ½ κιλό ζάχαρη 1 κουταλάκι τριμμένη μαστίχα 2 ποτήρια νερό 1 ποτήρι πορτοκάλι χυμό 2 φακελάκια μπέικιν πάουντερ Σιρόπι : 4 ποτήρια νερό , 4 ποτήρια ζάχαρη Εκτέλεση Ανακατεύουμε προσεκτικά και ανάλαφρα τα υλικά. Ψήνουμε στους 180ο C για 50 λεπτά. Περιχύνουμε το σιρόπι καυτό , πάνω στο ζεστό γλυκό.
48
Μουσταλευριά Υλικά: 3 ½ φλιτζάνια μούστο ½ φλιτζάνι νισεστέ ½ φλιτζάνι νερό Σουσάμι Κανέλα Αμύγδαλα ή καρύδια ασπρισμένα και κοπανισμένα Εκτέλεση: Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το μούστο να βράσει. Σε ένα μπολ διαλύουμε το νισεστέ. Μόλις βράσει ο μούστος , ρίχνουμε το χυλό με το νισεστέ λίγο – λίγο και ανακατεύουμε προσεκτικά να μην σβολιάσει. Ανακατεύουμε συνεχώς μέχρι να δέσει. Σερβίρουμε σε μπολ που έχουμε ρίξει πρώτα νερό. Πασπαλίζουμε με το σουσάμι , την κανέλλα και τους ξηρούς καρπούς.
49
Πορτοκαλάδα από την Χίο Υλικά: 44 πορτοκάλια, 24 μανταρίνια, 16 λεμόνια, 1800 γραμ. ζάχαρη, 1800 γραμ. νερό 3 ποτήρια του κονιάκ χυμό λεμονιού. Εκτέλεση: Σφίγγουμε τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια και τα λεμόνια και τα περνούμε από τουλουπάνι (ή πυκνό τρυπητό). Μ' αυτά πρέπει να γεμίσομε εννιά ποτήρια του νερού χυμό. Αν δεν γεμίσουν συμπληρώνομε αφού σφίξομε κι άλλα. Ρίχνομε σε μια κατσαρόλα το νερό και τη ζάχαρη και τα βάζομε στη φωτιά. Όταν δέσει η ζάχαρη, την κατεβάζομε και ρίχνομε τα 3 ποτηράκια χυμό λεμονιού κι όταν μισοκρυώσει, προσθέτομε τα 9 ποτήρια του χυμού, τα βάζομε στη φωτιά, να πάρουν μια βράση και τα κατεβάζομε. Τ' αφήνομε να κρυώσουν λίγο και τα βάζομε σε μπουκάλια, που σφραγίζουμε.
50
Πηγές: 1) www.monastiriaka.com 2) «Τα μυστικά της νηστείας και Μοναστηριακές συνταγές», εκδ. εφημερίδας Δημοκρατικός Τύπος, Αθήνα, Ιανουάριος 2016
Συγκέντρωση υλικού από τους συμμετέχοντες μαθητές της Α΄ λυκείου 1Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΥΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ‘ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΕ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΔΥΣΗ’ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015-2016 επιμέλεια έκδοσης: Παπαγεωργίου Μαρία ΠΕ02
51
Οι γαστρονομικές δημιουργίες των μαθητριών και των μαθητών Το συμπόσιο στο σχολείο με αρχαιοελληνικές και ρωμαϊκές , βυζαντινές και μοναστηριακές συνταγές 11-5-2016
Διοργάνωση, επιμέλεια, προετοιμασία: Αργυρόπουλος Παναγιώτης ΠΕ02 Καραμπελιά Καλλιόπη ΠΕ02
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
Σαλάτες 64
65
66
67
Σάμαλι
68
Σιμιγδαλόπιτα αλάδωτη
69
70
71
72