μαρία 2
, 2007 -201
σερέτη
PORTFOLIO
08
01
05
2
περιεχόμενα
00
σύντομο βιογραφικό σημείωμα
01
“Νέα διώροφη μονοκατοικία με υπόγειο και pilotis”, μελέτη αδείας, Μάϊος 2012
02 “2+1 περιπτώσεις επανακατοίκησης του Εμπορικού Τριγώνου Αθήνας: διερεύνηση σε οικοδομικό τετράγωνο” διπλωματική εργασία, Μάρτιος 2012 03 “Τρεις ανακτημένες διαδρομές: από το σπίτι μου, στην πόλη...” ερευνητική εργασία, Οκτώβριος 2011 04
Προσχέδια για κατάστημα ξηρών καρπών στο Αιγάλεω μελέτη, προσχέδια, Οκτώβριος 2012
05 “Δημοτικό Πολιτιστικό κέντρο στην οδό Ιουλιανού και Γ’ Σεπτεμβρίου” σπουδαστική εργασία στο μάθημα Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 7-8, Σεπτέμβριος 2010 06
“Ανάπλαση στην ευρύτερη περιοχή του σταδίου Καραϊσκάκη και του εργοστασίου Χρωπεί” σπουδαστική εργασία στο μάθημα Αστικός Σχεδιασμός 9, Σεπτέμβριος 2009
07 “Ολοήμερο εξαθέσιο δημοτικό σχολείο στους Αμπελόκηπους” σπουδαστική εργασία στο μάθημα Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 5, Φεβρουάριος 2007 08 Σκηνογραφική επιμέλεια του έργου “Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα”, του Luigi Pirandello σπουδαστική εργασία στο μάθημα Ειδικά Θέματα Σκηνογραφίας, Φεβρουάριος 2010 09
Ανάλυση και ανακατασκευή σε μακέτα της Villa Dall’ Ava, του Rem Koolhaas σπουδαστική εργασία στο μάθημα Ιστορία και Θεωρία 7, Σεπτέμβριος 2008
3
σύντομο βιογραφικό σημείωμα Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Toν Ιούνιο του 2004 πηρα το απολυτήριό μου από την Ελληνογαλλική Jeanne d’ Arc, και το Σεπτέμβριο του 2012 το πτυχίο του αρχιτέκτονα μηχανικού, από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, με βαθμό 8,48 (λίαν καλώς). Στο μεταξύ, το Φεβρουάριο του 2009 φοίτησα για ένα εξάμηνο στο Ecole d’ Architecture et de Paysage de Bordeaux, με το πρόγραμμα Erasmus-Socrates -ενώ από τον Οκτώβριο του 2009 έως το Μάρτιο του 2011 εργάστηκα στο αρχιτεκτονικό γραφείο ΑΚΚΜ (Αμπακούμκιν, Καββαδάς, Καλογιάννης, Μπούτης) που είχε την έδρα του στου Ψυρρή. Από το 2010 ασχολήθηκα με την εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης για μια νέα διώροφη μονοκατοικία στον Άνω Κορυδαλλό, μαζί με τη συμφοιτήτρια Χριστίνα Παπαβασιλείου, και με τη βοήθεια του αρχιτέκτονα Αμπακούμκιν Δαμιανού. Τα γραφειοκρατικά μας εμπόδια τελείωσαν τον Ιούνιο του 2012, και αυτή τη στιγμή παρακολουθούμε την ανέγερση.
01 ΝέΑ ΔΙώΡΟΦΗ ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚίΑ ΜΕ ΥΠόΓΕΙΟ ΚΑΙ PILOTIS στην περιοχή Δεξαμενή, στον Άνω Κορυδαλλό
Η μελέτη έγινε σε συνεργασία με τη συμφοιτήτρια Χριστίνα Παπαβασιλείου και με τη βοήθεια του αρχιτέκτονα Δαμιανού Αμπακούμκιν, και εγκρίθηκε από την Πολεοδομία Πειραιά το Μάιο του 2012.
κάτοψη α’ορόφου
8
Πρόκειται για μια μικρή ιδιωτική οικογενειακή κατοικία σε μία επικλινή περιοχή του Κορυδαλλού. Το οικόπεδο, εμβαδού 170 τ.μ. περίπου, εμφανίζει υψομετρική διαφορά 5 μέτρων. Οι χώροι του σπιτιού διατάχτηκαν έτσι ώστε το καθημερινό να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο, και να έχει την καλύτερη θέα, προς τη θάλασσα του Πειραιά. Στο πρώτο επίπεδο βρίσκονται τα υπνοδωμάτια, και στο ισόγειο η piolotis. Τα επίπεδα συνδέονται με μεταλλική σκάλα και μικρό ανελκυστήρα, που φτάνει ως τον υπόγειο χώρο στάθμευσης. Το κτήριο διατάχθηκε γραμμικά, στο ένα όριο του οικοπέδου, αφήνοντας στο πλάι του χώρο για φυτεμένη αυλή στο ισόγειο -ο όγκος του υπνοδωματίου που εξέχει χρησιμεύει ως βατό δώμα και επιπλέον αυλή για το καθιστικό.
οψοτομή β-β’
0
1
2
4
9
όψη α-α’ (όψη από το δρόμο)
χαρακτηρισμός υλικών 01 επίχρισμα ασβεστοτσιμεντοκονίας 02 μεταλλικό πανέλο με χρώμα 03 κουφώματα αλουμινίου 0
1
2
4
04 επίχρισμα τσιμεντοκονίας 05 σιδηρά κιγκλιδώματα
2+1 ΠΕΡΙΠΤώΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΚΑΤΟίΚΗΣΗΣ ΤΟΥ Ε.Τ. ΑΘΗΝΑΣ: διερεύνηση σε οικοδομικό τετράγωνο
Δι Τσ πλω ιρ μ άκ ατ η ι Σο κή φί Ερ α/ γα /Σ σί ύμ α/ βο // υλ // ος Συ : Το νερ υρ γά νι τιδ κι ώτ α: ης Βο Πα ύτο να υ Χ γι ρι ώτ στ ης ίνα // , ΕΜ Σε Π, ρέ τ Μά η ρτ Μα ιο ρί α ς 20 // 12 Επ ι
02
βλ
έπ
ου
σα
:
φωτοκολλάζ με τις στοές του εμπορικού τριγώνου
Η διπλωματική αυτή εργασία ερευνά τους όρους επανακατοίκησης του Εμπορικού Τριγώνου Αθήνας. Μέσα από προσωπική έρευνα, καταλήγουμε ότι είναι δυνατή με 3τρόπους: 1)την επανάχρηση υφιστάμενου κτηρίου, 2)την εκ νέου δόμηση και 3)την αποκατάσταση και ενεργοποίηση των διατηρητέων κτηρίων. Επικεντρωνόμαστε σε ένα οικοδομικό τετράγωνο, μεταξύ των οδών Κολοκοτρώνη, Χαβρίου, Πραξιτέλους, Λεωχάρους, προκειμένου να μελετήσουμε σε σύστημα τις παραπάνω περιπτώσεις ταυτόχρονα με την ενοποίηση και αναδιαμόρφωση του ακαλύπτου χώρου του τετραγώνου. Για το τελευταίο μελετάμε και τη διάνοιξη των υπαρχουσών στοών, για την ενεργοποίηση της δημόσιας κίνησης. Ξεκινάμε με πολεοδομικές αναλύσεις της περιοχής μελέτης και καταλήγουμε σε προτάσεις κλίμακας 1/100 για τα κτήρια και τον ακάλυπτο. Κεντρική συνθετική ιδέα είναι η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων για συλλογικές δραστηριότητες: στο νέο κτήριο παρεμβάλλονται ανάμεσα στις κατοικίες, μοιρασμένοι στα επίπεδα, ενώ στο κτήριο της επανάχρησης, ελλείψει χώρου, υλοποιούνται με την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων σε ισόγειο/ ημιώροφο. Οι κατοικίες διατάσσονται με βάση το βέλτιστο προσανατολισμό και την ύπαρξη για την καθεμία υπαίθριου χώρου σε συνέχεια με το καθημερινό.
14
Υπερτοπικό εμπόριο
Αναψυχή-Τουρισμός
Υφιστάμενοι Μελλοντικοί
Γενική Κατοικία
Παρά τα φαινόμενα, η περιοχή έχει πολλά κτίσματα με άδεια γενικής κατοικίας, και αν κοιτάξεις ψηλά οι όψεις της αθηναϊκής πολυκατοικίας με μπαλκόνι ή των μεσοπολεμικών οικιων είναι συχνότερες απ’ ό,τι θα νόμιζες...
Χαρακτηριστικά Περιοχής >Στοές__Περάσματα που τρυπούν τα σωθικά των κτηρίων και εμπλουτίζουν τη ζωή της πόλης. Tο μικροκλίμα τους παραμένει σταθερό και ανεπηρέαστο από τις καιρικές συνθήκες. Προορίζονται για εμπορική εκμετάλλευση. Συναντούνται στην πλειοψηφία των κτηρίων στις οδούς Πανεπιστημίου και Σταδίου και σε όλη την έκταση του Ε.Τ.
σ τ ο έ ς
> Έντονες διαβαθμίσεις κορυφογραμμής. Τα χαμηλά κτήρια αφήνουν τις τυφλές μεσοτοιχίες ελεύθερες, αποκαλύπτοντας το εσωτερικό των οικοδομικών τετραγώνων.
στο Ε. Τ (κατ αγ
ραφή Β ούτου
σ
τε
ν
οί
.Χ,Σερ
δρ
όμ
ο στ
έτη.Μ,
Απρίλι
ος 201 1) Πολυώροφα
> > Στ οές
οι
ές,
τ ρε
ιρ
Διατηρητέα μικρής κλίμακας
> Ρετιρέ, δηλαδή οπισθοχωρήσεις του κτισμένου σε σχέση με την οικοδομική γραμμή, στους ψηλότερους ορόφους.
έ
εγκατάλειψη
ντονη κορυφογραμμή έντονη κορυφογραμμή έντονη κορυφογραμμή έντονη κορυφογραμ
16
Δ ι ε ρ ε ύ ν η σ η επανακατοίκησης/επιλογή Ο.Τ._
>>παράγοντες επιλογής ο.τ._ γειτνίαση με υπάρχοντα κατοικημένα σημεία/ επικείμενη μετακίνηση υφιστάμενων χρήσεων (αστυνομικό τμήμα), μελλοντικά κενά προς αναπλήρωση/ παρουσία διατηρητέων/ ύπαρξη ενιαίου ακαλύπτου/ στοές στις πλευρές του ο.τ. που δε συναντιώνται.
Σ.,ιδιοκτήτης καφέ, από το 2006, αγαπά ποδήλατα& πεζοδρόμους, όχι τα σταθμευμένα οχήματα
Α.Τ. Ακροπόλεως, δε θα έμενε εδώ λόγω κακής ποιότητας ζωής
Δ., καταστηματάρχης faux bijoux, από το 2011, θέλει να μείνει στο Ε.Τ., όπως πολλοί φί λοι του
κ. Σταύρος, ιδιοκτήτης καφενείου, από το ‘87, κατέχει ρετιρέ ως θυρωρός, μένει ο γιος του
Γ., χρυσοχόος στη Χαβρίου, από το 2001, θεωρεί την υποβάθμιση κατευθυνόμενη
Κτήρια γραφείων
Κτήρια με μορφολογία κατοικίας
Διατηρητέα σε εγκατάλειψη
μακέτα του οικοδομικού τετραγώνου που επιλέχθηκε (Πραξιτέλους, Λεωχάρους, Κολοκοτρώνη, Χαβρίου)
κατοικήσιμο δυναμικό καταγραφή: Βούτου Χριστίνα, Σερέτη Μαρία, Απρί λιος 2011
17
01
προτεινόμενο κτηριολογικό πρόγραμμα
περίπτωση 01/ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΚΤΗΡΙΟΥ
Στην επανάχρηση των μακρόστενων κτηρίων του Ε.Τ., προκύπτει πάντα μια πολύ σκοτεινή ενδιάμεση ζώνη... Η απάντησή μας είναι ΦΩΤΑΓΩΓΟΣ ! Το κτήριο έχει άδεια από το 1974 -με χαλαρότερες, δηλαδή, αντισεισμικές απαιτήσεις, αλλά με πρόβλεψη για πολύ μεγαλύτερα φορτία από αυτά που θα παραλάμβανε. Το κτήριο διαθέτει διώροφο χώρο στο πίσω μέρος του ισογείου-ημιωρόφου -εκεί τοποθετούμε μια αίθουσα πολλαπλών χρήσεων για όλο το οικοδομικό τετράγωνο, προσβάσιμη από τον ακάλυπτο. Παράλληλα ανοίγουμε τη στοά του και την κίνηση προς τον ακάλυπτο.
02
προτεινόμενο κτηριολογικό πρόγραμμα
περίπτωση 02/ ΝΕΟ ΚΤΗΡΙΟ ΣΕ ΥΠΟΘΕΤΙΚΑ ΑΔΟΜΗΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ
Κεντρική ιδέα ήταν η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων ενδιάμεσα στις κατοικίες -άλλοτε κλειστοί (για συνελεύσεις, ή για ένα επιτραπέζιο παιχνίδι πινγκ-πονγκ), και άλλες φορές υπαίθριες αυλές και βατά δώματα. Η διάρθρωση των όγκων του κτηρίου έγινε έτσι ώστε να επιτευχθεί ο καλύτερος όσο το δυνατό προσανατολισμός για όλες τις κατοικίες.
ΘΕΣΗ: Πραξιτέλους και Χαβρίου 9/ ΕΜΒΑΔΟΝ: 502 τ.μ./ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΟΣ Σ. Δ.: 1506 τ.μ. / ΜΕΓΙΣΤΟ ΥΨΟΣ: 15 μ.
ΘΕΣΗ: Λεωχάρους 4/ ΕΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 1974/ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ: Α.Τ. Ακροπόλεως/ ΟΡΟΦΟΙ: 8 (ισόγειο,ημιώροφος+6 επίπεδα)
01
Στα επίπεδα ισογείου, ημιωρόφου και και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, στο δόθηκε σε γραφεία, καθώς δεν προέ Χάρη στο φωταγωγό, προκύπτουν σε Κατ’ εξαίρεση, προκύπτουν δύο κατοικ
2 1 0
2
4
6
10
όψη Λεωχάρους (μακέτα από dow και pvc)
τομή Α-Α’
όψη οδού Λεωχάρους
όψη προς τον ακάλυπτο
αξονομετρικό από διαμέρισμα στο γ’ όροφο
20
κτήριο προς επανάχρηση/ ΤΕΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ
α’ ορόφου οργανώνονται οι δημόσιες κινήσεις/ δραστηριότητες: εμπόριο, χώροι γραφείων πίσω μέρος του κτηρίου, με πατάρι και πρόσβαση από τον ενιαίο ακάλυπτο. Ο α’ όροφος έκυπτε ο ικανός ηλιασμός του για χρήση κατοικίας, με όποια διάταξη κι αν μελετήσαμε. κάθε όροφο από το β’ και πάνω δύο κατοικίες εκατέρωθεν, με καλό ηλιασμό και αερισμό. κίες στο πίσω τμήμα γ’-δ’ ορόφου, και στο τελευταίο ρετιρέ μία μόνο ενιαία κατοικία.
ΟΔΟΣ ΛΕΩΧΑΡΟΥΣ
κάτοψη ισογείου
κάτοψη β’ ορόφου
21
02
Στα επίπεδα ισογείου και ημιωρόφου οργ στον ενιαίο ακάλυπτο γίνεται μέσα από κτηρίου με τον ακάλυπτο συναντάμε κα καθημερινό. Οργανώνονται γύρω από δ
όψη Χαβρίου
κάτοψη β’ ορόφου
κάτοψη ισογείου
νέο κτήριο/ ΤΕΛΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ανώνεται η δημόσια κίνηση, με εμπορικές χρήσεις στους χώρους που προκύπτουν. Η πρόσβαση το πέρασμα στην οδό Χαβρίου, και την κοινόχρηστη αυλή του συγκροτήματος. Στην ένωση του φέ-βιβλιοπωλείο.Οι κατοικίες είναι οι περισσότερες διώροφες, με διώροφη βεράντα μπροστά από το ύο κλιμακοστάσια, έξω από τα οποία εντοπίζονται και οι κοινόχρηστοι χώροι του συγκροτήματος.
άποψη από την εσωτερική αυλή
όψη προς τον ακάλυπτο
τομή Α-Α’
άποψη από Πραξιτέλους
2 1 0
2
4
6
10
+1 κtήριο στην Κολοκοτρώνη 32
+1/ σκέψεις για τα διατηρητέα κτήρια Προτείνουμε να εγκατασταθούν σε αυτά χρήσεις κυρίως συναφείς με την κατοικία: Εστιατόριο για φοιτητές/ Εργαστήριο φοιτητών με κοιτώνες - μικρής κλίμακας φοιτητικές εστίες/ Γηροκομείο - ξενώνες για ηλικιωμένους/ Εργαστήριο δημιουργικής απασχόλησης του δήμου Αθηναίων/ Παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία/ Βιβλιοθήκη, εκθεσιακός χώρος, μικρό μουσείο/ Θέατρο/ Δημοτικές εξυπηρετήσεις/ Youth Hostel
μπροστά τμήμα, πιθανές χρήσεις: κατάστημα, εστιατόριο, εργαστήρια, υποδοχή...
πίσω τμήμα, πιθανές χρήσεις: παρασκευαστήριο, κοιτώνες, εργαστήρια, κατοικία, καταστημα...
κ ο λ ο κ ο τ ρ ών η
κtήριο στην Πραξιτέλους 13
Στο κτήριο κατοικούσε το 19ο αιώνα η οικογένεια Αφεντάκη, πλούσια οικογένεια της Κιμώλου. Η μοναχοκόρη του ζευγαριού, Σο-ία φία ή Σοφή πλήττεται από φυματίωση το το 1873 και πεθαίνει. Οι γονείς καλούν το γλύτη Χαλεπά και σμιλεύει για την κόρη τους την “Κοιμωμένη” -που βρίσκεται στο Α’ νεκροταφείο Αθηνών. Κληροδοτούν το σπίτι και την περιουσία τουςς στην Παναγία της Τήνου και εγκαταλείπουν την περιοχή.
24
πρόταση για τον ΑΚΑΛΥΠΤΟ
Χαλαροί μη συνδεόμενοι προκατασκευασμένοι κυβόλιθοι τσιμέντου που αφήνουν τη γη να φυτρώνει.
Κεντρική Ιδέα Πρότασης Δημόσια περάσματα προς τον ακάλυπτο Φύτευση ακαλύπτου Φύτευση δωμάτων
Ζαρντινιέρα χτιστή με φύτευση.
Διάνοιξη στοάς Πλάκες εξωτερικού χώρου.
Δημιουργία δημόσιου περάσματος
Δημιουργία δημόσιου περάσματος Διάνοιξη στοάς
Επιφάνεια από πατημένο χώμα.
Διάνοιξη περάσματος
Νηπιαγωγείο
Φωτογραφίες από τισ τελικές μακέτες
25
πρόταση για ένα νέο κτήριο κατοικιών
κτήριο κατοικιών επανάχρησης, πρώην ασυνομικό τμήμα
μακέτα οικοδομικού τετραγώνου
Πριν από τα σπίτια μας, τα κτήρια και τις πόλεις μας, υπάρχει ένα πρωταρχικό ερώτημα που περιμένει ν’ απαντηθεί. Οι έννοιες της κατοίκησης και του «κατοικείν» συνδέονται καταρχάς με τη βάση της ύπαρξής μας, και τον τρόπο που επιλέγουμε να υπάρχουμε ως άτομα. Με αυτό το σκεπτικό, στην εργασία αυτή αναπτύσσονται οι παρατηρήσεις της γράφουσας πάνω σε καθημερινά ζητήματα κατοίκησης, με στόχο την ανάκτηση του «υποσυνήθους» και την κατανόηση του προσωπικού (και συλλογικού) βιώματος. Το τεύχος αποτελείται από τρία κεφάλαια-στάσεις, που ορίζουν και τις τρεις κλίμακες εντός των οποίων κινούμαστε καθημερινά, το σπίτι (ιδιωτικός χώρος), την πόλη (δημόσιος χώρος), και την εθνική οδό (υπερτοπική κλίμακα). Κάθε κεφάλαιο ξεκινά με μια προσωπική καταγραφή μιας διαδρομής εντός της επιλεγμένης κλίμακας και τελειώνει με μερικά από τα ερωτήματα που εγείρονται μέσα από την παρατήρηση. Ο τίτλος της εργασίας προέκυψε από την παράφραση του διηγήματος του γάλλου συγγραφέα Georges Perec, «Τρεις ανακτημένες κάμαρες» (Trois chambres retrouvées), ο οποίος συνέβαλε με τον τρόπο του και στο πνεύμα της δουλειάς.
περιεχόμενα τεύχόύς///// ειςαγωγή///// πρωτή ςταςή: ή ΚατόιΚια///// πρώτη διαδρομή/// σύγχρονες μορφές κατοικίας/// μικρό κείμενο για τον ύπνο/// σύντομη ανασκόπηση της ευρωπαϊκής κατοικίας/// τα έπιπλα/// κάποιες παράδοξες μορφές κατοικίας/// δυο ερωτήματα///// Δεύτερή ςταςή: ή πόλή///// δεύτερη διαδρομή/// σύγχρονοι τύποι πόλεων/// το ιδιωτικό και το δημόσιο/// σύντομη ιστορία των ευρωπαϊκών δημόσιων χώρων/// ο δρόμος/// τοπόσημα και κοινές εικόνες/// υποθετικά ερωτήματα///// Τριτή ςταςή: ή εθνιΚή όΔός///// τρίτη διαδρομή/// η κυριαρχία του αυτοκινήτου/// κινούμενοι στην εθνική οδό/// οι μητόποι/// το ταξίδι///// επιλόγός///// παραρτήμα: το ιδιωτικό και το δημόσιο ως η αρχή για την κίνησή μας στους χώρους///// ΒιΒλιόγραφια
03 ΤΡΕΙΣ ΑΝΑΚΤΗΜέΝΕς ΔΙΑΔΡΟΜές: από το σπίτι μου, στην πόλη...
1
Διάλεξη///Επιβλέπων καθηγητής: Τουρνικιώτης Παναγιώτης/ ΕΜΠ Οκτώβριος 2011
Η ΚατοιΚια Η πιο σημαντική λειτουργία που καλύπτει η κατοικία είναι σίγουρα ο ύπνος [...] Σκεφτείτε, υποθετικά, έναν άνθρωπο που κατοικεί σε ένα μικρό διαμέρισμα χωρίς κουζίνα ούτε τουαλέτα, και που χρειάζεται να μεταβαίνει έξω από το σπίτι του για να καλύψει αυτές τις ανάγκες. Θα τον ονομάζατε άστεγο; Το πιθανότερο είναι πως όχι. Η έλλειψη στέγης αναφέρεται κυρίως στην έλλειψη χώρου στεγασμένου και προφυλαγμένου για να κοιμηθείς. [...] Στις πόλεις του δυτικού κόσμου, η λειτουργία του ύπνου γίνεται στην κρεβατοκάμαρα, δωμάτιο προορισμένο για αυτή, και ο συνηθέστερος τύπος κατοικίας είναι το διαμέρισμα [...] Παρόλ’ αυτά δεν ήταν πάντα έτσι –στη μεγάλη ιστορία των δυτικών πόλεων, η κατοικία έχει αλλάξει πολλές φορές μορφή…
2
τα έπιπλα [...] Φανταστείτε ένα σπίτι όπου όλα θα ήταν βαλμένα ενάντια στη λογική σειρά: ο καναπές στην κουζίνα, το κρεβάτι στο χωλ, το τραπέζι στο υπνοδωμάτιο… Στην πραγματικότητα αυτό που θα συνέβαινε, θα ήταν απλώς μια μετάθεση της κάθε λειτουργίας στο χώρο όπου θα βρισκόταν το κατάλληλο για αυτήν έπιπλο. [...] Τα έπιπλα ορίζουν τη χρήση των δωματίων. Και όχι μόνο: συχνά ορίζουν και τις διαστάσεις τους! [...] Θα μπορούσαν άραγε να βρεθούν νέα μοντέλα κατοίκησης με βάση μόνο τον κατάλληλο εξοπλισμό για κάθε χρήση ;
«The word family originates from the Latin word familia, which in ancient Rome referred to the total number of slaves belonging to one man.» F. Engels
30
Κάποιες παράδοξες μορφές κατοικίας 1. ή απόμόνωςή [...] Στην καθημερινή ζωή όμως, η έννοια απομόνωση δεν είναι κάτι εξίσου φριχτό. [...] Στη σύγχρονη εποχή η απομόνωση εκφράζεται ως διαχωρισμός της σωματικής υπόστασης του ατόμου. Απομονωνόμαστε στους χώρους του σπιτιού μας, παρέα με τα πράγματά μας (που όμως τα έχουν φτιάξει άλλοι) [...] H απομόνωση αφορά κυρίως στη φυσική παρουσία των υπολοίπων -η οποία παίρνει μεγάλη βαρύτητα, είναι κάτι το απεχθές ή το επιθυμητό. [...] Άραγε δεν θα μπορούσαμε εξίσου καλά να «απομονωθούμε» ανάμεσα σε κόσμο; Μήπως στη βάση αυτής της σκέψης βρίσκεται μια υπερεκτιμημένη ιδιωτικότητα;
2. όι ξενωνες νεότήτας (youth hostels) [...] Παρατηρεί κανείς πώς στα hostels κάποιες από τις προσωπικές λειτουργίες του ατόμου γίνονται μαζί με άλλους. Οι κοινόχρηστες τουαλέτες είναι μια παραδοχή όπου κανείς φτάνει ευκολότερα ή δυσκολότερα, αλλά κατά γενική ομολογία δε φαίνεται να επιβαρύνει σημαντικά την ψυχολογία των επισκεπτών. [...] Εξίσου διαφορετικά γίνεται και η λειτουργία του ύπνου, που εκτίθεται ανενόχλητα στους υπόλοιπους χρήστες. Στην αρχή άβολα, αλλά εντέλει χωρίς προβλήματα μπορεί κάποιος να κοιμηθεί εκεί. [...] [...] Μου φαίνεται σημαντικό πως τα ξενοδοχεία αυτά ονομάστηκαν «νεότητας» -μεγαλώνοντας περιμένει μάλλον κανείς να έχεις διαφορετικές ανάγκες ιδιωτικότητας. εικόνες δανεισμένες από: 1/ D.Scott Brown, “The Strip seen from the desert with R.V.’s sillhouette”//// 2/ περιοδικό Cahiers du Cinéma///3/ Tom Baril, “New Jersey”///////4/ Vladimir Birgus, “Paris”////5/ Venturi, Scott Brown & Associates, “Fremont Street Neon Lights”/// (οι υπόλοιπες από προσωπικό αρχείο)
Dans ma maison vous viendrez/ D’ailleurs ce n’est pas ma maison/ Je ne sais pas à qui elle est/ Je suis entré comme ça un jour/ Il n’y avait personne/ Seulement des piments rouges accrochés au mur blanc/ Je suis resté longtemps dans cette maison/ Personne n’est venu/ Mais tous les jours et tous les jours/ Je vous ai attendu////Jacques Prévert, “Dans ma maison”
31
Η ΠολΗ Ο δρόμος [...] Θα λέγαμε μεταφορικά πως ο δρόμος ανήκει περισσότερο στα ισόγεια: σε μια πολύβουη συνοικία, θα επιλέξεις να μείνεις όσο το δυνατόν ψηλότερα για να αποφύγεις τη φασαρία. [...] Κατοικώντας στο ισόγειο, η ζωή του δρόμου εισβάλλει σε αυτή του σπιτιού -η κατασκευή δημόσιου-ιδιωτικού μοιάζει τότε πολύ εύθραυστη.
3
[...] Υποστηρίζουν δηλαδή οι πολεοδόμοι πως, προκειμένου να αντιληφθούμε το δρόμο και να τον οικειοποιηθούμε, τον ανάγουμε στη μορφή που γνωρίζουμε καλά: το δωμάτιο του σπιτιού. Ευθυγραμμίζουμε τις όψεις των κτηρίων και τις συσχετίζουμε μεταξύ τους [...] για να οριοθετήσουμε την εικόνα μας του δρόμου και να τον περιφράξουμε.
“Architects have been brought up on Space, and enclosed space is the easiest to handle.” R. Venturi «Οι πόλεις χτίστηκαν για σένα, είναι πρόθυμες να σε υποδεχτούν. Οι πόρτες των σπιτιών είναι ορθάνοιχτες… Όχι, όχι εσύ! Μπορείς να του δίνεις, σε ξέρουμε… Επ! Για πού το ‘βαλες;» B. Brecht
Υποθετικά ερωτήματα 1. πόλή: όΔήγιες χρήςεως
/Εντοπίστε την κοντινότερη στοά στο σημείο όπου βρίσκεστε. /Κινηθείτε γρήγορα προς αυτή, και διασχίστε τη κατά μήκος με αργό βηματισμό. /Κάνετε την αντίστροφη πορεία, προσπαθώντας να διατηρήσετε τον ίδιο ρυθμό. /Σε ποια σημεία επικεντρώθηκε η προσοχή σας κατά την πρώτη κίνηση; κατά τη δεύτερη; είναι διαφορετικά; /Βρεθήκατε προς την ίδιας πλευρά της στοάς και στις δύο περιπτώσεις; /Και οι δύο διαδρομές διήρκεσαν το ίδιο; /Συμπεραίνετε ότι είναι η ίδια πόλη όπου συμβαίνουν αυτές οι δύο σειρές εικόνων; [...]
3. τό παραλόγό των χαρτων ή αλλιως:
“The map, whether exact or not, must be good enough to get one home.” K. Lynch Πώς θα ήταν ένας χάρτης που σε οδηγεί αναλυτικά από την κοντινότερη πλατεία στο κτήριο του ΙΚΑ, στο γραφείο του παθολόγου; Ή στο δημαρχείο, στο γραφείο του δημάρχου; [...] Χαρτογραφήστε την πορεία σας από το σούπερ-μάρκετ ως την κουζίνα σας. Πόσο συμπίπτει με τη διαδρομή όπως απεικονίζεται στο χάρτη;
4. μια ιΔεα...
Πόσο σίγουροι είστε ότι βλέπετε τα ισόγεια στους δρόμους όπου κινείστε; [...] Με δεδομένο ότι μπροστά θα είναι σίγουρα σταθμευμένο ένα αμάξι, κάποιος θα μπορούσε από πίσω να κάνει πολλές παλαβομάρες…
32
Κινούμενος στην εθνική οδό
Η ΕθνιΚΗ οδοσ
[...] Όλα τα τελευταία είναι πιθανότερο να τα συναντήσεις βγαίνοντας από την πόλη σου, ή πλησιάζοντας σε μία άλλη. [...] Στη θέασή τους γίνεσαι μάρτυρας μιας σιωπηλής μάχης: της Πόλης που επιχειρεί να καταλάβει τον περιαστικό της χώρο. [...] Η εξάπλωση των πόλεων δεν είναι καινούριο φαινόμενο. Η απαρχή της προαστιοποίησης βρίσκεται πριν το 19ο αιώνα, κατά τη βιομηχανική περίοδο [...] Η Ευρώπη χρησιμοποιεί τα προάστια σαν τόπους πειραματισμού, με το που αντιλαμβάνεται την αστική της ταυτότητα: ο σχεδιασμός νέων πόλεων και οι μελέτες που ακολουθούν, στόχο έχουν και τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας της ίδια της (αρχικής) πόλης. [...]
Οι μη – τόποι και ο Venturi
Τα νέα τοπία που συγκροτούνται σήμερα δεν έχουν (ακόμα;) τη μορφή του προαστίου. Αποτελούν «αποσπασματικά και κατακερματισμένα αστικά τμήματα», σε θέσεις συνδεδεμένες αλλά όχι συσχετισμένες μεταξύ τους. [...] Μπορούμε πια να μιλάμε για τοπία «διάχυτης αστικότητας», ή για τη «διάχυτη πόλη»: η γεωγραφική θέση και η χωρική εγγύτητα που παλιότερα καθόριζαν τον τρόπο ανάπτυξης της πόλης, σήμερα χάνουν τη σημασία τους.
Αυτή η «κοινή γλώσσα» βρίσκεται και έξω από τους αυτοκινητοδρόμους, στα σούπερ-μάρκετ, τα λαμπρά κτήρια διεθνούς αρχιτεκτονικής, τα Mall, τα ΑΤΜ των τραπεζών, τα αεροδρόμια, τις μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες και αλλού. Είναι αυτό που ο Marc Augé ορίζει ως «μη-τόπο» («non-lieux»): έναν χώρο χωρίς ταυτότητα, ιστορικότητα ή συσχέτιση με τους γύρω του, στον οποίο εισέρχεσαι προσωρινά, για μια μετάβαση, συνήθως μόνος/η, και που αλληλεπιδρά μαζί σου μέσα από ένα σύστημα απρόσωπου γραπτού λόγου.
[...] Τόσο η έννοια της αύξησης των μεγεθών όσο και τα ίδια τα στοιχεία που συγκροτούν έναν αυτοκινητόδρομο, είναι κοινά σε όποιο τόπο και αν τον συναντήσουμε. [...] Μπορούμε λοιπόν να μιλήσουμε πάλι για ένα είδος «κοινής γλώσσας», όχι όμως τοπικής αυτή τη φορά, αλλά διεθνούς, που εμφανίζεται απαράλλαχτη σε όποιο σημείο κι αν μεταβούμε.
4
5
Τοπόσημα και κοινές εικόνες [...] Oι δρόμοι και τα τοπόσημα είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία για τη συγκρότηση παρόμοιας εικόνας μεταξύ των κατοίκων. Παρότι η σχέση του καθενός με την πόλη του είναι διαφορετική [...] υπάρχουν μερικά σημεία που μπορούν να προκαλέσουν παρόμοιες διανοητικές εικόνες σε μεγάλη μερίδα πληθυσμού. Ο Lynch τις ονομάζει «κοινές εικόνες» (public images) -ο Κοτιώνης, πιο ποιητικά, τα «κοινά σημεία της συλλογικής μας μνήμης». [...] Συγκροτούν εντέλει ένα είδος κοινής γλώσσας, το συλλογικό μας βίωμα.
33
Το ταξίδι Ταξιδεύουμε για να γνωρίσουμε νέα τοπία, άλλους ανθρώπους [...] Πολλοί θα ταξιδέψουν από ανάγκη, για να βρουν δουλειά, [...] για να μη φυλακιστούν στη χώρα τους, για να αλλάξουν ταυτότητα. [...] Κάθε ταξίδι μας αναφέρεται στο πρώτο μας ταξίδι, τη “χαρούμενη και σιωπηλή εμπειρία της παιδικής μας ηλικίας” («l’ expérience jubilatoire et silencieuse de l enfance», M. de Certeau), ως την πρωταρχική εμπειρία της διαφοροποίησης του εαυτού μας από τον κόσμο. Αν και τα πρώτα ταξίδια που πραγματοποιήθηκαν στην αρχαιότητα ήταν για λόγους εμπορίου και επιστημονικούς, από το 1950 κ.εξ. ο τουρισμός “αναψυχής” αποτελεί έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας. [...] Η καλοκαιρινή αυτή «μετανάστευση» αποτελεί την άλλη πλευρά του «αστικού τουρισμού». [...] Η εργασιακή πραγματικότητα μιας μεγάλης μερίδας κατοίκων των σύγχρονων πόλεων καθορίζει το ρυθμό των μετακινήσεων. [...] Το ταξίδι (που η έννοιά του περιέχει και τον τουρισμό) προκαλεί σύμφωνα με τον Marc Augé ένα είδος αποπροσανατολισμού (“dépaysement”) [...] Σαν να ταξιδεύουμε μόνο και μόνο για να μπορούμε από τον οικείο τόπο μας να επιστρέψουμε μετά νοητικά σε αυτές τις διαδρομές, ο χώρος του ταξιδιώτη αποτελεί για τον Augé την έκφραση του “μη-τόπου” [...]. Σύμφωνα μ’ αυτόν, το ταξίδι εμπεριέχει ένα είδος μοναξιάς, και το βλέμμα του ταξιδιώτη στη διάρκειά του θα μετατοπίζεται αδιάκοπα από το εξωτερικό τοπίο προς τον εαυτό του.
«Η πόλη είναι παντού, αποτελεί τον απροσπέλαστο ορίζοντά μας. Τα βουνά, τα δάση, οι θάλασσες δεν είναι πλέον παρά λόφοι, κήποι ή λίμνες.» R. Scoffier
«Le mouvement ajoute à la coexistence des mondes.» Marc Augé
35
Το κατάστημα, συνολικού εμβαδού 62τ.μ. προοριζόταν για πωλητήριο και εργαστήριο ξηρών καρπών, στην έξοδο του μετρό Αιγάλεω. Η σκέψη ήταν το εσωτερικό του καταστήματος να διαιρεθεί κάθετα ως προς το δρόμο, ώστε και τα δύο τμήματά του να φαίνονται στη βιτρίνα. Σε μια λογική παλιάς κουζίνας, δημιουργείται ένας πάγκος από μάρμαρο, με ξύλινα ντουλάπια και θήκες πάνω και κάτω, όπου θα τακτοποιηθούν τα προϊόντα. Ο πάγκος ορίζει και την κίνηση του επισκέπτη εντός του καταστήματος, και καταλήγει στο χώρο του ταμείου.
wc + 5,00τ.μ. ταμείο 3,60 τ.μ. παρασκευαστήριο 21τ.μ. το λεπταίνει το πάσο πάσο λεπταίνει καικαι δενδεν εξυπηρετεί άλλη εξυπηρετεί άλληλειτουργία λειτουργία
νησίδα με προϊόντα προϊόντα νησίδα με
εκθεσιακό τμήμα 31 τ.μ. θέση θέση κάρου κάρου
πάσο με βιτρίνα βιτρίνααπό απόκάτω κάτω πάσο με και και ντουλάπια με προϊόντα ντουλάπια με προϊόντα
είσοδος
04 ΠΡΟΣΧέΔΙΑ ΓΙΑ ΚΑΤάΣΤΗΜΑ ΞΗΡώΝ ΚΑΡΠώΝ στο δήμο Αιγάλεω, στην έξοδο του μετρό
Η μελέτη έγινε σε συνεργασία με τη δημιουργική ομάδα του Φώτη Ανέμη, τον Οκτώβριο 2012.
ΔΗΜΟΤΙΚό ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚό ΚέΝΤΡΟ ΣΤΗΝ ΟΔό ΙΟΥΛΙΑΝΟύ ΚΑΙ Γ’ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙίΟΥ
στο μάθημα Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 7-8
Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 7-8//Συνεργάτες: Χριστίνα Παπαβασιλείου, Ειρήνη Ρεκατσίνα//Διδάσκοντες: Καφρίτσα Μ., Βασιλάτος Π., Ησαϊας Δ., Γουλιέλμος Φ./ ΕΜΠ Σεπτέμβριος 2010
05
εικόνες από τα σκίτσα εργασίας
στιγμιότυπα από την είσοδο
κάτοψη α’ ορόφο
γ’ ςεπτεμΒριόύ
210
2 4
6
10
κάτοψη ισογείου
Ιουλιανού
40
ου
Το οικόπεδο βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ιουλιανού και Γ’ Σεπτεμβρίου, και έχει εμβαδόν 2.300 τ.μ. Το δοσμένο κτηριολογικό πρόγραμμα περιελάμβανε: χώρο υποδοχής, 150τ.μ. και μικρό αναψυκτήριο/ ενότητα βιβλιοθηκών 650τ.μ./ ίντερνετ καφέ και αναγνωστήριο μεταχειρισμένων βιβλίων 120τ.μ./ μικρή αίθουσα εκδηλώσεων 400τ.μ./ αίθουσες σεμιναρίων 150τ.μ./ χώρους διοίκησης 85τ.μ./ εκθεσιακούς χώρους 150-200 τ.μ./ υπαίθριο χώρο με υπαίθριο κινηματογράφο, 350τ.μ. Τοποθετούμε το κτήριο ώστε να έχει τον καλύτερο δυνατό ηλιασμό και να ορίσει τη γωνία του οικοπέδου. Η κύρια είσοδός του είναι επί της Γ’ Σεπτεμβρίου, και είναι και η είσοδος προς το εσωτερικό αίθριο -η δευτερεύουσα είσοδος είναι επί της Ιουλιανού. Το κτήριο αναπτύσσεται σε τρία τμήματα. Το κεντρικό (επίμηκες κτίσμα παράλληλο στην Ιουλιανού) στεγάζει τη διώροφη βιβλιοθήκη (στα τελευταία επίπεδα), τα γραφεία, και στο ισόγειο την υποδοχή και το ίντερνετ-καφέ. Σε υποχώρηση από το δρόμο, αλλά παράλληλα στην Γ’ Σεπτεμβρίου βρίσκεται στον πρώτο και δεύτερο όροφο η, μεταλλικής κατασκευής, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, με pilotis στο ισόγειο. Τέλος, στο βάθος του οικοπέδου, αναπτύσσεται πάλι γραμμικά ένα διώροφο μικρό κτίσμα, με το αναψυκτήριο και τον εκθεσιακό χώρο στον όροφο.
μεταλ λική κουρτίνα στην όψη της ιουλιανού και βατό δώμα, κλ. 1:40
όψη γ’ σεπτεμβρίου
01
2
1
0
2
4
6
10
42
λεπτομέρεια όψης μεταλ λικής κουρτίνας, κλ. 1:10
02
03
tομή α-α’
λεπτομέρεια αρμού διαστολής κλ. 1:20
01
02
03
43
το φουαγιέ στον πρώτο όροφο, με βιομηχανικό δάπεδο με χρώμα
από το εσωτερικό της βιβλιοθήκης
η κυκλική σκάλα στην είσοδο, στο ισόγειο
λεπτομέρεια κατασκευής βιβλιοθήκης και παταριού
επιμήκης βεράντα έξω από τα αναγνωστήρια
06 ΑΝάΠΛΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡύΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧή ΤΟΥ ΣΤΑΔίΟΥ ΚΑΡΑΪΣΚάΚΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣίΟΥ ΧΡΩΠΕΙ
ΣΤΆΔΙΟ ΚΆΡΆΪΣΚΆΚΗ
χώμα
Αστικός Σχεδιασμός 9////// Συνεργάτες: Αντωνέλλος Κίμων, Κούβελα Λένα//// Διδάσκοντες: Κίζης Γιάννης, Μπελαβίλας Νίκος/// ΕΜΠ Σεπτέμβριος 2009
στο μάθημα Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 9: Αστικός Σχεδιασμός
E-03
S-02
+5,3
S-02
συγκρότημα Α
S-02
συγκρότημα B
02 E-
E-02
02 E-
συγκρότημα Γ
+5,3
1 S-0
E-03
S-02
48
E-02
S-02
S-02
E-03
+5,3
S-01
E-02
2 E-0
+5,3
E-03
S-02
S-02
S-01
κατ πρώτος
2 E-0
E-02
E-01
+5,3
E-03
S-01
S-02
S-02
κατ πρώτος
2 E-0
E-01
S-01
κατ πρώτος
49
Ως προβληματικά σημεία της περιοχής, εντοπίστηκαν η απομόνωση των γειτονικών σε αυτήν περιοχών κατοικίας, ο εκτός κλίμακας χαρακτήρας του σταδίου Καραϊσκάκη και η όχληση που προκαλεί, και τα απροσπέλαστα όρια σε όλη την περιοχή μελέτης, λόγω του τρένου και των αυτοκινητοδρόμων. Ζητήθηκαν: α) μια πρόταση για το συνολικό σχεδιασμό της περιοχής (η περισσότερη αδόμητη), β) η εστίαση σε υπο-περιοχή επιλογής μας και η διαμόρφωση προγράμματος για κοινόχρηστες εξυπηρετήσεις, κατοικία, και δημόσιους χώρους πρασίνου και, γ) η περαιτέρω εστίαση στις μονάδες κατοικίας που θα δημιουργήσουμε. Επιλέξαμε να ορίσουμε την περιοχή με δρόμους που ανταποκρίνονται κάθε φορά σε έναν από τους τρεις καννάβους που συγκλίνουν σε αυτή, και επηρεασμένοι από τις δομές της αυθαίρετης δόμησης σε περιοχές εκτός σχεδίου. Σε κάθε θύλακα υπάρχει εσωτερική αυλή, λίγο πιο υποβαθμισμένη από το επίπεδο του δρόμου, ενώ επιλέγονται σημεία για να χωροθετηθούν οι δημόσιες λειτουργίες. Στην υποπεριοχή όπου εστιάζουμε, δημιουργούμε τρία μοντέλα συγκροτημάτων κατοικιών. Κοινά τους χαρακτηριστικά, το χαμηλό ύψος (μέχρι 4ορόφους), η υπαίθρια εκτόνωση σε κάθε μονάδα, και η χρήση μέρους ή και ολόκληρου του ισογείου για κατοικία, με αυτές προς την εσωτερική αυλή να είναι επίσης υποβαθμισμένες.
μα
ότη
κρ συγ
Β
μα
ότη
μα
ότη
κρ συγ
κ
ψη άτο
ισο
ου γεί
Α
(α)
κρ συγ
Γ
07 ΟΛΟήΜΕΡΟ ΕΞΑΘέΣΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚό ΣΧΟΛΕίΟ ΣΤΟΥς ΑΜΠΕΛόΚΗΠΟΥς στο μάθημα Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός 5
04
03
05
02
06
01 02 03 04 05 06 07
αίθουσες μαθημάτων αίθουσα πολ/λών εργαστήρια βιβλιοθήκη ιατρείο-γραφεία εστιατόριο αυλή με γήπεδο μπάσκετ
01
07
Αρχιτεκτονική Σύνθεση 5:κτήριο εκπαίδευσης και πολιτιστικών χρήσεων// Συνεργάτης: Βούτου Χ./// Διδάσκων: Μπίρης Τ./// ΕΜΠ, Φεβρουάριος 2010.
Η συνθετική ιδέα υπήρξε η δημιουργία αυλών διαφορετικής ποιότητας, συνδεδεμένων μεταξύ τους. Συναντάμε περιμετρικά εκτάσεις με χώμα, μικρή επιφάνεια με νερό, και μικρότερες αυλές, απευθείας προσβάσιμες από τις τάξεις και τις άλλες αίθουσες του σχολείου. Το κτίσμα είναι ισόγειο ή και διώροφο (πχ. στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων), και είναι προσβάσιμο από τη Φιλήμονος και τη Μιχαήλ Μελά. Οι έξι τάξεις έχουν ομοδαποιηθεί ανά δύο, και η Πέμπτη και η Έκτη βγαίνουν σε μια διαφορετική αυλή, χαμηλότερα από την κεντρική, όπου βρίσκεται και το γήπεδο μπάσκετ.
κάτοψη ισογείου
01
05 06 03
02
04
54
φωτογραφίες από την τελική μακέτα
01
02
04
05
03 06
08
ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚή ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ “6 ΠΡόΣΩΠΑ ΖΗΤΟύΝ ΣΥΓΓΡΑΦέΑ” του Luigi Pirandello, στη Νέα Σκηνή Εθνικού Θεάτρου
Ειδικό Θέμα Σκηνογραφίας 7ου εξ.// Συνεργάτης: Χριστίνα Παπαβασιλείου/// ΕΜΠ, Φεβρουάριος 2010.
57
ενδεικτικά φωτοκολλάζ από δύο σκηνές της παράστασης
58
Στο έργο αυτό του Ιταλού Luigi Pirandello οι ρόλοι μπλέκονται συνεχώς, οι ηθοποιοί συζητούν με τα πρόσωπα που ερμηνεύουν, η κάθε ιστορία λέγεται και ξαναλέγεται διαφορετικά ανάλογα με τον αφηγητή, η θεατρική πρόβα μπερδευεται με την πραγματική παράσταση. Το έργο πρωτοπαίχτηκε το 1921 στη Ρώμη, με τους θεατές να φωνάζουν “άσυλο, άσυλο!”. Επιλέγουμε για το “ανέβασμα” τη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Η κεντρική ιδέα είναι η διάλυση της παραδοσιακής οργάνωσης του θεατρικού χώρου (ο Pirandello ανατρέπει τις παραδοσιακές θεατρικές δομές -θεωρείται πρόδρομος του θεάτρου του παραλόγου). Επεκτείνουμε το χώρο της σκηνής (ισόπεδη) μέχρι και την κεντρική είσοδο, αναγκάζοντας τους θεατές να πατήσουν σε αυτή κατά την είσοδό τους (παιχνίδι ρόλων). Το δάπεδο της σκηνής καλύπτεται με χαρτιά που έχουν το κείμενο του έργου (που μονίμως τελεί υπό διόρθωση), και τοποθετείται κεντρικά μια αυλαία σπασμένη στα δύο -αυτή θα χρησιμεύσει ως τοίχο, ή παραβάν, ανάλογα τη σκηνή. Οι κερκίδες σκορπίζονται κι αυτές σε τρία κομμάτια, το καθένα με διαφορετική κλίση ως προς τη σκηνή. Τα έπιπλα που αναφέρονται στο έργο υπάρχουν όλα επί σκηνής, στοιβαγμένα στην πίσω πλευρά, και οι ηθοποιοί τα μετακινούν ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε πράξης. Το μόνο σταθερό είναι ένα τραπεζάκι κεντρικά, σχεδόν, στη σκηνή, που πάνω του έχει το κείμενο του έργου.Τα ρούχα των ηθοποιών είναι απλά, και είναι ντυμένοι όμοια ανά ζευγάρια: ο ηθοποιός, και το πρόσωπο που υποδύεται.
59
φωτογραφίες από την τελική μακέτα (με κόκκινο σημαίνεται η αυλαία)
09 AΝάΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥή ΣΕ ΜΑΚέΤΑ ΤΗς VILLA DALL’ AVA, ΤΟΥ REM KOOLHAAS στο μάθημα Ιστορία και Θεωρία7: η αισθητική θεώρηση της αρχιτεκτονικής
Συνεργάτες/συμφοιτητές: Αντωνέλλος Κ, Βούτου Χ, Κούβελα Λ, Κουτσόλαμπρος Π, Σιαμμάς Δ./// Διδάσκων: Τουρνικιώτης Π./// ΕΜΠ, Σεπτέμβριος 2008
63
ανακατασκευή σε μακέτα... Στα πλαίσια της εργασίας, εντοπίσαμε και αναλύσαμε τη συνθετική λογική του έργου, που είναι βασισμένο σε δύο απλά συστήματα αναλογιών, με αναφορές στη διάσημη Villa Savoye του Le Corbusier. Το έργο του Koolhaas αποδομεί και ανασυνθέτει με άλλους τρόπους το διάσημο αρχιτεκτόνημα, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατή “μπαγαποντιά”, προκειμένου να κρύψει τον πραγματικό φέροντα οργανισμό, να δώσει την αίσθηση του αιωρούμενου κλπ, να κρύψει τα πραγματικά υλικά της κατασκευής. Στην ουσία, όλο το κατασκευαστικό στοίχημα είναι η στήριξη της πισίνας στην οροφή του κτηρίου, που επιτυγχάνεται χάρη σε δύο κεντρικά υποστυλώματα διατομής Γ και στα υπόλοιπα κυκλικής διατομής. Για το μάθημα, ανακατασκευάσαμε το κτήριο σε μακέτα κλίμακας 1:33, με τα τμήματά του να αποσπώνται.
03
02
01
στιγμιότυπο από την είσοδο στο ισόγειο, κάτω από το υπνοδωμάτιο της κόρης
το σαλόνι και το υπνοδωμάτιο των γονέων
άνοδος στο σαλόνι με ράμπα από το υπόγειο
06
07
02
04
09
03