click3

click ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ

μπ 3 μ§π√ √

∫›ÌÂÓ· - ∂›‰Ô3 ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¶ÔÏ˘ÌÂÛÈÎÒÓ ∂Ê·ÚÌÔÁÒÓ ™¯Â‰›·ÛË °Ú·ÊÈÎÒÓ ∂ÂÍÂÚÁ·Û›· ∂ÈÎfiÓ·˜ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ∫ÈÓÔ‡ÌÂÓ˘ ∂ÈÎfiÓ·˜ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ πÛÙÔÛÂÏ›‰·˜ - ¢›ÎÙ˘· ¢›ÎÙ˘· ™˘ÛÙ‹Ì·Ù· ∂ϤÁ¯Ô˘

M·ı‹Ì·Ù· ¶ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ ÁÈ· fiÏÔ˘˜ M·Ú›· ∫·Û·›‰Ë

Σημειώσεις και Ασκήσεις Πληροφορικής για παιδιά … και όχι μόνο! Τεύχος 3

Καλύπτει την ύλη για τις παιδικές πιστοποιήσεις όλων των φορέων

Μαρία Ζάππα – Κασαπίδη Ιούλιος 2006

Συνοπτικά Περιεχόμενα τεύχους 3

Κείμενα – Επίπεδο 3 Πολυμέσα Σχεδίαση Γραφικών (Draw- Open Office) Επεξεργασία Εικόνας ( Gimp) Kινούμενες εικόνες Δημιουργία ιστοσελίδων Δίκτυα υπολογιστών Συστήματα Ελέγχου

Κείμενα – προχωρημένο επίπεδο

3

Περιεχόμενα ενότητας

Δημιουργία εντύπων με ένα σκοπό Πίνακες Κουκκίδες και Αρίθμηση Κείμενο σε στήλες Στηλοθέτες Κεφαλίδες και Υποσέλιδα Διαμόρφωση σελίδας Αξιολόγηση εγγράφων

Πριν ξεκινήσετε αυτή την ενότητα, πρέπει να γνωρίζετε να χρησιμοποιείτε τον επεξεργαστή κειμένου με ένα λογικό επίπεδο αποτελεσματικότητας Η ενότητα αυτή συμπληρώνει τις ενότητες 1 και 2 για τα κείμενα που διδάχθηκαν στα προηγούμενα βιβλία .

4

Στις προηγούμενες ενότητες μάθαμε τα βασικά για την επεξεργασία κειμένου. Στην ενότητα αυτή θα συμπληρώσουμε τις γνώσεις μας και θα μάθουμε να δημιουργούμε έντυπα τα οποία θα εξυπηρετούν τις συγκεκριμένες ανάγκες της ομάδας των ανθρώπων στους οποίους απευθυνόμαστε. Και αυτό γιατί κάθε ομάδα έχει συγκεκριμένα ενδιαφέροντα και ανάγκες. Σκεφτόμαστε λοιπόν …

Τι είδους έντυπο έχω να ετοιμάσω;

1

Αξιολογώ το έντυπό μου. Καλύπτει τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε; 5

Δημιουργώ το έντυπο. Μορφοποιώ και ελέγχω.

4

Δημιουργία εντύπου για ένα συγκεκριμένο κοινό.

Σε ποιους απευθύνεται; Τι ξέρω για το κοινό αυτό;

2

Συγκεντρώνω το υλικό Σχεδιάζω το έντυπο μου.

3

… και δημιουργούμε έντυπα που εξυπηρετούν τον σκοπό μας. Έντυπα δηλαδή που θα καλύψουν τις ανάγκες της ομάδας στην οποία απευθυνόμαστε.

1. Μορφοποίηση κειμένου και ενσωμάτωση εικόνων για την δημιουργία παιδικού βιβλίου (τα κείμενα και οι εικόνες είναι στο cd / κείμενα / zembra)

 Χρησιμοποιήστε το κείμενο από το αρχείο Ζέμπρα.dot για να δημιουργήσετε σελίδες για ένα παιδικό βιβλίο.  Χρησιμοποιήστε την γραμματοσειρά που εσείς νομίζετε ότι είναι κατάλληλη.  Τοποθετήστε τις εικόνες στην σωστή τους θέση διαβάζοντας το κείμενο. Δείτε την δική μας πρόταση

2. Μορφοποίηση κειμένου και ενσωμάτωση εικόνων για την δημιουργία βιβλίου συνταγών (τα κείμενα και οι εικόνες είναι στο CD/κείμενα /Ασκήσεις επίπεδο3 /mathima1/ syntages)

Στην εικόνα δίπλα, βλέπετε έναν από τους τρόπους με τους οποίους παρουσιάζονται οι συνταγές μαγειρικής σε ένα βιβλίο για νοικοκυρές. Σίγουρα μπορείτε να κάνετε κάτι καλύτερο! Ανοίξτε τo αρχείο Συνταγές.doc

και προσπαθήστε να

μορφοποιήσετε τo κείμενο (γραμματοσειρές, παράγραφοι κλπ) όποιας συνταγής θέλετε και να εισάγετε εικόνες σχετικές με το θέμα με σκοπό το έγγραφο που θα δημιουργήσετε να συμπεριληφθεί σε ένα βιβλίο συνταγών για νοικοκυρές. Μορφοποιήστε

τα

κείμενα

όπως

εσείς

νομίζετε.

Μπορείτε

επίσης

να

χρησιμοποιήσετε τα πρότυπα (έτοιμα έντυπα) και τις εικόνες που υπάρχουν στον ίδιο φάκελο. Δείτε μερικά δικά μας παραδείγματα.

Πολλές φορές χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε πίνακες για να ταξινομήσουμε τις πληροφορίες μας, ή να στοιχίσουμε εικόνες και κείμενα. Γι’ αυτό πρέπει να γνωρίζουμε καλά πως θα τους δημιουργήσουμε σωστά. Ένας πίνακας αποτελείται από γραμμές (οριζόντιες), και από στήλες, (κάθετες). Οι γραμμές και οι στήλες δημιουργούν τα κελιά. Ο πιο γρήγορος τρόπος εισαγωγής πίνακα είναι να χρησιμοποιήσουμε το κουμπί της βασικής γραμμής εργαλείων και κρατώντας πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού μας να διαλέξουμε σέρνοντας το, τις γραμμές και τις στήλες που χρειαζόμαστε. Μέσα στα κελιά ενός πίνακα μπορούμε να γράψουμε κείμενα ή αριθμούς, ή να βάλουμε εικόνες. Έχουμε επίσης την

δυνατότητα

να

μορφοποιήσουμε

όχι

μόνο

τα

περιεχόμενα του πίνακα (με τους τρόπους που ήδη γνωρίζουμε), αλλά και τον ίδιο τον πίνακα. Επιλέγοντας το κουμπί

εμφανίζεται το παράθυρο για την Σχεδίαση του πίνακα.

Χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα εργαλεία κάθε φορά μπορούμε να αλλάξουμε μορφή στον πίνακα μας.

Αν θέλουμε να προσθέσουμε και άλλες γραμμές ή στήλες στον πίνακα που έχουμε ήδη δημιουργήσει, χρησιμοποιούμε το μενού Πίνακας και την εντολή Εισαγωγή > Γραμμές ή Στήλες πάνω ή κάτω δεξιά ή αριστερά. Για να διαγράψουμε γραμμές ή στήλες τις επιλέγουμε, και από το ίδιο μενού (Πίνακας) διαλέγουμε την εντολή ∆ιαγραφή. Προσοχή! Αν πατήσετε Delete απλά θα διαγράψετε τα περιεχόμενα των κελιών.

Για να ενώσουμε (συγχωνεύσουμε) δυο ή περισσότερα κελιά του πίνακα σε ένα, αφού τα επιλέξουμε, κάνουμε δεξί κλικ μέσα στα επιλεγμένα κελιά και διαλέγουμε με αριστερό κλικ στην σχετική εντολή. Για να διαιρέσουμε ένα κελί σε περισσότερα, αφού το επιλέξουμε ακολουθούμε την ίδια διαδικασία, με την διαφορά ότι τώρα διαλέγουμε την εντολή Διαίρεση κελιών.1

Έχουμε την δυνατότητα να αφαιρέσουμε το περίγραμμα σε όποια κελιά θέλουμε ή σε ολόκληρο τον πίνακα. Αφού τα επιλέξουμε, χρησιμοποιούμε το κουμπί

από την γραμμή εργαλείων

Μορφοποίησης σβήνοντας κάθε φορά την πλευρά που θέλουμε. Το σταυρόλεξο που ακολουθεί έγινε με αυτό τον τρόπο.

1

Οι εντολές αυτές, καθώς και πολλές άλλες υπάρχουν και στο Μενού Πίνακας

Για να στοιχίσουμε τα περιεχόμενα του πίνακα, χρησιμοποιούμε τα κουμπιά της στοίχισης από την γραμμή Μορφοποίησης ή την σχετική εντολή από το μενού συντόμευσης που εμφανίζεται όταν κάνουμε δεξί κλικ μέσα στα κελιά που θέλουμε να στοιχίσουμε το περιεχόμενό τους. Για να στοιχίσουμε ολόκληρο τον πίνακα μέσα στην σελίδα, τον επιλέγουμε2 και χρησιμοποιούμε τα κουμπιά της στοίχισης από την γραμμή Μορφοποίησης ή από το Μενού Πίνακας την Εντολή Ιδιότητες Πίνακα. Αν δεν τα καταφέρνουμε με τις μορφοποιήσεις μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους έτοιμους πίνακες που έχει το word. Αφού επιλέξουμε τον πίνακα που δημιουργήσαμε από το κουμπί της Βασικής γραμμής Εργαλείων, από το μενού Πίνακας επιλέγουμε Αυτόματη Μορφοποίηση Πίνακα και στο παράθυρο διαλόγου που θα εμφανιστεί θα δούμε τους πίνακες που υπάρχουν. Δεν θα ξέρουμε ποιον να πρωτοδιαλέξουμε!

Επιλογή στυλ πίνακα

Παράθυρο Προεπισκόπησης

2

Ο πίνακας επιλέγεται από το αστεράκι που εμφανίζεται όταν πλησιάσετε την επάνω αριστερή γωνία του.

Εξάσκηση στους Πίνακες

Σας ανέθεσαν να δημιουργήσετε δραστηριότητες/σπαζοκεφαλιές για ένα περιοδικό για μικρά παιδιά. Τι μπορείτε να κάνετε; Λαβύρινθους, σταυρόλεξα και κάρτες για το παιχνίδι Bingo είναι μερικές ιδέες.

1. Λαβύρινθος

 Ανοίξτε ένα νέο έγγραφο και κάντε οριζόντια διαμόρφωση σελίδας.  Δημιουργήστε ένα πίνακα με 15 σειρές και 15 στήλες.  Χρησιμοποιήστε την γόμα από την γραμμή με τα εργαλεία για την σχεδίαση πίνακα και σβήστε όσες γραμμές πρέπει έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας λαβύρινθος.

 Αφού τελειώσετε, προσθέστε εικόνες μέσα στα κελιά του πίνακα. Μην ξεχνάτε ότι το κοινό σας είναι μικρά παιδιά. Άρα πρέπει να προσέξετε τις εικόνες και τα χρώματά σας. Στις εικόνες πιο κάτω δείτε αναλυτικά τα βήματα.

Βήμα 1

Έτοιμα δείγματα

Βήμα 2

Βήμα 3

2. Κάρτες Bingo Οι κάρτες bingo έχουν είτε 9 είτε 25 τετράγωνα με λέξεις ή αριθμούς ή σχήματα ή εικόνες. Ανάλογοι λοιπόν θα είναι οι πίνακες που θα δημιουργήσετε.

3x3

5x5

Αποφασίστε τι είδους κάρτες θέλετε να δημιουργήσετε και ξεκινήστε. Καλό είναι να δημιουργήσετε ένα βασικό πίνακα (πρότυπο) στον οποίο θα προσθέτετε κάθε φορά ότι εσείς θέλετε, δηλαδή αριθμούς, εικόνες, λέξεις κλπ. Συνήθως προσθέτουμε μια ακόμη γραμμή για να γράψουμε την λέξη Bingo. Τέλος μην ξεχάσετε ότι το κεντρικό τετράγωνο πρέπει να είναι κενό ή να έχει μέσα κάτι ξεχωριστό.

Tα διαφορετικά στυλ στους πίνακες θα τα δημιουργήσετε είτε από την γραμμή Σχεδίασης Πίνακα (για πιο έμπειρους) είτε από το μενού Πίνακας > Αυτόματη Μορφοποίηση Πίνακα.

3. Σταυρόλεξα Μια άλλη δραστηριότητα που μπορείτε να ετοιμάσετε για το περιοδικό των μικρών παιδιών χρησιμοποιώντας τους πίνακες είναι τα σταυρόλεξα. Υπάρχουν διάφορα είδη. Τα κλασικά, τα σκανδιναβικά, τα αμερικάνικα κλπ. Ρίξτε μια ματιά στα περιοδικά και θα βρείτε πολλές ιδέες. Και εδώ θα ξεκινήστε με ένα πίνακα στον οποίο θα προσθέσετε αριθμούς και εικόνες ή απλά χρώμα στα κελιά. Θα κάνετε συγχωνεύσεις κελιών όπου είναι απαραίτητο και διάφορες μορφοποιήσεις, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να ικανοποιεί το κοινό σας. Τα μικρά παιδιά. Δείτε μερικά παραδείγματα.

Μια παρόμοια δραστηριότητα είναι τα Κρυπτόλεξα. Δημιουργείτε τον πίνακα, γράφετε στα κελιά τις λέξεις που θέλετε να κρύψετε και αυτά που μένουν άδεια τα γεμίζετε με άσχετα γράμματα.

Έχετε προσέξει ποτέ ότι οι περισσότερες από τις σελίδες των περιοδικών που βλέπουμε καθημερινά θα μπορούσαν να γίνουν με πίνακες; Σε κάποιους από αυτούς στο τέλος μπορούμε να κάνουμε απόκρυψη των περιγραμμάτων τους. Δείτε αυτό το παράδειγμα.

Αυτή η σελίδα μπορεί να γίνει με ένα πίνακα σαν αυτόν!

Αν θέλετε να κάνετε κάτι παρόμοιο πρέπει 1. Να υπολογίσετε πόσες γραμμές και πόσες στήλες θα έχει ο πίνακας (ζωγραφίστε πάνω στην σελίδα με μολύβι), 2. να κάνετε τις απαραίτητες συγχωνεύσεις κελιών, 3. Να γράψετε τα κείμενα όπου πρέπει και 4. Να κάνετε εισαγωγή εικόνες παρόμοιες με αυτές που έχει η σελίδα.

(Δείγμα από άσκηση μαθήτριας)

Προσπαθήστε να κάνετε και εσείς σελίδες σαν αυτές από τις εικόνες που βλέπετε. Κείμενα και εικόνες θα βρείτε παρόμοια σε περιοδικά και εφημερίδες.



Για να φτιάξεις το δικό σου ημερολόγιο χρειάζεσαι πίνακες με διάφορες μορφοποιήσεις (σαν αυτούς που βλέπεις πιο κάτω).



Δημιούργησε τον πίνακα που θέλεις βάλε τις σωστές ημερομηνίες για κάθε ημέρα.



Στην συνέχεια κάνε εισαγωγή εικόνας από την συλλογή Clip Art ή από αρχείο, ή δικές σου ζωγραφιές σχετικές με τον κάθε μήνα.



Φτιάξε και ένα εξώφυλλο που να ταιριάζει.



Στο τέλος τύπωσε τις σελίδες σε χαρτονάκι και δώσε να σου κάνουν βιβλιοδεσία (σε κάποιο μαγαζί για φωτοτυπίες).

Για να δημιουργήσεις ημερολόγια σαν αυτά πρέπει να προσέξεις πολύ εκτός από την Μορφοποίηση του πίνακα, τις συγχωνεύσεις κελιών και την διαμόρφωση της σελίδας (οριζόντια ή κάθετη). Για το ημερολόγιο με τον γεωργό πρέπει να βάλεις την εικόνα σαν φόντο στην σελίδα (χωρίς ξεθώριασμα). Το ημερολόγιο με τις γάτες αποτελείται από 3 μικρούς πίνακες που είναι μέσα σε ένα μεγάλο (τρεις στήλες, δύο γραμμές και συγχώνευση τα κελιά της πρώτης γραμμής. Στα κελιά της δεύτερης γραμμής κάνεις εισαγωγή τους μικρούς πίνακες.

1 2 1. Να πάω σχολείο 2. Να τηλεφωνήσω στον Νίκο 3. Αγγλικά στις 5.00 μμ 4. Στις 9.00 η εκπομπή που μου αρέσει 5. Να πάρω δώρο για το πάρτι της Μαρίας Να πάω σχολείο Να τηλεφωνήσω στον Νίκο Αγγλικά στις 5.00 μμ Στις 9.00 η εκπομπή που μου αρέσει Να πάρω δώρο για το πάρτι της Μαρίας

Για

να

οργανώσουμε

τις

δουλειές μας συχνά τις βάζουμε σε μια

σειρά

μπροστά αριθμό. θέλουμε

και από

Το να

προσθέτουμε

κάθε

ίδιο

μια

έναν

κάνουμε

όταν

οργανώσουμε

τις

παραγράφους ενός κειμένου.

3

Άλλες φορές πάλι αντί για

αριθμούς χρησιμοποιούμε μικρά γραφικά

(εικονίτσες)

που

ονομάζονται κουκκίδες.

Στον κειμενογράφο, αυτό τις περισσότερες φορές γίνεται αυτόματα. Γράφουμε εμείς την πρώτη σειρά (1. Να πάω σχολείο) και κάθε φορά που πατάμε Enter αυτόματα προστίθεται η αρίθμηση ή η κουκίδα. Έχουμε επίσης την δυνατότητα να προσθέσουμε αριθμούς ή κουκίδες σε κείμενα (λίστες ή παραγράφους) αφού τα έχουμε γράψει. Επιλέγουμε το κείμενο που θέλουμε να αριθμήσουμε και χρησιμοποιούμε ένα από τα κουμπιά που βρίσκονται στην γραμμή εργαλείων Μορφοποίησης. Ο νέος αριθμός ή κουκκίδα μπαίνει μετά από κάθε Enter. Αν θέλουμε να έχουμε περισσότερες επιλογές χρησιμοποιούμε από το μενού Μορφή την εντολή Κουκκίδες και Αρίθμηση.

1.

2.

3.

Άνοιξε ένα νέο έγγραφο στο word και πληκτρολόγησε τον τίτλο: Οι λίστες μου. Μορφοποίησε τον χρησιμοποιώντας WordArt από την γραμμή Σχεδίασης. Δημιούργησε τις λίστες που ακολουθούν. Προσπάθησε να τις μορφοποιήσεις με τον ίδιο τρόπο.

4.

Πρόσθεσε 2 δικές σου λίστες (πχ τα μαθήματα της Τρίτης και τα φαγητά που σου αρέσουν και εκείνα που δεν σου αρέσουν.

5.

Αποθήκευσε το έγγραφο στον φάκελό σου

1. Το πρόγραμμα της τηλεόρασης Κάνε εισαγωγή ένα σύμβολο από την γραμματοσειρά Wingdings και γράψε την πρώτη εκπομπή. Κάθε φορά που θα πατάς enter, το σύμβολο προστίθεται αυτόματα. Μια λίστα για όσες εκπομπές σου αρέσουν, και μια γι αυτές που δεν σου αρέσουν.

2. Οι γραμματοσειρές μου Δημιούργησε μια αριθμημένη λίστα με τις αγαπημένες σου γραμματοσειρές.

1. Comic Sans Ms 2. Tahoma 3. Arial 4. Mistral κλπ

Αντιγράψτε το διαιτολόγιο που βλέπετε στην εικόνα πιο κάτω και προσθέστε κουκκίδες και αρίθμηση διαφορετικές σε κάθε ημέρα. Στο τέλος προσθέστε εικόνες και κάντε τις κατάλληλες ρυθμίσεις στην σελίδα σας, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα έντυπο κατάλληλο για ενήλικες που κάνουν δίαιτα. Δείγμα εργασίας

Γράψτε ξανά τις συνταγές με όποια γραμματοσειρά, χρώμα και μέγεθος προτιμάτε. Να χρησιμοποιήσετε κουκκίδες για τα υλικά και αρίθμηση για τις εντολές εκτέλεσης. Τέλος κάντε εισαγωγή εικόνας

από την συλλογή clipart (ή άλλη πηγή) και

διαμορφώστε τις σελίδες σας έτσι ώστε να μπορούν να συμπεριληφθούν σε ένα βιβλίο με συνταγές για νοικοκυρές.

Πίτα με κεράσια

FARFALLE ME ΣΑΛΤΣΑ ΡΟΚΦΟΡ ΥΛΙΚΑ 2 κύβοι κότας KNORR 1 φάκελος σάλτσα Ροκφόρ 1 πακέτο Farfalle (ζυμαρικό) 50 γραμ. καρυδόψιχα Μαϊντανός ψιλοκομμένος

ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ Βράζετε τα Farfalle σε άφθονο νερό, στο οποίο έχετε προσθέσει 2 κύ6ους KNORR. Τα στραγγίζετε και τα διατηρείτε ζεστά. Ετοιμάζετε τη σάλτσα Ροκφόρ. Σερβίρετε τα Farfalle σε ζεστή πιατέλα, τα περιχύνετε με τη σάλτσα Ροκφόρ και γαρνίρετε με την καρυδόψιχα και το μαϊντανό.

Δείγματα Εργασιών 1. Συνταγή με φόντο εικόνας στην σελίδα 2. Συνταγές με πλαίσια από την γραμμή Σχεδίασης

Κείμενα – Επίπεδο 3

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πως γίνονται οι στήλες κειμένου; Πως είναι γραμμένο ένα περιοδικό ή μια εφημερίδα; Αλλού είναι δύο στήλες αλλού τρεις και αλλού πάλι μόνο μία. Κάτι σαν αυτό δηλαδή:

Είναι απλό! Γράφετε το κείμενό σας, επιλέγετε το κομμάτι το οποίο θέλετε να χωρίσετε σε στήλες και από τα εργαλεία της Βασικής γραμμής πατάτε αυτό με τις στήλες. Από το μικρό πλαίσιο που ανοίγει, διαλέγετε όσες στήλες θέλετε σέρνοντας το ποντίκι σας.

Αν δεν σας αρέσει ο τρόπος που είναι «μοιρασμένο» το κείμενο, τοποθετήστε τον κέρσορα εμπρός από το κομμάτι που θέλετε να αλλάξει θέση (να πάει στην επόμενη στήλη δηλαδή) και από το μενού Εισαγωγή επιλέξετε Αλλαγή > Στήλη.

Κείμενα – Επίπεδο 3

Ένα άρθρο έχει σκοπό να δώσει στον αναγνώστη την ευκαιρία να σκεφτεί κάτι για το θέμα στο οποίο αναφέρεται. Aφού διαλέξουμε το θέμα πρέπει να κάνουμε έρευνα για να καλύψουμε όλες τις πλευρές του. (πχ αν γράψουμε ένα άρθρο με θέμα την βία στα γήπεδα πρέπει να καλύψουμε τις απόψεις και των οπαδών και των φιλάθλων). Αφού βρούμε το υλικό, θα διαλέξουμε τα κομμάτια που χρειαζόμαστε και θα αρχίσουμε να γράφουμε το άρθρο μας. Τις στήλες και πλαίσια για την τοποθέτηση των εικόνων θα τα δημιουργήσουμε αργότερα. Η άσκηση 

Διαλέξτε ένα θέμα που να σας ενδιαφέρει.



Συγκεντρώστε τα κείμενα και τις εικόνες που χρειάζεστε.



Πληκτρολογήστε ή αντιγράψτε το κείμενο και δημιουργήστε τις στήλες.



Κάντε μορφοποιήσεις στον τίτλο και στο σώμα κειμένου.



Κάντε εισαγωγή τις εικόνες στην θέση που πρέπει (αναδίπλωση)



Κάντε τον τελικό έλεγχο και υπογράψτε το κείμενο.



Αποθηκεύστε και εκτυπώστε.

Παράδειγμα από άρθρο για την Αθήνα και το προτεινόμενο τελικό αποτέλεσμα. Το κείμενο και οι εικόνες του άρθρου της εικόνας είναι στον φάκελο cd/tκείμενα/ Αθήνα

Κείμενα – Επίπεδο 3

Βήμα 1. Άνοιξε το Microsoft Word και δημιούργησε ένα κενό έγγραφο Βήμα 2. Γράψε τον τίτλο της εφημερίδας σου. Στοίχισε τον στο κέντρο και άλλαξε το μέγεθος και το στυλ της γραμματοσειράς. Μπορείς αν θέλεις να προσθέσεις μια μικρή φωτογραφία. Βήμα 3. Στην Βασική γραμμή εργαλείων πάτησε το κουμπί Μορφοποίηση Στηλών και διάλεξε πόσες στήλες θέλεις να έχει η εφημερίδα σου. Προς το παρόν δεν θα δεις καμιά διαφορά. Όταν αρχίσεις να γράφεις τότε το κείμενο σου θα χωριστεί σε στήλες. Ένας άλλος τρόπος είναι να ορίσεις τις στήλες αφού πληκτρολογήσεις ή επικολλήσεις το κείμενο. Το επιλέγεις και πατάς πάλι το κουμπί

.

Βήμα 4. Επέλεξε πλήρη στοίχιση για το κείμενο σου και πληκτρολόγησε το. Βήμα 5. Τοποθέτησε τις εικόνες σου. (Βάλε τον κέρσορα στην θέση που πρέπει να μπει η εικόνα και από το μενού Εισαγωγή επέλεξε Εικόνα> από clip art ή από αρχείο. Θα χρειαστεί να αλλάξεις το μέγεθος στις περισσότερες εικόνες σου για να ταιριάζουν στις στήλες. Αν χρειάζεσαι βοήθεια με την διαχείριση των εικόνων σου ρίξε μια ματιά στο δεύτερο μάθημα της Ενότητας 3). 3 Βήμα 6. Στο τέλος της σελίδας πιθανόν να θέλεις να προσθέσεις τα ονόματα των συντακτών ή τον αριθμό της σελίδας. Θα χρησιμοποιήσεις ένα πλαίσιο κειμένου από την γραμμή σχεδίασης. Βήμα 7. Αποθήκευσε και εκτύπωσε την εφημερίδα σου.

3

Αν δεν είσαι αρκετά έμπειρος χρησιμοποίησε το πρότυπο newspaper.dot ή ένα από τα πρότυπα του word (Δημοσιεύσεις) ή του Publisher (Ενημερωτικά Δελτία).

Ένας άλλος τρόπος για να δημιουργήσετε στήλες στο κείμενο σας, είναι να χρησιμοποιήσετε τους Στηλοθέτες.

Θα ορίσετε δηλαδή σημάδια στα οποία θα

πηγαίνετε χρησιμοποιώντας το πλήκτρο TAB και θα γράφετε. Τα σημάδια αυτά εμφανίζονται στο χάρακα. Για να ορίσουμε τους στηλοθέτες από τον χάρακα κάνουμε κλικ στο σημάδι στο αριστερό του άκρο, μέχρι να μετατραπεί στον τύπο του στηλοθέτη που θέλουμε. Κάθε φορά που το πατάμε εμφανίζεται άλλο σημάδι. Οι βασικοί στηλοθέτες είναι: Αριστερός στηλοθέτης

Δεξιός στηλοθέτης (στοιχίζει το

(στοιχίζει το κείμενο αριστερά)

κείμενο δεξιά)

Στηλοθέτης με στοίχιση στο

Στηλοθέτης με στοίχιση στην

κέντρο (στοιχίζει το κείμενο στο

υποδιαστολή (στοιχίζει τους

κέντρο)

αριθμούς στην υποδιαστολή)

Μόλις βρούμε τον στηλοθέτη που θέλουμε, κάνουμε κλικ επάνω στον χάρακα, στο σημείο που θέλουμε να ορίσουμε την θέση του στηλοθέτη. Δείτε ένα παράδειγμα.

Αριστερός στηλοθέτης Κείμενο στοιχισμένο στα αριστερά του.

Κεντρικός στηλοθέτης Κείμενο στοιχισμένο στο κέντρο του.

Στηλοθέτης υποδιαστολής. Αριθμοί στοιχισμένοι στην υποδιαστολή.

Δεξιός στηλοθέτης Κείμενο στοιχισμένο στα

Ένας άλλος τρόπος να ορίσουμε στηλοθέτες είναι να χρησιμοποιήσουμε από το μενού μορφή την εντολή Στηλοθέτες, και στο παράθυρο που θα ανοίξει να ορίσουμε με ακρίβεια στα πόσα εκατοστά ακριβώς θέλουμε τον στηλοθέτη μας.

Κείμενα – Επίπεδο 3 4

Άνοιξε ένα νέο έγγραφο. Χρησιμοποίησε τον χάρακα και όρισε έναν αριστερό στηλοθέτη στο 5 εκατοστά. Πληκτρολόγησε την λίστα με τα αρκτικόλεξα που ακολουθεί. Χρησιμοποίησε το πλήκτρο TAB για να πηγαίνεις στον στηλοθέτη. Κάνε το ίδιο και με την λίστα με τα ρήματα και τα ουσιαστικά τους. ΔΕΗ .................................. Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού ΟΤΕ................................... Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος ΟΣΕ ................................... Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος ΕΛΤΑ ................................ Ελληνικά Ταχυδρομεία ΕΣΥ ................................... Εθνικό Σύστημα Υγείας ΔΣ ..................................... Διοικητικό Συμβούλιο πχ ..................................... Παραδείγματος χάριν κλπ ................................... και τα λοιπά

Χορεύω Περπατώ Ομιλώ Γράφω Διαβάζω Βήχω Γελώ

Χορός Περπάτημα Ομιλία Γραφή Διάβασμα Βήχας Γέλιο … Συνεχίστε με δικά σας

4

Βραχυγραφίες από τα αρχικά γράμματα των λέξεων πλήρων επωνυμιών (από το λεξικό μας). Τα χρησιμοποιούμε πολλές φορές για να κερδίσουμε χρόνο. Συνήθως είναι γραμμένα με κεφαλαία γράμματα.

27

Κείμενα – Επίπεδο 3

Σχεδόν όλα τα βιβλία έχουν Πίνακα Περιεχομένων, στον οποίο περιλαμβάνονται οι τίτλοι των κεφαλαίων που περιέχουν. Ο πίνακας που ακολουθεί είναι από το βιβλίο O Δον Κιχώτης του Μιγκελ Θερβάντες (διασκευή Κώστα Βάρναλη-εκδόσεις Κέδρος). Αντέγραψε τον ή ακόμη καλύτερα αντέγραψε ένα από τα δικά σου βιβλία. Γραμματοσειρά Arial 14, και αριστερός στηλοθέτης στα 14 εκ Περιεχόμενα Κεφ.1 Κεφ.2 Κεφ.3 Κεφ.4 Κεφ.5 Κεφ.6 Κεφ.7 Κεφ.8

Ποια ήταν η τρέλα του Δον Κιχώτη Τα δοξασμένα πολεμικά κατορθώματα Η περικεφαλαία του Μαμπρίνου Η απελευθέρωση των καταδίκων Μήνυμα στην Δουλτσινέα Το μαγεμένο παλάτι Αιχμάλωτος Η δεύτερη Εκστρατεία

σελ. 5 σελ. 15 σελ. 32 σελ. 42 σελ. 50 σελ. 57 σελ. 66 σελ. 74

Δημιούργησε ένα πίνακα με τα δρομολόγια των τρένων από την Αθήνα στις πόλεις που αναφέρονται. Θα χρειαστεί να ορίσεις ένα στηλοθέτη αριστερό στα 4 εκατοστά, και δύο κεντρικούς στηλοθέτες στα 10 και στα 14 εκατοστά. Περίγραμμα μπλε, διπλής γραμμής (σε παράγραφο.

Πίνακας Δρομολογίων Προορισμός Κόρινθος Πάτρα Λαμία Βόλος Λάρισα

Ημέρες

Αναχώρηση

Άφιξη

Δευτέρα-Παρασκευή Δευτέρα και Πέμπτη Κάθε μέρα Μόνο την Κυριακή Δευτέρα-Παρασκευή

12.00 09.00 08.30 14.00 20.00

14.00 12.00 11.30 18.00 24.00

28

Κείμενα – Επίπεδο 3

Στα βιβλία μας βλέπουμε συνήθως στο πάνω μέρος κάθε σελίδας (την κεφαλίδα) να επαναλαμβάνεται το ίδιο κείμενο πχ. ο τίτλος του κεφαλαίου, ενώ στο κάτω μέρος της σελίδας (στο υποσέλιδο) υπάρχει σχεδόν πάντα ο αριθμός της. Μερικές φορές δεν είναι ένα απλό κείμενο αλλά έχει πλαίσιο ή και εικόνα. Για να προσθέσουμε σε ένα κείμενο κεφαλίδα ή υποσέλιδο, από το μενού Προβολή επιλέγουμε Κεφαλίδες και Υποσέλιδα.

Αμέσως

το

κείμενό

μας γίνεται αχνό και ανοίγουν στο πάνω και στο κάτω μέρος της

σελίδας

πλαίσια οποία

μας

μέσα

στα

γράφουμε

κείμενο

της

το

κεφα-

λίδας και του υποσέλιδου μας. Παράλληλα εμφανίζεται και η γραμμή εργαλείων για τις κεφαλίδες (εικόνα2). Στις κεφαλίδες και τα υποσέλιδα έχουμε την δυνατότητα να εφαρμόσουμε κάθε είδους μορφοποίηση και να προσθέσουμε ένα σύμβολο (Εισαγωγή >Σύμβολο) ή μια εικόνα (Εισαγωγή > Εικόνα) ή περίγραμμα (Μορφή > Περιγράμματα και Σκίαση. Στο υποσέλιδο συνήθως προσθέτουμε τον αριθμό σελίδας και αν θέλουμε την ημερομηνία και την ώρα χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα κουμπιά της γραμμής εργαλείων.

Κείμενα – Επίπεδο 3 Εικόνα2

1. Από το μενού Προβολή επέλεξε Κεφαλίδες και Υποσέλιδα.

2. Βεβαιώσου ότι ο κέρσορας είναι στην κεφαλίδα και πάτησε το κουμπί της δεξιάς στοίχισης στην γραμμή εργαλείων Μορφοποίησης.

3. Πληκτρολόγησε το κείμενο «Εξάσκηση στις Κεφαλίδες και τα Υποσέλιδα».

4. Μορφοποίησε τον τίτλο που πληκτρολόγησες ως εξής: Γραμματοσειρά Verdana, μέγεθος 14 στ., χρώμα πράσινο της θάλασσας.

5. Κάνε εισαγωγή στην αρχή και στο τέλος της πρότασης το σύμβολο Ανοικτό Βιβλίο, από την συμβολοσειρά Wingdings, και άλλαξε το χρώμα του σε μπλε 6. Επέλεξε το κείμενο και τα σύμβολα, και από το κουμπί για τα Περιγράμματα από την γραμμή εργαλείων μορφοποίησης, πρόσθεσε πλαίσιο στην κεφαλίδα σου. Τώρα πρέπει η κεφαλίδα σου να είναι κάπως έτσι:

7. Χρησιμοποιώντας το κουμπί της εναλλαγής μεταξύ κεφαλίδας και υποσέλιδου (στην γραμμή εργαλείων που εμφανίστηκε) να πας στο υποσέλιδο.

8. Δες στον χάρακα το πλάτος της σελίδας σου, υπολόγισε το μισό και όρισε εκεί ένα κεντρικό στηλοθέτη. Όρισε επίσης ένα δεξί στηλοθέτη ένα εκατοστό πριν το τέλος του χάρακα. Δηλαδή …

Χρησιμοποίησε το πλήκτρο TAB για να πας στον κεντρικό στηλοθέτη και εκεί εισαγωγή τον αριθμό της σελίδας από το σχετικό κουμπί της γραμμής εργαλείων κεφαλίδας.

9. Χρησιμοποίησε πάλι το πλήκτρο TAB για να πας στον δεξί στηλοθέτη και κάνε εισαγωγή την ημερομηνία από το σχετικό κουμπί της γραμμής εργαλείων

Κείμενα – Επίπεδο 3 κεφαλίδας. Με τον τρόπο αυτό η ημερομηνία στο έγγραφο θα ανανεώνεται αυτόματα κάθε φορά που το ανοίγεις.

10. Κάνε ανάλογη μορφοποίηση και στα περιεχόμενα του υποσέλιδου, αλλά εδώ αντί για πλαίσιο να προσθέσεις μια οριζόντια γραμμή πάνω από τα περιεχόμενα. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να βάλεις τον κέρσορα μπροστά από την ημερομηνία και να πατήσεις enter, και κατόπιν να πας Μορφή > Περιγράμματα και Σκίαση > Οριζόντια γραμμή. Αν το υποσέλιδο σου (ανάλογα με την γραμμή που διάλεξες) είναι κάπως έτσι, αποθήκευσε το έγγραφο με το όνομα Εξάσκηση στις κεφαλίδες και κλείστο.

Κείμενα – Επίπεδο 3

Τελειώνοντας την εργασία μας με ένα έγγραφο πρέπει πριν το τυπώσουμε να φροντίσουμε για την σωστή εμφάνισή του. Και αυτό θα το κάνουμε με την διαμόρφωση της σελίδας και την ρύθμιση των περιθωρίων της. Η σελίδα ενός εγγράφου περιέχει την κεφαλίδα, το υποσέλιδο και τον χώρο για το κείμενο (εικόνα1). Ο κενός χώρος από εκεί που τελειώνει το κείμενο μέχρι την άκρη της σελίδας, λέγεται περιθώριο και το μέγεθος του το ορίζουμε εμείς. Για να ορίσουμε τα περιθώρια μιας σελίδας επιλέγουμε από το μενού Αρχείο Εικόνα 1

την εντολή ∆ιαμόρφωση Σελίδας και στο παράθυρο διαλόγου που θα εμφανιστεί επιλέγουμε:

1

1. Το μέγεθος των περιθωρίων επάνω, κάτω, δεξιά ή αριστερά.

2

2.

1

Τον προσανατολισμό της

σελίδας

(κάθετο ή οριζόντιο) 3. Σε ποιο κομμάτι του κειμένου θα εφαρμοστούν τα περιθώρια (σε όλο το

3 4

έγγραφο ή στο τμήμα μόνο που έχουμε επιλέξει).

Και

αυτό

γιατί

δεν

είναι

απαραίτητο σε ένα πολυσέλι δο

έγγραφο

να

έχουμε

περιθώρια παντού (Εικόνα3).

4. Στο τέλος πατάμε ΟΚ.

τα

ίδια

Κείμενα – Επίπεδο 3

 Άνοιξε το έγγραφο Η ιστορία των αγώνων.dot από τον φάκελο cd/texts/stage3/ exercises/mathima5.  Άλλαξε τον προσανατολισμό της σελίδας σε οριζόντιο (Αρχείο > Διαμόρφωση σελίδας)  Όρισε τα περιθώρια του εγγράφου σου 2,5 εκ. από όλες τις πλευρές  Πρόσθεσε κεφαλίδα (Προβολή >Κεφαλίδες και Υποσέλιδα) με το κείμενο Ολυμπιακοί Αγώνες.  Στοίχιση στο περιεχόμενο της κεφαλίδας δεξιά, γραμματοσειρά της επιλογής σου, μέγεθος 14 στ., έντονα και χρώμα Μπλε.  Δεξιά από το κείμενο της κεφαλίδας να εισάγεις το σύμβολο των αγώνων (η εικόνα olympiclogo.jpg είναι στον ίδιο φάκελο με το κείμενο).  Η κεφαλίδα να έχει περίγραμμα διπλής γραμμής, μπλε χρώμα.  Ο τίτλος του κειμένου (ΣΥΝΟΨΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ) να στοιχιθεί στο κέντρο και να μορφοποιηθεί έτσι ώστε να ξεχωρίζει από το υπόλοιπο κείμενο.  Το υπόλοιπο κείμενο να έχει μέγεθος 12 στ.  Χρησιμοποιώντας το πλήκτρο Tab να δημιουργήσετε μια εσοχή πρώτης γραμμής σε όλες τις παραγράφους.  Οι λέξεις που είναι με έντονα γράμματα να έχουν το χρώμα των γραμμάτων της κεφαλίδας.  Στο υποσέλιδο του εγγράφου, να προσθέσετε στο κέντρο την ημερομηνία και από κάτω ακριβώς το όνομά σας. Στο επάνω μέρος του υποσέλιδου να προσθέσετε οριζόντια γραμμή για να ξεχωρίσει από το κείμενο (Μορφή > Περιγράμματα και Σκίαση > Οριζόντια γραμμή).  Αν το έγγραφο σας έχει την μορφή της επόμενης εικόνας, αποθηκεύστε το με το όνομα Ιστορία των αγώνων στον φάκελό σας και κλείστε το.

Κείμενα – Επίπεδο 3

Στην εποχή μας, την εποχή της

πληροφορικής, ο γραπτός λόγος αποτελεί το

κυριότερο μέσο αποθήκευσης και διακίνησης των πληροφοριών και γι αυτό πολλοί ερευνητές έχουν στρέψει στρέφουν το ενδιαφέρον τους στις δυσκολίες της γραπτής έκφρασης. Το ζητούμενο σε αυτή την ενότητα ήταν 1. Να μάθουμε να γράφουμε ένα κείμενο λαμβάνοντας υπόψη τους τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τις γνώσεις του ακροατηρίου στο οποίο απευθυνόμαστε.

2. Να γράφουμε λαμβάνοντας υπόψη το είδος και τις ιδιαιτερότητες του κειμένου το οποίο γράφουμε 3. Να αντιληφθούμε ότι η γραφή είναι μια εξαιρετικά πολύπλοκη δραστηριότητα.

4. Να μπορούμε μόνοι μας να αξιολογήσουμε αν έχουμε επιτύχει τον σκοπό μας. Η αξιολόγηση των εγγράφων γίνεται με κοινά κριτήρια για όλα τα είδη. Κάθε φορά, τελειώνοντας την εργασία μας πρέπει να ελέγχουμε τα εξής: Η μορφοποίηση του κειμένου εξυπηρετεί τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε; Συμπληρώνεται το κείμενο με γραφικά αντικείμενα κατάλληλα τοποθετημένα; Εάν υπάρχει πίνακας, είναι σωστά τοποθετημένος; Τα περιεχόμενά του είναι σωστά στοιχισμένα; Εάν υπάρχουν κουκκίδες, αρίθμηση ή στήλες έχουν την σωστή μορφοποίηση; Έχουν χρησιμοποιηθεί σωστά οι επιλογές μορφοποίησης σελίδας (Περιθώρια, κεφαλίδες και υποσέλιδα) Το κείμενο εξυπηρετεί τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε; Καλύπτει τις ανάγκες του συγκεκριμένου κοινού στο οποίο απευθύνεται; Τι θα μπορούσε κατά την γνώμη σας να κάνει το κείμενο καλύτερο; Αν η απάντηση σε όλες τις ερωτήσεις είναι ΝΑΙ, τότε Μπράβο σας. Μπορείτε πλέον να θεωρείτε τον εαυτό σας ειδικό στον σχεδιασμό και στην εκτέλεση εγγράφων που εξυπηρετούν ένα σκοπό !!!

Κείμενα – Επίπεδο 3 Φύλλο Αξιολόγησης Κειμένων Ονοματεπώνυμο μαθητή: ………………………………………………… Ημερομηνία ……………………. Βαθμός με άριστα το 10 Η μορφοποίηση του κειμένου εξυπηρετεί τον σκοπό για τον οποίο γράφτηκε; Συμπληρώνεται το κείμενο με γραφικά αντικείμενα κατάλληλα τοποθετημένα; Εάν υπάρχει πίνακας είναι σωστά τοποθετημένος και τα περιεχόμενά του είναι σωστά στοιχισμένα; Εάν υπάρχουν κουκκίδες, αρίθμηση ή στήλες έχουν την σωστή μορφοποίηση; Έχουν χρησιμοποιηθεί σωστά οι επιλογές μορφοποίησης σελίδας (Περιθώρια, κεφαλίδες και υποσέλιδα) Το κείμενο εξυπηρετεί τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε; Καλύπτει τις ανάγκες του συγκεκριμένου κοινού στο οποίο απευθύνεται; Τι θα μπορούσε κατά την γνώμη σας να κάνει το κείμενο καλύτερο;

Παρατηρήσεις

Κείμενα – Επίπεδο 3

Χρησιμοποιήστε τον κειμενογράφο για να δημιουργήσετε αυτά τα 4 έγγραφα: Έγγραφα

Παραδείγματα 

Γράψε ένα σημείωμα για τους φίλους σου αναφέροντας τα πράγματα που πρέπει να έχουν μαζί τους στην εκδρομή που θα

Έγγραφο μιας σελίδας που θα 1

πάτε.

περιλαμβάνει τουλάχιστον μια αριθμημένη λίστα



Γράψε για τον αγαπημένο σου ήρωα comic, αναφέροντας τουλάχιστον 5 από τα προτερήματα του.



εμπορευμάτων.

Μια πινακίδα ή ένα 2

βραβείο/πιστοποιητικό, με οριζόντιο προσανατολισμό και περίγραμμα

Πινακίδα για ξεπούλημα



Βραβείο για τον μαθητή του μήνα.



Πινακίδα για τους κανόνες που

σελίδας.

πρέπει να τηρούν όσοι μπαίνουν στο δωμάτιο σου.

Ενημερωτικό φυλλάδιο (newsletter) με μια κεντρική επικεφαλίδα, το 3



της τάξης σας.

κείμενο σε δύο στήλες, κατακόρυφο προσανατολισμό σελίδας που να



περιλαμβάνει τουλάχιστον μια εικόνα. Έντυπο μιας σελίδας που να προσανατολισμό σελίδας οριζόντιο,

Φυλλάδιο με θέμα τα έθιμα των Χριστουγέννων



περιλαμβάνει οπωσδήποτε πίνακα με 4

Φυλλάδιο για τις δραστηριότητες

Το πρόγραμμα των μαθημάτων σας όλη την εβδομάδα.



Ένα τιμοκατάλογο εστιατορίου.



Πρόγραμμα εκδρομών ενός

περιθώρια γύρω-γύρω 2 εκατ. και περίγραμμα σελίδας. Να γίνει

Κείμενα – Επίπεδο 3 μορφοποίηση στον πίνακα.

ταξιδιωτικού γραφείου.

Πρόκειται να δημιουργήσετε μια σελίδα για ένα περιοδικό που θα αναλύει τον καιρό για όλη την εβδομάδα. Είναι μια επαναληπτική άσκηση για τους Πίνακες, τα Γραφικά και την Διαμόρφωση της σελίδας στο Ms Word. Οι εικόνες και τα κείμενα της άσκησης είναι στον φάκελο cd/texts/stage3/pretest/weather



Ανοίξτε ένα νέο έγγραφο στον κειμενογράφο σας.



Αλλάξτε τον προσανατολισμό της σελίδας σε οριζόντιο

.Ορίστε τα

περιθώρια 2 εκ. από όλες τις πλευρές (Αρχείο > Διαμόρφωση σελίδας ). Ζουμ 75% 

Πληκτρολογήστε τον τίτλο «Εβδομαδιαίο Δελτίο Καιρού». Γραμματοσειρά Arial, μέγεθος 26 στ., στοίχιση Κέντρο. Πατήστε δύο φορές Enter



Δημιουργήστε ένα πίνακα με 6 στήλες και 2 σειρές (χρησιμοποιήστε το κουμπί της Βασικής γραμμής Εργαλείων, και από την γραμμή σχεδίασης του πίνακα, μορφοποιήστε τον).



Στο πρώτο κελί της πρώτης σειράς πληκτρολογήστε Δευτέρα. Πατήστε το πλήκτρο TAB για να μετακινηθείτε στο επόμενο κελί. Πληκτρολογήστε Τρίτη. Συνεχίστε με τα κελιά της πρώτης γραμμής μέχρι το Σάββατο.



Στο πρώτο κελί της δεύτερης σειράς κάντε εισαγωγή ένα γραφικό (δεν έχει σημασία ποιο) από τον φάκελο cd/texts/stage3/pretest/weather ( Εισαγωγή > Εικόνα > Από Αρχείο)

Κείμενα – Επίπεδο 3 

Πατήστε Tab για να πάτε στο επόμενο κελί και να κάνετε εισαγωγή το επόμενο γραφικό. Συνεχίστε μέχρι να βάλετε εικόνες σε όλα τα κελιά της δεύτερης γραμμής.



Όταν θα είστε στο τελευταίο κελί της δεύτερης γραμμής πατήστε Tab για να προσθέσετε μια νέα γραμμή



Πληκτρολογήστε τις χαμηλές θερμοκρασίες. Για να προσθέσετε το ° πατήστε το πλήκτρο ο (όμικρον) και κατόπιν το πλήκτρο διαστημάτων (Space Bar)



Πατήστε enter για να αλλάξετε γραμμή μέσα στο ίδιο κελί και πληκτρολογήστε τις υψηλότερες θερμοκρασίες, ακριβώς κάτω από τις χαμηλότερες (αν ορίστε κεντρική στοίχιση θα είναι πιο εύκολο)



Κάντε το ίδιο σε όλα τα υπόλοιπα κελιά τις 3ης γραμμής



Προσθέστε

μια

ακόμα

γραμμή

με

το

πλήκτρο

Tab

(την

τέταρτη)

και

πληκτρολογήστε τα κειμενάκια που βλέπετε. Αν δεν τα καταφέρνετε στο γράψιμο, μπορείτε να τα αντιγράψετε από το αρχείο weather-texts. 

Κάντε τις απαραίτητες μορφοποιήσεις έτσι ώστε η τελική μορφή της σελίδας σας να ικανοποιεί τους αναγνώστες του περιοδικού που θέλουν γρήγορα και ευχάριστα να ενημερωθούν για τον καιρό της εβδομάδας.



Χρησιμοποιήστε το έντυπο που θα σας δοθεί για να αξιολογήσετε την εργασία του διπλανού σας!

Περιεχόμενα Ενότητας

Εισαγωγή στα Πολυμέσα Εφέ ήχου και κίνησης -------------------------------------------------------------- 17 Προσθήκη αρχείων βίντεο και ήχου ------------------------------------------- 18 Εγγραφή αφήγησης ----------------------------------------------------------------- 19 Σημειώσεις ακροατηρίου, κεφαλίδες & υποσέλιδα, εκτυπώσεις ----- 20 Κανόνες καλής παρουσίασης ---------------------------------------------------- 22 Σχεδιασμός πολυμεσικής εφαρμογής ----------------------------------------- 23 Εξάσκηση 1 (Δωδεκάθεο) --------------------------------------------------------- 25 Εξάσκηση 1 (Πονόδοντος) -------------------------------------------------------- 26 Εξάσκηση 2 (Μεσόγειος) ----------------------------------------------------------- 27

Πριν ξεκινήσετε αυτή την ενότητα, πρέπει να: 

Να έχετε διδαχθεί τις Παρουσιάσεις (από το βιβλίο 2)



Να έχετε σχετικές γενικές δεξιότητες επεξεργασίας κειμένου, και



βασικές δεξιότητες διαχείρισης εικόνας

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Ο άνθρωπος για να επικοινωνήσει με άλλους ανθρώπους, να παρουσιάσει, να μεταδώσει

και να ανταλλάξει

πληροφορίες, χρησιμοποιεί οπτικά και ακουστικά

μέσα. Ο τρόπος που θα χρησιμοποιήσει αυτά τα μέσα καθορίζει πόσο κατανοητή θα είναι η πληροφορία που στέλνει. Μέσα με τα οποία επικοινωνεί ο άνθρωπος είναι ο γραπτός και προφορικός λόγος, ο ήχος και η εικόνα. Πολυμέσα ( multimedia ) είναι ο συνδυασμός κειμένου, ήχου, κινούμενων ή σταθερών γραφικών και video σε κάποια εφαρμογή. Το αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με τη χρήση υπολογιστών. Σκοπός των Πολυμέσων είναι να γίνουν πιο κατανοητές οι πληροφορίες που εμφανίζουν. Τα πολυμέσα χρησιμοποιούνται όχι μόνο σε επαγγελματικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο.  Σε επαγγελματικό επίπεδο χρησιμοποιούνται από εταιρείες ή μεμονωμένους επαγγελματίες

για

την

παρουσίαση

πληροφοριών

και

εργασιών.

Πχ.

μια

διαφημιστική εταιρεία μπορεί να δημιουργήσει μια μικρή ταινία για να προβάλει ένα προϊόν, ενώ ένας μεσίτης να χρησιμοποιήσει μια παρουσίαση για να δείξει τα σπίτια που έχει προς πώληση.  Στον ιδιωτικό τομέα τώρα ο κάθε χρήστης, ακόμα και ένας μικρός μαθητής σαν και εσάς, μπορεί να δημιουργήσει παρουσιάσεις, φωτογραφικές συλλογές, κινούμενες εικόνες ακόμα και βίντεο. Στα πολυμέσα κατατάσσονται και τα διάφορα CD ROM που έχουν σχέση με εκπαίδευση, πληροφόρηση ή με ψυχαγωγία, όπως εγκυκλοπαίδειες με άρθρα, εικόνες, ήχους αλλά και αποσπάσματα video, οι τουριστικοί οδηγοί που μας ταξιδεύουν σε όλα τα σημεία της γης, οι οδηγοί για τα μουσεία όπου μας ξεναγούν στους χώρους τους, διάφορα παραμύθια που διαβάζονται μόνα τους στους μικρούς χρήστες, αλλά και τα χιλιάδες παιχνίδια για μικρούς και μεγάλους.

41

Γνωριμία με τα Πολυμέσα Ένα βασικό πλεονέκτημα που παρουσιάζουν οι εφαρμογές πολυμέσων είναι ότι ο χρήστης έχει την δυνατότητα να καθορίζει την αρχή και το τέλος μιας τέτοιας εφαρμογής, την ταχύτητα της μετάδοσης της, καθώς και να ορίσει τη δική του διαδρομή, και από ένα σημείο να μεταφέρεται αμέσως σε ένα άλλο που τον ενδιαφέρει μέσω των υπερσυνδέσμων. Αν για παράδειγμα βρισκόμαστε σε μία εγκυκλοπαίδεια και διαβάζουμε στοιχεία για τον Παρθενώνα, μπορούμε να μεταφερθούμε σε άρθρο σχετικό με την Αθήνα ή τον Καλλικράτη να πάρουμε πληροφορίες και να επιστρέψουμε πάλι πίσω, τη στιγμή που εμείς θα το θελήσουμε, σε αντίθεση π.χ. με ένα ντοκιμαντέρ στην τηλεόραση με το ίδιο θέμα, που για μισή ώρα θα είμαστε παθητικοί θεατές. Για την δημιουργία μιας πολυμεσικής εφαρμογής συνεργάζονται

 Ο σεναριογράφος γράφει την ιστορία και σχεδιάζει την εξέλιξη της εφαρμογής .  Ο σκηνοθέτης είναι ο υπεύθυνος για την παρουσίαση και γενικά για τη δομή του έργου

 Ο εικονογράφος ( γραφίστας ) αναλαμβάνει τις εικόνες και τα γραφικά  Ο ειδικός του ήχου αναλαμβάνει την επεξεργασία του ήχου και τη μουσική .  Ο προγραμματιστής, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο πρόγραμμα , δημιουργεί την τελική παραγωγή πολυμέσων. Για μια επιτυχημένη πολυμεσική εφαρμογή είναι απαραίτητος

 ο σωστός προγραμματισμός και σχεδιασμός του όλου έργου  η εξέταση των αναγκών της ομάδας στην οποία απευθυνόμαστε  η κριτική αξιολόγηση του τελικού αποτελέσματος

42

Γνωριμία με τα Πολυμέσα Ο εξοπλισμός για τη δημιουργία μιας παραγωγής πολυμέσων (Άλλα είναι απαραίτητα και άλλα προαιρετικά)

Ο υπολογιστής (Α) είναι απαραίτητος.

1. βίντεο 2. συνθεσάιζερ midi 3. βιντεοκάμερα, φωτογραφική μηχανή 4. συσκευή αναπαραγωγής βίντεο 5. μικρόφωνα (απαραίτητα)

6. ηχεία (απαραίτητα) 7. στερεοφωνικό 8. εξωτερικές συσκευές αποθήκευσης 9. κάρτα βίντεο 10. σαρωτής Συσκευές όπως το συνθεσάιζερ ή βιντεοκάμερες, φωτογραφικές μηχανές κλπ δεν κρίνονται απαραίτητες καθώς μπορούμε να βρούμε στο internet πληθώρα έτοιμων ήχων και εικόνων. Λογισμικό, προγράμματα δηλαδή για την δημιουργία πολυμεσικών εφαρμογών, υπάρχουν

πολλά

όπως

τα

δημοφιλή

Ms

PowerPoint

για

την

δημιουργία

παρουσιάσεων και το Gif Animator για την δημιουργία κινούμενων εικόνων.

43

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Με την δημιουργία παρουσιάσεων με το πρόγραμμα Power Point ασχοληθήκαμε στο προηγούμενο βιβλίο. Εκεί μάθαμε  Να ανοίγουμε το πρόγραμμα (Έναρξη > Όλα τα προγράμματα > Power Point  Nα δημιουργούμε και ν’ αποθηκεύουμε παρουσιάσεις (Αρχείο > Αποθήκευση ως)  Να διαλέγουμε την κατάλληλη διάταξη για τις διαφάνειές μας (Μορφή > Διάταξη)  Διάφορα έτοιμα Πρότυπα (Σχεδίαση)  Να προσθέτουμε φόντο σε μια παρουσίαση (Μορφή > Φόντο)  Να προσθέτουμε κουμπιά ενεργειών για να μετακινούμαστε από την μια διαφάνεια σε μια άλλη, όχι απαραίτητα την επόμενη (Προβολή Παρουσίασης > Κουμπιά Ενεργειών)  Να προσθέτουμε στην παρουσίαση μας εφέ εισόδου σε εικόνες και κείμενα και Εφέ εναλλαγής των

διαφανειών

Δεν τα θυμάστε; Η επαναληπτική άσκηση Νυχτερίδα θα σας βοηθήσει να τα θυμηθείτε! Θα την βρείτε στο CD του βιβλίου στον φάκελο Πολυμέσα.

44

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Τα διάφορα εφέ εάν χρησιμοποιηθούν σωστά μπορούν να βοηθήσουν να γίνει μια παρουσίαση πιο ενδιαφέρουσα. Εάν όμως

χρησιμοποιηθούν

άσχημα

μπορούν

να

1

είναι

ενοχλητικά. Μπορείτε να προσθέσετε κίνηση και ήχο στο κείμενο και στα γραφικά των διαφανειών σας, ώστε να τραβήξετε την προσοχή των ακροατών σας σε σημαντικά σημεία. Μπορείτε επίσης να ρυθμίσετε τον τρόπο που εμφανίζεται το κείμενο ή τα αντικείμενα στη διαφάνειά σας (πχ να ρυθμίσετε το κείμενο, ώστε να εμφανίζεται σταδιακά, ανά γράμμα, λέξη ή παράγραφο).

Όλα αυτά μπορείτε να τα κάνετε αν επιλέξετε το αντικείμενο ή 2

το κείμενο στο οποίο θέλετε να εφαρμόσετε το εφέ, και από το

μενού

Προβολή

Διαφάνειας

επιλέξετε

Προσαρμογή

κίνησης. Στο παράθυρο εργασιών (1) θα εμφανιστούν όλες οι δυνατότητες για την Προθήκη εφέ, τον τρόπο ενεργοποίησης του (με κλικ ή μετά/με το προηγούμενο), και την ταχύτητα με την οποία θα εμφανίζεται. Στο νέο παράθυρο (3) που θα ανοίξει αν κάνετε κλικ στο εφέ 3

και στην εντολή Επιλογές εφέ (2), σας δίνει ακόμα περισσότερες δυνατότητες, όπως είναι ή προσθήκη ήχου

(στο συγκεκριμένο εφέ) και ορισμός χρονικής διάρκειας ή κίνησης κειμένου. Πρακτική Εφαρμογή: Ανοίξτε την παρουσίαση Ζώα1 και προσθέστε εφέ κίνησης και ήχου στον τίτλο της πρώτης διαφάνειας. Το εφέ να αρχίζει με το προηγούμενο, να έχει μικρή ταχύτητα, διάρκεια 5 δευτερόλεπτα και για ήχο τον Άνεμο. Μην ξεχνάτε κάθε φορά να αποθηκεύετε τις αλλαγές που κάνετε.

45

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Για να εισάγετε ένα τέτοιο αρχείο στην παρουσίασή σας, επιλέξτε από το μενού Εισαγωγή > Ταινία ή ήχος. Στη συνέχεια επιλέξτε κάτι από τα ακόλουθα : 1. Για να εισάγετε βίντεο από τη Συλλογή Clip, κάντε κλικ στην επιλογή Ταινία από συλλογή… και στη συνέχεια εντοπίστε και εισάγετε το βίντεο που θέλετε.

2. Για να εισάγετε βίντεο από άλλη θέση, κάντε κλικ στην εντολή Ταινία από αρχείο…, εντοπίστε το φάκελο που περιέχει το βίντεο και στη συνέχεια κάντε διπλό κλικ στο βίντεο που θέλετε. Στο μήνυμα που εμφανίζεται αμέσως μετά απαντήστε καταφατικά κάνοντας κλικ στο κουμπί <Ναι>. Κάντε το ίδιο για να εισάγετε ένα αρχείο ήχου από την συλλογή clip ή από την δική σας συλλογή. Ο ήχος μπορεί να ακούγεται σε μια διαφάνεια μόνο ή σε ολόκληρη την παρουσίαση. Αυτό το ορίζετε αν μετά την επιλογή και την είσοδο του ήχου κάνετε δεξί κλικ πάνω στο εικονίδιο που θα εμφανιστεί και από το μενού επιλέξετε Προσαρμογή κίνησης > Επιλογές Εφέ. Στο παράθυρο διαλόγου που θα ανοίξει ορίστε πότε θα αρχίζει ο ήχος και πότε θα τελειώνει (μετά από πόσες διαφάνειες). Προσοχή: Αν χρησιμοποιήσετε δικά σας αρχεία πρέπει να είναι στον ίδιο φάκελο με την παρουσίαση σας, διαφορετικά δεν θα ενεργοποιούνται. Γι’ αυτό πρώτα βάλτε τα αρχεία που θα χρησιμοποιήσετε στον ίδιο φάκελο με την παρουσίαση και κατόπιν κάντε από εκεί την εισαγωγή τους. Στην παρουσίαση σας προσθέστε μια ακόμα διαφάνεια (την έκτη) και από την συλλογή clip κάνετε εισαγωγή τριών σχετικών βίντεο. Γυρίστε στην πρώτη διαφάνεια και κάντε εισαγωγή ένα αρχείο ήχου από την συλλογή clip, το οποίο θα ακούγεται σε όλες τις διαφάνειες. Τέλος προσθέστε μια ακόμα διαφάνεια η οποία θα κλείνει την παρουσίαση. Αν έχετε ακολουθήσει σωστά τις οδηγίες η παρουσίαση σας πρέπει να είναι σαν αυτή που είναι στο cd του βιβλίου στον φάκελο Power Point με το όνομα Ζώα1.ppt 46

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Για να ηχογραφήσετε μια φωνητική αφήγηση, θα πρέπει να διαθέτετε κάρτα ήχου, μικρόφωνο και ηχεία.

 Επιλέξτε την διαφάνεια από την οποία θέλετε να ξεκινήσετε την εγγραφή  Από το μενού Προβολή παρουσίασης, κάντε κλικ στην εντολή Εγγραφή αφήγησης.

 Κάντε κλικ στο κουμπί Ορισμός έντασης μικροφώνου, ακολουθήστε τις οδηγίες για να ορίσετε την ένταση του μικροφώνου σας και στη συνέχεια κάντε κλικ στο κουμπί OK.

 Επιλέξτε ένα από τα εξής: Ενσωμάτωση της αφήγησης-Κάντε κλικ στο κουμπί OK. Σύνδεση της αφήγησης

 Επιλέξτε το πλαίσιο ελέγχου Σύνδεση αφηγήσεων με και κάντε κλικ στο κουμπί Αναζήτηση.

 Κάντε κλικ σε ένα φάκελο στη λίστα και στη συνέχεια κάντε κλικ στο κουμπί Επιλογή. Κάντε κλικ στο κουμπί OK.

 Σε προβολή παρουσίασης, εκφωνήστε το κείμενο αφήγησης στο μικρόφωνο και στη συνέχεια κάντε κλικ στη διαφάνεια για να συνεχίσετε.

 Εκφωνήστε το κείμενο αφήγησης για αυτήν τη διαφάνεια, περάστε στην επόμενη διαφάνεια και ούτω καθ' εξής. Μπορείτε να κάνετε μια παύση και να συνεχίσετε την αφήγηση. Για να κάνετε μια παύση και να συνεχίσετε την αφήγηση, κάντε κλικ με το δεξιό κουμπί του ποντικιού στη διαφάνεια και στο μενού συντόμευσης, κάντε κλικ στην εντολή Παύση αφήγησης ή Συνέχιση αφήγησης.

 Όταν φθάσετε στη διαφάνεια Εξόδου, κάντε κλικ σε αυτήν.

47

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Η αφήγηση αποθηκεύεται αυτόματα και εμφανίζεται ένα μήνυμα που σάς ρωτά εάν θέλετε να αποθηκεύσετε επίσης τους χρονισμούς για την προβολή. Κάντε ένα από τα εξής: Για να αποθηκεύσετε τους χρονισμούς, κάντε κλικ στο κουμπί Αποθήκευση. Οι διαφάνειές σας εμφανίζονται σε προβολή ταξινόμησης διαφανειών, με τους χρονισμούς διαφανειών να εμφανίζονται κάτω από κάθε διαφάνεια. Για να ακυρώσετε τους χρονισμούς, κάντε κλικ στην επιλογή Χωρίς αποθήκευση. (Μπορείτε να εγγράψετε τους χρονισμούς χωριστά.)

Σημείωση: Στην παρουσίασή σας, είναι δυνατή η αναπαραγωγή μόνο ενός ήχου κάθε φορά. Έτσι, εάν έχετε εισαγάγει έναν ήχο για αυτόματη αναπαραγωγή (πχ. μουσικό φόντο), ο ήχος αυτός θα παρακαμφθεί από τη φωνητική αφήγηση. (Από την Βοήθεια του Ms Power Point)

Στον σχετικό χώρο που υπάρχει κάτω από την διαφάνεια σας προσθέστε σημειώσεις για το περιεχόμενο της. Μπορείτε να εκτυπώσετε τις διαφάνειές σας σαν σημειώσεις ακροατηρίου και να τις χρησιμοποιήσετε για να εξηγήσετε τα περιεχόμενα κάθε διαφάνειας την ώρα του την προβάλετε στο ακροατήριο σας.

48

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Για να προσθέσετε κεφαλίδα και υποσέλιδο σε μια παρουσίαση επιλέξτε από το μενού Προβολή > Κεφαλίδα και υποσέλιδο… και στο παράθυρο διαλόγου που θα ανοίξει, κάντε όποιες επιλογές θέλετε και πληκτρολογήστε το κείμενο που θα εμφανίζεται στην κορυφή ή στο κάτω μέρος της διαφάνειά σας. Κάντε κλικ στο κουμπί <Εφαρμογή>, αν θέλετε οι επιλογές σας να εφαρμοσθούν μόνο στην τρέχουσα διαφάνεια ή κλικ στο κουμπί <Εφαρμογή σε όλες>, αν θέλετε εφαρμογή των στοιχείων που επιλέξατε σε όλες τις διαφάνειες της παρουσίασης.

Για να εκτυπώσετε τις διαφάνειες ή τις σημειώσεις ακροατηρίου: 1) Επιλέξτε το μενού Αρχείο > Εκτύπωση… και στο παράθυρο διαλόγου που θα εμφανισθεί, στο πεδίο Εκτύπωση (1) επιλέξτε αυτό που θέλετε να τυπώσετε.

2) Στη συνέχεια επιλέξτε όποιες από τις υπόλοιπες δυνατότητες εκτύπωσης σας παρέχει το παράθυρο αυτό και κάντε κλικ στο κουμπί <ΟΚ>.

1

49

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

 Χρησιμοποιούμε ένα φόντο απλό, που να ταιριάζει με το θέμα μας. Το φόντο είναι η βάση της παρουσίασης και δεν πρέπει να τραβά την προσοχή. Χρησιμοποιούμε Φωτεινό κείμενο σε σχετικά σκούρο φόντο ή Σκούρο κείμενο σε φωτεινό φόντο (το μάτι έλκεται από το φως)  Δεν χρησιμοποιούμε σε μια διαφάνεια περισσότερα από δύο είδη γραμματοσειρών.  Προσέχουμε οι επικεφαλίδες να έχουν όλες το ίδιο στυλ.  Δεν βάζουμε πολλές εικόνες κάθε διαφάνεια. Μία ή δύο είναι αρκετές  Δεν χρησιμοποιούμε άσκοπα πολλά εφέ σε μια παρουσίαση. Είναι κουραστικό.  Δεν κάνουμε ποτέ κεντρική στοίχιση σε λίστα με κουκίδες. Είναι αντιαισθητικό και κουραστικό. Η συνηθισμένη στοίχιση στις κουκίδες είναι η αριστερή.  ΜΗΝ ΤΑ ΓΡΑΦΕΤΕ ΌΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ. ΕΙΝΑΙ ΚΟΥΡΑΣΤΙΚΟ ΣΤΟ ΜΑΤΙ.  Δεν βάζουμε πολλές πληροφορίες μαζί σε μια διαφάνεια. Είναι κουραστικό για τον θεατή.  Όταν ένα γραφικό είναι μεγάλο καλό είναι να είναι στο κέντρο.  Τα μικρά γραφικά πάνε στο πλάι γιατί  Είναι πιο ευχάριστο στο μάτι  Υπάρχει περισσότερος χώρος για κείμενο  Έχει καλύτερη ισορροπία  Η αριστερή στοίχιση του γραφικού οδηγεί το μάτι στο κείμενο.  Προσέχουμε να σώζουμε συχνά την εργασία μας

50

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Πριν ξεκινήσουμε να δημιουργούμε μια εφαρμογή πολυμέσων, μια εφαρμογή δηλαδή που θα περιέχει κείμενα, εικόνες, ήχους κλπ, πρέπει πρώτα να την σχεδιάσουμε. Έχουμε ήδη πει ότι στις επαγγελματικές παραγωγές υπάρχει ολόκληρη ομάδα που ασχολείται με τον προγραμματισμό και την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου. Σε προσωπικό επίπεδο όμως πρέπει ή να τα κάνουμε όλα μόνοι μας ή να ζητήσουμε την βοήθεια κάποιου φίλου μας. Ένα άλλο πολύ σημαντικό σημείο που πρέπει να προσέξουμε όταν ξεκινάμε, είναι ο καθορισμός του ακροατηρίου. Σε ποιόν δηλαδή θα παρουσιάσουμε την εργασία μας. Και αυτό γιατί άλλο τρόπο πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για να παρουσιάσουμε κάτι (μια ιστορία ίσως) σε παιδιά και άλλο τρόπο πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για τους μεγάλους. Βήμα πρώτο: Βρίσκουμε το θέμα που θα ασχοληθούμε, και γράφουμε ένα υποτυπώδες σενάριο. Βήμα δεύτερο: Καθορίζουμε το ακροατήριο. Βήμα τρίτο: Δημιουργούμε στο χαρτί ένα σχεδιάγραμμα με τις διαφάνειες αν πρόκειται για παρουσίαση ή τις εικόνες αν πρόκειται για βίντεο ή κινούμενη εικόνα. Πάνω σε κάθε σκίτσο σημειώνουμε τις θέσεις για το κείμενο, τις εικόνες, τα κουμπιά πλοήγησης κλπ. Δείτε ένα παράδειγμα.

51

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Βήμα τέταρτο: Μαζεύω τα στοιχεία που θα χρησιμοποιήσω σε ένα φάκελο. Γράφω τα κείμενα, βρίσκω τις κατάλληλες εικόνες και τους ήχους που θα συνοδεύουν την παρουσίαση. Τα στοιχεία για την παρουσίαση αυτή (εικόνες και ήχοι) βρίσκονται στο φάκελο cd βιβλίου/Power point/Ζώα. Βήμα πέμπτο: Αρχίζω να υλοποιώ την παραγωγή. Θυμάμαι να αποθηκεύω συχνά την εργασία μου. Καλό είναι να χρησιμοποιήσω για τον σκοπό αυτό τον φάκελο μέσα στον οποίο έχω συγκεντρώσει όλα τα άλλα στοιχεία. Βήμα έκτο: Βλέπω την τελική εκδοχή της εργασίας μου και την αξιολογώ. Σκέφτομαι αν έχει καλύψει τους στόχους μου. Είναι κατάλληλη για το ακροατήριο; Έχει όλα τα στοιχεία που κάνουν μια τέτοια εργασία σωστή; Αν όχι, διορθώνω ότι χρειάζεται αλλαγή. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε την παρουσίαση Ζώα.ppt ακολουθώντας το πιο πάνωδιάγραμμα. Η παρουσίαση τελειωμένη είναι στον ίδιο φάκελο με το όνομα Power Point/Ζώα.pps . Το πλάνο για την δημιουργία παρουσιάσεων υπάρχει επίσης στο ίδιο φάκελο.

52

Γνωριμία με τα Πολυμέσα

Με την βοήθεια των στοιχείων που υπάρχουν στον φάκελο cd βιβλίου/ Πολυμέσα/ Μεσόγειος και όσων εσείς επιπλέον συλλέξετε από διάφορες άλλες πηγές, να δημιουργηθεί μια παρουσίαση η οποία να αναφέρεται στις χώρες που βρέχονται από την Μεσόγειο Θάλασσα και βρίσκονται και στις 3 ηπείρους. Στον ίδιο φάκελο υπάρχει ένα προτεινόμενο πλάνο της εργασίας. Αν δεν σας ικανοποιεί να δημιουργήστε ένα δικό σας, το οποίο θα σώσετε σε ξεχωριστό αρχείο. Η παρουσίαση να περιλαμβάνει οπωσδήποτε τις σημαίες των χωρών και κάθε φορά που θα κάνετε κλικ επάνω τους να ακούγεται ο Εθνικός ύμνος της αντίστοιχης χώρας. Να υπάρχουν κουμπιά ενεργειών σε όλες τις διαφάνειες. Να αποθηκεύσετε την παρουσίαση και σαν ιστοσελίδα.

Δείτε τις παρουσιάσεις Ζώα και Το Ροζ Βατραχάκι που υπάρχουν στον ίδιο φάκελο και προσπαθήστε να κάνετε και εσείς κάτι παρόμοιο.

53

54

Προχωρημένο Επίπεδο

1.Σχεδίαση Γραφικών Το πρόγραμμα Draw από το Open Office

2. Επεξεργασία Εικόνας – Το πρόγραμμα Gimp

Andy Warhol

3.

Δημιουργία Κινούμενης Εικόνας

Προαπαιτούμενη γνώση Βασικές γνώσεις επεξεργασίας εικόνας και κειμένου

55

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Το Draw του OpenOffice είναι ένα από τα προγράμματα

που μπορεί να

χρησιμοποιηθεί για τη σχεδίαση γραφικών. Μπορείτε να το βρείτε στο cd του βιβλίου και να το εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας, ή να κατεβάσετε κάποια νεώτερη έκδοση από το internet. Τα σχέδια που δημιουργούμε με το Draw, μπορούν να περιέχουν χρώματα, υφή, ενώ μπορεί να προστεθεί και κείμενο σε αυτά, ως λεζάντα. Το Draw μπορεί να δημιουργήσει και επεξεργαστεί είτε ανυσματικά γραφικά (Vector graphics) είτε χαρτογραφικά γραφικά (Bitmaps) Ανυσματικά

γραφικά

ονομάζονται

αυτά

που

μπορούν

να

εκφραστούν

ως

μαθηματικές παραστάσεις, και αποτελούνται από γραμμές και καμπύλες. Εφόσον αποτελούνται από γραφικές παραστάσεις, η αλλαγή του μεγέθους των γίνεται χωρίς απώλεια της ποιότητας του γραφικού. Χαρτογραφικά ονομάζονται τα γραφικά που αποτελούνται από κουκίδες, οι οποίες όταν τοποθετηθούν η μία δίπλα στην άλλη δημιουργούν μία εικόνα. H αλλαγή μεγέθους αυτού του γραφικού γίνεται προσθέτοντας ή αφαιρώντας κουκίδες, και έτσι πάντα υπάρχει μία σχετική απώλεια της ποιότητας. (Για τα είδη των γραφικών δες και στο τεύχος 1, στο κεφάλαιο της Ζωγραφικής) Η

εκκίνηση

του

προγράμματος γίνεται με τον γνωστό μας τρόπο. Έναρξη > Όλα τα προγράμματα > Open Office > Draw. Το

παράθυρο

που

εμφανίζεται έχει την κλασική εμφάνιση

των

παραθύρων

των windows. Έχει γραμμή τίτλου, εργαλείων,

μενού, και

γραμμές χώρο

Open Office - Draw εργασίας που μοιάζει με εκείνο του Power Point. Οι σελίδες του μάλιστα ονομάζονται Διαφάνειες.

1. Η σελίδα Πριν αρχίσουμε να δημιουργούμε ένα νέο σχέδιο, πρέπει να ορίσουμε τη μορφή της σελίδας στην οποία θα εκτυπωθεί το σχέδιό μας. Μπορούμε να επιλέξουμε είτε από το μενού Μορφοποίηση > Σελίδα,

ή να πατήσουμε το δεξί κουμπί του

ποντικιού σε οποιοδήποτε σημείο στη σελίδα, και να επιλέξουμε από το μενού που εμφανίζεται Διαφάνεια > Διαμόρφωση σελίδας

Και στις δύο περιπτώσεις, θα εμφανιστεί

το

παράθυρο

διαλόγου για την μορφοποίηση της σελίδας.

Η καρτέλα Σελίδα (Page) μας δίνει

τη

δυνατότητα

να

ορίσουμε το Μέγεθος χαρτιού και

Ύψος

να

διαλέξουμε

είτε

μία

προκαθορισμένη

Μορφή,

να

ορίσουμε εμείς

το Πλάτος,

και την Κατεύθυνση της σελίδας. Από την ίδια καρτέλα ορίζουμε και τα

Περιθώρια.

Η καρτέλα αυτή περιέχει και ένα τμήμα με όνομα Ρυθμίσεις Διάταξης με δύο επιλογές, τη Μορφή (Format) που ορίζει τον τύπο της αρίθμησης των σελίδων, και την Προσαρμογή αντικειμένου στη μορφή χαρτιού με την οποία ορίζουμε

να

αναδιατάσσεται και να τροποποιείται το μέγεθος των αντικειμένων που υπάρχουν ήδη σε μία σελίδα, αν αυτή αλλάξει μέγεθος.

57

Open Office - Draw 2. Το Φόντο Στην περίπτωση των σχεδίων, οι σελίδες είναι μέρος του γραφικού, και αυτό μας οδηγεί στην καρτέλα Φόντο που μας δίνει τη δυνατότητα των εξής επιλογών:

 Κανένα: δηλαδή η σελίδα θα είναι κενή.  Χρώμα: δηλαδή η σελίδα μας θα είναι χρωματιστή. Διαλέγουμε το χρώμα μας από μία λίστα χρωμάτων που εμφανίζεται.  Διαβάθμιση χρώματος: δηλαδή το φόντο της

σελίδας

χρώματος.

θα

είναι

μία

Εμφανίζεται

διαβάθμιση μία

λίστα

προκαθορισμένων διαβαθμίσεων για να διαλέξουμε την επιθυμητή. Τα Βήματα της διαβάθμισης μπορούν να αλλάξουν αν θέλουμε, ή μπορούν να υπολογίζονται Αυτόματα.  Γραμμοσκιά ή Διαγράμμιση: η σελίδα μας θα

έχει

για

φόντο

μία

διαγράμμιση.

Εμφανίζεται η λίστα διαγραμμίσεων για να επιλέξουμε την επιθυμητή. Το χρώμα της σελίδας πίσω από τη διαγράμμιση μπορεί να είναι λευκό ή όποιο άλλο Χρώμα φόντου επιλέξουμε.  Γραφικό (Bitmap) : Σαν φόντο μπορούμε να έχουμε ένα γραφικό. Μία λίστα γραφικών εμφανίζεται

για

να

διαλέξουμε

το

κατάλληλο. Μπορούμε να το δούμε

στο

παράθυρο προεπισκόπησης και ορίσουμε το μέγεθος και την θέση του.

58

Open Office - Draw

Για τη σχεδίαση των γραφικών, το OpenOffice Draw διαθέτει πλήθος σχεδιαστικών εργαλείων όπως παραλληλόγραμμα και οβαλ σχήματα, γραμμές ελεύθερης σχεδίασης, καμπύλες Bezier, τρισδιάστατα αντικείμενα, κείμενο κλπ. Εκτός από τα εργαλεία, διαθέτει επίσης και τις εντολές διάταξης των αντικειμένων που δημιουργούμε, της κατανομής τους στο σχήμα, εργαλεία ομαδοποίησης, σύνθεσης, απομαδοποίησης και διάσπασής τους, και άλλα πολλά που κάνουν το Draw ένα πραγματικά πανίσχυρο σχεδιαστικό πρόγραμμα. Τα εργαλεία και οι λειτουργίες – εντολές, είναι διαθέσιμα στη γραμμή Σχεδίασης (Σχέδιο) που βρίσκεται στην κάτω πλευρά της οθόνης, και θα τα αναλύσουμε έναένα. Όσα κουμπιά έχουν ένα μικρό βελάκι δεξιά, σημαίνει ότι αν κρατηθούν για λίγο πατημένα θα εμφανιστεί μία νέα γραμμή εργαλείων.

Να πούμε εδώ ότι η συγκεκριμένη γραμμή του Draw, (αν κα τα σχέδια στα κουμπιά είναι λίγο διαφορετικά) έχει πολλές ομοιότητες με την γραμμή Σχεδίασης που έχουμε ήδη γνωρίσει στον κειμενογράφο, στα Υπολογιστικά φύλλα και στις Παρουσιάσεις. Αν δεν θέλετε να εγκαταστήσετε το Open Office στον υπολογιστή σας, μπορείτε να εξασκηθείτε

στην συγκεκριμένη ενότητα με τα προγράμματα που αναφέραμε.

Αναλυτικά για την Γραμμή Σχεδίασης του Ms Word και τις δυνατότητες της, έχουμε αναφερθεί και στο Τεύχος 1. Εστίαση (Zoom) Όταν σχεδιάζετε ένα αντικείμενο, πολλές φορές θα χρειαστεί να το δείτε ολόκληρο ή κάποια σημεία του σε μεγέθυνση. Χρησιμοποιήστε το κουμπί της Εστίασης (zoom) από την Βασική Γραμμή Εργαλείων, και επιλέξτε την προβολή της σελίδας σας από τις δυνατότητες εστίασης που σας δίνονται5.

5

Όπως σε όλες τις εφαρμογές, έτσι και εδώ αν ακουμπήσετε με τον δείκτη του ποντικιού σας ένα εργαλείο θα δείτε τι κάνει.

59

Open Office - Draw

Κρατώντας για λίγο πατημένο το ποντίκι πάνω από το κουμπί με το σύμβολο του Κειμένου (Text), μας δίνεται η δυνατότητα να σχεδιάσουμε πλαίσιο κειμένου για να εισάγουμε στο σχέδιό μας κείμενο σε διάφορες μορφές. Το πλαίσιο δημιουργείται τοποθετώντας το δείκτη του ποντικιού σε κάποιο σημείο στην οθόνη και σέρνοντας το ποντίκι με πατημένο το αριστερό κουμπί. Η μορφοποίηση του κειμένου αυτού μπορεί να γίνει από τη σχετική γραμμή εργαλείων η οποία εμφανίζεται στο πάνω μέρος του Draw και είναι ίδια με την γραμμή εργαλείων όλων των κειμενογράφων.

Το κείμενο που θα γράψουμε θα έχει τόσο ύψος και πλάτος όσο και το πλαίσιο που θα δημιουργήσουμε. Αν την ώρα που κρατάμε πατημένο το κουμπί του ποντικιού, πατάμε και το πλήκτρο Shift, το πλαίσιο που θα δημιουργηθεί θα είναι τετράγωνο. (πρέπει να ελευθερώσουμε πρώτα το κουμπί του ποντικιού) Αντίθετα με ότι συμβαίνει στο word το πλαίσιο που δημιουργείται δεν έχει εξωτερική γραμμή και γέμισμα.

Λεζάντα σε φωτογραφία

Κείμενο πάνω στην εικόνα

60

Open Office - Draw

Δημιουργούν ένα ορθογώνιο ή μια έλλειψη. Αν την ώρα που τα

1.

σχεδιάζουμε κρατήσουμε πατημένο το πλήκτρο Shift, στην περίπτωση του ορθογωνίου θα έχουμε ένα τετράγωνο και στην περίπτωση της έλλειψης ένα τέλειο κύκλο.

2.

Ελεύθερη σχεδίαση των σχημάτων που θα επιλέξουμε από

τις δυνατότητες που μας προσφέρονται.

3. Διάφορα σχήματα (και εδώ επιλέγω και με πατημένο αριστερό κουμπί ποντικιού σχεδιάζω)

Όσο σχεδιάζω ή όσο είναι επιλεγμένο το σχήμα στην γραμμή κατάστασης (κάτω από την γραμμή σχεδίου) εμφανίζονται διάφορες πληροφορίες όπως το είδος του σχήματος, το μέγεθος του, σε ποια διαφάνεια το σχεδιάζω κλπ.

61

Open Office - Draw 4. Στην διπλανή εικόνα δείτε τα εργαλεία με τα οποία μπορώ να σχεδιάσω γραμμές και βέλη, και

παρατηρήστε

εργαλεία

με

την

ότι ίδια

εμφανίζονται εικόνα

δύο

αλλά

με

διαφορετικές δυνατότητες. Το Α σχεδιάζει μια γραμμή με κατάληξη βέλους, ενώ το Β

Α

Β

σχεδιάζει διάφορα βέ-λη και γραμμές. Αν δεν είστε σίγουροι για την σταθερότητα του χεριού σας, κρατήστε πατημένο στο Shift για να γίνει η γραμμή ή το βέλος ίσιο.

Σε όλα σχεδόν τα αντικείμενα μπορείτε να προσθέσετε εύκολα κάποιο κείμενο. Αφού επιλέξετε το αντικείμενο, κάντε ένα γρήγορο διπλό αριστερό κλικ του ποντικιού πάνω του, για να μετατραπεί ο δείκτης σε δρομέα εισαγωγής κειμένου, και να εμφανιστεί στην κορυφή η σχετική γραμμή εργαλείων μορφοποίησης κειμένου.

Το κείμενο αυτό θεωρείται μέρος του αντικειμένου και μετακινείται μαζί με το αντικείμενο. Η θέση του, εξαρτάται από το ίδιο το αντικείμενο και συνήθως το κέντρο του κειμένου θα είναι ίδιο με το κέντρο του αντικειμένου.

Πρακτική Εφαρμογή: Δημιουργήστε πινακίδες, για την πόρτα του δωματίου σας (Απαγορεύται η είσοδος, Κτυπήστε πριν μπείτε, κλπ.

62

Open Office - Draw

Τα σχήματα ή τις γραμμές και τα βέλη που δημιουργήσαμε μπορούμε να τα μορφοποιήσουμε από την γραμμή εργαλείων που εμφανίζεται στο πάνω μέρος του παραθύρου μας.

1. Μορφοποίηση Υπάρχουν

περιγράμματος

τεράστιες

(γραμμών.

δυνατότητες

που

παρουσιάζονται σε ένα παράθυρο με τρεις καρτέλες: Γραμμή (για μέγεθος και χρώμα), Στυλ γραμμής (διακεκομμένη, συνεχής κλπ), Άκρα γραμμής (πως θα τελειώνει).

2. Σύμβολα βελών, για την επιλογή του στυλ στα βέλη που σχεδιάζουμε.

3. Στυλ γραμμής 4. Πάχος γραμμής 5. Χρώμα γραμμής 6. Γέμισμα της επιφάνειας του σχήματος

3

5

7. Επιλογή στυλ γεμίσματος της επιφάνειας του σχήματος

63

6

Open Office - Draw 8. Προσθήκη σκιάς στο σχήμα. Για περισσότερες μορφοποιήσεις του σχήματος κάντε Δεξί κλικ Πάνω στο σχήμα, και από το μενού που θα εμφανιστεί (περιέχει πολλές από τις εντολές που είδαμε) επιλέξτε Επεξεργασία Προτύπου. Στο παράθυρο που θα ανοίξει εξετάστε τις δυνατότητες που σας δίνονται.

Θα προσπαθήσουμε τώρα χρησιμοποιώντας όσα μάθαμε να δημιουργήσουμε βήμαβήμα ετικέτες για τα βιβλία μας.

1. Δημιουργήστε ένα νέο αρχείο ή προσθέστε μια νέα διαφάνεια σε ένα παλαιό αρχείο.

2. Προσθέστε στην διαφάνεια σας φόντο 3. Από την γραμμή σχεδίου επιλέξτε το Ορθογώνιο.

4. Με πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού σχεδιάστε ένα ορθογώνιο στην διαφάνεια σας. Μην ασχοληθείτε τώρα με τις διαστάσεις του.

5. Βεβαιωθείτε ότι είναι επιλεγμένο και εμφανίστε το παράθυρο Θέση και Μέγεθος (με δεξί κλικ ή από το μενού Μορφή ή με F4) 6. Ορίστε θέση Χ και Υ (κάθετα και οριζόντια) 0,5 cm και μέγεθος 12 εκ. για το πλάτος και 6 για το ύψος.

7. Κάντε δεξί κλικ και επιλέξτε Επιφάνεια. Για Γέμισμα επιλέξτε από τα Bitmaps Τοίχος.

8. Ακολουθήστε την ίδια διαδικασία και αφού δημιουργήσετε ένα νέο ορθογώνιο με αναλογίες

64

Open Office - Draw 10,5Χ4,5 να το σύρετε και να το τοποθετήσετε μέσα στο πρώτο.

9. Επιλέξτε το εσωτερικό ορθογώνιο και με δεξί κλικ και

Επιφάνεια γεμίστε το με Διαβάθμιση χρώματος Ακτινικά κόκκινο-κίτρινο.

10. Από την γραμμή σχεδίου επιλέξτε το εργαλείο της Γραμμής και με πατημένο το Shift σχεδιάστε στο εσωτερικό Ορθογώνιο δυο γραμμές οριζόντιες. Έτοιμη να την αντιγράψετε όσες φορές θέλετε!

65

Open Office - Draw 1. Διαμορφώστε την σελίδα σας 2. Ορίστε προσανατολισμό και φόντο 3. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε τα γραφικά που βλέπετε.

Σημ: και στις 3 εικόνες έχουν χρησιμοποιηθεί περισσότερα από ένα σχήματα.

Από το μενού Προβολή επιλέξτε Γραμμές εργαλείων και ανοίξτε τη γραμμή των Τρισδιάστατων Αντικειμένων (3Δ). Στην διπλανή εικόνα βλέπετε τα σχήματα που έχετε την δυνατότητα να σχεδιάσετε.

Όλα

τα

σχήματα

όταν

δημιουργούνται έχουν κάποιες προκαθορισμένες ρυθμίσεις οι οποίες μπορούν να αλλάξουν από το παράθυρο Εφέ 3Δ , το οποίο ανοίγει αν κάνετε δεξί κλικ πάνω στο σχήμα, και από το μενού που θα εμφανιστεί επιλέξετε Εφέ 3Δ. Οι πέντε καρτέλες που περιέχει σας δίνουν την δυνατότητα να αλλάξετε εντελώς το αντικείμενο που αρχικά δημιουργήσατε. Κάθε φορά που τελειώνετε με μια καρτέλα πατάτε το κουμπί  για να δείτε τις αλλαγές να εφαρμόζονται. Στις εικόνες κάτω δείτε τα αρχικά σχήματα (αριστερά) και τα σχήματα που δημιουργήθηκαν με την χρήση των Εφε 3Δ (δεξιά).

66

Open Office - Draw

Πολλές φορές, αφού δημιουργήσουμε ένα αντικείμενο, θέλουμε να το μετακινήσουμε ή να το αλλάξουμε μέγεθος, να το περιστρέψουμε... Αν θέλουμε απλά να του αλλάξουμε θέση, το επιλέγουμε με

απλό

πάτημα

του

αριστερού

κουμπιού

του

ποντικιού, και κρατώντας πατημένο το κουμπί το σύρουμε στη νέα θέση. Αν πάλι θέλουμε να του αλλάξουμε το μέγεθος, αφού το επιλέξουμε θα χρησιμοποιήσουμε τα 8 σημεία ελέγχου (λαβές) που βρίσκονται στις τέσσερις γωνίες, και στα κέντρα των τεσσάρων πλευρών του σχήματος. Με πατημένο το κουμπί του ποντικιού, σέρνουμε προς τα έξω ή προς τα μέσα, και βλέπουμε το αντικείμενό μας να αλλάζει ανάλογα μέγεθος. Αν χρειαζόμαστε ακρίβεια ή περισσότερες επιλογές, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την εντολή Θέση και Μέγεθος που υπάρχει στο μενού που εμφανίζεται με δεξί κλικ πάνω στο σχήμα, και το ομώνυμο παράθυρο. Οι τρεις καρτέλες που έχει μας επιτρέπουν την επιλογή θέσης σε σχέση με τον κατακόρυφο ή τον οριζόντιο άξονα της σελίδας μας, την αλλαγή μεγέθους, και την περιστροφή του σχήματος κατά γωνία.

67

Open Office - Draw

Για να προστατέψουμε τα αντικείμενα που έχουμε σχεδιάσει από τυχαίες μετακινήσεις ή αλλαγές μεγέθους τα ομαδοποιούμε. Η ομαδοποίηση, όπως λέει και το

όνομά

της,

δημιουργεί

μία

ομάδα

από

αντικείμενα

τα

οποία

πλέον

αντιμετωπίζονται από το Draw σαν ομάδα. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι εργασίες πάνω τους, γίνονται ομαδικά. Η αλλαγή μεγέθους και θέσης, χρώματος, περιγράμματος κλπ, όλα γίνονται πάνω στην ομάδα και επηρεάζουν όλα τα αντικείμενα μαζί. Για να ομαδοποιήσουμε κάποια αντικείμενα, επιλέγουμε πρώτα ένα από αυτά, και μετά, επιλέγουμε διαδοχικά ένα-ένα τα υπόλοιπα με το ποντίκι, κρατώντας όμως το πλήκτρο Shift ενώ τα επιλέγουμε. Αν ένα αντικείμενο το επιλέξουμε κατά λάθος, με το πλήκτρο Shift πατημένο, πατάμε πάλι πάνω του για να ακυρώσουμε την επιλογή. Αφού επιλέξουμε όλα τα αντικείμενα που θέλουμε να ομαδοποιήσουμε, πατάμε το δεξί κουμπί πάνω σε ένα από τα επιλεγμένα αντικείμενα, και από το μενού περιεχομένου που θα εμφανιστεί επιλέγουμε την Ομαδοποίηση. Η ομαδοποίηση δεν είναι μόνιμη, αλλά μπορεί να αναιρεθεί ανά πάσα στιγμή. Επιλέγοντας ένα οποιοδήποτε αντικείμενο – μέρος της ομάδας (άρα επιλέγεται όλη η ομάδα) και πατώντας το δεξί κουμπί επάνω του, θα δούμε στο μενού περιεχομένου την επιλογή Κατάργηση ομαδοποίησης.

68

Open Office - Draw

Η Στοίχιση ευθυγραμμίζει τα αντικείμενα, και γίνεται με βάση κάποιο άκρο ή το κέντρο τους. Τα αντικείμενα της προηγούμενης εικόνας, αφού τα αντιγράψαμε

μια

φορά

τα

στοιχίσαμε

δεξιά

χρησιμοποιώντας την κατάλληλη επιλογή από εκείνες που εμφανίζονται είτε αν πατήσουμε το στην γραμμή Σχεδίου, είτε κάνουμε δεξί

κουμπί

κλικ πάνω στο σχήμα και επιλέξουμε Στοίχιση.

Η Κατανομή , όπως και η στοίχιση, μετακινεί τα αντικείμενα σε σχετικές μεταξύ τους θέσεις, αλλά αυτή τη φορά χωρίς να τα ευθυγραμμίζει. Η κατανομή αλλάζει τις αποστάσεις που έχουν τα αντικείμενα μεταξύ τους, ενώ μπορεί να γίνει ταυτόχρονα οριζόντια και κατακόρυφα. Με πατημένο το shift επιλέγετε τα σχήματα που θέλετε να κατανείμετε, κάνετε δεξί κλικ σε κάποιο από αυτά και από το μενού που θα εμφανιστεί επιλέγετε την Κατανομή. Θα επιλέξετε το είδος της κατανομής που θέλετε από ένα παράθυρο με δύο τμήματα, το ένα για την οριζόντια κατανομή και το άλλο για την κατακόρυφη.

Στην εικόνα κάτω εφαρμόσαμε κατανομή Οριζόντια, στο κέντρο.

69

Open Office - Draw

Στο Draw εκτός από γραφικά που μπορούμε να δημιουργήσουμε, έχουμε τη δυνατότητα να εισάγουμε και να επεξεργαστούμε γραφικά τύπου bitmap, εικόνες δηλαδή που αποτελούνται από ξεχωριστά ψηφία ή εικονοστοιχεία (bits/pixels). Η εισαγωγή της εικόνας γίνεται με τον γνωστό τρόπο (Εισαγωγή >Εικόνα >από Αρχείο ή από την γραμμή σχεδίου

)

Αν επιλέξουμε την εικόνα θα εμφανιστεί η γραμμή γραφικών αντικειμένων που μας δίνει τη δυνατότητα να τροποποιήσουμε την εμφάνιση της.

1. Στο μενού επιλογών που εμφανίζεται έχουμε την δυνατότητα να διαλέξουμε διάφορα εφέ για την επεξεργασία της εικόνας μας, όπως είναι η αφαίρεση ή η αναστροφή των χρωμάτων. Δείτε ένα παράδειγμα στην εικόνα πιο κάτω.

Τα εργαλεία 2,3 και 4 σας επιτρέπουν να πειραματιστείτε με τα χρώματα της εικόνας και την διαφάνεια της. Το πενάκι (5) αλλάζει την γραμμή, το κουβαδάκι (6) γεμίζει μια επιφάνεια με χρώμα, το εργαλείο 7 προσθέτει σκιά στην εικόνα σας και τέλος με το ψαλιδάκι (8) μπορείτε να την περικόψετε.

70

Open Office - Draw

Όπως οι περισσότερες εφαρμογές που γνωρίσαμε μέχρι τώρα, έτσι και το Draw μας δίνει την δυνατότητα να δημιουργήσουμε Καλλιτεχνικά κείμενα (font work). ανοίγει το παράθυρο με την συλλογή με

Από την γραμμή Σχεδίου και το κουμπί

τα Καλλιτεχνικά κείμενα. Διαλέγετε αυτό που σας αρέσει και μόλις εμφανιστεί στην επιφάνεια της διαφάνειας σας, με διπλό κλικ το ενεργοποιείτε και πληκτρολογείτε το κείμενο σας.

Επίλογος Αυτές ήταν μερικές από τις δυνατότητες σχεδίασης και επεξεργασίας γραφικών του προγράμματος Draw, από το Open Office. Δείτε στην επόμενη σελίδα μερικά ακόμα παραδείγματα, και προσπαθήστε και εσείς να κάνετε κάτι παρόμοιο.

71

Open Office - Draw

72

Προχωρημένο Επίπεδο Η εφαρμογή Gimp 2.2

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων Το πρόγραμμα Gimp Ωραία! Πήρατε ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, τραβήξατε πολλές και ωραίες φωτογραφίες αλλά έτυχε να δείτε και κάτι άλλες που ήταν λίγο ή περισσότερο «πειραγμένες».

Είχαν

υποστεί

δηλαδή

κάποια

επεξεργασία.

Κάτι

φωτογραφίες που ακολουθούν.

1. Ακροθαλασσιά (σε μια απλή φωτογραφία προσθέσαμε διάφορα στοιχεία)

2. Εφαρμογή φίλτρων χρώματος και εφέ

3. Αφαίρεση φόντου και δείγμα από collage

σαν

τις

Gimp 2.2

Για να γίνουν όμως αυτά χρειαζόμαστε το ανάλογο πρόγραμμα. Προγράμματα επεξεργασίας εικόνας υπάρχουν πολλά (Photoshop, Paint Shop Pro κλπ.) Εμείς θα ρίξουμε μια ματιά στο πρόγραμμα που ονομάζεται Gimp. Ανήκει στα προγράμματα ανοικτού κώδικα (open source) και προσφέρεται ελεύθερα (freeware). To μεγαλύτερο πλεονέκτημά του για μας είναι ότι υπάρχει και Ελληνική έκδοση, την οποία θα βρείτε στο cd του βιβλίου. Το όνομά του είναι τα αρχικά των λέξεων που σχηματίζουν την φράση: Gnu Image Manipulation Program, που σε ελληνική μετάφραση σημαίνει GNU Πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας. Το GNU σημαίνει ελεύθερο λογισμικό. Όταν υπάρχει η λέξη GNU στην περιγραφή κάποιου λογισμικού, αυτό σημαίνει ότι το λογισμικό αυτό είναι ελεύθερο. Το Gimp μπορεί να χρησιμοποιηθεί, σαν ένα απλό πρόγραμμα ζωγραφικής, είτε σαν πρόγραμμα επεξεργασίας φωτογραφιών. Έχει πολύ μεγάλες δυνατότητες τις οποίες δεν είναι δυνατόν να τις δούμε σε αυτό το μικρό κεφάλαιο. Αν όμως σας αρέσει αυτό που θα δείτε και θέλετε κάτι περισσότερο επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος www.docs.gimp.org ή την σελίδα www.gimpguru.org (δυστυχώς και οι δύο στα Αγγλικά). Μια γρήγορη ματιά στην ιστορία του Gimp. Οι αρχικοί δημιουργοί είναι ο Peter Mattis, και ο Spencer Kimball (φοιτητές). Κατά την διάρκεια μιας προσπάθειας να δημιουργήσουν ένα πρόγραμμα που να μπορεί να επεξεργάζεται κείμενο για γραμματικό έλεγχο , αντιμετώπισαν ένα τεχνικό πρόβλημα και σκέφθηκαν να ασχοληθούν με κάτι πιο ενδιαφέρον. Έτσι αποφάσισαν να φτιάξουν ένα πρόγραμμα που να μπορεί να διαχειρίζεται αρχεία εικόνας. Με αυτό τον τρόπο γεννήθηκε το Gimp και τον Φεβρουάριο του 1996, βγήκε η πρώτη έκδοση. Ήταν ένα λογισμικό που θα μείωνε την ανάγκη

αγοράς ακριβών

επαγγελματικών προγραμμάτων, και εφάμιλλο των μέχρι τότε γνωστών «κλειστών» εφαρμογών. Οι αρχικοί δημιουργοί συνέχισαν την ανάπτυξη μέχρι το καλοκαίρι του 1997. Τότε αποφοίτησαν από την σχολή τους και άλλοι συνεχίζουν το έργο τους μέχρι και σήμερα. Περισσότερες

πληροφορίες

για

το

Gimp,

http://www.gimp.org .

75

θα

βρείτε

στον

δικτυακό

τόπο

Gimp 2.2

Το Gimp δεν ξεκινάει με ένα, αλλά με τρία βασικά παράθυρα, και δύο βοηθητικά.

1. Βασικό Παράθυρο, Εργαλειοθήκη. Είναι η καρδιά του Gimp. Εδώ πρέπει να προσέξουμε Α. Το Μενού Αρχείο (με τις βασικές εντολές για το Άνοιγμα ενός νέου ή παλαιού αρχείου και την εντολή Διάλογοι με την οποία εμφανίζουμε παράθυρα ή εργαλεία). Β. Τα εικονίδια με τα βασικά εργαλεία του προγράμματος. Αν κλείσουμε αυτό το παράθυρο, κλείνουμε και το πρόγραμμα.

2. Είναι συνέχεια του Βασικού παραθύρου σε αυτό εμφανίζονται οι δυνατότητες του επιλεγμένου εργαλείου (στην εικόνα μας το πινέλο)

76

Gimp 2.2 3. Παράθυρο Εικόνας. Εδώ εργαζόμαστε με τις φωτογραφίες. Το παράθυρο αυτό έχει δικά του μενού για την επεξεργασία της εικόνας. Εναλλακτικά μπορούμε να εμφανίσουμε σχεδόν όλο το μενού έλεγχου της φωτογραφίας (αποθήκευση, φίλτρα κλπ) με δεξί κλικ πάνω στη φωτογραφία μας.

4. Παράθυρο για τα Στρώματα, κανάλια, διαδρομές και Αναίρεση ενέργειας. Εδώ εμφανίζεται η δομή της φωτογραφίας. Μπορούμε να κάνουμε αρκετά πράγματα σε μια φωτογραφία χωρίς να χρησιμοποιήσουμε το παράθυρο αυτό, αλλά καλό είναι να το βλέπουμε.

5. Κάτω ακριβώς από αυτό το παράθυρο είναι οι βούρτσες, τα πινέλα και τα πρότυπα για περισσότερες δυνατότητες επεξεργασίας. Αυτά είναι τα βασικά παράθυρα του προγράμματος. Αν κάποιο από αυτά δεν υπάρχει, μπορείτε να το εμφανίσετε από το Μενού Αρχείο του Βασικού παραθύρου χρησιμοποιώντας την εντολή Διάλογοι.

77

Gimp 2.2 1. Εργαλεία επιλογής

1

2

3

4

5

6

1, 2, 3. Τα κλασικά εργαλεία επιλογής που έχουμε συναντήσει και σε άλλες σχεδιαστικές εφαρμογές (Ms Paint, Draw κλπ). Η επιλεγμένη περιοχή περιβάλλεται από διακεκομμένη γραμμή.

1

2

3

4. Ονομάζεται Magic wand και επιλέγει με βάσει το χρώμα του πρώτου pixel στο οποίο κάναμε κλικ. Σαν νερό που κυλάει επιλέγει στην γύρω περιοχή όλα τα pixel με παρόμοιο χρώμα.

5. Άλλο ένα εργαλείο επιλογής, παρόμοιο με το magic wand. H διαφορά τους είναι ότι ενώ το magic wand επιλέγει συνεχόμενες περιοχές, αυτό το εργαλείο επιλέγει την ίδια απόχρωση χρώματος σε όποιο σημείο της εικόνας και αν βρίσκεται.

6. Αν και ονομάζεται ψαλίδι, το εργαλείο αυτό δεν κόβει αλλά επιλέγει. Δημιουργεί ένα μονοπάτι με σημεία τα οποία μπορώ να προσαρμόσω ανάλογα (εικόνα)

4

5

6

78

Gimp 2.2 2. Εργαλεία Επεξεργασίας της εικόνας Α 1

2

3

4

5

Το Gimp διαθέτει 9 εργαλεία με τα οποία μπορείτε να επέμβετε σε μια εικόνα γράφοντας, σβήνοντας , αφαιρώντας κλπ. Από αυτά η γόμα (1) μας είναι γνωστή.

2. Μολύβι

3. Πινέλο

4. Αερογράφος

5. Πενάκι

Με αυτά γράφουμε ή/και χρωματίζουμε πάνω σε μια εικόνα ή σε μια νέα κενή επιφάνεια. Οι ρυθμίσεις των εργαλείων αυτών είναι παρόμοιες και γίνονται από τα παράθυρα που ανοίγουν κάτω από το Βασικό παράθυρο (A) και κάτω από το παράθυρο των Στρωμάτων (Β). Τα παραπάνω εργαλεία ενεργοποιούνται με την επιλογή τους. Στην συνέχεια διαλέγουμε από το παράθυρο Α 1

1. Χρώμα ή μοτίβο (με διπλό κλικ πάνω στα ανάλογα εικονίδια)

2

2. Την διαφάνεια της γραμμής μας 3. Αν θέλουμε το χρώμα να είναι ομοιόμορφο και συνεχές τσεκάρουμε Incremental 3α . Αν θέλουμε η γραμμή μας να αχνοσβήνει ομαλά

3 Α

προς το τέλος της τσεκάρουμε Fade out , και το μήκος της. Στο παράθυρο Β επιλέγουμε το στυλ της γραμμής. Μπορούμε να σχεδιάσουμε μια απλή συνεχόμενη γραμμή ή μια γραμμή με κάποιο σχέδιο. Με το Διάκενο ορίζουμε το κενό μεταξύ των γραφικών μιας

Β

γραμμής.

79

Gimp 2.2

Δείγματα γραμμών με διάφορα εργαλεία.

Β.

1

2

3

4

1. Clone: Αναπαράγει κομμάτια από την ίδια την εικόνα ή μοτίβο από ένα πρότυπο. Δείτε ένα παράδειγμα.

Σβήσαμε με την γόμα την μηχανή και ενεργοποιήσαμε το εργαλείο clone (1). Από το παράθυρο με τις ιδιότητες (άνοιξε κάτω από το Βασικό παράθυρο) επιλέξαμε την πηγή του χρώματος (image source- από την ίδια εικόνα). Με ctrl + click επιλέγαμε κάθε φορά το χρώμα που θέλαμε από την εικόνα και με αριστερά συνεχόμενα κλικ γεμίζαμε το κενό.

2. Convolve: το χρησιμοποιούμε για να απαλύνουμε ή να τονώσουμε τα χρώματα μιας περιοχής.

3. Smudge: παίρνει χρώμα από όπου περνάει και το αναμιγνύει με το επόμενο 4. Dodge: Αυξάνει ή ελαττώνει την αντίθεση των χρωμάτων

80

Gimp 2.2 Γ.

1

2

3

4

1. Μετακίνηση της επιλεγμένης περιοχής 2. Περικοπή της εικόνας 3. Περιστροφή της εικόνας 4. Αύξηση ή μείωση του μεγέθους της επιλεγμένης περιοχής Οι ενέργειες αυτές γίνονται όλες με πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού μας.

Δ.

1

2

3

4

5

6

7

Από αυτή την ομάδα, τα εργαλεία 2 (επιλογή χρώματος), 3 (μεγεθυντικός φακός), και 6 (γέμισμα με χρώμα) μας είναι γνωστά από άλλα προγράμματα. Το Νο. 4 μετρά αποστάσεις. Ας δούμε τα υπόλοιπα.

1. Δημιουργία μονοπατιών (διαδρόμων) Με την ενεργοποίηση του εργαλείου μας δίνονται 3 δυνατότητες: Σχεδιασμός του μονοπατιού (εικόνες 1 και 2), επεξεργασία με χρώματα είτε στο περίγραμμά του είτε γέμισμα (εικόνες 3, και 4) και μετακίνηση.

1

2

3

81

4

Gimp 2.2 5. Το Εργαλείο κειμένου και οι δυνατότητες που εμφανίζονται στο παράθυρο κάτω από το Βασικό παράθυρο, μας επιτρέπουν να προσθέτουμε κείμενο πάνω σε εικόνες.

7. Γέμισμα περιοχής με ανάμιξη χρώματος. Αν θέλετε εντυπωσιακό γέμισμα της περιοχής σχεδίασης (πχ για φόντο) χρησιμοποιήστε το εργαλείο αυτό και τις δυνατότητες του. Διαλέξετε από την Διαβάθμιση την απόχρωση που θέλετε και από τα σχήματα (shape) το σχέδιο που θα εμφανίζεται μαζί με το χρώμα. Πάνω στην επιφάνεια που θέλετε να γεμίσετε με το χρώμα και το σχέδιο που διαλέξατε, σύρετε μια γραμμή με πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού σας. Η επιφάνεια θα καλυφθεί μόλις το ελευθερώσετε.

Δείτε το παράδειγμα που ακολουθεί: Δημιουργήσαμε ένα νέο αρχείο στο οποίο βάλαμε φόντο ανάμειξη χρώματος (τετράγωνο) και κατόπιν κάναμε επικόλληση τα λουλούδια της πρώτης εικόνας.

Προσπαθήστε να κάνετε κάτι παρόμοιο με δικές σας φωτογραφίες.

82

Gimp 2.2

Αν εντυπωσιαστήκατε με τις δυνατότητες που σας δίνουν τα εργαλεία στο Gimp, με τα φίλτρα θα ενθουσιαστείτε. Τα φίλτρα είναι ειδικά εργαλεία σχεδιασμού που εφαρμόζοντας ένα μαθηματικό αλγόριθμο σε μια εικόνα ή σε ένα τμήμα της, την μορφοποιούν. Τα φίλτρα χωρίζονται σε πολλές κατηγορίες και θα τα βρείτε στο Μενού Φίλτρα που υπάρχει στο παράθυρο της εικόνας. Δεν χρειάζεται βέβαια να πούμε ότι πριν δοκιμάσετε να εφαρμόσετε ένα φίλτρο πρέπει πρώτα να επιλέξετε την εικόνα ή ένα τμήμα της. Στις εικόνες που ακολουθούν δείτε τι κάνουν μερικά από τα φίλτρα. Τα υπόλοιπα μπορείτε να τα ανακαλύψετε μόνοι σας.

Αριστερά είναι η αρχική εικόνα και δεξιά έχουμε εφαρμόσει τα φίλτρα: Επάνω και αριστερά –Blur Gaussian (Θάμπωμα), επάνω και δεξιά – Χρώματα, colorify (χρώμα τυρκουάζ), Κάτω αριστερά – Glass tile, Κάτω δεξιά – Light effects, sparkle

Φίλτρα Παραμόρφωσης (Distorts): Από αριστερά Blinds, Curve Bend, Emboss και Newsprint μαζί με Page curl.

83

Gimp 2.2 Μερικά δείγματα ακόμα με φίλτρα παραμόρφωσης (distorts)

Καλλιτεχνικά φίλτρα (Artistic). Από αριστερά soft glow, cubism, gimbpresionism, oilify, και photocopy.

Δείγματα από την κατηγορία map filters.

84

Gimp 2.2

(η πρωτότυπη εικόνα είναι ασπρόμαυρη) Η σειρά των φίλτρων του gimp είναι πολύ μεγάλη και οι δυνατότητες τεράστιες. Ο καλύτερος τρόπος για να εξασκηθείτε είναι να ανοίξετε μια δική σας φωτογραφία, να αποθηκεύσετε ένα αντίγραφό της για να μην την χαλάσετε και να αρχίσετε να πειραματίζεστε με τα φίλτρα. Προσέξτε όμως, γιατί μπορεί να δυσκολευτείτε να σταματήσετε!

85

Gimp 2.2

Στο μενού αυτό περιέχονται εντολές εξειδικευμένες που αφορούν τους επαγγελματίες χρήστες του προγράμματος. Υπάρχουν όμως μερικές που μπορείτε να τις χρησιμοποιήστε και εσείς. Δοκιμάστε από το Alchemy το clothify και από το Décor τα Add border, fussy border και old photo. Δείτε δύο παραδείγματα. Στην πρώτη εικόνα εφαρμόσαμε το Φίλτρο Render- Σύννεφα (plasma) και δεξιά από το μενού script-fu >decor >old photo. Και στις δύο φωτογραφίες περίγραμμα από script-fu > decor >fuzzy border

86

Gimp 2.2

Χρησιμοποιώντας αυτά που μάθαμε μέχρι τώρα, καθώς και τις εντολές της αντιγραφής και της επικόλλησης από το μενού Επεξεργασία της εικόνας προσπαθήστε να δημιουργήσετε κολλάζ με φωτογραφίες.

Πρωτότυπο και δύο νέες εικόνες στις οποίες έχουν εφαρμοστεί φίλτρα (photocopy & colorify και έχει γίνει επικόλληση διαφόρων στοιχείων.

Επικόλληση εικόνων και μονοπάτια

Αριστερά επικόλληση εικόνας και φίλτρο photocopy, και δεξιά κολλάζ με διάφορες φωτογραφίες της Μέγκ Ράυαν στις όποιες εφαρμόστηκαν πρώτα διάφορα φίλτρα.

87

Κινούμενες εικόνες

Το πρόγραμμα Gif Animator

H δημιουργία κινούμενων εικόνων ή σχεδίων με το πρόγραμμα Gif Animator είναι μια σχετικά εύκολη διαδικασία. Το πρόγραμμα μπορείτε να το βρείτε ελεύθερο στο internet

στις

διευθύνσεις

www.rocketdownload.com

ή

www.freewarepage.de/download/187.shtml Υπάρχει όμως και στο cd του βιβλίου στον φάκελο προγράμματα. Για να δημιουργήσετε μια κινούμενη εικόνα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε σειρά εικόνων διαθέτετε. Μπορείτε να τις έχετε ζωγραφίσει εσείς στο πρόγραμμα ζωγραφικής, είτε να τις έχετε «σκανάρει» ή να τις έχετε βρει έτοιμες στο internet. Το είδος των εικόνων που χρησιμοποιούνται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι οι εικόνες gif. Αν οι εικόνες που έχετε είναι άλλου τύπου (πχ. bmp ή jpeg), τότε θα πρέπει να τις μετατρέψετε σε gif.

Κινούμενες εικόνες Το περιβάλλον της εφαρμογής Για να γνωρίσουμε καλύτερα το πρόγραμμα θα δημιουργήσουμε βήμα-βήμα μια κινούμενη εικόνα. Από το κουμπί Έναρξη > Όλα τα προγράμματα ανοίξτε το Gif Animator.

Χρησιμοποιώντας Στην αυτό το κουμπί

καρτέλα

Animation Χρησιμοποιώντας το

από ελέγξτε τις διαστάσεις της κουμπί

κάντε εισαγωγή

την γραμμή εργαλείων του εικόνας σας να ταιριάζουν διαδοχικά όλες τις εικόνες προγράμματος ανοίξτε τον στο

πλαίσιο

(όλες

οι που

χρειάζεστε

φάκελο μέσα στον οποίο εικόνες πρέπει να έχουν το επαναλάβετε έχετε

αποθηκεύσει

τη

εικόνα

Άνοιγμα.

κινηθεί και

όλες

τις

τις ίδιο μέγεθος), και ορίστε ρυθμίσεις για κάθε εικόνα

εικόνες σας. Επιλέξτε την πόσες πρώ-

και

φορές η

θέλετε

εικόνα

να ξεχωριστά. σας Αν

κατά

πατήστε (Looping). Στην εικόνα με το

γατάκι

διαλέξαμε

να

την

εισαγωγή

χαλάσει η σειρά των

εικόνων

κινείται συνεχώς (Repeat χρησιμοποιήστε forever).

Στην

Τρίτη κουμπιά

για

καρτέλα (image) ορίστε την διορθώσετε. διάρκεια

παρουσίας

εικόνας (Duration)

της

τα να

την

Κινούμενες εικόνες Για να δείτε την εικόνα σας σε προεπισκόπηση χρησιμοποιήστε το κουμπί

. Αν

δεν σας ικανοποιεί το αποτέλεσμα επιστρέψτε στην βασική οθόνη και κάντε όσες αλλαγές είναι απαραίτητες. Στο τέλος αποθηκευστε την εικόνα με το

. Ας δούμε

τώρα τα εργαλεία όλα μαζί, καθώς και τους κυριότερους όρους από τις καρτέλες του προγράμματος:

1234567-

Νέο αρχείο Άνοιγμα- εύρεση εικόνας Αποθήκευση Εισαγωγή νέας εικόνας Αποθήκευση ως Αποκοπή Αντιγραφή

891011121314-

Επικόλληση Διαγραφή (μιας εικόνας) Επιλογή όλων Μια θέση επάνω Μια θέση κάτω Προεπισκόπηση Βοήθεια της εφαρμογής

Καρτέλα Animation Animation width = πλάτος εικόνας Animation Height= Ύψος εικόνας Image Count= Πόσες εικόνες έχουμε προσθέσει Looping= Επαναλήψεις Repeat count= πόσες επαναλήψεις Repeat for ever= συνεχής επανάληψη Trailing comment= σημειώσεις για τα πνευματικά δικαιώματα Καρτέλα image Left και Top= εδώ ορίζουμε την απόσταση της εικόνας από το αριστερό άκρο και την κορυφή αντίστοιχα. Αν οι εικόνες δεν έχουν όλες το ίδιο μέγεθος, δεν γράφουμε τίποτε (0).

Duration= διάρκεια εμφάνισης της εικόνας (50=1/2 δευτερολέπτου, 100= 1 δευτερόλεπτο, 200=2 δευτερόλεπτα κλπ) Transparency= Διαφάνεια, αν επιλεγεί πρέπει να επιλέξουμε και χρώμα από την παλέτα που ανοίγει κάνοντας κλικ στο τετράγωνο. Η εικόνα υπάρχει στον φάκελο cd βιβλίου/Κινούμενες εικόνες με το όνομα eye.gif

Κινούμενες εικόνες Προσθήκη ήχου Δυστυχώς το Gif Animator δεν μας δίνει την δυνατότητα προσθήκης

ήχου

στις

κινούμενες

εικόνες

που

δημιουργούμε με αυτό. Αν όμως θέλετε να προσθέσετε ήχο

 Ανοίξτε μια κενή παρουσίαση στο Power Point με μια κενή διαφάνεια.

 Κάντε εισαγωγή την εικόνα όπως την έχετε τελειώσει και αποθηκεύσει στο Gif Animator

 Προσθέστε φόντο στην διαφάνεια.  Κάντε εισαγωγή ένα αρχείο ήχου και ορίστε να ακούγεται όσο διαρκεί η διαφάνεια.

 Αποθηκεύστε σαν .pps Αν θέλετε να δείτε ένα παράδειγμα, στον φάκελο cd βιβλίου/κινούμενες εικόνες υπάρχει το αρχείο Susie2.pps Εξάσκηση 1 1. Ανοίξτε το πρόγραμμα ζωγραφικής και δημιουργήστε μια σειρά από 4 εικόνες. Μπορεί να είναι είτε ένα παιδάκι που σε κάθε εικόνα θα έχει τα χέρια του σε διαφορετική θέση, μια μπάλα σε διαφορετικές θέσεις αναπήδησης, μια βάρκα σε διαφορετικές αποστάσεις από την ακτή κλπ.

2. Αποθηκεύστε κάθε εικόνα ξεχωριστά.

3. Ανοίξτε το Gif Animator και κάντε εισαγωγή τις εικόνες που ζωγραφίσατε.

4. Κάντε τις κατάλληλες ρυθμίσεις έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια κινούμενη εικόνα.

Εξάσκηση 2 Στον φάκελο cd βιβλίου/κινούμενες εικόνες υπάρχουν οι υποφάκελοι Bob, Susie, Face και Walk. Μέσα σε κάθε ένα από αυτούς υπάρχει μια σειρά από εικόνες. Να τις ανοίξετε με την ζωγραφική, να τις χρωματίσετε, και να τις αποθηκεύσετε ως .gif . Στην συνέχεια με την χρήση του Gif Animator να δημιουργήσετε κινούμενες εικόνες. Τα τελικά αποτελέσματα είναι στον φάκελο Δείγματα.

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Περιεχόμενα ενότητας

Τι είναι οι ιστοσελίδες Αξιολόγηση ιστοσελίδων Γνωριμία με το FrontPage Δημιουργία νέου ιστοχώρου Η αρχική σελίδα Προσθέτοντας νέες σελίδες Συνδέσεις σελίδων, υπερσύνδεσμοι, σελιδοδείκτες Εφαρμογή template, ή θέματος FP Εξάσκηση Δημιουργία από κενή σελίδα Λίστες – Πίνακες Εικόνες, Γραφικά Προσθήκη αρχείων ήχου Εξάσκηση Έτοιμες εφαρμογές Κώδικας HTML Εξάσκηση

Πριν ξεκινήσετε αυτή την ενότητα, πρέπει να : 

Γνωρίζετε να χρησιμοποιείτε το Διαδίκτυο,



Έχετε εμπειρία στο συνδυασμό κειμένου και εικόνων με στόχο τη δημιουργία ολοκληρωμένης ιστοσελίδας.

95

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Για τις ιστοσελίδες (WebPages) μιλήσαμε όταν μαθαίναμε για το internet. Είναι σελίδες δημοσιευμένες στον Παγκόσμιο ιστό που περιέχουν κείμενα, εικόνες, ήχους και βίντεο. Ιστοσελίδες που έχουν ένα κοινό θέμα και συνδέονται μεταξύ τους με ένα λογικό τρόπο αποτελούν ένα ιστοχώρο (website). Υπάρχουν 3 τρόποι για να δημιουργήσουμε μια ιστοσελίδα: 1. Με την χρήση της HTML (γλώσσα προγραμματισμού κατάλληλη για την συγγραφή του κώδικα των ιστοσελίδων).

2. Με ένα από τα προγράμματα δημιουργίας ιστοσελίδων, όπως είναι το FrontPage, το Netscape Communicator κλπ.

3. Με τα προγράμματα που ήδη γνωρίζουμε, όπως είναι το Word ή το Power Point. Πρέπει όμως να αποθηκεύσουμε το αρχείο με επέκταση .html Πριν ξεκινήσουμε την δημιουργία μιας ιστοσελίδας, πρέπει πρώτα να αποφασίσουμε το είδος της ιστοσελίδας που θέλουμε να δημιουργήσουμε και το κοινό στο οποίο θα απευθύνεται. Τα δύο αυτά σημεία είναι βασικά για την τελική εμφάνιση της σελίδας μας. Στην συνέχεια πρέπει: 1. Να σκεφτείτε το χρόνο που μπορείτε να διαθέσετε τόσο για τη δημιουργία όσο και για τη συντήρησή του (έλεγχος συνδέσμων, ανανέωση πληροφοριών, ανανέωση δομής και λειτουργικότητας) 2. Να συγκεντρώσετε σε ηλεκτρονική μορφή τις πληροφορίες (αρχεία κειμένων, λίστες εξωτερικών συνδέσμων) που θα συμπεριλάβετε στην ιστοσελίδα σας. Μην ξεχάσετε να ελέγξετε αν διέπονται από κανόνες προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων και προσωπικών δεδομένων και σε περίπτωση που αυτό ισχύει για κάποιες, μην διστάσετε να τις αποκλείσετε.

3. Ανάλογα με το μέγεθος που υπολογίζετε να έχει ο ιστοχώρος σας, ν’ αποφασίσετε ποια θα είναι η δομή του και οι τρόποι πλοήγησης σε αυτόν.

4. Να δημιουργήσετε στο χαρτί ένα σχέδιο του ιστοχώρου σας και να λάβετε υπόψη σας το μέγεθος των κειμένων που 96

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων πρόκειται να ενσωματωθούν καθώς και των εικόνων.

5. Να αποφασίστε ποια θα είναι η εμφάνιση των σελίδων σας. Θα επιλέξτε από έτοιμα πρότυπα ή σχεδιάστε με κατάλληλα ηλεκτρονικά εργαλεία (πχ Ms Paint) τα διάφορα γραφικά, τα κουμπιά πλοήγησης, το φόντο

(background), την

εικόνα της αρχικής σελίδας, κλπ. Κατά την δημιουργία ενός ιστοχώρου, χρειάζεται να θυμάστε ΕΝΑ πράγμα! Τον φτιάχνετε για να τον δουν άλλοι άνθρωποι. Γι’ αυτό κρατήστε στο μυαλό σας ότι πρέπει να είναι φιλικός προς το χρήστη, έτσι ώστε οι επισκέπτες σας να μπορούν να βρουν ότι χρειάζονται εύκολα και γρήγορα. Να θυμάστε ότι 1. Κατά την ανάγνωση μιας ιστοσελίδας οι άνθρωποι διαβάζουν την οθόνη σε σχήμα "Ζ", όπως μία εφημερίδα. Έτσι σιγουρευτείτε ότι τα πράγματα που θέλετε να τους δείξετε ακολουθούν αυτήν την ανθρώπινη φύση. Επίσης, θυμηθείτε ότι έχετε περίπου 4 δευτερόλεπτα για να τραβήξετε το ενδιαφέρον κάποιου προτού να φύγει. Σιγουρευτείτε ότι τους δίνετε τις πληροφορίες που θέλουν να δουν αμέσως!

2 Η πλοήγηση πρέπει να είναι στα αριστερά: Όλες οι ιστοσελίδες έχει τη βασική πλοήγηση τους στην αριστερή πλευρά τους. Οι δευτέρου βαθμού επιλογές μπορούν να είναι στα δεξιά, την κορυφή, ή το κάτω σημείο.

3. Κρατήστε το μπλε χρώμα στις συνδέσεις. Προσπαθήστε να μην το αλλάζετε αυτό γιατί μπορεί να συγχύσετε τους λιγότερο εξοικειωμένους επισκέπτες.

4. Προσέξτε τα γραφικά σας. Να σκέφτεστε "όσο λιγότερα τόσο καλύτερα". Οι πολλές και μεγάλες εικόνες κάνουν τις σελίδες να αργούν να εμφανιστούν και διώχνουν τους ανυπόμονους επισκέπτες.

5. Η επιλογή των χρωμάτων σας να είναι φιλική προς τα μάτια: κρατηθείτε μακριά από το να συνδυάσετε χρώματα μεταξύ τους πάρα πολύ. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε τις σωστές αντιθέσεις μεταξύ των χρωμάτων. Εάν οι επισκέπτες σας δυσκολεύονται να δουν την σελίδα, οι πιθανότητες είναι να φύγουν μεγαλώνουν.

6. Όταν σχεδιάζετε έναν ιστοχώρο, σκεφθείτε: "Τι θα ήθελα εγώ;" Αν αυτό σας είναι ξεκάθαρο παραμένει πάντα ο αποτελεσματικότερος τρόπος για τον σωστό σχεδιασμό μιας σελίδας.

97

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Ποια είναι τα κριτήρια για μια αξιόλογη παρουσία στο διαδίκτυο; Τι κάνει μια ιστοσελίδα αξιόλογη; Υπάρχουν ορισμένοι κανόνες που πρέπει να ακολουθούμε αν δεν θέλουμε να συμπεριληφθεί η σελίδα μας στο Web Pages That Suck.htm (ιστοχώρος όπου καταχωρούνται καθημερινά οι πιο … άσχετες σελίδες) Τους ίδιους αυτούς κανόνες πρέπει να έχετε πάντα στον νου σας όταν επισκέπτεστε μια σελίδα με σκοπό να πάρετε κάποιες πληροφορίες. Εξετάστε αν η σελίδα είναι …

• Ακριβής (Οι πληροφορίες που περιέχει η σελίδα είναι αξιόπιστες και χωρίς λάθη;) • Αυθεντική (Είναι η σελίδα υπογεγραμμένη; Υπάρχει συγγραφέας; Είναι ο συγγραφέας σχετικός με το θέμα; Υπάρχει σύνδεσμος για επικοινωνία με τον συγγραφέα; Υπάρχει άλλος τρόπος να ελέγξετε την αυθεντικότητα της σελίδας; Δείτε την προέλευση .edu, .com, .ac.uk, .org, .net, .gov)

• Αντικειμενική (Μήπως οι ιδέες που περιέχει η σελίδα περιέχουν προκαταλήψεις; Πχ ρατσιστικές ιδέες). Εκφράζει την κοινή γνώμη;

• Ενημερωμένη (Έχει η σελίδα ημερομηνία; Πότε ενημερώθηκε για τελευταία φορά; Οι συνδέσεις της είναι ενεργές;)

• Καλύπτει τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε; (Ποια θέματα καλύπτονται; Σου προσφέρει η σελίδα κάτι που δεν μπορείς να το βρεις αλλού; Πόσο σε βάθος καλύπτονται τα θέματα;) Λίγα πράγματα ακόμα πριν ξεκινήσετε…

 Ξεχωρίστε τις πληροφορίες σας σε κατηγορίες. Κάθε κατηγορία μπορεί να είναι μια ξεχωριστή σελίδα.

 Βεβαιωθείτε ότι έχετε αποθηκεύσει ότι χρειάζεστε σε ένα φάκελο.  Κάθε σελίδα χρειάζεται ένα Τίτλο (θα εμφανίζεται στην κορυφή) και ένα όνομα αρχείου (που θα είναι μέρος της διεύθυνσης της. Εξαιρείται η αρχική σελίδα που έχει πάντα το όνομα index ή default.)

 Εάν ο ιστοχώρος σας έχει πολλές ιστοσελίδες, τότε πρέπει να έχουν όλες παρόμοιο στυλ για να μην μπερδεύεται ο επισκέπτης.

98

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Το Microsoft FrontPage είναι ένα πρόγραμμα με το οποίο μπορούμε εύκολα και γρήγορα να σχεδιάσουμε τον ιστοχώρο μας. Μια δική μας θέση στο απέραντο internet. O ιστοχώρος αυτός μπορεί να αποτελείται είτε από μια και μοναδική ιστοσελίδα, είτε από πολλές ιστοσελίδες που συνδέονται μεταξύ τους.

Οι ιστοσελίδες ενός ιστοχώρου συνδέονται μεταξύ τους μέσω των υπερσυνδέσμων (links), με δύο τρόπους: Iεραρχικά (εικόνα αριστερά) ή Γραμμικά (εικόνα δεξιά) Οι ιστοσελίδες είναι γραμμένες σε μια ειδική γλώσσα που ονομάζεται HTML (HyperText Markup Language, δηλ. Γλώσσα Σήμανσης Υπέρ-κειμένου). Με το FrontPage δεν χρειάζεται να γράψουμε εμείς τον κώδικα HTML, απλά σχεδιάζουμε την ιστοσελίδα όπως την θέλουμε και όπως θα φανεί στην οθόνη μας και το πρόγραμμα δημιουργεί τον κώδικα μόνο του. Το παράθυρο του FrontPage και οι γραμμές εργαλείων Αν είστε εξοικειωμένοι με τις υπόλοιπες εφαρμογές του Ms Office το παράθυρο του και οι γραμμές εργαλείων θα σας φανούν γνωστές. Υπάρχουν ορισμένα εργαλεία που εμφανίζονται εδώ για πρώτη φορά και μπορείτε να δείτε τι κάνουν αν ακουμπήσετε επάνω τους τον δείκτη από το ποντίκι σας. Εκεί που πρέπει να προσέξετε είναι 99

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων  Η λίστα φακέλων (αριστερά στο παράθυρο): Για να την εμφανίσετε χρησιμοποιήστε από την γραμμή εργαλείων το σχετικό κουμπί. Εδώ θα βλέπετε τα περιεχόμενα του ιστοχώρου σας.

 Προβολές (στο κάτω μέρος της σελίδας): Από την γραμμή προβολών μπορείτε να επιλέξετε διαφορετικές προβολές της σελίδας σας. Οι βασικότερες είναι:

1. προβολή σχεδίασης (design)-όπου εργαζόμαστε 2. προβολή κώδικα (code)-βλέπουμε τον κώδικα HTML 3. προεπισκόπηση (preview) στον browser 4. Πλοήγηση (navigation) με την γραφική παράσταση της δομής του site και τον τρόπο που συνδέονται οι σελίδες.

Πλοήγηση - Navigation Λίστα Φακέλων (Folders list)

Κώδικας - Code

100

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε σωστά την δημιουργία ενός νέου ιστοχώρου. Το πρώτο βήμα είναι να φτιάξετε τον φάκελο μέσα στον οποίο θα είναι όλα τα «υπάρχοντά» σας (Φάκελοι, κείμενα και εικόνες),

και να

αποφασίσετε που θα τον αποθηκεύσετε.

1. Στην Γραμμή Εργασιών των Windows, κάντε Click στην Έναρξη,

και

από

τα

Προγράμματα,

επιλέξτε

Microsoft

FrontPage. Από την σελίδα που θα ανοίξει μπορείτε είτε να ανοίξετε έναν παλαιό ιστοχώρο είτε να δημιουργήσετε έναν καινούργιο.

2. Από το μενού Αρχείο / File , επιλέξτε Δημιουργία/ New και από το παράθυρο εργασιών (στην οθόνη δεξιά σας) επιλέξετε One page Website. Εικόνα 1

Στο νέο πλαίσιο διαλόγου που θα εμφανιστεί (εικόνα 2), επιλέξτε αριστερά One Page Web (αυτή η

επιλογή

θα δημιουργήσει μια απλή

σελίδα) και δεξιά Browse.

3. Θα ανοίξει παράθυρο διαλόγου σχεδόν ίδιο με εκείνο της αποθήκευσης (εικόνα 3). Αφού αποφασίσετε που θα αποθηκεύσετε το site σας (α), δημιουργήστε ένα νέο φάκελο (β), δώστε του το όνομα του νέου site σας (γ) και πατήστε open/άνοιγμα (δ). Το Front Page θα δημιουργήσει τον ιστοχώρο σας που θα περιλαμβάνει την αρχική σελίδα, την index. Εικόνα 2

Εικόνα 3 αα

β

γ

δα

101

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Η αρχική σελίδα του ιστοχώρου για παιδιά της NASA

Η αρχική σελίδα μιας τοποθεσίας Web είναι η κυριότερη σελίδα. Είναι η σελίδα η οποία εμφανίζεται κάθε φορά που ζητάει κάποιος να δει την τοποθεσία και από αυτή αρχίζει η αναζήτηση των πληροφοριών και δεδομένων που περιέχει ολόκληρη η τοποθεσία. Επομένως, θα πρέπει να είναι σωστά σχεδιασμένη, να έχει απλή δομή, να μην αποπροσανατολίζεται ο χρήστης, να έχει σοβαρή εμφάνιση, με λογική χρήση γραφικών και χρωμάτων κ.λ.π. Οι τεχνικές για την δημιουργία της, που ο κάθε δημιουργός μπορεί να χρησιμοποιήσει, είναι πολλές και έχουν να κάνουν με την καλαισθησία που διαθέτει. Συνήθως χρησιμοποιούνται οι πίνακες και τα πλαίσια. Τα κυριότερα συστατικά της αρχικής σελίδας είναι οι υπερσυνδέσεις οι οποίες μπορεί να είναι κείμενα ή/και γραφικά. Οι αρχικές σελίδες περιέχουν επίσης όλα τα στοιχεία που έχουνε σχέση με κείμενο, εικόνα, ήχο, βίντεο, κινούμενη εικόνα, φόρμες ή κυλιόμενα μηνύματα. Η αρχική σελίδα μιας τοποθεσίας θα πρέπει να έχει κάποιο ιδιαίτερο όνομα και ο λόγος είναι ότι θα πρέπει να την αναγνωρίζει ο φυλλομετρητής ώστε να μπορεί να την ερμηνεύσει και να την μεταφέρει σωστά σε κάθε υπολογιστή. Υπάρχουν δύο ειδικές ονομασίες που είναι αποδεκτές παγκόσμια και αυτές είναι default.htm και index.htm. Σημειώστε με την ευκαιρία ότι για να λειτουργεί σωστά μια τοποθεσία θα πρέπει να φροντίσουμε ώστε όλα τα αρχεία και οι φάκελοι της τοποθεσίας, αρχεία κειμένου, εικόνων, ήχου, βίντεο κ.λ.π να είναι αποθηκευμένα με λατινικούς χαρακτήρες, χωρίς κενά ανάμεσα στις λέξεις.

102

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Για να ολοκληρώσετε την δομή του ιστοχώρου σας, θα προσθέσετε όσες σελίδες εσείς θέλετε. Μπορείτε να προσθέσετε νέες σελίδες πριν αρχίσετε να προσθέτε περιεχόμενο στην index Αν αργότερα αποφασίσετε ότι δεν σας χρειάζεται κάποια σελίδα μπορείτε να την διαγράψετε. Είναι

καλύτερα

να

χρησιμοποιείτε

την

προβολή

Navigation

για

να

προσθέσετε νέες σελίδες ή να διαγράψετε παλαιές. Οι επιλεγμένες σελίδες στην προβολή Navigation εμφανίζονται μπλε. Αν

προτιμήσετε

να

προσθέσετε

σελίδες

από

την

γραμμή

εργαλείων

θα

χρησιμοποιήσετε το σχετικό κουμπί. Πριν αρχίσετε να δουλεύετε με αυτές τις σελίδες θα ήταν καλό να τις αποθηκεύσετε και να τους δώσετε ένα όνομα και τίτλο. Μπορείτε αργότερα να αλλάξετε τους τίτλους των σελίδων σας από την προβολή Navigation ή την λίστα φακέλων (δεξί κλικ και Μετονομασία). Μόλις δημιουργηθεί η νέα σελίδα από το μενού Αρχείο ή

την γραμμή εργαλείων

επιλέξτε Αποθήκευση. Στο παράθυρο που ανοίγει βεβαιωθείτε ότι είστε στον σωστό φάκελο (1) και αποθηκεύστε την σελίδα δίνοντας όνομα αρχείου (2) και αλλάζοντας τίτλο (3). Ο τίτλος καλό είναι να είναι ίδιος με το όνομα αρχείου. Τα ονόματα και οι τίτλοι πρέπει να είναι στα αγγλικά και να μην έχουν κενά ανάμεσα στις λέξεις. Χρησιμοποιήστε την κάτω παύλα (shift + παύλα) για να τις ενώσετε πχ my_songs

1 1

2 2

103

3 3

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Όταν περιπλανιόμαστε στον ιστό, μετακινούμαστε από ιστοσελίδα σε ιστοσελίδα και από το ένα website στο άλλο, κάνοντας κλικ στους υπερσυνδέσμους. Οι υπερσύνδεσμοι (hyperlinks) που μπορεί να έχουν τη μορφή κειμένου ή γραφικών, έχουν μέσα κρυμμένη μια διεύθυνση. Έτσι όταν κάνουμε κλικ σ’ έναν υπερσύνδεσμο, πηγαίνουμε αυτόματα σε μια άλλη ιστοσελίδα. Οι υπερσύνδεσμοι κειμένου είναι υπογραμμισμένοι και έχουν διαφορετικό χρώμα (συνήθως μπλε) για να ξεχωρίζουν από το υπόλοιπο κείμενο. Αν χρησιμοποιήσουμε έναν υπερσύνδεσμο κειμένου, το χρώμα του αλλάζει για να ξέρουμε έτσι ποιους υπερσυνδέσμους έχουμε επισκεφθεί. Όταν τοποθετούμε το ποντίκι πάνω από έναν υπερσύνδεσμο, κειμένου ή γραφικών, ο δείκτης του ποντικιού μετατρέπεται σε παλάμη χεριού. Για 2

να

δημιουργήσουμε

ένα

Υπερσύνδεσμο (Hyperlink) επιλέγουμε την

3

λέξη

ή

την

πρόταση ή την εικόνα και

1

από

το

μενού

insert /εισαγωγή την αντίστοιχη εντολή. Στο

πλαίσιο διαλόγου που ανοίγει επιλέγουμε την διεύθυνση της υπερσύνδεσης (1). Αν θέλω μπορώ να προσθέσω μια Συμβουλή οθόνης (screen tip) (2). Ένα μικρό κείμενο δηλαδή που θα εμφανίζεται όταν ακουμπάμε επάνω στην υπερσύνδεση τον δείκτη του ποντικιού. Παρόμοιοι με τους Υπερσυνδέσμους είναι και οι σελιδοδείκτες /Bookmarks. Αν μια σελίδα είναι πολύ μεγάλη μπορούμε να την χωρίσουμε σε ενότητες και στους τίτλους των ενοτήτων να εισάγουμε Σελιδοδείκτη. Σε αυτή την περίπτωση πρώτα θα κάνουμε εισαγωγή τον σελιδοδείκτη στην λέξη που θέλουμε (Επιλογή του κειμένου > Εισαγωγή/insert >Σελιδοδείκτης-Bookmark) και αφού τον σώσουμε θα εισάγουμε μια 104

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων υπερσύνδεση που θα έχει σαν διεύθυνση τον σελιδοδείκτη. Τώρα όμως πρέπει να διαλέξουμε από αριστερά (3) Place in this Document/ θέση στο έγγραφο.

Αν δεν έχετε αρκετή πείρα, μπορείτε να αρχίσετε διαλέγοντας από τα πρότυπα (templates) που υπάρχουν έτοιμα στο internet. Έτοιμοι ιστοχώροι και το μόνο που περιμένουν από εσάς είναι

το

περιεχόμενο.

Δείτε

δύο

έτοιμα

πρότυπα

(templates)

στον

φάκελο

cd

βιβλίου/ιστοσελίδες/πρότυπα. Ένας επίσης εύκολος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσετε ένα από τα έτοιμα θέματα (themes) του FrontPage. Ένα θέμα (theme) είναι ένας επαγγελματικά σχεδιασμένος συνδυασμός γραμματοσειρών, χρωμάτων, φόντων και γραφικών. Με τα θέματα μπορούμε πολύ εύκολα και γρήγορα να δώσουμε σ’ όλες τις ιστοσελίδες μιας θέσης ιστού μια ομοιόμορφη και επαγγελματική εμφάνιση. Ανοίξτε το website στο οποίο θέλετε να εφαρμόσετε το θέμα ή δημιουργήστε ένα καινούργιο και αφού προσθέσετε και αποθηκεύσετε όσες σελίδες χρειάζεστε, ακολουθήστε τα βήματα: 1. Από την προβολή Φακέλων επιλέξτε τις σελίδες στις οποίες θα εφαρμόσετε το θέμα.

2. Στο μενού Format/ Μορφοποίηση, επιλέγετε Theme.

3. Στο παράθυρο εργασιών που θα εμφανιστεί επιλέξτε ένα θέμα της αρεσκείας σας. Από το βελάκι που έχει στο πλάι ορίστε να εφαρμοστεί στις επιλεγμένες σελίδες. Για να εφαρμοστεί το επιλεγμένο θέμα θα πρέπει πρώτα να ορίσετε τα κοινόχρηστα όρια (Format/ Μορφοποίηση επιλέγουμε Shared Borders / Κοινόχρηστα όρια και στο πλαίσιο διαλόγου που εμφανίζεται επιλέγουμε τα κοινόχρηστα όρια που θέλουμε να εμφανίσουμε, μαρκάροντας τα αντίστοιχα πλαίσια ελέγχου Top, Left, Right ή Bottom).

4. Το επόμενο βήμα είναι να κάνετε δεξί κλικ στο επάνω κοινό όριο και να επιλέξετε customize. Στο παράθυρο διαλόγου που θα εμφανιστεί βλέπετε τον τρόπο που συνδέονται οι σελίδες. Επιλέξτε child level 5. Πριν εφαρμόσετε ένα θέμα, μπορείτε να κάνετε αλλαγές σχετικά

με την εμφάνισή τους από τις επιλογές (options).

Επιλέγοντας Vivid Colors (ζωηρά χρώματα) θα έχετε πιο έντονα χρώματα στο κείμενο και

105

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων τα γραφικά, επιλέγοντας Active Graphics (ενεργά γραφικά) θα έχετε κίνηση

(animation)

σε κάποια στοιχεία του theme, και τέλος επιλέγοντας Background Image (εικόνα φόντου) θα έχετε μία εικόνα σαν φόντο στις σελίδες σας.

Εξάσκηση Δουλεύετε σε ένα ταξιδιωτικό γραφείο και πρέπει να ετοιμάσετε ένα ιστοχώρο που θα διαφημίζει τα πακέτα εκδρομών που κάνει το πρακτορείο σας τον χειμώνα και το καλοκαίρι.

1. Δημιουργήστε ένα νέο website με το όνομα Travel. Εισάγετε δύο νέες σελίδες (εκτός από την Index) σε προβολή Navigation (πλοήγηση) και δημιουργήστε τους υπερσυνδέσμους.

2. Θα τις σώσετε με τα ονόματα Summer και Winter.

3. Από τα θέματα (Themes) επιλέξτε το Blueprint, προσαρμόστε το (customize) και εφαρμόστε το σε όλες τις σελίδες (apply as default theme) .

4. Ενεργοποιήστε τα share borders/κοινά περιγράμματα (μενού format/μορφοποίηση) και τις μπάρες πλοήγησης.

5. Να βρείτε στο internet κείμενα (στα ελληνικά) και εικόνες που να έχουν σχέση με το θέμα σας. Λέξεις κλειδιά: Ταξίδια στην Ελλάδα, Διακοπές, Χειμώνας, Καλοκαίρι, νησιά, χιονοδρομικά κέντρα κλπ Δείτε στην σελίδα http://guide.pathfinder.gr/index.php?cat=384 πως είναι οι σελίδες άλλων πρακτορείων τουρισμού, αλλά μην τις αντιγράψετε! Όλα τα στοιχεία που θα συγκεντρώσετε να τα αποθηκεύσετε σε ένα φάκελο με σχετικό όνομα.

6. Σχεδιάστε σε χαρτί την μορφή που θα έχουν οι σελίδες σας.

7. Στην αρχική σελίδα να βάλετε τις γενικές πληροφορίες για το πρακτορείο σας και στις δύο επόμενες τα πακέτα των εκδρομών που προτείνετε.

8. Μην ξεχνάτε να αποθηκεύετε συχνά την εργασία σας και κατά διαστήματα να την βλέπετε σε προεπισκόπηση. (Ο ιστοχώρος υπάρχει έτοιμος στο cd βιβλίου/ ιστοσελίδες).

106

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Αν θέλετε να ξεκινήσετε από την αρχή, χωρίς να χρησιμοποιήσετε κάποιο από τα πρότυπα ή τα έτοιμα θέματα, σχεδιάστε προσεκτικά σε χαρτί την δομή του, δημιουργήσετε τον φάκελο που θα τον περιέχει και τις σελίδες που θα τον αποτελούν, και είστε έτοιμοι να προσθέσετε τα περιεχόμενα σας σε κάθε σελίδα.

1. Φόντο Η σελίδα συνήθως έχει κάποιο φόντο/background. Από το μενού (Μορφή/Format >Φόντο/Background), επιλέξτε Εικόνα ή ένα απλό χρώμα, και το χρώμα για τους υπερσυνδέσμους (hyperlinks) που θα σας συνδέουν με τις υπόλοιπες σελίδες.

2. Κείμενα Το

περιβάλλον εργασίας στο Front Page είναι παρόμοιο με εκείνο των

επεξεργαστών κειμένου όπως το Microsoft Word. Για να προσθέσετε κείμενο στην σελίδα, απλά το πληκτρολογείστε το. Μπορείτε επίσης να εισάγετε κείμενο με αντιγραφή και επικόλληση. Το Fp μετατρέπει τα κείμενα σε html και τα εμφανίζει στον φυλλομετρητή. Μορφοποιήστε το κείμενο χρησιμοποιώντας τα κουμπιά από την γραμμή εργαλείων ή το μενού Μορφή/Format. Αν τα κείμενα είναι μεγάλα, μπορούμε να εισάγουμε μια οριζόντια γραμμή στην ιστοσελίδα, ώστε να την χωρίσουμε οπτικά σε ενότητες. Επιλέγουμε Οριζόντια γραμμή / Horizontal Line από το μενού Εισαγωγή/ Insert. Αν κάνουμε διπλό κλικ πάνω στην οριζόντια γραμμή, θα εμφανισθεί το πλαίσιο διαλόγου Horizontal Line Properties (ιδιότητες), στο οποίο υπάρχουν οι εξής επιλογές : Width για το πλάτος (μήκος) της γραμμής, Height για το ύψος (πάχος) της γραμμής, Alignment για να στοιχίσουμε τη γραμμή, Color για να επιλέξουμε ένα χρώμα για τη γραμμή.

2. Δημιουργία Λίστας (List) Με τις λίστες μπορούμε να ομαδοποιήσουμε στοιχεία μιας ιστοσελίδας που σχετίζονται μεταξύ τους. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι λίστας είναι οι αριθμημένες λίστες (Numbered List) και οι λίστες με κουκκίδες ή βούλες (Bulleted List). Και εδώ δουλεύουμε όπως και στο word. Επιλέγουμε το κείμενο και εφαρμόζουμε την λίστα που θέλουμε.

107

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων 3. Δημιουργία Πίνακα (Table) Οι περισσότερες σελίδες στον ιστό, έχουν δημιουργηθεί με την χρήση πίνακα (table). Η χρήση πίνακα δεν έχει σχέση με την διακόσμηση, αλλά με την

καλύτερη

οργάνωση και στοίχιση των περιεχομένων της σελίδας μας, καθώς και την σταθερότητα τους κατά την προβολή στον browser. Ένας άλλος λόγος που κάνει τους πίνακες πολύ χρήσιμους, είναι ότι έχουμε την δυνατότητα της καλύτερης κάλυψης της επιφάνειας της οθόνης. Όπως

και

στο

word

για

να

προσθέσουμε έναν πίνακα, μπορούμε να κάνουμε κλικ στο κουμπί Εισαγωγή Πίνακα / Insert Table της βασικής γραμμής εργαλείων και σύροντας με το ποντίκι να επιλέξουμε τον αριθμό των γραμμών και των στηλών του πίνα κα. Αφού τον δημιουργήσουμε, με δεξί κλικ επάνω του μπορούμε να

δούμε τις ιδιότητες του και να

ορίσουμε την μορφή του. Αν θα φαίνονται δηλαδή ή όχι τα περιγράμματα (cell padding, cell spacing, size- με 0 σε όλα δεν θα φαίνονται οι γραμμές) και τα χρώματα τους (colors, light border, dark border), καθώς και αν ο πίνακας θα έχει φόντο (background) διαφορετικό της σελίδας(χρώμα-color ή εικόνα-use background picture>browse) . Από το style/στυλ (4) μπορείτε να επιλέξετε πίνακες με έτοιμες μορφοποιήσεις.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όλα όσα ξέρετε από το word για τους πίνακες (στοίχιση κελιών, συγχώνευση/merge και διαίρεση/split κλπ) Μια πολύ γνωστή σελίδα στην οποία μπορείτε να διακρίνετε αμέσως τον πίνακα που χρησιμοποιεί είναι το www.in.gr 108

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων 4. Εικόνες Τι θα ήταν μια ιστοσελίδα χωρίς εικόνες; Βαρετή! Όπως και στις άλλες εφαρμογές έτσι και εδώ έχετε την δυνατότητα από το μενού Insert/Εισαγωγή να προσθέσετε



εικόνες από την συλλογή clip art ή από το αρχείο σας



τα γραφικά και τα καλλιτεχνικά κείμενα (word art) που εσείς δημιουργείτε από την

γραμμή σχεδίασης (new drawings). Το Frontpage τα μετατρέπει σε gif για να διαβάζονται από τους browsers) ή / και φωτογραφίες που εισάγετε από το scanner ή την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή σας



ολόκληρες συλλογές από φωτογραφίες (fotogaleries).

Όμως ποιος τύπος γραφικού είναι κατάλληλος για την σελίδα μας; Θα έχετε παρατηρήσει ότι πολλές φορές οι σελίδες αργούν να εμφανιστούν. Φταίνε οι πολλές και μεγάλες φωτογραφίες. Στον πίνακα που ακολουθεί δείτε τους τύπους των φωτογραφιών και ποιες από αυτές είναι κατάλληλες σε κάθε περίπτωση για την ιστοσελίδα σας.

Κατάλληλο για

Αριθμός χρωμάτων Αλλαγή σε διαφανές φόντο Εμφάνιση σε Browsers

JPEG

GIF

PNG-8

PNG-24

(Joint Photographic Experts group)

Graphics Interchange Format

Portable Network Graphics

Portable Network Graphics

Φωτογραφίες κάθε χρώματος και φωτεινότητας

Logos, clip art σχήματα

Logos, clip art σχήματα

16 εκατομμύρια

256

256

Φωτογραφίες κάθε χρώματος και φωτεινότητας και Logos, clip art σχήματα 16 εκατομμύρια

Ναι

Ναι

Ναι

Στους περισσότερους

Στους πιο δημοφιλής αλλά όχι σε όλους

Στους πιο δημοφιλής αλλά όχι σε όλους

Στους περισσότερους

Αν έχετε κάποια εικόνα άλλου τύπου αρχείου (πχ bmp) πρέπει να την μετατρέψετε σε gif ή jpeg για να την χρησιμοποιήσετε στην ιστοσελίδα σας.

109

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων Photo gallery (Συλλογή φωτογραφιών) Για να κάνουμε εισαγωγή μιας συλλογής φωτογραφιών (photo gallery) επιλέγουμε την σχετική εντολή από το μενού insert/εισαγωγή > picture/εικόνα > New photo gallery. Στο πλαίσιο διαλόγου που θα ανοίξει επιλέξτε Add και από το νέο πλαίσιο διαλέξτε τις φωτογραφίες που θα αποτελούν την συλλογή. Έχετε την δυνατότητα να αλλάξετε σειρά και εμφάνιση διαλέγοντας τις σχετικές εντολές (Move up & move down και Layout. Μπορείτε σε κάθε φωτογραφία να προσθέσετε ένα μικρό σχόλιο, το οποίο θα φαίνεται όταν ακουμπάτε επάνω τον δείκτη του ποντικιού σας (caption) Τέλος μπορείτε από την εντολή edit να επεξεργαστείτε την φωτογραφία σας και με το remove να αφαιρέσετε όσες φωτογραφίες δεν θέλετε. Αποθήκευση εικόνων Είναι πολύ σημαντικό να προσέξουμε πως θα αποθηκεύσουμε τις εικόνες μας. Το FrontPage δημιουργεί μόνο του τον φάκελο images, και εκεί πρέπει

να

τοποθετήσουμε τα αρχεία εικόνων και γραφικών της τρέχουσας θέσης ιστού. Όταν έχουμε

ζητήσουμε

Αποθήκευση

προσθέσει

εικόνες

και

1

θα

εμφανιστεί το πλαίσιο διαλόγου που βλέπουμε δίπλα. Πρέπει

να

φροντίσουμε

2 να

είναι

επιλεγμένος ο φάκελος images (1).

3

4

Διαφορετικά πρέπει να τον αναζητήσω επιλέγοντας Change folder (2). Αν θέλω να αλλάξω τον τύπο του αρχείου της φωτογραφίας (πχ μια bmp να την κάνω gif ή jpeg) διαλέγω Picture file type. (3). Τέλος φροντίζω το όνομα να είναι σχετικό και στα Αγγλικά. Αν πρέπει να το αλλάξω πατάω Rename (4)

110

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων Η γραμμή Εργαλείων Εικόνας (Pictures) Την εμφανίζουμε με δεξί κλικ πάνω στην εικόνα που κάναμε εισαγωγή στην σελίδα μας και επιλέγοντας Show pictures toolbar/ εμφάνιση της γραμμής εργαλείων Εικόνα. Τα κυριότερα εργαλεία το όνομα των οποίων εμφανίζεται μόλις ακουμπήσουμε επάνω τον δείκτη του ποντικιού είναι:

Auto Thumbnail

= Αυτόματη μετατροπή σε μικρογραφία (όταν επιλεχθεί η

μικρογραφία ανοίγει σε νέο παράθυρο η μεγάλη φωτογραφία) Absolute Position = απόλυτη θέση. Μας δίνει την δυνατότητα να μετακινήσουμε την εικόνα εκεί που θέλουμε Rotation = Περιστροφή αριστερά, δεξιά κλπ Contrast & Brightness = Αυξομείωση της αντίθεσης των χρωμάτων και της φωτεινότητας Crop = Περικοπή τμημάτων της εικόνας Set Transparent = Διαφάνεια στο φόντο της εικόνας Hot Spot = Δημιουργία θερμών σημείων Οι Χάρτες Εικόνων και τα Θερμά Σημεία Χάρτες εικόνων (image map) ονομάζονται τα γραφικά ή φωτογραφίες, τα οποία έχουν κρυμμένους υπερσυνδέσμους σε διάφορα σημεία τους. Έτσι, αντί να έχουμε έναν μόνο υπερσύνδεσμο για ολόκληρη την εικόνα, έχουμε πολλά θερμά σημεία, που το καθένα έχει κρυμμένο τον δικό του υπερσύνδεσμο. Για παράδειγμα, αν το γραφικό είναι ο χάρτης της Ελλάδας, μπορούμε να σχεδιάσουμε θερμά σημεία για κάθε περιφέρεια ή και για κάθε νομό της χώρας και με κλικ να πηγαίνουμε στην αντίστοιχη ιστοσελίδα. Το κάθε θερμό σημείο μπορεί να έχει το δικό του σχήμα, ανεξάρτητα από το σχήμα της εικόνας που το περιέχει. Ένα θερμό σημείο, το σχεδιάζουμε κατευθείαν πάνω στην εικόνα χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα εργαλεία της γραμμής εργαλείων Εικόνας. Μόλις σχεδιάσουμε ένα θερμό σημείο σε μια εικόνα, θα εμφανισθεί το πλαίσιο διαλόγου Create Hyperlink. Εμείς πρέπει

να ακολουθήσουμε την διαδικασία που

έχουμε ήδη περιγράψει για τη δημιουργία του υπερσυνδέσμου.

111

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Ο Ήχος δεν είναι απαραίτητος στις ιστοσελίδες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί όμως σε πολλές περιπτώσεις και μορφές, από το παίξιμο απλών μουσικών κομματιών μέχρι την μετάδοση από συνδεδεμένους στο internet ραδιοφωνικούς σταθμούς. Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία στον ήχο είναι η μορφή του αρχείου την οποία θα χρησιμοποιήσουμε. Ένα αρχείο wav 2 λεπτών καταλαμβάνει χώρο περίπου 10Mb ενώ ένα αρχείο mid ίδιου χρόνου καταλαμβάνει 20Kb. Αυτός είναι και ο λόγος που τα αρχεία mid χρησιμοποιούνται πάρα πολύ στο Internet. Μπορούμε να τοποθετήσουμε σε μια ιστοσελίδα έναν υπερσύνδεσμο για ένα αρχείο ήχου, οπότε το αρχείο ήχου θα ανοίξει όταν ο χρήστης κάνει κλικ στον σύνδεσμο, ή μπορούμε να προσθέσουμε ήχο στο παρασκήνιο μιας ιστοσελίδας, ο οποίος θα φορτώνεται αυτόματα όταν ανοίξουμε την ιστοσελίδα που τον περιέχει. Για να ορίσουμε έναν ήχο παρασκηνίου για μια ιστοσελίδα, επιλέγουμε ιδιότητες/ Properties... από το μενού File/Αρχείο και μετά την καρτέλα General/γενικά του πλαισίου διαλόγου που θα εμφανιστεί. Στην ομάδα επιλογών Background Sound κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Browse και επιλέγουμε ένα αρχείο ήχου, το όνομα και η θέση του οποίου θα εμφανισθεί στο πλαίσιο κειμένου Location. Μπορούμε να επιλέξουμε το πλαίσιο ελέγχου Forever για να ακούγεται συνέχεια ο ήχος ή να γράψουμε το πλήθος των επαναλήψεών του στο πλαίσιο κειμένου Loop, με δυνατές τιμές από 0 έως 9999.

112

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων Εξάσκηση 1. Δημιουργία ιστοχώρου με θέμα (theme)

 Δημιουργήστε ένα καινούργιο site και αποθηκεύστε το στον φάκελό σας με το όνομα Sporades.

 Προσθέστε σελίδες για κάθε ένα από τα μεγαλύτερα νησιά των Σποράδων και σώστε τις με το όνομά τους (Skiathos, Skopelos, Allonisos, Skyros).

 Από τα θέματα/ Themes επιλέξτε το Loose Gesture και ενεργοποιήστε τα αριστερά και τα κάτω Share Borders / Κοινά Περιγράμματα.

 Βρείτε στο internet και αποθηκεύστε εικόνες και κείμενα με πληροφορίες για τα νησιά αυτά. Να υπάρχει οπωσδήποτε και ένας χάρτης της περιοχής.

 Δημιουργήστε ένα logo στο paint για τίτλο στην Index με κείμενο «Οι Σποράδες» και αντίστοιχους τίτλους για κάθε μια από τις άλλες σελίδες.

 Στην Αρχική σελίδα να κάνετε εισαγωγή τον χάρτη της περιοχής και να δημιουργήσετε hot spots για κάθε νησί.

 Οι εσωτερικές σελίδες να περιέχουν photo gallery και πίνακα με τα στοιχεία «Που θα πάτε, που θα μείνετε, τι θα φάτε, τι θα ψωνίσετε» κλπ.

2. Δημιουργία σελίδας εκ του μηδενός

 Δημιουργήστε ένα νέο website και αποθηκευστε το με το όνομα rally_acropolis. Προσθέστε μια ακόμη σελίδα εκτός της index και δώστε της το όνομα diadromes. Μην χρησιμοποιήσετε κανένα θέμα. Προσθέστε φόντο (Format/Μορφή

>

Background/ Φόντο) της αρεσκείας σας.

 Βρείτε κείμενα και εικόνες στο internet (http://www.acropolisrally.gr/el/) και προσθέστε τα στις σελίδες σας.

 Εφαρμόστε όλα όσα έχουμε μάθει για τους πίνακες. Όλο το περιεχόμενο να είναι σε πίνακα.

 Αποθηκεύστε στον φάκελό σας.

113

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Στο internet υπάρχουν πολλές έτοιμες εφαρμογές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στις σελίδες σας, όπως μετρητές επισκέψεων, ημερολόγια, βιβλία επισκεπτών κλπ. Χρησιμοποιήστε την αναζήτηση και με τις σωστές λέξεις κλειδιά δεν θα ξέρετε τι να πρωτοδιαλέξετε. Σας υπενθυμίζω τους κανόνες ασφαλείας και κυρίως αυτούς που έχουν να κάνουν με την εγκατάσταση και συντήρηση των antivirus προγραμμάτων. Δείτε μερικά sites με δωρεάν εφαρμογές: http://www.freetools.gr/ Ελληνικός ιστοχώρος με πολλά καλά εργαλεία http://www.bravenet.com/ - από τα πιο καλά ξένα sites http://grjava.com/index.php το … βασίλειο των εφαρμογών java στα ελληνικά! http://www.grsites.com/

κλασικό!

Επίσης στο internet μπορείτε να βρείτε δωρεάν φόντα, ήχους, εικόνες, βίντεο και έτοιμα προσχέδια ιστοχώρων (templates) τα οποία μπορείτε να τροποποιήσετε όπως εσείς θέλετε. http://www.freesitetemplates.com/ http://www.webtemplateszone.com/templates/templates_1.htm http://www.templatesbox.com Τέλος ένα από τα καλύτερα websites για παιδιά (και όχι μόνο! ) που έχει μαθήματα για την κατασκευή ιστοσελίδων είναι το www.webmonkey.com To μόνο μειονέκτημα είναι ότι είναι στα Αγγλικά! Ότι και να διαλέξετε να έχετε πάντα στον νου σας τα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών και να αναφέρετε τις πηγές σας.

114

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων

Αν την ώρα που δημιουργείτε μια ιστοσελίδα αλλάξετε την προβολή και χρησιμοποιήσετε την προβολή κώδικα (code) τότε θα δείτε αυτή την εικόνα

Αν προσέξετε θα δείτε ότι στην ουσία αυτό που βλέπετε είναι η περιγραφή της δομής της σελίδας σας και όχι η πραγματική της παρουσίαση. Είναι ο κώδικας ο οποίος δημιουργήθηκε αυτόματα. Στην επάνω εικόνα βλέπουμε τον κώδικα της σελίδας index από το site Sporades που έχουμε δημιουργήσει. Παρατηρούμε ότι η σελίδα χωρίζεται σε head και body. Η σελίδα αρχίζει με το HTML, που δηλώνει στον browser ότι αυτό είναι ένα έγγραφο HTML. Ακολουθεί η λέξη head και ανάμεσα στα <TITLE></TITLE> έχει συμπεριληφθεί τίτλος. Αμέσως μετά αναφέρεται το θέμα μας με το όνομά του (loosegst), και η ένδειξη ότι έχει χρησιμοποιηθεί κοινόχρηστο όριο (Microsoft Border). Ακολουθεί το κυρίως κομμάτι στης σελίδας – Body, με την εικόνα των Σποράδων (images/ sporadesmap.gif), τις ακριβείς διαστάσεις της (width 425 height 298) καθώς και την στοίχισή της (align=”center”) Για να δούμε τον κώδικα μιας σελίδας στο web κάνουμε δεξί κλικ σε ένα κενό σημείο της και με αριστερό επιλέγουμε view source (προβολή προέλευσης).

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων Εξάσκηση

• Δημιουργείστε έναν ιστοχώρο μιας μόνο σελίδας με το όνομα HTML. • Γράψτε τον τίτλο «Δοκιμαστική σελίδα» με την εξής

μορφοποίηση:

Γραμματοσειρά Verdana, χρώμα κόκκινο, μέγεθος 18 στοίχιση στο κέντρο.

• Προβάλετε τον παραπάνω κώδικα και αντιγράψτε τον στο Σημειωματάριο και αφήστε το ανοικτό.

• Δημιουργείστε ένα πίνακα δύο γραμμών και δύο στηλών, ενοποιήστε τα κελιά της πρώτης γραμμής.

Γράψτε μέσα «Μαθαίνω να αναγνωρίζω τον

κώδικα»

• Τοποθετείστε στα κελιά της δεύτερης γραμμής από μια εικόνα.

• Γυρίστε σε προβολή κώδικα και εντοπίστε το κομμάτι που αναφέρεται στον πίνακα και τα περιεχόμενά του.

• Αντιγράψτε και αυτό το κομμάτι του κώδικα της ιστοσελίδας σας στο Σημειωματάριο.

• Αποθηκεύστε ιστοσελίδα και σημειωματάριο στον φάκελό σας.

116

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων Επαναληπτική Άσκηση 1 Η σελίδα μου  Ξεκινήστε με τη δημιουργία του προσωπικού σας ιστοχώρου. Δώστε το όνομα my_site1  Ορίστε

φόντο

(Μορφή

/Format

>

Φόντο/Background

)

στην

index

και

δημιουργήστε τρίστηλο πίνακα (κάντε απόκρυψη περιγραμμάτων)  Στην πρώτη γραμμή συγχωνεύστε τα κελιά και τοποθετήστε τον τίτλο «Σχετικά με εμένα» και μορφοποιήστε τον.  Στην δεύτερη γραμμή τοποθετήστε μια φωτογραφίας σας στο πρώτο κελί από αριστερά και τα υπόλοιπα δύο συγχωνεύστε τα και συμπληρώστε κείμενο με πληροφορίες για τον εαυτό σας.  Στην τρίτη γραμμή τοποθετείστε σε κάθε κελί εικόνα από 3 αγαπημένα σας θέματα που θα αναπτύξετε στις εσωτερικές ιστοσελίδες.  Στην τέταρτη και τελευταία γραμμή συγχωνεύστε τα κελιά και προσθέστε την ημερομηνία

τελευταίας

ενημέρωσης

της

σελίδας

(εισαγωγή/insert

ημερομηνία/date με αυτόματη ενημέρωση) και την ηλεκτρονική σας διεύθυνση. Μέχρι εδώ η σελίδα πρέπει να είναι κάπως έτσι: Σχετικά με εμένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα Σχετικά με μένα

Μουσική

Σπορ Ημερ. Ενημέρωσης

117

Χόμπι

>

Εισαγωγή στον σχεδιασμό Ιστοσελίδων  Δημιουργήστε 3 νέες σελίδες στο site με ονόματα σχετικά με τα περιεχόμενα τους (πχ.

favorite_game. Διαμορφώστε τις με πίνακα δίστηλο 3 γραμμών.

Συγχωνεύστε τα κελιά της πρώτης γραμμής και γράψτε τον τίτλο σας (Δημιουργήστε logo).  Στην δεύτερη γραμμή στο αριστερό κελί προσθέστε εικόνα σχετική με το περιεχόμενο. Δεξιά θα είναι το κείμενο σας.  Στην τρίτη γραμμή προσθέστε κουμπί για επιστροφή στην index.  Μην ξεχνάτε να αποθηκεύετε συχνά.

Επαναληπτική Άσκηση 2 Ελληνικά Παραδοσιακά Παραμύθια Δημιουργήστε ένα ιστοχώρο με το όνομα tales. Στην index να δημιουργήσετε πίνακα με μορφή και περιεχόμενο όπως είναι στην πιο κάτω εικόνα. Δημιουργήστε δικό σας logo.

Όνομα παραμυθιού Όνομα παραμυθιού

Eισαγωγή σχετική με τα ελληνικά παραδοσιακά παραμύθια

Όνομα παραμυθιού Όνομα παραμυθιού Πηγές: Ημ.Ενημέρωσης: Επαφή: Κάντε έρευνα στο internet για να βρείτε σχετικά στοιχεία. Επισκεφθείτε και την ιστοσελίδα http://www.haef.gr/chilias/greek/lit/tales.html (κολέγιο Αθηνών) .

118

119

120

Περιεχόμενα ενότητας Εισαγωγή, ορισμός --------------------------------------------- σελ. 95 Εφαρμογές δικτύων -------------------------------------------------- 76 Τρόποι δικτύωσης, είδη δικτύων --------------------------------- 97 Υλικά για την κατασκευή δικτύου ------------------------------ 101 Παράδειγμα δικτύου ------------------------------------------------- 103 Ασφάλεια δικτύων ---------------------------------------------------- 104 Εξάσκηση ---------------------------------------------------------------- 105

Πριν ξεκινήσετε αυτή την ενότητα, πρέπει να: o Έχετε χρησιμοποιήσει ξανά ένα Η/Υ που είναι συνδεδεμένος σε δίκτυο ή στο Διαδίκτυο o Να αναγνωρίζετε το υλικό (hardware), όπως είναι για παράδειγμα τους εκτυπωτές και τους σταθμούς εργασίας.

121

Από πολύ νωρίς έγινε επιτακτική η ανάγκη της επικοινωνίας ανθρώπων σε μεγάλες αποστάσεις και η ανταλλαγή πληροφοριών. Ο τηλέγραφος, και αργότερα τα τηλεφωνικά δίκτυα και η τηλεόραση, αποτελούν τα πρώτα σοβαρά βήματα τον 19ο αιώνα στην ανάπτυξη των επικοινωνιών. Ο 20ος αιώνας έχει και αυτός να παρουσιάσει θαυμαστά επιτεύγματα, όπως το τηλεοπτικό δίκτυο την δεκαετία του 1940, το πρώτο ψηφιακό τηλεφωνικό σύστημα το 1959, και τις δορυφορικές επικοινωνίες το 1960. Οι ανάγκες επικοινωνίας όμως αυξάνονταν διαρκώς και στη δεκαετία του '70 άρχισαν να δημιουργούνται ιδιωτικά δίκτυα σε εταιρείες ή επιχειρήσεις για την κάλυψη των αναγκών τους. Σιγά - σιγά, τα δίκτυα άρχισαν να ξεπερνούν τα όρια της επιχείρησης και να επεκτείνονται σε μεγαλύτερα γεωγραφικά όρια. Το 1969 ξεκινά και η λειτουργία του "διαδικτύου" Internet. Για να δημιουργηθεί όμως αυτή η οντότητα που λέγεται παγκόσμιος ιστός θα έπρεπε όλοι οι υπολογιστές να είναι συνδεμένοι μεταξύ τους. Έτσι εμφανίστηκε η ανάγκη δημιουργίας τρόπων σύνδεσης των υπολογιστών. Στις μέρες μας η σύνδεση δύο υπολογιστών είναι πολύ απλή. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι δύο κάρτες και ένα καλώδιο δικτύου. Για μεγαλύτερα όμως δίκτυα χρειαζόμαστε και ειδικές συσκευές που θα παρακολουθούν τα δεδομένα καθώς αυτά περνάνε από τον ένα υπολογιστή στον άλλο. Δίκτυο: Σύνολο ηλεκτρονικών υπολογιστών, τηλεπικοινωνιακού υλικού και λογισμικού που επικοινωνούν μεταξύ τους με στόχο:

 Την κοινή ενημέρωση αρχείων  Την κοινή χρήση περιφερειακών συσκευών 122

 Την κοινή χρήση λογισμικού  Την απ’ ευθείας επικοινωνία Μειονεκτήματα Δικτύων

 Η αγορά του εξοπλισμού και η εκπαίδευση του προσωπικού ανεβάζει το κόστος.  Εάν καταρρεύσει ο κεντρικός υπολογιστής θα καταρρεύσει όλο το δίκτυο.  Εάν μολυνθεί ένας η/υ από υιό αυτός θα μεταδοθεί πολύ γρήγορα και στους υπόλοιπους.

 Υπάρχει κίνδυνος διαρροής ή υποκλοπής στοιχείων. Η αγορά και εγκατάσταση επιπλέον συστημάτων ασφαλείας επιβαρύνει το κόστος. Εφαρμογές δικτύων Η χρήση των δικτύων υπολογιστών στις διάφορες μορφές της ανθρώπινης δραστηριότητας, έχει επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στον εξοπλισμό, και επιπλέον έχει οδηγήσει στην εμφάνιση νέων υπηρεσιών, οι οποίες θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν με άλλο τρόπο. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τη συνεχή μείωση του κόστους των υπολογιστών και τη συνεχή αύξηση των δυνατοτήτων τους, έχουν οδηγήσει σε αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας των δικτύων υπολογιστών τα σημαντικότερα οφέλη των οποίων, είναι:

1. Η δυνατότητα επικοινωνίας και πληροφόρησης: χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες δικτυακές εφαρμογές όπως είναι για παράδειγμα το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, είναι δυνατή η άμεση επικοινωνία ανάμεσα στους χρήστες του δικτύου, καθώς και η ανταλλαγή πληροφοριών και γνώσεων με ένα γρήγορο και αξιόπιστο τρόπο.

2. Η εμφάνιση καινούριων προηγμένων υπηρεσιών όπως  Η "Τηλε-Διάσκεψη" (Τele-Conference) επιτρέπει την ανταλλαγή εικόνων και μηνυμάτων σε πραγματικό χρόνο. Ο κάθε σύνεδρος βρίσκεται σε διαφορετικό μέρος και μέσω του υπολογιστή του λαμβάνει ή στέλνει μηνύματα στους υπόλοιπους συμμετέχοντες.

 Η "Τηλε-Εργασία" επιτρέπει την εργασία κάποιου μακριά από την κυρίως έδρα του. Με τη βοήθεια ενός υπολογιστή συνδέεται με τους υπολογιστές της επιχείρησης και εκτελεί την εργασία του.

123

 Η «Τηλε-ιατρική» επιτρέπει την ζωντανή σύνδεση του ιατρικού και του νοσηλευτικού προσωπικού με κόμβους επιστημονικής υποστήριξης.

 Η «Τηλε-εκπαίδευση» δίνει τη δυνατότητα σε κάθε εκπαιδευόμενο να παρακολουθεί τη διδασκαλία ενός θέματος μέσω του δικτύου.

Τα δίκτυα υπολογιστών μπορούν να χωριστούν σε πολλές κατηγορίες με βάση ορισμένα χαρακτηριστικά τους.

1. Με κριτήριο το μέσο μετάδοσης που χρησιμοποιούν, χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, a. τα ενσύρματα δίκτυα (wire networks), που περιλαμβάνουν ενσύρματα μέσα μετάδοσης όπως είναι τα καλώδια χαλκού, ή καλώδια με οπτικές ίνες, και b. τα ασύρματα δίκτυα (wireless networks), που περιλαμβάνουν ασύρματα μέσα μετάδοσης, όπως είναι η ατμόσφαιρα της γης και το διάστημα.

2. Με κριτήριο τη γεωγραφική κάλυψη χωρίζονται σε a. Τοπικό Δίκτυο (LAN - Local Area Network), ανάμεσα

το οποίο επιτρέπει στους

σύνδεση

υπολογιστές

που

βρίσκονται στο ίδιο κτίριο ή ακόμη σε μια στενή γεωγραφικά περιοχή (μέχρι 10 km περίπου).

b. Δίκτυo Ευρείας Περιοχής (WAN- Wide Area Network) δίνει τη δυνατότητα σε υπολογιστές που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση (σε διαφορετικά κτίρια, πόλεις ή ακόμη και χώρες) να επικοινωνούν μεταξύ τους. Ένα WAN αποτελείται σχεδόν πάντα από τοπικά δίκτυα (LAN). Το μεγαλύτερο WAN είναι το πασίγνωστο πλέον "Ιnternet".

124

3. Με κριτήριο την τοπολογία (τον τρόπο σύνδεσης) διακρίνονται σε δίκτυα με τοπολογία α-αρτηρίας (bus) b-δακτυλίου (ring) c-αστέρα (star) καθώς διπλού

και

δέντρου

δακτυλίου

προέρχονται

και που

από

τις

τοπολογίες αρτηρίας και δακτυλίου

αντίστοιχα.

Επίσης,

σπανιότερα

συναντάμε διασύνδεση

την

πλήρη

(συνδέονται

όλοι με όλους) καθώς και την

ακανόνιστη

(ανακατεμένη) διασύνδεση (χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο). a. Τοπολογία δακτυλίου (ring), όπου το δίκτυο αποτελείται από ένα σύνολο υπολογιστών που σχηματίζουν ένα κλειστό κύκλο. Η ροή της πληροφορίας έχει πάντα την ίδια φορά επάνω στο δακτύλιο. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάρχουν κόμβοι σε σχετικά μικρή απόσταση και οι οποίοι απαιτούν υψηλούς ρυθμούς μετάδοσης. Είναι η φθηνότερη και η ευκολότερη στην εγκατάσταση της λύση, αλλά το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι αν αποσυνδεθεί ένας υπολογιστής καταρρέει ολόκληρο το δίκτυο, αφού τα δεδομένα δεν θα μπορούν να ολοκληρώσουν την κυκλική διαδρομή τους.

b. Τοπολογία διαύλου, λεωφόρου ή αρτηρίας (bus), όπου όλοι οι κόμβοι του δικτύου, συνδέονται πάνω στο μοναδικό μέσο μετάδοσης, την αρτηρία (δίαυλοςbus). Τα δεδομένα μεταδίδονται σε όλο το μήκος του φυσικού μέσου, και μπορούν να παραληφθούν από όλους τους άλλους υπολογιστές. Τα δίκτυα αυτού του

125

τύπου αποτελούν καλή επιλογή όταν ο αριθμός των κόμβων που είναι συνδεδεμένοι στο δίκτυο είναι μικρός.

Η τοπολογία αρτηρίας είναι από της πιο διαδεδομένες στο χώρο των τοπικών δικτύων.

Στα

πλεονεκτήματα

της

τοπολογίας είναι η ευκολία υλοποίησης της και το χαμηλό κόστος της. Επιπλέον, η

αποσύνδεση

δημιουργεί δίκτυο,

κανένα

καθώς

λειτουργεί

ενός

μόνο

σταθμού πρόβλημα

θα

σταματήσει ό

δεν στο να

συγκεκριμένος

υπολογιστής. Μια πολύ γνωστή παραλλαγή της τοπολογίας αρτηρίας είναι η τοπολογία δέντρου. Το βασικό της χαρακτηριστικό είναι το διάγραμμά της που μοιάζει με αυτό του ανεστραμμένου δένδρου, του οποίου, τόσο ο κορμός όσο και τα κλαδιά, αποτελούνται από δίκτυα διαύλου. Ο κεντρικός κόμβος του δικτύου ονομάζεται κεφαλή ή ρίζα, και ο βασικός του ρόλος είναι η μετάδοση στο δίκτυο των σημάτων που λαμβάνει από όλους τους κόμβους, γεγονός που οδηγεί σε μεγάλο φόρτο κίνησης πάνω στο δίαυλο που περνά από τη ρίζα. Το βασικό μειονέκτημα αυτού του τύπου δικτύου, είναι η κατάρρευσή του εάν η ρίζα του υποστεί κάποια βλάβη.

c. Τοπολογία αστέρα (star) όπου ο κάθε κόμβος του δικτύου συνδέεται άμεσα με ένα κεντρικό σταθμό εξυπηρέτησης, διαμέσου δύο καλωδίων, εκ των οποίων το ένα χρησιμοποιείται για την αποστολή, και το άλλο για τη λήψη δεδομένων. Η τοπολογία αυτή έχει όλα τα χαρακτηριστικά της τοπολογίας διαύλου, και τείνει να υποκαταστήσει τις περισσότερες μορφές τοπικών δικτύων. Όλοι οι σταθμοί εργασίας συνδέονται με τον κεντρικό κόμβο του αστέρα, που συνήθως είναι ένας κατανεμητής καλωδίων. Η μετάδοση από οποιονδήποτε κόμβο σε κάποιον άλλο γίνεται μέσω του κεντρικού κόμβου. Αν υπάρχει πρόβλημα σε οποιονδήποτε περιφερειακό κόμβο, το δίκτυο συνεχίζει ομαλά τη λειτουργία του. Το πρόβλημα δημιουργείται αν καταρρεύσει ο κεντρικός κόμβος, οπότε έχουμε πλήρη διακοπή της επικοινωνίας. Φυσικά η απόδοση του 126

αστέρα εξαρτάται από τις δυνατότητες του κεντρικού κόμβου. Τα θετικά της τοπολογίας αστέρα είναι η αυξημένη αξιοπιστία καθώς και το σχετικά μικρό κόστος υλοποίησής της. Επιπλέον, πολλά από τα σύγχρονα κτίρια έχουν πρόβλεψη για

καλωδίωση, γεγονός που μπορεί να το εκμεταλλευθεί το υπό ανάπτυξη δίκτυο αυξάνοντας την εργονομία και την αισθητική του χώρου του δικτύου με παράλληλη ελάττωση του κόστους. Στις εικόνες κάτω βλέπετε αναπαραστάσεις δικτύων. Μπορείτε να αναγνωρίσετε την τοπολογία τους;

2 1

1. _____________________________ 2. _____________________________ 3. _____________________________

3 3

127

Η κατασκευή και η λειτουργία ενός τοπικού δικτύου βασίζεται σε ένα μεγάλο σύνολο στοιχείων υλικού (hardware) αλλά και στοιχείων λογισμικού (software). Οι πιο συνηθισμένες συσκευές υλικού που εμφανίζονται σε ένα τοπικό δίκτυο είναι : Εξυπηρετητές αρχείων (File Servers): είναι γρήγορα υπολογιστικά συστήματα , με μεγάλους αποθηκευτικούς χώρους και βασικό σκοπό το μοίρασμα των αρχείων σε ένα σύνολο υπολογιστικών συστημάτων δικτύων. Σταθμοί

εργασίας

(workstations):

ισχυρά

υπολογιστικά

συστήματα

για

την

εξυπηρέτηση αναγκών που απαιτούν μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ, αξιοπιστία και ασφάλεια. Έξυπνες τερματικές συσκευές (X Terminals): τερματικές συσκευές που διαθέτουν επεξεργαστή για πρόσβαση σε κεντρικά συστήματα. Απλές τερματικές συσκευές (Dummy Terminals): συσκευές που αποτελούνται από οθόνη και πληκτρολόγιο και μας δίνουν την δυνατότητα πρόσβασης σε υπολογιστικά συστήματα. Κάρτες δικτύου (NIC-Network Interface Card): είναι υλικό που ενσωματώνεται στην κεντρική (μητρική) πλακέτα του υπολογιστή μας (motherboard) ή εισάγεται στο δίαυλο διασύνδεσης (bus) και έχει ως σκοπό τη σύνδεση του υπολογιστή με το δίκτυο μας. Κατανεμητής καλωδίων (Hub): συσκευή κατανομής καλωδίωσης από ένα κεντρικό σημείο σε πολλά περιφερειακά. Το Hub είναι ένα ενεργό κομμάτι του δικτύου που είναι υπεύθυνο για την αντιγραφή των δεδομένων που έρχονται σε μια από τις θύρες του, σε όλες τις υπόλοιπες. Έτσι εάν θέλουμε να συνδέσουμε από 3 (τρεις) και πάνω υπολογιστές θα πρέπει να βάλουμε ένα ενδιάμεσο ενεργό κομμάτι που θα κάνει τον διαβιβαστή. Φανταστείτε ότι έχετε έναν μικρό δαίμονα μέσα στο κουτί και κάθε φορά που καταφθάνει

ένα

πακέτο

δεδομένων,

ο

δαίμονας το αρπάζει το αντιγράφει σε τόσα αντίτυπα όσοι είναι και οι υπολογιστές που 128

είναι συνδεμένοι στο Hub και το στέλνει σε αυτούς.

Switching

Hub:

θα

μπορούσαμε

να

πούμε ότι είναι ένα καλύτερο Hub. Αυτό συμβαίνει γιατί το Switching Hub είναι αρκετά πιο «έξυπνο». Είδαμε ότι ένα Hub αντιγράφει απλώς τα δεδομένα που δέχεται, σε όλους τους Το Switching Hub έχει επιτρέψει την μετάδοση δεδομένων μόνο ανάμεσα σε δύο υπολογιστές

υπολογιστές που είναι συνδεμένοι πάνω του. Τις περισσότερες φορές όμως μόνο

αυτό, δεν αρκεί. Για λόγους ασφαλείας θα θέλαμε να έχουμε περισσότερες επιλογές, δηλαδή τα δεδομένα μας να πηγαίνουνε μόνο σε ένα παραλήπτη/υπολογιστή και όχι σε όλους. Αυτός ακριβώς είναι ο ρόλος που επιτελεί να Switching Hub. Κάθε φορά που ένα πακέτο δεδομένων καταφθάσει, ο δαίμονας του παραδείγματος κοιτάει την ετικέτα του και διαλέγει σε πια πόρτα θα το στείλει. Έτσι το πακέτο φθάνει μόνο εκεί που πρέπει. Εάν λοιπόν θέλουμε να φτιάξουμε ένα δίκτυο από υπολογιστές πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάποια ενεργά στοιχεία δικτύου, όπως Κάρτες Δικτύου, Hubs, Switching Hubs. Για την διασύνδεση όμως διαφορετικών δικτύων μεταξύ τους, δυστυχώς τα στοιχεία που έχουμε αναφέρει δεν καλύπτουνε τις ανάγκες μας. Αυτό που μας λείπει για να ολοκληρώσουμε την σύνδεση του δικτύου μας είναι ο Router

(δρομολογητής):

Το

κυριότερο

στοιχείο ενός Router είναι ότι προωθεί τα δεδομένα

από το ένα δίκτυο στο άλλο

είτε αυτά τα δίκτυα είναι δύο LAN είτε είναι ένα LAN και ένα WAN. Μέσω του router ένα τοπικό δίκτυο επικοινωνεί με το internet.

Η

ικανότητα

μετάδοσης

ή

επεξεργασίας ενός συστήματος υπολογιστών ονομάζεται εύρος ζώνης ( bandwidth ) και ορίζεται συνήθως σε bits ανά δευτερόλεπτο αλλά συνήθως, επίσης, περιγράφεται από όρους όπως μεγάλο ή μικρό. Εκτός από το υλικό, σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση ενός δικτύου παίζει και το λειτουργικό σύστημα. Ως λειτουργικό σύστημα μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα

129

σύνολο προγραμμάτων που μας δίνουν τη δυνατότητα αξιοποίησης και διαχείρισης των λειτουργικών και περιφερειακών μονάδων του δικτύου μας. Γραφική παράσταση δικτύου μιας σχολής 1

Επάνω - Αίθουσα 1 (1) 12 σταθμοί εργασίας 1 Switching Hub 1 εκτυπωτής Στο κέντρο Αριστερά (2) Γραφείο Διοίκησης 1 σταθμός εργασίας 1 εκτυπωτής

2

4

3

Στο μέσον (3) 1 Κεντρικό Switching Hub στο οποίο συνδέονται τα αντίστοιχα των αιθουσών 1 και 2 1 Router για την σύνδεση όλων των η/υ στο internet Δεξιά (4) Γραμματεία 1 σταθμός εργασίας

6

5

Κάτω αριστερά (5) Αίθουσα 2 8 σταθμοί εργασίας 1 Switching Hub 2 εκτυπωτές

Σημείωση – όλοι οι σταθμοί εργασίας (22) μπορούν να χρησιμοποιούν και τους 4 εκτυπωτές.

130

Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ακούν για ασφάλεια στα δίκτυα ή στο internet σκέφτονται τους χάκερς και τους ιούς. Σίγουρα οι χάκερς μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα σε ένα δίκτυο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι η μεγαλύτερη απειλή για αυτό. Περισσότερο κινδυνεύει ένα δίκτυο από τους ανθρώπους που το χρησιμοποιούν (πχ υπάλληλοι σε μια εταιρεία ή μαθητές σε ένα σχολείο), οι οποίοι είτε από άγνοια είτε από περιέργεια μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα (πχ ζημιές στο υλικό ή υποκλοπές στοιχείων). Πως αντιμετωπίζεται αυτό; 1. Με την συνεχή εκπαίδευση των υπαλλήλων που χρησιμοποιούν το δίκτυο 2. Με δημιουργία και δημοσιοποίηση των κανόνων που πρέπει να ακολουθούν όλοι όσοι χρησιμοποιούν το δίκτυο 3. Με την δημιουργία κωδικών πρόσβασης (passwords) για κάθε ένα από τους χρήστες, είτε για όλο το δίκτυο είτε για ένα μέρος του (περιορισμένη πρόσβαση) 4. Με την φυσική προστασία των βασικών εξαρτημάτων (πχ o file server, o router, και τα hub να βρίσκονται σε προστατευμένο χώρο) και την δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας των στοιχείων (backup). Αφού καλυφθούν οι … εσωτερικοί εισβολείς, ασχοληθείτε και με αυτούς που περιμένουν έξω για να τρυπώσουν στο σύστημά σας. Εννοώ τους ιούς. Ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος προστασίας ενός δικτύου από απρόσκλητους επισκέπτες είναι η εγκατάσταση ενός τείχους προστασίας

(firewall).

Είναι

μια

εφαρμογή

ασφαλείας σχεδιασμένη να διατηρεί ένα δίκτυο ηλεκτρονικών

υπολογιστών

αδιάβλητο

από

παράνομες προσβάσεις. Χρησιμοποιούνται για να προσφέρουν στους χρήστες ασφαλή πρόσβαση στο Internet, και να ελέγχουν τα επίπεδα πρόσβασης του προσωπικού στα συστήματα της εταιρίας.

131

Τα Firewalls μπορούν να εφαρμοστούν στο hardware (στον κεντρικό υπολογιστή ή για ακόμη περισσότερη ασφάλεια σε κάθε έναν σταθμό εργασίας ξεχωριστά) αλλά και στο software.

Εξάσκηση 1. Μελετήστε την Εικόνα 1 και συμπληρώστε σύμφωνα με αυτά που έχουμε μάθει τα εξαρτήματα που λείπουν. Δικαιολογήστε την παρουσία του κάθε ένα. Ονομάστε την τοπολογία που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο δίκτυο.

Εικόνα 1

2. Στην εικόνα 2, συμπληρώστε 2 ακόμα σταθμούς εργασίας (να διατηρηθεί η τοπολογία που υπάρχει) καθώς και τα εξαρτήματα που λείπουν για σύνδεση το internet.

Εικόνα 2

Σημ. Οι εικόνες 1 και 2 είναι από τα windows XP 132

3. Σχεδιάστε ένα απλό δίκτυο για εγκατάσταση στο σπίτι που βλέπετε στην εικόνα

κάτω. Στο σχεδιασμό θα πρέπει να περιλαμβάνονται τουλάχιστον τρεις ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ένα σκάννερ, ένας εκτυπωτής και όλοι οι υπολογιστές να έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

1. Συμπεριλάβετε οποιοδήποτε αντικείμενο θα χρειαστείτε, προκειμένου να ολοκληρώσετε το σχεδιασμό του δικτύου.

2. Κάθε συσκευή θα έχει ετικέτα που θα την ονοματίζει και θα την περιγράφει.

2. Γράψτε στην επόμενη σελίδα μια περιγραφή του δικτύου σας, εξηγώντας το ρόλο του καθενός από τα αντικείμενα που το αποτελούν.

3. Γράψτε επίσης μερικές απλές συμβουλές, αναφορικά με το τι μπορεί να κάνει το κάθε μέλος της οικογένειας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του δικτύου.

4. Τα μέλη της οικογένειας διατηρούν σημαντικά έγγραφα στο δίκτυο των υπολογιστών που έχουν, ενώ και άλλοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τους υπολογιστές αυτούς. Μπορείτε να τους δώσετε μερικές απλές συμβουλές ασφαλείας;

133

(συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα) 1. Περιγραφή του δικτύου:

2. Συμβουλές για την καλή λειτουργία και ασφάλεια του δικτύου

134

135

Lego Mindstorm

136

Περιεχόμενα της ενότητας

Υπολογιστές και τεχνολογία ελέγχου στην καθημερινή ζωή Είδη συστημάτων ελέγχου Υλικό – Αισθητήρες Διαγράμματα ροής – ελέγχου Robots Ασκήσεις

Πριν ξεκινήσετε αυτή την ενότητα πρέπει να 

Κατανοείτε τη λειτουργία των Διαδικασιών (από το προηγούμενο βιβλίο)



Είστε σε θέση να δημιουργείτε απλά διαγράμματα



Να μπορείτε να γράφετε σύντομα επεξηγηματικά σχόλια για την εργασία σας.

Σημείωση: Πηγή μέρους των σημειώσεων της συγκεκριμένης ενότητας είναι οι ιστοσελίδες www.bbc.uk και www.ictgcse.org.uk

137

Συστήματα Ελέγχου

Τι είναι ο έλεγχος μέσω υπολογιστή; Είναι μια σειρά από οδηγίες με τις οποίες προγραμματίζουμε μια συσκευή, η οποία πρέπει να λειτουργεί με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Οι συσκευές ελέγχονται με το πάτημα κουμπιών ή με εξωτερικές συσκευές (remote control). Άλλες συσκευές, όπως είναι τα συστήματα συναγερμού, ενεργοποιούνται όταν λαμβάνουν ένα μήνυμα από έναν αισθητήρα. Παραδείγματα συσκευών που ελέγχονται μέσω υπολογιστή Μέσα στο σπίτι

Έξω από το σπίτι



Πλυντήριο



Φανάρια στους δρόμους



Ηλεκτρική κουζίνα



Εξαρτήματα αυτοκινήτων



Κεντρική θέρμανση



Barcode Scanners



Φούρνος Μικροκυμάτων



Πόρτες γκαράζ



Συναγερμοί



Αυτόματο πότισμα

Γιατί χρησιμοποιούμε υπολογιστές για να ελέγχουμε συσκευές; Διότι οι υπολογιστές 

Δεν κουράζονται ποτέ



Δεν χάνουν την αυτοσυγκέντρωση τους



Δεν κάνουν λάθη



Μπορούν να επαναλάβουν ξανά και ξανά τις ίδιες ενέργειες με τον ίδιο ακριβώς τρόπο



Μπορούν να εργαστούν σε μέρη που ο άνθρωπος δύσκολα θα εργαζόταν (πχ στον βυθό της θάλασσας)



Στοιχίζουν λιγότερο από πολλούς υπαλλήλους

Μειονεκτήματα 

Το να προσθέσεις ένα σύστημα ελέγχου είναι επιπλέον έξοδο



Το σύστημα γίνεται μερικές φορές περίπλοκο.



Όσο καλό και να είναι το σύστημα, πολλές φορές ένας άνθρωπος είναι πιο ευέλικτος στην λήψη αποφάσεων.

138

Συστήματα Ελέγχου Πως γίνεται; O καλύτερος τρόπος για να καταλάβουμε πως ένας υπολογιστής μπορεί να ελέγξει μια συσκευή είναι να δούμε πως δουλεύει το ανθρώπινο σώμα. Ο άνθρωπος έχει 5 αισθήσεις (αφή, γεύση, όραση, ακοή, όσφρηση). Ας υποθέσουμε ότι κάθεστε δίπλα από ένα σκυλί που πραγματικά βρωμάει. Η μύτη σας (αισθητήρας οσμής) δίνει εντολή στο μυαλό σας (επεξεργαστή) να αποφασίσει να διώξει το σκυλί. Το στόμα σας ή τα χέρια σας (συσκευές εξόδου) αρχίσουν και κάνουν ήχους ή σινιάλα για να διώξετε το βρωμερό σκυλί. Όλα τα συστήματα που χρησιμοποιούν τεχνολογία ελέγχου έχουν εξαρτήματα εισόδου, εξόδου και επεξεργαστή. Δεν θα δείτε το γνωστό σας πληκτρολόγιο και την οθόνη, αλλά αντίστοιχα εξαρτήματα. Διαφορετικά δεν θα μπορούσαμε να δώσουμε οδηγίες (είσοδος) και να πάρουμε αποτελέσματα (έξοδος) Πλυντήριο Συσκευές εισόδου: αισθητήρες για την ροή του νερού, το επίπεδο του και την θερμοκρασία του. Διακόπτης πόρτας και κουμπιά για την ταχύτητα, την θερμοκρασία, και το είδος του πλυσίματος. Συσκευές εξόδου: Διακόπτες που ενεργοποιούν την αντλία νερού Συστήματα συναγερμού Συσκευές εισόδου: Αισθητήρες σε πόρτες και παράθυρα, συσκευή για την απομνημόνευση το κωδικών, ενεργοποίησης και απενεργοποίησης του συστήματος. Συσκευές εξόδου: κουδούνια, σειρήνες, φώτα και τηλεφωνική σύνδεση με την εταιρεία. Κινητά τηλέφωνα Συσκευές εισόδου: κουμπιά και πληκτρολόγιο. Διαδικασία: πρόγραμμα που επιτρέπει την σύνδεση, ελέγχει τους κωδικούς και αποθηκεύει δεδομένα.

139

Συστήματα Ελέγχου Όταν ένα μήνυμα (μια οδηγία) στέλνεται στην κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) με το πάτημα ενός κουμπιού σε ένα πίνακα ελέγχου ή με την ενεργοποίηση των αισθητήρων, τότε η CPU κοιτά τι ακριβώς έχει αποθηκευτεί στην μνήμη της έτσι ώστε να μπορέσει να ακολουθήσει τις οδηγίες. Διαδικασίες Για να συμβούν όλα αυτά πρέπει να έχουμε δημιουργήσει Διαδικασίες. Δηλαδή μια σειρά από οδηγίες ή εντολές αποθηκευμένες στην CPU. Είναι απαραίτητο οι διαδικασίες να γραφούν σωστά έτσι ώστε τα πράγματα να συμβαίνουν με την σωστή σειρά. Είδη συστημάτων ελέγχου Υπάρχουν 2 ειδών συστήματα ελέγχου: 1. Συστήματα με ανοικτό ηλεκτρικό κύκλωμα (Open loop system) 2. Σύστημα ανατροφοδότησης (Feedback system) Ο πρώτος τύπος κοιτά μόνο την εντολή από την συσκευή εισόδου, αποφασίζει τι να κάνει και δεν ασχολείται καθόλου με το αποτέλεσμα. Πχ a) Ρυθμίζετε τον φούρνο μικροκυμάτων για 2 λεπτά (ζέσταμα φαγητού) Μόλις εξαντληθεί ο χρόνος ο φούρνος θα σταματήσει να λειτουργεί χωρίς να ξέρει το αποτέλεσμα. Δεν έχει ιδέα αν κάηκε ή αν είναι παγωμένο. b) Προγραμματίζετε το βίντεο να αρχίσει να γράφει έναν έργο που αρχίζει στις 7.30 μμ. Επειδή όμως η προηγούμενη εκπομπή τελείωσε νωρίτερα, άρχισε και το έργο νωρίτερα και έτσι χάσατε τα πρώτα 15 λεπτά. Και αυτό γιατί το σύστημα ελέγχει μόνο την είσοδο (χρόνος έναρξης μαγνητοσκόπησης 7.30 μμ.) και δεν ξέρει πότε πραγματικά άρχισε το έργο. Ένα πιο εξελιγμένο σύστημα δεν θα πρόσεχε μόνο τι γίνεται στην είσοδο του αλλά και στην έξοδο. Θα έπαιρνε από εκεί πληροφορίες και ανάλογα θα προσάρμοζε την επεξεργασία. Το σύστημα αυτό ονομάζεται Σύστημα ανατροφοδότησης (Feedback system).

140

Συστήματα Ελέγχου Παράδειγμα 1: θέλετε να έχετε θερμοκρασία δωματίου σταθερά στους 20ο Κελσίου. Το σύστημα ελέγχου θα διαβάσει από την είσοδο τις οδηγίες (επιθυμητή θερμοκρασία 20ο) και με τους αισθητήρες του θα παρακολουθεί το επίπεδο θερμοκρασίας. Μόλις η θερμοκρασία φθάσει στο επιθυμητό όριο θα κλείσει τον λέβητα. Αν η θερμοκρασία πέσει στους 19ο, οι αισθητήρες θα δώσουν νέες πληροφορίες στην είσοδο και μετά την επεξεργασία θα ανοίξει πάλι ο λέβητας. Η συνεχής ανατροφοδότηση κρατά την θερμοκρασία στο επιθυμητό επίπεδο. Παράδειγμα 2: Ένα παιχνίδι robot θέλει να κινηθεί μέσα σε ένα λαβύρινθο. Αν έχει σύστημα ανοικτού κυκλώματος, θα κινηθεί μέχρι να πέσει πάνω σε ένα τοίχο. Εκεί θα αρχίσει να σπρώχνει ή να κτυπάει τον τοίχο. Αν όμως έχει σύστημα ανατροφοδότησης τότε θα πάρει μήνυμα ότι πρέπει να στρίψει δεξιά ή αριστερά και στην συνέχεια να κινηθεί προς τα εμπρός. Ο ρόλος των αισθητήρων Οι αισθητήρες χρησιμοποιούνται για να μετρήσουν φυσικές ποσότητες, όπως η θερμοκρασία, το φως, η πίεση, ο ήχος ή υγρασία. Τις μετρήσεις αυτές τις μεταφέρουν στον επεξεργαστή, όπου μετατρέπονται από αναλογικές σε ψηφιακές, γιατί μόνο αυτές αντιλαμβάνεται ο επεξεργαστής.

Εκεί καταγράφονται σε πίνακες ή σε

υπολογιστικά φύλλα για περαιτέρω ανάλυση. Αν αναλύοντας τις μετρήσεις ο επεξεργαστής δεί ότι ικανοποιείται μια από τις οδηγίες που έχει αποθηκευμένες, τότε δίνει εντολή να ξεκινήσει μια διαδικασία. Παράδειγμα 3: Τα επίπεδα του οξυγόνου σε ένα

Αισθητήρας

ενυδρείο ελέγχονται από έναν υπολογιστή κάθε 10 λεπτά. Το ύψος του επιπεδου του οξυγόνου για την επιβίωση των ψαριών έχει οριστεί στο 20. Αν το οξυγόνο πέσει κάτω από το 20 ή ανέβει πάνω από αυτό τα ψάρια ψοφούν. Μόλις ο επεξεργαστής διαπιστώσει χαμηλό επίπεδο στο οξυγόνο, δίνει εντολή στην αντλία να ανοίξει και να μείνει ανοικτή μέχρι να φθάσει στο 20.

141

Συστήματα Ελέγχου Συσκευές ελέγχου καθημερινής χρήσης

Άνοιγμα πόρτας

Αυτόματο πότισμα στο χωράφι

Αυτόματο πότισμα στο μπαλκόνι

142

Συστήματα Ελέγχου

Τα διαγράμματα ροής χρησιμοποιούνται για να δείξουμε μια σειρά από δεδομένα, εντολές και ενέργειες μέσα σε ένα σύστημα που ελέγχεται από υπολογιστές. Υπάρχουν διάφορα σχήματα που χρησιμοποιούμε, τα βασικά όμως είναι τα εξής: Όλα τα σχήματα συνδέονται μεταξύ τους με βέλη κατεύθυνσης. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μερικές διαδικασίες (προγράμματα) είναι πολύπλοκα και είναι δύσκολα να τα παραστήσεις με διάγραμμα.

Είναι ο καλύτερος τρόπος για να δείξεις την πρόοδο μιας εργασίας. Βοηθούν στην ανάλυση ενός επιμέρους προβλήματος.

Σε μια μεγάλη αλλαγή του συστήματος πρέπει να σχεδιαστεί όλο το διάγραμμα ξανά. Πρέπει κάποιος να είναι γνώστης των σχημάτων για να καταλάβει την σημασία τους.

Για τον σχεδιασμό διαγραμμάτων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ειδικό λογισμικό (πx Smart Draw), να τα σχεδιάσουμε με το χέρι σε χαρτί, ή να χρησιμοποιήσουμε τον υπολογιστή και τα αυτόματα σχήματα από την γραμμή σχεδίασης. Τα περισσότερα από σχήματα που χρειαζόμαστε είναι εδώ. Για την σύνδεσή τους μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις γραμμές και τα βέλη.

143

Συστήματα Ελέγχου

Τα robot είναι ειδικού τύπου ελεγχόμενες συσκευές. Μπορούν να κινούνται και να εκτελούν προγραμματισμένες εργασίες. Χρησιμοποιούν αισθητήρες για την κίνηση τους ή κλειστά κυκλώματα (ανατροφοδότηση). Συνήθως προγραμματίζονται για να εκτελούν μια σειρά από επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Τα πλεονεκτήματα τους είναι ότι μπορούν να εργάζονται συνεχώς, με ακρίβεια και σε περιβάλλοντα εχθρικά για τον άνθρωπο ( πχ στον πλανήτη Άρη). Τα μειονεκτήματα τους είναι η ακριβή τιμή τους και ο πολύπλοκος προγραμματισμός τους. Τα robot μπορούν να προγραμματιστούν με δύο τρόπους. Είτε να συνταχθεί μια διαδικασία (πρόγραμμα) από έναν προγραμματιστή, είτε να κάνει μια φορά το robot την εργασία και παράλληλα να καταγράφει το πρόγραμμα. Στην αγορά (όχι ακόμα στην Ελλάδα) κυκλοφορούν robot για εκπαιδευτική χρήση. Οι μαθητές χρησιμοποιούν την γλώσσα logo για να γράψουν διαδικασίες.

Παιχνίδια - Robot

144

Συστήματα Ελέγχου

1. Ένα σούπερ μάρκετ χρησιμοποιεί ψυγείο που ελέγχεται από υπολογιστή για να κρατήσει σταθερή την θερμοκρασία στους -4ο . Αν η θερμοκρασία ανέβει τότε οι μονάδες ψύξεις αρχίζουν να δουλεύουν. Συμπληρώστε το σχεδιάγραμμα ροής για να δείξετε την διαδικασία και απαντήστε στις ερωτήσεις: Α. Τι εξαρτήματα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για να ελέγχουμε την θερμοκρασία μέσα στο ψυγείο; Β. Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχουμε την θερμο κρασία;

2. Διατηρείτε ένα θερμοκήπιο

για την ανάπτυξη φυτών που χρειάζονται ένα

περιβάλλον με ισορροπημένη θερμοκρασία και υγρασία, και θέλετε να αναπτύξετε ένα σύστημα που να μπορεί να δίνει σήμα όταν πρέπει να αυξηθεί

η αναγκαία

υγρασία ή να ανοίγει και να κλείνει τα παράθυρα ανάλογα με τη θερμοκρασία. Σχεδιάστε ένα σύστημα ελέγχου. Δημιουργήστε ένα διάγραμμα ροής και ένα διάγραμμα του συστήματος με όλες τις συσκευές που χρησιμοποιούνται. Διορθώστε και βελτιώστε τις διαδικασίες. Γράψτε μερικές προτάσεις για να εξηγήσετε τι κάνει κάθε μια από τις συσκευές καθώς και την ακολουθία των γεγονότων στο σύστημα.

145

Μαρία Ζάππα-Κασαπίδη Ιούλιος 2006

146