WINTER 2012 pRIjs 8,95
tief a e r C en m e n er ond
INTERvIEW innocent DRinKS MeRKoRiËntatie
INTERvIEW
BIRGIT & ARne
Prints & The Revolution
DE slEuTEl ToT succEs
t Dé meesdige’ aar ‘Merk-w ement manag ak aanp ! van 2012
kreM Dankzij de presentatie van “Kasper Klaarenbeek gaan wij nóg ‘Merk-waardiger’ ondernemen. Het was super!!!
“
Bas & Joris Wagenmans, Wagenmans Wonen
Is jouw bedrijf ‘Merk-waardig’ genoeg? Biedt jouw bedrijf, product of dienst écht meerwaarde, of onderscheid jij je alleen met de laagste prijs? Als je kiest voor meerwaarde, zul je tot in de kleinste details ‘Merk-waardig’ moeten zijn. Je bent immers net zo goed als het laatste contact met je klant. Dat betekent dus elke dag opnieuw méér doen dan je belooft. Elke dag opnieuw meerwaarde bieden. Dát is waar het om gaat. Is jouw bedrijf toe aan een wake-up call? Ik ben te boeken als spreker, trainer en change-agent om jou en je team te helpen het verschil te maken. Voor Jong Managementkringen heb ik een speciaal kennismakingsarrangement samengesteld voor een ‘Merk-waardig’ workshop. Ik daag je uit om het verschil te maken. Neem jij die uitdaging aan? Bel om te boeken of voor meer informatie 0318 300 251 of kijk op www.kasperklaarenbeek.nl.
voorwoord
Foto cover: Birgit Schuurman & Arne Toonen door Simone Philipsen www.simonephilipsen.com
Jong Management Colofon verdient... Hoofdredacteur Mariëlle van Buuren-Broos
Jong Top Talent! Art director Angela van der Knaap Mangoa ontwerp
C
reatief kapitaal Zo’n dertien jaar geleden rondde ik mijn studie af met een scriptie over hoe creativiteit kan leiden tot succesvolle innovaties. Om de theorie te toetsen in de praktijk, organiseerde ik creatieve sessies. Iets wat toen vrij nieuw was. In
de boardroom van veelal grote internationale bedrijven, gingen de stopdassen van de hoge heren af en voerde ik middels ‘Creative Problem Solving’ het creatieve klimaat eens even flink op. Dat geplak met post-its en andere out-of-the-box-denkende technieken leidde gere-
Redactie Kim Boersma Abe Brandsma Mariëlle van Buuren-Broos Student Select is specialist in het Jorien van Leeuwen selecteren Nelleke Broos van talentvolle studenten
geld tot totaal nieuwe inzichten over de visie, positionering en merk-
Ontwerp Mangoa Ontwerp www.mangoa-ontwerp.nl
Geïnspireerd door wat creatief denken kan veroorzaken, ben ik mij de
waarden van het bedrijf in kwestie. Met als resultaat dat regelmatig de strategie tot aan de totale corporate identity op de schop gingen! Achteraf gezien best een hele prestatie voor een student van amper negentien lentes jong.
en starters op Hbo en Wo niveau.
Redactie adres Bezuidenhoutseweg 12 2594 AV Den Haag info@jongmanagement.nl www.jongmanagement.nl Advertenties Abe Brandsma brandsma@vno-ncw.nl Mariëlle van Buuren-Broos m@merkendesignmanagement.nl Druk Drukkerij van der Wekken GROW is een uitgave van Jong Management. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Jong Management en de redactie is niet wettelijk aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. Meer informatie over Jong Management, de vereniging voor jonge werkgevers? Neem contact op met het landelijk secretariaat op 070-3490475 of mail naar info@jongmanagement.nl
jaren daarna gaan specialiseren in designmanagement als aanjager van innovatiekracht ofwel het creatieve kapitaal van de onderneming. Het leuke van mijn vak is dat ik veel over de vloer kom bij ondernemers. Die blijken stuk voor stuk een belangrijk overeenkomstig talent te bezitten; ze zijn ontzettend vindingrijk en weten hun ideeën ook nog eens om te zetten in succesvolle diensten en producten. Dingen waar jij en ik echt op zitten te wachten. En daarover gaat deze keer de GROW. We interviewden Birgit Schuurman en haar compagnons over ondernemerschap in de kunstwereld. Belden naar Engeland om te praten met de oprichters van Innocent Drinks en spraken Zijne Excellentie de heer Paul Arkwright over de kansen van ondernemen in het Britse Koninkrijk. Ook maakten we kennis met jonge entrepreneurs die internet als hun belangrijkste kanaal inzetten en hiermee een gat in de markt lijken te hebben gevonden. Maar ook ondernemerschap in de zorg vergt de komende jaren vooral creativiteit om te kunnen voorzien in de groeiende zorgvraag. Vandaar dat we verslag doen van het bezoek van VVD-Tweede Kamerlid Karin Strauss aan vier leden van Jong Management die actief zijn in deze sector. Zelf interviewde ik voor deze GROW Isabella Voskuyl, merkstrateeg bij de Positioneerders. Isabella leerde ik kennen tijdens een lezing waar zij haar onderzoeksresultaten naar merkoriëntatie als succesfactor presenteerde. Uit haar onderzoek bleek dat de mate van merkoriëntatie positief en significant is gecorreleerd aan de winstgevendheid van het bedrijf. En dit bleek niet alleen te gelden voor de Cola-Cola’s en IKEA’s van deze wereld, maar juist ook voor het MKB! Kortom genoeg diversiteit om je te laten inspireren voor zowel persoonlijke als zakelijke groei! Marielle van Buuren-Broos m@merkendesignmanagement
020 7123650 info@studentselect.nl www.studentselect.nl Hoofdredacteur GROW grow 3
achter de schermen
CREATIEF ZIJN KUN JE LEREN... Mariëlle van Buuren-Broos Hoofdredacteur Meestal lopen we over van goede ideeën, maar soms wil het gewoon niet zo vlotten met onze creativiteit. Geeft niks, genoeg ander werk. Maar mocht het nou structureel worden, dan is het verstandig stappen te ondernemen. Je kan natuurlijk wat vaker de kroeg in gaan en hopen dat een paar borrels verder het ultieme idee vanzelf op een bierviltje komt of jezelf opsluiten op de WC totdat je bruist van inspiratie. De vraagstukken voorleggen aan je zevenjarige zoontje wil ook nog wel eens verbluffende inzichten geven. Kinderen zijn over het algemeen veel creatiever dan volwassenen. Echter zijn er ook gewoon cursussen die je leren creatief te denken. En dan bedoel ik geen cursus beeldhouden of schilderen, maar cursussen die in teken staan van het bevorderen van toegepaste creativiteit en innovatiekracht. In Nederland en België kun je terecht bij COCD of Syntens. Over de grens kan ook. Zelf ben ik een paar keer naar Crea Conference geweest in Italië. Een echte aanrader, alleen al vanwege de omgeving en het heerlijke eten. Dus mocht je nog wat inspiratie nodig hebben, twijfel niet en meld je aan voor een cursus creatief denken. Ik ben benieuwd wat je ervan vindt!
CREATIEF ONDERNEMERSCHAP
IT’S IN THE FAMILY Eindredacteur Nelleke Broos
Algemeen Secretaris Abe Brandsma Creatief Ondernemerschap: De Verbindende Schakel Tweemaal per jaar geeft Jong Management het magazine voor jonge werkgevers uit: GROW. Dat geeft de redactie de kans om inspirerende ondernemers, kunstenaars en locaties te bezoeken, allen zeer divers van aard. Zo kan het voorkomen dat je de ene dag op bezoek bent bij de Britse Ambassadeur die spreekt over het gunstige ondernemersklimaat in het Verenigd Koninkrijk, om de volgende ochtend in een Amsterdams atelier bij een fotoshoot met Arne Toonen, Birgit Schuurman en Maarten Paul Eurelings te zijn. Ook de leden van Jong Management zijn zeer divers van aard. Maar of ze nu in Limburg ondernemen, deel uitmaken van een familiebedrijf in de Achterhoek of voornamelijk in het buitenland zijn voor hun bedrijf, allen delen volgens mij de passie voor creatief ondernemerschap. Die gemene deler maakt Jong Management bij uitstek de plek waar persoonlijke en zakelijke groei tot stand komt.
grow 4
Op verzoek van mijn dochter heb ik met veel plezier de eindredactie van de GROW op me genomen Nu heb ik ook eens ervaren hoe naar het is om te werken met deadlines. Creatief en ondernemend zijn heeft veel voordelen. Ik zelf voel me niet zo creatief, ben meer praktisch ingesteld maar herken de eigenschappen van mijn dochter. Mijn zusje, ook heel creatief, maakte vroeger kleding zelf zonder patroon en dan vroeg iedereen bij welke talentvolle designer ze dat nu weer had gevonden. Slagzinnen schudde ze zo uit haar mouw en dan won ze er nog prijzen mee ook. Een liedje van haar favoriete band hoefde ze maar een keer te horen en ze speelde het na. Maar rommelig was ze vroeger wel net als mijn dochter. Iets wat lijkt te horen bij creatieve mensen. Alhoewel… naar mate de jaren vorderen, lijken ze ook daarvoor allerlei creatieve oplossingen te vinden en is hun huis altijd netjes opgeruimd en werken ze keurig hun overvolle agenda’s af. Inmiddels blijkt ook mijn neef Rutger een super creatief talent. Zit het dan toch op de een of andere manier in de genen? Is het te leren?
achter de schermen
CREATIVITEIT
JOURNALISTE
Kim Boersma, lid dagelijks bestuur Jong Management, lid redactieraad GROW Creativiteit en onafhankelijkheid vind ik persoonlijk de basis waarmee je verandering maakt en buiten gebaande paden treedt als ondernemer. Voor mij betekent dit het vinden van nieuwe invalshoeken en mogelijkheden. Mijn bedrijf Student Select is actief in het selecteren van jong talent op de arbeidsmarkt. In dit specifieke segment waar altijd een spanningsveld is tussen vraag en aanbod. Creatief omgaan met online middelen, het in een vroeg stadium integreren van Social Media Recruitment en natuurlijk een creatieve marktbenadering maakt voor ons het verschil in onze positionering. Ook de combinatie van ondernemerschap en een druk gezinsleven vraagt om een gezonde dosis creativiteit. Ik verbaas me soms hoe het puzzeltje toch elke keer weer wordt opgelost. De verfrissende kijk van ondernemers gaat het verschil maken in 2012. Ik wens jullie veel creativiteit en innovatief vermogen toe in het nieuwe jaar!
Redacteur Jorien van Leeuwen “Een bron van creativiteit is voor mij de basis van elk artikel. Daarbij helpt het natuurlijk om inspirerende ondernemers en kunstenaars te spreken. In deze editie van GROW heb ik de kans gekregen om kennis te maken met één van de oprichters van Innocent Drinks. Stel je voor: hij stond zo’n tien jaar geleden met een paar vrienden op een muziekfestival zelfgemaakte fruitdrankjes te verkopen, en tegenwoordig is zijn bedrijf marktleider door heel Europa. Daarvoor zijn durf, doorzettings vermogen en creativiteit nodig - dezelfde eigenschappen die ik bij de oprichters van Versvandekweker en Homestroom.nl heb ontdekt.”
BRING BRANDS TO LIFE! Art Director & Grafisch Ontwerper Angela van der Knaap, Mangoã Ontwerp Creativiteit is voor mij op een andere manier durven kijken. Uitdagingen vanaf een andere invalshoek benaderen en de dagelijkse bezigheden ook eens door een ‘andere bril’ durven bekijken. “Als meisje tekende ik alle agenda’s van oma vol, ik kon uren en uren kleuren. Het was dan ook niet verwonderlijk dat ik mijn creativiteit verder ging ontplooien op de Willem de Kooning academie in Rotterdam waar ik in 2000, met een scriptie over merkbeleving, afstudeerde als BA of Fine Arts and Design. Maar wat ik bovenal op de kunstacademie geleerd heb is op een andere manier aankijken tegen dingen.” Bring brands to life! Consumenten zijn opzoek naar beleving en een verhaal. Als eigenaar van Mangoã Ontwerp begin ik altijd met het opzoek gaan naar ‘het bijzondere verhaal’ achter de organisatie of het merk (product) om dat vervolgens te vertalen naar uniek concepten en onderscheidende communicatiemiddelen. Zo slagen we erin ‘authentieke’ merken te creeëren. Naast grafisch ontwerper ben ik beeldend kunstenaar. Geïnspireerd door de wereld en mensen om mij heen, ontstaan er kleurrijke schilderijen en sculpturen die mijn ‘kijk’ op de wereld vertalen.
“Creativiteit is voor mij op een andere manier durven kijken.” grow 5
“Trek jij wel eens een lijntje op je voetbalclub?” Wittelijn doet niet anders! Dé leverancier van sportveldbelijningsproducten.
Powered by Wuvio Chemicals
Wittelijn.nl | Honderdland 239 | 2676 LV Maasdijk | T 0174 52 00 01 | E info@wittelijn.nl
grow 6
inhoud
Zakelijke glossy voor werkgevers
8 FEBRUARI 2012
Ondernemen 24 Ondernemerschap in de zorg 38 Verenigd Koninkrijk
38
Interviews 8 Kunst van het ondernemen 20 Innocent 29 In gesprek met voorzitter Oscar Kuhl 30 MerkoriĂŤntatie 44 Online onderneming
24 tief a e r C men e n r e ond
44
grow 7
grow 8
interview
kunst ondernemen Prints & The Revolution
van het
grow 9
Ondernemen is per definitie een
proces Een duurzaam succesvolle ondernemer is diegene die op lange termijn weet om te gaan met uitdagingen, onverwachte marktontwikkelingen weet om te zetten in groei en zich voor het succes van het bedrijf niet geheel afhankelijk maakt van externe factoren. TEKST Abe Brandsma & Jorien van Leeuwen fotografie simone philipsen, www.simonephilipsen.com
grow 10
interview
“Zingen en acteren is mijn schilderij”
BIRGIT11 schuurman grow
In geen andere sector als de cultuursector geldt dat de onderliggende marktomstandigheden aan grote verandering onderhevig zijn. Enerzijds worden subsidies beperkt, anderzijds wordt de BTW op podiumkunsten verhoogd, terwijl voor de particuliere kunstmarkt geldt dat het benodigde consumentenvertrouwen voor een niet-essentiële aankoop als kunst nog steeds onder druk staat. GROW acht het hoog tijd voor een trio succesvolle ondernemers in de creatieve sector en ontmoet Birgit Schuurman, haar echtgenoot Arne Toonen en commercieel partner Maarten Paul Eurelings over succesvol ondernemerschap in de creatieve sector. GROW: “Om te beginnen een fundamentele vraag: hoe verhouden kunst en commercie zich tot elkaar?”
lende wegen verkochten en meende dat hier ruimte
Birgit: “Bij het opzetten van Prints & The Revolution zijn
ratie tot kunstwerk, maar de laatste stap richting de
wij dicht bij ons zelf gebleven. Onze insteek was vooral:
markt is vaak niet georganiseerd. Arne besloot om een
we houden zelf heel veel van dit soort kunst, maar kun-
podium voor hedendaagse kunst te creëren in de vorm
nen het bijna nergens vinden. Aan de andere kant ken-
van Prints & The Revolution.”
voor verbetering bestond. Veel kunstenaars zijn primair bezig met hun eigen creatieve ontwikkeling: van inspi-
nen wij veel kunstenaars die zelf nog niet een breed pu-
belang om op te merken dat mijn fulltime-job zingen en
GROW: “Heeft de naam van de onderneming iets met een flamboyante muzikant uit de jaren ‘80 te maken?”
acteren is, het ondernemen doe ik ernaast om de kun-
Maarten Paul: “Als je kijkt naar de wijze waarop deze
stenaars een podium te bieden.”
onderneming is begonnen, dan kom je uit op Prints &
bliek hebben. Wij hebben toen besloten om deze kunst samen tot een hoger niveau te brengen. Hierbij is van
The Revolution. ‘Prints’ in de zin van zeefdrukken en
GROW: “Birgit, je bent bekend als actrice en zangeres, hoe is het idee ontstaan om een onderneming te starten met de naam Prints & The Revolution?”
‘The Revolution’ in de zin van een frisse wind die door
Birgit: “Het idee om Prints & The Revolution te starten regisseur. (Vanwege de opnames van de nieuwe komi-
GROW: “Hoe onderscheidt Prints & The Revolution zich van andere Nederlandse ateliers voor hedendaagse kunst?”
sche actiefilm ‘Black Out’, vindt het interview plaats in
Maarten Paul: “ Prints & The Revolution werkt onder het
afwezigheid van Arne - red). Arne ontdekte dat bevrien-
credo ‘Art for the people’ Omdat wij geen kosten hebben
de kunstenaars en hijzelf hun kunst via veel verschil-
aan personeel en locatie, kunnen wij de kosten voor be-
komt van mijn man Arne, hij is zelf kunstenaar en film-
grow 12
de kunstwereld waait en kunst tegen betaalbare prijzen aanbiedt: ‘Art for the People’.”
PERSONALIA
middeling tot een minimum beperken. Bovendien hebben we een heel divers aanbod. Zo maken we het leuk voor kunstenaar en publiek.
GROW: “Is dat een onorthodoxe manier van business doen?” Jazeker. Maar we hoeven er gelukkig ook niet van te leven.”
GROW: “In hoeverre zijn jullie bezig met het maken van winst?” Birgit: “Onze inzet voor Prints & The Revolution richt
Arne Toonen Boxmeer, 1975 Arne studeerde in 2003 af van de Nederlandse Film en Televisie Academie en heeft Prints & The Revolution opgericht als platform voor bevriende kunstenaars. Naast ondernemer is Arne bekend als regisseur, onder meer van de TV-serie ‘Het Schnitzelparadijs’ en de speelfilm ‘Dik Trom’. Eind januari verscheen van zijn hand ‘Black Out’ een komische actiefilm met naast hoofdrolspeler Raymond Thierry acteurs als Robert de Hoog, Alex van Warmerdam en Kim van Kooten. Arne is in 2008 getrouwd met Birgit Schuurman en is in 2009 vader geworden van zoontje Chico. Tijdens het interview voor dit artikel was Arne bezig met de opnames voor Black Out. Op www.blackoutdefilm.nl zie je de trailer van deze film, die op 26 januari 2012 in première ging.
zich er in de eerste plaats op om kunstenaars die wij waarderen een podium te bieden. Mochten we daar ooit wat geld mee gaan verdienen, dan zou dat leuk zijn, maar dat zou een gevolg zijn, niet de eerste doelstelling. Het is gewoon heel erg fijn om mooie dingen te brengen aan de wereld. Dat klinkt misschien heel idealistisch, als je het zo bekijkt. Prints & The Revolution is nooit begonnen uit idealisme, maar ik vind het niet erg mocht het daar ooit in verzanden.”
GROW: “Prints & The Revolution is een online-onderneming, samen met enkele tijdelijke exposities door het jaar heen op verrassende locaties. Waar komt deze keuze vandaan, als je ziet dat veel kunst in de hoofdstad wordt verkocht in mooie grachtenpanden?” Birgit: “De keuze voor een pand bepaalt het bedrijfsmo-
Birgit Schuurman Utrecht, 1977 Birgit geniet nationale bekendheid als zangeres, presentatrice en actrice. De artistieke carrière van Birgit kenmerkt zich door een grote diversiteit aan producties en stijlen. Zo debuteerde Birgit in 2004 in de bioscoopfilm Floris, won ze een Musical Award voor ‘The Last 5 Years’, was ze in 2009 special guest tijdens de tour Rockopera van het Koninklijke Luchtmacht Orkest en kreeg Birgit samen met haar collega’s lovende kritieken voor het muziekprogramma ‘Muzikale Helden’. Daarnaast heeft ze in verschillende toneelstukken gespeeld. De meest recente muzikale theatervoorstelling was haar eigen programma genaamd ‘Het Grote Verlangen’. Birgit woont samen met echtgenoot Arne en zoontje Chico in Amsterdam.
del. Als je zo’n pand wil huren ben je al snel een paar duizend euro per maand verder, daar moet je startkapitaal voor beschikbaar stellen en vervolgens verplichtingen aangaan.
“Being good in business is the most fascinating kind of art.”
Maarten Paul Eurelings Soest, 1979 De aankoop van twee prachtige schilderijen van de kunstenaar Super A via Prints & The Revolution en de behoefte om hands-on ervaring op te doen in de kunstwereld, brachten Maarten Paul ertoe zich op te werpen als als commercieel partner in de galerie. In het dagelijkse leven werkt Maarten Paul als Client Manager bij IBM Nederland en studeert hij deeltijd Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Naast zijn doctoraal Internationale Bedrijfskunde aan de Universiteit Maastricht (2004) heeft Maarten Paul een Executive MBA aan de Nyenrode Business Universiteit (2009) voltooid. Maarten Paul woont als liefhebber van kunst en cultuur in het centrum van Amsterdam.
Quote: Andy Warhol
grow 13
Deze onderneming is niet onze core business. Ik ben actrice en zangeres, mijn man kunstenaar, regisseur en filmproducent, Maarten Paul is naast zijn activiteiten voor Prints & The Revolution werkzaam voor IBM en deeltijdstudent kunstgeschiedenis. Wij hebben niet zelf de tijd om in een winkelpand te staan. Vervolgens kan je er voor kiezen om personeel aan te nemen, maar daar is een bepaalde omzet voor nodig. De noodzaak om geld te verdienen lag niet aan de grondslag van dit initiatief en als je verplichtingen in de vorm van vierkante meters of personeel aangaat, gaat dit feitelijk ten koste van de charme van dit initiatief. Een groot atelier in Amsterdam is nooit onze insteek geweest.” Maarten Paul: “Persoonlijk komt daar voor mij bij dat ik mij ook als consument vaak niet welkom voel in traditionele galeries. Voor mij moet kunst leuk zijn. Kunst is voor mij vergelijkbaar met wijn: ik heb er geen verstand van, maar ik kan je wel vertellen wat ik lekker of mooi vind. Ik zou het mooi vinden als meer mensen zouden ontdekken hoe inspirerend kunst kan zijn.”
GROW: “Kan de Nederlandse commerciële kunstwereld een voorbeeld nemen aan Prints & The Revolution?” Maarten Paul: “Ja en nee! Ja, omdat we van onze hobby ons werk maken en doen wat we leuk vinden. We doen leuke contacten op, want we komen mensen tegen met vergelijkbare interesses en aangrenzende bezigheden. Daar komen mooie initiatieven uit voort. We staan achter ons product en ons format en zijn er van overtuigd dat het mooie dingen gaat opleveren in de toekomst. Nee, omdat het een compleet onorthodoxe manier van zaken doen is. Het is wel een prima manier om te ervaren wat het is om te ondernemen, maar dan op een erg veilige manier.”
De kunstenaars die zijn aangesloten bij Prints & The Revolution waren oorspronkelijk afkomstig uit de internationale street-art scene. Tegenwoordig vertegenwoordigt Prints & The Revolution ook kunstenaars met andere achtergronden. Door het jaar heen is het werk van aangesloten kunstenaars op de website (www. printsandtherevolution.nl) te zien en twee keer per jaar organiseert de onderneming een pop-up gallery in een leegstaand pand in Amsterdam.
grow 14
interview
grow 15
arno toonen
“Prints & The Revolution werkt onder het credo ‘Art for the People’” grow 16 Maarten Paul eurelings
“Cultuur brengt welvaart” GROW: “Wordt creatief ondernemerschap in Nederland voldoende ondersteund?”
dat heel leuk en ik kan het ook, maar mijn creatieve ei
Maarten Paul: “Het is een lastige discussie; moet de
res en actrice, daar ligt mijn hart. Dat komt voort uit
overheid de kunstsector subsidiëren of niet? Sommige
mijn ‘need to express’: iets dat in je zit en dat je naar
kunstvormen zullen zonder subsidie niet meer levens-
buiten wilt brengen. Dat gevoel herken ik in kunste-
vatbaar zijn, moeten we deze kunstvorm dan in een stil-
naars.
le dood laten sterven? Persoonlijk ben ik een groot voor-
Zij doen hetzelfde, maar dan via hun doek. Maar het zin-
stander van ondernemerschap. Commercie in de
gen en acteren is mijn schilderij. Ik vind het onderne-
kunstwereld wordt vaak gezien als iets verwerpelijks. Ik
men een hele fijne extra dimensie, maar ik zou nooit
vind dit een naïef en onrealistisch standpunt en sluit me
enkel en alleen daar voor kiezen.”
kan ik er absoluut niet in kwijt. Wat ik nu doe als zange-
liever aan bij Andy Warhol die ooit de wijze woorden sprak: ‘Being good in business is the most fascinating kind of art’.”
GROW: “Wat heb je geleerd van je ondernemerskant bij Prints & The Revolution?” Birgit: “Ik heb geleerd dat als je iets echt heel erg suc-
GROW: “Birgit, er is eerder dit jaar groot verzet geweest vanuit de culturele sector op de bezuinigingen vanuit Rijkswege op kunst en cultuur. Hoe sta jij hier tegenover?”
cesvol wilt maken, dat je je daar helemaal op moet storten.” Maarten Paul voegt toe: “Je moet er echt met hart en ziel voor gaan, want ondernemen kost gewoon heel veel tijd.”
Birgit: “Dergelijke bezuinigingen merken wij niet bij sidies gewerkt. In algemene termen merken wij hooguit
GROW: “Welke plannen zijn er om Prints & The Revolution groter te maken? “
dat mensen zelf wat minder geld te besteden hebben.
Maarten Paul: “Zelf ben ik een paar jaar geleden betrok-
Aan de andere kant merk ik de effecten van de bezuini-
ken geraakt bij Prints & The Revolution als klant. Ik had
gingen wel bij mijn eigen werkzaamheden die zich rich-
een gaaf kunstwerk gevonden en dacht dat ik met mijn
ten op theater, muziek en film. Daar wordt minder sub-
zakelijke achtergrond kon bijdragen aan het uitbouwen
sidie verstrekt en kan minder worden gemaakt. Ook de
van dit initiatief. Ik had met name allerlei plannen om
theaterkaartjes worden door de verhoging van de BTW
het professioneler aan te pakken. Zo wilde ik afspraken
op podiumkunsten veel duurder. Ik vind dat wel hard ja
maken met sponsoren, media benaderen om publiciteit
en een moeilijke keuze. Soms heb ik het er met mijn
te genereren, maar daarbij is wel belangrijk dat de web-
vader over. Hij stelt dan: ‘Als iets goed is, dan blijft het
site actueel is. Verder willen wij ons gaan richten op
gewoon overeind.’ Gedeeltelijk ben ik het met hem eens.
grote bedrijven.” “Ja”, bevestigt Birgit. “In grote bedrij-
Maar er zijn bepaalde dingen die nooit een heel erg
ven hangt veel kunst, het zou geweldig zijn om een ex-
groot publiek zullen bereiken, maar wel gemaakt moe-
positie te houden in een bedrijf. Of als er nieuwe hotels
ten blijven worden. Dat is een kleur die aanwezig moet
moeten worden ingericht, dat ze kunst bij ons inkopen.”
blijven, die weet te inspireren. Cultuur brengt welvaart.”
“We zouden ook in tijdschriften willen staan, zoals VT
Prints & The Revolution, want wij hebben nooit met sub-
wonen”, voegt Maarten Paul toe. “Het zou supermooi
GROW: “Birgit: Zou jij je in de toekomst meer op het ondernemerschap willen richten en minder op het zingen en acteren?”
zijn als ze een foto-shoot houden in een huis en dat wij onze kunst daar ophangen. Dat zijn leuke ideeën waar wij kunnen groeien.”
Birgit antwoordt resoluut, nog voor de vraag is afgemens. Bij Prints & The Revolution heb ik geen creatieve,
GROW: “En willen jullie je op de internationale markt richten?”
maar meer een coördinerende rol. Ik regel dingen,
Birgit: “We hebben vrienden in New York die ons toever-
maak zakelijke afspraken en maak een planning. Ik vind
trouwden dat wij met onze onderneming in New York
maakt: “Nee, zeker niet!” Ik ben zelf een heel creatief
grow 17
veel meer succes zouden hebben. Kunstenaars worden
te maken. Toen trok ik de conclusie dat je gewoon een
daar zoveel meer gewaardeerd. Ik denk dat als we naar
mooie situatie moet creëren. De activiteiten rond Prints
New York zouden gaan, we veel meer zouden verkopen.
& The Revolution en mijn deeltijdstudie kunstgeschie-
Maar ik moet eerlijk toegeven dat ik geen behoefte heb
denis, deze zaken maken mij gelukkig. Dat is voort-
om naar het buitenland te gaan, mijn leven is hier. Ook
schrijdend inzicht: optimaliseren in plaats van maxima-
met mijn muziek hoef ik niet door te breken in het bui-
liseren.”
tenland. Ik ben gewoon heel erg gehecht aan familie en
“Wat een prachtige ondernemersbegrippen komen er
mijn omgeving hier.”
voorbij”, lacht Birgit. “Voor mij is het allerbelangrijkste dat ik doe wat ik leuk vind. En dan hoef ik niet op de
GROW: “Hoe belangrijk is succes voor jullie?”
hoogste functie te zitten. Mijn succes zit in dingen doen
Maarten Paul: “Toen ik een tijdje geleden terug keek op
waar ik gelukkig van word en dat geluk vervolgens met
mijn leven tot dan toe, merkte ik dat ik altijd bezig was
zoveel mogelijk mensen delen. Bovendien gaat mijn
met hoogst haalbare te bereiken in de situatie waarin ik
kind altijd boven werk. Mijn geluk hangt niet af van het
zat. Maar toen ik die zaken eenmaal bereikt had, zoals
hoogst haalbare, het zit in totaal iets anders, in het doen
een mooi huis, snelle auto en daarna een MBA op topni-
wat ik wil.”
veau bleken al deze zaken mij nog niet per se gelukkig
grow 18
Wat heeft u te vertellen? Dat is wat Mangoa doet. Samen met u op zoek gaan naar uw verhaal. En die vertalen naar unieke concepten en aanspreken communicatiemiddelen. Bring brands to life!
www.mangoa-ontwerp.nl
grow 19
idee miljoenen Een onschuldig
loopt uit op
bedrijf
Wekelijks vliegen er meer dan twee miljoen Innocentsmoothies over de toonbank. Het Britse Innocent is uitgegroeid tot een miljoenenbedrijf met een omzet van 150 miljoen euro en 270 werknemers in dienst. Het begon echter met een klein onschuldig idee door de drie jonge vrienden: Richard Reed, Adam Balon en Jon Wright. Hoe is het bedrijf zo succesvol geworden? We bellen naar Engeland voor een interview met ondernemer Adam Balon. TEKST Jorien van Leeuwen fotografie innocent
grow 20
interview
Adam Balon grow 21
OPRICHTERS INNOCENT
“In 1998 besloten we de gok te wagen. Maandenlang ex-
die een onderneming alleen leiden. Daar moet je ontzet-
perimenteerden we in onze ‘tot fruitlabs omgetoverde’
tend dapper en sterk voor zijn.”
keukens in het maken van smoothies”, vertelt Adam over het begin van hun avontuur.
De potentiële investeerders wezen de mannen erop dat ze gebruik moesten maken van extra toevoegingen en
In de zomer van dat jaar besloten de drie vrienden de
conserveermiddelen, want die maken het product goed-
proef op de som te nemen. Met £500 aan fruit op zak
koper en de smoothie blijft langer goed. Maar dat was
vertrokken ze naar een muziekfestival in Londen. Daar
juist niet de insteek die de drie jonge ondernemers voor
mochten de festivalgangers hun lot bepalen. Boven hun
ogen hadden.
stand hing een groot bord met de vraag: of ze hun baan moesten opzeggen om fulltime smoothies te gaan ma-
Het idee
ken. De bezoekers konden antwoord geven door hun
“We waren op dat moment 25 jaar oud, werkten hard,
flesjes in een JA of NEE vuilnisbak te gooien. Na een
gingen veel uit en moesten tegelijkertijd ook nog gezond
weekend zat de JA vuilnisbak helemaal vol. De volgende
zijn. We waren eigenlijk te druk om goed voor onszelf te
dag hebben de drie nieuwe ondernemers hun baan op-
zorgen. Dat zorgde voor een schuldgevoel. We hadden
gezegd.
het gevoel dat veel leeftijdsgenoten met dit probleem te maken hadden. Daarom bedachten we een gezonde
“We hebben die zomer inderdaad een groot risico geno-
smoothie. Zodat mensen snel en lekker een gezonder
men, maar het idee om een eigen onderneming te star-
leven kunnen leiden. Maar de smoothies moeten wel
ten liet ons gewoon niet los; we bleven er over praten
puur en vers zijn, dus zonder toevoegingen. Eigenlijk
ook al kregen we banen na de universiteit”, vertelt Adam
precies zoals je hem in de keuken zou maken”, legt
Balon. “We vonden onze banen wel leuk, maar hadden
Adam uit. “We dachten als we dit probleem in het leven
het idee dat er geen verband zat tussen de inspanning
kunnen oplossen dan zit daar misschien een onderne-
die we erin stopten en de resultaten die daaruit kwa-
ming in.”
men. We waren allemaal op zoek naar iets waar de resultaten echt zichtbaar waren. Je eigen ding hebben.
Uiteindelijk deden de drie mannen de laatste noodop-
Daarom wilden we een eigen onderneming starten.”
roep om investeerders te vinden, ze spamden, naar eigen zeggen, half Londen met de oproep: “Does anyone
Investeerders zoeken
know anyone rich?’ Ze kregen een reactie van een
En dus gingen de drie vrienden op zoek naar investeer-
vriend van Jon. Die kende iemand die wel eens ergens
ders. Maar met weinig succes, keer op keer werden ze
in investeerde. “Deze man heeft ons gered.”
afgewezen. “Het was een groot voordeel om dit met z’n drieën te doen. Soms hadden twee van ons een baaldag
Steeds meer concurrentie
en dachten we moeten het opgeven, want het gaat nooit
Inmiddels is de grote van de smoothiemarkt sterk toege-
werken. Dan was er altijd wel de derde die positief naar
nomen. Toen de ondernemers 13 jaar geleden begonnen
het project kon kijken. Ik heb veel respect voor mensen
was de grootte van de markt voor smoothies in Engeland
grow 22
GOEDGEMUTSTe BREICAMPAGNE INNOCENT
Voor elk verkoch t mutsje w erd een bedrag naar he t Nation aal ouderen fonds overgem aakt.
2 miljoen euro. Binnen tien jaar is dat gestegen naar 150
hoe groot onze kansen waren in Europa of Amerika. Uit-
miljoen euro. “Er zijn wel veel concurrenten bijgeko-
eindelijk zijn we voor Europa gegaan. En dat bleek een
men, maar veel van deze nieuwe bedrijven zijn ook
goede beslissing te zijn. In Europa waren we al bekend
weer mislukt. Ik denk dat veel mensen de smoothies za-
met goede bronnen om fruit vandaan te halen. In Ame-
gen en dachten, dit product is duur daar gaan we iets
rika moeten we dat weer helemaal opnieuw opzetten.
aan veranderen. Maar ze vergisten zich in het feit dat
We zijn in de afgelopen zes jaar dan ook sterk gegroeid
het allemaal gaat om de kwaliteit die je in het flesje
op de Europese markt. Nu is het tijd om weer te kijken
stopt. Vers fruit is niet goedkoop. Veel mensen hebben
naar de volgende stap. We willen ons gaan richten op
de fout gemaakt om van smoothies een goedkoop pro-
Latijns-Amerika zoals Argentinie of Brazilie, of op Ja-
duct te maken.”
pan.”
Ontwikkelingshulp
Dromen
Innocent onderscheidt zich ook nog op een andere ma-
Adam heeft nog genoeg dromen over: “Als ik kijk naar
nier. “Toen we begonnen te groeien, ontdekten we dat
mijn persoonlijke leven zou ik graag Wimbledon willen
onze onderneming invloed heeft op de wereld: je hebt
winnen”, grapt hij. “Maar ik denk niet dat dit gaat ge-
grondstoffen nodig voor de smoothies en de flesjes,
beuren, mijn tennis is niet bepaald op het goede niveau.
maar ook hulpbronnen zoals olie. We wilden er zeker
Ik zou wel mijn tennis willen verbeteren en aan een
van zijn dat onze onderneming geen negatieve invloed
groot toernooi mee willen doen.”
heeft op de wereld. Daarom is de Innocent Foundation
De drie jonge ondernemers zijn in ieder geval nog lang
opgericht, een organisatie die 16 projecten over heel de
niet klaar met het ondernemen. “We willen steeds ver-
wereld steunt. Bovendien gaat 10 procent van onze om-
der kijken en steeds meer. Ik denk dat die rusteloosheid
zet naar ontwikkelingshulp. We hebben voor dit percen-
typerend is voor ondernemers. Ook zou ik zelf graag
tage gekozen, omdat we beredeneerden dat ons bedrijf
jonge ondernemers willen helpen met het opzetten van
op 90 procent van de omzet nog steeds even goed zou
een bedrijf. Ik vind het geweldig om dingen te zien
functioneren. We hebben ook naar veel andere bedrij-
groeien.”
ven gekeken, maar zij investeerden weinig: dat kwam uit op maximaal 1 procent. Wij wilden echt een percen-
De ondernemer wil zelf ook vooral blijven groeien. En
tage investeren dat invloed zou hebben.”
vraagt daarom aan de jonge ondernemers van de GROW om advies. “Ik zou graag willen weten wat de onderne-
Internationale markt
mers denken wat we als volgende stap moeten doen?
In 2005 ging het heel goed met de zaken in Engeland. De
Wat kunnen we anders doen en hoe kunnen we onszelf
drie mannen besloten na te denken over de volgende
verbeteren?” De antwoorden op deze vragen kunnen
stap. Er waren drie opties: ze konden uitbreiden naar
naar Adam opgestuurd worden via het e-mailadres:
Amerika, naar de rest van Europa gaan of meer verschil-
adamb@innocentdrinks.co.uk
lende smoothies in Engeland gaan verkopen. “We heb-
Inzendingen worden zeer op prijs gesteld en de oprich-
ben er een half jaar over nagedacht en goed gekeken
ters van Innocent zullen elke mail beantwoorden.
grow 23
grow 24
ondernemer schap
zorg in de
Tweede Kamerlid Karin Straus bezoekt Jong Management
grow 25
“De komende decennia zullen wij in Nederland 400.000 werknemers tekort komen in de zorg. Ondernemerschap in deze sector is broodnodig, het is de enige wijze waarop de innovatiekracht tot stand komt die onmisbaar is om in de groeiende zorgvraag te kunnen voorzien.” Aan het woord is Karin Straus, VVD-Tweede Kamerlid, tijdens een bijeenkomst op vrijdag 2 december in Eindhoven waar vier leden van Jong Management, die ondernemen in de zorg, aanwezig zijn.” TEKST Abe Brandsma
P
laats van handeling is Inno Metaal, het fa-
sche stoornis, red.) net zo zou managen als een typische
miliebedrijf van Gertjan van den Hazel-
zorgbestuurder, gaat mijn bedrijf naar de maan.” Duide-
kamp, tevens secretaris van kring Eindho-
lijke taal en direct de start van een interessante discus-
ven/Helmond. Inno Metaal is toeleverancier
sie over de wijze waarop de zorgsector op efficiëntere
van de medische industrie en produceert
wijze kan functioneren. Erik vervolgt: “Kijk naar het
onder meer patiënttafels voor MRI-scanners van Philips
EPD (Elektronisch Patiënten Dossier). Daar zijn jaren-
Healthcare. Naast Gertjan zijn uit verschillende JM-
lang honderden miljoenen euro’s in geïnvesteerd en
kringen leden aanwezig die ondernemen in de zorgsec-
vervolgens strandt dit initiatief dit jaar definitief in de
tor namelijk: Vincent de Schepper, Roel Voorwald en
Eerste Kamer. Een dergelijke besteding van schaarse
Erik van der Zijden. Tevens aanwezig zijn Rob Wolthuis
middelen is binnen een onderneming ondenkbaar.”
(secretaris gezondheidszorg voor VNO-NCW en MKB Nederland) en Ivo Poulissen, persoonlijk medewerker
Dat de praktijk van de politieke besluitvorming en de
van Karin Straus.
wijze waarop een onderneming wordt geleid verschillend van aard is, beaamt Rob Wolthuis. “Bij VNO-NCW
Erik van der Zijden: “Ondernemerschap in de zorg kan
en MKB Nederland zijn zowel zorgaanbieders, zorgver-
weliswaar broodnodig zijn maar staat op dit moment
zekeraars, producenten van medische technologie en de
nog in de kinderschoenen. Veel zorginstellingen worden
farmaceutische kolom aangesloten. In commissiever-
bestuurd door bestuurders, niet door ondernemers. Als
band komen de ontwikkelingen in het stelsel, de finan-
ik mijn onderneming (600 werknemers, actief in de be-
ciering en de toekomst van de gezondheidszorg aan bod.
geleiding van kinderen en jongeren met een psychiatri-
Bij het vertegenwoordigen van deze gedeelde belangen
grow 26
richting de Rijksoverheid en de politiek, blijkt dat het
ziekenhuis voor 80% dezelfde zorg leveren en tegelij-
eindresultaat vaak een compromis is, niet persé de beste
kertijd naast elkaar zijn gevestigd. Tot slot wordt de rol
oplossing, maar wel de oplossing die kan rekenen op
van de patiënt genoemd in het betaalbaar houden van de
een meerderheid. Dat is nu eenmaal de realiteit van po-
zorg.
litieke besluitvorming”, aldus Rob. Deze stelling kan op bijval rekenen van Karin Straus, die voor haar lidmaat-
Terugkijkend op de dag stelt Karin Straus: “Het is voor
schap van de Tweede Kamer vijftien jaar lang werkte in
mij bijzonder nuttig om in contact te komen met onder-
het bedrijfsleven, onder meer voor chemiereus DSM.
nemers in de zorgsector, zoals wij vandaag hebben gedaan. Als Kamerlid ontvang ik geregeld verzoeken om te
Naarmate het gesprek vordert, blijkt dat er van vrije
spreken met verschillende stakeholders in de zorgsec-
marktwerking nog slechts in geringe mate sprake te zijn
tor, maar vandaag heb ik de praktijk van het onderne-
binnen de zorgsector. Daarbij wordt gewezen naar de
merschap in de zorgsector mogen ervaren. Een voor-
wijze waarop de NMa (Nederlandse Mededingings Auto-
beeld hiervan is een innovatieve ondernemer die
riteit) een beperkende rol kan spelen bij het creëren van
inspeelt op de behoeften van huisartsen om voor elkaar
marktefficiëntie en schaalgrootte, als er bij een moge-
waar te nemen met een website als platform. Graag doe
lijke overname een lange tijd moet worden gewacht op
ik dan ook een oproep aan de leden van Jong Manage-
toestemming.
ment die in de zorgsector actief zijn: vandaag ben ik op
Daarnaast komt ter tafel dat er op dit moment nog veel
bezoek bij jullie, maar als jullie vndaag een onderwerp
zorgverleners in Nederland ‘verzuild’ werken, bijvoor-
hebben dat aandacht verdient, weet mij dan te vinden in
beeld als een huisartsenpost en een zorgverlener in een
de Tweede Kamer!”
grow 27
Day
communcatie merk design tekst
Dig i
woen s dag
.n ddag r vou .mee www
l
Day
Gra
Marielle van buuren
Dig i
Day tis a m i l Cre j ma e g ati din nagemegeve ve het gen g ent. ns na Au tie creat eef ik nl. De ar m@ kun iev ee dit nen e kl n op eerste merk ver imaa maa drie end es hog t b t en. inne advie aanm ignn h s h elun oe org ze ani sa-
Dig i
25 me i 2011
1 i 201 5 mf,eMaa ssluis 2 : k o sh oo Kom De Koning
BENTE’s BLOG
www.Mariellevanbuuren.nl Founder & hoofdredacteur GROW
interview
In gesprek met Oscar Kuhl Voorzitter Jong Management
Creativiteit als Bindende Factor binnen onze Verenging TEKST abe brandsma fotografie Erik van den Burgt, verbeeld.nl
I
ets langer dan een jaar geleden, op 12 januari 2011, had ik het voorrecht om uit handen van Huibrecht Bos de originele voorzittershamer te ontvangen tijdens de eerste Hoofdbestuursvergadering van dat jaar, gehouden bij de Bavaria-brouwerijen in Lieshout. Die bijeenkomst was memorabel om verschillende redenen. Niet alleen vormde die dag het podium voor de spectaculaire lancering van GROW, de eerste zakelijke glossy in Nederland voor jonge ondernemers, waarvan de eerste editie werd uitgereikt aan gastheren en tevens vader & zoon Peter en Romke Swinkels. Ook het feestelijke diner dat volgde op de bestuursvergadering was voor herhaling vatbaar. Maar in de allereerste plaats vormde deze middag een feestelijk startschot van een bestuursperiode waarin ik samen met mijn mede-bestuurders de vereniging in al haar facetten heb kunnen leren kennen. Zo volgde er in de eerste maand een kennismaking met het Dagelijks Bestuur van VNO-NCW, waar ik als voorzitter van Jong Management zitting in heb. Ook de Bilderbergconferentie van VNO-NCW was de moeite waard - al was het maar om in eigen persoon enigszins bij te dragen aan de noodzakelijke verjonging aldaar. Daarnaast was een aantal externe optredens gedenkwaardig, zoals een aantal radio-uitzendingen voor Radio 1 en BNR, een artikel in het Financieel Dagblad en FORUM. Een ander initiatief dat wij afgelopen jaar hebben gelanceerd, is het bijeenbrengen van de verschillende jongerenclubs die Nederland telt. Van een studentenvakbond tot een jeugdraad, van jonge liberalen tot de orthodoxgereformeerde jongerenpartij SGP Jongeren- allen waren aanwezig toen wij eind augustus de kopstukken van een nieuwe generatie bijeen hebben gebracht om na te denken over thema’s als inter-generationele solidariteit, de toekomst van de polder en de verhouding tussen vrijheid en onderlinge verbondenheid - onze generatie blinkt immers niet uit door een hoge organisatiegraad.
EĂŠn van de belangrijkste en ook meest inspirerende onderdeel van het voorzitterschap van onze vereniging is de dagelijkse kennismaking met generatiegenoten die allen op een andere plek binnen het land jonge werkgever zijn, en te maken hebben met de bedrijfsvoering binnen economisch uitdagende tijden. De ene keer spreek je met een buitengewoon internationale ondernemer in de chemische branche uit het Westland, om de volgende dag aan tafel te zitten met een lid van de vijfde generatie uit een Gronings familiebedrijf in hoefijzers. Enkele weken later tref je een verzekeringsspecialist uit Noord Holland, om tijdens een gala een oud-lid te ontmoeten die groot is geworden met het onderhoud van speeltoestellen. Ongeacht de branche, staat bij allen de zin om te ondernemen, te innoveren en de bedrijfsvoering verder te verbeteren en het bedrijf uit te bouwen bovenaan. Dat is, zeker in deze tijden waarin veel vanzelfsprekendheden niet langer lijken te gelden, een grote uitdaging. Om succesvol ondernemer te kunnen zijn, is een bepaalde dosis lef noodzakelijk. De moed om te investeren in groei, terwijl het geloof hierin nog niet altijd een basis van eerder succes kent. Het talent om zelf het juiste talent aan te werven, op te leiden en te behouden. Talent is in mijn branche en regio een schaars goed, en zal naast de kapitaalseisen die banken stellen aan bedrijven in het licht van de aankomende vergrijzing een sterke uitdaging gaan vormen binnen de metaalsector. Is het in de huidige onzekere tijden een rationele houding om optimistisch te zijn, om te zoeken naar het licht en de groei? Wellicht niet, maar het is immers de enige mogelijkheid om verder te komen, te innoveren, verbeteringen door te voeren en exportkansen te benutten. Naast gezondheid, zakelijk succes en de liefde voor elkaar, wens ik allen toe om komend jaar van wantrouwen naar vertrouwen te gaan - dat zou wat mij betreft het motto voor 2012 zijn! Oscar Kuhl, Voorzitter Jong Management grow 29
grow 30
interview
Merk oriëntatie De sleutel tot succes! Waar ligt als ondernemer of manager jouw focus? Opereer je vanuit het product of kijk je naar de behoeften in de markt? Een belangrijk verschil met vergaande gevolgen voor je bedrijfsstrategie! TEKST MAriëlle van buuren-broos FOTOGRAFIE MAriëlle van buuren-broos
grow 31
‘Uit het onderzoek bleek dat de mate van merkoriëntatie positief en significant is gecorreleerd aan de winstegevendheid van het bedrijf.’ Bij meer en meer bedrij-
paalde activiteit wel in lijn is met de waarden of essentie
ven ligt de focus al lang
van het merk.
niet meer op het product of de markt. Zij hanteren
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, gaat merk
een merkoriëntatie en
oriëntatie daarmee veel verder dan alleen aandacht be-
lijken hiermee succes-
steden aan het merk via marketing of communicatie: het
voller te zijn dan hun
is echt een organisatiestrategie. Dit maakt het geschikt
concurrenten.
dit
voor allerlei typen organisaties: van B2C tot B2B, van
precies inhoud en wat je
commercieel tot niet commercieel, van groot tot klein,
als JM-er hiermee kunt,
van dienstverlener tot fastmover. Overigens is het zo dat
vroeg GROW aan Isabel-
binnen organisaties productoriëntatie, klantoriëntatie
la Voskuyl, onderzoeker
en merkoriëntatie vaak gecombineerd worden gebruikt.
en auteur van de publi-
Het gaat er dan ook om waar de nadruk op ligt en welk
catie ‘Merkoriëntatie als
aspect doorslaggevend is. Zijn dit technologische moge-
Succesrecept’.
lijkheden, klantbehoeften of de normen en waarden van
Wat
het merk?
GROW: “Hoe omschrijf je merkoriëntatie?” Isabella: “Merkoriëntatie betekent feitelijk gezien niets
Goede en herkenbare voorbeelden van een merkgeori-
meer en niets minder dan dat het merk centraal staat in
ënteerde organisaties is bijvoorbeeld Philips. Alles wat
een organisatie. Het merk kan hierbij verwijzen naar
Philips doet moet ‘Sense en Simple’ zijn. Dit is terug te
een product, organisatie, vakantiebestemming, persoon,
zien in de producten die ze ontwikkelen, de communica-
politieke partij; noem maar op.
tie en de strategische investeringen die ze doen.”
Wat concreet de consequenties van merkoriëntatie zijn, kan het beste worden geduid door een vergelijking te
GROW: “Hoe heb je de succesfactor kunnen aantonen?”
maken met bedrijven die product- of klantgeoriënteerd
Isabella: “Drie jaar geleden heb ik voor SWOCC (Stich-
zijn. Bij productgeoriënteerde bedrijven staat product-
ting Wetenschappelijk Onderzoek Commerciële Com-
ontwikkeling centraal. Deze bedrijven hebben oog voor
municatie) een onderzoek uitgevoerd onder 141 grote,
technische mogelijkheden zijn altijd bezig met het ont-
Nederlandse ondernemingen. Naast dat het onderzoek
wikkelen, of verbeteren van (nieuwe) producten of dien-
ten doel had te achterhalen hoe merkgeoriënteerd deze
sten. Vervolgens proberen ze deze producten -plat
ondernemingen zijn, heb ik ook gekeken naar de relatie
gezegd- weer aan de klant te slijten. Binnen een klant
met de financiële prestaties. Uit het onderzoek bleek dat
georiënteerde organisatie is daarentegen niet het pro-
de mate van merkoriëntatie positief en significant is ge-
duct, maar de klant met zijn of haar behoeften leidend
correleerd aan de winstgevendheid van het bedrijf.
voor de strategie van een organisatie. Deze bedrijven
Daarbij laten ook merkoriëntatie onderzoeken onder
investeren vaak enorme bedragen in het analyseren van
bijvoorbeeld B2B bedrijven, goede doelen en kleine be-
bijvoorbeeld transactiegegevens of het surfgedrag van
drijven dezelfde resultaten zien: merkgeoriënteerde be-
klanten. Op basis van deze gegevens worden nieuwe
drijven doen het op het financiële vlak beter. Voor mij
producten, functionaliteiten of diensten ontwikkeld dan
het ultieme bewijs dat het loont om een organisatie van-
wel aangepast. In een merkgeoriënteerde organisatie is
uit een centrale gedachte -mits relevant en onderschei-
het merk het uitgangspunt van een organisatie. Commu-
dend- aan te sturen.
nicatie,
productontwikkeling,
het
personeelsbeleid,
noem maar op; alles wordt gestuurd vanuit het merk, of
Dit leidt niet alleen tot herkenning en hoge ‘top of mind
getoetst aan het merk. Men kijkt te allen tijde of een be-
awareness’ bij de doelgroep (Iedereen weet dat Miele ‘er
grow 32
Kring Flevoland daagt jou uit voor het Congres 2012 op 5, 6 en 7 oktober 2012!
Heb jij het lef?
Lichtkunst van Michel Suk. Gemaakt in samenwerking met Philips. Bron: Philips
is geen betere’ staat voor uitzonderlijke kwaliteit) maar
Merkoriëntatie hoeft dus lang niet altijd verbonden te
het draagt ook bij aan de geloofwaardigheid van het
zijn aan een groot marketing- of communicatiebudget.
merk. Wanneer alle organisatieonderdelen of business-
Wel is het zo dat wanneer de omvang van een organisa-
units het merk en diens bijbehorende waarden als lei-
tie en daarbij het aantal medewerkers en vestigingen
draad nemen, wordt de consument of klant keer op keer
toeneemt, het lastiger (en dus kostbaarder) is de organi-
(positief) bevestigd in zijn of haar keuze. Zo is de garan-
satie vanuit een bepaald gedachtengoed aan te sturen.
tietermijn van Miele producten langer dan bij andere
Ditzelfde geldt wanneer er in de top van de organisatie
fabrikanten. De organisatie voegt zo daad bij woord dat
een wisseling plaatsvindt, bijvoorbeeld wanneer de op-
Miele producten een langere levensduur hebben. Ook
richters vertrekken. Vraag is of deze nieuwe bestuurders
de prijs van Miele apparatuur is aanzienlijk hoger: in de
in staat zijn met dezelfde betrokkenheid het oorspronke-
perceptie van de consument staat een hogere prijs dan
lijke gedachtengoed uit te dragen.”
ook gelijk aan een betere kwaliteit.”
GROW: “Is het alleen voor grote bedrijven met grote budgetten weggelegd of ook voor MKB?”
GROW: “Waarom zouden bedrijven zich meer moeten bezig houden met hun merk of merken?” Isabella: “Alle sterke merken vertonen één opvallende
Isabella: “Bij veel relatief kleine, jonge en familiebedrij-
gelijkenis: ze hebben een duidelijke positie in het brein
ven met relatief weinig budget voor marketing of com-
van hun doelgroep. Dit betekent dat de doelgroep weet
municatie is sprake van ‘onbewuste’ merkoriëntatie. De
waar deze merken voor staan en wat hun toegevoegde
oprichter heeft het bedrijf opgebouwd vanuit een be-
waarde is. Zo staat koffiemerk Nespresso voor exclusivi-
paalde visie, welke terug te zien is in het productaanbod,
teit en luxe. Dit imago wordt kracht bij gezet door de
de omgang met klanten en bijvoorbeeld het personeels-
relatief hoge prijs van het product, de stijlvolle George
beleid. In de loop der jaren heeft het bedrijf daarmee
Clooney die als reclameboegbeeld fungeert, het feit dat
een solide reputatie opgebouwd. Klanten weten waar
de producten uitsluitend verkocht worden in de Nes-
het bedrijf voor staat en komen daar graag voor terug.
presso Boetiek en het hoge serviceniveau van de goed-
Hoewel deze bedrijven nooit zullen zeggen dat ze merk-
geklede medewerkers, die je na aankoop (en vaak lang
georiënteerd zijn, zijn ze dit wel. Immers, het merk (in
gewacht te hebben) vriendelijk uitnodigen voor een
dit geval de visie en reputatie van de organisatie) is lei-
kopje Nespresso koffie naar keuze aan de Nespresso Bar.
dend in alles wat de organisatie doet. Zo weten ze hun
Het beeld dat men van Nespresso heeft, wordt versterkt
relevantie en onderscheidend vermogen keer op keer
omdat de doelgroep keer op keer bevestigd wordt in het
aan de klant te bevestigen. Het is vaak ook de enige wij-
exclusieve en luxe karakter van het merk. Dit leidt tot
ze waarop deze kleine bedrijven weerstand kunnen bie-
een sterke breinpositie, wat zich zal betalen in loyale en
den aan de grote, landelijk opererende ondernemingen
betrokken klanten, (potentiële) medewerkers, inves-
die wel over het vermogen beschikken honderdduizen-
teerders, enzovoorts.’
den euro’s te investeren in het onder de aandacht brengen van hun onderneming. Vergelijk bijvoorbeeld een lokale bouwmarkt met de Gamma’s of de Praxissen van deze wereld.
grow 34
GROW: “Welke stappen zouden ze kunnen nemen om meer merkgeoriënteerd te worden?”
Isabella: “Uit onderzoek is gebleken dat de weg naar een
merk (activatie). Een goed voorbeeld van merkactivatie
sterk merkgeoriënteerde organisatie drie belangrijke
in communicatie is terug te zien bij Innocent Drinks en
pijlers kent: het creëren, activeren en evalueren van een
de Goedgemutste breicampagne. Innocent Drinks pro-
merk.
beert met deze campagne liefhebbers over de hele wereld er toe te bewegen mutsjes te breien voor de kleine
Voor creatie geldt dat organisaties een gedegen afwe-
Innocent flesjes. Doel van de actie is een deel van de
ging moeten maken met betrekking tot de positie die zij
opbrengst van deze ‘gemutste smooties’ te doneren aan
in willen nemen in het brein van de doelgroep. Wat
het Nationaal Ouderenfonds zodat zij gezellige kerstdi-
maakt hen relevant en onderscheidend ten opzichte van
ners kunnen organiseren voor eenzame ouderen. Con-
de concurrentie? Waar staat het merk voor? En wat is
sumenten en andere stakeholders worden zo op zeer
haar bestaansrecht?
originele en aansprekende wijze bevestigd in het beeld dat zij van Innocent hebben als onschuldig en welwil-
Bij de tweede pijler (activatie) moet worden nagedacht
lend merk.
over hoe op een geloofwaardige wijze invulling kan worden gegeven aan de gekozen merkpositionering.
Tot slot vraagt merkoriëntatie ook om creatief onderne-
Hoe vertalen we de waarden van het merk naar com-
merschap bij het in stand houden, dan wel bijsturen van
municatie, productontwikkeling, de service of het perso-
het beeld dat mensen van een merk hebben wanneer dit
neelsbeleid? Hoe kunnen we de betrokkenheid onder
noodzakelijk is (evaluatie). Zo besloot sociaal netwerk
onze klanten en andere stakeholders vergroten? En hoe
Hyves haar strategie onder de loep te nemen nadat de
kunnen we medewerkers stimuleren, inspireren en mo-
beeldvorming rondom het merk door de opkomst van
tiveren om naar de normen en waarden van het merk te
Facebook in een negatieve spiraal terecht kwam. Hyves
handelen? Dit laatste is met name belangrijk voor orga-
werd nieuw leven ingeblazen door zich te herpositione-
nisaties die in direct contact staan met de klant, zoals
ren als content netwerk (‘Hyves: altijd iets om over te
dienstverleners of B2B bedrijven.
praten’) in plaats van vriendennetwerk (‘Hyves: Always in touch with your friends’). Dit stelt het merk in staat
Last but not least is het belangrijk de prestaties van het
een eigen markt te creëren in plaats van in de schaduw
merk te volgen en hier tijdig op in te spelen (evaluatie).
van Facebook te staan. Binnen dit content netwerk staat
De omgeving van een merk is continu in beweging:
datgeen wat in Nederland speelt centraal, de zogeheten
technologische ontwikkelingen vinden plaats, nieuwe
‘trending topics’. Hyves faciliteert en verrijkt deze
concurrenten dienen zich aan, consumentenbehoeften
gesprekken door content op het gebied van sport, enter-
veranderen en ga zo maar door. Deze ontwikkelingen
tainment en nieuws toe te voegen.
kunnen het noodzakelijk maken de gekozen strategie bij te sturen. Is ons merk nog voldoende relevant onderscheidend? Moeten we onze communicatie aanpassen om invulling te geven aan onze merkwaarden? Hoe is het gesteld met de merkbeleving van medewerkers? Deze fase wordt in de praktijk door tijd en/of geldgebrek nogal eens overgeslagen, maar is essentieel bij het in stand houden van een sterke breinpositie bij de doelgroep.”
GROW: “Welke rol speelt creatief ondernemerschap bij merkgeoriënteerde bedrijven?”
“Creatief ondernemerschap is in alle facetten van merkoriëntatie van belang”
Isabella: “Creatief ondernemerschap is in alle facetten van merkoriëntatie van belang. Zo zijn creatieve ondernemers als geen ander in staat relevant en onderschei-
De verschillende voorbeelden laten zien dat voor merk
dend merken op de markt te brengen (creatie). Neem
oriëntatie durf, lef en creativiteit nodig is: iets waar jon-
bijvoorbeeld een merk als Maandag® , dat als intermedi-
ge, creatieve ondernemers vaak als geen ander toe in
air voor ambitieuze en optimistische talenten op succes-
staat zijn. Het omgekeerde geldt echter ook. Jong, crea-
volle wijze een positie heeft verworven op een toch al
tief ondernemerschap vraagt om merkoriëntatie: een
overvolle interimmarkt.
duidelijke visie of gedachtengoed van waaruit men opereert. Zodat een merk een sterke en solide reputatie op
Daarnaast is creatief ondernemerschap nodig bij het op
kan bouwen.”
een geloofwaardige wijze tot leven brengen van een
grow 35
Word ook BEGELEIDER! Word ook COORDINATOR!
Nederland kan nog ondernemender worden en u kunt daarbij helpen! Vindt u het belangrijk dat jongeren geënthousiasmeerd worden voor het ondernemerschap? Dat onderwijs en praktijk beter op elkaar aansluiten? En wilt u dat kennis en ervaring van het bedrijfsleven gedeeld wordt met de nieuwe generatie? Word dan coördinator of begeleider! Help Jong Ondernemen, word begeleider of coördinator!
Meer informatie: www.hartvoorjongondernemen.nl
Jong Ondernemen is sinds 1990 actief op het gebied van ondernemerschap in het onderwijs. De stichting biedt programma’s voor alle typen onderwijs: van basisonderwijs tot aan de universiteit, waarin deelnemers zelf een bedrijf opstarten en runnen. Alle programma’s zijn gebaseerd op het principe ‘learning by doing’. grow 36
Casus: Maandag® over Maandag® (bron: www.maandag.nl)
Elke dag Maandag® Maandag® staat heel nadrukkelijk voor werk. Voor ambitie en optimisme. De essentie is dat je zin hebt om naar je werk te gaan. Eigenlijk al op zondagavond. Wie niet van zijn werk houdt, heeft de verkeerde baan. Tege-
alleen door. Speciaal voor deze mensen organiseert Het
lijkertijd verwijst Maandag® naar een nieuw en fris be-
Nationaal Ouderenfonds kerstdiners. Voor een beetje
gin. En dan hebben we het niet alleen over de eerste dag
gezelligheid en warmte. Zo werkt het: in november zet-
van de week. Want voor ons is het eigenlijk elke dag
ten we op al onze kleine flesjes een klein wollen mutsje.
maandag.
Voor elke verkochte gemutste smoothie doneren we 20 cent aan de kerstdiners van het Nationaal Ouderen-
Wij zijn Maandag®
fonds. We hadden gehoopt dat jij ons misschien een
Volgens ons zijn er twee soorten mensen. Mensen die
handje wilde helpen met het breien van de mutsjes. Brei
opzien tegen de maandag. En mensen die ernaar uitkij-
er eentje, of honderd, en stuur ze op. Dan verkopen wij
ken. Die de maandag zien als een kans om iets nieuws te
ze, en gaat het geld naar het goede doel.
doen. Om het verschil te maken. Dát soort talent koppelt Maandag® aan opdrachtgevers. Zin in Maandag®
PERSONALIA
Of je nou een baan zoekt in de ICT, het onderwijs, de bouw of bijvoorbeeld de zorg: bij Maandag® krijg je de kans om jezelf te ontplooien. Bij één of meer opdrachtgevers, in vast dienstverband of juist als freelancer. Vakkennis is belangrijk, maar je moet natuurlijk ook bij een opdrachtgever passen. En ergens werken waar je wordt uitgedaagd. Zo maak je van maandag je lievelingsdag.
Casus: Innocent Drinks over de Goedgemutste breicampagne (bron: innocentdrinks.nl) De Goedgemutste Breicampagne is een actie voor het
Isabella Voskuyl (1981) studeerde Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, waar zij afstudeerde op het onderwerp merktrouw. Na haar studie trad ze bij SWOCC (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Commerciële Communicatie) in dienst, waar ze verantwoordelijk was voor de publicaties ‘Merkoriëntatie als Succesrecept’ en ‘Klantinzicht: tijd voor een overzicht’. Momenteel is Isabella als merkstrateeg werkzaam bij de Positioneerders. De Positioneerders bestaat naast Isabella uit oprichters Onno Maathuis en Mary Hoogerbrugge. Samen werken zij voor klanten als VGZ, Bol.com en Hyves. Daarnaast is Isabella bezig aan een update van haar merkoriëntatie onderzoek.
goede doel. Samen met het Nationaal Ouderenfonds willen we proberen om zoveel mogelijk gezellige kerstdiners te organiseren voor eenzame ouderen. In Nederland voelen meer dan een miljoen ouderen zich
Isabella woont samen in het oude dorp van Zoetermeer. Ze heeft een zoontje van anderhalf en is momenteel in verwachting van haar tweede kindje.
af en toe eenzaam. Eén op de vijf brengt de kerstdagen
grow 37
grow 38
ondernemen
Succesvol
ondernemerschap in het
Verenigd Koninkrijk Groot Brittannië is niet alleen het land van wereldbefaamde humor, liefelijke cottages ‘in the country’ en de bakermat van een voormalige wereldomspannende mogendheid ‘waar de zon nooit onder ging’. Groot Brittannië anno 2012 is een land dat zich de afgelopen decennia heeft mogen verheugen op grote economische voorspoed, mogelijk gemaakt door een aantrekkelijk ondernemersklimaat, een flexibele arbeidsmarkt en een relatief aantrekkelijk fiscaal vestigingsbeleid. Hoog tijd voor de redactie van GROW om de ingrediënten van het economische succes van het Verenigd Koninkrijk nader te onderzoeken door kennis te maken met Zijne Excellentie de heer Paul Arkwright, Ambassadeur namens het Britse Koninkrijk in Nederland. TEKST Abe Brandsma
grow 39
De nieuwe, duurzame terminal 5 van Heathrow
GROW: “Het Verenigd Koninkrijk en Nederland hebben sinds eeuwen een intensieve en in het verleden veelbewogen handelsrelatie. Hoe duidt u deze relatie op dit moment?”
GROW: “Hoe werkt het Verenigd Koninkrijk aan de versterking van haar concurrentiekracht?”
Paul Arkwright: “Dat is correct: het Verenigd Koninkrijk
en. Eén van onze prioriteiten is het bevorderen van de
en Nederland concurreerden vroeger hevig. De Verenig-
exportpositie richting opkomende markten. Nederland
de Oostindische Compagnie en Britse handelaren richt-
en het Verenigd Koninkrijk hebben allebei een volwas-
ten zich in beginsel op de overzeese handel van spece-
sen thuismarkt en geen sterke bevolkingsgroei, maar
rijen. Later werd wol een belangrijk product, en katoen.
beschikken wel over veel technologische kennis. Zo
Tegenwoordig zijn Nederland en het Verenigd Konink-
sprak ik laatst Frans van Houten, CEO van Phillips. Phil-
rijk belangrijke handelspartners van elkaar: in termen
lips behaalt meer dan 40% van haar omzet als producten
van handelsvolume zijn wij elkaars 3e grootste handels-
van producten voor de gezondheidszorg. Het exporteren
partner en Nederland is zelfs na de Verenigde Staten de
van dergelijke hoogwaardige producten naar opkomen-
op één na grootste investeerder in het Verenigd Konink-
de economieën waar in toenemende mate behoefte zal
rijk. Dan gaat het om de handel van hoogwaardige pro-
zijn aan gezondheidszorg biedt veel potentie voor toe-
ducten en diensten, denk hierbij aan Britse bedrijven die
komstige groei. Maar de groei zal niet alleen afhankelijk
wereldleider in hun sector zijn als GlaxoSmithKline, Bri-
zijn van grote, beursgenoteerde bedrijven. Het MKB is in
tish Petroleum, en Marks & Spencer. Dat laatste bedrijf
het Verenigd Koninkrijk de grootste motor van groei,
heeft met Marc Bolland overigens een Nederlandse
terwijl slechts 20% van de Engelse MKB-ondernemin-
CEO, net zoals British Telecom tot 2008 met Ben Ver-
gen exporteert. Daar is veel ruimte voor groei.”
waayen een Nederlander als bestuursvoorzitter had.”
grow 40
Paul Arkwright: “Het is noodzakelijk om te blijven groei-
“Het Ver enigd Koninkr ijk onde rsteunt in novatie”
GROW: “Op welke wijze is het Verenigd Koninkrijk het meest aantrekkelijke land om zaken mee te doen?”
eeuw later de gevolgen van het vertrek van veel produ-
Paul Arkwright: “Kijk naar de Innovation is Great-cam-
centrum voor de creatieve industrie en de media.
cerende bedrijven zichtbare sporen achterliet. Deze stad heeft zich opnieuw uitgevonden, en staat nu bekend als
pagne, die op 23 september in New York is besproken naar voren dat het Verenigd Koninkrijk innovatief on-
GROW: “Wordt ondernemerschap aangemoedigd in Groot Brittannië?”
dernemerschap actief ondersteunt. Kijk naar TECH-Ci-
Paul Arkwright: ‘Ondernemerschap zit in het DNA van
ty, een nieuw initiatief in Oost-Londen. Dat is een gebied
ons land dat veel succesvolle ondernemers heeft voort-
dat tot enkele jaren geleden kampte met veel leegstand
gebracht. Kijk naar het succes dat Richard Branson heeft
en verval. Nu heeft een bedrijf als Google er een gigan-
verwezenlijkt met Virgin of de wereldwijde roem die
tisch kantoorpand aangekocht en komen creatieve on-
Jimmy Choo heeft bereikt. Wist je trouwens dat zelfs het
dernemers uit de hele wereld naar dit gebied. Dit wordt
wereldwijde web een uitvinding is van een Brit, dhr. Tim
de plek waar het volgende wereldsucces in de orde van
Berners-Lee? ”
door Minister-President David Cameron. Daaruit komt
Facebook, Amazon of LinkedIn zal ontstaan. Een ander van de wetenschap met het bedrijfsleven, zoals in het
GROW: “Is het eenvoudig om in het Verenigd Koninkrijk een bedrijf te starten?”
Science Park van Cambridge University. Ook op andere
Paul Arkwright: “Volgens een recent onderzoek van de
plaatsen in het Verenigd Koninkrijk vinden ware om-
Wereldbank is het Verenigd Koninkrijk één van de beste
wentelingen plaats. Neem Manchester, een stad waar
landen om een nieuw bedrijf op te starten. Uit dit onder-
tijdens de industriële revolutie van de 19e eeuw grote
zoek is gebleken dat het gemiddeld 13 dagen duurt om
bedrijvigheid plaatsvond, maar ook de stad waar een
een bedrijf in Groot Brittannië te starten en scoort zo een
aspect waar wij in willen excelleren is het verbinden
plaats in de top 10 van de 183 onderzochte landen.”
grow 41
Tuinmakers met passie
Ontwerp • Aanleg • Onderhoud Zwembad specialist
Zwembaden • Meubelen • Potterie
grow 42
Jong Management op bezoek bij Britse Ambassadeur Paul Arkwright te Den Haag
GROW: “Kan de Britse Ambassade in Nederland leden van Jong Management helpen als zij een vestiging willen openen in het Verenigd Koninkrijk?”
voor het Verenigd Koninkrijk?” Paul Arkwright: “De Olympische Spelen brengen een enorme economische impuls voor het Verenigd Koninkrijk met zich mee, en het brengt geweldige kansen voor
Paul Arkwright: “Graag maak ik jonge Nederlandse on-
zakelijk succes. Het economische voordeel dat voort-
dernemers attent op UKTI, het United Kingdom Trade &
vloeit uit de Olympische Spelen wordt ingeschat op 22
Investment bureau. UKTI helpt ondernemers die in het
miljard GBP, en vormt als zodanig een grote injectie in
Verenigd Koninkrijk willen groeien. Voor meer informa-
de Britse economie. Dit geldt met name voor MKB-be-
tie over de wijze waarop UK Trade & Investment onder-
drijven: in totaal hebben zij 72% van alle contracten
nemers kan helpen, kunnen zij contact opnemen met
voor de organisatie van de Olympische Spelen binnen-
dhr. Michiel Veldhuizen, Head of UK Trade & Investment
gehaald. Ook Nederlandse bedrijven zijn zeer betrokken
via michiel.veldhuizen@fco.gov.uk of met dhr. Mark
bij de Spelen: zo zal Phillips 90% van de verlichting ver-
Ashwell, Head of Investment, via mark@ashwell@fco.
zorgen. Ook na de spelen werpen de investeringen haar
gov.uk”.
vruchten af; zo blijven grootschalige infrastructurele projecten hun vruchten afwerpen. Ook in sociaal op-
GROW: “Tot slot kijken wij vooruit naar het nieuwe jaar, een jaar dat voor het Verenigd Koninkrijk in het teken staat van sportieve prestaties. Wat betekent de komst van de Olympische Spelen later dit jaar naar Londen
zicht is het van groot belang dat het Verenigd Koninkrijk de nominatie heeft gewonnen. De Olympische Spelen zullen jongeren inspireren om te gaan sporten. Het nieuwe jaar biedt voor het Verenigd Koninkrijk veel kansen voor sportief succes én zakelijke groei!”
grow 43
Het beste idee
online onderneming voor een
Drie jonge ondernemers vertellen over het opzetten van een onderneming op internet
Het internet: we kunnen er niet meer omheen. Inmiddels zijn er op het wereldwijde web naar schatting al zo’n 20 miljard websites en daar komen er elke dag duizenden bij. De ondernemers in dit artikel hebben een gouden speld in een hooiberg gevonden en hebben een nieuwe online onderneming opgezet. Maar hoe ga je aan de slag in een werkveld waar zoveel concurrentie op de loer ligt? En hoe val je op in een doolhof van duizenden websites? Twee ondernemers leggen uit hoe zij van een idee ook daadwerkelijk een goedlopende onderneming hebben gemaakt. TEKST Jorien van Leeuwen fotografie Versvandekweker en Alf Mertens
grow 44
interview
grow ROY wubben, initiatiefnemer vers45 van de kweker
Vers van de Kweker “Internet is de toekomst” Een beurse appel, bloemen of groente uit de supermarkt die net niet zo vers zijn als je zou willen. Veel consumenten kennen dit probleem. Advies- en onderzoeksbureau Kenlog ontdekte het probleem en bedacht daar een oplossing voor. Midden tussen de kassen van Honselersdijk vinden we het kantoor van Kenlog. We praten met bedrijfskundig adviseur Roy Wubben over de online onderneming VersvandeKweker.nl Het idee “We kwamen er tijdens ons onderzoek achter dat veel consumenten niet tevreden zijn over de kwaliteit en prijs van producten uit de supermarkt. De oorzaak hiervoor ligt bij de lange weg die het product moet afleggen, voordat het uiteindelijk bij de klanten op het bord ligt of in vensterbank staat. Het is een lange keten met veel tussenpersonen. Door deze lange weg gaat de kwaliteit achteruit en de prijs omhoog. We vonden deze conclusie interessant en besloten dat we er iets mee moesten doen. Eigenlijk was de oplossing heel simpel: de keten moest verkort worden. Zo bleven slechts twee schakels over; de kweker en de consument. Via onze onderneming kunnen de kwekers hun producten rechtstreeks verkopen en zijn er geen onnodige tussenpersonen meer. Dat was het begin van VersvandeKweker” Het proces “We zijn zorgvuldig te werk gegaan. Eerst hebben we een goed doordacht businessplan opgesteld en we hebben een jaar lang een proefsite gedraaid. Duizend proefpersonen uit onze vriendenkring mochten de site testen en vertellen wat er verbeterd kon worden. Na dat jaar besloten we dat er daadwerkelijk potentieel voor het idee bestaat. We hebben een nieuwe webmarkt ontwikkeld en deze is op 23 juni 2011 officieel de lucht in gegaan.” Onderscheidend vermogen “Er is een aantal belangrijke verschillen in vergelijking met andere ondernemingen die in dezelfde branche ondernemen. Het eerste is dat er bij ‘VersvandeKweker’ echt niemand tussen zit. Dit zorgt voor een eerlijke prijs voor zowel de klant als de kweker. Wat je bij ons koopt is altijd vers; een bestelling voor morgen hangt op dit moment nog aan het gewas. Een ander groot verschil is ons brede assortiment dat bestaat uit: bloemen, planten, groente, fruit en specials. Andere webshops verkopen meestal slechts één productgroep, bijvoorbeeld bloemen. Bij ons kan de consument boodschappen voor de hele week doen.” grow 46
Succesvol maken “Het klantenbestand neemt inmiddels met tientallen per week toe. We proberen nieuwe klanten te bereiken door een combinatie van fysieke en online communicatie. Ten eerste is social media voor ons zeer belangrijk. We houden mensen op de hoogte van nieuws en acties. Maar mensen reageren zelf ook, en maken zo andere mensen enthousiast. Anderzijds staan we bij evenementen en streekmarkten om het contact met de consument te vinden. Kwekers zijn enthousiast omdat ze precies kunnen reageren op de vraag van de klanten en de markt daardoor beter kunnen inschatten. Toen we begonnen met de praktijktest deden er 14 kwekers mee. Inmiddels zijn dat er 60. En per week komen daar nog zo’n vijf kwekers bij.” Online ondernemen “We hebben gekozen voor een online onderneming, omdat internet de toekomst is. Het is al belangrijk en we denken dat het in de toekomst een steeds belangrijkere rol gaat spelen. Wat ik zelf vooral leer van het ondernemen is het logistieke deel. De organisatie om het hele systeem van ondernemers te managen dat is de uitdaging. Ondernemen is vooral blijven vernieuwen. Op dit moment zijn we bezig met een update van de ‘look & feel’ van de website. De hele site wordt vernieuwd. We hopen dat de vernieuwde site het verhaal achter het product: de versheid en het gevoel nog beter uitstraalt.” Toekomst “We zitten nu vooral nog in de regio Rotterdam, Den Haag en Hoek van Holland. Hierna gaan we de grote steden opzoeken zoals Amsterdam, want daar zitten veel consumenten. Uiteindelijk is ons doel om binnen een aantal jaar in heel Nederland te opereren.”
TIP VOOR ONLINE ONDERNEMEN Roy Wubben: “Het is belangrijk om niet meteen te beginnen, maar eerst goed na te denken over een aantal vragen. Wat wil je precies voor onderneming, en hoe ga je dat doen? Welke partners(s) kies je en hoe zet je een goed netwerk op. Kortom: eerst denken, dan doen.”
grow 47
Ruben van Geldorp en Guido Boelaars van Homestroom.nl fotografie Alf Mertens
Homestroom “We moeten vechten voor elke klant” De oma van Guido was de eerste klant van Ruben van Geldorp en Guido Boelaars. Na een fikse korting en een laag energie verbruik kwamen ze uit op een eerste winst van €2,50 en gingen ze van start. De ondernemers kwamen er achter dat de energiemarkt voor veel mensen een onoverzichtelijke markt is, waarbij zestig procent van de klanten altijd bij dezelfde energieleverancier blijft. Homestroom bedacht de oplossing om deze onoverzichtelijke markt overzichtelijk te maken en tegelijkertijd zorgen voor klanten weg te nemen en hen flinke besparingen te bieden. In Utrecht praten we met deze jonge ondernemers over het opzetten van hun onderneming. Het idee Ruben: “In 2009 vroeg mijn vader of ik een nieuw energiecontract voor hem wilde regelen en ging ik aan de slag. Na onderzoek kwam ik tot de conclusie dat mijn vader jaarlijks 700 euro kon besparen op energie. Toen ging er een lampje branden: mijn vader is een slimme man, weet hoe het internet werkt en wil besparen op zijn energiekosten. Waarom doet hij het niet zelf? We kwamen tot de conclusie dat de energiemarkt een onoverzichtelijke markt is en besloten een onderneming op te richten die hier een oplossing voor biedt. Dat begon met The Bill Doctor: een adviesbureau dat tevens het overzetten van de ene naar de andere energieleverancier verzorgde, voor zowel particulieren als zakelijke klanten. Later hebben we deze twee groepen gescheiden.
grow 48
De particulieren kwamen samen in Homestroom.nl, een inkoopcollectief waarbij elk jaar namens een grote groep, een zo scherp mogelijke prijs wordt uitonderhandeld bij één energiemaatschappij.” Het proces Guido: “In het begin gingen we met de groep van stunt- naar stunttarief. Dat konden de energieleveranciers niet waarderen en we besloten om voor een duurzame oplossing te kiezen. Nu mogen alle energieleveranciers één keer per jaar een bod uitbrengen en stappen we over naar de leverancier met het beste bod. 1 mei 2011 zijn we live gegaan en inmiddels zijn er al 350 mensen betalend lid van ons collectief. Het is nu wel echt een spannende periode, we zijn natuurlijk nog niet enorm bekend. Daarom vechten wij voor elke klant.” Onderscheidend vermogen “Homestroom gelooft vooral sterk in eerlijk ondernemerschap. Je hebt meerdere collectieven die stroom leveren. Zij gaan echter heel anders te werk. De energieleverancier geeft in het eerste jaar, dat moeten we eerlijk toegeven, een heel scherp tarief. Daarnaast ontvangen de collectieven zelf een vergoeding voor de klanten die ze leveren. Daar staat tegenover het volgende jaar deze consumenten niet worden benaderd als het voordelige tarief afloopt. De jaren daarna gaat de energieprijs dan weer flink omhoog. Wij pakken het anders aan”, leggen de ondernemers uit. “Wij zijn het eerste, doorlo-
pende collectief van Nederland en op dit moment nog het enige. Bij ons worden elk jaar opnieuw scherpe tarieven gerealiseerd. Je kunt op twee manieren een business leiden; korteen lange termijn. Wij hebben het gevoel dat als we eerlijk en open zijn tegen onze klanten dat zij dan voor een lange tijd bij ons zullen blijven.” Succesvol maken Guido en Ruben: “Ons tarief is zeer voordelig, dus moeten we uiteindelijk verdienen door schaalgrootte te bereiken. Belangrijk is dat onze site eenvoudig en overzichtelijk is, betrouwbaarheid uitstraalt en dat de inhoud juridisch correct is. We maken gebruik van social media, maar hebben ontdekt dat het voor ons niet goed werkt om te adverteren via dit kanaal. Wij gebruiken het alleen om gebruikersinformatie naar boven te halen. Als je via social media reclame maakt voor je zelf, dan komt dat niet betrouwbaar over. Op dit moment weten we slechts van 5 procent van onze bezoekers waar ze vandaan komen. Nu investeren we vooral in het herleiden waar de andere 95 procent van de bezoekers vandaan komt. En als dat duidelijk is dan kunnen we daar weer meer in gaan investeren. Daarnaast willen wij een informatieve blog oprichten over energie (energietrefpunt.nl, zijn we opgenomen op een vergelijkingssite) en zijn we een online marketingcampagne gestart. We proberen iedere keer creatief een oplossing te bedenken om weer een nieuwe doelgroep aan te spreken.”
Online ondernemen “We moeten uiteindelijk gaan verdienen door een bepaalde omvang te bereiken en dan is het de meest logische keuze om voor online te gaan. Daar kan je immers de meeste mensen bereiken. Wat we als ondernemers hebben geleerd is dat je geduld moet hebben. Natuurlijk wil je bij de start van een project je hele ziel en zaligheid erin stoppen en meteen zien dat het een succes wordt. Maar dat kan niet, je moet eerst een naam opbouwen.” Toekomst “Ons doel is dat om binnen drie jaar 8.000 betalende leden te hebben. Daarnaast zitten we na te denken over een volgende stap. Wat dat wordt? Dat houden wij nog even voor ons. In ieder geval willen we blijven genieten van het ondernemerschap.”
TIP VOOR ONLINE ONDERNEMEN Guido en Ruben: “Denk niet in problemen maar in oplossingen en ga er helemaal voor. Het is echt: ‘Gaat niet, bestaat niet’. Het is wel belangrijk dat je veel geduld hebt en dat je nadenkt over de lange termijn. Als je nu durft te investeren, heb je daar later profijt van. ”
grow 49
Niet betalen is een mentaliteit...
...incasso gelukkig ook Wie geleverd heeft, moet worden betaald. Flanderijn helpt u met het innen van uw factuur. Met waar nodig een strenge aanpak. Omdat we vinden dat u recht hebt op uw geld. Zo eenvoudig is het. www.flanderijn.nl
Flanderijn en Bronsvoort. Het is uw geld Incasso gerechtsdeurwaarders betalingsbeheer
Jong Management verdient... Jong Top Talent! Student Select is specialist in het selecteren van talentvolle studenten en starters op Hbo en Wo niveau.
020 7123650 info@studentselect.nl www.studentselect.nl
Succesvol ondernemen 3
Don’t follow the leader
Rules don’t Rule Succesvolle ondernemers zijn als pubers. Ze weten hoe het hoort, maar doen het toch anders. Ze hebben meer met autonomie dan met autoriteit. Meer met initiëren dan met imiteren. Breken met conventies leidt tot succes. En daar dragen we graag aan bij. Door ruimte te scheppen voor de creativiteit van onze klanten. Door onze multidisciplinaire manier van werken. Door te kijken naar het totaal. Door te analyseren, te controleren en te inspireren. Neem voor een kennismaking contact op met Eelco van Ooijen, eelco.vanooijen@mazars.nl.