www.martazych.pl Drogi czytelniku! Niniejszy e-book, który otrzymałeś możesz skopiować w dowolnej liczbie egzemplarzy, również w fizycznej formie (wydruk) oraz możesz przekazywać go dalej innym osobom. Udzielam Ci tego przywileju pod jednym warunkiem - proszę, żebyś nie modyfikował treści tego e-booka. Przyjemnej lektury! Dziękuję! Marta Copyright 2012 © Marta Zych Tytuł: „Wyznaczanie celów. Krótki przewodnik wyznaczania celów, który działa” Autor: Marta Zych E-mail: marta@martazych.pl Data: 1 GRUDNIA 2012 Zdjęcie okładki: zepinheiro, sxc.hu
Autor dołożył wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Autor nie ponosi jednak żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
1 www.martazych.pl
Spis treści ZAŁOŻENIA TEORII WYZNACZANIA CELÓW ..................................................................................... 3 MOTYWACJA I WYZNACZANIE CELÓW ............................................................................................ 5 ZNACZENIE WYZNACZANIA CELÓW ................................................................................................ 8 W YZNACZANIE CELÓW DZIAŁANIA ............................................................................................... 10 TECHNIKA WYZNACZANIA CELÓW ................................................................................................ 13 STRATEGIA WYZNACZANIA CELÓW .............................................................................................. 16 W SKAZÓWKI DOTYCZĄCE WYZNACZANIA CELÓW ......................................................................... 19
2 www.martazych.pl
Założenia teorii wyznaczania celów
Filozofowie E.A. Locke i G.Latham to chyba najbardziej znani krzewiciele teorii wyznaczania celów. Zgodnie z ich teorią, wyznaczanie celów jest cechą wrodzoną istot ludzkich, więc określenie i zaplanowanie metod służących do ich osiągnięcia jest jednym z najbardziej naturalnych elementów ludzkiego zachowania. Z literatury dotyczącej teorii wyznaczania celów można się dowiedzieć, że teoria ta oparta jest na czterech podstawowych założeniach: 1. Ludzie rozsądnie wyznaczają cele ukierunkowane na zadanie. 2. Ludzie są tymi, którzy określają ile czasu i wysiłku potrzebują do osiągnięcia tych celów. 3. Cele, żeby można było do nich dążyć, muszą być jasno określone, zaakceptowane i osiągalne. 4. Ważne jest otrzymywanie informacji zwrotnej dotyczącej podjętych działań. Teoria wyznaczania celów podaje też poniższe twierdzenia: 1. Wyznaczanie celów wpływa na zachowanie 2. Trudne cele to wyższy poziom działania i wykonywania zadań 3. Poprzednio osiągnięty cel to motywacja do kolejnego działania 4. Jasność celów ma wpływ na wykonanie 5. Trudność celów jest wprost proporcjonalna do odniesionej satysfakcji. Wyznaczanie celów i zachowanie
Teoria wyznaczania celów zakłada, że określenie celów pozwala nam podejmować przemyślane decyzje. Kiedy ustalimy swoje cele, będą nami automatycznie kierowały i „zaopatrywały” nas w motywację potrzebną do ich osiągnięcia. Wyznaczanie celów jest nam również potrzebne do angażowania się w aktywności i takiego planowania naszych działań, żeby nie odciągały nas od zamierzonego osiągnięcia.
3 www.martazych.pl
Wykonanie zadania jest zależne od stopnia trudności Im trudniejsze i ambitniejsze jest osiągnięcie celu, tym wyższy jest poziom wykonania zadania, tzn. zadanie zostaje znacznie lepiej wykonane niż przy łatwym i małym celu. Jeśli zadanie jest trochę zniechęcające, włożysz tym chętniej więcej wysiłku w jego zakończenie. Zgodnie z teorią wyznaczania celów, wykonanie zadania związane jest z czterema kluczowymi czynnikami.
Po pierwsze, jasne wyznaczenie celów skupi Twoją uwagę na rozpoczęciu działania, które będzie zmierzało do konkretnego celu, dzięki czemu ograniczysz marnowanie czasu i energii na sprawy, które są niezwiązane z Twoim celem.
Po drugie, jak wspomniałam już wcześniej, im większy cel, tym więcej wysiłku trzeba włożyć w jego osiągnięcie.
Po trzecie, kiedy wiesz, że masz kontrolę nad czasem i wysiłkiem, który jest Ci potrzebny, stajesz się wytrwalszy w dążeniu do celu.
Po czwarte, dostajesz lekcje, które pomogą Ci w przyszłości.
Motywacja jest napędzana działaniami z przeszłości Jesteś zmotywowany do działania doprowadzającego Cię do celu, jeśli kiedyś miałeś już podobną lub taką samą sytuację i w wyniku niewłaściwego postępowania odniosłeś porażkę. Teoria wyznaczania celów podkreśla, że błędy i niezadowolenie pchają nas do lepszych działań w przyszłości. Im jaśniejszy cel, tym lepsze wykonanie zadania Nie potrzeba tu dodatkowych wyjaśnień. Jeśli wiesz, czego dokładnie chcesz, będzie Ci dużo prościej ustalić poszczególne działania i szybciej osiągnąć cel. Dzięki jasności celu, wykonujesz zadanie wykorzystując cały swój potencjał. Trudność celów wpływa na satysfakcję Jeśli zakończysz trudne zadanie, czujesz się wartościowszy, niż jeśli zrobisz coś prostego. Zgodnie z teorią Locke’a i Lathama poziom zadowolenia jest zależny od wysiłku i poświęcenia włożonego w konkretny cel. Cele stawiające wysokie wymagania dają silniejsze poczucie zwycięstwa.
4 www.martazych.pl
Motywacja i wyznaczanie celów Jeśli wiedziałbyś, że możesz osiągnąć cokolwiek zechcesz, że możesz dostać tę pracę, która zawsze była poza Twoim zasięgiem albo zbudować związek z kimś, kto był dla Ciebie niedostępny, czy nie byłoby to wspaniałe? Myśl pozytywnie. Nie denerwuj się na siebie, że wcześniej nie wykorzystałeś swoich możliwości. Skupianie się na negatywnej energii powstrzyma Cię przed pójściem do przodu. Skup się na tym, czego faktycznie chcesz; na wyniku, który chcesz uzyskać. Wszystko, czego potrzebujesz to motywacja i wyznaczenie celów.
Wyznaczenie celów i wykonanie zadań Wyznaczenie celów poprawia wykonanie, jeśli: cele są dokładnie określone cele są trudne cele są ambitne cele są osiągalne cele są ustalone z Twoim udziałem cele są przede wszystkim dla pojedynczych osób, ale mogą też dotyczyć zespołów/grup Poniższe porady ułatwią Ci pozostanie zmotywowanym:
1. Określ swoje Wartości, Przekonania i Pragnienia To, co jest dla Ciebie ważne motywuje Cię do działania. Oznacza to, że jeśli przypiszesz wartość czemuś istotnemu, tym bardziej prawdopodobne, że podejmiesz działania niezbędne do osiągnięcia celu. Cele i pragnienia wzrastają w zależności od ich wartości i przekonań z nimi związanych. Zrób sobie listę swoich wartości, przekonań i pragnień. Poświęć trochę czasu na zastanowienie się, jakie relacje występują pomiędzy nimi. Ta lista powinna być źródłem Twojej motywacji i musi pomóc Ci osiągnąć cele, które sobie wyznaczyłeś. Jakość i stopień Twojej motywacji jest bezpośrednio związany z Twoim poświęceniem. Musisz być pewien, że pozostaniesz wierny celowi, który sobie 5 www.martazych.pl
wyznaczyłeś. Jeśli o nim zapomnisz, może Cię to doprowadzić do frustracji, która zmniejszy Twoją motywację. 2. Dokonaj samooceny Dokonaj nieformalnej oceny Twoich zdolności. Zastanów się, co o sobie wiesz. Dokładność i szczerość są w tym punkcie konieczne. Niedocenienie siebie albo przecenienie własnych możliwości będzie skutkowało niedokładną oceną Twoich zdolności. Jeśli masz już ocenę Twoich mocnych i słabych stron i wiesz już, co cenisz i chcesz osiągnąć, możesz teraz ustalić osobiste cele. Wszystkie Twoje cele powinny być: A. Realne Wyznaczanie celów powinno być realistyczne. Cele muszą opierać się na Twoich obecnych zdolnościach i musisz wziąć pod uwagę aktualne okoliczności. B. Możliwe Pamiętaj, żeby nie ustalać celów, które rzeczy realistyczne uczynią nierealnymi. Np. zarobienie miliona złotych jest jak najbardziej realne, ale nie w ciągu roku (chyba, że jest to wygrana albo spadek). C. Elastyczne Przewiduj trudności, które mogą wystąpić na Twojej drodze i naucz się je pokonywać. D. Mierzalne Wyznacz sobie konkretną datę osiągnięcia celu – dzięki temu będziesz wiedział, czy osiągnąłeś cel. E. Pod kontrolą Pamiętaj, żeby wyznaczyć sobie cele zgodne z Twoimi wartościami i przekonaniami. Niech cele odnoszą się bezpośrednio do Ciebie, żebyś mógł kontrolować ich wykonanie.
6 www.martazych.pl
3. Wpływ sytuacji osobistej na motywację Praca nad wyznaczonymi celami wymaga od Ciebie pełnej gotowości i sprawności zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Nieumiejętność uwzględniania sytuacji osobistej, tego, w jakiej jesteś formie, upośledzi Twoją motywację i wyznaczanie celów. Zmieniające się okoliczności zawsze mają wpływ na cele. Jeśli sytuacja się zmienia, a Twoje cele się do tego nie dostosują, może to podkopać Twoją motywację. Ludzie zwykle niechętnie przystosowują się do nowej sytuacji. Jest im trudno zmienić oczekiwania w stosunku do siebie. Zdarza się, że przychodzi czas, kiedy zaczynają być sfrustrowani i tracą chęci do działania. Jeśli w każdym przypadku uwzględnisz swoją sytuację osobistą, w której się obecnie znajdujesz, motywacja i wyznaczanie celów będą Ci stale towarzyszyć. Weryfikowanie swoich celów jest bardzo ważne, żeby pozostać zmotywowanym i nie zejść z drogi wiodącej do sukcesu. 4. Pomnażanie sukcesu Osobiste okoliczności, motywacja i wyznaczanie celów mają wpływ na Twój sukces. Jeśli nie uda Ci się skupić się na tych czynnikach, Twoja motywacja zniknie, nie będziesz miał ochoty pracować nad swoimi zdolnościami, a to przekreśli Twoje szanse na sukces.
7 www.martazych.pl
Znaczenie wyznaczania celów Wśród osób odnoszących sukcesy zawodowe wyznaczanie celów ma ogromne znaczenie. Pracują na pełen etat i jeszcze mają czas na spędzenie go z rodziną; pomagają przy pracach społecznych i jeszcze mają czas na swoje hobby. Ich sekret nie polega na kontrolowaniu czasu, ale na zarządzaniu czasem. Zarządzanie czasem. To esencja wyznaczania celów.
Ważność wyznaczania celów nie ogranicza się jednak tylko do liderów biznesu. Każdy człowiek, który odniósł sukces, zrozumiał ważność wyznaczania celów.
1. Wyznaczanie celów jest mapą Określ obszar swojego życia, w którym chcesz iść naprzód. Następnie przystąp do wyznaczenia celów. Poniżej kroki, które musisz wykonać, żeby stworzyć mapę celów. A. Określ dokładny cel Czego naprawdę chcesz w życiu? Jaka jest Twoja przyczyna i jaki jest Twój cel? Musisz zadać sobie te pytania, żeby wiedzieć, czego chcesz w życiu. Czas może oczywiście wpłynąć na Twoje patrzenie na różne sprawy. Jednego dnia chcesz zostać pisarzem powieści za 5 lat, a drugiego malarzem, którego inspiracją będzie matka z dzieckiem. Jeśli zdarzy się taka zmiana Twojego „serca”, nie rozpaczaj. Nie ma nic złego w zmianie jednego celu na inny. To część życia. Zmiana. Ale to, że masz dokładny cel i że masz go teraz, będzie dla Ciebie wskazówką, czego tak naprawdę chcesz. Zmienianie celu podczas Twojej podróży do jego osiągnięcia, jest tylko jednym z wydarzeń, którego doświadczysz podczas całej wędrówki. B. Określ dokładną datę Cele muszą mieć konkretna datę ukończenia. Nie jest to cel, jeśli nie ma jasno określonej daty zakończenia; to marzenie. To tylko marzenie… 8 www.martazych.pl
Cele to konkretne i realne aspiracje. Jeśli mówisz: „Chcę zostać pisarzem”, to nie jest to cel. To tylko marzenie. Cel musisz sprecyzować tak: „Kiedy będę miał 35 lat będę już poczytnym pisarzem powieści, odnoszącym sukcesy.” Masz określony czas na to, żeby zabrać się do pracy, zacząć pisać i publikować swoje książki. Pośpieszy Cię to, żeby wykonać zadanie i osiągnąć cel. Motywuje Cię, żeby pokonać czas i wydać powieść jeszcze przed wyznaczonym terminem. C. Określ rozwój celu Zmiana jest nieunikniona. Tyczy się to także celów. Cele mogą się w coś przekształcić, nawet w coś znacznie lepszego niż to, co wyznaczyłeś sobie na początku. Jeśli wcześniej chciałeś zostać pisarzem powieści zanim skończysz 35 lat, mogło się to przekształcić w coś takiego: zacząłeś publikować jako młody dorosły zanim miałeś 35 lat i napisałeś jeszcze scenariusz do gry komputerowej. 2. Wyznaczone cele to Twoja wizja Kiedy wyznaczasz sobie cel, tak naprawdę masz wizję, wizję siebie w najbliższej przyszłości. Wyobraź sobie, że osiągnąłeś cel, który wyznaczyłeś sobie pięć lat wcześniej. To tak, jakbyś przewidział przyszłość! Wizja nie tylko sprawia, ze jesteś z siebie zadowolony, ale pcha Cię też do przodu i zamiast myśleć o przeszłości, patrzysz w przyszłość.
9 www.martazych.pl
Wyznaczanie celów działania Frustracja pojawia się wtedy, kiedy czujesz, że nie masz kontroli nad jakąś sytuacją. Przykładem niech będzie młody handlowiec, który zapomniał przygotować sobie na kolejny dzień slogany sprzedażowe na temat samochodów, które chce sprzedać. Jest umówiony z dziesięcioma bardzo ważnymi klientami, którym ma przedstawić ofertę najnowszego luksusowego auta, które trafiło do sprzedaży dopiero dzień wcześniej. Jest właśnie 2 w nocy. Nasz handlowiec jest zmęczony. Cały czas jest w swoim biurowym stroju. Druga w nocy, a on dopiero teraz powtarza sobie części auta, silnika, uczy się nowych gadżetów. Chce oczywiście zrzucić winę na swojego szefa, który kazał mu napisać miesięczny raport, a który wiedział, że ma on przedstawić ofertę sprzedażową auta. Gdyby tylko zapisał to sobie w kalendarzu albo ustawił przypomnienie w telefonie. Wini wszystkich innych za swoje niepowodzenia, ale to po Twojej stronie leży wina – nie wyznaczyłeś sobie celów działania i nie przygotowałeś odpowiedniego planu.
Niebezpieczeństwa w wyznaczaniu celów działania
1.
Gdzie jesteś Czy mój cel jest osiągalny z tego punktu, w którym jestem teraz? Poznaj swoje osobiste okoliczności i zdecyduj czy cel, który masz wyznaczyć jest osiągalny. Powinien być możliwy do zrealizowania w ciągu czasu, który sobie na niego przeznaczyłeś.
2. Z jakimi trudnościami musisz się zmierzyć Czy widzę ograniczenie czasowe w osiągnięciu tego celu? Mam pracę do wykonania, czy zrobię ją na czas, wykonując to zadanie? Kiedy zrozumiesz, jakie są Twoje osobiste okoliczności, określ ograniczenia. Zrób listę, tak żebyś mógł właściwie im przeciwdziałać.
10 www.martazych.pl
3. Jakie strategie możesz wykorzystać, żeby je pokonać Czy mogę ustalić razem z moim szefem ostateczny termin ich wykonania? Czy mogę ustalić spotkania? A co ważniejsze, czy mogę „oddelegować” niektóre zadania, które właśnie spisałem? Wyznaczanie celów działania to nic innego jak bardzo skrupulatne planowanie. Musisz zidentyfikować możliwe zagrożenia, które nie pozwolą Ci zrealizować celu i wyznaczyć strategie, dzięki którym sobie z nimi poradzisz.
Co się często pomija 1. Ustalanie priorytetów Ustal swoje życiowe priorytety. Większość ludzi nawet nie wie, kim chce być w przyszłości albo, co chce osiągnąć. Powróć do przykładu młodego dyrektora. Jeśli powiedziałby swojemu szefowi, że jego jutrzejsze przedstawienie oferty przyniesie im sprzedaż 7 samochodów, ten mógłby wyrwać mu z rąk miesięczny raport i przekazać go do opracowania innemu pracownikowi. Znaj swoje priorytety i utrzymuj je, kiedy to konieczne. 2. Zaakceptuj swoje obawy Większość ludzi boi się wyznaczyć sobie cele. Albo boją się swojej przyszłości, albo podjęli decyzję, że będą żyli „tu i teraz”. Zwykle to pierwsze jest „winowajcą”. Strach przed wyznaczeniem sobie zbyt wygórowanych celów. Strach przed podejmowaniem zobowiązań. Strach przed niewiedzą, jaki kierunek obrać. Czegokolwiek się obawiasz, pamiętaj, że dzięki wyznaczeniu sobie celów, krok po kroku zbliżasz się do spełnienia swojego pragnienia. 3. Cele są mapą Twojego życia Wielu ludzi postrzega cele jako ograniczenie ich wolności. Ale ci krytycy powinni spojrzeć na to inaczej. To mapa, którą sam tworzysz. Pokazuje Ci gdzie jesteś i jakie drogi wybierasz. Ty zrobiłeś tę mapę. Do Ciebie należy modyfikacja tej mapy zgodnie ze swoimi priorytetami. 11 www.martazych.pl
4. Uwzględniaj swoje cele Wyznaczasz sobie cel, ale w ciągu dnia o nim zapominasz. Musisz jednak regularnie sobie przypominać, że mają być wykonane. Cele wskażą Ci drogę, którą powinieneś iść i pokażą, kiedy należy się zatrzymać.
12 www.martazych.pl
Technika wyznaczania celów Większość ludzi panikuje, kiedy pod koniec dnia zdaje sobie sprawę, że nie zrobiła nic produktywnego. Dzień mija niektórym z nas tak szybko. Wszystkie Twoje wysiłki, czas i energia są ciągle wystawiane na próbę w tym szybko zmieniającym się świecie. Prawda jest taka, że nie masz wystarczająco dużo czasu, żeby zrobić wszystko, co chcesz. Ale dzięki wykorzystaniu technik wyznaczania celów możesz maksymalnie wykorzystywać swój czas. Techniki przedstawione poniżej wprowadzą Cię w podstawy właściwego wyznaczania celów. 1. Wartościuj Czego naprawdę chcę? Dokąd chcę iść? Co chcę robić teraz? Ta technika wyznaczania celów wymaga od Ciebie głębszego spojrzenia na samego siebie. Wybiegnij do przodu i zwizualizuj swoje marzenia, a następnie powoli przenieś je do teraźniejszości i oceń, co musisz zrobić, żeby spełnić to marzenie. Przejrzyj swoją przeszłość i zastanów się, jakie motywy Tobą kierują, nad którymi musisz się teraz zastanowić. Czasami przeszłość wchodzi Ci w paradę i uniemożliwia realizowanie Twoich celów. 2. Patrz realnie Tak, masz marzenia, które chcesz spełnić. Ale nie możesz mieć wszystkiego, o czym marzysz w mgnieniu oka. Musisz wiedzieć czy Twoje marzenie jest osiągalne; naucz się akceptować to, że takie nie jest i daj sobie spokój z jego realizacją. Poznaj swoje mocne i słabe strony. Określ rzeczy, które nie wspierają Twoich długoterminowych celów; jest to sposób na przefiltrowanie tego, co Cię rozprasza, a co jest naprawdę niezbędne. 3. Plan Ustal Kluczowe Kroki Działania. Zapytaj siebie, jak będą wyglądały. Na jakim planie lub strategii powinieneś się skupić? 13 www.martazych.pl
Planowanie to bardzo istotna technika wyznaczania celów. Dzięki skutecznemu planowi rozpoznasz, jakie związki występują między krótko- i długoterminowymi celami. Planowanie tworzy pomysły w Twojej głowie i jest potężną techniką wyznaczania celów. Pamiętaj, że „jeśli nie będziesz planował, planujesz porażkę.” 4. Skupienie Czasami jesteś przeciążony planowaniem i w konsekwencji tracisz skupienie. Jedna z technik wyznaczania celów, dzięki której unikniesz utraty skupienia, to dążenie do jednego celu w określonym czasie, a nie rozpraszanie się na wielu celach. Jeśli marzysz o zostaniu powieściopisarzem odnoszącym sukcesy, malarzem lub fotografem, czy możesz osiągnąć to wszystko w jednym i tym samym czasie? Odpowiedź brzmi: „Tak, możesz!” Nie stracisz skupienia, jeśli będziesz wiedział, który z Twoich celów jest dla Ciebie najważniejszy, żeby poświęcić mu najwięcej uwagi i czasu. Jeśli zostanie pisarzem jest na szczycie Twojej listy, nadal możesz malować i fotografować, ale traktuj to bardziej jako hobby. Pamiętaj! Nie pozwól, żeby te hobby pożerały Twój czas przeznaczony na pisanie powieści.
5. Kontroluj i ponownie oceniaj Wykorzystując technikę wartościowania, zadaj sobie pytanie: Czy dobrze robię? Czy jestem na właściwej drodze? Czy robię to w odpowiednim czasie? Czy wykorzystuję wskazówki? Które strategie są skuteczne? Które nie? Czy mogę usprawnić moje działania? W trakcie planowania wyznaczyłeś kilka kroków działania. Ale tak naprawdę nie poświęciłeś wystarczająco dużo czasu na dokładne przemyślenie, które działania są faktycznie niezbędne. Dzięki ponownemu wartościowaniu określasz te czynności, które nie są Ci do niczego potrzebne.
14 www.martazych.pl
Cel, marzenie Przestrzegając powyższych technik wyznaczania celów, Twoje marzenia są w zasięgu ręki. Ale niestety bardzo często cele, które sobie wyznaczyłeś pozostają tylko nieosiągalnym marzeniem. Stajesz się ofiarą własnych poczynań: odkładanie spraw na później w najważniejszym momencie realizacji celu lub zupełne tracenie ochoty na dokończenie zadania, chociaż koniec jest już tak blisko. Motywacja do zrobienia kolejnego kroku musi wziąć się od Ciebie. Nie możesz oczekiwać, że Ci, którzy Cię kochają lub Twoi przyjaciele popchną Cię do działania, żebyś tylko zrobił ten jeden wielki krok.
15 www.martazych.pl
Strategia wyznaczania celów Wyznaczanie celów rodzi sukces Strategia wyznaczania celów jest zwyczajową praktyką ludzi sukcesu. Ludzie odnoszący sukcesy wiedzą, że w życiu trzeba mieć postawę proaktywną, a nie być biernym. Jeśli już odniosłeś sukces i chcesz odnosić kolejne, wyznaczanie celów pozwoli Ci kontrolować sytuację i pozostać na właściwej drodze. Cele pokazują Ci kierunek i działania, które musisz wykonać i dzięki temu zwiększają Twoją motywację i skupienie. Możesz spojrzeć poza swoje działania i zobaczyć, jakiego postępu dokonujesz. To wyprzedzenie napędza Cię do osiągania celów. Strategia wyznaczania celów jest istotnym elementem zwiększania wydajności wykonania zadania. Strategia wyznaczania celów Przed rozpoczęciem wyznaczania celów warto jest zastanowić się nad poniższymi punktami, dzięki którym dowiesz się, jakie masz priorytety w życiu. Zwizualizuj sobie konkretną strategię i zobacz wiadro, które nigdy nie wydaje się być pełne:
16 www.martazych.pl
1. Podstawowe wartości Pierwsza strategia to podjęcie decyzji o tym, co jest dla Ciebie ważne. Jeśli potrafisz określić swoje podstawowe i najważniejsze dla Ciebie wartości, możesz też ustalić najistotniejsze projekty życiowe, na których powinieneś się skupić. Wyobraź sobie, że te podstawowe wartości są kamieniami, które jako pierwsze wrzucisz do wiadra. 2. Wartości drugorzędne Najważniejsze wartości życiowe mogą dotyczyć kilku różnych aspektów życia. Możesz następnie określić wartości drugorzędne, które uzupełnią podstawowe wartości. Wyobraź sobie, że wartości drugorzędne są kamyczkami, które wrzucasz do wiadra i które wypełniają szczeliny pomiędzy dużymi kamieniami. Te kamyczki reprezentują inne projekty, które pomagają Ci w realizacji tych pierwszorzędnych projektów opartych na podstawowych wartościach. 3. Codzienne czynności Kolejna
strategia
wyznaczania
celów
to
określenie
obecnych
czynności
wykonywanych każdego dnia, które składają się na wykonanie wielu Twoich projektów. Te czynności są uzupełnieniem wartości drugorzędnych. Wyobraź sobie, że codzienne czynności są piaskiem, który wypełnia puste przestrzenie między dużymi kamieniami i kamyczkami. 4. Działania, które podejmujesz Wiadro jest prawie zapełnione kamieniami, małymi kamyczkami i piaskiem. Jest w nim jednak jeszcze trochę wolnych przestrzeni, niewielkich szczelin, które trzeba zapełnić. W nich będzie woda. Nawet najmniejsze szczeliny mogą być wypełnione wodą. Ta dodatkowa przestrzeń dostępna dla wody jest też najprecyzyjniejszą częścią strategii wyznaczania celów. Przedstawia ona każdy następny krok, który możesz wykonać. 17 www.martazych.pl
Pamiętaj, że duże projekty zależą od małych kroków, które wykonujesz. Pamiętaj, żeby omijać rzeczy, które nie mają żadnego wkładu w podstawowe i drugorzędne wartości. Zawsze myśl o prostych strategiach, które są na wyciągnięcie ręki. Może to być np. książka, z której czegoś się nauczysz, kartka papieru, na której spiszesz swoje pomysły, Internet, telefon, na którym posłuchasz kursu, itp. Możesz wykorzystywać różne środki do efektywnego działania i zmierzania do celu. Strategia prowadząca do sukcesu Strategie przedstawione powyżej pomogą Ci pozostać świadomym i skupionym na większym obrazie. Rób to wszystko. Możesz ustawić konkretne działania w hierarchii i wykorzystywać do ich realizacji każdą chwilę, nie czekając na tę jedną właściwą. Ludzie, którzy próbują ustalać sobie priorytety w zależności od ważności konkretnego działania i którzy próbują podporządkować wykonanie zadania określonemu czasowi, zwykle ponoszą
porażkę.
Jest
to
spowodowane
wieloma
rozpraszającymi
czynnikami,
przerywaniem, a nawet zmianami humoru i poziomu energii lub nowymi inspiracjami i projektami, które pojawiają się na Twojej drodze. Skup się na ustaleniu priorytetów, inaczej pogubisz się, a w najgorszym przypadku będziesz przeciążony. Prowadź listę kolejnych działań. Pamiętaj, że wola działania nie trwa długo, ale czysta intencja w połączeniu z przygotowaniem i organizacją pozwala Ci na wykonanie zadań w sposób, o którym wcześniej nawet nie śniłeś.
18 www.martazych.pl
Wskazówki dotyczące wyznaczania celów Wyznaczanie celów jest niczym nakreślanie drogi zmierzającej do upragnionego miejsca przeznaczenia. Bez celów pogubisz się w dżungli życia. Choć może osiągniesz swoje zamierzenie, środki, które doprowadziły Cię do tego celu, mogą okazać się niezgodne z Twoimi przekonaniami i Twoja moralnością. Pamiętaj o poniższych punktach, jeśli chcesz zmierzać do celu bez poczucia winy i w zgodzie z samym sobą. 1. Pamiętaj, że każdy ma cele Podobnie jak wygląda rozsiewanie informacji w firmie, Ty też będziesz potrzebował podobnego sposobu na przedstawienie swoich celów osobom, na które te cele mogą mieć wpływ. Pamiętaj, że każdy ma swoje własne cele. Najważniejsze jest więc, żeby Twoi najbliżsi wiedzieli, jakie masz cele, które ewentualnie mogą na nich oddziaływać. 2. Zacznij od góry Przy ustalaniu celów zacznij od góry i idź do dołu, a nie odwrotnie. Pamiętaj, żeby być dalekowzroczny w tym, co chcesz w życiu osiągnąć.
Zacznij od szczytu i idź w dół. Zacznij od najważniejszych aspektów życia przesuwając się do tych najmniej istotnych.
3. Zdefiniuj obszary zainteresowania Żebyś nie czuł się zbyt przeładowany celami, które sobie wyznaczyłeś, naucz się dzielić obszary zainteresowania. Określ i wyznacz najważniejsze cele. Następnie zastosuj tę praktyczną zasadę „ od góry do dołu.” Określając obszary ważności, być może zobaczysz nowe możliwości, których nigdy wcześniej nie widziałeś. Zdasz sobie sprawę, że obszary się przenikają i ustalenie 19 www.martazych.pl
celów w jednym obszarze wpłynie na inne obszary lub, że pociągnie za sobą konieczność poświęceń. 4. Ustal punkt orientacyjny Zanim w ogóle zmierzysz swoje cele, musisz najpierw rozsądnie wyznaczyć punkty orientacyjne. Będziesz używał tych punktów do sprawdzenia, czy osiągnąłeś zamierzone cele, czy nie. Te punkty mogą być po prostu konkretną datą. 5. Wiedz, kiedy się zatrzymać Jakie są sygnały, że Twój cel idzie niewłaściwym torem? Kiedy przychodzi czas, żeby pożegnać się z celem i odejść? Zastanów się nad poniższymi stwierdzeniami:
Tracisz pieniądze, zamiast je zdobywać Okazuje się, że wydajesz zbyt dużo, żeby tylko osiągnąć zamierzony cel? Co powinieneś zrobić? Odejść i wyznaczyć bardziej dostępny cel. Możesz wrócić do drogiego celu, ale tylko wtedy, kiedy na nowo stworzysz swój plan celu, rozważając przy tym za i przeciw dalszej kontynuacji tego celu.
Poświęciłeś zbyt wiele czasu i wysiłku, żeby ten cel osiągnąć Jeśli Twój cel zabiera Ci cały Twój czas i pochłania Cię do reszty, tak, że nie masz już na nic innego czasu i ochoty, odejdź od niego. Masz inne ważne cele, którym chcesz się poświęcić.
Coraz więcej Twoich bliskich prosi Cię, żebyś zrezygnował z realizacji danego celu Jeśli Twój mąż/Twoja żona i dzieci proszą Cię, żebyś zaprzestał zmierzania do konkretnego celu, naucz się odpuszczać. Nie traktuj tego jako poddanie się. Nauczyłeś się w ten sposób, jakie są Twoje priorytety. Możesz powrócić do swojego celu, kiedy nauczysz się zarządzać swoim czasem i środkami.
20 www.martazych.pl
Dziękuję za przeczytanie mojego e-booka. Mam nadzieję, że pomoże Ci on osiągnąć to, do czego dążysz. Jeśli chciałbyś podzielić się ze mną uwagami lub komentarzami na temat tego e-booka, prześlij je proszę na adres marta@martazych.pl lub zostaw komentarz na moim blogu pod wpisem: www.martazych.pl/e-booki-i-kursy/wyznaczanie-celow/
21 www.martazych.pl