ART ACROSS THE UNIVERSE
Unidade CLIL (terceiro ciclo de Educacion Primaria) Martina Bugallo Gonzalez
ART ACROSS THE UNIVERSE XUSTIFICACIÓN Dúas das formas de expresión máis importantes que posúe o ser humano son a arte e a música. Estas non só serven de medio de expresión dos sentimentos, vivencias ou inquedanzas do autor, senón que normalmente serven de espello da realidade que o rodea: social, política, cultural, etc. Esta proposta didáctica pretende que os alumnos e alumnas mostren a súa creatividade ademais de desenvolver unha consciencia intercultural a medida que indagan sobre a realidade, cultura e arte dun país. A proposta atende ó modelo CLIL/AICLE (Aprendizaxe Integrada de Contidos e Linguas Estranxeiras), é dicir a ensinanza é de tipo interdisciplinar, os alumnos aprenden unha materia non lingüística a medida que adquiren esa lingua, neste caso o inglés. A metodoloxía céntrase na realización de tarefas significativas concretas, no “aprender facendo”. A lingua pois, preséntase en situacións reais de comunicación e adquírese dunha maneira moito máis inconsciente e natural. O uso das TIC vai ser fundamental ó longo de toda a unidade, xa que os rapaces mediante esta actividade de aprendizaxe por descubrimento, deben empregar o ordenador para buscar en internet a información que se lles pide a través dunha Webquest. Finalmente debemos sinalar que a proposta sigue as directrices do currículo de Educación Primaria da comunidade autónoma galega, Decreto 130/2007 do 28 xuño, e do Marco Común Europeo de Referencia para as Linguas. NIVEL EDUCATIVO 3º ciclo de Educación Primaria, 5º curso. TEMPORALIZACIÓN Esta unidade desenvolverase no terceiro trimestre e terá unha duración de 8 sesións.
MATERIAIS Material non funxible:Ordenadores con conexión a internet así como impresora, reproductor de audio. A Webquest. Material funxible: cartolinas, papel, cores de todo tipo (rotuladores, ceras, pintura, ceras brandas...), tesoiras, pinceis, pegamento, e todo tipo de materiais que os alumnos e alumnas seleccionen para levar a cabo a súa composición. COMPETENCIAS BÁSICAS QUE SE TRABALLAN Competencia en comunicación lingüística Os nosos alumnos deberán empregar ou ben a súa lingua ou a lingua estranxeira para comunicarse cos demais integrantes do grupo, así como para expoñer a súa composición final, para esta tarefa será necesario o uso da lingua estranxeira. Competencia cultural e artística Un dos obxectivos fundamentais desta proposta didáctica vai ser coñecer e valorar o contorno natural, social e cultural, non so propio senón doutros países e culturas. De igual xeito iniciaranse na creación dunha obra artística conxunta que lles axudará a desenvolver a sensibilidade estética e coñecer diferentes representacións e expresións artísticas. Competencia dixital e tratamento da información Toda a unidade se artella entorno á webquest de busca de información, os alumnos empregaran Internet para atopar todo aquilo que consideren relevante para o seu proxecto final. De igual xeito terán que ambientar a súa presentación cunha música que servirá de marco para a súa obra. Competencia no coñecemento e interacción co mundo físico Tanto a webquest como todo o traballo desenvolvido durante a compilación de datos gardan relación con esta competencia, pois terán a oportunidade de indagar e coñecer outros lugares do mundo (localización, orografía, lugares de interese natural...). Competencia matemática
Especialmente desenvolverana co proxecto final, onde terán que decidir aspectos como se a obra vai ter volume ou vai ser plana, número de cousas que a van compoñer, medidas, situación de cada elemento... Competencia social e cidadá Como estamos ante unha actividade grupal (grupos de 3 integrantes) deberán tomar decisións en conxunto, colaborar nas distintas tarefas, respectar as opinións dos demais integrantes do grupo... Ademais desenvolveranse destrezas relacionadas coa estética, ante a manifestación plástica das ideas que pretenden mostrar, imaxinación, creatividade... Por outra banda un dos obxectivos fundamentais é o desenvolvemento da consciencia intercultural, que cheguen a coñecer outras culturas e pobos, con manifestacións culturais e artísticas diferentes ás deles, estilos de vida diferentes, lingua diferente, etc. Competencia para aprender a aprender. Estamos ante unha proposta de aprendizaxe por descubrimento, non só desenvolverán mecanismos de busca de información, senón tamén estratexias para a cooperación, traballo en grupo, resolución de problemas..., destrezas vencelladas ás artes plásticas... Autonomía e iniciativa persoal. A unidade a pesares de ser guiada a través desa webquest que lles indica en cada momento o que hai que facer, presenta gran liberdade, xa que non lles di como facelo, deben ser eles/elas as que decidan sobre todo o proceso ata chegar á súa creación final, onde deberán decidir como levar a cabo o proxecto, materiais que empregarán, elementos integradores, reparto de tarefas... OBXECTIVOS LINGÜÍSTICOS E NON LINGÜÍSTICOS Aprender a usar con progresiva autonomía medios variados, incluídas as TIC, para obter información e para comunicarse en lingua estranxeira.
Participación activa en situacións de comunicación producidas dentro da aula, respectando e empregando as convencións propias do proceso comunicativo: prestar atención á persoa que fala, usar adecuadamente as quendas de palabra, manter o contacto visual, amosar actitude positiva e adecuar a resposta á intervención. Fomentar a percepción, a reflexión, a imaxinación, e a sensibilidade á hora de realizar as súas producións artísticas. Participar activamente en producións artísticas de forma cooperativa, asumindo distintas funcións e responsabilidades. Utilizar os coñecementos e as experiencias previas coas linguas galega e castelá para unha adquisición máis rápida, eficaz e autónoma da lingua estranxeira. Recoñecer que as diversas manifestacións da arte e da cultura son fonte de coñecemento, foron realizadas por homes e mulleres e reflicten a súa experiencia e percepción da vida. Valoración do diálogo entre iguais como medio de aprendizaxe compartida. Emprego
da
lingua
estranxeira
como
instrumento
para
unha
aprendizaxe integrada, coa finalidade de acadar novos coñecementos non puramente lingüísticos. Manifestar unha actitude receptiva, interesada e de confianza na propia capacidade de aprendizaxe e de uso da lingua estranxeira. Desenvolver mecanismos de sensibilidade estética e a creación artística para promover a percepción e a expresión de ideas, emocións, sentimentos e vivencias. CONTIDOS (LINGÜÍSTICOS E NON LINGÜÍSTICOS) -
Investigación sobre as relacións entre as producións musicais e coreográficas e as realidades persoais e sociais onde naceron.
-
Valoración e interese pola música de diferentes épocas e culturas.
-
Exploración das características, elementos, técnicas e materiais que as obras artísticas ofrecen e suxiren para a súa recreación e creación de obras novas.
-
Diálogo ante unha obra de arte expresando o que gusta e no gusta, como se sente cadaquén, o que pensan ou ó que lles recorda, identificando o significado que poidan ter certos elementos da obra (a cor, a liña, a técnica empregada, os materiais, a luz, a perspectiva...) coas sensacións producidas.
-
Apreciación dos diferentes significados que pode ter unha obra de arte para cada persoa, para cada cultura e para cada época.
-
Coñecemento de identificadores artísticos de diferentes culturas e valoración destes como enriquecedores da nosa.
-
Valoración e apreciación da obra artística como instrumento de comunicación persoal e de transmisión de valores culturais.
-
Elaboración de producións plásticas empregando técnicas mixtas, texturas diferentes, materiais variados, instrumentos diversos e en soportes diversificados.
-
Apreciación da orixinalidade como fundamento da conduta creativa e respecto ás obras doutras persoas.
-
Emprego da lingua estranxeira como instrumento para unha aprendizaxe
integrada,
coa
finalidade
de
acadar
novos
coñecementos non puramente lingüísticos. -
Afianzamento e confianza nas estratexias básicas para apoiar a comprensión e a expresión oral: uso do contexto visual e non verbal e dos coñecementos previos sobre o tema ou sobre a situación de comunicación transferidos desde as linguas que coñece o alumnado á lingua estranxeira, así como solicitude de repeticións e de reformulacións para asegurar a comprensión.
-
Valoración positiva das intervencións orais propias e alleas na lingua estranxeira como instrumento para comunicarse e coñecer outras culturas.
-
Lectura e comprensión de diferentes mensaxes significativas en soporte papel e dixital, adaptadas á competencia lingüística do alumnado, para utilizar información global e específica, no desenvolvemento dunha tarefa ou proxecto.
-
Confianza na propia capacidade para aprender unha lingua estranxeira, aceptando o erro como parte do proceso e valorando
o traballo cooperativo como forma de acadar obxectivos de aprendizaxe individuais e colectivos.
CARÁCTER
INTEGRADOR
E
TRANSDISCIPLINAR
DAS
APRENDIZAXES: MATERIAS RELACIONADAS Esta unidade didáctica integra contidos da área de educación artística e de lingua estranxeira (inglés). Dentro da área de educación artística non soe atende a contidos relacionados coa plástica senón tamén con música, xa que unha das exixencias do proxecto é enmarcar a obra cunha peza musical que simbolice a obra creada ou a cultura que se está a representar. Tamén teríamos que citar a área de coñecemento do medio natural, social e cultural, pois os alumnos debe indagar con aspectos relacionados con outros países (situación xeográfica, aspectos históricos, artísticos...). A área de matemáticas vese reflectida especialmente no deseño do proxecto final, selección de planos, volumes, formas varias, emprazamento, número de elementos, dimensións... Debemos mencionara tamén o uso da lingua galega, como lingua de comunicación dentro do grupo, durante a realización das diferentes tarefas. EDUCACIÓN EN VALORES O traballo en grupo fomenta valores como a cooperación, o respecto polas opinións dos outros, é dicir atópase relacionado coa educación moral e cívica. Ademais tratamos de crear nos nosos alumnos consciencia sobre a importancia de coidar o patrimonio. Por outra banda tamén podíamos mencionar a educación ambiental, pois na creación da súa obra premiase o emprego de materiais reciclados. Educación para o tempo de lecer, xa que a través da unidade os nenos e nenas aprenderán que existen maneiras moi variadas de pasar o tempo, visitando museos, lugares de interés natural…
PROPOSTA DE ACTIVIDADES POR SESIÓNS Sesión 1 A nosa primeira sesión comeza mediante o reparto dunhas tarxetas a cada un dos nosos alumnos e alumnas. Estas tarxetas levan impresa unha obra de arte famosa, e hai de cada unha delas 3 exemplares, xa que o obxectivo desta especie de xogo é que cada neno ou nena pertenza a un grupo concreto. Ata que todas as tarxetas están repartidas non se lles explica para que son, deste xeito incrementamos o grao de atención e expectación cara a actividade que estamos a desenvolver.
Finalmente explicámoslle en que consiste o reparto de tarxetas e pedímoslle que se senten xa en grupos de 3 diante dun ordenador. O resto da sesión empregámola para a presentación da nosa webquest a través do encerado dixital. Presentación que eles mesmos poden seguir a través do ordenador empregado por cada grupo. A webquest emprega fotografías das coñecidas bonecas BLYTHE, isto débese a que todas as unidades didácticas da proposta sempre mostran algo da temática que se levará a cabo na seguinte unidade. É dicir a seguinte unidade terá como un dos temas centrais estas bonecas deseñadas pola americana Margaret Keane na década dos setenta, hoxe convertidas en pezas de coleccionista.
O resto da sesión os alumnos e alumnas dedicarana a ler atentamente toda a webquest, e decidir que país ou cultura elixen para levar a cabo o seu proxecto. Sesión 2 e 3 Estas dúas sesións adicaranse á busca de información a través de internet. Visitarán os links facilitados no apartado de resources e poderán mesmo visitar outras páxinas, xa que unha vez elixido o país deberán empregar calquera dos buscadores para obter máis información
sobre
monumentos, artistas, obras de interese cultural, lugares de interese natural..., do país en cuestión. Deberán traballar de forma autónoma e colaborativa, repartindo as tarefas dentro do grupo, tomando decisións de forma conxunta, etc. Sesións 4 e 5 Unha vez recadada toda a información necesaria deben darlle forma ó seu proxecto, decidir se a obra que van a desenvolver será unha composición tipo collage, a elaboración dun debuxo ou pintura plasmando os aspectos que queren resaltar, etc. Ademáis teñen que decidir que materiais van a usar e
como o farán, as dimensións que lle queren dar, que parte vai levar a cabo cada un... Estas dúas sesións adícanse integramente á creación da súa obra mestra. Sesión 6 Agora deberán elixir a música que empregarán para a presentación do seu proxecto e elaborar un pequeno discurso sobre a interpretación que lle van dar, así como a elección do título, materiais empregados, sentimentos e intención dos autores... Ultimar toda a posta en escena. Sesión 7 Nesta sesión comezaremos coa exposición dos materiais elaborados. Cada grupo presentará a súa obra e falará sobre ela, logo o grupo clase encargarase de avaliar o seu traballo (apartado da webquest : Class Evaluation).
Mediante
esta
actividade
de
coavaliación
os
alumnos
desenvolverán unha actitude crítica e obxectiva, así como valores de respecto cara as opinións dos demais, e mesmo desenvolverán aspectos relacionados ca valoración do sentido estético dunha obra de arte e consciencia intercultural. Sesión 8 A sesión 8 adícase a preparación dunha exposición colectiva na entrada principal do colexio onde ademais de emprazar as obras colocarán baixo estas un pequeno letreiro onde figurarán os autores, material do que se compón a peza, título... Tal mente como se dun museo se tratara. Toda a unidade se caracteriza por ser learner centred, xa que non so son eles os que toman todas as decisións ó longo de todo o proceso, senón que son eles os que aprenden de forma autónoma e rematan coa creación de materiais propios (learners as authors). Por outra banda debemos salientar que o uso da lingua estranxeira tanto para levar a cabo todas as tarefas propostas como para a exposición final fai que adquiran esta de forma inconsciente e nun contexto natural. Esa adquisición faise ó tempo que desenvolven habilidades plásticas, coñecen aspectos da cultura doutros países, familiarízanse con vocabulario relacionado coa arte, adquiren destrezas relacionadas coa competencia dixital, etc.
A
nosa unidade CLIL remata coa autoavaliación do grupo (self
evaluation). Os alumnos e alumas deben completar o test sobre todo o proceso no que se viron envoltos de maneira realista e obxectiva, xa que logo se establecerá unha comparativa entre a súa autoavaliación e a avaliación que fixeron do seu proxecto o resto da clase. CRITERIOS DE AVALIACIÓN Atenderemos principalmente a se o alumno é quen de: -
Buscar, seleccionar e organizar informacións sobre manifestacións
artísticas do patrimonio cultural propio e doutras culturas, de acontecementos, creadores e creadoras e outras persoas relacionadas coas artes plásticas e a música. -
Formular opinións acerca das manifestacións artísticas ás cales se
accede, amosando o coñecemento que se ten delas e a inclinación persoal para gozar e encher o tempo de lecer. -
Recoñecer músicas do medio social e cultural propio e doutras
épocas e culturas. -
Valorar a lingua estranxeira como medio de comunicación e
entendemento e como ferramenta de aprendizaxe de distintos contidos. -
Utilizar os coñecementos e as experiencias previas coas linguas
galega e castelá para unha adquisición máis rápida, eficaz e autónoma da lingua estranxeira. -
Producir obras plásticas de forma cooperativa que impliquen
organización espacial, uso de materiais diversos e aplicación de diferentes técnicas e instrumentos. -
Comprobar as posibilidades de aplicación de materiais, de
texturas, de formas e de cores sobre diferentes soportes.
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN A observación directa e sistemática constituirá a técnica principal do proceso de avaliación.
Ademais teremos en conta aspectos como o grao de participación na actividade, reparto e implicación nas diferentes tarefas, os materiais e actividades desenvolvidas, así como o proxecto e exposición finais. De igual xeito autoavaliaranse mediante un cuestionario final presentado a través da webquest, e coavaliaranse, xa que entre todos valoraran os traballos dos outros, tratando de mostrar unha actitude crítica e obxectiva. Por último terán que cubrir unha enquisa final que ten como obxecto avaliar toda a unidade (materiais, práctica docente...).