Openness — open whatever you want by PronounceAsMatthijs

Openness

Open whatever you want

Openness

Openness draait om het delen van kennis.

Welcome!

â&#x20AC;&#x201D;Open whatever however

you want

Door de interactie van creativiteit kan je nieuwe dingen leren en op bestaande kennis verder bouwen. Dat maakt je sneller en efficiĂŤnter.

Creative Commons-Licentie Open Whatever You Want van Matthijs De Block â&#x20AC;&#x201D; PronounceAsMatthijs is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationaal-licentie.

Inleiding

Individualisme

P20

De restrictie van kennis

P36

Het vrije markt principe

P44

Copyleft

P52

Do it yourself â&#x20AC;&#x201D; make â&#x20AC;&#x201D; hacking

P58

Jouw belevingswereld

P74

De Deeleconomie

P76

Creative Commons

P96

Open source

P102

Open hardware

P114

Open design

P122

Open productie

P132

Besluit

P145

10 I.Bauwens — DesignFusion lezing 12-14. II.Wiesbauwer — Filosofielessen ‘12-’13

Inleiding Als ik dit jaar afstudeer, mag ik mezelf master noemen. Die gedachte schoot door mijn hoofd toen ik nadacht over mijn onderwerp voor mijn masterproef. Wat is een master eigenlijk? In deze vier jaar van mijn leven heb ik me aangepast aan het leven van een ontwerper. Wat heb ik geleerd in die vier jaar? Wanneer ik mijn diploma in mijn handen krijg, zal ik dan echt een ontwerper zijn? De grafische richting is praktijkgericht. Dat is de belangrijkste reden waarom ik ze heb gekozen. Toch waren er sommige vakken die me aangezet hebben tot denken. Filosofie bijvoorbeeld, een vak waar de dingen worden beschreven op ingewikkelde manieren. Toch kon ik me vinden in de achterliggende gedachte. Wiesbauwer vertelde over een alternatieve economie in Butan. Geluk, was de economische waarde die er daar toe deed vertelde ze. Ze wilde dat we ons meer bezig hielden met de maatschappij. Dat is zowat de enige informatie die we kregen om ons voor te bereiden op de echte wereld. Wat is de echte wereld? Wie regeert? Wat is het doel?

Master? Om mijn masterproef vorm te geven wilde ik mezelf bezighouden met de ‘echte’ wereld. Wat gebeurt er daar? Wat drijft de mensen? Wat is ‘het dagelijkse leven’? Na onderzoek te doen naar kunstenaars en ontwerpers die zich daar op een of andere manier mee bezighielden kwam ik bij Open design terecht. Na dieper onderzoek merkte ik dat de “tentakels” van Openness zich reeds over de hele wereld uitstrekten. Er zijn reeds verschillende boeken over geschreven. Michel Bauwens is één van die auteurs. Hij gebruikt zelf niet de term Openness maar de materie heeft hier zeer veel mee te maken. Volgens hem is het van levensbelang voor het voortbestaan van onze wereld. Wanneer ik mijzelf de vraag stel - wat kan ik al master? Wat zou ik moeten kunnen als master? - kan ik daar geen eenduidig antwoord op geven. Toch vind ik het belangrijk om voor mijn masterproject mij bezig te houden met iets hedendaags en iets wat mij kan helpen in mijn verdere traject als ontwerper. Daarom heb ik ervoor gekozen een onderzoeksproject te starten rond Openness. Dit onderzoeksproject zal resulteren in een publicatie, een website en een casemovie.

Wat is Openness? We leven in een tijd van innovatie waar je jezelf moet blijven vernieuwen. Om te kunnen volgen in de rat race moet je blijven leren en zoveel mogelijk oppikken wat er gebeurt in de wereld. Het internet maakt dit zoeken naar inspiratie heel gemakkelijk. Met een paar klikken en een goed georganiseerde computer kan je elke dag perfect volgen wat er gebeurt, wie wat doet en waar iets gebeurt. De komst van het internet heeft het delen en het nemen van kennis vergemakkelijkt. Ook worden we door reclame aangespoord om alles te delen. Delen delen delen! Alleen beperkt het delen in deze reclame zich tot oppervlakkige boodschappen. Aan de andere kant, een kant waar veel mensen zich niet bewust van zijn, zorgt copyright en patenten ervoor dat we niet mogen delen. Kennis wordt achter slot en grendel gezet tot 70 jaar na de dood van de maker. En die restrictie op kennis zorgt ervoor dat innovatie zich beperkt tot grote bedrijven met patenten terwijl dit veel sneller zou kunnen gaan. Daarbovenop ligt er een grote waas van individualisme over de mensen. Het wordt tijd dat er een omschakeling gebeurt naar een mentaliteit waarin men beseft dat anderen je kunnen helpen en omgekeerd. Die mentaliteit is al aan een opmars bezig en een groot deel daarvan bevindt zich bij Openness.

Noortje Wiesbauwer â&#x20AC;&#x201D; https://www.linkedin.com/pub/leonor-noortjewiesbauer/29/695/505 Professor aan Sint-lucas Antwerpen, probeerde de leerlingen te doen filosoferen.

Matthijs De Block

â&#x20AC;&#x201D; pronounceasmatthijs.com Student aan Sint lucas Antwerpen. Probeert zijn master te behalen met dit onderzoeksproject.

12 I.wikispeed.com II.http://cargocollective.com/Openness/040-De-wereld-redden

Openness. Wanneer we naar de essentie van Openness kijken, zien we dat deze draait om het delen van kennis, hetgeen enorm is vergemakkelijkt door de komst van het internet. Je kan zonder enige moeite iets vragen aan iemand aan de andere kant van de wereld. Je kan zelf kiezen waarin je je verdiept, je hebt een bibliotheek aan kennis voor je liggen. Daarbij kan je die kennis met iedereen delen. In die 6 miljard mensen kan je er duizenden vinden die dezelfde fascinaties hebben als jij ook al zijn ze opgegroeid in een heel andere omgeving. Maar net daardoor weten ze andere dingen dan jij, en waarom zou je niet gewoon delen wat je weet. Kennis is niet schaars, wanneer je het weggeeft, ben je het niet kwijt. De andere heeft kennis bijgekregen en dat werkt in beide richtingen. Samen zijn we sterker en met het internet kunnen er sneller dan ooit communities ‘s ontstaan die samen ideeën verbeteren. Dat is Openness. Een mooi voorbeeld hiervan is Wikispeed. Een paar ingenieurs hebben een platform opgericht waarmee ze samen met anderen een betere, duurzamere auto wilden bouwen. Ook al zeiden meerdere mensen dat dit niet ging lukken, toch zijn ze gewoon verder gegaan. Ondertussen zijn ze bekend geworden over de hele wereld voor hun innovatieve, low cost, milieuvriendelijke auto.

Paul Verhaege — http://www.dewereldmorgen.be/tags/paul-verhaeghe Paul verhaege leerde ik kennen in de lessen filosofie en heeft een interessante kijk op de huidige maatschappij.

Michel Bauwens

— https://www.facebook.com/mbauwens Michel Bauwens is zeker wel iemand die je als vriend wil, een inspirerend persoon.

13 III. http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/ Opinie/article/detail/1785370/2014/02/01/ Het-verhaal-van-de-wegwerpmens-doet-pijn. dhtml

De meerwaarde. Er zijn veel professoren, designers, amateurs en zelfs ceo’s die weten dat delen een meerwaarde heeft en dit gebruiken in hun praktijk. Een goed voorbeeld is een persoon die ik daarnet al vermelde, namelijk de oprichter van de peer to peer foundation: Michel Bauwens. Hij heeft het concept van de peer to peer economie uitgedacht en verspreidt die visie over de wereld. Hij staat bovenaan op de (En)rich list, een lijst over de meest verrijkende mensen ter wereld en geeft lezingen over de hele wereld. In mijn publicatie licht ik tipje van de sluier over wat Openness is en wat je hiermee kan bereiken, maar de bedoeling van deze publicatie is dat er een nieuwe wereld voor je opengaat en dat je zelf dingen gaat ontdekken. En wanneer je enige twijfels hebt over de economische kant van Openness raad ik je zeker aan het boek van Michel Bauwens (geschreven door Jean Lievens) te lezen. Dit zal je een veel dieper en rijker inzicht geven in hoe het allemaal wel kan.

Alternatieve economie. Wanneer we kijken naar de huidige maatschappij zien we dat er steeds meer depressieve mensen zijn. Mensen die een burn-out hebben, mensen die niet weten wat ze moeten doen om gelukkig te worden, mensen die in de armoede terechtkomen door faillissementen enzovoort. Alleen de beste bereiken de top en dat individualisme zorgt voor een versplintering. Miljoenen vallen uit de boot in deze door concurrentie gedreven maatschappij. Psycholoog Paul Verhaege merkt deze tendens op en schrijft erover, onder andere in een artikel in De Morgen en in zijn boek ‘Identiteit’. Hij vertelt over de psychologische kant van de maatschappij en hoe de hoge druk ervoor zorgt dat steeds meer mensen ‘falen’ en hierdoor geestelijke stoornissen krijgen. Deze mensen krijgen labels opgeplakt, maar men moet zich afvragen wat de eigenlijke oorzaak is van deze ‘stoornissen’. Paul Verhaeghe denkt dat dit te maken heeft met de hoge druk van het succes en het moeten slagen in het leven. Dit zorgt er ook voor dat de concurrentie tussen mensen steeds groter wordt en dat je liever iemand van een klif zou duwen dan dat hij beter zou worden dan jezelf. Dit kan anders en zou ook anders moeten kunnen, niet? We zouden moeten proberen op elkaar verder te bouwen in plaats van elkaar weg te concureren.

14 I.ted.com/talks/lang/nl/susan_blackmore_on_memes_and_temes.html

Kennis Kennis komt voort uit oudere kennis. Je geeft kennis door aan je kinderen, je krijgt kennis op school. Waarom zou je proberen die krampachtig vast te houden wanneer je door ze te delen er meer mee kan doen. Kennis wil gedeeld worden, dingen willen gekopieerd worden. Ze noemen dit de theorie van de memen en de temen. Susan Blackmore heeft hierover een interessante speech op TEDx. “Het komt er op neer dat in de oersoep van de cultuur, een replicator zit. Informatie die we van persoon tot persoon kopiëren door imitatie, door taal, door verhalen te vertellen, door kleren te dragen, door dingen te doen. Dat is informatie die gekopieerd wordt door variatie en selectie. En dit is een lopend ontwerpproces. Er moest een naam gevonden worden voor dit proces. En men kwam op het Griekse woord “mimeme”, i.e. “dat wat wordt gekopieerd”. Die memen zijn zelfzuchtige informatie, ze zullen zich laten kopiëren zolang ze dat kunnen. Maar sommigen zullen gekopieerd worden omdat ze goed zijn, waar, nuttig, of mooi. En sommigen zullen worden gekopieerd ook al zijn ze het niet.”

De vraag. De vraag die ik mezelf stel, is of het niet waardevoller zou zijn wanneer we elkaar helpen en elkaars kennis gebruiken om samen een betere en gelijkere wereld te creëren? Voor ik iets ga vertellen over Openness wil ik een paar grote delen aanduiden die zich nu nog altijd in de maatschappij bevinden. Delen die ervoor zorgen dat de maatschappij en daarbij ook de mensen ineenstuiken. Ik vind het belangrijk, voor ik Openness kan onderzoeken, te bekijken wat er beter kan en onderzoeken waarom er überhaupt een verandering moet plaatsvinden.

TEDx

— http://tedxtalks.ted.com/ TEDx is een innovatief platform waar sprekers hun theorieën verkondigen.

â&#x20AC;&#x153;

Openness creĂŤert een alternatieve economie waar delen centraal staat, waar iedereen vanuit zijn eigen interesses vrijwillig kan deelnemen aan projecten en platforms die hen inspireren.

Sceptici dachten dat het niet ging werken.

Wikispeed

â&#x20AC;&#x201D; www.wikispeed.org Open car develepment een nieuwe brache, opgestart in 2006

Susan Blackmore

â&#x20AC;&#x201D; www.susanblackmore.co.uk Geboren in 1951 om een vernieuwende schrijver te worden.

Menigte Bron: Wikipedia Bewerkt: Matthijs De Block

24 I.https://www.youtube.com/watch?v=4Z9WVZddH9w&gl=BE

Individualisme Als jong kindje zie je een maatschappij vol nieuwe dingen, vol fantastische dingen en je wil daar liefst zo veel mogelijk van ontdekken. Op school zijn de eerste jaren leerrijk, je maakt nieuwe vrienden en je mag voluit spelen op de speelplaats. Je moet wel hard werken want je moet de beste zijn van de klas, want slim zijn wordt beloond en als je niet kan volgen moet je zo snel mogelijk die achterstand inhalen. Ik ben zelf naar een Steiner school geweest; een school waar veel mensen nog al sceptisch over zijn. Je krijgt wel eens vragen zoals: ‘Is dat geen school voor mongolen?’. Wel, nee, dat is niet zo. Ik denk dat de beste opleiding een samensmelting van beide systemen zou zijn. Het klopt dat algemene basisvakken een mindere focus krijgen, maar wat ik altijd goed vond, was dat ze ook op de persoon focussen. Dat houdt in dat niet alleen de resultaten belangrijk zijn maar ook het algemene denkvermogen en karakter van een persoon. Dit soort van school is niet voor iedereen goed maar dat is juist mijn punt. Je kan niet miljoenen leerlingen door eenzelfde leerprogramma laten gaan en hopen dat ze een voor een fantastische leerlingen gaan zijn. Jongeren laten concurreren met elkaar wanneer sommige ergens heel slecht in zijn, en sommige het gewoon echt niet graag doen is, volgens mij, nutteloos. Maar zo staan we er tegenwoordig wel voor, iedereen moet intellectueel zijn, en zo niet wordt je gedegradeerd naar het BSO, waar, volgens de gedachtegang die sommigen volgen, de achterlijke mensen zitten. Zou je niet gewoon een ambacht moeten kunnen uitoefenen zonder naar het ‘laagste” onderwijs te moeten en als achterlijk gezien te worden?

Determinisme. In onze maatschappij hebben we het geloof gecreëerd dat de menselijke natuur zeer deterministisch is, dit betekent dat je er niets aan kan veranderen. Maar is dit wel zo? Er is al het eeuwenlange debat van nature versus nurture, en ik denk dat je allebei nodig hebt. En ik geloof dat je je genetische eigenschappen kunt overwinnen, zolang je ze wil overwinnen. Wanneer je kijkt naar Zeitgeist, moving forward, een film door Peter Joseph wordt heel duidelijk uitgelegd hoe de menselijke natuur werkt. Ik besef dat dit één standpunt is, maar als ik om me heen kijk, en naar mezelf, weet ik dat je het scepticisme van de mensen rondom je heen, én je genen kan overwinnen.

Nature vs nurture — http://www.simplypsychology.org/naturevsnurture.html Nature vs Nurture is een eeuwenoud debat over het determinisme van de mens.

Steinerscholen

— http://www.steinerscholen.be/ Een steinerschool pleit voor een andere manier van leren die meer om de persoon zelf draait.

Zeitgeist — https://www.youtube.com/ watch?gl=BE&v=4Z9WVZddH9w Zeitgeist moving forward is een analyse van de huidige maatschappij en probeert een oplossing te zoeken.

26 I.https://www.youtube.com/watch?v=4Z9WVZddH9w&gl=BE II.Sapolski-https://www.youtube.com/watch?v=NNnIGh9g6fA

Een kleine biologie les. Dr. Robert Sapolski vertelt: “Het is onmogelijk om te begrijpen hoe biologie werkt buiten de context van de omgeving.” Eén van meest algemeen aanvaarde en potentieel gevaarlijke gedachtegangen:, ‘Dit gedrag is genetisch.’ Wat betekent dat? Je kan onmogelijk naar de biologie kijken zonder rekening te houden met de omgeving, maar wanneer je kijkt naar de meeste mensen, zie je dat ze een zeer deterministische kijk hebben op het leven. En deze deterministische kijk wordt gevoed door de maatschappij en is geworteld in de biologie van genetische kenmerken. Wanneer je denkt aan genen, denk je aan kenmerken die je over hebt gekregen van je ouders, die zo goed als onveranderlijk zijn. Je kan er niets aan doen, het zit in je genen. Iedereen denkt vervolgens. “Ik kan mijn genen toch niet veranderen, dus waarom zou ik moeite doen?” Deze gedachtegang die zo geworteld zit in onze maatschappij en is grondig fout.

Zeitgeist. In Zeitgeist, moving forward vertelt, DR. Gabor Maté, psycholoog en auteur van Portland society, dat het wijdverspreid geloofd en beaamt wordt dat condities zoals ADHD en aandoeningen zoals schizofrenie genetisch geprogrammeerd zijn. De waarheid is het tegenovergestelde. Niets is genetisch geprogrammeerd. Er zijn zo goed als bijna geen genetische ziektes. En degene die er zijn, zijn extreem dun gerepresenteerd in onze bevolking. De meeste complexe aandoeningen, hebben misschien een aanleg dat in een genoom zit, maar een aanleg is niet hetzelfde als een onveranderlijke zekerheid. Genen zijn niet alleen dingen die ons een bepaald gedrag aanmeten ongeacht onze omgeving, genen geven ons verschillende mogelijkheden om te reageren op onze omgeving. En het blijkt dat, hoe we reageren als kind op onze omgeving, dat voor een deel bepaald welke genen we later gaan gebruiken en welke niet zodat je op een ‘juist’ ontwikkelingstraject gezet wordt dat past in de wereld waar je gaat opgroeien. Dit betekent dat wanneer je opgroeit, de omgeving voor een groot deel bepaalt hoe je hierop

27 III. https://www.youtube.com/watch?v=HmZjm7yOHwE IV. http://drgabormate.com/

reageert. Ook hoe de mensen rondom u reageren, of zeggen hoe je zou moeten reageren bepalen grotendeels hoe je later gaat denken over het menselijke gedrag. Wanneer je bijvoorbeeld eet met je handen, leren je ouders je aan dat dit niet mag. Dit gedrag past niet in onze samenleving, want dit wordt niet als beleefd beschouwd. Wanneer je ouder bent zal je dit gedrag als normaal ervaren en bijvoorbeeld een andere cultuur die wél met hun handen zou eten, ervaren als vreemd.

Trauma. Je kan dit ook zien bij zwaardere traumatische ervaringen. James Gilligan ontdekte dit wanneer je bijvoorbeeld kijkt naar zelfmoord patiënten. Men heeft gekeken naar de hersenen van die patiënten. Er werd ontdekt dat, toen ze als kind mishandeld werden, er een verandering optrad in de genen. Dit noemt men “het epigenetic effect”, waarbij “epi” bovenop/on top of beduidt. Er wordt dus een verandering in de genen gecreëerd door een ervaring in de jeugd van deze persoon. Dit betekent dat dit effect optreedt bovenop de aanleg van de genen, aangespoord door de omgeving waarin de persoon opgroeit. Door dit effect kan een genoom aan of uitgeschakeld worden.

James Gilligan — https://www.youtube.com/ watch?v=HmZjm7yOHwE Bekend om zijn boek ‘Violence’ waar hij de motivatie achter geweld beschrijft.

28 I.https://www.youtube.com/watch?v=4Z9WVZddH9w&gl=BE

De slimme muis. In Zweden, Dunedin was er een studie van mensen vanaf de geboorte tot in hun jonge jaren 20, ze ontdekten dat ze konden zien of een genetische mutatie een relatie had met de aanleg om geweld te plegen. Maar dit genoom zou alleen ontstaan wanneer dit individu ook als kind werd mishandeld. Dit betekent dat een kind met dit genoom niet sneller geweld zou plegen als enig ander kind en ze hadden zelfs een lagere kans om geweld te plegen dan kinderen met normale genen. Dit was echter zolang ze niet mishandeld werden als kind. Nog een voorbeeld dat de stelling dat genen vast bepalend zijn helemaal omver gooit is een bekende studie met muizen waar ze een intelligentie genoom uitschakelden. Dit toonde dat de muis minder snel leerde en dit dus aan het genoom lag. Dit werd opgepikt door verschillende media maar wat veel minder belicht werd in deze studie was dat wanneer je die genetisch gemanipuleerde muis in een veel rijkere omgeving zette waar hij veel kon leren dan in een normale ‘muis omgeving’ dat hij deze afwijking van het genoom volledig overwon. Dus wanneer je zegt ‘dat is genetisch’ moet je dit zien in de context van de omgeving en de omgeving waarin dit genoom is geboren voordat je kan zeggen dat die genen enige impact hebben op het karakter of toekomst van deze persoon. Wat gemakkelijk is aan deze gedachtegang , ‘het ligt aan de genen’ is dat we er niets aan moeten doen wanneer men zegt, deze persoon is niet slim genoeg om mee te gaan in de huidige concurentiële maatschappij. Deze persoon heeft ADHD of een mentale stoornis waardoor hij of zij niet goed genoeg is om een bijdrage te leveren in onze creatieve kennis maatschappij. Wanneer dit genetisch bepaald zou zijn, en er niets aan te doen is, zou er geen sociale verandering moeten optreden in onze maatschappij zodat de mensen die er uitvallen in een betere omgeving opgroeien en zodus hun kwaliteiten kunnen verbeteren in onze maatschappij. Dit kan dus wel, de context en omgeving waarin een persoon opgroeit, bepaalt voor een groot deel hoe die persoon zijn of haar toekomst er uit gaat zien. En wanneer we deze gedachtegang volgen kunnen we ook het idee van ‘the genius’ in vraag stellen.

Richard Wilkinson

— http://www.ted.com/speakers/richard_wilkinson In zijn boek, ‘The spirit level’ bewijst hij dat maatschappijen die gelijker zijn, ook gelukkiger zijn.

Leonard Mlodinow — https://www.youtube.com/ watch?v=NJ-IfVHJH58 Mlodinow verteld over ons onbewustzijn en hoe dit ons gedrag beïnvloed zonder dat we het zelf weten.

30 I.http://www.mavenpublishing.nl/boeken/ stiekeme-signalen/ II. http://www.houtekiet.be/boeken/p/detail/de-wereld-redden

Geniaal? Er zijn genoeg studies geweest waarbij bewezen is dat de vooroordelen van een leerkracht over zijn of haar leerlingen mede bepaald hoe goed of hoe slecht hun punten op het einde zijn. Leonard Mlodinow zegt dit ook in zijn boek over het onderbewuste. Onze onbewuste vooroordelen bepalen hoe we tegenover een persoon staan, dit gebeurt ook in de klas. Dus, simpel gezegd, wanneer een leerkracht de omgeving waarin een leerling zijn of haar leerproces voltooid, onaangenaam, stresserend en niet leerrijk maakt, is er een grote kans dat deze leerling minder goede punten zal hebben. Louis Menad zei in the new Yorker: It’s all-in the genes, an explanation for the way things are, that does not treathen the way things are. Why should someone feel unhappy or engage in antisocial behavior when that person is living in the freest and most prosporous nation on earth? It can’t be the system! There must be a flaw in the wiring somewhere. Dit is de gedachtegang die ervoor zorgt dat we niet op de politieke, sociale en economische factoren moeten letten die ervoor zorgen dat er meerdere verstorende, niet functionerende en gewelddadige mensen rondlopen. Ik wil hiermee niet beweren dat Openness een oplossing is voor de niet functionerende en geweldadige mensen in onze maatschappij. Wat ik hiermee wil aantonen is dat een verandering van de omgeving waarin we leven, bijvoorbeeld door middel van Openness ervoor kan zorgen dat meer mensen elkaar vertrouwen en op elkaar kunnen verder bouwen.

Riccardo Petrella — http://www.dewereldmorgen.be/ artikels/2010/11/10/riccardo-petrellaeen-nieuw-verhaal-met-diepe-wortels Riccardo Petrella schrijft een nieuw en ander verhaal over de huidige maatschappij.

31 III. Lessen Filosofie - ‘11-’13

Kies je leven. In de hele geschiedenis van de mensheid zijn er al veel verschillende maatschappijen geweest. Michel Bauwens vertelt dit ook in het begin van zijn boek, ‘De wereld redden’. In de tribale gemeenschappen waren er kleine groepen die misschien drie à vier uur per dag werken en voor de rest niet echt iets deden. Wij zouden dit zeer onproductief noemen, maar wanneer je kijkt naar de factor van het geluk, zou je dit een zeer productieve maatschappij kunnen noemen. Hierover gaat het boek ‘een nieuw verhaal van de wereld’ van Riccardo Petrella ook. Er is een kleine maatschappij in Butan waar men de productiviteit van het land meet aan de hand van het bruto nationaal geluk. Dit is een zeer andere kijk op het leven dan te geloven dat je aan de economische groei kan zien in hoeverre een land goed bezig is. De economische activiteit zegt iets over de economie, maar wanneer het hoogste doel van die economie niet is om de mens gelukkig te maken kan je de welvaart hierbij niet meten. Er zijn andere maatschappijen die gebaseerd zijn op het delen van eten, de uitwisseling van goederen. Kleine groepen mensen die vooral leven van het oogsten van dingen en jagen. Altijd dicht bij familie en kennissen, waarbij weinig materialisme was, zo hebben mensen een groot deel van hun tijd geleefd. Dat zorgt voor een helemaal andere wereld. Daardoor had je veel minder geweld, groepsgeweld kwam veel minder voor in die tijd van de geschiedenis, vertelt Michel Bauwens.

Test je vooroordelen. Daarom moet je onder ogen zien dat wij leven in één van de meeste individualistische maatschappijen ooit. Met het kapitalisme, een systeem zijnde waarbij je steeds hoger en hoger in een potentiele piramide kan gaan met minder en minder valnetten. Hoe gelaagder een maatschappij is, hoe minder mensen gelijk zijn aan elkaar, en die ongelijkheid zorgt voor wrijving. Ik zag eens een onderzoek in de Verenigde Staten waarbij iemand vroeg aan mensen om neer te schrijven wat een van de eerste vragen was die ze stelden aan een vreemde. Hoe de vraag geformuleerd was en waarover de vraag ging toonde wat die staat belangrijk vond, of waar ze bekend mee

32 I.Mlodinow - http://cargocollective.com/ Openness/019-Leonard-Mlodinow II. http://www.oikos.be/item/609-michelbauwens-stelt-zijn-nieuwe-boek-voor

waren. Bijvoorbeeld, sommige vroegen van welke middelbare school ze waren. Dit toont dat deze staat vrij klein was en door te weten naar welke school ze gingen dat de andere wist in welke sociale groep die vreemde zat. Wanneer je kijkt naar deze vraag in Antwerpen, is een van de eerste vragen die je stelt; wat doe je, of waar werk je? Dit toont dat er een groot belang wordt gehecht aan wat voor werk dat je doet. Dan kan je direct bepalen hoe je tegenover die persoon staat in de hiĂŤrarchische piramide. Wat ook zal bepalen hoe je jezelf tegenover die persoon gedraagt. Wanneer je Leonard Mlodinow zijn boek leest, Stiekeme signalen, zal je een onderzoek tegenkomen waarbij ze gemeten hebben hoe lang een persoon in iemand anders zijn of haar ogen kijkt. De lengte van de blik in iemand zijn of haar ogen hangt af van hoe dominant jij bent of de andere is. Of anders gezegd, hoe jij tegenover die andere staat in de eindeloze hiĂŤrarchische piramide. Dit onderzoek was zowel in Europa als de Verenigde staten toegepast en de resultaten waren hetzelfde.

De piramide of de vriendschap. Het zou beter voor iedereen zijn als er een grotere gelijkheid zou bestaan. Ik denk niet dat iedereen het gevoel kan hebben gelijk te zijn aan alle anderen maar een andere als gelijkwaardige beschouwen zorgt er wel voor dat er een betere verstandhouding kan ontstaan in zowel de professionele als de vriendschappelijke relatie. Hierbij kunnen we ook verwijzen naar Michel Bauwens die een alternatieve economie voorstelt, de peer tot peer economie, waar mensen als gelijke in een netwerk (het internet) hun kennis delen met elkaar. Peer to peer, betekent van gelijke tot gelijke. Hierover kom je meer te weten in het hoofdstuk; De Deeleconomie.

De menselijke natuur. Dit brengt ons tot de vraag, wat is de natuur in de menselijke natuur? We zouden kunnen zeggen dat onze natuur niet echt bepaald hoe we worden want we zijn een soort die met meer verschillende manieren om onze familie op te delen, manieren om cultuur te volgen, godsdiensten om te volgen, stijlen van familie structuren, manieren om kinderen op te voeden, enzovoorts op de proppen komen. In een maatschappij die vooral gebaseerd is op competitie, en zeer vaak op het uitbuiten van andere mensen zal de algemeen aangenomen ideologie vaak gebaseerd zijn op het principe dat het ligt aan onveranderlijke eigenschap van de menselijke natuur. Je zou daaruit kunnen afleiden dat mensen egoĂŻstisch zijn. Terwijl het eigenlijk net het tegenovergestelde is. Dr Robert Sapolski vertelt in Zeitgeist dat de enige manier dat je concreet over de menselijke natuur kan praten, is door te beseffen dat er bepaalde menselijke noden zijn. We hebben een menselijke nood naar gezelschap, naar elkaar aanraken, geliefd te zijn, dat iemand gehecht is aan je, om geaccepteerd te zijn, om gezien te worden, en om aangenomen te worden voor wie we zijn. Wanneer deze noden ingelost worden, worden we mensen die medelevend, samenlevend en empatisch zijn voor anderen. Dus, in onze maatschappij zien we meestal een vertekening van de menselijke natuur, net omdat zo weinig mensen hun menselijke nood ingelost wordt. Dus, ja we kunnen praten over de menselijke natuur, maar alleen in de zin van de basis behoeften die leiden tot een bepaald soort karaktertrekken wanneer ze ingelost worden. En een bepaald soort karaktertrekken wanneer ze niet ingelost worden.

De Deeleconomie â&#x20AC;&#x201D; http://deeleconomie.nl/ Deze website zet zich in voor de deeleconomie en geeft handige links weer.

De Vraag?

De vraag die we ons dus moeten stellen is, wanneer het niet inherent is aan de menselijke natuur om zich ego誰stisch en individualistisch te gedragen, en wanneer we van menselijke natuur spreken, we alleen kunnen spreken over menselijke noden zoals gezelschap, kunnen we dan niet stellen dat een open geest, een open visie en een open positieve omgeving kan leiden tot een vruchtbare, egalitaire creatieve kennismaatschappij, waar delen centraal staat? Kan een drastische verandering van mentaliteit leiden tot een ommekeer in het huidig regerende individualistische systeem?

Open-n

ness â&#x20AC;&#x201D; http://cargocollective.com/openness Mijn website over openness waar je verschillende interessante projecten, links en mijn eigen onderzoeksproject vindt.

36 â&#x20AC;&#x201D; Voetbal Stadion Bron: Michael Jastermski Bewerkt: Matthijs De Block

â&#x20AC;&#x153;

Een versplinterd verhaal kan leiden tot een netwerk waar vele visieâ&#x20AC;&#x2122;s samenkomen en in harmonie naast elkaar kunnen leven.

40 I. lezing door Geert Philipsen, advocaat — 4Feb.— https://www.linkedin.com/pub/ geert-philipsen/2/357/874

De Restrictie van Kennis Wanneer delen een belangrijk onderdeel is van Openness moeten we ook kijken naar copyright. Wanneer je aan copyright denkt, denk je aan iets positief, want deze licensie zorgt ervoor dat werken beschermd worden. Toch zijn er evoluties gekomen die ervoor gezorgd hebben dat copyright ongeloofelijk ouderwets en zelfs overbodig restrictief geworden is. Vroeger, heel lang geleden, bestond er geen copyright of auteursrecht. Designers, schrijvers en andere creatievelingen hadden geen poot om op te staan wanneer ze hun werk uit handen gaven en hun werk kon zeer gemakkelijk misbruikt worden. Om dit te voorkomen werd in de laat 19de eeuw het auteursrecht uitgevonden. Zo was de maker van het werk beschermd en was hij verzekerd dat hij geld kreeg voor zijn creaties. Tot op de dag van vandaag wordt dit soort van copyright gebruik maar je kan jezelf afvragen, wat wordt er nu eigenlijk beschermd en tot hoeverre? De wet zegt; ‘elke originele creatie wordt beschermd’. Origineel is geen waardeoordeel maar betekent; oorspronkelijk. De wettekst zegt: “Om bescherming van de auteurswet van 30 juni 1994 te genieten, is het nodig maar voldoende dat bewezen wordt dat het werk de uitdrukking is van de intellectuele inspanning van de maker, wat onontbeerlijk is aan het werk om aan het werk het vereist individuele karakter te geven waardoor een schepping ontstaat” In eerste instantie wordt de natuurlijke persoon die het werk gecreëerd heeft beschermd. Wanneer het werk anoniem is wordt de uitgever van het werk de beschermde persoon of organisatie. Iemand kan ook zijn auteursrecht overdragen aan een organisatie of werkgever en dat gebeurt meestal wanneer die persoon ergens gaat werken en een contract tekent. Je kan ook copyright claimen wanneer er een naam of lettergrepen van een naam op het werk staan.

Het Reproductierecht. Het grootste probleem en de regel waar de meeste rechtszaken rond ontstaan is het reproductierecht. Dit houdt in dat je geen kopie of enige reproductie van het werk mag maken. Het werk betekent; alle elementen die een essentieel deel uitmaken van het werk. Wanneer je zoveel elementen wegneemt dat het essentiele weg is, of dat het werk onherkenbaar is tegenover het originele mag je het wel ‘kopiëren’. De essentie van het werk is natuurlijk relatief en de maker kan deze essentie ook zelf beargumenteren. De copyrightwet is zo opgesteld dat het altijd in het voordeel van de maker is. Dit betekent dat je heel goed alle secties van het auteursrecht moet kennen wanneer je copyright wil overnemen van iemand anders kan je zijn of haar werk niet rechtmatig claimen.

Het Internet Het probleem dat er ontstaan is bij het huidige copyright is de evolutie van het internet en de digitale evolutie in het algemeen. Het betekent niet omdat iets op het internet staat dat je het mag kopiëren. Hierdoor kan je in de problemen komen zonder het te weten, niet iedereen denkt na over wat hij of zij kopieert of op een blog zet waardoor je de bron niet meer weet. De kans dat je aangeklaagd wordt voor een klein copyright misdrijf is klein maar het draait erom dat het kan. En als het dan toch gebeurt wil je natuurlijk niet dat je honderden of duizenden euro’s moet betalen, en wanneer je het nieuws volgt, weet je dat dit al gebeurt is. Er zijn al vele evoluties geweest sinds de 19de eeuw en het internet is één van de recentste. Copyright is mee geëvolueerd maar niet op de juiste manier. Copyright duurt vandaag tot 70 jaar na de dood van de maker. Dit is een immens lange tijd. Ik begrijp dat er controle nodig is over je creaties of je kennis maar het mag niet in de weg staan van de evolutie van ideeën en kennis. Dit is tegenwoordig wel het geval. Kennis is niet schaars en dus zou die ook niet artificieel schaars gemaakt moeten worden, door copyright. Kennis komt voort uit andere kennis, dus wanneer die kennis achter slot en grendel zet heb je niets om op verder te bouwen.

Uploaden… Elke dag worden er duizenden foto’s geüpload, die foto’s belanden op google of andere netwerken en misschien gebruikt iemand jouw foto’s wel. Instagram mag bijvoorbeeld al jouw foto’s gebruiken omdat zij copyright geclaimd hebben over alle foto’s die op instagram gepost worden. Wanneer je een foto nodig hebt van iets typ je dit gewoon in op google en je gebruikt die foto. De gedachte dat, ‘het staat op google dus ik zal het wel mogen gebruiken’ is wijdverspreid alhoewel dit niet waar is. Bij copyright is er totaal geen evolutie geweest in het implementeren van het internet in de wet. Alhoewel dat de middelen om te kopiëren heel toegankelijk zijn geworden. In de copyrightwet staat, dat ook al kan je het kopiëren, dit niet betekent dat je dat mag. Wanneer iemand een foto op een blog ziet staan waarvoor hij of zij geen toestemming heeft gegeven om die te kopiëren kan je die persoon aanklagen. Wanneer je in de krant een foto ziet en je tekent hem na kan je een rechtszaak aan je been krijgen. Dit kan geen correcte vorm zijn van omgaan met creativiteit, creativiteit moet net stimuleren om nieuwe dingen te maken. Wanneer je creaties ziet die je fantastisch vindt, zet dat je net aan om zelf te beginnen creëren. Wanneer je hiervoor afgestraft zou worden zou dit heel spijtig zijn.

Evolutie? Copyright moet evolueren om mee te kunnen in deze digitale maatschappij. Kunnen we het mensen nog verbieden om dingen te kopiëren? Is het slim om auteursrecht zomaar af te geven aan je werknemer, bedrijf of sites zoals instagram? Is niet het doel van copyright dat de maker zelf een vergoeding of erkenning krijg voor hetgene wat hij of zij produceert? Copyright wordt gebruikt om geld afhandig te maken van mensen die misschien niet te bedoeling hadden om iets te pikken en gewoon iets nieuw wilden creëren. Er zullen altijd freeriders bestaan, maar moet de maker niet zelf kunnen beslissen wat er met zijn creatie gebeurt, in plaats van een wet te handhaven die de creativiteit de kop indrukt? Sommigen zeggen van wel, ook de mensen in de documentaire, Good copy, Bad copy en RIP! A remix manifesto. In RIP! A remix manifesto hebben ze een manifesto opgesteld

43 I. Rip!A Remix Manifesto — https://vimeo. com/8040182 II. Good Copy Bad Copy — https://www. youtube.com/watch?v=WEKl5I_Q044

dat heel goed beschrijft wat het probleem is. Dat manifesto kan je zien op de volgende pagina. En geen nood, er is een nieuw soort copyright ontwikkeld dat strookt met de visie van Openness. Creative Commons genoemd, hierover kan je meer lezen in het hoofdstuk: Creative Commons.

Auteursrecht — http://www.law.kuleuven.be/cir/publications/auteursrecht KU Leuven heeft uitgebreide en duidelijke informatie over het auteursrecht of copyright

44 I. Rip!A Remix Manifesto â&#x20AC;&#x201D; https://vimeo. com/8040182

1. culture always builds on the past 2. the past always tries to control the future 3. our future is becoming less free 4. To build free societies you must limit the control of the past.

CreĂŤer jouw eigen visie en volg niet blindelings de anderen

47 â&#x20AC;&#x201D; President Kerry Bron: Christa Chaffinch Bewerkt: Matthijs De Block

48 I.Zeitgeist — https://www.youtube.com/ watch?v=4Z9WVZddH9w&gl=BE

Het vrij markt principe Het derde en laatste deel over dingen die beter kunnen in de huidige maatschappij gaat over de economie. Zoals ik hiervoor al zei kan je in verband met de economische kant best het boek van Michel Bauwens, ‘De wereld redden’ lezen maar ik wil hier toch duiden op de problemen. Eén procent van de bevolking in de wereld bezit 40 procent van de rijkdom in de wereld. Dit is het eerste en beste voorbeeld van ongelijkheid. Vandaag in onze maatschappij, wordt geld gevolgd voor het geld en niets anders. Het onderliggende idee, was dat dit najagen van geld uiteindelijk zou leiden tot het sociale en economische welzijn van de mens. Maar dit is zeker niet altijd het geval. Men praat nooit over hoe goed een land het doet in, hoe gelukkige de staat is, of hoe we met de sociale welzijn staat. Nee, dit wordt altijd geduid in economische termen. We zouden ook kunnen kijken naar andere economische doelen zoals de eerder vermelde staat Butan waar Bruto Nationaal Geluk als economische term wordt gehandhaafd.

Consumptie. Er zijn drie belangrijke statussen in de economische cirkel. De werkgever, de werknemer en de consument. De Werkgever verkoopt arbeid aan de werknemer voor zijn inkomen. De werknemer verkoopt goederen aan de consument voor zijn inkomen. En beide zijn tevens de consument. De consument, als werknemer en werkgever, geven hun geld terug aan het systeem dat zichzelf zo in stand houdt. Dus de globale wereldeconomie is gebaseerd op de vooronderstelling dat er altijd genoeg vraag zal zijn om genoeg geld te verdelen aan een snelheid dat het consumptieproces gaande kan houden. Hoe sneller en hoe meer er geconsumeerd wordt, hoe groter de economische groei zal zijn. Dat is toch tenminste de veronderstelling. Het probleem met deze theorie is dat er niet gedacht wordt aan duurzaamheid en het welzijn en geluk van elke mens. Normaal is het doel van een economie, “het efficiënt onderhouden en behouden van materialen voor productie en distributie van levensstandaard bevorderende goederen.” Dit gebeurt zeer weinig, allemaal omdat men meer en meer geld wil verdienen.

49 Creative Commons â&#x20AC;&#x201C; Attribution (CC BY 3.0) Sync designed by Rohith M S from the Noun Project

Werkgever Werknemer Consument

De werkgever, de werknemer en de consument. De Werkgever verkoopt arbeid aan de werknemer voor zijn inkomen. De werknemer verkoopt goederen aan de consument voor die zijn inkomen. En de consument is alleen maar een andere rol van de werkgever of werknemer, die zijn geld teruggeeft aan het systeem zodat de cirkel kan verdergaan.

50 I.Zeitgeist — https://www.youtube.com/ watch?v=4Z9WVZddH9w&gl=BE

Geprogrammeerde veroudering. We leven op een eindige planeet met eindige bronnen waar bijvoorbeeld, de olie die we gebruiken er miljoenen jaren over deed om zich te ontwikkelen. Toch verkwisten we die met plezier zonder na te denken over de gevolgen. Het doel is niet meer het efficiënt gebruik van duurzame materialen. Nee, het doel, geld verdienen. Wanneer ik zelf een tafel zou maken, zou ik een tafel maken die duurzaam is en gemaakt met goede materialen. Anders zou ik na enkele jaren wederom een tafel moeten bouwen, hetgeen tijdverlies en nutteloos zou zijn. In onze economie is dit helemaal niet logisch en irrationeel. Het is technisch onmogelijk om het beste materiaal te gebruiken omdat het vrije marktsysteem gefocust is op zo veel mogelijk te maken aan een zo klein mogelijke kost. Deze competitieve strategie is zodat de bevolking hun goederen koopt in plaats van die van de competitie, die exact hetzelfde doet. Dit zeer vervuilende systeem van de markt noemen we intrinsieke veroudering. Een tegenwoordig fundamenteel regerend principe van de markteconomie is het volgende: niets geproduceerd mag een langere levensduur behouden langer dan al wat de cirkel van de consumptie kan verdragen. Met andere woorden: producten mogen slechts een beperkte levenscyclus kennen. Dit noemen we, geplande veroudering. Hierdoor worden sommige nieuwe innovatietechnieken onderdrukt of genegeerd zodat producten niet té duurzaam kunnen worden. Duurzaamheid wordt gezien als het tegengestelde van economische groei. Daarom blijven producten een korte levenscyclus kennen. Anders zou de markt ineen storten. Daarom zou het beter zijn wanneer we producten maken die een langere levenscyclus hebben en eveneens modulair zijn. Wanneer we een product zouden open stellen voor iedereen om aan te passen zou dit ervoor zorgen dat er aan gesleuteld kan worden. Het is onmogelijk om alles bij te houden en te hergebruiken maar dit zou wel kunnen bij bepaalde delen. Het probleem bij de huidige producten is dat alle kleine delen zo in elkaar gestoken worden, dat wanneer een deeltje kapot is, dat je het hele toestel moet weggooien. Dit creëert enorme afvalbergen met talloze kostbare grondstoffen. Grondstoffen die enorm moeilijk zijn om te verzamelen, te verwerken en vervolgens worden weggegooid.

Econoshock 2.0

â&#x20AC;&#x201D; http://www.canvas.be/programmas/ docview%3A-econoshock-20/0c004dc2c3c2-415c-98f5f1d88de35761 Econoshock is zowel een programma als een boek door Canvas en Geert Noels over duurzaamheid.

Begin van het Open netwerk

Never doubt that a sm ful, comitted citizens Indeed, it has the onl

55 â&#x20AC;&#x201D;Margaret Mead

mall group of thoughts can change the world. ly thing that ever has.

Tegenbewegingen Openness heeft geen vaste definitie en dat maakt ze net zo interessant. Openness is een samensmelting van noodzakelijkheid en rebellie tegen hoe het niet moest. Er moest verandering komen, maar iedereen heeft een ander idee over hoe die verandering zich moet uiten. De enige algemene noemer in Openness is het begrip dat door meer open te zijn en te delen we meer kunnen bereiken. Over in welke mate we Open moeten zijn en hoe dit zich moet manifesteren zijn verschillende meningen en visies te vinden die zich tonen in organisaties, projecten en netwerken. In dit volgende hoofdstuk toon ik bewegingen die ik zie als het begin van Openness en die daarmee waarschijnlijk ook het meest open zijn.

Copyleft Een van de eerste bewegingen is copyleft. Zoals je al hoort aan de naam is dit een beweging die zich tegenover copyright opstelt. Hieruit is later ook een alternatief copyright ontstaan dat zich richt op Openness. Hierover kan je meer lezen in het hoofdstuk Creative Commons. Er is een grote reactie gekomen tegen copyright en deze reactie vond vooral plaats in Amerika. Er zijn twee toonaangevende documentaires gemaakt over deze tegenbewegingen en de problemen van Copyright die op zich ook deel uitmaakte van deze beweging. Als deze beweging je interesseert kan je RIP! A remix Manifesto en Good copy! Bad copy (Door Andreas Johnsen, Ralf Christensen en Henrik Moltke.) bekijken. RIP! A Remix Manifesto is een heel interessant project opgestart door Brett Taylor. Hij heeft niet alleen zijn eigen kennis, creativiteit en passie gebruikt om de documentaire te maken. Hij heeft een Open platform opgericht waar remixerâ&#x20AC;&#x2122;s en creatievelingen hun eigen stukjes film konden maken. Die stukjes film werden onder copyleft gereleased wat inhoudt dat iedereen deze filmpjes mag remixen, hergebruiken en delen. Verschillende van deze stukjes van andere mensen werden achteraf geĂŻmplementeerd in zijn film. Elke keer er een stukje verscheen van een andere maker verschijnt het Copyleft teken. De film is ook genomineerd voor de Genie awards 2010 en de Flaherty prize in 2009.

57 I. Rip!A Remix Manifesto — https://vimeo. com/8040182 II. Good Copy Bad Copy — https://www. youtube.com/watch?v=WEKl5I_Q044

58 I. Copyleft Movement — http://cscc.scu. edu/trends/v26/v26_n3.pdf

Vernieuwend De term ‘copyleft’ werd origineel gebruikt door de ‘free software foundation om hun vrije software licentie te beschrijven en is dan uitgegroeid tot een beweging die zich tegen de onzinnigheid van copyright inzet. Een bekende slogan die ze gebruiken is; “Free software is a matter of Liberty, not price.” Zoals Dusollier uitlegt, (The Copyleft Movement: Creative Commons Licensing; Sharee L. Broussard, MS APR) slaagt de term op veel meer dan alleen vrije software. Wanneer copyleft gebruikt wordt, betekent dit dat de auteur zijn werk open laat voor het publiek. Dit wordt het publieke domein of public domain genoemd. Het werk wordt in werkelijkheid niet helemaal opgegeven maar de auteur geeft een breder publiek het recht om zijn of haar werk te gebruiken dan bij copyright zou gebeuren. Dit betekent dat wanneer je ziet dat een werk gedeeltelijk vrijgegeven wordt bevindt dit werk zich in de copyleft movement. Net zoals deze publicatie en mijn casemovie. De copyleft movement is een belangrijk stap geweest om een alternatief copyright te ontwikkelen. Deze copyleft movement komt voort uit de open software movement die volgens mij, en volgens vele anderen de eerste organisatorische beweging is die zich met Openness heeft bezig gehouden.

GNU Copyleft Movement — https://www.gnu.org/copyleft/ De copyleft movement komt voort uit de GNU foudation.

De Piraten â&#x20AC;&#x201D;partij â&#x20AC;&#x201D; http://piratenpartij.be/ De piratenpartij heeft zijn oorsprong in zweden en komt ook voort uit de copyleft beweging. Ze hebben dit jaar ook voor de eerste keer hun opmaak gemaakt bij de verkiezingen.

Andreas Johnson

â&#x20AC;&#x201D; https://www.youtube.com/watch?v=WEKl5I_Q044 Bedacht in 2007 door twee jonge documentairemakers.

â&#x20AC;&#x201D; http://ripremix.com/ bedacht in 2008 door een documentairemaker

Brett Taylor

62 I. http://www.entrepreneur.com/article/220527

Do it yourself — Make — hacking Je zal zeker al eens iets gehoord hebben over do it yourself of DIY. Je zal zeker ook iemand kennen die altijd dingen zelf maakt en die blijken soms echt heel goed uit te draaien. Wanneer mensen die ik ken het hebben over DIY zijn dit meestal vrouwen of meisjes die kleedjes of creatieve prulletjes maken. Ik heb ook reclame moeten maken voor een DIY programma op Vitaya. Dit toont direct al aan dat er een commercialisering bezig is van het do it yourselven en dat dit steeds populairder wordt. Dit is niet de DIY dat ik bedoel. DIY heeft een veel diepere betekenis en de wortels van deze beweging gaan veel dieper. Net zoals de copyleft beweging was dit een tegenbeweging. Er zijn natuurlijk merken en bedrijven die de DIY cultuur hebben overgepakt en in een commercieel jasje hebben gestoken. Maar origineel was deze cultuur een beweging tegen die bedrijven en merken. De DIY cultuur is begonnen in Engenland en is qua visie ongeveer hetzelfde als de zogenaamde counter culture die van oorsprong in de Verenigde Staten ligt. De counter culture is een beweging tegen de massaproductie en de mainstream maatschappij. Deze beweging probeert op alle vlakken de wereld te verbeteren, niet alleen op het vlak van massaproductie. Het zijn alternatieve bewegingen die voor het eerst andere ideeën hadden over vrouwenrechten en het milieu. Ze gingen in tegen de onrechtvaardige eigenschappen van de maatschappij, en massaproductie was daar een groot deel van.

D.I.Y. De DIY bewegingen die uit Engenland komen, komen ook voort uit protesten tegen de kapitalistische maatschappij. Ze wilden alternatieven bieden voor de massaproductie en mensen aanzetten om de productie zelf in handen te nemen. Deze cultuur van zelf dingen maken is heel snel heel populair geworden. Een heel populaire tak in de DIY cultuur is ‘the maker movement’. Deze beweging is begonnen in de Verenigde Staten aangespoord door het magazine Makezine die later ook MakerFaire organiseerde. De maker movement focust op het maken van de gekste en vernieuwendste dingen die je maar kan bedenken. Er zijn zowel professionele als amateurs

die zich hiermee bezighouden. Een paar keer per jaar wordt MakerFaire georganiseerd in verschillende steden en tegenwoordig zelfs in Europa. MakerFaire is een soort beurs waar iedereen zijn ontwerpen kan laten zien en nieuwe dingen kan ontdekken. Mark Hatch schreef in 2013 The makers movement manifesto, een handboek voor iedereen die zich in de DIY/Make cultuur wil begeven. Hij stelt een paar regels op die iedereen moet volgen om tot deze cultuur te behoren. (Dit manifesto zie je op pagina 64-65)

Counter Culture — http://www.mortaljourney. com/2011/03/1960-trends/hippie-counter-culture-movement De counter cultuur was een tegenbeweging met grootse idealen om de wereld te verbeteren.

Instruc —tables — http://www.instructables.com/ Instructables is gespecialiseerd in het promoten van gebruikergsprojecten die zich bevinden in de DIY movement.

64 http://www.huffingtonpost.com/ lily-liu/when-hacking-is-actually-_b_3697642.html

De Makersmovement De makersmovement wordt steeds groter en meer en meer mensen vinden terug plezier in het maken van dingen. Vooral in Amerika is de makersmovement zich sterk aan het uitbreiden. In 2006 was er in San Mateo, Californië een bijeenkomst die 20,000 makers aantrok met verschillende niveau’s van expertise. In 2011 was dit aantal al uitgebreid tot 100.000 op conferenties in New York en Detroit. In een artikel op entrepeneur.com stellen ze zelfs deze beweging tot miljoenen deelnemers kan leiden, ook in Europa. Deze makers beweging wordt grotendeels mee georganiseerd door makezine, een platform dat meerdere keren per jaar MakerFaire organiseert waar elke maker zijn creaties en ervaringen kan delen met anderen.

Het internet Het succes van de makersmovement heeft vooral te maken met het internet. Het internet biedt connecties die er anders nooit zouden kunnen zijn. Do it yourself-ers kunnen hun mening sneller verspreiden en kunnen veel sneller iets op zoeken wanneer ze vast zitten. Het is een wereldwijd netwerk waardoor er veel sneller communities kunnen ontstaan die elkaar kunnen helpen. Informatie is macht en alle informatie staat op het internet, je moet er gewoon naar zoeken. Er zijn veel meer tools aanwezig die men kan gebruiken om te maken wat je wilt. Er worden bijvoorbeeld “hacker spaces” gecreëerd, dit zijn locaties waar communities samen kunnen komen om te hacken en dingen te maken. Zoals je al wel door had ligt de makers/DIY movement heel dicht bij de hacker movement. De maker movement kan beschreven worden als een bron van educatie. Een plek waar leren leuk wordt.

Hackerspaces â&#x20AC;&#x201D; http://hackerspaces.org/wiki/Belgium Hackerspaces zijn plaatsen waar mensen samen komen om van alle producten te hacken en elkaar te helpen.

Diy Network

â&#x20AC;&#x201D; http://www.diynetwork.com/ DiyNetwork is eveneens een interessant platform waar je veel tips & trics kan vinden in diy.

66 http://www.huffingtonpost.com/ lily-liu/when-hacking-is-actually-_b_3697642.html

Hacking Wanneer je aan hacken denkt, denk je waarschijnlijk aan het criminele hacken. Dat is ook het enige hacken waarover je iets hoort in het nieuws. Je denkt aan slimme programmeurs die al je privĂŠ gegevens kunnen stelen en verkopen. De hacker movement is net het tegenovergestelde. Hacking geeft net zoals DIY de macht terug aan de consument. Zoals je hiervoor hebt gelezen zorgen bedrijven ervoor dat de producten die je koopt, kapot gaan binnen een bepaalde tijd. Dit zorgt ervoor dat je na een paar maanden tot jaren nieuwe spullen moet kopen want repareren kost evenveel als een nieuwe. In plaats van die spullen direct weg te gooien recycleren hackers deze spullen om iets nieuw te maken. Je kan gemakkelijk onderdelen van koffiemachines, speelgoed, meubelen enzovoorts nog gebruiken om iets nieuw van te maken. Er zijn tegenwoordig ook genoeg tools die het je veel gemakkelijker maken om al die dingen zelf te doen. Het leuke aan hacken is dat je er geen opleiding voor nodig hebt. Je kan alles op het internet vinden omdat de meeste mensen die met hacken bezig zijn, ook iets weten over Openness. Zo kan je gemakkelijk bouwplannen of voorbeelden vinden van dingen die al gemaakt zijn. Je kan die creaties ook gemakkelijk aanpassen naar je eigen smaak. Daarvoor heb je het internet en daarvoor heb je Openness. Er zijn duizenden, misschien zelfs miljoenen mensen die er ook genoeg van hebben om geld te blijven uitgeven aan spullen die toch kapot gaan, en als tegenbeweging zetten ze hun bevindingen online. Zo kan iedereen die iets wil hacken, repareren of zich gewoon wil amuseren, nieuwe dingen maken van oude spullen. Het leuke aan het internet is dat je kan blijven doorklikken en zo kom je altijd op nieuwe dingen uit. Deze publicatie is hier een deel van.

Adam Fabio â&#x20AC;&#x201D; http://milwaukeemakerspace.org/ Gehackt in 2014 door een gefascineerde amateur

The Ma movem manife Make ‘Making’ is een fundamenteel onderdeel van wat het betekent om mens te zijn. We moeten maken, creeëren en onzelf uitdrukken om ons volledig te voelen. fysieke dingen maken heeft heeft iets uniek. Deze dingen lijken kleine stukjes van onzelf die kleine stukjes van onze ziel belichamen.

Share Delen wat je hebt gemaakt en wat je weet over creeëren met anderen is iets waardoor een maker zijn gevoel van compleet zijn heeft bereikt. Je kan niet iets maken en dat niet delen.

Give Er zijn maar een paar dingen minder onzelfzuchtig en bevredigend dan iets weggeven dat je hebt gemaakt. Het maken zelf legt een klein stukje van jezelf in dat object. Dat aan iemand anders geven is zoals een iemand klein stukje van jezelf geven. Die gave is meestal het meest waardevolle dat we bezitten.

Leer Je moet leren dingen te maken. Je moet altijd op zoek gaan om meer te leren over dingen die je maakt. Je kan een reizer of professionele maker worden, maar je zal steeds blijven leren, willen leren en jezelf pushen om nieuwe technieken, materialen en processen te leren. Een levenslang leertraject bouwen verzekerd jezelf ervan een rijk en belonend leven te hebben, en, niet te vergeten, zet je aan tot delen.

aker ment esto

69 I. http://techshop.ws/images/0071821139%20Maker%20Movement%20Manifesto%20Sample%20Chapter.pdf

Materiaalkeuze Je moet toegang hebben tot de juiste materialen voor je project. Investeer en ontwikkel lokale toegang tot het materiaal dat je nodig hebt om te creeëren wat je wil. Het materiaal om te maken wat je wil zijn nooit zo goedkoper, gemakkelijker in gebruik en krachtiger geweest.

Speel Speel met wat je maakt, en je zal verrast, opgewonden en trots zijn op wat je ontdekt.

Welkom Ga mee in the maker movement en help degene rondom u die het plezier van het maken ontdekken. Geef lezingen, feestjes, events, maker dagen, markter, expose’s, workshops en dine’s met en voor de andere makers in jouw gemeenschap.

Steun elkaar Dit is een beweging, het vereist emotionele, intelectuele, financiele, politieke, en institutionele steun. De meeste hoop om de wereld te verbeteren is de mens, en we zijn verantwoordelijk voor een betere toekomst.

Verandering Omarm de verandering die vanzelf zal komen in de reis die je maakt als maker. Omdat maken fundamenteel is tot wat het betekend om mens te zijn, zal je een meer volledige versie worden van jezelf wanneer je creeërt.

W M

71 â&#x20AC;&#x201D;Makerfaire Bron: Make:

We are Makers

Adam Fabio â&#x20AC;&#x201D; http://makezine.com/projects/drip-irrigation/ Gemaakt in 2014 door een groene maker die deelneemt aan de makers movement.

R W

— http://makezine.com/projects/arduino-monsterbot/ Gemaakt in 2014 door een ouder die gefascineerd raakte door arduino.

It’s so fluffy

Rick Winscot

75 Bron: Wikipedia Pete Souza (Executive Office of the President of the United States) Aangepast: Matthijs De Block

Never doubt that you can change the world. Indeed, you are awesome.

77 â&#x20AC;&#x201D;Martin Luther King Bron: Wikipedia Bewerkt: Matthijs De Block

CreĂŤer je eigen verhaal.

Jouw Belevingswereld Wanneer je beste vriend of vriendin jouw achterlijke mopje begrijpt en luidop lacht betekent dit dat jullie belevingswereld even overlapt. Dit komt omdat jullie dezelfde ervaringen, handelingen en geloofsovertuigingen delen. Het kijken van mensen wordt beïnvloed door die handelingen, ervaringen en geloofsovertuigingen. Walter Lippmann beschreef in 1922 in zijn boek ‘Public Opinion’, you have the scene of action (de wereld) and you have the human picture of this scene (de belevingswereld). Hij beschrijft hoe de belevingswereld van elke persoon verschilt van de realiteit. Door ervaringen, handelingen, geloofsovertuigingen en vooroordelen kijkt elke persoon met een andere blik naar de wereld. Die blik speelt ook in op de verwachtingen en verlangens van een persoon. Elke actie van een persoon komt voort uit die specifieke belevingswereld en niet vanuit de echte wereld. Deze belevingswereld zorgt ervoor dat we in staat zijn fantasie te hebben, te dromen over de toekomst en dingen te creëren waarvan we eerst alleen maar een beeld in ons hoofd hadden. Dit is een van de meest onvatbare, unieke en wonderbaarlijke kwaliteit van de mens. Deze kwaliteit maakt ook dat iedereen een ander zicht heeft op de wereld en iedereen mits wat training fantastische dingen kan bedenken. Wees niet bang om je idee te delen met anderen. Ook wanneer je iets vertelt heeft de luisterende persoon altijd een eigen interpretatie van wat je zegt, die bevindt zich in de belevingswereld, en die interpretatie kan heel waardevol zijn. Kennis is waardevol, en jouw bijdrage kan meer betekenen dan je zelf denkt. Je moet alleen de juiste connectie vinden, en die connectie is misschien wel gewoon het internet.

1 2 3

Belevingswereld human picture of this scene

Actie human response

De wereld scene of action

80 I. http://socialeeconomie.be/node/7962 II. https://www.youtube.com/watch?v=PQhEBCWMe44

De Deeleconomie De deeleconomie draait om delen. De deeleconomie is een belangrijk onderdeel van Openness omdat dit ook aantoont dat je niet in de maker movement moet zitten, geen designer hoeft te zijn, of een revolutie moet starten om een stukje te zijn van het Openness netwerk. De deeleconomie wordt zowel gedragen door privé initiatieven als door een gewone burger zoals jij en ik die inzien dat bezitten niet hoeft en delen voordelig kan zijn voor iedereen. Dit nieuwe soort van denken over producten zou nooit kunnen ontstaan zijn zonder de sociale media die we nu kennen.

De Media Revolutie Sociale media heeft onze manier van leven veranderd. Buiten sommigen die zijn achtergebleven zit iedereen op het internet. Tablets en smartphones vliegen de deur uit, nieuws verspreidt zich als een lopend vuurtje door twitter, facebook en verschillende blogplatformen. Wanneer je iets doet dat belangrijk wordt geacht zal je waarschijnlijk heel snel te weten komen wat de rest van de wereld over je denkt. Ook al is sociale media niet voor iedereen een zege geweest, het heeft toch een soort van democratische laag gelegd over de media. Wanneer iets geliefd is gaat het direct viraal en ziet heel de wereld je prestaties. Er is een veel grotere controle ontstaan door het publiek. Deze zorgt voor een nieuwe soort van interactie. Wanneer je iets niet goed vindt aan een product, een dienst of iets anders, ga je online. Via twitter, facebook, en vele aanverwanten geef je je – ongezouten – mening. De openbaarheid van die commentaren kan soms snelle reacties uitlokken om het imago te redden.

Manufacturing Consent — https://www.youtube.comwatch?v=PQhEBCWMe44 Manufacturing Consent vertelt over Noam Chomsky en zijn kritiek op de massamedia

Eenrichtingsmedia Is dit goed? Vroeger werd de media gestuurd door een paar krantengroepen. De krant moest een controle uitvoeren tegenover de regering en ze konden een artikel schrijven wanneer er iets niet in orde leek te zijn, de onderzoeksjournalistiek was zeer waardevol. Ze deden onderzoek naar alledaagse feiten en toonden deze aan het volk. Ondanks dat verschillende filosofen zoals Lipmann, Chomsky en Foucault deze massamedia onder vuur namen speelde de krant een dagdagelijkse rol in de mensen hun leven. Het nadeel aan die paar krantengroepen was, dat de lezer een kijk kreeg op het dagelijkse leven die werd gedreven door wat er in de kranten stond. Zoals Lippmann schreef, public opinion werd gestuurd door de massamedia. Er zijn ook verschillende schandalen (zie, manufacturing consent, Noam chomsky) aan het licht gekomen, vooral in de Verenigde Staten, waarbij journalistiek niet kritisch naar een gebeurtenis keek. De gebruiker bleef een passieve toeschouwer en had zelf geen input, dit veranderde met de komst van het internet.

Chomsky vs Foucault â&#x20AC;&#x201D; https://www.youtube.com/ watch?v=3wfNl2L0Gf8 Een interessant debat tussen Chomsky & Foucault over de menselijke natuur.

82 I. http://cargocollective.com/Openness/041-Econoshock-2-0

Het internet Het internet was in het begin alleen maar een middel voor onderzoekers om met elkaar in contact te komen en pas in 1982 werd het internet gestandaardiseerd. Dat betekende dat er een aantal regels en afspraken werden gemaakt zodat er gemakkelijk gecommuniceerd kon worden en er een vlotte uitwisseling van informatie ontstond. In 1995 viel de laatste overheidscontrole weg waardoor commerciële providers het overnamen en het internet openbaar werd. Zo werd het internet een globaal verweven netwerk van kleinere netwerken dat kon bestaan zonder een echt centraal bestuur. Het enige wat bijgehouden wordt door verschillende instellingen is een register van identificatiegegevens. (Econoshock 2.0)

De nieuwe media In 1997 ontstond het eerste sociale netwerk waar mensen profielen konden maken, vrienden uitnodigen en groepen maken. Sindsdien zijn er meerdere sociale netwerken opgestart tot de boom van facebook en de snel daarop volgende twitter, instagram enzoverder. Het publiek begon zich te mengen in de mediakanalen en je zou kunnen zeggen dat de sociale media alles iets democratischer heeft gemaakt. De maatschappij kijkt kritisch naar wat er geschreven wordt en valse waarheden worden snel ontmaskerd of uitgelachen. Er is een controle ontstaan waar iedereen aan kan meedoen.

Cat video — https://www.youtube.com/ watch?v=fcdxmNCtlLY Wiggle Wiggle

Want!

— http://www.want.nl/ Blogsite met coole gadgets en nieuwtjes.

De Blogsfeer De bekendste en meest gelezen blogs worden niet perse gerund door journalisten of mensen die daar jaren een opleiding voor hebben gevolgd, maar gewoon door mensen die een interesse of passie voor iets hebben en die willen delen met de wereld. Door deze nieuwe soort van communiceren en meningen verspreiden kan je van de ene op de andere dag beroemd worden en ook diezelfde dag zelfs nog afgedaan hebben. Schattige kattenfilmpjes veroveren de wereld. Ik denk dat we kunnen vaststellen dat het internet een goede bron van informatie is waardoor ik tot de conclusie kom dat het internet een mooi voorbeeld is van samenwerking. Als iedereen een deeltje van zijn kennis deelt met de rest van de wereld komen we tot een netwerk waar er zich zoveel informatie bevindt dat je het niet meer kan tellen maar tegelijk heel waardevol is. Het internet heeft mogelijk gemaakt dat de consument een grote bijdrage kan leveren aan bedrijven en veel dingen zelf kan regelen. Om het iets breder te maken, het internet heeft mogelijk gemaakt dat de mens veel meer zelf kan doen en men informatie kan delen op zo een snelle manier dat dit een bijdrage levert aan de maatschappij. Door deze verschuiving heeft de producent interactie met de gebruiker gekregen wat een belangrijk onderdeel is geworden van het consumentisme. De eindgebruiker is geĂŤvolueerd van een ontvangende naar een sturende partij. De consument is producent geworden en deze verschuiving doet zich niet alleen voor in de (sociale) media.

Gizmodo

â&#x20AC;&#x201D; http://gizmodo.com/ Interessante blogsite

84 I. http://socialeeconomie.be/node/7962

De Deeleconomie Delen is het nieuwe kopen zegt Johan Corthouts in De Morgen. Al een tijdje is er een nieuwe trend aan het ontstaan, de trend van het delen. Je kan dit zien wanneer je denkt aan een prachtig voorbeeld in Antwerpen, de velo stadsfietsen. Het publieke velo systeem ging op 9 juni 2011 van start. Het systeem is simpel, je kan een dag, maand of jaarkaart kopen waarmee je uit elk station van velo een fiets kan lenen. Je moet gewoon je kaart scannen en je kan de fiets een halfuur gebruiken. Je zou misschien denken dat een halfuur weinig is maar op een halfuur kan je gemakkelijk heel Antwerpen doorfietsen. Wanneer je daarna toch nog een fiets nodig hebt, moet je gewoon vijf minuten wachten en je kan een nieuwe uitlenen. In 2013 was velo al een groot succes en kwamen er nog 60 stations bij. Je kan deze fietsen dag en nacht gebruiken heel het jaar door. Op 6 juni 2013 waren er 22.769 actieve jaarkaarten, 138 stations en 1800 fietsen. Ik ben zelf een student en heb gemerkt dat dit een heel populair systeem is en buiten een of twee keer heb ik nog nooit voorgehad dat er geen fietsen stonden aan een station en ik dus naar een ander station moest gaan. Wanneer je kijkt naar het aantal jaarabonnementen, (dan reken ik de maand en dagabonnementen er nog niet bij) en dan kijkt naar het aantal fietsen, zie je dat er tien keer zoveel gebruikers zijn dan dat er fietsen bestaan.. Dit is zeer duurzaam tegenover wanneer iedereen een eigen fiets zou bezitten en de fiets is op zich al heel duurzaam. Het heeft ook een heel praktisch voordeel, je kan gemakkelijk overal geraken en je hoeft je fiets niet altijd mee te sleuren, je zoekt gewoon een station in de buurt. We kunnen wel zeggen dat dit een succesverhaal is als je weet dat de stad dit idee eerst niet wilde uitvoeren. Deze nieuwe manier van met producten omgaan gaat nog veel dieper. Het bezitten van producten of voorwerpen heeft niet meer zoveel waarde als vroeger. Die verschuiving heeft te maken met de geprogrammeerde veroudering van producten. Het is heel duur voor de consument om elk jaar nieuwe producten te kopen, delen is gewoon goedkoper. Het valt op dat deze beweging vertrekt vanuit de consument eerder dan vanuit de bedrijven. Er zijn initiatieven zoals thuisafgehaald.be waarbij je buren graag een extra maaltijd verkopen voor een prijsje. Tweedehandssites zoals kapaza

en Ebay worden steeds populairder. Het is ook nog niet zolang geleden dat je kleren doorverkopen op facebook heel populair is geworden. Wanneer je kijkt van waar dit komt zie je dat mensen zelf initiatieven nemen wat leidt tot andere netwerken waar vooral de gebruiker de macht heeft. De deeleconomie is niet een beweging die alleen voortkomt uit ideologische standpunten. Veel mensen willen het zichzelf gemakkelijker maken en elkaar helpen om te besparen. Het resultaat is delen. Ik vertelde in het begin van deze publicatie over onze individualistische maatschappij en dat dit individualisme niet in onze genen zit. Misschien was je het er niet mee eens maar de opmars van deze deeleconomie toont dat dit zeker en vast het geval is. De mens zou niet duizenden jaren overleeft hebben als we niet konden evolueren. Onze omgeving dwingt ons te evolueren en jij bent daar een deel van. We hebben door dat alleen aan jezelf denken niet altijd de oplossing is en dat delen met anderen een meerwaarde kan geven of nog belangrijker? Minder kan kosten.

Share! â&#x20AC;&#x201D; http://sharenl.nl/wat-is-de-deeleconomie/ Sharenl is een handige site waar je veel links vind naar interessante sites die zich bevinden in de deeleconomie.

86 —Tuingerief Bron: Flickr; Steve Snodgrass —Velos Bron: Wikipedia Bewerkt: De Block Matthijs

Velo Antwerpen

eerby

— http://blog.peerby.com/ Een applicatie om tuingereedschap te lenen van elkaar, gemaakt in 2012

— https://www.velo-antwerpen.be/ Fietstations die je kan huren, bedacht in 2011 en nu al een overweldigend succes

87 — Motor Bron: http://www.motorarchive.com/images/ FN_1932_M67_1.jpg Bewerkt: De Block Matthijs — Eten Bron: Flickr; Zepp Web

Thuisafgehaald

— http://www.thuisafgehaald.be/ Een applicatie om goedkoop eten te delen gemaakt in 2012

Nieuwe mentaliteit Dat we duurzamer moeten zijn begint in ieders gedachtegang te sluipen. Het zijn niet-professionelen die dingen opstarten, blogs, sites om te delen, het zijn buurten die samen overleggen om een site op te starten zodat ze niet allemaal tuingerief moeten kopen maar aan elkaar kunnen vragen wanneer ze iets nodig hebben. En daar gaat Openness over. Dat we zelf iets kunnen doen. We krijgen steeds meer de technologie en de middelen om onze ideeĂŤn waar te maken. De deeleconomie is hier maar ĂŠĂŠn voorbeeld van. Overlaatst zag ik nog een artikel in De Morgen van een man die Renault aanklaagt omdat zijn auto meer verbruikt dan de reclame beweerde. De vertegenwoordiger van Renault kon in vele woorden uitleggen waarom het normaal is dat dit niet correct wordt weergegeven, maar de man behoudt de aanklacht. Bedrijven aanklagen is niet in se de oplossing. Maar een dergelijke klacht toont wel dat er iets aan het veranderen is. Mensen beginnen na te denken over dergelijke zaken. En het zijn niet alleen de niet-professionele mensen die bezig zijn met delen, ontwerpers, designers, bedrijven, organisaties en visionairs zoals Michel Bauwens pleiten voor een verandering. De gebruikers maken de waarde uit, de consument wordt maker, de maker wordt deler, productiebedrijven worden fab labs, nee wordt ja. Michel Bauwens beschrijft deze deeleconomie als een peer to peer economie. En wanneer we kijken naar de vertaling van peer is dit een zeer mooie beschrijving. Peer betekend gelijke, en dus peer to peer betekend, van gelijke tot gelijke. Bauwens beschrijft dat dit meestal over een netwerk gebeurt, wat, veronderstel ik het internet is.

89 I. http://cargocollective.com/Openness/040-De-wereld-redden II. https://www.youtube.com/watch?v=KMV4cqRgV6Q

PeertoPeer Bauwens beschrijft peer to peer op een zeer mooie manier; “Peer to peer heeft betrekking op de capaciteit van mensen om als gelijken samen waarde te creëren zonder daarvoor toestemming te moeten vragen” Ik ga proberen een korte inleiding te geven van peer to peer productie aan de hand het boek en filmpjes van Michel Bauwens. Deze inleiding bevat niet de complete peer to peer filosofie omdat die zeer complex is. Moest je toch willen lezen hoe we te werk zouden moeten gaan om een peer to peer economie tot stand te brengen zou ik je aanraden om het boek, ‘De wereld redden’ door Jean Lievens en Michel Bauwens te lezen. Bauwens vertelt dat peer netwerken hyper productief zijn, om het concept van hyperproductiviteit uit te leggen heeft hij een aantal wetten geformuleerd. De eerste wet zegt, dat wanneer een systeem, dat steunt op gesloten intellectueel eigendom, dat geen vrije contributies toelaat, moet concurreren tegen een systeem dat steunt op open intellectueel eigendom en vrije bijdragen, dan zal dat tweede systeem het eerste wegconcurreren. De tweede wet zegt, dat als twee open systemen met elkaar concurreren, dan zal het meer open systeem uiteindelijk sterker blijken. De derde wet zegt, dat als twee ‘communautaire’ open systemen met elkaar concurreren en één ervan een alliantie aangaat met een privébedrijf, dan heeft dat hybride systeem meer kans op slagen. De derde wet komt vooral voort uit ons huidig economisch systeem. Peer-productie is collectief duurzaam, maar niet individueel duurzaam, wat inhoudt dat je als individu er niet direct geld aan kan verdienen. De peer-productie heeft ook een materiele productie infrastructuur nodig, en een materiele infrastructuur die de immateriële infrastructuur mogelijk maakt.

90 I. http://cargocollective.com/Openness/040-De-wereld-redden II. https://www.youtube.com/watch?v=KMV4cqRgV6Q

Wanneer je het materiële terrein betreedt, heb je nog altijd kapitaal nodig om grondstoffen en productiemethoden te kunnen gebruiken. Deze materiele dingen zijn schaars en moet dus zeer duurzaam mee omgegaan worden. Wanneer we dan verdergaan op de huidige economie, zal het peer-netwerk moeten samenwerken met het huidige kapitalistische systeem om te kunnen overleven. Maar het huidige systeem kan gemakkelijk herdacht worden, er zijn al verschillende voorbeelden waarbij een peer-productie systeem een succesverhaal was voor het produceren van een duurzaam en low cost product. Het voorbeeld dat Bauwens hiervoor ook gebruikt, en dat ik zelf al vermeldde in de inleiding, is Wikispeed. (Wikispeed is een peer2peer project opgestart door verschillende ingenieurs. Ze werken samen met iedereen die een bijdrage kan leveren en hebben hierdoor een fantastisch, duurzaam, low-cost werkende auto gemaakt, die er zelfs heel goed uitziet.) Een belangrijk verschil tussen het ‘oude’ productiesysteem en het peer-topeer systeem is dat het gebaseerd is op een verdeling van taken die je zelf kiest. Mensen werken vrijwillig mee aan een gemeenschappelijk project, bijvoorbeeld aan een universele encyclopedie zoals Wikipedia. Een belangrijke opmerking die ik wil toevoegen is dat de huidige kapitalistische systemen de peer-to-peer filosofie kunnen versterken. In de huidige economie kan dit zelfs niet anders. Het voorbeeld dat ook Bauwens geeft, is dat facebook miljarden verdient en ze gebruiken de meerwaarde die de gebruikers genereren voor zichzelf, wat op zich vrij uitbuitend is. Dit betekent niet dat je de andere kant niet moet bekijken. Facebook is het eerste wereldwijd populaire netwerk dat ervoor heeft gezorgd dat we op een gemakkelijke, kosteloze manier met elkaar kunnen communiceren. En ik leer hieruit ook dat we niet alles van de slechte kant moeten bekijken. Je kan zeggen dat Facebook ook een deel van de Openness movement is. Ze is misschien nog verre van Open en maakt nog gebruik van de gebruikers om geld te verdienen, maar daar is niets mis mee. Er bestaan verschillende gradaties van Openness,

â&#x20AC;?

De consument wordt maker, de maker wordt deler en productiebedrijven worden fab labs.

Fab Fablab

GIG & CBA â&#x20AC;&#x201D; http://www.fablab-brussels.be/ Een Open fabricatie labaratorium begonnen in 2001

94 III. https://www.youtube.com/watch?v=mb98IV7oqL4 IV. http://www.plan-c.eu/2013/05/06/michelbauwens-peer-to-peer-design-is-snel-en-duurzaam/

en Facebook was misschien wel een van de laagste maar ook bij de eerste. Daaruit is uiteindelijk veel meer sociale media ontstaan. Deze publicatie gaat over hoe je, als persoon een bijdrage kan leveren aan een nieuw soort maatschappij, maar we moeten ook erkennen dat de maatschappij niet deze richting zou kunnen uitgaan zonder sommige initiatieven en bedrijven die een kleine stap hebben gezet in de richting. Wat ik ook geleerd heb uit dit onderzoek naar Openness is dat het niet alleen draait om delen maar dat het ook rendabel moet zijn. Het is dan ook niet erg om als professionele een beetje Openness op te geven zodat je je eten kan betalen. De economische kant van Openness is de grootste uitdaging, hoe gaan we geld verdienen? Is geld zelfs nodig om de wereld te doen draaien? Momenteel is de verschuiving naar de deeleconomie en naar Openness volop bezig, waar deze zal eindigen weet niemand, maar er is zeker hoop op een gelijkere en eerlijkere wereld, die moet er ook zijn om verder te gaan en nieuwe dingen te creëren.

PeertoPeer schema Als laatste wil ik het schema uitleggen waar Bauwens altijd naar verwijst in zijn lezingen, en in zijn boek. Dit toont waar we nu zitten en waar we onszelf kunnen plaatsen in de peer-to-peer economie. De uitleg van dit schema ga ik rechtstreeks gebruiken vanuit het boek ‘De wereld redden’ van Michel Bauwens en Jean Lievens omdat dit een zeer duidelijke uitleg is. We kunnen p2p indelen in vier kwadranten volgens twee assen en twee polariteiten (zie schema). De eerste polariteit is gecentraliseerde controle. Het is inderdaad mogelijk om een peer-to-peerinfrastructuur centraal te controleren, zoals facebook doet. Ik kan met jou communiceren via Facebook, maar we hebben geen controle over het design van Facebook, we weten niet wat er met onze gegevens gebeurt, enzovoort. Het internet zelf is echter ontwikkeld als een echt gedistribueerd, punt-tot-punt, peer-to-peernetwerk.

95 I. http://cargocollective.com/Openness/040-De-wereld-redden II. https://www.youtube.com/watch?v=KMV4cqRgV6Q

De tweede as geeft de polariteit weer tussen oriëntatie op winst of op maatschappelijk nut, met andere woorden, tussen winst gedreven organisaties versus verenigen voor maatschappelijk nut die doel gedreven zijn. In het blok linksboven, gekenmerkt door centrale controle van het peer-topeer netwerk bevinden zich de netarchische kapitalisten zoals Facebook, Google, Youtube, Flickr,... Dit zijn puur commerciële bedrijven die kapitaal investeren in sociale netwerken en platformen. Deze platformen worden gecontroleerd, beheerd en geëxplodeerd door de investeerders. Zolang de gebruikers gebruik kunnen maken van het platform zonder al te veel hinder, kunnen ze schijnbaar begrijpen dat de centrale controle hierbij geld verdient. Maar het blijft erbij dat de gebruikers de gebruikswaarde creëren en de eigenaars de ruilwaarde incasseren. Het probleem ligt hierbij dat de gebruikers, degene die de waarde creëren niet onderhouden worden en hiervan dus niet kunnen leven. Het blok links beneden, het distributief kapitalisme is een decentraal, maar winst gedreven systeem. De drijfveer is nog altijd geld verdienen. Voorbeelden zijn peer-to-peer marktplaatsen zoals RelayRides of Airbnb. Die systemen laten mensen toe om extra geld te verdienen door bijvoorbeeld een logeerkamer te verhuren, taxi te spelen, spullen te verkopen op e-bay enzovoort. Ook bitcoin valt hieronder. Het probleem hierbij is dat bitcoin nog altijd gebaseerd is op schaarste. Je kan niets doen zonder geld, en als je niets doet heb je geen geld, daardoor stoot je op een fundamenteel probleem. “Het distributief kapitalisme is een ideologisch programma, de droom dat ieder individu vrij kan produceren en handelen, maar dan wel binnen het kader van een soort hyperkapitalisme dat weinig oog heeft voor niet-kapitalistische praktijken en de commons. Het blok rechts beneden, de lokale veerkracht. Hierbij staat de gerichtheid naar de commons centraal. Gerichtheid naar de commons betekent dat

p2p Links

â&#x20AC;&#x201D; http://blognl.p2pfoundation.net/?cat=2 Een zeer interessante peer to peer blog met heel veel links naar onderwerpen zoals duurzaamheid en economie.

97 III. https://www.youtube.com/watch?v=mb98IV7oqL4 IV. http://www.plan-c.eu/2013/05/06/michelbauwens-peer-to-peer-design-is-snel-en-duurzaam/

deze netwerken gemeenschapsgericht zijn. Zoals ik hiervoor al vermelde, groeit, door de financiĂŤle, economische en ecologische crisis het besef dat we een tijdperk van schaarse energiebronnen en grondstoffen tegemoet gaan. Dit betekent dat burgers in een klein netwerk van mensen hun

manier van leven, wonen en werken, duurzamer en socialer willen maken om de overgang naar een duurzame wereld te versnellen. Bijvoorbeeld door, plaatselijk hernieuwbare energie, lokale munten en duizenden andere plaatselijke initiatieven. Dit is op zich een goede beweging maar men moet wel oppassen dat je de globale bewegingen in het oog houdt zodat je niet afgesneden wordt van de wereld. De vierde en laatste blok die zich rechtsboven in het schema bevindt. Bauwens zegt dat we vooral aandacht moeten hebben voor de ontwikkeling van het vierde kwadrant: de globale commons. Anders dan in de naam gaat het om het samenwerken tussen globaal en lokaal. We moeten wereldwijd samenwerken op het vlak van kennis, ideeĂŤn, wetenschap, cultuur enzovoort, maar plaatselijk een productieapparaat moeten uitbouwen om zo veel mogelijk lokaal te produceren (zoals de fab labs en tech shop, meer uitleg hierover in het hoofdstuk, productie.) Dit is de ideale visie van de peer-to-peer filosofie. Organisaties en projecten die een maatschappelijk doel hebben met winstbejag als ondergeschikt doel kunnen veel meer bereiken dan projecten die vooral gericht zijn op winstbejag.

Netarchisch kapitalisme

Verspreid kapitalisme

Global commons

Lokale veerkracht

100 I.http://www.creativecommons.be/

Creative Commons We hebben het daarnet al even gehad over Creative Commons, het alternatieve copyright, maar wat is dat nu echt? Creative Commons is een evolutie van het huidige copyright. Copyright was niet mee geëvolueerd met het internet en dat is broodnodig. Copyleft schafte copyright helemaal af maar Creative Commons werd opgericht om designers toch nog een beetje controle te geven over hun creaties. Creative commons is een copyright bedacht door de Zweedse advocaat Lawrence Lessig en werd opgericht samen met Eric Eldred en Hal Abelson.

Internetevolutie Het internet bestaat al vele jaren en is ondertussen helemaal ingebed in onze maatschappij. Niemand denkt er nog bij na dat het ooit helemaal anders was. Communiceren met iemand aan de andere kant van de wereld voelt bijna hetzelfde als met iemand die naast je zit. Dit brengt vele voordelen met zich mee, maar ook een paar nadelen. Eén van die nadelen is het gebruik van copyright. De copyrightwet is niet aangepast aan het internet of de computer, we smijten afbeeldingen en teksten op een blog zonder na te denken vanwaar ze komen. Ver in ons achterhoofd weten we dat er een copyrightwet bestaat maar wat dat nu echt inhoud weten we niet. Ik zit zelf in een creatieve richting en iedereen denkt dat we alle beelden zomaar mogen hergebruiken zolang we de bron erbij zetten, we worden hiervoor zelfs aangespoord. Dit mag dus niet, je mag niets hergebruiken, niet kopiëren en zelfs niet natekenen. Zolang de essentie van het werk nog in de kopie zit kan je aangeklaagd worden. Creative Commons gaat dit tegen. De macht gaat terug naar de maker die kan kiezen in hoeverre hij of zij het werk deelt met anderen. Er zijn verschillende lagen van Openness in Creative Commons, die kan je op de volgende bladzijden bekijken. Je kan er zelfs voor kiezen om een zeer restrictieve versie van CC te gebruiken. Ik vind dit nog altijd een betere optie dan copyright omdat CC ervoor gezorgd heeft dat het heel duidelijk is wat de licentie inhoud.

101 Creative Commons Card Bron: Flickr; Andy Melton

De licentie is zo ontwikkeld dat er een innovatief drie lagen design is. De eerste laag bestaat uit de ‘legal code’, deze bestaat uit de traditionele legale tools die toegepast kunnen worden in de hele wereld. Deze laag wordt bijgestaan door een ‘voor de mens leesbare” uitleg, deze is in gebruiksvriendelijkere taal die toegankelijk is voor iedereen. De laatste laag is een “machine leesbare” beschrijving dat software systemen, zoek machines en andere technologie kan begrijpen om het zoeken naar en het gebruiken van CC-gelicenseerde werken gemakkelijker te maken. Door deze drie lagen heb je een gebruiksvriendelijk copyright dat advocaten kunnen begrijpen, de makers kunnen begrijpen, de gebruikers kunnen begrijpen en dat zelfs het internet kan begrijpen. Zo kan je ook een legale link bij je licentie zetten zodat de gebruikers direct toegang hebben tot informatie over CC. Hierdoor is er ook geen reden meer om niet te weten wat CC inhoud, wat wel bij copyright was. Daarbij heeft CC ook tools bedacht die ‘alle rechten toelaat’ in het publieke domein. De CC0 tool laat gelicenseerde toe al hun rechten in het publieke domein te gooien. En ze hebben ook een publieke domein tool die aanduidt dat deze creatie zich in het publieke domein bevindt.

Lawrence Lessig

— http://www.ted.com/talks/ larry_lessig_says_the_law_is_strangling_creativity Lawrence Lessig is een van de founders van Creative Commons

102

Public domain

PUBLIC DOMAIN

De Publiek Domein Verklaring is geen licentie, maar een methode om werken te markeren die niet langer beschermd zijn door het auteursrecht en voor werken die niet auteursrechtelijk beschermd kunnen zijn.

CC0 is geen licentie, maar een document waarmee een auteursrechthebbende kan aangeven dat hij of zij afstand doet van alle auteursrechten. Anders dan bij een licentie kan er dus geen inbreuk gemaakt worden op een met een CC0 verklaring beschikbaar gesteld werk. Door CC0 op een werk van toepassing te verklaren, stel je dit werk beschikbaar aan de â&#x20AC;&#x2DC;Commonsâ&#x20AC;&#x2122; door, voor zover dit wettelijk is toegestaan, afstand te doen van al je rechten op het werk

Naams- Naamsvermel- vermeldingdingGelijkDelen

103

CC BY

Deze licentie staat anderen toe om het werk te kopiëren, distribueren, vertonen, op te voeren en om afgeleide werken te maken, zelfs voor commerciële doeleinden, maar uitsluitend wanneer jij vermeld wordt als maker. Dit is de meest vrije licentie. Aangeraden voor de maximale verspreiding en gebruik van gelicenseerd materiaal.

CC BY -SA Deze licentie staat anderen toe om het werk te kopiëren, distribueren, vertonen, op te voeren, om afgeleid materiaal te maken en te gebruiken voor commerciële doeleinden – maar uitsluitend als jij vermeld wordt als maker en afgeleide werken onder identieke voorwaarden worden verspreid. Deze licentie wordt vaak vergeleken met de ‘copyleft’ vrije en open source software licenties. Alle nieuwe werken gebaseerd op jouw werken hebben dezelfde voorwaarden, dus alle afgeleide werken mogen ook voor commerciële doeleinden gebruikt worden. Deze licentie wordt gebruikt door Wikipedia en is aangeraden voor alle materialen die voordeel hebben bij integratie binnen Wikipedia of soortgelijke projecten.

104

NaamsvermeldingGeenAfgeleideWerken

Naamsvermelding-NietCommercieel

CC BY -ND

CC BY -NC

Deze licentie staat anderen toe het werk in zijn geheel te distribueren, zowel commercieel als niet commercieel, zolang het ongewijzigd is en de naamsvermelding regels worden toegepast.

Deze licentie staat anderen toe het werk te kopiĂŤren, distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken dat op jouw werk gebaseerd is zolang dit geen commerciĂŤle doeleinden heeft en uitsluitend als jij wordt vermeld als maker. Afgeleide werken hoeven niet onder identieke voorwaarden te worden verspreid.

Naamsvermelding-NietCommercieelGelijkDelen CC BY -NC -SA Deze licentie laat anderen toe het werk te kopiĂŤren, distribueren, vertonen, op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken, zolang jij vermeld wordt als maker van het werk, het werk niet commercieel gebruikt wordt en afgeleide werken onder identieke voorwaarden worden verspreid.

Naamsvermelding-NietCommercieelGeenAfgeleideWerken

105

CC BY -NC -ND

Deze licentie is de meest restrictieve van onze zes hoofdlicenties, deze staat anderen alleen toe om jouw werken te downloaden en delen met anderen, zolang ze het werk intact laten en niet commercieel gebruiken.

106 I. http://en.wikipedia.org/wiki/Open_source II. http://opensource.org/ III. http://eu.conecta.it/paper/brief_history_open_source.html

Open Source Open source werd hiervoor al eens vermeld en is een van de eerste organisaties die zich bezighield met Openness. Die Openness ontstond in de software industrie. De open source movement zorgde er voor dat software een nieuwe weg insloeg. Privésoftware was een normale zaak en grote spelers begonnen een hele grote invloed te krijgen in de software industrie. Daarom was het tijd voor verandering. Die verandering begon met de free software movement. Een ideologische beweging die pleitte voor open software. De naam open is ontstaan uit een besef dat de naam ‘free software’ een te ideologische en confronterende connotatie had tegenover de privé bedrijven. Hierdoor begon de term open software vorm te krijgen. Dit was vooral omdat voor deze beweging alle software gemaakt werd door privébedrijven en die wilden hun macht niet afstaan. Open source software is software die voor iedereen beschikbaar is om te gebruiken. Iedereen kan ook code aanpassen wanneer hij dit wil waardoor er een soort controle ontstaat door programmeurs. Bij traditionele software is de code onaanpasbaar en beschermd door copyright. Bij open source is dit niet waardoor innovatie zich sneller kan opvolgen. De aanpassingen in de code worden terug verspreid naar de originele maker die er dan voor kan kiezen zijn of haar code aan te passen. Zo krijg je een hele grote community waar men elkaar helpt om betere software te maken. Zoals ze zichzelf noemen zijn de mensen van de Open Source Initiative de stewards van de open source movement. Hun missie wordt beschreven op hun site: http://opensource.org/about. Open source heeft voor een opener internet gezorgd. Wanneer je weet hebt van alle sites die met Open source gemaakt zijn lijkt het hele internet er mee bezaaid. Dit is op zich niet zo verbazend wanneer je weet dat de Open Source Movement voortkomt uit twee groepen die al opgericht zijn in de jaren 1970-80. Er is natuurlijk een lange weg afgelegd voor we tot de Open Source Movement zijn gekomen die we nu kennen. Richard Stallman creëerde de twee groepen die leiden tot de huidige Open

107 MS-DOS Red Vertical Kjetil Korslien

OSI The Open Source Initiative (OSI) is een non-profit bedrijf met een globale omvang gevormd om mensen te onderwijzen over de voordelen van van Open source en om bruggen te bouwen tussen verschillende constituties in de Open source communitie. Open source is een ontwikkelingsmethode voor software dat de kracht van gedistribueerde peer reviews en de transparatie van processen aanwend. De belofte van Open source is betere kwaliteit, meer vertrouwen, meer flexibiliteit en minder duur. Een van onze belangrijkste activiteit is als een standaard body, de Open Source Defenition te behouden voor de gemeenschap. De Open Source Initiative Approved License trademark en programma creeĂŤrt een nexus van vertrouwen rond welke ontwikkelaars, gebruikers, bedrijven en regeringen Open source samenwerking organiseren.

108 I. http://en.wikipedia.org/wiki/Open_source II. http://opensource.org/ III. http://eu.conecta.it/paper/brief_history_open_source.html

Source Movement, het GNU project en de Free Software Foundation. Het GNU project was erop gericht om een gratis operating systeem te maken. Hieruit kwam wat je de voorloper van Creative Commons zou kunnen noemen. De General Public Licene (GPL). Deze licentie zorgde ervoor dat je software mocht re distribueren en modificeren. Uiteindelijk veranderde ze de naam naar ‘Open Source’. Een van de mooiste en bekendste projecten van Open source is Wikipedia. Niet iedereen weet dit maar Wikipedia is volledig geschreven met Open source code. Dit houdt in dat wanneer je Wikipedia opnieuw zou willen maken, je dit zou kunnen doen gewoon door al de code te kopiëren. Wikipedia is ook peer georiënteerd. Iedereen kan, mits inschrijving informatie toevoegen aan Wikipedia. Dit zorgde er een paar jaar geleden voor dat Wikipedia als onbetrouwbaar wordt gezien. Dit is al lang niet meer zo. Er wordt zowel controle uitgevoerd door het centrale bestuur als door de gebruikers. Dat de gebruikers ook controle uitvoeren is een belangrijk onderdeel van dit platform. Open Source wordt vooral gebruikt in code, en heeft zijn goede naam al verspreid over de hele wereld. Vele grote bedrijven zoals Acquia, Canonical en Actuate zijn bezig met Open source. Ook merkt men dat privé software niet meer zo winstgevend is als Open source omdat Open source openstaat voor snellere evolutie. Wanneer een programmeur iets nieuw vindt, of een fout vindt in de code, wordt dit direct verspreid in de Open source movement. Deze transparantie zorgt ervoor dat iedereen gebaat is bij Openness. Een zeer interessant platform voor Open software is GitHub. Github is een soort van sociaal netwerk voor code schrijvers. Ze kunnen hun nieuwe projecten daar plaatsen zodat andere code schrijvers hun source code kunnen bekijken en veranderen. Er is ook een knop waarbij je een zijspoor maakt van de code van iemand anders, zodat je zoals bij veel dingen van Openness, het kan remixen en er je eigen ding van maken. Omdat code niet alleen gebruikt kan worden om websites te maken en netwerken te maken is er een nieuwe Openness movement ontstaan: De

109 IV. http://www.dwheeler.com/secure-class/Secure-Programs-HOWTO/history.html V. https://learn.canvas.net/courses/4/wiki/ history-of-free-and-open-source-software

Open source hardware movement. Over deze movement kan je lezen in het volgende hoofdstuk. Open source heeft een belangrijke rol gespeeld in het verder verspreiden van Openness. Er wordt soms ook niet echt onderscheid gemaakt tussen Open source hardware en Open source. Dit is omdat in Open source hardware ook Open source code zit. Als ontwerper vind ik het interessanter wat er door middel van Open hardware bereikt kan worden omdat code schrijven nog van een ander niveau is. Wanneer je ge誰nteresseerd bent in de open source movement kan je links vinden naar interessante sites en artikels op cargocollective/OpenPeople.

110 I. http://opensource.org/osd

GitHub â&#x20AC;&#x201D; https://github.com/ GitHub is een bekend platform voor programmeurs die met Open software werken. Je kan er gemakkelijk kennis delen en op elkaar verderbouwen.

111 I. http://opensource.org/osd

The Open Source Defenition. Open source doesnâ&#x20AC;&#x2122;t just mean access to the source code. The distribution terms of open-source software must comply with the following criteria: 1 â&#x20AC;&#x201D; Free Redistribution The license shall not restrict any party from selling or giving away the software as a component of an aggregate software distribution containing programs from several different sources. The license shall not require a royalty or other fee for such sale.

2 â&#x20AC;&#x201D; Source Code The program must include source code, and must allow distribution in source code as well as com.piled form. Where some form of a product is not distributed with source code, there must be a well-publicized means of obtaining the source code for no more than a reasonable reproduction cost preferably, downloading via the Internet without charge. The source code must be the preferred form in which a programmer would modify the program. Deliberately obfuscated source code is not allowed. Intermediate forms such as the output of a preprocessor or translator are not allowed.

112 I. http://opensource.org/osd

3 — Derived Works The license must allow modifications and derived works, and must allow them to be distributed under the same terms as the license of the original software.

4 — Integrity of The Author The license may restrict source-code from being distributed in modified form only if the license allows the distribution of “patch files” with the source code for the purpose of modifying the program at build time. The license must explicitly permit distribution of software built from modified source code. The license may require derived works to carry a different name or version number from the original software.

5 — No Discrimination Against Persons or Groups The license must not discriminate against any person or group of persons.

6 — No Discrimination Against Fields of Endeavor The license must not restrict anyone from making use of the program in a specific field of endeavor. For example, it may not restrict the program from being used in a business, or from being used for genetic research.

7 — Distribution of License The rights attached to the program must apply to all to whom the program is redistributed without the need for execution of an additional license by those parties.

113 I. http://opensource.org/osd

8 — License Must Not Be Specific to a Product The rights attached to the program must not depend on the program’s being part of a particular software distribution. If the program is extracted from that distribution and used or distributed within the terms of the program’s license, all parties to whom the program is redistributed should have the same rights as those that are granted in conjunction with the original software distribution.

9 — License Must Not Restrict Other Software The license must not place restrictions on other software that is distributed along with the licensed software. For example, the license must not insist that all other programs distributed on the same medium must be opensource software.

10 — License Must Be Technology-Neutral No provision of the license may be predicated on any individual technology or style of interface.

114

Linux â&#x20AC;&#x201D; http://www.linux.org/ Uitgebracht in 1971 door AT&T en nog steeds de meest open computer

115

116

Wikipedia â&#x20AC;&#x201D; http://en.wikipedia.org/ Een wereldwijd informatieplatform opgestart in 2001

117

118 I. http://opensource.org/osd

Open Hardware Ik leerde open hardware, samen met open software eerst kennen in de workshop van Giorgio Olivieri. Deze workshop was een project van giorgio en zijn bureau todo.do.it. Het doel van de workshop (genaamd, pretty instructions for a drawing automation), was om een tekenrobot te maken met een open hardware systeem, Arduino. Buiten de Arduino zelf en de componenten die je nodig hebt om je robot te maken, kan je alles wat je nodig hebt om het moederbord te doen werken op het internet vinden. Het moederbord moet aangesloten zijn aan een computer om te kunnen werken en je moet code schrijven voor je bevelen kan geven aan de robot die je maakt. Om dit allemaal te leren in één workshop is onmogelijk maar niet getreurd want we werken met Open source. Dit zorgde ervoor dat we alle materiaal dat we nodig hadden inclusief alle code en uitleg op het internet konden vinden. Met een beetje zoeken en een beetje kennis van code kan je de juiste bronnen en materiaal vinden en die toepassen op Arduino.

Giorgio Olivieri — http://www.todo.to.it/ Gaf een masterclass over arduino wat deels een inspiratie is geweest voor mijn masterproject.

119

Open Wanneer we kijken naar wat Open hardware juist inhoudt, zien we dat dit een verlengde is van Open source. Men noemt dit dan ook soms Open source hardware. Open source hardware bestaat uit fysieke technologische elementen die gecreĂŤerd en aangeboden zijn door de Openness movement. Ik gebruik zelf de term Openness movement terwijl Open design movement of Open source movement gebruikelijker is. De reden hiervoor is, omdat ik denk dat deze movement (Open source, Open Hardware, Open design en de deeleconomie) nog maar het begin zijn van de Open revolutie. Openness is een algemene term waarmee je alles wat met Open te maken heeft kan beschrijven, iedereen mag Open zijn en iedereen kan Open zijn. Het fysieke aspect van Open hardware brengt al direct moeilijkheden met zich mee. Hoe kan je Open hardware even Open en toegankelijk maken als Open source. Hoe kan je duurzame middelen ontwikkelen die als Open hardware gebruikt zullen worden? Het probleem is dat bij Open hardware er onderzoek nodig is naar prototypes en dat deze stukken geproduceerd moeten worden. Ondanks deze moeilijkheden zijn er verschillende bedrijven die Open hardware componenten hebben ontwikkeld die ervoor zorgen dat je vrij gemakkelijk kan bezig zijn met deze technologie.

Gemakkelijke technologie Zoals bijvoorbeeld Arduino. Door zowel deze Open hardware componenten als Open source code wordt er meer dan ooit gehackt, geremixt en gedesigned als ooit tevoren. Je hoeft niet meer hele moederborden in elkaar te leren steken en studies te volgen om een speelgoedautootje of een drone te maken, je vind alles op het internet. Een mooi voorbeeld dat ook toont dat iedereen via zijn eigen belevingswereld prachtige dingen kan maken is de case van een twaalfjarig jongetje van de Verenigde Staten. De jonge Shubham Banerjee maakte met Arduino en een lego set een brailleprinter die normaal in de duizend euro kan kosten. De reden dat hij die printer maakte is niet helemaal duidelijk maar het is wel een goedkoop

120

werkend ding. Zo zie je maar dat zelfs een jongen met wat speelgoed en Openness iets fantastisch kan maken dat zelfs duizenden mensen kan helpen. Nog een zeer interessant Open hardware project is de BCI. Dit moederbord is vergelijkbaar met Arduino maar in plaats van het te gebruiken voor kunt en ontwerp is de doelgroep, de wetenschap. Het BCI project werd gefundeerd door de interessante site Kickstarter. Kickstarter is op zich ook noemenswaardig en heeft ook een bepaalde gradatie van Openness, hier kan je meer over leven in het hoofdstuk; Open productie. Open BCI is een zeer technisch en wetenschappelijk moederbord waarmee je zelfs het menselijk brein mee kan onderzoeken. Dit Open moederbord ligt heel dicht bij de geneeskunde en wetenschap waar ik het in deze publicatie niet over heb. Maar zo zie je dat Openness zich overal verspreid. (Meer Open hardware projecten kan je vinden op mijn blog: cargocollective/Openness => Chapter Four)

Adafruit

â&#x20AC;&#x201D; http://www.adafruit.com/ Adafruit is een winkel om onderdelen te kopen voor Arduino en andere. Maar is ook een interessante site om nieuwe dingen te ontdekken.

Processing

â&#x20AC;&#x201D; http://processing.org/ Om Arduino te kunnen gebruiken heb je kennis nodig over processing. Op deze site kan je alle informatie hierover vinden, en ook open source code.

121

Oshwa â&#x20AC;&#x201D; http://www.oshwa.org/ De Open Source Hardware Association probeert de Open Hardware community te vertegenwoordigen door informatie en links te bieden.

Arduino â&#x20AC;&#x201D; http://arduino.cc/ Arduino is een Open source hardware toepassing die veel gebruikt wordt door ontwerpers en kunstenaars om nieuwe dingen te creĂŤeren.

122

Arduino can sense the environment by receiving input from a variety of sensors and can affect its surroundings by controlling lights, motors, and other actuators. The microcontroller on the board is programmed using the Arduino programming language (based on Wiring) and the Arduino development environment (based on Processing). Arduino projects can be stand-alone or they can communicate with software running on a computer (e.g. Flash, Processing, MaxMSP). The boards can be built by hand or purchased preassembled; the software can be downloaded for free. The hardware reference designs (CAD files) are available under an opensource license, you are free to adapt them to your needs. Arduino received an Honorary Mention in the Digital Communities section of the 2006 Ars Electronica Prix. The Arduino founders are: Massimo Banzi, David Cuartielles, Tom Igoe, Gianluca Martino, and David Mellis. Credits

123 —Arduino Foto Wikipedia

— http://www.openbci.com/ Openbci is ook een Open source hardware toepassing gericht op de wetenschap.

OpenBCI is a versatile and affordable 8-channel EEG signal capture platform built around Texas Instrument’s ADS1299 Analog Front End IC. We designed it to give you access to high-quality, raw EEG data with minimal power consumption. OpenBCI is compatible with any type of electrode (active or passive) and can interface nearly all modern electronics prototyping platforms such as Arduino. OpenBCI is supported by an ever-growing, open-source software framework of signal processing and data analysis algorithms. With this fully customizable EEG data capture system, the data is yours. Join the OpenBCI community and let’s see what we can discover together!

124 Artikel Want Bron: Want.nl

â&#x20AC;&#x201D; https://www.youtube.com/watch?v=0YfnKB1zWOU Een intelligente jongeman maakt een brailleprinter met Arduino

Shubham Banjeree

125 Artikel Gizmodo Bron: Gizmodo

Van 3D printer naar onverslaanbare robot.

â&#x20AC;&#x201D; http://cienciaycacharreo.blogspot.com.es/2014/02/new-project-air-hockey-robot-3d-printer.html Van een 3D printer naar een onverslaanbare robot, gemaakt in 2014

Jose Julio

126 I. http://opendesignnow.org/

Open Design De eerste keer dat ik de term Open design te horen kreeg was in een mail die mijn coach (Reg Herygers) naar me stuurde. Ik had hem verteld over mijn fascinatie met de belevingswereld als beschreven door Walter Lippmann in zijn boek ‘Public Opinion’. Hij zei me dat ik het boek OpenDesignNow eens moest lezen. Als de brave leerling die ik was deed ik wat hij zei en een hele nieuwe wereld ging voor me open. Doordat ik een paar weken ervoor naar de lezing Designfusion samen met de opening van de tentoonstelling van conflict&design, (gecureerd door Kurt Vanbelleghem) was geweest, linkte ik het OpenDesign boek en de visies die John Tackara en Michel Bauwens hadden verteld aan elkaar. Of toch wat ik er toen van begrepen had. Hierdoor ontstond er bij mij onbewust al een link tussen open design en duurzaamheid. Hieruit is ook dit boek ontstaan. Nadat ik het hele boek had gelezen merkte ik dat er niet één definitie van open design bestaat. Er worden verschillende designers, professoren en projectopstarters aan het woord gelaten. Wat me opviel was, dat ze allemaal vanuit hun eigen visie, hun eigen interesse, en hun eigen projecten beschrijven wat Open design is. Wanneer iemand me dan vraagt, wat is open design wist ik niet goed wat ik moest antwoorden, er waren verschillende voorbeelden die ik kon geven, elk uit een ander standpunt waar ik dan ook voor afgestraft kon worden. Wat ook gebeurde, ‘Maar, dat is toch niet open design, want, dit en dat en dit klopt niet’, enzovoort. Wat ik geleerd heb uit mijn onderzoek naar Openness is dat nooit alles klopt. Zoals ik hiervoor al zei, zijn er verschillende gradaties van Openness. Omdat mensen nog geld moeten verdienen wordt er soms samengewerkt met privébedrijven en word er gekozen om het op een bepaalde manier te doen zodat het rendabel blijft.

127 I. http://opendesignnow.org/

Open Hoe meer ik las en onderzocht vond ik het beschamend dat ik hier nog nooit iets over Open design had gehoord in onze school terwijl dit een belangrijk onderdeel in een ontwerper zijn creatie is. Hoe ga je om met je creaties? Ik wilde eerst een open design ontwerp maken en deze nieuw ontdekte visie toepassen op mijn ontwerp. Uiteindelijk heb ik deze weg niet ingeslagen omdat ik nog volop bezig was met het onderzoek naar wat open design nu eigenlijk is, vanwaar het kwam, en waarom dit nu eigenlijk nodig was. Dit onderzoeksproject is dus een bewuste keuze en is uiteindelijk op zichzelf een Openness project geworden. Iedereen bouwt op elkaar voort en Openness is niet één ding of een stel regels dat je kan volgen. Openness maak en bepaal je zelf.

Open design Open design is nog vrij pril en niet iedereen weet wat het is. Het komt zeker voort uit de open source/hardware movement en probeert zijn eigen weg te vinden in Openness. OpenDesignNow is een duidelijke publicatie daarvan. Verschillende (Open) designers, professoren en organisatoren worden aan het woord gelaten en krijgen da kans hun visie en kennis over Openness te delen. Ze tonen hierbij een paar zeer interessante projecten zoals Downloadable design en The hack chair van Ronen Kadushin. Open design draait hier ook om de lijn te vinden tussen controle en Openness. Als designer kan je niet zomaar alles weggeven zonder er geld aan te verdienen en dus moet je een interactie vinden met de gebruiker waarbij je je goed voelt. Je moet ook soms de estethiek kunnen loslaten.

Conflict&design — http://www.conflictanddesign.be/nl/homepagina Conflict&Design is een tentoonstelling die de verbintenis tussen design en maatschappelijke relevantie op een sokkel zet en aanmoedigd.

128 I. http://opendesignnow.org/ II. http://studio.droog.com/studio/events/ design-for-download/

Downloadable design Downloadable design is een interessant project van Studio Droog uit Nederland. Eerder probeerde ze al een interactie met de gebruiker te creëren met hun project Do create waarbij ze onder andere een metalen vierkant maakte waarbij je een voorhamer kreeg. Je kon dat vierkant dan in elkaar slagen zodat er een zetel ontstond. Dit project is zeer abstract en elitair maar downloadable design is veel meer open. Open design draait erom dat je een design of product zelf kan maken of laten maken, naar je eigen noden. Daar draait downloadable design ook om. Een paar designers, aangesteld door Studio Droog creërden een platform waar de gebruiker designmeubels kon aanpassen. Bij dit project was dit nog vrij beperkt omdat Studio Droog de estethiek van het design wilde behouden. Toch is dit een mooie eerste stap naar een nieuw soort van design. Design kan goedkoper worden omdat je de blauwdrukken kan downloaden. Je kan daarna het design laten maken of zelf maken in een fabrication lab (zie hoofdstuk Open productie)

Hack Chair De hack chair van Ronen Kadushin gaat nog iets verder op het concept van de interactie met de gebruiker. Hij heeft een metalen stoel ontworpen die je uit één groot stuk kan maken. Als project heeft hij die stoel Open gemaakt zodat de gebruiker zijn ontwerp kan aanpassen hoe ze maar willen, zolang ze dit niet commercieel gebruiken. Dit is een interessant project omdat de gebruiker nog meer vrijheid krijgt dan bij het downloadable design project. Kadushin moet zijn eigen ontwerp kunnen loslaten en aanvaarden dat er minder esthetische ontwerpen kunnen ontstaan uit zijn eerste ontwerp. Ook al is de gebruiker beperkt door de materiaalkeuze en heeft hij of zijn kennis nodig van dit materiaal, toch kan dit design een heel ander leven beginnen leven. En dat is ook de bedoeling van Open design, dat het toegankelijker wordt, dat mensen hun eigen ideën kunnen aanboren om nieuwe dingen te maken. Zo ontstaan er steeds vernieuwende ontwerpen en designers.

129 III. http://www.ronen-kadushin.com/index. php/open-design/hack-chair/

Open Design Studio

â&#x20AC;&#x201D; http://www.opendesignstudio.net/info.1854.html De Open Design Studio is een onafhankelijk initiatief en design platform met de ambitie om een open benadering en inzicht te geven in de visuele, communicatieve en grafische kunsten.

130 —Kast—Tafel OpenDesk

— https://www.opendesk.cc/ atfab/one-to-several-table AtFab heeft Open design naar een nieuw niveau gebracht, Cnc wordt ambacht

131

Pilson & Rohrbacher

132 â&#x20AC;&#x201D;Downloadable Design http://studio.droog.com/studio/all/design-for-download/

Studio Droog

â&#x20AC;&#x201D; http://studio.droog.com/ Ze begonnen met cocreatie, nu downloadable design een knappe evolutie

Ronen Kadushin

—Hack Chair http://www.ronen-kadushin.com/

— http://www.ronen-kadushin.com/ Ronen Kadushin slaagt een vernieuwende weg in met zijn hack chair.

133

134

135

Creative Commons + Google — https://www.google.be/ search?q=sdf&safe=off&so urce=lnms&tbm=isch&sa= X&ei=qxeHU7XRB8uLOfG QgYgK&ved=0CAYQ_AUo AQ&biw=1421&bih=729# q=images&safe=off&tbm=i sch&tbs=sur:fmc Je kan foto’s opzoeken onder een creative commons licentie. Als voorbeeld heb ik ‘images’ opgezocht.

136 I. http://en.wikipedia.org/wiki/Fab_lab II. http://techshop.ws/ III. http://www.fablab-brussels.be/

Open productie Het laatste hoofdstuk gaat over productie methoden die allemaal hun eigen gradatie van Openness hebben. Toch is dit een zeer interessant onderwerp omdat deze organisatie en producten ervoor zorgen dat de gewone burger ook in staat is om zelf aan de slag te gaan en dingen te maken, soms gewoon vanuit hun huis. Deze nieuwe manier van produceren is zowel duurzaam als innovatief. Wanneer we kijken wat de computer heeft gedaan met de maatschappij, iedereen kan maken wat hij wil en dat vanuit zijn bureaustoel. Iedereen is designer geworden. Dit heeft ervoor gezorgd dat er soms weinig estethiek overblijft wat kan leiden tot frustraties bij creatievenzoals die van mijzelf. En toch moeten we de voordelen van deze evolutie toekennen en proberen er gebruik van te maken. Zoals ik al in het hoofdstuk â&#x20AC;&#x2DC;De deeleconomieâ&#x20AC;&#x2122; heb verteld heeft het internet ervoor gezorgd dat iedereen zijn mening kan zeggen en dat je gemakkelijk contact kan zoeken met iemand aan de andere kant van de wereld. Het is ook veel gemakkelijker voor creatieven om dingen te maken waardoor je snel kan inspelen op de actualiteit. Hierover kan je ook een zeer interessant boek lezen: Newsjacking van Grant Hunter en Jon Burkhart.

Fab fab fab Een fab-lab is niet iets van de porno industrie maar bevindt zich in het netwerk van Openness. Het is een nieuwe productiemethode waarbij iedereen gratis gebruik kan maken van productiemiddelen. Dit lab is ook een deel van de deeleconomie. We hadden het daarnet in het hoofdstuk Open design over downloadable design en de hack chair. Ik vertelde dat de gebruiker daar de blauwdrukken zelf kan maken. Wel dit is daar de plek voor, een fab-lab of tech shop. Deze twee organisaties zijn opgericht zodat mensen zoals jij en ik alledaagse dingen kunnen maken. Voor meubelmakerij wordt er veel gebruik gemaakt van cnc, een samengedrukte houtsoort die je alleen kan vinden in plaatvorm. Dit is materiaal dat perfect is voor een fab-lab. Er zijn ook al designers zich aan het specialiseren in dit soort van meubelen maken. Je moet maar eens gaan kijken naar Open desk, een platform waar allemaal

137 IV. http://www.want.nl/the-micro-de-eerstegoedkope-3d-printer-is-ontworpen-voor-iedereen/ V. http://opendesignnow.org/

verschillende designers meubelen maken die je zelf kan laten fabriceren. Omdat deze open zijn kan je ze ook zelf aanpassen natuurlijk. Ook op AtFab.co zie je dat je fantastische dingen kan maken met cnc.

3D 3D begint steeds populairder te worden en iedereen kent ondertussen de 3D printer al wel. Er zijn mensen zowel in de makersmovement als de beginnende makerbots die open source printers hebben gereleased. Wanneer je zou willen kan je een 3D printer dus zelf maken. Wanneer je dat niet wil, zijn er genoeg goedkope 3D printers te vinden. Op want.nl stond overlaatst nog een artikel van nog een kickstarter succes. Een super goedkope 3D printer met een startprijs van 145 euro. Je zal er misschien geen hele grote dingen mee kunnen printen maar het is iets dat spreekt tot de verbeelding. Ik zou er zeker niet van verschieten wanneer binnen 10 jaar iedereen een 3D printer heeft, of misschien zelfs sneller. Er worden ook al 3D programmaâ&#x20AC;&#x2122;s gemaakt zoals sketch up die zeer gebruiksvriendelijk zijn. Wat kan er allemaal wel niet gemaakt worden wanneer iedereen een 3D printer thuis heeft. De manier van productie gaat helemaal veranderen. Bedrijven gaan zich moeten aanpassen aan de gebruikers en de gebruikers gaan, net zoals bij de komst van de sociale media, veel meer te zeggen hebben en gewoon veel meer zelf kunnen doen.

Goedkope 3D printer â&#x20AC;&#x201D; http://www.hongkiat.com/ blog/affordable-3d-printer/ Wil je direct beginnen met printen? Hier zijn een paar goedkope 3D printers.

138 I. http://opendesignnow.org/ II. https://www.kickstarter.com/projects/ openbci/openbci-an-open-source-brain-computer-interface-fo

Sociale productie Wat heb je aan Open productie zonder platformen om gesponserd te worden, je creaties te laten zien en zelfs dingen te verkopen? Geen nood, die zijn er ook, en ik ken ze niet allemaal. We zullen beginnen met kickstarter. Kickstarter is een wereldwijd crowdfunding platform dat creatieve projecten mee wil tot leven wekken. Kickstarter beweert al meer dan een miljard aan crowdfunding te hebben ontvangen voor creatieve projecten. Wanneer je blogs volgt zie je constant succesvolle kickstarter projecten opduiken zoals de micro 3D-printer en het BCI project. Dit maakt het zeker tot een deel van het Openness netwerk dat ervoor zorgt dat iedereen creatief kan zijn. Nog een zeer interessante website is Thingiverse. Thingiverse is een platform opgericht door Makersbot, een bedrijf dat 3D printers verkoopt. (Je kan meer over makerbot en thingiverse lezen op OpenDesignNow.org of in hun boek OpenDesignNow) Thingiverse is gratis voor alle gebruikers en is een sociale netwerksite voor 3D. Je kan van alle gebruikers de 3D creaties bekijken en downloaden om te printen. De meeste 3D figuren die je ziet zijn speeltjes of hebbedingetjes maar net zoals alle andere projecten kan dit tot veel meer leiden. Het is een interessant Open project in die zin dat je kan aanduiden wanneer jij er één hebt gemaakt en ook wanneer jij er je eigen ding gemaakt hebt. Dit zorgt ervoor dat mensen aangemoedigd worden om hun eigen ding te doen.

Thingiverse — http://www.thingiverse.com/ Thingiverse is een zeer handig platform voor beginnende en professionele 3D printliefhebbers. Het is een community zoals een andere maar dan voor 3D geprinte dingen.

139

OpenFurniture — http://openfurniture.tumblr.com/ Een interessante blog waar je verschillende soorten open design meubilair vind.

SketchUp

— http://www.sketchup.com/download SketchUp is een zeer interessant programma voor beginnende 3D gebruikers. De interface is zeer gebruiksvriendelijk en je kan er zeer veel mee doen. Bovendien is het gratis.

Kickstarter — https://www.kickstarter.com/ Kickstarter is een crowsourcingplatform dat al duizende projecten heeft doen opleven.

140

Newton & McGhee â&#x20AC;&#x201D; http://www.techshop.ws/ Techshop is samen met Fablab het grootste open productiecenter ter wereld

141

142

Pettis Mayer Smith

143

â&#x20AC;&#x201D; http://www.makerbot.com/ Ze waren een van de eersten die DIY printers maakten. Nu zijn ze een grote speler in de 3Dprinter industrie.

144

145 — YouTube video Bron: Youtube

Cut Copy.

— https://www.youtube.com/ watch?v=h2deOnkx2fA Cut copy wilde gebruik maken van 3D printen zodat iedereen zijn eigen versie kan maken.

146

Sylvie Loo â&#x20AC;&#x201D; http://www.crowdyhouse.com/shop/cube-light/Till Crowdy house is het perfecte platform voor personen om te beginnen met iets creatief.

147

Iggie Dekkers â&#x20AC;&#x201D; http://www.crowdyhouse.com/shop/fruit-bowl-128/ Crowdy house is het perfecte platform voor personen om te beginnen met iets creatief.

148

Open â&#x20AC;&#x201D;ness

â&#x20AC;&#x201D; http://cargocollective. com/openness Aansluitend aan deze publicatie heb ik een blog gemaakt op cargocollective. Daar kan je mijn onderzoeksproces volgen en nog vele interessante projecten bekijken. Share! share! share!

149

Besluit Ik ben aan dit onderzoeksproject begonnen zonder dat ik wist waar het ging eindigen. Nu ik er bijna ben weet ik dat dit nooit zal eindigen, en dat was misschien ook wel mijn bedoeling. Dit is het begin van iets nieuw om mijn eigen weg te vinden. Wat is een master? iemand die vast in zijn voeten staat en realistisch maar toch idealistisch is naar de toekomst toe. Ik heb meer geleerd dan ik had durven hopen. Dit onderzoeksproject is een inleiding geworden voor iedereen die nieuwe dingen wil ontdekken. Doorheen deze publicatie staan links naar super interessante projecten en platformen. Nu is het aan jouw om je eigen weg te vinden. Deel je kennis met anderen en maak vooral dingen die je leuk vind. Je moet voor jezelf uitzoeken hoe open je wilt zijn en je zal wel merken dat je snel je eigen weg vind. Er zijn duizenden interessante projecten waar je aan mee kunt werken, en sommige van die projecten kunnen de wereld veranderen. Door de steeds snellere innovatie van nieuwe technologieĂŤn staan er onze interessante tijden te wachten. Omdat ik zelf mijn kennis ook wil delen met de rest van de wereld verspreid ik mijn publicatie over verschillende platformen. Ook heb ik andere mensen hun kennis gebruikt om deze publicatie te voltooien. Je zien wat ik heb gebruikt en waar ik mijn publicatie verspreid op de volgende bladzijden. Vergeet niet dat je altijd veel van anderen kan leren en Open whatever you want, however you want!

150

—Open Openness draait om het delen van kennis en daarom wil ik mijn kennis met jullie delen. Mijn publicatie, mijn casemovie zal ik op meerdere platformen openstellen voor publiek zodat jullie de Openness visie kunnen ontdekken.

Up— load in some cloud

Ik heb veel plezier gehad in het maken van mijn casemovie in ilustrator. Omdat ik mijn liefde voor iconen is gegroeid door thenounproject wil ik alle icoontjes die ik gemaakt heb als onderzoek en als eindresultaat delen op thenounproject. Dit platform werkt eveneens met een creative commons licentie. — http://thenounproject.com/PronounceasMatthijs/

151

Share!

Hiernaast kan je zien dat je mijn publicatie kan downloaden. Dit is mogelijk omdat mijn publicatie wordt uitgebracht onder de creative commons licentie Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationaal. Dit betekent simpel gezegd dat je er alles mee mag doen zolang je mij vermeldt en je ze verspreidt onder dezelfde voorwaarden. Ik moedig het zelfs aan om mijn publicatie te delen, te kopiĂŤren en ze beter te maken.

152

— https://vimeo.com/user7017092

Tumblr

Tumblr is een van de grootste blogsites die er bestaat. Ik heb zelf ook een tumblr site waar ik mijn publicatie openbaar zal zetten zodat iedereen deze kan downloaden in verschillende bestandsformaten. Ook zal mijn casefilm op Tublr gezet worden zodat je hem kan bekijken & Downloaden http://www.pronounceasmatthijs.com/

Mijn publicatie vertrekt vanuit mijn eigen visie als designer en volgt een weg die ik wil tonen aan het publiek. Ik vertrek vanuit de minpunten van onze huidige maatschappij naar een nieuwe wereld van Openness. Die wereld van Openness wordt elke dag groter en dus zou er elke dag iets nieuw kunne geschreven worden. Je kan mijn publicatie downloaden, hergebruiken, kopiëren en remixen, zodat ze nog beter en volledig wordt. Maak van Openness je eigen visie en schrijf ze neer.

Vimeo is een platform voor creatieven om hun filmpjes te delen. Het lijkt op Youtube maar heeft een andere focus. Mijn casefilmpje zal hierop ook verschijnen.

— http://cargocollective.com/Openness/Publication

Vimeo

Yes you can down —load

153

Cargo

Cargocollective werd publiekelijk gelanceerd in 2009. Het cargoplatform blijft steeds evolueren naar nieuwe hoogtes. De bedoeling van dit platform is om getalenteerde, creatieve individuen hun werk te laten publiceren op het net. Omdat dit zo een creatieve omgeving is ga ik op de site die ik via dit platform heb gemaakt, mijn publicatie en casefilm zetten. — http://cargocollective.com/PronounceasMatthijs

Youtube —we all like tubes Youtube is een platform waar al jaren mensen hun eigen creaties plaatsen. Er worden elke dag duizenden filmpjes geopload die geremixt zijn, gekopieerd zijn en hergebruikt zijn. Ik zet mijn casefilm op Youtube en daarbij kan je hem daar ook downloaden zodat je er je eigen ding mee kan doen. — https://www.youtube.com/channel/UCZvhQ8JA-1YEWH5iqt1Vy8g

154

Behance Behance is een van de grootste creatieve netwerken om je werk tentoon te stellen en nieuwe mensen te ontmoeten. Ze maken ook gebruik van een creative commons licensie waarbij je de mate van restrictie zelf kan instellen. Als opkomde ontwerper zal ik mijn publicatie hier ook op plaatsen. â&#x20AC;&#x201D; https://www.behance.net/Matthijsdeblock

Issuu

Issuu is een platform voor magazines. Je kan daar imens veel inspiratie vinden en ook je eigen werk uploaden. Sommige magazines laten delen van hun publicatie zien en sommigen delen het helemaal. Dit is een zeer interessant platform waar ik mijn publicatie ook zal uploaden. â&#x20AC;&#x201D; https://issuu.com/pronounceasmatthijs

155

Open photo Een werk kan alleen samengesteld zijn uit andere kennis en je eigen kennis. Na het onderzoeken van Openness heb ik ontdekt dat er Open fotografie sites bestaan én dat je op google naar foto’s kan zoeken onder een creative commons licentie die je zelf verkiest. Dit heb ik dan ook gedaan en gebruikt in mijn werk.

Blurb —Not a fish Ik verspreid mijn publicatie onder een zeer vrije creative commons licentie. Toch ben ik een student en wil ik verder gaan in de grafische kunsten. Voor mensen die nog van het tactiele houden verkoop ik mijn publicatie op blurb voor een redelijke prijs zodat ik mijn uitgaven terug kan verdienen.

156

157

The noun project Je kan deze iconen vinden op â&#x20AC;&#x201D; http://thenounproject.com/ PronounceasMatthijs

158

159

Dankwoord Ik zou graag iedereen willen bedanken die dit masterproject mede mogelijk heeft gemaakt. Mijn coach Reg die mij bijstuurde en mij gesteund heeft in mijn beslissingen en de vrije coaches die mij feedback gaven. Mijn familie om een paar maanden lang met een holbewoner samen te leven. Mijn broer en vader om mijn vele teksten te verbeteren die maar bleven komen. Mijn tweelingbroer en lieftallige moeder om mij te steunen en te luisteren naar mijn geratel over dit fantastisch interessante onderwerp. En al de anderen die hebben bijgedragen tot het slagen van deze publicatie en mijn masterproject in het algemeen.

Sebastiaan De Block Samuel De Block Mams Paps Reg Herygers Hugo Puttaert Werner Van dermeersch Hilde Van Pelt Geert Vervaeke Michel Van Beirendonck Casemovie: Marcello Villano Max Denys

160

Find your own way!

161

And remember

Share the love,

share the knowledge...

162