Baalderborgkrant 2018

Page 1

Jubileumuitgave Baalderborg Groep april 2018

25 jaar

G

Baalderborg Groep

J

baalderborg KRANT is een uitgave van Mediaburo Schoppema • Dé uitgever uit Deventer!

LAY OUT Fokko-Ontwerp


2 Lééf je leven 25 jaar geleden gebeurde er in een heel gewone nieuwbouwwijk in Hardenberg iets bijzonders. Op verschillende plekken kwamen er woningen voor mensen met een (ernstige) verstandelijke beperking. Gewone huizen met een tuin en een eigen keuken, waar ook gewoon werd gekookt. Een primeur in die tijd. De drijvende kracht achter de bouw van deze woningen was Jan Bast, directeur van de nieuwe locatie Baalderborg, destijds een onderdeel van de zorgorganisatie ’s Heeren Loo. Bast was een man met een totaal nieuwe visie op gehandicaptenzorg. Zijn streven? Zo gewoon als mogelijk. Geen grootschalige instellingen met alle voorzieningen binnen de poorten, maar normale huizen om te wonen en dagbesteding of werk buiten de deur. Net zoals alle andere mensen. Een waardevol leven Die benadering heeft de Baalderborg Groep in de afgelopen 25 jaar altijd vastgehouden. Lééf je leven is ons motto. Want ieder mens verdient het om zijn leven op een waardevolle en zo zelfstandig mogelijke manier te leven. Ook als dat op eigen kracht niet (helemaal) lukt. Wij helpen mensen daarbij met professionele zorg en ondersteuning op maat; met respect voor de eigen regie en (geloofs-) beleving en zij aan zij met het netwerk om hen heen. Dat is onze missie en die brengen we iedere dag opnieuw in de praktijk. Bij mensen met een verstandelijke beperking, maar inmiddels ook al jaren bij ouderen die zorg nodig hebben. Groots in kleinschaligheid De kleinschalige woon-/zorglocaties waarmee destijds in Hardenberg werd begonnen, kregen in andere plaatsen in de regio navolging. Sommige door fusies met andere zorgverleners, andere op verzoek en initiatief van ouders of familieleden. Ook het aantal activiteitencentra en werklocaties groeide in de afgelopen 25 jaar gestaag. Want zinvolle dagbesteding is voor iedereen belangrijk, dus ook voor mensen met een beperking. De Baalderborg Groep telt vandaag de dag meer dan twintig locaties voor werk en activiteiten, inclusief een orthopedagogisch dagcentrum voor kinderen en dagactiviteiten voor ouderen in en rondom woonzorgcentrum Van Dedem Marke in Dedemsvaart. In deze jubileumkrant vertellen verschillende cliënten over hun leven en de rol die de Baalderborg Groep hierin speelt. Jonge en oude mensen, met en zonder verstandelijke beperking. Ze leven hun leven en dromen hun dromen. Net zo gewoon en uniek als ieder ander mens.

Martin Kirchner Bestuurder Baalderborg Groep

Baalderborg Bernard Feddes woont in Muldershoek,

‘Bij mooi weer Bernard Feddes (73) heeft twee broers en een zoon in Canada. Ooit smeedde hij zelf ook plannen voor emigratie, maar dat zag zijn toenmalige vriendin niet zo zitten. Feddes bleef in Bergentheim en nam hier de boerderij over van zijn vader. Via zijn latere schoonfamilie kwam er nog een boerderij bij in Oud Bergentheim. Bij mooi weer gaat hij er nog wel eens kijken. Met de scootmobiel, want Feddes loopt slecht vanwege MS. Sinds tweeënhalf jaar woont hij daarom in woonlocatie Muldershoek in Bergentheim. ‘Voorheen ging ik eens per jaar naar Canada om mijn zoon, schoondochter en kleinkinderen te bezoeken. Zij hebben een grote boerderij met duizenden varkens, die naar China worden geëxporteerd,’ vertelt Feddes. ‘Zelf had ik altijd een akkerbouwbedrijf; we verbouwden onder andere lelies, maar ook allerlei kruiden. In totaal zo’n 80 hectare grond, maar we hadden goede mensen, dus ik was zelf niet vaak op het land nodig. Ik was veel maatschappelijk actief, in de agrarische branchevereniging en op kerkelijk gebied. Zo maakte ik deel uit van de synode in de tijd dat de Nederlands Hervormde Kerk, Gereformeerde kerken en de Evangelisch-Lutherse kerk samengingen in de PKN. Een enerverende periode. Kerk, staat en maatschappij hebben me altijd geïnteresseerd en bestuurswerk lag me goed.’

Prima ouderenzorg bij Hoewel vooral bekend als zorgorganisatie voor verstandelijk gehandicapten, biedt de Baalderborg Groep ook ouderenzorg: van verzorging en verpleging thuis tot 24 uurs verpleeghuiszorg. De uitbreiding van zorgverlening komt uit een fusie met het toenmalige Avondlicht in Dedemsvaart. De twee organisaties vinden elkaar in het midden van de jaren ’00. In Dedemsvaart wonen cliënten van de Baalderborg die kunnen terugvallen op de nachtzorg en de keuken van Avondlicht. Andersom gaan ouderen uit Avondlicht op vakantie bij Landhoeve Zwieseborg. De samenwerking bevalt goed. De twee organisaties delen hun visie op wonen en zorg, waarbij er veel aandacht is voor welzijn, voor wat iemand nog kan, én de waarde van contacten met familie en bekenden. Ook willen ze beiden tegemoetkomen aan de toenemende vraag naar kleinschalige woonzorglocaties in dorpen.


Baalderborg

3

maar …

rijd ik nog wel eens naar de boerderij’ Even naar de winkel of het buurthuis ‘Zo’n tien jaar geleden kreeg ik een aantal tia’s, die er nogal inhakten. Ik kwam voor revalidatie terecht in Clara Feyoena Heem in Hardenberg, maar volledig herstel zat er niet meer in. Vooral het lopen ging niet meer. Het was een zware tijd, waar mijn huwelijk niet tegen bestand bleek. Ik ben nog wel een tijd terug op de boerderij geweest, maar kwam uiteindelijk in Muldershoek terecht. Ik wist dat het bestond, vond het destijds ook een prima initiatief, maar had nooit gedacht dat ik er zelf zou wonen. Vanuit mijn appartement kijk ik net op de brug over het kanaal, die overgaat in de Van Roijensweg. Met de scootmobiel kan ik me prima redden, dus bij mooi weer is deze locatie zeker fijn. Ik kan makkelijk naar de kerk, de winkel of het buurthuis Veur Mekaar, waar altijd wel bekenden zijn. Of ik ga even kijken bij de landbouwgrond die we verhuren.’ Schroom in het hart ‘Mijn dochters komen wel eens op bezoek, maar wonen niet meer in de buurt. Daarom is het fijn dat ik in het dorp zelf nog mensen ken’, zegt Feddes. ‘Je mag best weten: ik ben hier destijds wel met schroom in het hart naar toe verhuisd. En het feit dat ik niet meer autonoom ben, blijft moeilijk, hoe vriendelijk en hulpvaardig iedereen ook is. Maar terugkijken heeft geen zin, het is zoals het is. Gelukkig heb ik altijd graag gelezen en dat doe ik nog steeds. Ik heb abonnementen op verschillende kranten en opiniebladen, waardoor ik op de hoogte blijf.’ Skypen ‘Sinds kort heb ik ook een tablet waarmee ik kan skypen met de familie in Canada. Ik ben niet erg handig met computers, maar de dames hier hebben me precies opgeschreven hoe ik kan beeldbellen. Naast de vaste medewerkers zijn er ook heel veel vrijwilligers actief binnen Muldershoek, ik denk wel zo’n 50; bijna allemaal mensen uit het dorp. Dat is het voordeel van een zorglocatie in een kleine plaats, iedereen kent elkaar wel en de betrokkenheid is groot.’

de Baalderborg Groep Zichtbaar plezier In 2009 volgt er een fusie tussen de Baalderborg en Avondlicht. Die leidt al snel tot meer mooie vormen van samenwerking. Zo vinden cliënten van Baalderborg in Ommen een zinvolle dagbesteding in Avondlicht: ze helpen er met het vouwen van de was, brengen post rond en schenken koffie. Nuttig Slagharen werk, dat goed is voor het zelfrespect en waar ze zichtbaar plezierDedemsvaart aan beleven. Het klikt tussen de verstandelijk gehandicapten en ouderen, en datzelfde geldt voor de medewerkers. Balkbrug Ook in de gehandicaptenzorg worden mensen steeds ouder, waardoor de zorgverleners vaker te maken krijgen met typische ouderdomsziekten bij cliënten. De expertise van AvondBergentheim licht, bijvoorbeeld op het gebied van pijnbestrijding, dementie of palliatieve zorg, blijkt hierbij erg waardevol. Van deze tijd Inmiddels staat er in Dedemsvaart een modern, gastvrij zorgen wooncomplex. En is de naam veranderd in “Van Dedem Marke”. Een groot restaurant in het gebouw fungeert ook als ontmoetingsplek voor buren en andere dorpsgenoten. Die binding met de omgeving zien we ook in Slagharen en Bergentheim. Daar wonen verstandelijk gehandicapten én ouderen op één locatie samen met 24-uurs zorg. Het zorgmodel is helemaal van deze tijd: de mensen kunnen in hun eigen dorp blijven wonen. De familie en mantelzorgers worden nauw betrokken bij het wonen en welzijn van de cliënt.

Woonlocaties Ouderenzorg Plaats Dedemsvaart

Slagharen Bergentheim Balkbrug

Locatie Van Dedem Marke De Tjalk Schuttevaer Zorgcentrum Buitengaats Wilhelminastaete Judith van Marlelaan De Nieuwe Wever De Muldershoek Malkander Van Hemertstraat

Slagharen Dedemsvaart Balkbrug

Bergentheim

Woonlocaties Oude Plaats Dedemsvaart

Slagharen Bergentheim Balkbrug

Lo Va D Sc B W Ju D D M Va


VERDER MET KIENHUIS HOVING

lééf je leven


Stichting Aquila biedt onderwijs op maat aan leerlingen die het regulier basisonderwijs niet kunnen volgen. De stichting is het bevoegd gezag van drie scholen. Zij verzorgt met zeer gemotiveerd en gespecialiseerd personeel onderwijs en begeleiding aan kinderen en jongeren in de leeftijd van 4 t/m 20 jaar. Het motto van de stichting Aquila is: Jouw talent heeft toekomst! De visie van de stichting is gebaseerd op respect en waardering op basis van algemeen christelijke normen en waarden. Stichting Aquila. Postbus 118 7730 AC Ommen. Tel. 0529-455050 Bezoekadres: Schammelte 3 Ommen. www.stichtingaquila.nl

De volgende scholen behoren bij de stichting Aquila

Jhr. Repelaerlaan 2 7731 AN Ommen 0529-769053 www.boslustschool.nl

Baron van Fridaghstraat 137 7731 DL Ommen 0529-451062 www.demaatpro.nl

Boslust is een school voor Speciaal Onderwijs (SO) en Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO). De school is er voor leerlingen met een ontwikkelingsachterstand op cognitief en/of social-emotioneel niveau. Ook wordt er onderwijs aangeboden, binnen de leeftijdscategorie van het SO (4 jrg. t/m 12 jrg), aan leerlingen met een specifieke behoefte op het gebied van leren en gedrag. Op Boslust kunnen deze leerlingen groeien en zich verder ontwikkelen. Ze leren kennis en informatie steeds beter op te nemen en te verwerken. Dit met als doel zo zelfstandig mogelijk te leren functioneren in de maatschappij.

De Maat is een school voor Praktijkonderwijs, (Voortgezet Onderwijs). Het accent ligt op de individuele ontwikkeling van iedere leerling, waarbij wonen, werken, vrije tijd en burgerschap centraal staan. De uitstroom van de leerlingen is gericht op een arbeidsplaats.

Schamelte 3 7731 BL Ommen 0529 - 451 792 www.johanseckel.nl

Stichting ATC Ommen Drift 2 7731 TB Ommen 0529-466443

De Johan Seckel is een school voor speciaal basisonderwijs. De school biedt passend onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften op het gebied van leren en gedrag. De uitstroom van de leerlingen is gericht op het voortgezet onderwijs. Ook via de integratiegroep, aan de Johan Seckel verbonden, kunnen leerlingen weer instromen in het basisonderwijs of het speciaal basisonderwijs.

De stichting Aquila beschikt over een modern Arbeids Traning Centrum (ATC) aan de Drift waar leerlingen van de Boslust en de Maat gebruik maken. Hier leren jongeren in een leer-werk traject vanaf 15 jaar vaardigheden die nodig zijn voor stage, een vervolgopleiding, een baan of dagbesteding.


6

Baalderborg Wonen bij de Baalderborg Groep Toen ‘s Heeren Loo meer dan 25 jaar geleden de plannen ontvouwde voor een instelling voor verstandelijk gehandicapten in Hardenberg, was er sprake van een aanzienlijk complex waar 232 cliënten zouden wonen en verblijven. Dag en nacht. Die grootschalige instelling is er nooit gekomen, maar de cliënten wel. Alleen niet op een afgeschermde locatie uit het zicht, maar gewoon midden in de wijk in gewone huizen met een tuin en een keuken. Zo gewoon als mogelijk was het motto van de Baalderborg toen, en dat is het nog steeds. Vandaag de dag heeft de Baalderborg Groep tientallen woonlocaties in 13 plaatsen voor ruim 400 mensen met allerlei vormen van een verstandelijke beperking; variërend van licht verstandelijke beperkt tot ernstig meervoudig gehandicapt.

Jan Grobben:

‘Ik ga hier nooit meer weg. Dit is het beste wat er is’ Emmen

Koekange

Woonlocaties Gehandicaptenzorg Plaats Bergentheim Dedemsvaart Den Ham Emmen Hardenberg

Locatie De Muldershoek De Magnolia De Tyehof Het Waal Hoofdlocatie Vlasakkerkamp 2-21 Appartementen Oldenburg Appartementen Nachtegaalstraat Appartementen Hof van Pepijn Wilgenstuk 41 De Niehof Roeterskamp Pijlkruid Grasklokje 45 en 80 Blanckvoortallee Hoogenweg Koekange Appartementen De Gagel Godfried Bomansstraat Nicolaas Beetsstraat Jeruzalemweg Ons Straatje Appartementen De Mulert Gerard Doustraat Appartementen De Linde, De Esrand, De Wilg en De Hazelaar Ommeresstraat Hei en Dennen Appartementen Grotestraat Appartementen Fluitekruid De Bekke Wierdensestraat De Nieuwe Wever Zorglandgoed Stegerveld Spoor 12

Slagharen

Dedemsvaart

Hardenberg

Jan Grobben (68) is geboren in Nijverdal en woont al sinds zijn 21ste aan de Wilgenstraat in Ommen. Hij kwam hier terecht in woonlocatie De Esrand, destijds in handen van de ‘Stichting Tehuizen en Dagverblijven voor Geestelijk Gehandicapten’. Zeven jaar geleden verhuisde Jan naar De Linde in dezelfde straat. ‘Prachtig mooi, ik ga hier nooit meer weg’, zegt hij met grote stelligheid. Hoogenweg

Ommen

Stegeren

Bergentheim

Vroomshoop

Den Ham

Hoogenweg Koekange Nijverdal

Nijverdal

Rijssen

Jan is momenteel wat minder mobiel door een ongelukkige valpartij toen het in februari plotseling winter werd. ‘Heup gebroken’, klinkt het laconiek. ‘Ik gleed zomaar weg toen ik naar ’t Alteveer fietste, waar mijn vriendin Zwaan werkt. Zelf ben ik al met pensioen. Ik werkte bij Larcom in Ommen, maar dat ging op het laatst niet meer. Ik was altijd bezig met het werk, ook ’s nachts. Dan lag ik maar te denken of ik niets was vergeten en wat er allemaal nog moest gebeuren. Tegenwoordig doe ik klusjes voor iedereen. Een brief posten of papieren naar het kantoor van de Baalderborg Groep brengen. Of boodschappen halen voor de andere bewoners. Ik doe alles met de fiets en rijd wel 7000 kilometer per jaar.’ Met z’n drieën op een kamer Jan kon vroeger op school niet goed meekomen, zo zegt hij zelf. Daarom ging hij naar het speciaal onderwijs in Rijssen en daarna al jong aan de slag bij Larcom. Op zijn 21ste ging hij ook wonen in Ommen. ‘Met z’n drieën op een kamer’, zo herinnert hij zich de periode bij De Esrand. ‘En heel koud. De wc en douche waren op de gang, die waren voor iedereen.’ Hij haalt een oud album tevoorschijn met foto’s uit die tijd. De medebewoners en het personeel kent hij nog allemaal bij naam, maar de meesten zijn inmiddels al overleden. Toen de woonlocatie aan de Wilgenstraat onder de paraplu van de Baalderborg kwam, is er verschillende keren verbouwd. De bewoners

werden ouder, waardoor ook de zorgbehoefte toenam. Veel mensen hadden een rolstoel nodig, waar de locatie niet op was ingericht. Aparte slaapkamer en badkamer In 2010/2011 werd het daarom grondiger aangepakt; er kwamen drie nieuwe woonlocaties bij op het terrein en De Esrand onderging een totale renovatie. Sindsdien wonen er 43 cliënten in de 4 kleinschalige woonvormen De Linde, De Hazelaar, ’t Wilgenhofje en De Esrand. ‘Wat een verschil met toen hè?’, zegt Jan. ‘Dit is het beste wat er is. Kijk eens hoe ik nu woon: met een eigen slaapkamer en eigen badkamer. Zwaan heeft dat ook, maar we eten meestal samen bij mij als ze terugkomt van haar werk. Wie nog niet met pensioen is, gaat overdag naar een activiteitencentrum of het werk. De oudere bewoners blijven hier; in hun eigen appartement als ze dat willen of in de gezamenlijke woonkamers. Of naar het gebouw De Hazelaar hiernaast, daar doen ze overdag knutselactiviteiten en zo. Voor mij hoeft dat niet, ik vermaak me zelf wel. Beetje tv-kijken of muziek luisteren. De fysiotherapeut komt nu nog een paar keer per week en ik moet zelf elke dag oefeningen doen. Dat gaat goed, volgens hem kom ik wel weer op de fiets. Nu ik niet meer zoveel zelf kan, vind ik het wel fijn dat er nachtzorg is in deze woningen. Als er iets is, druk ik op de bel en dan komt er meteen iemand vanuit de Hazelaar. Mooi geregeld.’

Ommen

Rijssen

Slagharen Stegeren Vroomshoop

Hele werkgebied: Wijkteams en jobcoaching bij reguliere werkgevers

Woonlocaties

Emmen

Koekange

Plaats Bergentheim Dedemsvaar Den Ham Emmen Hardenberg

Slagharen Dedemsvaart Hardenberg Hoogenweg Ommen Stegeren

Bergentheim

Vroomshoop Den Ham

Hoogenweg Koekange Nijverdal

Nijverdal

Rijssen

Ommen

Rijssen

Slagharen Stegeren


Baalderborg

7

Diana ter Wee

‘Bij De Elzenhoek wisten we meteen: Dit klopt, dit is Svens plek’ Sven heeft het KAT6A-syndroom; een zeer zeldzame gen-afwijking waarover eigenlijk nog niet zoveel bekend is. Wel dat het gepaard gaat met een verstandelijke beperking en ontwikkelingsachterstand. Dus gaat hij niet naar een gewone peuterspeelzaal, maar naar De Elzenhoek in Ommen; het orthopedagogisch dagcentrum van de Baalderborg Groep. Diana ter Wee en haar man Wiecher hadden al twee kinderen toen vier jaar geleden Sven werd geboren. Misschien dat ze daarom vrij snel in de gaten hadden dat Sven wat anders was dan de twee oudsten. Trager in de verwerking van prikkels, soms leek het alsof hij helemaal niet reageerde. Ook het drinken ging moeizaam. Via de kinderarts kwamen ze terecht bij het UMCG in Groningen. Goed reageerde Daar werd al snel duidelijk dat Sven niet naar een reguliere peuterspeelzaal of school zou kunnen. ‘Hij zou zich nooit staande kunnen houden tussen de andere kinderen’, weet Diana. ‘Daarom zijn we ons gaan oriënteren op gespecialiseerde dagcentra. We bekeken verschillende mogelijkheden, maar toen we bij De Elzenhoek binnenstapten, wisten we beiden meteen: ‘Dit klopt, dit is zijn plek’. ‘Toen we Sven aanmeldden, wisten we nog niet veel meer dan dat hij een ontwikkelingsachterstand had’ vervolgt Diana. ‘Er was nog geen syndroom bekend en dus ook geen toekomstperspectief of ontwikkelingsplan. En toch kregen we al vrij snel het idee, dat hij goed reageerde op de nieuwe situatie.’ Mooi om te zien Sven begon met drie dagen in groep Rood, de peuteren kleutergroep met een gevarieerde samenstelling en verschillende ontwikkelingsniveaus. Binnenkort wordt hij vier en gaat hij nog een extra dag. Hij krijgt er individuele fysiotherapie en bewegingslessen in de groep. Hij leert

nu net zo’n beetje zelfstandig staan en met de rugrollator kan hij al goed uit de voeten. Ook zijn ‘verwerkingstijd’ lijkt korter te worden. De groepsbegeleiding heeft dit vanaf het begin al geoefend door ieder contactmoment aan te kondigen met twee tikjes op de schouder. Diana: ‘Als ik hem vroeger een drinkbeker voorhield, gebeurde er niets. Hij zag het wel, maar verwerkte het niet. Nu weet hij door die tikjes op de schouder dat er iets gaat gebeuren. Zodra hij die voelt, lacht hij of schudt hij met zijn hoofd. Mooi om te zien.’ Ouders altijd welkom ‘Wat ik heel fijn vind bij De Elzenhoek, is dat je je als ouder altijd welkom voelt. Als ik Sven zelf een keer breng, is er altijd wel iemand die vraagt of ik zin heb in koffie of even mee wil kijken in de groep. Of ze zeggen: we beginnen zo met muziektherapie, zing je ook even mee? De korte lijntjes tussen de therapeuten en groepsbegeleiding zijn heel prettig. Ze houden elkaar goed op de hoogte als ze een kindje ophalen voor bijvoorbeeld fysiotherapie of speltherapie. Het zijn dus niet alleen de therapeuten die behandelen en oefenen, ook de groepsleiding gaat er daarna mee aan de slag.’ Diana en Wiecher zijn blij met hun keuze voor De Elzenhoek. ‘Toen Sven voor het eerst werd opgehaald om met de bus naar Ommen te gaan, moest ik wel slikken’ bekent Diana, die zelf ook in de zorg werkt. ‘Maar inmiddels weet ik dat hij het prachtig vindt in de bus en hij heeft een schat van een chauffeur, dat scheelt. Sven gaat graag naar De Elzenhoek, dat maakt het ook makkelijker.’

Baalderborg Groep - Kind & Jeugd Voor kinderen van 0 tot 18 jaar, die gespecialiseerde hulp nodig hebben bij hun ontwikkeling. Soms ontwikkelt een kind zich anders dan verwacht of gehoopt. En wat dan? Dan is het goed om te weten dat ouders er niet alleen voor staan. Zij kunnen terecht bij de Baalderborg Groep, waar speciaal opgeleide zorgprofessionals luisteren, meekijken en hulp bieden. Bij het zoeken naar de oorzaak van een ontwikkelingsachterstand, maar vooral ook hoe daar mee om te gaan. Zo biedt de Baalderborg Groep begeleiding thuis, op de crèche en op school. Maar ook dagopvang en ontwikkelingsgerichte activiteiten en behandeling bij De Elzenhoek, het gespecialiseerde Orthopedagogisch Dagcentrum in Ommen. Integrale Vroeghulp Hebt u het idee dat uw kind zich anders ontwikkelt of gedraagt dan leeftijdsgenootjes? Denkt u dat er iets aan de hand is of maakt u zich zorgen? Blijf er niet mee rondlopen, maar neem contact op met de Integrale Vroeghulp (IVH). De IVH is een samenwerking van verschillende organisaties, die ondersteuning biedt aan gezinnen met jonge kinderen van 0 tot 7 jaar. Deskundigen uit deze organisaties vormen een kernteam met één vaste contactpersoon voor de ouders. In het team zit onder andere een (kinder-) arts en een gedragskundige. Samen bekijken zij de situatie, ontwikkeling en het gedrag van een kind. Als er reden tot zorg is, komt er een plan van aanpak voor verdere hulp of ondersteuning en zorgt de contactpersoon dat u bij de juiste zorg- of hulpverleners terecht komt. Voor meer info of een afspraak kunt u rechtstreeks contact opnemen via www. integralevroeghulp.nl.


eten • drinken • slapen Fortuinstraat 5 | 7772 BM Hardenberg | T 0523 268 013 | info@klepperhuus.nl | www.klepperhuus.nl

Met zorg gemaakt en DAT proef je Van zelfgemalen graan tot ambachtelijk brood Met onze meelmixen bakt u de lekkerste producten Radewijkerweg 19, 7791RJ Radewijk | T 0523 - 216 054 | www.korenmolenwindlust.nl


Gom ZorgSupport feliciteert de Baalderborg Groep met haar stralende 25 jarig bestaan!

GROENE WELLE FELICITEERT BAALDERBORG GROEP MET HAAR 25-JARIG JUBILEUM!

We hopen ook de komende jaren op een fijne samenwerking, waarin we leerlingen en studenten de kans geven om op een mooie en leerzame manier praktijkervaring op te doen!

G

Cadeauwinkel & kaarsenatelier

Altijd iets bijzonders

Voorstraat 16, 7772 AC Hardenberg | T 0523 - 266 869 | www.tgilde.nl


Baalderborg

10 Joyce bij activiteitencentrum De Spindel:

‘Hier gaat het veel beter met mij’ De Spindel in Hardenberg is een daglocatie voor mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag, die veel nabijheid nodig hebben. Werk- of activiteitenlocaties met grotere groepen zijn voor hen vaak te druk. Bij De Spindel is het rustig en overzichtelijk en heeft iedereen een eigen kamer waar hij of zij zich kan terugtrekken. Hier wordt elke dag opnieuw gekeken wat iemand kan, maar nog belangrijker: wat iemand aankan. Joyce Does (25) gaat al drie jaar naar De Spindel, nadat ze eerst een jaar bij activiteitencentrum De Holte was geweest. ‘Dat ging toen niet zo goed,’ vertelt ze. ‘Bij De Holte zijn meer mensen en gebeurt van alles. Voor andere mensen is dat leuk, maar voor mij niet. Als er te veel prikkels zijn, kan ik niet meer opletten als ik wat wil doen. Dan krijg ik spanning in mijn hoofd en in mijn lichaam. Soms word ik dan ineens boos. Of ik val weg. Niet zo lang, maar het is wel naar. Daarom ben ik blij dat ik naar De Spindel kon, want hier gaat het veel beter met mij.’ Spanning kwijt Persoonlijk begeleider Edward knikt bevestigend. ‘Joyce doet het prima. Omdat er hier voortdurend begeleiding bij haar is, leerde ze hoe ze de druk in haar hoofd op tijd kan herkennen. En benoemen. Want door erover te praten, raakt ze de spanning kwijt. Dat gaat steeds beter. Naast haar bezigheden bij De Spindel helpt ze rond de middag ook bij het ophalen en wegbrengen van cliënten bij het nabijgelegen activiteitencentrum De Wanne. Daar verblijven mensen met een ernstige verstandelijke of meervoudige beperking, waarvan een groot deel is aangewezen op een rolstoel. Joyce helpt een handje als de mensen komen en vertrekken.’ Niet samen, wel met z’n allen ‘Een soort vrijwilligerswerk’, zegt Joyce, terwijl ze een rondleiding door De Spindel geeft. Ze laat de wasruimte zien, waar de cliënten van De Spindel de was voor een aantal woningen en een kantoor van de Baalderborg Groep verzorgen. Het ophalen en terugbrengen van de was hoort ook bij de taken. Net als het verzamelen van oud papier bij de verschillende woonen werklocaties. Daarnaast worden er bij De Spindel ook handgemaakte producten gemaakt voor verkoop in de cadeauwinkel ’t Gilde in het centrum van Hardenberg. ‘We maken die mooie houten harten van allemaal kleine schijfjes hout’, wijst Joyce. ‘Sommigen zagen, anderen verven of plakken. Niet samen, maar wel met z’n allen. En mozaïeken, dat doen we ook. In de zomer hebben we een moestuin buiten, maar daarvoor is het nu nog te koud. Maar op de trampoline springen kan wel, dan word je vanzelf warm!’

Zinvolle dagbesteding bij de Baalderborg Groep Bij een volwaardig leven hoort zinvolle dagbesteding. Dat geeft structuur aan het leven, maar zorgt ook voor contacten met andere mensen, ontwikkeling en zelfrespect. Vanuit het oogpunt ‘zo normaal als mogelijk’, heeft de Baalderborg Groep een groot aantal activiteiten- en werklocaties in Overijssel voor mensen met een beperking. Deze variëren van belevingsgerichte activiteiten voor cliënten met een (ernstig) verstandelijke of meervoudige beperking tot leer-werktrajecten binnen de eigen bedrijven of bij reguliere werkgevers.

Dedemsvaart

Loozen Hardenberg

Ommen Stegeren Lemele

Rijssen

Radewijk


Baalderborg

11

Tuingroep BaalderGroen:

Voor alles wat groeit & bloeit bij de Baalderborg Groep Dagactiviteiten/werklocaties Kind & Jeugd Plaats Ommen

Locatie Orthopedagogisch dagcentrum De Elzenhoek Gehandicaptenzorg Plaats Locatie Dedemsvaart AC De Vuurtoren Lemele AC De Hoeve Loozen AC De Zwarte Schuur Restaurant Landhoeve Zwieseborg Hardenberg AC De Holte AC De Wanne AC De Spindel Tuingroep BaalderGroen AC De Scholle De Koppeling Wasserij & Assemblage AC De Roots Wijkboerderij Baalder Winkel en kaarsenatelier ‘ t Gilde Kunstatelier ArtCrew Stadsherberg ’t Klepperhuus Sportcentrum en zwembad De Tol Ommen AAC De Dante AC ’t Alteveer Radewijk Korenmolen Windlust Rijssen DAC Het Punt De Sterkerij Stegeren Zorglandgoed Stegerveld Hele werkgebied: Wijkteams en jobcoaching bij reguliere werkgevers

Terwijl Joyce in de tuin van De Spindel enthousiast trampoline springt, wordt er aan de andere kant van de schutting onverstoorbaar doorgewerkt. De mannen van BaalderGroen hebben zojuist enkele gevelde bomen opgehaald, die worden verzaagd, vervolgens gekloofd en opgestapeld om te drogen. Prachtig werk voor wie het liefst in de buitenlucht werkt en van afwisseling houdt. BaalderGroen ontstond begin dit jaar uit het samengaan van twee tuingroepen, waarvan er een werkte op het terrein van Landhoeve Zwieseborg en de andere vanuit locatie De Wevershof in Hardenberg. Deze laatste groep deed het groenonderhoud bij alle woon- en werklocaties van de Baalderborg Groep; best aanpoten, vooral in de zomer. De tuingroep van Landhoeve Zwieseborg kon juist wel wat extra bezigheden - en uitdaging - gebruiken. De gemiddelde leeftijd van deze groep is iets jonger en sommige jongens wilden wel wat meer zien dan het terrein van de Landhoeve. De oplossing: één gezamenlijke groep, die vanuit De Wevershof in Hardenberg alle locaties onderhoudt, inclusief Landhoeve Zwieseborg. Buiten het seizoen neemt de groep ook werk van andere opdrachtgevers aan, zoals het zagen en snoeien van boomsingels. Genoeg werk voor iedereen ‘Machtig mooi’, zegt Jelle met een grote grijns. ‘Steeds ergens anders naar toe en we doen van alles.’ Zijn wereld is een stuk groter geworden nu hij bij BaalderGroen werkt en datzelfde geldt ook voor collega’s Mark en Marcel. Marcel heeft niet-aangeboren hersenletsel en werkte in het verleden elders in de groenvoorziening. Nu is hij helemaal in z’n element bij BaalderGroen. ‘Ik heb diploma’s en werk ook met de kettingzaag en

andere machines’, legt hij uit. ‘Dat kunnen ze niet allemaal, maar dat geeft niet. Er is genoeg ander werk voor iedereen’. Toys for boys Jelle en Mark waren bij Landhoeve Zwieseborg vooral druk met schoffelen en harken, maar hebben nu hun zinnen gezet op het grasmaaien. BaalderGroen heeft een paar stoere zitmaaiers ter beschikking: toys for boys, dus daar wil iedereen wel mee aan de slag. ‘Maar spelen is er niet bij, er moet wel serieus worden gemaaid’, zegt begeleider Bert Thijs. ‘Het is onze taak om ervoor te zorgen dat de Baalderborg-locaties er netjes bij liggen en daar werkt iedereen naar beste kunnen aan mee. Het gaat verder dan dagbesteding, we bieden ook opleiding en doorgroeimogelijkheden naar werk buiten de Baalderborg Groep. Zo werken we samen met PrO Hardenberg, een lokale school voor praktijkonderwijs. Enkele leerlingen verzorgen een dag per week het groenonderhoud bij een zorgcentrum, samen met een van onze begeleiders en mensen van Larcom en RIBW. Mooi om te zien hoe al deze mannen - ongeacht hun achtergronden, verstandelijke beperking, leerof psychische problemen – toch als een team bezig zijn. Ze leren van elkaar en zijn trots op wat ze doen. En terecht.’


12

Baalderborg

Samen zorgen voor mooie momenten Iedereen verdient het om zijn leven op een waardevolle en zo zelfstandig mogelijke manier te kunnen leven. Ook als dat op eigen kracht niet (helemaal) lukt. De Baalderborg Groep is er dan om de hulp te bieden die nodig is. Met respect voor de eigen regie van mensen en zij aan zij met het sociale netwerk. Is dat er niet, of zijn de contacten verwaterd? Dan kijken we samen hoe we een netwerk kunnen creëren of versterken. ‘Samen Zorgen Dat’ noemen we dit. Neem nou Harald Kleinsorge. Hij woont op zorglandgoed Stegerveld. Zijn vader werd ernstig ziek waardoor het voor zijn moeder moeilijker werd om hem regelmatig te bezoeken of een weekend naar huis te halen. Anke Veenstra, persoonlijk ondersteuner van Harald, zocht een manier om anderen bij Harald te betrekken. Ze stuurde namens Harald een brief naar familieleden, vrienden en bekenden van de familie met de vraag of zij iets leuks met Harald wilden ondernemen. Daar werd positief op gereageerd. Het bleek dat veel mensen best iets wilden doen, maar dat ze niet precies wisten wat. Zo ontstond na het overlijden van de vader van Harald een vervoerspool. Anke maakte er een groepsapp voor aan. Met een nichtje,

vriendinnen van de familie en een buurman van vroeger: allemaal mensen dichtbij de familie die graag hun steentje willen bijdragen. Fijn voor Harald en fijn voor zijn moeder en zus, die nu weten dat er mensen naast hen staan om er voor Harald te zijn. Een hond voor Joshua Joshua woont op onze woonlocatie Het Waal in Emmen, en wilde graag een hond. Maar dat kan helaas niet. Zijn begeleider Gerrit trok de wijk in en vond een buurvrouw, die in Joshua wel een goede ‘reservebaas’ voor haar hond zag. Sindsdien is Joshua de trotse parttime baas van een lieve hond, die hij regelmatig mag uitlaten. Hierdoor is hij een bekend gezicht in de buurt geworden, want wie een hond heeft, heeft ook altijd aanspraak.

Samen Zorgen Dat Professionele zorg, hoe liefdevol ook gegeven, is vaak niet genoeg voor een gelukkig leven. Daarom betrekken wij mensen om de cliënten heen zoveel mogelijk bij hun sociale activiteiten. Samen Zorgen Dat noemen we dit. Daarbij gaat het niet alleen om familie of mantelzorgers, maar vooral ook om buren, vrienden, sportverenigingen, kerk of clubs van voordat de Baalderborg Groep in beeld kwam.

Buren op de koffie In Hardenberg ligt activiteitencentrum De Roots midden in een leuke woonwijk. De medewerkers nodigden de buren onlangs uit om de cliënten wat beter te leren kennen en te ervaren hoe hun dag eruitziet. ‘De reacties waren overweldigend’, zegt ondersteuner Nel Kramer. ‘Onder het genot van de koffie ontsponnen zich allerlei gesprekken tussen buren en cliënten en was er oprechte belangstelling voor elkaar. De mensen kregen een rondleiding en hoorden wat de cliënten hier allemaal doen. Er was die dag ook een workshop bloemschikken, waarbij verschillende bezoekers spontaan cliënten hiel-


Baalderborg

13

Technologie om de cliënt te ondersteunen Een robot die iemand helpt met zich wassen of eten. Is dat denkbaar? Ja en nee. Technologie speelt een steeds grotere rol in ons dagelijkse leven. Ook in de zorg. pen. Zo merkten ze dat de cliënten hulp nodig hebben en dat extra handen altijd welkom zijn. Al met al een positieve wederzijdse ervaring die zeker een vervolg gaat krijgen. Ze zijn hier in ieder geval welkom voor een spontaan bezoekje. Graag zelfs.’ Elkaar ontmoeten in ‘het café’ In Rijssen startte vorig jaar een mooi initiatief dat aansluit bij het versterken van het eigen netwerk van mensen met een beperking: het ontmoetingscafé. Op de - inmiddels succesvolle - uitgaansavond ontmoeten mensen met een licht verstandelijke beperking elkaar voor een praatje, drankje of spelletje. Gezellig en ontspannen, in een veilige omgeving. Bekijk voor een indruk het filmpje op youtube.com, zoek daarvoor op: BBG stadscafé. Het voorbeeld uit Rijssen kreeg navolging in Dedemsvaart, waar in maart ook een ontmoetingscafé startte voor mensen met een verstandelijke beperking met een hoge mate van zelfstandigheid. We hopen ook hier op veel aanloop en gezelligheid!

Maar bij de Baalderborg Groep vinden we dat technologie vooral ondersteunend moet zijn. Technologie kan namelijk bijdragen aan de zelfstandigheid, zelfredzaamheid en veiligheid van cliënten. Daarom is Zorgtechnologie een van de drie speerpunten in het beleid van de Baalderborg Groep. Vergroten eigen regie Zo heeft in een van onze woonzorglocaties een oudere met dementie een GPS-ontvanger die het mogelijk maakt dat hij in zijn bekende omgeving een ommetje kan maken terwijl we weten waar hij is. Er zijn ook cliënten met een verstandelijke beperking, die via een spraakcomputer met oogbesturing communiceren. En door het aanraken van de Craddle ontstaan er geluiden die contact mogelijk maken tussen de zorgverlener en cliënten met een beperking. Zo helpt de zorgtechnologie mee bij het vergroten van de eigen regie van mensen, en daar

hechten we veel waarde aan bij de Baalderborg Groep. Zelfstandiger We vinden dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig moeten kunnen blijven wonen en werken. Zaken als personenalarmering, beeldbellen, andere vormen van begeleiding op afstand en e-health kunnen daarbij helpen. Daarnaast maken we voor sommige cliënten internetgebruik en social media mogelijk, waarbij we kijken naar hun wensen en mogelijkheden. Het gebruik van communicatiehulpmiddelen maakt de cliënt zelfstandiger, geeft meer autonomie, vergroot het sociale netwerk en is een vorm van zowel dag- als vrijetijdsbesteding. Bij de ontwikkeling van technologie binnen de Baalderborg Groep staan de vraag en het welzijn van de cliënt voorop. Het is belangrijk om hier vanaf het begin het sociaal netwerk van de cliënt bij te betrekken.

LOT voor kennis, advies en uitleen De Baalderborg Groep heeft een Lab Over Technologie (LOT) dat onderzoek doet naar zorgtechnologieproducten voor mensen met een verstandelijke beperking en ouderen. Een paar voorbeelden: • De Beam: een verrijdbaar beeldscherm dat vanaf een locatie elders kan worden bediend. Zo kunnen mensen op afstand contact hebben met bewoners of cliënten. • Een sprekend fotoalbum: op elke pagina kun je een foto plaatsen en een bijbehorend bericht opnemen. Dat bericht kun je met een druk op de knop afspelen • De pinguïn: voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking. Bij een druk op de grote rode knop beweegt de pinguin.

LOT deelt de opgedane kennis, leent producten uit en geeft advies om daarmee de eigen regie en zelfredzaamheid van cliënten te vergroten. Meer weten? LOT is te vinden in Van Dedem Marke, de Tjalk 49 in Dedemsvaart. Geopend op: maandag 10.00 – 12.00 uur, woensdag 14.00 - 16.00 uur en 17.00 19.00 uur, donderdag 14.00 - 16.00 uur. Bel 0523 – 629508 of mail naar lot@baalderborggroep.nl.


W

Baalderborg Groep als werkgever!

Zinvol werk

Janiek Godeke, persoonlijk ondersteuner / medewerker opleiden en ontwikkelen

Mensgerichte organisatie Aandacht en betrokkenheid

M

Ruimte om te leren en te ontwikkelen

et veel plezier werk ik al 5 jaar als persoonlijk ondersteuner. Baalderborg Groep heeft gedreven medewerkers die zich verbonden voelen met de organisatie. Er is veel aandacht voor persoonlijke inzetbaarheid en loopbaanontwikkeling. Hierin wordt ondersteund door o.a. een gericht cursusaanbod. Het stimuleerde mij om stappen te zetten. Onlangs kreeg ik de kans om een nieuwe uitdaging aan te gaan. Door deze combinatiebaan kan ik mij persoonlijk verder ontwikkelen, maar ook de binding met de zorg houden om te weten waar wij het uiteindelijk voor doen. De cliënt staat voorop!

Werkplezier

Dagmar Mecklenfeld, stagiaire MMZ

B

ij de Baalderborg Groep heb ik de mogelijkheid gekregen praktijkervaring op te doen binnen de ouderen-/gehandicaptenzorg. Ik leer veel van de zorgprofessionals en zij staan open om ook te leren van mij. Als stagiaire word ik als volwaardig collega behandeld en ik ben onderdeel van het team. Ze zijn blij als ik er ben en laten dit merken! Naast mijn stagecontract is mij een oproepcontract aangeboden. Volop kansen om te leren en te ontwikkelen!

Jenny van ’t Zand, verzorgende IG

E

r is aandacht voor de ontwikkel- en bijscholingsbehoefte op de werkvloer en Baalderborg Groep investeert in hun medewerkers. Er heerst openheid, laagdrempeligheid en gastvrijheid (onze locatie Van Dedem Marke heeft 4 sterren voor gastvrijheid!). En de vreugde en dankbaarheid haal ik uit kleine gebaren als mooie woorden en een glimlach op het gezicht van een cliënt. Het is prachtig werk om bewoners te laten thuis voelen en daar als medewerker een waardevol steentje aan bij te dragen!

José Pronk, bewoner

M

et 11 andere bewoners woon ik met veel plezier aan de Jeruzalemweg in Nijverdal. Het is mooi om hier te wonen. Ik verwacht van begeleiders dat zij eerlijk en oprecht zijn, grapjes maken en goed omgaan met bewoners. Medezeggenschap vind ik belangrijk. Er is persoonlijke aandacht en ik kan meedenken in mogelijkheden. Daarnaast heb ik 8 jaar in de Cliëntenraad van de Baalderborg Groep gezeten.

Renate Poel, P&O adviseur Inzetbaarheid

Mieke Spijker, vrijwilligster

W

ij vinden het belangrijk dat onze medewerkers zorgen dat ze zo vitaal mogelijk zijn en aandacht hebben voor hun eigen inzetbaarheid. Wij ondersteunen hen hierbij en wij investeren in het duurzaam inzetbaar houden van ons personeel. Vitale medewerkers die worden ingezet op hun kwaliteiten en regie op hun eigen loopbaan nemen, zijn namelijk van groot belang voor het succes van onze organisatie! Duurzaam inzetbare mensen halen meer uit zichzelf, zijn doelgerichter, zichtbaar beter in balans en succesvoller zowel op het werk als privé. Hierdoor kunnen we kwalitatief goede zorg blijven leveren.

M

et een enthousiaste groep van 7 vrijwilligers organiseren we iedere donderdagmiddag belevingsactiviteiten voor de bewoners, als zingen of sjoelen. Het geeft mij veel energie door liefdevolle en persoonlijke aandacht te schenken aan de bewoners. Daarnaast leer ik veel over het begeleiden en verzorgen van de doelgroep, wat ik als mantelzorger kan gebruiken. Er is veel gezelligheid en ik voel mij verbonden met de medewerkers en bewoners. Ik ga altijd met een goed gevoel naar huis!

Voor actuele vacatures, ga naar onze website!

Vrijwilligerswerk doen?

Stage lopen of praktijkervaring opdoen?

Werken?

vrijwilligers@baalderborggroep.nl 0523-287100

stagebureau@baalderborggroep.nl 0523-287189

p&o@baalderborggroep.nl 0523-287112

Vakantie- of flexwerk? flexbureau@baalderborggroep.nl 0523-287263


WIE ZIJN WIJ?

WAT DOEN WIJ?

Vechtstede Bewindvoerders is een team van goed opgeleide bewindvoerders en

Wij behartigen de belangen van mensen die hun eigen zaken niet

medewerkers. Met zorg en aandacht regelen wij de financiën van mensen die dat

kunnen regelen. Wij verzorgen onder andere:

niet zelfstandig kunnen.

 de betaling en controle van nota’s;  de controle van de eigen bijdrage voor de zorg;  de aanvraag van toeslagen zoals huur- en zorgtoeslag;  de aangifte inkomstenbelasting;  de verantwoording aan de Rechtbank; en alle andere financiële en administratieve taken.

HOE REGELT U EEN BEWIND? Een bewind moet aangevraagd worden bij de Rechtbank. Maak een Johnny Zandvoort

Jolanda Spijkers-Nijeboer

Janica Hakkers

bewindvoerder

bewindvoerder

assistent bewindvoerder

afspraak met Vechtstede Bewindvoerders. Dan regelen wij samen met u de aanvraag bij de Rechtbank.

VOOR WIE ZIJN WIJ ER?

WAT ZIJN DE KOSTEN?

Wij zijn er voor mensen die hun eigen financiën niet kunnen beheren. Dit kan

De kosten voor bewindvoering worden jaarlijks door de overheid

komen door een handicap of door ouderdom.

vastgesteld en zijn afhankelijk van de persoonlijke situatie. Voor clienten van de Baalderborg Groep hanteren wij een speciaal lager tarief van

Vaak zien we dat een familielid noodgedwongen deze taak op zich neemt en de

€103,- incl btw per maand. In sommige gevallen worden onze kosten

financiën gaat regelen. Dit is niet altijd prettig om te doen: naast dat je volledig op de

door de gemeente betaald.

hoogte bent van de financiële situatie van een naaste, moet je soms ook beslissen of een bepaalde uitgave wel of niet kan. Ook moet je de aangifte inkomstenbelasting en de eventuele toeslagen regelen.

WAAROM VECHTSTEDE BEWINDVOERDERS? U mag uw eigen bewindvoerder kiezen. Belangrijk is om te kiezen voor

Als het bewind via de rechtbank is geregeld, wordt dat familielid bewindvoerder

een kantoor waarin u veel vertrouwen heeft. Vechtstede Bewindvoerders

en moet hij jaarlijks verantwoording afleggen aan de rechtbank. Is er geen

is een onderdeel van Vechtstede Notarissen & Mediators. We hebben

bewindvoerder geregeld dan zien we steeds vaker dat het familielid door andere

veel kennis en ervaring in huis en er is altijd iemand die u te woord kan

familieleden ter verantwoording wordt geroepen. Daarom kiezen veel families

staan. Zo kunt u er iedere dag op vertrouwen dat uw financiën in goede

heel bewust voor een professionele bewindvoerder. Het instellen van een bewind

handen zijn.

zorgt voor duidelijkheid over wie het aanspreekpunt is voor financiële zaken en wie daarvoor verantwoordelijk is. We horen vaak dat dit voor zowel de persoon zelf als de familie veel rust en duidelijkheid geeft.

VRAGEN OF AFSPRAAK MAKEN? U kunt ons bereiken op telefoonnummer 0523-760626 of een mail sturen naar bewind@vechtstede.com.

BEWINDVOERDERS

Goed Geregeld !

Scholtensdijk 20 7771 CV Hardenberg

Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 8:30 tot 17:00 uur

Tel: 0523 760626 bewind@vechtstede.com

www.vechtstede.com

Financieel goed geregeld beschermingsbewind


De Stichting Vrienden van de Baalderborg Groep

Dankzij uw bijdrage geven wij het leven van onze cliënten meer kleur. Doe een gift, of word donateur Meld u aan bij Jolanda Reinds, tel.: 0523 - 287 103 j.reinds@baalderborggroep.nl

De vrienden verwerven geld voor activiteiten en voorzieningen die buiten het normale budget vallen, maar het welzijn van cliënten vergroten. Vorig jaar werd een flink bedrag opgehaald waarmee o.a. deze tovertafel werd gekocht. Daarmee kan de communicatie met cliënten worden verbeterd of hersteld waar dat voorheen een probleem was.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.