Bierna ochrona ppoż. – przepusty i piony instalacyjne oraz przewody wentylacyjne

INSTALACJE Bierna ochrona ppoż.

Przepusty i piony instalacyjne oraz przewody wentylacyjne

Wiktor Janecki

Przepusty instalacyjne dobierane są i wykonywane dla otworów, przez które przechodzi pojedynczy przewód czy kabel, oraz dla kilku rodzajów instalacji, przewodów i kabli. Przepusty nie są elementami konstrukcyjnymi budynku i WT wymagają od nich tylko szczelności (E) i izolacyjności ogniowej (I), czyli odporności ogniowej, nie wymagają natomiast nośności ogniowej (R).

Przejścia instalacyjne

W przejściach instalacyjnych w obrębie danej strefy pożarowej w budynkach ze stropami w klasie odporności ogniowej REI 60 nie są wymagane zabezpieczenia przepustów instalacyjnych. Ale gdy jest to przejście instalacyjne do odrębnej strefy pożarowej, każdy przepust instalacyjny wymaga zabezpieczeń ppoż. Są też pomieszczenia zamknięte, których przegrody powinny spełniać dodatkowe wymagania w zakresie klasy odporności ogniowej, ale pomieszczenia te nie są strefą pożarową. Jeśli w pomieszczeniach takich (np. w przedsionku pożarowym) stosujemy przepusty instalacyjne o średnicy do 4 cm, nie wymagają one zabezpieczenia w stropach oraz ścianach; powyżej 4 cm wymagane jest zabezpieczenie ppoż.

Wybór technologii zabezpieczenia przepustu instalacyjnego zależy od rodzaju i materiału przewodów oraz wielkości przepustu. Czyli czy są to przewody sanitarne z rur wykonanych z tworzyw, czy metalowe, czy są izolowane oraz czy izolacja jest palna, czy nie. Także kable i przewody elektryczne mają różne przeznaczenie i wykonanie – ważne jest, czy mają palne, czy niepalne izolacje. Z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe i gwarancję funkcjonowania instalacji ppoż. od przewodów elektrycznych zapewniających działanie takich instalacji wymaga się zachowania ciągłości przepływu prądu także w czasie pożaru nawet przez 90 minut. A to wymaga praktycznie niepalnych kabli i ich izolacji.

Oferowane na rynku rozwiązania techniczne przepustów instalacyjnych grupowane są w zależności od rodzaju i wielkości przewodów. Dopasowane są też do rodzaju przegrody (ściany, stropu) oraz jej materiału i grubości i oferowane w różnych klasach odporności ogniowej EI. Zaleca się stosowanie, zwłaszcza w ramach jednego przepustu, rozwiązania od jednego producenta. Zastosowanie różnych niepasujących do siebie rozwiązań – np. do przewodów elektrycznych i sanitarnych – może spowodować problemy z gwarancją producentów oraz zastrzeżenia przy odbiorze. W przypadku kabli i przewodów elektrycznych warto wybierać konstrukcje przepustów umożliwiające montaż dodatkowych kabli lub ich wymianę. Także projektując szachty instalacyjne i dobierając dla nich bierne zabezpieczenia ppoż., należy zapewnić możliwość instalowania dodatkowych przewodów elektrycznych w szachcie i przepuście.

Kołnierze z blachy stalowej wypełnione masą pęczniejącą i ich mocowanie na ścianie z przepustem instalacyjnym Fot. Promat Przepusty kombinowane w ścianie i stropie Fot. Promat

Szachty instalacyjne

Pionowe kanały instalacyjne przeznaczone są do prowadzenia pionów elektrycznych i teletechnicznych, pionów instalacji wodno-kanalizacyjnej i c.o. oraz c.w.u. Szachty wymagają dostępu do nich w przypadku remontów, konserwacji czy awarii, ale też zabudowy ograniczającej dostęp osobom postronnym.

Prowadzone w pionach instalacyjnych kable, instalacje sanitarne czy nawet wentylacyjne to droga ewentualnego rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie kondygnacje, o ile nie zastosowano odpowiednich przepustów instalacyjnych w stropach. Dla stropów są nawet specjalne rozwiązania uwzględniające fakt, że blokujemy przede wszystkim możliwość przemieszczania się pożaru od dołu do góry. Są to kołnierze, osłony i obejmy stalowe dla materiałów pęczniejących, które zwiększają objętość i tym samym zaciskają

Przejście w klasie odporności ogniowej EI 240 dla rur z tworzyw sztucznych z wykorzystaniem kołnierzy. Zabezpiecza przejścia rur z PP, PVC, PE-HD o średnicy od 50 do 160 mm w ścianach masywnych o minimalnej grubości 150 mm. Kołnierze wykonane ze stali z hakami mocującymi oraz wkładką pęczniejącą pod wpływem wysokiej temperatury Fot. Promat

Przejścia instalacji kablowych, wiązek kabli, drabinek i korytek kablowych wymagają obudowy i uszczelnienia przestrzeni między obudową a kablami Fot. Promat

się na mięknącej rurze, tak aby wyeliminować szczeliny – o ile w ścianie zalecane są z obu stron, to w stropie stosuje się jedno od dołu. Dodatkowo izolacje termiczne i akustyczne przewodów w pionach instalacyjnych nie mogą rozprzestrzeniać ognia.

Z kolei do obudowy pionów instalacyjnych z przewodami sanitarnymi i wentylacyjnymi oraz z kablami, a także szybów dźwigowych producenci oferują specjalne systemy ogniochronne z płyt gipsowych zbrojonych włóknem szklanym lub ogniochronnych płyt gipsowo-kartonowych w klasach EI 60–120. Uzupełnieniem są klapy i drzwiczki rewizyjne do szachtów.

Obejma ogniochronna do montażu na rurach o średnicy od 50 do 250 mm Fot. Hilti

Opaska ogniochronna pęczniejąca podczas pożaru, w formie elastycznej taśmy łatwej do nakładania na rury Fot. Mercor Rękawy ogniochronne dają możliwość montażu i wymiany kabli, co ma szczególne znaczenie np. w centrach danych, biurach, szpitalach, halach wystawowych lub zakładach produkcyjnych Fot. Hilti

Przewody wentylacyjne

Szczególnym wyzwaniem w ochronie ppoż. budynków są instalacje wentylacyjne i oddymiające. Paragraf 267 Warunków Technicznych stanowi, że przewody wentylacyjne powinny zostać wykonane z materiałów niepalnych, a palne izolacje cieplne i akustyczne oraz inne palne okładziny przewodów wentylacyjnych mogą być stosowane tylko na zewnętrznej ich powierzchni.

Wymagania dla przewodów wentylacji oddymiającej określa § 270 WT. Wykonuje się je z kanałów stalowych z izolacją z płyt lub mat z wełny mineralnej albo jako samonośne przewody z płyt gipsowych z domieszką włókien szklanych czy płyt wermikulitowych albo silikatowo-cementowych. Służą do budowy instalacji wentylacji oddymiającej lub mieszanej pełniącej jednocześnie funkcje wentylacji ogólnej i oddymiającej.

Na rynku dostępna jest cała gama izolacji z wełny mineralnej do przewodów wentylacyjnych i oddymiających wykonanych ze stali. Z kolei do budowy niepalnych przewodów samonośnych używa się płyt gipsowych, wermikulitowych i silikatowo-cementowych. Samonośne przewody wentylacyjne i odymiające z takich płyt sprawdzają się zwłaszcza w pomieszczeniach, w których brakuje miejsca na poprowadzenie kanałów stalowych izolowanych wełną mineralną. Kanał wykonany z płyt może być bowiem mocowany także bezpośrednio do stropu. Przewody oddymiające i wentylacyjne z płyt gipsowych wzmocnionych włóknem szklanym oferowane są w różnych grubościach i różnych klasach EIS. Płyty wermikulitowe służące do obudowy kanałów oraz do budowy samonośnych kanałów wentylacyjnych i oddymiających pozwalają osiągnąć klasy odporności ogniowej EIS 30 do 120. Płyty silikatowo-cementowe również służą do obudowy kanałów z blachy stalowej lub budowy samonośnych przewodów wentylacyjnych i oddymiających i także oferowane są w klasach EIS 30 do 120.

Literatura

1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU 2002, nr 75, poz. 690, z późn. zm.). 2. Materiały techniczne i katalogi fi rm: Alfaseal, Armacell, Hilti, K-Flex, Mercor, Paroc, Promat, Rigipis,

Rockwool, Soudal, Wavin.

promocja

DO ŚCIĄGNIĘCIA bezpłatne e-booki

NOWE WYDANIA PORADNIKÓW

wejdź na