Dachy odporne na wichury

Gwałtowne burze, wichury, a nawet trąby powietrzne pojawiają się w Polsce coraz częściej. Zerwane dachy to tylko nieliczne skutki tych trudnych warunków pogodowych. Dlatego też, aby nie pozostać bez dachu nad głową, warto zawczasu zadbać o solidne wykonanie zarówno więźby dachowej, jak i pokrycia.

Dach odporny na wichury to taki, który został wykonany z dobrych jakościowo materiałów oraz zgodnie ze sztuką budowlaną i to niezależnie od tego, czy wierzymy w przewidywania meteorologów, czy też nie. Wydatek na projekt wykonawczy, dobre jakościowo pokrycie dachowe i zabezpieczenia oraz profesjonalnych, doświadczonych dekarzy na etapie budowy domu może wydawać się zbędny – każdy tnie koszty, bo budowa domu jest ogromnym wydatkiem i staje się obecnie coraz droższa.

Jednak akurat w tym przypadku nie warto oszczędzać – ewentualne naprawy na pewno będą dużo kosztowniejsze, ponadto dezorganizują życie wszystkich domowników.

Dobry projekt – dobry początek

Do uzyskania pozwolenia na budowę wystarczy projekt budowlany. I to właśnie taki jest najczęściej zamawiany przez inwestorów. Niestety, nie uwzględnia on detali, na przykład połączeń elementów więźby czy sposobu mocowanie pokrycia dachowego. Aby spać spokojnie, warto zapłacić nieco więcej i zdecydować się na projekt wykonawczy. To uszczegółowiony projekt techniczny, wykonany na podstawie projektu budowlanego. Ponadto projekt domu musi być dostosowany do położenia budynku, i to niezależnie, czy wybierzemy projekt indywidualny, czy gotowy. Projektant powinien wziąć pod uwagę strefy obciążenia wiatrem oraz rodzaj zastosowanego pokrycia dachowego – na tej podstawie zaprojektuje odpowiednio solidne rozwiązania, które przeciwstawią się wichurom. Według normy Eurokod – EN 1991-1-4-2008 Polska podzielona jest na trzy strefy – w każdej z nich budynek powinien mieć inne parametry konstrukcyjne i wytrzymałościowe. Najbardziej narażone na działanie wiatru są południowe części województwa podkarpackiego, małopolskiego, śląskiego i dolnośląskiego oraz północne części województwa podkarpackiego i zachodniopo-

Dachy odporne na wichury

Fot. Creaton

morskiego. To III strefa wiatrowa. Nie oznacza to jednak, że w pozostałych rejonach kraju (I i II strefie wiatrowej) nie występują wichury – pogoda w naszym kraju jest po prostu nieprzewidywalna, a anomalia pogodowe występują coraz częściej, czasami są nieprzewidywalne.

Trwałe pokrycie – tylko prawidłowo zamontowane

Przyjmuje się, że silnym wiatrom najlepiej przeciwstawiają się dachówki – zarówno ceramiczne, jak i cementowe, oczywiście pod warunkiem, że zostały prawidłowo ułożone. Jako pokrycia ciężkie, małoformatowe doskonale przeciwstawiają się one podmuchom wiatru, a podczas wichury zachowują się jak

klawisze: pojedynczo unoszą się i opadają. Jeśli już dojdzie do uszkodzenia, to zazwyczaj zerwane i zniszczone zostają pojedyncze dachówki, które dość łatwo można wymienić. Ponadto zerwane, a nieuszkodzone dachówki można ponownie wykorzystać. Statystyki pokazują, że odporne na wiatr są również płytki włókno-cementowe oraz łupek naturalny – w naszym kraju materiały te są mało popularne, choć oczywiście znane i stosowane. Gorzej z nawałnicami radzą sobie pokrycia wielkoformatowe, na przykład blachodachówki, płyty faliste, blacha płaska czy gonty bitumiczne, szczególnie jeśli zostały nie dość dobrze przymocowane do dachu. W skrajnych sytuacjach może dojść do zerwania i uszkodzenia arkuszy razem z elementami więźby. Naprawa uszkodzonego dachu wiąże się więc ze sporymi kosztami. Decydując się na lekkie pokrycie dachowe, zadbajmy o dodatkowe mocowania oraz odpowiednie połączenie murłaty ze ścianą zewnętrzną.

Dachówki dobrze zabezpieczone

Dachówki ceramiczne i cementowe na połaciach dachowych zazwyczaj utrzymują się pod wpływem własnego ciężaru. Obowiązkiem dekarzy jest wyłącznie przymocowanie dachówek szczytowych, w obszarze brzegowym, dachówek ciętych w koszach, na grzbietach oraz przy oknach dachowych czy kominach – w tych miejscach siła wiatru jest 2–3 razy większa w porównaniu ze środkową powierzchnią dachu. Jednak fachowcy w trosce o dach, dom i bezpieczeństwo, a nawet życie domowników oraz przechodniów, coraz częściej mocują dachówki w połaciach. Pomocne są spinki do dachówek oraz klamry do gąsiorów – przypina się nimi dachówki do więźby dachowej. Aby takie zabezpieczenie było skuteczne, liczba i rozmieszczenie klamer muszą być dokładnie zaprojektowane. Projektant, dobierając mocowanie, musi uwzględnić poza siłą wiatrów w rejonie w ciągu całego roku, również rodzaj konstrukcji dachowej, kąt nachylenia połaci, fragment połaci oraz kształt i wysokość domu. W przypadku, gdy połać

dachowa jest nachylona pod kątem powyżej 65o, należy mocować każdą dachówkę. Równie ważne jest deskowanie dachu, które wzmacnia konstrukcję. Uwagą! Folia powinna być klejona na każdym łączeniu.

Rynny też ważne

Dach to nie tylko pokrycie dachowe, to także orynnowanie – o jego odpowiedni montaż również powinniśmy zadbać. Aby silny wiatr nie uszkodził rynien, należy przede wszystkim solidnie przymocować haki – rynajzy i rynhaki. Chociaż możemy elementy te przytwierdzać na kilka sposobów, to najbezpieczniej jest przykręcić je do krokwi lub łat w odległości co 40–60 cm od siebie. Co ważne, haki od krawędzi sztucerów i narożników umieszczamy w odległości 2 cm, a skrajne odsuwamy od krawędzi okapu około 15 cm. Natomiast rury spustowe mocujemy za pomocą obejm. Odległość między nimi wynosi maksymalnie 2 m. Minimalna głębokość zakotwienia to 6 cm, ale zalecana jest

Fot. Creaton

10–16 cm. Taką długość mają standardowe wkręty lub trzpienie do obejm, ale do ścian z ociepleniem należy już zastosować wkręty o długości 20–22 cm.

Przegląd dachu i nie tylko

Bardzo często podczas użytkowania domu zapominamy o dachu, a przecież z upływem czasu nawet najlepsze pokrycia dachowe i orynnowanie mogą ulec uszkodzeniu. Dlatego też należy regularnie przeprowadzać przegląd dachu – najlepiej jesienią i na wiosnę oraz na bieżąco przeprowadzać naprawy, wzmacniać mocowania. Zadbajmy również o stan drzew znajdujących się w pobliżu domu – częstą przyczyną uszkodzeń dachu (a także samochodu) są spadające z drzew konary. Rozrośnięta korona zwiększa ryzyko, że gałęzie uszkodzą dach, jeśli tylko znajduje się w pobliżu. Niezależnie od zastosowanych zabezpieczeń i zabiegów, warto dodatkowo zabezpieczyć dom przez niszczycielską siłą wiatru.

Spinka uniwersalna Fot. Röben