4
KIJKER 1
Oefening 1
Ik vul woorden in met vooraan twee, drie of vier medeklinkers (M). zwaan – school – schroef – vlees – fluit – schrift – spreken – schreeuw – zwart – straat – schuin – schrijf MM…
vis of _______________ vlees wit of _______________ zwart
een eend of een _________________ zwaan een trompet of een _______________ fluit MMM…
lopen op _______________________ straat
leren op ________________________ school zwijgen of _______________________ spreken recht of ________________________ schuin MMMM…
_____________________________blok schrijf de __________________ van een boot schroef
een luide _______________________ schreeuw
in je ____________________ schrijven schrift
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
1
4
KIJKER 1
Oefening 1
Ik zoek woorden. Ik kijk van links naar rechts en van boven naar onder. Ik schrijf alle woorden bij oefening 2. Let op, een letter kan in twee woorden worden gebruikt. Dus de laatste letter van een woord kan de eerste letter zijn van een ander woord.
m
u
t
s
s
o
m
e
k
r
s
c
h
r
i
k
e
u
e
c
h
u
i
s
r
s
s
u
h
r
s
s
c
a
s
t
r
e
e
p
c
h
n
t
s
t
e
e
l
h
r
t
r
a
r
f
f
i
o
a
a
a
a
a
a
t
r
a
m
m
i
a
n
s
t
g
m
a
n
v
a
m
o
l
t
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
2
4
KIJKER 1
Oefening 2
Ik schrijf het woord in het juiste vak. straf – bruin – foei – schot – melk – meeuw – mooi – boef – zwart – scheur – schrijf – struik – nieuw – spreeuw – haai – splits – geit – schurk De klinker is maar één teken. _______________ _______________ straf melk ______________ splits _______________ _______________ schot zwart ______________ schurk De klinker is een tweetekenklank. _______________ _______________ bruin scheur ______________ struik _______________ _______________ boef schrijf ______________ geit De klinker is een meertekenklank. ____________________ foei
___________________ nieuw
____________________ mooi
___________________ haai
____________________ meeuw
___________________ spreeuw
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
3
4
KIJKER 1
Oefening 2
Ik schrijf hier de woorden van oefening 1.
M = Medeklinker K = Klinker
M…
muts , som, huis, man, mot, mees, kus, _______________________________________________ saai, fan, tam, mat _______________________________________________ _______________________________________________ MM…
steel, tram, vlam, treur, traan, krant _______________________________________________ _______________________________________________ MMM…
streep, stram, scheef, splits, schort _______________________________________________ _______________________________________________ MMMM…
schrik, schreef, schraag _______________________________________________ _______________________________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
4
4
KIJKER 1
Oefening 3
M = Medeklinker Ik zie een MKM-woord. K = Klinker Ik maak er eerst een MMKMwoord van en dan een MMKMM-woord. Ik gebruik de medeklinkers s en t. Ik heb angst voor een ___________. spook
pook
MMKM
MMKMM Het _______________________ hier. spookt
Ik gebruik de medeklinkers s en b. Tristan heeft een ____________. broer
roer
MMKM
MMKMM Line heeft twee _________________. broers
Ik gebruik de medeklinkers t en v. Een ____________________ zoemt. vlieg
lieg
MMKM
MMKMM De vogel ______________________. vliegt
Ik gebruik de medeklinkers s en p. Een _______________ ijzer is zwaar. plaat
laat
MMKM
MMKMM Er is geen _____________________. plaats
Ik gebruik de medeklinkers t en t. Ik neem de __________ trap naar boven.
rap
MMKM
MMKMM Hij _____________________ de bal. trapt
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
5
4
KIJKER 1
Oefening 3
Met dezelfde letters maak ik telkens twee woorden. Ik kijk naar de code!
M = Medeklinker K = Klinker
ee s t l MKMM MMKM
leest Papa ______________________ in de krant.
steel De ________________ van een pan is warm.
ee s p t l MMKMM MMMKM
Zus _______________________ bij de buren. speelt Ik zie een ___________________ in de muur. spleet
aa s r t t MMMKM MMKMM
In welke _____________________ woon jij? straat Hij ___________________________ me aan. staart
a s r t m MMMKM KMMMM
Ik ben stijf of _________________________. stram
armst Arm, armer, ik ben het _________________.
oo r t k s MKMMM MMMKM
Ik ben ziek. Ik heb ____________________. koorts De linker strook rij_________________ van de weg.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
6
4
KIJKER 1
Oefening 4
Ik rijm. Als ik het woord niet vind, kijk ik onderaan. Een koning of een vorst, aan mijn boterham zit een ________________. korst We gaan met zijn allen op kamp. We lezen in het licht van een ________________. lamp De soldaat draagt een uniform, in de sneeuw of in de ______________. storm Hij heeft me in zijn greep en trekt me over de _______________. streep Hij kwetste zich aan een kram. Ma verzorgt nu zijn _______________. schram Van dat werk word je wel ______________. sterk De regen valt en plenst.
De kikker springt en kwaakt als het eten maar ____________. smaakt
korst – lamp – storm – streep – schram – sterk – wenst – smaakt
Dat is wat de boer _____________. wenst
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
7
4
KIJKER 1
Oefening 4
Ik maak zoveel mogelijk woorden met een kopje en een staart. Sommige stukjes kan ik meer dan één keer gebruiken. sch schr spl
school , schets, scheet, _______________________________ schijf, schuur, schoei, _______________________________ schrijf, schroef, schram, _______________________________ strift, schroei, spleet, splits, _______________________________
spr
spreuk, sproei, stroef, _______________________________
str
_______________________________
laa
_______________________________ laatst, korst, kotst, kolft,
ko fie ba koo he
stram, straks _______________________________
_______________________________ fierst, fietst, barst, koorts, _______________________________ helft, herfst, dorst, plaatst,
do
_______________________________ toorts, morst
plaa
_______________________________
too mo
ool ets eet ijf oef its uur am ift euk aks oei
rst tst rts lft rfst
_______________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
8
4
KIJKER 1
Oefening 5
Ik maak samenstellingen. fiets pad – bel – stuur – slot – schoen – strook ______________ ______________ ______________ fietspad fietsstuur fietsschoen
fietsbel fietsslot fietsstrook ______________ ______________ ______________ weg gaan – doen – geven – verkeer – gooien – lopen
weggaan weggeven weggooien ______________ ______________ ______________ wegdoen wegverkeer weglopen ______________ ______________ ______________ brood smaak – doos – rooster – mes – deeg – beleg ______________ ______________ ______________ broodsmaak broodrooster brooddeeg
brooddoos broodmes broodbeleg ______________ ______________ ______________ waar om – na – bij – voor – van – in ______________ ______________ ______________ waarom waarbij waarvan
waarna waarvoor waarin ______________ ______________ ______________ voor uit – ruit – deur – bij – lopen – al
vooruit voordeur voorlopen ______________ ______________ ______________ voorruit voorbij vooral ______________ ______________ ______________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
9
4
KIJKER 1
Oefening 5
Ik maak samenstellingen. Ik neem een woord van links en een woord van rechts. terug
teruggaan ________________________
gaan
fiets
fietspad ________________________
schrift
koers school oefen melk
koersfiets ________________________ schoolfeest ________________________ oefenschrift ________________________ melkfles ________________________
pad mat feest fiets
deur
deurmat ________________________
fles
hand
________________________ handdruk
saus
vlees weg fiets bloed melk
________________________ vleessaus ________________________ weggaan ________________________ fietsslot ________________________ bloeddoek ________________________ melkkan
doek druk gaan kan slot
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
10
4
KIJKER 1
Oefening 6
Ik verdeel de samenstellingen en kleef dan de woorden terug aan elkaar. vuurrood = ____________ + _____________ vuur rood
Je gezicht is __________________. vuurrood
zwemmuts = zwem muts ____________ + _____________
zwemmuts Zonder _______________ wordt je haar nat. fruittaart = ____________ + ____________ fruit taart
Wil je een stukje __________________? fruittaart
sneeuwwit = ____________ + ____________ sneeuw wit
Die bloemen zijn __________________. sneeuwwit
feestdag = ____________ + ____________ feest dag
1 mei is een __________________. feestdag
nachttrein = _____________ + ____________ nacht trein
We reizen met de __________________. nachttrein
muisstil = ____________ + ____________ muis stil
Papa komt __________________ binnen. muisstil
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
11
4
KIJKER 1
Oefening 6
In elke zin staan twee woorden waarmee ik een samenstelling maak. Die samenstelling gebruik ik in een nieuwe zin. 1 Vandaag komt de wind uit het westen.
westenwind De renners beuken tegen een _________________. 2 De muis loopt heel stil door het huis.
Je hoort werkelijk niets. Het is muisstil ____________________. 3 Heb jij een sleutel om in dit huis binnen te geraken?
huissleutel verloren en kan niet binnen. Papa is zijn ____________ 4 De klokken van die kerk zijn van brons. Hoor de _______________________ luiden. kerkklokken 5 Die geiten kunnen heel hoog op een berg klimmen. __________________ zijn heel goede klimmers. Berggeiten 6 Ik hoor de heldere stemmen van de meisjes. In dit koor hoor je alleen ________________________. meisjesstemmen 7 Blijven jullie nog laat op?
opblijven Mag ik nog een beetje ______________________? 8 Nee, het is tijd om naar bed te gaan. Nee, het is al lang ______________________. bedtijd naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
12
4
KIJKER 1
Oefening 7
Ik onderstreep de 16 samenstellingen en schrijf die onderaan nog eens over. Ik fiets met grootmoeder naar de huisarts. We nemen het fietspad langs de rijweg. Oma fietst op een damesfiets en ik op mijn koersfiets. Bij de dokter wachten we in de wachtzaal. Oma zegt dat ik veel hoofdpijn heb. De huisdokter neemt mijn bloeddruk. Ik moet ook op de weegschaal staan. Hij ondervraagt me: ‘Eet je niet te veel snoepgoed? Wat eet je als broodbeleg? Heb je genoeg nachtrust?’ Hij zegt dat ik minder moet kijken naar het beeldscherm van de computer. Dat is minder leuk. _______________________________________________ grootmoeder , huisarts, fietspad, rijweg, _______________________________________________ damesfiets, koersfiets, wachtzaal, _______________________________________________ hoofdpijn, huisdokter, bloeddruk, _______________________________________________ weegschaal, ondervraagt, snoepgoed, _______________________________________________ broodbeleg, nachtrust, beeldscherm _______________________________________________ _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
13
4
KIJKER 1
Oefening 7
Ik vul de samenstellingen in bij oefening 8. 1 Een fiets die bromt, is een … 2 Mijn broek ritst dicht met een … 3 Je rijdt niet vooruit, maar … de garage binnen. 4 We reizen ’s nachts over het spoor met een … 5 Is dat rood wel donker genoeg? 6 In een nest van wespen zou ik niet willen vallen. 7 Iedereen heeft een naam die eigen is. 8 Hebben eenden ook een nest? 9 Op zondag rusten we, dan is het … 10 Dat zijn niet de stemmen van jongens, maar van meisjes. 11 Drie maal zes is … 12 Weet je dat er een kever bestaat met een tand als een neushoorn?
Welke samenstelling staat in het dikke hok van oefening 8?
brandweerman _______________________________________________ Ik schrijf de samenstellingen over.
1 _____________________ 7 _____________________ eigennaam bromfiets 2 _____________________ 8 _____________________ ritssluiting eendennest
achteruit 3 _____________________ 9 _____________________ rustdag
nachttrein 4 _____________________ 10 _____________________ meisjesstemmen donkerrood 5 _____________________ 11 _____________________ achttien wespennest 6 _____________________ 12 _____________________ neushoornkever naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
14
4
KIJKER 1
Oefening 8
Er staan twee woorden in het meervoud. Ik plaats die woorden in het enkelvoud en maak een samenstelling die past in de zin. voeten – ballen broden – korstjes rusten – dagen
We spelen ___________________. voetbal
broodkorstje De hond eet een _______________.
rustdag Op zondag is het ______________.
lezen – boeken
Dat is een spannend leesboek ________________________.
fietsen – pompen
Heb je een degelijke fietspomp ______________________?
schuiven – deuren huizen – artsen
schuifdeur De ___________________ is dicht.
huisarts De ________________ komt kijken.
je __________________ zwemmuts zwemmen – mutsen Zet op. schrijven – fouten plagen – geesten dansen – scholen handen – doeken rollen – schaatsen
schrijffout Dat is een __________________.
Je bent een __________________. plaaggeest Ik ga naar de _________________. dansschool
Geef je me een _______________? handdoek Een ___________________ is stuk. rolschaats
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
15
4
KIJKER 1
Oefening 8
Aan elk getal hangen letters. Die letters vormen samenstellingen. Welke? Dat lees ik bij oefening 7. 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12
b r o m f i e t s
r i t s s l u i t i n g
a c h t e r u i t
n a c h t t r e i n
d o n k e r r o o d
w e s p e n n e s t
e i g e n n a a m
e e n d e n n e s t
r u s t d a g
m e i s j e s s t e m m e n
a c h t t i e n
n e u s h o o r n k e v e r
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
16
4
KIJKER 1
Oefening 9
Ik schrijf de meertekenklank letter per letter in de hokjes en ik schrijf de klanken over.
aai ooi oei eeuw ieuw uw
1
2
3
a o o e i u
a o e e e w
i i i u w u w
Meertekenklanken veranderen nooit!
4 = __________________ aai = __________________ ooi = __________________ oei = __________________ eeuw = __________________ ieuw
= __________________ uw
Ik schrijf de woorden over.
strooisel __________________ papegaai papegaai __________________ goeiendag goeiendag __________________ leeuwerik leeuwerik __________________ nieuwsbericht nieuwsbericht ____________________ waarschuwen waarschuwen ____________________ strooisel
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
17
4
KIJKER 1
Oefening 9
Ik vervang door aai, ooi, oei, eeuw, ieuw of uw. Ik schrijf het woord correct op.
Meertekenklanken veranderen nooit!
Sneeuwpret Zou het deze winter (sn en) ________________? sneeuwen zijn op de radio: Dat zou pas (n s) ________________ nieuws (Sn pret) _______________________
‘Deze morgen ligt het land onder een (m ) ______________ (sn tapijt) ______________________. mooi sneeuwtapijt Dat levert (fr e) ________________ beelden op.’ Dat fraaie wordt (st en) ________________. Onze handen zullen stoeien (gl en) ________________ van de kou. Overal zal (law ) gloeien ___________________ klinken van (schr ende) lawaai _____________________ kinderen. Op schreeuwende het voetpad (str en) ________________ ze zout. strooien Pa en ma (d en) ______________ de slee. Pa duwen is soms (r ) __________. Mama (waarsch t) ruw ____________________ papa. Hij mag niet zo hard (d en) waarschuwt ________________! duwen Zou dat niet heerlijk zijn? Maar eerst moeten de (zwal en) ________________ zwaluwen nog vertrekken.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
18
4
KIJKER 1
Oefening 10
Ik schrijf de woorden met een meertekenklank in het meervoud. kraai plooi
Kraaien _________________ zijn groter dan kauwen.
plooien Ik kocht een rokje met __________________.
zwaaien ik zwaai Wij __________________________ naar opa. koe leeuw prooi
Koeien ______________________________ grazen.
Leeuwen ______________________ zoeken een prooi. prooien Zebra’s zijn ________________
voor leeuwen. schaduw
Dat zijn lange
schaduwen ____________________________.
verknoeien ik verknoei We __________________________ onze tijd. sluw spreeuw
sluwe Vossen zijn _____________________ dieren. ________________________ lusten ons fruit. Spreeuwen
ooievaar De ooievaars __________________________ zijn terug.
ik zaai Landbouwers _________________________. zaaien ruw
Hij ruwe heeft _______________________ handen.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
19
4
KIJKER 1
Oefening 10
Ik vul de zin aan met de juiste vorm van de woorden met een meertekenklank. koe – ik stoei
koeien stoeien
Kunnen ________________ ook ________________?
haai – kieuw
Haaien
kieuwen
________________ ademen dankzij ________________.
leeuw – ik geeuw
leeuwen geeuwen
Drie _______________ _________________ onder de bomen.
ik zaai – ik maai – ik hooi
zaaien maaien hooien en ___________________.
Boeren _______________, _____________
twee – schuw – gaai
Twee schuwe gaaien
______________ ______________ ______________ vliegen weg.
meeuw – ik schreeuw – ik schooi
meeuwen schreeuwen schooien Ze __________________. Ze _______________ om brood. Er vliegen _______________ over de dijk.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
20
4
KIJKER 1
Oefening 11
Ik schrijf de samenstelling in de zin. haaien + vinnen + soep In het restaurant eten we __________________________. haaienvinnensoep Zou dat van echte haaien gemaakt zijn? nieuw + jaar + s + nacht Elke __________________________ is er vuurwerk. nieuwjaarsnacht ooievaars + nesten In Planckendael zijn er veel ________________________. ooievaarsnesten spik + splinter + nieuwe Dat is een ______________________________ fiets. spiksplinternieuwe rond + draaien Je moet mij niet zo _______________________. ronddraaien nieuws + bericht
nieuwsbericht Heb je het ________________________ al gehoord?
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
21
4
KIJKER 1
Oefening 11
Ik zoek de woorden met een meertekenklank in het rooster. Ik neem een woord uit het kader. Met die woorden maak ik samenstellingen. m
d
z
j
s
n
e
e
u
w
u
l
e
e
u
w
a
w
m
u
h
a
a
a
w
a
e
i l
e
i
i
e
n
e
e
u
w
e
n
l
n
i
e
u
w
s
e
u
w
e
r
i
k
klokjes mannetjes vaart lichten vinnen zwartkop bericht kroon oud veld machine
sneeuwklokjes _____________________
maaimachine _____________________
haaienvinnen _____________________
duwvaart _____________________
mannetjesleeuw _____________________ eeuwenoud _____________________ nieuwsbericht _____________________ veldleeuwerik _____________________
zwartkopmeeuwen _____________________ zwaailichten _____________________ kroonjuweel _____________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
22
4
KIJKER 1
Oefening 12
Ik onderstreep de werkwoorden in de zinnen. In elke zin staat één werkwoord. 1 We wandelen door het bos.
Werkwoorden zijn woorden die zeggen wat iets of iemand doet, wat gebeurt.
2 Morgen beklimmen we een hoge berg. 3 Ga jij ook mee? 4 Ik droom al van een avontuurlijke tocht. 5 Het wordt een lange dag.
In elke zin staan twee werkwoorden. 1 We beginnen de berg te beklimmen. 2 Ik beef en ik bloos van de inspanning. 3 Mijn mama wil dat we wat trager stappen. 4 Ik kan ook niet goed volgen. 5 Wie zal als eerste boven komen?
In elke zin staan drie werkwoorden. 1 Wie wil al iets eten of drinken? 2 Willen jullie nu zwijgen en goed luisteren! 3 Ik hoor iets ritselen en lopen door het gras. 4 Meteen beginnen we te lopen en te rennen. 5 We hijgen, puffen en kunnen niet meer. naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
23
4
KIJKER 1
Oefening 12
Ik onderstreep de werkwoorden in de zinnen.
Werkwoorden zijn woorden die zeggen wat iets of iemand doet, wat gebeurt.
Ali Baba – deel 1 In een stad in Perzië wonen twee broers, Kassim en Ali Baba. Het verhaal gaat vooral over de jongste broer, Ali Baba. Kassim trouwt met de dochter van een rijke koopman. Zo wordt hij rijk. Ali Baba huwt met de dochter van een arme man. Zij hebben dikwijls honger. Ali Baba gaat elke dag hout kappen. Op drie ezeltjes vervoert hij het hout naar de stad. Daar probeert hij het te verkopen. Op een dag stapt hij ver het bos in. Hij ziet een enorme stofwolk naderen. ‘Misschien komen er rovers aan’, denkt Ali Baba. Hij laat de ezeltjes vrij en hij klautert in een hoge boom. De boom staat aan de rand van een steile rotswand. Veertig ruiters stappen af. Ze zadelen hun paarden af en binden de dieren vast. Ze nemen de zware zadeltassen mee en volgen hun leider, een reus van een vent. De rover spreidt zijn armen open en hij roept luid en duidelijk: ‘Sesam, open u.’ Vol ongeloof ziet Ali Baba dat de rots opent. De mannen verdwijnen. De rots sluit opnieuw. Er is niets meer te zien. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
24
4
KIJKER 1
Oefening 13
Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Om die te vinden schrijf ik van elke zin de ja-neevraag op.
Het onderwerp en de persoonsvorm zijn beste maatjes.
Pa werkt vandaag in de tuin.
Werkt pa vandaag in de tuin? _______________________________________________ Hij zaait erwtjes.
Zaait hij erwtjes? ___________________________________________ Eerst maakt hij een lange geul.
Maakt hij eerst een lange geul? _______________________________________________ In die geul legt hij de erwten.
Legt hij de erwten in die geul? _______________________________________________ Dan bedekt hij alles met aarde.
Bedekt hij dan alles met aarde? _______________________________________________ Hij drukt de grond aan met zijn spade.
Drukt hij de grond aan met zijn spade? _______________________________________________ Hij legt er dan een net over.
Legt hij er dan een net over? _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
25
4
KIJKER 1
Oefening 13
Ik schrijf de ja-neevraag. Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Gisteren las ik een boek.
Las ik gisteren een boek? _______________________________________________ Ik vond het een prachtig verhaal.
Vond ik het een prachtig verhaal? _______________________________________________ Morgen vertrekken we naar zee.
Vertrekken we morgen naar zee? _______________________________________________ Samen zullen wij er schelpen zoeken.
Zullen wij er samen schelpen zoeken? _______________________________________________ Ik denk aan de ja-neevraag. Ik onderstreep dan het onderwerp en de persoonsvorm. Ali Baba – deel 2 Een tijdje later komen de rovers terug naar buiten. De rots sluit opnieuw. De mannen verdwijnen in de verte. Ali Baba wacht nog een tijdje. Maar alles blijft rustig. Hij klimt uit de boom.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
26
4
KIJKER 1
Oefening 14
Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Ik denk aan de ja-neevraag. Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm over. Vandaag regent het.
het regent
________________________________________ Misschien krijgen we morgen de zon te zien.
we krijgen
________________________________________ Hopelijk wordt het een mooie vakantie.
het wordt
________________________________________ Wij gaan straks naar zee.
wij gaan
________________________________________ Met volle geweld beukt het water tegen de dijk.
het water beukt
________________________________________ We kijken met grote ogen naar de storm. __________________________________________ we kijken Ver weg op het water deint een bootje. ________________________________________ een bootje deint Hopelijk komen ze veilig terug in de haven.
ze komen
________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
27
4
KIJKER 1
Oefening 14
Ik onderstreep in elke zin het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm over. Ali Baba – deel 3 Natuurlijk is Ali Baba erg nieuwsgierig.
Ali Baba is
______________________________________________ Hij stapt voorzichtig naar de rots.
hij stapt
______________________________________________ Hij roept naar Sesam om de deur te openen.
hij roept
______________________________________________ Knerpend wentelt de zware rotsblok opzij.
de zware rotsblok wentelt
______________________________________________ Ali Baba kan zijn ogen niet geloven.
Ali Baba kan
______________________________ Tot aan het plafond ziet hij allemaal opgestapelde schatten.
hij ziet
__________________________________ Ali Baba aarzelt geen moment.
_______________________________ Ali Baba aarzelt naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
28
4
KIJKER 2
Oefening 15
Ik schrijf de stam van de werkwoorden. infinitief
stam (ik-vorm)
lig liggen ik _____________ nu vecht vechten ik _____________ nu blaas blazen ik _____________ nu speel spelen ik _____________ nu rust rusten ik _____________ nu blijf blijven ik _____________ nu bijt bijten ik _____________ nu
poch pochen Ik _____________ nu fiets fietsen ik _____________ nu luisteren ik _____________ luister nu lezen ik _____________ nu lees schrijven
ik _____________ schrijf nu
zwaaien ik _____________ zwaai nu
wuiven ik _____________ nu wuif naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
29
4
KIJKER 2
Oefening 15
Ik onderstreep het onderwerp en de persoonsvorm. Ik schrijf de ik-vorm (de stam) van de persoonsvorm. stam 1 Wij geloven dat ook. 2 Zij beven van de kou. 3 Papa vernieuwt de tuin. 4 Wij waarschuwen hen. 5 Wie telefoneert daar?
geloof ik ______________ beef ik ______________ vernieuw ik ______________ waarschuw telefoneer ik ______________ ik ______________
Ik doe nu hetzelfde bij zinnen uit het verhaal van Ali Baba. Ali Baba – deel 4
stam
stap ik ______________ open ik ______________ toon ik ______________ lig ik ______________ zeg ik ______________ leen ik ______________ zal ik ______________ breng ik ______________ plak
Haastig stapt Ali Baba naar huis. ik ______________ Zijn vrouw opent de deur. De man toont de zakken. Het goud ligt overal op de grond. De vrouw zegt: ‘Lenen we bij Kassim een weegschaal?’ ‘Ja! Hoeveel kilogram goud zal dit zijn?’ Ze brengt daarna de weegschaal terug. Er plakt wat goud aan de schaal.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
30
4
KIJKER 2
Oefening 16
Ik schrijf de stam en de stam+t-vorm van het werkwoord. infinitief
stam
stam+t
ik … nu
hij ... nu
vragen
vraag vraagt _____________ juf ________________
lachen
lach _____________ ma _______________ lacht
poetsen liggen beloven wachten graven onderzoeken kuchen vluchten starten hoesten juichen
poets _____________ opa _______________ poetst
lig _____________ Lies _______________ ligt
_____________ Kobe ______________ beloof belooft _____________ oma ______________ wacht wacht
_____________ hij ________________ graaf graaft
_____________ ma _______________ onderzoek onderzoekt
_____________ hij ________________ kuch kucht
_____________ vlucht
wie ______________? vlucht
_____________ zij ________________ start start
_____________ Liam ______________ hoest hoest _____________ juich
de klas ____________ juicht
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
31
4
KIJKER 2
Oefening 16
Ik onderstreep het onderwerp en de persoonsvorm. Hoe schrijf ik de persoonsvorm in de nieuwe zin? 1 Wij zitten op een bankje. Ik ___________ zit nu al tv te kijken. 2 Wij haasten ons.
haast haast Ik _____________ mij. Mieke _____________ zich ook. 3 Opa verrast ons met een taart.
De verrassen kinderen __________________ oma.
verrast Mama _____________________ ons met speelgoed.
verras Ik _____________________ jou voor jouw verjaardag. 4 Ik herinner me een verhaal. De herinneren kinderen _________________ zich de vakantie. _________________ de juf zich nog veel van haar Herinnert jeugd?
5 Ik voetbal op de speelplaats.
_________________ voetbalt Louis goed.
voetballen elke zaterdagmiddag op Wij _________________ het speelpleintje. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
32
4
KIJKER 2
Oefening 17
Ik schrijf de woorden met ng en nk in het meervoud.
ng en nk Nooit meer dan twee letters!
geschenken één geschenk mooie __________________________ één gevangene twee ____________________________ gevangenen één plank dikke ___________________________ planken één kring grote ___________________________ kringen één vinger vijf _____________________________ vingers Ik schrijf de juiste vorm van het woord. lang flink slank eng
lange twee _______________ planken
kinderen _________________ flinke een _____________ mevrouw slanke __________________ spoken enge
Ik schrijf de juiste vorm van de persoonsvorm.
Drinken ik drink __________________ jullie thee? vangen ik vang Wij _________________ de bal. ik denk na
denken We ______________ steeds goed na.
springen wel drie meter ver. ik spring We ____________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
33
4
KIJKER 2
Oefening 17
Ik schrijf de juiste vorm van de persoonsvorm.
zing zingen Ik _____________ graag.
ng en nk Nooit meer dan twee letters!
zingt Hij ____________ mooi. zinken
zinkt Het schip _____________________.
bedankt bedanken Hij __________________ zijn vriend. bedank Ik _________________________ jou.
winkel winkelen Ik ______________________ met mama.
winkelt Pa _____________________ niet graag. Ik maak samenstellingen. loop + plank over een loopplank _____________________ stappen voor + rang iemand ________________________ geven voorrang
uit + drinken dat glas _____________________________ uitdrinken ring + gracht een ___________________ rond het kasteel ringgracht
bank + kaart met een bankkaart _______________________ betalen klank + kast de _____________________ van een gitaar klankkast drink + kom een ______________________ van de hond drinkkom naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
34
4
KIJKER 2
Oefening 18
Ik schrijf de stam en de +t-vorm. springen Ik ______________. spring
Sara_______________ springt in het water. denken Ik ________________ aan mama. denk
Vanja _________________ aan haar liefje. denkt zingen Ik _________________. zing
Natasha _______________ op de televisie. zingt zinken Ik _________________. zink
Voor de kust _________________ zinkt
een boot.
bedenken Ik _________________ wel iets. bedenk
Opa _________________ een verhaaltje. bedenkt Ik maak samenstellingen. spring + plank links + af
van de ___________________ duiken springplank
_________________________ draaien linksaf
touwtje + springen _______________________ in het park touwtjespringen angst + zweet vis + vangst
_____________________ door die rat angstzweet
een goede ______________________ visvangst
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
35
4
KIJKER 2
Oefening 18
In elke zin staan twee woorden waarmee ik een samenstelling kan maken. De samenstelling vul ik in. 1 In dat vat meng ik twee producten. een ________________ voor water en wijn mengvat 2 Hij is de klank van zijn spraak kwijt. De ‘aai’ is spraakklank een ___________________________. 3 Hij zit in een cel in de gevangenis.
gevangeniscel Die ______________________ is erg ongezellig. 4 De ontvangst van de minister gebeurt in die zaal.
ontvangstzaal De _________________________ is feestelijk versierd. 5 Op die plaats werpt de schipper het anker uit. De schipper vond een veilige ankerplaats ____________________. 6 Op kerst probeerden ze de oude stronk te kappen.
kerststronk Op het feest smullen we van een __________________. 7 Die jongens lezen een boek vol avonturen.
avonturenboek Dat vind ik nu een echt ________________________. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
36
4
KIJKER 2
Oefening 19
Ik vul aan met d of t en ik schrijf de woorden over. Als ik twijfel, maak ik het woord langer.
d t 1 Een luipaar___ is een grote ka___.
luipaard kat ________________ ________________ 2 Er zit een bars___ in dat beel___. t d
________________ ________________ barst beeld
t d 3 Kijk, een stuk van de taar___ in je baar___.
taart baard ________________ ________________
4 Er is wat bloe___ aan de poo___ van de hon___. d t d
______________ ______________ ______________ bloed poot hond
d honder___. d 5 Duizen___ is tien keer
duizend honderd ________________ ________________
6 Het is tij___ om naar d be___ d te gaan.
________________ _______________ tijd bed
d t 7 Ik reik met mijn han___ tot aan mijn voe___.
hand voet ________________ _______________
8 Het broo___ ligt in de kas___. d t
________________ _______________ brood kast
d hang d 9 Met een spel___ ik de was aan de draa___. speld ________________ draad ________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
37
4
KIJKER 2
Oefening 19
Ik vervang
door d of t.
Ali Baba – deel 5 De vrouw van Kassim ziet het (gou ) ___________ kleven goud
(onderkan ) ________________________________ aan de onderkant
van de weegschaal. Die (avon ) _____________________ avond
laat
(laa ) _________________________________
vertelt ze het aan haar man. ‘Kassim’, roept ze (kwaa ) _______________. kwaad ‘Je broer Ali Baba is misschien wel (duizen )
________________ keer zo rijk als jij.’ Ze laat duizend
zien dat aan de het (gou goudstuk stuk) _______________________ ziet er erg weegschaal kleefde. De (mun ) _____________ munt
oud ____________________ staat het (beel ) ______________ bovenkant beeld (vors ) ____________. Kassim is er nu zeker van van een vorst dat zijn schatrijk broer (scha rijk) __________________________ is. (ou ) ____________ uit. Aan de (bovenkan )
Kassim is altijd erg jaloers geweest. ‘Mijn broer leek arm,
maar is deugniet een (deugnie ) ____________________’, denkt hij
woedend
(woeden ) __________________.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
38
4
KIJKER 2
Oefening 20
Ik verdeel de samenstelling. Welk deel maak ik langer? Ik onderstreep d of t. Ik kleef de woorden aan elkaar.
Eindletter d of t aan het eind van een woord? Ik maak het woord langer.
brood
krentenbrood = ______________ + ______________ krenten
krentenbrood = _______________________________
bloed neus bloedneus = ______________ + ______________ = _______________________________ bloedneus
stok + ______________ brood stokbrood = ______________ = _______________________________ stokbrood
hoofd stad hoofdstad = ______________ + ______________ = _______________________________ hoofdstad
hoofd pijn hoofdpijn = ______________ + ______________ = _______________________________ hoofdpijn
hand tekening handtekening = ______________ + ______________ = _______________________________ handtekening
wild vreemd wildvreemd = ______________ + ______________ = _______________________________ wildvreemd
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
39
4
KIJKER 2
Oefening 20 Eindletter d of t aan het
Ik vul aan met d of t. Ik schrijf de samenstelling over. zwee___druppel t
ba___han___doek d d
d bran___weerman
d d ruiterstan___beel___ Ik vervang
➞ ➞ ➞ ➞
eind van een woord? Ik maak het woord langer.
____________________ zweetdruppel ____________________ badhanddoek ____________________ brandweerman ____________________ ruiterstandbeeld
door d of t.
Ali Baba – deel 6 foutje Een (fou je) ______________ van mijn lief vrouwtje, denkt
) ____________________ Ali Baba. Hij vertelt zijn (misdaa misdaadverhaal
aan Kassim. Zijn broer dreigt ermee dat de rechter op zijn
voetpad (han boeien) ___________________ handboeien zal aandoen.
(voe pa ) __________________ zal staan en hem
Ali Baba vertrouwt zijn broer het (toverwoor )
_________________________ toe. Door de vroege toverwoord
ochtenddauw Kassim met tien ezels en zijn (groo ste) grootste (we strijpaar) _________________ wedstrijdpaard _________________________, beladen met lege zakken. rotswand Zo komt hij aan de (rotswan ) _________________________ (ochten dauw) ________________________ vertrekt
en zegt hij: ‘Sesam, open u.’ naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
40
4
KIJKER 2
Oefening 21
Ik vul woorden met ch in. Als ik twijfel, kijk ik onderaan.
Woorden met ch moet ik onthouden!
1 Zij wast (z) _______. zich
2 Op zijn verjaardag is Bram ziek. Hij heeft (p) ________! pech
3 Ik maak plezier en ik (l) _______ veel. lach 4 lach – l = ________! Ach
5 De meester komt (t) _______ toch nog op tijd.
6 Een mooier lichaam woord voor lijf is (li) ______________. 7 Ik moet een beetje hoesten of (k) ___________. kuchen
8 Je moet niet pochen zo bluffen of (p) __________.
9 Het is koud. kachel Papa doet de (k) _____________ branden.
10 Ik lach een klein beetje. Ik (gl) ________________. glimlach 11 Mijn oom kent allerlei trucjes. Hij kan (g) _________________. goochelen
12 Voetbalsupporters (j) _______________ op de tribune. juichen zich – kuchen – lach – toch – goochelen – lichaam – ach glimlach – kachel – pech – juichen – pochen naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
41
4
KIJKER 2
Oefening 21
Ik maak samenstellingen. uit – glim – schater – terug + lachen ___________________ glimlachen
1 lichtjes lachen
schaterlachen ___________________
2 luidkeels lachen
uitlachen ___________________
3 iemand bespotten 4 iemands lach beantwoorden
teruglachen ___________________
goochel + trucs – tas – balletje – voorstelling
goocheltrucs De goochelaar kent veel ______________________.
goocheltas Alle materiaal zit in zijn ________________________.
goochelvoorstelling ‘s Avonds geeft hij een _________________________. Hij begint steeds te goochelen met zijn
goochelballetje _________________________. atleten – bloed – boven – hemel + lichaam 1 Armen en romp behoren tot het __________________. bovenlichaam
hemellichaam 2 Een planeet is een ____________________________.
3 Een bloedcel of ___________________ bloedlichaam kun je niet met het blote oog zien.
4 Sporters hebben een atletenlichaam __________________________. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
42
4
KIJKER 2
Oefening 22
Ik vul g of ch in. Ik schrijf de woorden nog eens over. Een ongelukje
ch Ik heb Je moet me niet zo uitla____en. ch g en gewoon pe____. Het is mijn verjaarda____ g fiets ik naar een vriend. Ik deze midda____ g g g ben no____ maar pas we____. Een vlie____ g Ik zie even niets meer. komt in mijn oo____. Ik bots tegen de paal van een bru____. g Mijn hele li____aam ziet bont en blauw. Pretti____ ch g is dat niet. Jij kunt misschien po____en ch dat je nooit valt. Maar je mag toch niet la____en ch met mij. Dat vind ik niet fijn. uitlachen , pech, verjaardag, middag, nog, _______________________________________________ weg, vlieg, oog, brug, lichaam, prettig, _______________________________________________ pochen, lachen _______________________________________________ Wat rijmt op … Ik vul aan. acht echt icht ucht
nacht Het is midden in de _________________. recht niet scheef, maar ___________________ licht geen zicht zonder __________________
lucht geen leven zonder __________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
43
4
KIJKER 2
Oefening 22
Ik schrijf de stam en de +t-vorm.
stam
stam+t
vliegen
vlieg ___________
vliegt De piloot ________________.
lachen vechten wegen jagen zeggen juichen liggen pochen zuchten
lach ___________ Hij _______________ met mij. lacht vecht ___________ Je ______________ toch niet. vecht
weeg ___________ Hoeveel _______________ het? weegt
jaag ___________ zeg ___________ juich ___________
lig ___________
Hij ____________ jaagt op konijnen. Ma _________________ niets. zegt
De supporter _____________. juicht Hij ______________ al in bed. ligt
poch ___________ Zij ________________ te veel. pocht
zucht ___________
Onze juf _________________. zucht
goochel goochelen ___________ Hij ___________ goochelt met kaarten. kuchen
kuch ___________ Ayla ________________ veel. kucht
vlucht vluchten ___________ leggen vragen
Hij _______________ voor mij. vlucht
leg ___________ Pa ___________ legt de krant neer. vraag ___________
Wie _________________ iets? vraagt
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
44
4
KIJKER 2
Oefening 23
Ik vul het juiste woord in. onzichtbaar – gewichtloos – nachtegaal – gedichten – gerucht – rechtstreeks – nuchter – onverwacht – rechter – dochtertje
1 Oma en opa kwamen __________________ op bezoek. onverwacht
2 In de ruimte ben je _____________________________. gewichtloos
3 De dichter schrijft ______________________________. gedichten 4 Het ___________________________ van de juf is ziek. dochtertje
gerucht 5 Heb jij dat __________________________ al gehoord?
rechtstreeks 6 De trein rijdt ________________________ naar de zee.
onzichtbaar 7 Door zijn camouflage is hij ______________________. nuchter 8 Pa heeft niets gedronken. Hij is __________________.
rechter 9 Wie iets steelt, komt voor de ____________________.
nachtegaal 10 De ___________________________ is een zangvogel. Ik vervang
door cht of gt.
in bed en doet het (li ) __________ uit. Hij (li ) _______ ligt licht
dat hij het (sle ) __________ Hij (ze ) ________ zegt slecht vond. zijn schriftje (re ) ___________. Hij (le ) __________ recht legt
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
45
4
KIJKER 2
Oefening 23
Ik vervang
door g, ch, gt of cht.
Ali Baba – deel 7 ‘Sesam, open u.’ (Ongeduldi ) _______________________ Ongeduldig
wacht beweegt Traag er iets. (Traa ) ___________________ wentelt de poort open. achter Kassim stapt binnen en (a er) _______________ hem sluit de poort. Met open mond kijkt Kassim toe. Dat had hij verwacht niet (verwa ) _______________________. Hij begint te juichen lachen (jui en) ____________ en te (la en) ____________. Op een (ber ) _________ van goud (li ) ______________ berg ligt een (pra ige) __________________ kroon. Wat zal zijn prachtige vrouw kunnen (po en) _____________ met al die juwelen. pochen rechter Wat zal hij geven aan de (re er) ____________? Want legt die wil hij te vriend houden. Hij (le ) ______________ (wa ) __________ Kassim. Dan (bewee ) _____________
een tas op de grond en vult die. Dat is al een zwaar (gewi ) ________________. Zo werkt hij verder. Hij gewicht kuchen moet (ku en) ______________. Er is ook niet veel (lu ) lucht zegt hij. _______________ in die grot. ‘Klaar’, (ze ) __________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
46
4
KIJKER 2
Oefening 24
Ik vul de woorden aan met g, ch, gt of cht. Ik schrijf de woorden nog eens over. 1 Als zus in bed li____, doet mama de li____jes uit. gt cht zus ______________ ______________ ligt lichtjes
2 ‘Ik ben to___ no___ op tijd?’, vraa___ de juf. ch g gt
_________ _________ de juf __________ toch nog vraagt
3 ‘Er is een beri____je op je gsm’, ze_____ cht gt mama. ______________ mama __________ berichtje zegt
4 Onder een hete blauwe lu____ zu_____ cht cht papa. _________ papa ____________ lucht zucht
g g g 5 Re____s van ons vlie____ cht gt een oorlo___svlie___tui___. ______________ het ______________ rechts vliegt
_______________________________ oorlogsvliegtuig
6 De hond heeft zi____ gewassen in een gra_____. ch cht __________ zich ____________ gracht
7 Die ch goo____elaar kan zi_____zelf ch we____toveren. g
_______________ ______________ goochelaar zichzelf _________________ wegtoveren
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
47
4
KIJKER 2
Oefening 24
Ik vervang
door g, ch, gt of cht.
Ali Baba – deel 8 Kassim draait (zi ) _______________ om en (glimla end) zich
____________________ roept hij: ‘(A ) ______________, glimlachend Ach
och
(o ) __________, ik ben het vergeten. Tarwe,open u,
rogge, open u, haver, open u.’ Maar de deur blijft
dicht Vruchteloos hij alle zaden op. Zo’n (tegensla ) __________________, tegenslag heeft hij nooit gehad. Hij wordt zo’n (pe ) ____________ pech (wanhopi wanhopig En dan slaat het noodlot ) _________________. toe. Hij hoort dat de rovers in (aanto ) ________________ aantocht zijn. ‘Hoe kan ik ontsnappen?’ De rovers zien de (Vlu ) _________ worden de bosjes (doorzo ) pakezels. Vlug _________________. doorzocht De roverhoofdman roept: ‘Sesam, open u.’ De poort vlucht gaat open. Kassim (vlu ) __________
(di ) __________. (Vru eloos) ________________ noemt
naar buiten, maar hij botst op een zwaard. Hij wankelt en
zachtjes weten nu dat (no ) ________ nog iemand de toverspreuk kent. Die
(za jes) ______________ valt hij morsdood. De rovers
willen ze vinden.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
48
4
KIJKER 3
Oefening 25
Ik vul in. mijn naam: ______________ voornaam: ______________ mijn straat: ______________________________________ mijn stad of gemeente: ____________________________ Welke taal spreek ik meestal? ______________________ Ken ik een buurland? ______________________________ Wat vieren we op 1 januari? ________________________ Welke woorden schrijf ik met een hoofdletter? Ik vul in en schrijf de woorden over. K of k Mijn broer heet ___arim. K
____________________ Karim
K Is ___ortrijk een drukke stad?
____________________ Kortrijk
___oop je iets voor mij? K
___________________ je Koop
F of f f In ___ebruari is het koud.
februari ____________________
Wanneer is het ___eest? f
feest ____________________
Spreek jij ___rans? F
Frans ____________________
N of n Mijn vriend woont in ___oorwegen. ____________________ Noorwegen N Mijn ___oorse vriend e-mailt. N
___________________ Noorse
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
49
4
KIJKER 3
Oefening 25
Ik vul in en schrijf hoofdletters waar het moet. Welk leesteken schrijf ik op het rode lijntje? Daarna schrijf ik de zinnen over. i–m–a–f
I m a F . __n de __aand __ugustus gaan we op reis naar __rankrijk__ _______________________________________________ In de maand augustus gaan we op reis
naar Frankrijk. _______________________________________________ g–z–a–o–o–t
G z A ? ___a je mee naar de ___oo van ___ntwerpen___
___f blijf je bij ___ma O o ___huis___ t ?
_______________________________________________ Ga je mee naar de zoo van Antwerpen?
Of blijf je bij oma thuis? _______________________________________________ i–s–v–b–r–w–r–e ___k heb in onze ___chool veel ___rienden___ I s v :
___ashir___ en ___nzo___ B , ___aoul___ R , ___out___ W , ___obbe R E .
Ik heb in onze school veel vrienden: _______________________________________________ Bashir, Raoul, Wout, Robbe en Enzo. _______________________________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
50
4
KIJKER 3
Oefening 26
Welk leesteken plaats ik op het rode streepje?
. ? Wie gaat met me mee___ . Het is wel slecht weer___ Ik ga vandaag fietsen___
?
Fietsen we door die straat___
!
Stop___
. ? Heb jij thuis dieren___ : een hond___ , ik heb zeven dieren___ , een kat___ , een Ja___ . papegaai en vier kippen___ Je mag daar niet in___
Welke woorden schrijf ik met een hoofdletter? Ik vul in en schrijf het woord over.
k K __________________ _________________ Knokke kust M of m Ik ga naar mijn ___ama ___arie m M in ___iddelkerke. M ___________ ___________ __________________ mama Marie Middelkerke P of p Rapen jullie met ___asen ___aaseieren? P p ____________ ___________________ Pasen paaseieren N of n ___a gaan we naar ___ederland. N ___ieuwjaar N N _____ __________________ ________________ Na Nieuwjaar Nederland z gaat ___oë Z kijken naar de ___ebra. z Z of z In de ___oo zoo Zoë zebra ______ ___________ ___________ K of k Ik woon aan de ___ust in ___nokke.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
51
4
KIJKER 3
Oefening 26
Ik vul de letters in. Ik schrijf hoofdletters waar het moet. Ik schrijf de zinnen over. e–m–p–m–d–z–k
E
m
p
m
___lke ___aandag koopt mama sla en ___aprika op de ___arkt
D Z K ______________________________________________ Elke maandag koopt mama sla en paprika ______________________________________________ op de markt van Diksmuide. Ze stapt dan ______________________________________________ langs de Kiekenstraat. van ___iksmuide. ___e stapt dan langs de ___iekenstraat.
______________________________________________ m–p–d–v–k–d–m–r–o–s
M P D v ___atholieken voorbij. ___e vasten tijdens de k D ___oslims m ___amadan. ___p r O het einde vieren ze het ___uikerfeest. S Morgen is het Pasen. Dan is de vastentijd ______________________________________________ voor de katholieken voorbij. De moslims ______________________________________________ vasten tijdens de ramadan. Op het einde ______________________________________________ vieren ze het Suikerfeest. ______________________________________________ ___orgen is het ___asen. ___an is de ___astentijd voor de
______________________________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
52
4
KIJKER 3
Oefening 27
Ik zoek tien woorden met twee delen. Ik schrijf ze over. zwanen – gevonden – scholen – schroef – vergissing – ruiken – vlees – fluit – schriften – spreken – vinden – zwart – begieten – potten – schrift – rekenen – groeien – schrijf – grote – zoeken
zwanen ______________________
vinden ______________________
ruiken ______________________
groeien ______________________
scholen ______________________ schriften ______________________ spreken ______________________
potten ______________________ grote ______________________ zoeken ______________________
Ik zoek tien woorden met drie delen. Ik schrijf ze over. spelen – opening – bessen – vertellen – zaterdag – schroef – getal – oplossing – nederlaag – gezond – ogenblikken – schrift – genoeg – vraagstukken – platteland – klinkers – rupsen – vergeten – onmogelijk – beslissen – gevoelens
opening ______________________ ______________________ vraagstukken ______________________ ______________________ platteland vertellen ______________________ ______________________ vergeten zaterdag ______________________ ______________________ beslissen oplossing ______________________ ______________________ gevoelens nederlaag naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
53
4
KIJKER 3
Oefening 27
Ik onderstreep alle woorden met één deel. Opa gaat morgen met zijn fiets naar de markt om boodschappen. Ik onderstreep alle woorden met twee delen. Hij koopt appelen en peren, prei, honing en twee gebakken kippen. Ik onderstreep alle woorden met drie delen. Morgen vertrekken we met de hele familie naar de kust van Nederland. In de auto luisteren we naar verhalen over allerlei gebeurtenissen. Ze speelden zich af tijdens de grote oorlogen. Ik onderstreep alle woorden met vier delen. Op maandagavond bezoeken we een tentoonstelling van oude treinlocomotieven. Als echte fotografen maken we fotootjes van allerlei interessante machines. Toch houd ik meer van het museum van wetenschappen. Vooral de dinosaurus vind ik boeiend. Ik onderstreep alle woorden met vijf delen. Ogenblikkelijk kregen de marathonloopsters fris water na die onvoorstelbare inspanningen. De overwinnares kreeg een kroon van palmen.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
54
4
KIJKER 3
Oefening 28
Ik onderstreep de woorden met twee delen. We stappen door de bossen op smalle paden. Onze twee honden hollen mee. Mijn zussen verstoppen zich achter de stammen van de bomen. Twee ruiters op witte paarden kruisen ons. Het wordt een warme zomerdag.
Ik schrijf de onderstreepte woorden over. stappen, bossen, smalle, paden, onze, ______________________________________________
honden, hollen, zussen, achter, stammen, ______________________________________________ bomen, ruiters, witte, paarden, kruisen, ______________________________________________ warme ______________________________________________ ______________________________________________ Ik onderstreep de woorden met drie delen. Ik was toch ook graag thuis gebleven. Maar papa vindt dat we meer moeten bewegen. Dus moeten we wandelen, lopen en zwemmen. Ik denk dat onze papa wat overdrijft. De hersenen oefenen is toch ook belangrijk! Dus veel spelletjes spelen, is dat dan niet mogelijk? Wat denken onze juffrouwen hiervan?
Ik schrijf die woorden over.
gebleven, bewegen, wandelen, ______________________________________________ hij overdrijft, hersenen, oefenen, belangrijk, ______________________________________________ spelletjes, mogelijk, juffrouwen ______________________________________________ ______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
55
4
KIJKER 3
Oefening 28
Ik schrijf de woorden met twee en drie delen over. Ik negeer de woorden in het vet. Ali Baba – deel 9 Jullie weten dat de broer van Ali Baba, Kassim, door de rovers werd gedood. Inmiddels begint zijn vrouw zich ongerust te maken. Het is al stikdonker. Ze stapt naar de woning van Ali Baba. Ze belt aan. Ze zegt: ‘Ik ben vreselijk bang. Mijn man is nog altijd niet thuis.’ Ali Baba vreest dat er een ongeluk is gebeurd. Hij overtuigt zijn schoonzuster terug te keren naar huis. Ali Baba haalt zijn ezeltjes en gaat op verkenning. Bij de grot doet hij een bangelijke ontdekking. Er liggen druppeltjes bloed. Hij spreekt de formule uit: ‘Sesam open u’. De deuren openen en wat ziet hij? Het dode lichaam van zijn broer. Verdrietig hult hij het lijk in doeken. Hij vult nog vlug enkele zakken met goud. Ali Baba komt aan bij de vrouw van zijn broer.
jullie, weten, rovers, Woorden met twee delen _________________________ gedood, begint, maken, woning, altijd, _______________________________________________ gebeurd, terug, keren, liggen, Sesam, open, _______________________________________________ deuren, dode, lichaam, doeken, zakken _______________________________________________ inmiddels, ongerust, Woorden met drie delen _________________________
stikdonker, vreselijk, ongeluk, overtuigt, _______________________________________________ schoonzuster, ezeltjes, verkenning, _______________________________________________ ontdekking, druppeltjes, formule, openen, _______________________________________________ _______________________________________________ verdrietig, enkele naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
56
4
KIJKER 3
Oefening 29
Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel. Ik zoek de woorden met een kattenstukje en ik schrijf die over. smalle – banken – holte – rollen – kaarten – spinnen – wegen – kasten – padden – woorden – kisten – valse – messen – druppels – gaten – jassen – potten – middel ______________________________________________ smalle , rollen, spinnen, padden, messen,
druppels, jassen, potten, middel ______________________________________________ _________________________________________ Op de matten slapen twee katten. Als ze wakker worden, rollen ze over de mat en rennen ze naar hun kommen. Nog geen eten? Ze miauwen en hollen naar buiten. Dan gaan ze maar jagen. Ze klimmen in bomen, sluipen over takken, springen op de pannen van de buren, vallen in de ren van de kippen.
matten, katten, wakker, rollen, rennen, ______________________________________________ kommen, hollen, klimmen, takken, pannen, ______________________________________________ vallen, kippen ______________________________________________ ______________________________________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
57
4
KIJKER 3
Oefening 29
Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel. Ik onderstreep de kattenstukjes en ik schrijf die woorden over. Ali Baba – deel 10 Zachtjes laat Ali Baba de klopper vallen. De deur gaat open. Daar is de knappe en slimme Morgiana, het dienstmeisje van Kassim. Ali Baba zegt: ‘Ik heb het lijk van je baas moeten verpakken in die doeken. Beloof me aan niemand iets te verklappen over de moord. Ik zal je alles vertellen. Maar we doen alsof je baas ongelukkig ten val is gekomen.’ Wat later ziet hij zijn schoonzus en Ali Baba zegt: ‘Ik heb je man gevonden. Hij is wellicht gevallen van rotsen. Er is niets aan te doen. Het was een beslissing van Allah. We begraven mijn broer. Dan voegen we beide gezinnen samen. Jij en mijn vrouw kunnen toch samen wonen? Of zal dat niet lukken?’
, vallen, knappe, slimme, Kassim, ______________________________________________ klopper verpakken, verklappen, alles, vertellen, ______________________________________________ ongelukkig, wellicht, gevallen, beslissing, ______________________________________________ Allah, gezinnen, kunnen, lukken ______________________________________________ ______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
58
4
KIJKER 3
Oefening 30
Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel. Ik onderstreep de kattenstukjes en ik schrijf de woorden over. adressen vergissen inspanning middelen getallen
____________ adressen bruggetje
bruggetje ____________
inspanning bittere ____________
bittere ____________
vergissen vertellen ____________
vertellen ____________
middelen komkommer ____________ komkommer ____________ getallen middelste ____________
middelste ____________
Heb jij je al gewassen? Nee, je moet nu geen verstoppertje spelen. En ook geen tikkertje meer. Het is tijd. En je moet niet mopperen! Het is vandaag welletjes geweest. Je bent al een hele dag buiten. Jeroen gaat stilletjes naar binnen. Hij wast eerst zijn modderige voeten in een kommetje met zeepwater.
______________________________________________ gewassen, verstoppertje, tikkertje, ______________________________________________ mopperen, welletjes, stilletjes, binnen, ______________________________________________ modderige, kommetje ______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
59
4
KIJKER 3
Oefening 30
Ik hoor één medeklinker na een korte klinker a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel. Ik schrijf alle woorden in de juiste vorm. kokkin zwart – jurk wit – muts ren – trap
kokkinnen dragen ____________ zwarte _________________ jurken en _______________ _________________. witte mutsen Ze ______________ rennen de ______________ trappen af De twee ________________ Fien en Stien
van de zolder tot de kelder.
stoppen kapotte sokken en ____________ scherpen de keuken____________. messen Ze ______________ af, wassen ________________ borden _________________ de _____________ en poetsen vorken ________________ de ________________. bakken gerechten Ze _______________ _____________ vullen potten water voor de ____________ planten op de ___________. kasten Vlug gaan ze dan ____________________ stappen met de ____________ honden en de ___________. katten Ze braden ____________ _____________ vette ganzen voor die ____________ _______________. dikke gasten Altijd _____________, werken zelden __________! lachen
stop – kapot – sok Ze _________ hun __________ _________
scherp – mes was – bord poets – vork bak – gerecht vul – pot plant – kast stap hond – kat vet – gans dik – gast werk – lach
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
60
4
KIJKER 3
Oefening 31
Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel. Ik zoek de woorden met een berenstukje en ik schrijf die over. mager – koorden – fluiten – noten – regen – baarden – karren – vuren – kaarten – spelen – spellen – paden – paarse – schaduw – olie – plaatsen – oordeel – helaas
mager ______________________________________________ , noten, regen, vuren, spelen, paden, ______________________________________________ schaduw, olie, helaas ______________________________________________ Vandaag is oma jarig. We steken de kaarsen aan. En we zullen heerlijk feesten. We kopen een boeket rozen voor haar. We maken vandaag geen ruzie. We kijken naar beelden op tv van vreemde wezens in een tekenfilm. We zoenen haar en wensen haar nog vele gelukkige jaren. _______________________________________________ oma, jarig, steken, kopen, rozen, maken, _______________________________________________ ruzie, wezens, tekenfilm, vele, jaren _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
61
4
KIJKER 3
Oefening 31
Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel. Ik onderstreep de berenstukjes en schrijf die over. Ali Baba – deel 11 De vrouwen weenden en klaagden. Wie zou Kassims winkel overnemen? De buren zagen dat Ali Baba verhuisde. Ali Baba had nu twee vrouwen, dat was een gewoonte in die tijd. Hij was erg tevreden met zijn winkel en genoot van zijn nieuwe geluk. Maar, toen er wat tijd was verlopen, kwamen de rovers terug bij de grot. Het lijk van de koopman was verdwenen! En verschillende zakken met goud ontbraken. De roverhoofdman was woedend. ‘Ik ben verraden! Ik zal me wreken! Ik zal de dief doden! Jij, Alkabir, gaat naar de stad. Leg je oren te luisteren.’ Alkabir vertrok in de schemer. Hij stelde hier en daar wat vragen. Het werd duidelijk dat er onlangs iemand werd begraven die ergens in de bergen was gestorven.
______________________________________________ overnemen, buren, zagen, ______________________________________________ tevreden, verlopen, kwamen, rovers,
verdwenen, ontbraken, roverhoofdman, ______________________________________________ verraden, wreken, doden, Alkabir, ______________________________________________ oren, Alkabir, schemer, vragen, begraven ______________________________________________ ______________________________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
62
4
KIJKER 3
Oefening 32
Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel. Ik onderstreep de berenstukjes en ik schrijf de woorden over. vanavond inbrekers instrument verdwenen genade
____________ vanavond oktober
oktober ____________
instrument zaterdag ____________
zaterdag ____________
inbrekers bovenste ____________ verdwenen molenaar ____________
genade gewapend ____________
bovenste ____________ molenaar ____________ gewapend ____________
Op kamp slapen we in grote, bruine en groene tenten. ’s Morgens lopen we naar de rivier en maken we ons nat. Tevreden keren we terug en eten we ontbijtgranen. Daarna is het vergadering. Wat zijn de plannen? Spelen in de bossen? Naar het dorp om inkopen te doen? Elkaar verhalen vertellen en zeker niet vervelend zijn en elkaar plagen?
______________________________________________ slapen, grote, lopen, maken, tevreden, ______________________________________________ keren, eten, ontbijtgranen, vergadering, ______________________________________________ spelen, inkopen, verhalen, zeker, ______________________________________________ vervelend, plagen
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
63
4
KIJKER 3
Oefening 32
Ik hoor één medeklinker na een lange klinker aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel. Ik schrijf alle woorden in het meervoud of in de juiste vorm. kind – plaag mens – vraag heb – zot – kuur pluk – bloem – buur loop – plas schuil klim – boom roof – ei – eend beest – storm kom – vuil kat – merk – gevaar vlucht – gast stout – jongen vlieg steek – tong deugnietstreek
kinderen plagen mensen ______________, vragen doen niet wat _____________ hebben niets dan ________ zotte __________, kuren ___________ plukken bloemen bij de __________? buren __________ ___________ Lopen plassen _______________ door __________________, schuilen _________________________ niet voor regen klimmen in de bomen ______________ ____________________, roven eieren eenden ___________ __________ van de _________? beesten _________ stormen________ weg. Alle _____________ komen thuis met ___________ vuile Ze __________ kleren. Katten ___________ merken de ____________. gevaren ___________ _________________ Vluchten voor die _________________ gasten Stoute jongens ______________ ______________ op bezoek vliegen _________________________ vlug in de hoek. Steken ______________ dan hun tongen _____________ uit. deugnietstreken Zijn dat geen __________________________? Welke ________________ ________________,
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
64
4
KIJKER 3
Oefening 33
Ik schrijf de woorden in het juiste vakje. lerares – schakelaar – portretten – generaal – beneden – gebeurtenissen – lessenaar – schapenwolken – bosklassen – badkamer – kattenkwaad – vanmiddag – geschrokken – gezinnen – maandagen – gebroken – schitterend – egels
Ik hoor één medeklinker na de kort klinkende a, e, i, o of u. Ik schrijf de medeklinker dubbel.
Ik hoor één medeklinker na de lang klinkende aa, ee, oo of uu. Ik schrijf de klinker enkel.
portretten ______________________
lerares ______________________
lessenaar ______________________
generaal ______________________
gebeurtenissen ______________________ bosklassen ______________________ kattenkwaad ______________________ vanmiddag ______________________ geschrokken ______________________ gezinnen ______________________ schitterend ______________________
schakelaar ______________________ beneden ______________________ schapenwolken ______________________ badkamer ______________________ maandagen ______________________ gebroken ______________________ egels ______________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
65
4
KIJKER 3
Oefening 33
Welke woorden schrijf ik in de vakjes? Ik negeer de woorden in het vet. Ali Baba – deel 12 De rover komt te weten dat de overledene een broer had, Ali Baba. Alkabir vindt de woning en zet een teken op de muur. Zo vergissen de bandieten zich niet. Alkabir zal zijn makkers verwittigen. Wanneer Morgiana boodschappen wil doen, ziet ze het kruisje. ‘Misschien een deugnietenstreek’, denkt ze. ‘Of is het mogelijk dat iemand mijn meester kwaad wil doen?’ Voor de zekerheid zet ze een kruis op de muren van alle buren. De chef zegt: ‘Voorzichtig! Jullie gaan bewapend naar de markt. Intussen ga ik op verkenning.’ woorden met een kattenstukje
woorden met een berenstukje
vergissen ______________________
rover ______________________
verwittigen ______________________
overledene ______________________
makkers ______________________ wanneer ______________________ boodschappen ______________________ misschien ______________________ alle ______________________ jullie ______________________ intussen ______________________ verkenning ______________________
weten ______________________ woning ______________________ teken ______________________ mogelijk ______________________ zekerheid ______________________ muren ______________________ buren ______________________ bewapend ______________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
66
4
KIJKER 3
Oefening 34
Ik schrijf de woorden in het meervoud of in de juiste vorm. wit – muur dik – hond dom – kip druk – stad lang – straat fel – kleur leeg – fles geel – bloem fris – dag hoog – hak nat – veer
________________ ________________ witte muren ________________ ________________ dikke honden ________________ ________________ domme kippen ________________ ________________ drukke steden ________________ ________________ lange straten ________________ ________________ felle kleuren ________________ ________________ lege flessen ________________ ________________ gele bloemen ________________ ________________ frisse dagen ________________ ________________ hoge hakken ________________ ________________ natte veren
scherp – mes ________________ ________________ scherpe messen nieuw – band ________________ ________________ nieuwe banden lief – beer vlug – rat hoog – trap
________________ ________________ lieve beren ________________ ________________ vlugge ratten ________________ ________________ hoge trappen
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
67
4
KIJKER 3
Oefening 34
Ik schrijf de woorden in het meervoud of in de juiste vorm. dapper – matroos groot – gevaar nieuw – fietsrem ik tel – lettergreep ik eet – boterham ik draag – sandaal vergaan – schip druk – leraar ik trap – pedaal schaap – scheer kruk – loop koningin – kroon ik draag – regenjas ik bak – oliebol ik maak – rekensom ik reis ruimteschip
dappere matrozen ________________________________ grote gevaren ________________________________ nieuwe fietsremmen ________________________________
tellen lettergrepen wij _____________________________ eten boterhammen wij _____________________________ dragen sandalen wij _____________________________ vergane schepen ________________________________ drukke leraren ________________________________
trappen op de _____________ pedalen wij ___________ schapen scheren ________________________________
krukken lopen op _____________________________
koninginnen kronen ________________________________
dragen regenjassen wij _____________________________ bakken oliebollen wij _____________________________ maken rekensommen wij _____________________________ reizen wij _____________________________ met ____________________________ ruimteschepen
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
68
4
KIJKER 3
Oefening 35
Ik maak rijmpjes. Wil jij op bezoek komen in mijn (dr) ___________________? dromen Dan zijn we met velen en kunnen we (sp) ___________________. spelen Holderdebolder op de (z) ___________________. zolder Of willen we crossen bossen in de (b) ___________________? We eten koeken boeken en lezen in (b) ___________________. Met veel geroep en geklater springen we in het koude (w) __________________. water Weet je mij wonen? Ik zal het je (t) ___________________! tonen Wil je hier eten? Laat het me (w) ___________________. weten Willen we ravotten sjotten of wil je (sj) ___________________? Je mag ook beslissen of we zullen (v) ___________________. vissen naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
69
4
KIJKER 3
Oefening 35
Ik maak samenstellingen. Eerst zet ik de woorden in het meervoud. hond – blok – aap – oog – pan
+
hok – haar – doos – lap – blik
hondenhokken 1 De hondjes zijn opgesloten in ____________________.
blokkendozen 2 Die blokjes zitten in _____________________________. apenharen 3 De kooi ligt vol ________________________________.
ogenblikken 4 Wil je enkele __________________________ wachten? pannenlappen 5 Verbrand je niet. Gebruik ________________________. man – vis – kip – pen – schaap
+
poot – oog – zak – naam – kaas
1 Rob en Wout zijn mannennamen ________________________________.
heeft vissenogen 2 Een kabeljauw ____________________________.
kippenpoten 3 Elke kip heeft twee _____________________________.
pennenzakken 4 Mijn kleurpotloden zitten in _______________________. schapenkazen 5 Lust jij _________________________?
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
70
4
KIJKER 3
Oefening 36
Ik vul het woord aan met het voorvoegsel ge, be of ver. Nadien schrijf ik het woord in het meervoud onderaan. taal veel tel waak haal zin bouw haal loof zin
betaal Ik _________________________ met euro’s.
verveel Ik ________________________ me vandaag. vertel Ik ________________________ een verhaal. bewaak Ik ______________________ de gevangene.
verhaal een mooi ____________________________
gezin kinderen van een ______________________
gebouw een groot ____________________________ behaal Ik ______________________ de eindstreep.
beloof Ik _______________________ op tijd te zijn.
Ik _______________________ een leugentje. verzin
gezinnen betalen wij ____________________ _______________________ gebouwen vervelen zich ___________________ _______________________ behalen vertellen wij ____________________ wij ____________________ beloven bewaken wij ____________________ wij ____________________ verzinnen verhalen _______________________ wij ____________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
71
4
KIJKER 3
Oefening 36
Ik vul aan met het voorvoegsel ge, be, ver of her. Ik schrijf de juiste vorm van het woord in die zin. taal
betalen Wij _______________________________ veel geld.
veel
vervelen We weten niet wat te doen. We ________ _____ ons.
tel stel
vertalen uit het Engels? Wil je deze zinnen ______________ vertellen We ________________________________ verhalen.
hertellen De kassa klopt niet. Hij moet het geld ___________. bestellen Wij _________________________ een nieuwe auto.
herstellen Welke garage zal die auto ____________________?
berekenen reken Wij _____________________________ de uitkomst. raad
geraden Heb je de uitkomst __________________________?
ras
verrassen Wij ____________________ oma met een bezoekje.
rot
verraden Mijn vriend heeft mij _________________________.
verrotten Dat hout ligt buiten te _________________________.
herkauwen kauw Koeien __________________________ wat ze eten.
gewone woon Dat zijn heel ________________________ mensen. laad
geladen Is dat geweer ______________________________?
laad
herladen Nu moet hij zijn geweer ______________________.
geschoten schot De jager heeft ______________________________. haal
Morgen is het toets. Moet je niet _______________? herhalen
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
72
4
KIJKER 3
Oefening 37
Ik schrijf woorden met ont in de hokjes. moeten – goochelen – dekken – bijten – roeren – zettend – ploffen – slaan – spannen 1 Mijn opa wil iets nieuws vinden of iets ont… 2 Arbeiders verliezen hun werk. De bazen ont… hen. 3 ’s Morgens moet je flink ont… 4 Die mensen komen elkaar tegen. Ze ont… elkaar. 5 Ik had van het voetbalteam meer verwacht. De spelers ont… me. 6 Na een zware werkweek moeten mensen zich ont… 7 Die streek is heel erg of ont… gevaarlijk! 8 Die bom kan elk moment ont…
9 Een liefdesverhaal kan opa wel ont… 1 2 3 4 5 6 7 8 9
o o o o o o o o o
n n n n n n n n n
t t t t t t t t t
d s b m g s z p r
e l i o o p e l o
k a j e o a t o e
k a t t c n t f r
e n e e h n e f e
n n n e e n e n
l e n n d n
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
73
4
KIJKER 3
Oefening 37
Ik kijk naar het grondwoord en ik vul aan met on of ont. Ik schrijf de juiste vorm van het woord in die zin.
onweren Het wordt erg donker. Het zal ___________________. Die bandieten _________________________ een kind! voer ontvoeren Van dat hard rijden komen er ____________________. geluk ongelukken Die wetenschappers _________________ dek ontdekken iets nieuws. Die bommen zullen ___________________________. plof ontploffen Het ruikt daar niet goed. Het zijn ___________ kamers. fris onfrisse Het wordt warm. Het ijs zal ______________________. dooi ontdooien 5 en 9 zijn _____________________________ getallen. paar onpare _____________________ toiletten en ik moet plassen. bezet Onbezette __________________________ sterren ontroeren me. telbaar Ontelbare Die toestellen ________________ trek onttrekken vocht uit een kamer. Op die weg gebeuren veel ______________________. geval ongevallen bemand __________________ Onbemande ruimteschepen verdwijnen vaak. wilde beesten zie ik in de zoo. tembaar ____________________ Ontembare Kunnen jullie al die namen __________________? houd onthouden Papa zal een fles wijn ______________________. kurk ontkurken Die zure appelen zijn ________________ appelen. rijp onrijpe Dokters moeten hun instrumenten altijd ____________. smet ontsmetten weer
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
74
4
KIJKER 3
Oefening 38
Ik schrijf alle woorden in het meervoud. droom stroom beer – zwem vis – fiets paard – boom trol – kom heks – stok breed – rok maak – brok pan – pot griezel – baard rijd – wit – paard aap – tak pruim – pak duizendtal val – ster koe – stoei droom
dromen zag ik ______________. stromen _____________ in de zee. Beren ________________ zwemmen _____________ Vissen ______________ fietsen op een slee. _____________ Paarden in de ____________________, bomen laat de _______________ maar ____________. trollen komen ______________ Heksen op hun __________________ stokken met hun _______________ _______________. brede rokken Ze _____________ maken niets dan ______________, brokken slaan op ____________ pannen en ________________. potten _______________ Griezels met lange ______________ baarden ___________ rijden op __________ ______________. witte paarden ________________ Apen aan de _________________ takken om _________________ pruimen te _________________. pakken Met _____________________________ tegelijk duizendtallen ______________ _____________ vallen sterren uit de hemel. _______________ _______________ Koeien stoeien in de wei. Oef! Die _______________________ zijn voorbij. dromen In mijn ____________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
75
4
KIJKER 3
Oefening 38
Ik maak zoveel mogelijk samenstellingen. Ik schrijf ze in het meervoud. veel ... peren kippen dennen honderd blokken start appel
____________________________ perenbomen, perendozen, ____________________________ perenzakken, kippeneieren,
____________________________ kippenhokken, dennenbomen, ____________________________ dennenappels, hondertallen,
boom appel ei
____________________________ blokkendozen, blokkenzakken, tal ____________________________ startblokken, startpistolen, ____________________________ appelbomen, appeldozen, ____________________________ appelzakken, eetappels, ____________________________ eetzakken, eetperen,
hok doos blok
eet
____________________________ tientallen, pennendozen,
zak
tien
____________________________
pistool
____________________________
peer
pen
____________________________ pennenzakken
____________________________ ____________________________ ____________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
76
4
KIJKER 3
Oefening 39
Ik maak samenstellingen en ik schrijf de juiste vorm. vuur + rood = ___________________________________ vuurrood
Dat zijn _________________________________ bloemen. vuurrode
melk + kan = ____________________________________ melkkan
Er staan twee lege _____________________ in de berging. melkkannen meisjes + stem = ________________________________ meisjesstem
Opa luistert graag naar ____________________________. meisjesstemmen kerk + klok = __________________________ kerkklok Hoor de _________________________ luiden. kerkklokken
zeep + bel = ___________________________ zeepbel
Ga je ___________________________ blazen? zeepbellen dans + school = _______________________ dansschool Zij volgt les in twee verschillende _________________________. dansscholen
eigen + naam = ___________________ eigennaam
Erika en Youssef zijn _______________________. eigennamen feest + dag = ___________________ feestdag
Nieuwjaar en Kerstmis zijn ___________________. feestdagen naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
77
4
KIJKER 3
Oefening 39
Ik maak een nieuwe zin. In de nieuwe zin zet ik de onderstreepte woorden in het meervoud. I n de klas maak ik een vraagstuk, een deling, een rekensom en spel ik het werkwoord juist.
vraagstukken In de klas maken we ______________________________, delingen rekensommen ______________________, _________________________
en ______________ we de _____________________ juist. spellen werkwoorden Boven het dak van het kasteel flikkert een ster en achter de tak van een berkenboom zie ik een planeet. Boven de ____________ daken van de ____________________ kastelen
___________________ tientallen ____________ flikkeren sterren en achter de______________ van de _________________________ takken berkenbomen zie ik twee ________________. planeten
Op de briefomslag noteer ik de naam en het adres van mijn kameraad.
briefomslagen noteren Op de _______________________ __________________
namen adressen we de ______________ en de ___________________ van onze ____________________. kameraden
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
78
4
KIJKER 3
Oefening 40
Ik schrijf alle woorden in het meervoud.
Honden soorten dik – dun ___________________, ___________________, Dikke dunne klein – groot __________________ en ____________________, kleine grote wit – zwart ______________________, _________________, witte zwarte bruin – rood ____________________ en ________________. bruine rode blaf – poort ________________ aan de _________________, Blaffen poorten bijt – tand ________________ met die _________________. bijten tanden kwispel – staart _______________ Kwispelen met de _______________, staarten lief, speel – hart _______________ spelen ze voor _______________dief. harten wil – eet Ze ________________ altijd ________________, willen eten kun – stop _______________ kunnen nooit eens _______________. stoppen knabbel – bot _________________ Knabbelen op oude _______________, botten word – vreet ____________ worden dik van steeds te _____________. vreten ken – gevaar Ze ______________ kennen geen __________________. gevaren nat – beest Als ik naar die _____________ _____________ natte beesten fluit, kom – schud ____________ ze af en _____________ komen schudden ze zich uit. hond – soort
______________ heb je in alle _____________.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
79
4
KIJKER 3
Oefening 40
Ik zet de woorden in het meervoud. boom – bom boos – bos groot – grot knop – knoop koop – kop weet – wet maan man haak hak
bomen bommen __________ boze mannen en grote ____________ bossen ___________ grote meren in diepe _____________ grotten bloem___________ knoppen en broeks_____________ knopen eten ____________ kopen en twee __________ koppen melk _____________ welke ______________ er zijn weten wetten de _____________________ van een planeet manen vrouwen en ___________________________ mannen fietsen aan __________________ haken onkruid ___________________ hakken _________ groeien en __________ ontploffen
Ik zet de woorden in het meervoud en maak een samenstelling. ster + hoop krul + bol kat + haar mug + beet mat + taart
grote ________________________ sterrenhopen mooie _______________________ krullenbollen
zoveel _______________________ kattenharen
jeukende _____________________ muggenbeten
lekkere _______________________ mattentaarten
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
80
4
KIJKER 3
Oefening 41
Ik schrijf het meervoud op de juiste plaats. bezwaar – adres – koord – verhaal – feest – gevaar – getal – soort – kast – schoen – zaterdag – kus – boerin – gebeurtenis – duif – woord – banaan – avontuur – raket berenstukje
kattenstukje
______________________ adressen
______________________ bezwaren
______________________ kussen
gevaren ______________________
______________________ getallen ______________________ boerinnen ______________________ gebeurtenissen ______________________ raketten
verhalen ______________________ zaterdagen ______________________ bananen ______________________ avonturen ______________________
andere woorden
_______________________________________________ koorden, feesten, soorten, kasten, schoenen, _______________________________________________ duiven, woorden _______________________________________________ _______________________________________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
81
4
KIJKER 3
Oefening 41
Ik ga in de zinnen op zoek naar woorden die ik in het meervoud kan zetten. Ik schrijf alleen het meervoud op van woorden met een kattenstukje of een berenstukje. Hetschaapscheerjemeteenkam. Papabegraafteenkipdiedoodis. Eetjegraageenbanaanofwiljeeenstukananas? Slaapjeindatbedopdiematrasindathuisopdiestraatindiestad?
Kan ik ook van rechts naar links lezen? ?sobtehnikatneerednofomoobeidrethcaemkipotsreV .tsarkfaarednetmorgreebed,tnipstakeD
Woorden met een kattenstukje ____________________________________________ kammen, kippen, wij willen, stukken, ____________________________________________ ananassen, bedden, matrassen, ____________________________________________ wij verstoppen, takken, bossen, katten, ____________________________________________ wij spinnen, wij grommen, wij krassen Woorden met een berenstukje
____________________________________________ schapen , wij scheren, wij begraven, wij eten, bananen, wij slapen, straten, ____________________________________________ steden, bomen, beren, raven ____________________________________________ ____________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
82
4
KIJKER 3
Oefening 42
Ik vul de letters van het alfabet in.
__ A __ B __C
__ D __E __ F G __
__ H __I __ J
__ K __L __ M __ N __ O __ P __Q
__ R __S __ T
__ X __Y __Z
__ U __ V __ W
Ik schrijf nogmaals de letters van het alfabet. __ __ __ D E F G __ __ __ K L M N A B C __ __ __ __ H I J __ __ __ __ __ __ __ O P Q __ __ __ R S T __ __ __ U V W __ __ __ X Y Z Nu bedek ik alles wat hierboven staat. Ik vul de ontbrekende letters in. A __ __ I J K __ __ __ L M N E F G H __ __ B C D __ __ __ O __ Q R __ __ U __ __ P S T V W X Y __ Z
Ik bedek opnieuw alles wat hierboven staat. Ik vul de ontbrekende letters in. __ __ __ A B C D __ __ __ E F G __ __ __ H I J K __ __ __ L M N O __ __ __ __ __ U V W X Y __ P Q R __ __ S T Z
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
83
4
KIJKER 3
Oefening 42
Ik schik de woorden alfabetisch. Ik kijk alleen naar de eerste letter van het woord. A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z dikwijls – flauw – glimlachen – zout – markt – iemand – keizer – antwoord – hoofdpijn – lichaam – eekhoorn – banaan – oudste – pech – verkouden – reeds – steeds – tapijt ______________ antwoord
______________ hoofdpijn
______________ pech
______________ dikwijls
______________ keizer
______________ steeds
______________ banaan ______________ eekhoorn ______________ flauw ______________ glimlachen
______________ iemand ______________ lichaam ______________ markt ______________ oudste
______________ reeds ______________ tapijt ______________ verkouden ______________ zout
Ik schik de woorden alfabetisch. De eerste letter is gelijk. Ik kijk naar de tweede letter van het woord. schrijf – stout – spijker – sein – saus – sla
saus ______________ schrijf ______________
sein ______________ sla ______________
spijker ______________ stout ______________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
84
4
KIJKER 4
Oefening 43
Ik schik de woorden alfabetisch. Ik kijk alleen naar de eerste letter van het woord. A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z mouwen – kabouter – saus – aardbei – wedstrijd – papier – beide – lachen – juichen ______________ aardbei
______________ kabouter
______________ papier
______________ juichen
______________ mouwen
______________ wedstrijd
______________ beide
______________ lachen
______________ saus
De eerste letter is gelijk. Ik kijk naar de tweede letter van het woord. bieb – bouw – blij – banaan – brutaal – buur ______________ banaan ______________ bieb
______________ blij ______________ bouw
______________ brutaal ______________ buur
glimlach – grauw – gauw – geheim – gordijn – guur ______________ gauw ______________ geheim
______________ glimlach ______________ gordijn
______________ grauw ______________ guur
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
85
4
KIJKER 4
Oefening 43
Ik schrijf alle letters van het alfabet. __ __ __ A B C __ __ __ __ D E F G __ __ __ H I J __ __ __ __ K L M N __ __ __ O P Q __ __ __ R S T __ __ __ U V W __ __ __ X Y Z Ik bedek wat hierboven staat. Welke letter komt na ... D___, E U ___, P A ___, B F ___, G H ___, I J ___ K V O ___, Ik schik de woorden alfabetisch. Is de eerste letter gelijk, dan kijk ik naar de tweede letter. hotel – hoera – gauw – geheim – alfabet – ach – fijn – fout – flauw – meisje – manier – lachen – kajuit – juichen – pech – prei – paus – pijl
ach ______________
geheim ______________
manier ______________
fijn ______________
hotel ______________
______________ paus
alfabet ______________ flauw ______________ fout ______________ gauw ______________
hoera ______________ juichen ______________ kajuit ______________ lachen ______________
______________ meisje ______________ pech ______________ pijl ______________ prei
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
86
4
KIJKER 4
Oefening 44
Ik schrijf de ei-woorden over en ik schrijf ze nog eens in de zin. arbeiders __________________ arbeiders
Heel wat ________________ arbeiders werken aan de weg.
bereid _______________ bereiken _______________ bereid bereiken Ze zijn _____________ hun best te doen. bereid Ze willen iets ________________. bereiken
terrein ______________ uitbreiden _________________ terrein uitbreiden
terrein uitbreiden Ze zullen het ______________ nog ___________________. eisen feiten eisen ________________ feiten ___________________
eisen dat hij de __________ feiten toegeeft. De rechters ___________
weigeren steigeren ________________ steigeren weigeren ______________ weigeren steigeren Paarden _________________ soms te _______________. weinig refrein weinig _______________ refrein _________________
Weinig mensen zingen het ______________ refrein ____________ mee. steile veilig steile __________________ veilig _________________
steile veilig Is dat _____________ pad wel ______________ genoeg?
seizoen heiligen seizoen ________________ heiligen ________________ seizoen vieren de katholieken heiligen In elk ___________ ____________.
gelei marsepein gelei _______________ marsepein __________________ gelei of _______________? marsepein Wil je op je boterham ___________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
87
4
KIJKER 4
Oefening 44
Ik vul het juiste ei-woord in. allerlei – aardbeien – eieren – prei – eindelijk – afscheid – geiten – gelei
We helpen opa in de tuin. We helpen opa bij ________________ werkjes in de tuin. allerlei
We plukken _________________, rapen _____________, aardbeien eieren voederen de ____________, trekken het onkruid uit geiten
tussen de _________. prei We helpen ook ____________ gelei maken van fruit en suiker. En straks nemen we
______________ afscheid van oma en opa. Dan zit het werk er ___________________ eindelijk op.
eilandje – eik – eigendom – steiger – terrein – eist – eikels – zeil – scheidsrechter
De baron Dat _______________ midden in het meer is eilandje
_______________ van de baron. Hij __________ eigendom eist dat het steeds in orde is. In het midden van het eiland staat
een enorme __________. De grond is bezaaid met eik
______________. Het is een mooi _______________ om te eikels terrein
voetballen. De baron is dan altijd de __________________. scheidsrechter Aan de ______________ ligt een ___________bootje. steiger zeil
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
88
4
KIJKER 4
Oefening 45
Ik maak samenstellingen. trein +
begeleider – reizigers – sein
De _________________________ controleert mijn kaartje. treinbegeleider De treinbestuurder houdt het ______________ treinsein in het oog. Op de trein zitten veel ____________________________. treinreizigers boot + trein = nacht + trein = post + trein =
___________________ boottrein ___________________ nachttrein
___________________ posttrein
Ik maak een samenstelling met ... scheiding + s +
muur – sloot – wand
een ________________________ tussen twee tuinen scheidingsmuur een ________________________ tussen twee kamers scheidingswand een _________________________ tussen twee velden scheidingssloot Ik maak samenstellingen met terrein. Ik ga op jacht op een _____________________________. jachtterrein
Ik sport op een __________________________________. sportterrein
Ik schiet op een __________________________________. schietterrein
Er is een groot feest op een ________________________. feestterrein naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
89
4
KIJKER 4
Oefening 45
Ik maak steeds langere samenstellingen met ei! De woorden zitten verstopt in de zinnen. 1 Het is hier zo vol als een ei. 2 Ik rol die grote kei naar beneden. 3 Op 1 mei versieren ze bij ons een grote boom. 4 Mama legt op elk bed een mooie sprei. 5 Het kind van onze buren is nog erg klein. 6 Op het plein voor de kerk is het elke woensdag markt. 7 Papa lust het liefst honing van bijen op de heide. 8 Ik speel met mijn vrienden op het terrein tussen die huizen. 9 Een reiziger kan de auto, het vliegtuig of de trein nemen. 10 Wil je gelei van appelen, peren, aardbeien of bessen? 11 Toen ze afscheid namen, kwamen ze eerst nog op bezoek. 12 Ook in een fabriek heeft men soms geheimen. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
e r m b k m h s t a a f
i o e e l a e p r a f a
v l i d e r i e e r s b
o k b s i k d e i d c r
l e o p n t e l n b h i
i o r k p h t r e e e
m e i l o e e i i k
i n e n r i e d s
d i i r z n
n n e i g s b g e
g i g e e h
n e l z e
r e i o e k i m e n
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
90
4
KIJKER 4
Oefening 46
Ik vul het juiste ei-woord in. keizerin – geiten – geheim – heide – aardbeien – klei 1 De ________________ keizerin vertrok in het ________________. geheim
2 ______________ Geiten grazen op de _______________. heide
3 Zou _________grond wel goed zijn voor ________________? klei aardbeien trein – reizigers – afscheid – sein – treinbegeleider
trein afscheid ________________. De ___________________________ geeft reizigers treinbegeleider een ____________ om te vertrekken. sein
De ___________ vertrekt. Pa neemt ________________ van de
mei – leidster – meisjes – beide – waterpeil
mei waterpeil De ______________ leidster geeft een hand aan _____________ beide ________________. meisjes
De maand _____ is droog. Het _________________ staat laag.
paleis – steile – allerlei – eigendom – scheiden
paleis eigendom 2 Aan die ____________ steile berg ________________ scheiden onze wegen. 3 We maken _________________ oefeningen. allerlei
1 Het koninklijk ______________ is _____________ van het volk.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
91
4
KIJKER 4
Oefening 46
Het grondwoord ken ik. Welke afleiding past in de zin? leid leiden – leider – leiding – inleiding – leidster – afgeleid
1 Fatma is de kamp______________________________. leidster
2 De gidsen ______________________ ons over de berg. leiden 3 Het woord leiding is ____________ afgeleid van het woord leid.
4 Waar loopt hier de water________________________? leiding
5 Een spreekbeurt begint met een __________________. inleiding 6 Jeroen is de _________________ van onze groep. leider eind einde – eindje – eindigen – oneindig – uiteindelijk
1 Wanneer zal die ruzie toch ______________________? eindigen
2 We willen nog een klein _________________ wandelen. eindje 3 We missen het _______________________ van de film. einde 4 Aan de ruimte komt geen einde. Ze lijkt ______________. oneindig 5 Mijn vriend kwam ___________________ uiteindelijk toch opdagen. scheid scheiden – gescheiden – scheidsrechter – scheiding
1 Onze buren zijn ________________________________. gescheiden 2 De ________________________ leidt de voetbalmatch. scheidsrechter
3 De agent wil de vechters _________________________. scheiden 4 Die stroom vormt de _______________ scheiding tussen de landen.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
92
4
KIJKER 4
Oefening 47
Het grondwoord ken ik. Ik schrijf de afleiding. arbeid leid kei reis aardbei
In de bouw werken veel ___________________. arbeiders
Zij ___________________ de groep naar boven. leidt Een hoop _______________ rollen van de berg. keien
Mama wil veel _____________________ maken. reizen _____________ Aardbeien eten is gezonder dan een koek.
eigenaar De huis_______________________ vergaderen. eigenaars meisje eiland paleis steiger weiger meid eind geheim keizerin heilig veilig peil steil
In onze klas zitten acht ______________________. meisjes Hij woont op een klein _______________________. eilandje Die koning heeft drie ________________________. paleizen Boten liggen aan hoge ______________________. steigers
Ze __________________________ mee te gaan. weigeren Die meisjes zingen in een ____________groep. meiden
Zullen we een klein ______________ wandelen? eindje
Ik heb een klein __________________________. geheimpje Een klein ___________________ keizerinnetje leidde het land.
Sint-Rochus en Sint-Rita zijn _______________. heiligen Zijn dat _______________________ fietswegen? veilige Ze ________________ de hoogte van het water. peilen
Dat zijn __________________________ bergen. steile
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
93
4
KIJKER 4
Oefening 47
Het grondwoord ken ik. Welke afleiding past in de zin? geheim geheimen – geheimzinnig – heimelijk – geheime
1 Heb jij voor mij veel _____________________________? geheimen 2 Hij is raadselachtig of ____________________________. geheimzinnig 3 Wil je afspreken op een _____________________ plaats? geheime
4 Hij kwam stiekem of __________________ in mijn kamer. heimelijk arbeid arbeider – arbeidster – arbeiden
1 Hij is ________________________________ in die fabriek. arbeider 2 Werken of ________________ arbeiden tot we met pensioen gaan.
3 Fatima is ________________________________________. arbeidster Ik maak een samenstelling met meer dan twee woorden. De woorden staan door elkaar.
water – fontein – drink rechter – scheid+s – bal – voet leider – bliksem – af pool – noord – reiziger terrein – haven – lucht slaap – trein – auto gas – leiding – aard klein – dochter – achter
drinkwaterfontein ________________________ voetbalscheidsrechter ________________________ bliksemafleider ________________________ noordpoolreiziger ________________________ luchthaventerrein ________________________ autoslaaptrein ________________________ aardgasleiding ________________________ achterkleindochter ________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
94
4 38
KIJKER 4
Oefening 48
Ik vul ei of ij in. Ik schrijf het woord over.
ei het ___nde
einde _______________
veel of w___nig ei
_______________ weinig
een fles w___n ij
_______________ wijn
van elkaar sch___den we _______________ scheiden ei op een sp___ker ij slaan t___d ij hebben
_______________ spijker _______________ tijd
in een hotel verbl___ven we _______________ verblijven ij een groot terr___n ei
_______________ terrein
Is het hier v___lig? ei
_______________ veilig
een s___n ei geven
lekkere marsep___n ei
_______________ sein _______________ marsepein
een brief schr___ven we _______________ schrijven ij in je vinger sn___den we _______________ snijden ij een t___ger ij in een kooi
arb___ders in de fabriek ei
_______________ tijger _______________ arbeiders
water uit een font___n fontein ei _______________ r___ke ij mensen
een r____mpje maken ij
_______________ rijke _______________ rijmpje
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
95
4 38
KIJKER 4
Oefening 48
Ik vul ei of ij in. Daarna schrijf ik de woorden over.
ei
ij
ei
1 De arb___der kr___gt een afsch____dsgeschenk.
ei ei ij kl___ne ei auto. 3 De zon verdw___nt ij achter de bomenr___. ij Het l___kt ij wel een schilder___. ij De zonnestralen vallen op het dak van het winterpal___s ei van de k___zer. ei 4 De sch____dsrechter ei z___ ei dat hij alt___d ij gel___k ij heeft. 5 Het m___sje ei is kwaad en ze zw___gt. ij Ze wil een ___sje, ij maar dat mag niet. ‘Het is t___d ij voor een lekker ontb___t’, ij
2 De ___genaar van dat grote parkeerterr___n r___dt met een
zegt mama.
arbeider hij ______________ krijgt
bomenrij het _____________ lijkt ________________ afscheidsgeschenk ________________ schilderij ________________ ________________ eigenaar winterpaleis ________________ parkeerterrein ________________ keizer hij ______________ ________________ rijdt scheidsrechter ________________ hij ______________ kleine zei ze ______________ verdwijnt ________________ altijd
________________
________________
gelijk ________________ meisje ze ______________ zwijgt ________________ ijsje ________________ tijd ________________ ontbijt
________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
96
4 38
KIJKER 4
Oefening 49
Ik vul ei of ij in en ik schrijf de woorden over.
ij een ___k 1 met een b___l ei omhakken ____________ ______________ bijl eik 2 het p___l ei van de v___ver ij meten
____________ ______________ peil vijver 3 gl___den van een st___le ij ei berg
we____________ glijden ______________ steile 4 De l___ders zingen het refr___n. ei ei
____________ leiders ______________ refrein 5 met de tr___n ei r___den ij
____________ we ______________ trein rijden 6 in het geh___m ei verdw___nen ij
____________ we ____________________ geheim verdwijnen 7 gel___ ei van aardb___en ei als ontb___t ij
____________ ______________ gelei aardbeien ____________ ontbijt
8 Is het wel v___lig door een woest___n? ei r___zen ei ij _____________ we ____________ _____________ veilig reizen woestijn
9 Die t____ger ij heeft p___n. ij
______________ ____________ tijger pijn
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
97
4 38
KIJKER 4
Oefening 49
Ik vul ei of ij in. Ik denk aan de betekenis van het woord! Ik schrijf het woord nog eens over.
Homoniemen Ik hoor hetzelfde. Ik schrijf het woord anders.
ei 1 Na april komt de maand m___.
mei _________
2 Wil je twee bollen ___s? ij
_________ ijs
Ik heb m___ ij niet vergist.
Ik ___s ei dat je de waarheid spreekt.
3 De koeien grazen in de w___. ei Zijn w___ ij nog op tijd?
4 De gids wil de groep door de woestijn
_________ mij ik _________ eis _________ wei _________ wij
l___den. ei
_________ leiden
l___den. ij
_________ lijden
Ik wil niet dat oma en opa erg veel pijn
5 Joost wil naar vreemde landen r___zen. ei Je moet het deeg van het brood laten r___zen. ij
6 Z___ ij doen wel flink hun best.
_________ reizen _________ rijzen _________ zij
De juf z___ ei dat het goed was.
ze _________ zei
Hij schiet met p___l ij en boog.
_________ pijl
7 Het p___l ei van het water stijgt.
_________ peil
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
98
4
KIJKER 4
Oefening 50
Ik vul de woorden met wr in en schrijf ze over. wrijven – wroeging – wraak – wreken – wrat – wrak – wreed – wringen
1 Hij pest mij. Ik zal me op hem _____________________! wreken
2 ‘Papa, je doet die kip toch niet dood! Ik vind dat _______.’ wreed 3 Die jongen heeft een __________________ op zijn neus. wrat 4 Opa heeft rugpijn. ‘Zal ik op je rug _________________?’ wrijven
5 Ik krijg het blik niet open. ‘Papa wil jij eens _____________?’ wringen 6 Hij heeft spijt of __________________ voor wat hij deed. wroeging 7 Het ______________ van het schip ligt onder water. wrak
8 Hij neemt ________________________ op zijn vijand. wraak Wat is de stam en de infinitief van het werkwoord?
stam
Hij wrijft te hard.
wrijf wrijven ____________ __________________
Hij wreekt zich.
infinitief
wreek wreken ____________ __________________
Ik maak een samenstelling. uit + wringen in + wrijven
een dweil ____________________ uitwringen
inwrijven met zalf _____________________
auto + wrak een _______________ autowrak wegslepen naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
99
4
KIJKER 4
Oefening 50
Ik schik de woorden alfabetisch. 10
wraak – voortdurend – misschien – wrat – wrak – eb – bisschop – rechtstreeks – wringen – juffrouw – wreken – voorraad – wroeging – bib
Ik probeer het eerst. ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ ______________________ Nu schrijf ik ze correct over. ______________________ ______________________ voortdurend bib ______________________ ______________________ wraak bisschop ______________________ ______________________ wrak eb ______________________ ______________________ wrat juffrouw ______________________ ______________________ wreken misschien ______________________ ______________________ wringen rechtstreeks ______________________ ______________________ wroeging voorraad
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
100
4
KIJKER 4
Oefening 51
Ik schrijf de woorden over. bib de ___________________________ bib eb bisschop
________________________ en vloed eb
de _____________________ van Gent bisschop
juffrouw onze ___________________________ juffrouw misschien
____________________ gelijk hebben misschien
erwt een ____________________________ erwt
markt naar de ____________________ gaan markt ___________________ naar huis gaan rechtstreeks
rechtstreeks
________________________ opletten voortdurend
voortdurend
Ik rangschik de woorden van kort naar lang. Ik tel de letters.
e b e m j b m v r
b i r a u i i o e
b w r f s s o c
t k f s s r h
t r o u w c h o p c h i e n t d u r e n d t s t r e e k s
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
101
4
KIJKER 4
Oefening 51
Ik zoek de woorden en vul de vakjes van het raadsel in. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
een langer woord voor juf klein peul… de clowns van het … In België zijn er acht … Op welk plein kun je inkopen doen? Het m… Ik ben er niet zeker van, m… heb je gelijk. Er komt geen einde aan. Het duurt altijd voort. We hebben nog een hele voor… aardappelen. Na vloed komt … Als ze je kwaad doen, wil je je … Na het zware ongeluk bleef er van de auto alleen een … over. Ik heb kleine puntjes op mijn neus, zouden dat … zijn?
De trein rijdt zonder omwegen, … naar de kust.
j u f f r 2 e 3 c i r c 4 b i s s c h 5 m a r k t 6 m i s s 7 v o o r t 8 v o o r r 9 e 10 w r e 11 w r a k w r a t j e s 1
12
o r u o p c d a b k
u w s p l h u a
w t j e p e i r d
e i e e
n n n n d
e n
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
102
4
KIJKER 4
Oefening 52
Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. 1 Elke morgen in de vakantie gaat papa naar de bakker. 2 Hij vindt vers brood het best van al. 3 Onze gemeente telt twee warme bakkers. 4 Hij neemt natuurlijk de fiets. 5 Papa rijdt erg veel met zijn fiets. 6 Ondertussen dekken wij de tafel. 7 Het wordt lekker smullen. 8 Oma vindt dat ook. 9 Oma woont enkele straten verder alleen. 10 Ze maakt er elke morgen een gezondheidswandeling van. Ik kijk naar de zinnen 1, 2, 5, 7 en 9. Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm over. Wat is de infinitief? Wat is de stam?
papa gaat 2 _________________ hij vindt 5 _________________ papa rijdt 7 _________________ het wordt 9 _________________ oma woont
infinitief
gaan _________________ vinden _________________ rijden _________________ worden _________________ wonen
1 _________________ _________________
stam
ga _____________ vind _____________ rijd _____________ word _____________ woon _____________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
103
4
KIJKER 4
Oefening 52
Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Ali Baba – deel 13 De roverhoofdman en Alkadir wandelen naar het stadje. Ze komen in de straat van Ali Baba. ‘Waar vind ik het huis met een kruisje?’ He! Overal staan kruisjes op de huizen! De roverhoofdman raast van woede. Hun plannen vallen in duigen. Iedereen moet terug naar het bos. Alkadir wordt zwaar gestraft voor zijn fout. Baba Moustafa is de volgende vrijwilliger. Hij vindt het huis van de dode. Hij plaatst dit keer een heel klein rood kruisje. Maar Morgiana ziet het. Zij plaatst onmiddellijk op alle deuren zo’n klein rood kruisje, telkens op dezelfde plaats. De volgende keer zal de roverhoofdman zelf op onderzoek moeten gaan.
Ik schrijf de juiste vorm van de persoonsvorm. rekenen komen zien plaatsen binden (!) bemerken worden (!)
(!)
een stam op d
De rover _____________________ op Alkadir. rekent
Hij _______________________ in het straatje. komt Morgiana ___________________ een kruisje. ziet
____________________ jij overal een kruisje? Plaats Hij __________ bindt Alkadir aan een boom als straf.
Bemerk __________________________ jij een kruisje? _______ Word jij gestraft? Nee, ik _______ word gestraft.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
104
4
KIJKER 4
Oefening 53
Ik schrijf de stam en de persoonsvorm.
(!)
moeilijke werkwoorden met een stam op d
rijden ik rijd hij rijdt
stam vechten liggen vliegen drinken rusten wringen bijten zwerven worden (!) bloeden (!) snijden (!) bieden (!) vinden (!) zenden (!) binden (!)
persoonsvorm
vecht Hij __________________ vecht ___________ met mij. lig ___________ De hond ____________ ligt te slapen. vlieg ___________ De vogel ________________ weg. vliegt drink ___________ Pa ____________ drinkt een flesje bier.
rust ___________ Oma __________________ even. rust
___________ wring Lena _______________ wringt een dweil.
___________ De vis __________________ niet. bijt bijt
___________ rond. zwerf Die man _______________ zwerft ___________ ____________________ je ziek? word Word
___________ ____________________ je nog? bloed Bloed
___________ Ik ______________ in mijn duim. snijd snijd ___________ Hij ________________ veel geld. bied biedt
___________ Hij ________________ een schat. vind vindt
___________ Opa ________ zend zendt een brief naar mij. ___________ ____________ bind Bind jij die veters vast?
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
105
4
KIJKER 4
Oefening 53
Ik vul aan met ei of ij. Ik denk aan de stam. Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.
(!)
moeilijke werkwoorden met een stam op d
rijden ik rijd hij rijdt
begr___pen ij
Begrijp _________________________ je mij niet?
w___geren ei
_____________________ je mee te gaan? Weiger
st___gen ij
De ballon __________________ omhoog. stijgt
ber___den ei (!) Hij _______________ bereidt een lekker maaltje. r___den (!) ij z___len ei
ber___ken ei kr___gen ij
gl___den (!) ij l___den ei (!) gr___pen ij
sn___den (!) ij n___pen ij
Hij _____________________ met de fiets. rijdt Hij ____________________ op een meer. zeilt Nu ______________________ hij de kust. bereikt
Ik __________________________ koorts. krijg Ik ____________________ naar beneden. glijd
Hij __________________ ons naar de top. leidt Hij _____________________ naar de bal. grijpt
_______________________ jij het brood? Snijd Pa _____________________ in mijn arm. nijpt
pijn l___den (!) De man __________________ veel pijn. ij lijdt br_____en ei
Ik ______________________ niet graag. brei
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
106
4
KIJKER 4
Oefening 54
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.
(!)
een stam op d
werken stam: ________________ werk Werk werk __________ jij veel? Ik ________________ ook. werkt Jij ________________ soms in de tuin. rusten stam: ________________ rust Ik ________________ straks. ________________ jij ook? rust Rust Wie ________________ in de zetel? rust geeuwen stam: ________________ geeuw Mijn vriend ________________. _______________ jij ook? geeuwt Geeuw Hij ________________ veel. geeuwt zucht zuchten stam: ________________ De juf ________________. Ik ________________ ook. zucht zucht ________________ jij wel eens? Zucht antwoord antwoorden (!) stam: ______________ Line ________________. antwoordt ________________ Antwoord jij op die vraag? Jij ________________ antwoordt nooit. vind vinden (!) stam: ________________ Ik ________________ je niet. ________________ jij mij? vind Vind Jij ________________ ons nooit! vindt naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
107
4
KIJKER 4
Oefening 54
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ali Baba – deel 14
!
een stam op d
rijdt de stad. Hij (vermommen) _________________ vermomt zich als een gewone koopman. ‘Ik (brengen) __________ breng mijn paard naar de markt. Ik (denken) _____________ denk De roverhoofdman (rijden!) _________ nu zelf te paard naar
immers dat het huis daar ergens staat.
vindt
Hij (vinden!) __________ het huis gemakkelijk. Hij (plaatsen)
plaatst ____________________ alles goed in mijn geheugen. prent Dan (vinden!) _______________ ik het huis wel terug.’ Tevreden vind (starten) ________________ hij de terugtocht. Hij (zeggen) start _____________ van zijn kameraden: ‘(Worden!) zegt tegen één ___________ jij graag bestolen? Ik (wreken) __________ Word wreek me op die dief.’ En hij (vergeten) _____________ vergeet dat hij de grootste dief is van allemaal! Maar een hoofdman (maken) __________ maakt geen fouten. Zijn helper, Moustafa, (kopen) ___________ koopt op de markt muilezels en oliezakken. Eén van die zakken wordt gevuld met olie. In elke andere zak (kruipen) ____________ kruipt een rover. De hoofdman (leiden!) _________ leidt de hele groep naar de stad. ___________ geen kruisje. ‘Nee, ik (prenten)
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
108
4
KIJKER 4
Oefening 55
Ik schrijf de stam en de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. stam luisteren kijken brengen houden (!) werken gaan
luister
___________
een stam op d
(!)
persoonsvorm
Luister
___________ jij graag naar muziek?
kijk
Mama ___________ niet veel
breng
Papa ___________ soms een
houd
_____________ jij van
___________ ___________ ___________
kijkt
tv.
brengt
boek mee.
Houd/Hou
stripboeken?
werk ___________ werkt in zijn tuin. Opa ga Ga jij soms naar de ___________ ___________
___________
bieb?
kleden (!) helpen poetsen onthouden (!)
kleed help ___________ poets ___________ onthoud ___________
___________
kleedt Help ___________ jij soms? poetst Papa ___________ vandaag. ___________ onthoud het wel. Ik
Jij ___________ je mooi.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
109
4
KIJKER 4
Oefening 55
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ik denk aan de stam op d. verbieden Hij ___________________ me mee te gaan. verbiedt Ik ________________________ je dat nooit. verbied
rijden Ik ______________________ met mijn fiets. rijd verzenden
_________________________ je mee? Rijd _________________ jij een e-mail? Verzend
Jitske _______________ verzendt er ook één.
vinden Ik _______________________ het niet. vind
____________________________ jij het? Vind
snijden Hij ________________ in zijn vinger. snijdt
_________Snijd ____________________ jij de komkommer?
leiden Wie _______________________ de groep? leidt Ik __________________________ jullie wel. leid verbranden
_________________________ je maar niet. Verbrand
Hij _____________________________ zich. verbrandt
verraden Hij ____________________ zijn vriend niet. verraadt
_____________________________ jij hem? Verraad
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
110
4
KIJKER 4
Oefening 56
Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. 1 Hij fietste gisteren vlug naar huis. 2 Papa rijdt met de auto naar school. 3 Ken je de oplossing van het vraagstuk? 4 Hij wist het niet meer. 5 Het werd gisteren al vroeg donker. 6 De jongen denkt eens goed. 7 Ik vind de handdoeken niet. 8 Je zocht in de verkeerde kast. 9 Hij werd vorig jaar al negen jaar. 10 Nu wordt hij tien jaar.
In welke tijd staat de zin? Ik schrijf het onderwerp en de persoonsvorm van elke zin op de juiste plaats. t.t. (tegenwoordige tijd)
v.t. (verleden tijd)
______________________ ______________________ hij fietste papa rijdt ______________________ ______________________ hij wist ken je ______________________ ______________________ het werd de jongen denkt ______________________ ______________________ je zocht ik vind ______________________ ______________________ hij werd wordt hij
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
111
4
KIJKER 4
Oefening 56
Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. In welke tijd staat de zin? Ik omkring t.t. of v.t. 1 Luister jij graag naar muziek? 2 Mama ging vroeger veel naar festivals. 3 Ze hield vooral van de Rolling Stones. 4 Die kwamen niet veel in ons land. 5 Nu houdt ze meer van Bach en Mozart. 6 Ik vind dat niet altijd prettig. 7 Papa wil liever ook iets moderns. 8 Onze buren gaan soms naar de opera. 9 Gisteren waren ze erg laat thuis. 10 Ik heb op mijn iPod veel liedjes.
t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t. t.t.
v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t. v.t.
Ik schrijf de zinnen in de tegenwoordige tijd. Josse fietste vlug naar huis. ________________________________________________ Josse fietst vlug naar huis. Zij droomde van een mooie prins. ________________________________________________ Zij droomt van een mooie prins. Plots blafte een hond. ________________________________________________ Plots blaft een hond. Josse viel. Ze maakte zich kwaad. ________________________________________________ Josse valt. Ze maakt zich kwaad. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
112
4
KIJKER 5
Oefening 57
Ik schrijf de woorden in het meervoud. We (lig) ____________ dekens liggen onder de (deken) ______________
geven elkaar (teken) ____________. tekens en (geef) ___________
Het is al ochtend, half zeven. Tijd om (avontuur) ____________________ te avonturen
beleven springen we uit de (bed) ___________. Dus (spring) ____________ bedden (Was) _____________, (kleed) _____________ en Wassen kleden (wed) ________________ dat de anderen nog (droom) wedden ________________. dromen Wij zullen (klim) _______________ in de (boom) klimmen ___________. (Kers) ___________ bomen Kersen en (peer) __________ peren (pluk) _______________. plukken De (ei) ___________________ bij de (kip) eieren ___________________ (raap) ___________________, kippen rapen lopen (loop) ___________________ achter (koe) koeien ___________________ en (schaap) ___________________ schapen Let op! Vandaag geen (ongeluk) ___________________! ongelukken (beleef) __________________.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
113
4
KIJKER 5
Oefening 57
Ik schrijf de woorden in het meervoud. kop
drie ___________________________ thee koppen
koop
een nieuwe fiets _____________________ kopen
knop knoop man
de ________________________ van rozen knoppen de _______________________ van mijn jas knopen
twee _____________________ op de maan mannen
maan
veel _____________________ rond Jupiter manen
wet
________________________ van ministers wetten
weet hak haak grot
elkaars geheimen ____________________ weten
de _______________ van damesschoenen hakken fietsen aan __________________________ haken
vleermuizen in _________grotten _________________
groot
_____________________________ reuzen grote
bos
wandelen in de ______________________ bossen
boos
______________________ mannen roepen boze
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
114
4
KIJKER 5
Oefening 58
Ik schrijf verkleinwoorden. het achtervoegsel pje glimworm probleem
_______________________ glimwormpje _______________________ probleempje
het achtervoegsel etje Ik let op voor het kattenstukje! vriendin ballon
_______________________ vriendinnetje _______________________ ballonnetje
woorden op oe, ie, ee Ik schrijf wat ik hoor. twee koe kopie
_______________________ tweetje _______________________ koetje _______________________ kopietje
woorden op a, o, u Ik schrijf wat ik hoor. radio menu opa
_______________________ radiootje _______________________ menuutje _______________________ opaatje
Ik schrijf het verkleinwoord over. een schip
scheepje
een blad
blaadje
_______________________ scheepje _______________________ blaadje
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
115
4
KIJKER 5
Oefening 58
Ik schrijf verkleinwoorden. bladeren van de bomen ____________________ van de _____________________ blaadjes boompjes schepen op de zee _____________________ op het _____________________ zeetje scheepjes piano’s en violen ____________________ en _________________________ viooltjes pianootjes een stro in haar snavel een __________________ in haar ____________________ snaveltje strootje bloemen in vazen _____________________ in ____________________ vaasjes bloempjes padden op de paden _____________________ op de _____________________ paadjes/padjes padjes menu’s op de tafels _____________________ op de _____________________ tafeltjes menuutjes verhalen over koninginnen _____________________ over ______________________ koninginnetjes verhaaltjes kangoeroes onder paraplu’s _____________________ parapluutjes kangoeroetjes onder _____________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
116
4
KIJKER 5
Oefening 59
Ik schrijf verkleinwoorden. een woning een jongen een zon een koning een parasol een dame een foto een knie een prinses een slang een paraplu een getal een koe een bodem een kano
________________________ woninkje ________________________ jongetje ________________________ zonnetje ________________________ koninkje ________________________ parasolletje ________________________ dametje ________________________ fotootje ________________________ knietje ________________________ prinsesje ________________________ slangetje ________________________ parapluutje ________________________ getalletje ________________________ koetje ________________________ bodempje ________________________ kanootje
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
117
4
KIJKER 5
Oefening 59
Ik schrijf verkleinwoorden. Mijn oma houdt van verkleinwoorden Mijn (oma) ________________ gebruikt veel omaatje
verkleinwoordjes Ze zegt: ‘Ga daar eens bij dat (boom) ________________ boompje staan, dan trek ik een (foto) ________________ van jou fotootje met mijn (fototoestel) ___________________________.' fototoestelletje (verkleinwoorden) ______________________________.
'Pluk jij een (sla) _______________ uit het slaatje
tuintje ________________ worteltjes erwtjes en (wortelen) ___________________ op het (menu) ______________________ van vandaag. menuutje Je kunt kiezen. Ik bak staks een (vis) _______________ visje in een heet (pan) ________________. Wil je een (glas) pannetje _______________________ frisdrank?’ glaasje (tuin) _______________? Er staan ook (erwten)
’s Middags zit ze in haar (zetel) ________________ voor zeteltje
haar (woning) ______________________ te babbelen woninkje
met (Sofie) ________________ uit de buurt. Haar (mond) Sofietje ________________ mondje staat nooit stil.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
118
4
KIJKER 5
Oefening 60
Ik vul de woorden aan met d of t. Ik schrijf verkleinwoorden. een kran____ t
_______________________ krantje
een poor____ t
_______________________ poortje
d een hem____
een baar____ d
een gelui____ d een lie____ d
een kin____ d
hemdje _______________________ _______________________ baardje _______________________ geluidje _______________________ liedje _______________________ kindje
Ik vul de woorden aan met d of t. Ik schrijf de samenstellingen over. voe_____bal t
melktan_____ d
kas_____deur t
han_____doek d
duikboo_____ t
d hoof_____sta_____ d
_______________________ voetbal _______________________ handdoek _______________________ melktand _______________________ duikboot _______________________ kastdeur _______________________ hoofdstad
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
119
4
KIJKER 5
Oefening 60
Ik vul de woorden aan met d of t. Ik schrijf de woorden in de zinnen. ou____ste – groo____ste – beroem____ste t d d –
wil____ste – har____ste – kou____ste – bree____ste d d d d 1 De ______________ mens in België is 110 jaar. oudste 2 Zou Rubens de _______________ beroemdste schilder zijn? 3 Siberië is de _______________ plek om te wonen. koudste 4 De beren behoren tot de _______________ dieren. wildste 5 Waar staat het ______________ grootste monument ter wereld? 6 Diamant is het ______________ hardste materiaal in de natuur. 7 Die rivier is de ________________ in Vlaanderen. breedste Ik maak een zelfstandig naamwoord. hoog de ________________ van het podium hoogte lang de ________________ van een boot lengte breed de ________________ van onze tuin breedte dik de ________________ van een muur dikte naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
120
4
KIJKER 5
Oefening 61
Ik onderstreep de woorden met d of t die ik langer moet maken. Let op! De persoonsvorm maak ik niet langer. Vuur! Het huis van onze buren staat in brand. We zitten aan tafel. Ik eet brood met gelei. Plots roept mijn vriend: ‘Kijk, een dikke, grijze rookwolk!’ Onze hond blaft hard. We lopen naar buiten. We horen een krakend en knetterend geluid. Papa belt de brandweer. In de verte hoor ik ze al. Loeiend komen ze aan. De mannen zeggen geen woord. Ze dragen speciale pakken. De ene sleurt met een brandslang. De andere beukt de poort open. Hevige windstoten wakkeren het vuur aan. Dan pas zien we onze buren. De buurvrouw staat in haar badjas met een kindje op haar arm. Ze weent. De vader kijkt bezorgd. Wat zou de oorzaak zijn? Later bleek het een kortsluiting te zijn van de broodrooster.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
121
4
KIJKER 5
Oefening 61
Ik vul aan met d of t. Ik schrijf de woorden onderaan over. Storm op de Noor___zee d
Hevige win___stoten beuken tegen d
de dijk. Het is de kou___ste dag van d deze zomer. Mama doet zelfs
han___schoenen aan. Ik ben benieuw___ d d hoelang die
storm nog duurt. Een zeilboo___je t lijkt in noo___ d te zijn. De zee deint woes___ t en raast als een wil___d
grommen___ t We zijn overdonder___ d door d bees___.
het gewel___ houdt d van de natuur. Ook de bran___weer d een oogje in het zeil. Elke verstopte goo___ t kan zorgen
voor overstromingen. Als de westenwin___ d is gaan liggen, maken we nog een stran___wandeling. Een uurtje later d komen we doo___moe thuis. d
, windstoten, koudste, handschoenen, _______________________________________________ Noordzee benieuwd, zeilbootje, nood, woest, wild, _______________________________________________ grommend, beest, overdonderd, geweld, _______________________________________________
brandweer, goot, westenwind, strandwandeling, _______________________________________________ doodmoe _______________________________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
122
4
KIJKER 5
Oefening 62
Ik schrijf de woordstukjes op. Ik kleef ze aan elkaar en schrijf de afleiding. de breedte van de weg breed + te
breedte te breed + ______ _________ = _______________
de grootte van het veld groot + te
grootte te groot + ______ _________ = _______________
de oudste man ter wereld oud + ste een klein stadje stad + je
_________ + ______ oudste ste = _______________ oud
stadje je = _______________ stad _________ + ______
de leukste leidster leid + ster
leidster ster = _______________ leid _________ + ______
arbeiders en arbeidsters arbeid + sters
arbeidsters sters = _______________ arbeid + ______ _________
een gemene verraadster
ster ver + ___________ raad + ____________ ver + raad + ster ________ verraadster = ____________________________ naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
123
4
KIJKER 5
Oefening 62
Ik schrijf de woorden in de juiste zin. zand – steeds – gereed – boodschappen – zeldzaam – raadsel 1 Ben je al _______________________ met je huiswerk? gereed
2 Kun je dat ____________________________ oplossen? raadsel
3 Is een ree een _____________________________ dier? zeldzaam
4 Ik kom altijd of ___________________________ op tijd. steeds 5 Mama gaat naar de winkel om ____________________. boodschappen 6 Aan zee voetballen we op het ____________________. zand verstand – jeugd – geduld – niemand – geld – moed – iemand 1 de ____________________________ van tegenwoordig jeugd 2 ______________________ hebben is een schone zaak. Geduld
3 intelligent zijn of _________________________ hebben verstand
4 dapper zijn en veel _______________________ hebben moed
5 veel ____________________________ proberen sparen geld
iemand niemand 6 Is er _________________ of is er _________________?
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
124
4
KIJKER 5
Oefening 63
Ik schrijf de samenstelling in de zin. veel geduld hebben engelen + geduld Mama heeft soms _______________________ met ons. engelengeduld beboet worden geld + boete Hij krijgt een _________________ omdat hij te snel reed. geldboete in gevaarlijk zand wegzinken drijf + zand Ruiter en paard kwamen in _________________ terecht. drijfzand materialen timmer + gereed + schap In de garage ligt veel _____________________________ timmergereedschap van papa. elkaar niet goed begrijpen mis + verstand De ruzie was een gevolg van een _________________. misverstand oma en haar raadsels kruis + woord + raadsel Oma lost elke dag een _______________________________ op. kruiswoordraadsel hongersnood voedsel + tekort In sommige landen is er een ______________________. voedseltekort erg moedig zijn helden + moed Door zijn _____________________ redde hij dat kind. heldenmoed
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
125
4
KIJKER 5
Oefening 63
Ik vul de moeilijke woorden op d in. 1H et komt weinig voor. Het is z…
7 intelligentie of ver…
2e en r… oplossen
9 Het is hier leeg. Er is n…
3 I s er … in de winkel?
8 naar de winkel om b…
4h eldhaftig zijn, m… hebben
10 eb en …
5e r al zijn, er r… zijn
12 eten of v…
6a ltijd of st…
11 de jongeren of de j…
z e l d z a a m 2 r a a d s e l 3 i e m a n d 4 m o e d 5 r e e d s 6 s t e e d s 7 v e r s t a n d b o o d s c h a p p e n 9 n i e m a n d 10 v l o e d 11 j e u g d 12 v o e d s e l 1
8
We spelen in het _________ zand op een klein ___________. strandje naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
126
4
KIJKER 5
Oefening 64
Ik schrijf alle woorden in het meervoud of in de juiste vorm. dief – beroof – ons – buur – juweel Die ____________________ dieven ____________________ beroven
_____________________ ____________________ van onze buren hun _____________________. juwelen
dak – gebouw – fonkel – ster – helder Boven de ____________________ van die daken
fonkelen gebouwen ____________________ ____________________
_______________ aan de ___________________ hemel. sterren heldere juf – vertel – boeiend – verhaal – dik – boek De ____________________ ____________________ juffen vertellen
____________________ ______________________ uit boeiende verhalen ____________________ __________________. dikke boeken turn – zwem – loop – fiets – spring We ____________________, ______________________, turnen zwemmen ____________________, ____________________ en lopen fietsen ____________________. springen
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
127
4
KIJKER 5
Oefening 64
Ik onderstreep alle naamwoorden en werkwoorden die in het meervoud een katten- of berenstukje hebben. De ridder stapt door het bos. Een tak kraakt en breekt de stilte. De man draagt een speer. Hij is op zijn hoede. Alles wat beweegt, merkt hij op. Plots stopt hij. Hij neemt zijn boog. Hij spant die op en mikt. De pijl zoeft weg. Hij hoort nog een kreet en dan stormt er een draak op hem af. Het beest blaast en briest, het spuwt vuur en valt aan. Maar de ridder werpt zijn wapen en doodt het dier. Nu trekt hij verder. Als hij honger heeft, dan vist hij of jaagt hij. Hij lest zijn dorst in een beek. En dan doolt hij verder rond op zoek naar monsters die hij kan verslaan en mensen die hij kan helpen.
woorden met een kattenstukje _____________________________________________ stappen, bossen, takken, mannen, stoppen, ______________________________________________ spannen, mikken, vallen, trekken, hebben, ______________________________________________ vissen, lessen, kunnen, kunnen ______________________________________________ woorden met een berenstukje _____________________ kraken, breken,
______________________________________________ dragen, speren, bewegen, nemen, bogen,
______________________________________________ horen, kreten, draken, blazen, spuwen, vuren,
______________________________________________ doden, jagen, beken, dolen naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
128
4
KIJKER 5
Oefening 65
Ik schik de woorden alfabetisch.
Bij woorden als banaan verdubbel ik niet.
banaan – lawaai – alfabet – salade – tapijt – jaloers – raket – wagon – manier – parasol ____________________ alfabet
____________________ parasol
____________________ jaloers
____________________ salade
____________________ banaan ____________________ lawaai ____________________ manier
____________________ raket ____________________ tapijt ____________________ wagon
kanon – kabaal – kapel – kalender – kajuit – kabouter – kapot – katoen ____________________ kabaal ____________________ kanon ____________________ kabouter ____________________ kapel ____________________ kajuit ____________________ kapot ____________________ kalender ____________________ katoen
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
129
4
KIJKER 5
Oefening 65
Ik zoek woorden als banaan. 1 een huishoudelijk toestel of a…
48
16 je huiswerk noteren in je a…
9 je schrijft er op
10 moeder 2 fruit: twee kromme … 11 fruit dat niet van hier is: a… 3 een bom afschieten met een … 12 grote tas om op 4 luid signaal bij gevaar 5 een politie... 6 een gegraven waterloop 7 stuk of k… 8 voorvoegsel in 1 paraplu
8
13
a p 6 k p a 7 k 9 p a r a a a p 11 a n a i 12 t e v 20 r a k e t l a i p e i s j t
17 een treinw… 18 lawaai of k… 19 gevulde chocolade of pr…
reis te gaan
13 om ruimtetuigen naar de ruimte te schieten
20 een mat of een t…
14 almanak of k…
22 klein kerkje
21 het milieu of de na…
15 rauwkost: een sa… 2
b a n a n e n
3
k n a n p o n 14 k 15 a s l a e l n a d d e e r 21 n
4
a g e n t a l a 22 t r k 10 m a m a p 18 19 k p e 17 a r l 16 w a a b a g g a l e o a i n n l n d e a t u u r 5
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
130
4
KIJKER 5
Oefening 66
Ik schrijf het meervoud en het verkleinwoord op. meervoud kanon banaan ananas kapel papier agent apparaat kajuit kanaal manier parasol tapijt valies
verkleinwoord
_________________ _________________ kanonnen kanonnetje _________________ _________________ bananen banaantje _________________ _________________ ananassen ananasje _________________ _________________ kapellen kapelletje _________________ _________________ papieren papiertje _________________ _________________ agenten agentje _________________ _________________ apparaten apparaatje _________________ _________________ kajuiten kajuitje _________________ _________________ kanalen kanaaltje _________________ _________________ manieren maniertje _________________ _________________ parasollen parasolletje _________________ _________________ tapijten tapijtje _________________ _________________ valiezen valiesje
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
131
4
KIJKER 5
Oefening 66
Ik zoek onthoudwoorden. Ik kijk van links naar rechts en van boven naar onder. Ik schrijf de woorden op. a
n
a
n
a
s
e
b
h
b
a
n
a
a
n
h
o
e
i
t
o
m
a
t
e
n
r
s
u
l
a
w
a
a
i
i
s
u
o
n
a
l
g
n
c
r
k
i
g
a
e
p
n
h
a
a
e
o
r
n
a
e
o
k
l
r
n
m
d
p
r
p
e
e
t
e
♥
a
i
i
l
t
n
e
r
w
t
e
n
k
a
l
e
n
d
e
r
g
p
r
o
g
r
a
m
m
a
_____________________________________________ ananas , eb, banaan, tomaten, lawaai, _____________________________________________ erwt, kalender, programma, _____________________________________________ bisschop, natuur, raket, lokalen, _____________________________________________ manier, wagon, alarm, agenda, _____________________________________________ papier, herinnering _____________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
132
4
KIJKER 5
Oefening 67
Ik schrijf de woorden in het meervoud. wit – papier
________________ ________________ witte papieren
krom – banaan
________________ ________________ kromme bananen
brutaal – man slecht – manier mooi – paleis lekker – ananas zwaar – kanon geel – valies rood – tomaat
________________ ________________ brutale mannen ________________ ________________ slechte manieren ________________ ________________ mooie paleizen ________________ ________________ lekkere ananassen ________________ ________________ zware kanonnen ________________ ________________ gele valiezen ________________ ________________ rode tomaten
kapotte apparaten jaloers – kabouter ________________ ________________ jaloerse kabouters verwarmd – kajuit ________________ ________________ verwarmde kajuiten breed – kanaal ________________ ________________ brede kanalen nieuw – avontuur ________________ ________________ nieuwe avonturen groot – voorraad ________________ ________________ grote voorraden kapot – apparaat ________________ ________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
133
4
KIJKER 5
Oefening 67
Ik maak met woorden uit oefening 66 een samenstelling. _______________ + sap ananas
= ______________________ ananassap
_______________ + behoud = ______________________ natuur natuurbehoud
nacht + _______________ = ______________________ lawaai nachtlawaai
trein + _______________ = ______________________ wagon treinwagon klas
+ _______________ = ______________________ lokalen klaslokalen
brand + _______________ = ______________________ alarm brandalarm
school + _______________ = ______________________ agenda schoolagenda
schrijf + _______________ = ______________________ papier schrijfpapier jaar
+ _______________ = ______________________ kalender jaarkalender
_______________ + lijn eb
= ______________________ eblijn
peul + _______________ = ______________________ erwt peulerwt
jeugd + _______________ = ______________________ herinnering jeugdherinnering antivirus +______________ programma = ______________________ antivirusprogramma
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
134
4
KIJKER 5
Oefening 68
Ik schrijf de woorden in de zinnen. Ik gebruik elk woord twee keer. Ik zet ze in de juiste vorm. absoluut – avontuur – fotograaf – modern – bisschop – koningin – interessant 1 Dat was een spannend _____________________. avontuur
avonturen spannende _____________________
2 Je hebt zeker gelijk. Je hebt __________________ absoluut gelijk.
met _____________________ zekerheid absolute
3 De _________________ draagt op zijn hoofd een mijter. bisschop België telt acht _____________________. bisschoppen
4 Een _____________________ maakt mooie foto’s. fotograaf
een tentoonstelling over bekende __________________ fotografen
5 Vind je dat boek over de sterren __________________? interessant
Ik kijk op tv naar ____________________ programma’s. interessante
6 _____________________ Mathilde komt op bezoek. Koningin
koninginnen de _____________________ van België en Nederland
7 Dat kunstwerk is hedendaags of ___________________. modern
het museum voor _____________________ kunst moderne naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
135
4 10
KIJKER 5
Oefening 68
Ik schik de 26 woorden alfabetisch. canapé – e-mail – bieb – misschien – goochelaar – loket – interessant – absoluut – dikwijls – wagon – terrein – zebra – paraplu – jaloers – kalender – ypsilon – ontbijt – uniform – voortdurend – quad – robot – salade – xylofoon – natuur – fantasie – herinnering
_____________________ absoluut _____________________ natuur _____________________ bieb _____________________ ontbijt _____________________ canapé _____________________ paraplu _____________________ dikwijls _____________________ quad _____________________ e-mail _____________________ robot _____________________ fantasie _____________________ salade _____________________ goochelaar _____________________ terrein _____________________ herinnering _____________________ uniform _____________________ interessant _____________________ voortdurend _____________________ jaloers _____________________ wagon _____________________ kalender _____________________ xylofoon _____________________ loket _____________________ ypsilon _____________________ misschien _____________________ zebra naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
136
4
KIJKER 6
Oefening 69
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. staan – komen Ik _____________ te wachten tot je _______________. sta komt hebben – gaan Als je koorts ____________, _______ hebt ga je naar de dokter. kunnen – zien __________ Kan het zijn dat je me van daar ____________? ziet mogen – doen ____________ Mag je dat wel ____________? doen zullen – kunnen ____________ je komen als je ____________? Zal kunt zijn – vieren Ik ____________ jarig en ik ____________ feest. ben vier verrassen – zijn ____________ Verras je mij als het Nieuwjaar ____________? is weten – hebben ____________ je zeker dat je gelijk ____________? Weet hebt maken – mogen Eerst __________ maak je je huiswerk, dan __________ mag je buiten spelen. naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
137
4
KIJKER 6
Oefening 69
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ali Baba woont nu samen met zijn vrouw in het huis van zijn broer. Hij is rijk. Maar de roverhoofdman is hem op het spoor. Gelukkig is er nog de slimme dienstmeid.
Ali Baba – deel 15
rijdt
De roverhoofdman (rijden!) _______________ naar de stad.
houdt
vast
Hij (vasthouden!) ______________ de teugels ______ van twintig
draagt oliezakken. Eén zak (bevatten) _______________ olie. bevat In elke andere zak (verbergen) __________________ zich verbergt een rover. De hoofdman (naderen) _______________ nadert het zegt huis van Ali Baba. ‘Gegroet,'(zeggen) _______________ hij, ‘ik (brengen) _______________ je de zuiverste olie. breng is een echt koopje.’ Ali Baba (proeven) Het (zijn) _________ _______________ proeft van de olijfolie en hij (vinden!) ____________ vindt het een interessant aanbod. Hij (uitnodigen) __________ nodigt de man bereidt een lekkere _____. uit Morgiana (bereiden!) _______________ maaltijd. Ze (denken) ____________: denkt ‘Ik (proberen) _______________ probeer die nieuwe olie eens.’ Ze (gaan) _______________ gaat muilezels. Elke ezel (dragen) _______________ twee grote
naar de binnenplaats en plots
hoort
(horen) _______________ ze gekreun.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
138
4
KIJKER 6
Oefening 70
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd.
kwets
kwetsen – stam: __________
kwetst
bloed
bloeden (!) – stam: ___________
bloedt
Jefke ______________ zich en nu _________________ hij.
val
vallen – stam: ____________
valt
red
redden (!) – stam: _________
redt
Minou ________ in het water en mama _________ hem.
glijd
houd vast glijdt snel. Ik ___________ houd me goed _________. vast De slee __________ slaap schud slapen – stam: ___________ schudden (!) – stam: _______ ___________ Slaap je nog? Papa ___________ schudt je wel wakker. schrijven – stam: _________ schrijf verzenden (!) – stam: ______________ verzend schrijft een kaartje. _______________ Verzend jij het? Hij ____________ rijden (!) – stam: ________ botsen – stam: ___________ rijd bots rijdt botst hij nog. Hij ____________ te vlug! Straks ____________ vraag antwoorden (!) – stam: __________ antwoord vragen – stam: ___________ Juf _____________ antwoordt vraagt ons iets en Laura _______________. verrassen – stam: _________ vinden (!) – stam: __________ verras vind Mama _______________ je dat leuk? verrast je. _____________ Vind glijden (!) – stam: ________ vasthouden (!) – stam: ___________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
139
4
KIJKER 6
Oefening 70
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ali Baba – deel 16
kreunt duurt dat nog? Ik (hebben) ________ lang (duren) ___________ heb bijna geen lucht!’ Een andere (antwoorden!) _______________: antwoordt ‘En ik (krijgen) _________ hoort krijg krampen.’ Morgiana (horen) _____________ dat. Ze (houden!) _______________ zich rustig. Ze (vertellen) houdt ____________ vertelt dit aan Ali Baba. Hij (sturen) ___________ stuurt er zijn knechten naar, elk met een zwaard. Daarmee (worden!) __________ wordt elke zak doorboord. Na het avondmaal (betreden!) _______________ betreedt Een stem uit één van de zakken (kreunen) ____________: ‘Hoe
de gemene rover zijn slaapvertrek. Een uurtje later (aankleden!)
kleedt _____ aan en (sluipen) ____________ sluipt
___________ de roverhoofdman zich hij naar buiten. Onmiddellijk (weten)
weet
________________ hij dat er iets
vloeit bloed. De woedende man (vluchten) __________ vlucht over een muur
niet in orde is. Uit een scheur (vloeien) __________ een streepje
de stad uit.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
140
4
KIJKER 6
Oefening 71
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ik schrijf eerst de stam! sparen wenen ademen geloven beven groeien hoesten rusten planten praten bloeden (!) afbranden (!) verkleden (!)
__________ spaar __________ ween __________ adem __________ geloof __________ beef __________ groei __________ hoest __________ rust __________ plant __________ praat __________ bloed __________ brand af __________ verkleed
antwoord
antwoorden (!) __________
spaart Ik ___________________ stil. ween Pa __________________ luid. ademt __________________ jij dat? Geloof Het kind _________________. beeft Ze ______________ groeit als kool. Hij __________________ erg. hoest Opa _______________ even. rust Mama _______________ sla. plant Hij _________________ veel. praat Ik ______________________. bloed Het dak ____________ brandt ____. af Zus _________________ verkleedt zich. De juf __________________. antwoordt Hij _________________ veel.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
141
4
KIJKER 6
Oefening 71
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ik denk steeds aan de stam! Jules (staan) ______________ op de schaatsbaan. staat Hij (vastbinden) _________________ zijn schaatsen bindt ________. vast Zijn vriend Tom (blijven) ______________ kijken terwijl Jules blijft rondjes (draaien) _____________________. draait Jules (proberen) _______________ te springen, maar wanneer probeert hij (landen) __________________,(redden) _____________ landt redt hij het niet. Hij (vallen) ____________ valt hard op het ijs. Leren schaatsen (doen) ___________ soms pijn. doet ‘(Gaan) __________ je mee?’, (vragen) _____________ Ga vraagt Tom. Mijn opa (zijn) ______________ jarig. Iedereen (verkleden) is ___________________ mee. verkleedt zich. Jules (willen) ___________ wil Hij (telefoneren) _______________ telefoneert naar huis. Mama (zeggen) ________________ dat hij op zegt tijd thuis (moeten) ____________ zijn. Hij moet (omkleden) _______________ zich vlug kleedt ____. ‘(Verkleden) _______________ om Verkleed jij je als heks of als kabouter?’ ‘(Geven)
Geef _____________ mij maar een puntmuts!’, antwoordt (antwoorden) ___________________ Jules. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
142
4
KIJKER 6
Oefening 72
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Kleine muis – deel 1
verveelt zich. Er (gebeuren) ____________________ gebeurt Kleine muis (vervelen) _________________ niets in het bos.
regent
Als het (regenen) _____________________,
schuilt
(schuilen) ____________ hij onder een plant
sneeuwt
met grote bladen. Als het (sneeuwen) _____________________,
verstopt (knorren) _________________, (wandelen) __________________ wandelt knort hij naar een klein gaatje en (geraken) ________________ geraakt hij zo binnen in een groot hol. Zijn papa (noemen) ____________ noemt dat een mensenhol. Hij (hopen) ________________ hoopt altijd dat het grote, zwarte beest niet (loeren) _______________________. loert Dat beest (rusten) ___________________ altijd in zijn mand. rust Maar soms (stappen) ___________________ het zachtjes door stapt het huis. Hopelijk (verrassen) ___________________ het beest verrast hem niet. Want dat (worden!) ___________________ het einde. wordt Papa (vinden!) _________________ dat hij erg voorzichtig moet vindt (verstoppen) _______________ hij zich in een hol. Als zijn maag
zijn.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
143
4
KIJKER 6
Oefening 72
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ali Baba – deel 17
leeft
Ali Baba (leven) ________________ als een rijke koopman.
zint
Maar de roverhoofdman (zinnen) ______________ op wraak.
schaft
Met een deeltje van zijn schat (aanschaffen) ______________ hij
aan Hij (kleuren) ________________ zijn baard rood, kleurt (knippen) _______________ zijn haar korter en hij knipt verkleedt zich als koopman. (verkleden) ________________ verandert zijn Hij (veranderen) ___________________ naam in Hoessein. Hij (maken) _____________ maakt
zich een winkel __________, recht tegenover die van Ali Baba.
elke dag een lange wandeling. Zo (ontmoeten)
ontmoet Hij (worden) ___________ wordt er een goede vriend van. Op een dag (uitnodigen) ________________ Ali Baba hem ____ uit voor nodigt een etentje. De mannen (begroeten) __________________ begroeten elkaar. Hoessein (verrassen) _____________ verrast Ali Baba _________________ hij de zoon van Ali Baba.
met een heerlijke fles van de beste olijfolie. Hoessein
lacht
(lachen) _________________ in zijn vuistje. Hij (branden)
brandt
________________ van verlangen om zich te wreken. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
144
4
KIJKER 6
Oefening 73
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Kleine muis – deel 2
komt kaas. Daar (afblijven) _______________ hij _____. blijft af Zijn mama (zeggen) ______________ dat je de donder op je kop zegt (krijgen) ______________ krijgt als je daarvan (eten) ______________. eet Een deur (staan) ______________ staat op een kier. Daar (liggen) ______________ het beest. ligt Maar het (slapen) ________________. slaapt Kleine muis (sluipen) _________________ langs sluipt de muur. Wat (ruiken) _______________ het ruikt daar heerlijk. Hij (proeven) _______________ van een heerlijke proeft taart. Dat zijn toch lieve mensen. Plots (voelen) _____________ voelt hij de adem van het beest. Hij (rennen) __________________, hij rent (vluchten) ________________ en (haasten) ______________ zich vlucht haast naar het holletje in de muur. (Vinden!) ________________ hij op Vindt wordt hij gepakt? tijd de uitgang? Of (worden!) ___________________ (Ontsnappen) ____________________ hij of (verslinden!) Ontsnapt ________________ het beest hem? (Zien) _________________ verslindt Ziet hij zijn mama nog terug? Of (vasthouden!) __________________ Houdt het beest hem _____________ met zijn scherpe klauwen? vast Kleine muis (komen) ______________ voorbij een lekker stukje
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
145
4
KIJKER 6
Oefening 73
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ali Baba – deel 18
wacht
Hoessein, de verklede roverhoofdman, (wachten) ____________ nu alleen nog op de gelegenheid om zijn buurman te doden.
verstopt vlijmscherp mes. Morgiana (loeren) _______________ loert
Onder zijn kleren (verstoppen) __________________ hij een
door de gordijnen naar de nieuwe gast. Ze (bestuderen)
bestudeert ______________ ze. Ze (weten) ______________ het zeker. schrikt weet Die man (zijn) ______________ de roverhoofdman. Straks is (vermoorden) ____________________ hij haar baas. vermoordt Dat (aanvaarden) ________________ aanvaardt ze niet. Hoe (tegenhouden) _______________ houdt ze hem _______? tegen Dan (vinden) ____________ vindt ze de ___________________ zijn gezicht. Plots (schrikken)
oplossing. Hoessein (hebben)
heeft
_____________ zijn dolk al vast toen Morgiana plots
verschijnt
(verschijnen) _______________
en wervelend voor hem (dansen)
danst
______________. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
146
4 41
KIJKER 6
Oefening 74
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. Het zijn werkwoorden met klankverandering. Twijfel ik? Dan zoek ik het op. ij ➞ ee snijden glijden lijden
Hij _____________________ het brood. sneed
Ik __________________ naar beneden. gleed
_______________________ je veel pijn? Leed
kijken
keek Ik ____________________ naar buiten.
bijten
Die hond _____________________ mij. beet
ie ➞ oo uitgieten
Ik ____________________ die emmer _____. goot uit
het hem. verbieden Hij ___________________________ verbood kiezen
Waar _________________________ jij voor? koos
hem een job _______. aanbieden Hij _______________ bood aan
oo ➞ allerlei klanken lopen kopen komen
Jij ________________________ veel te vlug. liep
Waar _______________________ jij die fiets? kocht Hij ________________________ weer te laat! kwam
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
147
4
KIJKER 6
Oefening 74
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. Het zijn werkwoorden met klankverandering. bewegen – dragen – blijven – vergeten – worden – hebben – komen – glijden – winnen – kijken 1 Hij __________________________________ juist op tijd. kwam
2 _____________________________ jij kijken tot het eind? Bleef 3 Ik ________________________________ geen zin meer. had
4 Papa _____________ droeg een zware zak met boodschappen. 5 Toen ik die foto nam, __________________________ je. bewoog
6 Hij _________ gleed als snelste naar beneden en hij _________. won
7 _____________________________________ jij naar mij? Keek 8 Olivia ____________________ haar huiswerk te maken. vergat
9 Toen ik niet luisterde, _________________ papa kwaad. werd zingen – vinden – zitten Hij _______________ een liedje. Ik ________________ op zong zat een bankje te luisteren. __________________ jij het mooi? Vond
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
148
4 41
KIJKER 6
Oefening 75
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. Het zijn werkwoorden met klankverandering. Twijfel ik? Dan zoek ik het op. e ➞ allerlei klanken denken helpen hebben verzenden werpen vechten
Ik _________________ er niet aan. dacht
____________________ je mama? Hielp Je _____________________ gelijk. had
Wie _________________ die brief? verzond Ik _____________________ de bal. wierp
De jongens ________________ op het plein. vochten
ee ➞ a genezen geven breken spreken vergeten eten
Hij __________________________ vlug. genas
Hij _________________ mij twintig euro. gaf
Het glas __________________________. brak Die man _________________ veel te stil. sprak
Hij ____________________ zijn agenda. vergat Ik _____________________ veel te vlug. at
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
149
4
KIJKER 6
Oefening 75
Ik schrijf de persoonsvorm eerst in de tegenwoordige tijd, daarna in de verleden tijd. Het zijn werkwoorden met klankverandering. tegenwoordige tijd
rijdt ___________ houden Houd/Hou jij van mij? Ik _______________ ziek. worden word schieten De jager ______________. schiet Ik _______________ er al. zijn ben Hij _____________ gelijk. hebben heeft Ik _______________ mee. doen doe vastbinden ___________ Bind jij dat _____? vast ___. uitglijden Opa ______________ uit glijdt ___________ vinden Vind je de weg? __________ snijden Snijdt hij het brood? verbieden Ik _______________ verbied het. rijden
Hij ______________ weg.
verleden tijd
reed Hij ____________ van jou. hield _______________ jij ziek? Werd Hij _______________ schoot raak. _______________ jij daar? Was ______________ jij gelijk? Had Zij ___________ niet mee. deed Hij __________ bond het ______. vast Ik ________ gleed ___ uit op het ijs. Hij ________________ me. vond Papa ____________ sneed recht. Hij ________________ het. verbood Ik ________________ weg.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
150
4
KIJKER 6
Oefening 76
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Ik schrijf eerst de stam! rusten wachten koken poetsen
De plaats van het onderwerp je is belangrijk. Dans je mee? Je danst mee
__________ __________ Rust je nog een uurtje? rust
__________ ________________ al lang. wacht wacht Je __________ _______________ jij een eitje? Kook kook __________ Je ______________ poetst je kamer. poets
verstoppen
__________ ______________ je achter verstopt verstop Je een boom.
duwen
__________ _____________ jij me Duw duw vooruit?
bevrijden (!)
__________ Bevrijd jij me? bevrijd ____________
leiden (!)
__________ Je ____________ me door het leidt leid bos.
verbrand verbrandt
verbranden (!) __________ Je ____________ dat toch
niet?
bloeden (!) vinden (!) verraden (!)
____________ __________ Bloed je nog steeds? bloed __________ __________ Vind je mijn gsm niet? vind
___________ me toch niet? __________ verraadt verraad Je
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
151
4
KIJKER 6
Oefening 76
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. Ali Baba – deel 19 juist op tijd binnengekomen. Morgiana (zijn) ________________ was Onder haar kleed (hebben) _________________ zij een dolk had verstopt. Ze (bevinden) _________________ zich nu heel bevond dicht bij de rover. Toen (toesteken) _________________ stak ze ______. De man (vallen) ______________ bloedend op toe viel de grond. Ali Baba (begrijpen) ________________ er niks begreep van. Morgiana (zeggen) _______________ dat die man de zei roverhoofdman was die zijn broer (hebben) ______________ had gedood. Tussen zijn kleren (vinden) ________________ hij vond een dolk. Ali Baba (nemen) _______________ toen Morgiana nam in zijn armen. Hij (laten) ________________ het slimme liet dienstmeisje huwen met zijn zoon. Iedereen in het dorp (worden) uitgenodigd voor het feest. Het koppel _________________ werd (krijgen) _________________ kreeg kinderen. Ali Baba (lopen)
liep
_________________ fier als een pauw met zijn kleinkinderen door het dorp. naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
152
4 42
KIJKER 6
Oefening 77
Ik vul de au-woorden van het vierde leerjaar in. Als ik twijfel, kijk ik in mijn Loepje. Leeuwen (sn) ______________, snauwen poezen
miauwen
klauwen
(m) ______________ en tijgers (kl) __________________.
Ze willen hun melk (l) _________________ en hun vlees lauw
rauw
saus
(r) ______________, met een lepeltje (s) ______________.
Papa fronst de (wenk) __________________. wenkbrauwen
Wat doet die fiere (p) ________________ met haar staart pauw
in violet en (bl) ________________? Ze roept: ‘Leooooo!’, blauw
voor dag en (d) _______________. Maar als het regent, dauw schuilt ze (fl) _____________. Voor haar veren is dat flauw
nauw poortje te (n) ______________. Van iedereen krijgt ze
applaus de (p) ______________. paus Na juli komt ___________________, vlug een fotootje van augustus oma en opa in hun gloednieuwe ________________. autootje Hun wagentje ziet (gr) ______________, dus dat wordt grauw
(a) ______________: van de koning, de keizer en zelfs van
poetsen. Maar nu is het tijd om te rusten of te
pauzeren
(p) ________________.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
153
4 42
KIJKER 6
Oefening 77
Ik vul de au-woorden van het vierde leerjaar in. Als ik twijfel, kijk ik in mijn Loepje. Nieuws op de tv Onze katten (m) ______________ miauwen en (kl) ______________ klauwen
in de gordijnen. ‘Buiten!’, (sn) ____________ snauwt mama. We
zitten nog aan tafel. We eten een voorgerechtje met
rauw (s) ___________. saus Sofie heeft de hik. Papa fronst de (w) ____________________. ‘Je moet maar beter op wenkbrauwen je eten (k) ______________’, zegt hij. Het nieuws gaat kauwen beginnen. Papa zet (g) ____________ gauw de tv aan. De (p) ____________ van Rome komt op bezoek. De zon paus schijnt en de lucht ziet (bl) _______________. Vanuit een blauw (n) ____________ straatje komt een _________________ nauw auto aangereden. Overal klinkt (a) ______________. applaus (r) _____________kost. Daarna stoofvlees met
Langs de weg staan soldaten, zo fier als een
pauw (fl) ______________. ‘Wie wast af?’, vraagt mama. ‘Straks flauw in de (p) __________________’, antwoordt papa. pauze ‘Dan zal het water al (l) ______________ zijn’, zegt mama. lauw (p) ______________. Eén van die soldaten valt
‘Ok’, zucht papa.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
154
4
KIJKER 6
Oefening 78
Ik orden de woorden met vier, vijf en meer letters. Ik schik de woorden met vier letters alfabetisch. blauw – auto – flauw – paus – augustus – pauze – wenkbrauwen – lauw – rauw – applaus – miauwen – dauw – grauw – gauw – pauw – klauw – nauw
woorden met vier letters
volgens alfabet
_________________ _________________ auto auto _________________ _________________ paus dauw _________________ _________________ lauw gauw _________________ _________________ rauw lauw _________________ _________________ dauw nauw _________________ _________________ gauw paus
pauw pauw _________________ _________________ nauw rauw _________________ _________________ woorden met vijf letters _______________________________________________ blauw, flauw, pauze, _______________________________________________ grauw, klauw woorden met meer letters _______________________________________________ augustus, wenkbrauwen, applaus, _______________________________________________ miauwen naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
155
4
KIJKER 6
Oefening 78
Ik vul de woorden met au of auw in. rust kleur niet gekookt handgeklap half warm vervoermiddel kattengeluid maand hoofd van de katholieke kerk vogel met prachtige veren vocht op het gras weinig smaak vlug smal het haar juist boven de ogen vleesnat nagels van poezen donkergrijs, groezelig
_______________ pauze _______________ blauw _______________ rauw _______________ applaus _______________ lauw _______________ auto _______________ miauwen _______________ augustus _______________ paus _______________ pauw _______________ dauw _______________ flauw _______________ gauw _______________ nauw _______________ wenkbrauw _______________ saus _______________ klauwen _______________ grauw
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
156
4
KIJKER 6
Oefening 79
Ik schrijf de juiste vorm van het au-woord. pauzeren Papa _____________________________ pauzeert of pauzeerde even.
_________________________________ jij ook? Pauzeer
auto
We rijden in een klein ____________________. autootje
snauwen De hond _____________________ snauwt of snauwde naar de kat. miauwen De poes _______________________________. miauwt of miauwde grauw flauw blauw rauw pauw nauw
We poetsen de ____________________ muren. grauwe Die saus heeft een _________________ smaak. flauwe Kijk naar de ________________________ lucht! blauwe
Lust jij _________________________ groenten? rauwe Er staan twee ________________ voor het huis. pauwen We stappen door ________________ straatjes. nauwe
Ik maak samenstellingen. ochtend + dauw = _______________________________ ochtenddauw vlees + saus =
_______________________________ vleessaus
kerk + kauwen = _______________________________ kerkkauwen naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
157
4
KIJKER 6
Oefening 79
Ik ga op zoek naar het grondwoord van de woorden met au, auw, ou of ouw. Ik schrijf het op. zich benauwd voelen een flauwte krijgen een applausje nauwelijks gemiauwd een bouwsel ouderwets wantrouwen getrouwd oudste
_________________ nauw _________________ flauw _________________ applaus _________________ nauw _________________ miauw _________________ bouw _________________ oud _________________ trouw _________________ trouw _________________ oud
Ik maak een samenstelling met twee woorden uit de zin. Ik schrijf het woord fout.
____________________ schrijffout
Ik bouw en werk aan een toren. ____________________ bouwwerk Die ladder is gemaakt van touw. ____________________ touwladder
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
158
4
KIJKER 6
Oefening 80
Ik vul de woorden aan met au of auw. Ik schrijf de woorden over. 1 Voor de p______ze kreeg hij een appl______s. au au 2 Stap maar g______ auw in de ______to! au 3 Je moet niet zo mi______en auw en sn______en! auw 4 Op r______e auw groenten moet je goed k______en. auw 5 In ______gustus willen we een bl______e au auw hemel.
_______________________________________________ pauze , applaus, gauw, auto, _______________________________________________ miauwen, snauwen, rauwe, _______________________________________________ kauwen, augustus, blauwe Ik vul de woorden aan met ou of ouw. Ik schrijf de woorden over. 1 Papa draagt de h_____ten ou balken op zijn sch_____ders. ou 2 Die mevr______ ouw doet veel z______t ou op haar frieten. 3 Dat ______de horloge is van g______d. ou ou 4 Zal je onth______den om het aan je ______ders te ou ou zeggen? 5 Opa heeft beloofd dat hij met j______ ou gaan ou z______ fietsen.
_______________________________________________ houten, schouders, mevrouw, zout, oude, goud, _______________________________________________ onthouden, ouders, jou, zou naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
159
4
KIJKER 6
Oefening 80
Ik vul de woorden aan met au, auw, ou of ouw. Ik schrijf de woorden over. 1 Ik heb liever l_____ auw dan k_____d ou water om me te wassen. 2 Zullen we in de p_____ze t_____tjespringen? ouw au 3 Die kab_____ters verdienen een appl_____s. ou au
4 De weervr_____ ouw verwacht nat en gr_____ auw weer. 5 Is dat geen _____derwetse _____to? au ou
6 Een huis b_____en ouw doe je n_____keurig. auw
7 In de sch_____ ouw van de buren nestelen k_____en. auw 8 De juffr_____ auw opgeven. ouw wil dat we niet g_____ 9 Betr_____ wel? ouw jij die _____tomaat au 10 H_____ auw groenten? ou jij van r_____e
_______________________________________________ lauw , koud, pauze, touwtjespringen, _______________________________________________ kabouters, applaus, weervrouw, grauw, _______________________________________________ ouderwetse, auto, bouwen, nauwkeurig, _______________________________________________ schouw, kauwen, juffrouw, gauw, _______________________________________________ betrouw, automaat, hou, rauwe _______________________________________________ naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
160
4
KIJKER 7
Oefening 81
Ik schrijf een afleiding die past in de zin. mooi zacht jong breed vast zwaar oud
Hij is de _______________________________. mooiste
Dit kussen is veel _________________ dan dat. zachter
Robbe is ______________________ dan Warre. jonger
Die straat is de _______________ van allemaal. breedste
We moeten de schroeven ___________ vaster draaien.
Dat is het _________________ boek uit de kast. zwaarste Ik ben de _________________ van de klas. oudste
Ik verbind de woorden met de juiste letters. Ik vul de woorden aan en schrijf ze over.
sneeuwketting _________________
sneeuwketti____ ng • • ba____etbakker nk ba____erik ng
operaza____er ng
• •
wi____eldief nk
•
i____tvis nk
•
• li____erschoen nk
_________________ banketbakker • ng • nk
_________________ bangerik _________________ operazanger _________________ winkeldief _________________ linkerschoen _________________ inktvis
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
161
4
KIJKER 7
Oefening 81
Ik vul de woorden aan. Ik kies uit: aai, ooi, oei, eeuw, ieuw en uw. Ik maak samenstellingen door de woorden te verbinden. Ik schrijf ze over. sn_______ eeuw
•
aai • vl_______
sneeuwballen __________________
str_______ ooi
•
• hout
•
• kistje
__________________ strooizout
n_______s ieuw
•
• bericht
•
• zout
j_______elen uw • sn_______ oei rijst
• ballen
__________________ juwelenkistje
__________________ snoeihout
__________________ nieuwsbericht
__________________ rijstvlaai
Ik schrijf de juiste vorm van het woord in de zin. vervoegen
Ik maak een juiste _________________ vervoeging van het werkwoord.
jong
Is jouw zus _______________ dan jij? jonger
winkel
Zijn alle _______________ gesloten? winkels
angst
Bliksem en donder maken me __________. angstig
verbeteren
De ____________________ van de toetsen verbetering gebeurt morgen.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
162
4
KIJKER 7
Oefening 82
Ik schrijf het verkleinwoord. worm
_____________________________ wormpje
leeuwin
_____________________________ leeuwinnetje
melodie
_____________________________ melodietje
foto
_____________________________ fotootje
avond
_____________________________ avondje
brommer
_____________________________ brommertje
auto
_____________________________ autootje
koning
_____________________________ koninkje
appel
_____________________________ appeltje
prinses
_____________________________ prinsesje
glas
_____________________________ glaasje
schip
_____________________________ scheepje
kostuum
_____________________________ kostuumpje
antwoord
_____________________________ antwoordje
schaduw
_____________________________ schaduwtje
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
163
4
KIJKER 7
Oefening 82
Ik vul ei of ij in. Ik schrijf het verkleinwoord.
ei r_____sfoto
reisfotootje ________________________________
batter_____en ij
________________________________ batterijtjes
_____kels ei
________________________________ eikeltjes
geh_____m ei
________________________________ geheimpje
_____gendom ei
________________________________ eigendommetje
_____sbeer ij
________________________________ ijsbeertje
w_____land ei
________________________________ weilandje
m_____koningin ei
________________________________ meikoninginnetje
woonw_____k ij
________________________________ woonwijkje
terr_____n ei
________________________________ terreintje
pl_____n ei
________________________________ pleintje
maalt_____d ij
________________________________ maaltijdje
r_____woning ij
________________________________ rijwoninkje
z_____lboot ei
________________________________ zeilbootje
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
164
4
KIJKER 7
Oefening 83
Ik zet de woorden in het meervoud. Ik kleef ze aan elkaar en maak een samenstelling. noot + balk =
_______________ + _______________ noten balken ________________________________ notenbalken
klok + kast =
_______________ + _______________ klokken kasten ________________________________ klokkenkasten
man + stem =
_______________ + _______________ mannen stemmen ________________________________ mannenstemmen
aap + streek =
_______________ + _______________ apen streken ________________________________ apenstreken
vis + kop =
_______________ + _______________ vissen koppen ________________________________ vissenkoppen
dier + verhaal =
_______________ + _______________ dieren verhalen ________________________________ dierenverhalen
+ _______________ leraar + opleiding = _______________ leraren opleidingen ________________________________ lerarenopleidingen
getal + reeks =
_______________ + _______________ getallen reeksen ________________________________ getallenreeksen
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
165
4
KIJKER 7
Oefening 83
Ik zet de woorden in het meervoud. Ik kleef ze aan elkaar en maak een samenstelling. avontuur + verhaal =
_____________ avonturen + _____________ verhalen ____________________________ avonturenverhalen
banaan + schil =
_____________ bananen + _____________ schillen
koningin + kroon =
______________ + ____________ koninginnen kronen
motor + fabriek =
_____________ + _____________ motoren fabrieken
tomaat + plant =
_____________ + _____________ tomaten planten
____________________________ bananenschillen
koninginnenkronen ____________________________ ____________________________ motorenfabrieken ____________________________ tomatenplanten
grondstof + voorraad = ______________ grondstoffen + ____________ voorraden
grondstoffenvoorraden ____________________________
soldaat + uniform =
_____________ + _____________ soldaten uniformen
bal + kanon =
_____________ + _____________ ballen kanonnen
____________________________ soldatenuniformen
ballenkanonnen ____________________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
166
4
KIJKER 7
Oefening 84
Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik het achtervoegsel ig of ige.
Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.
aandacht
____________________________ zijn aandachtig
grap
____________________________ kind grappig
ongeduld
____________________________ zijn ongeduldig
macht
__________________________ mens machtig
voordeel
____________________________ zijn voordelig
vijand
___________________________ land vijandig
geluk
________________________ kinderen aandachtige _________________________ clowns grappige
ongeduldige _________________________ ouders machtige _____________________ presidenten ________________________ aankoop voordelige
________________________ soldaten vijandige
gelukkig ________________________ moment
gelukkige ________________________ mensen
kop
koppig ____________________________ dier
geloof
_________________________ persoon gelovig
koppige __________________________ vrouw _____________________ katholieken gelovige
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
167
4
KIJKER 7
Oefening 84
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. verdedigen beschadigen verwittigen
Hij _________________________ zich. verdedigt
Jij _____________________ mijn fiets! beschadigt
Wie ______________________ de juf? verwittigt
uitnodigen Mama ______________ vrienden ____. nodigt uit bevochtigen
Hij ____________________ het vlees. bevochtigt
Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik het achtervoegsel ig. De rechter kijkt (ernst) __________________. Hij vindt ernstig
De man de man (schuld) _______________________. schuldig
(angst) __________________. De vooruitzichten zijn is angstig
(gunst) ___________________. De toekomst is zeker niet gunstig
(zon) _________________ of (pret) _______________. niet zonnig prettig
genoeg Hij moet (ongeluk) ______________________ ongelukkig naar de gevangenis. De jury vond wat hij deed
schandalig (misdaad) ____________________. Zijn ouders zijn misdadig (triest) ______________ en (wanhoop) _______________. triestig wanhopig (schandaal) ___________________________ en
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
168
4
KIJKER 7
Oefening 85
Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik het achtervoegsel lijk of lijke. gevaar
Hij rijdt ________________________________. gevaarlijk
Dat zijn ______________________ bergpaden. gevaarlijke schade
Roken is _______________________________. schadelijk
Dat zijn __________________________ stoffen. schadelijke orde eer
We hebben ______________________ kamers. ordelijke
Dat is een ________________________ meisje. eerlijk Ik heb twee _______________________ broers. eerlijke
Ik gebruik het achtervoegsel elijk of elijke.
Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.
hoop
_____________________ Hopelijk komt alles in orde.
noord
We rijden in _____________________ richting. noordelijke
mis gemak smaak vrouw man
Famke voelt zich _______________________. misselijk
Zijn dat ______________________ gemakkelijke oefeningen?
Oma zegt: '_____________________________!' Smakelijk De koe is ______________________________. vrouwelijk
De stier is _____________________________. mannelijk
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
169
4
KIJKER 7
Oefening 85
Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik een achtervoegsel. Ik kies uit: lijk(e), elijk(e), lijks of elijks. Mijn vriend is wat (ziek) __________________. Hij heeft ziekelijk
(Week) __________________ komt de dokter. astma. Wekelijks
Het is een (vrouw) __________________ arts. Ze is vrouwelijke
(vriend) ________________. (Hoop) ______________ heel vriendelijk Hopelijk
gaat het binnenkort beter met mijn vriend. Hij wil
natuurlijk wild zijn is (schade) ______________________. Dat is schadelijk toch niet (eer) _____________________? eerlijk Mijn vriend is (ongeloof) ______________________ ongelooflijk/ongelofelijk moedig. (Jaar) __________________ gaat hij naar het ziekenhuis Jaarlijks (Eigen) __________________ zou hij beter aan voor tests. Eigenlijk (natuur) __________________ ook veel spelen. Maar te
zee wonen. Daar heeft hij minder last.
Ik maak woorden met het achtervoegsel achtig. regen kind zenuw spook schilder
Het is vandaag regenachtig ________________________. Je moet niet zo kinderachtig ____________________ doen.
Mijn papa is erg _________________________. zenuwachtig
Dat is een ___________________________ spookachtig bos.
schilderachtig landschap. Dat is een ____________________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
170
4
KIJKER 7
Oefening 86
Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik het achtervoegsel ing.
bots verpak ontgoochel richt verwarm beman werk bewerk hel overwin ontdek deel versnel
Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.
botsing Mijn geschenk zit in een mooie ________________. verpakking Dat was een zware _________________________. ontgoocheling In welke __________________________ rijden we? richting Zet jij de _______________________________ aan? verwarming Dat is bemanning de _______________________ van de boot. Ken jij de ______________________ van dit toestel? werking Maak jij die _______________________________? bewerking We rijden op een steile ______________________. helling Dat was een mooie _________________________. overwinning De ____________________________ ontdekking van de eeuw! Wie maakt de ______________________________? deling Hij rijdt met een grote _______________________. versnelling
Ik zag een erge ____________________________.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
171
4
KIJKER 7
Oefening 86
Ik maak van de werkwoorden een zelfstandig naamwoord. Ik gebruik het achtervoegsel ing. De voetbalspelers zochten
beschutting
(beschutten) _________________
voor de regen. De scheidsrechter overlegde met de trainer. Ze moesten een
beslissing niet spelen. Naar onze (menen) _________________ mening
(beslissen) _________________ nemen: spelen of
werd niet gevraagd. Wij waren zeker niet in de
stemming Desnoods gaan we in (staken) _______________. staking
(stemmen) _________________ om te spelen.
De doelman, de belangrijkste speler van de
verdediging vond Tot onze grote (verbazen) _________________ verbazing had men dat hij een (overtreden) ____________________ overtreding begaan. Dat was volgens ons een (vergissen) _________________. Wat was dat een (teleurstellen) vergissing ___________________________! Daarnaast moest onze teleurstelling beste aanvaller (verzorgen) _________________ verzorging krijgen. (verdedigen) ____________________ was geschorst.
En nu nog die koude regen! Zoveel pech op een rijtje.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
172
4
KIJKER 7
Oefening 87
Ik maak een nieuw woord. Ik gebruik het achtervoegsel lijk, (e)lijks of ig. ongeluk eer week einde schat
Mijn vriend voelt zich ________________. ongelukkig
Ben jij wel _________________ geweest? eerlijk
We gaan _________________ zwemmen. wekelijks Het is _____________________ vakantie! eindelijk
Wat een lief en _______________ poesje. schattig
jaarlijks jaar Ik breng ________________________ een bezoek aan de tandarts. toeval
Heb jij _________________ toevallig niets gezien?
Ik gebruik het achtervoegsel ing of achtig. beweeg sprookjes bespreek regen red genees
Meer _____________________ is gezond! beweging De tuin was ___________________ sprookjesachtig versierd. De juf heeft een ____________________. bespreking Het was ___________________ vandaag. regenachtig de _______________ van een drenkeling redding de ____________________ van de zieke genezing
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
173
4
KIJKER 7
Oefening 87
Ik maak een nieuw woord met een achtervoegsel. Ik kies uit: ig(e), elijk(e), elijks(e), achtig(e) of ing(en).
Maandelijks
(Maand) ___________________ gaan we naar zee.
We sjotten er op het strand. Soms maken we grote (wandelen) _______________________. Vandaag wandelingen was papa (ongeduld) _________________. Het is erg ongeduldig (storm) _________________. Papa houdt van die stormachtig (reus) ___________________ hoge golven. Hij stapt reusachtig goed door. We kunnen (nauw) ______________________ nauwelijks volgen. (Angst) _________________ ben ik niet. Maar Angstig (gemak) _____________________ is het ook niet, zo gemakkelijk beuken tegen die (kracht) _________________ krachtige wind.
(Plots) ____________________ zien we een bootje. Plotseling De gele (kleed) __________________________ van kleding de (beman) _________________ is goed te zien. bemanning Ze varen blijkbaar in alle (richten) _________________, richtingen (west) _____________ en dan weer (oost) _____________. westelijk oostelijk (Hoop) _________________ komt dat goed! Hopelijk
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
174
4
KIJKER 7
Oefening 88
Ik schrijf woorden met het voorvoegsel ont en het achtervoegsel ing. dek roer moet
Ik let op voor de woorden met een katten- of een berenstukje.
de ____________________ van een machine ontdekking
de _____________________ bij het weerzien ontroering de _________________ ontmoeting midden op een brug
goochel de _____________________ van mijn vriend ontgoocheling Ik schrijf woorden met het woord over of onder en het achtervoegsel ing. win teken nacht
de ____________________ van ons team overwinning
de ___________________ ondertekening van het rapport
een _____________________ in een hotel overnachting
Ik schrijf woorden met het woord op of af en het achtervoegsel ing. tel trek som leid
een moeilijke _______________________ optelling
een gemakkelijke ____________________ aftrekking een _______________ opsomming van boodschappen
te veel _____________________________ afleiding
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
175
4
KIJKER 7
Oefening 88
Ik maak een nieuw woord met een achtervoegsel. Ik kies uit: baar, schap, ig, loos, zaam of achtig(e). Plots komt er een (reus) ____________________ golf reusachtige aan. Het bootje lijkt zo (kwets) _________________. kwetsbaar (Adem) _________________ kijken we toe vanop Ademloos het strand. Zelfs papa kijkt dit keer (zwijg) ____________________ toe. (Lang) ___________________ zwijgzaam Langzaam zien we het bootje stijgen. Het lijkt (gewicht) __________________ te dansen op de golf. gewichtloos
Zou het bootje (red) ________________ verloren zijn? reddeloos Zou de bemanning (hulp) _______________ sterven? hulpeloos Nee hoor! Met (vakman) ______________________ vakmanschap leidt de kapitein het bootje door de golven. (Geluid) ____________________ gaat het op en neer. Geluidloos gevecht Het werd een (onrust) ________________ rustig tegen de wind en de zee. De kapitein is (onvermoeid) ____________________ en wint van de storm. onvermoeibaar naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
176
4
KIJKER 7
Oefening 89
Ik schrijf de juiste vorm van het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. goud hout glas papier koper wol
een ____________________ juweel gouden een ____________________ bank houten een ____________________ fles glazen
een ____________________ boek papieren
een ____________________ muntstuk koperen een ____________________ trui wollen
Ik schrijf de juiste vorm van het bijvoeglijk naamwoord. lekker
____________________ pannenkoeken lekkere
waterachtig ____________________ meloenen waterachtige vals hoog blauw geel
____________________ biljetten valse ____________________ muren hoge
____________________ broeken blauwe
____________________ markeerstiften gele
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
177
4
KIJKER 7
Oefening 89
Ik schrijf de juiste vorm van het bijvoeglijk naamwoord. gezellig heerlijk
____________________ feestjes gezellige
____________________ pannenkoeken heerlijke
regenachtig ____________________ regenachtige dagen eerlijk
____________________ kinderen eerlijke
Ik schrijf de juiste vorm van het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. koper diamant steen goud
____________________ potten koperen
____________________ steentjes diamanten ____________________ vloeren stenen ____________________ ring gouden
Ik schrijf de juiste vorm. zee. We wandelen verder langs de (ruw) _____________ ruwe
Hoge gele zand. Mijn (katoen) _____________ katoenen broek is helemaal nat. Langs een (hout) ___________ houten trap klimmen we de dijk op. We staan nu achter een (metaal) ____________ leuning metalen te kijken naar het (onstuimig) _______________ onstuimige water. Op (leder) ________________ schoenen zijn er (grijs) mama’s lederen ____________ plekken. Dat wordt poetsen! grijze (Hoog) ________ golven breken op het (geel) _________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
178
4
KIJKER 7
Oefening 90
Ik schrijf de zinnen over met hoofdletters en leestekens. volgende week begint de maand mei _______________________________________________ Volgende week begint de maand mei. gisteren ben ik naar de dansles geweest _______________________________________________ Gisteren ben ik naar de dansles geweest. help je even de boodschappen uitladen _______________________________________________ Help je even de boodschappen uitladen? ik eet graag frietjes yoghurt chocolade en spaghetti _______________________________________________ Ik eet graag frietjes, yoghurt, chocolade en _______________________________________________ spaghetti. pas op _______________________________________________ Pas op! op reis bezochten we spanje portugal en frankrijk _______________________________________________ Op reis bezochten we Spanje, Portugal en _______________________________________________ Frankrijk.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
179
4
KIJKER 7
Oefening 90
Ik vul de zinnen aan met het juiste leesteken. .
!
?
,
:
. Ik ga naar de bakker___ ! Stop___ : Ik heb drie zussen___ An, Lies en Jo. , Pa eet peren__ appels en bananen. . Annabelle loopt heel graag___ ? Gaan we naar zee___ ! Pas op___ ? Drink jij graag frisdrank___ , Tom koopt een trui___ een broek en schoenen. , Dorien is al in veel landen geweest: Mexico___ , , Spanje___ Portugal___ Zweden en Denemarken.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
180
4
KIJKER 7
Oefening 91
Ik kijk van links naar rechts en van boven naar onder. Ik zoek 25 naamwoorden. Ik schrijf de woorden op. Ik gebruik ze in oefening 92. g
e
t
a
l
k
o
o
g
d
e
w
m
o
r
r
s
j
r
o
e
g
o
e
t
s
e
r
o
o
s
v
z
o
n
t
a
i
k
a
r
a
n
e
t
a
r
s
w
r
a
k
c
t
o
n
p
h
a
a
r
e
o
p
o
t
e
t
e
p
i
r
e
t
d
e
e
____________ ____________ getal schot ____________ ____________ oog oor
roos tap a ____________ ____________ r ____________ ____________ zon pet t ____________ ____________ kar grot e ____________ ____________ net ton t wrak adres v ____________ ____________
e ____________ ____________ ton traan r ____________ ____________ haar les s pot gevaar c ____________ ____________
h ____________ ____________ deel peer i ____________ ____________ gom kwartet l ____________ ____________ zin verschil
Welk woord kan ik vormen met de overgebleven letters?
joepie __________________________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
181
4
KIJKER 7
Oefening 91
Ik verbind de woorden met de juiste prent.
verkleden •
• kranten
bewegen •
• gebeurtenissen
vinden
•
• stilletjes
bakken
•
baarden
•
klassen
•
kaarten
•
zevende
•
•
•
• molenaar •
•
•
tomaten
•
• antwoorden • spartelen
•
•
bliksemen • kanalen
• verstoppertje
• beloven • schaatsen
•
•
• lokalen • verkeerde
kanonnen •
• bananen
ananassen •
• schetsen
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
182
4
KIJKER 7
Oefening 92
Ik zet de woorden die ik vond in oefening 91 in het meervoud. Ik gebruik een schrijvertje. Daarna schrijf ik de woorden in de juiste kolom.
getallen _____________________
_____________________ ogen
_____________________ karren
_____________________ haren
_____________________ zonnen _____________________ netten _____________________ wrakken _____________________ tonnen _____________________ potten _____________________ gommen _____________________ zinnen _____________________ tappen
_____________________ rozen _____________________ delen _____________________ schoten _____________________ oren _____________________ tranen _____________________ gevaren _____________________ peren
_____________________ petten _____________________ grotten _____________________ tonnen _____________________ adressen _____________________ lessen _____________________ kwartetten _____________________ verschillen
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
183
4
KIJKER 7
Oefening 92
Ik maak woorden met de achtervoegsels ig, (e)lijk, (e)lijks of ing. De grondwoorden zoek ik in de woordzoeker. g e v a a r u s
e e e n f j a a
l u r a s i e r
u w s u c j k s
k e n w h v o n
+ ig
o e f e n h a n e k e v l e i d e l e e v e r a e t s z m r v r u w t s a e k a e r i o a k r b s t j a n e e m u t d n d n i e + ing
d p n i p i j n
d l d e o u w v
m o e n o c e e
s m r d g h t t
+ (e)lijk
______________ gelukkig
______________ oefening
______________ veranderlijk
______________ eeuwig
______________ versnelling
______________ afschuwelijk
______________ handig ______________ ijverig ______________ wettig ______________ nuttig
______________ leiding ______________ verandering ______________ rekening + (e)lijks
______________ vettig
______________ wekelijks
______________ tijdig
______________ maandelijks
______________ enig
______________ nauwelijks
______________ vriendelijk ______________ kostelijk ______________ wettelijk
______________ gevaarlijk ______________ sierlijk ______________ feestelijk ______________ tijdelijk ______________ heerlijk ______________ pijnlijk
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
184
4
KIJKER 8
Oefening 93
Ik onderstreep het onderwerp eenmaal en de persoonsvorm tweemaal. Ik schrijf de infinitief en de stam. De jongen springt over een koord. infinitief: ________________ stam: ________________ springen spring ij valt op de grond. H infinitief: ________________ stam: ________________ vallen val ijn knie bloedt. Z infinitief: ________________ stam: ________________ bloeden bloed De trainer verzorgt hem. infinitief: ________________ stam: ________________ verzorgen verzorg ij maakt de wonde proper. H infinitief: ________________ stam: ________________ maken maak Hij legt er een gaasje op. infinitief: ________________ stam: ________________ leggen leg ij verbindt het met een verband. H verbinden verbind infinitief: ________________ stam: ________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
185
4
KIJKER 8
Oefening 93
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. Het alfabetversje – deel 1 A De aarde (draaien) _____________ steeds rond. draait
Na de morgen (komen) ____________ steeds de avond. komt B De beer gaat (gaan) _____________ straks op jacht.
Hij (dragen) _____________ een warme vacht. draagt
C Columbus (reizen) _____________ naar een ver land. reist
Eindelijk (stappen) _____________ hij op een strand. stapt
D In Diksmuide (stromen) _____________ de IJzer. stroomt E De ezel (worden) _____________ wordt niet wijzer!
F De fuut (zwemmen) _____________ op het water. zwemt G De gans (worden) _____________ wordt geen pater.
H Hoera (schreeuwen) _____________ schreeuwt het kind. Je (krijgen) __________ krijgt een zoen als ik je
(vinden) ________________. vind
I De letter i (vinden) _____________ je in ie en in ei. vind
J Samen met de j (vormen) _____________ vormt ze een ij.
K De kameel (houden) _____________ van de woestijn. houdt
L En het licht (schijnen) _____________ door het gordijn. schijnt
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
186
4
KIJKER 8
Oefening 94
Ik schrijf de stam. Daarna schrijf ik de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. zuchten
_______________ De juf ________________. zucht zucht
geeuwen _______________ Opa __________________. geeuw geeuwt blazen drinken
_______________ De poes ________________. blaas blaast _______________ ____________________ jij? drink Drink
verhuizen _______________ Jij ____________________. verhuis verhuist glijden (!) _______________ Hij ___________________. glijd glijdt
worden (!) _______________ _____________ jij tien jaar? word Word
redden (!) _______________ Hij __________________ mij. red redt rusten
_______________ Mama __________________. rust rust
vinden (!) _______________ Wat __________________ jij? vind vind schudden (!)_______________ Hij __________________. schud schudt starten
_______________ De auto _________________. start start
onthouden (!)______________ Ik _________________ het wel. onthoud onthoud vechten
_______________ Met wie ________________ jij? vecht vecht
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
187
4
KIJKER 8
Oefening 94
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. Het alfabetversje – deel 2 M Janneke gleed maan (glijden) _____________ door de lucht.
N Op een nacht (worden) ________ werd je wakker met een zucht.
O Je oor (horen) _____________ hoorde een geluidje dichtbij: P een paard (hinniken) _____________ hinnikte in de wei.
Q Of (zijn) _________ het een quad? Dat is wel gaaf! was
R Of (krassen) _____________ de raaf? kraste
S Nu (worden) _____________ het stil, zo stil. ‘Luister!’ werd
T De tortelduif (zwijgen) __________, zweeg zelfs geen gefluister. U Maar de uil (huilen) _____________, huilde oehoe!
V Het varken (knorren) _____________ knorde en de koe (zeggen) zei _____________ boe!
W De wind waaide (waaien) _____________ door de bomen.
X De xylofoons (roepen) __________________: ‘Wij komen!’ riepen
Y De ypsilon (popelen) _____________ popelde van ongeduld.
Z Die zeerover (schieten) _____________ schoot met een katapult.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
188
4
KIJKER 8
Oefening 95
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. vallen – vragen – bloeden (!)
Marie __________. valt Mama __________: ‘__________ vraagt Bloed je?’ vragen – antwoorden (!)
De juf _____________ iets en Jefke _________________. vraagt antwoordt spelen – branden (!)
Je _____________ met vuur en nu _______________ het! speelt brandt glijden (!) – tegenhouden (!)
Ik _________ naar beneden. ___________ jij me _______? glijd Houd tegen leren – onthouden (!)
Zus ___________ een versje. Zij _______________ leert onthoudt goed. bijten – blaffen – vastbinden (!)
Die hond _____________ en _____________. Ik ben bang. bijt blaft Je _____________ hem toch _________? bindt vast zoeken – vinden (!)
Het meisje _________ een schat, maar _______ hem niet. zoekt vindt danken – verraden (!)
De man __________ hem omdat hij hem niet ____________. dankt verraadt naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
189
4
KIJKER 8
Oefening 95
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. De pot met de drie oren – deel 1 Lang geleden (zijn) ____________________ was er in Olen een café ‘De zwarte stier’. De jonge
leefde tapte zijn gezin. Hij (tappen) ____________________ er een goed bruin kwamen mensen te voet of te bier. Van overal (komen) _______________ kregen paard. Van de zoon van de herbergier (krijgen) _____________ de paarden een portie haver. De gasten (bestellen) bestelden aten __________________ lekkere pintjes en ze (eten) _____________ verbleef heerlijke gerechten. Op een dag (verblijven) __________________
herbergier (leven) ____________________ er met
Keizer Karel in de buurt van het café. Hij (jagen)
jaagde of joeg hoorde verhalen over het café. Hij (laten) _______________ liet ______________ dan ook zijn paard stoppen toen hij het café ____________. zag stapte af (zien) Hij (afstappen) _________________ _____, bond vast en hij (vastbinden) ____________ zijn paard ________ ging binnen (binnengaan) ______________ naar _____________. Hij (wenken) wenkte de herbergierster en hij (bestellen) _______________ bestelde ____________________ een grote pint. ___________________ er in de grote bossen. Hij (horen)
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
190
4
KIJKER 8
Oefening 96
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. werken Papa _______________ gisteren erg lang. werkte spelen Wij ________________ speelden buiten in de regen.
Mijn zus ____________________ ook ziek. werd voelen Mama aan haar voorhoofd. ______________ voelde hebben Ze ____________________________ koorts. had vliegen Een reiger _____________ over onze tuin. vloog dalen Hij _______________________ bij de buren. daalde leven In hun vijver ______________ leefden veel kikkers. kussen Mama _____________________ mijn neus. kuste oefenen Ik ______________ oefende veel onthoudwoorden. waarschuwen De agent ____________________ de man. waarschuwde leggen De kip __________________________ een ei. legde plooien Ik __________________ het papier in twee._ plooide opstaan jij 's ochtends vroeg ____? _______________ Stond op denken Ik ________________ dat het zaterdag was. dacht worden
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
191
4
KIJKER 8
Oefening 96
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. De pot met de drie oren – deel 2
tapte vrouw (brengen) _____________________ het schuimende bracht bier. Zij (vastpakken) _______________ echter pakte de pot bij het oor ________. vast Keizer Karel (weten) niet goed hoe hij de ______________ wist grote pot (kunnen) ___________ kon aannemen. ‘Vrouw,’ (zeggen) _____________ hij toen, zei
De herbergier (tappen) _____________ een grote kruik vol. Zijn
‘zorg de volgende keer voor een pot met twee oren.’ De vrouw
werd _______________ Keizer Karel er terug. Hij (binnenkomen) stond _______________ _____________. kwam binnen Lachend (vragen) _______________ hij naar een grote pint. De vrouw (vergeten) vroeg _________________ de pot met twee oren niet. Ze (brengen) vergat ________________ hem naar Keizer Karel. Ze (vastgrijpen) bracht ________________ de pot bij de twee oren _________. Keizer greep vast Karel (bekijken) ________________ haar eens goed en hij bekeek (lachen) ‘Vrouw,’ (zeggen) ______________ ________________. lachte zei (worden) _________________ rood. Een jaar later (staan)
hij, ‘zorg de volgende keer voor een pot met drie oren.’
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
192
4
KIJKER 8
Oefening 97
Ik schrijf de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd. ______________ Elk jaar (bezoeken) bezoekt Emma de tandarts. Mama (rijden!) _________ rijdt er met haar naartoe. Ze
vindt (Vinden!) jij dat prettig? In de wachtzaal _______________ Vind (wachten) ______________ ze op haar beurt. Dit jaar wacht (opmerken) ___________________ de tandarts een gaatje merkt ___. (verdoven) ______________ verdooft haar tand met een op Zij spuitje. Dat (doen) ______________ wel wat pijn. Ze doet (boren) ___________ boort een beetje en ze (vullen) ______________ de holte. Emma vult (houden!) ____________ houdt van zoetigheid. Ze (snoepen) ____________ te veel en ze snoept (drinken) _____________ te veel frisdrank. drinkt Ze (poetsen) _____________ wel elke dag poetst driemaal haar tanden. De tandarts (vragen) _____________ vraagt of ze wel fruit (eten) ______________. ‘Niet veel’, eet (antwoorden!) ______________ antwoordt ze. Mama (zeggen) ______________ dat ze vanaf nu elke dag een zegt appel krijgt (krijgen) ______________! (vinden!) __________ dit niet prettig.
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
193
4
KIJKER 8
Oefening 97
Ik schrijf de persoonsvorm in de verleden tijd. De pot met de drie oren – deel 3 Het derde jaar (denken) _____________ dacht de keizer dat nu alles in orde was.
de vrouw. Hij (zien) _____________ zag Hij (vragen) ____________ naar de pot met drie oren. Ze vroeg (lachen) ______________ en ze (tonen) ______________ de lachte toonde pot. Haar man (gieten) ______________ de pot vol met goot de bruine vloeistof. De vrouw (stappen) ______________ er stapte vlug mee naar de keizer. Wat (zien) _________________ zag de keizer? De vrouw (vastnemen) _____________ de nam pot ________ met twee oren. Het derde oor (klemmen) vast _______________ klemde tegen haar borst. Keizer Karel (bekijken) _______________ het tafereeltje. Dat (komen) __________ bekeek kwam hier nooit in orde. Hij (proberen) __________________ probeerde het derde oor te pakken. Maar dat (lukken)
niet goed. Hij (laten) _______________ lukte ____________ een uithangbord maken met liet
daarop ‘In de zwarte stier’ en een kop met drie oren. Sindsdien hangt het bord er nog steeds.
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
194
4
KIJKER 8
Oefening 98
Ik vul het juiste woord in. avontuur – bieb – juffrouw – misschien – dikwijls – voorraad – voortdurend – avond – eb – uniform 1 Ik haal een leesboek in de _____________________. bieb 2 De juffrouw ________________________ van klas drie is jarig.
3 Ga jij regelmatig of _________________ naar de bib? dikwijls
4 We hebben een ___________________ aardappelen. voorraad 5 De soldaten dragen een _______________________. uniform 6 Anna komt steeds of ____________________ te laat. voortdurend
7 Het schemert. Het is al ________________________. avond
8 Hoog water is vloed, laag water is _______________. eb 9 ________________________ kom ik naar het feestje. Misschien 10 Ze avontuur beleven een spannend _____________________. Ik schrijf de woorden over. 1 ___________________ 6 ___________________ bieb voortdurend
2 ___________________ 7 ___________________ juffrouw avond
3 ___________________ 8 ___________________ dikwijls eb
4 ___________________ 9 ___________________ voorraad misschien
uniform avontuur 5 ___________________ 10 ___________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
195
4
KIJKER 8
Oefening 98
Ik zoek 25 moeilijke woorden. Ik schrijf ze op. a v o n t u u r z
b s o i k o e - m b o m a n i f p r o e c h e b r
l u a h a o g t a
u u t t v o o r i l n j o t e l t e b r m l o r a m m s t r e i n t e
e l r a u l m a e k e a e k r e
e f o a d l i e r k t r w t t i o j u s l w s s a
o n b a r u u w t r a o a b l o n t
1 ___________________ 14 ___________________ absoluut programma
2 ___________________ 15 ___________________ telefoon rechtstreeks
3 ___________________ 16 ___________________ kou zebra
4 ___________________ 17 ___________________ voorraad interessant
5 ___________________ 18 ___________________ e-mail avontuur
6 ___________________ 19 ___________________ jullie bieb
7 ___________________ 20 ___________________ hotel toneel
8 ___________________ 21 ___________________ markt dikwijls
9 ___________________ 22 ___________________ tomaat touw
10 ___________________ 23 ___________________ eb brutaal
11 ___________________ 24 ___________________ erwt nauw
12 ___________________ 25 ___________________ uniform robot
13 ___________________ loket
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
196
4
KIJKER 8
Oefening 99
Ik vul de woorden aan met d of t. Ik schrijf de woorden over.
s n o v e r r o o d b a s k e
v z e t w a p e e o r d j a a w a n t b a
v o v a l o r g l
s e s h v e s o n d u e r w n e t b l e n h n l f d i g o e d b o s t e n d a g s t s c h i l w e d s t g c r e o a o u
b i o o i a e e e e e e i a p d r i
e p z r t g d v d z e w a
e n r n f n n r l r n s n r a j
d d t d t d d d d d d t d t d d
______________________ ______________________ voetbalveld bed ______________________ ______________________ eind zevenhonderd ______________________ ______________________ sport twaalfduizend ______________________ ______________________ gezond speelgoedbeest ______________________ ______________________ schrift noordoostenwind ______________________ ______________________ verstand verjaardagstaart ______________________ ______________________ ondeugend roodwangschildpad ______________________ ______________________ verwonderd basketbalwedstrijd naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
197
4
KIJKER 8
Oefening 99
Ik vul de woorden aan met d of t. Ik schrijf de grondwoorden op d of t over. v h k h h v b t o
r o a o a e e e u
i e n n d e t a c u d b r d s t s t d j e n t
d
s c h a p r d s t e h t i g b a a r z e t e b r a e d u i z z w e e t l i d m a a k r a c h t v d s c h i t t e r n o o r d o o s t r e i s b e g e l e
b a t e n r e e l d z n d b e n d a c h t s c o e d e n d e n w i d s
d t d
a a s t h s s i t
j j t a a t i a e t n e
e e e m r e g p l e
d r
_______________ _______________ _______________ oud lid vriend
_______________ _______________ _______________ honderd bad kracht
_______________ _______________ _______________ kat tent voed
_______________ _______________ _______________ houd breed schitterend
_______________ _______________ _______________ hard zeldzaam noord
_______________ _______________ _______________ vet brand wind
_______________ _______________ _______________ bed duizend leid _______________ _______________ tent zweet
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
198
4
KIJKER 8
Oefening 100
Ik vul de woorden in. De woorden met ij beginnen met dezelfde letter als de woorden met ei. Woorden met ei
Woorden met ij
1 de stam van leiden 2 het water… meten 3 soepgroente 4 Dat is waar. Dat is een f… 5 We gaan op … naar de zee.
l p p f r
1 2 3 4 5
e e r e e
i i e i i
h i l h i
e d e e l
d l i t s
1 2 3 4 5
een rechte … met … en boog Ik val en heb … Het is hier prettig en … Die peer is wel …
1 2 3 4 5
l p p f r
i i i i i
e i a t i
l j r r j
j j j j j
6 iets dat je niet mag verklappen 7 de l… van de scouts 8 De koning woont in een … 9 de stam van scheiden 10 Als het stormt, is het niet v… in het bos.
6 Het is waar. Je hebt … 7 pijn … 8 een politieke … 9 de stam van strijden 10 zwemmen in een …
6
6
7 8 9 10
g l p s v
e e a c e
i e i i i
m r s d g
7 8 9 10
g l p s v
i d t i v
j e i j e
n l n n p
k n j d r
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
199
4
KIJKER 8
Oefening 100
Ik vul ei of ij in. Ik schrijf de woorden over.
ij ei 1 Met kr____t ij trekken we l____nen op het pl____n.
ij ei ij 2 K____ken hoe een tr____n in de verte verdw____nt. ei ij ei 3 Arb____ders r____den over een terr____n.
4 Een m____kever opnieuw de vr____h____d ei ij ei geven. 5 Met een b____l een winter____k ij ei omhakken. 6 We l____den ij tandp____n. ij
7 Ze verbl____ven in een z____lboot aan de st____ger. ij ei ei 8 Ik schr____f iets in geh____mschrift. ij ei
9 Kun jij de taal van die m____sjes begr____pen? ei ij 10 De onderw____zers sch____den de vechtende ij ei kinderen.
_______________ _______________ _______________ krijt terrein zeilboot
_______________ _______________ _______________ lijnen meikever steiger
_______________ _______________ _______________ plein vrijheid schrijf
_______________ _______________ _______________ kijken bijl geheimschrift
_______________ _______________ _______________ trein wintereik meisjes
_______________ _______________ verdwijnt _______________ lijden begrijpen
_______________ _______________ _______________ arbeiders tandpijn onderwijzers
rijden verblijven scheiden _______________ _______________ _______________
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
200
4
KIJKER 8
Oefening 101
Ik vul in: woorden met au, ou, auw of ouw. 1 een vogel met mooie pluimen 2 niet warm, maar k… 3 een zwarte vogel op de schoorsteen: k… 4 een schepje s… op je vlees 5 de m… van mijn jas 6 niet gebakken, maar r… 1 2 3 4 5 6
p k k s m r
a o a a o a
u u u u u u
w d w s w w
7 een koord of een t… 8 vlug of g… 9 peper en z… 10 Is dat j… fiets? 11 niet juist, maar f… 12 niet koud of warm, maar l…
7 8 9 10 11 12
t g z j f l
1 donkere en gr… wolken 2 geen brave, maar s… kinderen 3 een mooie … lucht 4 de schoorsteen of de … 5 We v... de lakens mooi op. 1 2 3 4 5
g s b s v
r t l c o
a o a h u
u u u o w
w t w u e
e e e w n
o a o o o a
u u u u u u
w w t w t w
13 het vocht ’s morgens vroeg op het gras: d… 14 een plank van h… 15 smal of n… 16 Ik draag een k… aan mijn voet. 17 een juweel van g… 18 rijden met een a… 13 14 15 16 17 18
d h n k g a
a o a o o u
u u u u u t
w t w s d o
6 mannen en … 7 huwen of … 8 poezen … 9 afbijten of sn… 10 scherpe kl… van een leeuw 6 7 8 9 10
v t m s k
r r i n l
o o a a a
u u u u u
w w w w w
e e e e e
n n n n n
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
201
4
KIJKER 8
Oefening 101
Ik vul in: au, ou, auw of ouw. Ik schrijf de woorden over. 1 Doe je ook wat z______t ou in de s______s? au
2 In de maand ______gustus, onder een gr______e au auw lucht, vertrokken bruid en bruidegom in een mooi
______tootje. Ze gingen tr______en. De getuige heeft au ouw de g_____den ringen en draagt een ____derwets ou ou kostuum.
3 H_____ jij van appl_____s? ou au
4 De _____de kab_____ter vroeg aan zijn vr_____tje ou ou ouw of ze voor haar verjaardag geen p_____ w_____. ‘N_____,’ auw ou ou zei ze, ‘geef mij liever een g____den ou ringetje.’ Haar
man fronste de wenkbr_____en auw en antwoordde dat hij het z_____ onth_____den. ou ou
zout _______________ _______________ _______________ ouderwets wou
_______________ _______________ _______________ saus hou nou
_______________ _______________ _______________ augustus applaus gouden
_______________ _______________ _______________ grauwe oude wenkbrauwen
_______________ _______________ _______________ autootje kabouter zou
_______________ _______________ _______________ trouwen vrouwtje onthouden _______________ gouden _______________ pauw
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
202
4
KIJKER 8
Oefening 102
Ik schrijf de woorden in het meervoud. juffrouw avontuur leeuwerik kanaal banaan ontdekking boodschap raket ananas eigendom bakkerij bewijs
___________________________ juffrouwen
___________________________ avonturen ___________________________ leeuweriken ___________________________ kanalen ___________________________ bananen ___________________________ ontdekkingen ___________________________ boodschappen ___________________________ raketten ___________________________ ananassen ___________________________ eigendommen ___________________________ bakkerijen ___________________________ bewijzen
ontgoocheling ___________________________ ontgoochelingen koningin lokaal
___________________________ koninginnen ___________________________ lokalen
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
203
4
KIJKER 8
Oefening 102 1
Deze oefening hoort bij oefening 103. Op deze pagina staat de opgave. In oefening 103 maak ik een woordenslang. De laatste letter van het woord is de eerste letter van het volgende woord. Ik schrijf de → woorden in het rond: ↑ ↓ ← 1 We drinken koffie op een …
19 een zoet varkentje van …
2 De boot ligt aan een …
20 bijna niet
3 Wie reist, is een …
21 uit elkaar gaan
4 rijden, ik …
22 drieletter woord met ou
5 ochtendneerslag op het gras
23 gelijke kleding
6 het haar boven de ogen
24 honden blaffen, poezen …
7 een kapotte auto
25 zorg dragen voor het milieu of de …
8 een waterweg voor boten
26 mooi op een … staan
9 kabaal
27 … hebben altijd gelijk.
10 bevroren water
28 vloed en …
11 altijd
29 bewijzen, ik …
12 strijken, ik …
30 niet braaf, maar …
13 almanak
31 … spelen in het theater
14 een … afschieten
32 lichaam
15 koord
33 zich slap of … voelen
16 het water eruit persen
34 de spin in zijn …
17 geen mens te zien
35 een boek halen in de …
18 een dag op de kalender
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
204
4
KIJKER 8
Oefening 103
Ik vul het juiste woord in. brutale – datum – e-mail – erwtjes – fotograaf – goochelaar – herinneren – hotel – interessant – jullie – loket – markt – modern – motor 1 Dat zijn onbeschofte of ________________ kinderen. brutale
2 We eten worteltjes en _________________________. erwtjes 3 De vele trucs van de __________________ zijn leuk. goochelaar 4 Op reis slapen we soms in een _________________. hotel 5 Ik ben het niet vergeten, want ik kan het mij _________________. herinneren
6 Heb je mijn __________________ ontvangen? e-mail 7 Op welke ___________________ ben je jarig? datum
8 _____________________ komen toch op tijd? Jullie 9 Ik loket koop een ticket aan een _______________.
10 We rijden met een ______________________. motor 11 Dat is een _____________________ schilderij. modern
12 De ________________________ maakt foto’s. fotograaf
13 Ik lees een ____________________ interessant of boeiend boek.
14 Er staan veel kraampjes op de _________________. markt
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
205
4
KIJKER 8
Oefening 103
Deze oefening hoort bij oefening 102. Ik schrijf de woorden in een woordenslang. De eerste letter ken ik. Deze is dezelfde als de laatste letter van het vorige woord.
j i
a a w a
→
l
a a n a k
a s t d s t s e p a u w t o u w e b u i a e b l f j i i l l d i e n i r u a r einde
s
e r r t e e m a r u m i t r s a o j d f i n i w a n e m u b e o e i n e n e g a r w
e i g e r r i j k e e i n a i e n a l z t a u e i o t w n g n u e d e e u l e r e r i r i l i j a j u j k k d h c s e a w u o t u b k n e w
→
t
→
→
naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
206
4
KIJKER 8
Oefening 104
Ik schrijf de stam. Ik schrijf daarna de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd, soms in de verleden tijd.
fiets Hij ________________ naar school. _______________ jij mee? fietst Fiets Tessa _________________ gisteren naar Ella. fietste sneeuwen – stam: _________________ sneeuw Het ________________. Vorig jaar _______________ sneeuwt sneeuwde het niet. betalen – stam: _________________ betaal _____________ jij of _____________ ik? Stef ______________. Betaal betaal betaalt telefoneren – stam: _________________ telefoneer Seppe ________________ naar huis. Ik _________________ telefoneert telefoneer telefoneerde Tessa naar Yasmina. naar Mattijs. Gisteren ________________ verrassen – stam: _________________ verras ________________ je mij? Jij ________________ Verras verrast haar. Wij _________________ verrasten mama vorige week. Papa _________________ mama gisteren. verraste duwen – stam: _________________ duw Jij ________________ mij gisteren! _________________ je mij? duwde Duw Nee, jij _________________ mij! duwde fietsen – stam: _________________
naam ____________________________ datum ________________ speurder •
educatieve uitgaven
207
4
KIJKER 8
Oefening 104
Ik schrijf de werkwoorden in de verleden tijd. De Lange Wapper van Antwerpen Lang geleden (stromen) ______________ de Schelde langs stroomde de stad Antwerpen. Het beeld van de beroemde Lange Wapper (staan) ___________ er natuurlijk nog stond niet. De mensen (weten) ___________ wisten dat hij (bestaan) ____________ en (hebben) bestond ___________ hadden er schrik van. Op een mooie zomeravond (spelen) _____________ kinderen speelden op straat. Plots (komen) ____________ kwam er een hele grote man aangewandeld. Hij
(wuiven) ___________. wuifde De kinderen (volgen) _____________ volgden hem. De man (stappen) stapte __________ erg snel. Toen (stoppen) ___________ stopte een zak en (strooien) hij. Hij (nemen) ____________ nam _______________ snoep. Toen (lopen) ______________ strooide liep hij. Men hij weg en (verdwijnen) ________________ verdween (zeggen) __________ dat het Lange Wapper (zijn) ________. zei was Je (lachen) ____________ lachte niet met hem. Soms was hij lief, maar hij (kunnen) __________ ook erg kwaad worden. kon naam ____________________________ datum ________________ spion •
educatieve uitgaven
208