gençlik
psikoloji
15 HAZÝRAN 2008 PAZAR
7
Mülakata nasýl hazýrlanýlýr? Mülakata 1 gün kala Randevu defterinizde yarýn için sadece 1 mülakat olsun ve sadece ona kilitlenin. Firmayý araþtýrýn. Kendinize firmayla ilgili mülakat anýnda sorabileceðiniz sorular çýkartýn ve bunlarý not alýn. Firmaya ilginizi göstermek için bu sorulara yarýn çok ihtiyacýnýz olacak. Sizi hangi görev tanýmý için çaðýrdýklarýný ipuçlarýndan (ilan satýr aralarý, firma içindeki birileri, sizi arayan sekreter, web sitesi, vb. kaynaklardan) araþtýrýn. Bu görev tanýmý çerçevesine uyan hangi özelliklerinizin olduðunu düþünün. Bu özelliklerinize dayanan ne tip somut deneyimler yaþadýðýnýzý hatýrlayýn ve bunlarý belgeleyin. CV’niz zaten firmanýn elinde, yarýn CV’nize ek olarak nelerden bahsedebilirsiniz asýl bunu düþünün. Ulaþým planýnýzý yapýn.
! a t t a k a l ü m ý r r ý s n i ÝÞ’
k eyeceðinden ço aslýnda ne söyl ak ok Ç nm . rla týr zý ak ha nm Mülakata eceðine hazýrla ine ve hissettir bu cümleleria am iz in ne hissedeceð rs ili ab ol r yo n ru ku ler rþý tarafa güve fiyakalý cümle ymemiþse ve ka gi ir. ni ði kt le ce m þe gö niz özgüven za ret cevabý dü e-posta kutunu vermiyorsanýz -Alo, Ayþe Yýlmaz’la mý görüþüyorum? -Buyrun benim. (Numarayý tanýmýFOTOÐRAF yorum, Allah’ým inþallah geçenki ONUR baþvuruma dönmüþlerdir.) ÇOBAN -Ben X firmasýna yaptýðýnýz baþvuru nedeniyle arýyorum. Ýsmim Ayça. -Evet Ayça Haným, sizi dinliyorum. (Yaþþasýn! Ama sevindiðimi çaktýrmamalýyým di mi? Sesim nasýl çýkýyor acaba, dur daha sessiz bir yere geçim) -Eðer iþ arayýþýnýz devam ediyorsa 19 Haziran Perþembe saat 11.00’de sizinle görüþmek istiyoruz. Görüþeceðiniz kiþi Ýnsan Kaynaklarý Uzmanýmýz Fatma Pembe. -Evet devam ediyor. Ben de görüþmek isterim. Adresinizi zaten biliyorum. Belirttiðiniz gün ve saatte görüþmek üzere. (Ay konuþurken bile heyecanlanýyorum; bakalým perþembe günü halimiz nice olacak) -Tamam, görüþmek üzere Ayþe Haným. Ýyi günler. -Ýyi günler. (Enteresan bi gün olacak!) ERHAN ÖZDEN
Gördüðünüz gibi gayet sevimli baþlayan bu ilk telefonlarýn maalesef ki oldukça küçük bir kýsmý devam etmektedir. Hatta bazen kolaylýkla bir anda mülakattan mülakata dolaþan ama bir türlü bir sonraki adýma sýçrayamayan ve dolayýsýyla da özgüveni kanayan, kanadýkça daha da yaralanan mülakatlar kýsýrdöngüsünün içinde buluverirsiniz kendinizi ki oraya nasýl düþtüðünüzün siz bile farkýna varmazsýnýz. Evet mülakatlar, iþverenin adeta evi gibi sahiplendiði kurumuna hangi yabancýyý sokmaktan çekinmeyeceðine karar verdiði bir karþýlýklý gü-
ven ölçme mekanizmasýdýr. Buranýn altýný çizmek gerekir, mülakatlarýn önemli kýsmý güven odaklýdýr. Adayýn yeteneklerinin haritasý zaten CV’sinde çizilmiþtir; yüz yüze görüþmede asýl olan bu ifadelerin satýr aralarýna sýkýþan ve CV’sinde gözükmeyen adayýn duygusal profilidir. Evet yanlýþ duymadýnýz, yine duygu! Mülakat süreci bir aþk hikayesinin baþlangýcý gibidir ve týpký onun gibi duygusal etkileþimdir aslolan. Ve bu seferki duygunun adý “güven”dir. Ýnsanoðlu duygu merkezli bir varlýktýr. Bu ister görüþtüðünüz kiþi CEO olsun, ister herhangi bir insan kaynaklarý uzmaný durumu deðiþtirmeyecektir. Eðer ilk 5 dakika içinde kaný size ýsýndýysa bütün dikenleriniz karþýnýzdakine sempatik gelirken; eðer söz konusu güven alýþ-veriþini yaþamadýysanýz CV’niz ne anlatýrsa anlatsýn, gözlerinizin üzerindeki kaþlar iþveren için her zaman sorun bahsi olacaktýr. Dolayýsýyla mülakata hazýrlanmak aslýnda ne söyleyeceðinden çok ne hissedeceðine ve hissettireceðine hazýrlanmaktýr. Çok fiyakalý cümleler kuruyor olabilirsiniz ama bu cümleleriniz özgüven gömleðini giymemiþse ve karþý tarafa güven vermiyorsanýz aðzýnýz kuþ bile tutsa beden diliniz güvensizlik çýðlýklarýyla sýrýtacak ve siz çok baþarýlý bir mülakat geçirdiðinizi düþünürken e-posta kutunuza ret cevabý düþecektir. erh.ozden@gmail.com
Mülakat günü Görüþmeniz kaçta olursa olsun fark etmez, güne erken baþlayýn. O gün için mülakattan daha önemli bir gündeminiz olmasýn. Gece yatarken aklýnýzdaki son þey mülakatýnýz olsun. Bu gece bilinçaltýnýzýn mülakatýnýzla demlenmesini saðlayacaktýr. Ve bu sabah kalktýðýnýzda da aklýnýzdaki ilk þeyin mülakatýnýz olmasýný saðlayacaktýr ki gün boyunca gerek duyacaðýnýz motivasyon açýsýndan bu þýk bir baþlangýç olacaktýr. Ne giyeceðinize karar verin. Bayanlar; hareket ettikçe ses çýkaran bilezik, küpe, dikkat daðýtan uzun kolyelerden ve aðýr makyajdan uzak durun. Ve erkekler; týraþlý, ütülü, ölçülü düzeyde jöleli ama mutlaka abartýsýz olun. Unutmayýn; fiziksel özelliklerinizi vurgulamak zihinsel yeteneklerinize yeterince güvenmediðiniz mesajýný verecektir. Yanýnýza almanýz gereken þeyleri hazýrlayýn. Not almak için bir ajanda, özgeçmiþinizin bir kopyasý, referans mektuplarýnýz, sertifikalarýnýz ve daha önce ortaya koyduðunuz iþlere dair somut ne varsa yanýnýza alýn. Kesinlikle geç kalmayýn.
Görüþme âný Ýlk sýcak ve gerçek tebessüm çok önemlidir. Bu özgüven paketinizin karþý tarafa ilk hediyesidir. Þüpheci deðil, pozitif olun! Elbette firmayla ilgili endiþeleriniz olacak ama en azýndan ilk mülakatýnýzda bunlarý rafa kaldýrýn. Bildikleriniz ve bilmedikleriniz konusunda kendinize güvenin! Unutmayýn bilmediði konularý rahatlýkla söyleyen kiþinin biliyorum dediði konulardaki inandýrýcýlýðý bir anda artacaktýr. % 100 dürüst olun. Bu iþinizi kolaylaþtýracaktýr. Unutmayýn ilk görüþmenin konusu firma ve ona sizin katabilecekleriniz olmalýdýr. Beklentilerinizle ilgili özel konular ikinci görüþmenin konusudur. Ýlk görüþmede mümkün olduðunca burayý silik geçin. Ýlk görüþme bir tango gibidir. Her ne kadar bir kurgusu olsa da ritm doðaçlamadýr ve mesele buna ayak uydurmadadýr. Ve mülakat esnasýnda týpký tango gibi kontrol birindedir, býrakýn kendinizi mülakatçýnýzýn kollarýna. Karþýnýzdaki ne kadar tecrübesiz bir mülakatçý olursa olsun onun figürlerine uyum saðlamayý deneyin. Cevaplarýnýzý çok uzatmayýn. Kurduðunuz cümlelerin çokluðundan ziyade özgüven týnýsýnda söylenmesi daha etkileyici olacaktýr. Ve bu týný cümleleriniz uzadýkça zayýflayacaktýr. Verdiðiniz cevaplarý veya sorularýnýzý dünkü araþtýrmanýza dayandýrarak sorun. Firmayý araþtýrdýðýnýzý belli edin.
ÖSS’nin karakutusu 3 Saat’te çözüldü Öðrenci Seçme Sýnavý’na giren yüz binlerce öðrencinin hazýrlýk sürecinden sýnava kadar yaþadýklarý 3 Saat adlý belgeselde hayat buldu. Adýný 180 dakika süren ÖSS’den alan 3 Saat, farklý sosyo-ekonomik þartlarda yaþayan altý adayý; sýnava hazýrlanma, sýnav ve sonrasý yaþantýsý bir yýl boyunca incelenerek çekildi. Boðaziçi Üniversitesi Öðretim Üyesi Can Candan ile Psikiyatrist Serdar Deðirmencioðlu tarafýndan hazýrlanan filmde altý adayýn ruh ve düþünce dünyalarýnda tüm ÖSS adaylarýnýn bakýþ açýsý sergilendi. Yýllardýr genç neslin kâbusu olan ÖSS, her geçen gün yeni açýlýmlarla eleþtirilip deðerlendiriliyor. Gençlerin en çok þikâyet ettiði konularýn baþýnda ise bu sýkýntýlý süreçte aile ve çevreleri tarafýndan anlaþýlamamak geliyor. Buradan hareketle yola çýkan Boðaziçi Üniversitesi Öðretim Üyesi Can Candan, gençlerin sesine kulak vererek ayný zamanda toplumu bilgilendirecek bir çalýþmaya imza attý. Adaylarýn bir yýl boyunca yaptýðý hazýrlýðý gözlemleyen fil; Çiðdem, Edin, Mert, Derya, Melis, Yunus ve Çiðdem’in bire bir tanýklýðýyla bu sürece ýþýk tuttu. Adayýn yaný sýra anne, baba, kardeþ, arkadaþ, öðretmen ve diðer eðitimciler de belgeselde yerlerini aldý. Gencin ruh dünyasýndaki çeliþki ve ýzdýraplarý ise Psikiyatrist Serdar DeðirmenBURAK KILIÇ
Nihayetinde ÖSS’nin karakutusu çözüldü. Sýnava giren yüz binlerce öðrencinin hayatý ‘3 Saat’ adlý belgesele yansýdý. Gençlerin ÖSS sürecinde yaþadýðý her aný, evde, okulda, dersanede karþýlaþtýklarý olaylara bakýþlarýný ele alan film, Ýstanbul’un farklý semtlerinde çekildi.
cioðlu, çözümledi. Nihayetinde ÖSS’nin karakutusu çözüldü. Gençlerin ÖSS sürecinde yaþadýklarý deneyimleri, olaylara bakýþlarýný ele alan film gerçekçi olmasý için Ýstanbul’un farklý sosyo-ekonomik semtlerinde çekildi. Filmin yönetmeni Can Candan, doðrudan müdahalesiz ve gözleme dayanan çekimlerin yanýnda ayný zamanda adaylarýn bir nevi mercek altýna alýndýklarýný vurgulayan çekimler yaptýklarýný vurguluyor. Çekim ekibinin gençleri bir sürekli izlemesinin verdiði rahatsýzlýðý da yansýtmak istediklerini anlatan Candan, “Bu amaçla filmi yapanlar ve film yapma araçlarýyla bir takip ve sorgu havasý yaratmaya çalýþtýk.” diyor. Çekimler esnasýnda yaþadýðý deneyimleri ise Türkiye’nin deðiþmeyen yazgýsý olarak görüyor.