INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA Departamento de Tecnoloxía
IES A Pobra do Caramiñal Curso 2012/2013
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Índice 1
INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN _________________________________________________ 5
2
TECNOLOXÍA NA ESO________________________________________________________________ 7 2.1
OBXECTIVOS XERAIS DE ÁREA _____________________________________________________ 7
2.2
CONTIDOS DA ÁREA DE TECNOLOXÍA RECOLLIDOS NO CURRÍCULO _______________________ 8
2.2.1
TECNOLOXÍAS 2ºESO E 3º ESO................................................................................................... 8
2.2.2
TECNOLOXÍA 4º ESO ................................................................................................................ 10
2.3
CRITERIOS DE AVALIACIÓN DA ÁREA DE TECNOLOXÍA RECOLLIDOS NO CURRÍCULO ________ 11
2.3.1
TECNOLOXÍAS 2ºESO E 3º ESO................................................................................................. 11
2.3.2
TECNOLOXÍA 4ºESO ................................................................................................................. 12
2.4
TECNOLOXÍAS 2º ESO ___________________________________________________________ 13
2.4.1
CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS ............................... 13
2.4.2
PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS ........................................................................ 14
2.4.3
VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO ............................................................... 34
2.4.4
TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS ....................................................................................... 35
2.4.5
MÍNIMOS ESIXIBLES ................................................................................................................. 36
2.4.6
METODOLOXÍA DIDÁCTICA ...................................................................................................... 37
2.4.6.1 2.4.6.2
Estratexias e métodos didácticos ........................................................................................ 37 Actividades .......................................................................................................................... 38
2.4.7
MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS ..................................................................................... 39
2.4.8
PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL......................................... 40
2.4.9
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN ........................................................... 40
2.4.10
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ................................................................................................. 41
2.4.11
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ................................................................................ 42
2.4.12 PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES ............................................................................................................................................ 43 2.5
TECNOLOXÍAS 3º ESO ___________________________________________________________ 44
2.5.1
CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS ............................... 44
2.5.2
PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS ........................................................................ 46
2.5.3
VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO ............................................................... 57
2.5.4
TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS ....................................................................................... 58
2.5.5
MÍNIMOS ESIXIBLES ................................................................................................................. 59
2.5.6
METODOLOXÍA DIDÁCTICA ...................................................................................................... 60
2.5.6.1 2.5.6.2 2.5.7
Estratexias e métodos didácticos ........................................................................................ 60 Actividades .......................................................................................................................... 61 MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS ..................................................................................... 62
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.5.8
PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL......................................... 62
2.5.9
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN ........................................................... 63
2.5.10
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ................................................................................................. 63
2.5.11
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ................................................................................ 64
2.5.11.1 Programa de diversificación curricular (PDC) ...................................................................... 65 2.5.12 PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES ............................................................................................................................................ 67 2.6
TECNOLOXÍA 4º ESO____________________________________________________________ 69
2.6.1
CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS ............................... 69
2.6.2
PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS ........................................................................ 71
2.6.3
VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO ............................................................... 82
2.6.4
TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS ....................................................................................... 83
2.6.5
MÍNIMOS ESIXIBLES ................................................................................................................. 83
2.6.6
METODOLOXÍA DIDÁCTICA ...................................................................................................... 85
2.6.6.1 2.6.6.2
Estratexias e métodos didácticos ........................................................................................ 85 Actividades .......................................................................................................................... 86
2.6.7
MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS ..................................................................................... 87
2.6.8
PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL......................................... 87
2.6.9
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN ........................................................... 88
2.6.10
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ................................................................................................. 88
2.6.11
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ................................................................................ 89
2.6.11.1 Programa de diversificación curricular (PDC) ...................................................................... 91 2.6.12 PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES ............................................................................................................................................ 92 3
TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN __________________________________ 93 3.1
OBXECTIVOS __________________________________________________________________ 93
3.2
CONTIDOS RECOLLIDOS NO CURRÍCULO ____________________________________________ 94
3.3
CRITERIOS DE AVALIACIÓN RECOLLIDOS NO CURRÍCULO _______________________________ 95
3.4
PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS ________________________________________ 96
3.5
VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO __________________________________ 107
3.6
TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS ______________________________________________ 108
3.7
MÍNIMOS ESIXIBLES ___________________________________________________________ 109
3.8
METODOLOXÍA DIDÁCTICA ______________________________________________________ 111
3.9
MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS _____________________________________________ 111
3.10
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN ________________________________ 112
3.11
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN ___________________________________________________ 112
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
3.12
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE ___________________________________________ 113
4
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR ____________________________________ 115
5
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC ____________________________________________ 116
6
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA ________________________________ 117
7
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LINGÜÍSTICO ________________________________ 118
8
PROGRAMACIÓN DA EDUCACIÓN EN VALORES ________________________________________ 119
9
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES __________________________________ 120
10
PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIÓN ___________________________________ 121
11
CONSTANCIA DE INFORMACIÓN AO ALUMNADO _______________________________________ 122
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
1
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN
Esta programación didáctica realízase para a área de Tecnoloxía do IES Pobra do Caramiñal que no curso 2011/2012 dispón de 2 profesores que impartirán as materias que se recollen na Táboa 1. PROFESOR/A
MATERIA
CURSO E GRUPO 2º ESO-A 2º ESO-B
Tecnoloxías Mª Mercedes Martínez Mirás (Xefa de departamento)
2º ESO-C 2ºESO-D Tecnoloxías da Información e da Comunicación
1º Bacharelato 3º ESO-A
Tecnoloxías
3º ESO-B 3º ESO-C
Pablo Lastra González
Tecnoloxías
3º PDC
Tecnoloxía
4ºESO
Tecnoloxías
4ºPDC
Táboa 1. Reparto de materias, cursos e grupos no Departamento de Tecnoloxía.
Esta programación está regulada pola seguinte lexislación:
Decreto 133/2007, do 5 de xullo, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria.
Orde do 21 de decembro de 2007, pola que se regula a avaliación na educación secundaria obrigatoria con corrección de erros publicada na Orde 23 de xuño de 2008.
Orde do 25 de xuño de 2008 pola que se establece a relación de materias optativas do bacharelato, o seu currículo e se regula a súa oferta.
Orde do 13 de xuño de 2012 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2012/2013, nos centros docentes sostidos con fondos públicos.
Orde do 30 de xullo de 2007 pola que se regulan os programas de diversificación curricular na educación secundaria obrigatoria.
A Tecnoloxía é unha parte do coñecemento que xera solucións a necesidades do ser humano. Para iso, constrúe mecanismos, sistemas e obxectos tecnolóxicos..., e utiliza os recursos que están ao seu alcance. O desenvolvemento da Tecnoloxía nos dous últimos séculos foi maior que no resto da historia da humanidade, e introduciuse na sociedade de moitos xeitos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 5
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
A área de Tecnoloxía trata de fomentar a aprendizaxe de coñecementos e o desenvolvemento de destrezas que permitan ao alumnado comprender o funcionamento de elementos a partir de necesidades suxeridas. Como ademais se desenvolveron, paralelamente á Tecnoloxía, diversas ferramentas que facilitan o proceso de desenvolvemento de proxectos, mecanismos e outros elementos, é necesario incluír estas ferramentas. Son especialmente as relacionadas coas novas tecnoloxías da información (como Internet, por exemplo) e cos diversos programas informáticos que facilitan certos xeitos do desenvolvemento tecnolóxico. A adquisición de coñecementos nesta área fundaméntase nunha adquisición de coñecementos necesarios para o desenvolvemento das actividades tecnolóxicas. En canto á dotación de espazos, o departamento de Tecnoloxía dispón de dous talleres:un deles de maior tamaño, aproximadamente 100 m2 que se utilizará como espazo de traballo cos grupos de maior número de alumnos, e outro máis pequeno, cunha superficie de 62,25 m2, no que se traballará cos grupos de menor número de alumnos (PDC). Ao comezo de curso o Departamento elaborará un horario para ambos talleres, tratando, se é posible, que polo menos todos os grupos que contan con máis alumnos dispoñan dunha sesión de clase semanal no taller grande, que ademais de contar con máis espazo tamén dispón de máis recursos materiais. A materia Tecnoloxías da Información e da Comunicación de 1ºBacharelato impartirase integramente nunha das aulas de informática do centro.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 6
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
TECNOLOXÍA NA ESO
2.1 OBXECTIVOS XERAIS DE ÁREA A ensinanza da tecnoloxía na ESO terá como obxectivo o desenvolvemento das seguintes capacidades: OB01
Analizar os obxectos e sistemas técnicos para identificar os seus elementos e as funcións que realizan, explicar o seu funcionamento, utilizalos e controlalos de diversas formas, e recoñecer as condicións fundamentais que interveñen no seu deseño e construción.
OB02
Abordar con autonomía e creatividade, individualmente e en grupo, problemas tecnolóxicos traballando de forma ordenada e metódica para estudar o problema, recompilar e seleccionar información procedente de distintas fontes, elaborar a documentación pertinente, concibir, deseñar, planificar e construír obxectos ou sistemas que resolvan o problema e avaliar a súa idoneidade desde distintos puntos de vista.
OB03
Actuar de xeito dialogante, flexible, responsable e voluntario no traballo en equipo, na procura de solucións, na toma de decisións e na execución das tarefas encomendadas con actitude de respecto, cooperación, tolerancia e solidariedade.
OB04
Empregar as destrezas e os coñecementos necesarios para a análise, intervención, deseño, elaboración e manipulación de forma segura e precisa de materiais, obxectos e sistemas.
OB05
Expresar e comunicar ideas e solucións técnicas, así como explorar a súa viabilidade e alcance utilizando os medios tecnolóxicos, os recursos gráficos, a simboloxía e o vocabulario axeitados.
OB06
Adoptar actitudes favorables á resolución de problemas técnicos, desenvolvendo interese e curiosidade cara á actividade tecnolóxica, analizando e valorando criticamente a investigación e o desenvolvemento tecnolóxico e a súa influencia na sociedade, no ambiente, na saúde e na calidade de vida das persoas.
OB07
Manexar con soltura aplicacións informáticas para buscar, almacenar, organizar, manipular, recuperar, presentar, compartir e publicar información, e empregar de forma habitual as redes de comunicación na propia formación, na busca de emprego e para acceder a servizos electrónicos administrativos ou comerciais.
OB08
Interesarse polos avances tecnolóxicos valorando criticamente a súa contribución á mellora do benestar social e individual, e incorporándoos ao seu facer cotiá. Táboa 2. Obxectivos xerais recollidos no currículo para a área de Tecnoloxía na ESO.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 7
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.2 CONTIDOS DA CURRÍCULO 2.2.1
ÁREA
DE
TECNOLOXÍA
RECOLLIDOS
NO
TECNOLOXÍAS 2ºESO E 3º ESO
O Decreto 133/2007 establece os contidos para a área de Tecnoloxía do 2º e 3º curso da ESO, agrupados nos 8 bloques de contidos que se recollen na seguinte táboa: BC01
Proceso de resolución de problemas tecnolóxicos.
BC0101
A tecnoloxía como resposta ás necesidades humanas: fundamento do quefacer tecnolóxico. O proceso inventivo e de deseño.
BC0102
Fases do proceso tecnolóxico. Elaboración de ideas e procura de solucións. Distribución de tarefas e responsabilidades, cooperación e traballo en equipo.
BC0103
Realización de documentos técnicos. Deseño, planificación e construción de prototipos ou maquetas mediante o uso responsable de materiais, ferramentas e técnicas axeitadas.
BC0104
Avaliación do proceso creativo, de deseño e de construción. Análise e valoración das condicións do contorno de traballo.
BC0105
Utilización de aplicacións informáticas para a resolución de problemas tecnolóxicos.
BC0106
Exemplificación do proceso tecnolóxico na industria do contorno.
BC0107
Esgotamento de recursos enerxéticos e de materias primas. Consumo responsable e desenvolvemento sostible.
BC02
Hardware e sistemas operativos.
BC0201
Descrición da arquitectura, dos elementos dun ordenador e doutros dispositivos periféricos. Funcionamento, manexo e interconexión dos elementos dun ordenador.
BC0202
Emprego do sistema operativo como interface persoa-máquina. Almacenamento, organización e recuperación da información en soportes físicos, locais e extraíbles.
BC0203
Acceso a recursos compartidos en redes locais e posta a disposición destes.
BC0204
Instalación de programas e realización de tarefas básicas de mantemento do sistema.
BC03
Materiais de uso técnico.
BC0301
Análise de materiais e técnicas básicas e industriais empregadas na construción e fabricación de obxectos.
BC0302
Materiais naturais, transformados e sintéticos: madeira, metais, materiais plásticos, cerámicos e pétreos. Propiedades e técnicas básicas de utilización.
BC0303
Tratamento de residuos e impacto ambiental do proceso produtivo. Uso de materiais comerciais e reciclados para a construción e fabricación de obxectos.
BC0304
Emprego das ferramentas de forma axeitada e segura.
BC04
Técnicas de expresión e comunicación.
BC0401
Uso de instrumentos de debuxo, así como de aplicacións de deseño gráfico por ordenador, para a realización de bosquexos e esbozos, empregando escalas, cotas e sistemas de representación normalizados.
BC0402
Utilización de aplicacións informáticas de ofimática para a creación, edición, mellora e presentación de documentos técnicos, e descrición da súa terminoloxía e dos seus procedementos básicos.
BC0403
Coñecemento da linguaxe icónica como base para o dominio da expresión por medio da imaxe e a asimilación das diversas técnicas cinematográficas: plano, universo fílmico, movementos de cámara, panorámicas, trucos e recursos do cinema.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 8
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
BC05
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Estruturas.
BC0501
Descrición dos elementos dunha estrutura e dos esforzos aos que están sometidos. Análise da función que desempeñan aos elementos na estrutura.
BC0502
Deseño, planificación e construción de estruturas utilizando distintos tipos de apoio e triangulación.
BC06
Máquinas e mecanismos.
BC0601
Mecanismos de transmisión e transformación do movemento. Análise da súa función en máquinas. Relación de transmisión.
BC0602
Descrición e funcionamento básico dos motores térmicos e eléctricos.
BC0603
Deseño e construción de maquetas que inclúan mecanismos de transmisión e transformación do movemento.
BC0604
Uso de simuladores para recrear a función dos operadores mecánicos no deseño de prototipos.
BC07
Electricidade e electrónica.
BC0701
Efectos da corrente eléctrica: luz, calor e electromagnetismo.
BC0702
Circuíto eléctrico: elementos, funcionamento e simboloxía. Magnitudes eléctricas. Compoñentes e dispositivos básicos. Realización de medidas. Corrente continua e alterna.
BC0703
Instalacións eléctricas nas vivendas. Potencia. Dispositivos de protección.
BC0704
Valoración crítica dos efectos do uso da enerxía eléctrica sobre o ambiente: xeración e transporte de enerxía eléctrica. Emprego de enerxías renovables.
BC0705
Deseño de circuítos que cumpran unha función predeterminada, realización da montaxe, nas condicións de seguridade apropiadas e utilización de simuladores para a comprobación previa do seu funcionamento.
BC0706
Valoración da importancia actual da electrónica e respecto polas normas de seguridade.
BC08
Tecnoloxías da comunicación. Internet.
BC0801
Sistemas de comunicación: telefonía, radio, televisión e redes de transmisión de datos.
BC0802
Estrutura e funcionamento da internet. Dispositivos de comunicación. Servizos da internet.
BC0803
Ferramentas e aplicacións básicas para a procura, descarga, intercambio e publicación de información.
BC0804
Actitude crítica e responsable cara á propiedade intelectual e á distribución dos contidos e da información xeral. Licenzas de uso e distribución do software.
Táboa 3. Contidos recollidos no currículo para as materias de Tecnoloxías de 2º e 3ºESO.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 9
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.2.2
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
TECNOLOXÍA 4º ESO
O Decreto 133/2007 establece os contidos para a área de Tecnoloxía no 4º curso da ESO, agrupados nos 5 bloques de contidos que se recollen na seguinte táboa: BC01 Instalacións en vivendas. BC0101 Análise dos elementos que configuran as instalacións dunha vivenda: electricidade, comunicacións, auga sanitaria, evacuación de augas, sistemas de calefacción, gas, aire acondicionado, domótica. BC0102 Acometidas, compoñentes, normativa, simboloxía, análise, deseño e montaxe en equipo de modelos sinxelos destas instalacións. BC0103 Análise de facturas domésticas e aforro enerxético nas instalacións de vivendas. Arquitectura bioclimática. BC02 Electrónica, pneumática e hidráulica. BC0201 Descrición e análise dos sistemas hidráulicos e pneumáticos, dos seus compoñentes e principios físicos de funcionamento. BC0202 Electrónica analóxica e dixital. Compoñentes básicos, simboloxía, análise de circuítos elementais. Aplicación da álxebra de Boole a problemas tecnolóxicos básicos. Portas lóxicas. BC0203 Aplicacións típicas do sistemas electrónicos, pneumáticos e hidráulicos en sistemas industriais. Valoración da importancia da normalización. BC0204 Deseño e montaxe de circuítos electrónicos básicos e sistemas pneumáticos sinxelos que cumpran unha función predeterminada, interpretando adecuadamente a simboloxía. BC0205 Deseño de circuítos mediante simuladores, empregando simboloxía específica e uso de simuladores para analizar o comportamento dos circuítos. BC03 Tecnoloxías da comunicación. BC0301 Descrición dos sistemas de comunicación con e sen fíos e dos seus principios técnicos para transmitir son, imaxe e datos. BC0302 Utilización de tecnoloxías da comunicación de uso cotián. BC04 Control e robótica. BC0401 Elementos de sistemas de control. Análise e experimentación con sistemas automáticos, sensores, actuadores e aplicación da realimentación en dispositivos de control. Aplicacións domésticas. BC0402 Deseño e montaxe de robots a partir de elementos preconstruídos. BC0403 Uso do ordenador, como elementos programable, para controlar un sistema automático o un robot. BC404 Traballo con simuladores informáticos para verificar e comprobar o funcionamento dos sistemas deseñados. BC05 Tecnoloxía e sociedade. BC0501 Valoración do desenvolvemento tecnolóxico ao longo da historia. Análise do impacto das novas tecnoloxías na sociedade actual. BC0502 Desenvolvemento de proxectos técnicos. Organización do traballo. Produción en serie e control de calidade. BC0503 Análise da evolución de obxectos técnicos e importancia da normalización nos produtos industriais. BC0504 Aproveitamento de materias primas e recursos naturais e adquisición de hábitos que potencien o desenvolvemento de proxectos tecnolóxicos. BC0505 A aplicación das ferramentas informáticas e de control no desenvolvemento de proxectos tecnolóxicos. Táboa 4. Contidos recollidos no currículo para as materia Tecnoloxía de 4ºESO.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 10
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.3 CRITERIOS DE AVALIACIÓN RECOLLIDOS NO CURRÍCULO 2.3.1
DA
ÁREA
DE
TECNOLOXÍA
TECNOLOXÍAS 2ºESO E 3º ESO
CA01
Resolver problemas tecnolóxicos identificando os condicionantes, empregando os coñecementos precisos, propoñendo solucións variadas e desenvolvendo a máis axeitada nun contexto de traballo colectivo, e empregando adecuadamente os recursos de expresión e comunicación.
CA02
Realizar as operacións técnicas previstas nun plan de traballo utilizando os recursos materiais e organizativos con criterios de economía, seguridade e respecto ao ambiente valorando as condicións do contorno de traballo.
CA03
Identificar e conectar compoñentes físicos dun ordenador e outros dispositivos periféricos e explicar o seu funcionamento. Manexar o contorno gráfico dos sistemas operativos como interface de comunicación coa máquina.
CA04
Describir propiedades básicas de materiais técnicos e as súas variedades comerciais: madeira, metais, materiais plásticos, cerámicos e pétreos. Identificalos en aplicacións comúns e empregar técnicas básicas de conformación, unión e acabado.
CA05
Representar mediante vistas e perspectivas obxectos e sistemas técnicos sinxelos, aplicando criterios de normalización.
CA06
Elaborar, almacenar e recuperar documentos en soporte electrónico que incorporen información textual e gráfica.
CA07
Analizar e describir nas estruturas do contorno os elementos resistentes e os esforzos aos que están sometidos.
CA08
Identificar, manexar e aplicar operadores mecánicos encargados da transformación e transmisión de movementos para deseñar obxectos técnicos, explicando o funcionamento dos operadores no conxunto e, se é o caso, calcular as relacións de transmisión.
CA09
Deseñar e simular circuítos coa simboloxía adecuada e montar circuítos formados por operadores elementais, nos que se empreguen os efectos da enerxía eléctrica e a súa capacidade de conversión noutras manifestacións enerxéticas, utilizando correctamente instrumentos de medida de magnitudes eléctricas básicas.
CA10
Acceder á internet para a utilización de servizos básicos: navegación para a localización de información, correo electrónico, comunicación no grupo e publicación de información.
Táboa 5. Criterios de avaliación recollidos no currículo para as materias de Tecnoloxías de 2º e 3ºESO.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 11
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.3.2
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
TECNOLOXÍA 4ºESO
CA01
Describir os elementos que compoñen as distintas instalacións dunha vivenda e as normas que regulan o seu deseño e utilización. Realizar deseños sinxelos, empregando a simboloxía adecuada, e montaxes de circuítos básicos, e valorar as condicións que contribúen ao aforro enerxético, á habitabilidade á estética dunha vivenda.
CA02
Analizar esquemas de circuítos electrónicos, pneumáticos ou hidráulicos para describir o seu funcionamento, os seus compoñentes elementais e os principios físicos nos que se basean e realizar a montaxe de circuítos, previamente deseñados, con finalidade clara, introducindo modificacións cun propósito determinado.
CA03
Coñecer as principais aplicacións das tecnoloxías electrónica, hidráulica e pneumática e identificar e describir as características e o funcionamento deste tipos de sistemas. Utilizar con soltura a simboloxía e a nomenclatura necesaria para representar circuítos coa finalidade de deseña e construír un circuíto ou mecanismo capaz de resolver un problema cotián, utilizando enerxía eléctrica, hidráulica ou pneumática.
CA04
Deseñar e construír un circuíto ou mecanismo capaz de resolver un problema cotián, utilizando as tecnoloxías electrónica, hidráulica ou pneumática.
CA05
Realizar operacións lóxicas empregando a álxebra de Boole, relacionar formulacións lóxicas con procesos técnicos e resolver mediante portas lóxicas problemas tecnolóxicos sinxelos.
CA06
Analizar e describir os elementos e sistemas de comunicación con e sen fíos e os principios básicos que rexen o seu funcionamento.
CA07
Desenvolver un programa para controlar un sistema automático ou un robot e o seu funcionamento de forma autónoma en función da realimentación que reciba do contorno.
CA08
Explicar a evolución tecnolóxica ao longo da historia analizando obxectos técnicos e a súa relación co contorno, e valorando a súa repercusión na calidade de vida. Táboa 6. Criterios de avaliación recollidos no currículo para a materia de Tecnoloxía de 4ºESO.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 12
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.4 TECNOLOXÍAS 2º ESO 2.4.1
CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS
Esta materia contribúe ao logro das competencias básicas do seguinte xeito: a) Competencia en comunicación lingüística: nesta materia, esta competencia acádase mediante a adquisición dun vocabulario propio utilizado na procura, o análise, a selección, o resumo e a comunicación da información, á que contribúen tamén a lectura, a interpretación e a redacción de informes e documentos técnicos. b) Competencia matemática: esta materia contribúe á adquisición desta competencia mediante a medición e o cálculo de magnitudes básicas (en electricidade), o uso de escalas (debuxo) e a resolución de problemas baseados na aplicación de expresións matemáticas. c) Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico: esta materia proporciona destrezas e coñecementos para a comprensión de obxectos, procesos, sistemas e contornos tecnolóxicos e para a súa manipulación con precisión e seguridade. d) Tratamento da información e competencia dixital:a adquisición desta competencia conséguese grazas ás unidades didácticas nas que se estudan os compoñentes físicos e lóxicos do ordenador (hardware e software), naquelas nas que se traballa con algunha aplicación informática (procesador de textos, por exemplo) e tamén, cando se emprega a rede Internet cos seus múltiples servizos. e) Competencia social e cidadá: a expresión e comunicación das ideas e razoamentos, a análise de formulacións diferentes ás propias, a toma de decisións mediante o diálogo e a negociación, a aceptación doutras opinións,…, son habilidades sociais empregadas no ámbito escolar, laboral e persoal.No que ten de habilidade para as relacións humanas e de coñecemento da sociedade, pode adquirirse mediante a forma na que se actúe fronte aos novos fluxos de información que permiten as tecnoloxías informáticas. Así, a Internet ofrece servizos en que o contacto con outra xente e continuo e nos que é importante respectar as opinións dos demais e valorar as nosas opinións antes de escribilas. Tamén é importante salientar o desenvolvemento do software libre, que é un exemplo claro de colaboración entre cidadás. No estudo dos materiais tamén se contribúe a adquirir esta competencia cando se trata o seu impacto ambiental e a necesidade da reciclaxe e a reutilización. A representación de obxectos achegan ao alumno a realidade dos obxectos cotiáns, de forma que lle axuda a expresar e comunicar ideas e solucións técnicas, así como a explorar a súa viabilidade e alcance. f) Competencia cultural e artística: algunhas das ferramentas que incorporan os procesadores de textos permítennos achegar diversos elementos gráficos aos nosos documentos. O mundo da imaxe dixital proporciónalles aos alumnos unha clara oportunidade para mostrar as súas creacións: mediante fotografías dixitais, a partir de vídeos…, e mesmo dalas a coñecer subíndoas a algún servidor de Internet. g) Competencia para aprender a aprender: o desenvolvemento de estratexias para obter información, transformala en coñecemento e comunicar as aprendizaxes convértese no aspecto máis relevante da forma na que esta materia contribúe á adquisición desta competencia, é dicir,
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 13
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
mediante a aplicación do método de resolución de problemas. Ademais, no manexo de calquera aplicación informática, a autoaprendizaxe é esencial. h) Autonomía e iniciativa persoal:esta competencia adquírese debido a que o cambiante contorno tecnolóxico esixe unha permanente adaptación, é dicir, a adopción de novos enfoques autónomos e creativos que permitan resolver situacións non previstas e cada vez máis complexas. Nas tecnoloxías da información e comunicación, é importante motivar aos alumnos para que esperten curiosidade por aprender novos procedementos e aplicacións das ferramentas informáticas que xa coñecen. 2.4.2
PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS
A acción pedagóxica na aula prográmase mediante o desenrolo de unidades didácticas ordenadas e secuenciadas. Establécense dez unidades didácticas perfectamente adaptables ao período lectivo distribuído en tres trimestres, abarcando os oito bloques de contido recollidos no currículo oficial e tendo en conta a orde pola que se aproba o calendario escolar para curso 2012/2013. Deseguido desenvólvense distas unidades didácticas, incluíndo en cada unha delas os obxectivos didácticos, os contidos (conceptuais, procedimentais e actitudinais) e os criterios de avaliación. UNIDADE 1. O PROCESO TECNOLÓXICO Obxectivos
Coñecer o concepto de tecnoloxía, identificando como obxecto tecnolóxico todo aquilo que foi deseñado para satisfacer unha necesidade específica.
Identificar os aspectos que se han de ter en conta á hora de proxectar calquera obxecto tecnolóxico: deseño, material, ensaios, utilidade final do obxecto, etc.
Coñecer o proceso tecnolóxico e as súas fases.
Resolver problemas sinxelos a partir da identificación de necesidades que existen ao noso redor e respectando as fases do proceso tecnolóxico.
Entender a asimilar o xeito no que funciona a aula tallere a actividade da área.
Recoñecer e respectar as normas de hixiene e seguridade na aula taller.
Analizar un obxecto tecnolóxico dun xeito ordenado, atendendo os factores formais, técnicos, funcionais e socioeconómicos.
Contidos Conceptuais Concepto de tecnoloxía: dar respostas a necesidades concretas mediante o desenvolvemento de obxectos, máquinas ou dispositivos. Fases do proceso tecnolóxico. A aula taller e o traballo en grupo: distribución de tarefas e responsabilidades. Normas de seguridade e hixiene na aula taller. A memoria dun proxecto. Análise de obxectos: formal, técnica, funcional e socioeconómica.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 14
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Procedimentais Observación dos obxectos de uso cotián como obxectos tecnolóxicos. Identificación das catro fases do proceso tecnolóxico no desenvolvemento dalgúns obxectos de uso cotián. Análise dun obxecto tecnolóxico cotián seguindo as pautas de análise de obxectos estudados. Desenvolvemento de proxectos en grupo. Asignación de responsabilidades. Organización e xestión da aula taller. Descomposición dun obxecto sinxelo mediante a análise dos compoñentes físicos. Actitudinais Interese pola tecnoloxía o desenvolvemento tecnolóxico. Curiosidade polo funcionamento dos obxectos tecnolóxicos. Satisfacción persoal coa resolución de problemas. Acepción das normas de actuación na aula taller. Participación na proposta de solucións ante as necesidades do grupo. Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación •
•
Competencias básicas
Coñecer e comprender o concepto de tecnoloxía, así como as principais características que debe reunir un obxecto tecnolóxico.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
Coñecer e ser quen de levar á práctica as catro fases do proceso de creación dun obxecto tecnolóxico.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Preparar a documentación asociada ao seguimento do proxecto en todas as súas fases.
•
Traballar en equipo, valorando e respectando as ideas e as decisións alleas e asumindo con responsabilidade as tarefas individuais.
•
Recoñecer e respectar as normas de hixiene e seguridade na aula taller.
•
Analizar obxectos tecnolóxicos desde os aspectos formais, técnicos, socioeconómicos e funcionais.
Competencia en comunicación lingüística. Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia social e cidadá. Autonomía e iniciativa persoal. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia social e cidadá. Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia para aprender a aprender.
Táboa 7. Criterios de avaliación da Unidade 1 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 15
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 2. O ORDENADOR Obxectivos
Identificar os elementos que constitúen a arquitectura física do ordenador, así como o funcionamento e a súa función, a relación co resto de compoñentes e as formas de conectalos.
Recoñecer os procesos lóxicos asociados ao funcionamento do ordenador.
Realizar as operacións básicas que permite un sistema operativo.
Coñecer a estrutura básica e os compoñentes dunha rede de ordenadores e empregar este coñecemento para compartir recursos.
Contidos Conceptuais O ordenador. Hardware e software. Arquitectura e funcionamento do ordenador. Interconexión dos elementos dun ordenador. Software: sistema operativo e aplicacións. Almacenamento, organización e recuperación da información en soportes físicos, locais e extraíbeis. Acceso a recursos compartidos. Procedimentais Identificación dos principais elementos dun ordenador, así como do seu funcionamento e a súa función no conxunto do sistema. Utilización e investigación das funcións dun sistema operativo. Realizar operacións básicas co contorno gráfico do sistema operativo. Realizar operacións básicas cos arquivos. Crear arquivos, carpetas e accesos directos. Copiar a disquete ou tarxeta de memoria. Mover arquivos e carpetas. Seleccionar múltiples obxectos. Recuperar arquivos borrados. Almacenamento e organización da información en distintos soportes. Manexo dunha rede de ordenadores para compartir recursos: acceso á Internet, periféricos e arquivos. Actitudinais Tomar conciencia do avance vertixinoso da informática persoal nos últimos anos e de como este avance influíu nas nosas vidas. Apreciar a estrutura modular dos ordenadores e a súa fácil interconexión e ampliación. Respecto das normas de uso e seguridade no manexo do ordenador.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 16
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
•
•
•
•
•
Competencias básicas
Recoñecer os compoñentes dun ordenador, comprender o seu funcionamento e a relación co conxunto do sistema, así como saber conectalos axeitadamente.
Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia para aprender a aprender. Autonomía e iniciativa persoal.
Coñecer as funcións do sistema operativo e saber realizar operacións básicas no mesmo.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia para aprender a aprender. Autonomía e iniciativa persoal.
Manexar o contorno gráfico como interface de comunicación co ordenador.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital.
Xestionar diferentes documentos, almacenar e recuperar a información en diferentes soportes.
Distinguir os elementos dunha rede de ordenadores, compartir e acceder aos recursos compartidos.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia social e cidadá. Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Autonomía e iniciativa persoal.
Táboa 8. Criterios de avaliación da Unidade 2 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 17
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 3. INTERNET Obxectivos
Describir brevemente o que é a rede informática Internet.
Presentar as vantaxes de Internet como canle de comunicación e como fonte de información.
Analizar con detalle os perigos que presenta Internet.
Explicar os servizos que ofrece Internet: World Wide Web, correo electrónico, mensaxería, instantánea, chats, P2P, foros, telefonía IP e FTP.
Familiarizar ao alumno co uso dos navegadores e os diversos servizos a que se pode acceder co seu uso.
Realizar buscas de información rápidas e sinxelas con buscadores de Internet e coñecer as posibilidades que ofrecen os portais.
Empregar o correo electrónico e as súas funcionalidades.
Contidos Conceptuais Rede informática. Internet. Vantaxes e problemas de Internet. Servizos que ofrece Internet. Navegadores. Buscadores e portais. Correo electrónico. Procedimentais Consulta de páxinas web. Recoñecemento do dominio de primeiro nivel, do servidor, do servizo e do protocolo dun enderezo de Internet. Acceso a buscadores e realización de buscas de distinto tipo. Acceso a portais horizontais e verticais. Obtención de información e servizos. Configuración e uso da conta de correo electrónico. Buscar información en Internet: palabras clave e índices temáticos. Utilizar as enciclopedias virtuais para localizar información. Actitudinais Valoración da transcendencia de Internet como ferramenta de comunicación global e instantánea. Actuar con precaución ante os diversos perigos que ofrece Internet. Criticar con rigor a información obtida en Internet e verificar a súa orixe. Actitude respectuosa e responsable na comunicación con outras persoas a través das redes informáticas. Recoñecemento da importancia de Internet na obtención de información útil na vida cotiá e profesional.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 18
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
•
Coñecer o funcionamento de Internet, o concepto dominio e os servizos que ofrece.
•
Distinguir os elementos dun navegador. Localizar documentos mediante direccións URL.
•
•
Coñecer os buscadores máis importantes e os distintos sistemas de busca, así como os distintos tipos de portais e a súa utilidade.
Crear unha conta de correo electrónico propia e empregala como medio de comunicación.
Competencias básicas Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia social e cidadá. Competencia para aprender a aprender. Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia social e cidadá.
Táboa 9. Criterios de avaliación da Unidade 3 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 19
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 4. DEBUXO Obxectivos
Expresar e comunicar ideas, solucións técnicas e explorar a súa viabilidade, empregando os recursos axeitados.
Coñecer os instrumentos que se utilizan na elaboración do debuxo técnico.
Empregar correctamente os principais instrumentos de mediada lineais e angulares.
Realizar con precisión e claridade a representación de obxectos sinxelos no sistema diédrico.
Comprender a importancia da perspectiva como sistema de representación gráfica.
Estudar o que é a perspectiva cabaleira e a perspectiva isométrica, cal é a súa utilidade e como se realiza.
Coñecer o que é debuxar a escala e aprender a aplicar escalas de redución e ampliación no debuxo técnico.
Coñecer os principais elementos informativos que se utilizan en debuxo técnico, especialmente as cotas e os distintos tipos de liñas, practicando sobre debuxos reais.
Contidos Conceptuais Instrumentos e materiais básicos de debuxo técnico e de deseño gráfico. Trazado de rectas paralelas, perpendiculares e ángulos con axuda do escuadro e do cartabón. Trazado de figuras xeométricas planas sinxelas. Formas de representación gráfica de obxectos: bosquexo, esbozo e proxección diédrica (planta, alzado e perfil). Concepto de perspectiva: perspectiva cabaleira e isométrica. Representación a escala: escalas de ampliación e redución. Normalización. O acoutamento no debuxo técnico: cotas e tipos de liñas. Procedimentais Representación e exploración gráfica de ideas, usando correctamente os instrumentos e materiais básicos de debuxo técnico. Manexo correcto dos instrumentos e materiais básicos de debuxo técnico. Representación a man alzada de obxectos simples en proxección diédrica. Lectura e interpretación de documentos técnicos sinxelos compostos de informacións, símbolos, esquemas e debuxos técnicos. Desenvolver os procedementos da perspectiva cabaleira. Practicar con escalas de redución e ampliación. Actitudinais Gusto pola orde e limpeza na elaboración e presentación de documentos técnicos. Recoñecemento da necesidade do bo uso e conservación dos instrumentos de debuxo. Programación DTEC 2012/2013
Páxina 20
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Valoración da importancia da linguaxe gráfica como medio de comunicación de ideas. Interese por coñecer as distintas formas de representación gráfica. Recoñecemento da importancia do debuxo técnico no desenvolvemento de proxectos. Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
Competencias básicas
•
Adquirir, mediante a práctica, habilidade e destreza no manexo dos distintos instrumentos de debuxo.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Debuxar, a lapis e a man alzada, bosquexos e esbozos de obxectos sinxelos, aplicando normas e convencións elementais de representación.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital.
•
Realizar con precisión e claridade a representación de obxectos sinxelos no sistema diédrico.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia para aprendera a aprender.
•
Realizar perspectiva cabaleira e isométrica de obxectos tecnolóxicos.
•
Debuxar a escala (redución e ampliación), así como acoutar perfectamente un debuxo.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia para aprender a aprender. Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
Táboa 10. Criterios de avaliación da Unidade 4 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 21
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 5. O PROCESADOR DE TEXTOS Obxectivos
Definir o concepto de ofimática e presentar os principais compoñentes do software ofimático.
Explicar os principais usos dos compoñentes do software ofimático.
Presentar e definir o procesador de textos.
Familiarizar aos alumnos cos procesadores de textos e mostrar e utilizar as operacións máis usuais cos documentos de texto.
Coñecer as opcións que inclúen os procesadores de textos modernos.
Contidos Conceptuais Ofimática. O procesador de textos. Formato dos carácteres (tamaño, cor, tipo de letra e estilo). Formato dos parágrafos (aliñación, interliñado, espazamento e sangrías). Formato das páxinas. Marxes. Táboas e gráficos. Impresión de documentos. Outras ferramentas (busca, ortografía, numeración e viñetas). Procedimentais Abrir, pechar, gardar e copiar arquivos de texto. Escribir, borrar e inserir texto nun procesador de textos. Mover, cortar, copiar e pegar. Modificar os estilos de letras. Dar formato a un parágrafo e a unha páxina. Crear e modificar táboas e gráficos. Imprimir documentos. Crear un patrón de documento cun formato determinado. Actitudinais Apreciar a mellora en rapidez e calidade obtida polos procesadores de textos con respecto aos anteriores sistemas de escritura. Mostrar interese polo manexo de ordenadores. Tomar conciencia das grandes posibilidades que ofrecen os programas de tipo ofimático prestando especial atención aos procesadores de textos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 22
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
•
Definir o concepto de ofimática e enumerar os principais compoñentes dun paquete ofimático.
•
Explicar os principais usos dos compoñentes do software ofimático.
•
Crear distintos documentos cun procesador de textos realizando as seguintes operacións: o
Manexo de arquivos.
o
Modificacións básicas do texto: escribir, borrar, cortar, pegar e mover.
o
O formato de parágrafos e páxinas. Manexo de táboas e gráficos.
o
Impresión de documentos.
o
Revisión ortográfica e gramatical, busca e substitución, numeración e viñetas.
Competencias básicas Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital.
Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia para aprender a aprender.
Táboa 11. Criterios de avaliación da Unidade 5 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 23
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 6. MATERIAIS Obxectivos
Recoñecer a orixe, as características e as aplicacións dos materiais de uso máis frecuente, diferenciando entre os materiais naturais e os transformados.
Coñecer as propiedades básicas dos materiais e os factores que inflúen na súa escolla para un determinado produto tecnolóxico.
Valorar a importancia dos materiais no desenvolvemento tecnolóxico e, á súa vez, o impacto medioambiental producido pola explotación dos recursos naturais.
Coñecer os beneficios da reciclaxe de materiais e adquirir hábitos de consumo que permitan aforrar materias primas.
Contidos Conceptuais Materiais naturais e transformados: clasificación. Propiedades dos materiais. Obtención e aplicación dos materiais de uso técnico. Procedimentais Clasificar os materiais en función da súa orixe e propiedades. Identificación das propiedades dos materiais de uso cotián. Relación das propiedades dos materiais co seu emprego en diferentes produtos tecnolóxicos. Selección das madeiras atendendo as súas propiedades características. Identificación das ferramentas máis apropiadas para o traballo con madeira. Recoñecemento dos tipos de unións e acabados para obxectos de madeira. Aplicación das normas básicas de seguridade no taller. Actitudinais Interese na busca dun material coas propiedades axeitadas para resolver un problema de deseño concreto. Análise e valoración crítica do impacto do desenvolvemento tecnolóxico dos materiais na nosa sociedade e no medio. Concienciación sobre a ameaza que para o noso medio natural supón os problemas de contaminación, así como a escaseza de materias primas, que fan necesaria a racionalización do uso dos materiais que empregamos de maneira habitual na nosa vida diaria.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 24
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
•
•
•
•
Clasificar os materiais de uso técnico.
Coñecer a procedencia e as aplicación dos distintos materiais empregados na fabricación de obxectos comúns.
Competencias básicas Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital.
Coñecer e diferenciar as propiedades máis importantes dos materiais de uso cotián.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia para aprendera a aprender.
Valorar a recollida selectiva dos materiais.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia social e cidadá.
Táboa 12. Criterios de avaliación da Unidade 6 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 25
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 7. A MADEIRA E OS SEUS DERIVADOS Obxectivos
Coñecer a obtención, a clasificación e as principais propiedades da madeira.
Identificar os diferentes tipos de madeiras nas aplicacións técnicas máis usuais.
Coñecer os materiais derivados da madeira, as súas propiedades e a súa presentación comercial, co fin de identificar a súa idoneidade en cada aplicación.
Coñecer e empregar as ferramentas e os útiles que se empregan nas técnicas básicas de traballo da madeira, respectando as normas de seguridade establecidas.
Valorar o impacto medioambiental producido pola explotación e transformación da madeira.
Coñecer os beneficios da reciclaxe da madeira.
Contidos Conceptuais A madeira: constitución e propiedades. Proceso de obtención da madeira. Clasificación da madeira: madeiras duras e brandas.Propiedades características e aplicacións. Derivados da madeira: madeiras prefabricadas e materiais celulósicos. Procesos de obtención, propiedades características e aplicacións. Principais ferramentas para o traballo con madeira. Técnicas básicas para o traballo coa madeira e os seus derivados. Ferramentas, máquinas e útiles necesarios. Normas de seguridade e hixiene no traballo coa madeira. Procedimentais Identificación dos tipos habituais de madeiras e dos derivados segundo as súas propiedades físicas e as aplicacións. Relación das propiedades dos materiais coa súa utilización en diferentes produtos tecnolóxicos. Aplicación do material máis conveniente para cada traballo, atendendo ás súas propiedades e á súa presentación comercial. Identificación das ferramentas máis apropiadas para o traballo con madeira. Emprego de técnicas básicas para o traballo coa madeira e os derivados na elaboración de obxectos sinxelos, aplicando as normas de uso e seguridade e hixiene. Aplicación das normas básicas de seguridade no taller.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 26
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Actitudinais Interese por aprender a seleccionar o tipo de madeira máis axeitada para fabricar un obxecto, en función das súas propiedades. Valoración da importancia de coñecer os formatos, as utilidades da madeira e as súas principais técnicas de traballo. Respecto polas normas de seguridade no uso de ferramentas e materiais na aula taller. Concienciación do impacto medioambiental producido pola explotación, a transformación e o refugallo de madeira. Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
•
Coñecer as propiedades básicas da madeira como material técnico e do seu proceso de obtención.
Competencias básicas Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital.
•
Identificar os distintos tipos de madeiras naturais, as súas propiedades e as aplicacións técnicas máis usuais.
•
Distinguir os distintos tipos de madeiras prefabricadas e coñecer o proceso de obtención dos materiais celulósicos.
•
Coñecer e empregar axeitadamente as técnicas básicas de traballo coa madeira, respectando as normas de seguridade.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia social e cidadá. Competencia para aprender a aprender.
•
Valorar o impacto medioambiental producido pola explotación, a transformación e a eliminación e residuos da madeira, e coñecer os beneficios da súa reciclaxe.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Autonomía e iniciativa persoal.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia para aprender a aprender.
Táboa 13. Criterios de avaliación da Unidade 7 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 27
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 8. ESTRUTURAS Obxectivos
Aprender a recoñecer estruturas e os seus tipos.
Coñecer os diferentes tipos de esforzos aos que está sometida unha estrutura.
Identificar nunha estrutura os elementos que soportan os esforzos.
Identificar as funcións que cumpre unha estrutura.
Recoñecer a existencia de diferentes tipos de estruturas en obxectos do contorno próximo.
Identificar os esforzos que han de soportar os elementos dunha estrutura e os efectos que producen sobre estes.
Comprender a utilidade de triangulación de estruturas.
Analizar as condicións de estabilidade dunha estrutura e recoñecer diferentes formas de reforzala.
Familiarizarse co vocabulario técnico e utilizalo de forma habitual.
Comprender a influencia da evolución no deseño e na construción de estruturas na nosa forma de vida.
Contidos Conceptuais As estruturas e os seus tipos. Elementos das estruturas. Esforzos que soporta unha estrutura. Proceso de deseño dunha estrutura resistente, tendo en conta a necesidade que hai que cubrir. Perfís e triangulación de estruturas básicas. Procedimentais Identificación dos esforzos principais a que está sometida unha estrutura. Proceso de selección dos materiais, considerando criterios funcionais e económicos. Comparación da forma das construcións, en función do tipo de estrutura e materiais, considerando as súas vantaxes e os seus inconvenientes. Comprobación das vantaxes que supón a triangulación de estruturas para mellorar a súa resistencias aos esforzos. Actitudinais Interese por coñecer as aplicacións dos perfís na construción de estruturas. Curiosidade por coñecer cómo se mellora a estabilidade dunha estrutura.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 28
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
Competencias básicas
•
Recoñecer a importancia das estruturas na construción de obxectos técnicos como elementos resistentes fronte ás cargas.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Identificar, en sistemas sinxelos, os seus elementos resistentes e os esforzos a que están sometidos.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Recoñecer a existencia de diferentes tipos de estruturas en obxectos do contorno próximo.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Analizar as condicións de estabilidade dunha estrutura e recoñecer diferentes formas de reforzala.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Comprender a utilidade da triangulación de estruturas.
•
Deseñar e construír estruturas sinxelas que resolvan problemas concretos, empregando os recursos e os conceptos aprendidos na unidade.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia social e cidadá. Competencia para a aprender a aprender. Autonomía e iniciativa persoal.
Táboa 14. Criterios de avaliación da Unidade 8 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 29
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
UNIDADE 9. OS METAIS Obxectivos
Coñecer as propiedades xerais dos metais, a súa clasificación e as aplicacións para as que son axeitados.
Diferenciar os distintos tipos de metais que existen segundo as características que teñen.
Empregar as técnicas básicas de traballo de metais: conformación, corte, unión e acabado.
Analizar obxectos técnicos metálicos e entender as razóns que conducen á elección dun determinado metal no seu deseño.
Desenvolver habilidades necesarias para manipular correctamente e con seguridade as ferramentas empregadas no traballo con metais.
Valorar a reciclaxe como unha necesidade para reducir o impacto ambiental da explotación dos metais.
Contidos Conceptuais – Os metais. Propiedades xerais. – Materiais metálicos: clasificación. – Materiais férricos: propiedades e aplicacións. – Materiais non férricos: propiedades e aplicacións. – Técnicas básicas de traballo de metais no taller: ferramentas e uso seguro das mesmas. – Técnicas industriais de traballo con metais. – Obtención de metais: obtención a altas temperaturas e en cela electroquímica. – Impacto ambiental. Procedimentais Identificación dos metais nas aplicacións técnicas máis usuais. Análise e avaliación das propiedades que debe ter un metal para construír un obxecto. Análise das técnicas básicas e industriais empregadas na construción e na fabricación de obxectos. Emprego de técnicas de traballo con metais na elaboración de obxectos tecnolóxicos sinxelos aplicando as normas de uso, seguridade e hixiene. Actitudinais Respecto das normas de seguridade cando se usan ferramentas. Sensibilidade ante o impacto social e ambiental producido pola explotación e transformación dos metais. Valoración positiva da reciclaxe como medio de obtención de materia prima Fomento do aforro no uso do material no taller.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 30
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
Competencias básicas
•
Coñecer as propiedades xerais dos metais, a súa clasificación e as aplicacións para as que son axeitados.
•
Diferenciar os distintos tipos de metais que existen segundo as características que teñen.
•
Relacionar as propiedades dos materiais coa fabricación dos produtos tecnolóxicos.
Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia para aprender a aprender.
•
Identificar as aplicacións técnicas máis usuais dos metais.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Autonomía e iniciativa persoal.
•
Desenvolver habilidades necesarias para manipular correctamente e con seguridade as ferramentas empregadas no traballo con metais.
•
Valorar a reciclaxe como unha necesidade para reducir o impacto ambiental da explotación dos metais.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia para aprender a aprender. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia social e cidadá.
Táboa 15. Criterios de avaliación da Unidade 9 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas .
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 31
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 10. ELECTRICIDADE Obxectivos
Describir e comprender a natureza eléctrica de todos os corpos.
Coñecer as principais magnitudes asociadas coa electricidade: voltaxe, intensidade e resistencia.
Comprender a lei de Ohm de forma teórica e práctica.
Presentar o concepto de circuíto eléctrico e describir os principais símbolos dos elementos dun circuíto.
Coñecer o funcionamento dos principais elementos xeradores e receptores de electricidade.
Coñecer as diferenzas entre os circuítos en serie e paralelo.
Describir os principais efectos da corrente eléctrica.
Manexar as compoñentes básicas que forman os circuítos eléctricos: pilas, lámpadas, interruptores e cables.
Adquirir coñecementos prácticos útiles cando se traballa con cables, interruptores, enchufes, etc., seguindo e respectando as normas de seguridade.
Valorar a importancia dos aparellos eléctricos no modo de vida actual.
Contidos Conceptuais Corrente eléctrica. Circuítos eléctricos. Esquemas de circuítos eléctricos. Elementos dun circuíto eléctrico: xeradores, receptores, elementos de control e condutores. Efectos da corrente eléctrica: calor, luz e electromagnetismo. Magnitudes eléctricas. Lei de Ohm. Aplicacións da lei de Ohm. Circuítos en serie e en paralelo. Obtención da electricidade. Potencia eléctrica e enerxía consumida. Normas de seguridade ao traballar coa corrente eléctrica. Procedimentais Identificación dos distintos compoñentes dun circuíto eléctrico función de cada un deles dentro do conxunto. Deseño de esquemas eléctricos que representen circuítos eléctricos. Resolver problemas eléctricos de cálculo de magnitudes usando a lei de Ohm. Deseño de circuítos eléctricos mediante un simulador, co fin de comprobar o seu funcionamento. Montaxe de pequenos circuítos en serie e en paralelo con diferentes receptores. Elaboración de proxectos sinxelos en que interveñan un ou máis circuítos eléctricos. Análise e experimentación dos efectos da electricidade.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 32
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Actitudinais Curiosidade por coñecer o funcionamento de dispositivos e máquinas eléctricas sinxelas. Mostrar interese pola construción de circuítos eléctricos. Tomar conciencia da grande cantidade de elementos eléctricos que nos rodean. Respecto polas normas de seguridade no emprego de aparellos e instalacións eléctricas. Interese pola orde, seguridade e polo axeitado deseño das montaxe eléctricas. Valoración do impacto da electricidade no medio natural durante a produción, o transporte e o consumo da mesma.
Criterios de avaliación relacionados coas competencias básicas Criterios de avaliación
Competencias básicas
•
Comprender a natureza eléctrica da materia.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Comprender as principais magnitudes eléctricas: voltaxe, intensidade e resistencia.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Comprender a lei de Ohm e resolver problemas sinxelos de cálculo de magnitudes.
Competencia matemática. Competencia para aprender a aprender.
•
Deseñar e simular circuítos eléctricos sinxelos empregando a simboloxía axeitada.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia no tratamento da información e competencia dixital. Competencia para aprender a aprender. Autonomía e iniciativa persoal.
•
Coñecer o funcionamento dos principais elementos xeradores e receptores de electricidade.
Competencia matemática. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
•
Analizar e valorar os principais efectos da corrente eléctrica.
Competencia en comunicación lingüística. Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Autonomía e iniciativa persoal.
•
Montar circuítos eléctricos sinxelos cos compoñentes básicos, facendo conexións en serie e en paralelo.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico. Competencia para aprender a aprender. Autonomía e iniciativa persoal.
•
Coñecer as medidas de seguridade que cómpre adoptar ao usar ou manipular aparellos eléctricos.
Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico.
Táboa 16. Criterios de avaliación da Unidade 10 de Tecnoloxías 2ºESO en relación coas competencias básicas.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 33
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.4.3
VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO
Para verificar o cumprimento do currículo na programación da materia de Tecnoloxías de 2ºESO, recóllese na táboa 7 a relación dos obxectivos xerais de área, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo para as materias de Tecnoloxías de 2º e 3ºESO, coas unidades didácticas programadas para dita materia. Co fin de simplificar a táboa, os elementos do currículo aparecen codificados (ver táboas 2, 3 e 5) e ás unidades didácticas faise referencia polo seu número. TECNOLOXÍAS 2ºESO Obxectivos xerais de área
Unidades didácticas
Contidos Tecnoloxías 2º-3ºESO
OB01
1, 4, 8, 10
BC01
OB02
Todas
BC02
OB03
Todas
BC03
OB04
Todas
BC04
OB05
4
BC05
OB06
Todas
BC06
OB07
2, 3, 4
BC07
OB08
Todas
BC08
BC0101 BC0102 BC0103 BC0104 BC0105 BC0106 BC0107 BC0201 BC0202 BC0203 BC0204 BC0301 BC0302 BC0303 BC0304 BC0401 BC0402 BC0403 BC0501 BC0502 BC0601 BC0602 BC0603 BC0604 BC0701 BC0702 BC0703 BC0704 BC0705 BC0706 BC0801 BC0802 BC0803 BC0804
Unidades didácticas 1 1 1 1 1, 2, 3, 5, 10 1 6, 7, 9 2 2 2 2 6, 7, 9 6, 7, 9 6, 7, 9 7, 9 4 5 4 8 8 10 10 10 10 10 3 3 3
Criterios de avaliación Tecnoloxías 2º-3ºESO
Unidades didácticas
CA01
1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
CA02
1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
CA03
2
CA04
6, 7, 8
CA05
4
CA06
5
CA07
8
CA08
-
CA09 CA10
10 3
Táboa 17. Relación das unidades didácticas de Tecnoloxías 2ºESO cos obxectivos, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 34
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.4.4
TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS
A temporalización dos contidos ao longo do curso realízase tendo en conta a Orde do 13 de xuño de 2012 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2012/2013. Segundo o Decreto 133/2007, o número de sesións semanais da área de tecnoloxía neste curso é de 3, polo tanto o total de sesións estimadas é de 104, que se distribúen do seguinte xeito: UNIDADES DIDÁCTICAS
1ªAVALIACIÓN
2ª AVALIACIÓN
3ª AVALIACIÓN
SESIÓNS
UD 1. O proceso tecnolóxico
6
UD 2. O ordenador
8
UD 3. Internet
4
UD 4. Debuxo
15
UD 5. O procesador de textos
5
UD 6. Materiais
5
UD 7. A madeira e os seus derivados
9
UD 8. Estruturas
9
UD 3. Internet
4
UD 5. O procesador de textos
4
UD 9. Os metais
9
UD 10. Electricidade
16
UD 3. Internet
4
UD 5. O procesador de textos
6
Táboa 18. Temporalización dos contidos na materia de Tecnoloxías 2ºESO.
Tal e como se mostra na táboa 18, a UD 3.Internet e a UD 5. O procesador de textos iranse impartindo ao longo do curso intercalándoas con outras unidades segundo sexa preciso. Isto débese a que en determinadas unidades empregaremos o ordenador para levar a cabo tarefas como: procura de información de distintas temáticas facendo uso da rede Internet, realización de informes e memorias de proxectos desenvolvidos no taller empregando o procesador de textos , uso de software de simulación de circuítos eléctricos, etc.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 35
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.4.5
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
MÍNIMOS ESIXIBLES
Co fin de adquirir as competencias básicas, o alumnado deberá adquirir unha serie de contidos que se consideran os mínimos esixibles para unha avaliación positiva na materia, e que son os seguintes: Unidade 1. O proceso tecnolóxico Resolver problemas tecnolóxicos sinxelos seguindo as fases do proceso tecnolóxico e elaborar a documentación técnica necesaria. Traballar en equipo de xeito dialogante e flexible, asumindo as responsabilidades encomendadas e respectando as normas de seguridade e hixiene no taller. Unidade 2. O ordenador Identificar os compoñentes dun ordenador e comprender o seu funcionamento e conexión. Coñecer as funcións do sistema operativo e realizar operacións básicas no seu contorno. Unidade 3. Internet Acceder á Internet e empregar algúns dos seus servizos básicos: navegación para a procura de información, correo electrónico, servizos para a comunicación no grupo... Unidade 4. Debuxo Representar mediante vistas e perspectivas obxectos sinxelos, aplicando criterios de normalizados de acoutamento e escala. Unidade 5. O procesador de textos Elaborar documentos empregando un procesador de textos e aplicando algunhas das funcionalidades e posibilidades que nos ofrece esta aplicación ofimática. Unidade 6. Materiais Clasificar e coñecer as principais propiedades e aplicacións dos materiais de uso técnico. Unidade 7. A madeira e os seus derivados Coñecer as principais propiedades e aplicacións da madeira e os seus derivados. Coñecer e utilizar algunhas das técnicas básicas de traballo coa madeira, respectando as normas de seguridade. Unidade 8. Estruturas Comprender a función dos elementos que constitúen as estruturas e identificar esforzos aos que están sometidos. Unidade 9. Os metais Coñecer as principais propiedades e metais, a súa clasificación e as principais aplicacións.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 36
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Desenvolver habilidades básicas no manexo de ferramentas empregadas no traballo cos metais. Unidade 10. Electricidade Coñecer os compoñentes e magnitudes fundamentais dos circuítos eléctricos e representalos empregando a simboloxía axeitada. Realizar cálculos sinxelos das magnitudes eléctricas empregando a lei de Ohm. Simular e montar circuítos eléctricos sinxelos de corrente continua.
2.4.6 METODOLOXÍA DIDÁCTICA 2.4.6.1 Estratexias e métodos didácticos A área de Tecnoloxía debe fomentar a adquisición duns hábitos intelectuais e o desenrolo dunhas destrezas técnicas que lle permitan ao alumnado identificar situacións problemáticas da vida cotiá e formular, con espírito innovador e creativo, posibles vías de solución e formas de avaliar as súas consecuencias. Esta dualidade do saber e do facer articula un binomio coñecemento-acción cun peso equivalente. Deste xeito, os contidos conceptuais desenvolveranse fundamentalmente motivando a reflexión e o debate para a asimilación dos conceptos máis importantes, traballando sobre exemplos próximos aos alumnos que lles resulten de fácil comprensión, facendo menos fincapé nos aspectos formais. Antes de comezar a realizar as actividades de cada unidade didáctica, os alumnos terán que coñecer unha serie de conceptos que o/a profesor/a expoñerá de forma sinxela. Posteriormente, poderá exemplificalo de forma práctica, ben coa análise de obxectos técnicos reais ou realizando algún prototipo, e logo axudará aos alumnos e alumnas á realización de exercicios similares. Este mesmo método de exposición–exemplificación seguirase á hora de introducir técnicas de construción e montaxe máis complexas para que poidan realizar traballos similares. Unha vez acadado un dominio máis amplo da unidade didáctica xa poderán enfrontarse á resolución dalgúns problemas sinxelos. Intentarase, logo, que sexan os alumnos os que busquen a solución a un problema e introduciranse novos métodos didácticos que permitan unha maior motivación e creatividade pola súa parte. Chegados a este punto, podemos supoñer que xa acadaron uns coñecementos mínimos que lles permitan iniciar unha actividade, participar na formulación do problema e ir elaborando conclusións coa axuda do/a profesor/a. No entanto, o que en realidade pretendemos é que o alumnado vaia realizando a súa aprendizaxe seguindo un proceso intuitivo: chegar ao estudo dos conceptos teóricos abstractos a través da realización de actividades prácticas de análise ou de deseño de obxectos e sistemas. Con estas actividades os alumnos adquiren maior autonomía e seguridade na súa capacidade para resolver problemas e o papel do/a profesor/a vaise reducindo. Con este método comezaríamos distribuíndo aos alumnos en grupos pequenos (3/4) e o/a profesor/a formularía o problema ou necesidade a resolver. A continuación, os alumnos e alumnas buscarían información sobre este (preguntas ao profesor/a, libros, internet, etc) e mediante o debate en grupo propoñerían posibles solucións. Xa concretado o proceso a seguir, elaborarán os documentos
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 37
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
necesarios para a posterior construción. Realizarán a montaxe e unha vez rematada, avaliarase, suxeriranse propostas de mellora e elaborarse unha memoria. Ao profesor corresponderalle a tarefa de definir a finalidade do proxecto e as súas características xerais sen que esta guía presupoña a determinación da solución. Só axudará e orientará. O alumno tomará decisións en aspectos complementarios como a forma, dimensións, cor, material empregado e realizará o proxecto de xeito persoal e creativo. De todos os xeitos, resulta indispensable que as intervencións do/a profesor/a se axusten ao nivel que presenta cada alumno/a neste aprendizaxe, sobre todo, cando exista alumnado con discapacidades (como é neste caso). Eles e elas son, en último termo, quen constrúe o seu proceso de aprendizaxe pero pode ocorrer que, neste curso, sen axuda non sexan capaces de relacionar os coñecementos previos que vaian asimilando sobre o tema coa tarefa que se lles propón, xa que é o primeiro ano que se relacionan con esta área. 2.4.6.2 Actividades As actividades son a maneira activa e ordenada de levar a cabo as experiencias de aprendizaxe en cada unidade didáctica, e desenvolveranse de forma axeitada para a consecución dos obxectivos, a adquisición das competencias básicas e a asimilación de contidos. Deste xeito, levaranse a cabo distintos tipos de actividades: Actividades de introdución. Dentro destas actividades atópanse as actividades de coñecementos previos para coñecelo punto de partida dos alumnos e o que saben sobre unha unidade didáctica en concreto; e as actividades motivadoras, para que os alumnos se sintan estimulados cara a aprendizaxe. Actividades teóricas. O profesor realiza explicacións dos distintos contidos. Actividades prácticas de lapis e papel. Este tipo de actividades engloba a realización de exercicios prácticos, actividades na aula de informática e actividades na aula-taller. Actividades de informática: realizaranse cos equipos Abalar que contan os alumnos na súa aula, e inclúen actividades de busca de información na Internet, elaboración de documentos co procesador de textos, simulación de circuítos eléctricos, realización de memorias de prácticas e proxectos... Exposicións orais: co fin de potenciar a súa capacidade de comunicación, e así contribuír á adquisición da competencia en comunicación lingüística, por grupos, os alumnos terán que expor ao resto do grupo algún tema facendo uso das novas tecnoloxías. Prácticas e experiencias na aula-taller: en varias unidades didácticas realizaranse pequenas experiencias e prácticas na aula-taller para traballar algúns contidos e afianzar algúns xa adquiridos. Dentro destas actividades inclúense: análise de distintos obxectos e sistemas tecnolóxicos, manexo de distintas ferramentas e útiles do taller (por exemplo, para traballar a madeira e os metais), montaxe de circuítos eléctricos sinxelos, entre outras. Proxectos: trátase dunha actividade na que os alumnos pasan a traballar en grupo e activamente no deseño, planificación, construción e avaliación dun obxecto ou sistema tecnolóxico, seguindo sempre o método de proxectos, explicado na unidade 1 desta materia. Trátase dunha actividade na que se traballan en gran medida boa parte das competencias básicas, permitindo a Programación DTEC 2012/2013
Páxina 38
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
interiorización e consolidación das aprendizaxes en toda a súa extensión.Ao longo do curso tratarase de que os alumnos leven a cabo polo menos un proxecto e decidirase se os distintos grupos realizarán o mesmo ou se lles permite que eles mesmos, con asesoramento do profesor, escollan. Dependerá das características do grupo e do seu modo de traballo no taller. Actividades de reforzo. Para atender a alumnos con ritmos de aprendizaxe máis lentos ou con algunha necesidade educativa proporanse outras actividades adecuadas a cada alumno en particular. Actividades de ampliación. Estas actividades están pensadas para alumnos que acadaron con facilidade os obxectivos propostos. Outro tipo de actividades. En todas estas actividades coidarase o equilibrio entre os aspectos conceptuais, procedimentais e actitudinais, así coma os temas transversais. A incorporación dos contidos actitudinais farase de xeito natural ao desenrolo curricular da materia e non con actividades puntuais. Por outra parte, as actividades tamén se van a poder clasificar segundo se leven a cabo de xeito individual ou en grupos: Actividades individuais. Este tipo de actividades permite a individualización da ensinanza para adaptarse ao ritmo de aprendizaxe do alumno, favorece a creatividade, iniciativa persoal, responsabilidade, autonomía, esforzo, planificación do seu traballo, etc. Actividades en grupo. Estas actividades favorecen o proceso de socialización, a mellora das relacións persoais, o coñecemento mutuo, o respecto polos demais, etc. As prácticas e proxectos no taller requiren a realización de equipos de traballo compostos por 3 ou 4 alumnos, dependendo do número de alumnos do grupo e do traballo a realizar. As actividades na aula de informática, se non se dispón dun equipo informático por alumno, require formar grupos de 2 alumnos. Para a realización doutro tipo de actividades formaranse diferentes tipos de agrupamentos dependendo da índole do traballo, que serán flexibles. 2.4.7
MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS
A ensinanza da materia Tecnoloxías de 2º ESO realizarase nos seguintes espazos: na súa aula de referencia só cando se teñan que levar a cabo actividades de informática, porque alí contan co equipamento informático Abalar, e na aula-taller para desenvolver as demais actividades. Os recursos e materiais didácticos que se empregarán son:
Recursos impresos: neste grupo atópase o libro de texto proposto polo departamento Tecnologías 2º ESO, Proyecto Los Caminos del Saber, Editorial Santillana,o caderno de traballo do alumno, as fichas de traballo entregadas polo profesor, os xornais, as revistas de divulgación científica-tecnolóxica e toda a bibliografía de interese que podemos atopar na biblioteca do centro e nas aulas-taller de tecnoloxía.
Equipos informáticos Abalar co software instalado.
Ordenador conectado a un proxector dixital.
Recursos técnicos: aquí inclúense os recursos materiais dos que dispoñen as aulas-taller de tecnoloxía para a realización de prácticas e proxectos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 39
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.4.8
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL
Ao comezo do curso realizarase unha avaliación inicial dos alumnos, que nos permitirá coñecer e valorar a súa situación de partida en canto a coñecementos da materia e grao de desenvolvemento das competencias básicas, e deste xeito, comezar desde o principio cun labor axustado ás necesidades, intereses e posibilidades dos mesmos, para poder así, que acaden os obxectivos e adquiran as competencias básicas. Asemade, a avaliación inicial tamén nos vai permitir valorar o progreso realizado polos alumnos, xa que para coñecer ou avaliar o que se avanzou é necesario ter en conta cal era o nivel de partida. Esta avaliación consistirá nunha proba escrita, que non se cualificará, e da que se extraerá a información antes mencionada. Con esta información recollida deseñaremos un plan de traballo adaptado ás súas necesidades e coñecementos e seguindo as estratexias metodolóxicas axeitadas. No primeiro mes de clase realizarase unha avaliación inicial para cada grupo, onde se reunirá todo o profesorado que lle imparte clase ao grupo e estará dirixida polo profesor titor. Nesta sesión de avaliación comentarase e recollerase toda a información relevante de cada alumno, co fin de tomar as medidas conxuntas que faciliten o progreso do alumnado. Se fose necesario, adoptaranse as medidas de apoio e reforzo que se consideren oportunas para cada un deles. 2.4.9 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación debe ser continua e individualizada ao longo de todo o proceso de ensinanzaaprendizaxe, no que se deben valorar as capacidades de cada alumno. Este proceso farase de forma secuencial, a medida que se avance no desenvolvemento de cada unidade didáctica e nos distintos espazos que se empreguen: aula-clase e ala-taller. Para valorar o grao de adquisición das competencias básicas e a consecución dos obxectivos en cada unidade didáctica, empregaranse os seguintes procedementos e instrumentos de avaliación: Observación directa do alumno para coñecela súa actitude, disciplina e o traballo que esta esixe (iniciativa e interese, realización de traballos encomendados, resolución de cuestións e problemas, participación activa na aula…). Observación directa das habilidades e destrezas no traballo de taller e na aula de informática, así coma do cumprimento das normas establecidas en cada un destes espazos. Comprobación dos seus avances no campo conceptual (preguntas na clase sobre os contidos explicados, comentarios na aula sobre algún tema,…). Corrección e seguimento das actividades e traballos propostos. Seguimento continuado do caderno de traballo e ao final de cada trimestre revisarase detalladamente. Asemade tamén se corrixirán e revisarán outras fichas de traballo entregadas polo profesor. Supervisión das memorias de prácticas e proxectos realizados no taller. Realización de probas obxectivas escritas ao remate de cada unidade didáctica.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 40
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.4.10 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Os criterios de cualificación atenderán aos tres tipos de contidos, coas seguintes porcentaxes:
Contidos conceptuais ( probas escritas e no ordenador): 60%
Contidos procedimentais (realización das tarefas propostas, traballo no taller e na aula de informática, caderno de clase e memorias de prácticas e/ou proxectos): 30%
Contidos actitudinais (interese, comportamento, puntualidade, participación, respecto ás normas establecidas nos distintos espazos, traballo en grupo): 10%
Realizarase unha proba escrita ou no ordenador ao rematar cada unidade didáctica. Ao remate de cada avaliación realizarase a media das probas escritas realizadas para obter a nota relativa aos contidos conceptuais. Para poder facer media débese acadar unha nota igual ou maior a 3,5 en cada unha destas probas. A cualificación de cada avaliación obterase facendo a media ponderada das notas obtidas en cada tipo de contido, tendo en conta os pesos (en porcentaxe) que se indicaron anteriormente. Non se fará dita media, e por tanto a cualificación será negativa, se nalgún dos contidos anteriores (conceptuais, procedimentais e actitudinais) a cualificación obtida é inferior a 3. Hai unha serie de actitudes e incumprimentos de tarefas e obrigas que suporán a perda de puntos na cualificación final da avaliación, e que se especifican deseguido: -
Falta de puntualidade: resta 0,1 puntos
-
Falta de asistencia sen xustificar: resta 0,25 puntos
-
Falta de material: resta 0,1 puntos
-
Non realizar os exercicios ou tarefas obrigatorias: resta 0,25 puntos
-
Incumprimento dalgunha norma de seguridade no taller: resta 0,25 puntos
-
Falta de comportamento na aula: resta 0,25 puntos
-
Falta grave de actitude que implique un parte de incidencias: resta 0,5 puntos
Os alumnos que suspendan unha avaliación poderán recuperala mediante unha proba obxectiva (escrita ou no ordenador) ao comezo da seguinte avaliación. A cualificación final do curso obterase facendo a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, tendo en conta que nas avaliacións que foron recuperadas a cualificación que se considera para facer a media é de 5. Para poder facer a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, o alumno ten que obter unha cualificación mínima de 5 en dúas delas, e na outra unha cualificación mínima de 3. En caso contrario, non se procederá ao cálculo de dita media, polo que a cualificación será negativa e o alumno non superará a materia. Nos últimos días do curso, realizarase unha proba final na que os alumnos terán oportunidade de recuperar as avaliacións que non superaron ao longo do mesmo. No caso de superar dita proba a cualificación final será de 5. Aqueles alumnos que non superen a materia en xuño, serán convocados a unha proba extraordinaria que se realizará en setembro e na que a cualificación obtida na mesma corresponderá coa nota final, sendo necesario acadar unha cualificación mínima de 5 para aprobar a materia.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 41
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.4.11 MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Tendo en conta que os grupos son heteroxéneos, polo que presentan cada un deles diferentes niveis de coñecementos, interese, capacidades,…, nas programacións de aula poderanse introducir adaptacións curriculares personalizadas en colaboración, no seu caso, co Departamento de Orientación, tendo en conta as características xerais de cada un dos alumnos, sen perder de vista os obxectivos que se pretenden conseguir na área. O tratamento á diversidade traballarase propoñendo, desde o departamento, distintas medidas de atención e estratexias metodolóxicas orientadas a responder ás necesidades educativas concretas do alumnado e á consecución das competencias básicas e dos obxectivos de etapa. A continuación explícanse algunhas medidas de atención que se levarán a cabo na aula:
Unha das mellores estratexias para a integración do alumnado con necesidades educativas especiais ou con determinados problemas de aprendizaxe, é implicalos nas mesmas tarefas que o resto do grupo, con distintos niveis de apoio esixencia. Este tratamento ofrece a posibilidade de retomar un contido non asimilado nun momento posterior de traballo, co que se evita a paralización do proceso de aprendizaxe do devandito sector do alumnado, con exercicios repetitivos que adoitan incidir negativamente no nivel de motivación.
A posibilidade de distinto nivel de profundización en moitas das actividades propostas, permitirá atender demandas de carácter máis profundo por parte daqueles alumnos con niveis de partida máis avanzados ou con interese maior sobre o tema estudado.
As distintas actividades que se propoñen nos distintos bloques de contidos intentan conectar cos coñecementos que o alumnos adquiriu con anterioridade. Adóitase comezar realizando un repaso dos coñecementos básicos tratados nos cursos anteriores ou comprobando os coñecementos previos que teñen os alumnos sobre un bloque de contidos cuxo análise vaise efectuar por primeira vez. Isto permite ao profesorado establecer dun xeito continuo e dentro deste proceso, a base de todos os contidos necesarios para aqueles alumnos con deficiencias.
De igual forma, e mantendo esta mesma progresión, os exercicios van aumentando paulatinamente o seu nivel de dificultade, para cubrir as necesidades daqueles alumnos que demandan unha maior profundización dos contidos, ben polo nivel de partida dos mesmos, ou polo interese que estes mostran polo tema en concreto. Desta forma ínstaselles a unha investigación que lles permita profundar en determinadas cuestións.
O emprego das novas tecnoloxías, a manipulación e a análise de obxectos, o deseño, a construción e aplicación de saberes para a realización dos diferentes proxectos, etc., permite un intercambio de saberes con outros compañeiros, de forma que o alumno, e se é necesario co apoio do profesor, é capaz de seguir e progresar naquelas materias onde os seus conceptos previos sexan insuficientes.
A proposta de distintas actividades individuais, partindo dos recursos dispoñibles e a través das novas tecnoloxías, operadores que se analizan en cada unidade,..., permite que os alumnos descubran dun xeito progresivo e mediante experiencias individuais ou colectivas, os contidos fundamentais que se traballan en cada unha das unidades. Estas actividades terán unha orde crecente de dificultade, polo que ha de ser o profesor que coñece aos seus alumnos e as
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 42
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
necesidades educativas destes, o que organice, seleccione e distribúa as mesmas, en función dos obxectivos expostos e dos niveis de partida destes. De calquera forma, a atención á diversidade dependerá das características propias do alumnado, polo que o profesorado desta materia, xunto co Departamento de Orientación, serán os que finalmente terán que realizar unha adaptación totalmente individualizada ás necesidades concretas que xurdan en cada caso.
2.4.12 PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES Non se realizará ningún programa de recuperación de materias pendentes doutros cursos, xa que en 1º ESO non se imparte ningunha materia da área de Tecnoloxía.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 43
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.5 TECNOLOXÍAS 3º ESO 2.5.1
CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS
Esta materia contribúe ao logro das competencias básicas do seguinte xeito: a) Competencia en comunicación lingüística: nos temas de materiais traballarase de forma explícita os contidos relacionados coa adquisición da competencia lectora a través de textos con actividades e de artigos de prensa para, deste xeito, contextualizar a información con temas actuais. b) Competencia matemática: no tema de máquinas e mecanismos realizaranse exercicios de cálculo onde se empregarán ecuacións e proporcións (por exemplo, a lei da panca). Na unidade de electricidade tamén se realizarán exercicios de cálculo de magnitudes eléctricas empregando ecuacións matemáticas e fraccións. No debuxo técnico os alumnos deben prestar especial atención ás medidas das pezas debuxadas, sobre todo á hora de acoutar as dimensións dun debuxo. A folla de cálculo é unha ferramenta empregada fundamentalmente como apoio á hora de realizar cálculos ou de elaborar representacións matemáticas de conxuntos de datos. c) Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico: o estudo dos plásticos é moi importante para desenvolver as habilidades necesarias no mundo físico que rodea ao alumno, este estudo ponlle de manifesto que son materiais que están moi presentes na vida cotiá. Ademais a interacción que estes producen co medio debido á súa durabilidade achégaos á idea de respecto ao medio natural. A interacción co mundo físico tamén pasa polo estudo das vivendas e os seus materiais de construción, coñecer as propiedades de cada un e establecer as utilidades. Por outra parte, o proceso tecnolóxico lévanos á consecución de habilidades necesarias para integrar os coñecementos de máquinas e motores cos conceptos aprendidos na área de Química (cambios de estado) e de Física (momento dunha forza). O coñecemento dos fundamentos básicos de electricidade e das aplicacións derivadas desta fai que esta unidade contribúa de forma importante á consecución das habilidades necesarias para interactuar co mundo físico, posibilitando a compresión de sucesos de forma que o alumno se poida desenvolver de forma óptima nas aplicacións da electricidade. Xa por último, o coñecemento das distintas fontes de enerxía, a súa clasificación e aproveitamento é un contido fundamental que contribúe á adquisición desta competencia. Así, o coñecemento sobre a forma de xerar enerxía nas distintas centrais capacita ao alumno para entender a interacción co mundo físico. d) Tratamento da información e competencia dixital: nas unidades de materiais proporanse algunhas páxinas web interesantes que reforzan os contidos traballados nas mesmas. O tema de deseño gráfico sirve como punto de partida para valorar a resolución e a calidade dunha imaxe dixital e as súas posibilidades de impresión. Aínda que a folla de cálculo non é a ferramenta máis empregada en ámbitos domésticos (un navegador ou un procesador de textos empréganse máis a miúdo), para o estudante ten un interese especial, pois permitiralle simplificar notablemente certas tarefas repetitivas, á vez que pon ao seu alcance ferramentas que lle resultarán útiles, por exemplo, á hora de interpretar gráficos diversos que aparecen asiduamente nos medios de comunicación.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 44
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
A presenza de redes foi, probablemente, o feito que máis transformou a nosa sociedade occidental nos últimos anos, xa que permitiron formar unha inmensa comunidade na que a comunicación é case instantánea entre dúas rexións calquera do planeta. Internet é un bo exemplo, que ofrece diferentes servizos que permiten acceder á información. e) Competencia social e cidadá: na unidade dos materias plásticos débese destacar a súa importancia na sociedade actual, a súa reciclaxe e a necesidade de reutilizar aqueles que non se poden reciclar. O coñecemento que a construción ten sobre o medio natural nas súas dúas vertentes, unha no impacto ambiental (canteiras, vertedoiros, reciclaxe, etc.) e outra na construción masificada e sen control que destrúe as zonas naturais, fai que o desenvolvemento destes contidos sexa moi importante para a adquisición de habilidades necesarias para acadar a competencia social e cidadá. A unidade de máquinas e mecanismos permitirá ao alumno obter as destrezas necesarias para tomar decisións sobre o uso de máquinas e motores para aumentar a capacidade de actuar sobre a contorna e para mellorar a calidade de vida. Saber como se xera a electricidade e as aplicacións desta, tamén fará que o alumno se forme en habilidades propias da vida cotiá como: conexión de lámpadas, coñecemento dos perigos da manipulación e cálculo do consumo. Isto último desenvolve unha actitude responsable sobre o consumo de electricidade. En canto a Internet, posto que nos permite establecer contacto directo con persoas que teñen contornas culturais moi dispares, é imprescindible respectar as opinións dos demais. Ademais, débese facer un bo uso desta rede (o spam é un do problemas). Por outra banda, o desenvolvemento de Internet favoreceu á súa vez o desenvolvemento do software libre, pois decenas, centos ou miles de persoas en todo o mundo colaboran para conseguir un produto gratuíto que todo o mundo pode empregar. A enciclopedia on-line Wikipedia é, quizais, o exemplo máis significativo. f) Competencia cultural e artística: ao longo da unidade de deseño gráfico por ordenador, ofreceranse consellos para crear imaxes. Nuns casos, como á hora de manexar Draw, a creatividade está limitada, aínda que sempre é posible descubrir o «talento artístico» dos alumnos e alumnas. g) Competencia para aprender a aprender: o estudo metódico dos materiais proporciona habilidades e estratexias cognitivas e promove actitudes e valores necesarios para a aprendizaxe. No manexo de aplicacións informáticas a autoaprendizaxe é esencial, polo que incluiranse varios procedementos que mostren aos alumnos como realizar tarefas sinxelas empregando estas aplicacións (tratamento dixital da imaxe, manexo de datos numéricos, manexo dos servizos da Internet, …). h) Autonomía e iniciativa persoal: A busca, obtención e procesamento da información acerca de novos materiais e novas aplicacións destes motivan aos alumnos a continuar aprendendo de maneira autónoma. Por outra banda, é interesante motivar aos alumnos para que teñan curiosidade por aprender a utilizar ferramentas informáticas novas, como as follas de cálculo, programas de tratamento de imaxe, …, que moitos deles descoñecen.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 45
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.5.2
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS
A acción pedagóxica na aula prográmase mediante o desenrolo de unidades didácticas ordenadas e secuenciadas. Establécense dez unidades didácticas perfectamente adaptables ao período lectivo distribuído en tres trimestres, abarcando os oito bloques de contido recollidos no currículo oficial e tendo en conta a orde pola que se aproba o calendario escolar para curso 2012/2013. Deseguido desenvólvense distas unidades didácticas, incluíndo en cada unha delas os obxectivos didácticos, os contidos (conceptuais, procedimentais e actitudinais) e os criterios de avaliación. UNIDADE 1. Deseño gráfico por ordenador Obxectivos
Saber diferenciar mapas de puntos de imaxes vectoriais.
Aprender a manexar diversas aplicacións informáticas de uso común, como as aplicacións de debuxo vectorial e as de retoque fotográfico.
Identificar os diferentes tipos de aplicacións informáticas empregadas para levar a cabo tarefas diferentes.
Coñecer as posibilidades que ofrecen para o debuxo as aplicacións de debuxo vectorial.
Identificar os diversos elementos que aparecen na pantalla dun ordenador cando se traballa con aplicacións destinadas ao debuxo e ao deseño gráfico: imaxe, información sobre a mesma, ferramentas…
Saber cales son as formas que existen na actualidade de obter imaxes en formato dixital susceptibles de ser manipuladas nun ordenador.
Coñecer as ferramentas informáticas básicas empregadas no deseño industrial.
Contidos Conceptuais Mapas de puntos. Debuxos vectoriais. Aplicacións para o tratamento de imaxes. Calidade das imaxes dixitais. Formatos de arquivos gráficos. Compresión de imaxes dixitais. Retoque básico de imaxes dixitais. Introdución ao CAD. Manexo básico dun programa de deseño gráfico. Procedimentais Diferenciar as aplicacións de debuxo vectorial das aplicacións de retoque fotográfico. Manexar unha aplicación de debuxo vectorial. Manexar unha aplicación de retoque fotográfico.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 46
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Diferenciar arquivos gráficos comprimidos en distinta medida en función da súa calidade. Utilizar un programa de deseño gráfico para elaborar debuxos sinxelos. Actitudinais Valoración da achega de distinto tipo de software no mundo da informática. Interese por coñecer os últimos avances no mundo da informática, como a compresión de arquivos gráficos e a súa aplicación no mundo da fotografía e do vídeo. Criterios de avaliación
Diferenciar os mapas de puntos das imaxes vectoriais.
Realizar debuxos xeométricos e artísticos usando algunha aplicación sinxela de deseño gráfico.
Manexar unha aplicación de deseño gráfico. UNIDADE 2. Plásticos
Obxectivos
Coñecer as características fundamentais dos plásticos.
Coñecer a clasificación dos materiais plásticos, así como as súas propiedades e aplicacións.
Coñecer os distintos procedementos de fabricación de obxectos de plástico e identificar o proceso de transformación máis apropiado para cada tipo de produto terminado.
Facilitar a realización de experiencias que permitan identificar os materiais plásticos presentes na vida cotiá.
Aprender a importancia dos materiais plásticos na nosa sociedade actual vendo o gran número de aplicacións que teñen.
Comprender e valorar a necesidade da reciclaxe dos materiais plásticos na nosa sociedade.
Contidos Conceptuais Clasificación dos materiais plásticos: termoplásticos, termoestables e elastómeros. Procedementos para a obtención e transformación de materiais plásticos. Propiedades dos plásticos e comportamento. Técnicas de identificación dos materiais plásticos. Reciclaxe dos plásticos. Procedimentais Recoñecer os diferentes tipos de materiais plásticos de que están feitos os obxectos que nos rodean. Seleccionar criterios para a elección adecuada de materiais plásticos. Elixir un material plástico adecuado para levar a cabo o proceso de fabricación dun obxecto determinado. Interpretar a influencia dos produtos na nosa forma e calidade de vida. Programación DTEC 2012/2013
Páxina 47
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Actitudinais Avaliación das vantaxes e inconvenientes das principais aplicacións da tecnoloxía na vida cotiá. Interese por coñecer de que están feitos os obxectos que manexamos a diario e como se fabrican. Valoración da importancia dos materiais plásticos pola infinidade de aplicacións que teñen na sociedade actual e na nosa vida cotiá. Recoñecemento e sensibilización acerca das actividades de reciclaxe e recuperación dos materiais plásticos. Criterios de avaliación
Diferenciar as características fundamentais dos plásticos e clasificalos segundo estas.
Aprender a clasificar os plásticos en función das súas características e o seu comportamento ante a calor.
Identificar as principais propiedades dos plásticos e aplicar estes coñecementos á hora de fabricar obxectos plásticos.
Describir cales son os principais procedementos de produción dos materiais plásticos.
Identificar en obxectos da contorna os distintos tipos de plásticos reciclables e non reciclables.
Coñecer as aplicacións dos plásticos na vida actual e apreciar as vantaxes que presentan fronte a envases máis tradicionais. UNIDADE 3. Materiais de construción
Obxectivos
Coñecer as características principais dos materiais pétreos, repasando os máis utilizados en construción, as súas propiedades e aplicacións.
Identificar as características máis importantes dos materiais cerámicos e vidros.
Profundar no estudo dos materiais de construción, como o xeso, o cemento, o formigón, etc., e seleccionar os que sexan máis adecuados para cada aplicación específica.
Coñecer as principais propiedades destes materiais.
Comprender a importancia das propiedades na selección dos materiais óptimos para aplicacións determinadas.
Tomar conciencia do impacto ambiental que se deriva da utilización de distintos materiais.
Coñecer os avances tecnolóxicos no emprego de novos materiais.
Contidos Conceptuais Materiais pétreos: area, xeso, grava, mármore e granito. Materiais cerámicos e vidros: características.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 48
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Materiais de construción: morteiro, formigón, formigón armado, formigón pretensado, cemento, asfalto e elementos prefabricados. Factores a ter en conta na selección de materiais. Propiedades dos materiais: mecánicas, eléctricas, térmicas, acústicas, ópticas, etc. Procedimentais Identificación dos materiais cerámicos e pétreos máis empregados na construción. Observación dos materiais de que están feitos as nosas vivendas e edificios. Descrición das propiedades principais dos materiais. Análise das propiedades máis relevantes, segundo o tipo de aplicación, dos materiais. Actitudinais Interese pola procura dun material con propiedades apropiadas para a resolución de problemas concretos. Interese por saber de que están feitos os edificios, estancias, pontes, estradas, etc., que hai no noso contorno. Curiosidade por identificar algunhas propiedades mecánicas dos materiais. Análise e valoración crítica do impacto que ten o desenvolvemento tecnolóxico dos materiais na sociedade e o medio natural. Criterios de avaliación
Clasificar unha serie de materiais atendendo á súa orixe e composición.
Distinguir entre materiais pétreos e cerámicos, e recoñecer aqueles que máis se utilizan na construción.
Coñecer e diferenciar as propiedades máis importantes dos materiais.
Seleccionar o material apropiado, coas propiedades máis adecuadas para cada aplicación. UNIDADE 4. Mecanismos e máquinas
Obxectivos
Construír obxectos con materiais moi diversos, algúns deles de refugallo, incorporando mecanismos formados por varios operadores.
Comprender o funcionamento de operadores e sistemas mecánicos sinxelos.
Saber que os operadores, os sistemas mecánicos e as máquinas facilitan notablemente o traballo en múltiples situacións.
Clasificar os numerosos operadores presentes nas máquinas en función da acción que realizan.
Solucionar problemas no deseño e construción de sistemas mecánicos con movemento.
Identificar algúns dos operadores mecánicos estudados ao longo da unidade nas máquinas que empregamos a diario.
Comprender o funcionamento dalgunhas máquinas térmicas, como o motor de explosión ou o motor a reacción.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 49
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Saber como aproveitan a enerxía os motores presentes en moitos vehículos: motocicletas, coches, avións…
Contidos Conceptuais Operadores mecánicos: pancas, poleas e polipastos. Plano inclinado, cuña e parafuso. Mecanismos de transmisión. Engrenaxes, correas e cadeas. O parafuso sen fin. Trens de mecanismos. Relación de transmisión. O mecanismo piñón-cremalleira. O mecanismo biela-manivela. O mecanismo leva-seguidor. Excéntrica e cegoñal. As máquinas térmicas. A máquina de vapor. O motor de explosión. O motor a reacción. Procedimentais Identificar os elementos dunha panca. Interpretar esquemas nos que interveñen operadores mecánicos. Deseñar e construír proxectos que inclúan operadores mecánicos. Analizar o funcionamento dalgúns mecanismos. Construír modelos de mecanismos empregando diversos operadores. Actitudinais Interese por comprender o funcionamento dos mecanismos e sistemas que forman parte das máquinas. Valoración da importancia tecnolóxica dos operadores mecánicos e máquinas sinxelas, como o plano inclinado, a roda ou o parafuso. Criterios de avaliación
Recoñecer as relacións entre as partes dos operadores dun mecanismo máis ou menos complexo, propondo posibilidades de mellora.
Construír modelos de mecanismos, utilizando materiais diversos, e avalialos convenientemente, realizando as oportunas correccións para lograr a mellora do seu funcionamento.
Identificar os operadores presentes nas máquinas da contorna.
Atopar o operador máis adecuado a cada acción.
Coñecer a diferenza entre enerxías renovables e non renovables.
Estudar os combustibles fósiles como fonte de enerxía.
Explicar o funcionamento do motor de explosión de catro tempos e o motor de dous tempos.
Interpretar adecuadamente esquemas que ilustran o funcionamento da máquina de vapor, o motor de explosión ou os motores a reacción.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 50
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
UNIDADE 5. Electricidade Obxectivos
Distinguir entre corrente continua e corrente alterna, e as súas distintas orixes.
Introducir o concepto de electromagnetismo e de xeración de electricidade por este medio.
Definir as principais magnitudes eléctricas.
Familiarizar ao alumno co uso do polímetro.
Comprender a lei de Ohm.
Transmitir o concepto de potencia eléctrica e distintos métodos para calculala.
Mostrar as principais características eléctricas dos circuítos serie, paralelo e mixtos.
Familiarizar ao alumno coa montaxe de circuítos sinxelos, así como co uso de compoñentes eléctricos sinxelos.
Contidos Conceptuais Operadores mecánicos: pancas, poleas e polipastos. Plano inclinado, cuña e parafuso. Mecanismos de transmisión. Engrenaxes, correas e cadeas. O parafuso sen fin. Trens de mecanismos. Relación de transmisión. O mecanismo piñón-cremalleira. O mecanismo biela-manivela. O mecanismo leva-seguidor. Excéntrica e cegoñal. As máquinas térmicas. A máquina de vapor. O motor de explosión. O motor a reacción. Procedimentais Identificar os elementos dunha panca. Interpretar esquemas nos que interveñen operadores mecánicos. Deseñar e construír proxectos que inclúan operadores mecánicos. Analizar o funcionamento dalgúns mecanismos. Construír modelos de mecanismos empregando diversos operadores. Actitudinais Interese por comprender o funcionamento dos mecanismos e sistemas que forman parte das máquinas. Valoración da importancia tecnolóxica dos operadores mecánicos e máquinas sinxelas, como o plano inclinado, a roda ou o parafuso. Criterios de avaliación
Diferenciar os conceptos de corrente continua e alterna.
Coñecer as tres principais magnitudes eléctricas, e as unidades en que se miden.
Manexar con soltura un polímetro para medir as principais magnitudes dun circuíto eléctrico.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 51
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Operar solidamente coa lei de Ohm.
Definir o concepto de potencia e calculala nos elementos dun circuíto sinxelo.
Montar circuítos sinxelos e predicir o seu funcionamento, tanto de forma teórica como de forma práctica.
Cumprir certas mínimas normas de seguridade nas montaxes eléctricas. UNIDADE 6. Enerxía
Obxectivos
Coñecer os distintos tipos de transformacións enerxéticas que se producen nos aparellos que utilizamos acotío cando devanditos aparellos se poñen en funcionamento.
Coñecer de que xeitos se obtén hoxe a enerxía, e describir o proceso de transporte e distribución da enerxía eléctrica desde os centros de produción ata os lugares de consumo.
Identificar as características e o modo de funcionamento dos diferentes tipos de centrais eléctricas que existen.
Repasar cales son as fontes de enerxía máis utilizadas na actualidade, mostrando as principais vantaxes e desvantaxes de cada unha delas.
Diferenciar os aparellos que consomen unha gran cantidade de enerxía eléctrica dos de baixo consumo.
Contidos Conceptuais Medida do consumo eléctrico. O kilovatio hora. Tipos de enerxía: mecánica, térmica, química, radiante, acústica e eléctrica. Transformacións da enerxía. Uso da enerxía eléctrica: produción, distribución e consumo. Tipos de centrais eléctricas: hidroeléctrica, térmica de combustibles fósiles, térmica nuclear, térmica solar, solar fotovoltaica, eólica. Outros tipos de centrais eléctricas: maremotrices, xeotérmicas e heliotérmicas. Enerxía da biomasa. Procedimentais Interpretación de esquemas sobre o funcionamento das centrais eléctricas. Identificación dos diferentes tipos de enerxía e as súas transformacións máis importantes. Actitudinais Valoración da enorme importancia que tivo o desenvolvemento da electricidade para o noso modo de vida actual nas sociedades industrializadas. Fomento de hábitos destinados a diminuír o consumo de enerxía eléctrica. Interese por coñecer aquelas características dun aparello eléctrico que determinan o seu consumo. Programación DTEC 2012/2013
Páxina 52
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Interese por coñecer o proceso que se segue nunha central eléctrica para xerar electricidade. Sensibilidade cara ao uso de enerxías alternativas para xerar electricidade. Criterios de avaliación
Identificar transformacións de enerxía en aparellos eléctricos que utilizamos acotío.
Describir o funcionamento básico das principais centrais eléctricas en funcionamento no noso país.
Comparar os procedementos empregados para producir enerxía eléctrica nas diferentes centrais.
Clasificar os aparellos eléctricos que utilizamos a diario en función do seu elevado ou reducido consumo de enerxía.
Describir como se leva a cabo o transporte de enerxía eléctrica desde as centrais eléctricas ata os lugares de consumo. UNIDADE 7. A folla de cálculo
Obxectivos
Coñecer cales son as capacidades dunha folla de cálculo.
Identificar os diferentes menús, iconas, etc., que aparecen na pantalla dun computador cando se traballa cunha folla de cálculo.
Aprender a manexar unha folla de cálculo con soltura para realizar con ela as funcións básicas.
Saber en que ámbitos se utiliza unha folla de cálculo: entidades bancarias, laboratorios científicos, departamentos de contabilidade en calquera empresa, etc.
Aplicar os contidos aprendidos na unidade aos problemas que nos xorden na vida real. Por exemplo, á hora de analizar os datos numéricos procedentes dun experimento.
Saber como xerar gráficos a partir dos datos dunha táboa empregando unha folla de cálculo.
Repasar contidos referentes ao formato do texto que xa se estudaron ao falar de procesadores de textos e aplicalos á hora de manexar unha folla de cálculo.
Saber empregar unha folla de cálculo para xestionar bases de datos sinxelas (listaxe telefónica, etc.).
Contidos Conceptuais Software ofimático: as follas de cálculo. A folla de cálculo OpenOffice.org Calc. Formato das celas. Formato de texto. Formato de número. Formato de moeda. Formato de data. Fórmulas e funcións. Gráficos. Impresión de documentos cunha folla de cálculo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 53
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Procedimentais Resolver problemas empregando follas de cálculo. Identificar os elementos que aparecen na pantalla cando empregamos unha folla de cálculo. Decidir o tipo de gráfico que mellor se adapta aos datos numéricos que queremos representar. Imprimir conxuntos de datos numéricos, gráficos ou táboas baleiras manexando unha folla de cálculo. Analizar, mediante o uso dunha folla de cálculo, as tarifas correspondentes a varias compañías telefónicas para comprobar cal resulta máis vantaxosa, economicamente falando. Actitudinais Interese por coñecer algunhas aplicacións de software que non estamos habituados a empregar. Gusto pola orde á hora de manexar gráficos e/ou grandes cantidades de datos numéricos. Aprecio polo importante labor de certas aplicacións informáticas en determinados ámbitos laborais. Criterios de avaliación
Realizar cálculos con funcións sinxelas nunha folla de cálculo.
Representar graficamente os datos dunha táboa.
Elixir un tipo de gráfico ou outro en función dos datos que se representan nunha folla de cálculo.
Imprimir táboas e gráficos.
Variar o formato das celas, utilizando criterios que permitan diferenciar os datos introducidos polo usuario daqueles que calcula a aplicación, por exemplo.
Elixir o formato das celas (data, número, etc.) que mellor se adapta aos datos introducidos.
Aplicar o aprendido nesta unidade á hora de resolver algúns problemas de xeografía, matemáticas, física, química ou tecnoloxía.
Variar o formato numérico das celas e explicar as variacións que se observan na pantalla cando se recalculan os datos cun formato diferente. UNIDADE 8. Redes informáticas. Internet e comunicación
Obxectivos
Saber definir unha rede informática.
Coñecer como se transmiten os datos nunha rede.
Aprender a diferenciar e a clasificar redes informáticas segundo diferentes criterios.
Coñecer cal é o hardware empregado para comunicar entre si dous ou máis ordenadores.
Aprender como se dispón e se conectan os diferentes dispositivos que conforman unha rede informática.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 54
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Aprender a configurar redes informáticas, tanto en Windows como en Linux.
Entender como funciona Internet e como ten lugar o fluxo de información a través da mesma.
Saber como funcionan as redes de banda ancha e as vantaxes que achegan á comunicación en Internet.
Ser capaces de configurar unha conexión a Internet.
Recordar os principais servizos de Internet, así como a súa importancia relativa.
Analizar os novos grupos e as novas relacións: as comunidades virtuais.
Mostrar a estrutura web: servidor, navegador e páxinas web.
Aprender a utilizar con soltura programas xestores do correo electrónico.
Manexar o correo electrónico vía web.
Contidos Conceptuais Redes informáticas. Usuarios, dominios e grupos de traballo. Estrutura cliente-servidor. Transmisión de datos en redes informáticas. Colisións. Tipos de redes de computadores. Redes LAN, MAN e WAN. Clasificación. Redes cableadas (Ethernet) e redes sen fíos. Dispositivos wifi. Hardware necesario para montar unha rede: adaptadores de rede, routers, concentradores, conmutadores, puntos de acceso, pontes, repetidores, pasarelas… Configuración de redes informáticas en Windows e Linux. Historia e evolución de Internet. A estrutura de Internet e o seu funcionamento. As direccións IP. Os dominios. Adxudicación de dominios. Os distintos tipos de conexións a Internet: rede telefónica básica, RDSI, ADSL, cable, satélite, banda ancha sen fíos e PLC. Aldea global e comunidades virtuais. Correo electrónico, webmail. Arquivos adxuntos e emoticonas. Foros, grupos de noticias (news) e listas de distribución. Chat, mensaxería instantánea, webcam. Páxina web, servidor, URL. O computador: un novo medio de comunicación. Os servizos de comunicación que ofrece Internet. Procedimentais Interpretar esquemas que mostran como ten lugar o fluxo de datos nunha rede informática. Identificar os dispositivos necesarios para montar unha rede informática. Configurar redes e compartir recursos en Windows e Linux.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 55
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Buscar información para deseñar unha rede doméstica, cableada ou ben sen fíos (de tipo wifi). Identificar os elementos físicos (cables, módem, router…) que configuran a conexión física á rede Internet. Configurar unha conexión a Internet. Manexar con soltura un programa cliente de correo electrónico. Recoñecer e utilizar correctamente as categorías e información dun foro, dun grupo de noticias. Usar con destreza un servizo de chat e un sistema de mensaxaría instantánea. Analizar os diferentes elementos que forman parte dunha páxina web: texto escrito, animacións, imaxes fixas, vídeos, arquivos de audio… Utilizar o correo vía web usando algún portal de Internet. Participar en foros de discusión sobre un tema de interese. Actitudinais Valoración da importancia de Internet na sociedade actual e dos esforzos que realizaron moitas persoas desde hai varias décadas para conseguir que Internet funcione a nivel mundial. Actitude crítica ante as informacións presentes na rede. Actuación con precaución ante os diversos perigos que presenta Internet: correo electrónico non desexado, uso fraudulento nas transaccións económicas, virus, etc. Fomento pola crítica da información obtida de Internet e verificación da súa orixe. Respecto polas opinións dos demais ao participar en foros de discusión na Rede. Actitude crítica ante os problemas de Internet e das comunicacións globais, sobre todo en cuestións de seguridade (virus informáticos, correo electrónico non desexado, etc.). Criterios de avaliación
Coñecer e comprender o funcionamento dunha rede de comunicacións entre computadores.
Utilizar adecuadamente diferentes dispositivos necesarios para montar unha rede informática.
Distinguir dúas ou máis redes informáticas tendo en conta diferentes criterios: tipo de medio físico que conecta os diversos equipos da rede, topoloxía da rede, área que abarca a mesma…
Avaliar as vantaxes e inconvenientes de distintas conexións a Internet.
Describir a estrutura e o funcionamento da rede Internet.
Coñecer as redes de banda ancha e describir o seu funcionamento.
Configurar unha conexión a Internet.
Enumerar e describir con certo detalle os servizos que ofrece Internet.
Utilizar o correo electrónico, un servizo de chat, a mensaxaría instantánea ou un foro.
Enviar e recibir correos electrónicos cun programa-cliente de correo e vía web.
Controlar e identificar o correo lixo ou spam que chega a un computador.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 56
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.5.3
VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO
Para verificar o cumprimento do currículo na programación da materia de Tecnoloxías de 3ºESO, recóllese na táboa 8 a relación dos obxectivos xerais de área, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo para as materias de Tecnoloxías de 2º e 3ºESO, coas unidades didácticas programadas para dita materia. Co fin de simplificar a táboa, os elementos do currículo aparecen codificados (ver táboas 2, 3 e 5) e ás unidades didácticas faise referencia polo seu número. TECNOLOXÍAS 3ºESO Obxectivos xerais de área
Unidades didácticas
Contidos Tecnoloxías 2º-3ºESO
OB01
4,5,6
BC01
OB02
1,2,3,4,5,6,7,8
BC02
OB03
1,2,3,4,5,6,7,8
BC03
OB04
1,2,3,4,5,6,7,8
BC04
OB05
1
BC05
OB06
1,2,3,4,5,6,7,8
BC06
OB07
7,8
BC07
OB08
1,2,3,4,5,6,7,8
BC08
BC0101 BC0102 BC0103 BC0104 BC0105 BC0106 BC0107 BC0201 BC0202 BC0203 BC0204 BC0301 BC0302 BC0303 BC0304 BC0401 BC0402 BC0403 BC0501 BC0502 BC0601 BC0602 BC0603 BC0604 BC0701 BC0702 BC0703 BC0704 BC0705 BC0706 BC0801 BC0802 BC0803 BC0804
Unidades didácticas 1, 4, 5, 7, 8 2, 3 8 1, 5, 7, 8 2,3 2,3 2,3 2,3 1 7 1 4 4 4 4 5 5 5 6 5 5 8 8 8 8
Criterios de avaliación Tecnoloxías 2º-3ºESO
Unidades didácticas
CA01
1,2,3,4,5,6
CA02
1,2,3,4,5,6
CA03
1, 7, 8
CA04
2,3
CA05
1
CA06
7
CA07
-
CA08
4
CA09 CA10
5,6 8
Táboa 19. Relación das unidades didácticas de Tecnoloxías 3ºESO cos obxectivos, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 57
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.5.4
TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS
A temporalización dos contidos ao longo do curso realízase tendo en conta a Orde do 13 de xuño de 2012 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2012/2013. Segundo o Decreto 133/2007, o número de sesións semanais da área de tecnoloxía neste curso é de 2, polo tanto o total de sesións estimadas é de 70 que se distribúen do seguinte xeito: UNIDADES DIDÁCTICAS
1ªAVALIACIÓN
SESIÓNS
UD 2. Plásticos
8
UD 3. Materiais de construción
6
UD 7. A folla de cálculo
6
UD 4. Mecanismos e máquinas
14
UD 5. Electricidade
14
UD 6. Enerxía
8
UD 1. Deseño gráfico por ordenador
8
UD 8. Redes informáticas. Internet e comunicación
6
2ª AVALIACIÓN
3ª AVALIACIÓN
Táboa 20. Temporalización dos contidos na materia de Tecnoloxías 3ºESO.
A distribución das unidades didácticas ao longo das 3 avaliacións é orientativa e é moi probable que se modifique nalgúns grupos, dependendo da dispoñibilidade que se teña para ir á aula de informática. Neste momento non sabemos se teremos posibilidade de acudir á aula de informática nas dúas sesións de clase que temos con cada grupo. Senón é así, e só dispoñemos da aula de informática libre unha sesión semanal, verémonos na obriga de cando temos que impartir unha unidade didáctica de informática (unidades 1, 7 e 8), impartir na outra sesión semanal outra das unidades didácticas que non son de Informática (unidades 2, 3, 4, 5 e 6). Por tanto, probablemente non sintamos obrigados a modificar a secuencia de contidos e de actividades programadas.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 58
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.5.5
MÍNIMOS ESIXIBLES
Co fin de adquirir as competencias básicas, o alumnado deberá adquirir unha serie de contidos que se consideran os mínimos esixibles para unha avaliación positiva na materia, e que son os seguintes: Unidade 1. Deseño gráfico por ordenador – Diferenciar os mapas de puntos das imaxes vectoriais. – Realizar debuxos xeométricos e artísticos usando algunha aplicación sinxela de deseño gráfico. – Identificar os diversos elementos que aparecen na pantalla dun computador cando se traballa con aplicacións destinadas ao debuxo e ao deseño gráfico: imaxe, información sobre a mesma, ferramentas… Unidade 2. Plásticos – Distinguir materiais termoplásticos de termoestables. –
Coñecer as súas propiedades básicas dos distintos tipos de materiais plásticos. Unidade 3. Materiais de construción
– Diferenciar materiais pétreos y cerámicos. –
Aplicacións más importantes dos materiais de construción. Unidade 4. Mecanismos e máquinas
–
Identificar os distintos operadores mecánicos e resolver problemas numéricos nos que interveñan estes.
–
Explicar o funcionamento do motor de explosión, motor diésel e motor a reacción. Unidade 5. Electricidade
– Realizar montaxes eléctricos básicos. – Interpretar esquemas eléctricos. – Resolver circuítos sinxelos realizando cálculos nos que interveñan a resistencia, a diferenza de potencial e a intensidade de corrente Unidade 6. Enerxía – Coñecer de que xeitos se obtén hoxe a enerxía, e describir o proceso de transporte e distribución da enerxía eléctrica desde os centros de produción ata os lugares de consumo. – Identificar as características e o modo de funcionamento dos diferentes tipos de centrais eléctricas que existen. Unidade 7. A folla de cálculo – Saber empregar unha folla de cálculo para o tratamento de datos. Unidade 8. Redes informáticas. Internet e comunicación – Coñecer os elementos básicos necesarios nunha rede sinxela de ordenadores de área local e da rede Internet. – Saber como funciona Internet e como ten lugar o fluxo de información a través da mesma.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 59
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Para tódalas unidades: Participación activa na elaboración dos proxectos. Disposición para traballar en equipo. Planificar recursos materiais durante o proceso de deseño e construción. 2.5.6 METODOLOXÍA DIDÁCTICA 2.5.6.1 Estratexias e métodos didácticos A área de Tecnoloxía debe fomentar a adquisición duns hábitos intelectuais e o desenrolo dunhas destrezas técnicas que lle permitan ao alumnado identificar situacións problemáticas da vida cotiá e formular, con espírito innovador e creativo, posibles vías de solución e formas de avaliar as súas consecuencias. Esta dualidade do saber e do facer articula un binomio coñecemento-acción cun peso equivalente. Deste xeito, os contidos conceptuais desenvolveranse fundamentalmente motivando a reflexión e o debate para a asimilación dos conceptos máis importantes, traballando sobre exemplos próximos aos alumnos que lles resulten de fácil comprensión, facendo menos fincapé nos aspectos formais. Antes de comezar a realizar as actividades de cada unidade didáctica, os alumnos terán que coñecer unha serie de conceptos que o/a profesor/a expoñerá de forma sinxela. Posteriormente, poderá exemplificalo de forma práctica, ben coa análise de obxectos técnicos reais ou realizando algún prototipo, e logo axudará aos alumnos e alumnas á realización de exercicios similares. Este mesmo método de exposición–exemplificación seguirase á hora de introducir técnicas de construción e montaxe máis complexas para que poidan realizar traballos similares. Unha vez acadado un dominio máis amplo da unidade didáctica xa poderán enfrontarse á resolución dalgúns problemas sinxelos. Intentarase, logo, que sexan os alumnos os que busquen a solución a un problema e introduciranse novos métodos didácticos que permitan unha maior motivación e creatividade pola súa parte. Chegados a este punto, podemos supoñer que xa acadaron uns coñecementos mínimos que lles permitan iniciar unha actividade, participar na formulación do problema e ir elaborando conclusións coa axuda do/a profesor/a. No entanto, o que en realidade pretendemos é que o alumnado vaia realizando a súa aprendizaxe seguindo un proceso intuitivo: chegar ao estudo dos conceptos teóricos abstractos a través da realización de actividades prácticas de análise ou de deseño de obxectos e sistemas. Con estas actividades os alumnos adquiren maior autonomía e seguridade na súa capacidade para resolver problemas e o papel do/a profesor/a vaise reducindo. Con este método comezaríamos distribuíndo aos alumnos en grupos pequenos (3/4) e o/a profesor/a formularía o problema ou necesidade a resolver. A continuación, os alumnos e alumnas buscarían información sobre este (preguntas ao profesor/a, libros, internet, etc) e mediante o debate en grupo propoñerían posibles solucións. Xa concretado o proceso a seguir, elaborarán os documentos necesarios para a posterior construción. Realizarán a montaxe e unha vez rematada, avaliarase, suxeriranse propostas de mellora e elaborarse unha memoria. Ao profesor corresponderalle a tarefa de definir a finalidade do proxecto e as súas características xerais sen que esta guía presupoña a determinación da solución. Só axudará e orientará. O alumno
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 60
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
tomará decisións en aspectos complementarios como a forma, dimensións, cor, material empregado e realizará o proxecto de xeito persoal e creativo. De todos os xeitos, resulta indispensable que as intervencións do/a profesor/a se axusten ao nivel que presenta cada alumno/a neste aprendizaxe, sobre todo, cando exista alumnado con discapacidades (como é neste caso). Eles e elas son, en último termo, quen constrúe o seu proceso de aprendizaxe pero pode ocorrer que, neste curso, sen axuda non sexan capaces de relacionar os coñecementos previos que vaian asimilando sobre o tema coa tarefa que se lles propón, xa que é o primeiro ano que se relacionan con esta área. 2.5.6.2 Actividades As actividades son a maneira activa e ordenada de levar a cabo as experiencias de aprendizaxe en cada unidade didáctica, e desenvolveranse de forma axeitada para a consecución dos obxectivos, a adquisición das competencias básicas e a asimilación de contidos. Deste xeito, levaranse a cabo distintos tipos de actividades: Actividades de introdución. Dentro destas actividades atópanse as actividades de coñecementos previos para coñecelo punto de partida dos alumnos e o que saben sobre unha unidade didáctica en concreto; e as actividades motivadoras, para que os alumnos se sintan estimulados cara a aprendizaxe. Actividades teóricas. O profesor realiza explicacións dos distintos contidos. Actividades prácticas. Este tipo de actividades engloba a realización de exercicios prácticos, actividades na aula de informática e actividades na aula-taller. Actividades de proxectos. Actividades de reforzo. Para atender a alumnos con ritmos de aprendizaxe máis lentos ou con algunha necesidade educativa. Actividades de ampliación. Estas actividades están pensadas para alumnos que acadaron con facilidade os obxectivos propostos. Outro tipo de actividades. En todas estas actividades coidarase o equilibrio entre os aspectos conceptuais, procedimentais e actitudinais, así coma os temas transversais. A incorporación dos contidos actitudinais farase de xeito natural ao desenrolo curricular da materia e non con actividades puntuais. Por outra parte, as actividades tamén se van a poder clasificar segundo se leven a cabo de xeito individual ou en grupos: Actividades individuais. Este tipo de actividades permite a individualización da ensinanza para adaptarse ao ritmo de aprendizaxe do alumno, favorece a creatividade, iniciativa persoal, responsabilidade, autonomía, esforzo, planificación do seu traballo, etc. Actividades en grupo. Estas actividades favorecen o proceso de socialización, a mellora das relacións persoais, o coñecemento mutuo, o respecto polos demais, etc. As prácticas e proxectos no taller requiren a realización de equipos de traballo compostos por 3 ou 4 alumnos, dependendo do número de alumnos do grupo e do traballo a realizar. As actividades na aula de informática, se non se dispón dun equipo informático por alumno, Programación DTEC 2012/2013
Páxina 61
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
require formar grupos de 2 alumnos. Para a realización doutro tipo de actividades formaranse diferentes tipos de agrupamentos dependendo da índole do traballo, que serán flexibles. 2.5.7
MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS
A ensinanza das Tecnoloxías de 3º ESO realizarase en varios espazos (aula do grupo, taller de tecnoloxía e aula de informática) segundo os contidos da programación que se estean desenrolando en cada momento, e a disposición horaria destes. Nalgunha unidade didáctica tamén se acudirá puntualmente á sala de audiovisuais para ver algún vídeo, DVD ou presentación multimedia relacionado co tema que se estea impartindo. Os recursos e materiais didácticos que se empregarán son:
Recursos impresos: neste grupo atópase o libro de texto proposto polo departamento Tecnologías 3º ESO, Proyecto Los Caminos del Saber, Editorial Santillana, o caderno de traballo do alumno, as fichas de traballo entregadas polo profesor, os xornais, as revistas de divulgación científica-tecnolóxica e toda a bibliografía de interese que podemos atopar na biblioteca do centro e no taller de tecnoloxía.
Medios informáticos e simuladores de electricidade e de mecanismos.
Medios audiovisuais: televisión, reprodutor de DVD e proxector dixital.
Recursos técnicos: neste grupo inclúense os recursos materiais dos que dispoñen os talleres de tecnoloxía para a realización de prácticas e proxectos.
2.5.8
PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL
Ao comezo do curso realizarase unha avaliación inicial dos alumnos, que nos permitirá coñecer e valorar a súa situación de partida en canto a coñecementos da materia e grao de desenvolvemento das competencias básicas, e deste xeito, comezar desde o principio cun labor axustado ás necesidades, intereses e posibilidades dos mesmos, para poder así, que acaden os obxectivos e adquiran as competencias básicas.Asemade, a avaliación inicial tamén nos vai permitir valorar o progreso realizado polos alumnos, xa que para coñecer ou avaliar o que se avanzou é necesario ter en conta cal era o nivel de partida. Esta avaliación consistirá nunha proba escrita, que non se cualificará, e da que se extraerá a información antes mencionada. Con esta información recollida deseñaremos un plan de traballo adaptado ás súas necesidades e coñecementos e seguindo as estratexias metodolóxicas axeitadas. No primeiro mes de clase realizarase unha avaliación inicial para cada grupo, onde se reunirá todo o profesorado que lle imparte clase ao grupo e estará dirixida polo profesor titor. Nesta sesión de avaliación comentarase e recollerase toda a información relevante de cada alumno, co fin de tomar as medidas conxuntas que faciliten o progreso do alumnado. Se fose necesario, adoptaranse as medidas de apoio e reforzo que se consideren oportunas para cada un deles.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 62
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.5.9
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
A avaliación debe ser continua e individualizada ao longo de todo o proceso de ensinanzaaprendizaxe, no que se deben valorar as capacidades de cada alumno. Este proceso farase de forma secuencial, a medida que se avance no desenvolvemento de cada unidade didáctica e nos distintos espazos que se empreguen: aula-clase, taller e aula de informática. Para valorar o grao de adquisición das competencias básicas e a consecución dos obxectivos en cada unidade didáctica, empregaranse os seguintes procedementos e instrumentos de avaliación: Observación directa do alumno para coñecela súa actitude, disciplina e o traballo que esta esixe (iniciativa e interese, realización de traballos encomendados, resolución de cuestións e problemas, participación activa na aula…). Observación directa das habilidades e destrezas no traballo de taller e na aula de informática, así coma do cumprimento das normas establecidas en cada un destes espazos. Comprobación dos seus avances no campo conceptual (preguntas na clase sobre os contidos explicados, comentarios na aula sobre algún tema,…). Corrección e seguimento das actividades e traballos propostos. Seguimento continuado do caderno de traballo e ao final de cada trimestre revisarase detalladamente. Asemade tamén se corrixirán e revisarán outras fichas de traballo entregadas polo profesor. Supervisión das memorias de prácticas e proxectos realizados no taller. Realización de probas obxectivas escritas ao remate de cada unidade didáctica. 2.5.10 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Os criterios de cualificación atenderán aos tres tipos de contidos, coas seguintes porcentaxes:
Contidos conceptuais (probas escritas e no ordenador): 60%
Contidos procedimentais (realización das tarefas propostas, traballo no taller e na aula de informática, caderno de clase e memorias de prácticas e/ou proxectos): 30%
Contidos actitudinais (interese, comportamento, puntualidade, participación, respecto ás normas establecidas nos distintos espazos, traballo en grupo): 10%
Realizarase unha proba escrita ao rematar cada unidade didáctica. Ao remate de cada avaliación realizarase a media das probas escritas realizadas para obter a nota relativa aos contidos conceptuais. Para poder facer media débese acadar unha nota igual ou maior a 3,5 en cada unha destas probas. A cualificación de cada avaliación obterase facendo a media ponderada das notas obtidas en cada tipo de contido, tendo en conta os pesos (en porcentaxe) que se indicaron anteriormente. Non se fará dita media, e por tanto a cualificación será negativa, se nalgún dos contidos anteriores (conceptuais, procedimentais e actitudinais) a cualificación obtida é inferior a 3. Hai unha serie de actitudes e incumprimentos de tarefas e obrigas que suporán a perda de puntos na cualificación final da avaliación, e que se especifican deseguido:
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 63
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
-
Falta de puntualidade: resta 0,1 puntos.
-
Falta de asistencia sen xustificar: resta 0,25 puntos.
-
Falta de material: resta 0,1 puntos.
-
Non realizar os exercicios ou tarefas obrigatorias: resta 0,25 puntos.
-
Incumprimento dalgunha norma de seguridade no taller: resta 0,25 puntos.
-
Falta de comportamento na aula: resta 0,25 puntos.
-
Falta grave de actitude que implique un parte de incidencias: resta 0,5 puntos.
Os alumnos que suspendan unha avaliación poderán recuperala mediante unha proba escrita ao comezo da seguinte avaliación. A cualificación final do curso obterase facendo a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, tendo en conta que nas avaliacións que foron recuperadas a cualificación que se considera para facer a media é de 5. Para poder facer a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, o alumno ten que obter unha cualificación mínima de 5 en dúas delas, e na outra unha cualificación mínima de 3. En caso contrario, non se procederá ao cálculo de dita media, polo que a cualificación será negativa e o alumno non superará a materia. Nos últimos días do curso, realizarase unha proba final na que os alumnos terán oportunidade de recuperar as avaliacións que non superaron ao longo do mesmo. No caso de superar dita proba a cualificación final será de 5. Aqueles alumnos que non superen a materia en xuño, serán convocados a unha proba extraordinaria que se realizará en setembro e na que a cualificación obtida na mesma corresponderá coa nota final, sendo necesario acadar unha cualificación mínima de 5 para aprobar a materia. 2.5.11 MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE As medidas de atención á diversidade nesta etapa están orientadas a responder ás necesidades educativas concretas do alumnado e á consecución das competencias básicas e dos obxectivos da etapa. Neste nivel haberá un grupo dun programa de diversificación curricular (PDC). O tratamento á diversidade traballarase propoñendo, desde o departamento, distintas medidas de atención e estratexias metodolóxicas orientadas a responder ás necesidades educativas concretas do alumnado e á consecución das competencias básicas e dos obxectivos de etapa. A continuación explícanse algunhas medidas de atención que se levarán a cabo na aula:
Unha das mellores estratexias para a integración do alumnado con necesidades educativas especiais ou con determinados problemas de aprendizaxe, é implicalos nas mesmas tarefas que o resto do grupo, con distintos niveis de apoio esixencia. Este tratamento ofrece a posibilidade de retomar un contido non asimilado nun momento posterior de traballo, co que se evita a paralización do proceso de aprendizaxe do devandito sector do alumnado, con exercicios repetitivos que adoitan incidir negativamente no nivel de motivación.
A posibilidade de distinto nivel de profundización en moitas das actividades propostas, permitirá atender demandas de carácter máis profundo por parte daqueles alumnos con niveis de partida máis avanzados ou con interese maior sobre o tema estudado.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 64
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
As distintas actividades que se propoñen nos distintos bloques de contidos intentan conectar cos coñecementos que o alumnos adquiriu con anterioridade. Adóitase comezar realizando un repaso dos coñecementos básicos tratados nos cursos anteriores ou comprobando os coñecementos previos que teñen os alumnos sobre un bloque de contidos cuxo análise vaise efectuar por primeira vez. Isto permite ao profesorado establecer dun xeito continuo e dentro deste proceso, a base de todos os contidos necesarios para aqueles alumnos con deficiencias.
De igual forma, e mantendo esta mesma progresión, os exercicios van aumentando paulatinamente o seu nivel de dificultade, para cubrir as necesidades daqueles alumnos que demandan unha maior profundización dos contidos, ben polo nivel de partida dos mesmos, ou polo interese que estes mostran polo tema en concreto. Desta forma ínstaselles a unha investigación que lles permita profundar en determinadas cuestións.
O emprego das novas tecnoloxías, a manipulación e a análise de obxectos, o deseño, a construción e aplicación de saberes para a realización dos diferentes proxectos, …., permite un intercambio de saberes con outros compañeiros, de forma que o alumno, e se é necesario co apoio do profesor, é capaz de seguir e progresar naquelas materias onde os seus conceptos previos sexan insuficientes.
A proposta de distintas actividades individuais, partindo dos recursos dispoñibles e a través das novas tecnoloxías, operadores que se analizan en cada unidade, etc., permite que os alumnos descubran dun xeito progresivo e mediante experiencias individuais ou colectivas, os contidos fundamentais que se traballan en cada unha das unidades. Estas actividades terán unha orde crecente de dificultade, polo que ha de ser o profesor que coñece aos seus alumnos e as necesidades educativas destes, o que organice, seleccione e distribúa as mesmas, en función dos obxectivos expostos e dos niveis de partida destes.
De calquera forma, a atención á diversidade dependerá das características propias do alumnado, polo que o profesorado desta materia, xunto co Departamento de Orientación, serán os que finalmente terán que realizar unha adaptación totalmente individualizada ás necesidades concretas que xurdan en cada caso. 2.5.11.1 Programa de diversificación curricular (PDC) O programa de diversificación curricular é unha medida de atención á diversidade que se desenvolverá segundo o establecido pola Orde do 30 de xullo de 2007 pola que se regulan os programas de diversificación curricular na educación secundaria obrigatoria. Este programa posibilita unha organización dos contidos, actividades e materias do currículo diferente á establecida con carácter xeral, así como unha metodoloxía específica que lle permita ao alumnado que acceda a estes programas adquirir as competencias básicas, acadar os obxectivos xerais da etapa, e polo tanto, obter o título de graduado en ESO. A materia de Tecnoloxías neste programa impartirá os mesmos contidos que nos grupos ordinarios, dándolle maior importancia á asimilación dos contidos básicos, e seguindo unha metodoloxía na que as actividades sexan na súa maioría prácticas. Disporase de 3 sesións de clase semanais en lugar das 2 sesións das que dispoñen os grupos ordinarios, o que favorecerá a realización dun maior número de actividades para asimilar os contidos e acadar así os obxectivos. Estímase que se
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 65
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
contará ao longo do curso con 105 sesións, que se distribuirán tal e como se recolle na seguinte táboa: UNIDADES DIDÁCTICAS
1ªAVALIACIÓN
SESIÓNS
UD 2. Plásticos
10
UD 3. Materiais de construción
10
UD 7. A folla de cálculo
15
UD 4. Mecanismos e máquinas
18
UD 5. Electricidade
18
UD 6. Enerxía
10
UD 1. Deseño gráfico por ordenador
16
UD 8. Redes informáticas. Internet e comunicación
8
2ª AVALIACIÓN
3ª AVALIACIÓN
Táboa 21. Temporalización dos contidos na materia de Tecnoloxías de 3ºPDC.
En canto á avaliación, os procedementos e instrumentos de avaliación que se empregarán serán os mesmos que os utilizados nos grupos ordinarios. No entanto, debido a que a materia terá un carácter predominantemente práctico, os criterios de cualificación serán diferentes, asignándose as seguintes porcentaxes para obter a cualificación global: Os criterios de cualificación atenderán aos tres tipos de contidos, coas seguintes porcentaxes:
Contidos conceptuais (probas escritas e no ordenador): 50%
Contidos procedimentais (realización das tarefas propostas, traballo no taller e na aula de informática, caderno de clase e memorias de prácticas e/ou proxectos): 40%
Contidos actitudinais (interese, comportamento, puntualidade, participación, respecto ás normas establecidas nos distintos espazos, traballo en grupo): 10%
Realizarase unha proba escrita ao rematar cada unidade didáctica. Ao remate de cada avaliación realizarase a media das probas escritas realizadas para obter a nota relativa aos contidos conceptuais. Para poder facer media débese acadar unha nota igual ou maior a 3,5 en cada unha destas probas. A cualificación de cada avaliación obterase facendo a media ponderada das notas obtidas en cada tipo de contido, tendo en conta os pesos (en porcentaxe) que se indicaron anteriormente. Non se fará dita media, e por tanto a cualificación será negativa, se nalgún dos contidos anteriores (conceptuais, procedimentais e actitudinais) a cualificación obtida é inferior a 3. Hai unha serie de actitudes e incumprimentos de tarefas e obrigas que suporán a perda de puntos na cualificación final da avaliación, e que se especifican deseguido: -
Falta de puntualidade: resta 0,1 puntos.
-
Falta de asistencia sen xustificar: resta 0,25 puntos.
-
Falta de material: resta 0,1 puntos.
-
Non realizar os exercicios ou tarefas obrigatorias: resta 0,25 puntos.
-
Incumprimento dalgunha norma de seguridade no taller: resta 0,25 puntos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 66
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
-
Falta de comportamento na aula: resta 0,25 puntos.
-
Falta grave de actitude que implique un parte de incidencias: resta 0,5 puntos.
Os alumnos que suspendan unha avaliación poderán recuperala mediante unha proba escrita ao comezo da seguinte avaliación. A cualificación final do curso obterase facendo a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, tendo en conta que nas avaliacións que foron recuperadas a cualificación que se considera para facer a media é de 5. Para poder facer a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, o alumno ten que obter unha cualificación mínima de 5 en dúas delas, e na outra unha cualificación mínima de 3. En caso contrario, non se procederá ao cálculo de dita media, polo que a cualificación será negativa e o alumno non superará a materia. Nos últimos días do curso, realizarase unha proba final na que os alumnos terán oportunidade de recuperar as avaliacións que non superaron ao longo do mesmo. No caso de superar dita proba a cualificación final será de 5. Aqueles alumnos que non superen a materia en xuño, serán convocados a unha proba extraordinaria que se realizará en setembro e na que a cualificación obtida na mesma corresponderá coa nota final, sendo necesario acadar unha cualificación mínima de 5 para aprobar a materia. 2.5.12 PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES Os alumnos que promocionan a 3º ESO sen ter acadado os obxectivos da materia Tecnoloxías de 2º ESO, e polo tanto sen superala, deben facelo no curso seguinte, de xeito que o departamento elabora un plan de traballo que se expón deseguido: Todos os alumnos con algunha materia pendente da área de Tecnoloxía serán convocados ao comezo de curso pola xefa do Departamento de Tecnoloxía, a unha reunión, co fin de informalos do plan de traballo que se desenvolverá ao longo do curso para a superación de ditas materias. A xefa de departamento establecerá un recreo á semana, a modo de titoría, para atender e resolver todas as dúbidas que lle vaian xurdindo aos alumnos no traballo e estudo destas materias. Os alumnos con materias pendentes deberán realizar dous boletíns de actividades que deberán recoller na Conserxaría nas datas que se lles informará en dita reunión. Estes boletíns deberanse entregar feitos nos prazos establecidos polo profesor. Non se recollerá ningún traballo que sexa entregado fóra de prazo, agás que existan causas debidamente xustificadas. Realizaranse, ademais, dous exames parciais da materia, cuxas datas fixará a Xefatura de estudos ao inicio de curso e das que os alumnos serán informados. No 1º exame parcial avaliarase aos alumnos da materia correspondente ao 1º boletín de actividades e no 2º exame parcial da materia correspondente ao 2º boletín. Para poder facer media, terase que acadar unha nota de 3 en cada un deles. Os traballos suporán un 40% da nota final e os exames parciais un 60%. Para superar a materia deben acadar un 5 na nota final.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 67
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Aqueles que non superen a materia serán convocados a unha proba final que se realizará durante o mes de maio de 2012, tal e como se recolle na Orde do 13 de xuño de 2012, e na que serán avaliados da materia correspondente aos dous parciais. En caso de non superar a materia, o alumno disporá dunha convocatoria extraordinaria no mes de setembro. En ambas probas, a cualificación acadada na mesma suporá o 100% da nota final.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 68
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.6 TECNOLOXÍA 4º ESO 2.6.1
CONTRIBUCIÓN DA MATERIA AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS
Esta materia contribúe ao logro das competencias básicas do seguinte xeito: a) Competencia en comunicación lingüística: nas unidades de electrónica, de control e robótica e de pneumática aparecen numerosos esquemas que os alumnos deben interpretar e describir o seu funcionamento. No tema de instalacións en vivendas analizarase e explicaranse facturas de consumo de electricidade, auga e gas. Ademais, farase fincapé na importancia da comunicación para transmitir os coñecementos, o que propiciou ao longo da historia o avance tecnolóxico. b) Competencia matemática: Ao longo da unidade de electrónica analóxica os alumnos deberán realizar cálculos matemáticos sinxelos para calcular diferentes magnitudes. c) Competencia no coñecemento e na interacción co mundo físico: no estudo dos circuítos pneumáticos e hidráulicos analizarase unha das súas vantaxes, que é que son pouco contaminantes. Por outro parte, no estudo do desenvolvemento tecnolóxico reflexionarase sobre o prezo que este tivo para a humanidade: o noso planeta estase contaminando, sobre todo debido ás actividades humanas. Por tanto, os avances tecnolóxicos deben ir encamiñados a mellorar a eficiencia dos dispositivos contaminantes, ao deseño de equipos que reduzan a contaminación e á creación de novas técnicas que nos permitan gozar dos avances tecnolóxicos sen estragar o planeta. d) Tratamento da información e competencia dixital: tanto nas unidades de electrónica (analóxica e dixital) como de pneumática empregaranse simuladores que permitirán consolidar e afianzar os coñecementos adquiridos na aula. No tema de control os alumnos poderán comprobar a importancia da programación no control automático, así coma da necesidade dos ordenadores para o deseño de sistemas de control e robots. Ademais, as novas tecnoloxías entraron tamén no fogar, un exemplo é a televisión dixital terrestre (TDT), polo que os alumnos deben coñecer as características da transmisión dixital de televisión. Finalmente, é obvio que a informática está intimamente relacionada coas telecomunicacións. Por outra parte, a informática está moi ligada ás telecomunicacións, polo que tamén se contribúe desde a unidade de tecnoloxías da comunicación a esta competencia. e) Competencia social e cidadá: nas unidades de electrónica e pneumática realizaranse traballos en grupo que permitirá a cooperación mutua e fomentarase o compromiso por realizar unha tarefa e o respecto cara ás opinións e gustos dos outros. Ademais, dado que sempre haberá alumnos máis avantaxados, este traballo en equipo debe ter tamén unha función de apoio cara a aqueles alumnos que presentan máis dificultades á hora de levar a cabo as tarefas propostas. Por outra banda, no estudo das instalacións en vivendas débese facer fincapé na importancia do aforro enerxético e analizar as medidas a levar a cabo para conseguilo. f) Competencia cultural e artística: o deseño de robots no taller será unha tarefa aberta, de xeito que teña unha funcionalidade determinada, pero que o seu deseño sexa libre, e contribuír así a acadar esta competencia.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 69
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
g) Competencia para aprender a aprender: o software de simulación require un proceso de autoaprendizaxe. O software de simulación require un proceso de autoaprendizaXe. No caso das novas tecnoloxías, a vontade de aprender e perder o medo a «tocar os botóns» é de gran utilidade para fomentar a autoaprendizaxe. Os alumnos están, en xeral, habituados a manexar teléfonos móbiles, pero non tanto con outros aparellos (receptores GPS, etc.). Neste sentido, o coñecemento das funcións destes aparellos debe servir para aprender a manexalos e a obter o máximo rendemento. A tecnoloxía é unha rama do saber en constante evolución. Moitas ramas dela, como a computación ou as comunicacións, están nunha fase de continuo desenvolvemento, con avances notables en períodos de anos ou ata meses. Neste sentido, o cidadán moderno debe ser capaz de adquirir coñecementos en por si. Internet é o máximo expoñente das posibilidades modernas neste sentido, con inxentes cantidades de información. h) Autonomía e iniciativa persoal: a introdución de software de simulación proporciona aos alumnos autonomía durante a aprendizaxe. Pódese comprobar o funcionamento do circuíto sen necesidade de montalo. A ensamblaxe de diferentes sensores e motores abre a posibilidade de realizar novos deseños de robots con diferentes funcionalidades. Ao longo do proceso de deseño os estudantes poderán realizar melloras nos robots ou complementalos con algunha función extra: unha luz que se acende cando o motor xira para atrás, por exemplo; hai moitas opcións posibles.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 70
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.6.2
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS
A acción pedagóxica na aula prográmase mediante o desenrolo de unidades didácticas ordenadas e secuenciadas. Establécense dez unidades didácticas perfectamente adaptables ao período lectivo distribuído en tres trimestres, abarcando os oito bloques de contido recollidos no currículo oficial e tendo en conta a orde pola que se aproba o calendario escolar para curso 2012/2013. Deseguido desenvólvense distas unidades didácticas, incluíndo en cada unha delas os obxectivos didácticos, os contidos (conceptuais, procedimentais e actitudinais) e os criterios de avaliación. UNIDADE 1. Repaso de electricidade Obxectivos
Calcular as magnitudes eléctricas básicas, potencia e enerxía eléctrica, en diferentes circuítos eléctricos.
Saber interpretar esquemas eléctricos e realizar montaxes a partir destes.
Medir magnitudes eléctricas empregando o polímetro.
Realizar simulacións de circuítos eléctricos co software Crocodile Clips.
Contidos Conceptuais Corrente eléctrica: sentido e tipos de corrente (continua e alterna). Circuíto eléctrico: elementos, funcionamento e simboloxía. Magnitudes eléctricas básicas: resistencia, intensidade e voltaxe. Lei de Ohm. Enerxía e potencia eléctrica. Procedimentais Representar circuítos eléctricos empregando a simboloxía axeitada. Analizar o funcionamento de circuítos eléctricos. Resolver exercicios de cálculo de magnitudes eléctricas básicas e aplicación da lei de Ohm. Medir as diferentes magnitudes eléctricas nun circuíto empregando o polímetro. Realizar montaxes de circuítos eléctricos. Simular circuítos eléctricos empregando o programa Crocodile Clips. Actitudinais Curiosidade por coñecer o funcionamento de circuítos eléctricos. Interese pola orde e seguridade á hora de montar circuítos eléctricos. Usar de forma axeitada o polímetro. Criterios de avaliación
Calcular diferentes magnitudes eléctricas básicas aplicando a Lei de Ohm.
Calcular a enerxía consumida e a potencia eléctrica nos circuítos eléctricos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 71
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Montar circuítos eléctricos a partir de esquemas eléctricos.
Medir as magnitudes eléctricas empregando o polímetro.
Deseñar circuítos eléctricos e medir as magnitudes eléctricas empregando un simulador. UNIDADE 2. Electrónica analóxica
Obxectivos
Recordar a función e magnitude de resistencias fixas e variables.
Identificar os compoñentes necesarios para montar un circuíto electrónico que cumpra unha determinada función.
Coñecer o papel que desempeñan os diferentes compoñentes dun circuíto electrónico: resistencias, condensadores, transistores, díodos.
Montar circuítos utilizando relés.
Coñecer os estados de funcionamento dun transistor e ser capaz de analizar circuítos electrónicos dotados de transistores, a fin de calcular as magnitudes eléctricas fundamentais.
Coñecer en que consiste o fenómeno da amplificación de sinais eléctricos en montaxes baseadas en transistores.
Saber montar circuítos electrónicos sinxelos.
Aprender a utilizar un software de simulación de circuítos eléctricos e electrónicos.
Contidos Conceptuais Compoñentes dos circuítos electrónicos: resistencias, condensadores, díodos e transistores. Asociación de resistencias. Tipos de resistencias. Resistencias variables. Funcionamento dun condensador. Tipos de condensadores. Carga e descarga dun condensador. Funcionamento do transistor. Uso do transistor como interruptor. Uso do transistor como amplificador. Semicondutores e díodos. Díodos LED. Construción de circuítos impresos. Simuladores de circuítos. Procedimentais Analizar o papel desempeñado por diferentes tipos de resistencias en electrónicos. Utilizar o polímetro. Soldar compoñentes electrónicos nunha placa. Construír circuítos impresos empregando o soldador e unha placa. Montar circuítos electrónicos sinxelos. Deseñar circuítos eléctricos e electrónicos co software apropiado.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 72
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Actitudinais Respecto das normas de seguridade á hora de utilizar o soldador. Interese por aproveitar as vantaxes dos simuladores de circuítos. Coidado cos compoñentes electrónicos. Precaución para non estragar os compoñentes dun circuíto ao conectalos nunhas condicións que un determinado compoñente non pode soportar (elevada voltaxe, por exemplo). Recoñecemento da importancia dos sistemas electrónicos na nosa sociedade. Interese por descubrir as aplicacións prácticas da electrónica. Curiosidade por elaborar circuítos electrónicos, a fin de aplicalos a unha finalidade concreta. Criterios de avaliación
Explicar o funcionamento dun circuíto electrónico, distinguindo os seus compoñentes.
Explicar con claridade o fenómeno de carga e descarga dun condensador.
Deseñar circuítos sinxelos de control mediante relés.
Coñecer o transistor, o seu funcionamento e analizar a evolución de circuítos con transistores.
Montar circuítos con motores, condensadores e relés.
Montar circuítos con transistores e díodos.
UNIDADE 3. Electrónica dixital Obxectivos
Coñecer as propiedades do álxebra de Boole.
Obter a primeira forma canónica a partir dunha táboa de verdade.
Implementar unha función lóxica utilizando circuítos dixitais elementais.
Comprender a importancia da miniaturización dos compoñentes electrónicos para a introdución dos circuítos electrónicos en aparellos de uso cotián.
Saber como funcionan e cal é a utilidade das diferentes portas lóxicas utilizadas en circuítos electrónicos modernos.
Saber como se fabrican na actualidade os circuítos integrados.
Aprender algunhas das características básicas dos circuítos integrados.
Identificar problemas susceptibles de ser resoltos mediante a utilización de portas lóxicas.
Analizar o funcionamento de circuítos que inclúen portas lóxicas.
Contidos Conceptuais Álxebra de Boole. Operacións booleanas. Formulación dixital de problemas tecnolóxicos. Tradución de problemas tecnolóxicos á linguaxe da lóxica dixital. Primeira forma canónica.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 73
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Implementación de funcións lóxicas. Drives ou buffers. Circuítos integrados. Características e evolución. Exemplos de circuítos integrados moi utilizados. Fabricación de chips. Portas lóxicas. Tipos de portas lóxicas. Familias lóxicas. Portas lóxicas en circuítos integrados. Utilización de portas lóxicas en circuítos. Procedimentais Identificar o estado (0 ou 1) dos elementos que forman parte dun circuíto eléctrico. Interpretar e construír táboas de verdade. Obter a primeira forma canónica a partir dunha táboa de verdade. Xerar unha función lóxica a partir de portas lóxicas. Deseñar mecanismos e circuítos que inclúan portas lóxicas. Identificar sensores dun sistema con variables booleanas. Identificar actuadores dun sistema cunha función lóxica. Utilizar software de simulación, como Crocodile Technology, para analizar e deseñar circuítos. Actitudinais Recoñecemento do importante papel da electrónica na sociedade actual, comprendendo a súa influencia no desenvolvemento das tecnoloxías de comunicación. Orde e precisión no traballo no taller. Valoración das achegas da informática no campo do deseño de circuítos electrónicos. Criterios de avaliación
Describir o funcionamento de circuítos electrónicos nos que se introducen portas lóxicas.
Identificar a porta lóxica necesaria para cumprir unha función nun circuíto.
Elaborar táboas de verdade identificando sensores con variables booleanas e actuadores con funcións.
Obter a primeira forma canónica a partir dunha táboa de verdade.
Explicar a importancia dos drivers ou buffers nun circuíto.
Explicar o proceso de fabricación de circuítos integrados.
Explicar a evolución dos circuítos integrados e a súa influencia en todos os ámbitos da sociedade.
Deseñar circuítos con portas lóxicas que cumpran unha determinada función.
Explicar a utilidade da lóxica dixital no caso de situacións complexas, fronte ás situacións máis sinxelas, en que é máis interesante a utilización de circuítos eléctricos «convencionais».
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 74
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 4. Control e robótica Obxectivos
Coñecer os distintos elementos que forman un sistema de control automático.
Describir as características xerais e o funcionamento dun robot.
Describir o papel e o funcionamento dun sensor e coñecer as características dos principais tipos de sensores.
Saber a función que ten a realimentación nos sistemas de control automático.
Coñecer diversas aplicacións dos robots na industria, explicando algunhas das vantaxes dos robots fronte a mecanismos automáticos, por exemplo.
Saber deseñar e construír un robot sinxelo con varios sensores.
Aprender a ensamblar a mecánica e a electrónica nun proxecto, de maneira que un motor determinado sexa capaz de mover a estrutura elixida como soporte para un robot.
Utilizar o ordenador como parte integrante dos sistemas de control: analizando as características do sistema que se vai a controlar e o intercambio de sinais analóxicos e dixitais entre este e o ordenador, coñecendo as características da interface ou a controladora que permite ao ordenador comunicarse co exterior e elaborando o programa de control.
Analizar e valorar criticamente a influencia do uso das novas tecnoloxías, a automatización de procesos e o desenvolvemento de robots sobre a sociedade.
Mostrar as accións básicas que poden realizarse cun control de computador: accionamiento de interruptores e motores, captación de sinais de sensores.
Contidos Conceptuais Automatismos. Sistemas de control. Tipos. Realimentación Elementos dun sistema de control en lazo pechado. Sensores. Tipos, características e utilización en sistemas de control. Control electromecánico. Leva, final de carreira e relé. Control electrónico. Transistores. Comparadores. Control por ordenador. Entrada e saída de datos. Sinais analóxicos e dixitais. Robots. Arquitectura. Programación de robots. Procedimentais Analizar o funcionamento dun sistema de control en lazo aberto e en lazo pechado. Deseñar e construír circuítos eléctricos e electrónicos. Utilizar unha controladora para regular o funcionamento de circuítos eléctricos coa axuda dun computador.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 75
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Deseñar e construír diferentes robots non programables, incorporando sensores e motores. Identificar os compoñentes necesarios para construír robots que cumpren unha determinada función. Actitudinais Valoración das vantaxes e inconvenientes da introdución dos robots na industria. Gusto polo rigor á hora de desenvolver proxectos. Recoñecemento das achegas de todos os membros cando se traballa en equipo. Valorar positivamente o impacto que pode supor na vida cotiá, en particular no fogar, a adopción de automatismos e o control remoto por computador. Criterios de avaliación
Explicar o funcionamento dun sistema de control de lazo pechado.
Elaborar esquemas que mostren o funcionamento dun sistema de control automático, explicando ademais a súa función.
Explicar o funcionamento básico dos elementos que compón a electrónica dun robot.
Comprender o funcionamento dos principais tipos de sensores: de luz, de temperatura, de contacto.
Coñecer as técnicas básicas empregadas na construción de robots non programables.
Analizar circuítos electrónicos que describen o funcionamento dun robot non programable.
Deseñar e construír un robot sinxelo dotado de varios sensores.
Diferenciar os compoñentes dun robot e describir as súas principais características, diferenciando a función de cada elemento.
Valorar adecuadamente as implicacións sociais da utilización de todo tipo de robots na industria.
Distinguir os principais elementos de entrada e saída dun sistema de control.
Describir as características dunha controladora, prestando especial atención ás súas saídas e entradas, tanto analóxicas como dixitais. UNIDADE 5. Pneumática e hidráulica
Obxectivos
Coñecer cales son os principais elementos que forman os circuítos pneumáticos e hidráulicos.
Saber como funcionan os circuítos pneumáticos e hidráulicos, identificando as súas vantaxes.
Coñecer a existencia de software empregado para simular circuítos pneumáticos e hidráulicos.
Aprender a manexar algunha aplicación que permite deseñar e simular o comportamento de circuítos pneumáticos e hidráulicos.
Coñecer as principais aplicacións dos circuítos pneumáticos e hidráulicos.
Identificar dispositivos pneumáticos e hidráulicos na contorna inmediata.
Coñecer os principios físicos que rexen o funcionamento de circuítos pneumáticos e hidráulicos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 76
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Contidos Conceptuais Fundamentos da Pneumática. Circuítos pneumáticos. Magnitudes útiles en pneumática. Elementos que compón un circuíto pneumático. Simboloxía. Estrutura xeral dos sistemas pneumáticos. Fundamentos da hidráulica. Circuítos hidráulicos. Principio de Pascal. Lei de continuidade. Elementos que compón un circuíto hidráulico. Simboloxía. Estrutura xeral dos sistemas hidráulicos. Diagramas de estado. Procedimentais Identificar os elementos que configuran un circuíto pneumático. Describir a función que cumpre cada un dos compoñentes dun circuíto pneumático ou hidráulico. Interpretar símbolos e esquemas de circuítos pneumáticos. Elaborar simulacións sobre Pneumática e hidráulica empregando o software adecuado. Actitudinais Gusto pola orde e a limpeza na elaboración de debuxos e esquemas. Interese por coñecer o funcionamento dos sistemas pneumáticos e hidráulicos e as súas aplicacións. Valoración da importancia dos sistemas pneumáticos e hidráulicos na nosa sociedade. Criterios de avaliación
Describir a estrutura dun sistema pneumático.
Describir a estrutura dun sistema hidráulico.
Explicar a función de cada un dos elementos que constitúen un circuíto pneumático.
Explicar a función de cada un dos elementos que constitúen un circuíto hidráulico.
Elaborar e interpretar circuítos pneumáticos e hidráulicos utilizando a simboloxía adecuada.
Utilizar software de simulación de Pneumática e hidráulica para elaborar sinxelos circuítos con compresores, cilindros, válvulas, etc.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 77
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 6. Instalacións en vivendas Obxectivos
Mostrar os elementos básicos que, dentro do fogar, forman as instalacións eléctricas de auga, gas, calefacción e comunicacións.
Describir os mecanismos limitadores e de control na electricidade do fogar.
Describir as principais normas de seguridade para o uso do gas e a electricidade.
Presentar os principais compoñentes das redes de distribución de auga, gas e electricidade.
Mostrar as características básicas do proceso de combustión de gas.
Transmitir as principais normas de aforro enerxético na calefacción e examinar os principais elementos de perda de calor nunha casa.
Coñecer os distintos tipos de sinais que permiten a comunicación do fogar cara a e desde o exterior.
Familiarizar aos alumnos con procedementos sinxelos de detección de avarías e de pequenas reparacións que non necesitan, polo común, dun profesional.
Contidos Conceptuais Instalación eléctrica dun edificio e do interior da vivenda.Compoñentes. Circuítos interiores de auga: auga sanitaria e evacuación de augas. Compoñentes básicos. Instalacións de calefacción: tipos e compoñentes. Instalacións de gas: clases, distribución e compoñentes. Outras instalacións da vivenda: telefonía, radio, televisión. Seguridade e mantemento das instalacións. Arquitectura bioclimática. Procedimentais Seguir unhas pautas mínimas de seguridade no manexo de aparellos eléctricos e de instalacións de gas. Diferenciar os elementos básicos das instalacións dun fogar. Realizar diagnósticos sinxelos da calidade das instalacións dun fogar. Actitudinais Presentar unha actitude de respecto ante a complexidade das redes de distribución e o enorme esforzo en infraestruturas que require a acometida dos distintos servizos de cada un dos nosos fogares. Mostrar unha actitude crítica ante as posibles fontes de malgaste enerxético existentes nun fogar, e concienciar da importancia de recortar o consumo mediante a eliminación desas perdas. Mostrar interese pola análise e reparación de pequenas avarías no fogar.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 78
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Interese por coñecer as vantaxes da arquitectura bioclimática e a súa importancia de face a afrontar os problemas ambientais que ameazan ao noso planeta na actualidade. Criterios de avaliación
Enumerar os principais elementos das instalacións de auga, gas, electricidade, calefacción e comunicacións.
Describir as funcións dos principais elementos das instalacións de auga, gas, electricidade, calefacción e comunicacións.
Describir a estrutura e principais elementos das redes de distribución de auga e electricidade.
Coñecer as principais normas de seguridade no uso de aparellos eléctricos e de gas.
Coñecer as regras de conservación enerxética calorífica nun fogar.
Enumerar as vantaxes da arquitectura bioclimática.
UNIDADE 7. Tecnoloxías da comunicación Obxectivos
Coñecer os principais sistemas de comunicación empregados polas persoas ao longo da historia.
Saber como ten lugar unha conversación telefónica, coñecendo cales son os procesos (antes manuais) que levan a cabo automaticamente.
Diferenciar entre os distintos receptores telefónicos actuais: fixos, inalámbricos e móbiles.
Coñecer os métodos empregados na actualidade para lograr unha comunicación de calidade. Por exemplo, empregando cables de fibra óptica que substitúen ás liñas de cobre convencionais.
Aprender a valorar a comunicación como unha necesidade básica das persoas: somos animais comunicativos.
Coñecer os distintos sistemas empregados para mellorar a transmisión das ondas electromagnéticas, como, por exemplo, a modulación en frecuencia (FM) en amplitude (AM).
Coñecer o espectro radioeléctrico empregado na actualidade nos diferentes sistemas de comunicación: radio, telefonía, televisión
Coñecer as características dos novos formatos empregados para divulgar imaxes e sons: os discos DVD e os arquivos mp3.
Contidos Conceptuais Os sistemas de comunicacións. As comunicacións alámbricas: o telégrafo e o teléfono. As comunicacións inalámbricas: a radio e a televisión. Os sistemas de localización por satélite: o GPS. Os discos DVD e os arquivos mp3. O futuro das comunicacións no fogar. Programación DTEC 2012/2013
Páxina 79
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Procedimentais Describir como levan a cabo as comunicacións nos sistemas de telefonía, radio ou televisión. Sintonizar emisoras de radio nun receptor. Utilizar o teléfono móbil. Elaborar arquivos mp3 a partir de arquivos musicais noutro formato. Localizar elementos nun mapa. Actitudinais Valoración da utilidade da tecnoloxía para lograr unha comunicación máis eficiente entre as persoas. Respecto polo traballo de artistas e outros traballadores que nos permiten gozar de películas ou música. Respecto cara ás opinións dos demais e o dereito á intimidade das persoas, en particular nos sistemas de comunicación. Criterios de avaliación
Describir esquematicamente os sistemas de telefonía arámica, radio e televisión, explicando o seu funcionamento.
Interpretar esquemas nos que aparece o xeito de transmitir a comunicación en sistemas de telefonía, radio ou televisión.
Explicar como se transmite a información nos sistemas de comunicación inarámicos.
Explicar como leva a cabo a comunicación vía radio, televisión e teléfono.
Explicar a diferenza entre os distintos receptores de teléfono empregados na actualidade: fixos, inarámicos ou móbiles.
Destacar as vantaxes e inconvenientes dos distintos medios de comunicación actuais.
UNIDADE 8. Tecnoloxía e sociedade Obxectivos
Entender a historia técnica das persoas como unha continua loita pola mellora e adaptación á súa contorna co fin de mellorar a súa calidade de vida.
Descubrir e comprender a relación existente entre a evolución histórica da tecnoloxía e o desenvolvemento da historia da humanidade.
Diferenciar cronoloxicamente os distintos períodos de evolución técnica, así como recoñecer as características e situacións dos mesmos.
Asociar o impacto de grandes invencións coa aparición de novos períodos técnicos.
Coñecer os principais fitos tecnolóxicos da historia.
Aprender a relacionar inventos crave coa nosa actividade cotiá.
Recordar o concepto de desenvolvemento sostible e as políticas necesarias para levalo a cabo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 80
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Contidos Conceptuais Significado de ciencia, técnica e tecnoloxía. Principais vías do desenvolvemento tecnolóxico. Fitos técnicos na historia do ser humano. Os períodos da historia desde o punto de vista tecnolóxico. Os séculos XX e XXI. O computador persoal e Internet. Cronoloxía da ciencia e a técnica nese período. O impacto social da tecnoloxía: revolución industrial e revolución electrónica. Relación da tecnoloxía co modelo social. Cronoloxía de inventos «modernos»: da máquina de vapor ao DVD. Desenvolvemento sostible. Procedimentais Interpretar esquemas, táboas e liñas cronolóxicas que mostran a aparición de novos obxectos ou invencións. Analizar e comparar obxectos antigos cos mesmos obxectos evolucionados no tempo. Actitudes Actitude crítica ante o impacto social e ambiental debido á actividade industrial do ser humano. Asociación da idea de que unha evolución técnica equilibrada coa contorna do ser humano mellora as súas condicións de vida. Actitudinais Valoración positiva da evolución tecnolóxica dos obxectos, particularmente nos acontecementos da historia da tecnoloxía. Criterios de avaliación
Relacionar a evolución da tecnoloxía coa historia da humanidade.
Identificar os principais avances técnicos ocorridos ao longo da historia.
Explicar cales foron as consecuencias sociais e económicas derivadas da aparición dalgúns inventos crave: a máquina de vapor, o computador persoal, o automóbil ou Internet, por exemplo.
Explicar cales son os problemas ambientais derivados da actividade tecnolóxica.
Relacionar inventos crave coa nosa actividade cotiá.
Valorar as posibilidades dun desenvolvemento sostible e os criterios que deben adoptarse desde un punto de vista enerxético e ambiental á hora de levar a cabo a actividade tecnolóxica.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 81
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.6.3
VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO
Para verificar o cumprimento do currículo na programación da materia de Tecnoloxía de 4ºESO, recóllese na táboa 8 a relación dos obxectivos xerais de área, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo para esta materia, coas unidades didácticas programadas para dita materia. Co fin de simplificar a táboa, os elementos do currículo aparecen codificados (véxase táboas 2, 4 e 6) e ás unidades didácticas faise referencia polo seu número. TECNOLOXÍA 4ºESO Obxectivos xerais de área
Unidades didácticas
Contidos Tecnoloxía 4ºESO BC0101 BC0102 BC0103 BC0201 BC0202 BC0203 BC0204 BC0205 BC0301 BC0302 BC0401 BC0402 BC0403 BC0404 BC0501 BC0502 BC0503 BC0504 BC0505
Unidades didácticas 6 6 6 5 2,3 2,3,5 2,3,5 2,3,5 7 7 4 4 4 4 8 8 8 8 8
Criterios de avaliación Tecnoloxía 4ºESO
Unidades didácticas
CA01
6
CA02
2,3,5
CA03
2,3,5
CA04
2,3,5
CA05
3
OB01
1,2,3,4,5,6
BC01
OB02
1,2,3,4,5,6,7,8
BC02
OB03
1,2,3,4,5,6,7,8
BC03
OB04
1,2,3,4,5,6,7,8
BC04
OB05
1,2,3,4,5,6,7,8
BC05
OB06
1,2,3,4,5,6,7,8
CA06
7
OB07
7
CA07
4
OB08
1,2,3,4,5,6,7,8
CA08
8
Táboa 22. Relación das unidades didácticas de Tecnoloxía 4ºESO cos obxectivos, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 82
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
2.6.4
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS
A temporalización dos contidos ao longo do curso realízase tendo en conta a Orde do 13 de xuño de 2012 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2012/2013. Segundo o Decreto 133/2007, o número de sesións semanais da área de tecnoloxía neste curso é de 3, polo tanto o total de sesións estimadas é de 102 que se distribúen do seguinte xeito ao longo das 3 avaliacións: UNIDADES DIDÁCTICAS
1ªAVALIACIÓN
2ª AVALIACIÓN
3ª AVALIACIÓN
SESIÓNS
UD 1. Repaso de electricidade
10
UD 2. Electrónica analóxica
15
UD 3. Electrónica dixital
12
UD 2/UD 3 (Prácticas)
8
UD 5. Pneumática e hidráulica
18
UD 4. Control e robótica
12
UD 6. Instalacións en vivendas
18
UD 7. Tecnoloxías da comunicación
5
UD 8. Tecnoloxía e sociedade
5
Táboa 23. Temporalización dos contidos na materia de Tecnoloxía de 4ºESO.
2.6.5
MÍNIMOS ESIXIBLES
Co fin de adquirir as competencias básicas, o alumnado deberá adquirir unha serie de contidos que se consideran os mínimos esixibles para unha avaliación positiva na materia, e que se presentan a continuación para cada unidade didáctica: Unidade 1. Repaso de electricidade – Coñecemento dos compoñentes básicos, simboloxía e análise de circuítos eléctricos. – Deseño e montaxe de circuítos eléctricos interpretando adecuadamente a simboloxía. – Deseño de circuítos eléctricos mediante simuladores, empregando simboloxía específica e uso de simuladores para analizar o comportamento dos circuítos. – Medida de magnitudes eléctricas en circuítos eléctricos empregando o polímetro. Unidade 2. Electrónica analóxica – Coñecemento dos compoñentes básicos, simboloxía e análise de circuítos electrónicos analóxicos elementais. – Aplicacións típicas dos sistemas electrónicos analóxicos en sistemas industriais. Valoración da importancia da normalización.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 83
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
– Deseño e montaxe de circuítos electrónicos analóxicos básicos que cumpran unha función predeterminada, interpretando adecuadamente a simboloxía. – Deseño de circuítos electrónicos analóxicos mediante simuladores, empregando simboloxía específica e uso de simuladores para analizar o comportamento dos circuítos. Unidade 3. Electrónica dixital – Coñecemento dos compoñentes básicos, simboloxía e análise de circuítos electrónicos dixitais elementais. – Recoñecemento da aplicación da álxebra de Boole a problemas tecnolóxicos básicos. Portas lóxicas. – Aplicacións típicas dos sistemas electrónicos dixitais en sistemas industriais. Valoración da importancia da normalización. – Deseño e montaxe de circuítos electrónicos dixitais básicos que cumpran unha función predeterminada, interpretando adecuadamente a simboloxía. – Deseño de circuítos electrónicos dixitais mediante simuladores, empregando simboloxía específica e uso de simuladores para analizar o comportamento dos circuítos. Unidade 4. Control e robótica –
Coñecemento dos elementos de sistemas de control.
–
Análise e experimentación con sistemas automáticos, sensores, actuadores e aplicación da realimentación en dispositivos de control. Aplicacións domésticas.
–
Deseño e montaxe de robots a partir de elementos preconstruídos.
–
Uso do ordenador, como elemento programable, para controlar un sistema automático ou un robot.
–
Traballo con simuladores informáticos para verificar e comprobar o funcionamento dos sistemas deseñados. Unidade 5. Pneumática e hidráulica
– Descrición e análise dos sistemas hidráulicos e pneumáticos, dos seus compoñentes e principios físicos de funcionamento. – Coñecemento das aplicacións típicas dos sistemas pneumáticos e hidráulicos en sistemas industriais. Valoración da importancia da normalización. – Deseño e montaxe de sistemas pneumáticos sinxelos que cumpran unha función predeterminada, interpretando adecuadamente a simboloxía. – Deseño de circuítos pneumáticos mediante simuladores, empregando simboloxía específica e uso de simuladores para analizar o comportamento dos circuítos. Unidade 6. Instalacións en vivendas – Análise dos elementos que configuran as instalacións dunha vivenda: electricidade,, comunicacións, auga sanitaria, evacuación de augas, sistemas de calefacción, gas, aire acondicionado, domótica.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 84
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
– Acometidas, compoñentes, normativa, simboloxía, análise, deseño e montaxe en equipos de modelos sinxelos destas instalacións. – Análise de facturas domésticas e aforro enerxético nas instalacións de vivendas. Arquitectura bioclimática. Unidade 7. Tecnoloxías da comunicación – Descrición dos sistemas de comunicación con e sen fíos e dos seus principios técnicos para transmitir son, imaxe e datos. – Utilización de tecnoloxías de comunicación de uso cotián. Unidade 8. Tecnoloxía e sociedade – Valoración do desenvolvemento tecnolóxico ao longo da historia. Análise do impacto das novas tecnoloxías na sociedade actual. – Desenvolvemento de proxectos técnicos. Organización do traballo.Produción en serie e control de calidade. – Análise da evolución de obxectos técnicos e importancia da normalización nos produtos industriais. – Aproveitamento de materias primas e recursos naturais e adquisición de hábitos que potencien o desenvolvemento sustentable. – A aplicación das ferramentas informáticas e de control no desenvolvemento de proxectos tecnolóxicos. 2.6.6 METODOLOXÍA DIDÁCTICA 2.6.6.1 Estratexias e métodos didácticos A área de Tecnoloxía debe fomentar a adquisición duns hábitos intelectuais e o desenrolo dunhas destrezas técnicas que lle permitan ao alumnado identificar situacións problemáticas da vida cotiá e formular, con espírito innovador e creativo, posibles vías de solución e formas de avaliar as súas consecuencias. Esta dualidade do saber e do facer articula un binomio coñecemento-acción cun peso equivalente. Deste xeito, os contidos conceptuais desenvolveranse fundamentalmente motivando a reflexión e o debate para a asimilación dos conceptos máis importantes, traballando sobre exemplos próximos aos alumnos que lles resulten de fácil comprensión, facendo menos fincapé nos aspectos formais. Antes de comezar a realizar as actividades de cada unidade didáctica, os alumnos terán que coñecer unha serie de conceptos que o/a profesor/a expoñerá de forma sinxela. Posteriormente, poderá exemplificalo de forma práctica, ben coa análise de obxectos técnicos reais ou realizando algún prototipo, e logo axudará aos alumnos e alumnas á realización de exercicios similares. Este mesmo método de exposición–exemplificación seguirase á hora de introducir técnicas de construción e montaxe máis complexas para que poidan realizar traballos similares. Unha vez acadado un dominio máis amplo da unidade didáctica xa poderán enfrontarse á resolución dalgúns problemas sinxelos. Intentarase, logo, que sexan os alumnos os que busquen a solución a un problema e introduciranse novos métodos didácticos que permitan unha maior motivación e Programación DTEC 2012/2013
Páxina 85
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
creatividade pola súa parte. Chegados a este punto, podemos supoñer que xa acadaron uns coñecementos mínimos que lles permitan iniciar unha actividade, participar na formulación do problema e ir elaborando conclusións coa axuda do/a profesor/a. No entanto, o que en realidade pretendemos é que o alumnado vaia realizando a súa aprendizaxe seguindo un proceso intuitivo: chegar ao estudo dos conceptos teóricos abstractos a través da realización de actividades prácticas de análise ou de deseño de obxectos e sistemas. Con estas actividades os alumnos adquiren maior autonomía e seguridade na súa capacidade para resolver problemas e o papel do/a profesor/a vaise reducindo. Con este método comezaríamos distribuíndo aos alumnos en grupos pequenos (3/4) e o/a profesor/a formularía o problema ou necesidade a resolver. A continuación, os alumnos e alumnas buscarían información sobre este (preguntas ao profesor/a, libros, internet, etc) e mediante o debate en grupo propoñerían posibles solucións. Xa concretado o proceso a seguir, elaborarán os documentos necesarios para a posterior construción. Realizarán a montaxe e unha vez rematada, avaliarase, suxeriranse propostas de mellora e elaborarse unha memoria. Ao profesor corresponderalle a tarefa de definir a finalidade do proxecto e as súas características xerais sen que esta guía presupoña a determinación da solución. Só axudará e orientará. O alumno tomará decisións en aspectos complementarios como a forma, dimensións, cor, material empregado e realizará o proxecto de xeito persoal e creativo. De todos os xeitos, resulta indispensable que as intervencións do/a profesor/a se axusten ao nivel que presenta cada alumno/a neste aprendizaxe, sobre todo, cando exista alumnado con discapacidades (como é neste caso). Eles e elas son, en último termo, quen constrúe o seu proceso de aprendizaxe pero pode ocorrer que, neste curso, sen axuda non sexan capaces de relacionar os coñecementos previos que vaian asimilando sobre o tema coa tarefa que se lles propón, xa que é o primeiro ano que se relacionan con esta área. 2.6.6.2 Actividades As actividades son a maneira activa e ordenada de levar a cabo as experiencias de aprendizaxe en cada unidade didáctica, e desenvolveranse de forma axeitada para a consecución dos obxectivos, a adquisición das competencias básicas e a asimilación de contidos. Deste xeito, levaranse a cabo distintos tipos de actividades: Actividades de introdución. Dentro destas actividades atópanse as actividades de coñecementos previos para coñecelo punto de partida dos alumnos e o que saben sobre unha unidade didáctica en concreto; e as actividades motivadoras, para que os alumnos se sintan estimulados cara a aprendizaxe. Actividades teóricas. O profesor realiza explicacións dos distintos contidos. Actividades prácticas. Este tipo de actividades engloba a realización de exercicios prácticos, actividades na aula de informática e actividades na aula-taller. Actividades de proxectos. Actividades de reforzo. Para atender a alumnos con ritmos de aprendizaxe máis lentos ou con algunha necesidade educativa.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 86
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Actividades de ampliación. Estas actividades están pensadas para alumnos que acadaron con facilidade os obxectivos propostos. Outro tipo de actividades. En todas estas actividades coidarase o equilibrio entre os aspectos conceptuais, procedimentais e actitudinais, así coma os temas transversais. A incorporación dos contidos actitudinais farase de xeito natural ao desenrolo curricular da materia e non con actividades puntuais. Por outra parte, as actividades tamén se van a poder clasificar segundo se leven a cabo de xeito individual ou en grupos: Actividades individuais. Este tipo de actividades permite a individualización da ensinanza para adaptarse ao ritmo de aprendizaxe do alumno, favorece a creatividade, iniciativa persoal, responsabilidade, autonomía, esforzo, planificación do seu traballo, etc. Actividades en grupo. Estas actividades favorecen o proceso de socialización, a mellora das relacións persoais, o coñecemento mutuo, o respecto polos demais, etc. As prácticas e proxectos no taller requiren a realización de equipos de traballo compostos por 3 ou 4 alumnos, dependendo do número de alumnos do grupo e do traballo a realizar. As actividades na aula de informática, se non se dispón dun equipo informático por alumno, require formar grupos de 2 alumnos. Para a realización doutro tipo de actividades formaranse diferentes tipos de agrupamentos dependendo da índole do traballo, que serán flexibles. 2.6.7
MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS
A ensinanza da Tecnoloxía de 4º ESO realizarase en varios espazos (aula do grupo, taller de tecnoloxía e aula de informática) segundo os contidos da programación que se estean desenrolando en cada momento, e a disposición horaria destes. Os recursos e materiais didácticos que se empregarán son:
Recursos impresos: neste grupo atópase o libro de texto proposto polo departamento (Tecnología 4º ESO, Proyecto La Casa del Saber, Editorial Santillana) que os alumnos poderán mercar como libro de consulta pero non será obrigatoria a súa compra, o caderno de traballo do alumno, as fichas de traballo entregadas polo profesor, os xornais, as revistas de divulgación científica-tecnolóxica e toda a bibliografía de interese que podemos atopar na biblioteca do centro e no taller de tecnoloxía.
Medios informáticos e simuladores de electricidade, electrónica e pneumática
Medios audiovisuais: televisión, reprodutor de DVD e proxector dixital.
Recursos técnicos: neste grupo inclúense os recursos materiais dos que dispoñen os talleres de tecnoloxía para a realización de prácticas e proxectos, entre os que destaca o equipamento de electrónica, de control e de pneumática.
2.6.8
PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL
Ao comezo do curso realizarase unha avaliación inicial dos alumnos, que nos permitirá coñecer e valorar a súa situación de partida en canto a coñecementos da materia e grao de desenvolvemento das competencias básicas, e deste xeito, comezar desde o principio cun labor axustado ás
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 87
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
necesidades, intereses e posibilidades dos mesmos, para poder así, que acaden os obxectivos e adquiran as competencias básicas.Asemade, a avaliación inicial tamén nos vai permitir valorar o progreso realizado polos alumnos, xa que para coñecer ou avaliar o que se avanzou é necesario ter en conta cal era o nivel de partida. Esta avaliación consistirá nunha proba escrita, que non se cualificará, e da que se extraerá a información antes mencionada. Con esta información recollida deseñaremos un plan de traballo adaptado ás súas necesidades e coñecementos e seguindo as estratexias metodolóxicas axeitadas. No primeiro mes de clase realizarase unha avaliación inicial para cada grupo, onde se reunirá todo o profesorado que lle imparte clase ao grupo e estará dirixida polo profesor titor. Nesta sesión de avaliación comentarase e recollerase toda a información relevante de cada alumno, co fin de tomar as medidas conxuntas que faciliten o progreso do alumnado. Se fose necesario, adoptaranse as medidas de apoio e reforzo que se consideren oportunas para cada un deles. 2.6.9
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
A avaliación debe ser continua e individualizada ao longo de todo o proceso de ensinanzaaprendizaxe, no que se deben valorar as capacidades de cada alumno. Este proceso farase de forma secuencial, a medida que se avance no desenvolvemento de cada unidade didáctica e nos distintos espazos que se empreguen: aula-clase, taller e aula de informática. Para valorar o grao de adquisición das competencias básicas e a consecución dos obxectivos en cada unidade didáctica, empregaranse os seguintes procedementos e instrumentos de avaliación: Observación directa do alumno para coñecela súa actitude, disciplina e o traballo que esta esixe (iniciativa e interese, realización de traballos encomendados, resolución de cuestións e problemas, participación activa na aula…). Observación directa das habilidades e destrezas no traballo de taller e na aula de informática, así coma do cumprimento das normas establecidas en cada un destes espazos. Comprobación dos seus avances no campo conceptual (preguntas na clase sobre os contidos explicados, comentarios na aula sobre algún tema,…). Corrección e seguimento das actividades e traballos propostos. Seguimento continuado do caderno de traballo e ao final de cada trimestre revisarase detalladamente. Asemade tamén se corrixirán e revisarán outras fichas de traballo entregadas polo profesor. Supervisión das memorias de prácticas e proxectos realizados no taller. Realización de probas obxectivas escritas ao remate de cada unidade didáctica.
2.6.10 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Os criterios de cualificación atenderán aos tres tipos de contidos, coas seguintes porcentaxes:
Contidos conceptuais ( probas escritas e no ordenador): 60%
Contidos procedimentais (realización das tarefas propostas, traballo no taller e na aula de informática, caderno de clase e memorias de prácticas e/ou proxectos): 30%
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 88
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Contidos actitudinais (interese, comportamento, puntualidade, participación, respecto ás normas establecidas nos distintos espazos, traballo en grupo): 10%
Realizarase unha proba escrita ao rematar cada unidade didáctica. Ao remate de cada avaliación realizarase a media das probas escritas realizadas para obter a nota relativa aos contidos conceptuais. Para poder facer media débese acadar unha nota igual ou maior a 3,5 en cada unha destas probas. A cualificación de cada avaliación obterase facendo a media ponderada das notas obtidas en cada tipo de contido, tendo en conta os pesos (en porcentaxe) que se indicaron anteriormente. Non se fará dita media, e por tanto a cualificación será negativa, se nalgún dos contidos anteriores (conceptuais, procedimentais e actitudinais) a cualificación obtida é inferior a 3. Hai unha serie de actitudes e incumprimentos de tarefas e obrigas que suporán a perda de puntos na cualificación final da avaliación, e que se especifican deseguido: -
Falta de puntualidade: resta 0,1 puntos
-
Falta de asistencia sen xustificar: resta 0,25 puntos
-
Falta de material: resta 0,1 puntos
-
Non realizar os exercicios ou tarefas obrigatorias: resta 0,25 puntos
-
Incumprimento dalgunha norma de seguridade no taller: resta 0,25 puntos
-
Falta de comportamento na aula: resta 0,25 puntos
-
Falta grave de actitude que implique un parte de incidencias: resta 0,5 puntos
Os alumnos que suspendan unha avaliación poderán recuperala mediante unha proba escrita ao comezo da seguinte avaliación. A cualificación final do curso obterase facendo a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, tendo en conta que nas avaliacións que foron recuperadas a cualificación que se considera para facer a media é de 5. Para poder facer a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, o alumno ten que obter unha cualificación mínima de 5 en dúas delas, e na outra unha cualificación mínima de 3. En caso contrario, non se procederá ao cálculo de dita media, polo que a cualificación será negativa e o alumno non superará a materia. Nos últimos días do curso, realizarase unha proba final na que os alumnos terán oportunidade de recuperar as avaliacións que non superaron ao longo do mesmo. No caso de superar dita proba a cualificación final será de 5. Aqueles alumnos que non superen a materia en xuño, serán convocados a unha proba extraordinaria que se realizará en setembro e na que a cualificación obtida na mesma corresponderá coa nota final, sendo necesario acadar unha cualificación mínima de 5 para aprobar a materia. 2.6.11 MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE As medidas de atención á diversidade nesta etapa están orientadas a responder ás necesidades educativas concretas do alumnado e á consecución das competencias básicas e dos obxectivos da etapa. Neste nivel haberá un grupo dun programa de diversificación curricular (PDC).
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 89
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
O tratamento á diversidade traballarase propoñendo, desde o departamento, distintas medidas de atención e estratexias metodolóxicas orientadas a responder ás necesidades educativas concretas do alumnado e á consecución das competencias básicas e dos obxectivos de etapa. A continuación explícanse algunhas medidas de atención que se levarán a cabo na aula:
Unha das mellores estratexias para a integración do alumnado con necesidades educativas especiais ou con determinados problemas de aprendizaxe, é implicalos nas mesmas tarefas que o resto do grupo, con distintos niveis de apoio esixencia. Este tratamento ofrece a posibilidade de retomar un contido non asimilado nun momento posterior de traballo, co que se evita a paralización do proceso de aprendizaxe do devandito sector do alumnado, con exercicios repetitivos que adoitan incidir negativamente no nivel de motivación.
A posibilidade de distinto nivel de profundización en moitas das actividades propostas, permitirá atender demandas de carácter máis profundo por parte daqueles alumnos con niveis de partida máis avanzados ou con interese maior sobre o tema estudado.
As distintas actividades que se propoñen nos distintos bloques de contidos intentan conectar cos coñecementos que o alumnos adquiriu con anterioridade. Adóitase comezar realizando un repaso dos coñecementos básicos tratados nos cursos anteriores ou comprobando os coñecementos previos que teñen os alumnos sobre un bloque de contidos cuxo análise vaise efectuar por primeira vez. Isto permite ao profesorado establecer dun xeito continuo e dentro deste proceso, a base de todos os contidos necesarios para aqueles alumnos con deficiencias.
De igual forma, e mantendo esta mesma progresión, os exercicios van aumentando paulatinamente o seu nivel de dificultade, para cubrir as necesidades daqueles alumnos que demandan unha maior profundización dos contidos, ben polo nivel de partida dos mesmos, ou polo interese que estes mostran polo tema en concreto. Desta forma ínstaselles a unha investigación que lles permita profundar en determinadas cuestións.
O emprego das novas tecnoloxías, a manipulación e a análise de obxectos, o deseño, a construción e aplicación de saberes para a realización dos diferentes proxectos, …., permite un intercambio de saberes con outros compañeiros, de forma que o alumno, e se é necesario co apoio do profesor, é capaz de seguir e progresar naquelas materias onde os seus conceptos previos sexan insuficientes.
A proposta de distintas actividades individuais, partindo dos recursos dispoñibles e a través das novas tecnoloxías, operadores que se analizan en cada unidade, etc., permite que os alumnos descubran dun xeito progresivo e mediante experiencias individuais ou colectivas, os contidos fundamentais que se traballan en cada unha das unidades. Estas actividades terán unha orde crecente de dificultade, polo que ha de ser o profesor que coñece aos seus alumnos e as necesidades educativas destes, o que organice, seleccione e distribúa as mesmas, en función dos obxectivos expostos e dos niveis de partida destes.
De calquera forma, a atención á diversidade dependerá das características propias do alumnado, polo que o profesorado desta materia, xunto co Departamento de Orientación, serán os que finalmente terán que realizar unha adaptación totalmente individualizada ás necesidades concretas que xurdan en cada caso.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 90
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
2.6.11.1 Programa de diversificación curricular (PDC) O programa de diversificación curricular é unha medida de atención á diversidade que se desenvolverá segundo o establecido pola Orde do 30 de xullo de 2007 pola que se regulan os programas de diversificación curricular na educación secundaria obrigatoria. Este programa posibilita unha organización dos contidos, actividades e materias do currículo diferente á establecida con carácter xeral, así como unha metodoloxía específica que lle permita ao alumnado que acceda a estes programas adquirir as competencias básicas, acadar os obxectivos xerais da etapa, e polo tanto, obter o título de graduado en ESO. A materia de Tecnoloxías neste programa impartirá os mesmos contidos que nos grupos ordinarios, dándolle maior importancia á asimilación dos contidos básicos, e seguindo unha metodoloxía na que as actividades sexan preferentemente prácticas. Disporase de 3 sesións de clase semanais, igual que no grupo ordinario, e a temporalización dos contidos será a mesma ca neste grupo e que xa se incluíu no apartado 2.6.4 deste documento. En canto á avaliación, os procedementos e instrumentos de avaliación que se empregarán serán os mesmos que os utilizados nos grupos ordinarios. No entanto, debido a que a materia terá un carácter predominantemente práctico, os criterios de cualificación serán diferentes, asignándose as seguintes porcentaxes para obter a cualificación global:
Contidos conceptuais ( probas escritas e no ordenador): 50%
Contidos procedimentais (realización das tarefas propostas, traballo no taller e na aula de informática, caderno de clase e memorias de prácticas e/ou proxectos): 40%
Contidos actitudinais (interese, comportamento, puntualidade, participación, respecto ás normas establecidas nos distintos espazos, traballo en grupo): 10%
Realizarase unha proba escrita ao rematar cada unidade didáctica. Ao remate de cada avaliación realizarase a media das probas escritas realizadas para obter a nota relativa aos contidos conceptuais. Para poder facer media débese acadar unha nota igual ou maior a 3,5 en cada unha destas probas. A cualificación de cada avaliación obterase facendo a media ponderada das notas obtidas en cada tipo de contido, tendo en conta os pesos (en porcentaxe) que se indicaron anteriormente. Non se fará dita media, e por tanto a cualificación será negativa, se nalgún dos contidos anteriores (conceptuais, procedimentais e actitudinais) a cualificación obtida é inferior a 3. Hai unha serie de actitudes e incumprimentos de tarefas e obrigas que suporán a perda de puntos na cualificación final da avaliación, e que se especifican deseguido: -
Falta de puntualidade: resta 0,1 puntos.
-
Falta de asistencia sen xustificar: resta 0,25 puntos.
-
Falta de material: resta 0,1 puntos.
-
Non realizar os exercicios ou tarefas obrigatorias: resta 0,25 puntos.
-
Incumprimento dalgunha norma de seguridade no taller: resta 0,25 puntos.
-
Falta de comportamento na aula: resta 0,25 puntos.
-
Falta grave de actitude que implique un parte de incidencias: resta 0,5 puntos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 91
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Os alumnos que suspendan unha avaliación poderán recuperala mediante unha proba escrita ao comezo da seguinte avaliación. A cualificación final do curso obterase facendo a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, tendo en conta que nas avaliacións que foron recuperadas a cualificación que se considera para facer a media é de 5. Para poder facer a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, o alumno ten que obter unha cualificación mínima de 5 en dúas delas, e na outra unha cualificación mínima de 3. En caso contrario, non se procederá ao cálculo de dita media, polo que a cualificación será negativa e o alumno non superará a materia. Nos últimos días do curso, realizarase unha proba final na que os alumnos terán oportunidade de recuperar as avaliacións que non superaron ao longo do mesmo. No caso de superar dita proba a cualificación final será de 5. Aqueles alumnos que non superen a materia en xuño, serán convocados a unha proba extraordinaria que se realizará en setembro e na que a cualificación obtida na mesma corresponderá coa nota final, sendo necesario acadar unha cualificación mínima de 5 para aprobar a materia. 2.6.12 PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES Os alumnos que promocionan a 4º ESO sen ter acadado os obxectivos dalgunha materia da área de Tecnoloxía, e polo tanto sen superala, deben facelo no curso seguinte, de xeito que o departamento elabora un plan de traballo que se expón deseguido: Todos os alumnos con algunha materia pendente da área de Tecnoloxía serán convocados ao comezo de curso pola xefa do Departamento de Tecnoloxía, a unha reunión, co fin de informalos do plan de traballo que se desenvolverá ao longo do curso para a superación de ditas materias. A xefa de departamento establecerá un recreo á semana, a modo de titoría, para atender e resolver todas as dúbidas que lle vaian xurdindo aos alumnos no traballo e estudo destas materias. Os alumnos con materias pendentes deberán realizar dous boletíns de actividades que deberán recoller na Conserxaría nas datas que se lles informará en dita reunión. Estes boletíns deberanse entregar feitos nos prazos establecidos polo profesor. Non se recollerá ningún traballo que sexa entregado fóra de prazo, agás que existan causas debidamente xustificadas. Realizaranse, ademais, dous exames parciais da materia, cuxas datas fixará a Xefatura de estudos ao inicio de curso e das que os alumnos serán informados. No 1º exame parcial avaliarase aos alumnos da materia correspondente ao 1º boletín de actividades e no 2º exame parcial da materia correspondente ao 2º boletín. Para poder facer media, terase que acadar unha nota de 3 en cada un deles. Os traballos suporán un 40% da nota final e os exames parciais un 60%. Para superar a materia deben acadar un 5 na nota final. Aqueles que non superen a materia serán convocados a unha proba final que se realizará durante o mes de maio de 2013, tal e como se recolle na Orde do 13 de xuño de 2012, e na que serán avaliados da materia correspondente aos dous parciais. En caso de non superar a materia, o alumno disporá dunha convocatoria extraordinaria no mes de setembro. En ambas probas, a cualificación acadada na mesma suporá o 100% da nota final.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 92
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
3
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
TECNOLOXÍAS DA INFORMACIÓN E DA COMUNICACIÓN
3.1 OBXECTIVOS A ensinanza da materia Tecnoloxías da Información e da Comunicación terá como obxectivos o desenvolvemento das seguintes capacidades: OB01
Coñecer e empregar os recursos e posibilidades que as TIC poden ofrecer para unha aprendizaxe ao longo da vida.
OB02
Ser quen de demostrar un pensamento creativo, construíndo coñecemento e desenvolvendo produtos innovadores, empregando as TIC.
OB03
Empregar medios e ámbitos dixitais para comunicarse e traballar en rede, para obter, avaliar, e usar información, e para apoiar a aprendizaxe individual e contribuír á aprendizaxe doutros.
OB04
Desenvolver e usar habilidades de pensamento crítico para planificar e conducir unha investigación, administrar proxectos, resolver problemas e tomar decisións informadas usando ferramentas e recursos dixitais apropiados.
OB05
Poñer en práctica condutas éticas e legais e entender os asuntos humanos, culturais e sociais relacionados coa tecnoloxía.
OB06
Acadar un entendemento axeitado dos conceptos, sistemas e funcionamento da tecnoloxía: adquirindo unha formación ética, mediante un exercicio constante de reflexión e práctica democrática ante o uso das TIC.
OB07
Adquirir un coñecemento global e contextualizado, integrando as aprendizaxes, relacionándoas cos contidos curriculares das diversas áreas e materias, asumíndoas de maneira que sexan transferibles e aplicables en diversas situacións e contextos de ensino-aprendizaxe a través das TIC.
OB08
Aprender a convivir, participando activamente nun mundo globalizado, interrelacionado e cambiante.
Táboa 24. Obxectivos recollidos no currículo para a materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 93
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
3.2 CONTIDOS RECOLLIDOS NO CURRÍCULO A orde do 25 de xuño de 2008 establece os contidos para a materia optativa do bacharelato Tecnoloxías da información e da comunicación, que se agrupan en catro bloques principais de contidos e que se recollen na seguinte táboa: BC01
As TIC: fontes da información
BC0101
A información: concepto e análise.
BC0102
Fluidez informacional: accesibilidade da información e accesibilidade á información.
BC0103
Fontes e medios de información. A internet: buscadores, xornais dixitais, boletíns e grupos de novas, webs temáticas, sindicación de contidos (RSS), etc.
BC0104
Análise dos contextos onde se dan as mensaxes e a información.
BC0105
Análise e evolución dos diferentes formatos e das diferentes mensaxes á hora de transmitir información.
BC0106
Recoñecemento das diferentes mensaxes que se transmiten.
BC0107
Interconexión e relación entre as diferentes modalidades de transmisión de información e o emprego de diferentes dispositivos.
BC0108
Emprego de diferentes representacións audiovisuais á hora de crear e transmitir información e coñecemento propio.
BC02
A información: fonte de coñecemento.
BC0201
O coñecemento previo como xerador de novas ideas, produtos ou procesos.
BC0202
Estratexias de busca de información en redes telemáticas. Recursos para a súa selección, almacenamento e reutilización, e como medio para xerar e ampliar coñecementos: directorios de recursos, motores de busca e metabuscadores.
BC0203
Procesamento de datos e presentación de resultados: bases de datos, follas de cálculo, presentacións, mapas conceptuais, técnicas de edición audiovisual, etc.
BC0204
As técnicas e ferramentas para a publicación, comunicación e difusión de información e coñecemento: ferramentas web 2.0 (blogs, wikis, redes sociais, marcadores, videoblogs, fotoblogs) mashup e futuras evolucións. Estándares de publicación. Accesibilidade da información.
BC0205
A colaboración como medio para analizar e seleccionar información e crear coñecemento. O traballo en rede (wikis, webquests, buscas de tesouros, etc). Acceso a recursos e plataformas de intercambio de información e coñecementos: plataformas de aprendizaxe colaborativa.
BC0206
O traballo propio e orixinal como medio de expresión persoal ou de grupo.
BC03
Cidadanía dixital.
BC0301
Tendencias e posibilidades das TIC. A evolución da sociedade fronte á evolución tecnolóxica.
BC0302
Actitude positiva fronte ao uso da tecnoloxía para apoiar a colaboración, a aprendizaxe e a produtividade.
BC0303
Aprendizaxe ao longo da vida: a aldea global.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 94
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
BC04
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Funcionamento da tecnoloxía e conceptos.
BC0401
Os sistemas tecnolóxicos. Internet, TDT, sistemas operativos, dispositivos, evolución, conexións (wi-fi, wimax, bluetooth…) e futuras evolucións.
BC0402
Selección e uso de aplicacións de forma efectiva e produtiva. Ética, legalidade, accesibilidade e usabilidade das ferramentas. Tipos de licenzas de uso e distribución. Utilización crítica e responsable de información e software.
BC0403
Adquisición de hábitos orientados á protección da intimidade e á seguridade persoal na interacción en contornos virtuais.
Táboa 25. Contidos recollidos no currículo para as materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación de 1º de Bacharelato.
3.3 CRITERIOS DE AVALIACIÓN RECOLLIDOS NO CURRÍCULO CA01
Identificar e seleccionar información para construír e crear o seu propio coñecemento cos medios axeitados.
CA02
Empregar tecnoloxías da información para crear coñecemento a partir de compartir e comunicar as súas ideas en grupo.
CA03
Analizar a influencia dos medios no desenvolvemento da sociedade da información e na vida cotiá.
CA04
Identificar as responsabilidades no emprego da información e das tecnoloxías.
CA05
Analizar as diferentes mensaxes que recibimos a través de diferentes medios e formatos, identificando a súa intencionalidade e usabilidade de cara a ter unha opinión obxectiva do mundo que nos rodea.
CA06
Seleccionar de xeito eficaz e eficiente as ferramentas que se empregarán no desenvolvemento das tarefas.
CA07
Crear e elaborar produtos orixinais empregando as TIC.
Táboa 26. Criterios de avaliación recollidos no currículo para as materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 95
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
3.4 PROGRAMACIÓN EN UNIDADES DIDÁCTICAS A acción pedagóxica na aula prográmase mediante o desenrolo de unidades didácticas ordenadas e secuenciadas. Establécense catorce unidades didácticas perfectamente adaptables ao período lectivo distribuído en tres trimestres, abarcando os bloques de contido recollidos no currículo oficial e tendo en conta a orde pola que se aproba o calendario escolar para curso 2012/2013. Deseguido desenvólvense distas unidades didácticas, incluíndo os contidos e os criterios de avaliación. UNIDADE 1. AS TIC E A SOCIEDADE DA INFORMACIÓN E DO COÑECEMENTO A información: concepto e análise. A sociedade da información. A información accesible. Fontes e medios de información. A Internet: buscadores, xornais dixitais, boletíns e grupos de novas, webs temáticas ... Estratexias de busca de información en redes telemáticas. Recursos para a súa selección, almacenamento e reutilización, e como medio para xerar e ampliar coñecementos: directorio de recursos, motores de busca e metabuscadores. Análise dos contextos onde se dan as mensaxes e a información. Análise e evolución dos diferentes formatos e das diferentes mensaxes á hora de transmitir información. Criterios de avaliación Recoñecer a importancia da información como instrumento do coñecemento. Identificar e seleccionar información para construír e crear o propio coñecemento. Valorar a importancia da rede Internet como ferramenta para a procura de información. Localizar a información na Internet, de forma eficiente e precisa, utilizando as ferramentas e recursos dispoñibles para iso. Analizar información obtida en Internet, cotexando a súa veracidade e buscando novos puntos de vista.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 96
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 2. PUBLICACIÓN, COMUNICACIÓN E DIFUSIÓN DE INFORMACIÓN E COÑECEMENTO: FERRAMENTAS WEB 2.0 Contidos Conceptos básicos na web social: servizos da web 2.0. Wikis: procura de información na Wikipedia, edición da Wikipedia e doutras wikis. Creación e participación nun blogue. Sindicación de contidos. Comunidades RSS. Descarga de Podcast. Publicación de Podcast. Os servizos de Google: Google Maps, Google Docs, Google Calendar... Publicar e compartir fotos en Flickr. Publicar e compartir vídeos en YouTube. Redes sociais ou social networking. Acceso a recursos e plataformas de intercambio de información e coñecemento: plataformas de aprendizaxe colaborativo. Responsabilidade na difusión e o uso das informacións obtidas ou introducidas en internet. Criterios de avaliación
Valorar a importancia que están a adquirir as comunicacións telemáticas hoxe en día e coñecer as súas posibles repercusións.
Localizar información na rede e carga, imprimir e gardar páxinas Web ou elementos (texto, gráficos, sons, etc.) contidos nelas.
Definir que é unha comunidade virtual e participar nas súas distintas formas. Crear e xestionar un foro, unha páxina wiki e un blogue. Utilizar correctamente os distintos servizos de mensaxaría instantánea.
Participar na edición cooperativa e colaborativa de páxinas ou sitios web en liña.
Expresar opinións, debatelas e contrastalas coas doutros usuarios dun sitio web que ofreza a devandita posibilidade.
Publicar e compartir fotos e vídeos en internet.
Consultar e difundir noticias mediante os servizos RSS e Podcast.
Facer uso de distintas aplicacións en liña para a creación e edición de distintos tipos de documentos.
Utilizar algunhas das posibilidades do servizos que ofrece Google.
Ser responsable na difusión e uso dos contidos obtidos ou introducidos en Internet.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 97
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 3. PROCESADOR DE TEXTOS: OPENOFFICE WRITER Contidos A interface gráfica: elementos da fiestra de traballo e configuración e personalización das barras de ferramentas. Manexo de documentos: arquivo/abrir/gardar. Propiedades. Modos de visualización. Formatos: o Formatos de carácter: fonte, estilo, tamaño de letra, efectos de fonte, posición, cor de letra, cor de sombreado. o Formatos de parágrafo: aliñación, bordos, tabuladores, sangrías e espazamento, axustes na regra. o Formatos de páxina: formato do papel e marxes, cabeceira e pé de páxina, numeración de páxinas, columnas, bordos de páxina e fondo, listas de numeración, listas con viñetas e listas con esquemas. Saltos de páxina, saltos de columna e saltos de liña. Inserir imaxes procedentes dun arquivo ou da rede Internet. Ancoraxe, aliñación e axuste de imaxes. Deseño e modificación de táboas. Inserir símbolos. Inserir marcos. Ferramentas de buscar e substituír. Ferramentas gramaticais. Estilos e plantillas. Visualización previa e impresión de documentos. Documentos con estilo xornalístico. Pegado especial. Vincular obxectos. Utilización de estilos. Creación dun índice de contidos. Encabezados e pés de páxina diferentes en páxinas pares e impares. Escritura en columnas. Inserir e distribuír texto ao redor dunha imaxe. Captura de imaxes dende a pantalla. Creación de debuxos nos documentos. Xerar un documento PDF. Interese por aplicar os coñecementos adquiridos nos seus traballos, tanto académicos como doutro tipo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 98
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación
Identificar e facer uso as principais posibilidades dos procesadores de texto.
Deseñar documentos utilizando sangrías, tabuladores, aliñacións, cabeceiras e pés de páxina, tipo, tamaño e estilo de letra, …
Elaborar documentos que conteñan elementos de distinta natureza: texto, gráficos, táboas, imaxes, etcétera.
Imprimir documentos completos, así como algunhas das súas páxinas.
Xerar un documento PDF por distintos procedementos.
Mostrar predisposición cara ao uso do procesador de textos como ferramenta habitual de traballo. UNIDADE 4. FOLLA DE CÁLCULO: OPENOFFICE CALC
Contidos Estrutura dunha folla de cálculo: filas, columnas e celas. Introdución de datos e fórmulas. Tipos de datos: numéricos, fórmulas, textos… Realización de operacións básicas con rangos: copiar, mover, borrar e cortar. Selección: de cela, dun rango, dunha fila, dunha columna, de toda a folla. Combinar celas. Inserir e eliminar filas, columnas e celas. Copiar, pegar e pegado especial. Tamaño de filas e columnas. Utilización de fórmulas. Uso axeitado das parénteses e dos operadores. Introdución de funcións: matemáticas, estatísticas, financeiras, de data e hora, lóxicas, de busca e de texto. Utilización de referencias absolutas, relativas e mixtas. Presentación: bordos, fondos, aliñamento dos datos nas celas, cabeceiras e pé de páxina. Visualización e impresión da folla. Xeración de distintos tipos de gráficos (de barras, de sectores, de liñas, etc.) a partir dunha colección de datos. Utilización da folla de cálculo como ferramenta para a resolución de problemas. Valoración das posibilidades que ofrece a folla de cálculo en distintas áreas do coñecemento: ciencias experimentais, economía, matemáticas, etc. Interese por empregar as facilidades que incorporan as follas de cálculo para mellorar o aspecto dos traballos realizados con elas. Criterios de avaliación
Mostrar interese por coñecer e utilizar as posibilidades que ofrecen as follas de cálculo: simulacións, cálculos estatísticos, presupostos, etc.
Identificar problemas que poden ser resoltos coa axuda dunha folla de cálculo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 99
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Crear, almacenar e recuperar follas de cálculo que conteñen fórmulas sinxelas.
Introducir, cortar, copiar, borrar e mover información nunha folla de cálculo.
Utilizar funcións numéricas sinxelas.
Mellorar o aspecto dunha folla de cálculo, engadindo liñas, cores, sombreadas: cambiando o formato dos números, o tipo de aliñación; etc.
Imprimir a información contida nunha folla de cálculo.
Xerar gráficos a partir dos datos dunha folla de cálculo.
Intercambiar información entre as distintas aplicacións de Office e OpenOffice.
UNIDADE 5. BASE DE DATOS: OPENOFFICE BASE Xestores de bases de datos relacionais: Access, OpenOffice.org Base.Obxectos dunha base de datos. Táboas. Rexistros e campos. Tipos de campos. Formatos. Consultas: activar unha consulta, consultas en táboas, consultas con criterios múltiples, comodíns, operadores de comparación. Formularios: activación e estrutura. Informes: estrutura e controis. Bases de datos documentais. Deseño da estrutura dunha base de datos e introdución dos rexistros. Realización das operacións de mantemento dunha base de datos: engadir, modificar, borrar e ordenar rexistros. Filtrado de rexistros. Intercambio de información entre unha base de datos e outras aplicacións. Creación de consultas e obtención dos rexistros dunha base de datos que cumpran unha ou máis condicións. Creación de formularios. Creación e impresión de informes. Busca de información. Interese na creación de bases de datos sinxelas, para almacenar e xestionar os datos propios: direccións e teléfonos, libros, discos, etc. Respecto pola utilización dos medios informáticos dentro dun marco legal e ético. Disposición favorable cara á utilización de bases de datos públicas, para localizar e consultar información nelas. Valoración da importancia e a necesidade das bases de datos para xestionar e manipular gran cantidade de información.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 100
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Criterios de avaliación
Identificar os distintos modos de presentación da información dunha base de datos.
Realizar operacións sinxelas cos rexistros dunha base de datos: introdución de novos rexistros, modificación ou eliminación de datos, …
Ordenar, segundo distintos criterios, os rexistros dunha base de datos.
Deseñar a estrutura dunha base de datos sinxela.
Realizar as operacións máis habituais de mantemento (altas, baixas, modificacións, etc.) dunha base de datos.
Realizar consultas, cunha ou varias condicións, nunha base de datos xa creada.
Definir e xerar formularios.
Crear e imprimir informes a partir da información que extrae dunha base de datos.
Consultar bases de datos documentais.
Obter a información necesaria para resolver problemas propios da modalidade, mediante consultas a bases de datos específicas.
Intercambiar información entre a base de datos e outras aplicacións. UNIDADE 6. PRESENTACIÓNS MULTIMEDIA: OPENOFFICE IMPRESS
Ferramentas de presentación. Ámbito de traballo de OpenOffice.org Impress e de PowerPoint. Modos de visualización. Deseño de presentacións de diapositivas e almacenamento para a súa utilización posterior. Modificación de presentacións xa creadas: eliminar diapositivas, crear novas diapositivas, modificar obxectos (textos, táboas, esquemas,...). Elementos interactivos. Ligazóns. Botóns de acción. Transicións. Efectos de animación. Integración das presentacións dixitais con elementos que proceden doutras aplicacións ofimáticas. Interese por coñecer as posibilidades que ofrecen os medios informáticos para espertar o interese e facilitar a comprensión sobre un tema. Valoración de calidades como a claridade, a simplicidade, a orde, a creatividade, a estética, …., na elaboración de presentacións. Valoración das posibilidades que ofrecen os medios informáticos para a preparación e desenvolvemento de exposicións en público. Criterios de avaliación
Coñecer a utilidade dunha presentación e diferenciar os distintos tipos de ficheiros.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 101
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Manexar con soltura software de creación de presentacións.
Aplicar criterios axeitados ao deseño das súas presentacións.
Deseñar e crear diapositivas de distintos tipos e inclúe nelas elementos de distinta natureza: títulos, imaxes, vídeos, táboas, …
Realizar as operacións básicas de mantemento dunha presentación de diapositivas.
Integrar correctamente os elementos que forman parte dunha presentación.
Incluír elementos interactivos.
Incorporar efectos de animación e transicións.
Elaborar modelos de presentacións para seren empregados en novos proxectos.
Utilizar a animación e a interacción para aumentar a calidade do traballo con presentacións.
Publicar en distintos formatos unha presentación electrónica. UNIDADE 7. OS SISTEMAS TECNOLÓXICOS
Contidos
Dispositivos con arquitectura de ordenador: teléfono móbil, reprodutores multimedia, PDA, navegadores GPS, videoconsolas, TDT.
Dispositivos de comunicación. Redes: redes locais, comunicación sen fíos (Wifi, Wimax, bluetooth), redes P2P …
Fibra óptica.
Domótica.
Selección e uso de aplicacións de forma efectiva e produtiva.
Licenzas e formas de distribución de software.
Utilización crítica e responsable de software.
Criterios de avaliación
Coñecer distintos tipos de sistemas tecnolóxicos e comprender o seu funcionamento e utilidade.
Diferenciar os distintos tipos de conexión sen fíos en dispositivos móbiles.
Identificar os tipos de licenzas e formas de distribución de software.
Explicar os principios da filosofía do software libre.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 102
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 8. TRATAMENTO DIXITAL DE IMAXES Imaxes gráficas: tipos, elementos, calidade e tamaño das imaxes. Software para visualizar e editar imaxes: editores gráficos, visualizadores de imaxes, GIMP, Photoshop. Formatos de imaxes dixitais. Obtención de imaxes dixitais. Propiedades dunha imaxe fotográfica. Visualización de imaxes de distinta procedencia coa axuda de programas especialmente deseñados para iso. Dixitalización de imaxes. Capturas de pantalla. Creación cun editor. Transferir fotografías ao ordenador. Manipulación de imaxes fotográficas.Modificar o tamaño. Cambiar o tamaño do lenzo. Axustar a resolución para impresión. Conversión de formato. Modificar a luminosidade e a cor dunha imaxe. Converter unha imaxe en escala de grises. Equilibrar as cores. Modificar o brillo e o contraste. Modificar o ton e a saturación das cores. Modificar as curvas de cor. Traballar con seleccións, máscaras e capas. Seleccionar parte dunha imaxe. Enmarcar unha fotografía. Traballar con capas. Traballar con máscaras. Recortar unha imaxe. Transferir o recorte. Escalar e colocar a imaxe da nova capa. Nomear e/ou ancorar a capa de selección. Aplicar perspectiva a unha capa e diminuír a súa opacidade. Agregar texto ás imaxes. Edición dun texto. Aplicar filtros e estilos de capa. Adquirir conciencia dos diferentes tipos de imaxes e das súas posibilidades de uso. Experimentar coas diferentes posibilidades de adquisición de imaxes. Interese polo tratamento dixital de imaxes e a súa aplicación inmediata. Criterios de avaliación
Coñecer as principais características dos dispositivos de captura de imaxes.
Diferenciar os dispositivos de almacenaxe das imaxes dixitais.
Comprender e saber explicar os parámetros básicos dunha imaxe dixital.
Recoñecer os principais formatos de ficheiros de fotografía dixital, a súa extensión e as súas características.
Diferenciar as características dunha imaxe vectorial das dunha imaxe de mapa de bits.
Realizar con medios informáticos debuxos ou deseños baseados en especificacións dadas.
Saber utilizar un visualizador de imaxes.
Manipular imaxes dixitais modificando o seu tamaño, axustando a súa resolución ou convertendo o seu formato.
Retocar imaxes modificando a luminosidade e a cor.
Modificar imaxes traballando con seleccións, máscaras e capas.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 103
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Facer composicións a partir de dúas ou máis imaxes.
Incorporar textos nas imaxes.
Modificar imaxes aplicando distintos filtros e estilos de capa. UNIDADE 9. EDICIÓN DE AUDIO E VÍDEO
O son. Son dixital: características. Captura e reprodución de audio. Dispositivos. Tipos de formato ou arquivos de audio. Software de audio. Librarías de son. Gravación de son. Edición de audio. Creación dun Podcast empregando Audacity. Edición de vídeo. Características. Formatos e compresión de vídeo. Programas de edición de vídeo. Montaxe dun vídeo a partir de fotografías ou imaxes estáticas. Montaxe de clips de vídeo. Integración de son nun clip de vídeo. Gravación dun videotitorial. Emprego de diferentes representacións audiovisuais á hora de crear e transmitir información e coñecemento propio. Criterios de avaliación
Coñecer as principais características dos ficheiros de audio.
Diferenciar os distintos formatos de ficheiros de audio.
Manexar ferramentas básicas de edición de son.
Diferenciar os distintos formatos de ficheiros de vídeo dixital, as súas extensións e características.
Coñecer os distintos dispositivos de captura de vídeo.
Manexar con soltura as ferramentas básicas de captura, edición e produción multimedia.
Diferenciar as distintas fases da produción multimedia manexando ferramentas de autoría DVD e gravar a soporte físico.
Comprender a utilidade das aplicacións multimedia interactivas e poñer exemplos das mesmas.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 104
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 10. CIDADANÍA DIXITAL Contidos A evolución da sociedade fronte á evolución tecnolóxica. Acceso e participación: brecha dixital. Posibilidades e riscos das TIC. A cidadanía dixital e o uso correcto das TIC. Aprendizaxe ao longo da vida: a aldea global. Actitude positiva fronte ao uso da tecnoloxía para apoiar a colaboración, a aprendizaxe e a produtividade. Criterios de avaliación
Acceder a unha aula virtual. Consultar o material e entregar traballos.
Coñecer os servizos da Administración electrónica.
Citar os riscos do comercio electrónico e as medidas para minimizalos.
Manter unha actitude positiva cara o uso das TIC en situacións habituais da vida cotiá.
Comprender o concepto de brecha dixital.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 105
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
UNIDADE 11. SEGURIDADE INFORMÁTICA Contidos Necesidade de seguridade informática. Seguridade na máquina. Ameazas: malware, virus, troyanos, gusanos, spyware, adware, hoaxes, spam, hackers… Software para protexer a máquina: antivirus, cortafogos, proxy, criptografía… Seguridade nas persoas. Ameazas e software de protección. Protección de arquivos e directorios. Encriptación de documentos. Identificación de direccións de Internet seguras. Comprobación do estado e contido das cookies. Protección da conexión sen fíos. Perigos do correo electrónico. Riscos das descargas. Criterios de avaliación
Recoñecer a importancia das ferramentas de seguridade e de normas básicas de seguridade para un traballo seguro.
Diferenciar os distintos tipos de ameazas informáticas, tanto á máquina como ás persoas.
Identificar os distintos tipos de software de protección.
Explicar distintas técnicas de seguridade activa e pasiva.
Coñecer e valorar distintas ferramentas de seguridade como antivirus, cortalumes, antispam e antiespías.
Realizar a protección de arquivos e directorios.
Encriptar documentos co fin de protexelos.
Identificar direccións de Internet seguras.
Comprobar o estado e o contido das cookies.
Coñecer os perigos do correo electrónico e os riscos das descargas.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 106
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
3.5 VERIFICACIÓN DO CUMPRIMENTO DO CURRÍCULO Para verificar o cumprimento do currículo na programación da materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación de 1º de Bacharelato, recóllese na táboa 8 a relación dos obxectivos xerais de área, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo para esta materia, coas unidades didácticas programadas para dita materia. Co fin de simplificar a táboa, os elementos do currículo aparecen codificados (véxanse táboas 2, 4 e 6) e ás unidades didácticas faise referencia polo seu número. TIC 1ºBacharelato Obxectivos xerais de área
Unidades didácticas
Contidos TIC 1ºBacharelato BC0101 BC0102 BC0103 BC0104 BC0105 BC0106 BC0107 BC0108 BC0201 BC0202 BC0203 BC0204 BC0205 BC0206 BC0301 BC0302 BC0303 BC0401 BC0402 BC0403
Unidades didácticas 1 1 1 1 1 1 1 1, 2, 9 1 1 3, 4, 5, 6, 8 2 2 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9 10 10 10 7 7 11
Criterios de avaliación TIC 1ºBacharelato
Unidades didácticas
CA01
2, 3, 4, 5, 6, 8, 9
CA02
2
CA03
7
CA04
7, 10, 11
OB01
2, 3, 4, 5, 6, 8, 9
BC01
OB02
2, 3, 4, 5, 6, 8, 9
BC02
OB03
2
BC03
OB04
1
BC04
OB05
10, 11
CA05
1
OB06
7, 10
CA06
2, 3, 4, 5, 6, 8, 9
OB07
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
CA07
3, 4, 5, 6, 8, 9, 10
OB08
10
Táboa 27. Relación das unidades didácticas de Tecnoloxías da Información e da Comunicación cos obxectivos, contidos e criterios de avaliación recollidos no currículo.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 107
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
3.6 TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS A temporalización dos contidos ao longo do curso realízase tendo en conta a Orde do 13 de xuño de 2012 pola que se aproba o calendario escolar para o curso 2012/2013. Segundo o Decreto 126/2008, o número de sesións semanais desta materia é de 4, polo tanto o total de sesións estimadas é de 135, que se distribúen do seguinte xeito: UNIDADES DIDÁCTICAS Unidade 1. As TIC e a sociedade da información e do coñecemento. Unidade 2. Publicación, comunicación e difusión de información e 1ª AVALIACIÓN coñecemento: Ferramentas Web 2.0
SESIÓNS 7 9
Unidade 3. Procesador de textos: OpenOffice WRITER.
16
Unidade 4. Folla de cálculo: OpenOffice CALC.
18
Unidade 5. Base de datos: OpenOffice BASE.
13
Unidade 6. Presentacións multimedia: OpenOffice IMPRESS
12
2ª AVALIACIÓN Unidade 7. Os sistemas tecnolóxicos.
8
Unidade 2. Publicación, comunicación e difusión de información e coñecemento: Ferramentas Web 2.0
5
Unidade 8. Tratamento dixital de imaxes.
16
Unidade 9. Edición de audio e vídeo.
15
Unidade 10. Cidadanía dixital.
5
Unidade 14. Seguridade informática.
6
Unidade 2. Publicación, comunicación e difusión de información e coñecemento: Ferramentas Web 2.0
8
3ª AVALIACIÓN
Táboa 28. Temporalización dos contidos na materia de Tecnoloxías da Información e da Comunicación de 1ºBacharelato.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 108
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
3.7 MÍNIMOS ESIXIBLES Os mínimos esixibles para unha avaliación positiva na materia son os seguintes: Unidade 1. As TIC e a sociedade da información e do coñecemento Recoñecer a importancia da información como instrumento do coñecemento. Valorar a importancia da rede Internet como ferramenta para a procura de información. Localizar a información na Internet, de forma eficiente e precisa, utilizando as ferramentas e recursos dispoñibles para iso. Unidade 2. Publicación, comunicación e difusión de información e coñecemento: Ferramentas Web 2.0 Crear e xestionar un sitio web e un blogue. Utilizar correctamente os distintos servizos de mensaxaría instantánea. Utilizar algunhas das posibilidades que ofrecen os servizos de Google. Publicar e compartir fotos e vídeos en internet. Consultar e difundir noticias mediante os servizos RSS e Podcast. Facer uso de distintas aplicacións en liña para a creación e edición de distintos tipos de documentos. Unidade 3. Procesador de texto: OpenOffice WRITER
Identificar e facer uso das principais posibilidades dos procesadores de texto.
Deseñar documentos utilizando sangrías, tabuladores, aliñacións, cabeceiras e pés de páxina, tipo, tamaño e estilo de letra, etc.
Elaborar documentos que conteñen elementos de distinta natureza: texto, gráficos, táboas, imaxes, etc. Unidade 4. Folla de cálculo: OpenOffice CALC
Amosar interese por coñecer e utilizar as posibilidades que ofrecen as follas de cálculo: simulacións, cálculos estatísticos, presupostos, etc.
Crear, almacenar e recuperar follas de cálculo que conteñan fórmulas.
Utilizar funcións numéricas sinxelas nunha folla de cálculo
Xerar gráficos a partir dos datos dunha folla de cálculo. Unidade 5. Bases de datos: OpenOffice BASE
Realizar operacións sinxelas cos rexistros dunha base de datos: introdución de novos rexistros, modificación ou eliminación de datos, etc... Deseñar a estrutura dunha base de datos sinxela.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 109
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Realizar consultas, cunha ou varias condicións, nunha base de datos xa creada. Definir e xerar formularios. Crear e imprimir informes a partir da información que se extrae dunha base de datos. Unidade 6. Presentacións multimedia: OpenOffice IMPRESS
Deseñar e crear diapositivas de distintos tipos que inclúan elementos de distinta natureza: títulos, imaxes, vídeos, táboas, etc.
Incorporar efectos de animación e transicións ás diapositivas. Unidade 7. Os sistemas tecnolóxicos
Coñecer algúns dos sistemas tecnolóxicos actuais máis importantes funcionamento e utilidade.
Identificar os tipos de licenzas e formas de distribución de software.
e comprender o seu
Unidade 8. Tratamento dixital de imaxes Recoñecer os principais formatos de ficheiros de fotografía dixital, a súa extensión e as súas características. Diferenciar as características dunha imaxe vectorial das dunha imaxe de mapa de bits. Manipular imaxes dixitais modificando o seu tamaño, axustando a súa resolución ou convertendo o seu formato. Retocar imaxes modificando a luminosidade e a cor. Modificar imaxes traballando con seleccións, máscaras e capas, e facer composicións a partir de dúas ou máis imaxes. Incorporar textos nas imaxes e aplicar distintos filtros e estilos de capa. Unidade 9. Edición de audio e vídeo Coñecer as principais características dos ficheiros de audio e os seus formatos. Manexar ferramentas básicas de edición de son. Diferenciar os distintos formatos de ficheiros de vídeo dixital, as súas extensións e características. Manexar as ferramentas básicas de captura, edición e produción multimedia. Unidade 10. Cidadanía dixital Acceder a unha aula virtual. Consultar o material e entregar traballos. Coñecer os servizos da Administración electrónica. Manter unha actitude positiva cara o uso das TIC en situacións habituais da vida cotiá.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 110
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Unidade 11. Seguridade informática Recoñecer a importancia das ferramentas de seguridade e de normas básicas de seguridade para un traballo seguro. Diferenciar os distintos tipos de ameazas informáticas, tanto á máquina como ás persoas. Identificar os distintos tipos de software de protección. Realizar a protección de arquivos e directorios. Identificar direccións de Internet seguras. Coñecer os perigos do correo electrónico e os riscos das descargas.
3.8 METODOLOXÍA DIDÁCTICA Esta materia impartirase na súa totalidade na aula de informática. O desenvolvemento das unidades didácticas máis teóricas comezará sempre coa explicación, por parte do profesor, dos conceptos principais da unidade, facendo uso de presentacións multimedia que se proxectarán para todo o grupo empregando un ordenador e un canón. Nas unidades máis prácticas, que son a maioría, ao comezo da unidade o profesor sempre explicará os conceptos máis teóricos do tema e logo, irá explicando as distintas ferramentas e opcións do programa informático que se estea estudando. Estas explicacións trataranse sempre de combinar con exemplos prácticos que o alumno pode ir realizando ao mesmo tempo que o profesor. Rematada a exposición de contidos, o profesor proporá a realización de varios exercicios e actividades relacionadas cos contidos explicados, de diferente dificultade, que o alumno terá que ir realizando no ordenador, para asimilar os conceptos, e contando sempre coa supervisión e axuda do profesor.
3.9 MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS Para a ensinanza desta materia empregaranse os seguintes recursos didácticos:
Recursos informáticos: na aula de informática cada alumno disporá dun ordenador e empregará unha memoria USB para gardar os traballos realizados e tamén algún sistema de almacenamento de ficheiros na nube (Google Drive, Dropbox ...) que ao mesmo tempo permitirá compartilos co profesor para a súa corrección. Así mesmo, o profesor disporá dun canón conectado a un ordenador para realizar as explicacións a todo o grupo. O profesor empregará o servizo de almacenamento de ficheiros en liña Google Drive para subir o material de traballo e que os alumnos poidan descargalo.
Blogue da materia: o profesor porá en marcha a comezo do curso un blogue propio da materia onde se irán publicando artigos que conteñan información de interese das distintas unidades da materia.
Non se fixou ningún libro de texto para os alumnos, aínda que o profesor si que empregará algúns libros de consulta para elaborar os apuntamentos e o material de traballo. Entre estes libros atópanse: Tecnologías de la información y la comunicación, Bachillerato 1 (Editorial Anaya-Multimedia); Informática XP, Bachillerato (Editorial Casals) e Tecnologías de la información y la comunicación (Editorial Donostiarra).
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 111
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
Recursos impresos: todo o material de traballo que se empregue nas distintas unidades será subida e compartida na rede cos alumnos, e deixarase unha copia na conserxaría do centro para que aqueles alumnos que o desexen merquen o material. Só se repartirán copias en papel, se fose necesario, dalgunha proba obxectiva
Outros recursos didácticos: empregarase outra bibliografía existente no centro (na aula de informática, nas aulas de tecnoloxía ou na biblioteca), así como recursos audiovisuais (proxector dixital, cámara dixital, …) sempre que estean dispoñibles para o seu uso.
3.10 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación debe ser continua e individualizada ao longo de todo o proceso de ensinanzaaprendizaxe, no que se deben valorar as capacidades de cada alumno. Para saber se o alumno acadou os obxectivos, empregaranse os seguintes procedementos e instrumentos de avaliación: Observación directa do alumno para coñecela súa actitude, disciplina e o traballo que esta esixe (iniciativa e interese, realización de traballos encomendados, resolución de cuestións e problemas, participación activa na aula…). Observación directa das habilidades e destrezas no traballo na aula de informática. Comprobación dos seus avances no campo conceptual (preguntas na clase, comentarios na aula,…). Supervisión e corrección dos traballos realizados polo alumnos no ordenador, traballos escritos e exposicións orais de presentacións multimedia. Realización periódica de probas escritas e no ordenador para valoralo grao de asimilación de contidos e consecución de obxectivos.
3.11 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Os criterios de cualificación atenderán aos tres tipos de contidos, coa seguinte distribución de porcentaxes:
Exames teóricos: 15%
Exames prácticos: 25%
Traballos prácticos realizados no ordenador e exposicións: 50%
Contidos actitudinais (interese, comportamento, puntualidade, respecto ás normas da aula de informática, …): 10%
Realizarase unha proba ou exame escrito ou no ordenador, segundo a unidade didáctica de que se trate, ao remate da mesma. Ao remate de cada avaliación realizarase a media ponderada das probas realizadas, para obter a nota relativa aos contidos conceptuais. Para poder facer dita media débese acadar unha nota igual ou maior a 3,5 en cada unha destas probas. No caso de que nalgunha avaliación ou unidade didáctica non se realice exame teórico, asignaráselle ao exame práctico unha porcentaxe na nota do 40%.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 112
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
A cualificación de cada avaliación obterase facendo a media ponderada das notas obtidas en cada tipo de contido, tendo en conta os pesos (en porcentaxe) que se indicaron anteriormente. Para poder facer media, débese acadar unha nota igual ou maior a 3 nos contidos conceptuais (exames), nos traballo prácticos e nos contidos actitudinais. Hai unha serie de actitudes e incumprimentos de tarefas e obrigas que suporán a perda de puntos na cualificación final da avaliación, e que se especifican deseguido: -
Falta de puntualidade: resta 0,1 puntos.
-
Falta de asistencia sen xustificar: resta 0,25 puntos.
-
Falta de material: resta 0,1 puntos.
-
Non realizar os exercicios ou tarefas obrigatorias: resta 0,25 puntos.
-
Falta de comportamento na aula: resta 0,25 puntos.
-
Falta grave de actitude que implique un parte de incidencias: resta 0,5 puntos.
Os alumnos que suspendan unha avaliación poderán recuperala na seguinte avaliación, realizando unha proba e/ou as tarefas que o profesor estime oportuno. Nos últimos días do curso, realizarase unha proba final na que os alumnos terán oportunidade de recuperar as avaliacións que non superaron ao longo do mesmo. A cualificación final do curso obterase facendo a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, tendo en conta que nas avaliacións que foron recuperadas a cualificación que se considera para facer a media é de 5. Para poder facer a media aritmética das cualificacións de cada avaliación, o alumno ten que obter unha cualificación mínima de 5 en dúas delas, e na outra unha cualificación mínima de 3. En caso contrario, non se procederá ao cálculo de dita media, polo que a cualificación será negativa e o alumno non superará a materia. Aqueles alumnos que non superen a materia en xuño, serán convocados a unha proba extraordinaria que se realizará en setembro e na que a cualificación obtida na mesma corresponderá coa nota final. Esta proba contará con dúas partes, unha escrita na que se avaliarán os contidos teóricos, e outra proba no ordenador na que se avaliarán os contidos prácticos.
3.12 MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Os alumnos que constitúen os grupos son diferentes en canto aos seus coñecementos, ás súas capacidades, interese e motivación e aos ritmos de aprendizaxe e de traballo. Polo tanto, atender á diversidade do alumnado é o único xeito de conseguir que todos eles consigan acadar o máximo de capacidades e conseguir así lograr os obxectivos. Trátase de atender á diversidade dos alumnos mediante unha diversificación das formas de actuación educativa conforme ás súas características, pero sen renunciar aos obxectivos e aos contidos que serán iguais para todos. Tratarase de deseñar actividades variadas, e con diferente dificultade, que se adapten en cada momento ás necesidades do alumno, para conseguir así asimilar os contidos. Como o desenvolvemento desta materia ten lugar na súa totalidade na aula de informática, en cada unidade didáctica o profesor deseñará diferentes actividades para realizar no ordenador, supervisando en todo momento o traballo do alumnado para detectar así as posibles dificultades que Programación DTEC 2012/2013
Páxina 113
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
poidan xurdir. O profesor prestará a súa axuda, deixará máis tempo para realizar aquelas tarefas que resulten máis complexas e se é necesario incorporará actividades específicas que permitan adquirir os coñecementos. Tamén se intentará que os alumnos colaboren entre si, de maneira que aqueles que realicen as actividades con máis rapidez e sen presentar dificultades, axuden aos compañeiros que teñen ao lado cando o profesor estea explicándolle a outros alumnos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 114
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
4
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR
O Departamento de Tecnoloxía contribuirá ao desenvolvemento do Proxecto Lector do centro, colaborando en todas as intervencións que se vaian a realizar no centro en relación coa lectura, a escritura e as habilidades informativas, incorporando a biblioteca escolar e as bibliotecas dos talleres, coma recursos fundamentais para a súa posta en marcha. Unha das actividades específicas do Plan Lector, e que está recollida no Proxecto Lector do centro, e coordinar e apoiar aos departamentos no plan de lecturas curriculares. Para iso, a Biblioteca do centro deseñou un decálogo onde se recollen as actividades que se deben levar a cabo para conseguir un bo plan de lectura. Para Con este fin levaranse a cabo as seguintes medidas:
Proposta de incorporación e actualización de bibliografía de interese no ámbito científicotecnolóxico na biblioteca do centro.
Compromiso por parte do departamento de levar aos alumnos de cada grupo a ensinarlle os fondos que o departamento conta neste espazo e facer especial fincapé na importancia deste espazo na súa formación.
Incorporación e actualización de bibliografía nos talleres do Departamento de Tecnoloxía, xa que esta resulta, ás veces, insuficiente para o bo desenrolo das materias.
Integración das fontes informativas, en calquera soporte (impreso ou electrónico) no tratamento dos contidos das materias. Por exemplo, en todos os cursos da ESO tense previsto estudar as unidades de materiais e enerxías mediante traballos a través de webquests seguindo un proceso composto de varias fases, planificado previamente polo profesor, durante o cal os alumnos realizarán una ampla gama de actividades como ler, comprender e sintetizar información seleccionada da Internet ou doutras fontes, organizar a información recollida, elaborar hipóteses, valorar ideas e conceptos, producir textos, debuxos, presentacións multimedia, etc.
Ademais, desde a área de Tecnoloxía, intentarase levar a cabo na aula propostas de traballo onde xurdan procesos implicados na competencia lectora como as seguintes: Dedicación á lectura naqueles temas teóricos da materia, de maneira que esa lectura vaia acompañada coa explicación correspondente do profesorado. Posteriormente, o alumnado podería elaborar esquemas que lle axudasen a estruturar os temas, servindo estes como ferramenta de aprendizaxe. Lectura de textos recollidos en libros, revistas ou prensa, relacionados cos distintos eidos que abrangue a Tecnoloxía e que se lles facilitará ao alumno en forma de material fotocopiable. No tempo diario dedicado á lectura que terán os alumnos este ano no seu horario, cando coincida cunha sesión de clase da área de Tecnoloxía realizaranse este tipo de lecturas. Realización de traballos de investigación acerca dos distintos contidos da materia e posterior exposición dos mesmos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 115
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
5
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC
O currículo de tecnoloxía inclúe contidos cuxos obxectivos son que o alumno coñeza os sistemas informáticos, que utilice Internet para localizar información, que empregue os diversos sistemas de comunicación que proporcionan as TIC, que aprenda o manexo de diversas aplicacións informáticas (procesador de textos, base de datos, folla de cálculo, deseño gráfico,…) e adopte unha aptitude crítica e responsable no uso das novas tecnoloxías. Ademais, este departamento imparte a materia optativa de 1º de Bacharelato Tecnoloxías da información e da comunicación. Polo tanto, a área de tecnoloxía ten un papel fundamental no proceso de implantación das TIC no proceso educativo. A materia de tecnoloxía é a encargada da formación inicial do alumnado no que respecta ao uso das novas tecnoloxías da información e da comunicación, para despois estender este uso ás demais materias que utilicen as TIC na súa práctica docente. Por outra parte, debe destacarse a importancia do uso das tecnoloxías da información e da comunicación como ferramenta de simulación de procesos tecnolóxicos. Por tanto, o departamento de Tecnoloxía para impartir as súas materias empregará diversos recursos que se integran nas TIC, como son os ordenadores da aula de informática, os equipos informáticos Abalar das aulas de 2ºESO e os proxectores dixitais das aulas-taller, das aulas de referencia e das aulas de informática. O uso destes materiais facilita e axiliza o proceso de ensinanza-aprendizaxe. Ademais, o propio departamento conta cun blogue propio (http://tecnopobra.wordpress.com/) onde publica información relevante do propio departamento: programación didáctica, material de traballo das materias pendentes, ... Os profesores do departamento tamén contan con blogues para publicar artigos con información relevante para a materia, ligazóns a páxinas de interese... demais destes recursos TIC empregaranse moitos outros como: Animacións de sistemas tecnolóxicos. Uso de simuladores de electricidade/electrónica (Crocodrile Clip, Electronic Workbench, PCB Wizard,..). Uso de simuladores de pneumática e hidráulica (Pneusim, Automation Studio). Uso de simuladores de mecánica (Crocodrile Clip, Relatran). Proxección de vídeos e DVD didácticos. Elaboración de WebQuest, wikis e blogues. Uso de multitude de páxinas Web con contidos tecnolóxicos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 116
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
6
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA
Na programación didáctica do departamento trabállanse valores co fin de acadar os seguintes obxectivos:
Educar nos principios da convivencia pacífica e nos valores democráticos para avanzar na formación dunha cidadanía crítica e responsable.
Favorecer a mellora da convivencia no Centro, para conseguir o clima de aceptación, confianza e seguridade que garanta o cumprimento das finalidades educativas do Centro.
Os profesores deste departamento tratarán, na medida do posible, de solucionar co alumnado os pequenos conflitos que poidan xurdir na aula ao longo deste curso. En casos excepcionais, cando a gravidade dos sucesos impida solucionar os problemas dentro da aula, farase constar o acontecido nun/s parte/s de incidencias e informarase coa maior brevidade posible ao titor/a do grupo e á xefa de estudos.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 117
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
7
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LINGÜÍSTICO
De acordo co Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia, na educación secundaria obrigatoria impartiranse as materias de Tecnoloxías 2ºESO, Tecnoloxías 3ºESO e Tecnoloxía 4ºESO en castelán. A materia Tecnoloxías da Información e da Comunicación de 1º Bacharelato será impartida en galego. Por outra parte, o curso pasado os Departamentos de Linguas deste centro, formando un grupo de traballo, deseñaron estratexias para o desenvolvemento da competencia en comunicación lingüística, que agora o resto dos departamentos debemos adaptar no noso labor docente, nas distintas materias, para conseguir contribuír tamén a esta competencia. Se esta competencia se refire aos usos da lingua para interpretar e expresar conceptos, pensamentos, feitos ou opinións, oralmente e por escrito, e mais para interactuar en diferentes contextos sociais, parece evidente que é preciso priorizar a linguaxe na súa vertente comunicativa e de construción do coñecemento. Deste xeito, desde o departamento de Tecnoloxía, intentarase que os alumnos elaboren, revisen e presenten diferentes tipos de textos, por exemplo, memorias de prácticas e proxectos; que preparen exposicións orais formais sobre algún tema relacionado cos contidos da materia; e que siga secuencias de traballo de análise, investigación e produción. Para iso, debemos propoñer, guiar e contextualizar distintos tipos de tarefas, como as que se citan deseguido: Tarefas que impliquen buscar, recompilar, comprender, analizar e contrastar diversas informacións segundo uns obxectivos de lectura. Tarefas nas que o alumnado exprese e interprete –de forma oral e escrita- pensamentos, vivencias, opinións e creacións usando un rexistro lingüístico adecuado e dotando os seus discursos da coherencia e cohesión necesarias. Tarefas nas que deban formular e defender argumentos propios dun xeito convincente e adecuado á situación. Tarefas que integren a planificación, realización e revisión de textos: xeración de ideas, organización, elaboración de borradores, etc. Tarefas para comunicar, compartir e avaliar os coñecementos. Para contribuír á adquisición da competencia en comunicación lingüística, tratarase de incorporar, na medida do posible, fontes e tipoloxías textuais orais variadas: programas de radio e televisión (documentais, reportaxes, noticias, …), montaxes audiovisuais (vídeos, películas, material multimedia, …), discursos (charlas e conferencias), … En canto á produción de textos, promoverase a presentación escrita con índice e fontes citadas, incluíndo a biblioteca do centro como un recurso para a localización de fontes de información.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 118
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
8
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
PROGRAMACIÓN DA EDUCACIÓN EN VALORES
A área de Tecnoloxía, dado o seu carácter polivalente, ten unha estreita relación con moitos dos contidos dos temas transversais, que van, desde fomentar o respecto ao traballo dos demais, a busca de solucións ecolóxicas na proposta de proxectos tecnolóxicos respectando o medio natural, a axuda a compañeiros con problemas de aprendizaxe, ata aplicar as normas de seguridade e hixiene no uso de ferramentas e materiais. Polo tanto, desde as materias que se imparten nesta área trataranse os distintos contidos transversais tal e como se describe deseguido:
Educación para a saúde: esixirase o cumprimento das normas de seguridade e hixiene no taller, informando dos riscos derivados do mal uso das máquinas e materiais que se atopan no mesmo. Tamén se deberá fomentar entre o alumnado a orde e limpeza tanto na aula coma no taller.
Educación ambiental: fomentarase a busca de solucións que eviten ou minimicen o impacto ambiental; facendo sempre reflexionar aos alumnos no esgotamento de recursos e na necesidade de asumir medidas de aforro enerxético. Ademais, tratarase, nos temas de materiais, a importancia da súa reciclaxe e reutilización.
Educación para o consumidor: no traballo no taller os alumnos deben valorar o custe dos materiais empregados na realización dos proxectos tecnolóxicos e comparalo co seu uso. Ademais a análise da relación calidade/prezo axudará a desenvolver nos nosos alumnos actitudes de consumidor responsable.
Educación para a paz: fomentarase o traballo cooperativo incidindo no respecto ás ideas e opinións dos demais. Desenvolver unha actitude aberta e flexible ante as ideas e ante os traballos dos demais axuda a que adquiran valores e actitudes que inciden directamente neste tema transversal. Ademais, sempre que sexa posible, os alumnos deben axudar aos compañeiros que presentan dificultades de aprendizaxe.
Educación para a igualdade de oportunidades entre ambos sexos: o reparto de tarefas realizarase sempre na igualdade, en función das capacidades sen distinción de sexo. Valorara o esforzo, as ideas e o traballo dos demais desde unha perspectiva de igualdade, son contidos que inciden no desenvolvemento dunha educación para a igualdade de oportunidades entre ambos sexos.
Educación moral e cívica: analizarase e valorarase as implicacións que ten o desenvolvemento tecnolóxico na sociedade, desde unha perspectiva moral e ética.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 119
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
9
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
Para este curso o departamento ten previsto realizar algunhas actividades complementarias e extraescolares que axuden e complementen a formación do alumnado en cada unha das materias do departamento. O departamento deseñará algunha actividade complementaria para a Semana Cultural do centro, pero ata o momento aínda non se decidiu nada ao respecto. En canto ás actividades extraescolares, hai varias propostas que se presentan deseguido, pero que ata o momento están sen confirmar:
Visita Extrugasa e a outra empresa/factoría do sector da madeira aínda pendente de confirmar , para os alumnos de 2º de ESO.
Visita ao parque eólico experimental de Sotavento no concello de Xermade para os alumnos de 3º de ESO.
Para os alumnos de Tecnoloxía de 4ºESO e TIC de 1ºBacharelato polo momento o departamento non ten proposta ningunha actividade extraescolar porque está barallando a posibilidade de coordinarse con outro departamento, posto que o número de alumnos nestes grupos é reducido, e polo tanto o custe de desprazamento sería demasiado elevado, facendo case inviable calquera saída. Destacar que o departamento non desbota a posibilidade de que poida xurdir algunha actividade máis ao longo do curso e mesmo que algunha das propostas sexa anulada, posto que están condicionadas á aceptación por parte das empresas ou entidades e á participación do alumnado.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 120
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
10 PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIÓN A avaliación da programación realizarase do seguinte xeito: Mensualmente, nas reunións de departamentos, farase un seguimento da programación das distintas materias valorando os obxectivos acadados, a correcta secuenciación e temporalización da materia, realizando, sempre que sexa necesario e se estime oportuno, as medidas correctoras precisas.Sempre se terá en conta as características e dificultades do alumnado e do grupo en conxunto. As medidas correctoras que se realicen deben contar co consenso do profesorado que imparte a materia e aprobación dos demais membros do departamento. Ao rematar cada avaliación farase un análise dos resultados acadados nos distintos grupos e se fose preciso revisaranse e modificaranse aspectos da programación que se crea que poden mellorar ditos resultados. Ao final do curso, cada profesor realizará un informe que recolla o grao de cumprimento dos obxectivos de cada materia, os contidos que non se puideron expoñer, as dificultades atopadas no desenvolvemento da programación, as medidas correctoras introducidas ao longo do curso e as modificacións que se deberían facer na programación para a súa mellora no seguinte curso.
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 121
INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA “A POBRA DO CARAMIÑAL”
11
Xobre, Maño, s/n 15940 - A Pobra do Caramiñal 981 833 900 - 981 833 901 ies.pobra.caraminal@edu.xunta.es
CONSTANCIA DE INFORMACIÓN AO ALUMNADO
Ao comezo do curso, os profesores deste departamento informarán aos alumnos dos aspectos máis relevantes da programación: obxectivos, mínimos esixibles, criterios de avaliación, procedementos e instrumentos de avaliación e criterios de cualificación. Esta información tamén se dará aos alumnos con materias pendentes de cursos anteriores. Ademais, a programación didáctica deste departamento estará a disposición de toda a comunidade educativa na páxina web do centro e no blogue do departamento.
A Pobra do Caramiñal, 18 de setembro de 2012
A xefa do Departamento deTecnoloxía
Asdo: Mª Mercedes Martínez Mirás
Programación DTEC 2012/2013
Páxina 122