Letters to the Mayor: Athens by metamatic:taf

A project by: Storefront for Art and Architecture Curated by: METASITU & metamatic:taf Wallpaper: George Vousta (c) Mayor’s Office: Iphigenia Papamikroulea

Ενα πρότζεκτ από: Storefront for Art and Architecture Επιμέλεια: METASITU & metamatic:taf Ταπετσαρία: George Vousta (c) Γραφείο Δημάρχου: Ιφιγένεια Παπαμικρουλέα

Participating: A Whale’s architects, Yannis Aesopos, Dimitris Athinakis, Loukas Bartatilas, Campus Novel (Giannis Cheimonakis, Giannis Delagrammatikas, Foteini Palpana, Yiannis Sinioroglou, Ino Varvariti), Xenofondas Dialeismas, Renata Douma (OPEN HOUSE ATHENS), Panos Dragonas, Alexis Fidetzis, Lena Foutsitzi, George Gavalas & John Mourikis (ARCHSET), Danae Georgouli & Filia Glyka, Tatiana May Kallergis, Maria Kaltsa, Yannis Karlopoulos, Navine G. Khan-Dossos, Stelios Kois (Kois Associated Architects), Vassiliki Kotzia, Konstantinos Labrinopoulos (KLab), Katerina Matsa, Loukas Mexis, Marlen Mouliou, Filippos Oraiopoulos, Maria Paneta, Konstantinos Pantazis & Marianna Rentzou (Point Supreme), Artemis Papageorgiou (Entropika), Myrto Papadogeorgou (City of Errors), Maria Peteinaki, Eleni Portaliou, Bill Psarras, Elien Ronse, Speleo- / Σπήλαιο- (Fanis Kafantaris, Giannis Grigoriadis, Stavros Mouzakitis, Vassilis Vassiliadis), Thomas Tsalapatis, Augustus Veinoglou (SNEHTA Residency), Georgia Voudouri (medianeras), Eirini Vourloumis, Theodoros Zafeiropoulos, Efthimios Zervas, Alexandros Zomas (Micromega Architecture&Strategies), Arbit City Group

Συμμετέχουν: Δημήτρης Αθηνάκης, Γιάννης Αίσωπος, Arbit City Group, Αύγουστος Βεϊνόγλου (SNEHTA Residency), Γωγώ Βουδούρη (medianeras), Ειρήνη Βουρλούμη, Campus Novel (Ινώ Βαρβαρίτη, Γιάννης Δελαγραμμάτικας, Φωτεινή Παλπάνα, Γιάννης Σινιόρογλου, Γιάννης Χειμωνάκης), Γιώργος Γαβαλάς & Γιάννης Μουρίκης (ARCHSET), Δανάη Γεωργουλή & Φιλία Γλύκα, Ξενοφώντας Διαλεισμάς, Ρενάτα Δούμα (OPEN HOUSE ATHENS), Πάνος Δραγώνας, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, Ευθύμιος Ζέρβας, Αλέξανδρος Ζώμας (Micromega Architecture&Strategies), Τατιάνα May Καλλέργη, Μαρία Καλτσά, Γιάννης Καρλόπουλος, Navine G. Khan-Dossos, Στέλιος Κόης (Kois Associated Architects), Βασιλική Κοτζιά, Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος (KLab), Κατερίνα Μάτσα, Λουκάς Μέξης, Μαρλέν Μούλιου, Λουκάς Μπαρτατίλας, Οι αρχιτέκτονες της Φάλαινας, Μαρία Πανέτα, Κωνσταντίνος Πανταζής & Μαριάννα Ρέντζου (Point Supreme), Άρτεμις Παπαγεωργίου (Entropika), Μυρτώ Παπαδογεώργου (City of Errors), Μαρία Πετεινάκη (ATAthens), Ελένη Πορτάλιου, Elien Ronse, Speleo- / Σπήλαιο(Φάνης Καφαντάρης, Βασίλης Βασιλειάδης, Γιάννης Γρηγοριάδης, Σταύρος Μουζακίτης), Θωμάς Τσαλαπάτης, Αλέξης Φιδετζής, Λένα Φουτσιτζή, Βασίλης Ψαρράς, Φίλιππος Ωραιόπουλος, Arbit City Group

Index 6 8 10 12 14 16 18 22 24 26

28 32 34 40 44 48

56 60 64 70 72 76 84 86 88 92 98

Introduction Efthimios Zervas A Whaleâ&#x20AC;&#x2122;s architects Yannis Aesopos Arbit City Group Artemis Papageorgiou (Entropika) Dimitris Athinakis Augustus Veinoglou (SNEHTA Residency) Bill Psarras Campus Novel (Giannis Cheimonakis, Giannis Delagrammatikas, Foteini Palpana, Yiannis Sinioroglou, Ino Varvariti) Eirini Vourloumis Eleni Portaliou Alexis Fidetzis Lena Foutsitzi Danae Georgouli & Filia Glyka Speleo (Fanis Kafantaris, Giannis Grigoriadis, Stavros Mouzakitis, Vassilis Vassiliadis) Tatiana May Kallergis Yannis Karlopoulos Katerina Matsa Konstantinos Labrinopoulos (KLab) Stelios Kois (Kois Associated Architects) Elien Ronse George Gavalas & John Mourikis (ARCHSET) Navine G. Khan-Dossos Theodoros Zafeiropoulos Xenofondas Dialeismas Loukas Bartatilas Maria Kaltsa

102 104 108 112 114 118 124 126 128 132 134 136 138

Maria Paneta Maria Peteinaki Marlen Mouliou Renata Douma (OPEN HOUSE ATHENS) Filippos Oraiopoulos Panos Dragonas Myrto Papadogeorgou (City of Errors) Konstantinos Pantazis & Marianna Rentzou (Point Supreme) Loukas Mexis Thomas Tsalapatis Vassiliki Kotzia Georgia Voudouri (medianeras) Alexandros Zomas (Micromega Architecture&Strategies)

METASITU and metamatic:taf in collaboration with Storefront for Art and Architecture New York presents the project Letters to the Mayor: Athens which will be hosted at the metamatic:taf gallery space from 25 February until 6 March 2016. Letters to the Mayor constitutes an itinerant exhibition in the form of letters written by architects to the mayors of the cities where they live or work. It started in New York City in 2014 with a collection of letters from a series of international architects writing to their respective mayors, bringing innovative ideas and visions of the city closer to the decision-makers. Having travelled to more than 20 cities around the world, the project Letters to the Mayor will be implemented for the first time in Athens. In this exhibition, architects, visual artists, writers, bloggers and researchers are invited to develop their thoughts about the city, opening simultaneously a broader dialogue on the contemporary urban condition.

METASITU και metamatic:taf σε συνεργασία με το Storefront for Art and Architecture της Νέας Υόρκης παρουσιάζουν το project Letters to the Mayor: Athens που θα φιλοξενηθεί στον εκθεσιακό χώρο του metamatic:taf στο Μοναστηράκι από τις 25 Φεβρουαρίου έως τις 6 Μαρτίου 2016. Το Letters to the Mayor αποτελεί μια περιοδεύουσα έκθεση στην οποία μετέχουν αρχιτέκτονες γράφοντας επιστολές προς τους δημάρχους των πόλεων όπου διαμένουν ή εργάζονται. Ξεκίνησε το 2014 στη Νέα Υόρκη με τη συλλογή επιστολών που έγραψαν αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο, επικοινωνώντας καινοτόμες ιδέες και οράματα για τις πόλεις τους, απευθυνόμενοι στους αντίστοιχους φορείς λήψεως αποφάσεων. Έχοντας ταξιδέψει σε περισσότερες από 20 πόλεις, το Letters to the Mayor υλοποιείται για πρώτη φορά στην Αθήνα. Στην έκθεση στο metamatic:taf αρχιτέκτονες, εικαστικοί, συγγραφείς, bloggers και ερευνητές προσκλήθηκαν να αποτυπώσουν τις σκέψεις τους για την πόλη τους, ανοίγοντας παράλληλα έναν ευρύτερο διάλογο για τη σύγχρονη αστική συνθήκη.

To: The Mayor of Athens, Mr. Kaminis

Makis Zervas efzervas@yahoo.fr fb: Makis Zervas is painting

Προς τον Δήμαρχο της Αθήνας, κ. Καμίνη

Μάκης Ζέρβας efzervas@yahoo.fr fb: Makis Zervas is painting

Dear Mr. Mayor,

Athens, 25/02/2016

Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,

Αθήνα, 25/02/2016

Anyone who lives in Athens, or any person visiting after a long time, notes today the hard situation of the "Life" and "Still Life" of the City: sad faces/facades with fainting colours, unemployment/empty stores and apartments, lack of social perspective/lack of architectural and urban creativity, collapse of the education and health system/plasters and terraces falling off the buildings, etc. I could go on and mention even more tragic phenomena, such as drug addiction, suicides, forced migration, increase of Nazism - unfortunately I couldn't make the analogies to the "Still Life". The problem is evident, so are the causes: an extensive economic crisis, which initially affected our income, then our work, our rights, our future and it has unavoidably - spread to our souls.

Το πρόβλημα είναι προφανές, οι αιτίες επίσης: μία τεράστια οικονομική κρίση που ταλάνισε αρχικά τις τσέπες μας, στην συνέχεια την εργασία μας, τα δικαιώματά μας, το μέλλον μας και έχει - αναπόφευκτα - επεκταθεί και στις ψυχές μας.

Is the "Life" City responsible for this crisis? Should she be blamed for this crisis or even worse - feel guilty for it? Or, is only a small – and specific - part of it responsible?

Η κρίση οφείλεται στην Έμψυχη Πόλη; Είναι αυτή υπεύθυνη ή - ακόμα καλύτερα ένοχη για αυτή; Ίσως μόνο ένα μικρό - συγκεκριμένο - μέρος της;

The result is that the vast part of both City components, the "Life" and the "Still Life", are found to be victims of this crisis.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος και των δύο συνιστωσών της Πόλης - της Έμψυχης της Άψυχης – βρίσκεται θύμα των συνεπειών της κρίσης.

But is there a solution? And which is this? And how can you, Mr. Mayor, contribute to it?

Υπάρχει κάποια λύση; Και ποια είναι αυτή; Και πώς μπορείτε εσείς να συμβάλετε;

Today, the “Life” City struggles to find a solution and put this solution into practice.

Σήμερα η Έμψυχη Πόλη δυσκολεύεται να βρει μία απάντηση και να εφαρμόσει μία πρόταση διεξόδου.

Consequently, I consider that there is only one possible way forward: the one leading to breaking the Bonds that keep us tight.

Θεωρώ ότι μόνο ένας δρόμος είναι δυνατός: αυτός που οδηγεί το Σπάσιμο των Δεσμών που μας δένουν.

Would you agree to that? Would you like to be part of this solution and break the Bonds with us?

Θα συμφωνούσατε σε κάτι τέτοιο; Θα θέλατε να δώσουμε αυτή την απάντηση και να σπάσετε τους Δεσμούς μαζί μας;

Best regards,

Με εκτίμηση

Efthimios (Makis) Zervas Associate Professor Hellenic Open University

Οποιοσδήποτε κάτοικος της Αθήνας, ή έστω περιπατητής ο οποίος την έχει επισκεφτεί και στο παρελθόν, μπορεί να διαπιστώσει σήμερα την δύσκολη κατάσταση της Έμψυχης, αλλά και Άψυχης Πόλης: θλιμμένα πρόσωπα/ξεπλυμένα κτίρια, ανεργία/άδεια καταστήματα και διαμερίσματα, απουσία κοινωνικής προοπτικής/αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής δημιουργίας, κατάρρευση του συστήματος παιδείας και υγείας/πέσιμο σοβάδων και ταρατσών, και πολλά άλλα. Θα μπορούσα ακόμα να αναφερθώ και σε τραγικότερα φαινόμενα - όπως τα ναρκωτικά, οι αυτοκτονίες, η αναγκαστική μετανάστευση, ή η άνοδος του ναζισμού - αλλά δεν μπόρεσα να βρω τις αντιστοιχίες στην Άψυχη Πόλη.

Ευθύμιος (Μάκης) Ζέρβας Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

JANUARY 15TH, 2016

15 ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ 2016

TO THE MAYOR OF THE ATHENIANS* (AND THE METICS**)

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ* (ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤΟΙΚΩΝ**)

THE CULTURE OF THE GREAT NUMBER DESPITE THE UNPRECEDENTED (SINCE THE AFTER WAR PERIOD) SCALE OF EMERGENCY THAT THE MUNICIPAL APPARATUS FACE, BY HAVING TO COVER THE BASIC VITAL NEEDS OF A MULTITUDE OF BOTH ATHENIANS AND FOREIGN NATIONALS (IMMIGRANTS OR REFUGEES), WE CANNOT IGNORE THAT THIS DIRE CONDITION CONSTITUTES AN EXPLOSIVE SOCIAL CONDITION, POLITICALLY AND IDEOLOGICALLY, THAT WILL BE EASILY EXPLOITED BY THE EXTREME RIGHT, IF IT WILL NOT PRODUCE ITS OWN SYMBOLIC REPRESENTATIONS; IF THE DEPRIVED, OF RIGHTS AND PRIVILEGES, GROUPS OF THE POPULATION WILL NOT SEE THEMSELVES FULLY VINDICATED THROUGH THE ‘MIRROR’ OF CULTURE, A CULTURE THAT IS BORN BY THEMSELVES AND THROUGH THE REALITY THEY, THEMSELVES EXPERIENCE.

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΦΑΝΗ (ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΟΥ) ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΨΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΒΙΟΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΠΛΗΘΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΘΟΥΣ ΝΕΟΑΦΙΧΘΕΝΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ (ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ Ή ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ) ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΓΝΟΗΣΟΥΜΕ ΟΤΙ ΑΥΤΗ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΕΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΙΣΤΑ ΜΙΑ ΕΥΦΛΕΚΤΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΘΗΚΗ, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΟ ΝΑ ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΘΕΙ Η ΑΚΡΑ ΔΕΞΙΑ, ΑΝ ΔΕΝ ΓΕΝΝΗΣΕΙ ΤΙΣ ΔΙΚΕΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ. ΔΗΛΑΔΗ, ΑΝ ΔΕ ΔΟΥΝ, ΟΙ ΑΠΟΣΤΕΡΗΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΜΕΣΑ, ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΩΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ‘ΚΑΘΡΕΦΤΗ’ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝΕ ΕΚΕΙΝΟΙ.

GOING THROUGH OUR NOTES, THE ONES THAT CONCERN THE HISTORY OF ARCHITECTURE WITHIN THE SOCIAL FRAMEWORK OF THE POSTWAR EUROPEAN WELFARE STATE, WE WANT TO RESTORE IN THE PUBLIC CONSCIENCE THE TERM CULTURE OF THE GREAT NUMBER IN CONTRAST TO THE DATED, BUT AGONIZINGLY STILL RELEVANT TODAY, TERM MASS CULTURE. THE GREAT NUMBER CHARACTERIZES “A THINKING SOCIETY WHERE INDIVIDUALS (OF A MULTITUDE) CONTINUE TO BE THE PROTAGONISTS OF EVENTS WHILE MASS CIVILIZATION IS INSTEAD A HOMOGENIZED CIVILIZATION MADE UP OF INDIVIDUALS VALIDATED BY POWER, A CIVILIZATION THAT IS DANGEROUS IN SOCIAL AND POLITICAL TERMS” (1). THE GREAT NUMBER IS A TERM (2) THAT DESCRIBES THE MULTITUDE OF THE WORKING CLASS, THE MARGINALIZED SOCIAL GROUPS, AND, NOW THE PROLETARIZED MIDDLE CLASS.

ΣΚΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΜΑΣ, ΑΥΤΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΩΣ ΠΡΟΪΟΝ ΤΟΥ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ, ΔΙΑΛΕΓΟΥΜΕ ΝΑ ΕΠΑΝΑΦΕΡΟΥΜΕ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΟ ΤΟΝ ΟΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΔΙΑΣΤΕΙΛΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΝΤΕΜΟΝΤΕ ΑΛΛΑ ΑΠΕΛΠΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΟΡΟ ΜΑΖΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Ο MΕΓΑΛΟΣ AΡΙΘΜΟΣ “ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΥ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ, ΟΠΟΥ ΤΑ ΑΤΟΜΑ (ΤΟΥ ΠΛΗΘΟΣ) ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΕΝΩ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ (Ο ΜΑΖΙΚΟΣ) ΕΙΝΑΙ Ο ΟΜΟΓΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΑΤΟΜΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΕΠΙΚΥΡΩΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ”(1). Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΡΟΣ (2) ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ ΤΑ ΠΛΗΘΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ, ΤΩΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΣΗ ΤΑΞΗ.

SKHOLE*** AND FOOD FOR THOUGHT WE PROPOSE TO THE MUNICIPAL AUTHORITIES TO ORGANIZE SEVERAL CLUSTERS OF DISCOURSE AND ACTIVITIES THAT CONCERN THE COLLECTIVE DIMENSION IN THE PRODUCTION OF A PARADIGM OF CULTURE FOR-AND-BY THE GREAT NUMBER. FIRSTLY, CLUSTERS INSCRIBED IN THE CONTEXT OF NEIGHBORHOODS BY ACTIVATING THE PUBLIC SCHOOL BUILDINGS AND, SECONDLY, CLUSTERS INSCRIBED IN THE CONTEXT OF SPACES USED BY MARGINALIZED SOCIAL GROUPS LIKE THE HOMELESS (INCLUDING IMMIGRANTS OR REFUGEES) SUCH AS THE SPACES FOR FREE MEALS OR TEMPORARY ACCOMMODATION.

ΣΧόΛΗ*** ΚΑΙ ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ ΝΑ ΟΡΓΑΝΩΘΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟ ΘΥΛΑΚΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΑΠΟ-ΚΑΙ-ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΡΙΘΜΟ, ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ, ΠΡΩΤΟΝ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ, ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ, ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, ΟΠΩΣ ΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΩΝ ΣΥΣΣΙΤΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΑΣΤΕΓΩΝ (ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ Ή ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ).

WE REPEAT THAT, WITHIN THE PRESENT TEXT, CULTURE IS NOT CONSIDERED AS A COMMODITY (OR ENTERTAINMENT) OR THE LUXURIOUS ADVANTAGE OF AN AFFLUENT SOCIETY, BUT IT ACQUIRES ITS HISTORICAL CHARACTER, THAT OF CON-VIVIALITY (RATHER SYNONYMOUS TO REAL SUR-VIVAL) AND SOCIAL INTEGRATION THAT CAN TAKE PLACE ONLY WHEN OMINOUS EVENTS AND DIRE SOCIAL EXPERIENCES ARE TRANSFORMED INTO SYMBOLIC REPRESENTATIONS THAT HAVE THE POWER TO BRING BACK THE SEVERELY AFFECTED SOCIAL GROUPS INTO A WORTHY (JUST) LIFE TO LIVE.

ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ ΟΤΙ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΕΙΜΕΝΟ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΔΕ ΝΟΕΙΤΑΙ ΩΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ (Ή ΕΙΔΟΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗΣ) Ή ΠΟΛΥΤΕΛΕΣ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΜΙΑΣ ΕΥΡΩΣΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΛΛΑ ΑΠΟΚΤΑ ΤΑ ΒΑΘΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΑΥΤΑ ΤΗΣ ΣΥΜ-ΒΙΩΣΗΣ (ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙ-ΒΙΩΣΗΣ) ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΟΤΑΝ, ΑΚΡΑΙΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΑΚΡΑΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΝ ΝΑ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΟΥΝ ΣΕ ΣΥΜΒΟΛΙΚΑ ΝΟΗΜΑΤΑ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΕΠΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΤΙΣ ΔΟΚΙΜΑΖΟΜΕΝΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΟ ΑΞΙΟ (ΔΙΚΑΙΟ) ΤΗΣ ΖΩΗΣ.

IN THE FIRST CASE, WE PROPOSE THE ACTIVATION OF THE NETWORK OF PUBLIC SCHOOL BUILDINGS (NOT OF THE SCATTERED AND NEVER FULLY DEVELOPED MUNICIPAL CULTURAL CENTERS, IN ORDER TO STRESS THE CROSS-GENERATIONAL RELATIONSHIP BETWEEN CULTURE AND EDUCATION) WITHIN THE TIME OUT OF THE DAILY EDUCATIONAL PROGRAM. CONVERSATIONS AND SEVERAL ACTIVITIES CAN BRING INTO THE SURFACE THE INDIVIDUAL EFFORTS OF MANY MEMBERS OF THE NEIGHBORHOOD’S COMMUNITY, WHICH, IN DUE TIME, CAN BE ARTICULATED INTO COLLECTIVE PROPOSALS FOR CULTURAL PROGRAMS OR COLLECTIVE FORMS OF ARTWORKS.

ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ, ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ (ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΑ ΔΙΑΣΚΟΡΠΙΣΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΕΠΑΡΚΩΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΩΣΤΕ ΝΑ ΤΟΝΙΣΤΕΙ Η ΔΙΑΓΕΝΕΑΚΗ ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ) ΣΕ ΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΩΡΑΡΙΟΥ ΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΦΕΡΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΙΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΟΥΝ, ΣΥΝ ΤΩ ΧΡΟΝΩ, ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Ή ΚΑΙ ΣΕ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ.

IN THE SECOND CASE, WE PROPOSE THE ACTIVATION OF THE MUNICIPALLY ADMINISTERED SPACES, WHERE FREE MEALS AND TEMPORARY ACCOMMODATION FOR HOMELESS PEOPLE (INCLUDING IMMIGRANTS OR REFUGEES) IS PROVIDED. DURING COMMON MEALS, CONVERSATIONS, WHICH ALLOW THE GRADUAL CREATION OF MORE PERMANENT TIES BETWEEN ‘PASSERS BY’ ARE ALSO SHARED. THE MORE PERMANENT TIES CAN BE BUILT AROUND THE EXCHANGE OF KNOWLEDGE AND SKILLS OR CULTURALLY DIVERSE HABITS.

ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ, ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΩΝ ΣΥΣΣΙΤΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΑΣΤΕΓΩΝ (ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ Ή ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ), ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΦΑΓΗΤΟΥ, ΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΜΟΝΙΜΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΠΕΡΑΣΤΙΚΟΥ. ΟΙ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΓΝΩΣΕΩΝ, ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ, ΣΥΝΗΘΕΙΩΝ.

OUR PROPOSAL AIMS AT THE FORMATION OF MULTIPLE SOCIAL ‘SPACES’ FOR THINKING AND DIALOGUE, ‘INCUBATORS’ OF A POLITICAL AND CULTURAL DISCOURSE ON HOW CAN BE ACHIEVED, CONTINUALLY, A HIGHER QUALITY OF LIFE FOR WORKING PEOPLE. OUR PROPOSAL REFLECTS A THINKING PROCESS THAT IS BASED ON THE TRADITION OF THE SOCIAL GAINS, CONQUERED BY THE LABOR MOVEMENT, FOR FREE TIME AND, ESPECIALLY, FOR THE SELF-MANAGED (NOT COMMODIFIED) FREE TIME. SUCH A RENEWED DISCOURSE ON THE SELF-MANAGED FREE TIME AIMS, ONCE MORE, AT THE POLITICAL AND CULTURAL TRANSFORMATION OF SOCIETY BY AND IN THE BENEFIT OF THE GREAT NUMBER.

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ‘ΧΩΡΩΝ’ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΛΟΓΟΥ, ‘ΕΚΚΟΛΑΠΤΗΡΙΑ’ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ, ΔΙΑΡΚΩΣ, ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΖΩΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ. Η ΠΡΌΤΑΣΗ ΜΑΣ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑ ΕΝΑΝ ΤΡΟΠΟ ΣΚΕΨΗΣ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ, ΕΙΔΙΚΑ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ, ΟΧΙ ΤΗΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ. Ο ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΟΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ, ΕΧΕΙ ΣΤΟΧΟ, ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ, ΤΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ, ΑΠΌ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ.

NOTES * THE TITLE IN GREEK REFERS DIRECTLY TO THE PEOPLE OF ATHENS AND NOT THE CITY OF ATHENS. SO IN BOTH CASES WE REFER TO THE MUNICIPALITY (DEMOS) AND THE MAYOR OF THE ATHENIANS. ** BY REFERENCE TO THE ANCIENT GREEK TERM METIC (GREEK MÉTOIKOS: FROM METÁ, INDICATING CHANGE, AND OÎKOS "DWELLING"), WHICH REFERRED TO A FOREIGN RESIDENT OF ATHENS, ONE WHO DID NOT HAVE CITIZEN RIGHTS IN HIS OR HER GREEK CITY-STATE (POLIS) OF RESIDENCE, WE EMPHASIZE ON THE PRESENT DEPRIVED CONDITIONS OF ONE PART OF THE POPULATION OF ATHENS, THE IMMIGRANTS AND THE REFUGEES WHO HAVE ARRIVED TO THE COUNTRY. *** THE ETYMOLOGICAL ORIGIN OF THE WORD SCHOOL COMES FROM GREEK SKHOLE "SPARE TIME, LEISURE, REST EASE; IDLENESS FOR CULTIVATING ONES INTELLECT; THAT IN WHICH LEISURE IS EMPLOYED; LEARNED DISCUSSION;" ALSO "A PLACE FOR LECTURES, SCHOOL". "PLACE OF INSTRUCTION," OLD ENGLISH SCOL, FROM LATIN SCHOLA "INTERMISSION OF WORK, LEISURE FOR LEARNING; LEARNED CONVERSATION, DEBATE; LECTURE; MEETING PLACE FOR TEACHERS AND STUDENTS, PLACE OF INSTRUCTION; DISCIPLES OF A TEACHER, BODY OF FOLLOWERS. (1) “CRONACA DI UN’OCCUPAZIONE ANNUNCIATA,” AN INTERVIEW WITH GIANCARLO DE CARLO, IN IL ’68 A MILANO, STEFANO BOERI(ED.) (MILAN: TRIENNALE DI MILANO, 1998), 66–69. THE FRAGMENT IS TAKEN FROM THE TEXT BY PAULA NICOLIN, BEYOND THE FAILURE: NOTES ON THE XIVTH TRIENNALE. IN LOG 13/14, FALL 2008. (2) THE TERM WAS INTRODUCED BY THE MEMBERS OF TEAM X IN THE ‘50S. IT WAS ALSO USED AS THE TITLE OF THE THAT TOOK PLACE ON MAY ’68 AND WAS CURATED BY GIANCARLO DE CARLO.

14TH

MILAN TRIENALLE

A WHALE’S ARCHITECTS,ATHENS WHALESNET@GMAIL.COM HTTPS://BONPOURLORIENTGRECQUE.WORDPRESS.COM/ WWW.AWHALESARCHITECTS.NET

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: * ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΟΥΜΕ ΟΤΙ ΑΝΑΦΕΡΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ** ΜΕΤΟΙΚΟΣ ΝΟΕΙΤΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣΕ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΠΟΛΗΣ-ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΚΑΤΑΓΟΤΑΝ ΑΠΟ ΑΥΤΗΝ. ΟΙ ΜΕΤΟΙΚΟΙ ΕΙΧΑΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΑ Ή ΚΑΘΟΛΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝΙΣΟΥΜΕ ΟΤΙ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΑΝΑΛΟΓΗ ΑΠΟΣΤΕΡΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ *** ΣΧόΛΗ/ΣΚΟΛΗ ΣΗΜΑΙΝΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΑΥΣΗ, ΤΗΝ ΑΠΡΑΞΙΑ, ΤΗΝ ΑΡΓΙΑ, ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΝΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΕΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ. Η ΛΕΞΗ ΣΧΟΛΕΙΟ Ή ΣΧΟΛΗ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΤΆ ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ ΤΟ ΧΩΡΟ ΠΟΥ ΠΕΡΝΑΜΕ ΤΗ ΣΧΟΛΗ ΜΑΣ. Η ΙΔΙΑ ΛΕΞΗ ΕΊΝΑΙ ΚΑΙ Η ΡΙΖΑ ΤΗς ΛΕΞΗΣ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ: SCUOLA, SCHOOL, ESCUELA, ÉCOLE. ΑΣΧΟΛΙΑ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ. (1) “CRONACA DI UN’OCCUPAZIONE ANNUNCIATA,” ΜΙΑ ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ GIANCARLO DE CARLO, ΣΤΟ IL ’68 A MILANO, ΕΠΙΜ. STEFANO BOERI (MILAN: TRIENNALE DI MILANO, 1998), 66–69. Η ΣΗΜΕΊΩΣΗ ΑΥΤΉ ΕΝΤΟΠΊΣΤΗΚΕ ΣΤΟ ΆΡΘΡΟ ΤΗς PAULA NICOLIN, BEYOND THE FAILURE: NOTES ON THE XIVTH TRIENNALE, ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΌ LOG 13/14, ΦΘΙΝΌΠΩΡΟ 2008. (2) Ο ΟΡΟΣ ΕΙΣΗΧΘΗΚΕ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ TEAM X ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ ’50. ΑΠΟΤΕΛΕΣΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ ΤΗΣ 14ΗΣ ΤΡΙΕΝΑΛΛΕ ΤΟΥ ΜΙΛΑΝΟΥ, ΤΟ ΜΑΪΟ ΤΟΥ1968, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΕ Ο ΤΖΙΑΝΚΑΡΛΟ ΝΤΕ ΚΑΡΛΟ.

ΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΗΣ ΦΑΛΑΙΝΑΣ, ΑΘΗΝΑ WHALESNET@GMAIL.COM HTTPS://BONPOURLORIENTGRECQUE.WORDPRESS.COM/ WWW.AWHALESARCHITECTS.NET

Yannis Aesopos Architect Parnithos 10, Athens 15123, Τ: 210-6899100, info@aesopos.net

Γιάννης Αίσωπος Αρχιτέκτων Πάρνηθος 10, Αθήνα 15123, Τ: 210-6899100, info@aesopos.net

15 Φεβρουαρίου 2016 February 15, 2016

Κύριο Γιώργο Καμίνη, Δήμαρχο Αθηναίων

Mr George Kaminis, Mayor of Athens

Αγαπητέ κ. Δήμαρχε, Dear Mayor, The “crisis” severely wounded the architecture of the city –its buildings and public space– together with the social and economic structures that they house. The public space of Athens seems to be frozen in the past, having surrendered to the decay of time: devalued and filthy, a decadent field awaiting new clashes. The abandonment constitutes the new normality; the arrival of the new seems to have been suspended. Where is the new architecture of the city? The “post-crisis” era can only be born now, from within the crisis itself, through the necessity and the opportunity for reflection and reconsideration of priorities that it imposes. Mobilization rather funds is needed. A new, intellectually consistent, vision for Athens, shared by its citizens, should be articulated and put forward. It will shape the city's post-crisis identity, the “Next Athens.” This will not be founded on the impressiveness of architectural form, but rather, on the originality of architectural ideas that will comprehend the givens of the new condition and will be “anchored” intelligently to the history of the city.

Η «μετά-την-κρίση» εποχή δεν μπορεί παρά να γεννηθεί τώρα, μέσα από την ίδια την κρίση, μέσα από την ανάγκη και την ευκαιρία για αναστοχασμό και αναθεώρηση των προτεραιοτήτων που αυτή επιβάλλει. Δεν χρειάζονται πρωτίστως πόροι αλλά κινητοποίηση. Πρέπει να διατυπωθεί ένα νέο, πνευματικά αυτοτελές, όραμα για την Αθήνα που θα μοιράζονται οι πολίτες. Αυτό θα μορφοποιήσει την ταυτότητα της πόλης μετά-την-κρίση, την «επόμενη Αθήνα». Αυτή δεν θα στηρίζεται στην εντυπωσιακότητα της αρχιτεκτονικής μορφής αλλά στην πρωτοτυπία των αρχιτεκτονικών ιδεών που θα κατανούν τα δεδομένα της νέας συνθήκης και, ταυτόχρονα, θα «αγκυρώνονται» με ευφυία στην ιστορία της πόλης.

I have the conviction that a vision of a better built environment will offer relief to the every-day life of the citizens of Athens.

Έχω την πεποίθηση πως το όραμα ενός καλύτερου κτισμένου περιβάλλοντος θα λειτουργήσει λυτρωτικά στην καθημερινότητα των κατοίκων της Αθήνας.

Sincerely,

Ειλικρινώς,

Yannis Aesopos Architect, Athens Professor of Architecture & Urban Design, University of Patras 12

Η «κρίση» πλήγωσε βαθιά την αρχιτεκτονική της πόλης –τα κτίρια και το δημόσιο χώρο της– μαζί με τις κοινωνικές και οικονομικές δομές που αυτά στεγάζουν. Ο δημόσιος χώρος της Αθήνας μοιάζει να έχει παγώσει στο παρελθόν, παραδομένος στη φθορά του χρόνου: απαξιωμένος και ρυπαρός, ένα παρακμάζον πεδίο σε αναμονή νέων συγκρούσεων. Η εγκατάλειψη συγκροτεί τη νέα κανονικότητα, ο ερχομός του νέου μοιάζει να έχει ανασταλεί. Πού είναι η νέα αρχιτεκτονική της πόλης;

Γιάννης A. Αίσωπος Αρχιτέκτων, Αθήνα Καθηγητής Αρχιτεκτονικού & Αστικού Σχεδιασμού, Πανεπιστήμιο Πατρών 13

18 February 2016

18 Φεβρουαρίου 2016

Why Mister Mayor?

Γιατί Κύριε Δήμαρχε;

Cordially,

Από καρδιάς,

Arbit City Group

Αθήνα, 06/02/2016 Athens 06/02/2016 “Thus the metropolitan type () develops an organ protecting him against the threatening currents and discrepancies of his external environment which would uproot him. He reacts with his head instead of his heart. In this, an increased awareness assumes the psychic prerogative. Metropolitan life, thus, underlies a heightened awareness and a predominance of intelligence in metropolitan man. The reaction to metropolitan phenomena is shifted to that organ which is least sensitive and quite remote from the depth of the personality.”* Let’s accept this suggestion as part of the contemporary urban condition experienced by athenians and particularly the residents of Victoria Sq. where I inhabit and have immersed in everyday life. Try walking on the streets around Victoria M. Mayor, you will experience this yourself. The soul has subsided in relation to intelligence. But what kind of intelligence I am referring to here? I am talking about noesis**, the kind of reasoning behind our mental constructs. This noesis is the tool for constructing imaginary scenarios, a parallel universe in which the individual can survive when external conditions seem unfavorable. From my perspective, many of the personal and social pathologies in the area are nourished by various figments of imagination, aided by this mental, ‘noetical’ tool. On a daily basis I meet people with serious mental illnesses who wander around shouting, sometimes threatening, I witness phenomena of violence between different social groups or cases of sexual harassment, I see more and more burglaries taking place. When I want to walk through the square I have to cope emotionally with the living conditions of refugees who live outdoors even when the temperature is close to zero and if I want to visit the park Pedion tou Areos, it is preferable to take a friend along. In this everyday situation, in which realm of reasoning and mental construct should I elude in order to protect myself? In order to ignore all that stimuli I would have to approach a state of pure imaginary or approach madness like some of my fellow citizens have. I personally decide to stand closer to my soul and use it as a tool, therefore, I will turn from mental construct to logic. Logic indicates simple things. Maintaining the park of Pedion tou Areos and redesigning the cultural activities taking place in the park, providing housing for the refugees, ensuring fair police intervention to protect vulnerable groups, reinstalling usable recycle bins. And a new idea: establish a new Cultural Center in the neighborhood (similar to the one in the Kypseli neighborhood) to enhance the creative expression of residents. Let’s turn from para-noesis to creation. Yours sincerely, Artemis Papageorgiou Architect and multimedia artist *Georg Simmel, The Metropolis and Mental Life, 1903.

**I use the word noesis here and not intelligence as used by Simmel, to refer to reasoning more than the broader spectrum of cognition described by the word intelligence.

“Έτσι, ο άνθρωπος της μεγαλούπολης () αναπτύσσει ένα όργανο που τον προστατεύει εναντίον των απειλητικών ρευμάτων και αντιφάσεων του εξωτερικού του περιβάλλοντος, που θα μπορούσαν να τον ξερριζώσουν. Αντιδρά με το μυαλό του και όχι με την καρδιά του. Κατ’ αυτήν τη λειτουργία, η αυξημένη επίγνωση καταργεί το αποκλειστικό προνόμιο της ψυχής. Έτσι στη βάση του τύπου ζωής που αναπτύσσεται στη μεγαλούπολη βρίσκεται ένας αυξημένος βαθμός συνείδησης και μια υπεροχή της νόησης (). Η αντίδραση στα φαινόμενα που που χαρακτηρίζουν τη μεγαλούπολη μετατοπίζεται στο όργανο εκείνο το οποίο είναι το λιγότερο ευαίσθητο και εντελώς απομακρυσμένο από τα βάθη της προσωπικότητας.” * Ας δεχτούμε αυτή την πρόταση ως μία αστική συνθήκη που βιώνουν οι κάτοικοι της Αθήνας το 2016 και ιδιαίτερα οι κάτοικοι της πλατείας Βικτωρίας στην οποία διαμένω και γνωρίζω βιωματικά. Περπατώντας στους δρόμους της περιοχής θα το βιώσετε Κε Δήμαρχε. Η ψυχή έχει επί το πλείστον υποχωρήσει σε σχέση με τη νόηση που θριαμβεύει. Ποια νόηση όμως; Αυτή που κατασκευάζει φαντασιακές καταστάσεις, παράλληλο σύμπαν μέσα στο οποίο το άτομο δύναται να επιβιώσει όταν οι εξωτερικές συνθήκες παρουσιάζονται αντίξοες. Η θέση μου είναι ότι από τα διάφορα αποκυήματα της φαντασίας τρέφονται πολλές από τις προσωπικές και κοινωνικές παθογένειες της περιοχής. Όταν καθημερινά συναντώ ανθρώπους με σοβαρές ψυχασθενειες που περιφέρονται φωνάζοντας, κάποιοι απειλητικά, όταν είμαι παρούσα σε φαινόμενα βίας μεταξύ διαφόρων κοινωνικών ομάδων και σε φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης, όταν οι διαρρήξεις στη γειτονιά είναι αλλεπάλληλες, όταν θέλω να περάσω από την πλατεία Βικτωρίας και πρέπει να διαχειριστώ συναισθηματικά την κατάσταση των προσφύγων που διανυκτερεύουν εκεί ακόμα και σε θερμοκρασίες κοντά στο μηδέν, όταν στο Πεδίο του Άρεος είναι προτιμότερο να πηγαίνω με παρέα, σε ποια σφαίρα της νόησης πρέπει να περάσω ώστε να προστατευθώ; Στη σφαίρα της φαντασίωσης ή και της τρέλας που πέρασαν πιο αδύναμοι συνάνθρωποι; Εγώ προσωπικά αποφασίζω να δρω με εργαλείο την ψυχή μου οπότε αντί για τη νόηση θα στραφω προς τη λογική. Και η λογική υποδεικνύει απλά πράγματα. Απόφαση συντήρησης του Πεδίου του Άρεος και ανασχεδιασμού των πολιστικών του δράσεων, απόφαση για τη στέγαση των προσφύγων, απόφαση για δίκαιη παρέμβαση της αστυνομίας με στόχο την προστασία ευαίσθητων ομάδων, απόφαση για την επανεγκατάσταση λειτουργικών κάδων ανακύκλωσης. Και μια νέα πρόταση: Πολιτιστικό Κέντρο στη γειτονιά (όπως αυτό της Κυψέλης) για τη δημιουργική έκφραση των κατοίκων. Να στραφούμε από την παρα-νόηση στη δημιουργία. Με εκτίμηση, Άρτεμις Παπαγεωργίου Αρχιτέκτων & Εικαστικός πολυμέσων *Georg Simmel, Πόλη και Ψυχή, Εκδ. Έρασμος

From Dimitris Athinakis Kypseli, Athens To Giorgos Kaminis mayor of Athens herein Sunday, 20 December 2015 Dear Mr. mayor, In 2002, Greece participated in the Architecture Biennale in Venice with the project entitled: «Athens 2002: Absolute realism» ― it was proceeded by the 2000 Biennale whose general theme was «Less Aesthetics, More Ethics». The participants decided to depict Athens as it is, without any grooming, without hiding its resultants – residential, social, aesthetic and more. Of course, something tells me that we moved from one extreme to another, from hiding realism we got perharps to the point of disclosing one, single, realism. Mr Andreas Giakoumatos, who was then assistant professor of History of Architecture at the Aristotle University, had published a fierce review from the podium of the newspaper “TO VIMA”: “Which self-awareness (ours or foreigners’) did this selection serve, is still questionable. The worst part is that since quite some time there is an attempt to theorise what is unacceptable, a fact merely indicative of the management dead-end of the city, which of course is not being governed by architects, however, architects are called to exercise “self-criticism”! Thus, all sorts of arbitrary and saint contractors can, with the official blessings and “absolute realism”, seamlessly continue their work.” (Andreas Giakoumatos, “Pros and cons of the 8th Architecture Biennale”, newspaper “TO VIMA”, 10/11/2002).

I suspect that the shift in contemporary architecture of the time occurred after realising that Athens had missed, once and for all, the train for aesthetic beauty along the lines of Vienna or Paris. At the same time, there come to my mind and stir me up two British something-likesayings: it’s not worth it to cry over the spilt milk and better with the devil you know than with the devil you don’t. What am I trying to say? First of all, let us not cry over the ruins of an Athens forever lost and, on the other hand, let us get down to the Athens we have and move forward with it.

or not) everyday life. Let us get settled, as equal yet different citizens of the municipality, to a new, a brand new, dimension of Athens. Let us love once again the Athenian apartment building. Let us build a new experience around it. Let us lay a little further back in our armchairs, in our desks, in our beds. “Because the apartment building nurtured, through its various versions - from the elegant privately owned buildings of the interwar period to its cloned proliferation – the Greek process of urbanisation organising the social scale in depth of generations. If today the building colloquially described with the term “quid pro quo apartment building” - a term that entails misinterpretation - is part of our cultural heritage or not, it remains to be decided. It is certain, though, that it is part of our cellular memory.” (Nikos Vatopoulos, “The birth and death of the apartment building 1929-2011”, newspaper “KATHIMERINI”, 31/01/2015). And along this: “ Dealing with the new social, functional and environmental demands requires a radical reconsideration of the Athenian apartment building model. Already in Athens, in developing neighbourhoods of the city centre, as well as prime areas in the suburbs, innovative approaches that respond to some of these issues have started to emerge. The degree of acceptance of the architectural innovations by the local community is going to be the criterion according to which the evolution of habitation models will be determined in the coming years.” (Panos Dragonas, “After the apartment building?”, newspaper “KATHIMERINI”, 11/01/2009). Dear Mr mayor, Athens needs – I am not sure how much drama is added by the word «need» - to be seen as a scene in the film or the performance of our lives; it needs citizens who shall be the actors of their own stories; Athens is a living body, made out of many bodies; and just as many minds; if you want my opinion, there is no need for all of us to be happy in the same way; the little, personal joys can exist independently and autonomously, in our happiness, they might concur, they might coincide; you can start the story and – who knows? – we might take this fairytale piece by piece, bring it home inside our wallets, leave it on the secretaire and it might give off, on its own, words that we will take back and forth, add and remove, in this story. If not you, who else ought to be the first to say “Once upon a time…”? With sincere, warm greetings, Dimitris Athinakis

Dear Mr. mayor, I know, as a matter of fact very well, the thoughts about Athens. I follow as much as possible your interventions in the urban body of the city. You are the mayor Athens needs, especially at this time. The “Athina Project” cannot but stay. Along with the Vice Mayor for Civil Society mandate and the significant platform “SynAthina”. Of course, you have in front of you a long way in order to reach your destination. I am not even sure you will reach it. Probably, you do not even

know that yourself. But there is something you want to do. Only, if possible, do not forget that Athens needs above all a new story to be told. Athens needs – dear God what a cliché – a new

narrative. Rephrasing Pentzikis, consolation of the City of Athens. What do you think? Shall we find and tell one perfectly true tale for Athens? Find an incentive for our fellow citizens to view the city as an experience? Prove that this is what we have, this is what we – inevitably, how else can I say it? - ought to move forward with, let us love it by building a story around this (detestable

Από Δημήτρη Αθηνάκη Κυψέλη, Αθήνα Προς Γιώργο Καμίνη δήμαρχο Αθηναίων ενταύθα Κυριακή, 20 Δεκεμβρίου 2015 Αξιότιμε κύριε δήμαρχε, Το 2002, η συμμετοχή της Ελλάδας στη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας παρουσιάστηκε υπό τον τίτλο: «Athens 2002: Absolute realism» ― είχε προηγηθεί η Μπιενάλε του 2000 με γενικό θέμα «Λιγότερη αισθητική, περισσότερη ηθική». Οι συμμετέχοντες αποφάσισαν να αποτυπώσουν την Αθήνα ως είχε· δίχως κανένα φτιασίδωμα, δίχως να κρύψουν τις συνισταμένες της ― οικιστικές, κοινωνικές, αισθητικές και άλλες. Βέβαια, κάτι

μου λέει ότι περάσαμε από το ένα άκρο στο άλλο· από την απόκρυψη

του ρεαλισμού περάσαμε, ενδεχομένως, στην αποκάλυψη ενός, μόνο, ρεαλισμού· ο κύριος Ανδρέας

Γιακουμακάτος, τότε επίκουρος καθηγητής Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής στο ΑΠΘ, είχε δημοσιεύσει σφοδρή κριτική από το βήμα του «ΒΗΜΑτος»: «Ποιων την αυτογνωσία (των δικών μας ή των ξένων) εξυπηρέτησε αυτή η εκθεσιακή επιλογή, αποτελεί ακόμη ζητούμενο. Το χειρότερο είναι ότι από καιρό επιχειρείται η θεωρητικοποίηση του απαράδεκτου, ενδεικτική απλώς του διαχειριστικού αδιέξοδου της πόλης την οποία δεν κυβερνούν ασφαλώς οι αρχιτέκτονες οι οποίοι ωστόσο κλήθηκαν να ασκήσουν “αυτοκριτική”! ΈΈτσι, λοιπόν, οι κάθε λογής αυθαίρετοι και οι άγιοι εργολάβοι μπορούν, με τις επίσημες πλέον ευλογίες και με “απόλυτο ρεαλισμό”, να συνεχίσουν απρόσκοπτα το έργο τους» (Ανδρέας Γιακουμακάτος, «Τα “συν και τα πλην” της 8ης Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής», εφ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 10/11/2002). Υποψιάζομαι ότι η στροφή της τότε σύγχρονης αρχιτεκτονικής συνέβη μετά τη

συνειδητοποίηση ότι η Αθήνα είχε

χάσει, μια και για πάντα, το τρένο της αισθητικής

ομορφιάς κατά το πρότυπο της Βιέννης ή του Παρισιού. Ταυτόχρονα, έρχονται και με ξεσηκώνουν δύο βρετανικές κάτι-σαν-παροιμίες: it’s not worth it to cry over the spilt milk και better with the devil you know than with the devil you don’t. Τι θέλω να πω; Αφενός, ας μην κλαίμε πάνω από τα ερείπια μιας Αθήνας για πάντα χαμένης και, αφετέρου, ας πιάσουμε την Αθήνα που έχουμε και ας πορευτούμε με αυτήν. Αξιότιμε κύριε δήμαρχε, Γνωρίζω, και μάλιστα πολύ καλά, τις σκέψεις για την Αθήνα· παρακολουθώ, όσο μπορώ, τις κινήσεις που κάνετε επεμβαίνοντας στο αστικό σώμα της πόλης· είστε ο δήμαρχος που έχει ανάγκη, ειδικά τώρα, η Αθήνα· το «ΈΈργο Αθήνα», δεν μπορεί, θα μείνει· όπως και η Αντιδημαρχία της Κοινωνίας των Πολιτών και, μαζί, η σπουδαία πλατφόρμα «ΣυνΑθηνά»· βέβαια, έχετε πολύ δρόμο ακόμα για να φτάσετε εκεί που θέλετε· δεν ξέρω καν αν θα φτάσετε

ιστορία γύρω από τη (μισητή ή όχι) καθημερινότητά μας. Να βολευτούμε, ως ίσοι μα τόσο διαφορετικοί πολίτες του δήμου, σε μια νέα, ολοκαίνουργια διάσταση της Αθήνας. Ας ξανααγαπήσουμε την πολυκατοικία

της Αθήνας. Ας χτίσουμε μια νέα εμπειρία γύρω

από αυτήν. Ας καθίσουμε λίγο πιο αναπαυτικά στις πολυθρόνες μας, στα γραφεία μας, στα κρεβάτια μας. «Γιατί η πολυκατοικία εξέθρεψε, μέσα από τις πολλές εκδοχές της, από τις κομψές ιδιόκτητες πολυκατοικίες του Μεσοπολέμου μέχρι τον κλωνοποιημένο πολλαπλασιασμό της, την πορεία εξαστισμού των Ελλήνων οργανώνοντας όλη την κοινωνική κλίμακα σε βάθος γενεών. Αν σήμερα αυτό που στην κοινή γλώσσα ονομάζουμε “πολυκατοικία της αντιπαροχής” –όρος που προϋποθέτει την παρερμηνεία– ανήκει στην πολιτιστική μας κληρονομιά ή όχι, μένει να το δούμε. Το σίγουρο είναι ότι ανήκει στην κυτταρική μας μνήμη» (Νίκος Βατόπουλος, «Η γέννηση και ο θάνατος της πολυκατοικίας, 1929-2011», εφ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 31/01/2015).

Και μαζί: «Η αντιμετώπιση των νέων κοινωνικών, λειτουργικών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων απαιτεί μια ριζική αναθεώρηση του μοντέλου της αθηναϊκής πολυκατοικίας. ΉΉδη στην Αθήνα, σε αναπτυσσόμενες γειτονιές του κέντρου αλλά και σε προνομιούχες περιοχές των προαστίων, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται νεωτεριστικές προσεγγίσεις οι οποίες απαντούν σε ορισμένα από τα παραπάνω ζητήματα. Ο βαθμός αποδοχής των αρχιτεκτονικών καινοτομιών από την τοπική κοινωνία θα είναι το κριτήριο εκείνο που θα καθορίσει την εξέλιξη των μοντέλων κατοίκησης τα προσεχή χρόνια» (Πάνος Δραγώνας, «Μετά την πολυκατοικία;», εφ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 11/01/2009). Αξιότιμε κύριε δήμαρχε, Η Αθήνα έχει ανάγκη ―δεν γνωρίζω πόσο δράμα προσθέτει η λέξη «ανάγκη»― να τη δούμε ως σκηνικό της ταινίας ή της παράστασης της ζωής μας· έχει ανάγκη από πολίτες που θα είναι οι ηθοποιοί της δικής τους ιστορίας· η Αθήνα είναι ένα ζωντανό σώμα, φτιαγμένο από πολλά

σώματα· κι άλλα τόσα μυαλά· αν θέλετε τη δική μου άποψη, δεν

χρειάζεται να είμαστε

όλοι ευτυχισμένοι με τον ίδιο τρόπο· οι μικρές, προσωπικές μας ευτυχίες μπορούν να

υπάρχουν ανεξάρτητα και αυτόνομα, ευτυχώντας, ίσως, να συμπέσουν, να ταυτιστούν· ξεκινήστε εσείς την ιστορία και ―πού ξέρετε;― μπορεί εμείς να παίρνουμε κομμάτι κομμάτι το παραμύθι αυτό, να το πηγαίνουμε στο σπίτι μέσα στο πορτοφόλι μας, να το αφήνουμε στο σεκρετέρ κι εκείνο να βγάζει, έτσι, μόνο του, λέξεις και λόγια που θα πηγαινοφέρνουμε και θα προσθαφαιρούμε σ’ αυτή την ιστορία. Αν όχι εσείς, ποιος άλλος πρέπει πρώτος να πει «Μια

φορά κι έναν καιρό...»;

Με ειλικρινείς, πολύ θερμούς χαιρετισμούς, Δημήτρης Αθηνάκης

εκεί· πιθανώς, δεν

το γνωρίζετε καν εσείς ο ίδιος· όμως, κάτι θέλετε να κάνετε. Μόνο μην ξεχάσετε, όσο γίνεται, ότι η Αθήνα χρειάζεται, πάνω απ’ όλα, μία καινούργια ιστορία

να πούμε γι’ αυτήν· η Αθήνα χρειάζεται ένα ―τι κλισέ, θε μου― νέο αφήγημα· μια, παραφράζοντας τον Πεντζίκη, πόλεως των Αθηνών παραμυθία. Τι λέτε; Να βρούμε και να πούμε ένα, καθ’ όλα αληθινό, παραμύθι για την Αθήνα; Να βρούμε ένα κίνητρο στους συμπολίτες μας ώστε να δουν την πόλη ως εμπειρία; Να δείξουμε ότι αυτό έχουμε, μ’ αυτό πρέπει ―αναγκαστικά, πώς το λένε― να προχωρήσουμε, ας το αγαπήσουμε χτίζοντας μια

December 1th, 2015

1η Δεκεμβρίου, 2015

Dear Mayor of Athens

Αγαπητέ Δήμαρχε της Αθήνας

My name is Augustus Veinoglou and I am the funding director of Snehta residency. At Snehta we promote and facilitate local and international artists through its residency and exhibitions programmes in Kypseli, Athens. Residents are selected through an open call for artists, designers, architects, curators and art historians who then spend two months researching in Athens. Snehta also organizes a series of exhibitions, talks and workshops in response to topics that critically engage with Athens’ unique identity as a historical and social center. Snehta stands for the name of the City of Athens written in reverse. This name metaphorically suggests that the artists involved are to rediscover Athens by reading and translating it alternatively, observing and using the City’s local, social and cultural dynamics.

Ονομάζομαι Αύγουστος Βεϊνόγλου και είμαι ιδρυτικό μέλος της Snehta residency. Η Snehta προβάλλει και προωθεί εγχώριους και διεθνείς καλλιτέχνες μέσα από τη σειρά residency και το εκθεσιακό πρόγραμμα που διοργανώνει στην Κυψέλη. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα residency επιλέγονται μέσω ενός ανοιχτού καλέσματος που απευθύνεται σε καλλιτέχνες, σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, επιμελητές και ιστορικούς τέχνης, οι οποίοι στη συνέχεια καλούνται να περάσουν δύο μήνες κάνοντας έρευνα στην Αθήνα. Η Snehta επίσης διοργανώνει μια σειρά εκθέσεων, συζητήσεων και εργαστηρίων σχετικά με ζητήματα που διερευνούν την ιδιάζουσα ταυτότητα της Αθήνας ως ιστορικό και κοινωνικό κέντρο. Η λέξη Snehta ουσιαστικά προκύπτει από το όνομα της πόλης της Αθήνας γραμμένο αντίστροφα. Αυτό το όνομα μεταφορικά σηματοδοτεί την πρόθεσή μας οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες να ανακαλύψουν εκ νέου την Αθήνα, διαβάζοντας και μεταφράζοντας τη με εναλλακτικούς τρόπους, εστιάζοντας και αξιοποιώντας την τοπική, κοινωνική και πολιτιστική δυναμική της πόλης.

The project organised by metamatic:taf, in collaboration with METASITU and Storefront for Art and Architecture in New York is a wonderful opportunity to communicate to you some of my thoughts regarding artistic practice in our city. From my perspective as someone who receives applications from foreign artists whilst being in the position to also assess them I must affirm the quantitative increase of extremely talented artists residing and working at this moment in Athens. That is a currency the municipality and therefore the state should use in the name of improving the social and aesthetic fabric of the city. Opportunities should be fostered ideally through the municipality where those artists come in contact with Greek artists and they both become intrinsic parts of an overall strategy that perceives contemporary art as some sort of vehicle for a progressive pace of our existence. Athens stands a chance in becoming a paradigmatic state where the arts take a pivotal role and where artists aren’t isolated units existing in the fringes of society but workers of common and mutual good. I would like to stress therefore some of the professional and personal qualities that artists have just to give some rough pointers as instigators of ideas for what these (O)pportunities could be in the future. Artists can be highly adaptable; they tend to fix, restore or recycle left out objects, traces, ideas and so on; not only in their work but in their day to day lifecycle. Artists can be great teachers or educators given that they are in synch with their emotional world. Artists can be great economists in practice; they can do a lot with scarce resources. (Not to be misread with “artists don’t need to get paid for what they do!”). Artists can be really interesting people to have a conversation or to even have around as a positive or critical influence. Artists are trained manual workers, they understand a lot about process and they know skills that can be applied to a variety of disciplines and sub disciplines. (Note that consultation from artists is nowadays often integrated in cutting edge scientific studies). Artists can be great communicators of ideas and concepts, they can materialise something abstract into art, situation or something else. Artists can push the boundaries of other artistic fields e.g film and music amongst others. Artists can be great researchers by bringing together disparate spheres of knowledge. Artists can be brave and daring. They like to take up a challenge and can work really hard. Artists can work under pressure. Artists can turn a mundane thing into a thought provoking something. Artists can be beautiful people. Artists can be social workers, carers and can grasp the bigger picture just by staring into the detail. Artists Mr. Mayor fall beyond the scope of many classical occupations and terminologies. In my opinion that is the most important and the most general of all the generalization I mentioned above. Mr. Mayor I strongly believe it is time to think out of the box and deal with the problems that surround us with a little bit of help from a handful or even a plentiful of hardworking, talented, kind -Artists. Sincerely yours, Augustus Veinoglou Founder and Director Artist SNEHTA Residency  Aghias Zonis 1, Kypseli, Athens P +30 69 3110 9316 (GR) P +44 779 429 3585 (UK)   E augustus@snehtaresidency.org  http://www.snehtaresidency.org

Το project που οργανώνει το metamatic:taf, σε συνεργασία με τους METASITU και το Storefront for Art and Architecture της Νέας Υόρκης είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να σας επικοινωνήσω μερικές από τις σκέψεις μου που αφορούν την καλλιτεχνική πρακτική στην πόλης μας. Από τη δική μου οπτική, ως κάποιου που δέχεται αιτήσεις από ξένους καλλιτέχνες και έχει ταυτόχρονα την ευθύνη να τις αξιολογεί, οφείλω να υποδείξω την ποσοτική αύξηση των ιδιαιτέρως ταλαντούχων καλλιτεχνών, που την περίοδο αυτή διαμένουν και εργάζονται στην Αθήνα. Πρόκεται για ένα νόμισμα, το οποίο ο Δήμος και, κατ’ επέκταση, το κράτος θα έπρεπε να αξιοποιήσει ως μέσο βελτίωσης του κοινωνικού και αισθητικού ιστού της πόλης. Θα έπρεπε να ενθαρρύνονται ευκαιρίες, ιδανικά μέσω του Δήμου, ώστε οι καλλιτέχνες αυτοί να έρχονται σε επαφή με τους Έλληνες καλλιτέχνες και να μετατρέπονται αμφότεροι σε αναπόσπαστα κομμάτια μιας συνολικής στρατηγικής που αντιμετωπίζει τη σύγχρονη τέχνη ως ένα όχημα που προσφέρει έναν προοδευτικό ρυθμό στην ύπαρξή μας. Η Αθήνα έχει την ευκαιρία να γίνει μια υποδειγματική πολιτεία, στην οποία οι τέχνες παίζουν έναν ζωτικό ρόλο και οι καλλιτέχνες δεν αποτελούν απομονωμένες οντότητες των κοινωνικών περιθωρίων, αλλά εργάτες για το κοινό καλό. Για το λόγο αυτό, θα ήθελα να επισημάνω μερικά επαγγελματικά και προσωπικά προτερήματα που χαρακτηρίζουν τους καλλιτέχνες, μόνο για να παραθέσω μερικούς πρόχειρους δείκτες που ελπίζω να υποκινήσουν ιδέες για πιθανές μελλοντικές (Ε)υκαιρίες. Οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι ιδιαιτέρως ευπροσάρμοστοι. Έχουν την τάση να επισκευάζουν, να συντηρούν ή να ανακυκλώνουν παρατημένα αντικείμενα, ίχνη, ιδέες και πολλά άλλα, όχι μόνο ως μέρος της δουλειάς τους αλλά και ως μέρος του καθημερινού τρόπου ζωής τους. Οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι πολύ καλοί δάσκαλοι και εκπαιδευτικοί δεδομένου ότι είναι συγχρονισμένοι με τον συναισθηματικό τους κόσμο. Οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι εξαιρετικοί οικονομολόγοι στην πράξη: μπορούν να κάνουν πολλά με ελάχιστα μέσα. (Με αυτό σε καμία περίπτωση δεν εννοώ ότι «οι καλλιτέχνες δεν χρειάζεται να πληρώνονται για αυτό που κάνουν!»). Οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι πολύ ενδιαφέροντα άτομα για να κάνεις συζητήσεις ή για να αποτελούν μια θετική ή κριτική επιρροή. Οι καλλιτέχνες είναι εξειδικευμένοι χειρώνακτες, αντιλαμβάνονται πολύ καλά ό,τι αφορά σε μεθόδους και διαδικασίες και έχουν ικανότητες που μπορούν να εφαρμοστούν σε ποικίλα επιστημονικά αντικείμενα και κλάδους. (Να σημειωθεί εδώ ότι η συμβουλευτική από καλλιτέχνες αποτελεί σήμερα αναπόσπαστο μέρος για πολλές καινοτόμες επιστημονικές μελέτες). Οι καλλιτέχνες είναι πολύ αποτελεσματικοί στο να επικοινωνούν ιδέες και έννοιες, μπορούν να υλοποιήσουν κάτι αφηρημένο μετατρέποντάς το σε τέχνη, κατάσταση ή κάτι άλλο. Οι καλλιτέχνες μπορούν να διευρύνουν τα όρια άλλων καλλιτεχνικών πεδίων, για παράδειγμα ο κινηματογράφος και η μουσική μεταξύ άλλων. Οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι σπουδαίοι ερευνητές, συνδυάζοντας διαφορετικούς γνωστικούς τομείς. Οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι γενναίοι και τολμηροί. Λατρεύουν τις προκλήσεις και μπορούν να δουλέψουν πολύ σκληρά. Οι καλλιτέχνες μπορούν να δουλεύουν υπό πίεση. Οι καλλιτέχνες μπορούν να μετατρέψουν ένα ασήμαντο πράγμα σε κάτι που δίνει στους ανθρώπους τροφή για σκέψη. Οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι πανέμορφοι άνθρωποι. Οι καλλιτέχνες μπορούν να γίνουν κοινωνικοί εργάτες, φροντιστές και μπορούν να αντιληφθούν τη μεγάλη εικόνα, κοιτώντας μόνο μία λεπτομέρεια. Οι καλλιτέχνες, κύριε Δήμαρχε, βρίσκονται έξω από τα πλαίσια πολλών κλασικών επαγγελμάτων και ορολογιών. Κατά τη γνώμη μου, αυτή είναι η σημαντικότερη και η γενικότερη από όλες τις γενικεύσεις που ανέφερα παραπάνω. Κύριε Δήμαρχε, πιστεύω ολόψυχα ότι είναι καιρός πια να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που μας περιβάλλουν με μια μικρή βοήθεια από μια χούφτα ή ακόμα και από περισσότερους, εργατικούς, ταλαντούχους, ευγενικούς – Καλλιτέχνες.

Με εκτίμηση, Αύγουστος Βεϊνόγλου Ιδρυτής και υπεύθυνος Καλλιτέχνης SNEHTA Residency  Αγίας Ζώνης 1, Κυψέλη, Αθήνα Τηλ. +30 69 3110 9316 (ΕΛ) Τηλ. +44 779 429 3585 (UK)   Email augustus@snehtaresidency.org  http://www.snehtaresidency.org

To the Mayor of Athens Athens, Greece

26 December 2015

Notes on Athens: Reweaving layers, surfaces and steps

Dear Mayor, Mr. Kaminis, This is a letter from an artist to a mayor. We are both engaged in different ways with the notion of the city. Therefore, please accept my thoughts as a need to pass the ‘thread’ to you – a metaphorical and collaborative weaving process with poetic and political implications towards an aesthetic and social cohesion of Athens. Layers Without doubt, a city like Athens is a multilayered geology of history, time, architecture and memories. It is numerous invisible and visible stratifications with intense past and promising futures. This archaeology has become urban – the ancient has been entangled with the modern in various formations, which reveal the becoming of the city, its genius loci. Surfaces We need to reconsider our sensory understanding of Athens – not only in central but also in peripheral ways: to re-‐extract the sense of place. The surface we inhabit is not only the street, but we have to acknowledge other Athenian surfaces by using terraces, urban voids, in-‐between spaces, unused rivers or even the Metro underground network as art spaces and galleries. Such emblems of everydayness hold a great potential for the collective urban imagination. Through them we can re-‐sense and re-‐vivify the urban identity. Steps We need to reconsider walking as it weaves spaces together, it triggers sense of place and sociality. It can reveal and weave the Athenian past and the future together not only in street-‐level but up in terraces or underground in Metro. Sincerely,

Bill Psarras Artist, Dr. of Arts & Technology [Goldsmiths University of London]

Προς Δήμαρχο Αθηναίων Αθήνα, Ελλάδα

26 Δεκεμβρίου 2015

Σημειώσεις για την Αθήνα: Επανυφαίνοντας επίπεδα, επιφάνειες and βήματα

Αγαπητέ Δήμαρχε, κ. Καμίνη Αυτό είναι ένα γράμμα από έναν εικαστικό προς έναν δήμαρχο. Τόσο εσείς όσο και εγώ συνδεόμαστε με την έννοια της πόλης μέσα από διαφορετικούς τρόπους. Ως εκ τούτου, παρακαλώ δεχτείτε τις σκέψεις μου ως μια προσπάθεια να σας δώσω το ‘νήμα’ – μια μεταφορική και συνεργατική διαδικασία ύφανσης με ποιητικές και πολιτικές προεκτάσεις, προς μια αισθητική και κοινωνική συνοχή της Αθήνας. Επίπεδα Χωρίς αμφιβολία, μια πόλη σαν την Αθήνα αποτελεί μια πολυεπίπεδη γεωλογία ιστορίας, χρόνου, αρχιτεκτονικής και μνήμης. Είναι ποικίλες ορατές και αόρατες διαστρωματώσεις με έντονο παρελθόν και υποσχόμενο μέλλον. Μια τέτοια αρχαιολογία έχει γίνει αστική – το αρχαίο έχει εμπλακεί με το μοντέρνο σε ποικίλους σχηματισμούς, κάτι που αποκαλύπτει τον εξελισσόμενο χαρακτήρα της πόλης – την αίσθηση του μέρους. Επιφάνειες Πρέπει να επαναθεωρήσουμε την αισθητηριακή μας κατανόηση της Αθήνας – όχι μόνο μέσω κεντρικών αλλά και περιφερειακών τρόπων: να ξαναβρουμε την ταυτότητα του μέρους. Η επίφανεια που βιώνουμε δεν είναι μόνο ο δρόμος, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε και άλλες Αθηναϊκές επιφάνειες χρησιμοποιώντας τις ταράτσες, τα αστικά κενά, τους ενδιάμεσους χώρους, τα αχρησιμοποίητα ποτάμια ή ακόμα και το υπόγειο δίκτυο του Μετρό, ως χώρους τέχνης και δράσης. Τέτοια χωρικά εμβλήματα της καθημερινότητας κατέχουν ένα μεγάλο δυνητικό για την συλλογική αστική φαντασία. Μέσω αυτών μπορούμε να ξανά-‐βιώσουμε και να αναζωογονήσουμε την ταυτότητα της πόλης. Βήματα Πρέπει να επαναθεωρήσουμε το περπάτημα, καθώς είναι αυτό που υφαίνει τα μέρη μεταξύ τους – επιφέρει μια αίσθηση του μέρους και κοινωνικότητας. Μπορεί να υφάνει το Αθηναϊκό παρελθόν και μέλλον μαζί, όχι μόνο στο επίπεδο του δρόμου αλλά ψηλά στις ταράτσες ή υπογείως στο δίκτυο του Μετρό. Με εκτίμηση Βασίλης Ψαρράς Εικαστικός, Δρ. Τέχνης & Τεχνολογίας Goldsmiths University of London

Athens, 18 January 2016

Αθήνα, 18 Ιανουαρίου 2016

To the Mayor of Athens, Mr G. Kaminis,

Προς το Δήμαρχο της Αθήνας, κ. Γ. Καμίνη,

We are addressing you regarding the idea of pointing out practical and ethical issues that concern participatory urban planning as an initiative undertaken by the Municipality of Athens according to a particular plan.

Η απεύθυνσή μας βασίζεται στην ανάδειξη πρακτικών και δεοντολογικών ζητημάτων που αφορούν το συμμετοχικό αστικό σχεδιασμό ως πρωτοβουλία που επιχειρείται από το Δήμο της Αθήνας μέσω συγκεκριμένου προγράμματος.

In the context of an up-to-date discourse on democracy and open consultation, the revival of the community as a form of organisation seems capable to establish a form of exit from the massive political community of late capitalism. According to this action model, the city does not constitute a unifying vision, but pockets of intimate scale with particularities and needs identified by the residents themselves in a spirit of self-management and self-organisation.

Στο πλαίσιο μιας επικαιροποιημένης συζήτησης για τη δημοκρατία και την ανοιχτή διαβούλευση, η αναβίωση της κοινότητας ως μορφή οργάνωσης μοιάζει ικανή να συστήσει μια μορφή εξόδου από τη μαζική πολιτική κοινωνία του ύστερου καπιταλισμού. Σε αυτό το μοντέλο δράσης η πόλη δε συστήνεται σε μια ενοποιητική οπτική αλλά σε θύλακες οικείας κλίμακας με ιδιαιτερότητες και ανάγκες που εντοπίζονται από τους ίδιους τους κατοίκους με διάθεση αυτοδιαχείρισης και αυτοοργάνωσης.

Our concern regarding participatory urban planning in a city with a continuously metabolic nature such as Athens stems from a more generic criticism on an overman theory of commons. In the corresponding theory the distinction between the common and the public welfare is “elegantly” omitted. More particularly, nothing is common unless it is common among us. Personal benefit or individuality have by definition been excluded both in the level of thinking, as well as in terms of management. In a hypothetical collaborative scenario, in which the local government is involved, an artist suggests an intervention in a dimly lit street in the suburbs of Athens, while at the same time reinforcing the energy supply. The scenario includes the contribution of one or more Municipality employees and the material provided from a related selling company. If one of the alleged contributors does not recognize a personal motivation for participation, the procedure and, thus, the outcome is blocked. It is precisely on this failure that our question is established regarding the practices you intend to follow in order for the participatory procedure to remain at a level of offering, instead of becoming a credit-debit system of personal interests (win-win situation) between organisations, NGOs, entities and citizens.

Ο προβληματισμός μας αναφορικά με το συμμετοχικό σχεδιασμό σε μια πόλη με συνεχή μεταβολικό χαρακτήρα όπως η Αθήνα εκκινεί από μια γενικότερη κριτική στην υπερουμανιστική θεωρία των κοινών. Στη σχετική θεωρία παραλείπεται «κομψά» η διάκριση ανάμεσα στο κοινό και το κοινωφελές. Πιο συγκέκριμένα, τίποτα δεν είναι κοινό αν δεν είναι κοινό μεταξύ μας. Το προσωπικό όφελος ή η ατομικότητα έχουν εξ ορισμού αποκλειστεί τόσο σε επίπεδο σκέψης όσο και διαχείρισης.

Yours sincerely

Σε ένα υποθετικό συνεργατικό σενάριο στο οποίο εμπλέκεται η τοπική αυτοδιοίκηση, ένας καλλιτέχνης προτείνει να επέμβει σε ένα υποφωτισμένο δρόμο σε προάστιο της Αθήνας, ενισχύοντας ταυτόχρονα την ηλεκτροδότηση του. Το σενάριο περιλαμβάνει τη συμβολή ενός ή περισσοτέρων υπαλλήλων του Δήμου και την παραχώρηση υλικού από σχετική εταιρεία που το εμπορεύεται. Αν ένας από τους φερόμενους στο όλο εγχείρημα δεν αναγνωρίσει ένα προσωπικό κίνητρο συμμετοχής, η διαδικασία, άρα και η έκβαση του μπλοκάρονται. Πάνω σε αυτή ακριβώς την αστοχία συστήνεται η απορία μας σχετικά με τις πρακτικές που σκοπεύετε να ακολουθήσετε προκειμένου η συμμετοχική διαδικασία να παραμείνει σε επίπεδο προσφοράς και να μη μετατραπεί σε ένα χρεωπιστωτικό σύστημα προσωπικών συμφερόντων (win-‐win situation) μεταξύ ιδρυμάτων, μη κυβερνητικών οργανώσεων, φορέων και πολιτών.

Campus Novel*

Με εκτίμηση

*Campus Novel is an artist run group that was founded in November 2011 by Giannis Cheimonakis, Giannis Delagrammatikas, Foteini Palpana, Yiannis Sinioroglou and Ino Varvariti.

Campus Novel*

http://campusnovel.blogspot.gr  campusnovel@hotmail.gr

*Οι Campus Novel είναι ένα αυτοδιαχειριζόμενο εικαστικό σχήμα που ενεργοποιείται από το Νοέμβριο του 2011 και αποτελείται από την Ινώ Βαρβαρίτη, Γιάννη Δελαγραμμάτικα, Φωτεινή Παλπάνα, Γιάννη Σινιόρογλου και Γιάννη Χειμωνάκη.

http://campusnovel.blogspot.gr  campusnovel@hotmail.gr

Eirini Vourloumis www.eiriniphoto.com eiriniv@gmail.com Dear Mayor Kaminis, I hope this letter finds you well and that your new year is looking better than the last. 2015 was an unpredictable year for all of Greece and I can imagine that running a city like Athens on a non-‐existent budget must have been and is quite still an enormously ridiculous challenge. I am glad to have this opportunity to write to you as I now have the chance to tell you what has been on my mind in relation to our city for while. I am a photojournalist and have been covering the Greek crisis for the international media for the past five years. One of the most difficult stories I have had to illustrate was the rise of the far right party Golden Dawn, now called Popular Association or whatever. For me and for many Greeks their rise in power is difficult to fathom but they are now indeed a solid part of our social and political reality. I come from a multi cultural background as my mother is Indonesian and I consider myself Asian as much as I do Greek. Growing up looking a bit different in a homogenous Greek society was not so difficult for me as I went to an international school but there were times where I was teased on the street or when I visited other schools. These things never really bothered me as I was raised right by the best parents a girl could ask for. I have noticed though, that since this far right escalation in the political landscape, the number of racist incidents in my life have increased but more importantly the number of racial related attacks and beatings towards immigrants or any person of color are widespread all over Greece. I know you are probably thinking what all this has to do with you but I will get to that now! I thought it was courageous of you to ban Golden Dawn’s attempt at another public soup kitchen in Syntagma Square in 2013. Even though they still tried to set up you made sure to confiscate them personally and you were right by calling it a “soup kitchen of hatred.” Well at least that’s what the newspapers say. Whatever happened exactly, you did good. Anyway, I will get to the point. Numbers of immigrants are still rising in Athens much more so with the on going refugee crisis and second generation immigrants are still not eligible for Greek nationality. Assimilation and acceptance is the biggest challenge for these groups and I think it is more paramount than ever to fight xenophobia in our country. This is why I propose to you that we join forces to create Greece’s first photographic anti racism campaign. I have been thinking of this idea for many years now and think that if it were municipally run it would have an even bigger impact as this campaign could be all over Athens on bus stops and billboards.

Photography’s biggest strength is its immediacy and narrative capabilities. One idea of mine was to stage photographs of inhabitants of Athens of different ethnicities reenacting Greek phrases (παροιμιες) but literally. For example, for Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα, I would stage someone excited surrounded by hundreds of corgette pies with the phrase underneath or another example would be Έκλασε η νύφη, σχόλασε ο γάμος. I think you get the idea. I know this might sound abstract or a bit far out but I think the more comedic it is the more people will be able to relate to it and see something positive in it. Anyway this is just one idea of many so I hope you have a think about all this and we can talk further soon! Best, Eirini

Ειρήνη Βουρλούμη www.eiriniphoto.com eiriniv@gmail.com

αφομοίωση και η αποδοχή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για αυτές τις ομάδες και πιστεύω

Αγαπητέ Δήμαρχε Καμίνη,

την πρώτη φωτογραφική εκστρατεία κατά του ρατσισμού στην Ελλάδα. Σκέφτομαι αυτή την

Ελπίζω αυτή η επιστολή να σας βρίσκει καλά και ότι το νέο έτος διαφαίνεται καλύτερο από

ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο, μιας και θα μπορούσε να βρίσκεται σε όλη την Αθήνα, στις

το προηγούμενο. Το 2015 ήταν μια απρόβλεπτη χρονιά για όλη την Ελλάδα και μπορώ να

στάσεις λεωφορείων και σε διαφημιστικές πινακίδες. Η μεγαλύτερη δύναμη της

φανταστώ ότι η διαχείριση μιας πόλης όπως η Αθήνα με ανύπαρκτο προϋπολογισμό πρέπει

φωτογραφίας είναι η αμεσότητα και η αφηγηματικότητα. Μια ιδέα μου ήταν να

να ήταν και εξακολουθεί να είναι μια εξαιρετικά παράλογη πρόκληση.

σκηνοθετήσει φωτογραφίες των κατοίκων της Αθήνας διαφορετικών εθνοτήτων που να

ότι είναι περισσότερο από ποτέ υψίστης σημασίας το να καταπολεμηθεί η ξενοφοβία στη χώρα μας. Γι 'αυτό σας προτείνω να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να δημιουργήσουμε ιδέα εδώ και πολλά χρόνια και νομίζω ότι αν διοργανωθεί από τις δημοτικές αρχές θα είχε

αναπαριστούν ελληνικές παροιμίες, αλλά κυριολεκτικά. Για παράδειγμα, για το Περί

Χαίρομαι που έχω την ευκαιρία να σας γράψω και να σας πω όσα έχω στο μυαλό μου σε

ορέξεως κολοκυθόπιτα, θα έστηνα κάποιον ενθουσιασμένο να περιβάλλεται από

σχέση με την πόλη μας εδώ και κάποιο καιρό. Είμαι φωτορεπόρτερ και καλύπτω την

εκατοντάδες κολοκυθόπιτες με τη φράση από κάτω ή σε άλλο παράδειγμα θα μπορούσε να

ελληνική κρίση για τα διεθνή μέσα ενημέρωσης τα τελευταία πέντε χρόνια. Μια από τις πιο

φωτογραφηθεί το Έκλασε η νύφη, σχόλασε ο γάμος. Νομίζω ότι καταλάβατε.

δύσκολες ιστορίες που έπρεπε να αποτυπώσω ήταν η άνοδος του κόμματος της άκρας δεξιάς, της Χρυσή Αυγής, που αποκαλείται πλέον Λαϊκός Σύνδεσμος ή κάτι τέτοιο. Για μένα

Ξέρω ότι αυτό μπορεί να ακούγεται αφηρημένο ή εκκεντρικό, αλλά νομίζω ότι όσο πιο

και για πολλούς Έλληνες η άνοδός τους στην εξουσία είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή,

χιουμοριστικό είναι, τόσο περισσότεροι άνθρωποι θα είναι μπορέσουν να συνδεθούν με

αλλά τώρα πια αποτελούν πράγματι ένα σταθερό τμήμα της κοινωνικής και πολιτικής μας

αυτό και να βγει κάτι θετικό.

πραγματικότητας. Προέρχομαι από ένα πολυπολιτισμικό υπόβαθρο, μιας και η μητέρα μου κατάγεται από την

Τέλος πάντων αυτό είναι μόνο μια ιδέα από τις πολλές και ελπίζω ότι θα τα σκεφτείτε όλα αυτά και θα μπορέσουμε να μιλήσουμε περαιτέρω σύντομα!

Ινδονησία και θεωρώ τον εαυτό μου τόσο Ασιάτισα όσο και Ελληνίδα. Το να μεγαλώνω με ελαφρώς διαφορετική όψη σε μια ομοιογενή ελληνική κοινωνία δεν ήταν τόσο δύσκολο για μένα, μιας και πήγα σε διεθνές σχολείο, ωστόσο υπήρχαν στιγμές που με πείραζαν στο δρόμο ή όταν επισκεπτόμουν άλλα σχολεία. Αυτά τα πράγματα ποτέ δεν με ενόχλησαν πραγματικά, επειδή μεγάλωσα σωστά από τους καλύτερους γονείς που θα μπορούσε να ζητήσει ένα κορίτσι. Έχω παρατηρήσει όμως, ότι με την κλιμάκωση της ακροδεξιάς στο

Θερμά, Ειρήνη

πολιτικό τοπίο, ο αριθμός των ρατσιστικών περιστατικών στη ζωή μου έχει αυξηθεί, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι οι φυλετικές επιθέσεις και ξυλοδαρμοί απέναντι στους μετανάστες ή σε οποιοδήποτε άνθρωπο διαφορετικού χρώματος, είναι πολύ διαδεδομένες σε όλη την Ελλάδα. Ξέρω ότι ίσως αναωρτιέστε πώς όλο αυτό έχει να κάνει με εσάς, αλλά θα φτάσουμε σε αυτό τώρα! Το βρήκα θαρραλέο από πλευράς σας να απαγορεύσετε την προσπάθεια της Χρυσής Αυγής να διοργανώσει δημόσια συσσίτια στην Πλατεία Συντάγματος το 2013. Παρά το γεγονός ότι εξακολουθούσαν να προσπαθούν να στήσουν, εσείς φροντίσατε να τα κατασχέσετε προσωπικά και είχατε δίκιο που τα αποκαλέσατε “συσσίτια του μίσους”. Τουλάχιστον έτσι λένε οι εφημερίδες. Ό, τι και αν συνέβη ακριβώς, πράξατε καλώς.

Τέλος πάντων, θα φτάσω στο προκείμενο. Ο αριθμός των μεταναστών εξακολουθεί να αυξάνεται στην Αθήνα, πολύ περισσότερο με την εν εξελίξει κρίση των προσφύγων και οι μετανάστες δεύτερης γενιάς εξακολουθούν να μη δικαιούνται την ελληνική ιθαγένεια. Η

20/12/2015

To the Mayor of Athens G. Kaminis

Προς τον δήμαρχο Αθηναίων Γ. Καμίνη

Dear Mr Mayor

Αξιότιμε κ. δήμαρχε

The contemporary institutional formation and the prevailing traditional political and social perception reproduce centralism in local government, even though – as the word itself claims – this is a political area mainly offering society and citizens the potential of accessing power. This one-sided reference to your person for the goods and the bads of this city and the everyday life of its citizens, is proposed by the organisers of the “Letters to the Mayor” project based upon the enhanced power attributed by the institution to the respective mayor. Therefore, my first remark concerns the emergence of a decentralised strategy for the local government, which will strengthen representative and direct democracy, facilitating social movements and the people of the city to penetrate state structures. Especially today, that the welfare state is collapsing and thousands of households are impoverished, the municipality could become a meeting point and an area of collective action for citizens, workers and elected authorities, in order to recover lost rights and develop at a personal level practical solidarity against the crisis.

Η σύγχρονη θεσμική συγκρότηση και η επικρατούσα παραδοσιακά πολιτική και κοινωνική αντίληψη αναπαράγουν τον συγκεντρωτισμό στην αυτοδιοίκηση παρότι - όπως η ίδια η λέξη μαρτυρεί - αποτελεί κατεξοχήν χώρο εν δυνάμει προσβάσιμο στην κοινωνία και τους πολίτες. Η μονόπλευρη αναφορά στο πρόσωπό σας για τα καλά και τα κακά που αφορούν στην πόλη και την καθημερινή ζωή των κατοίκων της προτείνεται από τους οργανωτές της Πρωτοβουλίας των Επιστολών στη βάση της ενισχυμένης εξουσίας, την οποία παρέχει ο θεσμός στον εκάστοτε δήμαρχο. Η πρώτη επισήμανσή μου αφορά, λοιπόν, στην ανάδειξη μιας αποκεντρωτικής στρατηγικής για την αυτοδιοίκηση που, ενδυναμώνοντας την αντιπροσωπευτική και άμεση δημοκρατία, διευκολύνει να διεισδύσουν στις κρατικές δομές τα κοινωνικά κινήματα και ο λαός της πόλης. Ιδιαίτερα σήμερα, που το κοινωνικό κράτος καταρρέει και χιλιάδες νοικοκυριά φτωχοποιούνται, ο δήμος θα μπορούσε ν’ αποτελεί τόπο συνάντησης και συλλογικής δράσης δημοτών, εργαζομένων και αιρετών τόσο για ν’ ανακτηθούν τα χαμένα δικαιώματα όσο και για ν’ αναπτυχθεί αυτοπρόσωπα η έμπρακτη αλληλεγγύη στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Dear Mr. Mayor

Αξιότιμε κ. δήμαρχε

Since the time I was member of the City Council of Athens as head of the municipal faction “Anoihti Poli”, I am aware that our positions regarding the institution do not coincide. If I am returning to a different local government model it is because its value is becoming more and more comprehensible during this long period of poverty and despair that the 3rd memorandum has imposed on the popular classes. Taking this into consideration, I believe the municipal majority you represent should not take for granted the policy of the memorandum with all its implications for the local government, even less so to consider it a necessary sacrifice which will lead us to the exit of the crisis. As the policies of the memorandum will deepen, the society of this city will deregulate and dissolve. The private property of thousands of citizens – particularly the primary residency of poor households and small/medium businesses – are threatened with confiscation due to debts to banks, the public sector and stateowned enterprises, which they are not able to pay as a result of the collapse of the economy and of their personal finances. Ten thousands of households are daily faced with hunger or live in the dark, not being able to pay their electricity bills. Eating-at-school programmes, despite the governmental proclamations, remain a dead letter. Impeding or positive changing today’s reality is not to be anticipated any time soon, since unemployment constitutes a structural long-term condition. Ever since 2011 and 2012 I have formulated alternative proposals regarding the issue of citizens’ support against poverty – for both natives and immigrants – empowering the role of the City of Athens Homeless Shelter and diverse decentralised structures, which could be reinforced by the participation of its users, the solidarity of the people and the collaboration with independent social structures. The practical results of the exercised policy in the issues of alimentation/accommodation/welfare are until today absolutely inconsistent with the needs, since the allocated resources are scarce, among other reasons. The municipal authorities have no reason at all to come to terms with the retrenchment policies applied by the central state or limit themselves to offering crumbs of charity. Taking all the above into consideration, I would suggest the organisation of an open assembly, bringing together all interested parties and citizens in order to evaluate the needs and abilities, to plan assertive efforts and to mobilise the entire society of this city to face the deep humanitarian crisis we are experiencing.

Γνωρίζω από την εποχή της συμμετοχής μου στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας, με την ιδιότητα της επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Ανοιχτή Πόλη», ότι οι θέσεις μας για τον θεσμό δεν συμπίπτουν. Αν επανέρχομαι σ’ ένα διαφορετικό αυτοδιοικητικό πρότυπο είναι γιατί η αξία του γίνεται πολύ πιο κατανοητή στη μακρά περίοδο ανέχειας και απελπισίας που έχει βυθίσει τις λαϊκές τάξεις το τρίτο επαχθέστερο μνημόνιο. Τούτων δεδομένων πιστεύω ότι η δημοτική πλειοψηφία την οποία εκπροσωπείτε δεν θα πρέπει να θεωρήσει τη μνημονιακή πολιτική με τις επιπτώσεις της στην αυτοδιοίκηση ως δεδομένη, πολύ περισσότερο ως αναγκαία θυσία που θα οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση. Όσο οι μνημονιακές πολιτικές βαθαίνουν τόσο η κοινωνία πόλης απορρυθμίζεται και διαλύεται. Η ιδιωτική περιουσία χιλιάδων δημοτών - ιδιαίτερα η κύρια κατοικία φτωχών νοικοκυριών και μικρών/μεσαίων επιχειρήσεων - κινδυνεύει με κατάσχεση λόγω χρεών σε τράπεζες, δημόσιο και ΔΕΚΟ, που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν λόγω κατάρρευσης της οικονομίας και των προσωπικών τους οικονομικών. Δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά αντιμετωπίζουν καθημερινά το φάσμα της πείνας ή διαβιούν στο σκοτάδι, αδυνατώντας να πληρώσουν τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Η σίτιση στα σχολεία, παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες, μένει κενό γράμμα. Ανάσχεση και θετική αλλαγή της σημερινής πραγματικότητας δεν προβλέπεται σύντομα καθώς η ανεργία αποτελεί δομική μακροχρόνια συνθήκη. Ήδη από το 2011 και 2012 είχα διατυπώσει εναλλακτικές προτάσεις στα θέματα της στήριξης των δημοτών ντόπιων και μεταναστών - απέναντι στη φτώχεια, με καθοριστικό ρόλο του ΚΥΑΔΑ και πολύμορφες αποκεντρωμένες δομές στις οποίες θα μπορούσε ν’ ακουμπήσει η συμμετοχή των ίδιων των χρηστών, η αλληλεγγύη των δημοτών και η συνεργασία με ανεξάρτητες κοινωνικές δομές. Τα πρακτικά αποτελέσματα της ασκούμενης δημοτικής πολιτικής στα θέματα σίτισης/στέγασης/πρόνοιας είναι και σήμερα απολύτως αναντίστοιχα με τις ανάγκες, καθώς μεταξύ άλλων, οι διατιθέμενοι πόροι είναι ελάχιστοι. Η αυτοδιοίκηση δεν έχει κανένα λόγο να συμφιλιωθεί με την πολιτική λιτότητας του κεντρικού κράτους και δεν πρέπει να περιοριστεί σε ψίχουλα φιλανθρωπίας. Με το σκεπτικό αυτό θα πρότεινα να καλέσετε μια ανοιχτή συνέλευση όλων των εμπλεκομένων φορέων στα θέματα της πόλης και με ελεύθερη συμμετοχή δημοτών. Για να αποτιμηθούν ανάγκες και δυνατότητες, για να σχεδιαστούν διεκδικητικές προσπάθειες και να ενεργοποιηθεί το σύνολο της κοινωνίας πόλης στην αντιμετώπιση της βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης που βιώνουμε.

Yours sincerely Eleni Portaliou

Με εκτίμηση Ελένη Πορτάλιου

former professor at the School of Architecture of NTUA, former councilor of the Municipality of Athens portel@central.ntua.gr, 210-7512560

π. καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ, π. δημοτική σύμβουλος Δήμου Αθηναίων portel@central.ntua.gr, 210-7512560 33

Dear Mister Mayor of Athens, Giorgos Kaminis, I hope this letter finds you well, I have great respect for your work and for the city you represent; not only for the history it bears, but mostly for the fact that as a municipality, Athens has had a great tradition of respect towards that history. Apparent in many ways, this aforementioned respect can be seen in the fact that several streets and squares of our city have been named in honor of great men and women, historical figures that we, as a society of Athenians, enjoy identifying with. It is my understanding that since the times of King Otto, this process of using history in order to name pieces of our city has been a thoughtful one, and I have to personally state that in many respects it is a job well done. But it is within this context of a thoughtful process that omissions are apparent and, one could argue, harmfull to the reputation of the city as a respecting institution. Along with several important greek figures, our streets have been also named after great men from abroad, men that have either helped or inspired our community: Codrington, Gladstone, Palme just to name a few. So you can see how when an important greek figure is missing, the loss for the city seems even more saddening. As I am sure you understand I am referring to a person I believe is of immense historical significance! For a while now I have been working on the life and times of Nick Boricua, aka Nikias Fokas. This intellectual, artist and revolutionary from Ithaca, a true Homo Universalis, has been maybe the greatest personification of the true spirit of greekness! A greekness that, when he felt was lost in our country due to the westernisation of the greek way of life had to be found somewhere else, and therefore he traveled all the way to the caribbean. Throughout his life he demonstrated his love of the sea, the sun (nature in general) adventure, leisure, defiance against oppression and struggle against injustice. He made it his life’s quest to help the less fortunate and he fought to the end for what he believed in! All these virtues are deeply greek, and he really was the amalgam of them all. Along with this letter I am sending you some additional information about his life, so you can also be fascinated like myself from the life of this great man. I hope this will make you consider my request to honor him, by naming a part of our great city after him. In the following months, due to the immense research of a group of scholars and fellow enthusiasts there will be the grand opening of a Museum in his honor in the city of Athens. It would be astonishing if you would honor us (and Nick’s memory) with your presence. I will be contacting you again when the dates are set, so you can be there and get acquainted with what I consider to be one of the most important men of our recent history. Looking forward to your actions at your earliest convenience, Alexis Fidetzis Alexis Fidetzis / alexisfidetzis.com

Αγαπητέ κύριε Δήµαρχε της Αθήνας, Γιώργο Καµίνη, Ελπίζω αυτό το γράµµα να σας βρίσκει καλά. Τρέφω µεγάλο σεβασµό για τη θέση σας και την πόλη την οποία εκπροσωπείτε, όχι µόνο για την ιστορία της, αλλά κυρίως για το γεγονός ότι η Αθήνα ως Δήµος πάντοτε είχε µια σηµαντική παράδοση όσον αφορά στον σεβασµό για την ιστορία. Ο προαναφερόµενος σεβασµός γίνεται αντιληπτός µε διάφορους τρόπους και κυρίως µε το γεγονός ότι πολλοί δρόµοι και πλατείες της πόλης έχουν πάρει τιµητικά το όνοµα σηµαντικών ανδρών και γυναικών, ιστορικών προσωπικοτήτων, µε τους οποίους αρέσει σε εµάς τους Αθηναίους ως κοινωνία να ταυτιζόµαστε. Καταλαβαίνω ότι από την εποχή του βασιλιά Όθωνα αυτή η διαδικασία του να χρησιµοποιείς την ιστορία ώστε να ονοµάζεις σηµεία της πόλης έχει γίνει κατόπιν σοβαρής σκέψης και θα έλεγα ότι προσωπικά θεωρώ πως έχει γίνει πολύ σωστή δουλειά. Όµως επειδή ακριβώς έχει προηγηθεί µια διαδικασία σηµαντικής µελέτης, οι όποιες ελλείψεις προκαλούν εντύπωση και θα µπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι βλάπτουν την φήµη της πόλης ως ενός θεσµού που χαρακτηρίζεται από σεβασµό. Παράλληλα µε αρκετές σηµαντικές προσωπικότητες Ελλήνων, οι δρόµοι µας φέρουν επίσης ονόµατα µεγάλων ξένων ανδρών, ανδρών που είτε βοήθησαν είτε ενέπνευσαν την κοινωνία µας: Κόδριγκτων, Γλάδστων, Πάλµε, απλώς για να αναφέρω µερικούς. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, γιατί όταν λείπει ένας σηµαντικός Έλληνας, η απώλεια αυτή για την πόλη φαντάζει ακόµα πιο θλιβερή. Είµαι βέβαιος ότι κατανοείτε πως αναφέροµαι σε ένα πρόσωπο, το οποίο θεωρώ ότι έχει τεράστια ιστορική σηµασία! Εδώ και κάποιο καιρό µελετώ τη ζωή και την εποχή του Nick Boricua, γνωστού ως Νικίας Φωκάς. Αυτός ο διανοούµενος, καλλιτέχνης και επαναστάτης από την Ιθάκη, ένας πραγµατικός Homo Universalis, υπήρξε ίσως η πιο αξιόλογη προσωποποίηση του αληθινού πνεύµατος της ελληνικότητας! Μιας ελληνικότητας, την οποία, όταν ασθάνθηκε ότι χάθηκε πλέον στη χώρα µας εξαιτίας της δυτικοποίησης του ελληνικού τρόπου ζωής, αναγκάστηκε να την αναζητήσει αλλού και, έτσι, ταξίδεψε µέχρι την Καραϊβική. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του εξέφραζε την αγάπη του για τη θάλασσα, τον ήλιο (τη φύση εν γένει), την περιπέτεια, τη χαλαρότητα, την ανυπακοή προς την καταπίεση και τον αγώνα ενάντια στην αδικία. Ήταν σκοπός της ζωής του να βοηθάει τους λιγότερο ευνοηµένους και στο τέλος πολέµησε για αυτό που πίστευε! Όλες αυτές οι αρετές είναι βαθιά ελληνικές και εκείνος υπήρξε το αµάγαλµα όλων αυτών. Μαζί µε αυτό το γράµµα σας στέλνω επιπλέον πληροφορίες για τη ζωή αυτού του σπουδαίου άνδρα, ελπίζοντας να σας γοητεύσει, όπως γοήτευσε εµένα. Εύχοµαι αυτό να σας πείσει να λάβετε υπόψη σας το αίτηµά µου να τον τιµήσουµε, δίνοντας το όνοµά του σε κάποιο σηµείο της πόλης µας. Μέσα στους επόµενους µήνες, θα πραγµατοποιηθούν στην Αθήνα τα εγκαίνια ενός Μουσείο προς τιµήν του, χάρη στην πολυσχιδή έρευνα µιας οµάδας που αποτελείται από ακαδηµαϊκούς και άλλους λάτρεις της ιστορίας του. Θα ήταν υπέροχο αν µας τιµούσατε µε την παρουσία σας (εµάς και τον Νικία). Θα επικοινωνήσω ξανά µαζί σας όταν οριστεί η ηµεροµηνία, ώστε να µπορέσετε να παρευρεθείτε και να µάθετε περισσότερα για τον, κατά τη γνώµη µου, σηµαντικότερο άνδρα της σύγρονης ιστορίας µας. Αναµένοντας τις ενέργειές σας το συντοµότερο δυνατό, Αλέξης Φιδετζής

19 January 2016

We are ashamed of something that ought to be making us proud. At the same time we pride ourselves for something that traditionally happens for centuries, without any wish to acknowledge that it is part of our current identity.

Dear Mayor, Mr. George Kaminis, No significant revelation is going to follow in this letter. It contains no theory on “which is the face of Athens nowadays, without preconceptions, without omissions, in all honesty, and towards which direction should the city head to?” I will take this opportunity only to touch upon a small part of that question, a part that to me is an indisputable part of the reality of our city.

Someone might say “what are you talking about? There is a crisis!” I imagine that I am not the only one to notice that the crisis has made nightlife even more vivid. It is not that we do not know what we want. It is that, in my opinion, when it comes to this issue we avoid to see who we are. This causes erratic decisions and conflicting attitudes, an ambivalence both by the citizens and the governors, when it comes to licenses, the management of Athenian nightlife,

On the one hand, we are striving to reduce it, and on the other hand we pity the cities that do not

the strategic promotion of its image, on issues that will eventually contribute ipso facto to the city’ s

have it.

course to the future, whether we face them squarely or not.

On the one hand we participate with excitement and fury, on the other hand we condemn and consider it a sign of decadence. On the one hand we consider it a secondary or even tertiary issue, on the other hand we claim that it is one of our strengths.

Thank you, Lena Foutsitzi

I speak of the following undeniable fact: Athens loves the night. We do not want to be reminded and we do not wish to accept it. We want it to be true without making consciously making it part of our image. We wish to eat out late at night, but we do not want to finally think realistically what we ought to do about the issue of noise. We want to sit outside throughout the year because the weather is good, but we do not wish to make up our minds that chairs are needed in order to sit outside. We want to stay out late every night, but we do not want to take into consideration what that means for employees and their working hours. There is no need to mention how many (and which) cities have done a career by recognising their night face. Needless to comment how disappointed the Athenians are to discover that their favorite (on paper) cities sleep early. It is also needless to elaborate on the idea that nightlife is not decadent. The city that never sleeps is a lively city, and a lively city is restless, adaptive, safe. We know it, because we are living it. Athens brings together elements existing in few parts of the world, at the same time, in the same manner. It has good weather, democracy, peace, gender equality, an open society, very good food, a positive and healthy attitude towards alcohol and people who know how to go out and have fun. Some make us angry, others ashamed and others we consider untrue. However, many cities with good weather do not live at night, or prohibit alcohol, or some food categories. Other countries with excellent conditions of democracy and equality, do not have good weather. We are a very special part of the earth for the life after dark.

19 Ιανουαρίου 2016 Αγαπητέ Δήμαρχε Γιώργο Καμίνη,

Ντρεπόμαστε για κάτι που θα έπρεπε να μας κάνει περήφανους. Ταυτόχρονα περηφανευόμαστε για κάτι που γίνεται εδώ και αιώνες λόγω παράδοσης, αλλά χωρίς να θέλουμε να το αναγνωρίσουμε ως μέρος της σημερινής μας ταυτότητας. Κάποιος θα έλεγε «μα με τι ασχολείσαι; Έχουμε κρίση!» Φαντάζομαι ότι δεν είμαι η μόνη που έχει

παρατηρήσει ότι η κρίση έκανε τη νυχτερινή ζωή ακόμη πιο έντονη.

Σε αυτό το γράμμα δεν πρόκειται να ακολουθήσει κάποια μεγάλη αποκάλυψη. Δεν περιέχει θεωρία

Δεν είναι ότι δεν ξέρουμε τι θέλουμε. Είναι ότι, κατά τη γνώμη μου, σε αυτό το θέμα, αποφεύγουμε

περί του «ποια είναι η Αθήνα αυτή τη στιγμή, χωρίς τις αγκυλώσεις, χωρίς τις παραλείψεις, με πάσα

να δούμε ποιοι είμαστε. Αυτό προκαλεί αλλοπρόσαλλες αποφάσεις και αντικρουόμενες στάσεις,

ειλικρίνεια, και προς τα πού θα έπρεπε να βαδίσει;» Με την ευκαιρία που μου δόθηκε, θα ήθελα

μια αμφιθυμία και από τους πολίτες και από τους διοικούντες, στα θέματα των αδειών, στη

μόνο να θίξω ένα μικρό μέρος αυτό του ερωτήματος, το οποίο για μένα αποτελεί αδιαμφισβήτητο

διαχείριση της νυχτερινής πλευράς της Αθήνας, στη στρατηγική προώθησης της εικόνας της, σε

κομμάτι της πραγματικότητας της πόλης μας.

θέματα που, τελικά, συμβάλλουν εκ των πραγμάτων στην πορεία της πόλης μας προς το μέλλον,

Από τη μια πασχίζουμε να το περιορίσουμε, από την άλλη οικτίρουμε όσες πόλεις δεν το έχουν. Από τη μια συμμετέχουμε ενθουσιωδώς και μανιωδώς, από την άλλη το κατακρίνουμε και το

είτε τα αντιμετωπίσουμε στα ίσια, είτε όχι.

θεωρούμε ένδειξη παρακμής.

Ευχαριστώ,

Από τη μία το θεωρούμε δευτερεύον ή και τριτεύον θέμα, από την άλλη υποστηρίζουμε ότι είναι

Λένα Φουτσιτζή

ένα από τα δυνατά μας σημεία.

Μιλάω για το εξής αδιαμφισβήτητο γεγονός: Η Αθήνα αγαπάει τη νύχτα. Δεν θέλουμε να μας το θυμίζουν, ούτε να το αποδεχτούμε. Θέλουμε να ισχύει, χωρίς να το κάνουμε συνειδητά μέρος της εικόνας μας. Θέλουμε να τρώμε έξω αργά τη νύχτα, αλλά δεν θέλουμε να σκεφτούμε επιτέλους, ρεαλιστικά, τι να κάνουμε με το θέμα του θορύβου. Θέλουμε να καθόμαστε έξω όλο το χρόνο γιατί είναι καλός ο καιρός, αλλά δεν θέλουμε να το πάρουμε απόφαση ότι για να κάτσουμε έξω χρειάζονται καρέκλες. Θέλουμε να ξενυχτάμε κάθε μέρα, αλλά δεν θέλουμε να σκεφτούμε τι σημαίνει αυτό για τους εργαζόμενους και τα ωράρια τους. Δεν χρειάζεται να αναφέρω πόσες (και ποιες) πόλεις έχουν κάνει καριέρα αναγνωρίζοντας την νυχτερινή τους πλευρά. Είναι περιττό να σχολιάσω πόσο απογοητεύονται οι Αθηναίοι όταν ανακαλύπτουν ότι οι αγαπημένες τους πόλεις (στα χαρτιά) κοιμούνται νωρίς. Είναι επίσης περιττό να αναπτύξω ότι η νύχτα δεν είναι παρακμή. Η πόλη που δεν κοιμάται είναι μια πόλη ζωντανή, και μια ζωντανή πόλη είναι ανήσυχη, ελισσόμενη, ασφαλής. Το ξέρουμε, γιατί το ζούμε. Η Αθήνα συνδυάζει στοιχεία που βρίσκονται σε ελάχιστα σημεία της γης, ταυτόχρονα, με τον ίδιο τρόπο. Έχει καλό καιρό, δημοκρατία, ειρήνη, ισότητα των φύλων, ανοιχτή κοινωνία, πολύ καλό φαγητό, θετική και υγιή στάση απέναντι στο αλκοόλ, και ανθρώπους που ξέρουν να βγαίνουν και να διασκεδάζουν. Άλλα μας προκαλούν θυμό, άλλα ντροπή, άλλα πιστεύουμε ότι δεν ισχύουν καν. Όμως πολλές πόλεις που έχουν καλό καιρό, δεν ζουν τη νύχτα τους, ή απαγορεύουν το αλκοόλ, ή κατηγορίες φαγητών. Άλλες χώρες που έχουν πολύ καλές συνθήκες δημοκρατίας και ισότητας, δεν έχουν καλό καιρό. Είμαστε ένα πολύ ιδιαίτερο μέρος της γης για τη ζωή που αρχίζει το βράδυ.

Athens, February 2016 Mister Mayor, The image of the city is the mirror to all occurring sociocultural transformations. Throughout its constant transformations, the city tends more and more to become condense and, in the end, insular. We often encounter “desolate squares”, parks, spaces where occasional, planned in advance, unspontaneous actions happen outside the social context which could offer them life and function. Realising the devitalisation of social expression, a demand for review of the social space emerges.

At any rate, the state ought to establish laws redefining the relations between the state, the “experts” (i.e. architects) and the users, and each of them should realise their role in an attempt to actualise a collective vision for the city. Yours sincerely, Georgouli Danae, Glyka Filia Architects N.T.U.A.

Towards this direction a number of competitions for architectural ideas or drafts have been proclaimed during the last few years by both public authorities and private initiatives. Processes promoting the progress of architectural research, giving young architects equal opportunities and creating a field of substantial and fruitful discourse. However, the interest seems to focus mostly on the promotion of the city rather than solving the actual problems of the user. At the same time, spontaneous acts of claiming the public space are expressed by citizens with the participation of architects as well. Such examples are the cases of the park in Navarinou street at Exarcheia, the park at Kyprou and Patission street, Dimosion Sima in Metaxourgeio and more. These are flexible and affordable interventions, mild in terms of use, providing instant solutions to urgent, everyday problems “reading” the space and the demands of the user. Apart from reclaiming the public space, the sense of collectivity is also reinforced, emerging nowadays as an imperative necessity in all aspects of the country’s shared life. However, this practice lacks in comprehensive planning and expanse, a fact that constrains the dynamics of the endeavour. Taking the aforementioned into consideration we propose some thoughts: Is it possible that the citizens’ initiatives respond more directly to everyday problems? Could they be reinforced by the contribution of institutions and public authorities? Maybe tracing and listing them in a first stage, and later incorporating them within the framework of a gradually expanding network, could help multiply their strength. To this effect, is it possible to reinforce the participation of users in the process of architectural competitions? Specifying the needs in order to form the competition’ s requirements and evaluating the results through open discussions could constitute part of an interactive participatory process corresponding more effectively to society’s demands.

Αθήνα, Φεβρουάριος 2016

Κύριε Δήμαρχε, Η εικόνα της πόλης αποτελεί τον καθρέφτη όλων των κοινωνικοπολιτισμικών μετασχηματισμών που συμβαίνουν σε αυτή. Μέσα από τους διαρκείς μετασχηματισμούς της, τείνει όλο και περισσότερο σε συμπύκνωση και τελικά σε μια εσωστρέφεια. Συχνά συναντάμε «ακατοίκητες πλατείες», πάρκα, χώρους όπου πραγματοποιούνται περιστασιακές, προσχεδιασμένες, μη αυθόρμητες δράσεις, έξω από τα κοινωνικά συμφραζόμενα που θα τους έδιναν ζωή και χρήση. Έχοντας συνειδητοποιήσει την αποδυνάμωση της κοινωνικής εκφραστικότητας, προβάλλει η απαίτηση για αναθεώρηση του δημόσιου χώρου. Σε αυτή την κατεύθυνση προκηρύσσονται τα τελευταία χρόνια αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί ιδεών ή προσχεδίων τόσο από τις δημόσιες αρχές, όσο και με ιδιωτικές πρωτοβουλίες. Διαδικασίες που προάγουν την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής έρευνας, δίνουν ίσες ευκαιρίες σε νέους αρχιτέκτονες και δημιουργούν πεδίο ουσιαστικού και γόνιμου διαλόγου. Ωστόσο, το ενδιαφέρον φαίνεται να στρέφεται περισσότερο στην προβολή της πόλης και όχι στην επίλυση των πραγματικών προβλημάτων του χρήστη.

Θα μπορούσε αντίστοιχα να ενισχυθεί η εμπλοκή του χρήστη στη διεξαγωγή ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού; Ο προσδιορισμός των αναγκών για τη διαμόρφωση των δεδομένων του διαγωνισμού, αλλά και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μέσα από ανοιχτές συζητήσεις δύνανται να αποτελέσουν μέρη μίας διαδραστικής συμμετοχικής διαδικασίας, που θα ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις απαιτήσεις της κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση, η πολιτεία θα πρέπει να θεσπίσει ένα πλαίσιο για τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης πολιτείας – «ειδικού» (για παράδειγμα αρχιτέκτονα) - χρήστη, αλλά και να συνειδητοποιήσει ο καθένας τους ξεχωριστά το ρόλο του σε μια προσπάθεια υλοποίησης ενός συλλογικού οράματος για την πόλη.

Με εκτίμηση, Γεωργουλή Δανάη, Γλύκα Φιλία Αρχιτέκτονες Μηχανικοί Ε.Μ.Π.

Την ίδια στιγμή εκδηλώνονται από τη μεριά των πολιτών, και με τη συμμετοχή αρχιτεκτόνων, αυθόρμητες δράσεις διεκδίκησης του δημόσιου χώρου. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η περίπτωση του πάρκου Ναυαρίνου στα Εξάρχεια, του πάρκου Κύπρου και Πατησίων, το Δημόσιο Σήμα στο Μεταξουργείο κ.ά. Πρόκειται για επεμβάσεις ευέλικτες και οικονομικές, ήπιες ως προς τη χρήση τους, που δίνουν άμεσες λύσεις σε επείγοντα, καθημερινά προβλήματα «διαβάζοντας» τον τόπο και τις απαιτήσεις των χρηστών. Πέρα από την ανάκτηση των ελεύθερων χώρων, ενισχύεται και η συλλογικότητα, που πλέον προβάλλει ως αδήριτη ανάγκη, σε όλες μάλιστα τις διαστάσεις του κοινού βίου στη χώρα μας. Εντούτοις, η συγκεκριμένη πρακτική στερείται συνολικού σχεδιασμού και έκτασης, γεγονός που περιορίζει τη δυναμική του εγχειρήματος. Με βάση τα παραπάνω παραθέτουμε τις εξής σκέψεις: Μήπως οι πρωτοβουλίες των πολιτών απαντούν με πιο άμεσο τρόπο στα καθημερινά προβλήματα; Θα μπορούσαν να ενισχυθούν με τη συνδρομή των φορέων και των τοπικών αρχών; Ενδεχομένως, ο εντοπισμός και η καταγραφή τους σε πρώτο στάδιο, αλλά και η ένταξή τους στα πλαίσια ενός συνεχώς διευρυνόμενου δικτύου σε επόμενο στάδιο, να πολλαπλασίαζαν τη δυναμική τους.

TURV!QRSWV!XRYZ[Z\0! ! ]^!^_Z\!VRVU!W``WVâ[Z^S!^W!bW[^Rb^!SWa!Z[!ÙV\W[0!c!dWaef!eZgU!^W!VUhUV!^W!^_U! RV^Z\^Zb!`VRb^ZbU!Wh!YS!iVR[fhR^_UV!d_W!dR\!jWV[!Z[!]^_U[\!Z[!klEF!R[f!_R\!eZmUf!! Z[!^_U!bZ^S!UmUV!\Z[bU*!nZ\!_Wa\U!dR\!Z[!XWeW[RgZ!R[f!_U!Wd[Uf!R!\YRee!iZh^!\_W`! Z[!^_U!bU[^VU!Wh!]^_U[\!d_ZeU!Z[!_Z\!hVUU!^ZYU!_U!U[oWSUf!^W!fVRd*!nZ\!RVb_ZmU\! Z[beafU!fVRdZ[i\!Wh!^_U!DWefD!]^_U[\!R[f!^_U!RVb_ZÛbâVU!Wh!^_R^!^ZYU!ReW[i!dZ^_! \gU^b_U\!Wh!^_U!ÙWèU!_U!\Rd!RVWa[f!_ZY!R[f!bRVZbRâVU\!Wh!^_U!fZhhZbae^!^ZYU\!Wh! ^_U!pUVYR[!Wbba`R^ZW[*!c[!^_Z\!eU^ÛV!c!R^^Rb_!W[U!Wh!^_U\U!fVRdZ[i\0![W^!^_U!YW\^! ZY`VU\\ZmU!WV!jURa^Zhae0!ja^!^_U!W[U!d_Zb_!c!hWa[f!^W!jU!^ZYUeU\\0!UmU[!^_Wai_!Z^! dR\!YRfU!Z[!klLM!faVZ[i!^_U!Wbba`R^ZW[*!q_U!fVRdZ[i!Z\!U\\U[^ZReeS!R!\âfS!hWV! `WV^VRZâVU!jR\Uf!W[!^_U!Ur`VU\\ZW[!Wh!]^_U[ZR[\!R\!^_US!iW!RjWa^!^_UZV!fRS*!]\! \UU[!Z[!^_U!fVRdZ[i!^_U!fWYZ[R[^!UYW^ZW[\!RVU![UiR^ZmUs!ÙV_R`\!^_US!dUVU!^_U! W[U\!_U!hWa[f!YWVU!Z[ÛVU\^Z[i!ja^!Z^!Z\!Re\W!`W\\ZjeU!^_R^!^_U\U!UYW^ZW[\! `VUmRZeUf!RYW[i\^!W^_UV\!R^!^_U!^ZYU*!c!RY!\_RVZ[i!^_Z\!fVRdZ[i!dZ^_!SWa!R\!R! YUR[\!Wh!bWY`RVZ\W[!ja^!YW\êS!R\!R[!UrRYèU!Wh!^_U!UY`R^_S!R[f! VUbU`^ZmU[U\\!^_R^!Z\!hWa[f!Z[!^_U!VU\ZfU[^\!Wh!]^_U[\0!d_Zb_!c!jUeZUmU!^W!jU! UmZfU[^!\^Zee*!q_VWai_!^_U\U!ZYRiU\!c!RZY!^W!\U[f!R!\ajêU!VUYZ[fUV!Wh!^_U!VUbU[^! _Z\^WVS!Wh!^_Z\!bZ^S0!^_U!_aYR[Z^S!Wh!Z^\!bZ^ZtU[\!R[f!^_U!ZY`WV^R[bU!Wh! a[fUV\^R[fZ[i!R[f!bWeeRjWVR^ZW[!dZ^_Z[!R!\WbZRe!d_WeU*!! ! \Z[bUVUeS0! qR^ZR[R!QRS!XReeUViZ\!

! "#$%&$'(!)*!+,'-./(0! ! 1&23!4563$-!-7&,!(7)-$.8-!9$-!'$-!6'(42!(5$):$3;38-!'-<8!4-=0!>-!?@4;!&:3! AB%9:A!4&:3!5-55:C!':70!9(332>(8=!&:!DEF!)-$!)6&:$):=!">23@3!-5%!&%&(*!G'(3(! 4&:!H:B;36)$!)-$!(8/(!5-B-$%&(.-!I3-!'-9-<8!'(!(8?2!?@.;3!4&:!)I3&.:!&2=! ">,3-=0!(3@!/%'5$!&:7!,&-3!3-!5-.-&2.(8!)-$!3-!4/(?$6<($*!1&-!-./(8-!&:7! J.84):3&-$!4/I?$-!&$=!5-B$6=!">,3-=0!&2=!-./$&()&:3$),=!&2=!(5:/,=0!473,>($(=! &;3!5:B$&@3!)-$!)-.$)-&:C.(=!-5%!&:7=!?C4):B:7=!)-$.:C=!&2=!)-&:/,=*!1&:! 9.6''-!-7&%!(5$47365&;!I3-!-5%!&-!4/I?$-!&:70!%/$!&:!:':.K%&(.:!,!&:!5$:! (3&75;4$-)%!-BB6!&:!5$:!(58)-$.:!)-$!-=!4/(?$64&2)(!&:!DLM!75%!&23!)-&:/,*! "5($):38<($!()K.64($=!&;3!">23-8;3!4(!CK:=!'(BI&2=!5.:4;5:9.-K8-=*!N-! )7.8-./-!473-$4>,'-&-!(83-$!-.32&$)6O!84;=!-7&6!&:7!K632)-3!5$:! (3?$-KI.:3&-!84;=!%';=!,&-3!)-$!&-!(5$).-&I4&(.-!&23!">,3-!&:7!DLM*!! P:$.6<:'-$!&:!4/I?$:!-7&%!;=!479).$&$)%!'I4:!-BB6!)7.8;=!;=!?(89'-!&2=! (7-$4>248-=!)-$!&2=!('56>($-=!&;3!5:B$&@3!4&-!J$@'-&-!&;3!9C.;!&:7=0!I3-! /-.-)&2.$4&$)%!5:7!(83-$!-)%'-!75-.)&%*!P(!&$=!($)%3(=!-7&I=!>-!,>(B-!3-!4-=! 75(3>7'84;!&23!5.%4K-&2!$4&:.8-!-7&,=!&2=!5%B2=0!&23!-3>.;5$6!5:7! 756./($!4&:7=!5:B8&(=!&2=!)-$!&23!42'-3&$)%&2&-!&2=!)-&-3%242=!)-$! 473(.9-48-=!'I4-!4&:!'(96B:!-7&%!):$3;3$)%!4C3:B:*!! ! '(!()&8'2420! N-&$63-!QRS!H-BBI.92! !

Athens 15/12/2015

Mister Mayor of Athens While the Christmas tree in Syntagma square was being decorated, you publicly proclaimed, in all tones, that you will not allow the squares of Athens to become filled with refugees and immigrants.

The clean-‐up operations that often take place by the police in the squares of the city centre aim to hide "social garbage" from the public view. Are you intending something similar for the immigrants, as well? Katerina Matsa -‐ Psychiatrist Social Solidarity Clinic K . Patision -‐ Acharnon

However, did you suggest any property of the municipality that would accommodate those tortured, violently uprooted from their homes fellow human beings, victims of the wars imposed by the imperialist powers in the area of the strife-‐torn Middle East? Did you express any disagreement regarding the Evros fence, the closure of the Balkan route for thousands of immigrants seeking the promised land and a better life in Western Europe, even though this quest in its progress costs thousands to drown in Aegean Sea, thousands of children's bodies washed up on the shores of our islands? Have you made any criticism on the "Velvet Glove" police operation, the evacuation of the refugee camp in Idomeni by police forces on December 9th, 2015, when photojournalists and journalists were preventively arrested in order to avoid the existence of any evidence of the forcible removal and the return to Athens by coach of all those unwanted immigrants from Pakistan, Somalia, Morocco, Algeria and Bangladesh? And what about the violations of human rights? And the most likely transportation of all those people to "warehouses of souls", in concentration camps such as Amygdaleza? And the abolition of national sovereignty by the specialist European coastguard and border guard currently being prepared by the European Union and having the super-‐jurisdiction of the repulsion and refoulement of refugees? Apparently what primarily matters is the image of the squares of Athens, the spectacle, rather than human pain. The exact same thing happens at the squares with drug addicts.

Αθήνα 15/12/2015

Και το ενδεχόμενο να μεταφερθούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι σε "αποθήκες ψυχών", σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως η

Κύριε δήμαρχε της Αθήνας

Αμυγδαλέζα; Και η κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας από το ειδικό,

Την ώρα που στολιζόταν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στο

ευρωπαϊκό σώμα ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής με τις

Σύνταγμα, εσείς διακηρύσσατε δημόσια, σε όλους τους τόνους, ότι δεν

υπεραρμοδιότητες, απώθησης και επαναπροώθησης των προσφύγων

θα δεχτείτε να γεμίσουν οι πλατείες της Αθήνας με πρόσφυγες και

που ετοιμάζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση;

μετανάστες.

Φαίνεται πως αυτό που μετρά κυρίως είναι η εικόνα των

Προτείνατε, όμως κανένα χώρο του Δήμου για να φιλοξενήσει αυτούς του βασανισμένους, βίαια ξεριζωμένους από τις εστίες τους

πλατειών της Αθήνας, το θέαμα και όχι ο πόνος των ανθρώπων. Ακριβώς όπως γίνεται ήδη με τους τοξικομανείς στις πλατείες.

συνανθρώπους μας, θύματα των πολέμων που οι ιμπεριαλιστικές

Οι "επιχειρήσεις -‐ σκούπα" που γίνονται κατά καιρούς από την

δυνάμεις έχουν επιβάλει στην ευρύτερη περιοχή της πολύπαθης Μέσης

αστυνομία στις πλατείες του κέντρου της Αθήνας επιδιώκουν να

Ανατολής;

κρύψουν τα "κοινωνικά σκουπίδια" από την κοινή θέα. Μήπως κάτι

Διατυπώσατε καμιά διαφωνία για τον φράχτη του Έβρου, για το

παρόμοιο ετοιμάζεται και για τους μετανάστες;

κλείσιμο της βαλκανικής διαδρομής των χιλιάδων μεταναστών, που αναζητούν της γη της επαγγελίας, μια καλύτερη ζωή στις χώρες της

Κατερίνα Μάτσα -‐ Ψυχίατρος

Δυτικής Ευρώπης, έστω και αν αυτή η αναζήτηση έχει στην πορεία της

Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Κ. Πατησίων – Αχαρνών

σαν τίμημα χιλιάδες πνιγμένους στο Αιγαίο πέλαγος, χιλιάδες παιδικά

κορμιά να ξεβράζονται στις ακτές των νησιών μας;

Κάνατε κάποια κριτική στην αστυνομική επιχείρηση "Βελούδινο

γάντι", στην εκκένωση από αστυνομικές δυνάμεις του καταυλισμού του

προσφύγων στην Ειδομένη, στις 9 Δεκεμβρίου 2015, όταν έγιναν

προσαγωγές

προληπτικά,

προκειμένου να μην υπάρχουν μαρτυρίες της βίαιης απομάκρυνσης

από εκεί και της επιστροφής με πούλμαν στην Αθήνα των

ανεπιθύμητων μεταναστών από Πακιστάν, Σομαλία, Μαρόκο, Αλγέρι,

Μπαγκλαντές;

φωτορεπόρτερ

και

δημοσιογράφων

Και οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων;

Athens, January 20, 2016 Dear Mayor of Athens, We are aware that, for the last few years, Athens has been faced with an unprecedented economic and social crisis. We are also aware that, with limited resources, you have been trying to help to the best of your abilities and within the restrictions set by the central government. In this era of globalization, fluid financial and social conditions, and in light of the forthcoming climate change and refugee flows, the city of Athens must have a plan. A plan for the type of city it wants to be and the type of city it can potentially become. Grounded on its history and urban memory, Athens—in our opinion—needs to become a model democratic city. In a way, it needs to once again become a city-state; a city shaped by its inhabitants. We are referring to the type of democracy which involves the strengthening of social participation in the decision-making process regarding the city’s transformation; the type of democracy which provides assistance to vulnerable social groups, which implements the Law, which expresses tolerance with regards to diversity and safeguards the rights of minorities. Our vision is of a democratic, multicultural city, where all people—without exception—are considered equal and are not discriminated against, depending on their income or their origin; a city where all people will have equal access to social commodities such as health, education and justice. In Athens, the term “Democracy” has often been misinterpreted as anarchy and, at other times, as authoritarianism. There exists a tolerance for unlawfulness, corruption and arbitrariness, imposed on the silent majority by specific groups. At some point we need to we need to disrupt this pattern. The breakdown of social cohesion has led to a city with many dead ends. The city will transform—either with or without a plan—by following society’s cultural evolution and economic forces. For us, the plan is not simple. Democracy is a matter of culture and education. Certainly, Athens has fallen behind in all the aspects which had formed its identity as a cultural and spiritual center in ancient times. Today, its identity seems to be shaped by its history and archaeological finds, its relationship to the sea and the countryside and by its lively nightlife, rather than the culture it produces. Yet even today, there are pockets of civilization within the city, producing culture.

There already exists a strong core of people, capable of shaping and regenerating the cultural and spiritual dimension of this city. This core of people is necessary for the city’s democratization. The main concern is to keep these people within the city and to encourage them to participate in public aﬀairs to the full extent of their abilities and, also, to make the city appealing enough to attract a new influx of people (new “metics”) who will also produce culture. Based on its democratic nature, the city must provide entrepreneurship incentives to young people from around the world, and particularly to creative people and people of the arts, so that they may act competitively and in a spirit of openness. Athens needs to improve in countless aspects, with regards to infrastructure, public spaces, green spaces, the desertification of the city center and aesthetics. In ancient times, Athens was an independent city-state while, today, its Mayor is merely a link in the chain of political command, with rather limited capabilities. This definitely needs to change, by assigning greater powers to the Mayor, and even greater powers to the citizens of Athens. The city’s schools must occupy the most beautiful buildings, and promote culture, while simultaneously opening up to society. Public buildings must serve as a reference to the city’s collective memory, and also highlight the important societal structures which they contain. Athens could become a city of museums. It is necessary to share the gifts of history and antiquity, and of the civilization which was born here, through open museums. The city’s history can serve as a springboard for its future. Athens also needs to contemplate its contemporary identity, born of the peculiar cell of the apartment building and the small, chaotic city block. Based on these elements, the city must define itself as a metropolis of the south, work on the aesthetic details of this model and create rules which will not completely reverse its chaotic composition but which will create the necessary conditions for better understanding the city’s unique character. Furthermore, Athens must also take advantage of its unique climate and geography. At long last, it needs to open itself up towards the sea. It needs to highlight its coastline and beaches, creating the unique conditions of a coastal European capital. The city must also take advantage of its hills and mountains by creating large suburban parks, and also save and highlight the few rivers it has left.

Αθήνα 20 Ιανουαρίου 2016 Αγαπητέ Δήμαρχε, The critical goal is one, and that is to create a democratic city by means of cultural development and educational renaissance. Obviously, economic prosperity plays an integral role in this process, but we believe that if the democratic city model is implemented, then Athens has all the necessary traits, due to its geographic location and climate, to draw investments that will create jobs and also bring prosperity.

Γνωρίζουμε ότι τα τελευταία χρόνια η Αθήνα ζει μία πρωτόγνωρη οικονομική και κοινωνική κρίση και εσείς προσπαθείτε με ελάχιστους πόρους να βοηθήσετε στο βαθμό που μπορείτε και σας επιτρέπει η κεντρική κυβέρνηση. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, των ρευστών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής και των προσφυγικών ροών, η πόλη της Αθήνας πρέπει να έχει σχέδιο: Σχέδιο για το τι πόλη θέλει να είναι και τι πόλη μπορεί να γίνει.

SIncerely yours, Konstantinos Labrinopoulos info@klabarchitects.com www.klabarchitects.com

Βασισμένη στην ιστορία της και στην αστική της μνήμη η Αθήνα κατά τη γνώμη μας πρέπει να γίνει μία δημοκρατική πόλη. Να γίνει ξανά μία πόλη κράτος, μία πόλη που τη διαμορφώνουν οι πολίτες της. Δημοκρατία που να σημαίνει ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής στις αποφάσεις μετασχηματισμού της πόλης, που προσφέρει αρωγή στις δοκιμαζόμενες κοινωνικές ομάδες, που εφαρμόζει τους νόμους, που εκφράζει ανεκτικότητα στην διαφορετικότητα και διαφυλάσσει τα δικαιώματα των μειοψηφιών. Μία δημοκρατική πολυπολιτισμική πόλη που πραγματικά όλοι οι άνθρωποι να θεωρούνται ίσοι και δεν θα ξεχωρίζουν ανάλογα με το εισόδημά τους ή την καταγωγή τους και θα έχουν ισότιμη πρόσβαση σε κοινωνικά αγαθά όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η δικαιοσύνη. Στην Αθήνα ο όρος Δημοκρατία πολλές φορές παρερμηνεύτηκε σε αναρχία και άλλες φορές σε αυταρχισμό. Υπάρχει μία ανοχή στην παρανομία, στη διαφθορά, και στην αυθαιρεσία που επιβάλλουν στις σιωπηλές πλειοψηφίες κάποιες συγκεκριμένες ομάδες. Πρέπει κάποια στιγμή να το σταματήσουμε αυτό. Η διάσπαση της κοινωνικής συνοχής οδήγησε σε μια πόλη με πολλά αδιέξοδα. Η πόλη θα μετασχηματιστεί είτε με σχέδιο είτε άναρχα, ακολουθώντας την πολιτισμική μετάλλαξη της κοινωνίας, αλλά και τις οικονομικές δυνάμεις. Για μας το σχέδιο δεν είναι απλό. Η δημοκρατία είναι θέμα πολιτισμού και εκπαίδευσης. Σίγουρα η Αθήνα έχει μείνει πίσω σε ότι είχε διαμορφώσει την ταυτότητά της σαν ένα πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο στην αρχαιότητα. Η ταυτότητά της σήμερα φαίνεται να διαμορφώνεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα και την ιστορία της, τη σχέση της με τη θάλασσα και την ύπαιθρο και την ζωντανή νυχτερινή ζωή και όχι σε σχέση με τον πολιτισμό που παράγει. Κι όμως ακόμα και σήμερα υπάρχουν θύλακες μέσα στην πόλη που παράγουν πολιτισμό.

Υπάρχει ήδη ένας δυνατός πυρήνας ανθρώπων για να διαμορφωθεί και να αναγεννηθεί η πολιτιστική και πνευματική διάσταση αυτής της πόλης αναγκαίοι για την εκδημοκράτιση της πόλης. Κύριο μέλημα της πόλης είναι να κρατήσει τους ανθρώπους αυτούς στην πόλη και να τους ωθήσει να συμμετάσχουν με όλες τις δυνάμεις τους στα κοινά, καθώς και να γίνει ελκυστική για νέους μετοίκους που θα παράξουν πολιτισμό. Με βάση τη δημοκρατικότητά της η πόλη πρέπει να δώσει κίνητρα σε νέους ανθρώπους από όλο τον κόσμο, και ειδικότερα σε ανθρώπους της τέχνης και της δημιουργίας, να επιχειρήσουν με εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα. Υπάρχουν άπειρα θέματα στα οποία η Αθήνα πρέπει να βελτιωθεί. Στις υποδομές της, στους δημόσιους χώρους, το πράσινο, στην ερημοποίηση του κέντρου, στην αισθητική. Στην αρχαιότητα η Αθήνα ήταν πόλη κράτος ενώ ο Δήμαρχος σήμερα είναι ένας κρίκος της εξουσίας με περιορισμένες μάλλον δυνατότητες. Αυτό σίγουρα πρέπει να αλλάξει δίνοντας μεγαλύτερες αρμοδιότητες στο δήμαρχο, αλλά ακόμα μεγαλύτερες στους πολίτες της Αθήνας.

Ο κρίσιμος στόχος είναι ένας: Δημοκρατική πόλη μέσω πολιτισμικής ανάπτυξης και εκπαιδευτικής αναγέννησης. Προφανώς η οικονομική ευημερία παίζει σημαντικό ρόλο, αλλά θεωρούμε ότι αν υπάρχει η δημοκρατική πόλη η Αθήνα έχει όλες τις δυνατότητες, λόγω γεωγραφικής θέσης, κλίματος να τραβήξει επενδύσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα φέρουν και την οικονομική ευημερία. Με εκτίμηση Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος info@klabarchitects.com www.klabarchitects.com

Τα σχολεία πρέπει να είναι τα ωραιότερα κτίρια, και να προάγουν τον πολιτισμό, ανοίγοντάς τα περισσότερο στην κοινωνία. Τα δημόσια κτήρια πρέπει να αυτοαναφέρονται στη μνήμη της πόλης, αλλά και να αναδεικνύουν τις σημαντικές δομές της κοινωνίας που εμεπεριέχουν. Η Αθήνα μπορεί να γίνει μία πόλη μουσείων. Τα δώρα της αρχαιότητας, της ιστορίας αυτής της πόλης καθώς και του πολιτισμού που εδώ γεννήθηκε είναι αναγκαίο να μοιραστούν στην πόλη με ανοιχτά μουσεία. Η ιστορία της μπορεί να γίνει το εφαλτήριο για το μέλλον της. Η Αθήνα πρέπει να αφουγκραστεί επίσης τη σύγχρονή της ταυτότητα, που γεννιέται από το ιδιότυπο κύτταρο της πολυκατοικίας, και του μικρού χαοτικού οικοδομικού τετραγώνου. Με βάση αυτά πρέπει να αυτοπροσδιοριστεί σαν μια μητρόπολη του νότου, να δουλέψει πάνω στις αισθητικές λεπομέρεις του μοντέλου αυτού και να δημιουργήσει κανόνες που δεν θα ανατρέψουν πλήρως τη χαοτική της σύσταση, αλλά θα δημιουργήσει τις συνθήκες κατανόησης της ιδιαιτερότητάς της. Πρέπει επίσης να εκμεταλλευτεί τη μοναδική της γεωγραφία και κλίμα. Να ανοίξει επιτέλους προς τη θάλασσα. Να αναδειχθούν οι παραλίες και η ακτογραμμή της δημιουργώντας τις μοναδικές συνθήκες μίας παραλιακής Ευρωπαικής πρωτεύουσας. Πρέπει να εκμεταλλευτεί τους λόφους και τα βουνά της δημιουργώντας περιαστικά μεγάλα πάρκα, καθώς και να σώσει και να αναδείξει τα λιγοστά ποτάμια της.

Athens,

Αθήνα, 20/01/2016

20/01/2016

Dear Mayor of Athens, When I think about Athens there is always a question coming into mind. What is the vision for the city? ’We live in a world where there is more and more information, and less and less meaning.’(Jean Baudrillard) I am in constant search of this meaning while wandering around the city. There is a vibrant rhythm in the city. Everyone is moving quickly like trying to escape daily routine. Everything is rapidly changing. Yet, when images of the city come into my mind, I have this strange feeling of stagnation and inertia since the beginning of the economic crisis. Athens changed dramatically the last years. Abandoned buildings, abandoned piazzas, abandoned space. A vivid, though ‘abandoned’ city. Let’s think of the city as a contemporary museum. We should envision the city not as outlined forms but as living spaces where the main protagonists are people. Let’s think of everyday life as series of performances between citizens and the city as a program of events, thus aiding to connect all the urban gaps, giving life to them and to the city. What is the vision for the city? What is the vision for the Athenians? What is our vision for making art available to the public? What are the political strategies to enforce our opportunities? I am not the person to give directives, but since people make cities and since it is about our city, it is our responsibility to take action restructure and reform Athens. Interaction amongst peers, open dialogues, encouragement of participation in the commons should be pursued. “The inferno of the living is not something that will be; if there is one, it is what is already here, the inferno where we live every day, that we form by being together. There are two ways to escape suffering it. The first is easy for many: accept the inferno and become such a part of it that you can no longer see it. The second is risky and demands constant vigilance and apprehension: seek and learn to recognize who and what, in the midst of inferno, are not inferno, then make them endure, give them space.” (Italo Calvino, Invisible Cities)

Αγαπητέ Δήμαρχε της Αθήνας, Όποτε σκέφτομαι την Αθήνα πάντα έρχεται στο μυαλό μου το ίδιο ερώτημα. Ποιο είναι το όραμα για την πόλη; «Ζούμε σε έναν κόσμο, όπου υπάρχει όλο και περισσότερη πληροφορία και όλο και λιγότερο νόημα» (Jean Baudrillard). Αναζητώ συνεχώς αυτό το νόημα κάθε φορά που περιπλανιέμαι στην πόλη. Υπάρχει ένας έντονος ρυθμός σε αυτή την πόλη. Όλοι κινούνται γρήγορα σαν να προσπαθούν να ξεφύγουν από τη ρουτίνα της καθημερινότητας. Όλα αλλάζουν με ταχύτατους ρυθμούς. Κι όμως, όταν έρχονται στο μυαλό μου εικόνες της πόλης, από τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση έχω αυτό το παράξενο συναίσθημα της στασιμότητας και της απραξίας. Η Αθήνα έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Εγκαταλελειμμένα κτήρια, εγκαταλελειμμένες πλατείες, εγκαταλελειμμένοι χώροι. Μια ζωντανή αλλά «νεκρή» πόλη. Ας φανταστούμε την πόλη σαν ένα σύγχρονο μουσείο. Θα πρέπει να οραματιστούμε την πόλη όχι ως το περίγραμμα σχημάτων αλλά ως ζωντανούς χώρους, μέσα στους οποίους πρωταγωνιστούν οι άνθρωποι. Ας φανταστούμε την καθημερινότητα σαν μια σειρά από δράσεις μεταξύ των πολιτών και την πόλη σαν ένα πρόγραμμα εκδηλώσεων, που με τον τρόπο αυτό κάνει τα αστικά κενά να συνδέονται, δίνοντας ζωή τόσο σε αυτά όσο και στην πόλη. Ποιο είναι το όραμα για αυτή την πόλη; Ποιο είναι το όραμα για τους Αθηναίους; Ποιο είναι το όραμα μας για να γίνει η τέχνη προσβάσιμη στο κοινό; Ποιες πολιτικές στρατηγικές θα ενισχύσουν τις ευκαιρίες μας; Δεν είμαι άνθρωπος που του αρέσει να δίνει οδηγίες, αλλά δεδομένου ότι οι πόλεις αποτελούνται από ανθρώπους και αφού μιλάμε για την πόλη μας, είναι δική μας ευθύνη να αναλάβουμε δράση για την αναδιοργάνωση και ανασυγκρότηση της Αθήνας. Θα πρέπει να επιδιώξουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ ομοτίμων, τον ανοιχτό διάλογο και την ενίσχυση της συμμετοχής στα κοινά. «Η κόλαση των ζωντανών δεν είναι κάτι που αφορά το μέλλον. Αν υπάρχει μια κόλαση είναι αυτή που υπάρχει ήδη εδώ, η κόλαση που κατοικούμε καθημερινά, που διαμορφώνουμε με τη συμβίωσή μας. Δυο τρόποι υπάρχουν για να μην υποφέρουμε. Ο πρώτος είναι για πολλούς εύκολος: να αποδεχθούν την κόλαση και να γίνουν τμήμα της μέχρι να μην τη βλέπουν πια. Ο δεύτερος είναι επικίνδυνος και απαιτεί συνεχή προσοχή και διάθεση για μάθηση: να προσπαθήσουμε να μάθουμε και να αναγνωρίσουμε ποιος και τι, μέσα στην κόλαση, δεν είναι κόλαση, και να του δώσουμε διάρκεια, να του δώσουμε χώρο» (Italo Calvino, Οι αόρατες πόλεις).

Stelios Kois Principal Architect Στέλιος Κόης

Αρχιτέκτων

4 February 2016

! !

Dear Mister Mayor of Athens, Giorgos Kaminis

What does it mean to live in a city? When do we understand Athens? Is it the moment we set our foot outside the plane, when we cross red lights a first time or when we boil Greek coffee on the small heater in our kitchen? Athens is not different than other cities and still all what happens could only happen here. I tell you what I see, although you will have seen the same things.

A man asks if I want to marry him. A man is making a belt from tape for another man on the street. A man with a strange hat and anxious eyes asks me for help in the laundry shop. A woman has a plastic bag on her head. About thirty men in black clothes gather in my street, they say Kalispera. After living everywhere in the world she came back to the her neighbourhood. All kitchen sinks are made of marble. All windows have wooden folding shutters with a specific lock. An Iraqi man asks me if his shirt can be in the dryer with my clothes. At this moment he is doing the job from 3 people. Because his apartment didn’t get rented anymore he is living in it himself now. Even cars are full of graffiti. Everyone says their mother can make the best yemista, but her mother is really the best. First time in my life I see someone shooting heroine in public. Greek people don’t watch TV but drink coffee outside. Greek people prefer to live outside the centre. He explains the way to the restaurant 4 times. His salary is almost halved. I am feeling bad for blind people because the signs are going crazy. I forgot that shops close around 4pm on Saturday. I go to two museums, both are closed forever. I start to get used to Greek coffee. In order to survive they steal clothes and food from chains. Many kitchens have a small brush and dustpan. Many times men whisper something when they pass. Most Greek toilets have a flush you need to push from bottom up. My new neighbours leave 6 big plants in the hallway. Older Greek man love to play with a bracelet. On my way I see all the houses having awnings. One of the unlucky prostitutes is always on the street. She has three jobs otherwise she cannot survive. She is Christian and he is Muslim. She is working more in order to have the same living standard. She lived in the apartment since she was a child. She wants to make some selfies in front of the photo from the killed boy. So many people have a camping gas fire.

So many shops are selling beads and pearls. Some mattresses from homeless people look almost cozy. Some toilet paper-holders are ceramic and beautiful. The apartments on the rooftop are not empty. The beach is surrounded by fences. The bus is hitting 7 safety-triangles. The bedcovers from the homeless man are from Ikea. The hallway has the same size as the living room. The main railway station reminds me of the one in my village. The mosaic floor in the hallway is slightly different than the one in the kitchen. The refugees are wearing red backpacks. The religious objects in his apartment are from his parents. The taxi costs only €3,5. The homeless men next to each other look like brothers. Their house is surrounded by orange-trees. Their mothers are calling them everyday. There are only stairs in the street. They are discussing where she can smoke inside the house. This is the smallest heating I ever saw. Walking on the footpath when it rains is a slippery adventure. We sit on his motorbike without helmet. We try to figure out where the sound from the demonstration comes from. When he wants to talk about politics he says ‘come closer’ and starts to whisper. When I enter the bank I have number 219, at that moment they are at number 163. When we go to the bar they all put on mascara, powder and red lipstick. With my Bangladeshi neighbour from the shop I talk about the weather. You can smell fresh graffiti-spray.

This list doesn’t have a beginning or an end, just as a city it continually grows in different directions. A complete overview from the list and the city is impossible. The more we try to grasp the structure the more we loose grip on understanding what happens around us. That is exactly why Athens is waking me up and conquering my heart.

Sincerely, Elien Ronse Visual artist www.elienronse.be

4 Φεβρουαρίου 2016 Αγαπητέ κύριε Δήµαρχε της Αθήνας, Γιώργο Καµίνη Τι σηµαίνει να ζεις σε µια πόλη; Πότε καταλαβαίνει κανείς την Αθήνα; Είναι άραγε τη στιγµή που πατά το πόδι του βγαίνοντας από το αεροπλάνο, όταν διασχίζει για πρώτη φορά το κόκκινο φανάρι ή όταν ψήνει ελληνικό καφέ στο µικρό µάτι της κουζίνας; Η Αθήνα δε διαφέρει από άλλες πόλεις, αλλά παρ’ όλα αυτά όσα συµβαίνουν εδώ δε θα µπορούσαν να συµβούν πουθενά αλλού. Θα σας πω πράγµατα που έχω δει, αν και είµαι σίγουρη ότι τα ίδια έχετε δει και εσείς. Ένας άνδρας ρωτάει αν θέλω να τον παντρευτώ. Ένας άνδρας χρησιµοποεί ταινία για να φτιάξει µια ζώνη για έναν άλλο άνδρα στη µέση του δρόµου. Ένας άνδρας µε παράξενο καπέλο και βλέµµα γεµάτο άγχος µου ζητάει βοήθεια στο καθαριστήριο. Μια γυναίκα φορά µια πλαστική σακούλα στο κεφάλι της. Μια οµάδα από περίπου τριάντα άνδρες ντυµένους στα µαύρα συγκεντρώνονται στο δρόµο που µένω και λένε «καλησπέρα». Αφού έζησε σε όλα τα µέρη του κόσµου έπεστρεψε στη γειτονιά της. Όλοι οι νεροχύτες είναι φτιαγµένοι από µάρµαρο. Όλα τα παράθυρα έχουν ξύλινα αναδιπλούµενα παραθυρόφυλλα µε µια συγκεκριµένη κλειδαριά. Ένας Ιρακινός άνδρας µε ρωτάει αν µπορεί να βάλει το πουκάµισό του στο στεγνωτήριο µαζί µε τα ρούχα µου. Αυτή τη στιγµή κάνει δουλειά για 3 υπαλλήλους. Επειδή δεν µπορεί πια να βρει ενοικιαστή για το διαµέρισµά του µένει τώρα ο ίδιος εκεί. Ακόµα και τα αυτοκίνητα είναι καλυµµένα µε γκραφίτι. Όλοι ισχυρίζονται ότι οι µανάδες τους κάνουν τα καλύτερα γεµιστά, αλλά η µητέρα της είναι πραγµατικά η καλύτερη. Πρώτη φορά στη ζωή µου βλέπω κάποιον να κάνει χρήση ηρωίνης σε κοινή θέα. Οι Έλληνες δε βλέπουν τηλεόραση αλλά κάθονται έξω και πίνουν καφέ. Οι Έλληνες προτιµούν να µην µένουν στο κέντρο. Εξηγεί το δρόµο για το εστιατόριο 4 φορές. Παίρνει σχεδόν τον µισό µισθό από αυτόν που έπαιρνε. Αισθάνοµαι άσχηµα για τους τυφλούς γιατί οι σηµάνσεις έχουν χαλάσει εντελώς. Ξέχασα ότι τα µαγαζιά κλείνουν γύρω στις 4 µ.µ. το Σάββατο. Πάω σε δύο µουσεία και τα δύο έχουν κλείσει για πάντα. Έχω αρχίσει να συνηθίζω τον ελληνικό καφέ. Για να επιβιώσουν κλέβουν ρούχα και φαγητό από αλυσίδες καταστηµάτων. Πολλές κουζίνες έχουν µια µικρή βούρτσα και φαράσι. Πολλές φορές οι άνδρες ψιθυρίζουν κάτι καθώς περνούν. Οι περισσότερες ελληνικές τουαλέτες έχουν καζανάκι που το πιέζεις από κάτω προς τα πάνω. Οι νέοι µου γείτονες αφήνουν 6 µεγάλα φυτά στο διάδροµο. Στους γηραιότερους άνδρες αρέσει να παίζουν µε ένα βραχιόλι. Καθώς προχωράω βλέπω ότι όλα τα σπίτια έχουν τέντες. Μία από τις άτυχες πόρνες είναι πάντα στον δρόµο. Κάνει τρεις δουλειές για να ζήσει. Εκείνη είναι χριστιανή και εκείνος µουσουλµάνος. Δουλεύει περισσότερο για να καταφέρει να διατηρήσει το βιοτικό της επίπεδο.

Ζούσε στο διαµέρισµα από τότε που ήταν παιδί. Θέλει να τραβήξει selfie µπροστά από τη φωτογραφία του νεκρού αγοριού. Οι περισσότεροι έχουν θερµάστρα υγραερίου. Υπάρχουν τόσα πολλά καταστήµατα που πωλούν χάντρες και πέρλες. Κάποια από τα στρώµατα των αστέγων µοιάζουν σχεδόν αναπαυτικά. Μερικές βάσεις για το χαρτί τουλέτας είναι κεραµικές και όµορφες. Τα διαµερίσµατα στην ταράτσα δεν είναι άδεια. Η παραλία περιβάλλεται από φράχτες. Το λεωφορείο χτυπά 7 τρίγωνα-ασφαλείας. Τα κλινοσκεπάσµατα των αστέγων είναι από το Ikea. Το χωλ έχει την ίδια διάσταση µε το σαλόνι. Ο κεντρικός σταθµός του τρένου µου θυµίζει αυτόν στο χωριό µου. Το µωσαϊκό στον διάδροµο είναι ελαφρώς διαφορετικό από αυτό στην κουζίνα. Οι πρόσφυγες κουβαλούν κόκκινες τσάντες πλάτης. Τα θρησκευτικά αντικείµενα στο διαµέρισµά του ανήκαν στους γονείς του. Το ταξί κοστίζει µόνο €3,5. Οι άστεγοι άνδρες ο ένας δίπλα στον άλλο µοιάζουν µε αδέρφια. Το σπίτι τους περιβάλλεται από πορτοκαλιές. Οι µητέρες τους τους παίρνουν τηλέφωνο κάθε µέρα. Στο δρόµο υπάρχουν µόνο σκαλιά. Συζητούν που µπορεί να καπνίσει µέσα στο σπίτι. Αυτή είναι η µικρότερη θερµάστρα που έχω δει ποτέ. Το να περπατάς στο µονοπάτι όταν βρέχει είναι µια ολισθηρή περιπέτεια. Ανεβαίνουµε στη µηχανή του χωρίς κράνος. Προσπαθούµε να καταλάβουµε από που έρχεται αυτός ο ήχος διαδήλωσης. Όταν θέλει να µιλήσει για πολιτική λέει “έλα πιο κοντά” και ψιθυρίζει. Μπαίνοντας στην τράπεζα παίρνω τον αριθµό 219. Εκείνη την ώρα βρισκόµαστε στο 163. Όταν πάµε στο µπαρ όλες φορούν µάσκαρα, πούδρα και κόκκινο κραγιόν. Με τον Μπαγκλαντεσιανό µου γείτονα που έχει το µαγαζί µιλάµε για τον καιρό. Μπορείς να µυρίσεις το φρεσκοβαµµένο γκραφίτι. Αυτή η λίστα δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος, ακριβώς όπως η πόλη αναπτύσσεται διαρκώς προς διάφορες κατευθύνσεις. Μια πλήρης επισκόπηση της λίστας και της πόλης είναι αδύνατη. Όσο περισσότερο προσπαθούµε να κατανοήσουµε τη δοµή τόσο δυσκολευόµαστε να καταλάβουµε τι συµβαίνει γύρω µας. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που η Αθήνα µε αφυπνίζει και κατακτά την καρδιά µου. Με εκτίµηση, Elien Ronse Εικαστικός www.elienronse.be

ARCHSET architecture 20 Karea str, Athens www.archset.gr email: info@archset.gr

Athens, February 15, 2016 Mr. Mayor, You have the honor of leading the city of Athens, as we have the honor of inhabiting it. Beyond the daily handling of practical issues that the Athenians require of you such as keeping the city clean, decorating it at celebrations and anniversaries, highlighting squares, and parks, collection of garbage, sewer cleaning, they also handed you the responsibility of a city with a long history, a present and a future. They entrusted you with some of its time.

bearing these monuments mutate over time, demonstrating the enormous potential of the urban fabric. These elements of the earlier phases of the city which are maintained, are essentially the adhesions on which the new city will be developed. So every time some areas are of particular importance, it is not so much due to purely artistic merit, but also because of the urban memory they incorporate. Comprehending the city as a living organism, we believe that any intervention in it should highlight the reciprocal relationship between man and his environment, within the infinite dimension of Time. There are many analogies of the city structure to the structure of living organisms and humans. The city body develops in a manner corresponding to the human body. It has a heart, lungs, it is born, grows, moves, wears away, and is regenerated, with the concept of time emerging as a symbol of movement and continuity of existence.

Therefore, bearing time in mind, we must consider the importance of the mechanisms of the creation and evolution of Athens. It is the only way for the modern dweller to have a dynamic presence in the city and for any interventions in the urban fabric to be incorporated in the dynamics of its inhabitants. Adopting multiple nature techniques, each one of us creates his vital environment. Vacant and occupied space alternate in different proportions and densities, while the forms and elements that man chooses to build his city, are part of its collective memory.

Consequently, each "present" form of the city alludes both to the past where it came from, and the future that corresponds to it, while time - always relentless â&#x20AC;&#x201C; organizes the built environment into visible or invisible layers of space which interpenetrate and are mutually affected. The scope of these considerations is Athens, a city that incorporates its past in successive layers. Numerous monuments pass from one phase of the city to another, encompassing its collective memory over time. Both the use and the messages

The memory evoking space of the modern dweller in the city is not limited to street level, but developed in height over the buildings and underground, beneath them. A multitude of routes and stops essentially compose routes in time, giving the city the characteristics of a living, pulsating organism.

The organism of this city which has lived and evolved until today, needs to breathe, to feed, to remember, to think, to love, to rest, to heal, to continue to live.

Take your time Mr. Mayor, and give the city more time to live.

Yours sincerely, George Gavalas Architect, John Mourikis Architect

â&#x20AC;˘ The drawings are part of the thesis entitled "Recreation of City image in the tube of Time" presented at the Department of Architecture of NTUA in 1997 by George Gavalas and John Mourikis, with the supervision of Professor Dimitris Filippides.

It is not difficult to see that every Athenian chooses to move on his personal paths in the city. The grid constituting these pathways is the Athens of each and every one. The grids of the past (or any traces of them), when added together with the grids of the current Athenians, will be the canvas for creating the grids of tomorrow's citizens of Athens. Are we able to distinguish these grids? Which path you do you follow Mr. Mayor? Have you wondered how different are the paths of those near you? See how everyone, native or foreign, immigrant, permanent or passer-by, needs to see that you acknowledge their own path and deal with it as with your own personal path.

ARCHSET αρχιτεκτονικές μελέτες Καρέα 20 Αθήνα www.archset.gr email: info@archset.gr

Αθήνα 15 Φεβρουαρίου 2016 Κύριε Δήμαρχε, Έχετε την τιμή να ηγείστε της πόλης των Αθηνών, όπως κι εμείς έχουμε την τιμή να την κατοικούμε. Πέρα από τον καθημερινό χειρισμό πρακτικών ζητημάτων που απαιτούν οι Αθηναίοι από εσάς όπως η αποκομιδή των σκουπιδιών, καθαριότητα της πόλης, οι στολισμοί σε γιορτές και επετείους, η ανάδειξη πλατειών, και πάρκων ,ο καθαρισμός των αποχετευτικών αγωγών για τη συλλογή ομβρίων, σας παρέδωσαν για ένα διάστημα την ευθύνη μίας πόλης με μακρά ιστορία, ένα παρόν κι ένα μέλλον. Σας εμπιστεύτηκαν λίγο από το χρόνο της.

Πεδίο εφαρμογής των σκέψεων αυτών η Αθήνα, μια πόλη που ενσωματώνει το παρελθόν της σε επάλληλα στρώματα. Πλήθος μνημείων περνούν από τη μία φάση της πόλης στην άλλη, περικλείοντας τη συλλογική μνήμη της πόλης μέσα στο χρόνο. Τόσο η χρήση όσο και τα μηνύματα που φέρουν τα μνημεία αυτά μεταλλάσσονται στο χρόνο, αποδεικνύοντας την τεράστια δυναμική του αστικού ιστού. Τα στοιχεία αυτά των παλαιότερων φάσεων της πόλης τα οποία διατηρούνται, αποτελούν ουσιαστικά τις προσφύσεις πάνω στις οποίες θα αναπτυχθεί η νέα πόλη. Έτσι σε κάθε περίοδο κάποιοι χώροι αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα, όχι τόσο λόγω αρχιτεκτονικής ή άλλης αισθητικής αξίας, όσο εξαιτίας της αστικής μνήμης που ενσωματώνουν. Αντιλαμβανόμενοι την πόλη σαν ένα ζωντανό οργανισμό, πιστεύουμε πως οι όποιες παρεμβάσεις σ’ αυτήν θα έπρεπε να αναδεικνύουν την αμφίδρομη σχέση επιρροής ανάμεσα στον άνθρωπο και το περιβάλλον του, στην άπειρη διάσταση του Χρόνου. Το σώμα της πόλης εξελίσσεται με τρόπο αντίστοιχο των οργανισμών. Έχει καρδιά, πνεύμονες, μεγαλώνει, κινείται, φθείρεται, και αναγεννάται, με την έννοια του χρόνου να αναδεικνύεται σε σύμβολο κίνησης και συνέχειας της ύπαρξης.

Υπό το πρίσμα του χρόνου λοιπόν, οφείλουμε να αναλογιστούμε τη σημασία των μηχανισμών δημιουργίας και εξέλιξης της Αθήνας. Είναι ο μοναδικός τρόπος ώστε ο σύγχρονος χρήστης να κάνει δυναμική την παρουσία του στην πόλη και οι όποιες παρεμβάσεις στον αστικό ιστό να ενσωματώνονται στη δυναμική των κατοίκων της. Υιοθετώντας τις πολλαπλές τεχνικές της φύσης, ο καθένας από εμάς δημιουργεί το ζωτικό του περιβάλλον. Ο κενός χώρος εναλλάσσεται με τον πλήρη σε διαφορετικές πυκνότητες και αναλογίες, ενώ ταυτόχρονα οι μορφές και τα στοιχεία που σε κάθε χρονική στιγμή επιλέγει ο άνθρωπος για να χτίσει την πόλη του εντάσσονται στη συλλογική μνήμη αυτής.

Συνεπώς, η εκάστοτε «παρούσα» μορφή της πόλης υπαινίσσεται τόσο το παρελθόν από όπου προήλθε, όσο και το μέλλον που της αντιστοιχεί, ενώ ο χρόνος – αμείλικτος πάντα- οργανώνει το χτισμένο χώρο σε στρώματα γης θεατά ή αθέατα που αλληλοδιεισδύουν και επηρεάζονται με αμοιβαίο τρόπο.

Το πεδίο άντλησης μνήμης του σύγχρονου χρήστη στην πόλη δεν περιορίζεται στο επίπεδο του δρόμου, αλλά αναπτύσσεται καθ’ ύψος και πάνω από τα κτίρια καθώς και υπογείως, κάτω από αυτά. Ένα πλήθος από διαδρομές και στάσεις συνθέτουν ουσιαστικά πορείες στο χρόνο, δίνοντας στην πόλη τα χαρακτηριστικά του ζωντανού, παλλόμενου οργανισμού.

Ο οργανισμός αυτός της πόλης που έζησε και εξελίχθηκε μέχρι σήμερα, χρειάζεται να αναπνεύσει, να τραφεί, να θυμηθεί, να σκεφτεί, να αγαπήσει, να αναπαυθεί, να θεραπευτεί, να συνεχίσει να ζει.

Πάρτε το χρόνο σας κύριε Δήμαρχε, και δώστε στην πόλη κι άλλο χρόνο να ζήσει.

Με τιμή Γιώργος Γαβαλάς Αρχιτέκτων Γιάννης Μουρίκης Αρχιτέκτων

•

Τα σχέδια αποτελούν τμήμα της Διπλωματικής Εργασίας με τίτλο «Ανασύνθεση εικόνας της Πόλης στο σωλήνα του Χρόνου» που παρουσιάστηκε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ το 1997 από τους Γιώργο Γαβαλά και Γιάννη Μουρίκη. Υπεύθυνος καθηγητής Δημήτρης Φιλιππίδης

Δεν είναι δύσκολο να διακρίνουμε πως ο κάθε Αθηναίος επιλέγει να κινείται στα προσωπικά του μονοπάτια στην πόλη. Το πλέγμα που συνθέτουν τα μονοπάτια αυτά, είναι η Αθήνα του καθενός. Τα πλέγματα των παλαιότερων (ή τα όποια ίχνη τους), αθροιζόμενα με τα πλέγματα των τωρινών Αθηναίων, θα αποτελέσουν τον καμβά για τη δημιουργία των πλεγμάτων των αυριανών πολιτών της Αθήνας. Είμαστε άραγε σε θέση να τα διακρίνουμε; Εσείς ποιο μονοπάτι ακολουθείτε κύριε Δήμαρχε; Έχετε αναρωτηθεί πόσο διαφορετικά είναι τα μονοπάτια των διπλανών σας; Δείτε πόσο ανάγκη έχουν όλοι αυτοί, ιθαγενείς ή ξένοι, ετεροδημότες ή μετανάστες, μόνιμοι ή περαστικοί, να δουν πως αναγνωρίζετε το δικό τους μονοπάτι και ασχολείστε με αυτό όπως και με το προσωπικό σας μονοπάτι.

17 Ιανουαρίου 2016

17th January 2016 Dear Mayor of Athens, Mr Giorgos Kaminis, My name is Navine G. Khan-Dossos and I am an artist currently residing in you city. Since my arrival here, I have explored its many neighbourhoods and cultures, with a particular interest in its Ottoman history and current relationship with its Islamic Community. According to the US State Department’s International Religious Freedom Report 2010 the Muslim community of Athens has a population of more than 200,000, (surely much greater by now) primarily from the Middle East, South Asia and East Africa. According to Ekathimerini, the vast majority are not Greek citizens, and nearly all have come to Greece illegally, fleeing war and depressed economies at home. Yet despite this (legally or illegally) growing Muslim presence, no mosque represents this community at an institutional level in the city. As you well know, that makes Athens the only EU capital without a mosque. It has been seventy years since it was decided to build a mosque in Athens. The delays have been a constant source of tension with the Muslim world within and beyond Greece’s borders. In 2006, the PASOK government agreed to build a mosque with a budget of 946,000 euros and was slated for construction on a plot of land that formerly belonging to the Hellenic Navy in Votanikos, near central Athens. A decade on, there is still no sign of this project taking shape. Plans to construct a state-funded mosque have been stalled by red tape as well as by opposition from nationalists and religious groups. An example of this is Bishop Seraphim of Piraeus, who in the past has raised controversy by claiming that the plans violate Article 13 of the Constitution, which stipulates freedom of religious conscience. The absence of a functioning mosque means the city’s Muslims have had to resort to makeshift mosques – often located in basements and other unsuitable premises. These have recently been documented in photographic form by Tassos Vrettos and displayed at the Benaki Museum, raising public awareness of the already burgeoning presence of the Islamic community amongst other minor religious groups, and highlights the need for a more concrete form of architectural presence. You have said yourself that “It goes without saying, every resident of this city ought to have a place for worship… There is no room for prejudice. It’s a question of common sense, of respecting constitutional order and of complying with our conventional obligations.” I would like to take the opportunity of the Letters to the Mayor project to raise this issue again with you, and ask you to explain the current situation of this project and answer why a mosque has still not become part of the landscape of the rich multicultural city of Athens? Yours faithfully,

Αγαπητέ Δήµαρχε της Αθήνας, κύριε Γιώργο Καµίνη, Ονοµάζοµαι Navine G. Khan-Dossos και είµαι καλλιτέχνης µε έδρα την περίοδο αυτή την πόλη σας. Από την ηµέρα άφιξής µου εδώ, έχω εξερευνήσει πολλές γειτονιές και κουλτούρες, µε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Οθωµανική ιστορία της πόλης και τη σύγχρονη σχέση µε τη Μουσουλµανική Κοινότητα. Σύµφωνα µε την Έκθεση της Επιτροπής για τις Διεθνείς Θρησκευτικές Ελευθερίες των ΗΠΑ για το έτος 2010, η µουσουλµανική κοινότητα της Αθήνας αριθµεί πληθυσµό µεγαλύτερο από 200.000 (σίγουρα πολύ µεγαλύτερο µέχρι σήµερα) προερχόµενο κυρίως από τη Μέση Ανατολή, τη Νότια Ασία και την Ανατολική Αφρική. Η εφηµερίδα Καθηµερινή αναφέρει ότι στη µεγάλη τους πλειοψηφία δεν πρόκειται για Έλληνες πολίτες, καθώς όλοι σχεδόν έχουν έρθει στην Ελλάδα παράνοµα για να ξεφύγουν από τον πόλεµο και τις κακές οικονοµικές συνθήκες στις χώρες τους. Παρά την αναπτυσσόµενη (νοµίµως ή παρανόµως) µουσουλµανική παρουσία, δεν υπάρχει στην πόλη ένα τέµενος που να εκπροσωπεί την κοινότητα αυτή σε θεσµικό επίπεδο. Όπως γνωρίζετε, η Αθήνα είναι η µόνη πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς τέµενος. Έχουν περάσει εβδοµήντα χρόνια από τότε που αποφασίστηκε να χτιστεί ένα τζαµί στην Αθήνα. Οι καθυστερήσεις έχουν αποτελέσει µια συνεχή πηγή έντασης µε τον µουσουλµανικό κόσµο εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων. Το 2006 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ συµφώνησε να χτιστεί τζαµί κόστους 946.000 ευρώ και ορίστηκε τόπος κατασκευής ένα οικόπεδο στον Βοτανικό, το οποίο στο παρελθόν άνηκε στο Ελληνικό Ναυτικό. Μετά από µία δεκαετία ακόµα δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι το σχέδιο θα πραγµατοποιηθεί. Προσπάθειες να κατασκευαστεί ένα τέµενος χρηµατοδοτούµενο από το κράτος έχουν παγώσει για γραφειοκρατικούς λόγους, αλλά και εξαιτίας της αντίδρασης εθνικιστών και θρησκευτικών οµάδων. Ένα τέτοιο παράδειγµα αποτελεί ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείµ, ο οποίος στο παρελθόν έχει προκαλέσει διαµάχες υποστηρίζοντας ότι τα σχέδια αυτά παραβιάζουν το άρθρο 13 του Συντάγµατος για την ελευθερία της θρησκευτική συνείδησης. Η έλλειψη λειτουργίας τεµένους είχε ως αποτέλεσµα οι µουσουλµάνοι της πόλης να αναγκαστούν να δηµιουργήσουν αυτοσχέδια τζαµιά – συχνά σε υπόγεια και άλλες ακατάλληλες εγκαταστάσεις. Τέτοιοι χώροι έχουν προσφάτως καταγραφεί σε φωτογραφική µορφή από τον Τάσο Βρεττό και εκτίθενται στο Μουσείο Μπενάκη, ευαισθητοποιώντας το κοινό για την ήδη αυξηµένη παρουσία της µουσουλµανικής κοινότητας σε σχέση µε άλλες θρησκευτικές µειονότητες και υπογραµµίζοντας την ανάγκη για µια πιο ξεκάθαρη µορφή αρχιτεκτονικής παρουσίας. Όπως έχετε πει και ο ίδιος «Είναι αυτονόητο ότι κάθε κάτοικος αυτής της πόλης πρέπει να έχει ένα χώρο λατρείας…Οι προκαταλήψεις δεν έχουν θέση εδώ. Είναι ζήτηµα κοινής λογικής, σεβασµού των συνταγµατικών αρχών και υπακοής στις συµβατικές µας υποχρεώσεις». Θα ήθελα να αδράξω την ευκαιρία που µου δίνει το project Letters to the Mayor για να σας τονίσω ξανά το συγκεκριµένο θέµα και να σας παρακαλέσω να δώσετε κάποιες εξηγήσεις για το παρόν στάδιο του σχεδίου και να απαντήσετε στο γιατί ακόµη δεν έχει προστεθεί ένα τέµενος στο αστικό τοπίο της τόσο πολυπολιτισµικής Αθήνας; Με εκτίµηση,

Navine G. Khan-Dossos www.khandossos.com khandossos@gmail.com 84

Navine G. Khan-Dossos www.khandossos.com khandossos@gmail.com

Athens, 16 January 2016

Αθήνα, 16 Ιανουαρίου 2016

Letter to the Mayor of Athens G. Kaminis

Επιστολή στον Δήμαρχο Αθηνών Γ. Καμίνη

With this letter I would like to inform-‐invite you to participate in the project entitled Home-‐Land. The sculptural installation embedded in the wall of Goethe-‐Institut Thessaloniki entitled Home-‐Land is an exhibitional juxtaposition of a collection of soil samples (Land). A crowd of participants offers these samples, which they have previously collected from the place they consider their place of origin, their Home. The soil samples, through the ancient technique of wet ramming, are molded and casted as permanent exhibits in the recesses of the wall that separates Goethe-‐Institut Thessaloniki complex from the Folklife and Ethnological Museum of Macedonia – Thrace.

Με την παρούσα επιστολή θα ήθελα να σας ενημερώσω-‐ προσκαλέσω να συμμετέχετε στο project με τίτλο Home-‐Land. Η Γλυπτική εγκατάσταση ενσωματωμένη στον τοίχο του Goethe-‐Institut Thessaloniki με τίτλο Home-‐Land αποτελεί εκθεσιακή παράθεση μίας συλλογής δειγμάτων χώματος (Land). Ένα πλήθος συμμετέχοντες προσφέρουν τα δείγματα αυτά, αφού τα συλλέξουν από τον τόπο που θεωρούν τόπο καταγωγής τους, πατρίδα τους (Home). Τα δείγματα χώματος, μέσω της πανάρχαιας τεχνικής υγρής σύνθλιψης (ramming), πακτώνονται (molding) και εγκιβωτίζονται (casting) ως μόνιμα εκθέματα στις εσοχές (φατνώματα) του τοίχου που χωρίζει το συγκρότημα του Goethe-‐Institut Thessaloniki από το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-‐Θράκης.

The central aim of the project is to bring citizens from various social groups into contact with the primeval and symbolic materiality of earth (ground), the knowledge and laboratory experience of the molding and casting process, and at the same time create an internet space hosting related elements and operating as an ecumenical interactive portal. The project is an invitation to return to the idea of “birth place” as a challenge for discourse on affective geography. The offering of soil samples is accompanied by a series of performative acts highlighting and capturing the symbolic interaction of the participants with the memory of the place (anthropogeography). The project, being a multilevel crossroad of real and mental encounters, constitutes geosociopolitical intercourse and toolkit for research – sociological, ethnographic, anthropological, geological. Shaping a communication mechanism and addressing a call for participants to Goethe-‐Institut partners, citizens, organisations and the general public of Thessaloniki, the project aims to mobilise a global network linked to identity, origin, background and offering remake. On a visual level, the diverse colour hues of the soil, as they concentrate in the recesses of the wall, compose a giant mosaic of earthy tones, with reference to the great Byzantine tradition of Thessaloniki. The transformation of the wall into a soil map operates as a vehicle between the metaphysics of the “offering” and the physics of “mortal” material substance, between the spiritual and the material. The accomplishment of a sampling of international range aims to distil the metaphysical concept of soil and transfuse it from an ideological foundation of the crowd life theory to a practice of everyday human life. The archival activity is not intended to create a monument of joint viewing in public space rather than an experiential multilevel museum experience. The wall stops being a blind spot and becomes a portal – a gate / door to the world. The 4600 samples, which will be collected by the participants, combined with the additional electronic material and the laboratory experience compose an original material post-‐object that may constitute an open field for subsequent research in many fields of the humanities and sciences. The project takes place under the programme “Goethe’s dream” as part of “Artecitya. Envisioning the City of Tomorrow (2014-‐2018)”, organized by Goethe-‐Institut Thessaloniki, under the artistic direction of Christos Savvides (ArtBOX Creative Arts Management), with the support of the European Union programme Creative Europe. Yours sincerely

Κεντρικός στόχος του project είναι η επαφή πολιτών διάφορων κοινωνικών ομάδων με την αρχέγονη και συμβολική υλικότητα του χώματος (εδάφους), η γνωριμία και εργαστηριακή εμπειρία με την διαδικασία χύτευσης και εκμάγευσης και, συνάμα, η κατασκευή ενός διαδικτυακού χώρου που θα φιλοξενεί τα σχετικά στοιχεία λειτουργώντας ως πανανθρώπινος διαδραστικός δίαυλος επικοινωνίας (portal). Το project αποτελεί μια πρόσκληση επιστροφής στην ιδέα της «γενέθλιας γης» ως πρόκληση διαλόγου γύρω από την γεωγραφική και γεωλογική ιστορικότητα (affective geography). Η προσφορά των δειγμάτων χώματος συνοδεύεται από μια σειρά επιτελεστικών δράσεων (αναθήματα), που αναδεικνύουν και αποτυπώνουν την συμβολική αλληλεπίδραση των συμμετεχόντων με την μνήμη του τόπου (ανθρωπογεωγραφία). Το έργο, ως πολυεπίπεδο σταυροδρόμι πραγματικών και νοερών συναντήσεων, αποτελεί γεω-‐κοινωνικοπολιτική συνεύρεση και εργαλειοθήκη για έρευνα – κοινωνιολογική, εθνογραφική, ανθρωπολογική, γεωλογική. Διαμορφώνοντας έναν μηχανισμό επικοινωνίας και απευθύνοντας κάλεσμα συμμετοχής σε συνεργάτες του Ινστιτούτου Γκαίτε, πολίτες, οργανισμούς και το ευρύτερο κοινό της Θεσσαλονίκης, το έργο στοχεύει να ενεργοποιήσει ένα παγκόσμιο δίκτυο, συνδεόμενο με την ταυτότητα, την προέλευση, την καταγωγή και την μεταποίηση της δωρεάς. Σε οπτικό επίπεδο, οι ετερογενείς χρωματικές αποχρώσεις του χώματος που συμπυκνώνεται στα φατνώματα του τοίχου συνθέτουν ένα γιγάντιο ψηφιδωτό γήινων αποχρώσεων, με αναφορές στην τεράστια βυζαντινή παράδοση της Θεσσαλονίκης. Η μεταμόρφωση του τοίχου σε εδαφολογικό χάρτη χρησιμοποιείται ως όχημα ανάμεσα στην μεταφυσική του «αναθήματος» και την φυσική «θνητή» υλική υπόσταση, ανάμεσα στο πνευματικό και το υλικό. Η συγκρότηση μιας δειγματοληψίας διεθνούς εμβέλειας στοχεύει να αποστάξει την μεταφυσική νοηματική του χώματος και να την μεταγγίσει από την ιδεολογική θεμελίωση της βιοθεωρίας του πλήθους σε πρακτική του καθημερινού ανθρώπινου βίου. Η αρχειακή δραστηριότητα δεν προτίθεται να δημιουργήσει ένα μνημείο κοινής θέασης σε εξωτερικό χώρο αλλά μια βιωματικά πολυεπίπεδη μουσειακή εμπειρία. Ο τοίχος σταματά να είναι ένα τυφλό όριο και γίνεται portal – μια πύλη / πόρτα στον κόσμο. Τα 4600 δείγματα που θα συγκεντρωθούν από τους συμμετέχοντες, σε συνδυασμό με το συμπληρωματικό ηλεκτρονικό υλικό και την εργαστηριακή εμπειρία συνθέτουν ένα πρωτότυπο υλικό μετά-‐αντικείμενο που μπορεί να αποτελέσει ανοικτό πεδίο για μετέπειτα έρευνα σε πολλούς τομείς των ανθρωπιστικών και θετικών επιστημών.

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του project «Το Όνειρο του Γκαίτε» του προγράμματος «Artecitya. Envisioning the City of Tomorrow (2014-‐2018)», που διοργανώνει το Goethe-‐Institut Thessaloniki, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Χρήστου Σαββίδη (ArtBOX Creative Arts Management), με την υποστήριξη του προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με εκτίμηση

Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος

Visual artist

Theodoros Zafeiropoulos

The project is financed with the support of the European Commission. The above text reflects the opinions of the writer and the European Commission is not responsible for the use of the information it contains.

Εικαστικός καλλιτέχνης To πρόγραμμα χρηματοδοτείται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το παραπάνω κείμενο αντανακλά τις απόψεις του συγγραφέα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φέρει ευθύνη για ουδεμία χρήση των πληροφοριών που περιέχει.

XENOFONDAS DIALEISMAS

Athens, January 17, 2016

Architect - Urban Designer Lecturer at the School of Architecture Democritus University of Thrace Ε: dialxen@gmail.com

To people who up until this moment perceive urban governance as someone else’s matter, to citizens who feel like their engagement to the city’s governance is limited in the name writen on the ballot they chose on a Sunday morning, to all those who stand with an often justified distrust towards many of today’s “bottom-up urban initiatives”, not wanting to be considered pursuivans of any political party or to those who just do not wish to take part in promoting anyone’s personal agenda. But above all, I urge you to give the citizens the right to shape their city by establishing a new kind of relationship with them; one that will be based on two very simple yet again strikingly absent from this country principles: to sincerely trust them –so unusual for politicians- and also to give them full responsibility on their actions –which is so unusual for citizens. Only with such a revised political relationship between “the ones governing” and “the ones beeing governed” (I find such terms appalling and I cannot accept them in any way) will this city be able to make the much-desired step towards a positive change and evolution. A step that numerous city authorities worldwide have already put into action which, in most cases, delivers great results.

The right to the city is far more than the individual liberty to access urban resources: it is a right to change ourselves by changing the city more after our heart’s desire […] The freedom to make and remake our cities and ourselves is, I want to argue, one of the most precious yet most neglected of our human rights. David Harvey, The right to the city

Dear mayor of Athens,

In order to do such thing and for the name of your political group to be vindicated in the end it only takes from you one thing: Political courage and will. Do you have that?

From the first time that in the political affairs of the municipality appeared a political group with the famous book by French philosopher and sociologist Henry Lefebvre, I wondered about what could the connections be between its political pursuits and the ideas about the city and life in it as developed in the book. And from the moment on that this group has won the elections and taken control of the municipality, I kept wondering which of Lefebvre’s principles and standpoints can travel from 1967 Paris and be applied in a 2011 Athens. I soon realized that your political philosophy and standpoint for life in the city was far different from what Lefebvre stands for - perhaps 1967’s subversive spirit stands very distant from today’s realities, then maybe again maybe the core thought of the French thinker seems like an inapplicable political manifesto to be put into practice in the contemporary Greek city. From Harvey’s interpretation given on the passage above, I want to stress out the “freedom to remake ourselves and our cities as a valuable human right” and to communicate that to you as an advice and an exhortation. And in order to justify the name of your political group, the right to the city should not be exhausted in the possibility for citizens to choose which of the facilities and services that the city provides to them will they use, but to move on to the right to “claim some kind of power over the processes of urbanization”1 I urge you to act as such a mayor for Athens. To really give ground to the city’s citizens, to hear their voice and to implement projects and ideas that cover a wide range of the Athenians’ desires and dreams to “build” the city according to their needs and aspirations.

David Harvey, The right to the city, New Left Review 53, September-October 2008 1

ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ ΔΙΑΛΕΙΣΜΑΣ

Αθήνα, 17 Ιανουαρίου 2016

Αρχιτέκτων - Πολεοδόμος Διδάσκων Π.Δ. 407/80 Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Ε: dialxen@gmail.com

Το δικαίωμα στην πόλη κάτι πολύ μεγαλύτερο από την ατομική ελευθερία της πρόσβασης σε αστικές παροχές: είναι το διακαίωμα να αλλάξουμε τους εαυτούς μας αλλάζοντας την πόλη. [...] Η ελευθερία να φτάξουμε και να ξαναφτιάξουμε τις πόλεις μας και τους εαυτούς μας είναι, θέλω να τονίσω, ένα από τα πλέον πολύτιμα κι όμως παραμελημένα από τα ανθρώπινα δικαιώματά μας.

στους πολίτες, ώστε να ακουστούν φωνές και να υλοποιηθούν δράσεις που θα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των επιθυμιών και ονείρων των ανθρώπων της πόλης να την φτιάξουν σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους. Σε πολίτες που ως τώρα αντιλαμβάνονται την αστική διακυβέρνηση ως υπόθεση “κάποιων άλλων”, σε πολίτες που πιστεύουν ότι η δική τους εμπλοκή ολοκληρώνεται στο όνομα που έγραφε ένα ψηφοδέλτιο που επέλεξαν μια Κυριακή, σε όλους αυτούς που στέκονται με, δικαιολογημένη πολλές φορές, δυσπιστία απέναντι σε πολλές από τις σημερινές “πρωτοβουλίες πολιτών” επειδή δεν επιθυμούν ούτε κομματική περιχαράκωση από κανέναν ούτε και την συμμετοχή τους στην προώθηση μιας υστερόβουλης ατζέντας ορισμένων. Πάνω απ’ όλα όμως, σας προτρέπω να αποδώσετε στους πολίτες το δικαίωμα να διαμορφώσουν την πόλη τους εδραιώνοντας μια νέα σχέση με αυτούς που θα βασίζεται σε 2 απλούστατες, αλλά και επώδυνα απούσες από αυτή την χώρα, αρχές: να τους επιδείξετε ειλικρινή εμπιστοσύνη -τόσο ασυνήθιστο για τους πολιτικούς- αλλά και να αξιώσετε την ανάληψη πραγματικής ευθύνης από μέρους τους - τόσο ασυνήθιστο για τους πολίτες. Μόνο με μια τέτοια αναθεωρημένη πολιτική σχέση μεταξύ «κυβερνώντων» και «κυβερνωμένων» (εντελώς συμβατικοί οι όροι, δεν τους ασπάζομαι επ’ ουδενί) θα μπορέσει κύριε δήμαρχε να κάνει αυτή η πόλη το πολυπόθητο βήμα αλλαγής και εξέλιξης. Ένα βήμα που έχουν συνειδητοποιήσει και κάνουν ήδη πολλές δημοτικές και περιφεριακές αρχές πόλεων σε όλον τον κόσμο και το οποίο αποδίδει, στις περισσότερες των περιπτώσεων, σπουδαία αποτελέσματα.

David Harvey, The right to the city

Αγαπητέ Δήμαρχε της Αθήνας,

Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στα πολιτικά πράγματα του δήμου μια παράταξη συνώνυμη με το γνωστό βιβλίο του Γάλλου φιλοσόφου και κοινωνιολόγου Henry Lefebvre, απόρησα για το ποιές θα μπορούσαν να είναι οι συνδέσεις του πολιτίκου της προτάγματος με τις ιδέες για την πόλη και την ζωή σε αυτήν, όπως αναπτύσσονται στο βιβλίο. Και από τη στιγμή που η παράταξη αυτή κέρδισε τις εκλογές αναλαμβάνοντας την ηγεσία του δήμου αναρωτήθηκα ποιές από τις αρχές και απόψεις του Lefebvre μπορούν να ταξιδέψουν από το Παρίσι του 1967 και να βρουν εφαρμογή στην Αθήνα του 2011. Σύντομα διαπίστωσα πώς η πολιτική σας φιλοσοφία και θέση για την ζωή στην πόλη απείχε πολύ από όλα όσα ευαγγελίζεται ο Lefebvre - ίσως το ανατρεπτικό πνεύμα του ‘67 να μοιάζει πολύ μακρινό για το σήμερα, ίσως πάλι ο πυρήνας της σκέψης του Γάλλου διανοητή να φαίνεται ανεφάρμοστο πολιτικό μανιφέστο στην άσκηση -επί του πρακτέου- πολιτικής στην Ελληνική πόλη.

Για να γίνει κάτι τέτοιο και να δικαιωθεί εν τέλει και το όνομα της παράταξής σας χρειάζεται από εσάς μόνο ένα πράγμα. Το πολιτικό θάρρος και τη θέληση. Τα έχετε;

Από την ερμηνεία που δίνει στο απόσμασμα αυτό ο Harvey, θέλω να σταθώ στην «ελευθερία να ξαναφτιάξουμε τους εαυτούς μας και τις πόλεις μας ως ένα πολύτιμο ανθρώπινο δικαίωμα» και να σας το κοινωνήσω ως συμβουλή και προτροπή. Και επειδή για να δικαιωθεί η ονομασία του συνδυασμού σας, το «δικαίωμα στην πόλη» δεν θα πρέπει να εξαντλείται στη δυνατότητα του πολίτη να επιλέγει ποιές από τις παροχές και δυνατότητες που του δίνει η πόλη θα χρησιμοποιεί, αλλά να προχωράει στο δικαιωμά του να «διεκδικήσει κάποιου είδους μορφοποιητική δύναμη επί της διαδικασίας σχηματισμού της πόλης»1 σας καλώ να δράσετε ως ένας τέτοιος επί κεφαλής της Αθήνας. Να δώσετε επί της ουσίας λόγο και έργο 90

David Harvey, The right to the city, New Left Review 53, September-October 2008 1

Athens, February 14, 2016

Dear Mayor,

A LETTER TO THE MAYOR “VISION MUST MEET THE LAGGING PARTS OF THE CITY CENTER” small architectural competitions in search of creativity, balance, identity

As architects and urbanists we employ design based approaches to improve the quality of our life and of other peoples’ lives. And as crises have placed Athens at the center of expanding world-wide attention, hope is incubating that -if wisely harnessed- the tumultuous times will become a catalyst for positive change. In sharing this belief, we are by now sensitized to practice within an expanded and complex field, while we also adjust to a shifting profession due to many technological, social and other changes. In attempting to address problems within lagging parts of the city center, we will essentially engage in alternative problem solving practices and pursue paradigms for change. These sections of the city experience life at the crossroads of diverse realities and cultures. Interestingly, although the crises ruptured the structure of political ideologies, people’s actions, creativity, innovative spirit and initiatives thrive. Solidarity practices now reach larger audiences, thus presenting a demand: experiential expertise must connect with the expertise and accredited knowledge of professionals who are willing to “meet” peoples’ views and ideas. The city will benefit from initiating architectural competitions combined with open processes that have the capacity to instigate fertile new trends and provocations, unveiling the potential of the latent state of its human and other recourses. In this frame of mind, small architectural competitions for real projects are about a critical exploration and search for an ideal but viable condition, balancing entrepreneurial thinking and resourceful practices. They are about how we think and practice as designers at times of crisis… how we invite the generic ... celebrate diversity in the city, and what weaves its identity.

Dear Mayor Kaminis, The market today cannot sustain visionary architects, but maybe the city can! Please consider adding to your mission that of a navigator, and open up critically experimental and creative fields of action in the city for architects and urban designers. They will reveal the need for daring urban policies that the stagnant state fails to develop, and will contribute in creating a sustainable narrative for Athens today. A dynamic way forward is many small architectural competitions for real projects, with the intention to fearlessly address what is “innovatively critical”. Because innovation must meet what is critical today, but overlooked; and because our foundations must be adjusted.

Yours sincerely,

Maria Kaltsa, architect www.kaltsa.eu office@kaltsa.eu

The content of the competitions, open to public discourse and cross-disciplinary platforms, may touch upon particular socio-economic, environmental, cultural and other realities impacting the city. This type of practice addresses experimentation and architecture as process; it gives birth to form by debating individual/collective, monoculture/diversity, green ethics/aesthetics or the unfamiliar/familiar. It also assures interconnectedness of all stakeholders acting in space -including the underprivileged- encouraging participation, commitment, and the sharing of responsibility over decisions. 98

JOHN HEJDUK ADJUSTING FOUNDATIONS, 1995

Αθήνα, 14 Φεβρουαρίου 2016

λιγότερο προνομιούχων - ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή, την αφοσίωση και την κατανομή των ευθυνών για τις αποφάσεις. ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ

“ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΤΑΝΕΙ ΣΤΙΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ” μικροί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί προς αναζήτηση δημιουργικότητας, ισορροπίας και ταυτότητας

Αγαπητέ Δήμαρχε, Ως αρχιτέκτονες και πολεοδόμοι εφαρμόζουμε σχεδιαστικές προσεγγίσεις για να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής μας και της ζωής των άλλων ανθρώπων. Και καθώς οι κρίσεις έχουν τοποθετήσει την Αθήνα στο επίκεντρο μιας αυξανόμενης παγκόσμιας προσοχής, τρέφουμε την ελπίδα ότι -αν αξιοποιηθούν σοφά - οι θυελλώδεις καιροί θα αποτελέσουν καταλύτη για τη θετική αλλαγή. Μοιραζόμενοι αυτή την πεποίθηση, έχουμε πλέον την ευαισθησία να εργαζόμαστε μέσα σε ένα διευρυμένο και πολύπλοκο πλαίσιο, ενώ παράλληλα προσαρμοζόμαστε σε ένα επάγγελμα διαρκώς μεταβαλλόμενο λόγω των πολλών τεχνολογικών, κοινωνικών και λοιπών αλλαγών. Στην προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα των υποβαθμισμένων περιοχών του κέντρου της πόλης, θα ασχοληθούμε ουσιαστικά με εναλλακτικές πρακτικές επίλυσης προβλημάτων και θα ακολουθήσουμε παραδείγματα-πρότυπα για αλλαγή. Αυτά τα τμήματα της πόλης βιώνουν τη ζωή σε ένα σταυροδρόμι διαφορετικών πραγματικοτήτων και πολιτισμών. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι, αν και η κρίση διέρρηξε τη δομή των πολιτικών ιδεολογιών, η δραστηριότητα των ανθρώπων, η δημιουργικότητα, το καινοτόμο πνεύμα και οι πρωτοβουλίες ανθούν. Οι πρακτικές αλληλεγγύης αγγίζουν τώρα ένα μεγαλύτερο κοινό, παρουσιάζοντας έτσι ένα αίτημα: η βιωματική εμπειρία πρέπει να συνδεθεί με την τεχνογνωσία και την πιστοποιημένη γνώση των επαγγελματιών, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να ανταποκριθούν στις απόψεις και τις ιδέες των πολιτών. Η πόλη θα επωφεληθεί από τη διοργάνωση αρχιτεκτονικών διαγωνισμών που συνδυάζονται με ανοιχτές διαδικασίες ικανές να παρακινήσουν νέες γόνιμες τάσεις και προκλήσεις, αποκαλύπτοντας τις δυνατότητες του λανθάνοντος ανθρώπινου και άλλου δυναμικού.

Αγαπητέ Δήμαρχε Καμίνη, Η αγορά σήμερα δεν μπορεί να υποστηρίξει οραματιστές αρχιτέκτονες, αλλά ίσως η πόλη να μπορεί! Σας παρακαλώ να εξετάσετε το ενδεχόμενο στην αποστολή σας να προστεθεί και αυτή του πλοηγού, και να δημιουργήσετε πειραματικά και δημιουργικά πεδία δράσης μέσα στην πόλη για αρχιτέκτονες και πολεοδόμους. Θα αποκαλύψουν την ανάγκη για τολμηρές πολιτικές αστικής ανάπτυξης, τις οποίες το στάσιμο κράτος αποτυγχάνει να αναπτύξει, και θα συμβάλουν στη δημιουργία μιας βιώσιμης αφήγησης για την Αθήνα σήμερα. Ένα δυναμικό επόμενο βήμα είναι η πραγματοποίηση μικρών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για πραγματικά έργα που στόχο έχουν να αναδείξουν τι είναι “καινοτότομα ζωτικό”. Επειδή η καινοτομία πρέπει να ανταποκρίνεται στα ζωτικά ζητήματα του σήμερα που μέχρι στιγμής παραβλέπονται. Και επειδή οι βάσεις μας πρέπει να επαναπροσαρμοστούν.

Με αυτό το σκεπτικό, οι μικροί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί για πραγματικά έργα συνιστούν μια εξερεύνηση ζωτικής σημασίας και αναζητούν μια ιδανική αλλά βιώσιμη συνθήκη, εξισορροπώντας την επιχειρηματική σκέψη με τις δημιουργικές πρακτικές. Έχουν να κάνουν με τον τρόπο που σκεφτόμαστε και δρούμε ως σχεδιαστές σε περιόδους κρίσης… το πώς αγκαλιάζουμε το γενικό... πώς γιορτάζουμε την πολυπολιτισμικότητα μέσα στην πόλη, καθώς και το πώς υφαίνεται η ταυτότητα αυτής.

Με εκτίμηση, Μαρία Καλτσά, αρχιτέκτων www.kaltsa.eu office@kaltsa.eu

Το περιεχόμενο των διαγωνισμών, ανοικτό σε δημόσια διαβούλευση και σε διεπιστημονικές πλατφόρμες, θα μπορούσε να θίξει συγκεκριμένες κοινωνικοοικονομικές, περιβαλλοντικές, πολιτιστικές και άλλες πραγματικότητες που επηρεάζουν την πόλη. Αυτού του είδους η πρακτική αντιμετωπίζει τον πειραματισμό και την αρχιτεκτονική ως διαδικασία: γεννά τη φόρμα εξετάζοντας έννοιες όπως ατομικό / συλλογικό, μονοπολιτισμός / διαφορετικότητα, περιβαλλοντική ηθική/ αισθητική ή ανοίκειο/οικείο. Εξασφαλίζει επίσης τη διασύνδεση όλων των ενδιαφερομένων μερών που ενεργούν στο χώρο -συμπεριλαμβανομένων των 100

101

19 December 2015

19 Δεκεμβρίου του 2015

Dear Mayor of Athens, Giorgos Kaminis:

Αγαπητέ Δήμαρχε Αθηναίων, Γιώργο Καμίνη:

I have been living in the city of Athens as an architect and an artist for four years. In this letter I will unfold my thoughts about the cultural future of this city, whom I hope to enjoy again. Allow me to express myself with architectural terms, since my education has molded me this way.

Ζω στην πόλη της Αθήνας ως αρχιτέκτων και καλλιτέχνης εδώ και τέσσερα χρόνια. Στην επιστολή αυτή θα ξεδιπλώσω τις σκέψεις μου σχετικά με το πολιτιστικό μέλλον αυτής της πόλης, το οποίο ελπίζω να απολαύσω ξανά. Επιτρέψτε μου να εκφραστώ με αρχιτεκτονικούς όρους, μιας και η εκπαίδευσή μου με έχει διαπλάσει κατά αυτό τον τρόπο.

Athens has great historical and cultural significance, as a palimpsest and a collage of traces from the antiquity until today. Those traces are hidden to the microscale of the city or are camouflaged through time. All these symbolisms and fragments need to be expressed in attentive and knowledgeable ways so as to be communicated socially and culturally. This can be achieved by various ways: the redistribution of space, the reorganisation of public spaces and the reuse of empty state property are only some blatant examples of this procedure. From the early days of crisis until now Athens is attracting the attention of the art world in international level. It is not an exaggeration to say that Athens is an upcoming core of contemporary art: new hybrid art spaces emerge one after another and the art workers seem to have found a new source of inspiration. Athens is really attractive internationally among young thinkers who want to visit, study or live here. On the other hand, unemployment has forced a high percentage of the bright young minds of the country to leave abroad for a better future. In the next few years this will have a massive negative effect to the economy and cultural production not only of Athens, but nationally. I am wondering what is the opinion of your office to this potential danger. Athens needs a fresh and clear vision about the deployment of its uniqueness. We are in the need of new strategies and solid political decisions, who will reestablish the future of the young. So, in local level, please, give the small initiatives a chance to shine. Allow the interlocking layers of this city to emerge. Let the special creative crowds situated in Athens to deploy their special talents in order to propose, imagine, reflect upon the future of our city. Give to the young chances to stay or reasons to come back. The ideology and history of this city should be safeguarded and preserved. Let us care for the others again in a procedure of remolding the future. Sincerely,

Η Αθήνα έχει μεγάλη ιστορική και πολιτιστική σημασία, ως παλίμψηστο και ως κολάζ από ίχνη, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Αυτά τα ίχνη βρίσκονται κρυμμένα στη μικροκλίμακα της πόλης ή είναι καμουφλαρισμένα μέσα στον χρόνο. ΌΌλοι αυτοί οι συμβολισμοί και τα θραύσματα χρειάζεται να εκφράζονται με προσεκτικούς και έμπειρους τρόπους έτσι ώστε να επικοινωνούνται κοινωνικά και πολιτιστικά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με διάφορους τρόπους: η ανακατανομή του χώρου, η αναδιοργάνωση των δημόσιων χώρων και η επαναχρησιμοποίηση της κενής δημόσιας παριουσίας είναι μόνο μερικά προφανή παραδείγματα αυτής της διαδικασίας. Από τις πρώτες μέρες της κρίσης μέχρι σήμερα η Αθήνα συγκεντρώνει την προσοχή του κόσμου της τέχνης σε διεθνές επίπεδο. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Αθήνα είναι ένας ανερχόμενος πυρήνας σύγχρονης τέχνης: νέοι υβριδικοί χώροι τέχνης δημιουργούνται ο ένας μετά το άλλο και οι εργαζόμενοι της τέχνης φαίνεται να έχουν βρει μια νέα πηγή έμπνευσης. Η Αθήνα είναι σε διεθνές επίπεδο πολύ ελκυστική για τους νέους στοχαστές που θέλουν να την επισκεφθούν, να σπουδάσουν ή να ζήσουν εδώ. Από την άλλη πλευρά, η ανεργία έχει αναγκάσει ένα μεγάλο ποσοστό από τα φωτεινά, νεαρά μυαλά της χώρας να φύγουν στο εξωτερικό αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον. Στα επόμενα χρόνια αυτό θα έχει τεράστιες αρνητικές συνέπειες για την οικονομία και την πολιτιστική παραγωγή, όχι μόνο της Αθήνας, αλλά ολόκληρης της χώρας. Αναρωτιέμαι ποια είναι η άποψη του γραφείου σας σχετικά με αυτόν τον δυνητικό κίνδυνο. Η Αθήνα χρειάζεται ένα φρέσκο και καθαρό όραμα για την ανάπτυξη της μοναδικότητας της. Χρειαζόμαστε νέες στρατηγικές και στέρεες πολιτικές αποφάσεις, που θα αποκαταστήσουν το μέλλον των νέων. ΈΈτσι, δώστε, σας παρακαλώ, σε τοπικό επίπεδο, την ευκαιρία στις μικρές πρωτοβουλίες να λάμψουν. Επιτρέψτε στα πολυσχιδή επίπεδα αυτής της πόλης να αναδειχθούν. Ας ξεδιπλώσουν τα ταλέντα τους τα εξαιρετικά δημιουργικά πλήθη άνθρωπων που βρίσκονται στην Αθήνα, ώστε να κάνουν προτάσεις, να φαντάζονται και να οραματίζονται για το μέλλον της πόλης μας. Δώστε στους νέους ευκαιρίες για να μείνουν ή λόγους για να επιστρέψουν. Η ιδεολογία και η ιστορία αυτής της πόλης θα πρέπει να διαφυλαχθεί και να διατηρηθεί. Ας αρχίσουμε ξανά να ενδιαφερόμαστε για τους άλλους μέσα από τη διαδικασία επανασχηματισμού του μέλλοντος. Με εκτίμηση,

Maria Paneta Architect London mariapaneta@gmail.com

Μαρία Πανέτα Αρχιτέκτων Λονδίνο mariapaneta@gmail.com 102

103

Athens, 20 December 2015 What is the role of a city, the role of a mayor? Athens, is not its buildings. Athens is not its "good" streets. It’s the in-between of things. The not fulfilled potential that keeps creative minds busy. The void that should be filled, the void that should remain empty but it’s not. Athens is the chaos and it’s the freedom…still.. It’s solidarity and struggle. Dear Mayor, All that makes Athens so special, is all those you need to let go… and let be… At the same time, Athens needs to be the shelter, to embrace and protect, but also protect herself from the market jungle that wants to devour her. Athens is a very peculiar city. I would dare to say that the crisis saved her. It saved her from regenerative changes she wouldn’t have been able to come back from. From choices that would have been positive only in a very superficial way. Athens has the luxury of choice. To choose where it wants to go, choosing tested paths through international experience, but also create its own path. Those will be your choices. And it’s not a question of crisis and lack of money. Those are political choices. Dear mayor, In critical times, new realities prevail. Let’s make these exceptional times, remarkable in the best possible way. In the way of overcoming the challenges, and give back life to the empty parts of the center. And bringing shelter to all those in need by doing that. By thinking again the notion of an occupation, and how new ways of using and reactivating space can be created. By embracing the newly arrived inhabitants, as an opportunity of cultural enrichment, of new possibilities, of new ideas and energy. By caring again about the in-betweens, public space and how it’s being used and what people need. (Is the table and the chair a savior or an enemy?)

By thinking of the carers, the women, all the women, even the invisible ones, especially the invisible ones. By providing the hygienic basics for our home, our city, through public sanitation, waste management, and change the odor, the hidden memory of this city that remains in one’s mind. Trees and flowers and parks that change the smells, the temperature, the feeling. Vegetables and soil that create communities and build bonds. And by bringing back hope and possibilities of change and warmth and love to the lost souls of the darkest streets. Athens is alive. And should be kept alive. By playing carefully with Tourism. Tourism is a medicine, a drug, helping quite often to overcome some problems. But as any medicine, it should be considered only as a help, and Athens should be careful not to get too addicted to that drug or it will slowly die. Dear mayor, Give spaces to people. Athens is its people. Give them the space in each neighborhood to create, organize, help each-other, have fun, learn and discuss. Let the communities be, let the communities grow, let athens become the agora she still is famous for. Dear mayor, Athens is a beautiful exotic and wild tattooed woman. Just love her for what she is and help her grow freely.

Sincerely, Maria Peteinaki ATAthens www.atathens.org

By thinking about families and children and what they need.

104

105

Σκεπτόμενοι τις οικογένειες και τα παιδιά και τις ανάγκες τους.

Αθήνα, 20 Δεκεμβρίου 2015

Σκεπτόμενοι τους φροντιστές, τις γυναίκες, όλες τις γυναίκες, ακόμα και τις αόρατες, ιδίως τις αόρατες.

Ποιος είναι ο ρόλος μιας πόλης, ο ρόλος ενός δημάρχου; Η Αθήνα δεν είναι τα κτίρια της. Η Αθήνα δεν είναι οι «καλοί» δρόμοι της. Είναι αυτό που βρίσκεται στο ενδιάμεσο των πραγμάτων. Η ανεκπλήρωτη προοπτική που κρατά απασχολημένα τα δημιουργικά μυαλά. Το κενό που θα πρέπει να γεμίσει, το κενό που θα πρέπει να παραμείνει άδειο αλλά δεν είναι. Η Αθήνα είναι το χάος και είναι η ελευθερία…ακόμη... Είναι αλληλεγγύη και πάλη.

Παρέχοντας τη βασική υγιεινή για το σπίτι μας, την πόλη μας, μέσω της δημόσιας αποκομιδής σκουπιδιών, της διαχείρισης αποβλήτων και αλλάζοντας την απαίσια μυρωδιά, αυτή την κρυμμένη μνήμη της πόλης που διατηρείται στο μυαλό κάποιου. Δέντρα και λουλούδια και πάρκα που αλλάζουν τις μυρωδιές, τη θερμοκρασία, την αίσθηση. Λαχανικά και χώμα που δημιουργούν κοινότητες και οικοδομούν δεσμούς. Φέρνοντας πίσω την ελπίδα και τις δυνατότητες αλλαγής, και ζεστασιά και αγάπη στις χαμένες ψυχές των σκοτεινότερων δρόμων.

Αγαπητέ Δήμαρχε,

Η Αθήνα είναι ζωντανή. Και θα πρέπει να παραμείνει ζωντανή.

Όλα αυτά που κάνουν την Αθήνα τόσο ξεχωριστή, είναι εκείνα που πρέπει να απελευθερώσεις… και να τα αφήσεις ως έχουν…

Παίζοντας προσεκτικά με τον Τουρισμό. Ο τουρισμός είναι ένα φάρμακο, ένα ναρκωτικό που βοηθά πολύ συχνά να ξεπεράσουμε ορισμένα προβλήματα. Όμως, όπως κάθε φάρμακο, θα πρέπει να θεωρηθεί μόνο ως βοήθημα και η Αθήνα θα πρέπει να προσέξει να μην εθιστεί πολύ σε αυτό το ναρκωτικό, αλλιώς θα πεθάνει σιγά σιγά.

Την ίδια στιγμή, η Αθήνα πρέπει να είναι το καταφύγιο, να αγκαλιάζει και να προστατεύει, αλλά επίσης να προστατεύεται από τη ζούγκλα της αγοράς που θέλει να την καταβροχθίσει. Η Αθήνα είναι μια πολύ ιδιόμορφη πόλη. Θα τολμούσα να πω ότι η κρίση την έσωσε. Την έσωσε από αναγεννητικές αλλαγές από τις οποίες δεν θα ήταν σε θέση να επανέλθει. Από επιλογές που θα ήταν θετικές μόνο κατά ένα πολύ επιφανειακό τρόπο.

Αγαπητέ δήμαρχε, Δώστε χώρους στους ανθρώπους. Η Αθήνα είναι οι άνθρωποί της. Δώστε τους χώρο σε κάθε γειτονιά για να δημιουργήσουν, να οργανώσουν, να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο, να διασκεδάσουν, να μάθουν και να συζητήσουν. Αφήστε τις κοινότητες να υπάρχουν, αφήστε τις κοινότητες να μεγαλώσουν, αφήστε την Αθήνα να γίνει η αγορά για την οποία έχει μείνει διάσημη.

Η Αθήνα έχει την πολυτέλεια της επιλογής. Να επιλέξει πού θέλει να πάει, διαλέγοντας δοκιμασμένα μονοπάτια μέσα από τη διεθνή εμπειρία, αλλά και να δημιουγήσει το δικό της μονοπάτι. Αυτές θα είναι δικές σας επιλογές. Και δεν έχουν να κάνουν με την κρίση ή την έλλειψη χρημάτων. Πρόκειται για πολιτικές επιλογές.

Αγαπητέ δήμαρχε,

Η Αθήνα είναι μια όμορφη εξωτική γυναίκα με άγρια τατουάζ.

Σε κρίσιμους καιρούς, νέες πραγματικότητες υπερισχύουν. Ας κάνουμε αυτούς τους ασυνήθιστους καιρούς αξιοσημείωτους κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ξεπερνώντας τις προκλήσεις και δίνοντας ξανά ζωή στα άδεια κομμάτια του κέντρου. Και παρέχοντας καταφύγιο σε όλους εκείνους που το έχουν ανάγκη με τον τρόπο αυτό.

Απλά αγαπήστε τη για αυτό που είναι και βοηθήστε τη να αναπτυχθεί με ελευθερία. Με εκτίμηση,

Επαναπροσεγγίζοντας την ιδέα της κατάληψης, και το πώς μπορούν να δημιουργηθούν νέοι τρόποι χρήσης και επανενεργοποίησης του χώρου. Αγκαλιάζοντας τους νεοαφιχθέντες κατοίκους, ως μια ευκαιρία για πολιτισμικό εμπλουτισμό, για νέες δυνατότητες, νέες ιδέες και ενέργεια.

Μεριμνώντας ξανά για τον ενδιάμεσο και τον δημόσιο χώρο και το πώς χρησιμοποιείται, καθώς και για τις ανάγκες των ανθρώπων. (Αποτελεί το τραπέζι και η καρέκλα σωτήρα ή εχθρό;)

Μαρία Πετεινάκη ATAthens www.atathens.org

106

107

ICOM International Committee for the Collections and Activities of Museums of Cities

Yet, a city is its people and in order to be happier, both as a city and as a civil society, some other generic needs must be also satisfied in order to help citizens to tackle the great challenges of this century.

December, 27 2015

Lead citizens towards health; maximize joy; minimize hardship; be fair in the way the city apportions opportunities and hardships; offer real freedom to build our lives as we wish; enable us to build and strengthen the bonds between friends, families and strangers that give life meaning; open door to empathy and cooperation between people.

To the Mayor of Athens, Mr. Georges Kaminis

Athens is a city of a human scale, a city with many vibrant collectivities of citizens, with eagerness and thirst for creativity.

Five years have already gone by since you have started your first mandate as Mayor of Athens. I must of course acknowledge that a mayor cannot change everything in a city, especially when he performs his work during a prolonged period of crisis of historical proportions. Yet, the current challenges intensively demand the formulation of an inspired vision for the present and future of Athens and its citizens.

Athens may get inspired by its history, its cultural heritage, its democratic values, yet it must dare to innovate by investing on cultural democracy and on the soft power of its new creative entities – enterprising, intellectual, scientific, technological and artisticwhich need to be strengthen and flourish.

I do not intend to repeat overused ascertainments concerning the advantages of Athens, arising from its pleasant climate, its history and rich archaeological heritage. Our city does have unique features, which could give her distinct superiority among other cities that antagonistically seek a special position in the collective conscience of citizens and tourists, international and national organisations and enterprises. I cannot fail to observe, however, that other southern European cities, such as Lisbon and Barcelona, themselves also vulnerable due to the economic crisis, manage to progressively build a very positive global image based on their soft power thanks to their cultural richness, their well cared public spaces, their engaging museums and their business proactiveness. They also manage to rate high in global lists for the most sustainable, liveable and innovative cities in the world. Yet Athens, injured by the crisis and with the vision of the Olympic city already washed out and pale, remains invisible.

Your position and role requires determination, armouring from backwardness, leadership, young spirit and boldness, dedication to the vision and objectives you set for Athens. I wish you do not miss any of the above until you complete your second mandate as Mayor of Athens.

This is not only a case for building a better and more recognizable global urban brand for international consumption. It is mostly a challenge for creating a contemporary urban identity and a strategic development plan for Athens on the basis of her unique selling features and charismas as a palimpsest city.

Marlen Mouliou Chair of the International Committee for the Collections and Activities of Museums of Cities

How? On one hand by enhancing its immense cultural wealth in inspiring new ways – and I am left to wonder how a city like Athens continues to lack a modern city museum that deals with its urban archaeology, its long history as well as its dynamic present and challenging future! On the other hand, by exploring and creating true opportunities for a sustainable resettlement of thousands of highly qualified and promising young individuals who left Greece due to the crisis but would like to return to work here and offer to their homeland. What kind of city do we need?

& Lecturer of Museology at the Faculty of History and Archaeology of the Naional and Kapodistrian University of Athens

What kind of city can we create? How can we help Athens to be more creative, peaceful, fair, human and eventually happy as a city? Every city must accomplish the basic needs of food, shelter and security. These are the absolute fundamentals.

108

109

ICOM International Committee for the Collections and Activities of Museums of Cities

27 Δεκεµβρίου 2015 Προς τον Δήµαρχο της Αθήνας, Κύριο Γιώργο Καµίνη Έχουν ήδη περάσει πέντε χρόνια από όταν ξεκινήσατε την θητεία σας ως Δήµαρχος της Αθήνας. Οφείλω φυσικά να αναγνωρίσω ότι ένας δήµαρχος δεν µπορεί να αλλάξει τα πάντα σε µια πόλη, ειδικά όταν εκτελεί τα καθήκοντά του κατά τη διάρκεια µιας µακρόχρονης κρίσης ιστορικών διαστάσεων. Παρόλα αυτά, οι παρούσες προκλήσεις απαιτούν τη δηµιουργία ενός οράµατος για το παρόν και το µέλλον της Αθήνας και των κατοίκων της. Δεν έχω σκοπό να επαναλάβω τετριµµένες διαπιστώσεις σε σχέση µε τα πλεονεκτήµατα της Αθήνας, που οφείλονται στο ευχάριστο κλίµα της, την ιστορία και την πλούσια αρχαιολογική κληρονοµιά της. Η πόλη µας έχει, πραγµατικά, µοναδικά χαρακτηριστικά, τα οποία θα µπορούσαν να της προσφέρουν σηµαντικό προβάδισµα σε σχέση µε άλλες πόλεις µε τις οποίες βρίσκεται σε ανταγωνισµό για µία θέση στη συλλογική συνείδηση των κατοίκων και των τουριστών, των διεθνών και εθνικών οργανισµών και των επιχειρήσεων. Δεν θα µπορούσα, όµως, να µην παρατηρήσω ότι άλλες ευρωπαϊκές πόλεις του Νότου, όπως η Λισαβώνα και η Βαρκελώνη, οι οποίες πλήττονται επίσης από την οικονοµική κρίση, χρησιµοποιούν «µαλακή» δύναµη και κατορθώνουν σταδιακά να χτίσουν µια ιδιαίτερα θετική διεθνή εικόνα, χάρη στον πολιτισµικό τους πλούτο, τους προσεγµένους δηµόσιους χώρους, τα ενδιαφέροντα µουσεία και την επιχειρηµατική δυναµική τους. Καταλαµβάνουν επίσης υψηλές θέσεις στις παγκόσµιες λίστες για τις πιο βιώσιµες, κατοικήσιµες και καινοτόµες πόλεις στον κόσµο. Την ίδια στιγµή, η Αθήνα παραµένει αόρατη, χτυπηµένη από την κρίση και µε το όραµα της Ολυµπιακής πόλης να ξεθωριάζει. Δεν πρόκειται απλά για µια περίπτωση που απαιτεί τη δηµιουργία ενός καλύτερου και περισσότερο αναγνωρισµένου αστικού brand διεθνούς εµβέλειας µε σκοπό την παγκόσµια κατανάλωση. Πρόκειται κυρίως για µια πρόκληση να δηµιουργηθεί µια σύγχρονη αστική ταυτότητα και ένα στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης για την Αθήνα που να βασίζεται στα µοναδικά εµπορικά χαρακτηριστικά της και την γοητεία της ως πόλη παλίµψηστο.

Τι είδους πόλη µπορούµε να δηµιουργήσουµε; Πώς µπορούµε να βοηθήσουµε ώστε η Αθήνα να γίνει µια πόλη περισσότερο δηµιουργική, γαλήνια, δίκαιη, ανθρώπινη και, κατ’ επέκταση, ευτυχισµένη; Κάθε πόλη πρέπει να εξασφαλίζει τις βασικές της ανάγκες σε φαγητό, στέγη και ασφάλεια. Αυτά είναι τα απολύτως απαραίτητα. Παρόλα αυτά, η πόλη είναι οι άνθρωποί της και για να είναι πιο χαρούµενη, ως πόλη και ως αστική κοινωνία, πρέπει να ικανοποιηθούν κάποιες ακόµα γενικές ανάγκες που θα βοηθήσουν τους πολίτες να αντιµετωπίσουν τις µεγάλες προκλήσεις του αιώνα. Η πόλη πρέπει να ωθεί τους κατοίκους σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, να προάγει την ευτυχία και να ελαττώνει τις δυσκολίες. Να είναι δίκαιη στον τρόπο που διανέµονται οι ευκαιρίες και οι δυσκολίες. Να µας προσφέρει πραγµατική ελευθερία ώστε να χτίσουµε τις ζωές µας όπως θέλουµε. Να µας επιτρέπει να δηµιουργούµε και να ενισχύουµε τους δεσµούς που δίνουν νόηµα στη ζωή, δεσµούς µε φίλους, οικογένειες και αγνώστους. Να δείχνουν το δρόµο για τη συµπόνια και τη συνεργασία µεταξύ των ανθρώπων. Η Αθήνα είναι µια πόλη µε ανθρώπινη κλίµακα, µια πόλη µε πολλές δραστήριες κοινότητες πολιτών, µε προθυµία και δίψα για δηµιουργικότητα. Η Αθήνα µπορεί να αντλήσει έµπνευση από την ιστορία της, την πολιτιστική της κληρονοµιά, τις δηµοκρατικές της αξίες, παρόλα αυτά πρέπει να τολµήσει την καινοτοµία επενδύοντας στην πολιτιστική δηµοκρατία και τη “µαλακή” δύναµη των νέων δηµιουργικών φορέων, επιχειρηµατικών, διανοούµενων, επιστηµονικών, τεχνολογικών και καλλιτεχνικών, που χρειάζεται να ισχυροποιηθούν και να προοδεύσουν. Η θέση και ο ρόλος σας απαιτεί αποφασιστικότητα, θωράκιση ενάντια στην οπισθοδροµικότητα, ηγετική ικανότητα, νεανικό πνεύµα και τόλµη, αφοσίωση στο όραµα και τους στόχους που έχετε θέσει για την Αθήνα. Εύχοµαι να µη σας λείψει κανένα από τα παραπάνω µέχρι να ολοκληρώσετε τη δεύτερη θητείας σας ως Δήµαρχος της Αθήνας.

Πώς; Αφενός, αξιοποιώντας τον τεράστιο πολιτισµικό πλούτο της µε νέους εµπνευσµένους τρόπους. Απορώ πραγµατικά πως είναι δυνατό µια πόλη σαν την Αθήνα να µην έχει ακόµα ένα σύγχρονο µουσείο πόλεως που να περιλαµβάνει την αστική της αρχαιολογία, την µακραίωνη ιστορία της, αλλά κυρίως το δυναµικό παρόν και το συναρπαστικό µέλλον της! Αφετέρου, ανακαλύπτοντας και δηµιουργώντας πραγµατικές ευκαιρίες για τον βιώσιµο επαναπατρισµό χιλιάδων εξειδικευµένων και πολλά υποσχόµενων νέων που έφυγαν από την Ελλάδα εξαιτίας της κρίσης και επιθυµούν να επιστρέψουν εδώ για να εργαστούν και να προσφέρουν στην πατρίδα τους.

Μαρλέν Μούλιου Γραµµατέας της Διεθνούς Επιτροπής Συλλογών και Δράσεων των Μουσείων Πόλεων (ICOM-CAMOC) & Λέκτορας Μουσειολογίας στο Τµήµα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών

Τι είδους πόλη χρειαζόµαστε;

110

111

December 20 2015 Dear Mayor Kaminis, Athens is one of the greatest cities in the world. Not often you have the chance to live in a place with such a rich history, where there are still parts of it that have the era of the past and the atmosphere of the new. As a member of Open House Athens, an event that promotes quality architecture by implementing free tours for the public, I would like to say that Athens has an excessive architectural wealth. It is the Municipality’s duty to promote the architectural heritage by preserving, restoring and highlighting the significant buildings. Athens is well known worldwide for the architecture of classical times, but there are also other periods where it has produced remarkable architecture as well. Neoclassicism and eclecticism form a very important building stock; Modernism also left its imprint in Athens with world-class buildings. We should not also underestimate the contemporary architecture of Athens that manages to pop up even under adverse conditions. I believe that Athens should acquire architectural tourism. The city should work on that direction. The architectural phases of the city tell the story of its evolvement, its historical and political evolutions. Architectural lovers from all around the world should include Athens as such a destination. The Dionysiou Areopagitou Street is an exceptional example of a once busy road that was converted to an atmospheric walkover for Greeks and foreigners, children and adults. More exemplary pedestrian roads should follow. We have so many things to show and enjoy. Substantial areas and buildings can emerge through those routes and walks. A meaningful collaboration between competent organizations would help to implement it. Moreover, I would like to address the following issues and thoughts that can change the quality of the citizens’ life and the city’s image abroad. How much more beautiful the city would be if we had no rubbish in every corner. How much better the buildings would look if they didn’t have this disturbing graffiti on them. How great it could be if we could ride a bicycle without feeling a constant fear of accident. How easier our lives would be if we had more pedestrian roads and fewer cars, spaces where people could walk or jog. How healthier it would be if we planted more trees in our beautiful squares and open areas. How much more human it would be if there were more sincere efforts for the refugees, the homeless and the strays. Athens is a city to be loved. The Greek sun, the hospitable people, the distinctive neighborhoods… it is time to explore them and make Athens the most remarkable place to be! Yours sincerely, On Behalf of OPEN HOUSE ATHENS, Renata Douma Architect engineer - Urban Planner

www.openhouseathens.gr | www.openhouseworldwide.org | info@openhouseathens.gr

112

20 Δεκεμβρίου, 2015 Αγαπητέ Δήμαρχε Καμίνη, Η Αθήνα είναι μια από τις πιο σπουδαίες πόλεις του κόσμου. Δεν είναι σύνηθες να έχεις τη δυνατότητα να ζεις σε ένα μέρος με τόσο πλούσια ιστορία, στο οποίο υπάρχουν κομμάτια που έχουν εποχές παρελθόντος μαζί με την ατμόσφαιρα του νέου. Ως μέλος του Open House Athens, μια εκδήλωση που προωθεί την ποιοτική αρχιτεκτονική προσφέροντας δωρεάν ξεναγήσεις στο κοινό, θα ήθελα να πω ότι η Αθήνα έχει υπερβολικά πολύ αρχιτεκτονικό πλούτο. Είναι καθήκον του Δήμου να προωθήσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά με τη διατήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των σημαντικών κτιρίων. Η Αθήνα είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο για την αρχιτεκτονική των κλασικών χρόνων, αλλά υπάρχουν και άλλες περιόδοι όπου έχει παραχθεί αξιοσημείωτη αρχιτεκτονική. Ο νεοκλασικισμός και ο εκλεκτικισμός συγκεντρώνουν ένα πολύ σημαντικό κτιριακό όγκο. Ακόμα, ο μοντερνισμός άφησε το αποτύπωμά του στην Αθήνα, με κτίρια παγκόσμιας κλάσης. Δεν πρέπει να υποτιμήσουμε επίσης τη σύγχρονη αρχιτεκτονική της Αθήνας που καταφέρνει να εμφανιστεί ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες. Πιστεύω ότι η Αθήνα θα πρέπει να αποκτήσει αρχιτεκτονικό τουρισμό. Η πόλη πρέπει να εργαστεί σε αυτή την κατεύθυνση. Οι αρχιτεκτονικές φάσεις της πόλης λένε την ιστορία της εξέλιξης της, των ιστορικών και πολιτικών αλλαγών. Λάτρεις της αρχιτεκτονικής από όλο τον κόσμο θα πρέπει να περιλαμβάνουν και την Αθήνα ως τέτοιο προορισμό. Η Διονυσίου Αρεοπαγίτου είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα ενός παλιότερα πολυσύχναστου δρόμου που έχει μετατραπεί σε ένα ατμοσφαιρικό πεζόδρομο για Έλληνες και ξένους, παιδιά και ενήλικες. Περισσότεροι αντίστοιχοι υποδειγματικοί πεζόδρομοι θα πρέπει να ακολουθήσουν. Έχουμε τόσα πολλά πράγματα να δείξουμε και να απολαύσουμε. Σημαντικές περιοχές και κτίρια μπορούν να προκύψουν μέσα από αυτές τις διαδρομές και περιπάτους. Μια ουσιαστική συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων οργανισμών θα βοηθήσει να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο. Επιπλέον, θα ήθελα να θέσω τα ακόλουθα ζητήματα και σκέψεις που μπορούν να αλλάξουν την ποιότητα της ζωής των πολιτών και την εικόνα της πόλης στο εξωτερικό . Πόσο πιο όμορφη η πόλη θα ήταν αν δεν είχαμε σκουπίδια σε κάθε γωνιά . Πόσο καλύτερα θα φαίνονταν τα κτίρια αν δεν είχαν αυτά το ενοχλητικά γκράφιτι πάνω τους. Πόσο σπουδαία θα μπορούσε να είναι, αν μπορούσαμε να κάνουμε ποδήλατο, χωρίς να αισθανόμαστε ένα διαρκή φόβο. Πόσο ευκολότερη θα ήταν η ζωή μας αν είχαμε περισσότερους πεζόδρομους και λιγότερα αυτοκίνητα, χώρους όπου οι άνθρωποι μπορούσαν να περπατήσουν ή να κάνουν τζόκινγκ . Πώς υγιέστερο θα ήταν αν φυτεύαμε δέντρα πάνω στις όμορφες πλατείες μας και τους ανοιχτούς χώρους. Πόσο πιο ανθρώπινη θα ήταν, αν υπήρχαν πιο δυναμικές προσπάθειες σχετικά με τους πρόσφυγες, τους άστεγους και τα αδέσποτα ζώα. Η Αθήνα είναι μια πόλη που της αξίζει να αγαπηθεί. Ο ελληνικός ήλιος, οι φιλόξενοι άνθρωποι, οι διαφορετικές γειτονιές ... ήρθε η ώρα να τα εξερευνήσετε και να κάνετε την Αθήνα το πιο αξιοσημείωτο μέρος για να ζεις! Ειλικρινά δική σας, Για το OPEN HOUSE ATHENS, Ρενάτα Δούμα Αρχιτέκτονας μηχανικός-‐ Πολεοδόμος

www.openhouseathens.gr | www.openhouseworldwide.org | info@openhouseathens.gr

113

To the Mayor of the City of Athens

Filippos Oraiopoulos filippos.oraiopoulos@gmail.com 20-12-2015

distanced arguments to a registry and would moreover contribute to the broadening of the process of democracy, a process lately here often on hold. Filippos Oraiopoulos

Please allow me to begin this address with a twofold deviation toward the very form of the letter itself, as proposed by the invitation's initiative. This happens due to the given specificities of political power distribution and the broad economical and sociocultural aspects of the mode of governance in Athens, which is unlike any other of the known, globalised capital of the World (New York, London, Istanbul etc.). At the same time, this is because Athens today cast a unique, paradigmatic character at this momentum, both global and local, a version of any city to become as such, in the universal, neoliberal context. a. I will therefore address the publicum of Athens, as a consolidation of the notion of the multitude of citizens (both in it's Aristotelian origin and it's contemporary one, by the Italian philosopher Paolo Virno). It is self-evident that such form of an addressing letter alters, in return, my approach to the civic matters. b. This initial deviation obliges me to address myself to you as a mere, single citizen instead, living in locus while in the world, and to suspend my own identity in discipline, that of a scholar architect. The issues arising in the field of Athens today are pre-architectonic, thus programmatic. They bond to the making of habitus as a whole, not just the everyday, even it's ways of being. Under this light, the diagram of thought, which is about to follow, it is not meant to contain any architectural or urban proposal. On the opposite, it may be a sort of poetic reconsideration (as a constructive notion, referring to the verb poiein, to make and to make a stance of it) of the humanistic hubris (as in Tragedy), that the city of Athens, along with the country as a whole, experiences in the course of the last six years. The cause for that is a kind of violent force (both literal and metaphoric), in the framework of a single minded (therefore metaphysical) neoliberal policy in action, mostly through it's role as the supposedly only one, inescapable alternative model concerning economy, labor, culture and the environment. I regard the city of Athens as a paradigmatic capital, in the negative sense, by denoting here a counter-paradigm. We witness, upon the athenian terrain (the term according to Carl Schmitt), a fabricated crisis to develop in a liminal, though systemic way, a crisis that involves two fundamentals that together condense, in simultaneity to our times, the globalised neoliberal model: the monetary-financial and the refugee-immigrant. These fundamental elements, condensers of the same model, act as machines for producing a continuum of (micro- or mega-) counterevents (here meaning catastrophic) for the living subject in contemporary Athens and the country. From that point of view, one could talk about Athens and the rest of the country as widespread heterotopias (in the Foucauldian sense), where humanitarian crisis and the eclipse of democracy make the way for a new type of governmentality model (it's reflecting civic body being probably the Empire, as named by Antonio Negri and Michael Hardt). A constant institutional dilapidation (not deconstruction) is the prerequisite for the new (metaphysical, as already noted), holistic (economical, social, cultural) proposal for a modus vivendi that lead to extreme poverty, as well as to a void in place of democratic legitimization, to be filled by radical authoritarianism, especially vis a vis the refugee-immigrant influx. If all of this constitute a de facto destructive model for living in urban Athens and the country in general, the answer would lie in neoPoetic, inventive institutional conceptions (either formal or informal) for alternative structures on production, political power and culture. These conceptions may lead to an alternative for some form of urban micro-economy (mixing together the refugee-immigrant flux), by the use of emancipated, detached microstructures of social interaction throughout the repository of the vacant urban built stock (dwelling, working, culture), and also micro-structures of political power (mostly cooperative, self-managed), as a form of terrestrial network. In that case, the City should be capable of instituting a poetic process, that could radically reconstitute life as art as architecture. The mobilisation of such a process of instituting poetics would not exclude any contribution of activist practices. But this perspective could open up to the possible transformation of Athens from a counter-paradigmatic metropolis to a paradigmatic one, from a Mediterranean one to a metropolis of the contemporary World. By concluding I would like to add on the genre of public performativity that the corpus of these letters aim to generate. A display of all letters may transubstantiate the spoken matter of the written text to the unspoken (by exhibiting), superimposing signifiers that come from the artistic realm, but nevertheless a live assembly (on behalf of the City of Athens in cooperation with active initiative's groups) would map and document the diversity of 114

115

Φίλιππος Ωραιόπουλος filippos.oraiopoulos@gmail.com Κύριε Δήµαρχε

20-11-2015

Επιτρέψτε µου να ξεκινήσω την επιστολή αυτή µε δυο διαφοροποιήσεις για το ίδιο τον τύπο της επιστολής, που οι οργανωτές αυτής της πρωτοβουλίας προτείνουν, κι αυτό γιατί στην πόλη των Αθηνών το είδος (σε σχέση µε την κεντρική εξουσία) και το εύρος (στο σύνολο της οικονοµικής, κοινωνικής και πολιτισµικής ζωής) της θεσµικής άσκησης εξουσίας του Δηµάρχου, δεν είναι ίδιο µε αυτό των παγκοσµιοποιηµένων πρωτευουσών (Ν.Υ, Λονδίνο, Ινσταµπούλ, κ.’α.). Συγχρόνως γιατί η ίδια πόλη των Αθηνών έχει ένα παραδειγµατικό χαρακτήρα στη συγκεκριµένη χρονική συγκυρία τοπικά και παγκόσµια, δηλαδή µπορεί να αποτελέσει µια ενδεχόµενη περίπτωση για κάθε πόλη στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης πλανητικής εκδοχής: α) Θα απευθυνθώ, λοιπόν, στο Δήµο της Αθήνας, ως µια συγκρότηση της έννοιας του πλήθους των πολιτών (µε την αριστοτελική έννοια του όρου, όπως και τη σύγχρονη του Ιταλού φιλοσόφου Virno). Είναι αυτονόητο ότι µια τέτοια επιστολή αλλάζει την πολιτειακή εκδοχή της προσέγγισής µου. β) Η πρώτη µου διαφοροποίηση έχει ως συνέπεια να σας απευθυνθώ όχι ως ένας ειδικός επιστήµονας, στην προκείµενη περίπτωση ως ένας αρχιτέκτονας ακαδηµαϊκός, αλλά κυρίως ως ένας πολίτης (του τόπου και του κόσµου), θεωρώντας ότι τα θέµατα που µπορούν να απασχολούν την πόλη των Αθηνών σήµερα είναι προ-αρχιτεκτονικά, δηλαδή προγραµµατικά. Αυτό σηµαίνει ότι αφορούν το είδος της συγκρότησης της ζωής, όχι απλώς της καθηµερινής αλλά του τρόπου ύπαρξης της. Από αυτή την άποψη οι σχηµατικές σκέψεις µου που θα ακολουθήσουν δεν αφορούν κάποιου τύπου προτάσεις σε αρχιτεκτονικό ή πολεοδοµικό επίπεδο. Είναι ένα είδος ποιητικού (µε την έννοια του ποιώ) επαναστοχασµού πάνω στην ουµανιστική «ύβρη» (µε την τραγική σηµασία του όρου), που βιώνει ο Δήµος της Αθήνας (και όλη η χώρα) τα τελευταία έξι χρόνια. Ο λόγος είναι ένα είδος βίας (κυριολεκτικής και µεταφορικής), στα πλαίσια µιας µονοσήµαντης (άρα µεταφυσικής) νεοφιλελεύθερης πολιτικής, και κυρίως ως µοναδικής εκδοχής ενός παγκοσµιοποιηµένου µοντέλου οργάνωσης της οικονοµίας, της εργασίας, του πολιτισµού, του περιβάλλοντος. Θεωρώ, λοιπόν, ότι η πόλη των Αθηνών είναι µια παραδειγµατική πρωτεύουσα, µε την αρνητική έννοια του όρου, δηλαδή ένα αντιπαράδειγµα για τον τρόπο που στο έδαφός της (µε την έννοια του C.Schmitt), και κατ’ επέκταση σε όλη τη χώρα, υλοποιείται µε τον πιο ακραίο-βίαιο και συστηµικό τρόπο µιά κατασκευασµένη κρίση σε δυο θεµελιώδη στοιχεία που συµπυκνώνουν συγχρονικά το νεοφιλελεύθερο παγκοσµιοποιηµένου µοντέλο: το χρηµατοπιστωτικό και το προσφυγο-µεταναστευτικό. Τα στοιχεία αυτά, ως πυκνωτές αυτού του µοντέλου, λειτουργούν ως µηχανισµοί που παράγουν συνεχή (µίκρο ή µέγα) αντισυµβάντα (καταστροφής) στο είδος ζωής στη σύγχρονη Αθήνα και στη χώρα. Από αυτή την άποψη, θα µπορούσε να µιλήσει κανείς για την Αθήνα (αλλά και για ολόκληρη τη χώρα) ως ένα είδος γενικευµένης ετεροτοπίας (µε την Φουκωκική έννοια του όρου), όπου η ανθρωπιστική κρίση, και το έλλειµµα δηµοκρατίας συγκροτούν ένα νέο είδος µοντέλου διακυβέρνησης (ως πολιτειακή εκδοχή, αυτοκρατορία θα το ονόµαζαν οι Negri, Hardt). Μια συνεχής θεσµική αποσάθρωση (όχι αποδόµηση) είναι προϋπόθεση για τη νέα (µεταφυσική) ολιστική πρόταση ζωής (οικονοµική, κοινωνική, πολιτισµική), που οδηγεί στην ακραία ένδεια, και σε δηµοκρατικό κενό, έτοιµο να πληρωθεί από ακραίες εκδοχές αυταρχισµού, ιδίως στις προσφυγο-µετανευστικές ροές. Αν όλα αυτά συγκροτούν ένα είδος καταστροφικού µοντέλου για τη ζωή στην πόλη των Αθηνών και στη χώρα γενικότερα, αυτό που θα µπορούσε να σκεφτεί κανείς είναι νεοΠοιητικές θεσµικές επινοήσεις (τυπικές ή άτυπες) για άλλου τύπου δοµές παραγωγικές, εξουσιαστικές και πολιτισµικές. Αυτού του είδους οι επινοήσεις θα µπορούσαν να συγκροτήσουν µια άλλου τύπου µικρο-οικονοµία της πόλης (µε µείξη πληθυσµιακή των προσφυγικών και µεταναστευτικών ροών), µε αυτονόµηση µικρο-δοµών κοινωνικής

116

συνάντησης στο απόθεµα του κτιριακού κενού που διατρέχει την πόλη (κατοίκηση, εργασία, πολιτισµός), και µικρο-δοµών εξουσίας (κυρίως αυτοδιαχείρισης), ως δικτυακή εδαφική δοµή. Μια τέτοια εκδοχή προϋποθέτει τη δυνατότητα του Δήµου να θεσµίζει ποιητικές διαδικασίες για το έδαφός του, που θα µπορούν µε ριζικό τρόπο να ανασυγκροτούν τη ζωή ως Αρχιτεκτονική και Τέχνη. Η εκκίνηση µιας τέτοιας ποιητικής θέσµισης δεν µπορεί παρά να ενσωµατώνει κινηµατικές εκδοχές. Όµως µια τέτοια προοπτική θα άνοιγε τον ενδεχόµενο µετασχηµατισµό της Αθήνας από µια Μητρόπολη αντιπαράδειγµα σε µια Μητρόπολη παράδειγµα και από µια Μητρόπολη της Μεσογείου σε µια Μητρόπολη του σύγχρονου κόσµου. Τελειώνοντας θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόµα, που αφορά το είδος της δηµόσιας επιτέλεσης, που το σύνολο των επιστολών προορίζεται να κατασκευάσει. Μια έκθεση όλων των επιστολών µπορεί να µετατρέπει την ρητή εκδοχή του γραπτού λόγου σε άρρητη (µε την εκθεσιακή παρουσίαση του), προσθέτοντας νοηµατοδοτήσεις από το χώρο της Τέχνης, όµως ένας ζωντανός διάλογος (οργανωµένος από τον Δήµο της Αθήνας σε συνεργασία µε τη σύνθεση των οµάδων πρωτοβουλίας) θα άνοιγε τη δηµόσια καταγραφή των διαφορών και θα συνέβαλε στη διεύρυνση των δηµοκρατικών διαδικασιών, καθώς αυτές συχνά (ιδίως τα τελευταία χρόνια) στη χώρα, βρίσκονται σε εκκρεµότητα. Φίλιππος Ωραιόπουλος

117

Panos Dragonas

57-‐59, Evrou street Athens 11527

Athens, 22 December 2015

Dear Mr. Mayor, There is no doubt that we live in interesting times. Athens lives one of the most interesting periods of its modern history. The growth of the city has stopped. The buildings have ceased to be renewed and now bear the marks of time. In many cases, this makes the city more beautiful. However, the same cannot be stated for the changes that occur in the population. The Athenian community mutates at a very fast pace as the ongoing crisis deepens the financial and cultural differences. The form of the buildings remains the same, but the lives of the people within them change dramatically. Migration flows rapidly alter the Athenian society. A significant part of the population has decided to leave the city and search for a better life outside the Greek borders. In most cases, these are qualified scientists and professionals unable to cover their basic living expenses in Athens. At the same time new groups of residents arrive at the city. The problems of economic immigrants living for years now in the city centre are well known, as well as the problems of the refugees arriving during the last few months. What is not widely known is the fact that Athens is now attracting a new kind of population, coming to the city not out of necessity but out of choice. These are mainly young people involved in the arts and cultural sector who consider that the conditions of life in the centre of Athens are more interesting than those in the traditional metropolitan centres. This might sound strange for a country plagued by economic recession, however Athens is now considered a fascinating city with a distinct identity offering rich experiences of urban life. Athens lives in conditions of unstable equilibrium characterised by intense contradictions that develop an extremely unpredictable dynamic. On the one hand, the financial crisis drives the productive groups away from the city. The economic recession and the country’s institutional malfunctions – bureaucracy, lack of meritocracy, corruption – create a hostile working environment. On the other hand, Athens is acknowledged today as a city with rich history, interesting architecture, satisfactory infrastructure and unconventional urban culture. The abovementioned characteristics attract a new workforce, which may now be small in number, however it has special quality features, high levels of education and capabilities. In this way the conditions are formed for the development of a creative industry, which primarily includes the visual arts scene and design, as well as start-‐ups in the modern technology sector.

118

dragonas christopoulou architects . 57-59 Evrou Str Athens GR-11527 . t.+302107473638 . info@deltarchi.com

Up until now Athens has not succeeded to invest in culture and seize the opportunities offered by its history and geographical location. Strangely enough perhaps, this possibility is offered renewed today under the most adverse economic conditions. Maintaining this remarkable workforce and developing a creative industry for the benefit of the economy, is today a challenge for Athens. In order for this to happen, the city requires a plan of action, a creative outburst capable to give a boost to its hurt self-‐confidence and bring together its positive forces. After fifty years of constant reconstruction, the development of Athens has been interrupted due to the economic recession. The city has ceased to be built and in a small part it is being reconstructed. This intermission could provide the creative workforce with the opportunity to envision the future of the city. Planning future Athens, experimenting on different ideas, has a value not only in terms of the result but also as a process that created a collective vision, a common point of reference for all city residents. A vision for Athens in the 21st century could include: imaginative design proposals for the development of urban infrastructure – such as new information and transportation networks – and their impact on the city’s daily life; studies on natural resources management – such as water – and the overall shielding of the city against climate change; networking platforms for various creative teams and urban infrastructure management organisations; new means for the exchange and promotion of ideas concering the face of future Athens. Mr. Mayor, during your mandate the City of Athens has taken many innovative initiatives, such as the creation of the platform “SynAthina” for the support of active citizens. It has also encouraged many imaginative proposals and actions for the rejuvenation of urban space, e.g. the creation of exchange cells in “Stoa Emporon”. Athens needs more imaginative actions taking place “from the bottom up”. At the same time it needs emblematic initiatives “from the top down” mobilising creative groups in the city and marking a reference point for the entire city population. Visionary architect Buckminster Fuller once said that "the best way to predict the future, is to design it”. Athens today needs a vision, a plan for the future ensuring the maintenance of human workforce and the hope to reverse the economic climate. This task can only be undertaken by the Municipality of Athens and by you personally Mr Mayor. Yous sincerely,

Panos Dragonas Architect Professor, University of Patras dragonas christopoulou architects . 57-59 Evrou Str Athens GR-11527 . t.+302107473638 . info@deltarchi.com

119

Πάνος Δραγώνας Έβρου 57-59 Αθήνα 11527

Αθήνα, 22 Δεκεμβρίου 2015

Αξιότιμε Κύριε Δήμαρχε,

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς. Η Αθήνα ζει μια από τις πιο ενδιαφέρουσες περιόδους της νεώτερης ιστορίας της. Η ανάπτυξη της ίδιας της πόλης έχει σταματήσει. Τα κτήρια έχουν πάψει να ανανεώνονται και φέρουν πλέον επάνω τους τα σημάδια του χρόνου. Σε πολλές περιπτώσεις αυτό κάνει την πόλη ομορφότερη. Δεν θα μπορούσε βέβαια να ισχυριστεί κανείς το ίδιο και για τις αλλαγές που συντελούνται στον πληθυσμό. Η αθηναϊκή κοινωνία μεταλλάσσεται με ταχύτατους ρυθμούς καθώς η εξελισσόμενη κρίση εντείνει τις οικονομικές και πολιτισμικές διαφορές. Η μορφή των κτηρίων παραμένει ίδια, αλλά οι ζωές των ανθρώπων στο εσωτερικό τους αλλάζουν με δραματικό τρόπο. Οι ροές της μετανάστευσης μεταβάλλουν ταχύτατα την αθηναϊκή κοινωνία. Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού έχει αποφασίσει να εγκαταλείψει την πόλη και να αναζητήσει καλύτερη τύχη εκτός των ελληνικών συνόρων. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για ικανότατους επιστήμονες και επαγγελματίες οι οποίοι αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες διαβίωσης στην Αθήνα. Την ίδια στιγμή νέες ομάδες κατοίκων καταφθάνουν στην πόλη. Είναι αρκετά γνωστά τα προβλήματα των οικονομικών μεταναστών που κατοικούν εδώ και χρόνια στο κέντρο της πόλης, όπως και των προσφύγων που καταφθάνουν τους τελευταίους μήνες. Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι η Αθήνα προσελκύει πλέον και ένα άλλο είδος πληθυσμού το οποίο έρχεται να ζήσει στην πόλη όχι από ανάγκη αλλά από επιλογή. Πρόκειται κυρίως για νέους ανθρώπους που ασχολούνται με τις τέχνες και τον πολιτισμό και θεωρούν ότι οι συνθήκες ζωής στο κέντρο της Αθήνας είναι πιο ενδιαφέρουσες από αυτές των παραδοσιακών μητροπολιτικών κέντρων. Μπορεί να ακούγεται παράδοξο για μια χώρα που μαστίζεται από την οικονομική ύφεση, αλλά η Αθήνα θεωρείται πλέον μια συναρπαστική πόλη, η οποία διαθέτει ιδιαίτερη ταυτότητα και προσφέρει πλούσια σε εμπειρίες αστική ζωή. Η Αθήνα ζει σε συνθήκες ασταθούς ισορροπίας οι οποίες χαρακτηρίζονται από έντονες αντιφάσεις και αναπτύσσουν μια εξαιρετικά απρόβλεπτη δυναμική. Από τη μια πλευρά, η οικονομική κρίση διώχνει τις παραγωγικές ομάδες της πόλης. Η οικονομική ύφεση και οι θεσμικές δυσλειτουργίες της χώρας -η γραφειοκρατία, η .

dragonas christopoulou architects 57-59 Evrou Str Athens GR-11527 t.+302107473638 info@deltarchi.com

120



έλλειψη αξιοκρατίας και η διαφθορά- δημιουργούν ένα αφιλόξενο εργασιακό περιβάλλον. Από την άλλη όμως πλευρά, η Αθήνα αναγνωρίζεται σήμερα ως μια πόλη με πλούσια ιστορία, ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, ικανοποιητικές υποδομές και αντισυμβατική αστική κουλτούρα. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά προσελκύουν ένα νέο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο μπορεί να είναι μικρό ακόμη σε αριθμό αλλά διαθέτει ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά, υψηλό επίπεδο μόρφωσης και ικανοτήτων. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη μιας δημιουργικής βιομηχανίας η οποία περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο την εικαστική σκηνή και τον σχεδιασμό, αλλά και νεοφυείς επιχειρήσεις στον χώρο της σύγχρονης τεχνολογίας. Έως τώρα η Αθήνα δεν έχει καταφέρει να επενδύσει στον πολιτισμό και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που προσφέρει η ιστορία και η γεωγραφική της θέση. Κατά παράδοξο ίσως τρόπο, η δυνατότητα αυτή προσφέρεται ανανεωμένη σήμερα κάτω από τις πλέον δυσμενείς οικονομικές συνθήκες. Η διατήρηση του αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού και η ανάπτυξη της δημιουργικής βιομηχανίας προς όφελος της οικονομίας, αποτελεί ένα στοίχημα για την Αθήνα. Για να συμβεί αυτό, η πόλη χρειάζεται ένα σχέδιο δράσης, μια δημιουργική έκρηξη που θα μπορέσει να τονώσει την πληγωμένη αυτοπεποίθηση και να συσπειρώσει τις θετικές δυνάμεις της. Μετά από πενήντα χρόνια διαρκούς ανοικοδόμησης, η ανάπτυξη της Αθήνας έχει διακοπεί λόγω της οικονομικής ύφεσης. Η πόλη έχει πάψει να κτίζεται και σε μικρό μόνο βαθμό ανακατασκευάζεται. Η παύση αυτή θα μπορούσε να δώσει τη δυνατότητα στο δημιουργικό ανθρώπινο δυναμικό να οραματιστεί την εξέλιξη της πόλης. Ο σχεδιασμός της μελλοντικής Αθήνας, ο πειραματισμός επάνω σε διαφορετικές ιδέες, δεν έχει αξία μόνο ως προς το αποτέλεσμα αλλά και ως διαδικασία, καθώς δημιουργεί ένα συλλογικό όραμα, ένα κοινό σημείο αναφοράς για το σύνολο των κατοίκων της πόλης. Ένα όραμα για την Αθήνα του 21ου αιώνα θα μπορούσε να περιλαμβάνει: επινοητικές σχεδιαστικές προτάσεις που να προδιαγράφουν την εξέλιξη των αστικών υποδομών -όπως τα νέα δίκτυα πληροφορίας και μετακίνησης- και την επίδραση τους στην καθημερινότητα της πόλης· μελέτες για τη διαχείριση των φυσικών πόρων -όπως το νερό- και τη γενικότερη θωράκιση της πόλης απέναντι στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής· πλατφόρμες για τη δικτύωση των διαφορετικών δημιουργικών ομάδων και των φορέων διαχείρισης των αστικών υποδομών· νέα μέσα ανταλλαγής και προώθησης ιδεών για τη μορφή της μελλοντικής Αθήνας. Κατά τη διάρκεια της θητείας σας Κύριε Δήμαρχε, ο Δήμος της Αθήνας έχει λάβει πολλές πρωτοποριακές πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα τη δημιουργία της πλατφόρμας "ΣυνΑθηνά" για τη στήριξη των ενεργών πολιτών. Έχει ακόμη στηρίξει πολλές ευφάνταστες προτάσεις και δράσεις για την ανανέωση του αστικού χώρου, όπως για παράδειγμα τη δημιουργία των ανταλλακτικών κυψελών στη Στοά .

dragonas christopoulou architects 57-59 Evrou Str Athens GR-11527 t.+302107473638 info@deltarchi.com



121

Εμπόρων. Η Αθήνα έχει ανάγκη από περισσότερες ευφάνταστες δράσεις που θα λαμβάνουν χώρα "από κάτω προς τα πάνω". Ταυτόχρονα έχει την ανάγκη εμβληματικών πρωτοβουλιών "εκ των άνω" που θα ενεργοποιήσουν τις δημιουργικές ομάδες της πόλης και θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς για το σύνολο των πολιτών. Ο οραματιστής αρχιτέκτων Buckminster Fuller είχε κάποτε πει ότι "ο καλύτερος τρόπος για να προβλέψει κανείς το μέλλον είναι να το σχεδιάσει". Η Αθήνα σήμερα έχει την ανάγκη ενός οράματος, ενός σχεδίου για το μέλλον που να εξασφαλίζει τη διατήρηση του ανθρώπινου δυναμικού και να δημιουργεί την ελπίδα αντιστροφής του οικονομικού κλίματος. Το εγχείρημα αυτό δεν μπορεί παρά να το αναλάβει ο Δήμος Αθηναίων και εσείς προσωπικά Κύριε Δήμαρχε.

Με τιμή,

Πάνος Δραγώνας Αρχιτέκτων Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

dragonas christopoulou architects 57-59 Evrou Str Athens GR-11527 t.+302107473638 info@deltarchi.com

122



123

124

"#$%!&%'!($)*+*,-! ! ./0#!1##+!2*0*+3!*+!456#+,!78%!9:!;#$%,!87!);!$<=25!2*7#-!>!87!?6*@6!./0#!<#<*@$5#<! #+5*%#2;!58!56#!A%8)85*8+!87!@*0*@!#<=@$5*8+!56%8=36!56#!=,#!87!+#?!5#@6+8283*#,-! )$*+2;! 56%8=36! $! ,8@*$2! #+5#%A%*,#! @$22#<! B*5;! 87! C%%8%,'! .! 6$0#! <8+#! 56*,! $5! );! 8?+!7*+$+@*$2!@8,5!$+<!?*56!56#!6#2A!87!$!5#$)!87!082=+5##%,!?68!1#2*#0#<!*+!56#! *)A$@5!87!8=%!#778%5,'!D6#!%#$,8+,!1#6*+<!,=@6!<#<*@$5*8+!@$+!1#!,=))#<!=A!58! );!=%3#+5!+##<!58!2*0#!,8)#?6#%#!?6#%#!);!,=%%8=+<*+3,!)$E#!)#!7##2!6$AA;! %$56#%!56$+!@8+,5$+52;!<#7#$5#<!$+<!);!,5%8+3!1#2*#7!56$5!@*0*@!#<=@$5*8+!*,!56#! FGHI!?$;!?#!@$+!)$E#!56*,!@*5;!2*0$12#!$3$*+'!! ! I8=!,##-!+8!)$55#%!68?!)$+;!%8$<,!;8=!@2#$+-!8%!68?!)$+;!1=*2<*+3,!;8=!A$*+5-! 8%!68?!)$+;!$?E?$%<2;!8=5<$5#<!@*5*J#+!A2$578%),!;8=!@%#$5#-!56#!0$,5!)$K8%*5;! 87! 56#! @*5*J#+,! 87! 8=%! @*5;-! 1#*+3! 56#! *<*85,L! 56$5! ?#! $22! E+8?! ?#! $%#-! ?*22! A*,,! $2280#%!56#!%8$<,-!?%*5#!,5=A*<!+8+,#+,#!2*E#!!"#$%"&'()*+!8+!568,#!?$22,!$+<!0*,*5! ;8=%! A2$578%)! 8+2;! 58! ?$,5#! ,8)#! 5*)#! 1#78%#! 38*+3! 58! 56#! +#M5! ?#1,*5#! $0$*2$12#'!! ! N#!7*%,5!+##<!58!2#$%+!68?!58!1#!@*5*J#+,'!4+<!56#+!?#!?*22!7*M!8=%!@*5;'! ! 4,! $+! $@5*0#! @*5*J#+! 87! 56*,! @*5;! $+<! $! A#%,8+! 56$5! 6$,! <#0*,#<! ,8)#! A%#55;! *++80$5*0#!5882,!58!)$E#!*5!1#55#%-!<=%*+3!;8=%!,#%0*@#!$,!&$;8%!87!456#+,!.!6$0#! %#A#$5#<2;! 7#25! <#7#$5#<! *+! );! #778%5,! 58! @%#$5#! $! @*0*@! #<=@$5*8+! A2$578%)! 56$5! ?*22!5#$@6!;8=+3!A#8A2#!68?!58!1#@8)#!@*5*J#+,'! ! G85!1;!56#!@*5;'!! O;!;8=%!F77*@#'! ! P!5%=2;!1#2*#0#!56$5!56#!&$;8%/,!877*@#!@$+!1#!$!E#;!A2$;#%!58!56#!@%#$5*8+!87!@*0*@! #<=@$5*8+'!Q8A#7=22;!56*,!2#55#%!?*22!$@5!$,!$!%#)*+<#%!87!56$5'! ! R%*#+<2;!S#3$%<,-! ! &;%58!T$A$<83#8%38=! 4=<*80*,=$2!A%8<=@#%!U!7*2))$E#%! B*5;!87!C%%8%,! ???'@*5;87#%%8%,'@8)! ! ! ! ! L.!=,#!56#!?8%<!*<*85,!$,!A%*0$5#!@*5*J#+,-!*'#!!VWVXYZ['! ! ! ! ! ! ! !

\]V^YV_Z!àbVZ!cd_efg-! ! hi!jZ!dkYl!Yg!m^ng!oi[!ZflnV`d[p!ZWX!`dV!9:!qb^fVd-!>!dm^!Yd!rmred!dsVZbXjd! rnr`ngbiYV`t! jYgf! Z`mdVWZkYV`l! duiul! Yif! mrnVYXf! _Z! WVdWbdjYV`t! mrnk_vjd-!_vji!Yrk!`rVfifV`ra!jkfZYdVbVj_ra!B*5;!87!C%%8%,'!\kY^!Yr!v`dfd!_Z! WV`t! _rk! v]rWd! `dV! _Z! Yg! wrlxZVd! _Vd[! r_tWd[! ZxZnrfYXf! mrk! mejYZydf! jYgf! ZmeWbdjg! Yif! mbrjmdxZVXf! _d['! zmrbX! fd! jkfryeji! Yrk! nûrk[! dkYl[! Yg[! dsrjeijg[! _rk! ! jYgf! ZmZeurkjd! dftu`g! _rk! fd! {lji! `tmrk! ^mrk! Yr! mZbVwtnnrf!_rk!WZf!_Z!`tfZV!`dxg_ZbVft!fd!fVXxi!gYYg_vfg!`dV!jYgf!mejYg!_rk! mi[!_^fr!_vji!Yg[!mdVWZed[!xd!_mrbvjZV!dkYl!g!m^ng!fd!]dfduefZV!wVXjV_g'!! ! |nvmZYZ-! ^jrV! Wb^_rV! `V! df! `dxdbVjYraf-! ^jd! `YebVd! `dV! df! wdsYraf-! ^jZ[! mZbVvbui[!dfdqbrfVj_vfZ[!mndYs^b_Z[!mrnVYXf!`V!df!sYVt]ZYZ-!g!jkfYbVmYV`l! mnZVrygsed!Yif!`dYreìf!Yg[!m^ng[!_d[-!^fYd[!rV!VWVXYZ[!mrk!^nrV!]vbrk_Z!^YV! Ze_djYZ-! xd! rkbljrkf! jYrk[! Wb^_rk[-! xd! ubtyrkf! dfrgjeZ[! Yrk! Yamrk! }|dbVv_dV~!jYrk[!Yreqrk[!`dV!xd!ZmVj`ZmYraf!Ygf!mndYs^b_d!jd[!_^fr!uVd!fd! jmdYdnljrkf!qb^fr!mbVf!mZbtjrkf!jYgf!Zm^_Zfg!WVdxvjV_g!VjYrjZneWd'! ! bXYd!mbvmZV!fd!_txrk_Z!fd!Ze_djYZ!mrneYZ['!cdV!_ZYt!xd!sYVt]rk_Z!Ygf!m^ng! _d['! ! Ä[! ZfZbul! mrneYg[! dkYl[! Yg[! m^ng[! `dV! vqrfYd[! dfdmYa]ZV! `tmrVd! db`ZYt! `dVfrY^_d!ZbudnZed!uVd!fd!uefZV!`dnaYZbg-!`dYd!Yg!xgYZed!jd[!i[!Ål_dbqr[!vqi! fVXjZV!Zmdfgng__vfd!gYYg_vfg!`dYt!YV[!mbrjmtxZVv[!_rk!fd!Wg_Vrkbulji!_Vd! Z`mdVWZkYV`l!mndYs^b_d!mrk!xd!WVWtj`ZV!jYrk[!fvrk[!mi[!fd!uefrkf!mrneYZ['! ! ÇqV!dm^!Ygf!m^ng'! \m^!Yr!Åg_dbqZer!jd['! ! VjYZai! ZVnV`bVft! ^YV! Yr! Åg_dbqZer! _mrbZe! fd! mde]ZV! jg_dfYV`^! b^nr! jYg! Wg_Vrkbued!`dnaYZbif!mrnVYXf'!Énme{i!dkY^!Yr!ubt__d!fd!Yr!kmZfxk_ejZV!`dV! j/Zjt['! ! zZ!sVnV`ra[!qdVbZYVj_ra[-! ! zkbYX! dmdWruZXburk! ÑmYV`rd`rkjYV`^[!mdbduiu^[!U!!j`gfrxvYg[!! B*5;!87!C%%8%,! ???'@*5;87#%%8%,'@8)! ! ! ! ! !

125

P O I N T

S U P R E M E

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ

A R C H I T E C T S

S U P R E M Ε Αρχιτέκτονες Point Supreme 20 Δεκεμβρίου 2015

Point Supreme Architects 20 December 2015 Dear Mr. Mayor of Athens,

Αγαπητέ κ. Δήμαρχε Αθηναίων,

We would like to meet with you to present various ideas and proposals in order to improve life in our beloved Athens. We understand that the financial abilities of the Municipality are restricted, however we are convinced that all that is needed is ideas, not money. In fact many ideas can be realised in collaboration with private organisations that wish to take advantage of the new activity and their promotion in the upgraded public city spaces.

Θα θέλαμε να σας συναντήσουμε για να σας παρουσιάσουμε διάφορες ιδέες και προτάσεις που έχουμε για τη βελτίωση της ζωής στην αγαπημένη μας Αθήνα. Καταλαβαίνουμε πως οι οικονομικές δυνατότητες του Δήμου είναι περιορισμένες αλλά είμαστε πεποισμένοι πως αυτό που χρειάζεται είναι ιδέες και όχι χρήματα. Πολλές ιδέες μπορούν να υλοποιηθούν άλλωστε σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς που θα ωφεληθούν από τη νέα δραστηριότητα και την έκθεσή τους στους βελτιωμένους δημόσιους χώρους της πόλης.

One of the basic issues of the city centre is the absence of public green spaces. Although the suburbian municipalities have sufficient green spaces, the Municipality of Athens is lacking. Why don’t we plant some grown, mature trees in squares and neighbourhoods in need? We could transplant trees from large green areas. For example the transportation of 5 or 6 big pines from Papagou to Omonoia or Kotzia square would improve very much the squares, while the green suburbian area would remain unchanged. We could ask the kind contribution of a transportation company and the whole endeavour would cost the Municipality absolutely nothing. As an alternative, we could ask large plant nurseries to provide us with big trees or even transfer a part of their nursery to empty properties at the city centre in order for the city to benefit from the maturing and preparation procedure of the trees. Another vital issue is playground areas for children. There is a total lack of playgrounds with imagination. In Amsterdam during the 60s 700 playgrounds were built in every little corner around the city and they all had the same very simple design: a pit of sand, some stones, a horizontal column for balance, wooden elements creating simple archetypal movements that enable the children to develop their imagination. Why not create, for example, a project for 1000 simple playgrounds in empty locations in the centre of Athens? The unexploited empty properties and the blind adjacent walls are another significant issue: most of the times they keep small oases hidden from the eyes of the passersby. We could organise a project in order to replace them with fences, or even legalise the temporary use of empty spaces for common good purposes until their owners offer solid proof that they are able to make use of the property themselves. We could inform citizens that they are allowed to plant flowers and trees on the sidewalk in front of their houses, the same way they have plants in their balconies, in order to give them the motivation to actively participate in the improvement of public space. Finally, in Rome there are three basic elements in every neighbourhood: a bench, a water fountain and a tree. This is all that is necessary for the citizens to live in a human, quality public space. We hope that we will have the chance to discuss in person such proposals, which could inexpensively help create the New Athens. We are currently applying with success for corporate sponsorships and we would be glad to use this knowledge for issues of public interest.

126

PO I N T

Ένα από τα βασικά προβλήματα του κέντρου της πόλης είναι η απουσία πρασίνου στους δημόσιους χώρους. Ενώ στους δήμους των προαστίων υπάρχει αρκετό πράσινο, ο δήμος Αθηναίων υστερεί. Γιατί δεν προσθέτουμε μεγαλωμένα, ώριμα δέντρα στις πλατείες και γειτονιές που τα χρειάζονται? Θα μπορούσαμε να μεταφυτεύσουμε δέντρα από μεγάλες δεντροφυτεμένες περιοχές. Για παράδειγμα η μεταφορά 5 ή 6 μεγάλων πεύκων από του Παπάγου στην Ομόνοια ή την πλατεία Κοτζιά θα βελτίωνε πολύ αυτές τις πλατείες ενώ θα έμενε απαρατήρητη στο καταπράσινο προάστειο. Μπορούμε να ζητήσουμε την ευγενική χορηγία μεταφορικής εταιρίας για τη μετακίνηση και έτσι η όλη επιχείρηση να είναι ανέξοδη για το Δήμο. Εναλλακτικά, μπορούμε να ζητήσουμε από μεγάλα φυτώρια να μας χορηγήσουν τα μεγάλα δέντρα ή ακόμα να μεταφέρουν μέρος από το φυτώριό τους σε κενά οικόπεδα του κέντρου ώστε η πόλη να ωφελείται από τη διαδικασία ωρίμανσης και προετοιμασίας των δέντρων. Ένα άλλο θέμα ζωτικής σημασίας είναι οι χώροι παιχνιδιού για παιδιά. Απουσιάζουν παντελώς οι παιδικές χαρές με φαντασία. Στο Άμστερνταμ τη δεκαετία του 60 δημιουργήθηκαν 700 παιδικές χαρές που κατέλαβαν κάθε μικρή γωνία στην πόλη και είχαν πολύ απλό σχεδιασμό; ένα κοίλωμα από άμμο, κάποιες πέτρες, μια οριζόντια στήλη για ισορροπία, ξύλινα στοιχεία που δημιουργούν απλές αρχετικές κινήσεις που επιτρέπουν στο παιδί να αναπτύξει την φαντασία του. Γιατί δε δημιουργείται για παράδειγμα ένα πρόγραμμα 1000 απλών παιδικών χαρών σε ελεύθερα σημεία στο κέντρο της Αθήνας? Τα αναξιοποιήτα κενά οικόπεδα και οι τυφλοί παρακείμενοι τοίχοι σε αυτούς είναι ένα άλλο σημαντικό ζήτημα: τις περισσότερες φορές κρύβουν από τους περαστικούς μικρές οάσεις. Θα μπορούσαμε να οργανώσουμε ένα σχέδιο αντικαστάστασής τους από φράχτες, ή ακόμα να καταστήσουμε νόμιμη την προσωρινή αξιοποίηση των κενών οικοπέδων με χρήσεις κοινής ωφελείας μέχρι οι ιδιοκτήτες τους να αποδείξουν έμπρακτα πως είναι σε θέση να αξιοποήσουν οι ίδιοι τους χώρους αυτούς. Μπορούμε να ανακοινώσουμε στους κατοίκους πως τους επιτρέπεται να φυτεύσουν οι ίδιοι φυτά και δέντρα στα πεζοδρόμια μπροστά στα σπίτια τους, όπως κάνουν στα μπαλκόνια τους, δίνοντας κίνητρο για την ενεργή συμμετοχή τους στη βελτίωση του δημόσιου χώρου. Τέλος , στη Ρώμη υπάρχουν σε κάθε γειτονιά σημεία με τρία βασικά στοιχεία: ένα παγκάκι, μία βρύση και ένα δέντρο. Δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο για να βιώσουν οι κάτοικοι έναν ανθρώπινο και ποιοτικό δημόσιο χώρο. Ελπίζουμε να μπορέσουμε να συζητήσουμε από κοντά τέτοιες και άλλες προτάσεις που θα μπορούσαν ανέξοδα να βοηθήσουν στη δημιουργία της Νέας Αθήνας. Ήδη αυτό τον καιρό εφαρμόζουμε με επιτυχία αιτήματα για χορηγία με εταιρίες, και με πολύ χαρά θα αξιοποιούσαμε αυτή τη γνώση για ζητήματα δημοσίου συμφέροντος.

Best regards,

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Konstantinos Pantazis & Marianna Rentzou

Κωνσταντίνος Πανταζής & Μαριάννα Ρέντζου

Point Supreme

Αρχιτέκτονες Point Supreme Bασσάνη 9,11852 Πετράλωνα, Αθήνα, 210-5236530, info@pointsupreme.com, www.pointsupreme.com

127

New Athens, 24 January 2066

To the Athens City Council, on the date 24.1, of the year 2016

Dear Mr. Mayor, I hope that this letter has successfully reached your office and did not get lost in the way. Even though the time teleportation service has been optimised, it is still a Hellenic Post service and unfortunately some things will never changeâ&#x20AC;Ś Fortunately though, some things did change. I am sending you this letter to inform you that I have been selected to give a speech for the 50th anniversary since your first tenure as Mayor of Athens. Of course, now our glorious city is called the New Athens, and how not to be called so, since we managed to live in such a perfect and safe city. Already since 2019 there is not a single building rooftop in this city without solar panels. This fact, combined with the use of N. Korean technology producing energy through effluent water treatment, has made the capital the first energy independent city in the country. However, I am not writting this letter only for the works you initiated. I, personally, need to thank you because if it werenâ&#x20AC;&#x2122;t for you, I would not be professor at the Metropolitan University of New Athens, situated in the premises of the Metropolis of Old Athens. Ever since the day the Athenians finally realised that religion brings so much misery, hatred and death, all religions in our city peacefully collaborated at last and in the end they were simplyâ&#x20AC;Śforgotten, thanks to the unprecedented peace that followed. Now the building of the Metropolitan Cathedral houses the School of Free Writing and the mosque in Votanikos has become the University for Technology and the Arts. 128

Another grand record for our city is of course the number of Love Agreements signed. You probably remember it with the title Cohabitation Agreement, but the name was finally changed in 2030, since it did not constitute a simple legal statement, rather than the wonderful moment two people loving each other officially declare their love in front of the whole world. Since the beginning of 2020, millions of people from all parts of the world come to New Athens to unite with their other half, regardless of their sex. This naturally helped greatly all children growing up in adoption centres to find a warm home. This is more or less what I am planning to say in my speech for the celebration of the 50 years since 2011 and your first tenure as Mayor of Athens. What I am mainly intending to tell people is that I thank you, and it is not just me, but all citizens of Athens, because none of all these would have happened if you were not the first to begin something extremely significant: you were the first politician and elected representative to finally listen to the people. You listened to their needs. You listened what you had to do. Imagine what it would be like, not only for our city, but for our contry, or event for the entire world, if all politicians listened to us. Yours sincerely Loukas Mexis Associate professor, Metropolitan University of New Athens

129

Νέα Αθήνα, 24 Ιανουαρίου 2066

Προς Δημαρχείο Αθηνών, την ημερομηνία 24.1, το έτος 2016

Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε, Ελπίζω αυτό το γράμμα να φτάσει επιτυχώς στο γραφείο σας και να μη χαθεί στην πορεία. Αν και η υπηρεσία τηλεμεταφοράς αντικειμένων στον χρόνο έχει τελειοποιηθεί, δεν παύει να είναι υπηρεσία των ΕΛ.ΤΑ., και δυστυχώς κάποια πράγματα δεν θα αλλάξουν ποτέ... Κάποια όμως, ευτυχώς, άλλαξαν. Την επιστολή αυτή σας τη στέλνω για να σας ανακοινώσω ότι επιλέχτηκα για να μιλήσω στην 50η επέτειο από την έναρξη της θητείας σας στον Δήμο μας. Βέβαια, πλέον, η λαμπρή μας πόλη ονομάζεται Νέα Αθήνα, και πώς να μην ονομάζεται έτσι όταν φτάσαμε στο σημείο να ζούμε σε μια τόσο ιδανική και ασφαλή πόλη. Ήδη από το 2019 δεν υπάρχει ταράτσα σε κτίσμα της πόλης που να μην έχει τοποθετημένους συλλέκτες ηλιακής ενέργειας. Αυτό, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση της τεχνολογίας από την Ν. Κορέα, που εκμεταλλεύεται τα λύματα του αποχετευτικού για να παράξει ενέργεια, μετέτρεψε την πρωτεύουσα στην πρώτη αυτόνομη ενεργειακά πόλη της χώρας μας. Βέβαια δεν γράφω αυτήν την επιστολή μόνο για τα έργα που ξεκινήσατε. Εγώ, προσωπικά, σας οφείλω ένα «ευχαριστώ» γιατί αν δεν ήσασταν εσείς, δεν θα ήμουν καθηγητής στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο Νέων Αθηνών, που στεγάζεται στη Μητρόπολη της Παλιάς Αθήνας. Από την ημέρα που επιτέλους οι Αθηναίοι έφτασαν στο σημείο να καταλάβουν ότι η θρησκεία φέρνει τόση δυστυχία, μίσος και θανάτους, επιτέλους όλες οι θρησκείες στην πόλη μας 130

συνέπραξαν ειρηνικά, και τελικά απλά... ξεχάστηκαν, χάρη σε αυτήν την πρωτοφανή ηρεμία που ακολούθησε. Πλέον το κτήριο της Μητρόπολης στεγάζει τη σχολή Ελεύθερης Γραφής, ενώ το Τζαμί στον Βοτανικό έχει γίνει Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας και Τέχνης. Ένα άλλο κορυφαίο ρεκόρ για την πόλη μας είναι φυσικά ο αριθμός των Συμφώνων Αγάπης που έχουν υπογραφεί. Εσείς θα το θυμάστε ως Σύμφωνο Συμβίωσης, αλλά τελικά, το 2030 επιτέλους άλλαξαν το όνομά του σε Σύμφωνο Αγάπης, μιας και δεν αποτελούσε μια απλή νομοτελειακή δήλωση, αλλά, ξεκάθαρα, την υπέροχη στιγμή που δύο άνθρωποι που αγαπιούνται, επιτέλους, δηλώνουν επίσημα την αγάπη τους σε όλον τον κόσμο. Από τις αρχές του 2020 μέχρι σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι από παντού έρχονται στη Νέα Αθήνα για να ενωθούν με το άλλο τους μισό, ανεξαρτήτως φύλου. Αυτό βοήθησε φυσικά πολύ και στο να βρουν όλα τα παιδιά που μεγάλωναν σε κέντρα υιοθεσίας, ένα ζεστό σπιτικό. Πάνω κάτω για αυτά θα μιλήσω λοιπόν, στην εκδήλωση που θα γιορτάσει τα 50 χρόνια από το 2011 και την πρώτη σας θητεία ως Δήμαρχο των Αθηνών. Αυτό που κυρίως θα πω σε όλους, είναι ότι σας ευχαριστώ, όχι μόνον εγώ αλλά όλοι οι Αθηναίοι, γιατί τίποτα απ’ όλα αυτά δε θα είχε συμβεί αν δεν είχε ξεκινήσει κάτι πολύ σημαντικό από εσάς: ήσασταν ο πρώτος πολιτικός και εκλεγμένος από τον λαό εκπρόσωπος, που επιτέλους άκουσε τον κόσμο. Άκουσε τι είχε ανάγκη. Άκουσε τι έπρεπε να κάνει. Φανταστείτε πώς θα ήταν, όχι μόνο η πόλη μας, αλλά η χώρα μας, ή μάλλον ολόκληρος ο κόσμος, αν όλοι οι πολιτικοί μας ακούγανε.

Με εκτίμηση Λουκάς Μέξης Αν. Καθ. Μητροπολιτικού Παν. Νέων Αθηνών

131

To the mayor of a city built on the ruins of Athens

Στον δήμαρχο μιας πόλης που χτίζεται στα ερείπια της Αθήνας

I have been building my city for 31 years now. I am collecting its name soil to soil, dust to dust. The city is the time spent away from it. This town that only exists when it is not inhabited. And we inhabit it-‐even when we are here; only as a memory. Only from afar we walk the streets. Because the city is what we constantly lose. So from a distance we see it folding. Enough to fit in our handful. To be forgotten wherever we go.

Χτίζω την πόλη μου 31 χρόνια τώρα. Μαζεύω το όνομά της χώμα το χώμα, σκόνη τη σκόνη. Η πόλη είναι ο χρόνος που περάσαμε μακριά της. Η πόλη αυτή που υπάρχει μόνο όταν δεν την κατοικούμε. Και την κατοικούμε -‐ακόμη και όταν βρισκόμαστε εδώ-‐ μονάχα ως ανάμνηση. Μόνο από μακριά περπατούμε τους δρόμους της. Γιατί η πόλη είναι μονίμως αυτό που χάνουμε. Έτσι από μακριά την βλέπουμε να διπλώνει. Αρκετά ώστε να χωρέσει στη φούχτα μας. Να την ξεχνούμε όπου κι αν πάμε.

City built suddenly, in the rush of a century it has brought people here from every corner of the country. And life was spread on a newly built world that is now falling apart. A landscape that stretches its veins without street layout, arbitrarily in time and space. Athens seems to have no past, only history. It inhabits us violently as we inhabit it. Here, where everything meets. Parthenon and advertisements, churches and horns, poets and technocrats. With no inhabitants, just permanent guests. In this town of the uprooted. The unemployed, the homeless, the refugees, the desperate. This is not a city for mayors. They only exist in the New Year’s fiestas. They spend layoffs in gilded Christmas songs. Here resides a time that is a place and we do not have any more time in this place. We rented its minutes for parking spaces to foreign visitors of a dead continent. Although it does not rain here, we are always below the water. For 31 years I have been building my city and every day I am knocking down its time. We are ruins of the time in a city without a future. Permanently below the water. Thomas Tsalapatis Poet

Πόλη χτισμένη ξαφνικά, μέσα στη βιασύνη ενός αιώνα έφερε εδώ ανθρώπους από κάθε άκρη της χώρας. Και η ζωή απλώθηκε σε έναν νεόκτιστο κόσμο που τώρα καταρρέει. Ένα τοπίο που εκτείνει τις φλέβες του χωρίς ρυμοτομία , αυθαίρετα στον χρόνο και το χώρο. Η Αθήνα μοιάζει να μην έχει παρελθόν, μόνο ιστορία. Μας κατοικεί βίαια όπως την κατοικούμε. Εδώ που όλα συνορεύουν. Παρθενώνες και διαφημίσεις, εκκλησίες και κορναρίσματα, ποιητές και τεχνοκράτες. Χωρίς κατοίκους μόνο με μόνιμους επισκέπτες. Στην πόλη αυτή των ξεριζωμένων. Οι άνεργοι, οι άστεγοι, οι πρόσφυγες, οι απελπισμένοι. Δεν είναι αυτή μια πόλη για δημάρχους. Αυτοί υπάρχουν μόνο στις πρωτοχρονιάτικες φιέστες. Αυτοί ξοδεύουν απολύσεις μέσα σε χριστουγεννιάτικα επίχρυσα τραγούδια. Εδώ κατοικεί ένας χρόνος που είναι χώρος και μεις στον τόπο αυτό δεν έχουμε πια χρόνο. Νοικιάσαμε τα λεπτά του για θέσεις παρκινγκ σε ξενόγλωσσους επισκέπτες μια νεκρής ηπείρου. Αν και δεν βρέχει εδώ βρισκόμαστε πάντα κάτω απ το νερό. Εδώ και 31 χρόνια χτίζω την πόλη μου και κάθε μέρα γκρεμίζω τον χρόνο της. Εμείς ερείπια του χρόνου σε μια πόλη χωρίς μέλλον. Εμείς μονίμως κάτω απ το νερό. Θωμάς Τσαλαπάτης Ποιητής

132

133

Αθήνα 4 Φεβρουαρίου 2016 Athens, 4th February 2016

Dear Sir,

Κύριε Δήμαρχε,

I have a confession to make. I do not love Athens. My friends ask “why” and I tell them what I once heard from someone who loves this city: That it’s like a beautiful woman who got tired at some point and neglected herself and let others dress her poorly and slab distasteful make-‐up on her, and insult her.

Οφείλω να εξομολογηθώ ότι την Αθήνα δεν την αγαπώ. Οι φίλοι με ρωτούν γιατί και τους λέω αυτό που είχα ακούσει κάποτε από κάποιον που την αγαπά πολύ: Ότι είναι μία όμορφη γυναίκα που κάποια στιγμή κουράστηκε, παραμέλησε τον εαυτό της και άφησε άλλους να την κακοντύνουν και να την κακοβάφουν, να την προσβάλλουν, να τη λερώνουν.

It is not the city’s fault. It’s constantly trying to win me over; shows me a beautiful sky now and then, takes me to backstreets with coloured walls, takes me to bars and cinemas and, in April, sends me an orange blossom because it knows there’s no flower I love more. And I feel ashamed, I feel sorry for my contempt and I smile back a little.

Δεν φταίει εκείνη. Προσπαθεί συνεχώς να με κερδίσει. Μου δείχνει πού και πού κανέναν ωραίο ουρανό, με πάει σε στοές και ζωγραφισμένα στενά, με κερνάει σε μπαρ και εστιατόρια και κάθε Απρίλιο μου στέλνει ένα λουλούδι νεραντζιάς που ξέρει ότι μου αρέσει όσο κανένα άλλο. Κι εγώ νιώθω άσχημα, στενοχωριέμαι που την αδικώ και της χαμογελάω λίγο.

But then I stumble again on its rundown pavements and I zig and zag between mopeds and trash heaps and when I look up I see the office blocks it inherited from the 70s towering ominously over me. And it feels like the city stretches out its arms to strangle me. And so I am reminded why, whilst I never went far away from it, I never got too close to it either: Because I want its embrace, not its tight squeeze. I want its warmth, not its heat. I want its fuss, not its noise. I want its night but not its darkness. To reconcile myself with it, I try to see it through the eyes of my foreign guests, who visit it for the first time. Like those who follow me gleefully to the rooftop bars and flood the social networks with the same nightshot of the Acropolis. Like that guy who once saw a tangerine tree in Kolonaki, fruit-‐laden and lit up with Christmas lights, and said to me: “What a wonderful exotic tree!”. I hope a miracle happens and I get to see Athens like they do. I hope that one day it will let me walk its streets without setting up traps for me every few metres. I hope it will give me reasons to love it. I hope it will give other people reasons to love it; all those people who have been dressing it poorly and slabbing distasteful makeup on it, all these years. And that we will all apologize to it. Because it is not the city’s fault. Sincerely, Vassiliki Kotzia

134

Και τότε πάλι στραβοπατάω στα σακατεμένα της πεζοδρόμια, κάνω σλάλομ ανάμεσα σε μπάζα και μηχανάκια και όταν σηκώνω το κεφάλι βλέπω τα αποκρουστικά «μέγαρα γραφείων» που πήρε προίκα από τα 70s να σκύβουν πάνω μου απειλητικά. Και είναι σαν να βλέπω εκείνη να απλώνει τα χέρια της για να με πνίξει. Κι έτσι θυμάμαι γιατί, ενώ ποτέ δεν έφυγα πολύ μακριά της, δεν ήρθα και ποτέ πολύ κοντά της. Επειδή θέλω την αγκαλιά της αλλά όχι το σφιχταγκάλιασμά της. Επειδή θέλω τη ζεστασιά της και όχι τη ζέστη της. Θέλω τη φασαρία της αλλά όχι τον θόρυβό της. Θέλω τη νύχτα της αλλά όχι το σκοτάδι της. Για να συμφιλιωθώ μαζί της, προσπαθώ να τη δω μέσα από τα μάτια των καλεσμένων μου που την επισκέπτονται για πρώτη φορά. Όπως εκείνοι που με ακολουθούν με παιδικό ενθουσιασμό στα μπαρ-‐ταράτσες και φορτώνουν τα κοινωνικά δίκτυα με την (ίδια, κάθε φορά) φωτογραφία της νυχτερινής Ακρόπολης. Όπως εκείνος ο τύπος που είχε δει στο Κολωνάκι μία μανταρινιά, φορτωμένη με μανταρίνια και στολισμένη με λευκά φωτάκια και μου είχε πει: «Τι ωραίο εξωτικό δέντρο!». Μακάρι να γίνει ένα θαύμα και να τη δω κι εγώ έτσι και μόνο έτσι. Μακάρι να με αφήσει μία μέρα να περπατήσω στους δρόμους της χωρίς να μου στήνει παγίδες εδώ κι εκεί. Μακάρι να βρω λόγους να την αγαπήσω και μακάρι να την αγαπήσουν κι εκείνοι που τόσα χρόνια την κακοντύνουν και την κακοβάφουν. Και να της ζητήσουμε συγγνώμη όλοι μας. Γιατί δεν φταίει εκείνη. Με εκτίμηση, Βασιλική Κοτζιά

135

!"#$%, 28.01.2016 Athens, 01.28.2016 &'()* &%µ+$,, Mr. Kaminis, It’s been 15 years since I first inhabited Athens, and eversince I have been geeting to know it in a daily basis, both through the various identities and capacities architectural studies and practice endowed me, and as an inhabitant or a visitor. I adore this city – I would never chose to live anywhere else. That is exactly the reason why I have always tried to support all arguments against it by juxtaposing all possible «buts» and «howevers», to keep intact in my memory my weekend strolls in downtown art galleries, the view from Pnyka hill, Panepistimiou avenue empty and all lightened up, in a mid August night. «However», at the same time I would live in a city lacking in green spaces, that would brutally wreck every ambition of architectural innovation, that wouldn’t allow itself or it’s citizens to hope for a better quality of life.

-.$* 15 /(0$)% 1)%, %10 202* 134 1(52367,8% 82,$ !"#$%, 9%) 69232* 2, µ%"%+$5 9%",µ*()$., 2083 µ68% %10 2): ;)%<3(*2)96: );)02,2*: 9%) µ%2)6: 134 834 1(38;+;*) 9%2. 9%)(3': , %(/)2*923$)9# 8134;# 9%) *$%8/0=,8,, 083 9%) 5: 9.23)93:, 5: *1)89612,:. >, =%2(*'5 %42#$ 2,$ 10=, – ;* "% *16=*?% $% 7#85 134"*$. %==3'. @)’ %420 9%) 1.$2% 1(381%"3'8% $% 41382,(+A5 2% *1)/*)(#µ%2% *$%$2+3$ 2,: µ* 6$% # 1*()8802*(% «%==.», $% 9(%2#85 %96(%)*: 82, µ$#µ, µ34 2): 8%BB%2).2)9*: 28.(9*: 82): ?9%=*(+ 234 96$2(34, 2, "6% %10 2,$ -$'9%, 2,$ -%$*1)82,µ+34 .;*)% 9%) <52)8µ6$, B(.;4 C*9%1*$2%'?348234. «!==.», 2%420/(3$% 1.$2% 73'8% 8* µ)% 10=, /5(+: 1(.8)$3, 134 9%2%((+12*) B.$%48% 9."* <)=3;3A+% ?)% %(/)2*923$)9# 1(52313(+%, 134 ;*$ *1)2(61*) 823$ *%420 2,: 9%) 234: 9%23+934: 2,: $% *=1+734$ 8* 9%='2*(, 13)02,2% 75#: 083 734$ 8* %42#$.

A few years ago I would have tried to propose ways, I would suggest that the solution is to demolish half of the city center, create green spaces, leave room for young architects to act and change the face of this weary city; to keep whatever from the past really worths and construct the image of the city Athens we want.

-%=)02*(%, "% 1(381%"3'8% $% 1(32*+$5 2(0134:, "% 41382#()7% 02) , ='8, *+$%) $% ?9(*µ)82*+ 23 µ)80 96$2(3, $% ;,µ)34(?,"3'$ /D(3) 1(%8+$34, $% µ*+$*) /D(3: ?)% 234: $634: %(/)26923$*: $% ;(.834$, $% %==.A34$ 23 1(08513 2,: 934(%8µ6$,: 13=,:· $% 9(%2#834µ* 0=3) µ%7+ 0,2) %1’ 23 1%(*="0$ 1(%?µ%2)9. .A)7*, 9%) $% ;)%µ3(<D834µ* 2,$ *)90$% 2,: !"#$%: 134 "6=34µ*.

Unfortunately –and hopefully temporarily– I have run out of utopias.

C4824/D: , 34231+% µ34 2*=*+58* – *=1+75 1(385()$..

What I currently see in Athens is empty buildings, like monuments of a collective failure. I see spaces where not long ago there were shops and businesses, offices, homes. I often squeeze my memory to remember what was where, as if I have grown myself old along with the city. At the same time I see creative people with their wings clipped, year by year, measure by measure, looking for a place to house their ideas.

!420 134 B=615 8,µ*(% 82,$ !"#$% *+$%) 92+()% 9*$., 8%$ µ$,µ*+% 84==3?)9#: %1324/+%:. E=615 /D(34: 0134 1()$ =+?3 9%)(0 41#(/%$ 9%2%82#µ%2% 9%) *1)/*)(#8*):, ?(%<*+%, 81+2)%. F4/$. 82+B5 2, µ$#µ, µ34 ?)% $% "4µ,"D 2+ B()8902%$ 13', =*: 15: ?6(%8% 9) *?D µ%7+ µ* 2,$ 10=,. -%(.==,=% B=615 ;,µ)34(?)93': %$"(D134: µ* <2*(. 134 90B3$2%) 0=3 9%) 1*()8802*(3 /(0$3-/(0$3, µ62(3-µ62(3, 134 G./$34$ 826?, ?)% 2): );6*: 234:.

Yet I keep dreaming, because I know that creation, Culture and Art, can assist growth and the production of symbolic, initially, and real, in the long term, value. So I imagine the empty buildings being converted into creative hives, filled with young professionals –who partially relieved of the economic burdens of their professional existence- will be able to think, to work, to apply knowledge and years worth of experience to design future strategies.

&) 0µ5:, 84$*/+75 $% 3$*)(*'3µ%), ?)%2+ ?$5(+75 02) 3 -3=)2)8µ0:, , ;,µ)34(?+%, , >6/$,, µ13(3'$ $% B3,"#834$ 82,$ %$.9%µG, 9%) 2,$ 1%(%?5?# 84µB3=)9#:, %(/)9., 9%) 1(%?µ%2)9#: µ%9(31(0"*8µ%, %A+%:. H%$2.73µ%) =3)10$ 2% 9*$. 92+()% $% µ*2%2(613$2%) 8* ;,µ)34(?)96: 94G6=*:, $% ?*µ+734$ µ* $634: *1%??*=µ%2+*: 134 –%1%==%?µ6$3) µ*()9D: %1I2% 3)93$3µ)9. B.(, 2,: *1%??*=µ%2)9#: 234: 41082%8,:– "% µ13(3'$ $% 89*<23'$, $% *(?%823'$, $% *<%(µ0834$ ?$D8*): 9%) *µ1*)(+*: /(0$5$, $% 8/*;).834$ 82(%2,?)96: µ* µ6==3$.

I consider myself lucky because I have found a space to house my ideas, thanks to the flexibility of an individual owner who realized that leaving buildings empty will not help raising the value. I urge you to help as well, in the way your position allows you, not to leave one square meter of existing space unused. Allow for the conditions necessary for creative capital production, and be sure it will pay off. Let us not settle for fleeting grand debates with no real purpose, let’s not allow any “athinologists” -local or foreign- claim to know and love the city more than the one who live in it. Georgia Voudouri Architect - Cultural manager www.medianeras.gr

J+µ%) 24/*(# ?)%2+ *?D B(#9% /D(3 $% 82*?.85 2): );6*: µ34, /.(, 82,$ *4*=)A)% *$0: );)D2, 134 9%2.=%B* 32) %<#$3$2%: 2% 92+()% 9*$. ;*$ 1(39*)2%) $% %$6B*) , %A+% 234:. E3,"#82* 9) *8*+:, 823 µ62(3 134 8%: %$%=3?*+, $% µ, µ*+$*) 3'2* 2*2(%?5$)90 41.(/3$23: /D(34 %/(,8)µ313+,23. J1)2(6G2* $% 41.(A34$ 3) 84$"#9*: 1%(%?5?#: ;,µ)34(?)93' 9*<%=%+34, 9%) $% *+82* 8+?34(3: 02) %420 "% %13;D8*) 823 13==%1=.8)3. !: µ,$ %(9*823'µ* 8* *<,µ*(*: B%('?;341*: 847,2#8*): /5(+: 348)%82)90 89310, %: µ,$ %<#834µ* 9%$6$%$ «%",$3=0?3» –$201)3 # A6$3– $% ;)%2*+$*2%) 02) ?$5()7*) 9%) %?%1. 2,$ 10=, 1*()8802*(3 %10 *µ.: 134 2, 73'µ*. @5?D E34;3'(, !(/)26923$%: - Cultural manager www.medianeras.gr

136

137

We should also find ways to bring people back to the city and redefine something that the suburbs

LETTER TO THE MAYOR OF ATHENS

cannot offer. That is the political and ideological belonging to a greater city. But to do this, providing adequate housing must be one of the main priorities of the city. Athens is not a city that should only be Athens, 20/01/2016

interested in its foreign visitors. Hotels are growing in numbers day by day, creating a new era of hospitality while simultaneously a new era for Airbnb type apartments has begun possibly threatening the residents of the center. It is critical that Athens should be about its citizens. A way to do this is to

Dear Mayor Kaminis,

identify the empty buildings that are capable of housing people and transform them, by using smart

In 17 years from now, Athens will be celebrating its 200th birthday as the capital of the new state of Hellas. When the country was liberated from the Ottoman Empire in 1833, Athens had suddenly assumed a crucial role in the politics of a small country. The city continues to hold that role whether in periods of growth or of crisis.

technologies, sustainable materials and solutions for reconverting them. In addition the citizens should be provided with efficient means of transport capable to connect the city of Athens to all its surroundings. At the same time, a new policy of social sharing and inclusion should be adopted. Although a trendy

The city of Athens grew to be a big city, but during the last twenty years is a shrinking city (more than 30% of its buildings are empty). During the 90's and 00's more and more Athenians left the city and moved to the suburbs. The idealistic condition of living in an apartment, in a modern "polykatoikia" as exemplified by the advertisements of the 60's and 70's, lost its conviction to the suburban image of a

word, inclusion should be part of the long-term strategy for city of Athens for taking into consideration various social groups as well as immigrants and refugees. Police is not the solution to the various social problems that our city meets today. We tried this for many years. We should try now to bring people together by understanding the benefits of a better common space, of a safer public belonging.

house with its garden. Athens emptied and the suburbs suffocated. Public spaces were abandoned

Such ideas should be brainstormed, negotiated and drafted in order to become a modus operandi for

and the car prevailed.

Athens 2033. For a city that went beyond its crisis and created a new way of living, combining its

Today Athens is a contemporary metropolis, that experiences an economical, political, social but above all cultural crisis. The economic stagnation, the political malfunction and the lack of political will,

history and heritage to the dynamics of the contemporary identity and need of civil society. We are all ready and willing to help towards that direction.

combined with the social segregation and the growing differences between richer and poorer classes, is driving Athenians and Greeks in a state of crisis of identity. Our cities have turned their backs to their Yours Sincerely,

citizens. Athens must undertake the role of regenerating this condition of "polis i" and "politis ii". A new condition of citizenship must come forward where people are at the centre of the discussion and the decisions. Such initiatives have already started through various groups of citizens and these civil society initiatives seem to be encouraged by the municipality. Athens has a clear chance to reboot and restart. We should not expect any large and monumental urban project for regenerating the city. It is very difficult to tear down any existing building to create something new. We should find the ways to work through smaller projects, to work with what we have in the in - between and left over spaces of the urban fabric of Athens. Whether it is in the "akalyptos iii" of

Alexandros Zomas, architect Micromega Architecture & Strategies

the "polykatoikias" or on the rooftops of them, whether it is in large or small pavements or on empty plots. The course of action is not to create something permanent, but respond to the speed and change of everyday life through temporal and ephemeral uses of the common spaces. 1

138

polis/πόλις = city politis= citizen iii akalyptos is a typical athenian caracteristic of the inner courtyard between the polykatoikias, the block of flats ii

139

ΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Αθήνα, 20/01/2016 Αγαπητέ Δήμαρχε Καμίνη, Σε 17 χρόνια από τώρα, η Αθήνα θα γιορτάζει τα 200α της γενέθλια ως πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους. Όταν η χώρα απελευθερώθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1833, η Αθήνα ξαφνικά απέκτησε ένα κεντρικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της μικρής αυτής χώρας. Η πόλη συνέχιζει να διατηρεί αυτό το ρόλο, είτε πρόκειται για περιόδους ανάπτυξης, είτε για περιόδους κρίσης. Η πόλη της Αθήνας αναπτύχθηκε και έγινε μια μεγαλούπολη, όμως τα τελευταία 20 χρόνια είναι μια συρρικνούμενη πόλη (πάνω από το 30% των κτηρίων της είναι άδεια). Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ʻ90 και του 2000 όλο και περισσότεροι Αθηναίοι εγκαταλείπουν την πόλη και μετακομίζουν στα προάστια. Οι ουτοπιστικές συνθήκες διαβίωσης στα διαμερίσματα των μοντέρνων πολυκατοικιών που αποτέλεσαν πρότυπο για τις διαφημίσεις του ʻ60 και του ʼ70, έχασαν την πειθώ τους υπό την κυριαρχία της εικόνας ενός προαστιακού σπιτιού με κήπο. Η Αθήνα άδειασε και τα προάστια άρχισαν να ασφυκτιούν. Οι δημόσιοι χώροι εγκαταλείφθηκαν και το κυριάρχησε το αυτοκίνητο. Σήμερα η Αθήνα είναι μια σύγχρονη μητρόπολη που βιώνει μια οικονομική, πολιτική, κοινωνική και, πάνω από όλα, πολιτισμική κρίση. Το οικονομικό τέλμα, η πολιτική κακοδιαχείριση και η έλλειψη πολιτικής θέλησης, σε συνδυασμό με την κοινωνική διαστρωμάτωση και το αυξανόμενο χάσμα ανάμεσα στις πλουσιότερες και τις φτωχότερες τάξεις, οδήγησε τους Αθηναίους και τους Έλληνες σε μια κρίση ταυτότητας. Οι πόλεις έχουν γυρίσει τις πλάτες στους πολίτες τους. Η Αθήνα πρέπει να αναλάβει τον ρόλο της αναβίωσης του όρου «πόλις» και «πολίτης».

αυξάνονται σε αριθμό μέρα με τη μέρα, διαμορφώνοντας μια νέα εποχή για τη φιλοξενία ενώ ταυτόχρονα μια νέα εποχή διαμερισμάτων τύπου Airbnb έχει ξεκινήσει μάλλον να απειλεί τους κατοίκους του Κέντρου. Είναι κρίσιμο η Αθήνα να είναι μια πόλη για τους πολίτες της. Ένας τρόπος να το επιτύχει κανείς αυτό είναι να εντοπίσει τα άδεια κτήρια που είναι σε θέση να προσφέρουν οικιακή στέγη και να τα μετατρέψει με τη χρήση της “έξυπνης” τεχνολογίας και βιώσιμων υλικών και λύσεων ώστε να επανέλθουν στην αρχική τους χρήση. Επιπλέον, οι πολίτες θα πρέπει να διευκολυνθούν με την παροχή αποτελεσματικών μέσων μεταφοράς ικανών να συνδέουν την πόλη της Αθήνας με όλες τις γύρω περιοχές. Επιπλέον, θα πρέπει να υιοθετηθεί μια νέα πολιτική κοινωνικής διανομής και ένταξης. Αν και πρόκειται για μια λέξη που είναι στη μόδα την περίοδο αυτή, η ένταξη πρέπει να αποτελέσει μέρος της μακροπρόθεσμης στρατηγικής του δήμου της Αθήνας, λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες κοινωνικές ομάδες, αλλά και τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Η αστυνομία δεν είναι η λύση για τα ποικίλα κοινωνικά προβλήματα που η πόλη μας αντιμετωπίζει σήμερα. Το δοκιμάσαμε αυτό για πολλά χρόνια. Θα πρέπει τώρα να προσπαθήσουμε να φέρουμε κοντά τους ανθρώπους και να κατανοήσουμε τα οφέλη που προσφέρουν οι όμορφοι κοινόχρηστοι χώροι και τα ασφαλή δημόσια αγαθά. Τέτοιες ιδέες πρέπει να αναζητήσουμε, να συζητήσουμε και να καταγράψουμε έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα modus operandi για την Αθήνα του 2033. Για μια πόλη που ξεπέρασε την κρίση της και προέβαλε έναν νέο τρόπο ζωής, συνδυάζοντας την ιστορία και την κληρονομία της με τη δυναμική της σύγχρονης ταυτότητάς της και τις ανάγκες της κοινωνίας των πολιτών. Είμαστε όλοι έτοιμοι και πρόθυμοι να βοηθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Με εκτίμηση,

Πρέπει να δημιουργηθεί μια νέα συνθήκη ζωής μέσα στις πόλεις, όπου τα άτομα θα βρίσκονται στο κέντρο των συζητήσεων και των αποφάσεων. Τέτοιες πρωτοβουλίες έχουν ήδη ξεκινήσει από διάφορες ομάδες πολιτών και αυτού του είδους οι πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών ενθαρρύνονται από τον Δήμο. Η Αθήνα έχει μια πολύ καλή ευκαιρία να ξεκινήσει από την αρχή. Δε χρειάζεται να περιμένουμε ένα τεράστιο μνημειώδες πολεοδομικό έργο για την αναγέννηση της πόλης. Είναι πολύ δύσκολο να κατεδαφίσεις ένα υπάρχον κτήριο για δημιουργήσεις ένα νέο. Πρέπει να βρούμε τρόπους να δουλέψουμε με μικρά projects, να δουλέψουμε με ό,τι βρίσκεται στον ενδιάμεσο χώρο και τους εγκαταλελειμμένους χώρους του αστικού ιστού της Αθήνας. Είτε πρόκειται για τους ακάλυπτους χώρους στις πολυκατοικίες ή τις οροφές, είτε για τα μεγάλα ή τα μικρά πεζοδρόμια ή τα άδεια οικόπεδα. Το σχέδιο δεν αφορά τη δημιουργία κάτι μόνιμου, αλλά την αντίδραση στην ταχύτητα και τις αλλαγές της καθημερινής ζωής μέσα από προσωρινές και εφήμερες χρήσεις των κοινόχρηστων χώρων.

Αλέξανδρος Ζώμας, αρχιτέκτων Micromega Architecture & Strategies

Πρέπει επίσης να βρούμε τρόπους να φέρουμε τους ανθρώπους πίσω στην πόλη και να επαναπροσδιορίσουμε τι είναι αυτό που δεν μπορούν να προσφέρουν τα προάστια. Πρόκειται για το πολιτικό και ιδεολογικό ανήκειν σε μια μεγάλη πόλη. Αλλά για να συνβεί αυτό η βασική προτεραιότητα της πόλης πρέπει να είναι η ύπαρξη επαρκούς στέγασης. Η Αθήνα δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρεται μονάχα για τους ξένους επισκέπτες. Τα ξενοδοχεία

140

141

142